Ας ταξιδέψουμε μέχρι τον Δία...

[alepohori]

Αυτό που θα σας περιγράψω δεν είναι πλανητική παρατήρηση του Δία. Ούτε καταγραφή με ηλεκτρονικά μέσα κάποιου αμοιβαίου φαινομένου των δορυφόρων του. Εντάξει, αφορά 2 αμοιβαία φαινόμενα που συνέβησαν διαδοχικά, αλλά καταγραφές ή μετρήσεις δεν πάρθηκαν! Τον κύριο λόγο είχαν τα μάτια εκείνων που είχαν την τύχη να δουν αυτά τα σπάνια φαινόμενα σε όλο τους το μεγαλείο. Γιατί, ας μη γελιόμαστε: Αυτά που βλέπουν οι οπτικοί παρατηρητές μέσα από το προσοφθάλμιο, δεν συγκρίνονται με καμία καμπύλη, με καμία εικόνα από μόνιτορ, με καμία κάμερα, με καμία μέτρηση. Το επιστημονικό συμπέρασμα θα βγει από την κάμερα και όχι οπτικά, ναι, καμία αντίρρηση! Αλλά θα βγει, ΑΡΓΟΤΕΡΑ! Την στιγμή που το φαινόμενο λαμβάνει χώρα, εγώ προσωπικά έχω επιλέξει να το θαυμάζω οπτικά, και η εικόνα που τελικά μου αφήνει, είναι κάτι που δεν μεταφέρεται εύκολα με τα λόγια.

 

Αναφέρομαι στα 2 αμοιβαία φαινόμενα του Δία στις 12/8/2009. Το τηλεσκόπιο είχε στηθεί για την φωτογράφιση των Περσείδων, αλλά η υγρασία ήταν τόση που προτίμησα να δω τα φαινόμενα αυτά. Ήξερα τι ακριβώς επρόκειτο να δω: Ολική έκλειψη της Ευρώπης από τον Γανυμήδη και στη συνέχεια η αντίστοιχη απόκρυψη!! "Όλικη έκλειψη δορυφόρου και στη συνέχεια απόκρυψή του;; Κάτι δε πάει καλά εδώ! ", σκέφτηκα. Η απάντηση δεν θα αργούσε να έρθει..

 

Σε αναμονή λοιπόν των φαινομένων αυτών, είχαμε στρέψει τα τηλεσκόπια στον Δία, και περιμέναμε... Χωρίς κάμερες, χωρίς χρονόμετρα, απλά προς τέρψη των ματιών μας! Η ιδανική συνταγή, δηλαδή! Η επιλογή του προσοφθαλμίου γνωστή: Nagler 7mm. Υπήρξαν στιγμές που το seeing έφτιαχνε πολύ και πανέμορφες λεπτομέρειες στις ζώνες του πλανήτη, γίνονταν εξαιρετικά διακριτές. "Αναμένεται διάβαση κάποιου δορυφόρου", είπα! Να και κάτι που δεν το είχαμε στο πρόγραμμα και γιαυτό δεν γνωρίζαμε ποιος δορυφόρος ήταν. Τι σημασία είχε.... Αρκέστηκα να βλέπω την σχεδόν ανεπαίσθητη κίνηση του δορυφόρου ως προς τον πλανήτη και να περιμένω πότε θα διαβεί τον δίσκο.. Σχεδόν τον είχε αγγίξει... Τότε είδαμε ένα μαύρο μικρό δίσκο να βρίσκεται κολλητά στον δορυφόρο, την στιγμή που αυτός άγγιζε τον δίσκο του Δία. Βιαστήκαμε να εξηγήσουμε το μαύρο αυτό σημείο σαν αποτέλεσμα διάθλασης λόγω της ατμόσφαιρας ( του Δία! «Μόνο αν ο Δίας είναι σε αντίθεση δικαιολογείται τέτοια ευθυγράμμιση δορυφόρου-σκιάς -Δία», είπα. Ο Γιάννης επιβεβαίωσε ότι τις επόμενες μέρες επίκειται αντίθεση του Δία! Το φαινόμενο που εξελισσόταν μπροστά μας ήταν πρωτόγνωρο: Είχα ξαναδεί διάβαση δορυφόρου, αλλά όχι όσο ο Δίας βρισκόταν σε αντίθεση. Η συγκυρία αυτή έδινε μια εικόνα εντελώς ξεχωριστή. Μια εικόνα τόσο οξεία, τόσο λεπτεπίλεπτη, τόσο «ευαίσθητη» οπτικά, που δεν θα άφηνε περιθώρια σε κανένα τεχνικό μέσο να αποτυπώσει αυτή τη λεπτομέρεια που έβλεπα έτσι. Ακριβώς την στιγμή που το «σύστημα» δορυφόρος-σκιά ακουμπούσε τον Δία, η συνολική εικόνα που έβλεπα πήρε τρισδιάστατη μορφή! Όχι! Το μαύρο εκείνο δισκάκι δεν ήταν χαρακτηριστικό της επιφάνειας του πλανήτη! Ήταν η σκιά του δορυφόρου που έβλεπα να βρίσκεται μισός έξω και μισός μέσα στον πλανητικό δίσκο. Ναι! Η εικόνα ήταν τρισδιάστατη, για πρώτη μου φορά κατά μιας πλανητικής παρατήρησης! Άρχισα να φαντάζομαι τον Ήλιο ακριβώς πίσω μου, κατά απόλυτη «κοσμική» ευθυγράμμιση με την Γη μου και τον Δία απέναντι! Και τσουπ! Νάτος και ο δορυφόρος! Ευθυγράμμιση είπα;;; Νάτη και η σκιά του κολλημένη πάνω του! Είναι εξαιρετικό συναίσθημα να αντιλαμβάνεσαι την Ουράνια Μηχανική μπροστά στα μάτια σου.. Και τα καλύτερα έρχονται!

 

Ο άγνωστος σε εμάς δορυφόρος είχε εισέλθει για τα καλά στον πλανητικό δίσκο, αφήνοντας πλέον μόνο την σκιά του ορατή σε αυτόν… Η ώρα για τα αμοιβαία, πλησίαζε.. Ούτε την ακριβή ώρα του πρώτου αμοιβαίου δεν ήξερα! Τα είπαμε αυτά: Μάτι! Είχα ξεχωρίσει τον Γανυμήδη που θα σκίαζε πλήρως την μικρούλα Ευρώπη. Οι 2 δορυφόροι είχαν πλησιάσει πάρα πολύ κοντά!!! Όσο περίμενα την έκλειψη, σκεφτόμουν: Γιατί να συμβεί απόκρυψη δορυφόρου από έναν άλλον, ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ την αντίστοιχη έκλειψη;;;; Η απάντηση στο ερώτημα, είχε δωθεί πριν λίγα λεπτά από την διάβαση που προηγήθηκε.. Ναι φίλοι μου! Σωστά καταλάβατε! Πάλι η αντίθεση του Δία ήταν το μυστικό! Η ευθυγράμμιση Ηλίου-Γης-σκιάς του Γανυμήδη-Ευρώπης, ήταν απλά και ευθυγράμμιση μεταξύ Ηλίου-Γης- Γανυμήδη- Ευρώπης. Γιαυτό η έκλειψη και η αντίστοιχη απόκρυψη συνέβησαν σχεδόν ταυτόχρονα! Η γεωμετρία του χαρτιού μας, βρίσκει την απλούστερη εφαρμογή της στον αιώνιο χορό του γίγαντα Δία και των δορυφόρων του! Θα γινόμασταν μάρτυρες ενός απλού κοσμικού μαθήματος γεωμετρίας!!!

Η αρχή της έκλειψης πλησίαζε! «Φωτογραφικές» ματιές στην Ευρώπη, ώστε να γίνει γρήγορα αντιληπτή η μείωση της λαμπρότητάς της! «Ναι! Ξεκίνησε!» Αναφωνήσαμε οι «οπτικοί» Στέλλα και εγώ! Θα χαρακτήριζα μάλλον γρήγορη την μείωση λαμπρότητας! Ο Γανυμήδης είχε πάρει την εσωτερική, όπως θα έλεγε και ο φίλος Βαγγέλης! Ήταν συγκλονιστικές οι στιγμές! Η Ευρώπη έχανε πολύ πλέον σε φως! Πάρα πολύ! «Δε θα προλάβει να βγει από την έκλειψη!!! Είναι τόσο κοντά στον Γανυμήδη, που θα βγει κατευθείαν από την απόκρυψη!!», φώναξα! Πλέον, δεν διέκρινες παρά μόνο ένα ίχνος από την Ευρώπη! Απίστευτο! Βλέπαμε έκλειψη δορυφόρου! Η Ευρώπη χανόταν μπροστά στα μάτια μας! «Χάθηκε!» Είπε η Στέλλα! «Όχι, φαίνεται ακόμα, ελάχιστα, πολύ δύσκολα.» απάντησα! Στιγμές μετά, χάθηκε και από τα μάτια μου… «Θα βγει από την άλλη μεριά, από την απόκρυψη», επανέλαβα! Πού να ξερα…….. Κι’όμως! Βρήκε το περιθώριο να «παίξει» μαζί μας η Ευρώπη και να επανεμφανιστεί από την σκιά του Γανυμήδη, χωρίς ακόμα να έχει αποκρυφθεί!

Οι 2 δορυφόροι είχαν σχηματίσει ένα «8» λοξό, δείχνοντάς μας ότι η απόκρυψη δεν θα ήταν πλήρης! Το «8» δεν άργησε να μετατραπεί σε μια τελεία, εμφανώς μεγαλύτερης διαμέτρου από τους 2 δορυφόρους. Δε μπόρεσα να διακρίνω κάποια αλλαγή στη λαμπρότητα, δε θυμάμαι. Όταν οι 2 δορυφόροι είχαν πλέον αλλάξει μεριές (!) παρατήρησα κάτι απρόσμενο: Επικεντρώθηκα στην Ευρώπη και διέκρινα ένα πολύ αμυδρό, αλλά εμφανές και πανέμορφο γαλαζωπό χρώμα!!! Φυσικά στην αρχή το πέρασα για ιδέα μου, αλλά είχα την χαρά να το επιβεβαιώσω πολλές φόρες! Η χαρά μου ήταν ανείπωτη και προκάλεσα να το επιβεβαιώσει και η Στέλλα, πράγμα που έκανε!! Πολλοί ξέρουμε ότι ο φλοιός της Ευρώπης είναι κατάλευκος, λόγω των πάγων που περικλείουν την επιφάνειά της. Το γαλαζωπό χρώμα που είδαμε ίσως να ήταν αποτέλεσμα του εγκεφάλου, λόγω της τάσης του να ενισχύει τα χρώματα αντικειμένων όταν βρίσκονται δίπλα σε αντικείμενα «αντίθετου» χρώματος! Ανάλογο φαινόμενο συμβαίνει και στα διπλά άστρα χρώματος κόκκινου-μπλε. Πάντως ήταν κάτι που μεταξύ των άλλων, σημάδεψε αυτό το θαυμάσιο ταξίδι μας στον Δία, εκείνη την υγρή νύχτα! Ποια κάμερα μπορεί να δώσει αυτές τις ντελικάτες εικόνες που έμειναν στη μνήμη μας;;

[DeepBlue]

Πανέμορφο ταξίδι και εξαιρετική πέννα! Μπράβο..

[Μανούσος]

Ουάου. Πρέπει να ήταν φανταστική εμπειρία. Μακάρι να μπορούσα να την παρακολουθήσω κι εγώ.

Συγχαρητήρια

[Bi2L]

Πολυ ομορφο ταξιδι Δημητρη, Μπραβο

Πραγματικα σαν να το βλεπω μπροστα μου!!!!

 

 

 

 

 

 

 

Δημητρη ξημερωματα 12 Αυγουστου ή ξημερωματα 13 Αυγουστου;;;

Γιατι ειχε και τις δυο μερες παρομοιο φαινομενο, στις 12 Αυγ. δεν περασε ο Γανυμηδης μπροστα απο τον Δια παρα μονο η Ιω... οποτε ξημερωματα 12 Αυγ. οπου Γανυμηδης και Ευρωπη "ακουμπησαν" ο ενας τον αλλο.

[planetman]

Έχεις σκεφτεί ποτέ να γίνεις συγγραφέας;

[Γιάννης Ευφραιμίδης]

Δημήτρη,

πολύ όμορφο το ταξίδι της παρατήρησης μπράβο για ακόμα μία φορά!

 

 

Βασίλη,

και τα δύο φαινόμενα που αναφέρονται συνέβησαν ξημερώματα

της 12ης Αυγούστου.

Το πρώτο, η διάβαση της Ιούς, για την οποία μιλάει ο Δημήτρης και

που καταφέραμε και βλέπαμε για αρκετή ώρα στο χείλος της επιφάνειας

του Δία ήταν στις 01.45 ώρα Ελλάδας και η έκλειψη της Ευρώπης από τον Γανυμήδη, στις 04.53.

 

Το ότι μπορέσαμε να δούμε την Ιώ πάνω στον Δία λόγω της θέσης της

σκιάς της σίγουρα έπαιξε ρόλο η αντίθεση του Δία.

 

Αλλά για την ευθυγράμμιση της έκλειψης τών δορυφόρων δεν ήταν η αντίθεση του Δία το μυστικό αλλά αυτό:

Ο Ήλιος, αλλά και η Γη, όντας πάνω στην εκλειπτική, διαβαίνουν από το ισημερινό επίπεδο των μεγάλων πλανητών δυο φορές στη διάρκεια του χρόνου περιφοράς τους γύρω από τον ήλιο. Καθώς το τροχιακό επίπεδο περιφοράς των δορυφόρων είναι σχεδόν παράλληλο με το ισημερινό επίπεδο του πλανήτη, για έναν παρατηρητή στη Γη, το επίπεδο των δακτυλίων τους και της τροχιάς των δορυφόρων τους εμφανίζεται σε προφίλ (σχεδόν μηδενική κλίση). Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η φαινόμενη κίνηση των δορυφόρων να γίνεται αντιληπτή ως μια γραμμική μετατόπιση εκατέρωθεν του δίσκου του πλανήτη, και έτσι είναι δυνατόν να παρατηρηθούν αμοιβαίες αποκρύψεις και εκλείψεις μεταξύ των δορυφόρων. Στον Κρόνο αμοιβαία φαινόμενα συμβαίνουν κάθε 15 χρόνια (χρόνος ίσος με την ημιπερίοδο της περιφοράς του Κρόνου γύρω από τον Ήλιο) και αντίστοιχα στο Δία κάθε 6 χρόνια και στον Ουρανό κάθε 42 χρόνια.

 

υγ. Αν κάποιος θέλει να κάνει και καταγραφή με κάμερα,

αλλά δεν θυσιάζει την παρατήρηση,

φέρνει μαζί του και ένα μικρό διοπτρικό σε μια απλή αλταζιμουθιακή

και ή ζωή γίνεται υπέροχη!

[alepohori]

Αλλά για την ευθυγράμμιση της έκλειψης τών δορυφόρων δεν ήταν η αντίθεση του Δία το μυστικό αλλά αυτό:

Ο Ήλιος, αλλά και η Γη, όντας πάνω στην εκλειπτική, διαβαίνουν από το ισημερινό επίπεδο των μεγάλων πλανητών δυο φορές στη διάρκεια του χρόνου περιφοράς τους γύρω από τον ήλιο. Καθώς το τροχιακό επίπεδο περιφοράς των δορυφόρων είναι σχεδόν παράλληλο με το ισημερινό επίπεδο του πλανήτη, για έναν παρατηρητή στη Γη, το επίπεδο των δακτυλίων τους και της τροχιάς των δορυφόρων τους εμφανίζεται σε προφίλ (σχεδόν μηδενική κλίση). Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η φαινόμενη κίνηση των δορυφόρων να γίνεται αντιληπτή ως μια γραμμική μετατόπιση εκατέρωθεν του δίσκου του πλανήτη, και έτσι είναι δυνατόν να παρατηρηθούν αμοιβαίες αποκρύψεις και εκλείψεις μεταξύ των δορυφόρων. Στον Κρόνο αμοιβαία φαινόμενα συμβαίνουν κάθε 15 χρόνια (χρόνος ίσος με την ημιπερίοδο της περιφοράς του Κρόνου γύρω από τον Ήλιο) και αντίστοιχα στο Δία κάθε 6 χρόνια και στον Ουρανό κάθε 42 χρόνια.

 

Κύριε Eclipseman, η αντίθεση του Δία έχει να κάνει με το γεγονός ότι η έκλειψη και η απόκρυψη συνέβησαν πρακτικώς ταυτόχρονα και όχι με καθένα από τα φαινόμενα αυτά ξεχωριστά, τα οποία οφείλονται σαφώς στη συγκυρία που περιγράφετε!

 

Ευχαριστώ όλους τους φίλους!!!

[takis63]

Δημήτρη θυμάμαι που ήρθες το επόμενο πρωί στο καταφύγιο και με ενθουσιασμό προσπαθούσες να μας εξηγήσεις τα όσα μαγευτικά είχες παρατηρήσει το προηγούμενο βράδυ.

 

Συγχαρητήρια για την εξαιρετική περιγραφή σου.

[Γιάννης Ευφραιμίδης]

Κύριε Eclipseman, η αντίθεση του Δία έχει να κάνει με το γεγονός ότι η έκλειψη και η απόκρυψη συνέβησαν πρακτικώς ταυτόχρονα και όχι με καθένα από τα φαινόμενα αυτά ξεχωριστά, τα οποία οφείλονται σαφώς στη συγκυρία που περιγράφετε!

 

Κύριε Νolimits,

Συγχωρείστε με που δεν κατάλαβα διαβάζοντας στο παραπάνω,

κείμενο το ερώτημα σας για το "πρακτικώς ταυτόχρονα"

Έχετε απόλυτο δίκιο για το ρόλο της αντίθεσης του Δία στα δύο

συνεχόμενα αμοιβαία φαινόμενα, έκλειψης & απόκρυψης των ίδιων

δορυφόρων με τόσο μικρή διαφορά χρόνου!

Ζητώ δημόσια συγνώμη γι'αυτό το σχόλιο!

[alepohori]

Δημήτρη θυμάμαι που ήρθες το επόμενο πρωί στο καταφύγιο και με ενθουσιασμό προσπαθούσες να μας εξηγήσεις τα όσα μαγευτικά είχες παρατηρήσει το προηγούμενο βράδυ.

Οι αστροφωτογράφοι έχουν το προνόμιο να εκφράζουν τον ενθουσιασμό τους μέσω των φωτογραφιών τους! Οι οπτικοί παρατηρητές όμως, δεν έχουν άλλο μέσο, παρά την γλαφυρή περιγραφή των όσων έχουν δει! Απλά αφήνουν το μυαλό τους ελεύθερο και γράφουν ό,τι είδαν και ό,τι ένοιωσαν!

[takis63]

Οι αστροφωτογράφοι έχουν το προνόμιο να εκφράζουν τον ενθουσιασμό τους μέσω των φωτογραφιών τους! Οι οπτικοί παρατηρητές όμως, δεν έχουν άλλο μέσο, παρά την γλαφυρή περιγραφή των όσων έχουν δει! Απλά αφήνουν το μυαλό τους ελεύθερο και γράφουν ό,τι είδαν και ό,τι ένοιωσαν!

 

Σωστά. Η οπτική παρατήρηση είναι μια μοναδική και άκρως προσωπική εμπειρία που σε γεμίζει συναισθηματικά και που κατά τη γνώμη μου δεν πρέπει να την παραμελούμε έστω και χάρην της επιστημονικής φωτογράφησης/βιντεοσκόπησης.