Μεγάλη προσοχή με τα ηλιακά φίλτρα!!!-Αστάθμητοι παράγοντες

[supernovus]

Φίλοι μου, η παρατήρηση του Ήλιου είναι μια συναρπαστική κατηγορία στο χόμπυ μας, ακόμη και στο λευκό φως, δηλαδή με ένα ηλιακό φίλτρο μπροστά σε οποιοδήποτε τηλεσκόπιο ή κιάλια. Έτσι σκοπός αυτής της δημοσίευσης δεν είναι να τρομάξει και να αποτρέψει κάποιον απ' αυτό. Τουναντίον συνιστώ σε όσους δεν το έχουν δοκιμάσει ακόμη να ρίξουν μια ματιά από το τηλεσκόπιο κάποιου που διαθέτει ηλιακό φίλτρο ή ακόμη καλύτερα ηλιακό τηλεσκόπιο. Είναι ένα ιδιαίτερο "κόλλημα".

ΟΜΩΣ κατά την παρατήρηση του άστρου μας πρέπει να είναι κανείς πολύ προσεκτικός,. Κι αυτό γιατί, ενώ γενικά η παρατήρηση με το κατάλληλο ηλιακό φίλτρο είναι γενικά ασφαλής, το παραμικρό λάθος μπορεί να αποβεί εξαιρετικά οδυνηρό ή και επικίνδυνο.

Επανέρχομαι σ' αυτό το θέμα που φυσικά έχουν αναφέρει κι άλλοι στο παρελθόν, με αφορμή ένα περιστατικό κατά την παρατήρηση της διάβασης της Αφροδίτης.

Όλοι μας γνωρίζουμε την πατέντα που μας πρότειναν οι παλαιότεροι κι εμείς προτείνουμε στους νεότερους με το ηλιακό φίλτρο-ιδιοκατασκευή με την μεμβράνη Astrosolar και τα πιάτα γλάστρας, ή τους πάτους από γλάστρες. Έτσι κατασκεύασα κι εγώ το δικό μου για το 12άρι Dob. Επειδή φυσικά δεν μπορεί να πετύχει κανείς ακριβώς τις διαστάσεις του πιάτου που θα ταίριαζαν στη διάμετρο του τηλεσκοπίου, χρησιμοποίησα και αφρολέξ αεροστόπ για να μπαίνει εφαρμοστά και με λίγο ζόρι το φίλτρο κι έτσι να κρατιέται σταθερό. Το δοκίμασα φυσικά στο σπίτι και όλα έδειχναν μια χαρά. Το φίλτρο έμπαινε με ελαφρό ζόρι και κρατιόταν σταθερό στο στόμιο του τηλεσκοπίου.

https://www.astrovox.gr/gallery/image/14498-img-4752/ https://www.astrovox.gr/gallery/image/14499-img-4751/ https://www.astrovox.gr/gallery/image/14500-img-4750/

Όταν πια στον χώρο παρατήρησης το τοποθέτησα για την παρατήρηση της διάβασης, μου φάνηκε ότι ήταν λίγο πιο στενό απ’ ότι το θυμόμουν στο σπίτι. Πάντως μπήκε και κρατήθηκε στο στόμιο. Ομολογουμένως εκείνη τη στιγμή το τηλεσκόπιο ήταν εντελώς οριζοντιωμένο (θυμηθείτε ότι ο Ήλιος βρισκόταν ακριβώς στον ορίζοντα).

Παρατηρούσαμε όλοι εναλλάξ και φυσικά ο ένας από το τηλεσκόπιο του άλλου. Κάποια στιγμή που είχαμε απομακρυνθεί απ' το δικό μου και παρατηρούσαμε από άλλο παραδίπλα, ακούσαμε το φίλτρο να φεύγει απ' τη θέση του και να πέφτει στο έδαφος. Ίσως γι' αυτό να έφταιγε ο αέρας που περνώντας μέσα από το τηλεσκόπιο (είναι trush και καλύπτεται στη μέση μόνο από φωτοχιτώνιο) έσπρωξε από μέσα το φίλτρο, που ίσως επειδή μπήκε με περισσότερο ζόρι, άρχισε σιγά-σιγά να γλιστράει ήδη προς τα έξω.

Μπορείτε να φανταστείτε τι θα γινόταν αν αυτό συνέβαινε την ώρα που κάποιος από μας είχε το μάτι στο προσοφθάλμιο!!!

Σας διαβεβαιώ ότι δεν θα προλάβαινε κανείς να αντιδράσει τόσο γρήγορα, ώστε να απομακρύνει το μάτι του πριν οι ενισχυμένες από το τηλεσκόπιο και το προσοφθάλμιο ακτίνες του Ήλιου χτυπούσαν το μάτι του, με τις οδυνηρές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται: Τον κίνδυνο για την όρασή του.

Θυμηθείτε όταν ήμαστε παιδιά και παίζαμε με τους μεγεθυντικούς φακούς, προσπαθώντας να κάψουμε χαρτιά ή ξύλα με την βοήθεια του Ήλιου. Σκεφτείτε τώρα πόσο πολλαπλασίως μεγαλύτερες μεγεθύνσεις από εκείνες πετυχαίνουμε με τα όργανα που διαθέτουμε καθώς και ότι στη θέση του χαρτιού ή του ξύλου βρίσκεται το μάτι μας!!!

Έτσι λοιπόν θα είχα να προτείνω προς όλους είτε την αγορά έτοιμων κατασκευασμένων φίλτρων, που μάλλον θα έχουν λάβει υπ' όψιν ακριβώς τις διαστάσεις των τηλεσκοπίων στα οποία απευθύνονται και προφανώς θα έχουν καλύτερο σύστημα προσαρμογής, είτε (επειδή καταλαβαίνω ότι είναι ωραίο να φτιάχνει κανείς μόνος του πράγματα) την ενίσχυση της σταθεροποίησης του φίλτρου με δέσιμό του πάνω στον σωλήνα. Είτε με σύρματα, είτε με ελάσματα, γενικά με οτιδήποτε μπορεί να το συγκρατήσει πάνω στο στόμιο του σωλήνα, αν αυτό φύγει ξαφνικά από τη θέση του.

Για τα dob πιθανά σημεία θα μπορούσε να είναι ο ερευνητής στο πάνω μέρος και οι χειρολαβές που υπάρχουν στα πλάγια του για να ξεδιπλώνουμε τον σωλήνα και για να στρέφουμε το τηλεσκόπιο (στην εικόνα σημειωμένα με κόκκινους κύκλους). Έτσι μπορούμε να ανοίξουμε τρυπίτσες στα πλάγια των πλαστικών πιάτων ή των πάτων γλάστρας, να περάσουμε από μέσα σύρματα ή ότι άλλο και να τα δέσουμε καλά στα σημεία αυτά.

https://www.astrovox.gr/gallery/image/14502-skywatcher/

Το γεγονός αυτό μας έκανε στην παρέα (τον Τάσο, τον Δημήτρη, τον Κυριάκο, τον Πάνο και τον Γιάννη) να ξανασκεφτούμε αυτό το θέμα και να το επισημάνουμε και σε εσάς.

Γιατί βέβαια όλοι στον χώρο το ξέρουμε και κανείς μας δεν θα διανοείτο να παρατηρήσει τον Ήλιο χωρίς φίλτρο, αλλά ποιος θα περίμενε να συμβεί κάτι τέτοιο; Γι' αυτό θα θέλαμε να σας πούμε, αν έχετε φτιάξει κάποιο φίλτρο ή ακόμη κι αν το αγοράσατε έτοιμο, σκεφτείτε να το προσδένετε όταν παρατηρείτε με κάποιο τρόπο στον σωλήνα του τηλεσκοπίου σας. Μην το δείτε σαν υπερβολή. Σ' έναν κόσμο που η συντριπτική πλειοψηφία των ερεθισμάτων και της πληροφορίας που δεχόμαστε προκειμένου να τον αντιληφθούμε είναι οπτικά, η όρασή μας είναι ζωτική αίσθηση, ώστε να την προσέχουμε ιδιαίτερα.

[antreas]

Φίλε μου έχεις δίκιο πρέπει να ήμαστε πολύ προσεκτικοί στην σταθεροποίηση του φίλτρου εγώ προσωπικά το στερεώνω με χαρτονένια που και το κρατά σταθερό όσο αέρας και να φυσά και κατά την αφαίρεση δεν μένουν σημάδια από την κόλα στο τηλεσκόπιο

[eliasg2004]

Μάνο πολύ καλά έκανες και άνοιξες αυτό το νήμα γιατί με τον ήλιο δεν παίζουμε.. Χωρίς να θέλω να απαξιώσω ή να αποτρέψω κάποιους από την προμήθεια και χρήση φίλτρων (astrosolar, mylar κλπ), πάντα πίστευα ότι η λύση της προβολής σε ένα άσπρο χαρτί ή η προμήθεια ενός Herschel wedge για όποιον ενδιαφέρεται σοβαρά για την παρατήρηση του ήλιου στο λευκό φως είναι η ασφαλέστερη και πρακτικά καλύτερη λύση.

[Τάσος Βράτολης]

Πολλά συγχαρητήρια Μάνο για την ενημέρωση και το νήμα. Οι περισσότεροι ΔΕΝ συνειδητοποιούν τον απίστευτο κίνδυνο του αμείλικτου ηλιακού φωτός!!

 

Περιττό να σας πω ότι βλέποντας το παραπάνω περιστατικό να λαμβάνει χώρα, ΑΣΠΡΙΣΑΜΕ από το φόβο μας...ο αστέρας δεν σηκώνει ούτε μαγκιές, ούτε ξερολίαση, ούτε τα "έλα μωρέ"! Θα σας κάψει τον αμφιβληστροειδή χιτώνα, θα σας τυφλώσει μερικώς ή ΟΛΙΚΩΣ και δεν θα ζητήσει ούτε συγνώμη, ούτε θα νιώσει μεταμέλεια! Αυτό να το έχετε καλά μέσα στο μυαλό σας.

 

Θα πρότεινα σε όλους τους υποψήφιους ηλιοπαρατηρητές να προβαίνουν σε αγορές ΕΤΟΙΜΩΝ φίλτρων με το άριστων ιδιοτήτων Baader Astrosolar για το Λευκό φως, εφόσον δεν μπορούν να επενδύσουν σε ένα πανάκριβο (ομολογουμένως!) ηλιακό τηλεσκόπιο στο H-alpha ΚΑΙ ΝΑ ΑΦΗΣΟΥΝ ΤΙΣ ΙΔΙΟΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ!!

Αν τέτοιο πράγμα συνέβηκε στον Μάνο που είναι ήδη έμπειρος χρήστης, φανταστείτε πόσο εκθετικά αυξάνονται οι πιθανότητες να συμβεί και μάλιστα με τραγικό αποτέλεσμα σε έναν αρχάριο!

 

Σε πρόσφατη επίσκεψη στο Πλανητάριο είδα να υπάρχουν έτοιμα φίλτρα με το astrosolar που κουμπώνουν κανονικά και τα λίγα ευρώ που κοστίζουν παραπάνω από το σκέτο φύλλο που απαιτεί ιδιοκατασκευή, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΟΣΤΟΣ για να προστατέψετε την πιο πολύτιμη αίσθηση που έχετε, την όρασή σας.

 

Προσέχτε λοιπόν οι νεοεισερχόμενοι ειδικά, για να μην δείτε ΤΟ ΦΩΣ ΤΟ ΑΛΗΘΙΝΟ, γιατί μπορεί να είναι και το τελευταίο πράγμα που θα δείτε ποτέ!

[PanosSky]

Μάνο συγχαρητήρια. Τέτοιες εμπειρίες πρέπει να μεταφέρονται (μάλλον όλες οι εμπειρίες).

Να προσθέσω μόνο ότι οποιαδήποτε ιδιοκατασκευή ή μη με astrosolar εκτός από την πάρα πολύ καλή στήριξη του, χρειάζεται πριν από κάθε κοίταγμα έλεγχο της μεμβράνης.

 

Μετά το περιστατικό στη διάβαση θα το κάνω πάντα.

[50mm]

Θα πω και εγω με τη σειρα μου οπως ειχα γραψει παλαιοτερα σε αλλο νημα πως εγω δεν εμπιστευομαι καθολου το astrosolar που ειναι καλο και φθηνο μεν αλλα ειναι και πολυ ευπαθες .

Ποσο μαλλον που το χρησιμοποιησαμε και το χρησιμοποιουμε οι περισσοτεροι κανοντας ιδιοκατασκευες. Για αυτο τον λογο δηλαδη της ευπαθειας του δεν εμπιστευομαι ουτε τα ετοιμα, αλλα προτιμησα την αγορα ενος ακριβοτερου γυαλινου φιλτρου για το 80αρι μου που ειναι πολυ πιο ακριβο σε σχεση με το φιλμ που αναφεραμε πιο πανω αλλα κουμπωνει ακριβως στο τηλεσκοπιο και ασφαλιζει με βιδες που το κρατουν σταθερο και δεν ειναι ευπαθες και δεν τρεμεις οτι θα παθει ζημια με το παραμικρο. Εμενα μου κοστισε 80 ευρω που ειναι κατι τις παραπανω απο το φιλμ που εχει τα μισα και λιγοτερα λεφτα αλλα ποσο κοστολογει κανεις τα ματια του και την οραση του? Δηλαδη δινουμε χιλιαδες ευρο για τηλεσκοπια και εξοπλισμο και εμπιστευομαστε την οραση μας σε ενα κομματι φιλμ? Για σκεφτειτε το λιγο...

Με αυτα δεν θελω να κινδυνολογησω αλλα τελικα δεν χρειαζεται να παθουμε για να μαθουμε γιατι αν παθουμε πιθανως θα χασουμε την οραση μας !!!!

Στη telescope service εχει τα γυαλινα φιλτρα της orion σε λογικες τιμες ακομη και για 12 ιντσες τηλεσκοπιο 149 ευρο συγκεκριμενα , καλα δεν ειναι ?

[giannis60]

Για σας κι από μένα. Βεβαίως συμφωνώ και επαυξάνω με όλα τα παραπάνω που γράφτηκαν.

Μία παροιμία λέει ότι της

νύχτας τα καμώματα τα βλέπει η ημέρα και γελάει. Αυτό όμως ισχύει για τους περισσότερους ανθρώπους.

Τους κανονικούς. Εμείς όμως στην πλειοψηφία μας δεν είμαστε κανονικοί, γιατί ως αστροπαρατηρητές

είμαστε άνθρωποι της νύχτας, ως εκ τούτου για μας ισχύει ακριβώς το αντίστροφο.

Της μέρας τα καμώματα τα βλέπει η νύχτα και γελάει! Ή για να το πούμε με ακόμα μεγαλύτερη ειλικρίνεια ... τα βλέπει η νύχτα και ντρέπεται.

Εδώ ακριβώς είναι που προκύπτει ένα θεματάκι. Κάτω από το άπλετο φως του ήλιου, αν και βετεράνοι (τρομάρα μας) γινόμαστε αδέξιοι.

Προσοχή λοιπόν με το άστρο της ημέρας ιδικά για όσους λογαριάζονται βετεράνοι, και ιδικά αν τύχει

και το παρατηρήσουν μετά από μια νύχτα ξαγρύπνιας. Τώρα το καλοκαίρι το παραπάνω σενάριο θα παιχτεί πολλές φόρες. Το παραμικρό λάθος ή αδεξιότητα μπορεί να έχει πολύ δυσάρεστες συνέπειες.

Με όλο αυτό θέλω να τονίσω ότι για ασφαλή παρατήρηση του ήλιου εκτός από τα καλά φίλτρα και τις

προσεγμένες κατασκευές προσαρμογής τους τα οποία ήδη τονίστηκαν από τους παραπάνω, πρέπει

να είμαστε και απόλυτα συγκεντρωμένοι και συνειδητοποιημένοι σε αυτό που κάνουμε.

[cptfurz]

Καλησπέρα

 

Επειδή ο Ηλιος καλυπτει επι σειρά ετών το 75% των παρατηρησεων μου, έχω περάσει απ' όλα τα σταδια φιλτραρισματος.

Δεν συμφωνω οτι το Astrosolar αυτο καθ' εαυτό ειναι ανασφαλές. Ανασφαλής είναι ο τρόπος που το χρησιμοποιουμε. Οι φαινομενικά ασφαλείς πατεντες στήριξης που κανουμε, θέλουν τακτικό έλεγχο. Πρόσφατα έλεγξα μια ιδιοκατασκεύη που είχα κανει πριν απο 2-3 χρονια και την είχα αποθηκευμενη, για να διαπιστωσω οτι η κυανοακριλικη κόλλα που είχα χρησιμοποιήσει είχε αλλοιωθεί και το φύλο μολις άνοιξα την μάσκα κρεμάσε.

Το χρησιμοποιώ πλέον μόνο στο SCT αραιά και που με μάσκα της Celestron που κουμπωνει όπως και το κάλυμα του αντικειμενικού. Ακόμα και αυτή την πιάνω με λίγη ταινία στον σωλήνα για περισσότερη ασφάλεια.

Εαν το φύλλο δεν είναι σχισμένο ή τρυπημενο δεν υπάρχει προβλημα και αν υπάρχει κάποιο ελλάτωμα αυτό φαίνεται με την πρώτη ματιά (αρκεί να γυρίσετε το φίλτρο στον ήλιο πριν το βάλετε στο τηλεσκόπιο- αν υπάρχει εστω και πόρος θα φανεί).

Τωρα γιά όσους χρησιμοποιούν διοπτρικά μέχρι 150mm και για πιο σοβαρή παρατήρηση, προσωπικά συνιστώ Lunt Herschel Wedge 1.25". Μαζί με το απαραίτητο ND3.0 της Baader μου στοίχισε 163 Ευρώ. To μειονέκτημά του ότι δεν κάνει για κατοπτρικά ή καταδιοπτρικά.

Τα γυαλινα φίλτρα είναι καλά από πλευράς στήριξης αλλά δεν προσφέρουν τίποτα περισσότερο από το astrosolar αφού και αυτά ισοπεδώνουν το είδωλο.

Σε κάθε περίπτωση οτι και να χρησιμοποιεί ο καθένας μας, χρειάζεται προσεκτικός έλεγχος πρίν την χρήση και σωστή αποθήκευση μετά.

[bellatrix]

Κατατοπιστικότατη η τοποθέτηση σας στο ζήτημα που θέσατε

 

Θα συμφωνήσω απόλυτα με τους προλαλήσαντες που τοποθετήθηκαν επί του θέματος. Πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί με την χρήση των ηλιακών φίλτρων και ιδίως όταν πρόκειται για ιδιοκατασκευή. Πάντως η μεμβράνη Baader Astrosolar ομολογουμένως είναι πολύ καλή για λίγες παρατηρήσεις. Αν κάποιος θέλει να κάνει συστηματική παρατήρηση καλό θα είναι να προμηθευτεί κάποιο έτοιμο φίλτρο αν δεν μπορεί να αγοράσει κάποιο ηλιακό τηλεσκόπιο..Αν κάποιος πάντως χρησιμοποιήσει ηλιακή μεμβράνη καλό θα είναι πριν την παρατήρηση, να στοχεύσει σε μια δυνατή λυχνία ώστε να ελεγχθεί οποιαδήποτε διάχυση φωτός.

 

Πάντως να πω και την δική μου εμπειρία, κατά την διάβαση της Αφροδίτης είχαμε 4 τηλεσκόπια..Στο ένα από αυτά είχαμε τοποθετήσει ένα ηλιακό φίλτρο σε ένα 9,25" ενώ η διάμετρος του ήταν για 11-12"..Αν και το κολλήσαμε προσεκτικά με χαρτοταινία, λόγω του πολύ δυνατού αέρα, έτρεμε αρκετά και ουκ ολίγες φορές φοβήθηκα ότι θα φύγει από την θέση του..Ούτε θέλω να φανταστώ τι θα γινόταν αν το έριχνε ο αέρας την στιγμή που κάποιος παρατηρούσε..!

 

Οπότε όσο έμπειρος να είναι κάποιος, πρέπει να υπάρχει ιδιαίτερη προσοχή όταν πρόκειται για ηλιακή παρατήρηση. Η παραμικρή αμέλεια μπορεί να αποβεί μοιραία για τα μάτια μας.

[csot]

Η δικιά μου κατασκευή απαίτησε μία θυσία. Το καπάκι του τηλεσκοπίου. Άλλος τα έχει δύο (ο τυχεράκιας) κι εγώ αυτή την στιγμή κανένα. Όμως νομίζω ότι έκανα την ασφαλέστερη επιλογή για το φίλτρο στις 12"

 

Όταν έκανα την έρευνα για το φίλτρο η TS δεν είχε παρουσιάσει αυτό για το 12" αν και έχω ενδοιασμούς κατά πόσο θα είχε σωστή και σταθερή τοποθέτηση πάνω στο SW12. Η κατασκευή της γλάστρας μου φάνηκε διακινδυνευμένη και γενικά τα αεροστόπ μου προκάλεσαν άγχος.

 

Τελικά μετά από σκέψη και αφού βεβαιώθηκα ότι μπορώ να βρω καπάκι διαθέσιμο από την SW για να αντικαταστήσω το δικό μου προχώρησα στην κατασκευή του.

 

Έγινε κοπή laser και αφαιρέθηκε το εσωτερικό κομμάτι αφήνοντας τον σκληρό δίσκο που κουμπώνει στο τηλεσκόπιο. Κόπηκε ένα στεφάνι πάλι με laser για να κρατάει το φίλτρο τεντωμένο και άνοιξαν τρύπες στο καπάκι. ο φίλτρο βιδώθηκε πάνω στο καπάκι και βουαλά.

 

Έγινε το απαραίτητο τεστ στον Ήλιο, αρχικά χωρίς τηλεσκόπιο. Πέρασα όλη την επιφάνεια του φίλτρου μπροστά από τον Ήλιο για να βεβαιωθώ ότι δεν είχε πουθενά κάποιο σκίσιμο η γρατζούνισμα. Στο τηλεσκόπιο τοποθέτησα το φίλτρο, γύρισα προς τον Ήλιο αλλά και πάλι πριν κοιτάξω έβαλα ένα μαύρο χαρτονάκι μπροστά από το προσοφθάλμιο. Σε περίπτωση σκισίματος η κακοκατασκευής ή προβλήματος του φίλτρου θα έβλεπα κάποια διάχυση φωτός στην μαύρη επιφάνεια .

 

Έτοιμο, σταθερότατο, ασφαλές.

 

Προσοχή στην αποθήκευση: Ένα κουτί πίτσας κάνει καλή δουλειά. Γεια σας Ντόμινο εκεί; Ναι, θέλω και ένα άδειο κουτί μεγάλης οικογενειακής. Πόσα εκατοστά είναι;

 

Προσοχή στις δαχτυλιές. Τα άλατα από το δέρμα μας μπορεί να αλλοιώσει το φίλτρο.

[Dimitris M.]

Πολύ χρήσιμο το νήμα που άνοιξες Μάνο! Έχω φτιάξει κι εγώ ηλιακό φίλτρο για το 10" μου με την μεμβράνη Astrosolar, με πιάτο γλάστρας

και με αεροστόπ.. αν και δεν έχω κάνει πολλές Ηλιακές παρατηρήσεις για να είμαι ειλικρινής, ποτέ δεν εμπιστεύτηκα το "σφήνωμα" το οποίο κάνει

από μόνο του το αεροστόπ κι έβαζα χαρτοταινία όπως έκανε κι ένας φίλος πιο πάνω. Θέλει πολύ προσοχή όντως... δεν πρέπει να παίρνουμε

αψήφιστα τόσο σημαντικά θέματα, γιατί ένα μικρό λαθάκι αρκεί για να μας καταστρέψει την όραση για πάντα.. συχνούς ελέγχους των φίλτρων

σε αυτούς που παρατηρούν τον Ήλιο λοιπόν, ακόμη και κατά τη διάρκεια της παρατήρησης!

[kkokkolis]

Όταν αγόρασα το C4 ο πωλητής μου έδωσε μαζί ένα ηλιακό φίλτρο που είχε φτιάξει ο ίδιος. Είναι κατασκευασμένο από κόντρα πλακέ. 2 στεφάνια συγκρατούν το φίλτρο και είναι βιδωμένα γερά μεταξύ τους, όπως στο φίλτρο του Χρήστου. Το ένα από τα δύο έχει ένα αυλάκι το οποίο σφηνώνει στο γείσο του τηλεσκοπίου. Δεν φεύγει με τίποτε. Βεβαίως το Maksutov δεν έχει διαφορές ατμοσφαιρικής πίεσης που θα μπορούσαν να το εκτινάξουν όπως τον φελλό της σαμπάνιας. Στο Νευτώνιο που λειτουργεί και ως θερμοσίφωνας, ο εσωτερικός αέρας θερμαίνεται και πιέζει το φίλτρο εκ των έσω. Ο φίλος μας έφτιαξε ακόμη και μια θήκη από κόντρα πλακέ που το προστατεύει άψογα και τα έβαψε όλα όμορφα. Εδώ βλέπετε το φίλτρο εν χρήσει.

 

[fullalbumimg]14921[/fullalbumimg]

 

Νομίζω πως είναι υπερβολή ένα τηλεσκόπιο 12" για τον Ήλιο. Καλύτερα να φτιάξει κάποιος ένα φίλτρο για την μισή διάμετρο ή και μικρότερο (100-150mm) και έτσι θα παρακάμψει την αράχνη, θα μεγαλώσει τον εστιακό λόγο σε f/10 ή f/15, θα έχει μειωμένη φωτεινότητα (αυτό δεν θέλουμε; ) και θα προκύψει ένα φίλτρο που θα φυλάσσεται και μεταφέρεται εύκολα αλλά επίσης θα διαθέτει μικρότερη επιφάνεια και άρα μικρότερη πιθανότητα αστοχίας υλικού ή βλάβης από κάποιο αιχμηρό αντικείμενο.

 

Ερώτηση: χρησιμοποιείτε και πορτοκαλί φίλτρο με το Astrosolar;

[csot]

Εν μέρει έχεις δίκιο. Το θέμα είναι ότι παρακάμπτοντας την αράχνη το κάθε τεταρτημόριο είναι μόλις 15x15cm περίπου πολύ μικρό νομίζω ιδίως αν θέλεις να ανέβεις σε μεγεθύνσεις για την παρατήρηση κηλίδων.

 

Σίγουρα οι ίντσες είναι πολλές. φτου! Δεν σκέφτηκα να βάλω κανα φίλτρο. Νεξτ τάιμ!

[DimitrisV]

Σε μια παρόμοια πατέντα με πιατάκια από γλάστρες είχα καταφύγει και εγώ στο παρελθόν στις πρώτες προσπάθειες παρατήρησης του ήλιου.

Παρόλα αυτά επειδή ποτέ δεν αισθάνθηκα ασφάλεια από τον τρόπο στερέωσής του, επέλεξα την αγορά του πρίσματος Herschel της Baader. Εύκολη και ασφαλής τοποθέτηση άριστη εικόνα.

Φυσικά δεν υπάρχει σύγκριση κόστους μεταξύ μεμβράνης Astrosolar και Herschel. Από την άλλη θα έλεγα πως έτσι κι αλλιώς το hobby μας απαιτεί πολλά χρήματα και σε τελική ανάλυση τα μάτια μας, ή τα μάτια των μελών της οικογένεια μας ή των φίλων μας που μπορεί να παρατηρήσουν ανέμελα τον ήλιο μέσα από το τηλεσκόπιό μας είναι πολύτιμα....

 

Φιλικά,

 

Δημήτρης

[nikk2875]

Δυστυχώς πρόσφατα είχα επίσης μια κακή προσωπική εμπειρία σε Ηλιακή παρατήρηση: για ελάχιστο χρόνο (κάποια δέκατα του δευτερολέπτου) το μάτι μου έμεινε εκτεθειμένο. Στη δική μου περίπτωση όμως το φίλτρο δεν έφυγε από μόνο του, το είχα αφαιρέσει για κάποιο λόγο και ξέχασα να το βάλω πάλι στη θέση του. Το ατύχημα μπορεί να γίνει τόσο χαζά και τόσο απλά... Άρα εκτός από τον πρώτο χρυσό κανόνα της παρατήρησης του Ήλιου (ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΤΕ ΤΟ ΦΙΛΤΡΟ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΙΣΤΗ ΔΥΝΑΤΗ ΣΙΓΟΥΡΙΑ), που αναπτύχθηκε με λεπτομέρεια παραπάνω, θα ήθελα να προσθέσω και το δεύτερο χρυσό κανόνα: ΤΟ ΦΙΛΤΡΟ ΘΑ ΑΦΑΙΡΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ!

 

Παραπάνω έγινε εκτενής αναφορά σε φίλτρα, περισσότερες πληροφορίες μπορούν να βρεθούν και σε άλλες δημοσιεύσεις. Θεωρώ χρήσιμο να συμπληρώσω το thread με ορισμένες γενικές πληροφορίες ιατρικής φύσης. Δεν είμαι γιατρός, άλλα απλώς ήθελα να μοιραστώ κάποια λίγα πράγματα που έμαθα από την προσωπική μου εμπειρία (μιλώντας με τον οφθαλμίατρο).

 

Το μάτι λοιπόν είναι πολύ ευαίσθητο στην έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία. Ζημιά μπορεί να προκληθεί τόσο στον κερατοειδή (το "μπροστινό" μέρος του βολβού), όσο και στον αμφιβληστροειδή (το "πίσω" μέρος). Η χοντρή ζημιά που μπορεί να οδηγήσει στην τύφλωση είναι αυτή στον αμφιβληστροειδή και συγκεκριμένα στην περιοχή που καλείται "ωχρή κηλίδα" (έγκαυμα ωχρής κηλίδας). Με λίγα λόγια η "ωχρή κηλίδα" είναι η περιοχή που λαμβάνει την "πληροφορία" από την κεντρική μας όραση και τη μεταφράζει σε είδωλα, το τμήμα του ματιού που είναι υπεύθυνο για την ευκρίνεια και την οξύτητα της όρασης μας. Μια ιδέα για το πως θα βλέπατε αν πάθει ζημιά η συγκεκριμένη περιοχή φαίνεται στο παρακάτω site:

 

http://www.opticare.gr/html/ekfylisi-oxras-kilidos.html

 

Αν η βλάβη είναι πολύ χοντρή, το αποτέλεσμα θα φανεί άμεσα. Ακόμα όμως κι αν δεν φαίνεται άμεσα κάτι, θα πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθούμε κάποιο οφθαλμίατρο. Θα πρέπει μάλιστα το μάτι να ελεγχθεί τουλάχιστον μία φορά κανά μήνα μετά το περιστατικό. Τα εγκαύματα είναι πολύ ύπουλα. Προσοχή! Οι βλάβες στη συγκεκριμένη περιοχή μπορεί να είναι ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΕΣ!

 

Επαναλαμβάνω πως δεν είμαι γιατρός, απλώς μεταφέρω πληροφορίες που έμαθα από την προσωπική μου περιπέτεια. Αν κάποιος είχε παρόμοιες εμπειρίες ή σχετικές γνώσεις καλό πιστεύω θα ήταν να τις μοιραστεί μαζί μας.

[kkokkolis]

Αυτή είναι η γνωστή "τύφλωση του χιονιού" των Εσκιμώων. Να θυμίσω επί τη ευκαιρία πως πέρα από τον Ήλιο του οποίου η υπεριώδης ακτινοβολία φιλτράρεται πλέον σε μικρότερο βαθμό λόγω των γνωστών μεταβολών του όζοντος, καλό είναι να αποφεύγουμε και την μακρά έκθεση σε εκείνο το "Black Light" που χρησιμοποιείται κατά κόρον σε ορισμένα club και βιτρίνες, ακόμη και αντικουνουπικές συσκευές. Τέλος, ο κρετινισμός εκείνων που χρησιμοποιούν τα laser για να τυφλώσουν τους παίκτες στο basket είναι εγκληματικός. Αν συναντήσετε κάποιον παραδώστε τον στην αστυνομία ή αφαιρέστε του το laser.

Φαίνεται σήμερα παράδοξο το οτι 100 χρόνια πριν κάποιοι επιστήμονες και άλλοι άνθρωποι πίστευαν πως η απ' ευθείας έκθεση στο ηλιακό φως βελτιώνει την όραση. Επρόκειτο για την μέθοδο Bates.

Όσο τραγικό ήταν για τον LV Beethoven να χάσει την ακοή του, το ίδιο ή και περισσότερο (επειδή εκείνος δεν τα πήγε άσχημα και κωφός, έτσι ολοκλήρωσε την 9η) τραγικό είναι να χάσει ή να υπονομεύσει ένας παρατηρησιακός αστρονόμος την όρασή του. Αυτό συνέβη άλλωστε στον Γαλιλαίο, πιθανώς ως τίμημα της ανακάλυψης των ηλιακών κηλίδων.

[giannis60]

<<Το ατύχημα μπορεί να γίνει τόσο χαζά και τόσο απλά...>> Αυτά έγραψε ο φίλος μας Νίκος Κουρούνης και έχει απόλυτο δίκιο. Βλέπεται οι περισσότεροι χρησιμοποιούμε τηλεσκόπια για την ηλιακή παρατήρηση τα οποία δεν είναι κατασκευασμένα γι΄αυτόν τον λόγο.

Μοιραίως καταφεύγουμε σε πατέντες και λύσεις δικής μας επινοήσεως. Όμως αυτές δοκιμάζονται με τους λεγόμενους αστάθμητους παράγοντες. Ετούτο είναι μοιραίο. Δεν το έχουμε δοκιμάσει στην πράξη με αποτέλεσμα να μην υπάρχει εμπειρία.

Αν τώρα μείνει κανείς σε αυτές τις σκέψεις, καταλήγει στο εξής συμπέρασμα. Να μην παρατηρεί τον ήλιο αν δεν έχει το κατάλληλα αγορασμένο γι αυτόν τον λόγο τηλεσκόπιο. Πράγμα το οποίο θα βόλευε μεν το μάρκετινγκ, αλλά για μας απαράδεχτο. Μοιραίως λοιπόν αψηφούμε τον κίνδυνο και εφαρμόζουμε τις πατέντες και τις ιδιοκατασκευές μας. (Και πολύ καλά κάνουμε)

Ο Μάνος που ξεκίνησε αυτό το νήμα,και εντιμότατα σας περιέγραψε τους κινδύνους της δικιά στου ιδιοκατασκευής, είναι αξιέπαινος. Όμως ίσως κάτω από το άγχος τις ατυχίας, να πέσει κάτω κὀποια στιγμή η κατασκευή του, και έμπλεος δέους του τι θα γινόταν αν κάποιος εκείνη την στιγμή έβλεπε μέσα από το τηλεσκόπιο, προχώρησε στην δημιουργία του παραπάνω θέματος. Μετά από αυτό όμως ως Forun ως Astrovox δεν είμαστε στο ίδιο επίπεδο ή στο ίδιο σημείο που ήταν ο Μάνος πριν την διάβαση της Αφροδίτης από τον δίσκο του Ήλιου. Τώρα ξέρουμε και κάποια πράγματα που πριν δεν τα ξέραμε.

Ξέρουμε ότι αν κάποιος κατασκευάσει ένα τέτοιο ηλιακό φίλτρο πρέπει να προνοήσει να κάνει και κάποιες τρύπες γύρο-γύρο στο καμάτι της γλάστρας που περισσεύει και από εκεί να το δέσει με κάποιο κορδόνι από κάποια σημεία του σωλήνα ούτως ώστε αυτό να μην πἐσει με τον άνεμο.

Όμως πἐρα από αυτό ξέρουμε κι άλλα πράγματα.Πια; Να. Όταν το είδα σκέφτηκα ότι τέτοιο θηριώδες κάτοπτρο δεν θα έχει καλή εικόνα στον ήλιο.Το είδωλο θα είναι ασταθές και ασαφές.

Με μεγάλη χαρά σας ανακοινώνω ότι η μικρότητα των παραπάνω σκέψεων διαψεύσθηκε πλήρως!

Μία υπέροχη εικόνα. (Μιλάμε για το 12ιτσο ντομπ της σκάι γουότσερ με το διαιρετό σωλήνα. Αυτό που είναι στην φωτογραφία.) Ακούνητη εικόνα. Μας προκαλούσε ολοένα να αυξήσουμε την μεγέθυνση, και το κάνεμε.Δεν βλέπαμε πια ολόκληρο τον ήλιο, αλλά μέρος του. Τότε ήταν που το τηλεσκόπιο έδειξε τα δοντάκια του.΄Μετέτρεψε την λεία επιφάνεια του σε πορώδη και μας έδειξε μία μία της κηλίδες του.

Όσο για την Αφροδίτη, Αυτή καθώς προβάλλονταν πάνω στην ηλιακή επιφάνεια μας αποκάλυψε σε έναν ομόκεντρο κύκλο, πληρέστατο στην επιφάνεια της, την ατμόσφαιρα της.

Αυτά δεν φαινόντουσαν με ένα άλλο τηλεσκόπιο μικρότερης διαμέτρου πού είχαμε στίσει. Ή ακόμα κι αν φαινόντουσαν δεν ήταν με τίποτα τόσο εμφανή.

Κρίμα να μην έχουμε τραβήξει και καμιά φωτογραφία για να σας πείσουμε. Βλέπεται ότι τους παραπἀνω ενδοιασμούς όλοι τους μοιραζόμασταν, με αποτέλεσμα στα μικρής διαμέτρου τηλεσκόπια να έχουμε βάλει συστήματα για φωτογράφιση κι όχι σ΄αυτό. Την πατήσαμε.

Αφεθήκαμε στα όσα είχαμε διαβάσει και στα όσα νομίζαμε ότι έχουμε κατανοήσει. Και για να μην το

γενικεύω τουλάχιστον εγώ αυτό ακριβώς έπαθα. Όμως η πραγματικότητα είναι πεισματάρα και οφείλουμε να μην την αναγνωρίσουμε.

Σε πείσμα της όποιας ιδιοφυΐα μας στις κατασκευές, ο αέρας μας διέψευσε και μάς έριξε κάτω το φίλτρο και το ΄σύστημα συγκράτησης του. Όμως το ίδιο ακριβώς διέψευσε και όσους έχουμε διαβάσει

ότι η ηλιακή παρατήρηση είναι προτιμότερο να γίνεται με μικρότατης διαμέτρου τηλεσκόπια.

Εμείς εντέλη εμείς που είμαστε;

Σε αυτό το αχανές σύμπαν υπάρχει μία τόσο μικρή γωνιά που λέγετε Astro vox. Εδώ βρισκόμαστε και ανταλλάσσουμε με όλη την ειλικρίνεια μας, τις εμπειρίες και τις αδεξιότητες μας.

[Bi2L]

Εγω πάντα όταν κοιτάζω τον ηλιο στο λευκό φως το φίλτρο το δένω με ταινία, είτε αυτή είναι χαρτοταινία είτε οτιδήποτε ταινία αρκεί να είμαι σίγουρος ότι δεν θα φύγει με τίποτα.

 

Στην προηγούμενη διάβαση της Αφροδίτης είχαμε δημόσια παρατήρηση στην Σπιανάδα και βλέπαμε το φαινόμενο, οπότε έρχεται ένας κύριος και λέει «Μα καλά τι περιμένετε να δείτε με το καπάκι πάνω στο τηλεσκόπιο;;;» και μπαμ, βγάζει το φίλτρο-καπάκι!!

Ευτυχώς εκείνη την ώρα δεν έβλεπε κανείς, αλλά το προσοφθάλμιο για 2-3 δευτερόλεπτα χωρίς φίλτρο άρχισε να βγάζει καπνό και τελικά έλιωσε-στράβωσε. Φανταστείτε να κοιτούσε κάποιο παιδί όπου εκείνη την ώρα είχαν μαζευτεί εκει...

 

Πάντα όταν κοιτάτε το Ήλιο να είστε σίγουροι ότι το φίλτρο θα μείνει πάνω στο τηλεσκόπιο! Ακόμα και να μην το πάρει ο αέρας μπορεί να το βγάλει ανθρώπινο χέρι, οπότε προσοχή!

[kkokkolis]

Mastroianni, ανάβεις φωτιές. Ποιός έχει χρήματα για Lunt 305mm; Εδώ και το 35mm ακόμη είναι λύσσα στο αλάτι.

[giorgosgr]

Το Baader είναι το καλύτερο σε απόδοση φίλτρο από reviews που έχουν γίνει και το ασφαλέστερο. Αν πέσει δεν σπάει όπως ένα γυάλινο. Μαζί με το φύλλο έχει και οδηγίες για ιδιοκατασκευή που την έχω φτιάξει επακριβώς και έχω δύο φίλτρα από το 2006 για τον τηλεφακό και το διοπτρικό μου και δεν έχουν πρόβλημα. Το μόνο καλύτερο είναι το πρίσμα Herschel όπως ειπώθηκε και παραπάνω αλλά είναι και ακριβό και κατάλληλο μόνο για διοπτρικά. Τέλος για τηλεσκόπια 10 και 12" καλύτερα να μην χρησιμοποιούμε φίλτρα πλήρους ανοίγματος. Έτσι κι αλλιώς κάτω από 1" ημέρα μια φορά το χρόνο και αν είναι το seeing. Με άνοιγμα 5" είμαστε μια χαρά για ηλιακό τηλεσκόπιο και οπτική παρατήρηση. Με παραπάνω απλά κουράζουμε το μάτι μας χωρίς να κερδίζουμε τίποτα. Για δημόσιες παρατηρήσεις του ήλιου καλό είναι να χρησιμοποιείται η μέθοδος της προσοφθάλμιας προβολής παρά η απευθείας παρατήρηση για λόγους ασφαλείας κυρίως αλλά και εκπαιδευτικούς.

[giannis60]

Φίλε Κώστα νομίζω ότι εδώ είναι που την πατάμε. Έχουμε πειστεί ότι τα παραπάνω φίλτρα που αναφέρεις

είναι συγκλονιστικά. Δεν έχω δει ποτέ μου. Έχω όμως δει φωτογραφίες από τους φίλους μας στο Forum,

και είμαι απόλυτα βέβαιος ότι αν δω μέσα από ένα τέτοιο τηλεσκοπιάκι θα φάω το κώλυμα της αρκούδας.

Γνωρίζοντας λοιπόν τα παραπάνω, τουλάχιστον εγώ έφτασα στο απαράδεκτο σημείο να απαξιώνω την

ηλιακή παρατήρηση με φτηνότερα φίλτρα (Τα οποία όμως θα μπορούσα να αγοράσω) και να την κάνω με το δικό μου τηλεσκόπιο.Μάλιστα έκανα και τον ξερόλα κι έλεγα ότι εκτός αυτού, το τηλεσκόπιο μου

επειδή είναι μεγάλο 203 χιλιοστά, και νευτώνιο είναι εντελώς ακατάλληλο. Ναι. Αν ήταν να φέρω μαζί μου εκείνη την μέρα κάποιο τηλεσκόπιο από τα δικά μου με το φίλτρο από ζελατίνα θα έφερνα το μικρό

των 80 χιλιοστών.

Ευτυχώς όμως ο Μάνος δεν είχε τέτοια <<ταμπού>>και τόλμησε, όχι σε νευτώνιο των 200 χιλιοστών,

άλλα των 300 να βάλει φίλτρο και το τηλεσκόπιο να με ξεμπροστιάσει.

Συμπέρασμα. Τσάμπα έχασα ολόκληρα χρόνια εμπειρίας.

Για άλλη μια φορά ξανά είπα. Προχώρα με αυτά που έχεις. Κι ας σου φαίνονται ξενέρωτα.

Στο κάτω κάτω της γραφής ο έρωτας για να είναι αληθινός σου έρχεται από εκεί που δεν το περιμένεις.

Το μυστικό είναι να προχωράς με αυτά που έχεις και παράλληλα να ονειρεύεσαι θηριωδών διαστάσεων Lunt των 305 χιλιοστών.

[Τάσος Βράτολης]

Κρίμα να μην έχουμε τραβήξει και καμιά φωτογραφία για να σας πείσουμε. Βλέπεται ότι τους παραπἀνω ενδοιασμούς όλοι τους μοιραζόμασταν, με αποτέλεσμα στα μικρής διαμέτρου τηλεσκόπια να έχουμε βάλει συστήματα για φωτογράφιση κι όχι σ΄αυτό. Την πατήσαμε.

 

Μα Γιάννη το ξέχασες ήδη;;

Τραβήξαμε μια φωτογραφία, μάλιστα ήταν και η 1η μου αστροφώτο ever!!

Μέσα από το 12άρι την έβγαλα και το 26mm προσοφθάλμιο του Μάνου (57x)!

 

http://www.astrovox.gr/forum/album_showpage.php?pic_id=14935

 

Εντάξει, ένα δείγμα είναι και όντως δεν συγκρίνεται με την οπτική απόδοση του τηλεσκοπίου η οποία ήταν ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ απίστευτη...

Πράγματι, δεν το πίστευα και εγώ πόσο τέλεια απέδιδε στον Ήλιο ένα τόσο μεγάλο Νευτώνειο κατοπτρικό. Να σημειώσουμε εδώ πως το φίλτρο του Μάνου με το οποίο συνέβη το περιστατικό δεν ήταν για το πλήρες άνοιγμα αλλά για περίπου τις 6" αυτού, δηλαδή τις μισές, γύρω στα 150mm διάμετρο.

[giannis60]

Φίλε δεν την το ξέχασα. Καθόλου μάλιστα. Χαίρομε δε που μου δίνεις την ευκαιρία να διευκρινίσω, ότι

την συγκεκριμένη φωτογραφία την τράβηξες κρατώντας την μηχανή στο χέρι προσπαθώντας να εστιάσεις πάνω από το προσοφθάλμιο! Η ύπαρξη αυτής της φωτογραφίας είναι άλλη μια διάψευση

για κάποια πράγματα τα οποία έχουμε διαβάσει.

Φαντάζεσαι όμως αν το πράγμα το είχαμε πάρει λίγο πιο σοβαρά και είχα φέρει το δακτυλίδι προσαρμογής της μηχανής μου με το τηλεσκόπιο;

[supernovus]

Μόνο μια λεπτομέρεια να προσθέσω, για την ακρίβεια της συζήτησης. Αν παρατηρήσετε τις φωτογραφίες που ανέβασα στην αρχή, και το δικό μου φίλτρο δεν είναι πλήρους διαμέτρου. Χρησιμοποίησα το φύλλο Α4, οπότε η διάμετρος του ανοίγματος που έχει το φίλτρο είναι περίπου 18cm. Δεν χρησιμοποιήσαμε δηλαδή και τις 12'' αλλά περίπου τις 8''.

[DAVID]

Στο παλιο μου τηλεσκοπιο οταν το πηρα ειχε ενα προσοφθαλμιο κιτρινου χρωματος με μαυρο φακο μεσα για την παρατηρηση του ηλιου το οποιο ειχα χρησιμοποιήσει καποιες φορες. Το τηλεσκοπιο ηταν της bresser. Αυτου του ειδους τα ηλιακα φιλτρα ειναι αξιοπιστα? σε σχεση με τις ζελατινες που μπαινουν μπροστα απο το κανονι εννοω, γιατι εχω την εντυπωση πως μονο τετοια βλεπω να χρεισιμοποιουν περισσοτερο...