Δροσος Γεωργιος

Ο ανεφοδιασμός και η φόρτωση του οχήματος μεταφοράς Progress MS-16 έχει ολοκληρωθεί. Στο κοσμοδρόμιο Baikonur, οι ειδικοί της RSC Energia συνεχίζουν την προγραμματισμένη προετοιμασία του οχήματος μεταφοράς φορτίου Progress MS-16 (TGC) για εκτόξευση στο πλαίσιο του προγράμματος της 77ης αποστολής εφοδιασμού του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS). Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών ανεφοδιασμού, το πλοίο εγκαταστάθηκε στη δυναμική βάση του συγκροτήματος και του κτιρίου δοκιμών του τόπου 254 για την εκτέλεση των τελικών εργασιών για την προετοιμασία πριν από την πτήση και την αποθήκευση φρέσκων προϊόντων και την τεκμηρίωση στο αεροσκάφος. Το TGK Progress MS-16 πρόκειται να παραδώσει στο ISS 600 kg καυσίμου ανεφοδιασμού, 420 λίτρα πόσιμου νερού για το σύστημα Rodnik και 40,5 kg συμπιεσμένων αερίων με επιπλέον αποθέματα αζώτου, καθώς και περίπου 1.400 kg διαφόρων εξοπλισμών και υλικών, συμπεριλαμβανομένων εξοπλισμός πόρων επί του πλοίου, συστήματα ελέγχου και υποστήριξης ζωής, συσκευασία για διαστημικά πειράματα, ιατρικός έλεγχος και είδη υγιεινής, είδη ένδυσης, τυποποιημένα τρόφιμα και φρέσκα τρόφιμα για τα μέλη του πληρώματος της ενεργού αποστολής. Επιπλέον, η βάση φορτίου περιέχει ένα κιτ επισκευής που αποτελείται από ένα σύνολο ενισχυτικών ταμπόν με κολλητικό δεσμό σχεδιασμένο για να σφραγίζει προσωρινά τα ανιχνευόμενα ελαττώματα στο περίβλημα του θαλάμου μετάβασης της μονάδας σέρβις Zvezda του ρωσικού τμήματος ISS. Η εκτόξευση του πυραύλου μεταφοράς Soyuz-2.1a από το Progress MS-16 TGC έχει προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο του 2021 από το κοσμοδρόμιο Baikonur. https://www.energia.ru/ru/news/news-2021/news_02-04.html

Πρόγραμμα Άρτεμις: Η κυβέρνηση Μπάιντεν στηρίζει την επιστροφή στη Σελήνη. Τη στήριξή του στις συστηματικές προσπάθειες για επιστροφή στη Σελήνη, που άρχισαν επί του προκατόχου του, Ντόναλντ Τραμπ, έδωσε ξεκάθαρα ο νέος πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, ξεκαθαρίζοντας το τοπίο ως προς τη θέση της νέας κυβέρνησης για το πρόγραμμα «Άρτεμις», που αποσκοπεί στην αποστολή «του επόμενου άνδρα και της πρώτης γυναίκας» στην επιφάνεια της Σελήνης εντός των επόμενων ετών. Όπως έγραψε το BBC, η Τζεν Πσάκι, εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου έδωσε τις σχετικές επιβεβαιώσεις την Πέμπτη, τονίζοντας πως «με το πρόγραμμα Άρτεμις, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα συνεργαστεί με τη βιομηχανία και διεθνείς εταίρους για να στείλει αστροναύτες στην επιφάνεια της Σελήνης- έναν άλλο άνδρα και μια γυναίκα στη Σελήνη». Παρόλα αυτά, δεν υπήρξε αναφορά στον στόχο του 2024 για την πρώτη επανδρωμένη προσελήνωση, που είχε τεθεί από τον πρώην αντιπρόεδρο Μάικ Πενς. Σημειώνεται πως εδώ και καιρό κυκλοφορούσαν εικασίες πως η νέα κυβέρνηση δεν θα δεσμευόταν ως προς αυτό το χρονοδιάγραμμα- αν και δεν έγινε κάτι γνωστό σχετικά. Η επιστροφή στη Σελήνη είχε ανακοινωθεί από τον Πενς το 2017, και η NASA είχε πει ότι θα στόχευε σε προσελήνωση για το 2028. Ο πρώην αντιπρόεδρος άλλαξε αυτό το χρονοδιάγραμμα το 2019, σε μια κίνηση που εξελήφθη ως «παρότρυνση» προς την αμερικανική διαστημική υπηρεσία για να κινηθεί γρηγορότερα. Ωστόσο αμφισβητείται κατά πόσον θα ήταν εφικτό κάτι τέτοιο το 2024. Η NASA έχει ζητήσει 3,3 δισ. δολάρια για χρηματοδότηση του HLS (Human Landing System) το 2021, μα έλαβε 850 εκατ. δολάρια, κάτι που θεωρείται πως θα επηρεάσει το χρονοδιάγραμμα. Οι άλλοι βασικοί πυλώνες του εγχειρήματος είναι το διαστημόπλοιο Orion και ο πύραυλος SLS (Space Launch System). Η κάψουλα Orion προορίζεται να χρησιμοποιηθεί στην πρώτη αποστολή του προγράμματος «Άρτεμις»- σε μια επανδρωμένη πτήση γύρω από τη Σελήνη, και προετοιμάζεται για τα τέλη του 2021. Σε στάδιο συναρμολόγησης είναι και ο εξοπλισμός της δεύτερης και της τρίτης αποστολής- η οποία προορίζεται να είναι και αυτή που θα κατεβάσει στην επιφάνεια της Σελήνης αστροναύτες για πρώτη φορά από το 1972. https://physicsgg.blogspot.com/2021/02/blog-post_9.html

«Συνωστισμός» ρομποτικών διαστημικών σκαφών στον Άρη. Τρία ρομποτικά διαστημικά σκάφη φθάνουν στον Άρη μέσα στον Φεβρουάριο, σε ένα σπάνιο συναπάντημα στον αρειανό ουρανό, το οποίο φέρνει δύο χώρες (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα-ΗΑΕ και Κίνα) για πρώτη φορά στον γειτονικό πλανήτη, ενώ μία τρίτη χώρα (ΗΠΑ) για πολλοστή φορά. Την αρχή κάνει το σκάφος «Hope» («Ελπίδα») των ΗΑΕ αύριο Τρίτη 9 Φεβρουαρίου, θα ακολουθήσει την επόμενη ημέρα το σκάφος «Tianwen-1» της Κίνας και, τέλος, το ρόβερ «Mars 2020 Perseverance» των ΗΠΑ προγραμματίζεται να προσεδαφιστεί στις 18 Φεβρουαρίου. Από τις δεκάδες αποστολές που έχουν σταλεί στον Άρη, από τη δεκαετία του 1960 μέχρι σήμερα, περίπου οι μισές απέτυχαν ή συνετρίβησαν πάνω του, συνεπώς δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη η επιτυχία και για τις τρεις νέες αποστολές. Ο «κόκκινος» πλανήτης έχει βγάλει κακή φήμη ως διαστημικός προορισμός λόγω μεγάλης απόστασης από τη Γη (πολύ μακρύτερα από τη Σελήνη), αραιής ατμόσφαιρας (δεν βοηθά στη χρήση αλεξίπτωτου) και άλλων συνθηκών. Πιο εύκολο έργο θα έχει το σκάφος των Εμιράτων, το πρώτο σε όλον τον αραβικό κόσμο που έφθασε τόσο μακριά, το οποίο απλώς θα επιχειρήσει να τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Άρη. Εάν τα καταφέρει, τα ΗΑΕ θα γίνουν η πέμπτη χώρα που θα έχουν φθάσει στον πλανήτη (μετά τις ΗΠΑ, ΕΣΣΔ-Ρωσία, Ινδία και Ευρώπη) και μάλιστα στην 50ή επέτειο από την ένωση των Εμιράτων που απάρτισαν τη χώρα του Κόλπου. Το «Hope» (Al-Αmal στα αραβικά) θα γυρίζει γύρω από τον Άρη για δύο χρόνια, μελετώντας κυρίως την ατμόσφαιρά του (θα δημιουργήσει τον πρώτο ολοκληρωμένο «χάρτη» της) και τον καιρό του. Ήδη, τα ΗΑΕ ετοιμάζονται να γιορτάσουν το ιστορικό γι’ αυτά γεγονός, μεταξύ άλλων με φωταγώγηση του υψηλότερου ουρανοξύστη στον κόσμο, Μπουρτζ Χαλίφα στο Ντουμπάι. Η χώρα έχει μεγάλες διαστημικές και γενικότερες περιφερειακές φιλοδοξίες. Πάντως, οι υπεύθυνοι του διαστημικού προγράμματος των ΗΑΕ θεωρούν ότι υπάρχει πιθανότητα 50-50 για επιτυχία ή αποτυχία. Η κρίσιμη διαδικασία επιβράδυνσης του σκάφους, ώστε να «συλληφθεί» από την αρειανή βαρύτητα, θα αρχίσει την Τρίτη στις 17:30 ώρα Ελλάδας. Το βάρους πέντε τόνων κινεζικό «Tianwen-1» («Ερωτήματα στον Ουρανό»), το οποίο έστειλε ήδη την πρώτη ασπρόμαυρη φωτογραφία του από τον Άρη από απόσταση 2,2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, θα προσπαθήσει και αυτό αρχικά να τεθεί σε τροχιά (η Κίνα θα γίνει η έκτη χώρα) για να μελετήσει τον πλανήτη επί μήνες. Στη συνέχεια, θα στείλει στην επιφάνεια του, στον αχανή κρατήρα πρόσκρουσης «Ουτοπία», μία άκατο και ένα ρομποτικό ρόβερ βάρους 250 κιλών, το οποίο θα κινείται με ηλιακή ενέργεια. Μεταξύ άλλων, διαθέτει ραντάρ που μπορεί να «δει» έως 100 μέτρα στο υπέδαφος, ενώ θα αναζητήσει και ίχνη ζωής επί δύο χρόνια. Μία προηγούμενη αποστολή της Κίνας στον Άρη, μαζί με τη Ρωσία, το 2011, είχε αποτύχει. Εάν αυτή η αποστολή είναι επιτυχής, η Κίνα θα γίνει η δεύτερη χώρα -μετά τις ΗΠΑ- που θα προσεδαφίσει ένα όχημα σε έναν άλλον κόσμο. Η ασιατική χώρα έχει κάνει κάτι ανάλογο, ήδη, στη Σελήνη. Οι ΗΠΑ θα επιδιώξουν να στείλουν ακόμη ένα ρόβερ στον Άρη, το «Perseverance» («Επιμονή»), το οποίο θα εστιάσει στην αστροβιολογία και θα αναζητήσει ίχνη ζωής, συλλέγοντας δείγματα από το έδαφος, που αργότερα θα σταλούν στη Γη. Εάν η αποστολή είναι επιτυχής, θα είναι το πέμπτο αμερικανικό ρόβερ στον πλανήτη από το 1997. Το ρόβερ, μεγέθους μικρού SUV, διαθέτει 19 κάμερες και δύο μικρόφωνα για να καταγράψει τους πρώτους ήχους από τον Άρη, ενώ μπορεί να κινηθεί αυτόνομα σε μία απόσταση έως 200 μέτρων την ημέρα. Μάλιστα, θα διαθέτει και δικό του ελικοπτεράκι-drone βάρους 1,8 κιλών, που εάν καταφέρει να πετάξει στον αρειανό ουρανό, θα είναι μία πρωτιά στη διαστημική ιστορία. https://physicsgg.me/2021/02/07/%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%83%ce%ba%ce%ac%cf%86%ce%bf%cf%82-%ce%b5%ce%bb%cf%80%ce%af%ce%b4%ce%b1-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b7%ce%b1%ce%b5/

Η εξέλιξη της άφιξης του διαστημικού σκάφους «Ελπίδα» στον Άρη. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ελπίζουν να γίνουν η τρίτη χώρα που θέτει σκάφος σε τροχιά γύρω από τον Άρη. Το διαστημικό σκάφος «Hope(Ελπίδα)» είναι η πρώτη από τις τρεις αποστολές που θα φτάσουν στον κόκκινο πλανήτη αυτόν τον μήνα. Έπειτα από ταξίδι επτά μηνών, η «Ελπίδα» εκτελεί τον ελιγμό ακριβείας που θα της επιτρέψει να τεθεί σε τροχιά και να μελετήσει το κλίμα του πλανήτη Άρη. Θα χρειαστεί να πυροδοτήσει για σχεδόν μισή ώρα τους κινητήρες του για να επιβραδύνει από τα 120.000 χιλιόμετρα την ώρα στα 18.000 χλμ/ώρα, ώστε να συλληφθεί στη συνέχεια από το βαρυτικό πεδίο του Άρη. Το κέντρο ελέγχου της αποστολής στο Διαστημικό Κέντρο «Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ» του Ντουμπάι δεν θα μπορεί να παρέμβει στη διαδικασία, δεδομένου ότι ο Άρης απέχει αυτή τη στιγμή 190 εκατομμύρια χιλιόμετρα και το σήμα χρειάζεται 11 λεπτά για να διανύσει την απόσταση. Δεδομένα για τη λειτουργία των κινητήρων θα είναι η μόνη ενημέρωση που θα μεταδίδει το σκάφος στη διάρκεια της μανούβρας. Η αγωνία θα κορυφωθεί στις 17.40 ώρα Ελλάδας, όταν η «Ελπίδα» μεταδώσει το σήμα που επιβεβαιώνει άρχισε ο ελιγμός επιβράδυνσης. Στη συνέχεια το σκάφος θα περάσει πίσω από τον πλανήτη και θα μείνει έτσι βουβό όσο οι υπεύθυνοι της αποστολής περιμένουν με αγωνία. Στη μισή ώρα που αναμένεται να διαρκέσει η επιχείρηση εισαγωγής σε τροχιά, η «Ελπίδα» θα κάψει το μισό των 800 κιλών καυσίμων που διαθέτει. Εφόσον το εγχείρημα πετύχει, η «Ελπίδα» ή Amal στα αραβικά, θα γίνει ο έκτος ενεργός τεχνητός δορυφόρος του Άρη, μαζί με τρία σκάφη της NASA, ένα της Ευρώπης και ένα της Ινδίας. Το Amal θα τεθεί σε πολική, οβάλ τροχιά που θα του επιτρέπει να βλέπει το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας του Άρη. Βασική αποστολή του είναι να μελετήσει την αρειανή ατμόσφαιρα, η οποία είναι 100 φορές πιο αραιή από τη γήινη και αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του άνθρακα. Συγκεκριμένα, θα μελετήσει τα ρεύματα ενέργειας στην ατμόσφαιρα καθ’ όλη τη διάρκεια του αρειανού έτους, το οποίο διαρκεί περίπου όσο δύο γήινα χρόνια. Θα εξετάσει επίσης την συμπεριφορά των ουδέτερων ατόμων υδρογόνου και οξυγόνου στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, τα οποία ίσως προέρχονται από μόρια νερού που διασπώνται από την ηλιακή ακτινοβολία. Ο μηχανισμός αυτός ενδεχομένως εξηγεί πώς ο Άρης έχασε τις αρχαίες θάλασσές του και μετατράπηκε στην παγωμένη έρημο που βλέπουμε σήμερα. Πριν από περίπου τρία δισεκατομμύρια χρόνια ο κόκκινος πλανήτης ήταν θερμότερος και υγρότερος από ό,τι σήμερα και δεν αποκλείεται να φιλοξενούσε μικροβιακή ζωή. https://physicsgg.me/2021/02/09/%ce%b7-%ce%b5%ce%be%ce%ad%ce%bb%ce%b9%ce%be%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%ac%cf%86%ce%b9%ce%be%ce%b7%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%bf%cf%8d-%cf%83/

Το διαστημικό σκάφος «Ελπίδα» των ΗΑΕ κόβει το νήμα. Η πρώτη αραβική διαστημική αποστολή, το διαστημικό σκάφος «Ελπίδα» των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, αναμένεται να μπει σε τροχιά γύρω από τον Άρη την Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2021. Τα ΗΑΕ θα γίνουν το πέμπτο κράτος που φτάνει στον Άρη – μόνο οι ΗΠΑ, η Ινδία, η Σοβιετική Ένωση και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος έφτασαν με επιτυχία στον Κόκκινο Πλανήτη στο παρελθόν, ενώ η Κίνα με το διαστημικό σκάφος αποστολή Tianwen-1 της Κίνας θα γίνει το έκτο κράτος την επόμενη μέρα 10 Φεβρουαρίου. Το «Hope», γνωστό ως «Al-Amal» στα Αραβικά, θα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον κόκκινο πλανήτη για τουλάχιστον ένα Αρειανό έτος, ή 687 ημέρες, αλλά δεν θα προσγειωθεί στην επιφάνεια του Άρη, σε αντίθεση με το κινεζικό Tianwen-1 και το Mars 2020 Perseverance rover των ΗΠΑ. Από την τροχιά του, που θα κυμαίνεται μεταξύ 20.000 και 45.000 χλμ. πάνω από την επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη, η «Ελπίδα» θα μεταδίδει δεδομένα για τις κλιματικές συνθήκες του Άρη, κάθε στιγμή της αρειανής ημέρας. Κατά τη διάρκεια της διετούς αποστολής του θα ερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο οι αμμοθύελλες και άλλα καιρικά φαινόμενα στην επιφάνεια του Άρη επιταχύνουν ή επιβραδύνουν την απώλεια της ατμόσφαιρας του πλανήτη στο Διάστημα. Αυτός, όμως, δεν είναι ο κύριος λόγος, που η κυβέρνηση των Εμιράτων οργάνωσε το πρόγραμμα της «Ελπίδας». «Πολλοί μας ρωτούν: Γιατί το Διάστημα; Δεν είναι γιατί θέλουμε να φτάσουμε στον Άρη», είχε δηλώσει στους nytimes.com ο επικεφαλής του προγράμματος Ομράν Σαράφ. Κύριος στόχος του διαστημικού προγράμματος της χώρας είναι να εμπνεύσει τα παιδιά σχολικής ηλικίας και να δώσει ώθηση στη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας. Αυτό, με τη σειρά του, θα επιτρέψει στα Εμιράτα να προσφέρουν αξιόπιστες λύσεις σε κρίσιμα ζητήματα τοπικού –αλλά και διεθνούς– ενδιαφέροντος, όπως τη διατροφική ασφάλεια, την αυτάρκεια σε πόσιμο νερό και την ενέργεια, σε έναν κόσμο που θα διαμορφωθεί μετά την εξάντληση των ορυκτών καυσίμων. Τα Εμιράτα έχουν ήδη κατασκευάσει και εκτοξεύσει τρεις δορυφόρους σε συνεργασία με κορεατική εταιρεία, αναλαμβάνοντας ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο της έρευνας και της κατασκευής τους. Η χώρα διαθέτει ακόμη και σχέδια επανδρωμένου διαστημικού προγράμματος. Πέρυσι, το Αμπου Ντάμπι αγόρασε «εισιτήριο» σε ρωσικό πύραυλο «Σογιούζ» και εκτόξευσε στο Διάστημα τον πρώτο του αστροναύτη, τον Χαζάα αλ Μανσούρι. Αντιμέτωπα με την αδυσώπητη φύση της κλιματικής αλλαγής και την εξάντληση του φυσικού τους πλούτου, τα Εμιράτα αποφάσισαν συνειδητά να επενδύσουν στο μέλλον, επιλέγοντας την υψηλή τεχνολογία ως όχημα αλλαγής και εκσυγχρονισμού. Ο μεγάλος πλούτος που εξασφάλισε η χώρα χάρη στο πετρέλαιο του Περσικού Κόλπου πυροδότησε φρενήρη αναζήτηση νέων πηγών κερδοφορίας και έπεισε τα καθεστώτα των Εμιράτων να εγκαταλείψουν τη στείρα πολιτική συσσώρευσης και εξαγωγής κεφαλαίων σε τραπεζικούς παράδεισους προς χάρη της επιστημονικής έρευνας. https://physicsgg.me/2021/02/07/%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%83%ce%ba%ce%ac%cf%86%ce%bf%cf%82-%ce%b5%ce%bb%cf%80%ce%af%ce%b4%ce%b1-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b7%ce%b1%ce%b5/

Η πρώτη φωτογραφία του πλανήτη Άρη. Η φωτογραφία λήφθηκε όταν το Tianwen-1 απείχε απόσταση 2,2 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Άρη, ενώ τώρα απέχει περίπου 1.1 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Το διαστημικό σκάφος Tianwen-1 εκτοξεύθηκε από την Γη τον Ιούλιο, παράλληλα με την αποστολή των ΗΠΑ που μεταφέρει το διαστημικό όχημα Perseverance, και αναμένεται να μπει σε τροχιά γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη στις 10 Φεβρουαρίου. Αφού το κινεζικό διαστημόπλοιο τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Άρη θα αναζητήσει τοποθεσίες πιθανής προσεδάφισης. Στο επίκεντρο της έρευνας θα βρεθεί η «Πεδιάδα της Ουτοπίας», κοντά στο σημείο προσεδάφισης του αμερικανικού Viking-2, όπου έχουν εντοπισθεί στο υπέδαφος μεγάλα αποθέματα νερού σε μορφή πάγου. Οι Κινέζοι θα πατήσουν τον Άρη κατά τον Μάιο. https://physicsgg.me/2021/02/06/%ce%b7-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%b7-%cf%86%cf%89%cf%84%ce%bf%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%86%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b7-%ce%ac%cf%81%ce%b7/

Πράσινο φως για την κατασκευή του μεγαλύτερου ραδιοτηλεσκοπίου στον κόσμο. Έπειτα από σχεδόν 30 χρόνια προετοιμασίας, διεθνής κοινοπραξία ετοιμάζεται να αρχίσει την κατασκευή της Συστοιχίας Τετραγωνικού Χιλιομέτρου (SKA), ενός ραδιοτηλεσκοπίου τόσο μεγάλου και ευαίσθητου ώστε θα μπορεί να δει τα πρώτα άστρα που γεννήθηκαν στο Σύμπαν. Το Παρατηρητήριο SKA απέκτησε επισήμως νομική οντότητα μετά την πρώτη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου, το οποίο απαρτίζεται από εκπροσώπους των χωρών που συμμετέχουν στο μεγάλο ερευνητικό πρόγραμμα. Το έργο των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το 2027, χωρίζεται σε δύο τμήματα. Το πρώτο είναι μια συστοιχία 130.000 διπολικών κεραιών που θα αναπτυχθούν διάσπαρτες στην έρημο της Αυστραλίας για να ανιχνεύουν ραδιοσήματα χαμηλής συχνότητας, ενώ το δεύτερο είναι μια συστοιχία από 194 παραβολικά πιάτα στη Νότια Αφρική για σήματα υψηλής συχνότητας. Σε συνδυασμό, οι δύο εγκαταστάσεις θα προσφέρουν συνολική επιφάνεια συλλογής ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου. Συνδυάζοντας το σήμα από τις επιμέρους κεραίες, με τη βοήθεια ενός ισχυρού υπολογιστικού συστήματος, το SKO θα προσομοιώνει τη λειτουργία ενός γιγάντιου πιάτου που θα προσφέρει 50 φορές μεγαλύτερη ευαισθησία σε σχέση με το σημερινό ισχυρότερο ραδιοτηλεσκόπιο. Το νότιο ημισφαίριο προτιμήθηκε για τη φιλοξενία της εγκατάστασης λόγω της καλύτερης θέας προς το κέντρο του Γαλαξία αλλά και των χαμηλότερων επιπέδων παρεμβολών από τεχνητές ραδιοεκπομπές. Χάρη στην εξαιρετική ανάλυση και ευαισθησία του, το SKO θα μπορέσει να δει τα πρώτα άστρα που έλαμψαν στο Σύμπαν μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Θα διερευνήσει επίσης τις επιδράσεις των κοσμικών μαγνητικών πεδίων, θα θέσει υπό δοκιμασία τη σχετικότητα του Αϊνστάιν και θα μπορούσε ακόμα και να αφουγκραστεί σήματα εξωγήινων πολιτισμών. Τον περασμένο μήνα τέθηκε σε ισχύ η διεθνής συνθήκη του SKA, την οποία έχουν επικυρώσει μέχρι στιγμής έξι χώρες –Αυστραλία, Νότια Αφρική, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία και Βρετανία. Έδρα του Παρατηρητηρίου SKA (SKAO) είναι το Παρατηρητήριο του Τζόντερλ Μπανκ στη Βρετανία. Στην πρώτη συνεδρίαση του ΔΣ συμμετείχαν ως παρατηρητές εκπρόσωποι άλλων χωρών που σκοπεύουν να επικυρώσουν τη συνθήκη για να ενταχθούν στο πρότζεκτ -Γαλλία, Γερμανία, Καναδάς, Κίνα, Ινδία, Νότια Κορέα, Ισπανία, Σουηδία και Ελβετία. Οι εργασίες κατασκευής προγραμματίζεται να ξεκινήσουν στα τέλη του έτους. Η μελέτη των αρχικών σταδίων εξέλιξης του σύμπαντος, ώστε να εξακριβωθεί ποια ήταν τα πρώτα ουράνια σώματα που δημιουργήθηκαν μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, είναι ένας από τους στόχους του ραδιοτηλεσκοπίου Square Kilometre Array (SKA), το οποίο θα ξεκινήσει να κατασκευάζεται το 2018. Με προδιαγραφές που θα το καταστήσουν το ισχυρότερο ραδιοτηλεσκόπιο που έγινε ποτέ, το SKA θα διαθέτει κεραίες στην Αυστραλία και τη Νότια Αφρική, χάρις στις οποίες η συνολική επιφάνεια συλλογής ραδιοκυμάτων θα αγγίζει το 1 τετραγωνικό χιλιόμετρο. Όταν θα ξεκινήσει να λειτουργεί, κάτι που αναμένεται να γίνει το 2020, θα μπορεί επιπλέον να καταγράφει σήματα σε ένα πολύ μεγάλο φάσμα συχνοτήτων. Έτσι, εκτιμάται πως θα έχει 50 φορές μεγαλύτερη ευαισθησία από οποιοδήποτε ανάλογο αστρονομικό όργανο έχει υπάρξει μέχρι σήμερα. SKA1_night_midres1.screen Η ευαισθησία αυτή είναι απαραίτητη για να καταφέρει να προσφέρει στους επιστήμονες νέα στοιχεία σχετικά με τη «σκοτεινή εποχή» του σύμπαντος, όταν δηλαδή ο κόσμος δεν ήταν τίποτε άλλο από ένας «ωκεανός» αερίων, χωρίς να έχουν σχηματισθούν οι πρώτοι αστέρες και να τον πλημμυρίσουν με φως. Σε εκείνη τη φάση της κοσμικής δημιουργίας, η ύλη είχε αρχίσει να συμπυκνώνεται για τον σχηματισμό των πρώτων ουράνιων σωμάτων, χωρίς όμως να είναι γνωστό τις είδους σώματα ήταν αυτά. Σύμφωνα με ένα σενάριο, τα πρώτα ουράνια σώματα ήταν αστέρες, οι οποίοι στη συνέχεια υπό την επίδραση της βαρύτητας δημιούργησαν γαλαξίες. Μια εναλλακτική θεωρία είναι πως ο «ωκεανός» αερίων διαχωρίστηκε σε επιμέρους νέφη, στο κέντρο καθενός «γεννήθηκε» πρώτα μία μαύρη τρύπα, πριν ξεκινήσει η «γέννηση» αστέρων. Το SKA θα «ταξιδέψει» τους αστρονόμους σε αυτήν την εποχή, αποκαλύπτοντας πώς ακριβώς εξελίχθηκε η συγκεκριμένη διαδικασία. Ωστόσο, το ραδιοτηλεσκόπιο δεν θα περιορισθεί σε αυτό, αφού επιπλέον θα ελέγξει κατά πόσο χρειάζεται να αναπτυχθεί ένα νέο μοντέλο για την περιγραφή της βαρύτητας. Παράλληλα, θα ψάξει για «δομικούς λίθους» της ζωής έξω από τον πλανήτη μας. Για τη μελέτη της βαρύτητας, θα βασισθεί στους πάλσαρ, δηλαδή αστέρες νετρονίων που εκπέμπουν ραδιοκύματα με εξαιρετικά σταθερή συχνότητα. Οι αστέρες νετρονίων είναι υπολείμματα αστεριών που, όταν εξαντλήθηκαν τα «καύσιμά» τους, κατέρρευσαν υπό την επίδραση της βαρύτητάς τους. Έχουν ασύλληπτα μεγάλη πυκνότητα, αφού ένα τέτοιο σώμα διαμέτρου 15-20 χιλιόμετρα, μπορεί να έχει ίση μάζα με τον ήλιο. Το ισχυρό βαρυτικό πεδίο που δημιουργείται στην περιοχή ενός πάλσαρ αποτελεί ιδανική περίπτωση για να ελεγχθεί η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, η περιγραφή της βαρύτητας που διατύπωσε πριν από 100 χρόνια ο Άλμπερτ Αϊνστάιν. Οι επιστήμονες ελπίζουν πως με αυτό τον τρόπο θα βρουν αδυναμίες της θεωρίας, που θα ανοίξουν τον δρόμο στη βαθύτερη κατανόηση της βαρύτητας. Το SKA θα πραγματοποιήσει όμως και βιολογικές μελέτες, στη γραμμή των ανακαλύψεων που έχουν γίνει τον τελευταίο καιρό από ρομποτικά σκάφη όπως το Rosetta της ESA, οι οποίες δείχνουν πως οι μοριακές «πρώτες ύλες» για τον σχηματισμό ζωής είναι διάσπαρτες στο σύμπαν. Με την πρωτόγνωρη ευαισθησία του, το ραδιοτηλεσκόπιο θα χαρτογραφήσει τις περιοχές που υπάρχουν τέτοια μόρια, ενώ θα ψάξει για πιο σπάνια, και ακόμη πιο περίπλοκα παραδείγματα. Έτσι, θα βάλει στο στόχαστρο τα αμινοξέα, από τα οποία δημιουργούνται οι πρωτεΐνες. https://physicsgg.me/2015/07/31/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%cf%84%ce%bf-%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%bf%cf%84%ce%b7%ce%bb%ce%b5%cf%83%ce%ba%cf%8c%cf%80%ce%b9%ce%bf-ska/

Nέος μηχανισμός καρκινογένεσης ανακαλύφθηκε από Έλληνες ερευνητές. Έναν νέο μηχανισμό που βοηθά τα ανθρώπινα κύτταρα να αναγνωρίζουν ανώμαλες δομές του DNA, τις αποκαλούμενες «γέφυρες DNA» οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε καρκινογένεση, αποκάλυψε ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Κρήτης υπό τον αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Βιολογίας δρα Γεώργιο Ζάχο. Η νέα ανακάλυψη που δημοσιεύθηκε την 1η Φεβρουαρίου στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Cell Biology» με κύρια ερευνήτρια τη δρα Ελένη Πετσαλάκη ανοίγει τον δρόμο της καλύτερης κατανόησης της «ρίζας» του καρκίνου αλλά και της ανάπτυξης καινούργιων «στοχευμένων» θεραπειών εναντίον του. Το «μπλέξιμο»… Για να μπορέσει ο οργανισμός μας να αναπτυχθεί και να συντηρηθεί, τα μικροσκοπικά κύτταρα του σώματός μας πολλαπλασιάζονται και κάθε μητρικό κύτταρο μοιράζει το DNA του σε δύο θυγατρικά κύτταρα-απογόνους με απόλυτη ακρίβεια. Ωστόσο, ορισμένες φορές τα μακριά νήματα του DNA μέσα στα κύτταρά μας μπλέκονται μεταξύ τους και δημιουργούν «γέφυρες DNA» οι οποίες ενώνουν τα δύο κύτταρα-απογόνους κατά τον πολλαπλασιασμό. … και το «ξέμπλεγμα» των νημάτων του DNA Εάν αυτές οι «γέφυρες DNA» αφεθούν στην τύχη τους, θα τραβηχτούν με δύναμη προς αντίθετες κατευθύνσεις και μπορεί να σπάσουν οδηγώντας σε καρκινογένεση. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Κρήτης ανακάλυψαν τον μηχανισμό μέσω του οποίου το κύτταρο «καταλαβαίνει» την παρουσία «γεφυρών DNA» και σταματά τον πολλαπλασιασμό του ώστε να δοθεί χρόνος στα μόρια του DNA να ξεμπλεχτούν χωρίς να σπάσουν. Πιο συγκεκριμένα έδειξαν ότι οι πρωτεΐνες MRN και ATM «ανιχνεύουν» τη «γέφυρα DNA» και ενεργοποιούν μια άλλη πρωτεΐνη, την Chk2. Η Chk2 μεταφέρει το σήμα σε ένα σύμπλοκο (ομάδα) πρωτεϊνών που ονομάζεται CPC (chromosomal passenger complex) μέσω τροποποίησης της πρωτεΐνης INCENP του συμπλόκου, και οδηγεί το CPC στην κατάλληλη θέση μέσα στο κύτταρο ώστε να σταματήσει τον πολλαπλασιασμό του κυττάρου και να εμποδίσει το σπάσιμο της «γέφυρας DNA». Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτό το το σηματοδοτικό μονοπάτι είναι επίσης απαραίτητο για την επιβίωση των καρκινικών κυττάρων – η διακοπή του συγκεκριμένου μονοπατιού οδηγεί σε θανάτωσή τους. Πιθανή «αχίλλειος» πτέρνα όλων των μορφών καρκίνου «Εφέτος συμπληρώνονται ακριβώς 50 χρόνια από όταν η ανθρωπότητα – και πιο συγκεκριμένα ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον – κήρυξε τον ‘πόλεμο’ εναντίον του καρκίνου. Ωστόσο, μισό αιώνα αργότερα, και παρά την αδιαμφισβήτητη πρόοδο στην αντιμετώπιση της νόσου, πολλά μένουν ακόμη να κερδηθούν ώστε να γίνει ο καρκίνος μια ασθένεια του παρελθόντος, σε μεγάλο βαθμό λόγω της πολυπλοκότητας των αιτίων που τον δημιουργούν. Τα αποτελέσματά μας είναι σημαντικά διότι αποκαλύπτουν έναν βασικό μηχανισμό καρκινογένεσης που μπορεί να είναι κοινός σε όλες τις μορφές καρκίνου και δείχνουν ότι η παρεμπόδιση αυτού του μηχανισμού μπορεί να αποτελέσει την ‘αχίλλειο’ πτέρνα της νόσου» ανέφερε στο ΒΗΜΑ-Science ο καθηγητής Γεώργιος Ζάχος. Από την πλευρά της η μεταδιδακτορική ερευνήτρια δρ Πετσαλάκη υπογράμμισε ότι «η κατανόηση των μοριακών μηχανισμών της καρκινογένεσης μπορεί να οδηγήσει σε αποτελεσματικότερες, «στοχευμένες» θεραπείες στο άμεσο μέλλον». Σημαντικό κομμάτι στο «παζλ» κατανόησης του καρκίνου Σημειώνεται ότι η νέα έρευνα που χρηματοδοτήθηκε από τον οργανισμό Fondation Santé (πρόκειται για ένα ιδιωτικό ίδρυμα με έδρα στην Ελλάδα και στις Η.Π.Α το οποίο χρηματοδοτεί αποκλειστικά επιστημονικούς, εκπαιδευτικούς και φιλανθρωπικούς σκοπούς) προσθέτει άλλο ένα σημαντικό κομμάτι στο «δισεπίλυτο» παζλ της κατανόησης του καρκίνου – ο οποίος βέβαια δεν είναι ένας αλλά έχει πολλά «πρόσωπα» – με στόχο να επιτυγχάνονται ολοένα και περισσότερες νίκες στον πολυμέτωπο «πόλεμο» εναντίον του, έναν πόλεμο ο οποίος, από την εποχή του Νίξον στην οποία αναφέρθηκε ο δρ Ζάχος, συνεχίζεται. Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου η σημερινή 4η Φεβρουαρίου – μια Παγκόσμια Ημέρα στη σκιά της πρωτόγνωρης πανδημίας που βιώνουμε – και ας ελπίσουμε ότι η σκληρή ερευνητική δουλειά θα καταργήσει στο μέλλον την ανάγκη να αφιερώνουμε Παγκόσμιες Ημέρες στον αγώνα ενάντια στη νόσο. https://physicsgg.blogspot.com/2021/02/n.html

Η Ελλάδα στο Διάστημα - Ο στόχος της αποστολής RUBI Ένα μεγάλο ταξίδι εντυπωσιακών επιτευγμάτων και σημαντικής παρουσίας της Ελλάδας στην νέα εποχή εξερεύνησης του Διαστήματος έφτασε στον προορισμό του με την επιτυχή ολοκλήρωση της λειτουργίας στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό της πειραματικής συσκευής RUBI, για την οποία εργάστηκε η ομάδα Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων του Tμήματος Χημείας του ΑΠΘ. Η ιστορική διαδρομή των Ελλήνων επιστημόνων που συνεργάστηκαν σε μία πολυεθνική ομάδα με συναδέλφους τους από Πανεπιστήμια και Ερευνητικά ιδρύματα της Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, ΗΠΑ, Ρωσίας και Ιαπωνίας, ξεκίνησε μετρώντας σχεδόν δέκα χρόνια προετοιμασίας. Έπειτα από 350 ημέρες στο διάστημα έχει να παρουσιάσει τον απολογισμό για περισσότερα από 4.500 πειράματα, τα οποία καθώς θα βρουν πλέον πρακτική εφαρμογή σε εκατοντάδες τεχνολογικά πεδία, αναμένεται να διευκολύνουν τη ζωή των ανθρώπων με πολλούς τρόπους. Η πειραματική συσκευή RUBI (Reference MUltiscale experiment for Boiling Investigation) απενεργοποιήθηκε το Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2021. Η ομάδα Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων του Tμήματος Χημείας του ΑΠΘ, με επικεφαλής τον καθηγητή Θοδωρή Καραπάντσιο, ο οποίος είναι εθνικός εκπρόσωπος στον ΕΟΔ στον τομέα της Εξερεύνησης του Διαστήματος και των Επανδρωμένων Αποστολών, είχε την ευθύνη του χειρισμού σε πραγματικό χρόνο και της εκτέλεσης πειραμάτων από το Απομακρυσμένο Κέντρο Τηλεμετρίας (Remote Telemetry Station) στο Τμήμα Χημείας του ΑΠΘ. «Η επιτυχής ολοκλήρωση του διαστημικού πειράματος είναι μία στιγμή συγκίνησης και υπερηφάνειας για την πανεπιστημιακή μας οικογένεια και συνολικά για την ελληνική ερευνητική κοινότητα. Περιποιεί ιδιαίτερη τιμή για τη χώρα και το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο η συμμετοχή Ελλήνων επιστημόνων σε τέτοια εμβληματικά έργα, τα αποτελέσματα των οποίων αφορούν την πρόοδο της ανθρωπότητας», δήλωσε ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ. Νίκος Παπαϊωάννου, προσθέτοντας ότι «η εκπόνηση διδακτορικών διατριβών από φοιτητές του Αριστοτελείου σε έργα που αφορούν την κατάκτηση του διαστήματος, συνιστά παρακαταθήκη και εχέγγυο για μεγαλύτερες επιτυχίες στο μέλλον και ακόμη πιο δυναμική συμμετοχή ομάδων μας σε επόμενες αποστολές και μεγάλες διεθνείς συνεργασίες». «Τι εξετάστηκε στα 4500 πειράματα» Τα πειράματα στη συσκευή RUBI αφορούσαν στην μελέτη του βρασμού ψυκτικών υγρών σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Πιο συγκεκριμένα, μελετήθηκε ο βρασμός υπό την επίδραση πεδίου εξωτερικών δυνάμεων όπως π.χ. οι δυνάμεις που αναπτύσσονται κατά τη ροή των υγρών εντός σωληνώσεων ψυκτικών συσκευών καθώς και κατά την εφαρμογή ισχυρών ηλεκτρικών πεδίων. Οι δυνάμεις αυτές επηρεάζουν την αποκόλληση των φυσαλίδων ατμού από την επιφάνεια βρασμού και επομένως καθορίζουν την απόδοση του βρασμού. Σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας μηδενίζεται η επίδραση της άνωσης και έτσι μπόρεσαν να μελετηθούν τα φαινόμενα του βρασμού με μεγάλη λεπτομέρεια και σε διαφορετικές κλίμακες μεγέθους. Η αποστολή έλαβε χώρα σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση διήρκεσε από τον Ιούλιο 2019 μέχρι τον Μαρτίου 2020 και η δεύτερη φάση από τον Οκτώβριο 2020 μέχρι τον Ιανουάριο 2021. «Κατά τη διάρκεια της αποστολής έγιναν περισσότερα από 4500 πειράματα –1500 διαφορετικοί συνδυασμοί πειραματικών παραμέτρων επί 3 επαναλήψεις. Σε όλα τα πειράματα λαμβάναμε στο ΑΠΘ μέσω δορυφόρου δεδομένα τηλεμετρίας, που αφορούσαν το θερμοκρασιακό πεδίο και την ανάπτυξη φυσαλίδων ατμού κατά τον βρασμό», εξήγησε ο κ. Καραπάντσιος. Γνωστοποίησε δε ότι η ομάδα του έχει συλλέξει ένα τεράστιο όγκο πειραματικών δεδομένων σε διάφορες συνθήκες βρασμού γεγονός που, όπως πρόσθεσε, «θα συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών μεταφοράς θερμότητας κατά τον βρασμό και θα οδηγήσει σε πιο αποδοτικές βιομηχανικές διατάξεις». «Τώρα πλέον βρισκόμαστε στη διαδικασία ανάλυσης των μετρήσεων σε συνεργασία με όλους τους εταίρους. Κατά τη διάρκεια των δέκα χρόνων προετοιμασίας, και εκτέλεσης της αποστολής RUBI έγιναν στο εργαστήριο μας πειράματα σε κελί βρασμού με ροή ίδιας γεωμετρίας με το κελί στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ώστε να γίνουν συγκρίσεις μεταξύ των μετρήσεων στη γήινο πεδίο βαρύτητας και σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας», πρόσθεσε ο καθηγητής. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο των πειραμάτων αυτών ολοκληρώθηκαν στο τμήμα Χημείας του ΑΠΘ τρείς διδακτορικές διατριβές (Μ. Βλάχου, I. Rios-Lopez, Χ. Αργυρόπουλος), δύο μεταπτυχιακές διατριβές (Β. Παπαδοπούλου, Μ. Μπιλιά) και εργάστηκαν ερευνητικά δύο μεταδιδάκτορες (Σ. Ευγενίδης, Ο Οικονομίδου). «Εφαρμογές του βρασμού» Η διεργασία του βρασμού συναντάται σε πολλά τεχνολογικά πεδία, όπως στις βιομηχανίες παραγωγής και μετατροπής ενέργειας, σε περιβαλλοντικές εφαρμογές, σε βιομηχανίες τροφίμων και χημικών προϊόντων καθώς επίσης και σε διαστημικές εφαρμογές. Η πιο σημαντική και διαδεδομένη εφαρμογή του βρασμού είναι για την αποτελεσματική ψύξη θερμικών φορτίων, όπως, για παράδειγμα, για την ψύξη μεγάλων ηλεκτρονικών συστημάτων. Ο βρασμός επιτρέπει τη γρήγορη μεταφορά μεγάλων θερμικών φορτίων, με χρήση μικρής επιφάνειας εναλλαγής θερμότητας (μικρό μέγεθος συσκευής) και με μικρές διαφορές θερμοκρασίας ως κινούσα δύναμη. Παρά τη μεγάλη ποικιλία εφαρμογών, η διεργασία του βρασμού εξακολουθεί σήμερα να μην είναι πλήρως κατανοητή. Οι μαθηματικές συσχετίσεις που υπάρχουν στη βιβλιογραφία για την περιγραφή των φυσικών φαινομένων που διέπουν τον βρασμό είναι σε μεγάλο ποσοστό εμπειρικές και ως εκ τούτου ισχύουν για περιορισμένες συνθήκες λειτουργίας και μόνο όταν χρησιμοποιούνται στο εύρος των παραμέτρων για τις οποίες αναπτύχθηκαν. Η κατανόηση των μηχανισμών της μεταφοράς θερμότητας κατά τον βρασμό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με προσεκτική μελέτη του βρασμού σε διαφορετικές κλίμακες μεγέθους τόσο με πειράματα όσο και με θεωρητική μοντελοποίηση. Για παράδειγμα, χρειάζονται αξιόπιστα δεδομένα που να αφορούν τόσο στην ανάπτυξη και αποκόλληση μεμονωμένων φυσαλίδων όσο και συστοιχιών πολλαπλών φυσαλίδων για διαφορετικά θερμικά φορτία και ταχύτητες ροής ρευστού. «Ο στόχος της αποστολής RUBI» Ο στόχος των πειραμάτων στη συσκευή RUBI ήταν να διερευνήσει βασικά φαινόμενα κατά τον βρασμό σε διαφορετικές κλίμακες μεγέθους και με αυτόν τον τρόπο να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών μεταφοράς θερμότητας κατά το βρασμό και να οδηγήσει σε νέα δεδομένα τα οποία θα συμβάλουν στην αξιολόγηση θεωρητικών μοντέλων. Τα πειράματα βρασμού που έγιναν σε περιβάλλον έλλειψης βαρύτητας επέτρεψαν την παρατήρηση φαινομένων που σε γήινες συνθήκες βαρύτητας αλλοιώνονται από την παρουσία της άνωσης (π.χ., φαινόμενα στην μικροστοιβάδα μεταξύ φυσαλίδων και θερμού τοιχώματος, διεπιφανειακή ροή Marangoni). https://www.pronews.gr/epistimes/diastima/961002_i-ellada-sto-diastima-o-stohos-tis-apostolis-rubi

Η SpaceX προανήγγειλε την πρώτη τουριστική πτήση της στο Διάστημα. Αμερικανός δισεκατομμυριούχος που τυγχάνει να έχει εκπαιδευτεί και ως πιλότος έκλεισε και τις τέσσερις διαθέσιμες θέσεις σε σκάφος της SpaceX για ολιγοήμερη... κρουαζιέρα σε γήινη τροχιά που προγραμματίζεται για τα τέλη του έτους. Ο 37χρονος Τζάρεντ Άιζακμαν, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας οικονομικών συναλλαγών Shift4Payments, δεν αποκάλυψε πόσο θα πληρώσει για τη μισθωμένη αποστολή κατά την ανακοίνωση του εγχειρήματος το βράδυ της Τρίτης. Η αποστολή προγραμματίζεται να διαρκέσει δύο με τέσσερις ημέρες. «Αν όμως θέλεις να μείνεις περισσότερο, εμείς δεν έχουμε πρόβλημα» είπε στον Άιζακμαν ο Έλον Μασκ, ιδρυτής της SpaceX, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. Η αποστολή «Ιnspiration4», η οποία δεν θα περιλαμβάνει κανέναν επαγγελματία αστροναύτη, θα συνοδευτεί από καμπάνια του Άιζακμαν για συγκέντρωση δωρεών προς στήριξη του Παιδιατρικού Νοσοκομείου «Σεντ ΤΖουντ» στο Τενεσί, στο οποίο ο ίδιος ο δισεκατομμυριούχος θα προσφέρει 100 εκατομμύρια δολάρια. «Θα είναι η πρώτη πλήρως ιδιωτική τροχιακή αποστολή της Ιστορίας» υπερηφανεύτηκε ο Μασκ. «Είναι ένα σημαντικό ορόσημο στην προσπάθεια να προσφέρουμε στους πάντες πρόσβαση στο Διάστημα –επειδή στην αρχή τα πράγματα είναι πολύ ακριβά και οι αποστολές αυτού του είδους είναι ο μόνος τρόπος να περιορίσουμε το κόστος» πρόσθεσε. Συνεπιβάτες του Άιζακμαν θα είναι μια νοσοκόμα του νοσοκομείου που έχει ήδη επιλεγεί αλλά δεν κατονομάζεται, ένας επιχειρηματίας που θα αναδειχθεί σε διαγωνισμό της Shift4Paymens, καθώς ο νικητής μιας λοταρίας για την οικονομική στήριξη της εταιρείας. Η συμμετοχή είναι πάντως δωρεάν και αν ενδιαφέρεστε μπορείτε να βρείτε πληροφορίες στον δικτυακό τόπο της αποστολής. Εκτός από την εταιρεία πληρωμών Shift4Payments, ο Άιζακμαν έχει ιδρύσει και την εταιρεία Draken που εκπαιδεύει πιλότους της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας (πούλησε όμως το μερίδιό του στην εταιρεία Blackstone). Είναι βετεράνος πιλότος της αεροβατικής ομάδας Black Diamond και πριν από δύο χρόνια αγόρασε ένα σοβιετικό μαχητικό-αντίκα MiG-29 από το ίδρυμα του συνιδρυτή της Microsoft Πολ Άλεν. Ο Άιζακμαν και η παρέα του θα αναχωρήσουν από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ με σκάφος Crew Dragon της SpaceX που βρίσκεται σήμερα σταθμευμένο στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και αναμένεται πίσω στη Γη στον Μάιο. Τα έσοδα θα διατεθούν για την ανάπτυξη του Starship, ενός νέου σκάφους «βαρέων βαρών» που αναπτύσσει η SpaceX για αποστολές στη Σελήνη και τον Άρη, είπε ο Μασκ. H προαναγγελία της πτήσης έρχεται λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση της αμερικανικής εταιρείας Axiom ότι θα μισθώσει σκάφος της SpaceΧ για τουριστική πτήση στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, πιθανώς στις αρχές του 2022. Εντός του έτους προγραμματίζονται να ξεκινήσουν και οι υποτροχιακές πτήσεις αναψυχής της Blue Origin, της διαστημικής εταιρείας του Τζεφ Μπέζος, καθώς και οι αντίστοιχες υποτροχιακές αποστολές της Virgin Galactic. Οι δημοσιογράφοι ρώτησαν τον Μασκ αν έχει σχέδια να ταξιδέψει και ο ίδιος στο Διάστημα. «Θα συμμετάσχω σε κάποια πτήση μια μέρα», είπε, «όχι όμως σε αυτή». https://www.tanea.gr/2021/02/02/science-technology/h-spacex-proaniggeile-tin-proti-touristiki-ptisi-tis-sto-diastima/

Εξερράγη το πρωτότυπο του πυραύλου Starship της SpaceX Ένα πρωτότυπο του πυραύλου Starship της SpaceX εξερράγη σήμερα κατά την προσγείωση του, μετά από μια κατά τα άλλα επιτυχημένη δοκιμαστική εκτόξευση μεγάλου υψομέτρου από το Μπόκα Τσίτσα του Τέξας, σε επανάληψη ενός ατυχήματος που κατέστρεψε έναν προηγούμενο πύραυλο δοκιμής. Το Starship SN9 που ανατινάχτηκε κατά την κάθοδό του, όπως το SN8 που καταστράφηκε προηγουμένως, ήταν ένα πρωτότυπο για το όχημα εκτόξευσης βαρέων φορτίων που αναπτύσσει η ιδιωτική διαστημική εταιρεία του δισεκατομμυριούχου επιχειρηματία Έλον Μασκ Κατασκευάστηκε για την μεταφορά ανθρώπων και φορτίου 100 τόνων σε μελλοντικές αποστολές στο φεγγάρι και στον Άρη. https://physicsgg.blogspot.com/2021/02/starship-spacex.html

Η συνάντηση «Απόλλο» και «Σογιούζ» Τον Ιούλιο του 1975 συνέβη κάτι που θα ήταν παντελώς αδιανόητο λίγα χρόνια νωρίτερα: ένα σοβιετικό και ένα αμερικανικό διαστημόπλοιο συναντήθηκαν και συνδέθηκαν σε ύψος διακοσίων χιλιομέτρων από την επιφάνεια της κατακερματισμένης σε πολλά διάφορα κράτη Γης. Η ονομασία της κοινής διαστημικής αποστολής Apollo-Soyuz Test Project (εν συντομία ASTP) περιλάμβανε τα ονόματα των δύο διαστημοπλοίων: «Απόλλο» και «Σογιούζ», δηλαδή «Απόλλων» και «Ενωση». Ηταν ιστορικά η πρώτη διεθνής συνεργασία στο Διάστημα και προετοίμασε την ανθρωπότητα για μεταγενέστερα εγχειρήματα πολύ υψηλής τεχνολογικής και οργανωτικής πολυπλοκότητας, όπως για παράδειγμα η ιχνηλασία του κομήτη του Χάλεϊ και η φωτογράφιση του πυρήνα του, η κατασκευή και λειτουργία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού και η επικείμενη πρώτη προσπάθεια προστασίας της Γης από πρόσκρουση αστροειδών AIDA (Asteroid Impact Deflection Assessment) σε συνεργασία NASA και ESA, στην οποία μάλιστα υπάρχει και ελληνική συμμετοχή, συντονισμένη από τον καθηγητή του ΑΠΘ Κλεομένη Τσιγάνη. Τέτοιου είδους πολύπλοκες επιτυχημένες αποστολές έχουν αναδείξει τη σημασία και την αναγκαιότητα της συνέργειας στο Διάστημα, που είναι ένας κατεξοχήν εχθρικός για τον άνθρωπο χώρος και απαιτεί συντονισμένες κοινές προσπάθειες πολλών κρατών. Στόχος, η χαλάρωση των σχέσεων ΗΠΑ – ΕΣΣΔ Ο πολιτικός σκοπός αλλά και καταλύτης του προγράμματος ASTP ήταν η επιδιωκόμενη χαλάρωση των σχέσεων των δύο υπερδυνάμεων – των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ενωσης. Η εμβληματική συνάντηση Αμερικανών αστροναυτών και Σοβιετικών κοσμοναυτών και η χειραψία τους στο Διάστημα σημάδεψε το τέλος της «διαστημικής κούρσας», δηλαδή του ανταγωνισμού των δύο υπερδυνάμεων στο Διάστημα, που είχε αρχίσει το 1957 με την εκτόξευση του «Σπούτνικ». Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο παρακολούθησαν ζωντανά στην τηλεόραση τη διαστημική συνάντηση, η οποία ήταν και η πρώτη συμβολική χαλάρωση του Ψυχρού Πολέμου. Πριν από την αποστολή Apollo-Soyuz, οι σχέσεις των δύο υπερδυνάμεων ήταν ιδιαίτερα τεταμένες, κυρίως λόγω της εμπλοκής των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ. Παρά την επικοινωνία Κένεντι – Χρουστσόφ και τη συμφωνία Ντράιντεν – Μπλαγκονράβοφ το 1962, που προέβλεπε ανταλλαγές διαστημικών παρατηρήσεων και μάλιστα ανακοινώθηκε και επισήμως στον ΟΗΕ, ο έντονος ανταγωνισμός στο πεδίο των επανδρωμένων διαστημικών πτήσεων πρακτικά εκμηδένισε τη συνεργασία των δύο χωρών. Ας θυμηθούμε ότι τον Φεβρουάριο του 1971 οι ΗΠΑ εκτόξευσαν το Apollo 14, την τρίτη αποστολή προσσελήνωσης, ενώ τέσσερις μήνες αργότερα η Σοβιετική Ενωση εκτόξευσε τον πρώτο επανδρωμένο διαστημικό σταθμό, Salyut 1. Και οι δύο πλευρές έκαναν ελάχιστες αναφορές στα επιτεύγματα των αντιπάλων. Με το τέλος, ωστόσο, του πολέμου του Βιετνάμ, ο πάγος άρχισε να λιώνει και οι σχέσεις ΗΠΑ και ΕΣΣΔ βαθμιαία βελτιώνονταν. Τον Οκτώβριο του 1970 ο πρόεδρος της Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών, Μστίσλαβ Κέλντις, είχε ανταποκριθεί θετικά σε πρόταση του διοικητή της NASA, Τόμας Πέιν, για κοινή διαστημική αποστολή. Λίγο αργότερα ο Χένρι Κίσινγκερ, σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου Νίξον, ενθάρρυνε με ενθουσιασμό αυτά τα σχέδια. Μάλιστα ο Σοβιετικός ηγέτης Λεονίντ Μπρέζνιεφ δήλωσε ότι οι Αμερικανοί και Σοβιετικοί αστροναύτες θα έβλεπαν από ψηλά τον όμορφο πλανήτη μας, που «είναι αρκετά μεγάλος για να ζούμε όλοι μαζί ειρηνικά επάνω του, αλλά πολύ μικρός για να απειλείται από έναν πυρηνικό πόλεμο». Προς μια κοινή διαστημική αποστολή. Τον Απρίλιο του 1972 οι δύο χώρες υπέγραψαν το Σύμφωνο Συνεργασίας στην Εξερεύνηση και Χρήση του Διαστήματος για Ειρηνικούς Σκοπούς και δεσμεύτηκαν να υλοποιήσουν το πρόγραμμα Apollo-Soyuz. Ωστόσο, παρά τις θετικές προθέσεις και τους καλούς οιωνούς, ο «αρραβώνας» δεν είναι ανέφελος. Και οι δύο πλευρές ασκούσαν έντονη κριτική στις τεχνολογικές προτιμήσεις και λύσεις της άλλης πλευράς. Η κεντρική φιλοσοφία ήταν σχεδόν διαμετρικά αντίθετη. Η βασική σχεδιαστική αρχή των Σοβιετικών ήταν ο αυτοματισμός. Τα διαστημόπλοια «Σογιούζ» ήταν σχεδιασμένα με τρόπο που ελαχιστοποιούσε τους κινδύνους από ανθρώπινο λάθος. Υπήρχαν ελάχιστα όργανα χειροκίνητου ελέγχου. Αντιθέτως, τα διαστημόπλοια «Απόλλο» ήταν σχεδιασμένα για να ελέγχονται από ανθρώπους και απαιτούσαν υψηλά εκπαιδευμένους αστροναύτες για τον χειρισμό τους. Οι Σοβιετικοί θεωρούσαν τα διαστημόπλοια «Απόλλο» υπερβολικά πολύπλοκα και επικίνδυνα, ενώ οι Αμερικανοί από τη δική τους πλευρά θεωρούσαν επικίνδυνα τα διαστημόπλοια «Σογιούζ», αλλά για διαφορετικό λόγο: κάθε όργανό τους ήταν μοναδικό, επιβάλλοντας την άμεση προσγείωση σε περίπτωση αστοχίας. Αμερικανοί και Σοβιετικοί μηχανικοί συζήτησαν τις διαφορές τους σε διαδοχικές συναντήσεις στο Χιούστον και στη Μόσχα και συμφώνησαν σε αμοιβαία αποδεκτές λύσεις. Ενα κρίσιμο στοιχείο του προγράμματος ήταν το σύστημα πρόσδεσης, που θα λειτουργούσε τόσο παθητικά όσο και ενεργητικά και για τα δύο σκάφη. Το πρόγραμμα ASTP θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν ρηξικέλευθο για τη διαστημική πολιτική της ΕΣΣΔ, που ήταν ανέκαθεν κρυψίνους τόσο απέναντι στην παγκόσμια κοινότητα όσο και απέναντι στον ίδιο τον λαό της. Το ASTP ήταν η πρώτη σοβιετική διαστημική αποστολή που μεταδόθηκε ζωντανά από την τηλεόραση σε κάθε της στάδιο – στην εκτόξευση, στο Διάστημα και στην προσγείωση. Επίσης, ήταν η πρώτη φορά που ξένοι αστροναύτες είχαν πρόσβαση στο «Σογιούζ» πριν από την εκτόξευση, που ήταν πρωτοφανής διάθεση πληροφορίας σε Αμερικανούς σχετικά με το σοβιετικό διαστημικό πρόγραμμα. Μεγάλη τεχνολογική και πολιτική επιτυχία Τα δύο διαστημόπλοια εκτοξεύτηκαν στις 15 Ιουλίου 1975 με διαφορά επτάμισι ωρών και συνδέθηκαν στις 17 Ιουλίου, σε χαμηλή περίγεια τροχιά (Low Earth Orbit) με ύψος λίγο πάνω από τα 200 χιλιόμετρα και με κλίση 51,7 μοιρών ως προς το ισημερινό επίπεδο – που είναι σχεδόν ταυτόσημη με τη σημερινή κλίση της τροχιάς του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Τρεις ώρες μετά τη σύνδεση των διαστημοπλοίων οι διοικητές, Τόμας Στάφορντ και Αλεξέι Λεόνοφ, αντάλλαξαν την πρώτη διεθνή χειραψία στο Διάστημα, καθώς τα ενωμένα διαστημόπλοια βρίσκονταν πάνω από τη γαλλική πόλη Μετς. Κατά την πρώτη αυτή συνάντηση διαβάστηκε μήνυμα του Λεονίντ Μπρέζνιεφ και πραγματοποιήθηκε τηλεφωνική κλήση του προέδρου των ΗΠΑ, Τζέραλντ Φoρντ. Τις 44 ώρες που τα διαστημόπλοια παρέμειναν συνδεδεμένα, οι τρεις Αμερικανοί και οι δύο Σοβιετικοί αστροναύτες πραγματοποίησαν από κοινού πειράματα, αντάλλαξαν σημαίες, δώρα και επισκέψεις, συνέφαγαν και συζήτησαν στη γλώσσα του άλλου. Μετά την αποσύνδεση, το «Απόλλο» τοποθετήθηκε με τρόπο που δημιούργησε τεχνητή ηλιακή έκλειψη για το «Σογιούζ», επιτρέποντας στους Σοβιετικούς να φωτογραφίσουν το ηλιακό στέμμα, δηλαδή την ηλιακή ατμόσφαιρα που είναι ένα εκατομμύριο φορές πιο αμυδρή από τον ηλιακό δίσκο και γίνεται ορατή μόνο κατά τη διάρκεια εκλείψεων. Η πτήση του «Σογιούζ» ολοκληρώθηκε επιτυχώς έπειτα από δύο μέρες και του «Απόλλο» ύστερα από πέντε. Η αποστολή ASTP θεωρήθηκε μεγάλη επιτυχία τόσο τεχνολογικά όσο και πολιτικά και για τις δύο χώρες. Επιπλέον είχε και μακροπρόθεσμες θετικές συνέπειες, αφού η εμπειρία της προετοιμασίας της αποστολής ήταν πολύ χρήσιμη για μεταγενέστερες αμερικανορωσικές διαστημικές συνεργασίες όπως το πρόγραμμα Shuttle-Mir και ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός. Η σημαντικότερη ωστόσο κληρονομιά του ιστορικού πρώτου κοινού διαστημικού προγράμματος, και μάλιστα από τους δύο πρωταγωνιστές του Ψυχρού Πολέμου, είναι η επίδειξη του αμοιβαίου οφέλους της συνεργασίας για τα εμπλεκόμενα μέρη, αλλά και συνολικά για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Στις φωτογραφίες 17 Ιουλίου 1975. Μια ιστορική χειραψία μεταξύ του Αμερικανού αστροναύτη Τόμας Στάφορντ και του Ρώσου κοσμοναύτη Αλεξέι Λεόνοφ, 200 χιλιόμετρα πάνω από τη γαλλική πόλη Μετς. Τα διαστημόπλοια «Απόλλο» και «Σογιούζ» παρέμειναν συνδεδεμένα 44 ώρες. Οι αστροναύτες Ντόναλντ Σλέιτον (αριστερά) και Τόμας Στάφορντ (δεξιά) και ο κοσμοναύτης Αλεξέι Λεόνοφ φωτογραφίζονται στο «Σογιούζ». Λίγες εβδομάδες μετά τη συνάντηση στο Διάστημα ακολούθησε η Διάσκεψη του Ελσίνκι, όπου επιβεβαιώθηκε το διεθνές κλίμα ύφεσης. Η συνάντηση των διαστημοπλοίων «Απόλλο» (αριστερά) και «Σογιούζ» (δεξιά) έχει πάρει τη θέση της στο Μουσείο Σμιθσόνιαν Αέρος και Διαστήματος. https://physicsgg.me/2021/02/01/%ce%b7-%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ac%ce%bd%cf%84%ce%b7%cf%83%ce%b7-%ce%b1%cf%80%cf%8c%ce%bb%ce%bb%ce%bf-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%83%ce%bf%ce%b3%ce%b9%ce%bf%cf%8d%ce%b6/

«Uber για το διάστημα»: Εκτόξευση πυραύλου που πετά με βιοκαύσιμα. Επιτυχή εκτόξευση πραγματοποίησε την Κυριακή ο πύραυλος Stardust 1.0, ένας μικρός πύραυλος που πετά με βιολογικής προέλευσης καύσιμα. Όπως αναφέρει το BBC, ο πύραυλος εκτοξεύτηκε από μια πρώην στρατιωτική βάση στο Μέιν των ΗΠΑ, την οποία επί Ψυχρού Πολέμου χρησιμοποιούσαν βομβαρδιστικά Β-52. Η εκτόξευσή του ήταν η πρώτη εμπορικού χαρακτήρα στην ιστορία με πύραυλο που πετούσε με βιοκαύσιμα. Ο Σάσα Ντέρι, εφευρέτης του βιοκαυσίμου, δεν αποκαλύπτει τη σύστασή του, μα λέει πως μπορεί να φτιαχτεί με υλικό από φάρμες ανά τον κόσμο. Ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της bluShift Aerospace και η ομάδα του πέρασαν πάνω από έξι χρόνια εξελίσσοντας τη φόρμουλα και σχεδιάζοντας έναν αρθρωτό υβριδικό κινητήρα. «Θέλουμε να αποδείξουμε ότι ένα βιολογικής προέλευσης καύσιμο μπορεί να αποδώσει το ίδιο καλά, αν όχι καλύτερα σε κάποιες περιπτώσεις, με τα παραδοσιακά καύσιμα που χρησιμοποιούνται σε πυραύλους» είπε. «Κοστίζει λιγότερο ανά κιλό από το παραδοσιακό καύσιμο πυραύλου και είναι πλήρως μη τοξικό. Και είναι ένα “carbon-neutral” καύσιμο, που είναι εγγενώς καλύτερο για τον πλανήτη μας και πιο υπεύθυνο». Ο Stardust είναι ένας μικρός πύραυλος, ύψους μόλις 6 μέτρων και βάρους 250 κιλών- ωστόσο επειδή είναι φθηνός και δεν χρειάζεται τις πολύπλοκες υποδομές των μεγαλύτερων πυραύλων, θεωρείται πως μπορεί να καταστήσει ευκολότερη την πρόσβαση στο διάστημα για περισσότερους ανθρώπους- όπως πχ φοιτητές, ερευνητές και επιχειρήσεις που θέλουν να κάνουν πειράματα, να δοκιμάσουν προϊόντα κ.α. «Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρένα προς το διάστημα όπως η SpaceX και η ULA- και υπάρχουν λεωφορεία προς το διάστημα, όπως οι πύραυλοι μεσαίου μεγέθους» είπε ο Ντέρι. «Μεταφέρουν χιλιάδες κιλά στο διάστημα. Μα δεν υπάρχει υπηρεσία διαστημικών εκτοξεύσεων που να επιτρέπει ένα ή δύο φορτία στο διάστημα. Δεν υπάρχει “Uber” για το διάστημα. Θέλουμε να γίνουμε η υπηρεσία Uber για το διάστημα». Στην εν λόγω εκτόξευση το φορτίο περιελάμβανε το ένα πείραμα ενός λυκείου και δοκιμές σε ένα κράμα ονόματι nitinol από την Kellogg Research Labs. Σύμφωνα με τον ιδρυτή της, Τζο Κέλογκ, το nitinol είναι ένα υλικό μνήμης σχήματος (shape memory) που χρησιμοποιείται σε ιατρικές συσκευές σαν τα στεντ. Επίσης, χρησιμοποιείται για την προστασία φορτίων πυραύλων από δονήσεις. Όπως λέει ο ίδιος, μακροπρόθεσμα ο στόχος είναι η κατασκευή ολόκληρων πυραύλων από nitinol- που θα είναι ελαφρείς και πιο αποδοτικοί από ενεργειακής άποψης. Επί της προκειμένης ο Stardust πέταξε μόλις ένα μίλι στον ουρανό πριν επιστρέψει στη Γη με αλεξίπτωτο- ωστόσο η δεύτερη εκτόξευση προορίζεται να είναι υποτροχιακή, και μια αργότερα, ονόματι Red Dwarf, θα τεθεί σε πολική τροχιά. https://www.naftemporiki.gr/story/1687503/ubergia-to-diastima-ektokseusi-puraulou-pou-peta-me-biokausima

Νέο παγκόσμιο ρεκόρ για την Space X - Εκτόξευσε ταυτόχρονα 143 μικρούς δορυφόρους. Η εταιρεία Space X του Έλον Μασκ εκτόξευσε την Κυριακή ταυτόχρονα 143 μικρούς δορυφόρους, κάτι που αποτελεί νέο παγκόσμιο ρεκόρ. Η εκτόξευση έγινε με ένα επαναχρησιμοποιούμενο πύραυλο Falcon 9 από το διαστημικό κέντρο στο ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα. Το προηγούμενο ρεκόρ ήταν 104 δορυφόροι που είχαν εκτοξευθεί με ινδικό πύραυλο το 2017. Πρόκειται για 133 εμπορικούς και κρατικούς δορυφόρους, μεταξύ άλλων για λογαριασμό της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), καθώς επίσης για δέκα δικούς τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους Starlink της ίδιας της Space X. Η εταιρεία έχει ήδη θέσει σε τροχιά περισσότερους από 800 μικρούς δορυφόρους με στόχο να παρέχει ευρυζωνικό διαδίκτυο παγκοσμίως. Το ρεκόρ της Space X Μετά την εκτόξευση, το πρώτο τμήμα του πυραύλου προσνηώθηκε στην πλατφόρμα ενός ρομποτικού πλοίου στον Ατλαντικό (το οποίο φέρει το όνομα «Φυσικά σε αγαπώ ακόμη!»), ώστε να χρησιμοποιηθεί ξανά, κάτι που έχει γίνει πια ρουτίνα για τη Space X. Ήταν η 73η φορά που η εταιρεία έκανε κάτι τέτοιο. Είχε προηγηθεί στις 20 Ιανουαρίου μια άλλη εκτόξευση μιας «φουρνιάς» δορυφόρων Starlink. Η ταυτόχρονη εκτόξευση τόσο πολλών δορυφόρων σε ύψος 500 χιλιομέτρων δεν είναι εύκολη υπόθεση, επειδή ο καθένας πρέπει να απελευθερωθεί στο διάστημα σε συγκεκριμένο χρόνο, ώστε να αποφευχθούν συγκρούσεις μεταξύ τους. https://www.pronews.gr/epistimes/tehnologia/957156_neo-pagkosmio-rekor-gia-tin-space-x-ektoxeyse-taytohrona-143-mikroys

Προετοιμασία του Progress MS-16 και Soyuz MS-18 διαστημόπλοια. Στο κοσμοδρόμιο Baikonur, έχουν ξεκινήσει μέτρα για την προπαρασκευή του προπορευτικού οχήματος μεταφοράς Progress MS-16 (TGC) στο πλαίσιο του προγράμματος της 77ης αποστολής εφοδιασμού του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) και του επανδρωμένου οχήματος μεταφοράς Soyuz MS-18 (TPK), που προορίζονται για παράδοση επί του ISS του πληρώματος της 65ης αποστολής. Αφού έφτασε στο σύμπαν Progress MS-16, πέρασε το πρώτο στάδιο των δοκιμών και μετά παρέμεινε σε κατάσταση αποθήκευσης στο συγκρότημα και το κτίριο δοκιμών 254. Στις 15 Ιανουαρίου, επανενεργοποιήθηκε για να συνεχίσει την επίγεια προπόνηση στο περίπτερο του τεχνικού συγκροτήματος. Τώρα ειδικοί από την RSC Energia και την KC Yuzhny ολοκληρώνουν τον κύκλο ελέγχου των συστημάτων επί του σκάφους και ολοκληρώνουν το διαμέρισμα φορτίου για να φιλοξενήσουν τον παραδοθέντα εξοπλισμό και το φορτίο. Επιπλέον, το πλοίο υποβλήθηκε σε διαδικασία «δοκιμαστικού φωτισμού» για τις ηλιακές μπαταρίες του συστήματος τροφοδοσίας. Ο έλεγχος της λειτουργίας των ηλιακών συλλεκτών προβλέπει την τακτική ανάπτυξη τμημάτων ηλιακών κυψελών και την ακτινοβολία τους με ισχυρούς λαμπτήρες για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας της μετατροπής της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική ενέργεια. Ταυτόχρονα, πραγματοποιούνται αυτόνομες ηλεκτρικές δοκιμές του Soyuz MS-18 TPK στο ίδιο κτίριο με διακόπτες δοκιμής και καταγραφή της αρχικής κατάστασης του εξοπλισμού επί του σκάφους. Επιπλέον, ολοκληρώθηκαν οι δοκιμές της στεγανότητας του συστήματος καυσίμων του πλοίου και των αυτόνομων ηλεκτρικών δοκιμών των θέσεων πληρώματος του Kazbek. Η εκτόξευση του πυραύλου μεταφοράς Soyuz-2.1a από το Progress MS-16 TGK έχει προγραμματιστεί για τις 15 Φεβρουαρίου 2021 από το κοσμοδρόμιο Baikonur. Το διαστημικό σκάφος πρέπει να παραδώσει στους συμμετέχοντες της τρέχουσας 64ης κύριας αποστολής καυσίμων, νερού και αερίων, αναλωσίμων και υποστήριξης ζωής, καθώς και τεχνικά μέσα για την εύρεση και την εξάλειψη των διαρροών αέρα στο ISS. Η έναρξη του TPK Soyuz MS-18 έχει προγραμματιστεί για τον Απρίλιο του 2021. https://www.energia.ru/ru/news/news-2021/news_01-19.html

Η Virgin Orbit του Ρίτσαρντ Μπράνσον εκτόξευσε για πρώτη φορά δορυφόρους σε τροχιά. Η Virgin Orbit του Σερ Ρίτσαρντ Μπράνσον κατάφερε να θέσει για πρώτη φορά δορυφόρους σε τροχιά, χρησιμοποιώντας πύραυλο που εκτοξεύτηκε από αεροσκάφος 747. Όπως αναφέρει το BBC, ο πύραυλος μετέφερε δέκα φορτία, σε μια εξέλιξη που εκτιμάται πως θα συμβάλει σημαντικά στην εξέλιξη της αγοράς για εκτοξεύσεις μικρότερων, χαμηλού κόστους δορυφόρων, καθώς, χρησιμοποιώντας αεροπλάνα ως πλατφόρμες εκτόξευσης, είναι θεωρητικά δυνατή η εκτόξευση σκαφών στο διάστημα από οποιοδήποτε σημείο στον κόσμο. Στην πράξη, σημειώνει το BBC, το εν λόγω σύστημα της Virgin Orbit πρέπει να έχει άδεια λειτουργίας στην περιοχή όπου βρίσκεται, κάτι που προς το παρόν ισχύει μόνο για την Καλιφόρνια. Σε κάθε περίπτωση, η επιτυχημένη εκτόξευση της Κυριακής ήταν μια πολύ σημαντική εξέλιξη για την εταιρεία, που είχε προσπαθήσει ανεπιτυχώς να εκτοξεύσει έναν πύραυλο τον Μάιο. Το τροποποιημένο 747, με την ονομασία Cosmic Girl, απογειώθηκε από τη βάση του στην έρημο Μοχάβε της Καλιφόρνιας και πέταξε πάνω από τον Ειρηνικό. Περίπου 60 λεπτά μετά, σε ύψος 10.500 μέτρων, το αεροπλάνο έστριψε απότομα δεξιά, απελευθερώνοντας τον 21 μέτρων πύραυλο που είχε δεμένο στο κάτω μέρος του. Εντός δευτερολέπτων ο LauncherOne ενεργοποίησε τον κινητήρα του και πραγματοποίησε άνοδο προς το διάστημα. Η επιτυχής απελευθέρωση των σκαφών που μετέφερε, σε ύψος περίπου 500 χλμ, έλαβε χώρα μερικές ώρες αργότερα. «Μια νέα πύλη στο διάστημα μόλις άνοιξε» είπε ο Νταν Χαρτ, διευθύνων σύμβουλος της Virgin Orbit. «Το ότι το LauncherOne ήταν σε θέση να φτάσει επιτυχώς σε τροχιά είναι απόδειξη για το ταλέντο, την ακρίβεια, το κίνητρο και την εφευρετικότητα της ομάδας». Στη συγκεκριμένη «αρένα» δραστηριοποιούνται όλο και περισσότερες εταιρείες, μεταξύ των οποίων και η Rocket Lab, που εκτοξεύει πυραύλους από εγκαταστάσεις στη Νέα Ζηλανδία, και η Firefly Aerospace, ενώ υπάρχουν και πολλές μικρές startups σε διάφορα στάδια «ωρίμανσης». Όπως αναφέρει το Reuters, οι 10 δορυφόροι που εκτοξεύτηκαν κατά την αποστολή (υπό την ονομασία Launch Demo 2) ήταν της NASΑ. https://www.naftemporiki.gr/story/1682082/i-virgin-orbit-tou-ritsarnt-mpranson-ektokseuse-gia-proti-fora-doruforous-se-troxia

Σκάφος του Τζεφ Μπέζος εκτόξευσε ανδρείκελο στο Διάστημα. Το υποτροχιακό σκάφος New Shepard της Blue Origin, μιας εταιρείας του Τζεφ Μπέζος, μετέφερε ένα ανδρείκελο σε μια σύντομη πτήση πάνω από το Τέξας, σε μια τελευταία πρόβα πριν αρχίσουν οι κρατήσεις για τουρίστες. Τοποθετημένη στην κορυφή ενός επαναχρησιμοποιούμενου πυραύλου, η εξαθέσια, φουτουριστική κάψουλα έφτασε σε ύψος 105 χιλιομέτρων, πέντε χιλιόμετρα πάνω από το επίσημο όριο του Διαστήματος. Το ανδρείκελο με την ονομασία Skywalker πέρασε τρία λεπτά σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, την ώρα που το σκάφος περιστρεφόταν αργά γύρω από τον κατακόρυφο άξονα για να προσφέρει πανοραμική θέα 360 μοιρών. Το New Shepard έχει πραγματοποιήσει 14 δοκιμαστικές πτήσεις από το 2015, αυτή όμως ήταν η πρώτη φορά που το σκάφος πέταξε πλήρως εξοπλισμένο για επανδρωμένες αποστολές. Το εσωτερικό της κάψουλας έχει επενδυθεί με πάνελ ηχομόνωσης και σύστημα ελέγχου της θερμοκρασίας και της υγρασίας, το οποίο θα εμποδίζει το θάμπωμα των μεγάλων παραθύρων. Ο πύραυλος της αποστολής επέστρεψε αυτόματα και προσεδαφίστηκε κοντά στο σημείο από όπου είχε απογειωθεί. Η κάψουλα με το ανδρείκελο έπεσε ομαλά με αλεξίπτωτο λίγο περισσότερο από 10 λεπτά μετά την εκτόξευση. Κατά την άνοδο είχε αναπτύξει ταχύτητα 3.600 χιλιομέτρων την ώρα, λίγο περισσότερο από ένα χιλιόμετρο ανά δευτερόλεπτο. Ο Μπέζος, ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου μέχρι την εκθρόνισή του από τον Έλον Μασκ πριν από λίγες ημέρες, ανάρτησε στο Instagram βίντεο της δοκιμής αλλά και φωτογραφίες που τον δείχνουν να μπαίνει στην κάψουλα μετά την προσεδάφιση. Οι πρώτες μισθωμένες πτήσεις του New Shepard προγραμματιζόταν αρχικά να αρχίσουν το 2020, καθυστέρησαν όμως λόγω της πανδημίας. Η Blue Origin ελπίζει θα μπορέσει να κάνει την αρχή φέτος, αν και μέχρι στιγμής δεν δέχεται κρατήσεις και δεν έχει διευκρινίσει πόσο θα κοστίζει το εισιτήριο για τους τουρίστες και τους επιστήμονες που θέλουν να απολαύσουν πτήσεις στο όριο του Διαστήματος. Εκτός από το New Shepard, η Blue Origin αναπτύσσει επίσης τον μεγαλύτερο πύραυλο New Glenn, ο οποίος θα εκτοξεύεται από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ, καθώς και μια σεληνάκατο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στο πρόγραμμα Artemis της NASA για επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη. Το New Shepard βαφτίστηκε προς τιμήν του Άλαν Σέπαρντ, του πρώτου Αμερικανού που πέταξε στο Διάστημα, ενώ το New Glenn παίρνει το όνομα του Τζον Γκλεν, του πρώτου Αμερικανού που τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Γη. https://www.in.gr/2021/01/15/b-science/episthmes/skafos-tou-tzef-mpezos-ektokseyse-andreikelo-sto-diastima/

Η SpaceX του Ίλον Μασκ εκτόξευσε τουρκικό τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο Turksat Ο βάρους 3,5 τόνων δορυφόρος Turksat 5A, ο οποίος τέθηκε σε τροχιά 33 λεπτά μετά την εκτόξευση, κατασκευάσθηκε από την ευρωπαϊκή αμυντική και διαστημική εταιρεία Airbus Defense and Space στην Αγγλία και στη Γαλλία, σε συνεργασία με την τουρκική εταιρεία Turksat. Η αμερικανική διαστημική εταιρεία SpaceX του Ίλον Μασκ έκανε «ποδαρικό» στις αποστολές της το 2021, εκτοξεύοντας έναν τουρκικό τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο. Η εκτόξευση έγινε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα με επαναχρησιμοποιούμενο πύραυλο Falcon 9, ο οποίος οκτώμισι λεπτά μετά προσεληνώθηκε σε ένα από τα δύο πλοία-πλατφόρμες της εταιρείας στον Ατλαντικό. Ο βάρους 3,5 τόνων δορυφόρος Turksat 5A, ο οποίος τέθηκε σε τροχιά 33 λεπτά μετά την εκτόξευση, κατασκευάσθηκε από την ευρωπαϊκή αμυντική και διαστημική εταιρεία Airbus Defense and Space στην Αγγλία και στη Γαλλία, σε συνεργασία με την τουρκική εταιρεία Turksat. Θα παρέχει επί τουλάχιστον 15 χρόνια δορυφορική κάλυψη για τηλεοπτικές εκπομπές και παροχή ευρυζωνικού διαδικτύου στην Τουρκία, στη Μέση Ανατολή, στην Ευρώπη και στην Αφρική. Η Space X πρόκειται να εκτοξεύσει έναν δεύτερο τουρκικό δορυφόρο, τον Turksat 5B, αργότερα μέσα στο έτος. Οι δορυφόροι Turksat αποτελούν μέρος της προσπάθειας της Τουρκίας να επεκτείνει την παρουσία της στο διάστημα, κάτι για το οποίο έχει δεσμευθεί ο Πρόεδρος Ερντογάν. Τον Οκτώβριο του 2020 ακτιβιστές είχαν αρχίσει να πιέζουν τη Space X να σταματήσει την εκτόξευση του Turksat 5A, κάνοντας διαμαρτυρία έξω από τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στην Καλιφόρνια, καταδικάζοντας την τουρκική συμμετοχή στον πόλεμο Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν στο πλευρό του δεύτερου. Όμως η προσπάθεια τους δεν έφερε τελικά αποτέλεσμα. https://physicsgg.blogspot.com/2021/01/spacex-turksat.html

Η νέα φιλόδοξη ιδέα του Elon Musk για την προσεδάφιση των πυραύλων Super Heavy. Η SpaceX θα δοκιμάσει μία διαφορετική προσέγγιση στο επιχείρημά της να προσεδαφίζει και να επαναχρησιμοποιεί τους πυραύλους που στέλνει στο Διάστημα, σύμφωνα τουλάχιστον με τα όσα ανάρτησε στο Twitter ο διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της εταιρείας, Elon Musk. Ουσιαστικά το σχέδιο προβλέπει το “πιάσιμο” του υπό ανάπτυξη πυραύλου Super Heavy χρησιμοποιώντας τον βραχίονα του πύργου εκτόξευσης που μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται για την σταθεροποίηση του συγκροτήματος πυραύλου-διαστημικού οχήματος κατά τις προετοιμασίες πριν την εκτόξευση. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι μέχρι τώρα χρησιμοποιούμενοι πύραυλοι Falcon 9 επιστρέφουν στην Γη και η προσεδάφιση γίνεται στα ενσωματωμένα σκέλη. Σύμφωνα με τον Musk “στόχος είναι ο νέος Super Heavy, που θα είναι σημαντικά μεγαλύτερος πύραυλος, να μην διαθέτει ενσωματωμένα σκέλη”. Βέβαια και στην περίπτωση του Super Heavy θα εξακολουθούν να υπάρχουν κινητήρες κατεύθυνσης που θα ελέγχουν την ταχύτητα καθόδου, αλλά θα περιλαμβάνεται επίσης και η χρήση πτερυγίων πλέγματος που θα είναι ενσωματωμένα στο σώμα του πυραύλου και θα βοηθούν στον έλεγχο του προσανατολισμού του κατά την πτήση για να “πιάσει” τον βραχίονα του πύργου εκτόξευσης πριν αγγίξει το έδαφος. Τα κύρια οφέλη αυτής της μεθόδου, η οποία προφανώς θα περιλαμβάνει πολλούς ελιγμούς ακρίβειας, είναι ότι η SpaceX θα εξοικονομήσει χρήματα και βάρος, παραλείποντας εξ αρχής τα σκέλη προσγείωσης από το σχέδιο του Super Heavy. Ένα άλλο πιθανό όφελος είναι ότι με τον τρόπο αυτό, αν αποδειχθεί επιτυχημένος, η SpaceX θα μπορεί να έχει διαθέσιμο τον πύραυλο για την επόμενη εκτόξευση σχεδόν αμέσως, απλά απαιτώντας να φορτωθεί το επόμενο φορτίο και τα άνω τμήματα του πυραύλου, “σε χρόνο κάτω της μίας ώρας” σύμφωνα με τον Elon Musk. Απώτερος σκοπός του συνδυασμού Starship και Super Heavy είναι να δημιουργήσουν ένα όχημα εκτόξευσης το οποίο θα είναι σε μεγαλύτερο βαθμό επαναχρησιμοποιήσιμο σε σχέση με το Falcon 9 που χρησιμοποιείται σήμερα. Σταδιακά, ο Musk θέλει να κάνει το Starship ένα μέσο τακτικών πτήσεων, τόσο για μετακινήσεις από το ένα σημείο της Γης στο άλλο όσο και για πτήσεις σε τροχιά γύρω από την Γη και μελλοντικά για ταξίδια μεγαλύτερων αποστάσεων, προς την Σελήνη και τον Άρη. Σύμφωνα με τον Elon Musk, το πόσο γρήγορα θα επιτευχθούν όλα αυτά είναι άμεσα συνδεδεμένα με την ταχεία επαναχρησιμοποίηση των πυραύλων άρα και με τη νέα μέθοδο προσεδάφισης που περιγράφηκε πιο πάνω. Ο Musk, βλέποντας πολύ πιο μακριά, θεωρεί ότι η ταχεία επαναχρησιμοποίηση των πυραύλων θα είναι ζωτικής σημασίας και κατά την περίοδο που ο άνθρωπος θα φτάσει στον Άρη και θα πρέπει να δημιουργηθεί μία συνεχής γραμμή τροφοδοσίας των... αποίκων. https://www.naftemporiki.gr/story/1676155/i-nea-filodoksi-idea-tou-elon-musk-gia-tin-prosedafisi-ton-puraulon-super-heavy

Ξύλινους δορυφόρους αναπτύσσει η Ιαπωνία. Μια ιαπωνική εταιρεία και το Kyoto University συνεργάζονται για την ανάπτυξη των πρώτων δορυφόρων από ξύλο ως τον κόσμο ως το 2023. Όπως αναφέρει το BBC, η Sumitomo Forestry ανακοίνωσε ότι άρχισε έρευνα πάνω στην ανάπτυξη δέντρων και τη χρήση ξύλου στο διάστημα. Στο πλαίσιο της συνεργασίας αυτής θα γίνουν πειράματα με διαφορετικά είδη ξύλου σε ακραία περιβάλλοντα στη Γη. Τα διαστημικά σκουπίδια εξελίσσονται σε όλο και μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς περισσότεροι δορυφόροι τίθενται σε τροχιά. Ξύλινοι δορυφόροι θα καίγονταν χωρίς να απελευθερώνουν επιβλαβείς ουσίες στην ατμόσφαιρα ή εν δυνάμει επικίνδυνα θραύσματα όταν πέφτουν πίσω στη Γη. «Ανησυχούμε πολύ για το ότι όλοι οι δορυφόροι που επανεισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης καίγονται και δημιουργούν μικροσκοπικά σωματίδια που θα αιωρούνται στα ανώτερα τμήματα της ατμόσφαιρας για πολλά χρόνια» είπε στο BBC ο Τακάο Ντόι, καθηγητής του Kyoto University και Ιάπωνας αστροναύτης. «Μακροπρόθεσμα θα επηρεάσει το περιβάλλον της Γης». Το επόμενο στάδιο, όπως είπε, θα είναι η ανάπτυξη του μηχανολογικού μοντέλου του δορυφόρου, «μετά θα κατασκευάσουμε το μοντέλο πτήσης». Η Sumitomo Forestry, που υπάγεται στο Sumitomo Group, το οποίο είχε ιδρυθεί πάνω από 400 χρόνια πριν, ανέφερε πως θα αρχίσει την ανάπτυξη ξύλινων υλικών πολύ ανθεκτικών σε μεταβολές θερμοκρασίες και ηλιακό φως. Το ξύλο που χρησιμοποιεί αποτελεί μυστικό, όπως είπε στο BBC εκπρόσωπος της εταιρείας. Σύμφωνα με το World Economic Forum (WEF) υπάρχουν 6.000 δορυφόροι σε τροχιά και το 60% εξ αυτών είναι παροπλισμένοι (διαστημικά σκουπίδια). Η Euroconsult εκτιμά πως 990 θα εκτοξεύονται κάθε χρόνο αυτή τη δεκαετία. https://www.naftemporiki.gr/story/1675321/ksulinous-doruforous-anaptussei-i-iaponia

Πειράματα με 5G και φωτιές στο διάστημα από διαστημόπλοιο Cygnus. Διαστημόπλοιο Cygnus της Northrop Grumman μετέφερε φορτίο επιστημονικών πειραμάτων στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στις αρχές του Οκτωβρίου- ωστόσο αυτή ήταν μόνο μία από τις αποστολές του, καθώς, μετά την αποσύνδεσή του από τον σταθμό προορίζεται να συνεχίσει τις εργασίες, με μια σειρά δοκιμών αναδυόμενων τεχνολογιών γνωστή ως SharkSat, διάρκειας δύο εβδομάδων. Στο πλαίσιο του SharkSat θα συλλεγεί τηλεμετρία (μετρήσεις και άλλες ψηφιακές πληροφορίες) και τα δεδομένα θα μεταδοθούν πίσω στη Γη για ανάλυση, σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Σίλερ, επικεφαλής ερευνητή του SharkSat. «Σε αυτή την περίπτωση τα δεδομένα τηλεμετρίας θα παρέχουν στοιχεία για την υγεία και τη λειτουργία των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων του SharkSat». Σκοπός των εξαρτημάτων αυτών είναι η ανάπτυξη ενός Ka-Band software defined radio (SDR). Το «Ka-Band» αναφέρεται στη συχνότητα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος όπου λειτουργεί. Το εύρος συχνοτήτων ακτινοβολίας του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος περιλαμβάνει από ορατό φως όπως πχ από λάμπες μέχρι τις εκπομπές από φούρνους μικροκυμάτων και τις συχνότητες όπου λειτουργούν οι ραδιοσταθμοί. Καθώς το φάσμα βλέπει όλο και μεγαλύτερη χρήση για τηλεπικοινωνίες, κάποια bandwidths συνωστίζονται όλο και περισσότερο. Στο Ka-Band παρατηρείται μικρότερος συνωστισμός και παρέχονται δυνατότητες μετάδοσης δεδομένων εκατοντάδες φορές πιο γρήγορες από τα bandwidths που χρησιμοποιούνται σήμερα. Ωστόσο η χρήση του παρουσιάζει προβλήματα τεχνολογικής φύσης, στην επίλυση των οποίων ελπίζεται να συμβάλει το SharkSat. Πιθανές χρήσεις αυτής της τεχνολογίας περιλαμβάνουν τηλεπικοινωνίες 5G, καθώς και τηλεπικοινωνίες στο διάστημα ή μεταξύ διαστήματος και Γης- ή άλλες πιθανές διαστημικές εφαρμογές. Το διαστημόπλοιο έχει αποσυνδεθεί από τον σταθμό- και επίσης προορίζεται να πραγματοποιήσει και το πείραμα Saffire-V, το νεότερο στη σειρά ερευνών Saffire (Spacecraft Fire Safety). Η συμπεριφορά της φωτιάς σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας δεν έχει «αποκωδικοποιηθεί» πλήρως ακόμα, και οι επιστήμονες θέλουν να μάθουν περισσότερα ως προς την ανάπτυξη/ εξάπλωσή της και την κατάσβεσή της, για βελτίωση των μέτρων ασφαλείας σε μελλοντικές πτήσεις. Σύμφωνα με τη NASA, το Saffire-V «εξετάζει την ανάπτυξη της φωτιάς σε εύρος πιέσεων και συγκεντρώσεων οξυγόνου που αναμένονται σε μελλοντικά εξερευνητικά σκάφη. Το Saffire-V επίσης επιδεικνύει εντοπισμό φωτιάς, παρατήρηση προϊόντων καύσης και καθαρισμό μετά τη φωτιά μέσω εξοπλισμού παρόμοιου με αυτόν που σχεδιάζεται για μελλοντικά επανδρωμένα εξερευνητικά σκάφη». Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, το σκάφος, το οποίο, μεταξύ άλλων, είναι φορτωμένο και με απορρίμματα, θα πραγματοποιήσει επανείσοδο στην ατμόσφαιρα, όπου και θα καεί. https://www.naftemporiki.gr/story/1678003/peiramata-me-5g-kai-foties-sto-diastima-apo-diastimoploio-cygnus

€14,8 δισ. για το διαστημικό πρόγραμμα της Ε.Ε. την περίοδο 2021-2027. Παγκόσμιο προβάδισμα στον διαστημικό τομέα επιχειρεί να εξασφαλίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση έγινε με την πολιτική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Προεδρίας του Συμβουλίου για το διαστημικό πρόγραμμα της Ε.Ε. για την περίοδο 2021-2027. Οι διαπραγματευτές του Συμβουλίου της Ε.Ε. και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία σχετικά με τον προτεινόμενο κανονισμό για τη θέσπιση του επόμενου διαστημικού προγράμματος της Ε.Ε. για τα έτη 2021 έως 2027. Για το πρόγραμμα έχει προβλεφθεί χρηματοδοτικό κονδύλι ύψους €14,8 δισ. (σε τρέχουσες τιμές). Στόχος είναι η Ε.Ε. να έχει στη διάθεσή της έναν επαρκή προϋπολογισμό για τον τομέα του διαστήματος, ώστε να συνεχίσει και να βελτιώσει τα υφιστάμενα διαστημικά εμβληματικά προγράμματα. Πρόκειται για προγράμματα, όπως το EGNOS, το Galileo και το Copernicus. Επίσης, μέσω της συμφωνίας, εξασφαλίζονται τα απαραίτητα κονδύλια, ώστε η Ένωση να παρακολουθεί τους διαστημικούς κινδύνους στο πλαίσιο του προγράμματος διαστημικής επιτήρησης (SSA) και να εξασφαλίζει στις εθνικές αρχές την πρόσβαση σε ασφαλείς δορυφορικές επικοινωνίες (GOVSATCOM). Ο συνολικός προϋπολογισμός των €14,8 δισ. κατανέμεται ως εξής: για το Galileo και το EGNOS θα διατεθούν €9 δισ., για το Copernicus €5,42 δισ., ενώ για τα SSA και GOVSATCOM €442 εκατ. Διαστημικά δεδομένα Ο προτεινόμενος κανονισμός αναμένεται να εξασφαλίσει στην Ένωση υψηλής ποιότητας, επικαιροποιημένα και ασφαλή διαστημικά δεδομένα και υπηρεσίες. Επίσης, αναμένεται να εξασφαλίσει μεγαλύτερα κοινωνικοοικονομικά οφέλη από τη χρήση αυτών των δεδομένων και υπηρεσιών, όπως αυξημένη οικονομική ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας στην Ε.Ε. Με τον νέο κανονισμό ενισχύεται περαιτέρω η ασφάλεια και η αυτονομία της Ε.Ε., ενώ διασφαλίζεται για την Ένωση ένας ισχυρότερος ρόλος ως ηγετικού παράγοντα στον διαστημικό τομέα. Η Ε.Ε. θα επιτύχει αυτόν τον στόχο απλουστεύοντας και βελτιώνοντας το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο της Ε.Ε. στον τομέα της διαστημικής πολιτικής. Επίσης, θεσπίζοντας τους κανόνες για τη διακυβέρνηση του διαστημικού προγράμματος της Ε.Ε. και εναρμονίζοντας το πλαίσιο ασφάλειας του διαστημικού προγράμματος. Ο κανονισμός Οι στόχοι της διαστημικής στρατηγικής της Ε.Ε. είναι: - Να αποφέρει απτά οφέλη στους πολίτες και τις επιχειρήσεις της Ευρώπης, - Να καλλιεργήσει έναν ανταγωνιστικό και καινοτόμο ευρωπαϊκό διαστημικό τομέα, - Να βελτιώσει τη στρατηγική αυτονομία της Ε.Ε., - Να ενισχύσει την ηγετική θέση της Ε.Ε. στην παγκόσμια σκηνή. Μετά από την πολιτική του έγκριση τόσο από το Συμβούλιο, όσο και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το συμφωνηθέν κείμενο θα αποτελέσει τη βάση για τη μελλοντική έγκριση του προτεινόμενου κανονισμού σε δεύτερη ανάγνωση. Ο κανονισμός δεν μπορεί να εκδοθεί πριν από την έγκριση του πολυετούς https://physicsgg.blogspot.com/2020/12/148-2021-2027.htmlδημοσιονομικού πλαισίου της Ε.Ε. για την περίοδο 2021-2027.

Βρετανικές έρευνες πάνω στη χρήση πυρηνικής ενέργειας για την εξερεύνηση του διαστήματος. H UK Space Agency και η Rolls-Royce συνεργάζονται στο πλαίσιο μιας μελέτης ως προς τη χρήση πυρηνικής ενέργειας και τεχνολογιών για την εξερεύνηση του διαστήματος. Όπως ανακοινώθηκε από τη βρετανική κυβέρνηση, πλανητικοί επιστήμονες θα διερευνήσουν τις δυνατότητες της πυρηνικής ενέργειας ως μια πλούσιας πηγής ενέργειας που μπορεί να καταστήσει δυνατές εξερευνητικές αποστολές βαθύτερα στο διάστημα κατά τις επόμενες δεκαετίες. Η πυρηνική προώθηση, που χρησιμοποιεί την ενέργεια που απελευθερώνεται από τη διάσπαση του ατόμου για την επιτάχυνση προωθητικών, όπως το υδρογόνο, σε μεγάλες ταχύτητες, μπορεί να φέρει επανάσταση στα διαστημικά ταξίδια. Θεωρείται πως ένας κινητήρας τέτοιου είδους θα είχε διπλάσια απόδοση από τους χημικούς κινητήρες των σημερινών πυραύλων. Σκάφη με τέτοιους κινητήρες θα μπορούσαν να φτάνουν στον Άρη σε 3-4 μήνες- πολύ συντομότερα από ό,τι σημερινά σκάφη με χημική προώθηση. Αυτό, πέρα από τα εμφανή πλεονεκτήματα που συνεπάγεται η εξοικονόμηση χρόνου, θα μείωνε επίσης κατά πολύ την ακτινοβολία που δέχονται οι αστροναύτες στα ταξίδια τους στον Άρη και άλλους πλανήτες, η οποία αυξάνεται όσο παραμένει κανείς στο βαθύ διάστημα, πέρα από την προστασία της Γης. Επίσης, η χρήση μικρών γεννητριών πυρηνικής ενέργειας για προώθηση φαίνεται ακόμα πιο ελκυστική αν αναλογιστεί κανείς πως η ενέργεια στο διάστημα γίνεται όλο και πιο σπάνια όσο απομακρύνεται κανείς από τον ήλιο: Στο εξώτερο ηλιακό σύστημα, το φως του ήλιου γίνεται πολύ αχνό για ηλιακούς συλλέκτες, ενώ άλλες τεχνολογίες οπως κυψέλες καυσίμου δεν θεωρούνται ακόμα πολύ αξιόπιστες ως πηγή ενέργειας για τέτοιους σκοπούς. Η πυρηνική προώθηση υπήρχε ως ιδέα από τη δεκαετία του 1950 ακόμα, όταν οι ΗΠΑ είχαν επιχειρήσει να αναπτύξουν έναν πύραυλο η προώθηση του οποίου βασιζόταν σε μικρές ατομικές βόμβες που αφήνονταν πίσω του. https://www.naftemporiki.gr/story/1680242/bretanikes-ereunes-pano-sti-xrisi-purinikis-energeias-gia-tin-eksereunisi-tou-diastimatos

Ενας 25χρονος Μυτιληνιός στους 24 «νέους εξερευνητές του κόσμου» από το National Geographic Ο Ηλίας Ψυρούκης, ένας 25χρονος Μυτιληνιός νέος επιστήμονας, ασχολούμενος με την καινοτομία στον τομέα του Διαστήματος επιλέχθηκε με 23 ακόμα άλλους νέους επιστήμονες σε όλον τον κόσμο από το περιοδικό National Geographic, ως ένας «νέος εξερευνητής του κόσμου», ως ένας National Geographic Young Explorer. «Ο Ηλίας», αναφέρεται σε ανακοίνωση του National Geographic με την οποία γίνονται γνωστά τα ονόματα των 24 νέων εξερευνητών του κόσμου, «είναι πλέον μέρος της #GenGeo, μιας παγκόσμιας κοινότητας νέων με ενσυναίσθηση, επιμονή, πάθος και με μια ακόρεστη προσπάθεια για αναζήτηση λύσεων που θα οικοδομήσουν ένα βιώσιμο μέλλον και έναν υγιή πλανήτη. Αυτή είναι η γενιά που οδηγεί την πρόοδο και κινητοποιεί τους συνομηλίκους της για να κάνει τη διαφορά στις κοινότητές τους. Δε διεκδικούν μόνο μια θέση στο τραπέζι, αλλά ζητούν να προστεθούν ακόμη περισσότερες καρέκλες για τους νέους». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται από το National Geographic «οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας συχνά φαίνονται τρομακτικές, αλλά μια αυξανόμενη κοινότητα νέων αναλαμβάνει δράση. Αυτοί οι νέοι που κάνουν την αλλαγή γνωρίζουν ότι η ηλικία είναι απλά ένας αριθμός, ένας αριθμός που δεν αντικατοπτρίζει την ικανότητά τους να εργάζονται συλλογικά για την αντιμετώπιση ορισμένων από τα πιο απαιτητικά ζητήματα του πλανήτη μας». Όραμά του να ενισχύσει την κουλτούρα της Διαστημικής Εξερεύνησης στην Ελλάδα Ο Ηλίας έχει συμπεριληφθεί στη λίστα του Forbes 30under30 Greece 2021. Εστίασε στις Διαστημικές Τεχνολογίες από το 2012, όταν ήταν ακόμα μαθητής και είναι σήμερα ένας από τους «ηγέτες» της Νέας Διαστημικής Γενιάς στην Ελλάδα. Ως συνιδρυτής της SPIN - Space Innovation, αναπτύσσει εκπαιδευτικά προγράμματα για την ενίσχυση και διεύρυνση των δεξιοτήτων και των γνώσεων των νέων, και δίνει έμφαση στην έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών που σχετίζονται με το διάστημα. «Το όραμά μου είναι να ενισχύσω την κουλτούρα της Διαστημικής Εξερεύνησης στην Ελλάδα, δημιουργώντας έναν πυρήνα ανάπτυξης διαστημικών τεχνολογιών, παρέχοντας τις απαραίτητες γνώσεις, τα εργαστήρια και τη δικτύωση», λέει στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο Ηλίας Ψυρούκης. Έχοντας κερδίσει την επιστημονική αναγνώριση κατακτώντας πλήθος βραβείων, εργάζεται ως Επιστημονικός Σύμβουλος σε προγράμματα της Ελληνικής Διαστημικής Βιομηχανίας και διοργανώνει το CanSat in Greece με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Το CanSat in Greece είναι το πρώτο έργο με έδρα στην Ελλάδα που υποστηρίζεται από το National Geographic Young Explorers Grant. Πρόκειται για έναν πανελλήνιο διαγωνισμό διαστημικής που πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Οι μαθητές και οι φοιτητές καλούνται να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν έναν εκπαιδευτικό δορυφόρο, σε μέγεθος κουτιού αναψυκτικού, για να πραγματοποιήσουν μια διαστημική αποστολή που οραματίστηκαν. Ο δορυφόρος εκτοξεύεται σε υψόμετρο ενός χιλιομέτρου με έναν πύραυλο, που κατασκευάστηκε από τη SPIN, και προσγειώνεται με ασφάλεια με χρήση αλεξίπτωτου, ενώ εκτελεί την αποστολή που η ομάδα έχει επιλέξει. iefimerida.gr - https://www.iefimerida.gr/ellada/25hronos-mytilinios-exereynites-kosmoy-national-geographic

Ένας Έλληνας στους εξερευνητές του National Geographic Ο Θοδωρής Αναγνωστόπουλος, γενετιστής, science engager, κοινωνικός επιχειρηματίας και συν-ιδρυτής της SciCo (Science Communication), ανήκει πλέον στην μεγάλη οικογένεια των εξερευνητών του National Geographic. Στο νέο του εγχείρημα, ο Θοδωρής Αναγνωστόπουλος, μαζί με την ομάδα της SciCo, το British Council Greece και εκπαιδευτικούς STEM από την Ξάνθη, ξεκινά ένα πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης μαθητών στα Πομακοχώρια της Θράκης. H National Geographic Society θα υποστηρίξει το εγχείρημα, το οποίο υπολογίζεται να ξεκινήσει το φθινόπωρο του 2021. Ο σκοπός του έργου είναι να αμβλύνει την κοινωνική απομόνωση των νεαρών Πομάκων, καθώς και να ευαισθητοποιήσει σχετικά με την κλιματική αλλαγή, την εκμετάλλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη διατήρηση του φυσικού πλούτου της περιοχής. Οι Πομάκοι είναι επίσημα αναγνωρισμένη εθνική μειονότητα της Ελλάδας από την Συνθήκη της Λωζάνης. Τριανταπέντε χιλιάδες Πομάκοι κατοικούν στον ορεινό όγκο της Ροδόπης, σε ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον. Επιπλέον, τα χωριά τους, όπως και η ευρύτερη περιοχή της Θράκης, αποτελούν πλούσια πηγή «καθαρής» ενέργειας: μεγάλη δυναμική αιολικής ενέργειας λόγω της ορεινής μορφολογίας και πρόσβαση στο άμεσο ηλιακό φως τις περισσότερες μέρες του χρόνου. Η ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι ιδιαίτερα σημαντική για την Ελλάδα, καθώς μέσω αυτών ελαττώνονται οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, επιτυγχάνεται ενεργειακή ανεξαρτησία και την ίδια στιγμή δημιουργούνται νέες ευκαιρίες απασχόλησης. Ωστόσο, η επιλογή και ο σχεδιασμός όλων των παραπάνω θα πρέπει να βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα, ώστε να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες για τη φύση και την άγρια ζωή (ιδίως για τα πουλιά). Ως απόρροια αυτών των στόχων, σχεδιάστηκε το καινοτόμο πρόγραμμα του Εxplorer Θοδωρή Αναγνωστόπουλου. Ο ίδιος, σε συνεργασία με μέλη της SciCo, την πολύχρονη εμπειρία του British Council Greece σε θέματα διαπολιτισμικής και συμμετοχικής εκπαίδευσης, καθώς και εκπαιδευτικών από την Ξάνθη, θα διοργανώσουν εξωσχολικά εργαστήρια STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, τα οποία θα απευθύνονται σε μαθητές 10 έως και 16 ετών. Ο Θοδωρής Αναγνωστόπουλος σημειώνει σχετικά: «Χρησιμοποιώντας την επιστήμη ως ουδέτερη “γλώσσα” που γεφυρώνει πολιτισμικές διαφορές, το έργο προτείνει την περιβαλλοντική εκπαίδευση STEM εκτός σχολείου, ως εργαλείο για τη δημιουργική συνεργασία μεταξύ Πομάκων και μη-Πομάκων μαθητών και την άμβλυνση της κοινωνικής απομόνωσης των πρώτων. Τα εργαστήρια είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής και θα επικεντρωθούν στις ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Τα παιδιά θα έχουν αρχικά την ευκαιρία να μελετήσουν project σε μικρή κλίμακα και προοδευτικά θα τα εφαρμόσουν στα σχολεία τους και την τοπική κοινότητα για την αντιμετώπιση πραγματικών προβλημάτων. Αυτή η προσέγγιση θα δημιουργήσει ένα ασφαλές και χωρίς περιορισμούς χώρο για εκπαίδευση, ενισχύοντας το κλίμα συνεργασίας και τις δεξιότητες των μαθητών». Μάλιστα, το 2017 η SciCo σχεδίασε το αντίστοιχης λογικής πρόγραμμα STEMpowering Youth, μέσω του οποίου έδωσε την δυνατότητα σε περισσότερους από 12.400 εκπαιδευτικούς και εφήβους σε απομακρυσμένες περιοχές να λύσουν πραγματικά προβλήματα σε τοπικό επίπεδο, μέσω της επιστήμης και της τεχνολογίας. Τέλος, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η National Geographic Society, από το 1888, είναι μία από τις μεγαλύτερες εκπαιδευτικές και επιστημονικές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις παγκοσμίως, γνωστή στο ευρύ κοινό από το περιοδικό National Geographic, όπως και το ομώνυμο τηλεοπτικό κανάλι. Η National Geographic Society συγκεντρώνει τους πιο χαρισματικούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο, τους περίφημους εξερευνητές της. Πολλά και διαφορετικά τα υπόβαθρά τους και οι εργασίες τους, μα κοινό το προφίλ και οι στόχοι τους: Επαγγελματίες κορυφαίοι στο αντικείμενό τους, με έντονο το αίσθημα ευθύνης και σεβασμού για τους άλλους, το περιβάλλον και τον πολιτισμό, που δεσμεύονται μέσα από το έργο τους να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο μέλλον, υποστηρίζοντας παράλληλα τη διαφορετικότητα και την ισότητα. https://www.naftemporiki.gr/story/1679395/enas-ellinas-stous-eksereunites-tou-national-geographic