Ψύξη η Θέρμανση;

[gerofamily]

Μετά από ένα χρόνο με το γνωστό Bresser (χωρίς προβληματισμούς για υγρασία κρύο ζέστη κτλ.) αναβαθμίστηκα σε dobsonα με ένα SW 200/1200 με κάτοπτρα Pyrex. Με την αναβάθμιση αυτή μου γεννήθηκαν και τα προβλήματα των κατοπτρικών. Υγρασία κρύο και ζέστη.

Μετά από εξονυχιστικό σκανάρισμα μέσα στο forum είδα κατόχους κατοπτρικών να βάζουν ανεμιστήρα για να φέρουν πιο γρήγορα το πρωτεύον στην θερμοκρασία περιβάλλοντος για να έρθει στα “μπόσικα του” με ρίσκο την υγρασία και άλλοι να το ζεσταίνουν για να μην πιάσει υγρασία κτλ. Από την άλλη έχω δει σε κατοπτρικό και ανεμιστήρα και αυτοσχέδια λωρίδα με αντιστάσεις για θέρμανση.

Και μου γεννήθηκε η εξής απορία. Ποιος ο λόγος από την μία να το ζεσταίνεις και από την άλλη να το ψύχεις;

Αν δεν ήταν πρόβλημα η τροφοδοσία και είχαμε την δυνατότητα να θερμαίνουμε ασταμάτητα το κάτοπτρο σε μία θερμοκρασία λίγο πιο πάνω από το σημείο δρόσου θα ήταν το ιδανικό;

 

άνοιξα το θέμα αυτό γιατί δεν έχω δει μια καθαρή άποψη γενικά στο νετ

[kkokkolis]

Καλό το ερώτημα.

Συνήθως δεν χρειάζεται ούτε το ένα, ούτε το άλλο, ειδικά σε ένα 8ρι κλειστού σωλήνα f/6. Όπως κρυώνεις εσύ την νύκτα κρυώνει και το κάτοπτρο, είναι θέμα χρόνου. Και το μεγαλύτερο μέρος της υγρασίας παγιδεύεται στα τοιχώματα του σωλήνα. Αν ζεις σε μια χώρα ή περιοχή με ακραίες συνθήκες, έχεις τεράστιο και παχύ κάτοπτρο ή κατοδιοπτρικό ή πρέπει να βγεί το πρόγραμμα της φωτογράφησης χωρίς απρόοπτα αυτά τα βοηθήματα έχουν άλλη αξία, αλλά βλέπω πως οι περισσότεροι παρατηρητές δεν τα χρησιμοποιούν. Η θερμοκρασία πρέπει να ταυτίζεται με αυτήν του περιβάλλοντος. Όσο για την υγρασία οι ειδικοί στην χώρα μας δεν είναι άλλοι από τους Κερκυραίους και τους Βορειοελλαδίτες. Θα ήταν χρήσιμο να μας πουν πόσο συχνά θαμπώνει το κάτοπτρό τους.

Εμένα, στην χειρότερη περίπτωση, δίπλα σε μια λίμνη και με τους χάρτες να τρέχουν νερά, το C6 ήταν ανεπηρέαστο (με μιά απλή ασπίδα δρόσου). Όταν το πήγα στο ξενοδοχείο θάμπωσε αμέσως βεβαίως. Το 8ρι έχει ασπίδα δρόσου 1.2m, τριπλάσια από του C6.

Τι λέει η Κορφού;

[kookoo_gr]

όσον αφορά την ψύξη του κυρίως κατόπτρου στα νευτώνεια γίνεται για να μην έχουμε παραμορφώσεςι στην εικόνα λόγω διαφοράς θερμοκρασίας (είναι το ίδιο πράγμα με την άσφαλτο που βλέπεις να βράζει το καλοκαίρι). Γι' αυτό τον λόγο κάνουμε ψύξη με ένα ανεμηστιράκι ώστε να έλθει το κάτορπτρο στην θερμοκρασία του περιβάλλοντος όσο πιο γρήγορα γίνεται. Σε μικρά και μεσάια τηλεσκόπια όπως το δικό σου θέλει περπιπου μισή ώρα αλλά όσο μεγαλώνει η διάμετρος τόσο πιο μεγαλός είναι ο χρόνος πρασορμογής των κατόπτρων και είναι απαραίτητη η χρήση αυτής της πατέντας. ια το 8άρι μπορε΄ςι να ζήσεις μισή ώρα με μικρε΄ς παραμορφώσεςι στην εικόνα στην αρχή των παρατηρήσεων σου, όταν θα κάνεις την επόμενη φορά δες στην αρχή πόσο παραμορφωμένος θα είναι ο δία ή η σελήνη και μετα από μισή ώρα περίπου θα δείς την διαφορά.

 

Για την υγρασία τώρα έαν είσαι σε περιοχή με αυξημένη υγρασία (σε βουνό, νησι κτλ.), αλλά και γενικά, όσο πέφτει η θερμοκρασία από κάποιο σημείο και μετά τότε θα υγροποιούνται οι υδρατμοί και θα δημιουργηθεί ομίχλη αλλά και θα δείς να είσαι πιο βρεγμένος εσύ και ο εξοπλισμός, η θερμοκρασία στην οποία οι υδρατοί υγροποιούνται λέγεται σημείο δρόσου. Για να το αντιμετωπίσεις αυτό υπάρχουν δυο τρόποι ή θα ζεστάνεις τα οπτικά ώστε να μην πιάσουν υγρασία ή θα βάλεις μία προέκταση στο τηλεσκόπιο σου ώστε να μην θολώσουν τα οπτικά. Αυτό το πρόβλημα είναι πιο εμφανές σε διοπτρικά και καταδιοπτρικά τηλεσκόπια που έχουν εκτεθειμένο ένα φακό. Τα νευτώνεια που έχουν τα οπτικά σε ένα σωλήνα δεν επηρεάζονται και τόσο πολύ οπότε είσαι σχετικά ασφαλής κατα μια άποψη ίσως να εμφανιστεί πρόβλημα στο δευτερεύον κάτοπτρο μιας και είναι σχετικά κοντά στο άνοιγμα του σωλήνα, εμένα μου έχει συμβεί να θολώσει το δευτερεύων δυο φορές, και τα προσοφθάλια κατά την χρήση τους. Ένας τρόπος να προφυλάξεις τα προσοθάλμια από την υγρασία είναι ή να τα έχεςι σε μια τσέπη με τα καπάκια φορεμένα ώστε να μην γρατσουνιστούν) ή εάν τα έχεςι σε κάποιο τραπέζι ή στην θήκη της βάσης να έχεςι φορεμένο το πάνω καπάκι από το προσοφθάλμιο.

 

Στην Ελλάδα που ζούμε όπως είπε και ο Κοκκόλης λίγες είναι περιοχές όπου θα έχεις πρόβλημα με την υγρασία. Εάν κατά την παρατήρηση σου δεις αρκετά συχνά το πρόβλημ αθ πρότεινα φτιάξεις μια προέκταση δρόσου για μην μπλέκεις με καλώδια και τροφοδοσίες σε ένα dob τηλεσκόπιο.

[astrovox]

Και τα δύο χρειάζονται αλλά όχι το ίδιο συχνά.

 

Η ψύξη του κατόπτρου με τον ανεμιστήρα είναι απαραίτητη για να αρχίσει να αποδίδει το τηλεσκόπιό σου καλά πιο γρήγορα. Αν το κάτοπτρό σου έχει μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας από το περιβάλλον θα έχεις πρόβλημα με την κίνηση αέριων μαζών μέσα στο σωλήνα με αποτέλεσμα άσχημο είδωλο που "βράζει". Γι'αυτό βάζουμε ανεμιστήρα για να έρθει το κάτοπτρο πιο γρήγορα κοντά στη θερμοκρασία περιβάλλοντος και μάλιστα, στα μεγαλύτερα τηλεσκόπια μπορεί να τον αφήνουμε ανοιχτό και κατά τη διάρκεια της παρατήρησης ώστε το κάτοπτρο να ακολουθεί την πτώση της θερμοκρασίας πιο γρήγορα (εφόσον έχουμε ένα καλό σύστημα ανεμιστήρα χωρίς δονήσεις).

 

Όταν είμαστε σε περιβάλλον που έχει λίγη ή μέτρια υγρασία αυτό μας αρκεί και έχουμε καθαρίσει διότι το σημείο δρόσου, όπου υγροποιείται η υγρασία του αέρα, και η θερμοκρασία περιβάλλοντος έχουν μια διαφορά αρκετών βαθμών.

 

Όταν όμως είμαστε σε περιβάλλον με πολύ μεγάλη σχετική υγρασία τότε το σημείο δρόσου πλησιάζει επικίνδυνα τη θερμοκρασία περιβάλλοντος και μπορούν ακόμα και να εξισωθούν. Αυτό σημαίνει ότι έχοντας το κάτοπτρο κοντά στη θερμοκρασία περιβάλλοντος σε μέρη με μεγάλη υγρασία μπορεί να θολώσει. Γι'αυτό χρησιμοποιούμε θερμαντικά στοιχεία για να κρατήσουμε τα οπτικά σε ελάχιστα μεγαλύτερη θερμοκρασία από το περιβάλλον (~2 βαθμούς) ώστε και να μη μαζεύουν υγρασία και να μην προκαλούν θερμικά ρεύματα.

[gerofamily]

Καλημέρα και ευχαριστώ για τις απαντήσεις.

 

οπότε έχουμε και λέμε, εγώ που είμαι στη Θεσσαλονίκη με τη υπέροχη και αξιολάτρευτη υγρασία ~65% μέσο όρο (που κοιμάσαι για 8 ώρες και σηκώνεσαι κουρασμένος λες και κοιμήθηκες μόνο 2 ώρες), θα ήταν το ιδανικό να ψύξω για αρχή το κάτοπτρο σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και μετά να ανεβάσω την θερμοκρασία του ~2 από αυτήν (εάν φτάνει το σημείο δρόσου). σωστά; η κάτι μου ξέφυγε;

 

Επίσης. το πρωτεύον είναι αεροστεγώς κλειστό; η με τον ανεμιστήρα θα βάλω και σκόνες μέσα στο σωλήνα; Και 2ον αν μετά θερμάνω το κάτοπτρο δεν θα έχω πάλι το φαινόμενο των αερίων μέσα στο σωλήνα;

 

 

 

Υ.Γ. Πολλές ανησυχίες έχει ο “νέος” και μας έχει ζαλίσει… αλλά επειδή κάποιοι είχαν ανησυχίες φτάσαμε εδώ που φτάσαμε και βλέπουμε πολλά light years μακριά

[Μανούσος]

Η ψύξη του κατόπτρου για μένα είναι βασική προϋπόθεση όταν θέλω να κάνω πλανητική παρατήρηση. Είναι το ίδιο με το να έχω ένα καλά ευθυγραμμισμένο τηλεσκόπιο. Και όταν μιλάμε για πλανητική παρατήρηση ακόμη και το 8" χρειάζεται κάποιο χρόνο για να έχεις καθαρή εικόνα. Μόλις πάω στο βουνό, βάζω αμέσως τον ανεμιστήρα και αν θέλω να κάνω πλανητική παρατήρηση την κάνω μετά από 2 ώρες ή στο τέλος της παρατήρησης.

 

Όσο αφορά την υγρασία προσωπικά από την εμπειρία μου αυτά που έχουν πρόβλημα είναι κατά ευαισθησία:

 

1ον: ο ερευνητής/telrad

2ον: το δευτερεύον

3ον: το πρωτεύον

4ον: τα προσοφθάλμια αν δεν είναι καλυμμένα

 

Μερικές φορές τα προσοφθάλμια θαμπώνουν όταν κάνει πολύ κρύο από τη θερμοκρασία του σώματός μας όταν πλησιάζουμε πολύ με το μάτι.

 

Δεν μου αρέσει η ιδέα να ζεσταίνω τα οπτικά για να αποφύγω την υγρασία. Νομίζω ότι χαλάνε την εικόνα και δημιουργούν θερμά ρεύματα κάτι που εγώ δεν το θέλω. Αυτό που κάνω αντιθέτως είναι όταν έχει υγρασία να βάζω το καπάκι του τηλεσκοπίου με ανοιχτή τη μικρή τρυπούλα και να βάζω σε λειτουργία τον ανεμιστήρα έχοντας το τηλεσκόπιο σε όρθια θέση. Μετά από 10 λεπτά η υγρασία έχει φύγει από το πρωτεύον και δευτερεύον. Για τον ερευνητή/telrad υπάρχει μια πατέντα που λέγεται παρέκταμα δρόσου το οποίο δεν έχω ακόμη αξιωθώ να το φτιάξω. Τα προσοφθάλμια τα καλύπτω με τα καπάκια τους.

[astrovox]

Δεν μου αρέσει η ιδέα να ζεσταίνω τα οπτικά για να αποφύγω την υγρασία. Νομίζω ότι χαλάνε την εικόνα και δημιουργούν θερμά ρεύματα κάτι που εγώ δεν το θέλω.

 

Ισχύει αν τα ζεσταίνεις ανεξέλεγκτα αλλά γι'αυτό υπάρχουν ειδικά προϊόντα που έχουν αισθητήρες θερμοκρασίας και ψηφιακούς ελεγκτές που ρυθμίζουν τη θερμοκρασία ακριβώς εκεί που πρέπει για να μη θολώνουν ούτε να δημιουργούν ρεύματα. Πασίγνωστα προϊόντα είναι, φυσικά, της Kendrick:

 

http://www.kendrickastro.com/astro/dew_howtochoose.html

 

Το κακό; Δυστυχώς κοστίζουν αρκετά για όλο το πακέτο ελεγκτή και θερμαντικών στοιχείων. Συνήθως τα αγοράζουν όσοι έχουν τηλεσκόπια που είναι επιρρεπή στην υγρασία (όπως SCT) ή παρατηρούν συχνά σε μέρη με πολλή υγρασία.

 

Εμένα το 12" dob μου έχει θολώσει κάποιες φορές σε μέρη με υγρασία, συνήθως μόνο το δευτερεύον αλλά και το πρωτεύον πέρυσι στον Πάρνωνα, αλλά όχι συχνά.

 

Ο Δημήτρης σωστά είπε πως το πρώτο βήμα είναι να αντιμετωπίσεις το πρόβλημα με καλύμματα, παρεκτάσματα κτλ. Σε πολλές περιπτώσεις επαρκούν! Αν οι συνθήκες όπου παρατηρεί κανείς είναι τέτοιες ώστε να μην επαρκούν, αρχίζει κανείς να σκέφτεται και τη θέρμανση.

 

Επομένως άρχισε με "συντηρητική αγωγή" . Αν παρατηρήσεις συχνά θολώματα, ας σκεφτείς τότε το ζήτημα θέρμανση.

 

Για το ζήτημα κρυώματος με ανεμιστήρα δεν υπάρχει λόγος να μην το κάνεις. Η επιβάρυνση λόγω σκόνης είναι μικρή και τα οφέλη σημαντικά όσον αφορά την ταχύτητα με την οποία το τηλεσκόπιο θα είναι ετοιμοπόλεμο μετά το στήσιμο.

[cptfurz]

Η εμπειρία μου με το 8" SCT, μου έχει δείξει πως σε αυτού του τυπου τα τηλεσκόπια η θέρμανση της πλάκας είναι πιο σημαντική απο την ψυξη του κατόπτρου. Το κάτοπτρο αργά ή γρηγορα θα ψυχθεί. Εαν ομως πιάσει υγρασία η πλακα τοτε μάλλον τα μαζεύεις.

Το κόστος για ενα Kendrik δεν είναι τοσο μεγάλο. Αν θυμάμαι πρεπει να πληρωσα κατι παραπάνω απο 200 ευρω για 8" dew shield + controler απο το Altair Astro που έχει την αντιπροσωπία για την Ευρωπη.

 

Φιλικά

Μιχάλης - CptFurz

[gerofamily]

ευχαριστώ για το ενδιαφέρον της ερώτησης μου παραπάνω.

 

Υπάρχει κάποιος οδηγός για το λύσιμο (να το κάνω βίδες) το SK 200/1200?

[kookoo_gr]

για πιο λόγο θες να το κάνεις βίδες (πάντως είναι απλό) ; έχε υπόψη ότι αφού το ξαναδέσεςι θα πρέπει να ξέρεις να κάνεις την ευθυγράμμιση των οπτικών. εαν δεν γνωρίζεις να κάνεις ευθυγράμμιση οπτκών καλό είναι να μάθεις πρώτα αυτό το σημαντικό κομμάτι των κατοπτρικών τηλεσκοπίων και μετά λύσε όσες φορές θες το τηλεσκόπιο σου.

[gerofamily]

θέλω να βάλω έναν ανεμιστήρα από κάτω και θέλω να δω τι μπορώ να ξεβιδώσω χωρίς να χάσω την ευθυγράμμιση.

 

μέχρι στιγμής το έχω έτσι εικ 2. αλλά θέλω να το κάνω λίγο πιο όμορφο μιας και είμαι κάτοχος cnc και έχω την δυνατότητα να φτιάξω ότι θέλω πχ εικ. 1

[kookoo_gr]

Το κάτοπτρο είναι σχεδόν ένα ενιαίο σύστημα. Οι μαύρες βίδες στον λευκό σωλήνα ξεβιδώνουν και βγάινει όλο το κάτοπτρο μαζί με την βάση με τον ανεμηστήρα που δείχνεις. έχοντας βγάλει το κάτοπτρο για να Modάρεις την βάση θα πρέπει να ξεβιδώσεις κάποια πλαστικά αυτιά που κρατάνε τον καθρέπτη στην θέση του. Εάν κάνεις όλη αυτή διαδικασία πρέπει να έχεις τον σωλήνα οριζόντιο και σε ένα τραπέζι για να αποφύγεις ζημία στο κάτοπρτο. Όλη αυτή η διαδικασία θα σου χαλάσει την ευθυγράμισση των οπτικών. Αυτό που σκέφτηκα βλέποντας την εικόνα, είναι να φτιάξεις στροφές με ένα βιδολόγο στις τρύπες που έχεις τα ελατήρια από τον ανεμηστήρα και να βιδώσεις μια πλάκα που θα φτιάξεις για τον ανεμηστήρα. Η ιδέα αυτή μπορεί να γίνει χωρίς να ξεβιδώσεις το κάτοπτρο αλλά θέλει εξαιρετική πρσοσοχή όταν θα φτιάξεις τις στροφές να μην κάνεις ζημιά στο κάτοπτρο. Ενναλακτικά λύνεις το κύριο κάτοπτρο και κάνεις τις στροφές που σου είπα

[kkokkolis]

Ένα μεγάλο πλεονέκτημα των Dobsonians είναι το εξής: Δεν χρειάζονται ρεύμα, δεν τα περιορίζουν τα καλώδια.

Δεν παίρνεις μια βεντάλια καλύτερα, να κάνεις και γυμναστική;

[gerofamily]

Χαχαχα καλή ιδέα. Να κάνω μπρατσα για να κουβαλαω το επόμενο με το καλο. Πρώτα ο θεός . Ευχαριστώ για το ενδιαφέρον όλων σας. Γιώργος Πέτσας

[george0]

παιδιά μια διευκρίνιση,σε ενα 8ιντσο τηλεσκόπιο είναι καλό να έχουμε ανοικτό τον ανεμιστήρα σε όλη την διάρκεια της παρατήρησης??,η μόνο για κάποιο χρονικό διάστημα;

[cptfurz]

Κλείστον μόλις αντιληφθείς οτι εξισοροπήθηκε η θερμοκρασία. Ο ανεμιστηρας ειναι δικοπο μαχαιρι. Απο την μια βοηθαει στην ψυξη του κατόπτρου και απο την άλλη συσσωρευει σκόνη.

[george0]

Κλείστον μόλις αντιληφθείς οτι εξισοροπήθηκε η θερμοκρασία. Ο ανεμιστηρας ειναι δικοπο μαχαιρι. Απο την μια βοηθαει στην ψυξη του κατόπτρου και απο την άλλη συσσωρευει σκόνη.

 

σε ευχαριστώ!,καθαρούς ουρανούς!