Δροσος Γεωργιος

Blue Origin: Η εταιρεία του Τζεφ Μπέζος θα αναπτύξει σεληνάκατο για τη NASA. Έπειτα από τρία χρόνια διαμάχης, η διαστημική εταιρεία του Τζεφ Μπέζος Blue Origin εξασφάλισε συμβόλαιο της NASA για την ανάπτυξη σκάφους που θα μεταφέρει ανθρώπους στην επιφάνεια της Σελήνης.Αυτό σημαίνει ότι η αμερικανική διαστημική υπηρεσία θα έχει στη διάθεσή της και δεύτερη σεληνάκατο για το πρόγραμμα Artemis, μετά το συμβόλαιο που κέρδισε η SpaceX του Έλον Μασκ για την πρώτη αποστολή ανθρώπων στο φεγγάρι από το τέλος του προγράμματος Apollo το 1972.Οι αστροναύτες θα αναχωρούν από τη Γη με την κάψουλα Orion, η οποία πραγματοποίησε πέρυσι την πρώτη δοκιμαστική πτήση από τη Σελήνη, και στη συνέχεια θα μετεπιβιβάζονται στις σεληνακάτους των δύο εταιρειών για το ταξίδι μέχρι την επιφάνεια του φεγγαριού. Αυτό θα γίνει για πρώτη φορά με την αποστολή Artemis III, η οποία θα αναχωρήσει το 2025 το νωρίτερο και θα χρησιμοποιήσει μια τροποποιημένη βερσιόν του Starship της SpaceΧ, το οποίο εξερράγη στην πρόσφατη δοκιμαστική εκτόξευσή του από το Τέξας.Το συμβόλαιο της Blue Origin έχει ύψος περίπου 3,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, δήλωσε σύμφωνα με το Reuters ο επικεφαλής του τμήματος εξερεύνησης της NASA Τζιμ Φρι. H δε Blue Origin θα επενδύσει «πολύ περισσότερα» από αυτό το ποσό, είπε ο Τζον Κουλούρις, επικεφαλής ανάπτυξης του σκάφους στην Blue Origin.Η εταιρεία του Μπέζος είχε καταθέσει αγωγή όταν η NASA επέλεξε την SpaceX για την πρώτη σεληνάκατο, υποστηρίζοντας ότι η πρόταση του ανταγωνιστή της, ύψους 2,9 δισ. δολαρίων, ήταν ακριβότερη και επιλέχθηκε παράτυπα.Η NASA είχε εκφράσει τότε ανησυχίες ότι η δικαστική διαμάχη θα έφερνε καθυστερήσεις στο πρόγραμμα Artemis.Τον Νοέμβριο του 2021 η αγωγή της Blue Origin απορρίφθηκε από ομοσπονδιακό δικαστήριο.Η εταιρεία δεν έχει αποκαλύψει λεπτομέρειες για τον σχεδιασμό της σεληνακάτου, έχει όμως ανακοινώσει ότι θα συνεργαστεί στο έργο με την Boeing, τη Lockheed Martin, την εταιρεία λογισμικού Draper και την εταιρεία ρομποτικής Astrobotic. https://www.in.gr/2023/05/19/b-science/space/blue-origin-etaireia-tou-tzef-mpezos-tha-anaptyksei-selinakato-gia-ti-nasa/

Κάντε ένα τρισδιάστατο ταξίδι στον κρατήρα του Άρη που εξερευνά το ρόβερ της NASA (βίντεo) Εικόνα από τον κρατήρα Belva. (πηγή φωτό NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS) Εντυπωσιακές εικόνες από ένα μικρό κρατήρα που βρίσκεται μέσα στον μεγάλο κρατήρα όπου βρίσκεται το ρομπότ.Το πιο προηγμένο ρομπότ εξερεύνησης που έχει στείλει η ανθρωπότητα στον Άρη, το ρόβερ της αποστολής Perseverance, εξερευνά τον κρατήρα Jezero που έχει διάμετρο περίπου 50 χλμ. και πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε από την πτώση ενός τεράστιου αστεροειδή. Έχει διαπιστωθεί ότι στον κρατήρα αυτό είχε σχηματιστεί στο παρελθόν μια λίμνη ενώ έρρεαν και ποταμοί δημιουργώντας μάλιστα σε ένα σημείο του κρατήρα και ένα δέλτα. Για αυτόν τον λόγο επιλέχθηκε ο συγκεκριμένος κρατήρας για εξερεύνηση αφού οι πιθανότητες να είχαν αναπτυχθεί κάποιες μορφές ζωής έστω και σε μικροβιακό επίπεδο είναι αυξημένες και το ρόβερ της NASA έχει τα απαραίτητα όργανα συλλογής δειγμάτων αλλά και ανάλυσης για αυτόν τον σκοπό.Όμως στη διάρκεια των αιώνων στη περιοχή αυτή έπεσαν και άλλοι διαστημικοί βράχοι σχηματίζοντας νέους κρατήρες μέσα στον κυρίως κρατήρα. Ένας από αυτούς τους εσωτερικούς κρατήρες είναι ο Belva με διάμετρο μικρότερη των δύο χλμ. στον οποίο βρέθηκε το ρόβερ καταγράφοντας εικόνες τις οποίες οι υπεύθυνοι της αποστολής επεξεργάστηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργήσουν ένα εντυπωσιακό τρισδιάστατο βίντεο με το οποίο μπορούν οι θεατές να «επισκεφτούν» τον αρειανό κρατήρα. Το βίντεο αυτό όμως βοηθά παράλληλα τους επιστήμονες και ειδικά τους γεωλόγους να δουν διάφορες γεωλογικές λεπτομέρειες του κρατήρα και να εξάγουν συμπεράσματα για το γεωλογικό του παρελθόν όπως για παράδειγμα αν τα γεωλογικά του χαρακτηριστικά υποδεικνύουν την παρουσία νερού σε υγρή μορφή εκεί ή πάγου ή και των δύο. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1473805/kante-ena-trisdiastato-taxidi-ston-kratira-toy-ari-poy-exereyna-to-rover-tis-nasa-vinteo/

Το πλησιέστερο σουπερνόβα στη Γη. … της τελευταίας δεκαετίας Ερασιτέχνες και επαγγελματίες αστρονόμοι σε όλο τον πλανήτη παρακολουθούν στον γαλαξία M101 την εξέλιξη του πλησιέστερου στη Γη σουπερνόβα των τελευταίων δέκα ετών. To νέο σουπερνόβα ονομάστηκε SN2023ixf. Το σουπερνόβα SN2023ixf στον γαλαξία «ακιδωτός τροχός» (ή NGC 5457 ή Messier 101) που βρίσκεται σε απόσταση 21 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου. Πρόκειται για το φωτεινό σημείο που δείχνει η κίτρινη αιχμή του βέλους. Η φωτογραφία λήφθηκε από τον Eliot Herman, λίγες ώρες μετά την ανακάλυψη του σουπερνόβα, στις 19 Μαΐου 2023. To νέο σουπερνόβα που ανακάλυψε ο ερασιτέχνης αστρονόμος Koichi Itagaki στις 19 Μαΐου 2023, θα συνεχίσει να λάμπει αρκετά για λίγες μέρες ακόμα και θα είναι ορατό σε ερασιτέχνες αστρονόμους με καλά τηλεσκόπια για μερικούς μήνες. Στην φωτογραφία του Jean-Claude Merlin, το σουπερνόβα σημειώνεται με το βέλος, ενώ αισθητή είναι η αύξηση της φωτεινότητάς του, η οποία φτάνει σε μέγεθος 11.9. Ως σύγκριση, όλα τα άστρα που βλέπουμε στην εικόνα ανήκουν στον δικό μας Γαλαξία. Το τελευταίο σουπερνόβα στον γαλαξία M101 συνέβη το 2011. Σύμφωνα με τον αστρονόμο Andy Howell, ενώ η έκρηξη σουπερνόβα του 2011 προήλθε από έναν λευκό νάνο, το νέο σουπερνόβα πιθανότατα προέκυψε από την κατάρρευση του πυρήνα ενός τεράστιου άστρου στο τέλος της ζωής του. Δυστυχώς το SN2023ixf δεν είναι ορατό με γυμνό μάτι.Ο γαλαξίας M101 απέχει απόσταση 21 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη. Έτσι, παρόλο που το SN2023ixf παρατηρήθηκε πριν από δυο μέρες στη Γη, συνέβη πριν από 21 εκατομμύρια χρόνια. Το νέο σουπερνόβα δεν θα έχει καμία επίδραση στη Γη. Θα υπήρχαν επιπτώσεις στον πλανήτη μας, μόνο αν το σουπερνόβα βρισκόταν σε απόσταση ίση ή μικρότερη από 50 έτη φωτός. https://physicsgg.me/2023/05/22/το-πλησιέστερο-σουπερνόβα-στη-γη/

Η NASA ζητάει τη βοήθεια του κοινού για τον εντοπισμό αστεροειδών. Η NASA ζητάει τη βοήθεια όλων όσων είναι λάτρεις του Διαστήματος για να εντοπίσει αστεροειδείς μέσα από χιλιάδες δεδομένα. Πρόκειται για το πρόγραμμα «The Daily Minor Planet project», στο πλαίσιο του οποίου ο κάθε ενδιαφερόμενος καλείται να δει μια σειρά εικόνων και να αποφασίσει αν οι κηλίδες φωτός μοιάζουν με αστεροειδείς, αυτά τα κομμάτια βράχου που πέφτουν στο Διάστημα ως απομεινάρια του σχηματισμού του Ηλιακού μας Συστήματος, ή αν αντίθετα είναι ψευδείς ανιχνεύσεις που οφείλονται σε αστέρια στο φόντο που τρεμοπαίζουν, σκόνη στον καθρέφτη του τηλεσκοπίου ή άλλα αίτια.Οι εθελοντές επισκέπτονται την ιστοσελίδα https://www.zooniverse.org/projects/fulsdavid/the-daily-minor-planet και, αφού παρατηρήσουν μια σειρά εικόνων, απαντούν με «ναι» ή «όχι» για το αν βλέπουν σε αυτές αστεροειδείς. Επίσης, μπορούν να γράψουν σχόλια ή να ανταλλάξουν σκέψεις και πληροφορίες με άλλους συμμετέχοντες.Οι εικόνες που καλούνται να αξιολογήσουν προέρχονται από το αστρονομικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου της Αριζόνα «Catalina Sky Survey», που χρηματοδοτείται από τη NASA. Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού συλλέγονται στο Αστεροσκοπείο Steward στην Αριζόνα περισσότερες από 1.000 εικόνες κάθε βράδυ. Οι εικόνες αυτές προστίθενται καθημερινά στην ιστοσελίδα.Αυτός ο τεράστιος όγκος εικόνων που συλλέγεται δυσχεραίνει τους ερευνητές, οι οποίοι ζητούν τη βοήθεια του κοινού για να εντοπίσουν τους κοντινούς στη γη αστεροειδείς (γεωπλήσιους), οι οποίοι «ξεγλιστρούν» από το σύστημα ανίχνευσης. Το λογισμικό ανίχνευσης αστεροειδών μπορεί να εντοπίζει πιθανούς αστεροειδείς, ωστόσο οι επιστήμονες σημειώνουν ότι πολλές από αυτές τις ανιχνεύσεις είναι ψευδώς θετικές. Μάλιστα, υπολογίζεται ότι μόλις το 1% των εικόνων που παρουσιάζονται στους χρήστες απεικονίζει αληθινούς αστεροειδείς.«Παίρνουμε τόσες πολλές εικόνες του ουρανού κάθε βράδυ που δεν είναι εφικτό να τις εξετάσουμε όλες για να εντοπίσουμε πιθανούς αστεροειδείς», σημειώνει ο Κάρσον Φουλς, επικεφαλής του προγράμματος «Catalina Sky Survey». «Σκέφτηκα ότι θα ήταν υπέροχο αν οι άνθρωποι μπορούσαν να κάνουν αυτό που κάνουμε εμείς κάθε βράδυ. Αυτή η ιστοσελίδα ανοίγει τις πόρτες. Θέλετε να ψάξετε και εσείς για αστεροειδείς; Αν ναι, ελάτε μέσα», προσθέτει ο ίδιος.Οι μεγαλύτεροι αστεροειδείς αντανακλούν περισσότερο φως και έχουν ανακαλυφθεί από τους επιστήμονες, ωστόσο οι μικρότεροι είναι πιο πολυάριθμοι και λιγότερο εύκολο να εντοπιστούν. Οι περισσότεροι αστεροειδείς του Ηλιακού μας Συστήματος εντοπίζονται στην Κύρια Ζώνη, που βρίσκεται ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία. Συχνότερα, οι αστεροειδείς αυτοί περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο ακίνδυνα, χωρίς ποτέ να διασταυρωθούν με τις τροχιές των μεγάλων πλανητών. Όμως, άλλοι, οι γεωπλήσιοι αστεροειδείς, έχουν τροχιές που μπορούν να τους φέρουν κοντά στη Γη ή που τέμνουν την τροχιά της Γης.Υπάρχουν τόσοι πολλοί λόγοι για να βρούμε αυτά τα αντικείμενα, λέει η NASA. Ορισμένοι αστεροειδείς αποτελούν κίνδυνο πρόσκρουσης στη Γη, ενώ άλλοι είναι απαραίτητοι στην προσπάθεια της ανθρωπότητας να εξερευνήσει το Διάστημα.Το ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο πρότζεκτ είναι τόσο μεγάλο που στις πρώτες τέσσερις μέρες από την έναρξη λειτουργίας της ιστοσελίδας συμμετέχουν στην αναζήτηση περισσότεροι από 1.200 εθελοντές, οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει ήδη το 56% του πρότζεκτ.Δεν είναι η πρώτη φορά που η NASA ζητάει τη βοήθεια του κοινού στον εντοπισμό αντικειμένων στο Διάστημα. Είχε προηγηθεί το πρότζεκτ «Catalina Outer Solar System Survey project», στο οποίο οι συμμετέχοντες καλούνταν να αναζητήσουν σε φωτογραφίες ουράνια σώματα που βρίσκονται πέρα από την τροχιά του πλανήτη Ποσειδώνα. Επίσης, σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα «Active Asteroids» για την αναζήτηση ενεργών αστεροειδών, μια κατηγορία αντικειμένων που εντοπίζεται σπάνια.Τέτοιου είδους προγράμματα ανήκουν στη λεγόμενη «Επιστήμη των πολιτών», που αφορά στη συμμετοχή των πολιτών σε δραστηριότητες και διαδικασίες, οι οποίες λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια μιας επιστημονικής έρευνας. Μέσω σχετικών προγραμμάτων της NASA, περισσότεροι από 410 πολίτες έχουν συμπεριληφθεί ως συν-συγγραφείς σε επιστημονικές δημοσιεύσεις της. Αυτή την περίοδο η NASA έχει 36 τέτοια πρότζεκτς ενεργά, που απευθύνονται σε ενδιαφερόμενους πολίτες σε όλο τον κόσμο, από την καταγραφή πληθυσμών πιγκουίνων και την παρατήρηση λιμνών μέχρι την ανάλυση της ποιότητας του αέρα και την καταγραφή ήχων πουλιών. https://physicsgg.me/2023/05/21/η-nasa-ζητάει-τη-βοήθεια-του-κοινού-για-τον/

Βαρυτικές μηχανές και άλλες «προφητείες» … του Φρίμαν Ντάισον Ως βαρυτική μηχανή ορίζεται μια κατάλληλη διάταξη μαζών της οποίας η βαρυτική δυναμική ενέργεια μπορεί να μετατραπεί σε ωφέλιμο έργο. Θα μπορουσε να πει κανείς ότι οι νερόμυλοι, τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια ή το φιλόδοξο υποβοηθητικό σύστημα Gravitricity είναι βαρυτικές μηχανές αφού μετατρέπουν την βαρυτική δυναμική ενέργεια του νερού σε ωφέλιμη ενέργεια. Για έναν πολιτισμό τύπου 0,7 όπως ο δικός μας το ενεργειακό κέρδος από αυτές τις «βαρυτικές μηχανές» μπορεί να είναι ικανοποιητικό, όχι όμως για ένα προηγμένο πολιτισμό τύπου 3, ο οποίος έχει αποικίσει τον γαλαξία του και μπορεί να ελέγχει την ενέργεια σε γαλαξιακό επίπεδο. Κι έναν τέτοιο πολιτισμό είχε στο μυαλό του όταν περιέγραφε την βαρυτική μηχανή του ο Freeman J. Dyson σε ένα παλιό άρθρο του(*) με τίτλο «Gravitational Machines» – μια μηχανή που συνίσταται από μάζες αστρονομικού μεγέθους όπως και το ποσό της ενέργειας που αντλείται από αυτή. Ο Freeman Dyson το 2007 Σύμφωνα με το άρθρο του Dyson, η δυσκολία στην κατασκευή μηχανών για την αξιοποίηση της ενέργειας του βαρυτικού πεδίου είναι στην ουσία δυσκολία κλίμακας. Οι βαρυτικές δυνάμεις μεταξύ αντικειμένων στο μέγεθος που μπορούμε να χειριστούμε είναι τόσο ασθενείς που δύσκολα μπορούν να μετρηθούν, πόσο μάλλον να τις εκμεταλλευτούμε. Για να έχει ουσιαστική απόδοση μια βαρυτική μηχανή πρέπει να κατασκευαστεί σε μια κλίμακα που είναι στην κυριολεξία αστρονομική. Ο Dyson υποστηρίζει ότι αξίζει να αφιερώσουμε λίγο χρόνο στις βαρυτικές μηχανές για δύο λόγους: Πρώτον, αν η ανθρωπότητα επιβιώσει αναπτύσσοντας την τεχνολογία της με έναν εκθετικό ρυθμό, μπορεί κάποια στιγμή στο μακρινό μέλλον η μηχανική σε αστρονομική κλίμακα να γίνει και εφικτή και απαραίτητη. Δεύτερον, δεδομένου ότι ήδη ψάχνουμε στο διάστημα σημάδια από τεχνολογικά προηγμένους εξωγήινους πολιτισμούς, είναι χρήσιμο να εξετάσουμε τι είδους παρατηρήσιμα φαινόμενα μπορεί να παράγει μια πραγματικά προηγμένη τεχνολογία. Ένα απλό παράδειγμα βαρυτικής μηχανής Dyson, που εκμεταλεύεται την βαρυτική ενέργεια ενός δυαδικού άστρου Η απλή διάταξη του παραπάνω σχήματος απεικονίζει την αρχή που θα έκανε δυνατή μια αποδοτική βαρυτική μηχανή. Οι δύο συνιστώσες Α και Β, ενός διπλού άστρου, η κάθε μία με μάζα Μ, περιφέρονται η μία γύρω από την άλλη σε μια κυκλική τροχιά ακτίνας R. Εύκολα μπορεί να αποδειχθεί ότι η ταχύτητα των άστρων είναι: (1), όπου η βαρυτική σταθερά. Βαρυτική ώθηση Οι δημιουργοί της διάταξης ζουν σε έναν πλανήτη ή διαστημικό σκάφος P που κάνει κύκλους γύρω από το διπλό άστρο σε απόσταση πολύ μεγαλύτερη από το R. Αυτοί ωθούν μια μικρή μάζα C σε μια τροχιά που πέφτει προς το διπλό αστέρι, ξεκινώντας από το P με μικρή ταχύτητα. Η τροχιά του C καθορίζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να πλησιάζει πολύ κοντά το άστρο B, καθώς το Β κινείται σε κατεύθυνση αντίθετη από την κατεύθυνση άφιξης του C. Η μάζα C στη συνέχεια διέρχεται πολύ κοντά στο B και διαφεύγει με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Το φαινόμενο μοιάζει με την ελαστική κρούση μιας μικρής μάζας (C) με μια πολύ μεγαλύτερη (B) κινούμενη μάζα, όπως στο σχήμα που ακολουθεί. Ένα φαινόμενο ανάλογο με την «βαρυτική ώθηση ή υποβοήθηση» (διαβάστε σχετικά εδώ: gravity assist) Η μάζα C θα φτάσει σε ένα μακρινό σημείο Q με διπλάσια ταχύτητα (2υ). Στο σημείο Q η μάζα C μπορεί να αναχαιτιστεί και η κινητική της ενέργεια να μετατραπεί σε κάποια χρήσιμη μορφή ενέργειας. Εναλλακτικά, η διάταξη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως σύστημα πρόωσης, οπότε η μάζα C προχωρά απλώς με ταχύτητα 2υ προς τον προορισμό της.Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς αυτή την διάταξη να μετατρέπεται σε μηχανή συνεχούς λειτουργίας με πολλές μάζες C να ξεκινούν από σημεία εκκίνησης P και και να καταλήγουν σε τερματικά σημεία Q γύρω από το διπλό άστρο, με τις μάζες C να διεισδύουν στο διπλό σύστημα και στη συνέχεια να αναδύονται προς τα έξω με διπλάσια ταχύτητα σε μια συνεχή ροή. Η επιπλέον κινητική ενέργεια που αποκομίζυν οι μάζες προέρχεται από την βαρυτική δυναμική ενέργεια του συστήματος των δυο άστρων Α και Β. Καθώς η μηχανή θα συνεχίζει να λειτουργεί, τα άστρα Α και Β σταδιακά θα πλησιάζουν μεταξύ τους και η τροχιακή τους ταχύτητα θα αυξάνεται. Η μηχανή θα συνεχίσει να εξάγει (βαρυτική) ενέργεια έως ότου τα δυο άστρα να έρθουν πολύ κοντά μεταξύ τους. Σε μια πρόχειρη εκτίμηση του Dyson υποθέτει ότι η μηχανή μπορεί να λειτουργήσει έως ότου η απόσταση μεταξύ των κέντρων των δύο άστρων είναι ίση με 4α, όπου α είναι η ακτίνα κάθε άστρου. Η συνολική ενέργεια που εξάγει η μηχανή από το βαρυτικό πεδίο είναι τότε: (2). Αν τα Α και Β είναι άστρα όπως ο ήλιος μας, τότε η ακτίνα α είναι της τάξης των 109 m. Και η ενέργεια Ε είναι τότε ίση με τη φωτεινή ενέργεια που ακτινοβολούν τα άστρα σε μερικά εκατομμύρια χρόνια. Βαρυτική μηχανή με λευκούς νάνους Υπό αυτές τις συνθήκες η διαθέσιμη βαρυτική ενέργεια μπορεί να αξιοποιηθεί, αλλά είναι ήσσονος σημασίας σε σύγκριση με τη φωτεινή ενέργεια που ακτινοβολούν τα άστρα του συστήματος. Ένα τεχνικά προηγμένο είδος θα καταβάλει πιθανώς τις κύριες προσπάθειές του για να αξιοποιήσει τη φωτεινή ενέργεια. Όμως, όπως επισημαίνει ο Dyson, αν τα άστρα Α και Β είναι λευκοί νάνοι, η κατάσταση είναι εντελώς αντίστροφη. Σ’ αυτή την περίπτωση η φωτεινότητα είναι χίλιες φορές μικρότερη από αυτή του ήλιου, ενώ η διαθέσιμη βαρυτική η ενέργεια αυξάνεται κατά εκατό. Επομένως, είναι λογικό να αναμένουμε ότι γύρω από ένα δυαδικό σύστημα λευκών νάνων θα μπορούσε να ανθίσει μια τεχνολογία που θα αντλεί βαρυτική ενέργεια με τον τρόπο που περιγράφηκε.Υποθέτοντας ότι M=1 ηλιακή μάζα=2×1030 kg, α = 107m, R=2α=2×107m, ο Dyson υπολογίζει τις τιμές: υ=1,3×106m/sec, E=3×1042 joules και βρίσκει την περίοδο του δυαδικού άστρου ίση με Τ=100 sec.Υποθέτει ότι ένα εξαιρετικά ανεπτυγμένο τεχνολογικό είδος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα δυαδικά συστήματα λευκών νάνων του γαλαξία του ως μηχανισμούς προώθησης για την μεταφορά βαρέων αντικειμένων σε μεγάλες αποστάσεις. Μια σημαντική παρενέργεια ενός δυαδικού συστημάτων λευκών νάνων θα ήταν η τεράστια εκπομπή βαρυτικής ακτινοβολίας. Βαρυτική ακτινοβολία Ο Dyson χρησιμοποίησε την τότε καθιερωμένη θεωρία της βαρυτικής ακτινοβολίας, η οποία στην αρχή της δεκαετίας 1960 δεν ήταν ευρέως αποδεκτή, για να υπολογίσει ότι ένα ζεύγος άστρων ίσης μάζας που κινούνται σε κυκλική τροχιά εκπέμπει βαρυτική ενέργεια με ρυθμό: (3), όπου c η ταχύτητα του φωτός. Και επισημαίνει πως θα ήταν εξαιρετικά σημαντικό αν μπορούσαμε να παρατηρήσουμε αυτή την ακτινοβολία, τόσο για να επαληθεύσουμε την εγκυρότητα του θεωρητικού τύπου όσο και για να ανιχνεύσουμε την ύπαρξη δυαδικών λευκών νάνων.Εισάγοντας την τιμή της ταχύτητας που υπολογίστηκε παραπάνω, βρίσκουμε W=2×1030 joules/sec, που είναι 5000 φορές η οπτική φωτεινότητα του ήλιου. Συγκρίνοντας την τιμή αυτή με την ενέργεια του συστήματος E=3×1042 joules, βλέπουμε ότι η ίδια η βαρυτική ακτινοβολία θα περιορίσει την διάρκεια ζωής του δυαδικού συστήματος λευκών νάνων σε περίπου 40.000 χρόνια. Ωστόσο, δεδομένου ότι η εξάρτηση του W από την ταχύτητα υ είναι τόσο ακραία, ένα δυαδικό σύστημα με υ=5×105 m/sec θα μπορούσε να ζήσει για πολλά εκατομμύρια χρόνια.Ένα τεχνολογικά προηγμένο είδος μπορεί στη συνέχεια να επιλέξει την τιμή της ταχύτητας υ για να ταιριάζει στους συγκεκριμένους σκοπούς του. Υποθέτοντας την τιμή W=2×1030 joules/sec για την ένταση μιας πηγής βαρυτικών κυμάτων σε απόσταση 100 parsec, βρίσκουμε ότι το σήμα που θα ανιχνευθεί στη Γη έχει ένταση I=2×10−5 joules/m2.sec. Ο Φρίμαν Ντάισον, προβλεπει ότι στο μέλλον είναι πολύ πιθανό να κατασκευαστεί ένας ανιχνευτής που θα ήταν ευαίσθητος στη ροή βαρυτικών κυμάτων από δυαδικό σύστημα λευκών νάνων με περίοδο της τάξης των 100 δευτερολέπτων μέσα σε έναν όγκο διαστήματος που περιέχει πάνω από μισό εκατομμύριο άστρα. Βαρυτική μηχανή με άστρα νετρονίων Και συνεχίζει: σύμφωνα με την αστροφυσική θεωρία, ένας λευκός νάνος δεν είναι ο πιο συμπυκνωμένος τύπος άστρου που είναι δυνατόν να υπάρχει. Μια ακόμη πιο συμπυκνωμένη μορφή ύλης θα μπορούσε να υπάρχει ως «άστρα νετρονίων», τα οποία θα είχαν μάζες της ίδιας τάξης με τον ήλιο συμπιεσμένες σε ακτίνες της τάξης των 10 km. Δεν είναι σίγορο ότι υπάρχουν πραγματικά άστρα νετρονίων… Αν ποτέ σχηματιστεί ένα δυαδικό σύστημα από ζεύγος άστρων νετρονίων, οι συνέπειες θα ήταν πράγματι πολύ ενδιαφέρουσες. Σκεφτείτε για παράδειγμα ένα ζεύγος άστρων με μάζα όσο η μάζα του ήλιου, που το καθένα έχει ακτίνα α=104m και με τα κέντρα τους να απέχουν απόσταση 2R= 4α. Σύμφωνα με την εξίσωση (1), κάθε άστρο θα κινείται με ταχύτητα υ=4×107 m/sec σε τροχιά με περίοδο 5 χιλιοστών του δευτερολέπτου, ενώ σύμφωνα με την εξ. (3) θα εκπέμπεται βαρυτική ακτινοβολία ισχύος W =2×1045 joules/sec. Όμως, από την εξ. (3) προκύπτει ότι η βαρυτική ενέργεια του ζεύγους εκείνη τη στιγμή θα είναι E=3×1045 joules.Έτσι, ολόκληρη η βαρυτική ενέργεια ακτινοβολείται με έναν ισχυρότατο παλμό ακτινοβολίας που διαρκεί λιγότερο από 2 δευτερόλεπτα. Ένα δυαδικό σύστημα άστρων νετρονίων που ξεκινάει από μεγαλύτερη αρχική απόσταση R θα έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, αλλά το φινάλε θα είναι το ίδιο. Η απώλεια ενέργειας από τη βαρυτική ακτινοβολία θα φέρει τα δύο άστρα πιο κοντά με ολοένα αυξανόμενη ταχύτητα, έως ότου στο τελευταίο δευτερόλεπτο της ζωής τους να συγκρουστούν μεταξύ τους και να απελευθερώσουν μια «βαρυτική λάμψη» σε συχνότητα περίπου 200 κύκλων και ασύλληπτης έντασης.Σύμφωνα με τον Dyson, ένας παλμός βαρυτικής ακτινοβολίας με ενέργεια E=3×1045 joules σε συχνότητα περίπου 200 κύκλων θα πρέπει να είναι ανιχνεύσιμος σε απόσταση της τάξης των 100 Mpsec. Έτσι, η κραυγή θανάτου ενός δυαδικού άστρου νετρονίων θα μπορούσε να ανιχνευθεί στη Γη, αν συνέβαινε μία φορά ανά 10 εκατομμύρια γαλαξίες. Για τον Dyson, είναι σαφές ότι η τεράστια απώλεια ενέργειας από τη βαρυτική ακτινοβολία αποτελεί εμπόδιο στην αποτελεσματική χρήση των άστρων νετρονίων ως βαρυτικών μηχανών. Μπορεί αυτό να θέτει ένα φυσικό όριο περίπου 106 m/sec στις ταχύτητες που μπορούν να χειριστούν εύκολα σε μια βαρυτική τεχνολογία. Ωστόσο, θα ήταν περίεργο εάν ένα τεχνολογικά προηγμένο είδος δεν μπορούσε να βρει τρόπο να σχεδιάσει μια μη ακτινοβολούμενη βαρυτική μηχανή, κι έτσι να εκμεταλλευτεί τις πολύ υψηλότερες ταχύτητες που κατ’ αρχήν καθιστούν εφικτές τα άστρα νετρονίων.O Dyson κλείνει το άρθρο του ως εξής: Συμπερασματικά, μπορεί να ειπωθεί ότι η δυναμική των αστρικών συστημάτων, υπό συνθήκες όπου η βαρυτική ακτινοβολία είναι σημαντική, είναι ένα πολύ παραμελημένο πεδίο μελέτης. Σε κάθε αναζήτηση στοιχείων για τεχνολογικά προηγμένες κοινωνίες στο σύμπαν, θα πρέπει να συμπεριληφθεί μια έρευνα για ανώμαλα έντονες πηγές βαρυτικής ακτινοβολίας. Οι προβλέψεις του Ντάισον Αν και στο άρθρο αυτό ο Φρίμαν Ντάισον εξετάζει τις βαρυτικές μηχανές και τα όρια παραγωγής ενέργειας με αυτές από έναν προηγμένο εξωγήινο πολιτισμό βλέπουμε ότι παράλληλα χρησιμοποιεί τις γνώσεις του σχετικά με την ακτινοβολία βαρυτικών κυμάτων από δυαδικά συστήματα. Κάνει όμως και την πρώτη δημοσιευμένη εικασία σχετικά με την ύπαρξη δυαδικών συστημάτων από άστρα νετρονίων, πέντε χρόνια πριν από την ανακάλυψη των πάλσαρ! Υπολογίζει επίσης την ισχύ του βαρυτικού κύματος που εκπέμπουν τέτοια δυαδικά συστήματα, χαρακτηρίζοντάς τα ως παρατηρήσιμες πηγές βαρυτικών κυμάτων, ακόμη και σε διαγαλαξιακές αποστάσεις. Δεν πίστευε ότι τέτοια δυαδικά συστήματα θα μπορούσαν να σχηματιστούν με φυσικό τρόπο, και γι αυτό υπέθεσε ότι θα μπορούσαν να είναι το υποπροϊόν της παραγωγής ενέργειας από προηγμένους πολιτισμούς και υποστήριξε ότι η ανίχνευση ενός τέτοιου γεγονότος συγχώνευσης θα αποτελούσε ένδειξη για την ύπαρξη εξωγήινης τεχνολογίας. Στην ουσία όμως είχε προαναγγείλει την ανακάλυψη βαρυτικών κυμάτων εξαιτίας της συγχώνευσης δυαδικού συστήματος άστρων νετρονίων, πριν από 55 χρόνια. Πέρα όμως από τις «προφητείες», σύμφωνα με τον Jason T. Wright (Physics Today, 72, 5, 12, 2019), το άρθρο του Dyson αξίζει γιατί είναι υπόδειγμα σαφήνειας, απλότητας και συντομίας που χαίρεσαι να το διαβάζεις. (*) Το άρθρο του Freeman J. Dyson με τίτλο «Gravitational Machines» γράφτηκε το 1962 για τον διαγωνισμό βραβείων του Gravity Research Foundation και πήρε την τέταρτη θέση. To άρθρo αυτό (επανα)δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο arxiv.org πριν από μερικές ημέρες. https://physicsgg.me/2023/05/19/βαρυτικές-μηχανές-και-άλλες-προφητεί/ Κοινοποιήστε:

Τι κρύβεται πίσω από το σφαιρικό σχήμα του ηλεκτρονίου. Η σχεση της σφαιρικότητας του ηλεκτρονίου με την ύπαρξη νέων σωματιδίων.Αν το φορτίο του ηλεκτρονίου δεν ήταν απόλυτα σφαιρικό, θα μπορούσε να αποκαλύψει την ύπαρξη κρυμμένων σωματιδίων. Νέες μετρήσεις δείχνουν ότι τείνει προς την τέλεια σφαιρικότητα. Συγκριτικά, αν το ηλεκτρόνιο είχε το μέγεθος της Γης, το πείραμα θα μπορούσε να ανιχνεύσει ένα εξόγκωμα στο μέγεθος ενός μορίου σακχάρου. Φανταστείτε ένα ηλεκτρόνιο ως ένα σφαιρικό νέφος αρνητικού φορτίου. Αν αυτή η μπάλα ήταν λιγότερο σφαιρική, θα μπορούσαμε να καλύψουμε θεμελιώδη κενά στην κατανόηση της φυσικής, συμπεριλαμβανομένου του γιατί το σύμπαν περιέχει κάτι και όχι τίποτα.Mια μικρή κοινότητα φυσικών κυνηγούσε επίμονα οποιαδήποτε ασυμμετρία στο σχήμα του ηλεκτρονίου τις τελευταίες δεκαετίες. Τα πρόσφατα πειράματα είναι τόσο ευαίσθητα που αν ένα ηλεκτρόνιο είχε το μέγεθος της Γης, θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν ένα εξόγκωμα στον Βόρειο Πόλο με το μέγεθος ενός μορίου σακχάρου. Σύμφωνα με τα τελευταίο πείραμα: Το ηλεκτρόνιο είναι ακόμα πιο σφαιρικό.Οι νέες μετρήσεις απογοητεύουν όποιον ελπίζει για σημάδια νέας φυσικής. Αλλά δίνει χέρι βοήθειας στους θεωρητικούς φυσικούς ώστε να περιορίσουν τα μοντέλα τους από υποθετικά σωματίδια και δυνάμεις που θα μπορούσαν να υπάρχουν στο σύμπαν μας. Λαθροθηρία ελεφάντων Η καθιερωμένη θεωρία των στοιχειωδών σωματιδίων (Καθιερωμένο Πρότυπο) περιγράφει όλα τα σωματίδια που υπάρχουν στον ζωολογικό κήπο του σύμπαντος. Η θεωρία συμφωνεί εξαιρετικά με το πείραμα τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά αφήνει μερικούς «ελέφαντες στο δωμάτιο», σύμφωνα με τον Dmitry Budker, φυσικό στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Berkeley.Η ύπαρξή μας και μόνο είναι απόδειξη ότι το Καθιερωμένο Πρότυπο είναι ατελές, αφού σύμφωνα με τη θεωρία, η Μεγάλη Έκρηξη θα έπρεπε να είχε παράξει ίσες ποσότητες ύλης και αντιύλης – και η μία θα είχε εξολοθρεύσει την άλλη.Το 1967, ο Σοβιετικός φυσικός Αντρέι Ζαχάρωφ πρότεινε μια πιθανή λύση σε αυτό το συγκεκριμένο αίνιγμα. Υπέθεσε ότι πρέπει να υπάρχει κάποια μικροσκοπική διαδικασία στη φύση που φαίνεται διαφορετική αν ιδωθεί αντίστροφα. Με αυτόν τον τρόπο, η ύλη θα μπορούσε να κυριαρχήσει στην αντιύλη. Λίγα χρόνια πριν, οι φυσικοί είχαν ανακαλύψει ένα τέτοιο σενάριο στη διάσπαση του καονίου. Αλλά αυτό από μόνο του δεν ήταν αρκετό για να εξηγήσει την ασυμμετρία.Έκτοτε, οι φυσικοί αναζητούν υπαινιγμούς νέων σωματιδίων που θα μπορούσαν να ανατρέψουν περαιτέρω την κλίμακα. Μερικοί το κάνουν απευθείας, χρησιμοποιώντας τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων – που συχνά διαφημίζεται ως η πιο περίπλοκη μηχανή που έχει κατασκευαστεί ποτέ. Όμως, τις τελευταίες δεκαετίες, έχει προκύψει μια εναλλακτική λύση σχετικά χαμηλού προϋπολογισμού: διερευνάται πώς τα υποθετικά σωματίδια θα άλλαζαν τις ιδιότητες των γνωστών σωματιδίων. «Βλέπετε ίχνη [της νέας φυσικής], αλλά στην πραγματικότητα δεν βλέπετε αυτό που τα δημιούργησε», λέει ο Michael Ramsey-Musolf, θεωρητικός φυσικός στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης στο Άμχερστ. Ένα τέτοιο δυναμικό αποτύπωμα θα μπορούσε να εμφανιστεί στη σφαιρικότητα του ηλεκτρονίου.Η θεωρία υποδεικνύει ότι μέσα στο νέφος αρνητικού φορτίου του ηλεκτρονίου, «εικονικά» σωματίδια εμφανίζονται και εξαφανίζονται συνεχώς. Η παρουσία ορισμένων εικονικών σωματιδίων πέρα από το Καθιερωμένο Πρότυπο – σωματίδια που θα μπορούσαν εξηγήσουν την αρχέγονη επικράτηση της ύλης έναντι της αντιύλης – θα έκανε το νέφος του ηλεκτρονίου να έχει αυγουλοειδές σχήμα. Στο ένα άκρο του θα είχε λίγο περισσότερο θετικό φορτίο και στο άλλο περισσότερο αρνητικό, όπως ένα ηλεκρικό δίπολο. Αυτός ο διαχωρισμός φορτίου περιγράφεται από το φυσικό μέγεθος της ηλεκτρικής διπολικής ροπής.Το Καθιερωμένο Πρότυπο προβλέπει μια εξαιρετικά ελάχιστη ηλεκτρική διπολική ροπή για το ηλεκτρόνιο – σχεδόν ένα εκατομμύριο φορές μικρότερη από εκείνη που μπορούν να ανιχνεύσουν οι τρέχουσες τεχνικές. Έτσι, αν οι ερευνητές εντόπιζαν ένα μακρόστενο σχήμα χρησιμοποιώντας τα σημερινά πειράματα, αυτό θα αποκάλυπτε αναμφίβολα ίχνη νέας φυσικής και θα έδειχνε ότι σίγουρα κάτι λείπει από το Καθιερωμένο Πρότυπο.Για να ερευνήσουν την ηλεκτρική διπολική ροπή του ηλεκτρονίου, οι φυσικοί αναζητούν μια αλλαγή στο σπιν του σωματιδίου. Το σπιν του ηλεκτρονίου μπορεί να περιστραφεί εύκολα από μαγνητικά πεδία εξαιτίας της μαγνητικής του ροπής. Ο στόχος αυτών των απλών πειραμάτων είναι να προσπαθήσουν να περιστρέψουν το σπιν χρησιμοποιώντας ηλεκτρικά πεδία εξαιτίας της ηλεκτρικής διπολικής ροπής του ηλεκτρονίου. Αν το ηλεκτρόνιο έχει απόλυτα σφαιρική κατανομή ηλεκτρικού φορτίου, το ηλεκτρικό πεδίο δεν μπορεί να του ασκήσει ροπή και να το περιστρέψει. Αυτό θα συμβεί μόνο στην περίπτωση που υπάρχει ηλεκτρική διπολική ροπή.Το 2011, ερευνητές στο Imperial College του Λονδίνου έδειξαν ότι θα μπορούσαν να ενισχύσουν την ακρίβεια των πειραμάτων αγκυρώνοντας το ηλεκτρόνιο σε ένα βαρύ μόριο. Έκτοτε, παραγματοποιούνται ολοένα και πιο ακριβείς μετρήσεις, όπως στα πρόσφατα πειράματα στο Πανεπιστήμιο Northwestern (πείραμα ACME=Advanced Cold Molecule Electron, όνομα εμπνευσμένο από τις ιστορίες κιινουμένων σχεδίων Road Runner), και στο ινστιτούτο JILA του Πανεπιστημίου του Κολοράντο. Οι μετρήσεις των ανταγωνιστικών ομάδων παρότι την τελευταία δεκαετία έχουν αυξήσει κατά 200 φορές περισσότερο την ευαισθησία των πειραμάτων, δεν εντόπισαν ίχνος ηλεκτρικής διπολικής ροπής στο ηλεκτρόνιο. Ένας αγώνας προς το άγνωστο Για να προχωρήσουν την έρευνά τους οι φυσικοί χρειάζονται δύο πράγματα: περισσότερες μετρήσεις και μεγαλύτερο χρόνο μετρήσεων. Οι δύο ερευνητικές ομάδες ακολουθούν αντίθετες προσεγγίσεις. Η ομάδα ACME, η οποία σημείωσε το προηγούμενο ρεκόρ το 2018, δίνει προτεραιότητα στην ποσότητα των μετρήσεων. Δημιουργούν μια δέσμη ουδέτερων μορίων κατά μήκος του εργαστηρίου διερευνώντας δεκάδες εκατομμύρια από αυτά κάθε δευτερόλεπτο, αλλά μόνο για λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου το καθένα. Η ομάδα JILA μετρά λιγότερα μόρια, αλλά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα: Παγιδεύει μερικές εκατοντάδες μόρια κάθε φορά και στη συνέχεια τα μετράει για έως και τρία δευτερόλεπτα.Η ανίχνευση της σφαιρικότητας του ηλεκτρονίου με μεγάλη ακρίβεια ισοδυναμεί με την αναζήτηση νέας φυσικής σε υψηλότερες ενεργειακές κλίμακες ή την αναζήτηση ύπαρξης βαρύτερων σωματιδίων. Η ακρίβεια που επετεύχθη στα πρόσφατα πειράματα ισοδυναμεί με την έρευνα νέων σωματιδίων σε πειράματα επιταχυντών με ενέργεια μεγαλύτερη των 1013 ηλεκτρονιοβόλτ – πάνω από μια τάξη μεγέθους από αυτή που μπορεί να παραγματοποιηθεί στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), μέχρι σήμερα. Πριν από μερικές δεκαετίες, οι περισσότεροι θεωρητικοί περίμεναν ότι θα ανακάλυπταν νέα σωματίδια σε μικρότερες ενέργειες. Κάθε φορά που ανεβαίνει ο πήχης, κάποιες θεωρητικές ιδέες απορρίπτονται.Οι φυσικοί που μελετούν πειραματικά την ηλεκτρική διπολική ροπή του ηλεκτρονίου ελπίζουν στην ανίχνευση κάποιας ελάχιστης παραμόρφωσης στην σφαιρική κατανομή του φορτίου του. Και πιστεύουν ότι θα είναι οι πρώτοι που θα ανακαλύψουν εντελώς νέα και διαφορετικά μονοπάτια προς τους θεμελιώδεις νόμους της φύσης, προκαλώντας ένα τσουνάμι περαιτέρω ερευνών από άλλα πειράματα. διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες στο άρθρο του quantamagazine με τίτλο»The Electron Is So Round That It’s Ruling Out Potential New Particles» https://physicsgg.me/2023/05/21/τι-κρύβεται-πίσω-από-το-σφαιρικό-σχήμα/ Κοινοποιήστε:

Στις 24 Μαΐου, ένα νέο φορτηγό, το Progress MS-23, θα αναχωρήσει για τον ISS Αλλά πριν από την εκτόξευσή του, είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν βαλλιστικές συνθήκες για ελλιμενισμό - να ρυθμίσετε το ύψος της τροχιάς του σταθμού. Άλλωστε, ο ISS μειώνεται το υψος του σταδιακά, κάτι που εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Σήμερα στις 19:43 ώρα Μόσχας, οι κινητήρες του διαστημικού σκάφους Progress MS-22 άναψαν: εργάστηκαν για 353,07 δευτερόλεπτα και εξέδωσαν ώθηση 0,55 m/s. Ως αποτέλεσμα, το μέσο υψόμετρο της τροχιάς του σταθμού ήταν 416,6 km. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567270

Και η Ισπανία στην κούρσα των επαναχρησιμοποιούμενων πυραύλων. Ισπανική εταιρεία σχεδιάζει να πραγματοποιήσει εντός του μήνα δοκιμαστική εκτόξευση υποτροχιακού επαναχρησιμοποιούμενου πυραύλου, ακόμα ένας υποψήφιος παίκτης στη μεγάλη αγορά εκτόξευσης δορυφόρων.Η PLD Space θα εκτοξεύσει από στρατιωτική βάση της Ουέλβα τον μικρό, πειραματικό πύραυλο Miura 1, ο οποίος παίρνει το όνομα μιας διάσημης ράτσας ταύρων για ταυρομαχίες.Ο σχετικά μικρός πύραυλος, με ύψος τριώροφου κτηρίου και ικανότητα μεταφοράς φορτίων μέχρι 100 κιλά, είναι σχεδιασμένος να φτάνει μόνο μέχρι το όριο του Διαστήματος σε ύψος 100 χιλιομέτρων. Μπορεί παρόλα αυτά να χρησιμοποιηθεί για πειράματα μηδενικής βαρύτητας κατά την κάθοδό του προς τη Γη.Ο Miura 1 είναι ένα ενδιάμεσο βήμα στην ανάπτυξη του μεγαλύτερου Miura 5, o οποίος σχεδιάστηκε για την εκτόξευση μικρών δορυφόρων σε χαμηλή γήινη τροχιά. Η παρθενική πτήση προγραμματίζεται για το 2025, ανέφερε η εταιρεία σύμφωνα με το Reuters.Αρκετές ακόμα ευρωπαϊκές startup επενδύουν σε επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους, καθώς αμερικανικές και άλλες εταιρείες σχεδιάζουν να εκτοξεύσου χιλιάδες δορυφόρους για ευρυζωνική πρόσβαση στο Διαδίκτυο.Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι η αγορά εκτόξευσης δορυφόρων θα έχει φτάσει το ένα τρισεκατομμύριο δολάριο έως το 2030.Η νεοζηλανδική Rocket Lab ήδη προσφέρει υπηρεσίες σε εμπορική βάση, ενώ η βρετανική Virgin Orbit χρεοκόπησε μετά την αποτυχημένη απόπειρά της να εκτοξεύσει πύραυλο από τροποποιημένo Boeing 747 που απογειώθηκε από τη Βρετανία.Το ισπανικό Εθνικό Ινστιτούτο Αεροδιαστημικής Τεχνολογίας έχει δώσει άδεια στην PLD Space για δοκιμαστική εκτόξευση κάποια στιγμή μέχρι τις 31 Μαίου, ωστόσο για λόγους ασφάλειας η τελική ημερομηνία θα ανακοινωθεί μόνο 24 ώρες πριν.Οι ισχυρές βροχές και οι άνεμοι που προβλέπονται τις επόμενες ημέρες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αναβολή της δοκιμής.Η PLD Space ιδρύθηκε το 2011 και μέχρι σήμερα έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση 60 εκατ. ευρώ από ιδιώτες επενδυτές και το ισπανικό δημόσιο. https://www.in.gr/2023/05/18/b-science/space/kai-ispania-stin-koursa-ton-epanaxrisimopoioumenon-pyraylon/

Το ρωσικό φασματομετρικό σύμπλεγμα ACS στο TGO Martian orbiter της αποστολής ExoMars-2016 διαπίστωσε ότι στην ατμόσφαιρα του Άρη υπάρχουν λιγότερα μόρια μονοξειδίου του άνθρακα με «βαρύ» ισότοπο άνθρακα από ό,τι με ένα συνηθισμένο. Αυτή η μικρή λεπτομέρεια μπορεί να βοηθήσει στην αποκάλυψη της πολύπλοκης αλυσίδας φωτοχημικών αντιδράσεων στον Άρη και να αποσαφηνίσει πολλές πτυχές της ιστορίας του, συμπεριλαμβανομένης της προέλευσης της οργανικής ύλης στην επιφάνειά του. Τα αποτελέσματα της εργασίας δημοσιεύονται στο περιοδικό Nature Astronomy. Περισσότερα: https://iki.cosmos.ru/news/skolko-ugleroda-13-pryache.. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567269

Η βιταμίνη D μπορεί να αποτρέψει τον παιδικό διαβήτη. Μπορεί μια βιταμίνη να αναστείλει την εκδήλωση διαβήτη σε παιδιά που διατρέχουν τέτοιο κίνδυνο λόγω γενετικών παραγόντων ή οικογενειακού ιστορικού;Η απάντηση που δίνουν τώρα οι επιστήμονες, είναι «ναι», καθώς η ενεργός βιταμίνη D είναι η ισχυρότερη ανοσοτροποιητική ορμόνη. H χορήγησή της γίνεται μετά από σχετικό έλεγχο για την ύπαρξη των αντισωμάτων που στρέφονται εναντίον του οργανισμού του παιδιού και οδηγούν στην εκδήλωση του ινσουλινοεξαρτώμενου διαβήτη τύπου Ι.Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, Ακαδημαϊκός Υπότροφος στο Ιατρείο Υποδοχής Εφήβων με Ενδοκρινικά Νοσήματα από παιδοενδοκρινολογικά τμήματα και μονάδες μετάβασης, του Τμήματος Ενδοκρινολογίας της Β΄ Μαιευτικής και Γυναικολογικής κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, και Διευθυντής της Παιδοενδοκρινολογικής Κλινικής του Ιατρικού Αθηνών, σε συνεργασία με ερευνητές των ανωτέρω ιδρυμάτων αλλά και του Τμήματος Διατροφής και Διαιτολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, και της Παιδοενδοκρινολογικής Μονάδας του Αττικού νοσοκομείου δημοσίευσαν σχετική μελέτη στο επιστημονικό περιοδικό Children. https://www.mdpi.com/2227-9067/10/5/862 Η μελέτη παρουσιάστηκε από τον κ. Παπαδημητρίου σε Συμπόσιο με θέμα «ο ρόλος της βιταμίνης D στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2», στο πρόσφατο Πανευρωπαϊκό Ενδοκρινολογικό Συνέδριο ESE 2023 στην Κωνσταντινούπολη.Περισσότερο από 20 χρόνια πριν, ερευνητές από την Φινλανδία στην οποία ο νεανικός διαβήτης καλπάζει, επιχείρησαν τη χορήγηση 2.000 μονάδων βιταμίνης D σε 12.000 νεογνά – χωρίς να έχει προηγηθεί έλεγχος αντισωμάτων – και ένα χρόνο αργότερα, τα περιστατικά παιδικού διαβήτη είχαν περιοριστεί κατά 78%.Επιπλέον, προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα σχετικά αυτοαντισώματα που υποδηλώνουν προδιάθεση για εμφάνιση διαβήτη τύπου Ι με δια βίου κίνδυνο 100% και 75% ως τη ηλικία των 15 ετών, πρέπει να ελέγχονται στα παιδιά στις ηλικίες των 2 και 6 ετών – καθώς η συχνότητα αφορά 1 στα 300 παιδιά. Η ελληνική ερευνητική ομάδα είχε δημοσιεύσει 10 χρόνια πριν την πιλοτική μελέτη https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1753-0407.12023 που αφορούσε σε 12 παιδιά και πριν από λίγες μέρες δημοσίευσε τα πρώτα αποτελέσματα δωδεκαετίας της PRECAL study (2010-2030, Secondary PREvention of Type 1 Diabetes with oral CALcitriol and Αnalogs) με 50 παιδιά και διαθέσιμα δεδομένα σε 42 παιδιά, με στόχο την επιβεβαίωση του δευτερογενούς τρόπου πρόληψης της νόσου με τη χορήγηση της ενεργού βιταμίνης D (καλσιτριόλης) ή συνθετικών αναλόγων της με λιγότερο ασβεστιαιμική δράση (παρικαλσιτόλη).Όλα τα υγιή παιδιά με θετικά αντισώματα αλλά με φυσιολογικό μεταβολισμό σακχάρου – τόσο τα 12 της αρχικής μελέτης υπό αγωγή με καλσιτριόλη, όσο και τα 26 της δεύτερης πληρέστερης μελέτης υπό αγωγή με καλσιτριόλη ή παρικαλσιτόλη– αρνητικοποιήθηκαν ως προς τα αντισώματα έναντι της ινσουλίνης (ΙΑΑ), της τυροσινάσης (ΙΑ2), των νησιδίων του παγκρέατος (ICA) και της γλουταμικής αφυδρογονάσης (GAD) εντός 6-7 μηνών.Μάλιστα 4 παιδιά αρνητικοποίησαν επίσης τα αντιθυρεοειδικά αντισώματα και 2 παιδιά αντισώματα κοιλιοκάκης (δυσανεξίας στην γλουτένη).Κανένα από τα παιδιά δεν ανέπτυξε διαβήτη τύπου 1 για τρία χρόνια που διήρκεσε κατά μέσο όρο η παρακολούθηση μετά την αρνητικοποίηση των αντισωμάτων, με τα έως τώρα διαθέσιμα δεδομένα.Επίσης 5 παιδιά, παρουσίασαν υποτροπή και εκ νέου άνοδο των αντισωμάτων κατά την διακοπή της θεραπείας (6 μήνες μετά την αρνητικοποίησή τους), και ανταποκρίθηκαν εκ νέου σε νέο κύκλο αυτής της ανοσοτροποποιητικής θεραπευτικής παρέμβασης.Άλλα 5 φυσιολογικά παιδιά, με θετική όμως γενετική προδιάθεση (HLA) για διαβήτη και αρνητικά αντισώματα, δεν εμφάνισαν αντισώματα εντός 3ετίας υπό αγωγή.Απο 4 παιδιά με προδιαβήτη τύπου 1, το ένα αρνητικοποίησε επιτυχώς σε 2 χρόνια ομαλοποιώντας τον μεταβολισμό ασβεστίου, τα 2 με HLA δεν προχώρησαν σε διαβήτη επί 3,3 έτη και τα άλλα δύο με θετικά αντισώματα ανέπτυξαν διαβήτη εντός 6 μηνών το ένα και 3 ετών το άλλο παρά τη θεραπεία.Από τα 8 παιδιά με διαβήτη χωρίς ανάγκη ινσουλίνης, 3 ανέπτυξαν αμέσως κλινικό διαβήτη και 5 παρουσίασαν πλήρη ύφεση για 1 χρόνο (1 μήνα ως 3 χρόνια).Σε οκτώ παιδιά παρατηρήθηκε παροδική και πλήρως αναστρέψιμη υπερασβεστιαιμία ή/και υπερασβεστιουρία, ανεπιθύμητη ενέργεια που ρυθμίστηκε με αντίστοιχη ρύθμιση της δόσης. Όλα τα παιδιά, ελάμβαναν ταυτόχρονα συμπλήρωμα βιταμίνης D (χοληκαλσιφερόλης) ώστε να διατηρούν βέλτιστα επίπεδα 25(ΟΗ)D.Μιλώντας στο in.gr, ο επικεφαλής της μελέτης Δρ. Δημήτρης Θ. Παπαδημητρίου τόνισε ότι πλέον όχι μόνο είναι εφικτό να ανιχνεύσουμε τα αντισώματα που στρέφονται εναντίον του οργανισμού του παιδιού και γνωρίζουμε ποια παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, όπως αυτά με οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα σε νεαρή ηλικία κάτω των 6 ετών ή/και κοιλιοκάκη, ή και με γενετική προδιάθεση (HLA), αλλά τώρα ξέρουμε και πως υπάρχει τρόπος να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε την εκδήλωση του διαβήτη τύπου 1 στα παιδιά. Έχουμε μια ασφαλή σε λογικά πλαίσια και αποτελεσματική θεραπευτική παρέμβαση, αρκεί αυτή να γίνει όσο νωρίτερα και όσο πιο κοντά χρονικά είναι εφικτό στην ανοσομετατροπή προς διαβήτη τύπου 1. https://www.in.gr/2023/05/19/b-science/vitamini-d-mporei-na-apotrepsei-ton-paidiko-diaviti/

Ένας εξωπλανήτης γεμάτος ηφαίστεια. Καλλιτεχνική άποψη του εξωπλανήτη LP 791-18 d που βρίσκεται περίπου 90 έτη φωτός από τη Γη. Η βαρυτική έλξη από έναν πιο μεγάλο πλανήτη του συστήματος – φαίνεται ως μπλε δίσκος στο βάθος, προκαλεί την εσωτερική θέρμανση και τις ηφαιστειακές εκρήξεις – όπως και στον δορυφόρο του του Δία Ιώ, το πιο ενεργό γεωλογικά σώμα στο ηλιακό μας σύστημα. Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν και μελέτησαν τον πλανήτη χρησιμοποιώντας δεδομένα κυρίως από το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA και το TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite). Ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε έναν εξωπλανήτη στο μέγεθος της Γης που μπορεί να είναι γεμάτος ηφαίστεια. Μελετώντας δεδομένα που συνέλεξαν ο δορυφόρος Transiting Exoplanet Survey Satellite της NASA, το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer και επίγεια τηλεσκόπια, οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως η επιφάνεια του εξωπλανήτη LP 791-18d είναι πιθανότατα καλυμμένη από ηφαίστεια και μπορεί να βιώνει εκρήξεις με την ίδια συχνότητα όπως το φεγγάρι του Δία, η Ιώ, το πιο δραστήριο γεωλογικώς αντικείμενο στο ηλιακό μας σύστημα, σύμφωνα με τους ερευνητές.Ο LP 791-18d βρίσκεται σε απόσταση περίπου 90 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό Κρατήρ, όπου περιστρέφεται γύρω από ένα ερυθρό νάνο, τον πιο κοινό τύπο άστρο στο γαλαξία μας. Στο σύστημα έχουν εντοπιστεί και άλλοι δυο εξωπλανήτες. Ο LP 791-18b, ο οποίος εκτιμάται ότι είναι 20% μεγαλύτερος από τη Γη και ο LP 971-18c, ο οποίος έχει περίπου 2,5 φορές το μέγεθος της Γης και μάζα επτά φορές μεγαλύτερη από αυτή του πλανήτη μας. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι ο ογκώδης πλανήτης LP 971-18c μπορεί να συμβάλλει στην πιθανή ηφαιστειότητα του πρόσφατα εντοπισμένου εξωπλανήτη.Κατά τη διάρκεια κάθε τροχιάς, οι δυο εξωπλανήτες περνούν πολύ κοντά ο ένας στον άλλο. Κάθε κοντινό πέρασμα του μεγαλύτερου εξωπλανήτη προκαλεί βαρυτική έλξη στον μικρότερο, κάνοντας την τροχιά του κάπως ελλειπτική. Σε αυτή την ελλειπτική τροχιά, ο LP 791-18d παραμορφώνεται ελαφρώς κάθε φορά που περνά γύρω από το άστρο. Αυτές οι αλληλεπιδράσεις προκαλούν τη θέρμανση του εσωτερικού του πλανήτη, οδηγώντας σε ηφαιστειακή δραστηριότητα. Το ίδιο συμβαίνει και στο πιο ενεργό ηφαιστειακά σώμα του ηλιακού μας συστήματος, την Ιώ.Ωστόσο δεν υπάρχουν ακόμα άμεσες αποδείξεις που να αποδεικνύουν ότι υπάρχουν ηφαίστεια σε όλο τον LP 971-18d. Οι μελλοντικές παρατηρήσεις του πλανήτη θα μπορούσαν να παρέχουν περισσότερα δεδομένα καθώς οι αστρονόμοι συνεχίζουν την αναζήτηση για δυνητικά κατοικήσιμους πλανήτες στο μέγεθος της Γης.«Ο LP 791-18 d είναι παλιρροιακά κλειδωμένος, πράγμα που σημαίνει ότι η ίδια πλευρά είναι συνεχώς στραμμένη προς το άστρο του», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Μπγιόρν Μπένεκε, καθηγητής αστρονομίας στο Ινστιτούτο Trottier για την έρευνα εξωπλανητών στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ. «Η ημέρα θα είναι πιθανότατα πολύ ζεστή για να υπάρχει υγρό νερό στην επιφάνεια. Αλλά η ποσότητα της ηφαιστειακής δραστηριότητας που υποψιαζόμαστε ότι υπάρχει σε όλο τον πλανήτη θα μπορούσε να συντηρήσει κάποιου είδους ατμόσφαιρα, η οποία μπορεί να επιτρέψει τη συμπύκνωση νερού στη νυχτερινή πλευρά», πρόσθεσε.Αν και η ηφαιστειακή δραστηριότητα ακούγεται σαν εμπόδιο για το νερό και την πιθανή ύπαρξη ζωής, μπορεί στην πραγματικότητα να βοηθήσει τον πλανήτη να συντηρήσει κάποιους είδους ατμόσφαιρα. Τα ηφαίστεια μπορούν να οδηγήσουν σε αλληλεπιδράσεις μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού ενός πλανήτη, σύμφωνα με τους επιστήμονες.«Ένα μεγάλο ερώτημα στην αστροβιολογία, τον τομέα που μελετά ευρέως την προέλευση της ζωής στη Γη και πέρα από αυτήν, είναι αν η τεκτονική ή ηφαιστειακή δραστηριότητα είναι απαραίτητη για την ύπαρξη ζωής», δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Τζέσι Κρίστιανσεν, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Επιστήμης Εξωπλανητών της NASA στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας. «Εκτός από το να παρέχουν δυνητικά μια ατμόσφαιρα, αυτές οι διαδικασίες θα μπορούσαν να αναδεύσουν υλικά που διαφορετικά θα βυθιζόταν και θα παγιδευόταν στο φλοιό, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που πιστεύουμε ότι είναι σημαντικά για τη ζωή, όπως ο άνθρακας», συμπλήρωσε η ερευνήτρια.Τα ευρήματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Nature». https://physicsgg.me/2023/05/18/ένας-εξωπλανήτης-γεμάτος-ηφαίστεια/

Το φορτηγό πλοίο "Progress MS-26" μετέβη στο Μπαϊκονούρ Στο σταθμό ελέγχου και δοκιμών της RSC Energia που φέρει το όνομα. S.P. Korolev, ολοκληρώθηκε το αρχικό στάδιο των δοκιμών εργοστασιακού ελέγχου του φορτηγού πλοίου μεταφοράς Progress MS-26. Σήμερα, το πλοίο στάλθηκε στο τεχνικό συγκρότημα του κοσμοδρομίου Baikonur για να συνεχίσει την τακτική εκπαίδευση σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα για την υποστήριξη μεταφοράς του ρωσικού τμήματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Την άνοιξη του 2023, το Progress MS-26 ολοκλήρωσε έναν πλήρη κύκλο αυτόνομων δοκιμών εποχούμενων συστημάτων, εξοπλισμού σέρβις και συσκευών. Μετά την ολοκλήρωση σύνθετων δοκιμών, πνευμονικής αέρος και αποδοχής, ειδικοί από το Experimental Machine Building Plant, που αποτελεί μέρος της RSC Energia, ολοκλήρωσαν την τελική διαδικασία ελέγχου και φόρτωσαν το πλοίο σε μονάδα σιδηροδρομικών μεταφορών για αποστολή στο Baikonur. https://vk.com/presscentre.energia?w=wall-167742670_2981 Το διαστημόπλοιο φορτίου "Progress MS-23" αγκυροβολήθηκε με το διαμέρισμα μεταφοράς Στο τεχνικό συγκρότημα του κοσμοδρομίου Baikonur, ολοκληρώνεται η προετοιμασία προεκτόξευσης του διαστημόπλοιου μεταφοράς φορτίου Progress MS-23 για την πτήση προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στο πλαίσιο του προγράμματος της 84ης αποστολής ανεφοδιασμού. Στο κτίριο συναρμολόγησης και δοκιμής της τοποθεσίας 254, ειδικοί από την RSC Energia και εξειδικευμένες επιχειρήσεις της Roscosmos πραγματοποίησαν ένα σύνολο τεχνολογικών εργασιών για τη σύνδεση του Progress MS-23 με το διαμέρισμα μετάβασης (TxO) της μονάδας τρίτου σταδίου του οχήματος εκτόξευσης. Το PchO αποτελεί μέρος της διαστημικής κεφαλής, παρέχοντας μηχανική σύνδεση του διαστημικού σκάφους με τη μύτη και ενσωμάτωση της διεπαφής εντολών Progress MS-23 στο σύστημα ελέγχου του οχήματος εκτόξευσης Soyuz-2.1a. Οι εργασίες ελλιμενισμού ολοκληρώθηκαν με τη δοκιμαστική ενεργοποίηση του εποχούμενου εξοπλισμού του συστήματος διοίκησης και τηλεμετρίας και την προετοιμασία του πλοίου για την επικείμενη επιθεώρηση του συγγραφέα. Σύμφωνα με το σχέδιο πτήσης, το διαστημόπλοιο θα παραδώσει στον ISS περίπου 2.600 κιλά φορτίου, συμπεριλαμβανομένων 600 κιλών καυσίμου σε δεξαμενές ανεφοδιασμού, 40 κιλών συμπιεσμένων αερίων, 420 κιλών πόσιμου νερού στις δεξαμενές του συστήματος Rodnik και 210 κιλά νερό σε μια πρόσθετη δεξαμενή στο χώρο αποσκευών, και επίσης περισσότερα από 1.500 κιλά εξοπλισμού και εργαλείων πόρων, αναλώσιμων και συσκευασιών για επιστημονικά πειράματα, ρούχα, τρόφιμα και εγκαταστάσεις υγιεινής στο χώρο αποσκευών για να διασφαλιστεί η εργασία και η ζωή του πλήρωμα της 69ης μακροχρόνιας αποστολής. Εκτόξευση του Soyuz-2.1a με το Progress MS-23 στις 24 Μαΐου. Η πτήση θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα με ένα εξαιρετικά γρήγορο σχέδιο ραντεβού, σε 3,5 ώρες το πλοίο θα φτάσει στον ISS. https://vk.com/presscentre.energia?w=wall-167742670_2983

Πολυάσχολη Τρίτη στην τροχιά της Γης! Στις 16 Μαΐου, οι κοσμοναύτες μας Sergey Prokopiev, Dmitry Petelin και Andrey Fedyaev ολοκλήρωσαν πολλές εργασίες: έλεγξαν το κυκλοφορικό σύστημα και την περιεκτικότητα σε διοξείδιο του άνθρακα, ακολούθησαν τις αλλαγές στο πεπτικό σύστημα. Μετά τη «βόλτα» σε ανοιχτό χώρο, ο εξοπλισμός διαστημικής στολής τέθηκε σε αποθήκευση και το μεταβατικό διαμέρισμα των μονάδων Zvezda και Poisk μεταφέρθηκε στην αρχική του κατάσταση πριν από την έξοδο. Το φορτίο μεταφέρθηκε από το πλοίο Progress MS-22 στο σταθμό και πραγματοποιήθηκαν προπαρασκευαστικές εργασίες πριν από την επόμενη ελλιμενοποίηση του νέου φορτηγού Progress MS-23. Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τα πειράματα και άλλα θέματα υπάρχουν στην αναφορά: https://www.roscosmos.ru/39249/ https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567265

Τι ανίχνευσε το James Webb στον κομήτη 238P/Read; Αυτή η εικόνα του κομήτη 238P/Read λήφθηκε από την NIRCam (Near-Infrared Camera) του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb της NASA/ESA/CSA στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. Βλέπουμε το θολό φωτοστέφανο, την κόμη, και την ουρά που είναι χαρακτηριστικά των κομητών, σε αντίθεση με τους αστεροειδείς. Η κόμη και η ουρά προκύπτουν από την εξάτμιση των πάγων καθώς ο Ήλιος θερμαίνει το κύριο σώμα του κομήτη. Ένα μυστήριο λύθηκε, ένα άλλο, ακόμη μεγαλύτερο, δημιούργηθηκε. Το τηλεσκόπιο James Webb ανακάλυψε νερό στον κομήτη 238P/Read, επιβεβαιώνοντας το σενάριο που αφορούσε την ύπαρξη του υδάτινου στοιχείου σε όλο και μεγαλύτερο φάσμα ουράνιων σωμάτων. Ωστόσο, το στοιχείο που δεν εντόπισε, ήταν το διοξείδιο του άνθρακα. Χρησιμοποιώντας το όργανο NIRSpec (Near-Infrared Spectrograph) του Webb, οι αστρονόμοι επιβεβαίωσαν για πρώτη φορά αέριο – ειδικά υδρατμούς – γύρω από έναν κομήτη στην κύρια ζώνη αστεροειδών, υποδεικνύοντας ότι ο πάγος νερού από το αρχέγονο ηλιακό σύστημα μπορεί να διατηρηθεί σε αυτήν την περιοχή. Ωστόσο, η επιτυχής ανίχνευση του νερού συνοδεύεται από ένα νέο παζλ: σε αντίθεση με άλλους κομήτες, ο Comet 238P/Read δεν είχε ανιχνεύσιμο διοξείδιο του άνθρακα. Γραφική παράσταση φασματικών δεδομένων που επισημαίνει μια βασική ομοιότητα και διαφορά μεταξύ των παρατηρήσεων του κομήτη 238P/Read από το όργανο NIRSpec (Near-Infrared Spectrograph) του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb της NASA/ESA/CSA το 2022 και των παρατηρήσεων του κομήτη 103P/Hartley 2 από την αποστολή Deep Impact της NASA το 2010. Και στα δυο φάσματα βλέπουμε μια χαρακτηριστική κορυφή που οφείλεται στην παρουσία νερού. Ωστόσο, το φάσμα του κομήτη 238P/Read δεν περιέχει το χαρακτηριστικό «καρούμπαλο» που εκφράζει την παρουσία διοξειδίου του άνθρακα. «Ο εμποτισμένος με νερό κόσμος μας, γεμάτος ζωή και μοναδικός στο σύμπαν από όσο γνωρίζουμε, είναι κάτι σαν μυστήριο – δεν είμαστε σίγουροι πώς έφτασε όλο αυτό το νερό εδώ», δήλωσε η Stefanie Milam, αναπληρώτρια επιστήμονας του προγράμματος Webb για την πλανητική επιστήμη. «Η κατανόηση της ιστορίας της διανομής του νερού στο ηλιακό σύστημα θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε άλλα πλανητικά συστήματα και αν θα μπορούσαν αυτά να φιλοξενήσουν έναν πλανήτη σαν τη Γη», πρόσθεσε.«Στο παρελθόν, έχουμε δει αντικείμενα στην κύρια ζώνη με όλα τα χαρακτηριστικά των κομητών, αλλά μόνο με αυτά τα ακριβή φασματικά δεδομένα από τον Webb μπορούμε να πούμε ναι, σίγουρα είναι ο πάγος του νερού που δημιουργεί αυτό το φαινόμενο», εξήγησε ο αστρονόμος Michael Kelley του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. «Με τις παρατηρήσεις του Webb στον Comet Read, μπορούμε τώρα να δείξουμε ότι ο πάγος νερού από το πρώιμο ηλιακό σύστημα μπορεί να διατηρηθεί στη ζώνη των αστεροειδών», είπε ο Kelley.Το διοξείδιο του άνθρακα που έλειπε ήταν όμως η μεγαλύτερη έκπληξη. Τυπικά, το διοξείδιο του άνθρακα αποτελεί περίπου το 10 τοις εκατό του πτητικού υλικού σε έναν κομήτη που μπορεί εύκολα να εξατμιστεί από τη θερμότητα του Ήλιου. Η επιστημονική ομάδα παρουσιάζει δύο πιθανές εξηγήσεις για την έλλειψη διοξειδίου του άνθρακα: Μια πιθανότητα είναι ότι ο Comet Read είχε διοξείδιο του άνθρακα όταν σχηματίστηκε, αλλά το έχασε λόγω των θερμών θερμοκρασιών. «Το να είναι στη ζώνη των αστεροειδών για μεγάλο χρονικό διάστημα θα μπορούσε να το κάνει – το διοξείδιο του άνθρακα εξατμίζεται πιο εύκολα από τον πάγο του νερού και θα μπορούσε να διαρρεύσει σε δισεκατομμύρια χρόνια», είπε ο Kelley.Εναλλακτικά, ο Comet Read μπορεί να σχηματίστηκε σε έναν ιδιαίτερα ζεστό θύλακα του ηλιακού συστήματος, όπου δεν υπήρχε διαθέσιμο διοξείδιο του άνθρακα.Το επόμενο βήμα είναι να προχωρήσουμε την έρευνα πέρα από το Comet Read για να δούμε πώς συγκρίνονται οι άλλοι κομήτες της κύριας ζώνης, λέει η αστρονόμος Heidi Hammel από την Ένωση Πανεπιστημίων για Έρευνα στην Αστρονομία (AURA), επικεφαλής για το Webb’s Guaranteed Time Observations για αντικείμενα του ηλιακού συστήματος. «Αυτά τα αντικείμενα στη ζώνη των αστεροειδών είναι μικρά και αμυδρά, και με τον Webb μπορούμε επιτέλους να δούμε τι συμβαίνει με αυτά και να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα. Μήπως και άλλοι κομήτες της κύριας ζώνης στερούνται διοξειδίου του άνθρακα; Είτε έτσι είτε αλλιώς θα είναι συναρπαστικό να το μάθουμε», είπε η Hammel. https://physicsgg.me/2023/05/16/τι-ανίχνευσε-το-james-webb-στον-κομήτη-238p-read/

Το Hubble εισβάλει σε εντυπωσιακό σφαιρωτό σμήνος αναζητώντας μαύρες τρύπες (βίντεο) Εντυπωσιακή εικόνα του σφαιρωτού σμήνους στο οποίο αναζητάται μια μαύρη τρύπα (πηγή φωτό NASA / ESA / Hubble / E. Noyola / R. Cohen.) Μια ασυνήθιστη μέχρι σήμερα έρευνα πραγματοποιούν επιστήμονες με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου.Σφαιρωτό σμήνος ή σφαιρωτό αστρικό σμήνος ονομάζεται στην αστρονομία μία πυκνή συγκέντρωση άστρων με σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα, που περιφέρεται γύρω από το κέντρο ενός γαλαξία ως δορυφόρος του. Έχουν εντοπιστεί περίπου 160 σφαιρικά σμήνη στον γαλαξία μας και πιστεύεται ότι υπάχουν μερικές δεκάδες ακόμη που περιμένουν τους αστρονόμους να τα εντοπίσουν. Κατά μέσο όρο ένα σφαιρικό σμήνος περιέχει μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ως περίπου ένα εκατ. άστρα. Οι σπειροειδείς γαλαξίες σαν τον δικό μας διαθέτουν συνήθως μερικές εκατοντάδες σφαιρική σμήνη ενώ οι ελλειπτικοί γαλαξίες μερικές χιλιάδες.Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble διαθέτει όργανα που εντοπίζουν σφαιρωτά σμήνη και μπορούν να καταγράφουν εντυπωσιακές εικόνες από αυτά. Το Hubble εντόπισε, φωτογράφισε και συνέλεξε στοιχεία από το σφαιρωτό σμήνος NGC 6325 που βρίσκεται σε απόσταση 26 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Οφιούχου. Σε αντίθεση με τις μελέτες που κάνουν οι αστρονόμοι στα σφαιρωτά σμήνη που αφορούν κατά βάση τους μηχανισμούς γέννησης άστρων αυτή τη φορά η ερευνητική ομάδα που μελετά το NGC 6325 αναζητά την ύπαρξη εντός του σμήνους μιας μεσαίου μεγέθους μαύρης τρύπας ή όπως τις ονομάζουν οι ειδικοί μιας μαύρης τρύπας ενδιάμεσης μάζας. Πρόκειται για μαύρες τρύπες με μάζα μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου η ύπαρξη των οποίων διαπιστώθηκε τα τελευταία χρόνια και πιστεύεται ότι η παρουσία τους στο Σύμπαν είναι πολύ πιο μαζική από όσο αρχικά πιστευόταν με τους επιστήμονες να προσπαθούν να τις εντοπίζουν και να αποκρυπτογραφούν τους μηχανισμούς και τα μυστικά τους. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1471728/to-hubble-eisvalei-se-entyposiako-sfairoto-sminos-anazitontas-mia-mayri-trypa-vinteo/

Κολοσσιαίες ηλιακές καταιγίδες μπορεί να έσπειραν τη ζωή στη Γη. Νέα θεωρία για το πώς εμφανίστηκε η ζωή στον πλανήτη μας.Η προέλευση της ζωής στη Γη αποτελεί ένα από τα αποκαλούμενα «ιερά δισκοπότηρα» της επιστήμης. Έχουν αναπτυχθεί διάφορες θεωρίες για το πώς εμφανίστηκε η ζωή στον πλανήτη μας. Η επιστημονική κοινότητα είναι χωρισμένη στα δύο με τη μια πλευρά να στηρίζει τη θεωρία ότι η ζωή είναι γήινο προϊόν και υποδεικνύει τα υποθαλάσσια φρεάτια στον πυθμένα των ωκεανών ή κάποιες γούρνες νερού κοντά σε ηφαίστεια ως τόπο δημιουργίας της. Η έτερη και πιο δημοφιλής θεωρία έχει εντελώς αντίθετη συλλογιστική και κάνει λόγο για μεταφορά της ζωής στη Γη, των δομικών της υλικών ακριβέστερα, από διαστημικούς βράχους (μετεωρίτες, αστεροειδείς, κομήτες) που έπεφταν στον πλανήτη μας λίγες εκατοντάδες έτη μετά την γέννηση του πριν από περίπου 4 δισ. έτη. Μια πρόσφατη θεωρία υποδεικνύει τις αστραπές και τους κεραυνούς ως παράγοντες εμφάνισης της ζωής στη Γη.Με δημοσίευση https://www.mdpi.com/2075-1729/13/5/1103 της στην επιθεώρηση «Life» διεθνής ερευνητική ομάδα παρουσιάζει ένα νέο σενάριο για το ποιος είναι υπεύθυνος για την παρουσία της ζωής στον πλανήτη μας και ποιο μηχανισμό χρησιμοποίησε για να το πετύχει. Σύμφωνα με τους ερευνητές «πατέρας» της ζωής είναι ο Ήλιος που χρησιμοποίησε τις ηλιακές εκλάμψεις για να δημιουργηθεί ζωή στη Γη.Οι επιστήμονες έχουν δώσει τον χαρακτηρισμό «αστρική έκλαμψη» σε ισχυρές εκρήξεις ακτινοβολίας που συμβαίνουν στα άστρα. Οι εκλάμψεις εκτοξεύουν μεγάλες μάζες φορτισμένων σωματιδίων που ταξιδεύουν στο Διάστημα με τεράστιες ταχύτητες φαινόμενο που αποκαλείται «ηλιακή καταιγίδα». Τέτοιες εκλάμψεις συμβαίνουν πολύ συχνά και στον Ήλιο αλλά η ισχύς τους είναι τέτοια ώστε η ακτινοβολία δεν διαπερνά την ατμόσφαιρα της Γης ώστε να γίνει επικίνδυνη για τους ανθρώπους και τη ζωή στον πλανήτη γενικότερα. Όμως τα φορτισμένα σωματίδια που αλληλεπιδρούν με τη γήινη ατμόσφαιρα παράγουν το εντυπωσιακό φαινόμενο του σέλαος ενώ επίσης αν τα σωματίδια πέσουν πάνω σε τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους ή δίκτυα παραγωγής ενέργειας προκαλούν προβλήματα στη λειτουργία τους.Οι ερευνητές εκτιμούν ότι στο νεογέννητο Ήλιο εκδηλώνονταν συνεχώς ηλιακές εκλάμψεις πολλαπλάσιας ισχύος από τις σημερινές προκαλώντας τρομερές ηλιακές καταιγίδες οι οποίες χτυπούσαν τον επίσης νεογέννητο πλανήτη μας με συχνότητα μια φορά κάθε 3-10 μέρες. Σύμφωνα με τη θεωρία που ανέπτυξε η ερευνητική ομάδα στη τα φορτισμένα σωματίδια που βομβάρδιζαν ανηλεώς την πρώιμη ατμόσφαιρα που είχε σχηματιστεί στη Γη οδήγησε στον σχηματισμό σημαντικών ποσοτήτων αμινοξέων και καρβοξυλικών οξέων που αποτελούν τα δομικά στοιχεία για τις πρωτεΐνες και όλη την οργανική ζωή.Πρόκειται για μια νέα πρόταση που πέφτει στο τραπέζι του διαλόγου για την ύπαρξη της ζωής και αυξάνει τους πιθανούς τρόπους με τους οποίους μπορεί να παραχθεί ζωή κάτι που σημαίνει ότι ακόμη και αν αποδειχθεί ότι όσον αφορά τη Γη δεν ήταν οι ηλιακές καταιγίδες αυτές που έσπειραν την ζωή μπορεί να το έχουν κάνει σε άλλους πλανήτες του Σύμπαντος. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1472115/kolossiaies-iliakes-kataigides-mporei-na-espeiran-ti-zoi-sti-gi/

Πανάρχαια άστρα «τέρατα» εντόπισε το James Webb (βίντεο) Το διαστημικό τηλεσκόπιο βρήκε άστρα χιλιάδες φορές μεγαλύτερα από τον Ήλιο στα βάθη του Σύμπαντος.Μια ακόμη απρόσμενη και εντυπωσιακή ανακάλυψη έκανε το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, ανακάλυψη που ρίχνει νέο φως στην εξέλιξη του Σύμπαντος. Το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο που έχει κατασκευάσει ο άνθρωπος έστρεψε τα όργανα του σε ένα γαλαξία που βρίσκεται στις εσχατιές του Σύμπαντος, στην ασύλληπτη απόσταση των 13,3 δισ. ετών φωτός από τη Γη. Ο γαλαξίας που έλαβε την κωδική ονομασία GN-z11 ανήκει στη πρώτη γενιά γαλαξιών που σχηματίστηκαν λίγες εκατοντάδες εκατ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος και θεωρείται ο αρχαιότερος που γνωρίζουμε. Σε αυτό τον γαλαξία υπάρχουν εντυπωσιακά σφαιρωτά σμήνη που και αυτά ανήκουν στην πρώτη γενιά αυτού του είδους των αστρικών σμηνών του Σύμπαντος.Σφαιρωτό σμήνος ή σφαιρωτό αστρικό σμήνος ονομάζεται στην αστρονομία μία πυκνή συγκέντρωση άστρων με σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα, που περιφέρεται γύρω από το κέντρο ενός γαλαξία ως δορυφόρος του. Έχουν εντοπιστεί περίπου 160 σφαιρικά σμήνη στον γαλαξία μας και πιστεύεται ότι υπάρχουν μερικές δεκάδες ακόμη που περιμένουν τους αστρονόμους να τα εντοπίσουν. Κατά μέσο όρο ένα σφαιρικό σμήνος περιέχει μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ως περίπου ένα εκατ. άστρα. Οι σπειροειδείς γαλαξίες σαν τον δικό μας διαθέτουν συνήθως μερικές εκατοντάδες σφαιρική σμήνη ενώ οι ελλειπτικοί γαλαξίες μερικές χιλιάδες. Στο δικό μας γαλαξία είναι τα όργανα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble πιο ικανά να εντοπίζουν και να καταγράφουν εικόνες και δεδομένα από σφαιρωτά σμήνη. Όμως σε μεγάλες αποστάσεις στο Σύμπαν είναι το James Webb εκείνο που μπορεί να κάνει πιο λεπτομερείς έρευνες (και) για τα σφαιρωτά σμήνη.Με δημοσίευση https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2023/05/aa46410-23/aa46410-23.html της στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics» διεθνής ερευνητική ομάδα παρουσιάζει τα ευρήματα των παρατηρήσεων που έκανε το James Webb σε ένα σφαιρωτό σμήνος του γαλαξία GN-z11. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές στο σμήνος αυτό υπάρχουν «κοσμικά τέρατα» όπως τα χαρακτηρίζουν και πιο συγκεκριμένα κολοσσιαία άστρα. Τα μεγαλύτερα άστρα του Σύμπαντος αυτή τη στιγμή έχουν μάζα περίπου 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου όμως έχει διαπιστωθεί ότι στη βρεφική και παιδική ηλικία του Σύμπαντος σχηματίζονταν κολοσσιαία άστρα. Σύμφωνα με τους ερευνητές στο σφαιρωτό σμήνος που έστρεψε το βλέμμα του το James Webb υπάρχουν άστρα με μάζα πέντε ως δέκα χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου ενώ η θερμοκρασία στο πυρήνα τους υπολογίζεται ότι φτάνει τους 75 εκατ. βαθμούς Κελσίου όταν στον πυρήνα του Ήλιου η θερμοκρασία υπολογίζεται στους 15 εκατ. βαθμούς Κελσίου. Όπως είναι ευνόητο η ανακάλυψη θα επιτρέψει στους επιστήμονες να συμπληρώσουν κομμάτια στο παζλ της ιστορίας αλλά και των μηχανισμών γέννησης άστρων καθώς και της εξέλιξης του Σύμπαντος γενικότερα. Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει να συνεχίσει την προσπάθεια της εντοπίζοντας και άλλα πανάρχαια σφαιρωτά σμήνη για να μελετήσει τα άστρα που υπάρχουν σε αυτά. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1472096/panarchaia-astra-terata-entopise-to-james-webb-vinteo/

H ιστορία μιας φανταστικής πόλης. … και οι φόβοι πολιτών, αλλά και επιστημόνων, γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε μια πόλη που αναπτυσσόταν με εκπληκτικούς ρυθμούς. Οι μάστορες έχτιζαν συνέχεια. Καθώς οι κόποι των χεριών τους απέδιδαν έσοδα και η επιχείρηση της οικοδομής αποδεικνυόταν εξαιρετικά επικερδής, άρχισαν να χτίζουν όλο και πιο περίπλοκα, πολυώροφα κτήρια, χρησιμοποιώντας λίγο-πολύ τις ίδιες τεχνολογίες. Όλα γίνονταν πολύ γρήγορα. Κάποτε άρχισαν να εμφανίζονται ρωγμές εδώ και εκεί, κάποιοι ανησύχησαν λίγο, αλλά ουδείς έδωσε ιδιαίτερη προσοχή. Οι μάστορες συνέχισαν ενθουσιασμένοι να χτίζουν με ξέφρενους ρυθμούς, όλο και πιο ψηλούς ουρανοξύστες -που κάποιοι άρχισαν να αποκαλούν «πύργους της Βαβέλ»- χωρίς να επινοήσουν νέους τρόπους κατασκευής ή νέους οικοδομικούς κανονισμούς. Οι πύργοι έφτασαν σε τέτοιο μέγεθος, ώστε καθένας από αυτούς μπορούσε να στεγάσει πολλές χιλιάδες κατοίκους, οι οποίοι αισθάνονταν μεγάλη χαρά και ικανοποίηση για το προνόμιο να ζουν σε τόσο εντυπωσιακές κατοικίες και να χρησιμοποιούν καθημερινά τις υποδομές τους.Κάποια στιγμή, οι μάστορες πρόσεξαν ότι οι ρωγμές πλήθαιναν με επιταχυνόμενο ρυθμό και τότε άρχισαν να ανησυχούν πραγματικά: τι προκαλούσε τις ρωγμές; Υπήρχε περίπτωση τα κτήρια να καταρρεύσουν; Μήπως είχαν ξεπεράσει τα ασφαλή όρια ύψους για τέτοιες κατασκευές; Οι ιδιοκτήτες των πύργων είχαν και εκείνοι τις δικές τους ανησυχίες, διαφορετικές από των μαστόρων. Αν οι πύργοι κατέρρεαν, ποιος και πώς θα αποζημίωνε τα θύματα; Ποιοι κανονισμοί και ποια νομοθεσία ήταν σε ισχύ για τέτοιες περιπτώσεις; Υπήρχαν κανονισμοί για τόσο μεγάλα κτήρια; Σύντομα και οι ίδιοι οι κάτοικοι, που αρχικά ήταν ενθουσιασμένοι που ζούσαν στους εμβληματικούς ουρανοξύστες, άρχισαν να ανησυχούν: ήταν ασφαλείς; Άραγε οι μάστορες ήταν όντως ικανοί να δημιουργήσουν τόσο μεγάλες και πολύπλοκες κατασκευές με ασφάλεια; Η κυβέρνηση της πόλης πάλι, είχε να ασχοληθεί με άλλα πιεστικά προβλήματα, που έχρηζαν πιο άμεσων λύσεων και δεν ενδιαφέρθηκε να αναλάβει επείγουσα δράση για το θέμα, παρότι οι ρωγμές -και οι ανησυχίες- πλήθαιναν και βάθαιναν. Με άλλα λόγια, ουδείς γνώριζε τι να κάνει, αλλά πολλοί άρχισαν να φοβούνται για το χειρότερο. Με τη μικρή αυτή ιστορία, που είναι προϊόν ανθρώπινης δημιουργικότητας και όχι λογικού και εύστοχου ταιριάσματος λέξεων και νοημάτων από το μεγάλο γλωσσικό μοντέλο ChatGPT, ο καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Ιωάννης Πήτας, περιγράφει την κατάσταση που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται το τελευταίο διάστημα γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ): «η παραπάνω ιστορία είναι μια καλή παραβολή για την τρέχουσα κατάσταση των πραγμάτων, σε ό,τι αφορά τη δημιουργική Τεχνητή Νοημοσύνη και τα Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα, όπως το ChatGPT. Ο ενθουσιασμός για την ΤΝ αναμειγνύεται με τεχνοφοβία. Η τεχνοφοβία είναι κάτι μάλλον φυσικό για το ευρύ κοινό, που αγαπά τα νέα συναρπαστικά πράγματα, αλλά συχνά φοβάται το άγνωστο. Το καινούργιο είναι όμως ότι αρκετοί επιφανείς επιστήμονες έγιναν οι ίδιοι τεχνοσκεπτικιστές, αν όχι τεχνοφοβικοί» σημειώνει ο κ.Πήτας, πρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας Διδακτορικών Σπουδών στην ΤΝ (AIDA) και διευθυντής του Εργαστηρίου Τεχνητής Νοημοσύνης και Ανάλυσης Πληροφοριών (AIIA Lab).Ως προς το τελευταίο, τον τεχνοσκεπτικισμό των ίδιων των επιστημόνων, αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα: το πρώτο είναι η ανοιχτή επιστολή που υπέγραψαν πρόσφατα περίπου 2000 επιστήμονες και επιχειρηματίες, μεταξύ των οποίων ο φυσικός του ΜΙΤ, Μαξ Τέγκμαρκ, ο καθηγητής της επιστήμης των υπολογιστών Στιούαρτ Ράσελ και ο Ιλον Μασκ, ζητώντας την παύση -για τουλάχιστον έξι μήνες- της ανάπτυξης ΤΝ ισχυρότερης από το ChatGPT-4. Το δεύτερο είναι οι πρόσφατες δηλώσεις του κορυφαίου επιστήμονα της ΤΝ, καθηγητή Τζέφρι Χίντον, ο οποίος έχει συμβάλει σημαντικότατα στη δημιουργία ισχυρών αλγορίθμων μέσω και της εργασίας του στη Google. Ο εβδομηνταπεντάχρονος Χίτον παραιτήθηκε πρόσφατα από τον αμερικανικό τεχνολογικό κολοσσό, προκειμένου -όπως διευκρίνισε- να μπορεί να μιλάει πιο ανοιχτά για τους κινδύνους της ΤΝ. Πρέπει να σταματήσει, έστω προσωρινά, η έρευνα για την ΤΝ; «Η τεχνοφοβία δεν δικαιολογείται, ούτε αποτελεί λύση. Φυσικά, ο καθένας έχει το δικαίωμα και να φοβάται και να αμφισβητεί την τρέχουσα κατάσταση της ΤΝ: κανείς δεν γνωρίζει γιατί τα Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα λειτουργούν τόσο καλά και αν έχουν κάποιο όριο. Επιπλέον, παραμονεύουν πολλοί κίνδυνοι για δημιουργία «βομβών τεχνητής νοημοσύνης» από κακόβουλους παράγοντες, ιδίως αν τα κράτη παραμείνουν παθητικοί θεατές, όσον αφορά τους ρυθμιστικούς κανονισμούς. Πρόκειται για εύλογες ανησυχίες που τροφοδοτούν το φόβο του αγνώστου, ακόμη και σε διακεκριμένους επιστήμονες. Εξάλλου, είναι και οι ίδιοι άνθρωποι» λέει ο κ.Πήτας.Στο ερώτημα όμως, αν η έρευνα για την ΤΝ μπορεί και πρέπει να σταματήσει, έστω προσωρινά, η άποψή του είναι πως κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό -ούτε επιθυμητό. «Η ΤΝ είναι η απάντηση της ανθρωπότητας σε έναν κόσμο με ολοένα αυξανόμενη πολυπλοκότητα. Καθώς οι διαδικασίες αύξησης της φυσικής και κοινωνικής πολυπλοκότητας είναι θεμελιώδεις και φαίνονται αδυσώπητες, η ΤΝ και η μόρφωση των πολιτών είναι η μόνη μας ελπίδα για μια ομαλή μετάβαση από την τρέχουσα Κοινωνία της Πληροφορίας στην Κοινωνία της Γνώσης. Διαφορετικά, μπορεί να αντιμετωπίσουμε μια καταστροφική κοινωνική κατάρρευση. Η λύση είναι να εμβαθύνουμε στην κατανόηση των εξελίξεων της ΤΝ, να επιταχύνουμε την ορθολογική ανάπτυξή της και να ρυθμίσουμε τη χρήση της, προς την κατεύθυνση της μεγιστοποίησης των θετικών συνεπειών της, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις ήδη εμφανείς και άλλες κρυφές αρνητικές επιπτώσεις. Η έρευνα για την Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί και πρέπει να γίνει διαφορετική: πιο ανοιχτή, δημοκρατική, επιστημονική και ηθική» υπογραμμίζει και προσθέτει ότι είναι τα εκλεγμένα κοινοβούλια και κυβερνήσεις -και όχι οι εταιρείες ή οι μεμονωμένοι επιστήμονες- που πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο για σημαντικά ζητήματα έρευνας της ΤΝ, που μπορούν να έχουν εκτεταμένες κοινωνικές επιπτώσεις.Κατά τον κ.Πήτα, ο θετικός αντίκτυπος των συστημάτων TN μπορεί να αντισταθμίσει σε μεγάλο βαθμό τις αρνητικές πτυχές τους, εάν ληφθούν κατάλληλα ρυθμιστικά μέτρα. Κατά την άποψή του, η μεγαλύτερη απειλή σήμερα προέρχεται από το γεγονός ότι τέτοια συστήματα ΤΝ μπορούν να εξαπατήσουν εξ αποστάσεως εξαιρετικά πολλούς απλούς πολίτες που έχουν μικρή (ή μέση) εκπαίδευση ή/και μικρή ερευνητική ικανότητα. Αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για τη δημοκρατία και οποιαδήποτε μορφή κοινωνικοοικονομικής προόδου, λέει. Άλλη μεγάλη απειλή είναι η χρήση τους σε παράνομες δραστηριότητες: η εξαπάτηση στις εξετάσεις των πανεπιστημίων είναι μια μάλλον «καλοήθης» χρήση τους, αν συγκριθεί με άλλες δυνατότητες που η ΤΝ δίνει για άσκηση εγκληματικής δραστηριότητας. Ακόμη και κακοποιοί με σχετικά χαμηλή εξειδίκευση μπορούν να κατασκευάσουν έξυπνο κακόβουλο λογισμικό ή ψεύτικα δεδομένα σε μαζική κλίμακα, μέσω εργαλείων ΤΝ. «Την επινοητικότητά τους ήδη την βλέπουμε στο Διαδίκτυο. Βεβαίως, τέτοια τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί κακόβουλα και από αυταρχικά κράτη ή κράτη-παρίες για άλλους σκοπούς, π.χ. αποσταθεροποίηση της δημοκρατίας. Για αυτό, τα συστήματα ΤΝ θα πρέπει να απαιτείται από το διεθνές δίκαιο να καταχωρούνται σε ένα «μητρώο συστημάτων ΤΝ» και να ενημερώνουν τους χρήστες τους ότι συνομιλούν με ένα σύστημα ΤΝ ή χρησιμοποιούν τα αποτελέσματα αυτού» σημείωσε και πρόσθεσε ότι ο αντίκτυπός τους στην εργασία και τις αγορές θα είναι πολύ θετικός, μεσομακροπρόθεσμα. Κατά τον καθηγητή, κρίσιμο είναι ακόμα οι προηγμένες βασικές τεχνολογίες συστημάτων ΤΝ να καταστούν ανοικτές και τα δεδομένα που σχετίζονται με αυτές να εκδημοκρατιστούν (τουλάχιστον εν μέρει), και πάλι προς την κατεύθυνση της μεγιστοποίησης του οφέλους και της κοινωνικοοικονομικής προόδου.«Πρέπει επιπλέον να προβλεφθούν κατάλληλα ισχυρά συστήματα οικονομικής αποζημίωσης για τους πρωταθλητές της τεχνολογίας ΤΝ, ώστε να αντισταθμιστεί τυχόν απώλεια κερδών λόγω της προαναφερθείσας ανοικτότητας κώδικα και δεδομένων και να διασφαλιστούν ισχυρές μελλοντικές επενδύσεις στην Έρευνα και Ανάπτυξη ΤΝ (π.χ. μέσω της κατοχύρωσης τεχνολογικών πατεντών, υποχρεωτικών συστημάτων αδειοδότησης)» τόνισε και κατέληξε: «Η ισορροπία της έρευνας ΤΝ μεταξύ ακαδημαϊκής κοινότητας και βιομηχανίας θα πρέπει να επανεξεταστεί ώστε να μεγιστοποιηθεί η ερευνητική παραγωγή. Την ίδια στιγμή, οι εκπαιδευτικές πρακτικές θα πρέπει να επανεξεταστούν σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης ώστε να μεγιστοποιηθεί το όφελος από τις τεχνολογίες ΤΝ, δημιουργώντας παράλληλα μια νέα γενιά δημιουργικών και προσαρμοστικών πολιτών και επιστημόνων (ΤΝ και όχι μόνον), ενώ θα πρέπει να δημιουργηθούν και να ενισχυθούν οι κατάλληλοι ρυθμιστικοί/εποπτικοί/χρηματοδοτικοί μηχανισμοί για την ανάπτυξη της ΤΝ»._ https://physicsgg.me/2023/05/17/h-ιστορία-μιας-φανταστικής-πόλης/

Η εργασία στο διάστημα δεν είναι εύκολη - πώς να μην αποσπαστείτε από την εκπληκτική ομορφιά τριγύρω; https://vk.com/roscosmos?z=clip-30315369_456243596%2F37062023d20a8b54e4%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567255

To James Webb πιστοποιεί τη διαστημική καταγωγή του νερού (βίντεο) Καλλιτεχνική απεικόνιση του κομήτη που εντοπίστηκε το νέφος υδρατμών (πηγή φωτό NASA/ESA) To διαστημικό τηλεσκόπιο εντόπισε νέφος υδρατμών σε κομήτη του ηλιακού μας συστήματος.Με δημοσίευση https://www.nature.com/articles/s41586-023-06152-y.epdf της στην επιθεώρηση «Nature» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει την ανακάλυψη που έκανε με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb σε ένα σπάνιο κομήτη που κινείται στη κύρια ζώνη αστεροειδών του ηλιακού μας συστήματος η οποία βρίσκεται ανάμεσα στον Άρη και το Δία. Το τηλεσκόπιο κατάφερε να εντοπίσει το αέριο που παράγεται από την κίνηση του κομήτη που ονομάζεται Comet 238P/Read και συνοδεύει το διαστημικό βράχο.Η ανακάλυψη είναι πολύ σημαντική για δύο λόγους. Πρώτον επειδή είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται με άμεσο τρόπο η παρουσία αερίου σε κάποιο σώμα στη κύρια ζώνη αστεροειδών του ηλιακού μας συστήματος και δεύτερον επειδή το αέριο αυτό αποτελείται από υδρατμούς. Το εύρημα είναι σημαντικό καθώς δείχνει ότι το νερό στο πρώιμο ηλιακό σύστημα θα μπορούσε να είχε διατηρηθεί ως πάγος στην κύρια ζώνη των αστεροειδών και έτσι ενισχύεται η θεωρία για τη διαστημική καταγωγή του νερού της Γης.Η προέλευση του νερού που υπάρχει στη Γη αποτελεί διαχρονικό αντικείμενο ερευνών με την επιστημονική κοινότητα να μην έχει συμφωνήσει ακόμη για το πώς και που δημιουργήθηκε με διάφορες θεωρίες να έχουν κάνει την εμφάνιση τους και με νέες μελέτες να κάνουν συνεχώς την εμφάνιση τους στηρίζοντας τη μια ή την άλλη θεωρία ή προσθέτοντας σε αυτές νέα στοιχεία. Η θεωρία που αποδέχεται η πλειοψηφία της επιστημονικής κοινότητας για την καταγωγή του νερού του πλανήτη μας είναι αυτή της μεταφοράς του με αστεροειδείς και κομήτες που βομβάρδιζαν τη Γη την πρώτη περίοδο της ύπαρξης της.Στο παρελθόν, έχουμε δει αντικείμενα στην κύρια ζώνη με όλα τα χαρακτηριστικά των κομητών, αλλά μόνο με αυτά τα ακριβή φασματικά δεδομένα από το James Webb μπορούμε να πούμε ‘ναι’, είναι σίγουρα ο πάγος του νερού που δημιουργεί αυτό το φαινόμενο. Με τις παρατηρήσεις του James Webb στον Comet Read, μπορούμε τώρα να αποδείξουμε ότι ο πάγος νερού από το πρώιμο ηλιακό σύστημα μπορεί να διατηρηθεί στη ζώνη των αστεροειδών» ” δήλωσε ο Μάικλ Κέλ, αστρονόμος του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Ένα δεύτερο εύρημα της μελέτης είναι η απουσία διοξειδίου του άνθρακα γύρω από τον Comet 238P/Read γεγονός εξίσου αν όχι πιο ενδιαφέρον από την παρουσία του νερού σύμφωνα με τους ερευνητές. Το διοξείδιο του άνθρακα θεωρείται ότι αποτελεί ως και το 10% της ύλης που «εκμπέμπεται» από κομήτες. Η ερευνητική ομάδα εκτιμά ότι υπάρχουν δύο πιθανοί λόγοι για τους οποίους ο Comet 238P/Read μπορεί να έχει έλλειψη διοξειδίου του άνθρακα. Πρώτον, ο κομήτης μπορεί να είχε διοξείδιο του άνθρακα κατά τη διάρκεια του σχηματισμού του, το οποίο έχασε εξαιτίας της θέρμανσης του από τον Ήλιο. «Το να βρίσκεσαι στη ζώνη των αστεροειδών για μεγάλο χρονικό διάστημα θα μπορούσε να το κάνει — το διοξείδιο του άνθρακα εξατμίζεται πιο εύκολα από τον πάγο του νερού και θα μπορούσε να διεισδύσει σε δισεκατομμύρια χρόνια», λέει ο Κέλι. Η εναλλακτική θεωρία για την έλλειψη διοξειδίου του άνθρακα είναι ότι αυτός ο κομήτης της κύριας ζώνης μπορεί να έχει σχηματιστεί σε μια περιοχή του ηλιακού συστήματος όπου δεν υπήρχε διοξείδιο του άνθρακα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1471675/to-james-webb-pistopoiei-ti-diastimiki-katagogi-toy-neroy-vinteo/

Gigamoon: Η μεγαλύτερη φωτογραφία της Σελήνης μπορεί να κρασάρει τον υπολογιστή σας. Ο Άντριου ΜακΚάρθι ξαναχτύπησε: ο αμερικανός αστροφωτογράφος που εντυπωσιάζει το Διαδίκτυο με εικόνες που τραβά από τηλεσκόπια στην αυλή του παρουσίασε αυτή τη φορά τη μεγαλύτερη και λεπτομερέστερη εικόνα της Σελήνης που έχει τραβηχτεί ως σήμερα από τη Γη.Είναι ένα υπερθέαμα που δημιουργήθηκε από 280.000 επιμέρους εικόνες και έχει ανάλυση 1,3 gigapixel. «Αν θέλετε να κατεβάσετε ολόκληρη την εικόνα, την έχω ανεβάσει στον λογαριασμό μου στο Patreon. Προσέξτε όμως: μπορεί να ΣΠΑΣΕΙ τον υπολογιστή σας (ο δικός μου κράσαρε τουλάχιστον 12 φορές στη διάρκεια της επεξεργασίας)» έγραψε ο ΜακΚάρθι στο Twitter.Θα πρέπει κανείς να ζουμάρει, να ζουμάρει και να ξαναζουμάρει περισσότερο για να εμφανίσει τα μικρότερες λεπτομέρειες της εικόνας, κρατήρες με διάμετρο περίπου 800 μέτρων.Όλες οι επιμέρους εικόνες λήφθηκαν την ίδια ημέρα με δύο τηλεσκόπια των 11 και 12 ιντσών που χρησιμοποιεί ο ΜακΚάρθι στην αυλή του. Η Σελήνη βρισκόταν στη φάση του «αύξονος αμφίκυρτου δίσκου», όταν το τμήμα που είναι ορατό από τη Γη μεγαλώνει.Σε αυτή τη φάση «το φεγγάρι βρίσκεται ψηλά στον ουρανό την ώρα της δύσης και στη βέλτιστη θέση φωτογράφισης» ανέφερε ο φωτογράφος σύμφωνα με την Daily Mail.Πρόσφατα ο ΜακΚάρθι είχε καταφέρει να απαθανατίσει τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό την ώρα που περνούσε μπροστά από τον Ήλιο, ενώ τον Μάρτιο είχε παρουσιάσει την εικόνα ενός «ηλιακού στρόβιλου» με ύψος 14 φορές μεγαλύτερο από τη διάμετρο της Γης. https://www.in.gr/2023/05/14/b-science/space/gigamoon-megalyteri-fotografia-tis-selinis-mporei-na-krasarei-ton-ypologisti-sas/

Η NASA εγκαταλείπει την εξερεύνηση πέρα από τον Πλούτωνα. … από το διαστημικό σκάφος New Horizons Σήμερα 15 Μαΐου του 2023 το διαστημικό σκάφος «Νέοι Ορίζοντες» βρίσκεται σε απόσταση 55,42 AU από τη Γη (1 AU=Astronomical Unit=η μέση απόσταση της Γης από τον Ήλιο, περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα). Καθώς λοιπόν απομακρύνεται από το ηλιακό μας σύστημα κινούμενο με ταχύτητα 13,74 km/sec ως προς τον Ήλιο, οι γραφεικράτες της NASA απεργάζονται την υποβάθμιση της αποστολής. Αποφάσισαν να περικόψουν σημαντικά την χρηματοδότηση της αποστολής, που σημαίνει ότι το σκάφος θα παραμείνει μεν σε λειτουργία αλλά πλέον θα καταγράφει κάποια δεδομένα όπως τις συνθήκες και άλλα κοσμικά φαινόμενα στις περιοχές στις οποίες κινείται, αλλά δεν θα μπορέσει να εκτελέσει το βασικό στάδιο της αποστολής του που είναι η εξερεύνηση της Ζώνης Kuiper. Tον Ιανουάριο του 2006 το διαστημικό σκάφος New Horizons ξεκίνησε το ταξίδι του από τη Γη με στόχο να κάνει αυτό που έλεγε το όνομα του, να ανοίξει νέους ορίζοντες στη διαστημική εξερεύνηση. Μετά από ένα δεκαετές ταξίδι το σκάφος έφτασε τον Πλούτωνα, τον απομακρυσμένο πλανήτη νάνο του ηλιακού μας συστήματος και έγινε το πρώτο διαστημικό σκάφος που πραγματοποίησε κοντινό πέρασμα καταγράφοντας λεπτομερείς εικόνες και δεδομένα τόσο από τον πλανήτη όσο και από τους δορυφόρους του. Προσέγγισε τον Πλούτωνα, σε απόσταση σχεδόν 12.000 χιλιομέτρων, την Τρίτη 14 Ιουλίου 2015. Φωτογράφισε επίσης με πολύ μεγάλη λεπτομέρεια και τον Χάροντα, τον μεγαλύτερο από τους 5 δορυφόρους του Πλούτωνα, και στη συνέχεια, την 1η Ιανουαρίου του 2019 έφτασε στην κοντινότερη απόσταση (3.500 χιλιόμετρα) που μπορούσε από την Έσχατη Θούλη ή 2014 MU69 ή Arrokoth, και έκτοτε συνεχίζει ακάθεκτο την διείσδυσή του στην ζώνη Kuiper. Καλλιτεχνική απεικόνιση δείχνει το διαστημικό σκάφος New Horizons να κατευθύνεται στον Πλούτωνα Οι αποκαλύψεις που έκανε για το σύστημα του Πλούτωνα προκάλεσαν ένα αναπάντεχο ευχάριστο σοκ στην επιστημονική κοινότητα αποκαλύπτοντας ένα πολύ πιο δραστήριο και ενδιαφέροντα γεωλογικά και ατμοσφαιρικά κόσμο από αυτόν που πίστευαν ότι υπήρχε εκεί οι ειδικοί. Το σκάφος συνέχισε το επικό του ταξίδι για να φτάσει στη ζώνη Κάιπερ, την περιοχή στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος που είναι γεμάτη από παγωμένους μικρότερους και μεγαλύτερους διαστημικούς βράχους ορισμένοι εκ των οποίων έχει διαπιστωθεί ότι έχουν χαρακτηριστικά νάνων πλανητών. Μάλιστα οι επιτελείς της αποστολής είχαν θέσει και συγκεκριμένους στόχους εξερεύνησης. Άλλωστε, τα ενεργειακά αποθέματα αρκούν για να συνεχιστούν οι λειτουργίες του διαστημικού σκάφους για μεγάλο χρονικό διάστημα στο μέλλον, ίσως μέχρι και τη δεκαετία του 2040 ή ακόμα και τη δεκαετία του 2050, όταν το διαστημόπλοιο θα κινείται στο διαστρικό διάστημα.Για «άστοχη και ατυχή απόφαση που είναι επιστημονικά λανθασμένη» κάνει λόγο ο Άλαν Στερν επικεφαλής ερευνητής της αποστολής New Horizons και σημαντικό στέλεχος της NASA. «Η ζώνη Kuiper αποτελείται από πλανητοειδείς, τα δομικά στοιχεία των πλανητών. Χάρη στα δεδομένα που στάλθηκαν από το New Horizons, καταλαβαίνουμε τώρα τον τρόπο με τον οποίο αυτά τα δομικά στοιχεία συνδυάζονται και συνενώνονται και ξεκινούν τη διαδικασία σχηματισμού πλανητών. Αυτό είναι θεμελιωδώς σημαντικό για την κατανόηση του ηλιακού μας συστήματος και γενικότερα των πλανητών γύρω από άλλα αστέρια» αναφέρει ο Στερν με συναδέλφους του εκτός NASA να έχουν αρχίσει να εκδηλώνουν και αυτοί δημόσια την αντίθεση του σε αυτή την απόφαση ευελπιστώντας να υπάρξει αλλαγή στάσης από τη διοίκηση της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας και συνεχίσει τη στήριξη της αποστολής. https://physicsgg.me/2023/05/15/η-nasa-εγκαταλείπει-την-εξερεύνηση-πέρα-α/

Τα ρολόγια που δάμασαν τα νερά του χωροχρόνου. «Με τα ναυτικά του ρολόγια ο Τζων Χάρρισον δοκίμασε τα νερά του χωρόχρονου. Κατόρθωσε, ενάντια σε κάθε πρόβλεψη, να χρησιμοποιήσει την τέταρτη – τη χρονική διάσταση, για να συνδέσει σημεία πάνω στην τρισδιάστατη υδρόγειο σφαίρα. Απέσπασε από τους αστέρες τα μυστικά των τοποθεσιών του κόσμου και κλείδωσε το μυστικό σ’ ένα ρολόι τσέπης.» Deva Sobel, «Ρολόγια εν πλω, Η αληθινή ιστορία ενός ιδιοφυούς ανθρώπου που έλυσε το μεγαλύτερο επιστημονικό πρόβλημα του καιρού του», Μετάφραση: Παναγιώτης Δρεπανιώτης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Κατά τον 18ο αιώνα, ενόσω η επιστηµονική επανάσταση βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη και η εποχή των µεγάλων ανακαλύψεων στο απόγειό της, το πλέον ακανθώδες επιστηµονικό πρόβληµα που κυριαρχούσε στους επιστηµονικούς και πολιτικούς κύκλους της Βρετανίας, και όχι µόνο, είχε καθαρά πρακτική σηµασία: ήταν ο υπολογισµός του γεωγραφικού µήκους. Η αδυναµία µέτρησής του είχε κοστίσει επί αιώνες χιλιάδες ανθρώπινες ζωές χαµένες στη θάλασσα, ενώ έθετε σοβαρά εµπόδια στην εµπορική επέκταση και την αµυντική θωράκιση της νησιωτικής χώρας.Με το συγκεκριµένο πρόβληµα καταπιάστηκαν οι κορυφαίοι αστρονόµοι της εποχής, όµως ένας επίµονος τεχνίτης, ο Τζων Χάρρισον, συνέλαβε µια µηχανική λύση. Αφιερώνοντας 40 χρόνια από τη ζωή του, µπόρεσε να κατασκευάσει ένα ρολόι που µετρούσε µε ακρίβεια την πάροδο του χρόνου στη θάλασσα, κάτι που τα ρολόγια της εποχής δεν κατάφερναν ούτε στη στεριά. Τούτο το τέλειο ρολόι, που σήμερα ονομάζεται χρονόμετρο, υπήρξε το επιστέγασμα μιας ηρωικής προσπάθειας η οποία αντιμετώπισε ατέλειωτες δυσκολίες, αμφισβητήσεις και τρικλοποδιές, για να γνωρίσει τέλος την επίσημη αναγνώριση και την καθολική αποδοχή.«Όσοι αγνοούσαν τούτο το μοναδικό επεισόδιο της ανθρώπινης Ιστορίας, θα απολαύσουν μια συναρπαστική αφήγηση γύρω από ένα εκπληκτικό επίτευγμα στους τομείς της μέτρησης του χρόνου και της ναυσιπλοΐας.» Νηλ Άρµστρονγκ, ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στη Σελήνη. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος στην ελληνική έκδοση Πρόλογος του Νηλ Άρμστρονγκ 1. Φανταστικές γραμμές 2. Η θάλασσα πριν από τον χρόνο 3. Έρμαιο στα γρανάζια του σύμπαντος 4. Ο χρόνος στο μπουκάλι 5. Η συμπαθητική σκόνη 6. Το βραβείο 7. Το ημερολόγιο ενός ωρολογοποιού 8. Η ακρίδα πάει στη θάλασσα 9. Δείκτες στο ουράνιο ρολόι 10. Ο διαμαντένιος φύλακας του χρόνου 11. Δοκιμασία διά πυρός και υδάτων 12. Ιστορία δύο πορτρέτων 13. Το δεύτερο ταξίδι του πλοιάρχου Τζέιμς Κουκ 14. Η μαζική παραγωγή της ιδιοφυΐας 15. Στον αυλόγυρο του μεσημβρινού Ευχαριστίες Πηγές Ευρετήριο διαβάστε τον πρόλογο του Νηλ Άρµστρονγκ https://www.cup.gr/wp-content/uploads/2023/03/ROLOGIA_EN_PLO_sample.pdf https://physicsgg.me/2023/05/15/τα-ρολόγια-που-δάμασαν-τα-νερά-του-χωρο/

Οι κβαντικοί υπολογιστές και το πλέξιμο. Μια ιστορία για την επιστήμη των κβαντικών υπολογιστών. Σήμερα θα μιλήσουμε για μια εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη που έλαβε χώρα στην επιστήμη των κβαντικών υπολογιστών. Η εξιστόρηση αυτής είναι πεπλεγμένη με πολλούς τρόπους με την ίδια την ιστορία του βιομηχανικού πλεξίματος. Μία από τις πιο σημαντικές ευρεσιτεχνίες στο χώρο της πλεκτικής ήταν η “μηχανή Jacquard”, το 1804. Επρόκειτο για μια σειρά εξαρτημάτων που επέτρεπαν σε ένα μηχανικό αργαλειό να πλέξει οποιοδήποτε μοτίβο από ένα σετ νημάτων. Αρκούσε η τροφοδότηση του αργαλειού με μια σειρά διάτρητων καρτών οι οποίες κωδικοποιούσαν την πλέξη, με την αλλαγή του πλεκτού να μην είναι πλέον τίποτε πιο περίπλοκο από μια απλή αλλαγή του σετ καρτών. Αν και δεν ήταν η μόνη, ήταν μια εξέλιξη κομβική για την εκβιομηχάνιση της υφαντουργίας, η οποία με τη σειρά της υπήρξε ένα σημαντικό ορόσημο της βιομηχανικής επανάστασης.Την ίδια λογική διάτρητων καρτών βρίσκουμε σε νέο ρόλο στη χαραυγή της εποχής των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Με πανομοιότυπη φιλοσοφία, ένα πρόγραμμα γραφόταν ως μία σειρά διάτρητων καρτών, με τις οπές και τα άθικτα σημεία να κωδικοποιούν το πρόγραμμα ως μια σειρά “1” και “0”, δηλαδή την κοινή μεταξύ όλων των υπολογιστών γλώσσα. Η σύνδεση όμως του πλεξίματος με τους υπολογιστές δε σταματά εδώ. Οι πρώτες εκδοχές της μνήμης των ηλεκτρονικών υπολογιστών αποτελούνταν από μεταλλικά στοιχεία περασμένα σε ένα πλέγμα καλωδίων. Δεν έμοιαζαν απλά με πλεκτό, αλλά ήταν επί της ουσίας: η NASA είχε προσλάβει μέσω της Raytheon πρώην εργάτριες της υφαντουργίας, ώστε με την εμπειρία που διέθεταν να “πλέξουν” τη μνήμη που χρησιμοποιήθηκε στα οχήματα του προγράμματος Apollo [α, β].Το επόμενο βήμα στην επιστήμη των υπολογιστών είναι οι κβαντικοί υπολογιστές. Χρησιμοποιώντας πολύ μικρά και εξαιρετικά καλά απομονωμένα και προστατευμένα από το περιβάλλον τους συστήματα ατόμων για υπολογισμούς, μπορούμε να “χορογραφήσουμε” ένα πρόγραμμα έτσι ώστε όλες οι διαδρομές προς λανθασμένες απαντήσεις να εξαφανίζουν η μία την άλλη και να μένει μόνον η ορθή απάντηση. Τέτοιες “χορογραφίες” ξέρουμε να κάνουμε μέχρι στιγμής για λίγες, συγκεκριμένες κατηγορίες προβλημάτων. Σε αυτές όμως, οι κβαντικοί υπολογιστές επιλύουν με ευκολία προβλήματα τα οποία δε θα έλυνε ένας υπερυπολογιστής ακόμα κι αν λειτουργούσε αδιαλείπτως από την αρχή του σύμπαντός μας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι σημαντικό μέρος των πρωτοκόλλων κρυπτογραφίας βασίζεται ακριβώς σε τέτοια (άλυτα για τους κλασικούς υπολογιστές) προβλήματα, και υπάρχει ζωηρό επιστημονικό [γ] και χρηματοδοτικό ενδιαφέρον σε αυτούς.Ο λόγος που οι κβαντικοί υπολογιστές δεν αποτελούν μέρος της καθημερινότητας είναι ακριβώς η εξαιρετική ευαισθησία των διατάξεών τους: αν τα “κβαντικά bits” αλληλεπιδράσουν ελάχιστα με το περιβάλλον, χάνουν όλες τις χρήσιμες ιδιότητές τους. Γι αυτό το λόγο, οι πειραματικοί μέχρι στιγμής κβαντικοί υπολογιστές μπορούν να διατηρήσουν τη λειτουργία τους για μικρά χρονικά διαστήματα και καταναλώνουν σημαντικό μέρος των δυνατοτήτων τους στην ανακάλυψη και διόρθωση των σφαλμάτων που προκύπτουν. Σε αυτό δε βοηθά καθόλου το γεγονός ότι στο μικρόκοσμο τα σωματίδια είναι πανομοιότυπα. Αν έχουμε μπροστά μας δυο σωματίδια, κλείσουμε τα μάτια μας και κάποιος τους ανταλλάξει θέσεις δυο φορές, είναι αδύνατο να το καταλάβουμε. Κάνοντας αναλογία με μια άδεια μηχανή πλεξίματος, αν βγούμε από το δωμάτιο και ξαναμπούμε θα είναι αδύνατο να καταλάβουμε αν δούλεψε όσο λείπαμε και απλά επέστρεψε στην αρχική της θέση.Σε αυτό το σημείο έρχονται δύο σημαντικότατες δημοσιεύσεις από την ομάδα της Google [δ] και από την εταιρία Quantinuum [ε]. Αμφότερες πέτυχαν τη χρήση μιας ιδιαίτερης μορφής “εικονικών σωματιδίων” που εμφανίζεται όταν περιορίζουμε τα κβαντικά bits σε ένα επίπεδο και ονομάζεται “non-Abelian anyons”. Χρησιμοποιώντας την προηγούμενη αναλογία, είναι σα να εφοδιάζουμε τη μηχανή με νήμα: αν βγούμε από το δωμάτιο και επιστρέψουμε, μπορούμε να γνωρίζουμε αν κινήθηκε ή όχι κοιτώντας αν έχει παράξει πλεκτό. Κατά μία ερμηνεία, τα σωματίδια αυτά παραμένουν πανομοιότυπα το ένα με το άλλο, αλλά αν κινηθούν παράγουν “κόμπους” στο χωροχρόνο.Η πλέξη αυτή μπορεί να μετρηθεί, ανοίγοντας ένα νέο δρόμο για την αποτελεσματική διόρθωση σφαλμάτων των κβαντικών υπολογιστών. Μια τέτοια εξέλιξη, χρησιμοποιώντας ένα είδος εικονικών σωματιδίων τα οποία μέχρι πρόσφατα ήταν ένα μαθηματικό κατασκεύασμα αποτελεί από μόνη της σημαντικό τεχνικό και θεωρητικό ορόσημο. Ακόμα περισσότερο, διευρύνει τις επιλογές μας για τη δημιουργία πραγματικών κβαντικών υπολογιστών, η επίδραση των οποίων θα είναι καθοριστική σε μία σειρά τομέων, από την ιατρική έρευνα αιχμής έως την κρυπτογραφία και την οικονομική διαχείριση. [α] Fildes, J. (2009, July 15). Weaving the way to the Moon. BBC News. http://news.bbc.co.uk/1/hi/8148730.stm [β] Visual introduction to the apollo guidance computer, part 3: Manufacturing the Apollo Guidance Computer. AGC – Visual Introduction to the Apollo Guidance Computer, part 3. http://authors.library.caltech.edu/5456/1/hrst.mit.edu/hrs/apollo/public/visual3.htm [γ] Saida, D., Hidaka, M., Imafuku, K., & Yamanashi, Y. (2022). Factorization by quantum annealing using superconducting flux qubits implementing a multiplier hamiltonian. Scientific Reports, 12(1). https://doi.org/10.1038/s41598-022-17867-9 [δ] Andersen, T. I., Lensky, Y. D., Kechedzhi, K., Drozdov, I. K., Bengtsson, A., Hong, S., Morvan, A., Mi, X., Opremcak, A., Acharya, R., Allen, R., Ansmann, M., Arute, F., Arya, K., Asfaw, A., Atalaya, J., Babbush, R., Bacon, D., Bardin, J. C., … Roushan, P. (2023). Non-abelian braiding of graph vertices in a superconducting processor. Nature. https://doi.org/10.1038/s41586-023-05954-4 [ε] Iqbal, M., Tantivasadakarn, N., Verresen, R., Campbell, S. L., Dreiling, J. M., Figgatt, C., Gaebler, J. P., Johansen, J., Mills, M., Moses, S. A., Pino, J. M., Ransford, A., Rowe, M., Siegfried, P., Stutz, R. P., Foss-Feig, M., Vishwanath, A., & Dreyer, H. (2023, May 5). Creation of non-abelian topological order and anyons on a trapped-ion processor. arXiv.org. https://arxiv.org/abs/2305.03766 https://physicsgg.me/2023/05/15/οι-κβαντικοί-υπολογιστές-και-το-πλέξι/

Τρίτος διαστημικός περίπατος φέτος! Ο Σεργκέι Προκόπιεφ και ο Ντμίτρι Πετελίν άνοιξαν την καταπακτή της εξόδου! Οι αστροναύτες θα περάσουν περισσότερες από 6 ώρες στην εξωτερική επιφάνεια του ISS. Κατά την εξοδο τους: ▪ ανοίξτε τα πάνελ του ψυγείου στη μονάδα Nauka. ▪ Γεμίστε τα κυκλώματα του ψυγείου με ψυκτικό και ενσωματώστε τα με τα συστήματα υποστήριξης του Nauka. ▪ Εγκαταστήστε δύο halyard στον χειριστή ERA. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567247 Ο διαστημικός περίπατος ολοκληρώθηκε! Ο Sergei Prokopyev και ο Dmitry Petelin έκλεισαν την καταπακτή εξόδου της μονάδας Poisk στις 00:01 ώρα Μόσχας στις 13 Μαΐου. Οι κοσμοναύτες εργάστηκαν στην εξωτερική επιφάνεια του ISS για 5 ώρες και 14 λεπτά. Κατά τη διάρκεια της κυκλοφορίας, ολοκληρώθηκαν οι ακόλουθες εργασίες: ▪ εκτεθειμένα πάνελ καλοριφέρ στην εργαστηριακή ενότητα "Science". ▪ Κυκλώματα καλοριφέρ γεμάτα και ενσωματωμένα με τα συστήματα υποστήριξης της Nauka. ▪ Εγκαταστάθηκαν δύο αυλάκια στον χειριστή ERA. ▪ Εγκαταστάθηκαν δύο χειρολισθήρες-μεταβάσεις μεταξύ των μονάδων "Science" και "Prichal". Σας προσφέρουμε να βουτήξετε για άλλη μια φορά στην ατμόσφαιρα του χθες και να δείτε πώς πήγε ο διαστημικός περίπατος. https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243595%2F0d123e31f757c6790f%2Fpl_wall_-30315369 Ο Sergey Prokopiev και ο Dmitry Petelin εργάστηκαν πάνω από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για περισσότερες από 5 ώρες και ολοκλήρωσαν όλες τις εργασίες που του είχαν ανατεθεί! https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_567249