Περί Ηλίου

[Δροσος Γεωργιος]

Δείτε τη χθεσινή έκρηξη στον Ήλιο που είναι η μεγαλύτερη από το 2017 (βίντεο)

πηγή φωτό SDO

Ισχυρή γεωμαγνητική καταιγίδα απειλεί τη Γη.Το διαστημικό παρατηρητήριο SDO της NASA που έχει αποστολή τη μελέτη του Ήλιου και των φαινομένων του κατέγραψε την Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου μια πολύ ισχυρή έκλαμψη στο μητρικό μας άστρο, την ισχυρότερη των τελευταίων έξι ετών σύμφωνα με τους ειδικούς που μελετούν τη δραστηριότητα στο μητρικό μας άστρο.

Οι ηλιακές εκλάμψεις είναι εκρήξεις που παρατηρούνται όταν η έντονη δραστηριότητα στα μαγνητικά πεδία του Ήλιου προκαλούν έκλυση τεράστιας ενέργειας που συνοδεύεται μια με λάμψη. Οι εκρήξεις αυτές εξαπολύουν γιγάντιες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων που δημιουργούν ένα κοσμικό τσουνάμι. Αν η έκρηξη γίνει σε περιοχή του Ήλιου που εκείνη την στιγμή «βλέπει» τη Γη το τσουνάμι των σωματιδίων φτάνει στον πλανήτη μας και δημιουργεί γεωμαγνητικές καταιγίδες προκαλώντας φαινόμενα όπως το σέλας αλλά και παρεμβολές στους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1549221/deite-ti-chthesini-ekrixi-ston-ilio-poy-einai-i-megalyteri-apo-to-2017-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Aποστολή της NASA ετοιμάζεται να «αγγίξει τον Ήλιο»

Το Parker Solar Probe ξεκινά την ιστορική αποστολή προσέγγισης του Ήλιου

Το διαστημικό σκάφος Parker πρέπει να έχει τη θερμική του ασπίδα πάντα στραμμένη προς τον Ήλιο

Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα… 54 χρόνια μετά την ιστορική προσελήνωση στη Σελήνη και τον «περίπατο» του Νιλ Άρμστρονγκ στον φυσικό δορυφόρο της Γης, η ανθρωπότητα ετοιμάζεται για εξίσου σπουδαία επιτεύγματα.Το σχέδιο για την κατασκευή μόνιμης βάσης στη Σελήνη, αρχικά και ακολούθως στον πλανήτη Άρη, η εξερεύνηση εκτός ηλιακού συστήματος για πιθανή ζωή σε άλλα πλανητικά συστήματα είναι μόνο μερικά από τα προγράμματα που «τρέχει» η h NASA. Ένα πρόγραμμα, στο οποίο οι επιστήμονες προσδίδουν τεράστια σημασία  είναι η εξερεύνηση του Ήλιου από το Parker Solar Probe.

Θα περάσει «δίπλα» από τον Ήλιο με ταχύτητα 700.000 km/h

Σε σχεδόν έναν χρόνο από τώρα, στις 24 Δεκεμβρίου 2024, το Parker Solar Probe της NASA θα περάσει μπροστά από τον Ήλιο με την εκπληκτική ταχύτητα των 195 km/s, ή 435.000 mph.Κανένα ανθρωπογενές αντικείμενο δεν θα έχει κινηθεί τόσο γρήγορα ούτε, μάλιστα, θα έχει φτάσει τόσο κοντά στο άστρο μας – μόλις 6,1 εκατομμύρια χιλιόμετρα, ή 3,8 εκατομμύρια μίλια από την «επιφάνεια» του Ήλιου. «Βασικά σχεδόν προσγειωνόμαστε σε ένα άστρο», δήλωσε ο Dr Nour Raouafi.«Αυτό θα είναι ένα μνημειώδες επίτευγμα για όλη την ανθρωπότητα. Αυτό ισοδυναμεί με την προσγείωση στη Σελήνη το 1969», δήλωσε στο BBC News ο επιστήμονας του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς.

Πώς θα αναπτύξει τόσο μεγάλη ταχύτητα

Η ταχύτητα του Parker Solar Probe θα προέλθει από την τεράστια βαρυτική έλξη που ασκείται καθώς πλησιάζει προς τον Ήλιο. Θα μοιάζει με πτήση από τη Νέα Υόρκη στο Λονδίνο σε λιγότερο από 30 δευτερόλεπτα.

Εικόνες υψηλής ανάλυσης της ηλιακής επιφάνειας (ή φωτόσφαιρας). Το Parker Solar Probe θα επιχειρήσει την πλησιέστερη προσέγγιση

Το Parker Solar Probe της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας είναι μια από τις πιο τολμηρές αποστολές που έχουν σχεδιαστεί ποτέ. Ξεκίνησε το 2018 με στόχο να κάνει επαναλαμβανόμενα, και ολοένα πιο κοντινά, περάσματα από τον Ήλιο.Ο ελιγμός στα τέλη του 2024 θα οδηγήσει το Parker στο μόλις 4% της απόστασης Ήλιου-Γης (149 εκατομμύρια km/93 εκατομμύρια μίλια).

Θερμοκρασίες 1.400 βαθμών Κελσίου

Η πρόκληση θα είναι τεράστια. Στο περιήλιο, το σημείο θα βρεθεί το διαστημόπλοιο πλησιέστερα στο αστέρι, η θερμοκρασία στο μπροστινό μέρος του διαστημικού σκάφους πιθανότατα θα φτάσει τους 1.400C.Η στρατηγική του Parker είναι να μπαίνει γρήγορα και να βγαίνει γρήγορα, κάνοντας μετρήσεις του ηλιακού περιβάλλοντος με όργανα που αναπτύσσονται πίσω από μια παχιά θερμική ασπίδα. Η ανταμοιβή, ελπίζουν οι ερευνητές, θα είναι η πρωτοποριακή γνώση για ορισμένες βασικές ηλιακές διεργασίες.Η κορύφωση της αποστολής του Parker Solar Probe, θα γίνει τον Δεκέμβριο του 2024, διότι τότε η τροχιά του θα προσεγγίσει κατάλληλα για έβδομη και τελευταία φορά τον πλανήτη Αφροδίτη, ώστε να «υποβοηθηθεί βαρυτικά» (gravity assist) για το τελικό «άγγιγμα» του Ήλιου.

Το Parker διερευνά το ηλιακό στέμμα, το οποίο είναι ορατό από τη Γη κατά τη διάρκεια μιας ολικής έκλειψης ηλίου

πηγή: https://www.liberal.gr/epistimi/nasa-parker-solar-probe-xekina-tin-istoriki-apostoli-proseggisis-toy-ilioy – https://www.bbc.com/news/science-environment-67837161

 

[Δροσος Γεωργιος]

Πρωτοχρονιάτικη έκρηξη στον Ήλιο απειλεί με μπλακ άουτ σήμερα τη Γη (βίντεο)

πηγή φωτό NASA

Πρόκειται για την πιο ισχυρή έκλαμψη των τελευταίων ετών.Η NASA ανακοίνωσε ότι την πρωτοχρονιά συνέβη μια πολύ ισχυρή έκρηξη στον Ήλιο, η ισχυρότερη που έχει καταγραφεί από το 2017. Οι ηλιακές εκλάμψεις είναι εκρήξεις που παρατηρούνται όταν η έντονη δραστηριότητα στα μαγνητικά πεδία του Ήλιου διαταράσσει την μαγνητική ισορροπία στο μητρικό μας άστρο με αποτέλεσμα την έκλυση τεράστιας ενέργειας που συνοδεύεται μια με έντονη λάμψη.

Οι εκρήξεις αυτές εξαπολύουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας και λαμπρότητας, ενώ τα ηλιακά ενεργειακά σωματίδια που απελευθερώνονται, επηρεάζουν τη Γη με φαινόμενα όπως το σέλας αλλά και με παρεμβολές στους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας στην Γη. Σύμφωνα με την αμερικανική διαστημική υπηρεσία το τσουνάμι των ηλιακών σωματιδίων από την έκρηξη της 1η Ιανουαρίου έχει πλησιάσει τη Γη και αναμένεται να προκαλέσει σήμερα σέλας αλλά και κατά πάσα πιθανότητα μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης μπλακ άουτ σε τηλεπικοινωνίες ή/και ηλεκτρικά δίκτυα.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1559967/protochroniatiki-ekrixi-ston-ilio-apeilei-me-mplak-aoyt-simera-ti-gi-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Μια αχτίδα χρυσού ήλιου... τουλάχιστον θα κάψει το πρόσωπό σας αν δεν κατεβάσετε το χρυσό φίλτρο.
Στη Γη, η ατμόσφαιρα προστατεύει τους ανθρώπους από την ανελέητη ηλιακή ακτινοβολία. Και στο διάστημα, κατά συνέπεια, υπάρχει ένα τέτοιο αστραφτερό "προσωπείο".
Μόλις λίγα λεπτά σε άμεσες ακτίνες σε τροχιά μπορεί να προκαλέσουν εγκαύματα 1ου βαθμού! Και ακόμη και τύφλωση - ο αμφιβληστροειδής κυριολεκτικά καίγεται. Έτσι, όταν εργάζεστε εκτός πλοίου, το Mission Control συνήθως προειδοποιεί εκ των προτέρων όταν ο ISS βγει από τη σκιά.
Το φίλτρο φωτός είναι κατασκευασμένο από πολυανθρακικό, όπως και το παράθυρο προβολής του κράνους. Αλλά υπάρχει πραγματικά χρυσός εκεί. Το πάχος του ψεκασμού είναι μόνο μερικά μικρά.
Το πολύτιμο μέταλλο χρησιμοποιείται για τις εξαιρετικές ανακλαστικές του ιδιότητες.
Το φίλτρο καθυστερεί:
▪ σχεδόν 100% υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολία.
▪ έως και 65% ακτινοβολία στο ορατό φάσμα.
Ο χρυσός είναι επίσης ανθεκτικός στη διάβρωση.
Ως αποτέλεσμα, οι αστροναύτες μπορούν να εργάζονται με ασφάλεια στη θάλασσα ακόμη και κάτω από έντονο ηλιακό φως.

https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_3355

[Δροσος Γεωργιος]

Δείτε τον Ήλιο να εξαπολύει επίθεση στη Γη (βίντεο)

πηγή φωτό NASA

Μια ακόμη ισχυρή ηλιακή έκλαμψη κατέγραψαν τα διαστημικά παρατηρητήρια.Μια νέα ισχυρή ηλιακή έκλαμψη παράχθηκε στο μητρικό μας άστρο το τελευταίο 48ωρο σε περιοχή που εκείνη τη στιγμή «έβλεπε» τη Γη με αποτέλεσμα το τσουνάμι των φορτισμένων σωματιδίων που δημιουργήθηκε να έχει φτάσει στον πλανήτη μας προκαλώντας προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες και τη ομαλή λειτουργία των ηλεκτρικών δικτύων. Η Αυστραλία και περιοχές της νοτιοανατολικής Ασίας έχουν αντιμετωπίσει τέτοιου είδους προβλήματα και αναμένεται τις επόμενες ώρες να αντιμετωπίσουν ανάλογα προβλήματα και άλλες περιοχές.Το Παρατηρητήριο Ηλιακής Δυναμικής (SDO) της NASA εντόπισε την έκλαμψη και τη συνοδευτική στεμματική έκρηξη μάζας η οποία εκτός από τις δυσλειτουργίες στους δορυφόρους προκαλεί το φαινόμενο του σέλαος.

Η νέα έκλαμψη προήλθε από την ενεργή ηλιακή κηλίδα AR3575. Ο Ήλιος βρίσκεται στο μέσο της φάσης του τρέχοντος κύκλου της δραστηριότητας του, που κάθε φορά διαρκεί περίπου 11 χρόνια. Ο τωρινός κύκλος άρχισε το Δεκέμβριο του 2019 και μέχρι την ολοκλήρωση θα υπάρχει συνεχής έντονη δραστηριότητα με παραγωγή ηλιακών εκλάμψεων οι οποίες προκαλούνται από διαταραχές στο μαγνητικό πεδίο του Ήλιου. Θα ακολουθήσει ένας κύκλος έντεκα ετών όπου θα υπάρχει ύφεση σε αυτή την δραστηριότητα.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1584718/deite-ton-ilio-na-exapolyei-epithesi-sti-gi-vinteo/?is_wppwa=true&wpappninja_cache=friendly

[Δροσος Γεωργιος]

Οι ΗΠΑ ετοιμάζονται για την ολική ηλιακή έκλειψη στις 8 Απριλίου

Το φαινόμενο θα είναι ορατό σε όλη την χωρα.

Μια ολική έκλειψη Ηλίου δεν είναι ένα συχνό φαινόμενο και αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και φυσικά εντυπωσιακά φαινόμενα. Οι κάτοικοι των ΗΠΑ θα μπορέσουν να παρατηρήσουν την ερχόμενη Δευτέρα μια ολική ηλιακή έκλειψη που θα προσελκύσει πλήθη τουριστών σε μια διαγώνιο που θα διασχίζει τις ΗΠΑ από το νότιο έως το βορειοανατολικό τμήμα τους.Στο Μπέρλινγκτον, στην πολιτεία Βερμόντ, στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, ο ήλιος θα καλυφθεί πλήρως λίγο πριν τις 15.30 τοπική ώρα (22.30 ώρα Ελλάδας) την 8η Απριλίου. Πολλά ξενοδοχεία καταγράφουν πληρότητα εδώ και μήνες. Και οι τιμές των λίγων εναπομείναντων δωματίων, που συνήθως κυμαίνονται στα 150 δολάρια τη βραδιά, έχουν εκτοξευτεί μεταξύ 600 και 700 δολαρίων για την ημέρα του σημαντικότερου αστρονομικού γεγονότος της χρονιάς.«Δεν γνωρίζω εάν θα έχουμε εκ νέου κάτι παρόμοιο», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Τζεφ Λόουσαν, αντιπρόεδρος του τοπικού εμπορικού επιμελητηρίου. Σύμφωνα με τον ίδιο, πρόκειται για μια «απίστευτη ευκαιρία», που «πέφτει στην κυριολεξία από τον ουρανό» για την πόλη των 40.000 κατοίκων.Εφόσον οι καιρικές συνθήκες δεν χαλάσουν τη γιορτή, το φαινόμενο θα επιτρέψει στο Μπέρλινγκτον να διπλασιάσει τον πληθυσμό του εκείνο το διάστημα, με τους επισκέπτες να καταφθάνουν με αυτοκίνητο, με τρένο, ακόμα και με ιδιωτικά τζετ, διαβεβαιώνει ο Τζεφ Λόουσαν. Περίπου 32 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στη διαδρομή που θα ακολουθήσει το ολικό σκοτάδι, εκεί όπου η ολική έκλειψη ηλίου θα είναι ορατή, σύμφωνα με τη Nasa.

Οικονομικός αντίκτυπος

Οι προετοιμασίες για τη μεγάλη ημέρα ξεκίνησαν πριν από χρόνια, υπογραμμίζει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ματ Μπράνινγκ, του υπουργείου Μεταφορών του Οχάιο, μιας άλλης πολιτείας στο βορειοανατολικό τμήμα, που συνορεύει με τον Καναδά.Μετά την τελευταία μεγάλη έκλειψη στις ΗΠΑ, το 2017, «ένα από τα πράγματα που έχουμε πολύ ακούσει είναι ότι δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς για να αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε», επισήμανε ο ίδιος. Εντούτοις, όπως προβλέπει, θα υπάρξουν αναπόφευκτα «καθυστερήσεις και κυκλοφοριακή συμφόρηση».Στο Κλίβελαντ, πόλη του Οχάιο, οι τοπικές αρχές αναμένουν περίπου 200.000 επισκέπτες, έχοντας οργανώσει ένα τετραήμερο συναυλιών, κατά τη διάρκεια ενός «ηλιακού φεστιβάλ» ή “Solarfest”.Ο άμεσος ή έμμεσος οικονομικός αντίκτυπος της φετινής έκλειψης θα μπορούσε να ανέλθει σε έξι δισεκατομμύρια δολάρια, εκτιμά το γραφείο οικονομικών αναλύσεων Perryman Group. Φέτος, ο διάδρομος της ολικής έκλειψης εκτείνεται σε περίπου 185 χιλιόμετρα, μεγαλύτερος σε σύγκριση με το 2017. Θα ξεκινήσει από το δυτικό Μεξικό και θα διασχίσει τις ΗΠΑ, προτού ολοκληρώσει την πορεία του στον ανατολικό Καναδά.Με την ευκαιρία, πολλά σχολεία που βρίσκονται κατά μήκος αυτής της διαδρομής θα κλείσουν ή θα επιτρέψουν στα παιδιά να σχολάσουν νωρίτερα, από το Κλίβελαντ στις ΗΠΑ έως το Μόντρεαλ του Καναδά. Αεροπορικές εταιρείες ανακοίνωσαν ειδικές πτήσεις για την έκλειψη, μεταξύ άλλων η αμερικανική Delta που θα περάσει κατά μήκος του διαδρόμου του σκοταδιού. Οι θέσεις στην πρώτη από αυτές τις πτήσεις καλύφθηκαν σε διάστημα 24 ωρών, σύμφωνα με την εταιρεία.

«Τελείως διαφορετική εμπειρία»

Στις υπόλοιπες ΗΠΑ, οι κάτοικοι θα μπορέσουν τουλάχιστον να δουν μια μερική έκλειψη. Όμως, ο αστρονόμος Ζαν-Λικ Μαργκό, όπως και άλλοι, θα κάνει το ταξίδι αυτό για να δει την ολική έκλειψη. «Μια μερική έκλειψη, ακόμα και σε ποσοστό 99%, συνιστά μια τελείως διαφορετική εμπειρία από το να βρίσκεσαι στη διαδρομή του ολικού σκοταδιού», εξηγεί στο AFP.Όταν ο κόσμος βλέπει τελικά την έκλειψη, «συγκινείται», περιγράφει ο Βέλγος αστρονόμος, ο οποίος διδάσκει σήμερα στο Λος Άντζελες και θα μεταβεί για το γεγονός αυτό στο Τέξας, στο νότιο τμήμα των ΗΠΑ. «Πρόκειται για ένα φαινόμενο τέτοιας ομορφιάς, που οφείλεται σε μια πλήρη κοσμική συμφωνία», υπογράμμισε ο ίδιος.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1630704/oi-ipa-etoimazontai-gia-tin-oliki-iliaki-ekleipsi-stis-8-aprilioy/

[Δροσος Γεωργιος]

Παρακολουθήστε σε απευθείας μετάδοση την Ολική Έκλειψη Hλίου.

… την Δευτέρα 8 Απριλίου 2024

Δείτε live την ολική έκλειψη Ηλίου στη Βόρεια Αμερική στις 8 Απριλίου «με τα μάτια της NASA»:

 

Εναλλακτικά μπορείτε να επιλέξετε το timeandate:

 

Μια έκλειψη ηλίου συμβαίνει όταν η Σελήνη παρεμβάλλεται ακριβώς ανάμεσα στον ήλιο και τη Γη, αποκλείοντας μέρος ή όλο το φως του: Σκιά (Umbra) και Παρασκιά (Penumbra) κατά την έκλειψη ηλίου: Οι περιοχές της Γης που βρίσκονται εντός της σκιάς της σελήνης έχουν ολική έκλειψη Ηλίου. Αυτές που βρίσκονται στην παρασκιά έχουν μερική έκλειψη ΗλίουΗ ολική έκλειψη του Ηλίου στις 8 Απριλίου χαρακτηρίζεται ως το σημαντικότερο αστρονομικό γεγονός του 2024. Θα είναι ορατή μόνο στη Bόρεια Αμερική. Θα δημιουργηθεί ένας διάδρομος από το Μεξικό, προς τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Θα ξεκινήσει από τον Ειρηνικό, θα περάσει στο Μεξικό και στη συνέχεια θα διασχίσει το Τέξας σε μια βορειοανατολική πορεία μέσω 15 Πολιτειών, προτού κατευθυνθεί πάνω από τον Καναδά και τον Βόρειο Ατλαντικό. Στην Ευρώπη η έκλειψη θα είναι ορατή μερικώς, κατά τη δύση του ηλίου σε περιοχές της Ισλανδίας, της Ιρλανδίας, της Βρετανίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.

Παρακολουθήστε επίσης την διαδρομή της έκλειψης ΕΔΩ:https://go.nasa.gov/eclipseexplorer 

Η μέγιστη διάρκεια της έκλειψης θα είναι 4 λεπτά και 28,13 δευτερόλεπτα στην περιοχή του Μεξικού και το μέγιστο πλάτος του μονοπατιού της ολικότητας θα είναι 198 χιλιόμετρα. Η στιγμή της μέγιστης έκλειψης θα συμβεί στις 21:17:18 ώρα Ελλάδας, με τον Ήλιο να βρίσκεται 69,8 μοίρες πάνω από τον ορίζοντα στις επαρχίες Durango και Coahuila στο Μεξικό.Το φαινόμενο αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για τους επιστήμονες, προκειμένου να διεξάγουν διάφορα πειράματα. Έτσι, οι Dittrich et al σχεδιάζουν μια ακριβέστερη επανάληψη της μέτρησης του Arthur Eddington [Modern Eddington Experiment 2024]. Υπενθυμίζεται ότι, το αρχικό πείραμα έγινε για πρώτη φορά κατά την ολική έκλειψη ηλίου το 1919 από ομάδα επιστημόνων υπό την καθοδήγηση του Eddington στις ακτές της Αφρικής, η οποία εξέτασε τη θεωρία της σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν. Λίγο μετά την λήξη του πρώτου παγκόσμιου πολέμου, ο Eddington ταξίδεψε στο νησί Príncipe κοντά στην Αφρική, στον Ατλαντικό ωκεανό, για να παρατηρήσει την έκλειψη Ηλίου της 29 Μαΐου 1919. Κατά τη διάρκεια της ολικής έκλειψης φωτογράφησε τους αστέρες που φαίνονταν δίπλα στον Ήλιο. Σύμφωνα με την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, οι θέσεις των αστέρων δίπλα στον Ήλιο θα φαίνονταν ελαφρώς μετατοπισμένες. Το μέγεθος αυτής της μετατόπισης αποδεικνύει την πρόβλεψη της θεωρίας ότι το βαρυτικό πεδίο του Ήλιου αλλάζει την γεωμετρία του χωροχρόνου στη γειτονιά του, γεγονός που δημιουργεί την αίσθηση ότι το φως «καμπυλώνεται» από το βαρυτικό πεδίο του Ήλιου.Σχηματική περιγραφή των μετρήσεων «καμπύλωσης του φωτός», από την αποστολή του Eddington, κατά τη διάρκεια της ηλιακής έκλειψης στις 29 Μαΐου του 1919. Η εικόνα αυτή δημοσιεύθηκε στις 22 Noεμβρίου 1919 στην εφημερίδα Illustrated London News.Όμως οι επιστήμονες σχεδιάζουν κι άλλα πειράματα που θα πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια της έκλειψης, για τα οποία μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ:Γιατί η NASA θα εκτοξεύσει τρεις πυραύλους κατά τη διάρκεια της ολικής έκλειψης (ένας σημαντικός επιστημονικός στόχος είναι η κατανόηση του πώς η ξαφνική πτώση του ηλιακού φωτός επηρεάζει την ατμόσφαιρα της Γης – πώς επηρεάζεται το όριο μεταξύ της ανώτερης και κατώτερης ατμόσφαιρας της Γης, την ιονόσφαιρα)
ή ΕΔΩ:These Cold War–Era Jets Will Chase the Eclipse to Uncover the Sun’s Mysteries ή να δείτε το βίντεο που ακολουθεί:

 

διαβάστε επίσης: Ολική Έκλειψη Ηλίου, 8 Απριλίου 2024 – https://www.ofa.gr/total-solar-eclipse-april-2024

 

[Δροσος Γεωργιος]

Ολική έκλειψη ηλίου: Οι πιο εντυπωσιακές φωτογραφίες.

Συγκλονιστικές εικόνες του φαινομένου για όσους δεν κατάφεραν να δουν τη live μετάδοση της NASA

Πάνω από 31 εκατομμύρια άνθρωποι στη Βόρεια Αμερική είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν την ολική έκλειψη ηλίου, ενώ πάνω πάνω από 300 εκατομμύρια άτομα έγιναν μάρτυρες έστω της μερικής έκλειψης. Εκατοντάδες εκατομμύρια ακόμη ανά τον κόσμο είδαν τη μετάδοση του φαινομένου από τη NASA.

Και το φαινόμενο από τροχιά.

 

 

 

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1635332/oliki-ekleipsi-ilioy-oi-pio-entyposiakes-fotografies/

Το επεξεργάστηκε Απρίλιος 10 ο Δροσος Γεωργιος

[Δροσος Γεωργιος]

Είναι σφαιρικό το σχήμα του Ήλιου;

Η NASA διοργάνωσε μια ερευνητική προσπάθεια που θα μελετήσει την σφαιρικότητα του Ήλιου. Στην έρευνα θα συμμετέχουν πολίτες, φωτογραφίζοντας με τα κινητά τους τηλέφωνα την Ολική Έκλειψη Ηλίου.Επειδή ο Ήλιος βρίσκεται τόσο κοντά μας και έχει τόση θεμελιώδη σημασία για τη συνέχιση της ύπαρξής μας στη Γη, εύκολα ξεχνάμε πως είναι απλώς ένα άστρο ανάμεσα σε αναρίθμητα άλλα. Έτσι ένας πρωτάρης (ή ένας βουλευτής) δικαιολογημένα θα μπορούσε να ρωτήσει: αν είναι τόσο σπουδαίο να ερευνούμε τον Ήλιο, γιατί να ξοδεύουμε χρόνο και χρήμα σε άλλες εξεζητημένες αστρονομικές αναζητήσεις; Σ’ αυτή την ερώτηση είναι δυνατό να δοθούν δυο απαντήσεις.Η πρώτη είναι αισθητική: κανένας μεγάλος πολιτισμός δεν πρέπει να σκέφτεται πως η αναζήτηση της καθαρής γνώσης για χάρη της ίδιας της γνώσης είναι χαμένος χρόνος ή χαμένη προσπάθεια. Η επιστήμη έχει μια ομορφιά και οδηγεί σε πνευματική ανάταση, και συναγωνίζεται κάθε άλλο επίτευγμα της ανθρωπότητας. Η αισθητική αυτή πλευρά βγήκε στο προσκήνιο όταν σε μια ακροαματική διαδικασία του Κογκρέσου των ΗΠΑ, ο Robert Wilson ρωτήθηκε «τι συνεισφέρει η φυσική των σωματιδίων στην άμυνα της χώρας», απάντησε ότι «κάνει τη χώρα άξια να την προστατεύσουμε!»Η δεύτερη απάντηση που μπορεί να δοθεί είναι πρακτική: η ιστορία της επιστήμης έχει δείξει επανειλημμένα την ανοησία να συγκεντρώνονται όλες οι προσπάθειες στην επιδίωξη ενός στενά εξειδικευμένου στόχου. Οι αποστολές στη Σελήνη αναφέρονται συχνά σαν το αντίθετο παράδειγμα, αλλά το ταξίδι στο φεγγάρι ήταν ένα τεράστιο τεχνολογικό επίτευγμα. Δεν απαιτούσε οποιοδήποτε άνοιγμα καινούργιων επιστημονικών δρόμων (εκτός ίσως από την τεχνολογία των ηλεκτρονικών υπολογιστών, που ωφελήθηκε από το πρόγραμμα κατάκτησης της Σελήνης, αλλά ούτως ή άλλως θα τραβούσε το δρόμο της). Τους επιστημονικούς δρόμους που χρειαζόταν για τις αποστολές, στη Σελήνη τους είχαν ανοίξει τον 17ο, 18ο και 19ο αιώνα οι επιστήμονες που απέβλεπαν στην καθαρή γνώση ως αυτοσκοπό.
Ένα διαφορετικό παράδειγμα σχετίζεται με τα τρέχοντα προγράμματα θερμοπυρηνικής σύντηξης, τη μεγαλύτερη ελπίδα της ανθρωπότητας για μια μακροπρόθεσμη λύση της «ενεργειακής κρίσης». Αυτά τα προγράμματα είναι αρκετά προχωρημένα σήμερα, λόγω της πρώιμης περιέργειας των αστρονόμων και φυσικών που αφορούσε την βασική πηγή ενέργειας του Ήλιου. Επιπλέον, μαγνητικές διατάξεις για την παγίδευση του πλάσματος έχουν τις ρίζες τους στην επιστημονική προσπάθεια να κατανοηθεί η παγίδευση φορτισμένων σωματιδίων στη «φιάλη» του γήινου μαγνητικού πεδίου. Οι διάφορες αστάθειες που εμποδίζουν στην πράξη να επιτευχθεί η σύντηξη, εμφανίζονται επίσης στο πλάσμα και στα μαγνητικά πεδία της άνω ηλιακής ατμόσφαιρας. Ο έλεγχος της ψύξης του εργαστηριακού πλάσματος μέσω ακαθαρσιών από βαριά ιόντα είναι δανεισμένος από την αστρονομική έρευνα παρόμοιων φαινομένων στον μεσοαστρικό χώρο. Τέλος, οι διατάξεις αδρανειακής παγίδευσης έχουν κοινούς αρκετούς βασικούς μηχανισμούς με τις εκρήξεις σουπερνόβα που έχουν μελετηθεί σε άστρα μεγάλης μάζας.Είναι λοιπόν σπουδαίο, από πολιτιστική και πρακτική σκοπιά, να καταλάβουμε πώς λειτουργεί ο Ήλιος. Και υπάρχουν ακόμη αρκετά πράγματα που πρέπει να ερευνηθούν ώστε να κατανοήσουμε σε βάθος τις διεργασίες είτε στο εσωτερικού του Ήλιου, είτε τις εξωτερικές περιοχές του, όπως το στέμμα.Σήμερα λοιπόν (8 Απριλίου 2024), με την ευκαιρία της σπάνιας ολικής έκλειψης Ηλίου που θα είναι ορατή σε μια λωρίδα της Βόρειας Αμερικής, από την ακτή του Ειρηνικού του Μεξικού μέχρι τα ανατολικότερα σημεία του Καναδά, πέρα από την αισθητική απόλαυση του φαινομένου, οι επιστήμονες θα αναζητήσουν απαντήσεις σε μερικά ανοιχτά μέχρι σήμερα ερωτήματα.Για παράδειγμα, γιατί η θερμοκρασία του στέμματος είναι γύρω στα ~5∙106 Κ, ενώ στην επιφάνεια του άστρου είναι μικρότερη από 105 Κ, δηλαδή γιατί η ατμόσφαιρα είναι πιο θερμή από την επιφάνεια;
Ένα δεύτερο παράδειγμα σχετίζεται με το γεγονός ότι ο Ήλιος μας δεν είναι μια τέλεια σφαίρα. Οι μικρές αποκλίσεις από την σφαιρικότητα είναι μετρήσιμες και περιέχουν πληροφορίες για την εσωτερική δυναμική του Ήλιου. Έτσι η NASA ζητά τη «βοήθεια του κοινού» για τις εντοπίσει. Η καταγραφή του φαινομένου των χαντρών Baily που οφείλονται στην τοπογραφία της Σελήνης, θα βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Πρόκειται για το φαινόμενο που παρατήρησε στην έκλειψη του 1836 ο αστρονόμος Francis Baily και τo περιέγραψε ως «μια σειρά από φωτεινές χάντρες, ακανόνιστου μεγέθους και απόστασης η μία από την άλλη που σχηματίστηκε ξαφνικά γύρω από εκείνο το τμήμα της περιφέρειας της Σελήνης που επρόκειτο να εισέλθει στον δίσκο του Ήλιου».Οποιοσδήποτε λοιπόν θα έχει την τύχη να βρίσκεται σήμερα στο μονοπάτι της ολότητας της έκλειψης Ηλίου μπορεί να συμμετέχει στο ερευνητικό πρόγραμμα της NASA, αρκεί να διαθέτει ένα smartphone και να εγκαταστήσει σ’ αυτό την εφαρμογή SunSketcher. Έτσι θα λάβει μέρος σε μια συλλογική ερευνητική προσπάθεια καταγραφής των σφαιρικών αποκλίσεων του Ήλιου κατά τη διάρκεια της ολικής έκλειψης Ηλίου:

 

πηγές:
1. Frank Shu «Αστροφυσική», ΠΕΚ – https://cup.gr/book/astrofisiki-tomos-i/
2. The Science of SunSketcher – https://sunsketcher.org/research.php

 

[Δροσος Γεωργιος]

Ποιά θα είναι η μοίρα της Γης όταν πεθάνει ο Ήλιος;

Το ηλιακό μας σύστημα και τα πάντα μέσα σε αυτό, συμπεριλαμβανομένης και της Γης, θα έχουν πολύ διαφορετική όψη, όταν ο Ήλιος πεθάνει. Ποιά ακριβώς θα είναι τότε η κατάσταση της Γης και των άλλων πλανητών; Με το ερώτημα αυτό σχετίζεται η μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» (MNRAS) [Long-term variability in debris transiting white dwarfs].Η ενέργεια που ακτινοβολεί ο Ήλιος μας οφείλεται στις πυρηνικές αντιδράσεις σύντηξης που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό, μετατρέποντας το υδρογόνο (1H) σε ήλιο (4Ηe). Έτσι, με το πέρασμα δισεκατομμυρίων ετών στο εσωτερικό του Ήλιου θα σχηματιστεί ένας μεγάλος πυρήνας από πυρήνες 4Ηe, ενώ το υδρογόνο θα συνεχίζει να «καίγεται» στους υπερκείμενους φλοιούς. Μετά από αυτή την εξέλιξη, η θερμοκρασία στο εσωτερικό του Ήλιου δεν θα είναι αρκετή για να αρχίσει πυρηνική σύντηξη του ηλίου (4He), η οποία απαιτεί πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες. Έτσι, ο μεγάλος πυρήνας του Ήλιου – που θα συνίσταται πλέον κυρίως 4Ηe – θα αρχίσει να συστέλλεται εξαιτίας της βαρύτητας και να θερμαίνεται. Η θερμοκρασία του σύντομα θα φτάσει στους εκατό εκατομμύρια βαθμούς και τότε θα αρχίσουν οι θερμοπυρηνικές αντιδράσεις του He. Θα παράγεται ενέργεια με πολύ ταχύτερο ρυθμό, παύει η υδροστατική ισορροπία και ο Ήλιος θα αρχίσει να διαστέλλεται. Προκύπτει αυτό που ονομάζουμε ερυθρός γίγαντας.Η περίοδος που τα άστρα γίνονται ερυθροί γίγαντες είναι μια σχετικά σύντομη περίοδος της ζωής τους που κάνουν «τις τρέλες» τους, ξοδεύοντας ενέργεια αλόγιστα. Αλλά, όπως και για τους ανθρώπους, οι τρέλες δεν μπορούν να κρατήσουν για πολύ. Η μόνη διαφορά είναι ότι τα άστρα περνούν το στάδιο της «εφηβείας» μετά την ωριμότητά τους, λίγο πριν το τέλος της ζωής τους (*). Έτσι μόλις εξαντληθούν τα πυρηνικά καύσιμα του Ήλιου θα καταλήξει ως λευκός νάνος.Όταν ο Ήλιος διασταλλεί ως ερυθρός γίγαντας, πριν μετατραπεί σε λευκό νάνο, θα συνθλίψει και θα καταπιεί τους εσωτερικούς πλανήτες, Ερμή και Αφροδίτη. Η Γη, ακόμα και αν ζήσει περισσότερο από τον Ήλιο, δυστυχώς και πάλι δεν θα είναι κατοικήσιμη. Θα μπορούσε όμως να τα πάει καλύτερα από ορισμένα από τα φεγγάρια του Δία, τα οποία, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, θα μπορούσαν να μετατοπιστούν και να κομματιαστούν, καθώς ο Ήλιος θα εξαντλεί την ενέργειά του. Για να καταλήξουν στα συμπεράσματα αυτά για το πώς μπορεί να μοιάζει το ηλιακό μας σύστημα σε πέντε δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα, οι ερευνητές μελέτησαν τι συμβαίνει σε πλανητικά συστήματα, όπως το δικό μας, όταν τα αστέρια που τα φιλοξενούν γίνονται λευκοί νάνοι. Η μελέτη των λευκών νάνων είναι χρήσιμη, επειδή προσφέρει εικόνα για διάφορες πτυχές του σχηματισμού και της εξέλιξης των άστρων. Οι ερευνητές ήθελαν να μάθουν τι συμβαίνει στους αστεροειδείς, τα φεγγάρια και τους πλανήτες που περνούν κοντά από λευκούς νάνους και διαπίστωσαν ότι η τύχη αυτών των σωμάτων είναι πιθανό να είναι εξαιρετικά βίαιη και καταστροφική.«Το αν η Γη μπορεί απλώς να απομακρυνθεί αρκετά γρήγορα πριν ο Ήλιος προλάβει να την κάψει δεν είναι σαφές, αλλά [αν το κάνει] η Γη [και πάλι] θα χάσει την ατμόσφαιρα και τον ωκεανό της και δεν θα είναι πολύ ωραίο μέρος για να ζει κανείς», εξηγεί ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Γουόργουικ, Μπόρις Γκένσικε.Πάντως, ο ίδιος εκτιμά ότι «τα θλιβερά νέα είναι ότι η Γη πιθανότατα απλώς θα καταβροχθιστεί από έναν διαστελλόμενο Ήλιο, πριν γίνει λευκός νάνος».Αν ο πλανήτης μας καταβροχθιστεί από τον Ήλιο μαζί με την Αφροδίτη και τον Ερμή, αυτό θα άφηνε τον Άρη και τους τέσσερις γίγαντες αερίων, Δία, Κρόνο, Ουρανό και Ποσειδώνα, σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο που θα έχει γίνει λευκός νάνος. Την ίδια ώρα, οι επιζώντες αστεροειδείς και τα μικρότερα φεγγάρια πιθανότατα θα διαλυθούν και θα γίνουν σκόνη πριν πέσουν στο νεκρό αστέρι.Πάντως ο κ. Γκένσικε τονίζει ότι «ενώ πιστεύουμε ότι είμαστε στο σωστό δρόμο με τις μελέτες μας, η μοίρα αυτών των συστημάτων είναι πολύ πιο πολύπλοκη από ότι θα μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε».

 

πηγή: https://www.amna.gr/home/article/810793/Ti-tha-sumbei-sti-Gi-kai-stous-allous-planites-otan-o-lios-pethanei
https://ras.ac.uk/news-and-press/news/swallowed-torn-or-live-how-earth-will-fare-when-sun-die

Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός διαλυμένου πλανητοειδούς σε μεγάλη και έκκεντρη τροχιά γύρω από έναν λευκό νάνο. (Credit Dr Mark Garlick/The University of Warwick)

[Δροσος Γεωργιος]

Το απόκοσμο τοπίο του Ήλιου που κατέγραψε το Solar Orbiter (βίντεο)

Ηλιακή βροχή, εκρήξεις και το «χνουδωτό» στέμμα του Ήλιου.

 

Οι εικόνες από το σκάφος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), αποκαλύπτουν φτερωτές, τριχοειδείς δομές από πλάσμα, την ώρα που καταγράφουν επίσης εκρήξεις και βροχές σχετικά ψυχρότερου υλικού που πέφτουν στην επιφάνεια. Οι επιστήμονες λένε ότι οι παρατηρήσεις της πολύπλοκης επιφανειακής δυναμικής του ήλιου θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επίλυση του ερωτήματος γιατί η εξωτερική ατμόσφαιρα του ήλιου (γνωστή ως στέμμα) είναι τόσο πολύ θερμότερη από την επιφάνειά του – ένα μακροχρόνιο παράδοξο στην ηλιακή Φυσική.Οι πιο φωτεινές περιοχές έχουν θερμοκρασία περίπου 1.000.000 βαθμών Κελσίου, ενώ το ψυχρότερο υλικό, το οποίο πέφτει κάτω από τους 10.000C, εμφανίζεται πιο σκοτεινό. Το υλικό καταγράφηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2023 από το όργανο Extreme-Ultraviolet Imager (EUI), όταν το διαστημικό σκάφος βρισκόταν περίπου στο ένα τρίτο της απόστασης της Γης από τον ήλιο.Το παραπάνω βίντεο αναδεικνύει λεπτά σχέδια που μοιάζουν με δαντέλες σε όλο τον ήλιο, τα οποία ονομάζονται στεμματικά «βρύα». Οι δομές αυτές εμφανίζονται γύρω από τη βάση μεγάλων βρόχων στεμματικού μαγνητικού πεδίου. Στον ορίζοντα, στήλες αερίου, γνωστές ως spicules, φτάνουν από τη χρωμόσφαιρα του ήλιου σε ύψος περίπου 10.000 χιλιομέτρων.Στο κέντρο του οπτικού πεδίου είναι ορατή μια μικρή έκρηξη, με ψυχρότερο υλικό να ανυψώνεται προς τα πάνω προτού πέσει κυρίως προς τα κάτω. Αν και μικρή σε σχέση με τα μεγαλύτερα γεγονότα, αυτή η έκρηξη είναι ακόμα μεγαλύτερη από τη Γη.Το υλικό αποκαλύπτει επίσης τη στεμματική βροχή, η οποία σε θερμοκρασία μικρότερη από 10.000 βαθμών Κελσίου φαίνεται σκοτεινή σε σχέση με το φωτεινό φόντο των μεγάλων στεμματικών βρόχων (περίπου 1.000.000 βαθμών Κελσίου). Η βροχή αποτελείται από συστάδες πλάσματος υψηλότερης πυκνότητας που πέφτουν πίσω προς τον ήλιο υπό την επίδραση της βαρύτητας.“Είναι πραγματικά πανέμορφο όταν το βλέπεις να συμβαίνει”, δήλωσε ο Δρ David Long, ηλιακός φυσικός στο Πανεπιστήμιο Dublin City University και επιστήμονας του Solar Orbiter. “Έρχεται και φεύγει – βλέπεις βροχές από αυτό γύρω από τις ηλιακές εκλάμψεις”.Οι παρατηρήσεις θα μπορούσαν να βοηθήσουν να εξηγηθεί γιατί η εξωτερική ατμόσφαιρα του ήλιου είναι πάνω από 150 φορές θερμότερη από την επιφάνειά του, με θερμοκρασία μεγαλύτερη από 1.000.000C.Το στέμμα θα αναμενόταν να είναι ψυχρότερο επειδή η ενέργεια του ήλιου προέρχεται από τον πυρηνικό φούρνο στον πυρήνα του, και τα πράγματα φυσικά γίνονται ψυχρότερα όσο πιο μακριά βρίσκονται από μια πηγή θερμότητας. Μια εξήγηση είναι ότι οι μικροσκοπικές εκλάμψεις, που ονομάζονται φωτιές κατασκήνωσης, αντλούν ενέργεια στην ατμόσφαιρα για να προκαλέσουν θέρμανση του στέμματος.Η αποστολή τον επόμενο χρόνο θα αρχίσει να βγαίνει από το πλανητικό επίπεδο για να ρίξει μια πρώτη ματιά στους αχαρτογράφητους βόρειους και νότιους πόλους του ήλιου.

Πηγή: https://www.ertnews.gr/eidiseis/epistimi/epistimi/iliaki-vroxi-ekrikseis-kai-to-xnoudoto-stemma-tou-iliou-deite-ta-plana-pou-kategrapse-to-solar-orbiter/ – https://www.universetoday.com/166839/solar-orbiter-takes-a-mind-boggling-video-of-the-sun/

[Δροσος Γεωργιος]

Δείτε τη νέα τρομερή έκρηξη στον Ήλιο από μια νεογέννητη κηλίδα 15 φορές μεγαλύτερη από τη Γη (βίντεο)

 

Το τσουνάμι των φορτισμένων σωματιδίων απειλεί τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους

Οι ηλιακές εκλάμψεις είναι εκρήξεις που παρατηρούνται όταν η έντονη δραστηριότητα στα μαγνητικά πεδία του Ήλιου διαταράσσει την ισορροπία στα μαγνητικά του πεδία με έκλυση τεράστιας ενέργειας που συνοδεύεται μια με λάμψη. Οι εκρήξεις εξαπολύουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας και λαμπρότητας, ενώ τα ηλιακά ενεργειακά σωματίδια που απελευθερώνονται, επηρεάζουν τη Γη με φαινόμενα όπως το σέλας αλλά και με παρεμβολές στους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας στην Γη.Μια νέα τρομερής ισχύος ηλιακή έκλαμψη συνέβη στην ηλιακή κηλίδα AR3664 το μέγεθος της οποίας αυξήθηκε πολύ τις τελευταίες μέρες και σύμφωνα με τους υπολογισμούς των επιστημόνων που παρατηρούν το φαινόμενο η κηλίδα είναι πλέον τόσο μεγάλη όπου θα μπορούσαν να χωρέσουν μέσα σε αυτή 15 πλανήτες σαν την Γη.Η νέα έκλαμψη συνέβη όταν ο Ήλιος «κοιτούσε» τη Γη κάτι που σημαίνει ότι το τσουνάμι των φορτισμένων σωματιδίων μπορεί να φτάσει στον πλανήτη μας και να προκαλέσει προβλήματα.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1657861/deite-tin-nea-tromeri-ekrixi-ston-ilio-apo-mia-neogenniti-kilida-15-fores-megalyteri-apo-ti-gi-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Γεωμαγνητικές καταιγίδες: Ο Συντονιστής των αποστολών ηλιακού συστήματος της ESA μιλά στη «Ν» για το κοσμικό φαινόμενο που χτύπησε τη Γη.

O Δρ. Γιάννης Ζουγανέλης εξηγεί το φαινόμενο της γεωμαγνητικής καταιγίδας και μιλάει για το πρόγραμμα διαστημικής εξερεύνησης της ESA

Μια από τις πιο ισχυρές γεωμαγνητικές καταιγίδες των τελευταίων δεκαετιών χτύπησε πριν από λίγες μέρες τον πλανήτη μας προκαλώντας μια έντονη εκδήλωση του σέλαος στην ατμόσφαιρα αλλά και δυσλειτουργίες στους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και τα ηλεκτρικά δίκτυα.

Ένας από τους ανθρώπους που γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα τι ακριβώς συνέβη είναι ο Δρ. Γιάννης Ζουγανέλης που από το 2014 είναι deputy project scientist στην ευρωπαϊκή αποστολή μελέτης του Ήλιου με το διαστημικό παρατηρητήριο Solar Orbiter που παρακολουθεί συνεχώς την ηλιακή δραστηριότητα. Ο Έλληνας επιστήμονας που πρόσφατα έγινε Συντονιστής των αποστολών του ηλιακού συστήματος στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) μιλά στο Naftemporiki.gr για την πρόσφατη ισχυρή γεωμαγνητική καταιγίδα και το φαινόμενο αυτό γενικότερα καθώς και για το πρόγραμμα διαστημικής εξερεύνησης της ESA.

Ποια ήταν η πηγή της πρόσφατης γεωμαγνητικής καταιγίδας και γιατί ήταν τόσο ισχυρή;

Η πρόσφατη γεωμαγνητική καταιγίδα προκλήθηκε από μια σειρά ηλιακών εκρήξεων, συμπεριλαμβανομένων των εκτινάξεων στεμματικής ύλης (Coronal Mass Ejections – CMEs). Η καταιγίδα ήταν ιδιαίτερα ισχυρή λόγω ενός μεγάλου και μαγνητικά πολύπλοκου σμήνους ηλιακών κηλίδων, γνωστού ως περιοχή NOAA 3664, το οποίο εκτείνεται σε εντυπωσιακό μέγεθος 16 φορές τη διάμετρο της Γης. Αυτή η περιοχή παρήγαγε αρκετές ισχυρές εκλάμψεις, συμβάλλοντας στο αυξημένο επίπεδο συναγερμού και στην ένταση της γεωμαγνητικής καταιγίδας.Η καταιγίδα κατατάχθηκε ως G4 στην κλίμακα γεωμαγνητικών καταιγίδων, η οποία κυμαίνεται από G1 (ελαφριά) έως G5 (έκτακτη). Αυτές οι καταιγίδες προκύπτουν από διακυμάνσεις στον ηλιακό άνεμο που προκαλούν μεγάλες αλλαγές στα ηλεκτρικά ρεύματα, τις ιδιότητες του πλάσματος και τα πεδία στη μαγνητόσφαιρα της Γης. Οι συνθήκες που οδήγησαν σε αυτή την ισχυρή καταιγίδα περιελάμβαναν παρατεταμένες περιόδους υψηλής ταχύτητας ηλιακού ανέμου και ένα νότια κατευθυνόμενο μαγνητικό πεδίο ηλιακού ανέμου, το οποίο είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό για τη μεταφορά ενέργειας από τον ηλιακό άνεμο στη μαγνητόσφαιρα της Γης.Ο αντίκτυπος μιας τέτοιας καταιγίδας μπορεί να είναι σημαντικός, με πιθανή διατάραξη των επικοινωνιών, του ηλεκτρικού δικτύου, της πλοήγησης, του ραδιοφώνου και των λειτουργιών των δορυφόρων. Ενώ οι γεωμαγνητικές καταιγίδες είναι φυσικά και συνήθη φαινόμενα, η δύναμη και η πιθανότητα διατάραξης μπορεί να διαφέρει, και αυτή η πρόσφατη καταιγίδα ήταν η ισχυρότερη από το 2003.

Γνωρίζουμε ότι αυτές οι καταιγίδες εκτός από φυσικά φαινόμενα όπως το σέλας προκαλούν προβλήματα λειτουργίας στους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους. Υπάρχει περίπτωση κάποια γεωμαγνητική καταιγίδα να απειλήσει πιο σοβαρά την ανθρωπότητα;

Οι γεωμαγνητικές καταιγίδες, ενώ είναι κυρίως γνωστές για τις όμορφες εκδηλώσεις τους όπως το βόρειο σέλας, έχουν πράγματι τη δυνατότητα να προκαλέσουν σημαντικές διαταραχές στην τεχνολογικά εξαρτημένη κοινωνία μας. Η πιο σοβαρή απειλή που παρουσιάζουν είναι για τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, τα συστήματα επικοινωνίας και τους δορυφόρους μας. Μια ιδιαίτερα ισχυρή γεωμαγνητική καταιγίδα θα μπορούσε, θεωρητικά, να προκαλέσει εκτεταμένες διακοπές ρεύματος και να διαταράξει τις λειτουργίες των δορυφόρων, πράγμα που θα είχε κατακλυσμικό αποτέλεσμα σε διάφορες πτυχές της σύγχρονης ζωής, συμπεριλαμβανομένων της πλοήγησης, των τηλεπικοινωνιών και ακόμη και των τραπεζικών συστημάτων.Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, ενώ οι γεωμαγνητικές καταιγίδες μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές τεχνολογικές διαταραχές, δεν είναι επιβλαβείς για τους ανθρώπους στην επιφάνεια της Γης απευθείας. Η ατμόσφαιρά μας και η μαγνητόσφαιρα παρέχουν αποτελεσματική προστασία από την ακτινοβολία αυτών των γεγονότων. Ο πραγματικός κίνδυνος βρίσκεται στην πιθανότητα αυτές οι καταιγίδες να επηρεάσουν την υποδομή στην οποία βασιζόμαστε.Όσον αφορά την περίπτωση μιας γεωμαγνητικής καταιγίδας να απειλήσει πιο σοβαρά την ανθρωπότητα, θα χρειαζόταν ένα εξαιρετικά ισχυρό γεγονός, παρόμοιο με εκείνο του Carrington το 1859, για να προκαλέσει καταστροφικές επιπτώσεις. Ένα τέτοιο γεγονός θεωρείται πολύ σπάνιο. Παρ ‘όλα αυτά, οι επιστήμονες και οι ειδικοί του διαστημικού καιρού εργάζονται για τη βελτίωση των ικανοτήτων πρόβλεψής μας και αναπτύσσουν τεχνολογίες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων αυτών των καταιγίδων για να αποτρέψουν τέτοια σενάρια.

Βρισκόμαστε σε φάση έξαρσης της ηλιακής δραστηριότητας η οποία παράγει και τα φαινόμενα των εκλάμψεων που οδηγούν στις γεωμαγνητικές καταιγιδες και αν ναι υπάρχει κάποια πρόβλεψη για το πότε θα υπάρξει κάποια ύφεση της ηλιακής δραστηριότητας;

Ναι, βρισκόμαστε στον Ηλιακό Κύκλο 25, ο οποίος ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2019. Η ηλιακή δραστηριότητα αυξάνεται ενόψει του προβλεπόμενου ηλιακού μέγιστου το 2025. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, ο Ήλιος εμφανίζει αυξημένη μαγνητική δραστηριότητα, που περιλαμβάνει πιο συχνές ηλιακές εκλάμψεις και εκτινάξεις στεμματικής ύλης.Το ηλιακό μέγιστο είναι η περίοδος κατά την οποία το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου είναι πιο περίπλοκο, με αποτέλεσμα τον μεγαλύτερο αριθμό ηλιακών κηλίδων και ηλιακών εκλάμψεων. Μετά το ηλιακό μέγιστο, τα επίπεδα δραστηριότητας θα μειωθούν σταδιακά προς ένα ηλιακό ελάχιστο, σηματοδοτώντας μια περίοδο χαμηλότερης ηλιακής δραστηριότητας. Η τρέχουσα πρόβλεψη υποδεικνύει ότι το αποκορύφωμα του Ηλιακού Κύκλου 25 θα συμβεί μεταξύ Νοεμβρίου 2024 και Μαρτίου 2026, λαμβάνοντας υπόψη τα σφάλματα της πρόβλεψης.Μετά την κορύφωση, η ηλιακή δραστηριότητα θα μειωθεί καθώς κινούμαστε προς το επόμενο ηλιακό ελάχιστο. Ωστόσο, η πρόβλεψη του ακριβούς χρόνου και διάρκειας αυτής της πτώσης είναι δύσκολη λόγω της πολύπλοκης φύσης των ηλιακών μαγνητικών πεδίων, τα οποία δεν κατανοούμε πλήρως. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν ιστορικά δεδομένα και μοντέλα για να εκτιμήσουν αυτούς τους κύκλους, αλλά υπάρχει εγγενής αβεβαιότητα σε αυτές τις προβλέψεις.

Σε ποια φάση βρίσκεται πλέον η αποστολή Solar Orbiter και ποιοι είναι οι άμεσοι αλλά και πιο μακρινοί στόχοι των παρατηρήσεων και ερευνών σας στον Ήλιο;

Η αποστολή Solar Orbiter του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), σε συνεργασία με τη NASA, βρίσκεται επί του παρόντος στην κύρια φάση της αποστολής, η οποία ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2021. Το διαστημικό σκάφος έχει σχεδιαστεί για να πραγματοποιήσει λεπτομερείς μετρήσεις της εσωτερικής ηλιόσφαιρας και του αναδυόμενου ηλιακού ανέμου, καθώς και για να πραγματοποιήσει στενές παρατηρήσεις των πολικών περιοχών του Ήλιου, οι οποίες είναι δύσκολο να παρατηρηθούν από τη Γη. Οι άμεσοι στόχοι της αποστολής είναι

– Να λάβει τις πλησιέστερες ποτέ εικόνες του Ήλιου και για πρώτη φορά, να αποτυπώσει εικόνες από κοντά των πολικών περιοχών του Ήλιου.

– Να μετρήσει τη σύνθεση του ηλιακού ανέμου και να τη συνδέσει με την περιοχή προέλευσής του στην επιφάνεια του Ήλιου.

Οι πιο μακροπρόθεσμοι στόχοι έρευνας περιλαμβάνουν τα παρακάτω

– Να κατανοήσει τι κινητοποιεί τον 11ετή κύκλο της μαγνητικής δραστηριότητας του Ήλιου.

– Να διερευνήσει τι θερμαίνει το ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας του Ήλιου, το στέμμα, σε εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου.

– Να καθορίσει τι παράγει τον ηλιακό άνεμο και τι τον επιταχύνει σε ταχύτητες εκατοντάδων χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο.

– Να μελετήσει πώς ο Ήλιος δημιουργεί και ελέγχει την ηλιόσφαιρα, την τεράστια φούσκα φορτισμένων σωματιδίων και μαγνητικών πεδίων που περιβάλλει το ηλιακό μας σύστημα.

Η αποστολή αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στην κατανόησή μας για το πώς λειτουργεί η εσωτερική ηλιόσφαιρα και τις επιπτώσεις της ηλιακής δραστηριότητας σε αυτήν. Το Solar Orbiter είναι εξοπλισμένο με 10 όργανα, συνδυάζοντας τηλεσκόπια υψηλής ανάλυσης με μετρήσεις από το περιβάλλον ακριβώς γύρω από το διαστημικό σκάφος για να δημιουργήσει μια περιεκτική εικόνα των εσωτερικών λειτουργιών του Ήλιου.

Εκτός από τον Ήλιο με ποιο άλλο πεδίο έρευνας του Διαστήματος και των κοσμικών φαινομένων θα θέλατε να ασχοληθείτε;

Πρόσφατα τοποθετήθηκα στη θέση συντονισμού των αποστολών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος στο ηλιακό σύστημα, οπότε ήδη ασχολούμαι με ένα πλήθος πεδίων έρευνας. Η ESA εμπλέκεται σε μια ευρεία γκάμα πεδίων διαστημικής έρευνας εντός του ηλιακού συστήματος, πέρα από τη μελέτη του Ήλιου, όπως στα παρακάτω παραδείγματα:

– Εξερεύνηση της Αφροδίτης: Η ESA επέλεξε τον περασμένο Ιανουάριο την πρωτοποριακή αποστολή EnVision, που θα εκτοξευτεί το 2031, για να παρέχει μια ολιστική άποψη του πλανήτη Αφροδίτη, από τον εσωτερικό πυρήνα του μέχρι την ανώτερη ατμόσφαιρα.

– Μελέτες Κομητών: Αποστολές όπως ο Philae lander της Rosetta έχουν εξερευνήσει κομήτες, όπως ο 67P/Churyumov-Gerasimenko. Το 2014 ήταν η πρώτη φορά που η ανθρωπότητα, χάρη στην ESA, προσεδάφισε διαστημική αποστολή πάνω σε κομήτη, για να κατανοήσει τη σύνθεση και την ιστορία του κομήτη καθώς και την ιστορία του ηλιακού συστήματος. Η επόμενη αποστολή Comet Interceptor θα εκτοξευθεί το 2029.

– Ο Κρόνος και οι Δορυφόροι του: Χρησιμοποιώντας δεδομένα από την αποστολή Cassini-Huygens, οι επιστήμονες μελετούν τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, τον Τιτάνα, και τις δυναμικές γεωλογικές διαδικασίες του.

– Εξερεύνηση του Ερμή: Η αποστολή BepiColombo που εκτοξεύτηκε το 2018 σε συνεργασία με τον Ιαπωνικό Οργανισμό Διαστήματος, JAXA, στοχεύει στην εξερεύνηση του Ερμή, του εσωτερικότερου πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος. Η αποστολή οδεύει στον Ερμή τον οποίο θα πλησιάσε για τρίτη φορά τον Σεπτέμβρη του 2024 και αναμένεται να μπει σε τελική τροχιά στο τέλος του 2025.

– Οι Παγωμένοι Δορυφόροι του Δία: Η αποστολή JUpiter ICy moons Explorer (JUICE), που εκτοξεύτηκε το 2023, θα εξερευνήσει τους παγωμένους δορυφόρους του Δία και ιδιαίτερα τον Γανυμήδη, επικεντρώνοντας στο δυναμικό τους να φιλοξενούν ζωή και στα μοναδικά περιβάλλοντά τους.

Η έρευνα της ESA δεν αφορά μόνο την κατανόηση των ουράνιων σωμάτων, αλλά και την κατανόηση της σχέσης της Γης με άλλους πλανήτες και το ευρύτερο Σύμπαν. Αυτή η έρευνα βοηθά στην απάντηση σημαντικών ερωτημάτων σχετικά με την εξέλιξη του ηλιακού μας συστήματος, την προέλευση της ζωής και εάν είμαστε μόνοι στο Σύμπαν. Διαθέτουμε ένα πλήρες και συναρπαστικό πρόγραμμα διαστημικής εξερεύνησης και διαστημικής επιστήμης στα επόμενα χρόνια το οποίο θα διατηρήσει την Ευρώπη στην κορυφή της επιστημονικής έρευνας, ειδικά σε τομείς στους οποίους η Ευρώπη είναι ήδη πρωτοπόρα.

O Δρ. Γιάννης Ζουγανέλης αποτελεί σημαντικό στέλεχος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1664209/o-syntonistis-ton-apostolon-toy-iliakoy-systimatos-tis-esa-dr-giannis-zoyganelis-mila-sti-n-gia-tis-geomagnitikes-kataigides-kai-to-eyropaiko-diastimiko-programma/

[Δροσος Γεωργιος]

Το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου δημιουργείται σε μικρότερο βάθος από ότι νομίζαμε μέχρι σήμερα .

Είναι πολύ πρόσφατες οι εικόνες από το βόρειο σέλας που εμφανίστηκε νότια πριν από δυο εβδομάδες. Το φαινόμενο αυτό είναι αποτέλεσμα του μαγνητικού πεδίου του Ήλιου όταν χτυπάει την ατμόσφαιρα της Γης. Ένα όμορφο φαινόμενο που όμως προκαλεσε σοβαρά προβληματα στις επικοινωνίες, στους δορυφόρους.Εϊναι σημαντικό να μπορούμε να προβλέπουμε έγκαιρα τις ηλιακές καταιγίδες πριν φτάσουν από τον Ήλιο στη Γη και μια νέα ανακάλυψη για τη δημιουργία των ηλιακών κηλίδων μπορεί να επιτρέψει αυτό ακριβώς.Ο καθηγητής διαστημικής φυσικής Ιωάννης Δαγκλής, πρόεδρος του ελληνικού κέντρου διαστήματος και καθηγητής διαστημικής φυσικής μίλησε στην εκπομπή Prime του ΕΡΤΝews με τον Ηλία Σιακαντάρη για την σημερινή ανακοίνωση των επιστημόνων, τι ανακάλυψαν και γιατί είναι χρήσιμο (παρακολουθείστε τη συνέντευξη ΕΔΩ).«Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε τον Ήλιο σαν μια φωτεινή μπάλα στον ουρανό. Είναι ένα αστέρι που παράγει φωτόνια από τη σύντηξη της ύλης και αυτά τα φωτόνια ζεσταίνουν τον πλανήτη μας και επιπλέον, χάρη στη φωτοσύνθεση παράγεται και τροφή για όλα τα σύνθετα έμβια όντα.Αυτό όμως που λιγότεροι γνωρίζουν είναι ότι εκτός από τα φωτόνια, ο ήλιος παράγει και μαγνητικό πεδίο, το οποίο αντίθετα από το μαγνητικό πεδίο της Γης μας, δεν είναι ομοιόμορφο ούτε στον χώρο ούτε στον χρόνο», ανέφερε αρχικά.Πρόσθεσε πως: «Αυτός ο μεταβλητός μαγνητισμός είναι η αιτία διαφόρων φυσικών φαινομένων. Αυτά τα ονομάζουμε διαστημικό καιρό, που μόνο στη διαστημική εποχή μας μπορούμε να πούμε ότι μας επηρεάζουν. Παλιότερα, πριν από πριν αποκτήσει η ανθρωπότητα διαστημικές υποδομές, αυτά τα φαινόμενα δεν μας επηρέαζαν και ιδιαίτερα».Σύμφωνα με τη σημερινή ανακοίνωση στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό, Nature, φαίνεται ότι το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου δημιουργείται σε μικρότερο βάθος από ότι νομίζαμε μέχρι σήμερα, εξήγησε ο καθηγητής.Όπως είπε ο Ιωάννης Δαγκλής: «Είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη γιατί θα μας βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της μαγνητικής συμπεριφοράς του Ήλιου και στην αποτελεσματικότερη πρόγνωσή τους. Την αποτελεσματικότερη πρόγνωση των ηλιακών καταιγίδων και των μαγνητικών καταιγίδων στη Γη που επιφέρουν αυτές οι ηλιακές εκρήξεις».Τόνισε μάλιστα πως υπάρχει μια πιθανή επίπτωση της μεταβλητής μαγνητικής συμπεριφοράς του Ήλιου και στο κλίμα της Γης. «Αυτό εικάζεται. Διότι γνωρίζουμε ότι υπήρχε μια περίοδος ανεξήγητης μέχρι σήμερα ύφεσης της μαγνητικής δραστηριότητας του Ήλιου τον 17ο αιώνα. Και αυτή η περίοδος ύφεσης συνδέθηκε με μια περίοδο έντονης πτώσης της μέσης θερμοκρασίας στη Γη», ανέφερε.Τέλος, ο κ. Δαγκλής τόνισε πως αυτό που μπορούμε να κάνουμε όταν γνωρίζουμε ότι πραγματικά επίκειται μια πολύ ισχυρή καταιγίδα, είναι τα κρίσιμα υποσυστήματα των δορυφόρων «να τα βάζουμε σε νάρκη για λίγο χρονικό διάστημα».

πηγή: https://www.ertnews.gr