Δροσος Γεωργιος

Εντοπίστηκε ο «Πόντος» του Ειρηνικού Ωκεανού, η χαμένη τεράστια τεκτονική πλάκα της Γης (βίντεο) πηγή φωτό Suzanna Van de Lagemaat, Utrecht University Πρόκειται για μια τεκτονική πλάκα που υπήρχε μέχρι πρόσφατα στην επιφάνεια του πλανήτη.Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Gondwana Research» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης στην Ολλανδία υποστηρίζουν ότι εντόπισαν τα ίχνη ή όπως αναφέρουν «τα λείψανα» μιας μεγάλης τεκτονικής πλάκας της Γης που υπήρχε μέχρι αρκετά πρόσφατα στον πλανήτη.Πρόκειται για μια τεκτονική πλάκα που βρισκόταν στην περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού Ωκεανού που βρίσκονται σήμερα οι Φιλιππίνες, το Βόρνεο και η περιοχή της Ινδοκίνας (Μιανμάρ, Καμπότζη, Λάος, Μαλαισία, Ταϊλάνδη, Βιετνάμ). Η πλάκα αυτή εκτιμάται ότι είχε μέγεθος περίπου 25 εκατομμύρια τετραγωνικά χλμ. έχει λάβει την ονομασία «Pontus» και οι γεωλόγοι γνώριζαν την ύπαρξη της αλλά δεν είχαν εντοπίσει μέχρι σήμερα κάποια ευρήματα της.Η ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι η μελέτη που πραγματοποίησαν μέσω προσομοιώσεων σε ωκεάνια πετρώματα της συγκεκριμένης περιοχής υποδεικνύει ότι κάποια από αυτά τα πετρώματα ανήκουν στην χαμένη τεκτονική πλάκα. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο Πόντος υπήρχε στην επιφάνεια της Γης τουλάχιστον πριν από περίπου 160 εκατ. έτη και αν και υπήρχε σταδιακή του συρρίκνωση κάποια τμήματα του εξακολουθούσαν να υπάρχουν μέχρι και πριν από 20 εκατ. έτη που γεωλογικά είναι ιδιαίτερα κοντινό χρονικό διάστημα.Σύμφωνα με τους ερευνητές ο Πόντος έπεσε θύμα της γεωλογικής διεργασίας της βύθισης όπου μια τεκτονική πλάκα συναντιέται με κάποια γειτονική τεκτονική πλάκα και λόγω της βαρύτητας βυθίζεται κάτω από την άλλη κινούμενη προς τον μανδύα του πλανήτη. Μια βυθισμένη τεκτονική πλάκα αφήνει πίσω της κάποια ίχνη και πιο συγκεκριμένα κάποια πετρώματα της σε διάφορα σημεία της στεριάς ή της θάλασσας τα οποία περιμένουν τους γεωλόγους να τα εντοπίσουν. Η συγκεκριμένη περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού θεωρείται η πιο σύνθετη γεωλογικά στον πλανήτη αφού αποτελούσε ένα «σταυροδρόμι» πολλών τεκτονικών πλακών που συναντιόντουσαν μεταξύ τους έχοντας αφήσει εκεί τα ίχνη τους δημιουργώντας ένα μοναδικό γεωλογικό οικοσύστημα με πολλών ειδών και ηλικιών πετρώματα καθένα εκ των οποίων αποτελεί ένα κομμάτι στο γεωλογικό παζλ του πλανήτη μας για αυτό και η περιοχή αποτελεί μόνιμο πεδίο επιστημονικής έρευνας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1523204/entopistike-o-pontos-toy-eirinikoy-okeanoy-i-chameni-terastia-tektoniki-plaka-tis-gis/

Ο μηχανισμός που «σκοτώνει» το γήρας. Ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Βασίλης Γοργούλης ανακάλυψε τον τρόπο εντοπισμού των γηρασμένων κυττάρων σε ζωντανούς οργανισμούς. Επόμενος στόχος είναι η επιλεκτική θανάτωσή τους, πράγμα που θα μπορούσε να μας απαλλάξει από τη γήρας A fluorophore-conjugated reagent enabling rapid detection, isolation and live tracking of senescent cells Το γήρας και ο θάνατος είναι η φυσική συνέχεια της ζωής. Αυτό όμως δεν σταματά την ερευνητική κοινότητα από το να αναζητεί τρόπους να επιμηκύνει τη ζωή και να μας απαλλάξει από τα δεινά του γήρατος. Στη μελέτη του γήρατος, με απώτερο στόχο την αντιστροφή του, έχει αφοσιωθεί εδώ και δεκαετίες ο κορυφαίος έλληνας ερευνητής κ. Βασίλης Γοργούλης, καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Ιστολογίας-Εμβρυολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Σύμφωνα δε με την τελευταία εργασία της ερευνητικής ομάδας του, η οποία δημοσιεύθηκε την περασμένη Πέμπτη 5 Οκτωβρίου 2023 στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση «Molecular Cell», ο πολυπόθητος στόχος μοιάζει ιδιαίτερα χειροπιαστός.Βεβαίως, η τελευταία αυτή εργασία του έλληνα επιστήμονα, η οποία συνίσταται στον εντοπισμό και στην απομόνωση των γηρασμένων κυττάρων σε ζωντανούς οργανισμούς, έρχεται ως επιστέγασμα της δουλειάς του τριών δεκαετιών πάνω στη μελέτη του γονιδιώματος. Ας πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την αρχή. Υπολογίζεται ότι το ανθρώπινο σώμα «χτίζεται» από 37 και πλέον τρισεκατομμύρια κύτταρα, τα οποία κατατάσσονται σε 200 διαφορετικούς κυτταρικούς τύπους (π.χ. νευρικά, μυϊκά, επιθηλιακά…). Τα κύτταρα έχουν έναν πεπερασμένο χρόνο ζωής και έτσι όταν κάποια πεθαίνουν αντικαθίστανται από άλλα νεότερα. Η αντικατάσταση των γηρασμένων κυττάρων με νεότερα είναι εφικτή επειδή από την αρχή της ζωής μας είμαστε όλοι προικισμένοι με κύτταρα τα οποία ονομάζονται βλαστικά και τα οποία αποτελούν τις παρακαταθήκες κυτταρικής ανανέωσης του οργανισμού: κάθε φορά που κάποια κύτταρα ενός ιστού γερνούν και πεθαίνουν, τα βλαστικά κύτταρα διαιρούνται με τρόπο που εξασφαλίζει αφενός την αντικατάσταση των γηρασμένων και αφετέρου την πληρότητα της παρακαταθήκης. Ενας επιθυμητός θάνατος Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι ο θάνατος των γηρασμένων κυττάρων είναι ένα επιθυμητό φαινόμενο καθώς μέσω αυτού διασφαλίζεται η διατήρηση της νεότητας και ως εκ τούτου της λειτουργικότητας του οργανισμού. Δεν είναι λοιπόν διόλου περίεργο ότι η κυτταρική γήρανση και ο κυτταρικός θάνατος επιτελούνται με συντεταγμένο και άρτια συντονισμένο τρόπο. Ή τουλάχιστον αυτό συμβαίνει όσο είμαστε νέοι. Διότι με το πέρασμα του χρόνου, οι μηχανισμοί που ελέγχουν τα φαινόμενα της γήρανσης και του θανάτου των κυττάρων παύουν να είναι λειτουργικοί, γεγονός το οποίο αποδίδεται στη βαθμιαία συσσώρευση βλαβών στο γονιδίωμα, φαινόμενο το οποίο οι επιστήμονες ονομάζουν γενωμική αστάθεια.Οπως εξήγησε μιλώντας στο ΒΗΜΑ-Science ο καθηγητής Γοργούλης, «καθώς ο χρόνος περνάει συσσωρεύονται βλάβες στο γονιδίωμα των κυττάρων του ανθρώπου με αποτέλεσμα αυτό να αλλοιώνεται όλο και περισσότερο. Τα κύτταρά μας βέβαια διαθέτουν τρόπους για να αντιδρούν σε αυτές τις αλλοιώσεις και ένας από τους σημαντικότερους αποτελεί η υιοθέτηση μιας κατάστασης που ονομάζεται κυτταρική γήρανση (αγγλικός όρος: cellular senescence). Ερχεται όμως μια στιγμή που και αυτός ο προστατευτικός μηχανισμός πλήττεται τόσο πολύ από τις αλλοιώσεις του γονιδιώματος ώστε παύει να είναι λειτουργικός. Τότε στον οργανισμό μας συσσωρεύονται ολοένα και περισσότερα γηρασμένα κύτταρα τα οποία δεν πεθαίνουν, αλλά παραμένουν ζωντανά και δυσλειτουργικά (γνωστά και ως κύτταρα Zombie)». Μια ελκυστική υπόθεση Η ερευνητική ομάδα του καθηγητή Γοργούλη έχει δείξει στο πρόσφατο παρελθόν το πόσο επιβλαβή είναι αυτά τα κύτταρα, τα οποία συμβάλλουν στην εμφάνιση ασθενειών του γήρατος, του καρκίνου συμπεριλαμβανομένου. Αν λοιπόν αρρωσταίνουμε και γερνάμε επειδή συσσωρεύουμε γηρασμένα κύτταρα, τότε είναι λογικό να υποθέσουμε ότι θα μπορούσαμε να διατηρήσουμε την καλή μας υγεία και να παρατείνουμε την νεότητά μας αν βρίσκαμε έναν τρόπο να απαλλάξουμε τον οργανισμό μας από τα γηρασμένα κύτταρά του τα οποία «αρνούνται» να πεθάνουν.Το πρώτο εμπόδιο στο οποίο θα σκόνταφτε κανείς προκειμένου να υλοποιήσει αυτό το καθ’ όλα λογικό σχέδιο, είναι ο εντοπισμός των γηρασμένων κυττάρων μέσα στον ωκεανό των υγιών. Χάρη στην ερευνητική δουλειά του καθηγητή Γοργούλη, ευτυχώς, το εμπόδιο αυτό έχει ήδη ξεπεραστεί. Καθώς το γονιδίωμα και κατ’ επέκταση ο μεταβολισμός των γηρασμένων κυττάρων διαφέρουν από τα αντίστοιχα των υγιών, στα πρώτα συσσωρεύεται μια ουσία η οποία ονομάζεται λιποφουσκίνη. Την παρουσία της λιποφουσκίνης στα κύτταρα πέτυχε να φωτίσει ο έλληνας επιστήμονας, ο οποίος ανέπτυξε ένα καινοτόμο αντιδραστήριο (με την εμπορική ονομασία SenTraGor), το οποίο προσδένεται ισχυρά στη λιποφουσκίνη και επιτρέπει με μεγάλη ακρίβεια και ευαισθησία τον εντοπισμό των γηρασμένων κυττάρων σε ευρύ φάσμα βιολογικών υλικών, για πρώτη φορά δε σε ιστολογικά παρασκευάσματα ιστών και οργάνων. Μια διαφορετική σημαία Με άλλα λόγια, η ερευνητική ομάδα του καθηγητή Γοργούλη πέτυχε να κάνει τη λιποφουσκίνη να λειτουργεί σαν σημαία, η οποία υποδεικνύει την παρουσία γηρασμένων κυττάρων. «Η ανάπτυξη αυτής της τεχνικής άνοιξε νέους ορίζοντες στο πεδίο της κυτταρικής γήρανσης δίδοντας πια στους επιστήμονες τη δυνατότητα να αναδείξουν τον ρόλο της σε διάφορες ανθρώπινες νόσους και στο γήρας του οργανισμού» σημείωσε ο έλληνας ερευνητής. Πράγματι, από το 2017 που πρωτοπαρουσιάστηκε μέχρι σήμερα η τεχνική υιοθετήθηκε και από άλλες ερευνητικές ομάδες διεθνώς, ενώ η ομάδα Γοργούλη την αξιοποίησε για να αναδειχθεί ο ρόλος της κυτταρικής γήρανσης στη νόσο COVID-19 αλλά και στον καρκίνο. Μόλις πριν λίγους μήνες κατέδειξε ότι τα γηρασμένα κύτταρα επηρεάζουν δυσμενώς την ανταπόκριση στις αντικαρκινικές θεραπείες και συχνά εμπλέκονται στην εμφάνιση των υποτροπών των όγκων. «Δεδομένα όπως αυτά ανέδειξαν την ανάγκη εξάλειψης των γηρασμένων κυττάρων προκειμένου να επιτευχθεί η πλήρης ίαση νόσων όπως στην περίπτωση του καρκίνου» σημείωσε ο διακεκριμένος ερευνητής.Παρά την ώθηση που έδωσε στο πεδίο της κυτταρικής γήρανσης η αξιοποίηση του αντιδραστηρίου SenTraGor, η χημική του φύση δεν επέτρεπε την απομόνωση ζωντανών γηρασμένων κυττάρων και ο στόχος ήταν ακόμη πιο φιλόδοξος: ο εντοπισμός γηρασμένων κυττάρων σε ζωντανούς οργανισμούς. Προηγμένο σύστημα εντοπισμού Ετσι, όπως περιγράφεται στην τελευταία εργασία της, η ομάδα Γοργούλη προχώρησε στην ανάπτυξη ενός νέου αντιδραστηρίου το οποίο διαθέτει ιδιότητες ισχυρής σύνδεσης με τη λιποφουσκίνη, καθώς και όλες τις δυνατότητες εφαρμογής του SenTraGor, ενώ έχει το επιπρόσθετο πλεονέκτημα της συμβατότητας με ζωντανά κύτταρα και οργανισμούς. «Το νέο αντιδραστήριο ονομάζεται GLF-16 και έχει συντεθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να φέρει μια φθορίζουσα χρωστική ουσία που εκπέμπει στο υπεριώδες, πράγμα που το καθιστά ανιχνεύσιμο με τον ανάλογο εξοπλισμό. Η δε εισαγωγή σε ζωντανά κύτταρα έγινε δυνατή με την ενσωμάτωσή του σε έναν φορέα πολύ μικρού μεγέθους που έχει τη δυνατότητα να διαπερνά τη μεμβράνη των κυττάρων (νανοφορέας-μυκήλιο) και να διαλύεται στο εσωτερικό τους, απελευθερώνοντας το αντιδραστήριο GLF-16, το οποίο με τη σειρά του προσδένεται στη λιποφουσκίνη, που υπάρχει μόνο στα γηρασμένα κύτταρα» εξήγησε ο καθηγητής Γοργούλης και προσέθεσε: «Αποτέλεσμα αυτού είναι μόνο τα γηρασμένα κύτταρα να φθορίζουν και να καταστεί έτσι δυνατή η αξιόπιστη απομόνωση των ζωντανών γηρασμένων κυττάρων από έναν μεικτό πληθυσμό». Ελπιδοφόρα αποτελέσματα Οι έλληνες ερευνητές όχι μόνο απομόνωσαν και καλλιέργησαν με τη βοήθεια αυτής της τεχνικής τα γηρασμένα κύτταρα αλλά ανέλυσαν διεξοδικά το γονιδίωμά τους, αποκαλύπτοντας σημαντικές πληροφορίες για τους μηχανισμούς που εμπλέκονται στη διαδικασία της γήρανσης. Ομως το σημαντικότερο επίτευγμά τους είναι το ότι η χορήγηση του συμπλέγματος αντιδραστηρίου GLF-16/νανοφορέα σε πειραματόζωα (ποντικούς) οδήγησε για πρώτη φορά στον εντοπισμό και στην απεικόνιση των γηρασμένων κυττάρων σε ζώντες οργανισμούς. Αυτό σημαίνει ότι έγινε το πρώτο βήμα για την αντιστροφή του γήρατος, που είναι ο εντοπισμός των γηρασμένων κυττάρων σε ζωντανούς οργανισμούς. Επόμενος στόχος Πόσο εύκολο όμως είναι να γίνει και το επόμενο και στην ουσία το τελευταίο βήμα; Πόσο εύκολο είναι να σκοτωθούν επιλεκτικά τα γηρασμένα κύτταρα ενός ζωντανού οργανισμού; Περιττό να πούμε ότι αυτό είναι το επόμενο βήμα της ερευνητικής ομάδας, ενώ ο καθηγητής Γοργούλης δηλώνει εξαιρετικά αισιόδοξος: «Εχοντας υπόψη ότι διαθέτουμε στη φαρέτρα μας σήμερα φάρμακα/παράγοντες που εξολοθρεύουν τα γηρασμένα κύτταρα (σενολυτικά), τα οποία όμως προκαλούν αρκετές παρενέργειες, η σύνδεση του αντιδραστηρίου GLF-16 με ένα τέτοιο φάρμακο αναμένεται να φέρει πραγματική επανάσταση. Και αυτό γιατί με την αρωγή του νανοφορέα και υπό την καθοδήγηση του αντιδραστηρίου GLF-16, το σενολυτικό φάρμακο θα επιδρά μόνο στα γηρασμένα κύτταρα, προάγοντας έτσι τη στοχευμένη εξολόθρευσή τους σε ζώντες οργανισμούς/ασθενείς». Η παραπάνω προσέγγιση, η οποία είναι σύμφωνη με τις αρχές της ιατρικής ακριβείας (ή αλλιώς εξατομικευμένης ιατρικής), θα μπορούσε εφόσον αποδειχθεί στα πειραματόζωα όσο ελπιδοφόρος φαντάζει να φέρει όντως επανάσταση αντιστρέφοντας τα δεινά του γήρατος. Και κάτι μου λέει πως όταν ο πειραματισμός προχωρήσει και αρχίσουν οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, ο καθηγητής Γοργούλης θα έχει πολλούς υποψήφιους εθελοντές… Τα γηρασμένα κύτταρα και ο ρόλος της λιποφουσκίνης Την ιστορική διαδρομή της ανακάλυψης και μελέτης του φαινομένου της κυτταρικής γήρανσης περιέγραψε ο καθηγητής Βασίλης Γοργούλης. «Το φαινόμενο της κυτταρικής γήρανσης ανακαλύφθηκε το 1961 από τον Leonard Hayflick, ο οποίος πρώτος παρατήρησε στην καλλιέργεια ότι φυσιολογικά κύτταρα έπαυαν να πολλαπλασιάζονται μετά το πέρας συγκεκριμένου αριθμού διαιρέσεων (γνωστού σήμερα και ως όριο του Hayflick- Hayflick limit). Αργότερα αποσαφηνίστηκε ότι αλλαγές στο γονιδίωμα των κυττάρων και πιο συγκεκριμένα η μείωση του μήκους συγκεκριμένων περιοχών των χρωμοσωμάτων, που ονομάζονται τελομερή, είναι υπεύθυνες για την εμφάνιση της κυτταρικής γήρανσης. Ο τύπος αυτός της κυτταρικής γήρανσης χαρακτηρίστηκε ως αναδιπλασιαστική (replicative senescence). Μεταγενέστερα όμως παρατηρήθηκε ότι και άλλοι παράγοντες και κάθε μορφής στρεσογόνο ερέθισμα, όπως η ακτινοβολία, τα ογκογονίδια, οι ιοί, έχουν ως τελική κατάληξη την πρόκληση αλλαγών στο γονιδίωμα και την ενεργοποίηση της κυτταρικής γήρανσης, με τη μορφή όμως της επαγόμενης από στρες κυτταρικής γήρανσης (stress induced cellular senescence)».Για πολλές δεκαετίες το φαινόμενο της κυτταρικής γήρανσης ήταν εν πολλοίς παραγνωρισμένo από την επιστημονική κοινότητα και η σημασία του παρέμενε άγνωστη, καθώς υπήρχε αδυναμία εντοπισμού των γηρασμένων κυττάρων λόγω έλλειψης αξιόπιστων μεθόδων. Η πρώτη αξιόλογη προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή ήταν η μέθοδος ανίχνευσης ενός ενζύμου, της β-γαλακτοσιδάσης, η οποία βρέθηκε να υπερλειτουργεί στα γηρασμένα κύτταρα από την ομάδα της Judith Campisi, το 1995. Οπως περιγράφει ο έλληνας καθηγητής «η τεχνική αυτή, αν και αποτέλεσε για πολλά χρόνια την πιο διαδεδομένη μέθοδο μελέτης της κυτταρικής γήρανσης στην κυτταροκαλλιέργεια, συχνά οδηγούσε σε λανθασμένες εκτιμήσεις λόγω ψευδώς θετικών ή ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων. Το κυριότερο όμως μειονέκτημα της είναι ότι αδυνατεί να εντοπίσει τα γηρασμένα κύτταρα σε ιστούς και όργανα. Το τελευταίο είναι απότοκο της επεξεργασίας που αυτά υφίστανται (διαδικασία που ονομάζεται μονιμοποίηση) προκειμένου να παραχθούν ιστολογικές τομές και να γίνει η παρατήρηση στο μικροσκόπιο, η οποία αδρανοποιεί και καταργεί το ένζυμο της β-γαλακτοσιδάσης».Απαιτήθηκαν μακροχρόνιες προσπάθειες εκ μέρους της ερευνητικής ομάδας Γοργούλη προκειμένου να επιλυθεί το πρόβλημα του εντοπισμού γηρασμένων κυττάρων σε ιστούς και όργανα. Το 2013 η ομάδα κατέδειξε ότι τα γηρασμένα κύτταρα έχουν την ιδιότητα να συσσωρεύουν στο εσωτερικό τους μια ουσία που ονομάζεται λιποφουσκίνη. «Η ουσία αυτή αντανακλά ευρύτερα τη διαταραγμένη κατάσταση και ιδιαίτερα την αλλοίωση του γονιδιώματος του γηρασμένου κυττάρου» εξήγησε ο καθηγητής Γοργούλης και προσέθεσε: «Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της λιποφουσκίνης είναι ότι διατηρείται ακέραια στους ιστούς και στα όργανα ακόμη και μετά την προαναφερθείσα διαδικασία μονιμοποίησης και άρα καθίσταται ανιχνεύσιμη με τα κατάλληλα μέσα. Αλλωστε πρόκειται για ουσία που ήταν γνωστή στους επιστήμονες για περισσότερα από 150 χρόνια, χωρίς όμως ποτέ κάποιος να την έχει συνδέσει με το φαινόμενο της κυτταρικής γήρανσης».Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι χάρη στη δουλειά του έλληνα ερευνητή και των συνεργατών του η συσσώρευση της λιποφουσκίνης έχει συμπεριληφθεί από το 2019 στις κατευθυντήριες οδηγίες για την ανίχνευση της κυτταρικής γήρανσης ως ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του γηρασμένου κυττάρου. Κατά τη διάρκεια της ερευνητικής σταδιοδρομίας του ο Βασίλης Γοργούλης πρωτοστάτησε στην καθιέρωση της γενωμικής αστάθειας ως βασικού γνωρίσματος των καρκινικών κυττάρων. Ειδικότερα, ανακάλυψε ότι ο μηχανισμός που επιτηρεί την ακεραιότητα του γονιδιώματος του ανθρώπου, όταν προκληθούν βλάβες στο γονιδίωμα, ενεργοποιεί στα αρχικά στάδια του καρκίνου τους αντικαρκινικούς φραγμούς της κυτταρικής γήρανσης και του κυτταρικού θανάτου. Ετσι, εμποδίζεται ο πολλαπλασιασμός εν δυνάμει καρκινικών κυττάρων, επειδή φέρουν μη επιδιορθώσιμες βλάβες στο γονιδίωμά τους (γενωμική αστάθεια) και αποτρέπεται η εξέλιξη της νόσου. Αν όμως παγιωθεί η γενωμική αστάθεια, π.χ. λόγω διαταραχών στον μηχανισμό που ελέγχει τον διπλασιασμό του γονιδιώματος, αυτή οδηγεί σε περαιτέρω εξέλιξη της καρκινογένεσης. Αποκάλυψε επίσης επιπρόσθετους μηχανισμούς προστασίας του γονιδιώματος και ανέδειξε ότι ο μηχανισμός επιτήρησης του γονιδιώματος πρωτοπορεί και στην πρόκληση της φλεγμονής και στην ενεργοποίηση του αμυντικού ανοσοποιητικού συστήματος στα πλαίσια του καρκίνου και άλλων ανθρώπινων νόσων (φυματίωση, σαρκοείδωση, γιγαντοκυτταρική αγγειίτιδα). Με βάση τα ανωτέρω ευρήματα πρότεινε το 2008, στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Science», το δυναμικό μοντέλο καρκινογένεσης, σύμφωνα με το οποίο η παγίωση της γενωμικής αστάθειας δρα ως κινητήριος δύναμη κατά την καρκινογένεση. Το μοντέλο αυτό έχει πια καθιερωθεί ως ένα από τα κύρια μοντέλα για την κατανόηση και θεραπεία της νόσου και περιλαμβάνεται στα κλασικά συγγράμματα Παθολογίας. https://www.tovima.gr/print/science/o-mixanismos-pou-skotonei-to-giras/

Η Τεχνητή Νοημοσύνη προβλέπει σεισμούς. Σύστημα τεχνητής νοημοσύνης προβλέπει το 70% των σεισμών μια εβδομάδα πριν συμβούν. Το σύστημα έκανε μόνο οκτώ λανθασμένες προβλέψεις ενώ δεν προέβλεψε έναν σεισμό. Oι μπλε κουκκίδες δείχνουν τη θέση των Oι μπλε κουκκίδες δείχνουν τη θέση των σεισμών στην Κίνα, που προέβλεψε η τεχνητή νοημοσύνη. Η κόκκινη γραμμή που ξεκινάει από τις μπλε κουκκίδες καταλήγει στις αντίστοιχες κόκκινες κουκκίδες όπου συνέβησαν οι πραγματικοί σεισμού. Οι αριθμοί δείχνουν την εβδομάδα που έγινε ο σεισμός. Κατά τη διάρκεια 30 εβδομάδων, η τεχνητή νοημοσύνη έχασε μόνο έναν σεισμό [Earthquake Forecasting Using Big Data and Artificial Intelligence: A 30‐Week Real‐Time Case Study in China]. Η επιστήμη της πρόβλεψης των σεισμών είναι πολύ δύσκολη, δεδομένου ότι οι σεισμοί προκαλούνται από την κίνηση των τεκτονικών πλακών βαθιά μέσα στον φλοιό της Γης, μια διαδικασία που περιλαμβάνει μια ποικιλία μεταβλητών. Τώρα, πολλοί ερευνητές στρέφονται στην τεχνητή νοημοσύνη για την ανάλυση μεγάλων συνόλων δεδομένων σεισμικής δραστηριότητας και να εντοπίσει μοτίβα ή ανωμαλίες που μπορεί να διαφύγουν από τους ανθρώπινους αναλυτές. Οι αλγόριθμοι μηχανικής μάθησης μπορούν έτσι να βοηθήσουν τους ερευνητές να κατανοήσουν καλύτερα τα πρότυπα των σεισμών.Ωστόσο, αν και η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει στην ανάλυση δεδομένων που σχετίζονται με τους σεισμούς, καθώς και στην ενίσχυση των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, η ακριβής πρόβλεψη του ακριβούς χρόνου, της εστίας και του μεγέθους ενός σεισμού, εξακολουθεί να είναι μια δύσκολη διαδικασία. Σήμερα, ορισμένα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιούνται για την πρόβλεψη σεισμών με υψηλό βαθμό πιθανότητας εξετάζοντας γεωλογικά χαρακτηριστικά και προηγούμενα σεισμικά δεδομένα. Τα μοντέλα αυτά υπολογίζουν την πιθανότητα να συμβούν σεισμοί σε συγκεκριμένες περιοχές σε μια δεδομένη χρονική περίοδο. Ωστόσο, αυτές οι προβλέψεις είναι συνήθως πολύ γενικές.Αυτό όμως μπορεί σύντομα να αλλάξει. Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τέξας (UT) στο Όστιν δοκίμασαν έναν αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης που προέβλεψε με ακρίβεια το 70% των σεισμών μια εβδομάδα πριν από την εκδήλωσή τους, κατά τη διάρκεια μιας επτάμηνης δοκιμής στην Κίνα.«Η πρόβλεψη των σεισμών είναι το ιερό δισκοπότηρο», δήλωσε ο Σεργκέι Φόμελ, καθηγητής στο Γραφείο Οικονομικής Γεωλογίας του UT και μέλος της ερευνητικής ομάδας.«Δεν είμαστε ακόμη κοντά στο να κάνουμε προβλέψεις για οποιοδήποτε σημείο του κόσμου, αλλά αυτό που πετύχαμε μας λέει ότι αυτό που θεωρούσαμε αδύνατο πρόβλημα είναι κατ’ αρχήν δυνατό», σημείωσε.Το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης προέβλεψε την εστία 14 σεισμών σε απόσταση περίπου 321 χιλιομέτρων από το σημείο όπου εκδηλώθηκαν και με σχεδόν ακριβώς την υπολογιζόμενη ισχύ. Το σύστημα έκανε μόνο οκτώ λανθασμένες προβλέψεις ενώ δεν προέβλεψε έναν σεισμό. Πρόβλεψη και προετοιμασία «Δύσκολο να προβλέψεις τους σεισμούς», δήλωσε ο Αλέξανδρος Σαββαΐδης, ανώτερος ερευνητής που ηγείται του προγράμματος του Γραφείου Σεισμολογικού Δικτύου του Τέξας (TexNet) – του σεισμικού δικτύου της πολιτείας.«Είναι θέμα χιλιοστών του δευτερολέπτου και το μόνο πράγμα που μπορείς να ελέγξεις είναι το πόσο προετοιμασμένος είσαι. Ακόμη και το 70%, είναι τεράστιο ποσοστό και θα μπορούσε να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση των οικονομικών και ανθρώπινων απωλειών και έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει δραματικά την ετοιμότητα για σεισμούς παγκοσμίως», σημείωσε.Οι ερευνητές θέλουν τώρα να δοκιμάσουν το μοντέλο τους σε περιοχές με έντονη σεισμική δραστηριότητα, όπως η Καλιφόρνια, η Ιταλία, η Ιαπωνία, η Ελλάδα, η Τουρκία και το Τέξας.Στη συνέχεια, θα δοκιμάσουν το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης στο Τέξας, αξιοποιώντας τα δεδομένα του TexNet που περιλαμβάνει δεδομένα από περισσότερους από 300 σεισμολογικούς σταθμούς. πηγή: https://www.ertnews.gr/eidiseis/epistimi/systima-texnitis-noimosynis-provlepei-to-70-ton-seismon-mia-evdomada-prin-symvoun/ – https://news.utexas.edu/2023/10/05/ai-driven-earthquake-forecasting-shows-promise-in-trials/

Θα πας βόλτα; Σε μισή ώρα έχω αποκορεσμό ✋ Η διαστημική στολή είναι ένα σχετικά μαλακό κέλυφος. Εάν υπάρχει πίεση 1 atm μέσα στο ISS, αλλά δεν υπάρχει στο διάστημα, η διαστημική «θωρακισμένη» θα φουσκώσει δυναμικά. Δεν μπορείτε να λυγίσετε το δάχτυλο / το χέρι / το πόδι σας. Μια ξεκάθαρη απόδειξη είναι η περίφημη περίπτωση του Alexei Leonov, ο οποίος στη συνέχεια δεν μπόρεσε να στριμωχτεί ξανά στο airlock. 🧑‍🚀 Επομένως, η πίεση στο εσωτερικό της διαστημικής στολής μειώνεται σε 0,4 atm πριν βγει «έξω». Στη Γη αυτό βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 7500 μέτρων. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και οι «μαζεμένοι» αστροναύτες κινδυνεύουν από ασθένεια αποσυμπίεσης. Το αίμα κυριολεκτικά αφρίζει με φυσαλίδες αζώτου. Στη χειρότερη περίπτωση, πρόκειται για εμβολή αερίου: σπάνε τα τριχοειδή αγγεία, διαταράσσεται η παροχή αίματος στα ζωτικά όργανα. 🤔 Πώς να απαλλαγείτε από το άζωτο στο αίμα; Ο αέρας στον ISS είναι σχεδόν όπως στη Γη· περιέχει περισσότερο από 70% άζωτο. Για να το «πλύνουν» από το αίμα πριν πάνε στη θάλασσα, οι αστροναύτες αναπνέουν οξυγόνο για περίπου μισή ώρα. Αυτό ονομάζεται αποκορεσμός. Μέσα στη διαστημική στολή υπάρχει καθαρό οξυγόνο 👌 https://vk.com/presscentre.energia?w=wall-167742670_3187

Αστέρας νετρονίων με εξωπραγματική ακτινοβολία δημιουργεί νέο κλάδο στην αστρονομία (βίντεο) Στη φωτογραφία το εξωτικό Πάλσαρ των Ιστίων. πηγή φωτό (cience Communication Lab for DESY) Εκπληκτική και αναπάντεχη ανακάλυψη σε κοντινό στη Γη πάλσαρ.Σε απόσταση περίπου χιλίων ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό των Ιστίων βρίσκεται ένα από τα πιο κοντινά αλλά και ταυτόχρονα ιδιαίτερα πάλσαρ όπως ονομάζονται οι αστέρες νετρονίων.Αστέρας νετρονίων ονομάζεται η μία από τις τρεις μορφές των μόνιμων τελικών υπολειμμάτων της εξέλιξης ενός αστέρα: είναι το ένα είδος «αστρικού πτώματος» (τα άλλα δύο είναι ο λευκός νάνος και η μαύρη τρύπα). Ο αστέρας νετρονίων σχηματίζεται από τη βαρυτική κατάρρευση ενός άστρου μεγάλης μάζας μετά από μία έκρηξη σουπερνόβα. Πρόκειται για εξωτικά κοσμικά σώματα που περιστρέφονται με τρομερές ταχύτητες και έχουν απίστευτη πυκνότητα ενώ συντελούνται διάφορα πολύ έντονα κοσμικά φαινόμενα τα οποία προσπαθούν οι επιστήμονες να κατανοήσουν ενώ ανακαλύπτονται συνεχώς νέα εντυπωσιακά άγνωστα φαινόμενα που συμβαίνουν στα πάλσαρ.Το πάλσαρ στο αστερισμό των Ιστίων έχει λάβει το ίδιο όνομα με τον αστερισμό δηλαδή Πάλσαρ των Ιστίων και οι εκτιμήσεις των ειδικών είναι ότι έχει πολύ νεαρή ηλικία που δεν ξεπερνάει τα 13 χιλιάδες έτη. Περιστρέφεται περίπου 12 φορές το δευτερόλεπτο και η πυκνότητα του είναι τέτοια που μια ποσότητα ύλης που θα χωρούσε σε ένα κουτάλι έχει βάρος ίσο με αυτό του όρους Έβερεστ λένε οι επιστήμονες.Ερευνητική ομάδα ανακοίνωσε ότι οι παρατηρήσεις που έγιναν στο Πάλσαρ των Ιστίων με τα όργανα του αστεροσκοπείου HESS στη Ναμίμπια έδειξαν ότι αυτό το πάλσαρ εξέπεμψε την ισχυρότερη ακτινοβολία γάμμα που έχει εντοπιστεί να εκπέμπει ένα άστρο νετρονίου μέχρι σήμερα.Οι ερευνητές κάνουν λόγο για ισχύ 20 τεραηλεκτρονιοβόλτ (20 TeV) όταν όλα τα πάλσαρ που γνωρίζουμε εκπέμπουν ακτινοβολία επιπέδου γιγαηλεκτρονιοβόλτ και η μεγαλύτερη εκπομπή ακτινοβολίας από πάλσαρ μέχρι σήμερα ήταν της τάξης του ενός τεραηλεκτρονιοβόλτ. Η διαφορά όπως είναι ευνόητο είναι χαώδης σε σχέση με όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα και η επιστημονική κοινότητα καλείται να βρει απαντήσεις σε αυτό το μυστηριώδες φαινόμενο. Η ανακάλυψη είναι σημαντική εκτός των άλλων γιατί το πάλσαρ αυτό είναι με κοσμικούς όρους σε αρκετά κοντινή απόσταση από τη Γη και τέτοιες εκπομπές ακτινοβολίας μπορεί να επηρεάσουν την γαλαξιακή μας γειτονιά με τρόπους που δεν φανταζόμαστε ακόμη. Τα άστρα νετρονίου αναφέρονται συχνά από την επιστημονική κοινότητα ως «κοσμικά εργαστήρια» κάτι που και αυτή η ανακάλυψη επιβεβαιώνει. Οι ερευνητές κάνουν μάλιστα λόγο για ένα νέο κλάδο αστρονομίας. «Η αστρονομία πάλσαρ TeV γεννήθηκε» λέει ο Αρατσε Ντζανάτι-Ατάι του εργαστηρίου Αστροσωματιδίων και Κοσμολογίας στη Γαλλία, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1522323/asteras-netronion-me-exopragmatiki-aktinovolia-dimioyrgei-neo-klado-stin-astronomia-vinteo/

Εκπαίδευση των πρώτων κοσμοναυτών Όταν άρχισε να αναπτύσσεται η αστροναυτική, κανείς δεν ήξερε ακριβώς τι φορτία θα έπρεπε να αντέξει το σώμα στον εξωγήινο χώρο. Για το σκοπό αυτό έχουν αναπτυχθεί προσομοιωτές για καλύτερη εκπαίδευση. Η φωτογραφία δείχνει μια προπονητική καρέκλα όπου οι πρώτοι κοσμοναύτες ασκούσαν την αιθουσαία συσκευή. Λειτουργούσε με βάση την αρχή της καρέκλας Barany, αλλά αυτοματοποιημένη. Στον πίνακα ελέγχου του καθίσματος, οι ειδικοί προσδιόρισαν την ετοιμότητα των αστροναυτών. Θα μπορούσαν να προσαρμόσουν το εύρος και την ταχύτητα περιστροφής. Σε περίπτωση επιτυχούς ολοκλήρωσης του προσομοιωτή, συντάχθηκε ένα συγκεκριμένο έγγραφο με άδεια πτήσης. Η έκθεση βρίσκεται στο μουσείο του Κέντρου Εκπαίδευσης Κοσμοναυτών. Μπορείτε να εγγραφείτε για μια περιήγηση καλώντας: 8(495)526-38-42. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568120

Ένας νέος σταθμός λήψης πληροφοριών από το διεθνές διαστημικό σύστημα COSPAS-SARSAT έχει αναπτυχθεί Η εγκατάσταση, η προετοιμασία και η εκτέλεση εργασιών θέσης σε λειτουργία και εκτενείς έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν από ειδικούς της εταιρείας Satellite System "Gonets", της εταιρείας RKS και του μέλους της Special Design Bureau του Ινστιτούτου Ενέργειας της Μόσχας, της εταιρείας RESHETNYOV, καθώς και του Κέντρου Ερευνών για τη Διαστημική Υδρομετεωρολογία «Planet» της Roshydromet, στην περιοχή στην οποία βρίσκεται ο σταθμός. Τα αποτελέσματα των δοκιμών επιβεβαίωσαν την ετοιμότητα του σταθμού για θέση σε λειτουργία με χρήση του δορυφόρου Luch-5A του πολυλειτουργικού διαστημικού συστήματος αναμετάδοσης Luch, ο οποίος θα επεκτείνει σημαντικά τις δυνατότητες του συστήματος! Κατά τη διάρκεια της 40χρονης ιστορίας της λειτουργίας του συστήματος, έχουν σωθεί πάνω από 60 χιλιάδες άτομα. Περιλαμβάνει διαστημικά και επίγεια τμήματα, καθώς και ένα τμήμα ραδιοφάρων - ακόμη και τα πλοία Soyuz είναι εξοπλισμένα με αυτά. Το ρωσικό τμήμα του τροχιακού αστερισμού COSPAS-SARSAT λειτουργεί τους δορυφόρους Meteor-M, Glonass-K, Luch-5 και Elektro-L, καθώς και τους δορυφόρους Arktika-M. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568118

Ένα σομπρέρο στην επιφάνεια του Άρη. Η φωτογραφία ενός βράχου στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη που μοιάζει με σομπρέρο, από την Mastcam-Z του διαστημικού οχήματος Perseverence: Ο Άρης δεν παύει να μας εκπλήσσει με τα σχήματα των βράχων που βρίσκουν τα διαστημικά ρόβερ Curiosity και Perseverance. Η παραπάνω φωτογραφία λήφθηκε στην περιοχή του κρατήρα Jezero από το Pesrseverence στις 8 Σεπτεμβρίου 2023 (Sol 907) O βράχος που περιέχει ανθρακικά άλατα πήρε το σχήμα ενός σομπρέρο εξαιτίας της διάβρωσής του, πιθανόν από την αλληλεπίδρασή του με το νερό που υπήρχε στο παρελθόν στην επιφάνεια του Άρη. Η διερεύνηση του αν υπάρχει διαφορά χημικής σύνθεσης μεταξύ του εσωτερικού πυρήνα και του εξωτερικού χείλους του «σομπρέρο» μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τις διαδικασίες που προκάλεσαν το ξεχωριστό σχήμα του, αυξάνοντας περαιτέρω την κατανόησή μας για τη γεωλογική ιστορία του κρατήρα Jezero. πηγή: https://mars.nasa.gov/mars2020/mission/status/484/sombrero-rock-a-case-of-case-hardening/

Το Hubble εντόπισε γαλαξία που ανοιγοκλείνει το διακόπτη γέννησης άστρων. Ο γαλαξίας NGC 6951 όπως τον κατέγραψε το Hubble. πηγή φωτό (ESA, A. Filippenko (University of California – Berkeley), R. Foley (University of California – Santa Cruz), C. Kilpatrick (Northwestern University), and D. Sand (University of Arizona); Processing: Gladys Kober (NASA/Catholic University of America)) Σπάνιο κοσμικό φαινόμενο ανακάλυψε το αρχαιότερο διαστημικό τηλεσκόπιο.Λαμπεροί μπλε σπειροειδείς βραχίονες περιστρέφονται γύρω από το φωτεινό λευκό κέντρο του γαλαξία NGC 6951 που βρίσκεται σε απόσταση 78 εκατομμυρίων ετών φωτός μακριά από τη Γη στον αστερισμό του Κηφέα. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε αυτή την εντυπωσιακή εικόνα του NGC 6951 που έχει… ιντριγκάρει τους επιστήμονες με τον ανορθόδοξο κοσμικά τρόπο με τον οποίο λειτουργεί.Οι παρατηρήσεις και μελέτες σε αυτόν το γαλαξία έδειξαν ότι είχε τον υψηλότερο ρυθμό άστρων στην ιστορία του πριν από περίπου 800 εκατομμύρια χρόνια στη συνέχεια οι διεργασίες σχηματισμού νέων άστρων διακόπηκαν απότομα για περίπου 300 εκατ. έτη και στη συνέχεια ξεκίνησε πάλι μια νέα περίοδος αστρογένεσης.Η μέση ηλικία ενός αστρικού σμήνους του NGC 6951 είναι 200 έως 300 εκατομμύρια έτη αν και υπάρχουν αστρικά σμήνη ηλικίας έως και ενός δισεκατομμυρίου ετών. Περιοχές στροβιλιζόμενου αερίου διακρίνονται με σκούρο κόκκινο χρώμα και περιβάλλουν τις φωτεινές μπλε κουκκίδες που είναι το φως που παράγουν αστρικά σμήνη. Οι αστρονόμοι ταξινομούν συχνά τον NGC 6951 ως γαλαξία τύπου II Seyfert, έναν τύπο ενεργού γαλαξία που εκπέμπει μεγάλες ποσότητες υπέρυθρης ακτινοβολίας και έχει αργά κινούμενη αέρια ύλη κοντά στο κέντρο του. Μερικοί αστρονόμοι ταξινομούν τον NGC 6951 ως γαλαξία χαμηλού ιονισμού περιοχής πυρηνικής εκπομπής (LINER), ο οποίος είναι παρόμοιος με έναν γαλαξία Seyfert Τύπου II αλλά με ψυχρότερο πυρήνα που εκπέμπει ασθενώς ιονισμένα ή ουδέτερα άτομα όπως οξυγόνο, άζωτο και θείο. Ολόκληρος ο γαλαξίας έχει διάμετρο περίπου 75.000 έτη φωτός.Στο κέντρο του NGC 6951 βρίσκεται μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα που περιβάλλεται από έναν δακτύλιο αστεριών, αερίου και σκόνης πλάτους περίπου 3,700 ετών φωτός. Αυτός ο «κυκλικός πυρηνικός δακτύλιος» είναι ηλικίας μεταξύ 1 και 1,5 δισεκατομμυρίου ετών και αποτελεί ένα εργοστάσιο παραγωγής άστρων.Έως και το 40% της μάζας του δακτυλίου προέρχεται από σχετικά νέα αστέρια ηλικίας μικρότερης των 100 εκατομμυρίων ετών. Οι σπειροειδείς λωρίδες σκόνης, που φαίνονται με σκούρο πορτοκαλί, συνδέουν το κέντρο του γαλαξία με τις εξωτερικές περιοχές του παρέχοντας ύλη που θα χρησιμοποιηθεί στον σχηματισμό άστρων στο μέλλον. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1522096/to-hubble-entopise-galaxia-poy-anoigokleinei-to-diakopti-gennisis-astron/

Τα πληρώματα της 21ης αποστολής επίσκεψης του ISS, η οποία περιλαμβάνει εκπροσώπους της Δημοκρατίας της Λευκορωσίας, ξεκίνησαν πρακτική εκπαίδευση στον προσομοιωτή διαστημικού σκάφους Soyuz. Ο Oleg Novitsky και η Marina Vasilevskaya εκπόνησαν το τυπικό πρόγραμμα πτήσης προς το σταθμό χρησιμοποιώντας ένα σχέδιο δύο τροχιών. Το ίδιο τετράωρο μάθημα για την προετοιμασία για την εκτόξευση και την εισαγωγή σε τροχιά πραγματοποιήθηκε από τους εφεδρικούς, Ιβάν Βάγκνερ και Αναστασία Λένκοβα. Στη συνέχεια τα πληρώματα εξασκήθηκαν στην αποδέσμευση και την κατάβαση, καθώς και σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Οι διοικητές του πληρώματος και οι μέντοράς τους στο διάστημα Oleg Novitsky και Ivan Vagner βοηθούν τα κορίτσια να μπουν γρήγορα στη δουλειά και να αντεπεξέλθουν στις εργασίες τους. Η Marina Vasilevskaya και η Anastasia Lenkova μιλούν για τους διοικητές τους ως έμπειρους και άκρως επαγγελματίες κοσμοναύτες, έτοιμους να προσφέρουν βοήθεια και υποστήριξη υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Οι εκπαιδευτές παρακολουθούν τις ενέργειες του πληρώματος. Σημειώνουν πόσο σωστά χειρίζονται τον εξοπλισμό, ακολουθούν τα ενσωματωμένα έγγραφα και ακολουθούν εντολές. ✨ Το πλήρωμα δούλεψε όλα τα mode άρτια και μαζί, λαμβάνοντας υψηλούς βαθμούς από την ομάδα των εκπαιδευτών! https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568114

Η Κίνα αναβαθμίζει το διαστημικό της σταθμό σε διεθνή προσκαλώντας αστροναύτες από άλλες χώρες. China Manned Space Engineering Office Ο ασιατικός γίγαντας θέλει να εκμεταλλευτεί την επερχόμενη διακοπή λειτουργίας του ISS.Το 1998 εκτοξεύτηκε ο πρώτος πύραυλος που μετέφερε εξοπλισμό για τη δημιουργία ενός μεγάλου διαστημικού σταθμού με διεθνή χαρακτήρα. Στη κατασκευή και τη λειτουργία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού όπως ονομάστηκε (ISS) συμμετείχαν οι διαστημικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, της Ευρώπης, της Ιαπωνίας, του Καναδά και της Ρωσίας.Στη διάρκεια των 22 ετών έγιναν πολλές επεκτάσεις και αναβαθμίσεις του ISS στον οποίο πραγματοποιήθηκαν χιλιάδες πειράματα και έρευνες κάθε επιστημονικού τομέα. Από τα μέσα της δεκαετίας του 2010 ξεκίνησε η συζήτηση για το τέλος της λειτουργίας του σταθμού αφού θεωρείται πλέον γηρασμένος ενώ η ένταση των τελευταίων ετών ανάμεσα σε Ρωσία και Δύση τα τελευταία χρόνια προκάλεσε διαφόρων προβλήματα και επεισόδια στη λειτουργία του σταθμού φέρνοντας ακόμη πιο κοντά τη διακοπή λειτουργίας του.Η απόφαση για δημιουργία από πλευράς ΗΠΑ, Ευρώπης και των συμμαχικών τους χωρών στη διαστημική δραστηριότητα ενός διαστημικού σταθμού στη Σελήνη που να υποστηρίζει αρχικά τις επανδρωμένες αποστολές που προγραμματίζονται να ξεκινήσουν από το 2025 στο φεγγάρι αλλά και αργότερα τις βάσεις που θα δημιουργηθούν στο φυσικό μας δορυφόρο επιτάχυνε τις αποφάσεις για διακοπή της λειτουργίας του ISS η οποία αν και αρχικά είχε ανακοινωθεί ότι θα πάψει να λειτουργεί στα μέσα της δεκαετίας τελικά δόθηκε μια μικρή παράταση και το τέλος του θα επέλθει προς το τέλος της δεκαετίας.Πριν από ένα χρόνο η Κίνα με κινήσεις απόλυτης μυστικότητας και σε μια επιχείρηση… αστραπή αρχικά ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει ένα δικό της διαστημικό της σταθμό και στη συνέχεια μετά από λίγες εβδομάδες ο σταθμός αυτός ήταν έτοιμος να υποδεχτεί ταϊκοναύτες, όπως ονομάζει η Κίνα τους αστροναύτες της.Το κινεζικό τροχιακό συγκρότημα, το οποίο αποτελείται σήμερα από τρεις υπομονάδες, θα επεκταθεί στις έξι τα επόμενα χρόνια και θα παραμείνει σε λειτουργία για περισσότερο από 15 χρόνια, αντί για 10 όπως είχε ανακοινωθεί προηγουμένως, ανακοίνωσε η Κινεζική Ακαδημία Διαστημικής Τεχνολογίας (CAST).Ο κινεζικός σταθμός Tiangong («Ουράνιο Παλάτι» στα κινεζικά), ο οποίος κινείται σε ύψος περίπου 450 χιλιομέτρων, τέθηκε σε πλήρη λειτουργία στα τέλη του 2022 και μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι τρεις αστροναύτες.Με μάζα 180 τόνων όταν επεκταθεί στις έξι υπομονάδες, ο Tiangong έχει μόλις το 40% της μάζας του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, ο οποίος φιλοξενεί μέχρι επτά αστροναύτες. Η Κίνα είχε ανακοινώσει ότι ο σταθμός αυτός θα λειτουργήσει αποκλειστικά για δική της χρήση αφήνοντας ένα παράθυρο ανοικτό για να δεχτεί στο μέλλον να φιλοξενήσει αστροναύτες άλλων χωρών αλλά με κριτήριο τις σχέσεις κάθε ενδιαφερόμενης χώρας με την Κίνα υποδεικνύοντας κυρίως τους Ρώσους κοσμοναύτες.Αξιωματούχοι της Κινεζικής Ακαδημίας Διαστημικής Τεχνολογίας (CAST) αποκάλυψαν σε μεγάλο διαστημικό συνέδριο που γίνεται στο Μπακού ότι η Κίνα δέχτηκε αιτήματα από πολλές χώρες για να στείλουν αστροναύτες της στον κινεζικό διαστημικό σταθμό και το Πεκίνο αποφάσισε αλλαγή της αρχικής στάσης του. Η Κίνα αποφάσισε να διπλασιάσει το μέγεθος του διαστημικού της σταθμού για να φιλοξενεί αστροναύτες από άλλες χώρες και στην ουσία να πάρει τη θέση του ISS σε μια κίνηση του Πεκίνου να ενισχύσει την γεωπολιτική της ισχύ μέσω του Διαστήματος. Αναμένονται πλέον οι ανακοινώσεις για το πότε θα γίνουν οι εργασίες επέκτασης του κινεζικού σταθμού και πότε θα είναι έτοιμος να υποδεχθεί αστροναύτες άλλων χωρών.Όπως αναφέρει το Reuters, κινεζικά μέσα ανέφεραν πέρυσι πως «αρκετές χώρες» έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να στείλουν αστροναύτες στον Tiangong.Ωστόσο η κινεζική διαστημική διπλωματία υπέστη ένα πλήγμα φέτος όταν η ESA ανακοίνωσε ότι δεν έχει τα κονδύλια ή το «πολιτικό» πράσινο φως για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα του Tiangong όπως προέβλεπε νωρίτερα.«Η εγκατάλειψη της συνεργασίας με την Κίνα στον τομέα των επανδρωμένων διαστημικών αποστολών είναι ξεκάθαρα κοντόφθαλμ και αποκαλύπτει ότι η αντιπαράθεση της οποίας ηγούνται οι ΗΠΑ έχει οδηγήσει σε μια νέα διαστημική κούρσα» έγραφε τότε η κινεζική εφημερίδα Global Times.Δικό της διαστημικό σταθμό σχεδιάζει και η Ρωσία, παρά το γεγονός ότι συμμετέχει στο πρόγραμμα του ISS.Η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos παρουσίασε πέρυσι σχέδια για διαστημικό συγκρότημα έξι υπομονάδων που θα φιλοξενεί μέχρι τέσσερα άτομα.Σύμφωνα με ρωσικές πηγές, στην κατασκευή του μπορεί να συμμετάσχουν οι εταίροι της Μόσχας στην ομάδα BRICS –Βραζιλία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική. Μια γυναίκα φωτογραφίζει την οθόνη που εμφανίζει τους χαιρετισμούς των Κινέζων αστροναυτών Fei Junlong, Deng Qingming και Zhang Lu από τον διαστημικό σταθμό της Κίνας, στις 21 Ιανουαρίου 2023 https://www.naftemporiki.gr/techscience/1521834/i-kina-anavathmizei-to-diastimiko-tis-stathmo-se-diethni-proskalontas-astronaytes-apo-alles-chores/

Το Hubble χαρτογράφησε την πιο μυστηριώδη έκρηξη στο Σύμπαν και το σημείο που συνέβη μεγαλώνει το μυστήριο. Καλλιτεχνική απεικόνιση της έκρηξης FBOT που εντόπισε το Hubble. πηγή φωτό (NASA, ESA, NSF’s NOIRLab, Mark Garlick , Mahdi Zamani) Η έκρηξη αυτή έγινε σε ένα σημείο του Διαστήματος που δεν υπάρχει τίποτε που να εξηγεί τι συνέβη.Οι επιστήμονες την ονομάζουν «γρήγορη μπλε οπτική παροδική έκρηξη» (FBOT) και πρόκειται για ένα είδος κοσμικών εκρήξεων που ανακαλύφθηκε πριν από λίγα χρόνια με την πηγή προέλευσης και τους μηχανισμούς τους να παραμένουν μυστηριώδεις για τους ειδικούς. Το 2018 κατέστη εφικτή για πρώτη φορά η καταγραφή μια έκρηξης FBOT η οποία συνέβη σε απόσταση 180 εκατ. ετών φωτός από τη Γη έλαβε την κωδική ονομασία AT2018 αλλά έγινε περισσότερο γνωστή με το παρατσούκλι «αγελάδα».«Τα FBOT είναι πραγματικά λαμπερά  πιο λαμπερά και από κάποιες υπέρλαμπρες εκρήξεις σουπερνόβα. Όμως τα FBOT εμφανίζονται ξαφνικά και στη συνέχεια η φωτεινότητα εξαφανίζεται απότομα. Σε αντίθεση με τα συμβατικά σουπερνόβα τα FBOT δεν υπάρχουν ραδιενεργά στοιχεία που να τροφοδοτούν τη φωτεινότητα, επομένως η ισχύς τους πρέπει να προέρχεται από κάπου αλλού» είχε πει ο αστροφυσικός Τζάστιν Μάουντ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που εντόπισε την πρώτη έκρηξη FBOT.Τα επόμενα χρόνια εντοπίστηκαν μερικές ακόμη εκρήξεις FBOT οι οποίες όμως έχουν χαρακτηριστικά που αντί να βοηθούν τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα το φαινόμενο γεννούν νέα ερωτηματικά. Μια από αυτές τις εκρήξεις FBOT που εντοπίστηκαν έλαβε την κωδική ονομασία AT2023fhn και το παρατσούκλι «Ο Σπίνος».Όπως όλες οι εκρήξεις FBOT έτσι και αυτή εξέπεμψε ένα έντονο μπλε φως για λίγες μόλις μέρες και στη συνέχεια έσβησε απότομα. Η NASA ανακοίνωσε ότι το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατάφερε να εντοπίσει την θέση αυτής της έκρηξης η οποία δημιουργεί νέους πονοκεφάλους στους επιστήμονες. Αυτό γιατί η έκρηξη φαίνεται ότι συνέβη σε μια περιοχή του Διαστήματος ανάμεσα σε δύο γαλαξίες, ένα γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση 15 χιλιάδες έτη φωτός μακριά από την έκρηξη και έναν μεγαλύτερο σπειροειδή που βρίσκεται σε απόσταση 50 χιλιάδων ετών φωτός από την έκρηξη.Όλες οι προηγούμενες εκρήξεις FBOT που γνωρίζουμε συνέβησαν μέσα σε σπειροειδείς γαλαξίες και ειδικότερα σε σημεία τους όπου υπάρχει σε εξέλιξη η γέννηση νέων άστρων κάτι που σημαίνει ότι οι εκρήξεις αυτές πιθανώς συνδέονται με έντονες κοσμικές διεργασίες και αλληλεπιδράσεις. Όπως είναι ευνόητο ο εντοπισμός μιας έκρηξης FBOT στο διαγαλαξιακό κενό όπου φαινομενικά δεν συμβαίνει τίποτε δημιουργεί έντονο προβληματισμό στους ειδικούς.Μια εικασία που κάνουν οι επιστήμονες είναι ότι οι εκρήξεις FBOT είναι προϊόν της αλληλεπίδρασης ή πιο σωστά της καταστροφής ενός άστρου που έπεσε στα πανίσχυρα βαρυτικά δίχτυα μια μικρής μαύρης τρύπας με μάζα εκατό ως χίλιες φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Η ύπαρξη ενός άστρου και μιας τέτοιας μαύρης τρύπας στο διαγαλαξιακό κενό δεν είναι συμβατή με τα κοσμολογικά δεδομένα και έτσι καλούνται οι επιστήμονες να βρουν απαντήσεις. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1521865/to-hubble-chartografise-tin-pio-mystiriodi-ekrixi-sto-sympan-kai-to-simeio-poy-synevi-megalonei-to-mystirio/

Οι αστρονόμοι ανησυχούν για τον δορυφόρο που είναι λαμπρότερος από τα περισσότερα άστρα. Χιλιάδες δορυφόροι στον νυχτερινό ουρανό αποτελούν πρόβλημα για τη συλλογή δεδομένων ενώ τίθεται και ζήτημα ασφαλείας από αστεροειδείς Οι διαδρομές του δορυφόρου BlueWalker 3 στον νυχτερινό ουρανό πάνω από το Εθνικό Αστεροσκοπείο στο San Pedro Mártir (Μεξικό), στις 12 Νοεμβρίου 2022 Περίπου 530 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη, περιφέρεται ένας τεχνητός δορυφόρος που το φως του είναι τόσο ισχυρό ώστε να λάμπει περισσότερο από πολλά αστέρια. Η κατάσταση αυτή έχει ανησυχήσει την αστρονομική κοινότητα καθώς δυσκολεύει και άλλο η συλλογή δεδομένων για τον νυχτερινό ουρανό.Η φωτορύπανση γύρω από τον πλανήτη μας αναμένεται μέσα στα επόμενα χρόνια να επιδεινωθεί καθώς πολλές εταιρείες σχεδιάζουν να στείλουν χιλιάδες ακόμα δορυφόρους σε τροχιά, χωρίς να υπάρχουν κανονισμοί σχετικά με τη φωτεινότητά τους. Το 2022, η εταιρεία AST SpaceMobile με έδρα το Τέξας εκτόξευσε στο διάστημα τον δορυφόρο «BlueWalker 3» για να παρέχει υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας σε όλες τις ηπείρους. Ωστόσο, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα, ο δορυφόρος έλαμπε σε εξαιρετικό βαθμό με αποτέλεσμα να συγκαταλέγεται στα 10 πιο φωτεινά αντικείμενα στον ουρανό. Η νέα μελέτη κατέγραψε τη φωτεινότητα του δορυφόρου επί 130 ημέρες. Ερασιτέχνες και επαγγελματίες αστρονόμοι εντόπισαν τον δορυφόρο πάνω από τη Χιλή, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Μεξικό, τη Νέα Ζηλανδία, τις Κάτω Χώρες και το Μαρόκο. Το ζήτημα με τη φωτεινότητα έγκειται στο μέγεθός του δορυφόρου. Η συστοιχία κεραιών του εκτείνεται σε 64 τετραγωνικά μέτρα. Πρόκειται δηλαδή για το μεγαλύτερο εμπορικό σύστημα κεραιών που βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε χαμηλή γήινη τροχιά. Το σύστημα βοηθά στην αναπήδηση των σημάτων κινητής τηλεφωνίας μπρος-πίσω σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, αντανακλά επίσης πολύ φως πίσω στη Γη. O δορυφόρος BlueWalker 3 πριν την εκτόξευσή του (αριστερά), και η φωτογραφία του στο διάστημα μετά την εκτόξευσή του (δεξιά) Σύμφωνα με τους ειδικούς, η φωτορύπανση έχει επιπτώσεις τόσο για τη συλλογή δεδομένων από αστρονόμους όσο και για ζητήματα ασφαλείας. Για παράδειγμα, οι ραβδώσεις των δορυφόρων θα μπορούσαν να καλύψουν αντικείμενα που βρίσκονται κοντά στη Γη, όπως ένας αστεροειδής. Η φωτορύπανση επηρεάζει επίσης τους κιρκάδιους ρυθμούς των ανθρώπων αλλά και τα μεταναστευτικά μοτίβα ορισμένων ζώων.Οι αστρονόμοι αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα από τα σμήνη δορυφόρων που βρίσκονται πλέον σε τροχιά γύρω από τη Γη, όπως το Starlink της SpaceX. Χιλιάδες δορυφόροι Starlink βρίσκονται πλέον γύρω από τη Γη και κάθε μεμονωμένος δορυφόρος είναι ήδη 10 φορές πιο φωτεινός από ό,τι θα ήθελε η αστρονομική κοινότητα. Ενδεικτικά, ο «Blue Walker» είναι έξι φορές μεγαλύτερος και πολύ φωτεινότερος από έναν δορυφόρο Starlink. Με την πρόσφατη εκτόξευση ως πρωτότυπο, η AST SpaceMobile σχεδιάζει να στείλει εκατοντάδες ακόμη στο διάστημα. πηγή: https://www.kathimerini.gr/life/science/562652644/enas-technitos-doryforos-lampei-perissotero-apo-polla-asteria/ – https://www.washingtonpost.com/climate-environment/2023/10/04/bright-satellite-study-bluewalker3/

Τι πρέπει να γνωρίζετε πριν χρησιμοποιήσετε το ChatGPT και τα αντίστοιχα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης. Tο ChatGPT eίναι το δημοφιλέστερο πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης και η εμφάνιση του πριν από ένα χρόνο προκάλεσε μια πραγματική επανάσταση σε αυτόν τον ραγδαία αναπτύσσομενο τομέα. Η τεχνολογία στην οποία βασίστηκε το ChatGPT αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία πολλών ακόμη αντίστοιχων προγραμμάτων γενετικής νοημοσύνης όπως ονομάστηκε αυτή η τεχνολογία. Μάλιστα τα προγράμματα αυτά εξελίσσονται με πολύ ταχύ ρυθμό και ήδη μέσα σε ένα χρόνο το ChatGPT έχει λάβει τέσσερις αναβαθμίσεις με αντίστοιχες νέες βελτιωμένες εκδόσεις του.Οι συζητήσεις γύρω από τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης μονοπωλούν το ενδιαφέρον μας τους τελευταίους μήνες. Λόγω της ικανότητάς τους να αυξάνουν την παραγωγικότητα και να εξοικονομούν χρόνο, πολλοί εργαζόμενοι έχουν ήδη εντάξει αυτά τα εργαλεία στην καθημερινή τους εργασία. Ωστόσο θα πρέπει να γνωρίζουν πώς να τα χρησιμοποιούν χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των δεδομένων της εταιρείας που εργάζονται.Τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να μας βοηθήσουν να αναπτύξουμε ιδέες, να συνοψίσουμε ή να επαναδιατυπώσουμε κομμάτια κειμένου, ή ακόμη και να δημιουργήσουμε μια βάση για μια επιχειρηματική στρατηγική ή να βρούμε ένα σφάλμα σε έναν κώδικα. Όμως, όσο χρησιμοποιούμε την τεχνητή νοημοσύνη, πρέπει να θυμόμαστε ότι τα δεδομένα που εισάγουμε στα εργαλεία παύουν να μας ανήκουν μόλις πατήσουμε το κουμπί αποστολής.Μία από τις κύριες ανησυχίες κατά τη χρήση μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (LLM), όπως το ChatGPT, είναι ότι μοιραζόμαστε ευαίσθητα δεδομένα με μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Αυτά τα μοντέλα είναι διαδικτυακά κείμενα, που τους επιτρέπουν να ερμηνεύουν αποτελεσματικά και να απαντούν σε ερωτήματα χρηστών. Ωστόσο, κάθε φορά που αλληλοεπιδρούμε με ένα chatbot και ζητάμε πληροφορίες ή βοήθεια, μπορεί να μοιραστούμε ακούσια δεδομένα σχετικά με εμάς ή την εταιρεία μας.Όταν γράφουμε μια εντολή για ένα chatbot, τα δεδομένα που εισάγουμε γίνονται δημόσια. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα chatbots θα χρησιμοποιήσουν αμέσως αυτές τις πληροφορίες ως βάση για απαντήσεις σε άλλους χρήστες. Αλλά ο πάροχος LLM ή οι συνεργάτες του μπορεί να έχουν πρόσβαση σε αυτά τα ερωτήματα και θα μπορούσαν να τα ενσωματώσουν σε μελλοντικές εκδόσεις της τεχνολογίας.Η OpenAI, ο οργανισμός που βρίσκεται πίσω από το ChatGPT, εισήγαγε την επιλογή απενεργοποίησης του ιστορικού συνομιλιών, η οποία αποτρέπει τη χρήση των δεδομένων των χρηστών για την εκπαίδευση και τη βελτίωση των μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης του OpenAI. Με αυτόν τον τρόπο, οι χρήστες αποκτούν μεγαλύτερο έλεγχο των δεδομένων τους. Εάν κάποιος εργαζόμενος θέλει να χρησιμοποιήσει εργαλεία όπως το ChatGPT, η απενεργοποίηση του ιστορικού συνομιλιών θα πρέπει να είναι το πρώτο του βήμα.Αλλά ακόμη και με απενεργοποιημένο το ιστορικό συνομιλίας, όλα τα δεδομένα των εντολών εξακολουθούν να αποθηκεύονται στους διακομιστές του chatbot. Με την αποθήκευση όλων των εντολών σε εξωτερικούς διακομιστές, υπάρχει πιθανή απειλή μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης από χάκερ. Επιπλέον, τα τεχνικά σφάλματα μπορούν περιστασιακά να επιτρέψουν σε μη εξουσιοδοτημένα άτομα να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα που ανήκουν σε άλλους χρήστες chatbot.Πώς μπορείτε λοιπόν να διασφαλίσετε ότι οι υπάλληλοι της εταιρείας σας χρησιμοποιούν πλατφόρμες όπως το ChatGPT με ασφάλεια; Οι ειδικοί της παγκόσμιας εταιρείας κυβερνοασφάλειας ESET προειδοποιούν για ορισμένα λάθη που κάνουν συχνά οι εργαζόμενοι και συμβουλεύουν πώς να τα αποφύγουμε. Χρήση δεδομένων του πελάτη Το πρώτο κοινό λάθος που κάνουν οι εργαζόμενοι όταν χρησιμοποιούν LLMs είναι να μοιράζονται χωρίς να το συνειδητοποιούν ευαίσθητες πληροφορίες σχετικά με τους πελάτες της εταιρείας τους. Φανταστείτε, για παράδειγμα, γιατρούς να υποβάλλουν τα ονόματα και τα ιατρικά αρχεία των ασθενών τους και να ζητούν από το εργαλείο LLM να γράψει επιστολές στις ασφαλιστικές εταιρείες των ασθενών. Ή εταιρείες να ανεβάζουν δεδομένα πελατών από τα συστήματα CRM τους και να προτρέπουν το εργαλείο να συντάξει στοχευμένα ενημερωτικά δελτία.Εκπαιδεύστε τους υπαλλήλους να ανωνυμοποιούν τα ερωτήματά τους πριν τα εισάγουν στα chatbots. Για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των πελατών, ενθαρρύνετέ τους να αναθεωρούν και να αφαιρούν προσεκτικά ευαίσθητα στοιχεία, όπως ονόματα, διευθύνσεις ή αριθμούς λογαριασμών. Η καλύτερη πρακτική είναι να αποφεύγετε εξαρχής τη χρήση προσωπικών πληροφοριών και να βασίζεστε σε γενικές ερωτήσεις ή ερωτήματα. Εισαγωγή εμπιστευτικών εγγράφων σε chatbots Τα chatbots μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμα εργαλεία για τη γρήγορη περίληψη μεγάλου όγκου δεδομένων και τη δημιουργία σχεδίων, παρουσιάσεων ή εκθέσεων. Παρόλα αυτά, η μεταφόρτωση εγγράφων σε εργαλεία όπως το ChatGPT μπορεί να σημαίνει ότι είναι εκτεθειμένα τα δεδομένα της εταιρείας ή των πελατών που είναι αποθηκευμένα σε αυτά. Αν και μπορεί να είναι δελεαστικό να αντιγράψετε έγγραφα και να ζητήσετε από το εργαλείο να δημιουργήσει περιλήψεις ή προτάσεις για διαφάνειες παρουσιάσεων, δεν είναι ένας ασφαλής τρόπος για την ασφάλεια των δεδομένων.Αυτό ισχύει για σημαντικά έγγραφα, όπως οι στρατηγικές ανάπτυξης, αλλά και για λιγότερο σημαντικά έγγραφα – όπως οι σημειώσεις από μια συνάντηση – μπορεί να οδηγήσουν τους υπαλλήλους στην αποκάλυψη της πολύτιμης τεχνογνωσίας της εταιρείας τους.Για να μετριάσετε αυτόν τον κίνδυνο, καθιερώστε αυστηρές πολιτικές για το χειρισμό ευαίσθητων εγγράφων και περιορίστε την πρόσβαση σε τέτοια αρχεία με μια πολιτική περιορισμένης πρόσβασης σε πληροφορίες (need to know). Οι εργαζόμενοι πρέπει να εξετάζουν τα έγγραφα προτού ζητήσουν περίληψη ή βοήθεια από το chatbot. Έτσι διασφαλίζεται ότι οι ευαίσθητες πληροφορίες, όπως ονόματα, στοιχεία επικοινωνίας, στοιχεία πωλήσεων ή ταμειακής ροής, διαγράφονται ή ανωνυμοποιούνται κατάλληλα. Αποκαλύπτοντας δεδομένα της εταιρείας σε εντολές Φανταστείτε ότι προσπαθείτε να βελτιώσετε ορισμένες από τις πρακτικές και τις ροές εργασίας της εταιρείας σας. Ζητάτε από το ChatGPT να σας βοηθήσει με τη διαχείριση του χρόνου ή τη διάρθρωση των εργασιών και εισάγετε πολύτιμη τεχνογνωσία και άλλα δεδομένα στην εντολή για να βοηθήσετε το chatbot να αναπτύξει μια λύση. Ακριβώς όπως η εισαγωγή ευαίσθητων εγγράφων ή δεδομένων πελατών σε chatbots, η συμπερίληψη ευαίσθητων δεδομένων της εταιρείας στην εντολή είναι μια κοινή, αλλά δυνητικά επιζήμια πρακτική που μπορεί να οδηγήσει σε μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση ή διαρροή εμπιστευτικών πληροφοριών.Για να αποφύγετε κάτι τέτοιο, η ανωνυμοποίηση της εντολής θα πρέπει να αποτελεί βασική πρακτική. Αυτό σημαίνει ότι δε θα πρέπει ποτέ να εισάγονται ονόματα, διευθύνσεις, οικονομικά στοιχεία ή άλλα προσωπικά δεδομένα σε εντολές chatbot. Εάν θέλετε να διευκολύνετε τους υπαλλήλους να χρησιμοποιούν με ασφάλεια εργαλεία όπως το ChatGPT, δημιουργήστε τυποποιημένες εντολές ως πρότυπα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια από όλους τους υπαλλήλους, εάν είναι απαραίτητο, όπως “Φανταστείτε ότι είστε [θέση] στην [εταιρεία]. Δημιουργήστε μια καλύτερη εβδομαδιαία ροή εργασίας για τη [θέση] που να επικεντρώνεται κυρίως στην [εργασία]”.Τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης δεν είναι μόνο το μέλλον της εργασίας μας, αλλά αποτελούν ήδη το παρόν. Καθώς η πρόοδος στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και, συγκεκριμένα, της μηχανικής μάθησης προχωράει καθημερινά, οι εταιρείες πρέπει αναπόφευκτα να ακολουθούν τις τάσεις και να προσαρμόζονται σε αυτές. Από τη θέση του ειδικού στην ασφάλεια δεδομένων έως τη θέση του γενικού υπεύθυνου IT, θα μπορούσατε να βεβαιωθείτε ότι οι συνάδελφοί σας γνωρίζουν πώς να χρησιμοποιούν αυτές τις τεχνολογίες χωρίς να διακινδυνεύουν τη διαρροή δεδομένων; πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1521464/ti-prepei-na-gnorizete-prin-chrisimopoiisete-to-chatgpt-kai-ta-antistoicha-programmata-technitis-noimosynis/

Ο νικητής του Νόμπελ Χημείας είχε αποτύχει στις πρώτες εξετάσεις χημείας. Moungi G. Bawendi Ο καθηγητής του ΜΙΤ-(Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης) Μούνγκι Μπαβέντι είναι ένας από τους τρις νικητές του φετινού βραβείου Νόμπελ Χημείας για τη συμβολή του στην ανάπτυξη των «κβαντικών κουκκίδων» – νανοσωματίδια που βρίσκονται τώρα στις οθόνες τηλεοράσεων επόμενης γενιάς και βοηθούν στο φωτισμό των όγκων μέσα στο σώμα.Ως προπτυχιακός φοιτητής, όμως, απέτυχε στις πρώτες του εξετάσεις χημείας, ανακαλώντας στη μνήμη του ότι η εμπειρία αυτή σχεδόν τον «κατέστρεψε».Ο 62χρονος Τυνήσιος και Γάλλος με καταγωγή από την Τυνησία και τη Γαλλία, διέπρεψε στις φυσικές επιστήμες σε όλη τη διάρκεια του λυκείου, χωρίς ποτέ να χρειαστεί να ιδρώσει.Όμως, όταν έφτασε στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ ως προπτυχιακός φοιτητής στα τέλη της δεκαετίας του 1970, τον περίμενε μια άγρια αφύπνιση.«Είχα συνηθίσει να μην χρειάζεται να διαβάσω για τις εξετάσεις», δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη, προσθέτοντας ότι τον τρόμαξε τόσο το τεράστιο μέγεθος της αίθουσας όσο και η αυστηρή παρουσία ενός επιτηρητή.«Κοίταξα την πρώτη ερώτηση και δεν μπορούσα να την καταλάβω, και τη δεύτερη ερώτηση δεν μπορούσα να την καταλάβω», θυμήθηκε.Τελικά, βαθμολογήθηκε με 20 στα 100, τον χαμηλότερο βαθμό σε ολόκληρη την τάξη του.Τότε σκέφτηκα: «Θεέ μου, αυτό είναι το τέλος μου, τι κάνω εδώ;».Αν και ο Μπαβέντι αγαπούσε τη χημεία, συνειδητοποίησε ότι δεν είχε μάθει την τέχνη της προετοιμασίας για τις εξετάσεις, κάτι που γρήγορα άρχισε να διορθώνει.«Κατάλαβα πώς να διαβάζω, κάτι που δεν ήξερα πώς να κάνω πριν», είπε, και μετά από αυτό «ήταν 100άρια σε κάθε εξέταση, λίγο πολύ».Το μήνυμά του για τους νέους είναι απλό: «μην αφήνετε τις αναποδιές να σας «καταστρέφουν».«Θα μπορούσε εύκολα να με είχε καταστρέψει, η πρώτη μου εμπειρία με ένα F, ο χαμηλότερος βαθμός στην τάξη μου με διαφορά», πρόσθεσε.Οι κβαντικές τελείες είναι νανοσωματίδια τόσο μικροσκοπικά που οι ιδιότητές τους, συμπεριλαμβανομένου του χρώματος, διέπονται από την κβαντομηχανική.Αν και δεν τις ανακάλυψε ο ίδιος, ο Μπαβέντι έφερε επανάσταση στις τεχνικές για την κατασκευή τους με ακρίβεια και σε κλίμακα, ανοίγοντας το δρόμο για τις σημερινές εφαρμογές τους. Πηγή: AFP Σύνταξη: Ντάνιελ Στάνκοβιτς – https://www.ertnews.gr/eidiseis/diethni/o-nikitis-tou-nompel-ximeias-apetyxe-stis-protes-eksetaseis-ximeias-sto-kolegio/

Τι σημαίνει Sputnik: Το «μπιπ, μπιπ» που ακούστηκε σε όλο τον κόσμο. φωτ.: Shutterstock 4 Οκτωβρίου 1957 Η Σοβιετική Ένωση βάζει σε τροχιά τον Sputnik I, τον πρώτο δορυφόρο κατασκευασμένο από άνθρωπο. Το «μπιπ, μπιπ» του Sputnik ακούστηκε σε όλη τη γη, ξυπνώντας στους Αμερικανούς όνειρα κυριαρχίας και εφιάλτες πυρηνικής επίθεσης. Την ημέρα αυτή, άνοιξε η εποχή του διαστήματος αλλά και η κούρσα μεταξύ Αμερικανών και Σοβιετικών για την κατάκτησή του.Το διαστημικό πρόγραμμα των Σοβιετικών πέτυχε μία σειρά από πρωτιές στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και τις αρχές του 1960: Τον πρώτο άνθρωπο στο διάστημα, την πρώτη γυναίκα, τους τρεις πρώτους άνδρες, τον πρώτο περίπατο στο διάστημα, το πρώτο διαστημόπλοιο που προσέκρουσε στο φεγγάρι, την πρώτη τροχιά γύρω από το φεγγάρι, την πρώτη πρόσκρουση στην Αφροδίτη και το πρώτο διαστημόπλοιο που προσσεληνώθηκε ομαλά στο φεγγάρι. Όμως, οι ΗΠΑ έκαναν ένα μεγάλο άλμα στην κούρσα του διαστήματος στα τέλη της δεκαετίας του 1960, με το πρόγραμμα Apollo, που έφερε με επιτυχία δύο αστροναύτες στην επιφάνεια του φεγγαριού, τον Ιούλιο του 1969. 10 πράγματα που δεν ξέρατε για τον Sputnik 1. Όπως εξηγούσαν οι New York Times λίγο μετά την εκτόξευσή του, Sputnik σημαίνει «κάτι που ταξιδεύει μαζί με έναν ταξιδιώτη». «Ο ταξιδιώτης είναι η γη, που ταξιδεύει στο διάστημα και αυτό που ταξιδεύει μαζί της είναι ο δορυφόρος», έγραφε η εφημερίδα. 2. Ο δορυφόρος είχε το μέγεθος μιας μπάλας του μπάσκετ και βάρος περίπου 80 κιλών. 3. Ταξίδευε με ταχύτητα σχεδόν 30.000 χιλιομέτρων, 500 μίλια πάνω από την επιφάνεια της γης. 4. Έκανε τον κύκλο της γης κάθε 98 λεπτά, πετώντας πάνω από τις ΗΠΑ επτά φορές την ημέρα. 5. Μεταφέροντας μόνο έναν απλό ραδιοπομπό, ο δορυφόρος έστελνε ένα σήμα «μπιπ, μπιπ, μπιπ» πίσω στη γη για 23 μέρες. 6. 27 Οκτωβρίου 1957: Οι μεταδόσεις σταμάτησαν, καθώς πιστεύεται ότι τελείωσε η μπαταρία του ραδιοπομπού. 7. Ο Sputnik παρέμεινε σε τροχιά έως τις 4 Ιανουαρίου του 1958, όταν εισήλθε ξανά στην ατμόσφαιρα της γης και κάηκε. 8. Ο Sputnik II εκτοξεύτηκε στις 3 Νοεμβρίου του 1957, μεταφέροντας το πρώτο ζωντανό ον στο διάστημα: Έναν σκύλο με το όνομα Laika. Αυτός ο δορυφόρος ήταν έξι φορές πιο βαρύς από τον πρώτο. Όμως, δεν υπήρχε σχέδιο για την ασφαλή επιστροφή του σκύλου στη γη, επομένως το ζώο πέθανε στο διάστημα. Παρότι οι Σοβετικοί είχαν προβλέψει για την τροφή και το νερό του, υπολογίζεται ότι δεν έζησε πάνω από μερικές ώρες, λόγω των πολύ υψηλών θερμοκρασιών. 9. Οι Αμερικανοί πιάστηκαν στον ύπνο από την πρόοδο των Σοβιετικών, η οποία σημειώθηκε εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου. Αμέσως, κατακλύσθηκαν από θαυμασμό και δέος, αισθήματα που συνοδεύονταν από πανικό και παράνοια, καθώς πολλοί αναρωτιούνταν εάν οι Σοβιετικοί είχαν την ικανότητα να εκτοξεύσουν πυραύλους που θα μπορούσαν να φτάσουν σε αμερικανικό έδαφος. 10. Οι ΗΠΑ απάντησαν, εκτοξεύονταν τον πρώτο δικό τους δορυφόρο, τον Explorer I, στις 31 Ιανουαρίου του 1958. Το ίδιο έτος, το Κογκρέσο πέρασε τον νόμο National Aeronautics and Space Act, με τον οποίο ιδρύθηκε η NASA. https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243748%2F8d7ffa23e1546d8522 https://vk.com/presscentre.energia?z=video-167742670_456239238%2F03b2cf57d2993be0ce%2Fpl_wall_-167742670 https://www.moneyreview.gr/like-today/90678/ti-simainei-sputnik-to-mpip-mpip-poy-akoystike-se-olo-ton-kosmo/

Εταιρεία θα πληρώσει 150.000 δολάρια για διαστημικά «σκουπίδια» – Το πρώτο πρόστιμο στην Ιστορία Η Dish Network θα έπρεπε να έχει αποσύρει τον δορυφόρο της σε μια «τροχιά νεκροταφείου», όπου δεν θα αποτελούσε κίνδυνο για άλλους δορυφόρους, κάτι που δεν έκανε. HΟμοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών των ΗΠΑ (FCC) βεβαίωσε το πρώτο της πρόστιμο σε μια εταιρεία που παραβίασε του κανόνες κατά της ρύπανσης του Διαστήματος.Η Dish Network υποχρεούται να καταβάλει 150.000 δολάρια στην επιτροπή, καθώς απέτυχε να θέσει εκτός τροχιάς τον δορυφόρο της EchoStar-7, ο οποίος βρίσκεται στο Διάστημα εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες. Αντί να αποσύρει τον δορυφόρο, η Dish τον έθεσε σε «τροχιά απόρριψης» ακατάλληλη περιοχή όπου κινούνται ενεργοί δορυφόροι, σε υψόμετρο αρκούντως χαμηλό ώστε να συνιστά επικίνδυνο τροχιακό απόβλητο. «Καθώς οι δορυφορικές αποστολές γίνονται όλο και πιο κοινές και η διαστημική οικονομία επιταχύνεται, πρέπει να βεβαιωθούμε πως οι εταιρείες συμμορφώνονται με τις δεσμεύσεις τους», σημειώνει ο επικεφαλής του αρμόδιου γραφείου, Λόγιαν Α Εγκάλ. «Πρόκειται για έναν πρωτοποριακό διακανονισμό, ο οποίος καθιστά σαφές ότι η FCC έχει ισχυρή εκτελεστική εξουσία και ικανότητα να επιβάλει τους σημαντικούς κανόνες για τα διαστημικά σκουπίδια».Το 2002, η Dish εκτόξευσε τον δορυφόρο σε γεωστατική τροχιά – ένα διαστημικό πεδίο που ξεκινά στα 36.000 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη. Η εταιρεία είχε συμφωνήσει το 2012 σε ένα σχέδιο μείωσης των τροχιακών αποβλήτων της, σύμφωνα με το οποίο, μετά την ολοκλήρωση της αποστολής, θα έστελνε τον EchoStar-7 300 χιλιόμετρα πάνω από το σημείο όπου βρισκόταν ήδη, σε μια «τροχιά νεκροταφείου», όπου δεν θα αποτελούσε κίνδυνο για άλλους δορυφόρους.Ωστόσο, το 2022, η εταιρεία διαπίστωσε πως ο δορυφόρος δεν διέθετε επαρκή προωστική ύλη ώστε να μετακινηθεί στον διαστημικό «τάφο» του. Κάπως έτσι, ο δορυφόρος κατέληξε μόλις 122 χιλιόμετρα πάνω από την ενεργή ζώνη γεωστατικής τροχιάς, 178 χιλιόμετρα μακριά από τον τελικό προορισμό του.Σημειώνεται πως τα διαστημικά σκουπίδια, που ορίζονται ως τα αντικείμενα σε τροχιά γύρω από τη Γη που δεν είναι λειτουργικά διαστημόπλοια, αποτελούν ολοένα και μεγαλύτερη πηγή προβληματισμού και ανησυχίας για την FCC. Οπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, όσο περισσότερο παροπλισμένο διαστημικό υλικό παραμένει σε τροχιά, τόσο δυσκολότερο γίνεται για τους νέους δορυφόρους να ξεκινήσουν και να ολοκληρώσουν τις αποστολές τους.Το 2022, η FCC ενέκρινε έναν κανόνα που προϋπέθετε από εταιρείες και φορείς την απόρριψη των δορυφόρων τους εντός πέντε ετών μετά την ολοκλήρωση της αποστολής τους.«Αυτή τη στιγμή υπάρχουν χιλιάδες μετρικοί τόνοι τροχιακών αποβλήτων στον αέρα» και ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Γιατί, αν δεν το κάνουμε, τα διαστημικά αυτά σκουπίδια θα περιορίσουν τις νέες μας ευκαιρίες» είχε επισημάνει, παρουσιάζοντας πριν από ένα χρόνο το μέτρο αυτό η επικεφαλής της FCC, Τζέσικα Ροζενγουόρσελ. Πηγή: Guardian

Διάστημα: Πόσα ανθρώπινα «σκουπίδια» υπάρχουν σήμερα στον Άρη; Προέρχονται από τρεις πηγές στη διάρκεια των περίπου 50 ετών της εξερεύνησης του πλανήτη. Άχρηστα ανθρώπινης κατασκευής αντικείμενα βρίσκονται διάσπαρτα στον πλανήτη Άρη. Τα διαφόρων μεγεθών πεταμένα ανθρώπινα πράγματα στον γειτονικό πλανήτη υπολογίζονται σε 7.119 κιλά ή περίπου 7,1 τόνους.Προέρχονται από τρεις πηγές στη διάρκεια των περίπου 50 ετών της εξερεύνησης του πλανήτη: πεταμένα εξαρτήματα, διαστημοσυσκευές που έχουν συντριβεί και όσες είναι ακέραιες αλλά αδρανείς και μη λειτουργικές πια. Σύμφωνα με το Γραφείο Υποθέσεων Εξωτερικού Διαστήματος των Ηνωμένων Εθνών, η ανθρωπότητα έχει στείλει 18 διαστημικά σκάφη σε 14 ξεχωριστές αποστολές. Πολλές βρίσκονται ακόμη εν ενεργεία, αλλά για άλλες ο ‘Αρης έχει γίνει ο “τάφος” τους.Το τελευταίο «σκουπίδι» που ανακαλύφθηκε, ήταν στα μέσα Αυγούστου φέτος, όταν η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) ανακοίνωσε ότι το ρόβερ της Perseverance εντόπισε ένα κομμάτι εξοπλισμού, ένα μπλεγμένο τμήμα διχτυού, που είχε εκτιναχθεί κατά τη δική του προσεδάφιση.Κάθε αποστολή που επιχειρεί να κατέβει στην αρειανή επιφάνεια ομαλά, διαθέτει εξοπλισμό (θερμική ασπίδα, αλεξίπτωτο κ.α.) που απορρίπτει κατά την κάθοδο του σκάφους. Όταν το εξάρτημα που εκτινάσσεται πριν την προσεδάφιση, πέσει στο έδαφος, μπορεί να σπάσει σε μικρότερα κομμάτια, τα οποία πιθανώς να παρασυρθούν από τους ισχυρούς αρειανούς ανέμους, όπως συνέβη στην περίπτωση της άφιξης του Perseverance το 2021. Εκτός από αυτό το ρόβερ, και άλλα αμερικανικά ρόβερ όπως το Curiosity και το Opportunity έχουν πέσει πάνω σε αντικείμενα που προέρχονταν από τη δική τους προσεδάφιση.Η δεύτερη κατηγορία μεγαλύτερων «σκουπιδιών» είναι οι εννέα αδρανείς σήμερα διαστημοσυσκευές στην επιφάνεια του πλανήτη, οι οποίες είναι: όχημα προσεδάφισης Mars 3, όχημα προσεδάφισης Mars 6, όχημα προσεδάφισης Viking 1, όχημα προσεδάφισης Viking 2, ρόβερ Sojourner, όχημα προσεδάφισης Beagle 2, όχημα προσεδάφισης Phoenix, ρόβερ Spirit και ρόβερ Opportunity. Οι περισσότερες από αυτές είναι σχεδόν άθικτες, συνεπώς από μια άποψη θα μπορούσαν να θεωρηθούν ιστορικά ‘λείψανα’ παρά σκουπίδια.Η τρίτη κατηγορία, των σκαφών που έχουν συντριβεί, πληροί καλύτερα τις προϋποθέσεις χαρακτηρισμού τους ως σκουπιδιών. Τουλάχιστον δύο συνετρίβησαν, ενώ με άλλα τέσσερα χάθηκε η επικοινωνία λίγο πριν ή κατά την προσεδάφιση τους, οπότε μάλλον θα πρέπει να θεωρούνται ότι έγιναν κομμάτια, π.χ. λόγω πιο γρήγορης καθόδου τους από ό,τι έπρεπε.Αν κανείς προσθέσει όλα τα παραπάνω, τότε – σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ρομποτιστή Cagri Kilic του Πανεπιστημίου της Δυτικής Βιρτζίνια – το βάρος όλων των ανθρώπινων κατασκευών που έχουν σταλεί στον Άρη, αγγίζει τους δέκα τόνους (9.979 κιλά). Αν από αυτά αφαιρεθεί το βάρος των μέχρι σήμερα λειτουργικών διαστημοσυσκευών (2.860 κιλά), τότε μένουν σκουπίδια βάρους 7.119 κιλών.Ορισμένοι ανησυχούν για τους κινδύνους που μπορεί να αποτελέσουν ορισμένα από αυτά τα απορρίμματα για τις τρέχουσες και τις μελλοντικές διαστημικές αποστολές στον Άρη. Ενδέχεται, για παράδειγμα, κάποιο ρόβερ να μπλεχτεί σε ένα τέτοιο σκουπίδι. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι πανάρχαιοι γαλαξίες που ανακάλυψε πρόσφατα το James Webb είναι υπέρλαμπροι αλλά… άδειοι από άστρα. Νεά μελέτη ανατρέπει τα δεδομένα δύο σημαντικών ανακαλύψεων που έκανε το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο.Πρόσφατα ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα δύο διαφορετικών ερευνών που έγιναν με το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb το οποίο εντόπισε εκατοντάδες αρχέγονους γαλαξίες που σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις ήταν γαλαξίες μεγάλου μεγέθους και διέθεταν τεράστιο αριθμό άστρων. Το γεγονός αυτό προκάλεσε έκπληξη δεδομένου ότι η ηλικία αυτών των γαλαξιών τοποθετήθηκε περίπου 500-600 εκατ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος.Σύμφωνα με τη κρατούσα κοσμολογική θεωρία εκείνη την χρονική περίοδο οι συνθήκες που επικρατούσαν στο Σύμπαν ήταν τέτοιες που θεωρητικά επέτρεπαν μεν τον σχηματισμό γαλαξιών αλλά με πολύ μικρό αριθμό και απλοικών άστρων άρα αυτοί οι γαλαξίες εκτός των άλλων είχαν πολύ μικρή ως μηδαμινή φωτεινότητα.Όμως οι γαλαξίες που εντόπισε το James Webb ήταν ιδιαίτερα λαμπεροί γεγονός που οδήγησε τις ερευνητικές ομάδες αλλά και τους ειδικούς να θεωρήσουν ότι ο λαμπρός φωτισμός των γαλαξιών οφείλεται σε μαζική παρουσία άστρων γεγονός όμως που πονοκεφαλιάζει την επιστημονική κοινότητα για το πώς συνέβη κάτι τέτοιο στις δεδομένες κοσμικές συνθήκες εκείνης της περιόδου. Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου Northwestern στις ΗΠΑ επιχειρεί να λύσουν αυτό το μυστήριο.Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα αυτοί αρχέγονοι οι λαμπεροί γαλαξίες που εντόπισε το James Webb ακολουθούσαν τους κανόνες του κοσμικού περιβάλλοντος στο οποίο βρίσκονταν δηλαδή είχαν λίγα άστρα. Αυτό που συνέβη σύμφωνα με τους ερευνητές ήταν ότι στους γαλαξίες αυτούς τα άστρα για μια σειρά από αιτίες δεν ακολούθησαν την συμβατική διαδικασία της γέννησης τους η οποία ακολουθεί συγκεκριμένα στάδια.Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα άστρα σε αυτούς τους γαλαξίες γεννήθηκαν ξαφνικά με ένα κοσμικό… τοκετό που παρήγαγε έντονο φως και έτσι μπορεί οι γαλαξίες να είχαν μικρό αριθμό άστρων όπως έπρεπε αλλά απλά αυτά φωτοβολούσαν έντονα καθώς γεννιόντουσαν ξεγελώντας τους επιστήμονες για το μέγεθος του κάθε γαλαξία.Όπως είναι ευνόητο αναμένονται νέες μελέτες για αυτούς τους γαλαξίες ώστε να δοθούν οριστικές απαντήσεις στο τι συμβαίνει με αυτούς αφού αν ισχύει το αρχικό σενάριο των γαλαξιών με μεγάλο αριθμό άστρων αλλάζει άρδην η θεώρηση που υπάρχει μέχρι σήμερα για την εξέλιξη του Σύμπαντος μετά την Μεγάλη Εκρηξη, το μυστηριώδες φαινόμενο από το οποίο προέκυψε το Σύμπαν. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1520866/oi-panarchaioi-galaxies-poy-anakalypse-prosfata-to-james-webb-einai-yperlamproi-alla-adeioi-apo-astra/

Μπενού: Η βιοψία ενός αστεροειδούς. Θα «ξεκλειδώσει» το μυστικό της δημιουργίας του ηλιακού συστήματος Δείγματα του αστεροειδούς Μπένου μετέφερε στη Γη στις αρχές της εβδομάδας η αποστολή «OSΙRIS-REx» της NASA. Η μελέτη τους θα αποκαλύψει μυστικά για τη δημιουργία του Σύμπαντος, αλλά και θα συμβάλει στην προσπάθεια να αποφευχθεί μια μοιραία σύγκρουση. Στη μυθολογία της αρχαίας Αιγύπτου «Μπένου» είναι η ονομασία μιας ιπτάμενης θεότητας, ένα πανέμορφο και υπέρκομψο φτερωτό πλάσμα με μακρύ λαιμό και υπέροχο φτέρωμα που πετούσε στο χάος πριν ακόμη από τη δημιουργία του κόσμου. Στη συνέχεια, ακουμπώντας για λίγο επάνω σε έναν πολύ μικρό βράχο, η κραυγή του έσπασε την αρχέγονη σιωπή, κάπως σαν να έδωσε το σύνθημα για την εξέλιξη της δημιουργίας.Στην ιστορία της εξερεύνησης του Διαστήματος Μπένου είναι και ένας αστεροειδής με διάμετρο όχι μεγαλύτερη από 500 μέτρα, συμπίλημα από βραχώδη απομεινάρια της δημιουργίας του ηλιακού μας συστήματος. Αστεροειδείς ονομάζονται τα μικρά σώματα του ηλιακού συστήματος, σε τροχιά γύρω από τον Ηλιο, και υπολογίζεται ότι υπάρχουν εκατομμύρια από αυτούς, με το μέγεθός τους να ποικίλει από λίγες δεκάδες μέτρα μέχρι και εκατοντάδες χιλιόμετρα. Η πλειονότητα των αστεροειδών είναι συγκεντρωμένη σε δύο Ζώνες: στην Κύρια Ζώνη και στη Ζώνη του Κάιπερ.Με τον αστεροειδή Μπένου, αντιστρέφοντας κάπως την αιγυπτιακή μυθολογία, ήλθε σε επαφή για όχι παραπάνω από πέντε έως δέκα δευτερόλεπτα το χωρίς ανθρώπινο πλήρωμα διαστημόπλοιο «Οσιρις-Ρεξ» (OSIRIS-REx). Και αμέσως πήρε τον δρόμο της επιστροφής, αποσπώντας πρώτα βιαστικά μερικά χαλίκια και λίγη άμμο, όχι παραπάνω από 250 γραμμάρια (κάποια χύθηκαν και στο πολύ γρήγορο ανέβασμα καθώς δεν έκλεισε μια θυρίδα). Ο αστεροειδής Μπενού Πρόκειται όμως για ένα αξιοθαύμαστο ταξίδι περίπου 1 δισεκατομμυρίου 900 εκατομμυρίων χιλιομέτρων συνολικά, με διάρκεια επτά ολόκληρα χρόνια και επιστροφή στον γήινο ουρανό την περασμένη Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου 2023. Το «Οσιρις-Ρεξ» δεν προσγειώθηκε καν. Πλησίασε όσο χρειαζόταν τον πλανήτη μας, εκτόξευσε πάνω από τη γήινη ατμόσφαιρα προς την επιφάνεια της Γης την κάψουλα με έγκλειστο το πολύτιμο φορτίο και συνέχισε για ένα ακόμη πολύχρονο ταξίδι. Που μετά από έξι χρόνια θα το φέρει κοντά σε έναν άλλο αστεροειδή, τον Απόφη. Γιατί «πήγαμε» έως εκεί Ο αστεροειδής Μπένου έχει το σχήμα μιας μικρής «πατάτας», με τη μεγαλύτερη διάμετρό του να είναι μόλις 500 μέτρα. Αλλά είναι μια πατάτα τόσο χαλαρή στη σύστασή της που είναι σαν να την έχεις… βράσει υπερβολικά. Οπότε το «έδαφος» κάτω από το βάρος ενός συμπαγούς σώματος υποχωρεί όπως όταν περπατάς σε ένα παχύ στρώμα από άδεια πλαστικά μπαλάκια. Το ότι ταυτόχρονα όμως είναι και τόσο μεγάλη σε ηλικία, αφού το υλικό της υπολογίζεται να έχει μια ηλικία 4,5 δισεκατομμυρίων χρόνων, την κάνει να είναι τόσο πολύτιμη. Για την αιώνια αναζήτηση του πώς σχηματίστηκε το ηλιακό μας σύστημα και ο δικός μας πλανήτης.Και πιο αξιοπρόσεκτο ακόμη γίνεται αυτό το απειροελάχιστο συμπαντικό σώμα εξαιτίας της πρόβλεψης από τη NASA ότι υπάρχει η πιθανότητα, έστω 1 στις 2.700, να συγκρουστεί με τη Γη μεταξύ των ετών 2.175 και 2.199 έχοντας μια κινητική ενέργεια ισοδύναμη με 1 δισεκατομμύριο τόνων τρινιτροτολουόλης αν αυτοί αναφλεγούν. Με θύματα όπως υπολογίζεται κάποια εκατομμύρια κατοίκους.Το πολύχρονο ταξίδι του «Οσιρις-Ρεξ» θα βοηθήσει και στην κατανόηση του πώς η θερμική ακτινοβολία του ηλίου παρασύρει τον Μπένου σε μια τροχιά πλησιέστερη και άρα όλο και πιο επικίνδυνη για τη Γη. Πρόκειται για το φαινόμενο Γιαρκόβσκι, όπου σε ένα περιστρεφόμενο σώμα στο Διάστημα ενεργεί μια δύναμη, προκαλούμενη από την ανισότροπη εκπομπή θερμικών φωτονίων. Λόγω της ορμής τους, στους μικρούς μετεωρίτες ή τους μικρούς αστεροειδείς μόνον (με διάμετρο από 10 εκατοστά έως 10 χιλιόμετρα) η επιρροή του φαινομένου είναι πιο αισθητή. Η αλλαγή της θερμοκρασίας ενός αντικειμένου που θερμαίνεται από την ακτινοβολία (εδώ είναι ο Ηλιος που προκαλεί το φαινόμενο) επηρεάζει τη θέση του άξονα περιστροφής προκαλώντας μια μετάθεσή του. Πώς προέκυψαν τα λάφυρα Ο τρόπος που θα αποσπούσε ο «Οσιρις» το δείγμα από το έδαφος του αστεροειδούς ήταν φυσικά ένα πρόβλημα για τους εμπλεκόμενους επιστήμονες. Προκρίθηκε κατ’ αρχάς η διαδικασία, γνωστή και από την αεροπορία ως TouchAndGo (TAG), δηλαδή ακουμπώ για μια στιγμή στο έδαφος και αμέσως ανυψώνομαι. Αλλά και πάλι λόγω της σαθρότητας του εδάφους θα ήταν παρακινδυνευμένη μια προσεδάφιση του όλου συστήματος. Γι’ αυτό με ελεγχόμενες πυροδοτήσεις ανασταλτικών πυραύλων μειώθηκε αρκετά η ταχύτητα προσέγγισης και έφθασε με τρομακτική ακρίβεια στο επιλεγμένο σημείο μετά από δυο ετών κατοπτεύσεις, όντας σε τροχιά. Το σημείο αυτό ήταν ακριβώς επάνω από τον κρατήρα του Αηδονιού, μια επιφάνεια όχι μεγαλύτερη από δυο γήπεδα του τένις.Οκτώβριος του 2021 και ένας αρθρωτός βραχίονας με μήκος 1,8 μέτρα ξεδιπλώθηκε έχοντας στην άκρη του κάτι που σε όλους θύμισε εξωτερικά το στρογγυλό φίλτρο αέρα στα συμβατικά αυτοκίνητα. Ομως ήταν κάτι πιο περίπλοκο. Στο επάνω άκρο του βραχίονα υπήρχε μια φιάλη με πεπιεσμένο άζωτο. Τη στιγμή της επαφής με το έδαφος χάρη στο κατάλληλο σήμα από τη φιάλη έφευγε το άζωτο με πίεση και έφθανε ταχύτατα στην περιφέρεια αυτού του κυκλικού «φίλτρου» που ήταν στην πραγματικότητα ένας χώρος αποθήκευσης. Καθώς ο βραχίονας εισχωρούσε περίπου σε βάθος 40 εκατοστών, το αέριο με την ορμή του ανάδευε το έδαφος γύρω, ωθώντας άμμο και μικρές πέτρες στο εσωτερικό αυτού του αποθηκευτικού χώρου. Μια διαδικασία με διάρκεια μικρότερη και από 10 δευτερόλεπτα. Το σκάφος OSIRIS-REx κατάφερε να αγγίξει τον αστεροειδή Bennu για να συλλέξει δείγμα από την επιφάνειά του. Προσεδαφίστηκε για λίγο σ‘ αυτόν (η επαφή κράτησε μόνο μερικά δευτερόλεπτα), μέσα σε ένα μικρό κρατήρα στο βόρειο ημισφαίριο του Bennu. Αμέσως εξέτεινε ένα ρομποτικό απορροφητικό βραχίονα μήκους 3,5 μέτρων για τη συλλογή του δείγματος από σκόνη και πέτρες. Αμέσως μετά ο αποθηκευτικός αυτός χώρος ανασύρεται (μαζί με το πολύτιμο φορτίο του πλέον) και από τον αρθρωτό βραχίονα που αναδιπλώνεται και τοποθετείται σε μια ειδική πυρίμαχη κάψουλα. Είναι αυτή που θα απελευθερωθεί στη συνέχεια, επιστρέφοντας ο «Οσιρις» προς τον πλανήτη μας. Σε απόσταση 102.000 χιλιομέτρων από τη Γη.Με τη βοήθεια αλεξίπτωτου η κάψουλα προσεδαφίστηκε σε μια ερημική έκταση 58 επί 14χιλιομέτρων στο Πεδίο Δοκιμών και Εκπαίδευσης του υπουργείου Αμυνας στη Γιούτα. Το αλεξίπτωτο άνοιξε για να επιβραδύνει την κάψουλα σε μια ήπια προσγείωση με ταχύτητα 17,7 χιλιομέτρων την ώρα. Εντοπίστηκε γρήγορα από τις ειδικές ομάδες, συσκευάστηκε προσεκτικά και ασηπτικά για τον (μάλλον ανύπαρκτο) κίνδυνο εξωγήινων μικροβίων και μεταφέρθηκε σε εργαστήρια της NASA για μια πρώτη επιθεώρηση. Εκεί θα εξετάσουν εξωτερικά ό,τι υπάρχει αλλά και πάλι με τεράστιες προφυλάξεις (χρησιμοποιώντας ακόμη και γάντια φουσκωμένα με αέριο άζωτο). Στη συνέχεια θα ανοιχτεί η κάψουλα, θα μοιραστεί μέρος του υλικού σε διάφορα εργαστήρια ανά τον κόσμο ενώ το 75% θα φυλαχτεί για μελέτες από τις επόμενες γενιές, όταν θα υπάρχουν περισσότερες γνώσεις και ερωτήματα που ακόμη δεν έχουν διατυπωθεί από τους σημερινούς κατοίκους της Γης. Πρόσω ολοταχώς για τον Απόφη Ο «Οσιρις» πέρασε λοιπόν για λίγο επάνω από τη Γη, της άφησε τη Δευτέρα ένα πολύτιμο δώρο και πέταξε πάλι για άλλα μέρη του Διαστήματος. Τώρα έχει αλλάξει κατεύθυνση και ταξιδεύει για τον αστεροειδή Απόφη. Εναν διαστημικό βράχο με διάμετρο ακόμη μικρότερη του Μπενού (μόλις 366 μέτρα) που ακριβώς στις 13 Απριλίου του 2029 θα έχει πλησιάσει όσο γίνεται περισσότερο τη Γη, θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον αστεροειδή για μελέτη 18 μηνών.Προς τι όλες αυτές οι ενέργειες; Μα γιατί ψάχνουμε αδιάκοπα το πώς βρισκόμαστε εδώ. Επειδή το υλικό που παίρνεις από έναν αστεροειδή με τον τρόπο που περιγράψαμε είναι μοναδικό, καθαρό και γι’ αυτό πολύτιμο. Οι μετεωρίτες που πέφτουν στην επιφάνεια της Γης έχουν υποστεί διάφορες δοκιμασίες. Η τριβή τους με τη γήινη ατμόσφαιρα κατά την είσοδό τους σε αυτήν με τρομακτική ταχύτητα ανεβάζει τόσο τη θερμοκρασία που πολλά από τα πολύτιμα για τους ερευνητές στοιχεία καταστρέφονται. Το νερό επίσης κάνει και αυτό τη ζημιά του.Ενα δείγμα όμως με ηλικία μεγαλύτερη και από την ηλικία της Γης οι ειδικοί ελπίζουν ότι θα δώσει περισσότερες πληροφορίες για το πώς ξεκίνησε ο σχηματισμός του ηλιακού συστήματος, μετά η Γη και τελικά το να υπάρχει ζωή. Ενας άλλος λόγος μελέτης των αστεροειδών όπως ο Μπένου είναι το ότι υπάρχει ο φόβος σύγκρουσης στο μέλλον με κάποιον. Και η NASA, όπως αναφέραμε, εξετάζει το ενδεχόμενο ηθελημένης σύγκρουσης με κάποιο ειδικό διαστημόπλοιο-βλήμα ώστε να τον εκτρέψει σε μια κάπως διαφορετική και ακίνδυνη για τη Γη τροχιά. Κάτι που μένει να αποφασιστεί τον Σεπτέμβριο του… 2135! – https://www.tovima.gr/print/science/i-viopsia-enos-asteroeidous/

Βραβείο Νόμπελ Χημείας 2023 στην κβαντική φυσική. Το Νόμπελ Xημείας 2023 απονεμήθηκε στους: Moungi G. Bawendi (MIT, ΗΠΑ), Louis E. Brus (Columbia, ΗΠΑ), Alexei I. Ekimov (Nanocrystals Technology Inc., ΗΠΑ) «για την ανακάλυψη και τη σύνθεση κβαντικών κουκκίδων» Φύτεψαν έναν σημαντικό σπόρο στη νανοτεχνολογία Το Νόμπελ Χημείας 2023 επιβραβεύει την ανακάλυψη και την ανάπτυξη των κβαντικών κουκκίδων, που ονομάζονται επίσης νανοκρύσταλλοι. Πρόκειται για μικρούς κρυστάλλους διάφορων υλικών με διαστάσεις μερικά νανόμετρα (1 νανόμετρο = 1 δισεκατομμυριοστό του μέτρου). Το ξεχωριστό ενδιαφέρον για τους νανοκρυστάλλους πηγάζει από το γεγονός ότι οι ιδιότητές τους δεν καθορίζονται μόνο από το είδος του υλικού από το οποίο είναι κατασκευασμένοι αλλά και από το μέγεθος του νανοκρυστάλλου. Αυτά τα ελάχιστα στοιχεία της νανοτεχνολογίας διαχέουν τώρα το φως τους από τηλεοράσεις και λαμπτήρες LED και μπορούν μεταξύ πολλών άλλων, να καθοδηγήσουν τους χειρουργούς όταν αφαιρούν ανεπιθύμητους όγκους. Οι ερευνητές ως επί το πλείστον χρησιμοποίησαν τις κβαντικές κουκκίδες για να δημιουργήσουν έγχρωμο φως. Πιστεύουν ότι στο μέλλον οι κβαντικές κουκκίδες μπορούν να συμβάλουν στην κατασκευή εύκαμπτων ηλεκτρονικών, μικροσκοπικών αισθητήρων, λεπτότερων ηλιακών κυττάρων και ίσως στην κρυπτογράφηση της κβαντικής επικοινωνίας. Οι ιδιότητες ενός στοιχείου εξαρτώνται από το πόσα ηλεκτρόνια διαθέτει. Όμως, όταν η ύλη συρρικνώνεται σε νανοδιαστάσεις εμφανίζονται κβαντικά φαινόμενα. Οι βραβευμένοι με Νόμπελ Χημείας 2023 κατάφεραν να παράξουν σωματίδια τόσο μικρά που οι ιδιότητές τους καθορίζονται από τα κβαντικά φαινόμενα. Τα σωματίδια, που ονομάζονται κβαντικές κουκκίδες, αποκτούν πλέον τεράστια σημασία στη νανοτεχνολογία. «Οι κβαντικές κουκκίδες διαθέτουν συναρπαστικές και ασυνήθιστες ιδιότητες. Είναι σημαντικό ότι έχουν διαφορετικά χρώματα ανάλογα με το μέγεθός τους», λέει ο Johan Åqvist, πρόεδρος της Επιτροπής Νόμπελ για τη Χημεία. Οι φυσικοί γνώριζαν εδώ και καιρό ότι θεωρητικά τα κβαντικά φαινόμενα μπορούσαν να εμφανιστούν σε νανοσωματίδια, αλλά στο παρελθόν ήταν σχεδόν αδύνατο να τα δημιουργήσουν. Επομένως, λίγοι άνθρωποι πίστευαν ότι αυτή η γνώση θα αξιοποιηθεί στην πράξη. Όμως, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο Alexei Ekimov κατάφερε να δημιουργήσει κβαντικά φαινόμενα που εξαρτώνται από το μέγεθος σε έγχρωμο γυαλί. Το χρώμα προήλθε από νανοσωματίδια χλωριούχου χαλκού και ο Ekimov έδειξε ότι το μέγεθος των σωματιδίων επηρέαζε κβαντομηχανικά το χρώμα του γυαλιού. Λίγα χρόνια αργότερα, ο Louis Brus ήταν ο πρώτος επιστήμονας στον κόσμο που απέδειξε τα κβαντικά φαινόμενα σε νανοσωματίδια που επιπλέουν ελεύθερα σε ένα ρευστό. Το 1993, ο Moungi Bawendi έφερε επανάσταση στη χημική παραγωγή κβαντικών κουκκίδων, παίρνοντας σχεδόν τέλεια σωματίδια. Αυτή η υψηλή ποιότητα ήταν απαραίτητη για να χρησιμοποιηθούν σε εφαρμογές. Οι κβαντικές κουκκίδες φωτίζουν πλέον οθόνες υπολογιστών και οθόνες τηλεόρασης που βασίζονται στην τεχνολογία QLED. Προσθέτουν επίσης απόχρωση στο φως ορισμένων λαμπτήρων LED, και βιοχημικοί και γιατροί τις χρησιμοποιούν για να χαρτογραφήσουν βιολογικούς ιστούς. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι στο μέλλον οι κβαντικές κουκκίδες θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στα εύκαμπτα ηλεκτρονικά, μικροσκοπικούς αισθητήρες, λεπτότερα ηλιακά κύτταρα και κρυπτογραφημένη κβαντική επικοινωνία – καθώς μόλις τώρα ξεκινήσαμε να εξερευνούμε τις δυνατότητες αυτών των μικροσκοπικών σωματιδίων. πηγή: https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2023/press-release/ ====================================== Παρακολουθείστε την ανακοίνωση του βραβείου Νόμπελ Χημείας 2023: Πέρυσι (2022) το βραβείο Νόμπελ Χημείας δόθηκε στους Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal και K. Barry Sharpless «για την ανάπτυξη της κλικ χημείας και της βιοορθογωνικής χημείας«. O K. Barry Sharpless βραβεύθηκε με Νόμπελ Χημείας και το 2001. Μπορείτε να δείτε όλα τα ονόματα των βραβευθέντων με Νόμπελ Χημείας από το 1901 μέχρι σήμερα βρίσκονται ΕΔΩ: https://www.nobelprize.org/prizes/lists/all-nobel-prizes-in-chemistr

Πώς διατηρούν οι αστροναύτες την τάξη και την καθαριότητα στο «διαστημικό σπίτι» τους; Ο εβδομαδιαίος καθαρισμός του ISS είναι μια υποχρεωτική και χρονοβόρα διαδικασία! Ο Konstantin Borisov έδειξε πώς ξεφορτώνονται τη σκόνη στην τροχιά και πού βάζουν τα σκουπίδια. Πόσος χρόνος πιστεύετε ότι χρειάζεται για τον καθαρισμό του σταθμού; Η απάντηση βρίσκεται στο βίντεο! https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243745%2F11cdca66b74b8c6a0f%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568085

Καίγεται υπέροχα 🔥 Ποιος θα πίστευε ότι μια σχετικά μικρή συσκευή ανάφλεξης χρησιμοποιείται για έναν ισχυρό κινητήρα. Απλό, αποτελεσματικό και αρκετά φιλικό προς το περιβάλλον 😇 Ξύλινα στηρίγματα σε σχήμα Τ εγκαθίστανται κάτω από τους θαλάμους καύσης των οχημάτων εκτόξευσης Soyuz. Κατασκευασμένο από σημύδα - καίγεται πιο σταθερά ακόμα και με καύσιμο πυραύλων 🌳 ⚡ Στα στηρίγματα υπάρχουν πυροτεχνικά πούλια με αισθητήρες, τα οποία κατόπιν εντολής πυρπολούνται με ηλεκτρική ασφάλεια. Μόλις περάσει η σπίθα και το πούλι έχει φουντώσει, η επαφή ανοίγει. Το σύστημα πυραύλων λαμβάνει ένα σήμα και οι βαλβίδες του θαλάμου καύσης ανοίγουν για την παροχή καυσίμου. 👇 Και σε λίγα δευτερόλεπτα μας περιμένει μια τόσο όμορφη εικόνα! https://vk.com/presscentre.energia?z=video-167742670_456239326%2F952ab0ec9476d2c17b%2Fpl_wall_-167742670 https://vk.com/presscentre.energia?w=wall-167742670_3178

Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2023 Το Νόμπελ Φυσικής 2023 απονεμήθηκε στους: στους Pierre Agostini (The Ohio State University, Columbus, HΠΑ), Ferenc Krausz (Max Planck Institute of Quantum Optics, Garching and Ludwig-Maximilians-Universität München, Γερμανία) και Anne L’Huillier (Lund University, Σουηδία…) «για την ανάπτυξη πειραματικών μεθόδων που παράγουν παλμούς φωτός διάρκειας attosecond για την μελέτη της δυναμικής των ηλεκτρονίων στην ύλη». Υπενθυμίζεται ότι 1 attosecond=1×10−18 sec =0,000000000000000001 sec. Τα πειράματα με το φως αποτυπώνουν τις πιο σύντομες στιγμές Οι τρεις βραβευμένοι με Νόμπελ Φυσικής 2023 με τα πειράματά τους, έδωσαν στην ανθρωπότητα νέα εργαλεία για την εξερεύνηση του κόσμου των ηλεκτρονίων μέσα στα άτομα και τα μόρια. Οι Pierre Agostini, Ferenc Krausz και Anne L’Huillier ανέδειξαν έναν τρόπο δημιουργίας εξαιρετικά σύντομων παλμών φωτός που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μέτρηση των ταχέων διεργασιών στις οποίες τα ηλεκτρόνια κινούνται ή μεταβάλλεται η ενέργειά τους. Τα ταχέως κινούμενα γεγονότα ρέουν το ένα μετά το άλλο όταν γίνονται αντιληπτά από τον άνθρωπο, ακριβώς όπως μια ταινία που αποτελείται από ακίνητες εικόνες γίνεται αντιληπτή ως συνεχής κίνηση. Αν θέλουμε να διερευνήσουμε πραγματικά πολύ σύντομα γεγονότα, χρειαζόμαστε ειδική τεχνολογία. Στον κόσμο των ηλεκτρονίων, οι αλλαγές συμβαίνουν σε λίγα δέκατα του αττοδευτερόλεπτου (1 attosecond=1×10−18 sec) . Μετρείστε τα δεκαδικά του ατοδευτερολέπτου (όταν εκφράζεται σε δευτερόλεπτα) και συγκρίνετε με τον αριθμό των μηδενικών της ηλικίας του σύμπαντος (όταν αυτή εκφράζεται σε δευτερόλεπτα). Τι παρατηρείτε; Τα πειράματα των βραβευθέντων φυσικών παρήγαγαν παλμούς φωτός τόσο σύντομους που μετρώνται σε ατοδευτερόλεπτα, αποδεικνύοντας έτσι ότι αυτοί οι παλμοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να πάρουμε εικόνες διεργασιών μέσα στα άτομα και τα μόρια. Το 1987, η Anne L’Huillier ανακάλυψε ότι πολλοί υπερτόνοι φωτός προέκυψαν όταν μετέδιδε το υπέρυθρο φως λέιζερ διαμέσου ενός ευγενούς αερίου. Οι υπερτόνοι προκαλούνται από το φως του λέιζερ που αλληλεπιδρά με τα άτομα του αερίου, δίνοντας σε μερικά ηλεκτρόνια επιπλέον ενέργεια που στη συνέχεια εκπέμπεται ως φως. Η Anne L’Huillier συνέχισε να εξερευνά αυτό το φαινόμενο, θέτοντας τις βάσεις για μεταγενέστερες ανακαλύψεις. Ένα σύστηµα µπορεί να δονηθεί µε πολλούς τρόπους. Ο χαµηλότερος σε συχνότητα τρόπος δόνησης ονοµάζεται θεµελιώδης. Οι τρόποι οι οποίοι είναι ακέραια πολλαπλάσια (ή σχεδόν ακέραια) ονοµάζονται αρµονικοί (harmonics). Ο όρος πρώτη αρµονική αναφέρεται στον θεµελιώδη τρόπο δόνησης. Πολλά δονούµενα συστήµατα έχουν τρόπους δόνησης οι οποίοι δεν είναι ακέραια πολλαπλάσια του θεµελιώδη τρόπου. Αυτοί οι τρόποι ονοµάζονται υπέρτονοι (overtones). Μπορούµε να θεωρήσουµε ότι οι αρµονικές είναι µία ειδική περίπτωση υπερτόνων. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι ο όρος αρµονικές περιλαµβάνει και τον θεµελιώδη τρόπο, ενώ αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση των υπερτόνων. Το 2001, ο Pierre Agostini πέτυχε να παράγει και να διερευνήσει μια σειρά από διαδοχικούς παλμούς φωτός, στους οποίους κάθε παλμός διαρκούσε μόλις 250 attoseconds. Ταυτόχρονα, ο Ferenc Krausz πραγματοποιούσε ένα άλλο είδος πειράματος, ένα πείραμα που κατέστησε δυνατή την απομόνωση ενός μόνο παλμού φωτός που διήρκεσε 650 attoseconds.Οι συνεισφορές των βραβευθέντων επέτρεψαν τη διερεύνηση διαδικασιών που είναι τόσο γρήγορες που στο παρελθόν ήταν αδύνατο να μελετηθούν.«Μπορούμε τώρα να ανοίξουμε την πόρτα στον κόσμο των ηλεκτρονίων. Η φυσική του Attosecond μας δίνει την ευκαιρία να κατανοήσουμε μηχανισμούς που πρωταγωνιστούν ηλεκτρόνια. Το επόμενο βήμα θα είναι η αξιοποίησή τους», λέει η Eva Olsson, Πρόεδρος της Επιτροπής Νόμπελ Φυσικής.Υπάρχουν πιθανές εφαρμογές σε πολλούς διαφορετικούς τομείς. Στην ηλεκτρονική, για παράδειγμα, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε και να ελέγξουμε πώς συμπεριφέρονται τα ηλεκτρόνια σε ένα υλικό. Οι παλμοί Attosecond μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την αναγνώριση διαφορετικών μορίων, όπως στην διαγνωστική ιατρική. διαβάστε περισσότερα: 1. Popular science background: Electrons in pulses of light (pdf) 2. Scientific Background: “For experimental methods that generate attosecond pulses of light for the study of electron dynamics in matter” (pdf) πηγή: https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2023/press-release/ ======================================== Παρακολουθείστε την ανακοίνωση του βραβείου Νόμπελ Φυσικής 2023: Περιμένοντας την ανακοίνωση από την επιτροπή των Νόμπελ, ας δούμε τί λένε τα προγνωστικά: Πιθανοί υποψήφιοι για το Νόμπελ Φυσικής 2023 και ποιοί βραβεύθηκαν πέρυσι:Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2022 https://physicsgg.me/2023/10/02/βραβείο-νόμπελ-φυσικής-2023/

"Luna-25": προκαταρκτικά αποτελέσματα των εργασιών για τον προσδιορισμό των λόγων για την ανώμαλη λειτουργία του σταθμού Στις 19 Αυγούστου, κατά την έκδοση ενός διορθωτικού παλμού για τη μεταφορά του διαστημικού σκάφους από μια κυκλική σεληνιακή τροχιά σε μια ελλειπτική τροχιά πριν από την προσγείωση, το σύστημα πρόωσης Luna-25 λειτούργησε για 127 δευτερόλεπτα αντί για τα προγραμματισμένα 84 δευτερόλεπτα. Ως αποτέλεσμα, ο σταθμός πέρασε σε μια μη σχεδιασμένη ανοικτή τροχιά και συγκρούστηκε με τη σεληνιακή επιφάνεια. Διαπιστώθηκε ότι η πιο πιθανή αιτία του ατυχήματος ήταν η μη φυσιολογική λειτουργία του ενσωματωμένου συγκροτήματος ελέγχου, που σχετίζεται με την αποτυχία ενεργοποίησης της μονάδας επιταχυνσιόμετρου στη συσκευή BIUS-L (μονάδα μέτρησης γωνιακής ταχύτητας) λόγω της πιθανής εισόδου σε μια συστοιχία δεδομένων εντολών με διαφορετικές προτεραιότητες για την εκτέλεσή τους από τη συσκευή. Σε αυτή την περίπτωση, η κατανομή των εντολών σε πίνακες δεδομένων είναι τυχαίας (πιθανολογικής) φύσης. Από αυτή την άποψη, το ενσωματωμένο συγκρότημα ελέγχου έλαβε μηδενικά σήματα από τα επιταχυνσιόμετρα της συσκευής BIUS-L. Αυτό δεν επέτρεψε, κατά την έκδοση διορθωτικού παλμού, να καταγραφεί η στιγμή που επιτεύχθηκε η απαιτούμενη ταχύτητα και να απενεργοποιηθεί έγκαιρα το σύστημα πρόωσης του διαστημικού σκάφους, με αποτέλεσμα η διακοπή λειτουργίας του να γίνει σύμφωνα με μια προσωρινή ρύθμιση. Έχουν διαμορφωθεί συστάσεις για πρόσθετες δραστηριότητες για επόμενες σεληνιακές αποστολές. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568084