Δροσος Γεωργιος

Σύμπαν: Πώς δημιουργήθηκε – Τα νέα επιστημονικά δεδομένα, στις έρευνες συμμετέχει το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του ΙΤΕ. Νέα δεδομένα που προέρχονται από έξι διαφορετικά τηλεσκόπια στην Ευρώπη, επιβεβαιώνουν την παρουσία βαρυτικών κυμάτων που ανοίγει ένα νέο παράθυρο στη μελέτη της δημιουργίας και εξέλιξης του Σύμπαντος.«Πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική διεθνή συνεργασία και έρευνα 25 ετών η οποία απέδωσε καρπούς και θα οδηγήσει τις εξελίξεις στα επόμενα χρόνια, με πρωταγωνιστή το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του ΙΤΕ» είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δρ Γιάννης Αντωνιάδης, ερευνητής του ΙΤΕ που συμμετείχε με την ομάδα του στην έρευνα, ο οποίος επισήμανε ότι «ήδη κατασκευάζεται το νέο, κορυφαίας τεχνολογίας, τηλεσκόπιο ΑΡΓΟΣ που θα τοποθετηθεί στην Κρήτη και θα υποστηρίξει την εξερεύνηση των βαρυτικών κυμάτων παγκοσμίως». Υπόσχονται πρωτόγνωρες ανακαλύψεις Τα αποτελέσματα παρατηρήσεων της τελευταίας 25ετίας, δημοσιεύονται σήμερα στην επιθεώρηση Astronomy & Astrophysics και αναφέρονται σε ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη υποβάθρου βαρυτικών κυμάτων χαμηλών συχνοτήτων, που υπόσχονται πρωτόγνωρες ανακαλύψεις στη μελέτη του σχηματισμού και της εξέλιξης του Σύμπαντός μας και των γαλαξιών που το κατοικούν. Τα βαρυτικά αυτά κύματα αποδίδονται κυρίως σε ζεύγη υπερμεγεθών μαύρων τρυπών, με μάζες εκατομμύρια έως δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερες από αυτές του Ήλιου, που περιστρέφονται η μία γύρω από την άλλη, λόγω βαρυτικής έλξης.Σειρά άρθρων που δημοσιεύθηκαν σήμερα από την Ευρωπαϊκή κοινοπραξία αστρονόμων – European Pulsar Timing Array (EPTA), από δέκα Ιδρύματα σε διάφορες χώρες, παρουσιάζει τα αποτελέσματα παρατηρήσεων που προέρχονται από έξι ραδιοτηλεσκόπια, από τα πιο ευαίσθητα του κόσμου. Τα δεδομένα αυτά συνάδουν με ένα υπόβαθρο βαρυτικών κυμάτων που διέπει ολόκληρο το Σύμπαν, μιας βασικής πρόβλεψης της Σύγχρονης Φυσικής και Κοσμολογίας. Σημαντικό ορόσημο Η ομάδα του δρ Γιάννη Αντωνιάδη, ερευνητή στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), συμμετείχε στην ανάλυση δεδομένων της έρευνας αυτής. Η ανίχνευση του υποβάθρου βαρυτικών κυμάτων αποτελεί σημαντικό ορόσημο για το άνοιγμα ενός νέου παραθύρου στο φάσμα των βαρυτικών κυμάτων, το οποίο θα επιτρέψει στους αστρονόμους να μελετήσουν τον σχηματισμό και την εξέλιξη των μεγαλύτερων δομών στο Σύμπαν. Θα προσφέρει επίσης τη δυνατότητα για νέους ελέγχους της φύσης της Βαρύτητας και της σκοτεινής ύλης, αποκαλύπτοντας ενδεχομένως τις φυσικές διεργασίες που διαμόρφωσαν το πρώιμο Σύμπαν.Το σήμα που ανιχνεύθηκε αποτελεί κυματισμούς στη δομή του χωροχρόνου που προβλέπονται από τη Γενική Θεωρία της σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν. Τα κύματα αυτά ταλαντώνονται με χρονικές κλίμακες ετών έως δεκαετιών, έχουν μήκος κύματος εκατομμυρίων χιλιομέτρων, το οποίο είναι πολύ χαμηλό για να ανιχνευθεί από επίγεια συμβολόμετρα όπως το LIGO και VIRGO, τα οποία επιβεβαίωσαν για πρώτη φορά την ύπαρξη βαρυτικών κυμάτων το 2015. «Συστοιχίες χρονισμού πάλσαρ» Ωστόσο, μια διαφορετική τεχνική που ονομάζεται «συστοιχίες χρονισμού πάλσαρ», χρησιμοποιεί τα πάλσαρ (αστέρες νετρονίων), ως φυσικά ρολόγια ακριβείας για να ανιχνεύσει αυτά τα κύματα. Τα πάλσαρ έχουν εξαιρετικά σταθερή περιστροφή και εκπέμπουν περιοδικούς παλμούς ραδιοκυμάτων (όπως ένας φάρος), που φτάνουν στη Γη σε προβλέψιμους χρόνους. Όταν ένα βαρυτικό κύμα περνά απ’ τη Γη, προκαλεί μια μικρή παραμόρφωση του χωροχρόνου που μεταβάλλει τον χρόνο άφιξης των παλμών.«Συγκρίνοντας τους παρατηρηθέντες χρόνους άφιξης με τους αναμενόμενους, μπορούμε να μετρήσουμε την επίδραση του βαρυτικού κύματος και να εξάγουμε πληροφορίες για την πηγή και το πλάτος του» λέει ο Γιάννης Αντωνιάδης. Επειδή η μεταβολή αυτή είναι εξαιρετικά μικρή και γίνεται σε χρονικές κλίμακες ετών έως δεκαετιών, απαιτούνται μακροχρόνιες παρατηρήσεις πολλών πάλσαρ ώστε να επιτευχθεί η ανίχνευση της επίδρασης των βαρυτικών κυμάτων. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν τις τελευταίες τρεις δεκαετίες Το σύνολο δεδομένων που αναλύθηκε από το EPTA περιέχει ευαίσθητα δεδομένα για 25 πάλσαρ που συλλέχθηκαν τις τελευταίες τρεις δεκαετίες με τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια της Ευρώπης. Πρόκειται για το ραδιοτηλεσκόπιο των 100 μέτρων Effelsberg στη Γερμανία, το τηλεσκόπιο Lovell του αστεροσκοπείου Jodrell Bank στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ραδιοτηλεσκόπιο Nançay στη Γαλλία, το ραδιοτηλεσκόπιο 60 μέτρων στη Σαρδηνία της Ιταλία και το ραδιοτηλεσκόπιο Westerbork Radio Synthesis Telescope στην Ολλανδία. Για την ανάλυση των δεδομένων συνεργάστηκαν πάνω από 70 ερευνητές απ’ όλο τον Κόσμο. Από την Ελλάδα, εκτός της ομάδας του κ. Αντωνιάδη συμμετείχε στην ανάλυση και ο δρ Νικόλας Καβαλιέρο από το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.Το EPTA αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης διεθνούς προσπάθειας, του International Pulsar Timing Array (IPTA), το οποίο συνδυάζει δεδομένα από παρόμοια πειράματα στη Βόρεια Αμερική (NANOGrav), την Αυστραλία (PPTA), την Ινδία (InPTA) και τη Νότια Αφρική (MeerKAT). Παρόμοιες ενδείξεις για την ύπαρξη του υποβάθρου βαρυτικών κυμάτων ανακοινώθηκαν ταυτόχρονα από το NANOGrav, ενώ οι μετρήσεις συνάδουν και με τα αποτελέσματα που αναφέρθηκαν από το PPTA, και την κοινοπραξία Chinese Pulsar Timing Array. Η πιθανότητα για το σήμα που είδαν οι επιστήμονες «Αυτό είναι πολύ συναρπαστικό», εξηγεί ο κ. Αντωνιάδης. «Η πιθανότητα το σήμα που είδαμε στα δεδομένα μας να έχει εμφανιστεί τυχαία είναι μία στις δέκα χιλιάδες. Ωστόσο, ο χρυσός κανόνας στην Επιστήμη για να ισχυριστεί κανείς την ανίχνευση ενός νέου φαινομένου είναι το αποτέλεσμα του πειράματος να έχει πιθανότητα να συμβεί τυχαία λιγότερο από μία φορά στο εκατομμύριο. Αν και το αποτέλεσμα του EPTA δεν πληροί ακόμη αυτό τον κανόνα, το γεγονός ότι οι συνάδελφοί μας σε όλο τον κόσμο βλέπουν το ίδιο σήμα μας κάνει πολύ πιο σίγουρους πως αυτό που βλέπουμε είναι πραγματικό».Μέσα στους επόμενους μήνες, οι επιστήμονες του EPTA θα συνδυάσουν τα δεδομένα τους με αυτά των συναδέλφων τους στα πλαίσια του IPTA για να χαρακτηρίσουν καλύτερα το σήμα. «Όλοι είμαστε βέβαιοι ότι το συνδυαστικό σύνολο των δεδομένων θα οδηγήσει στην τελική απόδειξη της γνησιότητας του σήματος», προσθέτει ο κ. Αντωνιάδης.Επιπλέον, το σχέδιο EPTA προετοιμάζεται ήδη για το επόμενο βήμα. Σύμφωνα με τον Αντωνιάδη, «μια πτυχή αυτού είναι ο σχεδιασμός νέων οργάνων ανίχνευση. Γι’ αυτόν τον λόγο, το ΙΤΕ ηγείται μιας διεθνούς προσπάθειας που υποστηρίζεται από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την κατασκευή ενός ραδιοτηλεσκοπίου επόμενης γενιάς στην Κρήτη. Το τηλεσκόπιο, το οποίο ονομάζουμε ARGOS, (https://argos-telescope.eu/) σχεδιάζεται ειδικά για παρατηρήσεις χρονομέτρησης πάλσαρ. Μόλις κατασκευαστεί, θα γίνει το πιο ευαίσθητο όργανο για τέτοιου είδους μετρήσεις και θα μας επιτρέψει να εξερευνήσουμε καλύτερα το νέο αυτό παράθυρο στην αστρονομία βαρυτικών κυμάτων που μόλις άνοιξε, σκάβοντας βαθύτερα για σήματα από το Πρώιμο Σύμπαν».Η ομάδα του κ. Αντωνιάδη υποστηρίζεται από το ΕΛΙΔΕΚ και το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, καθώς και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη 2021-2027». https://www.in.gr/2023/06/29/b-science/space/sympan-pos-dimiourgithike-ta-nea-epistimonika-dedomena-stis-ereynes-symmetexei-institouto-astrofysikis-tou-ite/

Πολυσύμπαν, το απρόσιτο σύνορο της κοσμολογίας. Το πολυσυμπαν ξεπερνά τα όρια της επιστημονικής μεθόδου αφού δεν μπορούμε να αποδείξουμε την ύπαρξή του. ● Μια απώτερη προσπάθεια για την κατανόηση του κόσμου μας είναι να σκεφτούμε ότι το σύμπαν μας αποτελεί μέρος κάτι μεγαλύτερου, μιας νοητικής συλλογής συμπάντων που ονομάζεται πολυσύμπαν. ● Η ιδέα του πολυσύμπαντος προκύπτει από τις θεωρίες φυσικής υψηλών ενεργειών όταν επιχειρούν να περιγράψουν τις πρώτες στιγμές του σύμπαντος. ● Το πρόβλημα είναι ότι, για να μάθουμε με βεβαιότητα αν το σύμπαν μας ανήκει ή όχι σε ένα πολυσύμπαν θα πρέπει να παραβιάσουμε τους νόμους της φυσικής. Ωστόσο, πάντα κάτι μαθαίνουμε καθώς προσπαθούμε να υπερβούμε τα όρια της γνώσης μας. Το σύμπαν, εξ ορισμού, αντιπροσωπεύει την ορατή έκταση του χώρου και όλα όσα υπάρχουν μέσα σε αυτό, γνωστά και άγνωστα. Με άλλα λόγια, το «σύμπαν» αντιπροσωπεύει τα πάντα μέσα στον κοσμικό μας ορίζοντα, που ορίζεται από την απόσταση που έχει διανύσει το φως από τη Μεγάλη Έκρηξη. Ο κοσμικός ορίζοντας είναι ο ‘θόλος’ των πληροφοριών μας. Θα μπορούσε να υπάρχει ένα μεγαλύτερο σύμπαν εκεί έξω, πέρα από αυτό που μπορούμε να μετρήσουμε. Αλλά δεν θα μπορέσουμε ποτέ να το μάθουμε με βεβαιότητα, αφού για να γνωρίζουμε κάτι, πρέπει να αποκωδικοποιήσουμε τις πληροφορίες από την εμπειρία μας για το τι υπάρχει. Όταν κάτι είναι πέρα από το φράγμα του φωτός, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ότι υπάρχει. Μπορούμε μόνο να υποθέσουμε ότι μπορεί να υπάρχει.Σε τέτοιες εικασίες μας οδηγούν οι σύγχρονες θεωρίες της φυσικής που επιχειρούν να περιγράψουν την Μεγάλη Έκρηξη και τις πολύ πρώτες στιγμές της. Αμφισβητούν τα παραδοσιακά όρια της επιστημονικής μεθόδου – δηλαδή, την ιδέα ότι οι υποθέσεις πρέπει να είναι επαληθεύσιμες για να γίνουν αποδεκτές. Οι κοσμολόγοι που κινούνται σ’ αυτά τα όρια προτείνουν ότι το σύμπαν μας δεν είναι παρά ένα από μια τεράστια συλλογή συμπάντων, το καθένα με τους δικούς του νόμους φυσικής! Αυτό θα μπορούσε να συμβαίνει εφόσον η πληθωριστική υπόθεση της ταχύτατης διαστολής του αρχέγονου σύμπαντος είναι σωστή ή εφόσον το τοπίο (landscape) της θεωρίας των υπερχορδών είναι σωστό.Είδαμε στο χρονικό διάστημα των τελευταίων δεκαετιών, ότι η σύγχρονη κοσμολογία μας δίδαξε περισσότερα από όσα πιστεύαμε ότι μπορούμε να μάθουμε για το σύμπαν μας. Φθάσαμε στα όρια που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν οι επιστημονικές μας γνώσεις. Η πιο προκλητική ιδέα της σύγχρονης κοσμολογίας είναι το πολυσύμπαν.H έννοια του πολυσύμπαντος είναι εκπληκτικά κοντά σε αυτήν της θρησκευτικής πίστης. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Tέτοιες προσεγγίσεις αν και υπερβαίνουν την σφαίρα της φυσικής επιστήμης, συνεισφέρουν στην προσέγγιση της φυσικής με την φιλοσοφία επεκτείνοντας το εύρος της γνωσιοθεωρίας. Αλλά η ιδέα είναι καινούργια και χρειάζεται λίγη ανάλυση.Πρώτον, πώς αρχίζει να αποκτά νόημα κάτι τέτοιο όπως μια συλλογή διαφορετικών συμπάντων, μερικά από αυτά πιθανώς άπειρα; Είναι καλύτερο να οπτικοποιήσετε την ιδέα χρησιμοποιώντας δύο χωρικές διαστάσεις. Φανταστείτε μια επίπεδη επιφάνεια που την τεντώνετε προς όλες τις κατευθύνσεις. Αν τεντώνεται συνεχώς επ’ άπειρον, η επιφάνεια γίνεται ένας επίπεδος, άπειρος χώρος. Μικρά, δισδιάστατα πλάσματα που μοιάζουν με αμοιβάδες θα μπορούσαν να ζουν σε αυτό το άπειρο δισδιάστατο σύμπαν.Σκεφτείτε τώρα δύο τέτοιες επίπεδες επιφάνειες, που είναι παράλληλες μεταξύ τους – χωρίς κανένα κοινό σημείο. Η δεύτερη επίπεδη επιφάνεια είναι επίσης άπειρη προς τις δύο διαστάσεις της, και άλλα είδη πλασμάτων ζουν εκεί. Τέλος, φανταστείτε ότι ένα στενό τούνελ συνδέει κάπου τους δύο επίπεδους χώρους.Χωρις πρόσβαση στο τούνελ, τα πλάσματα που κατοικούν σε κάθε χώρο πιστεύουν ότι ζουν σε ένα ενιαίο, άπειρο σύμπαν. Αυτό ισχύει ειδικά αν η σήραγγα βρίσκεται έξω από τον κοσμικό τους ορίζοντα. Δεν θα μάθουν ποτέ ότι τα σύμπαντά τους είναι μέρος μιας μεγαλύτερης δομής, ενός δισδιάστατου πολυσύμπαντος. Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς έναν άπειρο αριθμό δισδιάστατων επίπεδων χώρων στοιβαγμένoι o ένας πάνω στον άλλο, ο καθένας συνδεδεμένος με το επόμενο με ένα παρόμοιο τούνελ και κάθε σήραγγα απρόσιτη στους κατοίκους του κάθε ‘σύμπαντος’.Το πολυσύμπαν δεν είναι απαραίτητα τόσο απλό. Τα σύμπαντα μπορεί να είναι καμπύλα και πεπερασμένα, που φυτρώνουν σε ένα άπειρο μητρικό σύμπαν. Τα σύμπαντα που αναπτύσσονται μπορεί από μόνα τους να είναι άπειρα. Σκεφτείτε τα ως διαστελλόμενες τσιχλόφουσκες. Οι μικρές θα συρρικνωθούν, ενώ οι μεγαλύτερες μπορεί να συνεχίσουν να μεγαλώνουν.Αν μια φούσκα αρχίσει να αναπτύσσεται σε μια πυκνοκατοικημένη περιοχή επίπεδου χώρου, ορισμένοι από τους κατοίκους θα μεταφερθούν σε αυτήν. Άλλοι θα παραμείνουν έξω και τρομοκρατημένοι θα βλέπουν τους φίλους τους να εξαφανίζονται. Τα πλάσματα που επιβιώνουν στην αναπτυσσόμενη φούσκα αρχίζουν να εξερευνούν τον νέο τους κόσμο. Περνούν γενιές και γενιές. Οι επιστήμονές τους μετρούν την καμπυλότητα του χώρου και βλέπουν ότι το σύμπαν τους είναι κλειστό, όπως η επιφάνεια μιας σφαίρας. Δεδομένου ότι η φούσκα συνέχισε να μεγαλώνει, το άνοιγμα που μοιάζει με τούνελ προς το αρχικό σύμπαν είναι πολύ πέρα από τον κοσμικό τους ορίζοντα. Αυτά τα πλάσματα ζουν σε ένα κλειστό, διαστελλόμενο σύμπαν, χωρίς να γνωρίζουν τη σύνδεσή τους με έναν επίπεδο, άπειρο χώρο. Εν τω μεταξύ, τα πλάσματα στον αρχικό χώρο έβλεπαν το άνοιγμα προς το σύμπαν των φυσαλίδων να κλείνει όλο και περισσότερο μέχρι που έγινε πολύ στενό για να το διασχίσουν. Το μόνο που τους έχει απομείνει είναι μια ‘ουλή’ στο διάστημα που σηματοδοτεί το ξεχασμένο γεγονός της γέννας. Το σύμπαν της φυσαλίδας είναι απομονωμένο από το μητρικό του σύμπαν.Θα μπορέσουμε κάποτε να επαληθεύσουμε την ύπαρξη του πολυσύμπαντος;Είναι πιθανό κάθε ένα από αυτά τα σύμπαντα να έχει τους δικούς του φυσικούς νόμους ή τουλάχιστον διαφορετικές τιμές για τις σταθερές που χρησιμοποιούμε για να γράψουμε εξισώσεις όπως, η ταχύτητα του φωτός, η σταθερά της βαρύτητας και η μάζα του ηλεκτρονίου. Οι θεωρητικοί του πολυσύμπαντος υποστηρίζουν ότι απλώς ζούμε στο σύμπαν όπου οι σταθερές της φύσης επιτρέπουν να σχηματιστούν άστρα, πλανήτες και η σωστή χημεία, έτσι ώστε να υπάρχουμε και να προσπαθούμε να κατανοήσουμε τον κόσμο.Αλλά αν ζούμε σε ένα πολυσύμπαν, θα μπορέσουμε κάποτε να το μάθουμε; Μπορεί να παρατηρηθεί το πολυσύμπαν; Είναι το πολυσύμπαν μια ελεγχόμενη επιστημονική υπόθεση ή είναι απλώς μάταιες εικασίες που προκαλούν ένα επικίνδυνο σχίσμα στην κοινότητα της φυσικής; Επί της ουσίας: Είναι επαληθεύσιμο το πολυσύμπαν; Αν υπάρχουν άλλα σύμπαντα έξω από τον κοσμικό μας ορίζοντα, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να επικοινωνήσουμε μαζί τους. Είναι απρόσιτα για εμάς και για τους ανιχνευτές μας. Δεν θα μπορέσουμε ποτέ να τα δούμε ή να τα επισκεφτούμε, ούτε να μας δει ή να μας επισκεφτεί κάποιος που μπορεί να ζει σ’ αυτά.Έτσι, με την αυστηρή επιστημονική έννοια, η ύπαρξη του πολυσύμπαντος δεν θα μπορέσει ποτέ να επιβεβαιωθεί άμεσα. Ωστόσο, υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να συμπεράνουμε ότι κάτι υπάρχει, ακόμα κι αν δεν μπορούμε ποτέ να το δούμε ή να το αγγίξουμε. Οι αστροφυσικοί καταλήγουν σε παρόμοιο συμπέρασμα όταν υποθέτουν την ύπαρξη μιας τεράστιας μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία μας από την κίνηση των κοντινών άστρων και επεκτείνουν αυτό το συμπέρασμα σε άλλους γαλαξίες. Οι φυσικοί των σωματιδίων κάνουν το ίδιο όταν διαπιστώνουν τις ιδιότητες ενός σωματιδίου από τα ίχνη που αφήνει σε έναν ανιχνευτή. Κανείς δεν μπορεί να δει ένα ηλεκτρόνιο με τα μάτια του. Γνωρίζουμε ότι τα ηλεκτρόνια υπάρχουν από τις ενδείξεις που αποτυπώνουν σε ανιχνευτές και επιταχυντές σωματιδίων.Αν δεν μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα δούμε ένα γειτονικό σύμπαν, τουλάχιστον υπάρχει τρόπος να ανιχνεύσουμε την παρουσία του έμμεσα στον κοσμικό μας ορίζοντα; Μια τέτοια μέθοδος δεν θα αποδείκνυε την ύπαρξη του πολυσύμπαντος – θα μπορούσε να χρησιμεύσει μόνο για να δείξει την δυνατότητα ύπαρξης γειτονικών συμπάντων – αλλά σίγουρα θα πρόσφερε μια κάποια υποστήριξη στην ιδέα.Η διαφορά μεταξύ της εύρεσης παρατηρησιακών υπογραφών γειτονικών συμπάντων και της εύρεσης υπογραφών ενός πλήρους φυσικού πολυσύμπαντος είναι πολύ σημαντική, όμως συχνά αυτά τα δύο συγχέονται. Ακόμη κι αν μπορούσαν να βρεθούν πειστικές παρατηρησιακές υπογραφές γειτονικών συμπάντων στον κοσμικό μας ορίζοντα, δεν θα επιβεβαίωναν την ύπαρξη του πολυσύμπαντος. Κι αυτό γιατί οι επικρατούσες θεωρίες για το πολυσύμπαν υπολογίζουν τεράστιο αριθμό συμπάντων – της τάξης του 10500 στην περίπτωση της θεωρίας χορδών. Αυτό είναι αδύνατο να αποδειχθεί πειραματικά. Η ύπαρξη ενός πολυσύμπαντος, έστω και πεπερασμένης έκτασης, θα παραμείνει άδηλη.Αυτό το εννοιολογικό φράγμα δεν ρίχνει την ιδέα του πολυσύμπαντος στο καλάθι των αχρήστων. Το αντίθετο μάλιστα. Καθώς διερευνούμε τα όρια του δυνατού, μαθαίνουμε πάντα κάτι, ακόμα κι αν δεν είναι ακριβώς αυτό που περιμέναμε. Η ιστορία της επιστήμης έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι κάθε φορά που εργαζόμαστε για να επεκτείνουμε τις γνώσεις μας για τον κόσμο, το απροσδόκητο είναι ένας από τους καλύτερους φίλους μας. Για να βρεις κάτι, πρέπει πρώτα να ψάξεις. διαβάστε περισότερες λεπτομέρειες: The multiverse is cosmology’s unreachable frontier https://physicsgg.me/2023/06/28/πολυσύμπαν-το-απρόσιτο-σύνορο-της-κοσ/

Εκτοξεύτηκε από το Vostochny ο υδρομετεωρολογικός δορυφόρος «Meteor-M» Νο 2-3! Σήμερα στις 14:34:49 ώρα Μόσχας, το Soyuz-2.1b εκτοξεύτηκε με το ανώτερο στάδιο Fregat, το διαστημόπλοιο Meteor-M No. 2-3 και 42 ρωσικούς και ξένους δορυφόρους. Ο μεταφορέας λειτούργησε κανονικά, το ανώτερο στάδιο χωρίστηκε από το τρίτο στάδιο του πυραύλου και αυτή τη στιγμή βάζει το διαστημόπλοιο στις καθορισμένες τροχιές. Αυτή ήταν η ένατη εκτόξευση ρωσικού οχήματος εκτόξευσης το 2023, συμπεριλαμβανομένου του δεύτερου από το κοσμοδρόμιο Vostochny. Για το "Soyuz-2.1b" αυτή η πτήση ήταν η 63η, για την οικογένεια των "Φρεγκάτες" - η 115η στην ιστορία. Το νέο «Meteor-M» Νο 2-3 βρίσκεται ήδη σε τροχιά! Το διαστημόπλοιο «Meteor-M» Νο. 2-3, που εκτοξεύτηκε από το κοσμοδρόμιο Vostochny με τον πύραυλο φορέα «Soyuz-2.1b», έφτασε στην επιθυμητή τροχιά και διαχωρίστηκε από το «Fregat». Το ανώτερο στάδιο συνεχίζει να εκτοξεύει 42 ρωσικούς και ξένους συνδεδεμένους δορυφόρους σε τροχιές στόχους. Το «Meteor-M» Νο 2-3 θα μελετήσει τους φυσικούς πόρους της Γης, θα παρακολουθεί το κλίμα και το περιβάλλον. Είναι εξοπλισμένο με τον εξοπλισμό του συστήματος έρευνας και διάσωσης COSPAS-SARSAT. Το Meteor-M" Νο 2-3 είναι εξοπλισμένο με σύγχρονα όργανα υψηλής ακρίβειας. Η χρήση υπερφασματικού εξοπλισμού υπερύθρων του επιτρέπει να λύσει τα καθήκοντα προτεραιότητας της τηλεπισκόπησης της Γης: αύξηση της αξιοπιστίας των μετεωρολογικών προβλέψεων, μελέτη παγκόσμιων διαδικασιών και πρόληψη καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, φυσικές και ανθρωπογενείς. https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243620%2F073616112d86df9049%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243631%2Fc9deb1e8690bafc3eb%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567496

Το ραδιοτηλεσκόπιο ALMA ανίχνευσε θειούχο πυρίτιο. …. σε πρωτοπλανητικό δίσκο Το νεαρό άστρο HD 169142 απέχει 375 έτη φωτός από τη Γη και βρίσκεται στον αστερισμό του Τοξότη. Φιλοξενεί έναν γιγάντιο πρωτοπλανήτη ενσωματωμένο στον πλούσιο σε αέρια και σκόνη πρωτοπλανητικό δίσκο του. Η καλλιτεχνική αναπαράσταση στην εικόνα δείχνει τον πλανήτη που μοιάζει με τον Δία να αλληλεπιδρά και να θερμαίνει το αέριο μορίων στη γειτονιά του. Έτσι, προκαλούνται πολλές φασματικές γραμμές εκπομπής, που αποδεικνύουν την ύπαρξη μονοξειδίου του θείου (SO), θειούχου πυριτίου και τα συνήθη μονοξείδια του άνθρακα 12CO και 13CO. Οι αστρονόμοι που χρησιμοποιούν την συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) για να μελετήσουν τον πρωτοπλανητικό δίσκο γύρω από ένα νεαρό άστρο εξεπλάγησαν από την χημική ένωση που ανακάλυψαν. Πρόκειται για το θειούχο πυρίτιο (SiS). Η ανακάλυψη αυτή παρέχει στους αστρονόμους μια εναλλακτική μέθοδο για την ανίχνευση και τον χαρακτηρισμό πρωτοπλανητών όταν δεν είναι δυνατές οι άμεσες παρατηρήσεις. Τα αποτελέσματα θα δημοσιευθούν στο περιοδικό The Astrophysical Journal Letters με τίτλο «»»SO and SiS Emission Tracing an Embedded Planet and Compact 12CO and 13CO Counterparts in the HD 169142 Disk» . https://arxiv.org/abs/2306.13710 Το άστρο HD 169142 βρίσκεται στον αστερισμό του Τοξότη και παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τους αστρονόμους λόγω της παρουσίας του μεγάλου περιστρεφόμενου δίσκου του, πλούσιου σε σκόνη και αέρια. Αρκετοί υποψήφιοι πρωτοπλανήτες έχουν εντοπιστεί την τελευταία δεκαετία, και πριν από μερικούς μήνες επιβεβαιώθηκε ότι ένας τέτοιος υποψήφιος είναι ο HD 169142 b. Πρόκειται για έναν γιγάντιο πρωτοπλανήτη που μοιάζει με τον Δία.«Όταν παρατηρήσαμε το άστρο HD 169142 και τον δίσκο του σε μήκη κύματος υποχιλιοστών, εντοπίσαμε αρκετές χημικές υπογραφές αυτού του πρόσφατα επιβεβαιωμένου γιγαντιαίου πρωτοπλανήτη αερίου», δήλωσε ο αστρονόμος Charles Law. «Τώρα επιβεβαιώσαμε ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις χημικές υπογραφές για να καταλάβουμε τι είδους πλανήτες μπορεί να σχηματίζονται στους δίσκους γύρω από νεαρά άστρα».Η ερευνητική ομάδα εστίασε στο σύστημα HD 169142 γιατί πίστευε ότι η παρουσία του γιγάντιου πρωτοπλανήτη HD 169142 b ήταν πιθανό να συνοδεύεται από ανιχνεύσιμες χημικές υπογραφές. Και είχε δίκιο. Η ομάδα του Law ανίχνευσε το μονοξείδιο του άνθρακα12CO, το μονοξείδιο του ισοτόπου του13CO και το μονοξείδιο του θείου SO, τα οποία είχαν ανιχνευθεί παλαιότερα και θεωρήθηκε ότι σχετίζονται με πρωτοπλανήτες σε άλλους δίσκους. Αλλά για πρώτη φορά, η ομάδα ανίχνευσε επίσης θείουχο πυρίτιο (SiS). Αυτό προκάλεσε έκπληξη διότι για να είναι ανιχνεύσιμη η εκπομπή SiS από το ALMA, θα πρέπει να έχει απελευθερωθεί από τους κόκκους σκόνης στα τεράστια κύματα κρούσης που προκαλούνται από το αέριο που κινείται με υψηλές ταχύτητες. Αυτή η συμπεριφορά προκύπτει συνήθως σε εκροές που προκαλούνται από γιγάντιους πρωτοπλανήτες. Σύμφωνα με τον Law: «Το SiS ήταν ένα μόριο που δεν είχαμε ξαναδεί σε πρωτοπλανητικό δίσκο, πόσο μάλλον στην περιοχή ενός γιγάντιου πρωτοπλανήτη. Το γεγονός ότι καταφέραμε να ανιχνεύσουμε την εκπομπή SiS σημαίνει ότι αυτός ο πρωτοπλανήτης πρέπει να παράγει ισχυρά ωστικά κύματα στο περιβάλλον αέριο».Μ’ αυτή τη νέα χημική προσέγγιση στην ανίχνευση νεαρών πρωτοπλανητών, οι επιστήμονες ανοίγουν ένα νέο παράθυρο που θα εμβαθύνει την κατανόησή τους για τους εξωπλανήτες. Οι πρωτοπλανήτες, ειδικά αυτοί που εξακολουθούν να είναι ενσωματωμένοι στους γονικούς περιαστρικούς δίσκους τους, όπως στο σύστημα HD 169142, παρέχουν μια άμεση σύνδεση με τον γνωστό πληθυσμό εξωπλανητών. Υπάρχει τεράστια ποικιλομορφία στους εξωπλανήτες και με τη χρήση των χημικών υπογραφών που παρατηρήθηκαν από το ALMA, προκύπτει ένας νέος τρόπος για να κατανοήσουμε πώς αναπτύσσονται διαφορετικοί πρωτοπλανήτες με την πάροδο του χρόνου και πώς τελικά συνδέονται οι ιδιότητές τους με αυτές των εξωπλανητικών συστημάτων.Εκτός της νέας μεθόδου όσον αφορά το κυνήγι (πρωτο)πλανητών από το ALMA, αυτή η ανακάλυψη ξεδιπλώνει νέα και ενδιαφέρουσα αστροχημεία. Καθώς θα ερευνώνται όλο και περισσότεροι πρωτοπλανητικοί δίσκοι γύρω από νεαρά άστρα, αναπόφευκτα θα βρίσκονται κι άλλα ενδιαφέροντα αλλά αναπάντεχα μόρια, όπως το SiS. Ανακαλύψεις όπως αυτή δείχνουν ότι οι αστρονόμοι, προς το παρόν, απλά έξυσαν την επιφάνεια της πραγματικής χημικής ποικιλομορφίας που σχετίζεται με τις πρωτοπλανητικές διαδικασίες. διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες: A Surprise Chemical Find by ALMA May Help Detect and Confirm Protoplanets https://physicsgg.me/2023/06/27/το-ραδιοτηλεσκόπιο-alma-ανίχνευσε-θειούχ/

Ο Σεργκέι Προκόπιεφ και ο Ντμίτρι Πετελίν πήγαν στο διάστημα! Οι αστροναύτες άνοιξαν την καταπακτή εξόδου στις 17:24 ώρα Μόσχας. Θα περάσουν σχεδόν 7 ώρες στην εξωτερική επιφάνεια του ISS! Το κύριο καθήκον είναι να εγκαταστήσετε μια κεραία στη μονάδα Zvezda για μετάδοση πληροφοριών υψηλής ταχύτητας. Ο διαστημικός περίπατος τελείωσε! Ο Sergei Prokopiev και ο Dmitry Petelin έκλεισαν την καταπακτή εξόδου της μονάδας Poisk στις 23:48 ώρα Μόσχας. Οι αστροναύτες εργάστηκαν στην εξωτερική επιφάνεια του ISS για 6 ώρες και 24 λεπτά. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου: ▪ αποσυναρμολόγησε τον επιστημονικό εξοπλισμό «Seismoprognoz», τον εξοπλισμό του παλαιού συστήματος μετάδοσης πληροφοριών και τον πομποδέκτη. ▪ Εγκατάσταση και σύνδεση νέου εξοπλισμού μετάδοσης δεδομένων υψηλής ταχύτητας. ▪ Αφαίρεσε από τη μονάδα "Zvezda" την πινακίδα Νο. 2 του πειράματος "Impact" και ένα αφαιρούμενο δοχείο κασέτας. ▪ τράβηξε μια φωτογραφία της εξωτερικής επιφάνειας του Zvezda. ▪ Καθάρισε την εξωτερική επιφάνεια των υαλοπινάκων. ▪ αποσυναρμολόγησε το δοχείο εξοπλισμού Bioisk-MSN από τη μονάδα Poisk. https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243619%2Fbae7aee1c755f85923%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243628%2Faf9e6852ac38409ef8%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567463

Ο πύραυλος Soyuz-2.1b με τον δορυφόρο Meteor-M Νο 2-3 μεταφέρθηκε στο συγκρότημα εκτόξευσης Vostochny! Μετά την εγκατάσταση του φορέα σε κάθετη θέση, οι ειδικοί της Roscosmos συνέχισαν να τον προετοιμάζουν για εκτόξευση. Εκτόξευση του Soyuz-2.1b με το ανώτερο στάδιο Fregat, το διαστημόπλοιο Meteor-M No. 2-3 και 42 ρωσικούς και ξένους δορυφόρους - 27 Ιουνίου στις 14:34:49 ώρα Μόσχας Θυμηθείτε ότι το "Meteor-M" No. 2-3 έχει σχεδιαστεί για να παρακολουθεί το κλίμα και το περιβάλλον, να μελετά τους φυσικούς πόρους του πλανήτη μας, να ελέγχει την ηλιογεωφυσική κατάσταση (την επίδραση του Ήλιου στα κύρια κελύφη της Γης). Το Soyuz-2.1b συναρμολογήθηκε στο Vostochny Σήμερα, το κοσμοδρόμιο ολοκλήρωσε τη γενική συναρμολόγηση του πυραύλου Soyuz-2.1b με το ανώτερο στάδιο Fregat, το υδρομετεωρολογικό διαστημικό σκάφος Meteor-M No. 2-3 και 42 ρωσικούς και ξένους δορυφόρους. Έναρξη - 27 Ιουνίου στις 14:34:49 ώρα Μόσχας https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567472

Ξεκινά η κατασκευή μικροδορυφόρων στην Ελλάδα. Αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς η ελληνική διαστημική βιομηχανία.Η Ελλάδα παρά τις διαφόρων ειδών δυσκολίες των τελευταίων ετών τόσο στο τοπικό όσο και το διεθνές οικονομικό περιβάλλον δείχνει μια αξιοσημείωτη δραστηριότητα στο διαστημικό τομέα τόσο σε ερευνητικό όσο και παραγωγικό επίπεδο.Ένα από τα ξεχωριστά πρότζεκτ αυτής της δραστηριότητας είναι το πρόγραμμα ΕΡΜΗΣ – [ERMIS Hellenic Cubesat Demonstration Mission] έχει σαν στόχο να πιστοποιήσει νέες, καινοτόμες διαστημικές τεχνολογίες και εφαρμογές, όπως οι επικοινωνίες 5G για το διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT), δορυφορικές τηλεπικοινωνίες και η παρατήρηση της γης με υπερφασματική κάμερα. Στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΡΜΗΣ θα κατασκευαστεί στην Ελλάδα ένα σμήνος από τρεις τεχνολογικά προηγμένους νανοδορυφόρους (CubeSats), με έμφαση στις τηλεπικοινωνίες 5G/IoT, στην δια-δορυφορική σύνδεση (inter-satellite link) και στην υπερφασματική τηλεπισκόπηση (hyperspectral remote sensing) και θα πιστοποιηθούν για πρώτη φορά νέες τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί στην Ελλάδα, όπως: επικοινωνίες IoT/5G, δια-δορυφορικές συνδέσεις, επεξεργασία δεδομένων εικόνας σε τροχιά με χρήση επιταχυντών υλικού για αλγόριθμους συμπίεσης υπερφασματικών εικόνων και κωδικοποίηση οπτικού καναλιού σύμφωνα με τα διαστημικά πρότυπα CCSDS, αλγόριθμοι αυτομάτου ελέγχου για την παρατήρηση και τον έλεγχο της ακριβούς θέσης του δορυφόρου, οπτικές επικοινωνίες με laser και σύνδεση του δορυφόρου με τον οπτικό διαστημικό σταθμό εδάφους στον Χελμό, καθώς και υπερφασματική τηλεπισκόπηση με ακρίβεια 5m για διαστημικές εφαρμογές εθνικού ενδιαφέροντος, όπως για παράδειγμα έξυπνη γεωργία.To πρόγραμμα ΕΡΜΗΣ αποτελεί το πρώτο μέρος του Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων με προϋπολογισμό 200 εκατ. Ευρώ και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης (RRF – EU Next Generation EU). To έργο με προϋπολογισμό περίπου 4.9 εκατ. Ευρώ συντονίζει το νεοσύστατο Τμήμα Αεροδιαστημικής Επιστήμης & Τεχνολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (www.aerospace.uoa.gr) και συμμετέχουν στο έργο η OQ Hellas, το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Την διαστημική αποστολή ERMIS επιβλέπει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ΕΟΔ)/European Space Agency με την υποστήριξη του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1486622/xekina-i-kataskeyi-mikrodoryforon-stin-ellada/

Το James Webb εντόπισε σε αστρικό σύστημα άγνωστο μόριο άνθρακα βασικό «εργαλείο» στην ύπαρξη της ζωής. Η περιοχή στο Νεφέλωμα του Ωρίωνα που έγινε η ανακάλυψη του μορίου άνθρακα. πηγή φωτό ( ESA/Webb, NASA, CSA, M. Zamani (ESA/Webb), and the PDRs4All ERS Team) Μια ακόμη επίδειξη των δυνατοτήτων του έκανε το διαστημικό τηλεσκόπιο.Διεθνής ομάδα επιστημόνων κατάφερε με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb της NASA να ανιχνεύσει στο Διάστημα ένα μόριο άνθρακα που η ύπαρξη του είχε προβλεφθεί θεωρητικά. Το μόριο που ονομάζεται κατιόν μεθυλίου (CH3+) και θεωρείται σημαντικό επειδή βοηθά στο σχηματισμό πιο πολύπλοκων μορίων με βάση τον άνθρακα. Το κατιόν μεθυλίου ανιχνεύθηκε στο νεαρό αστρικό σύστημα γνωστό ως d203-506 που βρίσκεται περίπου 1.350 έτη φωτός μακριά στο Νεφέλωμα του Ωρίωνα. Στο νεαρό αστρικό σύστημα έχει σχηματιστεί ένας πρωτοπλανητικός δίσκος.Οι ενώσεις άνθρακα αποτελούν τα θεμέλια κάθε γνωστής ζωής και ως εκ τούτου είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες για τους επιστήμονες που εργάζονται για να κατανοήσουν τόσο πώς αναπτύχθηκε η ζωή στη Γη όσο και πώς θα μπορούσε ενδεχομένως να αναπτυχθεί αλλού στο Σύμπαν. Η μελέτη της διαστρικής οργανικής χημείας είναι ένας τομέας που γοητεύει τα τελευταία χρόνια τους επιστήμονες και η παρουσία του James Webb αποτελεί ένα πολύτιμο σύμμαχο όσων πραγματοποιούν τέτοιες έρευνες.Οι εντυπωσιακές δυνατότητες του Webb το καθιστούν ιδανικό όχι μόνο για την αναζήτηση και μελέτη πλανητών και γαλαξιών αλλά και έρευνες στον. μικρόκοσμο του Σύμπαντος και την ανίχνευση χημικών στοιχείων, μορίων κ.α. «Αυτή η ανίχνευση όχι μόνο επικυρώνει την απίστευτη ευαισθησία του Webb, αλλά επιβεβαιώνει επίσης την (υποτιθέμενη) κεντρική σημασία του CH3+ στη διαστρική χημεία» αναφέρει η Μαρί Ντριμέλ του Πανεπιστημίου Paris-Saclay στη Γαλλία, μέλος της επιστημονικής ομάδας. Οι επιστήμονες πιστεύουν πώς η παρουσία του CH3+ είναι αυτή που πυροδοτεί τις απαραίτητες χημικές διεργασίες για τη δημιουργία πιο σύνθετων μορίων άνθρακα και τελικάστην εμφάνιση της ζωής. Σύνθετη φωτογραφία με τρεις εικόνες από τις παρατηρήσεις του James Webb στο νεαρό αστρικό σύστημα. Στην πάνω δεξιά εικόνα MIRI-MID Infrared σημειώνεται το σημείο που εντόπισε το τηλεσκόπιο το μόριο του άνθρακα. πηγή φωτό (ESA/Webb, NASA, CSA, M. Zamani (ESA/Webb), and the PDRs4All ERS Team) Το άστρο του συστήματος d203-506 είναι ένας ερυθρός νάνος και το σύστημα βομβαρδίζεται από ισχυρό υπεριώδες φως (UV) από κοντινά νεαρά, τεράστια και καυτά άστρα . Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι περισσότεροι δίσκοι που σχηματίζουν πλανήτες περνούν από μια περίοδο τόσο έντονης υπεριώδους ακτινοβολίας, καθώς τα αστέρια τείνουν να σχηματίζονται σε ομάδες που συχνά περιλαμβάνουν τεράστια άστρα που παράγουν υπεριώδη ακτινοβολία. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1487653/to-james-webb-entopise-se-astriko-systima-agnosto-morio-anthraka-vasiko-ergaleio-stin-yparxi-tis-zois/

Μοναδικές εικόνες του Άρη από την αποστολή MAVEN. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα εντυπωσιακές φωτογραφίες του Κόκκινου Πλανήτη.Μπορεί τα διαστημόπλοια που έχουν επισκεφτεί τον Άρη καθώς και ο στόλος των επιστημονικών δορυφόρων που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη να έχουν στείλει ένα μεγάλο αριθμό φωτογραφιών του όμως η NASA έδωσε στη δημοσιότητα δύο νέες πραγματικά μοναδικές εικόνες. Πρόκειται για φωτογραφίες του Κόκκινου Πλανήτη που κατέγραψε το σκάφος της αποστολής MAVEN με το όργανο υπεριώδους φασματοσκοπία IUVS. Σε αυτές τις εικόνες το όζον στην ατμόσφαιρα του Άρη εμφανίζεται με βυσσινί χρώμα ενώ τα σύννεφα και η ομίχλη εμφανίζονται λευκά ή μπλε. Η επιφάνεια μπορεί να φαίνεται πράσινη ή με απόχρωση ανοικτού καφέ προς το κίτρινο.Η πρώτη εικόνα τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου του νότιου ημισφαιρίου. Ένας από τους βαθύτερους κρατήρες του Άρη, ο Argyre Basin, εμφανίζεται κάτω αριστερά γεμάτος με ατμοσφαιρική ομίχλη (που απεικονίζεται εδώ ως απαλό ροζ). Τα βαθιά φαράγγια του Valles Marineris εμφανίζονται πάνω αριστερά γεμάτα με σύννεφα. Η παγοκάλυψη στο Νότιο Πόλο είναι ορατή και έχει συρρικνωθεί από τις αυξημένες θερμοκρασίες του καλοκαιριού. Η αυξημένη θερμοκρασία το καλοκαίρι στο νότιο ημισφαίριο και θύελλες σκόνης οδηγούν τους υδρατμούς σε πολύ μεγάλα υψόμετρα, εξηγώντας την ανακάλυψη του MAVEN για αυξημένη απώλεια υδρογόνου από τον Άρη αυτή την εποχή του χρόνου. πηγή φωτό NASA/LASP/CU Boulder Η δεύτερη εικόνα αφορά το βόρειο ημισφαίριο του Άρη και καταγράφηκε όταν ο πλανήτη βρισκόταν στο πιο απομακρυσμένο σημείο της τροχιάς του από τον Ήλιο. Οι ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες στο Βόρειο Πόλο προκαλούν άφθονα λευκά σύννεφα. Τα τεράστια φαράγγια του Valles Marineris διακρίνονται με ανοικτόχρωμη απόχρωση κάτω αριστερά, μαζί με πολλούς κρατήρες. Το όζον, που αποτυπώνεται σε απόχρωση ματζέντα (κόκκινο-μωβ), έχει συσσωρευτεί στο Βόρειο Πόλο τα ψυχρά βράδια του χειμώνα. Το όζον εξαφανίζεται στη συνέχεια κατά τη διάρκεια της άνοιξης από χημικές αντιδράσεις με υδρατμούς που περιορίζονται σε χαμηλά υψόμετρα της ατμόσφαιρας τη συγκεκριμένη εποχή του χρόνου. πηγή φωτό NASA/LASP/CU Boulder Η σημαντικότερη ανακάλυψη της αποστολής MAVEN μέχρι στιγμής είναι ότι ο Ήλιος είναι η αιτία για τις αφιλόξενες συνθήκες που επικρατούν στον Άρη όπου τις νύχτες η θερμοκρασία φθάνει έως και τους 140 βαθμούς Κελσίου κάτω από το μηδέν και η επιφάνεια του είναι μια απέραντη έρημος με το νερό να βρίσκεται σε παγωμένη μορφή στο υπέδαφος. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξε η αποστολή ο ηλιακός άνεμος συρρικνώνει συνεχώς την ατμόσφαιρα του πλανήτη δημιουργώντας έτσι το ακραίο περιβάλλον σε αυτόν. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1486307/monadikes-eikones-toy-ari-apo-tin-apostoli-maven/

Η θερμόσφαιρα της Γης βιώνει καύσωνα εξαιτίας γεωμαγνητικών καταιγίδων. Ρεκόρ θερμοκρασιών σε αυτό το ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας.Η γήινη θερμόσφαιρα σημείωσε πρόσφατα τις υψηλότερες θερμοκρασίες σχεδόν 20 ετών μετά την απορρόφηση ενέργειας από γεωμαγνητικές καταιγίδες που έπληξαν τη Γη φέτος. Γεωμαγνητική καταιγίδα ονομάζεται το φαινόμενο που σχετίζεται με ξαφνικές και δυναμικές αλλαγές στο μαγνητικό πεδίο της Γης. Προκαλείται από έντονες εκρήξεις πλάσματος από την επιφάνεια του Ήλιου στο διάστημα. Ως αποτέλεσμα μιας γεωμαγνητικής καταιγίδας, υπάρχουν ταχείες αλλαγές στις παραμέτρους του ηλιακού ανέμου. Η γεωμαγνητική καταιγίδα είναι μία από τις παραμέτρους που διαμορφώνουν το λεγόμενο διαστημικό καιρό και η οποία προκαλεί διαταραχές στα γήινα συστήματα εδάφους και στα συστήματα επικοινωνίας στη Γη.Η θερμοκρασία στη θερμόσφαιρα που είναι τo δεύτερο υψηλότερο στρώμα της ατμόσφαιρας πιθανότατα θα συνεχίσει να ανεβαίνει τα επόμενα χρόνια καθώς αυξάνεται η δραστηριότητα του Ήλιου, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει τους δορυφόρους σε τροχιά της Γης, προειδοποιούν οι ειδικοί. Η θερμόσφαιρα εκτείνεται από την κορυφή της μεσόσφαιρας, περίπου 85 χιλιόμετρα πάνω από το έδαφος μέχρι το κάτω μέρος της εξώσφαιρας που είναι το τελευταίο ατμοσφαιρικό στρώμα της Γης πριν το Διάστημα.Για περισσότερα από 21 χρόνια, η NASA μετρούσε τη θερμοκρασία της θερμόσφαιρας μέσω υπέρυθρης ακτινοβολίας που εκπέμπεται από μόρια διοξειδίου του άνθρακα και νιτρικού οξειδίου. Οι επιστήμονες μελτούν τα δεδομένα που συλλέγονται από τον δορυφόρο Thermosphere, Ionosphere, Mesosphere, Energetics and Dynamics (TIMED) της NASA και τα εντάσσουν στην Κλίμακα Θερμόσφαιρας TCI όπου η μέτρηση γίνεται σε terawatts ή TW, 1 TW ισούται με 1 τρισεκατομμύριο watt. Η άνοδος της θερμοκρασίας στη θερμόσφαιρα προκλήθηκε από τρεις γεωμαγνητικές καταιγίδες τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο.«Αυτές οι καταιγίδες εναποθέτουν την ενέργειά τους στη θερμόσφαιρα και την θερμαίνουν. Η αυξημένη θέρμανση έχει ως αποτέλεσμα αυξημένα επίπεδα υπέρυθρης εκπομπής από το μονοξείδιο του αζώτου και το διοξείδιο του άνθρακα στη θερμόσφαιρα. Κανονικά, οι υπέρυθρες εκπομπές μετά από μια καταιγίδα ψύχουν τη θερμόσφαιρα αλλά όταν οι καταιγίδες επανέρχονται η θερμοκρασία παραμένει υψηλή» λέει ο Μάρτιν Μλίντζακ, του Κέντρου Ερευνας Λάνγκλει της NASA που είαι ο επικεφαλής επιστήμονας της αποστολής TIMED.Μετά την αύξηση ρεκόρ της θερμοκρασίας στη θερμόσφαιρα έκαναν την εμφάνιση τους τουλάχιστον δύο ακόμη γεωμαγνητικές καταιγίδες. Μία στις 24 Μαρτίου, η οποία συνδεόταν με την πιο ισχυρή ηλιακή καταιγίδα που έπληξε τη Γη για περισσότερα από έξι χρόνια και μια άλλη εξίσου ισχυρή καταιγίδα στις 24 Απριλίου. Οι τιμές TCI μετά από αυτές τις καταιγίδες παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα, αλλά δεν έχουν ακόμη ξεπεράσει την κορύφωση του Μαρτίου. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1486771/i-thermosfaira-tis-gis-vionei-kaysona-exaitias-geomagnitikon-kataigidon/

Εντοπίστηκε για πρώτη φορά κοσμική έκρηξη που οι επιστήμονες γνώριζαν ότι υπάρχει μόνο στα… χαρτιά. πηγή φωτό MIT Πρόκειται για μια σύγκρουση άστρων που βρίσκονταν κοντά σε μια μαύρη τρύπα.Μια σπάνια κοσμική έκρηξη εντοπίστηκε σε ένα πανάρχαιο γαλαξία η οποία προκλήθηκε από ένα φαινόμενο που οι επιστήμονες είχαν προβλέψει στη θεωρία αλλά δεν είχαμε μέχρι σήμερα ανιχνεύσει. Διεθνής ερευνητική ομάδα εντόπισε με τη βοήθεια διαστημικών και επίγειων τηλεσκοπίων μια έκρηξη ακτίνων γ σε ένα ελλειπτικό γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση περίπου τριών δισ. ετών φωτός από τη Γη.Σύμφωνα με τους ερευνητές η έκρηξη αυτή πιθανώς προκλήθηκε από τη σύγκρουση δύο αστέρων νετρονίων (εξαιρετικής πυκνότητας υπολείμματα άστρων) στο χαοτικό περιβάλλον που δημιουργεί η παρουσία μιας γιγάντιας μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξίοα. Η πυκνότητα των άστρων νετρονίων είναι τέτοια που μπορούν να συγκεντρώσουν μάζα παρόμοια με αυτή του Ήλιου σε μια σφαίρα έκτασης όσο μια πόλη στη Γη.Οι τρομερές βαρυτικές δυνάμεις που ασκούνται από τη μαύρη τρύπα στο γαλαξιακό κέντρο μπορούν ανάμεσα στα άλλα να διαταράξουν την κίνηση των κοντινών αστεριών και άλλων διαστημικών σωμάτων αυξάνοντας τις πιθανότητες συγκρούσεων δημιουργώντας ένα σκηνικό «κοσμικών κατεδαφίσεων» όπως χαρακτηρίζουν τα φαινόμενα που συμβαίνουν σε αυτό το περιβάλλον οι ερευνητές.«Τα περισσότερα αστέρια στο Σύμπαν πεθαίνουν με προβλέψιμο τρόπο, ο οποίος βασίζεται απλώς στη μάζα τους. Αυτή η έρευνα δείχνει μια νέα διαδρομή προς την αστρική καταστροφή. Η ιδέα ότι τα αστέρια μπορούν επίσης να πεθάνουν μέσω συγκρούσεων σε εξαιρετικά πυκνές περιοχές υπάρχει τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1980. Έτσι περιμέναμε 40 χρόνια να βρεθούν οι υπογραφές παρατήρησης του φαινομένου» λέει ο Αντριου Λεβάν του Πανεπιστημίου Radboud στην Ολλανδία, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1487293/entopistike-gia-proti-fora-kosmiki-ekrixi-poy-oi-epistimones-gnorizan-oti-yparchei-mono-sta-chartia/

Εξωτικό αποτυχημένο άστρο πονοκεφαλιάζει τους επιστήμονες. Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός καφέ νάνου (πηγή φωτό NASA/ESAJPL) Πρόκειται για ένα καφέ νάνο με θερμοκρασία τριπλάσια από τη φυσιολογική.Με άρθρο https://arxiv.org/abs/2306.08672 της στο διαδικτυακό αρχείο επιστημονικών προδημοσίευσεων arXiv ερευνητική ομάδα παρουσιάζει την ανακάλυψη ενός «εξωτικού» κοσμικού σώματος που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1,400 τών φωτός από τη Γη. Οι ερευνητές έδωσαν στο σώμα αυτό την κωδική ονομασία WD0032-317B και οι ερευνητές εκτιμούν ότι έχουμε να κάνουμε με ένα άγνωστο μέχρι σήμερα τύπο καφέ νάνου. Οι καφέ νάνοι χαρακτηρίζονται ως υποαστρικά σώματα και αποτελούν κατά κάποιο τρόπο έναν «αποτυχημένο αστέρα» ή κατά κάποιους ειδικούς ένα κοσμικό σώμα ενδιάμεσο σε ένα άστρο και έναν πλανήτη.Οι καφέ νάνοι έχουν ατμοσφαιρικές συνθήκες που μοιάζουν με αυτές του Δία αλλά έχουν μάζα 13-80 μεγαλύτερη από αυτή του γίγαντα αερίου του ηλιακού μας συστήματος. Οι καφέ νάνοι έχουν θερμοκρασίες επιφανείας που αγγίζουν τους 2,200 βαθμούς Κελσίου όταν κατά μέσο όρο η θερμοκρασία σε ένα συμβατικό άστρο είναι περίπου 3,700 βαθμούς Κελσίου. Σύμφωνα με τους ερευνητές η θερμοκρασία στην επιφάνεια του WD0032-317B είναι 7,700 βαθμοί Κελσίου που είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από αυτή στην επιφάνεια του Ήλιου. Πρόκειται για μια πρωτοφανή θερμοκρασία για καφέ νάνο με την επιστημονική κοινότητα να πονοκεφαλιάζει για το τι συμβαίνει. Ίσως η εξήγηση βρίσκεται στις αλληλεπιδράσεις του WD0032-317B με το μητρικό του άστρο, ένα καυτό λευκό νάνο. Ο καφέ νάνος είναι τόσο κοντά στο λευκό νάνο ώστε ολοκληρώνει μια τροχιά γύρω από αυτόν σε μόλις 12 ώρες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1485897/exotiko-apotychimeno-astro-ponokefaliazei-toys-epistimones/

Κλίμα: Θεαματικά βίντεο της NASA δείχνουν το CO2 να πνίγει τον πλανήτη. Ένα παχύ πέπλο διοξειδίου του άνθρακα πάλλεται γύρω από τον πλανήτη σε μια σειρά εντυπωσιακών animation που δημοσιοποίησε η NASA.Τα βίντεο του Στούντιο Επιστημονικής Απεικόνισης της NASA δείχνουν τις ετήσιες εκπομπές CO2 στη διάρκεια του 2021.Οι εκπομπές από την καύση ορυκτών καυσίμων -την κύρια αιτία της κλιματικής αλλαγής– εμφανίζονται πορτοκαλί, ενώ οι εκπομπές από κάθε είδους πυρκαγιές έχουν χρωματιστεί κόκκινες. Με πράσινο εμφανίζονται οι εκπομπές από τα χερσαία οικοσυστήματα, με μπλε οι εκπομπές των ωκεανών.Οι πράσινες κουκκίδες που εμφανίζονται στην ξηρά δείχνουν το CΟ2 που απορροφάται από τη βλάστηση, ενώ οι μπλε κουκκίδες αντιστοιχούν στην απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα από το φυτοπλαγκτόν στους ωκεανούς.Όπως σημειώνει η NASA σε ανακοίνωσή της, η ξηρά και οι ωκεανοί απορροφούν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, ωστόσο ορισμένες περιοχές λειτουργούν ως πηγές CO2.Τα τρία βίντεο απεικονίζουν την εκπομπή και απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου. Στο animation για την Βόρεια και Νότια Αμερική, ένα καφεκίτρινο νέφος που αντιστοιχεί στις εκπομπές των ορυκτών καυσίμων και τις πυρκαγιές συσσωρεύεται στο Βόρειο Ημισφαίριο.Ακόμα και σε αυτή την κλίμακα, ορισμένες πηγές CO2 είναι ευδιάκριτες. «Ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό είναι οι εκπομπές από την καύση ορυκτών καυσίμων στον βορειοανατολικό αστικό διάδρομο που εκτείνεται από την πόλη της Ουάσιγκτον μέχρι τη Βοστόνη στις Ηνωμένες Πολιτείες» επισημαίνει η NASA.Οι πράσινες κουκκίδες που αναβοσβήνουν στη Νότια Αμερική δείχνουν την απορρόφηση του CO2 από το δάσος του Αμαζονίου. «Η ταχεία ταλάντωση πάνω από τον Αμαζόνιο δείχνουν την επίδραση των φυτών, τα οποία απορροφούν άνθρακα μόνο όταν λάμπει ο ήλιος και τον απελευθερώνουν στη διάρκεια της νύχτας» εξηγεί η ανακοίνωση. Το δεύτερο animation εστιάζει στην Ασία και την Αυστραλία. «Το πιο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό είναι οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων από την Κίνα. Η αραιοκατοικημένη Αυστραλία λειτουργεί κυρίως ως αποθήκη άνθρακα, όπως δείχνουν οι πράσινες κουκκίδες που αναβοσβήνουν. Προς το τέλος του βίντεο, η ήπειρος της Ωκεανίας καλύπτεται από τις εκπομπές του Βορείου Ημισφαιρίου. Το τρίτο βίντεο αφορά την Αφρική, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, με το μεγαλύτερο μέρος των εκπομπών να πηγάζει από την Ευρώπη και τη Σαουδική Αραβία. Αραιά κόκκινα σύννεφα που κινούνται πάνω από την Αφρική αντιστοιχούν στις πυρκαγιές με τις οποίες οι αγρότες καθαρίζουν τα χωράφια τους μετά τη συγκομιδή.Οι πυρκαγιές, σημειώνει η ανακοίνωση, απελευθερώνουν μεν πολύ λιγότερο CO2 συγκριτικά με την καύση ορυκτών καυσίμων, επιδεινώνουν όμως την κλιματική αλλαγή καταστρέφοντας τη βλάστηση που θα απορροφούσε CO2 στο μέλον. https://www.in.gr/2023/06/23/b-science/perivallon-b-science/klima-theamatika-vinteo-tis-nasa-deixnoun-co2-na-pnigei-ton-planiti/

Αστεροειδής μήκους δέκα λεωφορείων κατευθύνεται προς τη Γη – Πόσα κοντά θα φτάσει. Ένας τεράστιος διαστημικός βράχος μεγαλύτερος από δέκα λεωφορεία στοιβαγμένα στη σειρά κατευθύνεται προς τη Γη.Η NASA αναφέρει ότι ο αστεροειδής, που ονομάζεται επιστημονικά 2013 WV44, θα περάσει από τον πλανήτη μας την Τετάρτη. Εκτιμάται ότι έχει διάμετρο έως και 160 μέτρα, γεγονός που τον καθιστά μεγαλύτερο τόσο από το London Eye όσο και από το Big Ben.Θα ταξιδεύει με ταχύτητα 11,8 χλμ το δευτερόλεπτο και δεν θα πλησιάσει τη Γη περισσότερο από 0,02334 αστρονομικές μονάδες ή περίπου 2,1 εκατομμύρια μίλια.Παρά το γεγονός ότι είναι περίπου εννέα φορές πιο μακριά από το φεγγάρι, ο αστεροειδής έχει ταξινομηθεί ως αντικείμενο κοντά στη Γη (NEO) και παρακολουθείται από τη NASA. Οι NEO είναι κομήτες και αστεροειδείς που ωθούνται από τη βαρυτική έλξη κοντινών πλανητών σε τροχιές που τους επιτρέπουν να εισέλθουν στη γειτονιά της Γης», δήλωσε η NASA. πηγή: Daily Mail Αποτελούμενοι κυρίως από πάγο νερού με ενσωματωμένα σωματίδια σκόνης, οι κομήτες σχηματίστηκαν αρχικά στο ψυχρό εξωτερικό πλανητικό σύστημα, ενώ οι περισσότεροι από τους βραχώδεις αστεροειδείς σχηματίστηκαν στο θερμότερο εσωτερικό ηλιακό σύστημα μεταξύ των τροχιών του Άρη και του Δία.Σύμφωνα με τη ΝΑSA, το επιστημονικό ενδιαφέρον για τους κομήτες και τους αστεροειδείς οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κατάστασή τους επειδή παραμένουν σχετικά αμετάβλητα υπολείμματα από τη διαδικασία σχηματισμού του ηλιακού συστήματος πριν από περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια».Ένα NEO ορίζεται ως τέτοιο όταν βρίσκεται σε απόσταση 1,3 αστρονομικών μονάδων (AU) (120,8 εκατομμύρια μίλια) από τον ήλιο και ως εκ τούτου εντός 0,3 AU (27,8 εκατομμύρια μίλια) από την τροχιά της Γης.Αν και το 2013 WV44 θα βρίσκεται σε απόσταση 2,1 εκατομμυρίων μιλίων, αυτό είναι σχετικά κοντά σε αστρονομικούς όρους.Ένας αστεροειδής ορίζεται ως «δυνητικά επικίνδυνος» εάν βρίσκεται σε απόσταση 0,05 αστρονομικών μονάδων (4,65 εκατομμύρια μίλια) από τη Γη και έχει διάμετρο μεγαλύτερο από 459 πόδια (140 μέτρα).Ευτυχώς, το 2013 WV44 δεν πληροί αυτές τις προδιαγραφές, επομένως δεν θεωρείται δυνητικά επικίνδυνο, αλλά θα μπορούσε ακόμα να μπει στην τροχιά μας. https://www.in.gr/2023/06/26/b-science/space/asteroeidis-mikous-deka-leoforeion-kateythynetai-pros-ti-gi-posa-konta-tha-ftasei/

Τα φώτα LED εξοικονομούν ενέργεια αλλά επηρεάζουν την υγεία μας. Κατά την τελευταία δεκαετία, οι επιστήμονες, διαπίστωσαν πως ο νυχτερινός ουρανός γίνεται σχεδόν 10% πιο φωτεινός κάθε χρόνο εξαιτίας του τεχνητού φωτισμού και κυρίως των LED που εκπέμπουν υπερβολική λάμψη, προκαλώντας φωτορύπανση. Μέρος του προβλήματος είναι τα φώτα του δρόμου, αλλά και πηγές όπως οι φωτεινές διαφημιστικές πινακίδες και τα φώτα των γηπέδων.Αλλά τα φώτα LED επηρεάζουν και την υγεία μας. Όπως αναφέρει εκτενές δημοσίευμα της Washington Post, οι συνήθεις τύποι λαμπτήρων αυτής της τεχνολογίας έχουν υψηλότερα ποσοστά στην εκπομπή μπλε μήκους κύματος, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν τις νυχτερινές συνήθειες των ανθρώπων. Διαταράσσουν τους κιρκάδιους ρυθμούς μας (τον 24ωρο κύκλο που ρυθμίζει τις σωματικές λειτουργίες σχεδόν όλων των έμβιων όντων, από τον ύπνο έως το ξύπνημα), μειώνουν την απόδοση του ανοσοποιητικού μας συστήματος και αυξάνουν την εμφάνιση ορισμένων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.Το ζήτημα έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια. Ως γνωστόν, τα φώτα LED είναι οι ολυμπιονίκες των λαμπτήρων: Καταναλώνουν έως και 90 τοις εκατό λιγότερη ενέργεια και μπορούν να διαρκέσουν έως και 25 φορές περισσότερο από τα παραδοσιακά φώτα πυρακτώσεως.Ως ο πιο ενεργειακά αποδοτικός λαμπτήρας στην αγορά, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι τον προτιμούν. Κρύβουν τα αστέρια- Φωτεινότερος ο ουρανός Εντοπίστηκαν ωστόσο και μειονεκτήματα: Οι ερευνητές της Αμερικανικής Εθνικής Υπηρεσίας Πάρκων διαπίστωσαν ότι τα φώτα LED κρύβουν τα περισσότερα από τα αστέρια.“Ο φωτισμός γίνεται ισχυρότερος, οπότε εκτείνεται ψηλότερα στον ουρανό … ολόκληρος ο ουρανός γίνεται πιο φωτεινός”, δήλωσε ο αστρονόμος Li-Wei ο οποίος δημοσίευσε σχετική έρευνα “Μόλις πριν από λίγα χρόνια, αυτό ήταν πραγματικά νέα γνώση για εμάς. Η μετάβαση σε LED μειώνει πραγματικά τη φωτορύπανση ή την αυξάνει; Δεν ξέραμε ακριβώς”.Τα δεδομένα έδειξαν ότι ο ουρανός πάνω από το βουνό Burch της κομητείας Τσίλαν που πρωτοστάτησε στην αλλαγή των λαμπτήρων, ήταν κατά 60 τοις εκατό φωτεινότερος μετά την ολοκλήρωση της μετάβασης το 2019, σε σύγκριση με το 2018. Η αυξημένη ρύπανση χαρακτηρίστηκε ως η “απόλυτη έκπληξη” καθώς, παρότι η Δημόσια Υπηρεσία Κοινής Ωφέλειας είχε προσπαθήσει να κατευθύνει τα φώτα προς το έδαφος, το φως εξακολουθούσε να διασκορπίζεται προς τα πάνω. «Φρέναρε» η Ουάσινγκτον Από το 2011 έως το 2022, αναφορές επιστημόνων και πολιτών έδειξαν ότι ο μέσος νυχτερινός ουρανός γινόταν φωτεινότερος κατά 9,6 τοις εκατό κάθε χρόνο, γεγονός που οι ερευνητές αποδίδουν στην αντικατάσταση των λαμπτηρων με LED. Ορισμένες πόλεις, όπως η Ουάσινγκτον, διέκοψαν τη μετάβαση στην νέα τεχνολογία, αφού οι κάτοικοι παραπονέθηκαν ότι τα έντονα φώτα διαταράσσουν τον ύπνο τους.Τα φώτα LED εκπέμπουν περισσότερο μπλε φως από τους κανονικούς λαμπτήρες στο οποίο το ανθρώπινο μάτι είναι εξαιρετικά ευαίσθητο.“Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κιρκάδιου ρολογιού μας είναι η χρονική στιγμή που παράγεται η μελατονίνη, ορμόνη που σχετίζεται με την ύπνο”, δήλωσε ο Μανουέλ Σπίτσαν, νευροεπιστήμονας στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Η έκθεση των ανθρώπων σε φως τη νύχτα καταστέλλει την παραγωγή της”.Χωρίς τη μελατονίνη που ενεργοποιεί τη νύστα, οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να μείνουν ξάγρυπνοι, προκαλώντας διαταραχή στον κιρκάδιο ρυθμό μας που έχει συνδεθεί με περιπτώσεις καρκίνου, όπως ο καρκίνος του μαστού, και έχει χαρακτηριστεί πιθανώς καρκινογόνα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι οι διακοπές στον κιρκαδικό μας ρυθμό συνδέονται με ορισμένα καρδιακά προβλήματα.“Είμαστε πιο ευαίσθητοι στο μπλε φως τη νύχτα απ’ ό,τι κατά τη διάρκεια της ημέρας”, δήλωσε ο Κρις Κάιμπα, ο οποίος μετρά ποσοτικά το τεχνητό φως στο νυχτερινό περιβάλλον στο Γερμανικό Κέντρο Ερευνών GFZ για τις Γεωεπιστήμες. Τι να προσέξετε Δεν είναι όλα τα φώτα LED ίδια. Όταν πηγαίνετε στο κατάστημα, θα βρείτε φώτα LED με ετικέτες 4.000 Kelvin, 3.000 Kelvin ή ακόμη και 2.000 Kelvin- μονάδες μέτρησης της θερμοκρασίας- που συσχετίζονται με την εμφάνιση του φωτός ως θερμού (πιο κίτρινου) ή ψυχρού (μπλε). Οι γιατροί συνιστούν να αγοράζετε φώτα LED με θερμότερες αποχρώσεις, όπως το κίτρινο ή το πορτοκαλί. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να χρησιμοποιείτε φώτα LED κάτω από 4.000 Kelvin. Κατά μέσο όρο, τα φώτα LED στα 4.000 Kelvin έχουν περίπου 29% μπλε χρώμα. Τα φώτα στα 3.000 Kelvin έχουν περίπου 21 τοις εκατό μπλε χρώμα. Αυτές τις μέρες, υπάρχουν διαθέσιμα φώτα LED σε επίπεδα μόλις 2.000 Kelvin. Οι θερμότερες αποχρώσεις διασκορπίζονται επίσης λιγότερο στην ατμόσφαιρα από το ψυχρό μπλε φως. https://physicsgg.me/2023/06/24/τα-φώτα-led-εξοικονομούν-ενέργεια-αλλά-ε/

Δυο δρόμοι προς την κβαντική βαρύτητα. ● Αν το σύμπαν ξεκίνησε από μια Μεγάλη Έκρηξη, πρέπει να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που εφαρμόζουμε την φυσική στην αρχή του χρόνου ● Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς; Οι προσπάθειες για την οικοδόμηση μιας θεωρίας που συνδέει την κβαντική φυσική και την σύγχρονη θεωρία της βαρύτητας (την γενική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν) έχουν μέχρι στιγμής αποτύχει. ● Ο μακρύς δρόμος προς τα εμπρός δεν έχει τελειώσει, αλλά έχει δημιουργήσει μερικές πολύ όμορφες ιδέες για την φύση της πραγματικότητας. Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, μάθαμε ότι ο Γαλαξίας μας δεν είναι παρά ένας από τους ‘αμέτρητους’ γαλαξίες στο σύμπαν μας. Μάθαμε επίσης ότι αυτοί οι γαλαξίες απομακρύνονται ο ένας από τον άλλο, μια συλλογική κοσμική διαστολή που την ερμηνεύσαμε ως αποτέλεσμα της διαστολής του χώρου. Αν φανταστούμε τον χρόνο να κινείται προς τα πίσω, αυτοί οι γαλαξίες θα πλησιάζουν όλο και πιο κοντά ο ένας στον άλλον μέχρι να καταλήξουν συμπιεσμένοι σε έναν μικροσκοπικό όγκο. Η θερμοκρασία εκεί είναι τεράστια και η ύλη διασπάται στα στοιχειώδη συστατικά της. Καθώς η συστολή συνεχίζεται, πλησιάζουμε στην αρχή των πάντων – την χρονική στιγμή t = 0 – στην γέννηση του σύμπαντος.Ασφαλώς τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Καθώς η ύλη συμπιέζεται σε όλο και μικρότερους όγκους, πρέπει να εγκαταλείψουμε κάθε ελπίδα ότι οι κανόνες της κλασικής φυσικής μπορούν να περιγράψουν αυτό που συμβαίνει εκεί. Σε αυτό το σημείο αναζητούμε απαντήσεις στην κβαντική φυσική, την φυσική των πολύ μικρών. Τα πράγματα τώρα γίνονται ενδιαφέροντα, αλλά αρκετά πιο μυστηριώδη.Για να ωθήσουμε τη φυσική στο πολύ πρώιμο σύμπαν, πρέπει να επεκτείνουμε τις τωρινές γνώσεις μας σε τομείς που παραμένουν άγνωστοι σε εμάς. Φυσικά, αυτό είναι πάντα ένα απαραίτητο βήμα για την προώθηση της γνώσης, αλλά υπάρχουν κίνδυνοι όταν τολμούμε προς το άγνωστο. Αν κάνουμε ένα λάθος βήμα μπορεί να χαθούμε. Η φυσική ακολουθούσε πάντα την επιστημονική μέθοδο που θέτει έναν σημαντικό περιορισμό: απορρίπτει τις υποθέσεις που δεν μπορούν να ελεγχθούν πειραματικά.Αλλά η αδυναμία ερμηνείας του αρχέγονου σύμπαντος με την γνωστή φυσική αμφισβητεί την παλιά προσέγγιση και ωθεί την επιστημονική μεθοδολογία σε νέες κατευθύνσεις. Πίσω από την αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας της θεωρητικής φυσικής κρύβονται δύο βασικοί υπαίτιοι: η κβάντωση της βαρύτητας και η πιθανότητα να ζούμε σε ένα πολυσύμπαν. Ας εξετάσουμε την πρώτη πρόκληση – την δύσκολη σχέση μεταξύ της βαρύτητας και της κβαντικής φυσικής. Η κβαντική βαρύτητα βρόχων Πώς θα αντιμετωπίσουμε την κβάντωση της βαρύτητας, δεδομένου ότι η βαρύτητα νοείται ως η καμπυλότητα του χωροχρόνου, που προκαλείται από την παρουσία της ύλης; Τα τελευταία 60 χρόνια, δύο προσεγγίσεις έχουν αναδειχθεί ως οι αγαπημένοι υποψήφιοι. Η κβαντική βαρύτητα βρόχων υποστηρίζει την ιδέα ότι αν θέλουμε να κβαντώσουμε τη βαρύτητα, πρέπει να κβαντώσουμε τον ίδιο τον ιστό του χωροχρόνου. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουμε να θεωρούμε τον χώρο και τον χρόνο ως συνεχείς οντότητες αλλά ως ένα σύνολο ‘κβάντων’. Πιο συγκεκριμένα, η θεωρία της κβαντικής βαρύτητας βρόχων (LQG – Loop Quantum Gravity) υποστηρίζει ότι η δομή του χωροχρόνου αποτελείται από μικροσκοπικούς βρόχους υφασμένους σε ένα είδος δικτύου, μια δομή σαν πάπλωμα σε τέσσερις διαστάσεις (μία για το χρόνο και τρεις για το χώρο). Συνδυάζοντας την γενική σχετικότητα με την κβαντική φυσική ο χωροχρόνος ορίζεται ως πλέγμα αδιαίρετων τμημάτων μεγέθους 10-35 μέτρων (0,00000000000000000000000000000000001 m).Η κβαντική βαρύτητα βρόχων βασίζεται, ουσιαστικά, στην «ατομικοποίηση» του χώρου. Όσον αφορά την κοσμολογία, η θεωρία φτάνοντας στην στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης δεν υπάρχει ιδιομορφία και αντί γι αυτήν προκύπτει μια «κβαντική γέφυρα» που οδηγεί σε ένα παλαιότερο σύμπαν. Αυτή είναι η βάση για την θεωρία της «Μεγάλης Αναπήδησης» της προέλευσης του σύμπαντος μας. Μπορεί να ακούγεται περίεργο, αλλά η κβαντική βαρύτητα βρόχων καθώς εφαρμόζεται για να εκφράσει την κβαντοποίηση του χώρου και του χρόνου παραμένει πιστή σε μερικές από τις βασικές αρχές της φυσικής. Η θεωρία υπερχορδών Η άλλη προσέγγιση της κβαντικής βαρύτητας είναι η θεωρία των υπερχορδών – ένα πραγματικά επαναστατικό Παράδειγμα. Οι υπερχορδές απαιτούν μια ριζική επανεξέταση του ποια είναι τα βασικά δομικά στοιχεία της υλικής πραγματικότητας, απομακρύνοντας την ατομικιστική λογική που κυριαρχεί σε μεγάλο μέρος της σύγχρονης φυσικής. Οι υπερχορδές είναι εξαιρετικά μικροσκοπικοί δονούμενοι σωλήνες. Όπως οι χορδές κιθάρας που μπορούν να δονούνται για να παράγουν ήχους διαφορετικών συχνοτήτων, έτσι και οι υπερχορδές μπορούν να παράγουν ή να γίνουν διαφορετικά σωματίδια.Αυτό που περιπλέκει την ιστορία είναι ότι για να έρθουν σε επαφή με τα γνωστά σωματίδια της φύσης, οι υπερχορδές πρέπει να ζουν σε έναν δεκαδιάστατο χωροχρόνο – μια διάσταση για το χρόνο και εννέα για το χώρο. Απαιτούν επίσης μια νέα συμμετρία της φύσης που ονομάζεται υπερσυμμετρία. Αυτή η συμμετρία συσχετίζει τα σωματίδια της ύλης όπως τα ηλεκτρόνια και τα κουάρκ με τα σωματίδια που μεταδίδουν τις δυνάμεις μεταξύ τους, όπως το φωτόνιο (που μεταφέρει την ηλεκτρομαγνητική δύναμη) και το γλοιόνιο (που μεταφέρει την ισχυρή πυρηνική δύναμη). Η θεωρία είναι τόσο μαθηματικά όμορφη όσο και πολύπλοκη. Και η ίδια η πολυπλοκότητά της έχει επιβραδύνει την ανάπτυξη της θεωρίας, η οποία έχει τις ρίζες της στη δεκαετία του 1970 και έκανε τις μεγαλύτερες προόδους της στην δεκαετία του 1980. Και η πειραματική επιβεβαίωση; Η πειραματική επαλήθευση των παραπάνω θεωριών είναι περίπλοκη. Η κβαντική βαρύτητα βρόχων προβλέπει μια συγκεκριμένη εξέλιξη της κοσμικής ιστορίας που μπορεί να είναι ή να μην είναι σωστή. Ακόμα δεν γνωρίζουμε αν υπήρξε αναπήδηση στην αρχή του χρόνου ή αν η δομή του χωροχρόνου είναι ένα δίκτυο αλληλένδετων βρόχων. Η θεωρία χορδών απαιτεί ένα ακόμη μεγαλύτερο άλμα πίστης. Απαιτεί επιπλέον διαστάσεις χώρου καθώς και την υπερσυμμετρία, που μέχρι σήμερα δεν επληθεύονται πειραματικά. Στην πραγματικότητα, η υπερσυμμετρία, ακόμα κι αν ανιχνευόταν με τη μορφή ενός νέου σωματιδίου, θα παρείχε μόνο έμμεση υποστήριξη της θεωρίας των χορδών. Αλλά μια τέτοια δραματική αλλαγή επιστημονικού Παραδείγματος απαιτεί πολύ περισσότερα.Σαράντα χρόνια μετά την πρώτη εμφάνιση αυτών των ιδεών, πολλοί φυσικοί εξακολουθούν να εργάζονται σκληρά, προσπαθώντας να τις εξελίξουν. Ο δρόμος ήταν ανώμαλος αλλά και αρκετά θεαματικός, καθώς προτείνονται εντυπωσιακές ιδέες για να προχωρήσουν και οι δύο θεωρητικές προσεγγίσεις. Μερικές φορές, ακριβώς όπως όταν ανεβαίνουμε σε ένα βουνό, η καλύτερη θέα δεν φαίνεται από την κορυφή. Την απολαμβάνουμε κατά διάρκεια της ανάβασης. διαβάστε περισότερες λεπτομέρειες: The two roads to quantum gravity https://physicsgg.me/2023/06/25/δυο-δρόμοι-προς-την-κβαντική-βαρύτητα/

Από την αβεβαιότητα γεννιέται η βεβαιότητα. (Ας) διανύσουμε για μια ακόμα φορά την συλλογιστική αλυσίδα που οδηγεί από το «μυστήριο της ατομικής σταθερότητας» στη θεμελιώδη πιθανοκρατία της κβαντομηχανικής και την συνακόλουθη αρχή της κατάρρευσης σε μια μέτρηση: 1. Σταθερότητα Kβάντωση 2. Κβάντωση Κυματική συμπεριφορά 3. Κύμα + Σωματίδιο Κύμα πιθανότητας 4. Κύμα πιθανότητας Κατάρρευση της κυματοσυνάρτησης Το κρίσιμο βήμα είναι το πρώτο: να καταλάβουμε την ενοιολογική εξίσωση: Κβάντωση=Σταθερότητα ότι δηλαδή η κβάντωση της ενέργειας στα άτομα – ακριβώς επειδή δεν επιτρέπει τις μικρές βαθμιαίες αλλαγές στην κατάστασή τους, παρά μόνο τα προβλεπόμενα κβαντικά άλματα – είναι ο κατ’ εξοχήν φυσιολογικός μηχανισμός που μπορεί να εξηγήσει το μυστήριο της ατομικής σταθερότητας. Παρά τη σφοδρότητα των συγκρούσεών τους, τα άτομα αναδύονται από αυτές τελείως αμετάβλητα, διότι οι θερμικές ενέργειες που ανταλλάσσουν – της τάξης του 1/40 του eV σε θερμοκρασία δωματίου – είναι κατά πολύ μικρότερες από την ενεργειακή διαφορά μεταξύ της θεμελιώδους και της πρώτης διεγερμένης κατάστασης του ατόμου, που είναι της τάξης των μερικών eV. Κι απ’ ό,τι φαίνεται, ο μηχανισμός της κβάντωσης είναι ο μόνος που έχει επινοηθεί μέχρι τώρα για να εξηγήσει το μυστήριο της ατομικής σταθερότητας έναντι κρούσεων. Αν όμως σκεφτεί κανείς ότι η κβάντωση της συχνότητας είναι σύμφυτη με τα κλασικά στάσιμα κύματα – σκεφτόμαστε πάντα το παράδειγμα της χορδής, όπου οι παραγόμενες συχνότητες είναι μόνο ακέραια πολλαπλάσια της θεμελιώδους -, τότε η ιδέα του κυματοσωματιδιακού δυϊσμού αναδύεται εξίσου φυσιολογικά. Αφού είναι Ε=hf και η συχνότητα κβαντώνεται σ’ ένα κλασικό στάσιμο κύμα, το ίδιο θα συμβαίνει και με την ενέργεια των σωματιδίων – ας πούμε των ατομικών ηλεκτρονίων – που βρίσκονται κάπου παγιδευμένα κι επομένως το αντίστοιχο υλικό κύμα είναι κι αυτό στάσιμο. Νά, λοιπόν, και το δεύτερο βήμα στην παραπάνω συλλογιστική αλυσίδα. Η κβάντωση οδηγεί αβίαστα στον κυματοσωματιδιακό δυϊσμό της ύλης. Ο κυματοσωματιδιακός δυϊσμός είναι η μόνη φυσιολογική εξήγηση της κβάντωσης, και η κβάντωση με τη σειρά της εξηγεί με τον πιο αβίαστο τρόπο το μυστήριο της ατομικής σταθερότητας. Όμως το κρίσιμο βήμα είναι το τρίτο. Αφού τα σωματίδια – ας πούμε, τα ηλεκτρόνια- ανιχνεύονται πάντα σαν ακέραιες και αδιαίρετες μονάδες, δηλαδή σαν συμπαγείς και αδιαίρετοι κόκκοι ύλης , πως είναι δυνατόν να είναι ταυτόχρονα και κύματα; Πως γίνεται να συνυπάρχουν αυτές οι λογικά αντιφατικές ιδιότητες στην ίδια φυσική οντότητα;Δεν γίνεται, είναι η απάντηση, παρά μόνο αν εγκαταλείψουμε την ιδέα ότι τα υλικά κύματα είναι φυσικά κύματα και τα αναγνωρίσουμε ως κύματα πιθανότητας. Νά, λοιπόν, και το κρίσιμο τρίτο βήμα στη συλλογιστική μας αλυσίδα: Κύμα + Σωμάτιο Κύμα πιθανότητας Το τέταρτο βήμα (Κύμα πιθανότητας Κατάρρευση της κυματοσυνάρτησης) – είναι τώρα πια αυτονόητο: Ένα κύμα πιθανότητας είναι ένα κύμα πληροφορίας (πιθανοκρατικού χαρακτήρα) και ως τέτοιο θα «συμμορφώνεται» υποχρεωτικά με τα νέα δεδομένα που προέκυψαν από μια μέτρηση. Αν βρήκαμε το σωματίδιο σε μια θέση x0, η κυματοσυνάρτησή του μετά τη μέτρηση δεν μπορεί παρά να είναι ισχυρά εντοπισμένη γύρω από αυτό το σημείο.(…) Το δίλημμα μπροστά μπροστά στο οποίο μας έβαλε το μυστήριο της ατομικής σταθερότητας ήταν τούτο: Πιθανοκρατική φυσική ή καθόλου φυσική! (… Βλέπουμε λοιπόν ότι) μια θεωρία που έχει εγκατεστημένη την τυχαιότητα στα ίδια της τα θεμέλια, να κάνει τόσο ακριβείς προβλέψεις ώστε όχι μόνο να εξηγεί τον κόσμο γύρω μας, αλλά και να μας επιτρέπει εκείνον τον υπέρλεπτο έλεγχο πάνω στην ύλη, χάρη στον οποίο μια ολόκληρη τεχνολογία απίστευτης ακρίβειας να έχει οικοδομηθεί; Σκέψου μόνο τις φυσικές και χημικές ιδιότητες των ατόμων, των μορίων και των στερεών. Έργα ιοντισμού, φάσματα, γεωμετρικά σχήματα, σθένη, ενέργειες διάσπασης, μαγνητικές ιδιότητες, οπτικές ιδιότητες, αγωγιμότητες, ηχητικές ταχύτητες κ.λπ. κ.λπ. Όλα αυτά και αναρίθμητα άλλα εμπειρικά δεδομένα προβλέπονται από την πιθανοκρατούμενη κβαντομηχανική χωρίς καμιά απροσδιοριστία! Με απόλυτη βεβαιότητα! Δεν είναι τρελό αυτό; Από την αβεβαιότητα να γεννιέται η βεβαιότητα! αποσπάσματα από το βιβλίο του Στέφανου Τραχανά: «Οι ερμηνείες της κβαντομηχανικής», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης https://physicsgg.me/2023/06/26/από-την-αβεβαιότητα-γεννιέται-η-βεβαι/

Eπιστήμονες μετράνε τ’ άστρα στην έρημο Ατακάμα. Ένα από τα καλύτερα σημεία για να κοιτάξει κανείς τα αστέρια είναι οι κορυφές των Χιλιανών Άνδεων, στην έρημο Ατακάμα, γι’ αυτό και βρίσκουν τη θέση τους εκεί τα πιο εντυπωσιακά τηλεσκόπια της Γης. Άποψη του παρατηρητη-ρίου Λας Καμπάνας στις Χιλιανές Άνδεις. Οι βουνοκορφές στο βάθος αποτελούν μέρος της ερήμου Ατακάμα. (Φωτογραφίες: Marcos Zegers/The New York Times) Το να περπατάς ανάμεσα στους θόλους των αστεροσκοπείων της ερήμου Ατακάμα είναι σαν να βουρτσίζεις τα μαλλιά σου με τα αστέρια. Σε ένα οροπέδιο ψηλά στις Χιλιανές Άνδεις, η έρημος Ατακάμα είναι ένα από τα πιο ξηρά και σκοτεινά μέρη στον κόσμο. Κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί κανείς να δει μακριά στα ανατολικά μέχρι τη Βολιβία, όπου τα σύννεφα γίνονται καταιγίδες που δεν θα υγράνουν ποτέ αυτή την περιοχή. Τη νύχτα, οι ήρεμοι, ατάραχοι άνεμοι από τον Ειρηνικό Ωκεανό δημιουργούν μερικές από τις πιο εξαιρετικές συνθήκες αστροπαρατήρησης στη Γη.Ένα βράδυ στα τέλη Ιανουαρίου, ο ουρανός ήταν τόσο πυκνός από αστέρια, που οι αστερισμοί θόλωναν στο βάθος. Ο γαλαξίας μας, ο γαλαξίας της Γης, ξετυλιγόταν ευθεία πάνω από το κεφάλι μας και το Μεγάλο και το Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου, δορυφορικοί γαλαξίες του δικού μας, αιωρούνταν δίπλα του σαν φαντάσματα. Ο Σταυρός του Νότου, αυτό το σύμβολο της περιπέτειας και του ρομαντισμού, ξεπρόβαλλε αλάνθαστα πάνω από τον νότιο ορίζοντα.Τον τελευταίο μισό αιώνα, αστρονόμοι από όλο τον κόσμο έχουν συρρεύσει στη Χιλή και στους μεταξένιους ουρανούς της, και τώρα πολλά από τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια στη Γη έχουν ριζώσει κατά μήκος ενός μονοπατιού παρατηρητηρίων που εκτείνεται από βορρά προς νότο για περίπου 1.300 χιλιόμετρα, κατά μήκος των ορίων της Ατακάμα.Οι ένοικοί του περιλαμβάνουν το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο, το οποίο αποτελείται από τέσσερα τηλεσκόπια, το καθένα με διάμετρο μεγαλύτερη από οκτώ μέτρα. Κατασκευάστηκε από μια διεθνή συνεργασία που ονομάζεται Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο. Το Παρατηρητήριο «Βέρα Σ. Ρούμπιν», ένα άλλο τηλεσκόπιο οκτώ μέτρων, πρόκειται να αρχίσει να λειτουργεί το επόμενο έτος, χαρτογραφώντας ολόκληρο τον ουρανό κάθε τρεις ημέρες. (Η ικανότητα ενός τηλεσκοπίου να συλλέγει φως από μακρινά αστέρια εξαρτάται περίπου από το εμβαδόν του κύριου κατόπτρου του. Το τηλεσκόπιο Παλομάρ στη Νότια Καλιφόρνια, ένα όργανο που κυριάρχησε στην αστρονομία μέχρι τη δεκαετία του 1990, είχε διάμετρο 5 μέτρα.) Το τηλεσκόπιο Σουόπ στο παρατηρητήριο Λας Καμπάνας στη Χιλή. «Καθεδρικοί ναοί» στις Άνδεις Το αστεροσκοπείο Λας Καμπάνας, του οποίου τα τηλεσκόπια και τα γραφεία βρίσκονται κατά μήκος μιας απότομης κορυφογραμμής στο Σέρο Λας Καμπάνας, σε υψόμετρο 2.590 μ., ήταν ένα από τα πρώτα που επικεντρώθηκαν στον ουρανό της Ατακάμα. Σήμερα στην κορυφογραμμή βρίσκονται σε περίοπτη θέση δύο καινοτόμα τηλεσκόπια, τα Twin Magellans, το καθένα με καμπύλες σαρώσεις από αλουμινένιο γυαλί διαμέτρου 6,5 μέτρων, δίπλα δίπλα σε ξεχωριστά περιβλήματα.Αλλά αυτά είναι μόνο η αρχή. Το Λας Καμπάνας είναι ένα φυλάκιο των Παρατηρητηρίων Κάρνεγκι, με έδρα την Πασαντίνα της Καλιφόρνια, το οποίο με τη σειρά του ανήκει στο Ίδρυμα Κάρνεγκι για την Επιστήμη, με έδρα την Ουάσιγκτον. Το Ίδρυμα Κάρνεγκι είναι ιδρυτής και κινητήριος δύναμη μιας κοινοπραξίας δεκατριών πανεπιστημίων και ιδρυμάτων η οποία στοχεύει στην κατασκευή του Giant Magellan Telescope ή GMT, ενός οργάνου αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, ισχυρότερου από οποιοδήποτε υπάρχον επίγειο τηλεσκόπιο.Όταν ολοκληρωθεί, το τηλεσκόπιο θα διαθέτει επτά κάτοπτρα, το καθένα με διάμετρο οκτώ μέτρων, τα οποία θα λειτουργούν μαζί ως τηλεσκόπιο διαμέτρου 22 μέτρων, περίπου 20 φορές ισχυρότερο από το Παλομάρ. Το GMT θα κατασκευαστεί στην κορυφή του Σέρο Λας Καμπάνας, τρία χιλιόμετρα μακριά από τους θόλους των υφιστάμενων τηλεσκοπίων του Κάρνεγκι.Εξίσου γιγαντιαία τηλεσκόπια σχεδιάζονται και κατασκευάζονται σε κορυφές βουνών σε όλο τον κόσμο. Με αυτούς τους «καθεδρικούς ναούς» από γυαλί, ατσάλι και τεχνολογία, οι αστρονόμοι ελπίζουν να καταγράψουν τις πρώτες λεπτομερείς εικόνες μακρινών πλανητών, το επόμενο σημαντικό βήμα στην προσπάθεια να καθοριστεί αν το σύμπαν πέρα από τη Γη είναι κατοικήσιμο ή ίσως ακόμη και κατοικημένο. Το επιβλητικό τηλεσκόπιο Magellan Clay στο ίδιο παρατηρητήριο. Για την κατασκευή κάθε τηλεσκοπίου χρειάζεται χρόνος που ισοδυναμεί με μία γενιά. Πλανήτες και εξωπλανήτες Το Ίδρυμα Κάρνεγκι για την Επιστήμη ιδρύθηκε από τον Άντριου Κάρνεγκι το 1902. Είναι υπερήφανο για την ιστορία του στην επιστήμη και την αστρονομία, δήλωσε ο Έρικ Ντ. Άιζακς, φυσικός και πρόεδρος του ιδρύματος. Το 1929, ο αστρονόμος Έντουιν Χαμπλ, χρησιμοποιώντας τα τηλεσκόπια του Κάρνεγκι στο όρος Γουίλσον στην Πασαντίνα, ανακάλυψε ότι το σύμπαν διαστέλλεται. Το 1978, μια άλλη αστρονόμος του Κάρνεγκι, η Βέρα Ρούμπιν, επιβεβαίωσε ότι τα αστέρια και οι γαλαξίες ήταν τυλιγμένα σε σύννεφα μιας μυστηριώδους σκοτεινής ύλης, την οποία οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη κατανοήσει.Το Κάρνεγκι άρχισε να «γλυκοκοιτάζει» τον ουρανό της Χιλής τη δεκαετία του 1960 ως πιθανή τοποθεσία για ένα νότιο δίδυμο του τηλεσκοπίου Χέιλ των 200 ιντσών, το οποίο ολοκληρώθηκε στο όρος Παλομάρ το 1948, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια. Είκοσι χρόνια αργότερα, το ίδρυμα αγόρασε 84 τετραγωνικά μίλια στην περιοχή Ατακάμα αντί 30 σεντς το στρέμμα. Ταυτόχρονα, το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών εγκαθιστούσε ένα φυλάκιο νοτιότερα, στο Σέρο Τολόλο, και το Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο, ένας ευρωπαϊκός οργανισμός, είχε τοποθετήσει τηλεσκόπια στη Λα Σίγια, μια κορυφή ορατή από το Λας Καμπάνας. «Ήταν απλώς μια ιδιοφυής κίνηση», δήλωσε ο Άιζακς. «Αυτό το κομμάτι γης είναι ανοιχτό για ιδέες». Το πρώτο τηλεσκόπιο στο Λας Καμπάνας, ένας ανακλαστήρας πλάτους ενός μέτρου που ονομάζεται «τηλεσκόπιο Σουόπ», τέθηκε σε λειτουργία το 1969. Πήρε το όνομά του από την Ενριέτα Χ. Σουόπ, μια Αμερικανίδα αστρονόμο και φιλάνθρωπο στην οποία πιστώνεται ότι βρήκε έναν τρόπο να μετράει τις αποστάσεις των άστρων και των κοντινών γαλαξιών.Το 1984, ο Μπράντφορντ Α. Σμιθ του Πανεπιστημίου της Αριζόνα και ο Ρίτσαρντ Τζ. Τέριλ του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης της NASA χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο Σουόπ για να ανακαλύψουν έναν δίσκο σκόνης γύρω από το άστρο Beta Pictoris, απόδειξη σχηματισμού πλανητών εν δράσει. «Αυτή ήταν η αρχή των εξωπλανητών», δήλωσε ο Τζον Μάλκεϊ, διευθυντής των Παρατηρητηρίων Κάρνεγκι και του παραρτήματός τους στο Λας Καμπάνας.Και το 1987, όταν ένα άστρο στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου εξερράγη ως σουπερνόβα, ήταν το Σουόπ που το είδε για πρώτη φορά και, ταυτόχρονα, το παρατήρησε με γυμνό μάτι ένα μέλος του προσωπικού του Λας Καμπάνας που έκανε διάλειμμα στο πάρκινγκ. Εν ώρα εργασίας και παρατήρησης στο Λας Καμπάνας, ένα πολύ απλό δωμάτιο με πρόσβαση στα αστέρια. Μια ζωή μέσα στα άστρα Τα καταλύματα κατά μήκος του αστρονομικού Δρόμου 66 κυμαίνονται από ρουστίκ έως πολυτελή. Οι ερευνητές στο Atacama Large Millimeter Array –στα 4.873 μέτρα είναι το υψηλότερο ραδιοτηλεσκόπιο στον κόσμο– πρέπει να φορούν μάσκες οξυγόνου για να το επισκεφθούν. Το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο διαθέτει πισίνα. Όλα τα αστεροσκοπεία διαθέτουν γήπεδο ποδοσφαίρου και ανταγωνίζονται μεταξύ τους κάθε χρόνο σε τουρνουά. Κατά κοινή ομολογία, το καλύτερο φαγητό στους αστρονομικούς κύκλους βρίσκεται στα αστεροσκοπεία της Χιλής.Η μετάβαση στο Λας Καμπάνας προϋποθέτει μια ολονύκτια πτήση στο Σαντιάγκο (δέκα ώρες από τη Νέα Υόρκη ή το Λος Άντζελες), μια δίωρη πτήση βόρεια προς τη Λα Σερένα, μια παραθαλάσσια πόλη-θέρετρο όπου έχουν γραφεία ορισμένα από τα χιλιανά αστεροσκοπεία, συμπεριλαμβανομένου του Λας Καμπάνας, και στη συνέχεια μια τρίωρη διαδρομή προς τα βουνά.Ο Μάλκεϊ ζει στην Πασαντίνα, όπου βρίσκονται τα Παρατηρητήρια Κάρνεγκι, αλλά μετακινείται τακτικά στο Λας Καμπάνας. Το ταξίδι του τον Ιανουάριο ήταν το 134ο από το 1994, όταν ήρθε για πρώτη φορά για μεταδιδακτορική έρευνα σχετικά με τη μάζα και την τύχη του σύμπαντος. «Κάποια στιγμή υπολόγισα ότι έχω περάσει περίπου το 15% της ενήλικης ζωής μου στο παρατηρητήριο», δήλωσε έπειτα σε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα.Κατα τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, πολλές από τις παρατηρήσεις στο Λας Καμπάνας πραγματοποιήθηκαν εξ αποστάσεως. Ούτε ο Μάλκεϊ ούτε ο Άιζακς είχαν πάει στα παρατηρητήρια από την εποχή πριν από την COVID και ανυπομονούσαν να επιστρέψουν.«Αυτό που έχει αλλάξει είναι οι άνθρωποι», δήλωσε ο Μάλκεϊ. Πολλά από τα μέλη του προσωπικού που ζουν στη Λα Σερένα είχαν συνταξιοδοτηθεί. Και πάρα πολλοί αστρονόμοι είχαν συνηθίσει να παρατηρούν από το σαλόνι τους, χωρίς το άγχος του ακριβού και χρονοβόρου ταξιδιού στο τηλεσκόπιο. Ως αποτέλεσμα, οι νεότεροι αστρονόμοι συχνά δεν γνώριζαν τα τηλεσκόπια ή τους ανθρώπους που τα χειρίζονταν. «Είναι σημαντικό να τους φέρουμε πίσω», δήλωσε ο Μάλκεϊ. Ένας γάιδαρος ξεκουράζεται μπροστά από τα τηλεσκόπια του παρατηρητηρίου. Πλάσματα της νύχτας Δίπλα στους θόλους στο Λας Καμπάνας υπάρχει ένα σύμπλεγμα από καμπίνες για τους επισκέπτες, τα μέλη του προσωπικού και τους ερευνητές, οι οποίοι κάθε φορά μένουν για μία εβδομάδα, και ένα καταφύγιο με τραπεζαρία, η οποία διαθέτει μηχανή καπουτσίνο.Στην κορυφογραμμή και στις γύρω πλαγιές κατοικούν κοπάδια από γαζέλες που ονομάζονται «γουανάκος», «βισκάτσας», τρωκτικά που μοιάζουν με μαρμότες και έχουν αυτιά κουνελιού, γαϊδουράκια και γεράκια. Οι λευκοί θόλοι του αστεροσκοπείου Λα Σίγια είναι ορατοί στα νότια. Προσαρτημένη στο κεντρικό καταφύγιο, υπάρχει μια βεράντα όπου στο τέλος της ημέρας οι αστρονόμοι συγκεντρώνονται για να προσπαθήσουν να ρίξουν μια ματιά στην πράσινη λάμψη, ένα σπάνιο τελευταίο απομεινάρι του ήλιου καθώς εξαφανίζεται κάτω από τον ορίζοντα, αν οι συνθήκες είναι κατάλληλες.Μετά το ηλιοβασίλεμα, τα φώτα σβήνουν στο καταφύγιο και, αν δεν το έχετε κάνει ήδη, το προσωπικό του αστεροσκοπείου θα έρθει και θα κατεβάσει τις περσίδες στα παράθυρα της καμπίνας σας, για να κρατήσει το τεχνητό φως μακριά από το βουνό και τα ευαίσθητα όργανα του τηλεσκοπίου.Μια νύχτα περπάτησα προς το τηλεσκόπιο Σουόπ, κάτω από έναν γαλαξία τόσο φωτεινό που ήταν δυνατό να πλοηγηθώ στο στενό μονοπάτι μόνο από το φως του. Μέσα από το τηλεσκόπιο είδα τις αποχρώσεις του Δία, με τα τρία από τα αστραφτερά φεγγάρια του να κλέβουν την προσοχή, και 160.000 χιλιόμετρα έτη φωτός μακριά, στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, είδα ομίχλες διαστρικών αερίων να περιφέρονται μέσα από το Νεφέλωμα Ταραντούλα.Η θέα στην κορυφή του Λας Καμπάνας το επόμενο πρωί ήταν λιγότερο ουράνια: ένα σύμπλεγμα από τροχόσπιτα κατασκευών, ένας λαβύρινθος από σχοινένια εμπόδια που δεν αφήνουν τους επισκέπτες να πέσουν από το βουνό. Γεράκια έκαναν κύκλους γύρω από έναν λεπτό μεταλλικό πύργο που περιείχε διάφορα όργανα για την παρακολούθηση του καιρού και της ατμόσφαιρας.Κοιτάζοντας προς τα κάτω, ακροβατούσα στην άκρη μιας τρύπας στην οροφή του κόσμου. Ομόκεντρες κυκλικές τάφροι, μερικές από τις οποίες είχαν βάθος έως και 18 μέτρα, είχαν σκαλιστεί στον ηφαιστειακό βράχο της κορυφής του βουνού, θυμίζοντας προκολομβιανό χωματουργικό έργο. Αυτό είναι το μελλοντικό σπίτι του Giant Magellan Telescope. Ρώτησα τον Μάλκεϊ τι θα μπορούσε να κάνει αυτό το τηλεσκόπιο σε σχέση με τα διαστημικά τηλεσκόπια James Webb και Hubble. «Πολλά», είπε. Πρώτον, τα όργανα του Giant Magellan είχαν προτεραιότητα για τη μελέτη εξωπλανητών και θα ήταν ικανά να ανιχνεύσουν βραχώδεις πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη σε απόσταση 30 ετών φωτός. Επιπλέον, καθώς η τεχνολογία βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου, οι αστρονόμοι θα μπορούν να αλλάζουν και να αναβαθμίζουν τα κύρια όργανα, ενώ τα διαστημικά τηλεσκόπια κουβαλούν την τεχνολογία που έφεραν κατά την εκτόξευση. Τα θεμέλια του Giant Magellan Telescope στο Λας Καμπάνας, το οποίο, μόλις κατασκευαστεί, θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια στον κόσμο. Από το James Webb στο GMT Σε μια σύντομη κουβέντα σε ένα από τα τροχόσπιτα, ο Όσκαρ Κοντρέρας-Βιγιαροέλ, αντιπρόεδρος του οργανισμού του Giant Magellan και νομικός εκπρόσωπος στη χιλιανή κυβέρνηση, ανέπτυξε τις δυνατότητες του GMT. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει ένα εξελιγμένο σύστημα προσαρμοστικών οπτικών για την αντιστάθμιση των ατμοσφαιρικών αναταράξεων που μπορούν να θολώσουν τις ουράνιες λεπτομέρειες (και να κάνουν τα αστέρια να λάμπουν). Και ορισμένα από τα κάτοπτρα θα μπορούν να προσαρμόζουν το σχήμα τους 2.000 φορές το δευτερόλεπτο, για να διατηρούν τις εικόνες των άστρων καθαρές σε ένα οπτικό πεδίο δύο τρίτων του μεγέθους της πανσελήνου. (Το οπτικό πεδίο του τηλεσκοπίου Webb είναι μόνο το ένα δέκατο της πανσελήνου.)Το πρώτο από τα γιγαντιαία κάτοπτρα Magellan χυτεύτηκε το 2005 κάτω από το γήπεδο ποδοσφαίρου του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, σε έναν περιστρεφόμενο κλίβανο που αναπτύχθηκε από τον Τζ. Ρότζερ Π. Έιντζελ, αστρονόμο από την Αριζόνα, ως ένας τρόπος κατασκευής γιγαντιαίων κατόπτρων. Τρία από τα κάτοπτρα έχουν πλέον ολοκληρωθεί και βρίσκονται σε κιβώτια στο αεροδρόμιο της Τουσόν. Τρία ακόμη γυαλίζονται και δοκιμάζονται. Το έβδομο και τελευταίο κάτοπτρο πρόκειται να χυτευτεί φέτος.Ανάλογα με τη χρηματοδότηση, το τηλεσκόπιο θα μπορούσε να ξεκινήσει τη λειτουργία του το 2030, δήλωσε ο Άιζακς σε ηλεκτρονικό μήνυμα. «Μόλις έχουμε τέσσερα κάτοπτρα, θα αρχίσουμε να συλλέγουμε φωτόνια», έγραψε. «Αυτό είναι το πρώτο φως. Θα είμαστε σε θέση να ξεκινήσουμε πρωτόλεια επιστήμη. Η κατασκευή ολοκληρώνεται με επτά κάτοπτρα και μπαίνουμε σε κανονική λειτουργία».Η κορυφή του Λας Καμπάνας έγινε επίπεδη το 2012, για να δημιουργηθεί χώρος για το τηλεσκόπιο, το οποίο θα είναι σχεδόν όσο ένα γήπεδο ποδοσφαίρου και θα έχει ύψος πάνω από 22 ορόφους.Ο Μιγκέλ Ροθ, πρώην διευθυντής του Λας Καμπάνας, μας ξενάγησε από κοντά στον χώρο. Χρειάστηκαν εννέα μήνες για την εκσκαφή, μερικές φορές με τα χέρια, όπως είπε, για να αποφευχθεί η χρήση εκρηκτικών που θα μπορούσαν να σπάσουν τον υποκείμενο βράχο. Γιγαντιαία ρουλεμάν θα μονώσουν το τηλεσκόπιο από τους σεισμούς. Το κτίριο του τηλεσκοπίου, ένας γιγάντιος περιστρεφόμενος κύλινδρος, έχει σχεδιαστεί με ένα σύστημα αεραγωγών και ανεμοθωράκων, για να διατηρείται σταθερή η θερμοκρασία στο εσωτερικό του. Επιπλέον, όλα τα μηχανήματα που παράγουν θερμότητα θα βρίσκονται υπόγεια και κάτω από τον επικρατούντα άνεμο, εμποδίζοντας έτσι τα θερμικά ρεύματα αέρα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα ευαίσθητα κάτοπτρα. «Το τηλεσκόπιο θα γίνει ένα με το βουνό», δήλωσε ο Ροθ. «Έχουμε μία από τις καλύτερες τοποθεσίες στον κόσμο, αν δεν τα θαλασσώσουμε. Μια αστρική ομάδα από τηλεσκόπια Πριν από δύο δεκαετίες, το Giant Magellan ήταν μία από τις τρεις προσπάθειες που κατέβαλαν ανταγωνιστικές ομάδες αστρονόμων και ιδρυμάτων για τη δημιουργία μιας νέας γενιάς γιγάντιων τηλεσκοπίων που δεν θα είχαν προηγούμενο στην ικανότητα να συλλέγουν το φως των άστρων και να διαπερνούν τα κενά του νυχτερινού ουρανού.Στη Χαβάη, μια συνεργασία υπό την ηγεσία των ΗΠΑ προσπαθεί να κατασκευάσει το Τηλεσκόπιο των Τριάντα Μέτρων στην κορυφή Μαούνα Κέα, αλλά έχει συναντήσει αντιδράσεις από τους ιθαγενείς ακτιβιστές της Χαβάης. Και πιο βόρεια, στην Ατακάμα, το Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο πρόκειται να κατασκευάσει το Ευρωπαϊκό Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Θα είναι το μεγαλύτερο από τα τρία, με ένα σύνθετο κάτοπτρο διαμέτρου 39 μέτρων. Ούτε το Giant Magellan ούτε το Τηλεσκόπιο των Τριάντα Μέτρων έχουν ακόμη συγκεντρώσει αρκετά χρήματα –2,54 δισεκατομμύρια δολάρια και 3,7 δισεκατομμύρια δολάρια αντίστοιχα– για να εκπληρώσουν τα ουράνια όνειρά τους. Η ολοκλήρωσή τους θα εξαρτηθεί από τη γενναιοδωρία του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών, το οποίο παραδοσιακά υποστηρίζει την επίγεια αστρονομία στις Ηνωμένες Πολιτείες, και τελικά από το Κογκρέσο.Ο Ρόμπερτ Ν. Σέλτον, πρόεδρος του οργανισμού Giant Magellan Telescope, δήλωσε ότι είναι βέβαιος ότι η μέρα του θα έρθει. «Όταν ολοκληρωθεί, το Giant Magellan Telescope θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά έργα που χρηματοδοτούνται από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα στην ιστορία», δήλωσε. «Οποιαδήποτε καθυστέρηση στους πόρους θα παρατείνει τον χρόνο ολοκλήρωσης του έργου μας, αλλά παραμένουμε προσηλωμένοι στην επιτυχία του τηλεσκοπίου». Καθώς κοίταζα το βραχώδες μάτι στην κορυφή του Λας Καμπάνας, προσπάθησα να φανταστώ τι θα αποκάλυπταν το Giant Magellan και τα «αδέρφια» του για το μυστηριώδες σύμπαν μας και ποιοι τυχεροί αστρονόμοι θα καρπωθούν τη γνώση. «Όχι εμείς», είπε ο Μάλκεϊ. Στις μέρες μας χρειάζεται μία ολόκληρη γενιά για να κατασκευαστεί ένα επιστημονικό όργανο τόσο μεγαλοπρεπές όσο ένα τηλεσκόπιο ή ένας νέος επιταχυντής σωματιδίων. Ήδη τα κλειδιά του σύμπαντος περνούν στα χέρια αστρονόμων που μπορεί να μην είχαν γεννηθεί όταν σχεδιάστηκε ο «Γιγάντιος Μαγγελάνος». Αλλά τα όνειρα είναι αυτό από το οποίο είναι φτιαγμένο το σύμπαν. https://www.kathimerini.gr/k/k-magazine/562480354/epistimones-metrane-t-astra-stin-erimo-atakama/

22 Ιουνίου, συναντηθείτε σε ανοιχτό χώρο! Ο Sergei Prokopiev και ο Dmitry Petelin θα υπερβούν το ISS για να εγκαταστήσουν μια κεραία στη μονάδα Zvezda για μετάδοση δεδομένων υψηλής ταχύτητας. Η προγραμματισμένη διάρκεια της κυκλοφορίας είναι 6 ώρες 51 λεπτά. Ας περάσουμε αυτόν τον χρόνο παρέα με τους αστροναύτες και τους οικοδεσπότες μας; Διαβάστε περισσότερα για την επερχόμενη αποστολή στο κιτ τύπου: http://www.roscosmos.ru/39415/ Ορίστε ειδοποιήσεις για τις 17:10 ώρα Μόσχας! https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567460

«Εμείς, οι πρώτοι κοσμοναύτες, αντιμετωπίσαμε το καθήκον να δώσουμε τη δυνατότητα σε ένα άτομο στο διάστημα να ζήσει και να εργαστεί. Και το κάναμε" Η έκθεση «Γλάρος. The First Among the Stars» αφιερωμένο στην 60ή επέτειο από την πτήση της Valentina Tereshkova στο διάστημα. Ο πρόεδρος της Κρατικής Δούμας Vyacheslav Volodin τόνισε ότι, εμπνευσμένη από το κατόρθωμα της Valentina Tereshkova και άλλων κοσμοναυτών, η χώρα μας θα πρέπει να συνεχίσει να εξερευνά το διάστημα. Σύμφωνα με τον Vyacheslav Volodin, γι 'αυτό είναι απαραίτητο να βασιστείτε στο ίδρυμα που δημιουργήθηκε από τη Valentina Tereshkova και τους συναδέλφους της κοσμοναύτες. Υπενθύμισε ότι το φθινόπωρο η Κρατική Δούμα θα πρέπει να εγκρίνει το σχέδιο ομοσπονδιακού προϋπολογισμού για το επόμενο έτος και η υποστήριξη για την ανάπτυξη της διαστημικής βιομηχανίας θα πρέπει να γίνει μία από τις προτεραιότητες. «Αυτή η πτήση έγραψε για πάντα το όνομα της Valentina Vladimirovna Tereshkova με χρυσά γράμματα στην ιστορία της παγκόσμιας κοσμοναυτικής», δήλωσε ο Yury Borisov, επικεφαλής της Roscosmos. https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243626%2Fc62f01e0291ce6e76b%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/roscosmos https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567454

Το Arktika-M No. 2 στάλθηκε για δοκιμή κενού! Η NPO Lavochkin συνεχίζει να δημιουργεί δορυφόρους για το πρώτο εξαιρετικά ελλειπτικό υδρομετεωρολογικό διαστημικό σύστημα Arktika-M στον κόσμο. Ολοκληρώθηκαν πλέον οι εκτενείς δοκιμές ηλεκτρο-ραδιομηχανικής του δεύτερου «Αρκτικά». Το βράδυ της 21ης Ιουνίου, η συσκευή εστάλη στο Κέντρο Έρευνας και Δοκιμών της Βιομηχανίας Πυραύλων και Διαστήματος για δοκιμή σε θάλαμο κενού, η ολοκλήρωσή τους είναι τον Ιούλιο του 2023. Μετά από αυτό, το διαστημόπλοιο θα επιστραφεί στο NPO Lavochkin για περαιτέρω ελέγχους εδάφους. Η εκτόξευση του δορυφόρου Arktika-M No. 2 είναι στα τέλη του 2023. Το πρώτο Arktika εκτοξεύτηκε σε τροχιά τον Φεβρουάριο του 2021. Η συσκευή είναι μοναδική για την παγκόσμια τροχιακή ομαδοποίηση τηλεπισκόπησης της Γης για μετεωρολογικούς σκοπούς - παρατηρεί από το διάστημα ολόκληρο το βόρειο πολικό καπάκι - τη λεγόμενη «κουζίνα καιρού». Καμία άλλη χώρα στον κόσμο δεν έχει τέτοιες ευκαιρίες! https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567449

Πάτησε γκάζι το λιώσιμο των Ιμαλαΐων. Νέα μελέτη κάνει λόγο για πρωτοφανή ρυθμό απώλειας των παγετώνων στην επιβλητική οροσειρά.Κάθε νέα μελέτη για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αποκαλύπτει και μια νέα δυσάρεστη εξέλιξη για το τι συμβαίνει στον πλανήτη. Μια νέα έκθεση του International Center for Integrated Mountain Development (ICIMOD) αναφέρει ότι οι παγετώνες στα Ιμαλάια λιώνουν με πρωτοφανείς ρυθμούς λόγω της κλιματικής αλλαγής, απειλώντας να προκαλέσουν επικίνδυνες πλημμύρες αλλά και έλλειψη νερού για τους σχεδόν δύο δισεκατομμύρια ανθρώπους που ζουν στην περιοχή. Από το 2011 ως το 2020 οι παγετώνες έλιωναν κατά 65% πιο γρήγορα σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία,«Λόγω της κλιματικής αλλαγής οι πάγοι θα λιώσουν, αυτό το γνωρίζαμε. Αλλά αυτό που είναι απρόσμενο και ανησυχητικό είναι η ταχύτητα» με την οποία λιώνουν, δήλωσε Φίλιπους Ουέστερ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. «Γίνεται πολύ πιο γρήγορα από όσο πιστεύαμε», εξήγησε. «Χάνουμε τους παγετώνες και θα τους χάσουμε σε 100 χρόνια», τόνισε.Οι παγετώνες της περιοχής του Χίντου Κους και των Ιμαλαΐων — που εκτείνονται σε 3.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα στο Αφγανιστάν, το Μπανγκλαντές, το Μπουτάν, την Κίνα, την Ινδία, τη Μιανμάρ, το Νεπάλ και το Πακιστάν—είναι κρίσιμης σημασίας για περίπου 240 εκατ. ανθρώπους στις ορεινές περιοχές καθώς και για 1,65 δισεκ. άλλους στις κοιλάδες κάτω από τα βουνά.Με βάση την τρέχουσα εκπομπή των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, οι παγετώνες ενδέχεται να χάσουν έως και το 80% του όγκου τους ως το τέλος του αιώνα, εκτίμησε ο ICIMOD, ένας διακυβερνητικός οργανισμός με έδρα το Νεπάλ, στον οποίο μέλη είναι επίσης το Αφγανιστάν, το Μπανγκλαντές, το Μπουτάν, η Κίνα, η Ινδία, η Μιανμάρ και το Πακιστάν.Οι παγετώνες των Ιμαλαΐων και του Χίντου Κους τροφοδοτούν 10 από τους μεγαλύτερους ποταμούς παγκοσμίως — ανάμεσά τους ο Γάγγης, ο Κίτρινος Ποταμός, ο Μεκόνγκ, ο Ινδός και ο Ιραουάντι—και προσφέρουν έμμεσα ή άμεσα τροφή, ενέργεια και έσοδα σε δισεκατομμύρια ανθρώπους. «Δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι στην Ασία εξαρτώνται από το νερό που προέρχεται από τους παγετώνες και το χιόνι. Δεν μπορούμε καν να φανταστούμε τις επιπτώσεις από την απώλεια αυτής της κρυόσφαιρας», τόνισε η Ιζαμπέλα Κοζιέλ αντιπρόεδρος του ICIMOD.Ακόμη κι αν η υπερθέρμανση του πλανήτη περιοριστεί στον 1,5 με 2 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, οι παγετώνες θα χάσουν από το ένα τρίτο ως τον μισό όγκο τους ως το 2100, σύμφωνα με την έρευνα. «Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη να αναληφθεί άμεσα κλιματική δράση», υπογράμμισε ο Ουέστερ. «Κάθε μικρή άνοδος (της θερμοκρασίας) θα έχει σοβαρές επιπτώσεις και πρέπει πραγματικά να εργαστούμε για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής». https://www.naftemporiki.gr/green/climate/1485012/patise-gkazi-to-liosimo-ton-imalaion/

Ελληνική διαστημική τεχνολογία: Νανοδορυφόροι, τηλεσκόπια και συστήματα δορυφορικής παρακολούθησης. Σε εξέλιξη βρίσκεται πολυσύνθετη διαστημική δραστηριότητα στην Ελλάδα.Ένα ευρύ πρόγραμμα που αφορά την ελληνική παρουσία στην συνεχώς αναπτυσσόμενη διαστημική βιομηχανία έχει ξεκινήσει να υλοποιείται και μια σειρά από τεχνολογίες και συστήματα με το βλέμμα έξω από τη Γη φέρουν ελληνική υπογραφή ή θα εγκατασταθούν στη χώρα μας.Τελικά πόσο τα δορυφορικά δεδομένα μας εξυπηρετούν κάθε ημέρα και πόσο σε περιπτώσεις ανάγκης; Υπάρχει ελληνική διαστημική τεχνογνωσία και ποιες είναι οι δυνατότητες που φέρνει το μέλλον για τους Έλληνες επιστήμονες και τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο που τα τελευταία χρόνια έχει διογκωθεί παγκόσμια; Σε συζήτηση που διοργάνωσαν το ΤΕΕ/ΤΚΜ και το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος (ΕΛΚΕΔ) το απόγευμα της Τρίτης 20 Ιουνίου 2023 στην Θεσσαλονίκη σχολιάστηκαν οι συγκεκριμένες θεματικές όπως και η χρησιμότητα των δορυφορικών δεδομένων σε ένα φάσμα αποστολών που δεν είναι πια αυστηρά επιστημονικές αλλά ακουμπούν την καθημερινότητά μας. Μέσα από τις νέες εξελίξεις που παρουσιάστηκαν διαφάνηκε πως τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει κάνει πολλά και σημαντικά διαστημικά βήματα. Στόχος του ΕΛΚΕΔ : Περισσότερα δορυφορικά δεδομένα να είναι διαθέσιμα στην κοινωνία Την περιγραφή των στόχων του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος (ΕΛΚΕΔ) και μια σειρά από σχεδιασμούς που είτε ολοκληρώνονται, είτε βρίσκονται σε ώριμο στάδιο, περιέγραψε ο κ. Νίκος Σέργης ερευνητής στο πεδίο της Διαστημικής Φυσικής και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος (ΕΛΚΕΔ). Ο κ. Σέργης παρουσίασε τη δομή και τους στόχους του ΕΛΚΕΔ που τα τελευταία χρόνια έχει προγραμματίσει πλειάδα πρωτοβουλιών στον τομέα της δορυφορικής παρατήρησης- τηλεπισκόπησης, της δορυφορικής εικόνας υψηλής και υπερ-υψηλής ευκρίνειας, έναν «τομέα ύψιστης προτεραιότητας και μεγάλης σημασίας για την Ελλάδα».Από την πλευρά του ο δρ. Κωσταντίνος Καράντζαλος, καθηγητής Τηλεπισκόπησης της Σχολής ΑΤΜ-Μηχανικών Γεωπληροφορικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και μέλος του ΔΣ του ΕΛΚΕΔ εξήγησε πως το τελευταίο διάστημα το ΕΛΚΕΔ έχει ολοκληρώσει διαγωνισμό για έργο «πρόσβασης από το ΕΛΚΕΔ σε δορυφορικά μέσα και δορυφόρους υψηλής ευκρίνειας» μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης και υπάρχει ανάδοχος. Με αυτό τον τρόπο θα είναι εφικτό για την Ελλάδα να προγραμματίζει λήψεις για τομείς που την ενδιαφέρουν, εικόνες που θα μπορούμε ως χώρα να λαμβάνουμε κατ’ αποκλειστικότητα με μεγαλύτερη ευκρίνεια από ότι ήταν εφικτό μέχρι σήμερα, στα 50 περίπου εκατοστά διακριτικότητας. Με αυτή τη συνδυασμένη δυνατότητα θα είναι εφικτό να ικανοποιηθούν και οι συστηματικές ανάγκες αλλά και έκτακτες ανάγκες χαρτογράφησης στη χώρα.Ο κ. Καράντζαλος εξήγησε πως το ΕΛΚΕΔ ασχολείται με τον μηχανισμό με τον οποίο θα είναι εφικτό να γίνεται το επονομαζόμενο tasking στους δορυφόρους των οποίων τα δεδομένα θα είναι διαθέσιμα στους ενδιαφερόμενους αλλά και με ένα γεωπληροφοριακό σύστημα που σχεδιάζει το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος μέσα από το οποίο θα γίνεται πιο αποτελεσματική αξιοποίηση αυτών των δεδομένων. Ο Έλληνας επιστήμονας εξήγησε πως έτσι «θα παίρνει κανείς δεδομένα μετά από request για πολιτική χρήση», ένα κομμάτι του συνολικού πρότζεκτ που μπαίνει προς υλοποίηση.Την ίδια ώρα ο κ. Καράντζαλος εξήγησε πως τα στελέχη του ΕΛΚΕΔ μελετούν «το οικοσύστημα του New Space» ήτοι τις νέες δυνατότητες δορυφορικής διαστημικής τεχνολογίας γενικότερα, είτε σε ότι αφορά τα μεγάλα πυραυλικά συστήματα είτε «σε σχέση με τα μικρότερα Small Sats (σ.σ μικρότεροι πυραυλικοί φορείς και πιο μικρά και μεσαία φορτία)». Στόχος του ΕΛΚΕΔ είναι να εξεταστεί «εάν υπάρχει opportunity (σ.σ. αποδοτικότητα του πρότζεκτ) που να μπορεί να αξιοποιήσει η Ελλάδα και να έχει Return of Investment (σ.σ. ROI ήτοι ανταπόδοση της επένδυσης) μέσα από το New Space,» όπως επισήμανε.Όπως εξήγησε ο κ. Καράντζαλος στον τομέα των λεγόμενων μικροδορυφόρων τύπου Small Sats και σε αυτό το πλαίσιο, στο ΕΛΚΕΔ εξετάζουν «κάποια cubesats που θα έχουν και επεξεργασία δεδομένων μέσα στον δορυφόρων (σ.σ δυνατότητα που ονομάζεται on board processing)». Την ίδια ώρα για επόμενα εθνικά δορυφορικά πρότζεκτ, τα στελέχη του ΕΛΚΕΔ έχουν καταλήξει σε τρεις τεχνολογικές λύσεις από τις οποίες θα επιλέξει την βέλτιστη. Πρόκειται για την τεχνολογία συνδυαστικής εκτόξευσης hosted payload, την πιθανότητα συμμετοχής σε αστερισμούς δορυφόρων (σ.σ Access to Constellations) αλλά και τις αποστολές μικρών ή μεσαίων ελληνικών δορυφόρων (σ.σ Cubesat Missions). Ο Οπτικός Σταθμός Εδάφους στο Χολομώντα και το δίκτυο παρακολούθησης δορυφόρων του ΑΠΘ Από την πλευρά του ο κ. Κλεομένης Τσιγάνης, καθηγητής Αστρονομίας στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ και Επιστημονικός Υπεύθυνος Αστρονομικών Σταθμών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έκανε μια γενική παρουσίαση του καινοτόμου αυτού σχεδίου και μίλησε για το δίκτυο τηλεσκοπίων SST αλλά και το τηλεσκόπιο Χολομώντα που στήνεται αυτές τις μέρες. Ο κ. Τσιγάνης μίλησε για τον σχεδιασμό για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο European Optical Network και στην Αρχιτεκτονική του EU- SST (European Union Space Surveillance and Tracking), μια ευρωπαϊκή προσπάθεια που έχει σαν στόχο να γίνεται μια παρακολούθηση και ιχνηλάτηση των δορυφόρων που βρίσκονται σε τροχιά.Ο κ. Τσιγάνης εξήγησε πως το τηλεσκόπιο Χολομώντα με βάση τον σχεδιασμό θα είναι και δοκιμαστικός σταθμός οπτικής επικοινωνίας αφού υπάρχει ένα παγκόσμιο ενδιαφέρον για μια νέα γενιά τεχνολογιών επικοινωνίας που στόχος είναι να γίνεται χρήση δορυφόρων αλλά και λέιζερ. Όπως εξήγησε ο καθηγητής του ΑΠΘ, το τηλεσκόπιο Χολομώντα «θα μετατραπεί σε σταθμό βάσης και για έχει τη δυνατότητα να κάνει γρήγορη παρακολούθηση και διόρθωση της παρακολούθησης ενός δορυφόρου», μια διεργασία που θα ξεκινήσει το επόμενο διάστημα.Ο καθηγητής Αστρονομίας εξήγησε πως το ΑΠΘ πρόθεση είναι και να μπει ως μέρος του ευρωπαϊκού συγχρηματοδοτούμενου έργου Hellas QCI με το οποίο η χώρα συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Ασφαλούς Υποδομής Κβαντικής Επικοινωνίας EuroQCI και σε εκείνο του EuroQCI που έχει στόχο την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής υποδομής δικτύων κβαντικών υποδομών (Quantum Communication Infrastructure – QCI). Κλειδί για αυτά τα προγράμματα είναι τρία σημεία στην Ελλάδα, το Αστεροσκοπείο Σκίνακα, το Αστεροσκοπείο Χελμού και ο Αστρονομικός Σταθμός Χολομώντα του ΑΠΘ. Ο κ. Τσιγάνης εξήγησε τέλος πως ομάδα του ΑΠΘ «σχεδιάζει και να στήσει έναν μικρό δορυφόρο» που στόχος είναι σε ενάμιση χρόνο είναι να συνεργαστεί με το τηλεσκόπιο του Χολομώντα. Οι νανοδορυφόροι «AcubeSAT» και «PeakSAT» του ΑΠΘ Για το συγκεκριμένο πρόγραμμα νανοδορυφόρου όπως και για ένα έτερο πρόγραμμα κατασκευής νανοδορυφόρου μίλησε στη συνέχεια στη συζήτηση και στέλεχος της ομάδας SpaceDot ΑΠΘ από το Εργαστήριο Ηλεκτρονικής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (ΗΜΜΥ) του ΑΠΘ. Συγκεκριμένα ο φοιτητής του ΤΗΜΜΥ κ. Γιώργος Πλιάκης, Cubesat Project Leader της Spacedot που είναι μια μη κερδοσκοπική, διεπιστημονική ομάδα, με έδρα το ΑΠΘ περιέγραψε τα πρότζεκτ νανοδορυφόρων Cubesat που είναι εξέλιξη από την ομάδα.Η Spacedot όπως εξήγησε ο κ. Πλιάκης εκτελεί τα προγράμματα μέσα από το πρόγραμμα «Fly Your Satellite!» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) από τις αρχές του 2020 μαζί με άλλα δύο πανεπιστήμια αφού η ομάδα έχει εξασφαλίσει τη συμμετοχής στο πρόγραμμα «Fly Your Satellite! 3».Ο κ Πλιάκης περιέγραψε αρχικά τον πρώτο νανοδορυφόρο της με την ονομασία SpaceDot, τον AcubeSAT, ο οποίος ετοιμάστηκε ώστε να περιλαμβάνει ένα βιολογικό πείραμα με ένα τσιπ μικρομηχανικής (σ.σ τσιπ τύπου lab on a chip) με 150 πρωτεΐνες. Πρόκειται για έναν νανοδορυφόρο που “χτίστηκε” με 3 μονάδες μεγέθους κύβου και έχει μέγεθος όσο ένα κουτί από παπούτσια ήτοι 34.5 x 10 x 10εκ. Η ομάδα της SpaceDot αυτή τη στιγμή και σε ότι αφορά τον AcubeSAT βρίσκεται, όπως εξήγησε ο κ. Πλιάκης, στη φάση ανάπτυξης με κάποια υποσυστήματα του AcubeSAT να είναι σε φάση δοκιμών ενώ «ήδη έχουν δοκιμαστεί τα δύο υποσυστήματα του δορυφόρου σε test campaign» όπως ανέφερε ο νεαρός Έλληνας επιστήμονας.Ο δεύτερος μικροδορυφόρος που παρουσιάστηκε είναι ο PeakSAT που σχεδιάζεται να αναπτυχθεί μέσα από ευρωπαϊκό πρόγραμμα 200 εκατομμυρίων ευρώ. Ο Cubesat Project Leader της SpaceDot περιέγραψε πως σε αυτό το πρότζεκτ η ομάδα θα συνεργαστεί με την ομάδα του κ. Τσιγάνη ώστε να μελετηθούν οι οπτικές δορυφορικές επικοινωνίες σε συνεργασία με τον Σταθμό Χολομώντα του ΑΠΘ. Απώτερος στόχος να ωριμάσει η ταχεία επικοινωνία Γης και Διαστήματος (σ.σ Earth Space high speed communication). Ο PeakSAT είναι επίσης «ένα σχέδιο μικροδορυφόρου τριών unit» όπως ο AcubeSAT με όμοιες διαστάσεις και στόχος είναι να χρησιμεύσει στην εκπαίδευση του προσωπικού του σταθμού βάσης οπτικών επικοινωνιών στον Χολομώντα. Γεωπαρατήρηση και υπηρεσίες για την πολιτική προστασία Στη συζήτηση παρουσιάστηκαν και οι δραστηριότητες και οι υπηρεσίες Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης του Κέντρου Παρατήρησης Γης και Ωκεανών, του ΚΕΔΕΚ του ΑΠΘ. Για το Εργαστήριο Εφαρμογών Τηλεπισκόπησης και GIS του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ και για το Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ) που ιδρύθηκε το 2003 μίλησε ο κ. Αντώνιος Μουρατίδης. Ο κ. Μουρατίδης περιέγραψε τη χρήση δεδομένων από την Οικογένεια Δορυφόρων Sentinel, τις δυνατότητες της τεχνολογίας Snapping PSI που έχουν αυτά τα συστήματα ώστε να γίνεται σύγκριση σε μια περίοδο χρόνου των χαρακτηριστικών μια περιοχής, ενώ εξήγησε ταυτόχρονα πως σημαντική παράμετρος είναι η επεξεργασία πλέον των εικόνων κάθε είδους από δορυφόρους να γίνεται on line και οι επιστήμονες να κατεβάζουν τα δεδομένα που έχουν ανάγκη, μια «σημαντική καινοτομία». Ο κ. Μουρατίδης τόνισε πως στη νέα πλέον εποχή του Διαστήματος «υπάρχει πλέον τεράστια προσφορά σε δορυφορικά προϊόντα και δεδομένα» προς τους επιστήμονες και την κοινωνία την ίδια ώρα παραδέχτηκε πως το γενικό κοινό περιμένει να κάνει χρήση αυτών των τεχνολογιών. «Κατανοούμε την ανάγκη της κοινωνίας να έχει απτά αποτέλεσμα και κινούμαστε σε αυτή την κατεύθυνση», σχολίασε ο επιστήμονας του ΑΠΘ που πάντως εξήγησε πως έχει γίνει αρκετά εύκολο για το μέσο χρήστη να παράξει αποτέλεσμα, αυτό όμως «δεν είναι όμως ακόμα αρκετά εύκολο για όλους», όπως χαρακτηριστικά σχολίασε. Τεχνολογία και δεδομένα από το Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης ΑΠΘ για το δημόσιο συμφέρον Για μια σειρά από τεχνολογικά εργαλεία που σχετίζονται με την δορυφορική παρατήρηση τα οποία έχουν εξελιχθεί και τεθεί στην υπηρεσία και των κρατικών υπηρεσιών μίλησε ο κ. Δημήτριος Σταυρακούδης εκ του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος. Ο κ. Σταυρακούδης εξήγησε πως από το 2016 γίνεται συστηματικά και εφαρμόζεται επιχειρησιακά με τη χρήση δορυφορικών συστημάτων η χαρτογράφηση των καμένων εκτάσεων, αρχικά για κάθε δασική πυρκαγιά που ξεπερνούσε τα 1000 στρέμματα, στη συνέχεια όμως με το να καταγράφονται και μικρότερες καμένες εκτάσεις. Πρόκειται για την αποτύπωση έτσι «όλων των σημαντικών πυρκαγιών στην χώρα με τη χρήση και ενός αυτοματοποιημένου αλγορίθμου», εξήγησε ο Έλληνας επιστήμονας, που σημείωσε πως έτσι από 2016 ολοκληρώθηκε η χαρτογράφηση για περισσότερα από 2.000.000 στρέμματα καμένης γης με την πλειονότητα αυτών των εκτάσεων να αφορούν την Βόρεια Εύβοια και τις περιοχές που κατέκαψε στη συγκεκριμένη περίπτωση η φωτιά.Ο κ. Σταυρακούδης παρουσίασε επίσης και έναν μεσοπρόθεσμο δείκτη κινδύνου έναρξης πυρκαγιάς που ετοιμάζει το συγκεκριμένο Εργαστήριο, έναν δείκτη που δίνει πληροφορίες με πρόβλεψη για οκτώ ημέρες με έμφαση στον κίνδυνο έναρξης πυρκαγιάς σε κάποια περιοχή αλλά και έναν ειδικό χάρτη με μια ταξινόμηση τύπων καύσιμης ύλης στη χώρα που ετοιμάζει η επιστημονική ομάδα για τις ανάγκες της Πυροσβεστκής Υπηρεσίας. Εργαλεία που πρέπει, τόνισε, να υπάρχουν και για την προετοιμασία της χώρας σε επίπεδο πρόβλεψης, πριν από την έναρξη μιας αντιπυρικής περιόδου. Ο επιστήμονας του ΑΠΘ προσέθεσε πως στόχος της επιστημονικής ομάδας είναι και η ανάλυση στο μέλλον δεδομένων υπερυψηλής ανάλυσης από μικροδορυφόρους αλλά και «η διερεύνηση δυνατότητας ανάπτυξης εφαρμογής προσομοίωσης πυρκαγιάς»Στην εκδήλωση τέλος έγινε και μια ενημερωτική και συμπεριληπτική παρουσίαση των νέων εξελίξεων στον τομέα των δορυφορικών Αποστολών και της Παρατήρησης Γης, μια παρουσίαση που έκανε ο κ. Γεώργιος Βέργος, καθηγητής του ΑΠΘ και διευθυντής του Τομέα Γεωδαισίας και Τοπογραφίας Τμήματος Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών. Ο κ.Βέργος έδειξε πως με τις δορυφορικές τεχνολογίες έχουμε την δυνατότητα να διαθέτουμε «την εικόνα μιας δυναμικής Γης» και πως καταγράφονται οι μεταβολές του πλανήτη σε πολλά επίπεδα ενώ παρουσίασε και τις διαστημικές αποστολές των τελευταίων ετών όπως και τις σημαντικές αποστολές που θα μας έρθουν στο μέλλον στον τομέα της διαστημικής παρατήρησης. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1485726/elliniki-diastimiki-technologia-nanodoryforoi-tileskopia-kai-systimata-doryforikis-parakoloythisis/

Ένας… αφράτος εξωπλανήτης μπορεί να κατάπιε έναν άλλο πλανήτη. Καλλιτεχνική απεικόνιση του WASP-76b Ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις σε ένα γίγαντα αερίου σε 600 έτη φωτός από τη Γη.Το 2013 ανακαλύφθηκε σε απόσταση περίπου 600 ετών φωτός από τη Γη ένας ακόμη εξωπλανήτης. Ο WASP-76b όπως ονομάστηκε ο πλανήτης αυτός έχει μάζα παρόμοια με αυτή του Δία και βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το μητρικό του άστρο. Ο εξωπλανήτης βρίσκεται σε απόσταση 12 φορές πιο κοντινή στο άστρο του από αυτή που βρίσκεται ο Ερμής στον Ήλιο.Με δημοσίευση https://www.nature.com/articles/s41586-023-06134-0 της στην επιθεώρηση «Nature» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει τα ευρήματα της μελέτης που πραγματοποίησε στον εξωπλανήτη τα οποία είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο WASP-76b διαθέτει τα συστατικά που απαιτούνται για τον σχηματισμό πετρωμάτων αλλά ο πλανήτης έχει τόσο υψηλές θερμοκρασίες (περίπου δύο χιλιάδες βαθμούς Κελσίου) με αποτέλεσμα τα υλικά να εξατμίζονται και ο πλανήτης να έχει αποκτήσει μια… αφράτη υπόσταση όπως την χαρακτηρίζουν οι ερευνητές. Οι ερευνητές εντόπισαν 11 συστατικά στην ατμόσφαιρα του WASP-76b και σε μια προσπάθεια να εξηγήσουν την παρουσία εκείνων που συνδέονται με την ύπαρξη πετρωμάτων εικάζουν ότι κοντά στον WASP-76b υπήρχε κάποτε ένας μικρός βραχώδης πλανήτης σαν τον Ερμή ο οποίος για κάποιος λόγο βγήκε από την τροχιά του και πλησίασε τον WASP-76b με αποτέλεσμα ο αέριος γίγαντας να τον… καταπιεί.«Είναι σπάνιες είναι οι φορές που ένας εξωπλανήτης εκατοντάδες έτη φωτός μακριά μπορεί να μας προσφέρει πληροφορίες που μπορεί να έχουν αξία για τη μελέτη του δικού μας ηλιακού συστήματος, πληροφορίες που διαφορετικά θα ήταν αδύνατο να γνωρίζουμε. Αυτό συμβαίνει σε αυτή την περίπτωση» αναφέρει ο Στεφάν Πελετιέ του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1485540/enas-afratos-exoplanitis-mporei-na-katapie-enan-allo-planiti/

Τι είναι οι ανηχωικοί θάλαμοι; H «εκκωφαντική» σιωπή των ανηχωικών θαλάμων της Θεσσαλονίκης «Oταν τον είχε επισκεφθεί ο ανιψιός μου, ήταν τότε έξι-επτά χρονών, τρόμαξε με το που μπήκε, αισθάνθηκε φοβερή δυσφορία, τον συγκρατήσαμε να μη βάλει τα κλάματα». Αυτή είναι η πιο χαρακτηριστική εμπειρία που είχε να μοιραστεί για τον ανηχωικό θάλαμο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ο κ. Τραϊανός Γιούλτσης, καθηγητής στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ και ένας εκ των υπευθύνων του θαλάμου. Θέλμα Χατζηαθανασίου – kathimerini.gr Με τη δυσφορία του μικρού αγοριού συμπάσχω. Οταν επισκέφθηκα τον θάλαμο -ο οποίος παραπέμπει περισσότερο σε δυστοπική σκηνή από ταινία φαντασίας παρά σε εργαστήριο πανεπιστημιακού κάμπους – μπορεί μεν να μην έβαλα τα κλάματα, αλλά αισθανόμουν μία πίεση στο κεφάλι, σαν να βρίσκομαι σε αεροπλάνο. Και ο λόγος είναι απλός, όπως εξηγεί ο κ. Γιούλτσης: ο θάλαμος επηρεάζει και το ακουστικό κύμα.Βέβαια, βασικός σκοπός αυτού του είδους των θαλάμων, ο αριθμός των οποίων στην Ελλάδα είναι μετρημένος στα δάχτυλα του ενός χεριού, είναι πολύ πιο σύνθετος. Επιχειρώντας να τον απλοποιήσει, η κ. Γεωργία Ρεμπούτσικα, διευθύνουσα σύμβουλος του Εθνικού Συστήματος Υποδομών Ποιότητας (ΕΣΥΠ), εξηγεί στην «Κ» ότι ο ανηχωικός θάλαμος χρησιμοποιείται για μετρήσεις ελεύθερου πεδίου. Μετρήσεις δηλαδή, που πρέπει να υλοποιηθούν χωρίς την παρεμβολή των ακουστικών κυμάτων από ανάκλαση.Στόχος των μετρήσεων, σημειώνει η κ. Ρεμπούτσικα, είναι η μελέτη των ακουστικών ιδιοτήτων διαφόρων αντικειμένων και οργάνων, όπως ηχεία, μικρόφωνα και διάφορες ηχητικές πηγές. Τέτοιου είδους μετρήσεις πραγματοποιούνται στον δεύτερο ανηχωικό θάλαμο της Θεσσαλονίκης, στο Ελληνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας, το οποίο λειτουργεί υπό την «ομπρέλα» του ΕΣΥΠ. Από την άλλη πλευρά, ο θάλαμος στο ΑΠΘ αφορά κυκλώματα υψηλών συχνοτήτων, όπου γίνονται μετρήσεις οποιασδήποτε συσκευής μπορεί να δουλεύει στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, όπως κεραίες και διατάξεις για τις προηγμένες ασύρματες επικοινωνίες (π.χ. 5G). Για ένα πείραμα, πέρα από τη σχεδίαση και την κατασκευή της διάταξης, η μέτρηση μπορεί να διαρκέσει από μερικά λεπτά έως κάποιες ώρες. Το κόστος των πειραμάτων διαφέρει ανάλογα με το πόσο εξειδικευμένα είναι. Για τον θάλαμο του ΑΠΘ μπορεί να ξεκινήσει από μερικές εκατοντάδες ευρώ και να ξεπεράσει τα 1.000 ευρώ. Πάντως, ο κ. Γιούλτσης τονίζει χαρακτηριστικά ότι «δεν ξέρει πόσες φορές» έχει αποσβεστεί το κόστος της δημιουργίας του θαλάμου από την ολοκλήρωσή του προ δεκαπενταετίας. Τότε, για το στήσιμό του -που διήρκεσε περίπου δύο χρόνια – χρειάστηκαν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Ενδεικτικά, μόνο το κύριο όργανο μέτρησης, ο αναλυτής κυκλωμάτων, στοίχισε 100.000 ευρώ. Οι τοίχοι του ανηχωικού θαλάμου στο ΕΙΜ μοιάζουν με μαξιλάρια. Αντιθέτως, στο ΑΠΘ είναι επικαλυμμένοι με ένα υλικό σπογγώδες σε αίσθηση και με σχήμα πυραμίδας. Η συμβολή Στους δύο θαλάμους της Θεσσαλονίκης ανατίθενται πειράματα και διακριβώσεις από εταιρείες και συνεργάτες. Ο θάλαμος στο ΕΙΜ, το οποίο είναι η «κεφαλή» του εθνικού μετρολογικού συστήματος, έχει πολύ υψηλές προδιαγραφές για τις διακριβώσεις και λειτουργεί σε εξαιρετικά χαμηλές συχνότητες. Από την άλλη πλευρά, ο χώρος του ΑΠΘ λειτουργεί σε συχνότητες άνω των 500 Μεγαχέρτζ και εξυπηρετεί παράλληλα το διδακτικό έργο, αφού διατίθεται και για ερευνητικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς.Παρότι η συμβολή των ανηχωΐκών θαλάμων είναι σημαντική και απαραίτητη, ο μικρός αριθμός τους στη χώρα δικαιολογείται από το περιορισμένο μέγεθος της ελληνικής βιομηχανίας. «Υπάρχει σαφέστατα ένα μέρος βιομηχανικής δραστηριότητας, αλλά δεν μπορούμε να συγκριθούμε με χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, ακόμη και με την Ολλανδία, ως προς το μέγεθος του εξοπλισμού που χρειάζεται να μετρηθεί», υποστηρίζει ο κ. Γιούλτσης. Πώς λειτουργεί Ο ανηχωικός θάλαμος είναι ένας εξειδικευμένος χώρος, ακουστικά απομονωμένος από το εξωτερικό περιβάλλον, με υλικά που απορροφούν τα ακουστικά κύματα που προσπίπτουν σε αυτά. Όταν μιλάμε, για παράδειγμα, ο ήχος της φωνής μας ανακλάται από όλες τις επιφάνειες γύρω μας. Εντός του θαλάμου, όμως, οι ανακλάσεις των ακουστικών κυμάτων στα τοιχώματα είναι αμελητέες, καθώς διαφορετικά θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πρόβλημα στην ακρίβεια της μέτρησης. «Ανάμεσα σε αυτές τις πυραμίδες δημιουργούνται πολλαπλές ανακλάσεις. Σε κάθε μία από αυτές αποσβέννυται το κύμα και επιστρέφει πάρα πολύ εξασθενημένο», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Γιούλτσης. Η επικάλυψη των τοίχων είναι αντίστοιχη με τα στούντιο ηχογράφησης. Τα υλικά που επιλέγονται παρουσιάζουν αγωγιμότητα (πρόκειται συνήθως για κάποιες μορφές άνθρακα, ενδεχομένως φερίτες για χαμηλές συχνότητες), ενώ ανάλογα με τον σκοπό που εξυπηρετούν οι θάλαμοι, διαφέρουν ως προς το σχήμα και τη γεωμετρία τους. Για παράδειγμα, οι τοίχοι του θαλάμου στο ΕΙΜ μοιάζουν με μαξιλάρια. Αντιθέτως, στο ΑΠΘ είναι επικαλυμμένοι με ένα υλικό σπογγώδες σε αίσθηση και με σχήμα πυραμίδας. «Ανάμεσα σε αυτές τις πυραμίδες δημιουργούνται πολλαπλές ανακλάσεις. Σε κάθε μία από αυτές αποσβέννυται το κύμα και επιστρέφει πάρα πολύ εξασθενημένο», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Γιούλτσης. Η δυσφορία Ο διασημότερος ανηχωικός θάλαμος είναι κατά πάσα πιθανότητα αυτός της Microsoft, στο Ρέντμοντ της Ουάσιγκτον. Το τσιμεντένιο δωμάτιο κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ Γκίνες ως το πιο ήσυχο μέρος του κόσμου, καθώς εκεί μπορεί κανείς να ακούσει τον παλμό του, το αίμα του να κυλά, ακόμα και τον ήχο που κάνουν τα οστά του καθώς κινείται. Αν μείνει για παρατεταμένο διάστημα, όμως, ο επισκέπτης ακούει ένα κουδούνισμα και χάνει την ισορροπία του.Η «εκκωφαντική» αυτή ησυχία υπάρχει και στους θαλάμους υψηλότερων συχνοτήτων, όπου η έλλειψη ηχούς δημιουργεί μία παράξενη αίσθηση αποπροσανατολισμού, πολύ ηπιότερη βέβαια από τον θάλαμο της Microsoft. Παράλληλα, μπορεί να προκαλέσει δυσφορία λόγω της κλειστοφοβίας και της αλλαγής θερμοκρασίας που ενδεχομένως υπάρχει σε έναν μικρότερο χώρο. Σίγουρα πάντως, η δυσφορία του μικρού παιδιού ήταν δικαιολογημένη. https://physicsgg.me/2023/06/22/τι-είναι-οι-ανηχωικοί-θάλαμοι/