Νίκος Κατσαμάκας

Deep Sky Imager Pro. Το Sky and Telescope την έχει βρει επαρκέστατη για τη δουλειά που θέλεις. Μόνο που δεν κάνει 300 ευρώ...

Ουσιαστικά η μόνη βάση που κάνει για αστροφωτογραφία είναι η ισημερινή, αλλά όχι κάθε ισημερινή. Κάτι ψεύτικες σαν τη δική μου είναι για πέταμα. Θα σου έλεγα όπως οι άλλοι να πάρεις ένα Dobsonian στις 8 ίντσες. Πίστεψέ με , θα σου πάρει χρόνια ώσπου να "χορτάσεις" τον ουρανό ώστε να ασχοληθείς με την αστροφωτογραφία. Μπορεί και να το γνωρίζεις, όμως ο ουρανός όπως φαίνεται μέσα από τον προσοφθάλμιο, δεν έχει καμία σχέση με τις αστροφωτογραφίες. Αφού όμως σε ενδιαφέρει τόσο πολύ η αστροφωτογράφιση, υπάρχουν και ενστάσεις. Με το Dobsonian δε θα μάθεις την ισημερινή στήριξη. Ιδίως δε θα μάθεις να κάνεις polar alignment (και δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται). Και τα Dobsonian δεν είναι πολύ καλά για παρατήρηση στο ζενίθ (εννοώ ότι θα βρίσκεται ακριβώς από πάνω σου, οποιαδήποτε στιγμή, αυτό που στα αγγλικά λέγεται overhead) και στο ζενίθ πάντα οι συνθήκες ορατότητας είναι οι καλύτερες. Ίσως είναι καλύτερα να κάνεις υπομονή και να μαζέψεις κι άλλα χρήματα μέχρι να μπορείς να πάρεις ένα αξιοπρεπές νευτώνειο, έστω στις 6 ίντσες. Αυτή είναι η γνώμη μου. Είναι λογικό ένας αρχάριος να μη θέλει να ξοδευτεί, όμως κακά τα ψέμματα η αστρονομία είναι ακριβό χόμπι (που να δεις όταν θα αρχίσεις να ψάχνεις και για αξεσουάρ) και το Astonomy έχει γράψει το αμίμητο "υπάρχουν δύο ειδών τηλεσκόπια, τα καλά και τα φτηνά".

Ωραία,αφού βρήκαμε τη λύση για το πώς θα αντιμετωπίσουμε τον Φρεντυ Κρούγκερ, να πω κι εγώ τη σοβαρή μου έγνοια: τα αγριογούρουνα. Μη γελάσει κανείς, τα ελληνικά βουνά είναι γεμάτα από αυτά και τα άτιμα είναι εντελώς άφοβα και απολύτως θανατηφόρα. Αν σε εντοπίσουν ορμάνε χωρίς δεύτερη σκέψη. Ομολογώ πάντως ότι δεν ξέρω τις νυκτόβιες συνήθειές τους. Φαντάζομαι πως σε πολύ μεγάλα υψόμετρα δεν συχνάζουν, όμως δεν πάει κανείς εκεί κάθε μέρα για αστροπαρατήρηση. Α! Και μαθαίνω ότι στον Όλυμπο τώρα τελευταία εμφανίστηκαν και κάτι Μεγάλες Άρκτοι ολίγον πιο τριχωτές από το γνωστό αστερισμό.

Το τι τηλεσκόπιο θα πάρει κανείς αναμφίβολα εξαρτάται από τον ουρανό κάτω από τον οποίο θα παρατηρεί. Σε σκοτεινό ουρανό, στις εξοχές δηλαδή, ένα νευτώνειο των 4,5'' είναι πολύ ανώτερο από ένα των 10'' στα ΒΠ, ακόμα κι αν το seeing είανι μέτριο. Το φίλτρο δεν είναι λύση. Με λίγα λόγια, το τι τηλεσκόπιο θα πάρει ο αρχάριος εξαρτάται από το που θα το στήνει για να κοιτά. Όμως (και εκφράζω την προσωπική μου άποψη) είναι πέταμα χρημάτων να πάρει κανείς ένα πανάκριβο SCT και να το στήσει στο μπαλκόνι της κύριας κατοικίας του μέσα στην πόλη. Καλύτερα να φάει τα λεφτά του στα μπουζούκια! Βέβαια τα διαθέσιμα μέσα (πορτοφόλι, τόπος διαμονής, ύπαρξη αυτοκινήτου, ελεύθερος χρόνος) θα καθορίσουν ττηλεσκόπιο που θα αγοραστεί. Το χειρότερο είναι πως όλα αυτά ο αρχάριος δεν τα γνωρίζει. Ακόμα και οι προχωρημένοι συχνά αγνοούν πως το πιο βασικό αστρονομικό όργανο είναι το αυτοκίνητο και όχι το τηλεσκόπιο. Ελάχιστοι θυμούνται να πουν πως πρωτού αγοράσει κανείς τηλεσκόπιο πρέπει να έχει "φάει" τον ουρανό με τα κυάλια (από σκοτεινή περιοχή). Και τέλος όλοι δίνουν συμβουλές να-πάρετε-κάτι-απλό-αλλά-όχι-φτηνιάρικο. 1) Απλό: όλοι οι ερασιτέχνες αστρονόμοι είναι μορφωμένοι πάνω του μέσου όρου και επίσης πιο έξυπνοι. Πόσο δύσκολο είναι να κατανοήσει κανείς την ισημερινή στήριξη; Το πιο δύσκολο είναι να ρυθμίσει το αντίβαρο και αυτό το εξηγούν οι οδηγίες. Το δικό μου το έστησα σε δευτερόλεπτα...Συνεπώς η απλότητα δεν είναι κάτι που πρέπει να επιδιώκεται θυσιάζοντας άλλα πράγματα. 2) Το τηλεσκόπιο μπορεί να κρατήσει μια ζωή αν το συντηρεί κανείς σωστά. Άρα το πρώτο τηλεσκόπιο πρέπει να έχει δυνατότητες γιατί αργά ή γρήγορα θα τις χρειαστούμε. Υπάρχει αστρονόμος που δεν ενδιαφέρεται να τραβήξει φωτογραφίες ήδη πρωτού καν χρησιμοποιήσει κυάλια; Άρα το τηλεσκόπιο πρέπει να έχει καλή, στιβαρή ισημερινή στήριξη. Συνεπώς αποκλείονται όλα τα μικρά νευτώνεια των 4,5'' και επίσης τα Dobsonian - εκτός κι αν η φωτογράφηση δεν ενδιαφέρει. Για τον ίδιο λόγο είναι άκρως επιθυμητά όλα τα "καλούδια" των ακριβών GOTO τηλεσκοπίων. 3) Light gathering power rules: Καταριέμαι την ώρα και τη στιγμή που αγόρασα 5ιντσο, γιατί δήθεν ήμουν αρχάριος. Τώρα πασχίζω να δω το Rosetta Nebula, από τους γαλαξίες της Παρθένου φαίνονται μόνο οι πυρήνες, από το Μ13 και το Μ22 φαίνονται 10-15 άστρα. Χρειάζεται κανείς 8 ίντσες για να αρχίσει να βλέπει τις σπείρες σε γαλαξίες (στον Μ51), οπότε αυτό είναι ένα ελάχιστο όριο. Αν το τηλεσκόπιο είναι να χρησιμοποιηθεί μέσα από πόλη, ένας λόγος παραπάνω να είναι μεγάλο. Δεν υπάρχει αντίλογος σε αυτό το θέμα. Η λογική του "επειδή είναι αρχάριος δεν πειράζει κι αν δεν μπορεί να δει τα πάντα" είναι λάθος. Πρέπει να προσμετράμε την απογοήτευση από τις αλλεπάλληλες αποτυχίες που ένα μικρό τηλεσκόπιο θα φέρει-είναι ικανές να διώξουν κάποιον από το χόμπι. Και τέλος πάντων είναι άδικο να υπονοούμε πως οι αρχάριοι δεν είναι κατάλληλοι για κάτι άλλο από τους πλανήτες και τα πιο φωτεινά μέλη του καταλόγου Messier. 4) Περιορισμοί: πρώτα η ύπαρξη αυτοκινήτου, γιατί χωρίς αυτό δεν θα κουβαλήσουμε το τηλεσκόπιο σε σκοτεινή περιοχή. Δεύτερο, ο προϋπολογισμός, που είναι ο μόνος λόγος για να μην αγοράσει κανείς κατευθείαν ένα LXD200GPS. Τρίτον, το βάρος: ελάχιστοι άνθρωποι στον κόσμο έχουν το χώρο (δηλαδή δικό τους αστεροσκοπείο) για ένα SCT των 16'' και το άτιμο είναι πολύ βαρύ. Ήδη ένα SCT των 8'' ζυγίζει 25-30 κιλά. Από την άλλη, τα φορητά μπορεί να είναι ακριβά και πολύ μικρά (όπως το ΕΤX 125, που μπορώ να το χαρακτηρίσω σκάνδαλο, ενώ το ETX90 είναι εξωφρενικά μικρό). Αυτά τα τηλεσκόπια είναι για φτασμένους αστρονόμους, με φτασμένα πορτοφόλια. Νομίζω πως η καλύτερη λύση είναι ένα 8ιντσο νευτώνειο (βαριά 6 ίντσες), είτε ήδη computerised, είτε με δυνατότητα ένα computerised Dobsonian στις...τρομακτικές 10 ή και 12 ίντσες είναι τέλειο. Οι φοιτητές είναι μια άλλη ιστορία. Για αυτούς, τα μικρά ελαφρά νευτώνεια των 4,5'' είναι σχεδόν μονόδρομος. Να μην τα υποτιμά κανείς: είναι απείρως ανώτερα από το τηλεσκόπιο που είχε o Messier. 5) GOTO: αν η τσέπη δεν το επιτρέπει δεν χρειάζεται. Εξάλλου, είναι περιττό ακόμα και για την αστροφωτογράφηση (βέβαια σου κάνει τη ζωή εύκολη), εκτός κι αν είσαι ο Jack Newton. Εξάλλου, αν έφτασα να εντοπίζω το NGC1514 χωρίς καν τους χάρτες το οφείλω στο ότι το τηλεσκόπιό μου δεν έχει καν μοτέρ. Γενικά δεν υπάρχει απόλυτη λύση. Όπως όμως έλεγαν οι αρχαίοι "ουκ εν τω πολλώ το ευ". Η αστρονομία απαιτεί βόλτα στις εξοχές, σκοτάδια, κρύο, υπομονή πάνω στον προσφθάλμιο. Η φωτορύπανση δε νικιέται με περισσότερες ίντσες, αλλά με εξόρμηση στις εξοχές.

Γιατί τόση έγνοια για τον τουρισμό μας και το τι κάνουν οι Τούρκοι; Δεν καταλαβαίνω για ποιό λόγο πρέπει να χαλάμε φαιά ουσία ψάχνοντας μεθόδους να ενισχυθούν τα έσοδα του τουρισμού μας, δηλαδή όλων εκείνων που δεν έβαλαν έκτακτα δρομολόγια, πού έμαθαν πως θα γίνει έκλειψη από κάποιον από εμάς όταν πήγαμε για εισιτήρια (μερικοί μάλιστα έμαθαν και τι είναι έκλειψη), που σήκωσαν τους ώμους αδιάφορα όταν ρωτήσαμε για τα δρομολόγια. Στη LANE δεν ξέρουν ότι θα γίνει έκλειψη, κάποιος εδώ επικοινώνησε με το νομάρχη Δωδεκανήσου και απάντηση δεν πήρε. Να πάνε να πνιγούν, αυτή είναι η γνώμη μου. Καλύτερα να μην γίνει γνωστό λέω εγώ. Γιατί θα πλακώσει όλο το ελληνικό γυφτογκλαμουράτο ελληνικό σταρ σύστεμ και μάλιστα θα απαιτούν να δουν την έκλειψη μέσα από τα δικά σας (εγώ μόνο κυάλια θα πάρω) τηλεσκόπια. Δεν ασχολούμαστε με το ίδιο το φαινόμενο καλύτερα; Να μια σοβαρή απορία: που θα βρώ γυαλία για την έκλειψη και πώς θα ξέρω ότι δεν είναι μαϊμού, κινέζικα κλπ; Και τι χρόνο έκθεσης να χρησιμοποιήσω για τηλεφακό 300mm (στα f/5.6);

Με το Konus των 130 mm (5,1'') έχω δει το χώρισμα Cassini κάμποσες φορές. Απαιτεί σταθερή, πολύ σταθερή, ατμόσφαιρα (και προπάντων πολύ λίγη υγρασία) και μην ελπίζεις σε τίποτα όταν ο πλανήτης δεν είναι κοντά στο ζενίθ.

Μέρος βρήκα: κάτω από τα αστέρια...Το δρομολόγιο Καστελλόριζο-Ρόδο στις 30 Μαρτίου ακόμα το ψάχνω...Τα καταμαράν είναι κλεισμένα. Και μέχρι η ΑΝΕΣ να ανακοινώσει τα δρομολόγιά της θα έχουν εξαντληθεί τα εισιτήρια ΠΡΟΣ Καστελλόριζο. Και μην ελπίζετε πολύ σε έκτακτα δρομολόγια, αν κρίνω από το ότι οι ταξιδιωτικοί πράκτορες δε γνωρίζουν πως στις 29/3 έχει έκλειψη...Οι δε αεροπορικές εταιρίες ούτε που ίδρωσε το αυτάκι τους. Ξέρετε πως πιο εύκολα φτάνει κανείς στην Αττάλεια και πως δεν είναι πολύ πιο ακριβά; Ψήνομαι...

Όλα ωραία και καλά ρε παιδιά, εισιτήρια για να πάω βρήκα, σε δρομολόγια που με βολεύουν, όμως πώς γυρίζει κανείς από εκεί; Δεν υπάρχει εισιτήριο επιστροφής για τίποτα μέχρι τις 2 Απριλίου (τουλάχιστον). Όσοι θα πάνε πώς θα γυρίσουν - για να πάρω μια ιδέα, καθώς είμαι απελπισμένος. Θα έμενα χωρίς κανένα πρόβλημα και μέχρι τα μέσα Απριλίου όμως έχω και μια δουλειά στην Λάρισα και δε γίνεται να απουσιάζω για πολλές μέρες. Δε μπορώ να το χωνέψω: με βλέπω να μην πηγαίνω επειδή δε βρίσκω να γυρίσω. Βοήθεια! Ψάχνω λύση...