Πλανήτης Γη.

[Δροσος Γεωργιος]

Διευρύνεται ανησυχητικά το αδύναμο σημείο του μαγνητικού πεδίου της Γης.

Απειλούνται σε πρώτη φάση οι δορυφόροι που περνούν πάνω από αυτή την περιοχή.

Ένα αδύναμο σημείο του μαγνητικού πεδίου της Γης πάνω από τον Νότιο Ατλαντικό Ωκεανό έχει διευρυνθεί σημαντικά από το 2014 σύμφωνα με δορυφορικά δεδομένα. Η περιοχή αυτή, γνωστή ως «Ανωμαλία του Νοτίου Ατλαντικού» (South Atlantic Anomaly) έχει μεγαλώσει κατά έκταση σχεδόν όσο η μισή ηπειρωτική Ευρώπη ενώ έχει αναπτύξει έναν νέο λοβό προς την κατεύθυνση της Αφρικής όπου το πεδίο εξασθενεί πιο γρήγορα.Η ανωμαλία αυτή η οποία συνδέεται με μυστηριώδεις διακυμάνσεις κοντά στον εξωτερικό πυρήνα της Γης  μπορεί να απειλήσει δορυφόρους που διέρχονται από την περιοχή σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Physics of the Earth and Planetary Interiors».«Η Ανωμαλία του Νοτίου Ατλαντικού δεν είναι ένα ενιαίο τμήμα. Μεταβάλλεται διαφορετικά προς την πλευρά της Αφρικής απ’ ό,τι κοντά στη Νότια Αμερική. Κάτι ιδιαίτερο συμβαίνει σε αυτή την περιοχή που προκαλεί το πεδίο να εξασθενεί πιο έντονα» λέει ο Κρις Φίνλει καθηγητής γεωμαγνητισμού στο Τεχνικό Πανεπιστημίου της Δανίας, επικεφαλής της μελέτης.

Το πρόβλημα

Οι ερευνητές ανίχνευσαν για πρώτη φορά την Ανωμαλία του Νοτίου Ατλαντικού τον 19ο αιώνα. Μέσα στα όριά της το μαγνητικό πεδίο που εκπέμπεται από το εσωτερικό της Γης βυθίζεται σε υψόμετρο περίπου 200 χιλιομέτρων από την επιφάνεια πολύ χαμηλότερα από το μέσο ύψος των 650 χιλιομέτρων του μαγνητικού πεδίου αλλού στον πλανήτη.Αυτό απειλεί τους δορυφόρους και άλλα διαστημικά σκάφη. Το μαγνητικό πεδίο της Γης προστατεύει τον πλανήτη και τα αντικείμενα σε χαμηλή τροχιά από φορτισμένα σωματίδια του Ήλιου, καθώς και από ακτίνες Χ και υπεριώδη ακτινοβολία.Όταν όμως οι δορυφόροι περνούν πάνω από την Ανωμαλία του Νοτίου Ατλαντικού εκτίθενται σε υψηλότερα επίπεδα ακτινοβολίας κάτι που μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργίες βλάβες ή ακόμα και προσωρινές διακοπές λειτουργίας σύμφωνα με τη μελέτη.

Η εξάπλωση

Ο Φίνλεϊ και οι συνεργάτες του πιστεύουν ότι η Ανωμαλία μεγαλώνει και εξαπλώνεται ανατολικά λόγω παράξενων ροών στα όρια ανάμεσα στον μανδύα και τον εξωτερικό πυρήνα της Γης, τα στρώματα που βρίσκονται ανάμεσα στον φλοιό και τον εσωτερικό πυρήνα. Το μαγνητικό πεδίο της Γης παράγεται κυρίως από τον εξωτερικό πυρήνα έναν ωκεανό από λιωμένο σίδηρο που στροβιλίζεται περίπου 3,000 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια.Αυτό το υγρό «δυναμό» παράγει ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία δημιουργούν μαγνητικά πεδία που εξαπλώνονται προς τον μανδύα και την ατμόσφαιρα σχηματίζοντας δύο τεράστιους δακτυλίους που ενώνονται στους πόλους. Οι επιστήμονες είχαν ήδη διαπιστώσει ότι σε ορισμένες περιοχές κάτω από την Ανωμαλία του Νοτίου Ατλαντικού, το μαγνητικό πεδίο που παράγεται από τον εξωτερικό πυρήνα επιστρέφει προς τα μέσα αντί να κατευθύνεται προς τα έξω.«Αυτά τα μοτίβα, γνωστά ως αντίστροφες μαγνητικές ροές μπορούν να μετακινούνται και να επεκτείνονται, γεγονός που εξηγεί την εξάπλωση της ανωμαλίας τα τελευταία 11 χρόνια. Βλέπουμε μία από αυτές τις περιοχές να κινείται δυτικά προς την Αφρική, κάτι που συμβάλλει στην περαιτέρω εξασθένηση του μαγνητικού πεδίου στην περιοχή» εξηγεί ο Φίνλεϊ.

Η ανακάλυψη

Οι επιστήμονες εντόπισαν αυτές τις ασυνήθιστες μεταβολές στα δεδομένα της αποστολής Swarm του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος η οποία χρησιμοποιεί τρεις πανομοιότυπους δορυφόρους για να μετρήσει τα μαγνητικά σήματα που προέρχονται από το εσωτερικό της Γης και τους ωκεανούς.Τα δεδομένα αποκάλυψαν επίσης αλλαγές στη μαγνητική δυναμική πάνω από τον Καναδά και τη Σιβηρία, όπου η ένταση του μαγνητικού πεδίου έχει αυξηθεί πέρα από τον μέσο όρο από τότε που ξεκίνησε η αποστολή το 2013.Από το 2014, το μαγνητικό πεδίο πάνω από τον Καναδά έχει εξασθενήσει ελαφρά, ενώ πάνω από τη Σιβηρία έχει ενισχυθεί, σύμφωνα με τη νέα μελέτη.
Η «ισχυρή περιοχή» πάνω από τον Καναδά μειώθηκε κατά έκταση σχεδόν όσο η Ινδία, ενώ η αντίστοιχη πάνω από τη Σιβηρία μεγάλωσε κατά έκταση όσο η Γροιλανδία. Οι ερευνητές αποδίδουν αυτές τις μεταβολές στη μετατόπιση του βόρειου μαγνητικού πόλου προς τη Σιβηρία τα τελευταία χρόνια ωστόσο απαιτείται περαιτέρω παρακολούθηση για να διαπιστωθεί πώς εξελίσσονται αυτές οι δυναμικές.«Είναι πραγματικά εντυπωσιακό να βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα της δυναμικής Γης μας. «Οι δορυφόροι είναι σε άριστη κατάσταση και παρέχουν εξαιρετικά δεδομένα, οπότε ελπίζουμε να μπορέσουμε να επεκτείνουμε αυτή την αποστολή πέρα από το 2030» δήλωσε η Άνια Στρόμε, υπεύθυνη της αποστολής Swarm.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/2020088/dieyrynetai-anisychitika-to-adynamo-simeio-toy-magnitikoy-pedioy-tis-gis/

[Δροσος Γεωργιος]

Τεραστίων διαστάσεων γρανίτης εντοπίστηκε κάτω από παγετώνα της Ανταρκτικής.

Η ανακάλυψη φωτίζει τις γεωλογικές διεργασίες στην παγωμένη ήπειρο.

Επιστήμονες ανακάλυψαν έναν γιγάντιο γρανιτικό όγκο κρυμμένο κάτω από τον Δυτικό Παγετώνα της Ανταρκτικής. Με διάμετρο 100 χιλιομέτρων και πάχος πάνω από 7 χιλιόμετρα η τεράστια βραχώδης δομή έχει περίπου το μισό μέγεθος της Ουαλίας.Ερευνητές από τη Βρετανική Αποστολή της Ανταρκτικής (BAS),την παλαιότερη και πιο οργανωμένη ερευνητική αποστολή στην Ανταρκτική, αναφέρουν ότι η τεράστια πλάκα γρανίτη βρίσκεται κάτω από τον παγετώνα Pine Island και πιθανότατα σχηματίστηκε κατά την Ιουρασική περίοδο. Η ανακάλυψη του γιγάντιου γρανίτη ήταν δυνατή χάρη σε λίγους μυστηριώδεις ροζ βράχους που εντοπίστηκαν σε παγωμένες ηφαιστειακές κορυφές της ηπείρου. Οι ασυνήθιστοι αυτοί βράχοι, τοποθετημένοι στις κορυφές των βουνών, προβλημάτιζαν τους επιστήμονες για δεκαετίες. Τελικά οι ερευνητές συνειδητοποίησαν ότι αποτελούν μικροσκοπικά κομμάτια του γιγάντιου γρανίτη που μεταφέρθηκαν εκεί από παγετώνες στο μακρινό παρελθόν.«Είναι αξιοθαύμαστο ότι ροζ βράχοι γρανίτη στην επιφάνεια μας οδήγησαν σε έναν κρυφό γίγαντα κάτω από τον πάγο. Όχι μόνο λύσαμε το μυστήριο για την προέλευση αυτών των βράχων, αλλά αποκαλύψαμε και νέες πληροφορίες για το πώς κινούνταν το στρώμα πάγου στο παρελθόν και πώς μπορεί να αλλάξει στο μέλλον» λέει ο Δρ. Τομ Τζόρνταν γεωφυσικός στη BAS, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.Αρχικά οι επιστήμονες αναρωτήθηκαν από πού προέρχονταν οι ροζ βράχοι στην κορυφή της οροσειράς Χάντσον.  «Οι ροζ γρανίτες είναι σε πλήρη αντίθεση με τους μαύρους βασάλτες από κάτω άρα ήταν προφανές ότι μεταφέρθηκαν από αλλού» αναφέρει ο Τζόρνταν. Μετρώντας τη ραδιενεργό διάσπαση των ορυκτών σε μικροσκοπικά κρυστάλλια οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι σχηματίστηκαν περίπου πριν 175 εκατομμύρια χρόνια δηλαδή 75 εκατομμύρια χρόνια παλαιότερα από τα περισσότερα πετρώματα της Δυτικής Ανταρκτικής.Η πλήρης εικόνα εμφανίστηκε όταν οι ερευνητές ξεκίνησαν αεροφωτογραφίες και μετρήσεις βαρύτητας στην περιοχή. «Η βαρύτητα είναι η έλξη ανάμεσα σε εσένα και ό,τι βρίσκεται κάτω από τα πόδια σου. Αν στέκεσαι σε μια πλάκα μολύβδου η μάζα σε τραβάει περισσότερο από ό,τι αν στέκεσαι σε ξύλο. Οι διαφορές αυτές είναι πολύ μικρές αλλά οι πολύ ακριβείς αισθητήρες των αεροσκαφών μας μπορούν να τις ανιχνεύσουν» λέει ο Τζόρνταν.Μετρώντας την περιοχή σε δικτυωτό μοτίβο πτήσεων οι επιστήμονες δημιούργησαν χάρτη πυκνών και λιγότερο πυκνών πετρωμάτων αποκαλύπτοντας μια γεωλογική ανωμαλία κάτω από τον παγετώνα Pine Island συμβατή με κρυμμένο γρανίτη. Στο παρελθόν όταν το στρώμα πάγου ήταν πολύ παχύτερο ο παγετώνας μετέφερε τους βράχους στην κορυφή των βουνών και η ανεύρεση των ροζ βράχων μόνο σε μισά βουνά δείχνει ότι υπήρχαν δύο ξεχωριστά ρεύματα πάγου που μετέφεραν υλικό στα βουνά.«Οι βράχοι παρέχουν απίστευτες πληροφορίες για το πώς άλλαξε ο πλανήτης μας με το πέρασμα του χρόνου ειδικά για το πώς οι πάγοι διαμόρφωσαν την Ανταρκτική. Οι βράχοι αυτοί είναι θησαυρός πληροφοριών για ό,τι βρίσκεται βαθιά κάτω από τον πάγο»Η ανακάλυψη έχει σημαντικές συνέπειες για την κατανόηση του μέλλοντος της Ανταρκτικής. Κατανοώντας τη γεωλογία κάτω από το στρώμα πάγου, οι επιστήμονες μπορούν να φτιάξουν ακριβέστερα μοντέλα υπολογιστών για το πώς θα κινείται και θα λιώνει ο πάγος, επηρεάζοντας τα παγκόσμια επίπεδα της θάλασσας. Αυτό το εύρημα δίνει ενδείξεις για το πώς μπορεί να αλλάξει το Δυτικό Παγετώνα στο μέλλον, πληροφορίες ζωτικής σημασίας για να καθορίσουμε τον αντίκτυπο της ανόδου της στάθμης της θάλασσας σε παράκτιους πληθυσμούς σε όλο τον κόσμο» αναφέρει η Δρ. Τζόαν Τζόνσον γεωλόγος στη BAS.

Ο παγετώνας

Ο Pine Island Glacier καλύπτει έκταση περίπου 175 χιλιάδων τετραγωνικών χλμ στη Δυτική Ανταρκτική αποτελώντας έναν από τους παγετώνες «αναφοράς» της παγωμένης ηπείρου και ταυτόχρονα έναν από τους ταχύτερα κινούμενους παγετώνες της.Τα τελευταία χρόνια οι κλιματικές αλλαγές έχουν οδηγήσει στην ταχεία τήξη του. Κάποια στιγμή δημιουργήθηκε στον παγετώνα μια τεράστια σχισμή μήκους περίπου 30 χλμ, πλάτους 80 μέτρων και βάθους 70 μέτρων. Αυτή η διαδικασία προκαλεί την απόσπαση τεράστιων κομματιών πάγου που μετατρέπονται σε παγόβουνα. Έχουν αποσπαστεί κομμάτια πάγου με μέγεθος παρόμοιο με αυτό της Σιγκαπούρης.Στην περίπτωση του Pine Island Glacier το πρόβλημα σύμφωνα με τους ειδικούς δεν είναι η αύξηση της θερμοκρασίας στην ατμόσφαιρα αλλά η αύξηση της θερμοκρασίας των υδάτων στα οποία βρίσκεται προκαλώντας την τήξη του. Τα ευρήματα μελέτης με επικεφαλής επιστήμονες του αμερικανικού Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σιάτλ αποκαλύπτουν ότι η κατάσταση του παγετώνα δεν είναι απλά μη αναστρέψιμη αλλά η κατάρρευση του είναι απλά θέμα λίγων ετών.

Εικόνα ενός τμήματος του παγετώνα.

Ένας από τους βράχους γρανίτη που μελέτησαν οι επιστήμονες για να εντοπίσουν την προέλευση τους.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/2023725/terastion-diastaseon-granitis-entopistike-kato-apo-pagetona-tis-antarktikis/

[Δροσος Γεωργιος]

Ανακαλύφθηκαν τα ίχνη της «πρωτο-Γης», του κόσμου που έδωσε τη θέση του στον πλανήτη μας.

Πρόκειται για τον πρωτοπλανήτη που μετα από μια τρομερή κοσμική σύγκρουση μεταμορφώθηκε στη Γη.

Διεθνής ερευνητική ομάδα ανακάλυψε τα ίχνη της «πρωτο-Γης», της αρχέγονης εκδοχής του πλανήτη μας που υπήρχε περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν και έδωσε τη θέση της στον πλανήτη που δημιουργήθηκε μετά από μια κολοσσιαία σύγκρουση με ένα διαστημικό σώμα στο μέγεθος του Άρη. Τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Nature Geosciences» προσφέρουν νέα στοιχεία για τα αρχικά «δομικά υλικά» που διαμόρφωσαν τόσο τη νεαρή Γη όσο και το υπόλοιπο ηλιακό σύστημα.Πριν από δισεκατομμύρια χρόνια το ηλιακό σύστημα ξεκίνησε ως ένα περιστρεφόμενο νέφος αερίων και σκόνης. Με τον καιρό αυτό το υλικό συσσωρεύτηκε σχηματίζοντας τους πρώτους μετεωρίτες. Αυτοί οι πρώιμοι διαστημικοί βράχοι ενώθηκαν τελικά για να σχηματίσουν την πρωτο-Γη και τους υπόλοιπους πλανήτες που περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο.Στα πρώτα της στάδια, η Γη ήταν ένας πυρακτωμένος, ηφαιστειακός κόσμος. Λιγότερο από 100 εκατομμύρια χρόνια αργότερα ένα διαστημικό σώμα στο μέγεθος του Άρη συγκρούστηκε μαζί της. Αυτό το γεγονός σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία οδήγησε στη γέννηση της Σελήνης αφού διασκορπίστηκε γύρω από το Γη μια γιγάντια ποσότητα συντριμμιών της σύγκρουσης τα οποία γρήγορα ενώθηκαν σχηματίζοντας τον φυσικό μας δορυφόρο.Οι ειδικοί θεωρούσαν επίσης ότι η σύγκρουση συγκλόνισε το εσωτερικό του πλανήτη προκαλώντας σειρά γεωλογικών διεργασιών που οδήγησαν στο να «σβηστεί» σχεδόν ολοκληρωτικά η αρχική του χημική σύσταση. Η επιστημονική κοινότητα πίστευε για δεκαετίες ότι η σύγκρουση κατέστρεψε ολοκληρωτικά κάθε ίχνος της πρωτο-Γης.

Μια απροσδόκητη υπογραφή

Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (το περίφημο MIT) και αρκετά διεθνή ερευνητικά ιδρύματα αμφισβητεί αυτήν την παραδοχή. Οι ερευνητές εντόπισαν ένα ασυνήθιστο χημικό μοτίβο σε μερικούς από τους αρχαιότερους βράχους της Γης, μια ανισορροπία στα ισότοπα του καλίου που δεν ταιριάζει με τα περισσότερα υλικά που βρίσκονται σήμερα στον πλανήτη. Αυτή η λεπτή διαφορά ανιχνεύτηκε σε δείγματα από πολύ βαθιά αρχαία γεωλογικά στρώματα.Η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτή η παραλλαγή στα ισότοπα του καλίου δεν μπορεί να εξηγηθεί από μεταγενέστερες συγκρούσεις ή από γνωστές γεωλογικές διεργασίες. Τα στοιχεία δείχνουν μια συναρπαστική πιθανότητα: ότι οι συγκεκριμένοι βράχοι διατηρούν υλικό από την αρχική πρωτο-Γη που επέζησε ανέπαφο μέσα από τη βίαιη εξέλιξη του πλανήτη.«Ίσως αυτή να είναι η πρώτη άμεση απόδειξη ότι έχουμε διατηρήσει υλικά από την πρωτο-Γη. Βλέπουμε ένα κομμάτι της πολύ αρχαίας Γης, ακόμα και πριν από τη γιγαντιαία σύγκρουση. Είναι απίστευτο, γιατί θα περιμέναμε αυτό το πρώιμο χημικό στίγμα να έχει σβηστεί με το πέρασμα του χρόνου» λέει η Νικόλ Νιέ αναπληρώτρια καθηγήτρια Γεωλογίας και Πλανητικών Επιστημών στο MIT.

Οι μετεωρίτες

Το 2023 η Νιέ και οι συνεργάτες της ανέλυσαν δεκάδες μετεωρίτες από διάφορες περιοχές του πλανήτη. Οι μετεωρίτες αυτοί σχηματίστηκαν σε διαφορετικά μέρη και εποχές του ηλιακού συστήματος επομένως αποτυπώνουν τις μεταβαλλόμενες συνθήκες του στο χρόνο. Συγκρίνοντας τη χημική τους σύσταση με εκείνη της Γης εντόπισαν μια ανωμαλία στα ισότοπα του καλίου.Τα ισότοπα είναι διαφορετικές μορφές του ίδιου στοιχείου, με ίδιο αριθμό πρωτονίων, αλλά διαφορετικό αριθμό νετρονίων. Το κάλιο έχει τρία φυσικά ισότοπα: Κ-39, Κ-40 και Κ-41. Στη Γη τα δύο πρώτα κυριαρχούν, ενώ το Κ-40 υπάρχει σε αμελητέα ποσότητα. Οι μετεωρίτες που μελέτησαν οι επιστήμονες έδειξαν διαφορετικές ισοτοπικές αναλογίες από τα γήινα υλικά κάτι που υποδηλώνει ότι όποιο υλικό παρουσιάζει τέτοια ανωμαλία είναι παλαιότερο από τη σύγχρονη Γη δηλαδή προέρχεται από την πρωτο-Γη, τον κόσμο που υπήρχε πριν από την τρομερή σύγκρουση.«Ανακαλύψαμε ότι οι διαφορετικοί μετεωρίτες έχουν διαφορετικές υπογραφές καλίου, κάτι που σημαίνει ότι το κάλιο μπορεί να λειτουργήσει ως ανιχνευτής των «δομικών υλικών» της Γης», εξηγεί η Νιέ.

Τα βαθιά μυστικά της Γης

Στη νέα μελέτη η ομάδα αναζήτησε παρόμοιες ανωμαλίες μέσα στην ίδια τη Γη. Χρησιμοποίησαν δείγματα σε μορφή σκόνης από τη Γροιλανδία και τον Καναδά όπου βρίσκονται μερικοί από τους αρχαιότερους σωζόμενους βράχους καθώς και αποθέσεις λάβας από τη Χαβάη όπου τα ηφαίστεια φέρνουν στην επιφάνεια υλικά του μανδύα, του βαθύτερου στρώματος του πλανήτη.Οι επιστήμονες διέλυσαν τα δείγματα σε οξύ, απομόνωσαν το κάλιο και χρησιμοποίησαν μαζικό φασματογράφο για να μετρήσουν τις αναλογίες των τριών ισοτόπων του. Βρήκαν μια ισοτοπική υπογραφή διαφορετική από αυτή που υπάρχει στα περισσότερα γήινα υλικά, ενα  έλλειμμα στο ισότοπο Κ-40. Η ανίχνευση αυτού του ελάχιστου ελλείμματος είναι σαν να εντοπίζεις έναν κόκκο καφέ άμμου μέσα σε έναν κουβά γεμάτο κίτρινη άμμο. «Αυτό υποδεικνύει ότι τα δείγματα αυτά είναι φτιαγμένα διαφορετικά και πιθανότατα αποτελούν υπολείμματα της πρωτο-Γης» λέει η Νιέ.

Το φλογερό παρελθόν της Γης

Η ερευνητική ομάδα στη συνέχεια πραγματοποίησε προσομοιώσεις βασισμένες σε δεδομένα από όλους τους γνωστούς μετεωρίτες, για να δει πώς το έλλειμμα του Κ-40 θα επηρεαζόταν από συγκρούσεις όπως η γιγαντιαία πρόσκρουση ή μικρότερες μεταγενέστερες.Οι προσομοιώσεις τους έδειξαν ότι το αρχικό υλικό με λιγότερο Κ-40 θα αναμειγνυόταν και θα εμπλουτιζόταν με το ισότοπο αυτό με την πάροδο του χρόνου φτάνοντας στη σύσταση των σύγχρονων πετρωμάτων. Το συμπέρασμα: τα υλικά με έλλειμμα σε Κ-40 είναι πιθανότατα απομεινάρια της αρχέγονης πρωτο-Γης.

Το μυστήριο των «χαμένων μετεωριτών»

Περιέργως η ισοτοπική υπογραφή των δειγμάτων δεν ταιριάζει απόλυτα με κανέναν γνωστό μετεωρίτη. Αυτό σημαίνει ότι οι μετεωρίτες που σχημάτισαν την πρωτο-Γη ίσως δεν έχουν ακόμα ανακαλυφθεί. «Οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν τη χημική προέλευση της Γης συνδυάζοντας τα δεδομένα από διαφορετικές ομάδες μετεωριτών. Όμως, η μελέτη μας δείχνει ότι η συλλογή των γνωστών μετεωριτών δεν είναι πλήρης — και ότι έχουμε ακόμη πολλά να μάθουμε για το από πού προήλθε ο πλανήτης μας» εξηγεί η Νιέ.

Η τρομερή σύγκρουση προκάλεσε την γέννηση δύο νέων κόσμων, της Γης και της Σελήνης.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/2025334/anakalyfthikan-ta-ichni-tis-proto-gis-toy-kosmoy-poy-edose-ti-thesi-toy-ston-planiti-mas/

[Δροσος Γεωργιος]

Ο «παλμός» της Γης λειτουργεί αντίθετα από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες.

Αναπάντεχη ανακάλυψη για το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας.

Οι επιστήμονες που μελετούν το μαγνητικό πεδίο της Γης ανακάλυψαν ότι ο ηλεκτρικός του «παλμός» ρέει προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που προέβλεπαν τα καθιερωμένα μοντέλα.Η Γη περιβάλλεται από μια τεράστια μαγνητική «φούσκα», τη μαγνητόσφαιρα, η οποία προστατεύει τον πλανήτη από τον ηλιακό άνεμο, το ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων που φυσά συνεχώς από τον Ήλιο. Όταν ο ηλιακός άνεμος συγκρούεται με το μαγνητικό πεδίο της Γης, δημιουργεί ηλεκτρικά ρεύματα και μαγνητικές δυνάμεις που καθοδηγούν τον διαστημικό καιρό, από εντυπωσιακές αυξήσεις στις πολικές λάμψεις μέχρι καταιγίδες ικανές να διαταράξουν δορυφόρους, δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και επικοινωνίες.Για δεκαετίες, οι επιστήμονες πίστευαν ότι η μαγνητόσφαιρα έχει μια απλή ηλεκτρική διάταξη, με θετικό φορτίο στη «χαραυγή» (πρωινή πλευρά) της Γης και αρνητικό φορτίο στη «δύση» (βραδινή πλευρά), αντικατοπτρίζοντας τον τρόπο με τον οποίο τα ηλεκτρικά πεδία ωθούν κανονικά τα φορτισμένα σωματίδια από τις θετικές προς τις αρνητικές περιοχές. Όμως, νέα δεδομένα δορυφόρων και υπολογιστικές προσομοιώσεις δείχνουν ότι η εικόνα είναι πιο περίπλοκη και εν μέρει αντεστραμμένη.Μια ομάδα με επικεφαλής τον Γιουσούκε Εμπιχάρα, καθηγητή στο Research Institute for Sustainable Humanosphere του Πανεπιστημίου του Κιότο στην Ιαπωνία, βρήκε ότι η πρωινή πλευρά της μαγνητόσφαιρας φέρει στην πραγματικότητα αρνητικό φορτίο ενώ η βραδινή πλευρά είναι θετική.Τα ευρήματα, που περιγράφονται σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Journal of Geophysical Research: Space Physics» βελτιώνουν την κατανόηση των επιστημόνων για το πώς τα ηλεκτρικά και μαγνητικά ρεύματα ρέουν στο διαστημικό περιβάλλον της Γης, γνώσεις που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την πρόγνωση του διαστημικού καιρού και την προστασία της τεχνολογίας τόσο σε τροχιά όσο και στο έδαφος.Για να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από την αποστολή Magnetospheric Multiscale (MMS) της NASA η οποία ερευνά πώς η ηλιακή ενέργεια μεταφέρεται εκρηκτικά στο Διάστημα κοντά στη Γη μελετώντας το πώς τα μαγνητικά πεδία του Ήλιου και της Γης συνδέονται και αποσυνδέονται. Αυτή η διαδικασία, γνωστή ως μαγνητική επανασύνδεση, απελευθερώνει εκρηκτικά ηλιακή ενέργεια στο κοντινό Διάστημα της Γης τροφοδοτώντας καταιγίδες και σέλας.Οι ερευνητές πραγματοποίησαν επίσης λεπτομερείς υπολογιστικές προσομοιώσεις για να αναπαραστήσουν τις συνθήκες γύρω από τη Γη υπό συνεχή ροή ηλιακού ανέμου. Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν ότι οι πόλοι συμπεριφέρονται όπως αναμενόταν αλλά οι περιοχές κοντά στον ισημερινό εμφανίζουν αντιστροφή με αντίθετα μοτίβα φορτίου σε μεγάλη έκταση.«Σύμφωνα με τη συμβατική θεωρία, η πολικότητα του φορτίου στο ισημερινό επίπεδο και πάνω από τις πολικές περιοχές θα έπρεπε να είναι η ίδια. Γιατί λοιπόν βλέπουμε αντίθετες πολικότητες ανάμεσα σε αυτές τις περιοχές;» λέει ο Εμπιχάρα.Αυτή η αντιστροφή, πρόσθεσε, μπορεί να εξηγηθεί από την κίνηση των φορτισμένων σωματιδίων και όχι από στατική ηλεκτρική συσσώρευση. Όταν η ενέργεια από τον ήλιο πλήττει το μαγνητικό πεδίο της Γης προκαλεί το πλάσμα (ιονισμένο αέριο) να περιστρέφεται γύρω από τον πλανήτη. Στη βραδινή πλευρά της Γης το πλάσμα ρέει δεξιόστροφα και κινείται προς τους πόλους. Ταυτόχρονα οι μαγνητικές γραμμές της Γης εκτείνονται από το Νότιο ημισφαίριο προς το Βόρειο προς τα πάνω κοντά στον ισημερινό και προς τα κάτω κοντά στους πόλους.Επειδή η κίνηση του πλάσματος και οι μαγνητικές γραμμές είναι προσανατολισμένες σε αντίθετες κατευθύνσεις, η αλληλεπίδρασή τους αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο συσσωρεύεται ηλεκτρικό φορτίο σε διαφορετικά τμήματα της μαγνητόσφαιρας, δημιουργώντας την αναστροφή που παρατήρησαν οι επιστήμονες.«Η ηλεκτρική δύναμη και η κατανομή φορτίου είναι αποτελέσματα και όχι αιτίες της κίνησης του πλάσματος» αναφέρουν οι ερευνητές. Δείχνοντας ότι διαφορετικά μέρη της μαγνητόσφαιρας μπορούν να συμπεριφέρονται με αντίθετους τρόπους, η μελέτη προσθέτει λεπτομέρεια στα μοντέλα που περιγράφουν πώς η ενέργεια από τον ήλιο εισέρχεται στην ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης.Τα ευρήματα αυτά μπορεί επίσης να ρίξουν φως στα μαγνητικά περιβάλλοντα άλλων κόσμων, όπως του Δία και του Κρόνου, των οποίων οι τεράστιες μαγνητόσφαιρες αλληλεπιδρούν με τον ηλιακό άνεμο με παρόμοιους τρόπους, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/2034128/o-palmos-tis-gis-leitoyrgei-antitheta-apo-oti-pisteyan-oi-epistimones/

[Δροσος Γεωργιος]

Έκρηξη κομήτη πάνω από τη Γη εξαφάνισε τα μαμούθ και τον πρώτο πολιτισμό της Αμερικής

Νέα θεωρία για την εξαφάνιση μεγάλων ζώων και των ανθρώπων Κλόβις πριν από 13 χιλιάδες έτη.

Στοιχεία από βασικούς αρχαιολογικούς χώρους υποδηλώνουν ότι πριν από 13 χιλιάδες χρόνια ένας κομήτης εξερράγη πάνω από τη Γη προκαλώντας κλιματική αλλαγή στον πλανήτη η οποία οδήγησε στην εξαφάνιση μαμούθ και άλλων ζώων καθώς και του πρώτου ανθρώπινου πολιτισμού της Αμερικής, τον πολιτισμό των Κλόβις.Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «PLOS One» ο Τζέημς Κένετ επίτιμος καθηγητής γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Σάντα Μπάρμπαρα,  και η ομάδα του αναφέρουν την ανακάλυψη κρυστάλλων χαλαζία που υπέστησαν πίεση και θερμότητα σε τρεις βασικούς χώρους Κλόβις στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο Murray Springs στην Αριζόν, στο  Blackwater Draw στο Νέο Μεξικό και Arlington Canyon στην Καλιφόρνια.«Αυτοί οι τρεις χώροι ήταν κλασικοί στην ανακάλυψη και την τεκμηρίωση των εξαφανίσεων μεγαπανίδας στη Βόρεια Αμερική και της εξαφάνισης του πολιτισμού Κλόβις» λέει ο Κένετ.Η εξαφάνιση των μεγάλων ζώων της Εποχής των Παγετώνων και η εξαφάνιση των Κλόβις συνέβησαν ταυτόχρονα με την έναρξη του αποκαλούμενου «Younger Dryas» μιας απότομης περιόδου ψύξης που διέκοψε τη σταδιακή θέρμανση του πλανήτη μετά την Τελευταία Παγετώδη Περίοδο. Αυτή η ασυνήθιστη επιστροφή σε συνθήκες σχεδόν εποχής των παγετώνων διήρκησε περίπου χίλια χρόνια.Οι επιστήμονες έχουν προτείνει αρκετές πιθανές αιτίες για αυτή τη δραματική αλλαγή του κλίματος Η ερευνητική ομάδα ρίχνει στο τραπέζι μια νέα θεωρία, ότι ένας κατακερματισμένος κομήτης εξερράγη στην ατμόσφαιρα της Γης απελευθερώνοντας έντονη θερμότητα και κρουστικά κύματα σε όλο τον πλανήτη.«Με άλλα λόγια επικράτησε απόλυτος χαμός» λέει ο Κένετ. Σύμφωνα με την υπόθεση πρόσκρουσης του Younger Dryas οι εκρήξεις ήταν υπεύθυνες για εκτεταμένες πυρκαγιές και τον καπνό και την αιθάλη που προέκυψαν εκτός από τη σκόνη που εμπόδιζε τον Ήλιο οδηγώντας στο φαινόμενο του πυρηνικού χειμώνα.Το γρήγορο λιώσιμο των παγετώνων θα μπορούσε να βοήθησει περαιτέρω στην ψύξη των περιοχών πρόσκρουσης. Το ίδιο το σοκ της έκρηξης ακολουθούμενο από σκληρές συνθήκες στη συνέχεια μπορεί να συνέβαλε στην εξαφάνιση της μεγαπανίδας στη Βόρεια και Νότια Αμερική και στην εξαφάνιση του πολιτισμού Κλόβις σύμφωνα με την νέα μελέτη.

Τα στοιχεία

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες ο Κένετ και άλλοι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας συγκεντρώνουν στοιχεία που την υποστηρίζουν όλο και περισσότερο συμπεριλαμβανομένου ενός «μαύρου στρώματος» στο ιζηματογενές υλικό πολλών χώρων σε Βόρεια Αμερική και Ευρώπη. Αυτό το στρώμα αποτελεί ένδειξη εκτεταμένων πυρκαγιών. Επιπλέον έχουν ανακαλύψει μια αυξανόμενη λίστα δεικτών πρόσκρουσης οι οποίοι περιλαμβάνουν ασυνήθιστα υψηλές συγκεντρώσεις σπάνιων ορυκτών που είναι κοινά στους κομήτες όπως η πλατίνα, το ιρίδιο και ορυκτές μορφές που υποδηλώνουν εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις όπως νανοδομές διαμαντιών και μέταλλα και ορυκτά που έχουν λιώσει κρυώσει και στερεοποιηθεί ξανά συμπεριλαμβανομένων μεταλλικών σφαιριδίων και λιωμένου γυαλιού.Χάρη σε προόδους στην τεχνολογία η ομάδα επικεντρώνεται σε έναν ακόμη δείκτη που θεωρείται κορυφαίος ως αποδεικτικό στοιχείο κοσμικής πρόσκρουσης. Σε χαλαζία που έχει υποστεί σοκ και κόκκοι του παρουσιάζουν παραμορφώσεις λόγω ακραίας θερμότητας και πίεσης. Σε δείγματα από τους τρεις αρχαιολογικούς χώρους της Βόρειας Αμερικής οι ερευνητές αναγνώρισαν κόκκους χαλαζία με χαρακτηριστικές ρωγμές μερικές γεμάτες με λιωμένο πυρίτιο Χρησιμοποίησαν διάφορες τεχνικές συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής μικροσκοπίας για να επιβεβαιώσουν ότι οι κόκκοι χαλαζία είχαν υποστεί σοκ σε εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις πολύ πάνω από ό,τι θα μπορούσε να προκαλέσει η ηφαιστειακή δραστηριότητα ή η ανθρώπινη δραστηριότητα της αρχαιότητας.

Εκρήξεις και αόρατες προσκρούσεις

Η παρουσία του χαλαζία που έχει υποστεί σοκ είναι ιδιαίτερα σημαντική απουσία κρατήρων το απόλυτο αποδεικτικό στοιχείο κοσμικής πρόσκρουσης Σε αντίθεση με τον αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια και άφησε κρατήρα κάτω από τη Χερσόνησο του Γιουκατάν οι «εκρήξεις επαφής στον αέρα» κοσμικές συγκρούσεις που συμβαίνουν πάνω από την επιφάνεια της Γης όπως από αυτόν τον προτεινόμενο κατακερματισμένο κομήτη αφήνουν λίγα ή καθόλου στοιχεία στο τοπίο. Χρησιμοποιώντας μοντελοποίηση με υδροκώδικα η ομάδα προσομοίωσε αυτές τις εκρήξεις χαμηλού ύψους πάνω από το έδαφος και την ποικιλία των επιπτώσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στα μοτίβα σοκ στους κόκκους χαλαζία.Ενώ τα αποδεκτά στοιχεία για κοσμική πρόσκρουση βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις παράλληλες ρωγμές στον χαλαζία που βρίσκονται σε κρατήρες η ποικιλία των κατευθύνσεων πιέσεων και θερμοκρασιών που προκύπτουν γύρω από τις εκρήξεις στον αέρα θα οδηγούσε σε παραλλαγές στα μοτίβα σοκ του χαλαζία εξηγούν οι ερευνητές. .Προσθέτοντας τους άλλους δείκτες πρόσκρουσης που βρέθηκαν στο ίδιο στρώμα ιζήματος πλούσιο σε άνθρακα μαύρο στρώμα νανοδομήματα διαμαντιών σφαιρίδια πρόσκρουσης και που βρέθηκαν σε τρεις βασικούς αρχαιολογικούς χώρους η ανακάλυψη αυτών των κόκκων χαλαζία που υπέστησαν σοκ «υποστηρίζει μια κοσμική πρόσκρουση ως βασικό παράγοντα στις εξαφανίσεις μεγαπανίδας και στην κατάρρευση των Κλόβις.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/2035306/ekrixi-komiti-pano-apo-ti-gi-exafanise-ta-mamoyth-kai-ton-proto-anthropino-politismo-tis-amerikis/

[Δροσος Γεωργιος]

Μαθήματα από τη Γεωλογία για τον Άνθρωπο: Όταν η πίεση δημιουργεί διαμάντια.

Δεν μπορεί αυτή να είναι μια βαθιά μεταφορά για τον άνθρωπο; Μπροστά στην πίεση, έχουμε δύο επιλογές: να θρυμματιστούμε ή να “ανακρυσταλλωθούμε”.

Στη φύση, η πίεση δεν είναι μόνο απειλή, είναι και δημιουργός. Στα έγκατα της Γης, εκεί όπου οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν και οι πιέσεις γίνονται σχεδόν αδιανόητες, γεννιούνται πολύτιμα και σπάνια ορυκτά: διαμάντια, σμαράγδια, ρουμπίνια, ζαφείρια.Κι όμως, στον ανθρώπινο κόσμο, η πίεση αντιμετωπίζεται συνήθως σαν εχθρός. Την ταυτίζουμε με άγχος, εξουθένωση, ψυχική φθορά… Ξεχνάμε ότι η ίδια δύναμη που συνθλίβει μπορεί κάτω από τις σωστά διαμορφωμένες συνθήκες να σμιλέψει, να δημιουργήσει. Το ζήτημα δεν είναι αν θα υπάρξει πίεση στη ζωή μας, αυτή είναι αναπόφευκτη. Το πραγματικό ερώτημα είναι: θα μας καταρρακώσει αρνητικά, ή θα μας μεταμορφώσει θετικά;Τα διαμάντια δημιουργούνται όταν ο άνθρακας υποβάλλεται σε πιέσεις και θερμοκρασίες που υπερβαίνουν τα όρια του συνηθισμένου, σε βάθη πολλών δεκάδων χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια της Γης, κάτω από τον στερεό φλοιό της Γης, μέσα στον μανδύα της.Τα σμαράγδια απαιτούν τον συνδυασμό σπάνιων γεωλογικών συνθηκών, μια ισορροπία αυξημένων πιέσεων και θερμοκρασιών, σχεδόν σαν να συνωμοτεί η ίδια η Γη για να γεννηθεί κάτι πολύτιμο. Τα ρουμπίνια αποκτούν το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα τους χάρη σε ίχνη χρωμίου που ενσωματώνονται στο κρυσταλλικό πλέγμα τους υπό πίεση για να διαχωριστούν από τα ζαφείρια, μεταμορφώσεις του απλού και ταπεινού βωξίτη που μας δίνει το ανάλαφρο αλουμίνιο. Χωρίς πίεση δεν υπάρχει πολύτιμο ορυκτό. Και αυτό δεν αφορά μόνο τα ορυκτά, αλλά και την ανθρώπινη εξέλιξη: προσωπική, επαγγελματική, κοινωνική.Πριν προχωρήσουμε, θα πρέπει όμως να πούμε ότι η φύση διαθέτει έναν μηχανισμό διαχείρισης της πίεσης, πέρα από τη δημιουργία νέων ορυκτών, τη διαδικασία της «ανακρυστάλλωσης»: όταν τα πετρώματα υφίστανται αυξανόμενη πίεση, οι ορυκτοί κόκκοι μέσα τους “αναδιοργανώνονται”. Οι πολλές μικρές επιφάνειες των κρυστάλλων ενώνονται και αναπτύσσουν μεγαλύτερες, πιο σταθερές επιφάνειες. Η φύση με σοφία, αναζητά τη θέση της μέγιστης αντοχής: μετατοπίζει αυτή τη νέα, μεγαλύτερη επιφάνεια κάθετα στη διεύθυνση της υψηλότερης τάσης, ώστε να μειώσει τη φθορά και να αυξήσει την ανθεκτικότητα. Με απλά λόγια, η ύλη δεν σπάει, προσαρμόζεται, αναδομείται, γίνεται ισχυρότερη και περισσότερο “ευθυγραμμισμένη” για να αντέξει (Εικόνα 1).Δεν μπορεί αυτή να είναι μια βαθιά μεταφορά για τον άνθρωπο; Μπροστά στην πίεση, έχουμε δύο επιλογές: να θρυμματιστούμε ή να “ανακρυσταλλωθούμε”. Να επαναπροσδιορίσουμε τη στάση μας, να αναθεωρήσουμε προτεραιότητες, να ενοποιήσουμε διάσπαρτα κομμάτια του εαυτού μας, να δημιουργήσουμε μια νέα, πιο ουσιαστική επιφάνεια επαφής με τη ζωή, τοποθετημένη κάθετα στο μέγιστο άνυσμα της πίεσης, εκεί όπου θα μας προστατεύει και θα μας επιτρέπει να αντέχουμε. Όπως το πέτρωμα αναδομείται για να διαχειριστεί την πίεση, έτσι και ο άνθρωπος καλείται να εξελίξει μηχανισμούς ανθεκτικότητας, προσαρμογής και νοητικής ευθυγράμμισης.Στη σημερινή κοινωνία, κυριαρχεί η ψευδαίσθηση ότι ο σκοπός είναι η άνεση. Αποφεύγουμε τις δυσκολίες, επιζητούμε την εύκολη λύση, φοβόμαστε τις αλλαγές. Μα καμία μεγάλη ανακάλυψη, καμία επανάσταση σκέψης και πράξης, κανένα έργο που άφησε το ίχνος του στην ανθρωπότητα δεν γεννήθηκε σε συνθήκες ανεμελιάς. Οι άνθρωποι που ξεχώρισαν, οι κοινωνίες που προχώρησαν, οι ιδέες που άλλαξαν τον κόσμο το έκαναν κάτω από πίεση. Αλλά, όπως και στα πετρώματα, η πίεση από μόνη της δεν αρκεί, χρειάζεται ο σωστός τρόπος διαχείρισής της.Οι μηχανισμοί μετασχηματισμού της πίεσης σε δημιουργία δεν είναι δεδομένοι. Ανακαλύπτονται, εφευρίσκονται, δημιουργούνται, καλλιεργούνται και είναι εντελώς διαφορετικοί για κάθε άνθρωπο, για κάθε ξεχωριστή προσωπικότητα. Περιλαμβάνουν πρωταρχικά νοητική ανθεκτικότητα και την ικανότητα να βλέπουμε τις δυσκολίες ως σκαλοπάτια και όχι ως τοίχους. Χρειάζεται ταυτόχρονα να υπάρχει μια ομήγυρη, μια χούφτα ανθρώπων μέσα στην κοινότητα για στήριξη, γιατί όπως τα ορυκτά διαμορφώνονται στο κατάλληλο περιβάλλον, έτσι και ο άνθρωπος αναπτύσσεται μέσα σε υγιείς σχέσεις. Η πίεση χωρίς νόημα συνθλίβει, αλλά η πίεση με αποστολή απογειώνει. Κρίσιμη είναι και η αυτογνωσία, η πειθαρχία, η ικανότητα να επαναδομούμε τον εαυτό μας, να «ανακρυσταλλωνόμαστε» όταν χρειάζεται.Η γεωλογία μας υπενθυμίζει ότι ο χρόνος και η πίεση δεν είναι εχθροί, αλλά δάσκαλοι. Η Γη δεν φοβάται την πίεση, τη μετατρέπει σε κάτι ιδιαίτερα πολύτιμο. Ίσως ήρθε η ώρα να μιμηθούμε το παράδειγμά της. Να πάψουμε να βλέπουμε την πίεση ως βάρος και να τη δούμε ως εργαλείο απόδοσης. Γιατί, όπως ο άνθρακας γίνεται διαμάντι και όπως ο κρύσταλλος ανακρυσταλλώνεται για να αντέξει, έτσι κι εμείς μπορούμε να αναδυθούμε πιο δυνατοί από τις προκλήσεις. Το ζητούμενο δεν είναι να μειώσουμε την πίεση στη ζωή μας, αλλά να αυξήσουμε την ικανότητά μας να τη μετατρέπουμε σε δύναμη και δημιουργία. Γιατί, αν η Γη μας διδάσκει κάτι, είναι ότι η πίεση δεν είναι το τέλος της ύλης, είναι μια ακόμα  αρχή για την αναγνώριση της αξίας της.Και εκεί κρύβεται το πιο σημαντικό μάθημα: οι μεγάλες πιέσεις δεν έρχονται για να μας λυγίσουν, αλλά για να αποκαλύψουν από τι υλικό είμαστε φτιαγμένοι. Η φύση δεν φοβάται να δοκιμαστεί, γιατί γνωρίζει πως στο τέλος θα παραδώσει κάτι ανώτερο από αυτό που υπήρχε. Ας μην βιαζόμαστε λοιπόν να αποδράσουμε από την πίεση.Ίσως στο βάθος ο σκοπός της ζωής δεν είναι να την περάσουμε «νύχτα», χωρίς καν «μικρές ρωγμές», που επιλέγουμε είτε να τις δείξουμε είτε να τις κρύψουμε. Αυτές που προκύπτουν από κόντρες: τις προσωπικές, τις ομαδικές, τις κοινωνικές, τις ταξικές… Ίσως το νόημα δεν είναι να διατηρήσουμε την «επιφάνειά μας» άθικτη, αλλά να αφήσουμε τις ρωγμές μας να λειτουργήσουν ως πρίσματα, να επιτρέψουμε το φως όχι μόνο να τις διαπερνά αλλά να διαθλάται σε αυτές, να σπάει σε χρώματα που δεν γνωρίζαμε ότι κουβαλούσαμε μέσα μας, μετατρέποντας την ατέλειά μας σε φάσμα ανεπανάληπτης δημιουργίας.Και ίσως εκεί κρύβεται κάτι πιο ουσιαστικό: καμία αληθινή λάμψη δεν γεννήθηκε ποτέ στην άνεση, αλλά μέσα από ανείπωτη προσπάθεια, στα μεγάλα βάθη της μοναξιάς και κάτω από το βάρος αδιέξοδων επιλογών. Κι όταν, μετά από χρόνια που μοιάζουν με αιώνες, καταφέρνουμε επιτέλους να σταθούμε όρθιοι και αντικρίσουμε το φως, κανείς μας δεν θα ήθελε να επιστρέψει πίσω στα σκοτεινά μονοπάτια που μας διαμόρφωσαν. Γιατί κάθε άνθρωπος κουβαλά τα σημάδια του ταξιδιού του: λάμπει τόσο, όσο πόνο μετέτρεψε σε κατανόηση, όσες φορές επέλεξε να αφήσει τις ρωγμές του να γίνουν διαδρομές για το φως.Όπως ο αφανής άνθρακας που διαμορφώνει από την πίεση και την ανακρυστάλλωση ένα πολύτιμο διαμάντι, έτσι και σε εμάς, κάθε αγώνας μας χαράζει μια νέα όψη στον χαρακτήρα μας, κάθε υπέρβαση μας κάνει να αντανακλούμε το φως με μεγαλύτερη ένταση. Κι όταν κοιτάμε πίσω, καταλαβαίνουμε ότι δεν ήταν η τελειότητα που μας έκανε να λάμψουμε, αλλά το θάρρος και το κουράγιο να συνεχίσουμε να ξαναπλάθουμε τον εαυτό μας για να γίνει πιο ολοκληρωμένος, πιο ανθεκτικός και ουσιαστικά πιο ανθρώπινος!!

Του Μανόλη Μανούτσογλου*Καθηγητή και τ. Κοσμήτορα της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης 

https://physicsgg.me/2025/11/22/μαθήματα-από-τη-γεωλογία-για-τον-άνθρω/

Εικόνα 1: Από τους αφανείς ασβεστιτικούς κόκκους του ασβεστόλιθου που θρυμματίζεται, στην εμφανή δομή του ασβεστιτικού μαρμάρου, με τους ευμεγέθεις ανακρυσταλλωμένους κόκκους ασβεστίτη, οι οποίοι με το μέγεθος και τη συνοχή τους, του προσδίδουν τη λάμψη και την τεράστια αντοχή!!

[Δροσος Γεωργιος]

Αποκρυπτογραφήθηκαν οι μυστηριώδεις δομές στο κέντρο της Γης που συνδέονται με το πώς ο πλανήτης έγινε φιλικός στη ζωή.

Για πολλά χρόνια, οι επιστήμονες δυσκολεύονταν να κατανοήσουν δύο τεράστιους και αινιγματικούς σχηματισμούς κρυμμένους βαθιά μέσα στον πλανήτη.

Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature Geoscience» ερευνητική ομάδα συνέδεσε ασυνήθιστες γεωλογικές δομές στα έγκατα της Γης με την… πυρίμαχη προέλευση του πλανήτη και τη μοναδική του ικανότητα να φιλοξενεί ζωή.Για πολλά χρόνια, οι επιστήμονες δυσκολεύονταν να κατανοήσουν δύο τεράστιους και αινιγματικούς σχηματισμούς κρυμμένους βαθιά μέσα στον πλανήτη. Το τεράστιο μέγεθός τους και τα ασυνήθιστα χαρακτηριστικά τους καθιστούν δύσκολη τη συμφιλίωσή τους με τις παραδοσιακές ιδέες σχετικά με το πώς διαμορφώθηκε η Γη. Η νέα μελέτη παρουσιάζει μια πειστική νέα ερμηνεία αυτών των δομών και του τρόπου με τον οποίο μπορεί να επηρέασαν τη μακροπρόθεσμη κατοικησιμότητα της Γης.Οι σχηματισμοί αυτοί γνωστοί ως «μεγάλες επαρχίες χαμηλής ταχύτητας διάτμησης και ζώνες υπερβολικά χαμηλής ταχύτητας» βρίσκονται στο όριο μεταξύ μανδύα και πυρήνα σχεδόν τρεις χιλιάδες χλμ. κάτω από την επιφάνεια. Οι μεν «επαρχίες» είναι τεράστιες περιοχές εξαιρετικά θερμού και πυκνού υλικού, μία κάτω από την Αφρική και μία κάτω από τον Ειρηνικό Ωκεανό. Οι ζώνες υπερβολικά χαμηλής ταχύτητας εμφανίζονται ως λεπτές, λιωμένες «κηλίδες» που κάθονται απευθείας πάνω στον πυρήνα, μοιάζοντας με λίμνες λάβας. Και οι δύο τύποι επιβραδύνουν σημαντικά τα σεισμικά κύματα, κάτι που δείχνει ότι η χημική τους σύσταση διαφέρει από εκείνη του υπόλοιπου μανδύα.«Δεν είναι τυχαίες ιδιορρυθμίες. Είναι δακτυλικά αποτυπώματα της πρώιμης ιστορίας της Γης. Αν καταλάβουμε γιατί υπάρχουν, μπορούμε να καταλάβουμε πώς σχηματίστηκε ο πλανήτης μας και γιατί έγινε κατοικήσιμος» αναφέρει ο Γιοσινόρι Μιγιαζάκι επιστήμονας γεωδυναμικής στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Rutgers, επικεφαλής της μελέτης.

Ένας πλανήτης γεννημένος από έναν ωκεανό μάγματος

Σύμφωνα με τους ερευνητές η Γη ήταν καλυμμένη από έναν παγκόσμιο ωκεανό μάγματος πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Καθώς ο πλανήτης ψύχθηκε οι επιστήμονες περίμεναν ότι ο μανδύας θα αναπτυσσόταν σε διακριτά στρώματα διαφορετικής χημικής σύστασης, όπως όταν ο παγωμένος χυμός χωρίζεται σε ένα ζαχαρούχο και ένα υδαρές στρώμα. Ωστόσο σεισμικές παρατηρήσεις δείχνουν ότι τέτοια σαφής στρωμάτωση δεν σχηματίστηκε ποτέ.Αντί γι’ αυτό, οι μεγάλες επαρχίες χαμηλής ταχύτητας διάτμησης και οι ζώνες υπερβολικά χαμηλής ταχύτητας συγκεντρώθηκαν ως ακανόνιστες συσσωρεύσεις κοντά στον πυθμένα του μανδύα. «Αυτή η αντίφαση ήταν το σημείο εκκίνησης. Αν ξεκινήσουμε από τον ωκεανό μάγματος και κάνουμε τους υπολογισμούς, δεν παίρνουμε αυτό που βλέπουμε σήμερα στον μανδύα της Γης. Κάτι έλειπε» λέει ο Μιγιαζάκι.Οι συνεργάτες του κατέληξαν ότι το χαμένο κομμάτι είναι ο ίδιος ο πυρήνας. Το μοντέλο τους υποστηρίζει ότι με την πάροδο δισεκατομμυρίων ετών, στοιχεία όπως το πυρίτιο και το μαγνήσιο διέρρευσαν από τον πυρήνα στον μανδύα, αναμιγνύοντάς τον και εμποδίζοντας τον σχηματισμό ισχυρής χημικής στρωμάτωσης.Αυτή η έγχυση υλικών θα μπορούσε να εξηγήσει τη μοναδική σύσταση των μεγάλων επαρχιών χαμηλής ταχύτητας διάτμησης και των ζωνών υπερβολικά χαμηλής ταχύτητας, που μπορεί να θεωρηθούν στερεοποιημένα υπολείμματα ενός «βασικού ωκεανού μάγματος» μολυσμένου από υλικό του πυρήνα. «Αυτό που προτείναμε είναι ότι ίσως προέρχεται από υλικό που διαρρέει από τον πυρήνα», είπε ο Miyazaki. «Αν προσθέσεις το συστατικό του πυρήνα, μπορείς να εξηγήσεις αυτό που βλέπουμε τώρα» αναφέρουν οι ερευνητές.

Επιπτώσεις για την εξέλιξη και την κατοικησιμότητα της Γης

Η ανακάλυψη αφορά κάτι περισσότερο από τη χημεία του εσωτερικού της Γης υποστηρίζει ο Μιγιαζάκι. Οι αλληλεπιδράσεις πυρήνα–μανδύα μπορεί να επηρέασαν τον ρυθμό ψύξης της Γης, την ηφαιστειακή δραστηριότητα και ακόμη και την εξέλιξη της ατμόσφαιρας. Αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στο να κατανοήσουμε γιατί η Γη έχει ωκεανούς και ζωή, ενώ η Αφροδίτη είναι ένας καυτός θερμοκήπιος και ο Άρης μια παγωμένη έρημος.«Η Γη έχει νερό, ζωή και μια σχετικά σταθερή ατμόσφαιρα», είπε. «Η ατμόσφαιρα της Αφροδίτης είναι εκατό φορές παχύτερη από της Γης και αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του άνθρακα, ενώ ο Άρης έχει πολύ λεπτή ατμόσφαιρα. Δεν κατανοούμε πλήρως γιατί συμβαίνει αυτό. Αλλά ό,τι συμβαίνει στο εσωτερικό ενός πλανήτη δηλαδή πώς ψύχεται, πώς εξελίσσονται τα στρώματά του μπορεί να αποτελεί μεγάλο μέρος της απάντησης».Συνδυάζοντας σεισμικά δεδομένα, φυσική ορυκτών και γεωδυναμική μοντελοποίηση, η μελέτη επαναπροσδιόρισε τις μεγάλες επαρχίες χαμηλής ταχύτητας διάτμησης και τις ζώνες υπερβολικά χαμηλής ταχύτητας ως κρίσιμα στοιχεία για τις διαδικασίες διαμόρφωσης της Γης. Οι δομές αυτές μπορεί ακόμη να τροφοδοτούν ηφαιστειακά hotspot όπως η Χαβάη και η Ισλανδία, συνδέοντας το βαθύ εσωτερικό της Γης με την επιφάνειά της.
«Αυτή η εργασία είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα του πώς ο συνδυασμός πλανητικής επιστήμης, γεωδυναμικής και φυσικής ορυκτών μπορεί να μας βοηθήσει να λύσουμε μερικά από τα αρχαιότερα μυστήρια της Γης. Η ιδέα ότι ο βαθύς μανδύας μπορεί ακόμη να διατηρεί τη χημική μνήμη των πρώιμων αλληλεπιδράσεων πυρήνα–μανδύα ανοίγει νέους δρόμους για την κατανόηση της μοναδικής εξέλιξης της Γης» αναφέρει Τζίε Νταγκ από το Πανεπιστήμιο Πρίνστον, συν-συγγραφέας της μελέτης.Βασιζόμενοι σε αυτή την ιδέα, οι ερευνητές λένε ότι κάθε νέο στοιχείο βοηθά να συμπληρωθούν τα κενά στην πρώιμη ιστορία της Γης, μετατρέποντας διάσπαρτες ενδείξεις σε μια πιο καθαρή εικόνα της εξέλιξής της. «Ακόμη και με πολύ λίγες ενδείξεις, αρχίζουμε να χτίζουμε μια ιστορία που βγάζει νόημα. Αυτή η μελέτη μας δίνει λίγη παραπάνω βεβαιότητα για το πώς εξελίχθηκε η Γη και γιατί είναι τόσο ξεχωριστή» καταλήγει ο Μιγιαζάκι.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/2038089/apokryptografthikan-oi-mystiriodeis-domes-sto-kentro-tis-gis-poy-syndeontai-me-to-pos-o-planitis-egine-filikos-sti-zoi/

 

 

 

 

Νέα ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι η Αφρική βρίσκεται σε φάση διάσπασης;

Αναμένεται η ήπειρος να γίνει δύο κομμάτια που θα χωρίζονται από έναν νέο ωκεανό.

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Journal of African Earth Sciences» επιβεβαιώνει σειρά μελετών το τελευταίο χρονικό διάστημα που αναφέρουν ότι η Αφρική διασπάται και παρέχει νέα στοιχεία για αυτό το εντυπωσιακό γεωλογικό φαινόμενο.Πριν από λίγους μήνες ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Σουόνσι παρουσίασε μια μελέτη η οποία κάνει λόγο για ένα γιγάντιο ρήγμα που διασχίζει την Αφρική από τα βορειοανατολικά προς τα νότια. Το ρήγμα αυτό θα μπορούσε σύμφωνα με τους ερευνητές να διαμελίσει την ήπειρο αφήνοντας την ανατολική Αφρική με τη δική της ακτογραμμή χωρισμένη από την υπόλοιπη ήπειρο και τελικά η αφρικανική ήπειρος θα γίνει δύο κομμάτια που θα χωρίζονται από ένα νέο ωκεανό.Στο ζήτημα αυτό επανέρχονται επιστήμονες του Πανεπιστημίου Keele στη Βρετανία οι οποίοι επιβεβαιώνουν ότι η Αφρική χωρίζεται στα δύο και ότι ο διαχωρισμός πιθανότατα ξεκίνησε πριν από δεκάδες εκατομμύρια χρόνια.Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα τους μελετώντας μαγνητικά δεδομένα τα οποία υποδεικνύουν στοιχεία γεωλογικού διαχωρισμού ανάμεσα στην Αφρική και την Αραβία. Οι δύο αυτές χερσαίες μάζες ήταν κάποτε ενωμένες σαν κομμάτια παζλ, αλλά μια σταδιακή διαδικασία τις τράβηξε μακριά. Ο διαχωρισμός αυτός διαπερνά την Αφρική από τα βορειοανατολικά προς τα νότια, σαν φερμουάρ, συνοδευόμενος από ηφαιστειότητα και σεισμική δραστηριότητα.Όταν η διαδικασία ολοκληρωθεί, σε πέντε έως δέκα εκατομμύρια χρόνια, η Αφρική θα αποτελείται από δύο ηπείρους. Η μεγαλύτερη, στα δυτικά, θα περιλαμβάνει χώρες όπως η Αίγυπτος, η Αλγερία, η Νιγηρία, η Γκάνα και η Ναμίμπια, ενώ η μικρότερη στα ανατολικά θα περιλαμβάνει τη Σομαλία, την Κένυα, την Τανζανία, τη Μοζαμβίκη και μεγάλο μέρος της Αιθιοπίας.«Αυτά τα ευρήματα μάς δίνουν μια μοναδική οπτική για το πώς ο πλανήτης μας αλλάζει και μεταβάλλεται αδιάκοπα κάτω από τα πόδια μας» δήλωσε ο καθηγητής Πίτερ Στάιλς γεωλόγος του Πανεπιστημίου Keele.

Οι πλάκες

Η θεωρία των τεκτονικών πλακών δείχνει ότι η διάταξη των ηπείρων στο παρελθόν ήταν πολύ διαφορετική. Πριν από εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια χρόνια, μεγαλύτερες τεκτονικές πλάκες διασπάστηκαν και απομακρύνθηκαν, δημιουργώντας νέο ωκεάνιο φλοιό και τους ωκεανούς που γνωρίζουμε σήμερα μέσα από τη διαδικασία της διάνοιξης θαλάσσιου βυθού.Οι ερευνητές αναφέρονται στο Ανατολικοαφρικανικό Ρήγμα, ένα από τα σημαντικότερα τεκτονικά χαρακτηριστικά της Αφρικής που προκαλείται από θραύση του φλοιού της Γης. Έχει μήκος περίπου 6,4 χιλιάδες χλμ., πλάτος 5-7 χλμ. και εκτείνεται από την Ιορδανία μέχρι τη Μοζαμβίκη. Εκτιμάται πώς όταν η Αφρική διαχωριστεί το χάσμα θα ακολουθήσει το μήκος αυτού του ρήγματος, περνώντας μέσα από τεράστιες λίμνες όπως η λίμνη Μαλάουι και η λίμνη Τουρκάνα.Για τη μελέτη, οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν στην περιοχή Afar, όπου η Ερυθρά Θάλασσα συναντά τον Κόλπο του Άντεν. Η περιοχή αυτή είναι ένα σπάνιο σημείο της Γης όπου συναντώνται τρία τεκτονικά ρήγματα σχηματίζοντας ένα «τριπλό σημείο». Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι εδώ βλέπουμε τα πρώτα στάδια της διάσπασης που έχει ήδη ξεκινήσει.Η έρευνα στηρίχθηκε σε μαγνητικά δεδομένα του 1968–69 από αερομεταφερόμενα όργανα. Με τη συνδυασμένη ανάλυση των παλιών δεδομένων με σύγχρονη τεχνολογία, η ομάδα βρήκε νέα στοιχεία σχετικά με το μαγνητικό πεδίο του φλοιού. Χρησιμοποίησαν δεδομένα από σαρωτές που μελετούν τον μαγνητικό χαρακτήρα του φλοιού σε υποθαλάσσιες οροσειρές. Όταν οι μαγνητικοί πόλοι της Γης αντιστρέφονται αφήνουν μαγνητικά «σήματα» στον φλοιό, παρόμοια με δακτυλίους δέντρων ή γραμμωτούς κώδικες.Η ανάλυση αποκάλυψε αρχαίες «λωρίδες» διάνοιξης θαλάσσιου βυθού ανάμεσα στην Αφρική και την Αραβία, δείχνοντας ότι ο διαχωρισμός ξεκίνησε πριν από δεκάδες εκατομμύρια χρόνια. Το ισχυρό μαγνητικό σήμα είναι ένδειξη αργού αλλά συνεχούς τεκτονικού ρηγματώματος κατά το οποίο ο φλοιός τεντώνεται και λεπταίνει μέχρι να ραγίσει σηματοδοτώντας τη γέννηση ενός νέου ωκεανού.

Ο ρυθμός

Ο διαχωρισμός προχωρά τόσο αργά που είναι αδύνατο να γίνει αντιληπτός από τους ανθρώπους. Σύμφωνα με τη δρ. Έμμα Γουότς, γεωχημικό του Πανεπιστημίου του Σουόνσι, ο ρυθμός είναι 5–16 χιλιοστά τον χρόνο στο βόρειο τμήμα του ρήγματος. «Η διαδικασία θα χρειαστεί αρκετά εκατομμύρια χρόνια για να ολοκληρωθεί» λέει η Γουότς.Με τη νέα μελέτη τα μαγνητικά δεδομένα της έρευνας του 1968 αναβιώνουν από μια αδικαιολόγητη αφάνεια» σημειώνουν οι ερευνητές προσθέτοντας ότι οι τεχνικές αυτές θα βοηθήσουν στη βαθύτερη κατανόηση της εξέλιξης της περιοχής και των πρώτων σταδίων δημιουργίας ωκεανών.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/2037655/nea-eyrimata-epivevaionoyn-oti-i-afriki-vrisketai-se-fasi-diamelismoy/