Ελάχιστη ωφέλιμη μεγέθυνση

[santono]

Καλησπέρα,

 

Έχω βρει ένα τύπο υπολογισμού της ελάχιστης ωφέλιμης μεγέθυνσης (από το τυπολόγιο του Άρη Μυλωνά). Σύμφωνα με αυτόν, ισούται με 0,13 x D. Εφαρμόζοντας αυτό τον τύπο στο τηλεσκόπιό μου, παίρνω ελάχιστη ωφέλιμη = 33,02.

 

Με προσοφθάλμιο 31 mm παίρνω μεγέθυνση 1200/31=38 > ελάχιστη ωφέλιμη. Γιατί όμως βλέπω μια "θολούρα" σαν να μην εστιάζει?

[Στέφανος Σοφολόγης]

Γιατί μάλλον δεν εστιάζει. Αυτό όμως δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την "ελάχιστη ωφέλιμη μεγέθυνση" . Ακόμη κι αν μειωθεί η μεγέθυνση κάτω από την ελάχιστη ωφέλιμη, η εικόνα παραμένει πεντακάθαρη. Αν στο τηλεσκόπιό σου κάποιος φακός δεν εστιάζει, αυτό σημαίνει ότι ο εστιαστής δεν πηγαίνει επαρκώς μέσα ή επαρκώς έξω. Ως γνωστόν, δεν εστιάζουν όλοι οι φακοί στην ίδια θέση του εστιαστή.

Η ελάχιστη ωφέλιμη μεγέθυνση υπάρχει σαν έννοια μόνο και μόνο για να καθορίσει το όριο κάτω από το οποίο η εικόνα πλέον δεν θα γίνεται φωτεινότερη παρά τη μείωση της μεγέθυνσης (λόγω των νόμων της οπτικής και της διαμέτρου της κόρης του ματιού). Ειδικά για τα κατοπτρικά και καταδιοπτρικά τηλεσκόπια, η κεντρική παρεμπόδιση από το δευτερεύον κάτοπτρο δεν επιτρέπει τις πολύ χαμηλές μεγεθύνσεις επειδή στην εικόνα αρχίζει να ενοχλεί η "σκιά" του δευτερεύοντος. Αυτό όμως δεν θολώνει την εικόνα.

[santono]

Ωραία αυτό το κατάλαβα. Υπάρχει τρόπος υπολογισμού της μικρότερης ή υψηλότερη μεγέθυνσης που θα μπορώ να εστιάζω σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του τηλεσκοπίου μου?

[loufas]

Κοίταξε αυτό:

http://astronomia.org.gr/pdf/telescope_formulae_reference_aris.pdf

[Στέφανος Σοφολόγης]

Ναι, υπάρχει και καθορίζεται από τη μέγιστη διάμετρο της κόρης του ματιού του παρατηρητή. Για κάποιον που δεν είναι πάνω από 30-35 ετών, η κόρη του ματιού του ανοίγει περίπου μέχρι τα 7mm διάμετρο στο σκοτάδι. Έτσι, η "κόρη εξόδου" (exit pupil) που μεγαλώνει σε mm όσο μικραίνει η μεγέθυνση, δεν έχει νόημα να ξεπεράσει τα 7mm, αφού τότε το μάτι δεν θα προσλαμβάνει το φώς που "περισσεύει" και η εικόνα δεν θα γίνεται άλλο φωτεινότερη.

H κόρη εξόδου υπολογίζεται διαιρόντας τη διάμετρο του τηλεσκοπίου σε mm με τη μεγέθυνση.

Παράδειγμα: για ένα τηλεσκόπιο διαμέτρου 254mm (10 ιντσών) και εστιακής απόστασης 1200mm, η κόρη εξόδου γίνεται 7mm όταν η μεγέθυνση γίνει 254/7=36 x. Δηλαδή όταν χρησιμοποιηθεί φακός 33mm. Χαμηλότερη μεγέθυνση ασφαλώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί (για μεγαλύτερο οπτικό πεδίο), απλά δεν θα προσφέρει φωτεινότερη εικόνα στην παρατήρηση εκτεταμένων αντικειμένων (γαλαξίες, νεφελώματα). Αν όμως το μάτι του παρατηρητή δεν ανοίγει στο σκοτάδι περισσότερο από π.χ. 6mm τότε (με όμοιο υπολογισμό) η μεγέθυνση δεν χρειάζεται να μειωθεί κάτω από 42x. Στην πράξη για ένα κατοπτρικό ή καταδιοπτρικό τηλεσκόπιο, καλά είναι να μην χαμηλώνουμε τη μεγέθυνση μέχρι την κόρη εξόδου που είναι ίση με τη μέγιστη διάμετρο του ματιού μας, διότι θα γίνει κάπως αισθητή η "σκιά" της κεντρικής παρεμπόδισης. Στο τηλεσκόπιό σου (ΧΤ10) μείνε στον φακό των 31mm ή σε κάποιον 30mm.

[santono]

Ευχαριστώ!

 

Να υπολογίσω 6mm επειδή είμαι 40?, άρα πάω σε 28 mm προσοφθάλμιο.

 

Αντίστοιχα στο mak 127 με f 1500 d 127,

 

έχω 127/6 = 21, 1500/21 = 71, άρα με το 31 mm με παίρνει. Σωστά?

[kkokkolis]

Παραμένει το θέμα της εστίασης. Ποιός φακός είναι; Άλλαξες κάτι στον εστιαστή; Φαίνεται να θέλει πιο μέσα ή πιο έξω για να εστιάσει.

Ο Hyperion 31 Aspheric με κάννη 1.25" δεν εστιάζει σε νευτώνια.

31 είναι συνήθως ο Hyperion και ο Nagler Τ5. Δεν πιστεύω να έχεις τον Nagler και να ντρέπεσαι να το πεις. Εάν ναι, τότε ίσως χρειάζεται να ρυθμίσεις την τριβή του Crayford. Αλλιώς το γουρούνι τσουλάει προς τα έσω από το βάρος.

Αν αντιθέτως πρέπει να βγει πιο έξω, τράβα το έξω και ξανασφίξε τη βιδούλα. Η οριστική λύση είναι Baader parfocalizing ring, φλάντζες ερευνητή 50mm (οι παχιές), ή προέκταση 2" 35mm (εναλλακτικά η κάννη του Barlow 2" των GSO/ Skywatcher, χωρίς τους φακούς).

[santono]

Όχι τον Hyperion έχω με κάννη 2mm !!!

[kkokkolis]

Σφίξε λίγο τον Crayford και ξαναδοκίμασε.

[santono]

Αφού νεότερος δεν μπορώ να γίνω, θα δοκιμάσω το σφίξιμο!

[Μανούσος]

Νομίζω ότι είναι θέμα λιγοστού δρόμου του εστιαστή και ότι θέλεις προέκταση. Δοκίμασε να βγάλεις πιο έξω το προσοφθάλμιο.

[songless_bird]

Παραμένει το θέμα της εστίασης. Ποιός φακός είναι; Άλλαξες κάτι στον εστιαστή; Φαίνεται να θέλει πιο μέσα ή πιο έξω για να εστιάσει.

Ο Hyperion 31 Aspheric με κάννη 1.25" δεν εστιάζει σε νευτώνια.

31 είναι συνήθως ο Hyperion και ο Nagler Τ5. Δεν πιστεύω να έχεις τον Nagler και να ντρέπεσαι να το πεις. Εάν ναι, τότε ίσως χρειάζεται να ρυθμίσεις την τριβή του Crayford. Αλλιώς το γουρούνι τσουλάει προς τα έσω από το βάρος.

Αν αντιθέτως πρέπει να βγει πιο έξω, τράβα το έξω και ξανασφίξε τη βιδούλα. Η οριστική λύση είναι Baader parfocalizing ring, φλάντζες ερευνητή 50mm (οι παχιές), ή προέκταση 2" 35mm (εναλλακτικά η κάννη του Barlow 2" των GSO/ Skywatcher, χωρίς τους φακούς).

Επειδη ειναι η επομενη αγορα μου, το διευκρνιζεις λιγο; Θελει in focus , back focus ή δεν εσταζει με τιποτα; Με τον 25mm plossl πολλες φορες στη σεληνη βλεπω ενα συννεφακι στο κεντρο που προφανως ειναι η αραχνη. Στον 31mm θα την βλεπω πιο εντονα ή παιζει ρολο η σχεδιαση του φακου και το ποσο φωτεινος ειναι ο στοχος; Σε 2" δεν εχει θεμα;

[kkokkolis]

Το αν θα βλέπεις την αράχνη σχετίζεται με τη μυδρίαση που έχει επιτύχει η κόρη σου, δηλαδή την κόρη εισόδου και τη σχέση αυτής με την κόρη εξόδου.

Η κεντρική παρεμπόδιση είναι ένα ποσοστό του διαμετρήματος, αντιστρόφως ανάλογο με τον εστιακό λόγο.

Αν ας πούμε έχεις παρεμπόδιση 33% και η κόρη εξόδου με τον Aspheric είναι 6mm, ενώ η κόρη σου είναι επίσης 6mm, τότε δεν θα την δεις, παρά μόνο αν το μάτι σου βρίσκεται μακρύτερα από το eye relief, ώστε η κόρη εξόδου να καταλαμβάνει το κεντρικό μόνο τμήμα της κόρης εισόδου.

Αν όμως παρατηρείς την ημέρα και η κόρη εισόδου είναι 2mm που αντιστοιχεί στο 33% της κόρης εξόδου, τότε η παρεμπόδιση καλύπτει (επειδή είναι στο κέντρο) όλη την κόρη εισόδου.

Με απλά λόγια: αν έχεις προσαρμοστεί στο σκοτάδι, μπορείς να χρησιμοποιήσεις φακό 30 αλλά και 40mm. Αν κάνεις δοκιμές την ημέρα, τότε το φαινόμενο θα εμφανιστεί.

Η κάννη 1.25" του Aspheric μετακινεί την παύση πεδίου πιό έξω και χρειάζεται περισσότερη εσεστίαση. Πραγματικά όμως, αν πάρεις 2" φακό, τον παίρνεις επειδή χρειάζεσαι 2". Μόνο σε Maksutov με διαγώνιο 1.25" έχει νόημα αυτή η κάννη, αν δεν σου βρίσκεται κάποιος Plössl 32mm. Σε Maksutov και Schmidt εστιάζει άνετα και σαν 1.25".

[songless_bird]

Οχι , ως 2" θα τον χρησιμοποιησω, απλα αντικαθιστω σιγα σιγα τους ανταπτορες του εστιαστη και δεν θελω να εχω δωσει 80€ για εναν clicklock και να μην εστιαζει ο φακος...

Ευχαριστω.

[kkokkolis]

Με τον 47mm Clicklock εστιάζει πάντοτε. Με τον άλλον που βιδώνει επάνω στον εστιαστή το ίδιο, απλώς θα εστιάζεις περισσότερο προς τα έξω.

Αν έχεις Flextube εστιάζουν τα πάντα. Απλώς χαμηλώνεις λίγο το τηλεσκόπιο αν χρειαστεί. Μόνο με τροχούς φίλτρων μπορεί να χρειάζεται αυτό.