Δροσος Γεωργιος

Βροχή διάρκειας εκατομμυρίων ετών «έστρωσε» το δρόμο για την εμφάνιση των δεινοσαύρων. Πριν από 233 εκατομμύρια χρόνια, πριν ακόμα από την αυγή της εποχής των δεινοσαύρων, ξεκίνησε βροχή πάνω από την περιοχή της Παγγαίας, η οποία τελικά συνέχισε αδιάκοπα για πάνω από ένα εκατομμύριο χρόνια. Το λεγόμενο Carnian Pluvial Episode (CPE), αποτέλεσε στην πραγματικότητα ένα σημαντικό γεγονός εξαφάνισης, με αποτέλεσμα το θάνατο του του 1/3 όλων των θαλάσσιων ειδών κι ενός σημαντικού αριθμού χερσαίων φυτών και ζώων. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου στο περιοδικό Science Advances, νέα απολιθώματα δείχνουν ότι το CPE προκλήθηκε από ηφαιστειακές εκρήξεις και κλιματική αλλαγή. Το συγκεκριμένο γεγονός εξαφάνισης δε φτάνει το μέγεθος των πέντε μεγάλων εξαφανίσεων, τις οποίες συζητά συνήθως η επιστημονική κοινότητα (παραδείγματος χάριν, η Πέρμια-Τριασική εξαφάνιση, η οποία συνέβη μόλις 20 εκατομμύρια χρόνια νωρίτερα, μπορεί να εξάλειψε το 90% των ζώντων ειδών). Ωστόσο, υποστηρίζουν οι συγγραφείς της μελέτης, το CPE δεν είναι μόνο σημαντικό για ό, τι χάθηκε, αλλά και για αυτό που εμφανίστηκε. Το CPE στην πραγματικότητα ήταν μια περίοδος «διεργασιών», έγραψαν οι ερευνητές, ανοίγοντας αποτελεσματικά το δρόμο για την κυριαρχία των δεινοσαύρων και την εξέλιξη πολλών χερσαίων ομάδων ζώων που υπάρχουν στη Γη μέχρι σήμερα. Αυτές οι ομάδες περιλαμβάνουν κοραλλιογενείς ύφαλους και πλαγκτόν στον ωκεανό, ενώ το CPE συνέβαλε και στην εμφάνιση χερσαίας πανίδας, όπως είναι οι βάτραχοι, οι σαύρες, οι κροκόδειλοι και οι χελώνες. Επιπλέον, η πρώτη εμφάνιση των κωνοφόρων, που επωφελήθηκε από τη μαζική εξαφάνιση στο τέλος της Πέρμιας περιόδου, αποτελεί την αιτία δημιουργίας πολλών σύγχρονων οικοσυστημάτων, προαναγγέλοντας «την αυγή του σύγχρονου κόσμου». https://physicsgg.blogspot.com/2020/11/blog-post_32.html

Τα δομικά στοιχεία της ζωής δημιουργούνται στα μεσοαστρικά νέφη… πολύ πριν αυτά μετασχηματιστούν σε νέα άστρα και πλανήτες. Μια ομάδα επιστημόνων απέδειξε ότι η γλυκίνη (C2H5NO2), το απλούστερο αμινοξύ, ένα σημαντικό δομικό στοιχείο των ζωντανών οργανισμών, μπορεί να σχηματιστεί κάτω από τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούν στο διάστημα. Η έρευνά τους που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Astronomy με τίτλο, «A non-energetic mechanism for glycine formation in the interstellar medium», υποδεικνύει ότι η γλυκίνη και πιθανότατα άλλα αμινοξέα σχηματίζονται σε μεσοαστρικά νέφη, πολύ πριν αυτά μετασχηματιστούν σε νέα πλανητικά συστήματα. Οι κομήτες αποτελούν το πιο «ανόθευτο» υλικό στο ηλιακό μας σύστημα και αντανακλούν την μοριακή σύνθεση που υπήρχε πριν αρχίζουν να σχηματίζονται ο ήλιος και οι πλανήτες. Η ανίχνευση της γλυκίνης στο κώμα του κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko (κώμα=το υλικό που περιβάλλει τον πυρήνα του κομήτη) και σε δείγματα που επέστρεψαν στη Γη από την αποστολή Stardust αποδεικνύει ότι τα αμινοξέα, όπως η γλυκίνη, σχηματίζονται πολύ πριν τα άστρα. Όμως μέχρι τώρα εθεωρείτο πως ο σχηματισμός της γλυκίνης απαιτούσε ενέργεια, θέτοντας σαφείς περιορισμούς στις συνθήκες του περιβάλλοντος σχηματισμού της. Στη νέα μελέτη αποδεικνύεται διαμέσου της «σκοτεινής χημείας» , ότι είναι δυνατός ο σχηματισμός γλυκίνης στην επιφάνεια των παγωμένων κόκκων σκόνης, χωρίς να χρειάζεται ενέργεια ακτινοβολίας. Τα ευρήματα έρχονται σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες που έδειχναν ότι απαιτείται υπεριώδης ακτινοβολία για την παραγωγή αυτού του μορίου. Η σκοτεινή χημεία περιγράφει τις χημικές διαδικασίες που πραγματοποιούνται χωρίς να απαιτούν την ενέργεια κάποιας ακτινοβολίας. Στο εργαστήριο οι ερευνητές προσομοίωσαν τις συνθήκες που επικρατούν στα σκοτεινά μεσοαστρικά νέφη. Στους κόκκους των σωματιδίων τους που καλύπτονται από λεπτά στρώματα πάγου, πραγματοποιούνται χημικές αντιδράσεις από τις προσκρούσεις ατόμων, σχηματίζοντας έτσι πολυπλοκότερα μόρια. Οι επιστήμονες έδειξαν πρώτα ότι είναι δυνατή η «μεσοαστρική» δημιουργία της μεθυλαμίνης, ένα απλούστερο μόριο σε σχέση με την γλυκίνη που εντοπίστηκε στο κώμα του κομήτη 67Ρ. Στη συνέχεια, σε περιβάλλον υψηλού κενού όπως στο διάστημα, χρησιμοποιώντας δέσμες ατόμων κατάφεραν να επιβεβαιώσουν ότι θα μπορούσε επίσης να σχηματιστεί και η γλυκίνη, με την παρουσία νερού-πάγου να είναι απαραίτητη σ’ αυτή τη διαδικασία. Επιπλέον θεωρητική έρευνα με χρήση αστροχημικών μοντέλων επιβεβαίωσε τα πειραματικά αποτελέσματα και επέτρεψε στους ερευνητές να επεκτείνουν τα δεδομένα που συλλέχθηκαν σε ένα τυπικό εργαστηριακό χρονοδιάγραμμα μιάς μόνο ημέρας σε διαστρικές συνθήκες διάρκειας εκατομμυρίων χρόνων. Έτσι, διαπιστώθηκε ότι μικρές, αλλά σημαντικές ποσότητες γλυκίνης. μπορούν να σχηματιστούν στο διάστημα με την πάροδο του χρόνου Το σημαντικό συμπέρασμα αυτής της εργασίας είναι ότι μόρια που θεωρούνται ως δομικά στοιχεία της ζωής δημιουργούνται σε ένα στάδιο πολύ πριν από την έναρξη του σχηματισμού άστρων και πλανητών. Ένας τόσο αρχέγονος σχηματισμός της γλυκίνης δείχνει ότι αυτό το αμινοξύ είναι πανταχού παρόν στο διάστημα και διατηρείται στο μεγαλύτερο μέρος του πάγου πριν συμπεριληφθεί σε κομήτες και σε υλικό από το οποίο σχηματίζονται οι τελικά οι πλανήτες. Αφού σχηματιστεί η γλυκίνη, στη συνέχεια μπορεί να αποτελέσει ενδιάμεσο βήμα για την δημιουργία άλλων πιο σύνθετων οργανικών μορίων. Με τον ίδιο μηχανισμό, πατώντας στην ραχοκοκαλιά της γλυκίνης, μπορούν να σχηματιστούν στα σκοτεινά μεσοαστρικά νέφη, κι άλλα αμινοξέα, όπως η αλανίνη και η σερίνη. Στο τέλος, αυτή το οργανικό μοριακό απόθεμα εμπλουτίζει ουράνια σώματα, όπως οι κομήτες, και μεταφέρεται σε νέους πλανήτες, όπως συνέβη στη Γη μας και σε πολλούς άλλους πλανήτες. https://physicsgg.me/2020/11/19/%cf%84%ce%b1-%ce%b4%ce%bf%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%b9%cf%87%ce%b5%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b6%cf%89%ce%ae%cf%82-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%b3%ce%bf/

Αυτός είναι ο λόγος που κάποτε ένας χρόνος είχε 372 ημέρες. Η Γη περιστρεφόταν πιο γρήγορα πριν περίπου 70 εκατομμύρια χρόνια, από ό,τι σήμερα. Αυτό είναι ως αποτέλεσμα, το 24ωρο της μέρας να είναι κατά μισή περίπου ώρα μικρότερο (23,5 ώρες) και το έτος να έχει 372 αντί για 365 μέρες, καθώς ο πλανήτης πραγματοποιούσε περισσότερες περιστροφές στη διάρκεια ενός χρόνου. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας ευρωπαϊκής επιστημονικής έρευνας που βασίστηκε στη μελέτη των απολιθωμάτων ενός αρχαίου μαλάκιου της Ύστερης Κρητιδικής Περιόδο Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον γεωχημικό Νιλς ντε Βίντερ του Ελευθέρου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό παλαιοωκεανογραφίας και παλαιοκλιματολογίας «Paleoceanography & Paleoclimatology». Το αρχαίο μαλάκιο σαν αχιβάδα, που βρέθηκε στα σημερινά βουνά του Ομάν (μια περιοχή που τότε ήταν τροπικά ρηχά νερά) αναπτυσσόταν γρήγορα και κάθε μέρα πρόσθετε στο σώμα του δακτυλίους ανάπτυξης, όπως συμβαίνει με τους κορμούς των δέντρων, κάτι που επιτρέπει τη δενδροχρονολόγηση. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν λέιζερ για να μετρήσουν με ακρίβεια τους δακτυλίους αυτούς και να κάνουν νέες εκτιμήσεις για τη διάρκεια της μέρας πριν 70 εκατ. χρόνια. Επιπλέον, η ανάλυση δείχνει ότι οι θερμοκρασίες των ωκεανών εκείνης της εποχής ήσαν πολύ υψηλότερες από τις σημερινές, φθάνοντας ακόμη και τους 40 βαθμούς Κελσίου τα καλοκαίρια και ξεπερνώντας τους 30 βαθμούς το χειμώνα. Τα εν λόγω μαλάκια εξαφανίστηκαν μαζί με τους δεινόσαυρους της ξηράς μετά την πτώση μεγάλου αστεροειδούς στην περιοχή του Μεξικού πριν 66 εκατομμύρια χρόνια. Η διάρκεια του έτους δεν έχει αλλάξει στην εξέλιξη της Γης, όμως ο αριθμός των ημερών του έτους συνεχώς μικραίνει, καθώς οι μέρες μεγαλώνουν, κάτι που οφείλεται στην επιβράδυνση της περιστροφής του πλανήτη μας, καθώς η Σελήνη απομακρύνεται με ρυθμό 3,82 εκατοστών ετησίως. Όσο πιο μακριά βρίσκεται το φεγγάρι, τόσο πιο αργά κινείται η Γη γύρω από τον εαυτό της και άρα τόσο μεγαλώνει η διάρκεια μιας πλήρους περιστροφής, δηλαδή μιας μέρας. https://www.pronews.gr/epistimes/diastima/931664_aytos-einai-o-logos-poy-kapote-enas-hronos-eihe-372-imeres

Τα δέντρα θυμούνται τα σουπερνόβα. Γιγάντια άστρα που εκρήγνυνται τη στιγμή που πεθαίνουν λούζουν τη Γη με ακτινοβολία και αφήνουν τα ίχνη τους στη βιολογία και τη γεωλογία του πλανήτη, υποδεικνύει μελέτη που εξέτασε τους δακτυλίους απολιθωμένων δέντρων. Η δημοσίευση στο International Journal of Astrobiology εξετάζει την επίδραση των σουπερνόβα, ή «υπερκαινοφανών αστέρων», εκρήξεων που απελευθερώνουν σε μια στιγμή την ενέργεια που θα παραγάγει ο Ήλιος σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Η μελέτη εντοπίζει ίχνη των κοσμικών εκρήξεων στους δακτυλίους των δέντρων, και επιβεβαιώνει ότι η ανθρωπότητα πρέπει να επαγρυπνεί για ριπές ακτινοβολίας γ που μπορούν να επηρεάσουν το κλίμα, ή ακόμα και να αποστειρώσουν τη Γη. Τα σουπερνόβα εμφανίζονται στον ουρανό όταν άστρα μεγάλης μάζας εξαντλούν τα πυρηνικά καύσιμά τους και καταρρέουν κάτω από το ίδιο τους το βάρος. Τα εξωτερικά στρώματα του άστρου ξαφνικά προσκρούουν στον πυκνό αστρικό πυρήνα και μετά αναπηδούν, πυροδοτώντας μια έκρηξη που εκτοξεύει ύλη και ακτινοβολία προς όλες τις κατευθύνσεις. Στο αποκορύφωμά της, μια έκρηξη υπερκαινοφανούς μπορεί να γίνει πιο λαμπρή από ό,τι ολόκληρος ο γαλαξίας που φιλοξενούσε το ετοιμοθάνατο άστρο. Τέτοιες εκρήξεις εκδηλώνονται σχετικά σπάνια στον Γαλαξία, ωστόσο τα ίχνη που αφήνουν στο διάστημα –σφαίρες αερίου που εξαπλώνονται σφαιρικά στον χώρο και ονομάζονται «πλανητικά νεφελώματα- μένουν ορατά για εκατοντάδες χρόνια. Άνθρακας-14 Στη νέα μελέτη, ο Ρόμπερτ Μπράκενριτζ, γεωεπιστήμονας του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Μπόλντερ, εξετάζει μια λίστα σουπερνόβα που συνέβησαν σχετικά κοντά στη Γη τα τελευταία 40.000 χρόνια –ευτυχώς όχι τόσο κοντά ώστε να καταστρέψουν το στρώμα του όζοντος και να εξαφανίσουν τη ζωή στη Γη. Η ανάλυση αποκάλυψε ότι οι οκτώ πλησιέστερες εκρήξεις συμπίπτουν χρονικά με μεταβολές στη συγκέντρωση του άνθρακα-14 στους δακτυλίους αρχαίων δέντρων. Ο άνθρακας-14 είναι ένα ισότοπο που παράγεται από τον βομβαρδισμό ατόμων ψηλά στην ατμόσφαιρα από την εισερχόμενη κοσμική ακτινοβολία. «Σε γενικές γραμμές [ο άνθρακας-14] παραμένει σε σταθερά επίπεδα από έτος σε έτος» λέει ο Μπράκενριτζ σε δελτίο Τύπου του πανεπιστημίου. «Τα δέντρα απορροφούν διοξείδιο του ανθρακα [από την ατμόσφαιρα] και ένα μέρος αυτού του άνθρακα θα είναι ραδιοάνθρακας» εξηγεί. Προηγούμενες μελέτες είχαν αποκαλύψει ότι σε σπάνιες περιπτώσεις η συγκέντρωση άνθρακα-14 στους δακτυλίους των κορμών αυξάνεται απότομα και παραμένει σε υψηλά επίπεδα για μερικά χρόνια. Αρκετές μελέτες έχουν αποδώσει την αύξηση αυτή σε ηλιακές εκλάμψεις, εκρήξεις στην επιφάνεια του Ήλιου που εκπέμπουν ισχυρή ακτινοβολία γ. Η νέα μελέτη προσφέρει μια εναλλακτική εξήγηση, αν και ο Μπράκενριτζ τονίζει ότι τα ευρήματα δεν πρέπει να θεωρηθούν οριστικά. «Υπάρχουν μόνο δύο ενδεχόμενα: οι ηλιακές εκλάμψεις ή τα σουπερνόβα. Πιστεύω ότι η υπόθεση των σουπερνόβα αποκλείστηκε πρόωρα» λέει ο ίδιος. Τέσσερα από τα οκτώ ύποπτα σουπερνόβα προτείνονται ως υποψήφιοι για αυξήσεις του άνθρακα-14 στα δέντρα. Ένα από αυτά αφορά ένα άστρο στον αστερισμό των Ιστίων, 815 έτη φωτός από τη Γη, το οποίο εξερράγη πριν από 13.000 χρόνια. Λίγο μετά την έκρηξη, τα επίπεδα άνθρακα-14 εμφάνισαν θεαματική άνοδο κατά 3%. Ο Μπράκενριτζ τονίζει ωστόσο ότι ο συσχετισμός δεν είναι απόλυτα σαφής, καθώς οι εκτιμήσεις για το πότε εξερράγη το άστρο έχουν περιθώριο σφάλματος γύρω στα 1.500 χρόνια. Δυστυχώς, η ανθρωπότητα ίσως θα έχει σύντομα την ευκαιρία να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τα ευρήματα της μελέτης. Το άστρο Μπετελγκέζ (ή Βετελγόζης), ένας κόκκινος γίγαντας που απέχει μόνο 640 έτη φωτός από τη Γη, πιστεύεται ότι είναι έτοιμο να καταρρεύσει και να εκραγεί ως υπερκαινοφανής. Όπως λέει ο ερευνητής, «ας ελπίσουμε ότι δεν πρόκειται να συμβεί κάτι τέτοιο, γιατί ο Μπετελγκέζ είναι πραγματικά κοντά μας». https://www.in.gr/2020/11/12/b-science/episthmes/ta-dentra-thymountai-ta-soupernova/

Παγόβουνο μεγαλύτερο από την Εύβοια σε πορεία σύγκρουσης με νησί. Οι πιγκουίνοι έχουν λόγο να ανησυχούν: το μεγαλύτερο παγόβουνο που πλέει σήμερα στον κόσμο κινείται προς το νησί Σάουθ Τζόρτζια του νοτίου Ατλαντικού Ωκεανού και δεν αποκλείεται να προσαράξει στις ακτές και να απειλήσει το τοπικό σύστημα. Το παγόβουνο A-68A έχει έκταση 4.200 τετραγωνικών χιλιομέτρων, καλύπτει δηλαδή μεγαλύτερη επιφάνεια από ό,τι η Εύβοια, που έχει έκταση 3.654 km2. Είναι το μεγαλύτερο κομμάτι του A-68, ενός παγόβουνου στο μέγεθος της Κρήτης που αποκολλήθηκε το 2017 από την Κρηπίδα Πάγου Larsen C στην Ανταρκτική, χωρίς να είναι σαφές αν το συμβάν προκλήθηκε άμεσα από την κλιματική αλλαγή. To Α-68Α μοιάζει με χέρι που δείχνει με το δάχτυλο. Η Σάουθ Τζόρτζια διακρίνεται σε απόσταση 400 χλμ Το Α-68 ήταν ίσως το δεύτερο μεγαλύτερο παγόβουνο που έχει καταγραφεί ποτέ, μετά το τερατώδες B-15, μια πλάκα πάγου που αποκολλήθηκε το 2000 από διαφορετική περιοχή της Ανταρκτικής και είχε έκταση 11.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το Α-68Α απέχει τώρα μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα από τη Σάουθ Τζόρτζια, μέρος των βρετανικών υπερπόντιων εδαφών στον νότιο Ατλαντικό. Ερευνητές της Βρετανικής Αποστολής στην Ανταρκτική (BAS) ανησυχούν ότι η απέραντη μάζα πάγου θα προσαράξει στα ρηχά παράκτια νερά, οπότε ενδέχεται να αποκλείσει από την ακτή τις μεγάλες αποικίες πιγκουίνων και φωκιών στο νησί. «Τα οικοσυστήματα φυσικά θα ανακάμψουν κάποια στιγμή, στην περίπτωση όμως που το παγόβουνο κολλήσει [κοντά στις ακτές] υπάρχει ο κίνδυνος να μείνει εκεί για δέκα χρόνια» προειδοποίησε ο καθηγητής Τζερέιντ Τάρλινγκ της BAS. Τυχόν προσάραξη του γίγαντα «θα είχε τεράστιες επιπτώσεις για το πού μπορούν να βρουν τροφή οι θηρευτές στην ξηρά» πρόσθεσε, εξηγώντας ότι οι πιγκουίνοι και οι φώκιες δεν θα μπορούν να βγαίνουν στην ανοιχτή θάλασσα και να φέρνουν τροφή για τα μικρά τους στην αποικία. Μια τέτοια καταστροφή είχε εξάλλου παρατηρηθεί στη Σάουθ Τζόρτζια το 2004, όταν προσάραξε το παγόβουνο A38, οδηγώντας στην ασιτία και τελικά στον θάνατο αναρίθμητους νεαρούς πιγκουίνους και φώκιες. Το μόνο θετικό στην περίπτωση προσάραξης, λένε οι ερευνητές, είναι ότι το λιώσιμο του παγόβουνου έξω από τις ακτές θα απελευθέρωνε μεγάλες ποσότητες σκόνης, η οποία θα λειτουργούσε ως λίπασμα για το φυτοπλαγκτό και θα ανανέωνε την τροφική αλυσίδα από τη βάση της. Υπάρχει πάντως το ενδεχόμενο το παγόβουνο να προσπεράσει τη Σάουθ Τζόρτζια και να κινηθεί βόρεια προς θερμότερα νερά, οπότε αναμένεται να διαλυθεί σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. https://www.in.gr/2020/11/04/tech/pagovouno-megalytero-apo-tin-eyvoia-se-poreia-sygkrousis-nisi/

Έτσι σώθηκε ο πλανήτης μετά τους δεινοσαύρους. Όταν πέφτει το σκοτάδι, τα σαρκοφάγα καιροφυλακτούν: όταν ένας αστεροειδής έπεσε στη Γη και εξαφάνισε τους δεινόσαυρους, βυθίζοντας τον πλανήτη στο σκοτάδι, κάποια είδη του φυτοπλαγκτού στράφηκαν στη σαρκοφαγία για να επιβιώσουν στους σκοτεινούς ωκεανούς –και βοήθησαν έτσι τη Γη να ανακάμψει μετά την πλανητική καταστροφή. Η κρατούσα θεωρία θέλει τους δεινόσαυρους, μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της ζωής στη Γη, να εξαφανίστηκαν όταν ένας αστεροειδής διαμέτρου περίπου 10 χιλιομέτρων έπεσε στη χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. Τεράστιες ποσότητες σκόνης και αερίων έκρυψαν τον ήλιο, έριξαν τη θερμοκρασία και αύξησαν την οξύτητα των ωκεανών, πυροδοτώντας ένα κύμα μαζικής εξαφάνισης που άλλαξε στεριά και θάλασσα. «Το συμβάν αυτό παραλίγο να εξαφανίσει όλες τις πολυκύτταρες μορφές ζωής του πλανήτη, τουλάχιστον στους ωκεανούς» λέει ο Άντριου Ρίτζγουελ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Ρίβερσαϊντ, μέλος της ερευνητικής ομάδας που παρουσιάζει τη νέα μελέτη στο Science Advances, μια επιθεώρηση του ομίλου Nature. «Αν αφαιρέσουμε το φυτοπλαγκτόν, το οποίο αποτελεί τη βάση της τροφικής αλυσίδας, όλα τα άλλα είδη πεθαίνουν. Θέλαμε να εξετάσουμε πώς οι ωκεανοί της Γης απέφυγαν αυτή την κατάληξη, και πώς τα θαλάσσια οικοσυστήματα επανεξελίχθηκαν μετά την καταστροφή». Μικροσκοπικά απολιθώματα Για να δώσουν μια απάντηση, οι ερευνητές εξέτασαν μικροσκοπικά, καλοδιατηρημένα απολιθώματα του φυτοπλαγκτού που επέζησαν της πρόσκρουσης. Τα απολιθώματα ανήκαν σε «κοκκολιθοφόρα», μια ομάδα μονοκύτταρων, φωτοσυνθετικών οργανισμών που επιζούν μέχρι και σήμερα στους ωκεανούς. Πώς όμως μπόρεσαν να επιζήσουν οι οργανισμοί στο σκοτάδι, όταν δεν υπήρχε πια αρκετό φως για φωτοσύνθεση. Την απάντηση έδωσε η εξέταση των απολιθωμάτων σε συνδυασμό με υπολογιστικά μοντέλα που δείχνουν πώς μπορεί να εξελίχθηκαν οι διατροφικές προτιμήσεις των κοκκολιθοφόρων. Τα απολιθωμένα κοκκολιθοφόρα έφεραν περίβλημα από ανθρακικό ασβέστιο, στο οποίο βρέθηκαν πολυάριθμες οπές. Οι τρύπες αυτές υποδεικνύουν ότι τα κύτταρα έφεραν μαστίγια, λεπτές, μακριές προεξοχές που επιτρέπουν σε ορισμένους μονοκύτταρους οργανισμούς να κολυμπούν. «Ο μόνος λόγος για να κινείται κάτι είναι για να βρει τη λεία του» εξηγεί ο Ρίτζγουελ. Με άλλα λόγια, τα κοκκολιθοφόρα, τα οποία μέχρι τότε εξασφάλιζαν ενέργεια μέσω της φωτοσύνθεσης, όπως τα σημερινά φυτά, ξαφνικά άρχισαν να κυνηγούν τη λεία τους, όπως τα νεκρά κύτταρα άλλων οργανισμών που πέθαναν στην καταστροφή. Όταν πια τα νέφη σκόνης υποχώρησαν και ο ήλιος εμφανίστηκε ξανα, τα σαρκοφάγα κοκκολιθοφόρα εξαπλώθηκαν από τα ρηχά νερά των ακτών στους ωκεανούς, όπου παρέμειναν η κυρίαρχη μορφή ζωής για εκατομμύρια χρόνια -και αποτέλεσαν έτσι τη βάση για την αναδημιουργία μιας παγκόσμιας τροφικής αλυσίδας. «Τα ευρήματα αναδεικνύουν τόσο την εξαιρετική προσαρμοστικότητα του πλαγκτού στους ωκεανούς όσο και την ικανότητά τους να εξελίσσονται ταχύτατα» σχολιάζει ο Ρίτζγουελ. Αργότερα, πάντως, τα σαρκοφάγα κοκκολιοθοφόρα έχασαν την ικανότητα να κυνηγούν άλλους μικροοργανισμούς και επανήλθαν στην προηγούμενη, φιλειρηνική ζωή τους. Σήμερα, φωτοσυνθετικά κοκκολιθοφόρα ζουν και βασιλεύουν σχεδόν σε όλη τη Γη και αντιστοιχούν σε σημαντικό μέρος της πρωτογενούς παραγωγής στους ωκεανούς. Πλέον όμως αντιμετωπίζουν μια νέα απειλή, καθώς η κλιματική αλλαγή ρίχνει το pH του νερού και εμποδίζει αυτούς τους μικροοργανισμούς να δημιουργούν το ασβεστούχο κέλυφός τους. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι θα επιζήσουν και αυτή τη φορά… https://physicsgg.blogspot.com/2020/11/blog-post_73.html

Elon Musk: Η SpaceX θα επιχειρήσει επανδρωμένη πτήση στον Άρη σε τέσσερα έως έξι χρόνια. Ο Elon Musk, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της SpaceX, δήλωσε χθες “εξαιρετικά σίγουρος” ότι η εταιρεία του θα καταφέρει να στείλει ανθρώπους στον Άρη έως το 2026, θεωρώντας ότι πρόκειται για έναν επιτεύξιμο στόχο. “Εάν είμαστε τυχεροί, ίσως τα καταφέρουμε και σε τέσσερα χρόνια” ανέφερε ο Musk από το Βερολίνο και κατά την διάρκεια διαδικτυακής βράβευσης, για να συμπληρώσει ότι στόχος είναι καταρχήν “η μη επανδρωμένη πτήση προς τον Άρη, μέσα στα επόμενα δύο χρόνια”. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο φιλόδοξος στόχος για επανδρωμένη πτήση στον Άρη μέχρι το 2026 έρχεται σε πλήρη συμφωνία με όσα είχε δηλώσει ο Musk τον Σεπτέμβριο του 2016 κατά την διάρκεια του International Astronautical Congress. Τότε, είχε δηλώσει ότι “αν τα πράγματα εξελιχθούν εξαιρετικά” τότε η προσεδάφιση ανθρώπων στον Άρη “ίσως επιτευχθεί σε βάθος χρόνου δέκα ετών”. Κλειδί για την επίτευξη της συγκεκριμένης αποστολής είναι η εξέλιξη του πυραύλου Starship της SpaceX: ένα όχημα κατασκευασμένο από ανοξείδωτο ατσάλι το οποίο προορίζεται να μεταφέρει φορτίο αλλά και έως εκατό επιβάτες στο διάστημα, με κάθε του πτήση. Σε αντίθεση με τους πυραύλους της σειράς Falcon, που είναι εν μέρει δυνατό να ξανά χρησιμοποιηθούν, στόχος είναι το Starship να είναι πλήρως επαναχρησιμοποιήσιμο. Ουσιαστικά, στόχος είναι το Starship να μοιάζει περισσότερο με ένα αεροσκάφος παρά με έναν συμβατικό πύραυλο. Η ανάπτυξη του διαστημικού οχήματος Starship συνεχίζεται στις εγκαταστάσεις της SpaceX στην Μπόκα Τσίκα του Τέξας, αλλά όχι με τους ρυθμούς που θα επιθυμούσε ο Musk σύμφωνα με τις δηλώσεις του τον Σεπτέμβριο του 2019, κατά την παρουσίαση του αρχικού πρωτοτύπου. Εκείνη την περίοδο ο Musk εκτιμούσε ότι το Starship θα μπορούσε να μπει σε τροχιά έως τον Μάρτιο του 2020. Αντίθετα, αυτό που έχει ανακοινωθεί είναι ότι η πρώτη πτήση του Starship θα πραγματοποιηθεί εντός του 2021. Όταν ρωτήθηκε πότε θα κάνει ο ίδιος το πρώτο του διαστημικό ταξίδι, δηλαδή να τεθεί σε τροχιά γύρω από την Γη, απάντησε “πιθανότατα σε δύο με τρία χρόνια” για να συμπληρώσει ότι πρωταρχικός του στόχος είναι να εξασφαλιστεί ότι η τεχνολογία που αναπτύσσεται γύρω από τα διαστημικά ταξίδια να είναι ώριμη αρκετά ώστε “πολλοί άνθρωποι να μπορέσουν να πάνε στον Άρη και παράλληλα να στηθεί και μία βάση στην Σελήνη". Τέλος, αναφέρθηκε για ακόμη μια φορά στην επιθυμία του να ταφεί στον Άρη. https://www.naftemporiki.gr/story/1665759/elon-musk-i-spacex-tha-epixeirisei-epandromeni-ptisi-ston-ari-se-tessera-eos-eksi-xronia

Τεχνολογία για παραγωγή οξυγόνου και καυσίμων από αλμυρά νερά στον Άρη. Η ύπαρξη νερού στον Άρη έχει επιβεβαιωθεί- ωστόσο, ακόμα και αν αυτό είναι σίγουρα κάτι θετικό, τα πράγματα δεν είναι αυτομάτως εύκολα: Ο Άρης είναι πολύ κρύος, και όποιο νερό δεν είναι παγωμένο, είναι σχεδόν σίγουρα γεμάτο άλατα από το έδαφος του Κόκκινου Πλανήτη, που μειώνουν τη θερμοκρασία στην οποία παγώνει. Το αλμυρό νερό, ως γνωστόν, δεν πίνεται, και η συνηθισμένη μέθοδος για τη διάσπασή του μέσω ηλεκτρισμού (ηλεκτρόλυσης) σε οξυγόνο (για να αναπνέει κάποιος) και σε υδρογόνο (για καύσιμα) προϋποθέτει αφαλάτωση- κάτι που είναι μια επίπονη και δαπανηρή διαδικασία, η οποία θα πρέπει να γίνεται σε ένα επικίνδυνο περιβάλλον. Ωστόσο, εάν το οξυγόνο και το υδρογόνο μπορούσαν να απομακρυνθούν απευθείας από το αλμυρό νερό, η διαδικασία ηλεκτρόλυσης θα ήταν πολύ λιγότερο πολύπλοκη και δαπανηρή. Μηχανικοί στο McKelvey School of Engineering στο Washington University in St. Louis ανέπτυξαν ένα σύστημα που κάνει ακριβώς αυτό- και η έρευνά τους δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). Η ομάδα, της οποίας ηγήθηκε ο Βιτζάι Ραμάνι, δεν δοκίμασε το σύστημα ηλεκτρόλυσής της απλά υπό γήινες συνθήκες, μα υπό συνθήκες προσομοίωσης αρειανής ατμόσφαιρας (στους -36 βαθμούς Κελσίου). «Ο αρειανός ηλεκτρολύτης άλμης μας μεταβάλλει δραστικά τα επιμελητειακά δεδομένα των αποστολών στον Άρη και παραπέρα» είπε ο Ραμάνι. «Η τεχνολογία αυτή είναι εξίσου χρήσιμη στη Γη, όπου “ξεκλειδώνει” τον ωκεανό ως βιώσιμη πηγή οξυγόνου και καυσίμων». Το 2008 το Phoenix Mars Lander της NASA «άγγιξε και δοκίμασε» αρειανό νερό- υδρατμούς από λιωμένο πάγο που ξέθαψε το σκάφος. Έκτοτε το Mars Express του ΕΟΔ έχει αποκαλύψει όγκους νερού στο υπέδαφος που παραμένουν σε υγρή μορφή, χάρη στην παρουσία άλατος. Για να μπορέσουν να ζήσουν αστροναύτες στον Άρη, και να επιστρέψουν στη Γη, θα πρέπει να είναι σε θέση να παράγουν κάποια από τα απαραίτητα- μεταξύ των οποίων νερό και καύσιμα- στον Κόκκινο Πλανήτη. Το Perseverance της NASA είναι καθ'οδόν προς τον Άρη ήδη, φέροντας όργανα που θα χρησιμοποιήσουν ηλεκτρόλυση υψηλών θερμοκρασιών. Ωστόσο το το MOXIE (Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment) θα παράγει μόνο οξυγόνο. Το σύστημα στο εργαστήριο του Ραμάνι μπορεί να παράγει 25 φορές περισσότερο οξυγόνο από το ΜΟΧΙΕ, χρησιμοποιώντας την ίδια ποσότητα ενέργειας. Επίσης, παράγει υδρογόνο, που θα ήταν χρήσιμο ως καύσιμο. Αξίζει να σημειωθεί, πως πέραν αυτών των εφαρμογών, η τεχνολογία αυτή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και σε πιο «κοντινές» μεν, επίσης δύσκολες δε αποστολές- όπως για παράδειγμα σε υποβρύχια, για την παραγωγή αέρα. https://www.naftemporiki.gr/story/1664900/texnologia-gia-paragogi-oksugonou-kai-kausimon-apo-almura-nera-ston-ari

Ενδείξεις για έκρηξη ηφαιστείου στον Αρη πριν 53.000 χρόνια. Ο Άρης θεωρείται ότι είναι προ πολλού ηφαιστειακά ανενεργός, αλλά για πρώτη φορά Αμερικανοί επιστήμονες πιστεύουν ότι βρήκαν ενδείξεις για μία ηφαιστειακή έκρηξη που έγινε ίσως πριν 53.000 χρόνια. Παράλληλα, άλλοι επιστήμονες στις ΗΠΑ βρήκαν στοιχεία ότι πριν περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια υπήρξε μία τεράστια πλημμύρα με θεόρατα κύματα στον γειτονικό πλανήτη. Ο «κόκκινος» πλανήτης κάποτε είχε ποτάμια, λίμνες, θάλασσες, ωκεανούς και ίσως ζωή. Όμως, εδώ και πάρα πολύ καιρό ξεράθηκε και η ατμόσφαιρά του διέφυγε στο διάστημα, ενώ και η τεκτονική δραστηριότητά του σταμάτησε. Σήμερα πια είναι ένας νεκρός πλανήτης ή τουλάχιστον έτσι δείχνει εκ πρώτης όψεως. Οι τελευταίες ενδείξεις για ηφαιστειακές εκρήξεις χρονολογούνται πριν από δυόμισι εκατομμύρια χρόνια. Όμως, μία νέα μελέτη από επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Αριζόνα του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν της Ουάσινγκτον, η οποία θα δημοσιευθεί στο περιοδικό «Icarus», σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», εκτιμά -βασιζόμενη σε δορυφορικές εικόνες- ότι μία έκρηξη ηφαιστείου συνέβη στην περιοχή Cerberus Fossae πριν 53.000 (το νωρίτερο) έως 210.000 χρόνια (το αργότερο), χρονικό διάστημα μικρό για τα γεωλογικά δεδομένα. Αν αυτό όντως ισχύει, τότε πρόκειται για την πιο πρόσφατη γνωστή έκρηξη στον πλανήτη, η οποία ενισχύει την άποψη ότι κάτω από την επιφάνειά του υπάρχουν γιγάντια ηφαίστεια που μένουν σιωπηλά, αλλά κατά καιρούς εκρήγνυνται. Η περιοχή Cerberus Fossae βρίσκεται κοντά στο μεγάλο ανενεργό ηφαίστειο Elysium Mons και σε μεγάλη απόσταση, περίπου 1.600 χιλιομέτρων, από τη σημερινή θέση του στατικού ρομποτικού γεωλόγου InSight της NASA. Η «καπνισμένη κάνη» που παραπέμπει σε ηφαίστειο, όπως φαίνεται από ψηλά, είναι μία μεγάλη ρωγμή, από όπου έχουν βγει στην επιφάνεια ηφαιστειακή τέφρα και σκόνη. Η όλη εικόνα θυμίζει τις πυροκλαστικές ροές ηφαιστειακής προέλευσης που υπάρχουν στη Γη. Προερχόμενη από μάγμα βαθιά στα έγκατα, η έκρηξη μπορεί να έφθασε σε ύψος αρκετών χιλιομέτρων, πριν τα ηφαιστειακά υλικά πέσουν στο έδαφος. Η ποσότητα αυτών των υλικών εκτιμάται 100 φορές μεγαλύτερη από εκείνη που εκτινάχθηκε κατά την έκρηξη του ηφαιστείου της Αγίας Ελένης στις ΗΠΑ το 1980. Εκατοντάδες σεισμοί Το Insight, που έφθασε στον Άρη το 2018 και διαθέτει σεισμογράφο, έχει καταγράψει εκατοντάδες αρειανούς σεισμούς και έχει καταφέρει να εντοπίσει μόνο για δύο την τοποθεσία προέλευσής τους, ίσως όχι τυχαία στην περιοχή Cerberus Fossae. Αυτό ενισχύει τις υποψίες ότι οι εν λόγω σεισμοί μπορεί να σχετίζονται με την εκεί υπόγεια ηφαιστειακή δραστηριότητα. Μία άλλη μελέτη, από επιστήμονες των πανεπιστημίων Κορνέλ Νέας Υόρκης, Τζάκσον και Χαβάης, καθώς και του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Scientific Reports», εκτιμά -με βάση στοιχεία από το αμερικανικό ρομποτικό ρόβερ Curiosity- ότι κάποτε μία πλημμύρα αφάνταστου μεγέθους σάρωσε τον μεγάλο κρατήρα Γκέιλ στον ισημερινό του Άρη. Η πλημμύρα, που σήκωσε πανύψηλα κύματα, πιθανώς προκλήθηκε από την πτώση αστεροειδούς στην περιοχή, τη συνακόλουθη τήξη των πάγων και τις κατοπινές καταρρακτώδεις βροχές πριν τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια. Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτονται σαφείς γεωλογικές ενδείξεις για τεράστιες πλημμύρες στον Άρη. Η μελέτη δορυφορικών εικόνων από ψηλά δεν είχε επιτρέψει κάτι τέτοιο έως τώρα, αλλά η επιτόπια έρευνα του ρόβερ έφερε στο φως περισσότερα δεδομένα. Στο ερώτημα κατά πόσο τα νέα στοιχεία για τα ηφαίστεια και τις πλημμύρες αυξάνουν την πιθανότητα ζωής στον Άρη, απάντηση θα επιχειρήσει να δώσει το νέο ρομποτικό ρόβερ Perseverance της NASA, το οποίο εκτοξεύθηκε φέτος τον Ιούλιο και αναμένεται να φθάσει στον «κόκκινο» πλανήτη στις 18 Φεβρουαρίου 2021. https://physicsgg.blogspot.com/2020/11/53000.html

Η «Περιέργεια» αυτο-φωτογραφίζεται στην επιφάνεια του Άρη. Το διαστημικό όχημα Curiosity εξερευνά εδώ και 8 χρόνια την επιφάνεια του πλανήτη Άρη. Για να μας το υπενθυμίσει έβγαλε (άλλη) μια φωτογραφία τον εαυτό του. Το Curiosity βρίσκεται στην περιοχή Glen Torridon, στην οποία οι επιστήμονες υποθέτουν πως στο παρελθόν υπήρξαν ευνοϊκές συνθήκες για πιθανή ανάπτυξη ζωής. Στην σέλφι φαίνονται και οι τρεις τρύπες για συλλογή δειγμάτων από το Curiosiy, που ονομάστηκαν «Mary Anning,» «Mary Anning 3» (προς τιμήν της παλαιοντολόγου του 19ου αιώνα) και «Groken» (περιοχή με γεωλογικό ενδιαφέρον της Σκωτίας). Στην πραγματικότητα η selfie συνίσταται από 59 φωτογραφίες που συνδυάστηκαν κατάλληλα. Λήφθηκαν στις 25 Οκτωβρίου 2020 (2922η αρειανή ημέρα). Ενώ θα χρειαστούν μήνες για να ολοκληρωθεί η ανάλυση των δειγμάτων, οι επιστήμονες που καθοδηγούν το διαστημικό όχημα (από τα σπίτια τους λόγω πανδημίας) έχουν ως στόχο την εξερεύνηση ενός πετρώματος με θειικά άλατα που βρίσκεται ψηλότερα στο όρος Sharp. Βίντεο: Η κίνηση της κάμερας MAHLI (Mars Hand Lens Image) που βρίσκεται στο άκρο του βραχίονα του διαστημικού οχήματος Curiosity, όταν φωτογραφίζει από διάφορες οπτικές γωνίες τον εαυτό του. https://physicsgg.me/2020/11/13/%ce%b7-%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%b9%ce%ad%cf%81%ce%b3%ce%b5%ce%b9%ce%b1-%ce%b1%cf%85%cf%84%ce%bf-%cf%86%cf%89%cf%84%ce%bf%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%86%ce%af%ce%b6%ce%b5%cf%84%ce%b1%ce%b9-%cf%83%cf%84%ce%b7/

Πώς οι αμμοθύελλες μετέτρεψαν τον Άρη σε έρημο. Πώς χάθηκαν οι θάλασσες που κάλυπταν κάποτε τον Άρη; Όχι με τον μηχανισμό που νομίζαμε, υποδεικνύει νέα μελέτη στο περιοδικό Science. Μεγάλες εκτάσεις με λεία βότσαλα, ξερές κοίτες ποταμών και άλλα γεωλογικά χαρακτηριστικά του σημερινού Άρη μαρτυρούν ότι μεγάλοι όγκοι νερού κυλούσαν στον πλανήτη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτό άλλαξε όταν ο Άρης έχασε το μαγνητικό πεδίο του, επιτρέποντας στα σωματίδια του ηλιακού ανέμου να φτάσουν μέχρι την ατμόσφαιρα και να την παρασύρουν μαζί τους στο Διάστημα. Πώς όμως έφτασε το νερό από την επιφάνεια στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας; Ένας γνωστός μηχανισμός είναι η διάσπαση των μορίων νερού από την ισχυρή υπεριώδη ακτινοβολία του Ήλιου (ο Άρης δεν διαθέτει στρώμα όζοντος για να μπλοκάρει τον υπεριώδη βομβαρδισμό). Τα μόρια νερού διασπώνται σε οξυγόνο και υδρογόνο, αέρια που ανεβαίνουν ψηλά στην ατμόσφαιρα και τελικά χάνονται στο διάστημα λόγω του μικρού βάρους τους. Όμως ο μηχανισμός αυτός δεν αρκεί για να εξηγήσει την απώλεια νερού σε πλανητική κλίμακα, λένε οι συντάκτες της νέας μελέτης. https://science.sciencemag.org/content/370/6518/824 Τα ευρήματά τους προτείνονται ως η πραγματική απάντηση στο μυστήριο: το νερό μεταφέρθηκε στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας από τις αμμοθύελλες που μαστίζουν συχνά τον γειτονικό πλανήτη. Το 2018, ολόκληρος ο Άρης είχε καλυφθεί ολόκληρος από μια παγκόσμια αμμοθύελλα –ένα φαινόμενο που επαναλαμβάνεται κάθε περίπου δέκα χρόνια για άγνωστους ως σήμερα λόγους. Τότε ήταν που ο Σέιν Στόουν, μεταπττυχιακός φοιτητής του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, πρόσεξε κάτι περίεργο στα δεδομένα του Maven, δορυφόρου της NASA που μελετά την αρειανή ατμόσφαιρα από το 2014. Την ώρα που η αμμοθύελλα σάρωνε τον πλανήτη, η συγκέντρωση νερού στην ανώτερη ατμόσφαιρα εκτινάχθηκε στα 60 μέρη ανά εκατομμύριο, είκοσι φορές πάνω από τα συνήθη επίπεδα των 3 μερών ανά εκατομμύρια. Η παρατήρηση αυτή οδήγησε στο συμπέρασμα ότι οι αμμοθύελλες πρέπει με κάποιο τρόπο να σχετίζονται με την απώλεια νερού, η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα σε κάποιο βαθμό (νερό υπάρχει ακόμα στην επιφάνεια υπό τη μορφή πάγου). Κάψα και σκόνη Η θεωρία που προτείνεται θέλει τις αμμοθύελλες να τροφοδοτούν έναν φαύλο κύκλο: τα σωματίδια σκόνης θερμαίνονται από τον ήλιο, οπότε εκπέμπουν υπέρυθρη ακτινοβολία και θερμαίνουν την κατώτερη ατμόσφαιρα. Η θέρμανση αυτή αυξάνει την ταχύτητα των ανέμων, οι οποίοι με τη σειρά τους παρασύρουν περισσότερη σκόνη και ανεβάζουν τη θερμοκρασία ακόμα περισσότερο. Και ο θερμός αέρας συγκρατεί περισσότερη υγρασία από ό,τι ο ψυχρός, κάτι που διευκολύνει την άνοδο των μορίων νερού ψηλά στην ατμόσφαιρα. Εκεί, το H2O διασπάται από την υπεριώδη ακτινοβολία του Ήλιου και από άλλους μηχανισμούς, και τελικά διαρρέει στο Διάστημα υπό τη μορφή ιόντων. Σύμφωνα με τη μελέτη, η απώλεια νερού είναι μεγαλύτερη όταν ο Άρης βρίσκεται στην ελάχιστη απόστασή του από τον Ήλιο και το νότιο ημισφαίριο του πλανήτη διανύει την καλοκαιρινή περίοδο. Η αποκορύφωση όμως έρχεται με κάθε παγκόσμια αμμοθύελλα κάθε περίπου δέκα χρόνια. Οι ερευνητές υπολογίζουν μάλιστα ότι το νερό που χάθηκε μέσω αυτού του μηχανισμού τα τελευταία ένα δισεκατομμύριο χρόνια θα αρκούσε για να καλύψει τον Άρη με έναν παγκόσμιο ωκεανό βάθους 43 εκατοστών. https://physicsgg.blogspot.com/2020/11/blog-post_71.html

Σβήνουν οι ελπίδες για ανακάλυψη ζωής στην Αφροδίτη. Οενθουσιασμός κοπάζει: η διεθνής ερευνητική ομάδα που έγινε πρωτοσέλιδο τον Σεπτέμβριο με τον ισχυρισμό ότι η Αφροδίτη ίσως φιλοξενεί ιπτάμενα μικρόβια αναθεωρεί τώρα τα ευρήματά της. Η επίμαχη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy εντόπιζε στην ατμόσφαιρα του αφιλόξενου πλανήτη ίχνη φωφινίου, μιας τοξικής ένωσης που παράγεται στη Γη σχεδόν αποκλειστικά από ζωντανούς οργανισμούς. Η ανακάλυψη δημιούργησε υποψίες ότι ολόκληρες βιόσφαιρες μικροβίων μπορεί να ζουν στα σύννεφα της Αφροδίτης, μακριά από την αφιλόξενη επιφάνεια που βράζει στους 400 βαθμούς Κελσίου και δέχεται βροχές θειικού οξέος. Ο ισχυρισμός για την παρουσία φωσφινίου αντιμετωπίστηκε με επιφύλαξη, και τουλάχιστον τέσσερις μελέτες που εξέτασαν το θέμα απέτυχαν να επιβεβαιώσουν τα ευρήματα. Η διεθνής ομάδα που υπέγραφε τη δημοσίευση στο Nature Astronomy είχε βασιστεί σε δεδομένα του ραδιοτηλεσκοπίου Alma στη Χιλή. Όμως στις 16 Νοεμβρίου οι διαχειριστές του ALMA ανακοίνωσαν ότι τα δεδομένα είχαν επηρεαστεί από ένα σφάλμα στο καλιμπράρισμα του τηλεσκοπίου. Οι ερευνητές αναγκάστηκαν έτσι να επαναλάβουν την ανάλυση και έσπευσαν να δημοσιεύσουν τα αναθεωρημένα αποτελέσματα το ίδιο βράδυ στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv.org. https://arxiv.org/abs/2011.08176 «Δουλεύαμε σαν τρελοί» είπε η Τζέιν Γκριβς του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ στη Βρετανία, επικεφαλής της ομάδας, μιλώντας σε συνεδρίαση του Venus Exploration Analysis Group, ενός φόρουμ της NASA για την Αφροδίτη. Η νέα ανάλυση δείχνει ότι το φωσφίνιο υπάρχει μεν στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης, ωστόσο η μέση συγκέντρωσή του είναι μόλις 1 μέρος ανά δισεκατομμύριο, επτά φορές χαμηλότερη από ό,τι είχε ανακοινωθεί αρχικά. Σε αντίθεση με την αρχική δημοσίευση, οι ερευνητές δεν κάνουν λόγο για ανακάλυψη φωσφινίου, αλλά για ανίχνευση της ουσίας με βάση προκαταρκτικά ευρήματα που χρήζουν επιβεβαίωσης. Ακόμα και η αναθεωρημένη μελέτη όμως πιθανότατα δεν θα πείσει όλη την επιστημονική κοινότητα: ανεξάρτητη έρευνα που έχει υποβληθεί στο Nature Astronomy εκτιμά ότι το επίμαχο σήμα ίσως δεν προέρχεται από το φωσφίνιο αλλά από το διοξείδιο του θείου, μια ένωση που αφθονεί στα σύννεφα της Αφροδίτης. Η φασματική υπογραφή των δύο αυτών ενώσεων παρουσιάζει επικάλυψη και μπορεί να οδήγησε σε εσφαλμένα συμπεράσματα, λένε οι συντάκτες της μελέτης. Οριστική απάντηση θα μπορούσαν να δώσουν μελλοντικές παρατηρήσεις με το ραδιοτηλεσκόπιο ALMA. Ακόμα, ο Οργανισμός Διαστημικής Έρευνας της Ινδίας προγραμματίζει να εκτοξεύσει αποστολή στην Αφροδίτη το 2025, και το σκάφος θα μπορούσε να εξοπλιστεί με όργανα που μπορούν να ανιχνεύσουν φωσφίνιο. Μέχρι τότε, το μυστήριο παραμένει. https://www.tanea.gr/2020/11/18/science-technology/svinoun-oi-elpides-gia-anakalypsi-zois-stin-afroditi/

55η επέτειος από την έναρξη του Διαπλανητικού Σταθμού Venera-3 Στις 16 Νοεμβρίου 1965, κυκλοφόρησε ένα όχημα εκτόξευσης Molniya-M τεσσάρων σταδίων με έναν αυτοματοποιημένο διαπλανητικό σταθμό (AMS) Venera-3 από το κοσμοδρόμιο Baikonur προς την Αφροδίτη. Το "Venus-3" έγινε το πρώτο τεχνητό αντικείμενο στην ιστορία που έφτασε στην επιφάνεια ενός άλλου πλανήτη. Το AMS "Venera-2" και "Venera-3" ήταν τα τελευταία μηχανήματα πτήσης από μια σειρά ενοποιημένου διαστημικού σκάφους 3MV, που αναπτύχθηκε το 1962-1964 στο OKB-1 (σήμερα RSC Energia με το όνομά του από τον SP Korolev) για έρευνα βαθύ διάστημα. Οι πρώτοι σταθμοί 3MV χρησιμοποιήθηκαν για τεχνολογικές δοκιμές αποστολών του Άρη. Στις αρχές του 1965, ο πρόεδρος της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ, Mstislav Keldysh, πρότεινε τη χρήση του επόμενου αστρονομικού παραθύρου για να στείλει μια ομάδα οχημάτων WW3 στο Morning Star. Το Venus-2, που ξεκίνησε στις 12 Νοεμβρίου 1965, είχε σκοπό να μελετήσει και να φωτογραφίσει τον πλανήτη από μια τροχιά flyby και το Venera-3 έπρεπε να κάνει μια μαλακή προσγείωση στην επιφάνειά του για να μετρήσει άμεσα την πίεση, τη θερμοκρασία και άλλες φυσικές παραμέτρους με μια συνοδευτική αναζήτηση σημάδια ζωής. Μετά την εκτόξευση, και οι δύο Venus πέρασαν με επιτυχία στη διαδρομή της Αφροδίτης και άρχισαν να εκτελούν το πρόγραμμα πτήσης χάρη στην εκτόξευση υψηλής ακρίβειας χρησιμοποιώντας το ανώτερο στάδιο L, που επίσης δημιουργήθηκε από τους σχεδιαστές του OKB-1. Ωστόσο, με την προσέγγιση στον Ήλιο, βρέθηκε μια αυξανόμενη υπερθέρμανση των υπό πίεση διαμερισμάτων του εξοπλισμού AMS επί του σκάφους ως αποτέλεσμα της ανώμαλης λειτουργίας του συστήματος θερμορύθμισης. Η παραβίαση της θερμικής ισορροπίας αποδείχθηκε κρίσιμη και κατά την προσέγγιση της Αφροδίτης τον Φεβρουάριο του 1966, η επικοινωνία με τους σταθμούς σταμάτησε. Σύμφωνα με τους βαλλιστικούς υπολογισμούς, την 1η Μαρτίου 1966, το διαστημικό σκάφος Venera-3 μπήκε αυτόματα στην ατμόσφαιρα της Βενετίας, και το όχημα καταγωγής του παρέδωσε ένα λάμπα με το έμβλημα της Σοβιετικής Ένωσης μέσα σε μια μεταλλική σφαίρα της Γης στην επιφάνεια του πλανήτη. Η αποστολή Venera-3 ολοκλήρωσε την ιστορία των διαπλανητικών έργων μεγάλης απόστασης του OKB-1. Οι σταθμοί του Βασιλιά "Λούνα", "Άρης" και "Αφροδίτη" άνοιξαν το δρόμο για τις συσκευές των επόμενων γενεών, παραμένοντας ένα σύμβολο των εξαιρετικών επιτευγμάτων της ρωσικής επιστήμης και τεχνολογίας στο αρχικό στάδιο της εξερεύνησης του διαστήματος. https://www.energia.ru/ru/news/news-2020/news_11-16.html

Μοναδικές στιγμές: Η NASA παρουσίασε τη στιγμή της έκρηξης ενός ηφαιστείου στην Αφροδίτη! Η NASA έδωσε στο «φως» της δημοσιότητας καλλιτεχνικές απεικονίσεις της έκρηξης ενός ηφαιστείου στην Αφροδίτη. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα ηφαίστεια παίζουν σημαντικό ρόλο στην τυχόν ύπαρξη ζωής στον πλανήτη. «Θα μπορούσαν να σπρώξουν χημικές ουσίες στην ψυχρότερη ανώτερη ατμόσφαιρα, όπου πεινασμένα μικρόβια θα μπορούσαν να αιωρούνται» σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Διαστήματος. Κι ενώ η πιθανότητα των μικροβίων στον πλανήτη Αφροδίτη στην ατμόσφαιρα «είναι στα σίγουρα συναρπαστική» παραμένει προς το παρόν άκρως αμφιλεγόμενη, παραδέχεται η NASA. https://www.pronews.gr/epistimes/diastima/930024_i-nasa-paroysiase-ti-stigmi-ekrixis-enos-ifaisteioy-stin-afroditi-vinteo

Δίας : Ο «γίγαντας» του ηλιακού μας συστήματος. O Δίας είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος σε διαστάσεις και μάζα. Είναι ο πέμπτος κατά σειρά πλανήτης ξεκινώντας από τον Ήλιο. Σύσταση και δορυφόροι Είναι ένας γίγαντας αερίων με μάζα λίγο μικρότερη από το ένα χιλιοστό της ηλιακής, αλλά δυόμισι φορές μεγαλύτερη του αθροίσματος της μάζας των υπόλοιπων πλανητών του ηλιακού συστήματος. Ο Δίας, μαζί με τον Κρόνο, τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα, αναφέρονται ως αέριοι γίγαντες. Ο πλανήτης ήταν γνωστός από τους αστρονόμους της αρχαιότητας και συνδέθηκε με τη μυθολογία και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις πολλών πολιτισμών. Οι Έλληνες και αργότερα οι Ρωμαίοι ονόμασαν τον πλανήτη από τον ελληνικό θεό Δία (Jupiter). Όταν φαίνεται από την Γη, ο Δίας μπορεί να φτάσει σε φαινόμενο μέγεθος -2,95, καθιστώντας τον κατά μέσο όρο, το τρίτο φωτεινότερο αντικείμενο στον ουρανό τη νύχτα μετά από τη Σελήνη και την Αφροδίτη. (Ο Άρης μπορεί να ταιριάξει σε σύντομα χρονικά διαστήματα τη φωτεινότητα του Δία σε συγκεκριμένα σημεία της τροχιάς του.) Σύμφωνα με το el.wikipedia.org, Δίας αποτελείται κυρίως από υδρογόνο, με το ένα τέταρτο της μάζας να είναι ήλιο. Μπορεί επίσης να έχει βραχώδη πυρήνα που αποτελείται από βαρύτερα στοιχεία. Λόγω της ταχείας περιστροφής του, το σχήμα του Δία είναι αυτό ενός πεπλατυσμένου σφαιροειδούς (έχει μια μικρή, αλλά σημαντική διόγκωση γύρω από τον ισημερινό). Η εξωτερική ατμόσφαιρα είναι εμφανώς χωρισμένη σε διάφορες ζώνες σε διάφορα γεωγραφικά πλάτη, με αποτέλεσμα αναταραχή και καταιγίδες κατά μήκος των ορίων αλληλεπίδρασής τους. Ένα σημαντικό αποτέλεσμα είναι η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα, μια τεράστια καταιγίδα που είναι γνωστό ότι υπήρχε τουλάχιστον από τον 17ο αιώνα, οπότε και παρατηρήθηκε για πρώτη φορά με τηλεσκόπιο. Γύρω από τον πλανήτη είναι ένα αχνό πλανητικό σύστημα δακτυλίων και μια ισχυρή μαγνητόσφαιρα. Περιβάλλεται επίσης από τουλάχιστον 79 δορυφόρους, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων μεγάλων Γαλιλαϊκών δορυφόρων, όπως ονομάζονται τα φεγγάρια που ανακαλύφθηκαν από τον Γαλιλαίο το 1610. Ο Γανυμήδης, ο μεγαλύτερος από αυτά τα φεγγάρια, έχει διάμετρο μεγαλύτερη από εκείνη του πλανήτη Ερμή. https://www.in.gr/2020/11/04/tech/dias-o-gigantas-tou-iliakou-mas-systimatos-vinteo/

«Νέοι Ορίζοντες» στο κοσμικό υπόβαθρο ορατού φωτός. Κοιτάζοντας τον ουρανό μια σκοτεινή νύχτα, τα μάτια μας γεμίζουν άστρα. Ανάμεσά τους, το μαύρο κοσμικό κενό. Κι όμως, αυτός ο μαύρος χώρος μάλλον δεν είναι τόσο σκοτεινός όσο νομίζαμε, σύμφωνα τουλάχιστον με μελέτη που έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση στο έγκριτο Τhe Astrophysical Journal. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι το μακρινό διάστημα, πέρα από την τροχιά του Πλούτωνα, περιέχει φως που δεν προέρχεται από καμία γνωστή πηγή. Αυτό σημαίνει ότι είτε ότι υπάρχουν πηγές φωτός που παραμένουν άγνωστες μέχρι και σήμερα, είτε ότι οι αστρονόμοι έχουν κάνει κάποιο σοβαρό λάθος στις εκτιμήσεις τους για το πόσο φως θα έπρεπε να υπάρχει εκεί έξω. Εδώ και δεκαετίες, οι κοσμολόγοι γνωρίζουν ότι το Σύμπαν περιέχει το κατάλοιπο της λάμψης που γέμισε τα πάντα όταν το Σύμπαν έγινε ξαφνικά διαφανές, περίπου 300.000 χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Όμως το φως αυτό, γνωστό ως μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου (CMB), βρίσκεται εντελώς εκτός του ορατού φάσματος, στην περιοχή των μικροκυμάτων. Η ακτινοβολία CMB δεν έχει καμία σχέση με το ορατό φως που ανιχνεύει η νέα μελέτη, η οποία είναι διαθέσιμη στη μορφή προδημοσίευσης εδώ. https://arxiv.org/abs/2011.03052 Δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο «Είναι το διάστημα όντως μαύρο;» διερωτάται ο Τοντ Λάουερ, αστρονόμος του εργαστηρίου NOIRLab στο αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών. Αυτό είναι το ερώτημα που προσπάθησε να απαντήσει. Η μελέτη αξιοποίησε παρατηρήσεις του New Horizons, του σκάφους που επισκέφθηκε για πρώτη φορά τον Πλούτωνα το 2015. Μετά τη σύντομη επίσκεψη στον πλανήτη νάνο, η αποστολή συνέχισε να απομακρύνεται από τη Γη, και βρίσκεται σήμερα πάνω από 6 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον Ήλιο, σχεδόν 50 φορές πιο μακριά από ό,τι η Γη. Σε αυτή τη θέση, το σκάφος βρίσκεται μακριά από την μεγαλύτερη πηγή φωτός στο Ηλιακό Σύστημα. Βρίσκεται επίσης έξω από τα σύννεφα σκόνης που υπάρχουν στο εσώτερο Ηλιακό Σύστημα και ανακλούν το φως του Ήλιου, δημιουργώντας μια διάχυτη αίγλη στον ουρανό. Προκειμένου να διαπιστώσουν αν υπάρχει ορατό φως σε αυτή την εσχατιά του Ηλιακού Συστήματος, οι ερευνητές εξέτασαν τις εικόνες που συλλέγει το τηλεσκόπιο και η κάμερα του σκάφους, αναζητώντας τις πιο βαρετές. «Όλες οι εικόνες δείχνουν αυτό που θα αποκαλούσαμε κενό ουρανό» λέει ο δρ Λάουερ στο NPR.org. «Αυτό που θέλαμε ήταν ένα μέρος στο οποίο δεν υπάρχουν πολλά φωτεινά άστρα στις εικόνες, ή φωτεινά άστρα ακόμα και έξω από το οπτικό μας πεδίο που θα μπορούσαν να σκεδάσουν το φως και να το στείλουν στην κάμερα» εξηγεί. Αφότου επέλεξαν εικόνες, ο Λάουερ και οι συνεργάτες του τις επεξεργάστηκαν ώστε να αφαιρέσουν όλες τις γνωστές μορφές φωτός. Μετά την απομάκρυνση όλης της ακτινοβολίας από άστρα, καθώς και του διάχυτου φωτός από τον Ήλιο, αυτό που υποτίθεται ότι απέμεινε ήταν το φως που προέρχεται πέρα από τον δικό μας Γαλαξία. Άπλετο φως Επόμενο βήμα ήταν η αφαίρεση όλου του φωτός που μπορούσαν οι ερευνητές να αποδώσουν σε όλους τους γαλαξίες εκεί έξω. Ακόμα κι έτσι, όμως, απέμενε αρκετό φως που δεν μπορούσε να εξηγηθεί. Μάλιστα η ένταση αυτού του φωτός ήταν περίπου ίση με την ένταση της ακτινοβολίας που καταφθάνει από όλους τους γνωστούς γαλαξίες. Αυτό σημαίνει ότι στον ουρανό κρύβονται γαλαξίες που παραμένουν άγνωστοι μέχρι σήμερα «ή κάποια άλλη πηγή φωτός που δεν γνωρίζουμε ακόμα» εκτιμά η ερευνητική ομάδα. Τα ευρήματα φαίνεται πως προκάλεσαν αίσθηση: Η μελέτη δείχνει πειστική, λέει στο NPR ο Μάικλ Ζέμκοβ, αστροφυσικός του Ινστιτούτου Τεχνολογίας του Ρότσεστερ, ο οποίος δεν συμμετείχε στην ανάλυση. Πριν από λίγα χρόνια, ο Ζέμκοβ συμμετείχε σε έρευνα που προσέφερε μια λιγότερο ακριβή μέτρηση για την ποσότητα φωτός στο μακρινό Διάστημα, η οποία βρίσκεται σε συμφωνία με τα νέα δεδομένα. Παρόλα αυτά, ο ερευνητής παραδέχεται ότι κάποιοι επιστήμονες μπορεί να παραμένουν δύσπιστοι. «Αυτό που λένε είναι ότι υπάρχει εξίσου πολύ φως έξω από τους γαλαξίες όσο υπάρχει και μέσα τους, κάτι που είναι δύσκολο να καταπιεί κανείς» λέει. Οι αστρονόμοι, επισημαίνουν, μελετούν εδώ και 400 χρόνια το ορατό φως του ουρανού, και όπως φαίνεται «τους ξέφυγε το μισό φως στο Σύμπαν» σχολιάζει. Από πού θα μπορούσε να προέρχεται αυτή η περίσσεια ακτινοβολίας; Κανείς δεν γνωρίζει. Πιθανές εξηγήσεις θα ήταν η ύπαρξη αχνών γαλαξιών που δεν έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα, ή η ύπαρξη μεγάλων ποσοτήτων σκόνης που σκεδάζουν και διαχέουν το φως στον ουρανό. Αν αυτές οι εξηγήσεις αποδειχθούν λανθασμένες, αστρονόμοι και κοσμολόγοι ίσως θα πρέπει να επανεξετάσουν όσα νομίζουν ότι γνωρίζουν για το περιεχόμενο του Σύμπαντος. https://physicsgg.me/2020/11/27/%ce%bd%ce%ad%ce%bf%ce%b9-%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b6%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%ba%ce%bf%cf%83%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%85%cf%80%cf%8c%ce%b2%ce%b1%ce%b8%cf%81%ce%bf/

Πόσο μακριά έχει ταξιδέψει το διαστημικό σκάφος «Νέοι Ορίζοντες»; Το διαστημικό σκάφος της NASA, αφού άφησε πίσω τον πλανήτη-νάνο Πλούτωνα και τον Arrokoth συνεχίζει ακάθεκτο την διείσδυσή του στην ζώνη Kuiper. Το New Horizons, βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση, συνεχίζει να στέλνει δεδομένα και απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από τη Γη. Σήμερα 21 Νοεμβρίου 2020, απέχει 49,5 αστρονομικές μονάδες από τον πλανήτη μας: Στην ερχόμενη άνοιξη θα απέχει απόσταση 50 φορές μεγαλύτερη από την απόσταση της Γης από τον Ήλιο (50 αστρονομικές μονάδες) και θα είναι το 5ο διαστημικό σκάφος που θα έχει διανύσει μια τέτοια απόσταση (μετά τα Voyager και Pioneer). Mέχρι τότε σχεδιάζεται η αναβάθμιση του λογισμικού των οργάνων του και η αναζήτηση νέων αντικειμένων-στόχων εξερεύνησης στην ζώνη Kuiper. Tα τηλεσκόπιo Subaru στην Χαβάη που αναζητά τους πιθανούς στόχους των «Nέων Οριζόντων» ανακάλυψε περίπου 75 αντικείμενα προς την κατεύθυνση που κινείται το διαστημικό σκάφος. Ακόμα κι αν δεν βρεθεί μέσα στο 2021 κάποιο αντικείμενο από το οποίο θα περάσει αρκετά κοντά, η αναζήτηση θα συνεχιστεί και το 2022. Ας μην ξεχνάμε ότι για να βρεθεί το 2014 και να οριστεί ως στόχος εξερεύνησης ο Arrokoth χρειάστηκαν περίπου 4 χρόνια παρατηρήσεων. Στις 19 Ιανουαρίου του 2021, όταν θα έχουν συμπληρωθεί 15 χρόνια από την εκτόξευση του New Horizons, θα υπάρξουν σίγουρα περισσότερες σχετικές λεπτομέρειες. https://physicsgg.me/2020/11/21/%CF%80%CF%8C%CF%83%CE%BF-%CE%BC%CE%B1%CE%BA%CF%81%CE%B9%CE%AC-%CE%AD%CF%87%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CE%B4%CE%AD%CF%88%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC/

Γιατί η Ευρώπη (ο δορυφόρος του Δία) μπορεί να λάμπει στο σκοτάδι; Η Ευρώπη, το παγωμένο φεγγάρι του Δία, λάμπει στο σκοτάδι, όπως έδειξαν νέα πειράματα για την αναδημιουργία του περιβάλλοντός της- και το φαινόμενο αυτό ίσως να έχει νόημα που ξεφεύγει πέρα από το οπτικό κομμάτι. Καθώς η Ευρώπη περιστρέφεται γύρω από τον Δία, δέχεται «βομβαρδισμό» ακτινοβολίας. Ο Δίας σφυροκοπά την επιφάνειά της με ηλεκτρόνια και άλλα σωματίδια, «λούζοντάς» την με ακτινοβολία υψηλής ενέργειας. Ωστόσο, καθώς αυτά τα σωματίδια χτυπούν την επιφάνειά της, μπορεί να κάνουν επίσης κάτι άλλο, «εξώκοσμο»: Κάνουν την Ευρώπη να λάμπει στο σκοτάδι. Νέα έρευνα από επιστήμονες στο JPL στη Νότια Καρολίνα παρουσιάζει λεπτομερώς για πρώτη φορά πώς μπορεί να μοιάζει η λάμψη, και τι θα μπορούσε να αποκαλύψει για τη σύνθεση του πάγου στην επιφάνεια της Ευρώπης. Διαφορετικές συνθέσεις αντιδρούν με διαφορετικό τρόπο στην ακτινοβολία και εκπέμπουν τη δική τους, μοναδική λάμψη. Στο γυμνό μάτι η λάμψη αυτή θα μπορούσε να φαίνεται κάποιες φορές πρασινωπή, άλλες φορές γαλαζωπή ή λευκή και με διαφορετικά επίπεδα φωτεινότητας, ανάλογα με το υλικό. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν ένα φασματόμετρο για να χωρίζουν το φως σε μήκη κύματος και να συνδέουν τις ξεχωριστές «υπογραφές» με διαφορετικές συνθέσεις πάγου. Οι περισσότερες παρατηρήσεις με φασματόμετρο σε ένα φεγγάρι σαν την Ευρώπη γίνονται χρησιμοποιώντας ηλιακό φως που αντανακλάται στην «πλευρά της ημέρας», αλλά αυτά τα νέα αποτελέσματα δείχνουν πώς θα έμοιαζε η Ευρώπη στο σκοτάδι. «Ήμασταν σε θέση να προβλέψουμε πως αυτή η λάμψη του πάγου στην πλευρά της νύχτας θα μπορούσε να παρέχει επιπλέον πληροφορίες για τη σύνθεση της επιφάνειας της Ευρώπης. Το πώς ποικίλλει αυτή η σύνθεση θα μπορούσε να μας δώσει στοιχεία για το αν η Ευρώπη έχει συνθήκες κατάλληλες για ζωή» είπε ο Μούρθι Γκουντιπάτι, επικεφαλής συντάκτης της έρευνας που δημοσιεύτηκε στις 9 Νοεμβρίου στο Nature Astronomy. Η Ευρώπη έχει έναν γιγαντιαίο ωκεανό στο εσωτερικό της, ο οποίος θα μπορούσε να «διαρρέει» στην επιφάνεια μέσα από το πυκνό παγωμένο της κέλυφος. Αναλύοντας την επιφάνεια, οι επιστήμονες μπορούν να μάθουν περισσότερα για όσα κρύβονται από κάτω. Από προηγούμενες παρατηρήσεις έχει διαπιστωθεί πως η επιφάνεια της Ευρώπης μπορεί να αποτελείται από ένα μείγμα πάγου και γνωστά άλατα της Γης. Η νέα αυτή έρευνα δείχνει πως η ενσωμάτωση αυτών των αλάτων στον πάγο υπό τις συνθήκες της Ευρώπης και ο «βομβαρδισμός» του με ακτινοβολία παράγει λάμψη. Αυτό δεν ήταν ιδιαίτερη έκπληξη- ωστόσο όπως είπε η Μπριάνα Χέντερσον του JPL, «όταν δοκιμάσαμε νέες συνθέσεις πάγου, η λάμψη έμοιαζε διαφορετική…οπότε χρησιμοποιήσαμε φασματόμετρο και κάθε είδος πάγου είχε διαφορετικό φάσμα». ‘Ενα φεγγάρι που είναι ορατό στον νυχτερινό ουρανό μπορεί να μην φαντάζει ως κάτι ασυνήθιστο εκ πρώτης όψεως: Τη Σελήνη την βλέπουμε επειδή αντανακλά το φως του ήλιου. Ωστόσο η λάμψη της Ευρώπης προέρχεται από έναν διαφορετικό μηχανισμό- ένα φεγγάρι που λάμπει συνέχεια, ακόμα και στη νυχτερινή του πλευρά (αυτήν που δεν «βλέπει» στον ήλιο). «Αν η Ευρώπη δεν δεχόταν αυτή την ακτινοβολία, θα φαινόταν όπως το φεγγάρι μας- σκοτεινή στη σκιώδη πλευρά» είπε ο Γκουντιπάτι. «Αλλά επειδή βομβαρδίζεται από την ακτινοβολία από τον Δία, λάμπει στο σκοτάδι». Σημειώνεται πως στα μέσα της δεκαετίας αναμένεται η εκτόξευση της αποστολής Europa Clipper, που θα πραγματοποιήσει παρατηρήσεις στην επιφάνεια του φεγγαριού. Επιστήμονες εξετάζουν τα νέα ευρήματα για να διαπιστώσουν κατά πόσο μια λάμψη θα ήταν ανιχνεύσιμη από τα όργανά του. Οι πληροφορίες που θα συγκεντρώσει το σκάφος θα μπορούσαν να συνδυαστούν με τις μετρήσεις της νέας έρευνας, ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα για την επιφάνεια της Ευρώπης. https://physicsgg.me/2020/11/11/%ce%b3%ce%b9%ce%b1%cf%84%ce%af-%ce%b7-%ce%b5%cf%85%cf%81%cf%8e%cf%80%ce%b7-%ce%bf-%ce%b4%ce%bf%cf%81%cf%85%cf%86%cf%8c%cf%81%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%af%ce%b1-%ce%bc%cf%80%ce%bf/

To «πορτρέτο» μιας ηλιακής κηλίδας μεγαλύτερης από τη Γη από το νέο τηλεσκόπιο Inouye Το μεγαλύτερο παρατηρητήριο του Ήλιου, το νέο αμερικανικό ηλιακό τηλεσκόπιο Daniel K. Inouye Solar Telescope (DKIST) που βρίσκεται στη Χαβάη, τράβηξε το πρώτο του πορτρέτο μιας ηλιακής κηλίδας, αρκετά μεγάλης για να χωρέσει τη Γη. Οι κηλίδες είναι σκοτεινές ψυχρότερες περιοχές στην επιφάνεια του μητρικού άστρου μας, οι οποίες δημιουργούνται από τη δυναμική του μαγνητικού πεδίου του. Η πλειονότητα των ηλιακών εκλάμψεων και εκρήξεων στεμματικής μάζας, των πιο εκρηκτικών φαινομένων του Ήλιου, πηγάζουν από περιοχές με έντονο μαγνητικό πεδίο γύρω από τις κηλίδες και μπορούν να επηρεάσουν καθοριστικά τον διαστημικό καιρό και την ίδια τη Γη. Η ηλιακή δραστηριότητα, όπως μετριέται με βάση τον αριθμό των παρατηρούμενων κηλίδων, ακολουθεί ένα περιοδικό 11ετή κύκλο. Όταν η ηλιακή δραστηριότητα φθάνει στο αποκορύφωμα της, ο Ήλιος γεμίζει σκούρες κηλίδες. Οι αστρονόμοι αναμένουν ότι ο Ήλιος, ο οποίος είχε φθάσει στο ναδίρ της δραστηριότητας του το Δεκέμβριο του 2019, όταν οι ηλιακές κηλίδες είχαν σχεδόν εξαφανιστεί, θα φθάσει στο νέο μέγιστο σημείο του τρέχοντος κύκλου του στο μέσον του 2025. Το τηλεσκόπιο Inouye άρχισε να κατασκευάζεται το 2013 και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2021. Οι δυνατότητες του φαίνονται από το γεγονός ότι η πρώτη φωτογραφία κηλίδας που τράβηξε, έχει χωρική ανάλυση περίπου δυόμισι φορές μεγαλύτερη από οποιαδήποτε φωτογραφία ηλιακής κηλίδας έως τώρα, δείχνοντας μαγνητικές δομές διαμέτρου έως 20 χιλιομέτρων στην επιφάνεια του Ήλιου. Η φωτογραφία αποκαλύπτει ένα μικροσκοπικό κομμάτι της επιφάνειας του Ήλιου, με μήκος περίπου 16.000 χιλιομέτρων (η Γη έχει διάμετρο 12.742 χλμ) και με θερμοκρασία σχεδόν 4.200 βαθμούς Κελσίου. https://physicsgg.me/2020/12/07/to-%cf%80%ce%bf%cf%81%cf%84%cf%81%ce%ad%cf%84%ce%bf-%ce%bc%ce%b9%ce%b1%cf%82-%ce%b7%ce%bb%ce%b9%ce%b1%ce%ba%ce%ae%cf%82-%ce%ba%ce%b7%ce%bb%ce%af%ce%b4%ce%b1%cf%82-%ce%bc%ce%b5%ce%b3%ce%b1/

Βρετανικές έρευνες για διαστημικούς σταθμούς παραγωγής ηλιακής ενέργειας. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ζήτησε τη διεξαγωγή έρευνας πάνω σε διαστημικά συστήματα ηλιακής ενέργειας (SBSP) τα οποία θα χρησιμοποιούσαν πολύ μεγάλους δορυφόρους ηλιακής ενέργειας για να συλλέγουν ενέργεια, να τη μετατρέπουν σε ραδιοκύματα υψηλών συχνοτήτων και μετά να τη μεταδίδουν με ασφάλεια σε επίγειους δέκτες, οι οποίοι θα συνδέονται με δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Την ιδέα αυτή είχε πρώτος παρουσιάσει ο Ισαάκ Ασίμοφ το 1941, και σήμερα μελετάται από πολλές χώρες, καθώς οι τεχνολογίες ηλιακών συλλεκτών και ασύρματης μετάδοσης ενέργειας προχωρούν ταχύτατα. Αυτό, σε συνδυασμό με τις χαμηλότερου κόστους εκτοξεύσεις στο διάστημα για εμπορικούς σκοπούς, μπορεί να καταστήσει το concept των δορυφόρων ηλιακής ενέργειας πιο εφικτό και οικονομικά βιώσιμο, σύμφωνα με ανακοίνωση της βρετανικής κυβέρνησης. Της σχετικής μελέτης θα ηγηθεί η Frazer-Nash Consultancy και θα εξετάσει τη μηχανολογική και την οικονομική διάσταση ενός τέτοιου συστήματος- το αν θα μπορούσε να παρέχει φθηνή ενέργεια για τους καταναλωτές, και τι τεχνολογία απαιτείται για την κατασκευή του. Ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα είναι η συναρμολόγηση τέτοιων γιγαντιαίων δορυφόρων σε τροχιά, κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ ξανά στο παρελθόν. Όπως είπε ο Γκρέιαμ Τέρνοκ, διευθύνων σύμβουλος της UK Space Agency, «ο ήλιος δεν δύει ποτέ στο διάστημα, οπότε ένας διαστημικός σταθμός ηλιακής ενέργειας θα μπορούσε να παρέχει ανανεώσιμη ενέργεια οπουδήποτε στον πλανήτη, ημέρα ή νύχτα, με βροχή ή ηλιοφάνεια. Είναι μια ιδέα που υπήρχε για δεκαετίες, αλλά πάντα φάνταζε δεκαετίες μακριά. Το Ηνωμένο Βασίλειο αναπτύσσει τη θέση του ως διεθνούς εμβέλειας παίκτη στο διάστημα και έχουμε τολμηρά σχέδια για εκτόξευση μικρών δορυφόρων στα προσεχή χρόνια. Η ηλιακή ενέργεια από το διάστημα θα μπορούσε να αποτελέσει άλλο ένα βέλος στη φαρέτρα μας, και αυτή η μελέτη θα βοηθήσει να διαπιστωθεί εάν είναι κατάλληλη για το Ηνωμένο Βασίλειο». https://www.naftemporiki.gr/story/1659515/bretanikes-ereunes-gia-diastimikous-stathmous-paragogis-iliakis-energeias

ESA: Πράσινο φως για τον κυνηγό πλανητών Ariel. Τα κράτη μέλη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) έδωσαν επίσημα την έγκρισή τους, έπειτα από διετή μελέτη, για την κατασκευή του διαστημικού τηλεσκοπίου Ariel με στόχο την αναζήτηση πλανητών πέρα από το Ηλιακό Σύστημα. To υπέρυθρο τηλεσκόπιο, κόστους περίπου ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, προγραμματίζεται να εκτοξευθεί το 2029. Θα τεθεί σε τροχιά σε απόσταση περίπου ενάμισι εκατομμυρίου χιλιομέτρων από τη Γη και θα εξετάσει τις ατμόσφαιρες περίπου χιλίων εξωπλανητών. Η αρχική διάρκεια λειτουργίας του θα είναι τέσσερα χρόνια, ενώ επιστημονικά υπεύθυνη της αποστολής θα είναι η καθηγήτρια Τζιοβάνα Τινέτι του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL). Το Ariel (Atmospheric Remote-Sensing Infrared Exoplanet Large-survey) θα κατασκευαστεί από αλουμίνιο και θα διαθέτει κάτοπτρο 1,1 επί 0,7 μέτρων, καλυμμένο με ειδική επένδυση για να μπορεί να λειτουργεί σε θερμοκρασίες κάτω των μείον 230 βαθμών Κελσίου. Η κατασκευή του θα γίνει από κάποια γαλλική εταιρεία (τη Thales Alenia Space ή την Airbus), ενώ τα επιστημονικά όργανά του θα φτιαχτούν από τη βρετανική RAL Space. Το Ariel είναι ένα από το τρία νέα ευρωπαϊκά διαστημικά τηλεσκόπια αναζήτησης εξωπλανητών. Πέρυσι εκτοξεύθηκε το Cheops και μέσα στην τρέχουσα δεκαετία -πριν το Ariel- αναμένεται να εκτοξευθεί επίσης το Plato. Σχεδόν ταυτόχρονα με το «πράσινο φως» στο Ariel, το Γερμανικό Αεροδιαστημικό Κέντρο (DLR) και η Ιαπωνική Διαστημική Υπηρεσία (JAXA) ανακοίνωσαν την υπογραφή διμερούς συμφωνίας για τη νέα κοινή αποστολή Destiny+, που θα εκτοξευθεί το 2024 με προορισμό τον αστεροειδή «3200 Φαέθωνα». Οι Ιάπωνες θα κατασκευάσουν το σκάφος και οι Γερμανοί τα επιστημονικά όργανα. Στόχος είναι να μελετηθεί η κοσμική σκόνη που ο αστεροειδής αφήνει στο πέρασμά του. Το ουράνιο αυτό σώμα θεωρείται η πηγή ενός μεγάλους νέφους σκόνης που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο και προκαλεί κάθε Δεκέμβριο μια βροχή διαττόντων στη Γη, τους Διδυμίδες. Ο «3200 Φαέθων» πλησιάζει τον Ήλιο σε απόσταση μόνο 21 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, πολύ κοντύτερα από ό,τι ο πλανήτης Ερμής. Καθώς η επιφάνειά του θερμαίνεται σε πάνω από 700 βαθμούς Κελσίου, απελευθερώνει μεγάλες ποσότητες σωματιδίων σκόνης. Οι επιστήμονες, μεταξύ άλλων, θέλουν να μελετήσουν αυτή την κοσμική σκόνη και τα οργανικά συστατικά της για να δουν αν έχει παίξει κάποιο ρόλο στη δημιουργία ζωής στη Γη. Το Destiny+, μετά από ένα ταξίδι διάρκειας τεσσάρων ετών, θα φθάσει σε απόσταση 500 χιλιομέτρων από τον «Φαέθωνα», όταν αυτός θα απέχει από τον Ήλιο περίπου 150 εκατ. χλμ. https://www.in.gr/2020/11/13/b-science/episthmes/esa-prasino-fos-gia-ton-kynigo-planiton-ariel/

Υπερηχητικοί άνεμοι, βροχές βράχων και ωκεανοί λάβας: Ανακάλυψη πλανήτη - «κόλασης» Μεταξύ των πιο ακραίων/ αφιλόξενων εξωπλανητών που έχουν εντοπιστεί είναι οι πλανήτες λάβας: «πυρωμένοι» κόσμοι με ασύλληπτα υψηλές θερμοκρασίες, πολύ κοντά στα άστρα τους, σε βαθμό που κάποιες περιοχές τους είναι ωκεανοί λάβας. Σύμφωνα με επιστήμονες του McGill University, του York University και του Indian Institute of Science Education, η ατμόσφαιρα και ο κύκλος του καιρού ενός τουλάχιστον τέτοιου εξωπλανήτη είναι ακόμα πιο περίεργος, καθώς περιλαμβάνει εξάτμιση και υγροποίηση βράχων, υπερηχητικούς ανέμους με ταχύτητες άνω των 5.000 χλμ/ώρα και έναν ωκεανό μάγματος βάθους 100 χλμ. Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Monthly Notices of the Royal Astronomical Society https://arxiv.org/pdf/2008.10516.pdf οι επιστήμονες οι David J. Armstrong, Jevgenij Gamper και Theodoros Damoulas http://www.cs.cornell.edu/~damoulas/Site/td.html χρησιμοποιούν προσομοιώσεις υπολογιστή για να προβλέψουν τις συνθήκες στον K2-141b, έναν εξωπλανήτη στο μέγεθος της Γης με επιφάνεια, ωκεανό και ατμόσφαιρα που αποτελούνται από το ίδιο υλικό: Βράχους. Ο ακραίος καιρός που προβλέπει η ανάλυσή τους θα μπορούσε να αλλάξει μόνιμα την επιφάνεια και την ατμόσφαιρα του K2-141b στο πέρασμα του χρόνου. «Η μελέτη αυτή είναι η πρώτη που κάνει προβλέψεις για τις καιρικές συνθήκες στον K2-141b που μπορούν να εντοπιστούν από εκατοντάδες έτη φωτός μακριά, με επόμενης γενιάς τηλεσκόπια όπως το James Webb Space Telescope» είπε ο Γιάνγκ Νγκουγιέν, διδακτορικός στο York University. Τα 2/3 του K2-141b είναι μόνιμα στο φως της ημέρας. Ο εξωπλανήτης ανήκει σε μια υποκατηγορία των βραχωδών πλανητών που βρίσκονται πολύ κοντά στο άστρο τους. Η εγγύτητα αυτή τον κρατά βαρυτικά «κλειδωμένο» σε ένα σημείο, με αποτέλεσμα η ίδια πλευρά να βλέπει πάντα προς το άστρο. Στην πλευρά που βρίσκεται μόνιμα στη νύχτα σημειώνονται θερμοκρασίες κάτω των -200 βαθμών Κελσίου. Στην πλευρά που είναι ημέρα οι θερμοκρασίες φτάνουν τους 3.000 βαθμούς Κελσίου- αρκετά υψηλές για να λιώνουν, ακόμα και να εξατμίζουν βράχους, δημιουργώντας μια λεπτή ατμόσφαιρα σε κάποιες περιοχές. «Το εύρημά μας πιθανότατα σημαίνει ότι η ατμόσφαιρα επεκτείνεται λίγο πέρα από τα όρια του ωκεανού μάγματος, καθιστώντας ευκολότερο τον εντοπισμό με διαστημικά τηλεσκόπια» λέει ο Νίκολας Κάουαν, καθηγητής στο Department of Earth & Planetary Sciences του McGill University. Οι εξατμισμένοι βράχοι υφίστανται υγροποίηση: Όπως και στον κύκλο του νερού στη Γη, όπου το νερό εξατμίζεται, ανεβαίνει στην ατμόσφαιρα, συμπυκνώνεται και πέφτει ξανά κάτω σαν βροχή, το νάτριο, το μονοξείδιο του πυριτίου και το διοξείδιο του πυριτίου σχηματίζουν και αυτά βροχή. Στη Γη η βροχή καταλήγει πίσω στους ωκεανούς, όπου το νερό εξατμίζεται και ο κύκλος επαναλαμβάνεται. Στον Κ2-141b οι ατμοί ορυκτών που σχηματίζονται από τον εξατμισμένο βράχο μεταφέρονται στην πλευρά της νύχτας με υπερηχητικούς ανέμους και οι βράχοι καταλήγουν ως βροχή σε έναν ωκεανό μάγματος. Στη συνέχεια προκύπτουν ρεύματα που καταλήγουν πίσω στην πλευρά της ημέρας, όπου οι βράχοι εξατμίζονται ξανά. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, πάντως, ο κύκλος του K2-141b δεν είναι το ίδιο σταθερός με αυτόν της Γης, καθώς η ροή της επιστροφής από τον ωκεανό μάγματος στην πλευρά της ημέρας είναι αργή, και ως εκ τούτου προβλέπεται πως η σύνθεση των ορυκτών θα αλλάξει σε βάθος χρόνου, αλλάζοντας την επιφάνεια και την ατμόσφαιρα του πλανήτη. Όπως σημειώνει άλλωστε ο Κάουαν, όλοι οι βραχώδεις πλανήτες, μεταξύ των οποίων και η Γη, άρχισαν ως τέτοιου είδους κόσμοι, μα κρύωσαν και στερεοποιήθηκαν. https://www.naftemporiki.gr/story/1654774/yperixitikoi-anemoi-broxes-braxon-kai-okeanoi-labas-anakalupsi-planiti-kolasis

Πόσοι κατοικήσιμοι πλανήτες υπάρχουν «εκεί έξω»; Μέχρι και 300 εκατομμύρια εν δυνάμει κατοικήσιμοι πλανήτες εκτιμάται πως μπορεί να υπάρχουν στον γαλαξία μας, σύμφωνα με νέα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler- και κάποιοι ενδεχομένως να είναι αρκετά κοντά, και αρκετοί ίσως να είναι εντός 30 ετών φωτός από τον ήλιο μας. Τα σχετικά ευρήματα δημοσιεύονται στο The Astronomical Journal [The Occurrence of Rocky Habitable Zone Planets Around Solar-Like Stars from Kepler Data]. https://arxiv.org/abs/2010.14812 Η έρευνα ήταν μια συνεργασία επιστημόνων από τη NASA, το Seti Institute και άλλους οργανισμούς ανά τον κόσμο. «Είναι η πρώτη φορά που όλα τα “κομμάτια” μπαίνουν μαζί για να έχουμε μια αξιόπιστη μέτρηση του αριθμού των εν δυνάμει κατοικήσιμων πλανητών στον γαλαξία» είπε ένας εκ των συντελεστών της έρευνας, ο Τζεφ Κόφλιν, ερευνητής εξωπλανητών στο SETI Institute και διευθυντής του Επιστημονικού Γραφείου του Kepler. «Είναι ένας όρος- κλειδί της Εξίσωσης του Ντρέικ, που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του αριθμού των πολιτισμών με τους οποίους μπορεί να υπάρξει επικοινωνία- είμαστε ένα βήμα πιο κοντά στον μακρύ δρόμο για να βρούμε εάν είμαστε μόνοι στο σύμπαν». Η Εξίσωση του Ντρέικ θεωρείται ως ένας «οδικός χάρτης» για την αστροβιολογία και αποτελεί «πυξίδα» πολλών ερευνών του SETI Institute, καθώς αποτελεί βασικό εργαλείο για τον υπολογισμό του πιθανού αριθμού των τεχνολογικά εξελιγμένων πολιτισμών που μπορούν να εντοπιστούν στον γαλαξία. Οι ερευνητές αναζήτησαν εξωπλανήτες παρόμοιους με τη Γη και ως εκ τούτου πιθανότερο να είναι βραχώδεις πλανήτες. Επίσης αναζήτησαν άστρα στον τύπο του ήλιου, ηλικίας αντίστοιχης με αυτόν και περίπου στην ίδια θερμοκρασία. Άλλος ένας παράγοντας για την κατοικησιμότητα είναι εάν ο πλανήτης έχει συνθήκες που να υποστηρίζουν την παρουσία νερού σε υγρή μορφή. Προηγούμενες εκτιμήσεις για τον καθορισμό του αριθμού των κατοικήσιμων εξωπλανητών που υπάρχουν στον γαλαξία βασίζονταν σε μεγάλο βαθμό στην απόσταση του πλανήτη από το άστρο του. Αυτή η νέα έρευνα επίσης λαμβάνει υπόψιν πόσο φως πέφτει στον πλανήτη από το άστρο του, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάζει την πιθανότητα υποστήριξης νερού σε υγρή μορφή. Για να το κάνει αυτό, η ομάδα δεν εξέτασε μόνο δεδομένα του Kepler, αλλά και της αποστολής Gaia σχετικά με το πόση ενέργεια εκπέμπει το άστρο του πλανήτη. Λαμβάνοντας υπόψιν δεδομένα του Kepler και του Gaia, τα αποτελέσματα αντικατοπτρίζουν καλύτερα την ποικιλομορφία των άστρων, των αστρικών συστημάτων και εξωπλανητών στον γαλαξία μας. Περισσότερες έρευνες θα χρειαστούν για την κατανόηση του ρόλου που παίζει η ατμόσφαιρα ενός πλανήτη στη δυνατότητά του να υποστηρίζει νερό σε υγρή μορφή. Η αποστολή Kepler, η οποία επίσημα σταμάτησε να συλλέγει δεδομένα το 2018, έχει βρει πάνω από 2.800 επιβεβαιωμένους εξωπλανήτες, με αρκετές χιλιάδες περισσότερους να αναμένουν να επιβεβαιωθούν. Μέχρι τώρα οι επιστήμονες έχουν βρει στα δεδομένα του Kepler αρκετές εκατοντάδες πλανήτες στην κατοικήσιμη ζώνη του άστρου τους. https://physicsgg.me/2020/11/02/%cf%80%cf%8c%cf%83%ce%bf%ce%b9-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%83%ce%b9%ce%bc%ce%bf%ce%b9-%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b5%cf%82-%cf%85%cf%80%ce%ac%cf%81%cf%87%ce%bf%cf%85/

Ανακαλύφθηκε ο μικρότερος εξωπλανήτης, που κυκλοφορεί «αδέσποτος» στον γαλαξία μας. Μία διεθνής ομάδα επιστημόνων ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε τον μικρότερο «ξέμπαρκο» εξωπλανήτη, με μέγεθος περίπου ανάλογο της Γης, ο οποίος περιφέρεται στον γαλαξία μας μόνος του, χωρίς να ανήκει σε κάποιο ηλιακό σύστημα. Οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι ο γαλαξίας μας μπορεί να βρίθει από τέτοιους εξωπλανήτες, που δεν είναι βαρυτικά προσδεμένοι σε κάποιο άστρο, όπως είναι η Γη στον Ήλιο. Μέχρι στιγμής έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη σχεδόν 4.300 εξωπλανητών. Αν και πολλοί δεν μοιάζουν με τους πλανήτες του ηλιακού συστήματός μας, έχουν όλοι κάτι κοινό: Βρίσκονται σε τροχιά γύρω από κάποιο μητρικό άστρο. Αυτήν τη φορά, οι αστρονόμοι, με επικεφαλής Πολωνούς ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «Astrophysical Journal Letters», ανακάλυψαν τον μικρότερο αδέσμευτο πλανήτη που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα στον δικό μας γαλαξία. Η ανίχνευση των αδέσμευτων πλανητών γίνεται με τη μέθοδο του λεγόμενου «βαρυτικού μικροφακού», σύμφωνα με την οποία -όπως προβλέπει η γενική θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν- ένα μεγάλης μάζας αντικείμενο στο διάστημα (ο φακός) μπορεί να καμπυλώσει το φως ενός αντικειμένου στο υπόβαθρο (η πηγή). Η βαρύτητα του φακού (ο οποίος μπορεί να είναι κάποιο κοντινό άστρο ή πλανήτης) δρα ως τεράστιος μεγεθυντικός φακός, που αφενός καμπυλώνει και αφετέρου μεγεθύνει το φως των μακρινών άστρων. Η ανακάλυψη του αδέσμευτου εξωπλανήτη έγινε από την ερευνητική ομάδα OGLE με τη βοήθεια του διαμέτρου 1,3 μέτρων Τηλεσκοπίου της Βαρσοβίας, το οποίο βρίσκεται στο Παρατηρητήριο Λας Καμπάνας στη Χιλή. Οι αδέσμευτοι εξωπλανήτες εκτιμάται ότι αρχικά σχηματίστηκαν σε πρωτοπλανητικούς δίσκους γύρω από άστρα, αλλά κάποια στιγμή εκτινάχθηκαν μακριά από το μητρικό σύστημά τους, πιθανώς μετά από ισχυρή βαρυτική αλληλεπίδραση με άλλους πλανήτες στη γειτονιά τους. Πόσοι κατοικήσιμοι πλανήτες υπάρχουν εκεί έξω; Οι επιστήμονες της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) και του αμερικανικού Ινστιτούτου Αναζήτησης Εξωγήινης Νοημοσύνης (SETI) ανακοίνωσαν ότι, με βάση νεότερους υπολογισμούς τους, στον γαλαξία μας μπορεί να υπάρχουν έως 300 εκατομμύρια εξωπλανήτες δυνητικά φιλόξενοι για ζωή. Από αυτούς, τέσσερις βρίσκονται σε απόσταση έως μόνο 30 ετών φωτός από τη Γη, με τον κοντινότερο στα περίπου 20 έτη φωτός. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Στιβ Μπράισον του ερευνητικού κέντρου Ames της NASA, έκαναν σχετική προδημοσίευση στο arXiv, ενώ θα ακολουθήσει δημοσίευση στο περιοδικό Αστρονομίας Astronomical Journal. «Είναι η πρώτη φορά που όλα τα κομμάτια του παζλ συνδυάστηκαν για να παρέχουν μία αξιόπιστη μέτρηση του αριθμού των εν δυνάμει κατοικήσιμων πλανητών στον γαλαξία μας», δήλωσε ο Τζεφ Κάφλιν του SETI. Οι επιστήμονες εστιάστηκαν σε πλανήτες μεγέθους παρόμοιου με τη Γη (με ακτίνα 0,5 έως 1,5 φορές σε σχέση με εκείνη του δικού μας πλανήτη), οι οποίοι συνεπώς είναι πιθανότερο να είναι βραχώδεις, καθώς και σε άστρα σαν τον Ήλιο, που έχουν περίπου την ίδια ηλικία και θερμοκρασία με αυτόν. Επίσης, βασικές παράμετροι ήταν αφενός κατά πόσο ένας πλανήτης μπορεί να βρίσκεται σε κατάλληλη απόσταση από το άστρο του, ώστε να διαθέτει νερό σε υγρή μορφή, αφετέρου πόση ακτινοβολία δέχεται ο πλανήτης από το άστρο του. Εκτιμάται ότι περίπου τα μισά άστρα σαν τον Ήλιο μπορεί να διαθέτουν γύρω τους βραχώδεις δυνητικά φιλόξενους για ζωή εξωπλανήτες. Μέχρι σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη περίπου 4.300 εξωπλανητών. Μέχρι οι αστρονόμοι να βρουν και τα 300 εκατομμύρια, έχουν πολύ καιρό! https://physicsgg.me/2020/10/30/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%b1%ce%bb%cf%8d%cf%86%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b5-%ce%bf-%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%81%cf%8c%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%bf%cf%82-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84/

Σε άψογη κατάσταση έφτασε στη Γη η κάψουλα του διαστημοπλοίου Hayabusa με τα δείγματα από τον αστεροειδή Ryugu Σε άψογη κατάσταση βρίσκεται η κάψουλα του ιαπωνικού διαστημοπλοίου Hayabusa2 με τα δείγματα από τον αστεροειδή Ryugu η οποία εισήλθε την Κυριακή στην ατμόσφαιρα της Γης και προσγειώθηκε στην Αυστραλία, σύμφωνα με τους ερευνητές της ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας, JAXA. Όπως ανακοίνωσε η JAXA τη Δευτέρα, η ομάδα περισυλλογής επιβεβαίωσε ότι η κάψουλα επανεισόδου ήταν σωστά σφραγισμένη και ολοκλήρωσε τη διαδικασία λήψης δειγμάτων αερίων. Εκτενής ανάλυση θα λάβει χώρα στην Ιαπωνία. Η κάψουλα εισήλθε στην ατμόσφαιρα την Κυριακή, και η JAXA την εντόπισε με ελικόπτερο στη Γούμερα της Αυστραλίας, με την περισυλλογή να λαμβάνει χώρα γρήγορα. Η κάψουλα περιέχει τις πρώτες σημαντικές ποσότητες δειγμάτων βράχου από αστεροειδή. Όπως αναφέρει το BBC, η κάψουλα έπεσε με αλεξίπτωτο και η ομάδα περισυλλογής τη βρήκε σε αμμώδες έδαφος. Το Hayabusa2 πέρασε πάνω από έναν χρόνο μελετώντας τον Ryugu πριν επιστρέψει στη Γη. Πλησιάζοντας τον πλανήτη, απελευθέρωσε την κάψουλα και μετά έβαλε μπροστά τους κινητήρες του προς άλλη κατεύθυνση. «Το Hayabusa2 ήρθε στο σπίτι» είπε ο Dr. Γιουΐτσι Τσούντα, project manager της αποστολής, σε συνέντευξη Τύπου το πρωί της Κυριακής στη Σαγκαμιχάρα της Ιαπωνίας. «Περισυλλέξαμε το σεντούκι με τον θησαυρό» είπε, προσθέτοντας ότι η περισυλλογή της κάψουλας έγινε «τέλεια» και ότι δεν υπάρχει κανενός είδους ζημιά στο δοχείο με τα δείγματα. Ο Dr Χιτόσι Κουνινάκα, γενικός διευθυντής του ISAS (Institute for Space and Astronautical Science) είπε πως «αρχίσαμε την ανάπτυξη του Hayabusa2 το 2011. Νομίζω πως το όνειρο έγινε πραγματικότητα». Μιλώντας σε δημοσιογράφους, αναγνώρισε πως στο παρελθόν είχαν υπάρξει αποστολές με τεχνικά προβλήματα, ωστόσο τόνισε πως στο Hayabusa2 όλα έγιναν 100% σύμφωνα με το πρόγραμμα, και το δείγμα επέστρεψε ακριβώς όπως είχε σχεδιαστεί- οπότε και είναι ανοιχτός ο δρόμος προς το επόμενο στάδιο, που περιλαμβάνει μια αποστολή ονόματι ΜΜΧ, με σκοπό τη συλλογή δειγμάτων από το μεγαλύτερο φεγγάρι του Άρη, τον Φόβο Όσον αφορά στο διαστημόπλοιο Hayabusa2, η επόμενη αποστολή του είναι ένας άλλος, μικρότερος (πλάτους 30 μέτρων) αστεροειδής, τον οποίο αναμένεται να φτάσει το 2031. https://physicsgg.me/2020/12/07/%cf%83%ce%b5-%ce%ac%cf%88%ce%bf%ce%b3%ce%b7-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b7-%ce%ad%cf%86%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b5-%cf%83%cf%84%ce%b7-%ce%b3%ce%b7-%ce%b7-%ce%ba%ce%ac%cf%88%ce%bf/