Κατασκευή Dobsonian 12" truss

[Μανούσος]

Εδώ και καιρό με απασχολούσε το θέμα της κατασκευής ενός truss τηλεσκοπίου. Βλέποντας φωτογραφίες αλλά και βίντεο, με γοήτευε η τόσο εύκολη μεταφορά τους. Από την άλλη μεριά η αστάθεια των τηλεσκοπίων με μικρά altitude bearings και ψηλό κέντρο βάρους (όπως τα περισσότερα τηλεσκόπια dobsonian που κυκλοφορούν σήμερα κλειστού σωλήνα) με έκανε να προβληματιστώ. Νομίζω ότι το παν στην παρατήρηση εκτός από τις ίντσες είναι και να έχεις ένα τηλεσκόπιο εύκολα μεταφέρσιμο και σταθερό. Μελέτησα βιβλία, διάβασα άρθρα στο internet και αφού δεν πρόκειται να πάρω άλλο τηλεσκόπιο, τελικά πήρα τη μεγάλη απόφαση. Χρησιμοποιώντας τα οπτικά του τηλεσκοπίου μου αλλά και τον εστιαστή με την αράχνη ξεκίνησα εδώ και μια εβδομάδα να φτιάχνω το καινούριο μου τηλεσκόπιο τύπου truss.

 

Τα βήματα στην κατασκευή ενός truss είναι συγκεκριμένα τα εξής:

 

1. Στήριξη του πρωτεύοντος κατόπτρου (mirror cell).

2. Κατασκευή του κουτιού του πρωτεύοντος κατόπτρου (mirror box).

3. Κατασκευή και συναρμολόγηση του πάνω μέρους όπου θα στηρίζει το δευτερεύον με τον εστιαστή και τυχών παρελκόμενα.

4. Συναρμολόγηση του συστήματος των αντιστηριγμάτων (truss).

5. Κόψιμο και προσαρμογή των καμπύλων του alt σύμφωνα με το κέντρο βάρους του τηλεσκοπίου.

6. Κατασκευή του κουτιού περιστροφής και της βάσης (rocker box και ground board).

 

Τα υλικά που χρησιμοποιώ είναι απλά υλικά τα οποία μπορεί ο καθένας να προμηθευτεί. Το ξύλο που χρησιμοποιώ είναι κόντρα πλακέ θαλάσσης 5 στρώσεων σημύδας πάχους 18mm. Το ξύλο είναι αρκετά στιβαρό και είναι εντελώς άκαμπτο.

 

Το βήμα 1 το παρέλειψα και αποφάσισα να χρησιμοποιήσω το έτοιμο mirror cell του τηλεσκοπίου μου το οποίο φαίνεται να είναι αρκετά σταθερό.

 

Στο βήμα 2 το mirror box είναι διαστάσεων 40Χ40Χ20 εκ. Τα πλαϊνά τα κόλλησα με κόλλα αλλά και με βίδες, επίσης εφάρμοσα εσωτερικά σε βάθος 5 εκ. το καπάκι για να έχει περισσότερη αντοχή. Η εφαρμογή του mirror cell με το κάτω μέρος του κουτιού έγινε με τις 3 βίδες που κλειδώνουν το κάτοπτρο. Τις βίδες αυτές δεν της χρησιμοποίησα ποτέ από τότε που έκανα αναβάθμιση και έβαλα πιο δυνατά ελατήρια στις βίδες ευθυγράμμισης.

 

Στο βήμα 3 το πάνω μέρος αποφάσισα να είναι 1 δαχτυλίδι και όχι 2 για να αποφύγω το βάρος αλλά και τα επιπλέον υλικά, όπως το μαύρο πλαστικό κάλυμμα το οποίο δεν χρειάζεται στην ουσία γιατί αργότερα θα μπει φωτοχειτώνιο, όπως επίσης και τα επιπλέον μεταλικά μέρη τα οποία προσθέτουν βάρος. Η εσωτερική διάμετρος του δακτυλίου είναι όση είναι και η εσωτερική διάμετρος του σωλήνα του τηλεσκοπίου μου. Η εξωτερική είναι +4 εκ. για να είναι στιβαρό και άκαμπτο. Η προσαρμογή της αράχνης με το δακτύλιο έγινε με γωνιές μεταλλικές, ενώ ο εστιαστής βιδώθηκε σε ένα κομμάτι ξύλου. Εδώ θα πρέπει να δωθεί προσοχή στην απόσταση του εστιαστή από την αράχνη η οποία πρέπει να είναι όση ήταν και πριν. Οπότε παίρνοντας σαν σημείο αναφοράς τις βίδες της αράχνης μέτρησα την αποσταση μέχρι τον εστιαστή και έβγαλα την απόσταση που θα πρέπει να έχει το ξύλο.

 

Στο 4ο βήμα προμηθευτηκα 8 σωλήνες μήκους 140εκ. τις οποίες έκοψα υπολογίζοντας την κλίση αλλά και το μήκος που θα πρέπει να έχουν για να το επιθυμητό μήκος εφαρμόζοντας πυθαγόρειο θεώρημα.

 

Αναμείνατε για τη συνέχεια...

[songless_bird]

Διαβασα και για την πλατφορμα που κατασκευασες. Πραγματικα αξιοζηλετη δουλεια. Αν και εχω flextube μια truss ξυλινη κατασκευη δεν συγκρινεται σε βαρος και ευκολια μεταφορας. Ειμαι σιγουρος οτι θα καταφερεις μια δουλεια που ολοι θα ζηλεψουμε.

[Μανούσος]

Σε ευχαριστώ πολύ.

Λοιπόν χτες το βράδυ κατάφερα να εγκαταστήσω τα trusses και να συναρμολογήσω για πρώτη φορά το κυρίως κομμάτι του τηλεσκοπίου. Τα στηρίγματα των trusses είναι απλά στηρίγματα σωλήνων Φ22 τα οποία στηρίζουν τις σωλήνες πάνω στο mirror box. Στο πάνω μέρος έβαλα μεταλλικές γωνιές. Τα trusses έχουν μια ελαφριά κλίση προς τα έξω κάτι που είναι φυσιολογικό.

 

Ο Μάνος το χαζεύει!!! Άντε σειρά έχει το δικό σου.

 

Το κάτω μέρος με τα στηρίγματα

 

Το πάνω κομμάτι και οι γωνιές στήριξης

 

Το κυρίως κομμάτι συναρμολογημένο

[astrovox]

Μπράβο Δημήτρη, βλέπω πολύ μεράκι!

 

Έχεις κάνει υπολογισμούς για το ύψος που θα βγαίνει το προσοφθάλμιο; Σκεφτόμουν μήπως αν φτιάχνει κανείς τηλεσκόπιο από την αρχή για τον ίδιο, προσπαθήσει να το φέρει σε σημείο που τον βολεύει (καθώς στα μικρομεσαία dob πονάνε οι μέσες και τα μεγάλα... θέλουν σκάλες).

[kkokkolis]

Πολύ ωραίο γίνεται. Θα είσαι υπερήφανος έχοντας φτιάξει κάτι με τα χέρια σου και θα το αγαπάς περισσότερο από πριν.

Το ύψος μπορεί να ρυθμιστεί επιλέγοντας πόσο ψηλά θα αναρτηθεί ο σωλήνας στην βάση. Δεν πρέπει να είναι δύσκολο, έτσι δεν είναι;

Θα φτιάξεις κυκλική βάση ή τετράγωνη; Ή θα κρατήσεις την παλαιά;

Οι τετράγωνες (Orion Optics) έχουν και εκείνες 3 ποδαράκια από κάτω, ή 4;

[Μανούσος]

Ευχαριστώ πολύ παιδιά.

Το ύψος εξαρτάται από τις καμπύλες του alt αλλά και από το ύψος του rocker box, το οποίο με τη σειρά του εξαρτάται από το ύψος του mirror box. Αλλά υπολογίζω ότι το ύψος του προσοφθάλμιου θα είναι λίγο πιο ψηλά από πριν δηλαδή χονδρικά θα είναι στο ύψος των ματιών μου όταν είναι στο ζενίθ.

 

Γενικότερα πάντως το ύψος του rocker box θα πρέπει να είναι το μικρότερο δυνατό για να έχουμε ακαμψία με το κέντρο βάρους να είναι όσο γίνεται πιο κοντά στο έδαφος. Αυτά τα 2 χαρακτηριστικά καθορίζουν και τη σταθερότητα όλου του τηλεσκοπίου.

 

Τη βάση σκέφτομαι να την κάνω κυκλική γιατί θέλω να προσαρμόσω αργότερα μοτέρ για tracking

(βλέπε project Ίππαρχος). Τα ποδαράκια κάτω πρέπει να είναι 3 για να μπορεί το τηλεσκόπιο να πατάει σε ανώμαλο έδαφος. Αλλιώς με 4 ποδαράκια θα έχει πρόβλημα (3 σημεία ορίζουν ένα επίπεδο).

 

Το επόμενο βήμα είναι τώρα να τοποθετηθούν τα οπτικά και να δοκιμαστούν όλα τα προσοφθάλμια αν εστιάζουν. Έχω κάνει επίτηδες τα trusses πιο μεγάλα 1εκ. από το προβλεπόμενο ύψος για να μην έχω πρόβλημα με μακριά εστίαση. Μετά θα δω αν χρειάζεται να κοπούν οι σωλήνες.

[Bi2L]

Συγχαρητήρια Δημήτρη!!

Καταπληκτική δουλειά! Είδες αμα πιάνουν τα χέρια σου, κάνεις θαυματα!!

 

Θα μας κάνεις παρουσίαση στην 6Πεεα;;

[planetman]

Το εντυπωσιακό μέχρι στιγμής είναι πως είναι φτιαγμένο με πολύ απλά υλικά. Έχω κι εγώ αγωνία να τελειώσει να δούμε αν θα δουλεύει και σωστά.

[astrovox]

Σχετικά με τα μηχανήματα, υπήρχε κάποια εύκολη πρόσβαση κάπου ή απλά πήγες σε έναν επαγγελματία και τα κάνεις;

[Μανούσος]

Ανδρέα ο πατέρας μου είναι μαραγκός και έχει μαγαζί.

 

Βασίλη, θα το ήθελα πολύ αλλά υπάρχουν κάποια τρεξίματα μέσα στο το καλοκαίρι και δεν ξέρω αν μπορέσω θα έρθω.

[HOMO]

Μπράβο Δημήτρη! Πολύ ενδιαφέρον το εγχείρημα! Τι χρώμα σκέφτεσαι να το βάψεις. Προτείνω μαυρο!

[eliasg2004]

Πολύ ωραίο! Γειά στα χέρια σου Δημήτρη και με το καλό το ..."πρώτο" φως

[planetman]

Απόψε βάλαμε και τα οπτικά και τελικά οι σωλήνες θέλουν όντως κόψιμο 1 εκατοστό, όπως ακριβώς το είχαμε προβλέψει. Ακριβής ήταν η μέτρηση τελικά! Επόμενη κίνηση το ζύγισμα!

 

Όσο για το χρώμα, προσωπικά το απεχθάνομαι το μαύρο. Εμένα θα μου άρεσε το καφέ, το χρώμα του ξύλου.

[Μανούσος]

Τι χρώμα σκέφτεσαι να το βάψεις. Προτείνω μαυρο!

Θανάση κι εγώ μαύρο έλεγα να το βάψω αλλά μάλλον θα το βάψω στο χρώμα του ξύλου.

[Μανούσος]

Σήμερα τελείωσα με τις καμπύλες του Alt. Οι καμπύλες φτιάχτηκαν με βάση την ακτίνα που έχει το τηλεσκόπιο από το κέντρο βάρους μέχρι το σημείο που θα τοποθετηθούν πάνω στο mirror box. Συνολικά η διάμετρος μου βγήκε περίπου στα 77εκατοστά.

 

Για να μην έχω πολύ βάρος έκανα τις καμπύλες σε σχήμα ημισελήνου και διπλασίασα το πάχος των καμπυλών. Μου πήρε λίγο χρόνο για να σκεφτώ πώς θα τις κόψω ακριβώς αλλά τελικά άξιζε.

 

Οι καμπύλες κολλημένες.

 

Οι καμπύλες

[Μανούσος]

Μερικές φωτογραφίες ακόμη από την κατασκευή του rocker box. Το rocker box είναι η βάση στην οποία θα "κάθεται" το κυρίως μέρος του τηλεσκοπίου και θα περιστρέφεται. Το rocker box αποτελείται από τα πλαϊνά με τις θηλυκές καμπύλες, τον πάτο και τα ξύλα υποστήριξης. Τα πλαϊνά καθώς και ο πάτος είναι κι αυτά διπλά ξύλα κολλημένα για να έχουμε όσο γίνεται λιγότερες ταλαντώσεις. Επειδή οι καμπύλες είναι μεγάλες το rocker box είναι πολύ χαμηλό σε ύψος κάτι που βοηθάει πάρα πολύ:

 

1ον είναι πιο σταθερό γιατί το μήκος των ξύλων είναι μικρό

2ον διατηρεί το κέντρο βάρους του τηλεσκοπίου όσο γίνεται πιο χαμηλά

 

Θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο ύψος των πλαϊνών με τις θηλυκές καμπύλες, έτσι ώστε να έχει αέρα το mirror box από κάτω 1-2 εκ. για να μην βρίσκει στον πάτο.

 

Εδώ όλα τα κομμάτια

 

Ο πάτος του rocker box

 

Το ένα από τα πλαϊνά του rocker box

[Μανούσος]

Μετά από μια 2 κουραστικές μέρες, επιτέλους τελείωσα σήμερα. Αφού συναρμολογήθηκε το rocker box, σειρά είχε το κόλλημα της φορμάικας στις καμπύλες, και το κάτω μέρος του rocker box. Οι καμπύλες κολλήθηκαν στο mirror box και πλαϊνά στηρίγματα τοποθετήθηκαν στο rocker για να μην εκτροχιάζονται οι καμπύλες κατά την κίνηση. Τα 2 από τα στηρίγματα είναι μεταβλητής πίεσης σε περίπτωση που θέλω να αυξήσω τις τριβές κατά την κίνηση του alt.

 

Τέλος το βάψιμο με βερνίκι νερού έδωσε ένα τόνο κλασσικού επίπλου στο τηλεσκόπιο.

Αύριο (πρώτα ο Θεός) μπαίνουν τα οπτικά και γίνεται η πρώτη δοκιμή...

 

Το πρώτο χέρι..

[50mm]

Πραγματικα ομορφη κατασκευη! Ελπιζω το τελικο αποτελεσμα να ειναι περα απο τις προσδοκιες σου.

Για το μερακι σου και μονο , μπραβο σου!

[minaskar]

πολυ καλη δουλεια, μπραβο. περιμενουμε κι' αλλες φωτογραφιες

[hunter155]

Εδώ δεν πρόκειται για μετατροπή, εσύ έφτιαξες ολόκληρο dob 12" με έτοιμα τα οπτικά απλά!!Ο τίτλος ίσως αδικεί το θέμα.Φανταστική δουλειά Μανούσο!Ζηλεύω τις γνώσεις και το μεράκι σου.

[Μανούσος]

Ευχαριστώ πολύ παιδιά. Τελικά σήμερα δεν θα κάνω δοκιμή γιατί το βερνίκι δεν έχει στεγνώσει εντελώς.

Έκανα όμως μπανάκι τον καθρέπτη.

 

Τώρα πρέπει να ράψω ένα φώτο-χιτώνιο. Ο Kriege στο βιβλίο του λέει ότι τα καλύτερα υφάσματα γι'αυτή τη δουλειά είναι τα συνθετικά lycra ή naylon σε μαύρο ματ χρώμα.

 

Το θέμα είναι ότι δεν ξέρω να ράβω...

 

Ο τίτλος ίσως αδικεί το θέμα.

Η αλήθεια είναι ότι έμειναν κάποια κομμάτια από το παλιό μου τηλεσκόπιο όπως το mirror cell τα οπτικά και η αράχνη με τον εστιαστή.

Αλλά έχεις δίκιο, άλλαξα τον τίτλο για να μπορεί να το βρίσκει καλύτερα όποιος τον ενδιαφέρει η κατασκευή του truss.

[Bi2L]

Πολύ ωραίο χρώμα Δημήτρη!!

 

Αντε τώρα που πήρες το κολλάει σε βλέπω να φτιάχνεις τηλεσκοπια Made in Crete, Manousos Tubes and Astroaccessories!!

 

Καλή συνέχεια!!

[Μανούσος]

Λοιπόν παιδιά σήμερα ξεκίνησα να κάνω τις πρώτες δοκιμές αλλά έχω ένα σοβαρό πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι σε κάποια σημεία κολλάει η κίνηση στο Alt και υποψιάζομαι ότι φταίει το βερνίκι το οποίο κολλάει στα κυκλικά ξύλινα κομμάτια που τα χρησιμοποιώ για να μην εκτροχιάζονται οι καμπύλες.

 

Σκεφτόμουν να βάλω φορμάικα στις επιφάνειες αλλά είναι λίγο φασαρία. Έχετε καμιά ιδέα;

[astrovox]

Σε αυτά τα κυκλικά κομμάτια εφάπτεται πάντα ή λειτουργούν μόνο ως stop αν πάει να φύγει αριστερά-δεξιά το τηλεσκόπιο; Ιδανική η μόνη επαφή θα ήταν με τεφλόν.

[stelios_STI]

αν μπορεις σηκωσε καμια εικονα με το κομματι που εχεις προβλημα