Δροσος Γεωργιος

Λιμός απειλεί με εξαφάνιση τους πιγκουίνους της Νότιας Αφρικής. Μια σειρά από αιτίες συρρικνώνουν τις βασικές πηγές διατροφής των αδύναμων νεαρών πιγκουίνων. Η δραστική συρρίκνωση μίας βασικής πηγής τροφής για τους πιγκουίνους της Νότιας Αφρικής δημιουργεί συνθήκες λιμού που απειλεί με εξαφάνιση τα συμπαθητικά θαλάσσια πτηνά.Οι πιγκουίνοι που ζουν κατά μήκος των ακτών της Νότιας Αφρικής φαίνεται να πέθαναν σε μεγάλους αριθμούς κατά την περίοδο της πτέρωσης, μια φάση κατά την οποία δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμη τα πτερύγια τους σε τέτοιο βαθμό ώστε να μπορούν να μπουν στο νερό για να τραφούν. Σε μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Ostrich: Journal of African Ornithology» ομάδα επιστημόνων του Τμήματος Δασών, Αλιείας και Περιβάλλοντος της Νότιας Αφρικής και του Πανεπιστημίου του Exeter στη Βρετανία αναφέρει ότι η συρρίκνωση των διαθέσιμων αποθεμάτων τροφής πιθανότατα άφησε πολλούς μικρούς πιγκουίνου χωρίς την απαραίτητη ενεργειακή αποθήκη για να επιβιώσουν αυτή την ευάλωτη περίοδο.Σε δύο βασικές περιοχές αναπαραγωγής του αφρικανικού πιγκουίνου (Spheniscus demersus), το νησί Dassen και το νησί Robben, οι ερευνητές εκτιμούν ότι περίπου το 95% των πιγκουίνων που αναπαράχθηκαν το 2004 πέθαναν μέσα στα επόμενα οκτώ χρόνια επειδή η τροφή ήταν υπερβολικά λίγη για να τους διατηρήσει.«Μεταξύ 2004 και 2011, τα αποθέματα σαρδέλας στα δυτικά της Νότιας Αφρικής ήταν σταθερά κάτω από το 25% της μέγιστης αφθονίας τους και αυτό φαίνεται πως προκάλεσε σοβαρή έλλειψη τροφής για τους αφρικανικούς πιγκουίνους, οδηγώντας σε απώλεια περίπου 62,000 αναπαραγόμενων ατόμων» λέει ο Δρ Ρίτσαρντ Σέρλεϊ συν–συγγραφέας και βιολόγος διατήρησης από το Κέντρο Οικολογίας και Διατήρησης.Σύμφωνα με τους ερευνητές τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για καλύτερες πρακτικές διαχείρισης που θα μπορούσαν να προστατεύσουν το είδος και να στηρίξουν τη μακροπρόθεσμη επιβίωσή του. «Το 2024, οι αφρικανικοί πιγκουίνοι ταξινομήθηκαν ως Κρισίμως Κινδυνεύοντες και η αποκατάσταση της βιομάζας σαρδέλας σε βασικές περιοχές εύρεσης τροφής φαίνεται να είναι ουσιώδης για τη μακροπρόθεσμη επιβίωσή τους». Περίοδος ακραίας ευαλωτότητας Οι αφρικανικοί πιγκουίνοι περνούν έναν ετήσιο κύκλο πτέρωσης στον οποίο χάνουν τα παλιά τους φτερά και αναπτύσσουν καινούρια. Αυτή η ανανέωση είναι απαραίτητη για τη θερμομόνωση και τη στεγανότητα στο νερό. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα πουλιά δεν μπορούν να μπουν στον ωκεανό επειδή η απουσία φτερών τα αφήνει εκτεθειμένα στο κρύο νερό. Ως αποτέλεσμα, πρέπει να παραμένουν στην ξηρά και δεν μπορούν να κυνηγήσουν για περίπου 21 ημέρες, τη συνήθη διάρκεια της πτέρωσης.Για να αντέξουν αυτή την περίοδο χωρίς τροφή, πρέπει να συγκεντρώσουν αρκετά αποθέματα λίπους από πριν. «Έχουν εξελιχθεί ώστε να συσσωρεύουν λίπος και μετά να νηστεύουν ενώ ο οργανισμός τους μεταβολίζει αυτές τις αποθήκες, καθώς και τις πρωτεΐνες των μυών τους, για να αντέξουν την πτέρωση. Μετά πρέπει να μπορούν να επανακτήσουν γρήγορα τη φυσική τους κατάσταση. Αν η τροφή είναι δύσκολο να βρεθεί πριν ή αμέσως μετά την πτέρωση, τότε δεν θα έχουν αρκετά αποθέματα για να επιβιώσουν». Αυτή ακριβώς είναι η απειλή που αντιμετώπισαν οι πιγκουίνοι τις τελευταίες δεκαετίες» εξηγεί ο Δρ Σέρλεϊ. Κλιματική αλλαγή και πίεση από την αλιεία Από το 2004, όλα εκτός από τρία χρόνια είδαν τη βιομάζα της σαρδέλας Sardinops sagax, βασικής τροφής των αφρικανικών πιγκουίνων να πέφτει κάτω από το 25% της μέγιστης αφθονίας της στα δυτικά της Νότιας Αφρικής.«Οι αλλαγές στη θερμοκρασία και την αλατότητα των περιοχών ωοτοκίας έκαναν τη γέννηση στη δυτική ακτή λιγότερο επιτυχημένη και πιο επιτυχημένη στη νότια ακτή. Ωστόσο, λόγω της ιστορικής δομής του κλάδου, η περισσότερη αλιεία παρέμεινε δυτικά του Cape Agulhas, οδηγώντας σε υψηλά ποσοστά υπεραλίευσης στις αρχές της δεκαετίας του 2000» λέει ο Δρ. Σέρλει.Στη μελέτη τους, οι ερευνητές ανέλυσαν καταμετρήσεις ζευγαριών αναπαραγωγής και πιγκουίνων σε πτέρωση στα νησιά Dassen και Robben από το 1995 έως το 2015. Οι συγγραφείς ενσωμάτωσαν εκτιμήσεις επιβίωσης ενηλίκων βασισμένες σε ανάλυση capture–mark–recapture για τα έτη 2004–2011.Η επιβίωση και το ποσοστό των αναπαραγόμενων που δεν επέστρεψαν στις αποικίες τους για πτέρωση συγκρίθηκαν με έναν δείκτη διαθεσιμότητας λείας. «Η επιβίωση των ενηλίκων, κυρίως κατά την κρίσιμη ετήσια πτέρωση, σχετιζόταν έντονα με τη διαθεσιμότητα λείας», λέει ο Σέρλεϊ. «Τα υψηλά ποσοστά εκμετάλλευσης της σαρδέλας – που έφτασαν στιγμιαία στο 80% το 2006 – σε μια περίοδο που η σαρδέλα μειωνόταν λόγω περιβαλλοντικών αλλαγών πιθανότατα επιδείνωσαν τη θνησιμότητα των πιγκουίνων».Οι απώλειες δεν περιορίζονται στα συγκεκριμένα νησιά. «Οι μειώσεις αυτές αντικατοπτρίζονται και αλλού», προσθέτει ο Σέρλεϊ, αναφέροντας ότι το είδος έχει υποστεί παγκόσμια μείωση σχεδόν 80% τα τελευταία 30 χρόνια. Η διαθεσιμότητας τροφής Ο δείκτης λείας βασίζεται στις αναλογίες αντζούγιας και σαρδέλας – που τρώνε και οι πιγκουίνοι – στη διατροφή των θαλασσοπουλιών Cape gannet. «Η διατροφή των Cape gannets θεωρείται καλός δείκτης της διαθεσιμότητας σαρδέλας και αντζούγιας επειδή έχουν τη μεγαλύτερη ακτίνα αναζήτησης τροφής από τα θαλασσοπούλια της Νότιας Αφρικής» λένε οι ερευνητές.Η ανάκαμψη των πληθυσμών πιγκουίνων θα είναι δύσκολη, λένε οι ερευνητές, καθώς απαιτείται βελτίωση της αναπαραγωγής της σαρδέλας, κάτι που εξαρτάται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Ωστόσο, υπάρχουν μέτρα που μπορούν να βοηθήσουν. «Προσεγγίσεις διαχείρισης αλιείας που μειώνουν την εκμετάλλευση της σαρδέλας όταν η βιομάζα της πέφτει κάτω από το 25% του μέγιστου και επιτρέπουν σε περισσότερα ενήλικα άτομα να ζήσουν ώστε να αναπαραχθούν, θα μπορούσαν να βοηθήσουν», εξηγεί ο Σέρλεϊ.Παράλληλα, έχουν εφαρμοστεί μέτρα προστασίας όπως τεχνητές φωλιές, διαχείριση θηρευτών, διάσωση και περίθαλψη ενηλίκων και νεοσσών. Επιπλέον, η αλιεία με γρι–γρι έχει απαγορευτεί κοντά στις έξι μεγαλύτερες αποικίες αναπαραγωγής στη Νότια Αφρική για να αυξηθεί η πρόσβαση των πιγκουίνων στη λεία τους σε κρίσιμες περιόδους.Με την ολοκλήρωση της μελέτης, οι ερευνητές συνεχίζουν να παρακολουθούν την αναπαραγωγική επιτυχία, την κατάσταση των νεοσσών, τη συμπεριφορά αναζήτησης τροφής, την πορεία του πληθυσμού και την επιβίωση των αφρικανικών πιγκουίνων.Ο Σέρλεϊ καταλήγει: «Ελπίζουμε ότι οι πρόσφατες παρεμβάσεις διατήρησης, μαζί με τη μείωση της εκμετάλλευσης της σαρδέλας όταν η αφθονία της πέφτει κάτω από το 25%, θα αρχίσουν να ανακόπτουν την πτώση του πληθυσμού και ότι το είδος θα δείξει σημάδια ανάκαμψης». Στη φωτογραφία εικονίζονται πιγκουίνοι της Νότιας Αφρικής που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης. https://www.naftemporiki.gr/green/wildlife/2044681/limos-apeilei-me-exafanisi-toys-pigkoyinoys-tis-notias-afrikis/ Πρωτοφανής συνεργασία, όρκες και δελφίνια συνεργάζονται στο κυνήγι θηραμάτων και μοιράζονται τη λεία (βίντεο) Για πρώτη φορά εντοπίζεται τέτοιου είδους σχέση ανάμεσα στα δύο θαλάσσια θηλαστικά. Οι όρκες φαίνεται να χρησιμοποιούν τα δελφίνια ως ανιχνευτές σε μια απροσδόκητη στρατηγική συνεργατικής αναζήτησης τροφής.Όρκες και δελφίνια παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά να συνεργάζονται ως ομάδα για να κυνηγήσουν σολομούς στα ανοικτά της ακτής της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά σύμφωνα με νέα έρευνα που υποδηλώνει μια συνεργατική σχέση μεταξύ των δύο θαλάσσιων θηλαστικών. Εξαιτίας του ονόματος που δόθηκε στις όρκες στα αγγλικά (killer whales δηλ. φάλαινες δολοφόνοι) αλλά και του μεγέθους τους οι περισσότεροι θεωρούν ότι πρόκειται για ένα είδος φάλαινας όμως στην πραγματικότητα πρόκειται για το μεγαλύτερο είδος ωκεάνιων δελφινιών.Η έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Scientific Reports» δείχνει ότι οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των πληθυσμών όρκας και των δελφινιών του βόρειου Ειρηνικού δεν είναι απλώς τυχαίες συναντήσεις κατά την αναζήτηση τροφής.Εκτενής τεκμηρίωση, συμπεριλαμβανομένων πλάνων από drone, ακουστικών καταγραφών και υποβρύχιου υλικού οδήγησε επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, Πανεπιστημίου Dalhousie του Καναδά, του Ινστιτούτου Leibniz στη Γερμανία και του Ινστιτούτου Hakai του Καναδά στο συμπέρασμα ότι τα δύο είδη συνεργάζονται ως ομάδα. «Οι όρκες είναι κορυφαίοι ειδικοί στο κυνήγι σολομού. Είναι εξαιρετικά εξειδικευμένες και ικανές. Το να τις βλέπουμε να ακολουθούν τα δελφίνια σαν να ήταν οι αρχηγοί ήταν πραγματικά συναρπαστικό» αναφέρει η Σάρα Φόρτιουν θαλάσσια επιστήμονας του Πανεπιστημίου Dalhousie και κύρια συγγραφέας της μελέτης.Οι όρκες του βόρειου Ατλαντικού τρέφονται σχεδόν αποκλειστικά με σολομούς Chinook. Τα δελφίνια δεν μπορούν να κυνηγήσουν σολομό, ο οποίος είναι πολύ μεγάλος γι’ αυτά και συνήθως προτιμούν να κυνηγούν ρέγκες. Είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν δελφίνια να κινούνται κοντά σε όρκες χωρίς ωστόσο να έχει διαπιστωθεί κάποια αλληλεπίδραση.Το βιντεοληπτικό υλικό δείχνει τα δελφίνια τα οποία οι ερευνητές θεωρούν ότι λειτουργούσαν ως ανιχνευτές να σκίζουν αβίαστα τα ήρεμα νερά του Ειρηνικού κυνηγώντας σολομούς που μπορούν να φτάσουν σχεδόν το ένα μέτρο σε μήκος. Οι όρκες ακολουθούσαν σε κοντινή απόσταση και σε δεδομένη στιγμή εξαπέλυαν την επίθεση.Όταν οι όρκες έπιαναν τη λεία τους τη διαμέλιζαν στην επιφάνεια για να τη μοιραστούν με άλλες όρκες ενώ τα δελφίνια έτρωγαν τα υπολείμματα. Οι όρκες που συνήθως προστατεύουν επιθετικά τη λεία τους φαίνεται στις εικόνες να μην ενοχλούνται από την παρουσία των δελφινιών. Η εξήγηση Οι ερευνητές εξέτασαν πολλαπλές εξηγήσεις για την εγγύτητα των δελφινιών και την απουσία επιθετικότητας από τις όρκες. Μια θεωρία πρότεινε ότι τα δελφίνια αναζητούν προστασία από τις όρκες δεδομένου ότι οι όρκες του βόρειου Ατλαντικού σε αντίθεση με άλλα είδη όρκας δεν κυνηγούν ή αποφεύγουν τα δελφίνια.Μια άλλη θεωρία ήταν ότι τα δελφίνια ωφελούνται από τη μείωση της αντίστασης καθώς «σερφάρουν» στο κύμα που δημιουργούν οι όρκες. Η ομάδα εξέτασε επίσης την πιθανότητα τα δελφίνια να λειτουργούν παρασιτικά κλέβοντας κομμάτια τροφής από τις όρκες. «Αν τα δελφίνια ήταν παράσιτα, εκεί απλώς για δωρεάν γεύμα, οι φάλαινες θα ήταν πιθανό να δείξουν επιθετικότητα για να τα απομακρύνουν ή οι ίδιες οι όρκες να έφευγαν για να τραφούν αλλού. Δεν είδαμε όμως ενδείξεις τέτοιας συμπεριφοράς. Και αυτό μας εξέπληξε» λέει η Φόρτιουν.Έτσι, οι ερευνητές κατέληξαν στη πιο δελεαστική εξήγηση: τα δύο αρπακτικά συνεργάζονται. «Οι όρκες προσανατολίζονταν ώστε να ακολουθούν τα δελφίνια. Τα δελφίνια φαίνονταν να έχουν ρόλο ηγεσίας», είπε η Φόρτιουν. Για καλύτερη μελέτη της συμπεριφοράς τρία μέλη της ομάδας προσέγγισαν τις όρκες με μια μικρή βάρκα και τοποθέτησαν ετικέτες με κάμερες μέσω ενός μεγάλου κονταριού από ανθρακονήματα.Οι κάμερες κατέγραψαν βίντεο, ήχους, στοιχεία κατάδυσης και ηχοεντοπισμού, προσφέροντας σπάνια εικόνα από πάνω από 30 μέτρα βάθος. Επειδή τα δελφίνια ήταν πολύ κοντά, τα ηχογραφικά δεδομένα συχνά κατέγραψαν ήχους και από τα δύο είδη.«Συχνά βλέπαμε ένα εναλλασσόμενο μοτίβο όπου η όρκα έκανε ηχοεντοπισμό, μετά υπήρχε σιωπή, και έπειτα ακούγαμε τα κλικ ηχοεντοπισμού των δελφινιών. Πρέπει να ήταν αρκετά κοντά για να τα καταγράψει το υδρόφωνο και αυτό γεννά το ερώτημα: ακούν άραγε η μία το είδος της άλλης;» εξηγεί η Φόρτιουν. Η ωφέλεια Η ταυτόχρονη χρήση ηχοεντοπισμού μπορεί να αυξάνει το «ακουστικό πεδίο όρασης», δεδομένου ότι οι όρκες έχουν μεγάλο εύρος εντοπισμού ψαριών. Η ομάδα είπε ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να καθοριστεί σε ποιο βαθμό επωφελούνται και τα δύο είδη. «Είναι κάτι που ωφελεί και δελφίνια και όρκες; Γίνονται οι όρκες πιο επιτυχημένες στο κυνήγι όταν κυνηγούν μαζί με δελφίνια;» διερωτήθηκε η Φόρτιουν.Η μελέτη επαναπροσδιορίζει επίσης την κατανόησή μας για το τι μπορούν να κάνουν οι όρκες και τα δελφίνια, γνωστά και τα δύο για την ευφυΐα τους. «Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι οι όρκες έχουν ισχυρό πολιτισμό, ότι είναι πολύ κοινωνικές και έχουν εξειδικευμένες στρατηγικές κυνηγιού. Όμως όταν έρχεται η ώρα του κυνηγιού σολομού, συνήθως λειτουργούν μόνες. Το να τις βλέπουμε να συνεργάζονται πιθανότατα με άλλο είδος δείχνει πόσο προσαρμοστικές είναι» καταλήγει η Φόρτιουν. Στη φωτογραφία οι ερευνητές παρατηρούν από το σκάφος τους μια ομάδα αποτελούμενη από όρκες και δελφίνια να κινούνται μαζί προετοιμάζοντας μια επίθεση σε σολομούς. https://www.naftemporiki.gr/green/wildlife/2045654/protofanis-synergasia-orkes-kai-delfinia-synergazontai-sto-kynigi-thiramaton-kai-moirazontai-ti-leia-vinteo/ Οι πολικές αρκούδες «αλλάζουν» το DNA τους για να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή. Απρόσμενο και εντυπωσιακό εξελικτικό εύρημα για ένα από τα πλέον απειλούμενα είδη στον πλανήτη. Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση Mobile DNA ερευνητική ομάδα αποκαλύπτει ότι εντόπισε αλλαγές στο DNA των πολικών αρκούδων οι οποίες θα μπορούσαν να τις βοηθήσουν να προσαρμοστούν σε θερμότερα κλίματα. Είναι η πρώτη μελέτη που εντοπίζει σημαντική σύνδεση ανάμεσα στην άνοδο της θερμοκρασίας και στις αλλαγές του DNA σε ένα άγριο είδος θηλαστικού.Η κλιματική κρίση απειλεί την επιβίωση των πολικών αρκούδων. Υπολογίζεται ότι τα δύο τρίτα τους θα έχουν εξαφανιστεί έως το 2050, καθώς ο παγωμένος βιότοπός τους λιώνει και οι θερμοκρασίες αυξάνονται.Τώρα επιστήμονες από το βρετανικό Πανεπιστήμιο East Anglia διαπίστωσαν ότι ορισμένα γονίδια που σχετίζονται με το θερμικό στρες, τη γήρανση και τον μεταβολισμό λειτουργούν διαφορετικά σε πολικές αρκούδες που ζουν στη νοτιοανατολική Γροιλανδία, γεγονός που υποδηλώνει ότι ίσως προσαρμόζονται σε θερμότερες συνθήκες.Οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα αίματος από πολικές αρκούδες σε δύο περιοχές της Γροιλανδίας και συνέκριναν τα λεγόμενα «πηδηχτά γονίδια», μικρά και κινητά τμήματα του γονιδιώματος που μπορούν να επηρεάζουν τον τρόπο λειτουργίας άλλων γονιδίων. Οι επιστήμονες εξέτασαν τα γονίδια σε σχέση με τις θερμοκρασίες στις δύο περιοχές και τις αντίστοιχες αλλαγές στην έκφρασή τους.«Το DNA είναι το εγχειρίδιο οδηγιών μέσα σε κάθε κύτταρο, που καθοδηγεί τον τρόπο με τον οποίο ένας οργανισμός αναπτύσσεται και εξελίσσεται. Συγκρίνοντας τα ενεργά γονίδια αυτών των αρκούδων με τα τοπικά κλιματικά δεδομένα, διαπιστώσαμε ότι η άνοδος της θερμοκρασίας φαίνεται να οδηγεί σε μια δραματική αύξηση της δραστηριότητας των πηδηχτών γονιδίων στο DNA των αρκούδων της νοτιοανατολικής Γροιλανδίας» δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Άλις Γκόντεν, επικεφαλής της μελέτης.Καθώς τα τοπικά κλίματα και οι διατροφές εξελίσσονται λόγω αλλαγών στον βιότοπο και στη διαθέσιμη λεία που προκαλούνται από την παγκόσμια θέρμανση, η γενετική των αρκούδων φαίνεται να προσαρμόζεται. Η ομάδα των αρκούδων που ζει στο θερμότερο τμήμα της χώρας παρουσιάζει περισσότερες αλλαγές σε σύγκριση με πληθυσμούς πιο βόρεια. Οι συγγραφείς της μελέτης ανέφεραν ότι αυτές οι αλλαγές θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε πώς οι πολικές αρκούδες μπορεί να επιβιώσουν σε έναν θερμαινόμενο κόσμο, να εντοπίσουμε ποιοι πληθυσμοί διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο και να καθοδηγήσουμε μελλοντικές προσπάθειες προστασίας.Αυτό συμβαίνει επειδή τα ευρήματα της μελέτης υποδηλώνουν ότι τα γονίδια που αλλάζουν παίζουν κρίσιμο ρόλο στον τρόπο με τον οποίο εξελίσσονται οι διαφορετικοί πληθυσμοί πολικών αρκούδων. Η Γκόντεν δήλωσε ότι «το εύρημα αυτό είναι σημαντικό επειδή δείχνει, για πρώτη φορά, ότι μια μοναδική ομάδα πολικών αρκούδων στο θερμότερο τμήμα της Γροιλανδίας χρησιμοποιεί τα πηδηχτά γονίδια για να επαναγράψει γρήγορα το δικό της DNA, κάτι που μπορεί να αποτελεί έναν απεγνωσμένο μηχανισμό επιβίωσης απέναντι στο λιώσιμο του θαλάσσιου πάγου». Το περιβάλλον Οι θερμοκρασίες στη βορειοανατολική Γροιλανδία είναι χαμηλότερες και πιο σταθερές, ενώ στη νοτιοανατολική περιοχή το περιβάλλον είναι πολύ θερμότερο και λιγότερο παγωμένο, με έντονες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας. Οι αλληλουχίες του DNA στα ζώα αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου, όμως αυτή η διαδικασία μπορεί να επιταχυνθεί από περιβαλλοντικό στρες, όπως ένα ταχέως θερμαινόμενο κλίμα.Υπήρχαν ορισμένες ενδιαφέρουσες αλλαγές στο DNA, όπως σε περιοχές που σχετίζονται με την επεξεργασία του λίπους, οι οποίες θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις πολικές αρκούδες να επιβιώσουν όταν η τροφή είναι περιορισμένη. Οι αρκούδες σε θερμότερες περιοχές είχαν αναπτύξει διαφορετικό διαιτολόγιο, περισσότερο φυτικής προέλευσης σε σύγκριση με τις λιπαρές δίαιτες που βασίζονται στις φώκιες των αρκούδων που ζουν βορειότερα στην Αρκτική και το DNA των αρκούδων της νοτιοανατολικής Γροιλανδίας φαινόταν να προσαρμόζεται σε αυτό.Η Γκόντεν ανέφερε ότι «εντοπίσαμε αρκετά γενετικά “θερμά σημεία” όπου αυτά τα πηδηχτά γονίδια ήταν ιδιαίτερα ενεργά, με ορισμένα να βρίσκονται σε περιοχές του γονιδιώματος που κωδικοποιούν πρωτεΐνες, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι αρκούδες υφίστανται ταχείες και θεμελιώδεις γενετικές αλλαγές καθώς προσαρμόζονται στον εξαφανιζόμενο βιότοπο θαλάσσιου πάγου».Το επόμενο βήμα θα είναι να εξεταστούν και άλλοι πληθυσμοί πολικών αρκούδων, συνολικά είκοσι σε όλο τον κόσμο, για να διαπιστωθεί αν παρόμοιες αλλαγές συμβαίνουν και στο δικό τους DNA. Η έρευνα αυτή θα μπορούσε να συμβάλει στην προστασία των αρκούδων από την εξαφάνιση. Ωστόσο, οι επιστήμονες τόνισαν ότι είναι ζωτικής σημασίας να σταματήσει η επιτάχυνση της ανόδου της θερμοκρασίας μέσω της μείωσης της καύσης ορυκτών καυσίμων.Η Γκόντεν κατέληξε λέγοντας ότι «δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε. Αυτό προσφέρει κάποια ελπίδα, αλλά δεν σημαίνει ότι οι πολικές αρκούδες διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο εξαφάνισης. Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μειώσουμε τις παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα και να επιβραδύνουμε την αύξηση της θερμοκρασίας». https://www.naftemporiki.gr/green/wildlife/2046155/oi-polikes-arkoydes-allazoyn-to-dna-toys-gia-na-prosarmostoyn-stin-klimatiki-allagi/

ΕΕ: Συμφωνία για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% έως το 2040. Ο στόχος αυτός απαιτεί τη μείωση κατά 85% των εκπομπών από τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες και την αγορά πιστώσεων από τρίτες χώρες που θα μειώσουν τις εκπομπές τους για λογαριασμό της ΕΕ Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξε σε συμφωνία για τη μείωση των εκπομπών αερίων τα οποία προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου κατά 90% έως το 2040, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, ένας στόχος που φιλοδοξεί να θέσει την Ένωση σε καλό δρόμο για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών μέχρι τα μέσα του αιώνα.Εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του κοινοβουλίου της Ένωσης και των κρατών μελών στο Συμβούλιο της ΕΕ κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης να τεθεί νομικά δεσμευτικός στόχος για την προστασία του κλίματος, που προβλέπει μείωση των εκπομπών αερίων τα οποία προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου κατά 90% ως το 2040 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, με το 5% να προέρχεται από πιστώσεις αντιστάθμισης των εκπομπών CO2, ανακοίνωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.Στην πράξη, ο στόχος αυτός απαιτεί τη μείωση κατά 85% των εκπομπών από τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες και την αγορά πιστώσεων από τρίτες χώρες που θα μειώσουν τις εκπομπές τους για λογαριασμό της ΕΕ, ώστε να καλυφθεί το υπόλοιπο, κάτι που ελπίζεται πως θα έχει γίνει από το 2036.Μένει το ΕΚ κι οι κυβερνήσεις των 27 χωρών μελών της ΕΕ να εγκρίνουν και τυπικά τον στόχο αυτό ώστε να κινηθούν οι διαδικασίες και να γίνει νόμος, κάτι πάντως που είναι γενικά τυπική διαδικασία σε περιπτώσεις επίτευξης συμφωνίας μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμών.«Σήμερα, η Ευρώπη έχει ενωθεί γύρω από τη σαφή μας κατεύθυνση για την πολιτική για το κλίμα — βασισμένη στην επιστήμη και προστατεύοντας την ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητά μας», δήλωσε ο Δανός υπουργός Κλίματος Λαρς Άαγκααρντ. «Ο στόχος ανταποκρίνεται στην ανάγκη για δράση για το κλίμα, διασφαλίζοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα και την ασφάλειά μας». https://www.naftemporiki.gr/green/climate/2044558/ee-symfonia-gia-meiosi-ton-ekpompon-aerion-kata-90-eos-to-2040/ Τι απέγινε η κλιματική κρίση; Την «εξαφάνισε» η ακρίβεια. Ανάλυση της Wall Street Journal για το τέλος του κλιματικού πανικού και την επιστροφή στην οικονομική πραγματικότητα.Μέχρι πρόσφατα, η κλιματική κρίση παρουσιαζόταν ως η απόλυτη, υπαρξιακή απειλή για τον πλανήτη. Πολιτικοί, επιχειρηματίες, οργανισμοί μιλούσαν για ελάχιστο χρόνο που απομένει, για καταστροφικές συνέπειες και για ανάγκη άμεσης δράσης.Σήμερα, ωστόσο, η ένταση αυτής της ρητορικής έχει εμφανώς μειωθεί. Όχι επειδή άλλαξαν τα επιστημονικά δεδομένα, αλλά επειδή άλλαξε η πολιτική προτεραιότητα. Από τον κλιματικό συναγερμό στη σιωπή Σε ανάλυσή της η Wall Street Journal επισημαίνει μια εντυπωσιακή μετατόπιση. Πρόσωπα που ταυτίστηκαν δημόσια με την κλιματική ατζέντα, σήμερα εμφανίζονται πιο επιφυλακτικά ή αλλάζουν γραμμή.Ο Μπιλ Γκέιτς, που το 2021 προειδοποιούσε ότι ο ισημερινός θα γίνει μη κατοικήσιμος, πλέον σημειώνει ότι η κλιματική αλλαγή δεν απειλεί τον ίδιο τον πολιτισμό.Ο Μαρκ Κάρνεϊ, άλλοτε ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για το κλίμα, ως πρωθυπουργός του Καναδά κατήργησε τον φόρο άνθρακα για τους καταναλωτές και ενέκρινε νέο μεγάλο αγωγό. Αντίστοιχα, πολιτικές φιλοδοξίες που κάποτε είχαν στο επίκεντρο το κλίμα, σήμερα το αφήνουν εκτός κάδρου. Η πολιτική πραγματικότητα της ακρίβειας Σύμφωνα με τη WSJ, η αλλαγή αυτή δεν οφείλεται σε επιστημονική αναθεώρηση, αλλά σε πολιτικό ρεαλισμό. Η κλιματική ατζέντα κατάφερε να πείσει τις κοινωνίες για τη σοβαρότητα του προβλήματος, όχι όμως και για το κόστος των λύσεων.Μετά την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία, η ακρίβεια, ο πληθωρισμός και οι τιμές της ενέργειας κυριάρχησαν. Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η σημασία που αποδίδουν οι πολίτες στο κλίμα έχει μειωθεί δραστικά, ενώ η ακρίβεια αναδεικνύεται στο κυρίαρχο ζήτημα.Η σύγκρουση, όπως τη συνοψίζει η εφημερίδα, είναι σαφής: το κλίμα συγκρούστηκε με το κόστος ζωής— και το δεύτερο νίκησε. Οι εκπομπές ρύπων μειώνονται παρά την πολιτική υποχώρηση Ένα από τα βασικά συμπεράσματα της ανάλυσης είναι ότι η πολιτική μετατόπιση δεν συνεπάγεται απαραίτητα περιβαλλοντική κατάρρευση. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, σε σχέση με την οικονομική δραστηριότητα, μειώνονται εδώ και δεκαετίες, ανεξάρτητα από το ποιος βρίσκεται στον Λευκό Οίκο ή στις άλλες κυβερνήσεις.Η εξάπλωση του φυσικού αερίου, η πτώση του κόστους των ανανεώσιμων πηγών και η πρόοδος στην αποθήκευση ενέργειας έχουν αποδειχθεί πιο καθοριστικοί παράγοντες από τις εκάστοτε πολιτικές εξαγγελίες. Από την καταστροφολογία στον κλιματικό ρεαλισμό Η WSJ υποστηρίζει ότι η υποχώρηση του κλιματικού πανικού άνοιξε τον δρόμο για έναν πιο ρεαλιστικό διάλογο.Οι πιο ακραίες προβλέψεις — για άνοδο της θερμοκρασίας άνω των 4 βαθμών — έχουν εγκαταλειφθεί, ενώ οι νεότερες εκτιμήσεις μιλούν για αύξηση 2,3 έως 2,5 βαθμών μέχρι το τέλος του αιώνα: σοβαρή, αλλά όχι αποκαλυπτική.Το επίκεντρο, σύμφωνα με την ανάλυση, μετατοπίζεται πλέον στην καινοτομία και στη σταδιακή εμπορευματοποίηση τεχνολογιών όπως η δέσμευση άνθρακα, η πυρηνική ενέργεια νέας γενιάς, η γεωθερμία και το υδρογόνο. Ο κίνδυνος του αντίθετου άκρου Η εφημερίδα προειδοποιεί, ωστόσο, και για τον αντίθετο κίνδυνο: η απομάκρυνση από τον κλιματικό ακτιβισμό δεν πρέπει να μετατραπεί σε ιδεολογική εχθρότητα προς τις ανανεώσιμες πηγές, ιδίως όταν αυτές είναι οικονομικά ανταγωνιστικές.Η εγκατάλειψη ενός δογματισμού δεν εγγυάται αυτομάτως ορθολογική πολιτική.Η κλιματική κρίση, καταλήγει η Wall Street Journal, δεν έχει εξαφανιστεί. Απλώς έχασε την πρωτοκαθεδρία της στην πολιτική ατζέντα από την ακρίβεια και το κόστος ζωής. Το ζητούμενο πλέον δεν είναι η επιστροφή στον πανικό, αλλά η χάραξη πολιτικών που θα μειώνουν τις εκπομπές χωρίς να τιμωρούν την κοινωνία — γιατί μόνο αυτές έχουν πιθανότητες να αντέξουν στον χρόνο. https://www.naftemporiki.gr/green/energy/2046256/ti-apegine-i-klimatiki-krisi-tin-exafanise-i-akriveia/

Πόσο απέχει το Voyager 1 από τη Γη τώρα; Αυτή τη στιγμή απέχει από τη Γη περίπου 25,5 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα ή 170,29 AU (αστρονομικές μονάδες) ή περίπου 1 ημέρα φωτός, παρά 23 λεπτά φωτός! Όταν λέμε 1 ημέρα φωτός εννούμε την απόσταση που διανύει το φως στο κενό σε 1 ημέρα ή 24 ώρες (Υπενθυμίζεται ότι η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι περίπου περίπου 300.000 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο). Μπορείτε να δείτε την απόσταση του Voyager 1 (και του Voyager 2) από την Γη οποιαδήποτε στιγμή θελήσετε πατώντας ΕΔΩ: mission/voyager. https://science.nasa.gov/mission/voyager/where-are-voyager-1-and-voyager-2-now/ Αν και δεν σημαίνει κάτι ιδιαίτερο, σύμφωνα με τους επιστήμονες της NASA, το Voyager 1 αναμένεται ότι το φθινόπωρο του 2026 θα φτάσει σε απόσταση ακριβώς μιάς ημέρας φωτός από τη Γη.Το Voyager 1 που εκτοξεύτηκε το 1977, είναι το πιο απομακρυσμένο διαστημόπλοιο από τον πλανήτη μας. Δεν πρόκειται να συναντήσει κάποιο άστρο στα επόμενα 40.000 χρόνια, μέχρις ότου πλησιάσει σε απόσταση 1,6 έτη φωτός το άστρο Gliese 445, που βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού της Καμηλοπάρδαλης. Επιπλέον, για κάθε μέρα που περνάει τα Voyager 1 και 2, τα παλαιότερα διαστημικά σκάφη που βρίσκονται ακόμα σε λειτουργία σπάνε ρεκόρ … γιατί απλώς και μόνο συνεχίζουν να λειτουργούν! διαβάστε περισσότερα: Voyager 1 will reach one light-day from Earth in 2026. Here’s what that means- https://edition.cnn.com/2025/12/09/science/voyager-1-light-day-earth

Οι εξωγήινοι πολιτισμοί τελειώνουν με πάταγο. «… αυτός είναι ο τρόπος που ο κόσμος τελειώνει, όχι με πάταγο αλλά με έναν λυγμό», γράφει ο Τ. Σ. Έλιοτ, στο ποίημα του «Οι κούφιοι άνθρωποι». To αντίθετο υποστηρίζει ο David Kipping για τους εξωγήινους πολιτισμούς, στο άρθρο του «The Eschatian Hypothesis» . Ο θάνατος των εξωγήινων πολιτισμών δεν μπορεί να είναι σιωπηλός. Και γι αυτό είναι πιο πιθανό να εντοπίσουμε έναν εξωγήινο πολιτισμό όταν αυτός θα διανύει το τελευταίο στάδιο της ζωής.Η πρώτη μας επαφή με εξωγήινους μπορεί να είναι τα τελευταία τους λόγια:Η ιστορία της αστρονομίας δείχνει ότι πρώτα ανιχνεύουμε τα σπάνια, αλλά πολύ έντονα φαινόμενα (π.χ. τον εκρηκτικό θάνατο των άστρων ως σουπερνόβα), δηλαδή τις ακραίες και σύντομες καταστάσεις, που δεν αποτελούν τον κανόναΈνας πολιτισμός γίνεται περισσότερο ανιχνεύσιμος όταν βρίσκεται σε ανισορροπία με το περιβάλλον του εξαιτίας της υπερβολικής ενεργειακής κατανάλωσης και τις αντίστοιχες θερμικές εκπομπές, τις τεράστιες περιβαλλοντικές αλλαγές, πυρηνικές εκρήξεις ή άλλα υψηλής ενέργειας φαινόμενα. Η ανιχνευσιμότητά του αυξάνεται πολύ γρήγορα με τον «θόρυβο» που παράγει ο πολιτισμός: αν γίνει 100 φορές μεγαλύτερος, τότε γίνεται περίπου 1000 φορές πιο ανιχνεύσιμος.Ο πρώτος εξωγήινος πολιτισμός που (πιθανόν) να εντοπίσουμε δεν θα διανύει μια ώριμη, σταθερή και επομένως αόρατη αστρονομικά πολιτισμική περίοδο. Είναι πιθανότερο να βρίσκεται σε μια ασταθή και θορυβώδη ετοιμοθάνατη πολιτισμική φάση. Η αστάθεια είναι από τη φύση της μη βιώσιμη. Και τα σήματα που ίσως ανιχνεύουμε θα προέρχονται από μια τελική φάση. Επιπλέον, ένας πολιτισμός που αντιλαμβάνεται την επικείμενη καταστροφή του ίσως στείλει εσκεμμένα μηνύματα. Μπορεί να υπάρχουν πάρα πολλοί εξωγήινοι πολιτισμοί, αλλά να είναι «ήσυχοι» και μη ανιχνεύσιμοι. Γι αυτό είναι πολύ πιθανότερο να ανιχνεύσουμε εκείνους που βρίσκονται στο τέλος τους.Σύμφωνα με τον David Kipping η αναζήτηση εξωγήινων πολιτισμών πρέπει να επικεντρωθεί σε σύντομα, παροδικά και ιδιόμορφα σήματα. Αν κάποτε υπάρξει μια πρώτη επαφή με εξωγήινο πολιτισμό, το πιθανότερο είναι να βρίσκεται το τέλος του. https://physicsgg.me/2025/12/16/οι-εξωγήινοι-πολιτισμοί-τελειώνουν-μ/

Ρόμπερτ Νόις: Ο άνθρωπος που έδωσε στον κόσμο το πιο σημαντικό του εργαλείο. Στις 12 Δεκεμβρίου του 1927 σε μια μικρή πόλη της Αϊόβα γεννήθηκε ο Ρόμπερτ Νόις (Robert Noyce). Ο Νόις ως παιδί δεν του αρκούσε να ξέρει «πώς δουλεύει κάτι». Ήθελε να μάθει πώς γίνεται καλύτερο. Στα δώδεκά του έφτιαξε αεροπλάνο, στα δεκάξι του ανακατασκεύασε τον κινητήρα του πατρικού αυτοκινήτου. Είχε εκείνο το βλέμμα του ανθρώπου που δεν θέλει να περιμένει το μέλλον. Ήθελε να το εφεύρει, να το κατασκευάσει.Μία από τις πρώτες παιδικές αναμνήσεις του Noyce είναι η ημέρα που κέρδισε τον πατέρα στο πινγκ πονγκ. «Δεν ήταν ωραίο που ο μπαμπάς σε άφησε να κερδίσεις;», του είπε η μητέρα του. Και του προκάλεσε σοκ. Ακόμη και στην ηλικία των πέντε ετών, ένιωθε προσβεβλημένος από την ιδέα της σκόπιμης απώλειας. «Δεν είναι αυτό το παιχνίδι», απάντησε σκυθρωπός. «Όταν κάποιος παίζει, πρέπει να παίζει για να κερδίσει».Ο ίδιος ήξερε να κερδίζει… την προσοχή. Όταν ήταν δώδεκα ετών, το καλοκαίρι του 1940, αυτός και ο αδελφός του κατασκεύασαν ένα αερόπτερο, το οποίο χρησιμοποιούσαν για να πετάξουν από την οροφή των στάβλων του Grinnell College. Αργότερα κατασκεύασε ένα ραδιόφωνο από την αρχή και ενίσχυσε το έλκηθρό με μια προπέλα και έναν κινητήρα από ένα παλιό πλυντήριο.Ενώ ήταν στο γυμνάσιο, έδειξε ταλέντο στα μαθηματικά και τη φυσική, ενώ ήταν και ένας από τους καλύτερους δύτες στην ομάδα κολύμβησης του σχολείου. Ως φοιτητής στο Grinnell College είχε περιπέτειες, επειδή έκλεψε ένα γουρούνι από τη φάρμα του δημάρχου της πόλης. Ο δήμαρχος έγραψε στους γονείς του δηλώνοντας ότι «Στην αγροτική πολιτεία της Αϊόβα, η κλοπή ενός οικόσιτου ζώου είναι κακούργημα που επισύρει ελάχιστη ποινή φυλάκισης ενός έτους και πρόστιμο ενός δολαρίου». Αν και έφτασε κοντά στο να αποβληθεί, ο Grant Gale, ο καθηγητής φυσικής του, έπεισε το κολλέγιο πως δεν πρέπει να χάσει έναν φοιτητή με τις δυνατότητες του Noyce. Έχασε απλώς ένα εξάμηνο και αποφοίτησε με πτυχίο στη φυσική και τα μαθηματικά το 1949. Έλαβε επίσης μια μοναδική διάκριση από τους… συμφοιτητές του: Το Brown Derby Prize, το οποίο αναγνώριζε «τον ανώτερο άνδρα που κέρδισε τους καλύτερους βαθμούς με τη λιγότερη εργασία».Ο Noyce συνέχισε για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στο MIT, όπου χάρη στο γρήγορο, κοφτερό μυαλό του, τον αποκαλούσαν «Rapid Robert».Το τρανζίστορ είχε μπει για τα καλά στο μυαλό του Noyce από τότε που είδε ένα σε ένα μάθημα φυσικής στο κολέγιο. Το 1956, ενώ εργαζόταν για την Philco Corporation, ο Noyce γνώρισε τον William Shockley, έναν από τους βραβευμένους με Νόμπελ εφευρέτες του τρανζίστορ. Ο Shockley στρατολογούσε ερευνητές για την Shockley Semiconductor Laboratory, μια εταιρεία που είχε ξεκινήσει στο Palo Alto της Καλιφόρνια, για την παραγωγή τρανζίστορ υψηλής ταχύτητας. Ο Νόις άδραξε την ευκαιρία, νοικιάζοντας ένα σπίτι στο Πάλο Άλτο, πριν ακόμη περάσει από συνέντευξη για τη δουλειά. Ήταν βέβαιος ότι θα πάρει τη θέση.Στις αρχές του 1957 οι μηχανικοί της νέας εταιρείας είχαν επαναστατήσει και προσπάθησαν να αναγκάσουν τον Shockley να αποχωρήσει από τη διευθυντική του θέση, με το επιχείρημα ότι η κακή του διοίκηση καθυστερούσε την παραγωγή και επηρέαζε αρνητικά το ηθικό. Ο Noyce και επτά συνάδελφοί τους, μεταξύ των οποίων και ο Gordon Moore, παραιτήθηκαν αφού δεν κατάφεραν να απομακρύνουν τον Shockley. Με τον Noyce ως ηγέτη, η ομάδα διαπραγματεύτηκε επιτυχώς με την Fairchild Camera and Instrument Company για να σχηματίσει μια νέα εταιρεία, την Fairchild Semiconductor Corporation.Το 1958 ο Jean Hoerni, ένας άλλος ιδρυτής της Fairchild Semiconductor, τοποθέτησε ένα στρώμα οξειδίου του πυριτίου πάνω από τρανζίστορ, σφραγίζοντας τη σκόνη και άλλους ρύπους. Για τον Noyce, η διαδικασία του Hoerni κατέστησε δυνατή θεμελιώδεις καινοτομίες. Τελικά έφτασε να κατασκευάσει ένα ολόκληρο κύκλωμα – πλήρες με τρανζίστορ, αντιστάσεις και άλλα στοιχεία – σε ένα μόνο πλακίδιο πυριτίου, το ολοκληρωμένο κύκλωμα (IC). Υπό αυτή την έννοια, ο Noyce και ο Jack Kilby, ο οποίος εργαζόταν στην Texas Instruments Incorporated, σκέφτηκαν με παρόμοιο τρόπο. Και οι δύο έλαβαν διπλώματα ευρεσιτεχνίας για διάφορες πτυχές του σχεδιασμού και της κατασκευής IC.Αλλά ο Noyce είδε κάτι παραπάνω. Είδε ότι η λύση στο πρόβλημα της σύνδεσης των εξαρτημάτων ήταν η εξάτμιση γραμμών αγώγιμου μετάλλου (τα «σύρματα») απευθείας στην επιφάνεια της πλακέτας πυριτίου, μια τεχνική γνωστή ως επίπεδη διεργασία. Οι Kilby και Noyce μοιράζονται την πίστωση για την ανεξάρτητη εφεύρεση του ολοκληρωμένου κυκλώματος.Ωστόσο, μετά από πολλές αντιδικίες, η Fairchild Semiconductor έλαβε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την επίπεδη διαδικασία, τη βασική τεχνική που χρησιμοποιήθηκε από τους επόμενους κατασκευαστές. Το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας έκανε πλούσιους τόσο τον Noyce όσο και τον Fairchild.Το 1968 ο Noyce και ο Moore εγκατέλειψαν την Fairchild Semiconductor για να δημιουργήσουν τη δική τους εταιρεία. Σύντομα ενώθηκαν με τον Andrew Grove, έναν άλλο συνάδελφο της Fairchild, και σχημάτισαν την Intel Corporation. Το 1971 η Intel παρουσίασε τον πρώτο μικροεπεξεργαστή, ο οποίος συνδύαζε σε ένα μόνο τσιπ πυριτίου το κύκλωμα τόσο για την αποθήκευση πληροφοριών όσο και για την επεξεργασία πληροφοριών. Η Intel έγινε γρήγορα ο κορυφαίος παραγωγός μικροεπεξεργαστών.Σήμερα, ο κόσμος της τεχνολογίας έχει άλλους «ήρωες»: τον θορυβώδη Έλον Μασκ, τον Τζένσεν Χουάνγκ της Nvidia, τον Σαμ Όλτμαν της OpenAI, τους ηγέτες τους ηγέτες των big tech που κρατούν στα χέρια τους όχι μόνο αγορές, αλλά πολιτικές ισορροπίες και κοινωνικές δυναμικές.Αν ο Νόις ζούσε στη σημερινή εποχή, θα έβλεπε ότι η τεχνολογία δεν είναι πλέον μόνο μία βιομηχανία. Είναι πανίσχυρος μηχανισμός επιρροής. Είναι σύστημα εξουσίας. Και οι πρωταγωνιστές της συχνά μοιάζουν περισσότερο με πολιτικούς παρά με μηχανικούς.Η σύγκριση έχει ενδιαφέρον: Ο Νόις χτίζει θεμέλια — οι σημερινοί χτίζουν αυτοκρατορίες. Χωρίς το ολοκληρωμένο κύκλωμα, χωρίς την Intel, δεν υπάρχει Nvidia, δεν υπάρχει Tesla, δεν υπάρχει OpenAI, δεν υπάρχει global cloud. Ο Νόις λύνει τεχνικά προβλήματα — οι σημερινοί λύνουν (ή πυροδοτούν) γεωπολιτικά. Ο Χουάνγκ διαπραγματεύεται με κυβερνήσεις, ο Όλτμαν επηρεάζει κανονιστικά πλαίσια, ο Μασκ επηρεάζει εκλογές. Ο Νόις θέλει πρόσβαση σε γνώση — οι σημερινοί θέλουν πρόσβαση σε δεδομένα. Ο Νόις οδηγεί μια βιομηχανία — οι σημερινοί οδηγούν έναν κόσμο. Κι όμως, όλα τα μονοπάτια ξεκινούν από αυτόν. Στον άνθρωπο που έδωσε στη Silicon Valley το DNA της.Το 2025, ο κόσμος παλεύει με ελλείψεις chips, με γεωπολιτικές κρίσεις γύρω από την Ταϊβάν, με κούρσες εξοπλισμών AI. Και μέσα σ’ αυτή τη νέα πραγματικότητα, το όνομα του Νόις εμφανίζεται ξανά και ξανά στα βιβλία, στις μεγάλες μελέτες, στα εργαστήρια.Το ολοκληρωμένο κύκλωμα δεν ήταν απλώς μια τεχνική λύση. Ήταν μια νέα φιλοσοφία κατασκευής: ότι η τεχνολογία πρέπει να γίνει μικρή, γρήγορη, συμπαγής και προσβάσιμη. Αυτή η φιλοσοφία είναι η βάση κάθε iPhone, κάθε cloud server, κάθε GPU.Αν ο Τζένσεν Χουάνγκ είναι ο «βασιλιάς της AI», ο Ρόμπερτ Νόις είναι ο άνθρωπος που έφτιαξε το στέμμα.Ο ιδρυτής της Intel πέθανε το 1990, πριν δει τον κόσμο που δημιούργησε να απογειώνεται. Δεν βλέπει το Διαδίκτυο, τα smartphones, τα social media, ούτε τη σημερινή μάχη των chips που καθορίζει γεωπολιτικές συμμαχίες.Αλλά βλέπει κάτι άλλο: μια νέα γενιά μηχανικών που πιστεύει πως όλα είναι δυνατά. Και αυτό, ίσως, ήταν το μεγαλύτερο επίτευγμά του.Σήμερα, στις 12 Δεκεμβρίου, κάθε φορά που ανάβει μια οθόνη, κάθε φορά που ένας αλγόριθμος κάνει μια πρόβλεψη, κάθε φορά που ένας επεξεργαστής υπολογίζει κάτι σε νανοδευτερόλεπτα, ένα μικρό κομμάτι του Νόις ζει μέσα σε αυτή την πράξη. Γιατί αυτός ήταν ο άνθρωπος που έδωσε στον κόσμο το πιο σημαντικό του εργαλείο: τη δυνατότητα να κατασκευάσει το μέλλον. Andy Grove, Robert Noyce, Gordon Moore Rubylith διαβάστε περισσότερα: 1. Ο ταλαντούχος Robert Noyce: Το πρόσωπο πίσω από την εφεύρεση που «κινεί» τα πάντα γύρω μας– https://www.naftemporiki.gr/stories/1647093/o-talantoychos-robert-noyce-to-prosopo-piso-apo-tin-efeyresi-poy-kinei-ta-panta-gyro-mas/ 2. Ο άνθρωπος που έδωσε στον κόσμο το πιο πολύτιμο εργαλείο του —https://www.naftemporiki.gr/stories/2045552/o-anthropos-poy-edose-ston-kosmo-to-pio-polytimo-ergaleio-toy/

Μάριους Σόφους Λι: Ο «κατάσκοπος» των μαθηματικών. Συνδυάζοντας τη γλώσσα των ομάδων με αυτή της γεωμετρίας και της γραμμικής άλγεβρας, ο Μάριους Σόφους Λι (Marius Sophus Lie) δημιούργησε ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία των μαθηματικών.Στα μαθηματικά, τα πανταχού παρόντα αντικείμενα που ονομάζονται ομάδες εμφανίζουν σχεδόν μαγικές δυνάμεις. Αν και ορίζονται από λίγους μόνο κανόνες, οι ομάδες βοηθούν στο να φωτιστεί ένα εκπληκτικό φάσμα μυστηρίων. Για παράδειγμα, μπορούν να σας πουν ποιες πολυωνυμικές εξισώσεις είναι επιλύσιμες, ή πώς είναι διατεταγμένα τα άτομα σε έναν κρύσταλλο.Ανάμεσα στα διάφορα είδη των ομάδων ξεχωρίζουν οι ομάδες Λι. Ορίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1870 και παίζουν σημαντικό ρόλο στην θεμελιώδη θεωρητική φυσική. Το κλειδί της επιτυχίας τους είναι ο τρόπος με τον οποίο συνδυάζουν την θεωρία ομάδων, τη γεωμετρία και τη γραμμική άλγεβρα.Γενικά, μια ομάδα είναι ένα σύνολο στοιχείων εφοδιασμένο με μια πράξη (όπως πρόσθεση ή πολλαπλασιασμό), η οποία συνδυάζει δύο στοιχεία παράγοντας ένα τρίτο που ανήκει στο ίδιο σύνολο. Συχνά, θεωρούμε ως ομάδα τις συμμετρίες ενός σχήματος – τους μετασχηματισμούς που αφήνουν το σχήμα αμετάβλητο. Αυτές οι συμμετρίες είναι διακριτές: Σχηματίζουν ένα σύνολο διακριτών μετασχηματισμών που πρέπει να εφαρμοστούν σε ξεχωριστά, ασύνδετα βήματα. Αλλά μπορείτε επίσης να μελετήσετε συνεχείς συμμετρίες. Δεν έχει σημασία, για παράδειγμα, αν περιστρέψετε έναν δίσκο 1,5ο ή 15ο ή 150ο – μπορείτε να το περιστρέψετε κατά οποιονδήποτε πραγματικό αριθμό και θα φαίνεται το ίδιο. Σε αντίθεση με το τρίγωνο, έχει άπειρες συμμετρίες.Αυτές οι περιστροφές σχηματίζουν μια ομάδα που ονομάζεται SO(2). Κάθε περιστροφή του δίσκου μπορεί να αναπαρασταθεί ως ένα σημείο στο επίπεδο συντεταγμένων. Αν απεικονίσετε όλες τις πιθανές περιστροφές του δίσκου με αυτόν τον τρόπο, θα καταλήξετε σε άπειρα πολλά σημεία που όλα μαζί σχηματίζουν έναν κύκλο. Αυτή η επιπλέον ιδιότητα είναι που καθιστά την SO(2) μια ομάδα Λι – μπορεί να απεικονιστεί ως ένα λείο, συνεχές σχήμα που ονομάζεται πολλαπλότητα.Άλλες ομάδες Λι μπορεί να μοιάζουν με την επιφάνεια ενός ντόνατ, ή μια σφαίρα υψηλών διαστάσεων, ή κάτι ακόμα πιο παράξενο: Η ομάδα όλων των περιστροφών μιας μπάλας στον χώρο, γνωστή στους μαθηματικούς ως SO(3), είναι ένα συνονθύλευμα σφαιρών και κύκλων. Όποιες και αν είναι οι λεπτομέρειες, η ομαλή γεωμετρία των ομάδων Λι είναι το μυστικό συστατικό που τις αναβαθμίζει μεταξύ των ομάδων.Ο Μάριους Σόφους Λί χρειάστηκε χρόνο για να βρει τον δρόμο του προς τα μαθηματικά. Μεγαλώνοντας στη Νορβηγία τη δεκαετία του 1850, ήλπιζε να ακολουθήσει στρατιωτική καριέρα μόλις τελείωνε το γυμνάσιο. Αντ’ αυτού, αναγκασμένος να εγκαταλείψει το όνειρό του λόγω κακής όρασης, κατέληξε στο πανεπιστήμιο, αβέβαιος για το τι να σπουδάσει. Παρακολούθησε μαθήματα αστρονομίας και μηχανικής και φλέρταρε για λίγο με τη φυσική, τη βοτανική και τη ζωολογία, προτού τελικά τον τραβήξουν τα μαθηματικά – και συγκεκριμένα η γεωμετρία.Στα τέλη της δεκαετίας του 1860, συνέχισε τις σπουδές του, πρώτα στη Γερμανία και στη συνέχεια στη Γαλλία. Βρισκόταν στο Παρίσι το 1870 όταν ξέσπασε ο Γαλλοπρωσικός πόλεμος. Σύντομα προσπάθησε να εγκαταλείψει τη χώρα, αλλά οι σημειώσεις του για τη γεωμετρία, γραμμένες στα γερμανικά, θεωρήθηκαν από άγνοια ως κωδικοποιημένα μηνύματα και συνελήφθη, κατηγορούμενος ως κατάσκοπος. Αφέθηκε ελεύθερος από τη φυλακή ένα μήνα αργότερα και επέστρεψε γρήγορα στα μαθηματικά.Ο Σόφους Λι ήταν συνηθισμένος στις πεζοπορίες στην ύπαιθρο της Νορβηγίας. Κάποτε είχε διανύσει 60 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα μέχρι το πατρικό του – μόνο και μόνο για να διαπιστώσει ότι οι γονείς του δεν βρίσκονταν εκεί. Έκανε απλώς μεταβολή και περπάτησε άλλα 60 χιλιόμετρα πίσω στο σπίτι του. Έτσι, μια πορεία με αφετηρία το Παρίσι και με προορισμό το Μιλάνο διαμέσου των ελβετικών Άλπεων ήταν κάτι που ο Λι περίμενε με ανυπομονησία. Ήταν τόσο σκληραγωγημένος πεζοπόρος ώστε, όταν έβρεχε, έβγαζε απλώς τα ρούχα του, τα έχωνε στο γυλιό του για να μην βραχούν, και συνέχιζε την πορεία του, τσίτσιδος κυριολεκτικά! Δεν μας εκπλήσσει λοιπόν που μια στρατιωτική μονάδα θεώρησε κάπως ύποπτο τον γυμνό πεζοπόρο, το οποίο εντόπισε να κινείται 50 χιλιόμετρα έξω από το Παρίσι, και τον συνέλαβε. Όταν η αστυνομία ανακάλυψε ότι ο περίεργος αυτός τύπος είχε ξενική προφορά και η τσάντα του ήταν γεμάτη επιστολές γραμμένες στα γερμανικά και με ολόκληρες σελίδες κωδικογραφημένα μηνύματα που έβριθαν αινιγματικών συμβόλων, δεν χρειάστηκε πολύ για να συμπεράνουν ότι μάλλον είχαν να κάνουν με Γερμανό κατάσκοπο. Ο Λι προσπάθησε να τους εξηγήσει ότι δεν ήταν παρά απλοί μαθηματικοί τύποι, η αστυνομία όμως διατηρούσε τις υποψίες της. Προκάλεσαν τον Λι να εξηγήσει τις γραμμένες στα χαρτιά αυτά θεωρίες του. «Δεν θα καταφέρετε ποτέ, στον αιώνα τον άπαντα, να τα κατανοήσετε!» διαμαρτυρήθηκε. Οι καιροί όμως ήταν σκοτεινοί, και οι κατάσκοποι τότε εκτελούνταν χωρίς πολλά πολλά. ΄Ετσι, αποφάσισε να κάνει μια προσπάθεια. «Λοιπόν, κύριοι, θέλω να φανταστείτε τρεις άξονες κάθετους τον έναν προς τον άλλον, τον άξονα x, τον άξονα y και τον άξονα z…», και, κάπως έτσι, επιδόθηκε σε μια περιγραφή της γεωμετρίας που ο ίδιος είχε αναπτύξει μαζί με τον Κλάιν. Πεπεισμένοι πλέον ότι ο Λι ήταν εξίσου παράφρων όσο και κατάσκοπος, οι αστυνομικοί τον πέταξαν σε ένα μπουντρούμι στο Φιντενεμπλό. Επί τέσσερις εβδομάδες έμεινε δεσμώτης μέσα στο σκοτεινό και καταθλιπτικό κελί του, με μοναδική του συντροφιά μια γαλλική μετάφραση ενός μυθιστορήματος του Γουόλτερ Σκοτ και τα μαθηματικά του. Όπως και με τον Γκαλουά παλαιότερα, έτσι και με την περίπτωση του Λι η απομόνωση αποδείχθηκε εξαιρετικά παραγωγική για την ανάπτυξη του αφηρημένου γεωμετρικού του κόσμου: «Πιστεύω ότι η φυλακή είναι ένα σχετικά καλό μέρος για έναν μαθηματικό». Κάποια στιγμή, μαθεύτηκαν επιτέλους τα νέα του Λι και παρέξω. Πηχιαίοι τίτλοι στο νορβηγικό τύπο ανακοίνωναν: «Νορβηγός επιστήμων φυλακισμένος ως Γερμανός κατάσκοπος». Τελικά, επενέβη η μαθηματική κοινότητα της Γαλλίας για να τον σώσει. Μάλιστα, κάποια μέλη της τον επισκέφτηκαν στη φυλακή. Έπεισαν τους δεσμοφύλακές του ότι τα ιερογλυφικά αυτά ήταν πράγματι αφηρημένα μαθηματικά και τίποτα ύποπτο. «Πρώτη φορά έβλεπα τον ήλιο τόσο λαμπερό, τα δέντρα τόσο πράσινα», έγραψε ο Λι για την αποφυλάκισή του. Στη συνέχεια επιστρέφει στη Νορβηγία και συνεχίζει την έρευνά του. Το 1871 αναπτύσσει τις πρώτες ιδέες για τις ομάδες Λι, που αποτελούν τις βάσεις της σύγχρονης μαθηματικής φυσικής. (πηγή: Marcus du Satoy, «Θεωρία Ομάδων», 2009, εκδόσεις Τραυλός)Μετά την αποφυλάκισή του άρχισε να εργάζεται με ομάδες. Σαράντα χρόνια νωρίτερα, ο μαθηματικός Εβαρίστ Γκαλουά είχε χρησιμοποιήσει μια κατηγορία ομάδων για να κατανοήσει τις λύσεις πολυωνυμικών εξισώσεων. Ο Λι ήθελε τώρα να κάνει το ίδιο πράγμα για τις λεγόμενες διαφορικές εξισώσεις, οι οποίες χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν τις αλλαγές διαφόρων φυσικών συστημάτων με την πάροδο του χρόνου.Όταν οι μαθηματικοί προσπαθούν να κατανοήσουν μια ομάδα Λι, μπορούν να χρησιμοποιήσουν όλα τα εργαλεία της γεωμετρίας και του λογισμού – κάτι που δεν ισχύει απαραίτητα για άλλα είδη ομάδων. Αυτό συμβαίνει επειδή κάθε πολλαπλότητα που αντιστοιχεί στην ομάδα έχει μια ωραία ιδιότητα: Αν εστιάσετε σε μια αρκετά μικρή περιοχή, οι καμπύλες της εξαφανίζονται, όπως ακριβώς η σφαιρική Γη φαίνεται επίπεδη σε όσους από εμάς περπατάμε στην επιφάνειά της.Για να δούμε γιατί αυτό είναι χρήσιμο στη μελέτη ομάδων, ας επιστρέψουμε στην SO(2). Θυμηθείτε ότι η SO(2) συνίσταται από όλες τις περιστροφές ενός δίσκου και ότι αυτές οι περιστροφές μπορούν να αναπαρασταθούν ως σημεία σε έναν κύκλο. Προς το παρόν, ας επικεντρωθούμε σε ένα κομμάτι του κύκλου που αντιστοιχεί σε πολύ μικρές περιστροφές – ας πούμε,περιστροφές μικρότερες από μία μοίρα.Αυτό το χαρακτηριστικό είναι εξαιρετικά χρήσιμο. Τα μαθηματικά είναι πολύ πιο εύκολα σε ευθεία γραμμή παρά σε καμπύλη. Και η άλγεβρα Λι περιέχει δικά της στοιχεία (συχνά απεικονιζόμενα ως βέλη που ονομάζονται διανύσματα) που οι μαθηματικοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να απλοποιήσουν τους υπολογισμούς τους σχετικά με την αρχικήομάδα. Οι μαθηματικοί υποστηρίζουν ότι, ένα από τα ευκολότερα είδη μαθηματικών στον κόσμο είναι η γραμμική άλγεβρα, και η θεωρία των ομάδων Λι έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να κάνει σταθερή χρήση της γραμμικής άλγεβρας. Ας υποθέσουμε ότι θέλετε να συγκρίνετε δύο διαφορετικές ομάδες. Οι αντίστοιχες άλγεβρες Λι απλοποιούν τις βασικές τους ιδιότητες, καθιστώντας αυτή τη δουλειά πολύ πιο απλή. Η αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των δύο δομών, όσον αφορά τις ομάδες Λι και τις άλγεβρές τους, είναι κάτι που δημιουργεί μια τεράστια ποικιλία συνεπειών.Ο φυσικός κόσμος είναι γεμάτος από είδη συνεχών συμμετριών που αποτυπώνουν οι ομάδες Λι, καθιστώντας τες απαραίτητες στη φυσική. Πάρτε για παράδειγμα την βαρύτητα. Η βαρυτική έλξη μεταξύ Ήλιου και Γης εξαρτάται μόνο από την απόσταση μεταξύ τους. Έτσι, στη γλώσσα των ομάδων Λι η βαρύτητα είναι «συμμετρική κάτω από την SO(3)». Παραμένει αμετάβλητη όταν το σύστημα στο οποίο δρα περιστρέφεται στον τρισδιάστατο χώρο. Στην πραγματικότητα, όλες οι θεμελιώδεις δυνάμεις στη φυσική – η βαρύτητα, ο ηλεκτρομαγνητισμός και οι δυνάμεις που συγκρατούν τους ατομικούς πυρήνες – ορίζονται από τις συμμετρίες ομάδων Λι. Χρησιμοποιώντας αυτές τις συμμετρίες, οι φυσικοί μπορούν να εξηγήσουν βασικά αινίγματα σχετικά με την ύλη, όπως γιατί τα πρωτόνια ζευγαρώνουν με νετρόνια και γιατί η ενέργεια ενός ατόμου εμφανίζεται σε διακριτές ποσότητες.Το 1918, η Emmy Noether άφησε άναυδους μαθηματικούς και φυσικούς αποδεικνύοντας ότι οι ομάδες Λι αποτελούν επίσης την βάση μερικών από τους πιο βασικούς νόμους διατήρησης στη φυσική. Έδειξε ότι για οποιαδήποτε συμμετρία σε ένα φυσικό σύστημα που μπορεί να περιγραφεί από μια ομάδα Λι, υπάρχει ένας αντίστοιχος νόμος διατήρησης. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι οι νόμοι της φυσικής είναι οι ίδιοι σήμερα όπως ήταν χθες και θα είναι αύριο – μια συμμετρία γνωστή ως συμμετρία χρονικής μετατόπισης, η ομάδα Λι που αποτελείται από τους πραγματικούς αριθμούς – υποδηλώνει ότι η ενέργεια του σύμπαντος πρέπει να διατηρείται και αντιστρόφως. Η συμμετρία βρίσκεται παντού, και γι αυτό οι ομάδες Λι παραμένουν ένα ζωτικό εργαλείο τόσο για τους μαθηματικούς όσο και για τους φυσικούς. (*) Κάθε στοιχείο της ομάδας SO(2) που εκφράζει τις στροφές στο επίπεδο, μπορεί να έχει την μορφή ενός πίνακα 2×2: . Εύκολα αποδεικνύεται ότι ο πολλαπλασιασμός του πίνακα R(θ) επί του διανύσματος ως προς την αρχή των αξόνων με συντεταγμένες (x,y): , στρέφει το διάνυσμα κατά γωνία θ. Η παράγωγος του πίνακα των στροφών για θ=0 (η παράγωγος του μοναδιαίου στοιχείου I): μας δίνει τον γεννήτορα των στροφών: . Σε μορφή εκθετικού: . διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες: Leila Sloman, What Are Lie Groups? –https://www.quantamagazine.org/what-are-lie-groups-20251203/ Θεωρείστε τις συμμετρίες του ισόπλευρου τριγώνου. Σχηματίζουν μια ομάδα έξι στοιχείων, όπως φαίνεται εδώ:(Εφόσον μια πλήρης περιστροφή φέρνει κάθε σημείο του τριγώνου πίσω στο σημείο που ξεκίνησε, οι μαθηματικοί παύουν να μετρούν τις περιστροφές πέραν των 360ο) Ο Marius Sophus Lie το 1896 Η Γεωμετρία των Ομάδων: Οι ομάδες Λι είναι ομάδες που σχηματίζουν επίσης γεωμετρικά σχήματα, τις επονομαζόμενες πολλαπλότητες. Για παράδειγμα, σκεφτείτε την ομάδα όλων των περιστροφών που αφήνουν έναν δίσκο αμετάβλητο, την οποία οι μαθηματικοί ονομάζουν SO(2) Στο παραπάνω σχήμα η καμπύλη της SO(2) είναι μόλις αντιληπτή. Όταν ένας δίσκος περιστρέφεται κατά 1ο ή λιγότερο, οποιοδήποτε δεδομένο σημείο στο χείλος του ακολουθεί μια σχεδόν γραμμική τροχιά. Αυτό σημαίνει ότι οι μαθηματικοί μπορούν να προσεγγίσουν αυτές τις περιστροφές με μια ευθεία γραμμή που αγγίζει τον κύκλο σε ένα μόνο σημείο – μια εφαπτομένη. Αυτή η εφαπτομένη ονομάζεται άλγεβρα Λι (*).

Ο φυσικός που βρήκε έναν νέο τρόπο παρατήρησης του σύμπαντος. Ο Τόνι Τάισον (Tony Tyson) περιλαμβάνεται στη λίστα του περιοδικού Nature με τους 10 επιστήμονες που διαμόρφωσαν την επιστήμη το 2025 Το πανίσχυρο νέο τηλεσκόπιο Vera Rubin στη Χιλή, που τέθηκε φέτος σε λειτουργία υπόσχεται επανάσταση στη χαρτογράφηση του σύμπαντος. Πήρε το όνομά του από την αστρονόμο Vera Rubin και φιλοξενεί τον ισχυρότερο ψηφιακό φωτογραφικό μηχανισμό στον κόσμο. Οι πρώτες φωτογραφίες του κατέγραψαν το φως από εκατομμύρια μακρινά άστρα και γαλαξίες σε πρωτοφανή κλίμακα – και στο μέλλον αναμένεται ότι θα αποκαλύψουν χιλιάδες αστεροειδείς που δεν έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα.Το αστεροσκοπείο Vera Rubin οραματίστηκε για πρώτη φορά ο Τόνι Τάισον πριν από 30 χρόνια και πλέον. Η εργασία του στην τεχνολογία των ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών ήταν αναπόσπαστο μέρος της ανάπτυξης του τηλεσκοπίου. Παρά το βάρος του περίπου 350 τόνων, το τηλεσκόπιο έχει έναν συμπαγή σχεδιασμό που του επιτρέπει να κινείται ευέλικτα, καταγράφοντας μια διαφορετική έκθεση κάθε 40 δευτερόλεπτα. Θα χαρτογραφεί τρισδιάστατα την αόρατη σκοτεινή ύλη του σύμπαντος, θα ανιχνεύει εκατομμύρια πάλσαρ ή σουπερνόβα και θα εντοπίζει αστεροειδείς που θα μπορούσαν να απειλήσουν τη Γη. Ο Τάισον όχι μόνο συνέλαβε το έργο, αλλά το προώθησε και το προχώρησε, παρά τον αρχικό σκεπτικισμό.Ο Τάισον λίγο μετά την απόκτηση του διδακτορικού του στη φυσική, εντάχθηκε στα εργαστήρια AT&T Bell στο Murray Hill του New Jersey το 1969. Εργάστηκε σε έναν πρώιμο ανιχνευτή βαρυτικών κυμάτων και στη συνέχεια ενδιαφέρθηκε για τους αισθητήρες CCD (Charge Coupled Device) οι οποίοι μόλις είχαν εφευρεθεί. Συνειδητοποίησε ότι η ικανότητά τους να ανιχνεύουν ακόμη και μικροσκοπικές ποσότητες φωτός θα μπορούσε να μεταμορφώσει την αστρονομία. Ξεκίνησε να χρησιμοποιεί αυτούς τους αισθητήρες για να αποκαλύψει τους πιο αμυδρούς και πιο μακρινούς γαλαξίες.Ο απώτερος στόχος του ήταν να απεικονίσει μεγάλα τμήματα του ουρανού, μετρώντας πώς τα σχήματα των γαλαξιών παραμορφώνονταν καθώς το φως τους ταξίδευε σε ένα σύμπαν γεμάτο με τεράστιες μάζες σκοτεινής ύλης.Εν τω μεταξύ, ο Tάισον συνέχισε να χρησιμοποιεί CCD για την κατασκευή όλο και μεγαλύτερων ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών για τηλεσκόπια. Μία που κατασκεύασε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 εγκαταστάθηκε σε ένα αμερικανικό τηλεσκόπιο στη Χιλή και αποτέλεσε βασικό εργαλείο στην ανακάλυψη της σκοτεινής ενέργειας το 1998. Ενώ εργαζόταν σε αυτό το τηλεσκόπιο, ο Tάισον συνέλαβε την ιδέα για το τηλεσκόπιο Rubin για την οποία πρωτοστάτησε, από την πρώτη πρόταση το 2000 μέχρι την ολοκλήρωσή της. Εξακολουθεί να κατέχει τον ρόλο του επικεφαλής επιστήμονα, διαχειριζόμενος τη ρύθμιση της πολύπλοκης συσκευής.Οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές που κατασκευάζονται από CCD αποτελούν πλέον το τυπικό εργαλείο οπτικής απεικόνισης σε όλη την αστρονομία, αλλά το τηλεσκόπιο στο αστεροσκοπείο Rubin, που ονομάζεται Simonyi Survey Telescope, διαθέτει την μεγαλύτερη ψηφιακή κάμερα που έχει κατασκευαστεί μέχρι σήμερα. Έχει το μέγεθος ενός μικρού αυτοκινήτου και μπορεί να καταγράψει 3.200 megapixel σε κάθε λήψη, και θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο κάνουμε αστρονομία.Ακόμα και στην ηλικία των 85 ετών, ο Τάισον δεν έχει καμία πρόθεση να επιβραδύνει. Αναμένει ότι το τηλεσκόπιό του θα υλοποιήσει το απόλυτο όραμα, διεξάγοντας την μεγαλύτερη έρευνα του φαινομένου ασθενούς βαρυτικού φακού στο σύμπαν. Αναμένει επίσης ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μας αποκαλύψει κάτι πραγματικά απρόσμενο. Δύο σπειροειδείς γαλαξίες (κάτω δεξιά), τρεις συγχωνευόμενοι γαλαξίες (πάνω δεξιά) στο σμήνος της Παρθένου, καθώς επίσης αρκετές ομάδες μακρινών γαλαξιών και πολλά άστρα του Γαλαξία μας. Mια από τις πρώτες εικόνες του τηλεσκοπίου Vera Rubin που δόθηκαν στη δημοσιότητα πριν από μερικούς μήνες. Το 2000, ο Τάισον ήταν ένας από τους πρώτους φυσικούς που χρησιμοποίησε την τεχνική, που ονομάζεται «ασθενής βαρυτικός φακός», για να αποκαλύψει την παρουσία σκοτεινής ύλης. διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες: The visionary physicist who gave us a new way to view the cosmos –https://www.nature.com/articles/d41586-025-03840-9

Στέλαρ Τζετ. Το Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb της NASA κατέγραψε έναν πυρσό με κοχλάζοντα αέρια που εκρήγνυνται από ένα ηφαιστειακά αναπτυσσόμενο τέρας σε αυτήν την εικόνα που δημοσιεύτηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2025. Οι αστρικοί πίδακες, οι οποίοι τροφοδοτούνται από την βαρυτική ενέργεια που απελευθερώνεται καθώς ένα αστέρι μεγαλώνει σε μάζα, κωδικοποιούν το ιστορικό σχηματισμού του πρωτοαστέρα. Αυτή η εικόνα παρέχει στοιχεία ότι οι πρωτοαστρικοί πίδακες κλιμακώνονται με τη μάζα των γονικών τους αστεριών - όσο πιο ογκώδης είναι η αστρική μηχανή που κινεί το πλάσμα, τόσο μεγαλύτερος είναι ο πίδακας που προκύπτει. https://www.nasa.gov/image-article/stellar-jet/

Εταιρεία Πυραύλων και Διαστήματος Energia Καλώς ήρθατε πίσω! Η μονάδα καθόδου Soyuz MS-27 προσγειώθηκε όπως είχε προγραμματιστεί 146 χλμ. από την πόλη Zhezkazgan. Οι ακόλουθοι επέστρεψαν από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό: 🔘 Κοσμοναύτης Sergei Ryzhikov (Roscosmos)· 🔘 Κοσμοναύτης Alexei Zubritsky (Roscosmos)· 🔘 Αστροναύτης Jonathan Kim (NASA). Αυτό το βίντεο από τον κοσμοναύτη Oleg Platonov δείχνει την αποσύνδεση του Soyuz MS-27 από τον σταθμό. Κατά τη διάρκεια της Αποστολής 73 στον ISS, οι κοσμοναύτες ολοκλήρωσαν πολλή δουλειά. Πραγματοποίησαν δύο διαστημικούς περιπάτους, εγκαθιστώντας εξοπλισμό για δύο νέα πειράματα στην επιφάνεια της πολυλειτουργικής εργαστηριακής μονάδας Nauka: ☑️ Η εγκατάσταση επιταξίας μοριακής δέσμης Ekran-M αναπτύσσει ημιαγωγούς στο διάστημα για πρώτη φορά· ☑️ Ο εγχυτήρας παλμών μελετά τις ιονοσφαιρικές διαταραχές που προκαλούνται από παλμούς πλάσματος. Η 74η μακροπρόθεσμη αποστολή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) θα ξεκινήσει τον Δεκέμβριο και θα διαρκέσει περισσότερες από 240 ημέρες. https://vk.com/rsc_energia?z=video-167742670_456239609%2F597869ead7e1988675%2Fpl_wall_-167742670 https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_23688 Ο αστροναύτης της NASA, Τζόνι Κιμ, και οι συνάδελφοί του επιστρέφουν από τον Διαστημικό Σταθμό. Ο αστροναύτης της NASA, Τζόνι Κιμ, επέστρεψε στη Γη την Τρίτη μαζί με τους κοσμοναύτες της Roscosmos, Σεργκέι Ριζίκοφ και Αλεξέι Ζουμπρίτσκι, ολοκληρώνοντας μια οκτάμηνη επιστημονική αποστολή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με στόχο να ωφελήσει τη ζωή στη Γη και τη μελλοντική εξερεύνηση του διαστήματος.Πραγματοποίησαν μια ασφαλή προσγείωση με αλεξίπτωτο στις 12:03 π.μ. EST (10:03 π.μ. τοπική ώρα), νοτιοανατολικά του Τζεζκαζγκάν στο Καζακστάν, μετά την αναχώρησή τους από τον διαστημικό σταθμό στις 8:41 μ.μ. στις 8 Δεκεμβρίου, με το διαστημόπλοιο Soyuz MS-27.Κατά τη διάρκεια 245 ημερών στο διάστημα, το πλήρωμα περιστράφηκε γύρω από τη Γη 3.920 φορές, διανύοντας σχεδόν 104 εκατομμύρια μίλια. Εκτοξεύτηκαν στον διαστημικό σταθμό στις 8 Απριλίου. Αυτή η αποστολή σηματοδότησε την πρώτη διαστημική πτήση τόσο για τον Κιμ όσο και για τον Ζουμπρίτσκι, ενώ ο Ριζίκοφ ολοκλήρωσε το τρίτο του ταξίδι στο διάστημα, καταγράφοντας συνολικά 603 ημέρες στο διάστημα.Ενώ βρισκόταν στο εργαστήριο σε τροχιά, ο Kim συνέβαλε σε ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών ερευνών και τεχνολογικών επιδείξεων. Μελέτησε τη συμπεριφορά βιοεκτυπωμένων ιστών που περιέχουν αιμοφόρα αγγεία σε συνθήκες μικροβαρύτητας για ένα πείραμα που συμβάλλει στην προώθηση της παραγωγής ιστών στο διάστημα για τη θεραπεία ασθενών στη Γη. Αξιολόγησε επίσης τον τηλεχειρισμό πολλαπλών ρομπότ στο διάστημα για τη μελέτη Surface Avatar , η οποία θα μπορούσε να υποστηρίξει την ανάπτυξη ρομποτικών βοηθών για μελλοντικές αποστολές εξερεύνησης. Επιπλέον, ο Kim εργάστηκε στην ανάπτυξη της κατασκευής νανοϋλικών που μιμούνται το DNA στο διάστημα , τα οποία θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις τεχνολογίες χορήγησης φαρμάκων και να υποστηρίξουν αναδυόμενες θεραπευτικές μεθόδους και την αναγεννητική ιατρική.Μετά τους ιατρικούς ελέγχους μετά την προσγείωση, το πλήρωμα θα επιστρέψει στην περιοχή ανάρρωσης στην Καραγκάντα του Καζακστάν. Στη συνέχεια, ο Κιμ θα επιβιβαστεί σε αεροσκάφος της NASA με προορισμό το Διαστημικό Κέντρο Τζόνσον του οργανισμού στο Χιούστον.Για περισσότερα από 25 χρόνια, οι άνθρωποι ζουν και εργάζονται συνεχώς στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, προωθώντας την επιστημονική γνώση και κάνοντας ερευνητικές ανακαλύψεις που δεν είναι δυνατές στη Γη. Ο σταθμός αποτελεί ένα κρίσιμο πεδίο δοκιμών για τη NASA, ώστε να κατανοήσει και να ξεπεράσει τις προκλήσεις των διαστημικών πτήσεων μεγάλης διάρκειας και να επεκτείνει τις εμπορικές ευκαιρίες σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη. Καθώς οι εμπορικές εταιρείες επικεντρώνονται στην παροχή υπηρεσιών και προορισμών ανθρώπινης διαστημικής μεταφοράς στο πλαίσιο μιας ισχυρής οικονομίας σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη , η NASA επικεντρώνει τους πόρους της σε αποστολές στο βαθύ διάστημα στη Σελήνη, στο πλαίσιο της εκστρατείας Άρτεμις, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στον Άρη. Μάθετε περισσότερα για την έρευνα και τις λειτουργίες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού στη διεύθυνση: https://www.nasa.gov/station Τα μέλη του πληρώματος του Soyuz MS-27 (από αριστερά), ο αστροναύτης της NASA Jonny Kim και οι κοσμοναύτες της Roscosmos Sergey Ryzhikov και Alexey Zubritsky. Το διαστημόπλοιο Soyuz MS-27 αποσυνδέεται από τη μονάδα Prichal για να επιστρέψει στη Γη τρία μέλη του πληρώματος της Αποστολής 73.

Πότε θα γίνει η επόμενη επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη; H αποστολή Απόλλων 17 ήταν η τελευταία επανδρωμένη αποστολή της NASA στη Σελήνη. Διήρκησε από τις 7 έως τις 19 Δεκεμβρίου του 1972. Στην επιφάνεια της Σελήνης περπάτησαν ο Gene Cernan και ο γεωλόγος Harrison Schmitt, ενώ ο Ronald Evans βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Ακριβώς πριν από 53 χρόνια λοιπόν, πάνω από μισό αιώνα(!), οι αστροναύτες της αποστολής Απόλλων 17 όχι μόνο περπάτησαν στο φεγγάρι, αλλά οδήγησαν και ένα αυτοκίνητο που είχαν φέρει μαζί τους: Πότε θα επιστρέψουμε στη Σελήνη; Προς αναβολή η επιστροφή των Αμερικανών στη Σελήνη – O Μασκ καθυστερεί Το σκάφος Starship της SpaceΧ δεν θα είναι έτοιμο εγκαίρως για μια αποστολή στη Σελήνη το 2027. Η αμερικανική κυβέρνηση δεν κρύβει την οργή της. Παρά τις πιέσεις της κυβέρνησης Τραμπ για επίσπευση του μεγάλου εγχειρήματος, η NASA φαίνεται ότι θα αναγκαστεί να αναβάλει για τουλάχιστον ένα έτος την πρώτη αποστολή αστροναυτών στην επιφάνεια της Σελήνης εδώ και μισό αιώνα. Η SpaceX, η διαστημική εταιρεία του Έλον Μασκ που συνεργάζεται με τη NASΑ στο πρόγραμμα Artemis, δεν θα είναι έτοιμη για αναχώρηση πριν από το 2028 το νωρίτερο, αποκαλύπτει εσωτερικό έγγραφο της εταιρείας περιήλθε στην κατοχή του Politico. Και αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ κινδυνεύουν να μην προλάβουν την Κίνα, η οποία σχεδιάζει την να στείλει ανθρώπους στο φεγγάρι το αργότερο έως το 2030. Το 2021, η αμερικανική διαστημική υπηρεσία επέλεξε τη SpaceX ως βασικό συνεργάτη για τις δύο πρώτες αποστολές προσσελήνωσης του προγράμματος Artemis, ενώ οι επόμενες αποστολές ανατέθηκαν στην Blue Origin του Τζεφ Μπέζος. To σχέδιο προβλέπει ότι οι αστροναύτες θα αναχωρούν από τη Γη με το σκάφος Orion της NASA. Όταν όμως φτάσουν στη Σελήνη και τεθούν σε τροχιά θα μετεπιβιβάζονται στο Starship της SpaceX για την τελική κάθοδο στην επιφάνεια του φεγγαριού. H εταιρεία εκτιμά ότι το σκάφος της θα πρέπει να ανεφοδιαστεί στο Διάστημα έως και 12 φορές για να συγκεντρώσει αρκετά καύσιμα ώστε να φτάσει στη Σελήνη. Σύμφωνα με το εσωτερικό έγγραφο της SpaceX, η πρώτη πρόβα για την επιχείρηση ανεφοδιασμού σε τροχιά δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί πριν από τον Ιούνιο του 2026. Αν όλα πάνε καλά, μια αποστολή προσσελήνωσης χωρίς πλήρωμα θα είναι εφικτή το 2027, πριν επιχειρηθεί μια αποστολή με αστροναύτες το 2028. Σύμφωνα με το Politico, η SpaceX δεν έχει ακόμα ενημερώσει την κυβέρνηση για το νέο χρονοδιάγραμμά. Τον Οκτώβριο, ο προσωρινός διοικητής της NASA Σον Ντάφι (ο οποίος είναι επίσης υπουργός Μεταφορών και είχε συγκρουστεί με τον Μασκ την περίοδο που ο εκκεντρικός δισεκατομμυριούχος συνεργαζόταν με το επιτελείο Τραμπ) προειδοποίησε ότι, λόγω της καθυστέρησης, η υπηρεσία εξετάζει το ενδεχόμενο να αναθέσει το συμβόλαιο της SpaceX σε άλλη εταιρεία, όπως η Blue Origin του Μπέζος. Λίγο αργότερα, η SpaceX ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να υποβάλλει ένα «απλοποιημένο» σχέδιο για να επιταχύνει την επιστροφή στη Σελήνη. Παραμένει ασαφές αν το νέο χρονοδιάγραμμα της εταιρείας θα γίνει δεκτό από τον Τραμπ, ο οποίος βιάζεται για προσσελήνωση πριν λήξει η θητεία του. πηγή: https://www.in.gr/2025/12/09/in-science/space/pros-anavoli-epistrofi-ton-amerikanon-sti-selini-o-mask-kathysterei/ O αστροναύτης Gene Cernan στη Σελήνη στις 13 Δεκεμβρίου 1972 Το όχημα της αποστολής Απόλλων 17

Ισχυρή έκλαμψη εκρήγνυται από τον Ήλιο Ο Ήλιος εξέπεμψε μια ισχυρή ηλιακή έκλαμψη, η οποία κορυφώθηκε στις 12:01 π.μ. στις 8 Δεκεμβρίου 2025. Το Παρατηρητήριο Ηλιακής Δυναμικής της NASA , το οποίο παρακολουθεί συνεχώς τον Ήλιο, κατέγραψε μια εικόνα του συμβάντος. Οι ηλιακές εκλάμψεις είναι ισχυρές εκρήξεις ενέργειας. Οι εκλάμψεις και οι ηλιακές εκρήξεις μπορούν να επηρεάσουν τις ραδιοεπικοινωνίες, τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, τα σήματα πλοήγησης και να θέσουν σε κίνδυνο τα διαστημόπλοια και τους αστροναύτες. Αυτή η έκλαμψη ταξινομείται ως έκλαμψη X1.1. Η κλάση X υποδηλώνει τις πιο έντονες εκλάμψεις, ενώ ο αριθμός παρέχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την έντασή της.Για να δείτε πώς ένας τέτοιος διαστημικός καιρός μπορεί να επηρεάσει τη Γη, επισκεφθείτε το Κέντρο Πρόβλεψης Διαστημικού Καιρού της NOAA https://spaceweather.gov/ , την επίσημη πηγή της κυβέρνησης των ΗΠΑ για προβλέψεις, παρατηρήσεις, προειδοποιήσεις και ειδοποιήσεις για τον διαστημικό καιρό. Η NASA λειτουργεί ως ερευνητικός βραχίονας της εθνικής προσπάθειας για τον διαστημικό καιρό. Η NASA παρατηρεί συνεχώς τον Ήλιο και το διαστημικό μας περιβάλλον με έναν στόλο διαστημοπλοίων που μελετούν τα πάντα, από τη δραστηριότητα του Ήλιου μέχρι την ηλιακή ατμόσφαιρα και τα σωματίδια και τα μαγνητικά πεδία στο διάστημα που περιβάλλει τη Γη. https://science.nasa.gov/blogs/solar-cycle-25/2025/12/08/strong-flare-erupts-from-sun-7/ Το Ηλιακό Δυναμικό Παρατηρητήριο της NASA κατέγραψε αυτήν την εικόνα μιας ηλιακής έκλαμψης — που φαίνεται ως η φωτεινή λάμψη στα δεξιά — στις 8 Δεκεμβρίου 2025. Η εικόνα δείχνει ένα υποσύνολο ακραίου υπεριώδους φωτός που αναδεικνύει το εξαιρετικά θερμό υλικό σε εκλάμψεις και το οποίο είναι χρωματισμένο σε γαλαζοπράσινο χρώμα.

Νέος αισθητήρας της NASA αναζητά κρίσιμα ορυκτά. Με την ονομασία AVIRIS-5, είναι ο τελευταίος σε μια μακρά σειρά αισθητήρων που πρωτοστάτησε η NASA JPL για την έρευνα της Γης, της Σελήνης και άλλων κόσμων.Στη μύτη ενός ερευνητικού αεροπλάνου μεγάλου υψομέτρου, ένας νέος αισθητήρας της NASA εκτοξεύτηκε για να βοηθήσει τους γεωεπιστήμονες να χαρτογραφήσουν πετρώματα που περιέχουν λίθιο και άλλα κρίσιμα ορυκτά στην επιφάνεια της Γης, περίπου 60.000 πόδια χαμηλότερα. Σε συνεργασία με την Αμερικανική Γεωλογική Υπηρεσία (USGS), οι πτήσεις αποτελούν μέρος της μεγαλύτερης αεροπορικής εκστρατείας αυτού του είδους στην ιστορία της χώρας.Αλλά αυτή είναι μόνο μία από τις πολλές εργασίες που βρίσκονται στον ορίζοντα για το AVIRIS-5, συντομογραφία του Airborne Visible/Infrared Imaging Spectrometer-5, το οποίο έχει πολλά κοινά με αισθητήρες που χρησιμοποιούνται για την εξερεύνηση άλλων πλανητών. Το AVIRIS της NASA πετάει πάνω σε ένα ερευνητικό αεροπλάνο σε αυτό το animation, ανιχνεύοντας ορυκτά στο έδαφος όπως ο εκτορίτης - ένας πηλός που περιέχει λίθιο - μέσω των μοναδικών μοτίβων φωτός που αντανακλούν. Τα διαφορετικά μήκη κύματος, μετρημένα σε νανόμετρα, μοιάζουν με πολύχρωμες γραμμές στο πλαίσιο στα δεξιά. Με μέγεθος περίπου όσο ένας φούρνος μικροκυμάτων, ο αισθητήρας AVIRIS-5 ανιχνεύει τα φασματικά «δακτυλικά αποτυπώματα» ορυκτών και άλλων ενώσεων στο ανακλώμενο ηλιακό φως. Όπως και οι ξαδέρφια του που πετούν στο διάστημα, ο αισθητήρας εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι όλα τα είδη μορίων, από τα στοιχεία σπανίων γαιών μέχρι τις χρωστικές των λουλουδιών, έχουν μοναδικές χημικές δομές που απορροφούν και αντανακλούν διαφορετικά μήκη κύματος φωτός.Η τεχνολογία πρωτοεμφανίστηκε στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης της NASA στη Νότια Καλιφόρνια στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Με την πάροδο των δεκαετιών, φασματόμετρα απεικόνισης έχουν επισκεφτεί κάθε σημαντικό βραχώδες σώμα στο ηλιακό σύστημα, από τον Ερμή μέχρι τον Πλούτωνα. Έχουν εντοπίσει τον φλοιό του Άρη με πλήρη φασματική λεπτομέρεια, έχουν αποκαλύψει λίμνες στον Τιτάνα και έχουν εντοπίσει σκόνη πλούσια σε ορυκτά σε όλη τη Σαχάρα και άλλες ερήμους. Ένα από αυτά βρίσκεται καθ' οδόν προς την Ευρώπη , ένα ωκεάνιο φεγγάρι του Δία, για να αναζητήσει τα χημικά συστατικά που χρειάζονται για να υποστηρίξουν τη ζωή.Ένα άλλο φασματόμετρο απεικόνισης, το Moon Mineralogy Mapper της NASA , ήταν το πρώτο που ανακάλυψε νερό στην επιφάνεια της Σελήνης το 2009. «Αυτό το σύνολο δεδομένων συνεχίζει να καθοδηγεί τις έρευνές μας καθώς αναζητούμε επιτόπιους πόρους στη Σελήνη» στο πλαίσιο της εκστρατείας Artemis της NASA, δήλωσε ο Robert Green, ανώτερος ερευνητής στο NASA JPL, ο οποίος έχει συμβάλει σε πολλαπλές αποστολές φασματοσκοπίας σε όλο το ηλιακό σύστημα. Πρίσματα, μαύρο πυρίτιο Ενώ τα φασματόμετρα απεικόνισης ποικίλλουν ανάλογα με την αποστολή τους, έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά υλικού - συμπεριλαμβανομένων καθρεφτών, συστοιχιών ανιχνευτών και πλεγμάτων δέσμης ηλεκτρονίων - σχεδιασμένα να συλλαμβάνουν το φως που λαμπυρίζει από μια επιφάνεια και στη συνέχεια να το διαχωρίζουν στα συστατικά του χρώματα, όπως ένα πρίσμα.Πολλά από τα κορυφαία στην κατηγορία τους φασματόμετρα απεικόνισης που πετούν σήμερα κατέστησαν δυνατά χάρη σε εξαρτήματα που εφευρέθηκαν στο Εργαστήριο Μικροσυσκευών του JPL της NASA . Οι κατασκευαστές οργάνων εκεί συνδυάζουν τις ανακαλύψεις στη φυσική, τη χημεία και την επιστήμη των υλικών με τις κλασικές ιδιότητες του φωτός που ανακάλυψε ο φυσικός Ισαάκ Νεύτωνας τον 17ο αιώνα. Τα πειράματα πρίσματος του Νεύτωνα αποκάλυψαν ότι το ορατό φως αποτελείται από ένα ουράνιο τόξο χρωμάτων.Σήμερα, οι μηχανικοί του JPL της NASA εργάζονται με προηγμένα υλικά όπως το μαύρο πυρίτιο — μία από τις πιο σκούρες ουσίες που έχουν κατασκευαστεί ποτέ — για να βελτιώσουν την απόδοση. Κάτω από ένα ισχυρό μικροσκόπιο, το μαύρο πυρίτιο μοιάζει με ένα δάσος από αιχμηρές βελόνες. Χαραγμένες με λέιζερ ή χημικές ουσίες, οι νανοδομές εμποδίζουν το σκεδαζόμενο φως να επηρεάσει το δείγμα παγιδεύοντάς το στις αιχμές τους. Κυνήγι θησαυρού Οι οπτικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται στο Εργαστήριο Μικροσυσκευών έχουν εξελιχθεί συνεχώς από τότε που το πρώτο όργανο AVIRIS τέθηκε σε λειτουργία το 1986. Τέσσερις γενιές αυτών των αισθητήρων έχουν πλέον φτάσει στον ουρανό, αναλύοντας ηφαίστεια που εκρήγνυνται, άρρωστες καλλιέργειες , συντρίμμια από το σημείο μηδέν στη Νέα Υόρκη και πυρκαγιές στην Αλαμπάμα, μεταξύ πολλών άλλων εφαρμογών. Το τελευταίο μοντέλο, AVIRIS-5, διαθέτει χωρική ανάλυση διπλάσια από αυτή του προκατόχου του και μπορεί να αναλύσει περιοχές που κυμαίνονται από λιγότερο από ένα πόδι (30 εκατοστά) έως περίπου 30 πόδια (10 μέτρα).Μέχρι στιγμής φέτος, έχει καταγράψει περισσότερες από 200 ώρες πτήσεων σε μεγάλο υψόμετρο πάνω από τη Νεβάδα, την Καλιφόρνια και άλλες δυτικές πολιτείες στο πλαίσιο ενός έργου που ονομάζεται GEMx ( Geological Earth Mapping Experiment ). Οι πτήσεις πραγματοποιούνται χρησιμοποιώντας το αεροσκάφος ER-2 της NASA, το οποίο λειτουργεί από το Κέντρο Έρευνας Πτήσεων Armstrong του οργανισμού στο Edwards της Καλιφόρνια. Η προσπάθεια αυτή αποτελεί το αεροπορικό σκέλος μιας ευρύτερης πρωτοβουλίας του USGS, που ονομάζεται Earth Mapping Resources Initiative ( Earth MRI ), για τον εκσυγχρονισμό της χαρτογράφησης της επιφάνειας και του υπεδάφους της χώρας.Η ομάδα της NASA και του USGS έχει συγκεντρώσει, από το 2023, δεδομένα σε περισσότερα από 366.000 τετραγωνικά μίλια (950.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα) της Αμερικανικής Δύσης, όπου οι ξηρές, άδενδρες εκτάσεις είναι κατάλληλες για φασματοσκοπία ορυκτών. Ένα συναρπαστικό πρώιμο εύρημα είναι ένας πηλός που περιέχει λίθιο, ο εκτορίτης, ο οποίος εντοπίστηκε στα απόβλητα ενός εγκαταλελειμμένου ορυχείου στην Καλιφόρνια, μεταξύ άλλων τοποθεσιών. Το λίθιο είναι ένα από τα περίπου 50 ορυκτά που κινδυνεύουν από διαταραχή της αλυσίδας εφοδιασμού, τα οποία η USGS έχει χαρακτηρίσει κρίσιμα για την εθνική ασφάλεια και την οικονομία.Η βοήθεια προς τις κοινότητες ώστε να αποκομίσουν νέα αξία από παλιές και εγκαταλελειμμένες προοπτικές είναι μια από τις μακροπρόθεσμες φιλοδοξίες του GEMx, δήλωσε η Dana Chadwick, επιστήμονας συστημάτων της Γης στο NASA JPL. Το ίδιο ισχύει και για τον εντοπισμό πηγών όξινης αποστράγγισης ορυχείων, η οποία μπορεί να προκύψει όταν τα απόβλητα αποσάθρωσης και έκπλυσης στο περιβάλλον.«Το εύρος των διαφορετικών ερωτημάτων που μπορείτε να αντιμετωπίσετε με αυτήν την τεχνολογία είναι πραγματικά συναρπαστικό, από τη διαχείριση της γης έως τους υδάτινους πόρους από το χιόνι και τον κίνδυνο πυρκαγιών», δήλωσε ο Chadwick. «Τα κρίσιμα ορυκτά είναι μόνο η αρχή για το AVIRIS-5». Περισσότερα για το GEMx Το ερευνητικό έργο GEMx αναμένεται να διαρκέσει τέσσερα χρόνια και χρηματοδοτείται από το USGS Earth MRI, μέσω επενδύσεων από τον Bipartisan Infrastructure Law. Η πρωτοβουλία θα αξιοποιήσει τόσο την τεχνολογία που έχει αναπτύξει η NASA για φασματοσκοπική απεικόνιση, όσο και την εμπειρογνωμοσύνη στην ανάλυση των συνόλων δεδομένων και στην εξαγωγή κρίσιμων ορυκτών πληροφοριών από αυτά. Για να μάθετε περισσότερα σχετικά με το GEMx, επισκεφθείτε τη διεύθυνση: https://science.nasa.gov/mission/gemx/ Ένας πιλότος κάνει σήμα σε ένα μέλος του πληρώματος πριν από την απογείωση από το Κέντρο Έρευνας Πτήσεων Armstrong της NASA στο Edwards της Καλιφόρνια, στις 21 Αυγούστου 2025. Στο αεροσκάφος ER-2 που πετάει ψηλά τον συνοδεύει ένας από τους πιο προηγμένους φασματόμετρα απεικόνισης στο ηλιακό σύστημα Οι κύβοι εικόνας απεικονίζουν τον όγκο των δεδομένων που επιστρέφονται από τα φασματόμετρα απεικόνισης JPL. Το μπροστινό πλαίσιο δείχνει δρόμους και χωράφια γύρω από το Tulare της Καλιφόρνια, όπως φαίνονται από το AVIRIS-5 κατά τη διάρκεια μιας πτήσης ελέγχου νωρίτερα φέτος. Τα πλαϊνά πλαίσια απεικονίζουν το φασματικό αποτύπωμα που καταγράφηκε για κάθε σημείο της εικόνας. Το μαύρο πυρίτιο που παγιδεύει το φως είναι ένα από τα πιο σκούρα υλικά που έχουν κατασκευαστεί ποτέ. Η τεχνολογία είναι στάνταρ για τα φασματόμετρα απεικόνισης υπερακριβείας του JPL

Ελληνική υπογραφή στον ισχυρότερο φωτονικό επεξεργαστή τεχνητής νοημοσύνης. Προσφέρει τη μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα στην κατηγορία του. Δύο χρόνια μετά τη δημιουργία ενός επεξεργαστή τεχνητής νοημοσύνης από το Τμήμα Πληροφορικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου που ανακυρήχθηκε διεθνώς ως ο ταχύτερος του είδους του το ίδιο τμήμα παρουσιάζει τον ισχυρότερο φωτονικό επεξεργαστή τεχνητής νοημοσύνης.Ο νέος επεξεργαστής προσφέρει τη μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα παγκοσμίως στην κατηγορία των πλήρως προγραμματιζόμενων επεξεργαστικών πυρήνων. Ο επεξεργαστής αυτός βασίζεται σε φωτονικούς νευρώνες και λειτουργεί με φως αντί για ηλεκτρικό ρεύμα, υλοποιώντας μια πρωτότυπη αρχιτεκτονική η οποία, για πρώτη φορά, μπορεί και υλοποιεί αλγεβρικές πράξεις σε υψηλές ταχύτητες, αξιοποιώντας πολυπλεξία σε τρεις διαστάσεις: χρόνο, χώρο και μήκος κύματος.Με τον τρόπο αυτό, κατάφερε να παρέχει συνολική υπολογιστική ισχύ ίση με 262 TOPS (262 × 1012 πράξεις ανά δευτερόλεπτο), η οποία αποτελεί αριθμό ρεκόρ μεταξύ όλων των προγραμματιζόμενων πυρήνων Τεχνητής Νοημοσύνης: είναι περίπου 24 φορές υψηλότερη σε σχέση με τις αντίστοιχες επιδόσεις άλλων ερευνητικών πρωτοτύπων πλήρως προγραμματιζόμενων φωτονικών επεξεργαστών και περίπου 10 φορές υψηλότερη από τον ισχυρότερο πυρήνα Τεχνητής Νοημοσύνης (tensor core) B200 της NVIDIA. Η έρευνα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου έρχεται να επιλύσει ένα από τα σημαντικότερα τρέχοντα προβλήματα στον τομέα των φωτονικών επεξεργαστών, το οποίο συνίσταται στη δυνατότητά τους να υποστηρίξουν μεγάλα μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης.Η πρωτοποριακή έρευνα στο συγκεκριμένο πεδίο βασίστηκε στη διεπιστημονική συνεργασία δύο ερευνητικών ομάδων του Τμήματος Πληροφορικής: της ερευνητικής ομάδας Ασύρματων και Φωτονικών Συστημάτων και Δικτύων (WinPhoS, http://winphos.web.auth.gr/ ) του ΚΕΔΕΚ του Αριστοτελείου, με επιστημονικό υπεύθυνο τον Καθηγητή Νίκο Πλέρο, και της ερευνητικής ομάδας Υπολογιστικής Νοημοσύνης και Βαθιάς Μάθησης του Τμήματος Πληροφορικής (CIDL Research group, https://cidl.csd.auth.gr/ ), με επιστημονικό υπεύθυνο τον Καθηγητή Αναστάσιο Τέφα και βασικό συνεργάτη τον Επίκ. Καθηγητή του Τμήματος Χημικών Μηχανικών Νικόλαο Πασσαλή.Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΑΠΘ, ο κύριος ερευνητής, Χρήστος Παππάς, διακρίθηκε πρόσφατα για τη συγκεκριμένη έρευνα από την IEEE Photonics Society. μεταξύ των 10 κορυφαίων υποψήφιων διδακτόρων παγκοσμίως για το έτος 2025, και έλαβε το βραβείο 2025 Photonics Society Graduate Student Scholarship, ενώ ο Δρ Απόστολος Τσακυρίδης προσκλήθηκε να παρουσιάσει τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας στο παγκόσμιο συνέδριο Οπτικών Επικοινωνιών το Μάρτιο του 2026 στο Λος Άντζελες των Η.Π.Α.Η συνεργασία των δύο ερευνητικών ομάδων του Αριστοτελείου έχει προσελκύσει σημαντική χρηματοδότηση από πλήθος ευρωπαϊκών Horizon και εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων, καθώς επίσης και από την αμερικάνικη start-up εταιρεία Celestial AI, η οποία εδρεύει στο Silicon Valley της Καλιφόρνιας και πρόσφατα εξαγοράστηκε από τη Marvell Technologies έναντι τιμήματος 5,5 δισ. δολαρίων. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2044253/elliniki-ypografi-ston-ischyrotero-fotoniko-epexergasti-technitis-noimosynis/ Μικροσκοπικό εμφύτευμα υπόσχεται σύνδεση του ανθρώπινου εγκεφάλου με την τεχνητή νοημοσύνη. Επαναστατικής αρχιτεκτονικής και τεχνολογίας ο μικροσκοπικός μηχανισμός υπόσχεται αποτελεσματική σύνδεση ανθρώπων με υπολογιστές. Ένα νέο εμφύτευμα εγκεφάλου που ονομάζεται BISC επαναπροσδιορίζει το τι είναι δυνατό στην αλληλεπίδραση ανθρώπου – υπολογιστή προσφέροντας έναν υπερλεπτό, ασύρματο, υψηλής χωρητικότητας σύνδεσμο απευθείας με τον εγκέφαλο υποσχόμενο σύνδεση του εγκεφάλου με τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης.Με περισσότερα από 65,000 ηλεκτρόδια και πρωτοφανή ρυθμό μεταφοράς δεδομένων, επιτρέπει σε προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη να αποκωδικοποιεί σκέψεις, προθέσεις και αισθητηριακές εμπειρίες, παραμένοντας παράλληλα ελάχιστα επεμβατικό.Το BRISC μπορεί να μεταμορφώσει την αλληλεπίδραση ανθρώπου – υπολογιστή και να διευρύνει τις θεραπευτικές δυνατότητες για νευρολογικές παθήσεις όπως η επιληψία, οι ζημιές του νωτιαίου μυελού, η αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS), το εγκεφαλικό επεισόδιο και η τύφλωση, βοηθώντας στη διαχείριση κρίσεων και στην αποκατάσταση κινητικών, λεκτικών και οπτικών λειτουργιών.Το επιτυγχάνει δημιουργώντας ένα ελάχιστα επεμβατικό κανάλι επικοινωνίας υψηλής χωρητικότητας απευθείας προς και από τον εγκέφαλο.Αυτό που κάνει το σύστημα τόσο υποσχόμενο είναι ο πολύ μικρός όγκος του συνδυασμένος με τη δυνατότητα μεταφοράς μεγάλων ποσοτήτων δεδομένων πολύ γρήγορα. Αναπτύχθηκε από ομάδες στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, στο Νοσοκομείο NewYork-Presbyterian, στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ και στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. Το σύστημα βασίζεται σε ένα μόνο ολοκληρωμένο κύκλωμα πυριτίου που παρέχει έναν ασύρματο, υψηλής χωρητικότητας σύνδεσμο ανάμεσα στον εγκέφαλο και εξωτερικούς υπολογιστές. Η πλατφόρμα ονομάζεται Biological Interface System to Cortex (BISC). Το σύστημα Οι ερευνητές περιγράφουν σε δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Nature Electronics» το BISC ως ένα μηχανισμό αποτελούμενο από τρία κύρια μέρη: ένα εμφύτευμα ενός μόνο τσιπ, έναν φορητό «σταθμό αναμετάδοσης» και εξειδικευμένο λογισμικό που λειτουργεί το σύστημα. «Τα περισσότερα εμφυτεύσιμα συστήματα βασίζονται σε μια θήκη ηλεκτρονικών που καταλαμβάνει τεράστιο χώρο μέσα στο σώμα», λέει ο Κεν Σέπαρντ καθηγητής ηλεκτρολογικής μηχανικής και βιοϊατρικής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ανώτερος συγγραφέας της εργασίας και επικεφαλής των μηχανολογικών εργασιών. «Το εμφύτευμά μας είναι ένα μόνο ολοκληρωμένο κύκλωμα τόσο λεπτό που μπορεί να γλιστρήσει στον χώρο μεταξύ εγκεφάλου και κρανίου, ακουμπώντας στον εγκέφαλο σαν ένα κομμάτι βρεγμένου χαρτιού».Ο Σέπαρντ συνεργάστηκε με τον Άντρεας Τόλις PhD καθηγητή Οφθαλμολογίας και συνιδρυτή του Enigma Project στο Στάνφορντ. Η πρωτοποριακή δουλειά του Τόλιας στην εκπαίδευση μοντέλων τεχνητή νοημοσύνης σε μεγάλης κλίμακας νευρωνικά δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων αυτών που καταγράφηκαν στο εργαστήριό του μέσω του BISC, επέτρεψε στην ομάδα να δοκιμάσει αυστηρά την ικανότητα της συσκευής να αποκωδικοποιεί νευρωνική δραστηριότητα.«Το BISC μετατρέπει την επιφάνεια του φλοιού σε μια αποτελεσματική πύλη προσφέροντας υψηλής χωρητικότητα ελάχιστα επεμβατική επικοινωνία αμφίδρομης ροής με AI και εξωτερικές συσκευές. Η δυνατότητα κλιμάκωσης ενός μόνο τσιπ ανοίγει τον δρόμο για προσαρμοστικές νευροπροσθετικές συσκευές και διεπαφές εγκεφάλου – AI για τη θεραπεία νευροψυχιατρικών διαταραχών, όπως η επιληψία» λέει ο Τόλιας.Ο Δρ. Μπρετ Γιούνγκερμαν επίκουρος καθηγητής νευροχειρουργικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και νευροχειρουργός στο NewYork-Presbyterian/Columbia, ήταν ο κύριος κλινικός συνεργάτης στο έργο. «Αυτή η υψηλής ανάλυσης, υψηλής χωρητικότητας συσκευή μπορεί να φέρει επανάσταση στη διαχείριση νευρολογικών παθήσεων, από την επιληψία έως την παράλυση».Ο Γούνγκερμαν, ο Σέπαρντ και η νευρολόγος Δρ. Κάθριν Σίβον έλαβαν πρόσφατα επιχορήγηση από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ για την εφαρμογή του BISC στη διαχείριση φαρμακοανθεκτικής επιληψίας. «Το κλειδί για αποτελεσματικές διεπαφές εγκεφάλου – υπολογιστή είναι η μεγιστοποίηση της ροής πληροφοριών προς και από τον εγκέφαλο, ενώ το εμφύτευμα παραμένει όσο το δυνατόν λιγότερο επεμβατικό. Το BISC υπερβαίνει την προηγούμενη τεχνολογία και στα δύο» λένε οι ερευνητές. Τα μεγέθη και η νέα αρχιτεκτονική Οι διεπαφές εγκεφάλου – υπολογιστή λειτουργούν συνδεόμενες με τα μικροσκοπικά ηλεκτρικά σήματα που χρησιμοποιούν οι νευρώνες για να επικοινωνούν. Στα σημερινά συστήματα, αυτό απαιτεί πολλά διαφορετικά μικροηλεκτρονικά μέρη, όπως ενισχυτές, μετατροπείς δεδομένων, πομποδέκτες ραδιοσυχνοτήτων και κυκλώματα διαχείρισης ισχύος. Επειδή όλος αυτός ο εξοπλισμός πρέπει να χωρέσει κάπου, οι γιατροί συχνά εμφυτεύουν έναν σχετικά μεγάλο θάλαμο ηλεκτρονικών, είτε αφαιρώντας μέρος του κρανίου είτε τοποθετώντας τον στο στήθος με καλώδια που οδηγούν στον εγκέφαλο.Το BISC ακολουθεί διαφορετική προσέγγιση. Ολόκληρο το εμφύτευμα είναι ένα μόνο ολοκληρωμένο κύκλωμα CMOS που καταλαμβάνει λιγότερο από το ένα χιλιοστό του όγκου ενός τυπικού συστήματος. Με συνολικό όγκο περίπου 3 mm³, αυτό το εύκαμπτο τσιπ λυγίζει ώστε να ταιριάζει με την επιφάνεια του εγκεφάλου.Η συσκευή μικρο-ηλεκτροκορτικογραφίας (µECoG) περιλαμβάνει 65,536 ηλεκτρόδια, 1,024 κανάλια ταυτόχρονης καταγραφής και 16,384 κανάλια διέγερσης. Επειδή κατασκευάζεται με τις ίδιες διαδικασίες μεγάλης κλίμακας της βιομηχανίας ημιαγωγών, το εμφύτευμα μπορεί να παραχθεί σε μεγάλους αριθμούς.Στο ίδιο τσιπ βρίσκονται όλα τα ηλεκτρονικά: πομποδέκτης ραδιοσυχνοτήτων, κύκλωμα ασύρματης τροφοδοσίας, ψηφιακός έλεγχος, διαχείριση ενέργειας, μετατροπείς δεδομένων και τα αναλογικά στοιχεία για καταγραφή και διέγερση. Ένας εξωτερικός σταθμός αναμετάδοσης, τροφοδοτούμενος από μπαταρία, παρέχει ενέργεια στο εμφύτευμα και ανταλλάσσει δεδομένα μαζί του μέσω ειδικού υπερ-ευρυζωνικού ραδιοσυνδέσμου με εύρος 100 Mbps τουλάχιστον εκατό φορές μεγαλύτερο από οποιοδήποτε άλλο διαθέσιμο ασύρματο BCI. Ο σταθμός αναμετάδοσης εμφανίζεται προς τον έξω κόσμο ως συσκευή WiFi 802.11.Το BISC εισάγει επίσης το δικό του σύνολο εντολών και μια εκτεταμένη στοίβα λογισμικού, σχηματίζοντας μια ειδική υπολογιστική αρχιτεκτονική για διεπαφές εγκεφάλου. Στα αναφερόμενα πειράματα, η υψηλή χωρητικότητα του συστήματος καθιστά δυνατό να αποστέλλονται πλούσια μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας σε προηγμένα εργαλεία μηχανικής μάθησης και βαθιάς μάθησης που μπορούν να αποκωδικοποιήσουν σύνθετες προθέσεις, αντιλήψεις και εσωτερικές καταστάσεις.«Με την ενσωμάτωση όλων σε ένα μόνο κομμάτι πυριτίου, δείξαμε πώς οι διεπαφές εγκεφάλου μπορούν να γίνουν μικρότερες, ασφαλέστερες και πολύ πιο ισχυρές», λέει ο Shepard. Η χρήση του Για τη μετάβαση προς κλινική χρήση, η ομάδα του Σέπαρντ συνεργάστηκε στενά με τον Γούνγκερμαν και συναδέλφους στο NewYork-Presbyterian/Columbia. Ανέπτυξαν τεχνικές για ασφαλή τοποθέτηση του υπερλεπτού τσιπ σε προκλινικό μοντέλο και επαλήθευσαν ότι μπορεί να καταγράφει νευρωνικά σήματα αξιόπιστα και σταθερά με την πάροδο του χρόνου. Πρώιμες μελέτες σε ανθρώπους βρίσκονται σε εξέλιξη, εστιάζοντας σε βραχυπρόθεσμες καταγραφές στη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων.«Αυτές οι αρχικές μελέτες μας δίνουν ανεκτίμητα δεδομένα για το πώς λειτουργεί η συσκευή σε πραγματικές χειρουργικές συνθήκες. Τα εμφυτεύματα μπορούν να εισαχθούν μέσω μιας ελάχιστα επεμβατικής τομής στο κρανίο και να γλιστρήσουν στην επιφάνεια του εγκεφάλου στον υποσκληρίδιο χώρο. Η χαρτοτυπική λεπτότητα και η απουσία διεισδυτικών ηλεκτροδίων ή καλωδίων που να δένουν τη συσκευή στο κρανίο μειώνουν την αντίδραση των ιστών και την υποβάθμιση του σήματος» λέει ο Γιούνγκερμαν.Εκτεταμένες προκλινικές δοκιμές του BISC σε κινητικούς και οπτικούς φλοιούς πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με τον Δρ. Τόλιας και τον Μπιτζάν Πεσαράν καθηγητή νευροχειρουργικής στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια.«Η ακραία μικρογραφία του BISC είναι πολύ συναρπαστική ως πλατφόρμα για νέες γενιές εμφυτεύσιμων τεχνολογιών που μπορούν να συνδεθούν με τον εγκέφαλο και μέσω άλλων μορφών, όπως το φως και ο ήχος» λέει ο Πεσαράν. Η έρευνα Το BISC αναπτύχθηκε στο πρόγραμμα Neural Engineering Systems Design της DARPA και συνδυάζει την τεχνογνωσία μικροηλεκτρονικής του Κολούμπια, τα πρωτοποριακά νευροεπιστημονικά προγράμματα του Στάνφορντ, του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια και την χειρουργική καινοτομία του NewYork-Presbyterian/Columbia.Για την επιτάχυνση της πορείας προς πρακτική χρήση, οι ερευνητές του Κολούμπια και του Στάνφορντ δημιούργησαν την Kampto Neurotech, μια εταιρεία spin-off με επικεφαλής τον Δρ. Νάνγιου Ζενγκ έναν από τους βασικούς μηχανικούς του έργου. Η εταιρεία αναπτύσσει εμπορικές εκδόσεις του τσιπ για προκλινική έρευνα και αναζητά υποστήριξη για τη μελλοντική χρήση του σε ανθρώπους.«Πρόκειται για έναν θεμελιωδώς διαφορετικό τρόπο κατασκευής συσκευών BCI. Με αυτόν τον τρόπο, το BISC έχει τεχνολογικές δυνατότητες που υπερβαίνουν κατά πολλές τάξεις μεγέθους τις αντίστοιχες άλλων συστημάτων» λέει ο ΖενγκΚαθώς η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται, οι τεχνολογίες BCI προσελκύουν αυξανόμενο ενδιαφέρον τόσο για την αποκατάσταση χαμένων λειτουργιών σε άτομα με νευρολογικές παθήσεις όσο και για την πιθανή ενίσχυση φυσιολογικών ικανοτήτων μέσω άμεσης σύνδεσης εγκεφάλου και μηχανών.«Με τον συνδυασμό υπερυψηλής ανάλυσης νευρωνικών καταγραφών με πλήρως ασύρματη λειτουργία και με προηγμένους αλγορίθμους αποκωδικοποίησης και διέγερσης, προχωρούμε προς ένα μέλλον όπου ο εγκέφαλος και τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να αλληλεπιδρούν απρόσκοπτα — όχι μόνο για την έρευνα αλλά για την ωφέλεια του ανθρώπου. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις εγκεφαλικές διαταραχές, τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε με τις μηχανές και, τελικά, τον τρόπο που οι άνθρωποι συνδέονται με την τεχνητή νοημοσύνη» λέει ο Σέπαρντ. Στην εικόνα το μικροσκπικό εμφύτευμα BRISC https://www.naftemporiki.gr/techscience/2044185/mikroskopiko-emfyteyma-yposchetai-syndesi-toy-anthropinoy-egkefaloy-me-tin-techniti-noimosyni/

Επιστήμονας της NASA υποστηρίζει ότι ανακάλυψε τι ήταν το Άστρο της Βηθλεέμ. Κάνει λόγο για ένα κομήτη που είχε τροχιά συμβατή με αυτή του άστρου που αναφέρεται στα ευαγγέλια. Με δημοσίευση του στην επιθεώρηση «Journal of the British Astronomical Association» o πλανητικός επιστήμονας της NASA Μαρκ Μάτνεϊ υποστηρίζει ότι έλυσε το μυστήριο γύρω από το Άστρο της Βηθλεέμ το οποίο οδήγησε τους τρεις μάγους στη φάτνη που γεννήθηκε ο Ιησούς.Η επιστημονική κοινότητα προσπαθώντας να ξεπεράσει το πεδίο του μύθου ή του θαύματος διατυπώνει κατά καιρούς διάφορες προτάσεις ή θεωρίες που βασίζονται σε υπαρκτά ιστορικά και αστρονομικά δεδομένα.Κάποια σπάνια συζυγία ή σύνοδος πλανητών του ηλιακού μας συστήματος, μια έκρηξη σουπερνόβα, κάποιο άστρο που έκανε ξαφνικά τη λαμπρή του εμφάνιση και κάποιο διαστημικό σώμα (πιθανότατα κομήτης) έχουν προταθεί από τους ειδικούς ως την πηγή της λάμψης στον ουρανό της Παλαιστίνης το επίμαχο χρονικό σημείο.Στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο το άστρο δείχνει τον δρόμο προς το βρέφος Ιησού, εμφανιζόμενο αρχικά «στην ανατολή» σε μια σύντομη διαδρομή από τα Ιεροσόλυμα προς τη Βηθλεέμ. Σύμφωνα με την βιβλική αφήγηση το άστρο κινείται μπροστά από τους μάγους καθοδηγώντας τους και στη συνέχεια «στέκεται πάνω» από το μέρος όπου γεννήθηκε ο Ιησούς.Ο Μάτνεϊ λέει ότι από τις διάφορες προτάσεις εκείνη που ταιριάζει περισσότερο είναι αυτή ενός κομήτη και στηρίζει την άποψη του σε ένα αντικείμενο που κατέγραψαν οι Κινέζοι το 5 π.Χ. έναν φωτεινό κομήτη που ήταν ορατός για περισσότερες από εβδομήντα ημέρες. Οι ιστορικοί έχουν καταλήξει ότι ο Ιησούς γεννήθηκε κάπου ανάμεσα στο 6 ως 4 π.Χ πιθανότατα το 5 π.Χ.Ο Μάτνεϊ ανέλυσε αυτόν τον κομήτη από τα αρχαία κινεζικά αρχεία εντοπίζοντας ένα εύρος πιθανών τροχιών που συμφωνούν με τις παρατηρήσεις. Μία προσομοίωση της κίνησης του κομήτη έδειξε ότι θα είχε γίνει ορατό ένα πρωινό του Ιουνίου το 5 π.Χ. Ταξιδιώτες που κινούνταν νότια προς τη Βηθλεέμ θα μπορούσαν ενδεχομένως να το έχουν δει να «πηγαίνει μπροστά» τους και έπειτα να παραμένει από πάνω τους.«Αυτό είναι το πρώτο αστρονομικό αντικείμενο υποψήφιο για το Άστρο που έχει ποτέ ταυτοποιηθεί και θα μπορούσε να έχει φαινόμενη κίνηση που αντιστοιχεί στην περιγραφή του Ματθαίου, όπου το Άστρο “πήγαινε μπροστά” από τους Μάγους στο ταξίδι τους προς τη Βηθλεέμ μέχρι που “στάθηκε πάνω” από το σημείο όπου βρισκόταν ο μικρός Ιησούς» γράφει ο Μάτνεϊ στη μελέτη του. Λέει ότι ένας κομήτης που πέρασε τόσο κοντά θα μπορούσε «εύκολα να είναι ορατός την ημέρα» και θα ήταν «εξαιρετικά λαμπρός».Τουλάχιστον τετρακόσιες επιστημονικές μελέτες έχουν γίνει για να εξηγηθεί η αλήθεια πίσω από το Άστρο της Βηθλεέμ. Υπάρχουν και πολλοί επιστήμονες βέβαια που έχουν απορρίψει την ύπαρξή του και λένε ότι είναι απλά ένας μύθος. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2044145/epistimonas-tis-nasa-ypostirizei-oti-anakalypse-ti-itan-to-astro-tis-vithleem/

Εντοπίστηκε τεράστιος εξωπλανήτης που κάνει το Δία να μοιάζει με… χόμπιτ. Ο πλανήτης έχει μάζα18 φορές μεγαλύτερη από το γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος. Με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου Subaru στη Χαβάη αστρονόμοι εντόπισαν έναν γιγάντιο εξωπλανήτη και έναν καφέ νάνο, καθένας από τους οποίους περιφέρεται γύρω από το δικό του άστρο. Ο εξωπλανήτης έχει μάζα 18 φορές μεγαλύτερη από αυτή του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, του Δία.Αυτά τα αντικείμενα αποτελούν τις πρώτες ανακαλύψεις από το OASIS (Observing Accelerators with SCExAO Imaging Survey) ένα πρόγραμμα που συνδυάζει μετρήσεις από το διάστημα με την προηγμένη απεικόνιση του Subaru για να αποκαλύψει κόσμους που διαφορετικά θα παρέμεναν κρυμμένοι.Συνδυαστικά αυτά τα ευρήματα προσφέρουν βασικούς στόχους για το επερχόμενο Διαστημικό Τηλεσκόπιο Roman της NASA το οποίο θα τα χρησιμοποιήσει για να δοκιμάσει κρίσιμες τεχνολογίες απαραίτητες για την ανίχνευση και απεικόνιση πλανητών παρόμοιων με τη Γη. Αυτή τη στιγμή μόνο περίπου το 1% των άστρων είναι γνωστό ότι φιλοξενούν γιγάντιους πλανήτες και καφέ νάνους που μπορούν να φωτογραφηθούν απευθείας με τα υπάρχοντα τηλεσκόπια.Ακόμη και σε νεαρά πλανητικά συστήματα όπου αυτά τα αντικείμενα λάμπουν ακόμη από τη θερμότητα της δημιουργίας τους παραμένουν πολύ πιο αμυδρά από τα άστρα που περιβάλλουν και συχνά «χάνονται» στο φως τους. Έτσι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τους αστρονόμους ήταν να εντοπίσουν εξαρχής σε ποια άστρα πρέπει να αναζητηθούν αυτοί οι αχνoί συνοδοί.Εδώ παρεμβαίνει το OASIS. Το πρόγραμμα αναλύει ακριβείς μετρήσεις από δύο αποστολές του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, Hipparcos και Gaia, για να εντοπίσει άστρα των οποίων η κίνηση υποδηλώνει τη βαρύτητα αόρατων συνοδών. Όταν τέτοια άστρα εντοπιστούν, το OASIS τα παρατηρεί με το σύστημα Subaru Coronagraphic Extreme Adaptive Optics (SCExAO), το οποίο προσφέρει την εξαιρετική ακρίβεια και ποιότητα εικόνας που απαιτείται για την άμεση ανίχνευση αυτών των κρυμμένων αντικειμένων. Η ανακάλυψη Ο νέος πλανήτης έλαβε την ονομασία, HIP 54515 b και περιφέρεται γύρω από ένα άστρο 271 έτη φωτός μακριά από τη Γη στον αστερισμό του Λέοντα. Με μάζα σχεδόν 18 φορές αυτή του Δία, κινείται σε τροχιά παρόμοια με την απόσταση του Ποσειδώνα από τον Ήλιο. Ωστόσο το άστρο και ο πλανήτης εμφανίζονται πολύ κοντά μεταξύ τους όταν παρατηρούνται από τη Γη. Το σύστημα SCExAO παρήγαγε εξαιρετικά καθαρές εικόνες κάνοντας δυνατή την ανίχνευση του πλανήτη.Η δεύτερη ανακάλυψη είναι ένας καφέ νάνος με μάζα 60 φορές αυτή του Δία που έλαβε την ονομασία HIP 71618 B και βρίσκεται 169 έτη φωτός μακριά από τη Γη στον αστερισμό του Βοώτη. Οι καφέ νάνοι αποκαλούνται συχνά «αποτυχημένα άστρα», επειδή σχηματίζονται όπως τα άστρα αλλά δεν αποκτούν αρκετή μάζα για να συντηρήσουν πυρηνική σύντηξη.Αυτό που κάνει τον HIP 71618 B ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι διαθέτει ιδανικές ιδιότητες για παρατηρήσεις με το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Roman. Το Roman θα πραγματοποιήσει μια επίδειξη τεχνολογίας για να δοκιμάσει συστήματα κορονογράφου, τα οποία θα είναι απαραίτητα για μελλοντικά τηλεσκόπια που θα επιχειρήσουν να απεικονίσουν πλανήτες παρόμοιους με τη Γη γύρω από άλλα άστρα, πλανήτες που είναι δέκα δισεκατομμύρια φορές πιο αμυδροί από τα άστρα τους.Πριν από αυτή την ανακάλυψη, οι αστρονόμοι δεν είχαν ούτε έναν επιβεβαιωμένο στόχο που να πληροί όλες τις αυστηρές απαιτήσεις για αυτή την επίδειξη. Ο HIP 71618 B αλλάζει τα δεδομένα καθώς πληροί όλα τα κριτήρια: το άστρο του είναι φωτεινό και ο καφέ νάνος βρίσκεται στη σωστή απόσταση. Στα μήκη κύματος όπου λειτουργεί ο κορονογράφος του Roman θα είναι αρκετά αμυδρός σε σχέση με το άστρο του ώστε να επιτρέψει μετρήσεις που θα επικυρώσουν αυτές τις νέες τεχνολογίες.Αυτές οι ανακαλύψεις από το OASIS δείχνουν πώς ο συνδυασμός διαστημικών μετρήσεων υψηλής ακρίβειας και επίγειας άμεσης απεικόνισης μπορεί να αποκαλύψει πλανήτες και καφέ νάνους που διαφορετικά θα παρέμεναν αόρατοι. Αυτό το είδος συνεργασίας όπου τα δεδομένα από το Διάστημα καθοδηγούν τις παρατηρήσεις από τη Γη αποδεικνύει ότι το τηλεσκόπιο Subaru θα συνεχίσει να αποτελεί ένα από τα κορυφαία παρατηρητήρια παγκοσμίως, ακόμη και καθώς νέα τηλεσκόπια έρχονται σε λειτουργία. Υπάρχει εξωπλανήτης 18 φορές μεγαλύτερος από τον εικονιζόμενο Δία. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2044212/anakalyfthike-terastios-exoplanitis-poy-kanei-to-dia-na-moiazei-me-chompit/

Ανακαλύφθηκε ο μεγαλύτερος στρόβιλος του Σύμπαντος. Είναι μια τεραστίων διαστάσεων περιστρεφόμενη δομή γαλαξιών και αερίου Ομάδα επιστημόνων εντόπισε τη μεγαλύτερη γνωστή περιστρεφόμενη δομή στο Σύμπαν. Πρόκειται για μια κολοσσιαία νηματοειδή συγκρότηση εκατοντάδων γαλαξιών, αερίου και σκοτεινής ύλης που αποτελεί ένα νήμα στη μακροδομή του Σύμπαντος, γνωστό ως κοσμικός ιστός.Η δομή βρίσκεται περίπου 140 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη και παρατηρήθηκε κυρίως με το ραδιοτηλεσκόπιο MeerKAT στη Νότια Αφρική, ένα σύστημα από 64 αλληλοσυνδεόμενα δορυφορικά πιάτα.Το περιστρεφόμενο νήμα είναι εντυπωσιακά τεράστιο έχοντας μήκος περίπου 50 εκατομμύρια έτη φωτός και πλάτος 117,000 έτη φωτός. Ένα έτος φωτός είναι η απόσταση που διανύει το φως σε έναν χρόνο δηλαδή 9,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Για σύγκριση, ο γαλαξίας μας που επίσης αποτελεί μέρος ενός νήματος στον κοσμικό ιστό έχει διάμετρο περίπου 100,000 έτη φωτός.«Πιστεύουμε ότι το Σύμπαν σε πολύ μεγάλες κλίμακες αποτελείται από μια δικτυωτή κατανομή γαλαξιών, αερίου και σκοτεινής ύλης. Αυτό το δίκτυο ονομάζεται κοσμικός ιστός και αποτελείται από σμήνη, τα οποία είναι πολύ πυκνά συσσωματώματα ύλης συχνά αποτελούμενα από πολλές ομάδες γαλαξιών, από κενά που είναι άδειες ή σχεδόν άδειες περιοχές του Διαστήματος και από νήματα που είναι δομές σαν κλωστές που συνδέουν τις πολύ πυκνές περιοχές και οριοθετούν τα κενά» δήλωσε η αστροφυσικός του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ Μανταλίνα Τουτοράκε, εκ των επικεφαλής μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society». Η δομή Το περιστρεφόμενο νήμα που περιγράφεται στη νέα μελέτη φιλοξενεί σχεδόν 300 γαλαξίες διαφόρων μεγεθών καθώς και αέριο και σκοτεινή ύλη, τη μυστηριώδη αόρατη ουσία που εκτιμάται ότι αποτελεί το 27% του Σύμπαντος.Ό,τι είναι ορατό στο σύμπαν αποτελείται από συνηθισμένη ύλη: άστρα, πλανήτες, φεγγάρια και όλη την ύλη που υπάρχει στη Γη. Αυτή μπορεί να ανιχνευθεί από το υπέρυθρο έως το ορατό φως και τις ακτίνες γάμμα αλλά αποτελεί μόνο περίπου το 5% του Σύμπαντος. Η σκοτεινή ύλη αντίθετα, δεν απορροφά, δεν αντανακλά και δεν εκπέμπει φως, αλλά η παρουσία της γίνεται γνωστή μέσω των βαρυτικών επιδράσεών της σε μεγάλες κλίμακες.Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το νήμα περιστρέφεται παρατηρώντας ότι οι γαλαξίες στις δύο πλευρές του κεντρικού άξονά του κινούνται στο Διάστημα προς αντίθετες κατευθύνσεις με το σύνολο της δομής να έχει περιστροφική ταχύτητα περίπου 396, 000 χιλιόμετρα την ώρα.«Αυτή είναι η μεγαλύτερη μεμονωμένη περιστρεφόμενη δομή που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Στατιστικά πιστεύουμε ότι υπάρχουν και άλλες περιστρεφόμενες δομές μερικές μάλιστα μεγαλύτερες. Ωστόσο δεν έχουμε καταφέρει να τις ανιχνεύσουμε άμεσα με τα τρέχοντα δεδομένα και τα τηλεσκόπιά μας», δήλωσε η Λάιλα Γιουνγκ αστροφυσικός του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και συν-συγγραφέας της μελέτης. Γραφιστική αεπικόνιση της περιστρεφόμενης κοσμικής δομής. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2044163/anakalyfthike-o-megalyteros-strovilos-toy-sympantos/

Copernicus: Το 2025 οδεύει να γίνει η δεύτερη πιο θερμή χρονιά στην ιστορία. Νοέμβριος: ο τρίτος θερμότερος που έχει καταγραφεί ποτέ Η χρονιά που ολοκληρώνεται αποτυπώνει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο την επιτάχυνση της κλιματικής κρίσης.Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποιεί το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus, το 2025 βαδίζει προς το να ισοφαρίσει –ή ακόμη και να ξεπεράσει– το 2023, καταλήγοντας πιθανότατα η δεύτερη πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ, πίσω μόνο από το ιστορικό ρεκόρ του 2024. Ο Νοέμβριος του 2025: ένας ακόμη «καυτός» μήνας Το Copernicus αναφέρει ότι ο Νοέμβριος του 2025 ήταν ο τρίτος θερμότερος Νοέμβριος στην παγκόσμια σειρά καταγραφών, μετά από εκείνους του 2023 και του 2024. Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία έφθασε τους 14,02°C, δηλαδή 0,65°C πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020.Συνολικά, για το διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη ήταν 0,60°C πάνω από τον μέσο όρο 1991-2020 και 1,48°C πάνω από τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής (1850-1900) – μια διαφορά που δείχνει πόσο γρήγορα μεταβάλλεται πλέον το παγκόσμιο κλίμα.Η εικόνα του έτους, σημειώνει το παρατηρητήριο, «καθρεφτίζει» σχεδόν απόλυτα εκείνη του 2023, με τον τελικό απολογισμό του Δεκεμβρίου να κρίνει αν το 2025 θα σκαρφαλώσει οριστικά στη δεύτερη θέση των θερμότερων ετών. Ακραία φαινόμενα και ανθρώπινο αποτύπωμα Η κλιματική απορρύθμιση που προκαλεί η ανθρώπινη δραστηριότητα εντείνει τη συχνότητα και τη σφοδρότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων.Ο Νοέμβριος σημαδεύτηκε από τροπικούς κυκλώνες στη νοτιοανατολική Ασία, οι οποίοι προκάλεσαν εκτεταμένες πλημμύρες και μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, επιβεβαιώνοντας την αυξανόμενη ευαλωτότητα πολλών περιοχών του πλανήτη.Παράλληλα, οι θερμοκρασίες κινήθηκαν σημαντικά πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα σε διάφορες ζώνες — ιδίως στον βόρειο Καναδά, στις περιοχές κάτω από τον Αρκτικό Ωκεανό και σε ολόκληρη την Ανταρκτική. Στον δρόμο για την υπέρβαση του +1,5°C Τα στοιχεία του Copernicus δείχνουν ότι ο μέσος όρος θερμοκρασιών της τριετίας 2023-2025 ενδέχεται να υπερβεί το όριο του +1,5°C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή — για πρώτη φορά σε τόσο μακρά περίοδο.Πρόκειται για το όριο που τέθηκε στη Συμφωνία του Παρισιού, ώστε η υπερθέρμανση να διατηρηθεί όσο το δυνατόν χαμηλότερα.Ωστόσο, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποιεί πως η υπέρβαση του 1,5°C «είναι πλέον αναπόφευκτη», εκφράζοντας την ελπίδα ότι το φαινόμενο θα είναι προσωρινό.«Αυτά τα ορόσημα δεν είναι αφηρημένες έννοιες», τονίζει η Σαμάνθα Μπέρτζες από την υπηρεσία C3S, υπογραμμίζοντας ότι ο μόνος τρόπος αναχαίτισης των μελλοντικών αυξήσεων θερμοκρασίας είναι η ουσιαστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. COP30: χαμηλές φιλοδοξίες, μεγάλα ρίσκα Παρά τη δραματική εικόνα, η διεθνής κοινότητα εμφανίζεται κατακερματισμένη. Στην COP30 της Μπελέμ, οι χώρες κατέληξαν σε μια συγκρατημένη συναίνεση, χωρίς σαφές σχέδιο απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα – και με τις ΗΠΑ απούσες από την κρίσιμη διαδικασία.Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα δεν κατάφερε να πετύχει δέσμευση των μεγάλων παραγωγών πετρελαίου και των αναδυόμενων οικονομιών για επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης.Η απόσταση ανάμεσα στα επιστημονικά δεδομένα και στην πολιτική βούληση αποτυπώνεται πλέον ξεκάθαρα: ο πλανήτης θερμαίνεται με ρυθμούς που υπερβαίνουν τις δεσμεύσεις, τους στόχους και κυρίως τις πράξεις των κυβερνήσεων. https://www.naftemporiki.gr/green/climate/2044061/copernicus-to-2025-odeyei-na-ginei-i-deyteri-pio-thermi-chronia-stin-istoria/

Εταιρεία Πυραύλων και Διαστήματος Energia Για πρώτη φορά στην ιστορία του ISS, και τα οκτώ λιμάνια πρόσδεσης ήταν κατειλημμένα ταυτόχρονα. Αυτό συνέβη μετά την επιτυχή πρόσδεση του φορτηγού πλοίου Northrop Grumman Cygnus XL στη μονάδα Unity. Οκτώ από τα οκτώ πιθανά διαστημόπλοια είναι αγκυροβολημένα στον σταθμό: - Δύο διαστημόπλοια Dragon (SpaceX) - Φορτηγό πλοίο Cygnus XL (Northrop Grumman) - Διαστημόπλοιο HTV-X1 (JAXA, Ιαπωνία) - Δύο επανδρωμένα διαστημόπλοια Soyuz (Roscosmos) - Δύο φορτηγά διαστημόπλοια Progress (Roscosmos) Η πρόσδεση του Cygnus πραγματοποιήθηκε μετά από μια καθυστέρηση από την περασμένη εβδομάδα. Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε εξ αποστάσεως από τη Γη χρησιμοποιώντας τον χειριστή Canadarm2 (θυμάστε την πρόσφατη ομιλία που έκανα γι' αυτό;). Η μετεγκατάσταση του διαστημικού σκάφους συντονίστηκε από τη NASA, την Northrop Grumman και την Roscosmos για να δημιουργηθεί χώρος για το επανδρωμένο διαστημόπλοιο Soyuz MS-28, που έφτασε στις 27 Νοεμβρίου. Το Cygnus θα παραμείνει στον σταθμό μέχρι τον Μάρτιο του 2026. Μετά την αποσύνδεση, θα καεί στην ατμόσφαιρα της Γης, απορρίπτοντας περίπου 5.000 κιλά αποβλήτων και άχρηστων υλικών. Και ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο: αυτή τη στιγμή εργάζονται 10 άτομα στον ISS, πέντε από τα οποία είναι κοσμοναύτες της Roscosmos. Σε λίγες μόνο ημέρες, η αποστολή ISS-73 θα ολοκληρωθεί και θα καλωσορίσουμε τους συναδέλφους μας στο Κέντρο Εκπαίδευσης Κοσμοναυτών! https://vk.com/rsc_energia?w=wall-219235956_149896 Εταιρεία Πυραύλων και Διαστήματος Energia Το ανώτερο στάδιο της Energia θα εκτοξεύσει έναν μετεωρολογικό δορυφόρο σε γεωστατική τροχιά. Οι προετοιμασίες για την εκτόξευση του διαστημοπλοίου Elektro-L, που κατασκευάζεται από την NPO Lavochkin, συνεχίζονται στο Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Ο δορυφόρος θα εκτοξευθεί σε τροχιά από ένα όχημα εκτόξευσης Proton-M με ανώτερο στάδιο τύπου DM που κατασκευάζεται από την RSC Energia.Αυτή είναι η τελευταία εκτόξευση αυτού του τύπου ανώτερου σταδίου από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Όλες οι μελλοντικές εκτοξεύσεις ανώτερων σταδίων που κατασκευάζονται από την RSC Energia θα πραγματοποιούνται μόνο από τα κοσμοδρόμια Βοστότσνι και Πλέσετσκ της Ρωσίας.Μετά την επίτευξη γεωστατικής τροχιάς, ο δορυφόρος θα ενταχθεί στο υδρομετεωρολογικό διαστημικό σύστημα Elektro, το οποίο παρέχει παρακολούθηση καιρού 24/7. Η εκτόξευση έχει προγραμματιστεί για τις 15 Δεκεμβρίου. https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_23653 .

Ο Άρης ήταν κάποτε μια τροπική όαση. Ο Άρης έχει κάποτε ποταμούς και πιθανώς τροπικό κλίμα. Νέα στοιχεία για το… γήινο κλιματικό παρελθόν του Κόκκινου Πλανήτη. Βρέθηκαν ενδείξεις ότι το κλίμα στον Άρη κάποτε καθοριζόταν από βροχοπτώσεις δημιουργώντας ένα τροπικό περιβάλλον δίνοντας μια νέα εντυπωσιακή διάσταση στην κλιματική ιστορία του πλανήτη.Έχει διαπιστωθεί η παρουσία νερού σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Άρη πριν ο πλανήτης απωλέσει την ατμόσφαιρα του και μετατραπεί στον άγονο, ερημικό και εντελώς αφιλόξενο για τη ζωή κόσμο που γνωρίζουμε σήμερα. Πλήθος μελετών με τη χρήση δεδομένων από τις διαφόρων ειδών αποστολές που έχουν σταλεί στον Άρη έχουν υποδείξει την ύπαρξη αρχικά κάποιου μεγάλου ωκεανού στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη και αργότερα λιμνών και ποταμών στην επιφάνεια τους κάτι που σημαίνει ότι μπορεί για κάποιο χρονικό διάστημα να είχαν αναπτυχθεί κάποιες μορφές ζωής έστω και σε μικροβιακή μορφή οι οποίες σύμφωνα με κάποιους ειδικούς μπορεί να βρήκαν καταφύγιο κάτω από την επιφάνεια όταν οι συνθήκες μεταβλήθηκαν και να εξακολουθούν να επιβιώνουν κρυμμένες στο εσωτερικό του πλανήτη.Μικρές ανοιχτόχρωμες κηλίδες στο κοκκινοπορτοκαλί τοπίο του Άρη αποδείχτηκαν ένα νέο στοιχείο ότι τμήματα του πλανήτη ίσως κάποτε φιλοξενούσαν υγρές περιοχές τύπου οάσεων με υγρό κλίμα και βροχές παρόμοιες με αυτές των τροπικών περιοχών της Γης.Το ρόβερ της αποστολής Perseverance της NASA εντόπισε αυτά τα χαρακτηριστικά ως λευκό καολινιτικό άργιλο πλούσιο σε αλουμίνιο σε πετρώματα που βρίσκονται στον κρατήρα Τζέζερο τον οποίο εξερευνά το ρόβερ της NASA. Στη Γη αυτό το είδος αργίλου σχηματίζεται όταν μακρές περίοδοι έντονων βροχοπτώσεων απομακρύνουν σταδιακά άλλα ορυκτά από τους βράχους και τα ιζήματα αφήνοντας πίσω το καθαρό υλικό.Οι λεπτομέρειες της ανακάλυψης δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση «Communications Earth & Environment». Η μελέτη καθοδηγήθηκε από τον Άντριαν Μπροζ μεταδιδακτορικό ερευνητή στο Πανεπιστήμιο Purdue ο οποίος εργάζεται στο εργαστήριο της Μπριόνι Χόργκαν η οποία είναι μακροχρόνια συνεργάτης σχεδιασμού της αποστολής Mars Perseverance της NASA και καθηγήτρια πλανητικών επιστημών στο Purdue.«Τέτοιοι βράχοι είναι μάλλον από τους σημαντικότερους που έχουμε δει από τροχιά στον Άρη γιατί είναι εξαιρετικά δύσκολο να σχηματιστούν» είπε η Horgan. Η παρουσία τους απαιτεί τόσο πολύ νερό ώστε πιστεύουμε ότι μπορεί να αποτελούν απόδειξη ενός αρχαίου, θερμότερου και υγρότερου κλίματος όπου έπεφτε βροχή για εκατομμύρια χρόνια. Τα τροπικά κλίματα όπως τα τροπικά δάση είναι τα συνηθέστερα περιβάλλοντα όπου βρίσκουμε καολινίτη στη Γη. Άρα όταν βλέπεις καολινίτη σε ένα μέρος όπως ο Άρης, που είναι άγονος, ψυχρός και χωρίς καθόλου υγρό νερό στην επιφάνεια, αυτό μας δείχνει ότι κάποτε υπήρχε πολύ περισσότερο νερό από ό,τι σήμερα» λέει ο Μπροζ.Τα θραύσματα καολινίτη στον Άρη, από μικρά βότσαλα μέχρι μεγάλους ογκόλιθους, αποτελούν ένα νέο κομμάτι του παζλ για το πώς ήταν το κλίμα του πλανήτη πριν δισεκατομμύρια χρόνια. Οι πρώτες αναλύσεις με τα όργανα SuperCam και Mastcam-Z του ρόβερ επέτρεψαν στους ερευνητές να συγκρίνουν αυτά τα δείγματα με ανάλογα δείγματα από τη Γη. Αυτές οι συγκρίσεις ίσως βοηθήσουν στην αποκάλυψη των συνθηκών που επικρατούσαν κάποτε στον Άρη και πώς τελικά εξελίχθηκε στον ξηρό κόσμο που βλέπουμε σήμερα.Σύμφωνα με την Χόργκαν ο καολινίτης θέτει και άλλο ένα μυστήριο. Οι ανοιχτόχρωμοι βράχοι εμφανίζονται κατά μήκος της πορείας του ρόβερ αν και δεν υπάρχει κάποια προφανής κοντινή πηγή. Το ρόβερ ταξιδεύει στον κρατήρα Jezero από την προσεδάφισή του τον Φεβρουάριο του 2021, σε μια περιοχή που κάποτε φιλοξενούσε μια λίμνη περίπου διπλάσια σε μέγεθος από τη λίμνη Tahoe. Αναζητώντας την πηγή «Καταγράφουν ξεκάθαρα ένα απίστευτο υδάτινο γεγονός, αλλά από πού ήρθαν. Ίσως να παρασύρθηκαν στη λίμνη του Τζέζερο από τον ποταμό που σχημάτισε το δέλτα ή ίσως εκτινάχθηκαν εκεί από μια πρόσκρουση και απλώς διασκορπίστηκαν. Δεν είμαστε απολύτως βέβαιοι» λέει ο Μπροζ.Δορυφορικές εικόνες έχουν εντοπίσει μεγάλα κοιτάσματα καολινίτη σε άλλες περιοχές του Άρη. «Αλλά μέχρι να μπορέσουμε να φτάσουμε σε αυτά τα μεγάλα κοιτάσματα με το ρόβερ αυτοί οι μικροί βράχοι είναι η μόνη επιτόπια απόδειξή μας για το πώς θα μπορούσαν να έχουν σχηματιστεί. Προς το παρόν τα στοιχεία δείχνουν έντονα προς αρχαία, θερμότερα και υγρότερα περιβάλλοντα» αναφέρει η Χόργκαν. Γήινες αναλογίες και μυστήρια του Άρη Οι ερευνητές συνέκριναν τα δείγματα καολινίτη του Άρη που εξέτασε το ρόβερ με δείγματα βράχων από περιοχές κοντά στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια και από περιοχές στη Νότια Αφρική. Οι ομοιότητες ήταν εντυπωσιακές.Εκτός από τροπικά, βροχερά κλίματα, ο Μπροζ ανέφερε ότι ο καολινίτης στη Γη μπορεί να σχηματιστεί και σε υδροθερμικά συστήματα όταν θερμό νερό διαβρώνει τον βράχο. Αλλά αυτή η διαδικασία δημιουργεί διαφορετικό χημικό αποτύπωμα από εκείνο που σχηματίζεται από βροχή σε χαμηλότερες θερμοκρασίες επί χιλιάδες ή εκατομμύρια χρόνια. Χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από τρεις διαφορετικές τοποθεσίες για να συγκριθεί αυτό το υδροθερμικό σενάριο με τα δείγματα του Άρη.Οι βράχοι στον Άρη, όπως ο καολινίτης, είναι ένα είδος χρονοκάψουλας που μπορεί να κρατά πληροφορίες δισεκατομμυρίων ετών για την ιστορία των περιβαλλοντικών συνθηκών του πλανήτη.«Όλη η ζωή χρησιμοποιεί νερό. Γι’ αυτό όταν σκεφτόμαστε την πιθανότητα αυτοί οι βράχοι να αντιπροσωπεύουν ένα περιβάλλον διαμορφωμένο από βροχοπτώσεις, αυτό αποτελεί ένα απίστευτο, κατοικήσιμο μέρος όπου η ζωή θα μπορούσε να έχει ανθίσει αν υπήρξε ποτέ στον Άρη» εξηγεί ο Μπροζ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2043614/o-aris-itan-kapote-mia-tropiki-oasi/

Η τεχνητή νοημοσύνη αναλύει τον ιδρώτα και εντοπίζει έγκαιρα ασθένειες. Ένας εύκολος και ανώδυνος τρόπος για την συνεχή παρακολούθηση της υγείας μας. Ερευνητές ανακαλύπτουν πώς ο ιδρώτας θα μπορούσε να γίνει ένα ισχυρό εργαλείο για την παρακολούθηση της υγείας σε πραγματικό χρόνο.Ο ιδρώτας περιέχει έναν εντυπωσιακά πλούσιο συνδυασμό βιολογικών σημάτων και μια νέα μελέτη υποδεικνύει ότι η τεχνητή νοημοσύνη σε συνδυασμό με προηγμένη τεχνολογία αισθητήρων ίσως σύντομα μας επιτρέψουν να χρησιμοποιούμε αυτά τα σήματα με ισχυρούς νέους τρόπους για να παρακολουθούμε την υγεία και την ευεξία μας.Δημοσιευμένη στην επιθεώρηση «Journal of Pharmaceutical Analysis» η έρευνα εξετάζει πώς ο ιδρώτας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση αλλαγών σε ορμόνες και άλλους βιοδείκτες σε πραγματικό χρόνο, την παρακολούθηση επιπέδων φαρμάκων και ενδεχομένως την ανίχνευση πρώιμων σημείων παθήσεων όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος, η νόσος Πάρκινσον και η νόσος Αλτσχάιμερ.«Η συλλογή ιδρώτα είναι ανώδυνη, απλή και μη επεμβατική. Είναι μια ελκυστική εναλλακτική λύση σε σχέση με το αίμα ή τα ούρα, ειδικά για συνεχή παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο» λέει η Δρ. Νταγιάν Μπορντίν αναλυτική χημικός στο University of Technology Sydney (UTS), εκ των επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.«Όποιος ήδη ενδιαφέρεται να παρακολουθεί την υγεία του με φορητές συσκευές όπως έξυπνα ρολόγια για παράδειγμα τον καρδιακό ρυθμό, τα βήματα ή την αρτηριακή πίεση θα ενδιαφερόταν για τις πληροφορίες που μπορεί να προσφέρει ο ιδρώτας. Υπάρχουν ήδη συσκευές παρακολούθησης ιδρώτα στην αγορά όπως το Gatorade sweat patch, ένα αυτοκόλλητο μιας χρήσης που συνδέεται με εφαρμογή για να αναλύσει τον ρυθμό εφίδρωσης και την απώλεια νατρίου και να παρέχει εξατομικευμένες συμβουλές» εξηγεί η Μπορντίν.Η ταχεία πρόοδος σε τομείς όπως η μικρορευστομηχανική, τα εύκαμπτα ηλεκτρονικά και η ασύρματη τεχνολογία έχει υποστηρίξει την ανάπτυξη μιας νέας κατηγορίας φορητών αισθητήρων. Αυτά τα ελαφριά, δερμοπροσκολλητικά επιθέματα μπορούν να συλλέγουν ιδρώτα συνεχώς δημιουργώντας ευκαιρίες για πιο ολοκληρωμένες και διαρκείς πληροφορίες υγείας. Τεχνητή νοημοσύνη για διαγνωστικές εφαρμογές Όταν συνδυάζονται με τεχνητή νοημοσύνη, αυτοί οι αισθητήρες έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίζουν συγκεκριμένους μεταβολίτες και να ερμηνεύουν περίπλοκα βιοχημικά σήματα. Αυτή η δυνατότητα θα μπορούσε να δώσει στους ανθρώπους πρόσβαση σε εξατομικευμένες πληροφορίες υγείας και σε πρώιμους δείκτες διαφόρων ιατρικών καταστάσεων.Για αθλητές, η τεχνολογία ίσως επιτρέψει την παρακολούθηση της απώλειας ηλεκτρολυτών σε πραγματικό χρόνο κατά τη διάρκεια της άσκησης και ίσως μια μέρα να λειτουργήσει ως τρόπος επιβεβαίωσης ότι δεν έχουν κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών πριν από αγώνες. Άτομα με διαβήτη μπορεί επίσης να επωφεληθούν καθώς μελλοντικές εκδόσεις αυτών των patches θα μπορούσαν να παρακολουθούν τα επίπεδα γλυκόζης μέσω του ιδρώτα αντί με παραδοσιακές εξετάσεις αίματος.«Ο ιδρώτας είναι ένα υποχρησιμοποιημένο διαγνωστικό υγρό. Η ικανότητα να μετρούμε πολλαπλούς βιοδείκτες ταυτόχρονα και να μεταδίδουμε αυτά τα δεδομένα ασύρματα προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για προληπτική υγειονομική φροντίδα. Το 2023 ήταν μια χρονιά σημαντικής εξέλιξης στην τεχνητή νοημοσύνη ανοίγοντας τον δρόμο για βελτιωμένη ανάλυση μοτίβων και αλγορίθμους ταξινόμησης που ενισχύουν τη διαγνωστική ακρίβεια και την αποτελεσματικότητα των θεραπειών» δήλωσε Δρ. Τζάνις ΜακΚάλει από τη Σχολή Επιστημών του UTS, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η τεχνολογία Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί τώρα να επεξεργάζεται τεράστια σύνολα δεδομένων για να συσχετίζει λεπτές μοριακές ενδείξεις στον ιδρώτα με συγκεκριμένες φυσιολογικές καταστάσεις. Το επόμενο βήμα, σύμφωνα με τους συγγραφείς, είναι η ενσωμάτωση αυτών των δυνατοτήτων σε μικρές, χαμηλής κατανάλωσης συσκευές με ασφαλή μεταφορά δεδομένων.Οι ερευνητές του UTS εργάζονται αυτή την περίοδο για την κατανόηση των βασικών φυσιολογικών χαρακτηριστικών του ιδρώτα. Παράλληλα αναπτύσσουν μικρορευστομηχανικές συσκευές αρκετά ευαίσθητες ώστε να ανιχνεύουν ίχνη βιοδεικτών όπως η γλυκόζη και η κορτιζόλη. Αν και μεγάλο μέρος της έρευνας βρίσκεται ακόμη σε στάδιο πρωτοτύπων, το εμπορικό ενδιαφέρον αυξάνεται.«Δεν είμαστε μακριά από ένα μέλλον ένα gadget θα μπορεί να σου πει πότε έχεις υψηλά επίπεδα ορμονών στρες και με την πάροδο του χρόνου αν κινδυνεύεις από χρόνιες παθήσεις» εξηγεί η Δρ. Μπορντίν. Στη φωτογραφία ένας αισθητήρας που αναλύει τον ιδρώτα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2043579/i-techniti-noimosyni-analyei-ton-idrota-kai-entopizei-egkaira-astheneies/

Το James Webb εντόπισε το δίδυμο αδερφό του γαλαξία μας και οι επιστήμονες απορούν με την ύπαρξη του. Δημιουργήθηκε όταν το Σύμπαν ήταν σε βρεφική ηλικία και η παρουσία του αντιβαίνει τα κοσμολογικά μοντέλα. Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb εντόπισε ένα αρχέγονο γαλαξία ο οποίος μοιάζει με δίδυμο αδελφό του δικού μας γαλαξία γεγονός που εντυπωσιάζει τους επιστήμονες αφού τέτοιου είδους σπειροειδείς γαλαξίες με έντονη δραστηριότητα θεωρούνταν αδύνατο να έχουν σχηματιστεί στο πρώιμο Σύμπαν.Ο γαλαξίας που ονομάστηκε «Αλακνάντα» διαθέτει καθαρούς σπειροειδείς βραχίονες και έντονο σχηματισμό άστρων μοιάζει με μια νεανική εκδοχή του δικού μας γαλαξία. Τα δεδομένα του James Webb και η μέθοδος παρατήρησης του βαρυτικού φακού επέτρεψαν στους αστρονόμους να αναλύσουν το γαλαξία με εκπληκτική λεπτομέρεια. Η ύπαρξή του υποδηλώνει ότι οι γαλαξίες στο πρώιμο Σύμπαν σχηματίστηκαν και ωρίμασαν πολύ ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν.Ο βαρυτικός φακός είναι ένα αστροφυσικό φαινόμενο όπου η βαρύτητα ενός πολύ μαζικού αντικείμενου (όπως ένας γαλαξίας) κάμπτει το φως από ένα πιο μακρινό αντικείμενο, λειτουργώντας σαν φακός και μεγεθύνοντάς το επιτρέποντας έτσι τη μελέτη μακρινών ή αχνών κοσμικών πηγών (όπως πρώιμοι γαλαξίες, κβάζαρ, κ.α.) που θα ήταν αλλιώς αόρατα για τα τηλεσκόπια.Ο γαλαξίας υπήρχε όταν το Σύμπαν ήταν μόλις περίπου ενάμισι δισεκατομμυρίων ετών δηλαδή περίπου στο ένα δέκατο της σημερινής του ηλικίας. Οι αστρονόμοι τον ονόμασαν Αλακνάντα, εμπνευσμένοι από έναν ποταμό των Ιμαλαΐων που αποτελεί έναν από τους δύο κύριους κλάδους του Γάγγη, μαζί με τον Μαντακίνι, ο οποίος είναι στα Χίντι η λέξη για το γαλαξία μας.Η εργασία πραγματοποιήθηκε στο Εθνικό Κέντρο Ραδιοαστροφυσικής του Ινστιτούτου Θεμελιώδους Έρευνας Tata στο Πούνε της Ινδίας και τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics» Υπερβολικά οργανωμένος για την εποχή του Οι κλασικοί σπειροειδείς γαλαξίες όπως ο γαλαξίας μας διαθέτουν δύο σαφώς καθορισμένους συμμετρικούς βραχίονες, γνωστούς ως «σπείρες μεγάλου σχεδιασμού» και οι αστρονόμοι πίστευαν για καιρό ότι τέτοιες δομές χρειάζονται δισεκατομμύρια χρόνια για να σχηματιστούν. Η επικρατούσα άποψη ήταν ότι οι γαλαξίες στο πρώιμο Σύμπαν θα έπρεπε να είναι… ακατάστατοι και ακανόνιστοι, να βρίσκονται ακόμη υπό συναρμολόγηση, αντί να παρουσιάζουν τους χαρακτηριστικούς σπειροειδείς βραχίονες που βλέπουμε σήμερα.Η δημιουργία μεγάλων γαλαξιακών σπειρών απαιτεί πολλά στάδια. Το αέριο πρέπει να εισρεύσει από το περιβάλλον, να εγκατασταθεί σε έναν περιστρεφόμενο δίσκο και στη συνέχεια αργές διαταραχές, οι λεγόμενες κυματομορφές πυκνότητας, μπορούν να αναδιαμορφώσουν το δίσκο σε σπείρα. Το σύστημα πρέπει επίσης να αποφύγει μεγάλες συγκρούσεις που θα μπορούσαν να καταστρέψουν αυτή την εύθραυστη διάταξη.Ο Αλακνάντα αντιβαίνει σε αυτές τις υποθέσεις. Ήδη εμφανίζει δύο έντονους σπειροειδείς βραχίονες που κυκλώνουν μια φωτεινή στρογγυλή κεντρική περιοχή, τον πυρήνα του γαλαξία, εκτεινόμενοι σε περίπου τριάντα χιλιάδες έτη φωτός. Ακόμη πιο εντυπωσιακός είναι ο ρυθμός σχηματισμού άστρων ο οποίος προσθέτει μάζα ίση με περίπου εξήντα Ήλιους κάθε χρόνο περίπου είκοσι φορές ταχύτερα από ότι συμβαίνει στο γαλαξία μας σήμερα. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι περίπου τα μισά από τα άστρα του Αλακνάντα ίσως σχηματίστηκαν μέσα σε μόλις διακόσια εκατομμύρια χρόνια, κάτι εξαιρετικά γρήγορο σε κοσμικούς χρόνους.«Ο Αλακνάντα έχει την ωριμότητα στη δομή που συνδέουμε με γαλαξίες δισεκατομμυρίων ετών παλαιότερους. Το να βρίσκουμε έναν τόσο καλά οργανωμένο σπειροειδή δίσκο σε αυτή την εποχή μάς λέει ότι οι φυσικές διεργασίες που οδηγούν τον σχηματισμό γαλαξιών μπορούν να λειτουργούν πολύ πιο αποτελεσματικά από ό,τι προβλέπουν τα σημερινά μοντέλα. Μας αναγκάζει να επανεξετάσουμε το θεωρητικό μας πλαίσιο» εξηγεί η Ράσι Τζαΐν, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. Η παρατήρηση Ο Αλακνάντα βρίσκεται προς την κατεύθυνση ενός τεράστιου σμήνους γαλαξιών που ονομάζεται Abell 2744, γνωστό και ως Σμήνος της Πανδώρας. Η έντονη βαρύτητα του σμήνους κάμπτει και μεγεθύνει το φως των γαλαξιών που βρίσκονται πίσω του, λειτουργώντας σαν φυσικός μεγεθυντικός φακός. Αυτή η βαρυτική μεγέθυνση έκανε τον Αλακνάντα να φαίνεται περίπου δύο φορές πιο φωτεινός, δίνοντας στο JWST μια ασυνήθιστα καθαρή εικόνα της δομής του.Για να μελετήσουν τον γαλαξία λεπτομερέστερα οι ερευνητές εξέτασαν εικόνες του James Webb μέσα από έως και είκοσι μία διαφορετικές οπτικές και υπέρυθρες διόδους, καθεμία καταγράφοντας διαφορετικό εύρος μηκών κύματος. Αυτές οι παρατηρήσεις, μέρος των προγραμμάτων UNCOVER και MegaScience του James Webb επέτρεψαν στην ομάδα να μετρήσει την απόσταση του γαλαξία, τα επίπεδα σκόνης, τη συνολική μάζα άστρων και την ιστορία του σχηματισμού άστρων με εντυπωσιακή ακρίβεια. Ένα ταχύτερο και πιο εξελιγμένο πρώιμο Σύμπαν Αυτή η ανακάλυψη προστίθεται σε έναν αυξανόμενο αριθμό αποτελεσμάτων του James Webb που υποδηλώνουν ότι το πρώιμο Σύμπαν ήταν πολύ πιο εξελιγμένο από όσο πίστευαν οι επιστήμονες.Έχουν βρεθεί αρκετοί δισκοειδείς γαλαξίες σε παρόμοιες αποστάσεις, αλλά ο Αλακνάντα είναι ένα από τα πιο καθαρά παραδείγματα ενός κλασικού σπειροειδούς μεγάλου σχεδιασμού τόσο νωρίς στην κοσμική ιστορία.«Ο Αλακνάντα δείχνει ότι το πρώιμο Σύμπαν μπορούσε να συναρμολογήσει γαλαξίες πολύ πιο γρήγορα από ό,τι περιμέναμε. Κάπως αυτός ο γαλαξίας κατάφερε να συγκεντρώσει δέκα δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες άστρων και να τις οργανώσει σε έναν όμορφο σπειροειδή δίσκο μέσα σε λίγες εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια. Αυτό είναι εξαιρετικά γρήγορο για τα κοσμικά δεδομένα και μας υποχρεώνει να ξανασκεφτούμε τις διαδικασίες σχηματισμού γαλαξιών» λέει ο Γιόγκες Γουανταντέκαρ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.Τώρα οι ερευνητές εξετάζουν πώς ο Αλακνάντα ανέπτυξε τους σπειροειδείς του βραχίονες. Μια ιδέα είναι ότι ομαλές εισροές ψυχρού αερίου επέτρεψαν στις κυματομορφές πυκνότητας να σχηματίσουν φυσικά τη σπείρα. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι η κοντινή διέλευση ενός μικρότερου συνοδού γαλαξία προκάλεσε το σπειροειδές μοτίβο, αν και τέτοιες παλιρροϊκές επιδράσεις συνήθως εξαφανίζονται γρήγορα. Τα φασματοσκοπικά εργαλεία του James Webb ή παρατηρήσεις από το τηλεσκόπιο ALMA στη Χιλή ίσως βοηθήσουν να διαπιστωθεί αν ο δίσκος του γαλαξία περιστρέφεται με τάξη ή παρουσιάζει αναταράξεις, κάτι που θα δώσει στοιχεία για τις συνθήκες σχηματισμού του. Η κατανόηση της κοσμικής ιστορίας Το εύρημα αυτό είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια εντυπωσιακή εικόνα από το μακρινό παρελθόν. Ωθεί τους αστρονόμους να επανεξετάσουν τη χρονογραμμή της κοσμικής εξέλιξης, συμπεριλαμβανομένου του πώς σχηματίστηκαν τα άστρα, οι γαλαξίες και ακόμη και πλανήτες όπως η Γη. Αν οι γαλαξίες μπορούσαν να οργανωθούν τόσο γρήγορα τότε το πρώιμο Σύμπαν πρέπει να ήταν πολύ πιο δραστήριο και παραγωγικό από όσο υποδείκνυαν παλαιότερες θεωρίες πιθανώς επιτρέποντας τις συνθήκες για σχηματισμό πλανητών νωρίτερα από το αναμενόμενο.Καθώς το James Webb συνεχίζει να εξερευνά πιο βαθιά το Σύμπαν είναι πιθανό να ανακαλυφθούν ακόμη περισσότεροι πρώιμοι σπειροειδείς γαλαξίες όπως ο Αλακνάντα, καθένας από τους οποίους θα προσφέρει νέα στοιχεία για το πόσο γρήγορα το νεαρό Σύμπαν δημιούργησε τις πρώτες του πολύπλοκες δομές.Η ύπαρξη του Αλακνάντα δείχνει ότι το πρώιμο Σύμπαν είχε τη δυνατότητα να δημιουργήσει σταθερούς, δισκοκυριαρχούμενους γαλαξίες πολύ νωρίτερα από όσο πιστευόταν, και παραμένει το πιο μακρινό γνωστό παράδειγμα σπειροειδούς μεγάλου σχεδιασμού που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Ανακαλύφθηκε ένας αρχαίος γαλαξίας παρόμοιος με τον εικονιζόμενο γαλαξία μας Εικόνα της περιοχής που εντοπίστηκε ο γαλαξίας που μοιάζει πολύ με το δικό μας ο οποίος σημειώνεται στην ένθεση της εικόνας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2043556/to-james-webb-entopise-to-didymo-aderfo-toy-galaxia-mas-kai-oi-epistimones-aporoyn-me-tin-yparxi-toy/

Νόμπελ Φυσικής 2025: Οι διαλέξεις των βραβευθέντων φυσικών. Στα 100 γενέθλια της κβαντομηχανικής, το βραβείο Νόμπελ 2025 στην Φυσική απονεμήθηκε στους John Clarke, Michel H. Devoret και John M. Martinis για την ανακάλυψη του φαινομένου της κβαντικής σήραγγας και της κβάντωσης ενέργειας σε ένα μακροσκοπικό (υπεραγώγιμο) ηλεκτρικό κύκλωμα (Διαβάστε σχετικά: ‘Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2025‘ και ‘Μια κβαντομηχανική σήραγγα στα χέρια μας‘). Στην αυριανή επίσημη απονομή των βραβείων στην Στοκχόλμη οι βραβευθέντες φυσικοί θα δώσουν διαλέξεις σχετικές με την έρευνά τους: John Clarke: Από τα SLUGs (Superconducting Low‑inductance Undulatory Galvanometer) στα μακροσκοπικά κβαντικά φαινόμενα. Michel H. Devoret: Από τα μακροσκοπικά φαινόμενα στα τεχνητά άτομα. John M. Martinis: Προϊστορικά Υπεραγώγιμα Qubits. Μπορείτε να παρακολουθήσετε τις διαλέξεις ΕΔΩ:

Το πλήρωμα αλλάζει διοικητές την Κυριακή καθώς το τρίο ετοιμάζεται για αναχώρηση. Η Αποστολή 73 θα ανταλλάξει διοικητές αυτό το Σαββατοκύριακο, προτού τρία μέλη του πληρώματος επιστρέψουν στη Γη τη Δευτέρα. Η Αποστολή 74 ξεκινά επίσημα μόλις η τριάδα που θα επιστρέψει στη Γη αποσυνδεθεί από τη μονάδα Rassvet μέσα στο διαστημόπλοιο Soyuz MS-27 την επόμενη μέρα.Ο βετεράνος κοσμοναύτης και διοικητής του σταθμού της Roscosmos, Sergey Ryzhikov, θα παραδώσει ένα συμβολικό κλειδί που αντιπροσωπεύει τη διοίκηση του τροχιακού φυλακίου στον τετράκις διαστημικό αστροναύτη της NASA, Mike Fincke, στις 10:30 π.μ. EDT την Κυριακή 7 Δεκεμβρίου. Ο Fincke θα αναλάβει επίσημα την ευθύνη των λειτουργιών του σταθμού και θα ηγηθεί του νέου πληρώματος της Αποστολής 74 τη στιγμή που ο Ryzhikov και οι μηχανικοί πτήσης Alexey Zubritsky της Roscosmos και Jonny Kim της NASA θα αποχωρήσουν από το τροχιακό φυλακίο μέσα στο Soyuz τους στις 8:41 μ.μ. τη Δευτέρα . Ο Ryzhikov και ο Zubritsky πέρασαν την Παρασκευή συσκευάζοντας φορτίο και προσωπικά αντικείμενα μέσα στο Soyuz MS-27 και κάνοντας τις τελικές προετοιμασίες για την αναχώρησή τους τη Δευτέρα το βράδυ με τον Kim.Το τρίο που επέβαινε στη μονάδα καθόδου Soyuz θα εκτοξευθεί με αλεξίπτωτο για να προσγειωθεί στο Καζακστάν λιγότερο από τρεισήμισι ώρες αργότερα, στις 12:04 π.μ. την Τρίτη, ολοκληρώνοντας ένα οκτάμηνο διαστημικό ερευνητικό ταξίδι σε τροχιά πάνω από 250 μίλια πάνω από τη Γη. Η ζωντανή κάλυψη της επιστροφής του πληρώματος από τη NASA θα μεταδοθεί στο NASA+ , το Amazon Prime και το κανάλι YouTube του οργανισμού από τις 4:45 μ.μ. τη Δευτέρα με τον αποχαιρετισμό και το κλείσιμο της θυρίδας.Ο μηχανικός πτήσης της NASA, Κρις Γουίλιαμς , ο οποίος έφτασε στον σταθμό με τους μηχανικούς πτήσης Σεργκέι Κουντ-Σβερτσκόφ και Σεργκέι Μικάεφ στις 27 Νοεμβρίου, ανέλαβε τον νέο του ρόλο ως αστροναύτης για πρώτη φορά στον σταθμό και βοήθησε τον Κιμ μέσα στον αεροθάλαμο Quest την Παρασκευή εγκαθιστώντας φώτα, κάμερες και ιμάντες σε ένα ζευγάρι κράνη διαστημικής στολής. Στη συνέχεια, ο Γουίλιαμς φόρεσε ηλεκτρόδια γύρω από τα μάτια του, καθώς ο ηλεκτρονικός ιατρικός εξοπλισμός που χειριζόταν η μηχανικός πτήσης της NASA, Ζένα Κάρντμαν, έστελνε φωτεινά σήματα για να δοκιμάσει την απόκριση του αμφιβληστροειδούς του στη μικροβαρύτητα.Ο Κιμ καθάρισε επίσης τα καταλύματα του πληρώματος και έλαβε μετρήσεις ροής αέρα καθώς ετοιμάζεται να ολοκληρώσει την παραμονή του στο διάστημα. Ο Κάρντμαν αργότερα εξέτασε το ασύρματο υλικό κάμερας υψηλής ευκρίνειας που θα χρησιμοποιηθεί μέσα στον σταθμό κατά τη φωτογράφιση μελλοντικών διαστημικών περιπάτων.Οι μηχανικοί πτήσης Σεργκέι Κουντ-Σβερτσκόφ και Σεργκέι Μικάεφ μέτρησαν εκ περιτροπής την αρτηριακή τους πίεση και στη συνέχεια ενημερώθηκαν για τη ζωή σε τροχιά κατά το πρώτο μισό της Παρασκευής. Στη συνέχεια, οι Κουντ-Σβερτσκόφ και Μικάεφ συνέλεξαν μια ποικιλία μικροβιακών και προσωπικών βιολογικών δειγμάτων από τον σταθμό για αποθήκευση και ανάλυση, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης έρευνας για τη διατήρηση της υγείας των πληρωμάτων στο διάστημα.Ο μηχανικός πτήσης Kimiya Yui της JAXA (Ιαπωνική Υπηρεσία Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης) απεγκατέστησε τον αναμεταδότη NanoRacks CubeSat αφότου αυτός ανέπτυξε αρκετούς μικροσκοπικούς δορυφόρους σε τροχιά της Γης για κυβερνητική, εκπαιδευτική και εμπορική έρευνα. Ο Fincke πέρασε τη βάρδιά του αντικαθιστώντας τα εξαρτήματα υδραυλικών εγκαταστάσεων της τροχιάς και επιθεωρώντας πυροσβεστήρες και μάσκες αναπνοής. Ο μηχανικός πτήσης της Roscosmos, Oleg Platonov, ολοκλήρωσε το τέλος της εβδομάδας μεταφέροντας υγρά σε ένα φορτηγό σκάφος Progress και στη συνέχεια βοήθησε τον Kud-Sverchkov στην επεξεργασία δειγμάτων μικροβίων που ελήφθησαν από επιφάνειες στο τμήμα Roscosmos του σταθμού. Μάθετε περισσότερα για τις δραστηριότητες του διαστημικού σταθμού ακολουθώντας το ιστολόγιο του διαστημικού σταθμού , @space_station στο X, καθώς και τους λογαριασμούς του ISS στο Facebook και στο Instagram . https://www.nasa.gov/blogs/spacestation/2025/12/05/crew-swaps-commanders-on-sunday-as-trio-packs-for-departure/ Το διαστημόπλοιο Soyuz MS-27 απεικονίζεται αγκυροβολημένο στη μονάδα Prichal. Παρακάτω, ο Ειρηνικός Ωκεανός χάνεται από το οπτικό πεδίο καθώς ένα ηλιοβασίλεμα σε τροχιά κατεβαίνει 258 μίλια κάτω από το συγκρότημα σε τροχιά.

Η NASA επιλέγει 2 όργανα για την Επιστήμη της Σελήνης στην Επιφάνεια του Artemis IV Η NASA επέλεξε δύο επιστημονικά όργανα σχεδιασμένα για να αναπτυχθούν από αστροναύτες στην επιφάνεια της Σελήνης κατά τη διάρκεια της αποστολής Artemis IV στη νότια πολική περιοχή της Σελήνης. Τα όργανα θα βελτιώσουν τις γνώσεις μας για το σεληνιακό περιβάλλον, ώστε να υποστηρίξουν την περαιτέρω εξερεύνηση της Σελήνης και πέρα από αυτήν, στον Άρη, από τη NASA.«Η Εποχή του Απόλλωνα μας δίδαξε ότι όσο πιο μακριά βρίσκεται η ανθρωπότητα από τη Γη, τόσο περισσότερο εξαρτόμαστε από την επιστήμη για την προστασία και τη διατήρηση της ανθρώπινης ζωής σε άλλους πλανήτες», δήλωσε η Νίκι Φοξ, αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεύθυνσης Επιστημονικών Αποστολών στα κεντρικά γραφεία της NASA στην Ουάσινγκτον. «Αναπτύσσοντας αυτά τα δύο επιστημονικά όργανα στην επιφάνεια της σελήνης, το πεδίο δοκιμών μας, η NASA ηγείται παγκοσμίως στη δημιουργία ενός διαπλανητικού οδηγού επιβίωσης της ανθρωπότητας, ώστε να διασφαλιστεί η υγεία και η ασφάλεια των διαστημοπλοίων και των ανθρώπων εξερευνητών μας καθώς ξεκινάμε το επικό μας ταξίδι επιστροφής στη Σελήνη και στη συνέχεια στον Άρη».Μετά το ταξίδι του στην επιφάνεια της Σελήνης κατά τη διάρκεια του Apollo 17, ο αστροναύτης Gene Cernan αναγνώρισε την πρόκληση που θέτει η σεληνιακή σκόνη στη μακροπρόθεσμη εξερεύνηση της Σελήνης. Η σεληνιακή σκόνη κολλάει σε οτιδήποτε αγγίζει και είναι πολύ λειαντική. Η γνώση που αποκτήθηκε από την έρευνα DUSTER (DUST and PlaSma environment survEyoR) θα βοηθήσει στον μετριασμό των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία και την εξερεύνηση. Αποτελούμενο από ένα σύνολο οργάνων τοποθετημένων σε ένα μικρό αυτόνομο ρόβερ, το DUSTER θα χαρακτηρίσει τη σκόνη και το πλάσμα γύρω από το σημείο προσγείωσης. Αυτές οι μετρήσεις θα προωθήσουν την κατανόηση του φυσικού περιβάλλοντος σκόνης και πλάσματος της Σελήνης και του πώς αυτό το περιβάλλον ανταποκρίνεται στην ανθρώπινη παρουσία, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε διαταραχής κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων εξερεύνησης του πληρώματος και της απογείωσης του οχήματος προσεδάφισης. Τη σουίτα οργάνων DUSTER ηγείται ο Xu Wang του Πανεπιστημίου του Κολοράντο Boulder. Η σύμβαση έχει διάρκεια 24,8 εκατομμύρια δολάρια για μια περίοδο τριών ετών. Τα δεδομένα από το SPSS (Σεισμικός Σταθμός Νότιου Πόλου) θα επιτρέψουν στους επιστήμονες να χαρακτηρίσουν τη σεληνιακή εσωτερική δομή, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τις γεωλογικές διεργασίες που επηρεάζουν τα πλανητικά σώματα. Το σεισμόμετρο θα βοηθήσει στον προσδιορισμό του τρέχοντος ρυθμού με τον οποίο η Σελήνη χτυπιέται από τις προσκρούσεις μετεωριτών, στην παρακολούθηση του σεισμικού περιβάλλοντος σε πραγματικό χρόνο και του τρόπου με τον οποίο μπορεί να επηρεάσει τις λειτουργίες των αστροναυτών, και στον προσδιορισμό των ιδιοτήτων του βαθύ εσωτερικού της Σελήνης. Το πλήρωμα θα εκτελέσει επιπλέον ένα πείραμα ενεργού πηγής χρησιμοποιώντας ένα «θόρυβο» που δημιουργεί σεισμική ενέργεια για να ερευνήσει τη ρηχή δομή γύρω από το σημείο προσγείωσης. Το όργανο SPSS διευθύνεται από τον Mark Panning του Εργαστηρίου Αεριώθησης της NASA στη Νότια Καλιφόρνια. Το βραβείο είναι 25 εκατομμύρια δολάρια για μια περίοδο τριών ετών. «Αυτές οι δύο επιστημονικές έρευνες θα πραγματοποιηθούν από ανθρώπους-εξερευνητές στη Σελήνη για την επίτευξη επιστημονικών στόχων που έχουν χαρακτηριστεί ως στρατηγικά σημαντικοί τόσο από τη NASA όσο και από την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα», δήλωσε ο Joel Kearns, αναπληρωτής αναπληρωτής διευθυντής εξερεύνησης, στη Διεύθυνση Επιστημονικών Αποστολών στα κεντρικά γραφεία της NASA. «Είμαστε ενθουσιασμένοι που ενσωματώνουμε αυτές τις ομάδες οργάνων στην Επιστημονική Ομάδα Artemis IV». Τα δύο ωφέλιμα φορτία επιλέχθηκαν για περαιτέρω ανάπτυξη ώστε να πετάνε με το Artemis IV. Ωστόσο, οι τελικές αποφάσεις σχετικά με την αποστολή θα ληφθούν σε μεταγενέστερη ημερομηνία. Μέσω του Artemis, η NASA θα αντιμετωπίσει επιστημονικά ερωτήματα υψηλής προτεραιότητας, εστιάζοντας σε εκείνα που επιτυγχάνονται καλύτερα από τους ανθρώπινους εξερευνητές επί τόπου στη Σελήνη και γύρω από αυτήν και χρησιμοποιώντας τα μοναδικά χαρακτηριστικά του σεληνιακού περιβάλλοντος, με τη βοήθεια ρομποτικών συστημάτων επιφάνειας και τροχιάς. Οι αποστολές Artemis θα στείλουν αστροναύτες να εξερευνήσουν τη Σελήνη για επιστημονικές ανακαλύψεις, οικονομικά οφέλη και να θέσουν τα θεμέλια για τις πρώτες επανδρωμένες αποστολές στον Άρη. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Άρτεμις, επισκεφθείτε: https://www.nasa.gov/humans-in-space/artemis Μια οπτικοποίηση της περιοχής του Νότιου Πόλου της Σελήνης που δημιουργήθηκε με δεδομένα από το Lunar Reconnaissance Orbiter της NASA, το οποίο ερευνά τη Σελήνη με επτά όργανα από το 2009. Ένα μοντέλο της σουίτας οργάνων DUSTER που αποτελείται από τον Ηλεκτροστατικό Αναλυτή Σκόνης (EDA) —ο οποίος θα μετρήσει το φορτίο, την ταχύτητα, το μέγεθος και τη ροή των σωματιδίων σκόνης που εκτοξεύονται από την επιφάνεια της Σελήνης— και τον Χαλάρωση Ήχου και Διαφορικής Τάσης (RESOLVE) —ο οποίος θα χαρακτηρίσει τη μέση πυκνότητα ηλεκτρονίων πάνω από την επιφάνεια της Σελήνης χρησιμοποιώντας βυθομέτρηση πλάσματος. Και τα δύο όργανα θα στεγάζονται σε ένα rover Κινητής Αυτόνομης Πλατφόρμας Διασκόπησης (MAPP), το οποίο θα παρέχεται από την Lunar Outpost, μια εταιρεία με έδρα το Γκόλντεν του Κολοράντο, η οποία αναπτύσσει και λειτουργεί ρομποτικά συστήματα για την εξερεύνηση του διαστήματος. Καλλιτεχνική ιδέα για τον SPSS (Σεισμικό Σταθμό του Νότιου Πόλου) που θα αναπτυχθεί από αστροναύτες στην επιφάνεια της σελήνης

Τι ώρα είναι στον Άρη; Γιατί ο χρόνος τρέχει ταχύτερα στον γείτονα της Γης Εξαιτίας της θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν, ένα ρολόι στην επιφάνεια του Άρη θα κέρδιζε 477 μικροδευτερόλεπτα ανά ημέρα σε σχέση με τα ρολόγια στη Γη.Χάρη σε ένα δίκτυο συγχρονισμένων ατομικών ρολογιών που λειτουργούν διάσπαρτα σε όλο τον κόσμο, η ώρα στη Γη είναι γνωστή με ακρίβεια νανοδευτερολέπτου. Στην περίπτωση του Άρη, όμως, η απάντηση απαιτεί υπολογισμούς για γερούς λύτες.Χάρη σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο The Astrophysical Journal, τα ρολόγια στον Άρη τρέχουν κατά μέσο όρο 477 εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου ταχύτερα από τα ρολόγια στη Γη κάθε μέρα που περνά.Τα ευρήματα είναι το πρώτο βήμα για τον καθορισμό χρόνου αναφοράς στον Άρη, στον οποίο θα βασίζονται οι μελλοντικές αποστολές στον Κόκκινο Πλανήτη.Η Γενική Σχετικότητα του Αϊνστάιν καθιστά σαφές ότι ο χρόνος είναι σχετικός, δεν τρέχει δηλαδή με τον ίδιο ρυθμό πάντα και παντού. Χρόνος και βαρύτητα Ένας παράγοντας που επιβραδύνει την πάροδο του χρόνου είναι η βαρύτητα. Δεδομένου ότι το βαρυτικό πεδίο του Άρη είναι περίπου τρεις φορές ασθενέστερο από ό,τι στην επιφάνεια της Γης, ο χρόνος κυλά πιο γρήγορα στον Άρη σε σχέση με τη Γη.Αυτό βέβαια δεν θα γινόταν αντιληπτό από έναν παρατηρητή στην επιφάνεια του Άρη, για τον οποίο κάθε δευτερόλεπτο θα διαρκούσε ακριβώς ένα δευτερόλεπτο. Αν όμως σύγκρινε το ρολόι του με ένα ρολόι στην επιφάνεια της Γης, θα το έβλεπε να προπορεύεται.Αυτός είναι εξάλλου ο λόγος που ο χρόνος τρέχει πιο γρήγορα στη Σελήνη, για την οποία αναμένεται να καθοριστεί στο μέλλον ξεχωριστή ζώνη ώρας. διαβάστε σχετικά: Τι ώρα είναι στη Σελήνη; https://physicsgg.me/2023/01/25/τι-ώρα-είναι-στη-σελήνη/ Θέμα ταχύτητας Υπάρχει όμως και ένας δεύτερος παράγοντας που επιταχύνει τον χρόνο, η ταχύτητα με την οποία κινείται ο πλανήτης. Δεδομένου ότι ο Άρης απέχει από τον Ήλιο περισσότερο από ό,τι η Γη, η ταχύτητα περιφοράς του είναι σημαντικά μικρότερη, κάτι που διαστέλλει τον χρόνο ακόμα περισσότερο.Η κατάσταση ωστόσο περιπλέκεται περαιτέρω από το γεγονός ότι η ταχύτητα περιφοράς του Άρη δεν είναι σταθερή. Ο πλανήτης κινείται σε μια έντονα ελλειπτική, ή ωοειδή, τροχιά, κάτι που σημαίνει ότι επιταχύνεται κάθε φορά που πλησιάζει τον Ήλιο και επιβραδύνεται καθώς απομακρύνεται.Ως αποτέλεσμα, ο ρυθμός του χρόνου αυξομειώνεται καθώς ο πλανήτης κινείται στην τροχιά του γύρω από τον Ήλιο.Λαμβάνοντας υπόψη όλους αυτούς τους παράγοντες, η μελέτη υπολογίζει τη μέση απόκλιση σε σχέση με τη Γη στα 477 μικροδευτερόλεπτα. Το νούμερο μπορεί να ακούγεται μικρό, θα πρέπει όμως να λαμβάνεται υπόψη στην ανάπτυξη διαπλανητικών συστημάτων πλοήγησης και δικτύων επικοινωνίας. Τα δίκτυα 5G, για παράδειγμα, πρέπει να παραμένουν ακριβή με περιθώριο 100 νανοδευτερολέπτων.«Μπορεί να περάσουν δεκαετίες μέχρι να καλυφθεί η επιφάνεια του Άρη από περιπλανόμενα ρομπότ. Είναι όμως χρήσιμο να μελετήσουμε από τώρα τα ζητήματα που εμπλέκονται στην καθιέρωση συστημάτων πλοήγησης σε άλλους πλανήτες και τον Άρη» σχολίασε σε δελτίο Τύπου o Νιλ Άσμπι του Εθνικού Ινστιτούτου Προτύπων και Τεχνολογίας (NIST) των ΗΠΑ, πρώτος συγγραφέας της μελέτης.«Όπως συμβαίνει με τα σημερινά παγκόσμια δίκτυα πλοήγησης όπως το GPS, τα συστήματα αυτά θα βασίζονται σε ακριβή ρολόγια. Οι επιδράσεις στον ρυθμό των ρολογιών μπορούν να υπολογιστούν με τη βοήθεια της γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν» είπε.Πέρα όμως από αυτά τα σχετικιστικά φαινόμενα, υπάρχει και ένας άλλος λόγος που θα επέβαλλαν ξεχωριστό χρονικό σύστημα για τον Άρη: ο πλανήτης περιστρέφεται πιο αργά γύρω από τον άξονά του και μια αρειανή ημέρα (sol) διαρκεί 40 λεπτά περισσότερο από τη γήινη. – https://www.in.gr/2025/12/05/in-science/episthmes/ti-ora-einai-ston-ari-giati-o-xronos-trexei-taxytera-ston-geitona-tis-gis/