Δροσος Γεωργιος

Η NASA και η Axiom Space καθυστερούν την εκτόξευση της αποστολής Axiom 4 στον Διαστημικό Σταθμό. Η NASA και η Axiom Space αναβάλλουν την εκτόξευση της αποστολής Axiom 4 στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Στο πλαίσιο μιας συνεχιζόμενης έρευνας, η NASA συνεργάζεται με τη Roscosmos για να κατανοήσει μια νέα υπογραφή πίεσης, μετά την πρόσφατη προσπάθεια επισκευής στο πιο πίσω τμήμα της μονάδας εξυπηρέτησης Zvezda του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.Οι κοσμοναύτες στον διαστημικό σταθμό πραγματοποίησαν πρόσφατα επιθεωρήσεις των εσωτερικών επιφανειών της μονάδας υπό πίεση, σφράγισαν ορισμένες επιπλέον περιοχές ενδιαφέροντος και μέτρησαν τον τρέχοντα ρυθμό διαρροής. Μετά από αυτήν την προσπάθεια, το τμήμα διατηρεί πλέον πίεση. Η αναβολή της αποστολής Axiom 4 παρέχει επιπλέον χρόνο στη NASA και τη Roscosmos να αξιολογήσουν την κατάσταση και να καθορίσουν εάν απαιτούνται πρόσθετες λύσεις αντιμετώπισης προβλημάτων. Η NASA αναθέτει στη Roscosmos να απαντήσει σε συγκεκριμένες ερωτήσεις σχετικά με τη μονάδα Zvezda.Μια νέα ημερομηνία εκτόξευσης για την τέταρτη ιδιωτική αποστολή αστροναυτών θα δοθεί μόλις είναι διαθέσιμη. Η Peggy Whitson, πρώην αστροναύτης της NASA και διευθύντρια επανδρωμένων διαστημικών πτήσεων στην Axiom Space, θα ηγηθεί της εμπορικής αποστολής, ενώ ο αστροναύτης του ISRO (Ινδικός Οργανισμός Διαστημικής Έρευνας) Shubhanshu Shukla θα υπηρετήσει ως πιλότος. Οι δύο ειδικοί της αποστολής είναι ο αστροναύτης του προγράμματος ESA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος) Sławosz Uznański-Wiśniewski από την Πολωνία και ο Tibor Kapu από την Ουγγαρία.Το πλήρωμα θα απογειωθεί με το διαστημόπλοιο SpaceX Dragon με το Falcon 9 από το Launch Complex 39A στο Διαστημικό Κέντρο Kennedy της NASA στη Φλόριντα.Μάθετε περισσότερα για τις δραστηριότητες του σταθμού ακολουθώντας το ιστολόγιο του διαστημικού σταθμού, @space_station και @ISS_Research on X, καθώς και τους λογαριασμούς του ISS στο Facebook και το Instagram. Το επίσημο πορτρέτο του πληρώματος της ιδιωτικής αποστολής αστροναυτών της Axiom Mission 4 στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Από αριστερά διακρίνονται ο πιλότος Shubhanshu Shukla από την Ινδία, η κυβερνήτης Peggy Whitson από τις ΗΠΑ και οι ειδικοί αποστολών Sławosz Uzanański-Wiśniewksi από την Πολωνία και ο Tibor Kapu από την Ουγγαρία. https://www.nasa.gov/blogs/spacestation/2025/06/12/nasa-axiom-space-delay-axiom-mission-4-launch-to-space-station/ Πύραυλος SLS της NASA: Κινητήρες Διαχωρισμού Πύραυλων Οι πύραυλοι στερεών καυσίμων SLS (Σύστημα Εκτόξευσης Διαστήματος) της NASA είναι οι μεγαλύτεροι και πιο ισχυροί πύραυλοι στερεών καυσίμων που έχουν πετάξει ποτέ. Με ύψος 17 ορόφων και καύση περίπου έξι τόνων προωθητικού κάθε δευτερόλεπτο, κάθε πύραυλος παράγει 3,6 εκατομμύρια λίβρες ώσης, φτάνοντας συνολικά τα 7,2 εκατομμύρια λίβρες: περισσότερη ώση από 14 τετρακινητήρια γιγάντια εμπορικά αεροσκάφη. Μαζί, οι διπλοί πύραυλοι SLS παρέχουν περισσότερο από το 75% της συνολικής ώσης κατά την εκτόξευση. Κάθε πύραυλος φιλοξενεί οκτώ κινητήρες διαχωρισμού πύραυλων, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τον διαχωρισμό των πύραυλων από το βασικό στάδιο κατά την πτήση. Στην κορυφή κάθε πύραυλου βρίσκεται ο κόλουρος πύραυλος - μια κόλουρη κωνική δομή που, μαζί με τον κώνο της μύτης, σχηματίζει το αεροδυναμικό φέρινγκ. Αυτός ο κόλουρος πύραυλος φιλοξενεί τέσσερις από τους κινητήρες διαχωρισμού, ενώ οι υπόλοιποι τέσσερις βρίσκονται στο κάτω μέρος, μέσα στο πίσω μέρος του ποδιού. https://www.nasa.gov/image-article/nasas-sls-rocket-booster-separation-motors/

Το James Webb «εισέβαλε» σε σπάνιο υπό δημιουργία πλανητικό σύστημα. Εντοπίστηκαν δύο γιγάντιοι πλανήτες με μοναδικά χαρακτηριστικά. Το τηλεσκόπιο James Webb εντόπισε πυκνές νεφώσεις από ορυκτή σκόνη σε έναν εξωπλανήτη κάτι που σημαίνει πώς όταν οι νεφώσεις εξασθενούν προκαλείται μια βροχή σιδήρου που πέφτει στον πλανήτη ο οποίος περιστρέφεται γύρω από ένα άστρο σαν τον Ήλιο σε απόσταση 307 ετών φωτός από τη Γη.Το άστρο YSES-1 έχει ηλικία μόλις 16 εκατομμυρίων ετών σε σύγκριση με τον Ήλιο των 4,6 δισεκατομμυρίων ετών. Ο δίσκος ύλης του άστρου παρήγαγε ήδη δύο πλανήτες που αν και έχουν ήδη ξεπεράσει σε μέγεθος τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, το Δία, εξακολουθούν να αναπτύσσονται.Η Δρ. Κίελαν Χοκ αστροφυσικός στο Ινστιτούτο Επιστήμης Διαστημικών Τηλεσκοπίων στη Βαλτιμόρη ανέφερε ότι η νεότητα του πλανητικού συστήματος το κατέστησε πρωταρχικό στόχο για τους αστρονόμους ώστε να μάθουν περισσότερα για την πρώιμη εξέλιξη των πλανητών σε άλλα αστρικά συστήματα.«Υπάρχει μια μικρή χούφτα πλανητικών συστημάτων που έχουν απεικονιστεί άμεσα και αποτελούν ένα μοναδικό εργαστήριο για να δοκιμάσουν τις θεωρίες σχηματισμού πλανητών καθώς σχηματίστηκαν στο ίδιο περιβάλλον. Οι δύο πλανήτες εξακολουθούν να σχηματίζονται, γι’ αυτό και είναι ακόμα αρκετά φωτεινοί για να τους ανιχνεύσουμε. Το φως που βλέπουμε προέρχεται από τον σχηματισμό τους καθώς αρχίζουν να συρρικνώνονται και να συμπυκνώνονται» εξηγεί η Χοκ. Η ευτυχής σύμπτωση Όταν η ερευνητική ομάδα ξεκίνησε τις παρατηρήσεις της, εξεπλάγη όταν βρήκε και τους δύο πλανήτες στο οπτικό πεδίο του τηλεσκοπίου με αποτέλεσμα το James Webb να προσφέρει στους ερευνητές πληροφορίες για δύο κόσμους στην τιμή του ενός. Ο εξωτερικός πλανήτης, YSES-1c, είναι ο μικρότερος από τους δύο κόσμους και έχει ήδη έξι φορές μεγαλύτερη μάζα από αυτή του Δία.Το τηλεσκόπιο αποκάλυψε σύννεφα μεγάλου υψομέτρου στην ατμόσφαιρα του πλανήτη, αλλά αντί να αποτελούνται από υδρατμούς όπως στη Γη, τα σύννεφα αποτελούνται από κόκκους σκόνης πυριτικού μαγνησίου και ίσως λίγο σίδηρο. Οι αστρονόμοι περιέγραψαν τις παρατηρήσεις τους στην επιθεώρηση «Nature» και κάνουν λόγο για την πρώτη άμεση ανίχνευση τέτοιων νεφών σε έναν πλανήτη που περιστρέφεται γύρω από ένα άστρο σαν τον Ήλιο.Περαιτέρω δεδομένα αποκάλυψαν έναν δίσκο υλικού που αποτελείται από τρισεκατομμύρια τόνους σωματιδίων σκόνης γύρω από τον μεγαλύτερο εσωτερικό κόσμο, τον YSES-1b ένα πραγματικά κολοσσιαίο πλανήτη με μάζα που υπολογίζεται ότι είναι 14 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Δία.Η Χοκ λέει ότι ο δίσκος γύρω από τον εσωτερικό πλανήτη ήταν ένα «παζλ για θεωρίες σχηματισμού», καθώς και οι δύο πλανήτες πρέπει να έχουν σχηματιστεί στο ίδιο περιβάλλον. «Γιατί ο YSES-1b κράτησε υλικό γύρω του, ενώ ο YSES-1c όχι;» αναρωτιέται. Ένα επιπλέον μυστήριο είναι γιατί ένας πλανήτης 16 εκατομμυρίων ετών εξακολουθεί να έχει έναν δίσκο υλικού που στροβιλίζεται γύρω του. Οι θεωρίες των αστρονόμων για τον σχηματισμό πλανητών υποδηλώνουν ότι οποιαδήποτε σκόνη που τον περιβάλλει θα πρέπει να έχει κατακαθίσει μετά τα πρώτα 5 εκατομμύρια χρόνια.«Δεν θα περιμέναμε οι πλανήτες να φαίνονται τόσο διαφορετικοί ο ένας από τον άλλον αν σχηματίζονταν στον ίδιο πρωτοπλανητικό δίσκο. Το James Webb παρέχει μια τεράστια ποσότητα δεδομένων για να συνεχίσει να βελτιώνει τα μοντέλα και την κατανόησή μας» αναφέρει η Χοκ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1967244/to-james-webb-eisevale-se-spanio-ypo-dimioyrgia-planitiko-systima/

Τα άστρα σπάνε κυριολεκτικά σαν αβγά στις μαύρες τρύπες. Εντυπωσιακά ευρήματα για το πώς καταστρέφουν την ύλη οι μελανές οπές. Το Σύμπαν είναι γεμάτο θεαματικά και βίαια γεγονότα, αλλά λίγα είναι πιο δραματικά από μια μαύρη τρύπα που διαλύει ένα άστρο. Τώρα, χάρη σε προηγμένες προσομοιώσεις υπολογιστών, οι επιστήμονες βλέπουν από κοντά πώς μπορεί να μοιάζει αλλά και να ακούγεται αυτή η κοσμική καταστροφή.Μια ομάδα αστρονόμων, με επικεφαλής τον θεωρητικό αστροφυσικό Ελίας Μοστ του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνια (Caltech), μοντελοποίησε τα δραματικά τελευταία χιλιοστά του δευτερολέπτου πριν ένα άστρο νετρονίων (ο απίστευτα πυκνός πυρήνας ενός άστρου που εξερράγη) καταβροχθιστεί από μια μαύρη τρύπα.Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters» και δείχνουν ότι σε αυτές τις τελευταίες στιγμές, η επιφάνεια του άστρου σπάει όπως το έδαφος κατά τη διάρκεια ενός σεισμού. Λίγο πριν το άστρο νετρονίων εξαφανιστεί στην άβυσσο της μαύρης τρύπας, μερικά από τα πιο ισχυρά κρουστικά κύματα που γνωρίζουμε θα εκραγούν προς τα έξω σε ένα είδος βίαιου, τελευταίου αποχαιρετισμού. Η εργασία της ερευνητικής ομάδας προβλέπει επίσης τα είδη των σημάτων που μπορεί να στείλει αυτή η κοσμική σύγκρουση στο Διάστημα, σήματα που οι αστρονόμοι που θα μπορούσαν μια μέρα να ανιχνεύσουν είτε με επίγεια είτε με διαστημικά τηλεσκόπια.«Πριν από αυτήν την προσομοίωση, οι άνθρωποι πίστευαν ότι μπορούσες να σπάσεις ένα αστέρι νετρονίων σαν ένα αυγό, αλλά ποτέ δεν ρωτούσαν αν μπορούσες να ακούσεις το σπάσιμο. Η εργασία μας προβλέπει ότι, ναι, μπορούσες να το ακούσεις ή να το ανιχνεύσεις ως ραδιοσήμα» λέει ο Μοστ. Το φαινόμενο Η προσομοίωση δείχνει ότι λίγο πριν το άστρο νετρονίων… καταποθεί, η τεράστια βαρύτητα της μαύρης τρύπας διαπερνά την επιφάνειά του, προκαλώντας βίαιους αστρικούς σεισμούς. Αυτό προκαλεί κυματισμούς και συστροφές στο πανίσχυρο μαγνητικό πεδίο του άστρου παράγοντας αυτό που οι αστρονόμοι ονομάζουν κύματα Alfvén.Στη συνέχεια αυτά τα κύματα μετατρέπονται σε μια ισχυρή έκρηξη, εκπέμποντας μια έκρηξη ραδιοκυμάτων γνωστή ως ταχεία έκρηξη ραδιοκυμάτων (FRB). Το επερχόμενο δίκτυο δύο χιλιάδων ραδιοκεραιών του Caltech στη Νεβάδα μπορεί μια μέρα να είναι αρκετά ευαίσθητο για να ανιχνεύσει αυτές τις τελικές εκρήξεις σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα.Στη συνέχεια, καθώς εξαφανίζεται μέσα στη μαύρη τρύπα, η προσομοίωση αποκαλύπτει «τεράστια κύματα κλονισμού» ακόμη πιο δυνατά από αυτά που προκαλούνται από την αρχική ρωγμή που εκρήγνυται προς τα έξω. Αυτά τα κύματα μπορούν επίσης να δημιουργήσουν ανιχνεύσιμα ραδιοσήματα, επιτρέποντας ενδεχομένως στους αστρονόμους να πιάσουν δύο ξεχωριστές εκρήξεις από μια σύγκρουση ενός μόνο άστρου νετρονίων με μια μαύρη τρύπα.«Αυτό ξεπερνά τα υπάρχοντα μοντέλα για το φαινόμενο. Είναι μια πραγματική προσομοίωση που περιλαμβάνει όλη τη σχετική Φυσική που συμβαίνει όταν το άστρο νετρονίων σπάει σαν αυγό» αναφέρει η κ. Κατερίνα Χατζηιωάννου, επίκουρη καθηγήτρια Φυσικής στο Caltech και συν-συγγραφέας της νέας μελέτης.Η προσομοίωση προβλέπει επίσης τον πιθανό σχηματισμό ενός σπάνιου, υποθετικού αντικειμένου γνωστού ως πάλσαρ μαύρης τρύπας. Τα παραδοσιακά πάλσαρ είναι περιστρεφόμενα αστέρια νετρονίων που εκπέμπουν δέσμες ακτινοβολίας και η νέα μελέτη υποδηλώνει ότι μια μαύρη τρύπα θα μπορούσε να μιμηθεί για λίγο αυτή τη συμπεριφορά ενώ καταναλώνει ένα άστρο νετρονίων.Αυτό το φαινόμενο συμβαίνει επειδή, καθώς η μαύρη τρύπα κατακλύζει το άστρο νετρονίων έλκει επίσης το μαγνητικό πεδίο του άστρου. «Αλλά πρέπει να απαλλαγεί από αυτό. Αυτό που δείχνει η προσομοίωση είναι ότι στην πραγματικότητα το κάνει αυτό με τρόπο που σχηματίζει μια κατάσταση που μοιάζει με πάλσαρ» εξηγεί ο Μοστ.Αυτά τα πάλσαρ μαύρης τρύπας θα διαρκούσαν μόνο ένα κλάσμα του δευτερολέπτου, αλλά θα μπορούσαν να εκπέμπουν μια σύντομη έκρηξη ακτίνων Χ υψηλής ενέργειας ή ακτίνων γάμμα, μια αδιαμφισβήτητη υπογραφή του βίαιου τέλους ενός άστρου σύμφωνα με τη νέα μελέτη. Καλλιτεχνική απεικόνιση μιας μαύρης τρύπας να σπάει σαν αβγό ένα άστρο. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1967251/ta-astra-spane-kyriolektika-san-avga-stis-mayres-trypes/

Δορυφόρος παρατήρησης της Γης NASA-ISRO φτάνει στο σημείο εκτόξευσης στην Ινδία. Η αποστολή NISAR (NASA-ISRO Synthetic Aperture Radar), ένας δορυφόρος ραντάρ παρατήρησης της Γης που αναπτύχθηκε από κοινού από τη NASA και τον Ινδικό Οργανισμό Διαστημικής Έρευνας (ISRO), έκανε ένα ακόμη βήμα πιο κοντά στην εκτόξευση τον περασμένο μήνα, όταν έφτασε ασφαλής και αβλαβής στο Διαστημικό Κέντρο Satish Dhawan στη νοτιοανατολική ακτή της Ινδίας. Το κέντρο, όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις εκτόξευσης του ISRO, θα φιλοξενήσει την εκτόξευση του δορυφόρου, η οποία έχει προγραμματιστεί για τον Ιούλιο. Πριν από την άφιξη στο σημείο εκτόξευσης στις 15 Μαΐου, το NISAR βρισκόταν στο Κέντρο Ολοκλήρωσης και Δοκιμών Δορυφόρων του ISRO στην Μπανγκαλόρ. Μηχανικοί από το ISRO και το Εργαστήριο Αεριοπροώθησης της NASA στη Νότια Καλιφόρνια, το οποίο διαχειρίζεται την αποστολή για τη NASA, συνεργάζονταν εκεί από τον Μάρτιο του 2023 για τη συναρμολόγηση των εξαρτημάτων και τη συναρμολόγηση του δορυφόρου. Τον δοκίμασαν επίσης για να διασφαλίσουν ότι μπορεί να αντέξει τις δυσκολίες της εκτόξευσης και να λειτουργήσει σωστά σε τροχιά. Νωρίς το πρωί της 14ης Μαΐου, τα πληρώματα τοποθέτησαν τον δορυφόρο σε ένα εξειδικευμένο κοντέινερ και τον μετέφεραν περίπου 220 μίλια (360 χιλιόμετρα) με φορτηγό στο διαστημικό κέντρο, φτάνοντας την επόμενη μέρα. Θα τοποθετηθεί στο φέρινγκ εκτόξευσης και θα τοποθετηθεί πάνω σε έναν πύραυλο Mark II του ISRO Geosynchronous Launch Vehicle. Σε τροχιά, ο NISAR θα συλλέξει μια άνευ προηγουμένου ποσότητα πληροφοριών σχετικά με το περιβάλλον του πλανήτη μας. Θα σαρώσει σχεδόν όλες τις επιφάνειες της γης και των πάγων της Γης δύο φορές κάθε 12 ημέρες, παρέχοντας πληροφορίες για την διαστολή και τη συστολή των παγοκαλύμματος, του θαλάσσιου πάγου και των παγετώνων, την παραμόρφωση του φλοιού του λόγω φυσικών κινδύνων, καθώς και τις φυσικές και ανθρώπινες αλλαγές στα χερσαία οικοσυστήματα της Γης. Αυτές οι μετρήσεις θα πραγματοποιηθούν από δύο συστήματα ραντάρ - ένα σύστημα L-band που κατασκευάστηκε από την JPL και ένα σύστημα S-band που κατασκευάστηκε από το Κέντρο Διαστημικών Εφαρμογών της ISRO στο Αχμενταμπάντ. Ο NISAR δεν είναι μόνο ο πρώτος δορυφόρος που φέρει δύο ραντάρ που λειτουργούν σε δύο διαφορετικές συχνότητες, αλλά η αποστολή σηματοδοτεί επίσης την πρώτη συνεργασία υλικού σε μια αποστολή παρατήρησης της Γης μεταξύ των δύο διαστημικών οργανισμών. Η αποστολή NISAR σηματοδοτεί ένα σημαντικό ορόσημο στη συνεχιζόμενη συνεργασία της NASA με το ISRO, ενδεικτικό των ισχυρών διμερών σχέσεων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ινδίας. Τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τζ. Τραμπ συναντήθηκε με τον Πρωθυπουργό της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, οι δύο ηγέτες χαιρέτησαν τη φετινή χρονιά ως πρωτοποριακή χρονιά για τη συνεργασία ΗΠΑ-Ινδίας στον πολιτικό χώρο του διαστήματος και επιβεβαίωσαν την αμοιβαία υποστήριξή τους για την αποστολή NISAR. Οι ηγέτες δεσμεύτηκαν για περαιτέρω εμπορική διαστημική συνεργασία μέσω βιομηχανικών δεσμεύσεων σε συμβατικούς και αναδυόμενους τομείς, όπως η συνδεσιμότητα, οι προηγμένες διαστημικές πτήσεις, τα συστήματα εκτόξευσης δορυφόρων και διαστημικών συστημάτων, η διαστημική βιωσιμότητα και η προηγμένη διαστημική κατασκευή. https://science.nasa.gov/blogs/nisar/2025/06/12/nasa-isro-earth-observing-satellite-arrives-at-indian-launch-site/

Μελετώντας τις καταιγίδες από τον Διαστημικό Σταθμό. Επιστήμη στο Διάστημα Ιούνιος 2025 Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν όργανα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για να μελετήσουν φαινόμενα στην ιονόσφαιρα ή την ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης, συμπεριλαμβανομένων καταιγίδων, κεραυνών και παροδικών φωτεινών γεγονότων (TLE). Τα TLE λαμβάνουν πολλές μορφές, όπως μπλε πίδακες, εκκενώσεις που αναπτύσσονται προς τα πάνω στη στρατόσφαιρα από τις κορυφές των νεφών και πολύχρωμες εκρήξεις ενέργειας πάνω από καταιγίδες που ονομάζονται Στρατοσφαιρικές/Μεσοσφαιρικές Διαταραχές που Προκύπτουν από Έντονη Ηλεκτροδότηση Καταιγίδων ή SPRITES. Τα TLE μπορούν να διαταράξουν τα συστήματα επικοινωνίας στο έδαφος και να αποτελέσουν απειλή για τα αεροσκάφη και τα διαστημόπλοια. Η κατανόηση αυτών των φαινομένων θα μπορούσε επίσης να βελτιώσει τα ατμοσφαιρικά μοντέλα και τις προβλέψεις καιρού. Επειδή αυτά τα γεγονότα συμβαίνουν πολύ πάνω από τα υψόμετρα των κανονικών κεραυνών και νεφών καταιγίδας, είναι δύσκολο να παρατηρηθούν από το έδαφος. Η ASIM, μια έρευνα από την ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος), χρησιμοποιεί μια οθόνη στο εξωτερικό του διαστημικού σταθμού για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με τα TLE. Αυτά τα δεδομένα παρέχουν πληροφορίες για το πώς οι καταιγίδες επηρεάζουν την ατμόσφαιρα της Γης και βοηθούν στη βελτίωση των ατμοσφαιρικών μοντέλων που χρησιμοποιούνται για προβλέψεις καιρού και κλίματος. ELVES και κορώνες Μια μελέτη βασισμένη σε δεδομένα ASIM επιβεβαίωσε ότι οι εκκενώσεις που μοιάζουν με κεραυνούς στις κορυφές των καταιγίδων μπορούν να δημιουργήσουν έναν άλλο τύπο TLE, μαζικούς λαμπερούς δακτυλίους στην ανώτερη ατμόσφαιρα, γνωστούς ως Εκπομπές Φωτός και Διαταραχές VLF από συμβάντα EMP, ή ELVES. Αυτό το πείραμα έδειξε ότι αυτές οι εκκενώσεις επηρεάζουν την ιονόσφαιρα και βοήθησε τους επιστήμονες να μάθουν περισσότερα για τη Γη και τον διαστημικό καιρό. Η έρευνα που βασίζεται στο ASIM περιέγραψε επίσης τις φυσικές ιδιότητες διαφορετικών τύπων εκκενώσεων κορώνας σε σύννεφα καταιγίδας. Οι εκκενώσεις κορώνας συνδέονται με ισχυρές αλλά βραχύβιες ηλεκτρικές εκρήξεις κοντά στις κορυφές των νεφών. Τα δεδομένα παρέχουν μια αναφορά για την υποστήριξη περαιτέρω διερεύνησης των μηχανισμών πίσω από αυτές τις εκκενώσεις και του ρόλου τους στην έναρξη των κεραυνών, ένα σημαντικό πρόβλημα στη φυσική των κεραυνών. Άλλοι ερευνητές χρησιμοποίησαν μετρήσεις ASIM μαζί με επίγειες μετρήσεις ηλεκτρικού πεδίου για να προσδιορίσουν το ύψος μιας μπλε εκκένωσης από ένα σύννεφο καταιγίδας. Κοντινές λήψεις νεφών Κεραυνοί στη Γη όπως καταγράφηκαν από τον διαστημικό σταθμό. Μια άλλη έρευνα της ESA, η Thor-Davis, αξιολόγησε τη χρήση μιας ειδικής κάμερας για τη φωτογράφιση καταιγίδων σε μεγάλο υψόμετρο μέσα από τα παράθυρα του θόλου του διαστημικού σταθμού. Η κάμερα μπορεί να παρατηρήσει ηλεκτρική δραστηριότητα καταιγίδων με ταχύτητα έως και 100.000 καρέ ανά δευτερόλεπτο και θα μπορούσε να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για την παρατήρηση ισχυρών ηλεκτρικών καταιγίδων και άλλων εφαρμογών στο διάστημα. Παρακολούθηση καταιγίδων από δορυφόρους Μια μονάδα του διαστημικού σταθμού είναι ορατή στην επάνω δεξιά γωνία αυτής της εικόνας, με έναν βραχίονα που εκτείνεται προς τα κάτω προς τη μέση της. Στο άκρο του βραχίονα υπάρχει ένας λευκός τετράγωνος εκκινητής με δύο κουτιά στη δεξιά πλευρά του. Η πόρτα σε ένα από τα κουτιά είναι ανοιχτή και ακριβώς από κάτω βρίσκεται ένας λευκός και μαύρος ορθογώνιος CubeSat που μόλις έχει εκτοξευθεί από τον εκκινητή. Μακριά, χρυσά ηλιακά πάνελ γεμίζουν την αριστερή πλευρά της εικόνας και η Γη καλύπτει το κάτω μισό της εικόνας, μπλε ωκεανός με διάσπαρτα λευκά σύννεφα. Ανάπτυξη του Light-1 CubeSat από τον διαστημικό σταθμό. Η έρευνα της JAXA (Ιαπωνική Υπηρεσία Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης) με τον Light-1 CubeSat χρησιμοποίησε ανιχνευτές ενσωματωμένους σε έναν συμπαγή δορυφόρο για να παρατηρήσει επίγειες λάμψεις ακτίνων γάμμα στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Αυτά τα υψηλής έντασης, ενεργητικά γεγονότα μπορούν να εκθέσουν τα αεροσκάφη, τα ηλεκτρονικά των αεροσκαφών και τους επιβάτες σε υπερβολική ακτινοβολία. Οι ερευνητές σχεδιάζουν να συγκρίνουν τα δεδομένα που συλλέγονται από την αποστολή με επίγειες παρατηρήσεις για να παρέχουν πιο ολοκληρωμένους χάρτες κεραυνών και καταιγίδων στην ατμόσφαιρα. Οι μικροί δορυφορικοί ανιχνευτές θα μπορούσαν να κοστίζουν λιγότερο και να κατασκευάζονται σε λιγότερο χρόνο από άλλες προσεγγίσεις. https://www.nasa.gov/missions/station/iss-research/studying-storms-from-space-station/

Το Ρωμαϊκό Διαστημικό Τηλεσκόπιο της NASA θα εξετάσει τους Κοσμικούς «Φακούς» για να ορίσει καλύτερα τη Σκοτεινή Ύλη. Ένα παράξενο φαινόμενο που προέβλεψε ο Αϊνστάιν, γνωστό ως βαρυτικός εστιασμός - όταν ένας γαλαξίας στο προσκήνιο μεγεθύνει πιο μακρινούς γαλαξίες πίσω του - σύντομα θα γίνει συνηθισμένο όταν το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Nancy Grace Roman της NASA ξεκινήσει επιστημονικές δραστηριότητες το 2027 και παράγει τεράστιες έρευνες του σύμπαντος. Ένα συγκεκριμένο υποσύνολο βαρυτικών φακών, γνωστών ως ισχυροί φακοί, είναι το επίκεντρο μιας νέας εργασίας που δημοσιεύτηκε στο Astrophysical Journal με επικεφαλής τον Bryce Wedig, μεταπτυχιακό φοιτητή στο Πανεπιστήμιο Washington στο Σεντ Λούις. Η ερευνητική ομάδα έχει υπολογίσει ότι πάνω από 160.000 βαρυτικοί φακοί, συμπεριλαμβανομένων εκατοντάδων κατάλληλων για αυτή τη μελέτη, αναμένεται να εμφανιστούν στις τεράστιες εικόνες του Ρωμαίου. Κάθε εικόνα του Ρωμαίου θα είναι 200 φορές μεγαλύτερη από τα υπέρυθρα στιγμιότυπα από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble της NASA, και ο επερχόμενος «πλούτος» φακών του θα ξεπεράσει κατά πολύ τις εκατοντάδες που έχει μελετήσει το Hubble μέχρι σήμερα. Το Ρωμαϊκό θα διεξάγει τρεις βασικές έρευνες, παρέχοντας εκτεταμένες απόψεις του σύμπαντος. Το έργο αυτής της επιστημονικής ομάδας βασίζεται σε μια προηγούμενη έκδοση της πλέον πλήρως ορισμένης Έρευνας Ευρείας Περιοχής Υψηλού Γεωγραφικού Πλάτους του Roman. Οι ερευνητές εργάζονται πάνω σε μια συμπληρωματική εργασία που θα ευθυγραμμιστεί με τις προδιαγραφές της τελικής έρευνας για να υποστηρίξουν πλήρως την ερευνητική κοινότητα. «Το τρέχον μέγεθος δείγματος αυτών των αντικειμένων από άλλα τηλεσκόπια είναι αρκετά μικρό επειδή βασιζόμαστε σε δύο γαλαξίες που είναι σχεδόν τέλεια ευθυγραμμισμένοι κατά μήκος της οπτικής μας γραμμής», δήλωσε ο Wedig. «Άλλα τηλεσκόπια είτε περιορίζονται σε μικρότερο οπτικό πεδίο είτε σε λιγότερο ακριβείς παρατηρήσεις, καθιστώντας τους βαρυτικούς φακούς πιο δύσκολο να ανιχνευθούν». Οι βαρυτικοί φακοί αποτελούνται από τουλάχιστον δύο κοσμικά αντικείμενα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένας μόνο γαλαξίας στο προσκήνιο έχει αρκετή μάζα για να λειτουργήσει σαν φακός, μεγεθύνοντας έναν γαλαξία που βρίσκεται σχεδόν τέλεια πίσω του. Το φως από τον γαλαξία στο φόντο καμπυλώνεται γύρω από τον γαλαξία στο προσκήνιο κατά μήκος περισσότερων από μίας τροχιάς, εμφανιζόμενο στις παρατηρήσεις ως στρεβλωμένα τόξα και ημισέληνοι. Από τους 160.000 γαλαξίες με φακούς που μπορεί να εντοπίσει ο Roman, η ομάδα αναμένει να περιορίσει αυτόν τον αριθμό σε περίπου 500 που είναι κατάλληλοι για τη μελέτη της δομής της σκοτεινής ύλης σε κλίμακες μικρότερες από αυτούς τους γαλαξίες. «Το Roman όχι μόνο θα αυξήσει σημαντικά το μέγεθος του δείγματός μας — οι ευκρινείς εικόνες υψηλής ανάλυσης θα μας επιτρέψουν επίσης να ανακαλύψουμε βαρυτικούς φακούς που φαίνονται μικρότεροι στον ουρανό», δήλωσε η Tansu Daylan, κύρια ερευνήτρια της επιστημονικής ομάδας που διεξάγει αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα. Η Daylan είναι επίκουρη καθηγήτρια και μέλος ΔΕΠ στο Κέντρο McDonnell για τις Διαστημικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις. «Τελικά, τόσο η ευθυγράμμιση όσο και η φωτεινότητα των γαλαξιών υποβάθρου πρέπει να πληρούν ένα συγκεκριμένο όριο, ώστε να μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τη σκοτεινή ύλη μέσα στους γαλαξίες του προσκηνίου». Τι είναι η Σκοτεινή Ύλη; Δεν αποτελείται όλη η μάζα στους γαλαξίες από αντικείμενα που μπορούμε να δούμε, όπως τα αστρικά σμήνη. Ένα σημαντικό κλάσμα της μάζας ενός γαλαξία αποτελείται από σκοτεινή ύλη, η οποία ονομάζεται έτσι επειδή δεν εκπέμπει, δεν αντανακλά ή δεν απορροφά φως. Η σκοτεινή ύλη, ωστόσο, διαθέτει μάζα και, όπως οτιδήποτε άλλο με μάζα, μπορεί να προκαλέσει βαρυτικό εστιασμό. Όταν η βαρύτητα ενός γαλαξία προσκηνίου κάμπτει την πορεία του φωτός ενός γαλαξία υποβάθρου, το φως του κατευθύνεται σε πολλαπλές διαδρομές. «Αυτό το φαινόμενο παράγει πολλαπλές εικόνες του γαλαξία υποβάθρου που μεγεθύνονται και παραμορφώνονται διαφορετικά», δήλωσε η Daylan. Αυτά τα «αντίγραφα» αποτελούν ένα τεράστιο πλεονέκτημα για τους ερευνητές — επιτρέπουν πολλαπλές μετρήσεις της κατανομής μάζας του γαλαξία που εστιάζει, διασφαλίζοντας ότι η προκύπτουσα μέτρηση είναι πολύ πιο ακριβής. Η κάμερα 300 megapixel του Roman, γνωστή ως Wide Field Instrument, θα επιτρέψει στους ερευνητές να προσδιορίσουν με ακρίβεια την κάμψη του φωτός των γαλαξιών υποβάθρου κατά μόλις 50 χιλιοστά του δευτερολέπτου, κάτι που είναι σαν να μετράμε τη διάμετρο μιας ανθρώπινης τρίχας από την απόσταση περισσότερων από δυόμισι γηπέδων αμερικανικού ποδοσφαίρου ή γηπέδων ποδοσφαίρου. Η ποσότητα βαρυτικού εστιασμού που βιώνει το φως υποβάθρου εξαρτάται από τη μάζα που παρεμβάλλεται. Οι λιγότερο ογκώδεις συστάδες σκοτεινής ύλης προκαλούν μικρότερες παραμορφώσεις. Ως αποτέλεσμα, εάν οι ερευνητές είναι σε θέση να μετρήσουν μικρότερες ποσότητες κάμψης, μπορούν να ανιχνεύσουν και να χαρακτηρίσουν μικρότερες, λιγότερο ογκώδεις δομές σκοτεινής ύλης — τους τύπους δομών που σταδιακά συγχωνεύτηκαν με την πάροδο του χρόνου για να δημιουργήσουν τους γαλαξίες που βλέπουμε σήμερα. Με τον Roman, η ομάδα θα συσσωρεύσει συντριπτικά στατιστικά στοιχεία σχετικά με το μέγεθος και τις δομές των πρώιμων γαλαξιών. «Η εύρεση βαρυτικών φακών και η δυνατότητα ανίχνευσης συστάδων σκοτεινής ύλης σε αυτούς είναι ένα παιχνίδι με ελάχιστες πιθανότητες. Με τον Roman, μπορούμε να ρίξουμε ένα ευρύ δίχτυ και να περιμένουμε να είμαστε συχνά τυχεροί», είπε ο Wedig. «Δεν θα βλέπουμε σκοτεινή ύλη στις εικόνες — είναι αόρατη — αλλά μπορούμε να μετρήσουμε τα αποτελέσματά της». «Τελικά, το ερώτημα που προσπαθούμε να απαντήσουμε είναι: Ποιο σωματίδιο ή σωματίδια αποτελούν τη σκοτεινή ύλη;» πρόσθεσε ο Daylan. «Ενώ ορισμένες ιδιότητες της σκοτεινής ύλης είναι γνωστές, ουσιαστικά δεν έχουμε ιδέα από τι αποτελείται η σκοτεινή ύλη. Ο Roman θα μας βοηθήσει να διακρίνουμε πώς κατανέμεται η σκοτεινή ύλη σε μικρές κλίμακες.και, ως εκ τούτου, τη σωματιδιακή της φύση». Οι προετοιμασίες συνεχίζονται Πριν από την εκτόξευση του Roman, η ομάδα θα αναζητήσει επίσης περισσότερους υποψηφίους σε παρατηρήσεις από την αποστολή Euclid της ESA (Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας) και το επερχόμενο επίγειο Αστεροσκοπείο Vera C. Rubin στη Χιλή, το οποίο θα ξεκινήσει τις λειτουργίες του σε πλήρη κλίμακα σε λίγες εβδομάδες. Μόλις οι υπέρυθρες εικόνες του Roman είναι διαθέσιμες, οι ερευνητές θα τις συνδυάσουν με συμπληρωματικές εικόνες ορατού φωτός από τους Euclid, Rubin και Hubble για να μεγιστοποιήσουν τα όσα είναι γνωστά για αυτούς τους γαλαξίες.«Θα διευρύνουμε τα όρια αυτού που μπορούμε να παρατηρήσουμε και θα χρησιμοποιήσουμε κάθε βαρυτικό φακό που ανιχνεύουμε με τον Roman για να προσδιορίσουμε τη σωματιδιακή φύση της σκοτεινής ύλης», δήλωσε ο Daylan.Το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Nancy Grace Roman διαχειρίζεται στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Greenbelt του Μέριλαντ, με τη συμμετοχή του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης της NASA στη Νότια Καλιφόρνια, του Caltech/IPAC στην Pasadena της Καλιφόρνια, του Ινστιτούτου Επιστήμης Διαστημικών Τηλεσκοπίων στη Βαλτιμόρη και μιας επιστημονικής ομάδας που αποτελείται από επιστήμονες από διάφορα ερευνητικά ιδρύματα. Οι κύριοι βιομηχανικοί εταίροι είναι η BAE Systems, Inc. στο Boulder του Κολοράντο, η L3Harris Technologies στη Μελβούρνη της Φλόριντα και η Teledyne Scientific & Imaging στο Thousand Oaks της Καλιφόρνια. https://www.nasa.gov/missions/roman-space-telescope/nasas-roman-to-peer-into-cosmic-lenses-to-better-define-dark-matter/

Μακριά Το Pismis 24, το αστρικό σμήνος που φαίνεται εδώ σε μια εικόνα που δημοσιεύτηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2006, βρίσκεται μέσα στο πολύ μεγαλύτερο νεφέλωμα εκπομπής που ονομάζεται NGC 6357, το οποίο βρίσκεται περίπου 8.000 έτη φωτός από τη Γη. Το φωτεινότερο αντικείμενο στην εικόνα κάποτε θεωρούνταν ένα μόνο αστέρι με απίστευτα μεγάλη μάζα 200 έως 300 ηλιακών μαζών. Αυτό θα το καθιστούσε μακράν το πιο ογκώδες γνωστό αστέρι στον γαλαξία και θα το τοποθετούσε σημαντικά πάνω από το τρέχον πιστευόμενο ανώτατο όριο μάζας των περίπου 150 ηλιακών μαζών για μεμονωμένα αστέρια. Μετρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA, ωστόσο, ανακάλυψαν ότι το Pismis 24-1 είναι στην πραγματικότητα δύο ξεχωριστά αστέρια και, με αυτόν τον τρόπο, «μείωσε στο μισό» τη μάζα τους σε περίπου 100-150 ηλιακές μάζες το καθένα. https://www.nasa.gov/image-article/far-out/

Ιστολόγιο Curiosity Rover — Sols 4566-4567: Επιτυχής Γεώτρηση. Ημερομηνία σχεδιασμού της Γης: Δευτέρα, 9 Ιουνίου 2025 Η παραπάνω εικόνα δείχνει την γεώτρηση στην επιφάνεια του Άρη στην αρχή της προσπάθειάς μας να συλλέξουμε δείγμα στην «Αλταντένα» το Σαββατοκύριακο. Τώρα γνωρίζουμε, από την επακόλουθη απεικόνιση και τηλεμετρία, ότι η δραστηριότητα γεώτρησης ήταν επιτυχής, επιτρέποντας στον σημερινό σχεδιασμό να επικεντρωθεί στην παράδοση δειγμάτων σκόνης στην CheMin και την SAM. Η CheMin και η SAM θα μας δώσουν τις ξεχωριστές και πολύτιμες γνώσεις τους για την ορυκτολογία (CheMin) και τις πτητικές και οργανικές ενώσεις (SAM) εντός της Αλταντένα, οι οποίες είναι το κλειδί για τη συνεχή μας αποκάλυψη της ιστορίας του όρους Sharp. Είναι πάντα συναρπαστικό να ανακαλύπτουμε τι αποκαλύπτει κάθε ένα από αυτά τα όργανα από τα δείγματα του Άρη. Εκτός από αυτές τις παραδόσεις δειγμάτων, είχαμε τρεις άλλες δραστηριότητες που επικεντρώνονταν στην Αλταντένα. Αποκτήσαμε το ChemCam RMI της γεώτρησης, το οποίο βοηθά την ChemCam να βελτιώσει τη στόχευση λέιζερ για μελλοντικές αναλύσεις LIBS της γεώτρησης. Σχεδιάσαμε μια παρατήρηση με παθητική φασματοσκοπία ChemCam των ορυγμάτων γύρω από την γεώτρηση για καλύτερη κατανόηση της ορυκτολογίας του δείγματος. Συμπεριλάβαμε επίσης μια ενιαία εικόνα Mastcam M100 της γεώτρησης, η οποία μας βοηθά να παρακολουθούμε την αιολική δραστηριότητα στο σημείο της γεώτρησης και, επομένως, τη σταθερότητα των ορυγμάτων πριν από τις προγραμματισμένες παρατηρήσεις με APXS και MAHLI. Οι δραστηριότητες του Σαββατοκύριακου πραγματοποιήθηκαν ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά από ό,τι είχε μοντελοποιηθεί, ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να προσθέσουμε επιπλέον επιστημονικές παρατηρήσεις στο σχέδιο. Συγκεντρώσαμε περισσότερα δεδομένα ChemCam από το βραχώδες υπόστρωμα κοντά στην Altadena, στον στόχο "Bolsa Chica", και σχεδιάσαμε δύο ψηφιδωτά μεγάλων αποστάσεων ChemCam RMI σε ιζηματογενείς δομές εντός του λόφου "Texoli" και κοντινών δομών boxwork. Παρακολουθήσαμε το περιβάλλον γύρω μας με ακόμη περισσότερες απεικονίσεις Mastcam για αλλαγές που προκαλούνται από τον άνεμο στην περιοχή "Camp Williams", τακτικές μετρήσεις RAD και REMS, δύο μετρήσεις DAN και απεικόνιση Navcam dust devil και βίντεο νεφών. https://science.nasa.gov/blog/sol-4564-front-hazard-avoidance-camera-front-hazcam/

Διαστημικό παρατηρητήριο καταγράφει για πρώτη φορά εικόνες του Νότιου Πόλου του Ήλιου (βίντεο) Εκπληκτικές, μοναδικές εικόνες από το μητρικό μας άστρο που προσφέρουν νέα στοιχεία στους επιστήμονες. Ο δορυφόρος Solar Orbiter εκτοξεύτηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020 και σχεδιάστηκε για να παρατηρεί και να καταγράφει συνεχώς εικόνες και δεδομένα από τον Ήλιο ώστε να αποκρυπτογραφηθούν τα φαινόμενα και οι μηχανισμοί του μητρικού μας άστρου. Ο δορυφόρος που ανήκει στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) αλλά στην αποστολή του συμμετέχει και η NASA κατέγραψε και μετέδωσε για πρώτη φορά εικόνες από τον Νότιο Πόλο του Ήλιου συμπληρώνοντας έτσι ένα ακόμη κενό στο παζλ της μελέτης του άστρου μας.«Σήμερα αποκαλύπτουμε τις πρώτες εικόνες που κατέγραψε η ανθρωπότητα από τους πόλους του Ήλιου. Ο Ήλιος είναι το πλησιέστερο άστρο, δωρητής ζωής αλλά διαταράσσει επίσης τις δορυφορικές επικοινωνίες και τα ηλεκτρικά δίκτυα επομένως είναι επιτακτική ανάγκη να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί και να μάθουμε να προβλέπουμε τη συμπεριφορά του. Αυτές οι νέες μοναδικές εικόνες από την αποστολή μας Solar Orbiter αποτελούν την αρχή μιας νέας εποχής στην ηλιακή επιστήμη» δήλωσε η καθηγήτρια Κάρολ Μαντέλ Διευθύντρια Επιστημών της ESA.Ο δορυφόρος θα πάρει κατά την τροχιακή του κίνηση τέτοια θέση ώστε θα έχει το επόμενο χρονικό διάστημα καλύτερη… θέα του Ήλιου κάτι που σημαίνει ότι αναμένουμε νέες εικόνες και μάλιστα λεπτομερείς από σημεία του άστρου που δεν έχουμε μέχρι τώρα καλή οπτική πρόσβαση.Συναντώντας την Αφροδίτη μία φορά κάθε λίγες τροχιές ο δορυφόρος μπορεί να χρησιμοποιήσει τη βαρύτητα του πλανήτη για να μετατοπίσει την θέση του. Αυτό έχει ήδη επιτρέψει στο Solar Oribter να κάνει μερικές συναρπαστικές ανακαλύψεις για τον Ήλιο και οι επιστήμονες της αποστολής λένε ότι οι νέες αποκαλύψεις είναι καθ’ οδόν. «Αυτή η στιγμή είναι πολύ σημαντική. Περιμέναμε δεκαετίες από τότε που αρχίσαμε να παρατηρούμε τον Ήλιο για να ρίξουμε μια ματιά στους πόλους. Αυτό είναι πραγματικά το κομμάτι που λείπει από το παζλ στην κατανόησή μας για το ηλιακό μαγνητικό πεδίο» λέει ο Δρ. Χάμις Ρέιντ αστρονόμος στο UCL και μέλος της επιστημονικής ομάδας που επεξεργάζεται τα δεδομένα στο όργανο Extreme Ultraviolet Imager του δορυφόρου. Μια εικόνα του Νότιου Πόλου του Ήλιου όπως την κατέγραψε το Solar Orbiter. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1967057/diastimiko-paratiritirio-katagrafei-gia-proti-fora-eikones-toy-notioy-poloy-toy-ilioy-vinteo/

Αναζητώντας μια νέα δύναμη. Μια υποθετική πέμπτη δύναμη θα μπορούσε να επιβεβαιωθεί από την επίδρασή της στις συχνότητες οπτικής μετάβασης των διαφορετικών ισοτόπων ενός στοιχείου.Σύμφωνα με τα σχολικά βιβλία, τέσσερις είναι οι δυνάμεις που υπάρχουν στη φύση: η βαρυτική, η ηλεκτρoμαγνητική, η ισχυρή πυρηνική και η ασθενής πυρηνική. H βαρυτική δύναμη περιγράφεται ως η ελκτική δύναμη μεταξύ μαζών, η ηλεκτρική ως η δύναμη με την οποία έλκονται ή απωθούνται τα ηλεκτρικά φορτία και η μαγνητική η δύναμη μεταξύ των μαγνητών, η ισχυρή πυρηνική δύναμη αναφέρεται ως η δύναμη που συγκρατεί ενωμένα τα πρωτόνια και τα νετρόνια στον πυρήνα του ατόμου, ενώ η ασθενής πυρηνική δύναμη ευθύνεται για τη ραδιενεργό διάσπαση βήτα και είναι σημαντική σε πυρηνικές αντιδράσεις σύντηξης στα άστρα.Μεταξύ των προτεινόμενων προσθηκών στο Καθιερωμένο Πρότυπο της σωματιδιακής φυσικής είναι μια πέμπτη δύναμη διαμέσου της οποίας αλληλεπιδρούν ηλεκτρόνια με νετρόνια. Αν και τα μποζόνια που μεταφέρουν την εν λόγω δύναμη θα μπορούσαν να είναι ελαφρύτερα από ένα νετρίνο ή βαρύτερα από ένα κορυφαίο κουάρκ, η ίδια η δύναμη είναι προφανώς αδύναμη. Σε μια πρόσφατη δημοσίευση με τίτλο “Nonlinear calcium King plot constrains new bosons and nuclear properties” , οι ερευνητές A. Wilzewski et al. έθεσαν νέα ανώτατα όρια στην ισχύ της δύναμης για μποζόνια με μάζα που κυμαίνεται από 10 έως 107 eV/c2. Το έκαναν μετρώντας μικροσκοπικές διαφορές στις συχνότητες οπτικής μετάβασης στα ισότοπα του ασβεστίου.Μια ατομική μετάβαση διαφέρει στη συχνότητα από το ένα ισότοπο στο άλλο, επειδή ο πυρήνας κάθε ισοτόπου διαφέρει σε μάζα και κατανομή φορτίου. Οι μετατοπίσεις είναι μικροσκοπικές αλλά είναι ευαίσθητες σε μια υποθετική δύναμη μεταξύ νετρονίων και ηλεκτρονίων. Για να αυξήσουν τις πιθανότητές τους να ανιχνεύσουν μια ανώμαλη μετατόπιση, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μετρήσεις υψηλής ακρίβειας των πυρηνικών μαζών και δύο στενών μεταβάσεων σε διαφορετικές καταστάσεις ιόντων ασβεστίου. Το ασβέστιο έχει πέντε σταθερά ισότοπα και επομένως τέσσερις ξεχωριστές μετατοπίσεις για κάθε μετάβαση, σε σχέση με το πιο άφθονο ισότοπο, το ασβέστιο-40 (40Ca).Η απεικόνιση των μετατοπίσεων μιας μετάβασης σε σχέση με τις μετατοπίσεις των άλλων δίνει το λεγόμενο διάγραμμα King. Ελλείψει μιας πέμπτης δύναμης ή άλλης ανωμαλίας, οι μετατοπίσεις για για 42Ca , 44Ca , 46Ca ,και 48Ca θα ακολουθούσαν μια ευθεία γραμμή. Χάρη στην ευαισθησία και την ακρίβεια του πειράματός τους, οι ερευνητές κατέγραψαν μικροσκοπικές αποκλίσεις από τη γραμμικότητα για κάθε ισότοπο. Μέρος ή το σύνολο της μη γραμμικότητας θα μπορούσε να αποδοθεί σε επιδράσεις εντός του Καθιερωμένου Προτύπου. Παρά το περιθώριο ελιγμών, τα νέα ανώτερα όρια για την πέμπτη δύναμη είναι πιο αυστηρά από τις προηγούμενες τιμές που προέκυψαν από τα διαγράμματα King. πηγή: https://physics.aps.org/articles/v18/s73 – https://arxiv.org/abs/2412.10277

Ελιγολάνδη, 100 χρόνια μετα. Στο νησί της Ελιγολάνδης (Χέλγκολαντ) στα ανοικτά των ακτών της Γερμανίας, πριν από 100 χρόνια, τον Ιούνιο του 1925 ο εικοσιτριάχρονος Werner Heisenberg έβαλε τα θεμέλια της Κβαντικής Φυσικής. Την πιο εντυπωσιακή επιστημονική επανάσταση όλων των εποχών. Αν επιμείνουμε να συνδέσουμε τη γέννηση της κβαντομηχανικής με έναν συγκεκριμένο τόπο και ημερομηνία, τότε ο τόπος είναι το νησί Χέλγκολαντ και η ημερομηνία είναι ο Ιούνιος του 1925.Τα Ηνωμένα Έθνη ανακήρυξαν το 2025 Διεθνές Έτος Κβαντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας. Είναι μια παγκόσμια πρωτοβουλία για την ευαισθητοποίηση του κοινού για την κβαντική επιστήμη και τις εφαρμογές της, με πολυάριθμες δραστηριότητες σε εξέλιξη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Μία από αυτές είναι το συνέδριο με τίτλο «Helgoland 2025», που διεξάγεται από τις 9 έως τις 14 Ιουνίου στην Χέλγκολαντ.Το συνέδριο ξεκίνησε με τους τέσσερις νομπελίστες κβαντικούς φυσικούς που ήταν παρόντες, να προσκαλούνται στη σκηνή για να υπογράψουν το αναμνηστικό «χρυσό βιβλίο» του νησιού και να γράψουν μια σύντομη δήλωση σε αυτό.Πρόκειται για τους Serge Haroche και David J. Wineland οι οποίοι βραβεύθηκαν με το Νόμπελ Φυσικής του 2012 «για τις πρωτοποριακές πειραματικές μεθόδους τους, που επιτρέπουν την μέτρηση και τον χειρισμό απομονωμένων κβαντικών συστημάτων» και τους Anton Zeilinger και Alain Aspect, οι οποίοι μοιράστηκαν το Νόμπελ Φυσικής 2022 με τον John Clauser «για τα πειράματα με συν-πλεκόμενα (entangled) φωτόνια, που επιβεβαιώνουν την παραβίαση των ανισοτήτων Bell και την πρωτοποριακή επιστήμη της κβαντικής πληροφορικής». Τι έγραψαν στο βιβλίο; Anton Zeilinger: Great sailing(*). Great people Alain Aspect: C’est une émotion de se trouver à l’endroit où a commencé la méchanique quantique. Serge Haroche: Thank you for your warm welcome in Helgoland, an island which is known by all quantum physicists. David J. Wineland: An honor to be here. (*) Ο Zeilinger (όπως και ο Αϊνστάιν) είναι λάτρης της ιστιοπλοΐας. Αυτός και η σύζυγός του είχαν έρθει στην Χέλγκολαντ, τρεις ημέρες πριν από την έναρξη του συνεδρίου, για να παρακολουθήσουν τους ιστιοπλοϊκούς αγώνες που πραγματοποιούνται στα τέλη της άνοιξης κάθε χρόνο. Από αριστερά προς τα δεξιά: ο Anton Zeilinger υπογράφει και οι Alain Aspect, Serge Haroche, David Wineland περιμένουν την σειρά τους. Η σημαία … είναι η σημαία της Χέλγκολαντ, με το πράσινο να αντιπροσωπεύει την στεριά, το κόκκινο τους βράχους του νησιού και το λευκό την άμμο στις παραλίες. (φωτογραφία © Matin Durrani) πηγή: https://physicsworld.com/a/quartet-of-nobel-laureates-sign-helgolands-gold-book/

Ο πληθυσμός των γαλαξιών «UNCOVERs» του Webb της NASA οδηγεί στην κοσμική ανακαίνιση Αστρονόμοι, χρησιμοποιώντας δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA, έχουν εντοπίσει δεκάδες μικρούς γαλαξίες που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια κοσμική αναμόρφωση που μετέτρεψε το πρώιμο σύμπαν σε αυτό που γνωρίζουμε σήμερα. «Όσον αφορά την παραγωγή υπεριώδους φωτός, αυτοί οι μικροί γαλαξίες ξεπερνούν κατά πολύ το βάρος τους», δήλωσε ο Isak Wold, βοηθός ερευνητής στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Αμερικής στην Ουάσινγκτον και στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Greenbelt του Μέριλαντ. «Η ανάλυσή μας για αυτούς τους μικροσκοπικούς αλλά ισχυρούς γαλαξίες είναι 10 φορές πιο ευαίσθητη από προηγούμενες μελέτες και δείχνει ότι υπήρχαν σε επαρκή αριθμό και συγκέντρωναν αρκετή υπεριώδη ενέργεια για να οδηγήσουν αυτήν την κοσμική ανακαίνιση». Ο Wold συζήτησε τα ευρήματά του την Τετάρτη στην 246η συνάντηση της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Άνκορατζ της Αλάσκας. Η μελέτη αξιοποίησε τις υπάρχουσες απεικονίσεις που συλλέχθηκαν από το όργανο NIRCam (Κάμερα Εγγύς Υπερύθρου) του Webb, καθώς και νέες παρατηρήσεις που έγιναν με το όργανο NIRSpec (Φασματογράφος Εγγύς Υπερύθρου). Οι μικροσκοπικοί γαλαξίες ανακαλύφθηκαν από τον Wold και τους συναδέλφους του στο Goddard, Sangeeta Malhotra και James Rhoads, εξετάζοντας εικόνες Webb που τραβήχτηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος παρατήρησης UNCOVER (Ultradeep NIRSpec και NIRCam ObserVations before the Epoch of Reionization), με επικεφαλής τη Rachel Bezanson στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ στην Πενσυλβάνια. Το έργο χαρτογράφησε ένα γιγάντιο σμήνος γαλαξιών γνωστό ως Abell 2744, με το παρατσούκλι σμήνος της Πανδώρας, που βρίσκεται περίπου 4 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά στον νότιο αστερισμό Sculptor. Η μάζα του σμήνους σχηματίζει έναν βαρυτικό φακό που μεγεθύνει τις μακρινές πηγές, προσθέτοντας στην ήδη σημαντική εμβέλεια του Webb. Για μεγάλο μέρος του πρώτου δισεκατομμυρίου ετών του, το σύμπαν ήταν βυθισμένο σε μια ομίχλη ουδέτερου αερίου υδρογόνου. Σήμερα, αυτό το αέριο είναι ιονισμένο - απογυμνωμένο από τα ηλεκτρόνιά του. Οι αστρονόμοι, οι οποίοι αναφέρονται σε αυτόν τον μετασχηματισμό ως επαναϊονισμό, αναρωτιούνται εδώ και καιρό ποιοι τύποι αντικειμένων ήταν οι πιο υπεύθυνοι: μεγάλοι γαλαξίες, μικροί γαλαξίες ή υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες σε ενεργούς γαλαξίες. Ως ένας από τους κύριους στόχους της, η αποστολή Webb της NASA σχεδιάστηκε ειδικά για να απαντήσει σε βασικά ερωτήματα σχετικά με αυτή τη σημαντική μετάβαση στην ιστορία του σύμπαντος. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι μικροί γαλαξίες που υφίστανται έντονο σχηματισμό αστεριών θα μπορούσαν να έχουν παίξει έναν υπερβολικά μεγάλο ρόλο. Τέτοιοι γαλαξίες είναι σπάνιοι σήμερα, αποτελώντας μόνο περίπου το 1% αυτών που βρίσκονται γύρω μας. Αλλά ήταν άφθονοι όταν το σύμπαν ήταν περίπου 800 εκατομμύρια ετών, μια εποχή που οι αστρονόμοι αναφέρουν ως μετατόπιση προς το ερυθρό 7, όταν ο επαναϊονισμός βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη. Η ομάδα αναζήτησε μικρούς γαλαξίες της σωστής κοσμικής ηλικίας που έδειχναν σημάδια ακραίου σχηματισμού αστεριών, που ονομάζονται εκρήξεις αστεριών, σε εικόνες του σμήνους από το NIRCam. «Οι γαλαξίες χαμηλής μάζας συγκεντρώνουν λιγότερο ουδέτερο αέριο υδρογόνο γύρω τους, γεγονός που διευκολύνει τη διαφυγή του ιονίζοντος υπεριώδους φωτός», δήλωσε ο Rhoads. «Ομοίως, τα επεισόδια αστρικών εκρήξεων όχι μόνο παράγουν άφθονο υπεριώδες φως — αλλά χαράζουν επίσης κανάλια στη διαστρική ύλη ενός γαλαξία που βοηθούν αυτό το φως να εκραγεί». Οι αστρονόμοι αναζήτησαν ισχυρές πηγές ενός συγκεκριμένου μήκους κύματος φωτός που υποδηλώνει την παρουσία διεργασιών υψηλής ενέργειας: μια πράσινη γραμμή που εκπέμπεται από άτομα οξυγόνου που έχουν χάσει δύο ηλεκτρόνια. Αρχικά εκπεμπόμενη ως ορατό φως στο πρώιμο σύμπαν, η πράσινη λάμψη από το διπλά ιονισμένο οξυγόνο τεντώθηκε στο υπέρυθρο καθώς διέσχιζε το διαστελλόμενο σύμπαν και τελικά έφτασε στα όργανα του Webb. Αυτή η τεχνική αποκάλυψε 83 μικρούς γαλαξίες αστρικών εκρήξεων όπως εμφανίζονται όταν το σύμπαν ήταν 800 εκατομμυρίων ετών, ή περίπου το 6% της τρέχουσας ηλικίας του των 13,8 δισεκατομμυρίων ετών. Η ομάδα επέλεξε 20 από αυτούς για βαθύτερη εξέταση χρησιμοποιώντας το NIRSpec. «Αυτοί οι γαλαξίες είναι τόσο μικροί που, για να δημιουργηθεί η ισοδύναμη αστρική μάζα του δικού μας γαλαξία, θα χρειάζονταν από 2.000 έως 200.000 από αυτούς», είπε ο Malhotra. «Αλλά είμαστε σε θέση να τα ανιχνεύσουμε χάρη στη νέα μας τεχνική επιλογής δειγμάτων σε συνδυασμό με τη βαρυτική εστίαση». Παρόμοιοι τύποι γαλαξιών στο σημερινό σύμπαν, όπως τα πράσινα μπιζέλια, απελευθερώνουν περίπου το 25% του ιονίζοντος υπεριώδους φωτός τους στον περιβάλλοντα χώρο. Εάν οι γαλαξίες χαμηλής μάζας που εξερευνήθηκαν από τον Wold και την ομάδα του απελευθερώσουν παρόμοια ποσότητα, μπορούν να ευθύνονται για όλο το υπεριώδες φως που απαιτείται για τη μετατροπή του ουδέτερου υδρογόνου του σύμπαντος στην ιονισμένη του μορφή. Το Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb είναι το κορυφαίο παρατηρητήριο διαστημικής επιστήμης στον κόσμο. Το Webb λύνει μυστήρια στο ηλιακό μας σύστημα, κοιτάζοντας πέρα από μακρινούς κόσμους γύρω από άλλα αστέρια και διερευνώντας τις μυστηριώδεις δομές και την προέλευση του σύμπαντός μας και τη θέση μας σε αυτό. Το Webb είναι ένα διεθνές πρόγραμμα με επικεφαλής τη NASA με τους συνεργάτες της, την ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος) και την CSA (Καναδική Υπηρεσία Διαστήματος). Για να μάθετε περισσότερα για τον Webb, επισκεφθείτε: https://science.nasa.gov/webb Τα σύμβολα σηματοδοτούν τις θέσεις νέων, χαμηλής μάζας γαλαξιών που ξεχείλιζαν από νέα αστέρια όταν το σύμπαν ήταν περίπου 800 εκατομμυρίων ετών. Χρησιμοποιώντας ένα φίλτρο ευαίσθητο σε τέτοιους γαλαξίες, το Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb της NASA τους απεικόνισε με τη βοήθεια ενός φυσικού βαρυτικού φακού που δημιουργήθηκε από το τεράστιο σμήνος γαλαξιών Abell 2744. Συνολικά, βρέθηκαν 83 νέοι γαλαξίες, αλλά μόνο οι 20 που φαίνονται εδώ (λευκά διαμάντια) επιλέχθηκαν για βαθύτερη μελέτη. Το ένθετο εστιάζει σε έναν από τους γαλαξίες. Τα λευκά διαμάντια δείχνουν τις θέσεις 20 από τους 83 νέους, χαμηλής μάζας, γαλαξίες αστρικής έκρηξης που βρέθηκαν σε υπέρυθρες εικόνες του γιγάντιου σμήνους γαλαξιών Abell 2744. Αυτό το σύνθετο περιλαμβάνει εικόνες που λαμβάνονται μέσω τριών φίλτρων NIRCam (F200W ως μπλε, F410M ως πράσινο και F444W ως κόκκινο). Το φίλτρο F410M είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στο φως που εκπέμπεται από διπλά ιονισμένο οξυγόνο - άτομα οξυγόνου που έχουν απογυμνωθεί από δύο ηλεκτρόνια - σε μια εποχή που ο επαναϊονισμός ήταν σε εξέλιξη. Εκπεμπόμενη ως πράσινο φως, η λάμψη τεντώθηκε στο υπέρυθρο καθώς διέσχιζε το διαστελλόμενο σύμπαν για δισεκατομμύρια χρόνια. Η μάζα του σμήνους λειτουργεί ως φυσικός μεγεθυντικός φακός, επιτρέποντας στους αστρονόμους να δουν αυτούς τους μικροσκοπικούς γαλαξίες όπως ήταν όταν το σύμπαν ήταν περίπου 800 εκατομμυρίων ετών. Αριστερά υπάρχει μια μεγεθυμένη υπέρυθρη όψη του σμήνους γαλαξιών Abell 2744 με τρεις νεαρούς γαλαξίες που σχηματίζουν άστρα, επισημασμένους με πράσινα διαμάντια. Η κεντρική στήλη δείχνει κοντινά πλάνα κάθε γαλαξία, μαζί με τις ονομασίες τους, το μέγεθος μεγέθυνσης που παρέχεται από τον βαρυτικό φακό του σμήνους, τις μετατοπίσεις τους προς το ερυθρό (εμφανίζονται ως z - όλα αντιστοιχούν σε μια κοσμική ηλικία περίπου 790 εκατομμυρίων ετών) και την εκτιμώμενη μάζα των αστεριών τους. Στα δεξιά, οι μετρήσεις από το όργανο NIRSpec του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb της NASA επιβεβαιώνουν ότι οι γαλαξίες παράγουν ισχυρή εκπομπή υπό το φως του διπλά ιονισμένου οξυγόνου (πράσινες γραμμές), υποδεικνύοντας ότι λαμβάνει χώρα έντονος σχηματισμός αστεριών. Ένας από τους πιο ενδιαφέροντες γαλαξίες της μελέτης, που ονομάστηκε 41028 (το πράσινο οβάλ στο κέντρο), έχει εκτιμώμενη αστρική μάζα μόλις 2 εκατομμυρίων Ήλιων - συγκρίσιμη με τις μάζες των μεγαλύτερων αστρικών σμηνών στον δικό μας γαλαξία.

Το ντοκιμαντέρ της NASA+ «Κοσμική Αυγή» αποκαλύπτει την ανείπωτη ιστορία του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Τι χρειάζεται για να κοιτάξει κανείς μέσα στον χρόνο τα πρώτα αστέρια και γαλαξίες του σύμπαντός μας; Η NASA απαντά σε αυτό το ερώτημα στο νέο της ντοκιμαντέρ, «Κοσμική Αυγή: Η ανείπωτη ιστορία του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb». Το πρωτότυπο ντοκιμαντέρ του οργανισμού, το οποίο καταγράφει την ιστορία του πιο ισχυρού τηλεσκοπίου που αναπτύχθηκε ποτέ στο διάστημα, κυκλοφόρησε την Τετάρτη 11 Ιουνίου. Το «Κοσμική Αυγή» προσφέρει μια άνευ προηγουμένου ματιά στη λεπτή συναρμολόγηση, τις αυστηρές δοκιμές και την θριαμβευτική εκτόξευση του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb της NASA. Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει την πολυπλοκότητα που εμπλέκεται στη δημιουργία ενός τηλεσκοπίου ικανού να κοιτάξει δισεκατομμύρια χρόνια στο παρελθόν. Το «Κοσμική Αυγή» είναι πλέον διαθέσιμο για streaming στο YouTube της NASA, στο NASA+ και σε επιλεγμένους τοπικούς κινηματογράφους. Το τρέιλερ είναι διαθέσιμο στο NASA+ και στο YouTube. Η ταινία περιλαμβάνει πρωτοεμφανιζόμενο υλικό που τραβήχτηκε από το κινηματογραφικό συνεργείο του Webb, προσφέροντας άμεση πρόσβαση στις προκλήσεις και τις νίκες που αντιμετώπισε η ομάδα στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Greenbelt του Μέριλαντ - τη γενέτειρα του Webb. «Στη NASA, είμαστε ενθουσιασμένοι που μοιραζόμαστε την ανείπωτη ιστορία του Διαστημικού Τηλεσκοπίου James Webb στη νέα μας ταινία «Κοσμική Αυγή», γιορτάζοντας όχι μόνο τις ανακαλύψεις, αλλά και τους εξαιρετικούς ανθρώπους που τα έκαναν όλα να συμβούν, προς όφελος της ανθρωπότητας», δήλωσε η Rebecca Sirmons, επικεφαλής της NASA+ στα κεντρικά γραφεία του οργανισμού στην Ουάσινγκτον. Από το σημείο θέασης, που απέχει περισσότερο από ένα εκατομμύριο μίλια από τη Γη και μια τεράστια ηλιακή ακτινοβολία που μπλοκάρει το φως του άστρου μας, το Πρώτο Βαθύ Πεδίο του Webb είναι οι βαθύτερες και πιο ευκρινείς υπέρυθρες εικόνες του σύμπαντος που είχε δει ο κόσμος. Οι εικόνες του Webb έχουν εντυπωσιάσει ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, καταγράφοντας το πολύ αχνό φως των πρώτων αστεριών και γαλαξιών που σχηματίστηκαν πριν από περισσότερα από 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτές είναι φωτογραφίες μωρών από ένα αρχαίο παρελθόν, όταν τα πρώτα αντικείμενα άναβαν και εξέπεμπαν φως μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Το Webb μας έδωσε επίσης νέες γνώσεις για τις μαύρες τρύπες, τους πλανήτες τόσο εντός όσο και εκτός του δικού μας ηλιακού συστήματος, και πολλά άλλα κοσμικά φαινόμενα.Το μεγαλύτερο και ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο της NASA ήταν επίσης το πιο τεχνικά περίπλοκο στην κατασκευή του. Ήταν ακόμα πιο δύσκολο να αναπτυχθεί, με περισσότερα από 300 κρίσιμα εξαρτήματα που έπρεπε να αναπτυχθούν τέλεια. Οι κίνδυνοι ήταν υψηλοί σε αυτόν τον περίπλοκο χορό της μηχανικής, αλλά οι ανταμοιβές ήταν πολύ υψηλότερες.«Το Webb ήταν μια αποστολή που θα ήταν θεαματική είτε αυτό ήταν καλό είτε κακό - αν αποτύγχανε είτε ήταν επιτυχημένη», δήλωσε η παραγωγός βίντεο Sophia Roberts, η οποία κατέγραψε τα πέντε χρόνια πριν από την εκτόξευση του Webb. «Πάντα θα έγραφε ιστορία». Επιστήμονες της NASA, όπως ο βραβευμένος με Νόμπελ Δρ. John Mather, συνέλαβαν το Webb για να εξετάσει μακρύτερα και βαθύτερα την προέλευση του σύμπαντός μας χρησιμοποιώντας τεχνολογία υπερύθρων αιχμής και τεράστιους καθρέφτες για να συλλέξει απίστευτα πλούσιες πληροφορίες για το σύμπαν μας, από το φως των πρώτων γαλαξιών μέχρι λεπτομερείς εικόνες πλανητών στο δικό μας ηλιακό σύστημα.Για να επιτύχει αυτόν τον στόχο, η NASA και οι συνεργάτες της αντιμετώπισαν πρωτοφανή εμπόδια. Η ανάπτυξη του Webb έφερε ερωτήματα που κανείς δεν είχε θέσει πριν. Πώς χωράει κανείς ένα τηλεσκόπιο με το αποτύπωμα ενός γηπέδου τένις σε έναν πύραυλο; Πώς καθαρίζει 18 ευαίσθητους καθρέφτες όταν μια μόνο γρατσουνιά θα μπορούσε να τους καταστήσει ακατάλληλους; Πώς διατηρεί τις κρίσιμες δοκιμές ενώ τα νερά των τυφώνων ξεχύνονται από τις οροφές;Το Cosmic Dawn αποτυπώνει 25 χρόνια τρομερών περιορισμών σχεδιασμού, αξιολογήσεων υψηλού διακυβεύματος, καταστροφικών φυσικών καταστροφών, μιας παγκόσμιας πανδημίας και αποφασισμένων ατόμων που δεν θα άφηναν τίποτα από αυτά να σταθεί εμπόδιο στο να φτάσει αυτό το μνημειώδες παρατηρητήριο στη σωστή του θέση στο σύμπαν.«Δεν υπήρχε τίποτα εύκολο στο Webb», δήλωσε ο διευθυντής του έργου Webb, Bill Ochs. «Δεν με νοιάζει ποια πτυχή της αποστολής εξετάσατε». Οι θεατές θα βιώσουν ένα μοναδικό ταξίδι καθώς η NASA και οι συνεργάτες της αντιμετωπίζουν αυτά τα διλήμματα - και πολλά άλλα - μέσω της εφευρετικότητας, της ομαδικής εργασίας και της ακλόνητης αποφασιστικότητας. «Η έμπνευση της προσπάθειας να ανακαλύψουμε κάτι - να χτίσουμε κάτι που δεν έχει κατασκευαστεί ποτέ πριν, να ανακαλύψουμε κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ γνωστό - μας κρατάει σε εγρήγορση», είπε ο Mather. «Είμαστε ευχαριστημένοι και προνομιούχοι στη θέση μας εδώ στη NASA που μπορούμε να υλοποιήσουμε αυτόν [τον σκοπό] εκ μέρους της χώρας και του κόσμου». Δεσμευμένοι από την 66χρονη δέσμευση της NASA να καταγράφει και να μοιράζεται το έργο της με το κοινό, το Cosmic Dawn περιγράφει λεπτομερώς κάθε βήμα προς την εκτόξευση του Webb και τα επιστημονικά αποτελέσματα. https://www.nasa.gov/missions/webb/nasa-documentary-cosmic-dawn-reveals-untold-story-of-james-webb-space-telescope/

Πορτρέτο ενός αγριόγατου Ένας αγριόγατος κοιτάζει απευθείας την κάμερα καθώς αναδύεται πίσω από κάποιο φύλλωμα σε μια υδάτινη οδό. Έχει γούνα που κυμαίνεται από λευκό έως μέτριο καφέ, και τα μάτια του είναι ανοιχτό κίτρινο. Περισσότερο νερό και πρασινάδα φαίνονται στο φόντο. Στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι της NASA στη Φλόριντα, ένας αγριόγατος διασχίζει μια από τις υδάτινες οδούς κοντά στην Εξέδρα Εκτόξευσης 39Β. Ένας φωτογράφος της NASA κατέγραψε αυτή τη φωτογραφία στις 14 Ιουνίου 2013, ενός αγριόγατου να διασχίζει μια υδάτινη οδό κοντά στην Εξέδρα Εκτόξευσης 38Β στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι της NASA στη Φλόριντα. Οι αγριόγατοι είναι μόνο ένα από τα πάνω από 30 είδη θηλαστικών που αποκαλούν το Εθνικό Καταφύγιο Άγριας Ζωής του Νησιού Μέριτ σπίτι τους, μαζί με εκατοντάδες είδη πτηνών, ψαριών, αμφιβίων και ερπετών. Το καταφύγιο, το οποίο μοιράζεται τον χώρο με τη NASA Κένεντι, φιλοξενεί επίσης πάνω από 1.000 γνωστά είδη φυτών. Δείτε περισσότερες φωτογραφίες θηλαστικών γύρω από τη NASA. https://www.nasa.gov/image-article/portrait-of-a-bobcat/ Εκπληκτικές εικόνες από ένα καλαμάρι της παγωμένης αβύσσου που δεν είχαμε ξαναδεί ποτέ (βίντεο) Πρόκειται για ένα είδος που ζει στα βάθη των νερών της Ανταρκτικής. Ένα είδος καλαμαριού βαθέων υδάτων καταγράφηκε για πρώτη φορά οπτικά στα ανοιχτά της Ανταρκτικής από ερευνητές αποστολής του National Geographic.Οι ερευνητές βιντεοσκόπησαν το καλαμάρι της Ανταρκτικής Gonatus antarcticus να παρασύρεται στα μαύρα νερά της ζώνης του μεσονυκτίου του ωκεανού, 2,152 μέτρα κάτω από την επιφάνεια στις 25 Δεκεμβρίου 2024 αλλά μόλις τώρα επετεύχθη η ταυτοποίηση του θαλάσσιου όντος και δημοσιεύονται εικόνες του.ΟΙ ερευνητές εντόπισαν το καλαμάρι μήκους 0,9 μέτρων χρησιμοποιώντας ένα τηλεχειριζόμενο όχημα (ROV) το οποίο είχε καταδυθεί από το ερευνητικό σκάφος του Ινστιτούτου Ωκεανών Schmidt, το R/V Falkor. Οι ερευνητές έστειλαν το βίντεο στην Κατ Μπόλσταντ επικεφαλής του Εργαστηρίου Οικολογίας και Συστηματικής Κεφαλόποδων στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Όκλαντ στη Νέα Ζηλανδία, η οποία επιβεβαίωσε ότι επρόκειτο για αυτό το αθέατο μέχρι σήμερα καλαμάρι της Ανταρκτικής. «Αυτή είναι, κατά την καλύτερη γνώση μου, η πρώτη ζωντανή λήψη αυτού του ζώου παγκοσμίως» δήλωσε η Μπόλσταντ στο National Geographic. Οι επιστήμονες γνωρίζουν για αυτό το καλαμάρι της Ανταρκτικής εδώ και περισσότερα από 100 χρόνια, αλλά προηγουμένως είχαν δει μόνο νεκρά δείγματα πιασμένα σε δίχτυα ψαρέματος ή ράμφη που είχαν διατηρηθεί στα στομάχια άλλων ζώων. Αυτή είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες παρατηρούν το καλαμάρι ζωντανό και στο φυσικό του περιβάλλον. Εικόνα του σπάνιου καλαμαριού της Ανταρκτικής. http.s://www.naftemporiki.gr/green/wildlife/1967072/ekpliktikes-eikones-apo-ena-kalamari-tis-pagomenis-avyssoy-poy-den-eichame-xanadei-pote-vinteo/

Η NASA και οι συνεργάτες της αναβάλλουν την αποστολή Axiom 4, αναθεωρώντας την ημερομηνία εκτόξευσης. Η NASA, η Axiom Space και η SpaceX αναστέλλουν την εκτόξευση της αποστολής Axiom 4 προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό την Τετάρτη 11 Ιουνίου, για να δοθεί επιπλέον χρόνος στις ομάδες της SpaceX να επισκευάσουν μια διαρροή υγρού οξυγόνου που εντοπίστηκε κατά τη διάρκεια των επιθεωρήσεων του πυραύλου Falcon 9 μετά από στατική πυρκαγιά. Μια νέα ημερομηνία εκτόξευσης για την τέταρτη ιδιωτική αποστολή αστροναυτών θα δοθεί μόλις ολοκληρωθούν οι εργασίες επισκευής, εν αναμονή της διαθεσιμότητας εμβέλειας.Η Peggy Whitson, πρώην αστροναύτης της NASA και διευθύντρια επανδρωμένων διαστημικών πτήσεων στην Axiom Space, θα ηγηθεί της εμπορικής αποστολής, ενώ ο αστροναύτης του ISRO (Ινδικός Οργανισμός Διαστημικής Έρευνας) Shubhanshu Shukla θα υπηρετήσει ως πιλότος. Οι δύο ειδικοί της αποστολής είναι ο αστροναύτης του προγράμματος ESA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος) Sławosz Uznański-Wiśniewski από την Πολωνία και ο Tibor Kapu από την Ουγγαρία.Το πλήρωμα θα απογειωθεί με το διαστημόπλοιο SpaceX Dragon με το Falcon 9 από το Συγκρότημα Εκτόξευσης 39Α στο Διαστημικό Κέντρο Kennedy της NASA στη Φλόριντα. Μάθετε περισσότερα για τις δραστηριότητες του διαστημικού σταθμού ακολουθώντας το ιστολόγιο του διαστημικού σταθμού, @space_station και @ISS_Research στο X, καθώς και τους λογαριασμούς του ISS στο Facebook και στο Instagram. https://www.nasa.gov/blogs/spacestation/2025/06/10/nasa-partners-delay-axiom-mission-4-reviewing-launch-date/ Το επίσημο πορτρέτο του πληρώματος της ιδιωτικής αποστολής αστροναυτών της Axiom Mission-4 στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Από αριστερά είναι ο πιλότος Shubhanshu Shukla από την Ινδία, η κυβερνήτης Peggy Whitson από τις ΗΠΑ και οι ειδικοί αποστολών Sławosz Uzanański-Wiśniewksi από την Πολωνία και ο Tibor Kapu από την Ουγγαρία. Roscosmos Έναρξη παραγωγής τριών ακόμη εκσυγχρονισμένων πυραύλων Angara-A5 Η Roscosmos και το Κέντρο Khrunichev υπέγραψαν κρατική σύμβαση για την παραγωγή τριών οχημάτων εκτόξευσης Angara-A5M για τις μονάδες εκτόξευσης του νέου ρωσικού τροχιακού σταθμού. Η εκσυγχρονισμένη έκδοση, σε σύγκριση με τον τυπικό πύραυλο Angara-A5, έχει αυξημένη χωρητικότητα ωφέλιμου φορτίου. Θα μπορεί να εκτοξεύσει διαστημόπλοια έως και 27 τόνους σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη αντί για 24 τόνους που ισχύουν για τον Angara-A5. Το επόμενο στάδιο του προγράμματος εκσυγχρονισμού Angara-A5 είναι η προσαρμογή του πυραύλου για την εκτόξευση επανδρωμένων μεταγωγικών πλοίων. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_587760

Ο πρώτος οδικός χάρτης μετατροπής του Άρη σε… Γη. Ειδικοί εξηγούν τον τρόπο που θα αλλάξουμε το κλίμα του Κόκκινου Πλανήτη. Με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Nature Astronomy» ομάδα ειδικών στηρίζει την ιδέα της χρήσης μεθόδων του κλάδου της γεωμηχανικής για να μετατρέψουμε τον Άρη σε ένα φιλικό στη ζωή κόσμο, ένα πλανήτη που θα προσομοιάζει το κλίμα και τις συνθήκες στη Γη. Η μελέτη παρουσιάζει ένα οδικό χάρτη για την επίτευξη αυτού του στόχου.«Πριν από τριάντα χρόνια η μεταμόρφωση του Άρη δεν ήταν απλώς ένα δύσκολο εγχείρημα αλλά κάτι αδύνατο να συμβεί. Αλλά νέες τεχνολογίες όπως το διαστημόπλοιο Starship της SpaceX και η συνθετική βιολογία την έχουν πλέον καταστήσει μια πραγματική πιθανότητα» λέει η Έρικα ΝτεΜπενέκτιντις Διευθύνουσα Σύμβουλος της Pioneer Labs, επικεφαλής της μελέτης.Η μελέτη επεξεργάζεται τα σύνθετα ηθικά ζητήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη εάν πρόκειται να μεταμορφώσουμε τον Άρη και θέτει το σχέδιο για μια πιθανή πορεία προς αυτή την κατεύθυνση.«Οι υποστηρικτές της μεταμόρφωσης πλανητών υποστηρίζουν ότι περισσότερη ζωή είναι καλύτερη από λιγότερη και η μεταμόρφωση του Άρη θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την πρώτη πράξη πλανητικής διαχείρισης της ανθρωπότητας με καθαρό θετικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο» αναφέρει η ΝτεΜπενέκτιντις. Γιατί να μεταμορφώσουμε τον Άρη; Εν συντομία, «οι ζωντανοί πλανήτες είναι καλύτεροι από τους νεκρούς. Γνωρίζουμε τώρα ότι ο Άρης ήταν κατοικήσιμος στο παρελθόν από δεδομένα που έστειλαν τα ρόβερ που στείλαμε εκεί επομένως η πράσινη μετατροπή του Άρη θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η απόλυτη πρόκληση περιβαλλοντικής αποκατάστασης» υποστηρίζει ο Έντουιν Κάιτ αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, μέλος της ερευνητικής ομάδας.Αν και η πλήρης μεταμόρφωση ενός πλανήτη μπορεί να διαρκέσει αιώνες, αν όχι χιλιετίες, ο μακροπρόθεσμος στόχος θα ήταν ένας Άρης με σταθερό νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια τους, αναπνεύσιμο οξυγόνο και ένα ακμάζον οικοσύστημα. Βραχυπρόθεσμα, αυτό μπορεί να σημαίνει μόνο μικρά κομμάτια μικροβιακής ζωής. Στο μακρινό μέλλον, ίσως να υπάρχουν ανθρώπινες πόλεις στον πλανήτη.Και αν φτάσουμε στην κλίμακα των πόλεων, ίσως αυτό να είναι ένα σκαλοπάτι για ακόμη πιο σημαντική εξερεύνηση για το είδος μας. «Καθώς προχωράμε στον γαλαξία, θα χρειαστούμε στρατόπεδα βάσης, και ένα στρατόπεδο βάσης στην κλίμακα του γαλαξία είναι ένας κατοικήσιμος πλανήτης» εξηγεί ο Κάιτ.Για Ρόμπιν Γορντσγουόρθ καθηγήτρια περιβαλλοντικής και πλανητικής επιστήμης στο Χάρβαρντ, μέλος της ερευνητικής ομάσας, το επιχείρημα για την μεταμόρφωσητου Άρη υπερβαίνει τον ανθρώπινο αποικισμό και φτάνει στην εξάπλωση της ζωής γενικότερα.«Βλέπω την ανθρωπότητα ως μέρος της βιόσφαιρας, όχι ξεχωριστά από αυτήν. Η ζωή είναι πολύτιμη δεν γνωρίζουμε πουθενά αλλού στο σύμπαν όπου υπάρχει και έχουμε καθήκον να τη διατηρήσουμε στη Γη αλλά και να εξετάσουμε πώς θα μπορούσαμε να αρχίσουμε να τη διαδίδουμε σε άλλους κόσμους». Τι γίνεται με τη Γη; Δεν έχει να κάνει μόνο με το να κοιτάμε πέρα από τα όρια της Γης. Η μεταμόρφωση του Άρη θα μπορούσε επίσης να μας βοηθήσει να λύσουμε τις προκλήσεις του κλίματος και της βιωσιμότητας στην πατρίδα μας, λένε οι υποστηρικτές.Η Νίνα Λάνζα, πλανητική επιστήμονας στο Εθνικό Εργαστήριο του Los Alamos και επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας βλέπει τον Άρη ως ένα πρωταρχικό πεδίο δοκιμών για την πλανητική μηχανική.«Αν θέλουμε να μάθουμε πώς να τροποποιούμε το περιβάλλον μας εδώ στη Γη, για να το διατηρήσουμε σε μια διαμόρφωση που μας ταιριάζει και σε άλλες μορφές ζωής, ίσως θα ήταν καλύτερο να πειραματιστούμε στον Άρη και να πούμε: “Κοιτάξτε, λειτουργεί αυτό;”. Προσωπικά, θα ήθελα να είμαι λίγο πιο συντηρητική με τον πλανήτη μας. Αυτό είναι το μόνο μέρος που μπορούμε να ζήσουμε»Υπάρχουν και τεχνολογικά μαθήματα που πρέπει να αντλήσουμε. «Συγκεκριμένα, η ανάπτυξη και η υιοθέτηση πράσινης τεχνολογίας στη Γη συχνά αποτυγχάνει επειδή πρέπει να ανταγωνιστεί πιο βρώμικες εναλλακτικές λύσεις που επωφελούνται από δεκαετίες επενδύσεων σε υποδομές και εδραιωμένα συμφέροντα. Ο Άρης είναι μια μοναδική αγορά-στόχος επειδή δεν έχει πετρέλαιο, δεν έχει υπάρχουσες υποδομές και δεν έχει status quo. Για αυτόν τον λόγο, η ανάπτυξη πράσινων τεχνολογιών για το διάστημα είναι μια ισχυρή στρατηγική για την ωρίμανσή τους για χρήση στη Γη» λέει η η ΝτεΜπενέκτιντις. Τα μαθήματα Αλλά θα πρέπει να πάρουμε μερικά μαθήματα από το «Jurassic Park» όταν σκεφτόμαστε την μεταμόρφωση πλανητών, λένε ορισμένοι επιστήμονες: Πριν ρωτήσουμε, «Θα μπορούσαμε;» πρέπει να ρωτήσουμε, «Πρέπει;»«Αν αποφασίσουμε να μεταμορφώσουμε τον Άρη, τότε θα τον αλλάξουμε πραγματικά με τρόπους που μπορεί να είναι ή να μην είναι αναστρέψιμοι. Ο Άρης έχει τη δική του ιστορία. Όταν προχωρήσουμε σε μεταμόρφωση τότε ουσιαστικά δεν έχουμε πλέον την ευκαιρία να το μελετήσουμε αυτό και μπορεί να χάσουμε γνώση για το πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται οι πλανήτες. Το πιο δραματικό είναι ότι μπορεί να καταστρέψουμε πιθανά στοιχεία αρχαίας ζωής στον Άρη, εάν υπάρχουν τέτοια στοιχεία. Αν τροποποιήσουμε το περιβάλλον στον Άρη, θα αλλάξουμε τελικά τη χημεία της επιφάνειας και του υπεδάφους. Δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα. Είναι πολύ περίπλοκο, αλλά αποτελεί ρίσκο» λέει η Νίνα Λάνζα Πώς να μεταμορφώσετε τον Άρη Η μεταμόρφωση του Άρη θα απαιτούσε τεράστιες αλλαγές, δηλαδή την θέρμανση του πλανήτη για να υποστηρίξει τόσο μικρόβια που παράγουν οξυγόνο όσο και νερό σε υγρή μορφή. Ενώ όλες οι τεχνολογίες για την μεταμόρφωση του Άρη δεν είναι ακόμη διαθέσιμες, οι συγγραφείς της μελέτης προτείνουν τρεις φάσεις ανάπτυξης.Πρώτον, οι επιστήμονες θα χρησιμοποιούσαν τεχνικές αβιοτικής κλιματικής μηχανικής – όπως η ανάπτυξη ανακλαστικών ηλιακών ιστίων, η διασπορά νανοσωματιδίων ή η τοποθέτηση πλακιδίων αερογέλης – για να θερμάνουν την επιφάνεια κατά τουλάχιστον 30 βαθμούς Κελσίου αρκετή για να λιώσει τον υπόγειο πάγο και να απελευθερώσει παγιδευμένο διοξείδιο του άνθρακα. Αυτή η θέρμανση θα πύκνωνε την ατμόσφαιρα του Άρη και ενδεχομένως θα υποστήριζε την παρουσία σταθερού υγρού νερού.Η δεύτερη φάση θα εισήγαγε ακρόφιλους μικροοργανισμούς, πιθανώς αναερόβιους και γενετικά τροποποιημένους, ικανούς να επιβιώσουν στις σκληρές συνθήκες του Άρη και να δώσουν ώθηση στην οικολογική διαδοχή. Αυτοί οι οργανισμοί θα άρχιζαν να παράγουν οξυγόνο και οργανική ύλη, αλλάζοντας αργά την πλανητική χημεία.Η τρίτη και μακρύτερη φάση θα επικεντρωθεί στην οικοδόμηση μιας σύνθετης βιόσφαιρας, στην αύξηση της ατμοσφαιρικής πίεσης και της περιεκτικότητας σε οξυγόνο για να υποστηρίξει τελικά πιο προηγμένη φυτική ζωή και, μακροπρόθεσμα, να επιτρέψει ενδεχομένως στους ανθρώπους να αναπνέουν χωρίς βοήθεια. Επόμενα βήματα Οι συγγραφείς της μελέτης συμφωνούν: Αν θέλουμε να έχουμε οποιαδήποτε πιθανότητα να μεταμορφώσουμε τον Άρη πρέπει να προχωρήσουμε σε πολλά μέτωπα ταυτόχρονα.«Η απάντηση στο ερώτημα πότε και πώς θα αρχίσουμε να κάνουμε άλλους κόσμους κατοικήσιμους απαιτεί μια σαφή κατανόηση του κόστους και των οφελών, τα οποία μπορούν να αξιολογηθούν επαρκώς μόνο με βάση έναν συνδυασμό θεωρίας και πειραμάτων, με συμβολή από διάφορους τομείς, όπως η φυσική, η χημεία, η επιστήμη των υλικών και η βιολογία» αναφέρει η Κάιτ.Αυτή τη στιγμή, πρέπει να συνεχίσουμε να μελετάμε τον Άρη. Η Λάνζα υποστηρίζει την αποστολή Mars Sample Return, μια αποστολή της NASA και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος για την επιστροφή δειγμάτων που συλλέχθηκαν στον Κόκκινο Πλανήτη από το ρόβερ της αποστολής Perseverance.«Τα δείγματα είναι απίστευτα καλά τεκμηριωμένα και αναλύονται όσο το δυνατόν καλύτερα στον Άρη. Τώρα πρέπει να τα φέρουμε πίσω, γιατί αυτό θα μας βοηθήσει να απαντήσουμε σε ορισμένα από αυτά τα θεμελιώδη ερωτήματα. Από τι είναι φτιαγμένος ο Άρης; Υπάρχουν ίχνη ζωής;» λέει η Λάνζα. Καθώς συνεχίζουμε να επισκεπτόμαστε τον Κόκκινο Πλανήτη, μπορούμε να εφαρμόσουμε στην πράξη τις έννοιες της μεταμόρφωσης.«Οι επερχόμενες αποστολές στην επιφάνεια του Άρη το 2028 ή το 2031 θα πρέπει να περιλαμβάνουν πειράματα μικρής κλίμακας για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου στρατηγικών μεταμόρφωσης, όπως η θέρμανση τοπικών περιοχών» υποστηρίζει η ΝτεΜπενέντικτις. Στη συνέχεια, φυσικά, πρέπει να συνεχίσουμε να καινοτομούμε σε νέες τεχνολογίες που θα μας επιτρέψουν να μεταμορφώσουμε τον Άρη στο μέλλον. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1965846/o-protos-odikos-chartis-metatropis-toy-ari-se-gi/ Γιγάντιο ηφαίστειο του Άρη ξεπροβάλει πάνω από τον ουρανό του Άρη και ποζάρει στο φακό δορυφόρου (βίντεο) Εντυπωσιακή εικόνα του Arsia Mons που έχει ύψος 20 χλμ. Ο δορυφόρος Mars Odyssey της NASA που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη συλλέγοντας δεδομένα του Κόκκινου Πλανήτη κατέγραψε μια εντυπωσιακή φωτογραφία από ένα από τα γιγάντια ηφαίστεια του Άρη.Στον Άρη βρίσκεται το όρος Όλυμπος (Olympus Mons) ένα ανενεργό ηφαίστειο ύψους περίπου 25 χλμ. που αποτελεί και το μεγαλύτερο όρος στο ηλιακό μας σύστημα. Όμως δεν είναι το μόνο γιγάντιο όρος στον Άρη αφού υπάρχουν και άλλοι παρόμοιου μεγέθους γεωλογικοί σχηματισμοί.Ένας από αυτούς είναι το Arsia Mons, ένα ακόμη ανενεργό ηφαίστειο του Άρη με ύψος 20 χλμ. και διάμετρο 450 χλμ. Λόγω του ύψους του το Arsia Mons καλύπτεται συχνά από σύννεφα που σχηματίζονται όταν ο διαστελλόμενος αέρας που φυσά από τις πλευρές του ηφαιστείου ψύχεται γρήγορα. Αυτά τα σύννεφα μπορεί να είναι ιδιαίτερα πυκνά κατά τη διάρκεια του αφηλίου, μιας περιόδου κατά την οποία ο Άρης βρίσκεται στο πιο απομακρυσμένο σημείο από τον Ήλιο κατά την τροχιακή του κίνηση. Τα σύννεφα που σχηματίζονται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου στον ισημερινό του πλανήτη είναι γνωστά ως ζώνη νεφών αφηλίου.Έτσι λοιπόν το Arsia Mons είναι κατά βάση αθέατο στον εξωτερικό παρατηρητή του Άρη εξαιτίας των νεφών που το κρύβουν. Όμως ο δορυφόρος της NASA κατάφερε να καταγράψει μια εικόνα της κορυφής του καθώς αυτή ξεπροβάλλει μέσα από τα σύννεφα χαροποιώντας έτσι την επιστημονική κοινότητα που δεν είχε στη διάθεση της μια τέτοια λήψη από το ηφαίστειο η οποία αναμένεται να προσφέρει κάποια νέα δεδομένα για αυτό. Το Arsia Mons βρίσκεται στο Tharsis Montes, ένα τεράστιο ηφαιστειογενές υψίπεδο που απλώνεται σε μεγάλο μέρος της τροπικής ζώνης του δυτικού ημισφαιρίου του Άρη Η διαμέτρου πέντε χιλιάδων χλμ. περιοχή αυτή φιλοξενεί τρία γιγάντια ηφαίστεια το ένα διπλα στο άλλο και παραπλεύρως από αυτά σε μια γειτονική περιοχή βρίσκεται ο Όλυμπος. Η κορυφή του Arsia Mons όπως την κατέγραψε ο δορυφόρος της NASA. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1966428/gigantio-ifaisteio-toy-ari-xeprovalei-pano-apo-ton-oyrano-toy-ari-kai-pozarei-sto-fako-doryforoy-vinteo/

Το PUNCH της NASA δημοσιεύει τις πρώτες εικόνες τεράστιων εκρήξεων από τον Ήλιο Η αποστολή PUNCH (Πολωσιμετρία για την Ενοποίηση του Στέμματος και της Ηλιόσφαιρας) της NASA δημοσίευσε τις πρώτες εικόνες μεγάλων ηλιακών εκρήξεων που ονομάζονται στεμματικές μαζικές εκρήξεις ή CME. Οι εικόνες παρουσιάστηκαν την Τρίτη στην 246η συνάντηση της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Άνκορατζ της Αλάσκας. Οι εικόνες, ενωμένες σε βίντεο, δείχνουν γιγάντιες CME, που μεγαλώνουν καθώς ταξιδεύουν στο εσωτερικό ηλιακό σύστημα. Τα εξαιρετικά ευαίσθητα, ευρέος πεδίου όργανα της αποστολής κατάφεραν να καταγράψουν ολόκληρες τις CME, καθώς εξελίσσονταν στο διάστημα, με πολύ μεγαλύτερη λεπτομέρεια από ό,τι ήταν δυνατόν προηγουμένως. Αυτή η συνολική εικόνα είναι απαραίτητη για να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν και να προβλέψουν καλύτερα τον διαστημικό καιρό, ο οποίος προκαλείται από τις CME και μπορεί να διαταράξει τις επικοινωνίες, να θέσει σε κίνδυνο τους δορυφόρους και να δημιουργήσει σέλαος στη Γη.Η σειρά νέων εικόνων δείχνει επίσης την Αφροδίτη, τον Δία, αρκετούς αστερισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Ωρίωνα, και το αστρικό σμήνος των Πλειάδων. Η Σελήνη μπορεί επίσης να φανεί στην ακολουθία εικόνων. Οι εικόνες τραβήχτηκαν με τις τέσσερις κάμερες του PUNCH, οι οποίες λειτουργούν μαζί ως ένα ενιαίο «εικονικό όργανο». Τρεις απεικονιστές ευρέος πεδίου, οι οποίοι παρατηρούν το αμυδρό, εξωτερικό τμήμα της ατμόσφαιρας του Ήλιου και τον ηλιακό άνεμο (τη συνεχή ροή φορτισμένων σωματιδίων από τον Ήλιο), λειτουργούν με έναν απεικονιστή στενού πεδίου (Narrow Field Imager - NFI), έναν κορωνογράφο που επιτρέπει στους επιστήμονες να βλέπουν λεπτομέρειες στην ατμόσφαιρα του Ήλιου μπλοκάροντας το έντονο φως του ίδιου του Ήλιου. Μια στατική εικόνα από το NFI αποκαλύπτει την περίπλοκη, λεπτομερή δομή μιας CME που αναχωρεί από τον Ήλιο στις 3 Ιουνίου. Οι τέσσερις κάμερες φιλοξενούνται σε τέσσερις δορυφόρους του PUNCH.Μια εικόνα δείχνει μια κυκλική όψη του ουρανού, χρώματος χρυσού, γύρω από τον Ήλιο. Ένας μαύρος κυκλικός δίσκος μπλοκάρει τον Ήλιο στο κέντρο, αλλά ένας μικρός κίτρινος κύκλος δείχνει το μέγεθος και τη θέση του Ήλιου μέσα στον μαύρο δίσκο. Κοντά στην κορυφή, ένα νέφος σε σχήμα βολβού, μια στεμματική μαζική εκτόξευση, εκτείνεται προς τα πάνω από τον Ήλιο. Η κάμερα Narrow Field Imager (NFI), τοποθετημένη σε ένα από τα τέσσερα διαστημόπλοια της αποστολής PUNCH της NASA, απεικόνισε μια μεγάλη στεμματική εκτίναξη μάζας (CME) με εξαιρετική λεπτομέρεια στις 3 Ιουνίου 2025. Η CME φαίνεται να ανεβαίνει στο κέντρο της εικόνας, πάνω από τον αποκλεισμένο Ήλιο. Αυτή η προκαταρκτική εικόνα περιλαμβάνει αντικείμενα πρώιμης επεξεργασίας, αλλά αποκαλύπτει την ικανότητα του NFI να απεικονίζει το εξωτερικό στέμμα του Ήλιου με μεγάλη λεπτομέρεια, σε συνδυασμό με το υπόλοιπο PUNCH.«Αυτές οι πρώτες εικόνες είναι εκπληκτικές, αλλά τα καλύτερα δεν έχουν έρθει ακόμα», δήλωσε ο Craig DeForest, κύριος ερευνητής του PUNCH από το Τμήμα Επιστήμης και Εξερεύνησης Ηλιακού Συστήματος του Southwest Research Institute στο Boulder του Κολοράντο. «Μόλις τα διαστημόπλοια βρεθούν στον τελικό τους σχηματισμό, θα μπορούμε να παρακολουθούμε τακτικά τον διαστημικό καιρό σε 3D σε ολόκληρο το εσωτερικό ηλιακό σύστημα». Καθ' όλη τη διάρκεια της διετούς προγραμματισμένης αποστολής του, το PUNCH θα κάνει παγκόσμιες, συνεχείς, τρισδιάστατες παρατηρήσεις της εξωτερικής ατμόσφαιρας του Ήλιου και του εσωτερικού ηλιακού συστήματος. Αυτές οι πληροφορίες θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς το υλικό που απελευθερώνεται από την ηλιακή ατμόσφαιρα σχηματίζει τον ηλιακό άνεμο. Η αποστολή θα παρέχει επίσης στους επιστήμονες νέα δεδομένα σχετικά με το πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται δυνητικά ανατρεπτικά γεγονότα από τον Ήλιο, όπως οι ηλιακές εκλάμψεις και οι CME. Αυτές οι πληροφορίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πιο ακριβείς προβλέψεις σχετικά με την άφιξη του διαστημικού καιρού στη Γη και πώς επηρεάζει τα περιουσιακά στοιχεία και τους εξερευνητές στο διάστημα.Το Southwest Research Institute, με έδρα το Σαν Αντόνιο του Τέξας, ηγείται της αποστολής PUNCH και λειτουργεί τα τέσσερα διαστημόπλοια από τις εγκαταστάσεις του στο Μπόλντερ του Κολοράντο. Η αποστολή διαχειρίζεται από το Γραφείο Προγράμματος Εξερευνητών στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Γκρίνμπελτ του Μέριλαντ, για τη Διεύθυνση Επιστημονικών Αποστολών στα κεντρικά γραφεία της NASA στην Ουάσινγκτον.Από τα τέλη Μαΐου έως τις αρχές Ιουνίου του 2025, οι τρεις συσκευές απεικόνισης ευρέος πεδίου του PUNCH κατέγραψαν εικόνες στεμματικών εκτινάξεων μάζας, ή CME, που ταξιδεύουν από τον Ήλιο στο ηλιακό σύστημα. Οι CME μπορούν να φανούν να κινούνται προς όλες τις κατευθύνσεις, συμπεριλαμβανομένων απευθείας στην κάμερα. Ο αστερισμός του Ωρίωνα είναι ορατός κάτω αριστερά, η Αφροδίτη μπορεί να φανεί στην άκρη δεξιά και ο Δίας στα αριστερά του κέντρου. Το φωτεινό αντικείμενο που βγαίνει από το καρέ στα αριστερά στην αρχή του βίντεο είναι η Σελήνη. Η μικρή κίτρινη κουκκίδα στο κέντρο υποδηλώνει τον Ήλιο και η διακεκομμένη λευκή γραμμή γύρω της αντιπροσωπεύει το οπτικό πεδίο του LASCO C3, ενός παλαιότερου κορωνογράφου που χρησιμοποιείται ακόμα για την πρόβλεψη του διαστημικού καιρού στο SOHO (Ηλιακό και Ηλιοσφαιρικό Παρατηρητήριο) της NASA-ESA. https://science.nasa.gov/blogs/punch/2025/06/10/nasas-punch-releases-its-first-images-of-huge-eruptions-from-sun/

Το πρώτο «υπερηχογράφημα» ενός εξωπλανήτη-βρέφους. Καταγράφηκε οπτικά ο σχηματισμός ενός πλανήτη στο δίσκο ύλης του άστρου του. Ερευνητές κατέγραψαν με το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου στη Χιλή μια εικόνα στην οποία όπως αναφέρουν στη δημοσίευση που έκαναν εμφανίζεται ένας γιγάντιος πλανήτης που σχηματίζεται στο δίσκο ύλης που έχει σχηματιστεί γύρω από ένα νεαρής ηλικίας άστρο.Ένας σκοτεινός δακτύλιος μέσα στον δίσκο υποδηλώνει την παρουσία ενός νεογέννητου πλανήτη, πιθανώς ενός αέριου γίγαντα ο οποίος συσσωρεύει υλικό καθώς χαράζει μια τροχιακή διαδρομή γύρω από το άστρο 2MASSJ1612 που βρίσκεται σε απόσταση 430 ετών φωτός από τη Γη.«Μιλάμε για έναν αρκετά ογκώδη πλανήτη εδώ, πιθανότατα με μάζα μερικές φορές μεγαλύτερη από αυτή του Δία. Καθώς περιφέρεται ο πλανήτης η ύλη του δίσκου πέφτει πάνω σε αυτόν. Κάποιος θα μπορούσε σχεδόν να φανταστεί τον πλανήτη σαν μια ηλεκτρική σκούπα με αυτή την έννοια που ρουφάει όλη τη κοσμική σκόνη» δήλωσε στο Live Science ο Κρίστιαν Γκίνσκι λέκτορας στο τμήμα Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Galway στην Ιρλανδία, επικεφαλής της μελέτης.Αν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί θα έχουμε μπροστά μας ένα σπάνιο παράδειγμα ενός πλανήτη που εντοπίζεται ενώ βρίσκεται ακόμη στα… σπάργανα της ύπαρξης του. Ο Γκίνσκι και οι συνάδελφοί του ελπίζουν να επιβεβαιώσουν την παρουσία του πλανήτη χρησιμοποιώντας σε νέες παρατηρήσεις το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb.Ο Γκίνσκι και οι συνάδελφοί του προσπαθούν να μάθουν περισσότερα για την ποικιλομορφία των πλανητικών συστημάτων και τις δυνάμεις που απαιτούνται για τη δημιουργία ενός ηλιακού συστήματος παρόμοιου με το δικό μας. Το κάνουν αυτό αναζητώντας νεαρά άστρα γύρω από τα οποία θα μπορούσαν να σχηματίζονται πλανήτες. Ο Γκίνσκι αναφέρει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των περίπου 5,5 χιλιάδων εξωπλανητών που έχουν ανακαλυφθεί είναι αρκετά παλιοί και έτσι η ανακάλυψη νεαρής ηλικίας ή ακόμη και νεογέννητων όπως στη προκειμένη περίπτωση εξωπλανητών έχει να προσφέρει πολλά στην επιστήμη. Ο σκοτεινός δακτύλιος στον αστρικό δίσκο υποδηλώνειτον υπό εξέλιξη σχηματισμό ενός εξωπλανήτη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1966349/to-proto-yperichografima-enos-exoplaniti-vrefoys/

Εντοπίστηκαν οι μεγαλύτερες εκρήξεις στο Σύμπαν και ανοίγει νέο παράθυρο μελέτης των μαύρων τρυπών. Πρόκειται για ένα ακραίο φαινόμενο καταστροφής μεγάλων άστρων. Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν τις πιο ισχυρές κοσμικές εκρήξεις από την εποχή της Μεγάλης Έκρηξης του μυστηριώδους φαινομένου από το οποίο προέκυψε το Σύμπαν και τους έδωσαν την ονομασία «ακραίες πυρηνικές μεταβατικές εκρήξεις» (ENTs).Αυτές οι απίστευτα ενεργητικές εκρήξεις συμβαίνουν όταν άστρα με μάζες τουλάχιστον τρεις φορές μεγαλύτερες από αυτή του Ήλιου διαλύονται από υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες. Ενώ τέτοια γεγονότα έχουν παρατηρηθεί και στο παρελθόν, οι αστρονόμοι λένε ότι μερικές από αυτές τις εκρήξεις που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα είναι αρκετά ισχυρές ώστε να ταξινομηθούν ως νέο φαινόμενο: ακραίες πυρηνικές μεταβατικές εκρήξεις (ENTs).«Έχουμε παρατηρήσει άστρα να διαλύονται ως γεγονότα παλιρροϊακής διαταραχής για πάνω από μια δεκαετία, αλλά αυτές οι ENTs είναι διαφορετικά θηρία, φτάνοντας σε φωτεινότητα σχεδόν δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτήν που βλέπουμε συνήθως» δήλωσε ο Τζέισον Χινκλ ερευνητής στο Ινστιτούτο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαβάης, ο οποίος ηγήθηκε μιας μελέτης για αυτά τα γεγονότα. «Όταν είδα αυτές τις ομαλές, μακρόβιες εκλάμψεις από τα κέντρα μακρινών γαλαξιών, ήξερα ότι κοιτούσαμε κάτι ασυνήθιστο».Αυτές οι εκρήξεις διαφέρουν από τα γεγονότα παλιρροϊακής διαταραχής (TDEs), τα οποία είναι μαζικές απελευθερώσεις ενέργειας που συμβαίνουν όταν ακραίες βαρυτικές δυνάμεις γύρω από μαύρες τρύπες διαλύουν τα άστρα, εκσφενδονίζοντας μεγάλο μέρος της μάζας τους στο Διάστημα. Αλλά τα TDEs συνήθως διαρκούν μόνο λίγες ώρες. Τα γεγονότα που μελετήθηκαν στη νέα μελέτη που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Science Advances» φάνηκαν να διαρκούν πολύ περισσότερο. «Οι ENTs όχι μόνο είναι πολύ φωτεινότερες από τα κανονικά γεγονότα παλιρροιακής διαταραχής, αλλά παραμένουν φωτεινές για χρόνια, ξεπερνώντας κατά πολύ την ενεργειακή απόδοση ακόμη και των πιο φωτεινών γνωστών εκρήξεων σουπερνόβα» αναφέρει ο Χινκλ.«Εκτός του ότι είναι οι πιο ισχυρές γνωστές εκρήξεις στο σύμπαν, οι ENTs μπορούν να βοηθήσουν τους αστρονόμους να μάθουν περισσότερα για τις τεράστιες μαύρες τρύπες σε μακρινούς γαλαξίες. Αυτό συμβαίνει επειδή η απίστευτη φωτεινότητα αυτών των γεγονότων σημαίνει ότι μπορούν να παρατηρηθούν σε τεράστιες αποστάσεις» σύμφωνα με τον Μπέντζαμιν Σαπέ αστρονόμος του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαβάης, μέλος της ερευνητικής ομάδας.«Παρατηρώντας αυτές τις παρατεταμένες εκλάμψεις, αποκτούμε γνώσεις σχετικά με την ανάπτυξη των μαύρων τρυπών όταν το Σύμπαν ήταν στο μισό της τρέχουσας ηλικίας του και οι γαλαξίες ήταν πολυάσχολοι χώροι — σχηματίζοντας αστέρια και τροφοδοτώντας τις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες τους 10 φορές πιο έντονα από ό,τι σήμερα» λέει ο Σαπέ.Μία από αυτές τις εκρήξεις ENTs, την οποία οι αστρονόμοι ονόμασαν Gaia18cdj, απελευθέρωσε πάνω από 25 φορές περισσότερη ενέργεια από τον πιο ισχυρό σουπερνόβα που ανακαλύφθηκε ποτέ, περισσότερο από την ποσότητα ενέργειας που θα απελευθερωνόταν από 100 άστρα σαν τον Ήλιο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1965682/entopistikan-oi-megalyteres-ekrixeis-sto-sympan-kai-anoigei-neo-parathyro-meletis-ton-mayron-trypon/

Το αρχέγονο καζάνι. Άνθρακας, άζωτο, οξυγόνο, πυρίτιο, σίδηρος … χημικά στοιχεία που θεωρούμε δεδομένα στον καθημερινό βίο και τα οποία είναι απαράιτητα για την ίδια την ζωή. Είναι θλιβερό να σκεφτόμαστε ότι όλα αυτά τα στοιχεία απαρτίζουν πολύ λιγότερο από το 1% της ορατής μάζας του σύμπαντος. Το μεγαλύτερο μέρος του ορατού σύμπαντος, περίπου το 76%, αποτελείται από το ελαφρύτερο χημικό στοιχείο, το υδρογόνο, ενώ το δεύτερο ελαφρύτερο, το ήλιο, αποτελεί το υπόλοιπο 24%. Η αστρονομία τοποθετεί τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις.Ένα από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα της αστροφυσικής του εικοστού αιώνα ήταν η συνειδητοποίηση ότι οι αστέρες αποτελούν πυρηνικούς κλιβάνους, που μεταστοιχειώνουν το υδρογόνο σε βαρύτερα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων όσων αναφέρθηκαν νωρίτερα. Περιστασιακά, όλα αυτά τα στοιχεία σκεδάζονται στο Διάστημα από υπερκαινοφανείς αστέρες (γνωστοί και ως σουπερνόβα), που κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου φαινομένου, δημιουργούν ακόμη βαρύτερα στοιχεία, όπως ο μόλυβδος, ο χρυσός και το ουράνιο. Τελικά τα βαριά στοιχεία ενσωματώνονται σε πρωτόγονα ηλιακά συστήματα, πλανήτες, καθώς και σε εμάς τους ίδιους.(…)Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, ο φυσικός Τζώρτζ Γκάμοφ και οι συνεργάτες του διατύπωσαν τη θεωρία που είναι πλέον γνωστή ως θεωρία της θερμής Μεγάλης Έκρηξης ακριβώς για να απαντήσουν σε τούτο το ερώτημα, κάτι εξάλλου που εντέλει κατόρθωσαν. Η επιτυχία της εν λόγω θεωρίας στην πρόβλεψη της περιεκτικότητας του σύμπαντος σε ελαφρά στοιχεία κατέστησε τη θεωρία της θερμής Μεγάλης Έκρηξης (μετά τις ανακαλύψεις της διαστολής του σύμπαντος και της μικροκυματικής κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου) τον τρίτο πρώιμο θρίαμβο της υπόθεσης της Μεγάλης Έκρηξης και έναν από τους πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζεται ολόκληρο το σχετικό οικοδόμημα.Η θεωρία του σχηματισμού των ελαφρών στοιχείων στο πρώιμο σύμπαν, γνωστή ως πυρηνοσύνθεση της Μεγάλης Έκρηξης ή, λίγο πιο ποιητικά, αρχέγονη πυρηνοσύνθεση, δεν είναι σημαντική μόνο γιατί δίνει αποτελέσματα που συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό με τις παρατηρήσεις, αλλά και επειδή με τον τρόπο αυτό αντιπροσωπεύει μια επιτυχημένη συγχώνευση της γενικής σχετικότητας με την πυρηνική φυσική. Επίσης, παρέχει την πρώτη απάντηση στο ερώτημα σχετικά με το γιατί η μικροκυματική κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου είναι απαραίτητη για την κοσμολογία. Μάλιστα, πρωτού ακόμα ανακαλυφθεί, οι υπολογισμοί του Γκάμοφ και των συνεργατών του έδειχναν πως τούτο το λουτρό κοσμικής θερμότητας πρέπει να υπάρχει.Το καζάνι για τον αρχέγονο σχηματισμό είναι το σύμπαν Φρήντμαν, το οποίο υποτίθεται ότι έχει ομοιόμορφα κατανεμημένα συστατικά και διαστέλλεται με ρυθμό που καθορίζεται από αυτά. Σε πολύ αδρές γραμμές, ολόκληρη η διαδικασία σχηματισμού στοιχείων είναι απλή: ξεκινάμε με ένα διαστελλόμενο καζάνι, προσθέτουμε τα απαραίτητα συστατικά και κατόπιν μαγειρεύουμε. πηγή: Τόνυ Ρόθμαν, ‘Ένα μικρό βιβλίο για τη Μεγάλη Έκρηξη’ – μετάφραση: Ανδρομάχη Σπανού – Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Κι όμως, η Εξέλιξη δεν απαιτεί πάντα αλλαγές στο DNA. Η φυσική επιλογή δεν είναι ο μόνος μηχανισμός της Εξέλιξης, επιβεβαιώνει πείραμα στο φυτό του ρυζιού. Εξελικτικό πείραμα που διήρκεσε μια δεκαετία έδειξε ότι το φυτό του ρυζιού μπορεί να αποκτά αντοχή στο κρύο χωρίς γονιδιακές προσαρμογές, εύρημα που έρχεται να προστεθεί στις ενδείξεις για έναν μηχανισμό που αποκλίνει από το βασικό δόγμα της εξελικτικής θεωρίας.Η κρατούσα άποψη θέλει τα είδη να προσαρμόζονται στο περιβάλλον τους αποκλειστικά μέσω της φυσικής επιλογής μεταλλάξεων που προκύπτουν τυχαία.Η μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Cell αφορά ένα διαφορετικό είδος κληρονομήσιμων χαρακτηριστικών, τα οποία προκύπτουν από τους λεγόμενους επιγενετικούς παράγοντες –μόρια που συνδέονται στο μόριο του DNA και ρυθμίζουν τη λειτουργία των γονιδίων χωρίς να αλλάζουν τις αλληλουχίες τους.Οι ερευνητές της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών ήταν περίεργοι να μελετήσουν πώς η όρυζα, η οποία κατάγεται από τροπικά κλίματα, προσαρμόστηκε στις χαμηλές θερμοκρασίες των βόρειων χωρών όπου έχει επεκταθεί η καλλιέργειά της.Η ομάδα πειραματίστηκε με μια ασιατική ποικιλία (Oryza sativa L.) που παράγει ελάχιστους πόρους σε χαμηλές θερμοκρασίες. Τα φυτά τοποθετήθηκαν για μια εβδομάδα σε έναν θάλαμο με σταθερή θερμοκρασία 15 βαθμών πριν αφεθούν να συνεχίσουν την ανάπτυξή τους σε πιο ζεστό περιβάλλον.Σπόροι συλλέχθηκαν από τα πιο παραγωγικά φυτά και, αφότου φύτρωσαν, υποβλήθηκαν στην ίδια δοκιμασία. Όταν το πείραμα έφτασε στην τρίτη γενιά, ορισμένα φυτά είχαν αποκτήσει αντοχή στο κρύο και έδιναν αφθονία σπόρων. Το χαρακτηριστικό αυτό διατηρήθηκε στις επόμενες πέντε γενιές, ήταν δηλαδή κληρονομήσιμο.Τα φυτά απέκτησαν αντοχή μέσα σε μόλις τρεις γενιές, πολύ ταχύτερα από ό,τι θα αναμενόταν αν οι αλλαγές προέρχονταν από γονιδιακές προσαρμογές μέσω της φυσικής επιλογής, αναφέρουν οι ερευνητές. Η ομάδα χρειάστηκε χρόνια για να επιβεβαιώσει τα ευρήματα και να δείξει ότι το γονιδίωμα της νέας ποικιλίας δεν διέφερε σε σχέση με τους προγόνους της.Η πραγματική διαφορά αποκαλύφθηκε με εξειδικευμένες εργαστηριακές αναλύσεις που αποκάλυψαν επιγενετικές διαφορές: η ανθεκτική στο κρύο ποικιλία έφερε λιγότερες χημικές τροποποιήσεις σε ένα γονίδιο με την ονομασία ACT1.Η απομάκρυνση αυτών των επιγενετικών παραγόντων από άλλα φυτά αύξανε την παραγωγικότητά τους σε χαμηλές θερμοκρασίες, ενώ η προσθήκη τους σε ήδη προσαρμοσμένα φυτά τα έκανε ευάλωτα στο κρύο. Σε συνδυασμό, τα ευρήματα αυτά καταδεικνύουν αιτιώδη σχέση.Φαινόμενα επιγενετικής κληρονομικότητας έχουν καταγραφεί και σε ζώα. Για παράδειγμα, παλαιότερη έρευνα είχε δείξει ότι τα ποντίκια που εκπαιδεύονται να φοβούνται μια συγκεκριμένη μυρωδιά δίνουν απογόνους με αυξημένη ευαισθησία στην ίδια οσμή.Τα τελευταία χρόνια οι επιγενετικοί παράγοντες προσελκύουν μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον και στον άνθρωπο, αν και οι περισσότερες μέχρι σήμερα μελέτες αφορούσαν παθήσεις και όχι ωφέλιμες προσαρμογές.Η μελέτη της επιγενετικής κληρονομικότητας έχει μόλις αρχίσει. https://www.in.gr/2025/06/10/in-science/episthmes/ki-omos-ekseliksi-den-apaitei-panta-allages-sto-dna/

Κοπέρνικος: Ο φετινός Μάιος ήταν ο δεύτερος θερμότερος που καταγράφτηκε ποτέ στη Γη. «Ασυνήθιστα υψηλές» μετρήσεις τόσο στη γη όσο και στις θάλασσες του πλανήτη. Ο περασμένος μήνας ήταν ο δεύτερος θερμότερος που καταγράφτηκε ποτέ στη Γη, πίσω μόνο από τον Μάιο του 2024, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Κοπέρνικος.Οι χώρες στην Ευρώπη έχουν πληγεί από συνθήκες ξηρασίας τους τελευταίους μήνες, γεγονός που καλλιεργεί την ανησυχία για λειψυδρία, εκτός εάν σημειωθούν βροχοπτώσεις το καλοκαίρι, με τους αγρότες να αναφέρουν καταστροφές στις καλλιέργειες.Τα νέα δεδομένα του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου δείχνουν ότι ο Μάιος του 2025 ήταν ο δεύτερος θερμότερος Μάιος παγκοσμίως, με τη μέση θερμοκρασία να είναι 15,79 βαθμούς Κελσίου, μόλις 0,12 βαθμούς Κελσίου κάτω από το απόλυτο ρεκόρ, που καταγράφτηκε μόλις τον περασμένο χρόνο, πάντως πάνω από τον Μάιο του 2000, που πλέον κατατάσσεται τρίτος.Πάντως η θερμοκρασία υποχώρησε κάτω από το όριο της αύξησης κατά 1,5° Κελσίου σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή. Συγκεκριμένα, ο περασμένος μήνας ήταν 1,4° Κελσίου πιο θερμός από τον μέσο όρο της περιόδου 1850-1900, που ανήκει στην προβιομηχανική εποχή, προτού δηλαδή η ανθρωπότητα αρχίσει να κάνει μαζική χρήση ορυκτών καυσίμων, στην οποία αποδίδεται η διαρκής κλιματική αλλαγή και η υπερθέρμανση της Γης.Έτσι τον Μάιο του 2025 «διακόπηκε η χωρίς προηγούμενο μακρά αλληλουχία μηνών (με θερμοκρασίες) υψηλότερες από 1,5° Κελσίου» σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή, σημείωσε ο Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής της υπηρεσίας παρακολούθησης της κλιματικής αλλαγής στο κέντρο Κοπέρνικος (C3S). Τους 21 από τους τελευταίους 22 μήνες ξεπεράστηκε το συμβολικό αυτό όριο, που συμπίπτει με τον πιο φιλόδοξο στόχο της συμφωνίας του Παρισιού.Ο στόχος του 1,5° Κελσίου μετριέται σε διάστημα μιας ή δύο δεκαετιών, επομένως ένα μόνο έτος πάνω από αυτό το επίπεδο δεν σημαίνει ότι ο στόχος δεν έχει επιτευχθεί. Δείχνει όμως ότι η κλιματική έκτακτη ανάγκη συνεχίζει να εντείνεται. Κάθε χρονιά της τελευταίας δεκαετίας ήταν ένα από τις δέκα θερμότερες, με καταγεγραμμένα ρεκόρ από το 1850.Μπορεί η εξέλιξη αυτή να «προσφέρει σύντομη ανάπαυλα στον πλανήτη, αλλά περιμένουμε ότι το όριο του 1,5° Κελσίου θα ξεπεραστεί ξανά στο εγγύς μέλλον, λόγω της συνεχιζόμενης υπερθέρμανσης του κλιματικού συστήματος», προειδοποίησε.Υπολογιζόμενη σε περίοδο 12 μηνών (Ιούνιος 2024-Μάιος 2025), εξάλλου, η αύξηση της θερμοκρασίας σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή έφθασε στο επίπεδο 1,57° Κελσίου. Η θερμοκρασία στους ωκεανούς Η ίδια κατάσταση εντοπίζεται στους ωκεανούς. Με 20,79° Κελσίου στην επιφάνεια, ο περασμένος μήνας ήταν επίσης ο δεύτερος θερμότερος στην πρόσφατη ιστορία, κάτω μόνο από τον Μάιο του 2024. Οι θερμοκρασίες παρέμειναν «ασυνήθιστα υψηλές» σε πολλές θάλασσες, σύμφωνα με το παρατηρητήριο Κοπέρνικος.«Μεγάλες περιοχές του βορειοανατολικού και του βόρειου Ατλαντικού, που γνώρισαν θαλάσσιους καύσωνες, κατέγραψαν θερμοκρασίες επιφάνειας-ρεκόρ μήνα. Το μεγαλύτερο μέρος της Μεσογείου ήταν πολύ πιο θερμό από τον μέσο όρο», διαπίστωσαν οι ειδικοί του κέντρου.Η υγεία των ωκεανών βρίσκεται στην καρδιά της τρίτης συνόδου των Ηνωμένων Εθνών που είναι αφιερωμένη σ’ αυτούς (UNOC), η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη αυτές τις ημέρες στη Νίκαια, στη νότια Γαλλία.Οι θαλάσσιοι καύσωνες μπορεί να οδηγούν σε μαζική μετανάστευση και επεισόδια μαζικής θνησιμότητας ειδών, στην επιδείνωση οικοσυστημάτων, αλλά και στη μείωση της δυνατότητας των ωκεανών να αναμιγνύουν τα νερά της επιφάνειας με αυτά στα βάθη, εμποδίζοντας έτσι τη διανομή θρεπτικών συστατικών.Οι ωκεανοί, που καλύπτουν το 70% της επιφάνειας της Γης, είναι επίσης μείζων ρυθμιστής του κλίματος της Γης. Τα πιο θερμά νερά οδηγούν σε σφοδρότερες καταιγίδες, σε ισχυρότερους τυφώνες ή κυκλώνες, κι αυτό συνοδεύεται από ακολουθία καταστροφών και πλημμυρών. Χωρίς βροχοπτώσεις Ο ξηρός καιρός επιμένει σε πολλά μέρη του κόσμου. Τον Μάιο του 2025, μεγάλο μέρος της βόρειας και κεντρικής Ευρώπης, καθώς και οι νότιες περιοχές της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Τουρκίας, είχε πιο ξερές συνθήκες από τον μέσο όρο.Σύμφωνα με τον Κοπέρνικο, η άνοιξη είχε πολύ χαμηλή βροχόπτωση. «Ορισμένα τμήματα της Ευρώπης γνώρισαν τα χαμηλότερα επίπεδα κατακρημνίσεων και υγρασίας στο έδαφος από το 1979 τουλάχιστον», τόνισαν οι ειδικοί του.Την άνοιξη έσπασαν διάφορα ρεκόρ στη Βρετανία, ενώ ξηρασία άνευ προηγουμένου εδώ και δεκαετίες πλήττει εδώ κι εβδομάδες τη Δανία και την Ολλανδία, εγείροντας ανησυχίες τόσο για την αγροτική παραγωγή τους όσο και τα αποθέματα υδάτινων πόρων τους.Τον Μάιο του 2025, ο καιρός ήταν ξηρότερος από τον μέσο όρο σε μεγάλο μέρος της Βόρειας Αμερικής, στο Κέρας της Αφρικής και σε όλη την κεντρική Ασία, καθώς και στη νότια Αυστραλία και σε μεγάλο μέρος τόσο της νότιας Αφρικής όσο και της Νότιας Αμερικής. https://www.naftemporiki.gr/green/1966778/kopernikos-o-fetinos-maios-itan-o-deyteros-thermoteros-poy-katagraftike-pote-sti-gi/

Η Ελλάδα μπαίνει στον ευρωπαϊκό χάρτη υδρογόνου με το νέο πρατήριο της Motor Oil. Κρίσιμη παράμετρος η διαμόρφωση αγορας. Μέρος του ευρωπαϊκού χάρτη υδρογονοκίνησης συνιστά πλέον η Ελλάδα με την Motor Oil να εγκαινιάζει το πρώτο πρατήριο υδρογόνου στην ελληνική επικράτεια και από πρώτα στην περιοχή.Ειδικότερα, ο πρώτος εμπορικός σταθμός ανεφοδιασμού Υδρογόνου στους Αγίους Θεοδώρους υπό το εμπορικό σήμα της AVIN παρουσιάστηκε εχθές και ειδική εκδήλωση με τα στελέχη της εταιρείας να υπογραμμίζουν ότι πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα προς την προώθηση της κινητικότητας με υδρογόνο στη χώρα. Το πρατήριο συνιστά επένδυση της τάξης των 3 εκατ. ευρώ και επιβεβαιώνει την πρόθεση του Ομίλου να αποτελέσει εκ των πρωταγωνιστών στα «ανανεώσιμα» καύσιμα του μέλλοντος.Το έργο αυτό διακρίνεται για σημαντικές πρωτιές σε εθνική, περιφερειακή και ευρωπαϊκή κλίμακα. Είναι το πρώτο, δημόσια προσβάσιμο, εμπορικό πρατήριο υδρογόνου που κατασκευάζεται στη χώρα και από τα πρώτα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Είναι το πρώτο που υλοποιείται στην Ευρώπη με συγχρηματοδότηση (κατά 50%) από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Connecting Europe Facility (CEF) – Transport και το πρώτο έργο που ανοίγει τον δρόμο για την εμπορική διάθεση αμιγώς πράσινων καυσίμων για τις οδικές μεταφορές στη χώρα. Υδρογόνο VS εξηλεκτρισμός Το υδρογόνο έρχεται να καλύψει και να απαντήσει στις προκλήσεις του εξηλεκτρισμού που επιτάσσουν μια διαφορετική προσέγγιση από την «παραδοσιακή» της πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας. «Ξέρουμε όλοι ότι το ενεργειακό σύστημα βασίζεται σε υγρά, αέρια και στερεά καύσιμα.Το υδρογόνο αναμένεται να έχει ένα ρόλο τόσο αυτοτελώς όσο και ως ενδιάμεσο για την παραγωγή συνθετικών καυσίμων» ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο Γενικός Διευθυντής της AVIN Oil, Γιάννης Ραπτάκης. Συμπλήρωσε δε πως το υδρογόνο «μπορεί να έχει ρόλο εκεί που ο εξηλεκτρισμός είναι δύσκολος», δίνοντας έτσι το στίγμα για τις εφαρμογές του υδρογόνου. Αξίζει να σημειωθεί ότι καταγράφεται κινητικότητα στο κομμάτι της υδρογονοκίνησης σε παγκόσμιο επίπεδο με μόλις το 2024 να μετράμε 125 νέους σταθμούς.Αν και τα εγκαίνια του πρώτου σταθμού ανεφοδιασμού σε συνδυασμό με την εν εξελίξει προσπάθεια του ΥΠΕΝ να ορίσει το ρυθμιστικό πλαίσιο με το νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαβούλευση, εντούτοις, το πρόβλημα παραμένει η αγορά. Με άλλα λόγια, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Hydrogen Europe Γιώργος Χατζημαρκάκης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση με τα βασικά «επίδικα» για την «επόμενη μέρα» του υδρογόνου, εστίασε στο κομμάτι της αγοράς, σημειώνοντας ότι «το πρώτο και το πιο σημαντικό είναι η αγορά».Αυτό γιατί διαφορετικά ο κλάδος θα συνεχίσει να «παγιδεύεται» στην ιστορία της «κότας και του αυγού» με την έννοια ότι η προώθηση των υποδομών απαιτούν την ύπαρξη αγοράς και αντίστροφα η ύπαρξη αγοράς προϋποθέτει την ανάπτυξη υποδομών στη παραγωγή, μεταφορά και διάθεση του καυσίμου. Ζήτημα χρόνου η μείωση του κόστους Υπό αυτό το πρίσμα, όπως ανέφερε ο ίδιος και ακολούθως υπογράμμισαν και οι υπόλοιποι ομιλητές – ο γενικός διευθυντής της AVIN OIL, Ιωάννης Ραπτάκης, ο Γενικός Διευθυντής της Coral Gas, Παναγιώτης Χαριτόπουλος και ο Διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ομίλου Motor Oil, Κωνσταντίνος Χατζηφώτης, η διαδικασία θα πρέπει να προχωρήσει, αναμένοντας συν τω χρόνω, όπως έγινε με τις άλλες μορφές πράσινης ενέργειας, στην ωρίμανση της τεχνολογίας σε βιώσιμα οικονομικά μεγέθη.Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι το κόστος παραγωγής υδρογόνου εκτιμάται σήμερα στα 15 ευρώ το κιλό με την προοπτική να υποχωρήσει στα 5 ευρώ το κιλό σε κάποια χρόνια, απομειώνοντας ακολούθως και την τιμή λιανικής.Αξίζει, ωστόσο να σημειωθεί, όπως επισημάνθηκε σχετικά, ότι η στρατηγική προώθησης υδρογόνου δεν θα πρέπει να περιορίζεται μονάχα στα οικονομικά μεγέθη αλλά να προσμετρά την συνολικότερη εικόνα του ενεργειακού συστήματος και των εφαρμογών που δύναται να τύχει, όπου και παρουσιάζει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι του εξηλεκτρισμού, παρά το γεγονός ότι εκ πρώτης όψεως ο εξηλεκτρισμός μπορεί να εμφανίζει ανταγωνιστικότερα οικονομικά μεγέθη.Τα οικονομικά μεγέθη αλλάζουν ειδικά όταν στην περίπτωση του υδρογόνου το 70% του κόστους παραγωγής οφείλεται στο κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και σήμερα ένα μεγάλο μέρος της πράσινης ηλεκτροπαραγωγής καταλήγει στα σκουπίδια σε συνέχεια της αδυναμίας απορρόφησης του από το δίκτυο λόγω μικρότερης ζήτησης. Τα πλεονεκτήματα του υδρογόνου Ως προς τα οφέλη της υδρογονοκίνησης ξεχωρίζουν οι μηδενικές εκπομπές ρύπων, ο γρήγορος ανεφοδιασμός με τον μέσο εκτιμώμενο χρόνο να υπολογίζεται στα 3-5 λεπτά, η μεγάλη αυτονομία της τάξης των 500-700 χιλιομέτρων. Πρόκειται για γνωρίσματα που καθιστούν το υδρογόνο κατάλληλο καύσιμο για επαγγελματική χρήση, μεγάλες αποστάσεις και μεταφορά εμπορευμάτων καθώς και σε ναυτιλία και αεροπλοΐα.Η μεγάλη ωστόσο αγορά που ξεπροβάλει για το υδρογόνο αφορά την χρήση του στα διυλιστήρια που ήδη χρησιμοποιείται «γκρι» και «μπλε» υδρογόνο και σχεδιάζεται η μετάβαση στο «πράσινο» υδρογόνο για την περαιτέρω απανθρακοποίηση. Η στρατηγική διάσταση Τέλος, η όλη προσπάθεια διατηρεί και μια στρατηγική διάσταση, όπως ανέφερε ο κ. Χατζημαρκάκης, επισημαίνοντας ότι το υδρογόνο μπορεί να αποτελέσει το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ευρώπης στην αποθήκευση ενέργειας έναντι των μπαταριών της Κίνας και της στρατηγικής των ΗΠΑ. «Βλέπουμε τι γίνεται στον κόσμο, οι ΗΠΑ αλλάζουν μορφή, η Κίνα θέλει να παίξει ρόλο και επομένως η Ευρώπη θα πρέπει να έχει την δική της εκδοχή για αποθήκευση. Αυτό μπορεί να είναι το υδρογόνο», σημείωσε χαρακτηριστικά. https://www.naftemporiki.gr/business/1966799/i-ellada-mpainei-ston-eyropaiko-charti-ydrogonoy-me-to-neo-pratirio-tis-motor-oil/

Η διαστημική φυσική και οι σπουδές βιολογίας ολοκληρώνουν την εβδομάδα στον διαστημικό σταθμό Η διαστημική φυσική ξεπέρασε το ερευνητικό πρόγραμμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού την Παρασκευή, ακολουθούμενη από συνεχιζόμενες σπουδές βιολογίας. Καθήκοντα παρατήρησης της Γης και μια ποικιλία εργαστηριακών εργασιών συντήρησης ήταν επίσης στο πρόγραμμα για το πλήρωμα της Αποστολής 73 στο τέλος της εβδομάδας.Η παρατήρηση του τρόπου με τον οποίο η μικροβαρύτητα επηρεάζει τη φυσική στον τροχιακό σταθμό δίνει στους μηχανικούς την ευκαιρία να σχεδιάσουν καινοτόμα προϊόντα και λύσεις που ωφελούν τις βιομηχανίες στη Γη και στο διάστημα. Οι γνώσεις που δεν μπορούν να ληφθούν σχετικά με τη βαρύτητα της Γης έχουν συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας των φαρμάκων, των τροφίμων, των οικιακών προϊόντων και μιας ευρείας γκάμας άλλων προϊόντων και υπηρεσιών.Ο Διοικητής του Σταθμού Takuya Onishi από την JAXA (Ιαπωνική Υπηρεσία Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης) ολοκλήρωσε τις εργασίες του πειράματος Κολλοειδών Στερεών που μελετά τη συμπεριφορά μικροσκοπικών σωματιδίων (κολλοειδών) και πρωτεϊνών στο νερό. Αποθήκευσε τον ερευνητικό εξοπλισμό και επέστρεψε το Microgravity Science Glovebox στην τυπική του διαμόρφωση στην εργαστηριακή μονάδα Destiny. Τα αποτελέσματα από την έρευνα φυσικής μπορούν να καθοδηγήσουν την παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων και την κρυστάλλωση πρωτεϊνών στο διάστημα για τη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας. Η μηχανικός πτήσης της NASA, Anne McClain, εργάστηκε επίσης στο Destiny, ανταλλάσσοντας φυσίγγια δειγμάτων μέσα στο Εργαστήριο Επιστήμης Υλικών (MSL) της εργαστηριακής μονάδας. Το MSL υποστηρίζει την έρευνα νέων εφαρμογών για υπάρχοντα υλικά όπως μέταλλα, κράματα, πολυμερή και άλλα, και την ανάπτυξη νέων ή βελτιωμένων υλικών. Η McClain αργότερα αντικατέστησε έναν ελεγκτή διοξειδίου του άνθρακα μέσα στο Εργαστήριο Αυτοματοποιημένων Βιολογικών Προϊόντων του Διαστήματος, ένα θερμοκοιτίδα έρευνας που υποστηρίζει τη μελέτη βιολογικών συστημάτων και διεργασιών σε μικροβαρύτητα.Η μηχανικός πτήσης της NASA, Nichole Ayers, συνέχισε να δοκιμάζει την απόδοση ενός τρισδιάστατου μικροσκοπίου, που ονομάζεται Σύστημα Ογκομετρικής Απεικόνισης Extant Life, ή ELVIS, μέσα στην εργαστηριακή μονάδα Kibo. Επεξεργάστηκε δείγματα βακτηρίων βαθέων υδάτων για προβολή μέσα στο ELVIS για να αποδείξει την ικανότητά του να παρακολουθεί την ποιότητα του νερού, να ανιχνεύει μολυσματικούς οργανισμούς σε διαστημόπλοια και να ερευνά κολλοειδή ή αιωρήματα σωματιδίων σε ένα υγρό.Ο μηχανικός πτήσης της NASA, Jonny Kim, επικεντρώθηκε στη συντήρηση της τροχιάς, διατηρώντας τα συστήματα υποστήριξης ζωής και αποθηκεύοντας φορτίο καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αρχικά, επιθεώρησε φίλτρα ανεμιστήρων σε μια σχάρα EXPRESS, μια πολλαπλών χρήσεων ερευνητική σχάρα, στη εργαστηριακή μονάδα Columbus, αναζητώντας πιθανά συντρίμμια που δεν είναι προσβάσιμα κατά τη διάρκεια των κανονικών εργασιών καθαρισμού. Μετά από αυτή την εργασία, μετακινήθηκε στον Προσαρμογέα Σύζευξης 1 υπό Πίεση που συνδέει τη μονάδα Unity με τη μονάδα Zarya και αποθήκευσε μια ποικιλία υλικού.Ο βετεράνος κοσμοναύτης της Roscosmos, Sergey Ryzhikov, φορούσε γυαλιά εικονικής πραγματικότητας για μια έρευνα που εξερευνούσε πώς η αίσθηση ισορροπίας και η οπτική παρακολούθηση ενός μέλους του πληρώματος προσαρμόζονται στη μικροβαρύτητα. Ο μηχανικός πτήσης Kirill Peskov συνέχισε τα καθήκοντά του στην παρατήρηση της Γης στρέφοντας μια κάμερα έξω από το παράθυρο ενός διαστημικού σταθμού και φωτογραφίζοντας νησιά και ηφαίστεια σε όλο τον κόσμο. Ο μηχανικός πτήσης Alexey Zubritskiy ξεκίνησε τη βάρδιά του γεμίζοντας τη δεξαμενή γεννήτριας οξυγόνου Elektron και στη συνέχεια μετέφερε νερό που ήταν αποθηκευμένο στο φορτηγό σκάφος Progress 90 στις δεξαμενές του σταθμού.Η Αποστολή Axiom 4 συνεχίζει την αντίστροφη μέτρηση για την εκτόξευση από το Διαστημικό Κέντρο Kennedy της NASA στις 8:22 π.μ. EDT στις 10 Ιουνίου σε ένα διαστημόπλοιο SpaceX Dragon. Η βετεράνος αστροναύτης Peggy Whitson θα κυβερνήσει το Ax-4 και θα ηγηθεί του Ινδού πιλότου Shubhanshu Shukla και των ειδικών αποστολής Sławosz Uzanański-Wiśniewksi από την Πολωνία και του Tibor Kapu από την Ουγγαρία στο τροχιακό φυλάκιο. Οι αστροναύτες του Ax-4 θα επιβιβαστούν στο Dragon για μια αυτόνομη προσγείωση στο διαστημικό λιμάνι του σταθμού στη μονάδα Harmony στις 12:30 μ.μ. στις 11 Ιουνίου. Παρακολουθήστε την κάλυψη της εκτόξευσης και της προσγείωσης στο NASA+. Μάθετε περισσότερα για τις δραστηριότητες του σταθμού ακολουθώντας το ιστολόγιο του διαστημικού σταθμού, @space_station και @ISS_Research στο X, καθώς και τους λογαριασμούς του ISS στο Facebook και το Instagram. Λαμβάνετε τα τελευταία νέα από τη NASA κάθε εβδομάδα. Εγγραφείτε εδώ. Περισσότερα από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. https://www.nasa.gov/blogs/spacestation/2025/06/06/space-physics-biology-studies-wrap-week-aboard-space-station/ Η ακτή του Κόλπου της Αμερικής, φωτισμένη από τα φώτα της πόλης από το Χιούστον του Τέξας (πάνω αριστερά) μέχρι τη χερσόνησο της Φλόριντα και μια ατμοσφαιρική λάμψη που στεφανώνει τον ορίζοντα της Γης, απεικονίζονται από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό καθώς βρισκόταν σε τροχιά 260 μίλια πάνω από την Πολιτεία Lone Star. NASA

Δεύτερη αποτυχημένη προσπάθεια ιαπωνικού σκάφους να πατήσει στη Σελήνη (βίντεο) Το σκάφος Resilience δεν κατάφερε να προσσεληνωθεί ομαλά και έχει χαθεί η επικοινωνία μαζί του. Ένα διαστημόπλοιο από την Ιαπωνία που προσπαθούσε να πραγματοποιήσει την πρώτη ιδιωτική προσσελήνωση της χώρας συνετρίβη στην επιφάνεια της Σελήνης σε μια απογοητευτική δεύτερη αποτυχία για την κατασκευάστρια εταιρεία ispace.Το διαστημόπλοιο Resilience της ιαπωνικής εταιρείας στόχευε να πραγματοποιήσει μια ομαλή προσεδάφιση στην περιοχή Mare Frigoris (Ψυχρή Θάλασσα ) στην πλευρά της Σελήνης που βλέπει μόνιμα τη ΓΗ. Όμως η τηλεμετρία από το όχημα προσεδάφισης σταμάτησε ένα λεπτό και 45 δευτερόλεπτα πριν από την προγραμματισμένη προσεδάφιση προφανώς λόγω δυσλειτουργίας του εξοπλισμού.Θυμίζει την πρώτη απόπειρα προσεδάφισης της ispace στη Σελήνη, τον Απρίλιο του 2023. Το διαστημόπλοιο χάθηκε από τα όργανα επικοινωνίας επίσης κατά τη διάρκεια της προσπάθειας προσεδάφισης η οποία τελικά κηρύχθηκε αποτυχημένη. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν υποδηλώνουν ότι το αποστασιόμετρο λέιζερ του οχήματος προσεδάφισης αντιμετώπισε προβλήματα κατά τη μέτρηση της απόστασης του ανιχνευτή από την επιφάνεια της Σελήνης.«Ως αποτέλεσμα, το όχημα προσεδάφισης δεν μπόρεσε να επιβραδυνθεί επαρκώς ώστε να φτάσει στην απαιτούμενη ταχύτητα για την προγραμματισμένη προσεδάφιση στη Σελήνη. Με βάση αυτές τις συνθήκες, θεωρείται επί του παρόντος ότι το όχημα προσεδάφισης πιθανότατα πραγματοποίησε μια ανώμαλη προσεδάφιση στην επιφάνεια της Σελήνης. Απολογούμαστε στους συνεργάτες μας και δηλώνουμε ότι δεν θα απογοητευτούμε και θα συνεχίσουμε την προσπάθεια να φτάσουμε με επιτυχία στη Σελήνη» αναφέρει σε ανακοίνωση της η ispace. Μια ανώμαλη προσεδάφιση σημαίνει ότι το Resilience έπεσε στην επιφάνεια της Σελήνης πιο γρήγορα από το προγραμματισμένο. Πιστεύεται ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο αν όχι απίθανο να καταφέρει το σκάφος να προχωρήσει με την αποστολή δύο εβδομάδων ή να αναπτύξει το μικρό ρόβερ Tenacious που κατασκευάστηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Εικόνα του σκάφους Resilience κατά τη διάρκεια της προσεδάφισης στη Σελήνη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1965296/deyteri-apotychimeni-prospatheia-iaponikoy-skafoys-na-patisei-sti-selini-vinteo/