Πλανήτης Γη.

[Δροσος Γεωργιος]

Πόσα μυρμήγκια υπάρχουν στη Γη;

Οι Patrick Schultheiss, Sabine S. Nooten, Mark K. L. Wong, François Brassard και Benoit Guénard ανέλυσαν δεδομένα από 489 έρευνες που είχαν εκτιμήσει τα μυρμήγκια σε διάφορα μέρη του κόσμου

Το γεγονός ότι τα μυρμήγκια είναι «πανταχού παρόντα» έχει ωθήσει πολλούς φυσιοδίφες να αναλογιστούν τον ακριβή αριθμό τους στη Γη, αλλά δεν υπήρχαν συστηματικές και επιστημονικά τεκμηριωμένες εκτιμήσεις.
Σε μια έρευνα που δημοσεύθηκε χτες με τίτλο «The abundance, biomass, and distribution of ants on Earth» γίνεται ένας τέτοιος υπολογισμός που ενσωματώνει δεδομένα από όλες τις ηπείρους.Το αποτέλεσμα (μετά από έναν συντηρητικό υπολογισμό) είναι ότι στη Γη υπάρχουν 20.000.000.000.000.000 μυρμήγκια(=20×10¹⁵=20 τετράκις εκατομμύρια), με συνολική βιομάζα 12 μεγατόνων άνθρακα.Αυτό υπερβαίνει το άθροισμα της βιομάζας των άγριων πτηνών και των θηλαστικών και ισούται με το 20% της ανθρώπινης βιομάζας. Η αφθονία των μυρμηγκιών κατανέμεται άνισα στη Γη, κορυφώνεται στους τροπικούς και εξαπλασιάζεται στο φυσικό τους περιβάλλον. Ο παγκόσμιος μας χάρτης της αφθονίας των μυρμηγκιών διευρύνει την κατανόησή μας για τη γεωγραφία της ποικιλότητας των μυρμηγκιών και αποτελέι μια βάση για την πρόβλεψη των αντιδράσεων των μυρμηγκιών στις επικίνδυνες περιβαλλοντικές αλλαγές που επηρεάζουν τη βιομάζα των εντόμων.

https://physicsgg.me/2022/09/20/πόσα-μυρμήγκια-υπάρχουν-στη-γη/

[Δροσος Γεωργιος]

Καταρρέει πατώντας... γκάζι ένα από τα «θεμέλια» της Ανταρκτικής.

ESA

Στην φωτογραφία εικονίζεται ένα σημείο του παγετώνα Pine στο οποίο έχει σχηματιστεί μια τεράστια ρωγμή εξαιτίας της διαδικασίας τήξης που συμβαίνει σε αυτόν.

Στην Δυτική Ανταρκτική βρίσκεται ένας από τους παγετώνες «αναφοράς» της παγωμένης ηπείρου. Ο Pine Island Glacier καλύπτει έκταση περίπου 175 χιλιάδων τετραγωνικών χλμ και αποτελεί έναν από τους ταχύτερα κινούμενους παγετώνες της Ανταρκτικής.Τα τελευταία χρόνια οι κλιματικές αλλαγές έχουν οδηγήσει στην ταχεία τήξη του. Κάποια στιγμή δημιουργήθηκε στον παγετώνα μια τεράστια σχισμή μήκους περίπου 30 χλμ, πλάτους 80 μέτρων και βάθους 70 μέτρων. Αυτή η διαδικασία προκαλεί την απόσπαση τεράστιων κομματιών πάγου που μετατρέπονται σε παγόβουνα. Έχουν αποσπαστεί κομμάτια πάγου με μέγεθος παρόμοιο με αυτό της Σιγκαπούρης.Στην περίπτωση του Pine Island Glacier αποδείχτηκε πρόσφατα ότι ο παγετώνας δεν επηρεάζεται μόνο από την αύξηση της ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας και λιώνει η επιφάνεια του αλλά ότι επηρεάζεται και μάλιστα πάρα πολύ από την αύξηση της θερμοκρασίας των υδάτων στα οποία βρίσκεται επιταχύνοντας έτσι την τήξη του.Μια νέα μελέτη που πραγματοποίησαν επιστήμονες της Βρετανικής Αποστολής της Ανταρκτικής, του μόνιμου και ευρείας κλίμακας ερευνητικού προγράμματος της Βρετανίας στην παγωμένη ήπειρο, πιστοποιεί τον ταχύ ρυθμό με τον οποίο λιώνει ο παγετώνας. Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι αν ο παγετώνας καταρρεύσει η στάθμη της θάλασσας στον πλανήτη θα αυξηθεί κατά μισό μέτρο στέλνοντας κάτω από το νερό πολλές νησιωτικές και παράκτιες περιοχές της Γης. Προηγούμενη μελέτη ανέφερε ότι ο παγετώνας Pine Island Glacier των 180 τρισ. τόνων πάγου έχει μόλις 20 έτη ζωής ακόμη οπότε δεν αποκλείεται με βάση τη νέα μελέτη το τέλος του να έρθει ακόμη νωρίτερα.

https://www.naftemporiki.gr/story/1908105/katarreei-patontas-gkazi-ena-apo-ta-themelia-tis-antarktikis

[Δροσος Γεωργιος]

Η φθινοπωρινή ισημερία από το Διάστημα-Εντυπωσιακή εικόνα της Γης από δορυφόρο.

Πως φαίνεται το φαινόμενο της φθινοπωρινής ισημερίας από το Διάστημα

Τα ξημερώματα της Παρασκευής 23 Σεπτεμβρίου, στις 4:04 π.μ. ώρα Ελλάδος, άρχισε και τυπικά το φθινόπωρο, καθώς συνέβη η φθινοπωρινή ισημερία στο βόρειο ημισφαίριο, όπου βρίσκεται και η Ελλάδα.Αυτό σημαίνει πως η νύχτα και η ημέρα έχουν την ίδια ακριβώς διάρκεια (12 ώρες). Στη συνέχεια, στο βόρειο ημισφαίριο η ημέρα θα μικραίνει και η νύχτα θα μεγαλώνει, ώσπου η τελευταία θα φθάσει στο ζενίθ της στο χειμερινό ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου.Σύμφωνα με δημοσίευση του Climatebook, η ισημερία συμβαίνει δύο φορές τον χρόνο, όταν η Γη διέρχεται από τα σημεία τομής της εκλειπτικής (ελλειπτική τροχιά της γης) και του ουράνιου ισημερινού. Στη συγκεκριμένη στιγμή η νοητή ευθεία γραμμή ηλίου – γης είναι κάθετη στον άξονα περιστροφής της Γης, με αποτέλεσμα η ημέρα και η νύχτα να έχουν ίση διάρκεια σε οποιοδήποτε σημείο της Γης.Η ισημερία λαμβάνει χώρα γύρω στις 21 Μαρτίου και 23 Σεπτεμβρίου. Το όνομα «ισημερία» προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ίσος και ημέρα, ενώ το διεθνές αντίστοιχο όνομα, equinox, προέρχεται από το λατινικό aequus (ίσος) και nox (νύχτα).

Οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν κατακόρυφα στον ισημερινό

Στην αστρονομία, ισημερία καλείται η αστρική ημέρα κατά την οποία το κέντρο του ηλιακού δίσκου βρίσκεται ίσο χρονικό διάστημα πάνω και κάτω από τον ορίζοντα κάθε τόπου, διαγράφει δηλαδή ίσα τόξα (ημερήσιο και νυκτερινό), και κατά τη διάρκεια της οποίας οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν κατακόρυφα στον ισημερινό. Το φαινόμενο οφείλεται στην περιφορά της Γης γύρω από τον ήλιο και στην κλίση του άξονα περιστροφής της.Καθώς η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο και επειδή ο άξονας περιστροφής της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο περιφοράς η διάρκεια της ημέρας αλλάζει.Δύο φορές το χρόνο η Γη βρίσκεται σε τέτοια θέση που οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν εντελώς κατακόρυφα στον ισημερινό. Σε πολλές γλώσσες ο αντίστοιχος όρος λεκτικά δεν αναφέρεται στην έννοια της ίσης ημέρας αλλά της ίσης νύχτας κυρίως λόγω της λατινικής προέλευσης του (λατινικά aequinoctium).Οι δύο ισημερίες συμβαίνουν μεταξύ των δύο ηλιοστασίων, του χειμερινού ηλιοστασίου και θερινού ηλιοστασίου. Το φαινόμενο της ισημερίας παρουσιάζεται σε όλους τους πλανήτες κάθε ηλιακού συστήματος οι οποίοι παρουσιάζουν κλίση του άξονα περιστροφής ως προς το επίπεδο περιφοράς.

https://www.tanea.gr/2022/09/23/science-technology/i-fthinoporini-isimeria-apo-to-diastima-entyposiaki-eikona-tis-gis-apo-doryforo/

[Δροσος Γεωργιος]

Τσουνάμι ύψους ενάμισι χλμ. έπνιξε τους δεινόσαυρους.

swri.org

Ο μεγάλος αστεροειδής που έπεσε στη Γη πριν περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια και συνέβαλε καθοριστικά στην εξαφάνιση σχεδόν όλων των δεινοσαύρων και περίπου των τριών τετάρτων όλων των ειδών ζώων και φυτών, προκάλεσε ένα αρχικό πανύψηλο τσουνάμι ύψους ενάμισι χιλιομέτρου (1.500 μέτρων) που ταξίδεψε χιλιάδες χιλιόμετρα σχεδόν σε όλους τους ωκεανούς του πλανήτη, εκτιμούν Αμερικανοί και άλλοι επιστήμονες.Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ, τη Νέα Ζηλανδία και τη Γκάνα, με επικεφαλής τη Μόλι Ρέιντζ του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση σε συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης Γεωφυσικής, βασίζουν τις εκτιμήσεις τους σε ένα νέο υπολογιστικό μοντέλο, το οποίο τροφοδότησαν με όλα τα διαθέσιμα γεωλογικά και ωκεανογραφικά δεδομένα από περίπου 100 περιοχές της Γης.Ο αστεροειδής, που ονομάστηκε Τσιξουλούμπ, εκτιμήθηκε ότι είχε διάμετρο 10 έως 14 χιλιομέτρων και προσέκρουσε στον πλανήτη μας με ταχύτητα 12 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Έπεσε στην περιοχή του σημερινού Γιουκατάν στο Μεξικό σε γρανιτικό φλοιό πάνω από τον οποίο υπήρχαν παχιά στρώματα ιζημάτων και ρηχά νερά θάλασσας, ανοίγοντας έναν κρατήρα διαμέτρου περίπου 100 χιλιομέτρων και εκτινάσσοντας τεράστιες ποσότητες πυκνών νεφών σκόνης και αιθάλης στην ατμόσφαιρα.Η μελέτη μοντελοποίησης συμπέρανε - με βάση τις σχετικές προσομοιώσεις - ότι δυόμισι λεπτά μετά το πλήγμα υψώθηκε από το σημείο πρόσκρουσης ένα πανύψηλο τείχος νερού ύψους 4,5 χιλιομέτρων, το οποίο γρήγορα υποχώρησε. Όμως δέκα λεπτά μετά την πρόσκρουση και σε απόσταση έως 220 χιλιομέτρων ένα κύμα τσουνάμι ύψους 1,5 χιλιομέτρου άρχισε να σαρώνει τον ωκεανό προς όλες τις κατευθύνσεις.Μία ώρα μετά το χτύπημα από τον αστεροειδή, εκτιμάται ότι το τσουνάμι είχε πια εξαπλωθεί έξω από τον Κόλπο του Μεξικού προς τον Βόρειο Ατλαντικό. Τέσσερις ώρες μετά, τα κύματα, κινούμενα με υποθαλάσσια ταχύτητα 20 εκατοστών το δευτερόλεπτο, είχαν φθάσει στον Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ έπειτα από 24 ώρες, έχοντας διασχίσει το μεγαλύτερο μέρος του Ειρηνικού από τα ανατολικά και του Ατλαντικού από τα δυτικά, είχαν πλέον εισέλθει στον Ινδικό Ωκεανό και από τις δύο πλευρές του. Τελικά, μετά από 48 ώρες, τσουνάμι ύψους πολλών μέτρων είχαν πλήξει τις περισσότερες ακτογραμμές του πλανήτη, πλημμυρίζοντας και διαβρώνοντας τις. Σημειωτέον ότι, όπως εκτιμά το νέο μοντέλο, η σχετικά κλειστή θάλασσα της σημερινής Μεσογείου απέφυγε τις ισχυρότερες συνέπειες του τσουνάμι.Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η αρχική ενέργεια του τσουνάμι ήταν 30.000 φορές μεγαλύτερη από την ενέργεια του πολύνεκρου και καταστροφικού τσουνάμι (ενός από τα μεγαλύτερα στη σύγχρονη ιστορία) που προκλήθηκε τον Δεκέμβριο 2004 μετά από υποθαλάσσιο σεισμό στον Ινδικό Ωκεανό, προκαλώντας περισσότερα από 230.000 θύματα.

https://www.naftemporiki.gr/story/1911726/tsounami-upsous-enamisi-xlm-epnikse-tous-deinosaurous

[Δροσος Γεωργιος]

Copernicus: Η γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου όπως δεν την έχετε ξαναδεί

Μήκους 2.833 μέτρων.

 

Μια δορυφορική εικόνα της γέφυρας Ρίου – Αντιρρίου μήκους 2.833 μέτρων έδωσε στη δημοσιότητα η Επιχειρησιακή Μονάδα BEYOND του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ).

Η εικόνα λήφθηκε από τον δορυφόρο Sentinel-2Α του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Παρατήρησης Γης Copernicus στις 30 Σεπτεμβρίου και η επεξεργασία της πραγματοποιήθηκε από την μονάδα BEYOND.Υπενθυμίζεται πώς το Copernicus είναι μια συνεργασία ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Διαστημική Υπηρεσία ESA.Τα ραντάρ των δορυφόρων θα διαπερνούν τα σύννεφα και είναι ιδανικά για την μέτρηση της στάθμης σε πλημμύρες ή για την καταγραφή των μετατοπίσεων του εδάφους σε σεισμούς, μεταξύ άλλων. Τα δεδομένα θα χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, για τη μελέτη του περιβάλλοντος και του κλίματος, τη γεωργία και μια πληθώρα άλλων εφαρμογών.

https://www.tovima.gr/2022/10/05/science/copernicus-entyposiaki-eikona-tis-gefyras-riou-antirriou-apo-to-diastima/

[Δροσος Γεωργιος]

Δείτε τη νέα υπερήπειρο που σχηματίζεται στη Γη (βίντεο)

 

Τα τελευταία χρόνια σειρά μελετών και ευρημάτων έχουν αποκαλύψει στοιχεία τόσο για το πιο μακρινό όσο και το πιο κοντινό γεωλογικό παρελθόν της Γης. Σε αυτές τις μελέτες έχουν αποκαλυφθεί νέα στοιχεία για γνωστές αρχαίες ηπείρους και υπερηπείρους που υπήρχαν πριν από δισεκατομμύρια, εκατοντάδες ή δεκάδες εκατ. έτη στην επιφάνεια του πλανήτη μας. Η σημερινή μορφή και θέση των ηπείρων είναι αποτέλεσμα των συνεχών συνενώσεων και διαχωρισμών αυτών των εκτάσεων γης.Έχουν επίσης εντοπιστεί τα ίχνη άγνωστων μέχρι σήμερα ηπείρων η ύπαρξη των οποίων συμπληρώνει το γεωλογικό παζλ του πλανήτη μας. Ο γεωλόγος Ζοάο Ντουάρτε του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας τα τελευταία χρόνια μαζί με τους συνεργάτες του προσπαθεί να μελετήσει τα γεωλογικά φαινόμενα που συμβαίνουν σήμερα στον πλανήτη και σε συνδυασμό με διάφορα σημαντικά γεωλογικά συμβάντα των τελευταίων αιώνων (π.χ. πολύ μεγάλους σεισμούς) να δημιουργήσουν το μελλοντικό χάρτη του πλανήτη. Στις εργασίες τους έχουν κάνει λόγο για μια νέα υπερήπειρο την οποία ονόμασαν Amasia η οποία θα δημιουργηθεί από τις σημερινές ηπείρους εξαφανίζοντας τον Ειρηνικό, Ατλαντικό και Ινδικό Ωκεανό. Στην ουσία θα δημιουργηθεί μια υπερήπειρος-νησί που θα περιβάλλεται από θάλασσα.Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «National Science Review» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες της Ομάδας Ερευνας Γήινης Δυναμικής της Σχολής Γης και Πλανητικών Επιστημών αναφέρει ότι η Amasia είναι πιθανό να δημιουργηθεί μέσα στα επόμενα 200-300 εκατ. έτη δίνοντας στη δημοσιότητα και μια γραφική απεικόνιση αυτής της διεργασίας.

SCIENCEALERT

The formation of the next supercontinent, Amasia

Σύμφωνα με τους ερευνητές η Amasia θα είναι σε γενικές γραμμές μια άγονη υπερήπειρος εξαιτίας των κλιματικών συνθηκών εκείνης της περιόδου που σύμφωνα με τις προσομοιώσεις θα είναι συνθήκες ιδιαίτερα υψηλών θερμοκρασιών στον πλανήτη. Η θάλασσα που θα περιβάλλει την Amasia δεν θα είναι βαθιά όπως εκτιμούν οι ερευνητές.

https://www.naftemporiki.gr/story/1912392/deite-ti-nea-uperipeiro-pou-sximatizetai-sti-gi-binteo

[Δροσος Γεωργιος]

«Μεγα-σεισμός» διάρκειας μηνών από τον αστεροειδή…. που αφάνισε τους δεινοσαύρους

Ο αστεροειδής ονομάστηκε Τσιξουλούμπ και είχε διάμετρο περίπου δέκα χιλιομέτρων, έπεσε πριν 66 εκατομμύρια χρόνια στην περιοχή της σημερινής Χερσονήσου Γιουκατάν στο Μεξικό.Επιστήμονες από τις ΗΠΑ και το Μεξικό συνέλλεξαν ενδείξεις ότι η πρόσκρουση στη Γη του μεγάλου αστεροειδούς που οδήγησε, μεταξύ άλλων, στην εξαφάνιση σχεδόν όλων των δεινοσαύρων, προκάλεσε έναν «μεγα-σεισμό» που διήρκεσε επί εβδομάδες ή και μήνες.Ο αστεροειδής, που ονομάστηκε Τσιξουλούμπ και είχε διάμετρο περίπου δέκα χιλιομέτρων, έπεσε πριν 66 εκατομμύρια χρόνια στην περιοχή της σημερινής Χερσονήσου Γιουκατάν στο Μεξικό, ανοίγοντας έναν κρατήρα διαμέτρου 180 έως 200 χιλιομέτρων.Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Χέρμαν Μπερμούντεζ του Πανεπιστημίου Montclair του Νιού Τζέρσι, οι οποίοι θα κάνουν σχετική ανακοίνωση σε συνέδριο της Γεωλογικής Εταιρείας της Αμερικής την Κυριακή, εκτιμούν ότι η πτώση του αστεροειδούς ταρακούνησε τον πλανήτη μας με έναν τρομερό σεισμό διαρκείας, ο οποίος απελευθέρωσε περίπου 50.000 φορές περισσότερη ενέργεια από εκείνη που εκλύθηκε κατά τον σεισμό 9,1 βαθμών στη Σουμάτρα το 2004.Προ ημερών άλλοι επιστήμονες είχαν ανακοινώσει ευρήματα μιας μελέτης μοντελοποίησης τους, σύμφωνα με την οποία η πρόσκρουση του αστεροειδούς δημιούργησε ένα παγκόσμιο τσουνάμι με αρχικό ύψος 1.500 μέτρων. Και η νέα μελέτη βρήκε ενδείξεις για τη δημιουργία ενός τσουνάμι με τεράστιο κύμα.

https://physicsgg.me/2022/10/07/μεγα-σεισμός-διάρκειας-μηνών-από-το/

[Δροσος Γεωργιος]

Κινούμενα σχέδια άνω των 10.000 ετών.

 

Η πρώτη εικόνα που μας έρχεται στο μυαλό όταν ακούμε για προϊστορικές τοιχογραφίες είναι οι εντυπωσιακές τοιχογραφίες του Σπηλαίου Λασκώ, ή τα προϊστορικά αποτυπώματα χεριών σε τοίχους σπηλαίων. Σήμερα όμως θα καταπιαστούμε με μία λίγο διαφορετική εκδοχή αυτών των ευρημάτων. Η ιστορία μας ξεκινά από μια σειρά ζωγραφιών που κυριολεκτικά μισοκαλύπτονται από κάθετες χαρακιές (γραμμές σπαγκέτι - “spaghetti lines” το παρατσούκλι τους).Το πρώτο ερώτημα που γεννάται είναι αν αυτές αποτέλεσαν απλά βανδαλισμό των τοιχογραφιών στο πέρασμα των χιλιετιών. Ή αν αποτελούσαν κάποιου τύπου συμβολική αναπαράσταση, όπως θα μπορούσε να φανταστεί κανείς να “ξορκίζει κανείς ένα ελάφι” διαγράφοντάς το με γραμμές. Η προσοχή και η συνέπεια στη χάραξη αυτών των γραμμών φαινόταν να συντείνει στο δεύτερο, παρά σε βανδαλισμό…Η σημερινή μας ιστορία έχει και άλλα δύο στοιχεία που συνθέτουν το μυστήριο. Το δεύτερο λοιπόν είναι η ύπαρξη μορφών που (χωρίς να τίθεται ζήτημα χώρου) είναι σχεδιασμένες η μία πάνω στην άλλη. Φανταστείτε έναν αίγαγρο που βόσκει, και πάνω της ζωγραφισμένη ένα δεύτερο που στρέφει αλλού το λαιμό του. Ή ένα μαμούθ με τρεις προβοσκίδες (σπήλαιο “Pair-non-pair”, Γαλλία). Προξενεί εντύπωση ο τρόπος και η σουρεαλιστική αποτύπωση τέτοιων μορφών στα βάθη σπηλαίων, όπου ήταν μεγάλος ο κόπος να πάει κανείς, να φωτίσει το χώρο με λάμπες από ζωικό λίπος και να ζωγραφίσει στο σκοτάδι.Πράγμα που μας φέρνει στο τρίτο στοιχείο του μυστηρίου. Η τοποθέτηση τέτοιων ζωγραφιών σε βαθιά σπήλαια, μακριά από οποιονδήποτε φυσικό φωτισμό και πολύ μακριά από τις εισόδους τους όπου γινόταν οποιαδήποτε κατοίκηση, φαίνεται περίεργη. Είναι γενικά αποδεκτό πως η επιλογή του χώρου είχε τουλάχιστον κάποια τελετουργική σημασία, καθώς η κατάβαση έπρεπε να γίνει προσεκτικά, με κατάλληλο φωτισμό και έδινε μια βαθιά εντύπωση εμπειρίας μακριά από τον “έξω κόσμο”.Αυτά τα στοιχεία όμως συναντήθηκαν μεταξύ τους κατά την επίσκεψη του Edward Wachtel σε σπήλαια της Γαλλίας το 1993 [α]. Μία σειρά συμπτώσεων τον έφερε στο σπήλαιο “La Mouthe” σε ένα σημείο χωρίς ηλεκτρικό φωτισμό και με έναν περίοικο που φώτιζε το δρόμο τους με μία λάμπα αερίου. Αυτή η σύμπτωση του επέτρεψε να δει τις τοιχογραφίες με ένα φωτισμό τελείως διαφορετικό από το σταθερό, λευκό, ηλεκτρικό φωτισμό των ανασκαφών: τις είδες υπό τον τρεμάμενο, ασαφή, σημειακό φωτισμό μιας λάμπας χειρός, πηγή πολύ κοντύτερα στις πηγές που φαίνεται πως χρησιμοποιούσαν οι αλλοτινοί καλλιτέχνες [β].Υπό αυτό το φωτισμό, όπως γράφει, “όπως μετακινούσε το φως, είδα τα χρώματα του χαρακτικού να μεταβάλλονται. Όταν η λάμπα κινήθηκε προς τα αριστερά, τα μαύρα θάμπωσαν, τα καφέ κοκκίνισαν και τα κόκκινα έγιναν εντονότερα. Όταν το φως κινήθηκε προς τα δεξιά, το μοτίβο αντιστράφηκε [...] Επίσης, οι χαραγμένες γραμμές κάτω και γύρω από το χαρακτικό έγιναν κινούμενες. Ξαφνικά, το κεφάλι ενός πλάσματος φάνηκε ξεκάθαρα. Έμεινε για μια στιγμή και μετά θάμπωσε, καθώς ένα άλλο εμφανίστηκε. Οι “γραμμές σπαγγέτι” δεν ήταν πια ένα μπερδεμένο δισδιάστατο μοτίβο. Αντί αυτού, μετατράπηκαν σε ένα δάσος ή συστάδα θάμνων που έκρυβαν μέσα τους και επανεμφάνιζαν τα ζώα” [α].Έχουμε δηλαδή τοιχογραφίες οι οποίες εκμεταλλεύονται την αδρή επιφάνεια του βράχου, τον αβέβαιο, μικρής έκτασης φωτισμό και τις ατέλειες της ανθρώπινης όρασης ώστε να εμφανίζουν και να εξαφανίζουν στοιχεία τους πάνω στην ίδια επιφάνεια. Μία αντιλόπη που αντικαθίσταται από ένα μαμούθ. Ένα μαμούθ που βόσκει, κουνώντας την προβοσκίδα του από στιγμιότυπο σε στιγμιότυπο. Θηράματα που κρύβονται σε θάμνους και καλύβες μπροστά σε χωράφια που θροΐζουν. Ένας δίσκος με ένα πληγωμένο ελάφι που φαίνεται τρέχει όταν γυρίζουμε το δίσκο αρκετά γρήγορα [γ]. Κατά κάποιον τρόπο, ιστορίες μύθου, εκπαίδευσης, μυστικισμού και ψυχαγωγίας.Και αξίζει να θυμόμαστε από αυτή την περιήγηση πως κάθε εποχή παράγει τα δυνατά μυαλά της, και οι τέχνες και οι παραδόσεις που πηγάζουν από αυτά μπορεί να προκαλούν έξαψη και θαυμασμό ανείπωτους αιώνες αργότερα.

 

 

 

Εικόνα: Αίγαγρος που βόσκει και ελέγχει την περιοχή για πιθανούς θηρευτές, Pair-non-pair, Γαλλία.

https://www.naftemporiki.gr/story/1913227/kinoumena-sxedia-ano-ton-10000-eton

[Δροσος Γεωργιος]

Ερευνητικές γεωτρήσεις στα ηφαίστεια Σαντορίνης από αμερικανικό ερευνητικό σκάφος

Σκοπός των γεωτρήσεων είναι η ανακατασκευή της γεωλογικής ιστορίας των ηφαιστείων της Σαντορίνης και της ευρύτερης περιοχής, συγκεντρώνοντας πυρήνες ιζημάτων εντός των ηφαιστειακών στρωμάτων από τον πυθμένα της θάλασσας.

 

Το αμερικανικό ερευνητικό σκάφος «JOIDES Resolution» θα πραγματοποιήσει από τα μέσα Δεκεμβρίου 2022 έως τα μέσα Φεβρουαρίου υποθαλάσσιες ερευνητικές γεωτρήσεις στα ηφαίστεια της Σαντορίνης.Η αποστολή αυτή αποτελεί μέρος του Διεθνούς Προγράμματος Εξερεύνησης των Ωκεανών (International Ocean Discovery Program – IODP). Σκοπός των γεωτρήσεων αυτών είναι η ανακατασκευή της γεωλογικής ιστορίας των ηφαιστείων της Σαντορίνης και της ευρύτερης περιοχής, συγκεντρώνοντας πυρήνες ιζημάτων εντός των ηφαιστειακών στρωμάτων από τον πυθμένα της θάλασσας.Στα πλαίσια της ερευνητικής αυτής διαδικασίας θα πραγματοποιηθεί μία διαδραστική επιστημονική έκθεση με τίτλο «Αναζητώντας τα μυστικά της Γης» στο Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο στα Φηρά Σαντορίνης από τις 17 έως τις 23 Οκτωβρίου. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν στις 16 Οκτωβρίου από τον δήμαρχο Σαντορίνης και θα ακολουθήσουν δημόσιες ομιλίες από την επιστημονική ομάδα της αποστολής. Στόχος της έκθεσης είναι το κοινό να ενημερωθεί για τους σκοπούς του προγράμματος IODP, να περιηγηθεί εικονικά στο ερευνητικό σκάφος και να κατανοήσει την γεωλογική ιστορία των ηφαιστείων της Σαντορίνης.Την πρώτη εβδομάδα μετά την έναρξη της έκθεσης οι μαθητές όλων των σχολείων της Σαντορίνης θα έχουν τη δυνατότητα να την επισκεφθούν, να ενημερωθούν σχετικά με την αποστολή και να παρακολουθήσουν από κοντά ένα τρισδιάστατο μοντέλο του θαλάσσιου πυθμένα της ευρύτερης περιοχής, καθώς και κελύφη από μικροαπολιθώματα. Επιπλέον θα έχουν την ευκαιρία να πάρουν το δικό τους χάρτινο μοντέλο του JOIDES Resolution για να το φτιάξουν στο σπίτι.Από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το ευρύ κοινό θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί την έκθεση και τους επόμενους μήνες ενώ θα μπορεί να ζητήσει μία διαδικτυακή συνάντηση στην πλατφόρμα Zoom όταν το πλοίο θα βρίσκεται στη Σαντορίνη, κατά την οποία οι επιστήμονες θα τους ξεναγήσουν εν πλω.

https://www.tovima.gr/2022/10/11/science/ereynitikes-geotriseis-sta-ifaisteia-santorinis-apo-amerikaniko-ereynitiko-skafos/

[Δροσος Γεωργιος]

Μυστικά από τα βάθη της Σαντορίνης

Το μεγαλύτερο ερευνητικό σκάφος των ΗΠΑ θα κάνει γεωτρήσεις στα υποθαλάσσια ηφαίστεια σε βάθος 860 μέτρων

 

Κάθε πυρήνας θα ανασύρεται και θα μελετάται επάνω στο «Joides Resolution» από μια ομάδα 30 επιστημόνων. Θα μελετηθούν η ιστορία, η δυναμική και οι κίνδυνοι των υποθαλάσσιων εκρήξεων, καθώς και η σχέση των ηφαιστειακών κέντρων. 

Το μεγαλύτερο ερευνητικό σκάφος των ΗΠΑ έρχεται για πρώτη φορά στη Μεσόγειο, στη θαλάσσια περιοχή της Σαντορίνης. Το σκάφος «Joides Resolution» θα πραγματοποιήσει έξι υποθαλάσσιες γεωτρήσεις σε βάθη που ποτέ δεν έχουν ερευνηθεί έως σήμερα, αποκαλύπτοντας έτσι πολύτιμα στοιχεία για τη γεωλογική ιστορία του ηφαιστειακού συγκροτήματος των Χριστιανών, της Σαντορίνης και του Κολούμπου. Πρώτο βήμα είναι η ενημέρωση των πολιτών της Σαντορίνης –και ιδίως των μαθητών– για αυτή την εξαιρετικά σημαντική επιστημονική αποστολή, με μια έκθεση που αρχίζει αυτή την Κυριακή.

 

Πώς άρχισαν όλα

Η ιστορία της αποστολής αυτής ξεκινάει τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Μια ομάδα Ελλήνων και ξένων επιστημόνων, στην οποία συμμετέχουν και επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, υπέβαλαν στο Διεθνές Πρόγραμμα Εξερεύνησης των Ωκεανών (International Ocean Discovery Program, IODP) πρόταση για την πραγματοποίηση υποθαλάσσιων ερευνητικών γεωτρήσεων στο ηφαιστειακό σύμπλεγμα της Σαντορίνης. Η πρόταση έγινε δεκτή και πλέον πλησιάζει η ώρα να πραγματοποιηθεί. «Η ωκεανογραφική αποστολή θα πραγματοποιηθεί με το ερευνητικό σκάφος “Joides Resolution” σε διάστημα δύο μηνών, από τα μέσα Δεκεμβρίου έως τα μέσα Φεβρουαρίου», εξηγεί η Εύη Νομικού, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών και συμμετέχουσα στην επιστημονική ομάδα του ερευνητικού προγράμματος. «Το σκάφος θα πραγματοποιήσει έξι υποθαλάσσιες γεωτρήσεις: δύο μέσα στην Καλντέρα σε βάθος έως 360 μέτρων από την επιφάνεια του πυθμένα και ακόμη τέσσερις σε βάθος έως 860 μέτρων: στα νησάκια Χριστιανά, στα βορειοδυτικά του ηφαιστείου Κολούμπο, στη λεκάνη της Ανάφης και στη λεκάνη της Αμοργού».

Το μεγαλύτερο ερευνητικό σκάφος των ΗΠΑ «Joides Resolution», στην πρώτη του αποστολή στη Μεσόγειο, θα κάνει γεωτρήσεις σε βάθος 860 μέτρων στα υποθαλάσσια ηφαίστεια της Σαντορίνης, προκειμένου να εμπλουτίσει τις γνώσεις μας για τη γεωλογική ιστορία του νησιού.

Σε κάθε γεώτρηση το πλοίο θα βγάζει εκατοντάδες μέτρα ιζήματος από τον πυθμένα της θάλασσας, ένα είδος «καρότου» που στην επιστημονική ορολογία ονομάζεται «πυρήνας». «Κάθε στρώμα του πυθμένα έχει συγκεκριμένη ηλικία και έχει προέλθει από ένα συγκεκριμένο γεγονός. Το πλεονέκτημα της μελέτης των υποθαλάσσιων ιζημάτων είναι ότι είναι αδιατάρακτα, επομένως θα μας αποκαλύψουν τη γεωλογική ιστορία της περιοχής», εξηγεί η κ. Νομικού. «Ετσι λοιπόν θα μπορούμε να δούμε πόσο μεγάλη ήταν η μινωική έκρηξη, αφού θα εκτιμήσουμε τον όγκο του ηφαιστειακού υλικού γύρω από τη Σαντορίνη, αλλά και ποια ήταν η σειρά των εκρήξεων. Θα καταλάβουμε καλύτερα τη δυναμική των υποθαλάσσιων ρηγμάτων και ποια είναι η σχέση τους με την ηφαιστειακή δραστηριότητα της περιοχής. Θα τεκμηριώσουμε την πετρογένεση, εξέλιξη και αποθήκευση του μάγματος στο ηφαιστειακό σύμπλεγμα, τόσο χρονικά όσο και χωρικά. Θα μελετήσουμε την ιστορία, τη δυναμική και τους κινδύνους των υποθαλάσσιων εκρήξεων των Καμένων και του Κολούμπου. Είναι πολλά τα επιστημονικά ερωτήματα που έχουμε, στα οποία ελπίζουμε ότι θα πάρουμε απαντήσεις».Κάθε πυρήνας θα ανασύρεται και θα μελετάται επιτόπου, επάνω στο ερευνητικό σκάφος από μια ομάδα 30 επιστημόνων. «Τα αποτελέσματα θα βγαίνουν πριν ολοκληρωθεί η αποστολή», εξηγεί η κ. Νομικού.

Φωτ. ΙODP 

Κάθε αποστολή με το «Joides Resolution» είναι μια σημαντική ερευνητική επένδυση ύψους περίπου 10 εκατομμυρίων ευρώ, ποσό που καλύπτεται από το IODP. Πολύ σημαντικό είναι ότι της κάθε αποστολής προηγείται πάντα ένα πρόγραμμα προσέγγισης και ενημέρωσης της τοπικής κοινωνίας. Στο πλαίσιο αυτό, θα πραγματοποιηθεί με την υποστήριξη του Δήμου Θήρας έκθεση στο Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο στα Φηρά με τίτλο «Αναζητώντας τα μυστικά της Γης». Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 17 έως τις 23 Οκτωβρίου, ενώ τα εγκαίνιά της θα πραγματοποιηθούν μία ημέρα νωρίτερα, σε μια εκδήλωση με δημόσιες διαλέξεις από τους επιστήμονες της αποστολής.

Εκθεση για το κοινό

Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας μετά τα εγκαίνια, οι μαθητές όλων των σχολείων της Σαντορίνης και της Θηρασιάς (09.00-12.30) αλλά και οι κάτοικοι (17.00-20.30) θα μπορούν να επισκεφθούν την έκθεση και να ενημερωθούν για το Διεθνές Πρόγραμμα Εξερεύνησης των Ωκεανών (IODP), τη θαλάσσια έρευνα και γενικά τι ελπίζουν να μάθουν οι επιστήμονες από τα πετρώματα στην καλδέρα της Σαντορίνης και στις γύρω θαλάσσιες λεκάνες. Θα μπορέσουν να δουν ένα τρισδιάστατο μοντέλο του θαλάσσιου πυθμένα γύρω από τη Σαντορίνη, να κοιτάξουν κελύφη από μικροαπολιθώματα κάτω από ένα μικροσκόπιο και να πάρουν το δικό τους χάρτινο μοντέλο του «Joides Resolution» για να το φτιάξουν στο σπίτι. Να συζητήσουν με επιστήμονες που συμμετέχουν στην αποστολή, όπου ο καθένας θα εξηγεί την ειδικότητά του (λ.χ. γεωλόγοι, παλαιοντολόγοι, γεωφυσικοί, ηφαιστειολόγοι κ.ά.). Ενα μεγάλο φουσκωτό μοντέλο του ωκεανογραφικού πλοίου θα περιμένει τους μαθητές για να το «εξερευνήσουν». «Η ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας είναι ένα σημαντικό κομμάτι της αποστολής», λέει η κ. Νομικού. «Στόχος της δεν είναι μόνο να λύσει απορίες σχετικά με το πλοίο που θα βλέπουν στην περιοχή τους τις επόμενες ημέρες, αλλά και να μεταδώσει τη γνώση».

Φωτ. ΙODP 

Σημαντικές εξελίξεις στην επιστημονική γνώση για το ηφαίστειο

Αλματα έχει κάνει τις τελευταίες δύο δεκαετίες η επιστημονική γνώση για τα ηφαίστεια της Σαντορίνης. Οι γεωτρήσεις του αμερικανικού ερευνητικού σκάφους θα είναι οι τελευταίες σε μια σειρά από ερευνητικές αποστολές, που με τη χρήση εξελιγμένων τεχνολογιών τοποθετούν μικρά «κομμάτια στο παζλ» ενός από τα πιο διάσημα ηφαίστεια του πλανήτη. Επιβεβαιώνουν παράλληλα πόσο ισχυρό παραμένει το επιστημονικό ενδιαφέρον γι’ αυτό το «ζωντανό εργαστήριο της φύσης», που είναι η Σαντορίνη.«Από το 2001, που ξεκίνησε η χαρτογράφηση του πυθμένα της Σαντορίνης, και ειδικά το 2006, που άρχισαν οι υποθαλάσσιες έρευνες, η γνώση μας για τη Σαντορίνη έχει αυξηθεί σημαντικά», λέει η Εύη Νομικού, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών. «Εχουμε πλέον πολύ καλά βυθομετρικά δεδομένα, γνωρίζουμε δηλαδή τη μορφολογία του θαλάσσιου πυθμένα. Μάλιστα σε τμήματα που τα θεωρούμε σημαντικά, όπως η βόρεια πλευρά της Καλντέρας και το Κολούμπο, η χαρτογράφηση έχει γίνει με υψηλής τεχνολογίας μηχανήματα, δίνοντάς μας υψηλής ποιότητας εικόνα. Από το 2006 έχουμε πραγματοποιήσει πολλές ωκεανογραφικές αποστολές και συλλέξει γεωφυσικά δεδομένα, γνωρίζουμε δηλαδή πώς είναι η στρωματογραφία των ιζημάτων κάτω από τον πυθμένα. Επίσης γνωρίζουμε τη σύσταση του πυθμένα επιφανειακά, σε βάθος 6-8 μέτρων». Οσον αφορά τα σεισμικά δεδομένα, το 2015 είχε έρθει στη Σαντορίνη ένα άλλο αμερικανικό ερευνητικό σκάφος, με τη βοήθεια του οποίου τοποθετήθηκαν υποθαλάσσιοι σεισμογράφοι και πραγματοποιήθηκαν σεισμικές έρευνες. «Πλέον ξέρουμε τι συμβαίνει σε βάθος 10 χλμ. μέσα στον φλοιό της γης. Εχουμε αναγνωρίσει τα ενεργά υποθαλάσσια ρήγματα, έχουμε εκτιμήσει την επικινδυνότητά τους».

Φωτ. ΙODP 

Αποστολές με ρομπότ

Οι νέες τεχνολογίες έχουν παίξει σημαντικό ρόλο. «Τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί πολλές αποστολές με υποθαλάσσια αυτοκινούμενα ρομπότ. Μάλιστα το 2019 είχε πραγματοποιηθεί μια ανάλογη αποστολή με τη συμμετοχή της NASA. Συνεπώς έχουμε εξαιρετικό οπτικό υλικό για τα υποθαλάσσια ηφαίστεια στο εσωτερικό της Καλντέρας και τα ηφαίστεια γύρω από τη Σαντορίνη, με έμφαση στο Κολούμπο. Στα τέλη Νοεμβρίου, μάλιστα, θα τοποθετήσουμε μηχανήματα μέσα στο Κολούμπο, για να παρακολουθήσουμε τη δραστηριότητά του».Η έρευνα δεν περιορίζεται στα ιζήματα. «Εχουμε συλλέξει μικροβιολογικό υλικό, στο οποίο πραγματοποιήσαμε αναλύσεις DNA και RNA. Μαθαίνουμε συνεχώς για τα βακτήρια του ηφαιστείου στο Κολούμπο και στην Καλντέρα», προσθέτει η κ. Νομικού. «Τέλος, μέσω ορυκτολογικών και χημικών αναλύσεων έχουμε εκτιμήσει τη σύσταση του μαγματικού θαλάμου και τις διαστάσεις του, κάτι πολύ σημαντικό καθώς μας αποκαλύπτει τον βαθμό επικινδυνότητάς του».Πολλά είναι βέβαια αυτά που πρέπει ακόμα να απαντηθούν. «Δεν έχουμε λύσει όλα τα μυστήρια. Η Σαντορίνη είναι ένα ανοιχτό γεωλογικό μουσείο, ένα φυσικό εργαστήριο. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών τις τελευταίες δεκαετίες συνεργάζεται με κορυφαία ξένα πανεπιστήμια, που χρησιμοποιούν καινοτόμες τεχνολογίες, προκειμένου να αποκαλύψουμε τη γεωλογική ιστορία των ηφαιστείων του νησιού και να εκτιμήσουμε την επικινδυνότητά τους. Δεν έχουμε κατανοήσει ακόμα τι συμβαίνει σε μεγάλο βάθος, έχουμε καταγράψει κυρίως την επιφάνεια. Δεν γνωρίζουμε ακόμα τι σχέση έχουν τα ηφαιστειακά κέντρα μεταξύ τους. Σε κάποιες από αυτές τις απορίες ευελπιστούμε ότι θα πάρουμε απαντήσεις μέσα από την αποστολή του “Joides Resolution” και του Διεθνούς Προγράμματος Εξερεύνησης των Ωκεανών».

https://www.kathimerini.gr/society/562087528/mystika-apo-ta-vathi-tis-santorinis/

[Δροσος Γεωργιος]

Ελβετία: Λιώνουν οι παγετώνες (σοκαριστικές εικόνες),

To 2022 ήταν δραματική χρονιά για τους παγετώνες της Ελβετίας καθώς οι πάγοι στις ελβετικές Aλπεις λιώνουν με ταχείς ρυθμούς, έχοντας χάσει φέτος περίπου 6% του όγκου τους εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής (στη φωτογραφία του Arnd Wiegmann/Reuters, επάνω, νερό ρέει από το λιώσιμο του πάγου, στον παγετώνα Pers, κοντά στο αλπικό θέρετρο Ποντρεσίνα).

Αποχαιρετώντας τους ελβετικούς πάγους

Η συγκεκριμένη αεροφωτογραφία, που τραβήχτηκε τέλη Ιουνίου 2022, δείχνει τον παγετώνα του Ροδανού να δημιουργεί μία λίμνη, με τα νερά του να λιώνουν. Σύμφωνα με την Ελβετική Ακαδημία Επιστημών (SCNAT), οι ελβετικοί παγετώνες έχασαν φέτος πάνω από το 6% του όγκου τους. Συγκριτικά, χρονιές με απώλεια όγκου πάγου περί τα 2% έχουν χαρακτηριστεί ως «ακραίες».

Πρώτη φορά δίχως πάγους, μετά από 2000 χρόνια

Πεζοπορίες, για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 2022, στο πέρασμα Τρανσφλερόν, το οποίο βρισκόταν θαμμένο κάτω από πάγους για τουλάχιστον 2000 χρόνια. Μέχρι πριν μία δεκαετία, το πάχος του παγωμένου στρώματος που σκέπαζε το πέρασμα ήταν 15 μέτρα. Οι λόγος για τη σημερινή κατάσταση: Ελάχιστες χιονοπτώσεις τον περασμένο χειμώνα, υψηλές θερμοκρασίες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Σκόνη από τη Σαχάρα και στην Ελβετία: Κίτρινη και επικίνδυνη

Και σαν να μην ήταν αρκετά όλα αυτά: Μετά τον ήπιο χειμώνα, η σκόνη από τη Σαχάρα επιδείνωσε ακόμη περισσότερο το φαινόμενο την περίοδο ανάμεσα στον μήνα Μάρτιο και Μάιο. Στη φωτογραφία, το όρος Μπρίζεν πίσω από κίτρινη ομίχλη. Το χιόνι στη συνέχεια απορροφούσε περισσότερες ακτίνες ηλίου, με αποτέλεσμα οι παγετώνες να χάνουν ακόμη πιο σύντομα το στρώμα χιονιού που τους προστάτευε.

Παρελθόν οι πεζοπορίες στους πάγους;

Με το λιώσιμο των πάγων, ίσως εικόνες όπως αυτή, στον παγετώνα Γκρις, μπορεί σύντομα να αποτελούν παρελθόν. Εάν δεν επιτευχθεί ο στόχος που έχει τεθεί στη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου, οι περισσότεροι παγετώνες στις Αλπεις θα έχουν εξαφανιστεί μέχρι το 2100.

Θησαυροί, κρυμμένοι σε παγωμένα σπήλαια

Πόλος έλξης τουριστών: Μία σπηλιά μέσα στον παγετώνα του ποταμού Ροδανού, ο οποίος χάνει ετησίως περίπου 5 μέτρα όγκου την τελευταία δεκαετία. Οι πάγοι, μερικοί από αυτούς ηλικίας χιλιάδων ετών, λειτουργούν ως ζωντανά αρχεία, τα οποία διατηρούν υπολείμματα ζώων και φυτών – μάρτυρες όλων των αλλαγών κατά τη διάρκεια της κλιματικής αλλαγής, παγκοσμίως.

Στερεύει και ο ποταμός Ροδανός

Ο ελβετογαλλικός ποταμός, μήκους 807 χιλιομέτρων, αναδύεται μετά τον παγετώνα του Ροδανού. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιρινού καύσωνα ο ποταμός στέγνωσε σχεδόν εντελώς. Ακόμα και όταν γέμισε και πάλι, μετά τις βροχοπτώσεις του Σεπτεμβρίου, το νερό ήταν πολύ ζεστό για να ψύξει τους γαλλικούς πυρηνικούς σταθμούς κατά μήκος της διαδρομής του.

«Πρώτες βοήθειες» για χιόνια και πάγους

Εργαζόμενοι σε ελβετικό χιονοδρομικό κέντρο καλύπτουν το χιόνι που έχει απομείνει από τον περασμένο χειμώνα με μουσαμάδες για να… καθυστερήσουν το λιώσιμό του. Ο πάγος έχει και έναν σταθεροποιητικό ρόλο στα βουνά: το λιώσιμο ενέχει κινδύνους κατολισθήσεων βράχων και λάσπης. Οι ελβετικές αρχές κλείνουν ήδη την πρόσβαση σε τμήματα των Αλπεων λόγω επικινδυνότητας.

https://www.in.gr/2022/10/13/b-science/perivallon-b-science/elvetia-lionoun-oi-pagetones-sokaristikes-eikones/

[Δροσος Γεωργιος]

Διπλή κλιματική επίθεση δέχονται οι πάγοι της Γροιλανδίας.

Shutterstock

Εικόνα από την Γροιλανδία οι πάγοι της οποίας λιώνουν με επιτάχυνση.

Η Γροιλανδία είναι η 12^η σε έκταση χώρα του πλανήτη και το 80% της επιφάνειας της καλύπτεται από πάγους. Αν λιώσει το σύνολο των πάγων της Γροιλανδίας η στάθμη του νερού στους ωκεανούς της Γης θα αυξηθεί κατά επτά μέτρα βυθίζοντας το σύνολο των νησιωτικών και παράκτιων περιοχών του πλανήτη με ότι αυτό συνεπάγεται για τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν σε οικολογικό και ανθρωπιστικό επίπεδο.Έχει διαπιστωθεί ότι ο ρυθμός αύξησης της θερμοκρασίας στις αρκτικές περιοχές είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από αυτή στις υπόλοιπες περιοχές του πλανήτη. Οι παγετώνες της Γροιλανδίας διαθέτουν τη δεύτερη σε μέγεθος μάζα φρέσκου νερού σε παγωμένη μορφή. Η έκταση του παγωμένου φρέσκου νερού είναι περίπου 1,2 εκατ. τετρ. χλμ. δεύτερη πίσω από την Ανταρκτική. Οι πάγοι στη Γροιλανδία άρχισαν να λιώνουν τη δεκαετία του 1990 και το λιώσιμο επιταχύνθηκε από τη δεκαετία του 2000 και έκτοτε.Πραγματοποιούνται συνεχώς μελέτες για την κατάσταση που βιώνει η Γροιλανδία και η τελευταία αποκαλύπτει την αιτία της ταχείας τήξης των πάγων εκεί. Επιστήμονες των πανεπιστημίων του Εδιμβούργου και της Καλιφόρνια Σαν Ντιέγκο με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Nature GeoScience» αποκαλύπτουν την αιτία της ταχύτερης του αναμενομένου τήξης των πάγων στη Γροιλανδία.Σύμφωνα με τους ερευνητές η Γροιλανδία δέχεται διπλή κλιματική… επίθεση. Οι πάγοι της Γροιλανδίας λιώνουν και από την αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα αλλά και από την αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας αλλά και διαφόρων φαινομένων που δημιουργούνται ως συνέπεια αυτής της αύξησης θερμοκρασίας στο νερό. Φαινόμενα που επηρεάζουν αρνητικά τους πάγους της Γροιλανδίας με αποτέλεσμα να καταρρέουν συνολικά και με διαφόρους τρόπους.Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα τους αναλύοντας δεδομένα που σχετίζονται με την υποχώρηση των πάγων της Γροιλανδίας από το 1979 ως το 2018. Το λιώσιμο των πάγων μέσα στο νερό αποτελεί όπως εκτιμούν οι ερευνητές το βασικό πρόβλημα της Γροιλανδίας και θεωρούν ότι αν δεν υπήρχε η αύξηση της θερμοκρασίας στην ατμόσφαιρα του πλανήτη τα τελευταία 40 έτη αυτό το φαινόμενο δεν θα είχε κάνει την εμφάνιση στην περιοχή και οι πάγοι της Γροιλανδίας δεν θα έλιωναν με αυτό τον ρυθμό.

https://www.naftemporiki.gr/story/1914807/dipli-klimatiki-epithesi-dexontai-oi-pagoi-tis-groilandias

[Δροσος Γεωργιος]

Ο Λευκός Οίκος θα ψεκάσει με σωματίδια τη Γη για εμποδίσει τη κλιματική αλλαγή.

Ανάμεσα στις προτάσεις και τις ιδέες που έχουν πέσει στο τραπέζι από την επιστημονική κοινότητα για να σταματήσουν ή ακόμη και να αντιστραφούν τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής είναι λύσεις από το πεδίο της αποκαλούμενης «γεωμηχανικής». Πρόκειται για ένα τομέα από τον οποίο ξεπηδούν διαφόρων ιδέες και προτάσεις για την αναστροφή της κλιματικής αλλαγής με δραστικές παρεμβάσεις στη φύση. Πρόκειται όμως για ιδέες για τις οποίες η επιστημονική κοινότητα δεν έχει ακόμη καταλήξει αν θα είναι αποτελεσματικές και ασφαλείς και αρκετές θεωρούνται από αμφιλεγόμενες ως ανεφάρμοστες ή ακόμη και επιζήμιες. Μια τέτοια μέθοδο θέλουν να χρησιμοποιήσουν οι ΗΠΑ. Όπως έγινε γνωστό ο Λευκός Οίκος αποφάσισε να χρηματοδοτήσει ένα ερευνητικό πρόγραμμα διάρκειας πέντε ετών που έχει στόχο τον ψεκασμό της ατμόσφαιρας της Γης με σωματίδια τα οποία θεωρητικά θα δημιουργήσουν ένα πέπλο που θα ανακλά τις ακτίνες του Ήλιου μειώνοντας έτσι τη θερμοκρασία του πλανήτη.Ο ψεκασμός θα γίνεται με αεροσκάφη τα οποία θα απελευθερώνουν σωματίδια διοξειδίου του θείου. Αυτά τα σωματίδια εκτοξεύονται σε μεγάλες ποσότητες κατά τη διάρκεια ηφαιστειακών εκρήξεων και έχει διαπιστωθεί ότι σε συμβάντα πολύ μεγάλων ηφαιστειακών εκρήξεων μαζί με τα υπόλοιπα υλικά (σκόνη, αέρια) δημιουργούν ένα πέπλο που σκεπάζει τον ουρανό και εμποδίζει την διέλευση των ηλιακών ακτινών προκαλώντας κατά κανόνα πολύ αρνητικές συνέπειες στον πλανήτη.Στο μακρινό παρελθόν τέτοια συμβάντα έχουν προκαλέσει φαινόμενα μαζικής εξαφάνισης της ζωής ενώ στην ανθρώπινη ιστορία έχουν προκαλέσει καταστροφή των καλλιεργειών και μια σειρά από άλλα προβλήματα επιβίωσης των ανθρώπων προκαλώντας την κατάρρευση διαφόρων αρχαίων πολιτισμών αλλά και δημιουργώντας δομικές κοινωνικές και άλλου είδους μεταβολές στην σύγχρονη ιστορία των ανθρώπου.Όπως όλες οι μέθοδοι γεωμηχανικής έτσι και αυτή έχει εξαιρετικά υψηλό κόστος το οποίο εκτιμάται ότι θα έχει ύψος 10 δισ. δολαρίων ετησίως και μένει να δούμε αν σε μια εποχή παγκόσμιας οικονομικής και ενεργειακής κρίσης μπορεί ακόμη και μια πανίσχυρη οικονομία όπως αυτή των ΗΠΑ να αντέξει ένα τόσο υψηλού κόστους ερευνητικό πρόγραμμα για την εξέλιξη και τα αποτελέσματα του οποίου δεν υπάρχουν επιστημονικές εγγυήσεις.

https://www.naftemporiki.gr/story/1916210/o-leukos-oikos-tha-psekasei-me-somatidia-ti-gi-gia-empodisei-ti-klimatiki-allagi

 

 

 

[Δροσος Γεωργιος]

Το μέλλον της Αρκτικής προμηνύεται... ξινό

Το φαινόμενο της οξίνισης απειλεί μια πληθώρα μικροσκοπικών και μακροσκοπικών οργανισμών.

Λόγω της παγκόσμιας θέρμανσης, η οξύτητα του Αρκτικού Ωκεανού αυξάνεται έως και τέσσερις φορές ταχύτερα σε σχέση με άλλες θάλασσες και απειλεί την βάση ενός πλούσιου τροφικού πλέγματος, προειδοποιεί μελέτη στο περιοδικό Science.Η οξίνιση των ωκεανών, δηλαδή η πτώση του pH, οφείλεται στην αντίδραση του νερού με το διοξείδιο του άνθρακα που απορροφάται από την ατμόσφαιρα.Ο πάγος που επιπλέει στον Αρκτικό Ωκεανό σχηματίζει ένα φράγμα που περιορίζει την απορρόφηση CO2 από το νερό και φρενάρει έτσι την οξίνιση. Καθώς όμως ο πάγος λιώνει λόγω της κλιματικής αλλαγής, τα νερά γύρω από τον Βόρειο Πόλο απορροφούν όλο και περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα.Η επακόλουθη πτώση του pH απειλεί μια πληθώρα μικροσκοπικών και μακροσκοπικών οργανισμών που σχηματίζουν σκελετούς ή κελύφη από ανθρακικό ασβέστιο, το οποίο σχηματίζεται πιο εύκολα σε αλκαλικό περιβάλλον. Κοράλλια, δίθυρα μαλάκια και μονοκύτταροι οργανισμοί όπως τα διάτομα αναμένεται να πληγούν περισσότερο.«Η χρονοσειρά μετρήσεων του pH στον Αρκτικό Ωκεανό είναι μακρά. Οι παλαιότερες μετρήσεις προέρχονται από αποστολή το 1994, όταν το κάλυμμα πάγου ήταν εκτεταμένο και παχύ (…) Στην αποστολή του 2014, το παγοθραυστικό Oden μπόρεσε να ταξιδέψει σε ανοιχτά νερά το μισό δρόμο από τη Σιβηρία μέχρι τον Βόρειο Πόλο» λέει ο Λιφ Άντερσον του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία, μέλος της ερευνητικής ομάδας.Η οξίνηση που καταγράφεται στον Αρκτικό Ωκεανό τα τελευταία 30 χρόνια αντιστοιχεί σ πτώση κατά περίπου 0,1 μονάδες στην κλίμακα του pH, και οι ερευνητές εκτιμούν ότι, εάν οι εκπομπές άνθρακα συνεχίσουν να αυξάνονται με τον σημερινό ρυθμό, η πτώση μέχρι τα τέλη του αιώνα θα φτάσει τις 0,4 μονάδες.

Κρύες θάλασσες

Η οξίνιση θα είναι εντονότερη στις πιο ψυχρές θάλασσες, δεδομένου ότι το κρύο νερό μπορεί να απορροφήσει περισσότερο CO2 από ό,τι το ζεστό.Τα νερά της Αρκτικής και της Ανταρκτικής είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά χάρη σε ισχυρά ρεύματα από τον Ειρηνικό Ωκεανό. Τα συστατικά αυτά ενθαρρύνουν την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού, το οποίο απορροφά από το νερό μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, πρώτη ύλη για τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης.Κανονικα αυτό σημαίνει πως όταν τα ωκεάνια ρεύματα φτάνουν στις βόρειες θαλάσσιες περιοχές που καλύπτονται από πάγο, η περιεκτικότητά τους σε CO2 είναι χαμηλή. Τώρα όμως που οι πάγοι λιώνουν, το νερό συνεχίζει να απορροφά CO2 από την ατμόσφαιρα μέχρι να κορεστεί.Οι επιπτώσεις στο οικοσύστημα είναι ήδη ορατές, λέει ο Άντερσον. «Το φυτοπλαγκτό, το οποίο απορροφά CO2, ωφελείται από την κλιματική αλλαγή. Για άλλα είδη όμως τα νέα δεν είναι καλά. Οι θαλάσσιες πεταλούδες είναι αρπακτικά θαλάσσια σαλιγκάρια με κέλυφος από αραγονίτη, τον οποίο παράγουν από ιόντα ασβεστίου και ανθρακικά ιόντα. Τα επίπεδα κορεσμού σε αργαγινίτη που μετράμε στον ωκεανό είναι όλο και χαμηλότερα».Οι θαλάσσιες πεταλούδες, μαλάκια που κολυμπούν ελεύθερα, αποτελούν σημαντική πηγή τροφής για τις φάλαινες που μεταναστεύουν στον Αρκτικό Ωκεανό για να τραφούν. Κι αυτό σημαίνει ότι η διαθέσιμη τροφή θα λιγοστέψει λόγω των εκπομπών άνθρακα.To πρόβλημα επιδεινώνεται περαιτέρω καθώς η άνοδος της θερμοκρασίας λιώνει το μόνιμα παγωμένο έδαφος της Αρκτικής τούνδρας, με αποτέλεσμα να απελευθερώνεται άνθρακας που παρέμενε δεσμευμένος για χιλιάδες χρόνια.Μεγάλες ποσότητες άνθρακα καταλήγουν σε ποτάμια και από εκεί στον Αρκτικό Ωκεανό, όπου επιταχύνουν περαιτέρω το φαινόμενο της οξίνισης.Όπως επισημαίνει ο Άντερσον, «όλοι αυτοί οι παράγοντες είναι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, και το γεγονός ότι η έκταση της ανοιχτής θάλασσας μεγαλώνει ενισχύει το φαινόμενο».

https://www.tanea.gr/2022/10/19/science-technology/to-mellon-tis-arktikis-prominyetai-ksino/

[Δροσος Γεωργιος]

Ο ‘τρομακτικός’ ήχος του μαγνητικού πεδίου της Γης.

Κάπως τρομακτικός, θυμίζοντας…θρίλερ, είναι ο ήχος του προστατευτικού μαγνητικού πεδίου της Γης. Για πρώτη φορά, όπως ανακοίνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), επιστήμονες του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Δανίας πήραν μαγνητικά σήματα που είχαν καταγράψει οι ευρωπαϊκοί δορυφόροι Swarm και τα μετέτρεψαν σε ήχους.Στην πραγματικότητα το ίδιο το μαγνητικό πεδίο γύρω από τον πλανήτη μας, δεν μπορεί να παρατηρηθεί ούτε να ακουστεί άμεσα. Είναι μια πολύπλοκη και δυναμική «φυσαλίδα» που μας κρατά ασφαλείς από την κοσμική ακτινοβολία και τα φορτισμένα σωματίδια του ισχυρού ηλιακού «ανέμου». Όταν αυτά τα σωματίδια συγκρούονται με τα άτομα και τα μόρια -κυρίως οξυγόνου και αζώτου- στην ανώτερη γήινη ατμόσφαιρα, τότε ένα μέρος από τις συγκρούσεις μετατρέπεται στο πράσινο-μπλε θεαματικό πολικό σέλας.Το γήινο μαγνητικό πεδίο παράγεται κυρίως από έναν «ωκεανό» πολύ θερμού και στροβιλιζόμενου λιωμένου σιδήρου στον εξωτερικό πυρήνα του πλανήτη μας, ο οποίος δημιουργεί ηλεκτρικά ρεύματα, τα οποία με τη σειρά τους γεννούν το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο.Το «τρίο» των δορυφόρων της αποστολής Swarm της ESA, που εκτοξεύτηκαν το 2013, μελετούν το γήινο μαγνητικό πεδίο καταγράφοντας με ακρίβεια τα σήματα του. Οι Δανοί ερευνητές και μουσικοί χρησιμοποίησαν αυτά τα μαγνητικά δεδομένα, τόσο του πυρήνα της Γης όσο και μιας γεωμαγνητικής καταιγίδας που είχε δημιουργηθεί μετά από μια ηλιακή έκρηξη, για να τα μετατρέψουν σε ήχους, οι οποίοι ακούγονται λιγάκι σαν…υπόκρουση σε εφιάλτη.

Όπως ανέφεραν, η πρόθεση τους δεν είναι να τρομάξουν τους ανθρώπους, αλλά να υπενθυμίσουν ότι το μαγνητικό πεδίο υπάρχει και, μολονότι ακούγεται κάπως ανησυχητικό, στην πραγματικότητα η ζωή στη Γη εξαρτιέται από αυτό. Μια σειρά από ηχεία στην πλατεία Σόλμπγιερκ της Κοπεγχάγης θα εκπέμπουν ανά περιοδικά διαστήματα τον ήχο του μαγνητικού πεδίου καθ’ όλη την εβδομάδα 24-30 Οκτωβρίου.

https://physicsgg.me/2022/10/24/ο-τρομακτικός-ήχος-του-μαγνητικού-πε/

[Δροσος Γεωργιος]

H NASA εντοπίζει από το Διάστημα εκπομπές μεθανίου στη Γη.

NASA/JPL-Caltech

Στη φωτογραφία σημειώνονται με έντονα χρώματα οι εκπομπές μεθανίου από την πόλη Χαζάρ του Τουρκμενιστάν η οποία έχει και λιμάνι στη Κασπία Θάλασσα.

Μπορεί το διοξείδιο του άνθρακα να θεωρείται ο απόλυτος ένοχος για την κλιματική αλλαγή και την αύξηση της θερμοκρασίας στη Γη αλλά δεν είναι ο μόνος παράγοντας του προβλήματος. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες το μεθάνιο ευθύνεται για περίπου το 30% της υπερθέρμανσης του πλανήτη .Αν και παραμένει πολύ λιγότερο χρόνο στην ατμόσφαιρα από το διοξείδιο του άνθρακα έχει διαπιστωθεί ότι συντελεί 80 φορές περισσότερο στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη σε περίοδο 20 ετών. Μάλιστα υπάρχουν φόβοι ότι κάτω από διάφορα μόνιμα στρώματα πάγου όπως αυτά στη Σιβηρία υπάρχουν τεράστιες ποσότητες παγιδευμένου μεθανίου οι οποίες αν λιώσουν οι πάγοι αυτοί θα απελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα με ότι αρνητικό αυτό συνεπάγεται.Ένα νέο όργανο της NASA επέτρεψε να εντοπιστούν από το Διάστημα δεκάδες πηγές "υπερ-εκπομπών" μεθανίου στη Γη και οι επιστήμονες ελπίζουν η λειτουργία αυτή να επιτρέψει την ανάληψη δράσης προκειμένου να περιοριστούν οι εκπομπές αυτού του αερίου που συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην κλιματική αλλαγή.Αυτές οι πηγές "υπερ-εκπομπής" είναι εν γένει εγκαταστάσεις που συνδέονται με τους τομείς των ορυκτών καυσίμων, την επεξεργασία απορριμμάτων ή ακόμη τον αγροτικό τομέα. Η συσκευή αυτή, που ονομάστηκε EMIT, εκτοξεύτηκε στο διάστημα τον Ιούλιο και τοποθετήθηκε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, προοριζόταν αρχικά για την παρατήρηση του τρόπου με τον οποίο η μετακίνηση ορυκτής σκόνης επηρεάζει το κλίμα.Ωστόσο το εργαλείο αυτό αποδείχθηκε επίσης χρήσιμο για έναν άλλον σημαντικό σκοπό: επέτρεψε να εντοπιστούν περισσότερες από 50 πηγές "υπερ-εκπομπής" μεθανίου στην κεντρική Ασία, την Μέση Ανατολή και τις νοτιοδυτικές ΗΠΑ, ανακοίνωσε χθες, Τρίτη, η NASA. Η επιχείρηση αυτή "όχι μόνον θα βοηθήσει τους επιστήμονες να εντοπίζουν καλύτερα από πού προέρχονται οι διαρροές μεθανίου, αλλά και θα βοηθήσει να κατανοήσουν πώς μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε και γρήγορα", σημείωσε ο διευθυντής της NASA Μπιλ Νέλσον.Ορισμένα από τα νέφη που εντοπίστηκαν "είναι μεταξύ των μεγαλύτερων που έχουν θεαθεί ποτέ", ανέφερε επίσης σε ανακοίνωσή του ο Άντριου Θορπ, του Εργαστηρίου Αεριώθησης της NASA. «Αυτό που βρήκαμε και σε τόσο λίγο χρόνο ξεπερνάει ήδη αυτό που θα μπορούσαμε να φανταστούμε», σημείωσε. Στο Τουρκμενιστάν, το όργανο αυτό εντόπισε 12 νέφη από υποδομή φυσικού αερίου και πετρελαίου ανατολικά της πόλης-λιμάνι Χαζάρ. Με δυτική κατεύθυνση, ορισμένα από τα νέφη αυτά εκτείνονται σε περισσότερα από 32 χιλιόμετρα.Στην πολιτεία του Νέου Μεξικού στις ΗΠΑ, άλλο νέφος μήκους περίπου 3,3 χιλιομέτρων εντοπίστηκε επάνω από ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου στον κόσμο. Στο Ιράν, νότια της Τεχεράνης, παρατηρήθηκε νέφος τουλάχιστον 4,8 χιλιομέτρων, το οποίο προερχόταν από συγκρότημα επεξεργασίας απορριμμάτων. Τα απορρίμματα μπορούν να αποτελούν σημαντική πηγή μεθανίου, καθώς αυτό προκύπτει κατά την αποσύνθεσή τους.Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι αυτές οι τρεις εγκαταστάσεις εκπέμπουν αντίστοιχα 50.400, 18.300 και 8.500 κιλά μεθανίου την ώρα. Το EMIT είναι "το πρώτο από μια νέα γενιά φασματογράφων απεικόνισης που αποσκοπούν στην παρατήρηση της Γης", υπογράμμισε η NASA, αν και οι μέθοδοι εντοπισμού μέσω δορυφόρων διαρροών μεθανίου έχουν ήδη αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια.

https://www.naftemporiki.gr/story/1919065/h-nasa-entopizei-apo-to-diastima-ekpompes-methaniou-sti-gi

 

[Δροσος Γεωργιος]

Κλιματική αλλαγή: Το 1/3 των παγετώνων παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco θα εξαφανιστεί ως το 2050.

Το ένα τρίτο των παγετώνων που περιλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco θα έχει εξαφανιστεί ως το 2050 «όποιο κι αν είναι το κλιματικό σενάριο», προειδοποίησε σήμερα Πέμπτη η οργάνωση του ΟΗΕ, ζητώντας «να μειωθούν άμεσα οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα» προκειμένου να διατηρηθούν τα εναπομείναντα δύο τρίτα.Η έκθεση αφορά 18.600 παγετώνες συνολικού μεγέθους 66.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων που βρίσκονται σε 50 χώρους παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, δηλαδή το 10% της συνολικής επιφάνειας των παγετώνων στη Γη, «αντιπροσωπευτικών» της κατάστασης των παγετώνων παγκοσμίως, διευκρίνισε η Unesco.

Μία από τις δέκα μεγαλύτερες απειλές

Σύμφωνα με έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) που δημοσιεύθηκε την άνοιξη, το λιώσιμο των παγετώνων και του χιονιού αποτελεί μία από τις δέκα μεγαλύτερες απειλές της κλιματικής αλλαγής.Οι παγετώνες παγκόσμιας κληρονομιάς λιώνουν με ρυθμούς 58 δισεκ. τόνους πάγου ετησίως, δηλαδή όσος όγκος νερού χρησιμοποιούν ετησίως η Γαλλία και η Ισπανία, συμβάλλοντας στην άνοδο της επιφάνειας της θάλασσας, επεσήμανε η Unesco.Τα δύο τρίτα των παγετώνων αυτών «θα μπορούσαν να σωθούν, αν περιορίσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου», πρόσθεσε.

Οι προειδοποιήσεις που φοβίζουν

Η διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP27), που θα διεξαχθεί από τις 6 ως τις 18 Νοεμβρίου στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου, θα είναι «κρίσιμης σημασίας για την εξεύρεση λύσεων», υπογράμμισε η Οντρεΐ Αζουλέ, διευθύντρια της Unesco.Όλοι οι παγετώνες της Αφρικής που έχουν περιληφθεί στον κατάλογο μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco «πιθανότατα θα εξαφανιστούν» ως το 2050, κυρίως αυτοί στο Εθνικό Πάρκο του Κιλιμάντζαρο στην Τανζανία.Στην Ευρώπη οι παγετώνες στα Πυρηναία, στη Γαλλία και την Ισπανία, αναμένεται να εξαφανιστούν, όπως και αυτοί στις Δολομιτικές Άλπεις στην Ιταλία αλλά και στα εθνικά πάρκα Γέλοουστοουν και Γιοσέμιτι στις ΗΠΑ. Ο όγκος των παγετώνων στην προστατευόμενη περιοχή των Τριών Παράλληλων Ποταμών στην επαρχία Γιουνάν της Κίνας μειώθηκε κατά το ήμισυ και αυτή τη στιγμή λιώνουν γρηγορότερα από τους υπόλοιπους.«Περίπου το 50% των παγετώνων παγκόσμιας κληρονομιάς ενδέχεται να έχει εξαφανιστεί σχεδόν εντελώς ως το 2100, με βάση το σενάριο σύμφωνα με το οποίο οι εκπομπές αερίων θα παραμείνουν στο υφιστάμενο επίπεδο», προειδοποίησε η Unesco.Εκτός από την έκκληση για «δραστική» μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, η Unesco ζητεί να δημιουργηθεί «ένα παγκόσμιο ταμείο για την εποπτεία και τη διατήρηση των παγετώνων».

https://www.in.gr/2022/11/03/b-science/klimatiki-allagi-1-3-ton-pagetonon-pagkosmias-klironomias-tis-unesco-tha-eksafanistei-os-2050/

[Δροσος Γεωργιος]

Η έκρηξη της Τόνγκα ενίσχυσε την κλιματική αλλαγή.

πηγη φωτο Shutterstock

Μια ακόμη μελέτη έρχεται να φωτίσει τις επιπτώσεις της τρομερής έκρηξης στο ηφαίστειο της Τόνγκα στις αρχές του χρόνου. Τα ευρήματα δείχνουν ότι πρόκειται για την πιο ισχυρή έκρηξη τα τελευταία 140 έτη στη Γη και επιπλέον δημιούργησε συνθήκες ευνοϊκές στην κλιματική αλλαγή.

Στα τέλη Δεκεμβρίου του 2021 το ηφαίστειο στο νησί Τόνγκα στον Ειρηνικό άρχισε να ενεργοποιείται και στις 15 Ιανουαρίου προκλήθηκε με εξαιρετικά ισχυρή έκρηξη τα επακόλουθα της οποίας έγιναν με διαφόρους τρόπους αντιληπτά σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Το κρουστικό κύμα της έκρηξης έφθασε μέχρι την Ελλάδα. Ο καπνός της έφτασε στο ύψος-ρεκόρ των 55 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της Γης, στα σύνορα της στρατόσφαιρας κάτι που δεν έχει ποτέ διαπιστωθεί στο παρελθόν.Επιστήμονες της NASA υπολόγισαν ότι η έκρηξη της Τόνγκα απελευθέρωσε εκρηκτική ισχύ ισοδύναμη με 10 μεγατόνους ΤΝΤ, κάτι που σημαίνει ότι ήταν 500 φορές πιο ισχυρή από την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα. Οι γεωεπιστήμονες κατατάσσουν την έκρηξη του ηφαιστείου της Τόνγκα στην κλίμακα 5 του δείκτη ηφαιστειακής εκρηκτικότητας (VEI). Πρόκειται για την ισχυρότερη έκρηξη μετά από εκείνη του Πινατούμπο, που είχε καταταχθεί στην κλίμακα 6 (η κλίμακα VEI φτάνει έως το 8 και, συγκριτικά η Μινωική έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας έχει ταξινομηθεί ως 7).Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Science» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει την πιο ολοκληρωμένη μελέτη των επιπτώσεων της έκρηξης της Τόνγκα. Τα ευρήματα της μελέτης προέρχονται από την επεξεργασία των δεδομένων τριών μετεωρολογικών δορυφόρων που παρακολουθούσαν το φαινόμενο. Οι ερευνητές υπολόγισαν το ύψος που έφτασε το νέφος ηφαιστειακής ύλης το οποίο άγγιξε τα 60 χλμ. Πιο συγκεκριμένα οι ερευνητές κάνουν λόγο για μια ηφαιστειακή στήλη ύψους 57 χλμ που είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί από την κολοσσιαία έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα στην Ινδονησία το 1883 η οποία θεωρείται από τις μεγαλύτερες στην ιστορία της Γης. Το νέφος ξεπέρασε την τροπόσφαιρα και τη στρατόσφαιρα και εισήλθε στο τρίτο ατμοσφαιρικό στρώμα του πλανήτη μας, την μεσόσφαιρα.Το δεύτερο σημαντικό εύρημα της μελέτης είναι ότι τα υλικά που μετέφερε στην ατμόσφαιρα της Γης το ηφαιστειακό νέφος και κυρίως οι μεγάλες ποσότητες των υδρατμών σε συνδυασμό με τα μεταλλικά υλικά της τέφρας δημιούργησαν συνθήκες ενίσχυσης της κλιματικής αλλαγής στον πλανήτη γεγονός που προκαλεί αίσθηση στην επιστημονική κοινότητα. Όπως φαίνεται η έκρηξη της Τόνγκα και οι συνέπειες της θα συνεχίσουν να μας απασχολούν για πολλά χρόνια.

https://www.naftemporiki.gr/society/1397182/i-ekrixi-tis-tongka-enischyse-tin-klimatiki-allagi/

 

[waylker]

Η σκόνη από τις μεγάλες εκρήξεις των ηφαιστείων σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να μπλοκάρει τις ακτίνες του ήλιου και να συμβάλει με αυτό τον τρόπο στην ψύξη του πλανήτη;

[Δροσος Γεωργιος]

Η Γη ήταν ακόμη εξωγήινη.

Τον Αύγουστο του 1519 αναχώρησαν από τη Σεβίλλη πέντε πλοία. Ανοίχτηκαν στον Ατλαντικό και πολύ σύντομα χάθηκε από τα μάτια των ναυτών ακόμα και το αχνό περίγραμμα της στεριάς. Με σημερινούς όρους, ήταν λες κι ένα διαστημόπλοιο άφηνε πίσω του το όριο του ηλιακού μας συστήματος. Επικρατούσε φόβος.

Ο λεγόμενος Σταυρός του Μαγγελάνου στις Φιλιππίνες τιμά τον πρώτο σταυρό που ο Μαγγελάνος είχε διατάξει τους ναύτες του να στήσουν με το που πάτησαν το πόδι τους εκεί. 

Τον Αύγουστο του 1519 αναχώρησαν από τη Σεβίλλη πέντε πλοία. Ανοίχτηκαν στον Ατλαντικό και πολύ σύντομα χάθηκε από τα μάτια των ναυτών ακόμα και το αχνό περίγραμμα της στεριάς. Με σημερινούς όρους, ήταν λες κι ένα διαστημόπλοιο άφηνε πίσω του το όριο του ηλιακού μας συστήματος.Επικρατουσε φόβος. Ο πλοίαρχος ενός πλοίου αποφάσισε να ακολουθήσει δική του πορεία και βρέθηκε σιδηροδέσμιος. Ο πλοίαρχος ενός άλλου πλοίου καταδικάστηκε σε θάνατο επειδή βίασε έναν νεαρό καμαρότο.Αρχηγος ήταν ο Μαγγελάνος. Δεν υπήρχε περίπτωση να επιτρέψει να του ξεφύγει ο έλεγχος. Τον βασάνιζε το κατόρθωμα του Κολόμβου, είκοσι επτά χρόνια πριν, όταν ο ίδιος ήταν τότε μόλις δώδεκα. Τον βασάνιζε το κατόρθωμα του Βάσκο Νούνιεζ ντε Μπαλμπόα, έξι χρόνια πριν, ο οποίος διέσχισε τα στενά του Παναμά και πέρασε στον Ειρηνικό – ο πρώτος Ευρωπαίος που πετύχαινε κάτι τέτοιο.Οι ναύτες παρατηρούσαν το σακατεμένο πόδι του Μαγγελάνου, «παράσημο» από τη μάχη που έδωσε με τους Μαροκάνους τη χρονιά που ο Μπαλμπόα διέσχιζε τον Παναμά.

Ο πρώτος περίπλους της γης

Καταμεσής του ωκεανού είδαν, έντρομοι, αλλόκοτες μπλε φλόγες να εκτείνονται πάνω από τα κατάρτια. Οι φωτιές του Αγίου Ελμου (οι «δικοί μας» Αγιοι Νικολήδες): μια οπή του υπερβατικού στη φύση ή η αποφόρτιση κορώνας που προκαλεί φωτεινό πλάσμα κατά τη διάρκεια έντονου ηλεκτρικού πεδίου στην ατμόσφαιρα.Οι ναύτες του 1519 έβλεπαν το κορμί ενός αγίου κι έπεφταν στα γόνατα να προσευχηθούν. Ο κόσμος ήταν ακόμη άγνωστος και γεμάτος τέρατα. Η Γη ήταν ακόμη εξωγήινη. Δεν το ήξεραν, μα ήσαν κοσμοναύτες δίχως ένα κουμπί να πατήσουν για να ακουμπήσουν στη σιγουριά της τεχνολογίας.Στα νότια της Βραζιλίας σφαγιάστηκαν. Μεταξύ τους. Ή έπλευσαν σε ποτάμια νομίζοντας πως είναι ο ωκεανός. Ναυάγησαν με τη μεταλλική γεύση του αίματος στο στόμα τους: τα δόντια τους έπεφταν απ’ το σκορβούτο.Τον Νοέμβριο του 1520, τα τρία πλοία που είχαν επιζήσει πέρασαν, επιτέλους, στον Ειρηνικό. Τον Μάρτιο του 1521, οι λίγοι εξαθλιωμένοι έπιασαν στεριά: Γκουάμ, έπειτα Φιλιππίνες. Εκεί χάθηκε ο Μαγγελάνος, ο οποίος είχε βαλθεί να αποδείξει ότι η Γη είναι στρογγυλή. Οι ντόπιοι επιτέθηκαν. Ο καπετάνιος κομματιάστηκε.Ενα πλοίο μονάχα έφτασε στις Μολούκες, στο αρωματικό αρχιπέλαγος της Ινδονησίας με το μοσχοκάρυδο και τα γαρίφαλα.Νωρίτερα, στις ακρώρειες της Νοτίου Αμερικής, παρατήρησαν στον ουρανό δύο νεφελώματα, τους δύο κοντινότερους γαλαξίες στη Γη. Οι ονομασίες τους εξυψώνουν σήμερα τη μνήμη του κομματιασμένου καπετάνιου: Μικρό και Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου. Η Γη ήταν στρογγυλή τελικώς. Ακόμη και γι’ αυτό έπρεπε να χυθεί αίμα.

Το Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου (LMC) -δεξιά- και το Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου (SMC) -αριστερά-

https://physicsgg.me/2022/11/06/η-γη-ήταν-ακόμη-εξωγήινη/

[Δροσος Γεωργιος]

«Εκατομμύρια κομμάτια πλαστικού» σε κάθε μπουκιά της γαλάζιας φάλαινας.

Κάθε κήτος εκτιμάται ότι καταπίνει δεκάδες κιλά πλαστικού κάθε μέρα.

Το μεγαλύτερο ζώο που έζησε ποτέ στη Γη καταναλώνει τόνους τροφής κάθε μέρα. Τώρα όμως οι γαλάζιες φάλαινες καταπίνουν και μεγάλες ποσότητες πλαστικού.Μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature Communications εκτιμά τις ποσότητες μικροπλαστικών που καταλήγουν στα στομάχια τριών μεγαλόσωμων ειδών φάλαινας –της γαλάζιας φάλαινας, της πτεροφάλαινας και της μεγάπτερης φάλαινας- έξω από τις αμερικανικές ακτές του Ειρηνικού.Αντί για δόντια, τα γιγαντόσωμα θηλαστικά φέρουν μπαλένες, δομές σαν χτένες με τις οποίες φιλτράρουν από το νερό μικρά ψάρια και κριλ, καρκινοειδή που μοιάζουν με μικρές γαρίδες.Η μέση γαλάζια φάλαινα (Balaenoptera musculus), υπολογίζουν οι ερευνητές, καταπίνει κάθε μέρα 10 εκατομμύρια συνθετικές μικροΐνες και μικροπλαστικά, αριθμός που αντιστοιχεί σε περίπου 44 κιλά πλαστικού την ημέρα.Για τις πτεροφάλαινες (Balaenoptera physalus, οι οποίες επίσης τρέφονται κυρίως με κριλ, η εκτίμηση φτάνει τα 6 εκατομμύρια κομμάτια μικροπλαστικών ή 26 κιλά πλαστικού την ημέρα.

Γαλάζια φάλαινα επιτίθεται σε κοπάδι κριλ. Σε κάθε μπουκιά φτύνει το νερό και κρατά τα μικρά καρκινοειδή 

Οι μεγάπτερες φάλαινες είναι ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς ορισμένα άτομα τρέφονται με κριλ ενώ άλλα προτιμούν κοπάδια μικρών ψαριών. Στην πρώτη περίπτωση η εκτίμηση είναι 4 εκατομμύρια κομμάτια πλαστικού ή 17 κιλά πλαστικού την ημέρα, ενώ στην δεύτερη περίπτωση η εκτίμηση πέφτει στα 200.000 κομμάτια μικροπλαστικών, ή ένα κιλό πλαστικού την ημέρα.Το 99% των μιικροπλαστικών αυτών δεν προέρχεται από το ίδιο το θαλασσινό νερό αλλά από τα κριλ και τα ψάρια που είχαν προηγουμένως καταναλώσει πλαστικό, επισήμανε ο Μάθιου Σαβόκα του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.Η γαλάζια φάλαινα καταναλώνει τις μεγαλύτερες ποσότητες επειδή είναι το πιο μεγαλόσωμο από τα τρία είδη, με μήκος που φτάνει τα 30 μέτρα. Οι πτεροφάλαινες δεν υπερβαίνουν τα 24 μέρα και οι μεγάπτερες τα 15.Οι ερευνητές υπολόγισαν την ημερήσια πρόσληψη τροφής για 126 γαλάζιες φάλαινες, 65 μεγάπτερες και 29 πτεροφάλαινες στις οποίες είχε τοποθετηθεί συσκευή παρακολούθησης με GPS, κάμερα, μικρόφωνο και αισθητήρα κίνησης. Στη συνέχεια οι μετρήσεις αυτές συνδυάστηκαν με δεδομένα για τη συγκέντρωση μικροπλαστικών στο Ρεύμα της Καλιφόρνια.Σύμφωνα με περυσινή μελέτη που εξέταζε τις ίδιες φάλαινες έξω από τις αμερικανικές ακτές στον Ειρηνικό, οι γαλάζιες φάλαινες τρώνε 10-20 τόνους κριλ την ημέρα. Οι πτεροφάλαινες 6-12 τόνους κριλ και οι μεγάπτερες είτε 5-10 τόνους κριλ ή 2-3 τόνους ψαριών.Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, οι φάλαινες τρέφονται κυρίως σε βάθη 5—250 μέτρων, το στρώμα με τη μέγιστη συγκέντρωση μικροπλαστικών.Τα μικροπλαστικά είναι κομμάτια πλαστικού με μήκος κάτω των 5 χιλιοστών, τα οποία σχηματίζονται από τη διάσπαση διαφόρων πλαστικών προϊόντων.Οι πιθανές επιπτώσεις τους στην υγεία των θηλαστικών ή άλλων οργανισμών παραμένουν εν πολλοίς άγνωστες.Όπως επισήμανε η Σίρελ Καχέιν-Ράπορτ του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, επικεφαλής της μελέτης, «προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει πως όταν τα κομμάτια πλαστικού είναι αρκετά μικρά μπορούν να περάσουν από το τοίχωμα του εντέρου και να φτάσουν στα εσωτερικά όργανα, αν και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις είναι ακόμα ασαφείς».»Τα πλαστικά απελευθερώνουν επίσης χημικά που διαταράσσουν το ορμονικό σύστημα».

https://www.tanea.gr/2022/11/03/science-technology/ekatommyria-kommatia-plastikou-se-kathe-mpoukia-tis-galazias-falainas/

[Δροσος Γεωργιος]

Δείτε ένα σπάνιο ροζ σέλας στον ουρανό της Γης (βίντεο)

Στιγμιότυπο από το ροζ σέλας (πηγή φωτό Markus Varik/Greenlander)

Το σέλας αποτελεί ένα είδος.... φωτορυθμικών του ουρανού και η εμφάνιση του κάθε φορά προκαλεί τον θαυμασμό των παρατηρητών. Πόσο μάλλον όταν οι συνθήκες που δημιουργούν το σέλας παράγουν ένα χορό χρωμάτων που σπάνια βλέπουμε να συμβαίνει. Ένα τέτοιο φαινόμενο καταγράφηκε πρόσφατα από την κάμερα όσων τυχερών το είδαν δίνοντας έτσι τη δυνατότητα σε όλους μας να το παρακολουθήσουμε μέσα από τις οθόνες των υπολογιστών και των κινητών τηλεφώνων.Στα σημεία του Ήλιου στα οποία υπάρχει έντονη μαγνητική δραστηριότητα δημιουργούνται συχνά που έχουν λάβει την ονομασία «ηλιακές εκλάμψεις». Οι εκρήξεις αυτές είναι εξαιρετικά λαμπρές και εξαπολύουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας. Ένα «τσουνάμι» ηλεκτρικά φορτισμένων σωματιδίων ξεκινά από το σημείο της έκρηξης και αν φτάσει στη Γη δεν μπορεί να διαπεράσει την ατμόσφαιρα αλλά προκαλεί φυσικά φαινόμενα όπως το σέλας ενώ παράλληλα μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργίες στους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας.Ενα τέτοιο τσουνάμι έφτασε στη Γη στις 3 Νοεμβρίου και κατάφερε να τρυπήσει κυριολεκτικά την γήινη ατμόσφαιρα και τα σωματίδια να διεισδύσουν πολύ πιο βαθιά μέσα σε αυτή από το συνηθισμένο με αποτέλεσμα το σέλας που δημιουργήθηκε στον ουρανό της Νορβηγίας να παίρνει απρόσμενα χαρακτηριστικά. Ένα οργανωμένο τουριστικό γκρουπ που βρισκόταν στην πόλη Τρόμσο στη Νορβηγία είδε να εξελίσσεται μπροστά του ένα εντυπωσιακό σέλας με έντονο ροζ χρώμα και στη συνέχεια ο ουρανός να γίνεται γαλάζιος και βυσσινί. Ο επικεφαλής του γκρουπ Μάρκους Βάρικ κατέγραψε το φαινόμενο και το βίντεο έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον των χρηστών του Διαδικτύου αλλά και της επιστημονικής κοινότητας για τη μελέτη του φαινομένου.

https://www.naftemporiki.gr/techscience/1399714/deite-ena-spanio-roz-selas-ston-oyrano-tis-gis-vinteo/

[Δροσος Γεωργιος]

Ο πλανήτης Γη από το Orion.

Το διαστημικό σκάφος Orion της αποστολής Artemis 1 προς την Σελήνη με θέα την Γη. Όταν λήφθηκε η φωτογραφία το Orion βρίσκονταν μόνο στο ένα πέμπτο της απόστασης Γης-Σελήνης, και ο πλανήτης μας φαίνεται ήδη πολύ μικρός, για να χωρέσει την απέραντη μισαλλοδοξία των κατοίκων της

Ένας πύραυλος Space Launch System εκτοξεύθηκε από τον πλανήτη Γη την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου μεταφέροντας το διαστημικό σκάφος Orion, στην πρώτη ολοκληρωμένη δοκιμή των συστημάτων της αποστολής Artemis 1. Πάνω από μια ώρα μετά την απογείωση από το ιστορικό συγκρότημα εκτόξευσης 39B του Διαστημικού Κέντρου Κένεντι, μία από τις εξωτερικές βιντεοκάμερες του Orion κατέγραψε την πρώτη εικόνα του πλανήτη μας.Η αποστολή Artemis 1 θα διαρκέσει σχεδόν τέσσερις εβδομάδες, δοκιμάζοντας τις δυνατότητες που θα επιτρέψουν την ανθρώπινη εξερεύνηση της Σελήνης και του Άρη. Το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο Orion αναμένεται να προσεγγίσει την Σελήνη στις 21 Νοεμβρίου, μπαίνοντας σε τροχιά γύρω από τον δορυφόρο μας. Η αποστολή θα ολοκληρωθεί στις 11 Δεκεμβρίου.

https://physicsgg.me/2022/11/17/ο-πλανήτης-γη-από-το-orion/

[Δροσος Γεωργιος]

Η Γη πλέον ζυγίζει έξι ronnagrams

Ένα ηλεκτρόνιο ζυγίζει περίπου ένα rontogram

Πείτε γεια στα ronnagrams και τα quettameters: Διεθνείς επιστήμονες που συγκεντρώθηκαν στη Γαλλία ψήφισαν υπέρ της έγκρισης νέων μετρικών προθεμάτων για την έκφραση των μεγαλύτερων και των μικρότερων μετρήσεων στον κόσμο, λόγω του ολοένα αυξανόμενου όγκου δεδομένων.Είναι η πρώτη φορά σε περισσότερες από τρεις δεκαετίες που προστίθενται νέα προθέματα στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων (SI), το συμφωνημένο παγκόσμιο πρότυπο για το μετρικό σύστημα.Οι μονάδες που εντάσσονται στις τάξεις των γνωστών προθεμάτων όπως το κιλό και το μίλι, είναι το ronna και το quetta για τους μεγαλύτερους αριθμούς – και το ronto και το quecto για τους μικρότερους.Η αλλαγή ψηφίστηκε από επιστήμονες και κυβερνητικούς εκπροσώπους από όλο τον κόσμο που συμμετείχαν στην 27η Γενική Διάσκεψη για τα Βάρη και τα Μέτρα, η οποία διέπει το SI και συνέρχεται περίπου κάθε τέσσερα χρόνια στο Παλάτι των Βερσαλλιών, δυτικά του Παρισιού.Από το 1960 που καθιερώθηκε το διεθνές μετρικό σύστημα SI, έχει καταστεί φανερή η ανάγκη για ολοένα περισσότερα προθήματα. Η τελευταία προσθήκη είχε γίνει το 1991, επειδή οι χημικοί ήθελαν να εκφράσουν τεράστιες μοριακές ποσότητες. Είχε έτσι προστεθεί το ζέτα (zetta) και το γιότα (yotta). Ένα γιοτάμετρο είναι ο αριθμός 1 ακολουθούμενος από 24 μηδενικά. Είχε προηγηθεί το 1975 η εισαγωγή των peta και exa.Έως τη δεκαετία του 2030 ο κόσμος θα δημιουργεί περίπου ένα yottabyte δεδομένων ετησίως ή 10^24 bytes ή μια ποσότητα δεδομένων που αν έμπαινε σε DVD, θα έφταναν μέχρι τον ‘Αρη.

Ακολουθεί ο νέος αναλυτικός κατάλογος των προθημάτων των ακραίων αριθμών.

10^30 quetta Q 2022

10^27 ronna R 2022

10^24 yotta Y 1991

10^21 zetta Z 1991

10^18 exa E 1975

10^15 peta P 1975

10^−15 femto f 1964

10^−18 atto a 1964

10^−21 zepto z 1991

10^−24 yocto y 1991

10^−27 ronto r 2022

10^−30 quecto q 2022

https://www.tanea.gr/2022/11/19/science-technology/i-gi-pleon-zygizei-eksi-ronnagrams/

[Δροσος Γεωργιος]

Σαντορίνη: Αμερικανικό ερευνητικό πλοίο αρχίζει τον Δεκέμβριο γεωτρήσεις γύρω από τα ηφαίστειά της

Το πλοίο θα ξεκινήσει από την Ισπανία, θα μελετήσει τα ηφαίστεια πέριξ της Σαντορίνης και θα καταλήξει στην Κρήτη με 28 επιστήμονες από 9 χώρες

Η αποστολή πέριξ του νησιού αυτόν το χειμώνα.

Το πρόγραμμα και τους στόχους της σημαντικής ωκεανογραφικής αποστολής του ερευνητικού σκάφους των ΗΠΑ «JOIDES Resolution», το οποίο θα πραγματοποιήσει από τα μέσα Δεκεμβρίου 2022 έως τα μέσα Φεβρουαρίου 2023 θαλάσσιες γεωτρήσεις γύρω από τη Σαντορίνη, παρουσίασαν ξένοι και Έλληνες επιστήμονες σε χθεσινή «υβριδική» (δια ζώσης και διαδικτυακή) εκδήλωση του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ.Στόχος των γεωτρήσεων είναι η ανακατασκευή της γεωλογικής ιστορίας του ηφαιστειακού συγκροτήματος των Χριστιανών, της Σαντορίνης και του Κολούμπου, συλλέγοντας πυρήνες ιζημάτων μέσα από τα ιζήματα και τα ηφαιστειακά στρώματα του πυθμένα της θάλασσας. Η αποστολή «IODP expedition 398» είναι μέρος του Διεθνούς Προγράμματος Εξερεύνησης των Ωκεανών (International Ocean Discovery Program – IODP).

Γεωτρήσεις σε έξι βασικά σημεία

Σχεδιάζεται να γίνουν γεωτρήσεις σε έξι βασικά σημεία (έχουν προσδιοριστεί και 12 εναλλακτικά), σε βάθη νερού 300 έως 700 μέτρων και σε βάθος 230 έως 860 μέτρων κάτω από τον βυθό. Το πλοίο θα ξεκινήσει από την Ισπανία, θα μελετήσει τα ηφαίστεια πέριξ της Σαντορίνης και θα καταλήξει στην Κρήτη. Θα επιβαίνουν 28 επιστήμονες από εννέα χώρες, καθώς επίσης πολλοί τεχνικοί και μηχανικοί. Στη διεθνή ωκεανογραφική αποστολή από ελληνικής πλευράς θα συμμετέχουν τρεις γυναίκες-επιστήμονες: Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παρασκευή Νομικού (Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος ΕΚΠΑ), η δρ. Όλγα Κουκουσιούρα (Τμήμα Γεωλογίας ΑΠΘ) και η ερευνήτρια Παρασκευή Πολυμενάκου (Ινστιτούτο ΙΘΑΒΒΥΚ του ΕΛΚΕΘΕ)Σύμφωνα με την κ. Νομικού, «η δομή της ενεργής τεκτονικής ζώνης Χριστιανά-Σαντορίνη-Κολούμπο διατρέχει τα νησιά Σαντορίνη-Αμοργός σε μήκος άνω των 140 χιλιομέτρων και περιλαμβάνει τα ηφαιστειακά κέντρα Χριστιανά, Σαντορίνη και Κολούμπο, τα οποία αποτελούν ιδανικά φυσικά εργαστήρια για τη μελέτη της αλληλεπίδρασης της ηφαιστειότητας και της τεκτονικής. Τα ηφαίστεια αυτά βρίσκονται μέσα σε μια θαλάσσια λεκάνη μήκους 100 χλμ., όπου έχουν συσσωρευθεί λάσπη και ηφαιστειακά υλικά εδώ και περίπου τέσσερα εκατομμύρια χρόνια, κάτι που παρέχει ένα πλούσιο αρχείο της ιστορίας των ηφαιστείων αυτών. Η καταγραφή των εκρηκτικών εκρήξεων στο παρελθόν παρέχει πληροφορίες για τη συχνότητα, τα μεγέθη και τις εντάσεις τους, καθώς και για τη θαλάσσια γεωλογία. Επίσης, περιλαμβάνει μια σειρά από ενεργά ρήγματα που έχουν δώσει μεγάλους σεισμούς, όπως τον μέγιστο σεισμό 7,5 Ρίχτερ του 1956 στην Αμοργό. Η ερευνητική ομάδα, μελετώντας τα γεωφυσικά δεδομένα που είχε, επέλεξε τις κατάλληλες θέσεις των ερευνητικών γεωτρήσεων και όταν στη συνέχεια θα αναλυθούν οι πυρήνες που θα συλλεχθούν, θα κατανοηθεί ο ηφαιστειακός κίνδυνος της περιοχής. Η νέα αποστολή Exp. 398 θα επεκτείνει αυτές τις ποσοτικές πληροφορίες για όλη την περιοχή του Ελληνικού ηφαιστειακού τόξου».Τη σημασία της αποστολής -καθώς και της ελληνικής συμβολής σε αυτήν – για τη συλλογή περισσότερων και ζωτικών στοιχείων για τα ηφαίστεια της περιοχής τόνισαν στους χαιρετισμούς τους η πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας του ΕΚΠΑ καθηγήτρια Ασημίνα Αντωναράκου, ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του ΕΚΠΑ Δημήτρης Παπανικολάου (εκ των πρωτεργατών της υλοποίησης της αποστολής εδώ και χρόνια) και ο πρόεδρος της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας Αθανάσιος Γκανάς. Η κ. Νομικού υπογράμμισε ότι στη διάρκεια της αποστολής θα υπάρχει απόλυτη διαφάνεια και έγκαιρη ενημέρωση για τα ευρήματα, καθώς θα συντάσσονται ημερήσιες αναφορές για τις ελληνικές αρχές και το κοινό.Ο επικεφαλής καθηγητής ηφαιστειολογίας Τιμ Ντρούιτ του γαλλικού Πανεπιστημίου Clermont-Auvergne τόνισε ότι υπάρχουν περισσότερα από 1.000 πιθανά ενεργά ηφαίστεια στον κόσμο και 800 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε ακτίνα 100 χλμ. από ένα ενεργό ηφαίστειο. «Γι’ αυτό το λόγο», όπως είπε, «είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε τι ενεργοποιεί ένα ηφαίστειο και τι μπορούμε να μάθουμε από τη συμπεριφορά τους στο παρελθόν, καθώς και τις πιθανές απειλές μιας ενδεχόμενης έκρηξης στο μέλλον». Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα βίαιης ηφαιστειακής έκρηξης ανέφερε την έκρηξη στα νησιά Τόνγκα τον περασμένο Ιανουάριο, μια από τις πιο βίαιες που έχουν ποτέ καταγραφεί, όπου το ηφαιστειακό νέφος έφτασε σε ύψος 35 χλμ. στην ατμόσφαιρα, ενώ οι παλμοί των κυμάτων που καταγράφηκαν, φάνηκαν να κάνουν επαναλαμβανόμενους κύκλους γύρω από την Γη. «Οι ηφαιστειολόγοι συνειδητοποίησαν πως υπάρχουν ακόμη πολλά που δεν κατανοούμε για αυτού του είδους τις εκρήξεις», ανέφερε.Ο Ντρούιτ επεσήμανε ότι «η Σαντορίνη είναι ένα από τα πιο εκρηκτικά ηφαίστεια στον κόσμο. Κάθε ένα από τα στρώματα που φαίνονται στα πρανή της καλντέρας, σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια μιας προηγούμενης έκρηξης του ηφαιστείου, κάποιες από τις οποίες υπήρξαν ιδιαίτερα βίαιες. Η ηφαιστειακή ιστορία της Σαντορίνης, όπως έχει καταγραφεί στα πετρώματά της στην ξηρά, έχει μελετηθεί με μεγάλη λεπτομέρεια από τους επιστήμονες. Ωστόσο, αυτό το αρχείο είναι ελλιπές και είναι καιρός να προχωρήσουμε στον θαλάσσιο χώρο, όπου η διατήρηση του ηφαιστειακού αρχείου είναι πιθανό να είναι πολύ πιο πλήρης. Θα μας επιτρέψει επίσης να ερμηνεύσουμε ηφαιστειακά γεγονότα ηλικίας έως και εκατομμυρίων ετών πριν. Και ας μην ξεχνάμε το εξής: η διερεύνηση του παρελθόντος της ηφαιστειακής δραστηριότητας μας παρέχει πληροφορία σχετικά με το τι μπορούμε να περιμένουμε σε μια ενδεχόμενη μελλοντική δραστηριότητα».Για το άλλο κοντινό υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο, είπε ότι «αποτελεί σίγουρα μια μεγάλη απειλή για τη Σαντορίνη στο μέλλον και πρέπει να καταλάβουμε πολύ περισσότερα για την ιστορία των εκρήξεών του».

Δύο γεωτρήσεις μέσα στην καλντέρα

Η αποστολή θα κάνει γεώτρηση σε δύο τοποθεσίες μέσα στην καλντέρα της Σαντορίνης. Ο Ντρούιτ ανέφερε ότι «η γεώτρηση στην καλντέρα θα γίνει κάτω από ειδικές συνθήκες, ώστε οι βιολόγοι να μπορούν να πάρουν δείγματα και να χαρακτηρίσουν τυχόν μικρόβια που ζουν στα πετρώματα βαθιά μέσα στην καλντέρα. Γνωρίζουμε ήδη ότι υπάρχουν μικροβιακές αποικίες στο δάπεδο της καλντέρας και θα είμαστε σε θέση να μελετήσουμε τι συμβαίνει με αυτές τις μορφές ζωής, καθώς θάβονται από επαναλαμβανόμενες ηφαιστειακές εκρήξεις σε βάθος έως και 360 μέτρων κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας».Υπογράμμισε ακόμη ότι «φυσικά θα δημοσιεύσουμε τα αποτελέσματά μας, τα οποία θα είναι προσβάσιμα από τους επιστήμονες, το κοινό και τις αρχές. Δεν θα ασχοληθούμε, όμως, με αρχαιολογικά ζητήματα, ούτε θα κάνουμε εργασίες που έχουν εμπορικές εφαρμογές και ούτε θα ψάξουμε για υδρογονάνθρακες. Δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας για το εάν η γεώτρηση μπορεί να προκαλέσει έκρηξη, καθώς το μάγμα κάτω από την καλντέρα είναι πολύ βαθύτερο από ό,τι τρυπάμε. Επιπλέον, η τρύπα του τρυπανιού είναι πολύ στενή, οπότε δεν θα μπορούσε να προκαλέσει σεισμό. Επιπλέον, τα σχέδιά μας έχουν ελεγχθεί αυστηρά από εμπειρογνώμονες ασφαλείας του IODP με πολύ μεγάλη εμπειρία σε αυτά τα θέματα».Σύμφωνα με τη δρ Κάρολ Κότεριλ του Γεωπαρατηρητηρίου Lamont-Dohert του αμερικανικού Πανεπιστημίου Κολούμπια, υπεύθυνη για την προβολή στο IODP, η αποστολή έχει τεράστιες δυνατότητες προβολής, καθώς η Σαντορίνη είναι εμβληματικός χώρος τόσο για την ηφαιστειολογία όσο και για την αρχαιολογία, προσελκύοντας εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο. Θα υπάρχουν δύο υπεύθυνοι προβολής της αποστολής: ένας επί του σκάφους και ένας στην ξηρά. Οι δράσεις δημοσιότητας σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιστολόγια και ιστότοπους, εθνικής και διεθνούς εμβέλειας θα είναι συνεχείς κατά τη διάρκεια της αποστολής.Ο δρ Στέφεν Κούτεροφ του γερμανικού Κέντρου Ωκεανογραφικής Έρευνας Helmholz GEOMAR ανέφερε ότι το πλοίο θαλάσσιων ερευνητικών γεωτρήσεων JOIDES Resolution ή «JR» έχει μήκος 143 και πλάτος 21 μέτρων, ενώ ο γερανός του ύψους 62 μέτρων, όπου γίνεται η γεώτρηση, αποτελεί το υψηλότερο σημείο του πλοίου. Με τον γερανό του, το JR μπορεί να κάνει γεωτρήσεις έως και 2 χλμ κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας μέσα σε ωκεανούς βάθους έως και 6 χλμ. Ο ίδιος και ο Τόμας Ρόνγκε του αμερικανικού Πανεπιστημίου Α & Μ του Τέξας διαβεβαίωσαν ότι κατά τις γεωτρήσεις στο Αιγαίο θα ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και της θαλάσσιας ζωής.

Έκθεση

Από 21 έως 25 Νοεμβρίου (ώρες 09:00 – 17:00) λειτουργεί η περιοδική έκθεση «Αναζητώντας τα μυστικά της Γης» στο Μουσείο Παλαιοντολογίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου. Είναι μια εκπαιδευτική διαδραστική έκθεση για όλες τις ηλικίες, που δείχνει πώς οι θαλάσσιες ερευνητικές γεωτρήσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επίλυση των γεωλογικών μυστηρίων της Γης. Η έκθεση, η οποία παρουσιάστηκε αρχικά στη Σαντορίνη, θα περιλαμβάνει πληροφορίες ειδικότερα για την  για την αποστολή πέριξ του νησιού αυτόν το χειμώνα.

https://www.tanea.gr/2022/11/22/greece/santorini-amerikaniko-ereynitiko-ploio-me-polyplithi-epistimoniki-omada-arxizei-ton-dekemvrio-geotriseis-gyro-apo-ta-ifaisteia-tis/