Δροσος Γεωργιος

Το ιαπωνικό σκάφος άντεξε την παγωνιά της σεληνιακής νύχτας, Τις 14 ημέρες που διαρκεί η σεληνιακή νύχτα τα ηλιακά πάνελ δεν λειτουργούν και η θερμοκρασία πέφτει από τους 100 στους -130 βαθμούς Κελσίου. Σχέδιο της ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας Jaxa που μας δείχνει την προβληματική ισορροπία του διαστημικού σκαφους SLIM στην επιφάνεια της Σελήνης. Παρόλο που δεν ήταν σχεδιασμένο να αντέξει το σκοτάδι και το κρύο μιας σεληνιακής νύχτας που διαρκεί δύο γήινες εβδομάδες, η ιαπωνική σεληνάκατος SLIM ξύπνησε και επικοινώνησε ξανά με τη Γη.«Χθες το βράδυ εστάλη μια εντολή στο SLIM και ελήφθη απάντηση» ανακοίνωσε η ιαπωνική διαστημική υπηρεσία JAXA. Χάρη στην προσσελήνωση του ρομποτικού σκάφους τον περασμένο μήνα, η Ιαπωνία έγινε μόλις η πέμπτη χώρα που πατά το φεγγάρι, μετά τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Κίνα και την Ινδία.Το SLIM δοκίμασε μια νέα ιαπωνική τεχνολογία που επιτρέπει προσεδάφιση με ακρίβεια μερικών δεκάδων μέτρων, μια σημαντική βελτίωση σε σχέση με άλλες αποστολές όπου η απόκλιση φτάνει συνήθως τα αρκετά χιλιόμετρα.Η σεληνάκατος αντιμετώπισε ωστόσο προβλήματα καθώς προσεδαφίστηκε γερμένη κατά 90 μοίρες, με τη «μύτη» της να αγγίζει το έδαφος. Ως αποτέλεσμα, οι ηλιακοί συλλέκτες δεν ήταν στραμμένοι στο φως και JAXA έθεσε το σκάφος σε κατάσταση αναμονής για να εξοικονομήσει ενέργεια.Περίπου μια εβδομάδα αργότερα, ο Ήλιος είχε μετακινηθεί αρκετά στον ουρανό ώστε να φωτίσει τους συλλέκτες, οπότε η επικοινωνία με τη Γη αποκαταστάθηκε.Παρόλα αυτά, η JAXA είχε προειδοποιήσει πως το SLIM πιθανότατα θα σταματούσε οριστικά να λειτουργεί στη διάρκεια της σεληνιακής νύχτας, οπότε τα ηλιακά πάνελ δεν λειτουργούν και η θερμοκρασία πέφτει από τους 100 στους -130 βαθμούς Κελσίου.Η σεληνάκατος αποδείχθηκε πιο ανθεκτική από το αναμενόμενο. Το SLIM προσεδαφίστηκε εντός 55 μέτρων από το προεπιλεγμένο σημείο λίγο νότια του ισημερινού της Σελήνης.Την περασμένη Πέμπτη ακολούθησε η προσσελήνωση του Odysseus, μιας σεληνακάτου της εταιρείας Intuitive Machines που μεταφέρει επιστημονικό εξοπλισμό για το πρόγραμμα Artemis της NASA.Η Ιαπωνία πιστεύει ότι η τεχνολογία ακριβούς προσσελήνωσης θα διευκολύνει την εξερεύνηση του ανώμαλου εδάφους στον νότιο πόλο, όπου έχουν ανακαλυφθεί κρατήρες των οποίων ο πυθμένας παραμένει βυθισμένος σε αιώνιο σκοτάδι.Μέσα τους πιστεύεται ότι κρύβονται μεγάλες ποσότητες πάγου, οι οποίες εκτός από νερό για τις μελλοντικές αποικίες μπορεί να διασπαστεί με ηλεκτρόλυση και να δώσει οξυγόνο και υδρογόνο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο. πηγή: https://www.in.gr/2024/02/26/in-science/space/slim-iaponiko-skafos-antekse-tin-pagonia-tis-seliniakis-nyxtas/ – https://www.bbc.com/news/science-environment-68400989

Ο αστεροειδής Δίμορφος είναι ένας σωρός… μπάζων (βίντεο) Λίγο πριν πέσει πάνω στον Δίμορφο το σκάφος καμικάζι κατέγραψε εικόνες από την επιφάνεια του και σε αυτές απεικονίζονται πέτρες ορισμένες από τις οποίες εκτοξεύτηκαν στη συνέχεια και μπήκαν σε τροχιά γύρω από τον αστερεοιδή. πηγή φωτό (NASA, APL) Ενδιαφέρουσα ανακάλυψη σε ένα ζευγάρι αστεροειδών που αποτελούν αντικείμενο ερευνών.Το Σεπτέμβριο του 2022 το σκάφος της αποστολής DART έπεσε όπως ήταν προγραμματισμένο με ταχύτητα η οποία ξεπερνούσε τα 23 χιλιάδες χλμ./ώρα πάνω στον αστεροειδή Δίμορφο. Το σκάφος ταξίδεψε για περίπου δέκα μήνες, μετά την εκτόξευσή του από την Καλιφόρνια για να συναντήσει τον αστεροειδή Δίδυμο διαμέτρου περίπου 800μ μέτρων και τον Δίμορφο διαμέτρου περίπου 200 μέτρων που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Δίδυμο λειτουργώντας ως δορυφόρος του. Μια νέα μελέτη διεθνούς ομάδας επιστημόνων με επικεφαλής της Σαμπίνα Ραντουκάν, ειδική στα μικρά διαστημικά σώματα στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης, αναφέρει ότι τα δεδομένα «υποδηλώνουν ότι ο Δίμορφος είναι ένας σωρός συντριμμιών».«Με βάση τις προσομοιώσεις, οι μόνες λύσεις που βρίσκουμε λένε ότι αρχικά ο Δίμορφος μάλλον ήταν ένα πολύ εύθραυστο αντικείμενο που προέβαλε ελάχιστη αντίσταση στην πρόσκρουση με τα 610 κιλά του DART. Ηταν τόσο εύθραυστος που με την σύγκρουση, αντί να δημιουργηθεί ένας κρατήρας διαμέτρου καμιά δεκαριά μέτρων ο αστεροειδής παραμορφώθηκε εντελώς» εξηγεί ο Πατρίκ Μισέλ, αστροφυσικός στο Αστεροσκοπείο της Κυανής Ακτής μέλος της ερευνητικής ομάδας.Η χρήση του υποθετικού λόγου γίνεται επειδή οι επιστήμονες για να βεβαιωθούν περιμένουν να φτάσει στον Δίμορφο, το 2026, το διαστημόπλοιο HERA της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας που θα εξετάσει τον αστεροειδή με μεγαλύτερη ακρίβεια. Ο Δίμορφος φαίνεται ότι αποτελείται από ένα ετερόκλητο συνονθύλευμα υλικών με βάση το πυρίτιο, από μικρούς βράχους εκ των οποίων ούτε το 40% δεν ξεπερνά τα 2,5 μέτρα, σύμφωνα με τις τελευταίες εικόνες που τράβηξε το DART πριν από την πρόσκρουσή του. Η δομή του άστρου, που θα μελετηθεί λεπτομερέστερα από ένα ραντάρ χαμηλών συχνοτήτων του HERA, πιστεύεται ότι είναι πορώδης, κάτι που εξηγεί την τρωτότητά του.Αυτό, από την άλλη πλευρά, μπορεί να σημαίνει ότι ο Δίμορφος γεννήθηκε και μεγάλωσε χάρη στα συντρίμμια που εκτόξευε ο «μεγάλος αδελφός» του, ο Δίδυμος, ο οποίος περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του σαν σβούρα – και μοιάζει με σβούρα. Και η ταχύτητά του είναι τέτοια που λόγω της φυγόκεντρου μπορεί να εκτοξεύει στο διάστημα το υλικό του, το οποίο συσσωρεύτηκε για να σχηματίσει τον «μικρό αδελφό».Ο Πατρίκ Μισέλ θεωρεί ότι τα νέα θα είναι «καλά» αν επιβεβαιωθεί ότι ένας αστεροειδής πυριτίου όπως ο Δίμορφος έχει την ίδια συμπεριφορά όπως εκείνοι με βάση τον άνθρακα (όπως οι Μπένου και Ριούγκου), δηλαδή ότι προβάλλει «ελάχιστη αντίσταση». Θα γνωρίζαμε επομένως ήδη τι θα έπρεπε να κάνουμε αν χρειαζόταν, στο μακρινό μέλλον, να εκτρέψουμε κάποιον για να σώσουμε τη Γη. Και αυτή είναι σημαντική πρόοδος, δεδομένου ότι τα αντικείμενα αυτά «έχουν μια συμπεριφορά που δεν γνωρίζουμε, δεδομένου ότι το περιβάλλον τους είναι πολύ διαφορετικό από αυτό της Γης», εξήγησε.Το 2029 ο αστεροειδής Απόφις θα περάσει «κοντά» από τη Γη, σε απόσταση 32.000 χιλιομέτρων, προσφέροντας τη δυνατότητα να μελετηθούν αυτά τα άστρα. Ετοιμάζεται ήδη μια αποστολή που θα μελετήσει τη συμπεριφορά του αστεροειδούς αυτού κατά το πέρασμά του, χωρίς να χρειαστεί να τον πλησιάσει αφού θα είναι ορατός από τη Γη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1601320/o-asteroeidis-dimorfos-einai-enas-soros-mpazon-vinteo/

Το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας μιλά στη «Ν» για την ανακύκλωση με ρομποτικές τεχνολογίες. Το ΙΤΕ συμμετέχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα RECLAIM.Το έργο RECLAIM (AI-powered Robotic Material Recovery in a Box) το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση εστιάζει στην ανάπτυξη μιας κινητής, ρομποτικής μονάδας ανάκτησης ανακυκλώσιμων υλικών που στοχεύει να ενισχύσει τις περιφερειακές δραστηριότητες ανακύκλωσης, παρέχοντας στις μη-αστικές περιοχές τη δυνατότητα διαλογής ανακυκλώσιμων με υψηλή αποτελεσματικότητα βιομηχανικού επιπέδου.Για τη σταδιακή βελτίωση της αποδοτικότητας της παραπάνω μονάδας, σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε από το Ινστιτούτο Ψηφιακών Παιχνιδιών (Institute of Digital Games) του Πανεπιστημίου της Μάλτας ένα ψηφιακό παιχνίδι το οποίο διευκολύνει τη συλλογή δεδομένων ανακύκλωσης με διασκεδαστικό τρόπο, μέσα από την «παιχνιδοποίηση» των ιδιαίτερα δύσκολων και απαιτητικών διαδικασιών διαλογής ανακυκλώσιμων στις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων. Ο σκοπός του συγκεκριμένου παιχνιδιού είναι τριπλός: α) να εκπαιδεύσει τους πολίτες και να ενισχύσει την ευαισθησία τους σε θέματα ανακύκλωσης, β) να ενεργοποιήσει τους πολίτες στην ανάλυση δεδομένων μέσα από τη διασκεδαστική ενασχόληση τους με το παιχνίδι, και γ) να εμπλέξει τους πολίτες στις ερευνητικές δραστηριότητες της ρομποτικής ανάκτησης υλικών και στην αντιμετώπιση επιστημονικών προκλήσεων σε θέματα ανακύκλωσης.Το παιχνίδι υποστηρίζει τη συλλογή δεδομένων ανακύκλωσης τα οποία δημιουργούνται από τους χρήστες και στη συνέχεια αξιοποιούνται για τη σταδιακή βελτιστοποίηση των αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης που αναλαμβάνουν την αναγνώριση και κατηγοριοποίηση των ανακυκλώσιμων υλικών. Πρόκειται για ένα παιχνίδι φιλικό προς τον χρήστη στο οποίο μπορεί να εμπλακεί οποιοσδήποτε, χωρίς να χρειάζεται να είναι ειδικός στην ανακύκλωση και χωρίς να χρειάζεται να γνωρίζει λεπτομέρειες για τις δραστηριότητες του έργου και τους αλγορίθμους επεξεργασίας εικόνων με ανακυκλώσιμα αντικείμενα. Εν συντομία, το παιχνίδι παρουσιάζει στους χρήστες εικόνες τις οποίες καθημερινά καλείται να επεξεργαστεί η κινητή ρομποτική μονάδα ανάκτησης υλικών. Οι χρήστες καλούνται να απαντήσουν ερωτήσεις σχετικά με την παρουσία υλικών (π.χ. πόσα πλαστικά μπουκάλια υπάρχουν στην εικόνα) ή τους ζητείται να αξιολογήσουν και να συγκρίνουν την αποδοτικότητα διαφορετικών αλγορίθμων κατηγοριοποίησης των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων. Οι απαντήσεις των χρηστών συλλέγονται και χρησιμοποιούνται σαν δεδομένα για την επαν-εκπαίδευση και τη βελτίωση της μονάδας κατηγοριοποίησης των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων. Με αυτόν τον τρόπο οι χρήστες των παιχνιδιών συνεισφέρουν στη δημιουργία νέων μοντέλων γνώσης για τους αλγορίθμους επεξεργασίας των εικόνων με ανακυκλώσιμα απορρίμματα, οι οποίοι στη συνέχεια, στη νέα βελτιωμένη τους μορφή, δημιουργούν νέες προκλήσεις για τους χρήστες με νέες εικόνες να εισέρχονται στο παιχνίδι. Οι χρήστες μέσω του παιχνιδιού τους δημιουργούν ξανά νέα δεδομένα που χρησιμοποιούνται από τους αλγορίθμους και ούτω καθεξής, με αποτέλεσμα στο πέρασμα του χρόνου οι αλγόριθμοι να βελτιώνουν συνεχώς την απόδοσή τους.Παράλληλα με τα παραπάνω, οι χρήστες ενημερώνονται για την κρισιμότητα των διαδικασιών ανακύκλωσης μέσα από καταγεγραμμένες στατιστικές πληροφορίες όπως η παραγωγή απορριμμάτων ανά πολίτη ή η ενέργεια που εξοικονομείται μέσα από τη σωστή και ολοκληρωμένη διαχείριση κάθε ανακυκλώσιμου αντικειμένου, έτσι ώστε να ευαισθητοποιηθούν περισσότερο και να συμμετάσχουν ενεργά στις δραστηριότητες ανακύκλωσης του δήμου τους. Με άλλα λόγια, το συγκεκριμένο παιχνίδι προάγει την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα κυκλικής οικονομίας και τους δίνει τη δυνατότητα να εμπλακούν ενεργά στις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής «Πράσινης Συμφωνίας». Συνολικά, το έργο RECLAIM ακολουθεί την προσέγγιση που ονομάζεται «Επιστήμη των Πολιτών» (Citizen Science) η οποία διευκολύνει και ενισχύει τη συμμετοχή όλων των πολιτών ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο και το μορφωτικό τους επίπεδο στην παραγωγή δεδομένων που αξιοποιούνται για την πρόοδο της επιστήμης. Ειδικότερα στο RECLAIM, τα δεδομένα χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση πολύ-επίπεδων νευρωνικών δικτύων (Deep Neural Networks) τα οποία αναγνωρίζουν και κατηγοριοποιούν ανακυκλώσιμα υλικά και διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην αποτελεσματική λειτουργία της κινητής ρομποτικής μονάδας ανάκτησης υλικών.Τα ερευνητικά δεδομένα που δημιουργούν οι χρήστες του παιχνιδιού συλλέγονται, οργανώνονται και γίνονται άμεσα διαθέσιμα σε αναγνωρισμένα δημόσια αποθετήρια που εξασφαλίζουν την αξιόπιστη πρόσβαση από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο. Το παιχνίδι ανακύκλωσης θα γίνει προσβάσιμο και έτοιμο προς χρήση μέσω διαδικτύου. Στοχεύοντας στην εύκολη πρόσβαση, το παιχνίδι θα είναι διαθέσιμο σε κινητά τηλέφωνα και tablets, επιτρέποντας στο ευρύ κοινό να «παίξει» και να συμμετέχει στη συλλογή δεδομένων.Προκειμένου να επιτευχθούν οι σκοποί του έργου RECLAIM, το παιχνίδι ανακύκλωσης θα χρησιμοποιήσει περισσότερες από 2000 εικόνες και βίντεο διαλογής από τη βάση δεδομένων των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων. Επίσης αναμένεται ότι θα εμπλακούν στο παιχνίδι πολλοί χρήστες οι οποίοι θα παρέχουν δεδομένα αλλά και θα ενισχύσουν τις γνώσεις τους σε θέματα ανακύκλωσης.Για το RECLAIM μίλησε στο Naftemporiki.gr ο επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος κ. Μιχάλης Μανιαδάκης. Πώς έγινε η σύλληψη της ιδέας; Στην προσπάθεια μας να αναπτύξουμε μια κινητή μονάδα διαλογής ανακυκλώσιμων απορριμμάτων, έγινε γρήγορα εμφανές ότι τα απορρίμματα εμφανίζουν διαφορετικά χαρακτηριστικά από τόπο σε τόπο. Το γεγονός αυτό δημιουργεί δυσκολίες στα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση και κατηγοριοποίηση των ανακυκλώσιμων συσκευασιών. Θα ήταν λοιπόν ιδιαίτερα υποστηρικτικό στην προσπάθεια μας να δώσουμε τη δυνατότητα στους πολίτες των τοπικών κοινωνιών να συμμετέχουν στη διαδικασία εκπαίδευσης των μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης. Πώς υλοποιείται; Στο έργο RECLAIM συμμετέχει το Πανεπιστήμιο της Μάλτας το οποίο είναι ένα από τα πιο γνωστά ακαδημαϊκά ιδρύματα της Ευρώπης στον χώρο των ψηφιακών παιχνιδιών με μακρά εμπειρία σε αυτό που ονομάζεται «επιστημονικά παιχνίδια». Σε συνεργασία με τον Αναπληρωτή Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Μάλτας Αντώνη Λιάπη, έχει αναπτυχθεί συλλογή παιχνιδιών στα οποία παρουσιάζονται εικόνες από την κινητή μονάδα διαλογής ανακυκλώσιμων. Οι χρήστες καλούνται να εντοπίσουν ανακτώμενα υλικά αλλά και να επιβλέψουν την ορθή λειτουργία των μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης. Ποιοι είναι οι στόχοι του προγράμματος; Εκτός από την ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα ανακύκλωσης, και την ενεργή εμπλοκή τους στις ερευνητικές δραστηριότητες του έργου RΕCLAIM, το παιχνίδι στοχεύει να λειτουργήσει σαν μέσο ώστε οι μονάδες τεχνητής νοημοσύνης που αναλαμβάνουν την αναγνώριση και κατηγοριοποίηση των ανακυκλώσιμων να μπορούν συνεχώς να βελτιώνονται και κυρίως να προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες προκλήσεις που αφορούν τη διαχείριση απορριμμάτων (π.χ. εισαγωγή νέων τοπικών ή εποχιακών προϊόντων). https://www.naftemporiki.gr/techscience/1601291/to-idryma-technologias-kai-ereynas-mila-sti-n-gia-tin-anakyklosi-me-rompotikes-technologies/

Ανακαλύφθηκαν 3 νέοι μικροί δορυφόροι – δύο του Ποσειδώνα και ένας του Ουρανου. Οι δορυφόροι του πλανήτη Ποσειδώνα αυξάνονται κατά δύο φτάνοντας στους 16, ενώ οι δορυφόροι του Ουρανού αυξάνονται κατά έναν φτάνοντας στους 28. Η φωτογραφία ανακάλυψης του νέου δορυφόρου του Ουρανού S/2023 U1 χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Magellan στο Παρατηρητήριο Las Campanas του Carnegie Science στη Χιλή, στις 4 Νοεμβρίου 2023. Ο S/2023 U1 είναι το αχνό σημείο φωτός (όχι το μεγάλο φωτεινό αντικείμενο). Ο νέος δορυφόρος του Ουρανού, είναι πιθανότατα ο μικρότερος, με διάμετρο μόλις 8 χιλιόμετρα και ολοκληρώνει μια τροχιά γύρω από τον πλανήτη Ουρανό κάθε 680 ημέρες. Συγκριτικά, ο δορυφόρος του Άρη που ονομάζεται Δείμος, που θεωρείται ένα από τα πιο μικροσκοπικά γνωστά φεγγάρια του ηλιακού μας συστήματος, έχει εύρος 13 χιλιόμετρα. Προς το παρόν ο νέος δορυφόρος αναφέρεται ως «S/2023 U1», αλλά θα πάρει το όνομα ενός σαιξπηρικού χαρακτήρα, σύμφωνα με ανακοίνωση του Carnegie Institution for Science. Ο φωτεινότερος από τους δυο νέους δορυφόρους του Ποσειδώνα που ονομάζεται προσωρινά «S/2002 N5», έχει εύρος 23 χιλιόμετρα, και φαίνεται να βρίσκεται σε τροχιά με περίοδο 9 ετών γύρω από τον Ποσειδώνα. Ο λιγότερο λαμπερός δορυφόρος που αποκαλείται «S/2021 N1», έχει εύρος 14 χιλιόμετρα και ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω από τον Ποσειδώνα σε 27 χρόνια. Για τους δυο νέους δορυφόρους του Ποσειδώνα θα επιλεγούν ονόματα από θεούς και νύμφες της θάλασσας από την ελληνική μυθολογία.Η ανακάλυψη των τριών νέων δορυφόρων ανακοινώθηκε την Παρασκευή (23 Φεβρουαρίου) από το Minor Planet Center της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης , ένα επιστημονικό όργανο με έδρα τη Μασαχουσέτη, υπεύθυνο για τον προσδιορισμό πλανητών, κομητών και φεγγαριών στο ηλιακό μας σύστημα. πηγή: https://www.space.com/new-moons-discovered-uranus-neptune

Το τροχιακό υψόμετρο του ISS προσαρμόστηκε απόψε. Ο σταθμός προετοιμάζεται για μελλοντική εκτόξευση και ελλιμενισμό με το διαστημόπλοιο Soyuz MS-25, καθώς και για την προσγείωση του Soyuz MS-24. Στις 24 Φεβρουαρίου στις 03:21 ώρα Μόσχας, οι κινητήρες Progress MS-26 άναψαν, λειτούργησαν για 1053,12 δευτερόλεπτα και παρήγαγαν ώθηση 1,73 m/s. Μετά τον ελιγμό, το μέσο υψόμετρο της τροχιάς του ISS αυξήθηκε κατά 3,04 km και ανήλθε σε 418,72 km πάνω από την επιφάνεια της Γης. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_569215 Ο πύραυλος Soyuz-2.1b με τον δορυφόρο Meteor-M Νο 2-4 μεταφέρθηκε στο συγκρότημα εκτόξευσης Vostochny! Μετά την εγκατάσταση του οχήματος εκτόξευσης σε κάθετη θέση, οι ειδικοί της Roscosmos συνέχισαν την προετοιμασία του για εκτόξευση. Πώς ξεκίνησε το πρωινό σου; Εκτόξευση του πυραύλου Soyuz-2.1b με Meteor-M No. 2-4 και συνοδευτικό ωφέλιμο φορτίο - 29 Φεβρουαρίου στις 08:43 ώρα Μόσχας. Εκτόξευση του οχήματος εκτόξευσης Soyuz-2.1b με το ανώτερο στάδιο Fregat, το διαστημόπλοιο Meteor-M Νο. 2-4 και 18 Ρώσους και ξένους συνοδευτικούς μικρούς δορυφόρους: 29 Φεβρουαρίου στις 08:43:26 ώρα Μόσχας. Το «Meteor-M» Νο. 2-4 θα παρακολουθεί το κλίμα και το περιβάλλον, την ηλιογεωφυσική κατάσταση, θα μελετά τους φυσικούς πόρους της Γης και θα παρακολουθεί τη διαδρομή της Βόρειας Θάλασσας. Ο δορυφόρος μεταφέρει επίσης εξοπλισμό για το διεθνές διαστημικό σύστημα έρευνας και διάσωσης COSPAS-SARSAT. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_569216 Το πλήρωμα του Crew-8 με τον Alexander Grebenkin έφτασε στο κοσμοδρόμιο της Φλόριντα! Μαζί με τον Alexander Grebenkin, τα μέλη του πληρώματος του Crew-8, Matthew Dominic, Michael Barratt και Jeanette Epps, έφτασαν στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι της NASA. Εκτόξευση του οχήματος εκτόξευσης Falcon-9 με το πλοίο Crew Dragon - 1 Μαρτίου στις 08:04 ώρα Μόσχας. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_569217

Τα κινητά τηλέφωνα τεχνητής νοημοσύνης πρωταγωνιστές στο φετινό Mobile World Congress Η ΑΙ εισβάλει στις κινητές επικοινωνίες.Το Mobile World Congress ξεκίνησε το 1987 ως ένα συνέδριο στον ραγδαία αναπτυσσόμενο κόσμο των τηλεπικοινωνιών αλλά μετά την έλευση των smart phones έχει μετατραπεί σε μια εκδήλωση που κυριαρχεί η βιομηχανία κινητών τηλεφώνων. Στη μόνιμη έδρα του συνεδρίου στη Βαρκελώνη η φετινή διοργάνωση σφραγίζεται όπως και τα πάντα άλλωστε στη βιομηχανία της τεχνολογίας από την τεχνητή νοημοσύνη.Θα παρουσιαστούν κινητά τηλέφωνα με εντυπωσιακές δυνατότητες που προσφέρει η ΑΙ ενώ στη φετινή έκθεση θα κάνουν την εμφάνιση τους και γενικότερα τεχνολογίες αιχμής κινητής επικοινωνίας όπως νέα είδη φορετών συσκευών (π.χ έξυπνα δαχτυλίδια) αλλά και συστήματα αυτοκινήτων που εντάσσονται στον κόσμο του Διαδικτύου των Πάντων (Internet of Things) και μετατρέπουν τα οχήματα σε προηγμένους τηλεπικοινωνιακούς κόμβους. Θα κάνουν την εμφάνιση τους και διάφορα gadgets με φουτουριστικές τεχνολογίες όπως για παράδειγμα, διάφανοι φορητοί υπολογιστές.Η εταιρεία Honor θυγατρική της κρατικής κινεζικής εταιρείας Shenzhen Zhixin New Information Technology Co παρουσίασε το κινητό τηλέφωνο Magic 6 Pro που ενσωματώνει μια πειραματική τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης που επιτρέπει στους κατόχους αυτοκινήτων να ανοίγουν το όχημα τους αλλά και να το θέτουν σε κίνηση με βιομετρικό σύστημα αναγνώρισης προσώπου στην οθόνη.H Deutsche Telekom θα παρουσιάσει στο MWC ένα κινητό τηλέφωνο που ενσωματώνει τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης της εταιρείας Brain.ai, τεχνολογία που σύμφωνα με τους δημιουργούς της θα αναλάβει εκείνη τον συντονισμό όλων των λειτουργιών της συσκευής και σύγχρονων αναγκών του κατόχου της καταργώντας τις διάφορες εφαρμογές που είναι ενσωματωμένες στα περισσότερα κινητά τηλέφωνα.«Ένας βοηθός που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη αντικαθιστά τις αμέτρητες εφαρμογές στο smartphone. Ο βοηθός θα κατανοεί τους στόχους σας και φροντίζει τις λεπτομέρειες όπως το κάνει ένας υπάλληλος σε μια ρεσεψιόν ξενοδοχείου» αναφέρει σε ανακοίνωση της η Deutsche Telekom.Η Huawei θα παρουσιάσει κινητό τηλέφωνο με κάμερα που θα ενσωματώνει λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης η οποία θα μπορεί σε πραγματικό χρόνο να βελτιώνει ποικιλοτρόπως την εικόνα σε φωτογραφίες και βίντεο κατά τη διάρκεια της λήψης ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι το βέλτιστο. Η τεχνολογία αναγνωρίζει το όλο σκηνικό αλλά και τις γενικότερες συνθήκες στο περιβάλλον που γίνεται η λήψη εικόνων με την κάμερα (π.χ αντικείμενα, φωτισμός κ.α.) και κάνει τις απαραίτητες προσαρμογές ώστε οι φωτογραφίες ή το βίντεο να έχουν την καλύτερη δυνατή ποιότητα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1600268/ta-kinita-tilefona-technitis-noimosynis-protagonistes-sto-fetino-mobile-world-congress/

Γαλαξία εργοστάσιο παραγωγής νέων άστρων εντόπισε το Hubble (βίντεο) Ο γαλαξίας IC 3476 όπου γεννιούνται συνεχώς νέα άστρα. πηγή φωτό. (ESA/Hubble & NASA, M. Sun) Ένα σύνθετο κοσμικό φαινόμενο προκαλεί μαζική αστρογένεση σε αυτό το γαλαξία.Μπορεί το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb να κλέβει από την στιγμή που ξεκίνησε να λειτουργεί πριν από 18 μήνες την παράσταση στον κόσμο της αστρονομίας και κοσμολογίας με τις συνεχείς εκπληκτικές ανακαλύψεις του αλλά το αρχαιότερο διαστημικό τηλεσκόπιο, το Hubble εξακολουθεί να αποτελεί ένα εξαιρετικό και σταθερό εργαλείο για την επιστημονική κοινότητα που πραγματοποιεί συνεχώς και αυτό παρατηρήσεις και ανακαλύψεις που το James Webb παρά τις προηγμένες τεχνικές του δυνατότητες δεν θα ήταν εύκολο να κάνει.Το Hubble κατέγραψε το IC 3476 έναν νάνο γαλαξία που βρίσκεται περίπου 54 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη στον αστερισμό της Κώμης της Βερενίκης. Αν και αυτή η εικόνα δεν φαίνεται πολύ δραματική και εκ πρώτης όψεως ο γαλαξίας μοιάζει γαλήνιος αλλά τα πραγματικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στο IC 3476 είναι πολύ διαφορετικά. Αυτός ο μικρός γαλαξίας που βρίσκεται σε ένα τοπικό σμήνος γαλαξιών υφίσταται μια διαδικασία που ονομάζεται απογύμνωση πίεσης ram που οδηγεί σε ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα σχηματισμού άστρων σε περιοχές του γαλαξία. Οι γαλαξίες στα σμήνη γαλαξιών συχνά παραμορφώνονται από τη βαρυτική έλξη μεγαλύτερων γειτονικών τους γαλαξιών. Αυτές οι βαρυτικές αλληλεπιδράσεις προκαλούν διαφόρων ειδών κοσμικά φαινόμενα στους γαλαξίες που τις δέχονται. Αν αυτό δεν ήταν αρκετό ο χώρος μεταξύ των γαλαξιών σε ένα σμήνος περιέχει διάχυτο καυτό πλάσμα (μερικώς ιονισμένο αέριο) που οι ειδικοί ονομάζουν «μέσο ενδοομάδας».Ενώ αυτό το πλάσμα είναι εξαιρετικά αδύναμο, οι γαλαξίες που κινούνται μέσα από αυτό το βιώνουν σχεδόν σαν κολυμβητές που παλεύουν ενάντια σε ένα ρεύμα και αυτή η αλληλεπίδραση μπορεί να αφαιρέσει από τους γαλαξίες το αέριο που σχηματίζει αστέρια. Αυτή η αλληλεπίδραση μεταξύ μέσου ενδοομάδας και των γαλαξιών ονομάζεται απογύμνωση πίεσης ram φαινόμενο που προκαλεί μαζική αστρογένεση και σε ορισμένες περιπτώσεις μεταβάλει τη μορφολογία γαλαξιών ειδικά των σπειροειδών. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1600334/galaxia-ergostasio-paragogis-neon-astron-entopise-to-hubble-vinteo/

Ο Οδυσσέας… έγειρε στη Σελήνη και είναι τώρα σιωπηλός. Πηγή φωτό: Intuitive Machines Το σκάφος έχει πάρει κλίση προς τη μια πλευρά του και δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τη Γη.Τα ξημερώματα της Παρασκευής οι ΗΠΑ πανηγύρισαν την επιστροφή της χώρας στη Σελήνη μετά από μισό αιώνα και τις αποστολές του θρυλικού προγράμματος Apollo έστω και αν η σεληνάκατος που προσεδαφίστηκε σε κρατήρα κοντά στο νότιο πόλο του φεγγαριού δεν ήταν της NASA αλλά μιας ιδιωτικής αμερικανικής εταιρείας.Η σεληνάκατος που ονομάζεται Odysseus φέρει πάνω του επιστημονικό εξοπλισμό της NASA για διαφόρων ειδών μελέτες του φυσικού μας δορυφόρου καθώς και επιστημονικό εξοπλισμό ενός αμερικανικού πανεπιστημίου αλλά και ένα φορτίο με διάφορα αντικείμενα και αξεσουάρ ιδιωτών. Η Intuitive Machines, η εταιρεία στην οποία ανήκει o Oδυσσέας, είχε ανακοινώσει ότι η σεληνάκατος έχει προσεδαφιστεί ομαλά. Όμως η NASA έκανε γνωστό ότι η σεληνάκατος δυστυχώς δεν έχει προσεδαφιστεί σωστά και αυτή τη στιγμή έχει κλίση προς τη μια πλευρά υποχρεώνοντας έτσι την Intuitive Machines να επανέλθει και να επιβεβαιώσει το γεγονός υποστηρίζοντας πώς όταν ανακοίνωσε ότι πήγαν καλά τα δεδομένα τηλεμετρίας που είχε στη διάθεση της αυτό έδειχναν και τα επόμενα δεδομένα αποκάλυψαν τι έχει συμβεί.Παρόμοιο πρόβλημα είχε αντιμετωπίσει και πριν από ένα μήνα η σεληνάκατος της ιαπωνικής αποστολής SLIM. Η σεληνάκατος προσεδαφίστηκε με κλίση τέτοια που εμπόδιζε τη δεδομένη στιγμή τη θέα του φωτοβολταϊκού της συστήματος στο ηλιακό φως και έπρεπε οι επιτελείς της αποστολής να περιμένουν μερικές μέρες ώστε η τροχιακή κίνηση Σελήνης και Ήλιου να στείλει τις ακτίνες του μητρικού μας άστρου στα ηλιακά πάνελ του σκάφους για να λειτουργήσει όπως και συνέβη.Η Intuitive Machines ανακοίνωσε ότι η κλίση που έχει ο Οδυσσέας είναι τέτοια που αυτή την στιγμή τα όργανα και τα ηλιακά του πάνελ πιθανότατα φωτίζονται από τον Ήλιο και μπορεί να λειτουργούν ομαλά αλλά δεν λειτουργεί προς το παρόν το σύστημα επικοινωνίας. Η εταιρεία παρουσίασε μάλιστα μια μακέτα του σκάφος με τη κλίση στην οποία βρίσκεται αυτή την στιγμή και γίνεται συνεχής προσπάθεια επικοινωνίας με το σκάφος. Η NASA έχει αποφασίσει να πραγματοποιεί πλέον όλες τις διαστημικές αποστολές σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα γεγονός που μπορεί οικονομικά να είναι πιο συμφέρον για την υπηρεσία και το αμερικανικό κράτος αλλά η τεχνολογία και κυρίως η τεχνογνωσία των ιδιωτικών εταιρειών στην παρούσα τουλάχιστον φάση δεν είναι σε επίπεδο παρόμοιο με αυτή της NASA και έτσι οι αποστολές από εδώ και πέρα θα έχουν ένα επιπλέον ποσοστό κινδύνου και πιθανότητας αποτυχίας από αυτό που θα είχαν αν τον έλεγχο είχε αποκλειστικά η αμερικανική διαστημική υπηρεσία. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1599377/o-odysseas-egeire-sti-selini-kai-einai-tora-siopilos/

Εντοπίστηκε κοσμικό χρυσωρυχείο (βίντεο) Καλλιτεχνική απεικόνιση μια έκρηξης από σύγκρουση άστρων νετρονίου (πηγή φωτό Robin Dienel/Carnegie Institution for Science) Για πρώτη φορά διαπιστώθηκε η δημιουργία χρυσού από σύγκρουση άστρων νετρονίων.Ερευνητική ομάδα ανέλυσε μια ασυνήθιστα μεγάλη έκρηξη ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας, γνωστή ως έκρηξη ακτίνων γ (GRB), και διαπίστωσαν ότι προήλθε από τη σύγκρουση δύο υπερπυκνών άστρων νετρονίων. Αυτό το αποτέλεσμα βοήθησε την ομάδα να παρατηρήσει μια λάμψη φωτός που προερχόταν από το ίδιο γεγονός που επιβεβαιώνει ότι αυτές οι συγχωνεύσεις είναι οι τοποθεσίες που δημιουργούν χημικά στοιχεία όπως ο χρυσός.Οι παρατηρήσεις, που έγιναν χρησιμοποιώντας τα διαστημικά τηλεσκόπια James Webb και Hubble επέτρεψαν στους επιστήμονες να δουν χρυσό και διάφορα βαρέα στοιχεία, τα οποία θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα πώς αυτά τα γεγονότα συγχώνευσης άστρων νετρονίων δημιουργούν τα μόνα περιβάλλοντα στο Σύμπαν ικανά να δημιουργήσουν στοιχεία βαρύτερα από το σίδηρο όπως το ασήμι και ο χρυσός προκαλώντας φαινόμενα όπως ένας τύπος εκρήξεων που ονομάζεται kilonova και αποκαλείται από τους επιστήμονες η «τέλεια έκρηξη» το Σύμπαντος.«Ήταν συναρπαστικό να μελετάς μια kilonova όπως δεν είχαμε ξαναδεί χρησιμοποιώντας τα ισχυρά μάτια του Hubble και του JWST. Είναι η πρώτη φορά που καταφέραμε να επαληθεύσουμε ότι τα μέταλλα βαρύτερα από τον σίδηρο και το ασήμι κατασκευάστηκαν πρόσφατα μπροστά μας» λέει η Ελεονόρα Τρόγια αστροφυσικός του Πανεπιστημίου της Ρώμης, εκ των επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που δημοσιεύει τα ευρήματα της στην επιθεώρηση «Nature. https://www.youtube.com/watch?v=y8VDwGi0r0E Τα άστρα νετρονίων (πάλσαρ) είναι άκρως συμπυκνωμένα άστρα αποτελούμενα κυρίως από νετρόνια και συνήθως έχουν διάμετρο μόνο 20 χιλιομέτρων, όμως έχουν βάρος σχεδόν διπλάσιο του Ήλιου. Ένα κουταλάκι ύλης από άστρο νετρονίων ζυγίζει περίπου όσο το όρος Έβερεστ. Όταν δύο άστρα νετρονίων συγκρούονται, συμβαίνει το εκρηκτικό φαινόμενο της κιλονόβα, καθώς ενώνονται αρχικά σε ένα ενιαίο τεράστιο άστρο νετρονίων, το οποίο μετά καταρρέει σε μαύρη τρύπα. Θεωρητικά οι κιλονόβα είχαν προβλεφθεί από το 1974, αλλά για πρώτη φορά παρατηρήθηκαν σαφώς το 2013. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1599299/entopistike-kosmiko-chrysorycheio-vinteo/

Η ελαφρύτερη μαύρη τρύπα ή το βαρύτερο άστρο νετρονίων; Μια πιθανή εξέλιξη του συστήματος NGC 1851E (Lightest black hole or heaviest neutron star?) Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων, με επικεφαλής ερευνητές από το Ινστιτούτο Ραδιοαστρονομίας Max Planck, χρησιμοποιώντας το ραδιοτηλεσκόπιο MeerKAT ανακάλυψε ένα ενδιαφέρον αντικείμενο άγνωστης φύσης στο σφαιρικό σμήνος NGC 1851. Το τεράστιο αντικείμενο είναι βαρύτερο από τα βαρύτερα γνωστά άστρα νετρονίων και ταυτόχρονα ελαφρύτερο από τις ελαφρύτερες γνωστές μαύρες τρύπες και αποτελεί δυαδικό σύστημα με ένα ταχέως περιστρεφόμενο πάλσαρ χιλιοστού του δευτερολέπτου. Θα μπορούσε να είναι η πρώτη ανακάλυψη του πολυπόθητου δυαδικού συστήματος πάλσαρ-μαύρης τρύπας. Καλλιτεχνική άποψη του δυαδικού συστήματος NGC 1851E, υποθέτοντας ότι το τεράστιο άστρο σύντροφος είναι μια μαύρη τρύπα. Το φωτεινότερο άστρο στο υπόβαθρο είναι ο τροχιακός του σύντροφος, το ραδιοπάλσαρ PSR J0514-4002E. Τα δύο άστρα απέχουν 8 εκατομμύρια χιλιόμετρα και η περίοδος περιφοράς του ενός γύρω από το άλλο είναι 7 ημέρες. Ο κρίκος ανάμεσα στις μαύρες τρύπες και τους αστέρες νετρονίων.Από καιρό οι αστροφυσικοί γνωρίζουν ότι οι αστέρες νετρονίων, κάποια περιδινούμενα άστρα ή πάλσαρ και οι μαύρες τρύπες αποτελούν τα τελικά στάδια της εξέλιξης των άστρων που έχουν μάζα πολλαπλάσια από αυτήν του Ηλιου. Οταν αυτά τα μεγάλα άστρα εξαντλούν τα πυρηνικά τους «καύσιμα» σβήνουν για πάντα, και ο αστρικός τους πυρήνας καταρρέει βίαια προς το κέντρο του, αυξάνοντας τη θερμοκρασία και την πίεση στο εσωτερικό του σε ασύλληπτα υψηλά επίπεδα, μετατρέποντας έτσι όλη την ύλη στο εσωτερικό τους σε μια συμπαγή μάζα νετρονίων. Αυτό έχει συνέπεια, σε κλάσματα του δευτερολέπτου, να καταρρέουν και οι εξωτερικές στοιβάδες του άστρου, οι οποίες προσκρούοντας στον συμπαγή πια αστρικό πυρήνα εκτινάσσονται πολύ βίαια προς τα έξω σε μια έκρηξη σουπερνόβα.Ωστόσο, η διεργασία «αυτοκτονίας» των άστρων που καταρρέουν δεν είναι πάντα η ίδια, αλλά εξαρτάται από το αν ο αστρικός τους πυρήνας έχει μάζα μικρότερη από τις περίπου 3 ηλιακές μάζες, τότε το αστρικό λείψανο που απομένει μετά την αστρική έκρηξη γίνεται ένας «αστέρας νετρονίων». Πρόκειται δηλαδή για υπέρπυκνα λείψανα άστρων που η μάζα τους είναι περίπου από 1,5 έως 3 φορές μεγαλύτερη από αυτήν του Ηλιου και η οποία συμπιέζεται τελικά σε μια σφαίρα με διάμετρο που δεν υπερβαίνει τα 10-20 km! Αν, αντίθετα, η μάζα του αστρικού πυρήνα υπερβαίνει το όριο των 3 ηλιακών μαζών, τότε η ύλη του καταρρέει σε ένα σημείο μηδενικού όγκου και άπειρης πυκνότητας και αυτά τα πιο μεγάλα άστρα μετατρέπονται σε «μαύρες τρύπες».Οι αστρονόμοι πίστευαν, μέχρι σήμερα, ότι η συνολική μάζα που απαιτείται για να καταρρεύσει ένα αστέρι νετρονίων είναι περίπου 2,2 φορές μεγαλύτερη από τη συνολική μάζα του Ηλιου, ενώ οι ελαφρύτερες μαύρες τρύπες που δημιουργούνται υπολογίζεται ότι έχουν περίπου 5 φορές μεγαλύτερη μάζα από τον Ηλιο. Εν τούτοις, η συναρπαστική ανακάλυψη που έγινε από μια διεθνή ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας το ραδιοτηλεσκόπιο MeerKAT, που βρίσκεται στο Βόρειο Ακρωτήρι της Νότιας Αφρικής, δείχνει ότι τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα.Σύμφωνα με το σχετικό άρθρο τους στο κορυφαίο περιοδικό «Science», αυτοί οι αστροφυσικοί εντόπισαν ένα αινιγματικό αντικείμενο μέσα στο πυκνό σμήνος αστεριών «NGC 1851» που βρίσκεται περίπου 38.000 έτη φωτός από τη Γη. Το περίεργο με τη νέα σκοτεινή οντότητα που ανακάλυψαν είναι ότι πρόκειται για ένα διαστημικό αντικείμενο λίγο βαρύτερο από τα πιο βαριά αστέρια νετρονίων και ταυτοχρόνως πολύ ελαφρύτερο από τις ελαφρύτερες γνωστές μαύρες τρύπες.Πράγματι, αυτό το πολύ περίεργο αντικείμενο που πρώτη φορά εντοπίστηκε από τους ερευνητές έχει μάζα μεταξύ 2,1 και 2,7 ηλιακές μάζες, άρα μπορεί να είναι είτε το πιο ογκώδες αστέρι νετρονίων που έχει παρατηρηθεί ποτέ είτε η μικρότερη σε όγκο μαύρη τρύπα που έχει εντοπιστεί μέχρι τώρα. Ομως, ενδέχεται να είναι και κάτι εντελώς νέο, δηλαδή κάτι ενδιάμεσο μεταξύ αυτών των δύο, για το οποίο μέχρι σήμερα τίποτα δεν γνωρίζουμε, αφού εντοπίζεται πρώτη φορά.Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μια μοναδική ανακάλυψη και όπως δήλωσε ο Μπεν Στάπερς, καθηγητής Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και επικεφαλής της έρευνας: «Κάθε πιθανότητα σχετικά με τη φύση αυτού του αντικειμένου είναι συναρπαστική: Ενα σύστημα πάλσαρ-μαύρης τρύπας θα είναι ένας σημαντικός στόχος για τη δοκιμή των θεωριών της κβαντικής βαρύτητας,ενώ ένα πιο βαρύ αστέρι νετρονίων θα προσφέρει νέες γνώσεις για την πυρηνική φυσική σε πολύ υψηλές πυκνότητες». https://physicsgg.me/2024/02/25/η-ελαφρύτερη-μαύρη-τρύπα-ή-το-βαρύτερο/

Από τον Δημόκριτο στους Κβαντικούς Υπολογιστές. O Γαληνός μας περιέσωσε ένα απόσπασμα (125) από τα γραπτά του Δημόκριτου όπου παρουσιάζει το Λογικό να διαφωνεί με τις Αισθήσεις ως προς τι είναι ‘αληθινό’. (Αξίζει να σημειωθεί ότι ο διάλογος αυτός έγινε γνωστός στους περισσότερους φυσικούς ανά τον κόσμο μέσα από τα βιβλία του Erwin Schrödinger ‘Tι είναι η ζωή;’ και ‘Η Φύση και οι Έλληνες’ – κυκλοφόρησαν την δεκαετία του 1940 και 1950 αντίστοιχα). Ο Δημόκριτος παρότι στην πραγματικότητα ήταν σύγχρονος του Σωκράτη, θεωρείται «προσωκρατικός» φιλόσοφος. Σχεδόν κανένα από τα γραπτά του Δημόκριτου δεν έχει διασωθεί. Ότι γνωρίζουμε γι αυτόν προέρχεται από άλλους φιλοσόφους, όπως τον Αριστοτέλη, που τον αναφέρουν για να τον επικρίνουν. Tα χωρία του Δημόκριτου που έχουν διασωθεί – στα οποία εικάζεται μεταξύ άλλων, ότι όλα τα φυσικά φαινόμενα προκύπτουν από πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ λίγων ειδών μικροσκοπικών «ατόμων», τα οποία στριφογυρίζουν μέσα στον κενό χώρο – βρίσκονται πλησιέστερα προς μια σύγχρονη επιστημονική κοσμοθεώρηση από οτιδήποτε άλλο διατυπώθηκε στην αρχαιότητα (και σίγουρα πλησιέστερα από οποιαδήποτε ιδέα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη).Ωστόσο, ο Δημόκριτος, πολύ γρήγορα μετά τη διατύπωση της ατομικής υπόθεσης, συνειδητοποίησε ανήσυχος, την τάση της να καταπιεί εξολοκλήρου τις ίδιες τις αισθητικές εμπειρίες που υποτίθεται ότι προσπαθούσε να εξηγήσει. Πώς θα μπορούσαν εκείνες να αναχθούν στις κινήσεις των ατόμων; Ο Δημόκριτος εξέφρασε το δίλλημα υπό τη μορφή του διαλόγου ανάμεσα στο Λογικό και τις Αισθήσεις, που παρουσιάζεται στην αρχή της ανάρτησης. Το βιβλίο του Scott Aaronson «Από τον Δημόκριτο στους κβαντικούς υπολογιστές» (εκδόσεις ροπή), θέτει υποψηφιότητα για το πιο αλλόκοτο βιβλίο που εκδόθηκε ποτέ από τον εκδοτικό οίκο Cambridge University Press. Η παραδοξότητά του εντοπίζεται ήδη από τον τίτλο, ο οποίος προφανώς και αποτυγχάνει να μας εξηγήσει τι ακριβώς πραγματεύεται. Πρόκειται για ακόμη ένα διδακτικό εγχειρίδιο κβαντικής υπολογιστικής – του δημοφιλούς πεδίου στο οποίο διασταυρώνονται οι κλάδοι της Φυσικής, των Μαθηματικών και της Επιστήμης των Υπολογιστών και που υπόσχεται στον κόσμο ένα νέο είδος υπολογιστή εδώ και δύο δεκαετίες, αλλά δεν έχει ακόμη φτιάξει μια πραγματική συσκευή, η οποία να κάνει κάτι εντυπωσιακότερο από το να παραγοντοποιεί το 21 σε 3×7 (με υψηλή πιθανότητα); Αν ναι, τότε τι παραπάνω προσθέτει αυτό το βιβλίο στην πληθώρα των άλλων που έχουν ήδη χαρτογραφήσει τα βασικά γνωρίσματα της θεωρίας της κβαντικής υπολογιστικής; Μήπως, αντίθετα, πρόκειται για μια δονκιχωτική απόπειρα σύνδεσης της κβαντικής υπολογιστικής με την αρχαία ιστορία; Και τι σχέση έχει ο Δημόκριτος, ο Έλληνας προσωκρατικός φιλόσοφος που εισήγαγε τον ατομισμό, με το περιεχόμενο αυτού του συγγράμματος που τουλάχιστον κατά το ήμισύ του θα αποτελούσε νέα γνώση για τους επιστήμονες της δεκαετίας του 1970, πολλώ δε μάλλον του 300 π.Χ.; Σύμφωνα με τον Scott Aaronson και μόνο η πρόταση του Λογικού (Φαινομενικά υπάρχει το γλυκό, φαινομενικά υπάρχει το πικρό, φαινομενικά υπάρχει το χρώμα. Στην πραγματικότητα υπάρχουν μόνον τα άτομα και το κενό), αρκεί για να τοποθετήσει τον Δημόκριτο στο ίδιο επίπεδο με τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη ή οποιονδήποτε άλλον αρχαίο φιλόσοφο γνωρίζετε: θα ήταν δύσκολο να διατυπωθεί με μεγαλύτερη ακρίβεια και σε μια μόνο φράση η επιτομή ολόκληρης της επιστημονικής κοσμοθεωρίας που θα αναπτυσσόταν 2000 χρόνια αργότερα!Αυτός ο δυο σειρών διάλογος θα λειτουργήσει ως θεμέλιος λίθος ολόκληρου του βιβλίου του Scott Aaronson. Ένα από τα θέματά του θα αφορά τον τρόπο με τον οποίο η κβαντομηχανική φαίνεται να παρέχει τόσο στο λογικό όσο και στις αισθήσεις απροσδόκητα νέα όπλα στη 2300 ετών διαμάχη τους – χωρίς (σύμφωνα με τον Aaronson) να οδηγεί ακόμη σε μια σαφή νίκη για κάποιον από τους δύο αντιπάλους.Στο βιβλίο του δεν προσπαθεί να «πουλήσει» κάποια αγαπημένη «ερμηνεία» της κβαντομηχανικής. Ο καθένας είναι ελεύθερος να πιστεύει οποιαδήποτε ερμηνεία του υπαγορεύει η συνείδησή του. Όσον αφορά την δική του άποψη; Δηλώνει ότι: «Συμφωνώ με κάθε ερμηνεία στον βαθμό που λέει ότι υπάρχει πρόβλημα, και διαφωνώ με κάθε ερμηνεία στον βαθμό που ισχυρίζεται ότι έχει επιλύσει το πρόβλημα!»Ο Aaronson κατακρίνει την φιλοσοφία που εμφανίζεται εκ των υστέρων, όταν η επιστήμη έχει ήδη ολοκληρώσει το έργο της: «Ποιό το νόημα να μιλάμε για φιλοσοφικά ερωτήματα; (…) Λοιπόν, υπάρχει η τυπική απάντηση, ότι η Φιλοσοφία είναι μια εργασία διανοητικής εκκαθάρισης – οι καθαριστές που έρχονται να μαζέψουν τα κομμάτια από το χάος που δημιούργησαν οι επιστήμονες. Οπότε, υπό αυτή την έννοια, οι φιλόσοφοι κάθονται στις πολυθρόνες τους περιμένοντας να συμβεί κάτι αναπάντεχο στην επιστήμη – όπως η κβαντομηχανική, όπως η ανισότητα Μπελ, όπως το θεώρημα του Γκέντελ – και τότε (για να αλλάξουμε σχήμα λόγου) να ορμήσουν σαν όρνεα λέγοντας: ‘α, αυτό σήμαινε πραγματικά’ . Λοιπόν, εκ πρώτης όψεως, αυτό φαντάζει κάπως βαρετό. όμως, όσο εξοικειώνεται κανείς με αυτού του είδους τη δουλειά, θα δει ότι … μπα, και πάλι βαρετό είναι! Προσωπικά, με ενδιαφέρουν τα αποτελέσματα – η εύρεση λύσεων σε μη τετριμμένα και καλώς ορισμένα ανοιχτά προβλήματα. Οπότε, ποιός είναι ο ρόλος της Φιλοσοφίας σε αυτό; Θέλω να προτείνω έναν ανώτερο ρόλο από εκείνον του διανοητικού καθαριστή: η Φιλοσοφία μπορεί να είναι ένας ανιχνευτής. Μπορεί να είναι ένας εξερευνητής – που χαρτογραφεί το διανοητικό έδαφος στο οποίο η επιστήμη θα φτάσει αργότερα και θα χτίσει ουρανοξύστες ή οτιδήποτε άλλο. Η Φιλοσοφία δεν έπαιξε τον ρόλο του ιχνηλάτη για όλους τους κλάδους της επιστήμης προ του καιρού τους, αλλά για κάποιους το έκανε. Και στην πρόσφατη ιστορία, νομίζω ότι ο κβαντικός υπολογισμός είναι πράγματι το καταλληλότερο παράδειγμα τέτοιου κλάδου. Εντάξει. Μπορείς να λες στους ανθρώπους: ‘Σκάσε και υπολόγιζε;’, αλλά το ερώτημα είναι τι πρέπει να υπολογίσουν; Τουλάχιστον στον κβαντικό υπολογισμό, που είναι το πεδίο μου, τα πράγματα που μας αρέσει να υπολογίζουμε- χωρητικότητες κβαντικών διαύλων, πιθανότητες σφαλμάτων κβαντικών αλγορίθμων – είναι αυτά που οι άνθρωποι δεν θα είχαν ποτέ σκεφτεί να υπολογίσουν, αν δεν υπήρχε η Φιλοσοφία.»Το βιβλίο του Aaronson είναι γεμάτο ιδέες, επιχειρήματα και φιλοσοφικές προοπτικές και καταπιάνεται με πολλά ενδιαφέροντα ζητήματα. Μεταφέρει τους αναγνώστες σε μερικές από τις βαθύτερες ιδέες των μαθηματικών, της επιστήμης των υπολογιστών και της φυσικής. Ξεκινώντας από την αρχαιότητα με τον Δημόκριτο, προχωρά στη λογική και τη θεωρία συνόλων, την θεωρία υπολογισιμότητας και πολυπλοκότητας, τους κβαντικούς υπολογιστές, την κρυπτογραφία, την πληροφορία που εμπεριέχουν οι κβαντικές καταστάσεις και την ερμηνεία της κβαντικής μηχανικής. Υπάρχουν επίσης εκτενείς συζητήσεις για το ταξίδι στο χρόνο, το παράδοξο του Newcomb, την ανθρωπική αρχή και τις απόψεις του Roger Penrose. Σύμφωνα με τους επιμελητές της ελληνικής έκδοσης, η μελέτη του βιβλίου απαιτεί προσοχή, διότι οι διασθητικές εξηγήσεις του Aaronson είναι τόσο εύστοχες που μπορεί να μας παραπλανήσουν ώστε να θεωρήσουμε σχετικά απλές τις έννοιες που μελετά. Όποιος θέλει να κατανοήσει σε βάθος το περιεχόμενο του βιβλίου θα πρέπει να αφιερώσει σημαντικό χρόνο και κόπο για τη μελέτη των περίτεχνων μαθηματικών αποδείξεων και εννοιών που κρύβονται πίσω από τις γραμμές του. Θα αποζημιωθεί όμως με την «μύηση» σε μια από τις γοητευτικές μυστηριώδεις και πολλά υποσχόμενες θεωρίες της σύγχρονης επιστήμης. πηγή: https://www.ropipublications.com/democritus-quantum-computing

Rocket and Space Corporation "Energia" ️Αυτή είναι η κάψουλα του τελευταίου πλοίου Voskhod από το μουσείο μας Δεν υπάρχει κούνια μέσα. Αντίθετα, δοχεία. Οι τετράποδοι κοσμοναύτες, τα σκυλιά Veterok και Ugolyok, μπήκαν σε τροχιά σε αυτά πριν από 58 χρόνια. Πέρασαν 22 ημέρες στο διάστημα. Εκείνη την εποχή, το ρεκόρ διάρκειας θα έσπασε μόνο σε πέντε χρόνια. Η τροχιά του πλοίου περνούσε από την εσωτερική ζώνη ακτινοβολίας της Γης. Αυτή είναι η ζώνη στην οποία το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη παγιδεύει φορτισμένα σωματίδια. Ο μηχανισμός μας προστατεύει, αλλά κάνει το πέταγμα στο ύψος της μέσης επικίνδυνο - το επίπεδο ακτινοβολίας είναι πολύ υψηλό. Η ακτινοβολία και η παρατεταμένη έκθεση στην έλλειψη βαρύτητας είναι οι δύο κύριοι εχθροί ενός ζωντανού οργανισμού στο διάστημα. Και οι δύο παράγοντες μελετήθηκαν στο πείραμα. Φυσικά, η ακτινοβολία δεν μπορούσε να περάσει χωρίς να αφήσει ίχνος - μετά την πτήση, τα σκυλιά έχασαν τα μαλλιά τους και ήταν πολύ αποδυναμωμένα. Ωστόσο, ανάρρωσαν και άφησαν ακόμη και υγιείς απογόνους. Χάρη σε αυτή την αποστολή, η τελευταία πτήση του Voskhod ήταν ένα μεγάλο βήμα προς τις μακροπρόθεσμες διαστημικές αποστολές. https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_3454

Οι ΗΠΑ επέστρεψαν με τον Οδυσσέα στη Σελήνη μισό αιώνα μετά το Apollo (βίντεο, φωτογραφίες) Πηγή φωτό: Intuitive Machines Για πρώτη φορά από την εποχή του Απόλλων 17 (Δεκέμβριος 1972), ένα αμερικανικό διαστημόπλοιο, ο Οδυσσέας, προσγειώθηκε στη Σελήνη. Ο ομηρικός ήρωας Οδυσσέας, χρειάστηκε 10 χρόνια για να επιστρέψει από την Τροία στο βασίλειό του στην Ιθάκη. Η NASA, χρειάστηκε κάτι παραπάνω από 50 χρόνια αναμονής έτσι ώστε να στείλει τον δικό της «Οδυσσέα» στη Σελήνη. Το ομώνυμο διαστημικό σκάφος, έγινε το πρώτο που εκτοξεύθηκε από αμερικανικό έδαφος, και κατάφερε να βρεθεί στην επιφάνεια της Σελήνης, μετά το 1972. Ο σύγχρονος Οδυσσέας, εξέπεμψε σήμα, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά έπειτα από την επιτυχημένη αποστολή του «Apollo 17», στη Σελήνη, η οποία είχε διαρκέσει 12 ημέρες, 13 ώρες, 51 λεπτά και 59 δευτερόλεπτα. «Σήμερα, για πρώτη φορά για περισσότερο από μισό αιώνα, οι ΗΠΑ, επιστρέφουν στη σελήνη. Σήμερα, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, μία εμπορική εταιρεία, μία Αμερικανική εταιρεία εκτόξευσε και οδήγησε το ταξίδι εκεί ψηλά. Και σήμερα, είναι η μέρα που αποδεικνύει τη δύναμη και την υπόσχεση των εμπορικών εταίρων της NASA. Συγχαρητήρια σε όλους όσους συμμετείχαν σε αυτό το μεγάλο και τολμηρό σχέδιο της εταιρείας Intuitive Machines και Space X και εδώ, της NASA. Τί θρίαμβος! Ο Οδυσσέας έφτασε στη σελήνη. Αυτό το βήμα είναι ένα τεράστιο βήμα μπροστά για ολόκληρη την ανθρωπότητα» αναφέρει ο Μπιλ Νέλσον, επικεφαλής της NASA. Το ρομπότ θα ανοίξει τον δρόμο για την επιστροφή των Αμερικανών αστροναυτών στη Σελήνη το 2026.Ο Οδυσσέας έφτασε στο φεγγάρι. Για πρώτη φορά από την εποχή του Apollo, ένα αμερικανικό διαστημόπλοιο προσγειώθηκε στη Σελήνη.Πρόκειται για ένα ρομπότ ιδιωτικής εταιρείας χωρίς πλήρωμα, που χρηματοδοτήθηκε από τη NASA για να ανοίξει το δρόμο στους Αμερικανούς αστροναύτες, που σχεδιάζουν να επιστρέψουν στον κοσμικό γείτονα της Γης μέσα σε αυτή τη δεκαετία. Το Odysseus (Οδυσσέας), που κατασκευάστηκε από την Intuitive Machines, εταιρεία με έδρα το Χιούστον, προσγειώθηκε κοντά στον σεληνιακό νότιο πόλο την Πέμπτη (ξημερώματα Παρασκευής ώρα Ελλάδας), μετά από μια τελική κατάβαση κατά την οποία οι χειριστές έπρεπε να στηριχθούν σε πειραματικό σύστημα προσγείωσης. «Σήμερα, για πρώτη φορά σε περισσότερο από μισό αιώνα, οι ΗΠΑ επέστρεψαν στη Σελήνη», δήλωσε σε βίντεο ο διαχειριστής της NASA, Μπιλ Νέλσον. «Σήμερα, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, μια ιδιωτική εταιρεία, μια αμερικανική εταιρεία, πραγματοποίησε το ταξίδι έως τη Σελήνη». Εικόνες από μια εξωτερική “EagleCam” που σχεδιάστηκε να εκτοξεύεται από το διαστημόπλοιο κατά τα τελευταία δευτερόλεπτα της καθόδου του θα μπορούσαν να δημοσιευτούν αργότερα μέσα στην ημέρα δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) ένα μέλος της ομάδας που το κατασκεύασε.«Μετά την αντιμετώπιση προβλημάτων των επικοινωνιών, οι ελεγκτές πτήσης επιβεβαίωσαν ότι ο Οδυσσέας αρχίζει να στέλνει δεδομένα», ανέφερε η Intuitive Machines στην τελευταία της ενημέρωση στο X.Μία προηγούμενη απόπειρα από αμερικανική εταιρεία τον περασμένο μήνα κατέληξε σε αποτυχία. Η ιδιωτική βιομηχανία πάλευε εδώ και καιρό να αποδείξει ότι μπορεί να επαναλάβει ένα κατόρθωμα που πέτυχε τελευταία η αμερικανική διαστημική υπηρεσία NASA κατά τη διάρκεια της επανδρωμένης αποστολής Apollo 17 το 1972. Σεληνιακός νότιος πόλος Για να γίνουν αντιληπτές οι τεχνικές προκλήσεις, ένα ενσωματωμένο σύστημα πλοήγησης απέτυχε και ο Οδυσσέας στο τελευταίο σκέλος του ταξιδιού του χρησιμοποίησε ένα πειραματικό σύστημα καθοδήγησης λέιζερ που αναπτύχθηκε από τη NASA.Ο επικεφαλής τεχνολογίας της εταιρείας Tim Crain επιβεβαίωσε πως «ο εξοπλισμός μας βρίσκεται στην επιφάνεια της Σελήνης», με το προσωπικό να ξεσπά σε χειροκροτήματα.Η NASA ελπίζει να δημιουργήσει τελικά μια μακροπρόθεσμη παρουσία και να συλλέξει πολικό πάγο τόσο για πόσιμο νερό όσο και για καύσιμο πυραύλων για ένα επόμενο ταξίδι στον Άρη υπό το πρόγραμμα Artemis.Η τρέχουσα αποστολή είναι «μία από τις πρώτες επιδρομές στον νότιο πόλο για να εξετάσουμε πραγματικά τις περιβαλλοντικές συνθήκες σε ένα μέρος που πρόκειται να στείλουμε τους αστροναύτες μας στο μέλλον», δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος της NASA Joel Kearns.Η πρώτη αποστολή της NASA με πλήρωμα έχει προγραμματιστεί για το 2026. Η Κίνα, σχεδιάζει επίσης να στείλει το πρώτο της πλήρωμα στη Σελήνη το 2030, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή διαστημικού ανταγωνισμού. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1598246/oi-ipa-epestrepsan-me-ton-odyssea-sti-selini-miso-aiona-meta-to-apollo-fotografies/

Αυτή είναι η ιδανική θερμοκρασία για τη ζωή στη Γη. Ερευνητές βρήκαν τις βέλτιστες συνθήκες για να ακμάζουν φυτά και ζώα στον πλανήτη.Ομάδα επιστημόνων υποστηρίζει ότι ανακάλυψε τις βέλτιστες συνθήκες και πιο συγκεκριμένα την ιδανική θερμοκρασία για να ευδοκιμεί το σύνολο της χλωρίδας και πανίδας στη Γη. Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα η όλα τα είδη στη Γη φαίνεται να ευδοκιμούν στους 20 βαθμούς Κελσίου και κατ’ επέκταση αυτή η θερμοκρασία φαίνεται να είναι «κομβική» για τη βιοποικιλότητα.Ενώ πολλά είδη έχουν προσαρμοστεί για να ζουν σε θερμότερες και ψυχρότερες περιοχές, πολλά εξακολουθούν να ζουν στους 20 C. «Βρίσκουμε στοιχεία ότι οι θερμοκρασίες πάνω από 20 βαθμούς Κελσίου γίνονται όλο και πιο υποβέλτιστες για όλους τους τομείς της ζωής, συμπεριλαμβανομένων των ζώων, των φυτών και των προκαρυωτικών οργανισμών», γράφουν οι ερευνητές. Υποψιάζονται ότι η θερμοκρασία των 20 βαθμών Κελσίου είναι καθοριστική για την αποτελεσματικότητα των βιολογικών διεργασιών λόγω των μοριακών ιδιοτήτων του νερού στα κύτταρα.Η αποτελεσματικότητα των χημικών διεργασιών στο εσωτερικό των κυττάρων αυξάνεται καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται, φτάνει στο μέγιστο και στη συνέχεια μειώνεται γρήγορα όταν γίνεται πολύ ζεστό. Αυτό σημαίνει ότι θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 20 βαθμούς θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αρκετές κρίσιμες αλλαγές μεταξύ των οργανισμών, όπως μείωση της ανοχής σε χαμηλά επίπεδα οξυγόνου μεταξύ των θαλάσσιων ειδών, εξηγούν οι ερευνητές. Σε έναν κόσμο που θερμαίνεται, τα πλάσματα που δεν μπορούν να μετακινηθούν σε άνετες θερμοκρασίες μπορεί να δυσκολεύονται περισσότερο να προσαρμοστούν.Ενώ τα θαλάσσια είδη μπορούν να προσαρμοστούν αλλάζοντας τη γεωγραφική τους κατανομή, τα ζώα της ξηράς μπορεί να μην μπορούν να μετατοπιστούν τόσο εύκολα «λόγω τοπίων που τροποποιούνται από πόλεις, γεωργία και άλλες ανθρώπινες υποδομές» αναφέρουν οι ερευνητές. Η έρευνα σημαίνει επίσης ότι περιοχές που παρουσιάζουν σταθερά θερμοκρασίες πάνω από 20 C θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μείωση της ποικιλομορφίας των τοπίων.Οι επιστήμονες βρήκαν επίσης παρόμοια στοιχεία εξαφανίσεων σε αρχεία απολιθωμάτων όταν οι θερμοκρασίες παρέμειναν πέρα από αυτό το όριο για μεγάλες περιόδους. Τα ευρήματα προσθέτουν σε αυξανόμενες ενδείξεις ότι η βιοποικιλότητα που ήδη μειώνεται πάνω από 20 βαθμούς θα επιδεινωθεί περαιτέρω από την υπερθέρμανση του πλανήτη.Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι αυτό θα οδηγούσε σε μια «απλούστευση» των οικοσυστημάτων με λιγότερες μορφές ζωής να υπάρχουν σε πολλά μέρη. Εκτιμούν επίσης ότι θα υπάρξει επίσης μεγαλύτερος ανταγωνισμός μεταξύ των υπαρχόντων ειδών που θα μπορούσαν να περιορίσουν ακόμη περισσότερο τους οικοτόπους. https://www.naftemporiki.gr/green/wildlife/1597686/ayti-einai-i-idaniki-thermokrasia-gia-ti-zoi-sti-gi/

Η Αθήνα παγκόσμιο επίκεντρο για την Παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη (GenAI) για 3 μέρες. Στο Ίδρυμα Ευγενίδου, από 29 Φεβρουαρίου - 2 Μαρτίου 2024.Tο δεύτερο συνέδριο Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (Generative Artificial Intelligence) στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, το μεγαλύτερο συνέδριο στην Ευρώπη με 3.000 live συμμετέχοντες και 15.000 διαδικτυακή κοινότητα, κάνουν την Αθήνα το επίκεντρο για την Τεχνητή Νοημοσύνη παγκοσμίως για τρεις ημέρες.Το 2nd GenAI Summit SE Europe – Αθήνα, που πραγματοποιείται στο Ίδρυμα Ευγενίδου, από 29 Φεβρουαρίου – 2 Μαρτίου 2024, στόχο έχει να ενδυναμώσει επιχειρήσεις, δημόσιους και ακαδημαϊκούς οργανισμούς στην Ελλάδα, τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, με σκοπό να ενσωματώσουν βιώσιμα, δίκαια και υπεύθυνα την Παραγωγική Τεχνική Νοημοσύνη.Αυτό αναμένεται να γίνει με τη συμμετοχή των οργανισμών που παράγουν τα Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα (Large Language Models) με τα μέλη τους, στελέχη, ακαδημαϊκούς/ερευνητές, επιχειρηματίες & thought leaders που θα συμμετέχουν για τρεις ημέρες σε παρουσιάσεις λύσεων και εφαρμογών, συζητήσεις (panels) και πρακτικά εργαστήρια (GenAI workshops) κατά τη διάρκεια του Summit, καθώς και με θεματικά εργαστήρια-masterclasses.Σημαντικά στοιχεία θα παρουσιαστούν για το GenaI Ψηφιακός Μετασχηματισμός όπως: στον Ιδιωτικό Τομέα: Το 2024 είναι η χρονιά που το 70% των επιχειρήσεων θα προχωρήσουν στην υιοθέτηση GenAI στις ροές εργασίας τους (GenAI augmented workflows). 600 στελέχη από 250 εταιρείες, σε 12 κλάδους (Industry & Role GenAI Tracks) και 14 χώρες έχουν ήδη δηλώσει συμμετοχή θεωρώντας ότι το συγκεκριμένο συνέδριο «είναι το συνέδριο ορόσημο για τη λήψη σωστά ενημερωμένων αποφάσεων για το πιά εργαλεία Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης και συμβουλευτικές υπηρεσίες (consulting firms, solution architects, integrators, AI & Data firms) θα αγοράσουν και πιο το ποσό και ο χρόνος επένδυσης σε αυτά για το 2024». – στο Δημόσιο Τομέα, Πανεπιστήμια, Σχολεία: Στο συνέδριο θα παρουσιαστούν νέες λύσεις και εφαρμογές από φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, που θα διατεθούν στο κοινό στις χώρες τους και θα είναι η δημόσια πρώτη για πολλές από αυτές. Θα συμμετέχουν εκπρόσωποι από Εθνικές Επιτροπές για την ΠΤΝ καθώς και σχετικοί αξιωματούχοι από την Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνείς οργανισμούς. Επίσης θα μοιραστούν οι βέλτιστες πρακτικές από προγράμματα ανάπτυξης GenAI δεξιοτήτων σε εθνικό επίπεδο, στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση συμμετεχόντων χωρών, καθώς και πολλαπλές πρωτοβουλίες για την προσαρμογή του τρόπου διδασκαλίας, αξιολόγησης και λειτουργίας ακαδημαϊκών οργανισμών από όλο τον κόσμο.Το δεύτερο συνέδριο είναι μεγαλύτερο από το πρώτο (15 Ιουνίου 2023), με αποστολές χωρών να ταξιδεύουν στη χώρα μας από 14 χώρες από τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή μέχρι την Ιαπωνία, με εταιρείες όπως η OpenAI, η Google, η ΝVIDIA και ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, όπως Stanford, Cambridge και Harvard. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1598017/i-athina-pagkosmio-epikentro-gia-tin-paragogiki-techniti-noimosyni-genai-gia-3-meres/

Εντυπωσιακό «κολιέ» άστρων δημιουργήθηκε από μια μαύρη τρύπα (βίντεο) Με μπλε χρώμα εικονίζεται το κολιέ των αστρικών σμηνών που γεννήθηκαν από τη δράση μαύρης τρύπας. πηγή φωτό (NASA/CXC/SAO/O. Omoruyi et al.; Optical: NASA/ESA/STScI/G. Tremblay et al.; Radio: ASTRON/LOFAR; Image Processing: NASA/CXC/SAO/N. Wolk) Απρόσμενη ανακάλυψη ενός κοσμικού φαινομένου που περνούσε κάτω από τα ραντάρ των επιστημόνων.Σε ένα τεράστιο σμήνος γαλαξιών γνωστό ως SDSS J1531 είχε εντοπιστεί μια ομάδα αστρικών σμηνών που αποτελούνται από πολύ νεαρής ηλικίας άστρα. Τα σμήνη αυτά βρίσκονται σε ένα σχηματισμό που στο μάτι του παρατηρητή μοιάζουν με ένα κοσμικό… κολιέ. Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ Σμιθσόνιαν αναφέρουν ότι δημιουργός αυτού το κολιέ είναι μια γιγάντια μαύρη τρύπα.Οι μαύρες τρύπες είναι συνυφασμένες με καταστροφή άστρων και γενικότερα με απορρόφηση ή διάλυση της κοσμικής ύλης που βρίσκεται στο πανίσχυρο βαρυτικό τους βεληνεκές και η διαπίστωση των ερευνητών προκαλεί φυσικά τεράστιο ενδιαφέρον αφού είναι η πρώτη φορά που οι μαύρες τρύπες συνδέονται με τέτοιου είδους και τέτοιας έκτασης κοσμική δημιουργία.Στην καρδιά αυτού γαλαξιακού σμήνους βρίσκονται δύο από τους μεγαλύτερους γαλαξίες του οι οποίοι βρίσκονται σε διαδικασία σύγκρουσης/συγχώνευσης. Το 2014 το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble εντόπισε 19 μεγάλα σμήνη νεογέννητων άστρων που αποτελούν αυτή την κοσμική δομή που μοιάζει με κολιέ.Η ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι τα 19 σμήνη σχηματίστηκαν όταν από μια από τις μαύρες τρύπες των δύο γαλαξιών που είναι υπερμεγέθης εξέπεμψε έναν εξαιρετικά ισχυρό πίδακα ακτινοβολίας η ενέργεια του οποίου ήταν ισοδύναμη με την ενέργεια που θα παραγόταν αν ένα δισεκατομμύρια άστρα σαν τον Ήλιο είχαν εκραγεί ταυτόχρονα στο ίδιο σημείο. Αυτός ο πίδακας ώθησε το ζεστό αέριο που περιβάλλει το γαλαξιακό σμήνος με τρόπο τέτοιο ώστε να δημιουργηθεί μια γιγάντια κοσμική φυσαλίδα οι συνθήκες της οποίας προκάλεσαν τη μαζική παραγωγή νέων άστρων. Μάλιστα οι ερευνητές εικάζουν ότι η δημιουργία των 19 αστρικών σμηνών δεν είναι αποτέλεσμα ενός και μόνο πίδακα αλλά ότι η συγκεκριμένη μαύρη τρύπα έχει εξαπολύσει και άλλους τέτοιου είδους πίδακες οι οποίοι λειτουργούν ως καταλύτες για τη γέννηση νέων άστρων. Οι ερευνητές λένε ότι η εργασία τους θα μπορούσε ανάμεσα στα άλλα να ρίξει φως στο πώς οι μαύρες τρύπες λειτουργούν ως «κοσμικοί θερμοστάτες» για να εμποδίσουν το αέριο στα σμήνη γαλαξιών να καταρρεύσει και αντίθετα να χρησιμέψει στη παραγωγή νέων άστρων. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1597551/entyposiako-kolie-astron-dimioyrgithike-apo-mia-mayri-trypa-vinteo/

Τεχνητή Νοημοσύνη και Πυρηνική Σύντηξη. Επιστήμονες που ασχολούνται με την παραγωγή ενέργειας μέσω πυρηνικής σύντηξης θεωρούν πως μπορούν να ξεπεράσουν τα ανυπέρβλητα εμπόδια που συναντούν αξιοποιώντας τις δυνατότητες της Τεχνητής Νοημοσύνης. Άραγε, θα μπορέσει κάποτε η Τεχνητή Νοημοσύνη από ταλέντο να αναδειχθεί σε ιδιοφυΐα, σύμφωνα με το ρητό του Σοπενχάουερ; Η πυρηνική σύντηξη είναι μια εξαιρετική ιδέα. Θα μπορούσε να λύσει τις ενεργειακές ανάγκες όλου του κόσμου. Το πρόβλημα (προς το παρόν) είναι ότι κάθε φορά που οι επιστήμονες προσπαθούν να παράγουν ενέργεια με πυρηνική σύντηξη ξοδεύουν περισσότερη ενέργεια από αυτή που παίρνουν! Δυστυχώς, εφανίζονται αναρίθμητα εμπόδια, συμπεριλαμβανομένων των ασταθειών στην εξαιρετικά πολύπλοκη διαδικασία παραγωγής ενέργειας μέσω σύντηξης.Ένας συνήθης τρόπος παραγωγής ενέργειας σύντηξης, περιλαμβάνει τη χρήση υδρογόνου ως καυσίμου, και την αύξηση της θερμοκρασίας σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα σε μία διάταξη που ονομάζεται «τοκαμάκ» και σχηματικά θυμίζει ντόνατ, όπου είναι εφικτή η δημιουργία πλάσματος (η τέταρτη κατάσταση της ύλης, μετά τη στερεά, την υγρή και την αέρια). Η πυρηνική σύντηξη είναι η διαδικασία που πραγματοποιέιται στο εσωτερικό του Ήλιου και των άστρων. Οι ειδικοί προσπαθούν εδώ και δεκαετίες να «ξεκλειδώσουν» τις δυνατότητές της στη Γη. Σύντηξη επιτυγχάνεται όταν δύο ελαφρείς πυρήνες συγχωνεύονται παράγοντας ενέργεια. Πρόκειται για τον αντίθετο μηχανισμό από αυτόν της πυρηνικής σχάσης (που χρησιμοποιείται σήμερα στα πυρηνικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας), κατά τον οποίο βαρείς πυρήνες διασπώνται αποδίδοντας ενέργεια. Αλλά αυτό το πλάσμα πρέπει να περιορίζεται διαρκώς καθώς είναι πολύ επιρρεπές στο να διαφεύγει από τα ισχυρά μαγνητικά πεδία του μηχανήματος που έχουν σχεδιαστεί για να το συγκρατούν στην ιδανική θέση. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Princeton και το Εργαστήριο Φυσικής Πλάσματος του Princeton δημοσίευσαν στο περιοδικό Nature ότι βρήκαν έναν τρόπο να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη για να προβλέψουν αυτές τις πιθανές αστάθειες και να τις αποτρέψουν από το να συμβούν σε πραγματικό χρόνο [Avoiding fusion plasma tearing instability with deep reinforcement learning]. Η ομάδα διεξήγαγε τα πειράματά της στην Εθνική Εγκατάσταση Σύντηξης DIII-D στο Σαν Ντιέγκο και διαπίστωσε ότι το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποίησαν μπορούσε να προβλέψει πιθανά «σχίσματα» πλάσματος έως και 300 χιλιοστά του δευτερολέπτου νωρίτερα. Χωρίς την αξιοποίηση αυτής της πληροφορίας, η διαδικασία θα είχε διακοπεί απότομα. «Τα πειράματα παρέχουν τα θεμέλια για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για την επίλυση ενός ευρέος φάσματος ασταθειών του πλάσματος, οι οποίες επί μακρόν εμπόδιζαν την ενέργεια σύντηξης», δήλωσε εκπρόσωπος του Princeton. πηγές: https://www.kathimerini.gr/life/science/562895455/pyriniki-syntixi-i-a-i-elyse-gia-toys-epistimones-ena-apo-ta-pio-dyskola-provlimata/ – https://edition.cnn.com/2024/02/21/climate/nuclear-fusion-ai-climate-solution/index.html Παρακολουθείστε επίσης και το σχετικό βίντεο της Sabine Hossenfelder:

Που βρίσκεται και τι ερευνά το διαστημικό σκάφος New Horizons της NASA; Το διαστημικό σκάφος New Horizons που εκτοξεύθηκε από την Γη στις 19 Ιανουαρίου του 2006, βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση και συνεχίζει να στέλνει δεδομένα στη Γη καθώς απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από τη Γη. Αφού εξερεύνησε τον πλανήτη-νάνο Πλούτωνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Πλούτωνα Χάροντα και τους άλλους 4 δορυφόρους του (Νύχτα, Ύδρα, Κέρβερος και Στύγα), όπως επίσης και το αντικείμενο της ζώνης Κάιπερ Arrokoth (ή 2014 MU69 ή Έσχατη Θούλη), σήμερα, 22 Φεβρουαρίου 2024, απέχει 58,95 αστρονομικές μονάδες από τη Γη (υπενθυμίζεται ότι 1 αστρονομική μονάδα=150 εκατομμύρια χιλιόμετρα=η μέση απόσταση Γης-Ήλιου) και απομακρύνεται ως προς τον Ήλιο με ταχύτητα 13,69 km/sec. Το New Horizons είναι το μόνο διαστημικό σκάφος που εξερευνά τη ζώνη Kuiper – την τεράστια, μακρινή εξωτερική ζώνη του ηλιακού μας συστήματος που περιέχει εκατοντάδες χιλιάδες παγωμένα, βραχώδη μικρά αντικείμενα.Οι πιο πρόσφατες παρατηρήσεις του διαστημικού σκάφους Nέοι Ορίζοντες δείχνουν ότι η ζώνη Kuiper μπορεί να εκτείνεται πολύ πιο μακριά από ό,τι πιστεύαμε. Καλλιτεχνική αναπαράσταση σύγκρουσης δύο αντικειμένων στη μακρινή ζώνη Kuiper. Το όργανο του New Horizons Venetia Burney Student Dust Counter (SDC) ανιχνεύει ποσότητα σκόνης – τα μικροσκοπικά παγωμένα υπολείμματα συγκρούσεων μεταξύ μεγαλύτερων αντικειμένων της ζώνης Kuiper (KBOs) – που ξεπερνά το αναμενόμενο. Το New Horizons πραγματοποιεί για πρωτή φορά άμεσες μετρήσεις της διαπλανητικής σκόνης πέρα από τον Ποσειδώνα και τον Πλούτωνα, συνεπώς κάθε παρατήρηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ανακάλυψη.Σύμφωνα με την δημοσίευση στο Astrophysical Journal Letters (New Horizons Venetia Burney Student Dust Counter Observes Higher than Expected Fluxes Approaching 60 au), οι μετρήσεις των Νέων Οριζόντων αψηφούν τα επιστημονικά μοντέλα που θεωρούν ότι η ποσότητα αντικειμένων και η πυκνότητα της σκόνης στη ζώνη θα έπρεπε να μειώνονται σε αυτή τη μακρινή απόσταση, και δείχνουν ότι το εξωτερικό άκρο της κύριας ζώνης Kuiper θα μπορούσε να εκτείνεται δισεκατομμύρια χιλιόμετρα μακρύτερα από τις τρέχουσες εκτιμήσεις, ή ότι θα μπορούσε να υπάρχει ακόμη και μια δεύτερη ζώνη πέρα από αυτή που ήδη γνωρίζουμε. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερες λεπτομέρειες: 1. NASA’s New Horizons Detects Dusty Hints of Extended Kuiper Belt – https://www.nasa.gov/missions/new-horizons/nasas-new-horizons-detects-dusty-hints-of-extended-kuiper-belt/ 2. Η Ζώνη Kuiper Ίσως Είναι Μεγαλύτερη Απ΄Ότι Πιστεύαμε – https://www.ofa.gr/kuiper-belt-new-horizons/ https://physicsgg.me/2024/02/22/που-βρίσκεται-και-τι-ερευνά-το-διαστημ/

Η ανίχνευση νετρίνων από την έκρηξη του σουπερνόβα 1987Α. … κατά την διάρκεια της νύχτας 22-23 Φεβρουαρίου του 1987 (νεώτερη ενημέρωση) – Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb βρίσκει για πρώτη φορά άμεσες αποδείξεις για την ύπαρξη άστρου νετρονίων στην καρδιά του υπολείμματος του σουπερνόβα 1987A Κατά την έκρηξη του υπερκαινοφανούς αστέρα SN1987A πρατηρήθηκαν για πρώτη φορά νετρίνα που προέρχονταν έξω από το ηλιακό μας συστήμα. Απεικόνιση του SN1987A, το δαχτυλίδι του ύλης που βλέπουμε σήμερα, μέσα από προσομοίωση υπολογιστή Κατά τη διάρκεια της νύχτας 22 προς 23 Φεβρουαρίου 1987 τρεις ανιχνευτές νετρίνων – στο Kamiokande (Ιαπωνία), IMB (ΗΠΑ) και BNO στην ΕΣΣΔ – ανίχνευσαν ταυτόχρονα νετρίνα. Ο Kamiokande ανίχνευσε 11 νετρίνα σχεδόν τρεις ώρες πριν την πρώτη οπτική παρατήρηση της έκρηξης του σουπερνόβα που ονομάστηκε SN1987Α από αστρονόμους στη Χιλή και την Αυστραλία. Ένας άλλος ανιχνευτής νετρίνων κοντά στο Κλήβελαντ των ΗΠΑ, κατέγραψε την ίδια ώρα με τον ιαπωνικό ανιχνευτή άλλα 8 νετρίνα. Αργότερα έγινε γνωστό ότι και ένας τρίτος ανιχνευτής νετρίνων στο φαράγγι Μπαξάν στον Καύκασο είχε καταγράψει άλλα 5 νετρίνα. Τα 24 νετρίνα που ανιχνεύθηκαν στην Γη ήταν ένα απειροελάχιστο ποσοστό από τα δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων νετρίνων που σάρωσαν τον πλανήτη μας σε μια ριπή από το άστρο Sanduleak-69o 202o που εξεράγη στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου προκαλώντας το σουπερνόβα SN1987Α. Ας σημειωθεί ότι οι ανιχνευτές νετρίνων βρίσκονταν στο βόρειο ημισφαίριο, ενώ η έκρηξη του σουπερνόβα ήταν οπτικά ορατό στο νότιο ημισφαίριο. Επομένως τα 24 νετρίνα που ανιχνεύθηκαν διέσχισαν όλη τη Γη μέχρι να φτάσουν στους ανιχνευτές! Επιπλέον, ο φυσικός John Bahcall – γνωστός για την έρευνά του στην ανίχνευση ηλιακών νετρίνων – όταν έμαθε για τον SN1987Α, άρχισε να υπολογίζει με τους συνεργάτες του πόσα νετρίνα που παράχθηκαν κατά την έκρηξη του σουπερνόβα, θα έπρεπε να έχουν καταγραφεί στους επίγειους ανιχνευτές. Το αποτέλεσμά τους δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature και προέβλεπε μερικές δεκάδες ανιχνεύσεις νετρίνων σε συμφωνία με τα πειραματικά δεδομένα. Μια σειρά διαδοχικών εικόνων του σουπερνόβα SN1987A, από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, στο χρονικό διάστημα 15 ετών, από το 1994 έως το 2009. Οι οπτικές παρατηρήσεις του σουπερνόβα του SN 1987A και η έκρηξη νετρίνων διάρκειας μόνο λίγων δευτερόλεπτα που προκλήθηκε κατά την έκρηξής του, παρείχαν επιπλέον σημαντικά στοιχεία για την βελτίωση της θεωρίας που περιγράφει την κατάρρευση των πυρήνων των σουπερνόβα. Σύμφωνα με την θεωρία αυτός ο τύπος σουπερνόβα θα σχημάτιζε ένα άστρο νετρονίων ή μια μαύρη τρύπα. Έκτοτε οι αστρονόμοι έχουν αναζητήσει στοιχεία για τέτοιου είδους συμπαγή αντικείμενα στο κέντρο του διαστελλόμενου υλικού που απέμεινε. Τα τελευταία χρόνια βρέθηκαν έμμεσα στοιχεία για την παρουσία ενός αστέρα νετρονίων στο κέντρο του υπολείμματος, ώστόσο, μέχρι σήμερα δεν είχαν παρατηρηθεί άμεσες ενδείξεις που να δείχνουν την παρουσία άστρου νετρονίων στον απόηχο του SN 1987A (ή οποιασδήποτε παρόμοιας πρόσφατης έκρηξης σουπερνόβα). Όμως, σύμφωνα με την σημερινή δημοσίευση στο περιδικο Science (Emission lines due to ionizing radiation from a compact object in the remnant of Supernova 1987A), – 37 χρόνια μετά την έκρηξη του σουπερνόβα – οι φασματοσκοπικές παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb δείχνουν την ύπαρξη άστρου νετρονίου στο υπόλειμμα του SN1987A! Η ανάλυση των παραπάνω εικόνων από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb δείχνουν ένα ισχυρό σήμα από το κέντρο του υπολείμματος σουπερνόβα SN 1987A, που αποδεικνύει την ύπαρξη μιας πηγής ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας, πιθανότατα από ένα άστρο νετρονίων.(science.nasa.gov) Στη συνέχεια παραθέτουμε (ξανά) την εξαιρετική περιγραφή της δημιουργίας και της εξέλιξης του σουπερνόβα 1987Α που έκανε ο αείμνηστος Βασίλης Ξανθόπουλος, στο κλασικό πλέον βιβλίο του, «Περί αστέρων και συμπάντων», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης , 6η έκδοση 1997: «Η έκρηξη του σουπερνόβα 1987Α παρατηρήθηκε στις 23 Φεβουαρίου 1987, στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, σε απόσταση 170.000 ετών φωτός. Η έκρηξη αποτέλεσε σημαντικό γεγονός για την αστρονομία, γιατί με τις λεπτομερείς παρατηρήσεις που ακολούθησαν – και συνεχίζονται – έγινε για πρώτη φορά δυνατό να υποβληθούν σε ουσιαστικό έλεγχο οι θεωρίες μας για τους σουπερνόβα. Το γενικό συμπέρασμα είναι πως οι θεωρίες μας ήταν βασικά σωστές αλλά έπρεπε να δουλευτούν λίγο παραπάνω και προσεκτικότερα σε ορισμένα δευτερεύοντα σημεία. Ως συνήθως, η φαντασία της φύσης ξεπέρασε και πάλι την φαντασία των αστροφυσικών. Το μόνο δυσάρεστο ήταν πως ο σουπερνόβα 1987Α ήταν ορατός μόνον από το νότιο ημισφαίριο. Είναι πολύ σημαντικό ότι τον αστέρα που εξερράγη τον ξέραμε (που σημαίνει ότι τον είχαμε ξεχωρίσει από τα δισεκατομμύρια των άστρων και καταγράψει) από πριν. Ήταν ο αστέρας Sanduleak-69o 202o (από το όνομα του αστρονόμου που τον κατέγραψε, 69o νότιο γαλαξιακό πλάτος και 202o γαλαξιακό μήκος). Είχε μάζα περίπου ~16M☉, λαμπρότητα 40.000L☉ και ηλικία 11 εκατομμύρια χρόνια. Το επικρατέστερο μοντέλο προβλέπει ότι ο Sanduleak ξεκίνησε ως αστέρας μάζας περίπου18M☉,έκαψε το περισσότερο υδρογόνο του σε 10 εκατομμύρια χρόνια, το He σε ένα εκατομμύριο χρόνια, τον άνθρακα σε 12.000 χρόνια, το νέον σε 12 χρόνια, το οξυγόνο σε 4 χρόνια και το πυρίτιο σε μια εβδομάδα. Κατά την έκρηξη συνεχιζόταν η καύση του Η σε εξωτερικούς φλοιούς, ενώ στο κέντρο του είχε συσσωρευθεί στάχτη Fe που ξεπέρασε το όριο Chandrasekhar. Η κατάρρευση της στάχτης αυτής προκάλεσε την έκρηξη. Στο μέγιστό της, η λαμπρότητα του σουπερνόβα έφτασε τις 2·108 L☉. To μέγιστο της λαμπρότητας δεν συμπίπτει με την ίδια την έκρηξη. Αντίθετα, παρατηρήθηκε 80 ημέρες αργότερα, στις 20 Μαΐου. Η καθυστέρηση αυτή των ογδόντα ημερών επιβεβαίωσε την πρόβλεψη ότι στις εκρήξεις σουπερνόβα δημιουργούνται τα βαριά χημικά στοιχεία σε μεγάλες ποσότητες. Η εξήγηση είναι απλή. Ανάμεσα στα βαριά στοιχεία που σχηματίζονται κατά την έκρηξη περιλαμβάνονται και μεγάλες ποσότητες ραδιενεργών ισοτόπων και η αύξηση της λαμπρότητας του σουπερνόβα οφείλεται στη ραδιενέργεια που εκλύουν τα ισότοπα αυτά. Κατά την έκρηξη σχηματίζεται το ραδιενεργό νικέλιο-56 που έχει χρόνο ημιζωής 6,1 ημέρες και διασπάται προς κοβάλτιο-56. Και το κοβάλτιο, όμως, είναι ραδιενεργό και διασπάται, με χρόνο ημιζωής 77,1 ημέρες, προς άλλα σταθερά στοιχεία. Ο αστέρας Sanduleak, που είχε παρατηρηθεί και καταγραφεί πριν από την έκρηξη, ήταν κυανός και όχι ερυθρός γίγαντας. Η παρατήρηση αυτή φάνηκε προς στιγμή ότι θα ανέτρεπε τη βασική θεωρία αστρικής εξέλιξης (αφού οι κυανοί γίγαντες βρίσκονται στα πρώτα στάδια της αστρικής εξέλιξης, πριν από την κύρια ακολουθία). Απαιτήθηκαν μερικοί μήνες για να κατανοήσουμε ότι εξαιτίας μιας ιδιαιτερότητάς του, στα τελευταία στάδια της φάσης του ερυθρού γίγαντα που υπολογίζεται ότι κράτησε μερικές χιλιάδες χρόνια, ο Sanduleak είχε χρώμα μπλε! Η περιεκτικότητα του Sanduleak σε οξυγόνο και άλλα βαριά στοιχεία ήταν μικρότερη απ΄ότι είναι συνήθως σε αστέρια που βρίσκονται σε παρόμοια εξελικτική φάση. Όμως μικρότερη περιεκτικότητα των εξωτερικών φλοιών σε οξυγόνο σημαίνει μεγαλύτερη διαπερατότητα του φωτός ανά μονάδα ύλης. Έτσι, για να απορροφηθεί η ακτινοβολία ώστε να ασκηθεί η πίεση που θα εξουδετερώσει τη βαρύτητα, απαιτείται αυξημένη πυκνότητα ύλης στους εξωτερικούς φλοιούς. Ο αστέρας, λοιπόν, σταθεροποιήθηκε σε μικρότερες διαστάσεις απ’ ότι αναμενόταν, η επιφανειακή του θερμοκρασία ήταν μεγαλύτερη από ότι είναι συνήθως, και το χρώμα του ήταν μπλε. Επιπλέον, επειδή ο αστέρας είχε μικρότερες διαστάσεις από ότι αναμενόταν, ένα μεγαλύτερο ποσοστό της ενέργειας της έκρηξης δαπανήθηκε για να διαφύγει η ύλη από το ισχυρότερο βαρυτικό πεδίο. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν η μέγιστη λαμπρότητα του σουπερνόβα να είναι μικρότερη από όση θα περιμέναμε, συλλογισμός που επιβεβαιώθηκε από τις παρατηρήσεις. Δυο ώρες πριν την (οπτική) έναρξη του φαινομένου σουπερνόβα, ανιχνευτές κατέγραψαν αυξημένη διέλευση νετρίνων από τη Γη. Τα νετρίνα εκπέμφθηκαν τα πρώτα δευτερόλεπτα της έκρηξης, όταν κατέρρεε ο κεντρικός πυρήνας. Τότε σχηματίστηκε ένα ωστικό κύμα, ένα κύμα σοκ, που άρχισε να διαδίδεται προς τα έξω. Η χρονική καθυστέρηση των δυο ωρών οφείλεται στο χρόνο που χρειάστηκε το κύμα αυτό για να φτάσει στα εξωτερικά στρώματα του αστέρα, οπότε άρχισε και η εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Η συνολική ενέργεια που εκπέμφθηκε με τα νετρίνα υπολογίζεται σε 3·1053 erg. Και όλη αυτή η ενέργεια εκπέμφθηκε μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα μόνον! Η ισχύς του σουπερνόβα, αυτά τα πρώτα δευτερόλεπτα, ήταν όση και η ισχύς όλου του ορατού σύμπαντος! Δεν ξέρουμε με σιγουριά τι απέμεινε από τον σουπερνόβα 1987Α. Οι περισσότεροι αστροφυσικοί ποντάρουν στον σχηματισμό ενός αστέρα νετρονίων. Αλλά η ανακοίνωση, στις αρχές του 1989, της παρατήρησης ενός πάλσαρ συχνότητας 1968 στροφών/δευτερόλεπτο αποδείχθηκε εσφαλμένη. Και η αναμενόμενη μεταφορά κινητικής ενέργειας από τον πάλσαρ στο περιβάλλον κέλυφος δεν έχει παρατηρηθεί… Το διαστημικό τηλεσκόπιο Ηubble φωτογράφησε το διαστελλόμενο κέλυφος που σχηματίστηκε κατά την έκρηξη… Σουπερνόβα και ζωή Σε κάποιoν ή κάποιους σουπερνόβα οφείλουμε τη ζωή μας! Όλα τα στοιχεία, από το He και πέρα, που είναι απαραίτητα για τη ζωή, σχηματίζονται μόνο στο εσωτερικό των αστέρων. Ευτυχώς για μας, οι εκρήξεις σουπερνόβα τα σκορπίζουν στο διάστημα και εμπλουτίζουν με αυτά τη μεσοαστρική ύλη. Έτσι, από τη δεύτερη γενιά αστέρων και μετά σε έναν γαλαξία, ηλιακά συστήματα με πλανήτες σαν τη Γη μπορούν να σχηματιστούν, με χημική σύνθεση κατάλληλη για να δημιουργήσουν ζωή. Επιπλέον, επειδή τα μεγάλα αστέρια, που κατά πλειονότητα φαίνεται πως περνούν και από την εμπειρία «σουπερνόβα», ζουν πολύ λιγότερο, έχουν προλάβει να εμπλουτίσουν το διάστημα με ατ απαραίτητα βαριά στοιχεία. Εξηγείται, λοιπόν, έτσι και γιατί οι αστέρες του πληθυσμού ΙΙ είναι νεώτεροι από τους αστέρες του πληθυσμού Ι. Οι γνώσεις μας για τους σουπερνόβα είναι περιορισμένες, γιατί οι πληροφορίες έρχονται μόνο με την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, που εκπέμπεται από τα επιφανειακά στρώματα του αστέρα, ενώ όλη η ασυνήθιστη δραστηριότητα γίνεται στο εσωτερικό του. Κατευθείαν στο κέντρο του αστέρα θα μπορούσαμε να «δούμε» μόνο με νετρίνα και κύματα βαρύτητας! Θα μπορούσαμε, π.χ. να «δούμε» πως άρχισε η έκρηξη στο κέντρο του αστέρα, να στρέψουμε προς τα κει τα ηλεκτρομαγνητικά μας τηλεσκόπια, και να παρατηρήσουμε όλο το φαινόμενο σουπερνόβα από την αρχή του. Δεν νομίζω ότι θα αργήσει πάρα πολύ ο πολιτισμός μας να αποκτήσει κι αυτού του είδους τα τηλεσκόπια, αν δεν κάνουμε προηγουμένως κι εμείς, πάνω στη Γη, τη δική μας ‘σουπερνόβα’.» https://physicsgg.me/2024/02/22/η-ανίχνευση-νετρίνων-από-την-έκρηξη-το/

Roscosmos Οι Oleg Novitsky, Ivan Vagner, Marina Vasilevskaya και Anastasia Lenkova κρίθηκαν ικανοί για πτήση στο διάστημα! Σήμερα, πραγματοποιήθηκε συνεδρίαση της Κύριας Ιατρικής Επιτροπής στο CPC, όπου αναλύθηκαν δεδομένα από ιατρικές εξετάσεις των βασικών και εφεδρικών πληρωμάτων του EP-21 κατά την περίοδο προετοιμασίας πριν από την πτήση. Με βάση τα αποτελέσματα της συνάντησης, βγήκε ένα συμπέρασμα σχετικά με την καταλληλότητα για διαστημική πτήση των κοσμοναυτών Oleg Novitsky και Ivan Vagner, των συμμετεχόντων στη διαστημική πτήση Marina Vasilevskaya και Anastasia Lenkova. Έναρξη της αποστολής - 21 Μαρτίου. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_569210

Κύμα Ράντκλιφ: ένα γιγαντιαίο κύμα στον Γαλαξία μας. Νέα στοιχεία για τον ημιτονοειδή κυματισμό γαλαξιακής κλίμακας στην γειτονιά του ηλιακού μας συστήματος Το κύμα Ράντκλιφ και ο Ήλιος μας (κίτρινη κουκκίδα). Οι μπλε κουκκίδες είναι συστάδες νεογέννητων άστρων. Η λευκή γραμμή είναι ένα θεωρητικό μοντέλο του Ralf Konietzka και των συνεργατών του που εξηγεί το σημερινό σχήμα και την κίνηση του κύματος. Οι γραμμές με χρώμα ιώδες και πράσινο δείχνουν την μελλοντική κίνηση του κύματος Radcliffe, όπως φαίνεται στην επόμενη κινούμενη εικόνα: Πριν από από μερικά χρόνια, αστρονόμοι του Ινστιτούτου Ράντκλιφ του Χάρβαρντ αποκάλυψαν ένα από τα μεγαλύτερα μυστικά του Γαλαξία μας: μια γιγαντιαία δομή σε σχήμα ημιτονοειδούς κύματος από νεαρά άστρα, αέρια νέφη και σκόνη στην γειτονιά του ηλιακού μας συστήματος. Ονομάστηκε κύμα Ράντκλιφ και εκτείνεται σε μήκος 9.000 ετών φωτός – περίπου το ένα δέκατο της διαμέτρου του Γαλαξία μας. Ο Ήλιος μας απέχει 500 έτη φωτός από το πλησιέστερο σ’ αυτόν σημείο του κύματος.Σύμφωνα με την χτεσινή δημοσίευση (The Radcliffe Wave is Oscillating) στο περιοδικό Nature μια ερευνητική ομάδα παρουσιάζει νέα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το κύμα Ράντκλιφ κυματίζει πραγματικά, όπως τα κύματα που δημιουργούν οι οπαδοί στις κερκίδες ενός γηπέδου. Οι αστρονόμοι θεωρούν πως ο εν λόγω κυματισμός παίζει ρόλο στην γέννηση και τον θάνατο των άστρων – πιθανόν και στην ιστορία της Γης.Προς το παρόν, κανείς δεν γνωρίζει τι προκάλεσε το κύμα Ράντκλιφ ή γιατί κινείται με τον τρόπο που κινείται. Προτείνονται διάφορες θεωρίες που περιλαμβάνουν εκρήξεις σουπερνόβα, μέχρι και την σύγκρουση του Γαλαξία μας με δορυφόρο νάνο-γαλαξία. Στην πρόσφατη δημοσίευση του Nature περιλαμβάνεται και ένας υπολογισμός σχετικά με το πόση σκοτεινή ύλη θα μπορούσε να συμβάλλει στην κίνηση του κύματος. Αποδεικνύεται ότι δεν χρειάζεται σημαντική σκοτεινή ύλη για να εξηγηθεί η κίνηση που παρατηρούμε. Η βαρύτητα της συνηθισμένης ύλης από μόνη της είναι αρκετή για να προκαλέσει τον κυματισμό. Επιπλέον, δεδομένου ότι το κύμα Ράντκλιφ φαίνεται να σχηματίζει την ραχοκοκαλιά του πλησιέστερου σπειροειδούς βραχίονα στον Γαλαξία, ο κυματισμός αυτός θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι σπειροειδείς βραχίονες των γαλαξιών ταλαντώνονται γενικά, καθιστώντας τους γαλαξίες ακόμη πιο δυναμικούς σε σχέση με ότι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.Οι αστρονόμοι λοιπόν καλούνται να απαντήσουν στα εξής ερωτήματα: Τι προκάλεσε το κύμα Ράντκλιφ που παρατηρούμε; Υπάρχουν παρόμοια κύματα και σε άλλα μέρη του Γαλαξία μας; Υπάρχουν κύματα Ράντκλιφ σε όλους τους γαλαξίες; Είναι μόνιμα ή εμφανίζονται περιστασιακά; περισότερες λεπτομέρειες στο άρθρο με τίτλο: ‘The Radcliffe Wave is Waving’ – https://www.cfa.harvard.edu/news/radcliffe-wave-waving

Το James Webb ανακάλυψε μυστηριώδη πανάρχαιο γαλαξία. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι οι πρώτοι γαλαξίες σχηματίστηκαν γύρω από γιγάντιες δομές σκοτεινής ύλης. Αλλά ο γαλαξίας ZF-UDS-7329 που ανακαλύφθηκε πρόσφατα (A massive galaxy that formed its stars at z~11), φαίνεται πως σχηματίστηκε μυστηριωδώς 800 εκατομμύρια χρόνια μετά την Μεγάλη Έκρηξη, χωρίς την συμμετοχή της σκοτεινής ύλης. O γαλαξίας ZF-UDS-7329 Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι υπήρξε ένα χρονικό διάστημα μερικών εκατοντάδων εκατ. ετών για να μπορέσουν τα υλικά και οι συνθήκες του νεογέννητου Σύμπαντος να συνθέσουν τους πρώτους γαλαξίες οι οποίοι ήταν μικροί σε μέγεθος και αριθμό άστρων. Όμως ο γαλαξίας ZF-UDS-7329 περιέχει όπως λένε οι ερευνητές περισσότερα άστρα από το γαλαξία μας ο αριθμός των οποίων εκτιμάται ότι κυμαίνεται κάπου ανάμεσα σε 200-400 δισ. άστρα. Πρόκειται δηλαδή για ένα τεράστιο γαλαξία που δεν θα έπρεπε να υπάρχει θέτοντας μια «σημαντική πρόκληση» για το τυπικό μοντέλο της κοσμολογίας σύμφωνα με τους ερευνητές.Το πώς θα μπορούσε να δημιουργηθεί αυτός ο γαλαξίας με τις κοσμικές συνθήκες που πιστεύεται ότι υπήρχαν εκείνη την περίοδο είναι προς το παρόν ασαφές αλλά όπως και οι προηγούμενες ανακαλύψεις του James Webb για άλλους ανεξήγητα τεράστιους γαλαξίες στο πρώιμο Σύμπαν οδηγεί σε μεγάλη ανατροπή στα όσα θεωρούσαν οι επιστήμονες για το πώς σχηματίστηκαν οι πρώτες μορφές ύλης στο Σύμπαν.«Το να έχουμε αυτούς τους τεράστιους γαλαξίες τόσο νωρίς στο Σύμπαν θέτει σημαντικές προκλήσεις για το τυπικό μας μοντέλο κοσμολογίας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι τεράστιες δομές της σκοτεινής ύλης, οι οποίες πιστεύεται ότι είναι απαραίτητα συστατικά για τη συγκράτηση των πρώιμων γαλαξιών, δεν είχαν ακόμη χρόνο να σχηματιστούν τόσο νωρίς στο Σύμπαν» αναφέρει η Κλώντια Λάγκος αναπληρώτρια καθηγήτρια αστρονομίας στο Διεθνές Κέντρο Ραδιοαστρονομικής Έρευνας, εκ των επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας η οποία όπως έγινε γνωστό θα συνεχίσει την προσπάθεια εντοπισμού μεγάλων γαλαξιών στο πρώιμο Σύμπαν για να πέσει φως στο τι συνέβαινε εκείνη την χρονική περίοδο αλλά και πως εξελίχθηκε το Σύμπαν μετά τη γέννηση του. πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1596382/panarchaio-galaxia-megalytero-apo-to-diko-mas-poy-den-eprepe-na-yparchei-anakalypse-to-james-webb/ – https://www.swinburne.edu.au/news/2024/02/beyond-whats-possible-new-jwst-observations-unearth-mysterious-ancient-galaxies/

Μια μέρα στο ISS: Εκπαίδευση πληρώματος EP-21 Ενώ «ζούσαν» μια εργάσιμη ημέρα στο σταθμό, ο κοσμοναύτης Oleg Novitsky, η συμμετέχουσα διαστημική πτήση από τη Δημοκρατία της Λευκορωσίας Marina Vasilevskaya και η αστροναύτης Tracy Dyson επέδειξαν την ικανότητά τους να εργάζονται με συστήματα ρωσικών τμημάτων. Το πλήρωμα αναγνώρισε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, εξάλειψε ατυχήματα και εργάστηκε με εξοπλισμό φωτογραφίας και βίντεο σε πειράματα τηλεπισκόπησης της Γης. Έχοντας αντιμετωπίσει όλες τις προκλήσεις μιας «εργάσιμης ημέρας στο σταθμό», οι Oleg Novitsky, Marina Vasilevskaya και Tracy Dyson κέρδισαν υψηλούς επαίνους από τους εκπαιδευτές. Οι εξετάσεις είναι σε μια εβδομάδα! https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_569204 Το πλήρωμα της αποστολής Crew-8 μπήκε σε καραντίνα Σύμφωνα με τη NASA, ο κοσμοναύτης μας Alexander Grebenkin, μαζί με τους συναδέλφους του πληρώματος του Crew-8 - τους αστροναύτες Michael Barratt, Matthew Dominick και Jeanette Epps, μπήκαν σε καραντίνα για δύο εβδομάδες την Παρασκευή πριν εκτοξευθούν στον ISS. Η συμμόρφωση με αυτό θα βοηθήσει στη διασφάλιση της υγείας του πληρώματος, καθώς και στην προστασία αυτών που βρίσκονται ήδη στο σταθμό. Εκτόξευση του πλοίου Crew Dragon - όχι νωρίτερα από την 1η Μαρτίου στις 08:04 ώρα Μόσχας. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_569205

Η επανείσοδος του δορυφόρου ERS-2 στις 21 Φεβρουαρίου. Η αποστολή ERS-2 εκτοξεύτηκε στις 21 Απριλίου 1995 και αποτελούσε τότε το πιο εξελιγμένο διαστημικό σκάφος παρατήρησης της Γης, που αναπτύχθηκε και εκτοξεύτηκε ποτέ από την Ευρώπη. Μαζί με το σχεδόν πανομοιότυπο ERS-1, συγκέντρωσε πληθώρα πολύτιμων δεδομένων για την επιφάνεια της Γης, τους ωκεανούς και τα πολικά καλύμματα και παρακολουθούσε φυσικές καταστροφές όπως μεγάλες πλημμύρες ή σεισμούς σε απομακρυσμένα μέρη του κόσμου.Το 2011, μετά από 16 χρόνια λειτουργίας, ο ERS-2 εξακολουθούσε να λειτουργεί, αλλά αποφασίστηκε να τερματιστεί η λειτουργία του και να απομακρυνθεί ο δορυφόρος, με σκοπό την μείωση μελλοντικών διαστημικών απορριμμάτων. Μετά από μια σειρά 66 ελιγμών, αδρανοποιήθηκε πλήρως τον Σεπτέμβριο του 2011.Οι ελιγμοί κατανάλωσαν το υπόλοιπο καύσιμο του δορυφόρου και μείωσαν το μέσο υψόμετρο από 785 χιλιόμετρα σε περίπου 573 χιλιόμετρα, μειώνοντας σημαντικά τον κίνδυνο σύγκρουσης με άλλους δορυφόρους ή διαστημικά συντρίμμια και διασφαλίστηκε η επανείσοδος του δορυφόρου στην ατμόσφαιρα μέσα στα επόμενα 15 χρόνια.Καθώς η επανείσοδος του δορυφόρου είναι «φυσική», χωρίς δηλαδή τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει ελιγμούς, είναι αδύνατο να γνωρίζουμε ακριβώς πού και πότε θα ξαναμπεί στην ατμόσφαιρα και θα αρχίσει να καίγεται. Η υπηρεσία διαστημικών απορριμμάτων της ESA, παρακολουθεί την εξέλιξη της πορείας του δορυφόρου και ενημερώνει σχετικά.Οι τελευταίες προβλέψεις τοποθετούν την επανείσοδο στις 21 Φεβρουαρίου και ώρα 21:24, με μια αβεβαιότητα 10 ωρών. (τελευταία ενημέρωση 20 Φεβρουαρίου) Υπάρχει κίνδυνος από την επανείσοδο του δορυφόρου; Ο δορυφόρος ERS-2 εισέρχεται στην ατμόσφαιρα στις 14 Ιανουαρίου 2024 Ο ERS-2 θα διασπαστεί σε θραύσματα περίπου 80 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης και η συντριπτική πλειονότητά τους θα καεί στην ατμόσφαιρα. Ορισμένα θραύσματα θα μπορούσαν να φτάσουν στην επιφάνεια της Γης, όπου πιθανότατα θα καταλήξουν στον ωκεανό. Κανένα από αυτά τα θραύσματα δεν θα περιέχει τοξικές ή ραδιενεργές ουσίες.Οι πιθανότητες τραυματισμού ενός ανθρώπου από διαστημικά σκουπίδια είναι κάτω από 1 στα 100 δισεκατομμύρια, σε περίοδο ενός έτους. Αυτό μεταφράζεται σε περίπου 1,5 εκατομμύρια φορές λιγότερες πιθανότητες από ένα ατύχημα στο σπίτι, ή 65.000 φορές λιγότερες πιθανότητες από ένα χτύπημα κεραυνού και τρεις φορές λιγότερες πιθανότητες από τον κίνδυνο να χτυπηθεί κάποιος από μετεωρίτη.Στο σεμινάριο του Σαββάτου 24 Φεβρουαρίου, ο ο Δρ. Ιωάννης Γκόλιας, Επίκουρος Καθηγητής του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής του Τμήματος Φυσικής του Α.Π.Θ, θα αναφερθεί στις μεθόδους παρακολούθησης και καταγραφής ενεργών δορυφόρων και διαστημικών καταλοίπων. πηγή: https://www.ofa.gr/ers-2-reentry/

Κρύσταλλοι χρόνου διάρκειας 40 λεπτών. Αν και με το πρώτο άκουσμα οι «κρύσταλλοι χρόνου» παραπέμπουν σε μαγεία, στην πραγματικότητα είναι ορολογία της φυσικής στερεάς κατάστασης. Και δεν είναι τόσο μυστηριώδεις όσο δείχνει το όνομά τους. Μια ομάδα φυσικών κατασκεύασε τον πιο σταθερό κρύσταλλο χρόνου μέχρι σήμερα, θέτοντας παράλληλα το ερώτημα ‘σε τι θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα αυτά τα αντικείμενα;’ Ένας κανονικός κρύσταλλος είναι μια συμμετρική διαμόρφωση ατόμων που επαναλαμβάνεται σε κάθε κατεύθυνση. Ένας κρύσταλλος χρόνου είναι μια διαμόρφωση ατόμων που επαναλαμβάνεται τόσο στο χώρο όσο και στο χρόνο. Στην ουσία, ταλαντώνεται, αλλά δεν είναι ένας τύπος ταλάντωσης που θα περιμέναμε ή θα σκεφτόμασταν.Οι κρύσταλλοι χρόνου προτάθηκαν για πρώτη φορά το 2012 από τον Frank Wilczek. Ο Wilczek έχει κερδίσει ήδη ένα βραβείο Νόμπελ και βρίσκεται σε μια πολλά υποσχόμενη διαδρομή για ένα δεύτερο, είτε με τους κρυστάλλους χρόνου είτε με τα αξιόνια – έναν τύπο σωματιδίων σκοτεινής ύλης που αναζητούν διάφορα πειράματα σε όλο τον κόσμο.Στην ουσία οι κρύσταλλοι χρόνου είναι ένας νέος τύπος αυτοοργάνωσης στα στερεά. Ταλαντώνονται κατά κάποιο τρόπο όπως μπορούν να ταλαντωθούν οι χημικές αντιδράσεις Belousov–Zhabotinsk, χωρίς να κυριαρχούνται από την θερμοδυναμική συμπεριφορά της ισορροπίας. Δυστυχώς, στη φυσική το φαινόμενο δεν φαίνεται τόσο εντυπωσιακό όπως στη χημεία. Η αρχική ιδέα του Wilczek ήταν ότι ορισμένα υλικά θα μπορούσαν να ταλαντώνονται από μόνα τους, αλλά αποδείχθηκε ότι αυτό δεν είναι συμβατό με την διατήρηση της ενέργειας.Το υλικό πρέπει να τροφοδοτείται με ενέργεια. Αλλά λίγα χρόνια αφότου ο Wilczek πρότεινε την ιδέα, τα πρώτα πειράματα κατάφεραν να δημιουργήσουν κρυστάλλους χρόνου. Σε τέτοια πειράματα η ενέργεια παρέχεται τυπικά με λέιζερ σε συγκεκριμένο είδος υλικού. Αυτά τα υλικά στη συνέχεια αποκρινόμενα αρχίζουν κάποιο είδος ταλάντωσης. Αυτή η ταλάντωση μπορεί να συνεχιστεί ακόμη και μετά την απενεργοποίηση των λέιζερ. Τώρα, αν διεγερθεί ένα υλικό με περιοδικό διεγέρτη και προκύψει περιοδική απόκριση, αυτό δεν προκαλεί έκπληξη. Ωστόσο είναι δυνατή η δημιουργία κρυστάλλων χρόνου χωρίς η παρεχόμενη ενέργεια να εμπεριέχει περιοδικότητα. Τότε προκύπτει αυτό που ονομάζεται «κρύσταλλος συνεχούς χρόνου». Ένας συνεχής κρύσταλλος χρόνου έχει τη δική του εσωτερική περιοδικότητα.Κρύσταλλοι συνεχούς χρόνου έχουν δημιουργηθεί σε νέφη εξαιρετικά ψυχρών ατόμων, για παράδειγμα το 2022 από ερευνητές στο Αμβούργο της Γερμανίας (Observation of a continuous time crystal). Αυτά τα νέφη αποτελούνται συνήθως από μερικές δεκάδες χιλιάδες άτομα. Όταν τα άτομα ψύχονται σχεδόν στο απόλυτο μηδέν, δημιουργούν αυτό που ονομάζεται συμπύκνωμα Bose-Einstein. Αν το νέφος των ατόμων είναι αρκετά ψυχρό για να σχηματίσει συμπύκνωμα Bose-Einstein, αυτό σημαίνει ότι έχει κβαντικές ιδιότητες παντού – μπορεί να συμπεριφέρεται και σαν σωματίδιο και σαν κύμα. Στη συνέχεια οι ερευνητές το τροφοδότησαν με ενέργεια από ηλεκτρομαγνητικά κύματα κι αυτό ανταποκρίθηκε! Σ’ αυτό το παράδειγμα είδαν μια ταλάντωση στον αριθμό πυκνότητας σε συχνότητα μερικών χιλιοστών του δευτερολέπτου, που δεν είχε καμία σχέση με τη συχνότητα της ακτινοβολίας. Ιδού λοιπόν, ένας κρύσταλλος χρόνου. Αυτό που κάνει αυτούς τους κρυστάλλους χρόνου τόσο ενδιαφέροντες είναι ότι εμφανίζουν ένα εντελώς νέο φυσικό φαινόμενο, και προς το παρόν δεν γνωρίζουμε ακριβώς πού και πώς θα μπορούσε να βρει κάποια χρήσιμη εφαρμογή.Oι ερευνητές Greilich et al στην πρόσφατη δημοσίευσή τους με τίτλο ‘Robust continuous time crystal in an electron–nuclear spin system‘ περιγράφουν το πείραμά τους στο οποίο κατάφεραν να παράγουν έναν κρύσταλλο χρόνου που διήρκεσε 40 ολόκληρα λεπτά. Αυτή η διάρκεια είναι πάνω από ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη σε σχέση με παλαιότερα παρόμοια πειράματα. Χρησιμοποίησαν έναν ημιαγωγό κατασκευασμένο από αρσενίδιο γαλλίου-ινδίου εμπλουτισμένο με πυρίτιο, σε θερμοκρασία περίπου 6Κ. ‘Βομβάρδισαν’ το υλικό με λέιζερ, οπότε οι καταστάσεις σπιν του υλικού άρχισαν να ταλαντώνονται με περίοδο περίπου 6 δευτερολέπτων. Και η ταλάντωση ήταν αξιοσημείωτα σταθερή. Παρατήρησαν επίσης ότι η περίοδος ταλάντωσης είναι πολύ ευαίσθητη στις αλλαγές του μαγνητικού πεδίου και της θερμοκρασίας. Γι ‘αυτό το λόγο, προτείνουν ότι τέτοια υλικά ίσως χρησιμεύσουν ως αισθητήρες με τους οποίους θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει αλλαγές στο μαγνητικό πεδίο ή την θερμοκρασία από τη συχνότητα ταλάντωσης. Για περισσότερες λεπτομέρειες παρακολουθείστε το βίντεο της Sabine Hossenfelder που ακολουθεί: https://physicsgg.me/2024/02/20/κρύσταλλοι-χρόνου-διάρκειας-40-λεπτών/