Δροσος Γεωργιος

Σχετικά με την «υπερπανσέληνο» του Νοεμβρίου. Στις 5 Νοεμβρίου θα δούμε την μεγαλύτερη Πανσέληνο του έτους με φαινόμενη διάμετρο 33,37′, περίπου 8% μεγαλύτερη από την μέση διάμετρο των 31′ λεπτών του τόξου.Όπως έχουμε ξαναγράψει, ο όρος υπερπανσέληνος δεν είναι επιστημονικός όρος. Επινοήθηκε το 1979 από τον αστρολόγο Richard Nolle, γεγονός που από μόνο του προκαλεί δυσφορία. Ο Nolle θεώρησε ότι έχουμε υπερπανσέληνο όταν τυχαίνει η Σελήνη να βρίσκεται περίπου στο 90% της πλησιέστερης απόστασής της από τη Γη.Κατά μέσο όρο, η Σελήνη απέχει περίπου 384.000 χιλιόμετρα από τη Γη (μια απόσταση που μετράται από τα κέντρα των δύο σωμάτων). Στις 5 Νοεμβρίου η Σελήνη θα βρίσκεται σε απόσταση 356.980 χιλιομέτρων από τη Γη στην κοντινότερη απόσταση από τη Γη σε σχέση με την προηγούμενη Πανσέληνο στις 7/10/25 και τις επόμενες δύο στις 4/11/25 και 3/1/26. Αυτή η απόσταση προσεγγίζει κατά 99,7% το περίγειο – την μικρότερη απόσταση της Σελήνης από τη Γη.Αύριο λοιπόν η Σελήνη θα βρίσκεται 27.000 χιλιόμετρα πιο κοντά από την μέση απόσταση. Μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο αντιληπτό; Τεχνικά, ναι. Το μέγεθος της Σελήνης στον ουρανό εξαρτάται από το φυσικό της μέγεθος και την απόστασή του από τη Γη. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να φαίνεται 7-8% μεγαλύτερη στον ουρανό από τον μέσο όρο, κάτι που αρκεί για να το διακρίνει το μάτι σας. Αλλά δεν υπάρχει κάποιο μέτρο σύγκρισης – το προηγούμενο βράδυ, η Σελήνη ήταν μόνο λίγο πιο μακριά (περίπου 1.000 χιλιόμετρα), επομένως η αλλαγή από νύχτα σε νύχτα είναι μικρή και δύσκολο να διακριθεί. Ακόμη χειρότερα, συγκρίνουμε το μέγεθος χρησιμοποιώντας μόνο τη μνήμη μας, και η μνήμη είναι διαβόητα αναξιόπιστη κάτω από τέτοιες συνθήκες. Αν προσπαθήσετε να θυμηθείτε την τελευταία φορά που είδατε πανσέληνο, θα ήταν τουλάχιστον πριν από έναν περίπου μήνα, αν όχι αρκετούς μήνες πριν, κάτι που κάνει τη μνήμη ακόμα πιο θολή.Υπενθυμίζεται ότι η πανσέληνος φαίνεται λαμπρότερη κατά περίπου 15% όταν η Σελήνη βρίσκεται στο περίγειο, σε σχέση με την πανσέληνο όταν η Σελήνη στη μέση απόστασή της από τη Γη. Αλλά ούτε αυτό γίνεται αντιληπτό. Τα μάτια μας δεν ανταποκρίνονται στο φως γραμμικά, με αποτέλεσμα μια διαφορά 15% στην ουσία να μην γίνεται αντιληπτή. ● Γιατί η Πανσέληνος της 5ης Νοεμβρίου αναφέρεται και ως Φεγγάρι του Κάστορα; Διότι αυτή την εποχή, στην Βόρεια Αμερική οι κάστορες γίνονται ιδιαίτερα δραστήριοι στην κατασκευή των χειμερινών φραγμάτων τους και προετοιμάζονται για την έλευση του χειμώνα. Ο κάστορας είναι νυκτόβιος και εργάζεται κάτω από το φως του φεγγαριού. Την ίδια εποχή οι ινδιάνοι και αργότερα οι άποικοι έστηναν παγίδες για κάστορες πριν παγώσουν τα νερά. ● Γιατί η Πανσέληνος της 5ης Νοεμβρίου αναφέρεται και ως «πορτοκαλί υπερΠανσέληνος» ; Επειδή θα παρατηρηθεί το γνωστό φαινόμενο της σκέδασης του φωτός από την ατμόσφαιρα της Γης, όπως συμβαίνει κάθε φορά που η Σελήνη (ή ο Ήλιος) βρίσκεται χαμηλά στον ορίζοντα. Επομένως η ονομασία πορτοκαλί, ειδικά για κάποια Πανσέληνο δεν έχει κανένα νόημα. Αύριο, μετά τις 6 μ.μ. κοιτάξτε ανατολικά χαμηλά στον ουρανό και θα δείτε ένα γεμάτο φεγγάρι να ανέρχεται στον νυχτερινό ουρανό. Η Πανσέληνος δεν χρειάζεται το πρόθεμα υπέρ για να εντυπωσιάσει. Προκαλεί πάντα θαυμασμό και έμπνευση, είτε μπορούμε να διακρίνουμε είτε όχι τις ελάχιστες διαφορές στο μέγεθος και την λαμπρότητά της. Αρκεί να μην έχει συννεφιά και βροχές. Η θέση της Σελήνης στον αττικό ουρανό λίγο μετά τις 6:00 μ.μ. πηγές: αστρονομικό ημερολόγιο 2025, εκδόσεις Πλανητάριο Θεσσαλονίκη – earthsky.org

Στον Τιτάνα επικρατεί εξωτική χημεία ανοίγοντας το δρόμο για ανακάλυψη άγνωστων στερεών δομών στο ηλιακό σύστημα. Οι συνθήκες στο δορυφόρο του Κρόνου καταρρίπτουν θεμελιώδεις νόμους της Χημείας. Οι παγωμένες συνθήκες στην επιφάνεια του μεγαλύτερου φεγγαριού του Κρόνου, του Τιτάνα, επιτρέπουν σε απλά μόρια στην ατμόσφαιρά του να παραβιάσουν έναν από τους πιο θεμελιώδεις κανόνες της χημείας σύμφωνα με νέα μελέτη.Σύμφωνα με αυτήν την αρχή γνωστή ως «το όμοιο διαλύει το όμοιο», τα μίγματα που περιέχουν τόσο πολικά όσο και μη πολικά συστατικά όπως το λάδι ή πετρέλαιο και το νερό συνήθως δεν αναμειγνύονται αλλά σχηματίζουν ξεχωριστές στρώσεις.Ωστόσο επιστήμονες από το Εργαστήριο Αεριώθησης της NASA (το περίφημο JPL) και το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας Chalmers στη Σουηδία ανακάλυψαν με έκπληξη ότι το πολικό μόριο του κυανιούχου υδρογόνου σχηματίζει ένα συνεκρυστάλλωμα με τα εξαιρετικά μη πολικά υδρογονάνθρακες μεθάνιο και αιθάνιο στην παγωμένη επιφάνεια του Τιτάνα. Πρόκειται για μόρια που υπό κανονικές γήινες συνθήκες είναι απολύτως ασύμβατα.Ένα συνεκρυστάλλωμα (co-crystal) είναι ένα κρυσταλλικό στερεό που αποτελείται από δύο ή περισσότερες διαφορετικές μοριακές ή ιοντικές ενώσεις σε καθορισμένο στοιχειομετρικό λόγο οι οποίες συγκρατούνται μεταξύ τους με μη ομοιοπολικούς δεσμού όπως δεσμούς υδρογόνου.«Αυτό έρχεται σε αντίθεση με έναν θεμελιώδη κανόνα της χημείας, το ‘όμοιο διαλύει το όμοιο’, που σημαίνει ότι δεν θα έπρεπε να είναι δυνατόν να συνδυαστούν αυτές οι πολικές και μη πολικές ουσίες», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Μάρτιν Ραμ, αναπληρωτής καθηγητής χημείας, βιοχημείας και χημικής μηχανικής στο Chalmers. Η νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «PNAS» αμφισβητεί έναν παγιωμένο πυλώνα της χημείας και θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για την ανακάλυψη πιο «εξωτικών» στερεών δομών σε όλο το ηλιακό σύστημα. Αναπαράγοντας την επιφάνεια του Τιτάνα Ο Τιτάνας αποτελεί σταθερό στόχο μελετών επειδή σύμφωνα με τους επιστήμονες οι συνθήκες στην επιφάνεια και την ατμόσφαιρα προσομοιάζουν αυτές της πρώιμης Γης γεγονός που μας επιτρέπει να εντοπίζουμε στοιχεία που δείχνουν τη γεωατμοσφαιρική εξέλιξη του πλανήτη μας.Η ατμόσφαιρά του Τιτάνα περιέχει υψηλά επίπεδα αζώτου και απλών υδρογονανθράκων, όπως μεθάνιο και αιθάνιο, τα οποία κυκλοφορούν μέσα σε ένα τοπικό καιρικό σύστημα, παρόμοιο με τον υδρολογικό κύκλο της Γης. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, οι ερευνητές δεν ήξεραν τι συμβαίνει με το κυανιούχο υδρογόνο που παράγεται από αντιδράσεις στην ατμόσφαιρα. Εναποτίθεται ως στερεό στην επιφάνεια; Αντιδρά με το περιβάλλον; Ή μπορεί να μετατρέπεται στα πρώτα μόρια της ζωής;Για να διερευνήσει αυτά τα ερωτήματα η ερευνητική ομάδα της NASA αναπαρήγαγε τις συνθήκες της επιφάνειας του Τιτάνα συνδυάζοντας μίγματα μεθανίου, αιθανίου και κυανιούχου υδρογόνου σε θερμοκρασίες γύρω στους –183 βαθμούς Κελσίου. Η φασματοσκοπική ανάλυση που μελετά πώς τα χημικά αντιδρούν με διαφορετικά μήκη κύματος φωτός, αποκάλυψε απρόσμενα αποτελέσματα: τα αντίθετα αυτά μόρια φαίνονταν να αλληλεπιδρούν πολύ πιο στενά απ’ ό,τι είχε παρατηρηθεί ποτέ. Φάνηκε ότι τα μόρια των μη πολικών υδρογονανθράκων εισχωρούσαν στα κενά του στερεού πλέγματος του κυανιούχου υδρογόνου μια διαδικασία γνωστή ως διαστρωμάτωση (intercalation) σχηματίζοντας έναν ανορθόδοξο συνεκρύσταλλωμα που περιέχει και τα δύο είδη μορίων. Γιατί αυτό είναι τόσο παράξενο Κανονικά, τα πολικά και μη πολικά μόρια δεν αναμειγνύονται. Τα πολικά, όπως το νερό και το πολικό μόριο του κυανιούχου υδρογόνου, έχουν ανισομερή κατανομή φορτίου δηλαδή περιοχές με ελαφρώς θετικό και ελαφρώς αρνητικό φορτίο που έλκονται μεταξύ τους. Αντίθετα τα μη πολικά, όπως το μεθάνιο, έχουν συμμετρική κατανομή φορτίου και αλληλεπιδρούν ελάχιστα μεταξύ τους ή καθόλου με πολικά μόρια. Έτσι, μείγματα όπως το λάδι και το νερό σχηματίζουν πάντα ξεχωριστά στρώματα.Για να εξηγήσουν αυτές τις παράξενες παρατηρήσεις η ομάδα της NASA συνεργάστηκε με τους επιστήμονες του Chalmers ώστε να μοντελοποιήσουν εκατοντάδες πιθανές συνεκρυσταλλικές δομές αξιολογώντας τη σταθερότητά τους στις συνθήκες του Τιτάνα. «Οι υπολογισμοί μας έδειξαν ότι τα απροσδόκητα αυτά μίγματα είναι σταθερά υπό τις συνθήκες του Τιτάνα και τα φάσματά τους ταιριάζουν με τις μετρήσεις της NASA», εξήγησε ο Ραμ.Η θεωρητική ανάλυση αποκάλυψε αρκετές σταθερές μορφές κρυστάλλων που φαίνεται να σταθεροποιούνται χάρη σε μια ενίσχυση των διαμοριακών δυνάμεων μέσα στο στερεό πολικό μόριο του κυανιούχου υδρογόνου λόγω της ανάμειξης.Η μελέτη εντυπωσίασε την διακεκριμένη Ελληνίδα επιστήμονα Αθηνά Κουστένη η οποία δήλωσε ενθουσιασμένη για το πώς τα μελλοντικά δεδομένα, ιδίως από την αποστολή Dragonfly της NASA (προγραμματισμένη να φτάσει στον Τιτάνα το 2034) θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν τα ευρήματα.«Η σύγκριση των εργαστηριακών φασμάτων με τα δεδομένα του Dragonfly μπορεί να αποκαλύψει ίχνη αυτών των στερεών στην επιφάνεια του Τιτάνα, προσφέροντας πληροφορίες για τον γεωλογικό τους ρόλο και τη σημασία τους ως πιθανών περιβαλλόντων προ-βιοτικής χημείας σε χαμηλές θερμοκρασίες. Επιπλέον, τόνισε ότι η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να επεκταθεί σε άλλα μόρια που πιθανόν παράγονται στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα, όπως το κυανοακετυλένιο, το ακετυλένιο, το ισοκυανιούχο υδρογόνο και το άζωτο. Αυτό θα δείξει αν η παράξενη αυτή ανάμειξη είναι γενικό χαρακτηριστικό της οργανικής χημείας του Τιτάνα» δήλωσε στο Live Science η Αθηνά Κουστένη, αστροφυσικός στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού, Διευθύντρια Ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών της Γαλλίας (CNRS) η οποία είναι από τους πλέον καταξιωμένους διεθνώς επιστήμονες στη μελέτη των εξωτερικών πλανητών και των δορυφόρων τους στο ηλιακό μας σύστημα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2028632/ston-titana-epikratei-exotiki-chimeia-anoigontas-to-dromo-gia-anakalypsi-agnoston-stereon-domon-sto-iliako-systima/

Ελληνική συμμετοχή στο πιλοτικό έργο για την δημιουργία του ευρωπαϊκού ενιαίου Πορτοφολιού Ψηφιακής Ταυτότητας. Θα επιτρέπει σε κάθε πολίτη της ΕΕ να χρησιμοποιεί μια ενιαία, αξιόπιστη και ασφαλή ψηφιακή ταυτότητα Στο επίκεντρο τίθεται η Ευρώπη, μέσω του νέου έργου Aptitude, με στόχο την ανάπτυξη πιλοτικών δοκιμών για την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Πορτοφολιού Ψηφιακής Ταυτότητας (EUDIW), το οποίο με την ολοκλήρωσή του, θα επιτρέπει σε κάθε πολίτη της ΕΕ να χρησιμοποιεί μια ενιαία, αξιόπιστη και ασφαλή ψηφιακή ταυτότητα, αποτελώντας ένα σημαντικό βήμα προς την ευθυγράμμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τους στόχους της Ψηφιακής Δεκαετίας μέχρι το 2027, καθιστώντας την καθημερινότητα των πολιτών πιο εύκολη, ασφαλή και γρήγορη.Η Ελλάδα συμμετείχε ενεργά στην εναρκτήρια συνάντηση του έργου στο Παρίσι, στα τέλη Οκτωβρίου. Το ευρωπαϊκό έργο Aptitude (Advanced Project for Trusted Identity Technologies and Unified Digital Ecosystem), συγκέντρωσε πάνω από 300 συμμετέχοντες που αντιπροσώπευαν 117 οργανισμούς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα από 11 κράτη-μέλη της ΕΕ – Γαλλία (συντονιστής του έργου), Τσεχία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Ολλανδία, Πολωνία, Πορτογαλία και Ουγγαρία, καθώς και την Ουκρανία.Το έργο αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Ψηφιακής Ταυτότητας, μέσω του οποίου, θα δοκιμαστούν περιπτώσεις χρήσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για τη δυνατότητα των πολιτών να ταξιδεύουν, να κάνουν check-in και να διέρχονται τα σύνορα με ψηφιακά διαπιστευτήρια, χωρίς φυσικά έγγραφα.Επίσης θα δοκιμαστούν οι ηλεκτρονικές και φυσικές πληρωμές, με ισχυρή ταυτοποίηση, καθώς θα παρέχεται εύκολη πρόσβαση σε δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες, όπως τράπεζες, μεταφορές ή εγγραφή οχημάτων για ιδιοκτησία ή ενοικίαση, μειώνοντας τη γραφειοκρατία.\ Τα υψηλότερα πρότυπα προστασίας ιδιωτικότητας Τέλος, οι πολίτες θα έχουν τον πλήρη έλεγχο των προσωπικών τους δεδομένων, σύμφωνα με τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία των Δεδομένων (General Data Protection Regulation – GDPR) και τα υψηλότερα πρότυπα προστασίας ιδιωτικότητας.Μέσα από τη συνεργασία κρατών-μελών και επιχειρήσεων, το έργο θα διασφαλίσει ότι η νέα ψηφιακή ταυτότητα θα έχει ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, θα είναι ασφαλής, εύχρηστη και αποδεκτή σε όλη την Ευρώπη.Η Ελλάδα συμμετέχει στο έργο με τη συνεισφορά αρκετών φορέων, μεταξύ των οποίων το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης, το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET) και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.Το έργο Aptitude έχει διάρκεια 24 μήνες (Οκτώβριος 2025 – Σεπτέμβριος 2027) και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος Digital Europe Programme, που στηρίζει την ανάπτυξη και εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Πορτοφολιού Ψηφιακής Ταυτότητας (EUDIW), με 50% χρηματοδότηση από την ΕΕ και 50% από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2028092/elliniki-symmetochi-sto-pilotiko-ergo-gia-tin-dimioyrgia-toy-eyropaikoy-eniaioy-portofolioy-psifiakis-taytotitas/

Τα ζωτικά σημεία της υγείας Γης χτύπησαν… κόκκινο και οι επιστήμονες λένε ότι ο «χρόνος τελειώνει» Νέα μελέτη εκπέμπει SOS για την κατάσταση που διαμορφώνεται στον πλανήτη εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Ο Μπιλ Γκέιτς μπορεί να μετέβαλε τις απόψεις του υποστηρίζοντας πριν από λίγες μέρες ότι η κλιματική αλλαγή δεν θα οδηγήσει στην «καταστροφή της ανθρωπότητας» όμως διεθνής ερευνητική ομάδα διαφωνεί κάθετα αναφέροντας σε μελέτη που πραγματοποίησε ότι η Γη «καλπάζει προς το κλιματικό χάος».Σύμφωνα με το ανησυχητικό πόρισμα της μελέτης ο πλανήτης μας βρίσκεται σε μια τροχιά που οδηγεί σε έναν «ριζικά διαφορετικό κόσμο» με καταστροφικές συνέπειες για τα φυσικά συστήματα και την ανθρωπότητα. Από τους 34 ζωτικούς δείκτες της Γης οι 22 καταγράφουν ιστορικά υψηλά επίπεδα συναγερμού όπως: * η συσσώρευση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα * η απώλεια θαλάσσιου πάγου και παγετώνων * η άνοδος των θερμοκρασιών ξηράς και θάλασσας * η εντατική χρήση ορυκτών καυσίμων * η οξίνιση των ωκεανών Η διεθνής ομάδα επιστημόνων αναφέρει ότι το τελευταίο έτος σημαδεύτηκε από καταστροφικά γεγονότα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, όπως οι πυρκαγιές στο Λος Άντζελες, οι πλημμύρες στο Πακιστάν και οι καύσωνες στην Ευρώπη. Οι ερευνητές προειδοποιούν πως οι συνέπειες της ανθρώπινης παρέμβασης στο κλίμα «δεν είναι πλέον μελλοντική απειλή, αλλά πραγματικότητα», καθώς σχεδόν κάθε γωνιά του πλανήτη πλήττεται από ακραία φαινόμενα όπως καύσωνες, καταιγίδες, πλημμύρες, ξηρασίες και πυρκαγιές.Ο καθηγητής Γιόχαν Ρόκστρομ διευθυντής του Ινστιτούτου Κλιματικών Επιπτώσεων του Πότσνταμ χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή «πρωτοφανή απειλή» και είπε ότι «τα τελευταία χρόνια οι ζωτικοί δείκτες της Γης σπάνε τα ρεκόρ τους με τεράστια περιθώρια». Η έκθεση που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «BioScience» αποτελεί την έκτη ετήσια αναφορά και συντάχθηκε από διεθνή ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Όρεγκον.Μεταξύ των 22 κρίσιμων δεικτών, τα αέρια του θερμοκηπίου (διοξείδιο του άνθρακα , μεθάνιο και υποξείδιο του αζώτου) αυξάνονται συνεχώς μαζί με τη χρήση άνθρακα και πετρελαίου. Η κατανάλωση ενέργειας η παραγωγή κρέατος και η ανθρώπινη δραστηριότητα έχουν επίσης φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.Ο παγκόσμιος πληθυσμός ξεπέρασε τα 8 δισεκατομμύρια εντείνοντας την πίεση στους φυσικούς πόρους ενώ άλλοι ανησυχητικοί δείκτες περιλαμβάνουν τη θερμοκρασία της επιφάνειας της Γης, την οξίνιση των ωκεανών και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Το καλοκαίρι του 2025, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέγραψε τη χειρότερη περίοδο πυρκαγιών στην ιστορία της, με πάνω από ένα εκατομμύριο εκτάρια καμένων εκτάσεων. Οι 22 ζωτικοί δείκτες της Γης που βρίσκονται σε επίπεδα-ρεκόρ: Εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα Κατανάλωση άνθρακα Κατανάλωση πετρελαίου Κατανάλωση φυσικού αερίου Κατανάλωση ηλιακής/αιολικής ενέργειας Παραγωγή κρέατος ανά άτομο Πληθυσμός μηρυκαστικών ζώων Παγκόσμιο ΑΕΠ Θερμότητα ωκεανών Οξίνιση ωκεανών Ανθρώπινος πληθυσμός Ρυθμός γεννήσεων Χώρες που έχουν κηρύξει κλιματική έκτακτη ανάγκη Κεφάλαια που αποσύρθηκαν από επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα Συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα Συγκέντρωση μεθανίου Συγκέντρωση υποξειδίου του αζώτου Ημέρες ακραίας ζέστης (σε σχέση με το 1961–1990) Απώλεια πάγου στη Γροιλανδία Απώλεια πάγου στην Ανταρκτική Μείωση πάχους παγετώνων Απώλεια δασικής κάλυψης από πυρκαγιές Το 2024 και 2025 σημειώθηκαν πολλά θανατηφόρα και δαπανηρά φυσικά φαινόμενα: * οι πλημμύρες στο Τέξας στοίχισαν τη ζωή σε 135 ανθρώπους * ο τυφώνας Yagi προκάλεσε πάνω από 800 θανάτους στη Νοτιοανατολική Ασία * οι πυρκαγιές στο Λος Άντζελες κατέστρεψαν περιουσίες αξίας 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων Το προηγούμενο έτος ήταν το θερμότερο στην ιστορία — πιθανώς και το θερμότερο των τελευταίων 125.000 ετών — και το 2025 ίσως σπάσει κι αυτό το ρεκόρ. Επιπλέον το σύστημα θαλάσσιων ρευμάτων του Ατλαντικού (AMOC) εξασθενεί. Αν περάσει το κρίσιμο όριο, η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική μπορεί να βιώσουν πολύ ψυχρούς και σκληρούς χειμώνες. Παρά τα ζοφερά ευρήματα, οι επιστήμονες τονίζουν ότι δεν είναι αργά για να περιοριστεί η ζημιά αρκεί να αναληφθεί δράση τώρα. Προτεινόμενες λύσεις: * Επέκταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ηλιακή, αιολική, παλιρροϊκή, γεωθερμική) * Προστασία και αποκατάσταση δασών, υγροτόπων, μαγκρόβιων και τυρφώνων * Μείωση σπατάλης τροφίμων, που ευθύνεται για έως 10% των παγκόσμιων εκπομπών * Στροφή σε φυτοφαγική διατροφή, ώστε να μειωθούν οι εκπομπές μεθανίου από την κτηνοτροφία. «Η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει υπερβεί τα όρια της Γης· καταναλώνουμε τους πόρους της ταχύτερα απ’ ό,τι μπορούν να ανανεωθούν». Κάθε εβδομάδα, προστίθενται 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι και 500,000 ζώα εκτροφής στον πλανήτη, ένας ρυθμός που δείχνει ότι ο πλανήτης Γη ασθενεί σοβαρά» όπως δήλωσε ο Δρ. Κρίστοφερ Γουλφ από το Terrestrial Ecosystems Research Associates (TERA). https://www.naftemporiki.gr/green/climate/2028157/ta-zotika-simeia-tis-ygeias-gis-chtypisan-kokkino-kai-oi-epistimones-lene-oti-o-chronos-teleionei/ Επιστήμονες της Σορβόνης λένε ότι η στάθμη της θάλασσας θα αυξηθεί κατά δέκα μέτρα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής βυθίζοντας ολόκληρες πόλεις. Η μελέτη κάνει λόγο για απώλειες των παγοκρηπίδων της Ανταρκτικής σε ποσοστά που θα αγγίξουν το 60% Συνεχείς είναι οι μελέτες που διεξάγονται για να αναδειχθούν οι επιπτώσεις του λιώσιμου των πάγων της Γης εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Κάποιες υποδεικνύουν μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης προβλήματα και καταστροφές συνέπεια της αύξησης της στάθμης της θάλασσας και ορισμένες όπως η τελευταία που υπογράφουν επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Σορβόνης δείχνουν ότι η Γη θα μετατραπεί σε ένα υδάτινο κόσμο βυθίζοντας πολλές περιοχές και πόλεις κάτω από το νερό.Το κύριο συμπέρασμα της νέας μελέτης είναι ότι οι παγοκρηπίδες της Ανταρκτικής ενδέχεται να καταρρεύσουν έως το έτος 2300. Η κρηπίδα πάγου είναι μια πλάκα πάγου που βρίσκεται σε πλωτό (επιπλέοντα) πάγο και λειτουργεί σαν στήριγμα επιβραδύνοντας την ροή των παγετώνων προς τη θάλασσα. Αυτή η “αντιστήριξη” εμποδίζει την ταχύτερη εκροή του πάγου από την ενδοχώρα, μειώνοντας έτσι την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.Σύμφωνα με τη νέα μελέτη αν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συνεχίσουν να αυξάνονται με τον σημερινό ρυθμό σε περίπου 300 χρόνια θα έχει καταρρεύσει το 59% των παγοκρηπίδων της Ανταρκτικής. Αν αυτό συμβεί, θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη άνοδο της στάθμης της θάλασσας έως και 10 μέτρα. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι νησιωτικές και παράκτιες περιοχές του πλανήτη θα βυθιστούν με ότι αυτό συνεπάγεται για τα δισεκατομμύρια των κατοίκων τους, την ανθρωπότητα γενικότερα με τα ανυπέρβλητα κοινωνικά/οικονομικά προβλήματα που θα προκύψουν και φυσικά με την πλανητικού επιπέδου οικολογική καταστροφή που θα προκύψει.«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι οι σημερινές επιλογές για την αλλαγή των εκπομπών μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την πιθανότητα μακροπρόθεσμης απώλειας των περισσότερων πάγων της Ανταρκτικής» αναφέρουν οι ερευνητές.Η Ανταρκτική διαθέτει 15 μεγάλες παγοκρηπίδες και πολλά μικρότερες. Ως οι πλωτές άκρες του παγοκαλύμματος της ηπείρου οι παγκοπρήπιδες είναι καθοριστικής σημασίας για τον έλεγχο της απώλειας πάγου.«Καθώς περιορίζουν τη ροή πάγου από το ηπειρωτικό φύλλο προς τον ωκεανό αποτελούν μια ζώνη ασφαλείας γύρω από την Ανταρκτική. Η λέπτυνση και η τελική κατάρρευσή τους επιταχύνει τη ροή πάγου προς τον ωκεανό» εξηγούν οι ερευνητές με επικεφαλής την Κλάρα Μπουργκάρντ στη μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature». Τι θα συμβεί Αν οι προβλέψεις της μελέτης επιβεβαιωθούν ολόκληρες πόλεις ανά τον κόσμο θα βυθιστούν. Στη Βρετανία πόλεις όπως το Πόρτσμουθ, το Χαλ, το Μίντλεσμπρο, το Μπλακπουλ, το Μπρίστολ και το Κάρντιφ, θα βρεθούν κάτω από το νερό. Τεράστια τμήματα του Λονδίνου κατά μήκος του Τάμεση θα πλημμυρίσουν επίσης. Στην Ευρώπη, η ακτογραμμή από το Καλαί (Γαλλία) έως το Ρίνγκκομπινγκ (Δανία) θα χαθεί κάτω από τα νερά, ενώ Βενετία, Μονπελιέ, Σεβίλλη και Λισαβόνα θα επηρεαστούν σοβαρά.Στην Ασία, μεγάλο μέρος του Μπαγκλαντές θα βυθιστεί, μαζί με πόλεις όπως η Σαγκάη, η Πόλη Χο Τσι Μινχ και το Καράτσι. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ολόκληρες οι ακτές της Φλόριντα, της Λουιζιάνα και του Τέξας θα βρεθούν κάτω από τη θάλασσα. Αν και το 2300 φαίνεται μακρινό, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι οι επιπτώσεις θα γίνουν αισθητές πολύ νωρίτερα:«Η περίοδος μεταξύ 2085 και 2170 θα είναι αυτή με τον υψηλότερο ρυθμό παγοκρηπίδων που θα φτάσουν σε πιθανή μη βιωσιμότητα». Παρότι τα αποτελέσματα φαίνονται δραματικά, οι ερευνητές τα θεωρούν… συντηρητικά. «Η εκτίμηση αυτή είναι από τις πιο συγκρατημένες, και η πραγματική λέπτυνση, υποχώρηση ή κατάρρευση θα μπορούσε να συμβεί νωρίτερα, ανάλογα με την ευπάθεια κάθε παγοραφιού σε φαινόμενα όπως οι ρωγμές, τα ρήγματα, η υδροθραύση ή η αποκόλληση».Συνολικά οι ερευνητές ελπίζουν ότι τα ευρήματα θα τονίσουν την επείγουσα ανάγκη μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. «Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι οι σημερινές επιλογές για την αλλαγή των εκπομπών μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την πιθανότητα μακροπρόθεσμης απώλειας των περισσότερων παγοκρηπίδων της Ανταρκτικής» κατέληξαν. https://www.naftemporiki.gr/green/climate/2027608/epistimones-tis-sorvonis-lene-oti-i-stathmi-tis-thalassas-tha-ayxithei-kata-deka-metra-vythizontas-oloklires-poleis-exaitias-tis-klimatikis-allagis/

Πώς οι νυχτερίδες σώζουν την τεκίλα: Το μεγάλο πείραμα της ερήμου στο Μεξικό. Στο άνυδρο τοπίο της Τσιουάουα, επιστήμονες και κοινότητες ενώνουν δυνάμεις για να σώσουν τις απειλούμενες νυχτερίδες. Και το μέλλον της πιο εμβληματικής μεξικανικής απόσταξης. Στις σκιερές σπηλιές της ερήμου Τσιουάουα, χιλιάδες μικρές νυχτερίδες κουρνιάζουν πριν ξεκινήσουν ένα ταξίδι 1.600 χιλιομέτρων προς τις ΗΠΑ.Οι θυληκές, έγκυες οι περισσότερες, πετούν νύχτες ολόκληρες, συλλέγοντας νέκταρ από λουλούδια αγαύης – και μεταφέροντας τη γύρη που επιτρέπει στα φυτά να αναπαραχθούν.Η αγαύη, με τα αγκαθωτά φύλλα και τα χρυσοκίτρινα άνθη της, είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα φυτό, όπως εξηγεί σε αναλυτικό ρεπορτάζ το BBC. Είναι κομμάτι της μεξικανικής ψυχής. Από αυτήν φτιάχνονται σιρόπια, σαπούνια, σχοινιά — και φυσικά, το περίφημο ποτό-σύμβολο του Μεξικού: η τεκίλα. Ένας κύκλος ζωής που σπάει Οι άγριες αγαύες όμως λιγοστεύουν επικίνδυνα: από τα 168 είδη που υπάρχουν, 42 θεωρούνται απειλούμενα ή υπό εξαφάνιση. Η απώλεια αυτή δεν αφορά μόνο τη βιοποικιλότητα, αλλά και τα ίδια τα νυχτόβια πλάσματα που στηρίζονται σε αυτές για τροφή. Λιγότερες αγαύες σημαίνουν λιγότερα άνθη – και λιγότερες νυχτερίδες. Χωρίς νυχτερίδες, δεν μεταφέρεται η γύρη για να αναπαραχθούν τα φυτά.Για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος, οργανώσεις προστασίας και τοπικές κοινότητες φυτεύουν χιλιάδες νέα φυτά αγαύης στις λεγόμενες «νεκταροδιαδρομές» – τις ζώνες που ακολουθούν οι νυχτερίδες στη μετανάστευσή τους. Η «Bat Friendly» επανάσταση Ο βιολόγος Μάρκο Αντόνιο Ρέγιες Γκέρα, του Εθνικού Αυτόνομου Πανεπιστημίου του Μεξικού, είναι επικεφαλής του προγράμματος Bat Friendly Project, που συνεργάζεται με αγρότες για καλλιέργεια φιλική προς τις νυχτερίδες.«Αν οι σπηλιές διαταραχθούν, οι νυχτερίδες εγκαταλείπουν το σπίτι τους», εξηγεί στο BBC. «Κι αν κοπούν τα δάση, χάνονται οι πηγές τροφής τους — μεταξύ αυτών και οι αγαύες».Η Πρωτοβουλία Αποκατάστασης της Αγαύης (Agave Restoration Initiative) από την οργάνωση Bat Conservation International έχει ήδη φυτέψει πάνω από 180.000 άγριες αγαύες, ενώ άλλες 150.000 μεγαλώνουν σε φυτώρια στο Μεξικό, το Τέξας και την Αριζόνα. Οι νυχτερίδες που έσωσαν την τεκίλα Χάρη σε αυτές τις προσπάθειες, ο πληθυσμός της νυχτερίδας “Lesser Long-nosed Bat “– εκ των κύριων επικονιαστριών της αγαύης – αυξήθηκε από μόλις 1.000 το 1988 σε πάνω από 200.000 σήμερα.Άλλα είδη όμως, όπως η Mexican Long-nosed Bat, έχουν δει τον πληθυσμό τους να μειώνεται κατά 50% μέσα σε δύο δεκαετίες.Οι νυχτερίδες και οι αγαύες είναι άρρηκτα δεμένες. «Έχουν εξελιχθεί μαζί επί εκατομμύρια χρόνια», λέει ο Ρέγιες Γκέρα. «Αν εξαφανιστούν οι νυχτερίδες, οι αγαύες δεν θα παράγουν σπόρους. Και χωρίς αγαύες, δεν θα υπάρχει τεκίλα ή μεσκάλ». Η γεύση της συνύπαρξης Για να διατηρηθεί η ισορροπία, οι παραγωγοί που συμμετέχουν στο πρόγραμμα επιτρέπουν τουλάχιστον στο 5% των φυτών τους να ανθίσουν, προσφέροντας τροφή στις νυχτερίδες.Οι αποστάξεις που προέρχονται από αυτά τα κτήματα φέρουν την ένδειξη “Bat Friendly” – και μέχρι σήμερα έχουν παραχθεί περισσότερα από 300.000 μπουκάλια τεκίλας και μεσκάλ με αυτό το σήμα. Η αλλαγή νοοτροπίας Στο Μεξικό, το 53% της γης είναι κοινοτική. Οι βιολόγοι γνωρίζουν πως χωρίς τη συμμετοχή των κατοίκων, καμία δράση δεν μπορεί να επιβιώσει.«Παλιά οι άνθρωποι φοβούνταν τις νυχτερίδες – νόμιζαν ότι είναι βρικόλακες και έκαιγαν τις σπηλιές τους», λέει η Λισέτ Λεγιεκιέν, επικεφαλής προστατευόμενης περιοχής στη Σιέρα Λα Μοχονέρα.Σήμερα, χάρη στα εκπαιδευτικά προγράμματα, οι ίδιες κοινότητες προστατεύουν τις σπηλιές, απαγορεύοντας την πρόσβαση σε όσους θα μπορούσαν να ενοχλήσουν τα ζώα. Το μέλλον Έξι αποικίες των μακρινών νυχτερίδων προστατεύονται πλέον από τις τοπικές κοινωνίες, ενώ τα προγράμματα ενημέρωσης έχουν αγγίξει πάνω από 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους.Στα βουνά, οι πρώτες ανθισμένες αγαύες κάνουν ξανά την εμφάνισή τους. «Εκεί που δεν έβλεπες τίποτα, τώρα βλέπεις ανθισμένους βλαστούς», λέει η βιολόγος Άνα Ιμπάρρα. «Και κάθε χρόνο, βλέπουμε λίγο περισσότερες νυχτερίδες. Η σταθερότητα, μετά από χρόνια συρρίκνωσης του πληθυσμού τους, είναι από μόνη της νίκη».Στα σημεία όπου φυτεύτηκαν αγαύες, το τοπίο αρχίζει να πρασινίζει. Η ζωή επιστρέφει: έντομα, πουλιά, μικρά ζώα. Όπως σημειώνει η Λεγιεκιέν: «Όταν φροντίζεις τις νυχτερίδες, φροντίζεις και τον άνθρωπο. Όλα είναι συνδεδεμένα».Κι αν ένα ποτήρι τεκίλα συμβολίζει για κάποιους τη χαρά, για το Μεξικό είναι κάτι βαθύτερο: η γεύση μιας ισορροπίας ανάμεσα στη φύση, την παράδοση και την επιβίωση. https://www.naftemporiki.gr/green/wildlife/2027283/pos-oi-nychterides-sozoyn-tin-tekila-to-megalo-peirama-tis-erimoy-sto-mexiko/

Μηχανή Carnot και μαύρες τρύπες. O κύκλος της μηχανής Carnot Το 1824 ο Sadi Carnot δημοσίευσε το βιβλίο του με τίτλο «Σκέψεις επί της κινητήριας δυνάμεως του πυρός» στο οποίο περιγράφει μια θερμική μηχανή με την μέγιστη δυνατή απόδοση, θέτοντας ένα όριο στο κλάσμα της θερμότητας που μπορεί να μετατραπεί σε ωφέλιμο έργο, ένα αποτέλεσμα που σήμερα είναι γνωστό ως θεώρημα του Carnot.Στην τελευταία σελίδα του βιβλίου του γράφει: «Στην πράξη, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να χρησιμοποιήσουμε όλη την κινητήρια δύναμη των καύσιμων υλικών». Κάποια ενέργεια θα διαχέεται πάντα μέσω τριβής, δονήσεων ή άλλης ανεπιθύμητης μορφής κίνησης. Έτσι, ο Carnot έβαλε τα θεμέλια της θερμοδυναμικής ορίζοντας αντιστρεπτές διαδικασίες και μέγιστη απόδοση, πολύ πριν οριστούν οι έννοιες της απόλυτης θερμοκρασίας και της εντροπίας στην θερμοδυναμική.Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η θεμελιακή συνεισφορά του Carnot στην θερμοδυναμική είναι ισοδύναμη με την συνεισφορά του Δημήτριου Χριστοδούλου στην θεωρία των μαύρων τρυπών της γενικής σχετικότητας.Το 1970 ο δεκαεννιάχρονος Χριστοδούλου δημοσίευσε την εργασία του με τίτλο “Αντιστρεπτοί και μη αντιστρεπτοί μετασχηματισμοί στη φυσική των μελανών οπών”, στην οποία, χωρίς ακόμα να έχουν οριστεί οι έννοιες θερμοκρασία και εντροπία μαύρης τρύπας, μιλάει για «αντιστρεπτές» και «μη αντιστρεπτές» διαδικασίες στη φυσική των μαύρων τρυπών και για την μη αναγώγιμη μάζα τους που δεν μπορεί ποτέ να μειωθεί.Όπως πίσω από την εργασία του Sadi Carnot κρύβονταν οι έννοιες της εντροπίας και της απόλυτης θερμοκρασίας που ορίστηκαν αργότερα από τους Kelvin και Clausius, το ίδιο συνέβη και με την εργασία του Δημήτρη Χριστοδούλου, όσον αφορά την έννοια της εντροπίας μιας μαύρης τρύπας και της θερμοκρασίας της· ορίστηκαν μερικά χρόνια αργότερα από τους Bekenstein και Hawking, αντίστοιχα.Ο Bekenstein συνέδεσε την εντροπία μιας μαύρης τρύπας με το εμβαδόν του ορίζοντα των γεγονότων της και ο Hawking απέδειξε ότι οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν θερμική ακτινοβολία και έχουν μια χαρακτηριστική θερμοκρασία, γνωστή ως θερμοκρασία Hawking.Κάθε φορά λοιπόν που διαβάζουμε για ακτινοβολία Hawking, εντροπία μαύρης τρύπας ή θερμοκρασία Hawking, όπως για παράδειγμα στο πρόσφατο άρθρο με τίτλο «Hawking in a thousand words» (*), καλό είναι να θυμόμαστε πώς ξεκίνησαν όλα αυτά. (*) Στο άρθρο Hawking in a thousand words επιχειρείται, για άλλη μια φορά, η προσέγγιση της εξίσωσης που δίνει την θερμοκρασία Hawking η οποία εκτός από τη μάζα της στατικής μαύρης τρύπας MBH, περιέχει μόνο θεμελιώδεις φυσικές σταθερές. Η απόδειξη γίνεται χρησιμοποιώντας απλά μαθηματικά λυκείου. Βέβαια ο απλούστερος τρόπος προσέγγισης της θερμοκρασίας Hawking επιτυγχάνεται χρησιμοποιώντας το «μαγικό» εργαλείο της διαστατικής ανάλυσης, η εφαρμογή της οποίας απαιτεί ελάχιστη γνώση φυσικής και μαθηματικών. Μπορείτε δείτε την προσέγγιση ΕΔΩ: Η θερμοκρασία μιας μαύρης τρύπας. https://physicsgg.me/2024/10/20/η-θερμοκρασία-μιας-μαύρης-τρύπας/ Διάγραμμα από την εργασία του Δημήτρη Χριστοδούλου «Reversible and Irreversible Transformations in Black-Hole Physics» https://physicsgg.me/2025/11/03/μηχανή-carnot-και-μαύρες-τρύπες/

Roscosmos 25 χρόνια από την έναρξη της πρώτης μακροπρόθεσμης αποστολής στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό Στις 31 Οκτωβρίου 2000, το διαστημόπλοιο Soyuz TM-31 που μετέφερε το πλήρωμα της πρώτης μακροπρόθεσμης αποστολής στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό εκτοξεύτηκε από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Στις 2 Νοεμβρίου 2000, το πλήρωμα έφτασε στον σταθμό, σηματοδοτώντας την έναρξη της συνεχούς εργασίας των κοσμοναυτών και των αστροναυτών στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η αποστολή περιελάμβανε: 🔴Ρώσος κοσμοναύτης Γιούρι Γκιντζένκο 🔴Ρώσος κοσμοναύτης Σεργκέι Κρικάλεφ 🔴Αμερικανός αστροναύτης Γουίλιαμ Σέπερντ (πρώτος διοικητής του ISS) Αποτελέσματα της Αποστολής 1 του ISS 🔵Επανατροφοδότηση των μονάδων Zarya, Unity και Zvezda 🔵Ενσωμάτωση της κύριας μονάδας του τμήματος Destiny των ΗΠΑ 🔵Αλληλεπίδραση με τα Κέντρα Ελέγχου Αποστολών στο Κορόλεφ και το Χιούστον 🔵Διεξαγωγή 143 γεωφυσικών, βιοϊατρικών και τεχνικών πειραμάτων 🔵Ελκίσθωση δύο φορτηγών πλοίων Progress και τριών αμερικανικών λεωφορείων Ωστόσο, η Αποστολή 1 του ISS δεν ήταν το πρώτο πλήρωμα που επισκέφθηκε τον σταθμό. Οι πρώτοι άνθρωποι στον ISS Η κατασκευή του σταθμού ξεκίνησε δύο χρόνια πριν από αυτό το γεγονός. Τον Νοέμβριο του 1998, η πρώτη μονάδα Zarya εκτοξεύτηκε σε τροχιά. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, η αμερικανική μονάδα Unity ελλιμενίστηκε μαζί του μέσω του διαστημικού λεωφορείου Endeavour. ▶️ Το πλήρωμα του διαστημικού λεωφορείου περιλάμβανε τον Ρώσο κοσμοναύτη Σεργκέι Κρικάλεφ και τον Αμερικανό αστροναύτη Ρόμπερτ Καμπάνα. Ήταν οι πρώτοι που πάτησαν το πόδι τους στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Πώς ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός βρήκε τον «Ζβέζντα» του Τον Ιούλιο του 2000, λίγους μήνες πριν από την έναρξη της πρώτης μακροπρόθεσμης αποστολής, ένας πύραυλος Proton-K εκτοξεύτηκε από το Μπαϊκονούρ, θέτοντας σε τροχιά την «καρδιά» του ρωσικού τμήματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού - τη μονάδα Ζβέζντα. ▶️ Τον Σεπτέμβριο του 2000, ένα πλήρωμα που περιλάμβανε δύο Ρώσους κοσμοναύτες, τον Γιούρι Μαλεντσένκο και τον Μπόρις Μορούκοφ, εκτοξεύτηκε από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι. Εξόπλισαν τον Ζβέζντα και έγιναν οι πρώτοι που πέρασαν τη νύχτα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στις καμπίνες του. Ένα τέταρτο του αιώνα σε αριθμούς 🔴290 άτομα από 26 χώρες έχουν επισκεφθεί τον ISS 🔴Οι κοσμοναύτες της Roscosmos, Oleg Kononenko και Nikolai Chub, ολοκλήρωσαν τη μεγαλύτερη αποστολή στον ISS – 373 ημέρες, 20 ώρες και 14 λεπτά 🔴277 διαστημικοί περίπατοι έχουν πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος ISS 🔴157 άτομα από 10 χώρες έχουν εργαστεί εκτός του σταθμού Ο ISS έχει γίνει παράδειγμα ισχυρής διεθνούς συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών χωρών, αποδεικνύοντας ότι οι συνδυασμένες προσπάθειες μπορούν να οδηγήσουν σε πραγματικά αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Σήμερα, ο ISS περιλαμβάνει πέντε χώρες και 17 μονάδες σε τροχιά. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_594952

Η Κίνα παρουσίασε αναλογικό τσιπ χίλιες φορές πιο αποδοτικό από τους ψηφιακούς επεξεργαστές που εκπαιδεύουν μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης. Το επίτευγμα ανοίγει νέους δρόμους στη βιομηχανία των υπολογιστών με προοπτική αντικατάστασης του πυριτίου. Επιστήμονες στην Κίνα ανέπτυξαν ένα νέο τσιπ με μια ιδιαιτερότητα: είναι αναλογικό, πράγμα που σημαίνει ότι πραγματοποιεί υπολογισμούς μέσα στα ίδια του τα φυσικά κυκλώματα, αντί να βασίζεται στους δυαδικούς αριθμούς 1 και 0 των κλασικών ψηφιακών επεξεργαστών. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι, σύμφωνα με τους δημιουργούς του, το νέο τσιπ μπορεί να ξεπεράσει σε απόδοση τους κορυφαίους επεξεργαστές γραφικών (GPU) της Nvidia και της AMD έως και 1,000 φορές.Σε νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Nature Electronics» ερευνητές από το Peking University δήλωσαν ότι η συσκευή τους αντιμετωπίζει δύο βασικά «σημεία συμφόρησης»: τους περιορισμούς ενέργειας και δεδομένων που αντιμετωπίζουν τα ψηφιακά τσιπ σε αναδυόμενους τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα 6G. Πρόκειται για το «αιωνόβιο πρόβλημα» της χαμηλής ακρίβειας και πρακτικής εφαρμογής που έχει μέχρι σήμερα περιορίσει τους αναλογικούς υπολογιστές.Όταν δοκιμάστηκε σε πολύπλοκα προβλήματα επικοινωνίας — όπως προβλήματα αντιστροφής πινάκων που χρησιμοποιούνται σε συστήματα MIMO (τεχνολογία ασύρματης επικοινωνίας με πολλαπλές εισόδους και εξόδους) — το τσιπ πέτυχε ίδια ακρίβεια με τους ψηφιακούς επεξεργαστές, χρησιμοποιώντας όμως 100 φορές λιγότερη ενέργεια.Με περαιτέρω ρυθμίσεις, οι ερευνητές δήλωσαν ότι η συσκευή ξεπέρασε σε απόδοση κορυφαίες GPU όπως η Nvidia H100 και η AMD Vega 20 έως και 1,000 φορές. Οι δύο αυτές GPU χρησιμοποιούνται ευρέως για εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, η Nvidia H100, για παράδειγμα είναι ο διάδοχος της A100 που χρησιμοποίησε η OpenAI για να εκπαιδεύσει το ChatGPT. Πώς λειτουργεί το νέο τσιπ Η συσκευή είναι κατασκευασμένη από συστοιχίες μνήμης τυχαίας προσπέλασης αντίστασης RRAM που αποθηκεύουν και επεξεργάζονται δεδομένα ρυθμίζοντας πόσο εύκολα περνάει το ρεύμα μέσα από κάθε «κύτταρο» του συστήματος. Σε αντίθεση με τους ψηφιακούς επεξεργαστές που υπολογίζουν σε δυαδική μορφή (1 και 0), ο αναλογικός σχεδιασμός επεξεργάζεται τις πληροφορίες ως συνεχή ηλεκτρικά ρεύματα που ρέουν μέσα στο δίκτυο των κυττάρων RRAM. Επειδή επεξεργάζεται τα δεδομένα άμεσα μέσα στο ίδιο το υλικό του, το τσιπ αποφεύγει τη χρονοβόρα και ενεργοβόρα διαδικασία μεταφοράς πληροφοριών ανάμεσα στον επεξεργαστή και την εξωτερική μνήμη.«Με την άνοδο εφαρμογών που χρησιμοποιούν τεράστιες ποσότητες δεδομένων, δημιουργείται πρόκληση για τους ψηφιακούς υπολογιστές, ειδικά καθώς η παραδοσιακή κλιμάκωση των συσκευών γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Οι μετρήσεις μας δείχνουν ότι η αναλογική μας προσέγγιση μπορεί να προσφέρει 1.000 φορές μεγαλύτερη υπολογιστική ταχύτητα και 100 φορές καλύτερη ενεργειακή απόδοση από τους πιο σύγχρονους ψηφιακούς επεξεργαστές, διατηρώντας την ίδια ακρίβεια» αναφέρουν οι ερευνητές. Με λίγα λόγια, η Κίνα φαίνεται να έχει κάνει άλμα δεκαετίας στην τεχνολογία επεξεργαστών, ένα αναλογικό τσιπ που συνδυάζει την ταχύτητα, την αποδοτικότητα και την ακρίβεια, προσφέροντας μια πιθανή εναλλακτική εποχή μετά το πυρίτιο. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2027595/i-kina-paroysiase-analogiko-tsip-chilies-fores-pio-apodotiko-apo-toys-psifiakoys-epexergastes-poy-ekpaideyoyn-montela-technitis-noimosynis/

Δράκοι του Κομόντο ζούσαν κάποτε στη Θεσσαλονίκη. Ανακαλύφθηκαν απολιθώματα ενός είδους του τεράστιου ερπετού που ζούσε στην Ελλάδα πριν από 4 εκατ. έτη. Ένα γιγαντιαίο ερπετό, ένας βαράνος σαν τον σύγχρονο Δράκο του Κόμοντο όπως είναι γνωστό αυτό το ζώο, ζούσε πριν από περίπου τέσσερα εκατομμύρια χρόνια στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα ο φάρος στο Μεγάλο Έμβολο Θεσσαλονίκης όπως δείχνουν απολιθώματα που βρέθηκαν εκεί.Η ταυτοποίηση έγινε πρόσφατα, στο πλαίσιο μελέτης της μεταπτυχιακής φοιτήτριας Χαράς Δρακοπούλου, υπό την επίβλεψη του καθηγητή στο Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ Δημήτρη Κωστόπουλου, του καθηγητή στο Ινστιτούτο Συστηματικής και Εξέλιξης των Ζώων της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών στην Κρακοβία Γιώργου Γεωργαλή και του Γιώργου Λαζαρίδη/Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό, με ειδικότητα στην παλαιοντολογία σπονδυλωτών στο Τμήμα Γεωλογίας.«Για τη συγκεκριμένη τοποθεσία και τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο είναι η πρώτη παρουσία αυτού του είδους» τόνισε, μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Λαζαρίδης, διευκρινίζοντας ότι στο Μεγάλο Έμβολο γίνεται συστηματική έρευνα από το Τμήμα Γεωλογίας εδώ και δεκαετίες και έχουν βρεθεί αρκετά απολιθώματα, που βρίσκονται στο μουσείο του Τμήματος. «Κάθε απολιθωματοφόρα θέση είναι ενδιαφέρουσα γιατί γενικά τα απολιθώματα δεν είναι ένα συχνό φαινόμενο και είναι σπάνιο να βρεθούν σε κάποιον τόπο. Η συγκεκριμένη θέση, λόγω της ηλικίας που έχουν τα απολιθώματα και της πανίδας που αντιπροσωπεύουν, είναι ακόμα πιο σπάνια, γιατί τα ευρήματα προέρχονται από το το πλειόκαινο -μια γεωλογική περίοδο- και πιο συγκεκριμένα στα περίπου 4,2-3,2 εκατομμύρια χρόνια πριν»Η Χαρά Δρακοπούλου, μέσα από τη μεταπτυχιακή της εργασία στο Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) Παλαιοντολογία – Γεωβιολογία, ταυτοποίησε τα απολιθώματα που είχαν βρεθεί από τον κ. Λαζαρίδη πριν από 10 χρόνια. Η σημασία του ευρήματος έγκειται στην εξαιρετική διατήρηση και στο γεγονός ότι είναι η πρώτη καταγραφή του είδους στο Μεγάλο Έμβολο, αλλά και η χρονική περίοδος που τοποθετείται.Στο Μεγάλο Έμβολο, εκτιμά ο κ. Λαζαρίδης, διαπιστώνεται η παρουσία απολιθωμάτων γιατί υπήρχαν ειδικές συνθήκες μέσα στα ιζήματα που δεν επέτρεψαν στα οστά να καταστραφούν πλήρως. Από την επιστημονική έρευνα και ανασκαφή στη συγκεκριμένη περιοχή, που γίνεται υπό την επίβλεψη του καθηγητή Δημήτρη Κωστόπουλου, έχουν βρεθεί απολιθώματα από πάρα πολλά ερπετά, γιγάντιες χελώνες, φίδια αλλά και θηλαστικά, μορφές ιππαρίων, δηλαδή πρωτόγονων μορφών αλόγων, σαρκοφάγα ζώα, μαστόδοντες, ρινόκεροι, ζώα που σήμερα είναι εξαφανισμένα από τον ελληνικό χώρο.«Ζουν σε τελείως διαφορετικά κλίματα, κάτι που δείχνει ότι το κλίμα εκείνη την εποχή ήταν εντελώς διαφορετικό, πιθανότατα πιο θερμό και με άλλες συνθήκες» λέει ο κ. Λαζαρίδη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2027182/drakoi-toy-komonto-zoysan-kapote-sti-thessaloniki/

Σχετικά με το τρίτο διαστρικό αντικείμενο που διασχίζει το ηλιακό μας σύστημα. Το διαστρικό αντικείμενο ανακαλύφθηκε πριν από τέσσερις μήνες και ονομάστηκε προσωρινά A11pl3Z. https://physicsgg.me/2025/07/03/ανακαλύφθηκε-και-τρίτο-διαστρικό-αντ/ Στη συνέχεια χαρακτηρίστηκε ως κομήτης και ονομάστηκε επίσημα C/2025 N1 (ATLAS) ή 3I/ATLAS (όπου το 3Ι σημαίνει ότι είναι το τρίτο διαστρικό αντικείμενο που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, μετά τα 1I/Oumuamua https://physicsgg.me/2018/11/07/eξωγήινο-σκάφος-και-όχι-κομήτης-το-διασ/ και 2I/Borisov). https://physicsgg.me/2019/10/16/το-διαστημικό-τηλεσκόπιο-hubble-φωτογραφί/ Ο κομήτης 3I/ATLAS, πλησίασε σε απόσταση περίπου 126 εκατομμυρίων μιλίων (203 εκατομμύρια χιλιόμετρα) από τον ήλιο μας, σύμφωνα με το EarthSky. Το αντικείμενο αυτήν τη στιγμή βρίσκεται πίσω από τον ήλιο, από την οπτική γωνία των επίγειων τηλεσκόπων, αλλά οι αστρονόμοι αναμένουν ότι θα είναι σε θέση να παρατηρήσουν ξανά τον κομήτη μέσα στις επόμενες εβδομάδες, δήλωσε ο Darryl Seligman, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα φυσικής και αστρονομίας του Πανεπιστημίου Michigan State. Οι ερασιτέχνες αστρονόμοι που χρησιμοποιούν τηλεσκόπια θα μπορούν να δουν το αντικείμενο στον πρωινό ουρανό, αρχής γενομένης από τις 11 Νοεμβρίου.Καθώς το αντικείμενο πλησίαζε στο πλησιέστερο σημείο του από τον ήλιο (περιήλιο), η τεράστια ηλιακή λάμψη καθιστούσε σχεδόν αδύνατη την παρατήρησή του με επίγειους τηλεσκόπους. Έτσι, οι αστρονόμοι στράφηκαν σε διαστημικά ηλιακά παρατηρητήρια όπως τα SOHO, STEREO-A και GOES-19 για να το παρακολουθήσουν προσεκτικά.Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο arXiv [Rapid Brightening of 3I/ATLAS Ahead of Perihelion], https://arxiv.org/abs/2510.25035?utm_source=chatgpt.com οι ερευνητές επιβεβαίωσαν ότι καθώς ο κομήτης πλησίαζε τον ήλιο, φωτίζονταν με ρυθμό που επιταχυνόταν απότομα. Αυτή η αύξηση ήταν πιο ακραία από ό,τι έχει παρατηρηθεί ποτέ σε κομήτη. Τα παγοειδή αυτά σώματα συνήθως φωτίζονται αργά καθώς θερμαίνονται. Ο κομήτης φαινόταν επίσης μπλε, κάτι που εξέπληξε τους επιστήμονες, καθώς οι κομήτες συνήθως εμφανίζονται κόκκινοι λόγω της σκόνης που αντανακλά το ηλιακό φως.«Η πρόχειρη ανάλυσή μας αυτών των δεδομένων υποδηλώνει ότι ο κομήτης πιθανότατα θα εμφανιστεί από τη σύζευξη σημαντικά φωτεινότερος από όταν εισήλθε, με εκτιμώμενο γεωκεντρικό μέγεθος V περίπου 9 στο περιήλιο, ίσως λόγω έντονης, ορατής εκπομπής αερίων», έγραψαν οι ερευνητές στο άρθρο τους.Ενώ τα αίτια της ακραίας συμπεριφοράς του κομήτη παραμένουν αινιγματικά, οι συγγραφείς της μελέτης προτείνουν μερικούς πιθανούς λόγους. Καταρχάς, η αύξηση της φωτεινότητας μπορεί να οφείλεται σε μια τεράστια έκρηξη αερίων που εκτοξεύτηκαν από τον κομήτη. Αυτό υποστηρίζεται από το γεγονός ότι το φως των αερίων ήταν μπλε και αρκετά ισχυρό ώστε να υπερνικήσει την αντανάκλαση της σκόνης. Το χρώμα αποτελεί ένδειξη για μόρια όπως το διοξείδιο του άνθρακα που λάμπουν έντονα όταν θερμαίνονται από τον ήλιο.Ένας άλλος λόγος θα μπορούσε να είναι η μοναδική σύνθεση του 3I/ATLAS. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η χημική του σύσταση διαφέρει από αυτήν των κομητών στο ηλιακό μας σύστημα. Για παράδειγμα, περιέχει υψηλότερη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα, περισσότερους πτητικούς πάγους (που θα μπορούσαν να εξηγήσουν τις εκρήξεις αερίων) και ασυνήθιστα μέταλλα.Μπορεί να μην έχουμε ακόμη οριστικές απαντήσεις, αλλά θα υπάρξουν άλλες ευκαιρίες για τη μελέτη αυτού του ασυνήθιστου κομήτη. Καθώς απομακρύνεται από τον ήλιο, τα επίγεια τηλεσκόπια θα μπορούν να αναλάβουν για πιο λεπτομερείς παρατηρήσεις.Ο κομήτης θα πλησιάσει πιο κοντά στη Γη στις 19 Δεκεμβρίου, σε απόσταση περίπου 168 εκατομμυρίων μιλίων (270 εκατομμύρια χιλιόμετρα) — ωστόσο, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, δεν αποτελεί απειλή για τον πλανήτη μας. Και μια αιρετική άποψη O καθηγητής Avi Loeb που έγραψε ένα ολόκληρο βιβλίο εξηγώντας γιατί το διαστρικό αντικείμενο 1I/Oumuamua ήταν εξωγήινο διαστημικό σκάφος ή ‘σκουπίδι’ εξωγήινης τεχνολογίας, https://physicsgg.me/2021/01/04/ένα-βιβλίο-σχετικά-με-το-διαστρικό-αντ/ υποστηρίζει ότι και για το διαστρικό αντικείμενο 3I/ATLAS θα μπορούσε να ισχύει κάτι παρόμοιο. Σύμφωνα με τον Loeb, αν δεν παρατηρήσουμε ένα τεράστιο νέφος αερίου γύρω από τον 3I/ATLAS τον Δεκέμβριο, τότε η αναφερόμενη μη βαρυτική επιτάχυνση(;) https://avi-loeb.medium.com/first-evidence-for-a-non-gravitational-acceleration-of-3i-atlas-at-perihelion-2698f6a453fe κοντά στο περιήλιο θα μπορούσε να θεωρηθεί ως τεχνολογική υπογραφή ενός συστήματος πρόωσης! Για να δούμε… πηγές: https://www.ertnews.gr/eidiseis/epistimi/3i-atlas-ti-einai-telika-to-periergo-antikeimeno-pou-plisiazei-ti-gi-kai-prokalese-sygxysi-stous-epistimones/ – https://avi-loeb.medium.com/afterthoughts-on-the-non-gravitational-acceleration-of-3i-atlas-at-perihelion-97c609e24fc6

Ο νυχτερινός ουρανός του Νοεμβρίου, χωρίς τηλεσκόπιο. Τον μήνα Νοέμβριο, όσον αφορά τις εμφανίσεις των πλανητών: Ερμής: Σε κατώτερη σύνοδο (μπρΟστά από τον Ήλιο) στις 20/11, αθέατος. Αφροδίτη: Πολύ χαμηλά στον πρωινό ανατολικό ουρανό με φαινόμενο μέγεθος -3,9, φαινόμενη διάμετρο 10′ ‘, φωτισμός δίσκου 98%) Άρης: Πολύ κοντά στο Ήλιο, αθέατος Δίας: Ορατός στους Διδύμους, ανατέλλει 21:19 στο μέσο του μήνα (φαινόμενο μέγεθος -2,4, φαινόμενη διάμετρος 42′ ′) Κρόνος: Στον απογευματινό ουρανό, μεσουρανεί 20:25 στο μέσο του μήνα (Υδροχόος, φαινόμενο μέγεθος 1, φαινόμενη διάμετρος 19′ ‘, κλίση δακτυλίων 0,4ο) Επιπλέον, στον νυχτερινό ουρανό του Νοεμβρίου μπορούμε να δούμε: 5/11: Μεγαλύτερη Πανσέληνος του έτους (φαινόμενη διάμετρος 33,37′) 11/11: Μέγιστο βροχής διαττόντων «Βόρειες Ταυρίδες» στις 11-12/11 (μέγιστος ρυθμός περίπου 5 μετέωρα/ώρα) 17/11: Μέγιστο βροχής διαττόντων «Λεοντίδες» (μέγιστος ρυθμός υπό ιδανικές συνθήκες περίπου 15 μετέωρα/ώρα) πηγές: αστρονομικό ημερολόγιο 2025, εκδόσεις Πλανητάριο Θεσσαλονίκη – earthsky.org

Το καυτό παράδοξο του Ήλιου ίσως βρίσκεται κοντά στη λύση του. Νέα μελέτη εξηγεί τη τεράστια διαφορά θερμοκρασίας στην ατμόσφαιρα και την επιφάνεια Για δεκαετίες οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν χωρίς επιτυχία γιατί η θερμοκρασία στην εξωτερική ατμόσφαιρα του Ήλιου αγγίζει το ένα εκατ. βαθμούς Κελσίου ενώ στην επιφάνεια του και πιο κοντά στον πυρήνα η θερμοκρασία δεν ξεπερνάει τους πέντε χιλιάδες βαθμούς Κελσίου. Πολλές θεωρίες έχουν διατυπωθεί και μια νέα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Astronomy».Παρατηρήσεις από ένα νέο τηλεσκόπιο υψηλής ανάλυσης ερευνητική ομάδα εντόπισαν επιτέλους τις δυσεύρετες «μαγνητικές κυματώσεις» στην ατμόσφαιρα του Ήλιου οι οποίες πιθανώς ευθύνονται για μεγάλο μέρος της απίστευτης θέρμανσης του στέμματος του Ήλιου.Τα νέα δεδομένα προέρχονται από το Ηλιακό Τηλεσκόπιο Daniel K. Inouye (DKIST) στη Χαβάη το μεγαλύτερο επίγειο ηλιακό τηλεσκόπιο που έχει κατασκευαστεί ποτέ και βοηθούν τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς μεταφέρεται η ενέργεια του Ήλιου μέσω της ατμόσφαιράς του. Ένα ηλιακό μυστήριο Οι ερευνητές είχαν ήδη παρατηρήσει τις ακραίες θερμοκρασίες του στέμματος και τον ηλιακό άνεμο, τη ροή υπερθερμασμένου αερίου που εκτοξεύεται από τον Ήλιο με ταχύτητες άνω του 1,6 εκατομμυρίων χλμ/ώρα. Και τα δύο φαινόμενα απαιτούν τεράστια ενέργεια. Παλαιότερα, οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι αυτή προερχόταν από κινήσεις μεταφοράς στην επιφάνεια του Ήλιο όμως οι πρώτες μελέτες δυσκολεύτηκαν να εξηγήσουν πώς αυτή η ενέργεια μεταφέρεται στα ανώτερα στρώματα.Το 194 ο Σουηδός φυσικός Χάνες Άλφβεν πρότεινε ότι μπορεί να είναι μαγνητικά κύματα που σήμερα φέρουν το όνομά του, τα κύματα Alfvén. Ωστόσο αυτά ποτέ δεν είχαν παρατηρηθεί απευθείας στο ηλιακό στέμμα έως σήμερα. «Ανεπανάληπτες» παρατηρήσεις Το DKIST με καθρέφτη 4 μέτρων και ανάλυση άνευ προηγουμένου, χρησιμοποίησε το Cryogenic Near Infrared Spectropolarimeter (Cryo-NIRSP) για να ανιχνεύσει τα κύματα Alfvén. Το όργανο κατέγραψε κινήσεις του πλάσματος μέσω φαινομένων Doppler επιτρέποντας στους ερευνητές να δουν το χαρακτηριστικό «στρίψιμο» του μαγνητικού πεδίου ένα μοτίβο εναλλασσόμενων κόκκινων και μπλε μετατοπίσεων.Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι αυτά τα κύματα ήταν διαρκώς παρόντα στην περιοχή παρατήρησης, κάτι που υποδηλώνει ότι είναι κοινό φαινόμενο σε όλη την ηλιακή ατμόσφαιρα. «Το σημαντικότερο είναι ότι η ανάλυσή μας δείχνει πως τα κύματα αυτά μεταφέρουν σημαντική ποσότητα ενέργειας», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Ρίτσαρντ Μόρτον από το Πανεπιστήμιο Northumbria του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς οι αστρονόμοι διχάζονται εδώ και χρόνια ανάμεσα σε δύο θεωρίες: ότι η θέρμανση του στέμματος προκαλείται από ηλιακά κύματα από μαγνητική επανασύνδεση, όταν μαγνητικά πεδία στρίβουν και «σπάνε», απελευθερώνοντας ενέργεια Τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι και τα δύο φαινόμενα συνυπάρχουν. «Η έρευνά μας επιβεβαιώνει ότι τα κύματα Alfvén είναι παρόντα και μεταφέρουν αρκετή ενέργεια ώστε να καλύπτουν τουλάχιστον το μισό της απαιτούμενης θερμότητας για την κορώνα», πρόσθεσε ο Μόρτον.Η αναλογία μεταξύ μαγνητικής επανασύνδεσης και κυμάτων Alfvén επηρεάζει όχι μόνο τη θέρμανση του Ήλιου, αλλά και τη φωτεινότητα άλλων άστρων. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι μελλοντικές μελέτες θα ρίξουν περισσότερο φως σε αυτά τα κύματα και θα βελτιώσουν τα μοντέλα πρόβλεψης του ηλιακού ανέμου και της πρόγνωσης του αποκαλούμενου διαστημικού καιρού. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2026606/to-kayto-paradoxo-toy-ilioy-isos-vrisketai-konta-sti-lysi-toy/

Ο γαλαξίας μας όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί ποτέ. Μια μοναδική εικόνα που αποτυπώνει λεπτομέρειες που θα βοηθήσουν στην αποκρυπτογράφηση πολλών κοσμικών φαινομένων. Αστρονόμοι έδωσαν στη δημοσιότητα μια εντυπωσιακή νέα εικόνα του γαλαξία μας η οποία χρειάστηκε 18 μήνες και πάνω από 40,000 ώρες εργασίας για να δημιουργηθεί και αποτελεί τη μεγαλύτερη έγχρωμη ραδιοφωνική εικόνα χαμηλής συχνότητας του γαλαξία μας που έχει υπάρξει ποτέ.Η εικόνα δείχνει την όψη του Νότιου Ημισφαιρίου, αποκαλύπτοντας την σε ευρύ φάσμα ραδιοκυμάτων ή όπως λένε οι επιστήμονες σε διάφορα «χρώματα» του ραδιοφωτός. Το «Νότιο Ημισφαίριο του Γαλαξία» αναφέρεται στην περιοχή του ουρανού που βρίσκεται νότια του ουράνιου ισημερινού, ορατή κυρίως από το νότιο ημισφαίριο της Γης. Είναι μια περιοχή που περιλαμβάνει πολλά εντυπωσιακά αστρονομικά αντικείμενα, όπως το «Νεφέλωμα του Μαγγελάνου» και τους «Νεφελώδεις Δορυφόρους του Γαλαξία», που είναι ορατοί μόνο από το νότιο ημισφαίριο. Η νέα αυτή απεικόνιση προσφέρει στους αστρονόμους καινούριους τρόπους για να μελετήσουν τη γέννηση, την εξέλιξη και τον θάνατο των άστρων στο γαλαξία μας.Η εντυπωσιακή εικόνα δημιουργήθηκε από αστρονόμους του Διεθνούς Κέντρου Ραδιοαστρονομικής Έρευνας (ICRAR). «Αυτή η ζωντανή εικόνα προσφέρει μια μοναδική προοπτική του Γαλαξία μας σε χαμηλές ραδιοσυχνότητες. Παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για την εξέλιξη των άστρων, συμπεριλαμβανομένου του πώς σχηματίζονται σε διάφορες περιοχές του γαλαξία, πώς αλληλεπιδρούν με άλλα ουράνια σώματα και, τελικά, πώς πεθαίνουν» δήλωσε η Σίλβια Μαντοβανίνι υποψήφια διδάκτορας στο διεθνές Πανεπιστήμιο Curtin, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Τα ραδιοκύματα Η εικόνα που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Publications of the Astronomical Society of Australia δημιουργήθηκε με τη βοήθεια υπερυπολογιστών οι οποίοι επεξεργάστηκαν και συνέθεσαν δεδομένα από δύο μεγάλες παρατηρήσεις που πραγματοποιήθηκαν με το τηλεσκόπιο Murchison Widefield Array (MWA) στη Δυτική Αυστραλία.Οι αστρονόμοι επικεντρώθηκαν στα ραδιοκύματα, επειδή αποκαλύπτουν μέρη του Σύμπαντος που δεν είναι ορατά στο φως επιτρέποντάς τους να «δουν μέσα από» τα νέφη αερίων και σκόνης για να παρατηρήσουν τη γέννηση άστρων και τις δομές των γαλαξιών.Σε σύγκριση με εικόνες στο ορατό φως η νέα ραδιοφωνική εικόνα παρουσιάζει τον γαλαξία με πολύ καθαρότερη και πιο ζωντανή λεπτομέρεια. Η νέα αυτή εικόνα έχει διπλάσια ανάλυση, δέκα φορές μεγαλύτερη ευαισθησία και καλύπτει διπλάσια περιοχή από την προηγούμενη εικόνα ραδιοσυχνοτήτων που είχε δημοσιευθεί το 2019.Αυτή η σημαντική βελτίωση στην ανάλυση, την ευαισθησία και την κάλυψη του ουρανού επιτρέπει μια πιο λεπτομερή και ολοκληρωμένη μελέτη του γαλαξία μας σύμφωνα με τους ερευνητές. Τα υπολείμματα Η έρευνα επικεντρώνεται στα υπολείμματα υπερκαινοφανών αστέρων (σουπερνόβα) τα επεκτεινόμενα νέφη αερίων και ενέργειας που απομένουν όταν ένα άστρο εκρήγνυται στο τέλος της ζωής του. Αν και έχουν ανακαλυφθεί εκατοντάδες τέτοια υπολείμματα οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι χιλιάδες ακόμα παραμένουν απροσδιόριστα.Η νέα εικόνα επιτρέπει να γίνει διάκριση ανάμεσα στα αέρια που περιβάλλουν τα νεογέννητα άστρα και σε εκείνα που έχουν απομείνει από νεκρά άστρα αποκαλύπτοντας καθαρότερα πρότυπα στο κοσμικό τοπίο.«Μπορείς να διακρίνεις καθαρά τα υπολείμματα εκρηγμένων άστρων, που φαίνονται ως μεγάλοι κόκκινοι κύκλοι. Οι μικρότερες μπλε περιοχές υποδεικνύουν τα αστρικά “μαιευτήρια”, όπου σχηματίζονται νέα άστρα» λέει η Μαντοβάνι. Τα μυστήρια Η εικόνα αυτή μπορεί επίσης να βοηθήσει στη λύση των μυστηρίων γύρω από τους πάλσαρ του γαλαξία μας. Μετρώντας τη φωτεινότητα των πάλσαρ σε διαφορετικές ραδιοσυχνότητες GLEAM–X, οι αστρονόμοι ελπίζουν να κατανοήσουν πώς αυτά τα αινιγματικά αντικείμενα εκπέμπουν ραδιοκύματα και πού βρίσκονται μέσα στο γαλαξία.Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Νατάσα Χάρλει-Γουόκερ από την ίδια ερευνητική ομάδα του ICRAR και κύρια ερευνήτρια του προγράμματος GLEAM–X τόνισε τη σημασία της ανακάλυψης:«Αυτή η εικόνα χαμηλής συχνότητας μάς επιτρέπει να αποκαλύψουμε τεράστιες αστροφυσικές δομές μέσα στον γαλαξία μας, που είναι δύσκολο να απεικονιστούν σε υψηλότερες συχνότητες. Ποτέ δεν είχε δημοσιευθεί πλήρης ραδιοφωνική εικόνα χαμηλής συχνότητας του Νότιου Γαλαξιακού Επιπέδου, και αυτό καθιστά τη δουλειά μας ένα σημαντικό ορόσημο στην αστρονομία». Ένα τμήμα της εντυπωσιακής νέας εικόνας του γαλαξία μας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2026627/o-galaxias-mas-opos-den-ton-echoyme-xanadei-pote/

Εντυπωσιακό πορτρέτο ενός γαλαξιακού εργοστάσιου παραγωγής νέων άστρων (βίντεο) Το Hubble κατέγραψε μια νέα εικόνα ενός γαλαξία με έντονη δραστηριότητα που αποτελεί μόνιμο στόχο των αστρονόμων. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε μια νέα εντυπωσιακή εικόνα του γαλαξία GC 6951 που βρίσκεται σε απόσταση 70 εκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς. Οι σπειροειδείς βραχίονες του τροφοδοτούν έναν λαμπρό κεντρικό δακτύλιο άστρων που μοιάζει να εκρήγνυται από τη γέννηση νέων άστρων. Αυτό το κοσμικό μεγαθήριο αποκαλύπτει πώς οι σπειροειδείς ραβδώσεις διαμορφώνουν τους γαλαξίες και συντηρούν τη δημιουργία άστρων μέσα στους αιώνες.Ο δακτύλιος έχει διάμετρο 3,800 ετών φωτός και η νέα εικόνα αποκαλύπτει νέα στοιχεία για το πώς αυτός ο πυκνός δακτύλιος αερίου προσφέρει τις ιδανικές συνθήκες για τη δημιουργία τεράστιου αριθμού νέων άστρων. Οι επιστήμονες που μελέτησαν την εικόνα εντόπισαν περισσότερα από 80 πιθανά σμήνη άστρων μέσα στον δακτύλιο του NGC 6951. Πολλά από αυτά τα άστρα είναι σχετικά νεαρά αφού σχηματίστηκαν πριν από λιγότερα από 100 εκατομμύρια χρόνια ενώ ο ίδιος ο δακτύλιος ενδέχεται να υπάρχει εδώ και 1 έως 1,5 δισεκατομμύρια έτη.Το Hubble έχει στρέψει το βλέμμα του στο γαλαξία NGC 6951 πολλές φορές για διαφορετικές μελέτες, όπως η έρευνα της κατανομής της σκόνης σε κοντινούς γαλαξίες, η ανάλυση της δομής των κέντρων των γαλαξιών, καθώς και οι παρατηρήσεις πρόσφατων υπερκαινοφανών άστρων (σούπερνοβα). Προηγούμενες μελέτες στο γαλαξία NGC 6951 έχουν δείξει ότι… ανοιγοκλείνει το διακόπτη γέννησης άστρων.Ο γαλαξίας φαίνεται ότι είχε τον υψηλότερο ρυθμό γέννησης άστρων στην ιστορία του πριν από περίπου 800 εκατομμύρια χρόνια στη συνέχεια οι διεργασίες σχηματισμού νέων άστρων διακόπηκαν απότομα για περίπου 300 εκατ. έτη και στη συνέχεια ξεκίνησε πάλι μια νέα περίοδος αστρογένεσης. Οι αστρονόμοι ταξινομούν συχνά τον NGC 6951 ως γαλαξία τύπου II Seyfert, έναν τύπο ενεργού γαλαξία που εκπέμπει μεγάλες ποσότητες υπέρυθρης ακτινοβολίας και έχει αργά κινούμενη αέρια ύλη κοντά στο κέντρο του. Μερικοί αστρονόμοι ταξινομούν τον NGC 6951 ως γαλαξία χαμηλού ιονισμού περιοχής πυρηνικής εκπομπής (LINER), ο οποίος είναι παρόμοιος με έναν γαλαξία Seyfert Τύπου II αλλά με ψυχρότερο πυρήνα που εκπέμπει ασθενώς ιονισμένα ή ουδέτερα άτομα όπως οξυγόνο, άζωτο και θείο. Ολόκληρος ο γαλαξίας έχει διάμετρο περίπου 75.000 έτη φωτός. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2027089/entyposiako-portreto-enos-galaxiakoy-ergostasioy-paragogis-neon-astron-vinteo/

31 Οκτωβρίου: Ημέρα Σκοτεινής Ύλης. Η Ημέρα Σκοτεινής Ύλης (Dark Matter Day) «γιορτάζεται» και φέτος στις 31 Οκτωβρίου, για ένατη φορά παγκοσμίως, με σκοπό να ευαισθητοποιήσει το κοινό για την προσπάθεια των φυσικών να φωτίσουν ένα από τα μεγάλα μυστήρια του σύμπαντος.Λιγότερο από το 5% της συνολικής μάζας και ενέργειας του σύμπαντος αποτελεί την ύλη από την οποία έχουν φτιαχτεί οι γαλαξίες, τα άστρα, οι πλανήτες και φυσικά εμείς οι άνθρωποι. Η λεγόμενη σκοτεινή (δηλαδή άγνωστη) ύλη αποτελεί περίπου το 85% της συνολικής μάζας του σύμπαντος και το 26,8% της συνολικής μάζας και ενέργειας του σύμπαντος.Το μεγαλύτερο μέρος της μάζας και ενέργειας του σύμπαντος (το 68,3%) είναι ακόμη πιο μυστηριώδες, καθώς αποτελεί τη λεγόμενη σκοτεινή ενέργεια, η οποία προκαλεί την επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος. Με άλλα λόγια, στην πραγματικότητα δεν έχουμε ιδέα για το μεγαλύτερο μέρος του σύμπαντος, παρόλο που υποτίθεται ότι η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια βρίσκονται ολόγυρά μας.Η σκοτεινή ύλη πιστεύεται ότι περιβάλλει με μια τεράστια άλω και συγκρατεί σαν «κόλλα» τους γαλαξίες, έτσι ώστε να περιστρέφονται γρήγορα χωρίς η ύλη τους να σκορπάει στο διάστημα. Γίνεται αντιληπτή έμμεσα μέσω των βαρυτικών επιδράσεων που ασκεί στην «κανονική» ύλη. Φαίνεται να κρύβεται μπροστά στα μάτια μας, αλλά κανένα πείραμα έως τώρα δεν έχει καταφέρει να την παρατηρήσει και να «ξεμασκαρέψει» τη φύση της.Καθόλου τυχαία, ως Μέρα της Σκοτεινής Ύλης έχει ορισθεί η τελευταία μέρα του Οκτωβρίου, όταν σε πολλές χώρες γιορτάζεται το «Χαλοουίν», κάτι σαν τις ελληνικές Απόκριες (αλλά προς το πιο τρομακτικό και μυστικιστικό…).Η σκοτεινή ύλη μπορεί να αποτελείται από σωματίδια. Ως πιθανότερη λύση έχουν προταθεί τα «ασθενώς αλληλεπιδρώντα σωματίδια με μάζα» (WIMPs), που όμως δεν έχουν βρεθεί ακόμη, παρά το πολύχρονο «κυνήγι» τους με υπόγειους ανιχνευτές μέσα σε παλαιά ορυχεία, με επίγειους επιταχυντές σωματιδίων και με διαστημικά τηλεσκόπια.Οι φυσικοί ελπίζουν ότι μια ωραία μέρα ξαφνικά -όπως συνέβη με το επί δεκαετίες μποζόνιο-φάντασμα του Χιγκς- θα δουν στον μεγάλο επιταχυντή αδρονίων του CERN να εμφανίζονται τα σωματίδια WIMPs. Προς το παρόν, διαφωνούν για το πώς πιθανώς είναι ένα τέτοιο σωματίδιο (αν υπάρχει): μπορεί να είναι μεγάλο σαν άτομο υδρογόνου ή μικροσκοπικό ή να έχει πολλά διαφορετικά μεγέθη κ.ο.κ.Όμως μερικοί πιο «αιρετικοί» επιστήμονες πιστεύουν ότι δεν υπάρχει καν σκοτεινή ύλη, αλλά αντίθετα υπάρχει κάτι σοβαρά λανθασμένο στην κατανόησή μας για τη βαρύτητα και τους θεμελιώδους νόμους της φύσης. Σε κάθε περίπτωση, η λύση του μυστηρίου της σκοτεινής ύλης -τόσο σε συμπαντική όσο και σε υποατομική κλίμακα- αποτελεί ένα από τα πιο πιεστικά ζητήματα στα πεδία της σωματιδιακής φυσικής, της αστροφυσικής και της κοσμολογίας. https://physicsgg.me/2025/10/31/31-οκτωβρίου-ημέρα-σκοτεινής-ύλης-2/

Ο φωτοφόρος αιθέρας και το πείραμα Trouton–Noble. Ένα όχι και τόσο γνωστό πείραμα που ερμηνεύεται από την θεωρία της σχετικότητας Τον 19ο αιώνα είχε ολοκληρωθεί η θεωρία του Maxwell https://physicsgg.me/2014/01/06/to-φως-ως-συνέπεια-των-εξισώσεων-maxwell/ σύμφωνα με την οποία το φως ήταν εγκάρσιο ηλεκτρομαγνητικό κύμα. Όμως, επειδή κάθε γνωστό κύμα (ηχητικό, σεισμικό, κλπ) χρειάζεται ένα μέσο διάδοσης οι φυσικοί πριν το 1905, πίστευαν ότι το μέσο διάδοσης του φωτός (ή των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων) ήταν ο μυστηριώδης φωτοβόλος αιθέρας. Ο υποθετικός αιθέρας βρισκόταν παντού στο σύμπαν και αποτελούσε το απόλυτο σύστημα αναφοράς, ως προς το οποίο η ταχύτητα του φωτός ήταν 300.000 km/s. Όπως γίνεται και σήμερα, με την σκοτεινή ύλη και σκοτεινή ενέργεια(*), έτσι και τότε οι φυσικοί προσπαθούσαν πειραματικά να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη του φωτοβόλου αιθέρα και να διερευνήσουν τις ιδιότητές του.Λίγα χρόνια μετά το γνωστό πείραμα των Michelson-Morley, https://en.wikipedia.org/wiki/Michelson–Morley_experiment οι Βρετανοί φυσικοί Frederick Trouton και Henry R. Noble, το 1903, πραγματοποίησαν ένα πείραμα για να ανιχνεύσουν την ύπαρξη του αιθέρα διαμέσου της μηχανικής ροπής που θα ασκούνταν σε έναν κινούμενο πυκνωτή ως προς το ακίνητο αιθέρα. Οι Trouton και Noble ανάρτησαν έναν φορτισμένο πυκνωτή από ένα εξαιρετικά λεπτό σύρμα, κατά τον τρόπο των κλασικών πειραμάτων με τον ζυγό στρέψης του Coulomb. https://en.wikipedia.org/wiki/Torsion_spring#Torsion_balance Η διάταξη ήταν αρκετά ευαίσθητη ώστε να ανιχνεύσει εξαιρετικά ανεπαίσθητα φαινόμενα.Η συλλογιστική τους ήταν η εξής: σε κατάσταση ηρεμίας, η ενέργεια ενός φορτισμένου πυκνωτή είναι καθαρά ηλεκτροστατική και ανεξάρτητη από τον προσανατολισμό του. Όμως, αν υποτεθεί η ύπαρξη του φωτοφόρου αιθέρα ως ενός απολύτου συστήματος αναφοράς, η κίνηση των φορτισμένων οπλισμών του πυκνωτή ως προς αυτό «δημιουργεί ηλεκτρικά ρεύματα» τα οποία παράγουν μαγνητικά πεδία, ανάλογα με την γωνία μεταξύ του επιπέδου του πυκνωτή και της ταχύτητας ως προς τον αιθέρα. Και η αλληλεπίδραση αυτών των ηλεκτρικών ρευμάτων προκαλεί μηχανική ροπή που τείνει να στρέψει τον πυκνωτή. Με άλλα λόγια, η κίνηση ως προς τον αιθέρα θα έπρεπε να δημιουργεί επιπλέον μαγνητικό πεδίο, το οποίο μαζί με το ηλεκτρικό πεδίο του πυκνωτή, δίνει συνολική ηλεκτρομαγνητική ενέργεια που εξαρτάται από την γωνία του πυκνωτή και της ταχύτητας ως προς τον αιθέρα. Τότε θα έπρεπε να εμφανίζεται μια μηχανική ροπή που τείνει να στρέψει τον πυκνωτή έτσι ώστε να ελαχιστοποιήσει αυτή την ενέργεια.Παρά την ευαισθησία του πειράματος, δεν παρατηρήθηκε καμία μετρήσιμη στρέψη. Το αρνητικό αυτό αποτέλεσμα ενίσχυσε την άποψη – όπως και το πείραμα Michelson-Morley του 1887 – ότι η κίνηση ως προς τον αιθέρα δεν παράγει κάποιο μετρήσιμο συστηματικό αποτέλεσμα. Το πείραμα Trouton-Noble πρόσθεσε έτσι μία ακόμη «μη ανίχνευση» στη σειρά των ανεπιτυχών προσπαθειών να αποκαλυφθεί ένα προνομιούχο μηχανικό μέσο διάδοσης του φωτός, καθιστώντας ακόμη δυσκολότερη τη διατήρηση της υπόθεσης ενός ανιχνεύσιμου φωτοφόρου αιθέρα. (*) Με την διαφορά ότι, ενώ ο αιθέρας ήταν μια υποθετική θεωρητική έννοια, η σκοτεινή ύλη και ενέργεια εισήχθησαν εξαιτίας αναμφισβήτητων αστρονομικών παρατηρήσεων πηγές: https://arxiv.org/pdf/2510.17838 – en.wikipedia.org/wiki/Trouton%E2%80%93Noble_experiment

Ανακαλύφθηκαν δομικά υλικά της ζωής έξω από το γαλαξία μας. Δομικά υλικά ζωής βρέθηκαν για πρώτη φορά μακριά από το γαλαξία μας. Πολύπλοκα ανθρακούχα μόρια εντοπίσθηκαν σε ένα άστρο σε γειτονικό γαλαξία. Επιστήμονες εντόπισαν πολλαπλά πολύπλοκα δομικά στοιχεία της ζωής μέσα σε πάγο γύρω από ένα άστρο έξω από τον γαλαξία μας ανακάλυψη που γίνεται για πρώτη φορά για αυτό και θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική.Χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb οι ερευνητές ανίχνευσαν πέντε μεγάλα, ανθρακούχα μόρια γύρω από ένα πρωτοάστρο στο Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου, έναν μικρό γαλαξία που περιφέρεται κοντά στον γαλαξία μας. Τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters» θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς σχηματίστηκαν τα πολύπλοκα μόρια στο πρώιμο Σύμπαν.Το Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου είναι ένας νάνος γαλαξίας 160,000 έτη φωτός μακριά από τη Γη που ανήκει στην Τοπική Ομάδα γαλαξιών την ίδια στην οποία ανήκει και ο γαλαξίας μας. Είναι γεμάτο θερμά φωτεινά άστρα που το πλημμυρίζουν με υπεριώδη ακτινοβολία ενώ περιέχει λιγότερα βαρέα στοιχεία (όπως άνθρακα, άζωτο και οξυγόνο) σε σχέση με το γαλαξία μας. Αυτές οι συνθήκες το καθιστούν παρόμοιο με τους πρώτους γαλαξίες του Σύμπαντος.«Όσα μαθαίνουμε στο Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου μπορούμε να τα εφαρμόσουμε για να κατανοήσουμε πιο μακρινούς γαλαξίες από την εποχή που το Σύμπαν ήταν πολύ νεότερο. Οι δύσκολες αυτές συνθήκες μας δείχνουν πώς μπορεί να προκύψει πολύπλοκη οργανική χημεία ακόμη και σε πρωτόγονα περιβάλλοντα, όπου υπάρχουν πολύ λιγότερα βαριά στοιχεία» δήλωσε η Μάρτα Σεβίλο, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ και στο Διαστημικό Κέντρο Goddard της NASA.Το Μάρτιο του 2024 οι ερευνητές στόχευσαν με το James Webb ένα αναπτυσσόμενο αστέρι με την ονομασία ST6 στο Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου. Χρησιμοποιώντας όργανα υπερύθρου φωτός, ανακάλυψαν πέντε πολύπλοκα ανθρακούχα μόρια στον πάγο γύρω από το άστρο: * Μεθανόλη * Ακεταλδεΰδη * Αιθανόλη * Μυρμηκικός μεθυλεστέρας * Οξικό οξύ Από αυτά, μόνο η μεθανόλη είχε προηγουμένως εντοπιστεί γύρω από πρωτοαστέρες εκτός του γαλαξία μας. Το οξικό οξύ – κύριο συστατικό του ξυδιού – δεν είχε ποτέ επιβεβαιωθεί ότι υπάρχει σε πάγο του Διαστήματος. «Πριν από το James Webb η μεθανόλη ήταν το μόνο πολύπλοκο οργανικό μόριο που είχε ανιχνευθεί σίγουρα σε πάγο γύρω από πρωτοαστέρες ακόμη και στο δικό μας γαλαξία. Η εξαιρετική ποιότητα των νέων παρατηρήσεων μάς επέτρεψε να αντλήσουμε τεράστιες ποσότητες πληροφοριών από ένα και μόνο φάσμα, περισσότερες από ποτέ» λέει η Σεβίλο. Οι επιστήμονες βρήκαν επίσης σήματα που ενδέχεται να προέρχονται από γλυκολαλδεΰδη μια ένωση που μπορεί να αντιδράσει με άλλα μόρια για να σχηματίσει ριβόζη που αποτελεί ένα είδος σακχάρου που αποτελεί βασικό συστατικό του RNA, ενός μορίου απαραίτητου για τη ζωή.Η ανακάλυψη αυτών των πολύπλοκων μορίων εκτός του γαλαξία μας υποδηλώνει ότι οι χημικές αντιδράσεις πάνω σε κόκκους διαστημικής σκόνης μπορούν να παράγουν πολύπλοκα οργανικά μόρια ακόμη και υπό ακραίες συνθήκες. Στο μέλλον η ομάδα σκοπεύει να αναζητήσει παρόμοια μόρια γύρω από άλλα πρωτοάστρα τόσο μέσα στο γαλαξία όσο και σε γειτονικούς γαλαξίες.«Με αυτή την ανακάλυψη κάναμε ένα τεράστιο βήμα στην κατανόηση του πώς προκύπτει η πολύπλοκη χημεία στο σύμπαν, ανοίγοντας νέους δρόμους για τη μελέτη της προέλευσης της ζωής» κατέληξε η Σεβίλο. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2026200/anakalyfthikan-domika-ylika-tis-zois-exo-apo-to-galaxia-mas/

Εντοπίστηκε το αρχαιότερο κουνούπι της Γης το οποίο «τσίμπαγε» τους δεινοσαύρους. Βρέθηκε εγκλωβισμένο σε κεχριμπάρι και ζούσε πριν από περίπου 100 εκατ. έτη. Ανακαλύφθηκε η αρχαιότερη γνωστή προνύμφη κουνουπιού στον κόσμο που χρονολογείται από την εποχή που βασίλευαν στη Γη οι Τυραννόσαυροι ένα εύρημα που οι επιστήμονες περιγράφουν ως ένα «σπάνιο χτύπημα της τύχης».Το άριστα διατηρημένο απολίθωμα από την Κρητιδική περίοδο ηλικίας 99 εκατομμυρίων ετών βρέθηκε εγκλωβισμένο σε κεχριμπάρι από την περιοχή Κάτσιν της Μιανμάρ και ρίχνει νέο φως στην εξέλιξη των κουνουπιών. Πρόκειται για την πρώτη προνύμφη κουνουπιού που έχει βρεθεί ποτέ σε κεχριμπάρι από εκείνη την εποχή καθώς μέχρι σήμερα είχαν ανακαλυφθεί μόνο ενήλικα κουνούπια σε απολιθώματα σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Gondwana Research».Η προνύμφη ανήκει σε νέο είδος και νέο γένος που οι επιστήμονες ονόμασαν Cretosabethes primaevus. Μέχρι τώρα, τα κουνούπια της Κρητιδικής περιόδου θεωρούνταν ότι ανήκαν σε μια ξεχωριστή, εξαφανισμένη ομάδα την Burmaculicinae, ένα κλαδί του γενεαλογικού δέντρου της οικογένειας Culicidae.Οι ερευνητές χαρακτήρισαν την ανακάλυψη ως «ένα σπάνιο χτύπημα της τύχης» αφού για να διατηρηθεί μια υδρόβια προνύμφη μέσα σε κεχριμπάρι έπρεπε μια σταγόνα ρετσινιού να πέσει μέσα σε μια μικροσκοπική λιμνούλα νερού ένα γεγονός εξαιρετικά απίθανο.«Αυτό το απολίθωμα είναι μοναδικό, γιατί η προνύμφη μοιάζει πολύ με τα σύγχρονα είδη» Σε αντίθεση με άλλες ανακαλύψεις από την ίδια περίοδο, που δείχνουν κουνούπια με παράξενες μορφολογικές ιδιαιτερότητες οι οποίες δεν υπάρχουν πια σήμερα» δήλωσε ο ζωολόγος Αντρέ Αμαράλ από το Πανεπιστήμιο Ludwig Maximilian του Μονάχου.Η Cretosabethes primaevus ανήκει στην ομάδα Sabethini, στην οποία περιλαμβάνονται και ορισμένα σύγχρονα είδη κουνουπιών. Όπως και τα σημερινά κουνούπια, η προνύμφη ζούσε σε μικρές ποσότητες νερού, π.χ. στις κοιλότητες δέντρων ή ανάμεσα στα φύλλα φυτών. Προηγούμενες μελέτες απολιθωμάτων έχουν εντοπίσει τις εξελικτικές ρίζες των κουνουπιών στην Ιουρασική περίοδο, περίπου 201–145 εκατ. χρόνια πριν. Ωστόσο αναλύσεις DNA δείχνουν ότι τα κουνούπια πιθανότατα εμφανίστηκαν ακόμη νωρίτερα στα όρια Μεσοζωικού – Τριαδικού δηλαδή πριν από περισσότερα από 200 εκατομμύρια χρόνια.Η νέα ανακάλυψη βοηθά να περιοριστεί χρονικά η εμφάνιση του εντόμου και δείχνει ότι εξαφανισμένα και σύγχρονα είδη συνυπήρχαν ήδη κατά την Κρητιδική περίοδο. «Το νέο απολίθωμα δείχνει ότι τα κουνούπια είχαν ήδη διαφοροποιηθεί κατά την Ιουρασική περίοδο και ότι η μορφολογία των προνυμφών τους έχει παραμείνει σχεδόν αμετάβλητη για περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια» σημειώνει ο Δρ. Αμαράλ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2026308/entopistike-to-archaiotero-koynoypi-tis-gis-to-opoio-tsimpage-toys-deinosayroys/ Ανακαλύφθηκε άγνωστος μίνι Τυραννόσαυρος. Η μελέτη ενός απολιθώματος δείχνει ότι δεν πρόκειται για ανήλικο T.rex όπως πιστευόταν αλλά για άγνωστο μικρού μεγέθους είδους του βασιλιά των δεινοσαύρων. Εντοπίστηκαν νέα στοιχεία που λύνουν μια υπόθεση για έναν μυστηριώδη δεινόσαυρο που ανασκάφηκε τη δεκαετία του 1940 και έχει προβληματίσει τους επιστήμονες εδώ και δεκαετίες. Υπήρχε η άποψη ότι τα απολιθώματα ανήκαν σε ένα ανήλικο Τυραννόσαυρο αλλά όπως φαίνεται ανήκαν σε ένα άγνωστό μέχρι σήμερα είδος… πυγμαίου Τυραννόσαυρου.Το μυστηριώδες μικρό κρανίο που βρέθηκε τότε θεωρήθηκε ότι ανήκε σε έναν Τυραννόσαυρο. Επειδή όμως βρέθηκε μόνο το κρανίο ήταν δύσκολο να καθοριστεί αν ανήκε σε νεαρό ή ενήλικο άτομο. Ένα άλλο κρανίο και σκελετός, γνωστός ως «Jane» προστέθηκε στη συζήτηση αλλά δεν κατάφερε να επιλύσει τη διαμάχη.Μια ερευνητική ομάδα ανακοίνωσε πως έχει βρει νέα αποδεικτικά στοιχεία που λύνουν την υπόθεση. Το τελευταίο στοιχείο προέρχεται από έναν πλήρη σκελετό ο οποίος ανακαλύφθηκε το 2006 στη Μοντάνα και σύμφωνα με τους επιστήμονες, πρόκειται για ξεχωριστό είδος και όχι για νεαρό Τυραννόσαυρο. Τα σημάδια έδειξαν έναν δεινόσαυρο που ήταν μακρινός συγγενής του T. rex και ονομάστηκε Nanotyrannus lancensis σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε την στην επιθεώρηση «Nature».Η ανακάλυψη «ξαναγράφει δεκαετίες έρευνας για τον πιο διάσημο θηρευτή της Γης» δήλωσε η Λίντσει Ζανό συν-συγγραφέας της μελέτης από το Μουσείο Φυσικών Επιστημών της Βόρειας Καρολίνας και το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνα. Τα ευρήματα Οι δακτύλιοι ανάπτυξης στα οστά που βρέθηκαν στον σχηματισμό Hell Creek της Μοντάνα έδειξαν ότι ο νέος δεινόσαυρος ήταν ενήλικος, περίπου στο μισό μέγεθος ενός πλήρως ανεπτυγμένου T. rex. Από συγκρίσεις ανάπτυξης με άλλα ερπετά, όπως οι κροκόδειλοι, οι επιστήμονες κατέληξαν ότι οι μεγάλες διαφορές στο κρανίο, στη δομή των οστών, στα νευρικά μοτίβα και σε άλλα ανατομικά χαρακτηριστικά δεν θα μπορούσαν να προκύψουν απλώς από την εφηβεία.Υπάρχει πλέον «περισσότερη υποστήριξη και αποδείξεις από ποτέ» ότι αυτός ο συγγενής του T. rex υπήρξε πραγματικά δήλωσε η Χόλι Γούντγουορντ Holly Woodward ειδικός στα απολιθωμένα οστά από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. Ωστόσο, είπε πως δεν είναι ακόμη πεπεισμένη ότι τα άλλα μυστηριώδη δείγματα όπως η Jane ανήκουν σε νέο είδος.Άλλοι ανεξάρτητοι επιστήμονες επίσης σημείωσαν ότι η διαμάχη δεν έχει τελειώσει. Ο νέος σκελετός φαίνεται πράγματι να είναι ενήλικος, αλλά θα μπορούσε να είναι αδελφό είδος του T. rex και όχι μακρινός συγγενής δήλωσε ο Τόμας Καρ παλαιοντολόγος σπονδυλωτός του Carthage College. Υπάρχουν ομοιότητες στο σχήμα του κρανίου του T. rex και των μυστηριωδών δειγμάτων που τον κάνουν επιφυλακτικό: «Δεν νομίζω ότι αυτή η μελέτη λύνει τα πάντα», είπε.Η επίλυση αυτής της υπόθεσης λανθασμένης ταυτότητας είναι κρίσιμη για να κατανοήσουμε πώς μεγάλωνε ο T. rex, δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης James Napoli από το Πανεπιστήμιο Stony Brook. Ένα ακόμη μεγάλο ερώτημα είναι εάν ο T. rex ήταν ο κυρίαρχος θηρευτής που περιπλανιόταν προς το τέλος της εποχής των δεινοσαύρων, 67 εκατομμύρια χρόνια πριν, ή αν υπήρχε κι ένας μικρότερος αλλά εξίσου ισχυρός κυνηγός που ζούσε δίπλα του. Καλλιτεχνική απεικόνιση του μικρού σε μέγεθος Τυραννόσαυρου. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2027082/anakalyfthike-agnostos-mini-tyrannosayros/

Roscosmos Πρώτα απ 'όλα: αεροπλάνα: πώς λειτουργεί η εκπαίδευση πτήσης για υποψήφιους κοσμοναύτες Δεν είναι απαραίτητο κάθε μελλοντικός κοσμοναύτης να είναι πιλότος μέσω εκπαίδευσης. Αλλά όλοι οι υποψήφιοι, ανεξαρτήτως ειδικότητας, παρακολουθούν γενική εκπαίδευση στο διάστημα, συμπεριλαμβανομένων των πτήσεων με το αεροσκάφος L-39. Πώς λειτουργεί η εκπαίδευση για υποψηφίους χωρίς εκπαίδευση πτήσης; Πρώτα απ 'όλα, υπάρχει το μέρος της εκπαίδευσης εδάφους για όλους τους μελλοντικούς κοσμοναύτες. Μελετούν το αεροσκάφος και τα συστήματά του, τις διαδρομές που θα πετούν και στη συνέχεια περνούν εξετάσεις στην ύλη που καλύπτεται. Στη συνέχεια έρχεται η πρακτική εκπαίδευση. Πριν ξεκινήσουν αυτές οι εκπαιδευτικές συνεδρίες, όλοι οι μελλοντικοί κοσμοναύτες χωρίζονται σε δύο ομάδες: ▪ Η πρώτη αποτελείται από υποψηφίους με εκπαίδευση πτήσης. Ελέγχουν το αεροσκάφος από το μπροστινό πιλοτήριο και εκτελούν ολόκληρη την αποστολή πτήσης. ▪ Η δεύτερη αποτελείται από υποψηφίους χωρίς εκπαίδευση πτήσης. Ελέγχουν το αεροσκάφος από το πίσω πιλοτήριο από τη στιγμή που ανεβαίνει μέχρι την αρχή της προσέγγισης προσγείωσης. Έτσι, οι υποψήφιοι στην πρώτη και τη δεύτερη ομάδα εξασκούν πλήρως όλες τις δεξιότητες χειριστή και αναπτύσσουν τις επαγγελματικές ιδιότητες που είναι απαραίτητες για τους κοσμοναύτες. Ποιοι μελλοντικοί κοσμοναύτες παρακολουθούν αυτήν τη στιγμή εκπαίδευση πτήσης; Οι Elchin Vakhidov, Vladimir Vorozhko, Alexander Zherebtsov και Anastasia Meremkulova μαθαίνουν: 🔵να αντιδρούν γρήγορα σε ακραίες συνθήκες· 🔵να αναφέρουν με σαφήνεια την κατάσταση μέσω ραδιοεπικοινωνίας· 🔵να αξιολογούν την κατάσταση και να λαμβάνουν ανεξάρτητες αποφάσεις· 🔵να εκτελούν τα καθήκοντα ενός διευθυντή πτήσης. Δείτε ένα απόσπασμα της πτητικής εκπαίδευσης σε ένα σύντομο βίντεο από το Κέντρο Εκπαίδευσης Κοσμοναυτών! https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456244553%2F0086b2134fa2c2e348%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_594857

Μπλε σκύλοι εμφανίστηκαν στην ζώνη αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ (βίντεο) Πιθανώς λόγω επαφής με τους με χημικές ουσίες Σκυλιά με μπλε τρίχωμα εντοπίστηκαν κοντά στη ζώνη αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ, πιθανώς λόγω επαφής τους με χημικές ουσίες.Οι φροντιστές των σκύλων στη ζώνη αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ εντόπισαν για πρώτη φορά σκυλιά με μπλε τρίχωμα, όπως αναφέρει η ομάδα Dogs of Chernobyl, η οποία δημοσίευσε βίντεο στο οποίο διακρίνεται ένας σκύλος εντελώς μπλε. «Δεν ήταν μπλε την περασμένη εβδομάδα. Δεν γνωρίζουμε τον λόγο και προσπαθούμε να τους πιάσουμε για να μάθουμε τι συμβαίνει», ανέφερε η ομάδα.Οι φροντιστές των ζώων εκτιμούν ότι τα σκυλιά ήρθαν σε επαφή με χημική ουσία που δεν γνωρίζουν, η οποία θα μπορούσε να προκάλεσε τον μπλε χρωματισμό. Οι επιστήμονες διερευνούν επίσης άλλες πιθανότητες, όπως η έκθεσή τους σε βιομηχανικά χημικά ή βαρέα μέταλλα στο περιβάλλον. Οι ερευνητές συλλέγουν δείγματα γούνας, δέρματος και αίματος για να λύσουν το μυστήριο.Η ομάδα φροντίζει από το 2017 περίπου 700 σκυλιά που ζουν στην απαγορευμένη ζώνη έκτασης 18 τετραγωνικών μιλίων, παρέχοντάς τους τροφή και ιατρική περίθαλψη. Παρά το ανησυχητικό χρώμα, τα ζώα εμφανίζονται δραστήρια και υγιή.Αυτά τα σκυλιά είναι οι απόγονοι των κατοικίδιων που εγκαταλείφθηκαν μετά την πυρηνική καταστροφή του Τσερνόμπιλ το 1986. Μετά το πυρηνικό ατύχημα οι κάτοικοι δεν είχαν το δικαίωμα να πάρουν μαζί τους τα κατοικίδια ζώα τους και πολλά σκυλιά έμειναν πίσω. Τα σκυλιά αυτά έχουν γίνει το σύμβολο επιβίωσης στη ζώνη αποκλεισμού του Τσερνομπίλ, όπου η άγρια ζωή άκμασε απουσία της ανθρώπινης δραστηριότητας.Ενώ τα σκυλιά φαίνεται να είναι υγιή, οι επιστήμονες μελετούν τα ζώα που ζουν στην περιοχή. Μελέτη του 2024 διαπίστωσε ότι τα σκυλιά έχουν μεταλλαχθεί έχοντας αναπτύξει μια νέα υπερδύναμη καθώς είναι απρόσβλητα στην ακτινοβολία, τα βαρέα μέταλλα και τη ρύπανση. https://www.instagram.com/reel/DPvWpiKDm9c/?utm_source=ig_embed https://www.naftemporiki.gr/green/wildlife/2026163/mple-skyloi-emfanistikan-stin-zoni-apokleismoy-toy-tsernompil-vinteo/

Roscosmos Ψηφίστε για το καλύτερο σχέδιο chevron πληρώματος για το διαστημόπλοιο Soyuz MS-28! Σύντομα, οι κοσμοναύτες της Roscosmos και ένας αστροναύτης της NASA θα εκτοξευθούν σε τροχιά. Οι στολές τους θα είναι διακοσμημένες με το "Chevron του Λαού". Τι είναι το "Chevron του Λαού"; Οι δέκα κορυφαίες συμμετοχές έχουν ήδη επιλεγεί από μια κριτική επιτροπή διασημοτήτων. Τώρα η τελική ψηφοφορία θα διεξαχθεί στην επίσημη κοινότητα Tricolor VKontakte. ▶️ Γίνετε μέλος της κοινότητας Tricolor και ψηφίστε μέχρι τις 2 Νοεμβρίου. ▶️ Αποτελέσματα ψηφοφορίας – 3 Νοεμβρίου Ο νικητής του διαγωνισμού θα ταξιδέψει στο Μπαϊκονούρ για να παρακολουθήσει την εκτόξευση με τα ίδια του τα μάτια. Υποστηρίξτε τους δημιουργούς των καλύτερων έργων! https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_594769 Παρθενική πτήση νέου ιαπωνικού σκάφους με προορισμό το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (βίντεο) Είναι σχεδιασμένο για να μπορεί να εκτελεί διαφόρων διαστημικές αποστολές. Το διαστημικό σκάφος μεταφοράς φορτίου HTV-X της Ιαπωνίας εκτοξεύτηκε προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), στην πρώτη του πτήση στο Διάστημα. Η άφιξή του στον ISS αναμένεται την Τετάρτη οπότε και θα πραγματοποιηθεί η σύνδεση του με το σταθμό.Το αυτόνομης λειτουργίας HTV-X απογειώθηκε πάνω σε έναν πύραυλο H3 από το Διαστημικό Κέντρο Τανεγκασίμα στην Ιαπωνία την Κυριακή 26 Οκτωβρίου στις 9 π.μ. τοπική ώρα Ιαπωνίας. Το HTV-X είναι ο διάδοχος του H-II Transfer Vehicle (HTV) της JAXA, γνωστού και ως Kounotori («λευκός πελαργός» στα ιαπωνικά) το οποίο εκτέλεσε εννέα αποστολές προς τον ISS μεταξύ Σεπτεμβρίου 2009 και Μαΐου 2020.Με μήκος 8 μέτρα το νέο σκάφος είναι περίπου 1,2 μέτρα μικρότερο από τον προκάτοχό του αλλά μπορεί να μεταφέρει σχεδόν το ίδιο βάρος φορτίου σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη και έχει αρκετές βελτιωμένες λειτουργίες. «Το HTV-X ενισχύει τις δυνατότητες μεταφοράς και προσθέτει τη δυνατότητα παροχής ευκαιριών για επιτόπιες επιδείξεις (on-orbit demonstrations) σε διάφορους χρήστες για έως και 1,5 έτος μετά την αποχώρησή του από τον ISS, μέχρι την επανείσοδό του στην ατμόσφαιρα» αναφέρει η Mitsubishi Heavy Industries, η οποία κατασκευάζει το σκάφος για λογαριασμό της JAXA, της διαστημικής υπηρεσίας της Ιαπωνίας.Οι πιθανές χρήσεις του HTV-X επεκτείνονται πέρα από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, σύμφωνα με τη JAXA η οποία προβλέπει ότι θα συμβάλει σε μετα-ISS δραστηριότητες ανθρώπινης παρουσίας σε χαμηλή τροχιά της Γης αλλά και πιθανώς σε αποστολές ανεφοδιασμού του Gateway, του διαστημικού σταθμού που η NASA σχεδιάζει να κατασκευάσει σε σεληνιακή τροχιά στο πλαίσιο του προγράμματος Artemis. Στιγμιότυπο από την εκτόξευση του ιαπωνικού σκάφους. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2024967/partheniki-ptisi-neoy-iaponikoy-skafoys-metaforas-fortion-me-proorismo-to-diethni-diastimiko-stathmo-vinteo/

Ανακαλύφθηκαν τα ίχνη της «πρωτο-Γης», του κόσμου που έδωσε τη θέση του στον πλανήτη μας. Πρόκειται για τον πρωτοπλανήτη που μετα από μια τρομερή κοσμική σύγκρουση μεταμορφώθηκε στη Γη. Διεθνής ερευνητική ομάδα ανακάλυψε τα ίχνη της «πρωτο-Γης», της αρχέγονης εκδοχής του πλανήτη μας που υπήρχε περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν και έδωσε τη θέση της στον πλανήτη που δημιουργήθηκε μετά από μια κολοσσιαία σύγκρουση με ένα διαστημικό σώμα στο μέγεθος του Άρη. Τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Nature Geosciences» προσφέρουν νέα στοιχεία για τα αρχικά «δομικά υλικά» που διαμόρφωσαν τόσο τη νεαρή Γη όσο και το υπόλοιπο ηλιακό σύστημα.Πριν από δισεκατομμύρια χρόνια το ηλιακό σύστημα ξεκίνησε ως ένα περιστρεφόμενο νέφος αερίων και σκόνης. Με τον καιρό αυτό το υλικό συσσωρεύτηκε σχηματίζοντας τους πρώτους μετεωρίτες. Αυτοί οι πρώιμοι διαστημικοί βράχοι ενώθηκαν τελικά για να σχηματίσουν την πρωτο-Γη και τους υπόλοιπους πλανήτες που περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο.Στα πρώτα της στάδια, η Γη ήταν ένας πυρακτωμένος, ηφαιστειακός κόσμος. Λιγότερο από 100 εκατομμύρια χρόνια αργότερα ένα διαστημικό σώμα στο μέγεθος του Άρη συγκρούστηκε μαζί της. Αυτό το γεγονός σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία οδήγησε στη γέννηση της Σελήνης αφού διασκορπίστηκε γύρω από το Γη μια γιγάντια ποσότητα συντριμμιών της σύγκρουσης τα οποία γρήγορα ενώθηκαν σχηματίζοντας τον φυσικό μας δορυφόρο.Οι ειδικοί θεωρούσαν επίσης ότι η σύγκρουση συγκλόνισε το εσωτερικό του πλανήτη προκαλώντας σειρά γεωλογικών διεργασιών που οδήγησαν στο να «σβηστεί» σχεδόν ολοκληρωτικά η αρχική του χημική σύσταση. Η επιστημονική κοινότητα πίστευε για δεκαετίες ότι η σύγκρουση κατέστρεψε ολοκληρωτικά κάθε ίχνος της πρωτο-Γης. Μια απροσδόκητη υπογραφή Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (το περίφημο MIT) και αρκετά διεθνή ερευνητικά ιδρύματα αμφισβητεί αυτήν την παραδοχή. Οι ερευνητές εντόπισαν ένα ασυνήθιστο χημικό μοτίβο σε μερικούς από τους αρχαιότερους βράχους της Γης, μια ανισορροπία στα ισότοπα του καλίου που δεν ταιριάζει με τα περισσότερα υλικά που βρίσκονται σήμερα στον πλανήτη. Αυτή η λεπτή διαφορά ανιχνεύτηκε σε δείγματα από πολύ βαθιά αρχαία γεωλογικά στρώματα.Η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτή η παραλλαγή στα ισότοπα του καλίου δεν μπορεί να εξηγηθεί από μεταγενέστερες συγκρούσεις ή από γνωστές γεωλογικές διεργασίες. Τα στοιχεία δείχνουν μια συναρπαστική πιθανότητα: ότι οι συγκεκριμένοι βράχοι διατηρούν υλικό από την αρχική πρωτο-Γη που επέζησε ανέπαφο μέσα από τη βίαιη εξέλιξη του πλανήτη.«Ίσως αυτή να είναι η πρώτη άμεση απόδειξη ότι έχουμε διατηρήσει υλικά από την πρωτο-Γη. Βλέπουμε ένα κομμάτι της πολύ αρχαίας Γης, ακόμα και πριν από τη γιγαντιαία σύγκρουση. Είναι απίστευτο, γιατί θα περιμέναμε αυτό το πρώιμο χημικό στίγμα να έχει σβηστεί με το πέρασμα του χρόνου» λέει η Νικόλ Νιέ αναπληρώτρια καθηγήτρια Γεωλογίας και Πλανητικών Επιστημών στο MIT. Οι μετεωρίτες Το 2023 η Νιέ και οι συνεργάτες της ανέλυσαν δεκάδες μετεωρίτες από διάφορες περιοχές του πλανήτη. Οι μετεωρίτες αυτοί σχηματίστηκαν σε διαφορετικά μέρη και εποχές του ηλιακού συστήματος επομένως αποτυπώνουν τις μεταβαλλόμενες συνθήκες του στο χρόνο. Συγκρίνοντας τη χημική τους σύσταση με εκείνη της Γης εντόπισαν μια ανωμαλία στα ισότοπα του καλίου.Τα ισότοπα είναι διαφορετικές μορφές του ίδιου στοιχείου, με ίδιο αριθμό πρωτονίων, αλλά διαφορετικό αριθμό νετρονίων. Το κάλιο έχει τρία φυσικά ισότοπα: Κ-39, Κ-40 και Κ-41. Στη Γη τα δύο πρώτα κυριαρχούν, ενώ το Κ-40 υπάρχει σε αμελητέα ποσότητα. Οι μετεωρίτες που μελέτησαν οι επιστήμονες έδειξαν διαφορετικές ισοτοπικές αναλογίες από τα γήινα υλικά κάτι που υποδηλώνει ότι όποιο υλικό παρουσιάζει τέτοια ανωμαλία είναι παλαιότερο από τη σύγχρονη Γη δηλαδή προέρχεται από την πρωτο-Γη, τον κόσμο που υπήρχε πριν από την τρομερή σύγκρουση.«Ανακαλύψαμε ότι οι διαφορετικοί μετεωρίτες έχουν διαφορετικές υπογραφές καλίου, κάτι που σημαίνει ότι το κάλιο μπορεί να λειτουργήσει ως ανιχνευτής των «δομικών υλικών» της Γης», εξηγεί η Νιέ. Τα βαθιά μυστικά της Γης Στη νέα μελέτη η ομάδα αναζήτησε παρόμοιες ανωμαλίες μέσα στην ίδια τη Γη. Χρησιμοποίησαν δείγματα σε μορφή σκόνης από τη Γροιλανδία και τον Καναδά όπου βρίσκονται μερικοί από τους αρχαιότερους σωζόμενους βράχους καθώς και αποθέσεις λάβας από τη Χαβάη όπου τα ηφαίστεια φέρνουν στην επιφάνεια υλικά του μανδύα, του βαθύτερου στρώματος του πλανήτη.Οι επιστήμονες διέλυσαν τα δείγματα σε οξύ, απομόνωσαν το κάλιο και χρησιμοποίησαν μαζικό φασματογράφο για να μετρήσουν τις αναλογίες των τριών ισοτόπων του. Βρήκαν μια ισοτοπική υπογραφή διαφορετική από αυτή που υπάρχει στα περισσότερα γήινα υλικά, ενα έλλειμμα στο ισότοπο Κ-40. Η ανίχνευση αυτού του ελάχιστου ελλείμματος είναι σαν να εντοπίζεις έναν κόκκο καφέ άμμου μέσα σε έναν κουβά γεμάτο κίτρινη άμμο. «Αυτό υποδεικνύει ότι τα δείγματα αυτά είναι φτιαγμένα διαφορετικά και πιθανότατα αποτελούν υπολείμματα της πρωτο-Γης» λέει η Νιέ. Το φλογερό παρελθόν της Γης Η ερευνητική ομάδα στη συνέχεια πραγματοποίησε προσομοιώσεις βασισμένες σε δεδομένα από όλους τους γνωστούς μετεωρίτες, για να δει πώς το έλλειμμα του Κ-40 θα επηρεαζόταν από συγκρούσεις όπως η γιγαντιαία πρόσκρουση ή μικρότερες μεταγενέστερες.Οι προσομοιώσεις τους έδειξαν ότι το αρχικό υλικό με λιγότερο Κ-40 θα αναμειγνυόταν και θα εμπλουτιζόταν με το ισότοπο αυτό με την πάροδο του χρόνου φτάνοντας στη σύσταση των σύγχρονων πετρωμάτων. Το συμπέρασμα: τα υλικά με έλλειμμα σε Κ-40 είναι πιθανότατα απομεινάρια της αρχέγονης πρωτο-Γης. Το μυστήριο των «χαμένων μετεωριτών» Περιέργως η ισοτοπική υπογραφή των δειγμάτων δεν ταιριάζει απόλυτα με κανέναν γνωστό μετεωρίτη. Αυτό σημαίνει ότι οι μετεωρίτες που σχημάτισαν την πρωτο-Γη ίσως δεν έχουν ακόμα ανακαλυφθεί. «Οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν τη χημική προέλευση της Γης συνδυάζοντας τα δεδομένα από διαφορετικές ομάδες μετεωριτών. Όμως, η μελέτη μας δείχνει ότι η συλλογή των γνωστών μετεωριτών δεν είναι πλήρης — και ότι έχουμε ακόμη πολλά να μάθουμε για το από πού προήλθε ο πλανήτης μας» εξηγεί η Νιέ. Η τρομερή σύγκρουση προκάλεσε την γέννηση δύο νέων κόσμων, της Γης και της Σελήνης. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2025334/anakalyfthikan-ta-ichni-tis-proto-gis-toy-kosmoy-poy-edose-ti-thesi-toy-ston-planiti-mas/

Ιστορική ανακάλυψη τριών πλανητών με δύο μητρικά άστρα. Έχουν το μέγεθος της Γης και πρόκειται για το πρώτο τέτοιου είδους σύστημα που γνωρίζουμε στο Σύμπαν. Ομάδα αστρονόμων εντόπισε τρεις πλανήτες στο μέγεθος της Γης σε ένα δυαδικό σύστημα, κινούνται δηλαδή γύρω από δύο άστρα θυμίζοντας τον πλανήτη Τατούιν στο κινηματογραφικό έπος του Πολέμου των Άστρων. Η ανακάλυψη είναι πολύ σημαντική αφού τα δυαδικά συστήματα θεωρούνται αφιλόξενα για την παρουσία πολλών πλανητών εκεί.Η ανακάλυψη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics» ενδέχεται να αλλάξει τον τρόπο που κατανοούμε τη δημιουργία και τη σταθερότητα των πλανητών μετά τον σχηματισμό τους. Αυτό που καθιστά ακόμη πιο συναρπαστικούς τους πλανήτες του συστήματος TOI-2267 είναι ότι καταρρίπτουν ορισμένα προηγούμενα ρεκόρ εξωπλανητών.Επιπλέον η διπλή φύση των άστρων του συστήματος που βρίσκεται περίπου 190 έτη φωτός από τη Γη σημαίνει ότι οι εξωπλανήτες αυτοί μπορεί να βιώνουν διπλά ηλιοβασιλέματα, παρόμοια με τη διάσημη σκηνή του Πολέμου των Άστρων όπου ο πρωταγωνιστής κοιτάζει τους δύο ήλιους του πλανήτη του.«Η ανάλυσή μας δείχνει μια μοναδική πλανητική διάταξη: δύο πλανήτες διασχίζουν το ένα άστρο και ο τρίτος το συνοδό του. Αυτό καθιστά το TOI-2267 το πρώτο γνωστό δυαδικό σύστημα που φιλοξενεί πλανήτες σε τροχιά και γύρω από τα δύο του άστρα», δήλωσε ο Σεμπαστιάν Ζούνιγκα-Φερνάντεζ, μέλος της ερευνητικής ομάδας και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης. Ρεκόρ εξωπλανητών Τα δυαδικά συστήματα άστρων ποικίλλουν σε μορφές και αποστάσεις. Το TOI-2267 είναι ένα «συμπαγές δυαδικό σύστημα» όπου τα δύο άστρα βρίσκονται πολύ κοντά το ένα στο άλλο. Αυτή η εγγύτητα θεωρείται ότι προκαλεί βαρυτική αστάθεια η οποία σύμφωνα με τα υπάρχοντα μοντέλα καθιστά δύσκολο τον σχηματισμό πλανητών.Ωστόσο, οι πλανήτες στο TOI-2267 κατάφεραν να σχηματιστούν. «Η ανακάλυψή μας καταρρίπτει αρκετά ρεκόρ, καθώς πρόκειται για το πιο συμπαγές και ψυχρότερο ζεύγος άστρων με γνωστούς πλανήτες, και είναι επίσης το πρώτο όπου έχουν παρατηρηθεί διελεύσεις πλανητών γύρω και από τα δύο άστρα», δήλωσε ο Φρανθίσκο Ποθουέλος, συν-επικεφαλής της έρευνας και ερευνητής στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής της Ανδαλουσίας (IAA-CSIC).Η ερευνητική ομάδα εντόπισε πρώτα ενδείξεις για αυτούς τους τρεις εξωπλανήτες μέσω δεδομένων του TESS, χρησιμοποιώντας λογισμικό ανίχνευσης που ονομάζεται SHERLOCK. Αυτό τους ώθησε να οργανώσουν συμπληρωματικές παρατηρήσεις από άλλα αστεροσκοπεία, όπως το SPECULOOS (Χιλή και Τενερίφη) και τα τηλεσκόπια TRAPPIST στο Βέλγιο.Τα τηλεσκόπια αυτά είναι ειδικά σχεδιασμένα για την παρατήρηση μικρών εξωπλανητών γύρω από ψυχρά και αμυδρά άστρα, κάτι που ήταν κρίσιμο για την κατανόηση της φύσης του TOI-2267. «Αυτό το σύστημα είναι ένα πραγματικό φυσικό εργαστήριο για να κατανοήσουμε πώς οι βραχώδεις πλανήτες μπορούν να σχηματιστούν και να επιβιώσουν κάτω από ακραίες δυναμικές συνθήκες, όπου θεωρούσαμε ότι η σταθερότητά τους θα ήταν αδύνατη», δήλωσε ο Ποθουέλος.Οι απορίες που εγείρονται σχετικά με τον σχηματισμό πλανητών σε τέτοιες συνθήκες πιθανότατα θα διερευνηθούν περαιτέρω με το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb και την επόμενη γενιά επίγειων τηλεσκοπίων. Αυτά τα εργαλεία θα επιτρέψουν στους αστρονόμους να μετρήσουν με ακρίβεια μάζες, πυκνότητες και πιθανώς ακόμη και τη χημική σύσταση των ατμοσφαιρών των νέων αυτών πλανητών.«Η ανακάλυψη τριών πλανητών στο μέγεθος της Γης σε ένα τόσο συμπαγές δυαδικό σύστημα αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία. Μας επιτρέπει να δοκιμάσουμε τα όρια των μοντέλων σχηματισμού πλανητών σε πολύπλοκα περιβάλλοντα και να κατανοήσουμε καλύτερα τη ποικιλία των πλανητικών αρχιτεκτονικών στον γαλαξία μας» κατέληξε ο Φερνάντεζ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2025762/istoriki-anakalypsi-trion-planiton-me-dyo-mitrika-astra/

Ένα «στόλο» υπερυπολογιστών τεχνητής νοημοσύνης κατασκευάζουν οι ΗΠΑ στην κούρσα για τη ψηφιακή κυριαρχία. Η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε συμφωνία για νέους προηγμένους υπερυπολογιστές ενώ κατασκευάζουν τον ισχυρότερο στον κόσμο. Όπως έγινε γνωστό το Υπουργείο Ενέργειας των Ηνωμένων Πολιτειών υπέγραψε συμφωνία ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων με την Advanced Micro Devices (AMD) για την κατασκευή δύο νέων υπερυπολογιστών με τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης που θα επιταχύνουν τις επιστημονικές ανακαλύψεις σε τομείς όπως η πυρηνική ενέργεια, η αντιμετώπιση του καρκίνου και η εθνική ασφάλεια. Πρόσφατα το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ είχε ανακοινώσει ότι προχωρά στην κατασκευή ενός υπερυπολογιστή τεχνητής νοημοσύνης που θα είναι ο πιο προηγμένος στον κόσμο όταν ξεκινήσει να λειτουργεί.Ο υπουργός Ενέργειας Κρις Ράιτ δήλωσε ότι η πρωτοβουλία θα «υπερφορτίσει» τις ερευνητικές προσπάθειες σε κρίσιμους επιστημονικούς τομείς, αξιοποιώντας τους επόμενης γενιάς AI επεξεργαστές της AMD και την τεχνολογία υψηλών επιδόσεων υπολογιστών (HPC). Τα δύο συστήματα, με ονομασίες «Lux» και «Discovery» θα αναπτυχθούν από κοινού από τις εταιρείες AMD, Hewlett Packard Enterprise, Oracle Cloud Infrastructure και το Εθνικό Εργαστήριο Oak Ridge.Το Lux, που βασίζεται στους επεξεργαστές MI355X της AMD, αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία εντός έξι μηνών και θα προσφέρει περίπου τριπλάσια υπολογιστική ισχύ AI σε σχέση με τα σημερινά συστήματα. Το Discovery, το οποίο θα χρησιμοποιεί τους MI430 AI επεξεργαστές της AMD, προβλέπεται να τεθεί σε λειτουργία το 2029 μετά από κοινή ανάπτυξη των Oracle, Hewlett Packard και AMD. Τα συστήματα θα υποστηρίξουν αμερικανική έρευνα σε τομείς όπως η ενέργεια σύντηξης, η διαχείριση πυρηνικών όπλων και η μοντελοποίηση καρκινικών κυττάρων σε μοριακό επίπεδο.Όσον αφορά τον άλλο υπερυπολογιστή το υπουργείο ανέθεσε στην κατασκευή του στην Dell και σε αυτόν θα υπάρχουν τσιπ τεχνητής νοημοσύνης της Nvidia ειδικά σχεδιασμένα για να εκτελούν λειτουργίες που σχετίζονται με ερευνητικά πρότζεκτ σχετικά με την ενέργεια αλλά και σε κάποιους άλλους επιστημονικούς τομείς. Μία εικόνα του υπερυπολογιστή Discovery. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2025746/ena-stolo-yperypologiston-technitis-noimosynis-kataskeyazoyn-oi-ipa-stin-koyrsa-gia-ti-psifiaki-kyriarchia/

Ρινόκεροι χωρίς κέρατα ζούσαν κάποτε στην Αρκτική. Απρόσμενη ανακάλυψη ενός άγνωστου πολικού είδους του ογκώδους θηλαστικού. Πριν από περίπου 23 εκατομμύρια χρόνια ένα είδος ρινόκερου παρόμοιο σε μέγεθος με τον σύγχρονο ινδικό ρινόκερο αλλά χωρίς το χαρακτηριστικό κέρατο στο πρόσωπο του ζούσε στο αφιλόξενο περιβάλλον της καναδικής Αρκτικής το οποίο τότε ήταν θερμότερο απ’ ό,τι σήμερα αλλά εξακολουθούσε να έχει χιόνια και πολύμηνη χειμερινή σκοτεινιά.Τα απολιθώματα του αυτού του πολικού ρινόκερου που έλαβε την επιστημονική ονομασία «Epiaceratherium itjilik» βρέθηκαν στο νησί Devon του καναδικού Αρκτικού αρχιπελάγους, σε περιοχή με μόνιμα παγωμένο στρώμα πάγου. Περίπου 75% του σκελετού του βρέθηκε άθικτο, επιτρέποντας στους επιστήμονες να αποκτήσουν πλήρη εικόνα του ζώου. Τα απομεινάρια του εντοπίστηκαν μέσα στον κρατήρα Haughton έναν από τους βορειότερους κρατήρες πρόσκρουσης της Γης διαμέτρου περίπου 23 χιλιομέτρων.Ο πολικός ρινόκερος έζησε στις αρχές της Μειόκαινης περιόδου μια εποχή μεγάλης εξέλιξης και διαφοροποίησης των θηλαστικών. Μέχρι αυτή την ανακάλυψη κανένας ρινόκερος δεν ήταν γνωστό ότι είχε ζήσει σε τόσο υψηλό γεωγραφικό πλάτος. Η τοποθεσία βρίσκεται στο Νούναβουτ το βορειότερο καναδικό έδαφος. Με ύψος περίπου 1 μέτρο το είδος αυτό ήταν παρόμοιο σε μέγεθος με τον σύγχρονο ινδικό ρινόκερο αλλά μικρότερο από τους αφρικανικούς ρινόκερους.«Το νησί Devon κατά τη Μειόκαινο ήταν πολύ πιο ήπιο και δασωμένο εντελώς διαφορετικό από την πολική έρημο που είναι σήμερα. Τα καλοκαίρια θα ήταν ζεστά, αλλά οι χειμώνες αρκετά ψυχροί ώστε να υπάρχει χιόνι. Το κλίμα θα ήταν παρόμοιο με εκείνο του νότιου Οντάριο ή της βόρειας Νέας Υόρκης σήμερα αν και η περιοχή βίωνε μήνες απόλυτου σκότους τον χειμώνα και μήνες συνεχούς φωτός το καλοκαίρι. Παραμένει μυστήριο πώς ζώα όπως ο ρινόκερος επιβίωναν εκεί αν και γνωρίζουμε ότι τα σύγχρονα θηλαστικά σκάβουν στο χιόνι με τα πόδια ή τα κέρατά τους για να φτάσουν στη βλάστηση» δήλωσε η Ντανιέλε Φρέιζερ επικεφαλής παλαιοντολογίας στο Μουσείο Φύσης του Καναδά και κύρια συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύεται περιοδικό «Nature Ecology and Evolution».Η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία της Αρκτικής στην εξέλιξη των θηλαστικών. «Συχνά θεωρούμε τις τροπικές περιοχές ως κέντρα βιοποικιλότητας και πράγματι είναι. Όμως όσο περισσότερα απολιθώματα ανακαλύπτουμε στην Αρκτική τόσο πιο ξεκάθαρο γίνεται ότι ήταν μια κομβική περιοχή για την εξέλιξη των θηλαστικών» είπε η Φρέιζερ. Τα χαρακτηριστικά Ο πολικός ρινόκερος τρέφονταν με φύλλα δέντρων και θάμνων περιπλανώμενος σε ένα δάσος με πεύκα λάρικες, σκλήθρες, ερυθρελάτες και σημύδες όπως δείχνουν τα απολιθώματα γύρης της περιοχής. Τα απολιθώματά του ρινόκερου δείχνουν ότι είχε στενό ρύγχος χαρακτηριστικό των φυτοφάγων που βοσκούν σε θάμνους.Η Φρέιζερ θεωρεί ότι το ζώο πιθανότατα είχε παχύ τρίχωμα λόγω των ψυχρών χειμώνων. Οι μαλλιαροί ρινόκεροι της Εποχής των Παγετώνων είχαν επίσης τρίχωμα και μεγάλα κέρατα αλλά δεν σχετίζονταν στενά με αυτό το είδος. Άλλα απολιθώματα της περιοχής περιλαμβάνουν την πρώιμη φώκια Puijila darwini που είχε πόδια αντί για πτερύγια.Οι ρινόκεροι εμφανίστηκαν πριν από περίπου 48 εκατομμύρια χρόνια και εξαπλώθηκαν σε όλες τις ηπείρους εκτός της Νότιας Αμερικής και της Ανταρκτικής. Σήμερα υπάρχουν πέντε είδη ενώ πάνω από 50 είναι γνωστά από τα απολιθώματα. Αν και ορισμένοι ρινόκεροι της εποχής είχαν ήδη αναπτύξει κέρατα το είδος αυτό δεν είχε. Διέφερε επίσης από άλλους Μειόκαινους ρινόκερους της Βόρειας Αμερικής, όπως τον Teleoceras, που ήταν μεγάλος, κοντοπόδαρος και πλατύς σαν ιπποπόταμος, με ένα μικρό κέρατο. Καλλιτεχνική απεικόνιση του αρχαίου ρινόκερου χωρίς κέρατο. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2026096/rinokeroi-choris-kerata-zoysan-kapote-stin-arktiki/