Θεόφιλος

Τι είναι αυτό το ζοοδε, ρε παιδιά;

Πού βρισκόταν ο φίλος σου; Πιο πάνω ήθελα να ρωτήσω αν το Βόρειο και το Νότιο Σέλας είναι ορατά ταυτόχρονα, ή αν άλλες φορες τα σωματίδια κατευθύνονται βόρεια και άλλες νότια.

Τελικά παρατήρησε κανένας τίποτα; Αλήθεια, τέτοια φαινόμενα είναι ορατά από το νότιο ημισφαίριο;

Μην πνίγεσαι σε μια κουταλιά νερό... Alors, f = 1/T, άρα η ερώτησή σου είναι: «Μήπως γνωρίζει κάποιος με ακρίβεια τον ελάχιστο χρόνο που έχει παρατηρηθεί στη φύση ή έχει προκύψει θεωρητικά;» Έχουμε λοιπόν: * ελάχιστη θεωρητική: 1/t_P, το αντiστροφο του χρόνου Plank (θεωρώ 5.391 × 10^{−44} sec), ήτοι περίπου 1,855 × 10^{43} Hz. Ελπίζω να μην χρειάζεται να δώσω πηγή. * ελάχιστο εφικτό: 10^{16} Ηz, εφόσον έχει μετρηθεί χρόνος 100 asec. Πληροφορίες: στο BBC το 2004 και το 2006. Αλήθεια, γιατί σε ενδιαφέρει η ακρίβεια; Σε μη ανθρώπινες κλιμακες μας ενδιαφέρει η τάξη και όχι η ακριβής τιμή... Δίνει ελάχιστη πληροφορία, μπορεί να μην μπορεί να μετρηθεί και αυξάνει τις πιθανότητες ψευδούς πρότασης. Πέφτω μέσα αν πω πως ο Ήλιος έχει μάζα 2 × 10^{30}, 1,9891 × 10^{30}, σκέτο 10^{30} kg, αλλά αν καθήσω να πω πως έχει μάζα 1.989.135.419.734.658.471.296.581.327.654 kg, μάλλον πέφτω έξω ...

Μα, η έννοια του ταυτόχρονου προϋποθέτει την έννοια του χρόνου...

Χμμ, πότε θα σταματήσει αυτό το παραμύθι περί «λατινικού» αλφαβήτου ή έστω «κοινού» αλφαβήτου των περισσότερων ευρωπαϊκών γλωσσών; Βαυκαλίζονται οι ίδιοι, κυρίως όσοι δεν επιχείρησαν ποτέ να μιλήσουν σωστά μία ξένη γλώσσα διαφορετική από τη δική τους, το καταπίνουμε οικειοθελώς εμείς... Ναι μεν, στην πρώτη επαφή αισθάνεσαι μία οικειότητα, «έλα μωρέ, ίδια είναι!»... Τώρα, πόσο ίδια είναι το λατινικό των 19+3, το ιταλικό των 21+5, το αγγλικό των 26, το τουρκικό των 29 και το σλοβακικό των 46, πείτε μου εσείς! Από αυτήν την ομοιότητα κληρονομήσαμε τον ναζισμό, το Ζέπελιν, την Μπαρτσελόνα, τον Ντον Ζουάν, τον Ζορό... Γι' αυτό οι Γάλλοι Jedi ονομάζονται Ζεντί και οι Γερμανοί Γεντί... κάποιοι πιστεύουν πως στον Κώδικα Ντα Βίντσι παίζουν η Οντρέι Τοουτού και ο Ζαν Ρενόου... και δεν καταλαβαίνουν όταν κάποιοι τους λένε ότι η πρωτεύουσα της χώρας τους δεν λέγεται Πάιρις... Γι' αυτό δημοσιγράφος του CNN μετέφερε την είδηση (και παρουσίασε μακροσκελές ρεπορτάζ για το θέμα αυτό) πως ο Ζάινεντιν Ζάινταν εγκαταλείπει τα γήπεδα... Γι' αυτό η φίλη μου η Αϋσέ προσπαθεί να πείσει τους Γάλλους πως το όνομά της γράφεται Ayşe και όχι Ayché ή Aïché... Αν θέλετε να δείτε πώς αισθάνεται κάποιος με λατινογενές αλφάβητο όταν έρχεται αντιμέτωπος με άλλη γλώσσα, προσπαθήστε να διαβάσετε ένα κοπτικό κείμενο σε έναν Κόπτη... Αν δεν σας βρίσκετε κάποιος Κόπτης, επιχειρήστε να καταλάβετε κείμενο που διαβάζει κάποιος γέρος Κρητικός ή Κύπριος (αν και δεν είναι τόσο έντονο)... Ή καλλίτερα, προσθέστε ή πολλαπλασιάστε τους αριθμούς 0123456789 και 9876543210, αφού έχετε αλλάξει την αξία του κάθε ψηφίου (π.χ. με 2 να συμβολίσετε το εννιά). Με την καραμέλα «το αλφάβητό μας είναι διαφορετικό», ακόμα και Βούλγαροι περιφανεύονται πως το κυριλλικό είναι αρκετά κοντά με το λατινικό, αντίθετα με το ελληνικό, «αφού στο δικό μας, το γράμμα για το ρο είναι ίδιο με το λατινικό Ρ»...

Δυστυχώς μόνο έτσι μπορούμε να εξασφαλίσουμε την σωστότερη προφορά... Και λέω σωστότερη, γιατί ένας Έλληνας (και όχι μόνο αυτός) δεν διαθέτει το κατάλληλο φθογγολογικό σύστημα για να προφέρει σωστά ξένες λέξεις. Το ελληνικό αλφάβητο μπορεί να παραστήσει σωστά τους δικούς μας φθόγγους (αυτή είναι η δουλειά του, άλλωστε), το αγγλικό τους αγγλικούς, το σουηδικό τους σουηδικούς, το ρωσικό τους ρωσικούς. Το καλλίτερο που μπορούμε να κάνουμε με τους υπόλοιπους, είναι να τους αντιστοιχίσουμε στους πιο κοντινούς δικούς μας και να τους παραστήσουμε όπως θα τους διαβάζαμε εμείς, ώστε να μπορούμε να συνεννοηθούμε. Δεν είπα πως το ελληνικό σύστημα γραφής είναι τέλειο, αλλά μπορεί να αποδόσει αυτά που λέμε εμείς. Η διάκριση που λες είναι άχρηστη για το ελληνικό στόμα, γιατί αυτό έχει την τάση να αφομοιώνει τα έρρινα πριν από τα ψιλά σε ηχηρά στιγμιαία (έρρινα μέσα σε λέξη, «ξερά» στην αρχή): συν+παν -> σύμπαν, [s'imbαn] και όχι [s'impαn], ούτε [s'ibαn]. Πιθανή εξαίρεση όταν ακολουθεί άλλο σύμφωνο, π.χ. Πέμπτη, [p'εmpti]. Ένας ελληνόφωνος που δεν γνωρίζει άλλες γλώσσες ίσως καταφέρει να διακρίνει τις διαφορές αν μιλήσει αρκετά αργά, ώστε να προφέρει φθόγγο-φθόγγο και όχι λέξη. Υπενθυμίζω πως η αφομοίωση μπορεί να λειτουργήσει αντίστροφα σε άλλες γλώσσες, λ.χ. franco [fr'αnko] > φράγκο [fr'αn,go]*, αλλά αγκώνας [αn,g'onαs] > Ancona [αnc'onα] ή [αn,c'onα]. Από την άλλη, το γαλλικό αλφάβητο δεν μπορεί να γράψει σωστά το όνομα Νιάρχος (κι ας δραστηριοποιήθηκε στο Μονακό ). Το αγγλικό δεν μπορεί να διακρίνει μεταξύ [th] και [θ] (penthouse, [penthαωz] και όχι [penθαωz]). Το γαλλικό και το φινλανδικό (όπως και πολλά άλλα) δεν μπορούν να δουν τη διαφορά στις φράσεις «γερός γέρος» και «καλός κάλος» (Γάλλοι και Φινλανδοί δεν θα την ακούσουν καν, κατά πάσα πιθανότητα). Σχεδόν κανένα άλλο δεν μπορεί να αποδόσει τα ισπανικά ρ και τα γαλλικά ε. Ακριβώς αυτό πετυχαίνουμε γράφοντας ξένες λέξεις με ελληνικούς χαρακτήρες! Αποδίδουμε την προφορά της το δυνατόν σωστότερα! Αν γράψω «Η μάσκα του Zorro», η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων θα διαβάσει «ζορό»... Αν όμως γράψω «Η μάσκα του Θόρο», κάθε Έλληνας θα το διαβάσει όπως ακριβώς οι Ισπανοί! Τα ίδια με τον Θάρα, τον νατσισμό και πολλά άλλα. * Με [n,] συμβολίζω το «άγμα» ή «ίνγμα», το αλλόφωνο του /n/ που γράφουμε ως γ στη λέξη «άγχος».

Αντώνη μάλλον ξενική μου φαίνεται η εξήγηση, και φαντάζομαι ότι προέρχεται από το γεγονός ότι στα αγγλικά όσες ελληνικές λέξεις προέρχονται από τον ΧΡΟΝΟ (chronograph=κρόνογκραφ etc) ακούγονται σαν τον Κρόνο, που σαν λέξη δεν έχει να κάνει κάτι με την έννοια του χρόνου... Δεν είναι ακριβώς έτσι... Στην κλασσική ελληνική προφορά (λίγο πριν τον 3ο αι. π.Χ.) τα δασέα σύμφωνα (χ, φ, θ) ήταν, σύμφωνα με τις περισσότερες ενδείξεις, πραγματικά δασέα, δηλαδή τα αντίστοιχα ψιλά (κ, π, τ) με έναν ήχο δασείας, όπως ακριβώς δηλώνει η λατινική μετεγγραφή! Δοκίμασε να εκπνεύσεις ελαφρώς μετά από το ψιλό, πριν πεις το φωνήεν (μην δοκιμάσεις με τον χρόνο, λαρυγγικό δασεία και υγρό θα σε κάνουν να ξεράσεις ). Εύλογη ερώτηση... τότε γιατί ch και όχι kh; Το λατινικό αλφάβητο έχει 19 γράμματα: A, B, C, D, E, F, G, H, I, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, V, X με την προσθήκη άλλων τριών αποκλειστικά για γραφή ελληνικών λέξεων: K, Y, Z. (Χμμ, στα γαλλικά και στα ισπανικά το Υ ονομάζεται «ελληνικό ι»). Τα τρία τελευταία έμειναν κάπως εκτός του υπόλοιπου φθογγολογικού συστήματος, καθώς είχαν μία συγκεκριμένη αποστολή. Έτσι, για την αναπαράσταση του χ χρησιμοποιήθηκε το «λατινικό κ», το C. Οι Ρωμαίοι τον αποκαλούσαν Satvrnvs. Οι Έλληνες «ο του Κρόνου (ενν. αστήρ)», σύμφωνα με το ετυμολογικό του Τρανταφυλλίδη. Φαίνεται να συνδέονται Κρόνος και χρόνος και στη μυθολογία, καθώς και οι δύο τρώνε τα παιδιά τους... Τα συμπεράσματά τους μάλλον βασιζόταν στα φαινόμενα παρά στην «πραγματικότητα». Έτσι, πλανήτης δεν είναι αυτός που κινείται γύρω από τον Ήλιο (σύγχρονος «ορισμός»/περιγραφή), αλλά αυτό που κινείται σε σχέση με τους ακίνητους, τους απλανείς. Όσο για το κέντρο του κόσμου είναι η Γη! Συγκεκριμένα, είμαι εγώ! Μπορείς να περιγράψεις κάθε κίνηση με εμένα ως κέντρο... Αν κάνω δύο βήματα δεξιά, ουσιαστικά όλο το υπόλοιπο Σύμπαν μετατοπίζεται 1,5 μέτρο αριστερά μου... Εγώ μένω ακίνητος! Σοβαρά τώρα: το ηλιοκεντρικό μοντέλο είναι απλώς το απλούστερο που περιγράφει τις κινήσεις των πλανητών. Αντί να έχεις έναν Ήλιο σε τροχιά γύρω από τη Γη και πλανήτες γύρω από τον Ήλιο, κύκλους, επικύκλους και δεν συμμαζεύεται, τα οργανώνεις σε ελλειπτικές τροχιές γύρω από τον Ήλιο και βρίσκεις το φως σου... Κι εγώ!

Τόσο ωραίο θέμα και το ανοίξατε τώρα που τρέχω σαν Κεντέρης! Ελπίζω να έχει μείνει κάτι, όταν ξεμπερδέψω... Βασικά, έχουμε για άλλη μία φορά ελαφριά ξενομανία σε συνδυασμό με το μεγάλο πρόβλημα της μετάφρασης ορολογίας: συνήθως γίνεται από ανθρώπους που δεν ξέρουν το αντικείμενο ή δεν κατέχουν (όχι απλώς γνωρίζουν και χρησιμοποιούν) τη γλώσσα. Πάντως, ακόμα και αν ακολουθήσουμε τον αγγλικό όρο, σίγουρα δεν πρέπει να λέμε «τα φράκταλς»! Μία λέξη που εισέρχεται στην ελληνική (όπως και στις περισσότερες άλλες γλώσσες) ελληνοποιείται ή μένει άκλιτη και σε ΚΑΜΙΑ περίπτωση δεν κληρονομεί την προηγούμενη γραμματική της!

Έχει συγκρίνει κανένας τα καινούρια του Λιντλ με αυτά του Πλους πριν 2-3 εβδομάδες;

Χεχε, μ' έτρωγε το χέρι μου και έκανα ένα διάλειμμα! Ορίστε τα δύο πρώτα κεφάλαια... Αναμείνατε στο πληκτρολόγιό σας. ΥΓ: έχω κάποιο πρόβλημα, γιατί το αρχείο θα βγει μεγαλύτερο από 150 ΜΒ. Το έκοψα λίγο. Πάρτε αυτά για την ώρα και θα δω τι θα κάνω (μάλλον θα το ανεβάσω κάπου). generateur.pdf Μετάφραση του γαλλικού κειμένου στην ελληνική.

Παρών! Έχω μία παρουσίαση την Πέμπτη, οπότε δεν προλαβαίνω τώρα. Θα κοιτάξω να το μεταφράσω την Παρασκευή...

Γαλλικό amazon, 17,05€ ο τόμος + (6,27 + 3*1,55)€ η αποστολή για Ελλάδα +Φ.Π.Α. 19% επί των μεταφορικών (ευτυχώς που δεν χρεώνεται ο γαλλικός ). Μεταχειρισμένα θα τα βρεις σημαντικά φθηνότερα. Αξίζουν αυτά τα βιβλία; Ίσως είμαι λίγο βλάσφημος (δεν τα γνώριζα πριν), αλλά μήπως είναι κάπως παλιά;

Συγγνώμη, ρε παιδιά, ποιος ο λόγος για τέτοιους ρυθμούς; Ετοιμάζουμε βίντεο για άλλα πλάσματα με μικρότερο μετείκασμα; Για τους ανθρώπους, 24 είναι αρκετά (ενίοτε και 12 διπλά, όπως έφτιαχναν τα κινούμενα σχέδια).

Φίλε Γιώργο (Β), ομολογώ πως δεν σε καταλαβαίνω... Οπωσδήποτε το δεύτερο είναι πιο λεπτομερές, αλλά λόγω αλλαγής κλίμακας (η διασπορά της τροχιάς του Πλούτωνα θα έβγαινε κανένα μέτρο!). Δεν βλέπω τη μέση απόσταση στο δεύτερο... ούτε άλλη διαφορά των δύο διαγραμμάτων (θα μου πεις, έχει πάει ήδη μία το βράδυ/πρωί). Μου δημιουργήθηκε και μία απορία: πώς ορίζεται η μέση απόσταση ενός πλανήτη από τον Ήλιο; Ως το ολοκλήρωμα της απόστασης προς το μήκος της τροχιάς ή ως η απόσταση στις ισημερίες; ΥΓ: Γιώργο (Μ), τι εργαλεία χρησιμοποίησες;