Εξωπλανήτες.

[Δροσος Γεωργιος]

Αποκαλύφθηκε το μυστικό του «πλανήτη κόλαση» του γαλαξία μας (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση του κολασμένου εξωπλανήτη (πηγή φωτό ESA/Hubble, M. Kornmesser)

Ένας εξωπλανήτης καταδικάστηκε από τις βαρυτικές δυνάμεις να ζει αγκαλιά με το μητρικό του άστρο και να φλέγεται μόνιμα.Ονομάζεται 55 Cancri e, και βρίσκεται σε απόσταση περίπου 40 ετών φωτός από τη Γη. Είναι ένας εξωπλανήτης με μάζα περίπου 8 φορές μεγαλύτερη από αυτή του πλανήτη μας και διάμετρο περίπου δύο φορές μεγαλύτερη με αποτέλεσμα να ανήκει στην κατηγορία των «υπερ-Γαιών». Ο 55 Cancri e βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από το μητρικό του άστρο και ολοκληρώνει μια πλήρη περιφορά γύρω από αυτό σε μόλις 18 ώρες.Ο 55 Cancri e είναι «κλειδωμένος» από άποψη περιφοράς, δηλαδή έχει στραμμένη μόνιμα την ίδια πλευρά στο άστρο του όπως συμβαίνει με την Σελήνη και τη Γη. Οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στον 55 Cancri e ξεπερνούν τους 2,700 βαθμούς Κελσίου και στην πλευρά που βλέπει το άστρο του εκτιμάται ότι σχεδόν τα πάντα είναι λιωμένα και ρέει μόνο λάβα. Για αυτόν τον λόγο οι επιστήμονες ονομάζουν τον 55 Cancri e «πλανήτη κόλαση».  Έχουν γίνει κάποιες πρώτες εκτιμήσεις για τις ατμοσφαιρικές και καιρικές συνθήκες του εξωπλανήτη οι οποίες αναμένουν επιβεβαίωση ή διάψευση από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb που αναμένεται να αποκαλύψει και άλλα δεδομένα για αυτόν τον πλανήτη του γαλαξία μας.Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature»

https://www.nature.com/articles/s41550-022-01837-2

ερευνητική ομάδα παρουσιάζει τα αποτελέσματα των μελετών που έκανε στον 55 Cancri e η πιο ενδιαφέρουσα εκ των οποίων είναι ότι ο εξωπλανήτης έγινε κολασμένος εξαιτίας μιας «βαρυτικής ανωμαλίας» όπως την χαρακτηρίζουν. Οι βαρυτικές αλληλεπιδράσεις του 55 Cancri e με το μητρικό του άστρο και τους άλλους εξωπλανήτες του συστήματος στο οποίο ανήκει όπου βρίσκεται ένα ακόμη άστρο το στέλνουν κοντά στον ισημερινό του άστρο του δημιουργώντας τις κολασμένες συνθήκες σε αυτόν.Η μελέτη θεωρείται σημαντική γιατί με την μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε ανοίγει ο δρόμος για να γίνουν από εδώ και πέρα και άλλες μελέτες εξωπλανητών αποκαλύπτοντας στοιχεία που ήταν μέχρι σήμερα άγνωστα για αυτούς και να κατανοήσουμε καλύτερα την ύπαρξη και τους μηχανισμούς των αστρικών συστημάτων που περιέχουν πλανήτες και δεν μοιάζουν με το ηλιακό μας σύστημα και έχει αποδειχθεί ότι τα περισσότερα πλανητικά συστήματα που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα δεν έχουν σχεδόν καμία ομοιότητα με το δικό μας.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1416070/apokalyfthike-to-mystiko-toy-planiti-kolasi-toy-galaxia-mas-vinteo/

 

 

[Δροσος Γεωργιος]

Διάσημος εξωπλανήτης βρίσκεται σε σπιράλ θανάτου με το μητρικό του άστρο (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Kepler-1658b που κάποια στιγμή θα πέσει πάνω στο άστρο του. (πηγή φωτό Haven Giguere et Nikku Madhusudhan)

Ο πρώτος εξωπλανήτης που εντόπισε η εμβληματική αποστολή Kepler βρίσκεται σε διαδικασία καταστροφικής για αυτόν σύγκρουσης με το αστέρι του συστήματος του.Ο εξωπλανήτης Kepler-1658b βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο σε απόσταση 2,600 ετών φωτός από τη Γη. Ήταν ο πρώτος εξωπλανήτης που εντόπισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, ο σημαντικότερος μέχρι σήμερα κυνηγός εξωπλανητών που είχαν στη διάθεση τους οι αστρονόμοι. Το τηλεσκόπιο εκτοξεύτηκε το 2009 και λειτούργησε για περίπου μια δεκαετία εντοπίζοντας περισσότερους από 2,5 χιλιάδες εξωπλανήτες ενώ η επεξεργασία δεδομένων που κατέγραψε το τηλεσκόπιο συνεχίζουν να υποδεικνύουν την ύπαρξη και άλλων πλανητών στο γαλαξία μας. Ο Kepler-1658b ήταν ο πρώτος εξωπλανήτης που εντόπισε το Kepler αλλά χρειάστηκαν αρκετά χρόνια μέχρι η ύπαρξη του να επιβεβαιωθεί με επόμενες παρατηρήσεις και έκτοτε αποτελεί συχνά αντικείμενο μελέτης.Ανήκει στην κατηγορία πλανητών που οι επιστήμονες αποκαλούν «καυτούς Δίες» επειδή έχουν χαρακτηριστικά (σύσταση, μέγεθος) παρόμοια με αυτά του Δία αλλά βρίσκονται πολύ κοντά στο μητρικό τους άστρο με αποτέλεσμα οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται σε αυτούς να είναι εξαιρετικά υψηλές γεγονός που από τη μια πλευρά τους καθιστά αφιλόξενους στην παρουσία της ζωής αλλά από την άλλη πλευρά δημιουργούνται διάφορα φαινόμενα.Με δημοσίευση

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/aca47e

 της στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ Σμιθσόνιαν στη Μασαχουσέτη παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της δικής τους μελέτης στον Kepler-1658b. Όπως αναφέρουν ο εξωπλανήτης που ολοκληρώνει μια περιστροφή γύρω από το άστρο του σε περίπου 90 ώρες ακολουθεί μια τροχιακή κίνηση η οποία θα τον φέρει κάποια στιγμή σε σύγκρουση με το άστρο του τα αποτελέσματα της οποίας θα είναι φυσικά ολέθρια για αυτόν αφού θα εξαϋλωθεί.

Η ανακάλυψη είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί είναι η πρώτη φορά που κατατίθενται άμεσες αποδείξεις για τροχιακό σπιράλ θανάτου ενός εξωπλανήτη στο μητρικό του άστρο και έτσι αναδεικνύονται στοιχεία για αυτό το κοσμικό φαινόμενο. Επίσης ανάμεσα στα πιθανά σενάρια για το τέλος της Γης όταν ο Ήλιος μπει στη διαδικασία της αυτοκαταστροφής του σε περίπου πέντε δισ. έτη είναι και αυτό της προσέγγισης του πλανήτη μας σε απόσταση αναπνοής με το άστρο μας όταν αυτό βρεθεί στη φάση της διόγκωσης και μετατροπής του σε ερυθρό γίγαντα. Άρα παρατηρώντας τον Kepler-1658b βλέπουμε και το θάνατο του πλανήτη μας.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1419756/diasimos-exoplanitis-vrisketai-se-spiral-thanatoy-me-to-mitriko-toy-astro-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Ανακαλύφθηκαν δύο κοντινοί εξωπλανήτες υποψήφιοι να διαθέτουν ζωή (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση των δύο εξωπλανητών που μοιάζουν με τη Γη. (πηγή φωτό Alejandro Suárez Mascareño and Inés Bonet (IAC))

Βρίσκονται στην κατοικήσιμη ζώνη του συστήματος τους και άρα υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να διαθέτουν συνθήκες φιλικές στη παρουσία της ζωής όπως νερό.Χάρις στο στόλο των διαστημικών τηλεσκοπίων, των ολοένα και πιο ισχυρών επίγειων τηλεσκοπίων αλλά και τις νέες μεθόδους παρατήρησης του Διαστήματος η ανακάλυψη πλανητών σε άλλα αστρικά συστήματα έχει γίνει πλέον ρουτίνα. Όταν όμως εντοπίζονται εξωπλανήτες με χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της Γης η είδηση της ανακάλυψης τους λαμβάνει άλλες διαστάσεις.Με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Ινστιτούτου Αστροφυσικής IAC στα Κανάρια Νησιά παρουσιάζουν την ανακάλυψη δύο εξωπλανητών που προστίθονται στη λίστα των περίπου 5,250 εξωπλανητών που έχουν εντοπισθεί μέχρι σήμερα. Υπάρχει επίσης και μια λίστα περίπου πέντε χιλιάδων εξωπλανητών η ύπαρξη των οποίων έχει υποδειχθεί από τις παρατηρήσεις και αναμένεται η επιβεβαίωση των σχετικών δεδομένων για να πάρουν και αυτοί θέση στη πρώτη λίστα.Οι δύο εξωπλανήτες είναι σε τροχιά γύρω από το άστρο GJ 1002 που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 16 ετών φωτός από τη Γη, απόσταση που με τα κοσμικά δεδομένα είναι πολύ κοντινή και άρα είναι σχετικά πιο εύκολη η παρατήρηση και μελέτη τους αλλά και η προσέγγιση τους στο απώτερο μέλλον από κάποια αποστολή εξερεύνησης. Οι δύο εξωπλανήτες βρίσκονται μεν πολύ κοντά στο μητρικό τους άστρο αλλά επειδή αυτό είναι ένας ερυθρός νάνος (η θερμότητα και η ακτινοβολία του είναι περιορισμένη σε σχέση με άστρα σαν τον Ήλιο) το σημείο στο οποίο βρίσκονται θεωρείται από τους επιστήμονες ότι είναι εντός της αποκαλούμενης από τους ειδικούς «κατοικήσιμης ζώνης». Πρόκειται για την περιοχή όπου ένας πλανήτης βρίσκεται σε απόσταση τέτοια από το άστρο του ώστε οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται σε αυτόν δεν είναι ούτε πολύ ψυχρές ούτε πολύ θερμές με αποτέλεσμα να μπορούν να αναπτυχθούν συνθήκες φιλικές στη ζωή όπως για παράδειγμα, νερό σε υγρή μορφή.

Οι δύο πλανήτες που όπως συνηθίζεται πήραν το όνομα του άστρου τους μαζί με ένα γράμμα του αγγλικού αλφάβητου (GJ 1002b και GJ 1002c) είναι βραχώδεις και έχουν μάζα παρόμοια με αυτή της Γης. Διαθέτουν δηλαδή τα βασικά χαρακτηριστικά  σύστασης, μεγέθους και τοποθεσίας που δυνητικά ευννούν την παρουσία της ζωής έστω και σε μικροβιακό επίπεδο.  «H φύση φαίνεται ότι μας δείχνει ότι πλανήτες σαν τη Γη είναι πολύ κοινοί στο Σύμπαν» δηλώνει ο Αλεχάντρο Σουάρες Μασκαρένο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Αναμένεται τώρα να γίνει προσπάθεια να στρέψει τα πανίσχυρα όργανα του στους δύο εξωπλανήτες το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb για να διαπιστωθεί αν πράγματι διαθέτουν συνθήκες φιλικές στη ζωή.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1420096/anakalyfthikan-dyo-kontinoi-exoplanites-ypopsifioi-na-diathetoyn-zoi-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Θέλεις να γίνεις κυνηγός εξωπλανητών; (βίντεο)

Σάββατο, 21 Ιανουαρίου 2023 9:18

Η NASA δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες του Internet να αναζητούν πλανήτες στο γαλαξία μας.Η ανακάλυψη εξωπλανητών, πλανητών έξω από το ηλιακό μας σύστημα, είναι πλέον μια σχεδόν καθημερινή υπόθεση. Ο στόλος των διαστημικών τηλεσκοπίων, τα ολοένα και πιο ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια και νέες μέθοδοι παρατήρησης του Διαστήματος διευκολύνουν τους αστρονόμους στον εντοπισμό πλανητών στο γαλαξία μας. Μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες ενώ έχει υποδειχθεί ή ύπαρξη άλλων τόσων και απομένει η επιβεβαίωση της ανακάλυψης τους από νέες παρατηρήσεις. Όμως στο γαλαξία μας υπάρχουν σύμφωνα με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις περί τα 100 δισ. πλανήτες άρα υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρό για τους αποκαλούμενους «κυνηγούς εξωπλανητών».Η NASA με ανακοίνωση 

https://www.jpl.nasa.gov/news/nasa-wants-you-to-help-study-planets-around-other-stars

της βάζει στο παιχνίδι και τους απλούς φίλους του Διαστήματος. Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία δημιούργησε το πρόγραμμα Exoplanet Watch 

https://exoplanets.nasa.gov/exoplanet-watch/about-exoplanet-watch/overview/

το οποίο δίνει την ευκαιρία σε όποιον χρήστη του Διαδικτύου το επιθυμεί να μάθει πώς να παρατηρεί εξωπλανήτες και πώς να κάνει ανάλυση δεδομένων χρησιμοποιώντας λογισμικό που χρησιμοποιούν οι επιστήμονες της NASA. «Είμαστε ενθουσιασμένοι που θα δείξουμε σε περισσότερους ανθρώπους πώς γίνεται πραγματικά η επιστήμη των εξωπλανητών» δηλώνει ο Ρομπ Ζέλεμ, επιστήμονας του Εργαστηρίου Αεριώθησης της NASA, το περίφημο JPL, επικεφαλής τους προγράμματος.Το πρόγραμμα Exoplanet Watch έχει δύο μέρη, το ένα περιλαμβάνει την παρατήρηση για όσους έχουν πρόσβαση σε ένα τηλεσκόπιο και ένα που περιλαμβάνει την αναγνώριση εξωπλανητών σε υπάρχοντα δεδομένα. Ακόμα κι αν δεν έχετε πρόσβαση σε εξοπλισμό εκτός από υπολογιστή ή smartphone, μπορείτε ακόμα να βοηθήσετε στην εκμάθηση των εξωπλανητών ζητώντας πρόσβαση σε δεδομένα που συλλέγονται από ρομποτικά τηλεσκόπια και βοηθώντας στην ανάλυση δεδομένων.

Αυτό είναι απαραίτητο γιατί η παρατήρηση εξωπλανητών που περνούν μπροστά από τα αστέρια που τους φιλοξενούν – σε γεγονότα που ονομάζονται διελεύσεις – είναι μόνο το ήμισυ της πρόκλησης για την εύρεση ενός νέου πλανήτη. Αυτές οι διελεύσεις οδηγούν σε βυθίσεις στη φωτεινότητα του αστεριού, αλλά αυτές οι βυθίσεις είναι πολύ μικρές αντιστοιχώντας σε λιγότερο από το 1% της φωτεινότητας του αστεριού.
Αυτές οι διελεύσεις πρέπει να παρατηρηθούν πολλές φορές για να υπολογιστεί η τροχιά ενός πλανήτη, οπότε αυτό είναι το πρωταρχικό καθήκον του έργου – να κάνει τα μέλη του κοινού να βοηθήσουν στη βελτίωση των δεδομένων σε ήδη γνωστούς εξωπλανήτες. Βάζοντας τους ανθρώπους να κάνουν εργασίες στις οποίες οι υπολογιστές εξακολουθούν να μην τα καταφέρνουν καλά, όπως η αναγνώριση μοτίβων, μπορούν να αναλυθούν περισσότερα δεδομένα και να βελτιωθεί ο ρυθμός ανακάλυψης και χαρακτηρισμού εξωπλανητών.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1429983/theleis-na-gineis-kynigos-exoplaniton/

[Δροσος Γεωργιος]

Εξωπραγματικό βίντεο δείχνει εξωπλανήτες να γυροφέρνουν το άστρο τους.

Το 2008, το HR8799 έγινε το πρώτο εξωηλιακό πλανητικό σύστημα που παρατηρείται άμεσα με τηλεσκόπια.Τώρα, το σύστημα έχει και το δικό του βίντεo.Συνδυάζοντας παρατηρήσεις των τελευταίων 12 ετών, αμερικανός αστροφυσικός δημιούργησε βίντεo timelapse που δείχνει μια οικογένεια τεσσάρων γιγάντιων πλανητών να περιφέρονται γύρω από το άστρο.«Συνήθως είναι δύσκολο να δεις πλανήτες να κινούνται στις τροχιές τους» εξηγεί ο αστροφυσικός Τζέισον Ουάνγκ σε ανακοίνωση

https://news.northwestern.edu/stories/2023/01/watch-distant-worlds-dance-around-their-sun/

 του Πανεπιστημίου Northwestern στις ΗΠΑ.«Για παράδειγμα, δεν είναι άμεσα εμφανές ότι ο Δίας ή ο Άρης περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο επειδή ζούμε στο ίδιο πλανητικό σύστημα και δεν βλέπουμε την κάτοψη».«Επιπλέον, τα αστρονομικά φαινόμενα συμβαίνουν είτε πολύ γρήγορα είτε πολύ αργά για να καταγραφούν σε βίντεο. Όμως αυτό το βίντεο δείχνει πλανήτες να κινούνται σε ανθρώπινη χρονική κλίμακα. Ελπίζω ότι επιτρέπει στον κόσμο να απολαύσει ένα θαύμα» σχολιάζει ο ερευνητής.

Το HR8799 βρίσκεται σε σχετικά μικρή απόσταση 133,3 ετών φωτός από τη Γη και είναι ορατό με γυμνό μάτι στον αστερισμό του Πήγασου.Έχει μάζα 1,5 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου και φωτεινότητα σχεδόν 5 φορές μεγαλύτερη. Είναι επίσης πολύ νεότερο από τον Ήλιο: με ηλικία περίπου 30 εκατομμυρίων ετών, σχηματίστηκε εκατομμύρια χρόνια μετά την εξαφάνιση των δεινοσαύρων.Τον Νοέμβριο του 2008, το HR8799 πέρασε στην ιστορία ως το πρώτο σύστημα με πλανήτες που έγιναν άμεσα ορατοί. Έκτοτε ο Ουάνγκ παρακολουθεί τις εξελίξεις κάθε χρόνο από το Παρατηρητήριο Keck στο όρος Μάουνα Κέα της Χαβάης.Έχοντας συγκεντρώσει 12 χρόνια παρατηρήσεων, ο Ουάνγκ ένωσε τις εικόνες και επεξεργάστηκε το βίντεο ώστε να γεμίσουν τα κενά δεδομένων και να εξομαλυνθεί η κίνηση των πλανητών. Σε διαφορετική περίπτωση, οι πλανήτες θα εμφανίζονταν να πηδούν από μια θέση σε άλλη.«Από επιστημονική άποψη δεν υπάρχει τίποτα να κερδίσουμε με το να βλέπουμε το σύστημα σε timelapse, βοηθά όμως τους άλλους να κατανοήσουν τι μελετάμε» λέει ο Ουάνγκ.Το τελικό animation δείχνει τέσσερις φωτεινές κηλίδες γύρω από το άστρο, του οποίου ο δίσκος έχει καλυφθεί επίτηδες ώστε να μην χάνονται οι πλανήτες στη λάμψη.Και τα τέσσερα σώματα είναι μεγαλύτερα από τον Δία.Ο πλανήτης που βρίσκεται πλησιέστερα στο άστρο χρειάζεται 45 χρόνια για να συμπληρώσει μια πλήρη περιφορά.Για να καταγράψει μια πλήρη περιφορά του πιο μακρινού πλανήτη, ο Ουάνγκ θα πρέπει να περιμένει για καιρό.Ένας χρόνος σε αυτό τον μακρινό κόσμο διαρκεί σχεδόν 500 γήινα χρόνια.https://www.in.gr/2023/01/31/b-science/space/eksopragmatiko-vinteo-deixnei-eksoplanites-na-gyrofernoun-astro-tous/

 

Το επεξεργάστηκε Φεβρουάριος 1, 2023 ο Δροσος Γεωργιος

[Δροσος Γεωργιος]

Wolf 1069b: ένας εξωπλανήτης που θα μπορούσε να φιλοξενήσει ζωή.

… σε απόσταση 31 έτη φωτός από τη Γη

Καλλιτεχνική απεικόνηση του βραχώδη εξωπλανήτη Wolf 1069 b, με μάζα όση περίπου η μάζα της Γης, που περιφέφεται γύρω από έναν ερυθρό νάνο. Αν ο πλανήτης έχει διατηρήσει ατμόσφαιρά του, θα μπορούσε να φιλοξενήσει ζωή.

Μια ομάδα Ευρωπαίων αστρονόμων βρήκαν, σε απόσταση μόνο 31 ετών φωτός από τη Γη, έναν ακόμη σπάνιο βραχώδη εξωπλανήτη με διαστάσεις ανάλογες της Γης και συνθήκες δυνητικά φιλόξενες για ζωή. Πρόκειται για τον Wolf 1069b στον αστερισμό του Κύκνου, ο οποίος κινείται πέριξ ενός άστρου ερυθρού νάνου.Ο εξωπλανήτης, ο οποίος είναι ο έκτος κοντινότερος που έχει βρεθεί, εμφανίζει ομοιότητες με τον δικό μας πλανήτη. Η μάζα του εκτιμάται σε μόνο 1,3 φορές μεγαλύτερη εκείνη της Γης, η ακτίνα του σε 1,08 της γήινης (άρα είναι οριακά μεγαλύτερη) και η μέση θερμοκρασία του σε μείον 7 έως μείον 23 βαθμούς Κελσίου (είναι συνεπώς παγωμένος αλλά όχι υπερβολικά). Χρειάζεται σχεδόν 16 μέρες (η διάρκεια του έτους του) για να διαγράψει μια πλήρη περιφορά πέριξ του άστρου του.Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη Ντιάνα Κοσακόφσκι του γερμανικού Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Χαϊδελβέργη, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας και αστροφυσικής «Astronomy & Astrophysics», πραγματοποίησαν την ανακάλυψη με το ισπανικό τηλεσκόπιο Calar Alto στο πλαίσιο του προγράμματος Carmenes.

Tρία συστήματα εξωπλανητών, των οποίων τα άστρα είναι ερυθροί νάνοι, και φιλοξενούν πλανήτες με μάζες παραπλήσιες της Γης. Οι πράσινοι δακτύλιοι δείχνουν τις κατοικήσιμες ζώνες του κάθε συστήματος.

Το άστρο Wolf 1069 εκπέμπει λιγότερη ακτινοβολία σε σχέση με τον Ήλιο και ο εξωπλανήτης δέχεται μόνο το 65% της ακτινοβολίας που δέχεται η Γη από τον Ήλιο. Η απουσία κάποιας δραστηριότητας ή έντονης υπεριώδους ακτινοβολίας στο μητρικό άστρο του αυξάνει τις πιθανότητες ο εξωπλανήτης να έχει διατηρήσει μεγάλο μέρος της ατμόσφαιρας του, συνεπώς θα μπορούσε να διαθέτει συνθήκες φιλικές για την ανάπτυξη ζωής. ‘Αρα θα αποτελέσει έναν ακόμη στόχο μελλοντικών παρατηρήσεων με ισχυρότερα τηλεσκόπια (όπως το υπό κατασκευή Υπερβολικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο ELT στη Χιλή), μαζί με εξωπλανήτες άλλων κοντινών άστρων όπως οι Proxima Centauri b και Trappist e.Μέχρι στιγμής έχουν επιβεβαιωθεί περισσότεροι από 5.000 εξωπλανήτες, αλλά μόνο το 1,5% έχουν μάζες έως διπλάσιες της Γης. Ακόμη λιγότεροι – περίπου δέκα – κινούνται στη λεγόμενη «κατοικήσιμη» ζώνη γύρω από το άστρο τους, δηλαδή σε απόσταση κατάλληλη για να υπάρχει υγρό νερό στην επιφάνεια τους.

https://physicsgg.me/2023/02/03/wolf-1069b-ένας-εξωπλανήτης-που-θα-μπορούσε-να/

[Δροσος Γεωργιος]

Νέος κοντινός εξωπλανήτης με μέγεθος παρόμοιο με της Γης.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του νέου εξωπλανήτη.

Ο εξωπλανήτης βρίσκεται σε απόσταση 72 ετών από τον πλανήτη μας.Συνεχίζεται με ταχύ ρυθμό η ανακάλυψη πλανητών με χαρακτηριστικά (μέγεθος, γεωατμοσφαιρικά στοιχεία, απόσταση από το άστρο τους) παρόμοια με αυτά της Γης. Διεθνής ερευνητική ομάδα εντόπισε ένα ακόμη τέτοιου είδους πλανήτη και μάλιστα σε κοντινή απόσταση από εμάς.Η ανακάλυψη εξωπλανητών με χαρακτηριστικά όπως αυτά της Γης ήταν μέχρι πρόσφατα ιδιαίτερα δύσκολη εξαιτίας κυρίως του μικρού μεγέθους τους. Όμως ο στόλος των διαστημικών τηλεσκοπίων, τα ολοένα και πιο ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια και νέες μέθοδοι εντοπισμού πλανητών σε άλλα αστρικά συστήματα επιτρέπει τον εντοπισμό και πλανητών με μέγεθος παρόμοιο με αυτό της Γης. Η ανακάλυψη τέτοιων πλανητών θεωρείται πολύ σημαντική δεδομένου ότι μέχρι στιγμής μόνο η Γη έχει δείξει ικανή να φιλοξενήσει ζωή. Έτσι πιθανολογείται ότι ένας βραχώδης πλανήτης με μέγεθος όπως αυτό της Γης που βρίσκεται εντός της κατοικίσιμης ζώνης του συστήματος του (σε απόσταση δηλαδή από το μητρικό του άστρο τέτοια που να υπάρχει νερό σε υγρή μορφή) θα είναι κατά πάσα πιθανότητα φιλικός στη ζωή.Οι ερευνητές ανακάλυψαν ένα πλανήτη με μέγεθος ίδιο με αυτό της Γης σε απόσταση 72 ετών φωτός από τον πλανήτη μας στο αστρικό σύστημα K2-415. Ο εξωπλανήτης που έλαβε την κωδική ονομασία K2-415b έχει μεν ίδιο μέγεθος με τον πλανήτη μας και είναι βραχώδης αλλά δυστυχώς βρίσκεται πολύ κοντά στο άστρο του ολοκληρώνοντας μια πλήρη περιστροφή γύρω από αυτό σε 96 ώρες. Αυτό σημαίνει ότι οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στον εξωπλανήτη είναι απαγορευτικές για την παρουσία της ζωής. Εκτιμάται ότι στον εξωπλανήτη υπάρχουν ωκεανοί λάβας ενώ πιθανώς βρέχει πετρώματα.Το ιδιαίτερα σημαντικό στην ανακάλυψη αυτή είναι ότι το άστρο του συστήματος είναι από τα μικρότερα σε μάζα και λιγότερο θερμό από όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα να διαθέτουν πλανήτες. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι είναι πιθανό να υπάρχουν και άλλοι πλανήτες σε αυτό το σύστημα που να βρίσκονται στην κατοικήσιμη ζώνη. Επίσης αναφέρουν ότι η ανακάλυψη του εξωπλανήτη φωτίζει το πώς μπορεί να σχηματίζονται πλανήτες γύρω από άστρα αυτού του τύπου που μέχρι τώρα πιστευόταν ότι οι συνθήκες που διαμορφώνονται εκεί δεν ευνοούν τη δημιουργία πλανητικών συστημάτων.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1439654/neos-kontinos-exoplanitis-me-megethos-paromoio-me-tis-gis/

[Δροσος Γεωργιος]

NASA στη «Ν»: Θα γνωρίζουμε σύντομα πολλά για τους εξωπλανήτες σαν τη Γη.

πηγή φωτό NASA/JPL

Ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που έκανε την πιο λεπτομερή μελέτη σε εξωπλανήτη με το James Webb μιλά στη Ναυτεμπορική.Ένα επίτευγμα που ανοίγει νέους δρόμους στον κλάδο της αστρονομίας ανακοινώθηκε χθες και χαιρετίστηκε από την επιστημονική κοινότητα. Ερευνητική ομάδα με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb πραγματοποίησε την πιο λεπτομερή ατμοσφαιρική ανάλυση εξωπλανήτη που έχει γίνει μέχρι σήμερα. Οι ερευνητές μελέτησαν έναν από τους επτά πλανήτες στο αστρικό σύστημα TRAPPIST-1, τον κοντινότερο πλανήτη στο άστρο του συστήματος.Πρόκειται για τον TRAPPIST-1b που είναι βραχώδης και έχει μέγεθος ίδιο με αυτό της Γης. Όπως ανακάλυψαν οι ερευνητές ο εξωπλανήτης δεν διαθέτει ατμόσφαιρα ή αν διαθέτει αυτή είναι υποτυπώδης ενώ σε αυτόν αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της μέρας θερμοκρασίες 230 βαθμών Κελσίου. Αυτό σημαίνει ότι ο πλανήτης αυτός δεν διαθέτει συνθήκες φιλικές στη ζωή. Όμως η μελέτη του εξωπλανήτη ανοίγει τον δρόμο στη μελέτη και των υπολοίπων πλανητών του συστήματος ορισμένοι εκ των οποίων βρίσκονται στην αποκαλούμενη κατοικήσιμη ζώνη, είναι δηλαδή σε απόσταση τέτοια από το μητρικό τους άστρο που μπορεί να έχουν αναπτυχθεί συνθήκες φιλικές στη ζωή. Ταυτόχρονα ανοίγει ο δρόμος για τη λεπτομερή μελέτη και άλλων εξωπλανητών δημιουργώντας έτσι νέα δεδομένα στην εξερεύνηση του Σύμπαντος.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη Trappist-1b. (πηγή φωτό NASA, ESA, CSA, J. Olmsted (STScI))

Ο Τόμας Γκριν αστροφυσικός στο Τμήμα Διαστημικής Επιστήμης και Αστροβιολογίας του Κέντρου Έρευνας Ames της NASA επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας δήλωσε αμέσως μετά την ανακοίνωση των ευρημάτων της μελέτης. «Κάποιες ομάδες επιστημόνων είχαν προβλέψει ότι αυτός πλανήτης μπορεί να διαθέτει μια πυκνή ατμόσφαιρα ενώ άλλοι επιστήμονες διαφωνούσαν με αυτή την εκτίμηση. Μπορώ να πω ότι περισσότερο απογοητεύτηκα από ότι εξεπλάγην διαπιστώνοντας ότι ο πλανήτης δεν έχει τελικά ατμόσφαιρα».Επικοινωνήσαμε με τον Τόμας Γκριν ο οποίος δήλωσε στο Naftemporiki.gr «Οι δυνατότητες του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb επέτρεψαν στους αστρονόμους να κάνουν μεγάλες προόδους στην κατανόηση των εξωπλανητών. Τίποτα δεν είναι σίγουρο στην πρόβλεψη επιστημονικών ανακαλύψεων, αλλά αναμένουμε ότι θα μάθουμε περισσότερα για άλλους εξωπλανήτες μεγέθους της Γης μέσα στον επόμενο χρόνο. Κάθε νέο αποτέλεσμα θα είναι ένα βήμα προς την απάντηση στο ερώτημα εάν άλλοι πλανήτες είναι κατάλληλοι για ζωή και μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος για να απαντηθεί οριστικά αυτή η ερώτηση».

Δεδομένου ότι έχουν ανακαλυφθεί πάνω από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες, έχει υποδειχθεί η παρουσία άλλων πέντε χιλιάδων και αναμένεται η επιβεβαίωση της ύπαρξης τους και εντοπίζονται συνεχώς και άλλοι η ικανότητα του James Webb να κάνει λεπτομερείς παρατηρήσεις σε αυτούς δημιουργεί βάσιμες ελπίδες ότι δεν θα αργήσει και πολύ η στιγμή που θα εντοπίσουμε ένα εξωπλανήτη με συνθήκες φιλικές στη ζωή τον οποίο θα μπορούν να στοχεύσουν μελλοντικές αποστολές εξερεύνησης με διαστημικά σκάφη.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1455662/nasa-sti-n-tha-gnorizoyme-syntoma-polla-gia-toys-exoplanites-san-ti-gi/

[Δροσος Γεωργιος]

Εντοπίστηκε για πρώτη φορά μαγνητικό πεδίο σε εξωπλανήτη

Τρίτη, 4 Απριλίου 2023 12:05

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη που διαθέτει μαγνητικό πεδίο. (πηγή φωτό National Science Foundation/Alice Kitterman)

Η παρουσία μαγνητικού πεδίου αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη φιλικών στη ζωή συνθηκών.Με δημοσίευση

https://www.nature.com/articles/s41550-023-01914-0

 της στην επιθεώρηση «Nature Astronomy» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Ραδιοαστρονομίας στις ΗΠΑ παρουσιάζει τα αποτελέσματα των μελετών που έκανε στον εξωπλανήτη YZ Ceti b που βρίσκεται σε απόσταση 12 ετών φωτός από τη Γη. Το πιο σημαντικό εύρημα είναι η παρουσία μαγνητικού πεδίου στον πλανήτη.Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται μαγνητικό πεδίο σε πλανήτη που βρίσκεται έξω από το ηλιακό μας σύστημα γεγονός εξαιρετικά σημαντικό αφού η παρουσία μαγνητικού πεδίου αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην ανάπτυξη ενός περιβάλλοντος φιλικού στη παρουσία της ζωής. «Αυτή η έρευνα δείχνει όχι μόνο ότι αυτός ο συγκεκριμένος βραχώδης εξωπλανήτης πιθανότατα έχει μαγνητικό πεδίο, αλλά παρέχει μια πολλά υποσχόμενη μέθοδο για να βρούμε μαγνητικά πεδία και σε άλλους εξωπλανήτες. Η αναζήτηση για δυνητικά κατοικήσιμους και φιλικούς στη ζωή κόσμους σε άλλα αστρικά συστήματα εξαρτάται εν μέρει από την ικανότητα προσδιορισμού αν βραχώδεις εξωπλανήτες που μοιάζουν με τη Γη έχουν πράγματι μαγνητικά πεδία» αναφέρει ο Τζο Πέσκε, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.Παρά την ύπαρξη του μαγνητικού πεδίου ο YZ Ceti b θεωρείται αδύνατο να διαθέτει ζωή αφού ο πλανήτης βρίσκεται σε εξαιρετικά κοντινή απόσταση από το μητρικό του άστρο ολοκληρώνοντας μια περιστροφή γύρω από αυτό σε μόλις 48 ώρες. Οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στον εξωπλανήτη είναι απαγορευτικές για την παρουσία της ζωής. Παράλληλα το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη ωθεί ιονισμένο αέριο (πλάσμα) προς άστρο και η αλληλεπίδραση του πλάσματος με το μαγνητικό πεδίο του άστρου παράγει φωτεινές λάμψεις ενέργειας. Αυτές οι αλληλεπιδράσεις προκαλούν επίσης σέλας στο άστρο.«Θα πρέπει επίσης να υπάρχει σέλας και στον πλανήτη αν έχει τη δική του ατμόσφαιρα. Αυτή η διαπίστωση μας παρέχει νέες πληροφορίες για το περιβάλλον που δημιουργείται γύρω από τα άστρα. Είναι μια ιδέα που ονομάζουμε ‘εξωηλιακό διαστημικό καιρό’» λέει ο Σεμπάστιαν Πινέδα, αστρονόμος του Πανεπιστημίου του Κολοράντο Boulder και συν-συγγραφέας της μελέτης.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1457792/entopistike-gia-proti-fora-magnitiko-pedio-se-exoplaniti/

[Δροσος Γεωργιος]

Διάστημα: Ανακαλύφθηκε νέος εξωπλανήτης στο μέγεθος της Γης – Πιθανό να έχει ακόμα και ατμόσφαιρα.

Οι αστρονόμοι εντόπισαν ένα επαναλαμβανόμενο ραδιοφωνικό σήμα από έναν εξωπλανήτη και το άστρο γύρω από το οποίο βρίσκεται σε τροχιά. Και τα δύο εντοπίζονται 12 έτη φωτός μακριά από τον πλανήτη μας, ενώ το σήμα δείχνει πως ο πλανήτης – ο οποίος έχει το μέγεθος της Γης – είναι πιθανό να έχει μαγνητικό πεδίο, ακόμα και ατμόσφαιρα.Οι επιστήμονες παρατήρησαν ισχυρά ραδιοκύματα που προέρχονται από το αστέρι YZ Ceti και τον βραχώδη εξωπλανήτη που περιφέρεται γύρω του, που ονομάζεται YZ Ceti b. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το ραδιοσήμα δημιουργήθηκε από αλληλεπιδράσεις μεταξύ του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη και του αστέρα.Τα ευρήματα παρατίθενται λεπτομερώς σε μία μελέτη που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο επιστημονικό περιοδικό Nature Astronomy.«Είδαμε την αρχική έξαρση [των ραδιοκυμάτων] και ήταν πολύ όμορφη», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Σεμπάστιαν Πινέντα. «Όταν το είδαμε ξανά, ήταν πραγματικά μια ένδειξη ότι: Εντάξει, ίσως έχουμε πραγματικά κάτι εδώ».Τα μαγνητικά πεδία μπορούν να αποτρέψουν τη μείωση της ατμόσφαιρας ενός πλανήτη και την ουσιαστική διάβρωση με την πάροδο του χρόνου καθώς τα σωματίδια απελευθερώνονται από το αστέρι και το βομβαρδίζουν, είπε ο Πινέντα.

Πότε εμφανίζονται έντονα ραδιοκύματα

Για να γίνουν ανιχνεύσιμα στη Γη τα ραδιοκύματα, θα πρέπει να είναι πολύ έντονα, δήλωσαν οι ερευνητές.«Το αν ένας πλανήτης μπορεί να υπάρξει με ή χωρίς ατμόσφαιρα, μπορεί να εξαρτηθεί από το εάν ο πλανήτης διαθέτει ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο  ή όχι», εξηγεί ο Πινέντα.Στο παρελθόν, ερευνητές είχαν εντοπίσει μαγνητικά πεδία σε εξωπλανήτης που είχαν το μέγεθος του Δία, ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης στο ηλιακό μας σύστημα. Ωστόσο, ο εντοπισμός μαγνητικών πεδίων σε μικρότερους πλανήτες, που έχουν το μέγεθος της Γης, είναι πιο δύσκολος καθώς τα μαγνητικά πεδία είναι στην ουσία αόρατα.«Αυτό που κάνουμε είναι να ψάχνουμε τρόπο να τα δούμε», αναφέρει η Τζάκι Βίλαντσεν, μία από τους συγγραφείς της μελέτης. «Αναζητούμε πλανήτες που είναι πολύ κοντά στα αστέρια τους και το μέγεθός τους είναι παρόμοιο με της Γης, προσθέτει η ίδια.«Αυτοί οι πλανήτες παραείναι κοντά στα αστέρια τους για να είναι κατοικήσιμοι, αλλά [ακριβώς] επειδή είναι τόσο κοντά, ο πλανήτης “κολυμπάει” ανάμεσα σε πράγματα που βγαίνουν από το αστέρι. Εάν ο πλανήτης διαθέτει μαγνητικό πεδίο και “οργώσει” αρκετή από αυτή την αστρική ύλη, τότε θα κάνει το αστέρι να εκπέμψει φωτεινά ραδιοκύματα».Το YZ Ceti b χρειάζεται μόνο δύο ημέρες σε γήινο χρόνο για να ολοκληρώσει μια τροχιά γύρω από το άστρο του. Εν τω μεταξύ, η συντομότερη τροχιά στο ηλιακό μας σύστημα είναι του πλανήτη Ερμή, ο οποίος χρειάζεται 88 γήινες ημέρες για να ολοκληρώσει έναν κύκλο γύρω από τον ηλίο. Ενώ το YZ Ceti b κινείται γύρω από το αστέρι του, το πλάσμα από το αστέρι συγκρούεται με το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη, αναπηδά και αλληλεπιδρά με το μαγνητικό πεδίο του άστρου. Όλες αυτές οι αντιδράσεις δημιουργούν και απελευθερώνουν ισχυρά ραδιοκύματα που μπορούν να ανιχνευθούν στη Γη.

Υποψήφιος βραχώδης εξωπλανήτης

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο YZ Ceti b είναι ο καλύτερος υποψήφιος βραχώδης εξωπλανήτης με μαγνητικό πεδίο που έχει εντοπιστεί μέχρι στιγμής.«Αυτό θα μπορούσε πραγματικά να είναι εύλογο», είπε ο Villadsen. «Αλλά νομίζω ότι θα γίνει πολύ περισσότερη δουλειά προτού [υπάρξει] μια πραγματικά ισχυρή επιβεβαίωση σε ό,τι αφορά τα ραδιοκύματα που προκαλούνται από έναν πλανήτη».Νέα ραδιοτηλεσκόπια που ετοιμάζονται να τεθούν σε λειτουργία αυτή τη δεκαετία θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους αστρονόμους να ανιχνεύσουν περισσότερα σήματα που υποδηλώνουν μαγνητικά πεδία, είπαν οι ερευνητές.«Η αναζήτηση για δυνητικά κατοικήσιμους […] κόσμους σε άλλα ηλιακά συστήματα εξαρτάται εν μέρει από το να μπορούμε να προσδιορίσουμε εάν οι βραχώδεις εξωπλανήτες που μοιάζουν με τη Γη έχουν πράγματι μαγνητικά πεδία», δήλωσε ο Τζο Πέσε, διευθυντής προγράμματος του Εθνικού Ραδιοαστρονομικού Παρατηρητηρίου. «Αυτή η έρευνα δείχνει αφενός ότι ο συγκεκριμένος βραχώδης εξωπλανήτης πιθανότατα έχει μαγνητικό πεδίο και αφετέρου παρέχει μια πολλά υποσχόμενη μέθοδο ώστε να μάθουμε περισσότερα.»

https://www.kathimerini.gr/life/science/562356661/diastima-anakalyfthike-neos-exoplanitis-sto-megethos-tis-gis-pithano-na-echei-akoma-kai-atmosfaira/

[Δροσος Γεωργιος]

Ραδιοφωνικά σήματα από εξωπλανήτη στο μέγεθος της Γης.

… εντόπισαν οι αστρονόμοι

Έντονο ενδιαφέρον έχουν προκαλέσει εκπομπές ραδιοσημάτων από απόσταση 12 ετών φωτός από το Ηλιακό Σύστημα- με επιστήμονες να θεωρούν πως ίσως υποδεικνύει πιθανές αλληλεπιδράσεις μεταξύ του άστρου YZ Ceti και ενός πιθανού βραχώδους πλανήτη σε κοντινή τροχιά γύρω από αυτό.Το μαγνητικό πεδίο της Γης κάνει και άλλα πράγματα από το να κάνει τις πυξίδες να δουλεύουν σωστά- για την ακρίβεια, βοηθά τον πλανήτη μας να διατηρεί την ατμόσφαιρά του αντανακλώντας σωματίδια υψηλής ενέργειας και πλάσμα που εκτοξεύεται τακτικά από τον Ήλιο- και επιστήμονες εντόπισαν έναν πιθανό πλανήτη σαν την Γη (στο μέγεθος της Γης) σε άλλο ηλιακό σύστημα (εξωπλανήτης) ως σοβαρό υποψήφιο επίσης για μαγνητικό πεδίο. Πρόκειται για τον YZ Ceti b, έναν βραχώδη πλανήτη σε τροχιά γύρω από ένα άστρο σε απόσταση περίπου 12 ετών φωτός από τη Γη.Οι ερευνητές Σεμπάστιαν Πινέντα και Τζάκι Βίλαντσεν παρατήρησαν ένα επαναλαμβανόμενο ραδιοσήμα που εκπεμπόταν από το άστρο YZ Ceti χρησιμοποιώντας το ραδιοτηλεσκόπιο Karl G. Jansky Very Large Array, το οποίο διαχειρίζεται το National Radio Astronomy Observatory του US National Science Foundation. Οι Πινέντα και Βίλαντσεν διερευνούν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ μακρινών άστρων και των πλανητών σε τροχιά. Η έρευνά τους δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy.«Η έρευνα για πιθανώς κατοικήσιμους κόσμους ή κόσμους με ζωή σε άλλα ηλιακά συστήματα εξαρτάται εν μέρει από το αν είσαι σε θέση να διαπιστώσεις εάν βραχώδεις εξωπλανήτες σαν τη Γη έχουν μαγνητικά πεδία» είπε ο Τζο Πέσε του NSF, διευθυντής προγράμματος για το National Radio Astronomy Observatory. «Η έρευνα αυτή δεν δείχνει μόνο πως αυτός ο συγκεκριμένος βραχώδης εξωπλανήτης πιθανώς έχει μαγνητικό πεδίο μα παρέχει και μια υποσχόμενη μέθοδο για να βρεθούν περισσότεροι».Το μαγνητικό πεδίο ενός πλανήτη μπορεί να εμποδίσει τη φθορά της ατμόσφαιρας ενός πλανήτη στο πέρασμα του χρόνου από σωματίδια που εκπέμπονται από το άστρο του, εξηγεί ο Πινέντα, αστροφυσικός του Πανεπιστημίου του Κολοράντο. «Το αν ένας πλανήτης επιβιώσει με ατμόσφαιρα ή όχι εξαρτάται από το αν έχει ισχυρό μαγνητικό πεδίο ή όχι».«Βλέπω αυτό το πράγμα που δεν έχει δει κανείς άλλος πριν» λέει η Βίλαντσεν, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο Μπάκνελ, για τη στιγμή που απομόνωσε το ραδιοσήμα ενώ εξέταζε δεδομένα στο σπίτι της ένα σαββατοκύριακο. «Είδαμε την αρχική έκλυση και ήταν όμορφη» λέει ο Πινέντα. «Όταν την ξαναείδαμε, έδειχνε πως, εντάξει, ίσως να έχουμε στα αλήθεια κάτι εδώ».Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα αστρικά ραδιοσήματα που εντόπισαν παράγονται από τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του μαγνητικού πεδίου του εξωπλανήτη και του άστρου γύρω από το οποίο κινείται. Ωστόσο για να εντοπίζονται τέτοια ραδιοκύματα σε μεγάλες αποστάσεις πρέπει να είναι πολύ ισχυρά. Ενώ μαγνητικά πεδία είχαν προηγουμένως εντοπιστεί σε τεράστιους εξωπλανήτες σαν τον Δία, το να γίνεται αυτό με συγκριτικά μικρούς εξωπλανήτες σαν τη Γη απαιτεί διαφορετική τεχνική.Καθώς τα μαγνητικά πεδία είναι αόρατα, είναι δύσκολο να διαπιστωθεί εάν ένας μακρινός πλανήτης έχει όντως ένα, όπως εξηγεί η Βίλαντσεν. «Αυτό που κάνουμε είναι να ψάχνουμε έναν τρόπο να τους δούμε» προσθέτει. «Ψάχνουμε πλανήτες που είναι πραγματικά κοντά στα άστρα τους και έχουν παρόμοιο μέγεθος με τη Γη. Οι πλανήτες αυτοί είναι πολύ κοντά στα άστρα τους για να αποτελούν μέρη στα οποία θα μπορούσε να ζήσει κανείς, μα επειδή είναι τόσο κοντά οι πλανήτες περνούν μέσα από πολύ υλικό που προέρχεται από το άστρο. Αν ένας πλανήτης έχει μαγνητικό πεδίο και περνά μέσα από πολύ αστρικό υλικό, θα κάνει το άστρο να εκπέμπει φωτεινά ραδιοκύματα».Το ΥΖ Ceti, ένας μικρός ερυθρός νάνος, και ο γνωστός του εξωπλανήτης, YZ Ceti b, αποτελούν ιδανικό ζεύγος επειδή ο εξωπλανήτης είναι τόσο κοντά στο άστρο που ολοκληρώνει μια πλήρη τροχιά μέσα σε μόλις δύο ημέρες (συγκριτικά, στο Ηλιακό Σύστημα, τον μικρότερο χρόνο έχει ο Ερμής, στις 88 ημέρες). Καθώς πλάσμα από το YZ Ceti αλληλεπιδρά με το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη, υπάρχει αλληλεπίδραση και με το μαγνητικό πεδίο του ίδιου του άστρου, οπότε και παράγονται ραδιοκύματα αρκετά ισχυρά για να παρατηρούνται από τη Γη. Η ισχύς τους μπορεί να μετρηθεί, επιτρέποντας στους ερευνητές να διαπιστώσουν πόσο ισχυρό μπορεί να είναι το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη.Οι ερευνητές θεωρούν πως αν και ο YZ Ceti b είναι ο καλύτερος υποψήφιος προς το παρόν ως βραχώδης εξωπλανήτης με μαγνητικό πεδίο, δεν πρόκειται για μια υπόθεση που έχει «κλείσει» και απαιτείται ακόμα πολλή δουλειά πριν επιβεβαιωθεί οτιδήποτε.

https://physicsgg.me/2023/04/09/ραδιοφωνικά-σήματα-από-εξωπλανήτη-στ/

[Δροσος Γεωργιος]

Σπάνια Γαία εντοπίστηκε σε καυτό εξωπλανήτη (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη KELT-9b (πηγή φωτό NASA/JPL-Caltech)

Στον KELT-9b υπάρχει το μέταλλο τέρβιο.Το 2017 ανακαλύφθηκε ένας ακόμη εξωπλανήτης. Πρόκειται για τον KELT-9b που βρίσκεται σε απόσταση 650 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Κύκνου. Κινείται γύρω από ένα πολύ νεαρό άστρο η ηλικία του οποίου εκτιμάται ότι δεν ξεπερνά τα 400 εκατ. έτη. Η εγγύτητα του στο μητρικό του άστρο (ολοκληρώνει μια περιστροφή γύρω από αυτό σε μόλις 36 ώρες) υποχρεώνει τον KELT-9b να βιώνει κολασμένες συνθήκες. Στην πλευρά του εξωπλανήτη που βλέπει το άστρο καθώς περιστρέφεται γύρω από αυτό αναπτύσσονται θερμοκρασίες περίπου 4,5 χιλιάδών βαθμών Κελσίου καθιστώντας τον KELT-9b τον πιο καυτό εξωπλανήτη από τους περίπου 5,100 που έχουμε ανακαλύψει μέχρι σήμερα.

Ο KELT-9b αποτελεί στόχο των αστρονόμων και μελέτες που έχουν γίνει σε αυτόν έχουν αποκαλύψει στοιχεία για την ατμοσφαιρική του κατάσταση και σύνθεση όπως την παρουσία σιδήρου και τιτανίου. Με δημοσίευση

https://www.sci.news/astronomy/terbium-atmosphere-ultra-hot-jupiter-kelt-9b-11863.html

 της στο διαδικτυακό αρχείο προδημοσιεύσεων arXiv ερευνητική ομάδα  παρουσιάζει τα ευρήματα της ατμοσφαιρικής μελέτης που πραγματοποίησε στον KELT-9b.Οι ερευνητές εντόπισαν την παρουσία τέρβιου, ενός βαρέως μετάλλου που ανήκει στη κατηγορία των σπάνιων γαιών που είναι μέταλλα τα οποία αποτελούν δομικά υλικά σε προϊόντα ευρείας χρήσης του σύγχρονου πολιτισμού όπως τα κινητά τηλέφωνα, οι μπαταρίες ηλεκτρονικών συσκευών και ηλεκτρικών οχημάτων κ.α. Μάλιστα το τέρβιο είναι και από τα πλέον σπάνια μέλη αυτής της ομάδας μετάλλων και η εξόρυξη του γίνεται σε ποσοστό 99% σε μια περιοχή της Εσωτερικής Μογγολίας.«Αναπτύξαμε μια νέα μέθοδο που καθιστά δυνατή τη λήψη πιο λεπτομερών ατμοσφαιρικών πληροφοριών. Χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο ανακαλύψαμε επτά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένου του τέρβιου που δεν έχει βρεθεί ποτέ πριν στην ατμόσφαιρα οποιουδήποτε εξωπλανήτη και προκαλεί μεγάλη έκπληξη η ύπαρξη του στην ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη. Η ανίχνευση βαρέων στοιχείων στις ατμόσφαιρες των εξαιρετικά καυτών εξωπλανητών είναι ένα ακόμη βήμα προς την εκμάθηση του πώς λειτουργούν οι ατμόσφαιρες των πλανητώνΌσο καλύτερα γνωρίζουμε αυτούς τους πλανήτες, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχουμε να βρούμε τη Γη 2.0 στο μέλλον» αναφέρει ο Νίκολας Μπορσάτο του Πανεπιστημίου Lund στη Σουηδία, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1465032/spania-gaia-entopistike-se-kayto-exoplaniti-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Αστρονόμοι παρατήρησαν άστρο να καταπίνει έναν πλανήτη (για πρώτη φορά).

Καλλιτεχνική άποψη ενός καταδικασμένου πλανήτη στην επιφάνεια του άστρου του. Οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν τρία διαφορετικά τηλεσκόπια για να εντοπίσουν τις πρώτες άμεσες ενδείξεις ενός γερασμένου, διεσταλμένου άστρου που μοιάζει με τον Ήλιο, όπως αυτό της εικόνας, που καταπίνει τον πλανήτη του.

Επιστήμονες από το ΜΙΤ, το Χάρβαρντ και άλλα ερευνητικά ιδρύματα περιγράφουν σε δημοσίευσή τους στο περιοδικό «Nature» πώς παρατήρησαν για πρώτη φορά ένα αστέρι να… καταπίνει έναν πλανήτη. Η Γη θα έχει παρόμοια μοίρα σε πέντε δισεκατομμύρια χρόνια όταν αναμένεται να καταστραφεί ο Ήλιος και να κάψει τους εσωτερικούς πλανήτες του Ηλιακού μας συστήματος.Καθώς ένα αστέρι εξαντλεί τον χρόνο ζωής του, διογκώνεται σε μέγεθος ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερο από το αρχικό καταβροχθίζοντας οποιαδήποτε ύλη – και πλανήτες – στο πέρασμά του. Οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει ενδείξεις αστέρων λίγο πριν και λίγο μετά την κατανάλωση ολόκληρων πλανητών, αλλά ποτέ δεν είχαν εντοπίσει ένα αστέρι κατά τη διάρκεια της πράξης αυτής μέχρι σήμερα.Ο θάνατος του πλανήτη φαίνεται να έλαβε χώρα στο δικό μας γαλαξία, περίπου 12.000 έτη φωτός μακριά, κοντά στον αστερισμό του Αετού. Οι αστρονόμοι εντόπισαν ένα ξέσπασμα ενός άστρου, το οποίο έγινε περισσότερο από 100 φορές φωτεινότερο μέσα σε μόλις δέκα ημέρες, πριν σβήσει γρήγορα. Αυτή η λευκή καυτή λάμψη ακολουθήθηκε από ένα ψυχρότερο, μεγαλύτερης διάρκειας σήμα. Αυτός ο συνδυασμός, συμπέραναν οι επιστήμονες, θα μπορούσε να έχει παραχθεί μόνο από ένα γεγονός: ένα αστέρι που καταπίνει έναν κοντινό πλανήτη. Η φωτεινή, καυτή λάμψη ήταν πιθανότατα οι τελευταίες στιγμές ενός πλανήτη μεγέθους Δία που τραβήχτηκε μέσα στην ατμόσφαιρα ενός ετοιμοθάνατου άστρου. Καθώς ο πλανήτης έπεφτε στον πυρήνα του άστρου, τα εξωτερικά στρώματα του άστρου εκτοξεύτηκαν και εξελίχθηκαν σε κρύα σκόνη.

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση: https://www.nature.com/articles/s41586-023-05842-x

https://physicsgg.me/2023/05/03/αστρονόμοι-παρατήρησαν-άστρο-να-κατα/

[Δροσος Γεωργιος]

Οι υκεάνιοι πλανήτες ίσως δεν είναι όσο φιλικοί στη ζωή πιστεύαμε (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός υκεάνιου πλανήτη. (πηγή φωτό Amanda Smith, Nikku Madhusudhan)

Νέα μελέτη για αυτούς τους υδάτινους κόσμους του Σύμπαντος.Το 2021 η αστρονομική κοινότητα έκανε λόγο για μια νέα κατηγορία εξωπλανητών που αν και δεν έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα υπάρχουν ενδείξεις της ύπαρξης τους. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler έχει εντοπίσει αρκετούς κόσμους στο γαλαξία μας που θέτουν υποψηφιότητα να είναι υκεάνιοι.  Πρόκειται για πλανήτες που περιέχουν ατμόσφαιρες πλούσιες σε υδρογόνο και υποστηρίζουν τεράστιους ωκεανούς υγρού νερού, καθιστώντας αυτούς τους υποθετικούς κόσμους πιθανούς υποψήφιους στην αναζήτηση εξωγήινης ζωής. Υπάρχουν μάλιστα εκτιμήσεις ότι οι πλανήτες αυτοί είναι πολύ κοινοί στο Σύμπαν.Οι αστρονόμοι ονόμασαν αυτούς του πλανήτες «υκεάνιους» συνδυάζοντας το «υδρογόνο» και το «ωκεανός». Με δημοσίευση

https://arxiv.org/abs/2304.02698

 της στο διαδικτυακό αρχείο προδημοσιεύσεων arXiv ομάδα φυσικών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης υποστηρίζει ότι οι υκεάνιοι πλανήτες υποφέρουν πιθανότατα από ένα μεγάλης έντασης φαινόμενο του θερμοκηπίου γεγονός που περιορίζει σημαντικά την κατοικησιμότητα τους αλλά και την δυνατότητα υποστήριξης της ζωής έτσι τουλάχιστον όπως εμείς την γνωρίζουμε.Η μελέτη της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης κρίνεται ως η πλέον αναλυτική και λεπτομερής που έχει γίνει μέχρι σήμερα για τους υκεάνιους πλανήτες για αυτό και αποτελεί αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής από την επιστημονική κοινότητα.

Η ατμοσφαιρική συμπεριφορά

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η παρουσία μιας πυκνής ατμόσφαιρας που κυριαρχείται από υδρογόνο αλλάζει ριζικά τον τρόπο συμπεριφοράς αυτών των πλανητών, σε σύγκριση με έναν κόσμο όπως η Γη. Ο πλανήτης μας έχει επίσης πυκνή ατμόσφαιρα, αλλά αυτή η ατμόσφαιρα αποτελείται από βαρύτερα στοιχεία, όπως το άζωτο και το οξυγόνο. Η ικανότητα αυτών των στοιχείων να μπλοκάρουν ή να επιτρέπουν να εισέρχονται στην επιφάνεια ενός πλανήτη συγκεκριμένα μήκη κύματος φωτός επηρεάζει τελικά τη θερμοκρασία στην επιφάνεια του πλανήτη.Αλλά το υδρογόνο δρα διαφορετικά: εμποδίζει και δέχεται διαφορετικά μήκη κύματος φωτός, το οποίο, με τη σειρά του, αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο η επιφάνεια ανταποκρίνεται στο ηλιακό φως. Για παράδειγμα, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι εάν ένας πλανήτης με ατμοσφαιρική πίεση 10 έως 20 φορές μεγαλύτερη από τη Γη (που θεωρείται ότι είναι η ατμοσφαιρική πίεση στους υκεάνιους κόσμους) τοποθετηθεί στην ίδια τροχιά με τη Γη, οι ωκεανοί του θα γίνονταν «υπερκρίσιμοι». Αυτό σημαίνει ότι οι θερμοκρασίες του πλανήτη θα ανέβαιναν πέρα από το σημείο βρασμού, γεγονός που θα οδηγούσε στην εξάτμιση και την πλήρη εξαφάνιση των ωκεανών.Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι το μείγμα υδρατμών και υδρογόνου στις ατμόσφαιρες των υκεάνιων πλανητών αλλάζει το επίπεδο κατοικησιμότητας τους. Αυτό σημαίνει ότι ένας ωκεάνιος πλανήτης δεν αρκεί να είναι εντός της αποκαλούμενης κατοικήσιμης ζώνης ενός άστρου, σε απόσταση δηλαδή τέτοια που οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται να επιτρέπουν εκτός των άλλων την παρουσία του νερού σε υγρή μορφή, αλλά να είναι στα πιο απομακρυσμένα σημεία της κατοικήσιμης ζώνης καθώς όσο πιο κοντά είναι στο άστρο τόσο λιγότερες θα είναι οι πιθανότητες να συντηρούνται οι ωκεανοί.

Αυτό που απομένει φυσικά είναι να εντοπιστεί ένας υκεάνιος πλανήτης και δεδομένης της παρουσίας του πανίσχυρου διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb ίσως αυτή η στιγμή θα έρθει σύντομα.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1468349/oi-ykeanioi-planites-isos-den-einai-oso-filikoi-sti-zoi-pisteyame-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

To James Webb εισέβαλε σε μυστηριώδη εξωπλανήτη (βίντεο)

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη GJ 1214 b. (πηγή φωτόNASA/JPL-Caltech/R. Hurt (IPAC))

Το διαστημικό τηλεσκόπιο αποκαλύπτει νέα στοιχεία για ένα είδος πλανητών που γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα.Αποκαλούνται «μίνι-Ποσειδώνες» και είναι ένα είδος πλανητών που οι επιστήμονες θεωρούν ότι είναι κοινοί στο γαλαξία μας αλλά γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα για αυτούς. Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb έστρεψε το πανίσχυρο βλέμμα του σε ένα τέτοιο πλανήτη την ύπαρξη του οποίου γνωρίζαμε αλλά η πυκνή του ατμόσφαιρα δεν επέτρεπε μέχρι σήμερα να γίνουν λεπτομερείς παρατηρήσεις σε αυτόν.Ο GJ 1214 b βρίσκεται σε απόσταση περίπου 42 ετών φωτός από τη Γη και έχει επτά φορές μεγαλύτερη μάζα από αυτή του πλανήτη μας. Μέχρι σήμερα πιστευόταν ότι ο πλανήτης διαθέτει μεν ένα ωκεανό μεγάλου βάθους ο οποίος όμως είναι κατά πάσα πιθανότητα άγονος αφού οι συνθήκες του πλανήτη δεν είναι φιλικές στη ζωή.Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση 

https://www.nasa.gov/feature/jpl/nasa-s-webb-takes-closest-look-yet-at-mysterious-planet

της NASA το James Webb διαπίστωσε ότι ο GJ 1214 b είναι περισσότερο θερμός από όσο πιστεύαμε και έτσι δεν μπορεί να έχουν σχηματιστεί ωκεανοί αλλά μπορεί να υπάρχει νερό σε μορφή υδρατμών στην ατμόσφαιρα του και μπορεί να υπάρχουν μάλιστα μεγάλες ποσότητες υδρατμών. «Ο πλανήτης είναι εντελώς καλυμμένος από κάποιο είδος ομίχλης ή στρώματος σύννεφων» αναφέρει η Ελίζα Κέμπτον, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.Για να διεισδύσει σε αυτό το «παχύ» φράγμα, η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε  μια νέα προσέγγιση: Εκτός από την τυπική παρατήρηση – σύλληψη του φωτός του μητρικού άστρου του πλανήτη που φιλτράρεται μέσα από την ατμόσφαιρα του πλανήτη – οι ερευνητές παρακολούθησαν τον GJ 1214 b σχεδόν σε ολόκληρη την τροχιά του γύρω από το άστρο του.Χρησιμοποιώντας το όργανο MIRI του τηλεσκοπίου, η ερευνητική ομάδα μπόρεσε να δημιουργήσει ένα είδος «χάρτη θερμότητας» του πλανήτη καθώς περιφερόταν γύρω από το αστέρι. Ο χάρτης θερμότητας αποκάλυψε – λίγο πριν η τροχιά του πλανήτη τον μεταφέρει πίσω από το αστέρι και καθώς αναδύθηκε στην άλλη πλευρά – τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα, αποκαλύπτοντας λεπτομέρειες της σύνθεσης της ατμόσφαιρας του πλανήτη.«Η ικανότητα να έχουμε μια πλήρη τροχιά ήταν πραγματικά κρίσιμη για να κατανοήσουμε πώς ο πλανήτης κατανέμει τη θερμότητα από την πλευρά της ημέρας στη νύχτα. Υπάρχει μεγάλη αντίθεση μεταξύ ημέρας και νύχτας. Η νυχτερινή πλευρά είναι πιο κρύα από την πλευρά της ημέρας». Μάλιστα, οι θερμοκρασίες μετατοπίστηκαν από τους 279 στους 165 βαθμούς Κελσίου» λέει η Κέμπτον.Μια τόσο μεγάλη μετατόπιση είναι δυνατή μόνο σε μια ατμόσφαιρα που αποτελείται από βαρύτερα μόρια, όπως το νερό ή το μεθάνιο, τα οποία φαίνονται παρόμοια όταν παρατηρούνται από το MIRI. Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτό σημαίνει ότι η ατμόσφαιρα του GJ 1214 b δεν αποτελείται κυρίως από ελαφρύτερα μόρια υδρογόνου,  κάτι που είναι μια δυνητικά σημαντική ένδειξη για την ιστορία και το σχηματισμό του πλανήτη – και ίσως την υδάτινη αρχή του.

«Δεν είναι μια αρχέγονη ατμόσφαιρα. Δεν αντικατοπτρίζει τη σύνθεση του άστρου γύρω από το οποίο σχηματίστηκε. Αντίθετα, είτε έχασε πολύ υδρογόνο, αν ξεκινούσε με ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο, είτε σχηματίστηκε από βαρύτερα στοιχεία αρχικά – πιο παγωμένο, πλούσιο σε νερό υλικό» είναι η άποψη της Κέμπτον. Και ενώ ο πλανήτης είναι ζεστός για τα ανθρώπινα πρότυπα, είναι πολύ πιο δροσερός από το αναμενόμενο. Αυτό συμβαίνει επειδή η ασυνήθιστα «γυαλιστερή» ατμόσφαιρά του ανακλά ένα μεγάλο μέρος του φωτός από το μητρικό του άστρο αντί να το απορροφά και να θερμαίνεται περισσότερο.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1470029/to-james-webb-eisevale-se-mystiriodi-exoplaniti-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Ανακαλύφθηκαν δύο υπερ-Γαίες στην κατοικήσιμη ζώνη του άστρου τους.

Καλλιτεχνική απεικόνιση των δύο υπερ-Γαιών που εντοπίστηκαν στο ίδιο αστρικό σύστημα (πηγή φωτό ESA/Hubble, M. Kornmesser; alterations by Robert Lea)

Μεγαλώνει ο αριθμός των εξωπλανητών που γνωρίζουμε στο γαλαξία μας.Με δημοσίευση 

https://arxiv.org/abs/2304.09220

της στο διαδικτυακό αρχείο προδημοσιεύσεων arXiv ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής αστρονόμους του Πανεπιστημίου La Laguna στην Ισπανία ανακοίνωσαν την ανακάλυψη δύο ακόμη εξωπλανητών, πλανητών που βρίσκονται σε άλλα αστρικά συστήματα μακριά από το ηλιακό μας σύστημα.
Ο αριθμός των εξωπλανητών που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα στο γαλαξία μας πλησιάζει τους 5,100 ενώ έχει υποδειχθεί η ύπαρξη άλλων τόσων και απομένει η επιβεβαίωση της ύπαρξης τους. Οι δύο εξωπλανήτες κινούνται γύρω από το άστρο TOI-2095, ένα ερυθρό νάνο που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 137 ετών φωτός από τη Γη. Οι δύο πλανήτες ανήκουν στην κατηγορία της «υπερ-Γης» ή «υπερ-Γαίας» πλανητών δηλαδή με μέγεθος με μάζα 2-10 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης. Σχεδόν όλα τα πλανητικά συστήματα που έχουν εντοπιστεί διαθέτουν τουλάχιστον ένα τέτοιο πλανήτη και θεωρείται από τους πιο κοινούς τύπους πλανητών στο Σύμπαν.Οι δύο νέοι εξωπλανήτες βρίσκονται εντός της κατοικήσιμης ζώνης του συστήματος τους. H ανακάλυψη έγινε με δεδομένα που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της NASA που έχει σχεδιαστεί για να εντοπίζει εξωπλανήτες. Η θέση στην οποία βρίσκονται οι δύο πλανήτες αναμένεται να αποτελέσει ένα επιπλέον δέλεαρ για την αστρονομική κοινότητα ώστε να στρέψει τα τηλεσκόπια σε αυτούς για να διαπιστωθεί αν διαθέτουν συνθήκες φιλικές στη ζωή.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1470779/anakalyfthikan-dyo-yper-gaies-stin-katoikisimi-zoni-toy-astroy-toys/

[Δροσος Γεωργιος]

Ένας εξωπλανήτης γεμάτος ηφαίστεια.

Καλλιτεχνική άποψη του εξωπλανήτη LP 791-18 d που βρίσκεται περίπου 90 έτη φωτός από τη Γη. Η βαρυτική έλξη από έναν πιο μεγάλο πλανήτη του συστήματος – φαίνεται ως μπλε δίσκος στο βάθος, προκαλεί την εσωτερική θέρμανση και τις ηφαιστειακές εκρήξεις – όπως και στον δορυφόρο του του Δία Ιώ, το πιο ενεργό γεωλογικά σώμα στο ηλιακό μας σύστημα. Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν και μελέτησαν τον πλανήτη χρησιμοποιώντας δεδομένα κυρίως από το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA και το TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite).

Ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε έναν εξωπλανήτη στο μέγεθος της Γης που μπορεί να είναι γεμάτος ηφαίστεια. Μελετώντας δεδομένα που συνέλεξαν ο δορυφόρος Transiting Exoplanet Survey Satellite της NASA, το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer και επίγεια τηλεσκόπια, οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως η επιφάνεια του εξωπλανήτη LP 791-18d είναι πιθανότατα καλυμμένη από ηφαίστεια και μπορεί να βιώνει εκρήξεις με την ίδια συχνότητα όπως το φεγγάρι του Δία, η Ιώ, το πιο δραστήριο γεωλογικώς αντικείμενο στο ηλιακό μας σύστημα, σύμφωνα με τους ερευνητές.Ο LP 791-18d βρίσκεται σε απόσταση περίπου 90 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό Κρατήρ, όπου περιστρέφεται γύρω από ένα ερυθρό νάνο, τον πιο κοινό τύπο άστρο στο γαλαξία μας. Στο σύστημα έχουν εντοπιστεί και άλλοι δυο εξωπλανήτες. Ο LP 791-18b, ο οποίος εκτιμάται ότι είναι 20% μεγαλύτερος από τη Γη και ο LP 971-18c, ο οποίος έχει περίπου 2,5 φορές το μέγεθος της Γης και μάζα επτά φορές μεγαλύτερη από αυτή του πλανήτη μας. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι ο ογκώδης πλανήτης LP 971-18c μπορεί να συμβάλλει στην πιθανή ηφαιστειότητα του πρόσφατα εντοπισμένου εξωπλανήτη.Κατά τη διάρκεια κάθε τροχιάς, οι δυο εξωπλανήτες περνούν πολύ κοντά ο ένας στον άλλο. Κάθε κοντινό πέρασμα του μεγαλύτερου εξωπλανήτη προκαλεί βαρυτική έλξη στον μικρότερο, κάνοντας την τροχιά του κάπως ελλειπτική. Σε αυτή την ελλειπτική τροχιά, ο LP 791-18d παραμορφώνεται ελαφρώς κάθε φορά που περνά γύρω από το άστρο. Αυτές οι αλληλεπιδράσεις προκαλούν τη θέρμανση του εσωτερικού του πλανήτη, οδηγώντας σε ηφαιστειακή δραστηριότητα. Το ίδιο συμβαίνει και στο πιο ενεργό ηφαιστειακά σώμα του ηλιακού μας συστήματος, την Ιώ.Ωστόσο δεν υπάρχουν ακόμα άμεσες αποδείξεις που να αποδεικνύουν ότι υπάρχουν ηφαίστεια σε όλο τον LP 971-18d. Οι μελλοντικές παρατηρήσεις του πλανήτη θα μπορούσαν να παρέχουν περισσότερα δεδομένα καθώς οι αστρονόμοι συνεχίζουν την αναζήτηση για δυνητικά κατοικήσιμους πλανήτες στο μέγεθος της Γης.«Ο LP 791-18 d είναι παλιρροιακά κλειδωμένος, πράγμα που σημαίνει ότι η ίδια πλευρά είναι συνεχώς στραμμένη προς το άστρο του», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Μπγιόρν Μπένεκε, καθηγητής αστρονομίας στο Ινστιτούτο Trottier για την έρευνα εξωπλανητών στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ. «Η ημέρα θα είναι πιθανότατα πολύ ζεστή για να υπάρχει υγρό νερό στην επιφάνεια. Αλλά η ποσότητα της ηφαιστειακής δραστηριότητας που υποψιαζόμαστε ότι υπάρχει σε όλο τον πλανήτη θα μπορούσε να συντηρήσει κάποιου είδους ατμόσφαιρα, η οποία μπορεί να επιτρέψει τη συμπύκνωση νερού στη νυχτερινή πλευρά», πρόσθεσε.Αν και η ηφαιστειακή δραστηριότητα ακούγεται σαν εμπόδιο για το νερό και την πιθανή ύπαρξη ζωής, μπορεί στην πραγματικότητα να βοηθήσει τον πλανήτη να συντηρήσει κάποιους είδους ατμόσφαιρα. Τα ηφαίστεια μπορούν να οδηγήσουν σε αλληλεπιδράσεις μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού ενός πλανήτη, σύμφωνα με τους επιστήμονες.«Ένα μεγάλο ερώτημα στην αστροβιολογία, τον τομέα που μελετά ευρέως την προέλευση της ζωής στη Γη και πέρα από αυτήν, είναι αν η τεκτονική ή ηφαιστειακή δραστηριότητα είναι απαραίτητη για την ύπαρξη ζωής», δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Τζέσι Κρίστιανσεν, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Επιστήμης Εξωπλανητών της NASA στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας. «Εκτός από το να παρέχουν δυνητικά μια ατμόσφαιρα, αυτές οι διαδικασίες θα μπορούσαν να αναδεύσουν υλικά που διαφορετικά θα βυθιζόταν και θα παγιδευόταν στο φλοιό, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που πιστεύουμε ότι είναι σημαντικά για τη ζωή, όπως ο άνθρακας», συμπλήρωσε η ερευνήτρια.Τα ευρήματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Nature».

https://physicsgg.me/2023/05/18/ένας-εξωπλανήτης-γεμάτος-ηφαίστεια/

 

[Δροσος Γεωργιος]

Ανακαλύφθηκαν δύο κοντινοί εξωπλανήτες που ανήκουν στην κατηγορία της Υπερ-Γης.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του νέου πλανητικού συστήματος που υπάρχουν δύο Υπερ- Γαίες (πηγή φωτό Lionel J. Garcia / University of Liège)

Βρίσκονται σε απόσταση 156 ετών φωτός από τον πλανήτη μας.Ένας από τους πλέον κοινούς τύπους πλανητών στο Σύμπαν είναι πλανήτες με μάζα 2-10 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης. Σχεδόν όλα τα πλανητικά συστήματα που έχουν εντοπιστεί διαθέτουν τουλάχιστον ένα τέτοιο πλανήτη ο οποίος έχει λάβει από την επιστημονική κοινότητα την ονομασία «Υπερ-Γη» ή «Υπερ-Γαία».Με δημοσίευση 

https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2023/04/aa45440-22/aa45440-22.html

της στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Λιέγης στο Βέλγιο παρουσιάζει την ανακάλυψη δύο ακόμη εξωπλανητών. Οι δύο πλανήτες κινούνται γύρω από το άστρο TOI-2096, έναν ερυθρό νάνο που βρίσκεται σε απόσταση 156,5 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Δράκου.Ο κοντινότερος στο άστρο πλανήτης έλαβε την κωδική ονομασία TOI-2096b υπολογίζεται είναι μόλις 1,2 φορές μεγαλύτερος από τη Γη και τα στοιχεία που υπάρχουν για αυτόν δείχνουν ότι είναι πιθανότατα βραχώδης. Ο δεύτερος πλανήτης, ο TOI-2096c, είναι περίπου 1,9 φορές μεγαλύτερος από τον πλανήτη μας και έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά του Ποσειδώνα. Οι πλανήτες έχουν κοντινή απόσταση και τροχιακή κίνηση που τους φέρνει τόσο κοντά τόσο μεταξύ τους όσο και με το μητρικό τους άστρο ώστε να δημιουργούνται βαρυτικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους τις οποίες μελέτησαν οι ερευνητές.«Αυτοί οι πλανήτες είναι ζωτικής σημασίας δεδομένων των μεγεθών τους. Ο σχηματισμός των Υπερ-Γαιών και των μίνι-Ποσειδώνων παραμένει ένα μυστήριο σήμερα. Υπάρχουν πολλά μοντέλα σχηματισμού που προσπαθούν να το εξηγήσουν, αλλά κανένα δεν ταιριάζει απόλυτα στις παρατηρήσεις. Το TOI-2096 είναι το μόνο σύστημα που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα που έχει μια υπερ-Γη και έναν μίνι-Ποσειδώνα ακριβώς στα μεγέθη όπου τα μοντέλα έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους. Με άλλα λόγια, το TOI-2096 μπορεί να είναι το σύστημα που ψάχναμε για να κατανοήσουμε πώς έχουν σχηματιστεί αυτά τα πλανητικά συστήματα. Βρήκαμε επίσης ότι στην κατηγορία τους, οι πλανήτες TOI-2096 είναι ιδανικοί για ατμοσφαιρικές μελέτες» αναφέρει η ερευνητική ομάδα που χρησιμοποίησε διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια στην έρευνα της.Να σημειωθεί ότι έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες στο γαλαξία μας και έχει υποδειχθεί η παρουσία άλλων πέντε χιλιάδων και απομένει η επιβεβαίωση της ύπαρξη τους με νέες παρατηρήσεις.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1475927/anakalyfthikan-dyo-kontinoi-exoplanites-poy-anikoyn-stin-katigoria-tis-yper-gis/

[Δροσος Γεωργιος]

Οι τελευταίοι εξωπλανήτες που είδε το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ.

Οι τελευταίες παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler της NASA διήρκεσαν μόνο ένα μήνα. Καθώς άρχισαν να εξαντλούνται τα καύσιμα του διαστημοπλοίου δεν μπορούσε πλέον να διατηρήσει την θέση του αρκετά σταθερά για να συλλέξει χρήσιμες παρατηρήσεις. Στο τέλος, οι αστρονόμοι είχαν μόνο περίπου επτά ημέρες δεδομένων υψηλής ποιότητας. Έτσι στα τελευταία δεδομένα εντοπίστηκαν τρεις ακόμα εξωπλανήτες.

Λίγες ημέρες πριν σιγήσει, το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ «έδωσε» στους αστρονόμους πληροφορίες για τρεις νέους εξωπλανήτες. Η έρευνα, που διεξήχθη με τη βοήθεια πολιτών-ερασιτεχνών αστρονόμων, δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices» της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας.Πέρα από το ηλιακό μας σύστημα έχουν επιβεβαιωθεί περισσότεροι από 5.000 πλανήτες και οι περισσότεροι από τους μισούς ανακαλύφθηκαν από το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ της NASA. Λίγο πριν σιγήσει τον Οκτώβριο του 2018, το τηλεσκόπιο συνέχισε να καταγράφει τη φωτεινότητα των άστρων και μια ομάδα επιστημόνων από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης και το Πανεπιστήμιο του Ουινσκόνσιν, ερεύνησε τα υψηλής ποιότητας δεδομένα της τελευταίας εβδομάδας του και εντόπισε τρία αστέρια, στο ίδιο μέρος του ουρανού, η φωτεινότητα των οποίων φάνηκε να εξασθενεί για λίγο. Όπως διαπίστωσαν, δύο από τα άστρα «φιλοξενούν» από έναν πλανήτη, ενώ το τρίτο έναν «υποψήφιο» πλανήτη που δεν έχει ακόμη επαληθευτεί.

Οι ερευνητές παρουσίασαν τις παρατηρήσεις τους στην ομάδα ερασιτεχνών και επαγγελματιών αστρονόμων «Visual Survey Group», που αναζητούν με το μάτι εξωπλανήτες σε δορυφορικά δεδομένα. Η ομάδα πέρασε μερικές ημέρες εξετάζοντας αποτελεσματικά τις καμπύλες φωτός περίπου 33.000 αστεριών, που κατέγραψε το Κέπλερ. Ήταν δεδομένα που συνέλεξε το τηλεσκόπιο μόλις μία εβδομάδα πριν αρχίσει να χάνει τα καύσιμά του. Ακόμα και με αυτά τα λίγα δεδομένα, η ομάδα κατάφερε να εντοπίσει μια μοναδική διέλευση σε τρία διαφορετικά αστέρια.Στη συνέχεια οι επαγγελματίες αστρονόμοι εξέτασαν τις τελευταίες, χαμηλότερης ποιότητας παρατηρήσεις του τηλεσκοπίου, οι οποίες ελήφθησαν τις τελευταίες έντεκα ημέρες λειτουργίας του για να δουν αν μπορούσαν να εντοπίσουν επιπλέον διελεύσεις στα ίδια τρία άστρα, απόδειξη ότι ένας πλανήτης περιφέρεται περιοδικά γύρω από το άστρο του. Αυτή η έρευνα επιβεβαίωσε τους δύο πλανήτες.Ο ένας πλανήτης είναι ο Κ2-416 b που έχει περίπου 2,6 φορές το μέγεθος της Γης και περιστρέφεται γύρω από το άστρο του περίπου κάθε 13 ημέρες. Ο δεύτερος, ο Κ2-417 b, είναι ένας ελαφρώς μεγαλύτερος πλανήτης που έχει λίγο περισσότερο από τρεις φορές το μέγεθος της Γης και περιστρέφεται γύρω από το άστρο του κάθε εξίμιση ημέρες. Και οι δύο πλανήτες βρίσκονται σε απόσταση περίπου 400 ετών φωτός από τη Γη.Ο υποψήφιος πλανήτης (EPIC 246251988 b) είναι ο μεγαλύτερος από τους τρεις με μέγεθος σχεδόν τετραπλάσιο της Γης, περιφέρεται γύρω από το άστρο του σε περίπου δέκα ημέρες και βρίσκεται λίγο πιο μακριά, 1.200 έτη φωτός από τη Γη.

«Βρήκαμε τους τελευταίους ίσως πλανήτες που ανακάλυψε ποτέ το Κέπλερ, σε δεδομένα που ελήφθησαν, ενώ το διαστημικό σκάφος έτρεχε κυριολεκτικά με αναθυμιάσεις», λέει ο καθηγητής Άντριου Βάντερμπεργκ από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης.

πηγή: https://www.amna.gr/home/article/735007/Astronomoi-entopisan-tous-teleutaious-planites-pou-eide-to-diastimiko-tileskopio-Kepler – https://exoplanets.nasa.gov/news/1759/astronomers-discover-planets-in-nasa-keplers-final-days-of-observations/

https://physicsgg.me/2023/05/31/οι-τελευταίοι-εξωπλανήτες-που-είδε-το/

Το επεξεργάστηκε Ιούνιος 1, 2023 ο Δροσος Γεωργιος

[Δροσος Γεωργιος]

Ανακαλύφθηκε σπάνιος πλανήτης με δύο μητρικά άστρα.

Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός πλανήτη σε δυαδικό σύστημα. πηγή φωτό (JPL-Caltech/NASA)

Ο εξωπλανήτης μπήκε στη μικρή λίστα των πλανητών σε δυαδικά συστήματα.Το 1977 προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες η πρώτη ταινία του διαστημικού έπους Star Wars όπου ανάμεσα στα πολλά που μάγεψαν τους θεατές ήταν και ο πλανήτης Τατούιν στον οποίο κατοικούσε ο πρωταγωνιστής της ταινίας Λουκ Σκαιγουόκερ. Ήταν ένας πλανήτης που ανήκε σε δυαδικό σύστημα δηλαδή είχε δύο μητρικά άστρα με την χαρακτηριστική σκηνή όπου ο πρωταγωνιστής αγναντεύει τους δύο ήλιους που βλέπει ο πλανήτης.Αν και το 1977 δεν είχαν εντοπιστεί ακόμη εξωπλανήτες, πλανήτες έξω από το ηλιακό μας σύστημα, οι επιστήμονες ήξεραν ότι υπάρχουν εξωπλανήτες και εκτιμούσαν ότι είναι πιθανό να υπάρχουν πλανήτες που ανήκουν σε δυαδικά συστήματα. Ο στόλος των διαστημικών τηλεσκοπίων και τα ολοένα και πιο ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια επέτρεψαν στους αστρονόμους να ανακαλύπτουν συνεχώς εξωπλανήτες τα τελευταία 20 χρόνια. Μέχρι στιγμής έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες ενώ έχει υποδειχθεί η ύπαρξη άλλων τόσων και απομένει η επιβεβαίωση της παρουσίας τους από νέες παρατηρήσεις.Ανάμεσα στους εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί υπάρχουν και κάποιοι που ανήκουν σε δυαδικά συστήματα αλλά είναι είναι ελάχιστοι, μόλις 14,  αφού σύμφωνα με τους ειδικούς το κοσμικό περιβάλλον που αναπτύσσεται σε δυαδικά συστήματα δεν είναι φιλικό στη δημιουργία πλανητών. Για αυτό τον λόγο κάθε νέα ανακάλυψη τέτοιου πλανήτη έχει διπλή αξία. Με δημοσίευση

https://www.nature.com/articles/s41550-023-01948-4

 της στην επιθεώρηση «Nature Astronomy» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει την ανακάλυψη ενός ακόμη εξωπλανήτη σε δυαδικό σύστημα.Πρόκειται για έναν εξωπλανήτη που ονομάστηκε BEBOP-1c και βρίσκεται στο δυαδικό σύστημα BEBOP-1 το οποίο βρίσκεται σε απόσταση σε απόσταση 1,320 ετών φωτός από τη Γη και έχει και μια δεύτερη κωδική ονομασία, την ονομασία TOI-1338. Ο BEBOP-1c είναι ένας γίγαντας αερίου με μάζα περίπου 65 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα της Γης και περίπου πέντε φορές μικρότερη από τη μάζα του Δία. Ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω από τα δύο άστρα σε περίπου 215 ημέρες.

«Οι πλανήτες σε δυαδικά συστήματα αρχικά θεωρήθηκε ότι δεν υπάρχουν καθώς τα δύο άστρα του συστήματος δημιουργούν δίσκους ύλης το περιβάλλον των οποίων είναι αφιλόξενο στο σχηματισμό πλανητών. Όλα αυτά άλλαξαν με την ανακάλυψη του Kepler-16b το 2011 από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler. Αυτή η ανακάλυψη έδειξε ότι πρέπει να είναι δυνατό να σχηματιστούν αυτοί οι πλανήτες» αναφέρει ο Μάθιου Στάντινγκ αστροφυσικός στο Open University στη Βρετανία, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που έκανε την ανακάλυψη χρησιμοποιώντας πολύ ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια που βρίσκονται στην έρημο Ατακάμα στη Χιλή.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1482453/anakalyfthike-spanios-planitis-me-dyo-mitrika-astra/

Το επεξεργάστηκε Ιούνιος 15, 2023 ο Δροσος Γεωργιος

[Δροσος Γεωργιος]

Ένας… αφράτος εξωπλανήτης μπορεί να κατάπιε έναν άλλο πλανήτη.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του WASP-76b

Ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις σε ένα γίγαντα αερίου σε 600 έτη φωτός από τη Γη.Το 2013 ανακαλύφθηκε σε απόσταση περίπου 600 ετών φωτός από τη Γη ένας ακόμη εξωπλανήτης. Ο WASP-76b όπως ονομάστηκε ο πλανήτης αυτός έχει μάζα παρόμοια με αυτή του Δία και βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το μητρικό του άστρο. Ο εξωπλανήτης βρίσκεται σε απόσταση 12 φορές πιο κοντινή στο άστρο του από αυτή που βρίσκεται ο Ερμής στον Ήλιο.Με δημοσίευση 

https://www.nature.com/articles/s41586-023-06134-0

της στην επιθεώρηση «Nature» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει τα ευρήματα της μελέτης που πραγματοποίησε στον εξωπλανήτη τα οποία είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο WASP-76b διαθέτει τα συστατικά που απαιτούνται για τον σχηματισμό πετρωμάτων αλλά ο πλανήτης έχει τόσο υψηλές θερμοκρασίες (περίπου δύο χιλιάδες βαθμούς Κελσίου) με αποτέλεσμα τα υλικά να εξατμίζονται και ο πλανήτης να έχει αποκτήσει μια… αφράτη υπόσταση όπως την χαρακτηρίζουν οι ερευνητές. Οι ερευνητές εντόπισαν 11 συστατικά στην ατμόσφαιρα του WASP-76b και σε μια προσπάθεια να εξηγήσουν την παρουσία εκείνων που συνδέονται με την ύπαρξη πετρωμάτων εικάζουν ότι κοντά στον WASP-76b υπήρχε κάποτε ένας μικρός βραχώδης πλανήτης σαν τον Ερμή ο οποίος για κάποιος λόγο βγήκε από την τροχιά του και πλησίασε τον WASP-76b με αποτέλεσμα ο αέριος γίγαντας να τον… καταπιεί.«Είναι σπάνιες είναι οι φορές που ένας εξωπλανήτης εκατοντάδες έτη φωτός μακριά μπορεί να μας προσφέρει πληροφορίες που μπορεί να έχουν αξία για τη μελέτη του δικού μας ηλιακού συστήματος, πληροφορίες που διαφορετικά θα ήταν αδύνατο να γνωρίζουμε. Αυτό συμβαίνει σε αυτή την περίπτωση» αναφέρει ο Στεφάν Πελετιέ του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1485540/enas-afratos-exoplanitis-mporei-na-katapie-enan-allo-planiti/

[Δροσος Γεωργιος]

Το ραδιοτηλεσκόπιο ALMA ανίχνευσε θειούχο πυρίτιο.

…. σε πρωτοπλανητικό δίσκο

Το νεαρό άστρο HD 169142 απέχει 375 έτη φωτός από τη Γη και βρίσκεται στον αστερισμό του Τοξότη. Φιλοξενεί έναν γιγάντιο πρωτοπλανήτη ενσωματωμένο στον πλούσιο σε αέρια και σκόνη πρωτοπλανητικό δίσκο του. Η καλλιτεχνική αναπαράσταση στην εικόνα δείχνει τον πλανήτη που μοιάζει με τον Δία να αλληλεπιδρά και να θερμαίνει το αέριο μορίων στη γειτονιά του. Έτσι, προκαλούνται πολλές φασματικές γραμμές εκπομπής, που αποδεικνύουν την ύπαρξη μονοξειδίου του θείου (SO), θειούχου πυριτίου και τα συνήθη μονοξείδια του άνθρακα ¹²CO και ¹³CO.

Οι αστρονόμοι που χρησιμοποιούν την συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) για να μελετήσουν τον πρωτοπλανητικό δίσκο γύρω από ένα νεαρό άστρο εξεπλάγησαν από την χημική ένωση που ανακάλυψαν. Πρόκειται για το θειούχο πυρίτιο (SiS). Η ανακάλυψη αυτή παρέχει στους αστρονόμους μια εναλλακτική μέθοδο για την ανίχνευση και τον χαρακτηρισμό πρωτοπλανητών όταν δεν είναι δυνατές οι άμεσες παρατηρήσεις. Τα αποτελέσματα θα δημοσιευθούν στο περιοδικό The Astrophysical Journal Letters με τίτλο «»»SO and SiS Emission Tracing an Embedded Planet and Compact 12CO and 13CO Counterparts in the HD 169142 Disk» .

https://arxiv.org/abs/2306.13710

Το άστρο HD 169142 βρίσκεται στον αστερισμό του Τοξότη και παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τους αστρονόμους λόγω της παρουσίας του μεγάλου περιστρεφόμενου δίσκου του, πλούσιου σε σκόνη και αέρια. Αρκετοί υποψήφιοι πρωτοπλανήτες έχουν εντοπιστεί την τελευταία δεκαετία, και πριν από μερικούς μήνες επιβεβαιώθηκε ότι ένας τέτοιος υποψήφιος είναι ο HD 169142 b. Πρόκειται για έναν γιγάντιο πρωτοπλανήτη που μοιάζει με τον Δία.«Όταν παρατηρήσαμε το άστρο HD 169142 και τον δίσκο του σε μήκη κύματος υποχιλιοστών, εντοπίσαμε αρκετές χημικές υπογραφές αυτού του πρόσφατα επιβεβαιωμένου γιγαντιαίου πρωτοπλανήτη αερίου», δήλωσε ο αστρονόμος Charles Law. «Τώρα επιβεβαιώσαμε ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις χημικές υπογραφές για να καταλάβουμε τι είδους πλανήτες μπορεί να σχηματίζονται στους δίσκους γύρω από νεαρά άστρα».Η ερευνητική ομάδα εστίασε στο σύστημα HD 169142 γιατί πίστευε ότι η παρουσία του γιγάντιου πρωτοπλανήτη HD 169142 b ήταν πιθανό να συνοδεύεται από ανιχνεύσιμες χημικές υπογραφές. Και είχε δίκιο. Η ομάδα του Law ανίχνευσε το μονοξείδιο του άνθρακα¹²CO, το μονοξείδιο του ισοτόπου του¹³CO και το μονοξείδιο του θείου SO, τα οποία είχαν ανιχνευθεί παλαιότερα και θεωρήθηκε ότι σχετίζονται με πρωτοπλανήτες σε άλλους δίσκους. Αλλά για πρώτη φορά, η ομάδα ανίχνευσε επίσης θείουχο πυρίτιο (SiS). Αυτό προκάλεσε έκπληξη διότι για να είναι ανιχνεύσιμη η εκπομπή SiS από το ALMA, θα πρέπει να έχει απελευθερωθεί από τους κόκκους σκόνης στα τεράστια κύματα κρούσης που προκαλούνται από το αέριο που κινείται με υψηλές ταχύτητες. Αυτή η συμπεριφορά προκύπτει συνήθως σε εκροές που προκαλούνται από γιγάντιους πρωτοπλανήτες. Σύμφωνα με τον Law: «Το SiS ήταν ένα μόριο που δεν είχαμε ξαναδεί σε πρωτοπλανητικό δίσκο, πόσο μάλλον στην περιοχή ενός γιγάντιου πρωτοπλανήτη. Το γεγονός ότι καταφέραμε να ανιχνεύσουμε την εκπομπή SiS σημαίνει ότι αυτός ο πρωτοπλανήτης πρέπει να παράγει ισχυρά ωστικά κύματα στο περιβάλλον αέριο».Μ’ αυτή τη νέα χημική προσέγγιση στην ανίχνευση νεαρών πρωτοπλανητών, οι επιστήμονες ανοίγουν ένα νέο παράθυρο που θα εμβαθύνει την κατανόησή τους για τους εξωπλανήτες. Οι πρωτοπλανήτες, ειδικά αυτοί που εξακολουθούν να είναι ενσωματωμένοι στους γονικούς περιαστρικούς δίσκους τους, όπως στο σύστημα HD 169142, παρέχουν μια άμεση σύνδεση με τον γνωστό πληθυσμό εξωπλανητών. Υπάρχει τεράστια ποικιλομορφία στους εξωπλανήτες και με τη χρήση των χημικών υπογραφών που παρατηρήθηκαν από το ALMA, προκύπτει ένας νέος τρόπος για να κατανοήσουμε πώς αναπτύσσονται διαφορετικοί πρωτοπλανήτες με την πάροδο του χρόνου και πώς τελικά συνδέονται οι ιδιότητές τους με αυτές των εξωπλανητικών συστημάτων.Εκτός της νέας μεθόδου όσον αφορά το κυνήγι (πρωτο)πλανητών από το ALMA, αυτή η ανακάλυψη ξεδιπλώνει νέα και ενδιαφέρουσα αστροχημεία. Καθώς θα ερευνώνται όλο και περισσότεροι πρωτοπλανητικοί δίσκοι γύρω από νεαρά άστρα, αναπόφευκτα θα βρίσκονται κι άλλα ενδιαφέροντα αλλά αναπάντεχα μόρια, όπως το SiS. Ανακαλύψεις όπως αυτή δείχνουν ότι οι αστρονόμοι, προς το παρόν, απλά έξυσαν την επιφάνεια της πραγματικής χημικής ποικιλομορφίας που σχετίζεται με τις πρωτοπλανητικές διαδικασίες.

διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες: A Surprise Chemical Find by ALMA May Help Detect and Confirm Protoplanets

https://physicsgg.me/2023/06/27/το-ραδιοτηλεσκόπιο-alma-ανίχνευσε-θειούχ/

[Δροσος Γεωργιος]

Λύθηκε το αίνιγμα του εξωπλανήτη που δεν έπρεπε να υπάρχει.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη που επιβιώνει δίπλα στο άστρο του. πηγή φωτό ( Tobias Roetsch / gtgraphics.de.)

Πρόκειται για ένα μοναδικό αστρικό και πλανητικό σύστημα.Το 2015 ανακαλύφθηκε ο εξωπλανήτης 8 Ursae Minoris b σε απόσταση 520 ετών φωτός από τη Γη. Η μελέτη του πλανήτη προκάλεσε πραγματικό πονοκέφαλο στην επιστημονική κοινότητα αφού τα διαθέσιμα στοιχεία έδειχναν ότι ο πλανήτης αυτός δεν έπρεπε να υπάρχει αφού ήταν σε τέτοια απόσταση από το μητρικό του άστρο το οποίο βίωνε διαδικασία διόγκωσης και θα έπρεπε από καιρό να είχε… καταπιεί τον πλανήτη.Αστρονόμοι από το Ινστιτούτο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαβάης με τη βοήθεια αστρονόμων από άλλα πανεπιστήμια με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Nature» παρουσιάζουν μια λύση στο κοσμικό αίνιγμα προσφέροντας μάλιστα ελπίδες και στη Γη αφού ο Ήλιος ανήκει στην κατηγορία των άστρων που όταν κάψει τα καύσιμα του δεν θα καταστραφεί σε μια έκρηξη σουπερνόβα αλλά θα ακολουθήσει τη διαδικασία της αυτοκαταστροφής αρχικά με τη διόγκωση του μετατρεπόμενος σε ερυθρό γίγαντα και στη συνέχεια προχωρώντας στη συρρίκνωση σε λευκό νάνο.Όταν ο Ήλιος φτάσει στο τέλος της ζωής του, θα αυξηθεί σε 100 φορές το σημερινό του μέγεθος, καταπίνοντας τον Ερμή την Αφροδίτη και πιθανότατα τη Γη την οποία αν δεν καταπιεί πάντως σίγουρα θα καταστρέψει μετατρέποντας την σε πραγματικό κάρβουνο. Πολλοί πλανήτες σε άλλα ηλιακά συστήματα αντιμετωπίζουν παρόμοια μοίρα, καθώς τα αστέρια που τους φιλοξενούν, γερνούν. Ωστόσο η νέα έρευνα αφήνει ελπίδες για τη Γη.Ο πλανήτης 8 UMi b, που επίσημα ονομάζεται Halla, μοιάζει με τον Δία και περιστρέφεται γύρω από το ερυθρό γιγάντιο άστρο Baekdu (8 UMi), σε απόσταση μόλις το μισό της απόστασης που χωρίζει τη Γη από τον Ήλιο. Η ομάδα των αστρονόμων ανακάλυψε ότι ο Halla συνεχίζει να υπάρχει, παρά την επικίνδυνη εξέλιξη που είχε το Baekdu. Διαπίστωσαν ότι το άστρο καίει ήλιο στον πυρήνα του, γεγονός που σηματοδοτεί ότι είχε ήδη επεκταθεί πάρα πολύ ως ερυθρό γιγάντιο αστέρι κάποτε στο παρελθόν. Το άστρο θα είχε διογκωθεί έως και 1,5 φορά την τροχιακή απόσταση του πλανήτη καταπίνοντας τον πλανήτη κατά τη διαδικασία, πριν συρρικνωθεί στο σημερινό του μέγεθος, μόλις στο ένα δέκατο της απόστασης αυτής. Ωστόσο, ο πλανήτης συνεχίζει να υπάρχει, αποτελώντας έναν «εξαιρετικό επιζώντα», όπως δηλώνει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Μαρκ Χον.Είχαν διατυπωθεί διαφόρων ειδών θεωρίες για το συμβαίνει με τον πλανήτη αυτό και οι ερευνητές παρουσιάζουν τα ευρήματα τους τα οποία υποδεικνύουν την απάντηση στο κοσμικό αίνιγμα. Οι ερευνητές εντόπισαν μεγάλες ποσότητες ηλίου στο εσωτερικό του άστρου γεγονός που τους οδήγησε στο συμπέρασμα ότι το σύστημα ήταν κάποτε δυαδικό, δηλαδή υπήρχαν δύο άστρα εκεί, και το άστρο καθώς διογκώθηκε δεν κατάπιε τον πλανήτη αλλά το γειτονικό του άστρο με αποτέλεσμα να… χορτάσει και να σταματήσει να αναπτύσσεται χαρίζοντας έτσι τη ζωή στον 8 UMi b. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι πρόκειται για μοναδικό αστρικό και πλανητικό σύστημα, ένα σύστημα που δεν έχει εντοπιστεί ξανά στο Σύμπαν μέχρι σήμερα. Όπως είναι ευνόητο το σύστημα αυτό θα αποτελεί πλέον σταθερό στόχο παρατηρήσεων για να μελετηθεί όσο το δυνατόν καλύτερα.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1488601/lythike-to-ainigma-toy-exoplaniti-poy-den-eprepe-na-yparchei/

 

[Δροσος Γεωργιος]

Ανακαλύφθηκε ο πρώτος σπειροειδής εξωπλανήτης.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη που διαθέτει σπείρες. πηγή φωτό (skyatnightmagazine)

Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται σπείρες ύλης γύρω από ένα πλανήτη.Μέχρι να φτάσουν στα χέρια των αστρονόμων και της επιστημονικής κοινότητας γενικότερα τα απαραίτητα τεχνικά μέσα (διαστημικά τηλεσκόπια, ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια, νέες μέθοδοι παρατηρήσης του Διαστήματος) πιστευόταν ότι τα πλανητικά συστήματα που ήταν δεδομένο ότι υπήρχαν στο Σύμπαν είχαν σε γενικές γραμμές παρόμοια χαρακτηριστικά με το ηλιακό μας σύστημα και ότι οι τύποι των πλανητών είναι πάνω κάτω αυτοί που υπάρχουν στο ηλιακό μας σύστημα.Τα τελευταία 20 χρόνια με τη βοήθεια των νέων τεχνικών μέσων και μεθόδων παρατήρησης έχουμε ανακαλύψει περισσότερους από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες, δηλαδή πλανήτες σε άλλα αστρικά συστήματα, οι οποίοι βρίσκονται όλοι εντός του γαλαξία μας αφού δεν έχουμε ακόμη τόσο ισχυρά τηλεσκόπια για να εντοπίζουμε πλανήτες σε άλλους γαλαξίες. Εχουν εντοπιστεί δεκάδες τύποι πλανητών που έχουν εντυπωσιάσει τους επιστήμονες αλλά και τους φίλους του Διαστήματος. Δεδομένου του πρακτικά ανυπολόγιστου αριθμού πλανητών που υπάρχουν στο Σύμπαν θα πρέπει να θεωρείται βέβιο ότι υπάρχουν πολλοί ακόμη τύποι πλανητών την ύπαρξη των οποίων αγνοούμε και σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορούμε καν να φανταστούμε.Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Αριζόνα χρησιμοποιώντας το Large Binocular Telescope εντόπισαν έναν νέο εξωπλανήτη που έχει μοναδικά χαρακτηριστικά και ανήκει σε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα τύπο πλανητών. Με δημοσίευση

https://www.nature.com/articles/s41550-023-02028-3

τους στην επιθεώρηση «Nature Astronomy» οι ερευνητές αναφέρουν ότι ο εξωπλανήτη που έλαβε την κωδική ονομασία MWC 758c και βρίσκεται σε απόσταση 500 ετών φωτός από τη Γη δημιούργησε σπείρες παρόμοιες με αυτές του γαλαξία μας γύρω από το μητρικό του άστρο.Υπάρχουν αμέτρητοι σπειροειδείς γαλαξίες στο Σύμπαν αλλά δεν υπήρχε μέχρι σήμερα καμία ένδειξη ότι μπορεί να υπάρχουν πλανήτες γύρω από τους οποίους σχηματίζονται σπείρες ύλης για αυτό και η ανακάλυψη του MWC 758c είναι ταυτόχρονα αναπάντεχη όσο και εντυπωσιακή. Οι πρώτες παρατηρήσεις των ερευνητών κάνουν λόγο για ένα νεογέννητο σύστημα που βρίσκεται σε κατάσταση παρόμοια με αυτή που είχε το ηλιακό μας σύστημα όταν βρισκόταν μόλις στο 1% της ύπαρξης και ανάπτυξης του.Σύμφωνα με τους ερευνητές έχει σχηματιστεί γύρω από το άστρο ο συνήθης δίσκος ύλης (σκόνη, αέρια) που παρέχει τα δομικά υλικά σχηματισμού πλανητών. Η εικόνα του συστήματος θα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή αφού από τη μια πλευρά θα υπάρχει το άστρο και ο δίσκος ύλης γύρω από αυτό ενώ θα υπάρχουν και οι σπείρες που δημιούργησε ο πλανήτης. Η ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι θα γίνουν νέες παρατηρήσεις στο άστρο και τον εξωπλανήτη με το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb για να γίνουν πιο αναλυτικές και λεπτομερείς παρατηρήσεις.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1492069/anakalyfthike-o-protos-speiroeidis-exoplanitis/

[Δροσος Γεωργιος]

Ο πιο ‘γυαλιστερός’ εξωπλανήτης.

Πλανήτης με μεταλλικά σύννεφα είναι σαν «γιγάντιος καθρέπτης στο Διάστημα»

Ο εξωπλανήτης LTT9779 b περιφέρεται γύρω από το άστρο του

Ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο ανακάλυψε το πιο ανακλαστικό σώμα που γνωρίζουμε εκτός του Ηλιακού Συστήματος, έναν πλανήτη με μεταλλικά σύννεφα που μοιάζει με γιγάντιο «καθρέπτη στο Διάστημα».Ο εξωπλανήτης LTT9779 b, ο οποίος βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού του Γλύπτη και απέχει 264 έτη φωτός από τη Γη, ανακλά το 80% του φωτός που δέχεται, αναφέρει διεθνής ομάδα αστρονόμων στο Astronomy & Astrophysics.

https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2023/07/aa46117-23/aa46117-23.html

Συγκριτικά, η Αφροδίτη, ο πιο φωτεινός πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος, ανακλά το 75% της ηλιακής ακτινοβολίας.Ακόμα υψηλότερη είναι η ανακλαστικότητα σωμάτων που καλύπτονται από πάγο, όπως ο πάλλευκος δορυφόρος του Κρόνου Εγκέλαδος, ο οποίος ανακλά το 90% του φωτός που δέχεται.Στην αστρονομία, το ποσοστό του ανακλώμενου φωτός ονομάζεται λευκαύγεια και δίνει μια εικόνα για τη σύσταση κάθε σώματος.

Βροχή τιτανίου

Ο εξωπλανήτης LTT9779 b είχε ανακαλυφθεί το 2020 με το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της NASA, τώρα όμως το διαστημικό τηλεσκόπιο Cheops της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA αποκαλύπτει νέες λεπτομέρειες.

Το Cheops μελέτησε τον LTT9779 b εξετάζοντας τις απειροελάχιστες μεταβολές της φωτεινότητας που προκύπτουν καθώς ο πλανήτης περνά πίσω από το μητρικό του άστρο (βίντεο στο τέλος της ανάρτησης).Ο LTT9779 b, ο οποίος έχει διάμετρο 4,7 μεγαλύτερη από τη διάμετρο της Γης και είναι συγκρίσιμος σε μέγεθος με τον Ποσειδώνα, κινείται σε τόσο μικρή απόσταση από το μητρικό άστρο του ώστε ένα έτος διαρκεί μόνο 19 γήινες ώρες και η θερμοκρασία του εκτιμάται στους 2.000 βαθμούς Κελσίου, πιο καυτή από λάβα.Οι ερευνητές εξεπλάγησαν από την παρουσία πυκνής ατμόσφαιρας, δεδομένου ότι κάτω από αυτές τις ακραίες θερμοκρασίες τα περισσότερα αέρια θα είχαν διαρρεύσει στο διάστημα.«Πρόκειται για έναν πλανήτη που δεν έπρεπε να υπάρχει» σχολίασε σε ανακοίνωση της ESA η Βίβιεν Παρμαντιέ του Παρατηρητηρίου Κυανής Ακτής στη Γαλλία, μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Θα περιμέναμε ότι σε πλανήτες σαν κι αυτόν το άστρο θα είχε αφαιρέσει την ατμόσφαιρα και θα άφηνε πίσω μόνο γυμνά βράχια».Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση η ατμόσφαιρα αποτελείται από ατμοποιημένα πυριτικά άλατα –το υλικό από το οποίο αποτελούνται η άμμος και το γυαλί- μαζί με ατμούς τιτανίου.Το τιτάνιο συμπυκνώνεται ψηλά στην ατμόσφαιρα και σχηματίζει σύννεφα, όπως το νερό στη Γη, και δεν αποκλείεται να πέφτει σαν μεταλλική βροχή μέχρι την επιφάνεια.«Πιστεύουμε ότι τα μεταλλικά σύννεφα μπορεί να βοήθησαν τον πλανήτη να επιζήσει» πρόσθεσε ο Σέρτζιο Χόγιερ του Εργαστηρίου Αστροφυσικής της Μασσαλίας. «Τα σύννεφα ανακλούν την ακτινοβολία και εμποδίζουν την υπερθέρμανση του πλανήτη».«Επιπλέον, η περιεκτικότητα σε μέταλλα κάνει την ατμόσφαιρα πιο βαριά, οπότε είναι πιο δύσκολο να παρασυρθεί στο Διάστημα» είπε.

https://physicsgg.me/2023/07/12/ο-πιο-γυαλιστερός-εξωπλανήτης/