Δροσος Γεωργιος

Διευρύνεται ανησυχητικά το αδύναμο σημείο του μαγνητικού πεδίου της Γης. Απειλούνται σε πρώτη φάση οι δορυφόροι που περνούν πάνω από αυτή την περιοχή. Ένα αδύναμο σημείο του μαγνητικού πεδίου της Γης πάνω από τον Νότιο Ατλαντικό Ωκεανό έχει διευρυνθεί σημαντικά από το 2014 σύμφωνα με δορυφορικά δεδομένα. Η περιοχή αυτή, γνωστή ως «Ανωμαλία του Νοτίου Ατλαντικού» (South Atlantic Anomaly) έχει μεγαλώσει κατά έκταση σχεδόν όσο η μισή ηπειρωτική Ευρώπη ενώ έχει αναπτύξει έναν νέο λοβό προς την κατεύθυνση της Αφρικής όπου το πεδίο εξασθενεί πιο γρήγορα.Η ανωμαλία αυτή η οποία συνδέεται με μυστηριώδεις διακυμάνσεις κοντά στον εξωτερικό πυρήνα της Γης μπορεί να απειλήσει δορυφόρους που διέρχονται από την περιοχή σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Physics of the Earth and Planetary Interiors».«Η Ανωμαλία του Νοτίου Ατλαντικού δεν είναι ένα ενιαίο τμήμα. Μεταβάλλεται διαφορετικά προς την πλευρά της Αφρικής απ’ ό,τι κοντά στη Νότια Αμερική. Κάτι ιδιαίτερο συμβαίνει σε αυτή την περιοχή που προκαλεί το πεδίο να εξασθενεί πιο έντονα» λέει ο Κρις Φίνλει καθηγητής γεωμαγνητισμού στο Τεχνικό Πανεπιστημίου της Δανίας, επικεφαλής της μελέτης. Το πρόβλημα Οι ερευνητές ανίχνευσαν για πρώτη φορά την Ανωμαλία του Νοτίου Ατλαντικού τον 19ο αιώνα. Μέσα στα όριά της το μαγνητικό πεδίο που εκπέμπεται από το εσωτερικό της Γης βυθίζεται σε υψόμετρο περίπου 200 χιλιομέτρων από την επιφάνεια πολύ χαμηλότερα από το μέσο ύψος των 650 χιλιομέτρων του μαγνητικού πεδίου αλλού στον πλανήτη.Αυτό απειλεί τους δορυφόρους και άλλα διαστημικά σκάφη. Το μαγνητικό πεδίο της Γης προστατεύει τον πλανήτη και τα αντικείμενα σε χαμηλή τροχιά από φορτισμένα σωματίδια του Ήλιου, καθώς και από ακτίνες Χ και υπεριώδη ακτινοβολία.Όταν όμως οι δορυφόροι περνούν πάνω από την Ανωμαλία του Νοτίου Ατλαντικού εκτίθενται σε υψηλότερα επίπεδα ακτινοβολίας κάτι που μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργίες βλάβες ή ακόμα και προσωρινές διακοπές λειτουργίας σύμφωνα με τη μελέτη. Η εξάπλωση Ο Φίνλεϊ και οι συνεργάτες του πιστεύουν ότι η Ανωμαλία μεγαλώνει και εξαπλώνεται ανατολικά λόγω παράξενων ροών στα όρια ανάμεσα στον μανδύα και τον εξωτερικό πυρήνα της Γης, τα στρώματα που βρίσκονται ανάμεσα στον φλοιό και τον εσωτερικό πυρήνα. Το μαγνητικό πεδίο της Γης παράγεται κυρίως από τον εξωτερικό πυρήνα έναν ωκεανό από λιωμένο σίδηρο που στροβιλίζεται περίπου 3,000 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια.Αυτό το υγρό «δυναμό» παράγει ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία δημιουργούν μαγνητικά πεδία που εξαπλώνονται προς τον μανδύα και την ατμόσφαιρα σχηματίζοντας δύο τεράστιους δακτυλίους που ενώνονται στους πόλους. Οι επιστήμονες είχαν ήδη διαπιστώσει ότι σε ορισμένες περιοχές κάτω από την Ανωμαλία του Νοτίου Ατλαντικού, το μαγνητικό πεδίο που παράγεται από τον εξωτερικό πυρήνα επιστρέφει προς τα μέσα αντί να κατευθύνεται προς τα έξω.«Αυτά τα μοτίβα, γνωστά ως αντίστροφες μαγνητικές ροές μπορούν να μετακινούνται και να επεκτείνονται, γεγονός που εξηγεί την εξάπλωση της ανωμαλίας τα τελευταία 11 χρόνια. Βλέπουμε μία από αυτές τις περιοχές να κινείται δυτικά προς την Αφρική, κάτι που συμβάλλει στην περαιτέρω εξασθένηση του μαγνητικού πεδίου στην περιοχή» εξηγεί ο Φίνλεϊ. Η ανακάλυψη Οι επιστήμονες εντόπισαν αυτές τις ασυνήθιστες μεταβολές στα δεδομένα της αποστολής Swarm του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος η οποία χρησιμοποιεί τρεις πανομοιότυπους δορυφόρους για να μετρήσει τα μαγνητικά σήματα που προέρχονται από το εσωτερικό της Γης και τους ωκεανούς.Τα δεδομένα αποκάλυψαν επίσης αλλαγές στη μαγνητική δυναμική πάνω από τον Καναδά και τη Σιβηρία, όπου η ένταση του μαγνητικού πεδίου έχει αυξηθεί πέρα από τον μέσο όρο από τότε που ξεκίνησε η αποστολή το 2013.Από το 2014, το μαγνητικό πεδίο πάνω από τον Καναδά έχει εξασθενήσει ελαφρά, ενώ πάνω από τη Σιβηρία έχει ενισχυθεί, σύμφωνα με τη νέα μελέτη. Η «ισχυρή περιοχή» πάνω από τον Καναδά μειώθηκε κατά έκταση σχεδόν όσο η Ινδία, ενώ η αντίστοιχη πάνω από τη Σιβηρία μεγάλωσε κατά έκταση όσο η Γροιλανδία. Οι ερευνητές αποδίδουν αυτές τις μεταβολές στη μετατόπιση του βόρειου μαγνητικού πόλου προς τη Σιβηρία τα τελευταία χρόνια ωστόσο απαιτείται περαιτέρω παρακολούθηση για να διαπιστωθεί πώς εξελίσσονται αυτές οι δυναμικές.«Είναι πραγματικά εντυπωσιακό να βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα της δυναμικής Γης μας. «Οι δορυφόροι είναι σε άριστη κατάσταση και παρέχουν εξαιρετικά δεδομένα, οπότε ελπίζουμε να μπορέσουμε να επεκτείνουμε αυτή την αποστολή πέρα από το 2030» δήλωσε η Άνια Στρόμε, υπεύθυνη της αποστολής Swarm. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2020088/dieyrynetai-anisychitika-to-adynamo-simeio-toy-magnitikoy-pedioy-tis-gis/

Οι δορυφόροι Starlink του Έλον Μασκ απειλούν το στρώμα του όζοντος. Μια νέα πιθανή παρενέργεια της συνεχώς αυξανόμενης δορυφορικής δραστηριότητας. Οι δορυφόροι του τηλεπικοινωνιακού δορυφορικού σμήνους Starlink της Space X, της διαστημικής εταιρείας του Ελον Μασκ, κατηγορούνται από την αστρονομική κοινότητα ότι μπλοκάρει την παρατήρηση του Διαστήματος με επίγεια τηλεσκόπια. Διακεκριμένος αστροφυσικός υποστηρίζει ότι οι δορυφόροι του σμήνους απειλούν με καταστροφικές ζημιές τη στρατόσφαιρα της Γης.Το Starlink αριθμεί αυτή τη στιγμή περίπου 8,5 χιλιάδες δορυφόρους και το πλάνο είναι ο αριθμός τους να φτάσει τις 40 χιλιάδες. Ο Τζόναθαν ΜακΝτάουελ που εργάστηκε 37 χρόνια στο Κέντρο Αστροφυσικής Harvard–Smithsonian εξέφρασε φόβους σχετικά με τους δορυφόρους Starlink που επαναεισέρχονται στην ατμόσφαιρα με ρυθμό ενός ή δύο την ημέρα καθώς και για τον κίνδυνο που αναπτύσσεται όσο ο αριθμός τους αυξάνεται συνεχώς ενώ παράλληλα και άλλες εταιρείες δημιουργούν παρόμοιους δορυφορικούς στόλους.Αν η στρατόσφαιρα και ειδικά το στρώμα του όζοντος υποστεί ζημιά, τότε περισσότερη υπεριώδης ακτινοβολία θα φτάνει στην επιφάνεια της Γης οδηγώντας σε αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου του δέρματος, καταρράκτη και βλαβών στα μάτια των ανθρώπων.Ο ΜακΝτάουελ αναφέρει ότι πάνω από 25,000 κομμάτια διαστημικών συντριμμιών περιφέρονται σήμερα γύρω από τον πλανήτη. Αυτά τα συντρίμμια, γνωστά και ως «διαστημικά σκουπίδια», αποτελούνται από νεκρούς δορυφόρους, καμένα τμήματα πυραύλων ή θραύσματα από συγκρούσεις.Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA) είχε προειδοποιήσει ήδη από το 2023 ότι οι δορυφόροι του Μασκ ενδέχεται να τραυματίσουν ή να σκοτώσουν ανθρώπους έως το 2035. Μία έκθεση της FAA προέβλεπε ότι περίπου 28,000 επικίνδυνα θραύσματα από δορυφόρους που επιστρέφουν στην ατμόσφαιρα θα μπορούσαν να επιβιώσουν κατά την επανείσοδο τα επόμενα χρόνια. Ο Μασκ χαρακτήρισε την ανάλυση «παράλογη, αδικαιολόγητη και ανακριβή», σε επιστολή του προς τη FAA και το Κογκρέσο. Ο τότε επικεφαλής μηχανικός της SpaceX Ντέιβιντ Γκολντστέιν αποκάλεσε την έκθεση «βαθιά εσφαλμένη».«Για να είμαστε σαφείς, οι δορυφόροι της SpaceX έχουν σχεδιαστεί ώστε να καταστρέφονται πλήρως κατά την είσοδό τους στην ατμόσφαιρα στο τέλος της ζωής τους και αυτό πράγματι συμβαίνει», ανέφερε η επιστολή. Ωστόσο τον Φεβρουάριο η SpaceX παραδέχτηκε ότι δεν διαλύονται όλοι οι δορυφόροι της πλήρως κατά την επανείσοδο καθώς η εταιρεία άρχισε να αντικαθιστά παλαιότερους δορυφόρους που είχαν σχεδιαστεί να λειτουργούν για πέντε χρόνια.«Αν και αυτή η προληπτική προσέγγιση έχει το τίμημά της, την απώλεια δορυφόρων που λειτουργούν ακόμα, πιστεύουμε ότι είναι το σωστό για να διατηρηθεί το Διάστημα ασφαλές και βιώσιμο. Η SpaceX ενθαρρύνει όλους τους ιδιοκτήτες και φορείς δορυφόρων να πραγματοποιούν ασφαλή αποσυμφόρηση πριν οι δορυφόροι τους γίνουν μη ελεγχόμενοι» ανέφερε η εταιρεία.Καθώς ο αριθμός των δορυφόρων αναμένεται να εκτοξευθεί στα ύψη, ο ΜακΝτάουελ εξήγησε ότι, με τον μέσο χρόνο ζωής των δορυφόρων σε χαμηλή τροχιά να είναι 5–7 χρόνια, οι επανεισόδοι θα μπορούσαν να φτάσουν τις πέντε ανά ημέρα μέσα στα επόμενα χρόνια.«Με όλους τους αστερισμούς σε πλήρη ανάπτυξη, αναμένουμε περίπου 30,000 δορυφόρους σε χαμηλή τροχιά και ίσως άλλους 20,000 στα 1,000 χλμ. κυρίως κινεζικούς. Για τους δορυφόρους χαμηλής τροχιάς, αυτό σημαίνει έναν κύκλο αντικατάστασης κάθε πέντε χρόνια, κάτι που μεταφράζεται σε πέντε επανεισόδους ημερησίως» λέει ο ΜακΝτάουελ. Το σύνδρομο Αλλά οι υπολογισμοί του συνοδεύονται από μια σοβαρή προειδοποίηση: με τόσο μεγάλο αριθμό αντικειμένων, η Γη μπορεί να πέσει θύμα του «Συνδρόμου Κέσλερ». Το Σύνδρομο Κέσλερ είναι ένα θεωρητικό σενάριο στο οποίο όταν πολλά αντικείμενα κινούνται σε χαμηλή τροχιά συγκρούονται μεταξύ τους προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις και δημιουργώντας τεράστιες ποσότητες διαστημικών συντριμμιών.Ο ΜακΝτάουελ προειδοποίησε ότι, αν ακόμη και το 1% των δορυφόρων Starlink (δηλαδή περίπου 300 δορυφόροι) παύσει να λειτουργεί κανονικά τότε η χαμηλή τροχιά της Γης θα μπορούσε να περάσει το όριο του Κέσλερ. «Αν συμβεί αυτό, θα μπορούσαμε να δούμε μια αλυσιδωτή αντίδραση συγκρούσεων, με κάθε πρόσκρουση να δημιουργεί περισσότερα θραύσματα», εξήγησε.Η περιοχή του διαστήματος μεταξύ 600 και 1.000 χιλιομέτρων ύψους είναι η πιο επικίνδυνη γεμάτη με παλιά τμήματα σοβιετικών πυραύλων και άλλα υπολείμματα. «Όσο περισσότερα προσθέτουμε εκεί, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα να συμβεί το σύνδρομο Κέσλερ», προειδοποίησε ο αστροφυσικός.Παρότι πολλοί νέοι δορυφόροι στοχεύουν σε χαμηλότερες τροχιές, όπως το Starlink, ο ΜακΝτάουελ σημείωσε ότι οι κινεζικοί δορυφόροι φτάνουν πάνω από τα 1,000 χιλιόμετρα. «Αν κάτι πάει στραβά πάνω από τα 1,000 χλμ., τότε μάλλον την έχουμε πατήσει, γιατί σε εκείνο το ύψος η ατμόσφαιρα δεν μπορεί να τους τραβήξει κάτω για αιώνες και δεν έχω δει καμία απόδειξη ότι η Κίνα έχει σχέδιο αποχώρησης αυτών των δορυφόρων» αναφέρει ο ΜακΝτάουελ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2020117/oi-doryforoi-starlink-toy-elon-mask-apeiloyn-to-stroma-toy-ozontos/

Το ChatGPT θα είναι σύντομα διαθέσιμο και με «ερωτική λειτουργία. Η νέα λειτουργία του chatbot της AI, πιθανότατα θα ενεργοποιηθεί τον Δεκέμβριο Το ChatGPT θα μπορεί σύντομα να προσφέρει στους ενήλικες χρήστες και «ερωτική λειτουργία», όπως δήλωσε ο επικεφαλής της OpenAI, Σαμ Άλτμαν, χωρίς να αναφέρει πάντως περισσότερες λεπτομέρειες.Η νέα λειτουργία του chatbot της AI, πιθανότατα θα ενεργοποιηθεί τον Δεκέμβριο. Οι χρήστες θα πρέπει να επαληθεύσουν την ηλικία τους και η λειτουργία θα είναι διαθέσιμη μόνο κατόπιν αιτήματος, τόνισε ο Αλτμαν σε ανάρτησή του στο X.Ο τεχνολογικός αντίπαλος του Αλτμαν, Ελον Μασκ προσφέρει σεξουαλικό περιεχόμενο, στο chatbot του, Grok εδώ και αρκετό καιρό, συμπεριλαμβανομένου ενός κινούμενου avatar. Ερωτικά chatbots είναι επίσης διαθέσιμα από μικρότερους παρόχους.Το OpenAI περιλαμβάνει πάντως το λογισμικό Sora, το οποίο μπορεί να δημιουργήσει βίντεο από προδιαγραφές κειμένου.Το ChatGPT πυροδότησε την τρέχουσα διαφημιστική εκστρατεία AI πριν από περίπου τρία χρόνια και θεωρείται το πιο δημοφιλές chatbot με περίπου 800 εκατομμύρια χρήστες την εβδομάδα. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτηματικά γύρω από το επιχειρηματικό μοντέλο για την τεχνητή νοημοσύνη.Η OpenAI αλλά και το Facebook της Meta, βρίσκονται στη διαδικασία επένδυσης εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων σε κέντρα δεδομένων- αλλά δεν είναι σίγουρο ότι αυτό θα αποδώσει. Ως εκ τούτου, οι πάροχοι αναζητούν τρόπους για να κερδίσουν χρήματα με τις λειτουργίες AI.Η OpenAI θα δώσει επίσης στους χρήστες τη δυνατότητα να επηρεάσουν πιο έντονα τον χαρακτήρα του chatbot. Τις επόμενες εβδομάδες, η εταιρεία θα κυκλοφορήσει μια έκδοση του ChatGPT που θα επιτρέπει στους χρήστες να προσδιορίζουν καλύτερα τον τόνο και την προσωπικότητα της τεχνητής νοημοσύνης. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2020170/to-chatgpt-tha-einai-syntoma-diathesimo-kai-me-erotiki-leitoyrgia/

Πλανήτης που μοιάζει με τη Γη κρύβεται μέσα στο ηλιακό μας σύστημα λένε αστρονόμοι (βίντεο) Νέα θεωρία για ύπαρξη άγνωστων πλανητών στη διαστημική μας γειτονιά. Ανεξήγητα κοσμικά δεδομένα σε μια απομακρυσμένη περιοχή του ηλιακού μας συστήματος οδήγησαν πριν από μια δεκαετία αστρονόμους στην εκτίμηση ότι υπεύθυνος είναι ένας άγνωστος μη ορατός στα τηλεσκόπια πλανήτης. Η αναζήτηση του δεν έχει φέρει αποτελέσματα και μια νέα μελέτη υποδεικνύει τώρα την ύπαρξη ενός ακόμη άγνωστου πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα που έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της Γης.Το 2016 οι αστρονόμοι του Ινστιτούτου Τεχνολογία της Καλιφόρνια (Caltech) Μάικ Μπράουν και Κονσταντίν Μπατίγκιν υποστήριξαν ότι οι παράξενες τροχιές περίπου δώδεκα μεγάλων αντικειμένων πέρα από τον Ποσειδώνα οφείλονται στην βαρυτική έλξη ενός αόρατου τεράστιου διαστημικού σώματος που δεν μπορεί να είναι κάτι άλλο από έναν πλανήτη.Παρά τις πολλές προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια αυτός ο υποθετικός πλανήτης γνωστός και ως Πλανήτης Χ δεν έχει ακόμη εντοπιστεί αλλά πιστεύεται ότι βρίσκεται στη ζώνη Κάιπερ, έναν τεράστιο δίσκο από αστεροειδείς, κομήτες και νάνους πλανήτες (όπως ο Πλούτωνας) που περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος για αυτό και όλα αυτά τα διαστημικά σώματα είναι παγωμένα.Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» μια ομάδα ερευνητών ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε ενδείξεις ύπαρξης ενός νέου υποψήφιου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος τον οποίο ονόμασαν Πλανήτη Υ (Planet Y). Αυτός ο κόσμος εκτιμάται ότι έχει παρόμοιο μέγεθος με τη Γη και βρίσκεται και αυτός στη ζώνη Κάιπερ. Οι ερευνητές αναφέρουν μάλιστα ότι η πιθανή ύπαρξή του Πλανήτη Υ δεν αναιρεί την υπόθεση του Πλανήτη Χ και μπορεί να συνυπάρχουν.Η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα αυτό αναλύοντας τις τροχιές 50 αντικειμένων της Ζώνης του Κάιπερ (KBOs) και διαπιστώνοντας ότι είναι κεκλιμένες κατά περίπου 15 μοίρες σε σχέση με το επίπεδο των υπόλοιπων πλανητών. Η μόνη λογική εξήγηση για αυτή την κλίση υποστηρίζουν είναι η ύπαρξη ενός αόρατου ακόμη σε εμάς πλανήτη.«Προσπαθήσαμε να βρούμε άλλες εξηγήσεις για την κλίση, πέρα από την ύπαρξη πλανήτη, αλλά τελικά διαπιστώσαμε ότι χρειάζεται πράγματι να υπάρχει ένας εκεί πλανήτης. Η έρευνα αυτή δεν είναι η ανακάλυψη ενός πλανήτη» αλλά σίγουρα η ανακάλυψη ενός αινίγματος, για το οποίο ένας πλανήτης αποτελεί την πιο πιθανή λύση» δήλωσε στο CNN ο Αμίρ Σιράζ αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Τα χαρακτηριστικά Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, ο Πλανήτης Υ είναι πιθανό να είναι βραχώδης, με μάζα ανάμεσα σε εκείνη του Ερμή και της Γης, δηλαδή πολύ μικρότερη από αυτή που αποδίδεται στον Πλανήτη Χ, ο οποίος θεωρείται αέριος γίγαντας έως και 10 φορές πιο βαρύς από τη Γη.Οι ερευνητές υποστηρίζουν επίσης ότι ο Πλανήτης Υ βρίσκεται 100–200 φορές μακρύτερα από τον Ήλιο απ’ ό,τι η Γη — όχι πολύ πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα (που βρίσκεται 30 φορές πιο μακριά από τη Γη) και πολύ πιο κοντά από τον Πλανήτη Χ, ο οποίος υπολογίζεται σε 400 φορές την απόσταση Ήλιου–Γης. Σε αυτές τις αποστάσεις, και οι δύο πλανήτες αντανακλούν ελάχιστο φως κάτι που τους καθιστά εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστούν.Αν υπάρχει, ο Πλανήτης Υ θα έχει και αυτός κλίση έως 10 μοίρες σε σχέση με το επίπεδο των άλλων πλανητών γεγονός που δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τον εντοπισμό του. Ωστόσο η επιστημονική κοινότητα στέκεται επιφυλακτικά ακόμη σε αυτά τα συμπεράσματα.Η αστρονόμος Σαμάνθα Λόουλερ από το Πανεπιστήμιο της Ρετζίνα στον Καναδά αναφέρει ότι τα ευρήματα «δεν είναι οριστικά», λόγω του μικρού δείγματος αντικειμένων που χρησιμοποιήθηκε. Ο Πάτρικ Λικάουκα αστρονόμος του Πανεπιστημίου Kindai στην Ιαπωνία λέει ότι ο Πλανήτης Υ είναι «πιθανός», αλλά απαιτούνται περισσότερες παρατηρήσεις. Για να αποδειχθεί η ύπαρξη του Πλανήτη Υ ή του Πλανήτη Χ οι ερευνητές πρέπει είτε να σταθούν τυχεροί και να τον παρατηρήσουν άμεσα είτε να εντοπίσουν πολύ περισσότερα αντικείμενα της Ζώνης του Κάιπερ που να ταιριάζουν στα αποδεκτά από την επιστημονική κοινότητα πλανητικά μοντέλα.Αυτό ίσως συμβεί σύντομα χάρη στο νέο Αστεροσκοπείο Vera C. Rubin στη Χιλή το οποίο άρχισε να σαρώνει τον ουρανό με την μεγαλύτερη ψηφιακή κάμερα στον κόσμο. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό το τηλεσκόπιο θα εντοπίσει χιλιάδες νέα αντικείμενα της Ζώνης του Κάιπερ μέσα στα επόμενα χρόνια παρέχοντας τα δεδομένα που χρειάζονται για να επιβεβαιωθούν ή να απορριφθούν αυτές οι θεωρίες.«Πιστεύω ότι μέσα στα πρώτα δύο με τρία χρόνια της αποστολής θα έχουμε οριστική απάντηση. Αν ο Πλανήτης Υ βρίσκεται στο πεδίο παρατήρησης του τηλεσκοπίου, θα μπορέσει να τον εντοπίσει απευθείας» λέειε ο Σιράζ. Αν όμως δεν βρεθεί τίποτα στο ίδιο χρονικό διάστημα, και οι δύο θεωρίες ίσως καταρριφθούν οριστικά. Προς το παρόν το μόνο βέβαιο είναι ότι έχουμε ακόμα πολλά να μάθουμε για το τι υπάρχει και τι συμβαίνει στη διαστημική μας γειτονιά. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2020054/planitis-poy-moiazei-me-ti-gi-kryvetai-mesa-sto-iliako-mas-systima-lene-astronomoi-vinteo/

Μπαταρία υδρογόνου υπόσχεται επανάσταση στην ηλεκτροκίνηση. Η τεχνολογία μπορεί να ωθήσει την «πράσινη» ενεργειακή μετάβαση. Τα μελλοντικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα ίσως μπορέσουν να εγκαταλείψουν τις μπαταρίες λιθίου-ιόντων χάρη σε μια νέα επαναστατική ανακάλυψη στην αποθήκευση ενέργειας υδρογόνου σε πολύ χαμηλότερες θερμοκρασίες από ό,τι ήταν μέχρι σήμερα εφικτό.Ερευνητές από το Ινστιτούτο Επιστημών του Τόκιο δημιούργησαν μια μπαταρία υδρογόνου που χρησιμοποιεί υδρίδιο μαγνησίου ως άνοδο και αέριο υδρογόνο ως κάθοδο, καθώς και έναν στερεό ηλεκτρολύτη με κρυσταλλική δομή. Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science» οι ερευνητές αναφέρουν ότι αυτή η μπαταρία μπορεί να λειτουργήσει στους 90 βαθμούς Κελσίου αντί για τους 300–400 βαθμούς Κελσίου που απαιτούν οι τρέχουσες μέθοδοι αποθήκευσης υδρογόνου σε στερεά μορφή.«Αυτές οι ιδιότητες της μπαταρίας αποθήκευσης υδρογόνου δεν ήταν προηγουμένως εφικτές μέσω των συμβατικών θερμικών μεθόδων ή των υγρών ηλεκτρολυτών, προσφέροντας ένα θεμέλιο για αποδοτικά συστήματα αποθήκευσης υδρογόνου κατάλληλα για χρήση ως ενεργειακοί φορείς» δήλωσε ο καθηγητής Τακάσι Χιρόσε από το Ινστιτούτο Χημικής Έρευνας του Πανεπιστημίου του Κιότο, επικεφαλής της μελέτης.Οι μπαταρίες υδρογόνου στερεάς κατάστασης υπάρχουν ήδη όπως και οι κυψέλες καυσίμου υδρογόνου ωστόσο οι πρώτες απαιτούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες λειτουργίας ενώ οι δεύτερες έχουν χαμηλότερη απόδοση και δυσκολίες αποθήκευσης υδρογόνου υπό υψηλή πίεση. Με τη νέα αυτή μπαταρία, οι επιστήμονες πέτυχαν πλήρη θεωρητική χωρητικότητα του ανόδου MgH₂ και υψηλή ιοντική αγωγιμότητα σε θερμοκρασία δωματίου. Στερεό θεμέλιο Ο πυρήνας της νέας μπαταρίας βρίσκεται στον στερεό ηλεκτρολύτη της. Αποτελούμενος από υδρίδια βαρίου, ασβεστίου και νατρίου, έχει κρυσταλλική δομή που προσφέρει υψηλή ηλεκτροχημική σταθερότητα και υψηλή αγωγιμότητα ιόντων υδρογόνου σε σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Η μπαταρία λειτουργεί παρόμοια με μια μπαταρία λιθίου-ιόντων, με τη διαφορά ότι αντί για θετικά ιόντα, κινούνται αρνητικά ιόντα υδριδίου (H⁻) μέσα από τον ηλεκτρολύτη.Κατά την εκφόρτιση, το αέριο υδρογόνο στην κάθοδο αντιδρά χημικά για να παραχθούν ιόντα υδριδίου που μετακινούνται προς την άνοδο μαγνησίου, σχηματίζοντας MgH₂ και απελευθερώνοντας ηλεκτρόνια που ρέουν στο εξωτερικό κύκλωμα — παράγοντας έτσι ρεύμα. Κατά την φόρτιση, η διαδικασία αντιστρέφεται: τα ιόντα υδριδίου κινούνται προς την κάθοδο, επανασχηματίζοντας αέριο υδρογόνο, ενώ η άνοδος αναγεννάται.Με αυτόν τον σχεδιασμό, το αέριο υδρογόνο μπορεί να αποθηκεύεται και να απελευθερώνεται κατ’ απαίτηση σε ένα στερεό κύτταρο, με χωρητικότητα 2.030 mAh ανά γραμμάριο. Συγκριτικά οι μπαταρίες λιθίου-ιόντων έχουν χωρητικότητα περίπου 150–200 mAh/g, ενώ οι καλύτερες μπαταρίες κινητών τηλεφώνων φτάνουν τα 5.000 mAh για ολόκληρη τη μονάδα.Αν και η θερμοκρασία λειτουργίας είναι κοντά στο σημείο βρασμού του νερού γεγονός που την καθιστά μη κατάλληλη ακόμα για συσκευές καθημερινής χρήσης όπως κινητά ή φορητούς υπολογιστές, η ανακάλυψη αυτή ανοίγει τον δρόμο για πιο αποδοτική και απλή αποθήκευση υδρογόνου.Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να επιτρέψει στα ηλεκτρικά οχήματα να χρησιμοποιούν μπαταρίες υδρογόνου αντί για λιθίου-ιόντων οι οποίες είναι βαριές και χάνουν σταδιακά την απόδοσή τους. Η αποθήκευση υδρογόνου χωρίς ανάγκη υψηλής πίεσης, ακραίας ψύξης ή υψηλών θερμοκρασιών θα μπορούσε να διευρύνει τη χρήση του υδρογόνου ως πράσινης πηγής ενέργειας με χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα και τα υπάρχοντα συστήματα.Το υδρογόνο θεωρείται εδώ και χρόνια ως καύσιμο του μέλλοντος, αλλά η παραγωγή, αποθήκευση και αξιοποίησή του παραμένουν περιορισμένες. Αν αυτή η τεχνολογία αναπτυχθεί σε βιομηχανική κλίμακα θα μπορούσε να ωθήσει σημαντικά την ενεργειακή μετάβαση προς μια καθαρότερη εποχή. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2020052/mpataria-ydrogonoy-yposchetai-epanastasi-stin-ilektrokinisi/

Πλησιάζει η «μέρα μηδέν» με ακραίες ξηρασίες και λειψυδρία στη Γη. Προβλέπονται ακραίες ελλείψεις νερού σε πολλές περιοχές του πλανήτη την επόμενη δεκαετία Σχεδόν τα τρία τέταρτα των περιοχών του κόσμου που είναι ευάλωτες στη ξηρασία θα κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν ακραίες ελλείψεις νερού, γνωστές ως «μέρα μηδέν ξηρασιών» (day zero droughts), μέχρι το 2100, εάν δεν μειωθούν οι εκπομπές ρύπων και το ένα τρίτο αυτών των περιοχών θα μπορούσε να πληγεί πριν από το 2030 σύμφωνα με νέα μελέτη. Οι περιοχές που βρίσκονται υπό απειλή περιλαμβάνουν πόλεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Μεσόγειο και τη νότια Αφρική.«Κάποια στιγμή, το νερό μπορεί απλώς να τελειώσει. Είσαι στο σπίτι, ανοίγεις τη βρύση στην κουζίνα ή στο μπάνιο και δεν βγαίνει νερό» δήλωσε ο Κρίστιαν Φράνκζε κλιματολόγος και επικεφαλής ερευνητής στο Ινστιτούτο Βασικής Επιστήμης – Κέντρο Κλιματικής Φυσικής του Εθνικού Πανεπιστημίου Pusan στη Νότια Κορέα.Η έννοια της «μέρας μηδέν ξηρασιών» όταν δηλαδή η τοπική ζήτηση νερού από ανθρώπους, βιομηχανίες και γεωργία ξεπερνά την παροχή που εξασφαλίζουν οι βροχοπτώσεις και τα φράγματα έγινε γνωστή μετά το 2018. Τότε μια παρατεταμένη ξηρασία είχε μειώσει επικίνδυνα τα επίπεδα νερού στα φράγματα γύρω από το Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής φτάνοντας τα σχεδόν σε κρίσιμο σημείο. Αν είχε ξεπεραστεί αυτό το όριο, θα έπρεπε να διακοπεί η παροχή νερού για περίπου 4 εκατομμύρια κατοίκους.Ευτυχώς, τα αυστηρά μέτρα περιορισμού της κατανάλωσης λειτούργησαν και λίγους μήνες αργότερα έντονες βροχοπτώσεις βοήθησαν τα φράγματα να ανακάμψουν. Αυτό δεν ήταν μεμονωμένο περιστατικό. Στις 19 Ιουνίου 2019 η πόλη Τσεννάι στην Ινδία που έχει 11 εκατομμύρια κατοίκους κήρυξε επίσημα «μηδενική ημέρα» καθώς και τα τέσσερα μεγάλα φράγματα της πόλης είχαν στερέψει. Οι κάτοικοι αναγκάζονταν να περιμένουν με τις ώρες για να πάρουν λίγο νερό που μεταφερόταν με φορτηγά από άλλες περιοχές. Τα ευρήματα Είναι ήδη γνωστό ότι η κλιματική αλλαγή θα κάνει πολλές περιοχές πιο ξηρές μειώνοντας τις βροχοπτώσεις, τη ροή ποταμών και τα αποθέματα σε φράγματα. Για να προσδιορίσουν πότε και πού θα εμφανιστούν οι πιο σοβαρές ελλείψεις νερού, ο Φράνζκε και η ομάδα του χρησιμοποίησαν κλιματικά μοντέλα που συνυπολογίζουν τόσο τη βροχόπτωση όσο και την ανθρώπινη κατανάλωση νερού.«Τα ευρήματα συμφωνούν με τη φυσική που διέπει μια πιο θερμή και πιο “διψασμένη” ατμόσφαιρα, η οποία αποστραγγίζει ταχύτερα το γλυκό νερό από τις ηπείρους, και επιβεβαιώνουν γνωστές περιοχές υψηλού κινδύνου για αυξανόμενη ένταση ξηρασιών, οι οποίες εξαρτώνται επίσης από τις μεταβαλλόμενες ατμοσφαιρικές ροές και τα μοτίβα των ανέμων. Η έρευνα παρουσιάζει μια εικόνα μιας πολύπλευρης επίθεσης στους υδάτινους πόρους, που ήδη εξελίσσεται και πλήττει ιδιαίτερα τους αστικούς πληθυσμούς» αναφέρει ο Ρίτσαρντ Άλαν κλιματολόγος στο βρετανικό Πανεπιστήμιο του Reading ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.Ο Φράνζκε και οι συνάδελφοί του προειδοποιούν επίσης ότι το χρονικό διάστημα ανάμεσα σε διαδοχικά φαινόμενα “μέρας μηδενικών ξηρασιών” θα μπορούσε να μειωθεί στο μέλλον ιδιαίτερα στη Μεσόγειο, την Ασία, τη νότια Αφρική και την Αυστραλία — καθιστώντας πιο δύσκολη την αποκατάσταση των περιοχών που πλήττονται.Αυτό όπως λέει ο Φράνζκε θα μπορούσε να καταστήσει αδύνατη τη μακροχρόνια διαβίωση των ανθρώπων στις περιοχές που θα υποστούν τα πιο σοβαρά πλήγματα. Το κύριο αίτιο πίσω από την αύξηση των φαινομένων αυτών αν δηλαδή πρόκειται περισσότερο για την κλιματική αλλαγή ή για την υπερκατανάλωση νερού διαφέρει από περιοχή σε περιοχή.«Εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την τοποθεσία» είπε ο Φράνζκε. Ωστόσο το να γνωρίζουμε ποιες περιοχές κινδυνεύουν περισσότερο, μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη τοπικών και ολοκληρωμένων στρατηγικών διαχείρισης υδάτων, εξήγησε ο Φράνζκε. Εξίσου σημαντικό είναι να εργαστούμε σε μεγαλύτερη κλίμακα, υιοθετώντας πολιτικές που θα επιταχύνουν τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα προς τις καθαρές μορφές ενέργειας, ώστε να περιοριστεί η κλιματική αλλαγή.«Μόνο εάν προσαρμοστούμε στις όλο και πιο έντονες και παρατεταμένες ξηρασίες, αλλά και εάν μειώσουμε γρήγορα τα αέρια του θερμοκηπίου, μπορούμε να περιορίσουμε τις αυξανόμενες επιπτώσεις των ακραίων ξηρασιών σε έναν πλανήτη που θερμαίνεται» κατέληξε ο Άλαν. https://www.naftemporiki.gr/green/climate/2019699/plisiazei-i-mera-miden-xirasion-sti-gi/

Τα μαθηματικά πίσω από το διαδικτυακό πόκερ. Οι άνθρωποι δημιουργούν μια μοναδική διάταξη στην τράπουλα όταν την ανακατεύουν, κάτι που δεν μπορούν να κάνουν εξίσου καλά οι υπολογιστές Αν έχετε ανακατέψει ποτέ μια τράπουλα, είναι σχεδόν σίγουρο πως έχετε δημιουργήσει μια μοναδική διάταξη των φύλλων της τράπουλας. Δηλαδή, είστε πιθανώς το μόνο άτομο (από τότε που ανακαλύφθηκε η τράπουλα) που έχει τακτοποιήσει ποτέ τα φύλλα με αυτήν ακριβώς τη σειρά. Αν και αυτός ο ισχυρισμός ακούγεται απίστευτος, είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα του πόσο συχνά εμφανίζονται οι μεγάλοι αριθμοί σε καθημερινές καταστάσεις. Μάλιστα, μερικές φορές μπορεί να προκαλέσουν αναπάντεχες συνέπειες, όπως ανακάλυψαν με οδυνηρό τρόπο οι δημιουργοί ενός διαδικτυακού παιχνιδιού πόκερ στα τέλη της δεκαετίας του 1990.Τα μαθηματικά του ανακατέματος των φύλλων μιας τράπουλας είναι αρκετά εύκολο να εξηγηθούν. Μια τράπουλα 52 φύλλων μπορεί να διαταχθεί με 52×51×50× … ×2×1= 52! διαφορετικούς τρόπους. Αν κάνετε τον πολλαπλασιασμό και στρογγυλοποιήσετε την απάντηση, θα πάρετε έναν αριθμό που ακολουθείται από 67 μηδενικά (8,07×1067). Συγκριτικά, ο αριθμός των ατόμων που συνιστούν την μάζα της Γης είναι περίπου 10εις την 50, ενώ το σύμπαν περιέχει περίπου 10εις την80 άτομα.Υπάρχουν λοιπόν πολλοί, πολλοί διαφορετικοί τρόποι για να αναδιάταξετε 52 τραπουλόχαρτα. Αλλά για να μάθουμε πόσο πιθανό είναι κάποιος άλλος άνθρωπος στη Γη να δημιουργήσει τυχαία την ίδια ακολουθία φύλλων ανακατεύοντας μια τράπουλα, δεν αρκεί απλώς να υπολογίσουμε το κλάσμα 1/(52!). Αυτός ο αριθμός δείχνει απλώς πόσο πιθανό είναι να ανακατέψετε την τράπουλα σε μια συγκεκριμένη διάταξη φύλλων. Υπάρχει ένα κρίσιμο ερώτημα που πρέπει να λάβετε υπόψιν: Πόσο πιθανό θα ήταν για δύο ή περισσότερους ανθρώπους στη Γη να ανακατέψουν τυχαία μια τράπουλα με τον ίδιο τρόπο; Η εξαιρετική σπανιότητα μιας τυχαίας επανάληψης Αυτή η ερώτηση θυμίζει το παράδοξο των γενεθλίων. Λειτουργεί σύμφωνα με την ίδια αρχή: Είναι μάλλον απίθανο ένας μαθητής σε μια τάξη να έχει γενέθλια σε μια δεδομένη ημερομηνία – σε μια ομάδα 30 ατόμων, η πιθανότητα γιαυτό είναι 1 − (364 / 365)30 ≈ 7,9%. Ωστόσο, η πιθανότητα δύο μαθητές να γεννηθούν την ίδια ημέρα είναι μεγαλύτερη από 70%. Ο λόγος για αυτή την φαινομενική απόκλιση είναι ότι οι άνθρωποι συνήθως υποτιμούν τον αριθμό των πιθανών ζευγών μαθητών. Από 30 μαθητές, μπορούν να σχηματιστούν 435 ζευγάρια. Τότε η πιθανότητα κάθε ζεύγους μαθητών να γεννήθηκε διαφορετική ημέρα δεν φαίνεται τόσο υψηλή.Αν θέλετε να μάθετε πόσο πιθανό είναι να ανακατέψετε τυχαία μια τράπουλα με τον ίδιο τρόπο όπως θα το έκανε οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος στη Γη, υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να το κάνετε. Ό ένας είναι να υπολογίσετε πρώτα την πιθανότητα του αντίθετου γεγονότος και στη συνέχεια να αφαιρέσετε το αποτέλεσμα από το 1. Αυτό σημαίνει ότι πρώτα εξετάζετε πόσο πιθανό είναι όλοι οι άνθρωποι στον κόσμο να δημιουργήσουν μια εντελώς νέα διάταξη κατά την ανάμειξη: το πρώτο άτομο έχει πιθανότητα 1, το δεύτερο πιθανότητα (52! – 1)/52!, το τρίτο (52! – 2)/52!, κ.ο.κ. Στη συνέχεια, αφαιρέστε αυτό το αποτέλεσμα από το 1. Αν υπάρχουν οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο, η πιθανότητα πολλά άτομα να δημιουργήσουν το ίδιο ανακάτεμα καρτών μπορεί να υπολογιστεί ως εξής.Το πρόβλημα είναι ότι η αριθμομηχανή (ή μάλλον, το διαδικτυακό πρόγραμμα Wolfram|Alpha) αποτυγχάνει όταν προσπαθεί να υπολογίσει αυτόν τον τύπο. Έτσι, μια πολύ πρόχειρη εκτίμηση αυτής της πιθανότητας είναι:Αυτό σημαίνει ότι η πιθανότητα δύο ή περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο να δημιουργήσουν την ίδια διάταξη σε μια τράπουλα είναι μικρότερη από 0,0000…08% – ένας αριθμός με 46 μηδενικά πριν από το πρώτο μη μηδενικό δεκαδικό ψηφίο!Με αυτό το παράδειγμα, φαίνεται ξεκάθαρα ότι είναι εξαιρετικά απίθανο οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο να δημιουργήσουν τυχαία την ίδια διάταξη φύλλων σε τράπουλα ανακατεύοντάς την. Αλλά το πιο πιθανό είναι να έχετε ανακατέψει τράπουλα πολλές φορές στη ζωή σας – όχι μόνο μία φορά. Πώς αλλάζει το αποτέλεσμα αν υποθέσουμε ότι κάθε άτομο ανακατεύει περίπου 100 τράπουλες στη ζωή του; Αντικαθιστώντας τα οκτώ δισεκατομμύρια στην προηγούμενη εκτίμηση με 800 δισεκατομμύρια, διαπιστώνουμε ότι η πιθανότητα σε αυτήν την περίπτωση είναι μικρότερη από 4×10−44. Με άλλα λόγια, οι πιθανότητες δεν αλλάζουν πολύ. Ακόμα κι αν κάθε άτομο στον κόσμο ανακατέψει μια τράπουλα 100 φορές, είναι σχεδόν απίθανο η ίδια διάταξη φύλλων να εμφανιστεί δύο φορές.Επιπλέον, αν λάβουμε υπόψιν κάθε άτομο που ζει ή έχει ζήσει ποτέ στη Γη – σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, περίπου 117 δισεκατομμύρια άνθρωποι – καθένας από τους οποίους έχει ανακατέψει μια τράπουλα περίπου 100 φορές (κάτι που είναι απίθανο, δεδομένου ότι η τράπουλα εμφανίστηκε γύρω στα 1000 μ.Χ.), τότε η πιθανότητα η ίδια διάταξη να δημιουργήθηκε πολλές φορές είναι μικρότερη από 1,7×10−42.Επομένως, είναι πραγματικά εξαιρετικά απίθανο δύο άνθρωποι σε ολόκληρη την ιστορία της ανθρωπότητας να έχουν ανακατέψει ποτέ μια τράπουλα με τον ίδιο τρόπο (υποθέτοντας ότι ανακάτεψαν τις κάρτες με τυχαία). Αυτό δείχνει πόσο μεγάλος αριθμός είναι το 52! και πόσες τεράστιες δυνατότητες υπάρχουν για την διάταξη 52 φύλλων.Πώς θα μπορούσες να κερδίσεις στο online πόκερ όταν πρωτοεμφανίστηκε στο διαδίκτυοΗ απεραντοσύνη του 52! έχει θέσει ορισμένα σημαντικά πρακτικά προβλήματα για τους προγραμματιστές online παιχνιδιών. Το διαδικτυακό πόκερ μπορεί να περιλαμβάνει μεγάλα χρηματικά ποσά, επομένως είναι κρίσιμο αυτό το παιχνίδι να είναι όσο το δυνατόν πιο ασφαλές και δίκαιο. Οποιαδήποτε ελαττώματα ή κενά θα μπορούσαν να τα εκμεταλλευτούν οι παίκτες ή να χρησιμοποιηθούν από το καζίνο εναντίον των παικτών.Τα ψηφιακά φύλλα της τράπουλας θα πρέπει να ανακατεύονται καλά και να μοιράζονται τυχαία, όπως ακριβώς γίνεται με τις πραγματικές. Σε έναν ιδανικό κόσμο, ένας αλγόριθμος θα επέλεγε τυχαία μια διάταξη από τις πιθανές τράπουλες 52!. Αλλά κανένας υπολογιστής δεν έχει αρκετή μνήμη για να υπολογίσει όλες αυτές τις πιθανότητες και δεν υπάρχει ακόμη μια τέλεια γεννήτρια τυχαίων αριθμών. Επομένως, οι προγραμματιστές βασίζονται σε αλγόριθμους που προσομοιώνουν με γενικό τρόπο το ανακάτεμα φύλλων.Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η πλατφόρμα ανάπτυξης ASF Software παρείχε σε αρκετούς παρόχους online πόκερ, όπως το Planet Poker, αλγόριθμους για το ανακάτεμα των φύλλων της ψηφιακής τράπουλας. Η πλατφόρμα δημοσίευσε ακόμη και τον αλγόριθμο στον ιστότοπό της ως απόδειξη ότι το παιχνίδι ήταν αξιόπιστα προγραμματισμένο. Αυτή η ανάρτηση τράβηξε την προσοχή μιας εταιρείας πληροφορικής, της Reliable Software Technologies. «Μόλις είδαμε τον αλγόριθμο, αρχίσαμε να υποψιαζόμαστε ότι μπορεί να υπήρχε κάποιο πρόβλημα. Μια μικρή έρευνα απέδειξε ότι αυτή η διαίσθηση ήταν σωστή», έγραψαν σε έναν ιστότοπο ανάπτυξης λογισμικού (How We Learned to Cheat at Online Poker: A Study in Software Security)Ο αλγόριθμος ξεκινούσε με μια τακτοποιημένη τράπουλα και στη συνέχεια αντάλλασε δύο φύλλα κάθε φορά σε διάφορα βήματα. Για να το κάνει αυτό, το πρόγραμμα χρησιμοποιούσε μια γεννήτρια τυχαίων αριθμών συνδεδεμένη με την ώρα συστήματος του υπολογιστή. Υπάρχουν όμως αρκετοί περιορισμοί σε αυτήν τη μέθοδο. Πρώτον, ο μηχανισμός εναλλαγής εφαρμόστηκε έτσι ώστε ορισμένες διατάξεις φύλλων να ευνοούνται και να είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν από άλλες. Δεύτερον, το σύστημα συνδέει την παραγωγή αριθμών με τον αριθμό των δευτερολέπτων που έχουν περάσει από τα μεσάνυχτα, μηδενίζοντας μία φορά κάθε μέρα, γεγονός που περιορίζει περαιτέρω τις πιθανές τυχαίες τιμές. Η ομάδα Reliable Software Technologies ανακάλυψε ότι μόνο περίπου 86 εκατομμύρια διατάξεις μπορούσαν να δημιουργηθούν με αυτόν τον τρόπο.Οι προγραμματιστές στη συνέχεια συνειδητοποίησαν ότι επειδή το σύστημα είναι συνδεδεμένο με ένα ρολόι για να τυχαιοποιεί τα ανακατέματα, η διάταξη των φύλλων θα μπορούσε να περιοριστεί περαιτέρω λαμβάνοντας υπόψη αυτό το χρονόμετρο. Ο συγχρονισμός του δικού τους προγράμματος με το ρολόι συστήματος μείωσε τις δυνατότητες σε μόλις 200.000 πιθανές διατάξεις τράπουλας που θα μπορούσε να δημιουργήσει ο αλγόριθμος. «Μετά από αυτήν την κίνηση, το σύστημα ήταν δικό μας, αφού η αναζήτηση σε αυτό το μικρό σύνολο ανακατεμάτων είναι ασήμαντη και μπορεί να γίνει με έναν υπολογιστή σε πραγματικό χρόνο», έγραψαν. Θυμηθείτε ότι αυτό συνέβη τη δεκαετία του 1990, όταν οι δυνατότητες των υπολογιστών ήταν πολύ μικρότερες σε σχέση με σήμερα.Οι υπάλληλοι της Reliable Software Technologies ανέφεραν αυτές τις αδυναμίες στους προγραμματιστές του αλγορίθμου, οι οποίοι τον αναθεώρησαν αμέσως. Σήμερα, πολλές ιστοσελίδες online πόκερ χρησιμοποιούν τον αλγόριθμο Fisher-Yates,. Είναι εύκολος στην εφαρμογή του και προσφέρει ικανοποιητικά αποτελέσματα.Βεβαίως, και οι νέοι αλγόριθμοι εμφανίζουν αδυναμίες – οι γεννήτριες τυχαίων αριθμών απλά δεν είναι ακόμα επαρκώς αξιόπιστες για να κάνουν αυτό που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι με μια πραγματική τράπουλα. Αλλά ακόμα και ο πιο επιδέξιος άνθρωπος-ντίλερ δεν μπορεί να πετυχαίνει το τέλειο ανακάτεμα κάθε φορά. Οι Einstein, Hawking και Newton παίζουν πόκερ με τον Data, σε μια σκηνή από το Star Trek διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες: «How the Math of Shuffling Cards Almost Brought Down an Online Poker Empire» –https://www.scientificamerican.com/article/how-the-math-of-shuffling-cards-almost-brought-down-an-online-poker-empire/

Roscosmos Διαστημικός περίπατος: Ποιες εργασίες θα εκτελέσουν οι κοσμοναύτες κατά τη διάρκεια της EVA-64; Η εξωπλανητική δραστηριότητα απέχει μόλις λίγες μέρες! Ο κοσμοναύτης Alexei Zubritsky επέδειξε τον εξοπλισμό Ekran-M, ο οποίος θα εγκατασταθεί στην επιφάνεια του σταθμού. Η EVA-64 θα πραγματοποιηθεί στις 16 Οκτωβρίου. Ο εξοπλισμός Ekran-M έχει σχεδιαστεί για ένα επιστημονικό πείραμα σχετικά με την ανάπτυξη ημιαγωγών κρυστάλλων (ημιαγωγών) στο διάστημα. Ο εξοπλισμός παραδόθηκε στον ISS από το διαστημόπλοιο μεταφοράς φορτίου Progress MS-32. ▪️Γιατί το πείραμα Ekran-M πρέπει να διεξαχθεί σε τροχιά ▪️Τα πάντα για τη διαστημική στολή εξωόχηματων δραστηριοτήτων ▪️Προετοιμασία κοσμοναυτών για διαστημικούς περιπάτους https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456244533%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_594162 Πετυχημένο το κύκνειο άσμα του Starship αφού έρχεται ο βελτιωμένος διάδοχος του που υπόσχεται να μας πάει στον Άρη (βίντεο) Έρχεται νέο αναβαθμισμένο μοντέλο του πυραυλικού συστήματος της SpaceX. Την ενδέκατη εκτόξευση του τεράστιου πυραύλου Super Heavy και του διαστημοπλοίου Starship πραγματοποίησε η SpaceX. Ενώ οι εννέα πρώτες εκτοξεύσεις αντιμετώπισαν μεγαλύτερα ή μικρότερα προβλήματα τόσο η προηγούμενη όσο και η τελευταία στέφθηκαν σύμφωνα με τη διαστημική υπηρεσία του Ελον Μασκ με απόλυτη επιτυχία ενώ έγινε γνωστό ότι στην επόμενη θα χρησιμοποιηθεί ένα νέο αναβαθμισμένο μοντέλο του επαναστατικού πυραυλικού συστήματος χωρίς να έχουν γίνει ακόμη γνωστά κάποια στοιχεία για αυτό. Ο πύραυλος Super Heavy είναι ο μεγαλύτερος που έχει κατασκευαστεί μέχρι σήμερα και υπόσχεται επανάσταση στη διαστημική βιομηχανία αφού θα μπορεί να μεταφέρει μεγαλύτερα φορτία από αυτά που μεταφέρουν οι σημερινοί πύραυλοι και σε μεγαλύτερες αποστάσεις από αυτές που το κάνουν οι σημερινοί πύραυλοι με σχετικά χαμηλό κόστος αφού είναι επαναχρησιμοποιούμενος.Το σκάφος Starship σχεδιάζεται να μεταφέρει φορτία αλλά και 100 επιβάτες στο Διάστημα με τον Μασκ να υποστηρίζει ότι με αυτό το σκάφος θα δημιουργήσει μια μεγάλη ανθρώπινη αποικία στον Άρη τα επόμενα 25 χρόνια. Τόσο ο πύραυλος όσο και το σκάφος προορίζονται και για επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη. Στιγμιότυπο από την ενδέκατη εκτόξευση του Super Heavy. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2019551/petychimeno-to-kykneio-asma-toy-starship-afoy-erchetai-o-veltiomenos-diadochos-toy-poy-yposchetai-na-mas-paei-ston-ari-vinteo/

Νέα στοιχεία για τον ωκεανό που υπήρχε κάποτε στον Άρη. Βρισκόταν στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη και η ύπαρξη του ενισχύει το σενάριο ύπαρξης ζωής εκεί. Στοιχεία που είναι κρυμμένα σε βράχους του Άρη υποδηλώνουν ότι ο Κόκκινος Πλανήτης μπορεί κάποτε να διέθετε ένα μεγάλο ωκεανό κάτι που έχει υποδειχθεί και από προηγούμενα ευρήματα ενισχύοντας έτσι περαιτέρω τις πιθανότητες να είχαν αναπτυχθεί κάποτε στον πλανήτη συνθήκες φιλικές στην παρουσία της ζωής.Η επιστημονική κοινότητα συμφωνεί ευρέως ότι ο Κόκκινος πλανήτης φιλοξενούσε κάποτε ποτάμια και λίμνες στις περιοχές μεγάλων κρατήρων. Έχει υποδειχθεί και η ύπαρξη ενός ωκεανού χωρίς ωστόσο να έχουν αναδειχθεί στοιχεία που να πιστοποιούν σε μεγάλο τουλάχιστον ποσοστό την παρουσία αυτού του ωκεανού.Μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Αρκάνσας στις ΗΠΑ παρουσιάζει νέες ισχυρές γεωλογικές ενδείξεις ότι ένας ωκεανός κάποτε κάλυπτε το βόρειο ημισφαίριο του Άρη.«Δεν γνωρίζουμε καμία μορφή ζωής στη Γη ούτε οπουδήποτε στο Σύμπαν που να μην χρειάζεται υγρό νερό. Άρα όσο περισσότερο νερό υπήρχε στον Άρη, τόσο μεγαλύτερη θα μπορούσε να είναι και η πιθανότητα ύπαρξης ζωής» αναφέρει ο Κόρι Χιουζ υποψήφιος διδάκτορας γεωεπιστημών και κύριος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Geophysical Research Letters» Η σύγκριση Η ερευνητική ομάδα συνέκρινε βράχους που σχηματίστηκαν από ποτάμια στη Γη με εκείνους που έχουν παρατηρηθεί στον Άρη. Στην ανάλυσή τους συμπεριέλαβαν ψαμμίτη από έναν αρχαίο ποταμό που κυλούσε σε μια περιοχή του βορειοδυτικού Αρκάνσας πριν από περίπου 300 εκατομμύρια χρόνια.Ο Χιουζ είχε ήδη αφιερώσει χρόνια στη μελέτη του Άρη πριν αποφασίσει να συνεργαστεί με τον Τζον Σο ειδικό στα δέλτα ποταμών της Γης στο Πανεπιστήμιο του Αρκάνσας. Πίστευε ότι μελετώντας τα γήινα ποτάμια θα μπορούσε να κατανοήσει καλύτερα την επιφανειακή γεωλογία και την ιστορία του Άρη.Φανταστείτε έναν φυσικό ποταμό χωρίς τεχνητά αναχώματα. Το ρεύμα του μετακινείται συνεχώς, σχηματίζοντας «καμπύλες» και «έλικες» στο τοπίο. Τα ποτάμια μεταφέρουν ιζήματα (λάσπη, άργιλο και βράχους) που σταδιακά αναδιαμορφώνουν το περιβάλλον.Όταν το ποτάμι πλησιάζει τη θάλασσα, το ρεύμα του επιβραδύνεται, με αποτέλεσμα τα ιζήματα να κατακάθονται και να σχηματίζουν δέλτα. Η περιοχή όπου το ποτάμι αρχίζει να επιβραδύνεται και να στενεύει ονομάζεται πίσω ζώνη ρεύματος. Στο παράδειγμα του ποταμού Μισισιπή αυτή η ζώνη ξεκινά περίπου 370 χιλιόμετρα από τις εκβολές του.Ο Χιούζ εντόπισε παρόμοια γεωλογικά χαρακτηριστικά σε δορυφορικές εικόνες του Άρη υποδηλώνοντας ότι αρχαία ποτάμια σχημάτιζαν δέλτα με μεγάλες πίσω ζώνες ρεύματος ένδειξη ότι εκβάλλονταν σε ωκεανό. «Πρόκειται για μια διεργασία μεγάλης κλίμακας, γι’ αυτό μπορούμε να τη δούμε ακόμα και από το Διάστημα. Αυτά είναι πολύ ώριμα δέλτα, μια ισχυρή ένδειξη ότι υπήρχε αρχαίος ωκεανός ή τουλάχιστον μια μεγάλη θάλασσα» λέει ο Χιούζ. H «αντίστροφη τοπογραφία» Πώς γνωρίζουν οι επιστήμονες τη μορφή ενός ποταμού που στέρεψε πριν από δισεκατομμύρια χρόνια; Καθώς ένα ποτάμι ρέει τα πιο βαριά ιζήματα κατακάθονται στον πυθμένα. Όταν το ποτάμι ξεραθεί αυτά τα ιζήματα θάβονται και με τον χρόνο μετατρέπονται σε ψαμμίτη. Στη Γη οι τεκτονικές πλάκες μπορούν να ωθήσουν αυτούς τους βράχους προς την επιφάνεια.Η διάβρωση τότε απομακρύνει τα μαλακότερα υλικά αφήνοντας υψώματα εκεί όπου κάποτε κυλούσε το ποτάμι μια διαδικασία που λέγεται αντιστροφή τοπογραφίας. Ο Άρης όμως δεν έχει τεκτονικές πλάκες οπότε οι ανεστραμμένες ράχες του πιθανότατα σχηματίστηκαν καθώς η άμμος γύρω από τον ψαμμίτη διαβρώθηκε.Όταν ο Χιουζ έφτασε στο πανεπιστήμιο ο Σο τον κάλεσε να επισκεφθεί τον ψαμμίτη Wedington, έναν σχηματισμό βράχου στο βορειοδυτικό Αρκάνσας. Ανακάλυψαν ότι οι απότομοι βράχοι της περιοχής ήταν μέρος ενός παλιού ποταμού δέλτα που είχε αντιστραφεί τοπογραφικά ο μοναδικός γνωστός τέτοιος σχηματισμός στη Γη.«Ήρθα εδώ για να μελετήσω κάτι που τελικά βρισκόταν κυριολεκτικά στην αυλή του πανεπιστημίου. Δεν υπάρχει καλύτερη λέξη για να το περιγράψει κανείς από τη “σύμπτωση”» εξηγεί ο Χιούζ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2019578/nea-stoicheia-gia-ton-okeano-poy-ypirche-kapote-ston-ari/

Roscosmos Soyuz-5: Δοκιμή Πυρός Πρώτου Σταδίου Σήμερα, το Κέντρο Επιστημονικών Δοκιμών της Πυραυλικής και Διαστημικής Βιομηχανίας πραγματοποίησε μια δοκιμή πυρός εδάφους του πρώτου σταδίου του πυραύλου Soyuz-5. Κύρια σημεία της δοκιμής — χρησιμοποιήθηκε ο κινητήρας RD-171MV με 800 τόνους ώσης — εξαρτήματα: κηροζίνη και υγρό οξυγόνο — διάρκεια: 160 δευτερόλεπτα Δοκιμάστηκε η αλληλεπίδραση των ενσωματωμένων συστημάτων. Το στάδιο είναι επίσης το πρώτο στάδιο ενός πολλά υποσχόμενου πυραύλου υπερβαρείας κατηγορίας. Οι σημερινές δοκιμές ανοίγουν το δρόμο για την εκτόξευση του Soyuz-5 από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ αργότερα φέτος. Αύριο θα δημοσιεύσουμε ένα βίντεο της δοκιμής. Θα είναι ισχυρό! https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_593988

Πώς το Λαύριο απαλλάχθηκε από το αρσενικό. Το παραδειγματικό έργο βιομηχανικής απορρύπανσης ολοκληρώθηκε στο Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο από τους επιγόνους του Κωνσταντίνου Κονοφάγου - Η Λαυρεωτική διασώζεται από το χημικό κατάλοιπο της μεταλλευτικής επεξεργασίας που ασφαλίστηκε σε ειδικό «καταφύγιο».Καθώς το αυτοκίνητο κατεβαίνει τον σκαμμένο στον βράχο «σαλιγκαρωτό» δρόμο, η απόκοσμη ατμόσφαιρα δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεται κανείς σε σκηνικό ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Ή ίσως, πολεμικής ταινίας αφού ο τελικός προορισμός – ένα ευρύ πλάτωμα 40 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους – θα μπορούσε κάλλιστα να λειτουργήσει ως καταφύγιο. Κατά μία έννοια, ο χώρος αυτός, ο οποίος βρίσκεται στο Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκου Λαυρίου (ΤΠΠΛ), είναι καταφύγιο. Μόνο που δεν προορίζεται για ανθρώπους, αλλά για περισσότερους από 2 τόνους αρσενικού, το οποίο φυλάσσεται σε μπλε και κίτρινα βαρέλια ερμητικά κλειστά και κλειδωμένα πίσω από μεταλλικούς φράχτες που φτάνουν μέχρι την οροφή.Πού βρέθηκε όμως τόσο αρσενικό – το άχρωμο και άοσμο χημικό που σκότωσε τη Μαντάμ Μποβαρί αλλά και διάφορα άλλα υπαρκτά και μυθιστορηματικά πρόσωπα – και πώς έφτασε στο προσφάτως δημιουργημένο «καταφύγιό» του; Αρχαία ιστορία Αν για να απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα έπρεπε να πιάσει κανείς την ιστορία από την αρχή, θα έπρεπε να πάει δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν, τότε που τα ορυχεία του Λαυρίου συνέβαλαν στην ευημερία των Αθηναίων και εν πολλοίς χρηματοδότησαν τον Χρυσό Αιώνα του Περικλή. Αυτά τα ορυχεία «ανέστησε» κατά τον 19ο αιώνα ο ιταλός μεταλλειολόγος Ιωάννης Βαπτιστής Σερπιέρι (Jean Batist Serpieri, 1832-1897) ιδρύοντας τη Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου (ΓΕΜΛ) με έδρα το Παρίσι.Η επαναλειτουργία των ορυχείων και η προσέλκυση εργατών σε αυτά οδήγησε στην ανάπτυξη της πόλης του Λαυρίου στα πέριξ του βιομηχανικού συγκροτήματος που δημιουργήθηκε για την επεξεργασία των μεταλλευμάτων. Η εταιρεία λειτούργησε για πάνω από έναν αιώνα παράγοντας μόλυβδο και προϊόντα μολύβδου και έληξε οριστικά τις δραστηριότητές της το 1982.Μετά από μακροχρόνιες διαβουλεύσεις, το βιομηχανικό συγκρότημα, το οποίο εκτείνεται σε περισσότερα από 200 στρέμματα, πέρασε στο Ελληνικό Δημόσιο και για την ακρίβεια στο υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο ανέθεσε την αποκατάσταση και επαναλειτουργία του ως «Τεχνολογικού και Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου, ΤΠΠΛ» στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) στα μέσα της δεκαετίας του 1990.Οπως πιθανότατα έχουν διαπιστώσει ιδίοις όμμασι οι χιλιάδες επισκέπτες του Πάρκου, η απόφαση υπήρξε σοφή! «Το ΕΜΠ διέθετε και διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία και το επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό που μπορεί να επιβλέψει το έργο της συντήρησης και αποκατάστασης του χώρου, έργο το οποίο συνεχίζεται μέχρι σήμερα» μας είπε ο πρύτανης του ΕΜΠ κ. Ιωάννης Χατζηγεωργίου. Πρωτοποριακό έργο Το πλέον πρόσφατα αποκατεστημένο κτίριο του Πάρκου, ονομάζεται κτίριο Κονοφάγου και μαζί με το υπόγειο «καταφύγιο» του αρσενικού συνιστά προσφορά ανυπολόγιστης αξίας στη Λαυρεωτική. Βλέπετε, το αρσενικό βρισκόταν στο κτίριο Κονοφάγου για δεκαετίες, κάτι που συνιστούσε τεράστιο περιβαλλοντικό κίνδυνο με απρόβλεπτες συνέπειες.Ολα άρχισαν στα τέλη της δεκαετίας του 1940, όταν ο αρχιμηχανικός της ΓΕΜΛ, καθηγητής και μετέπειτα πρύτανης του ΕΜΠ Κωνσταντίνος Κονοφάγος (1912-1989) παρατήρησε ότι οι εργάτες αρρώσταιναν και πέθαιναν με μεγαλύτερη συχνότητα και σε νεαρότερη από το αναμενόμενο ηλικία.Απέδωσε το γεγονός στις εισπνοές των καπναερίων της επεξεργασίας των μεταλλευμάτων και «σχεδίασε ένα κτίριο φίλτρο για την κατακράτηση των επικίνδυνων ρύπων» μας είπε ο κ. Δημήτρης Καλιαμπάκος, καθηγητής του ΕΜΠ και αντιπρόεδρος του ΤΠΠΛ, εξηγώντας ότι «επρόκειτο για ένα πολύ πρωτοποριακό έργο με ιδιαιτέρως ευφυή σύλληψη: τα καπναέρια διοχετεύονταν μέσα από ειδικά σχεδιασμένες σήραγγες στο κτίριο όπου εξαναγκάζονταν να περνούν διά μέσου πάνινων φίλτρων τα οποία συγκρατούσαν τους επικίνδυνους ρύπους. Αυτό το κτίριο ειδικού σκοπού έσωσε κυριολεκτικά τους κατοίκους του Λαυρίου και αποτέλεσε ένα από τα πρώτα έργα περιβαλλοντικής προστασίας στην Ελλάδα». Ωρολογιακή βόμβα Ενας από τους κύριους ρύπους που συγκρατούνταν στο κτίριο-φίλτρο ήταν το αρσενικό, η ποσότητα του οποίου έβαινε συνεχώς αυξανόμενη κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της εταιρείας. Ετσι, όταν οι εγκαταστάσεις πέρασαν στο ΕΜΠ, η επιστημονική ομάδα που ασχολήθηκε με την καταγραφή και αποκατάσταση του συγκροτήματος διαπίστωσε ότι το κτίριο-φίλτρο, το οποίο εν τω μεταξύ είχε ονομαστεί «κτίριο Κονοφάγου» ως ένδειξη ευγνωμοσύνης στον επιστήμονα που είχε προστατεύσει τις ζωές εκατοντάδων ανθρώπων, ήταν μια ωρολογιακή βόμβα!«Αφενός η στατικότητα του κτιρίου ήταν ανεπαρκής και αφετέρου η ποσότητα του συγκεντρωμένου αρσενικού ήταν τεράστια» μας είπε ο κ. Καλιαμπάκος, διευκρινίζοντας ότι «σύμφωνα με την οδηγία Σεβέζο (Sevezo) της ΕΕ η οποία αφορά εγκαταστάσεις που διαχειρίζονται επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα και η οποία πήρε το όνομά της από την ιταλική πόλη Σεβέζο όπου το 1976 υπήρξε ένα τεράστιο ατύχημα με διάχυση διοξινών, ποσότητα αρσενικού μεγαλύτερη των 100 κιλών ισοδυναμεί με ένα Σεβέζο και πρέπει να τυγχάνει ειδικής διαχείρισης».Με άλλα λόγια, στο κτίριο Κονοφάγου υπήρχαν ποσότητες αρσενικού ικανές να προκαλέσουν ένα ατύχημα πολλαπλάσιο εκείνου του Σεβέζο και το κτίριο κινδύνευε να καταρρεύσει! Επιπροσθέτως, όπως μας είπε ο πρύτανης κ. Χατζηγεωργίου, «το κτίριο, όπως και όλο το συγκρότημα, είχε χαρακτηριστεί μνημείο σύγχρονης πολιτιστικής κληρονομιάς, πράγμα που σήμαινε ότι η αποκατάστασή του θα έπρεπε να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις». Η σταδιακή επίλυση του γρίφου Αυτός ο δυσεπίλυτος γρίφος έπρεπε να λυθεί και παρά το γεγονός ότι ήδη από το 2008 αναγνωρίστηκε ο κίνδυνος που ελλόχευε και αποφασίστηκε ότι έπρεπε να ληφθούν μέτρα, απαιτήθηκαν 17 χρόνια μέχρι την ολοκλήρωση του έργου. Φυσικά, το πρώτο βήμα που έγινε ήταν να στερεοποιηθεί το κτίριο ώστε να αποσοβηθεί ο άμεσος κίνδυνος κατάρρευσής του.Περιττό δε να πούμε ότι κάθε παρέμβαση ήταν αποτέλεσμα πρότερης εμπεριστατωμένης επιστημονικής πραγματογνωμοσύνης. «Επιλέχθηκε η στατική υποστήριξη του κτιρίου να γίνει μέσω ενός μεταλλικού εξωσκελετού, ο οποίος στη συνέχεια επενδύθηκε με πλαστικό» περιέγραψε ο καθηγητής κ. Ευάγγελος Σαπουτζάκης, πρώην αντιπρύτανης Υποδομών του ΕΜΠ.Με αυτόν τον τρόπο αφενός ενισχύθηκε η στατικότητα, αφετέρου επετεύχθη η στεγανοποίηση του κτιρίου, συνθήκες απαραίτητες για να αρχίσει το έργο της απορρύπανσης, δηλαδή της ασφαλούς μεταφοράς του αρσενικού από το κτίριο Κονοφάγου στον ειδικά διαμορφωμένο για τον σκοπό αυτόν υπόγειο χώρο.Το έργο ανέλαβε εξειδικευμένη σε αυτόν τον τομέα εταιρεία και όπως εξήγησε ο εκτελεστικός διευθυντής της κ. Σίμος Γεωργιάδης «εκτός από την άρτια εκτέλεση του έργου αυτού καθαυτού, υπήρξε κύριο μέλημά μας η ασφάλεια των εργαζομένων και η προστασία του περιβάλλοντος. Για τον σκοπό αυτόν ακολουθήθηκαν τα πρωτόκολλα που προβλέπονται από το ΕΛΙΝΥΑΕ (Ελληνικό Ινστιτούτο Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία). Οι εργαζόμενοι εξετάστηκαν ιατρικά στην αρχή του έργου και εξετάζονταν σε εβδομαδιαία βάση καθ’ όλη τη διάρκεια των εργασιών. Ομοίως πραγματοποιούσαμε συχνές μετρήσεις των υδάτων και του αέρα».Με ιδιαίτερη χαρά και υπερηφάνεια ο κ. Γεωργιάδης μάς μετέφερε ότι ούτε οι εργαζόμενοι στον χώρο – οι οποίοι βεβαίως φορούσαν εκείνες τις στολές που παραπέμπουν σε αστροναύτες – ούτε το περιβάλλον κινδύνευσαν από τις εργασίες απορρύπανσης. Και βεβαίως κανείς δεν κινδυνεύει πια καθώς το κτίριο Κονοφάγου παραδόθηκε καθαρό και το αρσενικό θα παραμείνει στο «καταφύγιό» του (ασφαλές και ακίνδυνο) για όσο χρειαστεί: ίσως για εκατοντάδες χρόνια, ίσως και λιγότερα μέχρι η επιστήμη να βρει τρόπους να το αξιοποιήσει ή να το εξουδετερώσει. Παράδοση πρωτοπορίας και προσφοράς Συνολικά το έργο της απορρύπανσης υπήρξε ιδιαίτερα πρωτοποριακό καθώς χρειάστηκε να υιοθετηθούν καινοτομίες που αναπτύχθηκαν ειδικά για αυτόν τον σκοπό. «Η απορρύπανση του κτιρίου χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία, εφευρετικότητα και καινοτομία όσον αφορά τη σύλληψη, την εκτέλεση και τη μεθοδολογία. Το έργο αποτέλεσε πρωτοπόρο εγχείρημα τεχνικής παρέμβασης, μοναδικό ίσως για τα παγκόσμια δεδομένα» μας είπε ο κ. Χατζηγεωργίου. Πράγματι, το έργο θεωρείται σήμερα παράδειγμα προς μίμηση, όπως πιστοποιείται από το γεγονός της επίσκεψης ειδικού κλιμακίου της ΕΕ με σκοπό την «αντιγραφή» του σε άλλες περιπτώσεις.Το σημαντικό αυτό έργο περιβαλλοντικής προστασίας φαίνεται πως είναι συνυφασμένο με το «DNA» του Πολυτεχνείου. «Για όλα τα μέλη της μεγάλης κοινότητας του ΕΜΠ έχει ιδιαίτερη σημασία η επιστήμη και η τεχνολογία να τίθενται στην υπηρεσία των πιο άμεσων κοινωνικών προβλημάτων» μας είπε ο κ. Καλιαμπάκος, ενώ ο κ. Χατζηγεωργίου σημείωσε ότι «για την ολοκλήρωση του έργου εργάστηκαν δεκάδες άνθρωποι, καθηγητές, επιστήμονες και ερευνητές και φυσικά στελέχη της Τεχνικής Υπηρεσίας του Ιδρύματος ακολουθώντας μια μακρά παράδοση του ΕΜΠ. Οι δάσκαλοί μας, μας ενέπνευσαν τα ιδανικά της ανιδιοτελούς παροχής υπηρεσίας με κοινωνικό αντίκτυπο. Αυτή είναι η παράδοση και η κληρονομιά μας, την οποία όλοι εμείς οι άνθρωποι του Πολυτεχνείου υπηρετούμε με συνέπεια».Πράγματι, το κτίριο-φίλτρο δημιουργήθηκε από τον Κωνσταντίνο Κονοφάγο (ο οποίος ήταν επίσης ο πρύτανης που δεν επέτρεψε την είσοδο των τανκς στο Πολυτεχνείο) για να προστατευθεί η υγεία των εργατών και των κατοίκων του Λαυρίου. Τον ίδιο ακριβώς σκοπό υπηρέτησαν και οι σημερινοί επίγονοί του στο ΕΜΠ απορρυπαίνοντας και παραδίδοντας καθαρό το κτίριο Κονοφάγου. Ο Κωνσταντίνος Κονοφάγος και τα κατοχικά συσσίτια Ο τάφος του Κωνσταντίνου Κονοφάγου, καθηγητή και πρύτανη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου αλλά και υπουργού της πρώτης μεταπολιτευτικής κυβέρνησης, δεν βρίσκεται στον Α΄ Νεκροταφείο, όπως θα ήταν ίσως αναμενόμενο. Κατόπιν δικής του επιθυμίας ο Κονοφάγος ενταφιάστηκε στο κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου στο Θορικό του Λαυρίου, ο δε τάφος του κατασκευάστηκε από σωρούς χοντρής σκουριάς προερχόμενους από την καμινεία του εργοστασίου της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου (ΓΕΜΛ) της δεκαετίας του 1940. Στο ίδιο κοιμητήριο είχε ενταφιαστεί (το 1942) και ο πρώτος εργάτης που πέθανε από πείνα στις εγκαταστάσεις της ΓΕΜΛ.Τα παραπάνω βρίθουν συμβολισμών καθώς δείχνουν ότι ο Κωνσταντίνος Κονοφάγος ήθελε να ταφεί εκεί όπου ωρίμασε ως επιστήμονας και ως άνθρωπος.Αλλά, ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή. Ο χειμώνας του μεγάλου λιμού (1941-1942) έπληξε ιδιαιτέρως το Λαύριο, η οικονομία του οποίου στηριζόταν στη ΓΕΜΛ και ως εκ τούτου δεν διέθετε γεωργική παραγωγή. Η κατάσταση είχε δυσκολέψει ήδη από τον Μάιο του 1941, όταν η εταιρεία τέθηκε υπό γερμανική κατοχή και στους εργάτες δόθηκε η «επιλογή» είτε να παραμείνουν στην εταιρεία με μισθούς πείνας είτε να μεταφερθούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η ομάδα των έντεκα και η μαύρη αγορά! Αρχιμηχανικός της εταιρείας ήταν ο Κωνσταντίνος Κονοφάγος και γενικός διευθυντής ο βελγικής καταγωγής μεταλλειολόγος Μορίς Μπρεμέρ (Maurice Bremmer). «Ο Κονοφάγος, λίγο πριν την άφιξη των κατακτητών – και ειδικότερα ενός ιταλικού αποσπάσματος καραμπινιέρων – πείθει τον Μπρεμέρ (ο οποίος, όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, ήταν μέλος της Γαλλικής Αντίστασης και ως εκ τούτου πείστηκε αμέσως!) να αποκρύψουν το γεγονός ότι κάποια από τα απορρίμματα της μεταλλευτικής παραγωγής μολύβδου περιείχαν ασήμι» μας είπε ο κ. Δημήτρης Καλιαμπάκος, καθηγητής του ΕΜΠ και αντιπρόεδρος του Τεχνολογικού και Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου, προσθέτοντας: «Οταν λοιπόν ενέσκηψε ο λιμός, ο Κονοφάγος αντιλαμβάνεται ότι ο μόνος τρόπος να σωθεί ο πληθυσμός του Λαυρίου ήταν το να παραχθεί ασήμι από αυτά τα δήθεν απορρίμματα».Βεβαίως, από τη σκέψη ως την πράξη υπάρχει μια απόσταση, πολύ περισσότερο δε όταν όλα πρέπει να γίνουν με άκρα μυστικότητα και παρά τις τεράστιες ελλείψεις. «Του έλειπαν οι εγκαταστάσεις, του έλειπαν τα αναλώσιμα και του έλειπε η πρώτη ύλη. Ηταν όμως εξαιρετικός επιστήμονας. Ετσι, μετά από προσπάθειες 4,5 μηνών επινοεί μια μέθοδο η οποία ήταν αφενός αποδοτική και αφετέρου φιλική προς το περιβάλλον καθώς δεν απαιτούσε υψηλές θερμοκρασίες, ούτε πολλά και εξεζητημένα αντιδραστήρια» εξήγησε ο κ. Καλιαμπάκος και συνέχισε: «Συγκροτείται λοιπόν η περίφημη ομάδα των έντεκα, μεταξύ των οποίων ο Κονοφάγος, ο Μπρεμέρ αλλά και δύο εργάτες της καμινείας των οποίων τα ονόματα δεν σώζονται, και αρχίζουν να παράγουν ασήμι κάτω από τη μύτη των κατακτητών. Εννοείται ότι εργάζονται μόνο τις νύχτες!».Φυσικά οι κίνδυνοι δεν σταματούσαν με την παραγωγή. Με άκρα μυστικότητα το ασήμι (σε μορφή πλακιδίων) μεταφέρεται από τον Μπρεμέρ στην ελβετική πρεσβεία, στους χώρους της οποίας φιλοξενούνταν ο Ερυθρός Σταυρός. Το ασήμι πωλούνταν σε μαυραγορίτη της εποχής και τα χρήματα παραδίδονταν στον Ερυθρό Σταυρό ώστε να εξασφαλισθούν τα συσσίτια τα οποία έσωσαν αρχικά τα παιδιά του Λαυρίου και στη συνέχεια τους ενηλίκους.Η μέθοδος Κονοφάγου, η οποία για την παραγωγή ασημιού χρησιμοποιεί λιγνίτη, σόδα και θαλασσινό αλάτι, υιοθετήθηκε ευρέως μετά τον πόλεμο και αξιοποιείται μέχρι σήμερα! Είναι δε αξιοσημείωτο το γεγονός ότι καθώς η ΓΕΜΛ δε παρήγε στο Λαύριο ασήμι (έστελνε ένα αργυρούχο κράμα για περαιτέρω επεξεργασία στη Γαλλία), το παραγόμενο στα κρυφά ασήμι από την ομάδα των έντεκα ήταν το πρώτο που παρήχθη στο Λαύριο μετά από δύο και πλέον χιλιετίες! Και αυτό θα πρέπει σίγουρα να ευχαρίστησε τον Κονοφάγο, ο οποίος ήταν «ο άνθρωπος που ξανάφερε στο προσκήνιο το αρχαίο Λαύριο» μας είπε ο κ. Καλιαμπάκος, εξηγώντας ότι το βιβλίο του Κονοφάγου «Αρχαίο Λαύριο» «ανέδειξε τη σύνδεση της αρχαίας δραστηριότητας που έκανε την αρχαία Αθήνα οικονομικά ισχυρή με τη σύγχρονη μεταλλευτική δραστηριότητα, η οποία συνέβαλε στην 1η και 2η βιομηχανική επανάσταση στην Ελλάδα». https://www.tovima.gr/2025/10/12/science/pos-to-layrio-apallaxthike-apo-to-arseniko/

«ΔΑΙΔΑΛΟΣ»: Η Ελλάδα περνά στην εποχή των υπερυπολογιστών. Η «κόκκινη γραμμή» του ΝΟΚ, στον αέρα ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος Με δυνατότητα επεξεργασίας δεδομένων που μέχρι χθες φάνταζαν ασύλληπτα για τα ελληνικά δεδομένα, ο ΔΑΙΔΑΛΟΣ ανοίγει τον δρόμο σε επαναστατικές εφαρμογές που αγγίζουν κάθε πτυχή της επιστήμης, της οικονομίας και της κοινωνίας.Το όνομα «ΔΑΙΔΑΛΟΣ» δεν επιλέχθηκε τυχαία για τον νέο ελληνικό υπερυπολογιστή, που εγκαινιάστηκε πρόσφατα. Ο μυθικός αρχιτέκτονας και εφευρέτης συμβολίζει την ευφυΐα, την εφευρετικότητα, αλλά και την τόλμη που απαιτούνται σήμερα για την είσοδο μιας χώρας στον παγκόσμιο χάρτη της υψηλής τεχνολογίας.Η δημιουργία του ΔΑΙΔΑΛΟΥ αποτελεί μια σπουδαία τομή για την Ελλάδα, καθώς σηματοδοτεί τη μετάβασή της από την ψηφιακή ουρά στην τεχνολογική πρωτοπορία. Με δυνατότητα επεξεργασίας δεδομένων που μέχρι χθες φάνταζαν ασύλληπτα για τα ελληνικά δεδομένα, ο ΔΑΙΔΑΛΟΣ ανοίγει τον δρόμο σε επαναστατικές εφαρμογές που αγγίζουν κάθε πτυχή της επιστήμης, της οικονομίας και της κοινωνίας.Ο υπερυπολογιστής, που στεγάζεται σε υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις και αποτελεί αποτέλεσμα συνεργασίας ελληνικών πανεπιστημίων, ερευνητικών φορέων και διεθνών εταίρων, είναι ένας επιταχυντής γνώσης που θα μεταμορφώσει άμεσα τις δυνατότητες έρευνας και καινοτομίας της χώρας. Από την ιατρική και την πρόγνωση φυσικών καταστροφών μέχρι τη ναυτιλία και την τεχνητή νοημοσύνη, οι δυνατότητες που ανοίγονται είναι πρακτικά απεριόριστες.Κομβικός υπήρξε ο ρόλος της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, η οποία συντονίζει την Επιτροπή για την Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ελλάδα. Η συμβολή της στον σχεδιασμό και την υλοποίηση του ΔΑΙΔΑΛΟΥ ενισχύει τη στρατηγική θέση της χώρας στον διεθνή ανταγωνισμό, αποδεικνύοντας ότι η οργανωμένη προσέγγιση και ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός αποτελούν κλειδιά επιτυχίας.Πέρα από τις προφανείς τεχνολογικές δυνατότητες, ο ΔΑΙΔΑΛΟΣ έρχεται ως μια δυναμική απάντηση στο brain drain. Είναι ένα μήνυμα προς τους νέους επιστήμονες, που πλέον έχουν ένα πολύτιμο εργαλείο για να εξελίξουν και να αξιοποιήσουν τις ιδέες τους εντός συνόρων. Αντίστοιχα, καθιστά τη χώρα έναν υπολογίσιμο παίκτη στην ευρωπαϊκή ψηφιακή ατζέντα, προσφέροντας πολύτιμο κεφάλαιο στον ευρωπαϊκό σχεδιασμό υπερυπολογιστικής δύναμης.Ασφαλώς, η πρόκληση τώρα βρίσκεται στην αποτελεσματική αξιοποίηση του ΔΑΙΔΑΛΟΥ. Το στοίχημα δεν είναι απλά τεχνολογικό, είναι βαθιά θεσμικό και κοινωνικό. Η Ελλάδα πρέπει να δείξει την απαραίτητη ωριμότητα και διορατικότητα, ώστε να εντάξει αυτό το επίτευγμα στο στρατηγικό της σχέδιο, αποφεύγοντας λάθη του παρελθόντος, όπου μεγάλες τεχνολογικές υποδομές παρέμεναν ανεκμετάλλευτες ή υποχρησιμοποιούνταν.Η παρουσία του ΔΑΙΔΑΛΟΥ αποτελεί, λοιπόν, όχι απλά ένα τεχνολογικό γεγονός, αλλά έναν καταλύτη, που μπορεί και πρέπει να μεταβάλει τη νοοτροπία της χώρας μας προς το καλύτερο. Μια Ελλάδα με αυτοπεποίθηση που βλέπει μακριά, που καινοτομεί και που μπορεί να δώσει λύσεις σε σύνθετα προβλήματα, όχι μόνο για τον εαυτό της, αλλά και για ολόκληρη την ανθρωπότητα.Ο ΔΑΙΔΑΛΟΣ είναι εδώ, η Ελλάδα μόλις ξεκίνησε να πετάει ψηλά. Ας μην εγκλωβιστούμε στον λαβύρινθο των αμφιβολιών και των μικρών προσδοκιών. Ας βρούμε, όπως ο μυθικός του εμπνευστής, την έξοδο προς την καινοτομία και την πρόοδο. Ο «Δαίδαλος» θα είναι 150 φορές ισχυρότερος από τον υπάρχοντα ελληνικό υπερυπολογιστή ARIS, με ισχύ 89 PetaFlops, κατατάσσοντάς τον ανάμεσα στα 20 κορυφαία συστήματα παγκοσμίως! Το έργο, με συνολικό προϋπολογισμό 59 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και τον ευρωπαϊκό οργανισμό EuroHPC JU. *Ο Γιαννης Μαστρογεωργίου είναι Ειδικός Γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, Συντονιστής Επιτροπής Τεχνητής Νοημοσύνης https://www.tovima.gr/2025/03/25/to-vima-intelligence/daidalos-i-ellada-perna-stin-epoxi-ton-yperypologiston/

Στο Λαύριο ο Φάρος της Ελλάδας στην ΑΙ Ενα από τα πρώτα δεκατρία «εργοστάσια» ΤΝ στην Ευρώπη ετοιμάζεται στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο και στο κτίριο του πρώην Ηλεκτρικού Σταθμού που διαχειρίζεται το ΕΜΠ, βάζοντας τη χώρα στους «παίκτες» των νέων τεχνολογιών.Χτίζοντας τον «Φάρο» της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), η «μικρή» Ελλάδα επιχειρεί να κάνει ένα παγκόσμιο τεχνολογικό άλμα, καθοδηγώντας με ασφάλεια πολίτες, πανεπιστήμια, ερευνητές και επιχειρήσεις μέσα στο «δαιδαλώδες» και απαιτητικό τοπίο της ψηφιακής τεχνολογίας.Με συνολική επένδυση κοντά στα 100 εκατ. ευρώ (από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους), η χώρα αποκτά υποδομές διεθνούς εμβέλειας που αναμένεται σύντομα να την καταστήσουν πρωτοπόρο στην ψηφιακή εποχή, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.Η Ελλάδα συγκαταλέγεται ήδη στην πρώτη ταχύτητα των χωρών της Ευρώπης που έχουν δρομολογήσει την κατασκευή εργοστασίου ΤΝ, ενώ ταυτόχρονα αποκτά έναν καινούργιο πανίσχυρο εθνικό υπερυπολογιστή που θα είναι 150 φορές ισχυρότερος από τον υφιστάμενο, έχοντας τη δυνατότητα να εκτελεί έως και ογδόντα εννέα τετράκις εκατομμύρια πράξεις κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο (89 Pflops)!Το εργοστάσιο ΤΝ «Pharos» και ο υπερυπολογιστής «Δαίδαλος» θα εγκατασταθούν μαζί στην «πολύτιμη» λαυρεωτική γη, στο μέρος χάρη στο οποίο η χώρα πέτυχε κάποτε τη μετάβασή της στη δεύτερη βιομηχανική επανάσταση και που ο Αισχύλος, παλαιότερα, επαινούσε για την «ασημένια φλέβα» που έρεε στα σπλάχνα του (εννοώντας τον ορυκτό του πλούτο).Συγκεκριμένα, στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου και στο ιστορικό κτίριο του πρώην Ηλεκτρικού Σταθμού που διαχειρίζεται το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ετοιμάζονται ήδη οι νέες εγκαταστάσεις που θα πρωταγωνιστήσουν και στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση της χώρας – εκείνης των υπολογιστικών συστημάτων και της ΤΝ. Το άδειο σήμερα κτίριο βιομηχανικής κληρονομιάς πρόκειται να αναδιαμορφωθεί εκ βάθρων, με υδρόψυκτα συστήματα κλιματισμού και υπερσύγχρονους σταθμούς τροφοδοσίας.Το σχέδιο για το εργοστάσιο «Pharos» και τον υπερυπολογιστή «Δαίδαλο» έχει ολοκληρωθεί, οι συμβάσεις υλοποίησης έχουν υπογραφεί, η χρηματοδότηση έχει εξασφαλιστεί και μόλις δόθηκε το σήμα για την έναρξη των έργων, εξάπτοντας τη φαντασία για τις δυνατότητες που πρόκειται να ξεκλειδώσουν τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και στην κοινωνία. Δυνατότητες, οι οποίες αφορούν τομείς όπως είναι η κλιματική αλλαγή, οι ιατρικές εξετάσεις, η γλώσσα, οι δικαστικές αποφάσεις και οι φυσικοί πόροι. Ο «Pharos» Ειδικότερα, ο «Pharos» είναι ένα από τα πρώτα 13 «εργοστάσια» ΤΝ στην Ευρώπη και αποτελεί μια πρωτοβουλία στρατηγικής σημασίας, καθώς ενισχύει την ανταγωνιστικότητα, την ανάπτυξη αξιόπιστων εφαρμογών ΤΝ και την προώθηση της καινοτομίας, με γνώμονα τη βιωσιμότητα. Συγκαταλέγεται στα «εργοστάσια» ΤΝ που προωθεί στρατηγικά η Ευρωπαϊκή Ενωση, στο πλαίσιο τόνωσης της καινοτομίας, αλλά και μείωσης της εξάρτησης από τους κολοσσούς της Αμερικής και της Κίνας.Το ελληνικό «εργοστάσιο» ΤΝ, που υλοποιείται παράλληλα με αντίστοιχα projects σε Αγγλία, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία και αλλού, θα παρέχει υπολογιστική ισχύ, προηγμένα εργαλεία ΤΝ, δεδομένα μεγάλου όγκου και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό σε ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα, δημόσιους φορείς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Με τον τρόπο αυτόν, θα αναπτυχθούν εφαρμογές ΤΝ κυρίως στους τομείς της Υγείας, της Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού, καθώς και στο πεδίο της Βιώσιμης Ανάπτυξης.Θα λειτουργεί όπως ένα εργοστάσιο, μόνο που δεν θα εργάζονται άνθρωποι, αλλά αμέτρητα υπολογιστικά συστήματα επεξεργασίας και αποθήκευσης για την παραγωγή νέων μοντέλων ΤΝ και ειδικών παραγωγικών μοντέλων (Generative AI). Με απλά λόγια, θα παρέχει τη δυνατότητα παραγωγής λύσεων βασισμένων στην ΤΝ για κάθε πιθανό τομέα, ανάλογα με τις ανάγκες για τις οποίες θα αξιοποιείται κάθε φορά. Σημειωτέον, πρόσβαση στα κέντρα των υπερυπολογιστών του θα έχουν πανεπιστημιακά ιδρύματα, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, βιομηχανίες και άλλοι οικονομικοί παράγοντες. Ο «Δαίδαλος» Την ίδια στιγμή, ο νέος εθνικός υπερυπολογιστής «Δαίδαλος» θα λειτουργήσει ως η υπολογιστική πλατφόρμα του AI Factory «Pharos». Η αρχιτεκτονική του θα είναι αντίστοιχη των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών συστημάτων. Ο «Δαίδαλος» θα είναι 150 φορές ισχυρότερος από τον υπάρχοντα ελληνικό υπερυπολογιστή ARIS, με ισχύ 89 PetaFlops, κατατάσσοντάς τον ανάμεσα στα 20 κορυφαία συστήματα παγκοσμίως! Το έργο, με συνολικό προϋπολογισμό 59 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και τον ευρωπαϊκό οργανισμό EuroHPC JU.Η κατασκευή του υπολογιστή ανατέθηκε στη Hewlett Packard Enterprise (HPE) και η διαμόρφωση του χώρου στη MainSys. Η HPE έχει ένα μεγάλο μερίδιο παγκοσμίως στους υπερυπολογιστές μια και έχει εξαγοράσει την Cray, με τον «Δαίδαλο» να βασίζει τις ΑΙ δυνατότητές του στους επεξεργαστές nVidia GB200 Blackwell. Ετοιμο σε 36 μήνες Το έργο είναι συνολικού προϋπολογισμού 30 εκατ. ευρώ, που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Horizon Europe και χρηματοδοτείται κατά 50% από την Κοινή Επιχείρηση EuroHPC (EuroHPC Joint Undertaking) και κατά 50% από εθνικούς πόρους. Η υλοποίησή του ξεκινά μόλις τώρα και θα διαρκέσει συνολικά 36 μήνες. https://www.tovima.gr/print/finance/sto-layrio-o-faros-tis-elladas-stin-ai/

Η Γη «ξεπέρασε το πρώτο κλιματικό σημείο καμπής» με θύματα τα κοράλλια. Η κατάρρευση των κοραλλιογενών υφάλων θεωρείται πλέον μη αναστρέψιμη. Η Γη έχει εισέλθει σε μια ζοφερή νέα κλιματική πραγματικότητα. Ο πλανήτης έχει επισήμως ξεπεράσει το πρώτο του κλιματικό σημείο καμπής. Η ασταμάτητη αύξηση της θερμότητας στους ωκεανούς έχει πλέον ωθήσει τα κοράλλια παγκοσμίως πέρα από τα όριά τους προκαλώντας πρωτοφανή μαζικό αφανισμό των υφάλων και απειλώντας τα μέσα διαβίωσης σχεδόν ενός δισεκατομμυρίου ανθρώπων σύμφωνα με την Έκθεση για τα Παγκόσμια Σημεία Καμπής 2025.Ακόμη και στο πιο αισιόδοξο σενάριο μελλοντικής υπερθέρμανσης όπου η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας δεν ξεπερνά τους 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα όλοι οι ύφαλοι θερμών υδάτων είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα περάσουν το σημείο χωρίς επιστροφή. Αυτό το καθιστά «μία από τις πιο επείγουσες οικολογικές απώλειες που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα» σύμφωνα με την έκθεση.«Από το 2023, έχουμε παρακολουθήσει πάνω από έναν χρόνο θερμοκρασιών που υπερβαίνουν τους 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον προβιομηχανικό μέσο όρο. Η υπέρβαση του ορίου των 1,5 βαθμών Κελσίου φαίνεται πλέον σχεδόν αναπόφευκτη και μπορεί να συμβεί γύρω στο 2030. Αυτό βάζει τον κόσμο σε μια επικίνδυνη ζώνη αυξανόμενων κινδύνων και διαδοχικών σημείων καμπής» ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου ο Στιβ Σμιθ γεωγράφος στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ.Τα σημεία καμπής είναι ουσιαστικά σημεία μη επιστροφής, που ωθούν τη Γη σε ένα νέο κλιματικό καθεστώς, το οποίο με τη σειρά του προκαλεί αλυσιδωτές επιπτώσεις. Ανάλογα με το πόσο θα αυξηθεί η θερμοκρασία τις επόμενες δεκαετίες, ο κόσμος θα μπορούσε να δει: * εκτεταμένη κατάρρευση του Αμαζονίου * λιώσιμο των παγοκαλυμμάτων της Γροιλανδίας και της Δυτικής Ανταρκτικής * κατάρρευση του Ατλαντικού Ρεύματος Κυκλοφορίας (AMOC), ενός ζωτικού θαλάσσιου ρεύματος που ρυθμίζει το κλίμα του πλανήτη «Φαινόμενο ντόμινο» Η παγκόσμια υπερθέρμανση έχει ήδη ξεπεράσει τα όρια ανθεκτικότητας των κοραλλιογενών υφάλων, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Με βάση τις τρέχουσες πολιτικές, η θερμοκρασία αναμένεται να φτάσει περίπου στους 3° βαθμούς Κελσίου μέσα στις επόμενες δεκαετίες, πυροδοτώντας την κατάρρευση του παγοκαλύμματος της Δυτικής Ανταρκτικής την υποχώρηση των ορεινών παγετώνων και την αποσταθεροποίηση των ωκεάνιων ρευμάτων της Γροιλανδίας.Η τύχη του Αμαζονίου εξαρτάται τόσο από την αύξηση της θερμοκρασίας όσο και από τα ποσοστά αποψίλωσης ενώ η μελλοντική κυκλοφορία του Ατλαντικού παραμένει αβέβαιη.Έχουν περάσει δέκα χρόνια από τη Συμφωνία του Παρισιού όπου σχεδόν όλα τα κράτη του κόσμου δεσμεύτηκαν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ώστε να περιορίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100 ιδανικά κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου.Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Τάνια Στιλ διευθύνουσα σύμβουλος του World Wildlife Fund UK. «Βλέπουμε μια οπισθοδρόμηση των δεσμεύσεων για το κλίμα και το περιβάλλον, τόσο από κυβερνήσεις όσο και από επιχειρήσεις».Η έκθεση είναι η δεύτερη συνολική αξιολόγηση των σημείων καμπής, που δημοσιεύεται από διεθνή κοινοπραξία άνω των 200 επιστημόνων από 25 και πλέον ιδρύματα. Η ημερομηνία δημοσίευσης δεν είναι τυχαία: στις 13 Οκτωβρίου, υπουργοί από όλο τον κόσμο συγκεντρώνονται στο Μπελέμ της Βραζιλίας για διαπραγματεύσεις ενόψει της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP30).Το 2024 καταγράφηκαν περίπου 150 ακραία καιρικά φαινόμενα χωρίς προηγούμενο, συμπεριλαμβανομένης της χειρότερης ξηρασίας στον Αμαζόνιο. Το γεγονός ότι η διάσκεψη διεξάγεται κοντά στην «καρδιά» του τροπικού δάσους είναι μια ευκαιρία να τονιστεί το επικείμενο σημείο καμπής. Η αποψίλωση μόλις 22% του Αμαζονίου αρκεί για να μειώσει το όριο θερμοκρασίας του σημείου καμπής στους 1,5 βαθμούς Κελσίου ενώ σήμερα η αποψίλωση έχει φτάσει ήδη το 17%. Μια αχτίδα ελπίδας Υπάρχει, ωστόσο, και μια θετική εξέλιξη, σύμφωνα με τον Σμιθ: «Έχουμε ξεπεράσει τουλάχιστον ένα σημαντικό θετικό σημείο καμπής στο ενεργειακό σύστημα».Οι θετικές μεταβάσεις αυτές πυροδοτούν αλυσιδωτές βελτιώσεις, όπως η ταχεία διάδοση των καθαρών τεχνολογιών, των ηλεκτρικών οχημάτων και των φωτοβολταϊκών. Ταυτόχρονα, το κόστος των μπαταριών μειώνεται σημαντικά, ενισχύοντας αυτή τη δυναμική. Ωστόσο, το ζήτημα δεν είναι πια μόνο η μείωση των εκπομπών ή η αφαίρεση άνθρακα από την ατμόσφαιρα, επισημαίνει η Μαντζάνα Μιλκορέιτ, πολιτική επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Όσλο.«Χρειαζόμαστε μια ριζική αλλαγή παραδείγματος στο πώς οι κυβερνήσεις προσεγγίζουν την κλιματική κρίση», τονίζει. Οι σημερινές πολιτικές και διεθνείς συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας του Παρισιού, σχεδιάστηκαν για σταδιακές, γραμμικές αλλαγές, όχι για αιφνίδιες, αλυσιδωτές κρίσεις σε πολλαπλά επίπεδα ταυτόχρονα. Η έκθεση προτείνει άμεσες ενέργειες: * Μείωση εκπομπών μεθανίου και μαύρου άνθρακα, * Ενίσχυση των προσπαθειών αφαίρεσης άνθρακα από την ατμόσφαιρα, * Βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού και πολιτικές προσαρμογής για να αντιμετωπιστούν πολλαπλές κλιματικές επιπτώσεις ταυτόχρονα. «Το μήνυμά μας είναι σαφές. Αυτό που έχουμε τώρα δεν είναι αρκετό. Το έργο είναι δύσκολο, αλλά δεν μπορούμε να αποστρέψουμε το βλέμμα μας» λέει η Μιλκορέιτ. Η ίδια ελπίζει ότι η έκθεση θα κινητοποιήσει τους πολίτες να συμμετάσχουν ενεργά είτε με συνειδητές επιλογές κατανάλωσης, είτε με τη διάδοση του μηνύματος ότι ο χρόνος για δράση είναι τώρα. «Ακόμη και το να έχει κάποιος το θάρρος να μείνει αντιμέτωπος με αυτή την πραγματικότητα είναι μια μορφή δράσης» καταλήγει. https://www.naftemporiki.gr/green/climate/2019016/i-gi-xeperase-to-proto-klimatiko-simeio-kampis-me-thymata-ta-korallia/

Περίπου 50 χιλιάδες είδη του ζωικού βασιλείου σε άμεσο κίνδυνο εξαφάνισης σύμφωνα με τη νέα κόκκινη λίστα. Σημαντική αύξηση του αριθμού των ειδών, ειδικά των πτηνών, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας. Από το ντόντο έως την τίγρη της Τασμανίας πολλά επιβλητικά πλάσματα έχουν εξαφανιστεί με την πάροδο των χρόνων. Τώρα η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) προειδοποιεί ότι 48, 646 είδη ζώων ενδέχεται να ακολουθήσουν την ίδια πορεία. Η νέα έκθεση προειδοποιεί επίσης ότι η πλειονότητα (61%) των ειδών πτηνών παγκοσμίως βρίσκεται σε παρακμή μια τεράστια αύξηση σε σχέση με το 44% που βρισκόταν σε κίνδυνο το 2016.Ωστόσο υπάρχουν και ορισμένα φωτεινά σημεία στην νέα έκθεση. Ο πληθυσμός της πράσινης θαλάσσιας χελώνας έχει αυξηθεί κατά περίπου 28%, χάρη σε δεκαετίες δράσεων προστασίας. Η δρ. Γκρέθελ Αγκιλάρ γενική διευθύντρια της IUCN, δήλωσε:«Η σημερινή ενημέρωση της Κόκκινης Λίστας, που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της IUCN στο Άμπου Ντάμπι, ρίχνει φως τόσο στις επείγουσες προκλήσεις όσο και στις τεράστιες δυνατότητες που έχουμε μπροστά μας.Ενώ είδη όπως οι αρκτικές φώκιες και πολλά πτηνά αντιμετωπίζουν αυξανόμενες απειλές, η ανάκαμψη της πράσινης χελώνας μας υπενθυμίζει ότι η διατήρηση της φύσης λειτουργεί, όταν ενεργούμε με αποφασιστικότητα και ενότητα».Η φετινή Κόκκινη Λίστα περιλαμβάνει 172,620 είδη, από τα οποία 48,646 απειλούνται με εξαφάνιση. Οι αρκτικές φώκιες αντιμετωπίζουν πολλαπλές πιέσεις, όπως η ναυσιπλοΐα, ο θόρυβος, η εξόρυξη πετρελαίου και ορυκτών, το κυνήγι κ.α.Ωστόσο, η μεγαλύτερη απειλή προέρχεται από την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με τη δρ. Κιτ Κόβακς, συμπρόεδρο της Ομάδας Ειδικών για τα Πτερυγιόποδα της IUCN.«Κάθε χρόνο στο Σβάλμπαρντ η υποχώρηση των πάγων αποκαλύπτει πόσο ευάλωτες έχουν γίνει οι αρκτικές φώκιες, δυσκολεύοντάς τες να αναπαραχθούν, να ξεκουραστούν και να τραφούν. Η κατάστασή τους είναι μια σαφής υπενθύμιση ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένα μακρινό πρόβλημα συμβαίνει ήδη και έχει συνέπειες εδώ και τώρα. Η προστασία των αρκτικών φώκιων σημαίνει προστασία της εύθραυστης ισορροπίας της Αρκτικής, που είναι ζωτικής σημασίας για όλους μας».Η ενημέρωση της Κόκκινης Λίστας αποκάλυψε επίσης ότι το 61% όλων των ειδών πτηνών έχει μειούμενους πληθυσμούς, με τα είδη που ζουν στη Μαδαγασκάρη, τη Δυτική Αφρική και την Κεντρική Αμερική να διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο κυρίως λόγω της απώλειας ενδιαιτημάτων από την αγροτική επέκταση και την υλοτομία.Ο δρ. Ίαν Μπάρφιλντ συντονιστής της Παγκόσμιας Επιστημονικής Ομάδας για τα Πτηνά της BirdLife International δήλωσε: «Το γεγονός ότι τρία στα πέντε είδη πτηνών στον κόσμο έχουν φθίνουσες πληθυσμιακές τάσεις δείχνει πόσο βαθιά είναι η κρίση της βιοποικιλότητας και πόσο επείγει οι κυβερνήσεις να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους».Αντίθετα, η πράσινη θαλάσσια χελώνα έχει βελτιώσει το καθεστώς της, περνώντας από την κατάσταση «Υπό Κίνδυνο» στην κατάσταση «Μη Απειλούμενο». Από τη δεκαετία του 1970, οι πληθυσμοί της έχουν αυξηθεί κατά περίπου 28%, χάρη σε παγκόσμιες δράσεις προστασίας των φωλιών και των θηλυκών χελωνών.Ο Ρόντερικ Μαστ συμπρόεδρος της Ομάδας Ειδικών Θαλάσσιων Χελωνών της IUCN, σχολίασε: «Η συνεχιζόμενη παγκόσμια ανάκαμψη της πράσινης χελώνας είναι ένα ισχυρό παράδειγμα του τι μπορεί να επιτευχθεί με συντονισμένη παγκόσμια προσπάθεια διατήρησης ακόμη και για μακρόβια θαλάσσια είδη». Δυστυχώς, η νέα ενημέρωση της Κόκκινης Λίστας καταγράφει επίσης έξι είδη που μετακινήθηκαν από την κατηγορία των απειλούμενων σε αυτή των εξαφανισμένων. https://www.naftemporiki.gr/green/wildlife/2019011/peripoy-50-chiliades-eidi-toy-zoikoy-vasileioy-se-ameso-kindyno-exafanisis-symfona-me-ti-nea-kokkini-lista/

To James Webb ίσως εντόπισε τα τρομερά σε μέγεθος και δυνατότητες «σκοτεινά άστρα» (βίντεο) Πρόκειται για πανάρχαια άστρα που τροφοδοτούνται από σκοτεινή ύλη. Το δεύτερο πιο απομακρυσμένο αντικείμενο που έχει εντοπίσει ποτέ το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb ίσως είναι ένα «σκοτεινό άστρο» (dark star), ένα διαστημικό σώμα που τροφοδοτείται από σκοτεινή ύλη αντί για πυρηνική σύντηξη. Αναλύοντας τα μήκη κύματος του φωτός που κατέγραψε το James Webb οι ερευνητές εντόπισαν τέσσερις πιθανούς υποψηφίους σκοτεινών άστρων με το ένα από αυτά να παρουσιάζει ένα ξεκάθαρο «ίχνος» απορρόφησης ηλίου σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «PNAS».Η ιδέα των dark stars προτάθηκε για πρώτη φορά το 2007. Πιστεύεται ότι πρόκειται για μερικά από τα πρώτα άστρα, γνωστά ως Population III stars, που σχηματίστηκαν μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, το μυστηριώδες φαινόμενο από το οποίο προέκυψε το Σύμπαν.Σύμφωνα με τη θεωρία τα σκοτεινά άστρα δημιουργούνται όταν υδρογόνο και ήλιο που καταρρέουν και κανονικά θα σχημάτιζαν μια μαύρη τρύπα αναμιγνύονται με σκοτεινή ύλη. Αυτά τα άστρα θεωρείται ότι είναι εξαιρετικά ογκώδη και φωτεινά, φτάνοντας έως και ένα εκατομμύριο φορές τη μάζα του Ήλιου και λάμποντας ένα δισεκατομμύριο φορές πιο έντονα.«Δεν είναι ούτε σκοτεινά ούτε φτιαγμένα από σκοτεινή ύλη. Το όνομα τους (dark star) είναι παραπλανητικό. Δεν αποτελούνται εξ ολοκλήρου από σκοτεινή ύλη, ούτε είναι πραγματικά σκοτεινά» λέει η Κάθριν Φρις καθηγήτρια Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν και συν-συγγραφέας της μελέτης που πρώτη πρότεινε την υπόθεση των σκοτεινών άστρων. Η Φρις εξήγησε ότι η ανακάλυψη τέτοιων άστρων θα μπορούσε να εξηγήσει μερικά από τα πιο παράξενα αντικείμενα που έχει εντοπίσει το James Webb στο πρώιμο Σύμπαν όπως τις γιγαντιαίους υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες που σχηματίστηκαν απίστευτα γρήγορα.Επιπλέον η ύπαρξή τους θα προσέφερε πολύτιμες πληροφορίες για τη φύση της σκοτεινής ύλης. «Δεν είναι απλώς ένας νέος τύπος άστρου — είναι ένα εργαλείο διερεύνησης της σκοτεινής ύλης. Γι’ αυτό αυτά τα ευρήματα είναι τόσο ενθαρρυντικά για εμάς» σημειώνει η Φρις. Πώς τα εντόπισαν Για να εντοπίσει τους πιθανούς υποψήφιους, η ομάδα ανέλυσε δεδομένα από το πρόγραμμα JWST Advanced Deep Extragalactic Survey (JADES). Επικεντρώθηκαν στα δεδομένα του Near InfraRed Spectrograph (NIRSpec), ενός οργάνου που μετρά τα επιμέρους μήκη κύματος του φωτός που εκπέμπουν ουράνια σώματα, επιτρέποντας στους επιστήμονες να υπολογίσουν τη θερμοκρασία, τη μάζα και τη χημική τους σύνθεση.Η ανακάλυψη αυτή μπορεί να σηματοδοτεί την πρώτη άμεση ένδειξη ύπαρξης σκοτεινών άστρων ανοίγοντας ένα νέο παράθυρο στην κατανόηση του πρώιμου Σύμπαντος και της σκοτεινής ύλης που το διαπερνά. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2018738/to-james-webb-isos-entopise-ta-tromera-se-megethos-kai-dynatotites-skoteina-astra-vinteo/

Η συνύπαρξη ύλης και αντιύλης είναι ο μηχανισμός της δομής του Κόσμου. Μια νέα πρόταση που βασίζεται σε σύγχρονα πειραματικά δεδομένα και προτείνει δομική συνύπαρξη ύλης και αντιύλης. Γνωρίζουμε την πολύ μεγάλη κοινότητα των ερασιτεχνών αστρονόμων που αριθμεί πολλές χιλιάδες μέλη σε όλο τον κόσμο η οποία συμβάλει πολύ συχνά σε νέες ανακαλύψεις στο Σύμπαν. Υπάρχουν όμως και άνθρωποι που όπως και στην περίπτωση των ερασιτεχνών αστρονόμων χωρίς να είναι αυτό το αντικείμενο των σπουδών τους αποφάσισαν να ενταχθούν σε άλλα ερευνητικά πεδία που συνδέονται με το Διάστημα και την κοσμολογία γενικότερα.Μια τέτοια περίπτωση είναι και η αρχιτέκτων-εικαστικός Ευρυδίκη Μαρία Βεντούρη η οποία εδώ και πολλά χρόνια μελετά συστηματικά τη θεωρητική φυσική, την κοσμολογία και την κβαντική μηχανική και πραγματοποιεί μελέτες έχοντας στρέψει το ενδιαφέρον της τα τελευταία χρόνια στο κεφάλαιο «ύλη-αντιύλη».Με δημοσίευση της στο αποθετήριο Zenodo η κ. Βεντούρη επιχειρεί να δώσει τη δική της απάντηση σε ένα από θεμελιώδη κοσμολογικά ζητήματα που απασχολούν την επιστημονική κοινότητα και πιο συγκεκριμένα την αλληλεπίδραση της ύλης με την αντιύλη και το γιατί η ύλη και η αντιύλη δεν εξουδετέρωσαν η μία την άλλη στη Μεγάλη Έκρηξη, το μυστηριώδες φαινόμενο από το οποίο προέκυψε το Σύμπαν. Η κ. Βεντούρη μιλά στο Naftemporiki.gr για τη θεωρία που διατύπωσε σχετικά με αυτό το ζήτημα. «Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με αυτή την έρευνα;» Αποφάσισα να ασχοληθώ με αυτή την έρευνα από μια βαθιά και διαρκή γοητεία που πάντα μου ασκούσαν τα θεμελιώδη ερωτήματα της φυσικής — ερωτήματα που δεν αφορούν μόνο την επιστήμη, αλλά και την ίδια την ύπαρξή μας. Η γνωριμία μου με την έννοια της αντιύλης έγινε στα μαθητικά μου χρόνια, όταν ο καθηγητής μας της φυσικής, ο αείμνηστος Ιάκωβος Πουράκης, μας μίλησε εκτός προγράμματος για αυτήν. Από τότε το ποζιτρόνιο έγινε ο επίμονος σύντροφος της σκέψης μου. Εδώ και πολλά χρόνια μελετώ συστηματικά τη θεωρητική φυσική, την κοσμολογία και την κβαντική μηχανική. Σε αυτό το πλαίσιο παρακολούθησα μαθήματα στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Τμήμα Φυσικής), καθώς και κύκλους του προγράμματος «ΜΑΘΗΣΙΣ», όπως τη Σχετικιστική Κβαντομηχανική του κ. Στέφανου Τραχανά. Παράλληλα, μελέτησα συστηματικά τη σχετική βιβλιογραφία και αφιέρωσα πολλά χρόνια στη θεωρητική αναζήτηση γύρω από τη φύση του φωτός και τη συνύπαρξη ύλης–αντιύλης.Ως αρχιτέκτων, η σκέψη μου ήταν πάντοτε στραμμένη στις δομές και στις συμμετρίες. Με τον καιρό, αυτό το πάθος μεταφέρθηκε από τον χώρο της αρχιτεκτονικής στον ίδιο τον «χώρο» της φύσης, στην εσωτερική δομή της ύλης. Το ζήτημα της ύλης και της αντιύλης είναι κεντρικό. Σύμφωνα με την καθιερωμένη άποψη, ύλη και αντιύλη θα έπρεπε να έχουν αλληλοεξουδετερωθεί μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, αφήνοντας πίσω μόνο ακτινοβολία. Κι όμως, υπάρχουμε — πράγμα που σημαίνει ότι κάτι ουσιαστικό λείπει από αυτή την εικόνα. Στην ολοκλήρωση αυτής της εικόνας, στο να κατανοήσουμε γιατί υπάρχουμε και πώς έγινε αυτό, έστρεψα τις προσπάθειες της έρευνάς μου. Η αντιύλη προφανώς δεν εξαφανίστηκε ποτέ. Αντίθετα, συνυπάρχει με την ύλη ως το συμπληρωματικό της στοιχείο μέσα σε ένα κοινό σύστημα. Η συνύπαρξη και η αλληλεπίδρασή τους — και όχι η εξαΰλωση — είναι αυτό που οικοδομεί τη δομή και τη σταθερότητα του σύμπαντος. Η ύλη και η αντιύλη γεννήθηκαν μαζί για να χτίσουν κόσμους. Η έρευνά μου συγκλίνει σε μια διαφορετική θεώρηση, σύμφωνα με την οποία η ύλη και η αντιύλη δεν αποτελούν αντίπαλες δυνάμεις, αλλά πρωτογενείς συνεταίρους στη δημιουργία της Ύλης.Γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την αλληλεπίδραση ύλης και αντιύλης; Είναι τόσο κρίσιμο για την ύπαρξη του Σύμπαντος όπως υποστηρίζουν διάφοροι ειδικοί;Η αλληλεπίδραση ύλης και αντιύλης βρίσκεται στον πυρήνα του ίδιου του ερωτήματος «γιατί υπάρχει κάτι αντί για το τίποτα;». Αν η ύλη και η αντιύλη είχαν απλώς αλληλοεξουδετερωθεί το Σύμπαν δεν θα υπήρχε με τη μορφή που το γνωρίζουμε ούτε φυσικά και εμείς οι ίδιοι. Επομένως, δεν πρόκειται για μια λεπτομέρεια της φυσικής, αλλά για το θεμέλιο της ύπαρξης. Αν κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν θα μπορέσουμε να καταλάβουμε όχι μόνο πώς σχηματίστηκαν οι πρώτες δομές ύλης μετά τη Μεγάλη Έκρηξη αλλά και πώς λειτουργεί βαθύτερα η φύση.Η δική μου πρόταση επιχειρεί να δείξει ότι η συνύπαρξη ύλης–αντιύλης δεν είναι τυχαία, αλλά δομική. Είναι η ίδια η «μηχανή» που παράγει τη σταθερότητα των σωματιδίων, την κβαντική συμπεριφορά και τελικά τα θεμελιώδη πεδία που συγκρατούν το Σύμπαν. Οι δύο αυτές συμπληρωματικές «όψεις» γεννήθηκαν μαζί και ισόποσες για να δημιουργήσουν τις δομές, όλη την κίνηση και την ενεργειακή γκάμα της ύλης, για να δημιουργήσουν την ύπαρξή μας. Όπως δεν μπορεί να υπάρξει ηλεκτρικό ρεύμα ή μαγνητικό πεδίο χωρίς δύο αντίθετους πόλους έτσι και η φύση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την ύλη και την αντιύλη της. Κάθε σωματίδιο της ύλης μας αποτελείται ισόποσα από σωματίδια και αντισωματίδια — σύμφωνα με τις έρευνες της σωματιδιακής φυσικής — όπως και όλα τα ενεργειακά πεδία και τα σωματίδια αλληλεπίδρασης που τα δημιουργούν. Άρα πώς εξαφανίστηκε η αντιύλη από το σύμπαν; Αφού είναι εδώ παρούσα σε ίσες ποσότητες με την ύλη, χωρίς να υπερτερεί καμία από τις δύο της άλλης. Είμαστε η ύλη και η αντιύλη μας.Η επιστήμη έχει καταφέρει να πάει πίσω το ρολόι του χρόνου τόσο πολύ ώστε να γνωρίζουμε τι συνέβη εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Είμαστε κοντά στο να φτάσουμε στο τέλος και να ανακαλύψουμε το πώς και ίσως το γιατί γεννήθηκε το Σύμπαν και τι θα σημαίνει αυτό;Η επιστήμη έχει κατορθώσει να φτάσει πολύ κοντά στις πρώτες στιγμές μετά τη Μεγάλη Έκρηξη ωστόσο όσο προσεγγίζουμε την αρχή, τόσο περισσότερο συναντούμε τα όρια της γνώσης μας. Σήμερα η φυσική συναντά όρια: ανοιχτά ερωτήματα για τη φύση του μαγνητικού πεδίου, για το τι εξυπηρετεί το σπιν των σωματιδίων για την ενοποίηση των θεμελιωδών αλληλεπιδράσεων. Έχει όμως ταυτόχρονα κατακτήσει την γνώση που χρειάζεται ώστε να μπορεί να συναρμολογήσει τη μεγάλη εικόνα αρκεί να ερμηνευθούν σωστά τα ίδια της τα ευρήματα. Εδώ, η αποδοχή της αντιύλης ως συνδημιουργού της Ύλης είναι ζωτικής σημασίας για την περαιτέρω έρευνα.Η προέλευση και η λειτουργία του σύμπαντος δεν είναι λοιπόν ένα αφηρημένο ερώτημα· είναι η κλείδα για να συνδεθούν και να ερμηνευτούν τα διάσπαρτα μυστήρια. Το «πώς» μπορεί να περιγραφεί με φυσικά μοντέλα, αλλά το «γιατί» παραμένει ένα διαχρονικό ερώτημα που ξεπερνά τη φυσική και αγγίζει τη φιλοσοφία. Είναι το ίδιο ερώτημα που απασχόλησε τον άνθρωπο από τότε που απέκτησε συνείδηση του εαυτού του, αυτό που γέννησε τις θρησκείες και τη φιλοσοφία η ανάγκη να γνωρίσει ποιος είναι και ποια είναι η θέση του μέσα στο Όλον.Αυτός ο στοχασμός, που γέννησε τη φιλοσοφία και άνθησε πρώτος στην Ελλάδα με στοχαστές όπως ο Αναξίμανδρος, ο Πυθαγόρας και ο Ηράκλειτος, παραμένει ζωντανός και στη σύγχρονη φυσική. Η πρότασή μου εντάσσεται σε αυτή τη μακρά αναζήτηση: δείχνει ότι η ύλη και η αντιύλη δεν εξαφανίστηκαν, αλλά συνυπάρχουν δυναμικά ως οι δύο όψεις ενός ενιαίου μηχανισμού που δημιούργησε τη σταθερότητα του Σύμπαντος. Η συνύπαρξη λοιπόν είναι το θεμέλιο της Ύλης. Για μένα, αυτή η αναζήτηση δεν είναι μόνο επιστημονική είναι και υπαρξιακή. Κάθε βήμα προς την κατανόηση της ύλης είναι και ένα βήμα προς την κατανόηση του ίδιου του εαυτού μας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2018449/i-synyparxi-ylis-kai-antiylis-einai-o-michanismos-tis-domis-toy-kosmoy/

Για πρώτη φορά φωτογραφίζεται το «βαλς» δύο μαύρων τρυπών (βίντεο) Δεν είχε επιτευχθεί εντοπισμός ζευγαριού μελανών οπών σε κατάσταση αλληλεπίδρασης. Μια εικόνα δύο μαύρων τρυπών που περιστρέφονται η μία γύρω από την άλλη καταγράφηκε για πρώτη φορά. Αστρονόμοι εντόπισαν αυτό το κοσμικό ντουέτο στην καρδιά του γαλαξία OJ287 περίπου πέντε δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη.Μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες είχαν καταφέρει να απεικονίσουν μόνο μεμονωμένες υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες,. Όμως, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Turku στη Φινλανδία παρείχαν τώρα την πρώτη άμεση απόδειξη ότι οι μαύρες τρύπες μπορούν να υπάρχουν σε ζεύγη.Για δεκαετίες, οι επιστήμονες υποπτεύονταν ότι ο OJ287 φιλοξενούσε δύο μαύρες τρύπες, αλλά δεν υπήρχε τηλεσκόπιο αρκετά ισχυρό για να τις διακρίνει. Συνδυάζοντας τηλεσκόπια στη Γη με έναν δορυφόρο που βρισκόταν στη μέση της απόστασης προς τη Σελήνη ερευνητική ομάδα δημιούργησε ένα ραδιοτηλεσκόπιο 15 φορές μεγαλύτερο από τη Γη.Αυτό επέτρεψε στους ερευνητές να λάβουν μια εικόνα με ανάλυση 100.000 φορές υψηλότερη από ό,τι είχε χρησιμοποιηθεί ποτέ για την παρατήρηση του OJ287. Ο επικεφαλής ερευνητής, καθηγητής Μάουρι Βάλτονεν δήλωσε: «Για πρώτη φορά, καταφέραμε να αποκτήσουμε εικόνα δύο μαύρων τρυπών που περιστρέφονται η μία γύρω από την άλλη». Τι είναι ο OJ287; Ο OJ287 είναι ένα κβάζαρ ένας εξαιρετικά φωτεινός γαλαξιακός πυρήνας που περιέχει μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα. Η ίδια η μαύρη τρύπα δεν εκπέμπει φως, αλλά το αέριο και η σκόνη που πέφτουν μέσα της θερμαίνονται σε τεράστιες θερμοκρασίες, παράγοντας τεράστιες ποσότητες ακτινοβολίας. Παρά το ότι απέχει πέντε δισεκατομμύρια έτη φωτός, ο OJ287 είναι τόσο λαμπρός που ακόμη και ένας ερασιτέχνης αστρονόμος με ένα καλό τηλεσκόπιο μπορεί να τον δει. Ένα μυστήριο δεκαετιών Τη δεκαετία του 1980, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι το φως του κβάζαρ μεταβαλλόταν με έναν σταθερό κύκλο 12 ετών. Ο Valtonen εξηγεί: «Το ξεχωριστό στον OJ287 είναι ότι θεωρείται πως φιλοξενεί όχι μία, αλλά δύο μαύρες τρύπες σε τροχιά 12 ετών, που προκαλούν ένα χαρακτηριστικό μοτίβο φωτεινότητας στο ίδιο χρονικό διάστημα».Αν και οι αστρονόμοι ήταν σχεδόν βέβαιοι για την ύπαρξη των δύο μαύρων τρυπών, χρειάστηκαν δεκαετίες για να το αποδείξουν. Ακόμη και όταν το δορυφορικό τηλεσκόπιο της NASA, TESS, ανίχνευσε φως και από τις δύο το 2021, η εικόνα έδειχνε ακόμη ένα μόνο αντικείμενο, επειδή τα οπτικά τηλεσκόπια δεν είχαν αρκετή ανάλυση. Τι αποκάλυψε η εικόνα Για να “δουν” καθαρά οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μια τεχνική που λέγεται «Παρεμβολή Πολύ Μεγάλης Βάσης» (Very Long Baseline Interferometry – VLBI). Η μέθοδος αυτή συνδυάζει ραδιοτηλεσκόπια διάσπαρτα σε όλη τη Γη και το διάστημα, δημιουργώντας ένα “εικονικό” τηλεσκόπιο γιγαντιαίων διαστάσεων.Προσθέτοντας τον δορυφόρο RadioAstron, που βρισκόταν στη μέση της απόστασης προς τη Σελήνη, οι ερευνητές κατάφεραν να λάβουν ραδιοεικόνα του κβάζαρ με πρωτοφανή ευκρίνεια. Στην εικόνα, οι δύο μαύρες τρύπες εντοπίζονται από τους ισχυρούς πίδακες σωματιδίων που εκπέμπουν. Οι ίδιες είναι εντελώς σκοτεινές, αλλά μπορούν να ανιχνευτούν από το φωτεινό αέριο που τις περιβάλλει. Οι μετρήσεις έδειξαν ότι η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα έχει μάζα 18,35 δισεκατομμύρια φορές τη μάζα του Ήλιου ενώ η μικρότερη έχει περίπου 150 εκατομμύρια ηλιακές μάζες και περιστρέφεται γύρω της μία φορά κάθε 12 χρόνια.Η ανακάλυψη αυτή προσφέρει την πιο καθαρή απόδειξη ότι οι μαύρες τρύπες μπορούν να σχηματίζουν ζεύγη, ένα βήμα κρίσιμο για την κατανόηση του πώς συγχωνεύονται οι γαλαξίες και του πώς δημιουργούνται τα βαρυτικά κύματα. «Οι ίδιες οι μαύρες τρύπες είναι τέλεια μαύρες αλλά το φως και τα σωματίδια γύρω τους μας αποκαλύπτουν τον χορό τους στο σκοτάδι» λέει ο καθηγητής Βάλτονεν. Η εικόνα των δύο μαύρων τρυπών να… χορεύουν https://www.naftemporiki.gr/techscience/2018442/gia-proti-fora-fotografizetai-to-vals-dyo-mayron-trypon-vinteo/

Καινοτόμες μπαταρίες λιθίου υπόσχονται κινητά τηλέφωνα και ηλεκτρικά αυτοκίνητα με τριπλάσια αυτονομία. Συσκευές και οχήματα θα διαρκούν τρεις φορές περισσότερο με μια φόρτιση. Μια σημαντική επιστημονική ανακάλυψη θα μπορούσε σύντομα να οδηγήσει σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αεροσκάφη και smartphones που θα διαρκούν έως και τρεις φορές περισσότερο με μία μόνο φόρτιση.Ερευνητές από την Κινεζική Ακαδημία Επιστημών ισχυρίζονται ότι δημιούργησαν μια νέα αυτο-επιδιορθούμενη διεπιφάνεια για στερεάς κατάστασης μπαταρίες λιθίου. Αυτή η καινοτομία θα μπορούσε επιτέλους να λύσει μία από τις μεγαλύτερες τεχνικές προκλήσεις που έχουν κρατήσει αυτά τα ισχυρά ενεργειακά συστήματα εκτός εμπορικής παραγωγής.Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Nature Sustainability» περιγράφει πώς η ομάδα ανέπτυξε έναν μηχανισμό παρόμοιο με «υγρή σφράγιση» ο οποίος γεμίζει αυτόματα τα μικροσκοπικά κενά στο εσωτερικό μιας στερεάς μπαταρίας.Αυτή η καινοτομία εξαλείφει την ανάγκη για ογκώδη εξοπλισμό και υψηλή πίεση, από τις οποίες εξαρτώνται οι υπάρχουσες σχεδιάσεις για να διατηρήσουν τη σταθερότητά τους. Πώς λειτουργεί ο νέος σχεδιασμός Σε αντίθεση με τις συμβατικές μπαταρίες ιόντων λιθίου που χρησιμοποιούν εύφλεκτους υγρούς ηλεκτρολύτες οι στερεάς κατάστασης μπαταρίες βασίζονται σε στερεά υλικά για τη μεταφορά ηλεκτρικού φορτίου μεταξύ των ηλεκτροδίων. Αυτή η αλλαγή αποτρέπει τον κίνδυνο διαρροής ή πυρκαγιάς και επιτρέπει τη χρήση καθαρού μεταλλικού λιθίου ενός υλικού που μπορεί να αποθηκεύσει δύο έως τρεις φορές περισσότερη ενέργεια από τα σημερινά εξαρτήματα μπαταριών.Ωστόσο οι στερεάς κατάστασης μπαταρίες αντιμετωπίζουν εδώ και χρόνια ένα επίμονο πρόβλημα: τα άκαμπτα στρώματά τους τείνουν να διαχωρίζονται με τον χρόνο καθώς τα υλικά διαστέλλονται και συστέλλονται κατά τη φόρτιση, διακόπτοντας τη ροή του ρεύματος και μειώνοντας τη διάρκεια ζωής της μπαταρίας.Για να το αντιμετωπίσει η κινεζική ερευνητική ομάδα εισήγαγε ιόντα ιωδίου μέσα στον στερεό ηλεκτρολύτη. Κατά τη λειτουργία της μπαταρίας, αυτά τα ιόντα μεταναστεύουν προς τη διεπιφάνεια μεταξύ ηλεκτροδίου και ηλεκτρολύτη, σχηματίζοντας ένα λεπτό στρώμα πλούσιο σε ιώδιο. Αυτό το στρώμα προσελκύει ενεργά ιόντα λιθίου και γεμίζει αυτόματα τα μικροσκοπικά ρήγματα και πόρους που δημιουργούνται με τη χρήση. Το αποτέλεσμα είναι μια αυτο-επιδιορθούμενη διεπιφάνεια που διατηρεί τα στρώματα σφιχτά συνδεδεμένα χωρίς εξωτερική πίεση. Ένα βήμα πιο κοντά στην πραγματική εφαρμογή Ο Τσουνσενγκ Βανγκ ειδικός στις στερεάς κατάστασης μπαταρίες στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, δήλωσε ότι η νέα προσέγγιση «έλυσε το βασικό εμπόδιο που επί δεκαετίες εμπόδιζε την εμπορευματοποίηση των στερεάς κατάστασης μπαταριών», σηματοδοτώντας ένα αποφασιστικό βήμα προς την πρακτική τους εφαρμογή.Εξήγησε ότι οι παραδοσιακές στερεάς κατάστασης μπαταρίες απαιτούν πάνω από πέντε μεγαπασκάλ πίεσης (περίπου 50 ατμόσφαιρες) για να παραμείνουν σταθερές. Η κινεζική καινοτομία, πρόσθεσε, «άλλαξε ριζικά αυτή την κατάσταση».Οι δοκιμές της ερευνητικής ομάδας έδειξαν ότι τα πρωτότυπα που βασίζονται στη νέα αυτή δομή διατήρησαν σταθερή απόδοση μετά από εκατοντάδες κύκλους φόρτισης και εκφόρτισης. Η διαδικασία είναι επίσης απλούστερη στην παραγωγή, απαιτεί λιγότερα υλικά, και θα μπορούσε να κάνει τις μελλοντικές μπαταρίες πιο ανθεκτικές και ευκολότερες στην μαζική κατασκευή. Τι σημαίνει αυτό για το μέλλον Αν η τεχνολογία αυτή κλιμακωθεί επιτυχώς, θα μπορούσε να επαναστατήσει την αποθήκευση ενέργειας σε πολλούς τομείς. Η υψηλότερη ενεργειακή πυκνότητα σημαίνει ότι τα smartphones θα μπορούσαν να λειτουργούν για μέρες με μία φόρτιση, ενώ τα ηλεκτρικά οχήματα και αεροσκάφη θα μπορούσαν να διανύουν δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερες αποστάσεις από τα σημερινά μοντέλα.Οι επιστήμονες μελετούν τους στερεούς ηλεκτρολύτες από τη δεκαετία του 1970, αλλά ουσιαστική πρόοδος σημειώθηκε μόνο τη δεκαετία του 2010, χάρη σε νέα κεραμικά υλικά και προηγμένες μεθόδους κατασκευής. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2019007/kainotomes-mpataries-lithioy-yposchontai-kinita-tilefona-kai-ilektrika-aytokinita-me-triplasia-aytonomia/

Ένα μπλέιζαρ με δυο μαύρες τρύπες. Μια απεικόνιση του προτεινόμενου αστροφυσικού συστήματος OJ 287 – του μπλέιζαρ με τις δυο μαύρες τρύπες Kβάζαρ (quasar) είναι ένας εξαιρετικά φωτεινός ενεργός γαλαξιακός πυρήνας (AGN). Περιέχει μια υπερμαζική μαύρη τρύπα η οποία δημιουργεί έναν δίσκο προσαύξησης εκπέμποντας ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από ραδιοκύματα μέχρι ακτίνες γ. Πολλές φορές δημιουργούνται πίδακες (jets) που εκτοξεύουν ύλη σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός. Όταν ο πίδακας κατευθύνεται προς την Γη ο ενεργός γαλαξιακός πυρήνας φαίνεται εξαιρετικά φωτεινός και εμφανίζει γρήγορες και έντονες μεταβολές. Αυτοί οι AGN ονομάζονται blazars ή μπλέιζαρ και ανήκουν στα βιαιότερα φαινόμενα που παρατηρούνται στο σύμπαν.Στην κατηγορία των blazar ανήκει και το αντικείμενο OJ 287 που απέχει περίπου 5 δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη και βρίσκεται στον αστερισμό του Καρκίνου. Είναι ένα από τα πιο μελετημένα μπλέιζαρ και εμπεριέχει μια ιδιαιτερότητα. Φαίνεται να περιέχει δύο υπερμαζικές μαύρες τρύπες σε τροχιά: μια κύρια μαύρη τρύπα με μάζα όσο 18 δισεκατομμύρια ήλιοι και μια δευτερεύουσα περίπου 100 εκατομμύρια ηλιακές μάζες. Η δευτερεύουσα μαύρη τρύπα διέρχεται περιοδικά μέσα από τον δίσκο προσαύξησης της κύριας μαύρης τρύπας, προκαλώντας ισχυρές εκλάμψεις φωτός κάθε 12 χρόνια περίπου. Αυτές οι εκλάμψεις, σε συνδυασμό με άλλα δεδομένα εξηγούνται με το μοντέλο του δυαδικού συστήματος μαύρων τρυπών.Αυτό επιβεβαιώνουν και οι αστρονόμοι Valtonen et al με την πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Astrophysical Journal (Identifying the Secondary Jet in the RadioAstron Image of OJ 287) στην οποία μελέτησαν την εικόνα που προέκυψε από συνδυασμό επίγειων ραδιοτηλεσκοπίων με το διαστημικό ραδιοτηλεσκόπιο RadioAstron (Spektr-R). Οι ερευνητές προσομοίωσαν την εικόνα με θεωρητικά μοντέλα και διαπίστωσαν ότι οι δύο μαύρες τρύπες εμφανίζονται ακριβώς εκεί που προβλεπόταν θεωρητικά από την γενική θεωρία της σχετικότητας σε ισχυρό βαρυτικό πεδίο.Εννοείται πως ΔΕΝ υπάρχει (ούτε πρόκειται να υπάρξει) πραγματική οπτική φωτογραφία του μπλέιζαρ OJ 287 που να δείχνει τίς δύο μαύρες τρύπες να περιφέρονται η μία γύρω από την άλλη. Οι εικόνες που κυκλοφορούν είναι καλλιτεχνικές απεικονίσεις ή προσομοιώσεις. πηγή: https://www.space.com/astronomy/black-holes/astronomers-capture-first-ever-image-of-two-black-holes-orbiting-each-other

Υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα και τεχνητή νοημοσύνη θα λειτουργούν με ισχύ από… διαμάντια. Η βιομηχανία της τεχνολογίας στρέφεται στα διαμάντια ως δομικό υλικό των τσιπ. Με την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης οι τεχνολογικοί κολοσσοί επιδίδονται σε έναν αγώνα δρόμου για να επεκτείνουν τα ενεργοβόρα κέντρα δεδομένων. Αυτό έχει οδηγήσει σε εκρηκτική αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας αλλά ένα τεράστιο μέρος αυτής της ενέργειας χάνεται ως θερμότητα. Οι υπολογιστές (PC) ή τα laptop δεν είναι ξένα σε αυτό το πρόβλημα αφού οι κατασκευαστές συχνά περιορίζουν την απόδοση των συσκευών για να αποτρέψουν την υπερθέρμανση και τη φθορά των κυκλωμάτων. Αυτό αποτελεί μεγάλο εμπόδιο στη θερμική διαχείριση και την απόδοση όμως φαίνεται πως οι διαμάντια θα μπορούσαν να προσφέρουν τη λύση.Για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, μηχανικοί πειραματίζονται με συνθετικά διαμάντια, επειδή διαχέουν τη θερμότητα 5 φορές καλύτερα από τον χαλκό. Ερευνητές από τις εταιρείες Diamond Foundry, Element Six και το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ εργάζονται πάνω σε νέες μεθόδους ενσωμάτωσης λεπτών στρώσεων εργαστηριακά παραγόμενου διαμαντιού απευθείας στα τσιπ πυριτίου, ώστε να παρέχουν καλύτερη ψύξη και να αυξάνουν τη διάρκεια ζωής των επεξεργαστών.Κάθε τεχνολογική πρόοδος στην τεχνητή νοημοσύνη, από τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs) έως τη δημιουργία εικόνων, φέρνει τον τομέα των επεξεργαστών πιο κοντά στα θερμικά τους όρια. Οι κατασκευαστές μικροτσίπ συνήθως μειώνουν το μέγεθος των τρανζίστορ και τα στοιβάζουν σε πολλαπλά στρώματα για να αυξήσουν την ταχύτητα. Όμως αυτή η συσσώρευση αυξάνει δραματικά τη θερμότητα. Γιατί τα διαμάντια είναι «game changer» Τα άκαμπτα ατομικά δεσμά του διαμαντιού λειτουργούν ως φυσικοί αγωγοί θερμότητας. Η δομή του άνθρακα, όπου κάθε άτομο συνδέεται σφιχτά με τέσσερα άλλα, επιτρέπει στη θερμότητα να μετακινείται εύκολα μέσα στο υλικό, διαχέοντάς την πριν συσσωρευτεί. Το αποτέλεσμα: ταχύτερη επεξεργασία, μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των τσιπ και χαμηλότερη ενεργειακή κατανάλωση σε όλη τη βιομηχανία τεχνολογίας.Αυτή η καινοτομία θα μπορούσε να επηρεάσει τα πάντα, από τα smartphone σου έως τις AI υπηρεσίες. Στο μέλλον οι επεξεργαστές στο κινητό ή το laptop μπορεί να κάθεται πάνω σε ένα λεπτό στρώμα διαμαντιού αντί για χαλκό, οδηγώντας σε πιο ισχυρές και ενεργειακά αποδοτικές συσκευές. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη * Υπολογιστές και smartphones πιο ισχυροί χωρίς προβλήματα υπερθέρμανσης * Τεράστια εξοικονόμηση ενέργειας και μειωμένες εκπομπές στα μεγάλα data centers * Ταχύτερα και πιο «δροσερά» τσιπ που μπορούν να οδηγήσουν σε νέες επαναστάσεις στην κβαντική τεχνολογία και στα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης Στην εικόνα διαμάντια ενσωματωμένα σε ηλεκτρονικά κυκλώματα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2017946/ypologistes-kinita-tilefona-kai-techniti-noimosyni-tha-leitoyrgoyn-me-ischy-apo-diamantia/ Έρχονται «έξυπνα» ρούχα που θα μας επιτρέπουν να μιλάμε με τα chatbots και τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης Αναπτύχθηκε ύφασμα που επιτρέπει τη φωνητική επικοινωνία με συστήματα ΑΙ με πλήθος εντυπωσιακών εφαρμογών. Ερευνητική ομάδα δημιούργησε ένα νέο είδος υφάσματος που μπορεί να ενσωματωθεί σε «έξυπνα» ενδύματα τα οποία θα επιτρέπουν σε όποιον τα φορά να επικοινωνεί φωνητικά με chatbots όπως το Siri ή το ChatGPT αλλά και συστήματα τεχνητής νοημοσύνης γενικότερα. Όταν προστίθεται σε ρούχα το ελαφρύ ύφασμα που μπορεί να πλένεται χωρίς να παθαίνει κάτι πέτυχε ακρίβεια έως και 97,5% στην κατανόηση φωνής από συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, επιτρέποντας τον απομακρυσμένο έλεγχο οικιακών συσκευών.«Η ενσωμάτωση σχεδόν αόρατων συστημάτων φωνητικής AI στα ρούχα θα παρέχει εύκολη πρόσβαση στην τεχνητή νοημοσύνη ενώ θα ανοίξει νέες προοπτικές σε τομείς όπως η υγεία, η παρακολούθηση φυσικής κατάστασης και η εξατομικευμένη βοήθεια. Αυτή η εργασία θέτει τα θεμέλια για την επόμενη γενιά έξυπνων, φορητών φωνητικών AI συστημάτων», γράφουν οι ερευνητές με επικεφαλής επιστήμονες του κινεζικού Πανεπιστημίου Soochow. Από τη φωνή στο ύφασμα Η επικοινωνία με γενετικά μοντέλα AI, όπως το ChatGPT, μοιάζει όλο και περισσότερο με τηλεφωνική συνομιλία παρά με απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο. Ωστόσο, οι ακουστικές συσκευές που επιτρέπουν τέτοιου είδους αλληλεπίδραση είναι ογκώδεις και δύσχρηστες για καθημερινή χρήση. Η ερευνητική ομάδα παρουσίασε μια φορητή, ευέλικτη και πλενόμενη υφασμάτινη συσκευή, η οποία ανιχνεύει και ενισχύει τα ηλεκτροστατικά φορτία που δημιουργούνται στο ύφασμα από την ομιλία. Το ύφασμα αποτελείται από άνθρακα τύπου γραφίτη επικαλυμμένο με τρισδιάστατα νανοανθισμένα σωματίδια θειούχου κασσίτερου (SnS₂) ενσωματωμένα σε σιλικόνη.Στις δοκιμές, έδειξε ότι μπορεί να διακρίνει λεπτούς ήχους και να διατηρεί υψηλή ακρίβεια ακόμη και σε θορυβώδη περιβάλλοντα. Όταν συνδυάστηκε με ένα μοντέλο βαθιάς μάθησης, το AI-ύφασμα αντιδρούσε σε φωνητικές εντολές με ακρίβεια 93,5% έως 97,5%, ανάλογα με τη δραστηριότητα. Το ύφασμα συνδέθηκε με “έξυπνες” οικιακές συσκευές μέσω διαδικτύου των πραγμάτων (IoT) και εκτέλεσε δέκα διαφορετικές εντολές, όπως: άνοιγμα και κλείσιμο του κλιματιστικού, ενεργοποίηση ή απενεργοποίηση μιας λάμπας.Επιπλέον, συνδέθηκε με το Google Maps, ανταποκρινόμενο σε αιτήματα πλοήγησης προς εθνικά πάρκα και ναούς. Οι ερευνητές δοκίμασαν επίσης με επιτυχία τη σύνδεση του AI-υφάσματος με το ChatGPT, ζητώντας συνταγές για κοκτέιλ και ένα πλάνο ταξιδιού. Αυτή η τεχνολογία φέρνει την τεχνητή νοημοσύνη κυριολεκτικά πάνω μας ανοίγοντας το δρόμο για: * έξυπνα ρούχα που αντιλαμβάνονται τη φωνή του χρήστη * φορετές εφαρμογές υγείας και ευεξίας, * βοηθητικά ρούχα για ηλικιωμένους ή άτομα με αναπηρίες, * νέα επίπεδα αλληλεπίδρασης με την AI χωρίς οθόνες, μικρόφωνα ή τηλέφωνα https://www.naftemporiki.gr/techscience/2017953/erchontai-exypna-roycha-poy-tha-mas-epitrepoyn-na-milame-me-ta-chatbots-kai-ta-systimata-technitis-noimosynis/

Μια κβαντομηχανική σήραγγα στα χέρια μας. Το Νόμπελ Φυσικής του 2025 απονεμήθηκε στους John Clarke, Michel Devoret και στον John Martinis για την ανακάλυψη του φαινομένου της κβαντικής σήραγγας και της κβάντωσης ενέργειας σε ένα μακροσκοπικό (υπεραγώγιμο) ηλεκτρικό κύκλωμα. Το βραβείο σχετίζεται σίγουρα με το γεγονός ότι φέτος γιορτάζονται τα 100 χρόνια της κβαντομηχανικής.Αν και πολλοί περίμεναν πως το φετινό βραβείο Νόμπελ θα πήγαινε επιτέλους στις θεωρητικές βάσεις των κβαντικών υπολογιστών (David Deutsch και Peter Shor), τελικά δόθηκε σε πειράματα που σχετίζονται με την τεχνολογία που εφαρμόστηκε (και) στους πρώτους κβαντικούς υπολογιστές. Αποφεύγοντας τις αναφορές στους κβαντικούς υπολογιστές Μετά την ανακάλυψη του υπεραγώγιμου ηλεκτρικού κυκλώματος των Clarke, Devoret και Martinis στα μέσα της δεκαετίας του 1980, ο σχεδιασμός του βελτιώθηκε στην επόμενη δεκαετία, έτσι ώστε το 1999, οι φυσικοί της Nippon Electric Company στην Ιαπωνία να κατασκευάσουν ένα υπεραγώγιμο κύκλωμα που ταλαντωνόταν γρήγορα και αξιόπιστα μεταξύ δύο ενεργειακών επιπέδων – υλοποιώντας αυτό που σήμερα ονομάζεται κβαντοδυφίο ή qubit.Τα υπεραγώγιμα κυκλώματα είναι μια από τις κορυφαίες αρχιτεκτονικές για κβαντικούς υπολογιστές, που χρησιμοποιούνται από εταιρείες όπως η Google και η IBM και από ερευνητές σε όλο τον κόσμο. Ο Martinis είναι γνωστός για την συνεργασία του με μια ομάδα της Google που χρησιμοποιεί τέτοια qubits για την κατασκευή κβαντικών υπολογιστών. Όμως, η φρενίτιδα στην έρευνα σχετικά με τους κβαντικούς υπολογιστές έχει προκαλέσει τεράστια και συνεχώς αυξανόμενη δημοσιότητα και χρηματοδότηση, καθώς εταιρείες και χώρες προσπαθούν να αξιοποιήσουν τη νέα τεχνολογία. Ο αδυσώπητος ανταγωνισμός προκαλεί όλο και αυξανόμενη παραπληροφόρηση στα ΜΜΕ σχετικά με τα επιτεύγματα στην κβαντική υπολογιστική. Κι αυτός είναι ο λόγος που η επιτροπή των Νόμπελ Φυσικής απέφυγε σχεδόν κάθε αναφορά στους κβαντικούς υπολογιστές κατά την ανακοίνωση του φετινού βραβείου. Στην επίσημη επιστημονική ανακοίνωση της επιτροπής που εκτείνεται σε 15 σελίδες, το θέμα αυτό αναφέρεται μόνο δύο φορές ως εξής: α) “μετά την εφεύρεση του αλγορίθμου Shor, ξεκίνησε η αναζήτηση ελεγχόμενων κβαντικών bits ή qubits ως βάση για έναν κβαντικό υπολογιστή … ήταν σαφές ότι τα υπεραγώγιμα κυκλώματα (όπως το ανακαλυφθέν κύκλωμα των Clarke, Devoret και Martinis) ήταν μία από τις πιθανές λύσεις” και β) “σήμερα, ένα qubit που ονομάζεται «Transmon» δεν είναι ευαίσθητο στον θόρυβο φορτίου και χρησιμοποιείται σε μια σειρά από προσπάθειες σε όλο τον κόσμο, με στόχο την υλοποίηση ενός κβαντικού υπολογιστή μεγάλης κλίμακας. Επισημαίνουμε ότι τα υπεραγώγιμα κυκλώματα είναι μόνο μία από μια σειρά πολλά υποσχόμενων τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια“.Αυτή η λιτή αναφορά της επιτροπής όσον αφορά την σχέση του Νόμπελ Φυσικής με τους κβαντικούς υπολογιστές έπιασε τόπο και οι τίτλοι ειδήσεων μετά την ανακοίνωσή του επικεντρώθηκαν περισσότερο στη θεμελιώδη φυσική. Για πολλούς φυσικούς η υποβάθμιση των εφαρμογών στους κβαντικούς υπολογιστές ήταν μια ανακούφιση και μια λογική επιλογή. Άλλωστε η σημασία των βραβευθέντων πειραμάτων με Νόμπελ είναι τεράστια και χωρίς την εφαρμογή τους στους κβαντικούς υπολογιστές. Η κβαντομηχανική στην δεκαετία του 1980 Την δεκαετία του 1980, όταν οι Clarke, Devoret και Martinis πραγματοποιούσαν τα πειράματά τους, ήταν μια εποχή που οι περισσότεροι φυσικοί θεωρούσαν ότι η κβαντική φυσική – πέρα από από τους φιλοσοφικούς προβληματισμούς που προκαλούσε – εφαρμοζόταν κυρίως στην ατομική, πυρηνική και φυσική στοιχειωδών σωματιδίων. Εκείνη την εποχή δημοσιεύθηκαν οι 3 εργασίες, στις οποίες και οι τρεις νομπελίστες φυσικοί συνεργάστηκαν για να πραγματοποιήσουν το κβαντικό φαινόμενο σήραγγας και να παρατηρήσουν τις διακριτές ενεργειακές στάθμες (κβάντωση ενέργειας), σε ένα μακροσκοπικό ηλεκτρικό κύκλωμα: 1) M. H. Devoret, J. M. Martinis, J. Clarke, “Measurement of Macroscopic Quantum Tunneling out of a Zero-Voltage State of a Current-Biased Josephson Junction”, Phys. Rev. Lett. 55, 1908 (1985) https://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.55.1908 https://journals.aps.org/prl/pdf/10.1103/PhysRevLett.55.1908 2) J. M. Martinis, M. H. Devoret, J. Clarke, “Energy-Level Quantization in the Zero-Voltage State of a Current-Biased Josephson Junction”, Phys. Rev. Lett. 55, 1543 (1985) https://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.55.1543 https://journals.aps.org/prl/pdf/10.1103/PhysRevLett.55.1543 3) J. Clarke, A. N. Cleland, M. H. Devoret, D. Esteve, J. M. Martinis, “Quantum Mechanics of a Macroscopic Variable: The Phase Difference of a Josephson Junction”, Science 239, 992 (1988). https://www.science.org/doi/10.1126/science.239.4843.992 https://www.science.org/doi/epdf/10.1126/science.239.4843.992 Σ’ αυτές τις δημοσιεύσεις παρουσιάζονται για πρώτη φορά πειραματικά δεδομένα που δείχνουν ότι το κβαντικό φαινόμενο σήραγγας σε μακροσκοπικό επίπεδο είναι πραγματικό, αλλά και την κβαντισμένη απορρόφηση και εκπομπή ενέργειας από το υπεραγώγιμο ηλεκτρικό κύκλωμα. Τι είναι το κβαντικό φαινόμενο σήραγγας; Σύμφωνα με τον Στέφανο Τραχανά στο κλασικό βιβλίο του Κβαντομηχανική Ι: “Η δυνατότητα των κβαντικών σωματιδίων να διασχίζουν κλασικά απαγορευμένες περιοχές πεπερασμένης έκτασης και να συνεχίζουν την κίνησή τους από την άλλη μεριά του «φράγματος», αναφέρεται συνήθως ως φαινόμενο σήραγγας. Η ονομασία του φαινομένου προέρχεται από την κλασική εικόνα ενός σφαιριδίου που επιχειρεί να ανέβει σε έναν λόφο έχοντας αρχική ταχύτητα που δεν του επιτρέπει να φτάσει ως την κορυφή και να περάσει στην άλλη του πλευρά. Και στην περίπτωση που αυτό συμβεί, δεν έχουμε άλλη εκλογή (στην κλασική φυσική πάντα) παρά να υποθέσουμε ότι ο λόφος είναι εφοδιασμένος με μια … μυστική σήραγγα η οποία άνοιξε όταν το σφαιρίδιο έφτασε στην είσοδό της και του επέτρεψε να περάσει στην άλλη μεριά! (βλέπε σχήμα 1)Το σφαιρίδιο δεν έχει την απαιτούμενη ενέργεια να περάσει πάνω από τον λόφο. Τα καταφέρνει όμως να βρεθεί στην άλλη του πλευρά χάρις στη “σήραγγα” που υπάρχει στην πλαγιά του. Ο πιθανοκρατικός χαρακτήρας του κβαντικού φαινομένου – το σωματίδιο άλλοτε περνάει και άλλοτε δεν περνάει – αποδίδεται κλασικά με αντίστοιχο τυχαίο άνοιγμα ή κλείσιμο της εισόδου της σήραγγας! Στον μικρόσκοσμο όμως η δυνατότητα διείσδυσης των σωματιδίων σε τέτοιες απαγορευμένες περιοχές είναι απόλυτα φυσιολογική. Αν η έκταση μιας τέτοιας περιοχής είναι πεπερασμένη (βλέπε σχήμα 2), η εκθετική απόσβεση που υφίσταται εκεί η κυματοσυνάρτηση του σωματιδίου δεν είναι αρκετή για να μηδενίσει την πιθανότητα να διασχίσει την … έρημο και να βρεθεί εκ νέου σε μια ενεργειακά επιτρεπόμενη περιοχή.Στην περιοχή του φράγματος η κυματοσυνάρτηση υφίσταται μια εκθετική μείωση του πλάτους της που αφήνει όμως μια μικρή πιθανότητα στο σωματίδιο να φτάσει ως την άλλη πλευρά και να συνεχίσει την κίνησή του ως ένα κύμα με αισθητά μειωμένο πλάτος. Το μακροσκοπικό φαινόμενο κβαντικής σήραγγας (MQT) Ωστόσο, τα παραπάνω ισχύουν στον μικρόκοσμο και για μεμονωμένα σωματίδια, π.χ. ηλεκτρόνια. Οι Clarke, Devoret και Martinis που κέρδισαν το βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2025, διαπίστωσαν ότι αυτό μπορεί να συμβεί και για μεγάλες συλλογές σωματιδίων. Συγκεκριμένα, εξέτασαν ηλεκτρικά ρεύματα σε υπεραγωγούς. Εκεί ηλεκτρικό ρεύμα συνίσταται από εκατομμύρια ηλεκτρόνια … κάτι πολύ μεγαλύτερο σε σύγκριση με ένα μόνο ηλεκτρόνιο. Αυτό που απέδειξαν είναι ότι η συλλογική συμπεριφορά του ρεύματος στον υπεραγωγό μπορεί να διασχίσει ένα κλασικά απαγορευμένο φράγμα. Μόνο στους υπεραγωγούς ένα μεγάλο πλήθος ηλεκτρονίων μπορεί να περιγραφεί ως μία κβαντική κατάσταση – σαν να ήταν ένα ενιαίο σωματίδιο που καταλάμβανε ολόκληρο το κύκλωμα. Αυτό απαιτεί θερμοκρασίες κοντά στο απόλυτο μηδέν, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα:Οι Clarke, Devoret και Martinis απέδειξαν ότι ένα κύκλωμα ορατό με γυμνό μάτι θα μπορούσε να κάνει το κλασικά αδύνατο: όχι ένα αλλά εκατοντάδες εκατομμύρια ηλεκτρόνια θα μπορούσαν συλλογικά να διασχίσουν μια απαγορευμένη κλασικά περιοχή – να πραγματοποιήσουν ένα μακροσκοπικό κβαντομηχανικό φαινόμενο σήραγγας. Η γάτα του Σρέντιγκερ σε υπεραγώγιμο κύκλωμα Υπάρχει ένα μυστήριο: Γιατί τα μικρά σώματα, όπως τα ηλεκτρόνια, συμπεριφέρονται κβαντομηχανικά και τα μεγάλα όπως οι μπάλες ποδοσφαίρου, ακολουθούν τους νόμους της κλασικής μηχανικής; Η απάντηση έχει να κάνει με τον περιβαλλοντικό θόρυβο. Ένα μεμονωμένο σωματίδιο μπορεί να βρει κάποια ηρεμία. Ένα τρισεκατομμύριο δισεκατομμύρια σωματιδίων μαζί συμπεριφέρονται όπως οι φανατικοί στην κερκίδα της θύρας 13 την στιγμή που ο Παναθηναϊκός βάζει το τέταρτο γκολ στη Γιουβέντους. Όταν αυξάνεται ο αριθμός των σωματιδίων τείνουν να καταστραφούν οι ευαίσθητες κβαντικές συνθήκες, καθιστώντας το σύστημα κλασικό και την προσπάθεια διάνοιξης κβαντικής σήραγγας σε παταγώδη αποτυχία.Υπάρχουν τρόποι για να “παραμείνει κανείς κβαντικός” ακόμη και σε μακροσκοπική κλίμακα. Στους υπεραγωγούς, όπως οι ηλεκτρομαγνήτες πολλών τόνων στα μηχανήματα μαγνητικής τομογραφίας (MRI), τα ηλεκτρόνια ψύχονται κάτω από μια κρίσιμη θερμοκρασία. Σ’ αυτή την ψυχρή κατάσταση, τα ηλεκτρόνια γίνονται αρκετά ευκίνητα ώστε να ρέουν χωρίς αντίσταση.Αλλά το 1981 δεν ήταν ακόμη σαφές αν τα μακροσκοπικά κβαντικά συστήματα μπορούσαν επίσης να τεθούν σε υπέρθεση ή συνδυασμό διακριτών καταστάσεων. Με άλλα λόγια: θα μπορούσε ένας μεγάλος αριθμός ηλεκτρονίων να συμπεριφερθεί κβαντομηχανικά, όπως η υποθετική γάτα του Erwin Schrödinger; Δύο θεωρητικοί φυσικοί, ο Tony Leggett και ο Amir Caldeira, και οι δύο τότε στο Πανεπιστήμιο του Sussex στην Αγγλία, συνειδητοποίησαν ότι η αναζήτηση κβαντικής σήραγγας σε ένα υπεραγώγιμο κύκλωμα θα μπορούσε να είναι ο ιδανικός τρόπος για να απαντηθεί το ερώτημα.Τα επόμενα χρόνια, ομάδες στα εργαστήρια IBM και Bell Labs προσπάθησαν να εντοπίσουν μακροσκοπική διάνοιξη σηράγγων σε συσκευές που ονομάζονται επαφές Josephson, οι οποίες είναι κυκλώματα κατασκευασμένα από δύο υπεραγωγούς που χωρίζονται από ένα λεπτό μονωτικό φράγμα (ονομάστηκαν έτσι από τον Brian Josephson, που βραβεύθηκε με Νόμπελ Φυσικής το 1973). Τα ηλεκτρόνια βρίσκονται σε δύο καταστάσεις: μπορούν να μπλοκαριστούν από το φράγμα, καταγράφοντας μηδενική τάση, ή μπορούν να το υπερπηδήσουν, παράγοντας μια μη μηδενική τάση. Αυτές οι δύο καταστάσεις αντιστοιχούν στην απροσδιόριστη κατάσταση ζωντανής ή νεκρής γάτας στο αρχικό νοητικό πείραμα του Schrödinger. Στην πραγματικότητα μια υπέρθεση των καταστάσεων “γάτα νεκρή” και “γάτα ζωντανή”.Το πρόβλημα είναι ότι η απλή ανίχνευση μιας τάσης δεν σημαίνει ότι υπάρχει μακροσκοπικό φαινόμενο κβαντικής σήραγγας. Τα ηλεκτρόνια μπορούν να υπερπηδήσουν το φράγμα και με κλασικό τρόπο, με μια ώθηση από τυχαία θερμική ενέργεια, αντί να το διαπεράσουν μέσω κβαντικής σήραγγας. Επειδή δεν ήταν δυνατό να αποκλειστεί η πιθανότητα θερμικού θορύβου ακόμη και σε θερμοκρασίες της τάξης του ενός Κelvin (δηλαδή μόλις έναν βαθμό πάνω από το απόλυτο μηδέν), οι ομάδες της IBM και των Bell Labs δεν μπορούσαν να ισχυριστούν οριστικά ότι είχαν παρατηρήσει μακροσκοπικό φαινόμενο σήραγγας.Για να αντιμετωπίσουν την πρόκληση των Leggett και Caldeira, οι Clarke, Devoret και Martinis κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια για να απομονώσει το σύστημά τους από το περιβάλλον τοποθετώντας το τσιπ μεγέθους εκατοστού στο άκρο ενός σωλήνα γεμάτου με σκόνη χαλκού για να μετριάσει τον θόρυβο. Στη συνέχεια, ψύχοντας την επαφή Josephson στους 0,01 Κelvin, με επαναλαμβανόμενες δοκιμές απέδειξαν ότι τα ηλεκτρόνια περνούσαν το φράγμα ακόμη κι όταν ο θερμικός θόρυβος ουσιαστικά εξαφανιζόταν.Αυτό που έδειξαν οι Clarke, Devoret και Martinis είναι ότι ακόμη και μια μακροσκοπική οντότητα, όπως ένα πλήθος ηλεκτρονίων, μπορεί να συμπεριφερθεί κβαντομηχανικά εφόσον προστατεύεται από την άμεση επαφή με το ευρύτερο περιβάλλον. Απομονώνοντας τα ηλεκτρόνιά τους από τον θόρυβο και παραμένοντας σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, κατάφεραν να φέρουν την ομιχλώδη απροσδιοριστία της κβαντομηχανικής σε ένα κύκλωμα που μπορούσε κανείς να κρατήσει στην παλάμη του χεριού του. Ένα κβαντισμένο ηλεκτρικό κύκλωμα Η ανακάλυψη των Clarke, Devoret και Martinis είχε και ένα δεύτερο σκέλος. Βομβαρδίζοντας με μικροκυματική ακτινοβολία κατάλληλης συχνότητας το κύκλωμα, διαπίστωσαν ότι αυτό εξέπεμπε και απορροφούσε ενέργεια κβαντισμένα – σε διακριτά πακέτα ενέργειας (χαρακτηριστικό των κβαντικών συστημάτων και όχι των κλασικών). Αυτό το είδος κβαντισμένου συστήματος έχει βρει αρκετές χρήσεις, όπως στην προσομοίωση ατόμων. Το υπεραγώγιμο κύκλωμα στην ουσία υπακούει στην ίδια φυσική με ένα άτομο που μεταπίπτει μεταξύ θεμελιώδους και διεγερμένης κατάστασης. Τα τελευταία χρόνια, οι ερευνητές έχουν χρησιμοποιήσει αυτήν την έννοια του τεχνητού ατόμου για να σχεδιάσουν και να μελετήσουν κάθε είδους νέα ατομικά συστήματα.Η ευαισθησία αυτών των κυκλωμάτων τα καθιστά επίσης ιδανικούς ανιχνευτές για ανεπαίσθητα φαινόμενα που απελευθερώνουν μικροκύματα. Την τελευταία δεκαετία έχουν ενσωματωθεί στην αναζήτηση των υποθετικών σωματιδίων σκοτεινής ύλης που ονομάζονται αξιόνια (ο Clarke συμμετέχει σε μια τέτοια έρευνα, στο Axion Dark Matter Experiment).Τα πειράματα των βραβευθέντων με το Νόμπελ Φυσικής 2025 απέδειξαν πέρα από κάθε αμφιβολία ότι ένα υπεραγώγιμο κύκλωμα “αρκετά μεγάλο ώστε να μπορεί κανείς να το πιάσει με τα χέρια του” μπορεί να απομονωθεί επαρκώς ώστε να παρατηρηθούν τόσο η κβάντωση ενέργειας όσο και το μακροσκοπικό φαινόμενο σήραγγας. Σε αναλογία με ένα σωματίδιο που εξέρχεται από έναν βαρύ πυρήνα με φαινόμενο κβαντικής σήραγγας, οι Clarke, Devoret και Martinis περιέγραψαν το σύστημά τους ως έναν “μακροσκοπικό πυρήνα” και προέβλεψαν τη δυνατότητα κατασκευής εξωτικών “μακροσκοπικών πυρήνων με αγωγούς”. Οι ανακαλύψεις τους έθεσαν τα θεμέλια για την εξερεύνηση της μακροσκοπικής κβαντικής φυσικής σε υπεραγώγιμα κυκλώματα, όπου η επαφή Josephson παίζει τον ρόλο ενός εργαστηριακά κατασκευασμένου ατόμου. πηγές: 1. Scientific background to the Nobel Prize in Physics 2025 (pdf) 2. How the Physics Nobel Recognized Quantum Weirdness and Avoided Hype John Clarke, Michel H. Devoret και John M. Martinis Σχήμα 1: Το κλασσικό “ανάλογο” του φαινομένου σήραγγας. Σχήμα 2: Η γενική μορφή της κυματοσυνάρτησης ενός σωματιδίου που διασχίζει μια κλασικά απαγορευμένη περιοχή. Καθώς το κύκλωμα ψύχεται το ηλεκτρικό ρεύμα συμπεριφέρεται με τρόπο που θα ήταν αδύνατος χωρίς το μακροσκοπικο κβαντικό φαινόμενο σήραγγος (MQT).

Η πιο άνυδρη έρημος του πλανήτη άνθισε και προσφέρει το μυστικό για την ανάπτυξη ανθεκτικών στη ξηρασία καλλιεργειών (βίντεο) Επιστήμονες μελετούν ένα μικρό λουλούδι που αντέχει στις ακραίες συνθήκες. Επιστήμονες στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, την πιο ξηρή περιοχή του κόσμου, μελετούν ένα ανθεκτικό, μικρό λουλούδι το οποίο θα μπορούσε να προσφέρει γενετικά στοιχεία που θα βοηθήσουν τους αγρότες να προσαρμοστούν στην επιδεινούμενη ξηρασία που προκαλεί η κλιματική αλλαγή.Το Cistanthe longiscapa ανθίζει στην έρημο Ατακάμα κατά τη διάρκεια των σπάνιων βροχοπτώσεων που κάνουν την εμφάνιση τους εκεί δημιουργώντας ένα πολύχρωμο μωσαϊκό γνωστό ως το «φαινόμενο της άνθισης της ερήμου».Όπως αναφέρει το πρακτορείο Reuters μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο Andrés Bello της Χιλής πραγματοποιεί γενετικές αναλύσεις για να ανακαλύψει τα χαρακτηριστικά που επιτρέπουν στο φούξια λουλούδι να επιβιώνει σε ακραίες θερμοκρασίες και έλλειψη νερού, σε ένα από τα πιο σκληρά περιβάλλοντα του πλανήτη. Στόχος τους είναι να μεταφέρουν αυτά τα ανθεκτικά στην ξηρασία χαρακτηριστικά σε άλλες καλλιέργειες.Ο Αριέλ Ορεγιάνα, διευθυντής του Κέντρου Βιοτεχνολογίας Φυτών του Πανεπιστημίου, δήλωσε: «Χρειαζόμαστε φυτά ικανά να αντέχουν αυτήν την ξηρασία». Το Ίδρυμα Παγκόσμιων Πόρων κατατάσσει τη Χιλή ανάμεσα στις πιο πληγείσες από λειψυδρία χώρες του κόσμου. Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι μέχρι το 2050, οι ακραίες συνθήκες ξηρασίας θα επηρεάσουν την εύφορη Κεντρική Κοιλάδα της χώρας πλήττοντας τις εξαγωγές κρασιού, φρούτων και κτηνοτροφικών προϊόντων.Ο Ορεγιάνα εξήγησε ότι το «pata de guanaco» (όπως αποκαλούν το φυτό οι ντόπιοι) είναι μοναδικό επειδή μπορεί να εναλλάσσεται μεταξύ δύο τύπων φωτοσύνθεσης. Αυτό το καθιστά ιδανικό μοντέλο για τη μελέτη φυτών που ζουν σε ακραία περιβάλλοντα. Όταν το φυτό βρίσκεται υπό πίεση λόγω ξηρασίας, έντονου ηλιακού φωτός ή αλατότητας ενεργοποιεί τη φωτοσύνθεση CAM, μια μέθοδο που εξοικονομεί νερό. Όταν οι συνθήκες βελτιώνονται, επιστρέφει στη φωτοσύνθεση τύπου C3. «Αυτή η ευελιξία το καθιστά εξαιρετικό μοντέλο για τη μελέτη των γονιδίων που ελέγχουν αυτές τις αλλαγές» σημειώνει ο Ορεγιάνα. Ο Σέσαρ Πιζάρο Γκαθιτούα, επικεφαλής της προστασίας βιοποικιλότητας για την περιοχή της Ατακάμα στο δασικό οργανισμό CONAF δήλωσε ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να αποκαλυφθούν τα μυστήρια του φυτού: «Πώς επιβιώνει σε τόσο ακραίες συνθήκες, πώς παράγει τροφή και πραγματοποιεί φωτοσύνθεση;», αναρωτήθηκε ο Πιζάρο. Φωτογραφία της ανθισμένης Ατακάμα με το ανθεκτικό λουλούδι στην ένθετη εικόνα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2017330/i-pio-anydri-erimos-toy-planiti-anthise-kai-prosferei-to-mystiko-gia-tin-anaptyxi-anthektikon-sti-xirasia-kalliergeion-vinteo/

Αστρονόμοι εντόπισαν την κολοσσιαία «ουρά» μιας μαύρης τρύπας. Πρόκειται για ένα ίχνος παρόμοιο με αυτό που αφήνουν πίσω τους τα αεροσκάφη με μήκος 20 χιλιάδες έτη φωτός. Με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb και της επίγειας συστοιχίας τηλεσκοπίων ALMA αστρονόμοι παρατήρησαν σε έναν μακρινό γαλαξία ένα γιγάντιο κοσμικό «ίχνος συμπύκνωσης», μια κοσμική δομή από αέριο και σκόνη που πιθανότατα δημιουργήθηκε από τη διέλευση μιας μαζικής μαύρης τρύπας αν και υπάρχουν και άλλες πιθανές εξηγήσεις σύμφωνα με τη μελέτη των ερευνητών.Το φαινόμενο εντοπίστηκε στον σπειροειδή γαλαξία NGC 3627 ο οποίος βρίσκεται περίπου 31 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από το ηλιακό μας σύστημα στον αστερισμό του Λέοντα. Αν και παρόμοια ίχνη έχουν εντοπιστεί και στον γαλαξία μας αυτό του NGC 3627 είναι το πιο καθαρά ορατό και το μεγαλύτερο που έχει βρεθεί ποτέ. Είναι «εντυπωσιακό για το τεράστιο μέγεθός του» όπως εξηγεί η Μένγκε Ζάο διδακτορικός φοιτητής αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Nanjing της Κίνας, μέλος της ερευνητικής ομάδας.Το ίχνος έχει μήκος περίπου 20,000 έτη φωτός δηλαδή το ένα πέμπτο της διαμέτρου του γαλαξία μας και είναι εξαιρετικά στενό (για το μήκος του) μόλις 650 έτη φωτός σε πλάτος. Οι ερευνητές εντόπισαν την «ουρά» κατά την ανάλυση δεδομένων από την έρευνα PHANGS (Physics at High Angular Resolution of Nearby Galaxies) η οποία χρησιμοποιεί τηλεσκόπια όπως το James Webb Space Telescope και το Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) στη Χιλή για να μελετήσει πώς το αέριο και ο σχηματισμός άστρων επηρεάζουν την εξέλιξη των γαλαξιών.Τα δεδομένα του JWST αποκάλυψαν ότι το ίχνος περιέχει σωματίδια σκόνης ενώ οι παρατηρήσεις του ALMA έδειξαν ότι είναι πλούσιο σε μονοξείδιο του άνθρακα. Το ίχνος φαίνεται ως μια αχνή, γραμμική ουρά αερίου και σκόνης που ξεχωρίζει από τους δύο σπειροειδείς βραχίονες του γαλαξία. Σύμφωνα με το θεωρητικό μοντέλο που ανέπτυξαν οι ερευνητές ένα τεράστιας μάζας συμπαγές αντικείμενο όπως μια μαύρη τρύπα πιθανότατα το δημιούργησε καθώς διέσχισε τον δίσκο του γαλαξία εκτοπίζοντας αέρια και αφήνοντας πίσω του το ίχνος της πορείας του. Η έντονη αναταραχή στο εσωτερικό του ίχνους στηρίζει αυτή την εκδοχή. Τα δεδομένα Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το αντικείμενο είχε μάζα περίπου 10 εκατομμύρια Ήλιους και κινούνταν με ταχύτητα 300 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Υπολογίζουν επίσης ότι το ίχνος σχηματίστηκε πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια, που θεωρείται πολύ πρόσφατο σε κοσμική κλίμακα, για παράδειγμα ο γαλαξίας μας έχει ηλικία πάνω από 13 δισεκατομμύρια χρόνια.Αν και το πιθανότερο είναι να πρόκειται για τεράστια μαύρη τρύπα οι ερευνητές δεν αποκλείουν την περίπτωση να είναι ο πυρήνας ενός νάνου γαλαξία. Οι επιστήμονες σχεδιάζουν περαιτέρω παρατηρήσεις με το ALMA ή μελλοντικές βαθύτερες οπτικές έρευνες που ίσως αποκαλύψουν το διαστημικό σώμα που δημιούργησε αυτό το ίχνος συμπύκνωσης.«Κατανοώντας την εξέλιξή τους και πόσο συχνά συμβαίνουν, μπορούμε να μάθουμε πολλά για τον πληθυσμό των μαζικών σκοτεινών αντικειμένων που διασχίζουν τους γαλαξιακούς δίσκους» λέει o Ζάο. Εικόνα του γαλαξία NGC 3627 στον οποίο εντοπίστηκε η γιγάντια κοσμική δομή που μοιάζει με ουρά μαύρης τρύπας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2017347/astronomoi-entopisan-tin-kolossiaia-oyra-mias-mayris-trypas/

H Google φέρνει το AI Mode και στην Ελλάδα. Διαθέσιμο πλέον σε πάνω από 200 χώρες και εδάφη. Η Google ανακοίνωσε τη διεθνή επέκταση του AI Mode στο Search, διαθέτοντάς το σε επιπλέον 35 νέες γλώσσες και 40 χώρες και περιοχές ανά τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.Με αυτή την κίνηση θα είναι διαθέσιμο συνολικά σε περισσότερες από 200 χώρες και εδάφη.Η αναβαθμισμένη εμπειρία αναζήτησης βασίζεται στα πιο πρόσφατα μοντέλα Gemini, τα οποία προσφέρουν σημαντικά πιο προηγμένες δυνατότητες κατανόησης φυσικής γλώσσας και πολυτροπικής νοημοσύνης – δηλαδή ικανότητα κατανόησης όχι μόνο κειμένου, αλλά και εικόνων ή άλλων μορφών πληροφορίας.Χάρη σε αυτές τις τεχνολογίες, οι χρήστες μπορούν πλέον να κάνουν πολύπλοκες ή αφηρημένες ερωτήσεις με φυσικό τρόπο, στη γλώσσα που προτιμούν, και να λαμβάνουν ακριβείς, προσαρμοσμένες απαντήσεις. Προσαρμοσμένο στις τοπικές γλώσσες και πολιτισμούς Το ειδικά σχεδιασμένο Gemini μοντέλο για το Search επιτρέπει στο AI Mode να αντιλαμβάνεται τις ιδιαιτερότητες κάθε γλώσσας και να προσαρμόζει τις απαντήσεις του στα πολιτισμικά και γλωσσικά συμφραζόμενα κάθε χώρας. Έτσι, η εμπειρία χρήσης γίνεται πιο ουσιαστική, κατανοητή και χρήσιμη για όλους.Η Google σημειώνει ότι με την ενεργοποίηση του AI Mode, οι χρήστες εξερευνούν πιο σύνθετα θέματα και διατυπώνουν ερωτήματα σχεδόν τρεις φορές μεγαλύτερα σε έκταση από τις παραδοσιακές αναζητήσεις. Η νέα εμπειρία αναζήτησης θα διατεθεί σταδιακά μέσα στην επόμενη εβδομάδα στους νέους χρήστες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2016914/h-google-fernei-to-ai-mode-kai-stin-ellada/