Εξωπλανήτες.

[Δροσος Γεωργιος]

Ο πρώτος τρωικός εξωπλανήτης.

Αυτή η εικόνα προέκυψε από την συστοιχία Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) και δείχνει το νεαρό πλανητικό σύστημα PDS 70, που απέχει περίπου 400 έτη φωτός από τη Γη. Το σύστημα διαθέτει ένα άστρο στο κέντρο του, γύρω από το οποίο περιφέρεται ο πλανήτης PDS 70b (επισημαίνεται με τον κίτρινο κύκλο). Στην ίδια τροχιά με τον PDS 70b, η οποία υποδεικνύεται με την κίτρινη έλλειψη, οι αστρονόμοι εντόπισαν ένα νέφος συντριμμιών (επισημαίνεται από την κίτρινη διακεκομμένη γραμμή) που θα μπορούσαν να είναι τα δομικά υλικά ενός νέου πλανήτη ή τα υπολείμματα ενός ήδη σχηματισμένου. Η δακτυλιοειδής δομή που κυριαρχεί στην εικόνα είναι ένας περιαστρικός δίσκος υλικού, από τον οποίο σχηματίζονται πλανήτες. Στην εικόνα φαίνεται ένας ακόμα πλανήτης, ο PDS 70c, ο οποίος βρίκσεται έξω από την ελλειψοειδή τροχιά, δεξιά και ακριβώς δίπλα στο εσωτερικό χείλος του περιαστρικού δίσκου.

Στην αστρονομία ο όρος τρωικός αναφέρεται σε  διαστημικά σώματα (πλανητοειδείς, αστεροειδείς, φυσικοί δορυφόροι κ.α) που κινούνται στην ίδια τροχιά με μεγαλύτερου μεγέθους διαστημικά σώματα χωρίς να  τίθεται ζήτημα σύγκρουσης με αυτά. Στο ηλιακό μας σύστημα έχουν εντοπιστεί διαστημικοί βράχοι κυρίως στις περιοχές κοντά στο Δία που ανήκουν στην κατηγορία των Τρωικών. Οι αστρονόμοι είχαν διατυπώσει την άποψη ότι πρέπει να υπάρχουν και Τρωϊκοί πλανήτες αλλά μέχρι σήμερα δεν υπήρχε κανένα ίχνος της ύπαρξης τους.

Για να πάρουμε μια ιδέα για το τι είναι και σε ποιά σημεία βρίσκονται τα Τρωικά αστρονομικά αντικείμενα … φανταζόμαστε τον Ήλιο και τη Γη ως τα δυο σημεία ενός ισοπλεύρου τριγώνου.Το άλλο σημείο αυτού του τριγώνου είναι γνωστό ως σημείο Lagrange. O Γάλλος μαθηματικός Josheph Louis de Lagrange, το 1772 απέδειξε ότι σε ένα σύστημα σωμάτων υπάρχουν σημεία όπου οι βαρυτικές και οι φυγόκεντρες δυνάμεις που ασκούνται μέσα στο σύστημα εξουδετερώνονται αμοιβαία. Στην περίπτωση ενός πλανήτη που περιφέρεται γύρω από ένα άστρο πολύ μεγαλύτερης μάζας υπάρχουν στην τροχιά του δυο σημεία Lagrange στα οποία αν τοποθετηθούν κάποια σώματα θα περιφέρονται ευσταθώς. Στο σχήμα βλέπουμε τα σημεία Lagrange του συστήματος Γης και Ήλιου. Στα σημεία L4 και L5 η ισορροπία είναι ευσταθής, ενώ στα άλλα τρία ασταθής. Ο Ήλιος και οι άλλοι πλανήτες δημιουργούν επίσης σημεία Lagrange στα οποία έχουν παρατηρηθεί αστεροειδείς. Κλασικό παράδειγμα αποτελούν οι αστεροειδείς Τρωικοί (ή Τρώες) και Έλληνες, οι οποίοι περιφέρονται στην ίδια τροχιά με τον πλανήτη Δία…..

Με δημοσίευση 

https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2023/07/aa46493-23/aa46493-23.html

της στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει την ανακάλυψη του πρώτου Τρωικού πλανήτη που είναι φυσικά ένας εξωπλανήτης ένας πλανήτης δηλαδή άλλου αστρικού συστήματος. Σε απόσταση περίπου 370 ετών φωτός από τη Γη βρίσκεται το νεαρό άστρο PDS 70. Στο δίσκο κοσμικής ύλης που υπάρχει γύρω από το άστρο σχηματίζονται πλανήτες και μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί δύο πλανήτες, οι PDS 70b και PDS 70c, που είναι γίγαντες αερίου σαν τον Δία.Τέσσερα χρόνια μετά την ανακάλυψη των δύο πλανητών η ερευνητική ομάδα μελέτησε δεδομένα που έχει συλλέξει από το σύστημα PDS 70 η συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων ALMA στην έρημο Ατακάμα της Χιλής. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο μικρότερος από τους δύο εξωπλανήτες ακολουθεί την ίδια τροχιά με αυτή του μεγαλύτερου καθιστώντας τον, σε περίπτωση που η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί, τον πρώτο Τρωικό εξωπλανήτη.«Για πρώτη φορά βρήκαμε στοιχεία απόδειξης της ιδέας της ύπαρξης Τρωικών πλανητών. Ποιος θα φανταζόταν δύο κόσμους να μοιράζονται την ίδια πορεία και πιθανώς τις ίδιες συνθήκες; Μπορούμε να φανταστούμε ένα πλανήτη να μοιράζεται την τροχιά του με χιλιάδες αστεροειδείς όπως συμβαίνει στον Δία αλλά στο μυαλό μου μοιάζει εκπληκτικό ότι πλανήτες μοιράζονται την ίδια τροχιά» αναφέρει η Όλγα Μπαλσαλόμπρε Ρούθα του Κέντρου Αστροβιολογίας της Μαδρίτης, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Η επιβεβαίωση της ανακάλυψης θα γίνει το 2026 όταν η ίδια ερευνητική ομάδα θα κάνει εκ νέου παρατηρήσει στο σύστημα PDS 70 με τη συστοιχία ALMA. «Η επιβεβαίωση θα αποτελέσει επανάσταση στον τομέα της εξωπλανητικής εξερεύνησης» λέει η Ρούθα.

https://physicsgg.me/2023/07/20/ο-πρώτος-τρωικός-εξωπλανήτης/

[Δροσος Γεωργιος]

Ανακαλύφθηκε εξωπλανήτης που δεν έπρεπε να υπάρχει.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του καυτού Δία που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το άστρο του. πηγή φωτό (Robert Lea)

Πρόκειται για «καυτό Δία» σε απόσταση αναπνοής από το μητρικό του άστρο.Ένας τεράστιος πλανήτης στο μέγεθος του Δία βρέθηκε να περιφέρεται γύρω από ένα σχετικά μικρό άστρο εκπλήσσοντας τους αστρονόμους και προκαλώντας τριγμούς στα κυρίαρχα μοντέλα και θεωρίες για το πώς σχηματίζονται οι πλανήτες. Ο εξωπλανήτης βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον ερυθρό νάνο TOI-4860 που βρίσκεται σε απόσταση 261 ετών φωτός στον αστερισμό του Κορακιού. Το άστρο αυτό έχει μάζα που ισοδυναμεί με μόλις το ένα τρίτο της μάζας του Ήλιου.Ο εν λόγω εξωπλανήτης που έλαβε την κωδική ονομασία TOI-4860 b ανήκει στην κατηγορία των πλανητών που ονομάζονται «καυτοί Δίες» αφού είναι αέριοι γίγαντες που εξαιτίας της εγγύτητας με το άστρο τους αναπτύσσονται σε αυτούς πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Ο εξωπλανήτης βρίσκεται σε τόσο κοντινή απόσταση από το μητρικό του άστρο που ολοκληρώνει μια περιστροφή γύρω από αυτό σε περίπου 36 ώρες όταν συγκριτικά η Γη χρειάζεται 365 μέρες για να κάνει μια περιστροφή γύρω από τον Ήλιο.Και κάπου εδώ ξεκινά το πρόβλημα ή πιο σωστά το κοσμικό μυστήριο αφού σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία πλανήτες με μέγεθος του Δία δεν μπορούν να σχηματιστούν σε πολύ κοντινή απόσταση από το μητρικό τους άστρο και σίγουρα όχι σε άστρα τόσο μικρής μάζας όπως το TOI-4860.
Ένα επιπλέον στοιχείο που επίσης προβληματίζει τους επιστήμονες είναι ότι ο εξωπλανήτης φαίνεται να είναι εμπλουτισμένος με υψηλή αναλογία μετάλλων, διαθέτει δηλαδή στοιχεία βαρύτερα από το υδρογόνο και το ήλιο.Η ερευνητική ομάδα που έκανε την ανακάλυψη παρουσιάζει 

https://academic.oup.com/mnrasl/article/525/1/L98/7235807?login=false

τα ευρήματα της στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronimical Society: Letters» σκοπεύει τώρα να κυνηγήσει παρόμοιους κόσμους γύρω από μικρού μεγέθους άστρα χρησιμοποιώντας το Very Large Telescope που βρίσκεται στην έρημο Ατακάμα της Χιλής.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1501492/anakalyfthike-exoplanitis-poy-den-eprepe-na-yparchei/

[Δροσος Γεωργιος]

Υπερτερούν συντριπτικά οι αδέσποτοι πλανήτες.

Η παρουσία «ελεύθερων» πλανητών μάς είναι από χρόνια γνωστή, αν και όχι και ιδιαίτερα μελετημένη. Σύμφωνα, ωστόσο, με δύο νέες έρευνες που θα δημοσιευθούν σύντομα στο επιστημονικό περιοδικό The Astronomical Journal, οι πλανήτες που δεν βρίσκονται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο αλλά περιπλανιούνται απλώς μόνοι τους στο σύμπαν, είναι στον γαλαξία μας εκατοντάδες φορές περισσότεροι από ό,τι νομίζαμε μέχρι σήμερα. Επιπλέον, αν και οι μέχρι σήμερα παρατηρήσεις ήθελαν τους πλανήτες να έχουν μεγάλο μέγεθος, η θεωρία αυτή έρχεται αντιμέτωπη με σοβαρές αμφισβητήσεις.Προηγούμενα ευρήματα έδειχναν ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους πλανήτες είχαν περίπου το μέγεθος του Δία, του πιο μεγάλου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Όμως, αυτό το συμπέρασμα συγκέντρωσε πολλές αντιδράσεις – ακόμη και οι επιστήμονες που το ανακοίνωσαν το βρήκαν εκπληκτικό.Για να μελετήσουν καλύτερα αυτούς τους κόσμους, ο Ντέιβιντ Μπένετ, αστρονόμος στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA, και η ομάδα του χρησιμοποίησαν δεδομένα εννέα ετών από το τηλεσκόπιο Microlensing Observations στη Νέα Ζηλανδία. Οι εξωπλανήτες ανιχνεύθηκαν εμμέσως με τη μέτρηση του τρόπου με τον οποίο η βαρύτητά τους στρεβλώνει και μεγεθύνει το φως που φθάνει από τα μακρινά αστέρια πίσω τους, ένα φαινόμενο γνωστό ως φαινόμενο βαρυτικού μικροφακού.Από την ανάλυση αυτή εκτιμούν πως οι «ελεύθεροι πλανήτες» είναι περίπου 20 φορές περισσότεροι από τα άστρα γύρω από τα οποία «στήνονται» τα ηλιακά συστήματα. Επίσης φαίνεται πως οι πλανήτες αυτοί, τους οποίους οι επιστήμονες υπολογίζουν σε τρισεκατομμύρια εντός του Γαλαξία μας, έχουν περίπου το μέγεθος του Δία, του μεγαλύτερου πλανήτη στη δική μας αστρική γειτονιά.Ο Πρέμεκ Μος, αστρονόμος του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, ο οποίος δεν συμμετείχε στην εργασία, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα ενισχύονται και από προηγούμενες ενδείξεις για «μοναχικούς πλανήτες» από παρατηρήσεις που έγιναν με το πείραμα οπτικού βαρυτικού φακού και το δίκτυο μικροφακών του κορεατικού τηλεσκοπίου.Ωστόσο, υπάρχει ακόμη κάποια ασάφεια σχετικά με το αν αυτοί οι πλανήτες είναι πραγματικά ελεύθεροι ή απλώς έχουν εκτοξευθεί σε αρκετά μεγάλες τροχιές ώστε οι επιστήμονες να μην μπορούν να τους συνδέσουν με ένα άστρο ξενιστή. Ο δρ Μος πιστεύει ότι ο παρατηρούμενος πληθυσμός περιλαμβάνει πιθανώς ένα μείγμα και των δύο, αλλά θα είναι δύσκολο να εξαχθεί ο σχετικός αριθμός του καθενός μόνο με τις μετρήσεις μικροφακών.Οι αστρονόμοι των νέων μελετών προσβλέπουν σε ακόμη καλύτερα δεδομένα για ελεύθερα αιωρούμενους πλανήτες που θα ληφθούν με το διαστημικό τηλεσκόπιο Nancy Grace Roman, μια αποστολή της NASA που πρόκειται να εκτοξευθεί το 2027, η οποία θα μπορούσε να εντοπίσει εκατοντάδες τέτοιους πλανήτες. Σε συνδυασμό με δεδομένα από το τηλεσκόπιο «Ευκλείδης» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, οι επιστήμονες θα είναι σε θέση να μετρήσουν τη μάζα πιο άμεσα, με λιγότερη εξάρτηση από μοντέλα.Θα μπορούσε κάποιος από αυτούς τους πλανήτες να είναι κατοικήσιμος; Πιθανώς, υπέθεσε ο δρ Μπένετ, εξηγώντας ότι θα είναι σκοτεινοί χωρίς ένα άστρο κοντά τους, αλλά όχι απαραιτήτως ψυχροί. Το υδρογόνο στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν θερμοκήπιο και να παγιδεύσει τη θερμότητα που προέρχεται από το εσωτερικό του.Αλλά προς το παρόν, η αναζήτηση ζωής σε αυτούς τους μοναχικούς κόσμους είναι αδύνατη. «Ισως να έχουν μια μέθοδο για να το κάνουν σε εκατό χρόνια», επισήμανε ο δρ Μπένετ, «ωστόσο, οι επιστήμονες αυτή τη στιγμή δίνουν έμφαση σε πράγματα που μπορούν πραγματικά να γίνουν».

Πώς «αυτονομούνται»

Οι τρισεκατομμύρια «ελεύθεροι» πλανήτες είναι, ως προς τη δομή τους, ίδιοι με εκείνους που είναι μέρη ενός ηλιακού συστήματος, φτιάχνονται δηλαδή από τη σκόνη και τα αέρια που περιβάλλουν ένα νεαρό άστρο. Συμβαίνει, όμως, αργότερα να «αυτονομούνται» από αυτό. Το να «εξοβελιστεί» ένας πλανήτης από ένα ηλιακό σύστημα είναι μια σύνθετη υπόθεση που απασχολεί εδώ και χρόνια τους επιστήμονες. Μπορεί να συμβεί είτε όταν ένα πολύ μεγάλο αντικείμενο –φέρ’ ειπείν ένας αστεροειδής– προσκρούει πάνω σε έναν πλανήτη, βγάζοντάς τον από το βαρυτικό πεδίο του άστρου που βρίσκεται στο κέντρο του συστήματος, είτε η βαρυτική δύναμη ενός άστρου μειώνεται, με αποτέλεσμα οι πλανήτες που είναι μακρύτερα να παύουν να επηρεάζονται. Επιπλέον, είναι δυνατό δύο πλανήτες να συγκρουστούν μεταξύ τους, με συνέπεια ο ένας εξ αυτών να βγει «εκτός τροχιάς».

Katrina Miller / The New York Times – https://www.kathimerini.gr/world/562557961/nasa-kyriarchoyn-oi-monachikoi-planites/

[Δροσος Γεωργιος]

Οι πλανήτες του γειτονικού συστήματος Trappist-1 μπορεί να διαθέτουν ωκεάνια οικοσυστήματα.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του James Webb και του πλανητικού συστήματος TRAPPIST

Νέα μελέτη δίνει αυξημένες πιθανότητες παρουσίας της ζωής στους εξωπλανήτες του συστήματος.Ο TRAPPIST-1 είναι ένα πολύ μικρό άστρο σε απόσταση 39 έτη φωτός από τη Γη. Είναι ένας σχετικά ψυχρός «νάνος Μ», το πιο κοινό είδος στο Σύμπαν, με περίπου το 9% της μάζας του Ήλιου και γύρω στο 12% της ακτίνας του. Γύρω από το άστρο έχουν εντοπιστεί επτά πλανήτες που έχουν περίπου το μέγεθος της Γης, και τρεις από αυτούς – οι e,f και g – θεωρείται πως βρίσκονται στην κατοικήσιμη ζώνη, την περιοχή του Διαστήματος γύρω από ένα άστρο όπου ένας βραχώδης πλανήτης θα μπορούσε να έχει νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνειά του, δημιουργώντας πιθανότητες για την ύπαρξη ζωής.Από την στιγμή που εντοπίστηκε αυτό το (σχετικά) κοντινό σε εμάς πλανητικό σύστημα αποτελεί μόνιμο στόχο παρατηρήσεων και μελετών από την επιστημονική κοινότητα με στόχο να διαπιστωθεί το ποιοί και σε τι βαθμό από τους πλανήτες του είναι φιλικοί στη ζωή. Τα αποτελέσματα των διαφόρων ερευνών ποικίλλουν και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι αλληλοσυγκρουόμενα. Με απλά λόγια δεν έχουμε ακόμη σαφή εικόνα της γεωατμοσφαιρικής κατάσταστης στην οποία βρίσκονται οι πλανήτες του Trappist-1.Με δημοσίευση

https://www.nature.com/articles/s41586-023-06258-3.epdf

 της στην επιθεώρηση «Nature» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Μπορντό παρουσιάζει τα αποτελέσματα της μελέτης που πραγματοποίησε με σειρά προσομοιώσεων για το σύστημα Trappist-1. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές η μελέτη συμφωνεί σε πρώτη φάση με προηγούμενες που έχουν δείξει ότι όλοι οι πλανήτες του συστήματος που βρίσκονται στην κατοικήσιμη ζώνη έχουν βομβαρδιστεί από την βλαβερή ακτινοβολία του μητρικού τους άστρου σε επίπεδο τέτοιο που οι συνθήκες σε αυτούς έγιναν τοξικές για την ζωή όπως συνέβη για παράδειγμα στον Ερμή και την Αφροδίτη στο δικό μας ηλιακό σύστημα.Όμως οι νέες προσομοιώσεις δείχνούν ότι αν και οι συνθήκες σε όλους αυτούς τους εξωπλανήτες ήταν αναμφίβολα κολασμένες στην παιδική ή και εφηβική τους ηλικία αλλά μπορεί μπορεί οι συνθληκες αυτές να μην ήταν τελικά ικανές να λιώσουν τον φλοιό και τον μανδύα των πλανητών μετατρέποντας τους σε μάγμα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είχε καταφέρει επιβιώσει πολύ νερό μέσα στα πετρώματα και όταν το άστρο του συστήματος άρχισε να χάνει σταδιακά την ισχύ του θα μπορούσαν να έχουν σχηματιστεί στους πλανήτες αυτούς ωκεανοί υγρού νερού οι οποίοι σήμερα μπορεί να φιλοξενούν ακμάζουσα ζωή.

Είναι βέβαιο ότι οι μελέτες για το σύστημα αυτό θα συνεχιστούν με αμείωτο ρυθμό και με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb που έχει την ικανότητα να κάνει ατμοσφαιρικές αναλύσεις σε εξωπλανήτες και ήδη έχει κάνει κάποιες πρώτες παρατηρήσεις στο σύστημα Trappist-1 να μάθουμε αν τελικά υπάρχουν κάποιοι κοντινοί κόσμοι που μπορούμε να προσδοκούμε ότι μπορεί να αποτελέσουν στο απώτερο μέλλον καταφύγια για την ανθρωπότητα.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1503268/oi-planites-toy-geitonikoy-systimatos-trappist-1-mporei-na-diathetoyn-okeania-oikosystimata/

 

[Δροσος Γεωργιος]

Τo James Webb μελετά τον υκεάνιο εξωπλανήτη K2-18 b

Ο εξωπλανήτης βρίσκεται σε απόσταση 124 έτη φωτός από τη Γη και πιθανώς καλύπτεται από τεράστιο ωκεανό.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτης K2-18 b με βάση τα επιστημονικά δεδομένα

Το 2021 η αστρονομική κοινότητα έκανε λόγο για μια νέα κατηγορία εξωπλανητών που έλαβαν την ονομασία «υκεάνιοι» που αν και δεν έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα υπάρχουν ενδείξεις της ύπαρξης τους. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler έχει εντοπίσει αρκετούς κόσμους στο γαλαξία μας που θέτουν υποψηφιότητα να είναι υκεάνιοι. Πρόκειται για πλανήτες που περιέχουν ατμόσφαιρες πλούσιες σε υδρογόνο που δυνητικά μπορούν να υποστηρίξουν τεράστιους ωκεανούς υγρού νερού, καθιστώντας αυτούς τους υποθετικούς προς το παρόν κόσμους πιθανούς υποψήφιους στην αναζήτηση εξωγήινης ζωής. Υπάρχουν μάλιστα εκτιμήσεις ότι οι πλανήτες αυτοί είναι πολύ κοινοί στο Σύμπαν.Οι αστρονόμοι ονόμασαν αυτούς του πλανήτες «υκεάνιους» συνδυάζοντας το «υδρογόνο» και το «ωκεανός». Ο K2-18b είναι ένας εξωπλανήτης που περιστρέφεται γύρω από τον ερυθρό νάνο K2-18 που βρίσκεται 124 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Ο πλανήτης, που αρχικά ανακαλύφθηκε με το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler έχει μάζα περίπου οκτώ φορές τη Γη και καταχωρήθηκε στην κατηγορία των πλανητών που χαρακτηρίζονται μίνι-Ποσειδώνες οι οποίοι είναι ελάχιστα κατανοητοί και η φύση της ατμόσφαιρας τους αποτελεί αντικείμενο διερεύνησης και συζήτησης στην επιστημονική κοινότητα.Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb έστρεψε τα πανίσχυρα και ευαίσθητα όργανα του στον K2-18b και αποκάλυψε την παρουσία μορίων που φέρουν άνθρακα, συμπεριλαμβανομένου του μεθανίου και του διοξειδίου του άνθρακα. Η ανακάλυψη του τηλεσκοπίου έρχεται να προστεθεί σε πρόσφατες μελέτες που υποδηλώνουν ότι ο K2-18 b θα μπορούσε να είναι ένας υκεάνιος εξωπλανήτης διαθέτοντυας πλούσια σε υδρογόνο ατμόσφαιρα και μια επιφάνεια καλυμμένη με νερό.«Τα ευρήματα μας υπογραμμίζουν τη σημασία της εξέτασης διαφορετικών κατοικήσιμων περιβαλλόντων στην αναζήτηση ζωής μακριά από τη Γη. Παραδοσιακά, η αναζήτηση ζωής σε εξωπλανήτες έχει επικεντρωθεί κυρίως σε μικρότερους βραχώδεις πλανήτες, αλλά οι υκεάνιοι πλανήτες είναι σημαντικά πιο ευνοϊκοί για ατμοσφαιρικές παρατηρήσεις» αναφέρει ο Νίκου Μαντχουσουντχάν, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που μελέτησε τα δεδομένα του James Webb για τον K2-18b.

Φάσματα του εξωπλανήτη K2-18 b από το James Webb

Η αφθονία μεθανίου και διοξειδίου του άνθρακα και η έλλειψη αμμωνίας υποστηρίζουν την υπόθεση ότι μπορεί να υπάρχει ένας ωκεανός νερού κάτω από μια ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο στο K2-18 b. Αυτές οι αρχικές παρατηρήσεις Webb παρείχαν επίσης μια πιθανή ανίχνευση ενός μορίου που ονομάζεται διμεθυλοσουλφίδιο (DMS). Στη Γη, αυτό παράγεται μόνο από τη ζωή. Το μεγαλύτερο μέρος του DMS στην ατμόσφαιρα της Γης εκπέμπεται από το φυτοπλαγκτόν σε θαλάσσια περιβάλλοντα.Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει νέες παρατηρήσεις του K2-18b με το James Webb για να επιβεβαιώσει τα υπάρχοντα δεδομένα αλλά και να ανακαλύψει νέα στοιχεία για τον εξωπλανήτη σε μια προσπάθεια να εξακριβωθεί αν είναι ένας κόσμος υποψήφιος να διαθέτει ζωή.

πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1512967/to-james-webb-anazita-zoi-se-ykeanio-exoplaniti-vinteo/ – https://www.nasa.gov/goddard/2023/webb-discovers-methane-carbon-dioxide-in-atmosphere-of-k2-18b

[Δροσος Γεωργιος]

Ανακαλύφθηκε εξωπλανήτης σε τριπλό αστρικό σύστημα.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη που έχει τρια άστρα κοντά του. πηγή φωτό (NASA)

Είναι μια σπάνια και πολύ ενδιαφέρουσα ανακάλυψη που αναμένεται να προσφέρει νέες γνώσεις στους αστρονόμους.Ένας ακόμη εξωπλανήτης προστίθεται στη λίστα των περισσότερων από πέντε χιλιάδες έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Πρόκειται μάλιστα ένα εξωπλανήτη που βρίσκεται σε ένα αστρικό σύστημα που αποτελείται από τρία άστρα το ένα σε τροχιά γύρω από το άλλο. Η ανακάλυψη είναι σημαντική εκτός των άλλων αφού οι πλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί σε δυαδικά συστήματα είναι λίγοι και προσφέρουν νέα στοιχεία για τη δημιουργία πλανητών και τις αλληλεπιδράσεις που έχουν με τα άστρα, τα φαινόμενα που δημιουργούνται σε αυτούς κ.α.Με ανακοίνωση του το Νότιο Ευρωπαϊκό Αστεροσκοπείο (ESO) που βρίσκεται στη Χιλή αναφέρει ότι το τηλεσκόπιο VLT εντόπισε και κατέγραψε έναν πλανήτη που βρίσκεται στο σύστημα HIP 81208 σε απόσταση περίπου 480 έτη φωτός από τη Γη.Ο εξωπλανήτης είναι πραγματικά τεραστίων διαστάσεων αφού έχει μάζα 15 φορές μεγαλύτερη από αυτή του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, του Δία. Βρίσκεται σε ένα σύστημα όπου ένα μικρότερο άστρο βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα μεγαλύτερο και αυτό το μεγαλύτερο άστρο βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα καφέ νάνο, ένα διαστημικό σώμα που αναφέρεται από τους επιστήμονες ως «αποτυχημένο άστρο».
Οι καφέ νάνοι είναι διαστημικά σώματα που δεν κατάφεραν να αναπτύξουν την απαραίτητη μάζα για να διατηρήσουν την πυρηνική σύντηξη στους πυρήνες τους όπως κάνουν τα συμβατικά άστρα αλλά είναι ακόμα πολύ μεγάλα για να ονομαστούν πλανήτες. Ο εξωπλανήτης είναι τόσο μεγάλος που θα μπορούσε δυνητικά να λάβει τον χαρακτηρισμό του καφέ νάνου.Το σύστημα HIP 81208 ήταν γνωστό στους αστρονόμους εδώ και πολύ καιρό αλλά η ύπαρξη ενός εξωπλανήτη σε αυτό και επιπλέον η διαπίστωση ότι ο πλανήτης είναι σε τροχιά γύρω από το μικρότερο άστρο προκαλεί έκπληξη αλλά και ταυτόχρονα ενδιαφέρον στην επιστημονική κοινότητα. Όπως είναι ευνόητο η μελέτη ενός πλανήτη σε ένα τέτοιο σύστημα αναμένεται να αποκαλύψει διαφόρων ειδών νέα στοιχεία για τα πλανητικά συστήματα,

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1515477/anakalyfthike-exoplanitis-se-triplo-astriko-systima/

[Δροσος Γεωργιος]

Εξωπλανήτη με ατμόσφαιρα από χαλαζία εντόπισε το James Webb.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη με την ατμόσφαιρα από χαλαζία. πηγή φωτό. NASA, ESA, CSA, and R. Crawfor, d (STScI)Science: Nikole Lewis (Cornell University), David Grant (University of Bristol), Hannah Wakeford (University of Bristol) Crawford (STScI))

Μια ακόμη εντυπωσιακή ανακάλυψη από το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο.Δεν σταματά να μας εντυπωσιάζει και ταυτόχρονα να εκπλήσσει την επιστημονική κοινότητα το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Σχεδόν καθημερινά οι εικόνες και τα δεδομένα που καταγράφει το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο που έχει κατασκευάσει η ανθρωπότητα αποκαλύπτουν άγνωστα διαστημικά σώματα (γαλαξίες, άστρα, πλανήτες), κοσμικά φαινόμενα ενώ φωτίζει απομακρυσμένες και μυστηριώδεις περιοχές του Σύμπαντος προσφέροντας πολύτιμα στοιχεία για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του Κόσμου.Πολυμελής διεθνής ομάδα ερευνητών παρουσιάζει με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters» τα ευρήματα της από τη μελέτη του εξωπλανήτη WASP-12b ο οποίος ανακαλύφθηκε το 2009 και αποτελεί έκτοτε μόνιμο στόχο παρατηρήσεων αφού είναι από τους πιο ασυνήθιστους και εξωτικούς (όπως συνηθίζουν να χαρακτηρίζουν οι αστρονόμοι αυτούς τους κόσμους) εξωπλανήτες που γνωρίζουμε.Ο WASP-12b είναι ένας γίγαντας αερίου που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1,400 ετών φωτός από τη Γ. Βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από το μητρικό του άστρο και ακολουθεί μια πολύ περίεργη τροχιά μοναδική σύμφωνα με τους ειδικούς σε σχέση με όσα γνωρίζουμε από τους περισσότερους από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα.Ο πλανήτης έχει μέγεθος σχεδόν διπλάσιο από τον Δία αλλά ταυτόχρονα διαθέτει την μισή πυκνότητα  από τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος ένα ακόμη γεγονός που τον κάνει ιδιαίτερα ξεχωριστό στον κόσμο των πλανητών.Ταυτόχρονα η εγγύτητα του στο άστρο του θα δημιουργούσε έτσι και αλλιώς καυτές συνθήκες στη πλευρά που κοιτάζει το άστρο συνθήκες όμως που γίνονται ακόμη πιο κολασμένες αφού σύμφωνα με προηγούμενες παρατηρήσεις ο πλανήτης παγιδεύει τουλάχιστον το 94% του φωτός που πέφτει πάνω του αντί να ανακλά κάποιες τουλάχιστον ποσότητες αυτού του φωτός με αποτέλεσμα η λευκαύγεια του να είναι εξαιρετικά περιορισμένη.Η θερμοκρασία στην επιφάνεια της πλευράς του πλανήτη που λόγω της τροχιάς του βλέπει μόνιμα το άστρο βρίσκεται πέριξ των 2,5 χιλιάδων βαθμών Κελσίου ενώ στη σκοτεινή πλευρά του πλανήτη τα πράγματα δεν είναι και πολύ καλύτερα αφού οι θερμοκρασίες αγγίζουν τους 1,200 βαθμούς Κελσίου.Οι άνεμοι στον πλανήτη κινούνται με ταχύτητες χιλιάδων χλμ./ώρα και σύμφωνα μεταφέρουν στην ατμόσφαιρα του μικροσκοπικούς κρυστάλλους χαλαζία. «Γνωρίζαμε από τις παρατηρήσεις του Hubble ότι πρέπει να υπάρχουν αερολύματα – μικροσκοπικά σωματίδια που αποτελούν σύννεφα ή ομίχλη – στην ατμόσφαιρα του WASP-17b, αλλά δεν περιμέναμε να αποτελούνται από χαλαζία. Ο WASP-17b είναι καυτός και η πίεση όπου οι κρύσταλλοι χαλαζία σχηματίζονται ψηλά στην ατμόσφαιρα είναι μόνο περίπου το ένα χιλιοστό αυτής που βιώνουμε στην επιφάνεια της Γης χωρίς να περάσουν πρώτα από υγρή κατάσταση. Είμαστε ενθουσιασμένοι από αυτή την ανακάλυψη» λέει ο Ντάνιελ Γκραντ του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ στη Βρετανία, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Όπως είναι ευνόητο ο WASP-17b θα συνεχίσει να απασχολεί την επιστημονική κοινότητα και αναμένεται σύντομα να μάθουμε περισσότερα για αυτόν τον παράξενο και γεμάτο εκπλήξεις κόσμο.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1525869/exoplaniti-me-atmosfaira-apo-chalazia-entopise-to-james-webb/

[Δροσος Γεωργιος]

Λύθηκε το μυστήριο με το φως της πρώτης Υπερ-Γης (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση της Υπερ Γης 55 Cancri e. πηγή φωτό (NASA)

Στον εξωπλανήτη ηφαίστεια φτιάχνουν ατμόσφαιρα που εξαφανίζεται και δημιουργείται εκ νέουΈνας από τους πλέον κοινούς τύπους πλανητών στο Σύμπαν είναι πλανήτες με μάζα 2-10 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης. Σχεδόν όλα τα πλανητικά συστήματα που έχουν εντοπιστεί διαθέτουν τουλάχιστον ένα τέτοιο πλανήτη ο οποίος έλαβε από την επιστημονική κοινότητα την ονομασία «Υπερ-Γη» ή «Υπερ-Γαία».Η πρώτη Υπερ-Γη ανακαλύφθηκε το 2004 σε απόσταση 40 ετών φωτός από τον πλανήτη μας στο δυαδικό σύστημα 55 Cancri (σύστημα με δύο άστρα) όπου έχουν εντοπιστεί συνολικά πέντε εξωπλανήτες. Η Υπερ-Γη έλαβε την ονομασία 55 Cancri e και είναι ένας βραχώδης πλανήτης με μάζα οκτώ φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης. Βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από το μητρικό του άστρο με αποτέλεσμα να ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από αυτό σε μόλις 17 ώρες, ένα γήινο έτος δηλαδή είναι μικρότερο από 24 ώρες σε αυτόν τον πλανήτη.Η εγγύτητα του στο άστρο του προκαλεί στον 55 Cancri e διάφορα έντονα και ακραία κοσμικά και γεωατμοσφαιρικά φαινόμενα και φυσικά πρόκειται για ένα από τους αποκαλούμενους κολασμένους κόσμους του Σύμπαντος αφού οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στην πλευρά που βλέπει το άστρο είναι περίπου 2,5 χιλιάδες βαθμού Κελσίου και η σκοτεινή του πλευρά βιώνει θερμοκρασίες περίπου 1,130 βαθμών Κελσίου.

Από την στιγμή που εντοπίστηκε ο 55 Cancri e οι επιστήμονες εντοπίζουν μυστηριώδες εκπομπές φωτός που προέρχονται από αυτόν την προέλευση των οποίοων δεν μπορούν να εξηγήσουν μέχρι σήμερα. Κατά την τροχιακή του κίνηση ο εξωπλανήτης εκπέμπει στο ορατό φάσμα άλλες φορές πολύ ισχυρό φως και άλλες φορές δεν εκπέμπει καθόλου φως ενώ και στο υπέρυθρο φάσμα η ακτινοβολία του πλανήτη έχει διακυμάνσεις.Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου Κορνέλ στις ΗΠΑ πραγματοποίησε μια μελέτη στην οποία αναφέρεται ότι η εξήγηση του μυστηριώδους φαινομένου σχετίζεται με την ηφαιστειακή δραστηριότητα του 55 Cancri e. Σύμφωνα με τους ερευνητές τα ηφαίστεια στον εξωπλανήτη ενεργοποιούνται περιοδικά και κάθε φορά που συμβαίνει αυτό εκτοξεύουν ζεστό αέριο το οποίο σχηματίζει μια ατμόσφαιρα η οποία όμως στις καυτές συνθήκες που επικρατούν κυριολεκτικά καίγεται και εξαφανίζεται δημιουργώντας έτσι ένα αέναο ατμοσφαιρικό κύκλο ο οποίος προκαλεί αυτές τις διακυμάνσεις φωτός. Τόσο οι ερευνητές όσο και οι ειδικοί εκτιμούν ότι το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb θα μπορέσει να πιστοποιήσει αυτή τη θεωρία ή να προσφέρει νέα στοιχεία που να δίνουν κάποια άλλη εξήγηση.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1527316/lythike-to-mystirio-me-to-fos-tis-protis-yper-gis-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Η NASA τράβηξε την κουρτίνα σε εντυπωσιακό σύστημα επτά πλανητών (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Kepler-385. πηγή φωτό (NASA)

Είναι όλοι μεγαλύτεροι από τη Γη και βομβαρδίζονται από την ακτινοβολία του άστρου τους.Η ανακάλυψη εξωπλανητών είναι πλέον ρουτίνα χάρις στο στόλο των διαστημικών τηλεσκοπίων, ορισμένα εκ των οποίων είναι σχεδιασμένα για αυτόν ακριβώς τον σκοπό, στα ολοένα και πιο ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια αλλά και σε νέες επαναστατικές μεθόδους εντοπισμού πλανητών μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες στο γαλαξία μας και έχουμε σχεδόν κάθε μήνα ανακοινώσεις ανακάλυψης κάποιου νέου εξωπλανήτη.Με ανακοίνωση της η NASA έκανε γνωστό ότι ομάδα επιστημόνων της έριξε φως σε ένα από τα μεγαλύτερα και πιο εντυπωσιακά πλανητικά συστήματα που έχουν ανακαλυφθεί. Πρόκειται για το σύστημα Kepler-385 που βρίσκεται σε απόσταση 4,670 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη. Το σύστημα είχε εντοπιστεί από την αποστολή Kepler, το διαστημικό παρατηρητήριο της οποίας εντόπισε χιλιάδες εξωπλανήτες ενώ ο τεράστιος όγκος δεδομένων που κατέγραψε συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο επεξεργασίας με αποτέλεσμα να αποκαλύπτεται είτε η ύπαρξη νέων εξωπλανητών είτε νέα στοιχεία για κάποιους που έχουν ήδη εντοπιστεί.Η νέα μελέτη του συστήματος αποκαλύπτει την παρουσία επτά συνολικά εξωπλανητών που είναι όλοι μεγαλύτεροι από τη Γη αλλά ο καθένας εξ αυτών δέχεται περισσότερη ακτινοβολία από το μητρικό του άστρο από την ακτινοβολία που δέχονται οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος από τον Ήλιο. Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα οι επτά πλανήτες έχουν μέγεθος μεγαλύτερο από αυτό της Γης αλλά μικρότερο από αυτό του Ποσειδώνα.

Το άστρο του συστήματος μοιάζει με Ήλιο αφού είναι περίπου 10% μεγαλύτερο και 5% θερμότερο από το μητρικό μας άστρο. Οι δύο εσωτερικοί πλανήτες, και οι δύο ελαφρώς μεγαλύτεροι από τη Γη, είναι πιθανώς βραχώδεις και μπορεί να έχουν λεπτές ατμόσφαιρες. Οι άλλοι πέντε πλανήτες είναι μεγαλύτεροι, ο καθένας με ακτίνα περίπου διπλάσια από αυτή της Γης, και είναι πιθανό να περιβάλλονται από πυκνές ατμόσφαιρες.Αν και η διαπίστωση ότι οι πλανήτες του συστήματος βομβαρδίζονται από ακτινοβολία υποδεικνύει ότι οι συνθήκες που επικρατούν σε αυτούς είναι αφιλόξενες για τη ζωή εντούτοις πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι θα γίνουν νέες παρατηρήσεις στο σύστημα Kepler-385 για να αποκαλυφθούν νέα στοιχεία για τους πλανήτες του.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1532407/i-nasa-travixe-tin-koyrtina-se-entyposiako-systima-epta-planiton-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Εντοπίστηκε εξωπλανήτης στον οποίο βρέχει σκόνη (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξπωλανήτη που βρέχει σκόνη. πηγή φωτό. (Klaas Verpoest/Johan van Looveren/LUCA School of Arts/KU Leuven/PA)

Ένα νέο εξωτικό κόσμο στο γαλαξία μας εντόπισε το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο.Μια ακόμη εντυπωσιακή ανακάλυψη έκανε το James Webb. Αποκάλυψε ότι σε ένα γνωστό εξωπλανήτη βρέχει… σκόνη. Ο πλανήτης, Wasp-107b, βρίσκεται 200 έτη φωτός μακριά από τη Γη στον αστερισμό της Παρθένου και είχε ήδη τραβήξει την προσοχή των αστρονόμων επειδή είναι πολύ μεγάλος αλλά πολύ ελαφρύς, δίνοντάς του το παρατσούκλι «χνουδωτή καραμέλα». Οι πιο πρόσφατες παρατηρήσεις δίνουν μια άνευ προηγουμένου εικόνα ενός παράξενου και εξωτικού κόσμου που διαθέτει σύννεφα πυριτικής άμμου που πέφτει σαν βροχή στον πλανήτη.Στον Wasp-107b που ανακαλύφθηκε το 2017 επικρατούν καυτές θερμοκρασίες, μανιασμένοι άνεμοι ενώ όποιος βρεθεί εκεί θα μυρίζει το διακριτό άρωμα του διοξειδίου του θείου που είναι αυτό που εκπέμπεται όταν καίγεται ένα σπίρτο. «Η γνώση μας για άλλους πλανήτες βασίζεται σε όσα γνωρίζουμε από τη Γη. Αυτή είναι μια πολύ περιορισμένη γνώση» αναφέρει η Λιν Ντεσίν καθηγήτρια του Καθολικού Ινστιτούτου (KU) Leuven, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.Ο Wasp-107b έχει το μέγεθος του Δία αλλά μάζα παρόμοια με τον κατά πολύ μικρότερο Ποσειδώνα και οι συνθήκες του επέτρεψαν στο πανίσχυρο James Webb να διεισδύσει σε βάθος στην ατμόσφαιρα του και να κάνει παρατηρήσεις.

«Είναι ένας εξαιρετικός στόχος γιατί είναι πραγματικά ένας αφράτος. Είναι ένας από τους πιο χνουδωτούς πλανήτες εκεί έξω και είναι αυτοί που μπορούμε να λάβουμε αυτά τα μεγάλα σήματα όταν κοιτάμε την ατμόσφαιρά τους» Εργαζόμαστε πάνω σε προβλέψεις τα τελευταία 10 χρόνια, αλλά τίποτα δεν μας έχει προετοιμάσει αρκετά για αυτό που βλέπουμε στην πραγματικότητα – τόσο για αυτό που ανακαλύπτουμε όσο και για την ποιότητα των δεδομένων. Ήταν πραγματικά συναρπαστικό» λέει η Δρ. Τζοάνα Μπάρστοου πλανητολόγος στο Open University του Λονδίνου που εργάζεται σε άλλη ερευνητική ομάδα η οποία επίσης μελετά τον εξωπλανήτη με τα στοιχεία που κατέγραψε το James Webb.Οι τελευταίες παρατηρήσεις, που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση Nature, αποκαλύπτουν στοιχεία υδρατμών και γενικότερα τη χημική σύσταση των νεφών του εξωπλανήτη κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά τόσο ολοκληρωμένα σε πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1537161/entopistike-exoplaniti-ston-opoio-vrechei-skoni-vinteo/

 

 

[Δροσος Γεωργιος]

Μια κοντινή καυτή Γη ακτινογράφησε το Hubble (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη LTT 1445Ac . πηγή φωτο. (NASA, ESA, L. Hustak (STScI))

Ένα γειτονικό βραχώδη εξωπλανήτη μελέτησε το διαστημικό τηλεσκόπιο.Με τη βοήθεια του στόλου των διαφόρων ειδών διαστημικών τηλεσκοπίων, των ολοένα και πιο ισχυρών επίγειων τηλεσκοπίων και νέων μεθόδων παρατήρησης και εντοπισμού πλανητών μακριά από το ηλιακό μας σύστημα οι αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει περισσότερους από πέντε χιλιάδες πλανήτες που βρίσκονται σε διάφορες περιοχές του γαλαξία μας ενώ έχει υποδειχθεί η παρουσία άλλων τόσων και αναμένεται η διαδικασία επιβεβαίωσης της ύπαρξης τους.  Για τους περισσότερους από τους εξωπλανήτες που έχουν εντοπιστεί τα στοιχεία που έχουν καταφέρει να συλλέξουν για αυτούς οι επιστήμονες είναι από ελάχιστα ως και ανύπαρκτα.Για αυτό ερευνητικές ομάδες στοχεύουν εξωπλανήτες που δεν υπάρχουν πολλά διαθέσιμα στοιχεία αλλά θεωρούνται ενδιαφέροντες και προσπαθούν με τη βοήθεια κυρίως των διαστημικών τηλεσκοπίων να ανακαλύψουν τι είδους κόσμοι είναι αυτοί.
Μπορεί το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb που ξεκίνησε να λειτουργεί πριν από 17 μήνες να κλέβει την παράσταση με τις συνεχείς ανακαλύψεις του και στον τομέα των εξωπλανητών όμως το αρχαιότερο διαστημικό τηλεσκόπιο, το Hubble, με τρεις δεκαετίες εμπειρίας και τεχνογνωσίας μπορεί να κάνει εξίσου καλή δουλειά στον εντοπισμό και μελέτη εξωπλανητών έστω και σε κοντινότερες αποστάσεις από αυτές που μπορεί να το κάνει το James Webb.Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει τα ευρήματα που ανακάλυψε με τη βοήθεια του Hubble από το εξωπλανήτη LTT 1445Ac που ανακαλύφθηκε πριν από ένα χρόνο.Πρόκειται για έναν από τους πιο κοντινούς εξωπλανήτες που γνωρίζουμε για αυτό και αποτέλεσε αντικείμενο ενδιαφέροντος από την ερευνητική ομάδα. Ο LTT 1445Ac βρίσκεται σε απόσταση 22 ετών φωτός από τη Γη και ανήκει σε ένα τριπλό αστρικό σύστημα με δύο από τα άστρα να είναι ερυθροί νάνοι, μια κατηγορία άστρων που έχει διαπιστωθεί ότι είναι σίγουρα η πιο πολυπληθής στο γαλαξία μας και πιθανότατα στο Σύμπαν. Οι εξωπλανήτες που έχουν εντοπιστεί σε δυαδικά αστρικά συστήματα είναι πολύ λίγοι και ακόμη λιγότεροι οι εξωπλανήτες σε τριπλά συστήματα γεγονός που μαζί με την σχετική εγγύτητα του LTT 1445Ac τον κατέστησε αντικείμενο έρευνας. Το συγκεκριμένο σύστημα διαθέτει και άλλους πλανήτες που αποτελούν αντικείμενο μελέτης των επιστημόνων.Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο LTT 1445Ac είναι ένας βραχώδης πλανήτης με μέγεθος μόλις 1,07 φορές μεγαλύτερο από αυτό της Γης και παρόμοια επίπεδα βαρύτητας στην επιφάνεια του. Όμως η έρευνα έδειξε ότι η θερμοκρασία που επικρατεί στην επιφάνεια του είναι 260 βαθμοί Κελσίου γεγονός που τον καθιστά αφιλόξενο για την παρουσία της ζωής.

«Το Hubble παραμένει βασικός παράγοντας στη μελέτη εξωπλανητών. Υπάρχουν λίγοι βραχώδεις εξωπλανήτες πλανήτες που βρίσκονται σε αρκετά κοντινή απόσταση για να μπορέσουμε να μάθουμε στοιχεία για την ατμόσφαιρά τους. Ο LTT 1445Ac βρίσκεται σε γαλαξιακές παραμέτρους ακριβώς δίπλα μας επομένως είναι ένας από τους καλύτερους εξωπλανήτες για παρακολούθηση και ανακάλυψη των συνθηκών του» αναφέρει η Λώρα Κρέιντμπεργκ του Ινστιτούτου Αστρονομίας Max Planck η οποία δεν αποτελούσε μέλος της ερευνητικής ομάδας.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1538153/mia-kontini-kayti-gi-aktinografise-to-hubble-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Ένα σπάνιο σύστημα εξωπλανητών με μαθηματικά τέλειες τροχιές.

Ένα σπάνιο θέαμα με έξι «υπο-Ποσειδώνες» να περιφέρονται γύρω από το κεντρικό τους άστρο σε ένα μοναδικά συγχρονισμένο τροχιακό βαλς ανακάλυψαν επιστήμονες. Η έρευνα δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature.

Οι έξι πλανήτες βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το HD 110067, ένα φωτεινό αστέρι στον αστερισμό της Κόμης Βερενίκης, περίπου 100 έτη φωτός μακριά, που είναι ορατό από το βόρειο ημισφαίριο της Γης. Το 2020 το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της NASA, που είναι σχεδιασμένο για την αναζήτηση εξωπλανητών, εντόπισε βυθίσεις στη φωτεινότητα του άστρου, που υποδεικνύουν ότι πλανήτες περνούν μπροστά από την επιφάνεια του άστρου. Με τις επιπλέον παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου CHEOPS του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) τα σήματα αυτά ερμηνεύτηκαν ως διελεύσεις έξι πλανητών μπροστά από το άστρο. Οι πλανήτες αυτοί έχουν ακτίνα μικρότερη από τον Ποσειδώνα (γι’ αυτό και αναφέρονται ως «υπο-Ποσειδώνες»), κάτι σύνηθες για τους εξωπλανήτες.

Οι έξι πλανήτες περιφέρονται γύρω από το κεντρικό τους άστρο HD 110067

Μελετώντας τους τρεις πιο εσωτερικούς πλανήτες, οι ερευνητές υπολόγισαν τις τροχιές και των έξι πλανητών, που κυμαίνονται από περίπου εννιά ημέρες για τον πιο εσωτερικό πλανήτη έως περίπου 54 ημέρες για τον πιο εξωτερικό. Και οι έξι πλανήτες βρίσκονται σε συντονισμένες τροχιές, δηλαδή ασκούν βαρυτική επίδραση ο ένας στον άλλο καθώς περιφέρονται. Συγκεκριμένα, όταν ο πλησιέστερος πλανήτης στο αστέρι κάνει τρεις πλήρεις περιφορές γύρω του, ο δεύτερος κάνει δύο την ίδια στιγμή. Αυτό ονομάζεται συντονισμός 3:2 και επαναλαμβάνεται μεταξύ των τεσσάρων πιο κοντινών πλανητών. Μεταξύ των πιο απομακρυσμένων πλανητών διαπιστώθηκε το μοτίβο τεσσάρων τροχιών για κάθε τρεις του επόμενου πλανήτη (συντονισμός 4:3).Η τροχιακή διάταξη των πλανητών δείχνει ότι το σύστημα είναι σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητο από το σχηματισμό του πριν από περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο χρόνια. Σημειώνεται ότι οι πλανήτες γύρω από τα αστέρια τείνουν να σχηματίζονται σε συντονισμό, αλλά η ισορροπία μπορεί εύκολα να διαταραχθεί και τα συστήματα πολλαπλών πλανητών που διατηρούν τον συντονισμό τους είναι σπάνια.

Οι έξι «υπο-Ποσειδώνες» περιφέρονται γύρω από το κεντρικό τους αστέρι HD 110067 σε αρμονικό ρυθμό και ευθυγραμμίζονται κάθε λίγες τροχιές.

«Πιστεύουμε ότι μόνο το 1% όλων των συστημάτων παραμένει σε συντονισμό», αναφέρει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Ραφαέλ Λούκε, από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Ο ίδιος προσθέτει ότι «αυτή η ανακάλυψη πρόκειται να γίνει ένα σύστημα αναφοράς για τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο οι υπο-Ποσειδώνες, ο πιο κοινός τύπος πλανητών έξω από το Ηλιακό μας σύστημα, σχηματίζονται, εξελίσσονται, καθώς και από τι αποτελούνται και αν διαθέτουν τις κατάλληλες συνθήκες για να υποστηρίξουν την ύπαρξη νερού στην επιφάνειά τους».

πηγή: https://www.amna.gr/home/article/779612/Ena-monadika-sugchronismeno-bals-exi-exoplaniton-entopisan-epistimones – https://www.space.com/six-sub-neptunes-found-100-light-years-from-earth

 

[Δροσος Γεωργιος]

Ένας πλανήτης που δεν έπρεπε να υπάρχει.

«Υπερμεγέθης» πλανήτης αφήνει τους αστρονόμους να ξύνουν τα κεφάλια τους – Μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι πίστευαν ότι τα μικρά αστέρια έχουν και μικρούς πλανήτες.

Η αναλογία μεγέθους ανάμεσα στον νέο πλανήτη και το άστρο του συγκριτικά με τη Γη και τον Ήλιο

Η κρατούσα θεωρία για τον σχηματισμό των πλανητών δείχνει να τίθεται υπό αμφισβήτηση μετά την ανακάλυψη ενός εξωπλανήτη που σύμφωνα με τους ερευνητές έχει υπερβολικά μεγάλη μάζα για να συντροφεύει ένα τόσο μικρό άστρο.Διεθνής ομάδα αστρονόμων αναφέρει στο κορυφαίο περιοδικό Science την ανακάλυψη ενός γιγάντιου πλανήτη, με μάζα που εκτιμάται ότι υπερβαίνει τη μάζα της Γης κατά 13 φορές, ο οποίος κινείται σε τροχιά γύρω από το άστρο LHS 3154, με μάζα εννέα φορές μικρότερη από του Ήλιου.Το αστέρι LHS 3154, του οποίου το κοκκινωπό φως είναι 1.000 φορές πιο ασθενικό από τον Ήλιο, ανήκει στην κατηγορία των «κόκκινων νάνων», τα μικρότερα άστρα του Σύμπαντος, τα οποία είναι και τα πιο πολυπληθή στον Γαλαξία μας.Μέχρι σήμερα, οι αστρονόμοι πίστευαν ότι γύρω από τέτοια άστρα μπορούν να σχηματιστούν μόνο μικροί, βραχώδεις πλανήτες μέχρι το μέγεθος της Γης.Ο λόγος έχει να κάνει με τη διαδικασία δημιουργίας των άστρων και των πλανητών: όλα τα άστρα σχηματίζονται από μεγάλες μάζες αέριου υδρογόνου που καταρρέουν κάτω από το ίδιο τους το βάρος και συμπιέζονται σε μια σφαίρα μέχρι να πυροδοτηθούν θερμοπυρηνικές αντιδράσεις.Οι δε πλανήτες σχηματίζονται από το υλικό που περισσεύει από τον σχηματισμό του άστρου και σχηματίζει έναν δίσκο υλικού γύρω του. Και όσο πιο μικρό είναι το άστρο, τόσο μικρότερος είναι ο δίσκος υλικού από τον οποίο μπορούν να σχηματιστούν πλανήτες.Η αναλογία μάζας ανάμεσα στον πλανήτη και το άστρο του είναι 100 φορές μεγαλύτερος από ό,τι στην περίπτωση της Γης και του Ήλιου, υπολογίζει η μελέτη.«Η ανακάλυψη αυτή αναδεικνύει πόσο λίγα γνωρίζουμε για το Σύμπαν» σχολίασε σε δελτίο Τύπου ο Σούβραθ Μαχαντίβαν του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, μέλος της ερευνητικής ομάδας.«Ο δίσκος γύρω από το άστρο χαμηλής μάζας LHS 3154 δεν αναμενόταν να διαθέτει αρκετή στερεά μάζα για να δημιουργήσει αυτόν τον πλανήτη. Παρόλα αυτά ο πλανήτης βρίσκεται εκεί, οπότε πρέπει να επανεξετάσουμε όσα γνωρίζουμε για τον σχηματισμό των άστρων και των πλανητών» είπε.

Οι ερευνητές μπόρεσαν να υπολογίσουν ότι η μάζα του πλανήτη είναι περίπου 12 φορές μεγαλύτερη από της Γης. Δεν γνωρίζουν τη διάμετρό του, εκτιμούν όμως ότι είναι 3-4 φορές μεγαλύτερη.Ο πλανήτης είναι επομένως πιθανό να μοιάζει σε μέγεθος και σύσταση με τον Ποσειδώνα, έναν από τους τέσσερις αέριους γίγαντες του Ήλιακού Συστήματος, ο οποίος αποτελείται κυρίως από υδρογόνο, ήλιο, αμμωνία και νερό.Η μελέτη βασίστηκε στο νέο φασματοσκόπιο HPF για τον εντοπισμό εξωπλανητών που εγκαταστάθηκε στο Αστεροσκοπείο «ΜακΝτάουελ» του Πανεπιστημίου του Τέξας. Το όργανο σχεδιάστηκε να καταγράφει τον ανεπαίσθητο κλυδωνισμό που προκαλεί η βαρυτική έλξη των μεγάλων πλανητών στην κίνηση των μητρικών άστρων τους.«Αυτό που ανακαλύψαμε προσφέρει μια ακραία περίπτωση για τον έλεγχο των θεωριών για τον σχηματισμό των πλανητών» σχολίασε ο Μαχαντίβαν,«Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που δημιουργήσαμε το HPF, να ανακαλύψουμε πώς τα πιο κοινά άστρα του Γαλαξία μας σχηματίζουν πλανήτες».

 https://www.in.gr/2023/12/04/in-science/space/ypermegethis-planitis-afinei-tous-astronomous-na-ksynoun-ta-kefalia-tous/

 

[Δροσος Γεωργιος]

Το James Webb εντόπισε νερό σε δίσκο σχηματισμού βραχωδών πλανητών σαν τη Γη (βίντεο)

Για πρώτη φορά γίνεται τέτοιου είδους ανακάλυψη ανατρέποντας τα συμβατικά κοσμολογικά μοντέλα.Το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο που έχει κατασκευάσει η ανθρωπότητα επιβεβαιώνει κυριολεκτικά σε καθημερινή βάση τις υψηλές δυνατότητες του και τις προσδοκίες που υπήρχαν για αυτό. Σε μια ακόμη πρώτη στο είδος του ανακάλυψη το James Webb ανίχνευσε νερό στην εσωτερική περιοχή ενός δίσκου αερίου και σκόνης που περιβάλλει ένα καυτό νεογέννητο άστρο, δίσκο μέσα στον οποίο δημιουργούνται πλανήτες.Η ανακάλυψη είναι σημαντική επειδή το νερό, μαζί με άλλα μόρια που χρειάζονται για να σχηματίσουν κόσμους όπως η Γη, βρέθηκαν κοντά σε πολλά τεράστια, νεαρά αστέρια που παράγουν ακραία υπεριώδη ακτινοβολία. Τέτοια ακραία περιβάλλοντα θεωρούνταν προηγουμένως ακατάλληλα για το σχηματισμό βραχωδών πλανητών, αλλά αυτή η νέα ανακάλυψη υποδηλώνει ότι πλανήτες που μοιάζουν σε χαρακτηριστικά με τη Γη (π.χ. είναι βραχώδεις) μπορεί να είναι ικανοί να σχηματιστούν σε ένα ευρύτερο φάσμα κοσμικών περιβαλλόντων από ό,τι πιστεύαμε κάποτε.Τα ευρήματα θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα πώς σχηματίστηκαν οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Η έρευνα αντιπροσωπεύει επίσης τα πρώτα αποτελέσματα από το πρόγραμμα eXtreme Ultraviolet Environments (XUE) που εκτελείται με το James Webb  το οποίο στοχεύει να χαρακτηρίσει τα περιβάλλοντα και τη χημεία των τεράστιων περιστρεφόμενων δίσκων σκόνης και αερίου που περιβάλλουν νεαρά αστέρια από τους οποίους προκύπτουν πλανήτες, αστεροειδείς και κομήτες.Την ανακάλυψη έκανε ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Γερμανία και δημοσιεύουν τα ευρήματα τους στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters». Οι ερευνητές εστίασαν το James Webb στο Νεφέλωμα του Αστακού που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 5,5 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη. Το νεφέλωμα αποτελεί περιοχή αστρογένεσης και έχουν εντοπισθεί εκεί 15 δίσκοι ύλης γύρω από νεογέννητα άστρα. Ο δίσκος που μελέτησαν οι ερευνητές έλαβε την ονομασία XUE1.

Επειδή οι συνθήκες που βρίσκονται στον πρωτοπλανητικό δίσκο XUE 1 που βρίσκεται κοντά σε τεράστια άστρα είναι παρόμοιες με τις συνθήκες που βρίσκονται σε άλλες περιοχές σχηματισμού άστρων κοντά στη Γη που είναι γεμάτες με άστρα χαμηλής μάζας τα ευρήματα μας υποστηρίζουν την ιδέα ότι είναι σύνηθες φαινόμενο να σχηματίζονται βραχώδεις πλανήτες γύρω από άστρα διαφορετικής μάζας και σε ένα ευρύτερο φάσμα περιβαλλόντων από ό,τι πίστευαν προηγουμένως οι επιστήμονες.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1544226/to-james-webb-entopise-nero-se-disko-schimatismoy-vrachodon-planiton-san-ti-gi-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

17 εξωπλανήτες που διαθέτουν κατοικήσιμους ωκεανούς και θερμοπίδακες.

Είναι γνωστό πως ο δορυφόρος του Δία, Ευρώπη διαθέτει υπόγειο υδάτινο ωκεανό όπως και ο δορυφόρος του Κρόνου, Εγκέλαδος. Επίσης, διάφορες μελέτες έχουν υποδείξει την παρουσία ενός υπόγειου ωκεανού στον Τρίτωνα, τον μυστηριώδη δορυφόρο του Ποσειδώνα, αλλά και στον πλανήτη-νάνο Πλούτωνα. Η ύπαρξη αυτών των ωκεανών δημιουργεί προσδοκίες ότι μπορεί να έχουν αναπτυχθεί εκεί κάποιες μορφές ζωής έστω και σε μικροβιακό επίπεδο για αυτό και οργανώνονται αποστολές εξερεύνησης αυτών των κόσμων.Όμως και πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Astrophysical Journal (Prospects for Cryovolcanic Activity on Cold Ocean Planets), υπάρχουν 17 εξωπλανήτες που κάτω από την παγωμένη τους επιφάνεια υπάρχει κάποιος ωκεανός με νερό σε υγρή μορφή το οποίο εκτοξεύεται στην επιφάνεια τους μέσω πιδάκων τύπου γκέιζερ που υπάρχουν και στη Γη. Πρόκειται για κόσμους παρόμοιους με τα παγωμένα φεγγάρια του ηλιακού μας συστήματος που πιστεύεται ότι έχουν νερό σε υγρή μορφή στο εσωτερικό τους.

Η συνολική εσωτερική θερμική ενέργεια (ανά sec) H_Total που ρέει από το θερμό εσωτερικό ενός πλανήτη προς την επιφάνεια, για τους ψυχρούς ωκεάνιους εξωπλανήτες της έρευνας, σε σύγκριση με την αντίστοιχη εσωτερική θερμική ενέργεια H_Total της Ευρώπης, τη Γης και της Ιούς. Κάθε εξωπλανήτης που έχουμε ερευνήθηκε δέχεται περισσότερη θέρμανση από παλιρροϊκές και ραδιογενείς πηγές από την Ευρώπη, η οποία είναι κρυοηφαιστειακά και τεκτονικά ενεργή και διατηρεί έναν ωκεανό κάτω από το παγωμένο κέλυφος της. Ο εξωπλανήτης OGLE 2005-BLG-390-Lb δέχεται περίπου την ίδια ποσότητα εσωτερικής θερμότητας με την Ιώ, το πιο ηφαιστειακά ενεργό αστρονομικό αντικείμενο του ηλιακού μας συστήματος. Οι τιμές εσωτερικής θερμότητας (ανά sec) για τους Kepler 1652 b, Kepler 1544 b, Kepler 441 b, Kepler 296 f, LHS 1140 b, Proxima Cen b, Kepler 1229 b, HD33793 c και GJ 514 b υπερβαίνουν την αντίστοιχη τιμή της Ιούς. Αυτό δείχνει ότι όλοι οι πλανήτες στη μελέτη διαθέτουν αρκετή εσωτερική θερμική ενέργεια για να διατηρούν τους υπόγειους ωκεανούς και την κρυοηφαιστειακή δραστηριότητα στις επιφάνειές τους.

Η αναζήτηση για ζωή αλλού στο Σύμπαν επικεντρώνεται συνήθως σε εξωπλανήτες που βρίσκονται στην αποκαλούμενη «κατοικήσιμη ζώνη» ενός άστρου, την περιοχή όπου η απόσταση ενός άστρου και των πλανητών που βρίσκονται εκεί είναι τέτοια ώστε οι συνθήκες (θερμοκρασία κ.α.) επιτρέπουν στο νερό να παραμένει σε υγρή μορφή στις επιφάνειές τους παράγοντας που θεωρείται ο πλέον κρίσιμος στην παρουσία της ζωής.Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες της NASA διαπίστωσε ότι όπως συμβαίνει στο ηλιακό μας σύστημα έτσι και σε άλλα πλανητικά συστήματα είναι πιθανό ένας εξωπλανήτης που βρίσκεται πολύ μακριά από το μητρικό του άστρο και έχει παγωμένη επιφάνεια μπορεί να διαθέτει υπόγειο ωκεανό εάν έχει αρκετή εσωτερική θέρμανση. Οι βαρυτικές αλληλεπιδράσεις με το άστρο τους ή/και κοντινούς πλανήτες ή δορυφόρους μπορούν να δημιουργήσουν συνθήκες υψηλής θερμότητας στο εσωτερικό ενός παγωμένου επιφανειακά πλανήτη και να επιτρέψουν έτσι την παρουσία νερού σε υγρή μορφή με ότι αυτό συνεπάγεται για την πιθανότητα εμφάνισης ζωής σε ένα τέτοιο περιβάλλον.Στη Γη έχει διαπιστωθεί ότι στα βάθη ωκεανών που δεν φτάνει ποτέ το ηλιακό φως έχουν δημιουργηθεί υδροθερμικές πηγές γύρω από τις οποίες έχουν αναπτυχθεί ολόκληρα οικοσυστήματα και μάλιστα μια από τις θεωρίες για την εμφάνιση της ζωής στη Γη υποδεικνύει αυτές τις πηγές ως τα σημεία που γεννήθηκε η ζωή στον πλανήτη μας.«Οι αναλύσεις μας προβλέπουν ότι αυτοί οι 17 κόσμοι μπορεί να έχουν επιφάνειες καλυμμένες με πάγο, αλλά λαμβάνουν αρκετή εσωτερική θέρμανση από την αποσύνθεση ραδιενεργών στοιχείων και παλιρροϊκές δυνάμεις από τα άστρα που τους φιλοξενούν για να συντηρούν εσωτερικούς ωκεανούς. Χάρη στην ποσότητα της εσωτερικής θέρμανσης που βιώνουν όλοι οι πλανήτες στη μελέτη μας θα μπορούσαν επίσης να εμφανίσουν κρυοηφαιστειακές εκρήξεις με τη μορφή γεωλογικών δομών που μοιάζουν με θερμοπίδακες» αναφέρει ο Δρ. Λινάι Κουίκ, επιστήμονας του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.Η ομάδα εξέτασε τις συνθήκες σε 17 επιβεβαιωμένους εξωπλανήτες που έχουν περίπου το μέγεθος της Γης αλλά είναι λιγότερο πυκνοί κάτι που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές ποσότητες πάγου και νερού αντί για πιο πυκνούς βράχους. Αν και η ακριβής σύνθεση των πλανητών παραμένει άγνωστη οι αρχικές εκτιμήσεις των επιφανειακών θερμοκρασιών τους από προηγούμενες μελέτες δείχνουν ότι είναι πολύ ψυχρότεροι από τη Γη υποδηλώνοντας ότι οι επιφάνειες τους θα μπορούσαν να καλύπτονται από πάγο αλλά τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί να διαθέτουν υπόγειο ωκεανό.

πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1548386/nasa-yparchoyn-17-exoplanites-me-ypogeioys-okeanoys-kai-pithanotita-na-yparchei-zoi-se-aytoys/ - https://www.nasa.gov/science-research/planetary-science/astrobiology/nasa-some-icy-exoplanets-may-have-habitable-oceans-and-geysers/

[Δροσος Γεωργιος]

Νέα αποτελεσματικότερη μέθοδος εντοπισμού νερού σε εξωπλανήτες.

Η παρουσία του νερού συνδέεται άμεσα με την παρουσία της ζωής.Διεθνής ερευνητική ομάδα ανέπτυξε μια νέα μέθοδο με την οποία όπως λένε διαπιστώνεται με πιο εύκολο τρόπο από ότι σήμερα η παρουσία νερού σε υγρή μορφή σε εξωπλανήτες, σε πλανήτες δηλαδή που βρίσκονται σε άλλα αστρικά συστήματα. Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες και έχει υποδειχθεί η ύπαρξη άλλων τόσων και απομένει η επιβεβαίωση της παρουσίας τους.Το νερό σε υγρή μορφή αποτελεί τον πιο κρίσιμο παράγοντα για την παρουσία της ζωής τουλάχιστον έτσι όπως εμείς τη γνωρίζουμε και όπως είναι ευνόητο η ύπαρξη του σε ένα πλανήτη ή άλλο διαστημικό σώμα (δορυφόρο, αστεροειδή κλπ.) αυξάνει τις πιθανότητες παρουσίας της ζωής. Η διαδικασία περιλαμβάνει τη μέτρηση της ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη και τη σύγκριση αυτών των μετρήσεων με αυτές που λαμβάνονται από γειτονικούς κόσμους.Οι ερευνητές είπαν ότι εάν ένας πλανήτης έχει μειωμένη ποσότητα CO2 στην ατμόσφαιρά του σε σύγκριση με τους γείτονές του, υποδηλώνει ότι υπάρχει υγρό νερό στην επιφάνειά του. Η θεωρία είναι ότι το CO2 στην ατμόσφαιρα του πλανήτη διαλύεται σε έναν ωκεανό – ακριβώς όπως η Γη ή απορροφάται από μια βιομάζα πλανητικής κλίμακας, είπε η ομάδα. Η παρατήρηση τόσο του διοξειδίου του άνθρακα όσο και του όζοντος ταυτόχρονα μπορεί να μας πληροφορήσει για τα επίπεδα κατοικησιμότητας και την παρουσία ζωής σε αυτόν τον πλανήτη. Οι ερευνητές είπαν ότι μέχρι τώρα δεν υπήρχε πρακτική μέθοδος για την ανίχνευση της παρουσίας υγρού νερού.Η καλύτερη μέθοδος που υπάρχει μέχρι σήμερα για την αναγνώριση νερού σε εξωπλανήτη είναι ο ανάλυση της  λάμψης του φωτός των άστρων όταν αυτό αντανακλάται από το νερό αλλά αυτή η αντανάκλαση μπορεί να είναι πολύ αδύναμη για να την ανιχνεύσουν ακόμη και ισχυρά διαστημικά τηλεσκόπια. Οι ερευνητές είπαν ότι έχουν επινοήσει αυτό που αποκαλούν μια νέα «υπογραφή κατοικησιμότητας» που μπορεί να καθορίσει εάν ένας πλανήτης είναι ικανός να φιλοξενεί και να διατηρεί υγρό νερό στην επιφάνειά του.«Είναι αρκετά εύκολο να μετρηθεί η ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη. Αυτό συμβαίνει επειδή το CO2 είναι ένας ισχυρός απορροφητής στο υπέρυθρο, η ίδια ιδιότητα που προκαλεί την τρέχουσα αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας εδώ στη Γη. Με τη σύγκριση της ποσότητας CO2 στις ατμόσφαιρες διαφορετικών πλανητών, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη νέα υπογραφή κατοικησιμότητας για να αναγνωρίσουμε αυτούς τους πλανήτες με ωκεανούς, που τους καθιστούν πιο πιθανό να μπορούν να υποστηρίξουν ζωή» λέει ο  Αμαουρί Τριάντ καθηγητής εξωπλανητολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η ερευνητική λέει ότι η υπογραφή της κατοικησιμότητας μπορεί επίσης να καθορίσει τους δείκτες ζωής σε κάποιο εξωπλανήτη.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1557705/nea-apotelesmatikoteri-methodos-entopismoy-neroy-se-exoplanitis/

[Δροσος Γεωργιος]

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble βλέπει τρομερούς κυκλώνες σε εξωπλανήτη.

… 900 έτη φωτός μακριά από τη Γη

Καλλιτεχνική άποψη του εξωπλανήτη Wasp 121-B.
Ο WASP-121 b είναι ένας θερμός Δίας που περιφέρεται γρήγορα γύρω από ένα άστρο που απέχει περίπου 900 έτη φωτός από τη Γη. Η περίοδος περιφοράς του είναι 1,27 ημέρες. Είναι παλιρροιακά κλειδωμένος στο αστρο του, έτσι η πλευρά του που βλέπει στο αστρο είναι πολύ θερμή σε θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 3000 K. Οι εξωπλανήτες είναι εξαιρετικά δύσκολο να μελετηθούν, αλλά ο συνδυασμός παρατηρήσεων πολλών ετών από το Hubble έδωσε τη δυνατότητα στους αστρονόμους να κατασκευάσουν μια λεπτομερή εικόνα της ατμόσφαιράς του, ανακαλύπτοντας τις μεταβολές της. Τα υπολογιστικά μοντέλα υποδεικνύουν ότι αυτές οι αλλαγές θα μπορούσαν να εξηγηθούν από τα καιρικά μοτίβα στην ατμόσφαιρά του – συγκεκριμένα, τεράστιους κυκλώνες που δημιουργούνται και καταστρέφονται συνεχώς.

Μπορεί το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb να έχει κλέψει την παράσταση τον τελευταίο ένα χρόνο με τις εκπληκτικές του ανακαλύψεις και εικόνες από το Σύμπαν αλλά το αρχαιότερο διαστημικό τηλεσκόπιο, το Hubble αποδεικνύει και αυτό συνεχώς την διαχρονική του αξία. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε στη δημοσιότητα εκπληκτικές εικόνες από κυκλώνες σε έναν εξωπλανήτη.Σε απόσταση περίπου 900 φωτός από τη Γη ανακαλύφθηκε το 2015 ένας καυτός Δίας, ο WASP-121b, ο οποίος βρίσκεται τόσο κοντά στο μητρικό του άστρο ώστε η βαρυτική επίδραση του άστρου σε αυτόν να του μεταβάλει το σχήμα του δίνοντας του μια ωοειδή μορφή. Γνωρίζαμε επίσης ότι ο πλανήτης αυτός είναι κλειδωμένος τροχιακά δηλαδή το άστρο του βλέπει μόνιμα την μια του πλευρά. Ο πλανήτης αποτελεί στόχο μελέτης της επιστημονικής κοινότητας εξαιτίας των ακραίων συνθηκών και φαινομένων που επικρατούν εκεί.Γνωρίζαμε ότι στον πλανήτη δημιουργούνται άνεμοι που κινούνται με ταχύτητες που αγγίζουν τα 18 χιλιάδες χλμ./ώρα. Διεθνής ερευνητική ομάδα μελέτησε τα δεδομένα των παρατηρήσεων που έχει κάνει το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble στον WASP-121b [Is the atmosphere of the ultra-hot Jupiter WASP-121b variable] και με τη βοήθεια προσομοιώσεων αποτύπωσε κάποια ατμοσφαιρικά του φαινόμενα ανάμεσα στα οποία και εντυπωσιακούς από κάθε άποψη κυκλώνες οι οποίοι μοιάζουν με… έργα τέχνης αλλά είναι βέβαιο ότι κανείς δεν θα ήθελε να βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από αυτούς.

Οι παρατηρήσεις στον WASP-121b έχουν δείξει ότι στην φωτεινή πλευρά του πλανήτη οι θερμοκρασίες φτάνουν τους 2,5 χιλιάδες βαθμούς Κελσίου που είναι μεγαλύτερες από αυτές που υπάρχουν στην επιφάνεια πολλών άστρων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα βαριά μεταλλικά στοιχεία όπως ο σίδηρος και το μαγνήσιο που υπάρχουν σε μορφή αερίου εκεί δεν συγκρατούνται στην ατμόσφαιρα του πλανήτη και διαρρέονται στο Διάστημα. Στην σκοτεινή η θερμοκρασία μειώνεται στο μισό και φτάνει τους 1,200 βαθμούς Κελσίου.Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι στην ατμόσφαιρα της σκοτεινής πλευράς του πλανήτη υπάρχουν νέφη που αποτελούνται από σίδηρο, τιτάνιο και κορούνδιο, το σκληρό ορυκτό που βρίσκεται στα ζαφείρια και τα ρουμπίνια. Οι αλληλεπιδράσεις των συνθηκών ανάμεσα στις δύο πλευρές συμπυκνώνουν σύμφωνα με τους ερευνητές τα νέφη αυτά τα οποία αρχίζουν να «πέφτουν» στον πλανήτη με την μορφή μιας βροχής πολύτιμων λίθων σε υγρή μορφή.«Πρόκειται για ένα από τα πιο ακραία συστήματα που γνωρίζουμε» αναφέρει ο Μπεν Μόντετ, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας. Ο WASP-121b αναμένεται να αποτελέσει αντικείμενο παρατήρησης από το James Webb που είναι σχεδιασμένο για να μελετά με λεπτομέρεια τις ατμοσφαιρικές συνθήκες εξωπλανητών.

πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1561537/deite-ena-pragmatiko-ergo-technis-toy-sympantos-tromeroys-kyklones-se-exoplaniti-vinteo/ – https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Hubble_observes_a_changing_exoplanet_atmosphere

 

[Δροσος Γεωργιος]

Βρέθηκε επιτέλους μια δεύτερη Γη; (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη LHS 1140. πηγή φωτό (M. Weiss, CfA)

Κοντινός εξωπλανήτης μοιάζει να έχει κοινά χαρακτηριστικά με αυτά του πλανήτη μας.Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters» ερευνητική ομάδα επιβεβαιώνει τις υποψίες που υπήρχαν στην επιστημονική κοινότητα για το φιλόξενο στη ζωή περιβάλλον που μπορεί να διαθέτει κοντινός στη Γη εξωπλανήτης.Το 2017 εντοπίσθηκε σε απόσταση 40 ετών φωτός στον αστερισμό του Κήτους ένας εξωπλανήτης που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο που ανήκει στη κατηγορία των ερυθρών νάνων. Ο πλανήτης που έλαβε την κωδική ονομασία LHS 1140 κέντρισε το ενδιαφέρον των αστρονόμων επειδή διαπιστώθηκε ότι εκτός από την κοντινή του απόσταση από τον πλανήτη μας έχει και κοντινά χαρακτηριστικά με αυτόν.Ο LHS 1140 είναι βραχώδης, έχει μέγεθος μόλις 50% μεγαλύτερο από αυτό της Γης και αν και βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από το μητρικό του άστρο είναι εντός της αποκαλούμενης κατοικήσιμης ζώνης, της περιοχής δηλαδή σε ένα πλανητικό σύστημα όπου οι συνθήκες που επικρατούν επιτρέπουν την παρουσία νερού σε υγρή μορφή παράγοντας που θεωρείται απολύτως απαραίτητος για την παρουσία της ζωής έτσι τουλάχιστον όπως εμείς την γνωρίζουμε.Η νέα μελέτη υποδεικνύει την παρουσία του νερού σε υγρή μορφή στον LHS 1140 και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι μέχρι τώρα παρατηρήσεις υποδεικνύουν επίσης την ύπαρξη μιας λεπτής και παρόμοιων χαρακτηριστικών με αυτή της Γης ατμόσφαιρας με παρουσία οξυγόνου αυτός ο εξωπλανήτης θεωρείται από την επιστημονική κοινότητα ο καλύτερος υποψήφιος για αναζήτηση ζωής κόσμος έξω από το ηλιακό μας σύστημα.

Τα ευρήματα της νέας μελέτης «υποχρεώνουν» το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb να στρέψει στον LHS 1140 τα πανίσχυρα και υψηλής ευαισθησίας όργανα του για να αποδειχθεί ότι ο εξωπλανήτης αυτός είναι ότι πιο κοντινό στη Γη έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Να σημειωθεί ότι έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες μέχρι σήμερα στο γαλαξία μας ενώ έχει υποδειχθεί η παρουσία άλλων περίπου πέντε χιλιάδων και αναμένεται η διαδικασία επιβεβαίωσης της ύπαρξης τους. Δεδομένου ότι οι περισσότερες μελέτες τοποθετούν τον αριθμό των άστρων στο γαλαξία μας κάπου ανάμεσα στα 200-400 δισεκατομμύρια ο αριθμός των πλανητών στο γαλαξία μας υπολογίζεται επίσης σε πολλές εκατοντάδες δισ.«Δεδομένου ότι ο πλανήτης βρίσκεται στην κατοικήσιμη ζώνη είναι πραγματικά ενδιαφέρον γιατί αν είχατε νερό στην επιφάνεια ενός πλανήτη εντός της κατοικήσιμης ζώνης θα περιμένατε ότι το νερό είναι σε υγρή κατάσταση. Αυτό είναι ένα πραγματικά ενδιαφέρον σενάριο όσον αφορά την κατοικησιμότητα» λέει ο Τσαρλς Καντιού αστρόνομος στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1565978/vrethike-epiteloys-mia-deyteri-gi-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Ανακαλύφθηκε εξωπλανήτης του οποίου η μία πλευρά είναι μόνο λάβα.

Ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε ότι έναν ακόμη εξωπλανήτη που ήταν μέχρι σήμερα κρυμμένος σε ένα κοντινό στη Γη πλανητικό σύστημα. Μάλιστα ο εξωπλανήτης αυτός βιώνει ακραίες συνθήκες αφού αποτελείται εξ ολοκλήρου από λάβα στη μία πλευρά. Ο πλανήτης, που ονομάζεται HD 63433 d, είναι ο τρίτος που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το αστέρι HD 63433 (ή TOI 1726) που βρίσκεται περίπου 73 έτη φωτός μακριά από τη Γη.

Καλλιτεχνική απεικόνιση που δείχνει έναν εξωπλανήτη να περιφέρεται γύρω από το άστρο του σε κοντινή απόσταση

Αυτός ο πλανήτης είναι πολύ νέος με την ηλικία του να προσδιορίζεται στα 400 εκατομμυρίων ετών ενώ έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με τη Γη. Ο εξωπλανήτης βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το μητρικό του άστρο, οκτώ φορές πιο κοντά από ότι ο Ερμής στον Ήλιο, με κλειδωμένη την τροχιά του δηλαδή όπως συμβαίνει με τη Σελήνη και τη Γη κάτι που σημαίνει ότι η μια ίδια πλευρά του εξωπλανήτη είναι στραμμένη στο άστρο ενώ η άλλη δεν το κοιτάζει ποτέ.Η εγγύτητα του πλανήτη στο άστρο έχει ως αποτέλεσμα η πλευρά που βλέπει το άστρο να αναπτύσσει θερμοκρασίες που αγγίζουν τους 1,650 βαθμούς Κελσίου Δημιουργώντας ένα «ημισφαίριο λάβας» όπως το χαρακτηρίζουν οι ερευνητές σε δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Astronomical Journal». Είναι ο τρίτος εξωπλανήτης που εντοπίζεται στο συγκεκριμένο σύστημα και εντοπίστηκε από το δορυφόρο TESS της NASA που σχεδιάστηκε ως «κυνηγός πλανητών» εντοπίζοντας πλανήτες από τις αλληλεπιδράσεις που έχουν με το άστρο τους.Την ανακάλυψη έκανε ερευνητική ομάδα με επικεφαλής αστρονόμους του Πανεπιστημίου της Φλόριντα στις ΗΠΑ οι οποίοι λένε ότι πρόκειται για ένα εξωτικό πλανήτη με συνθήκες που χρήζουν παρατηρήσεων και μελέτης αφού μπορεί να αποκαλύψουν νέα στοιχεία για διάφορα φαινόμενα της φυσικής, της χημείας και της κοσμολογίας.

πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1569001/anakalyfthike-exoplanitis-poy-lionei-aionia/ – https://science.nasa.gov/universe/exoplanets/discovery-alert-earth-sized-planet-has-a-lava-hemisphere/

 

[Δροσος Γεωργιος]

Περιπλανώμενοι εξωπλανήτες έχουν σταθμεύσει στο ηλιακό μας σύστημα.

Νέα μελέτη κάνει λόγο για 2-5 πλανήτες από άλλες περιοχές του γαλαξία που έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή μας.Διάφορα κοσμικά φαινόμενα ή συνδυασμός κοσμικών φαινομένων που εξελίσσονται σε πλανητικά συστήματα απομακρύνουν σε ορισμένες περιπτώσεις κάποιον από τους πλανήτες ενός συστήματος από αυτό υποχρεώνοντας τον να ταξιδεύει μόνος του στο Σύμπαν.Ανάμεσα στους περισσότερους από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες που έχουν εντοπίσει οι αστρονόμοι μέχρι σήμερα στο γαλαξία μας υπάρχουν και ορισμένοι από αυτούς τους… ορφανούς και περιπλανώμενους πλανήτες. Μια μελέτη που έγινε πέρυσι από επιστήμονες του Πανεπιστημίου Leiden στην Ολλανδία αναφέρει ότι ο αριθμός των περιπλανώμενων πλανητών στο γαλαξία μας είναι τεράστιος με την εκτίμηση των ερευνητών να κάνει λόγο για περίπου 50 δισεκατομμύρια περιπλανώμενους πλανήτες.Με δημοσίευση στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters» ο Αμίρ Σιράτζ του τμήματος Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Πρίνστον αναφέρει ότι οι προσομοιώσεις που πραγματοποίησε δείχνουν ότι στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος βρίσκονται περιπλανώμενοι πλανήτες. Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν την παρουσία περιπλανώμενων πλανητών στο νέφος Οορτ. Πρόκειται για μια εξωτερική περιοχή του ηλιακού μας συστήματος σε απόσταση περίπου ενός έτους φωτός από τη Γη στην οποία σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία βρίσκονται πυρήνες κομητών και υλικά που δημιουργήθηκαν αμέσως μετά τη γέννηση του ηλιακού μας συστήματος.Το νέφος Οορτ πήρε το όνομα του από τον Ολλανδό επιστήμονα Γιαν Οορτ που πρότεινε την ύπαρξη του πριν από 70 χρόνια. Αν και έχουν εντοπιστεί κάποια σώματα που πιστεύεται ότι ανήκουν σε αυτό το νέφος εντούτοις δεν έχει αποδειχθεί με αδιαμφισβήτητο τρόπο η ύπαρξη του. Πάντως προηγούμενη μελέτη διεθνούς ερευνητικής ομάδας είχε υποδείξει την παρουσία στο νέφος ενός εξωπλανήτη που… συνελήφθη από τις βαρυτικές δυνάμεις του ηλιακού μας συστήματος.Η νέα μελέτη κάνει λόγο για παρουσία είτε δύο πλανητών με μάζα παρόμοια με αυτή του Άρη είτε δύο ως πέντε πλανητών με μάζα παρόμοια με αυτή του Ερμή. Το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb έχει υποδείξει την παρουσία μερικών εκατοντάδων περιπλανώμενων πλανητών στο γαλαξία μας κάτι που σημαίνει ότι είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιηθεί για να επιβεβαιωθεί (ή όχι) η παρουσία εξωπλανητών που μας έχουν επισκεφθεί.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1569705/periplanomenoi-exoplanites-echoyn-kanei-stasi-sto-iliako-mas-systima/

[Δροσος Γεωργιος]

Αστρονόμοι βρήκαν 85 νέους εξωπλανήτες υποψήφιοι να διαθέτουν ζωή.

πηγή φωτό NASA/JPL

Πρέπει τώρα να γίνει η διαδικασία επιβεβαίωσης της ανακάλυψης.Όταν με τη βοήθεια επίγειων ή διαστημικών τηλεσκοπίων εντοπίζονται τα ίχνη ενός εξωπλανήτη, ενός πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα, ακολουθεί η διαδικασία επιβεβαίωσης της ανακάλυψης. Όταν αυτό συμβεί γίνεται η επίσημη ανακοίνωση δίνεται στον πλανήτη η κωδική του ονομασία και τοποθετείται στο γαλαξιακό χάρτη.Η δημιουργία διαστημικών παρατηρητηρίων σχεδιασμένα να εξερευνούν το γαλαξία μας για να… ξετρυπώνουν εξωπλανήτες οδήγησε στο να καταφέρνουν αυτά τα παρατηρητήρια να συλλέγουν πολύ μεγάλο όγκο δεδομένων και κάθε φορά που μια ερευνητική ομάδα αναλύει ένα πακέτο από αυτά τα δεδομένα να εντοπίζει τα ίχνη πολλών εξωπλανητών.Σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν εντοπιστεί σε μια και μόνο τέτοιου είδους επεξεργασία δεδομένων δεκάδες εξωπλανήτες. Συνολικά έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες ενώ έχει υποδειχθεί η παρουσία άλλων περίπου πέντε χιλιάδων εξωπλανητών που απομένει η διαδικασία επιβεβαίωσης της ύπαρξη τους. Ο αριθμός των άστρων στο γαλαξία μας εκτιμάται σε 200 ως 400 δισ. κάτι που σημαίνει ότι ο αριθμός των εξωπλανητών κυμαίνεται από μερικές δεκάδες ως και εκατοντάδες δισ. άρα οι ανακαλύψεις εξωπλανητών θα είναι συνεχείς καθώς μάλιστα τα τεχνικά μέσα που έχουν στη διάθεση τους οι αστρονόμοι βελτιώνονται συνεχώς.Ομάδα αστρονόμων στη Βρετανία ανακοίνωσε ότι μελετώντας δεδομένα του διαστημικού κυνηγού πλανητών TESS της NASA εντόπισε 85 νέους εξωπλανήτες οι οποίοι είναι δυνητικά φιλόξενοι στη παρουσία της ζωής. Οι ερευνητές σχεδίασαν την έρευνα τους με στόχο να μελετήσουν δεδομένα του TESS από την περιοχή της αποκαλούμενης κατοικήσιμης ζώνης ενός άστρου. Την περιοχή δηλαδή όπου η απόσταση του άστρου από έναν πλανήτη είναι τέτοια ώστε να αναπτύσσονται συνθήκες ευνοϊκές στην παρουσία της ζωής όπως για παράδειγμα, νερό σε υγρή μορφή.Η συντριπτική πλειοψηφία των εξωπλανητών που εντοπίζονται με το TESS βρίσκονται πολύ κοντά στο μητρικό τους άστρο και έχουν περίοδο τροχιακής κίνησης γύρω από αυτά σε  μόλις 3-10 μέρες. Οι 85 νέοι εξωπλανήτες που εντόπισε η ερευνητική ομάδα ολοκληρώνουν μια περιστροφή γύρω από το άστρο τους από 20 ως 700 μέρες.Στην πραγματικότητα η ερευνητική ομάδα εντόπισε 60 νέους εξωπλανήτες ενώ οι άλλοι 25 είχαν ήδη εντοπιστεί από το TESS και απλά τώρα υποδείχθηκε η θέση στην οποία βρίσκονται σε σχέση με το μητρικό τους άστρο. Πρέπει τώρα να γίνει η διαδικασία επιβεβαίωσης της ανακάλυψης όλων αυτών των εξωπλανητών και πιθανότατα θα στρέψει το πανίσχυρο βλέμμα του εκεί κάποια στιγμή το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb για να διαπιστώσει ποιοι από αυτούς του πλανήτες πράγματι είναι φιλικοί στη ζωή.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1574796/astronomoi-vrikan-85-neoys-exoplanites-ypopsifioi-na-diathetoyn-zoi/

[Δροσος Γεωργιος]

Εντοπίστηκε ο μικρότερος εξωπλανήτης που διαθέτει νερό στην ατμόσφαιρα (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση του GJ 9827d. πηγή φωτό (NASA, ESA, Leah Hustak and Ralf Crawford (STScI))

Είναι διπλάσιος από τη Γη και διαθέτει υδρατμούς.Τα ολοένα και πιο προηγμένα τεχνικά μέσα που έχουν στη διάθεση τους οι αστρονόμοι σε συνδυασμό με νέες μεθόδους παρατήρησης του Διαστήματος έχουν οδηγήσει σε μια επανάσταση στον τομέα της ανακάλυψης εξωπλανητών, πλανητών έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Ανακαλύπτονται σε εβδομαδιαία πλέον βάση εξωπλανήτες ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται και μαζικός εντοπισμός εξωπλανητών. Στις περισσότερες περιπτώσεις εντοπίζονται πλανήτες με χαρακτηριστικά που δεν υπακούν στα συμβατικά μοντέλα των κοσμολόγων ενώ τα τελευταία χρόνια αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός που εντοπίζεται ή υποδεικνύεται σε αυτούς η παρουσία νερού σε διάφορες μορφές του θέτοντας έτσι τους πλανήτες αυτούς υποψηφίους για να διαθέτουν ζωή έστω και σε μικροβιακό επίπεδο.Χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA και της ESA, αστρονόμοι παρατήρησαν τον μικρότερο εξωπλανήτη, όπου έχουν ανιχνευθεί υδρατμοί στην ατμόσφαιρά του. Το Hubble παρατήρησε τον πλανήτη GJ 9827d κατά τη διάρκεια έντεκα διελεύσεων, κατά τις οποίες ο πλανήτης πέρασε μπροστά από το άστρο του, σε χρονική διάρκεια τριών ετών. Ο πλανήτης ολοκληρώνει μια τροχιά γύρω από ένα άστρο ερυθρό νάνο κάθε 6,2 ημέρες. Το αστέρι GJ 9827 βρίσκεται 97 έτη φωτός από τη Γη στον αστερισμό των Ιχθύων.Με διάμετρο περίπου διπλάσια από τη Γη, ο πλανήτης GJ 9827d δείχνει ότι πιθανοί πλανήτες με ατμόσφαιρες πλούσιες σε νερό θα μπορούσαν να υπάρχουν σε άλλα σημεία του γαλαξία μας. Ωστόσο, διευκρινίζεται ότι είναι πολύ νωρίς για να πούμε εάν το Hubble μέτρησε φασματοσκοπικά μια μικρή ποσότητα υδρατμών σε μια ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο ή εάν η ατμόσφαιρα του πλανήτη αποτελείται κυρίως από νερό και διατηρήθηκε έπειτα από μια αρχική ατμόσφαιρα υδρογόνου/ηλίου που εξατμίστηκε λόγω αστρικής ακτινοβολία.

Εάν ο πλανήτης έχει υπολείμματα ατμόσφαιρας πλούσιας σε νερό, τότε θα πρέπει να έχει σχηματιστεί πιο μακριά από το άστρο του, όπου η θερμοκρασία είναι κρύα και το νερό είναι διαθέσιμο με τη μορφή πάγου. Σε αυτό το σενάριο, ο πλανήτης θα είχε μετακινηθεί πιο κοντά στο αστέρι και θα είχε λάβει περισσότερη ακτινοβολία και στη συνέχεια το υδρογόνο θερμάνθηκε και διέφυγε ή βρίσκεται ακόμη σε διαδικασία διαφυγής από την ασθενή βαρύτητα του πλανήτη. Η εναλλακτική θεωρία είναι ότι ο πλανήτης σχηματίστηκε κοντά στο καυτό αστέρι, με ένα ίχνος νερού στην ατμόσφαιρά του.Η ανακάλυψη του Hubble ανοίγει την πόρτα στη μελέτη του πλανήτη με περισσότερες λεπτομέρειες και αποτελεί έναν καλό στόχο προκειμένου το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb να αναζητήσει με υπέρυθρη φασματοσκοπία άλλα ατμοσφαιρικά μόρια.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1576324/entopistike-o-mikroteros-exoplanitis-poy-diathetei-nero-stin-atmosfaira-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Ανακαλύφθηκε πλανητικό σύστημα παρόμοιο με το ηλιακό μας σύστημα.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του νέου πλανητικού συστήματος. πηγή φωτό (Rae Holcomb/Paul Robertson/UCI)

Εντοπίστηκαν έξι πλανήτες σε σχετικά κοντινό άστρο.Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «The Astronomical Journal» ομάδα αστρονόμων παρουσιάζει την ανακάλυψη ενός ολόκληρου πλανητικού συστήματος που έχει όπως υποστηρίζουν κοινά χαρακτηριστικά με το ηλιακό μας σύστημα.  Εντοπίστηκαν έξι πλανήτες να κινούνται γύρω από το νεαρής ηλικίας άστρο TOI-1136 του γαλαξία μας το οποίο βρίσκεται περίπου 270 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Μάλιστα οι ερευνητές έχουν εντοπίσει τα ίχνη και ενός ακόμη πλανήτη σε αυτό το σύστημα.Όχι μόνο αυτό το σύστημα θα μπορούσε να προσφέρει την απαραίτητη εικόνα για το πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται οι πλανήτες γύρω από ένα άστρο βρέφος, αλλά η ομοιότητά του με το ηλιακό σύστημα θα μπορούσε να προσφέρει στους αστρονόμους μια εικόνα του πώς θα μπορούσε να ήταν η διαστημική μας γειτονιά πριν από περίπου 4 δισεκατομμύρια χρόνια.«Λίγα πλανητικά συστήματα έχουν τόσους πλανήτες όσο αυτό που πλησιάζει σε μέγεθος το δικό μας ηλιακό σύστημα. Είναι αρκετά παρόμοιο και αρκετά διαφορετικό από το ηλιακό μας σύστημα ώστε μπορούμε να μάθουμε πολλά» δήλωσε η Τάρα Φέθερολφ καθηγήτρια αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο UC Irvine στη Καλιφόρνια, μέλος της ερευνητικής ομάδας.«Είμαστε σπάνιοι; Είμαι όλο και πιο πεπεισμένος ότι το ηλιακό μας σύστημά είναι πολύ ασυνήθιστο στο Σύμπαν. Η εύρεση συστημάτων το ίδιο διαφορετικά όπως και το δικό μας θα προσφέρει στοιχεία για το πώς το ηλιακό μας σύστημα ταιριάζει στο ευρύτερο πλαίσιο σχηματισμού πλανητών γύρω από τα άστρα» αναφέρει ο Κόρει Μπιρντ αστρονόμος του UC Irvine, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Η ομάδα σκοπεύει τώρα να διερευνήσει περαιτέρω το σύστημα TOI-1136, ελπίζοντας να επιβεβαιώσει τον έβδομο πλανήτη και να προσδιορίσει επίσης τις συνθέσεις της ατμόσφαιρας των πλανητών. Αυτό είναι κάτι που θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη χρήση του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1579702/anakalyfthike-planitiko-systima-paromoio-me-to-iliako-mas-systima/

[Δροσος Γεωργιος]

Ανακαλύφθηκαν δύο εξωπλανήτες που τριγυρίζουν γύρω από τους νεκρούς γονείς τους (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός εξωπλανήτη σε ένα λευκό νάνο. πηγή φωτό (MARK GARLICK, UNIVERSITY COLLEGE LONDON, UNIVERSITY OF WARWICK AND UNIVERSITY OF SHEFFIELD)

Σημαντική ανακάλυψη που φωτίζει το τέλος του ηλιακού μας συστήματος.Όταν τα άστρα καταναλώσουν τα καύσιμα τους εισέρχονται σε μια διαδικασία αυτοκαταστροφής η οποία διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του κάθε άστρου. Κατά βάση τα μεγαλύτερα σε μέγεθος άστρα καταρρέουν βαρυτικά και καταστρέφονται σε εκρήξεις σουπερνόβα εξαπολύοντας στο Διάστημα τεράστιες ποσότητες αστρικής ύλης η οποία λειτουργεί ως κοσμικό λίπασμα για τον σχηματισμό νέων άστρων.Τα υπόλοιπα άστρα όταν καταναλώσουν τα καύσιμα τους αρχικά διογκώνονται πολύ μετατρεπόμενα σε ερυθρούς γίγαντες και στη συνέχεια συρρικνώνονται και γίνονται αστρικά υπολείματα που ονομάζονται λευκοί νάνοι. Αυτή θα είναι και η τύχη του Ήλιου σε περίπου πέντε δισ. έτη από σήμερα με τους επιστήμονες να εκτιμούν πώς η φάση της διόγκωσης του θα εξαφανίσει ή θα μετατρέψει σε… κάρβουνο όλους του εσωτερικούς πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος δηλαδή Ερμή, Αφροδίτη, Γη, Άρη.Το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο που κατασκεύασε ο άνθρωπος, το James Webb, συνεχίζοντας την σχεδόν καθημερινή ροή εντυπωσιακών ανακαλύψεων που κάνει εντόπισε δύο εξωπλανήτες που ο καθένας τους βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα λευκό νάνο. Προφανώς και στις δύο περίπτωσεις εκεί που βρίσκεται σήμερα ο εξωπλανήτης με τον λευκό νάνο υπήρχε κάποτε ένα πλανητικό σύστημα. Οι δύο πλανήτες που εντοπίστηκαν φαίνεται ότι ήταν αρκετά ,μακριά από το μητρικό τους άστρο όταν αυτό άρχισε να γιγαντώνεται και γλίτωσαν από τα χειρότερα αν και πιθανότατα οι συνθήκες που θα επικρατούν τώρα στους δύο πλανήτες θα είναι ακραίες και σίγουρα μη φιλικές στη ζωή.«Ελάχιστοι πλανήτες έχουν ανακαλυφθεί γύρω από λευκούς νάνους αστέρες. Αυτό που είναι εκπληκτικό με αυτούς τους δύο πλανήτες είναι ότι μοιάζουν περισσότερο με πλανήτες του εξωτερικού ηλιακού μας συστήματος σε θερμοκρασία, ηλικία, μάζα και τροχιακά χαρακτηριστικά από οποιονδήποτε άλλο εξωπλανήτη που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Αυτό προσφέρει την πρώτη μας ευκαιρία να δούμε πώς μοιάζει ένα πλανητικό σύστημα μετά το θάνατο του άστρου του» λέει η Σούζαν Ο Μιούλαλι αστρονόμος του Space Telescope Science Institute, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που έκανε την ανακάλυψη.Οι δύο εξωπλανήτες παρατηρήθηκαν απευθείας από James Webb καθώς περιφέρονταν γύρω από τους λευκούς νάνους WD 1202-232 και WD 2105-82. Ο ένας εξωπλανήτης βρίσκεται σε απόσταση από τον λευκό νάνο ξενιστή του που είναι ίση με περίπου 11,5 φορές την απόσταση μεταξύ της Γης και του Ήλιου. Ο άλλος εξωπλανήτης κάθεται πιο μακριά από τον νεκρό πλέον αστρικό γονέα του, σε απόσταση περίπου 34,5 φορές μεγαλύτερη από την απόσταση μεταξύ του πλανήτη μας και του Ήλιου.

Οι μάζες των πλανητών είναι επί του παρόντος αβέβαιες με τους ερευνητές να υπολογίζουν ότι είναι μεταξύ 1 και 7 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Δία, του μεγαλύτερου πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα. Αν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί με επόμενες παρατηρήσεις είναι βέβαιο ότι η μελέτη αυτών των εξωπλανητών θα αποκαλύψει στους επιστήμονες πολλά άγνωστα στοιχεία για διαφόρων ειδών κοσμικές διεργασίες και φαινόμενα για τα οποία έχουμε μικρή ή και ελάχιστη γνώση.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1582515/anmakalyfthikan-dyo-exoplanites-poy-trigyrizoyn-gyro-apo-toys-nekroys-goneis-toys-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Ένας πλανήτης γεννιέται μέσα σε γιγάντια κοσμική δεξαμενή νερού (βίντεο)

πηγή φωτό. (NASA)

Ο αστρικός δίσκος περιέχει τρεις φορές περισσότερο νερό από τους ωκεανούς της Γης.Όταν γεννιέται ένα άστρο δημιουργείται γύρω του ένας δίσκος κοσμικής ύλης (αέρια, σκόνη) που ανάλογα με τον τύπο του άστρου και τις τοπικές συνθήκες μέσα στον δίσκο σχηματίζονται πλανήτες. Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature Astronomy» διεθνής ομάδα αστρονόμων παρουσιάζει την ανακάλυψη ενός νεογέννητου άστρου όπου ο δίσκος ύλης που έχει σχηματιστεί γύρω του περιέχει τόσο νερό που θα μπορούσαν να γεμίσουν οι ωκεανοί της Γης και μάλιστα τρεις φορές.

Εικόνα του αστρικού δίσκου γύρω από το νεογέννητο άστρο όπου εντοπίστηκε η έντονη παρουσία του νερού πηγή φωτό. (ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/S. Facchini et al.)

Όπως είναι ευνόητο η ανακάλυψη είναι εξαιρετικά σημαντική αφού η ζωή όπως τουλάχιστον εμείς την γνωρίζουμε απαιτεί την παρουσία νερού και αν σχηματιστούν πλανήτες μέσα σε αυτό τον δίσκο είναι εξαιρετικά πιθανό να διαθέτουν νερό άρα υπό τις κατάλληλες βέβαια προϋποθέσεις, να βρίσκεται δηλαδή ο πλανήτη σε απόσταση τέτοια από το άστρο που να διατηρεί το νερό σε υγρή μορφή, θα υπάρχουν και πιθανότητες παρουσίας κάποιων μορφών ζωής έστω και σε μικροβιακό επίπεδο.Η ανακάλυψη είναι σημαντική εκτός των άλλων αφού είναι η πρώτη φορά που γίνεται τόσο αναλυτική μελέτη της παρουσίας και διασποράς του νερού σε ένα αστρικό δίσκο. Το νερό είναι εγκλωβισμένο σε μορφή υδρατμών στα αέρια και τη σκόνη του δίσκου του άστρου HL Tauri που βρίσκεται σε απόσταση 450 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Ταύρου.

«Ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι θα μπορούσαμε να τραβήξουμε μια εικόνα ωκεανών από υδρατμούς στην ίδια περιοχή όπου πιθανότατα σχηματίζεται ένας πλανήτης. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν πώς η παρουσία του νερού μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη ενός πλανητικού συστήματος, όπως ακριβώς έκανε πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια στο δικό μας ηλιακό σύστημα» αναφέρει ο Στέφανο Φατσίνι αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.Το HL Tauri είναι μέρος μιας από τις μεγαλύτερες και πλησιέστερες περιοχές σχηματισμού άστρων στη Γη που ονομάζεται Μοριακό Νέφος Ταύρου το οποίο περιέχει ένα αστρικό φυτώριο εκατοντάδων νεογέννητων αστεριών που ονομάζονται αστέρια T Tauri.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1604509/enas-planitis-gennietai-mesa-se-gigantia-kosmiki-dexameni-neroy-vinteo/