Εγώ θα έλεγα ότι δεν υπάρχουν καθόλου παράδοξα. Τα παράδοξα τα δημιουργούν άνθρωποι που προσπαθώντας να κάνουν φιλοσοφία πάνω σε μια φυσική θεωρία ξεφεύγουν, και όχι σπάνια, αρχίζουν τα παρατράγουδα. Δεν σημαίνει ότι όταν κάτι ισχύει ή χρησιμοποιείται στα πλαίσια μιας θεωρίας πρέπει απευθείας να γενικεύεται, και να βγάζουμε συμπεράσματα για την καθημερινή μας ζωή ή τέλος πάντων να γενικεύεται σε πεδία έξω απο αυτά που δουλεύει η ίδια θεωρία. Επίσης η κβαντομηχανική δίνει πιθανότητες σε κάποιον άνθρωπο να περάσει μέσα απο ένα συμπαγή τοίχο χωρίς να χαλάσει ούτε ο τοίχος ούτε το κεφάλι του. Μπορεί να δίνει πολύ μικρή πιθανότητα, όχι παντως μηδενική!!! Αυτό τι σημαίνει? ότι πρέπει να αρχίσουμε να κοπανάμε τους τοίχους μπας και τύχει να περάσουμε;;; Κάθε θεωρία πρέπει να δουλεύει για την περιοχή που την φτιάξαν να δουλεύει. Τώρα αν οι φιλόσοφοι νομίζουν ότι μπορούν να τα κάνουν όλα αχταρμά, κατ εμέ έχουν λάθος και μάλιστα μεγάλο και αντιεπιστημονικό. Στην συστημική επιστήμη το παράδοξο ακριβώς καταδεικνύει το πεδίο εφαρμογής κάθε δήλωσης και παύει να είναι παράδοξο σε μακροσκοπικές παρατηρήσεις ή υπερσυνολικές παρατηρήσεις αν μου επιτραπεί ο νεολογισμός. Το παράδοξο αποτελεί πολύτιμο καθημερινό εργαλείο της συστημικής ψυχοθεραπείας επίσης. Οδηγεί σε αναλογισμό των σχημάτων και τελετουργικών μας και μας αναγκάζει να προσπαθήσουμε να σταθούμε έξω από το σύνηθες λειτουργικό μας σύστημα. Το αυτοαναφορικό Επιμενίδειο παράδοξο ισχύει 100% στο θέμα της παρατήρησης, καθώς κάθε παρατηρητής κάνει αυτοαναφορά κατά την επιτέλεση του έργου του, έστω κατά τι. Το ίδιο ισχύει και στην προσπάθεια να αποκτήσουμε αυτεπίγνωση, αλλά εκεί στον αντίθετο -υψηλό- βαθμό. Σχετικά με τους φιλοσόφους, κατά την γνώμη μου καλώς κάνουν και περνούν τις θεωρίες από ψιλό κόσκινο. Οι σοφιστές οδήγησαν τους φιλοσόφους σε προσεκτικότερες δηλώσεις, από τον φόβο της σύγκρουσης με τα παράδοξά τους και η φιλοσοφία βελτιώθηκε, οδηγώντας σε βελτίωση της επιστήμης κατόπιν. Η κριτική των θεωριών και μέσω του reductio ad absurdum τις κάνει αρτιότερa κτισμένες. Το αχταρμά τον παράγουμε εμείς, που δεν είμαστε φιλόσοφοι και πάλι καλά κάνουμε. Είναι καλύτερο να κουράζουμε τον νου μας με προβλήματα που μας υπερβαίνουν παρά να ανησυχούμε για το φόρεμα που θα φορέσει η κα Βικτώρια Μπέκαμ σε μια εκδήλωση ματαιοδοξίας. Ειδικά όταν τις ανησυχίες αυτές τις εκφράζουν νέα παιδιά σήμερα, τα οποία ενδεχομένως θα συμμετέχουν στην ανάπτυξη των θεωριών και πειραμάτων του αύριο. Ένα εκπληκτικό και καθόλου πληκτικό βιβλίο το οποίο διάβασα 1-2 δεκαετίες πριν και μου ανοίξατε την όρεξη να το επισκεφτώ και πάλι, είναι "Η μαγεία των παραδόξων", Martin Gardner εκδόσεις Τροχαλία, ISBN. 960-7022-02-5. Μην φοβηθείτε, τα παράδοξα που περιγράφει είναι μαθηματικά και όχι ψυχολογικά. Κατά την γνώμη μου πάντα.