Δροσος Γεωργιος

Αν οι πυγμαίοι ρίχνουν γιγάντιες σκιές, είναι επειδή νυχτώνει. Erwin Chargaff, «Heraclitean Fire, Sketches from a Life before Nature», 1978. Μπορείτε να κατεβάσετε το βιβλίο σε μορφή KINDLE ή PDF δωρεάν EΔΩ «(…) Η αυτοβιογραφία του Erwin Chargaff (Έργουιν Τσάργκαφ, 1905-2002) με τίτλο Heraclitean Fire (Ηρακλείτεια φωτιά) είναι μια ενδιαφέρουσα, αλλά και αινιγματική αυτοβιογραφία. Μολονότι η μητρική γλώσσα του Chargaff είναι η γερμανική, ο πεζός του λόγος στην αγγλική είναι εκτυφλωτικά λαμπρός, τόσο που η ίδια του η τελειότητα τον κάνει να φαίνεται κάπως τεχνητός. Η λεπτότητα του ύφους στην οποία αρέσκεται ο Chargaff αρμόζει περισσότερο στη γαλλική παρά στην αγγλική γλώσσα. Η αγγλική είναι τόσο γήινη και στιβαρή ώστε δεν αντέχει πολλά περιττά στολίδια. Από την άλλη, είναι ένας εκπληκτικά αποτελεσματικός στυλίστας, όπως φανερώνει μια πρόταση του άρθρου του ‘Preface to a Grammar of Biology: A hundred years of nucleic acid research‘ του 1971: «Αν οι πυγμαίοι ρίχνουν γιγάντιες σκιές, είναι επειδή νυχτώνει» (1).Ο Erwin Chargaff γεννήθηκε στη Ρουμανία και ανατράφηκε στη Βιέννη. Απέκτησε αυστηρή, κλασική εκπαίδευση, η οποία καλλιέργησε μέσα του την ακλόνητη πεποίθηση πως για να γίνει κανείς οτιδήποτε, ακόμη και θετικός επιστήμονας, πρέπει πρώτα να έχει γενική μόρφωση. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να γνωρίζει αρχαία ελληνικά και λατινικά – τουλάχιστον λατινικά. Τα αρχαία ελληνικά είναι σαφώς η μεγάλη του αγάπη. Είναι τόσο απόλυτα εμποτισμένος σ΄αυτά, όταν αναφέρεται στον Ηράκλειτο ή στον Αριστοτέλη, έχει κανείς την εντύπωση πως πρόκειται για συναδέλφους του στο Κολέγιο Ιατρικής και Χειρουργικής του πανεπιστημίου της Κολούμπια. Το πλήθος των αποσπασμάτων που παραθέτει στο πρωτότυπο αρχαιοελληνικό κείμενο είναι υπερβολικό και κάπως κουραστικό για μας τους λιγότερο ευρυμαθείς. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία όσον αφορά την αγάπη που τρέφει ο Chargaff για οτιδήποτε συνδέεται με την αρχαία Ελλάδα, καθώς και την βαθιά του πεποίθεση ότι η κλασική παιδεία είναι απαραίτητη για οποιουδήποτε είδους πνευματικό επίτευγμα. Αυτή ακριβώς η πεποίθεσή του ήταν εκείνη που κλονίστηκε, και μάλιστα άσχημα, κατά τη διάρκεια της εκτίλυξης ενός από τα μεγάλα και συγκλονιστικά γεγονότα της σύγχρονης επιστήμης.Η ιστορία του DNA έχει ειπωθεί και ξαναειπωθεί από ειδικούς που την γνωρίζουν άμεσα. Ωστόσο, μπορούμε να ξαναθυμηθούμε ορισμένα σημαντικά γεγονότα. Το 1944, οι Ostwald Avery, Colin MacLeod και Μaclyn McCarty του τότε Ινστιτούτου Rockefeller για την Ιατρική Έρευνα δημοσίευσαν τα αποτελέσματα κλασικού τους πειράματος το οποίο απέδειξε, ίσως όχι απολύτως πειστικά εκέινη την εποχή, ότι το DNA είναι ο φορέας της γενετικής πληροφορίας. Ο Chargaff ήταν ένας από τους ελάχιστους βιοχημικούς που αποδέχτηκαν αμέσως το αποτέλεσμα της τριάδας του Rockefeller. Αναγνωρίζοντας τη μεγάλη σπουδαιότητα της ανακάλυψής τους, άλλαξε την κατεύθυνση της έρευνας στο εργαστήριό του προς μια εμβριθή και λεπτομερή μελέτη DNA. Το αποτέλεσμα ήταν η ανακάλυψη των περίφημων «κανόνων Chargaff»: Α=Τ, C=G. Τα γράμματα A, C, G και Τ συμβολίζουν την αδενίνη, την κυτοσίνη, τη γουανίνη και τη θυμίνη, δηλαδή τα τέσσερα νουκλεοτίδια (βάσεις) που αποτελούν τους δομικούς λίθους του DNA. To DNA σε διαφορετικά είδη έχει διαφορετικές ποσότητες A, C, G και Τ, αλλά σε όλα τα είδη, από την αμοιβάδα μέχρι τον άνθρωπο, το πλήθος των μορίων C είναι σχεδόν ίσο μ ετο πλήθος των μορίων G. Αυτή η εντυπωσιακή κανονικότητα ήταν μια από τις σημαντικότερες ενδείξεις που οδήγησαν στην ανακάλυψη της δομής του DNA, επίτευγμα που πραγματοποιήθηκε από τους James D. Watson και Francis H. C. Crick.Στο Heraclitean Fire o Chargaff διηγείται εν συντομία την μοναδική του συνάντηση με τους Watson και Crick, στο Καίμπριτζ της Αγγλίας τις τελευταίες μέρες του Μαΐου του 1952. Είκοσι έξι χρόνια αργότερα, το 1978, όταν δημοσιεύθηκε το Heraclitean Fire, η περιφρόνηση του Chargaff για εκείνους που ανακάλυψαν τη δομή της διπλής έλικας του DNA παρέμενε αδιάπτωτη. Οπωσδήποτε, το βραβείο Νόμπελ με το οποίο τιμήθηκαν οι Watson και Crick το 1962 δεν βοήθησε τα πράγματα, και συνέβαλε αναμφίβολα στην πικρία που διαποτίζει το Heraclitean Fire. O Chargaff, όχι μόνο έχασε τον αγώνα αποκρυπτογράφησης της δομής του DNA (παρότι θα αρνούνταν ότι συμμετείχε ποτέ σ’ αυτόν τον αγώνα) αλλά και τον έχασε από δυο τυχάρπαστους, που κατά την άποψή του ήταν υδραυλικοί της επιστήμης. Το «αταίριαστο» ζευγάρι», για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια του Chargaff, όχι μόνο ήταν απαίδευτο (δηλαδή στερούνταν μια ευρωπαϊκού τύπου κλασική παιδεία), αλλά φάνηκε να αγνοεί ακόμα και τη χημεία, «την πιο πραγματική από τις θετικές επιστήμες». Ιδού λοιπόν ποιους αφορούσε ο υπαινιγμός για τους «πυγμαίους» και τις «γιγάντιες σκιές» τους.Αφού διάβασα τις απόψεις του Chargaff για τους Watson και Crick (2), μελέτησα ξανά το βιβλίο «Η διπλή έλικα» του Watson. Θυμάμαι πως όταν πρωτοδημοσιεύθηκε, πολλοί βιολόγοι ενοχλήθηκαν και τήρησαν ιδιαίτερα επικριτική στάση. Γι’ αυτούς, ο Watson παραβίασε κάποια φυλετικά ταμπού, όπως την απαγόρευση να εισβάλλει κανείς στα χωράφια των άλλων. (Στη βιολογία, αντίθετα απ’ ότι στη φυσική, κανείς δεν κατασκευάζει θεωρίες βασιζόμενος σε δεδομένα κάποιου άλλου.) Ακόμη χειρότερα πρόδωσε το «μυστικό» πως το κίνητρο για να κάνει κανείς επιστήμη δεν είναι απαραίτητα πάντοτε τόσο ευγενές όσο η αναζήτηση της αλήθειας. Μπορεί να είναι τόσο ευτελές όσο η ανόητη φιλοδοξία, ή ακόμη ευτελέστερο, όσο ο πόθος για τη συντριβή ενός ανώτερου ανταγωνιστή. Σ’ αυτή την περίπτωση επρόκειτο για τον Linus Pauling.Aυτο που ο Ghargaff απέτυχε να επισημάνει, ή ίσως επέλεξε να παραβλέψει, τόσο το 1952 όσο και το 1978, ήταν η προφανής μονομανία του Watson με το πρόβλημα της δομής του DNA. Oι ιδιομορφίες του Watson καθώς και το ανέμελο και ασεβές ύφος του χαρακτηρίζουν τόσο πολύ τον «συνηθισμένο κόσμο» ώστε τείνει κανείς να παραβλέψει τις περιστασιακές αναφορές στα όνειρά του σχετικά με τη δομή του DNA, όνειρα που χαρακτηρίζουν σαφώς έναν «άλλο κόσμο». Επίσης, όταν κατατρύχεται κανείς από ένα πρόβλημα, δεν το θέτει κατά μέρος για να αρχίσει να μελετά χημεία ή οτιδήποτε άλλο. Μαθαίνει στην πράξη! Αυτός ο τρόπος απόκτησης γνώσεων δεν είναι ούτε καθολικός ούτε συνιστώμενος, για ορισμένους όμως είναι αποτελεσματικός. Το γνωρίζω προσωπικά. Σχεδόν οτιδήποτε νέο έμαθα όσον αφορά τα μαθηματικά αφότου πήρα το διδακτορικό μου δίπλωμα, το έμαθα από ανάγκη, προσπαθώντας να λύσω κάποιο πρόβλημα. (…) Τι κάνει τον Ghargaff να ξεχωρίζει από τους άλλους επιστήμονες; Από κάθε άποψη, διαφέρει από όλους τους επιστήμονες που γνωρίζω ή για τους οποίους έχω διαβάσει. Για παράδειγμα, μπορείτε να φανταστείτε πως ένας βιολόγος συναντά μια διατριβή που προσφέρει βαθιά γνώση της φύσης της κληρονομικότητας και η οποία ανοίγει νέους ορίζοντες όσον αφορά την κατανόηση των διαδικασιών της ζωής, και δεν έρχεται σε επαφή με τους συγγραφείς της ώστε να μάθει περισότερα; Ο Ghargaff, που κατανόησε και εκτίμησε αμέσως την σημασία της ανακάλυψης διέμενε σε κοντινή απόσταση από την τριάδα του Rocckefeller. Ο Avery ίσως είχε συνταξιοδοτηθεί και μετακομίσει στο Τεννεσσή, αλλά τους McCarty και MacLeod ήταν εύκολο να τους προσεγγίσει κανείς. Ωστόσο, όπως σημείωσε ο George Uhlenbeck, συνάδελφός μου στο πανεπιστήμιο Rockefeller, ο οποίος αντιλαμβάνεται περισσότερο από μένα τέτοιου είδους θέματα, δεν υπάρχει ούτε μια νύξη στο βιβλίο που να υποδηλώνει ότι προσπάθησε να αναζητήσει τους συγγραφείς. Απίστευτο! Είναι αλήθεια ότι ο κώδικας συμπeριφοράς του Ghargaff ίσως υπαγόρευε κάποια επιφυλακτικότητα ως προς την προσέγγιση αγνώστων χωρίς τις κατάλληλες συστάσεις, αλλά, όταν η υπόθεση σχετίζεται με τη λύση ενός μείζονος προβλήματος, ποιός ενδιαφέρεται για τους καλούς τρόπους; Ο Jim Watson ασφαλώς δεν ενδιαφερόταν. Η αδιαφορία του ίσως υπερέβαινε τα αποδεκτά όρια. Θεωρητικά όλοι έχουμε έναν Jim Watson μέσα μας, ένα συστατικό που αποτελείται από κάποιο μείγμα αδιακρισίας, ανυπομονησίας, περιέργειας και, πάνω απ’ όλα, ανταγωνιστικότητας. Στερείται ο Ghargaff αυτά τα χαρακτηριστικά, ή προσπαθεί να τα κρύψει πίσω από ένα ποιητικό προσωπείο; Πιστεύω πως όχι. Η ποίηση είναι τόσο όμορφή και ειλικρινής ώστε δεν μπορεί να είναι απλώς προσωπείο. Φαντάζομαι ότι απλώς δεν συμβαδίζει με τους υπόλοιπους από μας.Τι περισσότερο θα μπορούσε να πει κανείς; Θα μπορούσαμε να σκεφτούμε πως, όντας ένας από τους λίγους εκλεκτούς που αποκάλυψαν ένα μυστικό της φύσης, κατάφερε να κατακτήσει ως ένα βαθμό τη γαλήνη σ’ αυτό τον ταραγμένο κόσμο. Ωστόσο, δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Εντούτοις, το βιβλίο του είναι ένα αξιόλογο λογοτεχνικό έργο και του αξίζει ευρύτερη αποδοχή από το αναγνωστικό κοινό. Στα καλύτερα σημεία του είναι υπέροχο. Στα χειρότερά του σημεία, ‘καταγέλαστος να είναι όποιος βάζει κακό στο νού του (*)» (*) «Honi soit qui mal y pense», ρητό στο έμβλημα του παρασήμου του Βρετανικού Τάγματος της Περικνημίδoς. απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου του Mark Kac, «Αινίγματα της Τύχης», μετάφραση Αλέξανδρος Μάμαλης, εκδόσεις κάτοπτρο, 1996 σημειώσεις: (1) Από την πρώτη κιόλας σελίδα του άρθρου ‘Preface to a Grammar of Biology‘, ο Erwin Chargaff εκφράζει την απαισιοδοξία του: ● είτε για την επιστήμη, παραθέτοντας ένα απόσπασμα της νουβέλας του Thomas Love Peacock, ‘Gryll Grange (1861)’: «Άλλο πράγμα η επιστήμη κι άλλο η σοφία. Η επιστήμη είναι ένα αιχμηρό εργαλείο με το οποίο οι άνθρωποι παίζουν σαν παιδιά και κόβουν τα δάχτυλά τους. Αν κοιτάξετε τα αποτελέσματα που έφερε η επιστήμη κατά την εξέλιξή της, θα βρείτε ότι προκάλεσε σχεδόν εξ ολοκλήρου βάσανα. Θα ξόδευα όλη την ημέρα, αν προσπαθούσα να απαριθμήσω τα κακά που επέφερε η επιστήμη στην ανθρωπότητα. Θα μπορoύσα να πω ότι η τελική μοίρα της επιστήμης είναι να εξοντώσει την ανθρώπινη φυλή» ● είτε για τους ανθρώπους, με τον διαχωρισμό τους κατά Αρχίλοχο σε αλεπούδες και σκατζόχοιρους: «η αλεπού ξέρει πολλά, αλλά ο σκαντζόχοιρος ένα, μεγάλο», και ίσως για τον εαυτό του με την φράση από το ημερολόγιο του Κίρκεγκωρ, ότι: «ένας μόνος άνθρωπος δεν μπορεί να βοηθήσει την εποχή του, μπορεί μόνο να εκφράσει την κατάρρευσή της». Στη συνέχεια, μερικές σελίδες παρακάτω, σχολιάζει την επιστημονική εξέλιξη στην εποχή του ως εξής: Από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – και πιο συγκεκριμένα μετά τις ρωσικές επιτυχίες στο διάστημα (Σπούτνικ και Γκαγκάριν) – οι οικονομικοί πόροι που διοχετεύθηκαν στις φυσικές επιστήμες, ειδικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, αυξήθηκαν με έναν αδιανόητο ρυθμό για την εποχή. Αυτό οδήγησε σε μια αύξηση της επιστημονικής εκλαΐκευσης, αλλά και σε έναν τεράστιο εκχυδαϊσμό της επιστήμης. Τα επιτεύγματά της άρχισαν να παίρνουν τη μορφή ενός δημοφιλούς αθλήματος μεγάλης τηλεθέασης, με τους νέους επιστήμονες να ξεκινούν σαν άλογα κούρσας. Η επιστήμη διαστρεβλώθηκε από την κοινή γνώμη σε ένα είδος Χόλιγουντ και άρχισε να προσαρμόζεται σε αυτό το βάναυσο πρότυπο. … Όχι σπάνια, πολύ κοινότοπες ανακαλύψεις, ειδικά στον τομέα της γενετικής των ιών και των φάγων, πανηγυρίζονται σε εφημερίδες ή στην τηλεόραση όπως διαφημίζεται ένα υποτιθέμενο καλύτερο σαπούνι. Αν και αυτές είναι ως επί το πλείστον ψευδοανακαλύψεις, που δεν ισχύουν καν για μονοκύτταρους οργανισμούς, χρησιμοποιούνται πρες κόνφερανς, συνεντεύξεις κλπ, για να υπαινιχθούν την επικείμενη «σύνθεση της ζωής» ή τις επικείμενες θεραπείες από τη «γενετική μηχανική». Το κοινό, που ξεχνάει γρήγορα, διατηρεί την ευχάριστη γεύση του μεγαλείου και του σφρίγους των επιστημών. Το παλιό αστείο για τη συνομιλία μεταξύ δύο σκυλιών του Παβλώφ θα μπορούσε να τροποποιηθεί ελαφρώς: «Κάθε φορά, όταν χτυπάω το κουδούνι, έρχεται ένας τύπος και μου δίνει ένα βραβείο». Ωστόσο, προκαλεί πάντα έκπληξη το γεγονός ότι σε τόσο άσχημες εποχές – κατά κάποιο τρόπο μεταξύ Άουσβιτς και Βιετνάμ – έχει παραχθεί τόση καλή επιστήμη. Δεν ξέρω, όμως, τι να συμπεράνω (Όχι και τόσο κακές εποχές, όχι τόσο καλές επιστήμες;). Το ότι στις μέρες μας, οι πυγμαίοι ρίχνουν γιγάντιες σκιές, είναι μόνο επειδή νυχτώνει. (2) Στη συνέχεια παρατίθενται μερικά ενδεικτικά αποσπάσματα από το ‘Heraclitean Fire‘, όπου ο Chargaff αναφέρεται στην συνάντησή του με τους «πυγμαίους» Crick και Watson: «Η πρώτη εντύπωση ήταν πράγματι κάθε άλλο παρά ευνοϊκή. Και αυτό δεν βελτιώθηκε από τα πολλά φαρσικά στοιχεία που ζωντάνεψαν τη συνομιλία που ακολούθησε…Επιπλέον, η στατιστική πιθανότητα να εμφανιστούν δύο ιδιοφυΐες μπροστά στα μάτια μου φαινόταν τόσο μικρή που ούτε καν το σκεφτόμουν. Η διάγνωσή μου ήταν σίγουρα γρήγορη και πιθανώς λανθασμένη… Από όσο μπορούσα να καταλάβω, ήθελαν, χωρίς καμία γνώση της εμπλεκόμενης χημείας, να χωρέσουν το DNA σε μια έλικα. Ο κύριος λόγος φαινόταν να είναι το μοντέλο της άλφα-έλικας του Pauling για μια πρωτεΐνη. Δεν θυμάμαι αν πράγματι μου έδειξαν το μοντέλο κλίμακας μιας πολυνουκλεοτιδικής αλυσίδας, αλλά δεν το πιστεύω, καθώς δεν ήταν ακόμα εξοικειωμένοι με τις χημικές δομές των νουκλεοτιδίων… Δεν θυμάμαι σε πόσα από τα στοιχεία ακτίνων Χ του King’s College (Rosalind Franklin, Wilkins) αναφέρθηκαν, αλλά μπορεί να μην είχα δώσει την κατάλληλη προσοχή… Ήταν ξεκάθαρο για μένα ότι βρισκόμουν αντιμέτωπος με μια καινοτομία: τεράστια φιλοδοξία και επιθετικότητα, σε συνδυασμό με μια σχεδόν πλήρη άγνοια και περιφρόνηση για τη χημεία, αυτής της πιο πραγματικής από τις θετικές επιστήμες – μια περιφρόνηση που αργότερα επρόκειτο να ασκήσει κακή επιρροή στην ανάπτυξη της «μοριακής βιολογίας»… Τους είπα όλα όσα ήξερα… Ανέφερα τις πρώτες μας προσπάθειες να εξηγήσουμε τις σχέσεις συμπληρωματικότητας με την υπόθεση ότι, στην αλυσίδα νουκλεϊκού οξέος, το αδενυλικό ήταν πάντα δίπλα στο θυμιδυλικό οξύ και το κυτιδυλικό δίπλα στο γουανυλικό οξύ. Αυτό δεν οδηγούσε πουθενά όταν διαπιστώσαμε ότι η σταδιακή ενζυμική πέψη παρήγαγε ένα εντελώς απεριοδικό πρότυπο. Γιατί αν η αλυσίδα νουκλεϊκού οξέος είχε συντεθεί από μια διάταξη δινουκλεοτιδίων A-T και G-C, οι κανονικότητες θα έπρεπε να είχαν παραμείνει. Πιστεύω ότι το δίκλωνο μοντέλο του DNA προέκυψε ως συνέπεια της συζήτησής μας… Όταν, το 1953, οι Watson και Crick δημοσίευσαν την πρώτη τους εργασία για την διπλή έλικα, δεν αναγνώρισαν τη βοήθειά μου και ανέφεραν μόνο ένα σύντομο άρθρο μου που είχε δημοσιευθεί το 1952, λίγο πριν από το δικό τους, αλλά όχι, όπως θα ήταν φυσικό, στις δημοσιεύσεις μου του 1950 ή 1951. Αργότερα, όταν η μοριακή ταχυδακτυλουργία άρχισε να εξαπλώνεται, συχνά με ρωτούσαν λίγο πολύ καλοπροαίρετοι άνθρωποι γιατί δεν είχα ανακαλύψει το διάσημο μοντέλο της διπλής έλικας. Η απάντησή μου ήταν πάντα ότι ήμουν πολύ χαζός, αλλά ότι, αν εγώ και η Rosalind Franklin είχαμε συνεργαστεί, μπορεί να είχαμε καταλήξει στην διπλή έλικα μέσα σε ένα ή δύο χρόνια. Αμφιβάλλω, ωστόσο, ότι θα μπορούσαμε ποτέ να υψώσουμε τη διπλή έλικα σαν ‘το πανίσχυρο σύμβολο που έχει αντικαταστήσει τον σταυρό ως την υπογραφή του βιολογικού αναλφαβητισμού’.» https://physicsgg.me/2023/12/01/αν-οι-πυγμαίοι-ρίχνουν-γιγάντιες-σκιέ/

Παραμονή Χριστουγέννων η NASA θα εκτοξεύσει το «γεράκι» προς τη Σελήνη. Καλλιτεχνική απεικόνιση του Peregrine στην επιφάνεια της Σελήνης Στο πλαίσιο της απόφασης που έχει πάρει η NASA να περιορίσει στο ελάχιστο την οργάνωση διαστημικών αποστολών με αποκλειστικά δικά της μέσα και τη σύναψη συνεργασιών με τον ιδιωτικό τομέα για το σύνολο των δραστηριοτήτων της η αμερικανική διαστημική υπηρεσία είχε συμφωνήσει με τις εταιρείες Astrobotic και United Launch Alliance για μια σημαντική αποστολή στη Σελήνη η οποία αποτελεί και το νέο μεγάλο πεδίο ενδιαφέροντος του συνόλου των χωρών που δραστηριοποιούνται στον τομέα του Διαστήματος.Η αποστολή Peregrine Lunar Lander πήρε το όνομα της από το γεράκι peregrine που είναι το ταχύτερο πτηνό κατάδυσης και γενικότερα το ταχύτερο ζώο στον πλανήτη. Σύμφωνα με τα παγκόσμια ρεκόρ Γκίνες, το 2005 ένα γεράκι peregrine καταγράφηκε να κάνει κατάδυση με ταχύτητες άνω των 380 χλμ./ώρα.Όπως έγινε γνωστό η αποστολή θα εκτοξευτεί την παραμονή των Χριστουγέννων όπου μια σεληνάκατος θα ξεκινήσει το ταξίδι της για τη Σελήνη πάνω σε ένα νέο τύπο πυραύλων, τον Vulcan Centaur. Η αποστολή είναι σημαντική εκτός των άλλων αφού πρόκειται για την πρώτη επίσημη εκτόξευση και μεταφορά φορτίου στο Διάστημα του νέου πυραύλου.Η αποστολή αυτή οργανώθηκε από το τμήμα Commercial Lunar Payload Services (CLPS) της NASA το οποίο δημιουργήθηκε για να ασχολείται με τις αποστολές μεταφοράς φορτίων στη Σελήνη σε συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς. Προηγμένο εργαστήριο Η σεληνάκατος της αποστολής είναι εξοπλισμένη με μια σειρά από όργανα μελέτης του σεληνιακού περιβάλλοντος. Ένα από τα όργανα αυτά είναι το PITMS (Peregrine ion trap mass spectrometer) θα ερευνήσει τη σεληνιακή εξώσφαιρα, η οποία είναι ένα λεπτό αέριο περίβλημα γύρω από το φεγγάρι, χρησιμοποιώντας τη φασματομετρία μάζας. Η φασματομετρία μάζας αναφέρεται στην τεχνική που χρησιμοποιούν οι επιστήμονες για να μετρήσουν την αναλογία μάζας προς φορτίο των ιόντων, τα οποία είναι φορτισμένα σωματίδια όπως άτομα υδρογόνου χωρίς ηλεκτρόνιο.«Τα αποτελέσματα της επιστήμης από το PITMS θα στοχεύουν στη βελτίωση της γνώσης μας για την αφθονία και τη συμπεριφορά των πτητικών οργανικών ενώσεων στο φεγγάρι (άχρωμα και άοσμα υγρά και αέρια) και τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνονται σε διαταραχές όπως η εξάτμιση πυραύλων», δήλωσε ο Ράιαν Γουάτκινς, στέλεχος στο Γραφείο Στρατηγικής και Ένταξης της Επιστημονικής Εξερεύνησης της NASA.Το Peregrine θα φέρει επίσης ένα σύστημα φασματόμετρου νετρονίων, το NSS, το οποίο θα μετρήσει την ποσότητα των νετρονίων κοντά στη σεληνιακή επιφάνεια καθώς και τις αλληλεπιδράσεις τους. Το NSS θα βοηθήσει τους επιστήμονες να καταλάβουν πόσο υδρογόνο υπάρχει στο σεληνιακό περιβάλλον καθώς και τα επίπεδα ενυδάτωσης του εδάφους.Η σεληνάκατος θα διαθέτει επίσης τη συστοιχία LRA, που είναι μια συσκευή που αποτελείται από οκτώ ανακλαστήρες που μοιάζουν με καθρέφτες σε μια μικρή δομή στήριξης αλουμινίου: Το LRA θα επιτρέψει την εμβέλεια λέιζερ ακριβείας για να βοηθήσει στον προσδιορισμό αποστάσεων από οποιοδήποτε διαστημόπλοιο σε τροχιά ή προσελήνωσης. Το LRA θα είναι ένα παθητικό οπτικό όργανο που θα λειτουργεί ως μόνιμος δείκτης θέσης στο φεγγάρι τις επόμενες δεκαετίες» λέει ο Γουάτκινς.Άλλα όργανα που στέλνει η NASA με την αποστολή περιλαμβάνουν το υπέρυθρο σύστημα φασματόμετρου πτητικών NIRVSS και το φασματόμετρο γραμμικής μεταφοράς ενέργειας LETS.«Το NIRVSS είναι μια σουίτα αισθητήρων που περιλαμβάνει ένα φασματόμετρο στο εγγύς υπέρυθρο, ένα θερμικό ραδιόμετρο και μια συσκευή απεικόνισης επτά χρωμάτων υψηλής ανάλυσης. Αυτοί οι αισθητήρες θα κάνουν παρατηρήσεις της σεληνιακής επιφάνειας για να καθορίσουν τη σύνθεση της επιφάνειας, τη μορφολογία και το θερμικό περιβάλλον» εξηγεί ο Γουάτκινς.Το LETS είναι μια οθόνη παρακολούθησης ακτινοβολίας που θα ξεκινήσει να κάνει μετρήσεις και αναλύσεις της επιφάνειας της Σελήνης όταν η σεληνάκατος είναι ακόμη σε τροχιά γύρω από τον φυσικό μας δορυφόρο. Η οθόνη αυτή θα βοηθήσει τους επιστήμονες να διαπιστώσουν της αλληλεπιδράσεις των ηλιακών σωματιδίων με τη σεληνάκατο κατά τη διάρκεια της πτήσης. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί εάν οι άνθρωποι πρόκειται να μένουν σε σεληνιακή τροχιά για μεγάλα χρονικά διαστήματα αλλά και στη σεληνιακή επιφάνεια και θα είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ποια προστατευτικά μέτρα θα πρέπει να ληφθούν για να αποτρέψουν την υπερβολική έκθεση στην επικίνδυνη ηλιακή και κοσμική ακτινοβολία. πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1543224/h-nasa-stelnei-to-geraki-tis-sti-selini-vinteo/ – https://www.space.com/nasa-peregrine-lunar-lander-mission-christmas-eve

Αν όλο το νερό της Γης χωρούσε σε 100 κουβάδες. … τότε: Ερώτηση: Σύμφωνα με τα δεδομένα της παραπάνω εικόνας, αν λιώσουν όλοι οι πάγοι της Γης, πόσα μέτρα θα ανυψωθεί η στάθμη των ωκεανών; Απάντηση: Παρατηρούμε ότι η ποσότητα του νερού στους παγετώνες είναι ίση με το 2% της ποσότητας νερού στις θάλασσες (2 κουβάδες/95,5 κουβάδες ≈ 0,02). Ακολουθώντας την συλλογιστική των «σφαιρικών αγελάδων» θεωρούμε τους ωκεανούς στη Γη ως μια ορθογώνια παραλληλεπίπεδη λεκάνη όγκου V=x∙y∙z, με σταθερό εμβαδόν βάσης (x∙y). Έτσι, αν ο όγκος V του νερού των ωκεανών αυξηθεί κατά α%, τότε η στάθμη του νερού z ανέρχεται επίσης κατά α%. Επομένως, (α) Κάνοντας μια απλή εκτίμηση, αν θεωρήσουμε ότι το τυπικό βάθος των ωκεανών είναι μερικά χιλιόμετρα, τότε το 2% μας δίνει μερικές δεκάδες μέτρα ανύψωσης στάθμης. (β) Σε μια πιο «ψαγμένη» εκτίμηση, αναζητώντας ένα κατώτερο και ένα ανώτατο όριο, μια καλή προσέγγιση δίνεται συχνά από τον γεωμετρικό τους μέσο. Επιλέγοντας ένα λιγότερο βαθύ και ένα πολύ βαθύτερο μέρος των ωκεανών: τη Βόρεια Θάλασσα, ~1 km (Νορβηγική τάφρος) και τον Ειρηνικό Ωκεανό ~10 km (τάφρος των Μαριανών), ο γεωμετρικός μέσος είναι ≈3 km, και η εκτιμώμενη άνοδος της στάθμης των ωκεανών θα είναι 60 m. (γ) Με βάση αξιόπιστες διαδικτυακές πηγές, το μέσο βάθος ωκεανών της Γης είναι 3700 m, επομένως το 2% αντιστοιχεί περίπου σε 70 m. πηγή: https://arxiv.org/abs/2311.17976

Ποιά είναι η έβδομη αίσθηση των δελφινιών; Τα δελφίνια συγκαταλέγονται στα λίγα θηλαστικά που έχουν έξι αισθήσεις (γεύση, όσφρηση, όραση, αφή, ακοή, συν την αίσθηση του ηχοεντοπισμού), ωστόσο επιστήμονες διαπίστωσαν πως τα ρινοδέλφινα έχουν και μία έβδομη: ανιχνεύουν το ηλεκτρικό πεδίο. Τα δύο ρινοδέλφινα του πειράματος μπορούσαν να ανιχνεύσουν ηλεκτρικά πεδία τόσο ασθενή έως 2,4 και 5,5 μV/cm−1, αντίστοιχα. Το κατώφλι ανίχνευσης για πεδία εναλλασσόμενου ρεύματος (συχνότητας 1,5 και 25 Hz) ήταν γενικά υψηλότερο και η ευαισθησία για τα εναλλασσόμενα πεδία μειωνόταν με την αύξηση της συχνότητας. Τα δελφίνια είναι από τα λίγα θηλαστικά που έχουν έξι αισθήσεις. Εκτός από τη γεύση, την όσφρηση, την ακοή, την όραση και την αφή, έχουν και την αίσθηση του ηχοεντοπισμού, δηλαδή τα ηχητικά κύματα που παράγουν ανακλώνται από αντικείμενα στο νερό, γεγονός που τους επιτρέπει να ανιχνεύουν ακόμη και ένα μικρό ψάρι σε απόσταση μεγαλύτερη από 300 μέτρα.Όμως τώρα οι επιστήμονες ήρθαν να επιβεβαιώσουν ότι ένα είδος δελφινιού έχει και μία έβδομη αίσθηση. Συγκεκριμένα σύμφωνα με δημοσίευμα της El Pais, μία σειρά πειραμάτων διαπίστωσε ότι το ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus) – το πιο συνηθισμένο είδος που συναντάται στα ενυδρεία – διαθέτει μια έβδομη αίσθηση: είναι ικανό να ανιχνεύει ηλεκτρικά πεδία, μια ικανότητα που θα το βοηθούσε να κυνηγάει ψάρια που κρύβονται στον πυθμένα της θάλασσας.Επίσης, οι ερευνητές θεωρούν ότι αυτή η ικανότητα της αντίληψης του ηλεκτρισμού, βοηθάει τα ρινοδέλφινα να προσανατολίζονται ακολουθώντας το μαγνητικό πεδίο της Γης. Πολύ σπάνια ικανότητα σε θηλαστικά Αν και πολλά ψάρια, ιδίως τα ελασμοβράγχια (σαλάχια και καρχαρίες), και ορισμένα αμφίβια μπορούν να ανιχνεύσουν ηλεκτρικά πεδία χαμηλής έντασης, αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο στα θηλαστικά. Τόσο σπάνιο, που μόνο δύο από τα πιο ασυνήθιστα ζώα στον πλανήτη έχουν αυτή την ικανότητα: ο πλατύποδας και η αυστραλιανή έχιδνα, και τα δύο μονοτρήματα που γεννούν αυγά και έχουν ένα μόνο άνοιγμα, την κλόακα, όπου συγκλίνουν το πεπτικό, το ουροποιητικό και το αναπαραγωγικό σύστημα.Το 2011, μια ομάδα Γερμανών επιστημόνων ανακάλυψε ότι το δελφίνι της Γουιάνας (Sotalia guianensis) αντιλαμβάνεται ηλεκτρικά σήματα. Αυτό το δελφίνι, που ενδημεί στον αμερικανικό Νότιο Ατλαντικό, από την Καραϊβική έως τις ακτές της Βραζιλίας, κυνηγά τα ψάρια που κρύβονται πάνω ή κάτω από την άμμο στον πυθμένα της θάλασσας. Πλέον μέλη της ομάδας που έκανε αυτή την ανακάλυψη επιβεβαίωσε ότι και τα ρινοδέλφινα έχουν αυτή την ικανότητα.Οι ηλεκτροδεκτικές ικανότητες του δελφινιού της Γουιάνας οδήγησαν τον Γκουίντο Ντένχαρντ, διευθυντή του Κέντρου Θαλασσίων Επιστημών του Πανεπιστημίου του Ροστόκ στη Γερμανία, να σκεφτεί ότι και άλλα δελφίνια θα μπορούσαν να έχουν αυτή την έβδομη αίσθηση.Ο Ντένχαρντ που ήταν ένας από τους υπεύθυνους της ανακάλυψης του 2011, ήταν πεπεισμένος ότι και τα ρινοδέλφινα πρέπει να έχουν αυτή την ικανότητα.«Και τα δύο είδη ακολουθούν μια βενθική στρατηγική διατροφής», εξήγησε στην El Pais μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Αυτό σημαίνει ότι και τα δύο τρώνε ψάρια που ζουν στον πυθμένα του ωκεανού. Έτσι, αν το δελφίνι της Γουιάνας είναι ικανό να ανιχνεύει τον ηλεκτρισμό που παράγεται από τα ψάρια, γιατί να μην μπορεί να το κάνει και το ρινοδέλφινο; Το σήμα που ανιχνεύουν τα δελφίνια Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί δημιουργούν ηλεκτρικά πεδία γύρω από το σώμα τους όταν βρίσκονται στο νερό. Αυτό είναι το σήμα που ανιχνεύουν τα δελφίνια.Όπως εξήγησε ο μαθητής του Ντένχαρντ, Τιμ Χούτνερς: «Αυτά τα ηλεκτρικά πεδία δημιουργούνται από τη νευρική δραστηριότητα ή την κίνηση των μυών».Τα ψάρια δημιουργούν επίσης ένα πεδίο γύρω τους όταν οι βλεννογόνες μεμβράνες στο στόμα και στα βράγχιά τους «έρχονται σε άμεση επαφή με τον ωκεανό και απελευθερώνουν ιόντα στο νερό».Το νερό, χάρη στο αλάτι που περιέχει, βοηθά στη διάδοση αυτών των πεδίων, τα οποία μπορούν να ανιχνευθούν από τα ζώα που έχουν αναπτύξει συστήματα για την αντίληψή τους. Οι καρχαρίες χρησιμοποιούν αυτή την αίσθηση για να πετύχουν τα θύματά τους σε μικρές αποστάσεις, ενώ για μεγάλες αποστάσεις χρησιμοποιούν την αίσθηση της όσφρησης. Πώς έγινε το πείραμα Για να επαληθεύσουν την ύπαρξη αυτής της αίσθησης στα ρινοδέλφινα, οι Χούνερς και Ντένχαρντ, χρησιμοποίησαν τις Ντόνα και Ντόλι, δύο θηλυκά δελφίνια του είδους που ζουν στο ενυδρείο της Νυρεμβέργης. Δημιούργησαν ένα σύστημα στο οποίο έπρεπε να αγγίξουν μια μπάλα όταν εντόπιζαν ένα ηλεκτρικό πεδίο- αν το έκαναν σωστά, ανταμείβονταν με μια ρέγγα.Τα πειράματα, τα οποία πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια και τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο Journal of Experimental Biology, έδειξαν ότι και τα δύο είχαν μεγάλη ευαισθησία στα ηλεκτρικά πεδία. Αν και με κάποιες διαφορές μεταξύ τους, ένιωθαν τα πεδία που δημιουργούνταν τόσο με εναλλασσόμενο όσο και με συνεχές ρεύμα. Για να μετρήσουν το εύρος, οι ερευνητές ξεκίνησαν με ένα πεδίο με ηλεκτρικό δυναμικό 500 μικροβόλτ ανά εκατοστό (μV/cm) και στη συνέχεια το μείωσαν.Τόσο η Ντόνα όσο και η Ντόλι ήταν εξίσου ευαίσθητες στα ισχυρότερα πεδία. Στα μέτρια ισχύος πεδία, το ποσοστό επιτυχίας ήταν πάντα πάνω από 80%. Μόνο στα ασθενέστερα ηλεκτρικά πεδία η Ντόνα αποδείχθηκε ελαφρώς πιο ευαίσθητη, ανιχνεύοντας πεδία 2,4 μV/cm, ενώ η Ντόνι αντιλαμβανόταν πεδία 5,5 μV/cm.Ένα μικροβόλτ ισοδυναμεί με ένα εκατομμυριοστό του βολτ. Για λόγους σύγκρισης, οι πλατύποδες, οι οποίοι επίσης τρέφονται με ζώα που κρύβονται στον πυθμένα (των ποταμών, στην περίπτωσή τους), εντοπίζουν καβούρια, γαρίδες ή έντομα που αποκαλύπτονται με ηλεκτρικά πεδία 25 έως 50 μικροβόλτ. Πού βρίσκεται η έβδομη αίσθηση των δελφινιών Η έβδομη αίσθηση αυτών των δελφινιών φαίνεται να βρίσκεται σε αισθητήρες που θυμίζουν τα μουστάκια που έχουν οι γάτες ή οι φώκιες.«Κατά τη γέννησή τους, έχουν ακόμα θυλάκια με τρίχες που λειτουργούν ως μηχανοϋποδοχείς, αλλά χάνουν τις τρίχες λίγο μετά τη γέννηση και απομένουν μόνο άδειες κρύπτες», εξηγεί ο Χούτνερς.Για μεγάλο χρονικό διάστημα πίστευαν ότι αυτές οι τρύπες πάνω από το ρύγχος ήταν απομεινάρια του παρελθόντος που είχαν χάσει τη λειτουργία τους, ωστόσο όπως διαπίστωσε το πείραμα: «Σύμφωνα με τις δοκιμές μας και μια προηγούμενη μελέτη με ένα δελφίνι της Γουιάνας, οι κρύπτες δονούνται και μετατρέπονται από μηχανοϋποδοχείς σε ηλεκτροϋποδοχείς».Απλως και μόνο συστέλλοντας τους μύες τους ή ανταλλάσσοντας ιόντα με το νερό, τα υδρόβια ζώα δημιουργούν πεδία μεταξύ 50 και 500 μV/cm. Αν και οι συγγραφείς της μελέτης δεν χρησιμοποίησαν ζωντανά ψάρια για τα πειράματά τους, πιστεύουν ότι η ηλεκτροαντίληψη είναι το κλειδί για να τρέφονται τα δελφίνια.Τα ζώα αυτά έχουν ικανότητες ηχοεντοπισμού, αλλά όταν βρίσκονται εκατοστά μακριά από ένα κρυμμένο θήραμα, η άμμος παρεμβάλλεται στο σήμα της ηχούς. Ωστόσο, αν και το ηλεκτρικό πεδίο εξασθενεί με την απόσταση, σε κοντινή απόσταση αποκαλύπτει το θήραμα. Είδος μαγνητόμετρου Οι βιολόγοι αναφέρουν επίσης μια δεύτερη λειτουργία αυτής της έβδομης αίσθησης, με τις νευρικές απολήξεις σε αυτές τις κρύπτες στο ρύγχος να λειτουργούν ως ένα είδος μαγνητόμετρου.«Τα ηλεκτρικά και τα μαγνητικά πεδία είναι πάντα συνδεδεμένα», επισημαίνει ο Χούτνερς. Όταν ένα αγώγιμο σώμα κινείται μέσα σε ένα μαγνητικό πεδίο, δημιουργεί ένα ηλεκτρικό πεδίο. «Αυτό ονομάζεται ηλεκτρομαγνητική επαγωγή και υπάρχει στους καρχαρίες και πιθανώς στα δελφίνια», εξήγησε ακόμα ο ερευνητής. Καθώς κολυμπούν μέσα στο μαγνητικό πεδίο της Γης, δημιουργούν ένα ηλεκτρικό πεδίο γύρω από το σώμα τους.«Αυτό το ηλεκτρικό πεδίο θα μπορούσε να είναι αρκετά ισχυρό ώστε να ανιχνεύεται από το ίδιο το ζώο, παρέχοντας πληροφορίες που μοιάζουν με χάρτη, τον οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει για να προσανατολιστεί στον ωκεανό», καταλήγει ο Χούτνερς σημειώνοντας πως κάτι τέτοιο θα μπορούσε να εξηγήσει τη συχνότητα με την οποία ξεβράζονται κήτοι μετά από μια ηλιακή καταιγίδα ή μια μαγνητική ανωμαλία. Ο στόχος των πειραμάτων Ο κύριος στόχος αυτών των πειραμάτων με τα ρινοδέλφινα ήταν να δείξουν ότι «η ηλεκτροαντίληψη δεν εμφανίζεται μόνο σε ένα είδος- είναι πιθανώς μια ικανότητα που έχει ίσως η πλειονότητα των οδοντωτών φαλαινών», ανέφερε ο Ντένχαρντ που είναι ο κύριος συγγραφέας αυτής της μελέτης.Το πρόβλημα θα είναι η επαλήθευσή της, αν και υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι είναι αλήθεια. Πρόκειται για την περίπτωση των φαλαινών φυσητήρων, οι οποίες είναι επίσης οδοντωτά κητώδη και το βαρύτερο ζώο στον πλανήτη.Ο Ντένχαρντ εξήγησε ότι αυτοί οι θαλάσσιοι γίγαντες πέθαιναν κατά δεκάδες, παγιδευμένοι σε υποβρύχια καλώδια και όπως και τα δελφίνια, τρέφονται επίσης με βενθικά ψάρια και, κατά την αναζήτησή τους, έπεσαν πάνω στα καλώδια, σπάζοντας περισσότερα από ένα.Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες, δεν έχουν αναφερθεί πλέον θάνατοι αυτού του είδους. Η εξήγηση θα μπορούσε να είναι, σύμφωνα με τον Γερμανό επιστήμονα, «μια πρώτη ένδειξη της ικανότητας αυτών των κοιτών να αντιλαμβάνονται τα ηλεκτρικά πεδία».Τα πρώιμα τηλεγραφικά, και αργότερα, τηλεφωνικά συστήματα, χρησιμοποιούσαν καλώδια με μεταλλικό πυρήνα που δημιουργούσαν ισχυρά ηλεκτρομαγνητικά πεδία, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν προσελκύσει φάλαινες με ηλεκτρική αντίληψη. Ωστόσο, ούτε τα ομοαξονικά καλώδια ούτε οι οπτικές ίνες παράγουν αυτά τα πεδία, γι’ αυτό και οι φάλαινες φυσητήρες δεν αντιμετωπίζουν πλέον αυτό το πρόβλημα. πηγή: https://www.in.gr/2023/12/03/in-science/perivallon-b-science/kapoia-delfinia-exoun-evdomi-aisthisi-poia-einai-ayti/ – https://journals.biologists.com/jeb/article/226/22/jeb245845/334721/Passive-electroreception-in-bottlenose-dolphins

Επιστήμονες δημιούργησαν μικροσκοπικά ζωντανά ρομπότ από ανθρώπινα κύτταρα. Μελλοντικά, τα ανθρωπομπότ όπως ονομάστηκαν, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την επούλωση πληγών ή κατεστραμμένων ιστών. Επιστήμονες στις ΗΠΑ δημιούργησαν μικροσκοπικά ζωντανά ρομπότ από ανθρώπινα κύτταρα τα οποία μελλοντικά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την επούλωση πληγών ή κατεστραμμένων ιστών. Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Tufts και του Ινστιτούτου Wyss του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ονόμασαν τις δημιουργίες τους, «ανθρωπομπότ». Η έρευνά τους βασίζεται σε προηγούμενες εργασίες που είχαν πραγματοποιήσει κάποιοι από τους ίδιους επιστήμονες, οι οποίοι δημιούργησαν τα πρώτα ζωντανά ρομπότ ή xenobots, από βλαστοκύτταρα που προήλθαν από έμβρυα του αφρικανικού νυχοβάτραχου (Xenopus laevis).«Κάποιοι πίστευαν ότι τα χαρακτηριστικά των xenobots στηρίζονταν σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι είναι εμβρυϊκά και αμφίβια», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Μάικλ Λέβιν, καθηγητής βιολογίας στη Σχολή Τεχνών και Επιστημών του Tufts. «Δεν νομίζω ότι αυτό έχει να κάνει με το ότι είναι έμβρυο. Αυτό δεν έχει καμία σχέση με το ότι είναι βάτραχος. Νομίζω ότι πρόκειται για μια πολύ πιο γενική ιδιότητα των έμβιων όντων», δήλωσε. «Δεν συνειδητοποιούμε όλες τις ικανότητες που έχουν τα κύτταρα του σώματός μας», πρόσθεσε. Ωστόσο, τα ανθρωπομπότ δεν είναι ολοκληρωμένοι οργανισμοί επειδή δεν έχουν πλήρη κύκλο ζωής, σύμφωνα με τον ερευνητή. Πώς δημιούργησαν τα ανθρωπομπότ Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ενήλικα ανθρώπινα κύτταρα από την τραχεία της αναπνευστικής οδού, από ανώνυμους δότες διαφορετικών ηλικιών και φύλων. Οι ερευνητές εστίασαν σε αυτόν τον τύπο κυττάρων επειδή η πρόσβαση σε αυτά είναι σχετικά εύκολη να προσβάσιμα λόγω της έρευνας που έχει γίνει για τον Covid-19 και τις πνευμονοπάθειες και, το σημαντικότερο, λόγω ενός χαρακτηριστικού που οι επιστήμονες πίστευαν ότι θα έδινε τη δυνατότητα κίνησης στα κύτταρα, δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Γκιζέμ Γκουμούσκαγια, διδακτορική φοιτήτρια στο Tufts.Τα κύτταρα της τραχείας καλύπτονται από τριχοειδείς προεξοχές που ονομάζονται «βλεφαρίδες» και κυματίζουν μπρος-πίσω. Συνήθως βοηθούν τα κύτταρα της τραχείας να σπρώξουν προς τα έξω μικροσκοπικά σωματίδια που βρίσκουν το δρόμο τους στις αεροδιαβάσεις των πνευμόνων. Προηγούμενες μελέτες είχαν επίσης δείξει ότι τα κύτταρα μπορούν να σχηματίσουν οργανοειδή – συστάδες κυττάρων που χρησιμοποιούνται ευρέως για την έρευνα.Η Γκουμούσκαγια πειραματίστηκε με τη χημική σύνθεση των συνθηκών ανάπτυξης των τραχειακών κυττάρων και βρήκε έναν τρόπο να ενθαρρύνει τις βλεφαρίδες να στραφούν προς τα έξω στα οργανοειδή. Μόλις βρήκε τη σωστή μήτρα, τα οργανοειδή απέκτησαν τη δυνατότητα κίνησης μετά από λίγες ημέρες, με τις βλεφαρίδες να κινούνται σαν κουπιά. Διαφορετικά σχήματα και μεγέθη Τα ανθρωπομπότ που δημιούργησε η ομάδα δεν ήταν πανομοιότυπα. Ορισμένα ήταν σφαιρικά και πλήρως καλυμμένα με βλεφαρίδες, ενώ άλλα έμοιαζαν περισσότερο σαν μπάλα ποδοσφαίρου και ήταν ακανόνιστα καλυμμένα με βλεφαρίδες. Κινούνταν επίσης με διαφορετικούς τρόπους – κάποια σε ευθείες γραμμές, κάποια σε στενούς κύκλους, ενώ άλλα απλά κουνιόντουσαν. Επιβίωσαν έως και 60 ημέρες σε εργαστηριακές συνθήκες. Τα πειράματα που περιγράφονται σε αυτή την τελευταία μελέτη βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο, αλλά ο στόχος είναι να διαπιστωθεί αν τα ανθρωπομπότ θα μπορούσαν να έχουν ιατρικές εφαρμογές. Οι ερευνητές θέλησαν επίσης να δουν αν τα ανθρωπομπότ μπορούσαν να κινηθούν πάνω σε ανθρώπινους νευρώνες που αναπτύχθηκαν σε εργαστηριακό πιάτο το οποίο είχε γρατζουνιστεί για να μιμηθεί τη βλάβη. Διαπίστωσαν πως τα ανθρωπομπότ ενθάρρυναν την ανάπτυξη στην κατεστραμμένη περιοχή των νευρώνων, αν και οι ερευνητές δεν κατανοούν ακόμη τον μηχανισμό επούλωσης.Σύμφωνα με τον Λέβιν, η ανάπτυξη ανθρωπομπότ δεν εγείρει ηθικά ζητήματα. Δεν είναι κατασκευασμένα από ανθρώπινα έμβρυα, έρευνα που είναι αυστηρά περιορισμένη, και δεν έχουν τροποποιηθεί γενετικά.«Μπορούν να επιβιώσουν σε ένα πολύ περιορισμένο περιβάλλον, οπότε δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να βγουν με κάποιο τρόπο έξω ή να ζήσουν εκτός εργαστηρίου. Δεν μπορούν να ζήσουν έξω από αυτό το πολύ συγκεκριμένο περιβάλλον», εξήγησε. «Έχουν μια φυσική διάρκεια ζωής, οπότε μετά από μερικές εβδομάδες, απλά βιοδιασπώνται», πρόσθεσε. Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Advanced Science». ΠΗΓΗ: CNN Εύη Τσιριγωτάκη – https://www.ertnews.gr/eidiseis/epistimi/epistimones-dimiourgisan-mikroskopika-zontana-rompot-apo-anthropina-kyttara/

Το φορτηγό πλοίο Progress MS-23 ολοκλήρωσε την πτήση του στο διάστημα Σήμερα, το φορτηγό πλοίο Progress MS-23, το οποίο δούλευε στον ISS για περισσότερους από έξι μήνες, εκτοπίστηκε από τροχιά, εισήλθε στην ατμόσφαιρα και κατέρρευσε. Άκαυστα δομικά στοιχεία του πλοίου έπεσαν σε μη πλωτή περιοχή του Νότιου Ειρηνικού Ωκεανού. Τη θέση του στο σταθμό θα πάρει το Progress MS-25, η εκτόξευσή του από το Baikonur θα γίνει την 1η Δεκεμβρίου. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568385 Το Progress MS-28 έφτασε στο Baikonur Οι ειδικοί της Roscosmos παρέλαβαν ένα τρένο με φορτηγό πλοίο. Από τον σταθμό Yuzhnaya το τρένο πήγε στην τοποθεσία 254. Στη συνέχεια, το πλοίο θα εγκατασταθεί στο χώρο εργασίας. Το Progress MS-28 θα βρίσκεται σε λειτουργία αποθήκευσης μέχρι να ξεκινήσουν οι άμεσες προετοιμασίες για την εκτόξευση. Ο πύραυλος Soyuz-2.1a έχει καθαριστεί για ανεφοδιασμό, η εκπομπή εκτόξευσης θα ξεκινήσει στις 11:00 ώρα Μόσχας Σήμερα στις 12:25 θα ξεκινήσει από το Μπαϊκονούρ το Soyuz με το φορτηγό πλοίο Progress MS-25. Σύνδεση του φορτηγού στη μονάδα Poisk του ρωσικού τμήματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού - 3 Δεκεμβρίου στις 14:15 ώρα Μόσχας. Διαβάστε περισσότερα στο κιτ τύπου μας: https://www.roscosmos.ru/40018/ https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568395

Ένας ακόμη «κανίβαλος» του Ήλιου έρχεται στη Γη (βίντεο) πηγή φωτό SDO Μια πολύ ισχυρή γεωμαγνητική καταιγίδα θα φθάσει σήμερα στον πλανήτη μας.Οι ηλιακές εκλάμψεις ή στεμματικές εκπομπές μάζας (CME) είναι στην ουσία εκρήξεις που συμβαίνουν στον Ήλιο και εκτοξεύουν φως, ενέργεια και ηλιακό υλικό στο Διάστημα. Όταν συμβαίνει μια τέτοια έκρηξη ένα «τσουνάμι» ηλεκτρικά φορτισμένων σωματιδίων ξεκινά από το σημείο της έκρηξης και αν φτάσει στη Γη δεν μπορεί μεν να διαπεράσει την ατμόσφαιρα αλλά προκαλεί φυσικά φαινόμενα όπως το σέλας ενώ παράλληλα μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργίες στους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ειδικοί ονομάζουν το φαινόμενο ονομάζουν «γεωμαγνητική καταιγίδα» και στις πιο ισχυρές προσδίδουν και τον χαρακτηρισμό κανίβαλος.Οι γεωμαγνητικές καταιγίδες κανίβαλοι είναι προϊόν μιας αρχικής έκρηξης CME που ακολουθείται από μια επόμενη τέτοιου είδους έκρηξη που γίνεται σε πολύ κοντινή απόσταση από την πρώτη λίγες ώρες αργότερα η οποία είναι ακόμη πιο ισχυρή και ταχύτερη από την αρχική. Το τσουνάμι σωματιδίων της δεύτερης έκρηξης καταφέρνει να «πιάσει» λόγω της ταχύτητας της την πρώτη έκρηξη και συγχωνεύονται σε μια γεωμαγνητική καταιγίδα «κανίβαλο».Όπως έγινε γνωστό ένα μπαράζ εκρήξεων CME στις 28 και 29 Νοεμβρίου δημιούργησαν ένα ακόμη ηλιακό κανίβαλο ο οποίος αναμένεται να χτυπήσει σήμερα πρώτη Δεκεμβρίου τη Γη προκαλώντας εντυπωσιακό σέλας και πιθανά προβλήματα στους δορυφόρους και τα ηλεκτρικά δίκτυα. Το σέλας που έκανε την εμφάνιση του σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο στις αρχές Νοεμβρίου ακόμη και στην Ελλάδα οφειλόταν σύμφωνα με τους ειδικούς σε ένα ακόμη ηλιακό κανίβαλο. Μένει να δούμε αν θα έχουμε κάποιο παρόμοιο φαινόμενο και πάλι ορατό και στη χώρα μας. Οι διαστημικοί δορυφόροι που παρατηρούν μόνιμα τον Ήλιο όπως το SDO της NASA και καταγράφουν συνεχώς δεδομένα και εικόνες βοηθούν εκτός των άλλων στην έγκαιρη προειδοποίηση του φαινομένου. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1542478/enas-akomi-kanivalos-toy-ilioy--sti-gi-vinteo/

Η τεχνητή νοημοσύνη της Google ανακαλύπτει εκατοντάδες χιλιάδες νέα υλικά. Αλγόριθμος μηχανικής μάθησης του εργαστηρίου DeepMind επιταχύνει θεαματικά το έργο των χημικών. Έπειτα από δεκαετίες θεωρητικών μελετών και πειραματισμών στο εργαστήριο, οι χημικοί γνώριζαν μέχρι σήμερα λιγότερες από 50.000 ανόργανες ενώσεις.Μέχρι που μια τεχνητή νοημοσύνη της DeepMind, εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης που ανήκει σήμερα στην Google, ανακάλυψε σε χρόνο-ρεκόρ ακόμα 2,2 εκατομμύρια ανόργανες ενώσεις.Το θεαματικό επίτευγμα, το οποίο παρουσιάζεται στο περιοδικό Nature, υπόσχεται μα φέρει επανάσταση στην επιστήμη υλικών, είτε πρόκειται για μπαταρίες, ημιαγωγούς, φωτοβολταϊκά πάνελ ή άλλες τεχνολογίες του αύριο.Η ανακάλυψη και σύνθεση νέων υλικών είναι συνήθως μια χρονοβόρα και δαπανηρή διαδικασία -για παράδειγμα, χρειάστηκαν περίπου δύο δεκαετίες έρευνας μέχρι να φτάσουν στην αγορά οι πρώτες μπαταρίες ιόντων λιθίου, οι οποίες άνοιξαν το δρόμο για την επανάσταση της κινητής τηλεφωνίας και της ηλεκτροκίνησης.«Ελπίζουμε ότι μεγάλες βελτιώσεις στον πειραματισμό, την αυτόνομη σύνθεση και τα μοντέλα μηχανικής μάθησης θα συντομεύσουν αυτό το χρονοδιάγραμμα των 10-20 ετών σε κάτι πιο διαχειρίσιμο» δήλωσε στο Reuters ο Έκιν Ντόγκους Κιούμπουκ της DeepMind, επικεφαλής της μελέτης.Η επιστήμη υλικών γίνεται έτσι ένα ακόμα ερευνητικό πεδίο στο οποίο διαπρέπει η DeepMind. Η εταιρεία είχε προηγουμένως παρουσιάσει τον αλγόριθμο AlphaFold, ο οποίος έλυσε έναν μεγάλο γρίφο της βιολογίας χάρη στην ικανότητά του να προβλέπει τη δομή πρωτεϊνών, και πιο πρόσφατα το GraphCast, ένα μοντέλο καιρικών προβλέψεων που τρέχει σε laptop και ανταγωνίζεται συμβατικά μοντέλα που απαιτούν υπερυπολογιστές. Δομή και σταθερότητα To νέο μοντέλο που προβλέπει νέα υλικά, με την ονομασία GNoME, αρχικά εκπαιδεύτηκε με δεδομένα του Materials Project, μια βάση δεδομένων του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ στην οποία έχουν καταχωρηθεί δεδομένα για τις 20.000 ανόργανες ενώσεις που έχουν παραχθεί στο εργαστήριο και τις ακόμα 28.000 ενώσεις για τις οποίες υπάρχουν θεωρητικές προβλέψεις. Τα δεδομένα περιγράφουν μεταξύ άλλων την κρυσταλλική δομή κάθε υλικού και τη σταθερότητά του. Η εικόνα δείχνει τις δομές 12 ενώσεων από τη βάση δεδομένων Materials Project Έπειτα από μερικούς γύρους εκπαίδευσης με παραδείγματα, το GNoME προέβλεψε τις δομές ακόμα 2,2 εκατομμυρίων κρυσταλλικών ενώσεων. Ο αλγόριθμος υπολόγισε επίσης τη σταθερότητα 380.000 από τις ενώσεις αυτές, οι οποίες προστέθηκαν στη βάση του Materials Project.Μερικές δεκάδες από τα νέα υλικά που προέβλεψε ο αλγόριθμος ήδη παρήχθησαν στο εργαστήριο χάρη σε μια διαφορετική τεχνητή νοημοσύνη, η οποία αναπτύχθηκε στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ για την αυτοματοποίηση της μελέτης νέων υλικών.Το σύστημα A-Lab, στο οποίο ένα σύστημα ΑΙ καθοδηγεί ρομπότ που πειραματίζονται στον πάγκο, παρήγαγε με επιτυχία 41 νέα υλικά από τα 58 που δοκίμασε, αναφέρουν οι ερευνητές σε ξεχωριστή δημοσίευση στο Nature.To ρομποτικό εργαστήριο παρήγαγε κατά μέσο όρο δύο νέα υλικά την ημέρα, μια διαδικασία που κανονικά απαιτεί εβδομάδες ή μήνες, επισημαίνει ανακοίνωση του πανεπιστημίου.Τα οφέλη της τεχνολογίας της DeepMind αναμένεται τώρα να διαχυθούν σε όλη την ερευνητική κοινότητα, καθώς η εταιρεία δεσμεύτηκε να διαθέσει το GNoME ως ανοιχτό κώδικα και να δημοσιεύσει τα δεδομένα για όλα τα νέα υλικά που ανακαλύπτονται. https://www.in.gr/2023/11/30/in-science/episthmes/texniti-noimosyni-tis-google-anakalypse-ekatontades-xiliades-nea-ylika/

Για πρώτη φορά αστρονόμοι είδαν άστρο να γεννιέται σε άλλο γαλαξία. Έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες στο γαλαξία μας αλλά παρά το γεγονός ότι τα τεχνικά μέσα που έχουν στη διάθεση τους οι επιστήμονες βελτιώνονται συνεχώς και μάλιστα αξιοσημείωτα ήταν μέχρι σήμερα αδύνατο να γίνει εντοπισμός εξωπλανητών σε κάποιο άλλο γαλαξία. Καλλιτεχνική απεικόνιση του συστήματος HH 1177, που βρίσκεται στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, έναν γαλαξία γειτονιά του δικού μας Γαλαξία. Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει τον εντοπισμό ενός δίσκου κοσμικής ύλης (σκόνη αέρια) που έχει σχηματιστεί γύρω από ένα άστρο σε ένα γειτονικό γαλαξία, δίσκο από εκείνους που μέσα τους σχηματίζονται πλανήτες.Χρησιμοποιώντας την επίγεια συστοιχία τηλεσκοπίων ALMA στη Χιλή οι ερευνητές εντόπισαν το δίσκο ύλης και το άστρο που έλαβαν την κωδική ονομασία ΗΗ 1177 σε απόσταση 160 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, ένα μικρό γειτονικό μας γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 160 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς και θεωρείται γαλαξίας δορυφόρος του δικού μας. Σε αυτό το γαλαξία βρίσκεται το νεφέλωμα της Ταραντούλας (ή 30 Doradus) που αποτελεί το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής νέων άστρων στη γαλαξιακή μας κοινότητα.Σύμφωνα με τους ερευνητές ο δίσκος είναι σχεδόν πανομοιότυπος με εκείνους που βρίσκονται γύρω από νεογέννητα άστρα στο γαλαξία μας και υποδηλώνει ότι άστρα και πλανητικά συστήματα γύρω από αυτά δημιουργούνται και στους άλλους γαλαξίες με τον ίδιο τρόπο που συμβαίνει και στο δικό μας γαλαξία κάτι βέβαια που θεωρητικά ισχύει αλλά έχουμε για πρώτη φορά και κάποιες απτές αποδείξεις. Εστιάζοντας στο νεαρό άστρο HH 1177 «Όταν είδα για πρώτη φορά στοιχεία για μια περιστρεφόμενη δομή στα δεδομένα του ALMA, δεν μπορούσα να πιστέψω ότι είχαμε εντοπίσει τον πρώτο εξωγαλαξιακό δίσκο ύλης. Ήταν μια ιδιαίτερη στιγμή. Γνωρίζουμε ότι οι αυτοί οι δίσκοι είναι ζωτικής σημασίας για το σχηματισμό άστρων και πλανητών στο γαλαξία μας, και εδώ, για πρώτη φορά, βλέπουμε άμεσες αποδείξεις για αυτό σε έναν άλλο γαλαξία» λέει η Άννα ΜακΛέοντ επιστήμονας του βρετανικού Πανεπιστημίου Durham, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. «Βρισκόμαστε σε μια εποχή ταχείας τεχνολογικής προόδου όσον αφορά τον αστρονομικό εξοπλισμό και εγκαταστάσεις. Το να μπορείς να μελετήσεις πώς σχηματίζονται τα αστέρια σε τόσο απίστευτες αποστάσεις και σε έναν άλλο γαλαξία είναι πολύ συναρπαστικό» σημειώνει η ΜακΛέοντ. Όπως είναι ευνόητο η επιστημονική κοινότητα θα στρέψει τώρα την προσοχή της στην προσπάθεια ανακάλυψης του πρώτου εξωπλανήτη σε άλλο γαλαξία. πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1542140/entopistike-gia-proti-fora-enas-astrikos-diskos-paragogis-planiton-se-allo-galaxia/ – https://news.rice.edu/news/2023/disc-around-star-observed-another-galaxy-first-time

Πρώτες εικόνες του κινεζικού διαστημικού σταθμού. Ο σταθμός Tiangong, ο οποίος κινείται σε ύψος περίπου 450 χιλιομέτρων, τέθηκε σε πλήρη λειτουργία στα τέλη του 2022 και μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι τρεις αστροναύτες. Το μυστικοπαθές διαστημικό πρόγραμμα της Κίνας δημοσιοποίησε για πρώτη φορά φωτογραφίες που δείχνουν ολόκληρο τον διαστημικό σταθμό της χώρας, ο οποίος σχεδιάζεται να διπλασιαστεί σε μέγεθος τα επόμενα χρόνια, την ώρα που ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός πλησιάζει το τέλος της ζωής του.Οι εικόνες που δημοσιοποιήθηκαν την Τρίτη τραβήχτηκαν από το πλήρωμα του σκάφους Shenzhou 16 λίγο μετά την αναχώρησή του από τον διαστημικό σταθμό Tiangong («Ουράνιο Παλάτι») για την επιστροφή στη Γη. Λήφθηκαν από απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων και δείχνουν ολόκληρη την κατασκευή των 90 τόνων, η οποία αποτελείται από τρεις υπομονάδες, ενωμένες σε σχήμα «Τ», οι οποίες τροφοδοτούνται με ενέργεια από γιγάντιους ηλιακούς συλλέκτες.Στις δύο άκρες της κεντρικής υπομονάδας διακρίνονται σταθμευμένα η κάψουλα Shenzhou 17 και το μεγαλύτερο μεταγωγικό σκάφος Tianzhou 6.Τις φωτογραφίες παρουσίασε στο Χονγκ Κονγκ κλιμάκιο της Υπηρεσίας Επανδρωμένων Διαστημικών Αποστολών, σύμφωνα με το οποίο μέχρι σήμερα δεν είχαν υπάρξει πολλές ευκαιρίες να φωτογραφηθεί ολόκληρο το τροχιακό συγκρότημα.Στις 30 Οκτωβρίου, το Shenzhou 16 πέταξε για λίγο πάνω από τον σταθμό Tiangong ειδικά για να τραβήξει τις πανοραμικές εικόνες.Ο σταθμός Tiangong, ο οποίος κινείται σε ύψος περίπου 450 χιλιομέτρων, τέθηκε σε πλήρη λειτουργία στα τέλη του 2022 και μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι τρεις αστροναύτες.Στη σημερινή του μορφή έχει μόλις το 20% της μάζας του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), στον οποίο συμμετέχουν οι ΗΠΑ, η Ευρώπη, η Ρωσία, ο Καναδάς και η Ιαπωνία. Η Κίνα ουδέποτε έγινε δεκτή λόγω της αμερικανικής νομοθεσίας που απαγορεύει στη NASA τη συνεργασία με κινεζικές οντότητες.Ο ISS βρίσκεται σε τροχιά εδώ και πάνω από 25 χρόνια και προγραμματίζεται να παροπλιστεί κάποια στιγμή μετά το 2030.Αντίθετα, ο Tiangong σχεδιάζεται να διπλασιαστεί σε μέγεθος και να παραμείνει σε λειτουργία για περισσότερο από 15 χρόνια, αντί για 10 όπως είχε ανακοινωθεί προηγουμένως, ανακοίνωσε τον Οκτώβριο η Κινεζική Ακαδημία Διαστημικής Τεχνολογίας (CAST). Δικό της διαστημικό σταθμό για την εποχή μετά τον ISS σχεδιάζει και η Ρωσία. https://physicsgg.me/2023/11/29/πρώτες-εικόνες-του-κινεζικού-διαστημ/

Σε εξέλιξη πείραμα από ελληνική αποστολή που πετά για πέντε μέρες σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Πρόκειται για έμπειρη σε τέτοιες καταστάσεις ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ Η Ομάδα Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων του Tμήματος Χημείας του ΑΠΘ σε παραβολική πτήση Έλληνες επιστήμονες πετούν σε παραβολικές συνθήκες πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό πραγματοποιώντας ένα αμιγώς ελληνικό πείραμα. Η προσπάθεια ξεκίνησε τη Δευτέρα 27 Νοεμβρίου και θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή 1η Δεκεμβρίου σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Πρόκειται για το πείραμα «Low-g emulsions» της ομάδας Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων του Tμήματος Χημείας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για τη μελέτη της σταθερότητας γαλακτωμάτων σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, το οποίο διεξάγεται στο πλαίσιο της Καμπάνιας Παραβολικών Πτήσεων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).Η ομάδα του ΑΠΘ με επικεφαλής τον καθηγητή του τμήματος Χημείας ΑΠΘ Θοδωρή Καραπάντσιο θεωρείται από τις πιο έμπειρες στην Ευρώπη, αφού έχει ήδη πετάξει συνολικά σε 10 αποστολές παραβολικών πτήσεων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος με συνολικό χρόνο παραμονής σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας πάνω από 5,5 ώρες. Σε αυτή την Καμπάνια Παραβολικών Πτήσεων, η ιπτάμενη ομάδα του ΑΠΘ εκτός του κ. Καραπάντσιου αποτελείται από τους χειριστές πτήσης Δρ. Σωτήρη Ευγενίδη, Δρ. Ουρανία Οικονομίδου, και Αγγελική Χονδρού (υποψήφια διδάκτωρα) και από την ομάδα υποστήριξης εδάφους Μαργαρίτη Κώστογλου (καθηγητή του τμήματος Χημείας ΑΠΘ) και τον Τριαντάφυλλο Τσιλιπήρα (Τεχνικό ΑΠΘ ). «Απότομες βουτιές πάνω από τον Ατλαντικό» Οι παραβολικές πτήσεις πραγματοποιούνται πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό με αφετηρία το Μπορντό της Γαλλίας. Οι συνθήκες μηδενικής βαρύτητας επιτυγχάνονται μέσα σε ένα ειδικά διαμορφωμένο αεροπλάνο (Airbus A310), το οποίο κάθε μία από τις ημέρες των πτήσεων εκτελεί 31 αλλεπάλληλες απότομες ανόδους και καθόδους (βουτιές), ακολουθώντας πτητική τροχιά σε σχήμα παραβολής.Για να επιτευχθούν συνθήκες μηδενικής βαρύτητας πρέπει το αεροσκάφος που κάνει τις παραβολικές πτήσεις να εκτελέσει τις βουτιές σε εναέρια περιοχή με καθόλου ή ελάχιστες αναταράξεις. Αυτό σημαίνει ότι η πτήση έχει απροσδιόριστη διάρκεια, μιας και οι καιρικές συνθήκες μπορούν να αλλάξουν την τελευταία στιγμή και ενώ το αεροσκάφος κατευθύνεται ήδη προς μια περιοχή. Οι ομάδες που συμμετέχουν επιλέγονται από την ESA έπειτα από αξιολόγηση που βασίζεται σε αυστηρά επιστημονικά κριτήρια, ενώ οι τεχνικές προδιαγραφές και η ασφαλής λειτουργία κάθε πειράματος ελέγχονται από εξειδικευμένο προσωπικό, που επισκέπτεται τις ομάδες στα εργαστήρια τους καθ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας τους.«Η ελληνική αποστολή με τη συμμετοχή της σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα αιχμής, μεταφέρει παράλληλα ένα ισχυρό μήνυμα στην επιστημονική -και όχι μόνο- κοινότητα εντός και εκτός συνόρων: Ότι η Ελλάδα έχει το κατάλληλο εξειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό να εκτελέσει απαιτητικά πειράματα και να παράγει υψηλής ποιότητας επιστημονικό έργο. Παράλληλα, όμως, δίνεται και στους νέους μας το μήνυμα, ότι η Ελλάδα δεν έχει απολέσει τη δυνατότητα να αποτελεί χώρο ευκαιριών και αυτό έχει ισχυρό συμβολισμό ως μέσο ανάσχεσης της φυγής νέων επιστημόνων στο εξωτερικό, που έχει βιώσει η πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Καραπάντσιος. «Η σπουδαιότητα του πειράματος» Στόχος κάθε πειράματος που μετέχει σε παραβολικές πτήσεις είναι να εκμεταλλευτεί τα 25 δευτερόλεπτα μηδενικής βαρύτητας σε κάθε μια από τις 93 παραβολές που εκτελούνται συνολικά στις 3 ημέρες πτήσεις, έτσι ώστε να μελετήσει το φυσικό φαινόμενο που την ενδιαφέρει.Η σπουδαιότητα του πειράματος της ομάδας του ΑΠΘ, όπως σημείωσε, ο κ. Καραπάντσιος, έγκειται καταρχήν σε αυτή καθ’ εαυτήν την επιστημονική σημασία των αποτελεσμάτων που συλλέγονται σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας. «Συγκεκριμένα, τα πειραματικά αποτελέσματα δείχνουν τους μηχανισμούς με τους οποίους μπορούν να παρασκευαστούν γαλακτώματα ιδιαίτερης σταθερότητας, ακόμη και με χρήση μικρής ποσότητας χημικών ουσιών (τασενεργών) αρκεί να επιλεγούν οι κατάλληλες συνθήκες γαλακτωματοποίησης», εξήγησε ο καθηγητής.Το πείραμα είναι αμιγώς ελληνικό, και μάλιστα του ΑΠΘ, τόσο στον σχεδιασμό και κατασκευή της πειραματικής διάταξης, όσο και στην επιστημονική ομάδα που χειρίζεται την διάταξη εντός και εκτός του σκάφους κατά την διάρκεια των πτήσεων. Εντάσσεται, δε, στο πλαίσιο ενός πολύ μεγάλου ερευνητικού προγράμματος μελέτης γαλακτωμάτων (SMD-PASTA) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, που βρίσκεται εδώ και μήνες σε εξέλιξη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό σε τροχιά γύρω από τη γη με ενεργό ρόλο της ομάδας του τμήματος Χημείας του ΑΠΘ και συμμετοχή ομάδων από Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ιαπωνία. «Γαλακτώματα και εφαρμογές τους» Τα πειράματα στην πειραματική διάταξη του ΑΠΘ αφορούν στη μελέτη της δυναμικής συμπεριφοράς των σταγόνων οργανικού υγρού (ελαιώδης φάση) εντός συνεχούς υδατικής φάσης. Ως γαλάκτωμα ορίζεται η διασπορά σταγονιδίων ενός υγρού εντός άλλου υγρού, με τα δύο υγρά να μην αναμιγνύονται μεταξύ τους.Τα γαλακτώματα είναι ευρέως διαδεδομένα στη φύση, αλλά επίσης χρησιμοποιούνται σε ποικίλες εφαρμογές. Συναντώνται σε εντομοκτόνα και ζιζανιοκτόνα, απορρυπαντικά, λιπαντικά, χρώματα και βερνίκια. Επίσης, βρίσκουν εφαρμογές σε τρόφιμα και καλλυντικά ενώ αποτελούν κατάλληλους φορείς για την ελεγχόμενη μεταφορά δραστικών ουσιών (φάρμακα και φυτοφάρμακα). Τέλος, τα τελευταία χρόνια τα γαλακτώματα παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάκτηση πετρελαίου από πετρώματα. https://physicsgg.me/2023/11/29/σε-εξέλιξη-πείραμα-από-ελληνική-αποστ/

Παγετώνας της Ανταρκτικής χάνει δύο δισ. τόνους πάγου ετησίως. Μια ακόμη σοβαρή επίπτωση της κλιματικής αλλαγής που εγκυμονεί κινδύνους.Σειρά μελετών την τελευταία δεκαετία έχει αποδείξει ότι η τήξη των παγετώνων της Δυτικής Ανταρκτικής είναι πολύ μεγάλη σε αντιδιαστολή με ότι συμβαίνει στην ανατολική πλευρά της παγωμένης ηπείρου που η κατάσταση δείχνει πιο ελεγχόμενη και μάλιστα σε κάποιες ανατολικές περιοχές παρατηρούνται αντί για απώλειες ενίσχυση των πάγων εκεί.Πρόσφατα επιστήμονες της Βρετανικής Αποστολής της Ανταρκτικής (BAS) που είναι η αρχαιότερη και πιο καλά οργανωμένη κρατική ερευνητική αποστολή στην Ανταρκτική παρουσίασαν μια μελέτη στην οποία αναφέρεται ότι η τήξη του καλύμματος πάγων της Δυτικής Ανταρκτικής είναι πλέον αναπόφευκτη γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας σε επίπεδα μεγαλύτερα από τις υπάρχουσες προβλέψεις.Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature Communications» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής παγετωνολόγους του Πανεπιστημίου του Λιντς στη Βρετανία στην οποία συμμετείχαν και επιστήμονες της BAS παρουσιάσουν τα ευρήματα τους για τον παγετώνα Cadman στη Δυτική Ανταρκτική. Η μελέτη δείχνει ότι έχει επιταχυνθεί το λιώσιμο του παγετώνα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής με αποτέλεσμα να πέφτουν στη θάλασσα κάθε χρόνο 2,16 δισ. τόνοι πάγου. Το πάχος του παγετώνα Cadman εξαιτίας αυτής της διαδικασίας υποχωρεί κατά περίπου 20 μέτρα ετησίως.«Ως επιστήμονες μας ενδιαφέρει τι συνέβη στον παγετώνα Cadman επειδή έχουμε μια ξαφνική δραματική επιτάχυνση και υποχώρηση ενός παγετώνα που φαινόταν σταθερός από τη δεκαετία του 1970. Υπάρχουν άλλοι παγετώνες στην περιοχή που μπορεί να είναι ευάλωτοι σε παρόμοιες αλλαγές» λέει ο παγετωνολόγος Μπέντζαμιν Γουάλις, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.Το λιώσιμο των πάγων στις πολικές περιοχές και την Γροιλανδία δημιουργεί κινδύνους να βρεθούν κάτω από το νερό νησιωτικές και παράκτιες περιοχές σε όλο τον κόσμο γεγονός που θα επιφέρει ανυπολόγιστη οικολογική και ανθρωπιστική καταστροφή αφού εκτός από τις διάφορων ειδών περιβαλλοντικές απώλειες πλανητικού επιπέδου θα υποχρεωθούν να μεταναστεύσουν οι πληθυσμοί που ζουν σε αυτές τις περιοχές ο αριθμός των οποίων δεν μπορεί να προβλεφθεί αλλά εκτιμάται ότι θα είναι εκατοντάδες εκατ. άνθρωποι. Η δορυφορική εικόνα Meteor-M δείχνει το παγόβουνο A23a στον Νότιο Ωκεανό.Το μεγαλύτερο παγόβουνο στον κόσμο A23a άρχισε να κινείται για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες - ξεβράστηκε σε καθαρό νερό στον Νότιο Ωκεανό. Η ενεργή μετατόπιση του παγόβουνου ξανάρχισε στα μέσα του καλοκαιριού. Η ταχύτητα κίνησης ήταν 150 χιλιόμετρα το μήνα. Το Iceberg A23a αποκόπηκε από το εξωτερικό άκρο της παγοθήκης Filchner τον Σεπτέμβριο του 1986. Για περισσότερα από 30 χρόνια ήταν εγκλωβισμένο στην κεντρική Θάλασσα Γουέντελ. Την άνοιξη, άρχισε μια ενεργή μετατόπιση προς την άκρη του πάγου. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το A23a είτε θα πάψει να υπάρχει στο εγγύς μέλλον είτε θα παραμείνει στο σύστημα Weddell Gyre και θα drift για αρκετά χρόνια ακόμα. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568386

Η τεχνητή νοημοσύνη χρειάζεται ανοιχτά μοντέλα. Γιατί είναι επιθυμητά τα ανοικτά μοντέλα.Για εμάς τους προγραμματιστές το μεγαλύτερο ίσως απόνερο από την ιστορία με την OpenAI είναι ο στιγματισμός της “ανοιχτότητας”. Στην πληροφορική, εδώ και δεκαετίες το επίθετο “ανοιχτό” έχει πολλαπλές χρήσεις: αναφέρεται ανοικτά πρότυπα όπως το GSM και το 5G στις επικοινωνίες ή το HTTP και το ανοιχτό λογισμικό γενικότερα. Η λογική όμως είναι ξεκάθαρη: υπάρχει ένα κοινός τόπος ανοιχτός και διαθέσιμο προς όλους, και από εκεί και πέρα ο ανταγωνισμός λειτουργεί προσθετικά.Στην περίπτωση της τεχνητής νοημοσύνης (ή της μηχανικής μάθησης για να ακριβολογούμε) το ζήτημα της ανοιχτότητας είναι λίγο πιο περίπλοκο.Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: για να φτιάξει κάποιος ένα μεγάλο γλωσσικό μοντέλο (LLM) χρειάζεται τρία πράγματα: πρωτογενή δεδομένα (συνήθως κείμενο), λογισμικό που να επεξεργάζεται το κείμενο και να τα μετατρέπει σε αριθμούς και ισχυρή υπολογιστική υποδομή για να τρέξει το λογισμικό. Όταν συνδυαστούν αυτά τα τρία, στην τελική του μορφή το αποτέλεσμα της εκπαίδευσης του μοντέλου είναι ένα μεγάλος πλήθος από αριθμούς – παραμέτρους, Το λεγόμενο “μέγεθος του μοντέλου”. Αυτές οι παράμετροι ποσοτικοποιηθούν την ευφυΐα του μοντέλου και το πώς αυτό γεννά νέο περιεχόμενο.Για να έχουμε μια εικόνα των μεγεθών: Αυτή στιγμή που τα μεγαλύτερα ανοικτά / δωρεάν μοντέλα κυμαίνονται από λίγα δις έως 70Β το Llama2 της Meta ή το Falcon 180B. Το κλειστό GPT-3.5 που ήταν το ιστορικό σημείο καμπής είχε 175δις παραμέτρους, ενώ το GPT-4 φέρεται να έχει 1.5τρις!Στην περίπτωση του δημοφιλούς ChatGPT, και παρόλο το παραπλανητικό του ονόματος της OpenAI, τίποτα δεν είναι ανοικτό. Υπάρχουν όμως άλλα μοντέλα τα οποία κινούνται στο φάσμα της ανοιχτότητας. Όπως το Llama2 το οποίο είναι “τύποις ανοικτά” υπό την έννοια ότι το οι τελικές παράμετροι είναι διαθέσιμες για οποιονδήποτε να της χρησιμοποιήσει, ο πηγαίος κώδικάς όμως που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή των παραμέτρων δεν είναι διαθέσιμος. Και αυτό οδηγεί σε μερικούς ιδιαίτερους περιορισμούς. Για παράδειγμα, η άδεια χρήσης του Llama2 αναφέρει ρητά πως επιτρέπεται η χρήση του από παρόχους για να εξυπηρετήσουν μέχρι 700εκατομμύρια χρήστες το μήνα. Ένας ξεκάθαρος τρόπος να αποκλειστούν ανταγωνιστές της Meta απο τη χρήση του.Γιατί όμως είναι επιθυμητά τα ανοικτά μοντέλα; Πρώτο και βασικότερο αποτρέπουν τη δημιουργία μονοπωλίων. Δε χρειαζόμαστε μια νέα πανίσχυρη Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών που αντί για μπαχαρικά και μετάξι θα εμπορεύεται τεχνητή νοημοσύνη. Μπορεί το ευρύ κοινό να έχει ταυτίσει την ΤΝ με την OpenAI και το ChatGPT, αλλά οι πρακτικοί χρήστες έχουμε στη διάθεσή μας μια πληθώρα από ανοιχτά μοντέλα τα οποία είναι πολλές φορές “αρκούντως καλά” για τις εφαρμογές μας. Τί κάνουμε σε αυτή την περίπτωση; Ανατρέχουμε στην παγκόσμια κατάταξη των μοντέλων (ναι υπάρχει Open LLM Leaderboard!) και παίρνουμε από το ράφι αυτή που μας εξυπηρετεί.Τα ανοιχτά μοντέλα είναι πιο οικονομικά. Τα υπάρχοντα κλειστά μοντέλα εκπαιδεύτηκαν σε περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων και εύκολα διαθέσιμων κεφαλαίων και αυτό τα κάνει να φαίνονται ακόμη φθηνά. Το κόστος τους όμως θα αυξηθεί και θα γίνει κριτήριο επιλογής. Σε αυτό το σενάριο τα ανοιχτά μοντέλα θα πρέπει να αποτελούν ρεαλιστική εναλλακτική. Και εδώ θα θέλαμε να τονίσουμε το ρόλο των κρατών – που θα είναι άλλωστε και από τους πρώτους μεγάλου πελάτες προϊόντων ΤΝ, άρα θα επηρεάσουν την πορεία της αγοράς γενικότερα.Οφείλουν τα κράτη να πριμοδοτήσουν ή/και απαιτήσουν τη χρήση ανοιχτών μοντέλων από τους προμηθευτές τους. Να μην επαναληφθούν δηλαδή τα λάθη των προηγούμενων δεκαετιών όπου το δημόσιο χρήμα δαπανιόταν σε κλειστό λογισμικό μιας χρήσης και σε φαραωνικά έργα πολλών εκατομμυρίων, ενώ υπήρχαν δωρεάν και ανοιχτές επιλογές με πολύ μικρότερο κόστος.Προωθούν την καινοτομία και τη συνεργασία. Ένα μοντέλο το οποίο πέρα από τις παραμέτρους, κάνει διαθέσιμο και τον πηγαίο κώδικά του, επιτρέπει σε κάποιον προγραμματιστή να το επεξεργαστεί τμηματικά, βελτιώνοντας για παράδειγμα τα αποτελέσματα για την ελληνική γλώσσα ή να το κάνει καλύτερο στοχεύοντας συγκεκριμένους γνωστικούς τομείς όπως την Ιατρική. Δίνεται έτσι ευκαιρία η καινοτομία των μοντέλων να επεκταθεί προς όλες τις κατευθύνσεις χωρίς να προτιμώνται πρόσκαιρα κερδοφόροι τομείς έναντι των υπολοίπων φερ’ειπείν η διαφήμιση έναντι των ανθρωπιστικών τομέων.Τα ανοιχτά μοντέλα διασφαλίζουν τις ίσες ευκαιρίες και την ισότιμη πρόσβαση στη γνώση. Το κόστος την ΤΝ θα αυξηθεί μεν, θα αυξηθεί όμως και η χρήση τους σε πεδία όπως η εκπαίδευση, όπου κάθε μαθητής θα μπορεί ενδεχομένως να έχει τον δικό του προσωπικό δάσκαλο. Αν δεν έχουμε εξίσου ποιοτικά ανοιχτά μοντέλα διαθέσιμα, θα έχουμε μαθητές πολλαπλών ταχυτήτων όπου όποιος έχει καλύτερη οικονομική άνεση, θα εξασφαλίζει έναν καλύτερο προσωπικό δάσκαλο για το παιδί του.Τα ανοιχτά μοντέλα προσφέρουν περισσότερη διαφάνεια. Το λεγόμενο “explainability” θα μας απασχολήσει έντονα τα επόμενα χρόνια. Από τώρα ακόμα, όταν ενδιαφερόμενα μέλη ρωτούν “γιατί το τάδε μοντέλο έβγαλε το δείνα αποτέλεσμα” η απάντηση είναι “δε γνωρίζουμε”, και αυτό διότι πλέον είναι τόσο περίπλοκα που η λογική τους δεν μπορεί να εξηγηθεί και να αποτυπωθεί σε ένα χαρτί, δυσχαιρένοντας τη λογοδοσία των υπευθύνων – τί σημαίνει άραγε ευθύνη σε αυτό το πλαίσιο; Με τα κλειστά γλωσσικά μοντέλα μάλιστα, στα οποία δε γνωρίζουμε ούτε καν τα δεδομένα με τα οποία εκπαιδεύτηκαν – πόσο μάλλον τις παραμέτρους τους – τότε η λογοδοσία και η διαφάνεια καθίσταται απλώς αδύνατη.Τα ανοιχτά μοντέλα μπορούν να έχουν πιο ξεκάθαρο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Το ζήτημα αυτό δεν έχει αναδειχθεί όσο θα έπρεπε. Υποσυνείδητα ταυτίζουμε ένα ερώτημα στο ChatGPT με το άνοιγμα μιας καρτέλας στον browser μας, η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Η υπολογιστική ισχύς που απαιτείται για ένα απλό ερώτημα δεν είναι καθόλου αμελητέα, άρα και το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα επίσης. Σταδιακά θα αναπτυχθούν μεθοδολογίες οι οποίες θα ποσοτικοποιούν αυτό το αποτύπωμα για τα ανοιχτά μοντέλα. Στην περίπτωση των κλειστών όμως, αυτό θα είναι αδύνατο.Θα κλείσουμε τέλος με ένα ζήτημα που δε συζητείται ακόμα στην κοινή γνώμη. Η επόμενη κούρσα θα αφορά τα λεγόμενα, συνθετικά δεδομένα. Όταν εξαντληθούν τα διαθέσιμα δεδομένα για να εκπαιδεύσουν μοντέλα ΤΝ, θα χρειαστούν νέα. Σε αυτή την περίπτωση, τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα που – ω ναι, σωστά το κατάλαβες αγαπητέ αναγνώστη – θα χρησιμοποιούνται για να δημιουργήσουν νέα δεδομένα για να εκπαιδευτούν νέα μοντέλα. Θα μιλάμε ουσιαστικά για μια νέα μηχανή παραγωγής πλούτου. Σε αυτό το σενάριο, ας φανταστούμε πώς θα ήταν σήμερα ο κόσμος μας αν οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες, είχαν τη δυνατότητα όχι μόνο να αντλούν και να πουλούν πετρέλαιο, αλλά και να το παράγουν κιόλας. * Ο Φλόρεντς Τσελάι είναι μηχανικός δεδομένων. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1541741/i-techniti-noimosyni-chreiazetai-anoichta-montela/

Ένα σπάνιο σύστημα εξωπλανητών με μαθηματικά τέλειες τροχιές. Ένα σπάνιο θέαμα με έξι «υπο-Ποσειδώνες» να περιφέρονται γύρω από το κεντρικό τους άστρο σε ένα μοναδικά συγχρονισμένο τροχιακό βαλς ανακάλυψαν επιστήμονες. Η έρευνα δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature. Οι έξι πλανήτες βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το HD 110067, ένα φωτεινό αστέρι στον αστερισμό της Κόμης Βερενίκης, περίπου 100 έτη φωτός μακριά, που είναι ορατό από το βόρειο ημισφαίριο της Γης. Το 2020 το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της NASA, που είναι σχεδιασμένο για την αναζήτηση εξωπλανητών, εντόπισε βυθίσεις στη φωτεινότητα του άστρου, που υποδεικνύουν ότι πλανήτες περνούν μπροστά από την επιφάνεια του άστρου. Με τις επιπλέον παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου CHEOPS του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) τα σήματα αυτά ερμηνεύτηκαν ως διελεύσεις έξι πλανητών μπροστά από το άστρο. Οι πλανήτες αυτοί έχουν ακτίνα μικρότερη από τον Ποσειδώνα (γι’ αυτό και αναφέρονται ως «υπο-Ποσειδώνες»), κάτι σύνηθες για τους εξωπλανήτες. Οι έξι πλανήτες περιφέρονται γύρω από το κεντρικό τους άστρο HD 110067 Μελετώντας τους τρεις πιο εσωτερικούς πλανήτες, οι ερευνητές υπολόγισαν τις τροχιές και των έξι πλανητών, που κυμαίνονται από περίπου εννιά ημέρες για τον πιο εσωτερικό πλανήτη έως περίπου 54 ημέρες για τον πιο εξωτερικό. Και οι έξι πλανήτες βρίσκονται σε συντονισμένες τροχιές, δηλαδή ασκούν βαρυτική επίδραση ο ένας στον άλλο καθώς περιφέρονται. Συγκεκριμένα, όταν ο πλησιέστερος πλανήτης στο αστέρι κάνει τρεις πλήρεις περιφορές γύρω του, ο δεύτερος κάνει δύο την ίδια στιγμή. Αυτό ονομάζεται συντονισμός 3:2 και επαναλαμβάνεται μεταξύ των τεσσάρων πιο κοντινών πλανητών. Μεταξύ των πιο απομακρυσμένων πλανητών διαπιστώθηκε το μοτίβο τεσσάρων τροχιών για κάθε τρεις του επόμενου πλανήτη (συντονισμός 4:3).Η τροχιακή διάταξη των πλανητών δείχνει ότι το σύστημα είναι σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητο από το σχηματισμό του πριν από περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο χρόνια. Σημειώνεται ότι οι πλανήτες γύρω από τα αστέρια τείνουν να σχηματίζονται σε συντονισμό, αλλά η ισορροπία μπορεί εύκολα να διαταραχθεί και τα συστήματα πολλαπλών πλανητών που διατηρούν τον συντονισμό τους είναι σπάνια. Οι έξι «υπο-Ποσειδώνες» περιφέρονται γύρω από το κεντρικό τους αστέρι HD 110067 σε αρμονικό ρυθμό και ευθυγραμμίζονται κάθε λίγες τροχιές. «Πιστεύουμε ότι μόνο το 1% όλων των συστημάτων παραμένει σε συντονισμό», αναφέρει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Ραφαέλ Λούκε, από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Ο ίδιος προσθέτει ότι «αυτή η ανακάλυψη πρόκειται να γίνει ένα σύστημα αναφοράς για τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο οι υπο-Ποσειδώνες, ο πιο κοινός τύπος πλανητών έξω από το Ηλιακό μας σύστημα, σχηματίζονται, εξελίσσονται, καθώς και από τι αποτελούνται και αν διαθέτουν τις κατάλληλες συνθήκες για να υποστηρίξουν την ύπαρξη νερού στην επιφάνειά τους». πηγή: https://www.amna.gr/home/article/779612/Ena-monadika-sugchronismeno-bals-exi-exoplaniton-entopisan-epistimones – https://www.space.com/six-sub-neptunes-found-100-light-years-from-earth

Το Progress MS-23 απέπλευσε από το ISS! Το πλοίο λειτούργησε στο σταθμό για έξι μήνες—από τον Μάιο. Παρέδωσε 2,5 τόνους φορτίου σε τροχιά. Σήμερα στις 10:55 ώρα Μόσχας το πλοίο αποσυνδέθηκε από τη μονάδα Poisk του ρωσικού τμήματος. Ενεργοποίηση του κινητήρα για φρενάρισμα: 14:02 ώρα Μόσχας, το πλοίο θα εισέλθει στην ατμόσφαιρα και θα καταρρεύσει, άκαυστα στοιχεία της δομής του θα πέσουν σε μια μη πλωτή περιοχή του Νότιου Ειρηνικού Ωκεανού. https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243800%2F3fe196fc552f714963%2Fpl_wall_-30315369

Σύστημα τεχνητής νοημοσύνης προβλέπει πότε γεννιούνται τα κύματα τέρατα στους ωκεανούς. Τα κύματα αυτά δημιουργούν θαλάσσια τείχη που απειλούν τα πλοία.Ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης για να δημιουργήσουν ένα σύστημα (μια εξίσωση) που μπορεί να προβλέπει πότε θα δημιουργηθούν στους ωκεανούς τεράστια κύματα που είναι γνωστά και ως «κύματα τέρατα». Πρόκειται για κύματα τουλάχιστον δύο φορές υψηλότερα από τα άλλα κύματα γύρω τους σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA). Αυτά τα κύματα που εμφανίζονται καθημερινά σε όλο τον κόσμο είναι εξαιρετικά απρόβλεπτα και μπορούν να καταστρέψουν τα πλοία που έχουν την ατυχία να τα συναντήσουν.Τα κύματα τέρατα φαίνεται να σχηματίζονται όταν οι ωκεανοί φουσκώνουν μπαίνοντας το ένα μέσα στο άλλο δημιουργώντας τελικά γιγάντια τείχη νερού. Ωστόσο οι ακριβείς μηχανισμοί δημιουργίας τους είναι ασαφείς. Η ερευνητική ομάδα μελέτησε δεδομένα ωκεανών 700 ετών συμπεριλαμβανομένων ιστορικών αρχείων και δεδομένων από σημαδούρες με αισθητήρες σε 158 τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο και δημιούργησαν μια φόρμουλα για την πρόβλεψη αυτών των θαλάσσιων τεράτων.«Βασικά, είναι απλώς πολύ κακή τύχη όταν χτυπά ένα από αυτά τα γιγάντια κύματα. Προκαλούνται από έναν συνδυασμό πολλών παραγόντων που, μέχρι τώρα, δεν έχουν συνδυαστεί σε μια ενιαία εκτίμηση κινδύνου» », είπε ο Ντιόν Χάφνερ επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που χαρτογράφησε τις μεταβλητές που δημιουργούν αυτά τα κύματα και χρησιμοποίησαν την τεχνητή νοημοσύνη για να τα συνδυάσουν σε ένα ενιαίο μοντέλο που θα μπορούσε να καθορίσει την πιθανότητα να σχηματιστεί ένα τέτοιο κύμα.Η ομάδα εκπαίδευσε ένα νευρωνικό δίκτυο και αυτό δημιούργησε ένα σύστημα που έμαθε τις αιτίες των τεράστιων κυμάτων από μόνο του και μπορούσε να προβλέψει πότε και πού θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα τέτοιο κύμα. Όπως είναι ευνόητο ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο προστασίας των πλοίων και πρέπει να διαπιστωθεί αν πράγματι λειτουργεί στην πράξη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1541445/systima-technitis-noimosynis-provlepei-pote-gennioyntai-ta-kymata-terata-stoys-okeanoys/

Το James Webb μπήκε μέσα σε… θερμοκοιτίδα νεογέννητου άστρου (βίντεο) Στο κάτω μέρος της εικόνας το νεφέλωμα μέσα στο οποίο βρίσκεται το νεογέννητο άστρο. πηγή φωτό. (ESA/Webb, NASA & CSA, T. Ray (Dublin Institute for Advanced Studies)) Το διαστημικό τηλεσκόπιο κατέγραψε πολύτιμα δεδομένα από τη διαδικασία αστρογένεσης.Χρησιμοποιώντας το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb ομάδα αστρονόμων παρατήρησε το κοσμικό κουκούλι μέσα στο οποίο βρίσκεται ένα νεογέννητο άστρο. Αυτές οι δομές ονομάζονται Herbig-Haro και δημιουργούνται όταν αστρικοί άνεμοι και πίδακες αερίου που παράγονται από νεογέννητα αστέρια προκαλούν κρουστικά κύματα που πέφτουν με πολύ υψηλές ταχύτητες στο αέριο και τη σκόνη από τα οποία γεννήθηκε το άστρο.Το Herbig-Haro που διακρίνεται στο κάτω μέρος της εικόνας έλαβε την κωδική ονομασία HH 797. Στο πάνω μέρος της εικόνας διακρίνεται ένα ιδιαίτερα λαμπρό αστέρι ενώ γύρω του υπάρχουν μερικά μικρότερα σε μέγεθος άστρο με μια λεπτή ομίχλη να καλύπτουν αυτό το αστρικό σύμπλεγμα. Τα υπέρυθρα όργανα όπως το NIRCam του James Webb είναι τέλεια για τη μελέτη νεαρών άστρων και την ανίχνευση αντικειμένων Herbig-Haro επειδή αυτά τα νεφελώματα εμποδίζουν το φως των νεογέννητων άστρων σε όλα σχεδόν τα μήκη κύματος να διαχυθεί στο Διάστημα. Όμως το υπέρυθρο φως μπορεί να λάμπει μέσα από αυτά τα κουκούλια και τα όργανα του James Webb μπορούν να το εντοπίζουν και οι επιστήμονες να συλλέγουν πολύτιμα στοιχεία από τη διαδικασία γέννησης και εξέλιξης των άστρων στα πρώτα της στάδια η οποία παραμένει ακόμη σε μεγάλο βαθμό αχαρτογράφητη από τους αστρονόμους. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1541668/to-james-webb-mpike-mesa-se-thermokoitida-neogennitoy-astroy-vinteo/

Επικοινωνία με λέιζερ από απόσταση 16 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Το διαστημόπλοιο Psyche της NASA επικοινώνησε από απόσταση16 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, με το τηλεσκόπιο της NASA στο Ράιτγουντ της Καλιφόρνια, μέσω οπτικού λέιζερ. Καλλιτεχνική απεικόνιση του διαστημικού σκάφους «Ψυχή» Το επιτυχές πείραμα ανοίγει τον δρόμο για την αντικατάσταση των συμβατικών συστημάτων ραδιοεπικοινωνίας με συστήματα λέιζερ που προσφέρουν 10 με 100 φορές μεγαλύτερες ταχύτητες μετάδοσης δεδομένων, ανέφερε η αμερικανική υπηρεσία σε ανακοίνωσή της.Η νέα τεχνολογία επικοινωνίας «θα μπορεί να μεταδίδει επιστημονικά δεδομένα, εικόνες υψηλής ανάλυσης και ζωντανό βίντεο για την υποστήριξη του επόμενου γιγάντιου άλματος της ανθρωπότητας: την αποστολή ανθρώπων στον Άρη» δήλωσε η Τρούντι Κόρτες της Διεύθυνσης Διαστημικής Τεχνολογίας της NASA.Το πείραμα περιλάμβανε τη μετάδοση δεδομένων από και προς το σκάφος Psyche, το οποίο αναχώρησε στα μέσα Οκτωβρίου σε ένα ταξίδι έξι ετών μέχρι τον αστεροειδή Ψυχή, ο οποίος βρίσκεται στην κύρια Ζώνη των Αστεροειδών, ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία, και αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από μέταλλα.Το σκάφος μεταφέρει το πείραμα DSOC (Deep Space Optical Communications technology demonstration), έναν πομποδέκτη που στέλνει και λαμβάνει μια αόρατη δέσμη λέιζερ στο εγγύς υπέρυθρο.Η τεχνολογία αυτή επιταχύνει τη μετάδοση δεδομένων αλλά απαιτεί τη στόχευση της δέσμης με εξαιρετικά υψηλή ακρίβεια.Η ιδέα της επικοινωνίας με λέιζερ έχει δοκιμαστεί και στο παρελθόν. Η πρώτη ανταλλαγή μηνυμάτων πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021, όταν ο πειραματικός δορυφόρος LCRD της NASA μετέδωσε δεδομένα από απόσταση 35.406 χιλιομέτρων.Έκτοτε, πομποδέκτες λέιζερ έχουν δοκιμαστεί σε γήινη τροχιά αλλά και στη Σελήνη. Και το πρόγραμμα Artemis για την επιστροφή των αμερικανών αστροναυτών στη Σελήνη θα χρησιμοποιεί επικοινωνίες λέιζερ για τη μετάδοση βίντεο υψηλής ανάλυσης.Όμως το πείραμα του DSOC ήταν η πρώτη φορά που η τεχνολογία δοκιμάζεται σε τόσο μεγάλη απόσταση, κάτι που απαιτεί εξαιρετικά ακριβή στόχευση της δέσμης.Στη δοκιμή που πραγματοποιήθηκε στις 14 Νοεμβρίου, οπτικό τηλεσκόπιο της NASA στο Ράιτγουντ της Καλιφόρνια έστειλε μια δέσμη λέιζερ στο Psyche, το οποίο χρησιμοποίησε τα δεδομένα για να στοχεύσει με ακρίβεια και να στείλει με τη σειρά του μια δέσμη σε διαφορετικό τηλεσκόπιο της NASA, το οποίο βρίσκεται στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια, περίπου 160 χιλιόμετρα από το πρώτο τηλεσκόπιο.Ο πειραματικός πομποδέκτης DSOC δεν θα χρησιμοποιηθεί για τη μετάδοση των επιστημονικών δεδομένων της αποστολής Psyche, θα συνεχίσει όμως να υποβάλλεται σε δοκιμές τα επόμενα δύο χρόνια.Στο πείραμα του Νοεμβρίου, το σήμα χρειάστηκε 50 δευτερόλεπτα για να διανύσει την απόσταση των 16 εκατ. χιλιομέτρων μέχρι τη Γη. Στη μεγαλύτερη απόσταση που θα βρεθεί το Psyche στη διάρκεια της αποστολής του, ο χρόνος θα αυξηθεί σε πάνω από 20 λεπτά.Yπενθυμίζεται ότι σ’ αυτό το πείραμα συμμετέχει και το Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής & Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ), με τα δύο αστεροσκοπεία που διαθέτει στην Πελοπόννησο, το Αστεροσκοπείο Χελμού (https://helmos.astro.noa.gr) και το Αστεροσκοπείο Κρυονερίου (https://kryoneri.astro.noa.gr). Για την επίτευξη των στόχων του πειράματος στο τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος» του Χελμού θα εγκατασταθεί ειδικός δέκτης που θα συλλέγει τη δέσμη laser που θα στέλνει η διαστημική συσκευή “Psyche”, ενώ στο Αστεροσκοπείο Κρυονερίου θα εγκατασταθεί ειδικό laser το οποίο θα στέλνει τη δέσμη του στη διαστημική συσκευή “Psyche”. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό οι οπτικές ζεύξεις με την απομακρυσμένη διαστημική συσκευή θα πραγματοποιηθούν εντός του 2025. πηγή: https://www.in.gr/2023/11/27/in-science/space/nasa-systima-diaplanitikis-epikoinonias-leizer-dokimastike-apo-apostasi-16-ekat-xiliometron/ – https://www.space.com/nasa-psyche-asteroid-mission-laser-test-deep-space

Σκοτεινή σκόνη 4,6 δισεκατομμυρίων ετών από τον αστεροειδή Bennu. … στο μικροσκόπιο Η αποστολή Osiris-Rex της NASA σταμάτησε στον αστεροειδή Bennu το 2020 και επέστρεψε με δείγματα στη Γη τον περασμένο Σεπτέμβριο Επιστήμονες από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου ετοιμάζονται να «ξεκλειδώσουν» τα μυστικά μιας ελάχιστης ποσότητας σκοτεινής σκόνης και κόκκων που συλλέχθηκε από αστεροειδή σε απόσταση περίπου 321 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη.Οι ερευνητές έλαβαν 100 mg του εν λόγω υλικού, καθώς η αποστολή Osiris-Rex της NASA σταμάτησε στον αστεροειδή Bennu το 2020 και επέστρεψε με δείγματα στη Γη τον περασμένο Σεπτέμβριο. Υπολογίζεται ότι η σκοτεινή σκόνη έχει ηλικία 4,6 δισεκατομμυρίων ετών, δηλαδή χρονολογείται από τις απαρχές του ηλιακού μας συστήματος. Το διαστημικό σκάφος είχε προσεδαφισθεί για λίγο στον Bennu, έναν αστεροειδή που έχει πιθανότητα 1 προς 1.750 να συγκρουστεί με τη Γη μέσα στα επόμενα 300 χρόνια, και συνέλεξε περισσότερα από 60 γραμμάρια υλικού. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ποσότητα που έχει συλλεχθεί από το διάστημα, εδώ και δεκαετίες. «Είναι καταπληκτικό. Είναι σαν ένας μικρός θησαυρός που μας πηγαίνει πίσω στην αρχή του ηλιακού συστήματος. Ανυπομονώ να τους πιάσω στα χέρια μου [τους κόκκους] και να δω τι μπορούμε να μάθουμε για το πρώιμο ηλιακό σύστημα», δήλωσε ο καθηγητής, Ασλεϊ Κινγκ, ο οποίος θα συμμετέχει στην έρευνα του υλικού. Οι προκαταρκτικές αναλύσεις των ερευνητών της NASA διαπίστωσαν ότι κομμάτια του αστεροειδούς ήταν πλούσια σε άνθρακα και νερό, με μέρος του άνθρακα να είναι δεσμευμένο σε οργανικές ενώσεις. Οι επιστήμονες θα προσπαθήσουν να κατανοήσουν αν οι αστεροειδείς έδωσαν στο παρελθόν ποσότητες νερού, τόσο στη Γη όσο και σε άλλους πλανήτες. Συγκεκριμένα, ένας βασικός τομέας της έρευνας θα είναι η ανάλυση των ισοτόπων υδρογόνου στο νερό που βρίσκεται στον Bennu για να διαπιστωθεί αν κάποιο από αυτά ταιριάζει με αυτό που βρίσκεται στους ωκεανούς της Γης.Πάντως, πέρα από την επίλυση ερωτημάτων για την κοσμική μας προέλευση, οι επιστήμονες αναμένεται να στραφούν και σε πιο υπαρξιακά ζητήματα, όπως το πώς θα εκτρέψουμε ή θα καταστρέψουμε έναν αστεροειδή που πιθανώς κινείται απειλητικά προς τη Γη. πηγή: https://www.kathimerini.gr/life/science/562753801/skoteini-skoni-apo-ton-asteroeidi-bennu-sto-mikroskopio/ – https://www.theguardian.com/science/2023/nov/28/its-amazing-scientists-analyse-46bn-year-old-dark-dust-from-bennu-asteroid

Το Progress MS-25 είναι μια σημαντική αποστολή! Μεταφέρει 2.528 κιλά φορτίου σε τροχιά - στις αποσκευές του φορτηγού, εκτός από καύσιμα, νερό και εξοπλισμό - στοιβαγμένα για επιστημονική έρευνα. Για παράδειγμα, για το πείραμα «Ορτύκι», ένα ειδικό συγκρότημα «Incubator-3» και 48 αυγά ιαπωνικού ορτυκιού θα σταλούν στο πλοίο. Στη θερμοκοιτίδα, την οποία θα τοποθετήσουν οι αστροναύτες στη μονάδα Science, σχεδιάζεται να μελετηθεί η εμβρυϊκή ανάπτυξη των νεοσσών: τα μισά από τα αυγά θα βρίσκονται σε μηδενική βαρύτητα, τα άλλα σε μια φυγόκεντρο που προσομοιώνει τη βαρύτητα. Σε ορισμένα στάδια ανάπτυξης του εμβρύου (μετά από τρεις, επτά, δέκα και 14 ημέρες), μέρος των ωαρίων θα αφαιρεθεί από τη θερμοκοιτίδα, θα στερεωθεί σε μια ειδική σφραγισμένη συσκευή σε διάλυμα φορμαλδεΰδης και στη συνέχεια θα επιστρέψει στη Γη, ώστε οι επιστήμονες να μπορούν να μελετήσουν το «κατεψυγμένα» έμβρυα σε διαφορετικά στάδια σχηματισμού. Επίσης στο Progress θα πετάξει εξοπλισμός για το πείραμα Kvarts-M, τον οποίο οι κοσμοναύτες πρέπει να εγκαταστήσουν στη μονάδα Poisk κατά τη διάρκεια εργασιών εκτός του ISS για τη μελέτη και τον έλεγχο της διάβρωσης του διαστήματος. Μετά την εγκατάσταση του πυραύλου σε κάθετη θέση στο συγκρότημα εκτόξευσης της 31ης τοποθεσίας, οι ειδικοί της Roscosmos συνέχισαν να τον προετοιμάζουν για εκτόξευση. Εκτόξευση του φορτηγού Progress MS-25 από το όχημα εκτόξευσης Soyuz-2.1a - 1 Δεκεμβρίου στις 12:25 ώρα Μόσχας. Ο πύραυλος Soyuz-2.1a φέρει εικόνες αφιερωμένες στην 35η επέτειο από την πτήση του επαναχρησιμοποιήσιμου διαστημικού σκάφους Buran, την 100η επέτειο από τη γέννηση του πρώτου επικεφαλής της Κύριας Διεύθυνσης Διαστημικών Εγκαταστάσεων του Υπουργείου Άμυνας της ΕΣΣΔ Alexander Maksimov, τη δεκαετία Επιστήμης και Τεχνολογίας που ανακηρύχθηκε στη Ρωσία το 2022-2031 και το τουρνουά «Games of the Future», που θα διεξαχθεί στο Καζάν το 2024. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568372 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568373 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568373

Τα… υδραυλικά της Γης υπεύθυνα για τον ωκεανό υγρού μετάλλου στον πυρήνα της. Νερό που διαρρέει από την επιφάνεια του πλανήτη τροφοδοτεί αυτό το στρώμα.Στη δεκαετία του 1990 γεωλόγοι ανακάλυψαν ένα λεπτό στρώμα που περιβάλλει τον εξωτερικό πυρήνα της Γης. Έναν στροβιλιζόμενο ωκεανό από υγρό μέταλλο που περιβάλλει τον στερεό εσωτερικό πυρήνα. Το στρώμα, που ονομάζεται στρώμα E-prime, ή στρώμα Ε’ βρίσκεται περίπου 2.900 χλμ. κάτω από την επιφάνεια της Γης.Έχει πάχος περισσότερο από 100 χιλιόμετρα και είναι σχετικά λεπτό σε σύγκριση με άλλα τμήματα του εσωτερικού της Γης. Οι επιστήμονες είχαν προηγουμένως θεωρήσει ότι το στρώμα Ε’ είναι ένα υπόλειμμα ενός αρχαίου πλούσιου σε σίδηρο μάγματος. Άλλες θεωρίες υποστήριξαν ότι διέρρευσε από τον εσωτερικό πυρήνα ή σχηματίστηκε κατά τη σύγκρουση της Γης με ένα διαστημικό σώμα στο μέγεθος του Άρη, μια σύγκρουση που πιστεύεται ότι προκάλεσε τη γέννηση της Σελήνης αλλά παράλληλα κομμάτια του γιγάντιου διαστημικού βράχου έμειναν στο εσωτερικό της Γης. Καμία όμως από αυτές τις ιδέες δεν έγινε ευρέως αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα.Μια νέα μελέτη στην επιθεώρηση «Nature Geoscience» έρχεται να προτείνει μια νέα θεωρία σύμφωνα με την οποία το στρώμα Ε’ πιθανότατα δημιουργήθηκε από νερό που διαρρέει από την επιφάνεια της Γης μέσω υποβύθισης ή βύθισης τεκτονικών πλακών και στη συνέχεια αντιδρά με τη μεταλλική επιφάνεια του εξωτερικού πυρήνα. .Οι κρύσταλλοι Εάν η νέα μελέτη είναι σωστή αυτό σημαίνει ότι το στρώμα Ε’ έχει παραγάγει μεγάλες ποσότητες κρυστάλλων πυριτίου ως υποπροϊόν αυτής της αντίδρασης οι οποίοι έχουν διεισδύσει στον μανδύα, το τεράστιο στρώμα μάγματος που βρίσκεται μεταξύ του εξωτερικού πυρήνα και του εξωτερικού φλοιού της Γης. Στη μελέτη οι ερευνητές διεξήγαγαν μια σειρά εργαστηριακών πειραμάτων για να αντιγράψουν πώς το νερό θα μπορούσε να αντιδράσει με τον εξωτερικό πυρήνα υπό έντονη πίεση. Αυτό αποκάλυψε ότι το υδρογόνο από το νερό αντικαθιστά το πυρίτιο μέσα στο υγρό μέταλλο, το οποίο αναγκάζει το πυρίτιο να βγει από το μέταλλο με τη μορφή κρυστάλλων. Το στρώμα Ε’ είναι επομένως πιθανότατα ένα στρώμα του εξωτερικού πυρήνα πλούσιο σε υδρογόνο και εξαντλημένο σε πυρίτιο, το οποίο έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενες υποθέσεις σχετικά με τη σύνθεσή του.Οι ερευνητές πιστεύουν ότι χρειάστηκαν πιθανώς περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο χρόνια για να φτάσει το στρώμα Ε’ στο σημερινό του πάχος, που σημαίνει ότι θα μπορούσε να είναι παλαιότερο από τον εσωτερικό πυρήνα, ο οποίος στερεοποιήθηκε περίπου 1 δισεκατομμύριο χρόνια πριν. Το νέο εύρημα είναι άλλο ένα σημάδι ότι η τρέχουσα κατανόησή μας για το πώς ο εξωτερικός πυρήνας και ο μανδύας αλληλεπιδρούν μεταξύ τους μπορεί να είναι ελλιπής.Τον Σεπτέμβριο του 2022, η ίδια ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι το νερό που διαρρέει θα μπορούσε να αντιδρά με μεγάλες δεξαμενές άνθρακα στον εξωτερικό πυρήνα για να δημιουργήσει γιγαντιαία εργοστάσια διαμαντιών κοντά στο όριο πυρήνα-μανδύα. «Για χρόνια, πιστεύεται ότι η ανταλλαγή υλικού μεταξύ του πυρήνα της Γης και του μανδύα είναι μικρή. Αλλά αυτές οι ανακαλύψεις δείχνουν μια πολύ πιο δυναμική αλληλεπίδραση πυρήνα-μανδύα, υποδηλώνοντας ουσιαστική ανταλλαγή υλικού».», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Νταν Σιμ, γεωεπιστήμονας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1541251/ta-ydraylika-tis-gis-ypeythyna-gia-ton-okeano-ygroy-metalloy-ston-pyrina-tis/

Τα άστρα βαμπίρ είχαν άγνωστους μέχρι σήμερα συνεργάτες. Το πίσω άστρο στην εικόνα είναι ένα άστρο βαμπίρ που θα επιτεθεί στο άστρο με τον δίσκο ύλης. πηγή φωτό (Pic credit: ESO/L. Calçada) Διαπιστώθηκε ότι αυτά τα επιθετικά άστρα βρίσκονται σε τριπλά συστήματα.Το Σύμπαν μπορεί να… στοιχειώνεται από περισσότερα συστήματα «βαμπίρ» τριπλών άστρων από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.Η νέα έρευνα εξετάζει την εξέλιξη ενός μυστηριώδους είδους άστρου που ονομάζεται άστρο τύπου-Be. Αυτά τα άστρα περιστρέφονται πολύ γρήγορα και διαθέτουν δακτυλίους ύλης φαινόμενο που δεν έχουν καταφέρει οι επιστήμονες να εξηγήσουν μέχρι στιγμής. Αναλύοντας δεδομένα υψηλής ακρίβειας από τους δορυφόρους Gaia και Hipparcos, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Λιντς στη Βρετανία δείχνουν ότι τα περίεργα χαρακτηριστικά των άστρων Be θα μπορούσαν να εξηγηθούν από την επιρροή δύο επιπλέον άστρων που περιφέρονται γύρω από το κύριο αστέρι σε συστήματα τριών άστρων.«Είναι το επόμενο καυτό θέμα», είπε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Τζόναθαν Τοντ για τα συστήματα τριών αστέρων που εντόπισαν ο ίδιος και οι συνάδελφοί του. Σύμφωνα με τα ευρήματα της ομάδας, αυτά τα συστήματα με περισσότερα από δύο άστρα μπορεί να είναι πιο κοινά στο Σύμπαν από ό,τι πιστεύαμε. Αν και οποιοδήποτε σύστημα που περιλαμβάνει περισσότερα από δύο κοσμικά αντικείμενα είναι θεμελιωδώς χαοτικό, αυτά τα συστήματα τείνουν να σχηματίζουν πιο σταθερές διευθετήσεις όταν δύο αντικείμενα κοντά το ένα κυκλώνονται από τυχόν πρόσθετα αντικείμενα σε πολύ μεγαλύτερη απόσταση. Σε τριπλά αστρικά συστήματα το πιο μακρινό άστρο φαίνεται να ωθεί τα δύο πιο εσωτερικά δύο αστέρια σε ολοένα και πιο κοντινή απόσταση μεταξύ τους.Με τα εσωτερικά αστέρια να ωθούνται πιο κοντά, το άστρο Be θα κυνηγούσε το γειτονικό του άστρο επιτιθέμενο σε αυτό με την ορμή της ταχύτητας του και τη βοήθεια του δίσκου ύλης που διαθέτει. Τα νέα ευρήματα στηρίζουν έτσι την ιδέα ότι αυτά τα αστέρια είναι τελικά κοσμικοί βρικόλακες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1541003/ta-astra-vampir-echoyn-agnostoys-mechri-simera-synergates/

Πρώτη στην Ευρώπη και 4η στον κόσμο η ελληνική αποστολή στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής. Η ομάδα Minders έλαβε το χάλκινο μετάλλιο στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής 2023, στην κατηγορία Future Innovators Λυκείου με το project “Αquabyte”. Πρόκειται για αυτόνομα server rooms που βυθίζονται σε μεγάλο βάθος στη θάλασσα με σκοπό να αξιοποιούνται οι φυσικές ιδιότητες του βυθού και πιο συγκεκριμένα η χαμηλή θερμοκρασία Εντυπωσιακές επιδόσεις από τις επτά ομάδες της ελληνικής συμμετοχής.lΓια μια ακόμη φορά μια ελληνική αποστολή διακρίνεται σε κάποιο διεθνή διαγωνισμό στον οποίο παίρνουν μέρος φοιτητές και μαθητές. Την 1η θέση στην Ευρώπη και την 4η θέση στον κόσμο ανάμεσα σε 451 ομάδες από 90 χώρες έλαβε η ελληνική αποστολή στον τελικό της Παγκόσμιας Ολυμπιάδας Ρομποτικής, World Robot Olympiad 2023, που πραγματοποιήθηκε στον Παναμά, με θέμα «Συνδέοντας τον κόσμο». Οι ομάδες της ελληνικής αποστολής κατέκτησαν 2 χάλκινα μετάλλια καθώς και 2 διακρίσεις στην τέταρτη και στην όγδοη θέση σε έναν από τους πιο σημαντικούς διεθνείς διαγωνισμούς ρομποτικής. Συνολικά μέχρι σήμερα, η Ελλάδα έχει κατακτήσει στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής 9 μετάλλια και 20 διακρίσεις στην πρώτη δεκάδα των νικητών.Η COSMOTE την τελευταία δεκαετία στηρίζει την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των νέων της χώρας μέσα από την ενασχόλησή τους με την εκπαιδευτική ρομποτική και το STEM, ως στρατηγικός συνεργάτης του WRO Hellas, του Οργανισμού Εκπαιδευτικής Ρομποτικής & Επιστήμης STEM Education, του κύριου φορέα διεξαγωγής διαγωνισμών εκπαιδευτικής ρομποτικής στην Ελλάδα και μέλος του WRO.Με αφορμή τις διακρίσεις της ελληνικής αποστολής στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής 2023, ο κ. Παναγιώτης Γαβριηλίδης, Chief Marketing Officer Ομίλου ΟΤΕ δήλωσε σχετικά: «Με την πρωτιά στην Ευρώπη και την 4η θέση στον κόσμο, η νέα γενιά της χώρας μας δείχνει για ακόμη μια φορά τη δυναμική της. Αυτή τη δυναμική σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των νέων μέσα από το STEM στηρίζει η COSMOTE. Πολλά συγχαρητήρια στα νέα παιδιά που δίνουν λύσεις σε σύγχρονα ζητήματα και οραματίζονται ένα καλύτερο μέλλον. Με τις απεριόριστες δυνατότητες της τεχνολογίας, οι νέοι μας δημιουργούν έναν κόσμο καλύτερο για όλους.»Ο Πρόεδρος του WRO Hellas, κ. Γιάννης Σομαλακίδης δήλωσε μετά την Ολυμπιάδα Ρομποτικής: «Η Ελλάδα έχει καταφέρει συνολικά να κερδίσει 9 μετάλλια στη μακροβιότερη Ολυμπιάδα Ρομποτικής. Δεν θα ξεχάσω τη στιγμή που στην Ουγγαρία, το 2019 είχαμε τη μεγαλύτερη συγκομιδή μεταλλίων και φτάσαμε σήμερα πλέον να είμαστε 1η ευρωπαϊκή και 4η παγκόσμια δύναμη στην Ολυμπιάδα Ρομποτικής. Αξίζει να θυμίσω ότι οι ομάδες, που λαμβάνουν μέρος στην Ολυμπιάδα έχουν καταλάβει τη πρώτη θέση στο πανελλήνιο διαγωνισμό. Συγχαρητήρια σε όλα τα παιδιά, στους προπονητές που δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους, καθώς και στις οικογένειές τους που τα στηρίζουν. Ραντεβού του χρόνου στην επόμενη Ολυμπιάδα Ρομποτικής, που θα πραγματοποιηθεί στη γειτονική Σμύρνη.» Βαθμολογία, μετάλλια και διακρίσεις στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής 2023 Οι επτά ομάδες της ελληνικής αποστολής, Μinders, Smartbirds, BitLab, Teamword Happines, Save Energy, JoFre, και Evripos Robotics, κατάφεραν να λάβουν την πρωτιά ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες και την τέταρτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης, βάσει της συνολικής βαθμολογίας που συγκέντρωσαν. Ειδικότερα, 2 χάλκινα μετάλλια έλαβαν οι ομάδες BitLab στην κατηγορία RoboSport δηλαδή στο διπλό τένις με ρομπότ, έχοντας χάσει μόνο έναν αγώνα και η ομάδα Μinders στην κατηγορία Future Innovators Λυκείου με το project “Αquabyte”. Το συγκεκριμένο έργο αφορά σε αυτόνομα server rooms που βυθίζονται σε μεγάλο βάθος στη θάλασσα με σκοπό να αξιοποιούνται οι φυσικές ιδιότητες του βυθού και πιο συγκεκριμένα η χαμηλή θερμοκρασία. Στην περίπτωση που το server room αντιληφθεί δυσλειτουργία (μέσω αισθητήρων) μεταφέρει τα δεδομένα σε άλλον server και αναδύεται.Την 4η θέση στην κατηγορία Future Innovators Γυμνασίου έλαβε η ομάδα Smartbirds με το έργο “Hermes”. Πρόκειται για ένα ρομποτικό σύστημα που ονομάζεται «Ερμής», το οποίο μπορεί να επέμβει άμεσα σε περίπτωση βλάβης ενός υποθαλάσσιου τηλεπικοινωνιακού καλωδίου και να αποκαταστήσει πλήρως τη λειτουργία του δικτύου. Επίσης, στην 8η θέση βρέθηκε η ομάδα JoFre στην κατηγορία RoboMission Λυκείου. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1541061/proti-stin-eyropi-kai-4i-ston-kosmo-i-elliniki-apostoli-stin-pagkosmia-olympiada-rompotikis/

Εκτοξεύτηκε ο πύραυλος Soyuz-2.1b από το Πλεσέτσκ! Το Σάββατο, στις 23:58 από το κοσμοδρόμιο στην περιοχή του Αρχάγγελσκ, πληρώματα μάχης των διαστημικών δυνάμεων των Αεροδιαστημικών Δυνάμεων εκτόξευσαν το Soyuz-2.1b με διαστημόπλοιο προς το συμφέρον του ρωσικού Υπουργείου Άμυνας. Η εκτόξευση και η εισαγωγή του οχήματος στην προβλεπόμενη τροχιά έγινε ομαλά! Η συσκευή εκτοξεύτηκε στην τροχιά του στόχου και έγινε αποδεκτή για έλεγχο επίγειων πόρων των διαστημικών δυνάμεων των Αεροδιαστημικών Δυνάμεων. Με αυτό δημιουργείται και διατηρείται σταθερή τηλεμετρική σύνδεση. https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243816%2Fe57fdcf07d850b60de%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568369

Το λανσάρισμα του GIRD-X είναι 90 ετών! Το GIRD-X είναι το πρώτο εγχώριο πείραμα με κινητήρα υγρού πυραύλου. Αναπτύχθηκε υπό την ηγεσία του Sergei Korolev με βάση τα σχέδια του Friedrich Zinder και ξεκίνησε στις 25 Νοεμβρίου 1933. Η μάζα εκτόξευσης του πυραύλου είναι 29,5 kg, η μάζα καυσίμου είναι 8,3 kg, το μήκος είναι 2,2 m, το καύσιμο είναι βενζίνη και το οξειδωτικό υγρό οξυγόνο. Η δοκιμή πραγματοποιήθηκε στο πεδίο δοκιμών Nakhabino κοντά στη Μόσχα. Κατά τη διάρκεια της εκτόξευσης, ο πύραυλος απογειώθηκε κατακόρυφα σε ύψος 75-80 μ., στη συνέχεια παρέκκλινε απότομα από την κατακόρυφο και έπεσε σε απόσταση περίπου 150 μέτρων από το σημείο εκτόξευσης. Εκείνη την εποχή, ένα τέτοιο αποτέλεσμα σήμαινε άλλη μια επιτυχία στην εγχώρια επιστήμη πυραύλων. Η Ομάδα Έρευνας Jet Propulsion (GIRD) δημιουργήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 1931. Η οργάνωση ασχολήθηκε με το σχεδιασμό πυραύλων και κινητήρων. Οι εξελίξεις των Girdovians αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία πυραύλων και διαστημικής τεχνολογίας. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568368