astrovox

Το θέμα συζητείται εδώ: /forum/viewtopic.php?t=28520

Η Μεγάλη Σύνοδος Δία-Κρόνου σε 10 ερωταποκρίσεις 1. Τί είναι η πλανητική σύνοδος; Οι πλανητικές σύνοδοι συμβαίνουν όταν δύο (ή περισσότεροι) πλανήτες εμφανίζονται κοντά στον ουρανό, το οποίο αποτυπώνεται αστρονομικά είτε με το ίδιο εκλειπτικό μήκος λ είτε με την ίδια ορθή αναφορά. Από την προοπτική της Γης, αυτό που παρατηρούμε είναι τους δυο πλανήτες να βρίσκονται φαινομενικά κοντά και τον έναν να «προσπερνάει» λίγο πιο βόρεια ή νότια τον άλλον. Στην πραγματικότητα, οι πλανήτες απέχουν μεταξύ τους πολύ μεγάλες αποστάσεις. 2. Γιατί είναι ξεχωριστή αυτή η σύνοδος; Πλανητικές σύνοδοι συμβαίνουν συχνά όμως οι πιο σημαντικές σύνοδοι συμβαίνουν όταν περιλαμβάνουν τους φωτεινούς πλανήτες και όταν η φαινόμενη απόστασή τους είναι μικρή. Όταν πρόκειται για τους δύο μεγάλους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, τον Δία και τον Κρόνο, την ονομάζουμε Μεγάλη Σύνοδο. Οι φαινόμενες αποστάσεις στον ουρανό μετρούνται με την γωνιώδη απόσταση, σε μοίρες, λεπτά και δεύτερα λεπτά της μοίρας. Για παράδειγμα η Σελήνη έχει γωνιώδη διάμετρο περίπου μισή μοίρα ενώ ο πλανήτης Δίας λίγο πάνω από μισό λεπτό της μοίρας (33 δεύτερα λεπτά). Στη συγκεκριμένη σύνοδο, ο Δίας και ο Κρόνος θα χωρίζονται από μόλις 6 πρώτα λεπτά της μοίρας! 3. Ποια είναι η σπανιότητα της συνόδου; Ο Δίας και ο Κρόνος βρίσκονται σε σύνοδο κάθε 20 περίπου χρόνια. Σε αυτά τα 20 χρόνια ο Κρόνος εκτελεί τα 2/3 μιας περιφοράς του γύρω από τον ήλιο ενώ ο Δίας μία πλήρη περιφορά και 2/3 μιας δεύτερης. Κάθε 20 συνόδους, δηλαδή με μια περίοδο περίπου 400 χρόνων, έχουμε μία ή περισσότερες κοντινές συνόδους. Την προηγούμενη «απλή» σύνοδο πριν 20 χρόνια οι δύο αέριοι πλανήτες χωρίζονταν από γωνιώδη απόσταση 1,2 μοίρας ενώ η προηγούμενη υπερ-σύνοδος ήταν το 1623, αρκετά κοντά στον ήλιο όμως. Κοντινή σύνοδο θα έχουμε και το 2080 ενώ μετά θα πρέπει να περιμένουμε μετά το 2400! 4. Ποια ημέρα μπορούμε να την παρατηρήσουμε; Εδώ και αρκετές ημέρες ο Δίας και ο Κρόνος πλησιάζουν ολοένα και περισσότερο καθημερινά. Η Μεγάλη Σύνοδος θα συμβεί την Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου λίγο μετά τις 20:00 ώρα Ελλάδος (αφού δύσουν οι πλανήτες) ωστόσο η φαινόμενη απόστασή τους θα είναι πρακτικά ίδια όλο το απόγευμα της ημέρας αυτής. Μία ημέρα πριν και μετά, η γωνιώδη απόστασή τους θα είναι 50% μεγαλύτερη, περίπου 9 πρώτα λεπτά. 5. Πού στον ουρανό θα φανεί και τί ώρα να κοιτάξουμε; Οι πλανήτες θα βρίσκονται στον νοτιοδυτικό ουρανό και θα είναι εύκολα ορατοί ήδη από το σούρουπο, πριν σκοτεινιάσει τελείως. Θα μπορούν να παρατηρηθούν ήδη σε γαλάζιο φόντο σε ύψος λίγο κάτω από 20 μοίρες γύρω στις 17:30 ενώ έως τις 18:30 θα έχει μεν πλήρες σκοτάδι αλλά θα έχουν χάσει πολύ ύψος και θα βρίσκονται σε ύψος μόλις 10 μοιρών. Καθώς η ατμόσφαιρα σε χαμηλά ύψη διαταράσσει ιδιαίτερα τα πλανητικά είδωλα, προτείνεται να είμαστε έτοιμοι να παρατηρήσουμε αμέσως μετά τη δύση του ήλιου με το που θα γίνουν ορατοί. Η ιδανική παρατήρηση θα γίνει όταν θα έχει βαθύνει το μπλε του ουρανού αρκετά χωρίς να χαμηλώσουν πολύ οι πλανήτες. Βρείτε, πάντως, μέρος παρατήρησης με ανοιχτό νοτιοδυτικό ορίζοντα για να τους παρατηρήσετε για όσο περισσότερο χρονικό διάστημα γίνεται. 6. Πώς θα φαίνεται διά γυμνού οφθαλμού; Πριν και μετά την 21η Δεκεμβρίου οι πλανήτες θα φαίνονται ιδιαίτερα κοντά, με τον πολύ φωτεινότερο Δία αρχικά από κάτω και μετά από πάνω. Την ίδια την ημέρα της Μεγάλης Συνόδου, όμως, οι πλανήτες θα βρίσκονται τόσο κοντά ώστε να δίνουν την εντύπωση ενός ενιαίου, ίσως ελαφρώς επιμήκους αντικειμένου. Οι έχοντες οξεία όραση θα μπορούν να ξεχωρίσουν θεωρητικά τα δύο αντικείμενα όμως η ιδιαίτερα μεγαλύτερη φωτεινότητα του Δία ίσως «πνίξει» τον αμυδρότερο Κρόνο, ειδικά αν οι συνθήκες της ατμόσφαιρας δεν είναι ιδανικές. Αναμένουμε όλοι να δούμε πώς θα φανεί στην πράξη! 7. Πώς μπορούμε να παρατηρήσουμε το φαινόμενο καλύτερα; Με απλά κιάλια θα είναι εύκολα ορατοί ως διακριτοί οι πλανήτες ενώ θα φαίνονται και οι δορυφόροι του Δία και μια υποψία δακτυλίων του Κρόνου. Όμως, αυτό που πραγματικά περιμένουν οι παρατηρητές είναι τη δυνατότητα ταυτόχρονης παρατήρησής τους από ένα τηλεσκόπιο καθώς η φαινόμενη απόστασή τους θα είναι τόσο μικρή που θα φαίνονται ακόμα και με υψηλή μεγέθυνση! Αυτό σημαίνει πως μπορείτε να παρατηρήσετε μαζί, στο ίδιο πεδίο τους δακτυλίους του Κρόνου και τις ζώνες του πλανήτη Δία! Παρατηρείστε νωρίς, όσο οι πλανήτες είναι το δυνατόν ψηλότερα. 8. Πώς μπορούμε να το φωτογραφίσουμε; Το φαινόμενο μπορεί να αποτυπωθεί με πολλούς τρόπους ωστόσο κοντά στην ημέρα της συνόδου οι φωτογραφίες τοπίου δεν θα μπορέσουν να διαχωρίσουν εύκολα τους δύο πλανήτες όπως θα γίνεται τις ημέρες πριν και μετά. Συνίσταται, λοιπόν, την βραδιά της συνόδου να γίνει φωτογράφηση μέσα από τηλεσκόπιο που μπορεί να αποτυπώσει ταυτόχρονα τα χαρακτηριστικά και των δύο πλανητών μέσα από το ίδιο πεδίο, είτε με στατικές φωτογραφίες είτε με βίντεο σύμφωνα με τις συνήθεις πλανητικές φωτογραφικές πρακτικές. Πρόκληση θα αποτελέσει η διαφορά στη φωτεινότητα των αντικειμένων και η χρήση ικανής εστιακής απόστασης ώστε, ανάλογα και τον φωτογραφικό εξοπλισμό, να παρέχει την απαιτούμενη διακριτική ικανότητα ώστε να καταγραφούν χαρακτηριστικά των πλανητών. 9. Πώς μπορώ να ενημερώνομαι για αστρονομικά φαινόμενα όπως αυτό; Μπορείτε να επισκέπτεστε το AstroVox και τις σελίδες του στα κοινωνικά δίκτυα καθώς και το αστροημερολόγιό μας που περιλαμβάνει όλα τα αστρονομικά γεγονότα. 10. Υπάρχει σχέση με το άστρο των Χριστουγέννων ή το χειμερινό ηλιοστάσιο; Καμία. Το «Άστρο των Χριστουγέννων» δε συνιστά αστρονομικό φαινόμενο ενώ η ημερολογιακή σύμπτωση με το χειμερινό ηλιοστάσιο είναι ακριβώς αυτό, σύμπτωση.

Live από τους Διόσκουρους - Σύνοδος Δία & Κρόνου - Το Άστρο των Χριστουγέννων .

Έκτακτο live από την ΑΕΣ για την σημερινή ολική έκλειψη ηλίου:

Στις 14 και 15 Δεκεμβρίου σας περιμένουμε στο online συνέδριό μας "Αστρονομία για τυφλούς". Εγγραφείτε δωρεάν εδώ: https://www.a4bd.eu/register/ Το συνέδριο γίνεται στα πλαίσια του ομώνυμου έργου που τρέχουμε στο Πανεπιστήμιο Πατρών.

Διαδικτυακά θα διεξαχθεί ο Πανελλήνιος Διαγωνισμός Αστρονομίας Από την Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος ανακοινώνεται ότι λόγω των έκτακτων υγειονομικών συνθηκών που επικρατούν στη χώρα εξαιτίας του COVID-19, η 1η φάση «ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ» του 26ου Πανελληνίου Μαθητικού Διαγωνισμού Αστρονομίας και Διαστημικής θα διεξαχθεί διαδικτυακά τι Σάββατο 12η Δεκεμβρίου 2020 και ώρα 9 π.μ. Ως εκ τούτου όσοι μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου επιθυμούν να συμμετάσχουν στην 1η φάση του Διαγωνισμού, δεν χρειάζεται να κάνουν την διαδικασία που περιγράφεται στην Προκήρυξη (δηλαδή μέσω της σχολικής μονάδας και της Διεύθυνσης Δ.Ε.) αλλά απλούστατα θα πρέπει να επισκεφτούν την επίσημη ιστοσελίδα του διαγωνισμού (contest.astronomos.gr) όπου θα βρουν τον σύνδεσμο για την είσοδο τους στον διαγωνισμό. Να τονισθεί ότι: 1) Δεν χρειάζεται να κάνουν καμία αίτηση εγγραφής, 2) Δεν θα στείλουν κανένα γραπτό στην Εταιρεία, 3) Δεν θα σκανάρουν τίποτα και 4) Δεν θα στείλουν τίποτα ταχυδρομικά! Το μόνο που χρειάζεται να κάνουν είναι να επισκεφτούν (στις 9:00πμ της 12/12/20) την ιστοσελίδα του Διαγωνισμού (όπως εξ άλλου λέει και η Προκήρυξη): contest.astronomos.gr Εκεί θα βρουν ευκρινέστατα τον σύνδεσμο που θα τους παραπέμπει στην ιστοσελίδα των θεμάτων (ξεχωριστά για το Γυμνάσιο και για το Λύκειο), θα απαντήσουν στις ερωτήσεις-ασκήσεις και στο τέλος (στην τελευταία καρτέλα) θα βάλουν το ονοματεπώνυμο και το email τους. Τα αποτελέσματα της 1ης φάσης του διαγωνισμού θα ανακοινωθούν πολύ σύντομα στην ίδια ιστοσελίδα. https://contest.astronomos.gr/

Χρόνια πολλά σε έναν ιστορικό όμιλο με τεράστιο έργο για τον οποίο η πόλη της Θεσσαλονίκης θα έπρεπε να είναι ιδιαίτερα περήφανη! Πέρα από την δραστηριότητά σας τοπικά στα βόρεια της χώρας, σημαντική είναι και η ύπαρξη του ΟΦΑ ως ένας από τους σημαντικούς πυλώνες που πανελληνίως στηρίζουν αυτό το συνολικό οικοδόμημα του (αναντικατάστατου) έργου των αστρονομικών σωματείων. Καλή συνέχεια!