Focal reducers: :Ορισμος, χρηση?

[Altinakis]

Παιδια πεφτει συχνα πυκνα στο ματι μου ενα εκαρτημα που λεγεται Focal reducer.

 

Τι κανει αληθεια, και ειναι απαραιτητο?

 

Αν ξερει καποιος ας το αναφερει να το μαθουμε μερικοι...

 

[Στέφανος Σοφολόγης]

Είναι ένας φακός που μπαίνει μεταξύ τηλεσκοπίου και φωτογραφικής μηχανής με σκοπό να μειώσει τον εστιακό λόγο του τηλεσκοπίου (π.χ. από f/10 σε f/6) ώστε να γίνει φωτογραφικά πιό «γρήγορο», δηλ. να απαιτεί μικρότερες εκθέσεις. Στην ουσία μικραίνει την εστιακή απόσταση του τηλεσκοπίου και κατά συνέπεια τον εστιακό λόγο.

Επιπλέον, για μηχανές με μικρό αισθητήρα (που βλέπουν μικρό μέρος του οπτικού πεδίου) αυξάνεται όπως είναι φυσικό και το οπτικό πεδίο που θα βλέπει ο αισθητήρας, πράγμα πολύ επιθυμητό όταν το θέμα μας δεν χωράει στον αισθητήρα.

 

Εδώ υπάρχει μιά μεγάλη παρεξήγηση: Το μέγιστο οπτικό πεδίο του τηλεσκοπίου δεν μεγαλώνει ιδιαίτερα με το focal reducer, γιατί αυτό εξαρτάται μόνο από τη γεωμετρία του τηλεσκοπίου και τη διάμετρο του εστιαστή. Δυστυχώς αρκετοί ιδιοκτήτες τηλεσκοπίων Schmidt-Cassegrain αγοράζουν ένα focal reducer νομίζοντας ότι θα αυξηθεί το μέγιστο οπτικό πεδίο του τηλεσκοπίου αλλά απογοητεύονται. Ναι μεν το είδωλο θα μικρύνει αλλά αντί να προστεθεί γύρω του επιπλέον οπτικό πεδίο, προστίθεται κυρίως ένας μαύρος δακτύλιος (βινιετάρισμα) γιατί το ζητούμενο επιπλέον πεδίο δεν υπάρχει, δεν φτάνει στον εστιαστή από τα κάτοπτρα ώστε να το δεί και να το αποδώσει το focal reducer. Στην καλύτερη περίπτωση το μέγιστο οπτικό πεδίο θα αυξηθεί λίγο αλλά όχι όσο αντιστοιχεί στην αλλαγή της εστιακής απόστασης.

[Altinakis]

Στεφανε σε ευχαριστω πολυ για το ενδιαφερον σου.

 

Οποτε δεν ειναι κατι απαραιτητο για καποιον που δεν θελει να ασχοληθει ακομα σοβαρα με φωτογραφηση αξιωσεων ετσι?

 

Ωραια το καταλαβα πλεον...

[nickthegreek13_7]

Ουσιαστικά είναι το αντίστροφο του Barlow και είναι καθαρά για φωτογραφικούς σκοπούς.

[KOSTAKIS]

Ειδικα στις περιπτωσεις DSLR φωτογραφησης,με μηχανες μικρου αισθητηρα,τα αποτελεσματα της χρησης ενος 6,3 (ανεξαρτητου μαρκας)ειναι θεαματικα.

Στην δικη μου περιπτωση,καταφερε να βαλει μεσα στο πεδιο ενος 80 ED ολοκληρο το Μ31,αφηνοντας μαλιστα και αρκετο φοντο.

Επισης,με τη χρηση ενος τετοιου εξαρτηματος, το οπτικο συστημα γινεται "γρηγοροτερο" και απαιτουνται μικροτεροι χρονοι εκθεσης.

Η αγορα ενος 6,3 ειναι αριστη.Δεν θα ελεγα το ιδιο για τον 3,3

[eliasg2004]

Μια μικρή ένσταση μονάχα στα γραφόμενα του Στέφανου παραπάνω: Στα καταδιοπτρικά με τη χρήση ενός F/R στην οπτική παρατήρηση αυξάνεται δραματικά το διαθεσιμο πεδίο, ενώ εξαλείφεται εντελώς η εγγενής καμπυλότητα του πεδίου χωρίς επιμέρους προβλήματα. Η απογοήτευση προκύπτει όταν κάποιος επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει προσοφθάλμια και διαγώνιο 2" με τον F/R.

Γενικά δηλαδή υπάρχουν δύο ξεχωριστοί δρόμοι για να επιτύχει κανείς σχετικά μεγάλα πεδία σε SCT: είτε F/R με διαγώνιο/προσοφθάλμιο 1.25" είτε χρήση αξεσουάρ 2". Σίγουρα όχι όμως F/R + 2".

Τώρα στην αστροφωτογράφηση αλλάζουν τα δεδομένα: μειωμένοι χρόνοι εκθέσεων και flat πεδίο για τους μικρούς CCD αισθητήρες, αλλά βινιετάρισμα - που αντιμετωπίζεται όμως εύκολα στο photoshop - σε CCD με μέτριο και μεγάλο εμβαδόν.

Όλα αυτά ισχύουν μέχρι τη διάμετρο των 9.25". Από εκεί και πάνω (στις 10,11,12,14,16") το βινιετάρισμα που προκύπτει από τη χρήση συμβατικού F/R (Meade/Celestron) είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Σε αυτούς τους σωλήνες συνισταται η χρήση μεγαλύτερων F/R (σαν το Giant rich field viewer ή το Giant easy guider της Lumicon, F/R της Optec) που εκμεταλλεύονται το πλήρες άνοιγμα του baffle tube και το μεγαλύτερο αξιοποιήσιμο μέρους του κώνου φωτός που δημιουργείται στο σωλήνα.

 

Για μια σύγκριση F/R και για το πως δουλεύουν:

 

http://www.astronomes-amateurs-armorique.fr/cariboost_files/reducteur_20de_20focal_20f_203_3_20optecmaxfield.pdf

http://www.isomedia.com/homes/cvedeler/scope/focal_reducers.htm

 

Για το πως αλλάζει το εύρος πεδίου:

 

http://webcaddy.com.au/astro/Image-Scale.htm

 

Ένα ωραίο άρθρο για το βινιετάρισμα που προκύπτει από τη χρήση F/R:

 

http://www.mailbag.com/users/ragreiner/vignetting.html

 

Και για μια γενικότερη αναφορά στη χρήση τους:

 

http://www.cloudynights.com/item.php?item_id=87

 

Φιλικά,

 

Ηλίας.

[Στέφανος Σοφολόγης]

Ηλία, ευχαριστούμε πολύ για την εμπεριστατωμένη απάντηση και τις διευκρινίσεις. Τέτοιες απαντήσεις είναι πολύτιμες για εκείνους που θέλουν να εμβαθύνουν στα τεχνικά θέματα και να κάνουν σωστά βήματα στην απόκτηση εξοπλισμού.

(Πιό πάνω έγραψα υπογραμμίζοντας ότι το focal reducer δεν μπορεί να αυξήσει το μέγιστο οπτικό πεδίο του τηλεσκοπίου, δηλ. αυτό που παίρνουμε με αξεσουάρ 2". Ασφαλώς αν παραμείνουμε σε αξεσουάρ 1,25" το focal reducer θα αυξήσει το διαθέσιμο οπτικό πεδίο).

 

Φιλικά, Στέφανος

[eliasg2004]

Ουπς! Στέφανε έχεις δίκιο, τελικά εγώ δεν κατάλαβα καλά, αλλά όπως και νάχει βγήκε κάτι γόνιμο από αυτή την παρανόηση. Ελπίζω τα παραπάνω link να βοηθάνε κάθε ενδιαφερόμενο.

Ευχαριστώ,

Ηλίας.

[lunar]

Στεφανε & Ηλια το αναπτυξατε τελεια το θεμα, παντα τετοια , ευστοχες και κατατοπιστικες απαντησεις. ΜΠΡΑΒΟ

 

Φιλικα Δημητρης

[Μανούσος]

Ουσιαστικά είναι το αντίστροφο του Barlow και είναι καθαρά για φωτογραφικούς σκοπούς.

 

Νίκο επαναφέρω το θέμα. Όταν λες ότι είναι μόνο για φωτογραφικούς σκοπούς τι εννοείς; Ότι δεν μπορώ να τον χρησιμοποιήσω στην παρατήρηση;

 

Πρόσφατα σκεφτόμουν ένα τρόπο του πως μπορώ να έχω πολύ μικρή μεγένθυση ας πούμε 20Χ χωρίς να υπερβαίνω το exit pupil. Με το F/5 τηλεσκόπιο που έχω (1500mm) τι μικρότερη μεγένθυση που μπορώ να έχω είναι με ένα 35mm προσοφθάλμιο γύρω στα 43Χ. Αν βάλω ένα FR έτσι ώστε να μειώσω στο μισό την εστιακή απόσταση (750mm) δεν θα μειώσω στο μισό την μεγένθυση, θα μπορώ να παρατηρήσω μεγάλης έκτασης στόχους στα 20Χ ή θα έχω πάλι πρόβλημα με το exit pupil?

 

Υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος να πετύχω μια τέτοια μεγένθυση χωρίς να αυξήσω το exit pupil πάνω από 7mm?

[ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΟΦΟΥΛΗΣ]

Θα διαφωνήσω ελαφρώς ως προς το "καθαρά για φωτογραφικούς σκοπούς"

Παρ ότι δεν είναι απο τα εξεσουάρ που αγοράζει ο καθένας έτσι στα ξεκούδουνα (καθώς και ακριβό είναι), ΕΑΝ παρ όλα αυτά το αγοράσει είναι πολύ ωραίος σε παρατήρηση ειδικά στα αργα τηλεσκόπια, γιατί τα κάνει αρκετα πιό φωτεινά παρ ότι μειώνει τις μεγεθύνσεις και διευρύνει και το πεδίο. Εγώ τον έχω ευχαρισηθεί πολύ σε DSO,και είδικα σε νεφελώματα και γαλαξίες.

[Μανούσος]

Για γρήγορα τηλεσκόπια όμως τι γίνεται;

[ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΟΦΟΥΛΗΣ]

Για γρήγορα τηλεσκόπια όμως τι γίνεται;

Κοίτα, δεν ξέρω αν αξίζει τον κόπο να χώσεις τα διακόσια τόσα για ένα καλό FR. Γιατί δεν κοιτάς για ένα καλό Barlow στο Χ0,5 ; Νομίζω ότι υπάρχουν αλλα δεν ξέρω που και αν κάνουν για τη δουλειά που έχεις στο μυαλό σου.

Απο την άλλη βέβαια, αν θέλεις εύρος πεδίου, γιατί δεν κοιτάς για κανένα 2" μεγάλο (πάνω απο 40mm) UWAN προσοφθάλμιο;

[planetman]

Δημήτρη, το exit pupil θα ανέβει έτσι κι αλλιώς. Δεν μπορείς να το αποφύγεις. Δεν κρατάς δηλαδή σταθερό exit pupil με το focal reducer. Αναγκαστικά θα μεγαλώσει σαν να χρησιμοποιούσες προσοφθάλμιο μικρότερης μεγέθυνσης. Οπότε είτε αυτό, είτε barlow 0.5x (υπάρχει τέτοιο πράγμα; ), είτε προσοφθάλμιο περισσότερων mm είναι το ίδιο και το αυτό.

[nickthegreek13_7]

Δημήτρη, τα Focal Reducers έχουν βγεί κυρίως για SC. Σε Νευτώνειο πιθανών να μην μπορεί καν να εστιάσει, αλλά ακόμα και να το καταφέρεις αυτό, θα έχεις τρελό βινιετάρισμα.

[Μανούσος]

Απογοητεύτικα τώρα.

[nickthegreek13_7]

Απογοητεύτικα τώρα.

 

Δημήτρη, και εγώ ήθελα να κάνω το ίδιο πρίν λίγο καιρό. Τα SC έχουν μεγάλο εστιακό λόγο (f/10 και πάνω) και δεν επηρεάζονται τόσο άσχημα απο την μείωση του. Φαντάσου όμως να έκανες το ίδιο στο f/5 σου. Θα έβαζες εναν FR 6 και θα πήγαινε το Dob σου f/2.5. Σε τόσο μικρό εστιακό λόγο ακόμα και οι Nagler θα απόδιδαν χάλια.

[Bi2L]

Απογοητεύτικα τώρα.

 

Δημήτρη, και εγώ ήθελα να κάνω το ίδιο πρίν λίγο καιρό. Τα SC έχουν μεγάλο εστιακό λόγο (f/10 και πάνω) και δεν επηρεάζονται τόσο άσχημα απο την μείωση του. Φαντάσου όμως να έκανες το ίδιο στο f/5 σου. Θα έβαζες εναν FR 6 και θα πήγαινε το Dob σου f/2.5. Σε τόσο μικρό εστιακό λόγο ακόμα και οι Nagler θα απόδιδαν χάλια.

Παντως με το BinariView γιανα εστιασω βαζω Focal Reducer και η ποιοτητα δεν ειναι και οτι καλυτερο...ειναι λιγο περιεργη.

...μου δωσατε ιδεα να το δοκιμασω σε προσοφθαλμιο αν και δεν θα εστιαζει...ετσι για δοκιμη.

 

Νικο μπορεις να μου εξηγησεις λιγο αυτο με το f/ ;; (γιατι εχω ενα μικρο κενο σε αυτο το θεμα)

[nickthegreek13_7]

Νικο μπορεις να μου εξηγησεις λιγο αυτο με το f/ ;;

 

Ένας Focal Reducer f/6 σε όργανο ίδιου εστιακού λόγου, αν δεν κάνω λάθος είναι το μισό του.