Μεγέθυνση και eyepiece

[Obi-wan]

Γειά χαρά σε όλους. 

Όσο διαβάζω και βλέπω βίντεο δημιουργούνται όλο και περισσότερες απορίες σχετικά με το θέμα της μεγέθυνσης σε σχέση με τα eyepiece και τα Barlow. 

Όταν για παράδειγμα έχουμε ένα τηλεσκόπιο 1000mm και χρησιμοποιούμε ένα eyepiece 10mm η μεγέθυνση που θα πάρουμε είναι ×100.

Όταν όμως έχουμε αντίστοιχα ένα τηλεσκόπιο των 1000mm με ένα Barlow ×2 και ένα eyepiece των 20mm , πάλι η μεγέθυνση ×100 δεν είναι? 

Η απορία μου είναι αν υπερτερεί κάποια κατάσταση.. υποθέτω βεβαια ότι αυτό έχει να κάνει και με το eyepiece και με το γεγονός των επιπλέον κρυστάλλων που μεσολαβούν για να φτάσει το φως στο μάτι μας με το Barlow...

Με εκτίμηση Στάθης.

[vagkaf]

Έτσι είναι ναι. Για αυτό θέλει προσοχή η επιλογή των προσοφθαλμίων ώστε αν προσθέσουμε στη συλλογή αργότερα barlow να μην δημιουργηθούν διπλές εστιακές. Ή διαλέγουμε τον κατάλληλο barlow ώστε να μην δημιουργηθούν διπλές εστιακές.

Η χρήση του είναι καλύτερη με προσοφθάλμια λίγων οπτικών στοιχείων (ορθοσκοπικούς ή plossl) αλλά αν πρόκειται για ποιοτικά προσοφθάλμια πολλών οπτικών επιφανειών και ποιοτικό barlow ενδεχόμενος και εκεί το αποτέλεσμα να είναι αντίστοιχο.

[fotodektis]

5 hours ago, vagkaf said:

Η χρήση του είναι καλύτερη με προσοφθάλμια λίγων οπτικών στοιχείων (ορθοσκοπικούς ή plossl) αλλά αν πρόκειται για ποιοτικά προσοφθάλμια πολλών οπτικών επιφανειών και ποιοτικό barlow ενδεχόμενος και εκεί το αποτέλεσμα να είναι αντίστοιχο.

Έτσι είναι.Ο συνδυασμός barlow και προσοφθάλμιων πέρα απο την αποφυγή ίδιων μεγεθύνσεων και αποφυγή υπέρβασης της μέγιστης ωφέλιμης μεγέθυνσης,πρέπει να γίνεται και με κριτήριο την ποιότητα των οπτικών barlow και φακών!

Η οπτική ποιότητα εξαρτάται απο την σχεδίαση,την ποιότητα του οπτικού γυαλιού,την λείανση των επιφανειών,τις επιστρώσεις,το μαύρισμα στις άκρες (χείλος) των φακών,το μαύρισμα του εσωτερικού του "βαρελιού" μέσα στο οποίο βρίσκονται τα οπτικά στοιχεία.Το μεγαλύτερο μέρος του κόστους του φακού το επωμίζεται κυρίως η ποιότητα του γυαλιού και οι επιστρώσεις.

Ένας ποιοτικός barlow ή ανάλογο ενισχυτικό όπως powermate,focal extender που έχει πολύ καλή οπτική ποιότητα,αν συνδυαστεί με ανάλογης οπτικής ποιότητας φακό με αρκετά οπτικά στοιχεία,πχ.ευρυγώνιο,θα αποδώσει πολύ καλά δηλ.δεν θα υπάρξει παρατηρήσιμη απώλεια ποιότητας της εικόνας-ιδιαίτερα στην κεντρική περιοχή-σε αντικείμενα με αρκετή φωτεινότητα και κοντράστ,δηλ.Σελήνη,Δία,Κρόνο,Άρη.

Όσο όμως το αντικείμενο-στόχος γίνεται πιο αμυδρό και με μικρότερο κοντράστ,πχ.Ουρανός,Ποσειδώνας,κομήτες,αντικείμενα βαθέως διαστήματος (DSO),τότε τα πολλά οπτικά στοιχεία έστω και ποιοτικά θα μειώσουν ανάλογα την φωτεινότητα,το κοντράστ και την οξύτητα του ειδώλου.Το πόσο θα μειωθεί (απο ελάχιστα έως αισθητά) εξαρτάται απο την οπτική ποιότητα των φακών,την φωτεινότητα και το κοντράστ των στόχων,που σε αυτό θα συμβάλλει και η σκοτεινότητα του ουρανού.

Όταν παρατηρείς DSO αμυδρά,συνήθως δεν χρησιμοποιείς barlow,διότι η αύξηση της μεγέθυνσης θα οδηγήσει σε μείωση της φωτεινότητας,κοντράστ και οξύτητας ιδιαίτερα στους πιο αμυδρούς στόχους.Συν την απώλεια λόγω πολλών οπτικών στοιχείων.

Σε αμυδρά αντικείμενα αν δεν υπάρχει ανάγκη να είναι ευρυγώνιος ο φακός για μεγαλύτερο οπτικό πεδίο,είναι καλύτερη η χρήση ορθοσκοπικού ή plossl,που θα κάνει την απώλεια φωτός ελάχιστη,αλλά ταυτόχρονα περιορίζοντας το πεδίο,θα αποκλείσει φωτεινά αντικείμενα-πχ.άστρα-να μπουν στο οπτικό πεδίο,και έτσι να κλείσει η ίριδα του ματιού πιο πολύ και να σκοτεινιάσει περαιτέρω ο στόχος μας.

Οπότε συνδυασμός ποιοτικών ενισχυτικών με φακούς πολλών στοιχείων δεν έχει πρόβλημα σε φωτεινούς στόχους,αλλά σε αμυδρούς.

Κατώτερης ποιότητας όμως οπτικά με πολλά οπτικά στοιχεία συνδυαζόμενα,δεν θα αποδώσουν καλά ούτε στους φωτεινούς στόχους...

Παρόμοια και φακοί μόνοι τους με λίγα οπτικά στοιχεία (2-4) που δεν έχουν καλής ποιότητας οπτικό γυαλί και επιστρώσεις δεν θα αποδώσουν καλά γενικά...

Αυτό δείχνει η εμπειρία με συγκρίσεις απόδοσης διαφόρων συνδυασμών φακών και ενισχυτικών.

Φιλικά-Κώστας 🙂

[Canopus]

Ουσιαστικά σκέψου το ως εξής: το “x” στον Barlow πολλαπλασιάζει το εστιακό μήκος του τηλεσκοπίου. Στο παράδειγμά σου με 2x Barlow αυτό γίνεται 2000mm, άρα ένα προσφθαλμιο των 20mm δίνει μεγέθυνση 100x

Γενικά, η λύση μόνο προσοφθαλμιο (δλδ όχι προσοφθαλμιο & Barlow) δίνει καλύτερο αποτέλεσμα καθώς (α) συνήθως υπάρχουν λιγότερα στοιχεία (φακοί) μέχρι να φτάσει το φως στα μάτια σου, (β) συνήθως ένα προσοφθαλμιο μικρού εστιακό μήκους είναι πολύ ελαφρύτερο από ένα μεγάλου εστιακού μήκους και έναν Barlow (άρα επηρεάζεται λιγότερο η ισορροπία του τηλεσκοπίου), (γ) έχεις λιγότερα βγάλε-βάλε όποτε αλλάζεις μεγεθύνσεις και το σημαντικότερο (δ) το προσοφθαλμιο είναι optimized ως σύνολο οπτικά, ενώ ο συνδυασμός Barlow+Προσοφθαλμιο δεν είναι, όσο καλός και αν είναι ο Barlow 

Παράδειγμα για το (δ), σχεδόν όλα τα wide-angle προσοφθαλμια μικρών εστιακών ( πχ Pentax XW 3.5-10mm, Ethos etc) περιέχουν έναν ενσωματωμένο Barlow στο κάτω τμήμα τους. Ο Barlow αυτός έχει σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να αντιστρέφει οπτικές ατέλειες του «πάνω» μέρους του προσπφθαλμιου, πχ καμπυλότητα πεδίου, αστιγματισμό, παραμορφώσεις στα άκρα κλπ.  Ένας «γενικής χρήσης» Barlow, όσο καλός και αν είναι, δεν είναι δυνατόν να αντιστρέφει τις ιδιαιτερότητες του κάθε προσοφθαλμιου όποτε το αποτέλεσμα είναι χειρότερο 

Οι μόνοι λόγοι που θα θέλεις να χρησιμοποιήσεις Barlow θα είναι (α) μικρότερο κοστος από το να αγοράζεις προσοφθαλμια για όλα τα εστιακά μήκη που θα χρησιμοποιείς, (β) αν έχεις κάποιο προσπφθαλμιο πολύ μεγάλου πεδίου και θέλεις να το διατηρήσεις χωρίς να αυξήσεις υπερβολικά το κοστος και (γ) πλανητική αστροφωτπγραφία μέσα από το prime focus 

[Obi-wan]

Ευχαριστώ πολύ όλους σας για τις διευκρινήσεις. Θεωρώ ότι με καλύψατε όλοι με τις απαντήσεις σας. Είναι πάρα πολύ οι παράμετροι και αν δεν έχεις εμπειρία , δεν μπορείς να γνωρίζεις περί του θέματος.

Χαίρομαι που μοιράζεστε τις γνώσεις σας με εμάς τους πρωτάρηδες. 

Να είστε καλά!

[mad]

Δεν είναι κανόνας αλλά συνήθως ανεβαίνοντας στην μεγέθυνση μικραίνει το eye relief, που είναι κουραστικό και ενοχλητικό για κάποιους. Όπως είπε και ο φίλος Canopus εκτός από το ότι μπορείς να διατηρήσεις το πεδίο του προσοφθάλμιου  ένα άλλο  θετικό στην χρήση barlow είναι ότι διατηρεί το eye relief του προσοφθάλμιου. (Υπάρχουν προσοφθάλμιοι μικρής εστιακής μεγάλου πεδίου και μεγάλου relief αλλά είναι ακριβότεροι...).