virial

Να παρουμε τα πραγματα με τη σειρα: Η πληρης χωρητικοτητα πηγαδιου (full-well-capacity, FWC) μας δειχνει ποσα ηλεκτρονια (e-) μπορει να "χωρεσει/κρατησει" ενα pixel της καμερας μας και εξαρταται απο το pixel size (μεγαλυτερο pixel = μεγαλυτερη FWC). Ο ψηφιοποιητης (analog-to-digital converter, ADC) ειναι υπευθυνος για την ψηφιοποιηση του (αναλογικου) ρευματος που μας δινουν τα ηλεκτρονια που υπαρχουν σε ενα pixel κατα τη φαση της αναγνωσης (readout). Σε μια καμερα 16-bit ο ADC μπορει να ψηφιοποιησει τιμες απο το 0 εως το 65535 (2^16 - 1). Καπως απλουστευτικα (ας αφησουμε στην ακρη το θορυβο αναγνωσης - readout noise) μπορουμε να πουμε πως το δυναμικο ευρος (dynamic range, DR) μιας οποιαδηπωτε συσκευης στην ουσια μας δινει την "περιοχη" που λειτουργει η εν λογω συσκευη. Δηλαδη, το "δυναμικο ευρος" ενος pixel ειναι απο 0 εως τη FWC, ενω αντιστοιχα το "δυναμικο ευρος" του ADC ειναι απο 0 εως 65535. Ο στοχος μας ειναι να βελτιστοποιησουμε το συστημα μας, ουτως ωστε το δυναμικο ευρος ενος pixel να "καλυπτεται" απο το δυναμικο ευρος του ADC. Ας δουμε ενα απλο παραδειγμα: εστω οτι εχουμε μια καμερα 16-bit, με FWC 50.000 [e-]. Εστω επιπλεον πως κανουμε μια εκθεση και μαζευουμε 49.000 [e-]. Ας δουμε τωρα καποιες περιπτωσεις. Περιπτωση 1η: Ας πουμε πως εχουμε gain 0,2 [e-/ADU]. Αυτο σημαινει πως θα εχουμε 49.000 [e-] / 0,2 [e-/ADU] = 245.000 [ADU]. Ομως ο ADC μπορει να ψηφιοποιησει αριθμους μονο μεχρι το 65.535 [ADU], αρα στην περιπτωση αυτη εχουμε κορεσμο εξαιτιας του ADC. Η ανωτατη τιμη των 65.535 [ADU] με gain 0,2 [e-/ADU] αντιστοιχει σε 65.535 [ADU] * 0,2 [e-/ADU] = ~ 13.100 [e-], πολυ λιγοτερα απο τα 50.000 [e-] που ειναι η FWC. Συνεπως, το DR του ADC αντιπροσωπευει μονο ενα τμημα του DR της FWC. Περιπτωση 2η: Ας πουμε πως εχουμε gain 5 [e-/ADU]. Αυτο σημαινει πως θα εχουμε 49.000 [e-] / 5 [e-/ADU] = 9.800 [ADU]. Η ανωτατη τιμη των 50.000 [e-] με gain 5 [e-/ADU] αντιστοιχει σε 50.000 [e-] / 5 [e-/ADU] = 10.000 [ADU], πολυ μικροτερο απο τα 65.535 [ADU]. Συνεπως, το DR της FWC αντιπροσωπευει μονο ενα τμημα του DR του ADC. Εδω θελει λιγο προσοχη: αν παιρναμε ενα flat, για παραδειγμα, και το αποτελεσμα ηταν 25.000 ADU θα μας φαινοταν πως ολα ειναι ενταξει. Ομως, αυτο μεταφραζεται σε 25.000 [ADU] * 5 [e-/ADU] = 125.000 [e-], αριθμος πολυ μεγαλυτερος απο τη FWC. Σ' αυτην την περιπτωση η εκθεση ειναι κορεσμενη! Ισως στο flat να μην ειναι τοσο ευκολο να το διακρινουμε, σε μια εικονα με αστρα ομως θα βλεπαμε την υπερχειλιση του pixel (blooming). Περιπτωση 3η: Καπως προχειρα, μπορουμε να πουμε πως ενα "ταιριαστο" gain για το setup μας ειναι το full-well-capacity [e-] / maximum ADC [ADU]. Στο παραδειγμα μας δηλαδη θα ηταν 50.000 [e-] / 65.535 [ADU] = 0,76 [e-/ADU]. Με αυτον τον τροπο το DR της FWC αντιπροσωπευεται πληρως απο το DR του ADC. Αν θελαμε να γινουμε καπως πιο ακριβεις, τοτε αντι για 65.535 θα ειχαμε την ανωτατη τιμη ADU που εχει η γραμμικη περιοχη της καμερας μας. Αν δηλαδη η καμερα του παραδειγματος μας δουλευει γραμμικα μεχρι τα 48.000 [ADU], τοτε ενα πιο ταιριαστο gain θα ηταν το 50.000 [e-] / 48.000 [ADU] = 1,04 [e-/ADU]. Βεβαια η μη-γραμμικοτητα γενικα δεν θα επηρεασει το (αισθητικο) αποτελεσμα της αστροφωτογραφιας, αλλα ειναι σημαντικοτατο ζητημα (α) στα flat και (β) οταν προκειται να κανουμε φωτομετρια! Συμπερασμα: Ειναι σχετικα ευκολο να παρασυρθουμε απο τον κορεσμο του ADC στα 65.535 [ADU] (Περιπτωση 1η) και να "ξεχασουμε" τον κορεσμο που οφειλεται στη full-well-capacity, που ειναι πιθανο να τον εχουμε ξεπερασει προ πολλου (Περιπτωση 2η). Aν μπορουμε να ρυθμισουμε το gain, εχει καλως. Στοχευουμε να φτανουμε ταυτοχρονα τα δυο ειδη κορεσμου, ADC και full-well-capacity (Περιπτωση 3η). Αν δεν μπορουμε, τοτε θελει λιγη προσοχη για να διαπιστωσουμε ποιο ειδος κορεσμου φτανουμε πρωτα στην καμερα μας. Γενικα (αν εχουμε επιλογη) μαλλον ειναι προτιμοτερο το σεναριο της Περιπτωσης 1, δηλαδη να φτανουμε πρωτα τον κορεσμο του ADC. Τωρα, οσον αφορα τα flat, μαγικες συνταγες δεν υπαρχουν. Οντως, σε μια καμερα 16-bit στοχευουμε συνηθως τα 20.000 - 30.000 [ADU], αλλα εχουμε το νου μας στο συνδυασμο gain και FWC (Περιπτωση 2η), καθως και στη γραμμικη περιοχη της καμερας μας. Υπαρχει και ενα απλουστατο τρυκ για να διαπιστωσουμε αν τα flat μας ειναι καλα: εφαρμοζουμε το master-flat μας σε ενα απο τα flat και συγκρινουμε το αποτελεσμα με το flat που χρησιμοποιησαμε... Εαν η διαφορα δεν ειναι οφθαλμοφανης, κατι δεν παει καλα!

Έχουμε δύο τηλεσκόπια ΙΔΙΑΣ διαμέτρου, ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΥ f/. Την ίδια ακριβώς στιγμή της νύχτας, τοποθετούμε ίδιες κάμερες, στην ίδια θερμοκρασία (κλπ κλπ) και φωτογραφίζουμε έναν στόχο (έστω εκτεταμένο) με τον ίδιο χρόνο έκθεσης. ΟΚ μέχρι εδώ? Βλέπουμε το αποτέλεσμα. Ο στόχος στο "αργό" τηλεσκόπιο απλώνεται, "πιάνει" πχ 10 pixel, ενώ στο "γρήγορο" πιάνει 5 pixel (λέγε με και διαφορετικό image scale). Αν τώρα με ένα πρόγραμμα μετρήσουμε ΌΛΑ τα ADU (τα counts ή όπως αλλιώς θέλετε) που δίνει ο στόχος (επαναλαμβάνω και τονίζω, ΟΛΑ, από όλα τα pixel που πιάνει ο στόχος στην κάθε περίπτωση) θα πάρουμε ΤΟ ΙΔΙΟ αποτέλεσμα, πχ 100 counts. Γιατί? Γιατί αυτό (λέγε με και συνολική φωτεινότητα) εξαρτάται (α) απο την ίδια την πηγή και (β) από τη ΔΙΑΜΕΤΡΟ. Αν μετρήσουμε τα counts ΕΝΟΣ pixel (ή αν θέλετε τα counts ΑΝΑ pixel) θα πάρουμε ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ αποτέλεσμα, συγκεκριμένα για το αργό θα έχουμε 100/10=10counts/pixel, ενώ για το γρήγορο 100/5=20counts/pixel. Γιατί? Γιατί αυτό (λέγε με και φωτεινότητα ανά μονάδα επιφάνειας [=pixel στην περίπτωσή μας] εξαρτάται από τον ΕΣΤΙΑΚΟ ΛΟΓΟ f/. Ένα τηλεσκόπιο μεγάλης διαμέτρου "μαζεύει" πάντα περισσότερο φως (ως σύνολο) από ένα τηλεσκόπιο μικρότερης διαμέτρου. Το πώς (δηλαδή σε τί επιφάνεια) κατανέμεται αυτό το φως στο εστιακό επίπεδο εξαρτάται από τον εστιακό λόγο.

Kai auto to symperasma sou pou to stirizeis? Me poia kritiria katataseis kati stin katigoria "aksiologo"? Kai alli mia erotisi. Esto oti eixes mia (k dyo, k treis) nyxtes se ena asteroskopeio stin Ellada. Ti to "aksiologo" tha ekanes, alitheia? Episis, perimeno tin mera pou enas dimosiografos tha kanei mia ypotypodi ereuna prin grapsei gia ena thema.. Gia paradeigma (antigrafo apo to arthro): "...καθώς τα φώτα σκεπάζουν τους εξωηλιακούς πλανήτες..." Eno einai gnosto oti an den exoume fota, oloi oi eksohliakoi planites bgainoun pagania.. "Ο Ορλιακας θα εξοπλιστεί με ένα..τηλεσκόπιο, εντυπωσιακών διαστάσεων" Hm, to tileskopio tha einai tis taksis ton 1.2m. De leo, einai poly-poly kali kinisi, alla opos kai na to kanoume, e, den einai kai entyposiakes oi diastaseis tou, se sygkrisi px me to GTC pou einai 10.4m.. Telospanton, there is no such thing as bad publicity..

Ωχ, ωχ, ωχ... SUPERWASP is online!!! Επιτέλους βρέθηκαν τα πρώτα πλανητάκια! Το όλο project είναι πολύ καλή περίπτωση. Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι οι φακοί είναι αγορασμένοι από το... Ebay!!! To καλό της υπόθεσης είναι ότι η όλη εγκατάσταση είναι πλήρως (μα πλήρως) αυτόματη - μόνο του ανοίγει, μόνο του παρατηρεί, μόνο του κλείνει, μόνο του επεξεργάζεται τα δεδομένα. Όταν θα ετοιμαστεί και το Liverpool στα Κανάρια, θα το συνδυάσουν επίσης ρομποτικά και θα στρέφεται αυτόματα το τηλεσκόπιο για να παρατηρήσει τους πιθανούς εξωηλιακούς... Το φευγάτο της υπόθεσης είναι ο κώδικας για την επεξεργασία των δεδομένων: ενδεικτικά αναφέρω ότι κάνει διόρθωση αέριας μάζας μεταξύ των φακών (!), διόρθωση αέριας μάζας μέσα στο ίδιο το frame από έναν φακό (!!!) - όλα αυτά επειδή το πεδίο είναι πολύ, μα πολύ μεγάλο - και διόρθωση στο χρόνο έκθεσης (!) επειδή το κλείστρο των Apogee κλείνει ακτινικά και το κέντρο του frame παίρνει φως για λίγο περισσότερη ώρα... Επίσης, για να ευλογίσουμε τα γένια μας, η πρωτότυπη κάμερα WASP0, δηλαδή η κάμερα που είχε δοκιμαστεί πριν στηθούν οι 8, καθώς και ο κώδικας επεξεργασίας έχει τεσταριστεί εδώ στην Ελλάδα... Το τεστ περιλάμβανε την ανίχνευση του HD209458b - αν δηλαδή το όλο setup είναι σε θέση να πιάσει transit (που ήταν απόλυτα πετυχημένο) - καθώς και δεδομένα από το σμήνος των Υάδων και ένα σμήνος στο Δράκο. σ.

εδώ έχεις ένα λαθάκι... ο messier ποτέ δεν έχει κρύψει το όνομά του και είναι αρκετά γνωστό στο forum...

πάρτε θέση στον αγώνααααα!!!

Πωπωπω πωπωπω, αχ τί κακό, τί κακό ό,τι κόσμο θωρώ στο πανηγύρι αυτό, στο πανηγύρι αυτό, στο πανηγύρι αυτό για τον κάθε χάρτινο ρωμιό

Γενικά, μόνο να εικάζουμε μπορούμε, οπότε καλύτερα να το αποφεύγουμε! Οι hot Jupiters έχουν αναστατώσει τους αστρονόμους από τότε που ανακαλύφθηκαν, ακριβώς γιατί η ύπαρξή τους ΔΕΝ προβλέπονταν από τις θεωρίες... Πάντως το διπλό σύστημα είναι σχετικά μακριά (πάνω από 12 AU) από το αστέρι με τον πλανήτη, ο οποίος είναι μόλις στα 0.044 AU από το αστέρι...

Έχετε στο νου σας ότι αυτά είναι και λίγο για τα μάτια του κόσμου, για το public outreach και το (σημαντικότερο όλων) funding... Γενικά, απέχουμε κάπως ακόμα στο να είμαστε σε θέση να εντοπίσουμε πέρα από κάθε αμφιβολία ίχνη ζωής - νοήμουσας και μη. 'Εχω βρεθεί σε συνέδριο για extrasolar planets και συζητήθηκε ακριβώς αυτό... Και μάλιστα μιλάμε για κόσμο με ενεργό συμμετοχή σε αποστολές όπως το COROT... Πάντως δεν πιστεύω πως υπάρχει κάτι που θα χαροποιήσει περισσότερο ΟΛΟΥΣ τους αστρονόμους του κόσμου!

Metaksy tis anakalypsis enos planiti pou mporei na ypostiriksei zoi, kai tis anakalypsis tis idias tis zois yparxei terastia diafora! Kai episis, akoma ki an anakalypsoume ena planiti paromoio me ti Gi de tha simainei tipota apolytos, oson afora to endexomeno na ypostirizei zoi... Epomenos ooooola auta tha argisoun poly. As exoume epibiosei mexri tote kai blepoume ti tha katastrafei meta...

Eee??? Autoktonies? Klonismos twn pantwn??? Epeidi tha anakalypsoume ena planiti paromoio me ti Gi??? Palabosate???

Παναγιώτη, το μόνο (πραγματικά) σχετικά με τους εξωπλανήτες που δεν έχει το exoplanet.eu είναι χάρτες! Πέρα από αυτό, όρεξη και χρόνο να έχεις να διαβάζεις, για το συγκεκριμένο site...

Ναι, Και μάλιστα είναι ένα και το αυτό! Είναι το ίδιο πράγμα! Ο όρος απλανής αστέρας είχε εισαχθεί από τους Αρχαίους Έλληνες σε αντιδιαστολή με τους πλανήτες (τότε δεν ξέρανε ακριβώς τί είναι αυτά τα φωτάκια, οπότε τα ξεχωρίζαν σε αυτά που πλανώνται και σε αυτά που δεν πλανώνται).

Έχετε δει κανέναν που να το υποστηρίζει αυτό?

Όπως έχω πολλάκις αναφέρει, πάνω από 1000 ψήφισαν στη συνεδρίαση... Χώρια όλοι οι υπόλοιποι που στείλαν 100ντάδες mail διαμαρτυρίας για την προοπτική να αυξηθούν οι πλανήτες! καλά εσύ μπορεί να γελάς, αλλά όλος ο υπόλοιπος κόσμος... δεν είμαι σίγουρος

Γιώργο συγγνώμη κιόλας, αλλά αμάν πια με αυτόν τον αφορισμό! Στον ορισμό αυτό καταλήξαν οι αστρονόμοι (και όχι η IAU απλά και αόριστα) μετά από πολλές συζητήσεις και διαβουλεύσεις! Κάτι θα ξέρουν κι αυτοί! Μην τα ισοπεδώνουμε όλα πια...

Ομολογώ πως η Δυναμική δεν είναι ο τομέας μου για να μπορέσω να δώσω πιο ενδελεχείς πληροφορίες όσον αφορά την εκκαθάριση ή την κυρίαρχη μάζα κλπ. Προφανώς και θα υπάρχουν και αντίθετες απόψεις όπως αυτή του Stern που δίνεις. Εξίσου προφανώς θα υπάρχει και αντίλογος, ίσως και πιο καλά στηριγμένος από το μικρό, δεύτερο απόσπασμα. Ξαναλέω, δεν είμαι σε θέση να τον δώσω. Ένα μόνο μικρό σχόλιο για τους Τρωικούς. Γενικά δεν βρίσκονται απλά χύμα και τσουβαλάτα στην τροχιά του Δία, αλλά σε πολύ συγκεκριμένες θέσεις και μάλιστα ο Δίας τους έχει αναγκάσει να είναι εκεί που είναι... Δεν είναι ακριβώς "σκούπα" (όπως σου αρέσει να λες) αλλά ούτε και ό,τι νά 'ναι... Επίσης, αυτό που είπα ότι στην κρίσιμη συνεδρίαση παρεβρίσκονταν πάνω από 1000 άτομα, το γράφει και το απόσπασμα από τη Wiki που έδωσες "probably over a thousand voted on the significant resolutions"...

Συγγνώμη ρε συ Γιώργο, τί σημασία έχει που έχει ιστορική καταγωγή? Επειδή δηλαδή ο άνθρωπος έδωσε έναν ορισμό χωρίς να έχει γνώση, τώρα που έχει κάποια περισσότερη δεν πρέπει να αλλάξει τον ορισμό επειδή είναι ιστορικός??? Και στο κάτω κάτω, σύμφωνα με τον ιστορικό ορισμό, ούτε ο Ποσειδώνας πρέπει να ονομάζεται πλανήτης... θα μου επιτρέψεις και να διαφωνήσω στο "έκτρωμα". Μια χαρά είναι ο ορισμός

Χαχαχαχα! Έχω ρίξει τρελό γέλιο Δήμο... Στην πρώτη νομίζω ότι η ελληνική λεζάντα θα μπορούσε να είναι "Βλέπουν απολιθώματα και δαιμονίζονται!" Νομίζω ότι και ο messier θα συμφωνήσει

Στην τελική συνεδρίαση παραβρίσκονταν πάνω από 1000 άτομα

Αντρέα, ΣΩΣΤΟΤΑΤΟΣ!!! Όχι τόσο το πρώτο μέρος, ότι ντε και καλά η IAU θέλει 8 πλανήτες, όσο το δεύτερο: με το που θα σηκωθούν GAIA, COROT κλπ θα γίνει Ο χαμός με ΤΝΟ ή Kuiper Belt Objects ή όπως αλλιώς θέλετε πείτε τα! Κάθε βδομάδα (που λένε...) θα πρέπει να ανεβάζουμε τον αριθμό... Και ξανά, ΣΩΣΤΟΤΑΤΟΣ!!! Αυτή τη στιγμή ο ορισμός είναι γάντι. Αν και όταν βρούμε κάτι άλλο, η IAU θα είναι η πρώτη που θα πει ότι χρειαζόμαστε επανεξέταση. Επίσης, ας έχουμε στο μυαλό ότι όσο πιο μεγάλο το σώμα (κάποιες απόψεις που ακούστηκαν για το τί θα γίνει αν βρεθεί κάτι μεγαλύτερο από τη Γη κλπ) τόσο πιο πιθανό είναι να είναι δυναμικά κυρίαρχο στην τροχιά του και να έχει καθαρίσει τη γύρω του περιοχή και άρα να μη βρεθούμε σε πρόβλημα "μα είναι πιο μεγάλο, πώς θα το πούμε νάνο?"

Χμ, ναι, εν μέρη... Αν προσέξεις τον ορισμό (resolution) που παράθεσε ο Κώστας (Heal) στην προηγούμενη σελίδα θα δεις δυο πράγματα: (1) ότι ο ορισμός της IAU περιορίζεται στο δικό μας ηλιακό σύστημα, αφού αναφέρει χαρακτηριστικά ότι πλανήτης είναι κάτι που περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο (ήδη έχει κυκλοφορήσει ανεκδοτάκι σε όποιον ασχολείται με τα εξωηλιακά, ότι "από εκεί που είχαμε 200, τώρα δεν έχουμε κανέναν...) (2) θα πάρεις απάντηση σε αυτό η οποία είναι όχι, δεν το θεωρούμε κριτήριο.

Ίσως καμιά μήνυση στην IAU υπογεγραμμένη από το "βαρύ πυροβολικό" Πητ Παπαδάκο, Χορταρέα, Λεφάκη, Άση Μπήλιου, Γεωργία Κουμπούνη, Λίτσα Πατέρα και δε συμμαζεύεται. Στη χώρα που ζούμε δε θα μου έκανε καμία εντύπωση...

Φίλε Astral-Force μήπως υπερβάλλεις λιγάκι? Μεγάλη ήττα για την Αστρονομία? Αναιρεί η Αστρονομία τον εαυτό της? Επειδή είπε, το απόλυτα λογικό κατ' εμέ και μάλιστα ούτε καν στυγνό και δογματικό, ότι ο Πλούτωνας ανήκει σε μια διαφορετική κατηγορία αντικειμένων από τους άλλους πλανήτες? Και γιατί δηλαδή θα έπρεπε να επεκτείνει τα όρια του ηλιακού συστήματος? Και επίσης, γιατί θεωρείς ότι μικραίνει το ηλιακό σύστημα με τον υποβιβασμό του Πλούτωνα? Δε σταματήσαμε να θεωρούμε ότι είναι μέλος του συστήματος...