Abell 1367

[planetman]

Τη Δευτέρα που μας πέρασε βρεθήκαμε με το Δημήτρη στο χειμερινό "εξορμητήριο". Είχαμε εκτυπώσει μία φωτογραφία του γαλαξιακού σμήνους Abell 1367 στον Λέοντα 60x60 arcmin του DSS με τα ονόματα των γαλαξιών πάνω http://pw2.netcom.com/~ahighe/A1367_60_60F.jpg για να μας βοηθήσει να ταυτοποιήσουμε τους γαλαξίες που βλέπαμε. Σήμερα δε φυσούσε καθόλου και δεν είχε και υγρασία, το seeing ήταν αρκετά καλό (έσπασα 0.7" διπλό) αλλά η διαύγεια δεν ήταν και η καλύτερη που έχουμε δει. Μετά από μερικά στοχάκια είπαμε να ξεκινήσουμε το ταξίδι μας μέσα στο σμήνος αυτό.

 

Ξεκινώντας λοιπόν από ένα αστέρι γύρω στα 8 mag, λίγο δίπλα του βλέπουμε τον NGC 3861 στα 12,7mag, κοντά ανάμεσα σε 2 αστέρια με λίγο περισσότερη προσπάθεια φαίνεται ο MCG 3-30-98 στα 13,9mag, προχωράμε σε ένα δίδυμο γαλαξιών τους NGC 3873 και NGC 3875 στα 12,9 και 13,9mag αντίστοιχα. Λίγο πιο πέρα βρίσκεται ο CGCG 97-143 n1 για τον οποίο δεν μπορώ να βρω αξιόπιστα στοιχεία για v mag. Προχωράμε σε έναν άλλο φωτεινό γαλαξία NGC 3860 στα 13,4mag, κοντά του οι MCG 3-30-92 και CGCG 97-124 n1 για τον οποίο επίσης δε μπορώ να βρω στοιχεία. Πιο πέρα διακρίνουμε καθαρά ένα ωραίο δίδυμο NGC 3862 και IC 2955 στα 12,7 και 14mag αντίστοιχα και δίπλα τους τον CGCG 97-118 επίσης αγνώστων στοιχείων.

 

Η διαδικασία της ταυτοποίησης των γαλαξιών είναι πολύ επίπονη, κοιτάζω την εκτύπωση ξανά και ξανά, κοιτάζω στο προσοφθάλμιο επίσης ξανά και ξανά μέχρι να επιβεβαιώσω πως βλέπω τον γαλαξία και γεωμετρικά προσπαθώ να σιγουρευτώ ποιός είναι στον χάρτη. Είμαι μόνιμα με τον 7mm nagler στο 16άρι στα 257x και τα γαλαξιοάλματα είναι ακόμη πιο δύσκολα.

 

Συνεχίζουμε έχοντας φτάσει σε ένα φωτεινό αστέρι και κοντά του διακρίνουμε τους NGC 3857 και NGC 3859 στα 14,1mag έκαστος. Πάντα μιλάμε για v mag. Λίγο νοτιοανατολικά βλέπουμε μια τριάδα σε σχήμα τριγώνου, τους NGC 3868, 3867 και 3864 στα 14,4, 13,2 και 14,2 mag αντίστοιχα. Λίγο πιο πέρα φάνηκαν αχνά οι MCG 3-30-108 στα 15,1mag! και MCG 3-30-107 αγνώστων στοιχείων. Ξεκινάμε πάλι από βόρεια τη σάρωση και πάμε στον UGC 6719 στα 13,6 mag πολύ φωτεινός, πιο πέρα ένα ωραίο δίδυμο MCG 4-28-43 και MCG 4-28-44. Κοντά βρίσκονται οι CGCG 97-92 n2 και CGCG 127-40 όλοι αυτοί άγνωστων στοιχείων. Η ώρα περνούσε και το σμήνος κινιόταν στον ουρανό, έπρεπε συνέχεια να σπρώχνω το dob ώστε να το ακολουθεί, όπως επίσης έσπρωχνα και το κουβαδάκι πάνω στο οποίο στεκόμουν ώστε να φτάνω το προσοφθάλμιο, έκανα και ισορροπία συγχρόνως!

 

Πάμε τώρα λίγο πιο πέρα στην καρδιά του σμήνους όπου στα 257x με μια ματιά φαίνονται 6 γαλαξίες, ώπα τώρα φαίνονται 10 συνολικά! NGC 3842, 3837, 3841, 3845, 3844, 3851, 3840, UGC 6697 σε κόψη!, CGCG 97-90 n2 και PGC 36468 στα 11,8, 13,3, 13,6, 14, 13,9, 14,7, 13,8, 13,6 και οι 2 τελευταίοι επίσης αγνώστων στοιχείων. Το πεδίο αυτό είναι μαγευτικό! Στην βορειοδυτική πλευρά του σμήνους βρίσκονται οι CGCG 97-74 αγνώστων στοιχείων, MCG 3-30-51 στα 13 mag και MCG 3-30-55 στα 14,1 mag.

 

Νοτιοδυτικά βρίσκουμε τους IC 2951 και UGC 6683 κοντά κοντά στα 13,6 mag και 14,4 mag. UGC 6680, ΜCG 3-30-63 και MCG 3-30-64. Κεντρικά βρίσκουμε ένα τρίγωνο αμυδρών γαλαξιών MCG 3-30-76, MCG 3-30-78 και MCG 3-30-79, λίγο πιο πέρα τους MCG 3-30-67, CGCG 97-99 και CGCG 97-109 όλοι αγνώστων στοιχείων. Είδα ακόμη 2 γαλαξίες που περιλαμβάνει η Uranometria, τους NGC 3886 στα 13,1 mag και MCG 3-30-115 στα 13,9.

 

Μετά από 2 και κάτι ώρες επίπονης προσπάθειας το κεφάλι μου πονούσε τρομερά και εγκατέλειψα. Η ώρα είχε πάει 2 και την επόμενη έπρεπε να σηκωθώ στις 7 για να πάω στη δουλειά. Ούτε λίγο ούτε πολύ σημείωσα 52 γαλαξίες στο σμήνος αυτό εντός μίας μοίρας διαμέτρου πεδίου. Σίγουρα αν πάμε παραέξω θα ξεπεράσουμε κατά πολύ το νούμερο αυτό. Δοκιμάστε το και περιμένω τις εντυπώσεις σας.

 

 

ΥΓ: Αν κάποιος μπορεί να βοηθήσει ώστε να βρούμε αξιόπιστα στοιχεία για v mag στους αγνώστων στοιχείων γαλαξίες, ας το πει...

 

Εγώ που χαζεύω το σμήνος (λέμε τώρα)

 

Εμείς, τα τηλεσκόπια και όχι παιχνίδια με το φακό...

 

Εμείς, τα τηλεσκόπια και λίγα παιχνίδια με το φακό...

 

Ο χάρτης που σημείωνα τους γαλαξίες...

[vtsamis]

Μάνο πολύ καλά περνάτε με το 12ιντσο και το 16ιντσο, ε;

Super οι φωτογραφίες!

 

Βαγγέλης

[Μανούσος]

Το Abell 1367 το είχαμε βάλει στο πρόγραμμα από πριν το Πάσχα. Είχαμε αρκετό καιρό να κάνουμε τέτοια εξουθενωτικού τύπου παρατήρηση. Βασικά είναι το πιο δύσκολο είδος παρατήρησης κατά τη γνώμη μου. Μεγάλες μεγεθύνσεις, άλματα μέσω προσοφθάλμιου (γαλαξιοάλματα) και συνεχής ταυτοποίηση σε κάθε ένα στόχο. Σε κάθε στόχο δηλαδή κάναμε το ελάχιστο 2 διαδρομές από το προσοφθάλμιο στο χάρτη και ανάποδα. Η διαδικασία κράτησε περίπου 2 ώρες.

Οι προηγούμενοι στόχοι παρατηρήθηκαν με το 16" και υπερκαλύπτουν αυτούς που είδα με το 12", όμως θα τους παρουσιάσω ενδεικτικά για να δείξω τι μπόρεσα να δω εγώ.

 

1.NGC 3842 11,8m

2.NGC 3861 12,7m

3.NGC 3862 12,7m

4.NGC 3873 12,9m

5.NGC 3860 13,4m

6.NGC 3841 13,6m

7.IC 2951 13,6m

8.UGC 6697 13,6m

9.NGC 3837 13,7m

10.NGC 3840 13,8m

11.NGC 3844 13,9m

12.NGC 3875 13,9m

13.MGC 3-30-98 13,9m

14.NGC 3845 14m

15.IC 2955 14m

16.NGC 3857 14,1m

17.UGC 6683 14,4m

18.NGC 3851 14,7m

19.MCG 3-30-92 15,6p-mag*

20.CGCG 97-118 --m

 

Πιστεύω ότι από Σκίνακα ίσως μπορέσουμε να δούμε κι άλλους. Το σμήνος αυτό έχει περίπου 130 γαλαξίες!!!

*Όλοι οι γαλαξίες αναφέρουν το visual magnitude που είναι μετρημένο δηλαδή στο πράσινο χρώμα, όπου το μάτι μας είναι πιο ευαίσθητο. Ο 19 αναφέρει το photographic magnitude, δηλαδή μετρημένο στην ερυθρή περιοχή του φάσματος.

 

Καλές παρατηρήσεις σε όλους.

[Bi2L]

Γεια σας ρε Κοπελια!!!

Μπραβο Κάνετε περήφανη την ερ.Αστρονομική κοινότητα!!

[takis63]

Δοκιμάστε το και περιμένω τις εντυπώσεις σας.

 

Ναί θα το δοκιμάσουμε. Αν βρούμε ένα 16άρι

 

Σοβαρά πάντως κάνατε εξαιρετική δουλειά. Μπράβο παιδιά

[Μάχη]

Kαταπληκτικοί για άλλη μιά φορά

Οι ουρανοί είναι δικοί σας

 

αλλά ζηλεύω και λίγο, με την καλή έννοια πάντα!

[alepohori]

Η διαδικασία της ταυτοποίησης των γαλαξιών είναι πολύ επίπονη, κοιτάζω την εκτύπωση ξανά και ξανά, κοιτάζω στο προσοφθάλμιο επίσης ξανά και ξανά μέχρι να επιβεβαιώσω πως βλέπω τον γαλαξία και γεωμετρικά προσπαθώ να σιγουρευτώ ποιός είναι στον χάρτη. Είμαι μόνιμα με τον 7mm nagler στο 16άρι στα 257x και τα γαλαξιοάλματα είναι ακόμη πιο δύσκολα.

Μάνο, από την παραπάνω πολύ παραστατική περιγραφή σου μπορώ να πω ότι σε καταλαβαίνω απόλυτα. Το Abell αυτό ήταν το πρώτο γαλαξιακό σμήνος που επιχείρησα να παρατηρήσω πριν 3 χρόνια. Δεν είχα τυπώσει κάποιον χάρτη, αλλά ο βοηθητικός χάρτης Α της Uranometria αποδείχθηκε πολύτιμος. Ίσως στην αρχή να ξενίζει ένας χάρτης τόσο λεπτομερής με αστέρια μέχρι 11,5 mag, αλλά μόνο σε τέτοια δύσκολα πεδία εκτιμά κανείς τη βοήθεια που προσφέρει. Είχα και εγώ ανάλογες δυσκολίες, τόσες που μπορώ όντως να πω ότι πρόκειται για αρκετά κουραστική παρατήρηση. Αλλά σε μένα οι λόγοι ήταν διαφορετικοί: Η δυσκολία αναγνώρισης των στόχων ήταν λόγω της μικρής διαμέτρου των 8". Ενώ δεν αντιμετώπιζα καμία δυσκολία στα άλματα μεταξύ των στόχων μέσα από το προσοφθάλμιο, διότι η ισημερινή επέτρεπε ακριβείς και άνετες κινήσεις με σαφή διάκριση του Βορρά. Πάντως επειδή τότε δεν είχα μάθει να οργανώνω σωστά τις παρατηρήσεις, οι στόχοι που είχα δει είναι κάπου-κάπως πρόχειρα καταγεγγραμένοι, χωρίς αυτή τη στιγμή να μπορώ να βρω πού! Σίγουρα όμως θυμάμαι ότι το Astronomy Now έθετε ελάχιστη διάμετρο για το Abell αυτό τις 10 ίντσες, και αυτό ήταν που με έκανε να το προσπαθήσω με τις 8. Έχει μάλιστα και κοσμολογικό ενδιαφέρον, καθώς είναι γνωστό και σαν Great Wall! Γιατί και πώς, δε το θυμάμαι.

 

Και από όλους αυτούς τους γαλαξίες αγνώστος στοιχείων, η Uranometria μόνο τον MCG3-30-108 είχε: 15.1v SB13.0.

 

Θα επανέλθω με την πρώτη ευκαιρία στο σμήνος αυτό. Πρέπει να καταγραφεί! Μας ανοίξατε για άλλη μια φορά την όρεξη μάγκες! Καλή συνέχεια.

 

Α! Και κάτι άλλο: Ίσως να έχετε προσέξει ότι σε πολλές περιγραφές του, ο τρίτος τόμος κάνει λόγο για ανώνυμους γαλαξίες κοντά σε αυτόν τον οποίο περιγράφει! Αν θέλετε, προσπαθήστε να δείτε κάποιον από αυτούς. Εχώ έχω βάλει στο μάτι μερικούς για τους οποίους έχω τυπώσει και την αντίστοιχη φωτογραφία του DSS. Για φανταστείτε να δείτε ανώνυμο γαλαξία! Τι να λέμε τώρα!

 

Καλή συνέχεια!

[mcstar]

μπραβο ρε παιδια....

 

 

θελω και γω

[planetman]

Τάκη, δεν χρειάζεστε 16άρι. Σε σκοτεινό ουρανό ακόμη και ένα 10ιντσο μπορεί να δει τουλάχιστον 20-30 γαλαξίες. Εγώ σημείωσα 52 κομμάτια σε μόνο μία μοίρα διαμέτρου πεδίου και η διαύγεια δεν ήταν καλή, έχει κι άλλους και πιο έξω.

 

Δημήτρη, για την αποτελεσματική θέαση τέτοιων γαλαξιών είναι απαραίτητες οι μεγάλες μεγεθύνσεις, φαντάσου πως ακόμη και στα 257x, ο ουρανός φαινόταν γκρίζος στις 16", όσο γκρίζος φαίνεται στις 128x στο 8ιντσο. Οπότε η δυσκολία να κινείσαι ανάμεσα στους γαλαξίες και να τους ταυτοποιείς αυξάνεται πάρα πολύ, ειδικά με το dob το οποίο κινείται με το χέρι χωρίς να μπορείς να κάνεις μικροκινήσεις. Πάντως όντως όπως είπε και ο φίλος μου ο άλλος Δημήτρης, τα γαλαξιακά σμήνη είναι το πιο απαιτητικό είδος παρατήρησης απ' όλα. Δεν βλέπεις 1-2 γαλαξίες και τέρμα, θα πρέπει να κάτσεις με τις ώρες για να πεις πως είδες κάμποσους και ποιους...

[alepohori]

Το 8" σε αμυδρούς στόχους δε σηκώνει πάνω από 200X. Εγώ πλέον μόνο τον Radian 18 και τον Nagler 7 χρησιμοποιώ σε γαλαξιάκια. Χρειάζομαι έναν καλό 6mm για ειδικές περιπτώσεις πολύ μικρών και όχι απαραίτητα αμυδρών γαλαξιών, χωρίς να είναι τόσο απαραίτητος όσο ο αξεπέραστος (κατά τη γνώμη μου) 7mm T6. Όταν κάτι φαίνεται οριακά με τον 7 λόγω αμυδρότητας, με οποιοδήποτε άλλο φακό, θα είναι αδύνατο.

[Μανούσος]

Το site από το οποίο τυπώσαμε το χάρτη (http://pw2.netcom.com/~ahighe/), αναφέρει ότι η ιδανική μεγέθυνση για το σμήνος είναι αυτή που σου δίνει exit pupil περίπου 1 με 1,5. Στο f/5 δηλαδή που είναι εμένα τα ιδανικά προσοφθάλμια είναι ο 7αρης και σε extreme καταστάσεις ο 5αρης και όντως έτσι είναι και στην πράξη. Θυμάμαι συγκεκριμένα ο NGC 3851 ότι φαινόταν μόνο με τον 5αρη.

 

Επομένως στο f/6 είναι όπως σωστά λες Δημήτρη ο 7άρης αλλά και ο 6άρης (ίσως και ένας 9άρης να κάνει δουλειά αλλά για πιο φωτεινούς στόχους) είναι οι ιδανικοί.

 

ΥΓ. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει 6άρης Nagler και δεν ξέρω αν άλλα προσοφθάλμια δίνουν μεγάλο πεδίο με καλή απόδοση.

[Μάχη]

Αυτές οι παρατηρήσεις ανταμείβουν, αλλά είναι όντως κουραστικές. Τι να πούν και κάποιοι με dob 8''και χωρίς ισημερινή...και λίγες οι ίντσες, και η ταυτοποίηση βάσανο...εκεί πρέπει να αποτυπώνεις μικρά-μικρά κομμάτια του χάρτη στο μυαλό σου, γιατί μέχρι να ταυτοποιήσεις γαλαξία σε σμήνος, έχει φύγει και μην τον είδατε. Ναι μεν έχω συνηθίσει με τη στήριξη dobsonian, αλλά σε αυτή την περίπτωση γίνεται μειονέκτημα. Απλά δεν βλέπεις όλα όσα θα μπορούσες να δεις υπό άλλες συνθήκες! Βέβαια άλλο ένα dob 8'' κι άλλο ένα 16'' (ή κι ένα 12''), εκεί το μειονέκτημα της στήριξης αντισταθμίζεται από τις μεγάλες ίντσες και η κατάσταση αλλάζει θεαματικά. Ξέρω ότι το 8'' σε τέτοιες παρατηρήσεις πνέει τα λοίσθια, αλλά το έχω κάνει πιο πολύ για εξάσκηση.

 

Μία επισήμανση: το Great Wall είναι μία υπερδομή γαλαξιακών σμηνών, η 2η μεγαλύτερη στο σύμπαν, που περιέχει πέρα από το Abell 1367, και τα Abell 39, 1656, 2147, 2151 και πολλά άλλα. Το πώς κ γιατί λέγεται έτσι αυτή η δομή, μπορούμε να το απαντήσουμε στην ενότητα αστροφυσικής και κοσμολογίας.