Δροσος Γεωργιος

Αποκάλυψη για το διαστημικό ταξί της NASA (βίντεο) Σε τελική φάση κατασκευής είναι το Dream Chaser. πηγή φωτό. (Sierra Nevada) Δόθηκαν στη δημοσιότητα εικόνες του Dream Chaser.H Sierra Nevada Corporation έδωσε για πρώτη φορά στη δημοσιότητα εικόνες από τις εγκαταστάσεις που κατασκευάζεται το Dream Chaser το σκάφος που κατασκευάζει η εταιρεία για λογαριασμό της NASA. Πρόκειται για ένα σκάφος που ανήκει στην κατηγορία των διαστημοπλάνων μπορεί να λειτουργεί δηλαδή και ως συμβατικό αεροπλάνο και ως διαστημόπλοιο. Μπορεί δηλαδή να προσγειώνεται και σε απλούς αεροδιαδρόμους και μάλιστα με χαμηλές ταχύτητες. Ο σχεδιασμός της NASA είναι το σκάφος αυτό να εκτελεί χρέη διαστημικού ταξί.Το Dream Chaser διαθέτει ένα πρωτοποριακό σύστημα αναδιπλούμενων φτερών δυνατότητα που του επιτρέπει να μπορεί να τοποθετηθεί για εκτόξευση σε διαφόρων ειδών πυραύλους ενώ μπορεί να εκτελεί αποστολές με πλήρωμα αλλά και αυτόνομα. To σκάφος μπορεί να αντέχει θερμοκρασίες 1,700 βαθμών Κελσίου καθώς επιστρέφει από το Διάστημα εισερχόμενο στη γήινη ατμόσφαιρα και να μειώνει την θερμοκρασία του μέσα σε ελάχιστα λεπτά για να προσγειωθεί ομαλά. Η ομάδα κατασκευής του σκάφους αποτελείται από εκατοντάδες άτομα τα οποία φωτογραφήθηκαν όλα μαζί με αυτό στις εγκαταστάσεις της εταιρείας στο Κολοράντο. Το σκάφος αυτό είναι το πρώτο από τον στόλο που θα δημιουργηθεί και του δόθηκε το όνομα Tenacity. Το σκάφος θα πραγματοποιεί αποστολές μεταφοράς προσωπικού και φορτίων στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για λογαριασμό της NASA αλλά η εταιρεία σκοπεύει σε επόμενη φάση να το διαθέτει και στον ιδιωτικό τομέα είτε για τουριστικές βόλτες έξω από τη Γη ή για μεταφορές στους ιδιωτικούς διαστημικούς σταθμούς που πρόκειται να δημιουργηθούν τα επόμενα χρόνια σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. μας. Αν όλα πάνε σύμφωνα με τον σχεδιασμό η πρώτη πτήση του Dream Chaser στο Διάστημα θα πραγματοποιηθεί τον προσεχή Απρίλιο. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1534218/apokalypsi-gia-to-diastimiko-taxi-tis-nasa-vinteo/

Συνεχίζει ενωμένη η Ευρώπη το διαστημικό της πρόγραμμα μετά τη συμφωνία στη διάσκεψη της Σεβίλλης. Τα κράτη μέλη της ESA αποφάσισαν να στραφούν στον ιδιωτικό τομέα για νέους πυραύλους.Οι αστοχίες και καθυστερήσεις στη κατασκευή και χρήση νέας γενιάς πυραύλων μεταφοράς φορτίων και διαστημοπλοίων για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Οι μεγάλου μεγέθους πύραυλοι Ariane 6 και Vega-C που δημιουργήθηκαν για λογαριασμό της ESA δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει να χρησιμοποιούνται γεγονός που πυροδότησε τις υποβόσκουσες διαφωνίες ανάμεσα στις 22 χώρες μέλη της ESA για το διαστημικό παρόν και μέλλον της Ευρώπης.Η Σεβίλλη υποδέχτηκε 6 και 7 Νοεμβρίου την πιο κρίσιμη ίσως διάσκεψη των μελών της ESA τα τελευταία χρόνια αφού πολλοί εκδήλωναν ζωηρές ανησυχίες για μη επίτευξη κάποιας συμφωνίας και την έναρξη της διάλυσης της συμμαχίας των ευρωπαϊκών κρατών στον τομέα του Διαστήματος γεγονός που θα εξαφάνιζε μια από τις τεσσερεις μεγάλες διαστημικές κρατικές δυνάμεις στον κόσμο (οι άλλες είναι οι ΗΠΑ η Κίνα και η Ρωσια) δημιουργώντας ένα μεγάλο κενό που πιθανότατα θα εκμεταλλευόταν ο ιδιωτικός τομέας με πρώτη την Space X, τη διαστημική εταιρεία του Ελον Μασκ.Η δράση της Space X και των επαναστατικών επαναχρησιμοποιούμενων πυραύλων της ήταν βασικός παράγοντας της κρίσης που είχε ξεσπάσει ανάμεσα στα κράτη μέλη της ESA. Τελικά βγήκε λευκός καπνός από την Σεβίλλη αφού όπως έγινε γνωστό υπήρξε συμφωνία ανάμεσα στα κράτη μέλη της ESA. Η συμφωνία έχει δύο άξονες. Ο πρώτος είναι ότι θα εξασφαλιστούν τα κονδύλια που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της κατασκευής των δύο μεγάλων πυραύλων και ο δεύτερος ότι η ESA θα συνεργαστεί με τον ιδιωτικό τομέα για την παροχή μικρότερων και πιο «ευέλικτων» πυραύλων για αποστολές μεταφοράς φορτίων χαμηλού κόστους.Τα στελέχη της ESA και της ευρωπαϊκής διαστημικής βιομηχανίας γενικότερα δηλώνουν ανακουφισμένοι από αυτή την εξέλιξη και αναμένουν τώρα να δουν πώς θα εξελιχθεί η πορεία υλοποίησης των αποφάσεων αλλά και του διαστημικού προγράμματος της ESA που βρίσκεται σε εξέλιξη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1533861/synechizei-enomeni-i-eyropi-to-diastimiko-tis-programma-meta-ti-symfonia-sti-diaskepsi-tis-sevillis/

Κινέζοι αστροναύτες καλλιέργησαν με επιτυχία στο Διάστημα μαρούλια, ντοματίνια και κρεμμύδια (βίντεο) Ένα ακόμη βήμα στη δημιουργία φρέσκων τροφίμων μακριά από τη Γη.Η ανθρωπότητα ετοιμάζεται να επιστρέψει στη Σελήνη με σχεδιασμό για μόνιμη εγκατάσταση στο φυσικό μας δορυφόρο και παρόμοιος σχεδιασμός υπάρχει και για τον Άρη. Οι πρώτες επανδρωμένες αποστολές στο φεγγάρι θα γίνουν σε δύο χρόνια ενώ μέχρι το τέλος της δεκαετίας ή τις αρχές τις επόμενης αναμένεται να γίνουν και οι πρώτες επανδρωμένες αποστολές στον Άρη.Για να μπορέσει όμως η αποίκηση σε άλλους κόσμους και γενικότερα η κατάκτηση του Διαστήματος από την ανθρωπότητα να έχει επιτυχία θα πρέπει ανάμεσα στα άλλα προβλήματα που καλούμαστε να ξεπεράσουμε να βρούμε και ένα τρόπο έτσι ώστε όσοι ταξιδεύουν για αρκετό καιρό στο Διάστημα και όσοι ζουν σε άλλους κόσμους μακριά από τη Γη να τρέφονται όσο το δυνατόν πιο σωστά.Η παραγωγή φρέσκων τροφίμων σε εξωγήινες συνθήκες είτε αυτές είναι στο Διάστημα είτε στην επιφάνεια δορυφόρων και πλανητών αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την υγεία των ανθρώπων και την ομαλότερη διαβίωση του σε εξωγήινες συνθήκες. Στο πλαίσιο αυτό το πλήρωμα του κινεζικού διαστημικού σταθμού πραγματοποίησε πετυχημένα πειράματα καλλιέργειας τροφίμων.Όπως έκανε γνωστό η διαστημική υπηρεσία της Κίνας στο διαστημικό σταθμό της χώρας καλλιεργήθηκαν με επιτυχία μαρούλια, ντοματίνια και κρεμμύδια. Το Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης Αστροναυτών της Κίνας καλλιέργησε στη Γη τα είδη των φυτών που καλλιεργήθηκαν στον διαστημικό σταθμό για να γίνουν οι απαραίτητες συγκρίσεις και να εντοπιστούν οι διαφορές που υπάρχουν στη καλλιέργεια τροφίμων σε διαστημικές συνθήκες σε σχέση με την καλλιέργεια στο γήινο περιβάλλον ώστε να αναπτυχθούν μέθοδοι ή ποικιλίες φυτών που να επιτρέπουν την πιο αποδοτική από όλες τις απόψεις (σοδειά, ποιότητα, γεύση, υφή, θρεπτικά συστατικά κ.α.) καλλιέργεια τροφίμων. «Αυτό το σύστημα καλλιέργειας λαχανικών αποτελεί βασικό μέρος ολόκληρου του Συστήματος Περιβαλλοντικού Ελέγχου και Υποστήριξης Ζωής (ECLSS) που αναπτύσσουμε και χρησιμοποιείται στο Διάστημα για την επαλήθευση των σχετικών τεχνολογιών. Στο μέλλον, θα επικεντρωθούμε στην ταχεία και μεγάλης κλίμακας καλλιέργεια. Το σύστημα μπορεί να εφαρμοστεί στο πεδίο της εξερεύνησης του Διαστήματος συμπεριλαμβανομένων των επανδρωμένων αποστολών στη Σελήνη και στον Άρη. Ως βασικό μέρος του ECLSS, τα φυτά που αναπτύσσονται από το σύστημα καλλιέργειας μπορούν να απορροφήσουν διοξείδιο του άνθρακα στον αέρα για να παράγουν οξυγόνο με τη φωτοσύνθεση και στη συνέχεια να αναγεννήσουν και να καθαρίσουν το νερό» αναφέρει ο Γιάνγκ Ρένζε ερευνητής σε το Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης Αστροναυτών της Κίνας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1533736/kinezoi-astronaytes-kalliergisan-me-epitychia-sto-diastima-maroylia-ntomatinia-kai-kremmydia-vinteo/

Οι δακτύλιοι του Κρόνου θα παίξουν κρυφτό για επτά χρόνια με τους ανθρώπους. NASA/JPL Η κλίση τους λόγω της τροχιάς του πλανήτη θα τους εξαφανίσει από τη θέα της Γης.Εξαιρουμένου του γαλάζιου βόλου του ηλιακού μας συστήματος, της Γης, οι περισσότεροι συμφωνούν ότι ομορφότερος πλανήτης είναι ο Κρόνος με τα εντυπωσιακά του δαχτυλίδια. Ο Κρόνος έχει επτά δακτύλιους που αποτελούνται από αμέτρητα κομμάτια πάγου. Για το μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα, οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι οι δακτύλιοι σχηματίστηκαν την ίδια εποχή με τον Κρόνο.Η αποστολή Cassini που μελέτησε για περίπου 14 χρόνια τον Κρόνο και τους δορυφόρους του κατέγραψε ένα τεράστιο όγκο δεδομένων και εικόνων από τους δακτυλίους του πλανήτη προσφέροντας ένα πλήθος νέων στοιχείων για να μπορέσουν οι επιστήμονες να βρουν την ηλικία και την προέλευση των δακτυλίων.Η πιο πρόσφατη σχετική μελέτη αναφέρει ότι οι δακτύλιοι του Κρόνου είναι πολύ νεότεροι σε ηλικία από τον ίδιο τον πλανήτη και προσδιορίζεται σε όχι περισσότερο από 400 εκατομμύρια χρόνια, ενώ ο ίδιος ο Κρόνος έχει ηλικία περίπου 4,5 δισεκατομμύρια έτη. Οι μεγαλύτεροι έχουν πάχος λίγων μέτρων αλλά έκταση που φτάνει τα 140 χιλιάδες χλμ. Όσον αφορά την ύπαρξη τους οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο ότι είναι προϊόν συγκρούσεων δορυφόρων του Κρόνου χωρίς να είναι ξεκάθαρο σε πόσες φάσεις τέτοιων συγκρούσεων σχηματίστηκαν οι δακτύλιοι στη σημερινή τους μορφή.Η NASA ανακοίνωσε ότι η ανθρωπότητα θα μπορεί να βλέπει τους δακτυλίους του Κρόνου για ακόμη 18 μήνες αφού στη συνέχεια η τροχιά του πλανήτη θα φέρει τους δακτυλίους σε μια κλίση τέτοια που θα τους εξαφανίσει από την ορατότητα του γήινου παρατηρητή. Από το 2025 ως το 2032 οι δακτύλιοι θα παραμένουν αόρατοι από τη Γη και στη συνέχεια θα επανεμφανιστούν για περίπου 29 χρόνια όταν η κλίση τους θα αλλάξει ξανά. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1533925/oi-daktylioi-toy-kronoy-tha-paixoyn-kryfto-gia-epta-chronia-me-toys-anthropoys/

Αυτοί είναι οι ιδιωτικοί διαστημικοί σταθμοί που θα υποδεχτούν αστροναύτες και τουρίστες (βίντεο) Ο διαστημικός σταθμός Orbital Reef. πηγή φωτό. (Sierra Space/Blue Origin) Πολλές ιδιωτικές εταιρείες σχεδιάζουν τη δημιουργία τροχιακών εγκαταστάσεων.Την αρχή έκανε η Σοβιετική Ένωση όταν στα μέσα της δεκαετίας του 1980 εγκατέστησε σε τροχιά γύρω από τη Γη τον πρώτο επανδρωμένο διαστημικό σταθμό. Αργότερα τη σκυτάλη πήρε ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS) που με τις επεκτάσεις και αναβαθμίσεις του έγινε ένα διαστημικό κέντρο έρευνας που κάποια στιγμή μετατράπηκε και σε τουριστικό θέρετρο για όσους ήθελαν να ζήσουν για λίγες μέρες μακριά από τη Γη και είχαν τη δυνατότητα να καταβάλουν μερικά εκατ. δολάρια για να ταξιδέψουν στον ISS που πρόσφατα έγινε και τόπος γυρισμάτων κινηματογραφικών ταινιών.Ο γηρασμένος πλέον ISS θα τερματίσει τη λειτουργία του στο τέλος της δεκαετίας. Η NASA και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος έχουν αποφασίσει να δημιουργήσουν ένα διαστημικό σταθμό που να βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη ώστε να αποτελεί ένα κόμβο υποστήριξης των επανδρωμένων αποστολών και αργότερα βάσεων που σχεδιάζονται να γίνουν τα προσεχή χρόνια στο φυσικό μας δορυφόρο αλλά και τον Άρη.Η Κίνα δημιούργησε σε χρόνο ρεκόρ ένα διαστημικό σταθμό και λειτουργεί εδώ και περίπου ένα χρόνο ενώ η Ρωσία έχει ανακοινώσει ότι θα φτιάξει τον δικό της διαστημικό σταθμό εντός της δεκαετίας. Όμως σχέδια για δημιουργία διαστημικών σταθμών κάνει και ο ιδιωτικός τομέας και έχουν παρουσιαστεί διαφόρων ιδέες και προτάσεις από εταιρείες που θέλουν να φτιάξουν διαστημικούς σταθμούς που θα λειτουργούν και για επιστημονικούς αλλά και για εμπορικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς.«Θα υπάρχουν τουλάχιστον ένας, ίσως δύο, ιδιωτικοί διαστημικοί σταθμοί τα επόμενα 5 με 10 χρόνια χωρίς να γνωρίζουμε ακόμη το μέγεθος και τις χρήσεις τους» λέει ο Τομ Σέλει, πρόεδρος της εταιρείας Space Adventures η οποία στέλνει ιδιώτες στον ISS εδώ και πολλά χρόνια. O στόλος των ιδιωτικών διαστημικών σταθμών Ο επιχειρηματίας κρυπτονομισμάτων Τζεντ Μακ Κάλεμπ ίδρυσε τη Vast Space, μια νεοφυή εταιρεία από την Καλιφόρνια που στοχεύει να είναι πρώτη που θα δημιουργήσει ένα ιδιωτικό διαστημικό σταθμό. Το 2025, η ομάδα σχεδιάζει να εκτοξεύσει μια μονάδα που ονομάζεται Haven-1 ως το εναρκτήριο τμήμα ενός νέου σταθμού. Στόχος είναι μετά την εγκατάσταση της πρώτης μονάδας και αφού διαπιστωθεί ότι όλα λειτουργούν σωστά σε αυτή να σταλούν τέσσερις ιδιώτες-διαστημικοί τουρίστες που θα μείνουν εκεί για λίγες μέρες.Η Vast σχεδιάζει επίσης να κατασκευάσει έναν μεγάλο περιστρεφόμενο διαστημικό σταθμό τεχνητής βαρύτητας «Στόχος μας είναι να λύσουμε το πρόβλημα της τεχνητής βαρύτητας και να κάνουμε την επιστημονική φαντασία πραγματικότητα» λέει ο Μάξ Χάοτ διευθύνων σύμβουλος της Vast. O βιομηχανικός γίγαντας Northrop Grumman που αναπτύσσει ανάμεσα στα άλλα αεροδιαστημικές τεχνολογίες και συστήματα έχει δηλώσει το ενδιαφέρον της να δημιουργήσει ένα διαστημικό σταθμό μέχρι το 2027 ο οποίος στην αρχική του φάση θα μπορεί να υποδεχθεί τέσσερις αστροναύτες ή συνδυασμό αστροναυτών και ιδιωτών.Η Voyager Space με έδρα το Κολοράντο ενώνει τις δυνάμεις της με την Airbus Defense για να αναπτύξει, να κατασκευάσει και να λειτουργήσει το Starlab, ένα σταθμό που φιλοδοξεί να πάρει τη θέση του ISS.Η Hilton Hotels θέλει να δημιουργήσει διαστημικές σουίτες για αστροβιταλναύτες και ιδιώτες. Η Sierra Space, που εδρεύει επίσης στο Κολοράντο, συνεργάζεται με την Blue Origin του Τζεφ Μπέζος, την Boeing και τους ειδικούς υποδομής της Redwire για την έναρξη ενός «επιχειρηματικού πάρκου μικτής χρήσης» που ονομάζεται Orbital Reef το οποίο οι εμπνευστές του θέλουν να είναι έτοιμο το 2027. Το σχέδιο είναι αυτός ο τροχιακός… ύφαλος να στεγάζει ένα ξενοδοχείο, ένα εστιατόριο και εργαστήρια για τη δοκιμή προϊόντων στις συνθήκες μικροβαρύτητας. Η Axiom Space συνεργάζεται με τη SpaceX του Ελον Μασκ στοχεύοντας το 2026 να εκτοξεύσει τα πρώτα τμήματα ενός διαστημικού σταθμού που θα περιλαμβάνει καταλύματα πληρώματος σχεδιασμένα από τον Philippe Starck και θα είναι διαθέσιμα σε όλους, από κυβερνήσεις έως επιχειρηματίες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1533398/aytoi-einai-oi-idiotikoi-diastimikoi-stathmoi-poy-tha-ypodechtoyn-astronaytes-kai-toyristes-vinteo/

To Σέλας εμφανίστηκε στον ελληνικό ουρανό. Χθες το βράδυ, 5 Νοεμβρίου 2023, παρατηρήθηκε σέλας από περιοχές της βόρειας Ελλάδας, ένα φαινόμενο που σπάνια παρατηρούμε στη χώρα μας. Σέλας σε τόσο χαμηλά γεωγραφικά πλάτη εμφανίζεται μόνο κατά τη διάρκεια ισχυρών μαγνητικών καταιγίδων. Οι μαγνητικές καταιγίδες προκαλούνται από διαταραχές του γεωμαγνητικού πεδίου, καθώς αυτό αλληλεπιδρά με το μαγνητικό πεδίο του ήλιου μας (μέσω του ηλιακού ανέμου).H μαγνητική καταιγίδα που καταγράφηκε χθες χαρακτηρίζεται έντασης G3 (στην κλίμακα από G1 έως G5). Το σέλας δημιουργείται από ηλεκτρόνια υψηλής ενέργειας, που καθώς κινούνται ελικοειδώς κατά μήκος των δυναμικών γραμμών του γεωμαγνητικού πεδίου, πλησιάζουν ενίοτε την ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης, συγκρούονται με άτομα και μόρια αζώτου και οξυγόνου και τα διεγείρουν ενεργειακά. Τα διεγερμένα άτομα και μόρια, για να επανέλθουν στην αρχική, σταθερή κατάσταση ενεργειακής ισορροπίας, εκπέμπουν την περίσσεια ενέργειας υπό τη μορφή ορατής ακτινοβολίας.Το κόκκινο χρώμα του σέλαος εκπέμπεται από διεγερμένο ατομικό οξυγόνο κατά την σύγκρουσή του με ηλεκτρόνια της γήινης μαγνητόσφαιρας. Η μορφή του σέλαος μπορεί να παρομοιαστεί με κινούμενες, λαμπρές, χρωματιστές ουράνιες κουρτίνες φωτός. Η ένταση μιας μαγνητικής καταιγίδας περιγράφεται από τον γεωμαγνητικό δείκτη Dst, ο οποίος εκφράζει την μεταβολή του μαγνητικού πεδίου της Γης, όπως μετράται στο έδαφος. Η τιμή του χθες έπεσε στα -165 nT, το οποίο χαρακτηρίζει μια ισχυρή μαγνητική καταιγίδα.Τον δείκτη αυτόν μπορείτε να τον παρακολουθείτε ζωντανά από την ακόλουθη βάση δεδομένων: https://wdc.kugi.kyoto-u.ac.jp/dst_realtime/presentmonth/index.html?fbclid=IwAR09jDfiDR7X7crUNiF9rOACdwbRMPaDDSn8fU4dP05brW33w8tM0OzrcSc Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε επίσης να βλέπετε καθημερινά φωτογραφίες σέλαος από χώρες βόρειων γεωγραφικών πλατών: https://spaceweathergallery2.com/index.php?title=aurora Εθνικόν Αστεροσκοπείον Αθηνών

Ανακαλύφθηκε η αρχαιότερη μαύρη τρύπα. Κοσμικός γίγαντας 13,2 δισ. ετών Οι επιστήμονες ανακάλυψαν την αρχαιότερη μαύρη τρύπα που έχει παρατηρηθεί ποτέ, έναν κοσμικό «γίγαντα» που σχηματίστηκε μόλις (!) 470 εκατ. χρόνια μετά το Big Bang. Τα αστρονομικά αυτά ευρήματα από τα διαστημικά τηλεσκόπια της NASA, James Webb και Chandra X-Ray, που δημοσιεύτηκαν χθες, Δευτέρα, στο επιστημονικό περιοδικό Nature Astronomy επιβεβαιώνουν αυτό που μέχρι σήμερα αποτελούσε μόνο θεωρία, πως οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες υπήρξαν από την απαρχή του σύμπαντος. Και δεδομένου του ότι το σύμπαν είναι 13,7 δισ. χρόνων, η ηλικία της γιγάντιας αυτής μαύρης τρύπας εκτιμάται στα 13,2 δισ. χρόνια! Εξίσου εντυπωσιακό με την ηλικία της ήταν το μέγεθος της συγκεκριμένης μαύρης τρύπας, που είναι δέκα φορές μεγαλύτερη από εκείνη του δικού μας γαλαξία. Πιστεύεται πως ζυγίζει από 10% έως 100% της μάζας όλων των άστρων του γαλαξία στον οποίο ανήκει, εξήγησε ο επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας Ακος Μπογκντάν από το Κέντρο Αστροφυσικής του Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν, «αναλογία που ούτε κατά διάνοια πλησιάζει εκείνη της μαύρης τρύπας στον γαλαξία μας ή σε άλλους κοντινούς γαλαξίες που υπολογίζεται σε 0,1%» διευκρίνισε. Οι ερευνητές εκτιμούν πως η μαύρη τρύπα σχηματίστηκε από κολοσσιαία νέφη αερίων που κατέρρευσαν σε διπλανό γαλαξία, με αποτέλεσμα δύο γαλαξίες να συγχωνευτούν και η μαύρη τρύπα να κυριαρχήσει. Το γεγονός, δε, πως την εντόπισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra μέσω ακτίνων Χ επιβεβαιώνει «χωρίς αμφιβολία ότι πρόκειται για μαύρη τρύπα», σύμφωνα με την Πριγιαμβάντα Ναταρατζάν από το Γέιλ, καθώς «με τις ακτίνες Χ στην πραγματικότητα καταγράφεται το αέριο που έλκεται βαρυτικά μέσα στη μαύρη τρύπα, επιταχύνεται και αρχίζει να λάμπει στις ακτίνες Χ». Τα δύο διαστημικά τηλεσκόπια εντόπισαν το αντικείμενο με τη χρήση του λεγόμενου βαρυτικού φακού (gravitational lensing), μια τεχνική που ουσιαστικά μεγέθυνε την περιοχή του UHZ1 – του γαλαξία δηλαδή όπου βρίσκεται η μαύρη τρύπα. Για να το κάνουν αυτό, τα τηλεσκόπια χρησιμοποίησαν το φως από ένα πολύ πιο κοντινό σμήνος γαλαξιών, σε απόσταση μόλις 3,2 δισ. ετών φωτός από τη Γη.«Είναι ένα αρκετά αμυδρό αντικείμενο, και χάρη στην τύχη, η φύση το μεγέθυνε για εμάς», δήλωσε η Ναταρατζάν.Η ανακάλυψη αυτή ίσως βοηθήσει στην επίλυση ενός κοσμικού μυστηρίου για τις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες που πιστεύεται πως σχηματίστηκαν σε μικρούς γαλαξίες από την πρώιμη εποχή του σύμπαντος, όχι πολύ μετά τη Μεγάλη Εκρηξη. Οι μαύρες τρύπες εμφανίζονται σε δύο μορφές: αστρικής μάζας και υπερμεγέθεις. Οι πρώτες ενδέχεται να έχουν δεκαπλάσια έως εκατονταπλάσια τη μάζα του Ηλιου. Οι δεύτερες μπορεί να είναι εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερες. https://www.kathimerini.gr/life/science/562713880/anakalyfthike-i-archaioteri-mayri-trypa-kosmikos-gigantas-13-2-dis-eton/ – https://www.nasa.gov/missions/chandra/nasa-telescopes-discover-record-breaking-black-hole/?utm_source=TWITTER&utm_medium=NASA&utm_campaign=NASASocial&linkId=246526078

Ο Ευκλείδης έστειλε τις πρώτες εντυπωσιακές εικόνες από το σύμπαν. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) δημοσίευσε τις πρώτες έγχρωμες εικόνες του σύμπαντος που τραβήχτηκαν από το διαστημικό τηλεσκόπιο Ευκλείδης που εκτοξεύτηκε πρόσφατα. Καλλιτεχνική άποψη του διαστημικού τηλεσκοπίου Ευκλείδης Ποτέ μέχρι σήμερα ένα τηλεσκόπιο δεν μπόρεσε να δημιουργήσει τόσο εντυπωσιακές αστρονομικές εικόνες σε ένα τόσο μεγάλο κομμάτι του ουρανού. Οι πέντε εικόνες που δημοσιεύθηκαν δείχνουν ότι το τηλεσκόπιο είναι έτοιμο για την αποστολή του, να δημιουργήσει δηλαδή τον πιο εκτεταμένο τρισδιάστατο χάρτη του σύμπαντος, αποκαλύπτοντας μερικά από τα κρυμμένα μυστικά του.Συγκεκριμένα, η πρώτη εικόνα καταγράφει 1.000 γαλαξίες που ανήκουν στο σμήνος του Περσέα, ένα από τα πλησιέστερα στη Γη σμήνη γαλαξιών, καθώς και περισσότερους από 100.000 επιπλέον γαλαξίες πιο μακριά στο βάθος. Πολλοί από αυτούς δεν ήταν ορατοί στο παρελθόν και κάποιοι είναι τόσο μακριά που το φως τους χρειάστηκε δέκα δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει σε εμάς. Στη δεύτερη εικόνα καταγράφεται ένας από τους πρώτους γαλαξίες που παρατήρησε ο Ευκλείδης, ο «Κρυμμένος γαλαξίας», γνωστός και ως IC 342 ή Caldwell 5. Ο γαλαξίας αυτός, που βρίσκεται περίπου έντεκα εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, είναι δύσκολο να παρατηρηθεί, επειδή βρίσκεται πίσω από τον δίσκο του Γαλαξία μας και έτσι η σκόνη, τα αέρια και τα αστέρια κρύβουν τη θέαση του. Ο Ευκλείδης χρησιμοποίησε το όργανο κοντινού υπέρυθρου για να κοιτάξει μέσα από τη σκόνη. Και να δει ολόκληρο τον γαλαξία. Ο σπειροειδής γαλαξίας IC342 Για να δημιουργήσει έναν τρισδιάστατο χάρτη του Σύμπαντος, ο Ευκλείδης θα παρατηρήσει το φως από τους γαλαξίες σε απόσταση δέκα δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Οι περισσότεροι γαλαξίες στο πρώιμο Σύμπαν δεν μοιάζουν με τέλεια τακτοποιημένη σπείρα, αλλά είναι ακανόνιστοι και μικροί. Είναι τα δομικά στοιχεία για μεγαλύτερους γαλαξίες, όπως ο δικός μας, και μπορούμε να βρούμε μερικούς από αυτούς τους γαλαξίες σχετικά κοντά μας. Αυτός ο πρώτος ακανόνιστος νάνος γαλαξίας που παρατήρησε ο Ευκλείδης αποτυπώνεται στην τρίτη εικόνα. Ονομάζεται NGC 6822 και βρίσκεται κοντά, σε απόσταση μόλις 1,6 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη. O ακανόνιστος γαλαξίας NGC 6822 Η τέταρτη εικόνα αποτυπώνει ένα σφαιρωτό σμήνος που ονομάζεται NGC 6397. Τα σφαιρωτά σμήνη είναι συγκεντρώσεις εκατοντάδων χιλιάδων αστέρων με σφαιρικό σχήμα και συγκρατούνται μεταξύ τους από τη βαρύτητα. Το NGC 6397 είναι το δεύτερο πλησιέστερο σφαιρωτό σμήνος στη Γη και βρίσκεται περίπου 7.800 έτη φωτός μακριά. Επί του παρόντος κανένα άλλο τηλεσκόπιο εκτός από τον Ευκλείδη δεν μπορεί να παρατηρήσει ένα συνολικό σφαιρωτό σμήνος σε μια μόνο παρατήρηση και ταυτόχρονα να διακρίνει τόσα πολλά αστέρια στο σμήνος. Αυτά τα αμυδρά αστέρια μας μιλούν για την ιστορία του Γαλαξία μας και για το πού βρίσκεται η σκοτεινή ύλη. Το σφαιρωτό σμήνος που ονομάζεται NGC 6397 Τέλος ο Ευκλείδης μας δείχνει μια εντυπωσιακά πανοραμική και λεπτομερή άποψη του νεφελώματος Κεφαλή του Αλόγου, μέρος του αστερισμού του Ωρίωνα. Στην παρατήρηση του Ευκλείδη οι επιστήμονες ελπίζουν να βρουν πολλούς αμυδρούς ή και ως τώρα μη ορατούς πλανήτες μάζας αντίστοιχης με τον Δία στην ουράνια βρεφική τους ηλικία, καθώς και νεαρούς καφέ νάνους και μωρά αστέρια. Τα επιστημονικά δεδομένα που προκύπτουν από τις εικόνες του Ευκλείδη θα αναλύσει η κοινοπραξία Euclid, που αποτελείται από περισσότερους από 2.000 επιστήμονες από 300 ινστιτούτα σε 13 ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ιαπωνία. https://www.naftemporiki.gr –https://www.esa.int

«Ζωντανές» μπαταρίες. Επιστήμονες παρήγαγαν ηλεκτρικό ρεύμα από μικρόβια. Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά βακτήρια που υπάρχουν στον κόσμο- ωστόσο το E. coli φαίνεται πως μπορεί να πάει ακόμα παραπέρα και να αποτελέσει και πηγή ενέργειας, αν κρίνει κανείς από τη δουλειά ερευνητών του EPFL (Ecole Polytechnique Federale de Lausanne) που ήταν σε θέση να παράγουν ηλεκτρισμό από το συγκεκριμένο μικρόβιο- για την ακρίβεια, μια τροποποιημένη έκδοσή του. H Άρντεμις Μπογκοσιάν, καθηγήτρια του EPFL και επικεφαλής της ομάδας που πραγματοποίησε την έρευνα, και ο Μοχάμεντ Μουχίμπ, ένας εκ των ερευνητών, μίλησαν στη HuffPost Greece για την πρωτοποριακή τους έρευνα και τις πιθανές της εφαρμογές, που μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα στον χώρο της βιοηλεκτρικής. O Μοχάμεντ Μουχίμπ και η Μελανία Ρετζέντε, επιστήμονες της έρευνας, στο εργαστήριό τους στο EPFL Θα μπορούσατε να εξηγήσετε, με απλά λόγια, τι έδειξε η έρευνά σας; Μοχάμεντ Μουχίμπ: Η έρευνά μας έδειξε πως μπορούμε να τροποποιήσουμε γενετικά το Escherichia coli για να μας βοηθήσει να παράγουμε ηλεκτρισμό από λύματα σε συγκεκριμένες συσκευές, όπου βακτήρια αλληλεπιδρούν με ένα ηλεκτρόδιο. Το επιτύχαμε αυτό κάνοντας τα E. coli να παράγουν πρωτεΐνες που επιτρέπουν τη μεταφορά ηλεκτρονίων κατά μήκος των μονωτικών μεμβρανών τους. Γιατί διαλέξατε συγκεκριμένα το E.coli; Μ. Μουχίμπ: Επειδή μπορεί να χρησιμοποιήσει μια ποικιλία διαφορετικών λυμάτων ως πηγή «τροφής». Αυτό μας επιτρέπει να τρέφουμε το E. coli με λύματα που αλλιώς θα απορρίπταμε και να παίρνουμε πίσω ενέργεια. Από την άλλη, υπάρχουν πολλές διαφορετικές εφαρμογές που μπορούμε να οραματιστούμε οι οποίες να βασίζονται στη μετακίνηση ηλεκτρονίων ανά της βακτηριακές μεμβράνες και για αυτά τα E. coli είναι επίσης κατάλληλα επειδή έχουν μελετηθεί πολύ και είναι εύκολο να τροποποιηθούν γενετικά. Πόσο κοινά είναι τα βακτήρια που παράγουν ηλεκτρισμό; Άρντεμις Μπογκοσιάν: Η ύπαρξη φυσικών βακτηρίων που παράγουν ηλεκτρισμό είναι μια σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη. Σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες, πάνω από 90 είδη βακτηρίων έχουν έκτοτε αναφερθεί να έχουν αυτή τη φυσική δυνατότητα και είναι πιθανό πως υπάρχουν περισσότερα είδη εκεί έξω που δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμα. Τα είδη που έχουν ανακαλυφθεί ως τώρα, ωστόσο, παράγουν ηλεκτρισμό σε διάφορες εκτάσεις. Μέχρι τώρα υπάρχουν μόνο δύο είδη βακτηρίων που έχουν αναλυθεί αρκετά για να κατανοήσουμε τον μηχανισμό και την έκταση στην οποία μπορούν να παράγουν ηλεκτρισμό. Η ανακάλυψη αυτών των βακτηρίων είναι ως εκ τούτου μια μεγάλη πρόκληση επί του πεδίου, καθώς δεν έχουμε μόνο να διαπιστώσουμε ποια βακτήρια μπορούν να παράγουν ηλεκτρισμό, μα και σε τι βαθμό. Μ. Μουχίμπ: Είναι κοινά στη φύση, με πάνω από 90 είδη να έχουν ταυτοποιηθεί. Κάποια βακτήρια εξελίχθηκαν έτσι ώστε να χρησιμοποιούν στερεά υλικά στο περιβάλλον τους για μεταφορά ηλεκτρονίων αντί, πχ, οξυγόνου, που είναι ο λόγος που είναι ικανά να παρακάμπτουν τη μονωτική μεμβράνη για μεταφορά ηλεκτρονίων. Τι πρακτικές εφαρμογές στον πραγματικό κόσμο θα μπορούσε να έχει η έρευνά σας; Α. Μπογκοσιάν: Η ανακάλυψη αυτή έχει σημαντικές επιπτώσεις για τη βιοηλεκτρονική. Μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε ηλεκτρονικές συσκευές που λειτουργούν με ζωντανά μικρόβια και οι εφαρμογές είναι σχεδόν άπειρες. Στο επιστημονικό μας άρθρο εστιάζουμε στις εφαρμογές μας για την επεξεργασία λυμάτων και την παραγωγή ενέργειας. Ωστόσο αυτή η τεχνολογία επίσης επιτρέπει εφαρμογές σε περιβαλλοντικούς αισθητήρες, χημική σύνθεση και αποθήκευση ενέργειας, όπως η παραγωγή καυσίμων και χημικών υψηλής αξίας. Για τι είδους κλίμακες μιλάμε εν δυνάμει; Θα μπορούσε να αξιοποιηθεί εμπορικά; Μιλάμε για μια πιθανή ανανεώσιμη πηγή ενέργειας; Μ. Μουχίμπ: Σίγουρα βλέπουμε τις εμπορικές δυνατότητες αυτής της τεχνολογίας, αν και όχι ως μια πηγή ανανεώσιμης ενέργειας με τον τρόπο που εκλαμβάνεται κατά κανόνα (ηλιακή, αιολική κλπ). Ένα πολύ πραγματικό σενάριο θα ήταν ως τεχνολογία προστιθέμενης αξίας για βιομηχανίες που βγάζουν λύματα με υψηλή ποσότητα οργανικών ενώσεων, για παράδειγμα στη βιομηχανία τροφίμων, όπου ένα μέρος ενέργειας θα μπορούσε να ανακτηθεί από τα λύματα και να χρησιμοποιηθεί ξανά αλλού στις εγκαταστάσεις. Από αυτή την άποψη, δεν είναι τεχνολογία «proof of concept», με έρευνα εστιασμένη στην εφαρμογή να αποτελεί το επόμενο βήμα. Α. Μπογκοσιάν: Πιστεύω ότι υπάρχουν προοπτικές για αυτή την τεχνολογία ως ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, όπως είπε ο Μοχάμεντ, τουλάχιστον ως τεχνολογία προστιθέμενης αξίας (πχ παράγοντας ενέργεια από πόρους που αλλιώς θα πήγαιναν χαμένοι). Ωστόσο υπάρχει επίσης η δυνατότητα χρήσης αυτής της τεχνολογίας όχι μόνο για παραγωγή ηλεκτρισμού, μα επίσης για σύνθεση βιοκαυσίμων και χημικών. Με αυτό τον τρόπο δεν περιοριζόμαστε απαραίτητα στη χρήση ηλεκτρισμού επί τόπου ή ακόμα και στην αποστολή του στο δίκτυο ηλεκτροδότησης. Μπορούμε να μετατρέψουμε τα απόβλητα σε καύσιμο που μπορεί μετά να χρησιμοποιηθεί σε άλλο χώρο για διαφορετικές εφαρμογές, περιλαμβανομένων των μεταφορών. Τι είδους πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα θα είχαν βιοηλεκτρικά μικρόβια σαν αυτά ως πηγή ενέργειας; Μ. Μουχίμπ: Ένα πλεονέκτημα- κλειδί είναι πως μπορούν να χρησιμοποιούν απόβλητα για να παράγουν ηλεκτρισμό, χρησιμοποιώντας τα βακτήριά μας ως ανανεώσιμους καταλύτες. Άλλο πλεονέκτημα είναι πως μπορούν να χρησιμοποιηθούν απευθείας, επί τόπου σε ενεργειακά πλούσιες, με μεγάλη παραγωγή αποβλήτων, εγκαταστάσεις στη βιομηχανία τροφίμων. Αυτός είναι επίσης ο περιορισμός τους, καθώς πολύ αραιά λύματα σε άλλο χώρο θα αποτελούσαν πρόκληση για την παραγωγή ενέργειας. Α. Μπογκοσιάν: Είναι επίσης δυνατό να διοχετεύσουμε ηλεκτρισμό σε αυτά τα βιοηλεκτρικά μικρόβια, που μπορούν μετά να τον χρησιμοποιήσουν για την παραγωγή υψηλής αξίας χημικών και καυσίμων. Αυτά τα βιοηλεκτρικά μικρόβια θα μπορούσαν ως εκ τούτου να χρησιμοποιηθούν για την αποθήκευση ηλεκτρισμού, επιπρόσθετα στην παραγωγή ηλεκτρισμού. Αν σχεδιαστούν σωστά, θα μπορούσαμε να έχουμε ένα σύστημα που λειτουργεί ως ένα είδος επαναφορτιζόμενης μπαταρίας που φορτίζεται όταν είναι παρόντα απόβλητα. Αυτό είναι πολύ παρόμοιο με τον τρόπο που λειτουργούν τα σώματά μας, αποθηκεύοντας την επιπλέον τροφή ως λίπη που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αργότερα. Όπως μάθαμε από την αιολική και την ηλιακή ενέργεια, η δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας είναι το ίδιο σημαντική με την παραγωγή της.Ένας μεγάλος περιορισμός, ωστόσο, είναι το ότι αυτά τα βακτήρια πρέπει να είναι κοντά σε ένα ηλεκτρόδιο για να μπορεί να “δαμαστεί” ο ηλεκτρισμός τους. Οπότε είμαστε αντιμέτωποι με ένα περιορισμό στον σχεδιασμό όταν προσπαθούμε να αυξήσουμε την κλίμακα αυτής της τεχνολογίας. Πρόσφατα βρήκαμε έναν τρόπο εξαγωγής ηλεκτρισμού από βακτήρια που είναι ακόμα πιο μακριά- και δεν αγγίζουν καν- το ηλεκτρόδιό μας. Πιστεύουμε ότι αυτή η δυνατότητα εξαγωγής ηλεκτρισμού από βακτήρια κοντά και μακριά θα δώσει μεγάλη ώθηση στην επίδειξη αυτής της τεχνολογίας σε μεγαλύτερη κλίμακα. https://www.huffingtonpost.gr/entry/zontanes-mpataries-epistemones-poe-pareyayan-elektrismo-apo-mikrovia-miloen-ste-huffpost-greece_gr_65311797e4b03b213b08e44e

Τα βακτήρια στο ISS πιθανότατα δεν ονειρευόντουσαν να γίνουν αστροναύτες όταν ήταν παιδιά. Αλλά δεν μπορείς να ξεφύγεις από τη μοίρα. Ως αποτέλεσμα, ένα εκπληκτικό γεγονός είναι ότι υπάρχει ζωή όχι μόνο μέσα στο σταθμό, αλλά και στην επιφάνειά του. Στο διάστημα, όπου υπάρχει κενό και ακτινοβολία. 🦠 Πώς οι μικροοργανισμοί «αποίκισαν» τον πίνακα του ISS; Υπάρχουν τρεις κύριες διαδρομές: ⃣ Φτάσαμε σε τροχιά «καβαλώντας» σε μονάδες, ακόμη και κατά την εκτόξευση. ⃣ Πέταξαν έξω από τις βαλβίδες καθαρισμού του αέρα και το airlock. ⃣ Και το πιο απίστευτο: ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΚΥΚΛΩΜΑ. Χμ, αυτό το τελευταίο ακούγεται σαν "Ο μεγάλος κύκλος της ζωής". Εν ολίγοις, ηλεκτρικά ρεύματα αναδύονται συνεχώς μεταξύ των ανώτερων στρωμάτων της ατμόσφαιρας και της επιφάνειας της Γης, ικανά να ανυψώσουν τα μικρότερα σωματίδια σκόνης με βακτήρια στην τροχιά του ISS. Είναι αλήθεια ότι αυτό το ταξίδι διαρκεί χρόνια. ➡ Γιατί είναι αυτό σημαντικό; Στόχος Νο. 1 είναι η μελέτη της επίδρασης μικροοργανισμών στην επιφάνεια του σταθμού. Στην πραγματικότητα, η προστασία του από τη διάβρωση ήταν ο αρχικός στόχος του πειράματος «Test». 🌏 Ωστόσο, τα βακτήρια που βρέθηκαν αποκαλύπτουν μια παγκόσμια εικόνα. Εάν είναι σε θέση να φτάσουν στην τροχιά του ISS, τότε μπορούν να πετάξουν περαιτέρω με βροχές μετεωριτών. Για παράδειγμα, στον Άρη. Και όλα τα σημάδια ζωής που βρίσκουμε στον κόκκινο πλανήτη θα αποδειχθούν τελικά ότι είναι επίγειας προέλευσης. Δεν μπορούμε να αποφασίσουμε αν είναι τρομερό ή υπέροχο. https://vk.com/presscentre.energia?w=wall-167742670_3236

O Ισπανός Χορευτής του Γαλαξία στο φακό του Hubble (βίντεο) Μία από τις νέες εικόνες του Ισπανού Χορευτή. πηγή φωτό. (ESA/Hubble & NASA, D. Calzetti and the LEGUS team, R. Chandar) Νέες εντυπωσιακές εικόνες ενός γαλαξία που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε λεπτομερείς εικόνες του σπειροειδούς γαλαξία NGC 1566 που η επιστημονική κοινότητα τον έχει ονομάσει «Ισπανό Χορευτή του Γαλαξία». Πρόκειται για ένα από τους αποκαλούμενους ενδιάμεσους σπειροειδείς γαλαξίες. Δεν διαθέτει δηλαδή την κοσμική δομή που βρίσκεται στο κέντρο των σπειροειδών γαλαξιών και μοιάζει με αστρική ράβδο.Ο γαλαξίας οφείλει το παρατσούκλι του στους στροβιλιζόμενους σπειροειδείς βραχίονες του παραπέμπουν στο σχήμα ενός κινούμενου χορευτή. Ο NGC 1566 βρίσκεται περίπου 60 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη στον αστερισμό της Δοράδος και είναι μέλος της γαλαξιακής ομάδας που φέρει το όνομα του αστερισμού. Μια ομάδα γαλαξιών είναι μια συλλογή από βαρυτικά δεσμευμένους γαλαξίες. Διαφέρουν από τα σμήνη γαλαξιών ως προς το μέγεθος και τη μάζα: τα σμήνη γαλαξιών μπορεί να χωρέσουν εκατοντάδες γαλαξίες, ενώ οι ομάδες γαλαξιών μπορεί να χωρέσουν μερικές δεκάδες γαλαξίες. Ωστόσο, οι ομάδες είναι η πιο κοινή συλλογή γαλαξιών στο σύμπαν, που κατέχουν περισσότερο από το 50% όλων των γαλαξιών.Οι νέες εικόνες θα βοηθήσουν τους αστρονόμους να μελετήσουν καλύτερα τον συγκεκριμένο γαλαξία ανακαλύπτοντας νέα στοιχεία για αυτόν και παράλληλα νέα στοιχεία για αυτού του είδους γαλαξίες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1533271/o-ispanos-choreytis-toy-galaxia-sto-fako-toy-hubble-vinteo/

Αυτή είναι η «Διακήρυξη του Μπλέτσλεϊ» για την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης. REUTERS/Aly Song Η Βρετανία δημοσίευσε τα αποτελέσματα της συνόδου για τον έλεγχο της ΑΙ.Οι κυβερνήσεις αλλά και τα στελέχη πολλών μεγάλων εταιρειών της βιομηχανίας της τεχνολογίας έχουν θορυβηθεί από τους πιθανούς κινδύνους της ραγδαία εξελισσόμενης τεχνητής νοημοσύνης και προσπαθούν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για δημιουργία ενός πλαισίου ελέγχου της ανάπτυξης αυτής της τεχνολογίας που υπόσχεται πολλών ειδών επαναστάσεις στην ανθρωπότητα. Με πρωτοβουλία του Βρετανού πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ πραγματοποιήθηκε στη κεντρική Αγγλία η Σύνοδος για την Ασφάλεια της Τεχνητής Νοημοσύνης στην οποία πήραν μέρος κορυφαίες προσωπικότητες από τον πολιτικό, επιστημονικό και επιχειρηματικό κόσμο.Η Βρετανία δημοσιοποίησε σήμερα τη «Διακήρυξη του Μπλέτσλεϊ» που συμφωνήθηκε με διάφορες χώρες, μεταξύ των οποίων οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, με σκοπό να ενισχυθούν οι παγκόσμιες προσπάθειες για συνεργασία στην ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης. Η διακήρυξη, που υπογράφεται από 28 χώρες και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δημοσιοποιήθηκε κατά την πρώτη ημέρα της Συνόδου για την Ασφάλεια της Τεχνητής Νοημοσύνης που διεξάγεται στο Μπλέτσλεϊ Παρκ, στην κεντρική Αγγλία.«Η Διακήρυξη ικανοποιεί σημαντικούς στόχους της συνόδου εγκαθιδρύοντας κοινή συμφωνία και ευθύνη για τους κινδύνους, τις ευκαιρίες και μία διαδικασία προς τα εμπρός για διεθνή συνεργασία για την ασφάλεια και την έρευνα της frontier AI, ιδιαίτερα μέσω μεγαλύτερης επιστημονικής συνεργασίας», ανέφερε η Βρετανία σε ξεχωριστή δήλωση που συνοδεύει τη διακήρυξη.Η διακήρυξη ενθαρρύνει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία από παράγοντες που αναπτύσσουν τεχνολογία frontier AI στα σχέδιά τους να μετρήσουν, να επιτηρήσουν και να μετριάσουν δυνητικά επιβλαβείς δυνατότητες. «Είναι ένα επίτευγμα ορόσημο όπου οι μεγαλύτερες δυνάμεις του κόσμου στην τεχνητή νοημοσύνη συμφωνούν ότι είναι επιτακτικό να κατανοηθούν οι κίνδυνοι της τεχνητής νοημοσύνης βοηθώντας να διασφαλιστεί το μακροπρόθεσμο μέλλον των παιδιών και των εγγονιών μας», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ.Η διακήρυξη θέτει μια ατζέντα που εστιάζει στην ταυτοποίηση των κινδύνων κοινής ανησυχίας και στην οικοδόμηση επιστημονικής αντίληψης για αυτούς, και επίσης στην οικοδόμηση διακρατικών πολιτικών προκειμένου αυτοί να μετριαστούν. «Αυτό περιλαμβάνει, μαζί με αυξημένη διαφάνεια από ιδιωτικούς παράγοντες που αναπτύσσουν δυνατότητες frontier AI, κατάλληλη αποτίμηση των μεθόδων μέτρησης, εργαλεία για ασφαλή δοκιμή, και ανάπτυξη σχετικών ικανοτήτων του δημόσιου τομέα και επιστημονικής έρευνας», αναφέρεται στη διακήρυξη.Η frontier AI αποτελείται από μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης που προσφέρουν εξαιρετικά υψηλές δυνατότητες και πιστεύεται ότι θα μπορούσαν να διαδραματίσουν ρόλο στην αντιμετώπιση ορισμένων από τις πιο πιεστικές προκλήσεις για την ανθρωπότητα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1532450/ayti-einai-i-diakiryxi-toy-mpletslei-gia-tin-asfaleia-tis-technitis-noimosynis/

Η NASA τράβηξε την κουρτίνα σε εντυπωσιακό σύστημα επτά πλανητών (βίντεο) Καλλιτεχνική απεικόνιση του Kepler-385. πηγή φωτό (NASA) Είναι όλοι μεγαλύτεροι από τη Γη και βομβαρδίζονται από την ακτινοβολία του άστρου τους.Η ανακάλυψη εξωπλανητών είναι πλέον ρουτίνα χάρις στο στόλο των διαστημικών τηλεσκοπίων, ορισμένα εκ των οποίων είναι σχεδιασμένα για αυτόν ακριβώς τον σκοπό, στα ολοένα και πιο ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια αλλά και σε νέες επαναστατικές μεθόδους εντοπισμού πλανητών μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες στο γαλαξία μας και έχουμε σχεδόν κάθε μήνα ανακοινώσεις ανακάλυψης κάποιου νέου εξωπλανήτη.Με ανακοίνωση της η NASA έκανε γνωστό ότι ομάδα επιστημόνων της έριξε φως σε ένα από τα μεγαλύτερα και πιο εντυπωσιακά πλανητικά συστήματα που έχουν ανακαλυφθεί. Πρόκειται για το σύστημα Kepler-385 που βρίσκεται σε απόσταση 4,670 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη. Το σύστημα είχε εντοπιστεί από την αποστολή Kepler, το διαστημικό παρατηρητήριο της οποίας εντόπισε χιλιάδες εξωπλανήτες ενώ ο τεράστιος όγκος δεδομένων που κατέγραψε συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο επεξεργασίας με αποτέλεσμα να αποκαλύπτεται είτε η ύπαρξη νέων εξωπλανητών είτε νέα στοιχεία για κάποιους που έχουν ήδη εντοπιστεί.Η νέα μελέτη του συστήματος αποκαλύπτει την παρουσία επτά συνολικά εξωπλανητών που είναι όλοι μεγαλύτεροι από τη Γη αλλά ο καθένας εξ αυτών δέχεται περισσότερη ακτινοβολία από το μητρικό του άστρο από την ακτινοβολία που δέχονται οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος από τον Ήλιο. Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα οι επτά πλανήτες έχουν μέγεθος μεγαλύτερο από αυτό της Γης αλλά μικρότερο από αυτό του Ποσειδώνα. Το άστρο του συστήματος μοιάζει με Ήλιο αφού είναι περίπου 10% μεγαλύτερο και 5% θερμότερο από το μητρικό μας άστρο. Οι δύο εσωτερικοί πλανήτες, και οι δύο ελαφρώς μεγαλύτεροι από τη Γη, είναι πιθανώς βραχώδεις και μπορεί να έχουν λεπτές ατμόσφαιρες. Οι άλλοι πέντε πλανήτες είναι μεγαλύτεροι, ο καθένας με ακτίνα περίπου διπλάσια από αυτή της Γης, και είναι πιθανό να περιβάλλονται από πυκνές ατμόσφαιρες.Αν και η διαπίστωση ότι οι πλανήτες του συστήματος βομβαρδίζονται από ακτινοβολία υποδεικνύει ότι οι συνθήκες που επικρατούν σε αυτούς είναι αφιλόξενες για τη ζωή εντούτοις πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι θα γίνουν νέες παρατηρήσεις στο σύστημα Kepler-385 για να αποκαλυφθούν νέα στοιχεία για τους πλανήτες του. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1532407/i-nasa-travixe-tin-koyrtina-se-entyposiako-systima-epta-planiton-vinteo/

O Ήλιος θα γίνει χίλιες φορές μεγαλύτερος λίγο πριν πεθάνει. πηγή φωτό SDO Νέα μελέτη δείχνει τις σκηνές τέλους του ηλιακού μας συστήματος.Είναι διαπιστωμένο ότι σε περίπου πέντε δισ. έτη ο Ήλιος έχοντας εξαντλήσει τα καύσιμα του θα μπει στη διαδικασία που θα οδηγήσει στο θάνατο του. Αρχικά θα διογκωθεί μετατρεπόμενος σε κόκκινο γίγαντα και στη συνέχεια θα αρχίσει να συρρικνώνεται καταλήγοντας τελικά σε ένα αστρικό υπόλειμμα, ένα λευκό νάνο.Αυτό που δεν γνωρίζουμε όμως είναι το πόσο θα διογκωθεί το μητρικό μας άστρο και γενικότερα τις καταστροφές θα προκαλέσει στο ηλιακό μας σύστημα όταν γιγαντωθεί. Οι μελέτες και οι θεωρίες διαδέχονται η μια την άλλη και έρχεται μια νέα μελέτη να προσφέρει μια εικόνα από αυτό που θα συμβεί στον Ήλιο.Με άρθρο της στο διαδικτυακό αρχείο προδημοσιεύσεων arXiv ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Στίβεν Κέιν του Τμήματος Γήινων και Πλανητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Ρίβερσάιντ υποστηρίζει ότι ο Ήλιος στο απόγειο της διαδικασίας διόγκωσης του θα φτάσει σε μέγεθος χίλιες φορές μεγαλύτερο από αυτό που έχει σήμερα.Η ερευνητική ομάδα μελέτησε το Rho Coronea Borealis, ένα άστρο με μέγεθος και χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά του Ήλιου που σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών αναμένεται να εισέλθει στη φάση της αυτοκαταστροφής του σε περίπου ένα δισ. έτη.Έχουν εντοπιστεί να κινούνται γύρω από το άστρο τέσσερις πλανήτες όλοι μεγαλύτεροι από τη Γη και οι δύο από αυτούς βρίσκονται πιο κοντά στο άστρο από ότι ο Ερμής από τον Ήλιο. Αυτό σημαίνει ότι η τύχη τους είναι προδιαγεγραμμένη. Το άστρο θα καταπιεί κυριολεκτικά τους τρεις κοντινότερους όπως το ίδιο θα συμβεί με τον Ερμή και την Αφροδίτη σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία όταν ο Ήλιος διογκωθεί. Η τύχη της Γης δεν θα είναι πολύ καλύτερη αφού ακόμη και αν ο Ήλιος δεν καταπιεί τον πλανήτη μας θα πλησιάσει τόσο κοντά που κυριολεκτικά θα τον τσουρουφλίσει και θα τον μετατρέψει σε ένα πλανήτη… κάρβουνο. Φυσικά απολύτως τίποτε δεν θα μπορεί να επιβιώσει στη Γη και η ανθρωπότητα, αν υπάρχει φυσικά τότε, θα πρέπει να έχει φροντίσει να βρει κάποιο ασφαλές και βιώσιμο καταφύγιο κάπου στο Σύμπαν. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1532809/o-ilios-tha-ginei-chilies-fores-megalyteros-ligo-prin-pethanei/

Έλληνες κυνηγοί ηλιακών εκλείψεων. … περιγράφουν «το ομορφότερο θέαμα που μπορεί να δει ένας παρατηρητής στη Γη» Στις 14 Οκτωβρίου 2023 συνέβη μια δακτυλιοειδής έκλειψη Ηλίου, η οποία ήταν ορατή από τη βόρεια, την κεντρική και τη νότια Αμερική. Οι δακτυλιοειδείς εκλείψεις Ηλίου συμβαίνουν όταν η Σελήνη είναι μακριά από τη Γη (και επομένως φαίνεται λίγο μικρότερη σε διάμετρο από έναν παρατηρητή στη Γη) και διέρχεται μπροστά από τον ηλιακό δίσκο. Στη δακτυλιοειδή έκλειψη η Σελήνη δεν μπορεί να καλύψει εξ ολοκλήρου τον Ήλιο, αφήνοντας ένα λεπτό «δακτυλίδι φωτιάς» (ηλιακή φωτόσφαιρα) γύρω από τον σκοτεινό σεληνιακό δίσκο. Η διάρκεια μιας δακτυλιοειδούς έκλειψης Ηλίου μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 12 λεπτά! Στη συγκεκριμένη έκλειψη, το «δακτυλίδι της φωτιάς» ήταν ορατό για περίπου τέσσερα λεπτά – μεταξύ της δεύτερης και της τρίτης επαφής του σεληνιακού δίσκου με τον ηλιακό. Η δακτυλιοειδής έκλειψη παρατηρήθηκε και καταγράφηκε στην Arizona των ΗΠΑ από τον Δρ. Κοσμά Γαζέα. Ο αστροφυσικός, Κοσμάς Γαζέας, μόλις επέστρεψε από την Αριζόνα των ΗΠΑ, όπου πήγε να… κυνηγήσει μια δακτυλιοειδή έκλειψη Ηλίου. Ο μουσικός και κατασκευαστής αστρονομικών οργάνων, Αριστείδης Βούλγαρης, ετοιμάζει τις βαλίτσες του για να παρατηρήσει και αυτός μια ολική έκλειψη Ηλίου τον ερχόμενο Απρίλιο στο Σαν Αντόνιο των ΗΠΑ και συγκρίνει τα φαινόμενα αυτά με τα πιο συγκλονιστικά μουσικά έργα των Μπετόβεν και Στράους. Ο φωτογράφος και κινηματογραφιστής, Βασίλης Μεταλληνός, έχει θέσει ως στόχο ζωής να μεταδώσει μέσω της αστροφωτογραφίας μηνύματα για την ανάγκη προστασίας και σεβασμού του κόσμου μας. Οι τρεις κυνηγοί εκλείψεων, με διαφορετική έδρα ο καθένας, στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και την Κέρκυρα, αντίστοιχα, μιλούν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τα συναρπαστικά ταξίδια παρατήρησης των μεγάλων μυστηρίων του Σύμπαντος.Μπορεί ως παιδί ο Κοσμάς Γαζέας να είχε όνειρο ζωής να ασχοληθεί με την Αστροφυσική, την έρευνα του Διαστήματος και την παρατήρηση του ουρανού, ωστόσο δεν φανταζόταν ότι χρόνια αργότερα θα ταξίδευε σε όλο τον κόσμο για να παρατηρεί φαινόμενα ηλιακών και σεληνιακών εκλείψεων και πλανητικών διαβάσεων χρησιμοποιώντας οπτικά όργανα, τα οποία κατασκευάζει ο ίδιος.Στις αρχές Οκτωβρίου 2023 ο κ. Γαζέας, λέκτορας Αστροφυσικής στο Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ, ταξίδεψε στην Αριζόνα για να παρατηρήσει ακόμα μία έκλειψη Ηλίου. Το θέαμα ήταν υπέροχο, όπως περιγράφει. Κατά τη διάρκεια της έκλειψης, η θερμοκρασία έπεσε αισθητά σε μια κατά τα άλλα πολύ θερμή περιοχή και η φύση σιώπησε. Τα άγρια άλογα πήγαν για ύπνο ερμηνεύοντας την απουσία φωτός ως τη λήξη της ημέρας.Χαρακτηρίζει τις ολικές εκλείψεις Ηλίου «το ομορφότερο θέαμα που μπορεί να δει ένας παρατηρητής στη Γη και σίγουρα όποιος έχει δει έστω και μία θα επιχειρήσει ξανά στο μέλλον να δει και άλλες. Κάπως έτσι ξεκινάει κανείς να γίνει κυνηγός εκλείψεων». Οι ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις, όπως και οι πλανητικές διαβάσεις, τις οποίες μελετά σε καθημερινή βάση, είναι για τον Κοσμά Γαζέα «ένας συναρπαστικός τρόπος να μελετάει κανείς το Σύμπαν, δίνοντας «ραντεβού» με τα ουράνια σώματα, καθώς αυτά ευθυγραμμίζονται και παίζουν κρυφτό μεταξύ τους». Τονίζει ότι «η έκλειψη ενός ουρανίου σώματος αποτελεί έναν εξαιρετικό τρόπο να εξάγουμε πολύτιμη πληροφορία για το σώμα που αποκρύπτεται ή ακόμη και για το σώμα που προκαλεί την έκλειψη».Θυμάται και περιγράφει την πρώτη μερική έκλειψη Ηλίου που παρατήρησε το 1996 στη Θεσσαλονίκη. Από τότε ακολούθησαν ταξίδια σε πολλές χώρες για την παρατήρηση μιας έκλειψης, όπως στη Μογγολία, την Αίγυπτο, την Κένυα, τη Γκαμπόν, τις ΗΠΑ, την Αργεντινή, τη Νορβηγία, την Ισλανδία, τη Μαδαγασκάρη και την Κίνα.Μπορεί το θέαμα των εκλείψεων να είναι μοναδικό, ωστόσο περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι το κυνήγι των φαινομένων αυτών δεν είναι εύκολο. «Οι εκλείψεις μπορεί να απαιτούν την παρατήρησή τους από οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη. Είτε αυτό είναι ένα δύσβατο βουνό, μια πόλη, ένα ακριτικό νησί ή ακόμη και η θάλασσα ή οι παγωμένες πολικές ζώνες. Οι κυνηγοί εκλείψεων αναγκάζονται πολλές φορές να ταξιδεύουν σε μέρη που δεν είναι καθόλου τουριστικά και να προσαρμόζουν το ταξιδιωτικό πρόγραμμα ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες και τις απαιτήσεις που επιβάλλει η εκάστοτε έκλειψη».Κατά τη διάρκεια της παρατήρησης των συμπαντικών φαινομένων, ο Κοσμάς Γαζέας φροντίζει να τα αποτυπώνει και με τη φωτογραφική του μηχανή. «Η αστροφωτογραφία είναι μια μορφή Τέχνης», λέει χαρακτηριστικά. «Οι καλές αστροφωτογραφίες σπανίζουν γενικά, καθώς αποτυπώνουν φαινόμενα, τα οποία διαφεύγουν της προσοχής μας. Ταυτόχρονα, όμως, αποτυπώνουν την ομορφιά και το μεγαλείο του Σύμπαντος, μέσα στο οποίο ζούμε». Η αστροφωτογραφία, επιπλέον, συμπληρώνει «έχει και ερευνητικό ενδιαφέρον. Φωτογραφίες υψηλής ευκρίνειας χρησιμοποιούνται για ερευνητικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς σε όλες τις βαθμίδες. Μέσα από τις εικόνες που αποτυπώνονται με τη χρήση των τηλεσκοπίων και των ψηφιακών μέσων που διαθέτουμε, αποκαλύπτονται τα μυστικά του Διαστήματος και βοηθούν εμάς τους ερευνητές να κατανοήσουμε τον κόσμο μας». Η μουσική του Σύμπαντος Ο επαγγελματίας βιολονίστας στη Συμφωνική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, Αριστείδης Βούλγαρης, παρομοιάζει μια ολική έκλειψη Ηλίου με την 5η Συμφωνία του Μπετόβεν ή το συμφωνικό έργο «Τάδε έφη Ζαρατούστρα» του Ρίχαρντ Στράους.«Και τα δύο αυτά μουσικά έργα κρύβουν ένα μεγαλείο τόσο μεγάλο που αγγίζει την ίδια αίσθηση που μου αφήνει η παρατήρηση μιας έκλειψης Ηλίου και η παρατήρηση του Σύμπαντος», λέει χαρακτηριστικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. «Παρατηρώντας μια ολική έκλειψη Ηλίου αντιλαμβάνεσαι πόσο μικρός είσαι, καταλαβαίνεις ότι είσαι μέρος του Σύμπαντος. Είναι ένα πολύ φαντασμαγορικό φαινόμενο», προσθέτει.Εχοντας επενδύσει αρκετά χρόνια από τη ζωή του στην ενασχόληση με την Αστρονομία, ο κ. Βούλγαρης διατηρεί το δικό του μηχανουργείο για να κατασκευάζει ηλιακά όργανα, κυρίως για την ανάλυση του ηλιακού στέμματος. Δικός του φασματογράφος που κατασκευάστηκε για λογαριασμό της NASA χρησιμοποιήθηκε για την καταγραφή του φάσματος εκπομπής του ηλιακού στέμματος κατά τη διάρκεια της ολικής έκλειψης Ηλίου τον Αύγουστο του 2017 στις ΗΠΑ, ενώ με δύο δικούς του φασματογράφους ταξίδεψε τον Δεκέμβριο του 2021 πάνω από τα θαλάσσια όρια της Ανταρκτικής για να καταγράψει την ολική έκλειψη Ηλίου. Η πρώτη ολική έκλειψη Ηλίου που παρατήρησε ο Αριστείδης Βούλγαρης ήταν τον Μάρτιο του 2006 στο Καστελόριζο. «Είχα ανατριχιάσει από το σοκ και όταν έπρεπε να αλλάξω χρόνο έκθεσης στη φωτογραφική μου μηχανή, δεν θυμόμουν πώς άλλαζε». Από τότε ακολούθησαν και άλλες, στη Σιβηρία, την Κίνα, το Νησί του Πάσχα, τη Γκαμπόν, το Σβάλμπαρντ, τις ΗΠΑ, τη Χιλή, την Ανταρκτική και την Αυστραλία. Στην Αυστραλία τον περασμένο Απρίλιο περιγράφει ότι χρειάστηκε να διανύσει με τροχόσπιτο 3.000 χιλιόμετρα ως το Εξμάουθ της δυτικής Αυστραλίας, προκειμένου να διασφαλίσει ότι όλος ο επιστημονικός εξοπλισμός θα φτάσει στον προορισμό ακέραιος.Αυτή την περίοδο οργανώνει το επόμενο κυνήγι ηλιακής έκλειψης τον Απρίλιο του 2024 στο Σαν Αντόνιο, βορειοδυτικά του Χιούστον στις ΗΠΑ, με μια ομάδα από Έλληνες επαγγελματίες και ερασιτέχνες αστρονόμους και σε συνεργασία με Αμερικανούς ηλιακούς αστρονόμους θα μελετήσουν το ηλιακό στέμμα, γύρω από το οποίο παραμένουν πολλά αναπάντητα επιστημονικά ερωτήματα. Ανυπομονεί για την αποστολή αυτή, καθώς η συγκεκριμένη έκλειψη είναι πάνω στο μέγιστο της δραστηριότητας του Ήλιου και φαίνεται ότι οι αστρονόμοι θα έχουν την ευκαιρία να καταγράψουν ισχυρές ηλιακές εκλάμψεις ή πολύ ισχυρά δραστήριες περιοχές του Ήλιου.Σε όλες τις αποστολές ο Αριστείδης Βούλγαρης φροντίζει να φωτογραφίζει και τα φαινόμενα που παρατηρεί, με στόχο να μελετήσει τις φωτογραφίες και να αποκομίσει νέες πληροφορίες και γνώσεις. Ελπίζει, όμως, ότι η αστροφωτογραφία είναι και ένας τρόπος ο θεατής των φωτογραφιών να ψάξει περισσότερες πληροφορίες για τα όσα βλέπει και να ασχοληθεί με την Αστρονομία. «Η λέξη άνθρωπος παράγεται από τις δύο λέξεις «άνω» και «θρώσκω», ουσιαστικά υπάρχει κάποια βιολογική εντολή ο άνθρωπος να κοιτάει ψηλά στον ουρανό. Όταν κοιτάς τον ουρανό, αισθάνεσαι τμήμα του Σύμπαντος και η Αστρονομία είναι το αποτέλεσμα της ανάγκης του ανθρώπου να κοιτάξει ψηλά», καταλήγει. Μηνύματα σεβασμού της φύσης Για τον φωτογράφο και κινηματογραφιστή, Βασίλη Μεταλληνό, η αστροφωτογραφία είναι πρωτίστως Τέχνη. Είναι όμως και ένα μέσο μετάδοσης μηνυμάτων για το σεβασμό του περιβάλλοντος, στο οποίο ζούμε. «Νυχτερινά τοπία της Κέρκυρας- Η παρέα των αστεριών» είναι ο τίτλος του πεντάλεπτου βίντεο του Βασίλη Μεταλληνού που έκλεψε την καρδιά του CNN. Μέσα σε πέντε λεπτά «περνούν» 60.000 φωτογραφίες του Μεταλληνού υπό τους ήχους της μουσικής του Γιάννη Μηλιάδη. «Η φωτορρύπανση αυξάνεται με τον καιρό και τα αστέρια χάνονται από το οπτικό μας πεδίο. Η αστροφωτογραφία είναι ένας τρόπος να δείξουμε ότι ο ουρανός είναι τμήμα μας, τμήμα της ζωής μας. Είμαστε προϊόν του ουρανού ουσιαστικά, είμαστε προϊόν των αστεριών, όλα δημιουργήθηκαν μέσα στα αστέρια, η Γη, ο Ήλιος. Οπότε βλέποντας τον νυχτερινό ουρανό συνειδητοποιείς πόσο μικρή και πόσο εύθραυστη είναι η Γη», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και προσθέτει: «Αν χάσουμε την επαφή μας με τη φύση, ξεκοβόμαστε και την ξεχνάμε, δεν την προστατεύουμε. Και αν χάσουμε την επαφή μας με την Αστρονομία, δεν ξέρω αν ο κόσμος θα είναι ο ίδιος, αν οι επόμενες γενιές θα μπορούν να επικοινωνήσουν με τις επιστήμες. Οπότε αν δείξουμε μέσα από φωτογραφίες το όμορφο τμήμα του ουρανού, σιγά σιγά ο κόσμος θα ασχοληθεί με την Αστρονομία». Η διάθεση ενημέρωσης του κόσμου για την Αστρονομία ήταν και ο λόγος που τον ώθησε να ασχοληθεί ενεργά και με την πολύ δραστήρια Αστρονομική Εταιρεία Κέρκυρας. «Προσπαθούμε να μεταδώσουμε τη γνώση. Θέλουμε να είμαστε σε μια κοινωνία που οι άνθρωποι να έχουν γνώση, να γνωρίζουν τα αστρονομικά φαινόμενα, να έχουν αγάπη για τον ουρανό, γιατί η αγάπη για τον ουρανό είναι η αγάπη για τη φύση. Σου βγαίνει να αγαπήσεις αυτό τον πλανήτη και να τον σεβαστείς. Οπότε αν μπορούμε να το μεταδώσουμε στους συνανθρώπους μας, τους γείτονές μας, τα παιδιά στα σχολεία, νομίζω πως είναι ό,τι πιο σημαντικό».Ο ίδιος θυμάται ακόμα τον εαυτό του ως παιδί στην Κέρκυρα να παρατηρεί κομήτες. Τότε προέκυψε η ανάγκη του να ασχοληθεί με την αστροφωτογραφία. Το πάθος του, εξηγεί, «είναι τα πορτρέτα του ουρανού. Έχεις να κάνεις με το επίγειο τοπίο, ένα όμορφο τοπίο, μια παραλία, ένα άγαλμα, ένα δέντρο, ένα παρατημένο κτίριο, και πίσω γεμίζουμε το τοπίο με τα αστέρια, με τον Γαλαξία μας, τον Ωρίωνα, τον αστερισμό του Σκορπιού, τη Μεγάλη Άρκτο».Πάθος του είναι, όμως, και οι εκλείψεις Ηλίου, τις οποίες έχει κυνηγήσει στη Χιλή, το Νησί του Πάσχα, το Περού, τη Βολιβία, την Κίνα, τις ΗΠΑ. «Οι ολικές εκλείψεις είναι μαγικές. Είναι κάτι που θεωρώ ότι όλος ο κόσμος θα πρέπει να δει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Η μερική έκλειψη είναι σαν να βλέπουμε το κτίριο της όπερας και να λέμε «Α, είδα την όπερα» και η ολική είναι σαν να είμαστε μέσα στην όπερα και να ακούμε όπερα».Περιγράφει το φαινόμενο των ολικών εκλείψεων και η ένταση των συναισθημάτων ξεχωρίζει στη φωνή του: «Γύρω μας είναι παντού ηλιοβασίλεμα, ένα ηλιοβασίλεμα 360 μοίρες από ανατολή σε δύση. Φαίνονται τα αστέρια στον ουρανό, η φύση σιωπά, γιατί πάνε όλα τα έντομα για ύπνο, τα πουλιά πετάνε και επιστρέφουν στις φωλιές τους, η θερμοκρασία πέφτει περίπου 10-13 βαθμούς και κάνει κρύο. Ο Ήλιος γίνεται κατάμαυρος γιατί μπαίνει μπροστά η Σελήνη και σκοτεινιάζει εντελώς. Φαίνεται το λευκό στέμμα του και αν είμαστε τυχεροί μπορούμε να δούμε και προεξοχές. Είναι λευκά νήματα γύρω από τον Ήλιο, είναι απλά εκπληκτικό. Τρέμεις όταν το βλέπεις». *Φωτογραφίες Ελλήνων αστροφωτογράφων, μεταξύ των οποίων του Αριστείδη Βούλγαρη και του Βασίλη Μεταλληνού, παρουσιάζονται στην έκθεση «Life in Space» στο Ολυμπιακό Κέντρο στο Γουδή. Στο πλαίσιο της έκθεσης πραγματοποιήθηκε, επίσης, ομιλία του Κοσμά Γαζέα με θέμα το κυνήγι των ηλιακών εκλείψεων, ενώ ακολουθούν οι ομιλίες του καθηγητή Φυσικής Διαστήματος στο Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ, Ξενοφώντα Μουσά για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων (8/11), του ακαδημαϊκού και ερευνητή της NASA, Σταμάτη Κριμιζή για την 46χρονη οδύσσεια των Voyagers από τη Γη στον Γαλαξία (21/11), της ερευνήτριας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Όλγας Συκιώτη για τη Σελήνη (12/12), του προέδρου του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος, Ιωάννη Δαγκλή για τις γνώσεις και τα οφέλη που προκύπτουν από την εξερεύνηση του Διαστήματος (19/12), και του διευθυντή του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Σπύρου Βασιλάκου για τη Σύγχρονη Κοσμολογία (9/1). https://www.amna.gr/home/article/773460/Ellines-kunigoi-iliakon-ekleipseon-perigrafoun-to-omorfotero-theama-pou-mporei-na-dei-enas-paratiritis-sti-Gi

Η υπεριώδης όψη του πλανήτη του Δία. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble δημοσίευσε μια εντυπωσιακή εικόνα του Δία στο υπεριώδες φως, που περιλαμβάνει την εμβληματική, γιγάντια καταιγίδα που ονομάζεται «Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα», η οποία φαίνεται κόκκινη στο ορατό φως. Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία αυτής της υπεριώδους εικόνας είναι μέρος μιας έρευνας των αστρονόμων του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble που εξέταζαν την κρυμμένη δομή της υπερθύελλας του Δία. H εικόνα του τηλεσκοπίου Hubble δείχνει τον πλανήτη Δία σε μια (ψευδο)χρωματική σύνθεση υπεριωδών μηκών κύματος, δεδομένου ότι το ανθρώπινο μάτι δεν μπορεί να ανιχνεύσει το υπεριώδες φως. Αφορμή για την δημοσίευση της παραπάνω εικόνας είναι το γεγονός ότι αυτές τις μέρες ο Δίας βρίσκεται στο περίγειο της τροχιάς του. Περίγειο σημαίνει ότι βρίσκεται στην πλησιέστερη απόστασή του από την Γη φέτος. Επιπλέον, σήμερα (3 Νοεμβρίου 2023) που απέχει περίπου 596 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη, ο Δίας βρίσκεται σε αντίθεση – αντίθεση σημαίνει ότι ο πλανήτης και ο Ήλιος βρίσκονται σε αντίθετες πλευρές του ουρανού. Όταν συμβαίνει η αντίθεση ενός αστρονομικού αντικειμένου είναι μια καλή στιγμή να το παρατηρήσουμε από τη Γη.Αν κοιτάξετε προς τα ανατολικά απόψε το βράδυ, θα δείτε ένα πολύ φωτεινό αντικείμενο στον ουρανό. Αυτός είναι ο Δίας. Και μια ακόμα ματιά μέσα από ένα μικρό τηλεσκόπιο ή κιάλια θα σας αποκαλύψει τους τέσσερις μεγαλύτερους δορυφόρους του Δία, τον Γανυμήδη (τον μεγαλύτερο δορυφόρο του ηλιακού μας σύστημα), την Καλλιστώ, την Ιώ, και την Ευρώπη: Ο Δίας και οι τέσσερις μεγαλύτεροι δορυφόροι του (δορυφόροι του Γαλιλαίου) όπως φαίνονται με τη βοήθεια ενός μικρού τηλεσκοπίου. Οι δυνατότητες παρατήρησης του Hubble στο υπεριώδες φως επιτρέπουν στους αστρονόμους να μελετήσουν τα μικρά και υψηλής ενέργειας μήκη κύματος του φωτός πέραν του ορατού φάσματος. Το υπεριώδες φως μας αποκαλύπτει συναρπαστικά κοσμικά φαινόμενα, συμπεριλαμβανομένου του φωτός από τα πιο θερμά και νεότερα άστρα, την σύνθεση, τις πυκνότητες και τις θερμοκρασίες του υλικού μεταξύ των άστρων καιι την εξέλιξη των γαλαξιών. πηγή: https://science.nasa.gov/missions/hubble/hubble-provides-unique-ultraviolet-view-of-jupiter/

Η ιλιγγιώδης περιστροφή της μαύρης τρύπας στο κέντρο του Γαλαξία μας. Η ταχύτητα της ιδιο-περιστροφής της πλησιάζει την μέγιστή δυνατή τιμή. Είναι δύσκολο να βρούμε ένα αντικείμενο στο σύμπαν που να μην περιστρέφεται. Γαλαξίες, άστρα, πλανήτες, δορυφόροι, αστεροειδείς περιστρέφονται γύρω από τους άξονές τους. Ακόμη και οι μαύρες τρύπες περιστρέφονται. Και για οτιδήποτε περιστρέφεται, υπάρχει ένας μέγιστος ρυθμός με τον οποίο μπορεί να περιστραφεί. Η μαύρη τρύπα στον γαλαξία μας περιστρέφεται σχεδόν με αυτόν τον μέγιστο ρυθμό.Για αντικείμενα όπως η Γη, ο μέγιστος ρυθμός περιστροφής καθορίζεται από την ένταση του βαρυτικού πεδίου στην επιφάνειά της. Το «βάρος» που νιώθουμε ενώ στεκόμαστε στη Γη δεν οφείλεται μόνο στη βαρυτική έλξη της Γης. Η βαρύτητα μας έλκει προς το κέντρο του πλανήτη μας, αλλά η περιστροφή της Γης τείνει επίσης να μας απομακρύνει έξω από τη Γη. Αυτή η «φυγόκεντρη» δύναμη είναι μικρή, αλλά εξαιτίας της το βάρος μας στον ισημερινό είναι λίγο μικρότερο από ό,τι στον βόρειο ή τον νότιο πόλο.Με μία πλήρη περιστροφή ανά 24 ώρες, η διαφορά βάρους ενός σώματος στον ισημερινό, σε σχέση με το βάρος που βρίσκουμε στους πόλους είναι μόλις 0,3%. Αλλά όταν η ταχύτητα περιστροφής είναι μεγαλύτερη, π.χ. στον Κρόνο όπου πραγματοποιείται μία πλήρης περιστροφή ανά 10 ώρες η διαφορά αυξάνεται στο 19%. Γι αυτό ο Κρόνος είναι λίγο πεπλατυσμένος στον ισημερινό του. Τώρα φανταστείτε έναν πλανήτη να περιστρέφεται τόσο γρήγορα που η διαφορά να γίνει 100%. Σ’ αυτή την περίπτωση η φυγόκεντρος δύναμη στον ισημερινό εξουδετερώνει την βαρυτική έλξη του πλανήτη. Κι αν η περιστροφή ήταν γρηγορότερη, ο πλανήτης θα διαλυόταν. Πιθανότατα η διάλυση να γινόταν και με πιο αργό ρυθμό περιστροφής, αλλά αυτός είναι σαφώς ο μέγιστος δυνατός ρυθμός περιστροφής.Για τις μαύρες τρύπες τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Οι μαύρες τρύπες δεν είναι αντικείμενα με φυσική επιφάνεια. Δεν είναι κατασκευασμένα από υλικό που θα μπορούσε να διασπαστεί. Αλλά εξακολουθούν να έχουν έναν μέγιστο ρυθμό περιστροφής. Οι μαύρες τρύπες παραμορφώνουν τον χώρο και τον χρόνο στο περιβάλλον τους. Ο ορίζοντας γεγονότων της μαύρης τρύπας σηματοδοτεί το σημείο μη επιστροφής για κάποιο αντικείμενο που βρίσκεται στην γειτονιά της, αλλά δεν είναι μια φυσική επιφάνεια. Οι συνέπειες της περιστροφής μιας μαύρης τρύπας ήταν άγνωστες ως τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Οι φυσικές της ιδιότητες εμπεριέχονται στα μαθηματικά της λύσης Kerr. O Brandon Carter, μαθητής του Dennis Sciama στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, ανακάλυψε ότι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ιδιότητες της περιστρεφόμενης μαύρης τρύπας ήταν ο στροβιλισμός που δημιουργεί η τρύπα στο γύρω χώρο της. Ο στροβιλισμός αυτός απεικονίζεται στο διάγραμμα εμβάπτισης του παραπάτω σχήματος (διαβάστε σχετικά: Τι σημαίνει ιδιοπεριστροφή μιας μαύρης τρύπας;) Η περιστροφή μιας μαύρης τρύπας δεν ορίζεται από την ιδιοπεριστροφή της φυσικής μάζας, αλλά μάλλον από τη συστροφή του χωροχρόνου γύρω της. Όταν αντικείμενα όπως η Γη περιστρέφονται, παρασύρουν ελάχιστα και το χώρο γύρω τους. Το φαινόμενο αναφέρεται συνήθως «παράσυρση πλαισίου αναφοράς». Η περιστροφή μιας μαύρης τρύπας καθορίζεται από μια τέτοια συστροφική διαστρέβλωση του χωροχρόνου γύρω της. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα ανώτερο όριο σε αυτη την συστροφή λόγω των εγγενών ιδιοτήτων του χώρου και του χρόνου. Στις εξισώσεις της γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν, το σπιν μιας μαύρης τρύπας μετριέται με μια ποσότητα γνωστή ως παράμετρος σπιν , όπου το παίρνει τιμές από 0 έως 1. Αν μια μαύρη τρύπα δεν έχει σπιν, τότε , κι αν έχει τον μέγιστο ρυθμό περιστροφής της, τότε .Οι ερευνητές Daly, Ruth A., et al, σε μια πρόσφατη δημοσίευση με τίτλο: “New Black Hole Spin Values for Sagittarius A* Obtained with the Outflow Method”, διερευνούν την περιστροφή της υπερμαζικής μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία μας. Η ερευνητική ομάδα εξέτασε τις ραδιοφωνικές εκπομπές και τις ακτίνες Χ από την μαύρη τρύπα για να εκτιμήσει την περιστροφή της. Εξαιτίας της «παράσυρσης πλαισίου αναφοράς» του χωροχρόνου κοντά στη μαύρη τρύπα, η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από την ύλη που βρίσκεται στη γειτονιά της παραμορφώνεται. Παρατηρώντας την ένταση του φωτός σε διάφορα μήκη κύματος, υπολογίστηκε η τιμή του μεγέθους : . Aυτό σημαίνει η μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας περιστρέφεται απίστευτα γρήγορα – στο πάνω όριο της εκτιμώμενης περιστροφής από τις μετρήσεις, φτάνει σχεδόν στον μέγιστο ρυθμό περιστροφής. Ξεπερνάει και τον τον ρυθμό περιστροφής της υπερμαζικής μαύρης τρύπας στον γαλαξία M87, όπου το εκτιμάται μεταξύ 0,89 και 0,91. πηγή: https://www.universetoday.com/163924/the-milky-ways-black-hole-is-spinning-as-fast-as-it-can/

Το διαστημικό σκάφος Lucy ανακαλύπτει δορυφόρο αστεροειδούς. Σύμφωνα με ανακοίνωση της η NASA το διαστημικό σκάφος της αποστολής Lucy πλησίασε τον Τρωικό αστεροειδή Dinkinesh (στην Αμχαρική γλώσσα της Αιθιοπίας σημαίνει «Υπέροχος») και ανακάλυψε ότι ο αστεροειδής διαθέτει έναν δορυφόρο, έναν μικρότερο αστεροειδή που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από αυτόν. Ο Dinkinesh έχει διάμετρο 790 μέτρα και ο δορυφόρος του διάμετρο 220 μέτρα. Η «ανατολή του φεγγαριού» του αστεοειδούς Dinkinesh όπως την φωτογράφισε η κάμερα του διαστημικού σκάφους Lucy την 1 Νοεμβρίου 2023, από απόσταση περίπου 430 km. Υπενθυμίζεται ότι το διαστημικό σκάφος Lucy της NASA εκτοξεύθηκε τον Οκτώβριο του 2021 και θα πραγματοποιήσει ένα 12ετές ταξίδι, στη διάρκεια του οποίου θα περάσει κοντά από οκτώ αστεροειδείς, Έλληνες και Τρώες. Πρόκειται για δύο ομάδες αστεροειδών με ονόματα από την «Ιλιάδα» του Ομήρου: μία πριν τον Δία και μία μετά από αυτόν, παγιδευμένους αφενός από την ισχυρή βαρύτητα του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος και αφετέρου από τη βαρύτητα του Ήλιου. Η μία ομάδα αστεροειδών (με επίκεντρο το σημείο Λαγκράνζ L4 στο διάστημα) φέρει ονόματα Ελλήνων ηρώων του πολέμου της Τροίας και η άλλη (με επίκεντρο το σημείο Λαγκράνζ L5) ονόματα Τρώων. Oι Τρώες αστεροειδείς βρίσκονται στην ίδια τροχιά με τον πλανήτη Δία, και … καταδιώκονται από τους αστεροειδείς Έλληνες! (Η εικόνα είναι από το βιβλίο του Νίκου Πράντζου ‘Η περιπέτεια του μέλλοντος’ , Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης) Αυτή η προσέγγιση και φωτογράφιση του αστεροειδούς Dinkinesh χρησίμευσε κυρίως ως δοκιμή του διαστημικού σκάφους, εστιάζοντας συγκεκριμένα στον έλεγχο του συστήματος που επιτρέπει στη Lucy να παρακολουθεί αυτόνομα έναν αστεροειδή καθώς αυτός διερχόταν σε κοντινή απόσταση με σχετική ταχύτητα περίπου 16100 km/h. πηγή: https://www.nasa.gov/image-article/nasas-lucy-spacecraft-discovers-2nd-asteroid-during-dinkinesh-flyby/

Το ‘Καθιερωμένο Πρότυπο’ του Εμπεδοκλή. Το Καθιερωμένο Πρότυπο (Standard Model) των Στοιχειωδών Σωματιδίων είναι η φυσική θεωρία που περιγράφει τα ελάχιστα δομικά συστατικά της ύλης και τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν μεταξύ τους διαμέσου των θεμελιωδών δυνάμεων της φύσης (ισχυρές, ασθενείς και ηλεκτρομαγνητικές δυνάμεις). Το Καθιερωμένο Πρότυπο απεικονίζεται συνοπτικά με έναν πίνακα, παρόμοιο με τον περιοδικό πίνακα των στοιχείων, μόνο που τώρα στην θέση των στοιχείων του Μεντελέγιεφ, παίρνουν τα στοιχειώδη σωματίδια. Ο πίνακας περιλαμβάνει τρεις οικογένειες στοιχειωδών σωματιδίων ύλης (φερμιόνια) και τα σωματίδια που είναι οι φορείς των δυνάμεων (μποζόνια). Αν εξαιρέσει κανείς τις μάζες, οι τρεις οικογένειες (γενιές) των σωματιδίων της ύλης δεν διαφέρουν καθόλου μεταξύ τους. Το Καθιερωμένο Πρότυπο διατυπώθηκε πριν από αρκετές δεκαετίες, επεκτάθηκε και τροποποιήθηκε πολλές φορές στο πέρασμα του χρόνου και τα πειράματα έχουν ενισχύσει την εμπιστοσύνη των φυσικών σ’ αυτό. Όμως είναι ελλιπές. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να προβλέψει τις μάζες συγκεκριμένων σωματιδίων, θεωρεί ότι τα νετρίνα δεν έχουν μάζα και αδυνατεί να εξηγήσει τι είναι η σκοτεινή ενέργεια και η σκοτεινή ύλη, περίπου το 95% του περιεχομένου του σύμπαντος. Το Καθιερωμένο Πρότυπο δεν είναι μια τελική θεωρία, αλλά μέχρι σήμερα είναι μια από τις πιο επιτυχημένες προσπάθειες περιγραφής και ερμηνείας του κόσμου μας. Αποτελεί την συνέχεια της επιστημονικής έρευνας που εγκαθίδρυσε ο Θαλής ο Μιλήσιος το 600 π.Χ. Ο Θαλής αφήνοντας κατά μέρος την μυθολογία και τις δοξασίες προσπάθησε να κατανοήσει τον κόσμο με τη λογική. Στον δρόμο του βάδισαν και οι υπόλοιποι προσωκρατικοί φιλόσοφοι: Αναξίμανδρος, Αναξιμένης, Πυθαγόρας, Ξενοφάνης, Ηράκλειτος, Παρμενίδης, Εμπεδοκλής. Αναξαγόρας, Λεύκιππος, Δημόκριτος κ.ά. Οι προσωκρατικοί (φυσικοί) φιλόσοφοι επιχειρούσαν μια ερμηνεία των «πάντων», για να δώσουν μια καθολική περιγραφή, να δείξουν με τι μοιάζει το «παν» ή το σύμπαν, να συλλάβουν τα πάντα – τον κόσμο στο σύνολό του – ως αντικείμενο έρευνας. Ταυτόχρονα επέπλητταν με οξείς τόνους τους ανθρώπους που αντί να διερευνήσουν το άγνωστο, το περίπλοκο και το (φαινομενικά) ακατανόητο, ακολουθούσαν τον οκνηρό δρόμο, υιοθετώντας δοξασίες και τερατολογίες.Ένας σπουδαίος προσωκρατικός φιλοσόφος είναι ο Εμπεδοκλής ο Ακραγαντινός, στην κοσμολογική φιλοσοφία του οποίου αναγνωρίζει κανείς ένα πρωτόγονο «Καθιερωμένο Πρότυπο των στοιχειωδών σωματιδίων». Ο περιοδικός πίνακας των στοιχείων του Εμπεδοκλή Ο περιοδικός πίνακας του Εμπεδοκλή περιλαμβάνει τέσσερα στοιχεία: τον αέρα, τη φωτιά, τη γη και το νερό. ‘Ο Ζευς (φωτιά) φεγγοβολεί, η Ήρα (γη) δωρίζει την ζωή, καθώς και ο Αϊδωνεύς (αέρας), η δε Νήστις (νερό), χύνοντας τα δάκρυά της, δημιουργεί την πηγή της ζωής των θνητών. Αυτά δε διαρκώς αλλάζουν και ποτέ δεν παύει η αλλαγή αυτή ‘ Ο Εμπεδοκλής γεννήθηκε γύρω στο 493 π.Χ., στον Ακράγαντα της Σικελίας και ανήκε σε επιφανή οικογένεια. Εισηγήθηκε την καινοφανή και πρωτοποριακή θεωρία των τεσσάρων πρωτογενών στοιχείων – γη, αέρας, φωτιά και νερό- η οποία άσκησε τεράστια επιρροή. Πιθανώς σχετίστηκε με τους Πυθαγόρειους που δρούσαν στην ίδια περιοχή, οι θρησκευτικές και ηθικές θεωρίες των οποίων, μαζί μετα παρμενίδια επιχειρήματα, το επηρέασαν αποφασιστικά. Ο Εμπεδοκλής υποστήριξε τη μετάβαση από την τυραννίδα στη δημοκρατία στον Ακράγαντα. Γρήγορα έγινε θρυλική μορφή, και του αποδόθηκαν θαυματουργικές ιδιότητες. Λέγεται μάλιστα ότι έδωσε τέλος στη ζωή του πέφτοντας στον κρατήρα της Αίτνας. Η ανεκδοτολογική παράδοση πρέπει κατά ένα μέρος να αφορμάται από τις πολύ παράδοξες αναφορές στον εαυτό του τις οποίες συναντούμε στην ποίησή του, ωστόσο πρόκειται αναμφίβολα για μια χαρισματική μορφή, και η παράδοση ότι ήταν γιατρός και υποδειγματικός ρήτορας πρέπει να είναι αυθεντική. Η ποίησή του μεταφράστηκε στα Λατινικά και χρησίμευσε ως πρότυπο για το σπουδαίο διδακτικό ποίημα του Λουκρητίου De rerum natura. Ο Εμπεδοκλής πέθανε γύρω στο 432 π.Χ.Στο φιλοσοφικό του σύστημα ο Εμπεδοκλής, αφού πρώτα μας προειδοποιεί να αναζητήσουμε μια ισόρροπη αξιολόγηση της μαρτυρίας των αισθήσεων, στη συνέχεια προχωρεί στον προσδιορισμό των βασικών συστατικών του σύμπαντος και αναπτύσσει μια κοσμολογία βασισμένη σε αυτά τα συστατικά. Υπάρχουν τέσσερα στοιχεία ή «ριζώματα»: η γη, το νερό, ο αέρας και η φωτιά τα οποία συνδυαζόμενα σε ακέραιες αναλογίες σχηματίζουν τα υλικά σώματα. Σύμφωνα με τον Εμπεδοκλή, όπως ένας ζωγράφος μπορεί με ελάχιστα χρώματα να παραστήσει ποικίλες μορφές τελείως διαφορετικών πραγμάτων, ανάλογα και η φύση μπορεί με ελάχιστα στοιχεία να δημιουργήσει κάθε φυσική ουσία.Πριν από τον Εμπεδοκλή, οι φυσικοί φιλόσοφοι αναζητούσαν ένα στοιχείο από το οποίο προέρχονταν όλα τα υπόλοιπα. Ο Θαλής θεωρούσε το νερό, ο Αναξιμένης τον αέρα και ο Ηράκλειτος τη φωτιά. Ο Εμπεδοκλής δεν δίνει την πρωτοκαθεδρία σε κανένα από τα τρία αυτά στοιχεία και προσθέτει επιπλέον ένα τέταρτο στοιχείο, τη γη. Τα στοιχεία αυτά είναι σταθερά, ομοιογενή και αναλλοίωτα, παρά το πλήθος και την ποικιλία των συνδυασμών που σχηματίζουν.Ο Εμπεδοκλής εισάγει επιπλέον και δυο προσωποποιημένες δυνάμεις, τη Φιλότητα και το Νείκος. Η πρώτη συνενώνει τα στοιχεία, ενώ η δεύτερη τα διαχωρίζει. Οι δυο δυνάμεις εκτείνονται στον χώρο, αλλά είναι αόρατες. Υπάρχει κάποια διαφωνία αναφορικά με τον τρόπο που οι εν λόγω δυνάμεις δρουν. Είναι ωστόσο προφανές ότι η Φιλότης συνενώνει στοιχεία ανόμοια ενώ το Νείκος τα διαχωρίζει. Σύμφωνα με τον Weinberg, είναι πιθανό ο Εμπεδοκλής να χρησιμοποιούσε τους όρους «φιλότης» και «νείκος» ως μεταφορές για την τάξη και την αταξία, κατά παρόμοιο τρόπο που ο Αϊνστάιν συχνά χρησιμοποιούσε μεταφορικά τον όρο «Θεός» για τους άγνωστους θεμελιώδεις νόμους της φύσης.Τώρα, αν συμπεριλάβουμε στα 4 στοιχεία του Εμπεδοκλή και τις δύο δυνάμεις (Φιλότης και Νείκος) διαμέσου των οποίων αλληλεπιδρούν τα 4 στοιχεία της ύλης, τότε μπορούμε να απεικονίσουμε το «Καθιερωμένο Πρότυπο» του Εμπεδοκλή με τον παρακάτω πίνακα: Το ‘Καθιερωμένο Πρότυπο των Στοιχειωδών Σωματιδίων’ του Εμπεδοκλή (495-435 π.Χ.). Διαθέτει 4 θεμελιώδη συστατικά (‘φερμιόνια’😞Αέρας, Φωτιά, Γη και Νερό, τα οποία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους διαμέσου δυο φορέων δυνάμεων (‘μποζόνια’): την Φιλότητα και το Νείκος Πρέπει να τονιστεί, ότι σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να επιβάλλουμε μία σύγχρονη ερμηνεία στις φιλοσοφικές ιδέες των προσωκρατικών. Ή ακόμα χειρότερα να λέμε ότι η αρχαία Ελληνική φιλοσοφία «είπε τα πάντα» ή και περισσότερα από αυτά που σήμερα γνωρίζουμε! Τέτοιες απόψεις προσβάλλουν το πνεύμα των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων.Η κοσμολογία του Εμπεδοκλή απέχει πολύ από το πνεύμα της σύγχρονης φυσικής. Θαυμάζουμε όμως την βασική του ιδέα: ότι με πολύ λίγα στοιχεία θα μπορούσαμε να περιγράψουμε τις βασικές ιδιότητες της ύλης και των αλληλεπιδράσεών της. Μπορεί να μην γνώριζε τα φερμιόνια και τα μποζόνια, αλλά κατανόησε τα βασικά χαρακτηριστικά τους: ότι το σύμπαν μας συνίσταται από έναν μικρό αριθμό των θεμελιωδών συστατικών, τα οποία συνδυάζονται και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με συγκεκριμένες δυνάμεις, σχηματίζοντας τον κόσμο που αντιλαμβανόμαστε.Σύμφωνα με τον μύθο, ο Εμπεδοκλής όταν ήρθε η ώρα να πεθάνει, πήδηξε στον κρατήρα του ηφαιστείου της Αίτνας, θεωρώντας ότι θα ζούσε ξανά. Ίσως νόμιζε ότι θα μετενσαρκωθεί χιλιετίες αργότερα. Είτε ως Dmitri Mendeleev είτε ως Steven Weinberg. πηγές: 1. «Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι», Α.Α. Long, εκδόσεις Παπαδήμα 2.This Greek philosopher had the right idea, just too few elements, Tom Siegfried, https://www.sciencenews.org/blog/context/greek-philosopher-had-right-idea-just-too-few-elements

Γιώργος Γραμματικάκης, ο φίλος και ο συγραφεας. Ο Στέφανος Τραχανάς, Διευθυντής του Κέντρου Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων Mathesis, Ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της εκδοτικής επιτροπής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, των οποίων υπήρξε επικεφαλής από το 1984 ως το 2013, αποχαιρετά τον φίλο και συγγραφέα των ΠΕΚ Γιώργο Γραμματικάκη. Είμαστε από αστερόσκονη και θα ξαναγίνουμε αστερόσκονη, συνήθιζε να λέει ο Γιώργος Γραμματικάκης όταν οι μεταμεσονύκτιες συζητήσεις μας με τον ίδιο και την Εύα στην ταράτσα-μπαλκόνι του σπιτιού τους στο Ηράκλειο έπαιρναν αυτήν τη στοχαστική τροπή που μόνο τέτοιες ώρες μπορούν να πάρουν. Όταν ο μεγάλος κόσμος «εκεί έξω» αρχίζει να ξεκλειδώνει αυτό το βαθύτερο στρώμα της ψυχής μας που τόσο ερμητικά κλειστό το κρατάμε στην ημερήσια βάρδιά μας.Δεν ήταν όμως μόνο ο μεγάλος κόσμος εκεί έξω που έκανε το ξεκλείδωμα πιο εύκολο, αλλά και ο ίδιος ο Γιώργος Γραμματικάκης. Μ’ αυτή τη χαμηλότονη υπαρξιακή μελαγχολία που έβγαζε εκείνες τις προχωρημένες μεταμεσονύκτιες ώρες. Παρόμοια, υποθέτω, με τη μελαγχολία του μεγάλου ηθοποιού όταν η παράσταση έχει τελειώσει, ο απόηχος του χειροκροτήματος χάνεται στο βάθος, το θέατρο κλείνει και ο μελαγχολικός επίλογος είναι πάντα εκεί: Αλήθεια, προς τι όλα αυτά; Αξίζει άραγε τον κόπο;Έκαναν οίστρο της ζωής τον φόβο του θανάτου θα πει για τους Έλληνες ο Εμπειρίκος, κι αυτόν τον στίχο ψιθύριζε συχνά και ο Γιώργος όταν η αγωνία και ο μόχθος που απαιτεί μια δημιουργική ζωή φάνταζαν παράλογα μπροστά στο αναπόφευκτο τέλος. Μπροστά στην κοινή ανθρώπινη μοίρα.Δεν ξέρω πώς έχουν σκεφτεί άλλοι για την αξία μιας φιλίας στη ζωή μας, όμως για μένα το άσφαλτο κριτήριο, όπως το κατάλαβα τα τελευταία χρόνια –με την πρώτη απώλεια ακριβού φίλου–, είναι τούτο: Να διερωτηθούμε αν υπάρχει μια πολύτιμη πλευρά του εαυτού μας που τη γνωρίσαμε χάρις σ’ αυτή τη φιλία και δεν θα τη ζήσουμε ξανά χωρίς αυτήν.Με τον Γιώργο Γραμματικάκη ξέρω πολύ καλά ποια είναι αυτή η πλευρά του εαυτού μου που τη γνώρισα κυρίως χάρις σ’ αυτόν και θα μείνει ορφανή χωρίς εκείνον. Και είναι τούτη: Το πόσο βαθύ ανθρώπινο συναίσθημα είναι η μελαγχολία της ύπαρξης. Η επίγνωση του αναπότρεπτου τέλους. Και πόσο γλυκό παυσίλυπο μπορεί να είναι η δημιουργία, όσο η φλέβα της παραμένει ακόμα ζωντανή. Η ανθρώπινη τρυφερότητα του Γιώργου Γραμματικάκη – που τόσοι άνθρωποι γύρω του την έχουν νιώσει– είχε ένα τέτοιο μεταφυσικό βάθος. Τρεφόταν από μια βαθιά επίγνωση του τραγικού της ανθρώπινης κατάστασης. Γι’ αυτό και η προσέγγισή του στα ανθρώπινα ήταν τόσο γενναιόδωρη και συγχωρητική προς την ανθρώπινη αδυναμία. Και ο παρηγορητικός του λόγος προς τον φίλο στη δύσκολη στιγμή του, γλυκός και τρυφερός σαν χάδι από αγαπημένο χέρι.Συλλέκτες στιγμών είμαστε και στην προσωπική μου συλλογή μερικές τέτοιες στιγμές με τον Γιώργο και την Εύα – συχνά και τον Οδυσσέα και τη Μαρία– στην ταράτσα του σπιτιού τους στο Ηράκλειο ή στην κοινή αγάπη μας, τη Σούγια, έχουν μια πολύ ξεχωριστή θέση.Η μελαγχολία της ήττας λένε πολλοί –της τελικής και αναπότρεπτης αλλά και τις ενδιάμεσες μέχρις αυτήν– είναι ίσως η βαθύτερη πηγή της τέχνης σε όλες τις εκδοχές της. Κι ο Γιώργος Γραμματικάκης το ήξερε αυτό καλύτερα από κάθε άλλον. Το έβλεπες σε όλες τις επιλογές έργων που συγκροτούσαν το πνευματικό του σύμπαν: Στη μουσική που άκουγε, στη λογοτεχνία που διάβαζε, στο θέατρο που έβλεπε.Το ηρωικό στην τέχνη δεν τον συγκίνησε ποτέ κι ας είχε μια αγωνιστική πλευρά μέσα του στα κοινωνικά ζητήματα. Το τραγικό στοιχείο ήταν η «πατρίδα» του. Και βέβαια, το ανεστραμμένο του είδωλο∙ η σουρεαλιστική, η γκροτέσκα κωμωδία. Το μεγάλο αστείο του κόσμου, όπως θα το πει ένας αγαπημένος κοινός μας φίλος. Οι αστείες μικρές ιστορίες του Γιώργου Γραμματικάκη με το κατεδαφιστικό χιούμορ και την αυτοσαρκαστική διάθεση– αξέχαστες στιγμές για τους τυχερούς φίλους του οι αφηγήσεις του– είναι απλώς η άλλη όψη της ίδιας στάσης απέναντι στη ζωή. Μιας στάσης –το είπαμε και πριν– με μεγάλο πνευματικό και μεταφυσικό βάθος.Ακόμα και στις αντιφάσεις του –ποιος άνθρωπος με ενδιαφέρουσα ζωή δεν έχει κάμποσες απ’ αυτές; – ο Γιώργος Γραμματικάκης ήταν μη τετριμμένος. Ήταν μια εξαιρετικά σύνθετη προσωπικότητα. Σε μια εναλλακτική ζωή του, μπορώ άνετα να τον φανταστώ ως ηθοποιό στο θέατρο του παραλόγου, ως θεατρικό συγγραφέα ή ως σκηνοθέτη. Και μερικά λαμπρά δείγματα αυτού του παράλληλου εαυτού του μας έχει ήδη δώσει στις μοναδικές εκείνες παραστάσεις του για το αρχέγονο φως με τον ίδιο ως πρωταγωνιστή και σκηνοθέτη.Δεν χρειαζόμαστε, όμως, μια εναλλακτική ζωή του για να διαπιστώσουμε και να γευτούμε το καλλιτεχνικό ταλέντο του που τόσο απλόχερα ξεδίπλωσε μπροστά μας μέσα από τα βιβλία του. Με τον ίδιο τον τρόπο που μας έμαθε να βλέπουμε τον μεγάλο κόσμο εκεί έξω. Με το μεταφυσικό βάθος που μόνο η μεγάλη επιστήμη και η μεγάλη τέχνη μπορούν να δώσουν στη θέαση του έναστρου ουρανού.Διότι ο Γιώργος Γραμματικάκης δεν είναι «απλώς» ένας ταλαντούχος εξηγητής της επιστήμης, όσο σπουδαίο κι αν είναι αυτό από μόνο του. Είναι ταυτόχρονα κι ένας «κοσμογράφος». Ένα νέο είδος συγγραφέα που, μιλώντας για την επιστήμη, ανατέμνει συγχρόνως και την εποχή του. Κι όχι την εποχή του γενικά και αόριστα. Αλλά εκείνο το χαρακτηριστικό της που συνιστά –έτσι πιστεύει ο Γ. Γραμματικάκης– και τη θεμελιώδη αναπηρία της.Θα του δώσω ένα όνομα: το μεγάλο ρήγμα. Το χάσμα ανάμεσα στους «δύο πολιτισμούς», τις «δύο κουλτούρες», για να θυμηθώ έναν άλλο σπουδαίο ανατόμο της εποχής του και φυσικό επίσης. Το χάσμα ανάμεσα στην έλλογη εμπειρική προσέγγιση του κόσμου από τη μια μεριά –αυτήν που προσφέρει η επιστήμη– κι εκείνη την ιδιαίτερη θέαση των πραγμάτων και της ανθρώπινης κατάστασης που μόνο η μεγάλη τέχνη, ο φιλόσοφος λόγος ή η γνήσια πίστη μπορούν να μας δώσουν.Όμως ο Γιώργος Γραμματικάκης δεν είναι απλώς ένας ανατόμος ή –γιατί όχι;– ένας γεωλόγος του μεγάλου ρήγματος. Με τα βιβλία του προσπαθεί και να το κλείσει. Ή, έστω, να μας περάσει απέναντι. Να δούμε τον κόσμο κι από την άλλη πλευρά.Και αυτός πιστεύω είναι ο βαθύτερος λόγος που τα βιβλία του ασκούν πάνω μας αυτήν την παράξενη γοητεία. Αυτήν την παρηγορητική επίδραση που μόνο από την καθαρή λογοτεχνία έχουμε μάθει να περιμένουμε.Ίσως όμως να πρόκειται για ένα ιδιαίτερο είδος αισθητικής συγκίνησης που την προκαλεί η ασυνήθιστη επικοινωνία ανάμεσα στους δύο «παράλληλους εαυτούς μας»: τον λογικό και τον συναισθηματικό μας εαυτό. Το δεξί και το αριστερό μας ημισφαίριο. Και ίσως αυτό τελικά να καταφέρνει ο Γιώργος Γραμματικάκης με τα βιβλία του. Να κλείνει κάπως και το μεγάλο εσωτερικό ρήγμα. Για τη δική του εσωτερική γαλήνευση – και τη δική μας.Λέγοντάς μας ότι η επιστημονική περιπέτεια του ανθρώπου δεν εξαντλείται σε μια χαζοχαρούμενη απαρίθμηση των επιστημονικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων του αλλά είναι ταυτόχρονα και μια κατάδυση στις βαθύτερες υπαρξιακές του αγωνίες. Στον μεταφυσικό του εαυτό. Αυτόν που μας αποκάλυψε ο Ταρκόφσκι με το Σολάρις και το Στάλκερ. Αυτόν για τον οποίο επίσης μας μίλησε ένας μεγάλος φυσικός –και μέγας αγνωστικιστής– όταν έγραφε: «Η προσπάθεια να καταλάβουμε το σύμπαν είναι από τα λίγα πράγματα που ανυψώνουν την ανθρώπινη ζωή πάνω από το επίπεδο της φάρσας, δίνοντάς της κάτι από τη χάρη της τραγωδίας».Ενώ τον ίδιο μεταφυσικό μας εαυτό –στην ασίγαστη προσπάθειά του να καταλάβει τον αιώνιο κόσμο εκεί έξω, όντας τόσο φθαρτός ο ίδιος– τον περιγράφει με τη δύναμη της μεγάλης ποίησης το παρακάτω δίστιχο που έχω βαθιά στην καρδιά μου:Στο δένδρο της γνώσης κρέμεται άκοπος ξανά ο καρπός. Το χέρι γύρισε στη γη – έμεινε εκεί κι έγινε χώμα.Δεν ξέρω τι ζαβολιά έκανες Γιώργο Γραμματικάκη, όμως εσύ κατάφερες τελικά να κλέψεις μερικούς από τους καλύτερους καρπούς αυτού του Δένδρου και να μας τους προσφέρεις με γενναιοδωρία, τρυφερότητα και αγάπη. Ώστε, χάρις σ’ εσένα, να μπορούμε να αισθανθούμε λίγο από αυτό το ιερό αίσθημα θαυμασμού γι’ αυτόν τον κόσμο, τον μικρό, τον Μέγα. Γι’ αυτήν την Αγία Κλοπή θα σε θυμόμαστε για πάντα Γιώργο Γραμματικάκη.Καλό σου ταξίδι, αγαπημένε φίλε. Τη μελαγχολία της ύπαρξης δεν θα μπορώ να τη μοιραστώ πια μαζί σου. Η μελαγχολία της απουσίας θα είναι όμως εκεί όσο θα είμαι κι εγώ. https://www.tovima.gr/2023/11/04/opinions/giorgos-grammatikakis-o-filos-kai-o-syggrafeas/

Κρίσιμη διάσκεψη για το διαστημικό μέλλον της Ευρώπης. Θα υπάρξει συμφωνία ή ρήξη για το ευρωπαϊκό διαστημικό οικοδόμημα;Η ευρωπαϊκή διαστημική βιομηχανία και συνεργασία μέσω του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο της ιστορίας της. Οι διαδοχικές αναβολές στην εκτόξευση του νέου πυραύλου Ariane 6 και η καθήλωση του επίσης καινούργιου πυραύλου Vega-C μετά από αποτυχημένη εκτόξευση τον περασμένο Δεκέμβριο αποτέλεσαν όπως φαίνεται την θρυαλλίδα για να εκδηλωθούν οι βαθιές όπως φαίνεται διαφωνίες μεταξύ διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών σχετικά με τη στρατηγική της ESA.Έτσι η επικείμενη Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Κορυφής για το Διάστημα που θα διεξαχθεί στη Σεβίλλη της Ισπανίας στις 6 και 7 Νοεμβρίου εξελίσσεται σε ένα κρίσιμο γεγονός για το διαστημικό ευρωπαϊκό μέλλον. Η Ευρώπη πρέπει να αδράξει αυτή την ευκαιρία για να ανανεώσει την οργάνωση του κλάδου από πάνω προς τα κάτω και να θέσει φιλόδοξους και εμπνευσμένους στόχους. Διαφορετικά όπως λένε πολλοί αναλυτές η Ευρώπη διατρέχει τον κίνδυνο να καταλήξει στη λάθος πλευρά του τηλεσκοπίου, καταδικάζοντας τους εαυτούς τους να είναι θεατές σε μια νέα διαστημική κούρσα που μόλις ξεκίνησε και έχει πολλά επιστημονικά αλλά και γεωστρατηγικά διακυβεύματα. Ο παράγοντας Έλον Μασκ Η καθυστέρηση του προγράμματος των ευρωπαϊκών πυραύλων αποκάλυψε το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί από την παρουσία της SpaceX, της διαστημικής εταιρείας του Ελον Μασκ. Η Space X έφερε επανάσταση στη διαστημική βιομηχανία με τους επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους οι οποίοι μειώνουν σημαντικά το κόστος μιας εκτόξευσης για τους πελάτες και άρα κερδίζει συνεχώς έδαφος στην σύναψη συμφωνιών και συμβολαίων για την εκτόξευση φορτίων και διαστημικών αποστολών επανδρωμένων ή μη.Επιπλέον η Ευρώπη, από την άλλη, είναι εγκλωβισμένη στον κανόνα της «γεωγραφικής επιστροφής». Στην πράξη, κάθε χώρα που συνεισφέρει στον προϋπολογισμό της ESA καταλήγει να ανακτά το ισοδύναμο της συνεισφοράς της ως συμβάσεις που ανατίθενται στον κλάδο της, ακόμη και αν η χώρα δεν έχει τις καλύτερες επιδόσεις στον τομέα της. Η δυσκίνητη και αναποτελεσματική φύση αυτού του μοντέλου έχει γίνει βάρος στη νέα απαιτητική διαστημική εποχή στην οποία δημιουργούνται τεραστίων διαστάσεων ιδιωτικοί δορυφορικοί στόλοι, νέοι διαστημικοί σταθμοί από κράτη και εταιρείες και πάνω από όλα σχέδια επανδρωμένων αποστολών στη Σελήνη και τον Άρη με δημιουργία βάσεων εκεί.Μένει να δούμε τι αποφάσεις θα ληφθούν στη διάσκεψη της Σεβίλλης και αν θα ληφθούν σοβαρές αποφάσεις που θα φέρουν μια νέα πνοή στην ευρωπαϊκή διαστημική συμμαχία ή θα προκαλέσουν μια κρίση με απρόβλεπτες επιπτώσεις. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1532043/krisimi-diaskepsi-gia-to-diastimiko-mellon-tis-eyropis/

Δείτε την «τέλεια έκρηξη» στο Διάστημα που μπορεί να εξαφανίσει τη ζωή στη Γη (βίντεο) Η έκρηξη κιλονόβα δύο άστρων νετρονίου μπορεί να απειλήσει τη ζωή στη Γη. πηγή φωτό. ( Robin Dienel/Carnegie Institution for Science) Αν μια έκρηξη κιλονόβα συμβεί κοντά στον πλανήτη μας.Ένα από τα πιο βίαια, εντυπωσιακά και ταυτόχρονα μυστηριώδη φαινόμενα στο Σύμπαν μπορεί δυνητικά να απειλήσει την ανθρωπότητα και γενικότερα να μετατρέψει τη Γη σε ένα αφιλόξενο για τη ζωή πλανήτη. Πρόκειται για την αποκαλούμενη «τέλεια έκρηξη» στο Σύμπαν. Το φαινόμενο αφορά τη σύγκρουση δύο άστρων νετρονίων που παράγει μια έκρηξη με μορφή τέλειας σφαίρας.Τα άστρα νετρονίων (πάλσαρ) είναι άκρως συμπυκνωμένα άστρα αποτελούμενα κυρίως από νετρόνια και συνήθως έχουν διάμετρο μόνο 20 χιλιομέτρων, όμως έχουν βάρος σχεδόν διπλάσιο του Ήλιου. Ένα κουταλάκι ύλης από άστρο νετρονίων ζυγίζει περίπου όσο το όρος Έβερεστ. Όταν δύο άστρα νετρονίων συγκρούονται, συμβαίνει το εκρηκτικό φαινόμενο της κιλονόβα, καθώς ενώνονται αρχικά σε ένα ενιαίο τεράστιο άστρο νετρονίων, το οποίο μετά καταρρέει σε μαύρη τρύπα. Θεωρητικά οι κιλονόβα είχαν προβλεφθεί από το 1974, αλλά για πρώτη φορά παρατηρήθηκαν σαφώς το 2013.Με δημοσίευση της ερευνητική ομάδα παρουσιάζει τα αποτελέσματα της μελέτης που έκανε για τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν στη Γη αν μια κιλονόβα συμβεί σε σχετικά κοντινή απόσταση από τον πλανήτη μας. «Βρήκαμε ότι εάν συνέβαινε μια συγχώνευση άστρων νετρονίων σε απόσταση περίπου 36 ετών φωτός από τη Γη, η προκύπτουσα ακτινοβολία θα μπορούσε να προκαλέσει ένα γεγονός σε επίπεδο εξαφάνισης της ζωής στον πλανήτη» δηλώνει ο Χέιλ Πέρκινς, επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Urbana-Champaign στις ΗΠΑ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αν φτάσει στη Γη η καταστροφική ακτινοβολία μιας κιλονόβα θα καταστραφούν τα προστατευτικά για τη ζωή στρώματα της ατμόσφαιρας όπως αυτό του όζοντος και θα χρειαστούν πολλές χιλιάδες χρόνια μέχρι ο πλανήτης να συνέλθει. Το μόνο παρήγορο που επισημαίνουν και οι ειδικοί είναι ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σπάνιο φαινόμενο στο Σύμπαν ενώ επίσης δεν έχουν εντοπιστεί δυαδικά συστήματα άστρων νετρονίων σε πολύ κοντινές απόστάσεις από τη Γη άρα οι πιθανότητες να αντιμετωπίσουμε αυτόν τον κίνδυνο είναι πολύ περιορισμένες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1531974/deite-tin-teleia-ekrixi-sto-diastima-poy-mporei-na-exafanisei-ti-zoi-sti-gi-vinteo/

Εντοπίστηκαν τα λείψανα του πλανήτη που έπεσε στη Γη και γεννήθηκε η Σελήνη (βίντεο) Καλλιτεχνική απεικόνιση της σύγκρουσης της αρχέγονης Γης με την Θεία (αριστερά), και της σημερινής Γης και Σελήνης (δεξιά), μας δείχνει πως θα μπορούσαν θραυσματα της Θείας να διεισδύσουν στον βαθύ μανδύα μετά την πρόσκρουση Εντυπωσιακό εύρημα που αν επιβεβαιωθεί επιβεβαιώνει τη κρατούσα θεωρία για τη καταγωγή του φεγγαριου.Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι ένα διαστημικό σώμα με μέγεθος παρόμοιο με αυτό του Άρη έπεσε πάνω στην νεογέννητη Γη χωρίς ευτυχώς να την καταστρέψει ή να την καταστήσει ένα κόσμο αδύνατο να αναπτύξει συνθήκες φιλικές στη ζωή. Στο σώμα αυτό δόθηκε το όνομα μιας Τιτανίδας (αδελφή των Τιτάνων), της Θείας. Από την κολοσσιαία σύγκρουση εκτοξεύτηκαν τεράστιες ποσότητες υλικών τα οποία τέθηκαν σε τροχιά γύρω από την τραυματισμένη Γη και προοδευτικά τα υλικά αυτά άρχισαν να ενώνονται σχηματίζοντας τελικά τη Σελήνη.Οι περισσότεροι ειδικοί συγκλίνουν στην άποψη ότι η παρουσία της Σελήνης ως φυσικού δορυφόρου της Γης και οι βαρυτικές αλληλεπιδράσεις ανάμεσα τους έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στην παρουσία της ζωής στον πλανήτη μας ίσως όχι στην ύπαρξη της αλλά στην εξέλιξη και μορφή που πήρε η ζωή δημιουργώντας αυτό το μοναδικό από όσους τουλάχιστον γνωρίζουμε μέχρι στιγμής κόσμο στο γαλαξία μας.Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια, το φημισμένο Caltech, υποστηρίζει ότι οι μυστηριώδεις γεωλογικές δομές στα βάθη του πλανήτη μας αποτελούν τα… λείψανα της Θείας. Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτό το πυκνό υλικό που βρίσκεται μέσα στον μανδύα της Γης και έχει σχηματοποιηθεί σε δομές πάνω από τον πυρήνα του πλανήτη συνέβαλε στη δημιουργία της Χαβάης και της Ισλανδίας. Όπως είναι ευνόητο η ανακάλυψη είναι εξαιρετικά σημαντική για πολλούς λόγους και είναι βέβαιο ότι θα γίνουν νέες μελέτες για να επιβεβαιώσουν τα ευρήματα και να δούμε αν τελικά αποκαλύπτεται ένα από τα σημαντικά κεφάλαια της ιστορία της Γης. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1531936/entopistikan-sta-vathi-tis-gi-ta-leipsana-toy-planiti-poy-epese-sti-gi-kai-gennithike-i-selini-vinteo/

Ο πύραυλος Σογιούζ έφτασε στο Μπαϊκονούρ Τα εξαρτήματα του μεταφορέα μεταφέρθηκαν στη θέση 31, τα μπλοκ Soyuz εκφορτώθηκαν στο κτίριο εγκατάστασης και δοκιμών. Επίσης στο κοσμοδρόμιο πραγματοποιούνται δοκιμές πνευματικού κενού της ενισχυτικής μονάδας Fregat και αξιολογούνται τηλεμετρικές πληροφορίες. Το επόμενο στάδιο είναι η μεταφορά της άνω βαθμίδας σε πρατήριο καυσίμων και ο ανεφοδιασμός. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568262

Οι 2000 γιγατόνοι σκόνης που εξαφάνισαν τους δεινόσαυρους. …. πριν από 66 εκατ. χρόνια Η πτώση αστεροειδούς στη Γη απελευθέρωσε περίπου 2000 γιγατόνους σκόνης, προκαλώντας έναν δεκαπενταετή «χειμώνα», εξαιτίας του οποίου εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι Οι δεινόσαυροι φαίνεται ότι εξαφανίστηκαν λόγω της σκόνης που απελευθερώθηκε μετά την πρόσκρουση αστεροειδούς στη Γη πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. Η συνολική ποσότητα σκόνης, όπως υπολόγισαν οι επιστήμονες, ήταν περίπου 2.000 γιγατόνοι, ξεπερνώντας 11 φορές το βάρος του όρους Έβερεστ.Οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι δεν ήταν η πρόσκρουση του αστεροειδούς που σκότωσε τους δεινόσαυρους πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, αλλά τα συντρίμμια που εκτοξεύτηκαν που έπαιξαν κρίσιμο ρόλο. Το ανακοινωθέν προέρχεται από μια ομάδα υπό την ηγεσία του Βασιλικού Παρατηρητηρίου του Βελγίου, η οποία διαπίστωσε ότι η σκόνη από κονιορτοποιημένο βράχο εκσφενδονίστηκε στην ατμόσφαιρα της Γης, εμποδίζοντας τον ήλιο αλλά και τη φωτοσύνθεση των φυτών.Η νέα μοντελοποίηση έδειξε ότι η ποσότητα της σκόνης ήταν περίπου 2.000 γιγατόνοι – ξεπερνώντας 11 φορές το βάρος του Έβερεστ – και παρέμεινε στην ατμόσφαιρα έως και 15 χρόνια, προκαλώντας έναν παγκόσμιο πυρηνικό χειμώνα.Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες δημιουργήθηκε ένα στρώμα νέφους από τα πετρώματα και η Γη παρουσίασε πτώση της επιφανειακής θερμοκρασίας κατά περίπου 27 βαθμούς. Καθώς τα φυτά πέθαιναν, τα φυτοφάγα ζώα λιμοκτονούσαν.Τα σαρκοφάγα έμειναν χωρίς θήραμα και χάθηκαν, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει η καταστροφική μαζική εξαφάνιση που είχε ως αποτέλεσμα το 75% των ζωντανών πλασμάτων να εξαφανιστούν από τη Γη. Οι επιστήμονες εργάζονται ακούραστα για να αποκαλύψουν το μυστήριο της εξαφάνισης των δεινοσαύρων από τότε που ανακαλύφθηκε ο κρατήρας Chicxulub το 1978.Ωστόσο, ο γεωλογικός σχηματισμός δεν είναι αρκετός για να συμπεράνει κανείς ότι ο τεράστιος αστεροειδής ήταν αρκετός για να οδηγήσει τους δεινόσαυρους στην εξαφάνιση. Η κορυφαία θεωρία πρόσφατα ήταν ότι το θείο από την πρόσκρουση του αστεροειδούς —ή αιθάλη από παγκόσμιες πυρκαγιές που πυροδότησε— σκοτείνιασε τον ουρανό και βύθισε τον κόσμο σε έναν μακρύ, σκοτεινό χειμώνα, σκοτώνοντας τους πάντες, εκτός από λίγους τυχερούς.Ωστόσο, η έρευνα που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα με βάση σωματίδια που βρέθηκαν σε μια κρίσιμη τοποθεσία απολιθωμάτων επιβεβαίωσε μια προηγούμενη υπόθεση: ότι η σκόνη που εκτοξεύτηκε από τον αστεροειδή προκάλεσε τον ατελείωτο χειμώνα.Τα σωματίδια βρέθηκαν σε μία περιοχή απολιθωμάτων που ονομάζεται Tanis στην πολιτεία της Βόρειας Ντακότα των ΗΠΑ. Αν και 1.865 μίλια μακριά από τον κρατήρα, η τοποθεσία έχει διατηρήσει αρκετά αξιόλογα ευρήματα που πιστεύεται ότι χρονολογούνται αμέσως μετά την πρόσκρουση αστεροειδών σε στρώματα ιζήματος μιας αρχαίας λίμνης.Οι ερευνητές είπαν ότι τα σωματίδια σκόνης ήταν περίπου 0,8 έως 8,0 μικρόμετρα – ακριβώς το σωστό μέγεθος για να κολλήσουν στην ατμόσφαιρα για 15 χρόνια. Εισάγοντας αυτά τα δεδομένα σε κλιματικά μοντέλα παρόμοια με αυτά που χρησιμοποιούνται για τη σημερινή Γη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η σκόνη πιθανότατα έπαιξε πολύ πιο σημαντικό ρόλο στη μαζική εξαφάνιση από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.Ο Sean Gulick, γεωφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι η μελέτη ήταν μια άλλη ενδιαφέρουσα προσπάθεια για να απαντηθεί η «καυτή ερώτηση» – τι οδήγησε στον αντίκτυπο του χειμώνα – αλλά δεν δίνει την οριστική απάντηση .Τόνισε ότι η ανακάλυψη του τι συνέβη κατά την τελευταία εκδήλωση μαζικής εξαφάνισης στον κόσμο ήταν σημαντική για την κατανόηση του παρελθόντος και του μέλλοντος. «Ίσως μπορούμε να προβλέψουμε καλύτερα τη δική μας μαζική εξαφάνιση», καταλήγει. πηγή: https://www.tanea.gr/2023/10/31/science-technology/ti-odigise-stin-eksafanisi-ton-deinosayron-apo-ti-gi-prin-apo-66-ekat-xronia/ – https://www.reuters.com/science/dinosaur-killing-asteroid-impact-fouled-earths-atmosphere-with-dust-2023-10-30/