Καταγραφή φωτορύπανσης στην Ελλάδα

[astrovox]

Αγαπητοί φίλοι,

 

Στα σκαριά βρίσκεται μια προσπάθεια καταγραφής της φωτορύπανσης στην Ελλάδα στην οποία ελπίζουμε να συμμετάσχουν το δυνατόν περισσότεροι ερασιτέχνες αστρονόμοι και φίλοι της αστρονομίας.

 

Στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας, που έγινε στη Θάσο πριν μερικές ημέρες προτάθηκε στους συλλόγους να συμμετέχουν και υπήρξε θετική ανταπόκριση. Στην παρουσίαση που έγινε την Κυριακή το πρωί αναφέρθηκαν οι βασικοί τρόποι καταγραφής της φωτορύπανσης καθώς και αρκετές συμβουλές καταγραφής και προγραμματισμού.

 

Την παρουσίαση μπορείτε να την κατεβάσετε εδώ:

http://www.darksky.gr/images/darksky/files/thasos-recording-lightpollution.pdf

Αποτελεί έναν πρώτο οδηγό για όποιον θέλει να συμμετάσχει. Σύντομα, στο darksky.gr θα αναρτηθούν αναλυτικότερες οδηγίες και θα ανοίξει το σύστημα υποβολής μετρήσεων και των λοιπών στοιχείων καταγραφής.

 

Προτείνουμε σε όλους τους ερασιτέχνες αστρονόμους να συμμετάσχουν με όποιον τρόπο επιθυμούν, ιδανικά όμως με τη χρήση ενός Sky Quality Meter το οποίο επιτρέπει μια αντικειμενικότερη καταγραφή με καλή ακρίβεια ώστε να υπάρξει καλύτερο αποτέλεσμα. Το Sky Quality Meter μπορείτε να το προμηθευτείτε πλέον και από την Ελλάδα στο πλανητάριο αλλά και από το εξωτερικό (Teleskop Service, Agena, OPT και αλλού).

 

Πάντως, όλοι οι μέθοδοι καταγραφής είναι ευπρόσδεκτες και θα τις δέχεται το σύστημα.

 

Θα τα ξαναπούμε σύντομα όταν όλα είναι έτοιμα, προς το παρόν όσοι ενδιαφέρεστε μπορείτε να κάνετε προετοιμασία ή μετρήσεις. Κάποια μέλη του forum γνωρίζω πως ήδη έχουν μετρήσεις και θα χαρούμε πολύ να τις υποβάλουν.

[nikos paschalis]

Μπραβο Αντρέα.... πολύ καλή δουλειά και μακάρι να λάβουν μέρος αρκετοί....

Απλά να ενημερώσω ότι εδώ έχουμε μαζευτεί μερικοί κάτοχοι των συγκεκριμένων εργαλείων και έχει γίνει ένα παγκόσμιο δίκτυο....Όπου μπορείτε να δείτε μερικά αποτελέσματα...

Έχω την τιμη να "κοκορεύομαι" ότι είμαι μέσα στους 4-5 πιο σκοτεινούς σταθμούς :)

http://www.sqm-network.com/index.php?lang=en

[Explorer79]

22 στην Ελλαδα δεν εχει καταγραφει ακομα ε; Κατι μου λεει οτι υπαρχουν μη καταγεγραμμενα 22αρια εντος ελληνικης επικρατειας.... Δεν χρειαζεται να παμε στις Ανδεις, στο Θιβετ, στη Σιβηρια, στην Ανταρκτικη και στο Κιλιμαντζαρο για να καταγραψουμε 22+

[Explorer79]

http://www.darkskymeter.com/

 

Αυτην την εφαρμογη την εχει δοκιμασει κανεις; Αξιζει τον κοπο;

[astrovox]

22 στην Ελλαδα δεν εχει καταγραφει ακομα ε; Κατι μου λεει οτι υπαρχουν μη καταγεγραμμενα 22αρια εντος ελληνικης επικρατειας.... Δεν χρειαζεται να παμε στις Ανδεις, στο Θιβετ, στη Σιβηρια, στην Ανταρκτικη και στο Κιλιμαντζαρο για να καταγραψουμε 22+

 

Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος, η Ελλάδα είναι μικρή σε έκταση και σε όσο απομακρυσμένη περιοχή και να πας οι πηγές τις φωτορύπανσης δεν είναι ποτέ τόσο μακριά.

 

http://www.darkskymeter.com/

 

Αυτην την εφαρμογη την εχει δοκιμασει κανεις; Αξιζει τον κοπο;

 

Δεν την έχω δοκιμάσει αλλά πιθανώς να το κάνω και να συγκρίνω με το Unihedron SQM-L. Το αν μια κάμερα κινητού μπορεί να δώσει την απαραίτητη ακρίβεια και συνέπεια στις μετρήσεις είναι αμφίβολο αλλά από την άλλη αν δεν το δοκιμάσω δεν μπορώ να έχω τεκμηριωμένη γνώμη.

[Explorer79]

Αναμενουμε καταγραφες απο την ορεινη Πινδο και την οροσειρα του Βορα (Καιμακτσαλαν). Το 21,6 του Γραμμου καταγραφηκε σε μεσαιο υψομετρο (ουτε 1500 μετρα).

 

Και για οσους δεν θελουν να κανουν.... ορειβασια, υπαρχουν βατοι δρομοι μεχρι τα 2000 μετρα στον Γραμμο και μεχρι τα 2000-2500 μετρα στον Βορα. Επισης μεχρι τα 1700 μετρα τουλαχιστον στον Σμολικα.

[stelios_STI]

Επισης μεχρι τα 1700 μετρα τουλαχιστον στον Σμολικα.

 

Σε βλεπω εχεις μια εμμονη με το υψομετρο, ειδικα για το Σμολικα που εχει κοντα την Κατερινη δεν νομιζω να εχει καλυτερα αποτελεσματα απο Πινδο και Γραμμο σε πολυ χαμηλωτερα υψομετρα

[Μανούσος]

Ανδρέα πολύ καλή κίνηση. Έχω κάνει κάμποσες καταγραφές σε διάφορες σημεία στην Κρήτη. Επίσης και ο ΣΦΑΚ γνωρίζω ότι έχει κάνει αρκετές καταγραφές. Μπορείται να δείτε στη βάση δεδομένων της Unihedron αρκετές μετρήσεις για την Κρήτη: http://unihedron.com/projects/darksky/database/. Χαίρομαι που θα έχουμε ένα site με καταγραφές ειδικά από Ελλάδα.

 

Καλή συνέχεια.

[Explorer79]

Επισης μεχρι τα 1700 μετρα τουλαχιστον στον Σμολικα.

 

Σε βλεπω εχεις μια εμμονη με το υψομετρο, ειδικα για το Σμολικα που εχει κοντα την Κατερινη δεν νομιζω να εχει καλυτερα αποτελεσματα απο Πινδο και Γραμμο σε πολυ χαμηλωτερα υψομετρα

 

 

Ο Σμολικας τι σχεση εχει με την Κατερινη; Ο Ολυμπος εχει κοντα την Κατερινη.... Ο Σμολικας ειναι μακρια τοσο απο τα Ιωαννινα οσο και απο τα Γρεβενα.

Επισης ο Σμολικας ειναι στη βορεια Πινδο.

 

Μπορω να σε διαβεβαιωσω οτι απο το ορεινο καταφυγιο στα 1700 μετρα του Σμολικα, ειδα τον ουρανο... με τ' αστρα, οπως δεν τον εχω δει απο πουθενα αλλου.

 

 

Επισης ειναι ΕΓΚΛΗΜΑ το να μη γινει μετρηση στο ψηλοτερο βουνο της Ελλαδας που μπορει να ανεβει αυτοκινητο μεχρι την κορυφη, μεταφεροντας αστρονομικο εξοπλισμο (Βορας 2524 μετρα).

[kookoo_gr]

Όσοι ξέρουν και από ηλεκτρονικά μπορείτε να φτιάξετε το δικό σας sky quality meter

 

http://stargazerslounge.com/topic/183600-arduino-sky-quality-meter-working/

[astrovox]

Επισης ειναι ΕΓΚΛΗΜΑ το να μη γινει μετρηση στο ψηλοτερο βουνο της Ελλαδας που μπορει να ανεβει αυτοκινητο μεχρι την κορυφη, μεταφεροντας αστρονομικο εξοπλισμο (Βορας 2524 μετρα).

 

Εννοείται μας ενδιαφέρουν οι μετρήσεις από εκεί και θα είναι χαρά μας αν τα καταφέρεις να πάρεις μέτρηση και να την στείλεις.

[Explorer79]

"Total: 1072 users, 2784 observations.

 

A reading of greater than 22.0 is unlikely to be recorded and the darkest we've personally experienced is 21.80. It is likely that readings larger than 22.0 might be caused from external blockage of the light sensor like trees/buildings/clouds/operator or mountains."

 

 

 

 

 

 

http://unihedron.com/projects/darksky/database/?allreadings=true&sortbright=max

 

 

 

Εαν ισχυει αυτο, τοτε καποιες ακραιες μετρησεις (23 εως 23,7) ειναι ακυρες! Ισως το 23αρι να ειναι πιθανο στο Εβερεστ και σε καμια κορυφη της Ανταρκτικης... Δεν θα μαθουμε ποτε και ουτε μας αφορα.

 

22αρια παντως εχουν καταγραφει πολλα, κυριως σε ψηλα βουνα.

 

Η Ελλαδα ειναι γεματη απο βουνα και ορισμενα οπως ο Χελμος και ο Βορας, εχουν οδικη προσβαση εως την κορυφη τους.

 

Νομιζω οτι τα SQM-L πρεπει οπωσδηποτε να κανουν μετρησεις στο στην κορυφη του Χελμου οπου εδρευει το αστεροσκοπειο Αρισταρχος (υψομετρο 2340 μ.) οσο και στον Βορα, στην κορυφη Προφητης Ηλιας (υψομετρο 2524 μ.).

[Τάσος Βράτολης]

Επισης ειναι ΕΓΚΛΗΜΑ το να μη γινει μετρηση στο ψηλοτερο βουνο της Ελλαδας που μπορει να ανεβει αυτοκινητο μεχρι την κορυφη, μεταφεροντας αστρονομικο εξοπλισμο (Βορας 2524 μετρα).

 

Γιώργο να μετρήσουμε εκεί πάνω ναι, αλλά μόνο για δειγματοληπτικούς λόγους. Έχουμε γράψει επανειλημμένα στο forum ότι παρατήρηση σε τέτοια υψόμετρα είναι άθλος! ΑΓΡΙΟΤΑΤΕΣ οι συνθήκες και κυρίως από τον άνεμο όπου είναι ισχυρότατος και αδιάκοπος. Τα μέρη αυτά έχουν δικό τους μικροκλίμα. Έχεις βρεθεί σε τέτοιο υψόμετρο νύχτα;;; Αν ναι, θα γνωρίζεις φαντάζομαι...αν όχι, δεν στο προτείνω με τίποτα.

 

Εγώ βρέθηκα πέρσι στον Χελμό, στο καταφύγιο, στα 2100 μέτρα..δεν υπάρχει περίπτωση να ξαναπατήσω, το έκανα μόνο για την εμπειρία. Μας πήρε και μας σήκωσε από τον άνεμο...

 

Ζήτημα να είναι ΜΙΑ νύχτα του χρόνου με ιδανικές συνθήκες...

 

Όσο για την οδική πρόσβαση στο Χελμό όπου αναφέρεις, μέχρι το καταφύγιο ο χωματόδρομος είναι ομαλός. Από εκεί και πέρα όμως και μέχρι τον Αρίσταρχο θες τζιπ οπωσδήποτε!! Δεν είναι και τόσο ρόδινο το τοπίο για τα κοινά αυτοκίνητα!

[astrovox]

Έχει ξανασυζητηθεί αυτό σε άλλο νήμα, τα 22+ είναι κατά πάσα πιθανότητα λανθασμένες μετρήσεις που μπορούν να οφείλονται σε πολλά αίτια όπως κακή χρήση, βρώμικος φακός που εμποδίζει το φως, βλάβη του οργάνου και άλλα. Επίσης όπως έχω γράψει και στην παρουσίαση, πρέπει να απορρίπτουμε τις πρώτες μετρήσεις όταν δεν έχουμε χρησιμοποιήσει το όργανο για κάποιο διάστημα. Τείνουν, από την εμπειρία μου, να δείχνουν υψηλότερη ένδειξη. Το αναφέρει και ο κατασκευαστής στις οδηγίες.

 

Δε χρειάζεται να επαναλαμβάνεις επιτακτικά πως πρέπει να γίνουν οι μετρήσεις από τα μεγάλα υψόμετρα. Είναι προφανές πως μας ενδιαφέρουν και όποιος βρεθεί εκεί και έχει τη δυνατότητα να κάνει μέτρηση (με οποιονδήποτε τρόπο) ας κάνει! Το τι αποτέλεσμα θα δείξει είναι κάτι που το περιμένω και εγώ με ενδιαφέρον.

[Τάσος Βράτολης]

Ανδρέα είναι πολύ ωραίο που θα συμβεί όλο αυτό πάντως. Του χρόνου τέτοια εποχή ή και λίγο πιο μετά, θα έχουμε μια πλήρη εικόνα της επικράτειας με αξιόπιστες στην πλειοψηφία τους μετρήσεις!!

 

 

Επιτέλους κάτι χειροπιαστό και μετρήσιμο...

[Explorer79]

Επισης ειναι ΕΓΚΛΗΜΑ το να μη γινει μετρηση στο ψηλοτερο βουνο της Ελλαδας που μπορει να ανεβει αυτοκινητο μεχρι την κορυφη, μεταφεροντας αστρονομικο εξοπλισμο (Βορας 2524 μετρα).

 

Εννοείται μας ενδιαφέρουν οι μετρήσεις από εκεί και θα είναι χαρά μας αν τα καταφέρεις να πάρεις μέτρηση και να την στείλεις.

 

Εξυπακουεται πως θα το κανω με το που αποκτησω ενα SQM-L (140 ευρω περιπου κοστιζει).

[Explorer79]

Επισης ειναι ΕΓΚΛΗΜΑ το να μη γινει μετρηση στο ψηλοτερο βουνο της Ελλαδας που μπορει να ανεβει αυτοκινητο μεχρι την κορυφη, μεταφεροντας αστρονομικο εξοπλισμο (Βορας 2524 μετρα).

 

Γιώργο να μετρήσουμε εκεί πάνω ναι, αλλά μόνο για δειγματοληπτικούς λόγους. Έχουμε γράψει επανειλημμένα στο forum ότι παρατήρηση σε τέτοια υψόμετρα είναι άθλος! ΑΓΡΙΟΤΑΤΕΣ οι συνθήκες και κυρίως από τον άνεμο όπου είναι ισχυρότατος και αδιάκοπος. Τα μέρη αυτά έχουν δικό τους μικροκλίμα. Έχεις βρεθεί σε τέτοιο υψόμετρο νύχτα;;; Αν ναι, θα γνωρίζεις φαντάζομαι...αν όχι, δεν στο προτείνω με τίποτα.

 

Εγώ βρέθηκα πέρσι στον Χελμό, στο καταφύγιο, στα 2100 μέτρα..δεν υπάρχει περίπτωση να ξαναπατήσω, το έκανα μόνο για την εμπειρία. Μας πήρε και μας σήκωσε από τον άνεμο...

 

Ζήτημα να είναι ΜΙΑ νύχτα του χρόνου με ιδανικές συνθήκες...

 

Όσο για την οδική πρόσβαση στο Χελμό όπου αναφέρεις, μέχρι το καταφύγιο ο χωματόδρομος είναι ομαλός. Από εκεί και πέρα όμως και μέχρι τον Αρίσταρχο θες τζιπ οπωσδήποτε!! Δεν είναι και τόσο ρόδινο το τοπίο για τα κοινά αυτοκίνητα!

 

 

Πολλοι διαθετουν 4Χ4 και μπορουν να ανεβουν μεχρι τα 2340 μετρα του Χελμου. Ναι συνηθως φυσαει αλλα αναλογα με τον ανεμο, μπορεις να χρησιμοποιεις τον Αρισταρχο σαν ανεμοθραυστη, με το να στησεις τηλεσκοπιο απο την πλευρα που θα κοβει ο ανεμος.

 

Εχω βρεθει νυχτα σε πολυ μεγαλα υψομετρα και ενα πραγμα που διαπιστωσα ειναι πως αν απομακρυνθεις απο την κορυφη και κατεβεις λιγο χαμηλοτερα, ο ανεμος κοβεται αποτομα, ακομα και μαχαιρι!

 

Για παραδειγμα στον Βορα, φυσουσε πολυ ψηλα, αλλα κατω απο τα 2200 ο ανεμος δεν ηταν ενοχλητικος. Επισης, για οσους βρισκονται στη Β. Ελλαδα, οχι μονο εχει ασφαλτοδρομο μεχρι τα 2050 μετρα (σαλε Χ.Κ.) αλλα πολλες φορες δε φυσαει κιολας σε εκεινο το υψομετρο. Φυσαει πολυ μονο οταν πλησιαζεις προς την κορυφη.

[Τάσος Βράτολης]

Πολλοι διαθετουν 4Χ4 και μπορουν να ανεβουν μεχρι τα 2340 μετρα του Χελμου. Ναι συνηθως φυσαει αλλα αναλογα με τον ανεμο, μπορεις να χρησιμοποιεις τον Αρισταρχο σαν ανεμοθραυστη, με το να στησεις τηλεσκοπιο απο την πλευρα που θα κοβει ο ανεμος.

 

Δεν παίζει το σενάριο που περιγράφεις ΜΕ ΤΙΠΟΤΑ!!!

 

1. Οι περισσότεροι ερασιτέχνες δεν διαθέτουν 4X4 και στο λέω με απόλυτη σιγουριά αυτό γνωρίζοντας αρκετούς.

 

2. Η Νεραϊδοράχη στα 2.340 είναι μια κορυφή η οποία ΔΕΝ αστειεύεται και το "ανάλογα με τον άνεμο" είναι εκτός πραγματικότητας. Έχω βρεθεί μέρα μεσημέρι εκεί με θερμοκρασίες υπό του μηδενός, γιατί κάνω χειμερινό σκι και στάθηκα στο σημείο πριν κατέβω την πλαγιά. Δέχθηκα ασταμάτητα ριπές παγωμένου, υπό του μηδέν ανέμου (με λιακάδα!) και από όλες τις κατευθύνσεις! Δεν φυσάει σταθερά από κάπου και όταν κάποτε ανέβεις θα το διαπιστώσεις.

 

3. Ο Αρίσταρχος δεν θα σε προστατέψει καθόλου και στο λέω γιατί ξέρω πάρα πολύ καλά άνθρωπο που έχει ανέβει νύχτα εκεί, από τις παλιοσειρές της Αστρονομίας και με 27 χρόνια εμπειρία παρατήρησης deep sky. Πήγε με κιάλια και ευτυχώς (όπως μου περιέγραψε) χωρίς τηλεσκόπιο και καλοκαίρι. Σήκωνε αυτοκίνητα ο άνεμος και από όλες τις κατευθύνσεις! Μου το περιέγραψε σαν απίστευτα έντονο φαινόμενο, εντελώς αδιανόητο το στήσιμο τηλεσκοπίου! Επίσης μου είπε πως όλος ο χώρος γύρω από το τηλεσκόπιο είναι γεμάτος με κόπρανα από τα κοπάδια των κατσικιών που ανεβαίνουν για βοσκή και δεν είναι καθόλου κατάλληλος για να στήσεις τηλεσκόπιο (ΑΝ καταφέρεις να το σταθεροποιήσεις μέσα στο χαμό του ανέμου) χωρίς να σκοντάψεις σε αυτές τις "νάρκες"...

 

Δεν είναι τυχαίο που ο Αρίσταρχος ανοίγει για παρατήρηση τον θόλο του ελάχιστες νύχτες τον χρόνο, λόγω καιρικών συνθηκών. Γενικά και για διάφορους σοβαρούς λόγους, ήταν λάθος να τον τοποθετήσουν εκεί πάνω αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία που δεν θα συζητηθεί εδώ.

 

Για να ξαναπάμε όμως on topic και να το κλείσουμε εδώ, φίλε Γιώργο περιμένουμε τις μετρήσεις σου με το SQM-L αλλά και την περιγραφή του εγχειρήματος να ανέβεις με τηλεσκόπιο σε τέτοια υψόμετρα νύχτα.

 

Ανυπομονώ να ακούσω εντυπώσεις..

[kkokkolis]

Στην κορφή του Χελμού είμασταν τόσο ψηλά που βλέπαμε τη φωτορρύπανση τριγύρω στον ορίζοντα από πολλές πόλεις και χωριά, αλλά και τους φάρους από ανεμογεννήτριες (ευτυχώς τα φώτα ήταν κόκκινα). Όταν κατεβήκαμε σε σημείο με δέντρα, πέραν της απουσίας ανέμου, εκείνα εμπόδιζαν την φωτορρύπανση του ορίζοντα και χαρήκαμε κατασκότεινο ουρανό.

Νομίζω πως τα ξέφωτα πλεονεκτούν σε σχέαη με τις κορυφές για τους λόγους αυτούς.

[Explorer79]

Στον Χελμο εχω ανεβει μονο μια φορα μεχρι την κορυφη, οποτε δεν επιμενω. Εκει που θα επιμεινω ομως ειναι σε οτι αφορα τον Βορα (Καιμακτσαλαν). Εκει εχω βρεθει πολλες μερες και πολλες νυχτες. Στην κορυφη φυσαει αρκετα, ομως στη βαση του Χ.Κ. στα 2050 μετρα πολλες φορες δεν φυσαει καθολου ή ελαχιστα. Εκει φτανεις με συμβατικο ΙΧ (ασφαλτοδρομος) και σιγουρα μπορεις να στησεις τηλεσκοπιο. Για να κλεισω εδω, δεσμευομαι να κανω μετρησεις και να τις δημοσιευσω εδω.

[filfilip]

Για τον Βόρα θα συμφωνήσω και εγώ. Στην βάση του ΧΚ τα πράγματα είναι αρκετά καλά αλλά στην κορυφή (αν εννοείται το σημείο με το εκκλησάκι) είναι τραγικά από τον πολύ αέρα.

[Explorer79]

Εαν υπαρχει καποιος απο Θεσσαλονικη ή ομορρους νομους που κατεχει SQM-L και θελει, μπορουμε να παμε μαζι για φωτομετρηση. Διαθετω ΙΧ αυτοκινητο, οχι ομως φωτομετρο. Ας μου στειλει π.μ.

Εχω μεγαλες προσδοκιες απο τον Βόρα. Οι χαρτες δειχνουν την περιοχη των ελληνοσκοπιανων συνορων (συγκεκριμενα στην οροσειρα του Βόρα) μεσα στην πιο σκοτεινη ζωνη της Κεντρικης Μακεδονιας, αρα μιλαμε για μετρησεις 21,5+

 

Αν συνυπολογισουμε και το υψομετρο που στο υπηνεμο σημειο ξεπερναει τα 2000 μετρα, καθιστα την περιοχη...φιλετο!