Δροσος Γεωργιος

Η προέλευση του νερού της Γης και οι εξωπλανήτες. Το νερό της Γης θα μπορούσε να έχει προέλθει από αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στις πλούσιες σε υδρογόνο ατμόσφαιρες και τους ωκεανούς μάγματος των πλανητών-εμβρύων κατά τα χρόνια της δημιουργίας της Γης, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Nature». https://www.eurekalert.org/news-releases/985554 Για δεκαετίες οι γνώσεις των επιστημόνων για τον σχηματισμό των πλανητών βασίζονταν κυρίως στο Ηλιακό μας σύστημα. Ωστόσο, η αύξηση της έρευνας των εξωπλανητών την τελευταία δεκαετία, οδηγεί σε μια νέα προσέγγιση στη μοντελοποίηση της εμβρυικής κατάστασης της Γης. «Οι ανακαλύψεις εξωπλανητών μάς έδωσαν μια πολύ μεγαλύτερη εκτίμηση του πόσο συνηθισμένο είναι για τους μόλις σχηματισμένους πλανήτες να περιβάλλονται από ατμόσφαιρες πλούσιες σε μοριακό υδρογόνο Η2, κατά τα πρώτα εκατομμύρια χρόνια της ανάπτυξής τους», εξηγεί η Ανάτ Σαχάρ, ερευνήτρια του Ινστιτούτου Κάρνεγκι και προσθέτει: «Τελικά αυτά τα περιβλήματα υδρογόνου διαλύονται αλλά αφήνουν τα αποτυπώματά τους στη σύνθεση του νεαρού πλανήτη». Χρησιμοποιώντας ένα νέο μοντέλο, οι ερευνητές του Ινστιτούτου για την Επιστήμη Κάρνεγκι στις ΗΠΑ και του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας (UCLA) μπόρεσαν να αποδείξουν ότι στις αρχές της ύπαρξης της Γης, οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ του ωκεανού μάγματος και μιας πρωτο-ατμόσφαιρας μοριακού υδρογόνου θα μπορούσαν να έχουν προκαλέσει ορισμένα από τα χαρακτηριστικά της Γης, όπως η αφθονία νερού. Οι αλληλεπιδράσεις αυτές στην προσομοίωση της εμβρυικής Γης είχαν ως αποτέλεσμα την κίνηση μεγάλων μαζών υδρογόνου στον μεταλλικό πυρήνα, την οξείδωση του μανδύα και την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων νερού. «Αυτή είναι μόνο μία πιθανή εξήγηση για την εξέλιξη του πλανήτη μας, αλλά μια εξήγηση που θα δημιουργούσε μια σημαντική σύνδεση μεταξύ της ιστορίας σχηματισμού της Γης και των πιο συνηθισμένων εξωπλανητών που έχουν ανακαλυφθεί σε τροχιά γύρω από μακρινά αστέρια και οι οποίοι ονομάζονται Υπερ-Γη και Υπο- Ποσειδώνας», εξηγεί η κ. Σαχάρ. https://physicsgg.me/2023/04/12/η-προέλευση-του-νερού-της-γης-και-εξωπλ/

Αρειανό διαμέρισμα παρουσίασε η NASA στο οποίο θα ζήσουν για ένα χρόνο εθελοντές (βίντεο) πηγή φωτό BIG-Bjarke Ingels Group Πρόκειται για ένα πείραμα προσομοίωσης της ζωής στον Κόκκινο Πλανήτη.Η ανθρωπότητα ετοιμάζεται να ταξιδέψει στον Άρη. Σχεδιάζονται επανδρωμένες αποστολές στον Κόκκινο Πλανήτη από κρατικές και ιδιωτικές διαστημικές υπηρεσίες και εταιρείες οι πρώτες εκ των οποίων είναι πιθανό να ξεκινήσουν πριν το τέλος της δεκαετίας. Ένα από τα πολλά ζητούμενα που καλούνται οι οργανωτές αυτών των ταξιδιών να δώσουν λύση είναι τα καταλύματα των αστροναυτών και αργότερα των αποίκων του Άρη.Ένα… αρειανό σπίτι παρουσίασε η NASA. Πρόκειται για μια κατοικία στην οποία θα εισέλθουν τον Ιούνιο τέσσερις άνθρωποι και θα παραμείνουν έγκλειστοι εκεί για πάνω από έναν χρόνο σε αυτό για να επιχειρήσουν μια προσομοίωση της ζωής στον Άρη. Η κατοικία, που ονομάστηκε Mars Dune Alpha, βρίσκεται στο κέντρο ερευνών της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας στο Χιούστον του Τέξας.Αυτοί που θα κατοικήσουν σ’ αυτή θα βοηθήσουν στην προετοιμασία μιας μελλοντικής αποστολής στον κόκκινο πλανήτη. Με τις μετρήσεις που θα γίνουν των επιδόσεών τους και των γνωστικών τους ικανοτήτων, η NASA θα κατανοήσει καλύτερα τους “πόρους” που θα πρέπει να παρέχονται κατά τη διάρκεια αυτού του φιλόδοξου ταξιδιού, εξήγησε η Γκρέις Ντάγκλας, υπεύθυνη του προγράμματος CHAPEA, η οποία επιβλέπει αυτήν την εμπειρία.Αυτό είναι ένα κρίσιμο ζήτημα, δεδομένων «των πολύ περιοριστικών ορίων βάρους που μπορούν να έχουν οι αποστολές αυτές», πρόσθεσε. Το σπίτι αυτό των 160 τετραγωνικών μέτρων διαθέτει χώρο κάθετης καλλιέργειας λαχανικών, ένα δωμάτιο αφιερωμένο σε ιατρικές διαδικασίες, έναν χώρο χαλάρωσης ή ακόμη προσωπικούς χώρους εργασίας.Ένας αεροθάλαμος οδηγεί σε μια αναπαραγωγή του περιβάλλοντος του Άρη. Στο δάπεδο με την κόκκινη άμμο βρίσκονται ένας μετεωρολογικός σταθμός, μια συσκευή κατασκευής τούβλων, ένα θερμοκήπιο και ένας κυλιόμενος διάδρομος, πάνω στον οποίο οι υποτιθέμενοι αστροναύτες θα περπατούν κρεμασμένοι από ιμάντες. «Δεν μπορούμε να τους κάνουμε να περπατούν σε κύκλους για έξι ώρες», λέει χαμογελώντας η Σούζαν Μπελ, η οποία είναι υπεύθυνη του προγράμματος της NASA «Behavioral Health and Performance Laboratory». Σύμφωνα με την ίδια, ο διάδρομος αυτός θα χρησιμεύσει στην αναπαραγωγή της προσπάθειας που απαιτείται για τη σωματική δραστηριότητα στον Άρη, αλλά και για τη συλλογή δειγμάτων, πληροφοριών ή ακόμη για κατασκευέςΤα ονόματα των εθελοντών που θα ζήσουν στο σπίτι δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστά, αλλά γνωρίζουμε ήδη ότι η ομάδα δεν θα αποτελείται από αστροναύτες. Αυτοί θα υποβάλλονται τακτικά σε στρεσογόνους παράγοντες, με περιορισμούς στο νερό ή υλικές βλάβες. Το σπίτι αυτό έχει άλλη μια ιδιαιτερότητα: είναι προϊόν εκτυπωτή 3D. «Είναι μια από τις τεχνολογίες που μελετά η NASA για τη δυνητική κατασκευή κατοικιών στην επιφάνεια άλλων πλανητών ή της Σελήνης», σημείωσε η Γκρέις Ντάγκλας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1460656/areiano-diamerisma-paroysiase-i-nasa-sto-opoio-tha-zisoyn-gia-ena-chrono-ethelontes-vinteo/

Εξωτικά κοσμικά σώματα λάμπουν δέκα εκατ. φορές περισσότερο από τον Ήλιο (βίντεο) Καλλιτεχνική απεικόνιση εντός αντικειμένου ULX (πηγή φωτό NASA/JPL-Caltech) Η ύπαρξη αυτών των σωμάτων παραβιάζει ένα φυσικό νόμο πονοκεφαλιάζοντας τους επιστήμονες.Κάτι στα βάθη του Διαστήματος παραβιάζει τους νόμους της φυσικής. Οι αστρονόμοι αποκαλούν αυτούς τους… παραβάτες του νόμου υπερφωτεινές πηγές ακτίνων Χ (ULXs) οι οποίες αποπνέουν περίπου 10 εκατομμύρια φορές περισσότερη ενέργεια από τον Ήλιο και έχουν παρόμοιου επιπέδου λάμψη. Αυτή η ποσότητα ενέργειας παραβιάζει έναν φυσικό νόμο γνωστό ως όριο Eddington, ο οποίος καθορίζει πόσο φωτεινό μπορεί να είναι κάτι συγκεκριμένου μεγέθους. Εάν κάτι σπάσει το όριο του Έντινγκτον, οι επιστήμονες αναμένουν ότι θα ανατιναχτεί σε κομμάτια. Ωστόσο, τα ULX «ξεπερνούν τακτικά αυτό το όριο κατά 100 έως 500 φορές, αφήνοντας τους επιστήμονες μπερδεμένους», σύμφωνα με ανακοίνωση https://www.jpl.nasa.gov/news/nasa-study-helps-explain-limit-breaking-ultra-luminous-x-ray-sources της NASA.Νέες παρατηρήσεις από το διαστημικό παρατηρητήριο NuSTAR της NASA που βλέπει το Σύμπαν σε ακτίνες υψηλής ενέργειας Χ, επιβεβαίωσαν ότι ένα συγκεκριμένο ULX, που ονομάζεται M82 X-2, ανήκει στις κατηγορία εκείνων που έχουν δέκα εκατ. φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Προηγούμενες θεωρίες πρότειναν ότι η ακραία φωτεινότητα θα μπορούσε να είναι κάποιο είδος οπτικής ψευδαίσθησης, αλλά αυτή η νέα εργασία δείχνει ότι αυτό δεν συμβαίνει – αυτό το ULX στην πραγματικότητα αψηφά το όριο του Eddington.Οι αστρονόμοι πίστευαν ότι τα ULXs θα μπορούσαν να είναι μαύρες τρύπες, αλλά το M82 X-2 είναι ένα αντικείμενο γνωστό ως αστέρι νετρονίων. Τα αστέρια νετρονίων είναι νεκροί πυρήνες άστρων. Ένα άστρο νετρονίων είναι τόσο πυκνό που η βαρύτητα στην επιφάνειά του είναι περίπου 100 τρισεκατομμύρια φορές ισχυρότερη από αυτή της Γης. Αυτή η έντονη βαρύτητα σημαίνει ότι οποιοδήποτε υλικό τραβιέται στην επιφάνεια του νεκρού αστεριού θα έχει εκρηκτικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με την NASA «αν ένα ζαχαρωτό (μαρσμέλοου) έπεφτε στην επιφάνεια ενός άστρο νετρονίου η πτώση αυτή θα παρήγαγε ενέργεια παρόμοια με αυτή χιλίων βομβών υδρογόνου». Η νέα μελέτη διαπίστωσε ότι το M82 X-2 «καταπίνει» ύλη αξίας περίπου 1,5 Γης κάθε χρόνο, ύλη που προέρχεται από ένα γειτονικό αστέρι. Όταν αυτή η ποσότητα ύλης χτυπά την επιφάνεια του αστέρα νετρονίων, είναι αρκετή για να παραχθεί αυτή η υπερβολική φωτεινότητα. Η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι αυτό είναι απόδειξη ότι κάτι πρέπει να συμβαίνει με το M82 X-2 που του επιτρέπει να κάμψει τους κανόνες και να σπάσει το όριο του Eddington. Η τρέχουσα ιδέα τους είναι ότι το έντονο μαγνητικό πεδίο του άστρου νετρονίων αλλάζει το σχήμα των ατόμων του, επιτρέποντας στο αστέρι να κολλήσει μεταξύ τους ακόμα και όταν γίνεται όλο και πιο φωτεινό. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1460752/exotika-kosmika-somata-lampoyn-deka-ekat-fores-perissotero-apo-ton-ilio-vinteo/

«Παγιέχαλι»-«Φύγαμε» Ηταν 12 Απρίλη 1961- 9h,6m,59,7sec ωρα Μοσχας οταν το Vostok No.1,απογειωνεται απο το Κοσμοδρομιο του Μπαικανουρ ανοιγωντας μια νεα εποχή για την ανθρωποτητα, την εποχή της ανθρωπινης παρουσίας στο Διάστημα. Μία ώρα πριν από την εκτόξευση, η φωνή του επικεφαλής του σχεδιασμού του σοβιετικού διαστημόπλοιου Σεργκέι Κορολιόφ ακούστηκε από τον ασύρματο. «Γιούρι Αλεξέγιεβιτς, με ακούς καλά;Πρέπει να σου πω κάτι». «Σε λαμβάνω καθαρά και δυνατά». «Θέλω να σου υπενθυμίσω ότι από τη στιγμή που θα ανακοινωθεί η ετοιμότητα του ενός λεπτού θα περάσουν περίπου έξι λεπτά πριν απογειωθείς, οπότε μην ανησυχήσεις». «Κατάλαβα. δεν ανησυχώ καθόλου». «Θα περάσουν έξι λεπτά για διάφορα πράγματα», είπε ο Κορολιόφ εννοώντας ότι παρουσιάστηκε ένα μικρό πρόβλημα στα όργανα που θα καθυστερούσε την εκτόξευση κατά έξι λεπτά. Μετά ακούστηκε η φωνή του κοσμοναύτη Πάβελ Πόποβιτς: «Εϊ, μπορείς να μαντέψεις ποιος σου μιλάει;». «Φυσικά, είναι “η Λίλι της Κοιλάδας”». «Γιούρι, έχεις αρχίσει να βαριέσαι εκεί μέσα;». «Θα περνούσα καλύτερα εάν υπήρχε λίγη μουσική». Ανήσυχος για κάθε λεπτομέρεια της πτήσης, ο Κορολιόφ διέταξε τους τεχνικούς που βρίσκονταν σε υπηρεσία να βρουν κασέτες ή δίσκους και να αυτοσχεδιάσουν. «Δεν συνέδεσαν τη μουσική ακόμα;» ρώτησε μερικά λεπτά αργότερα. «Οχι». «Διάολε, τους είχα πει να βιαστούν». «Α, περίμενε, κάτι ακούω. Εβαλαν ένα ερωτικό τραγούδι». «Καλή επιλογή, θα έλεγα». 08.41 Ο Γκαγκάριν αισθάνεται το σκάφος να δονείται καθώς αποσύρονται τα ερείσματα. «Γιούρι, πηγαίνουμε στο κέντρο ελέγχου». 08.51 Η μουσική σταματά. Η βαθιά φωνή του Κορολιόφ ακούγεται πλέον σοβαρή. «Γιούρι, αρχίζουν τα 15 λεπτά μέχρι την εκτόξευση». Αυτό ήταν το σύνθημα ώστε ο Γκαγκάριν να ασφαλίσει τα γάντια και το κράνος του. Σε αυτά τα τελευταία λεπτά δεν υπήρχε αντίστροφη μέτρηση. Η εκτόξευση έγινε ακριβώς στις 09.06.59,7sec ώρα Μόσχας.Εν μέσω πολλών θορύβων και δονήσεων, ο Γκαγκάριν που καθόταν ακίνητος και σε πλήρη εγρήγορση στη θέση του θα κατάλαβε κάποια στιγμή ότι εκτοξεύθηκε αλλά ανησυχούσε για το τι θα μπορούσε να πάει στραβά – η καταπακτή πάνω από το κεφάλι του να ανοίξει και να πεταχτεί μαζί με τη θέση του στον ουρανό, μια κίνηση που θα μπορούσε να του σπάσει τη σπονδυλική στήλη. Επρεπε να είναι έτοιμος. Τα G που δεχόταν το σώμα του πλήθαιναν. Δεν το θυμόταν αργότερα, αλλά του είπαν ότι φώναξε «Παγιέχαλι» («Πάμε»).«Τ-συν 70». «Σε ακούω, 70. Αισθάνομαι υπέροχα. Συνεχίζεται η πτήση. Τα G αυξάνονται. Ολα καλά». «Τ-συν 100. Πώς αισθάνεσαι;». «Μια χαρά. Εσείς;». Δύο λεπτά μετά την απογείωση και ο Γκαγκάριν δυσκολευόταν να μιλήσει στο μικρόφωνο καθώς τα G πίεζαν τους μυς του προσώπου. πέντε λεπτά πέρασαν και αποκολλήθηκε το σύστημα εκτόξευσης, όπως ήταν προγραμματισμένο – περίπλοκα μηχανήματα για τα οποία ξοδεύτηκαν εκατομμύρια ρούβλια και χρειάστηκαν χιλιάδες ώρες για να κατασκευαστούν μόνο και μόνο για να φέρουν όσο πιο γρήγορα γίνεται στο διάστημα τον πρώτο σοβιετικό κοσμοναύτη. Εννέα λεπτά μετά την εκτόξευση το διαστημόπλοιο του Γκαγκάριν είχε τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Γη. Μέσα από ένα παράθυρο ο Γκαγκάριν παρατήρησε ξαφνικά μια απέραντη γαλάζια θέα σε μια απόχρωση που δεν είχε ξαναδεί. Η Γη εμφανιζόταν και χανόταν και σιγά σιγά ο ουρανός σκοτείνιαζε. Ταξιδεύοντας προς τα ανατολικά με οκτώ χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, οι μετρήσεις έδειξαν 28.000 χιλιόμετρα, αν και ο Γιούρι δεν αισθανόταν καμία ταχύτητα. «πώς αισθάνεσαι;» τον ρώτησαν από την αίθουσα ελέγχου. «Η πτήση συνεχίζεται κανονικά. ολα λειτουργούν νορμάλ. παρατηρώ τη Γη, είναι καλή η ορατότητα.Βλέπω τα σύννεφα, βλέπω τα πάντα. Είναι πανέμορφα!». Ετσι ταξιδευοντας για 1 ωρα και 48 λεπτά με 181 Km στην περίγειο και 327 Km στην απόγειο ο Γιουρι Γκαγκάριν ενας πιλότος με υψος 1,57 ,ιδιαίτερα ευφυής, παρατηρητικός, σεμνός, με φοβερή μνήμη, ταχύτατα αντανακλαστικά και μεγάλες ικανότητες – έτσι τον περιέγραφαν οι συνάδελφοί του – ο Γκαγκάριν, σύμφωνα με τον γιατρό της αποστολής, «καταλάβαινε τη ζωή καλύτερα από τους φίλους του». Μόνο που την εγκατέλειψε γρήγορα για να περάσει στη σφαίρα του μύθου. Ο Γιούρι Γκαγκάριν προσεδαφίστηκε με τη βοήθεια αλεξιπτώτου και όχι μαζί με το διαστημόπλοιο, όπως μετέδωσε το ΤΑΣΣ στις 12 Απριλίου του 1961. Έτσι έγραψε αργότερα ο ίδιος ο κοσμοναύτης στο βιβλίο του "Ο δρόμος προς το Διάστημα". Η αλήθεια αποσιωπόταν για μεγάλο χρονικό διάστημα, μάλλον γιατί προβλεπόταν ότι οι μελλοντικοί κοσμοναύτες θα έπρεπε να προσεδαφίζονται, ευρισκόμενοι μέσα στην κάψουλα καθόδου. Στην περίπτωση του Γκαγκάριν οι μηχανολόγοι θεωρούσαν ότι η προσεδάφιση μέσα στην κάψουλα καθόδου θα ήταν πολύ σκληρή και διάλεξαν πιο ασφαλή, όπως τους φαινόταν τότε, τρόπο προσεδάφισης. Στις 10 και 55 ο Γιούρι Γκαγκάριν πάτησε το χώμα κοντά στο χωριό Σμέλοβκα της περιοχής Σαράτοβ μπροστά στα μάτια μιας κατάπληκτης αγρότισσας και της εγγονής της. Αυτές όρμησαν προς την κατεύθυνσή του, αλλά σταμάτησαν διστακτικά γιατί τα έχασαν βλέποντας μπροστά τους ένα ασυνήθιστο όν με σκάφανδρο. «Τότε τους έκανα σήματα με τα χέρια μου και τους φώναξα: «Είμαι δικός σας. Μη φοβάστε. Ελάτε εδώ»,- αναθυμόταν αργότερα ο Γκαγκάριν. Σε λίγο τους πλησίασαν οδηγοί τρακτέρ, που άκουσαν ειδήσεις από το Ραδιόφωνο και ήταν ενήμεροι της κατάστασης. «Είναι ο Γιούρι Γκαγκάριν»,- φώναξε ένας απ’ αυτούς, συνταραγμένος ως τα βάθη της ψυχής του από τη συνάντησή του με τον άνθρωπο, για τον οποίο ακούσε πριν μερικά λεπτά από το Ραδιόφωνο. Μερικά λεπτά αργότερα ήρθε ένα ελικόπτερο και πήρε τον Γκαγκάριν στην πλησιέστερη αεροπορική στρατιωτική βάση. Ομως πισω απο τον Γκαγκάριν υπήρχαν χιλιαδες επιστημονες και τεχνικοι με επικεφαλης ενα αλλο θρυλο,τον Σεργκέι Κορολιόφ. Ο Σεργκέι Κορολιόφ γεννήθηκε στις 12 Ιανουαρίου του 1907 σε οικογένεια δασκάλου ρωσικής γλώσσας και λογοτεχνίας στην πόλη Ζιτόμιρ. Όντας ακόμα μαθητής σχολείου ο Σεργκέι Κορολιόφ διακρινόταν για τις ιδιαίτερες ικανότητες του και το πάθος του για τη μελέτη της αεροπορικής τεχνολογίας. Στα 17 του χρόνια επεξεργάστηκε σχέδιο αεροπλάνου χωρίς κινητήρα. Στο Πολυτεχνείο του Κιέβου ο Σεργκέι Κορολιόφ μελετούσε την αεροπορική τεχνολογία και ταυτόχρονα επιδιδόταν στην κατασκευή ιπτάμενων μοντέλων και στην αθλητική ανεμοπλοΐα. Μετά τέλειωσε στην Μόσχα την Ανώτατη Πολυτεχνική Σχολή Μπάουμαν και την Σχολή Αεροπόρων, όπου επιβλήθηκε ως ικανός κατασκευαστής συσκευών αεροπορίας. Ακριβώς υπό την καθοδήγησή του κατασκευάστηκαν οι πρώτοι πύραυλοι-φορείς, τεχνητοί δορυφόροι της Γης, τα επανδρωμένα διαστημόπλοια Βοστόκ και Βοσχόντ- από το τελευταίο ο άνθρωπος έκανε τον πρώτο του περίπατο στο ανοιχτό Διάστημα- καθώς επίσης και το πιο τέλειο διαστημόπλοιο Σογιούζ, στο οποίο οι κοσμοναύτες μπορούσαν για μεγάλο χρονικό διάστημα να βρίσκονται χωρίς σκάφανδρα και να κάνουν επιστημονικές έρευνες. Σήμερα τα Σογιούζ ακριβώς πετούν στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, μεταφέροντας εκεί πληρώματα αστροναυτών από διάφορες χώρες και όλα τα απαραίτητα υλικά. «Όλα, όσα είχαμε κάνει προηγούμενα και όσα κάνουμε και όσα σχεδιάζουμε να κάνουμε στο μέλλον, έγιναν δυνατά μόνο χάρι στον Κορολιόφ και τους συνεργάτες του, οι οποίοι είχαν δημιουργήσει ισχυρό δυναμικό τόσο της πυραυλικής διαστημικής εταιρείας Ενέργεια (Energia), όσο και όλου του διαστημικού τομέα της Ρωσίας»,- είπε ο Νικολάι Σεβαστιάνοφ, ένας από τους διευθυντές της εταιρείας Ενέργεια. Ήταν εποχή καταπληκτικών κατακτήσεων στον τομέα της κοσμοναυτικής. Μετά την πτήση του Γκαγκάριν, στις 6 Αυγούστου του ίδιου έτους, δηλαδή το 1961 πραγματοποίησε τη δεύτερη πτήση στο Διάστημα ο Γκέρμαν Τιτόφ με το διαστημόπλοιο Βοστόκ-2. Η πτήση του διήρκησε ολόκληρο ημερονύχτιο. Τον ΄Αύγουστο του 1962 έγινε η κοινή πτήση των διαστημοπλοίων Βοστόκ-3 και Βοστόκ-4 διαστημοπλοίων κυβερνωμένων από τους κοσμοναύτες Αντριάν Νικολάγιεφ και Πάβελ Ποπόβιτς. Ανάμεσα στα διαστημόπλοια είχε αποκατασταθεί ασύρματη επικοινωνία. Το 1963 έγινε η κοινή πτήση κοσμοναυτών – του Βαλέρι Μπικόφσκι και της πρώτης στον κόσμο γυναίκας- κοσμοναύτη Βαλεντίνας Τερεσκόβα. ΄Υστερα απ’ αυτούς πέταξε στο Διάστημα ένα τριμελές πλήρωμα με το πιο πολυσύνθετο διαστημόπλοιο Βοσχόντ. Στις 18 Μααρτίου του 1965 κατά την πτήση του με το Βοσχόντ-2 ο κοσμοναύτης Αλεξέι Λεόνοφ βγήκε για πρώτη φορά στον κόσμο στο ανοιχτό Διάστημα με σκάφανδρο μέσω του ειδικού καθέκτη του διαστημοπλοίου. Όνειρο του Κορολιόφ ήταν η κατασκευή διαστημικών Σταθμών για μακρόχρονη παραμονή στο Διάστημα. Οι προβλέψεις του Σεργκέι Κορολιόφ για το μέλλον της κοσμοναυτικής ήταν πολύ ακριβείς. Να, ένα παράδειγμα. «Νομίζω ότι δεν θα κάνω λάθος, αν πώ ότι πολύ σύντομα θα τεθεί το ερώτημα αν αξίζει να στέλνονται στο Διάστημα τόσο ακριβά συστήματα, όσο είναι τα διαστημόπλοια για μερικά μόνο ημερονύχτια. Μάλλον χρειάζεται να στέλνονται για να παραμένουν εκεί για ορισμένο χρονικό διάστημα. Ο επανεφοδιασμός αυτών των διαστημοπλοίων με όλα τα απαραίτητα και η αλλαγή των πληρωμάτων τους να γίνεται με τη βοήθεια απλοποιημένων διαστημικών συσκευών με καθέκτες για τη σύζευξή τους με το σύστημα διαστημοπλοίων σε διαστημική τροχιά». Δυστυχώς, ο Σεργκέι Κορολιόφ δεν έζησε ως την πραγματοποίηση των ιδεών του. Οι ιδέες του ενσαρκώθηκαν αργότερα στα νέα διαστημόπλοια Σογιούζ. Ο αρχικατασκευαστής πέθανε στις 15 Ιανουαρίου του 1966. Η Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας την μέρα της κηδείας του ήταν γεμάτη από κόσμο. Την λάρνακα με τη σωρό του την μετέφεραν οι ηγέτες του κράτους. Πίσω τους βάδιζαν όλοι οι κοσμοναύτες, ενώ δεν είχε ανακοινωθεί ποιός θάβεται. Μόνο ύστερα από δύο μέρες πάνω στα τείχη του Κρεμλίνου εμφανίστηκε πλάκα με την επιγραφή «Σ.Π.Κορολιόφ». Το όνομα του εξαίρετου θεμελειωτή του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος και του ιδρυτή της σοβιετικής βιομηχανίας πυραύλων έγινε γνωστό μόνο μετά το θάνατό του, ενώ νωρίτερα ακόμα και τα επιστημονικά του άρθρα δημοσιεύονται με το ψευδώνυμο «Σεργκέγιεφ». Γιούρι Γκαγκάριν: Ο πρώτος άνθρωπος που ταξίδεψε στο διάστημα. Όσα είδε και άκουσε ο ρώσος κοσμοναύτης στο πρώτο ταξίδι τροχιάς γύρω από τη Γη Στις 12 Απριλίου του 1961, η ανθρωπότητα πραγματοποίησε ένα τεράστιο επιστημονικό και τεχνολογικό άλμα. Ο ρώσος κοσμοναύτης Γιούρι Γκαγκάριν, γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που ταξιδεύει στο διάστημα και μπαίνει σε τροχιά γύρω από τη Γη. «ΤΟ ΒΗΜΑ», 13.4.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ» «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 13ης Απριλίου 1961, δημοσιεύει στο πρωτοσέλιδό του το θριαμβευτικό τηλεγράφημα από τη Μόσχα:«Ο άνθρωπος κατέκτησε τον διαπλανητικόν χώρον. Επιβαίνων Σοβιετικού διαστημοπλοίου, ένας νεαρός αεροπόρος, ο Γιούρι Γκαγκάριν, ανυψώθη μέχρι μεγίστου ύψους τριακοσίων δύο χιλιομέτρων, εξήλθεν ακόμη και από τα αραιότερα στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας, απηλλάγη από την βαρύτητα, επραγματοποίησε μίαν πλήρη περιστροφήν γύρω από τον πλανήτην μας και επανήλθεν αβλαβής, με το πρόσωπο φωτισμένον από μειδίαμα θριάμβου.»Η ομαλή προσγείωσις του διαστημοπλοίου και η πλήρης υγεία του πρώτου πραγματικού “κοσμοναύτου” παρέχουν την εγγύησιν ότι τα διαπλανητικά ταξίδια είναι πλέον πρακτική δυνατότης, ότι δεν υπάρχουν θανάσιμοι κίνδυνοι εις το μυστηριώδες διάστημα, ότι δεν υπάρχουν ανυπέρβλητα εμπόδια εις τας πλέον παρατόλμους επιδιώξεις του ανθρωπίνου πνεύματος.»Υπό την έννοιαν αυτήν εχαιρέτισαν την κοσμοϊστορικήν επιτυχίαν οι κορυφαίοι επιστήμονες και οι πολιτικοί ηγέται όλων των μεγάλων χωρών.»Φυσικά, το πράγμα δεν στερείται στρατηγικής και πολιτικής σημασίας. Αλλά αι επίσημοι εκδηλώσεις των αρμοδίων ηγετών περιωρίσθησαν χθες ευλόγως εις συγχαρητήρια και μόνον ολίγαι λέξεις ηκούσθησαν εις την Αμερικήν περί ενδεχόμενων στρατηγικών συνεπειών». «ΤΟ ΒΗΜΑ», 13.4.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ» Η μαρτυρία του Γκαγκάριν Λίγες ημέρες αργότερα, ο Γκαγκάριν σώος και αβλαβής, πίσω στη Μόσχα, περιγράφει όσα βίωσε σε αυτό το πρώτο μαγικό ταξίδι της ανθρωπότητας στο διάστημα. «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 14ης Απριλίου 1961 δημοσιεύει την αφήγησή του.Την εποχή εκείνη, οι γνώσεις του ανθρώπων, ειδικά των μη ειδικών, για το διάστημα ήταν ακόμα ελάχιστες, όπως ελάχιστες και αρκετά κακής ποιότητας ήταν και οι δορυφορικές απεικονίσεις της Γης.Οσα λοιπόν βίωσε και αντίκρισε ο Γκαγκάριν, ήταν πραγματικά πρωτόγνωρα για κάθε άνθρωπο. Η ανθρωπότηταν κρεμόταν από τα χείλη του:»Η ζωή εις το Διάστημα είναι “ευκολωτέρα” από όσον εφαντάζετο ο άνθρωπος έως τώρα.“Δεν είχα καθόλου το αίσθημα της μοναξιάς ή της απομονώσεως (…). Όλα γίνονται ευκολώτερα. Τα χέρια και τα πόδια δεν έχουν βάρος. Τα αντικείμενα ίπταντο εντός του θαλάμου.»Ούτε εγώ, άλλωστε, εκαθόμουν πλέον εις την καρέκλαν, όπως προηγουμένως, αλλά εκρεμόμουν εις το κενόν. Και ενόσω όμως ευρισκόμουν εις αυτήν την κατάστασιν της ελλείψεως βαρύτητος, έτρωγα και έπινα και όλα εγίνοντο όπως και εις την Γην.»Η κατάστασις εις την οποίαν περιέρχεται ο άνθρωπος όταν δεν επιδρούν αι δυνάμεις της έλξεως, ουδόλως επιδρά επί της ικανότητός του να εργάζεται. Ενόσω ευρισκόμην εις την κατάστασιν αυτήν (ήτοι της ελλείψεως βαρύτητος) ηδυνάμην ακόμη και να εργάζωμαι.“Εσημείωνα τας παρατηρήσεις μου. Παρ’ ότι το χέρι μου δεν είχε καθόλου βάρος, το γράψιμο δεν μετεβλήθη. Ήμουν όμως υποχρεωμένος να κρατώ το σημειωματάριο, διότι διαφορετικά θα μου έφευγε από τα χέρια και θα εταλαντεύετεο.“Διατηρούσα επίσης την επικοινωνίαν με την Γην, μέσω διαφόρων μηκών κύματος και έκαμνα χρήσιν του χειριστηρίου του τηλεγράφου. Η μετάβασις από την κατάστασιν της ελλείψεως βαρύτητος εις εκείνην της βαρύτητος, οπότε επιδρά η δύναμις της έλξεως, είναι ομαλή συνέχισεν ο Σοβιετικός αστροναύτης.»Τα χέρια και τα πόδια ουδεμίαν ησθάνοντο μεταβολήν, εκτός του ότι απέκτων αιφνιδίως βάρος. Όσον δι’ εμέ, δεν “πετούσα” πλέον επάνω από την καρέκλα, αλλά ηδυνήθην να καθήσω εις αυτήν”. O Γιούρι Γκαγκάριν κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του Πώς είδε τη Γη Όπως αναφέρει «ΤΟ ΒΗΜΑ», «Ο Γιούρι Γκαγκάριν διεπίστωσεν ιδίοις όμασι το σφαρικόν σχήμα της Γης – ο πρώτος άνθρωπος ο οποίος το επέτυχε τούτο». Ο ίδιος ο Γκαγκάριν δήλωσε:«Η φωτιζομένη πλευρά της Γης ήτο σαφώς ορατή. Αι ακταί των ηπείρων, αι νήσοι, οι μεγάλοι ποταμοί και αι μεγάλαι εκτάσεις ύδατος διεκρίνοντο σαφώς. (…) Διέκρινα καθαρώς τα μεγάλα τετράγωνα των κολλεκτιβικών αγροκτημάτων (σ.σ. της Σοβιετικής Ένωσης). ’Ητο μάλιστα δυνατόν να διακρίνω τους αγρούς από τα λειβάδια.»Προ της χθεσινής πτήσεώς μου, είχα φθάσει εις ύψος 15.000 μέτρων από της επιφανείας της Γης. Από το διαστημόπλοιον, φυσικά, δεν βλέπει κανείς τόσον καλά όσον από το αεροπλάνον, αλλά βλέπει καλά.»Κατά την πτήσιν είδα πάντως διά πρώτην φοράν με τα μάτια μου το σφαιρικόν σχήμα της Γης. Μπορεί να το ιδή κανείς παρατηρών τον ορίζοντα. Πρέπει να ομολογήσω ότι το θέαμα του ορίζοντος είναι μοναδικόν και ωραιότατον.»Δύναται να ιδή κανείς την αξιοθαύμαστον μεταβολήν από την φωτεινήν επιφάνειαν της Γης εις το πλήρες μαύρον του ουρανού, εις το οποίον διακρίνονται τα άστρα. Η διαχωριστική αυτή γραμμή είναι πολύ λεπτή, ακριβώς όπως μια λεπτή ζώνη που περιβάλλει την σφαίραν της Γης.»Όταν εγκατέλειψα την σκιάν της Γης προσέθεσεν ο Γκαγκάριν, ο ορίζων ήτο εντελώς διαφορετικός. Έφερε μιάν λεπτήν λωρίδα χρώματος ζωηρού πορτοκαλί που επερνούσε πάλιν προς το γαλάζιο και κατόπιν προς το μαύρο.»Η διάρκεια της πτήσεώς μου είχε προκαθορισθή από το πρόγραμμα. Η εργασία συνετελείτο καλώς εντός του διαστημοπλοίου, είχα δε καλήν διάθεσιν και ησθανόμην εξαιρετικήν ευεξίαν. Θα ηδυνάμην να συνεχίσω την πτήσιν επί όσον χρόνον ήτο απαραίτητον». Το αμερικανικό περιοδικό Time αφιερώνει το εξώφυλλό της 21ης Απριλίου 1961 στον Γιούρι Γκαγκάριν Η Κούρσα του διαστήματος ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση βρίσκονταν ,την εποχή εκείνη, στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου. Ήδη εξάλλου από τα μέσα της δεκαετίας του ’50 είχε ξεκινήσει η «Κούρσα του Διαστήματός» (Space Race).O ανταγωνισμός δηλαδή μεταξύ ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης για το ποιος θα κατακτήσει, μέσω των επιτευγμάτων του, το διάστημα.Η μία δύναμη παρακολουθούσε τις κινήσεις της άλλης διεκδικώντας συνεχώς τον τίτλο του πρωτοπόρου του διαστήματος. Δεν θα μπορούσε, λοιπόν, η συνέντευξη του Γκαγκάριν στην εφημερίδα «Πράβδα» να μην αναφερθεί και «εις το πρόγραμμα διαστημικών ερευνών των Ηνωμένων Πολιτειών».“Θα καλωσορίσωμεν τα επιτεύγματα των Αμερικανών κοσμοναυτών, όταν πετάξουν στο Διάστημα”, δήλωσε ο Γκαγκάριν, « Οι Αμερικανοί κοσμοναύται θα πρέπει να μας φθάσουν. Θα χαιρετήσωμεν τας επιτυχίας των, αλλά θα προσπαθήσωμεν να είμεθα πάντοτε πρώτοι. Τσε Γκεβάρα, Γιούρι Γκαγκάριν, Φιντέλ Κάστρο “To κόμμα μας και η κυβέρνησίς μας εγείρουν το θέμα της ειρηνικής χρησιμοποιήσεως του Διαστήματος, της ειρηνικής αμίλλης. Ο στίβος αυτός πρέπει να χρησιμοποιηθή δι’ ειρηνικούς σκοπούς και όχι διά πόλεμον”.»Εξ άλλου, ο πρώτος αστροναύτης που επέταξεν εις το Διάστημα εξέφρασε την ευγνωμοσύνην του διά το συγχαρητήριον τηλεγράφημα που απέστειλε προς αυτόν ο κ. Χρουτσώφ, το οποίον ως είπε, τον συνεκίνησε μέχρι δακρύων.»Υπογραμμίζων ότι κατά την πτησιν του δεν ησθάνθη μοναξιάν, ο Γιούρι Γκαγκάριν είπεν:“Εγνώριζα ότι οι φίλοι μου και ολόκληρος ο σοβιετικός λαός παρηκολούθουν την πτήσιν μου. Ήμουν βέβαιος ότι το κόμμα και η κυβέρνησις ήσαν πάντοτε έτοιμοι να βοηθήσουν”. Tα επόμενα σχέδια «Επιθυμώ, ετόνισε, να μεταβώ εις την Αφροδίτην, να ανακαλύψω τι κρύπτεται πίσω από τα νεφελώματα, να ίδω τον Άρην και να εξακριβώσω εάν έχη διώρυγας. Η Σελήνη είναι γειτόνισσά μας. Νομίζω ότι δεν πρέπει να περιμένωμεν πολύ διά να πετάξωμεν προς την Σελήνην και επί της Σελήνης».Και πράγματι, η ανθρωπότητα δεν χρειάστηκε να περιμένει πολύ. Οκτώ περίπου χρόνια αργότερα ο άνθρωπος θα έφτανε στη Σελήνη. Στις 21 Ιουλίου 1969 ο αμερικανός αστροναύτης Νιλ Άρμστρονγκ πατούσε στη Σελήνη λέγοντας την ιστορική, έκτοτε, φράση:«Ένα μικρό βήμα για έναν άνθρωπο, ένα μεγάλο άλμα για την ανθρωπότητα»

SpaceX Starship: Αναβάλλεται το ντεμπούτο του σκάφους που θα μεταφέρει ανθρώπους στον Άρη. Για την τρίτη εβδομάδα του Απριλίου, αντί την τρέχουσα εβδομάδα, προγραμματίζεται τώρα η πρώτη, δοκιμαστική εκτόξευση του Starship, του σκάφους με το οποίο ο Έλον Μασκ οραματίζεται να αποικίσει τη Σελήνη και τελικά τον Άρη.Το Starship της SpaceX, κατασκευασμένο από γυαλιστερό ατσάλι, περιμένει να τοποθετηθεί στην κορυφή του Super Heavy, του ισχυρότερου πυραύλου όλων των εποχών, ενόψει της εκτόξευσης από τις εγκαταστάσεις της εταιρείας στο Μπόκα Τσίκα του Τέξας.Εσωτερικό υπόμνημα της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Αεροπορίας (FAA) αρχικά προέβλεπε την εκτόξευση για το τριήμερο 10-12 Απριλίου. Την Δευτέρα όμως η FAA εξέδωσε νέα ειδοποίηση, σύμφωνα με την οποία η δοκιμαστική πτήση μπορεί να πραγματοποιηθεί στις 17 Απριλίου.Την ίδια μέρα, ο Μασκ έγραψε στο Twitter πως «η εκτόξευση του Starship τείνει προς το τέλος της τρίτης εβδομάδας του Απριλίου».Σε εκκρεμότητα παραμένει ωστόσο η επίσημη άδεια της FAA, η οποία πρέπει να βεβαιώσει ότι οι επιχειρήσεις στις εγκαταστάσεις του Μπόκα Τσίκα πληρούν τους περιβαλλοντικούς κανόνες.Σύμφωνα με το Ars Technica, η NASA προγραμματίζει να παρακολουθήσει την πτήση με το αεροσκάφος μεγάλου ύψους WB-57.Χομπίστες που παρακολουθούν τις εγκαταστάσεις στο Μπόκα Τσίκα αναφέρουν ότι o Super Heavy βρίσκεται ήδη στην εξέδρα εκτόξευσης και έχει υποβληθεί σε δοκιμές πλήρωσης με καύσιμα, ενώ το Starship περιμένει σε μικρή απόσταση για να τοποθετηθεί στην τελική του θέση.Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία παρακολουθεί στενά την ανάπτυξη του Starship, δεδομένου ότι θα το χρησιμοποιήσει για την πρώτη προσσελήνωση του προγράμματος Artemis, η οποία δεν αναμένεται πριν από το 2025 το νωρίτερο.Τόσο το Starship όσο και ο πύραυλος Super Heavy σχεδιάστηκαν ώστε να είναι πλήρως επαναχρησιμοποιούμενοι.Στην δοκιμαστική πτήση, ο πύραυλος θα μεταφέρει το σκάφος σε τροχιά και μετά θα επιστρέψει για προσεδάφιση στο Τέξας, ενώ το Starship θα συμπληρώσει μια περιφορά γύρω από τη Γη πριν πέσει στον Ειρηνικό έξω από τη Χαβάη. https://www.in.gr/2023/04/11/b-science/space/spacex-starship-anavalletai-ntempouto-tou-skafous-pou-tha-metaferei-anthropous-ston-ari/

Το σκάφος JUNO ολοκλήρωσε την 50η περιστροφή του γύρω από το Δία. Σε κάθε περιστροφή το σκάφος καταγράφει ένα πλήθος διαφορετικών κάθε φορά δεδομένων του γίγαντα αερίου.Το διαστημικό σκάφος Juno της NASA συμπλήρωσε 50 περιφορές γύρω από τον Δία από τότε που έφθασε στον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, το 2016. To Juno ολοκλήρωσε την 50ή περιφορά του γύρω από τον Δία στις 8 Απριλίου, σύμφωνα με τα δεδομένα της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας. Στη διάρκεια κάθε μιας από αυτές, η κάμερα JunoCam λαμβάνει φωτογραφίες του πλανήτη από διαφορετική γωνία και απόσταση.Το διαστημικό σκάφος πήρε το όνομά του από τη ρωμαϊκή θεότητα Γιούνο (σ.σ. αντίστοιχη με την θεά Ήρα της ελληνικής μυθολογίας). Μέχρι σήμερα, το Juno έχει στείλει στο κέντρο ελέγχου της NASA μεγάλο όγκο δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων εικόνων της Γης, του Δία και των μεγαλύτερων φεγγαριών του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος: του Γανυμήδη και της Ευρώπης. Αποστολή του Juno είναι να μελετήσει τη βαρύτητα και το ισχυρό μαγνητικό πεδίο αυτού του γίγαντα αερίων, το πολύχρωμο σέλας και τα στροβιλιζόμενα νέφη του, προκειμένου να αποκαλύψει πώς σχηματίστηκε ο Δίας και πώς εξελίχθηκε στη συνέχεια. Η ανακοίνωση της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας έρχεται 24 ώρες πριν από την εκτόξευση της αποστολής JUICE του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος που είναι προγραμματισμένη να γίνει το μεσημέρι της Πέμπτης 13 Απριλίου. Το σκάφος της αποστολής θα μελετήσει τον Δία και τρεις δορυφόρους του που διαθέτουν υπόγειους ωκεανούς. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1460560/to-skafos-juno-oloklirose-tin-50i-peristrofi-toy-gyro-apo-to-dia/

Η πιο λεπτομερής χαρτογράφηση της σκοτεινής ύλης του σύμπαντος. Αστρονόμοι χρησιμοποιώντας το Κοσμολογικό Τηλεσκόπιο Ατακάμα (ACT) στη Χιλή δημιούργησαν τον παραπάνω χάρτη της σκοτεινής ύλης που κατανέμεται στο ένα τέταρτο ολόκληρου του ουρανού και εκτείνεται στα βάθη του σύμπαντος. Οι πορτοκαλί περιοχές δείχνουν τις περιοχές με μεγαλύτερη πυκνότητα μάζας και οι μωβ τις μεριοχές με μικρότερη μάζα ή καθόλου. Tην πιο λεπτομερή χαρτογράφηση της σκοτεινής ύλης μέχρι σήμερα δημιούργησαν ερευνητές με την χρήση του φαινομένου του «βαρυτικού φακού». Παρά το γεγονός ότι αποτελεί το 85% του σύμπαντος και επηρεάζει την εξέλιξή του, η σκοτεινή ύλη είναι δύσκολο να ανιχνευθεί επειδή δεν αλληλεπιδρά με το φως ή άλλες μορφές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, αλλά από όσο γνωρίζουμε αλληλεπιδρά μόνο με τη βαρύτητα. Για τον εντοπισμό της ερευνητές που συνεργάζονται με το Κοσμολογικό Τηλεσκόπιο Ατακάμα (ACT) στη Χιλή, το οποίο παροπλίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2022, έπειτα από 15 χρόνια λειτουργίας, μελέτησαν το φως που εκπέμπεται μετά την Μεγάλη Έκρηξη, όταν το σύμπαν είχε ηλικία μόλις 380.000 ετών. Αυτό το φως είναι γνωστό ως Κοσμική Μικροκυματική Ακτινοβολία Υποβάθρου (CMB) ή «μωρουδιακή εικόνα του σύμπαντος» και έχει ταξιδέψει για δισεκατομμύρια χρόνια αποτελώντας μάρτυρα της δημιουργίας γαλαξιών και αστεριών.Ο νέος χάρτης χρησιμοποιεί το φως CMB ουσιαστικά ως οπίσθιο φωτισμό για να σκιαγραφήσει όλη την ύλη μεταξύ εμάς και της Μεγάλης Έκρηξης. Η ερευνητική ομάδα παρακολούθησε πώς η βαρυτική έλξη των μεγάλων, βαριών δομών, συμπεριλαμβανομένης της σκοτεινής ύλης, παραμορφώνει το CMB στο 14 δισεκατομμυρίων ετών ταξίδι του προς εμάς, όπως ένας μεγεθυντικός φακός κάμπτει το φως καθώς περνά μέσα από το φακό του. «Φτιάξαμε ένα νέο χάρτη μάζας χρησιμοποιώντας τις παραμορφώσεις του φωτός που έχει απομείνει από τη Μεγάλη Έκρηξη», λέει ο Μάθιου Μανταβασερίλ, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνιας. Ο ίδιος προσθέτει ότι οι μετρήσεις δείχνουν ότι τόσο η ογκώδης μορφή του σύμπαντος όσο και ο ρυθμός με τον οποίο αυξάνεται έπειτα από 14 δισεκατομμύρια χρόνια εξέλιξης, είναι «ακριβώς αυτό που θα περίμενε κανείς από το καθιερωμένο μοντέλο της κοσμολογίας που βασίζεται στη θεωρία της βαρύτητας του Αϊνστάιν». https://physicsgg.me/2023/04/11/η-πιο-λεπτομερής-χαρτογράφηση-της-σκο/

Σε τροχιά ετοιμάζονται για διαστημικό περίπατο! Προβλέπεται ότι ο Σεργκέι Προκόπιεφ και ο Ντμίτρι Πετελίν θα εργαστούν στην εξωτερική επιφάνεια του σταθμού στις 19 Απριλίου! Το Σαββατοκύριακο, οι κοσμοναύτες μελέτησαν την τεκμηρίωση του πλοίου και το προκαταρκτικό κυκλόγραμμα της εξόδου, ετοίμασαν το μεταβατικό διαμέρισμα της μονάδας Zvezda και της μονάδας Poisk και φόρτισαν τις μπαταρίες για τις διαστημικές στολές Orlan-ISS. Επίσης, πριν βγείτε έξω, είναι σημαντικό να αξιολογήσετε την κατάσταση των μυών των χεριών σε έναν ειδικό προσομοιωτή - ένα εργόμετρο ποδηλάτου (που θυμίζει ένα ποδήλατο για τα χέρια, βλέπε φωτογραφία) Σχετικά με άλλες περιπτώσεις στο ρωσικό τμήμα - στην καθημερινή αναφορά: https://www.roscosmos.ru/39127/ https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567019

"Πρόοδος MS-23": στάδια προετοιμασίας για εκτόξευση στο Μπαϊκονούρ Πρώτον, το φορτηγό πέρασε δυναμικές δοκιμές στο περίπτερο του τεχνικού συγκροτήματος - μια αλλαγή στη γωνιακή θέση στο χώρο. Μια τέτοια δοκιμή πραγματοποιείται προκειμένου να αξιολογηθεί η απόδοση του συστήματος ελέγχου στάσης και ελέγχου κίνησης επί του σκάφους. Στη συνέχεια, το "Progress" πήγε στον ανηχοϊκό θάλαμο - αυτό είναι ένα ειδικό δωμάτιο, καλυμμένο από μέσα με ραδιοαπορροφητικό υλικό. Αυτό μιμείται τις αθόρυβες συνθήκες του χώρου. Οι ειδικοί έλεγξαν τον ενσωματωμένο ραδιοεξοπλισμό του συστήματος ραντεβού και ελλιμενισμού του πλοίου. Το επόμενο στάδιο είναι οι δοκιμές πνευμονοκέφαλου σε θάλαμο θερμικού κενού. Η εκτόξευση του οχήματος εκτόξευσης Soyuz-2.1a με το Progress MS-23 είναι τον Μάιο του 2023. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567008

James Webb: Αυτοψία στα συντρίμμια μιας κατακλυσμιαίας κοσμικής έκρηξης. Ήταν πριν από περίπου 340 χρόνια όταν εμφανίστηκε στον ουρανό της Γης η παροδική λάμψη ενός γερασμένου άστρου που εξερράγη στον αστερισμό της Κασσιόπης, περίπου 11.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη.Τα συντρίμμια του σουπερνόβα συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να εξαπλώνονται στο Διάστημα με ταχύτητα χιλιάδων χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο -ένα σύννεφο αερίων και σκόνης που σήμερα έχει διάμετρο γύρω στα δέκα έτη φωτός.Η Κασσιόπη Α, το νεότερο υπόλειμμα υπερκαινοφανούς αστέρα που γνωρίζουμε στον Γαλαξία, μελετάται στενά εδώ και δεκαετίες.Τώρα, μια νέα εικόνα του υπέρυθρου διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb προσθέτει νέες λεπτομέρειες στο πορτρέτο. To πλάτος της εικόνας του Webb αντιστοιχεί σε περίπου δέκα έτη φωτός. Πηγή; NASA, ESA, CSA, D. D. Milisavljevic (Purdue), T. Temim (Princeton), I. De Looze (Ghent University). Image Processing: J. DePasquale (STScI). Η Κασσιόπη Α «είναι η καλύτερη ευκαιρία που έχουμε για να δούμε το πεδίο συντριμμιών ενός άστρου που εξερράγη και να πραγματοποιήσουμε ένα είδος αστρικής αυτοψίας για να καταλάβουμε για τι είδος άστρου επρόκειτο και πώς το άστρο εξερράγη» σχολιάζει σε ανακοίνωση της NASA ο Ντάνι Μιλισαλγιέβιτς του Πανεπιστημίου Περντιού της Ιντιάνα, κύριος ερευνητής του προγράμματος που συνέλεξε τις νέες παρατηρήσεις.«Συγκριτικά με προηγούμενες υπέρυθρες εικόνες, βλέπουμε εκπληκτικές λεπτομέρειες στις οποίες δεν είχαμε πρόσβαση μέχρι σήμερα» προσθέτει η Τία Μέμιμ του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, μέλος της ομάδας.Οι υπέρυθρες εικόνες του Webb έρχονται να συμπληρώσουν τις παρατηρήσεις με άλλα τηλεσκόπια, όπως το Hubble που βλέπει κυρίως στο ορατό φως και το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra που λειτουργεί στο φάσμα των ακτίνων Χ. Η Κασσιόπη Α σε παλαιότερη εικόνα που συνδυάζει παρατηρήσεις των τηλεσκοπίων Hubble, Spitzer και Chandra (NASA/JPL-Caltech) Τα χρώματα της νέας εικόνας είναι τεχνητά και επιλέχθηκαν ώστε να αναδεικνύουν τις λεπτομέρειες όσο γίνεται καλύτερρα.Στην περιφέρεια του γιγάντιου νέφους, κυρίως πάνω και αριστερά, τα πορτοκαλί και κόκκινα πέλμα αντιστοιχούν στην ακτινοβολία που εκπέμπεται καθώς το αστρικό υλικό συγκρούεται με μάζες διαστρικού αερίου και σκόνης.Μέσα σε αυτό το εξωτερικό κέλυφος διακρίνονται ροζ νήματα με κόμπους, τα οποία αντιστοιχούν σε υλικό που εκτίναξε το ίδιο το άστρο. Τα χρώματα αντιστοιχούν στις εκπομπές σχετικά βαρέων χημικών στοιχείων όπως το οξυγόνο και το νέον.Λιγότερο σαφής είναι η εξήγηση για τους πράσινους βρόχους στη δεξιά πλευρά της κοιλότητας που άφησε η έκρηξη του άστρου.«Ακόμα προσπαθούμε να ξεμπερδέψουμε το κουβάρι όλων αυτών των πηγών ακτινοβολίας» λέει η Ίλζε Ντε Λούζε του Πανεπιστημίου της Γάνδης στο Βέλγιο.Τα σουπερνόβα ή υπερκαινοφανείς αστέρες, άστρα μεγάλης μάζας που εξαντλούν τα πυρηνικά τους καύσιμα, καταρρέουν και εκρήγνυνται, διασκορπούν το αστρικό υλικό και εμπλουτίζουν έτσι το Σύμπαν σε βαριά στοιχεία όπως ο άνθρακας, το υδρογόνο και το ασβέστιο.Το υλικό αυτό είναι μια σημαντική πηγή της σκόνης που αιωρείται στον διαστρικό χώρο, επισημαίνει η ανακοίνωση της NASA.Οι νέες παρατηρήσεις ίσως βοηθήσουν τους αστρονόμους να εξηγήσουν γιατί στο Σύμπαν φαίνεται να υπάρχει περισσότερη διαστρική σκόνη από όση υπολογίζεται ότι απελευθερώνεται από τους υπερκαινοφανείς αστέρες. https://www.in.gr/2023/04/10/b-science/space/james-webb-aytopsia-sta-syntrimmia-mias-kataklysmiaias-kosmikis-ekriksis/

Κλιματική αλλαγή: Η υποχώρηση των πολικών παγετώνων μπορεί να φτάσει τα 600 μέτρα την ημέρα. Οι ηπειρωτικοί παγετώνες που καλύπτουν τις πολικές περιοχές μπορούν να υποχωρήσουν με ταχύτητα έως και 600 μέτρων την ημέρα, τουλάχιστον 20 φορές ταχύτερα από ό,τι έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα.Η νέα εκτίμηση, η οποία βασίστηκε στη χαρτογράφηση σχηματισμών από την τελευταία εποχή των παγετώνων, αποτελεί «προειδοποίηση από το παρελθόν» για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και την άνοδο της στάθμης των ωκεανών, λένε οι ερευνητές.Τα ευρήματα δείχνουν ότι ο σημερινός ρυθμός τήξης είναι αρκετός για να προκαλέσει σύντομες περιόδους ραγδαίας υποχώρησης των πάγων, δηλώνει σε δελτίο Τύπου η δρ Κριστίν Μπάτσελορ του Πανεπιστημίου του Νιουκάσλ στη Βρετανία, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στο Nature. https://www.nature.com/articles/s41586-023-05876-1 Το φαινόμενο θα μπορούσε να εκδηλωθεί σε τμήματα της Δυτικής Ανταρκτικής όπως ο διαβόητος παγετώνας Θουάιτς, ο οποίος παρακολουθείται στενά λόγω ενδείξεων αποσταθεροποίησης, εξηγεί η ερευνήτρια.«Η μελέτη μας προσφέρει μια προειδοποίηση από το παρελθόν σχετικά με την ταχύτητα που τα πολικά καλύμματα είναι φυσικά δυνατό να υποχωρήσουν» λέει.Η μελέτη καταγράφει περιόδους απότομης υποχώρησης των πολικών πάγων στις ακτές της Νορβηγίας πριν από 20.000 χρόνια, όταν η Γη άρχιζε να βγαίνει από την πιο πρόσφατη εποχή των παγετώνων.Η εκτίμηση βασίστηκε στην χαρτογράφηση παράλληλων αυλακιών που σχηματίστηκαν στον πυθμένα καθώς οι πάγοι υποχωρούσαν. Τα αυλάκια αυτά, τα οποία απέχουν μεταξύ τους από 25 μέχρι 300 μέτρα, πιστεύεται ότι δημιουργήθηκαν καθώς η άκρη του παγετώνα ανεβοκατέβαινε με την παλίρροια.Ένα νέο αυλάκι σχηματιζόταν κάθε φορά που η άκρη του παγετώνα ακουμπούσε στο βυθό, κάτι που συνέβαινε με την άμπωτη δύο φορές την ημέρα. Η απόσταση που χωρίζει τα αυλάκια δίνει μια εικόνα για την ταχύτητα υποχώρησης των πάγων.Συνολικά 7.600 αυλάκια χαρογραφήθηκαν σε μια έκταση 30.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η ανάλυση υποδεικνύει ότι ο ρυθμός υποχώρησης αυξομειωνόταν και μπορούσε για σύντομες περιόδους, μερικών ημερών ή μηνών, να φτάνει τα 600 μέτρα την ημέρα.Το φαινόμενο αυτό, λένε οι ερευνητές, είναι πιθανότερο να εκδηλωθεί σε τμήματα παγετώνων που ακουμπούν σε επίπεδες εκτάσεις του βυθού. Σε αυτές τις περιοχές απαιτείται λιγότερο λιώσιμο μέχρι να αρχίσει το στρώμα πάγου να επιπλέει και να σπάει σε κομμάτια.«Τα ευρήματά μας υποδεικνύουν ότι ο σημερινός ρυθμός τήξης είναι αρκετός για να προκαλέσει σύντομους παλμούς ταχείας υποχώρησης σε επίπεδες εκτάσεις του φύλλου πάγου της Ανταρκτικής, συμπεριλαμβανομένου του παγετώνα Θουάιτς» προειδοποιεί η δρ Μπάτσελορ.«Οι δορυφόροι θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν αυτό το είδος υποχώρησης των πάγων στο προσεχές μέλλον, ειδικά αν συνεχιστούν οι σημερινοί ρυθμοί παγκόσμιας θέρμανσης». https://www.in.gr/2023/04/10/b-science/episthmes/klimatiki-allagi-ypoxorisi-ton-polikon-pagetonon-mporei-na-ftasei-ta-600-metra-tin-imera/

Juice: Αντίστροφη μέτρηση για την πρώτη ευρωπαϊκή αποστολή στον Δία. Σκάφος της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ΕSA που προγραμματίζεται να εκτοξευτεί το απόγευμα της Τετάρτης θα μελετήσει από κοντά το σύστημα του Δία και θα εξετάσει αν οι απέραντοι ωκεανοί που πιστεύεται ότι κρύβονται σε τρία φεγγάρια του θα μπορούσαν να φιλοξενούν μικροβιακή ζωή.Το Juice (Jupiter Icy Moons Explorer), η πρώτη αποστολή της Ευρώπης στον μεγαλύτερο πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος, είναι ένα πολυετές, φιλόδοξο εγχείρημα κόστους 1,6 δισ. ευρώ.Η αποστολή θα χρειαστεί οκτώ χρόνια μέχρι να φτάσει στον Δία το 2031, αφού πρώτα πραγματοποιήσει μια σειρά από κοντινά περάσματα από τη Γη, τη Σελήνη και την Αφροδίτη για να αυξήσει ταχύτητα. Το Juice τροφοδοτείται με ενέργεια από ηλιακούς συλλέκτες συνολικής επιφάνειας 85 τετραγωνικών μέτρων (ESA) Aρχικά το σκάφος θα εξετάσει από κοντά τρία από τους μεγάλους δορυφόρους του Δία, την Ευρώπη, τον Γανυμήδη και την Καλλιστώ, οι οποίοι πιστεύεται ότι κρύβουν παγκόσμιους ωκεανούς κάτω από την παγωμένη επιφάνειά τους.Καθένα από τα τρία φεγγάρια εκτιμάται ότι κρύβει στο εσωτερικό του περισσότερο νερό από ό,τι όλοι οι ωκεανοί της Γης μαζί. Ρωγμές στην επιφάνεια της Ευρώπης σε εικόνα της αποστολής Galileo της NASA (NASA/JPL-Caltech/SETI Institute) Οι ωκεανοί αυτοί θεωρούνται οι επικρατέστερες τοποθεσίες για την ανακάλυψη μικροβιακής ζωής εκτός της Γης.Αφού πρώτα πραγματοποιήσει μια σειρά από κοντινά περάσματα στα τρία φεγγάρια, το Juice θα τεθεί τελικά σε τροχιά γύρω από τον Γανυμήδη, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Ηλιακού Συστήματος, μεγαλύτερο από τον πλανήτη Ερμή,Το Juice θα γίνει έτσι η πρώτη αποστολή στην ιστορία της διαστημικής εξερεύνησης που κινείται σε τροχιά γύρω από δορυφόρο εκτός της Σελήνης. Σύγκριση μεγέθους ανάμεσα στη Γη, τη Σελήνη και τον Γανυμήδη (NASA/JPL/DLR, Gregory H. Revera) Ακόμα, το σκάφος θα μελετήσει το μαγνητικό πεδίο, την ατμόσφαιρα και τους δακτυλίους του Δία, καθώς και άλλους δορυφόρους του όπως η ηφαιστειακά ενεργή Ιώ.Περίπου ένα χρόνο πριν την άφιξη του Juice θα φτάσει στο σύστημα του Δία μια άλλη αποστολή, το Europa Clipper της NASA, το οποίο θα εστιάσει στην Ευρώπη και θα εξετάσει τις ρωγμές στον επιφανειακό πάγο, ελπίζοντας να ανοίξει παράθυρο στον υπόγειο ωκεανό της.Τοποθετημένο στην κορυφή ευρωπαϊκού πυραύλου Ariane 5, το Juice προγραμματίζεται να εκτοξευτεί από το ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο στο Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας στις 15.15 ώρα Ελλάδας την Τετάρτη 13 Απριλίου. https://www.in.gr/2023/04/10/b-science/space/juice-antistrofi-metrisi-gia-tin-proti-eyropaiki-apostoli-ston-dia/

Μοναδικές εικόνες και νέα στοιχεία από το διάσημο Νεφέλωμα Καβούρι (βίντεο) πηγή φωτό X-ray (IXPE: NASA), (Chandra: NASA/CXC/SAO) Image processing: NASA/CXC/SAO/K. Arcand & L. Frattare Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό σουπερνόβα που αποτελεί μόνιμο στόχο μελέτης των αστρονόμων.Κινέζοι αστρονόμοι εντόπισαν το 1054 στον ουράνιο θόλο μια έντονη λάμψη που ήταν ορατή και στη διάρκεια της μέρας. Η λάμψη αυτή προερχόταν από τον αστερισμό του Ταύρου, η απόσταση της υπολογίστηκε σε περίπου 6,5 χιλιάδες έτη φωτός και ήταν η πρώτη κοσμική λάμψη που συνδέθηκε με έκρηξη σουπερνόβα, την έκρηξη δηλαδή που προκαλείται από την αυτοκαταστροφή ενός άστρου.Έπρεπε να περάσουν επτά αιώνες για να εντοπιστεί εκ νέου το σουπερνόβα και έκτοτε άρχισε να γίνεται αντικείμενο συχνής παρατήρησης από τους αστρονόμους. Το 1840 ο Βρετανός αστρονόμος και κατασκευαστής τηλεσκοπίων Ουίλιαμ Πάρσονς παρατήρησε το νεφέλωμα με ένα τηλεσκόπιο 36 ιντσών και μέσα από τον φακό του τηλεσκοπίου το σουπερνόβα έμοιαζε στον Πάρσονς με ένα νεφέλωμα που μοιάζει με καβούρι για αυτό και το ονόμασε έτσι. Η κωδική ονομασία της έκρηξης NGC 1952 και το νεφέλωμα που έχει σχηματιστεί έχει αυτή τη στιγμή έκταση περίπου έξι ετών φωτός.Το διαστημικό παρατηρήτηριο IXPE της NASA κατέγραψε μοναδικές εικόνες και νέα δεδομένα του νεφελώματος. Με αυτά τα στοιχεία οι επιστήμονες κατάφεραν να δημιούργησουν ένα λεπτομερή χάρτη του μαγνητικού πεδίου του Νεφελώματος του Καβουριού, αποκαλύπτοντας πολλές από τις εσωτερικές λειτουργίες του. Τα νέα αποτελέσματα όπως ανακοίνωσε https://www.nasa.gov/mission_pages/ixpe/feature/nasa-s-ixpe-unveils-crab-nebula-s-magnetic-field-structure η NASA βοηθούν στην επίλυση μακροχρόνιων μυστηρίων σχετικά με το Νεφέλωμα αλλά δημιουργούν και νέα ερώτηματα για αυτό.Τα δεδομένα IXPE δείχνουν ότι το μαγνητικό πεδίο του νεφελώματος του Καβουριού μοιάζει με αυτό του νεφελώματος Vela Pulsar Wind, το οποίο έχει σχήμα που παραπέμπει σε ντόνατ. Αλλά στο Νεφέλωμα Καβούρι οι ειδικοί που μελετούν τα νέα στοιχεία εξεπλάγησαν ότι οι περιοχές με αναταράξεις μαγνητικού πεδίου ήταν πιο αποσπασματικές και ασύμμετρες από το αναμενόμενο. Η αποστολή IXPE (Imaging X-ray Polarimetry Explorer) αποτελείται από ένας δορυφόρο μεγέθους παρόμοιου με ένα ψυγείο που ενσωματώνει τρία τηλεσκόπια τα οποία πραγματοποιούν παρατηρήσεις για τα δύο πιο δυναμικά και μυστηριώδη κοσμικά αντικείμενα στο Σύμπαν, τις μαύρες τρύπες και τα άστρα νετρονίου, αλλά αποδεικνύεται χρήσιμο και σε άλλες παρατηρήσεις. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1459864/monadikes-eikones-kai-nea-stoicheia-apo-to-diasimo-nefeloma-kavoyri-vinteo/

Ίων Σιώτης (1943-2023) Ένας σπουδαίος διεθνής Ελληνας. «Η κληρονομιά του θα βρίσκεται μπροστά μας με πολλούς τρόπους, για πολλά χρόνια ακόμη» Ο Ίων Σιώτης υπήρξε ο πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος Δ.Σ. στον «Δημόκριτο» (1989-1993) αλλά και στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (1999-2004). Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 προβλήθηκε στην ΕΤ1 μια φιλόδοξη σειρά ερευνητικών ντοκιμαντέρ με τίτλο «Αναζητώντας τη Βερενίκη», δημιούργημα του αστροφυσικού, ακαδημαϊκού και συγγραφέα Γιώργου Γραμματικάκη, όπου, σε δεκατρία μισάωρα επεισόδια, γινόταν ένα μεγάλο ταξίδι σε διάφορες χώρες, όπου το κοινό συναντούσε μια σειρά κορυφαίους επιστήμονες που προσπαθούσαν να δώσουν απαντήσεις για μερικά από τα πιο παλιά ερωτήματα της ανθρωπότητας σε σχέση με το σύμπαν και τη δημιουργία του, τον υποατομικό κόσμο ή το μέλλον μας στον πλανήτη. Σε ένα από τα επεισόδια της σειράς, το τηλεοπτικό συνεργείο επισκέπτεται και το Εθνικό Κέντρο Ερευνας Φυσικών Επιστημών, τον «Δημόκριτο».Εκεί, κινηματογραφεί τον τότε διευθυντή Ερευνών του, Ίωνα Σιώτη, και, μέσα στο τρίλεπτο μονοπλάνο όπου εμφανίζεται, θαυμάζουμε τον επικοινωνιακό μαγνητισμό του. O κομψά ντυμένος άντρας με τα ευγενικά χαρακτηριστικά και το στιβαρό παρουσιαστικό περπατάει αργά, θεατρικά, με φόντο τις εγκαταστάσεις της δεξαμενής του πυρηνικού αντιδραστήρα του ερευνητικού κέντρου, μνημονεύοντας φιλοσόφους που πριν από 25 αιώνες εξέφρασαν την ατομική θεωρία της φύσης. Θυμίζοντας τον διάσημο Αμερικανό θεωρητικό φυσικό Ρίτσαρντ Φάινμαν και τη δική του επικοινωνιακή άνεση, ο Σιώτης υποστηρίζει τον καθαρό, αρθρωμένο λόγο του με κινήσεις των χεριών και του σώματος με τρόπο τέτοιο που σου είναι αδύνατον να πάρεις την προσοχή σου από πάνω του. Αυτός ο χαρισματικός, διακεκριμένος φυσικός έφυγε από τη ζωή προ ολίγων ημερών, σε ηλικία 80 ετών, αφήνοντας πίσω του ένα πολύτιμο επιστημονικό έργο και έχοντας διαγράψει μια εντυπωσιακή και βαθιά επιδραστική επαγγελματική πορεία.Το βιογραφικό του συνιστά το αποτύπωμα των έργων και των ημερών ενός σπουδαίου διεθνούς Ελληνα. Εχοντας πάρει πτυχίο φυσικού μηχανικού από το Πολυτεχνείο της Λωζάννης, απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Imperial College του Λονδίνου στη Φυσική των Στοιχειωδών Σωματιδίων, ενώ υπήρξε επισκέπτης ερευνητής στο Rutgers University του Νιου Τζέρσεϊ, στο Εθνικό Εργαστήριο Επιταχυντών Φέρμι (Fermilab) του Σικάγου και στο Deutsches Elektronen Synchrotron του Αμβούργου. Από το 1972 έως το 1989 ήταν λέκτορας Φυσικής στο Imperial College και από το 1990 μέχρι το 2011 διευθυντής Ερευνών στον «Δημόκριτο». Επιπλέον, υπήρξε πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος Δ.Σ. στον «Δημόκριτο» (1989-1993) αλλά και στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (1999-2004).Ενας παλαιός του φίλος και συνεργάτης, ο καθηγητής της Φυσικής του ΕΚΠΑ Λεωνίδας Ρεσβάνης, τον θυμάται με θαυμασμό για τις αρετές του στον τομέα της επιστημονικής πολιτικής: «Εκτός από εξαιρετικός φυσικός και ερευνητής, υπήρξε και άριστος διαμεσολαβητής σε θέματα επιστημονικής χρηματοδότησης, ενώ γνώριζε καλά τις γραφειοκρατικές διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Επίσης, κατόρθωσε κάτι μοναδικό στην Ελλάδα: διοίκησε δύο μεγάλα ερευνητικά κέντρα, φέρνοντάς τους καινούργιο πνεύμα. Θα μπορούσε να κάνει σπουδαία καριέρα και στο εξωτερικό, αλλά αποφάσισε να γυρίσει στη χώρα του για να «βάλει πλάτες» και να γίνει στυλοβάτης της κοινής μας προσπάθειας. Ο τόπος χρειάζεται τέτοιους ανθρώπους. Αν ζούσαμε σε σοβαρό κράτος η (οιαδήποτε) κυβέρνηση θα του είχε αναθέσει τη ριζική αναδιαμόρφωση της έρευνας στη χώρα», λέει ο καθηγητής, ο οποίος υπήρξε εμπνευστής και διευθυντής του προγράμματος «Nestor» για την ανίχνευση νετρίνων στην υποθαλάσσια περιοχή στα ανοιχτά της Πύλου, όπου ο Ιων Σιώτης ήταν επίσης πρωτεργάτης.Στο ίδιο πρόγραμμα υπήρξε διδακτορικός φοιτητής του Λεωνίδα Ρεσβάνη και ο Σοφοκλής Σωτηρίου, υπεύθυνος τα τελευταία 25 χρόνια του τμήματος Ερευνας και Ανάπτυξης στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια «Ελληνογερμανική Αγωγή».Από τις μέρες που δούλεψε στο «Nestor» ως ερευνητής, θυμάται τον Σιώτη ως έναν «αθόρυβο και ακούραστο εργάτη της επιστήμης», που, παρά το επιστημονικό βάρος και το υψηλό του επίπεδο, παρέμενε σεμνός και δούλευε ως ισότιμος με τους «απλούς εργάτες» του πειράματος, όπως χαρακτηρίζει τον εαυτό του ο Σωτηρίου κατά τις μέρες της έρευνάς του εκεί. «Ανθρωποι σαν τον Σιώτη ή τον καθηγητή Σταύρο Κατσανέβα, διευθυντή του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Βαρυτικών Κυμάτων –που κι αυτός έφυγε πρόσφατα– έκαναν σημαντικό έργο σιωπηλά, στο παρασκήνιο», λέει ο Σοφοκλής Σωτηρίου, ενώ θα συμπληρώσει: «Στη θητεία μου στον “Nestor” είδα πολλούς ανθρώπους να εναντιώνονται στην προσπάθεια εγκατάστασης αυτού του μοναδικού για τη χώρα πειράματος, αλλά υπήρξαν και αυτοί οι λίγοι που παρέμειναν πιστοί στην ιδέα έως το τέλος. Και ο Ιων Σιώτης ήταν ένας από αυτούς – και στο ερευνητικό κομμάτι, αλλά και στο σημαντικό κομμάτι της εξασφάλισης χρηματοδότησης για την απόκτηση του απαραίτητου εξοπλισμού».Ως άνθρωπο επικοινωνιακό, πολυσχιδή αλλά και ταπεινό, τον θυμάται και ο Χρήστος Μάρκου, επικεφαλής του Ινστιτούτου Πυρηνικής και Σωματιδιακής Φυσικής του «Δημόκριτου», που μάλιστα υπήρξε διδακτορικός του φοιτητής στο Imperial College. Όπως μας είπε: «Ενώ τα αξιώματα που κατέκτησε ήταν στη σφαίρα του δημόσιου χώρου και έκανε πράγματα αποφασιστικής επιρροής, υπήρξε πάντοτε διακριτικός. Δεν του άρεσαν οι φανφαρονισμοί. Όταν ήρθε στον “Δημόκριτο” το 1989, έφερε μια επανάσταση, δημιουργώντας το πρωτοποριακό για την εποχή του Τεχνολογικό Πάρκο και, ως πολίτης του κόσμου που ήταν, ενέπνευσε μια φρέσκια χροιά και οπτική. Επιπλέον, κατάφερε να διαχειριστεί εξαιρετικά όχι μόνο περίπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες αλλά και ανθρώπινες σχέσεις, επιστρατεύοντας τη σπάνια ικανότητά του στη διαπραγμάτευση και στη διαμεσολάβηση. Τέλος, είχε μεγάλη αγάπη για θέματα που ξέφευγαν από τον χώρο της Φυσικής: τον ενδιέφεραν πολύ η αρχαιομετρία, η αρχαιολογία και η τέχνη».Ο Ιων Σιώτης, επίσης, συμμετείχε στη διοικούσα επιτροπή για τη δημιουργία του ApPEC (Astroparticle Physics European Coordination) και ήταν μέλος της επιτροπής των ευρωπαϊκών επιστημονικών βραβείων Descartes (2000-2007). Διακρίθηκε με τίτλους τιμής του γαλλικού κράτους για τη συνεισφορά του στην ενίσχυση των ελληνογαλλικών σχέσεων στον επιστημονικό τομέα, υπήρξε ενεργός πολίτης ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών και ενεργό μέλος της Κίνησης Πολιτών για μια Ανοιχτή Κοινωνία από το 1997. Επιπλέον, δραστηριοποιήθηκε σε θέματα επενδύσεων και συνεργάστηκε ως σύμβουλος ή μέλος Δ.Σ., μεταξύ άλλων, με την Alpha Trust Innovation-Venture Capital Fund S.A. και την Inform Lykos Α.Ε. Τέλος, συντέλεσε στην ανάπτυξη της Αντιπάρου και στη δημιουργία της Κοινοπραξίας Πάρου-Αντιπάρου, με όραμά του την ηλεκτροκίνηση των φέρι μπόουτ της ίδιας γραμμής, έργο που βρίσκεται ήδη σε επίπεδο μελέτης. Οπως μας τόνισε ο Χρήστος Μάρκου: «Η κληρονομιά του Ιωνος Σιώτη θα βρίσκεται μπροστά μας με πολλούς τρόπους, για πολλά χρόνια ακόμη». https://physicsgg.me/2023/04/10/ιων-σιώτης-1943-2023/

Η Roscosmos απέστειλε προτάσεις στην κυβέρνηση για παράταση της λειτουργίας του ρωσικού τμήματος του ISS έως το 2028 Η απόφαση για παράταση προτάθηκε από το Συμβούλιο Επικεφαλής Σχεδιαστών της RSC Energia στις 6 Φεβρουαρίου. Εξετάστηκε και εγκρίθηκε από το Επιστημονικό και Τεχνικό Συμβούλιο της Roscosmos στις 21 Φεβρουαρίου και από την Κρατική Επιτροπή στις 24 Μαρτίου. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566989

Διάστημα, όπως λέμε… χωματερή; Οι διαστημικές δυνάμεις αυξάνονται, το ίδιο και τα διαστημικά σκουπίδια. Κυβερνήσεις και ειδικοί αναζητούν βιώσιμες λύσεις Όχι μια, αλλά δύο φορές μέσα στον περασμένο μήνα ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS), αξίας 150 δισεκατομμυρίων δολαρίων, λίγο έλειψε να χτυπηθεί από διαστημικά σκουπίδια: από τα εκατοντάδες εκατομμύρια που αιωρούνται στο Διάστημα και παραμένουν επί μακρόν σε τροχιά πάνω από τα κεφάλια μας, μέχρι να πέσουν κάποια στιγμή τυχαία και συχνά ανεξέλεγκτα στη Γη.Πρόκειται για ένα ευρύ φάσμα αντικειμένων: από κομμάτια εγκαταλελειμμένων διαστημόπλοιων και χρησιμοποιημένους προωθητικούς πυραύλους μέχρι βίδες, μπουλόνια και εργαλεία που χάθηκαν κατά τη διάρκεια διαστημικών περιπάτων.Για τον ISS -που απέφυγε την επαφή με ελιγμούς, καίγοντας σημαντικές ποσότητες πανάκριβων καυσίμων- τα επεισόδια του Μαρτίου δεν ήταν φυσικά τα πρώτα κινδύνου σύγκρουσης, ούτε και τα τελευταία.Επίσης, δεν είναι ο μόνος που τον αντιμετωπίζει.Υφίσταται για διαστημικές αποστολές και τους περίπου 7.200 λειτουργικούς δορυφόρους -τηλεπικοινωνιακούς, μετεωρολογικούς, χαρτογραφικούς, ωκεανογραφικούς και στρατιωτικού- που βρίσκονται σήμερα στο Διάστημα, το οποίο τείνει πια να γίνει μια αχανής… χωματερή.Υπολογίζεται ότι εκεί περιφέρονται σχεδόν «αδέσποτα» περίπου 36.500 αντικείμενα (ολόκληρα ή συντρίμμια) μεγέθους από δέκα εκατοστά εκατοστών και άνω -συμπεριλαμβανομένων εξαρτημάτων διαστημοπλοίων και περίπου 2.500 ανενεργών δορυφόρων- καθώς και ένας σκασμός μικρότερα, που αν και φαντάζουν ασήμαντα σε μέγεθος, η ιλιγγιώδης ταχύτητά τους τα καθιστά δυνητικά καταστροφικά.Εκτιμάται ότι φτάνουν σε αριθμό περίπου το 1 εκατομμύριο όσα είναι από 1-10 εκατοστά. Τουλάχιστον 130 εκατομμύρια υπολογίζονται όσα είναι ακόμη πιο μικρά.Κοντολογίς μιλάμε για «κάθε αντικείμενο ανθρώπινης κατασκευής σε τροχιά γύρω από τη Γη που δεν εξυπηρετεί πλέον μια χρήσιμη λειτουργία», όπως ορίζει τα διαστημικά σκουπίδια η NASA.Το πρώτο ήταν ο σοβιετικός δορυφόρος Σπούτνικ, που τέθηκε εκτός λειτουργίας μόλις τρεις εβδομάδες μετά την εκτόξευσή του, το 1957. Έκτοτε έχουν πολλαπλασιαστεί με απίστευτους ρυθμούς.Με περισσότερους από 9.000 τόνους διαστημικών σκουπιδιών σήμερα σε τροχιά, οι πιθανοί κίνδυνοι για τους λειτουργικούς δορυφόρους, τα διαστημόπλοια και τη ζωή στη Γη γίνονται πολύ πραγματικοί. Διαστημικό… κομφούζιο.Καθώς ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός επεκτείνεται πια πέραν της γήινης ατμόσφαιρας, με όλο και περισσότερες χώρες και εταιρείες μπαίνουν στο διαστημικό «παιχνίδι», το πρόβλημα των διαστημικών σκουπιδιών γίνεται όλο και πιο οξύ.Ενώ παλαιότερα έμπαιναν κάθε χρόνο σε τροχιά έως 100 δορυφόροι, ο αριθμός τους ξεπέρασε τους 1.000 το 2020, τους 2.000 το 2022 και εφεξής εκτιμάται ότι θα αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς, καθώς περισσότερες χώρες και εταιρείες μπαίνουν στο «παιχνίδι».Σύμφωνα με την Ένωση Ανησυχούντων Επιστημόνων (Union of Concerned Scientists), από τους περίπου 1.700 δορυφόρους που ήταν το 2016 σε χαμηλή τροχιά (LEO) φτάσαμε πέρυσι στους 5.400. Μέχρι το 2030 μπορεί να είναι έως και 57.000, με το 73% να ανήκει στον στόλο Starlink της SpaceX του Έλον Μασκ.Στην παρούσα φάση, το Δίκτυο Διαστημικής Επιτήρησης (SSN) του αμερικανικού Πενταγώνου παρακολουθεί στενά περίπου 27.000 κομμάτια τροχιακών συντριμμιών διαμέτρου 5 εκατοστών και άνω.Ωστόσο οι τρόποι αποτελεσματικής επίλυσης του προβλήματος ακόμη αναζητούνται…Εδώ και χρόνια, επιστήμονες και μηχανικοί εργάζονται πάνω σε διάφορες λύσεις, κυρίως με επίκεντρο υψηλής τεχνολογίας πανάκριβα ρομπότ, που θα μπορούσαν να συλλέγουν διαστημικά σκουπίδια ή να ωθούν πιο μακριά στο Διάστημα, μακριά από την τροχιά γύρω από τη Γη.Εξετάζονται επίσης άλλες, πιο φθηνές εναλλακτικές, π.χ. με τη χρήση στόλων drones για την προσάρτηση ειδικών μπαλονιών στα διαστημικά συντρίμμια, οδηγώντας τα στη συνέχεια σε μια ελεγχόμενη πτώση στη Γη, μέχρι να καούν στην ατμόσφαιρα.Η αποτελεσματικότητά τους ωστόσο αναμένεται να είναι μηδαμινή στα μικρά διαστημικά συντρίμμια, που παραμένουν επικίνδυνα και δύσκολα εντοπίσιμα.Ακόμη και στο μέγεθος ενός βατόμουρου, εξηγούν ειδικοί, κινείται «με ταχύτητα πολλαπλάσια του ήχου» και αποκτά τέτοια κινητική ενέργεια, όση έχει για παράδειγμα στη Γη ένα αμόνι σε ελεύθερη πτώση. Νέες «χρυσές» business Η NASA επέλεξε αντίθετα να επικεντρώσει μια νέα μελέτη αλλού.Βολικά και για την ίδια, η προσέγγιση ήταν στενά λογιστική.Με την παραδοχή λοιπόν ότι οι προσπάθειες για μετριασμό της δημιουργίας νέων διαστημικών σκουπιδιών θα έχουν μειωμένη απόδοση της επόμενες δεκαετίες, το Γραφείο Τεχνολογίας, Πολιτικής και Στρατηγικής της NASA έκανε μια ανάλυση κόστους-οφέλους διάφορων προσεγγίσεων.Στο επίκεντρο ήταν η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για την απομάκρυνση, διαχείριση ή στοχευμένη καταστροφή τους και οι ελεγχόμενοι ελιγμοί δορυφόρων, του ISS και διαστημικών οχημάτων προς αποφυγή μιας επαπειλούμενης σύγκρουσης. Το συμπέρασμα; Βραχυπρόθεσμα, ίσως και εντός δεκαετίας, η πιο συμφέρουσα λύση κατά τη NASA είναι η χρήση επίγειων και διαστημικών λέιζερ για την απομάκρυνση μεγάλων ποσοτήτων μικρών διαστημικών συντριμμιών πλάτους 1 έως 10 εκατοστών και -συνδυαστικά με τη χρήση πυραύλων- για την απώθηση μεγάλων αντικειμένων προς «έγκαιρη αποφυγή σύγκρουσης».Προς κατευνασμό των εύλογων φόβων δε ότι τα λέιζερ μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως όπλα κατά ενεργών δορυφόρων, η NASA αναφέρει ότι η ισχύς τους θα είναι χαμηλή.Στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον βλέπει εν τω μεταξύ ένα πιθανό νέο λαμπρό πεδίο ανταγωνισμού στην αγορά που θα δημιουργηθεί γύρω από τα διαστημικά σκουπίδια.«Το μέγεθός της είναι άγνωστο, αν και μελέτες δείχνουν 100 εκατομμύρια δολάρια ή και περισσότερα ετησίως», υπογραμμίζεται στην έκθεση.«Το τοπίο είναι ευρέως διεθνές και οι αμερικανικές εταιρείες θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε ξένους πελάτες», παρατηρεί η NASA.«Επιχειρήσεις ικανές να αποκτήσουν πλεονεκτήματα πρώιμης δραστηριοποίησης μπορούν να ενισχύσουν την εθνική ανταγωνιστικότητα», επισημαίνει, «υπό την προϋπόθεση ότι ορισμένα εμπόδια πολιτικής μπορούν να αντιμετωπιστούν». «Παιχνίδι» ευθυνών Η Συνθήκη για το Διάστημα του 1967 αντιπροσωπεύει το βασικό νομικό πλαίσιο του διαστημικού διεθνούς δικαίου.Ορίζει ότι η εξερεύνηση και η χρήση του Διαστήματος θα πραγματοποιούνται προς όφελος και συμφέρον όλων των χωρών, για ειρηνικούς σκοπούς.Απαγορεύει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων ή άλλων όπλων μαζικής καταστροφής σε ουράνια σώματα, σε τροχιά ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο στο Διάστημα.Επίσης απαγορεύει οποιαδήποτε εθνική ιδιοποίησή του με αξίωση κυριαρχίας, χαρακτηρίζοντας τα κράτη υπεύθυνα για τις εθνικές διαστημικές δραστηριότητες, ανεξαρτήτως εάν αυτές προέρχονται από κυβερνητικούς ή μη φορείς.Κοντολογίς, αν ένας δορυφόρος StarLink χτυπήσει και καταστρέψει τον διαστημικό σταθμό της Κίνας, θα είναι υπεύθυνη η κυβέρνηση των ΗΠΑ και όχι ο Έλον Μασκ.Καθώς όμως οι ισορροπίες πια αλλάζουν, γίνονται πλέον προσπάθειες να μπουν και κάποιοι όροι.Τον περασμένο Σεπτέμβριο για παράδειγμα η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών (FCC) των ΗΠΑ -η οποία ρυθμίζει μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων των αμερικανικών εμπορικών δορυφόρων- ενέκρινε νέο κανονισμό για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων κινδύνων από τα διαστημικά σκουπίδια.Ως εκ τούτου μείωσε από 25 σε 5 χρόνια το χρονικό περιθώριο που έδινε σε φορείς εκμετάλλευσης δορυφόρων σε χαμηλή τροχιά για την ασφαλή απομάκρυνσή τους μετά την ολοκλήρωση της αποστολής τους.Παραμένει ωστόσο αμφίβολο εάν αυτός ο πενταετής κανόνας θα υιοθετηθεί σε διεθνές επίπεδο.Στο μεσοδιάστημα τα Ηνωμένα Έθνη ενέκριναν πρόσφατα ψήφισμα για τη μείωση της ποσότητας των διαστημικών σκουπιδιών από την εσκεμμένη καταστροφή δορυφόρων μέσω δοκιμών αντιδορυφορικών πυραυλικών συστημάτων (ASAT).Η πρόταση κατατέθηκε από τις ΗΠΑ, όχι τυχαία αφότου η Ρωσία είχε καταφύγει σε αυτή την πρακτική για την καταστροφή σοβιετικού δορυφόρου, εν μέσω φόβων ότι ήταν προάγγελος ενός… «πολέμου των άστρων».Απουσία εν τω μεταξύ μιας επικαιροποιημένης διεθνούς συνθήκης για το Διάστημα, κανείς δεν εμφανίζεται διατεθειμένος να δώσει μια ουσιαστική λύση στη βασική αιτία του προβλήματος: τη συνεχιζόμενη δημιουργία διαστημικών σκουπιδιών.

Αυτοψία σε διάσημο σουπερνόβα από το James Webb (βίντεο) Η εντυπωσιακή λεπτομερής εικόνα του σουπερνόβα Cas A (πηγή φωτό NASA, ESA, CSA, D. D. Milisavljevic (Purdue), T. Temim (Princeton), I. De Looze (Ghent University). Image Processing: J. DePasquale (STScI)) Το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο κατέγραψε μοναδικές εικόνες από μια αστρική έκρηξη.Στα τέλη του 17ου αιώνα στον ουρανό της Γης έφθασε το φως μιας αστρικής έκρηξης η οποία διαπιστώθηκε ότι συνέβη στον αστερισμό της Κασσιόπης σε απόσταση περίπου 11 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς. Αυτή η έκρηξη σουπερνόβα που ονομάστηκε Cassiopeia A (Cas A) αποτελεί διαχρονικό στόχο μελέτης των αστρονόμων με επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια και ήρθε η σειρά του πιο ισχυρού διαστημικού τηλεσκοπίου έχει κατασκευάσει ο άνθρωπος για να στρέψει στο σουπερνόβα τα όργανα του και να καταγράψει τις πιο λεπτομερείς εικόνες και δεδομένα που έχουν στη διάθεση τους οι επιστήμονες.«Το Cas A αντιπροσωπεύει την καλύτερη ευκαιρία μας να κοιτάξουμε το πεδίο των συντριμμιών ενός άστρου που εξερράγη και να πραγματοποιήσουμε ένα είδος αστρικής αυτοψίας για να καταλάβουμε τι είδους άστρο ήταν αυτό και πώς εξερράγη» δηλώνει ο Ντάνι Μιλισάβλιεβιτς του Πανεπιστημίου Περντιού στην Πενσλιβάνια, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που έκανε τις παρατηρήσεις χρησιμοποιώντας το James Webb.Στην εικόνα που κατέγραψε το τηλεσκόπιο διακρίνεται η εξωτερική άκρη μιας φυσαλίδας υλικού που εκτοξεύτηκε από το σουπερνόβα. Τα πορτοκαλί και κόκκινα «πέπλα» αντιπροσωπεύουν εκπομπές από θερμή σκόνη. Το υλικό που εκτοξεύεται την έκρηξη έφτασε στα αέρια και την σκόνη που υπήρχε γύρω από το άστρο προκάλεσε την θέρμανση τους με αποτέλεσμα αυτά να αρχίσουν να λάμπουν. Μέσα στη φυσαλίδα υπάρχουν φωτεινά ροζ συσσωματωμένα νήματα που κινούνται προς το κέντρο της τα οποία αντιπροσωπεύουν ύλη από το άστρο που καταστράφηκε. Αυτά τα νήματα παράγουν εκπομπές από βαριά στοιχεία όπως το οξυγόνο, το νέον και το αργό, τα οποία το καταδικασμένο αστέρι δημιούργησε μέσω πυρηνικής σύντηξης πριν από την καταστροφή του. Οι ειδικοί εκτιμούν πώς όπως συμβαίνει συνήθως με την ύλη των σουπερνόβα έτσι και η ύλη του Cas A αποτελεί το δομικό υλικό δημιουργίας νέων άστρων και νέων πλανητών. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1459590/aytopsia-se-diasimo-soypernova-apo-to-james-webb-vinteo/

Ετοιμος να εκτοξευτεί ο σούπερ πύραυλος του Ελον Μασκ που θα μεταφέρει αποίκους στον Άρη (βίντεο) Ο πύραυλος Starship βρίσκεται στη πλατφόρμα εκτόξευσης της Space X αναμένοντας την άδεια για να ταξιδέψει στο Διάστημα (πηγή φωτό (@Twitter-@Elon Musk) Αντίστροφη μέτρηση για τον Starship, τον ισχυρότερο πύραυλο που έχει κατασκευάσει η ανθρωπότητα.H μεγαλύτερη ιδιωτική (αμιγώς) διαστημική εταιρεία στον κόσμο, η Space X, που ίδρυσε ο πολυπράγμων Ελον Μασκ προσπαθεί να φέρει επανάσταση στη διαστημική βιομηχανία τόσο στο εμπορικό της σκέλος όσο και σε αυτό της διαστημικής εξερεύνησης αλλά και της κατάκτησης του Διαστήματος από τον άνθρωπο. Πυρήνας αυτής της επανάστασης είναι η κατασκευή από την εταιρεία των πρώτων επαναχρησιμοποιούμενων πυραύλων η χρήση των οποίων μειώνει πάρα πολύ το κόστος των εκτοξεύσεων και γενικότερα των αποστολών με ότι θετικό αυτό συνεπάγεται για τη διαστημική δραστηριότητα.Παράλληλα η Space X κατασκευάζει πολύ μεγάλους σε μέγεθος και ισχύ πυραύλους που θα μπορούν να μεταφέρουν ολοένα και πιο μεγάλα φορτία αλλά και μεγάλο αριθμό επιβατών σε αποστάσεις πολύ μεγαλύτερες από αυτές που μπορούν να κινηθούν οι σημερινοί πύραυλοι. Ο πρώτος τέτοιος πύραυλος είναι ο Starship που έχει ύψος 132 μέτρα και μπορεί να μεταφέρει φορτίο ως 150 τόνων σε τροχιά γύρω από τη Γη και 100 τόνων στη Σελήνη. Ο πύραυλος μπορεί επίσης να μεταφέρει 100 επιβάτες σε διάφορες περιοχές του ηλιακού μας συστήματος. Ο Μασκ έχει δηλώσει ότι θέλει να δημιουργήσει μια μεγάλη αποικία στον Άρη χρησιμοποιώντας τον Starship, αποικία που θα αποτελείται από ένα εκατ. κατοίκους.Έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές δοκιμαστικές πτήσεις του Starship πολλές εξ αυτών αποτυχημένες και εκείνες που ήταν πετυχημένες ήταν σε ύψη εντός των γήινων ορίων. Ο Starship βρίσκεται σε θέση εκτόξευσης στις εγκαταστάσεις της Space X στο Τέξας και η εταιρεία αναμένει το πράσινο φως των αρμόδιων Αρχών για να πραγματοποιηθεί η πρώτη εκτόξευση του πυραύλου με στόχο αυτή την φορά ο πύραυλος να βγει από τα σύνορα της Γης και φυσικά να επιστρέψει σώος και αβλαβής στον πλανήτη μας.Ο Ελον Μασκ έσπευσε να δηλώσει ότι η επιτυχής έκβαση της εκτόξευσης έχει ποσοστά επιτυχίας 50% και είναι πιθανό ο πύραυλος να εκραγεί σε κάποιο στάδιο του εγχειρήματος αναφέροντας ότι σε κάθε περίπτωση «δεν θα είναι μια βαρετή εκτόξευση». Τα στελέχη της Space X αναμένουν την έγκριση της Ομοσπονδιακής Διοίκησης Αεροπλοΐας των ΗΠΑ (FAA) η οποία όπως έγινε γνωστό μπορεί να δοθεί την Μεγάλη Δευτέρα και η εταιρεία δηλώνει έτοιμη να ξεκινήσει την αντίστροφη μέτρηση αμέσως μόλις λάβει την άδεια. Η Space X έδωσε στη δημοσιότητα ένα εντυπωσιακό βίντεο από τον πύραυλο και τις ετοιμασίες της εκτόξευσης του. Να σημειωθεί ότι ο πύραυλος αποτελείται από δύο μέρη το τμήμα που κάνει την προώθηση το οποίο ονομάζεται Super Heavy και το τμήμα που αποτελεί το σκάφος στο οποίο βρίσκονται οι επιβάτες που είναι το Starship. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1459045/etoimos-na-ektoxeytei-o-soyper-pyraylos-toy-elon-mask-poy-tha-metaferei-apoikoys-ston-ari-vinteo/

Εκπληκτικός τρισδιάστατος χάρτης μας ξεναγεί στον Άρη (βίντεο) πηγή φωτό NASA/JPL-Caltech/MSSS Οι φίλοι του Διαστήματος μπορούν να «επισκεφτούν» τον Κόκκινο Πλανήτη μέσα από την οθόνη του υπολογιστή ή του κινητού τους.Οι δορυφόροι, τα ρομπότ εξερεύνησης αλλά και το drone που βρίσκονται στον Άρη στέλνουν καθημερινά στη Γη ένα πλήθος εικόνων του πλανήτη. O Κόκκινος Πλανήτης έχει χαρτογραφηθεί αλλά τα ολοένα και πιο σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία εμπλουτίζουν και βελτιώνουν την εικόνα που έχουμε για τον Άρη τον οποίο αναμένεται να επισκεφτεί σύντομα ο άνθρωπος.Το Εργαστήριο Πλανητικής Οπτικοποίησης Bill Murray του φημισμένου για τα τεχνολογικά του εργαστήρια Πανεπιστήμιο Caltech στη Καλιφόρνια δημιούργησε τον πρώτο τρισδιάστατο χάρτη του Άρη. Πρόκειται για ένα πραγματικά εντυπωσιακό χάρτη που επιτρέπει στο χρήστη να επιλέξει οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη, να ζουμάρει και να το δει να εμφανίζεται μπροστά τα μάτια του. Η ερευνητική ομάδα που δημιούργησε το χάρτη χρειάστηκε περίπου έξι χρόνια χρόνια για να τα καταφέρει χρησιμοποιώντας περίπου 110.000 εικόνες του Άρη. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έναν αλγόριθμο ο οποίος οργάνωσε περίπου 100 χιλιάδες εικόνες του Άρη που βρίσκονταν ήδη σε βάσεις δεδομένων ενώ χρειάστηκε οι ερευνητές να προσθέσουν χειροκίνητα άλλες 13.000 εικόνες για να ολοκληρωθεί η δημιουργία του χάρτη.Ο χάρτης είναι τόσο λεπτομερής που καλύπτει 25 τετραγωνικά μέτρα της επιφάνειας του Άρη σε κάθε εικονοστοιχείο του (pixel). Αυτό σημαίνει ότι αν ο χάρτης επρόκειτο να εκτυπωθεί, η εικόνα των 5,7 τρισεκατομμυρίων pixel (5,7 Terapixel) θα ήταν μεγαλύτερη από ένα γήπεδο ποδοσφαίρου. «Ήθελα κάτι τέτοιο εδώ και πολύ καιρό. Είναι και ένα όμορφο προϊόν τέχνης και επίσης χρήσιμο για την επιστήμη» δήλωσε η Λόρα Γκέρμπερ, στέλεχος του Εργαστηρίου Αεριώθησης της NASA η οποία συμμετείχε στη δημιουργία του χάρτη στέλνοντας αρκετό οπτικό υλικό στην ερευνητική ομάδα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1459351/ekpliktikos-trisdiastatos-chartis-mas-xenagei-ston-ari-vinteo/

Υπόγεια βουνά: Κομμάτια του βυθού αρχαίων ωκεανών βυθίστηκαν μέχρι τον πυρήνα της Γης. Χάρη στην ανάλυση σεισμικών κυμάτων που καταγράφηκαν με δίκτυο αισθητήρων στην Ανταρκτική, ερευνητές αναφέρουν ότι ανακάλυψαν εκτάσεις αρχαίου ωκεάνιου βυθού που βυθίστηκαν μέχρι τον πυρήνα της Γης σε διάστημα εκατομμυρίων ετών.Ο φλοιός της Γης, το λεπτό εξωτερικό στρώμα του πλανήτη που περιλαμβάνει τις ηπείρους και τον βυθό των ωκεανών, δεν είναι μια στατική δομή αλλά συνεχώς «ανακυκλώνεται» λόγω της μετακίνησης των τεκτονικών πλακών.Στις περιοχές όπου δύο τεκτονικές πλάκες συγκρούονται, η μία επικρατεί και παραμένει στην επιφάνεια, ενώ η δεύτερη γλιστρά κάτω από την πρώτη και σταδιακά βυθίζεται στον γήινο μανδύα, το παχύ στρώμα ανάμεσα στον φλοιό και τον πυρήνα της Γης, ο οποίος αποτελείται από σίδηρο και νικέλιο.Άμεσες παρατηρήσεις είναι βέβαια αδύνατες σε αυτά τα βάθη, ωστόσο οι γεωλόγοι μπορούν να χαρτογραφούν τη δομή του μανδύα και του πυρήνα αναλύοντας σεισμικά κύματα που παράγονται από σεισμούς και διασχίζουν όλο τον πλανήτη (εικόνα πάνω). Η ταχύτητα και άλλα χαρακτηριστικά των κυμάτων αυτών αλλάζουν ανάλογα με τις ιδιότητες του υλικού στο οποίο ταξιδεύουν.Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο έγκριτο Science Advances, https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.add4838 διαπιστώνει ότι ο γήινος πυρήνας περιβάλλεται κατά τόπους από ένα σχετικά λεπτό στρώμα που επιβραδύνει τα σεισμικά κύματα. Η επιβράδυνση αυτή υποδεικνύει ότι το στρώμα αυτό είναι πυκνότερο από τον μανδύα, εξηγούν οι ερευνητές.Το στρώμα αυτό δεν είναι ομοιόμορφο σε όλη τη Γη αλλά χωρίζεται σε επιμέρους μάζες ανακυκλωμένου ωκεάνιου πυθμένα, ορισμένες από τις οποίες έχουν ύψος 5 χιλιόμετρα ενώ άλλες ξεπερνούν τα 40 χιλιόμετρα. Η μελέτη βασίστηκε σε καταγραφές από σεισμογράφους που εγκαταστάθηκαν στην Ανταρκτική (Lindsey Kenyon) Ενδείξεις για αυτές τις μάζες, οι οποίες μοιάζουν με υπόγεια βουνά πάνω στον πυρήνα, σε βάθος περίπου 3.200 χιλιομέτρων από την επιφάνεια, είχαν προκύψει και από προηγούμενες μελέτες, οι οποίες όμως εξέτασαν μικρές περιοχές του πυρήνα.Η νέα μελέτη υποδεικνύει ότι τέτοια υπόγεια «βουνά» τυλίγουν τον πυρήνα σε μεγάλο μέρος της έκτασής τους.«Αναλύοντας χιλιάδες σεισμικές καταγραφές από την Ανταρκτική, η μέθοδος υψηλής ανάλυσης που εφαρμόσαμε αποκάλυψε αυτές τις λεπτές, ανώμαλες ζώνες υλικού στο όριο πυρήνα-μανδύα όπου κι αν κοιτάξαμε» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Έντουαρντ Γκαρνέρο του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα.«Το πάχος αυτού του υλικού κυμαίνεται από μερικά χιλιόμετρα σε δεκάδες χιλιόμετρα. Αυτό υποδεικνύει πως πρόκειται για βουνά πάνω στον πυρήνα, τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις είναι πέντε φορές ψηλότερα από το Όρος Έβερεστ».Αυτά τα υπόγεια «βουνά», λένε οι ερευνητές, δεν αποκλείεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στην μεταφορά θερμότητας από τον πυρήνα στην επιφάνεια της Γης.Πιθανότατα, πάντως, ο αρχαίος ωκεάνιος φλοιός δεν θα παραμείνει για πάντα στην ίδια θέση. Το υλικό αυτό μπορεί να παρασυρθεί από ρεύματα μάγματος, να φτάσει ξανά στην επιφάνεια έπειτα από εκατομμύρια χρόνια, και να γίνει έτσι και πάλι τμήμα του γήινου φλοιού.Η ανακύκλωση δεν σταματά ποτέ και φτάνει μέχρι την καρδιά του πλανήτη. https://www.in.gr/2023/04/09/b-science/episthmes/kommatia-tou-vythou-arxaion-okeanon-vythistikan-mexri-ton-pyrina-tis-gis/

Ελληνίδα φοιτήτρια έφτιαξε «διαστημικό» κοκτέιλ για την επερχόμενη αποστολή της ESA στο Δία. Πρόκειται για ένα πρωτότυπο διαστημικό διαγωνισμό για την αποστολή JUICE που ξεκινά το ταξίδι της σε λίγες μέρες.Πυρετωδώς ετοιμάζεται ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) για την αποστολή JUICE που είναι προγραμματισμένη να εκτοξευτεί στις 13 Απριλίου το σκάφος της οποίας θα μελετήσει το Δία και ορισμένα από τα φεγγάρια του που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο επιστημονικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για μια σημαντική αποστολή αφού ανάμεσα στα άλλα θα καταγραφούν δεδομένα σχετικά με την πιθανότητα ύπαρξης ζωής στο σύστημα του Δία. Η ESA οργάνωσε ένα διαγωνισμό στον οποίο κάλεσε τους συμμετέχοντες να δημιουργήσουν έναν χυμό (juice) εμπνευσμένο φυσικά από το όνομα της αποστολής. Στις δέκα καλύτερες δημιουργίες εντάσσεται και μια ελληνική, της φοιτήτριας, Ελένης Κουτσιώνα. Η διαστημική αποστολή πάντως δεν έχει δανειστεί το όνομά της από κάποιον χυμό. Ο τίτλος της αποτελεί σύντμηση του «Jupiter Icy Moon Explorer» («Εξερευνητής των παγωμένων φεγγαριών του Δία»). Η πρωτοποριακή αποστολή αναμένεται να φτάσει στον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, Δία, σε οκτώ χρόνια για να κάνει λεπτομερείς παρατηρήσεις και θα κάνει για τρία χρόνια 35 κοντινές διελεύσεις στους τρεις δορυφόρους του, δηλαδή τον Γανυμήδη, την Καλλιστώ και την Ευρώπη, πριν μπει σε τροχιά γύρω από τον Γανυμήδη. Μάλιστα, θα είναι η πρώτη αποστολή που θα βρεθεί ποτέ σε τροχιά γύρω από ένα άλλο φεγγάρι πέρα από το δικό μας, τον Γανυμήδη, που είναι το μεγαλύτερο φεγγάρι του Δία.Η ESA προσκάλεσε τους ενδιαφερόμενους να φτιάξουν ένα mocktail, ένα κοκτέιλ χωρίς αλκοόλ δηλαδή, και ο νικητής τής πιο ευφάνταστης συνταγής θα προσκληθεί στο Κέντρο Ελέγχου της ESA στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας για να παρακολουθήσει την εκτόξευση του JUICE. Κατατέθηκαν 70 συμμετοχές και οι συμμετέχοντες άντλησαν έμπνευση από το διαστημικό σκάφος, την Γαλλική Γουιάνα από όπου θα εκτοξευθεί, τους επιστημονικούς στόχους της αποστολής, τα ουράνια σώματα που θα επισκεφθεί και γενικότερα το ταξίδι στο Διάστημα.Δημιούργησαν πρωτότυπους χυμούς, smoothies, κρύους καφέδες και παγωμένα τσάγια και όπως σημειώνει η ESA στη σχετική ανακοίνωσή της «αναδημιούργησαν την εσωτερική δομή των φεγγαριών με στρώσεις από παγωμένα φρούτα, πάγο και γιαούρτι, αφρώδεις ωκεανούς και παγωμένα κελύφη. Ο Δίας και η στροβιλώδης, νεφελώδης ατμόσφαιρά του αποτυπώθηκε επίσης μοναδικά με ποτά που άλλαζαν χρώμα και με οπίσθιο φωτισμό για τη δημιουργία ειδικών εφέ παρουσίασης».Μέσα στην τελική δεκάδα βρίσκεται και το smoothie της Ελληνίδας φοιτήτριας Ελένης Κουτσιώνα, για το οποίο η κριτική επιτροπή έκανε ειδική μνεία, καθώς είχε δύο πρωτοτυπίες. Η πρώτη ότι χρησιμοποίησε φρούτα σε αναλογία 1:2:4 για να αποτυπώσει το συντονισμό στις τροχιές των τριών φεγγαριών: όταν ο Γανυμήδης κάνει μία τροχιά γύρω από τον Δία, η Ευρώπη κάνει δύο και η Ιώ (ο τρίτος σε μέγεθος δορυφόρος του Δία, με έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα) κάνει τέσσερις. Η δεύτερη πρωτοτυπία που έκανε τη συνταγή να ξεχωρίσει, ήταν η τοποθέτηση βάφλας επάνω από το smoothie σε σχήμα που παραπέμπει στα ηλιακά πάνελ που θα έχει πάνω του το διαστημικό σκάφος.Η Ελένη Κουτσιώνα δείχνει κατά τη διάρκεια των σπουδών της στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον τομέα της Αστροφυσικής και συμμετέχει και στην αστρονομική ομάδα των φοιτητών του Πανεπιστημίου. Στο πλαίσιο αυτό, η 23χρονη φοιτήτρια παρακολουθεί τα νέα της ESA και διαβάζει ό,τι γράφεται σχετικά με την αποστολή. Έτσι, έμαθε και για τον διαγωνισμό και αποφάσισε να λάβει μέρος. Κίνητρό της ήταν το έπαθλο, καθώς εάν κέρδιζε θα μπορούσε να ζήσει την εμπειρία της παρακολούθησης της εκτόξευσης από το κέντρο ελέγχου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.Η συνταγή της Ελένης είναι εμπνευσμένη από πολλές πτυχές της διαστημικής αποστολής. Για την παρασκευή του χρησιμοποίησε τόσα υλικά όσα είναι τα επιστημονικά όργανα που θα έχει πάνω του το διαστημικό σκάφος. Επέλεξε κόκκινα, κίτρινα και πορτοκαλί φρούτα (στην αναλογία 1:2:4 που εκθειάστηκε από την ESA), ώστε να θυμίζουν τα χρώματα του Δία. Χρησιμοποίησε αλάτι και ανθρακούχο νερό που παραπέμπουν στους υπόγειους ωκεανούς των φεγγαριών, ενώ ο πάγος θυμίζει την παγωμένη επιφάνεια των τριών φεγγαριών. Επιπλέον, η συνταγή περιλαμβάνει και γιαούρτι («ελληνικό γιαούρτι», όπως αποκαλείται διεθνώς) ως αναφορά στα ονόματα του Δία και των φεγγαριών που είναι εμπνευσμένα από την ελληνική μυθολογία. Τέλος, ως επιστέγασμα η Ελένη Κουτσιώνα έβαλε μια βάφλα στο σχήμα του διαστημικού σκάφους και ζωγράφισε με χρώμα ζαχαροπλαστικής το λογότυπο της ESA. Μπορεί να μην έλαβε την πρώτη θέση, ωστόσο η νεαρή φοιτήτρια δηλώνει ενθουσιασμένη για την κατάταξή της στην τελική δεκάδα. Οι νικητές θα λάβουν αναμνηστικά δώρα της αποστολής και της ESA. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1459595/ellinida-foititria-eftiaxe-diastimiko-kokteil-gia-tin-eperchomeni-apostoli-tis-esa-sto-dia/

Το James Webb κοιτάζει τον Ουρανό. Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb πήρε μια εκπληκτική φωτογραφία του πλανήτη Ουρανού. Στη νέα εικόνα βλέπουμε εντυπωσιακούς δακτυλίους τους, καθώς και φωτεινά χαρακτηριστικά στην ατμόσφαιρα του πλανήτη. Ο Ουρανός είναι ο έβδομος σε απόσταση από τον Ήλιο, ο τρίτος μεγαλύτερος και ο τέταρτος σε μάζα πλανήτης του Ηλιακού συστήματος. Διαθέτει 27 δορυφόρους και 13 γνωστούς δακτυλίους, έντεκα από τους οποίους είναι ορατοί στις εικόνες του Webb. Λόγω της μεγάλης απόστασής του από τη Γη, δεν είναι ορατός με γυμνό μάτι. Όλοι οι δακτύλιοι και οι δορυφόροι βρίσκονται σχεδόν στο ίδιο επίπεδο, το επίπεδο του Ισημερινού του πλανήτη.Στις εικόνες του James Webb, βλέπουμε τον πλανήτη με περισσότερες λεπτομέρειες, που καταδεικνύουν πόσο δυναμική είναι η ατμόσφαιρα του Ουρανού. Στη δεξιά πλευρά του πλανήτη υπάρχει μια περιοχή λάμψης στον πόλο που βλέπει προς τον Ήλιο, γνωστή ως «πολικό κάλυμμα» (polar cap) – φαίνεται να εμφανίζεται όταν ο πόλος εισέρχεται στο άμεσο ηλιακό φως το καλοκαίρι και εξαφανίζεται το φθινόπωρο. Τα δεδομένα που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν τον επί του παρόντος μυστηριώδη μηχανισμό πίσω από αυτό το χαρακτηριστικό. Το χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει τον Ουρανό από όλους τους άλλους πλανήτες του ηλιακού συστήματος είναι ότι ο άξονας περιστροφής γύρω από τον εαυτό του βρίσκεται σχεδόν πάνω στην εκλειπτική, το επίπεδο δηλαδή πάνω το οποίο βρίσκεται η τροχιά του γύρω από τον Ήλιο. Έτσι, καθώς ο Ουρανός περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο και τον εαυτό του, μοιάζει σαν να «κυλά» πάνω στην τροχιά του. Καθώς οι δορυφόροι και οι δακτύλιοί του περιστρέφονται κάθετα στον ισημερινό του πλανήτη, το όλο σύστημα μοιάζει σαν ένας «στόχος». Το αποτέλεσμα στο «ημερολόγιο» του Ουρανού είναι ότι κάθε πόλος έχει πολύ μεγάλη περίοδο νύχτας και μια πολύ μεγάλη περίοδο ημέρας, 42 γήινα έτη. Ο Ουρανός χρειάζεται 84 χρόνια για μια περιφορά γύρω από τον Ήλιο. Τώρα επικρατεί προχωρημένη άνοιξη στο βόρειο πόλο, ο οποίος είναι ορατός, ενώ το καλοκαίρι στον βόρειο πόλο θα είναι το 2028. Το James Webb αποτύπωσε επίσης πολλούς από τους 27 γνωστούς δορυφόρους του Ουρανού: https://physicsgg.me/2023/04/06/το-james-webb-κοιτάζει-τον-ουρανό/

Ραδιοφωνικά σήματα από εξωπλανήτη στο μέγεθος της Γης. … εντόπισαν οι αστρονόμοι Έντονο ενδιαφέρον έχουν προκαλέσει εκπομπές ραδιοσημάτων από απόσταση 12 ετών φωτός από το Ηλιακό Σύστημα- με επιστήμονες να θεωρούν πως ίσως υποδεικνύει πιθανές αλληλεπιδράσεις μεταξύ του άστρου YZ Ceti και ενός πιθανού βραχώδους πλανήτη σε κοντινή τροχιά γύρω από αυτό.Το μαγνητικό πεδίο της Γης κάνει και άλλα πράγματα από το να κάνει τις πυξίδες να δουλεύουν σωστά- για την ακρίβεια, βοηθά τον πλανήτη μας να διατηρεί την ατμόσφαιρά του αντανακλώντας σωματίδια υψηλής ενέργειας και πλάσμα που εκτοξεύεται τακτικά από τον Ήλιο- και επιστήμονες εντόπισαν έναν πιθανό πλανήτη σαν την Γη (στο μέγεθος της Γης) σε άλλο ηλιακό σύστημα (εξωπλανήτης) ως σοβαρό υποψήφιο επίσης για μαγνητικό πεδίο. Πρόκειται για τον YZ Ceti b, έναν βραχώδη πλανήτη σε τροχιά γύρω από ένα άστρο σε απόσταση περίπου 12 ετών φωτός από τη Γη.Οι ερευνητές Σεμπάστιαν Πινέντα και Τζάκι Βίλαντσεν παρατήρησαν ένα επαναλαμβανόμενο ραδιοσήμα που εκπεμπόταν από το άστρο YZ Ceti χρησιμοποιώντας το ραδιοτηλεσκόπιο Karl G. Jansky Very Large Array, το οποίο διαχειρίζεται το National Radio Astronomy Observatory του US National Science Foundation. Οι Πινέντα και Βίλαντσεν διερευνούν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ μακρινών άστρων και των πλανητών σε τροχιά. Η έρευνά τους δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy.«Η έρευνα για πιθανώς κατοικήσιμους κόσμους ή κόσμους με ζωή σε άλλα ηλιακά συστήματα εξαρτάται εν μέρει από το αν είσαι σε θέση να διαπιστώσεις εάν βραχώδεις εξωπλανήτες σαν τη Γη έχουν μαγνητικά πεδία» είπε ο Τζο Πέσε του NSF, διευθυντής προγράμματος για το National Radio Astronomy Observatory. «Η έρευνα αυτή δεν δείχνει μόνο πως αυτός ο συγκεκριμένος βραχώδης εξωπλανήτης πιθανώς έχει μαγνητικό πεδίο μα παρέχει και μια υποσχόμενη μέθοδο για να βρεθούν περισσότεροι».Το μαγνητικό πεδίο ενός πλανήτη μπορεί να εμποδίσει τη φθορά της ατμόσφαιρας ενός πλανήτη στο πέρασμα του χρόνου από σωματίδια που εκπέμπονται από το άστρο του, εξηγεί ο Πινέντα, αστροφυσικός του Πανεπιστημίου του Κολοράντο. «Το αν ένας πλανήτης επιβιώσει με ατμόσφαιρα ή όχι εξαρτάται από το αν έχει ισχυρό μαγνητικό πεδίο ή όχι».«Βλέπω αυτό το πράγμα που δεν έχει δει κανείς άλλος πριν» λέει η Βίλαντσεν, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο Μπάκνελ, για τη στιγμή που απομόνωσε το ραδιοσήμα ενώ εξέταζε δεδομένα στο σπίτι της ένα σαββατοκύριακο. «Είδαμε την αρχική έκλυση και ήταν όμορφη» λέει ο Πινέντα. «Όταν την ξαναείδαμε, έδειχνε πως, εντάξει, ίσως να έχουμε στα αλήθεια κάτι εδώ».Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα αστρικά ραδιοσήματα που εντόπισαν παράγονται από τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του μαγνητικού πεδίου του εξωπλανήτη και του άστρου γύρω από το οποίο κινείται. Ωστόσο για να εντοπίζονται τέτοια ραδιοκύματα σε μεγάλες αποστάσεις πρέπει να είναι πολύ ισχυρά. Ενώ μαγνητικά πεδία είχαν προηγουμένως εντοπιστεί σε τεράστιους εξωπλανήτες σαν τον Δία, το να γίνεται αυτό με συγκριτικά μικρούς εξωπλανήτες σαν τη Γη απαιτεί διαφορετική τεχνική.Καθώς τα μαγνητικά πεδία είναι αόρατα, είναι δύσκολο να διαπιστωθεί εάν ένας μακρινός πλανήτης έχει όντως ένα, όπως εξηγεί η Βίλαντσεν. «Αυτό που κάνουμε είναι να ψάχνουμε έναν τρόπο να τους δούμε» προσθέτει. «Ψάχνουμε πλανήτες που είναι πραγματικά κοντά στα άστρα τους και έχουν παρόμοιο μέγεθος με τη Γη. Οι πλανήτες αυτοί είναι πολύ κοντά στα άστρα τους για να αποτελούν μέρη στα οποία θα μπορούσε να ζήσει κανείς, μα επειδή είναι τόσο κοντά οι πλανήτες περνούν μέσα από πολύ υλικό που προέρχεται από το άστρο. Αν ένας πλανήτης έχει μαγνητικό πεδίο και περνά μέσα από πολύ αστρικό υλικό, θα κάνει το άστρο να εκπέμπει φωτεινά ραδιοκύματα».Το ΥΖ Ceti, ένας μικρός ερυθρός νάνος, και ο γνωστός του εξωπλανήτης, YZ Ceti b, αποτελούν ιδανικό ζεύγος επειδή ο εξωπλανήτης είναι τόσο κοντά στο άστρο που ολοκληρώνει μια πλήρη τροχιά μέσα σε μόλις δύο ημέρες (συγκριτικά, στο Ηλιακό Σύστημα, τον μικρότερο χρόνο έχει ο Ερμής, στις 88 ημέρες). Καθώς πλάσμα από το YZ Ceti αλληλεπιδρά με το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη, υπάρχει αλληλεπίδραση και με το μαγνητικό πεδίο του ίδιου του άστρου, οπότε και παράγονται ραδιοκύματα αρκετά ισχυρά για να παρατηρούνται από τη Γη. Η ισχύς τους μπορεί να μετρηθεί, επιτρέποντας στους ερευνητές να διαπιστώσουν πόσο ισχυρό μπορεί να είναι το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη.Οι ερευνητές θεωρούν πως αν και ο YZ Ceti b είναι ο καλύτερος υποψήφιος προς το παρόν ως βραχώδης εξωπλανήτης με μαγνητικό πεδίο, δεν πρόκειται για μια υπόθεση που έχει «κλείσει» και απαιτείται ακόμα πολλή δουλειά πριν επιβεβαιωθεί οτιδήποτε. https://physicsgg.me/2023/04/09/ραδιοφωνικά-σήματα-από-εξωπλανήτη-στ/

Μια παράξενη ευθεία γραμμή νεαρών άστρων. … μήκους 200.000 ετών φωτός Εκόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble: Ένα πρωτοφανές ίχνος από νεογέννητα άστρα μήκους 200.000 ετών φωτός. Μάλλον οφείλεται σε μια τεράστια αδέσποτη μαύρη τρύπα Μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα που τρέχει μακριά από τον γαλαξία της με ταχύτητα που θα μπορούσε να ταξιδέψει από τη Γη στη Σελήνη σε μόλις 14 λεπτά, εντόπισαν αστρονόμοι, με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο Γέιλ.Αναλύοντας εικόνες από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA οι ερευνητές ανακάλυψαν μια ασυνήθιστη, πολύ λεπτή, σχεδόν ευθεία λωρίδα νεαρών αστεριών. Έπειτα από παρατηρήσεις με το φασματόμετρο απεικόνισης χαμηλής ανάλυσης και το φασματογράφο εγγύς υπερύθρου του Αστεροσκοπείου Keck συμπέραναν ότι έβλεπαν το επακόλουθο μιας μαύρης τρύπας που πετούσε. Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο περιοδικό «The Astrophysical Journal Letters». https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/acba86 Καλλιτεχνική απεικόνιση της τεράστιας μαύρης τρύπας που που εκτινάχθηκε από το κέντρο ενός γαλαξία υποδοχής εξαιτίας της αλληλεπίδρασής της με άλλες δυο μαύρες τρύπες. Καθώς η μαύρη τρύπα διασχίζει τον διαγαλαξιακό χώρο, συμπυκνώνει το αραιό αέριο που συναντά στην πορεία της. «Πιστεύουμε ότι βλέπουμε ένα κύμα πίσω από τη μαύρη τρύπα, όπου το αέριο ψύχεται και είναι σε θέση να σχηματίσει αστέρια. Έτσι βλέπουμε τον σχηματισμό άστρων που ακολουθούν τη μαύρη τρύπα», δηλώνει ο καθηγητής Αστρονομίας και Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Πίτερ Βαν Ντόκουμ. Όπως προσθέτει χαρακτηριστικά: «Αυτό που βλέπουμε είναι αυτό που επακολουθεί. Όπως τα απόνερα πίσω από ένα πλοίο, βλέπουμε τα απόνερα πίσω από τη μαύρη τρύπα».Ο Πίτερ Βαν Ντόκουμ σημειώνει ότι «κάτι τέτοιο δεν έχουμε δει ποτέ πουθενά στο σύμπαν». «Γνωρίζουμε εδώ και πολύ καιρό ότι υπάρχουν υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες και είχε προβλεφθεί εδώ και περίπου 50 χρόνια ότι κάποιες φορές θα μπορούσαν να εκτιναχθούν από τους γαλαξίες. Εάν επιβεβαιωθεί, αυτή θα είναι η πρώτη απόδειξη μιας φυγής υπερμεγέθους μαύρης τρύπας, που θα αποδεικνύει αυτή την πρόβλεψη».Μια πιθανή εξήγηση για τη μαύρη τρύπα που απομακρύνθηκε από τον γαλαξία καταγωγής της αφορά στη συγχώνευση δύο γαλαξιών, που και οι δύο περιέχουν μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στον πυρήνα τους. Καθώς οι μαύρες τρύπες στριφογυρίζουν η μία γύρω από την άλλη στο κέντρο του νέου συγχωνευμένου γαλαξία, μια τρίτη υπερμεγέθης μαύρη τρύπα μέσα σε άλλο γαλαξία εισβάλει και η αλληλεπίδραση μεταξύ των τριών δημιουργεί αρκετή ταχύτητα ώστε να τορπιλίσει μια από τις τρεις μαύρες τρύπες. Κάτι σαν ένα γαλαξιακό μπιλιάρδο μεταξύ τριών τεράστιων μαύρων τρυπών.Σε επόμενο στάδιο οι ερευνητές επιδιώκουν να κάνουν παρατηρήσεις με το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb και το διαστημικό Αστεροσκοπείο Ακτινών Χ Chandra για να επιβεβαιώσουν εάν η ανακάλυψή τους είναι στην πραγματικότητα μια μαύρη τρύπα- φυγάς. https://physicsgg.me/2023/04/07/μια-παράξενη-ευθεία-γραμμή-νεαρών-άσ/

Κατά τη διάρκεια μεγάλων διαστημικών πτήσεων, πρέπει να γνωρίζετε πώς αλληλεπιδρούν οι κοσμοναύτες και οι αστροναύτες μεταξύ τους. Άλλωστε, κάθε κάτοικος του τροχιακού σταθμού έχει πίσω του μια διαφορετική εμπειρία - πολιτιστική και επαγγελματική. Για αυτό, το πείραμα Interaction-2 διεξάγεται στον ISS. Κάθε μέλος του πληρώματος επιλέγει 9 συναδέλφους - στο διάστημα και στη Γη, καθώς και τρεις από τις δικές του εικόνες (I-ideal, I-real και I-past). Και μετά τα αξιολογεί με υποκειμενικά ψυχολογικά κριτήρια. Για την παρακολούθηση της αλλαγής των στάσεων, τέτοιες έρευνες διεξάγονται πριν, κατά τη διάρκεια της πτήσης (κάθε 2 εβδομάδες) και μετά από αυτήν. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται ως περιγραφή των γενικών τάσεων, χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένο άτομο. Τέτοιες έρευνες σε έναν κλειστό χώρο 400 χλμ από τη Γη βοηθά όχι μόνο στο διάστημα. Τα αποτελέσματα χρησιμοποιούνται για ψυχολογική επιλογή και υποστήριξη διαφόρων διεθνών ομάδων. Για παράδειγμα, πληρώματα πολιτικής αεροπορίας, εργαζόμενοι σε πλατφόρμα πετρελαίου, μέλη επιστημονικών αποστολών ή αθλητικών ομάδων. Σχετικά με άλλα θέματα σχετικά με το ISS - στην καθημερινή αναφορά: https://www.roscosmos.ru/39116/ https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566992