ΙΑΝΟΣ

Γεια σας παίδες! Φοβερά και τρομερά ήταν αυτά που έγιναν το περασμένο Σάββατο στο βουνό. Ήταν από τις σπάνιες περιπτώσεις εκπληκτικής διαύγειας, μηδενικής υγρασίας, εξαιρετικού seeing… ότι καλύτερο δηλαδή για μια δύσκολη παρατήρηση deep sky. Μοναδική και η πρόσκληση/ πρόκληση από τον Δημήτρη για παρατήρηση/ επιβεβαίωση κάποιων από τους Γαλαξίες του σμήνους Γαλαξιών Abell 2151 στον Αστερισμό του Ηρακλή. Κοιτώντας μέσα από τον προσοφθάλμιο δεν είχα δει καθόλου χάρτη για να έχω άποψη για το πεδίο και σίγουρα δεν γνώριζα ποιοι, πόσοι, που, και αν θα διακρίνονταν Γαλαξίες. Σχεδόν ακαριαία το απίστευτο! Δύο γαλαξίες δεξιά από έναν αστέρα που ήταν στο κέντρο του πεδίου με πλάγια όραση, σύμφωνα με τον Δημήτρη κάτω από το 14ο μέγεθος (Α και Β στη φωτο)!!!!! Η επιμονή του Δημήτρη για κάτι που υπήρχε, όπως μου έλεγε συνεχώς, «ώρα 11» με οδήγησε στην παρατήρηση συγκεκριμένης περιοχής του πεδίου (από θέση 1 έως θέση Δ, όπως φαίνεται στη φωτο). Αρχικά εντόπισα κάτι, στη θέση Γ όπως φαίνεται στη φωτο, για το οποίο δεν ήμουν βέβαιος. Πάντα με πλάγια όραση, και κατά διαστήματα, για περίπου μία ώρα όσο δηλαδή κράτησε η παρατήρηση στο ίδιο πεδίο, επιβεβαίωσα ότι θα πρέπει να υπήρχε κάποιος γαλαξίας εκεί. Δεν μπορούσα να κάνω διαφορετική εκτίμηση. Οπωσδήποτε κάτι υπήρχε. Διαβεβαίωσα τον Δημήτρη γι αυτό λέγοντάς του πως θα πρέπει να εξετάσουμε εξονυχιστικά το πεδίο με την πρώτη ευκαιρία γιατί πάντα υπάρχει η πιθανότητα λάθους εκτίμησης για το τι είναι αυτό που βλέπουμε. Στους άσπρους κύκλους που έχω περάσει στην φωτο υπάρχουν αμυδρότατοι αστέρες που μαζί η ακόμα και ένας μόνο μπορεί να δημιουργήσουν εύκολα την ψευδαίσθηση ότι παρατηρούμε τον στόχο μας ενώ στην πραγματικότητα βλέπουμε κάτι άλλο, ιδιαίτερα όταν οι αποστάσεις των παρατηρούμενων αμυδρότατων σωμάτων είναι ελάχιστες ( γι’ αυτό επιμένω πως για τέτοιου είδους παρατηρήσεις πρέπει να τυπώνουμε αναλυτικότατους χάρτες ή φωτογραφίες). Πάντως αυτό που διέκρινα αρκετές φορές, στο συγκεκριμένο σημείο πάντα, και με το 8ιντσο και με το 10ιντσο έμοιαζε πιο πολύ με Γαλαξία. Όμως ακόμα και τώρα διατηρώ κάποιες αμφιβολίες που για να διαλυθούν θα πρέπει να παρατηρήσω πάλι το πεδίο με τη βοήθεια της φωτογραφίας η κάποιου αναλυτικότατου χάρτη. Ο επίμαχος Γαλαξίας για εμένα είναι ο NGC 6050 και σε καμιά περίπτωση ο NGC 6054 (στον μαύρο κύκλο στη φωτο) αφού ουδέποτε εστίασα την παρατήρηση μου σε εκείνο το σημείο που ήταν για εμένα ώρα 7 ή 8. Οι διαφορετικές θέσεις πίσω από το προσοφθάλμιο τόσο η δική μου όσο και του Δημήτρη είναι πιθανόν να μας οδήγησαν και σε διαφορετική αντίληψη του πεδίου με διαφορετική προσέγγιση των στόχων, πολύ περισσότερο εμένα αφού δεν είχα καμιά πρόσθετη πληροφορία ( δεν κοίταξα καθόλου χάρτες). Για τους παραπάνω λόγους ΔΕΝ είναι δυνατόν να επιβεβαιώσω σε καμιά περίπτωση παρατήρηση κάτω από το 15ο μέγεθος ( NGC 6054). Αντίθετα η παρατήρηση του Γαλαξία στη θέση Δ όπως φαίνεται στη φωτο ήταν η πλέον εύκολη σε σχέση με τους υπόλοιπους. Ο πολύ σκοτεινός ουρανός το μεγάλο υψόμετρο και η μοναδική διαύγεια στην ατμόσφαιρα ήταν τα καλύτερα όπλα γι’ αυτή την παρατήρηση. Όπως και να χει η παρατήρηση αυτή ήταν για εμένα το κάτι άλλο μιας και θεωρούσα για μεγάλο χρονικό διάστημα αδύνατη την παρατήρηση γαλαξιών κάτω από το 14ο μέγεθος με ένα 8ιντσο. Πόσο μάλλον το σχετικά εύκολο 14.2 και το εξαιρετικά δύσκολο14.7!!!!!!! Αν το επιβεβαιώσω ξανά… πραγματικά ασύληπτο!!!!!!!!! Δημήτρη σ’ ευχαριστώ ιδιαίτερα που μου έδωσες την ευκαιρία για αυτή την πραγματικά σπουδαία παρατήρηση! Θανάσης

Nova in Ophiuchus May 27, 2008 Event: Nova in Ophiuchus Discovered By: independently by several Japanese observers using unfiltered CCDs: -- K. Nishiyama, Kurume, Fukuoka-ken, and F. Kabashima, Miyaki-cho, Saga-ken -- H. Nishimura, Kakegawa, Shizuoka-ken -- K. Haseda, Toyohashi, Aichi; via H. Yamaoka, Kyushu University Discovery Date: 2008 May 25 (JD 2454612) Discovery Magnitude: approximately 10.2 (visual estimate) Position: R.A. = 17h 39m 50.93s ; Decl. = -23o 50' 00.9" (J2000) by K. Nishiyama and F. Kabashima Charts: Finder charts for this object may be plotted by entering the coordinates above into VSP: http://www.aavso.org/observing/charts/vsp/ There are a few existing comparison stars to the southeast of the variable on a C-scale chart; more comparison stars will be added as soon as a sequence has become available. Notes: Multiple confirmations were reported after the object was posted on the CBAT unconfirmed objects webpage. Observations of the field prior to the current outburst indicated no object visible at those coordinates, the faintest of which (UK Schmidt Telescope red plates, checked by E. Guido and G. Sostero, Remanzacco, Italy) showed no object down to 20th magnitude on 1991 August 11. Several observations published in the IAU Circular suggest the nova has remained relatively constant at its discovery magnitude, remaining around m(vis) ~ 10.2. Spectra for this object have not been published so the nova type is not yet known. All discovery information in this Alert Notice is from IAU Circular 8947, Daniel W.E. Green, editor. For full details on the discovery and subsequent observations, please see the circular. Please submit data to the AAVSO using the name "N OPH 2008", or the alias "Nova Oph 2008, or "VSX J173950.9-235000". This object has been assigned the AAVSO Unique ID of "000-BFT-356". Congratulations to the discoverers! Good observing, Matthew Templeton & Elizabeth Waagen, AAVSO Εδώ και ο χάρτης της περιοχής

Όλο δύσκολα μας βάζεις πλανητάνθρωπε! Κάτι σαν και τους χάρτες η προγράμματα που έχουμε μάλλον δεν υπάρχει διαθέσιμο. Μια λύση στο πρόβλημα είναι η παρακάτω: Πέρνα τις συντεταγμένες μιας οποιαδήποτε περιοχής του ουρανού που σε ενδιαφέρει και επέλεξε το πεδίο που θα ήθελες γύρω από την περιοχή που επέλεξες σε μοίρες ή λεπτά ή δευτερόλεπτα και πάτα submit query, εδώ: http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-fcoo Ότι υπάρχει καταγεγραμμένο στην περιοχή που επέλεξες θα κατέβει σε μια λίστα/ πίνακα με πληροφορίες για κάθε αντικείμενο. Κάνοντας κλικ σε κάποιο από τα αντικείμενα που πιθανόν σε ενδιαφέρει θα περάσεις σε μια άλλη σελίδα με επιπλέον πληροφορίες για το αντικείμενο που επέλεξες. Στο κάτω τμήμα της σελίδας αυτής Plots and Images πάτα το Aladin applet (ή το Aladin previewer). Θα βγεί ο χάρτης φωτογραφία της περιοχής που έχεις επιλέξει με έναν πίνακα δεξιά. Μπορείς να κάνεις κλικ πάνω σε οποιοδήποτε από τα αντικείμενα που υπάρχουν στο χάρτη (πληροφορίες θα εμφανιστούν κάτω ακριβώς από το χάρτη) να μετρήσεις μεταξύ τους αποστάσεις κ.τ.λ. Περισσότερες επιλογές από τον πίνακα δεξιά. Θανάσης

Από τον Richard "Doc" Kinne είναι το παρακάτω άρθρο που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα της AAVSO στο E Y E P I E C E V I E W S - May 2008. FROM BINOCULARS TO TELESCOPES: A PERSONAL JOURNEY By Doc Kinne, Observing variable stars, as we all know, can be an increasing challenge. That's part of the fun, in fact! Some of us rise in several levels during our variable star observing career - from naked eye observation to binoculars to telescopes to CCDs. Due to the similarity with how our eyes and binoculars work there is usually not a great amount of problem moving from naked eye observation to using binoculars. Yes, you do have to learn your way around the sky (which can be great with binoculars), and you do have to go through learning about differential photometry with comparison charts, of course. But you have to do that with naked-eye variable star astronomy as well. Given all of that, the nice thing about observing with binoculars is "what you see is what you get." There is no confusion about the star field being in the "wrong" orientation, and the field you see in your binoculars is usually large enough that you can recognize it in the sky. This is how I started, and my first recorded observation was via 7x50 binoculars of Z UMa. My Z UMa observation simultaneously showed me both the thrill of variable star observation, and the limitation of binoculars. The limitation with binoculars, of course, is their light gathering ability. I would look at star after star and a vast percentage of them were either below 7th magnitude in brightness, or at least has a minimum that went significantly below that. I wanted to follow the more numerous fainter stars, and that meant a telescope. Telescopes offer more challenges to the beginning observer, but the increase in light gathering power is worth it. The first challenge I found myself dealing with was a greatly reduced field of view. With binoculars you can see almost half of the bowl of the Big Dipper. With that kind of a large field to see "guide stars" in, you can usually zero in on your star without too much trouble. With a telescope and its greatly reduced field of view I found myself developing expertise in an activity called "star hopping." Star hopping is when you acquire an easily found star in the general area of your target. From that initial star you "hop," or "walk," your scope's field of view to your desired star. You find the initial star, then move the scope slightly to the direction of the next nearby known star, then again, and again, until you find yourself at your target. Star hopping will not only enable you to find your targets, but I found it really acquaints you with your star's area of the sky. With most people using reflecting telescopes of one kind or another, including myself, the next challenge in making the leap form binoculars to telescopes was dealing with "flipped fields." In this instance, with telescopes, what you see is not what you get. Even more disconcerting, until you get used to it, is that the telescope field moves exactly in the opposite direction that you'll expect. This motion is probably the largest difference between binoculars and telescopes. Once you get used to this, the rest will be significantly easier. This, I think, was my biggest challenge. With telescopes you'll be using AAVSO charts of "B" scale or higher. You must remember that the "B" charts and higher are made to show you how your field will look in your telescope - flipped over and turned around from the actual sky. This is where your brain must be backward because the challenge here it to remember that if your target star in your field of view is above and to the right, you need to nudge your telescope down and to the left. If you have a Cassagrain telescope you'll be using the "reversed" charts. Here, in your field of view, the sky has been turned around, but not flipped over. No matter what your scope, I found that if I always made a point of nudging my telescope slowly I could evaluate if the movement I was making was really in the direction I wanted to go. Remember that magnification is a non-consideration with variable star observing. It's all about the mirror size in this game. When I got my telescope a few years before I got into variable star observing I never thought that I'd go for lower magnification, but I keep looking at those super-wide field of view eyepieces every time I look at an Orion catalog. The bigger the field you can see, the more valid comparison stars you'll be able to use. Finally, as you are beginning your transition from binoculars to telescopes, make your first several telescopic observations outside of the galactic plane. Stay away from the Milky Way. I was surprised how many additional stars the scope picked up, especially in those environments, and until you get used to your new field of view and the orientation of your telescope, you won't want a whole forest of stars confusing you. Variable star astronomy is a journey. Some may elect to stop at binoculars and with appropriate stars there is nothing wrong with that. Good work can be done with binoculars. However, most of us bitten by the variable star bug will, sooner or later, find ourselves moving a bit further down the road and starting to observe from a telescope. I found that they are very different instruments, but mastering the telescope for variable star observing will give you benefits both for your variable observations in particular and your knowledge of the sky and astronomy in general. Καλές παρατηρήσεις! Θανάσης

Κωνσταντίνε, Συνήθως όταν πρόκειται ν’ ανέβω στο βουνό για παρατήρηση προσπαθώ με κάθε τρόπο να εκμεταλλευτώ την ευκαιρία ότι θα παρατηρήσω κάτω από ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες οπότε κάνω ανάλογο σχεδιασμό. Θα επιλέξω κάποια μικρή περιοχή του ουρανού (κάποιον αστερισμό) πάνω στον χάρτη και με κάθε λεπτομέρεια θα καταγράψω ότι μπορεί να δει το τηλεσκόπιο μου. Τα πάντα. Ότι μπορεί να παρατηρηθεί π.χ διπλοί και πολλαπλοί Αστέρες, μεταβλητοί Αστέρες, Αστέρες άνθρακα, Αστρικά σμήνη, Γαλαξίες, Νεφελώματα κ.τ.λ ότι υπάρχει και είναι μέσα στις δυνατότητες του τηλεσκοπίου θα καταγραφεί μαζί με κάθε διαθέσιμη σχετική πληροφορία και σε αρκετές περιπτώσεις (αν υπάρχουν πολλά προς παρατήρηση αντικείμενα) θα σχεδιάσω ακόμα και το σταρ χοπινγκ που θα κάνω έτσι ώστε να υπάρχει μια λογική σειρά στην παρατήρηση τους αλλά και για εξοικονόμηση πολύτιμου χρόνου παρατήρησης. Αυτού του είδους η προετοιμασία απαιτεί κάποιες φορές αρκετό χρόνο που εγώ μάλλον δε διαθέτω πολύ συχνά. Οπότε συμβαίνει το εξής: Για παράδειγμα μπορεί να ασχοληθώ πολλές φορές από λίγα λεπτά την κάθε φορά, ας πούμε τον χειμώνα, για κάτι που θα κάνω το καλοκαίρι. Έτσι πάντα έχω κάποια προγράμματα έτοιμα να με περιμένουν. Η λογική μου για το σχεδιασμό μιας παρατήρησης είναι πως αφού έτσι κι αλλιώς θα πάω σε παρατήρηση για παράδειγμα κάποιου Γαλαξία γιατί να αφήνω, ας πούμε , απαρατήρητους κάποιους διπλούς Aστέρες ή κάποια άλλα αντικείμενα που βρίσκονται ακριβώς δίπλα του ή γενικά στην ευρύτερη περιοχή γύρω από αυτόν, εφόσον μπορώ να τα παρατηρήσω και μάλιστα πολύ εύκολα; Θεωρώ αδιανόητο, ας πούμε για παράδειγμα, να επισκεφθώ το σφαιρωτό σμήνος Μ-13 στον αστερισμό του Ηρακλή και να μην παρατηρήσω έναν μικρό λαμπερό και πολύ εύκολο στον εντοπισμό Γαλαξία, τον ngc 6207, που είναι δίπλα του μισή μοίρα απόσταση. Αυτά εντελώς περιληπτικά όσον αφορά τις γενικές παρατηρήσεις που σχεδιάζω πάντα με τη βοήθεια ποιοτικών χαρτών. Υπάρχουν και πάρα πολλές πιο εξειδικευμένες παρατηρήσεις που αφορούν μεταβλητούς Αστέρες, επιπροσθήσεις Αστεροειδών κ.α. Η φύση των παρατηρήσεων αυτών είναι τέτοια που τις περισσότερες φορές δε σου αφήνει περιθώρια να κάνεις κάτι άλλο κατά τη διάρκεια της εξόρμησης. Και αυτές τις παρατηρήσεις τις σχεδιάζω όσο μπορώ νωρίτερα και με κάθε λεπτομέρεια έτσι ώστε να έχω το επιθυμητό αποτέλεσμα την κατάλληλη στιγμή εάν φυσικά οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν. Ο σχεδιασμός και η προετοιμασία μιας παρατήρησης είναι το πλέον σημαντικό κεφάλαιο για κάθε ερασιτέχνη αστρονόμο, αδύνατο να αναλυθεί μέσα σε λίγες γραμμές. Θανάσης

Παναγιώτη, ο δυτικός ορίζοντας είναι πολύ καλός στο σημείο που παρατηρούμε σε κάποιες εξορμήσεις, κυρίως τον χειμώνα, δίπλα ακριβώς από το καταφύγιο. Με τον ανατολικό ορίζοντα υπάρχει πρόβλημα. Η κορυφή του βουνού είναι πολύ κοντά προς αυτή την κατεύθυνση. Εάν όλα πάνε καλά στην αρχή και πρέπει να τελειώσουμε τον μαραθώνιο είναι πιθανό να χρειαστεί να μετακινηθούμε νοτιότερα δέκα λεπτά με το αυτοκίνητο σε μια κορυφή στα 1600m με εξαιρετικό ανατολικό ορίζοντα.

Γεια σας παιδιά! Άλλος ένας Μαραθώνιος… Αν και δεν είμαι πολύ φαν των Messier, η περυσινή εμπειρία ήταν για μένα συγκλονιστική πέρα για πέρα! Αυτή τη χρονιά στην προγραμματισμένη από την ΕΑΕ εξόρμηση που θα γίνει στον Πάρνωνα ειδικά για τον Μαραθώνιο, http://astronomia.org.gr/wordpress/ είναι σίγουρο πως θα συμμετέχω. Ελπίζω το ίδιο να κάνουν και άλλοι πολλοί φίλοι, φυσικά όχι μόνο στον Πάρνωνα αλλά οπουδήποτε θα τους είναι εύκολο. Όσοι από εσάς θα επιχειρήσετε θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι πολύ καλά για την πολύωρη ολονύκτια παραμονή στο βουνό ή οπουδήποτε αλλού. Από αυτό θα εξαρτηθεί αν κάποιος θα τελειώσει τον Μαραθώνιο η όχι. Θα πρέπει, τουλάχιστον για τα πέντε πρώτα αντικείμενα στο ξεκίνημα, να γνωρίζετε όσο καλύτερα γίνεται την ακριβή τους θέση. Είναι πιθανό για πολλούς να χρειαστεί να ψάξουν σχεδόν στα τυφλά για να εντοπίσουν κάποια από αυτά, και οι χάρτες δε θα μπορούν να βοηθήσουν ιδιαίτερα. Το ίδιο ισχύει και για τα τελευταία σώματα το πρωί. Για την παρατήρηση κάποιων από τα αντικείμενα Messier επιβάλλεται η χρήση ερευνητή στο τηλεσκόπιο. Χωρίς ερευνητή είναι σχεδόν βέβαιο πως δε θα καταφέρουμε να φτάσουμε τον αριθμό 110… Τα τελευταία νέα για όσους σκέφτονται να εξορμήσουν στον Πάρνωνα είναι η σχεδόν σίγουρη συμμετοχή του Γιώργου Κορώνη. Η παρουσία του θα δώσει ξεχωριστή διάσταση στον Μαραθώνιο. Θανάσης

Είναι έκδοση του ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΡΟΣ ΔΙΑΔΟΣΙΝ ΩΦΕΛΙΜΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ και μπορείς να το βρεις σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία. Πραγματικά κορυφαίο βιβλίο.

OUTBURST!!!!!! Φαίνεται πως οι εκρήξεις στον U Gem ξεκίνησαν! Καναδοί και Αμερικανοί παρατηρητές επιβεβαιώνουν δραστηριότητα στο σύστημα U Gem. Η πρώτη αναφορά δίνεται στις 15/02/08, 20:08 ώρα Ελλάδος με τον U Gem έχει ανέβει σε λαμπρότητα mag=13.7. Μια από τις τελευταίες αναφορές στις 16/02/08, 04:24 ώρα Ελλάδος τον δίνει με λαμπρότητα mag=12.9! Η ραγδαία αύξηση της λαμπρότητας του συστήματος είναι αναμενόμενη για όλους τους κατακλυσμικούς μεταβλητούς αστέρες κατά τη διάρκεια των εκρήξεων. Ο U Gem αναμένεται το αμέσως επόμενο διάστημα να ανέβει σε λαμπρότητα έως περίπου το 9ο μέγεθος. Η παρατήρηση του, καθώς θα αγγίζει το μέγιστο, θα είναι πολύ εύκολη ακόμα και μέσα από τις πόλεις. Μη χάσετε την ευκαιρία να τον παρατηρήσετε να εμφανίζεται και να χάνεται πάλι πολύ γρήγορα. Είναι μοναδική εμπειρία! Ας ελπίσουμε πως ο καιρός θα βοηθήσει έτσι ώστε τις επόμενες ημέρες να μπορέσουμε να παρατηρήσουμε και να καταγράψουμε τη δραστηριότητα που παρουσιάζει αυτό το τόσο ενδιαφέρον σύστημα . Θανάσης

SN 2008Q in NGC 524