Εξωπλανήτες.

[Δροσος Γεωργιος]

Μια υπερ-Γαία με «τρελό» καιρό!

Οι παρατηρήσεις σε ένα από τους πιο ενδιαφέροντες εξωπλανήτες αποκαλύπτει εντυπωσιακά και πρωτοφανή φαινόμενα. Ο 55 Cancri e, είναι ένας βραχώδης πλανήτης που ανήκει στην κατηγορία των υπερ-Γαιών. Γνωρίζαμε ότι οι θερμοκρασίες σε αυτόν τον πλανήτη είναι πολύ υψηλές.

Διαπιστώνεται τώρα ότι οι διακυμάνσεις είναι εντυπωσιακές αφού μέσα σε λίγες ώρες μπορούν να μεταβληθούν κατά 1,700 βαθμούς Κελσίου!

Οταν ξεκίνησε η μαζική ανακάλυψη πλανητών μακριά από το ηλιακό μας σύστημα αρχικά εντοπίζονταν γιγάντιοι πλανήτες με μέγεθος παρόμοιο ή και πολλαπλάσιο από αυτό του Δία. Προοδευτικά άρχισαν να εντοπίζονται και μικρότεροι πλανήτες ανάμεσά τους και πλανήτες με μέγεθος λίγο μεγαλύτερο από αυτό της Γης. Οι ειδικοί ονόμασαν αυτούς τους πλανήτες «Υπερ-Γαίες» και τα τελευταία χρόνια γίνονται συνεχείς μελέτες και παρατηρήσεις σε αυτούς.

Σε απόσταση 41 ετών φωτός από τη Γη βρίσκεται το δυαδικό σύστημα 55 Cancri με το ένα εκ των δύο άστρων του συστήματος να ανήκει στην ίδια κατηγορία άστρων με τον Ηλιο. Το 2004 οι αστρονόμοι άρχισαν να εντοπίζουν πλανήτες στο εν λόγω σύστημα και μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί πέντε πλανήτες.

Ενας από αυτούς είναι ο 55 Cancri e που έχει μάζα περίπου 8 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης και διάμετρο περίπου δύο φορές μεγαλύτερη από αυτή του πλανήτη μας. Περιφέρεται ταχύτατα γύρω από το άστρο του αφού υπολογίζεται ότι ολοκληρώνει μια πλήρη περιφορά σε μόλις 18 ώρες. Ο πλανήτης είναι «κλειδωμένος» από άποψη περιφοράς, δηλαδή έχει στραμμένη μόνιμα την ίδια πλευρά στο άστρο του, συνεπώς δεν εμφανίζει εναλλαγή φωτός και σκότους.

Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον δρ. Μπράις-Ολιβιέ Ντεμορί του ιστορικού Εργαστηρίου Κάβεντις του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ χρησιμοποίησε το υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA για να ανιχνεύσουν θερμικές εκπομπές από τον πλανήτη 55 Cancri e. Διαπίστωσαν ότι η θερμοκρασία στον πλανήτη μεταβάλλεται εντυπωσιακά και κυμαίνεται από τους χίλιους ως τους 2,700 βαθμούς Κελσίου.

«Είναι η πρώτη φορά που έχουμε δει τέτοιες δραματικές μεταβολές στο φως, το οποίο εκπέμπεται από ένα εξωπλανήτη, πράγμα ιδιαίτερα αξιοσημείωτο για μια υπερ-Γη. Κανένα ίχνος θερμικών εκπομπών ή επιφανειακής δραστηριότητας δεν είχε ποτέ ανιχνευθεί σε μία υπερ-Γη μέχρι σήμερα» δήλωσε ο ερευνητής Νίκου Μαντουσουντάν του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Κέμπριτζ.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αν «το θερμόμετρο τρελαίνεται» στον συγκεκριμένο εξωπλανήτη, αυτό οφείλεται στο ότι παράγονται τεράστιες στήλες αερίων και σκόνης, οι οποίες περιοδικά σκεπάζουν την επιφάνεια του πλανήτη. Ίσως μάλιστα -λόγω της πολύ υψηλής θερμοκρασίας- αυτή κατά διαστήματα να λιώνει και μετά να στερεοποιείται πάλι. Πιθανώς, η γεωλογική αυτή δραστηριότητα έχει ηφαιστειακή προέλευση, πολύ μεγαλύτερη μάλιστα από εκείνη στην Ιώ, το δορυφόρο του Δία, που είναι το πιο ενεργό γεωλογικό ουράνιο σώμα στο δικό μας ηλιακό σύστημα.

Προηγούμενες παρατηρήσεις του 55 Cancri e, που είχε ανακαλυφθεί το 2004, είχαν δείξει μια αφθονία άνθρακα, γεγονός που είχε οδηγήσει στην εντυπωσιακή εκτίμηση ότι πρόκειται για έναν εξωπλανήτη φτιαγμένο από διαμάντια. Όμως οι νέες ατμοσφαιρικές παρατηρήσεις περιπλέκουν την εικόνα και γεννούν νέα ερωτήματα. Οι νέες παρατηρήσεις δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=700877

[Δροσος Γεωργιος]

H ιστορία του διαστημικού σκάφους Kepler.

Το διαστημικό σκάφος Kepler, της NASA εκτοξεύθηκε στις 6 Μαρτίου 2009. Η αποστολή του ήταν να ψάξει σε ένα τμήμα του γαλαξία μας, τα άστρα που διέθεταν πλανήτες και θα μπορούσαν να φιλοξενούν ζωή.

Άρχισε να συλλέγει δεδομένα από τις 12 Μαΐου 2009. Επιβεβαίωσε την ύπαρξη 1024 εξωπλανητών, εκ των οποίων οι 8 έχουν μέγεθος παρόμοιο με τη Γη και βρίσκονται στην κατοικίσιμη ζώνη των άστρων τους.

Η αποστολή παραλίγο να τερματιστεί στα μέσα του 2013, όταν το Kepler παρουσίασε βλάβη στο μηχανισμό που το βοηθούσε να διατηρεί τη θέση και τον προσανατολισμό του.

Όμως, οι μηχανικοί της NASA έδωσαν τελικά τη λύση με ένα ευφυές τρικ:

διατηρούν το σκάφος σταθερό αξιοποιώντας την πίεση του ηλιακού φωτός.

Έτσι, από τον Μάιο του 2014, το διαστημικό σκάφος Kepler ξεκίνησε μια νέα αποστολή, η οποία βαφτίστηκε K2 από το όνομα της δεύτερης ψηλότερης κορυφής των Ιμαλαΐων, ερευνώντας αναγκαστικά μια διαφορετική περιοχή του ουρανού.

http://physicsgg.me/2015/05/13/h-%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%bf%cf%8d-%cf%83%ce%ba%ce%ac%cf%86%ce%bf%cf%85%cf%82-kepler/

[Δροσος Γεωργιος]

Η εγκυκλοπαίδεια των εξωπλανητών.

Εξωπλανήτες (ή εξωηλιακοί πλανήτες) είναι πλανήτες που δεν ανήκουν στο δικό μας ηλιακό σύστημα, αλλά περιστρέφονται γύρω από άλλα άστρα σαν τον ήλιο μας.

Η εγκυκλοπαίδεια των εξωπλανητών είναι ένας ιστότοπος που δημιούργησε ο Jean Schneider το 1995 και περιέχει όλα όσα γνωρίζουμε για τους εξωπλανήτες που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 που άρχισαν να ανακαλύπτονται εξωπλανήτες μέχρι σήμερα ο αριθμός τους έχει αυξηθεί πάρα πολύ. Η «εγκυκλοπαίδεια» περιέχει όλες τις πληροφορίες για 1924 εξωηλιακούς πλανήτες, διαδραστικά διαγράμματα και ίσως όλη την μέχρι σήμερα δημοσιευμένη βιβλιογραφία σχετικά με τους εξωηλιακούς πλανήτες.

Επισκεφτείτε τον ιστότοπο.

http://exoplanet.eu/

http://physicsgg.me/2015/05/27/%ce%b7-%ce%b5%ce%b3%ce%ba%cf%85%ce%ba%ce%bb%ce%bf%cf%80%ce%b1%ce%af%ce%b4%ce%b5%ce%b9%ce%b1-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%b7%cf%84%cf%8e%ce%bd/

[Δροσος Γεωργιος]

Βρέθηκε ο πρώτος εξωπλανήτης με στρατόσφαιρα.

Μια ακόμη ιστορική ανακάλυψη προστίθεται στον μακρύ κατάλογο ανακαλύψεων του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Το τηλεσκόπιο ανίχνευσε για πρώτη φορά στρατόσφαιρα σε έναν εξωπλανήτη.

Η στρατόσφαιρα αποτελεί στρώμα της ατμόσφαιρας πάνω από την τροπόσφαιρα, δηλαδή πάνω από το στρώμα όπου λαμβάνουν χώρα τα καιρικά φαινόμενα. Στην τροπόσφαιρα η θερμοκρασία είναι μεγαλύτερη στο κατώτερο μέρος της, ενώ στη στρατόσφαιρα συμβαίνει το αντίθετο.

Η στρατόσφαιρα περιέχει όζον και άλλα μόρια που απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία, λειτουργώντας σαν «αντηλιακό» για έναν πλανήτη. Η ανακάλυψη στρατόσφαιρας μπορεί να δώσει στους επιστήμονες βασικές ενδείξεις για τη σύνθεση του πλανήτη και το πώς αυτός δημιουργήθηκε. Μέχρι σήμερα οι ερευνητές δεν ήταν σίγουροι αν είναι δυνατόν να υπάρχουν στρατόσφαιρες σε άλλους κόσμους. Τώρα φαίνεται πως η απάντηση είναι καταφατική.

Ερευνητές του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA διαπίστωσαν την ύπαρξη στρατόσφαιρας στον εξωπλανήτη WASP-33b, ο οποίος έχει μάζα υπερτετραπλάσια του Δία. Ο WASP-33b βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από το μητρικό του άστρο και έτσι η θερμοκρασία του είναι πολύ υψηλή. Οι παρατηρήσεις που έχουν γίνει σε αυτόν δείχνουν ότι όχι μόνο διαθέτει την υψηλότερη θερμοκρασία από κάθε άλλον εξωηλιακό πλανήτη που έχουμε εντοπίσει αλλά και ότι είναι πιο καυτός και από ορισμένα άστρα!

Προηγούμενες παρατηρήσεις έχουν οδηγήσει τους ειδικούς στην εκτίμηση ότι η θερμοκρασία του WASP 33-b αγγίζει τους 3.200 βαθμούς Κελσίου, η οποία είναι μεγαλύτερη από αυτή ορισμένων άστρων. Η ανακάλυψη της στρατόσφαιρας στον WASP-33b δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=712661

[Δροσος Γεωργιος]

Ενας superslim εξωπλανήτης.

Ερευνητές με επικεφαλής τον αστρονόμο Ντάνιελ Τζόντοφ-Χάτερ του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια όχι μόνο εντόπισαν ένα νέο πλανητικό σύστημα αλλά κατάφεραν να μετρήσουν και το μέγεθος ενός εκ των πλανητών του. Σε απόσταση 200 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό της Λύρας εντοπίστηκε ένας ερυθρός νάνος με μάζα περίπου 50% μικρότερη από αυτή του Ηλίου. Το άστρο έλαβε την ονομασία Kepler 138 και μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί να κινούνται γύρω του τρεις πλανήτες.

Ο ένας εξ αυτών παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον αφού όπως διαπιστώθηκε είναι βραχώδης, έχει μικρό μέγεθος και είναι εξαιρετικά ελαφρύς. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ερευνητών ο εξωπλανήτης που έλαβε την ονομασία Kepler-138b έχει διάμετρο περίπου 6.600 χιλιόμετρα, δηλαδή έχει το μισό σχεδόν μέγεθος της Γης και σχεδόν το 7% της μάζας του πλανήτη μας.

Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες έχουν επιβεβαιώσει την ύπαρξη άνω των 1.800 εξωπλανητών, όμως είναι δύσκολο να υπολογίσουν τις μάζες των μικρών βραχωδών πλανητών, γι' αυτό έως τώρα ελάχιστοι εξωπλανήτες με μέγεθος περίπου όσο η Γη έχουν «ζυγιστεί» και κανένας τόσο μικρός και ελαφρύς, όσο ο Kepler-138b.

O πλανήτης βρίσκεται τόσο κοντά στο άστρο του, που χρειάζεται μόνο δέκα μέρες για να ολοκληρώσει μια πλήρη περιφορά, με συνέπεια η θερμοκρασία στην επιφάνειά του να είναι πολύ υψηλή, έως τους 500 βαθμούς Κελσίου.

Συνεπώς δεν θεωρείται φιλόξενος για ζωή. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=714408

[Δροσος Γεωργιος]

Ο πρώτος πλανητοκομήτης!

Διεθνής ερευνητική ομάδα με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble εντόπισε ένα ακόμη εξωπλανήτη. Όμως πρόκειται για ένα ιδιαίτερο πλανήτη αφού διαθέτει μια τεράστια ουρά παρόμοια με εκείνη των κομητών. Η ουρά αυτή δημιουργείται από τη σταδιακή απώλεια της ατμόσφαιράς του. Είναι ο πρώτος πλανήτης που εντοπίζεται με αυτό το χαρακτηριστικό.

Ευρωπαίοι και αμερικανοί αστρονόμοι, με επικεφαλής τον Ντέιβιντ Έρενράιχ του Αστεροσκοπείου του Πανεπιστημίου της Γενεύης έστρεψαν το Hubble σε απόσταση περίπου 33 ετών φωτός από τη Γη όπου βρίσκεται ο Gliese 436, ένα άστρο που ανήκει στην κατηγορία των ερυθρών νάνων. Οι ερευνητές εντόπισαν την παρουσία ενός πλανήτη σε πολύ κοντινή απόσταση από το άστρο. Ο GJ 436b όπως ονομάστηκε ο εξωπλανήτης βρίσκεται 33 φορές πιο κοντά στο άστρο του από ό,τι η Γη και 13 φορές πιο κοντά από ό,τι ο Ερμής. Πρόκειται για ένα μεγάλο σε μέγεθος πλανήτη, παρόμοιο με τον Ποσειδώνα, και φυσικά λόγω της απόστασης του από το άστρο του οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται σε αυτόν είναι πολύ μεγάλες και δεν είναι βέβαια φιλικός στη ζωη.

Εκείνο όμως που τον κάνει να ξεχωρίζει είναι ότι ο GJ 436b δεχόμενος την καυτή ανάσα και πολύ κοντινή ακτινοβολία του μητρικού του άστρου χάνει συνεχώς μόρια υδρογόνου από την ατμόσφαιρά του. Με αυτό τον τρόπο, δημιουργείται μια τεράστια και… θεαματική ουρά, που εκτείνεται εκατοντάδες χιλιόμετρα πίσω από τον πλανήτη.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η ατμόσφαιρα του GJ 436b ήδη έχει μειωθεί κατά 10% σε σχέση με το αρχικό μέγεθός της, καθώς περίπου 1.000 τόνοι αερίων εκτοξεύονται στο διάστημα ανά δευτερόλεπτο. Η σφαιρική «κεφαλή» του νέφους αερίων (κυρίως υδρογόνου) έχει διάμετρο περίπου 3 εκατ. χλμ., ενώ το μήκος της ουράς μπορεί να φθάνει τα 15 εκατ. χλμ.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι θα βρουν χιλιάδες ακόμη πλανήτες -κομήτες τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα δεν αποκλείουν ότι κάποτε η ίδια η Γη μπορεί να είχε και εκείνη ουρά κομήτη, όσο έχανε ένα μέρος από την πλούσια σε υδρογόνο ατμόσφαιρά της. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=716451

[Δροσος Γεωργιος]

Η Γη ανήκει σε πανάρχαια οικογένεια πλανητών.

Μια νέα μελέτη υποδεικνύει την ύπαρξη πλανητών με χαρακτηριστικά και συνθήκες παρόμοιες με εκείνες της Γης στο νεαρό Σύμπαν.

Αυτό σημαίνει ότι και η ζωή είναι πιθανό να είναι πολύ αρχαιότερη από όσο πιστεύαμε.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler για περίπου δύο έτη εντόπισε και μελέτησε 145 χιλιάδες άστρα στον γαλαξία μας υποδεικνύοντας εκείνα τα οποία πιθανώς να διαθέτουν πλανητικά συστήματα. Οι επιστήμονες έχουν ήδη καταφέρει να πιστοποιήσουν την ύπαρξη πλανητικών συστημάτων σε περίπου δύο χιλιάδες από αυτά τα άστρα με την έρευνα να συνεχίζεται.

Διεθνής ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Βίκτορ Σίλβα Αγκουάιρ του Κέντρου Αστρικής Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Ααρχαους στη Δανία μέσα από ένα κατάλογο 1.200 άστρων του προγράμματος Kepler που διαθέτουν πλανήτες επέλεξαν 33 άστρα για περαιτέρω μελέτη.

Πιο συγκεκριμένα επέλεξαν άστρα με ιδιότητες (ταλάντωση κ.α) παρόμοιες με εκείνες του Ηλιου.

Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πανάρχαια άστρα ηλικίας άνω των 11 δισ. ετών διαθέτουν πλανήτες σαν τη Γη, δηλαδή πλανήτες που βρίσκονται στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη όπου οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για την παρουσία ζωής. Με δεδομένο ότι το Σύμπαν έχει ηλικία περίπου 14 δισ. ετών η μελέτη είναι σημαντική. Γιατί αν πράγματι υπάρχουν πλανήτες με συνθήκες σαν αυτές της Γης από όταν το Σύμπαν ήταν ακόμη σε νεαρή ηλικία αυτό σημαίνει ότι και η ζωή πιθανώς να έκανε εξίσου νωρίς την εμφάνιση της με ότι αυτό συνεπάγεται.

Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society».

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500008985

[Δροσος Γεωργιος]

Τα βότσαλα που φιλοδοξούν να γίνουν πλανήτες.

Δίκτυο ραδιοτηλεσκοπίων που λειτουργούν διάσπαρτα σε ολόκληρη την έκταση της Αγγλίας ανίχνευσε για πρώτη φορά έναν δακτύλιο από μικρές πέτρες να περιφέρεται γύρω από ένα νεογέννητο άστρο -είναι τα βότσαλα από τα οποία θα σχηματιστούν μια μέρα νέοι πλανήτες, όπως συνέβη στο Ηλιακό Σύστημα πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια.

Σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία, οι πλανήτες γεννιούνται σταδιακά από τη σκόνη και τα αέρια που περιβάλλουν νεαρά άστρα. Με την πάροδο του χρόνου οι κόκκοι σκόνης ενώνονται σε μικρές πέτρες, οι οποίες σταδιακά γίνονται αρκετά μεγάλες ώστε μπορούν να τραβήξουν περισσότερο υλικό με το βαρυτικό τους πεδίο.

Τα τελευταία χρόνια οι αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει άστρα που περιβάλλονται από δίσκους αερίων και σκόνης, καθώς και χιλιάδες πλήρως σχηματισμένους πλανήτες. Τα ενδιάμεσα στάδια, όμως, είναι πιο δύσκολο να ανιχνευθούν.

Μια πρώτη εικόνα δίνει τώρα το e-MERLIN, μια συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων στην Αγγλία που μιμείται τη λειτουργία ενός μεμονωμένου αλλά γιγάντιου τηλεσκοπίου. Οι κεραίες του στράφηκαν στο DG του Ταύρου (DG Tauri), ενός νεαρού άστρου, ηλικίας μόλις 2,5 εκατομμυρίων ετών, το οποίο βρίσκεται 450 έτη φωτός από τη Γη, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Ταύρου.

Το e-MERLIN κατέγραψε μια αμυδρή λάμψη στο φάσμα των ραδιοκυμάτων, η οποία σύμφωνα με τους ερευνητές δεν μπορεί παρά να προέρχεται από μικρά σώματα με διάμετρο τουλάχιστον ενός εκατοστού.

«Μπορέσαμε να ζουμάρουμε σε μια μικρή περιοχή όσο μέγεθος της τροχιάς του Δία στο δικό μας Ηλιακό Σύστημα. Βρήκαμε μια ζώνη από βότσαλα που κινούνται σε πολύ παρόμοιες τροχιές -εκεί όπου θα έπρεπε να βρίσκονται για την ανάπτυξη ενός νέου πλανήτη τα επόμενα εκατομμύρια χρόνια» λέει η Τζέιν Γκριβς του Πανεπιστημίου Σεντ Άντριους, επικεφαλής της βρετανικής ομάδας.

«Παρόλο που πιστεύαμε ότι κάπως έτσι ξεκινά ο σχηματισμός πλανητών, είναι πραγματικά συναρπαστικό να βλέπουμε τη διαδικασία στην πράξη» σχολιάζει.

Όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η Βασιλική Εταιρεία Αστρονομίας, τα ευρήματα θα μπορούσαν τώρα να βελτιώσουν την επόμενη γενιά υπολογιστικών μοντέλων που προσομοιώνουν τις διαδικασίες πλανητογένεσης.

Απώτερος στόχος της προσπάθειας και των προγραμματισμένων αναβαθμίσεων στο e-MERLIN είναι η ανακάλυψη εμβρυακών πλανητών παρόμοιων με τη νεογέννητη Γη.

Η μελέτη παρουσιάστηκε στο βρετανικό Εθνικό Συνέδριο Αστρονομίας που πραγματοποιήθηκε στην Ουαλία.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500010512

[Δροσος Γεωργιος]

Όσιρις

Όσιρις: ένας αέριος γίγαντας 150 έτη μακριά από τη Γη! Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί "η κόλαση του διαστήματος", αφού η θερμοκρασία του φτάνει τους 1.100 βαθμούς Κελσίου, η ατμόσφαιρά του είναι γεμάτη από το δηλητηριώδες μονοξείδιο του άνθρακα και οι θύελλες που μαίνονται σε αυτόν, φτάνουν στην ιλιγγιώδη ταχύτητα των 7.000 έως και 10.000 χιλιομέτρων την ώρα!

Ο εξωπλανήτης Όσιρις, με την κωδική ονομασία HD 209458b, περιστρέφεται γύρω από από έναν αστέρα στον αστερισμό του Πήγασου, περίπου 150 έτη φωτός από το δικό μας ηλιακό σύστημα. Είναι σε τροχιά πολύ κοντά στο μητρικό του άστρο -γύρω στα 7 εκατομμύρια χλμ., δηλαδή δέκα φορές μικρότερη από ό,τι η απόσταση του Ερμή από τον Ήλιο.

Ο Όσιρις είναι ο πρώτος εξωηλιακός πλανήτης που γνωρίζουμε ότι έχει ατμόσφαιρα, η οποία αποτελείται από ατμούς Υδρογόνου, Οξυγόνο και Άνθρακα και πρόσφατα αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης από ομάδα επιστημόνων!

Με επικεφαλής τον Ίγκνας Σνέλεν του Αστεροσκοπείου του Λάιντεν της Ολλανδίας, και με τη χρήση του υπέρυθρου φασματογράφου του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου στην έρημο της Χιλής, οι επιστήμονες παρατήρησαν τις ασύλληπτης έντασης θύελλες στην επιφάνεια του εξωπλανήτη!

Όπως ανακοίνωσαν μιλώντας στο BBC, "oι τρομεροί άνεμοι προκαλούνται από τις μεγάλες διαφορές θερμοκρασίας που υπάρχουν στον εξωπλανήτη ανάμεσα στην πλευρά εκείνη που φλέγεται από το κοντινό άστρο του και στην σημαντικά πιο κρύα σκοτεινή πλευρά του".

Η μελέτη της "κόλασης του διαστήματος", κατέστη δυνατή χάρη στην παρεμβολή του εξωπλανήτη μεταξύ του άστρου του και της Γης! Έτσι οι ερευνητές είχαν την μοναδική ευκαιρία να μελετήσουν για τουλάχιστον τρεις ώρες τις αλλαγές, οι οποίες προκλήθηκαν στο φως που έφτανε στον πλανήτη μας. Από αυτές τις αλλαγές, προέκυψαν τα συμπεράσματα σχετικά με τις φυσικές και χημικές συνθήκες στην επιφάνεια του Όσιρη!

Όσιρις, o θεός των νεκρών!

Η ονομασία "Όσιρις" που δόθηκε στον HD 209458b, οφείλεται στον θεό των αρχαίων Αιγυπτίων. Αν και αρχικά εθεωρείτο θεός της φύσης και ενσάρκωση "του πνεύματος της βλάστησης", στη συνέχεια καθιερώθηκε ως "θεός των νεκρών". Μετά από τον θάνατο και την ανάσταση του, αποσύρθηκε στα Ηλύσια Πεδία, όπου έγινε βασιλιάς των νεκρών.

Βίντεο.

http://www.defencenet.gr/defence/item/%CF%8C%CF%83%CE%B9%CF%81%CE%B9%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%89%CF%83%CE%BF%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B1%CF%84%CE%B5-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CF%8C%CE%BB%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

[Δροσος Γεωργιος]

Kepler 452b: ένας εξωπλανήτης που μοιάζει με τη Γη.

Αμερικανοί αστρονόμοι ανακάλυψαν έναν νέο εξωπλανήτη, τον πιο παρόμοιο με τη Γη που έχει παρατηρηθεί ποτέ μέχρι σήμερα, ανακοίνωσε η NASA.

Ο πλανήτης αυτός, που εντοπίστηκε χάρη στο τηλεσκόπιο Κέπλερ, είναι κατά περίπου 60% μεγαλύτερος από τη Γη, απέχει 1.400 έτη φωτός και βρίσκεται στον αστερισμό του Κύκνου, ανακοίνωσαν οι επιστήμονες σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν.

Απέχει επίσης από το άστρο του ίση απόσταση με αυτήν που βρίσκεται η Γη από τον Ήλιο.

Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι είναι δυνατό να διαθέτει νερό σε υγρή μορφή, κάτι που θα επέτρεπε την ύπαρξη ζωής.

Ο εξωπλανήτης, που βαφτίστηκε Kepler 452b, περιφέρεται γύρω από ένα άστρο με χαρακτηριστικά επίσης παρόμοια με του Ήλιου. Το άστρο αυτό είναι μόνο 4% μεγαλύτερο και 10% φωτεινότερο από τον Ήλιο αλλά και 1,5 δισεκατομμύριο χρόνια γηραιότερο από αυτόν. Μια πλήρης περιφορά του Kepler 452b γύρω από το άστρο του διαρκεί 385 ημέρες.

Με την ανακάλυψη αυτή οι επιστήμονες «πετυχαίνουν πρόοδο όσον αφορά τις γνώσεις τους για τον αριθμό των (δυνητικά) κατοικήσιμων πλανητών που θα μπορούσαν να υπάρχουν» στον γαλαξία μας, είπε ο Τζόζεφ Τουίκεν, ο επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής Κέπλερ και ερευνητής στο SETI, το Ινστιτούτο Ερευνών Εξωγήινης Νοημοσύνης.

Ο Kepler 452b έχει ακτίνα 60% μεγαλύτερη από εκείνην της Γης και υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να πρόκειται για έναν βραχώδη πλανήτη με πυκνή ατμόσφαιρα και μεγάλη ποσότητα νερού. Ενδέχεται επίσης, σύμφωνα πάντα με τους αστρονόμους, να έχει και ηφαιστειακή δραστηριότητα.

Ο Kepler 452b είναι ένας από τους δώδεκα νέους εξωπλανήτες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο με τις ανακαλύψεις του τηλεσκοπίου Κέπλερ. Για να παραμείνουν σ’ αυτόν, οι εξωπλανήτες θα πρέπει να διαθέτουν διάμετρο κατά δύο φορές μικρότερη από εκείνη της Γης και να βρίσκονται σε τροχιά στην «κατοικήσιμη ζώνη» ενός αστεριού—δηλαδή ούτε πολύ κοντά, ούτε πολύ μακριά από αυτό ώστε να μην είναι πολύ θερμοί ή πολύ ψυχροί για να διαθέτουν νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνειά τους.

«Η συνέχιση της μελέτης των άλλων εξωπλανητών αυτού του καταλόγου και η τελική εξέταση των άλλων επιστημονικών δεδομένων που μετέδωσε το Κέπλερ θα μας βοηθήσει να βρούμε τους μικρότερους και πιο ενδιαφέροντες πλανήτες», εξήγησε ο Τζόζεφ Τουίκεν. «Αυτό θα μας επιτρέψει επίσης να κάνουμε μια καλύτερη εκτίμηση για τη συχνότητα αυτών των κατοικήσιμων κόσμων» στο ηλιακό μας σύστημα, πρόσθεσε.

Το γεγονός ότι το αστέρι γύρω από το οποίο περιστρέφεται ο Kepler 452b είναι 1,5 δισεκατομμύριο χρόνια γηραιότερο από τον ήλιο -με τον οποίο κατά τα άλλα έχει πολλά κοινά στοιχεία- μπορεί να δώσει μια ιδέα στους επιστήμονες του ποιο θα μπορούσε να είναι το μακρινό μέλλον της Γης.

«Ο Kepler 452b μπορεί να υφίσταται σήμερα αυτό που θα πάθει η Γη σε περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο χρόνια, όταν ο Ήλιος μας θα γεράσει και θα γίνει πιο φωτεινός», εξήγησε ο αστρονόμος του SETI Νταγκ Κάλντγουελ.

Μέχρι σήμερα, ο κατάλογος που έχει συντάξει η NASA με τις ανακαλύψεις του τηλεσκοπίου Κέπλερ περιλαμβάνει συνολικά 4.696 εξωπλανήτες. Το διαστημικό τηλεσκόπιο παρουσίασε βλάβη στα μέσα του 2013, όταν δύο από τα γυροσκόπιά του σταμάτησαν να λειτουργούν. Οι εξωπλανήτες αυτοί παρατηρήθηκαν πριν διαπιστωθεί η βλάβη στο Κέπλερ.

http://physicsgg.me/2015/07/24/kepler-452b-%ce%ad%ce%bd%ce%b1%cf%82-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%bc%ce%bf%ce%b9%ce%ac%ce%b6%ce%b5%ce%b9-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%b7-%ce%b3/

[Δροσος Γεωργιος]

Πως θα μπορουσαμε να φτάσουμε στην (ΓΗ 2.0)

Η είδηση της ανακάλυψης του Kepler-452b από τη NASA προκάλεσε ενθουσιασμό παγκοσμίως, καθώς πρόκειται για έναν πλανήτη ο οποίος θεωρείται ότι αποτελεί πρακτικά «εξάδελφο» της Γης μας, και ως εκ τούτου θα μπορούσε να φιλοξενεί (ή να έχει φιλοξενήσει στο παρελθόν) ζωή- ίσως και παρεμφερή με τη γήινη.

Ωστόσο, με όλο τον ενθουσιασμό, η απόσταση που μας χωρίζει από την αποκαλούμενη «Γη 2.0» είναι...αρκούντως υπολογίσιμη, καθώς είναι, ούτε λίγο ούτε πολύ, 1.400 έτη φωτός: Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και ένα διαστημόπλοιο που θα ήταν σε θέση να κινείται με την ταχύτητα του φωτός (299.792,458 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο στο κενό), τη μεγαλύτερη/ οριακή ταχύτητα που υπάρχει στη φύση (σύμφωνα με τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν), και πάλι θα χρειάζονταν 1.400 χρόνια για να φτάσει κανείς εκεί. Και ακόμα και αν θεωρηθεί «βιώσιμο» από άποψης ταξιδιού ένα τέτοιο χρονικό διάστημα, και πάλι υπεισέρχονται στην «εξίσωση» δύσκολες «μεταβλητές», όπως η «παραμόρφωση» του χρόνου: σε γενικές γραμμές, ο χρόνος κυλάει διαφορετικά (πιο αργά) για αυτούς που βρίσκονται στο σκάφος και για αυτούς που βρίσκονται στη Γη, κάτι που θα μπορούσε να δημιουργήσει διάφορες επιπλέον «επιπλοκές» όσον αφορά σε μια αποστολή σε έναν τόσο μακρινό προορισμό.

Γενικότερα, ο επιστημονικός κόσμος (πέρα από τα παλιά σενάρια επιστημονικής φαντασίας, που «έβλεπαν» σκάφη τα οποία κινούνται «άμεσα» με υπερφωτονικές/υπερφωτεινές ταχύτητες), έχει μάλλον απορρίψει το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός τέτοιου κινητήρα/ διαστημοπλοίου, για δύο βασικούς λόγους.

Ο πρώτος είναι ότι υπάρχουν απροσπέλαστα εμπόδια από άποψης Φυσικής: Βάση της θεωρίας της Σχετικότητας, όταν ένα σώμα πλησιάζει την ταχύτητα του φωτός, η μάζα εξαρτάται από την ταχύτητα: κοινώς, η μάζα αυξάνει όσο αυξάνει η ταχύτητά του, και αυτό συνεπάγεται ότι τόσο πιο πολύ πλησιάζει το σκάφος την ταχύτητα του φωτός, τόσο πιο δύσκολη είναι η προώθηση από τους κινητήρες- και αυτό δυσκολεύει όλο και περισσότερο όσο πλησιάζει ένα σκάφος στην ταχύτητα του φωτός, με τελικό αποτέλεσμα η μάζα του να γίνεται άπειρη εάν, ακόμα και αν (με κάποιον τρόπο παραγωγής ενέργειας/ απόδοσης κινητήρων που θα μπορούσε να συμβαδίσει) το σκάφος «έπιανε» την (ανώτατη/ οριακή) ταχύτητα του φωτός. Και φυσικά υπάρχουν και επιπλέον, λιγότερο «φυσικής» φύσης ζητήματα, όπως οι επιπτώσεις σε ένα πλήρωμα από την επιτάχυνση, η παραμόρφωση του χρόνου, οι κίνδυνοι πλοήγησης (σε ακραίες ταχύτητες ακόμα και η σύγκρουση με έναν κόκκο σκόνης μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες) κ.α.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι, ακόμα και με ένα σκάφος που (με κάποιον τρόπο επιστημονικής φαντασίας) «πιάνει» την ταχύτητα του φωτός, θα επρόκειτο για «δώρο άδωρο», καθώς και πάλι οι αποστάσεις μεταξύ των άστρων είναι τεράστιες: Ακόμα και με τεχνολογία που θα επέτρεπε σε ένα σκάφος να κινηθεί με την ταχύτητα του φωτός, θα χρειάζονταν και πάλι 1.400 χρόνια για να φτάσουμε στη «Γη 2.0».

Για τους άνωθεν λόγους, θεωρείται ότι η ταχύτητα του φωτός αποτελεί ένα όριο απροσπέλαστο, και πάνω από όλα (ακόμα και αν «έσπαγε»), μη πρακτικό. Οπότε, πλέον τα οράματα της επιστημονικής φαντασίας στρέφονται προς άλλες κατευθύνσεις, οι οποίες επιδιώκουν να «παρακάμψουν» ή να αποδεχτούν/ συμβιβαστούν με τη Σχετικότητα, αξιοποιώντας πιο «συμβατικές» μεθόδους. Ακολουθούν τέσσερις τεχνολογικές «φιλοσοφίες» που (δεδομένων βέβαια τεράστιων τεχνολογικών αλμάτων, σε κάθε περίπτωση, πρακτικού χαρακτήρα) θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για τα άστρα, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο.

Σκάφος με ταξιδιώτες σε νάρκη

Η κρυονική αποτελεί ένα από αυτά τα «όνειρα» της επιστημονικής φαντασίας που μοιάζουν να βρίσκονται πάντα «τόσο κοντά, αλλά τόσο μακριά». Η κεντρική ιδέα είναι το «πάγωμα»/ νάρκη του πληρώματος, το οποίο παραμένει σε αυτή την κατάσταση καθ'όλη τη μακροχρόνια διάρκεια του διαστημικού ταξιδιού. Οι επιβάτες ξυπνούν όταν το σκάφος -που κινείται με «συμβατική» (από άποψης Φυσικής, επειδή και πάλι, εν συγκρίσει με τα σημερινά δεδομένα, θα απαιτούνται καινοτόμες τεχνολογίες προώθησης, όπως η πυρηνική προώθηση, τα ηλιακά ιστία κ.α.- καθώς και φυσικά αντίστοιχες πηγές ενέργειας, όπως η πυρηνική σύντηξη) προώθηση έχει φτάσει στον προορισμό του.

Τα αποκαλούμενα «sleeper ships» αποτελούν ένα δημοφιλές μοτίβο της επιστημονικής φαντασίας. Στην περίπτωση του Kepler-452B ωστόσο, η κρυονική τεχνολογία θα έπρεπε να είναι αρκετά επαρκής και αξιόπιστη για να μπορέσει να κρατήσει ζωντανούς εν υπνώσει τους επιβάτες του για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα (ας μην ξεχνάμε ότι ο πλανήτης απέχει 1.400 έτη φωτός, και το σκάφος δεν θα κινείται με ταχύτητα του φωτός, ακόμη και λαμβάνοντας υπόψιν την παραμόρφωση του χρόνου). Μέσα σε αυτό το διάστημα, κάποιος θα πρέπει να αναλαμβάνει τη συντήρηση του σκάφους: είτε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης/ ρομποτικής, είτε ένα επίλεκτο πλήρωμα το οποίο θα ξυπνά τακτικά για να ελέγχει τα πράγματα, ή που θα είναι ταγμένο να παραμένει «ξύπνιο» για πολλές διαφορετικές γενεές, όσο διαρκεί το ταξίδι. Και αυτό οδηγεί στο επόμενο σενάριο.

Σκάφη γενεών (generation ships)

Είναι ακόμα πιο «συμβατικού» χαρακτήρα από ό,τι τα sleeper ships, αλλά, με τον τρόπο του, είναι πιο φιλόδοξων/ επικών διαστάσεων. Η κεντρική ιδέα είναι ότι δεν θα είναι οι αρχικοί επιβάτες που θα φτάσουν στον προορισμό, αλλά οι απόγονοί τους. Το «generation ship», το οποίο κινείται με ταχύτητα μικρότερη του φωτός στο Διάστημα (ακόμα και αν την πλησιάζει) αποτελεί ένα κλειστό, αυτάρκες οικοσύστημα- μια ζωντανή, λειτουργούσα αποικία, με έναν πληθυσμό ο οποίος ζει εκεί, εξελίσσεται, αναπαράγεται για χρόνια, ίσως και για αιώνες και για χιλιετίες: Φανταστείτε μία πόλη σε ένα διαστημόπλοιο που ταξιδεύει στο Διάστημα. Οι κάτοικοί της έχουν την καθημερινή ζωή τους, κάνουν παιδιά, γερνούν, πεθαίνουν και κάποια στιγμή, μια από τις επόμενες γενεές, οι απόγονοί τους, θα φτάσουν στον προορισμό τους. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά μεγαλόπνοο όραμα, το οποίο μπορεί να μην «σκοντάφτει» στη Φυσική, αλλά έχει τεράστιες τεχνολογικές απαιτήσεις. Το πλοίο θα πρέπει να είναι γιγαντιαίων διαστάσεων, προκειμένου να μπορεί να φιλοξενεί και συντηρεί ένα πλήρες, αυτόνομο και ανανεούμενο οικοσύστημα (αέρας, νερό, γεωργία, κτηνοτροφία, ενέργεια), που με τη σειρά του θα μπορεί να συντηρεί έναν πληθυσμό επαρκούς μεγέθους ώστε να διασφαλιστεί (από γενετικής, αλλά και κοινωνικής άποψης) η υγιής εξέλιξη και επιβίωσή του ανά τους αιώνες που θα διαρκέσει το ταξίδι.

Κινητήρας στρέβλωσης ή δίνης (Warp Drive)

Μπαίνοντας στο «βασίλειο» αυτών που προσπαθούν να παρακάμψουν τη Σχετικότητα, οι φίλοι του Star Trek γνωρίζουν σίγουρα την έννοια του Warp Drive (ελληνιστί, κινητήρας στρέβλωσης ή δίνης) – ή, βάσει των ιδεών του Μεξικανού φυσικού Μιγκέλ Αλκουμπιέρε, Alcubierre drive. Η κεντρική ιδέα είναι ότι, αντί το διαστημόπλοιο να επιταχύνει το ίδιο τον εαυτό του σε υψηλές ταχύτητες για να κινηθεί στον χώρο...αλλάζει τον χώρο, προκειμένου, τρόπον τινά, να «κόψει δρόμο». Στην ουσία, το διαστημόπλοιο (μέσω κάποιου είδους κινητήρων/ γεννητριών παραγωγής βαρύτητας), στρεβλώνει τον χωροχρόνο γύρω του (φέρνει πιο μπροστά το «εμπρός» και στέλνει πιο μακριά το «πίσω»), φέρνοντας πιο κοντά το σημείο προορισμού. Γύρω από το σκάφος δημιουργείται μια «φυσαλίδα», μέσα στην οποία οι αποστάσεις είναι «μικρότερες»: φανταστείτε δύο σημεία πάνω σε ένα φύλλο χαρτί, τα οποία, όταν το χαρτί είναι απλωμένο σε ένα τραπέζι, έχουν μια απόσταση μεταξύ τους. Εάν το φύλλο διπλωθεί, τότε η απόσταση μεταξύ τους μειώνεται. Αυτή είναι η φιλοσοφία του Warp Drive, και έχει το ευφυές χαρακτηριστικό ότι δεν παραβιάζει τη σχετικότητα, αλλά την παρακάμπτει. Το σκάφος, όσον αφορά στον εαυτό του και τη «φυσαλίδα», δεν κινείται με την ταχύτητα του φωτός- αλλά, όσον αφορά σε έναν εξωτερικό παρατηρητή (εκτός σκάφους και «φυσαλίδας»), το σκάφος κινείται με ταχύτητες κατά πολύ μεγαλύτερες του φωτός. Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν λίγο καιρό είχαν προκύψει φήμες περί πειραμάτων της NASA πάνω σε κάτι αντίστοιχο του Warp Drive, προκαλώντας ενθουσιασμό. Ωστόσο, η ίδια η αμερικανική διαστημική υπηρεσία διευκρίνισε ότι διερευνώνται διάφορες τεχνικές προώθησης, και μεταξύ αυτών και το EmDrive (το οποίο δεν απαιτεί μάζα αντίδρασης ή κάποιο προωθητικό), χωρίς ωστόσο απτά αποτελέσματα.

Περισσότερα.

http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=6619&postdays=0&postorder=asc&start=1365

Διαστημική Εξερεύνηση-Σελ.92- 29/04/2015.

Σκουληκότρυπες/ «πύλες» (wormholes)

Τρία γνωστά franchises επιστημονικής φαντασίας όπου υπήρχε η έννοια των «πυλών» (με διαφορετικούς τρόπους) είναι το Star Trek: DS9, το Stargate: SG1 και το Babylon 5. Η «σκουληκότρυπα» είναι μια υποθετική τοπολογική ιδιότητα του χωροχρόνου: Ένα «τούνελ» το οποίο συνδέει δύο συγκεκριμένα σημεία του, επιτρέποντας σε ένα σκάφος να «κόψει δρόμο», παρακάμπτοντας την «κανονική» απόσταση- φανταστείτε, χάριν ευκολίας ένα βουνό. Εάν θέλετε να πάτε από ένα σημείο στη μία πλευρά σε ένα σημείο στην άλλη, τότε πρέπει να περπατήσετε/ σκαρφαλώσετε όλη την απόσταση πάνω στην επιφάνειά του...ή να βρείτε ένα τούνελ το οποίο συνδέει απευθείας τα δύο σημεία.

Μέχρι τώρα, δεν έχουν βρεθεί παρατηρησιακές αποδείξεις για την ύπαρξη σκουληκοτρύπων (Einstein-Rosen Bridge), αλλά οι εξισώσεις της Γενικής Σχετικότητας αφήνουν «περιθώρια» για την ύπαρξή τους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι σκουληκότρυπες Scwarzschild, το Casimir effect κ.α. Σημειώνεται ότι η Γενική Σχετικότητα προβλέπει ότι, εάν υπάρχουν σκουληκότρυπες μέσα από τις οποίες είναι δυνατόν να περάσει ένα σκάφος, θα επιτρέπουν και ταξίδι στο χρόνο. Κάποιες θεωρίες «θέλουν» τις σκουληκότρυπες και ως πύλες προς διαφορετικά σύμπαντα.

http://www.huffingtonpost.gr/2015/07/24/texnologies-diasthmiko-taxidi_n_7863364.html

[Δροσος Γεωργιος]

Εντοπίστηκε μοναδικό πλανητικό σύστημα.

Διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε στον αστερισμό της Κασσιόπης, σε απόσταση μόλις 21 ετών φωτός, ένα εντυπωσιακό πλανητικό σύστημα που περιλαμβάνει τρεις βραχώδεις εξωπλανήτες που ανήκουν στην κατηγορία της υπερ-Γαίας και ένα γιγάντιο πλανήτη αερίων. Ενας από τους πλανήτες είναι ο κοντινότερος στη Γη επιβεβαιωμένος βραχώδης πλανήτης που έχει ανακαλυφθεί και αναμένεται να μελετηθεί εξονυχιστικά τα επόμενα χρόνια.

Στο παρελθόν είχε βρεθεί και ένας ακόμη πιο κοντινός εξωπλανήτης, ο GJ674b, σε απόσταση 14,8 ετών φωτός, αλλά η σύνθεσή του είναι άγνωστη, σύμφωνα με τη NASA, συνεπώς δεν είναι σίγουρο ότι είναι βραχώδης. Το 2012 εξάλλου είχε ανακοινωθεί η ανακάλυψη ενός βραχώδους εξωπλανήτη πέριξ του 'Αλφα του Κενταύρου, σε απόσταση μόνο 4,3 ετών φωτός από τη Γη, αλλά δεν έχει υπάρξει ακόμη επιβεβαίωση.

Η νέα ανακάλυψη έγινε με το τηλεσκόπιο «Γαλιλαίος» στα ισπανικά Κανάρια Νησιά, καθώς και με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Spitzer της NASA, από διεθνή επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον αστρονόμο Ατι Μοταλέμπι του Πανεπιστημίου της Γενεύης και θα παρουσιασθεί στο περιοδικό στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics».

To άστρο γύρω από το οποίο περιφέρονται οι εξωπλανήτες, είναι το HD219134, ένας καφέ νάνος πιο κρύος και μικρότερος από τον Ήλιο μας. Ο κοντινός βραχώδης εξωπλανήτης είναι ο HD219134b, ο οποίος έχει μάζα 4,5 φορές μεγαλύτερη από τη Γη και διάμετρο 1,6 φορές μεγαλύτερη.

Η μέση πυκνότητά του (έξι γραμμάτια ανά κυβικό εκατοστό) είναι περίπου αντίστοιχη της Γης, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανώς έχει παρόμοια σύνθεση.

Είναι τόσο κοντά στο άστρο του, που χρειάζεται μόνο τρεις μέρες για μια πλήρη περιφορά (το ‘έτος' του), έχοντας επιφανειακή θερμοκρασία περίπου 427 βαθμών Κελσίου.

Συνεπώς είναι υπερβολικά καυτός για να φιλοξενεί ζωή, τουλάχιστον όπως την ξέρουμε, καθώς δεν βρίσκεται στην κατοικήσιμη ζώνη του άστρου του και είναι απίθανο να διαθέτει νερό.

Οι άλλοι δύο βραχώδεις εξωπλανήτες έχουν μάζες 2,7 και 8,7 φορές μεγαλύτερες από της Γης, ενώ ο αέριος γίγαντας έχει 62 φορές μεγαλύτερη μάζα και χρειάζεται 1.190 γήινες μέρες για μια πλήρη περιφορά γύρω από το άστρο του.

Το σύστημα είναι τόσο κοντά στη Γη, που το μητρικό άστρο είναι ορατό με γυμνά μάτια, όταν ο ουρανός στη Γη είναι σκοτεινός. Οι αστρονόμοι ονειρεύονται ότι κάποια στιγμή θα καταφέρουν να φωτογραφίσουν τους εξωπλανήτες του, όταν θα έχουν πλέον κατασκευασθεί τα νέα πολύ μεγάλα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια μέσα την επόμενη δεκαετία, όπως το «James Webb» της NASA.

Το νέο σύστημα μοιάζει επίσης με το ηλιακό μας σύστημα, επειδή οι τρεις μικροί βραχώδεις εξωπλανήτες του είναι εσωτερικοί (κοντύτερα στο άστρο τους), όπως ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη και ο 'Αρης, ενώ ο μεγάλος αέριος εξωπλανήτης του είναι εξωτερικός, ακολουθώντας πιο μακρινή τροχιά, όπως συμβαίνει με τον Δία και τον Κρόνο.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=726633

[Δροσος Γεωργιος]

Ιπτάμενο ρομπότ- εξερευνητής άλλων πλανητών.

Ερευνητές στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι της NASA εργάζονται πάνω σε ένα ιπτάμενο ρομποτικό όχημα το οποίο θα είναι σε θέση να συλλέγει δείγματα από άλλους πλανήτες, από σημεία στα οποία δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση τα ρόβερ- οχήματα εδάφους. Το εν λόγω όχημα- αντίστοιχο ενός «συμβατικού» quadcopter, αλλά σχεδιασμένο για αραιές ατμόσφαιρες ή και το κενό του Διαστήματος.

Το εν λόγω ιπτάμενο ρομπότ θα χρησιμοποιεί το όχημα εδάφους ως βάση/ μητρικό σκάφος για να φορτίζει τις μπαταρίες του και να ανεφοδιάζεται μεταξύ των πτήσεων, ενώ κύριος στόχος του θα είναι ο εντοπισμός πρώτων υλών στον Άρη ή σε αστεροειδείς, οι οποίες θα είναι κρυμμένες σε δύσβατα σημεία.

Στα υπό ανάπτυξη σκάφη της συγκεκριμένης κατηγορίας έχει δοθεί ο χαρακτηρισμός Extreme Access Flyers, και θα αναλαμβάνουν πτήσεις ακόμα και μέσα σε κρατήρες, από τους οποίους θα πρέπει να αποσπούν μικρά δείγματα εδάφους για να γίνονται αναλύσεις σχετικά με το αν υπάρχουν ίχνη νερού ή όχι. Θα είναι σε θέση να πραγματοποιούν εκατοντάδες πτήσεις/ εξορμήσεις, και θα είναι ιδιαίτερα μικρού μεγέθους για να μπορούν να μεταφέρονται σε ικανούς αριθμούς από τα μητρικά οχήματα. Ακόμη, θα χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό αυτονομίας, προκειμένου να είναι ικανά να πλοηγούνται μόνα τους σε μακρινούς προορισμούς όπου προφανώς δεν υπάρχει GPS. Ώθηση θα παρέχεται από κινητήρες τζετ ψυχρών αερίων, οι οποίοι θα αντικαθιστούν τους έλικες οι οποίοι θα αναλάμβαναν τα συγκεκριμένα καθήκοντα στη Γη. Όσον αφορά στην πλοήγηση, τα σκάφη αυτά θα είναι σε θέση να αναγνωρίζουν το ανάγλυφο του εδάφους και σημεία- ορόσημα, προκειμένου να βρίσκουν τον δρόμο τους.

Σχετικά με τη διαδικασία λήψης δειγμάτων, εξετάζεται μια αρθρωτή φιλοσοφία, που θα επιτρέπει στο ρομπότ να παίρνει ένα εργαλείο τη φορά, για συλλογή περίπου επτά γραμμαρίων υλικού ανά αποστολή.

http://www.naftemporiki.gr/story/984550/iptameno-rompot-eksereunitis-allon-planiton

[Δροσος Γεωργιος]

Εντοπίστηκε Δίας… βρέφος!

Ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε με επίγειο τηλεσκόπιο τον μικρότερο εξωπλανήτη που έχει μέχρι σήμερα άμεσα παρατηρηθεί από τη Γη. Πρόκειται για έναν πολύ νεαρό αέριο γίγαντα, σε απόσταση περίπου 96 ετών φωτός, που μοιάζει με τον Δία όταν αυτός βρισκόταν σε βρεφική ηλικία. Περιβάλλεται από μία ατμόσφαιρα πλουσιότερη σε μεθάνιο από κάθε άλλο γνωστό εξωπλανήτη, ενώ η επιφανειακή θερμοκρασία του υπολογίζεται στους 430 βαθμούς Κελσίου.

Ο πλανήτης 51 Eridani b βρίσκεται σε ένα πλανητικό σύστημα που μοιάζει αρκετά με το δικό μας και έχει ως μητρικό άστρο τον 51 Eridani, που είναι περίπου μιάμιση φορά μεγαλύτερος από τον Ήλιο.

Το εν λόγω άστρο, γνωστό και ως 51 Eri, έχει ηλικία μόλις 20 εκατομμυρίων ετών (έναντι 4,6 δισεκατομμυρίων του Ήλιου) και βρίσκεται στον νότιο αστερισμό του Ηριδανού.

Η ανακάλυψη, με επικεφαλής τον καθηγητή αστροφυσικής Μπρους Μάκιντος του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνιας, έγινε με το νέο όργανο Gemini Planet Imager, που έχει τοποθετηθεί πάνω στο διαμέτρου οκτώ μέτρων τηλεσκόπιο Gemini South στη Χιλή. Είναι η πρώτη ανακάλυψη του εν λόγω οργάνου, που ανιχνεύει άμεσα τους εξωπλανήτες στο οπτικό και υπέρυθρο φάσμα.

Κατά την τελευταία εικοσαετία σχεδόν 2.000 εξαπλωνήτες έχουν επιβεβαιωμένα ανακαλυφθεί. Όμως σχεδόν όλες τις φορές ο εντοπισμός τους γίνεται έμμεσα, συνήθως καθώς ο πλανήτης περιοδικά σκιάζει εν μέρει το φως του άστρου του, όταν διερχόμενος παρεμβάλλεται μεταξύ του μητρικού του άστρου και της Γης.

Επειδή οι εξωπλανήτες είναι πολύ αχνοί σε σχέση με τα μητρικά λαμπερά άστρα τους, είναι πολύ δύσκολη η άμεση παρατήρησή τους, εκτός και αν είναι πολύ μεγάλοι. Μέχρι σήμερα είχε επιτευχθεί ο άμεσος εντοπισμός πλανητών (περίπου δέκα) με μάζα τουλάχιστον πενταπλάσια του Δία. Όμως το νέο όργανο Gemini Planet Ιmager, το οποίο τέθηκε σε λειτουργία το 2014 και ενσωματώνει άκρως εξελιγμένη οπτική τεχνολογία, μπορεί να «δει» πλέον μικρότερους εξωπλανήτες και να κάνει φασματοσκοπική-χημική ανάλυση του φωτός τους. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500018717

[Δροσος Γεωργιος]

Οι συγγενείς της Γης.

Τα φώτα της δημοσιότητας σε παγκόσμιο επίπεδο συγκέντρωσε πρόσφατα η ανακοίνωση της ανακάλυψης του πιο συγγενικού προς τη Γη εξωπλανήτη από τους περίπου δύο χιλιάδες που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα στον Γαλαξία μας. Ο πλανήτης ονομάζεται Kepler-452b και οι επιστήμονες της NASA τον χαρακτήρισαν «εξαδέλφη της Γης». Βρίσκεται σε απόσταση 1.400 ετών φωτός από εμάς και ολοκληρώνει μια περιστροφή γύρω από το μητρικό του άστρο σε 385 ημέρες. Εχει διάμετρο 60% μεγαλύτερη από αυτήν της Γης.

Δεν γνωρίζουμε ακόμη τη μάζα του ούτε τη σύστασή του, αν και όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι μάλλον είναι βραχώδης, γεγονός που θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τις πιθανότητες να διαθέτει ή να διέθετε στο παρελθόν συνθήκες ευνοϊκές στην παρουσία της ζωής.

Υπολογίζοντας την ηλιοφάνεια, τη θερμοκρασία και την ακτινοβολία που δέχεται από το μητρικό του άστρο οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι συνθήκες στον Kepler-452b ευνοούν τα μέγιστα την ανάπτυξη χλωρίδας. Με απλά λόγια, ο πλανήτης πιθανώς να είναι ένας παράδεισος φυτών. Ας ρίξουμε μια ματιά και σε μερικούς ακόμη συγγενικούς προς τη Γη εξωπλανήτες και πιο συγκεκριμένα στους πέντε πιο κοντινούς σε χαρακτηριστικά με τον δικό μας από όσους γνωρίζουμε.

Gliese 667Cc

Ανακαλύφθηκε από το Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο στη Χιλή και είναι ο πιο κοντινός στη Γη, σε απόσταση μόλις 22 ετών φωτός. Εχει μάζα τουλάχιστον 4,5 φορές μεγαλύτερη από τον πλανήτη μας και δεν είναι βέβαιον αν είναι βραχώδης. Βρίσκεται υπερβολικά κοντά στο άστρο του, που είναι όμως ένας αχνός ερυθρός νάνος πολύ πιο κρύος από τον δικό μας Ηλιο. Συνεπώς ο εξωπλανήτης μπορεί να βρίσκεται στην κατοικήσιμη ζώνη αλλά δεν αποκλείεται και να «ψήνεται» από το άστρο του.

Kepler-22b

Σε απόσταση 600 ετών φωτός, είναι ο πρώτος εξωπλανήτης που βρέθηκε στην κατοικήσιμη ζώνη ενός άστρου. Είναι 2,4 φορές μεγαλύτερος από τη Γη και δεν είναι βέβαιον αν είναι βραχώδης ή αέριος.

Kepler-69c

Μακρινός εξωπλανήτης, σε απόσταση 2.700 ετών φωτός, περίπου 70% μεγαλύτερος από τη Γη, παραμένει επίσης ασαφές αν είναι βραχώδης. Απέχει από το άστρο του όσο η Αφροδίτη από τον Ηλιο, αλλά επειδή το άστρο του είναι κατά 20% λιγότερο λαμπρό από τον Ηλιο, ο εξωπλανήτης μπορεί να κινείται στην κατοικήσιμη ζώνη.

Kepler-62f

Σε απόσταση 1.200 ετών φωτός, είναι περίπου 40% μεγαλύτερος από τη Γη. Αν και το άστρο του είναι πιο πολύ κρύο από τον Ηλιο, ο πλανήτης μπορεί να βρίσκεται στην κατοικήσιμη ζώνη.

Kepler-186f

Σε απόσταση 500 ετών φωτός από τη Γη, είναι σχεδόν στο μέγεθος της Γης (το πολύ 10% μεγαλύτερος) και φαίνεται να κινείται στην κατοικήσιμη ζώνη του άστρου του, που είναι ένας ερυθρός νάνος.

http://www.tovima.gr/science/article/?aid=734445

[Δροσος Γεωργιος]

Πιθανό σημάδι ζωής η λάμψη εξωγήινων ωκεανών.

Η φωτεινή αντανάκλαση των ωκεανών, που μπορεί να εντοπισθεί από πολύ μεγάλη απόσταση, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό «οδηγό» για τον εντοπισμό εξωπλανητών που ενδεχομένως φιλοξενούν ζωή.

Αυτό υποστηρίζουν επιστήμονες από το ερευνητικό κέντρο Ames της NASA, με επικεφαλής τον Τάιλερ Ρόμπινσον, ερευνητή του κέντρου και ειδικό στη διαστημική επιστήμη και την αστροβιολογία. Συμπέρασμα που βασίζεται στα «σημάδια» τα οποία κατέληξαν πως θα έδινε και η ίδια η Γη σε έναν μακρινό παρατηρητή σχετικά με την ύπαρξή της.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, καθώς ο πλανήτης μας κινείται γύρω από τον Ήλιο, για έναν μακρινό παρατηρητή η εικόνα της θα μεταβάλλεται όπως συμβαίνει με τη Σελήνη. Μάλιστα, όταν μοιάζει να καλύπτεται ένα μέρος της από τη σκιά του Ήλιου, τότε ανακλά ένα μεγάλο ποσοστό από το φως που πέφτει πάνω στην επιφάνειά της. Κάτι που θα ισχύει και με τους εξωπλανήτες, όπως υποστηρίζουν οι Αμερικανοί επιστήμονες.

Παρόλο που αρκετοί δορυφόροι «παρακολουθούν» τη Γη, λίγοι από αυτούς απεικονίζουν το σύνολο του πλανήτη μας. Ως αποτέλεσμα, πολλοί επιστήμονες που ασχολούνται με την αναζήτηση μακρινών «κόσμων» στρέφονται σε μοντέλα για να καταλάβουν πώς θα φαινόταν η Γη από μεγάλη απόσταση. Εντούτοις, η ακρίβεια αυτών των μοντέλων είναι δύσκολο να εξακριβωθεί από τα παρατηρησιακά δεδομένα.

Ορισμένες ερευνητικές ομάδες έχουν προσπαθήσει κατά καιρούς να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Το 1993, για παράδειγμα, ο διάσημος Αμερικανός αστρονόμος Καρλ Σαγκάν, μαζί με συναδέλφους του, χρησιμοποίησαν δεδομένα από τον δορυφόρο Galileo, ο οποίος μελετούσε τον Δία, για να εξακριβώσουν ποια είναι τα «ίχνη» που προδίδουν πως η Γη είναι κατοικήσιμος πλανήτης.

Το 2009, η αποστολή LCROSS (Lunar Crater Observation and Sensing Satellite), η οποία πραγματοποιήθηκε για τη μελέτη της Σελήνης, αξιοποίησε τη Γη ως παρατηρησιακό «στόχο» για να ελεγχθεί η ακρίβεια των οργάνων του σκάφους.

Τότε, ο Τάιλερ Ρόμπινσον και η ομάδα του ανέλυσαν τα δεδομένα και βρήκαν πως οι μετρήσεις του φωτός της Γης στο υπέρυθρο, το υπεριώδες και το ορατό αποτελούσαν μία καλή προσέγγιση για το πώς φαίνεται ο πλανήτης μας από μεγάλες αποστάσεις. Η μελέτη που έκανε με τους συναδέλφους του δημοσιεύτηκε το 2014 στο περιοδικό The Astrophysical Journal.

«Αν και στην αποστολή LCROSS τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν για τον έλεγχο των οργάνων, αποδείχθηκαν επίσης σημαντικά και για το συγκεκριμένο ερευνητικό αντικείμενο», λέει τώρα.

Αυτά τα δεδομένα έδειξαν πως, παρόλο που η επιφάνεια της Γης ήταν λιγότερο ορατή όταν ένα μέρος της καλυπτόταν από τη σκιά του Ήλιου, σε αυτές τις φάσεις η φωτεινότητά της ήταν αυξημένη. Κάτι που οφειλόταν στην ανάκλαση από τους ωκεανούς.

Έτσι, στο ορατό φάσμα, η ανάκλαση αύξανε τη φωτεινότητα της Γης κατά 40%. Στο υπέρυθρο, μάλιστα, το ανακλώμενο φως ήταν σχεδόν 80% μεγαλύτερο.

Με την ομάδα του, ο Ρόμπινσον μελέτησε την ανάκλαση της Γης δύο φορές ακόμη, το 2005 και το 2010, χρησιμοποιώντας δεδομένα από την αποστολή Deep Impact της NASA. Αν και αυτά τα δεδομένα ήταν λιγότερο ακριβή, με βάση το μοντέλο που δημιούργησαν τώρα συμφωνούν με αυτά από την αποστολή LCROSS.

Πάντως, όπως προειδοποιεί, παρόμοιες μετρήσεις από έναν εξωπλανήτη δεν είναι απαραίτητο πως θα προέρχονται από ωκεανούς, αφού τόσο τα νέφη όσο και ο πάγος μεταβάλλουν επίσης τη φωτεινότητα.

Έτσι, θα χρειαστούν περαιτέρω μελέτες της ατμόσφαιράς του, για να αποκλεισθεί αυτό το ενδεχόμενο. Ωστόσο, ακόμη και μία τέτοια υπόνοια ανάκλασης θα είναι ένα εντυπωσιακό εύρημα.

Μια εικόνα της Γης, που λήφθηκε από τον δορυφόρο τξς NASA, LCROSS, που δείχνει τον πλανήτη σαν «ημισέληνο». Το μικρότερο φως προς τα αριστερά είναι η Σελήνη.

http://physicsgg.me/2015/09/04/%cf%80%ce%b9%ce%b8%ce%b1%ce%bd%cf%8c-%cf%83%ce%b7%ce%bc%ce%ac%ce%b4%ce%b9-%ce%b6%cf%89%ce%ae%cf%82-%ce%b7-%ce%bb%ce%ac%ce%bc%cf%88%ce%b7-%ce%b5%ce%be%cf%89%ce%b3%ce%ae%ce%b9%ce%bd%cf%89%ce%bd-%cf%89/

[Δροσος Γεωργιος]

Ο διαστημικός σκαντζόχοιρος της NASA.

Καθώς η NASA στρέφει το ενδιαφέρον της προς την εξερεύνηση άλλων πλανητών, διερευνώνται νέες ιδέες και προτάσεις στον τομέα των ρομποτικών οχημάτων εδάφους, που θα μπορούν να λειτουργήσουν ακόμα και σε μέρη όπου «συμβατικά» ρόβερ δεν θα τα κατάφερναν.

Σε αυτή την κατηγορία εντάσσεται και ο «Σκαντζόχοιρος» (Hedgehog) που αναπτύσσουν ερευνητές του Jet Propulsion Laboratory, του Stanford University και του ΜΙΤ. Πρόκειται για ένα ρομπότ το οποίο μπορεί να κινείται σαν μπάλα σε μια επιφάνεια, κάτι που συνιστά σημαντικό πλεονέκτημα σε σχέση με τα κανονικά οχήματα, καθώς προσφέρεται για κίνηση στην ανώμαλη επιφάνεια μικρών σωμάτων (π.χ αστεροειδών).

Στην ουσία πρόκειται για έναν κύβο με καρφιά, που κινείται και φρενάρει ελέγχοντας την περιστροφή εσωτερικών τμημάτων. Επίσης, τα καρφιά έχουν το επιπλέον πλεονέκτημα ότι προστατεύουν το κύριο σώμα του οχήματος, καθώς αποφεύγεται η επαφή με το έδαφος- στην ουσία λειτουργούν ως «πόδια», ενώ παράλληλα μπορούν να φέρουν όργανα για μετρήσεις στην επιφάνεια του προορισμού.

Δύο πρωτότυπα δοκιμάστηκαν σε αεροσκάφος C-9 της NASA για έρευνες πάνω σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας τον Ιούνιο. Όπως αποδείχθηκε, ήταν σε θέση να πραγματοποιήσουν ελεγχόμενα δύσκολους ελιγμούς, σε μια ποικιλία επιφανειών, από αμμώδη μέχρι παγωμένη κ.α. Όταν το όχημα πρέπει να διανύσει μια απόσταση, στην ουσία κάνει είτε μεγάλα άλματα είτε περιστρέφεται με μεγάλη ταχύτητα, κάνοντας πολλά μικρότερα.Ακόμη, είναι σε θέση να κάνει ελιγμό «κυκλώνα», στον οποίον περιστρέφεται με μεγάλη ταχύτητα για να εκτιναχθεί από την επιφάνεια, κάτι που μπορεί να φανεί χρήσιμο για διαφυγή από επικίνδυνα τερέν. Το βάρος του πρωτοτύπου του JPL (το δεύτερο είναι του Stanford) είναι 5 κιλά και διαθέτει οκτώ καρφιά, ενώ το άλλο είναι μικρότερο και ελαφρύτερο, με πιο κοντά καρφιά.

Επί της παρούσης οι ερευνητές δουλεύουν πάνω στην αυτονομία των οχημάτων, προσπαθώντας να αυξήσουν αυτά που ένα τέτοιο όχημα θα μπορεί να κάνει μόνο του, χωρίς οδηγίες από τη Γη. Η ιδέα είναι ότι ο «Σκαντζόχοιρος» θα συνεργάζεται με ένα μητρικό σκάφος, που θα λειτουργεί ως ενδιάμεσος σταθμός επικοινωνίας με τη Γη.

Βίντεο.

http://physicsgg.me/2015/09/09/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-%cf%83%ce%ba%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b6%cf%8c%cf%87%ce%bf%ce%b9%cf%81%ce%bf%cf%82-%cf%84/

[Δροσος Γεωργιος]

Εξωπλανήτης περιστρέφεται γύρω από το άστρο του.

Από τους εκατοντάδες εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, ελάχιστοι έχουν γίνει άμεσα ορατοί. Ο μακρινός πλανήτης «β Pic β» διαφέρει, αφού έδωσε την ευκαιρία στους αστρονόμους να παρακολουθήσουν την περιφορά γύρω από το μητρικό του άστρου.

Το σπάνιο βίντεο εστιάζει στο σύστημα του βήτα Οκρίβαντα (β Pictoris), ένα φωτεινό, νεαρό άστρο στο νότιο αστερισμό του Οκρίβαντα, το οποίο απέχει από τη Γη 60 έτη φωτός. Περικυκλωμένο από κομμήτες και έναν γιγάντιο δίσκο αερίων και σκόνης, το βήτα του Οκρίβαντα εξάπτει την περιέργεια των αστρονόμων, καθώς τους δίνει την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τα αρχικά στάδια του σχηματισμού ενός νέου πλανητικού συστήματος.

Οι τελευταίες παρατηρήσεις δείχνουν τον β Pic b, έναν αέριο πλανήτη με μάζα 12 φορές μεγαλύτερη από του Δία. Χάρη στο μεγάλο μέγεθος και τη σχετικά μικρή απόστασή του από τη Γη, o β Pic b είναι ένας από τους ελάχιστους πλανήτες που έχουν γίνει άμεσα ορατοί με τηλεσκόπια.

Ο εξωπλανήτης χρειάζεται 22 γήινα χρόνια για να ολοκληρώσει μια περιφορά γύρω από το μητρικό του άστρο. Μια μεγάλη ευκαιρία ήρθε το 2013, όταν ο β Pic b βρέθηκε στην ιδανική θέση για παρατηρήσεις.

Το προηγμένο όργανο GPI (Gemini Planet Imager), το οποίο έχει εγκατασταθεί ειδικά για την παρατήρηση εξωπλανητών στο τηλεσκόπιο Gemini South στη Χιλή, παρακολούθησε το στόχο για διάστημα 1,5 έτους, μέχρι τον Απρίλιο του 2015. Η συρραφή των εικόνων δείχνει τον πλανήτη να διανύει μια σχετικά μικρή απόσταση καθώς γυροφέρνει το βήτα του Οκρίβαντα.

«Οι εικόνες αυτές αντιστοιχούν στις ακριβέστερες μετρήσεις της θέσης του πλανήτη που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα» καμαρώνει ο Μάξουελ Μίλαρ-Μπλανσέρ του Πανεπιστημίου του Τορόντο, πρώτος συγγραφέας της μελέτης στο έγκριτο Astrophysical Journal.

http://adslabs.org/adsabs/abs/2015arXiv150804787M/

Βίντεο.

http://physicsgg.me/2015/09/24/b%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%cf%81%ce%ad%cf%86%ce%b5%cf%84%ce%b1%ce%b9-%ce%b3%cf%8d%cf%81/

[Δροσος Γεωργιος]

Κυνηγούμε εξωπλανήτες ψάχνοντας την «άλλη Γη»

Είμαστε μόνοι; Υπάρχουν άλλοι πλανήτες σαν τον δικό μας; Υπάρχει ζωή αλλού στο Σύμπαν; Σε αυτά και πολλά ακόμα ερωτήματα επιχειρούν να απαντήσουν οι επιστήμονες μέσα από την αναζήτηση μιας «άλλης Γης».

Πριν από 20 χρόνια, δύο αστρονόμοι από το Αστεροσκοπείο της Γενεύης ανακάλυψαν τον πρώτο πλανήτη γύρω από ένα αστέρι που μοιάζει με τον Ήλιο, φέρνοντας επανάσταση στην αναζήτηση πλανητών εκτός του ηλιακού μας συστήματος. Ηταν 6 Οκτωβρίου 1995, όταν ο ερευνητής και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης Μισέλ Μαγιόρ και ο διδακτορικός τότε φοιτητής Ντιντιέρ Κελό, ανακοίνωναν την πρωτοφανή τους παρατήρηση, η οποία αποτέλεσε την απαρχή ενός νέου πεδίου έρευνας στην αστρονομία: το «κυνήγι» εξωπλανητών.

Μέχρι σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη άνω των 1.890 εξωπλανητών, ενώ οι παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Κέπλερ έχουν δώσει «στίγμα» για ακόμη 3.704… υποψήφιους εξωπλανήτες.

Μετά δεκάδες βραβεία και τιμητικές διακρίσεις, αλλά και το όνομά του να βρίσκεται συχνά ανάμεσα στους πιθανούς για βράβευση με το Νομπέλ Φυσικής, ο Δρ Μαγιόρ, οκτώ χρόνια μετά τη συνταξιοδότησή του, συνεχίζει την έρευνα στο Αστεροσκοπείο της Γενεύης. Εκεί τον συνάντησε η «Κ» συζητώντας για την ιστορία και το μέλλον της αναζήτησης εξωπλανητών.

– Πότε άρχισαν οι επιστήμονες να ψάχνουν για εξωπλανήτες;

– Ανατρέχοντας στη βιβλιογραφία της αστρονομίας των αρχών του 20ού αιώνα, η εκτίμηση των επιστημόνων σχετικά με τον αριθμό των πλανητικών συστημάτων στον γαλαξία ήταν σχεδόν μηδενική. Αυτή η αντίληψη ανατράπηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1940, αρχικά με κακή αφορμή (την πυρηνική βόμβα). Σύντομα όμως η διαπίστωση ότι από μια κατάρρευση προκύπτει αέριο και ύλη σε έντονη περιστροφή, και κατ’ επέκταση η δημιουργία ενός δίσκου σκόνης και αερίου που αποτελεί το φυσικό υποπροϊόν της δημιουργίας των αστέρων, οδήγησε στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσε κανείς να βρει όσα αστέρια βάζει ο νους του. Γρήγορα η εκτίμηση του αριθμού των πλανητικών συστημάτων εκτοξεύτηκε σε αρκετά δισεκατομμύρια. Ετσι δόθηκε το έναυσμα για την αναζήτηση τέτοιων πλανητών, αρχικά με τη μέθοδο της αστρομετρίας, χωρίς όμως επιτυχία. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες, έως ότου οι επιστήμονες κατασκευάσουν ένα νέο όργανο αναζήτησης πλανητών που στηρίζεται στη μέθοδο της ακτινικής ταχύτητας ή Doppler. Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ξεκινήσαμε να χρησιμοποιούμε αυτή τη μέθοδο, όπως έκαναν και άλλοι κυνηγοί εξωπλανητών στην άλλη μεριά του Ατλαντικού. Δεν ξέρω εάν ήμασταν πιο τυχεροί ή πιο αποτελεσματικοί, όμως το 1995 εντοπίσαμε τον πλανήτη 51 Πηγάσου β, τον πρώτο εξωπλανήτη γύρω από ένα αστέρι που μοιάζει με τον Ηλιο. Ηταν ένα σοκ που οδήγησε σε έκρηξη ανακαλύψεων και ουσιαστικά στη γέννηση του πεδίου αναζήτησης εξωπλανητών.

– Πόσο εύκολο ήταν να πειστείτε για την εγκυρότητα των παρατηρήσεών σας;

– Σίγουρα πρώτα ήρθε η αμφιβολία, η οποία πήγαζε κυρίως από το γεγονός ότι η περίοδος περιφοράς αυτού του πλανήτη ήταν μόλις 4,2 ημέρες. Ξακουστοί θεωρητικοί αστροφυσικοί της εποχής είχαν υπολογίσει ότι η μέθοδος της ακτινικής ταχύτητας δεν είναι ικανή να εντοπίσει γιγάντιους πλανήτες με περιόδους περιφοράς μικρότερες από 10 χρόνια. Οπότε όταν βρήκαμε τον 51 Πηγάσου β, με μάζα ανάλογη με αυτή του Δία, ήταν κάτι που σίγουρα δεν το περιμέναμε. Οταν αποφασίσαμε να δημοσιεύσουμε το εύρημά μας στο επιστημονικό περιοδικό Nature, πείσαμε το 99% των αστρονόμων. Λίγα χρόνια αργότερα, με την ανακάλυψη της μεθόδου της διάβασης για την ανίχνευση εξωηλιακών πλανητών, εξανεμίστηκε και η παραμικρή αμφιβολία.

– Και από τότε δεν σταματήσατε το κυνήγι εξωπλανητών;

– Ακριβώς, συνεχίζω την έρευνά μου στη στατιστική των εξωπλανητών, με όργανα πολύ μεγαλύτερης ακρίβειας. Ημουν επικεφαλής του προγράμματος για την κατασκευή του φασματογράφου HARPS, ο οποίος εδώ και 12 χρόνια λειτουργεί στο τηλεσκόπιο διαμέτρου 3,6 μέτρων του Νότιου Ευρωπαϊκού Αστεροσκοπείου (ESO) στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, και αποτελεί το ακριβέστερο όργανο για την αναζήτηση εξωπλανητών με τη μέθοδο της ακτινικής ταχύτητας. Ενα από τα κύρια ερευνητικά μας ενδιαφέροντα με τη χρήση αυτού του οργάνου είναι να εντοπίσουμε πλανήτες πολύ χαμηλής μάζας. Η πλειονότητα των λεγόμενων σούπερ-Γαιών, με μάζα 1- 10 φορές τη μάζα της Γης, ανακαλύφθηκαν με αυτό το όργανο.

Τις τελευταίες δεκαετίες, οι επιστήμονες ανέπτυξαν ποικιλία μεθόδων για τον εντοπισμό πλανητών εκτός ηλιακού συστήματος, ενώ συχνά χρησιμοποιούν και συνδυασμούς μεθόδων για να επιβεβαιώσουν τις αρχικές τους ανακαλύψεις. Δύο από τις σημαντικότερες μεθόδους είναι αυτές της ακτινικής ταχύτητας και της διάβασης. Και οι δύο αποτελούν έμμεσες μεθόδους παρατήρησης πλανητών, δηλαδή οι αστρονόμοι δεν προσπαθούν να φωτογραφίσουν τον πλανήτη, αλλά να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή του εντοπίζοντας την επίδραση που έχει αυτός πάνω στο αστέρι του. Αλλωστε τα αστέρια γύρω από τα οποία κινούνται οι μακρινοί αυτοί πλανήτες είναι τόσο φωτεινά που καλύπτουν το φως που εκπέμπει ο ίδιος ο πλανήτης.

Η βαρύτητα είναι μια οδός διπλής κυκλοφορίας, δηλαδή, καθετί ασκεί μία βαρυτική δύναμη σε κάτι άλλο. Ετσι λοιπόν, όπως ένα αστέρι ασκεί βαρυτική δύναμη στον πλανήτη, έτσι και ο πλανήτης ασκεί βαρυτική δύναμη στο αστέρι του. Αυτή η δύναμη καταφέρνει να έλξει ελαφρώς το αστέρι προς την κατεύθυνση του περιφερόμενου πλανήτη και να το κάνει να χαράζει μία μικρή κυκλική τροχιά που σχηματικά αποτελεί μικρογραφία της τροχιάς του πλανήτη γύρω από το αστέρι. Η ελαφριά μετακίνηση του αστεριού, παρότι δεν μπορεί να ανιχνευτεί με το μάτι, δημιουργεί παραμορφώσεις στα φωτεινά κύματα που εκπέμπονται από το αστέρι. Ετσι, στην περίπτωση που αυτές οι παραμορφώσεις εμφανίζονται ανά τακτά και σταθερά χρονικά διαστήματα κάποιων ημερών, μηνών ή και χρόνων, μπορούν να φανερώσουν την ύπαρξη ενός εξωπλανήτη γύρω από αυτό το αστέρι. Με αυτή τη μέθοδο της ακτινικής ταχύτητας μπορεί κανείς να υπολογίσει τη μάζα του πλανήτη και την απόστασή του από το αστέρι.

Ακόμα, όπως σε μία έκλειψη Ηλίου η Σελήνη παρεμβάλλεται ανάμεσα στον Ηλιο και τη Γη και εμποδίζει μέρος του ηλιακού φωτός να φτάσει στη Γη, έτσι όταν ένας εξωπλανήτης διέρχεται μπροστά από το αστέρι του «μπλοκάρει» μέρος του φωτός του. Πάνω σε αυτό το φαινόμενο βασίζεται η μέθοδος των διαβάσεων για τον εντοπισμό εξωπλανητών. Οι επιστήμονες παρατηρώντας περιοδικές πτώσεις στη φωτεινότητα ενός αστεριού μπορούν να συμπεράνουν την ύπαρξη ενός ή περισσοτέρων πλανητών σε αυτό το αστρικό σύστημα και να μετρήσουν τη διάμετρο ενός πλανήτη, δηλαδή το μέγεθός του.

«Συνδυάζοντας τα δεδομένα από τη μέθοδο της ακτινικής ταχύτητας και της διάβασης μπορέσαμε να υπολογίσουμε την πυκνότητα του πλανήτη 51 Πηγάσου β διαπιστώνοντας ότι είναι ένας γιγάντιος αέριος πλανήτης», λέει ο Δρ Μαγιόρ.

– Οι επιστήμονες, στην αναζήτηση ζωής σε άλλους πλανήτες, έχουν εστιάσει τις έρευνές τους στον εντοπισμό πλανητών που μοιάζουν με τη Γη. Μήπως θα έπρεπε να είναι ανοιχτοί και σε εναλλακτικά σενάρια;

– Οχι! Δεν μπορούμε βέβαια να απαγορεύσουμε σε κάποιον να ονειρεύεται διαφορετικούς τόπους για τη δημιουργία ζωής. Ομως η ζωή εμφανίζεται εκεί όπου επικρατούν οι φυσικές συνθήκες που επιτρέπουν την ανάπτυξη σύνθετης χημείας. Πιστεύω ότι χρειάζεται να ξεκινήσουμε από το τι είναι ζωή. Το κυριότερο κριτήριο για την ανάπτυξη ζωής είναι η ικανότητα των οργανισμών να μεταφέρουν πληροφορίες από τη μια γενιά στην επόμενη. Τέτοιες πληροφορίες αφορούν την ανταλλαγή ενέργειας με το περιβάλλον, την προστασία των οργανισμών από το περιβάλλον, όπως και πολλές ακόμα οδηγίες σχετικά με το πώς είναι κανείς να ζει. Ο μόνος τρόπος με τον οποίο γνωρίζουμε ότι μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο είναι μέσω μιας μακριάς αλυσίδας μορίων, του γενετικού κώδικα. Μπορεί κάποιος να φαντάζεται διαφορετικούς τρόπους για να μεταδοθεί ο περίπλοκος τρόπος λειτουργίας των οργανισμών, όμως, μέχρι σήμερα, ο γενετικός κώδικας είναι ο μοναδικός γνωστός μας τρόπος.

– Τι είδους συνθήκες επιτρέπουν την ανάπτυξη αυτής της σύνθετης χημείας;

– Ενα στοιχείο που έχουμε στα χέρια μας είναι ότι αυτή η αλυσίδα μορίων είναι εξαιρετικά εύθραυστη. Εάν την εκθέσεις σε θερμοκρασίες άνω των 150 βαθμών Κελσίου, αρχίζει να σπάει. Επίσης σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες δεν κάνει την εμφάνισή του τίποτα το αξιομνημόνευτο. Οπότε η θερμοκρασία είναι σίγουρα ένας περιορισμός για την εμφάνιση ζωής, και αυτό δεν αποτελεί φαντασία, αλλά φυσική. Ενα άλλο στοιχείο που διαθέτουμε είναι ότι για να αναπτυχθεί αυτή η σύνθετη χημεία χρειάζεται χρόνος. H ύπαρξη και η συγκράτηση ατμόσφαιρας γύρω από έναν πλανήτη παρέχει το αναγκαίο χρονικό περιθώριο για την ανάπτυξη ζωής. Για να συγκρατήσει όμως ένας πλανήτης την ατμόσφαιρά του πρέπει να έχει μάζα περίπου ίδια με αυτή της Γης. Οπότε πιστεύω ότι δεν είναι ανοησία να ξεκινά κανείς την αναζήτηση ζωής από πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη.

– Το στοίχημα άραγε είναι να ψάχνουμε για ζωή σε γειτονικούς εξωπλανήτες;

– Ναι, ακριβώς. Ψάχνουμε για πλανήτες γύρω από αστέρες σαν τον Ηλιο και σε απόσταση μικρότερη από 100 έτη φωτός από τη Γη. Μόνο σε μία τέτοια περίπτωση μπορεί στο μέλλον να καταφέρουμε να αναλύσουμε τη σύσταση της ατμόσφαιρας ενός τέτοιου εξωπλανήτη. Κοιτάζοντας το φάσμα εκπομπής της ατμόσφαιρας ενός πλανήτη αναζητούμε τις ανωμαλίες εκείνες που σχετίζονται με την ύπαρξη ζωής σε αυτόν. Παραδείγματος χάρη, το 20% των εκπομπών της γήινης ατμόσφαιρας είναι οξυγόνο. Μια τόσο μεγάλη περιεκτικότητα σε οξυγόνο δεν δικαιολογείται από το βραχώδες έδαφος του πλανήτη, το οποίο δεν είναι ικανό να προάγει ανάλογες φυσικές ή χημικές διεργασίες. Ο μόνος τρόπος που γνωρίζουμε ότι μπορεί να δώσει ένα τέτοιο πλεόνασμα οξυγόνου στην ατμόσφαιρα είναι η φωτοσύνθεση. Εάν ένας αστρονόμος από ένα μακρινό μέρος κοιτάξει τη Γη, θα παρατηρήσει μία πολύ έντονη «υπογραφή» που δεν εμφανίζεται ούτε στον Άρη, ούτε στην Αφροδίτη.

– Και όλα αυτά γίνονται μόνο και μόνο για να δοθεί απάντηση στο ερώτημα «είμαστε μόνοι μας στο Σύμπαν»;

– Ναι, βέβαια, και αυτό το οφείλουμε στους Ελληνες. Πριν από περισσότερα από 2.000 χρόνια, ένας Ελληνας φιλόσοφος, ο Επίκουρος, έγραψε ένα πολύ σημαντικό γράμμα. Σε αυτό έλεγε ότι είναι απολύτως πεπεισμένος ότι υπάρχει μία απεραντοσύνη κόσμων στο σύμπαν. Στο ίδιο γράμμα συνέχιζε γράφοντας ότι σε κάποιους από αυτούς τους κόσμους πρέπει να υπάρχουν κατοικήσιμες περιοχές, άλλες όμοιες με τη Γη, και άλλες διαφορετικές από αυτή. Αυτή η συζήτηση δεν σταμάτησε ποτέ μέχρι σήμερα να απασχολεί τους φιλοσόφους.

– Εάν εντοπιστεί αυτό το μέρος, η τεχνολογία του μέλλοντος θα μας επιτρέψει να το επισκεφτούμε;

– Ούτε για μια στιγμή δεν πρέπει να ονειρευτούμε ότι θα πάμε εκεί! Οι αποστάσεις είναι τέτοιες που δεν θα επιτρέψουν ένα τέτοιο ταξίδι. Πρώτα απ’ όλα δεν θα ήταν ρεαλιστικό να υποθέσουμε ότι ο πιο σημαντικός εξωπλανήτης, με τις κατάλληλες συνθήκες για ζωή, θα είναι ο κοντινότερος σε εμάς. Οπότε ας πούμε ότι μπορεί ένας τέτοιος πλανήτης να απέχει από τη Γη 50 έτη φωτός. Ο άνθρωπος χρειάστηκε τρεις ημέρες για να φτάσει στο φεγγάρι, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση μόλις ενός δευτερολέπτου φωτός. Οπότε χρησιμοποιώντας την ίδια ταχύτητα, το ταξίδι στον εξωπλανήτη θα διαρκέσει ένα δισεκατομμύριο ημέρες…

Αλλά, μια χαρά είμαστε εδώ μέσα. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να χρησιμοποιήσουμε με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο τον πλανήτη στον οποίο ζούμε. Μια επίσκεψη σε έναν εξωγήινο πολιτισμό ίσως δεν αποτελεί όνειρο, αλλά εφιάλτη…

Συναντηθήκαμε στον σιδηροδρομικό σταθμό της παραλίμνιας πόλης Versoix, μεταξύ Γενεύης και Λωζάννης. Με το αυτοκίνητό του φθάσαμε στο Αστεροσκοπείο της Γενεύης. Στις σκάλες προς το γραφείο του, ομάδα νεαρών ερευνητών τον καλωσόρισε μιλώντας του στον ενικό. Συζητήσαμε για περισσότερες από δύο ώρες, πίνοντας μόνο νερό. Επιστρέψαμε με το αυτοκίνητό του στη Versoix, συζητώντας για το επόμενο ταξίδι του με το εγγόνι του στην Ελλάδα.

Oι σταθμοί του

1942

Γεννιέται στη Λωζάννη της Ελβετίας.

1971

Διδακτορικό στην Αστρονομία από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης.

1988

Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης.

1995

Ανακοινώνει την ανακάλυψη του πλανήτη 51 Πηγάσου β, του πρώτου εξωπλανήτη γύρω από αστέρι που μοιάζει με τον Ηλιο.

1998

Αναλαμβάνει διευθυντής του Αστεροσκοπείου της Γενεύης.

2000

Αναλαμβάνει επικεφαλής της κατασκευής του φασματογράφου HARPS, το πιο γόνιμο επίγειο όργανο για το «κυνήγι» εξωπλανητών, που εγκαταστάθηκε στο 3,6 μέτρων τηλεσκόπιο του Αστεροσκοπείου La Silla της Χιλής.

2004

Του απονέμεται ο τίτλος του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας και το Μετάλλιο Αλμπερτ Αϊνστάιν.

2007

Ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης.

2015

Του απονέμεται το Χρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας, το πιο πρόσφατο από τα δεκάδες βραβεία που έχει λάβει.

http://physicsgg.me/2015/10/04/%ce%bc%ce%b9%cf%83%ce%ad%ce%bb-%ce%bc%ce%b1%ce%b3%ce%b9%cf%8c%cf%81-%ce%ba%cf%85%ce%bd%ce%b7%ce%b3%ce%bf%cf%8d%ce%bc%ce%b5-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b5%cf%82-%cf%88/

[Δροσος Γεωργιος]

Ενδείξεις για εξωγήινο πολιτισμό!

Προσδοκίες για ύπαρξη εξωγήινου πολιτισμού γεννά σε μερίδα επιστημόνων η ανακάλυψη ενός μυστηριώδους άστρου το οποίο εντόπισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ.

Το τηλεσκόπιο Kepler εντόπισε το μυστηριώδες άστρο σε αστρικό σύστημα κοντά στον γαλαξία μας.

Το μυστηριώδες άστρο εντοπίστηκε σε αστρικό σύστημα αρκετά κοντά στον γαλαξία μας, ανάμεσα στους αστερισμούς του Κύκνου και της Λύρας, που εκπέμπει φως σε «περίεργο» μοτίβο, διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο παρατηρούσε το Κέπλερ. Το μοτίβο αυτό υποδεικνύει πως υπάρχει ένας μεγάλος όγκος ύλης γύρω από το άστρο, σε «κλειστό» σχηματισμό. Αυτό θα ήταν αναμενόμενο εάν το άστρο ήταν «νεαρό», ωστόσο αυτό δεν ισχύει για το συγκεκριμένο άστρο.

Παρ' όλα αυτά είναι πολλά τα αντικείμενα τα οποία κινούνται γύρω του -αντικείμενα τα οποία είναι αρκετά για να μπλοκάρουν έναν επαρκή αριθμό από φωτόνια, που υπό κανονικές συνθήκες θα είχαν καταφθάσει στο Κέπλερ. Εάν αυτά τα αντικείμενα είχαν βρεθεί εκεί με φυσικές διαδικασίες, τότε αυτό θα έπρεπε να είχε γίνει πρόσφατα, αλλιώς θα είχαν εξαφανιστεί ως τώρα, είτε επειδή θα είχαν διασκορπιστεί είτε επειδή θα είχαν απορροφηθεί από το άστρο.

Η Μπογιατζιάν, που επιβλέπει το Planet Hunters, πρόσφατα δημοσίευσε ένα paper που περιγράφει το αλλόκοτο μοτίβο εκπομπής φωτός του άστρου, στο οποίο εξετάζεται μια σειρά από «φυσικά» σενάρια, τα οποία κρίνονται ανεπαρκή, πλην ενός: Του περάσματος ενός άλλου άστρου μέσα από το εν λόγω σύστημα, μαζί με τη «συνοδεία» κομητών του. Ωστόσο, κάτι τέτοιο θα αποτελούσε εξαιρετικά ασυνήθιστο φαινόμενο.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σίγουρο πως κάτι ασυνήθιστο συμβαίνει με αυτό το άστρο, που το κάνει να ξεχωρίζει ανάμεσα σε 150.000 άλλα. Και ως εκ τούτου, η Μπογιατζιάν είπε στο The Atlantic πως εξετάζονται και άλλα σενάρια.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Τζέισον Ράιτ, του Penn State University, ετοιμάζεται να δημοσιεύσει μία εναλλακτική ερμηνεία, που προτείνει ένα τολμηρό βήμα από την «επιστημονική φαντασία» στην «επιστημονική πραγματικότητα»: Αυτό μιας «Dyson Sphere».

Μια τέτοια «σφαίρα» είναι μια υποθετική κατασκευή κολοσσιαίων διαστάσεων από έναν εξαιρετικά εξελιγμένο πολιτισμό, που περιτριγυρίζει ένα άστρο, με σκοπό τη συλλογή όλης (ή του μεγαλύτερο μέρους) της ενέργειας που αυτό εκπέμπει. Η ιδέα αυτή είχε προταθεί αρχικά από τον Όλαφ Στέιπλεντον, στο «Star Maker» (ένα από τα εμβληματικότερα έργα επιστημονικής φαντασίας της ιστορίας) και στη συνέχεια μελετήθηκε περαιτέρω από τον Φρίμαν Ντάισον, που εκτίμησε ότι τέτοιου είδους κατασκευές θα ήταν το λογικό επακόλουθο της εξέλιξης ενός πολιτισμού, οι ενεργειακές ανάγκες του οποίου θα αυξάνονταν με όλο και μεγαλύτερους ρυθμούς. Σημειώνεται ότι οι «Dyson Spheres» αποτελούν και ένα από τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται στην κλίμακα Καρντάσεφ, για την αξιολόγηση του τεχνολογικού επιπέδου πολιτισμών.

Επιστήμονες του ερευνητικού κέντρου SETI προτείνουν τη δημιουργία οργάνου για να ελεγχθεί αν εκπέμπονται από την περιοχή του άστρου ραδιοκύματα που συνδέονται με τεχνολογική δραστηριότηταΣε κάθε περίπτωση, είναι σίγουρο πως κάτι ασυνήθιστο συμβαίνει με αυτό το άστρο, που ονομάστηκε KIC 8462852, οπότε επιστήμονες όπως ο Τζέισον Ράιτ του Πανεπιστήμιου της Πενσιλβάνια προτείνουν πως μπορεί να πρόκειται για κατασκεύασμα εξωγήινου πολιτισμού.

«Είμαι εκστασιασμένος από το πόσο τρελό μπορεί να φαίνεται όλο αυτό» ανέφερε ο Ράιτ και πρόσθεσε: «Σίγουρα οι εξωγήινοι θα πρέπει να είναι η τελευταία υπόθεση που μπορούμε να εξετάσουμε, αλλά μοιάζει με κάτι που μόνο εξωγήινοι πολιτισμοί θα μπορούσαν να κατασκευάσουν».

Ο ίδιος μαζί με τον Αντριου Σιέμιον, διευθυντή του ερευνητικού κέντρου SETI, και την Ταμπίθα Μπογιατζιάν, μεταπτυχιακή φοιτήτρια Αστρονομίας του Γέιλ, συντάσσουν μια πρόταση για τη μελέτη του άστρου με ένα τεράστιο όργανο, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν εκπέμπονται ραδιοκύματα που συνδέονται με τεχνολογική δραστηριότητα. Εάν εντοπιστεί κάτι τέτοιο, θα ακολουθήσει περαιτέρω μελέτη στο Νέο Μεξικό, που θα διαπιστώσει εάν τα ραδιοκύματα έχουν τεχνολογική προέλευση -όπως αυτά που εκπέμπονται από το δίκτυο ραδιοσταθμών της Γης.

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64270455

[Δροσος Γεωργιος]

Εξωγήινοι πολιτισμοί τύπου II και το άστρο KIC 8462852.

Στη δεκαετία του 1960 ο Ρώσος φυσικός Νικολάι Καρντάσιεφ (Nikolai Kardashev) έχοντας ως σκοπό την ταξινόμηση των ραδιοσημάτων από πιθανούς εξωγήινους πολιτισμούς, δημιούργησε ένα σύστημα ταξινόμησης πολιτισμών ανάλογα με την ενέργεια που καταναλώνουν. Κάθε προηγμένος πολιτισμός – προς το παρόν ο μόνος γνωστός πολιτισμός στο σύμπαν είναι ο δικός μας – εκπέμπει προς το διάστημα ακτινοβολία η οποία μπορεί να καταγραφεί και να μετρηθεί.

Η κατάταξη είχε ως εξής:

Πολιτισμός τύπου Ι είναι ο πολιτισμός που ελέγχει όλες τις πλανητικές μορφές ενέργειας. Μπορεί να χρησιμοποιήσει όλη την ηλιακή ενέργεια που φτάνει στον πλανήτη του, ελέγχει την θερμοκρασία του πλανήτη, τα έντονα καιρικά φαινόμενα, τη σεισμική και την ηφαιστειακή δραστηριότητα.

Πολιτισμός τύπου ΙΙ είναι αυτός που αφού εξάντλησε τους πόρους του πλανήτη του, κατάφερε να ελέγχει και να καταναλώνει όλη την παραγόμενη ενέργεια ενός άστρου (σαν τον ήλιο μας).

Τέλος, σύμφωνα με τον Kardashev, ένας πολιτισμός τύπου ΙΙΙ αφού έχει εξαντλήσει την ενέργεια ολόκληρου του πλανητικού του συστήματος, έχει αποικίσει τον γαλαξία του και μπορεί να ελέγχει την ενέργεια σε γαλαξιακό επίπεδο.

Πολλοί επιστήμονες, μεταξύ των οποίων και ο Φρίμαν Ντάισον (Freeman Dyson), υπέθεσαν ότι ένας πολιτισμός τύπου ΙΙ θα μπορούσε τα κατασκευάσει γύρω από το άστρο – ήλιο του τεράστιας κλίμακας κατασκευές που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν μέρος ή και σχεδόν όλη την ενέργεια την ενέργεια του άστρου.

Σε μια ακραία περίπτωση που περιέγραψε ο Dyson, ένας πολιτισμός τύπου ΙΙ θα μπορούσε να περιβάλλει το άστρο του με μια σφαιρική υπερ-κατασκευή η οποία θα μπορούσε να εκμεταλλεύεται το σύνολο της εκπεμπόμενης ενέργειας ενός άστρου. Επιπλέον, το εσωτερικό αυτής της σφαίρας θα μπορούσε φιλοξενήσει τον πολιτισμό και να ικανοποιήσει την δημογραφική αύξηση του πληθυσμού για εκατομμύρια χρόνια. Σύμφωνα με τους νόμους της Θερμοδυναμικής η σφαίρα αυτή θα εξέπεμπε στο διάστημα μια χαρακτηριστική υπέρυθρη ακτινοβολία … η οποία θα μπορούσε να ανιχνευθεί από κάποιον άλλον απομακρυσμένο πολιτισμό. Ο Dyson προέτρεπε τους αστρονόμους να αναζητούν πηγές υπέρυθρης ακτινοβολίας στον ουρανό και όχι ραδιοσήματα.

Ήδη έχουν γίνει έρευνες για τέτοιου είδους ακτινοβολία, χωρίς όμως αποτέλεσμα προς το παρόν.

Τις τελευταίες μέρες γίνεται μεγάλος ντόρος στο διαδίκτυο και τα ΜΜΕ από μια επιστημονική δημοσίευση αστρονόμων με τίτλο «Planet Hunters X. KIC 8462852 – Where’s the flux?».

http://arxiv.org/pdf/1509.03622v1.pdf

Από τον τίτλο της δημοσίευσης οι συγγραφείς θέτουν το ερώτημα: που είναι φωτεινή ροή του άστρου KIC 8462852;

Πρόκειται για ένα ασυνήθιστο άστρο που βρίσκεται ανάμεσα στον αστερισμό του Κύκνου και τον αστερισμό της Λύρας, αόρατο με γυμνό μάτι, αλλά ορατό στο διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ, που εξερευνούσε για περισσότερα από 4 χρόνια την περιοχή αυτή από το 2009.

«Δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ ένα τέτοιο άστρο», λέει η Ταμπίθα Μπογιατζιάν (Tabetha Boyajian), μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Yale. «Ήταν πραγματικά περίεργο. Σκεφτήκαμε ότι μπορεί να οφείλεται σε λάθος μετρήσεις ή στην κίνηση του διαστημικού σκάφους, αλλά ελέγχθηκαν όλες οι περιπτώσεις».

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ έψαχνε για περιοδικές μικροσκοπικές αυξομειώσεις του φωτός σε 150.000 και πλέον άστρα. Αυτές οι περιοδικές μεταβολές της λαμπρότητάς των άστρων οφείλονται στους πλανήτες που περιστρέφονται γύρω από τα άστρα. Το Κέπλερ, μέχρι τον Ιανουάριο του 2015, με τη μέθοδο αυτή ανακάλυψε 1013 εξωπλανήτες και 3199 υποψήφιους εξωπλανήτες (στην έρευνα αυτή συμμετείχαν και εθελοντές με το πρόγραμμα Planet Hunters, κάτω από την ομπρέλα του Zoouniverse).

Όταν ένας εξωπλανήτης διέρχεται μπροστά από το άστρο του τότε το Κέπλερ καταγράφει μείωση της λαμπρότητας του άστρου της τάξης του 1%. Στην περίπτωση του άστρου KIC 8462852 καταγράφηκαν μειώσεις της τάξης έως και 22%. Αυτά τα ποσοστά θεωρούνται τεράστια δεδομένου ότι εξωπλανήτες ακόμα και με το μέγεθος του Δία μειώνουν την λαμπρότητα γύρω στο 1%! Και πέρα από αυτό, ενώ οι εξωπλανήτες προκαλούν περιοδικές μεταβολές στη λαμπρότητα των άστρων τους, στην περίπτωση του KIC 8462852 οι τεράστιες μεταβολές στη λαμπρότητά του είναι απεριοδικές.

Οι περίεργες αυξομειώσεις στη λαμπρότητα του άστρου KIC 8462852 δείχνουν ότι περιβάλλεται από τεράστιο όγκο συμπαγούς ύλης.

Ένας τέτοιος σχηματισμός ύλης θα ήταν αναμενόμενος αν το άστρο είχε μικρή ηλικία. Όταν, για παράδειγμα, το ηλιακό μας σύστημα άρχισε να σχηματίζεται πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, ένα συνονθύλευμα ύλης, ένας δίσκος από συντρίμμια και σκόνη περιέβαλλαν τον ήλιο, προτού δημιουργηθούν οι πλανήτες. Αν το άστρο KIC 8462852 ήταν νέο, τότε θα έπρεπε να περιβάλλεται από σκόνη, η οποία θα έδινε μια έξτρα εκπομπή υπέρυθρου φωτός. Όμως, αυτή η υπέρυθρη εκπομπή δεν παρατηρήθηκε στα δεδομένα του διαστημικού τηλεσκοπίου υπερύθρων WISE (Wide-field Infrared Survey Explorer)(*). Φαίνεται λοιπόν ότι πρόκειται για ένα άστρο «ώριμης» ηλικίας.

Μια άλλη φυσική ερμηνεία που απομένει είναι να έχει εγκλωβιστεί στην τροχιά του άστρου ένας τεράστιος αριθμός κομητών και άλλων σωμάτων, π.χ. εξαιτίας μιας διαταραχής της αντίστοιχης περιοχής Oort του συστήματος KIC 8462852. Σύμφωνα με τους αστρονόμους κάτι τέτοιο έχει πολύ λίγες πιθανότητες να συμβεί.

Και εδώ μπαίνουν τα σενάρια επιστημονικής φαντασίας.

Μήπως πρόκειται για ενδείξεις κατασκευών τεράστιας κλίμακας από εξωγήινους πολιτισμούς τύπου ΙΙ;

Κάποιοι επιστήμονες, μεταξύ των οποίων και ο Τζέισον Ράιτ (Jason Wright) του Πανεπιστήμιου της Πενσιλβάνια πιστεύουν πως η απόκρυψη του φωτός θα μπορούσε να οφείλεται σε τεράστιες τεχνολογικές κατασκευές προηγμένων εξωγήινων πολιτισμών [THE G SEARCH FOR EXTRATERRESTRIAL CIVILIZATIONS WITH LARGE ENERGY SUPPLIES –> βλέπε §4. KIC 8462852 AS A SETI TARGET, σελ.8 και 9].

http://arxiv.org/pdf/1510.04606v1.pdf

Για τον λόγο αυτό οι επιστήμονες θα υποβάλλουν μια πρόταση, έτσι ώστε να στραφούν ραδιοτηλεσκόπια προς την κατεύθυνση του άστρου, με στόχο την ανίχνευση ραδιοσυχνοτήτων σχετικές με τεχνολογική δραστηριότητα. Κι αν η πρόταση εγκριθεί, η παρακολούθηση θ’ αρχίσει το επόμενο φθινόπωρο.

Αν πράγματι τα δεδομένα είναι σωστά, η επιθυμία όλων είναι οι απρόσμενες διακυμάνσεις φωτός στο άστρο KIC 8462852 να οφείλονται στις υπερ-κατασκευές εξωγήινων πολιτισμών τύπου ΙΙ. Όμως, ας μην ξεχνάμε ότι, και το 1967, όταν οι αστρονόμοι ανίχνευσαν για πρώτη φορά σήματα από πάλσαρ, στην αρχή νόμισαν ότι πρόκειται για σήματα εξωγήινων που προσπαθούσαν να επικοινωνήσουν με άλλους πολιτισμούς…

(*)Πάντως, το γεγονός ότι δεν παρατηρείται υπέρυθρη εκπομπή ακτινοβολίας σημαίνει ότι μάλλον απορρίπτεται και η ακραία περίπτωση της σφαίρας Dyson, η οποία προκαλεί επίσης υπέρυθρη εκπομπή.

http://physicsgg.me/2015/10/17/%ce%b5%ce%be%cf%89%ce%b3%ce%ae%ce%b9%ce%bd%ce%bf%ce%b9-%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%84%ce%b9%cf%83%ce%bc%ce%bf%ce%af-%cf%84%cf%8d%cf%80%ce%bf%cf%85-ii-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%ce%ac%cf%83%cf%84/

[Δροσος Γεωργιος]

Κομήτες: Ταχυδρόμοι αλλά και δολοφόνοι της ζωής.

Μια από τις δημοφιλέστερες θεωρίες για την ύπαρξη της ζωής στη Γη είναι ότι δεν αποτελεί προϊόν διεργασιών στον πλανήτη μας αλλά τα δομικά της υλικά έφθασαν εδώ με κομήτες.

Είναι επίσης γνωστό ότι κάποιες φορές η πτώση μεγάλων κομητών προκαλεί μαζική καταστροφή της ζωής όπως για παράδειγμα, στην περίπτωση της εξαφάνισης των δεινοσαύρων. Διάφορες μελέτες έχουν υποδείξει γεωοατμοσφαιρικές διεργασίες ή κοσμικά φαινόμενα για κάποιες από τις μαζικές εξαφανίσεις ζωής που έχουν συμβεί στη Γη. Μια νέα μελέτη ανατρέπει τα δεδομένα υποδεικνύοντας ως ένοχο για όλες τις μαζικές εξαφανίσεις της ζωής στη Γη τα τελευταία 260 εκ. έτη τους κομήτες.

Σε μια γωνιά του ηλιακού μας συστήματος, που βρίσκεται σε απόσταση 100.000 φορές μεγαλύτερη από εκείνη που χωρίζει τη Γη από τον Ηλιο, υπάρχει το νέφος Oort.

Εκεί βρίσκονται δισεκατομμύρια παγωμένα αντικείμενα, πολλά από τα οποία κινούνται προς τον Ηλιο έχοντας δεχθεί «σπρώξιμο» από τα «βαρυτικά ρεύματα» που προκαλούνται από τις μεταβολές στη μάζα των άστρων του γαλαξία μας. Οταν συμβαίνει αυτό, τα παγωμένα αυτά αντικείμενα μετατρέπονται σε κομήτες και αρχίζουν να κινούνται γύρω από τον Ηλιο σε τροχιά γωνιακή σε σχέση με την τροχιά των πλανητών στον Ηλιο.

Ομάδα επιστημόνων από μεγάλα πανεπιστήμια και ινστιτούτα των ΗΠΑ μελέτησαν την ηλικία διαφόρων κρατήρων στη Γη και τις περιόδους έντονων διεργασιών στο νέφος Oort, περιόδους όπου ξεπετάγονταν από εκεί κομήτες στο ηλιακό μας σύστημα. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι κάθε φορά που συνέβαινε μια μαζική εξαφάνιση ειδών στη Γη συνέπιπτε με την πτώση κομητών και αστεροειδών στον πλανήτη. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι σε έξι τουλάχιστον περιόδους μαζικής εξαφάνισης ειδών υπήρχε ταυτόχρονα πτώση ενός (ή και περισσότερων) μεγάλου μεγέθους κομήτη ή αστεροειδούς. «Υπάρχει τέτοια συσχέτιση ανάμεσα στη δημιουργία των κρατήρων και των περιόδων μαζικής εξαφάνισης τα τελευταία 260 εκ. έτη που υποδεικνύει σχέση αιτίας-αποτελέσματος» αναφέρει ο Μάικλ Ραμπίνο, γεωλόγος του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=747686

 

 

Αμέτρητοι φιλικοί στη ζωή πλανήτες είναι… αγέννητοι!

Μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη για τη ζωή στο Σύμπαν πραγματοποίησε ομάδα επιστημόνων στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με αυτή μπορεί στο Σύμπαν να υπάρχουν (θεωρητικώς) τρισεκατομμύρια πλανήτες όμως σύμφωνα με τη μελέτη εκείνοι που είναι δυνητικά φιλόξενοι για τη ζωή δεν αποτελούν παρά το 8% του συνόλου των πλανητών. Οπως υποστηρίζουν οι ερευνητές το υπόλοιπο 92% των φιλικών στη ζωή πλανητών δεν έχει ακόμη γεννηθεί.

Ερευνητές, με επικεφαλής τον Πίτερ Μπεχρούζι του διαστημικού ινστιτούτου Space Telescope Science Institute στη Βαλτιμόρη, προχώρησαν στις εκτιμήσεις τους μελετώντας δεδομένα των διαστημικών τηλεσκοπίων Hubble και Kepler.

Σύμφωνα με το «σενάριο» που ανέπτυξαν οι ερευνητές, όταν η Γη δημιουργήθηκε πριν από περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια, μόνο ένα μικρό ποσοστό (8%) των πλανητών που βρίσκονταν στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη είχαν αρχίσει να σχηματίζονται ενώ η μεγάλη πλειονότητα αυτών δυνητικά φιλόξενων στη ζωή πλανητών δεν έχουν ακόμη σχηματισθεί. Μάλιστα οι ερευνητές εκτιμούν ότι ακόμη και όταν μετά από περίπου έξι δις. έτη όταν ο Ηλιος «σβήσει» το «πάρτι» της ζωής θα συνεχίζεται με τον συνεχή σχηματισμό φιλικών στη ζωή πλανητών στο Σύμπαν.«Σε σχέση με όλους τους πλανήτες που θα σχηματισθουν ποτέ στο σύμπαν, η Γη στην πραγματικότητα ήταν πολύ πρώιμη», δήλωσε ο Μπεχρούζι.

Το σύμπαν έχει ηλικία 13,8 δισεκατομμυρίων ετών. Καθώς το Hubble μπορεί να κοιτάξει μακριά στον χώρο και άρα πολύ πίσω στον χρόνο, μπορεί να δώσει στους επιστήμονες ένα είδος «οικογενειακού άλμπουμ» με διαδοχικές φωτογραφίες των γαλαξιών και των άστρων τους στις διάφορες εξελικτικές φάσεις του σύμπαντος. Στη νεανική ηλικία του το σύμπαν γεννούσε άστρα με πολύ πιο γρήγορο ρυθμό από ό,τι τώρα. Παρόλα αυτά, η διαδικασία σχηματισμού άστρων (άρα και δυνητικά κατοικήσιμων πλανητών) θα συνεχισθεί για πολύ-πολύ ακόμη καιρό, τόσο στον δικό μας γαλαξία, όσο και σε άλλους.

Το Kepler έχει δείξει ότι οι δυνητικά φιλόξενοι πλανήτες (ούτε πολύ κοντά, ούτε πολύ μακριά από το άστρο τους) είναι άφθονοι στον γαλαξία μας. Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν ότι μόνο στον δικό μας γαλαξία μπορεί να υπάρχουν ένα δισεκατομμύριο εξωπλανήτες με μέγεθος περίπου όσο η Γη. Από αυτούς πολλοί -άγνωστο πόσοι- είναι βραχώδεις και από αυτούς ένα μικρότερο αλλά καθόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό είναι κατοικήσιμοι. Αν σκεφθεί κανείς ότι στο ορατό σύμπαν μπορεί να υπάρχουν περί τους 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες, αντιλαμβάνεται εύκολα κάποιος πόσοι κόσμοι υπάρχουν που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν ζωή.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το τελευταίο άστρο του σύμπαντος δεν αναμένεται να «σβήσει» προτού περάσουν 100 τρισεκατομμύρια χρόνια από σήμερα, οπότε η ζωή έχει μέλλον μπροστά της να δημιουργήσει ουκ ολίγους εξωγήινους πολιτισμούς. Σύμφωνα όμως με τους ερευνητές όσο περνάει ο καιρός και το Σύμπαν διαστέλλεται και μάλιστα επιταχυνόμενο θα είναι εξαιρετικά δύσκολο ή και αδύνατο για τους μελλοντικούς πολιτισμούς να μπορέσουν να κοιτάξουν τόσο μακριά στο ορατό Σύμπαν ή ίσως το ίδιο το Σύμπαν και οι διεργασίες του να έχουν σβήσει τα αρχικά του ίχνη. Ετσι οι μελλοντικοί προηγμένοι πολιτισμοί δεν θα γνωρίζουν αυτά που γνωρίζουμε εμείς, πώς δηλαδή γεννήθηκε ο Κόσμος και δεν θα μάθουν ποτέ πώς βρέθηκαν εκεί που… θα βρίσκονται.

 

Ετσι λοιπόν εμεις θα αποτελουμε την βιβλιοθηκη της ιστορίας του Συμπαντος;Τρομακτική Ευθυνη!!!

 

Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of The Royal Astronomical Society».

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=747656

[Δροσος Γεωργιος]

Βρέχει λιωμένα μέταλλα σε… ορφανό πλανήτη.

Εντοπίστηκαν εξωτικές καιρικές συνθήκες σε πλανήτη που εξορίστηκε από την κοσμική εστία του.

Εντοπίστηκε το 2013 και συγκέντρωσε την προσοχή των επιστημόνων αφού δεν ήταν ένας ακόμη εξωπλανήτης που κινούνταν γύρω από κάποιο άστρο του γαλαξία μας. Ο PSO J318.5-22 είναι ένας μοναχικός πλανήτης αφού για κάποιο λόγο απομακρύνθηκε από το μητρικό του άστρο και τους άλλους πλανήτες που ίσως υπήρχαν εκεί και βρίσκεται μόνος του σε κάποιο σημείο του Διαστήματος σε απόσταση 80 ετών φωτός από εμάς.

Πρόκειται για ένα γίγαντα αερίου με μάζα οκτώ φορές μεγαλύτερη από αυτή του Δία. Ο PSO J318.5-22 μπορεί να ατύχησε και να έμεινε ολομόναχος αλλά οι επιστήμονες είναι τυχεροί επειδή βρίσκεται απόλυτα εκτεθειμένος στο διαστημικό κενό χωρίς να εμποδίζεται η παρατήρηση του από διαφόρων εμπόδια που υπάρχουν σε ένα αστρικό σύστημα (το φως του άστρου, αέρια, σκόνη κλπ).

Ετσι διεθνής ομάδα αστρονόμων έστρεψε τα τηλεσκόπια στον PSO J318.5-22 και έκανε μια εντυπωσιακή ανακάλυψη. Οι ερευνητές εντόπισαν κάποιες από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στον εξωπλανήτη. Το πιο εντυπωσιακό εύρημα είναι ότι στον πλανήτη σχηματίζονται νέφη τα οποία δημιουργούν βροχή που αποτελείται από λιωμένα μέταλλα. «Τα νέφη πρέπει να αποτελούνται από καυτούς εστέρες πυριτικού οξέος και σταγονίδια σιδήρου. Αυτά τα νέφη δημιουργούν ένα κόσμο που κάνει εκείνον της Αφροδίτης να μοιάζει ευχάριστος» δηλώνει η Μπεθ Μπίλερ, του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, μέλος της ερευνητικής ομάδας που δημοσιεύει την ανακάλυψη της στην στην διαδικτυακή υπηρεσία προδημοσιεύσεων arxiv.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=750910

[Δροσος Γεωργιος]

Καμία ένδειξη εξωγήινων στο μυστηριώδες άστρο KIC 8462852.

Αν όντως υπάρχει ένας προηγμένος εξωγήινος πολιτισμός στο άστρο KIC 8462852, οι μεταδόσεις του μάλλον δεν είναι αρκετά ισχυρές για να γίνουν αντιληπτές από τη Γη -το Ινστιτούτο SETI ανακοίνωσε πως απέτυχε να ανιχνεύσει κάποιο ενδιαφέρον σήμα.

Το KIC 8462852 κέντρισε το ενδιαφέρον του SETI τον Οκτώβριο, όταν ανακοινώθηκε ότι η φωτεινότητα του άστρου παρουσιάζει μεγάλες, μη περιοδικές διακυμάνσεις που φτάνουν μέχρι το 20%. Η συμπεριφορά αυτή είναι σίγουρα ασυνήθιστη, δεδομένου ότι ακόμα και ένας πλανήτης στο μέγεθος του Δία δεν θα μπορούσε να μειώσει το φως του άστρου πάνω από 1%.

Η ανάλυση των δεδομένων υποδεικνύει ότι κάτι περνά μπροστά από το άστρο και το κρύβει. Πιθανότατα δεν είναι ένα μεγάλο σώμα, αλλά πολλά μικρότερα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το KIC 8462852.

Μία από τις θεωρίες που προτάθηκαν είναι ότι το άστρο, το οποίο βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμό του Κύκνου και απέχει 1.480 έτη φωτός από τη Γη, περιβάλλεται από ένα μεγάλο σμήνος κομητών.

Ένα άλλο πιθανό ενδεχόμενο είναι ότι τα αντικείμενα που κρύβουν το άστρο είναι γιγάντιες κατασκευές ενός προηγμένου εξωγήινου πολιτισμού. Θα μπορούσε για παράδειγμα να είναι ένα «σμήνος Ντάισον», πολυάριθμοι ηλιακοί συλλέκτες που κινούνται σε τροχιά γύρω από το

KIC 8462852 και παράγουν ενέργεια.

Θέλοντας να διερευνήσουν το ενδεχόμενο, οι ερευνητές του SETI έστρεψαν προς το παράξενο άστρο τη Συστοιχία Τηλεσκοπίων Allen, ένα σύστημα από 42 ραδιοτηλεσκόπια που λειτουργεί βόρεια του Σαν Φρανσίσκο.

Επί δύο εβδομάδες η συστοιχία αναζητούσε δύο είδη σημάτων. Το πρώτο είναι «σήματα στενής ζώνης» με τα οποία ένας εξωγήινος πολιτισμός θα μπορούσε να γνωστοποιεί εσκεμμένα την ύπαρξή του -αυτά είναι τα σήματα στα οποία εστιάζονται συνήθως οι αναζητήσεις του SETI.

To δεύτερο είναι σήματα ευρείας ζώνης, τα οποία θα εκπέμπονταν από διαστημικά σκάφη που προωθούνται με ισχυρές δέσμες μικροκυμάτων, λέει το Ινστιτούτο. «Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιήσαμε τη Συστοιχία Τηλεσκοπίων Allen για να αναζητήσουμε σήματα ευρείας ζώνης» επισήμανε ο Τζέρι Χαρπ, ερευνητής του SETI.

Και στις δύο περιπτώσεις η αναζήτηση ήταν μάταιη, καταλήγει το SETI σε μελέτη που έχει αναρτηθεί στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv.

http://arxiv.org/abs/1511.01606

Αυτό, βέβαια, δεν αποκλείει την ύπαρξη εξωγήινων στο παράξενο άστρο. Το SETI θα μπορούσε να ανιχνεύσει μόνο σήματα εξαιρετικά μεγάλης ισχύος -στην περίπτωση των σημάτων στενής ζώνης, η απαιτούμενη ισχύς θα ξεπερνούσε κατά 100 φορές την συνολική παγκόσμια κατανάλωσης ενέργειας στη Γη. Και στην περίπτωση των σημάτων ευρείας ζώνης, η απαιτούμενη ισχύς θα ήταν δέκα εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από την παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας.

Στην περίπτωση βέβαια που αυτά τα σήματα μεταδίδονταν απευθείας προς τη Γη και όχι σφαιρικά προς όλες τις κατευθύνσεις, η απαιτούμενη ισχύς θα ήταν πολύ μικρότερη, επισημαίνει το SETI.

Εκτιμά ακόμα ότι ένας πολιτισμός ικανός να κατασκευάσει σμήνος Dyson θα έπρεπε να έχει πρόσβαση σε ασύλληπτα ποσά ισχύος, της τάξης των 1027 watt. Αυτό υπερβαίνει ακόμα και την συνολική ισχύ του Ήλιου, περίπου 3,846×1026 W.

«Η ιστορία της αστρονομίας μας διδάσκει πως, κάθε φορά που νομίζαμε ότι βρήκαμε ένα φαινόμενο που οφείλεται στις δραστηριότητες εξωγήινων, τελικά αποδείχθηκε ότι κάναμε λάθος» σχολιάζει ο αστρονόμος του SETI Σεθ Σόστακ.

«Παρόλο όμως που είναι αρκετά απίθανό να οφείλεται σε φυσικούς παράγοντες, και όχι σε εξωγήινους, η παράξενη συμπεριφορά του άστρου, είναι σώφρον να ελέγχουμε κάποια πράγματα» προσθέτει.

Για κάθε ενδεχόμενο, οι παρατηρήσεις του SETI θα συνεχιστούν.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500037949

[Δροσος Γεωργιος]

Εντοπίστηκε ο «πιο σημαντικός εξωπλανήτης»

Οι «κυνηγοί» των εξωπλανητών ανακοίνωσαν ότι έκαναν μία από τις σημαντικότερες έως σήμερα ανακαλύψεις τους: βρήκαν έναν βραχώδη καυτό πλανήτη με ατμόσφαιρα, ο οποίος φαίνεται να μοιάζει πολύ με την Αφροδίτη και βρίσκεται σε απόσταση 39 ετών φωτός από τη Γη (περίπου 370 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα). Πρόκειται για τον κοντινότερο εξωπλανήτη που έχει ποτέ ανακαλυφθεί στο μέγεθος περίπου της Γης, καθώς έχει διάμετρο 14.800 χιλιομέτρων, έναντι 12.700 χιλιομέτρων της Γης και 12.100 χλμ. της Αφροδίτης.

Ο έως τώρα πιο «γήινος» εξωπλανήτης ανακαλύφθηκε φέτος τον Ιούλιο, απέχει 1.400 έτη φωτός απο τη Γη. Από την άλλη, ο εξωπλανήτης HD 219134b, που ανακαλύφθηκε πρόσφατα και απέχει μόλις 21 έτη φωτός, δηλαδή είναι ακόμη πιο κοντινός, είναι πολύ μεγαλύτερος (4,5 φορές) από τη Γη.

Όμως ο νέος εξωπλανήτης που έλαβε την κωδική ονομασία GJ 1132b είναι αφενός σχεδόν ίδιου μεγέθους με τον δικό μας πλανήτη (έχει μόνο 1,2 φορές μεγαλύτερη διάμετρο και 60% μεγαλύτερη μάζα) και αφετέρου είναι αρκετά κοντά, ώστε τα υπό κατασκευή μεγάλα τηλεσκόπια επόμενης γενιάς, όπως το διαστημικό James Webb ή το επίγειο GMT, να μπορέσουν να μελετήσουν την ατμόσφαιρά του με μεγαλύτερη λεπτομέρεια σε λίγα χρόνια. Όμως ασφαλώς δεν είναι τόσο κοντά, ώστε να μπορεί να τον επισκεφθεί κάποιο διαστημόπλοιο.

Επειδή ο εξωπλανήτης κινείται πολύ κοντά στο άστρο του, τον Gliese1132, έναν ερυθρό νάνο πολύ πιο κρύο και μικρότερο από τον Ήλιο μας (το ένα πέμπτο σε μέγεθος), έχει υψηλή θερμοκρασία της τάξης των 135 έως 304 βαθμών Κελσίου. Συνεπώς δεν αναμένεται να έχει υγρό νερό, άρα δεν θεωρείται κατοικήσιμος. Έχει πάντως αισθητά μικρότερη θερμοκρασία από κάθε άλλον επιβεβαιωμένο βραχώδη εξωπλανήτη μέχρι σήμερα.

Eρευνητική ομάδα από διάφορες χώρες, με επικεφαλής τον αστρονόμο του Πανεπιστημίου ΜΙΤ Ζάκορι Μπέρτα-Τόμσον, έκαναν την ανακάλυψή τους με τη συστοιχία ρομποτικών τηλεσκοπίων MΕarth-South στη Χιλή.

«Ο απώτερος στόχος μας είναι να βρούμε μια δίδυμη Γη, αλλά στην πορεία βρήκαμε μια δίδυμη Αφροδίτη», δήλωσε ο αστρονόμος Ντέηβιντ Σαρμπονό του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν. Μάλιστα, δίπλα στον GJ 1132b υπάρχουν και άλλοι εξωπλανήτες, οι οποίοι πρόκειται να μελετηθούν στο μέλλον. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Στην φωτογραφία καλλιτεχνική απεικόνιση στην οποία γίνεται σύγκριση του Ηλιου και της Γης με το νέο εξωπλανήτη και το δικό του μητρικό άστρο.

http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=753485