Ουρανογραφικές Συντεταγμένες

[Andromedas Galaxy]

Μπορεί κάποιος να μου εξηγήσει τις Ουρανογραφικές Συντεταγμένες; Από πού μέχρι πού εκτείνεται η απόκλιση (0°-90°); Πότε έχουμε αρνητική απόκλιση και, τέλος, παραμένουν σταθερές για διάστημα τουλάχιστον 10ετειας; Ευχαριστώ πολύ!

 

Γιώργος

[Μανούσος]

Η απόκλιση στις ουρανογραφικές συντεταγμένες είναι από -90 έως 90 μοίρες. Όταν έχουμε απόκλιση 0 μοίρες τότε το αντικείμενο βρίσκεται πάνω στον ουράνιο ισημερινό. Ο ουράνιος ισημερινός είναι προέκταση του γήινου. Στις 90 μοίρες βρίσκεται ο Βόρειος ουράνιος πόλος (πολύ κοντά στον πολικό αστέρα) ενώ στις -90 στο Νότιο τα οποία είναι κι αυτά προέκταση των γήινων πόλων. Οι ουρανογραφικές συντεταγμένες ταυτίζονται με τις γήινες με την απόκλιση να είναι όπως το γ. πλάτος και την ορθή αναφορά να είναι όπως είναι το γ. μήκος. Η διαφορά είναι ότι η ορθή αναφορά μετριέται σε ώρες από 0 έως 24 με το 0 να βρίσκεται στο λεγόμενο σημείο "γ" ή εαρινό ισημερινό σημείο.

 

Οι συντεταγμένες αυτές αλλάζουν λόγω ενός φαινομένου που λέγεται μετάπτωση των ισημεριών όπου το σημείο "γ" μετατοπίζεται. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μετατοπίζονται και τα σημεία των πόλων. Οπότε μετά από κάποιες χιλιάδες χρόνια ο πολικός αστέρας της Μικρής Άρκτου δε θα συμπίπτει με τον Βόρειο ουράνιο πόλο. Αυτό όμως συμβαίνει πάρα πολύ αργά (ένας κύκλος μετάπτωσης συμβαίνει κάθε 26000 χρόνια). Άρα ναι οι συντεταγμένες αυτές αλλάζουν αλλά πολύ αργά.

 

Υπάρχουν πάντως προγράμματα και αλγόριθμοι που μπορείς να υπολογίσεις την τρέχουσα θέση ενός αντικειμένου με βάση το epoch 2000. Δηλαδή να υπολογίσουν τη μετατόπιση από το έτος 2000. Αν ανοίξεις το Stellarium και επιλέξεις ένα αστέρα θα δεις ότι πάνω αριστερά σου δείχνει τις συντεταγμένες με βάση το 2000 και με βάση τη σημερινή ημερομηνία (on date).

 

Αν θέλεις να μελετήσεις περισσότερα θα σου πρότεινα το βιβλίο "Παρατηρησιακή Αστρονομία" των Αυγολούπη - Σειραδάκη.

 

https://www.planitario.gr/parathrhsiakh-astronomia-b-ekdosh-egxrwmh-beltiwmenh-kai-sumplhrwmenh.html

[Andromedas Galaxy]

Ευχαριστώ πολύ! Το βιβλίο του κ. Σειραδάκη το έχω και είναι πολύ καλό.

[2genes]

Μανουσο ευχαριστω και εγω για το post. Πολυ κατατοπιστικος, σε 10 γραμμες τα ειπες ολα.

[Vensius]

50,26'' κάθε έτος είναι η ανάδρομη κίνηση του γ της ισημερίας.

[Andromedas Galaxy]

Ωραία. Ευχαριστώ πολύ! Μία ακόμα ερώτηση, τα πρώτα και τα δεύτερα λεπτά της μοίρας πόσο εύρος έχουν;;

[Vensius]

Μία μοίρα έχει 60 λεπτά. Κάθε λεπτό 60 δευτερόλεπτα. Το φεγγάρι έχει διάμετρο μισή μοίρα στον ουρανό.

[Andromedas Galaxy]

Ευχαριστώ. Το ίδιο ισχύει και για την απόκλιση;

[Μανούσος]

Όπως έγραψα και παραπάνω σε μοίρες μετριέται η απόκλιση. Η ορθή αναφορά επίσημα μετριέται σε ώρες. Αν θέλεις όμως μπορείς να μετατρέψεις την ορθή αναφορά σε μοίρες. Μια πλήρης περιστροφή γίνεται σε 24 ώρες, άρα αν διαιρέσεις 360 / 24 = 15 που σημαίνει ότι 1 ώρα αντιστοιχεί σε 15 μοίρες. Αυτό βέβαια έχει να κάνει με το μέσο ηλιακό χρόνο και όχι με τον αστρικό (sidereal) αλλά ας μη το πάμε εκεί. Οι αλγόριθμοι που κάνουν tracking και goto χρησιμοποιούν συχνά τέτοιου είδους μετατροπές.

[Andromedas Galaxy]

Ωραία. Ευχαριστώ πολύ!

[alepohori]

Πώς είναι τα αγγλικά σου; https://www.skyandtelescope.com/astronomy-resources/right-ascension-declination-celestial-coordinates/?utm_content=bufferdef11&utm_medium=social&utm_source=facebook.com&utm_campaign=buffer