Δροσος Γεωργιος

Άρης: Ελικόπτερα της NASA θα συλλέξουν δείγματα για αποστολή στη Γη. Η NASA ανακοίνωσε ότι αναπτύσσει δύο μικρά ελικοφόρα drone για την αποστολή που θα μεταφέρει στη Γη τα πρώτα δείγματα πετρωμάτων από τον Άρη.Η συλλογή των πολύτιμων δειγμάτων, τα οποία θα μπορούσαν να αποκαλύψουν αν ο κόκκινος πλανήτης φιλοξενούσε κάποτε ζωή, έχει ήδη ξεκινήσει από το ρομπότ Perseverance που προσεδαφίστηκε πέρυσι στον κρατήρα Τζέζερο, ο οποίος φιλοξενούσε κάποτε μια ρηχή λίμνη.Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε ότι το Perseverence θα αποθήκευε τα δείγματα σε σωλήνες από τιτάνιο και θα τους άφηνε στην επιφάνεια για να παραληφθούν από διαφορετικό ρομπότ που προγραμματιζόταν να εκτοξευτεί σε περίπου μια δεκαετία.Όπως όμως ανακοίνωσε η NASA την Τετάρτη, η αποστολή νέου τροχοφόρου ρομπότ ματαιώνεται, καθώς το Perseverance δείχνει ικανό να ολοκληρώσει μόνο του την επιχείρηση και να μεταφέρει έως και 30 δείγματα σε πύραυλο που θα τα μεταφέρει σε τροχιά το 2031. Από εκεί θα παραληφθούν από σκάφος της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA για να φτάσουν στη Γη το 2032. Το ρομπότ (εδώ σε καλλιτεχνική απεικόνιση) έχει μέγεθος και βάρος αυτοκινήτου (NASA/JPL-Caltech) Τα δύο ελικόπτερα, τα οποία θα εκτοξευτούν μαζί με τον πύραυλο που θα μεταφέρει τα δείγματα σε τροχιά, θα αναλάβουν τη συλλογή των δειγμάτων σε περίπτωση που το Perseverance δεν τα καταφέρει, ανέφερε η αμερικανική διαστημική υπηρεσία.Τα ελικοφόρα drone θα βασιστούν στο Ingenuity, το ηλεκτρικό ελικοπτεράκι που συνοδεύει το Perseverance στην εξερεύνηση του κρατήρα Τζέζερο και έχει πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής 29 πτήσεις. Το βάρος του είναι μόλις 1,8 κιλά. Τα νέα ελικόπτερα θα εξοπλιστούν πάντως και με ρόδες, ώστε να κινούνται και στην επιφάνεια, καθώς και με έναν ρομποτικό βραχίονα για τη συλλογή των σωλήνων με τα δείγματα.«Έχουμε την πεποίθηση ότι μπορούμε να βασιζόμαστε στο Perseverance για να φέρει τα δείγματα πίσω. Προσθέσαμε τα ελικόπτερα ως εφεδρικό μέσο» δήλωσε σύμφωνα με το Associated Press ο Τζεμ Γκράμλινγκ, διευθυντής του προγράμματος της NASA για την μεταφορά δειγμάτων από τον Άρη.Το ρομπότ που αναπτύχθηκε από την ευρωπαϊκή ESA για την επιχείρηση που τελικά θα αναλάβουν τα drone θα μπορούσε εναλλακτικά να εκτοξευτεί στη Σελήνη γύρω στο τέλος της δεκαετίας, αναφέρει το BBC.Ένα άλλο ευρωπαϊκό ρομπότ με την ονομασία ExoMars επέστρεψε στην αποθήκη, μετά τον τερματισμό συνεργασίας της ESA με τη Ρωσία λόγω της εισβολής στην Ουκρανία –η Ρωσία θα προσέφερε τον πύραυλο για την εκτόξευση του ρομπότ με τον Άρη. https://www.in.gr/2022/07/29/b-science/space/aris-elikoptera-tis-nasa-tha-sylleksoun-deigmata-gia-apostoli-sti-gi/

Δορυφόροι ιωδίου (βίντεο) Το ιώδιο ως «καύσιμο» προώθησης στο διάστημα Οι ερευνητές Dmytro Rafalskyi et al της γαλλικής εταιρείας ThrustMe, πριν από έναν χρόνο δημοσίευσαν στο περιοδικό «Nature» την εργασία με τίτλο ‘In-orbit demonstration of an iodine electric propulsion system‘, στην οποία περιγράφουν ότι πραγματοποίησαν επιτυχώς για πρωτή φορά μια δοκιμή με ένα μικρό δορυφόρο CubeSat βάρους 20 κιλών σε τροχιά, ο οποίος ήταν εφοδιασμένος με ένα σύστημα προώθησης με βάση το ιώδιο (κα όχι ξένον), που του επέτρεψε να κάνει διάφορους ελιγμούς στο διάστημα. Επιβεβαιώθηκε ότι το ιώδιο αποτελεί μια βιώσιμη εναλλακτική λύση σε σχέση με το έως τώρα ευρέως χρησιμοποιούμενο ξένον, το οποίο όμως είναι πιο ακριβό και πιο δύσκολο στην αποθήκευσή του. Όμως το ξένον είναι σπάνιο (λιγότερο από ένα μέρος ανά 10 εκατομμύρια στην ατμόσφαιρα), είναι ακριβό (κοστίζει περίπου 3.000 δολάρια ανά κιλό), απαιτεί αποθήκευση σε συνθήκες υψηλής πίεσης και η εμπορική παραγωγή του για το διάστημα είναι περιορισμένη, καθώς το ξένον χρειάζεται και σε άλλες εφαρμογές (ιατρική, φωτισμός, ημιαγωγοί κ.α.). Γι αυτό η η διαστημική βιομηχανία αναζητά μια εναλλακτική λύση, που να είναι φθηνότερη, πιο άφθονη και να μπορεί να αποθηκευθεί χωρίς πίεση σε στερεά μορφή αντί για αέρια. Το ιώδιο προβάλλει πλέον ως μια πιθανή εναλλακτική, καθώς, πέραν των άλλων πλεονεκτημάτων του, παρέχει υψηλότερη αποδοτικότητα από ό,τι το ξένον, όπως έδειξαν τα τεστ.Η εταιρεία ThrustMe ανέπτυξε το επαναστατικό σύστημα προώθησης με τον κινητήρα ιόντων και ιωδίου ΝΡΤ30-Ι2, που περιλαμβάνει όλα τα αναγκαία υποσυστήματα και χωράει σε ένα χώρο περίπου 10 κυβικών εκατοστών. Η σύγκρισή του με το ξένον δείχνει ότι το ιώδιο προσδίδει μια αύξηση αποδοτικότητας σχεδόν 50%, όσον αφορά την αναλογία πρόωσης/χρησιμοποιούμενου καυσίμου.Το πρωτότυπο αυτό σύστημα ενσωματώθηκε στον δορυφόρο Beihangkongshi-1 της Spacety, ο οποίος εκτοξεύθηκε στο διάστημα με τον κινεζικό πύραυλο Long March 6, πριν από δυο χρόνια περίπου. Έκτοτε η ThrustMe ανέλυσε προσεκτικά τη λειτουργία του συστήματος πρόωσης με ιώδιο, επιβεβαιώνοντας τη μεγάλη αποτελεσματικότητά του.Στο βίντεο που ακολουθεί ο Sir Martyn Poliakoff μας εξηγεί πως το ιώδιο χρησιμοποιείται στο σύστημα προώθησης δορυφόρων: https://physicsgg.me/2022/07/23/δορυφόροι-ιωδίου-βίντεο/

Το πρώτο σουπερνόβα του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Η αναπάντεχη ανίχνευση του σουπερνόβα υπόσχεται μια εντελώς νέα περιοχή ερευνητικών δυνατοτήτων του James Webb. Το σουπερνόβα φαίνεται στις εικόνες του James Webb σαν μια μικρή φωτεινή κουκκίδα Λίγες μέρες μετά την έναρξη της επιστημονικής έρευνας του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, η κάμερα NIRCam εντόπισε ένα απροσδόκητο φωτεινό αντικείμενο στον γαλαξία με το εκνευριστικό όνομα SDSS.J141930.11+5251593, το φώς του οποίου χρειάστηκε περίπου 3 έως 4 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει στη Γη. Η φωτεινότητα του αντικειμένου μεταβλήθηκε μετά από πέντε ημέρες, υποδηλώνοντας ότι θα μπορούσε να ήταν ένα σουπερνόβα, που ανιχνεύθηκε από καθαρή τύχη λίγο μετά την έκρηξη του άστρου του. (Οι αστρονόμοι συνέκριναν τις νέες παρατηρήσεις με αρχειοθετημένα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble για να επιβεβαιώσουν ότι το φωτεινό αντικείμενο ήταν όντως κάτι νέο.)Η ανακάλυψη προκαλεί έκπληξη καθώς το τηλεσκόπιο James Webb δεν κατασκευάστηκε για την αναζήτηση σουπερνόβα. Τέτοιου είδους έρευνα συνήθως γίνεται από τηλεσκόπια μεγάλης κλίμακας, που σαρώνουν τεράστια τμήματα του ουρανού σε μικρά διαστήματα. Αντίθετα, το Webb ερευνά με μεγάλη λεπτομέρεια σε μια πολύ μικρή περιοχή του σύμπαντος. Για παράδειγμα, η εικόνα βαθέως πεδίου που έδωσε στη δημοσιότητα ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στα μέσα Ιουλίου, κάλυψε μια περιοχή του ουρανού περίπου όσο ένας κόκκος άμμου (όπως φάινεται καθώς τον κρατάμε σε απόσταση ενός μέτρου περίπου από τα μάτια μας).Η πρώιμη ανίχνευση δείχνει ότι το τηλεσκόπιο μπορεί να είναι σε θέση να ανιχνεύει σουπερνόβα σε τακτική βάση. Κι αυτό θα ήταν συναρπαστικό, διότι το Webb αναμένεται να δει τους πρώτους γαλαξίες που σχηματίστηκαν στο σύμπαν, στα πρώτα εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια μετά την Μεγάλη Έκρηξη. Έτσι, θα μπορούσε να συλλάβει και την έκρηξη κάποιου από τα άστρα πρώτης γενιάς που φώτισαν το σύμπαν μετά την σκοτεινή εποχή του σύμπαντος. Αυτά τα άστρα, σύμφωνα με τους αστρονόμους, είχαν πολύ πιο απλή χημική σύνθεση σε σχέση με τα άστρα που δηιμουργήθηκαν σε μεταγενέστερες εποχές.«Πιστεύουμε ότι τα άστρα που δημιουργήθηκαν στα πρώτα εκατομμύρια χρόνια μετά την Μεγάλη Έκρηξη θα αποτελούνται σχεδόν εξ ολοκλήρου, από υδρογόνο και ήλιο, σε αντίθεση με τους τύπους των άστρων που βλέπουμε σήμερα», δήλωσε ο αστρονόμος Mike Engesser, ο ανήκει στην ομάδα που ανακοίνωσε τον εντοπισμό του σουπερνόβα. «Τα αρχέγονα αυτά άστρα θα ήταν τεράστια – με μάζα 200 έως 300 φορές την μάζα του ήλιου μας και θα είχαν έναν τρόπο ζωής του στυλ ‘ζήσε γρήγορα, πέθανε νέος’. Το να δούμε αυτά τα άστρα να πεθαίνουν ως σουπερνόβα είναι κάτι που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα.» Το σουπερνόβα που ανιχνεύθηκε αντιστοιχεί στον θάνατο ενός πολύ νέου άστρου, μόλις 3 έως 4 δισεκατομμυρίων ετών, αλλά είναι μια πολλά υποσχόμενη αρχή για ένα τηλεσκόπιο που κατασκευάστηκε για να κάνει κάτι διαφορετικό. Οι αστρονόμοι θέλουν να ελπίζουν ότι το πρώτο σουπερνόβα του Webb δεν ήταν απλώς η τύχη του αρχαρίου. https://physicsgg.me/2022/07/30/το-πρώτο-σουπερνόβα-του-διαστημικού-τ/

Η ανεξέλεγκτη πτώση προς τη Γη του κινεζικού πυραύλου. (νεώτερη ενημέρωση) Στον Ινδικό Ωκεανό έπεσε ο κινεζικός πύραυλος που βρισκόταν εκτός ελέγχου, σύμφωνα με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία. Τα εξαρτήματα 23 τόνων του πυραύλου εισήλθαν στην ατμόσφαιρα πάνω από τον Ινδικό Ωκεανό και ότι απέμεινε από την καύση, χάθηκε στην άβυσσο της θάλασσας. Προειδοποίηση και για την Ελλάδα – Πόσο πιθανό είναι ένα ατύχημα Πρόκειται για τον θηριώδη πύραυλο Long March 5B (CZ-5B), τα συντρίμμια του οποίου, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA), «μπορεί να επανεισέλθουν στη γήινη ατμόσφαιρα με έναν ανεξέλεγκτο τρόπο, στο διάστημα μεταξύ της 30ης και 31ης Ιουλίου. Ο κινεζικός πύραυλος, ανέφερε ο EASA, έχει μια μάζα που υπολογίζεται σε 17 έως και 22 τόνους, «κάτι που τον καθιστά ένα από τα μεγαλύτερα κομμάτια συντριμμιών που επιστρέφουν στη Γη τα τελευταία χρόνια, γι’ αυτό και χρειάζεται προσεκτική παρακολούθηση». Ο EASA ανέφερε στην ίδια προειδοποίηση ότι δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί το ακριβές σημείο που θα «πέσουν» τα συντρίμμια -κάτι το οποίο θα ξεκαθαρίσει λίγο πριν την επανείσοδο. Παρά ταύτα, έδωσε ένα «παράθυρο» συντεταγμένων αναφέροντας και την Ελλάδα στις χώρες που μπορεί να επηρεαστούν. Οι επτά χώρες που αναφέρει ο EASA είναι οι εξής: Ελλάδα, Βουλγαρία, Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, ΙσπανίαΝα σημειωθεί ότι στον χάρτη που δημοσιοποίησε χθες ο EASA φαίνεται πως τονίζονται, μεταξύ άλλων, η Κρήτη και η Βόρεια Ελλάδα: Πόσο πραγματικός όμως είναι ο κίνδυνος για τη νότια Ευρώπη και ειδικά για την Ελλάδα; Υπάρχει περίπτωση κάποια θραύσματα του πυραύλου να μη διαλυθούν κατά την επανείσοδο και να απειλήσουν κατοικημένες περιοχές;Τις απαντήσεις δίνει στο iefimerida.gr ο κ. Σπύρος Βασιλάκος, διευθυντής του Ινστιτούτου Αστρονομίας Αστροφυσικής Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεσκόπισης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και πρόεδρος της Εθνικής Αστρονομικής Επιτροπής.«Καταρχάς, ο ρόλος των πυραύλων είναι να δώσουν την απαραίτητη ώθηση στα διαστημόπλοια, για να μεταφερθούν σε προγραμματισμένες θέσεις όπου και μπαίνουν σε συγκεκριμένες τροχιές γύρω από τη Γη. Στη συνέχεια τα υπολείμματα αυτών των πυραύλων επιστρέφουν στη Γη. Είναι φανερό ότι οι διαστημικοί οργανισμοί οι οποίοι σχετίζονται με αυτές τις αποστολές προσπαθούν ώστε αυτή η επιστροφή των πυραύλων, που ουσιαστικά σημαίνει ότι γυρίζουν με τη μορφή συντριμμιών, να γίνεται όσο το δυνατόν ελεγχόμενα, δηλαδή να είναι ελεγχόμενη η επανείσοδος των πυραύλων στη Γη» εξηγεί αρχικά ο κ. Βασιλάκος.Σύμφωνα με τον ίδιο, «τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχουν κάποια συστήματα ελέγχου πάνω στους πυραύλους, έτσι ώστε η επανείσοδός τους να γίνεται ελεγχόμενα και να αποφεύγονται πιθανά ατυχήματα. Να θυμίσουμε επίσης ότι οι εκτοξεύσεις των πυραύλων γίνονται από απομακρυσμένες περιοχές, με σκοπό η επανείσοδός τους να είναι σε περιοχές μακριά από κατοικημένες ζώνες».Για τον κινεζικό πύραυλο, ωστόσο, δεν ισχύει αυτή η ιδανική συνθήκη. «Ο συγκεκριμένος κινεζικός πύραυλος, ο οποίος έχει μήκος περί τα 30 μέτρα και ζυγίζει γύρω στους 22 τόνους, δεν διαθέτει αυτό το σύστημα για την ελεγχόμενη επανείσοδο. Αυτό έχει συνέπεια να υπάρχει μια πολύ μικρή πιθανότητα τα συντρίμμια να διασκορπιστούν με μη ελεγχόμενο τρόπο» προσθέτει. Πότε θα γίνει αυτή η επανείσοδος των κομματιών του κινεζικού πυραύλου; Σύμφωνα με τον διευθυντή του Ινστιτούτου Αστρονομίας Αστροφυσικής Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεσκόπισης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, «από τα στοιχεία που δίνουν οι αρμόδιο οργανισμοί προκύπτει ότι η πτώση των συντριμμιών του εν λόγω πυραύλου αναμένεται να γίνει προς το βράδυ, απόψε, έως αύριο».Η τελευταία εκτίμηση του EU-SST αναφέρει ότι ο πιο πιθανός χρόνος για την επανείσοδο του κινεζικού πυραύλου CZ-5B είναι η 20:53 UTC (απόψε,23:53 ώρα Ελλάδος), με απόκλιση περίπου ± 6 ωρών (347 λε(νεώτερη ενημέρωση) 17:24 UTC (απόψε,20:24 ώρα Ελλάδος), με απόκλιση περίπου ± 58 λεπτά. Υπάρχει περίπτωση να πέσουν στην Ελλάδα τμήματα του κινεζικού πυραύλου; Το μεγάλο ερώτημα είναι αν αυτά τα συντρίμμια, ιδίως στην περίπτωση που συνεχίσουν «αλώβητα» την πορεία τους προς τη Γη παρά τη μεγάλη τριβή της ατμόσφαιρας, μπορεί να πέσουν στην Ελλάδα ή σε άλλο ηπειρωτικό σημείο της νότιας Ευρώπης.«Η μελέτη που έχει γίνει από τις διαστημικές υπηρεσίες δείχνει ότι η περιοχή που αναμένεται δυνητικά να πέσουν τα συγκεκριμένα συντρίμμια έχει τεράστια έκταση και ξεκινά από τη Δυτική Αφρική φτάνοντας έως τον Ινδικό Ωκεανό. Η χώρα μας βρίσκεται εφαπτομενικά μέσα σε αυτή την περιοχή. Όπως καταλαβαίνετε, το εύρος της περιοχής είναι πολύ μεγάλο και συνεπώς η πιθανότητα να πέσει κάτι πάνω στη χώρα μας είναι πάρα πολύ μικρή» λέει ο κ. Σπύρος Βασιλάκος.Επιπλέον,προσθέτει, ότι «η Ελλάδα, λόγω γεωγραφικού πλάτους, βρίσκεται αρκετά συχνά σε αυτές τις ζώνες που δίνουν οι διαστημικοί οργανισμοί. Παρόλα αυτά, όπως γνωρίζω, δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ κάποια πτώση υπολείμματος πυραύλου στη χώρα μας» Τι θα συνέβαινε όμως στο υποθετικό σενάριο της πτώσης τμημάτων του πυραύλου στο έδαφος; Ο κ. Βασιλάκος υποστηρίζει ότι συνήθως αυτά τα συντρίμμια είναι μικρά, «όμως είναι δυνητικά επικίνδυνα γιατί έχουν πολύ μεγάλες ταχύτητες. Παρόλα αυτά, όπως ανέφερα, το εύρος της επιφάνειας πάνω στη Γη στην οποία αναμένεται να προσγειωθούν δίνει εξαιρετικά μικρή πιθανότητα να υπάρξει κάποιο πρόβλημα, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες περιοχές της ηπειρωτικής Ευρώπης».Ερωτηθείς για όσους επισημαίνουν ότι λόγω του μεγάλου μεγέθους του συγκεκριμένου πυραύλου υπάρχει πιθανότητα να μη διαλυθεί σε τόσο μικρά κομμάτια ο διευθυντής του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Αστεροσκοπείου Αθηνών απαντά:«Όπως ήδη είπα, αυτό είναι αλήθεια. Υπάρχει μια πιθανότητα υπολείμματα να πέσουν στην επιφάνεια της Γης. Και επίσης, να επαναλάβουμε, ότι η ταχύτητά τους είναι αρκετά μεγάλη, αρκετές χιλιάδες χιλιόμετρα την ώρα. Έχουμε δει ξανά κάτι παρόμοιο το 2018, δυτικά της Μαδαγασκάρης, και το 2021 με εκτοξεύσεις Κινέζικων πυραύλων και τα συντρίμμια επέστρεψαν με σχεδόν τον ίδιο τρόπο με την περίπτωση στην οποία αναφερόμαστε σήμερα. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και τώρα. Η μεγαλύτερη πιθανότητα είναι να πέσουν στη θάλασσα»Ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Αστρονομίας – Αστροφυσικής του Αστεροσκοπείου Αθηνών υπογραμμίζει ότι «η αρμόδια ευρωπαϊκή υπηρεσία εξέδωσε, ως όφειλε, προειδοποίηση ώστε οι κατά τόπους υπηρεσίες να έχουν μια εποπτεία της κατάστασης και να είναι σε μια σχετική εγρήγορση. Το παρακολουθούμε με ψυχραιμία».Το θέμα των δορυφόρων εξελίσσεται πάντως σε ένα σοβαρό πρόβλημα για την Ευρώπη και για όλο τον πλανήτη. «Η ΕΕ θέλει να βάλει μια τάξη στο θέμα των δορυφόρων. Υπάρχει μια σχεδόν χαοτική κατάσταση εκεί πάνω σε ό,τι αφορά τις τροχιές των δορυφόρων. Η ΕΕ σχεδιάζει πολιτικές ώστε να εισάγει έναν “κώδικα διαστημικής κυκλοφορίας”. Αξίζει να αναφέρουμε ότι και η χώρα μας θα συνεισφέρει σε αυτή την προσπάθεια. Πράγματι, η Ελλάδα από το 2023 θα καταστεί πλήρες μέλος του δικτύου EU-SST. Το τηλεσκόπιο Κρυονερίου ήταν το πρώτο ελληνικό τηλεσκόπιο που πέρασε όλα τα τεστ που τέθηκαν από το εν λόγω δίκτυο ανοίγοντας με αυτό τον τρόπο την πόρτα για τη χώρα μας. Στη συνέχεια ακολούθησαν, το τηλεσκόπιο του Σκίνακα από την Κρήτη και του Χολομώντα από τη Θεσσαλονίκη. Συνεπώς, η Ελλάδα θα μπει με τρία τηλεσκόπια στο δίκτυο EU-SST και θα δίνουμε και εμείς στοιχεία για τις τροχιές των δορυφόρων» σημειώνει καταλήγοντας ο κ. Σπύρος Βασιλάκος, διευθυντής του Ινστιτούτου Αστρονομίας Αστροφυσικής Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεσκόπισης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και πρόεδρος της Εθνικής Αστρονομικής Επιτροπής. https://physicsgg.me/2022/07/30/η-ανεξέλεγκτη-πτώση-προς-τη-γη-του-κινε/

Καταφύγιο για τους αστροναύτες οι «κρατήρες-σπηλιές» στη Σελήνη. Ένα μεγάλο πρόβλημα, στο οποίο καλούνται να δώσουν λύση οι επιστήμονες ενόψει της επιστροφής του ανθρώπου στη Σελήνη και της δημιουργίας μόνιμης βάσης εκεί, είναι η προφύλαξη των αστροναυτών από τις ακραίες συνθήκες που επικρατούν στην επιφάνεια του φυσικού δορυφόρου της Γης. Τα στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει οι επιστήμονες δεν προσβλέπουν σε μία… άνετη διαβίωση. Οι θερμοκρασίες κυμαίνονται από αρκετές δεκάδες βαθμούς Κελσίου κατά τη διάρκεια της ημέρας, έως και 280 κάτω από το μηδέν τη νύχτα. Ωστόσο, σύμφωνα με μια νέα μελέτη, οι σπηλιές-κρατήρες μπορούν να προσφέρουν μια όαση από τις «τρελές» θερμοκρασίες που επικρατούν.Για να μάθουν πώς μπορεί να είναι μέσα σε αυτές τις σεληνιακές κοιλότητες, μια ομάδα πλανητικών επιστημόνων στο UCLA χρησιμοποίησε θερμική απεικόνιση από το Lunar Reconnaissance Orbiter της NASA και προσδιόρισε ότι η θερμοκρασία, τουλάχιστον σε ένα από αυτά τα κοιλώματα, είναι πάντα σταθερή στους 63 βαθμούς. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο περιοδικό Geophysical Research Letters με τίτλο ‘Thermal and Illumination Environments of Lunar Pits and Caves: Models and Observations From the Diviner Lunar Radiometer Experiment‘.Ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, ο Tyler Horvath, Ph.D. φοιτητής στο UCLA, δήλωσε: «Φανταστείτε μια ολόκληρη μέρα στο φεγγάρι… έχετε 15 ημέρες υπερβολικής ζέστης που ξεπερνούν πολύ το σημείο βρασμού του νερού. Και τότε έχετε 15 ημέρες ακραίου κρύου, που είναι μερικές από τις πιο χαμηλές θερμοκρασίες σε ολόκληρο το ηλιακό σύστημα. Έτσι το να μπορείς να βρίσκεσαι σε ένα μέρος όπου δεν χρειάζεται να ξοδεύεις ενέργεια για να ζεσταθείς κατά τη διάρκεια αυτών των 15 ημερών είναι σχεδόν ανεκτίμητο γιατί κατά τη διάρκεια της νύχτας, αν προσπαθείς να χρησιμοποιήσεις την ηλιακή ενέργεια ως κύρια μορφή παίρνοντας ενέργεια, δεν μπορείς να το κάνεις αυτό για 15 μέρες».Η ερευνητική ομάδα του UCLA επικεντρώθηκε στο χάσμα στη Θάλασσα της Ηρεμίας ή στην περιοχή Mare Trenquillitatis, η οποία απέχει περίπου 220 μίλια από το σημείο που προσγειώθηκε το Apollo 11 και επίσης σε ίση απόσταση από το σημείο προσγείωσης του Apollo 17. https://physicsgg.me/2022/07/31/καταφύγιο-για-τους-αστροναύτες-οι-κρ/

Το Mars Express της ESA καταγράφει την κοιλάδα του Μάρινερ (βίντεο) Η Κοιλάδα του Μάρινερ (Valles Marineris) ονομάστηκε προς τιμήν του διαστημικού οχήματος Mariner 9 που το ανακάλυψε. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό σύστημα φαραγγιών που διατρέχουν την επιφάνεια του Άρη, ανατολικά του μεγάλου ηφαιστειακού πεδίου Θαρσίς. Ενώ το Γκραντ Κάνυον σχηματίστηκε καθώς ο ποταμός Κολοράντο διάβρωσε τα πετρώματα, το Valles Marineris πιστεύεται ότι σχηματίστηκε εξαιτίας της απομάκρυνσης των τεκτονικών πλακών. Όπως αναφέρουν στην ανακοίνωση τους οι επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος που μελετούν τις νέες εικόνες σε κάποια σημεία οι γεωλογικές δομές μοιάζουν με τα… δόντια του καρχαρία. Πρόκειται για πετρώματα που στη διάρκεια των αιώνων καταρρέουν και διαβρώνονται αποκτώντας τον σχήμα που βλέπουμε τώρα στις εικόνες. Οι άλλες εικόνες είναι από το Χάσμα της Ηούς (κόρης του Τιτάνα Υπερίωνα και αδελφή του Ήλιου η οποία ερωτεύτηκε τον Τιθωνό). Το Χάσμα της Ηούς είναι ένα από τα κύρια φαράγγια του Valles Marineris με μήκος περίπου χιλίων χλμ. Στα δύο χάσματα έχουν εντοπιστεί στο παρελθόν ίχνη παρουσίας νερού και όπως είναι ευνόητο οι νέες εικόνες και τα δεδομένα που τις συνοδεύουν θα φωτίσουν περισσότερο το υδρόβιο παρελθόν του Κόκκινου Πλανήτη. https://physicsgg.me/2022/07/26/το-mars-express-της-esa-καταγράφει-την-κοιλάδα-του-μ/

Οι πρώτες εικόνες του James Webb, η προοπτική της Ελλάδας στο Διάστημα. … και η ανθρώπινη-ρομποτική εξερεύνηση του Διαστήματος Είναι μόλις 7.30 το πρωί, αλλά οι άνθρωποι που είναι συγκεντρωμένοι στις εγκαταστάσεις της Lockheed Martin, στo Πάλο Άλτο της Καλιφόρνιας, βρίσκονται ήδη σε υπερδιέγερση -σαν να μην έχουν κοιμηθεί λεπτό. Με τα μάτια στραμμένα σε μια οθόνη, αδημονούν να αντικρίσουν τις πρώτες εικόνες από την κάμερα μιας «χρονομηχανής», που βρίσκεται 1,5 εκατομμύριο χιλιόμετρα μακριά από τη Γη. Εικόνες από ένα νεαρό ακόμα Σύμπαν, που για να μπορέσουν να αποτυπωθούν, εκατοντάδες άνθρωποι, κάποιοι από τους οποίους βρίσκονται τώρα σε αυτή την αίθουσα, εργάστηκαν περιοδικά, για περισσότερα από 10 χρόνια, πάνω σε μια ιδιαίτερη κάμερα. Την κάμερα του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, που ήδη με τις πρώτες εικόνες που μεταφέρει στη Γη, φαίνεται να δημιουργεί προσδοκίες για εκπλήξεις γύρω από όσα πιστεύουμε πως γνωρίζουμε για το Σύμπαν, Η στιγμή φτάνει. Οι πρώτες εικόνες ενός χώρου κατάστικτου από γαλαξίες και αστέρες, αποτυπωμένες με πρωτοφανή λεπτομέρεια και ευκρίνεια, εμφανίζονται τελικά στην οθόνη. Ποιο είναι το συναίσθημα των ανθρώπων, που δούλεψαν πάνω στη συσκευή που τις αποτύπωσε; Το περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δρ Νέλσον Πεδρέιρο (Nelson Pedreiro), αντιπρόεδρος του Κέντρου Προηγμένης Τεχνολογίας (ΑTC) της Lockheed Martin (LM), που -στο πλαίσιο συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο της Αριζόνας- ανέπτυξε την κάμερα εγγύς υπέρυθρης ακτινοβολίας (Near Infrared Camera, NIRCam) του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb (JWST).«Όταν οι πρώτες εικόνες εμφανίστηκαν στην οθόνη, νιώσαμε έκπληξη κι αίσθημα υπερηφάνειας. Η ομάδα ήταν πολύ υπερήφανη για το επίτευγμά της, επειδή πρόκειται για ένα πολύ περίπλοκο όργανο, ίσως το πιο περίπλοκο που έχουμε σχεδιάσει ποτέ στο ATC -και δεν έχουμε κατασκευάσει λίγα. Τις τελευταίες έξι δεκαετίες, η ομάδα έχει σχεδιάσει περίπου 200 επιστημονικά όργανα για το Διάστημα. Επίσης, χαρά και έμπνευση, και μια αίσθηση δέους και θαυμασμού για το τι θα μάθουμε από αυτές τις εικόνες. Ένα από τα πράγματα που μου έκαναν εντύπωση όταν τις είδα, ήταν το επίπεδο της λεπτομέρειας. Και επίσης, το πόσα πολλά συνέβαιναν σε μία εικόνα, υπήρχαν τόσοι πολλοί γαλαξίες και αστέρια… Το συναίσθημα ήταν απλά… ουάου!», λέει ο κ. Pedreiro, που βρίσκεται στην Αθήνα, συμμετέχοντας στο συνέδριο διαστημικής έρευνας της COSPAR. Εν αναμονή εκπλήξεων Όπως εξηγεί ο κ.Pedreiro, από τη στιγμή που ξεκίνησε η συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Αριζόνας και καταρτίστηκε η σχετική πρόταση, και μέχρι το 2013, οπότε η κάμερα παραδόθηκε για να ενσωματωθεί στο διαστημικό τηλεσκόπιο, μεσολάβησαν περίπου 10,5 χρόνια. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, εργάστηκαν κατά διαστήματα στο πρότζεκτ περίπου 200 επιστήμονες. «Η κάμερα αυτή είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο όργανο, με πολύ-πολύ αυστηρές απαιτήσεις όσον αφορά την ποιότητα της εικόνας, που πρέπει επίσης να λειτουργεί σε πάρα πολύ χαμηλές (κρυογονικές) θερμοκρασίες. Για τη δημιουργία της αναπτύξαμε πολύ καινοτόμο σχεδιασμό», λέει και υπενθυμίζει ότι το JWST έχει σχεδιαστεί να «κοιτάξει» περίπου 13,5 δισεκατομμύρια έτη πίσω στον χρόνο και να παρατηρήσει -για πρώτη φορά- γαλαξίες και αστέρες στην κατάσταση που βρίσκονταν μόλις λίγα εκατομμύρια χρόνια μετά τον σχηματισμό τους. «Αρχίζουμε λοιπόν να λαμβάνουμε τις πρώτες εικόνες και είμαι βέβαιος ότι θα μάθουμε πράγματα που δεν γνωρίζαμε. Μπορεί να έχουμε και κάποιες εκπλήξεις. Ήδη φημολογείται ότι ακόμη και από αυτές τις πρώτες, πολύ λίγες εικόνες, κάποιοι από τους επιστήμονες έχουν μάθει μερικά πράγματα, που είναι διαφορετικά από όσα πιστεύαμε μέχρι σήμερα», λέει. Μικροί σε διαστάσεις, γιγάντιοι σε επιτεύγματα Οι εικόνες αυτές υπογραμμίζουν το πολύ μικρό μέγεθος της ανθρωπότητας, ως απειροελάχιστου μέρους του Σύμπαντος. Μπορούν άραγε να αλλάξουν και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη θέση μας στον Κόσμο;«Αν κοιτάξετε από πάρα πολύ ψηλά έναν/μια αλπινιστή στο Έβερεστ, ο άνθρωπος γίνεται ένα στίγμα. Ακόμα λοιπόν και στις φυσικές διαστάσεις της Γης, είμαστε τόσο μικροί, που μοιάζουμε ασήμαντοι. Αν λοιπόν κοιτάξουμε τις διαστάσεις του Διαστήματος, η αίσθηση αυτή ενισχύεται κατά πολλές χιλιάδες φορές… Μπορεί να είμαστε μικροί σε φυσικές διαστάσεις, σε σύγκριση με εκείνες της Γης και του Διαστήματος, αλλά είμαστε γιγάντιοι, τεράστιοι, από την άποψη του τι μπορούμε να επιτύχουμε», απαντά ο επικεφαλής του ATC και προσθέτει ότι είναι πολύ ταιριαστό που αυτή η συζήτηση γίνεται στην Ελλάδα, τη χώρα όπου ετέθησαν οι βάσεις του δυτικού πολιτισμού και της φιλοσοφίας και όπου ερωτήματα για τη θέση του ανθρώπου στο Σύμπαν απασχολούσαν τους διανοητές 2000 ή 3000 χρόνια πριν. Ελλάδα: Επενδύοντας στο ανθρώπινο ταλέντο και τις διακρατικές συνεργασίες Ως προς το ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος της Ελλάδας στο σκηνικό που διαμορφώνεται στο Διάστημα, ο κ.Pedreiro εκτιμά ότι «χώρες όπως η Ελλάδα μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν πολύ σημαντικό και αυξανόμενο ρόλο στην εξερεύνηση του Διαστήματος. Πώς; Πρώτον, τίποτα από όσα συζητάμε δεν γίνεται χωρίς το ανθρώπινο ταλέντο. Έτσι, νομίζω ότι αν θα έκανα μια πρόταση στην ελληνική κυβέρνηση, θα ήταν να επενδύσει στο ταλέντο» επισημαίνει, προσθέτοντας ότι οι εξειδικευμένοι/ες επιστήμονες του χώρου είναι περιζήτητοι/ες παγκοσμίως, αλλά δεν είναι αρκετοί/ες οι νέοι που επιλέγουν σπουδές STEM (Επιστήμη-Τεχνολογία- Μηχανική- Μαθηματικά).Η Ελλάδα μπορεί επίσης να ενισχύσει τη συμμετοχή της μέσω διακρατικών συνεργασιών. «Όταν μιλάμε για το JWST, αναφερόμαστε συχνότερα στη NASA, αλλά στην πραγματικότητα αυτό το εγχείρημα αναπτύχθηκε στο πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ της NASA, της ESA και της Καναδικής Διαστημικής Υπηρεσίας. Υπάρχει πάντα μεγάλο ενδιαφέρον για πολυεθνική συνεργασία. Αυτός είναι ένας άλλος τρόπος, με τον οποίο η Ελλάδα μπορεί να εμπλακεί περισσότερο (στην εξερεύνηση του Διαστήματος) και να αυξήσει τη συμμετοχή της στις προσπάθειες που γίνονται στο Διάστημα» λέει.Η LM είχε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη όλων των διαστημικών τηλεσκοπίων, από το JWST και το Hubble μέχρι το Spitzer, που ανακάλυψε πιθανώς κατοικήσιμους εξωπλανήτες. Ποιο θα μπορούσε να είναι το επόμενο «μεγάλο βήμα» στην εξερεύνηση του Διαστήματος, μέσω των διαστημικών τηλεσκοπίων; Όπως λέει ο κ.Pedreiro, η μία απάντηση είναι ότι …δεν γνωρίζει: πολλές από τις αποφάσεις που ελήφθησαν για τον σχεδιασμό του James Webb βασίστηκαν στην εμπειρία από τη λειτουργία του Hubble -άρα, όσα θα μάθουμε από το JWST, αναμφίβολα θα επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο θα σχεδιαστεί η επόμενη αποστολή.«Είμαι πολύ περίεργος να μάθω, καθώς περνάει ο καιρός και παίρνουμε περισσότερα δεδομένα από το JWST, πώς αυτό θα αλλάξει τα τρέχοντα σχέδια για τις μελλοντικές αποστολές» σημειώνει, επισημαίνοντας ότι η τεχνολογία δημιουργεί συνέχεια δυνατότητες, ώστε οι επόμενες αποστολές να γίνουν με διαφορετικούς τρόπους -έτσι έγινε και στην περίπτωση του JWST: «Στο JWST η κάμερα που σχεδιάσαμε ήταν πολύ μεγάλη πρόκληση, αλλά υπήρχαν πολλές ακόμα, διαφορετικές προκλήσεις, με πρώτη το μέγεθος του βασικού (primary) κατόπτρου. Η διάμετρός του στο JWST είναι 6,5 μέτρα, έναντι 2,4 μέτρων στο Hubble. Έτσι, δεν θα χωρούσε πάνω στο σκάφος για την εκτόξευση, οπότε έπρεπε να διπλωθεί, κι αυτό είναι κάτι που έγινε για πρώτη φορά σε αυτή την κλίμακα, σε ένα κάτοπτρο που έχει 18 τμήματα» σημειώνει. Συμβολομετρία: ελαφρύτερα τηλεσκόπια, μικρότερο κόστος, λιγότερη ενεργειακή κατανάλωση «Μια τεχνολογία πάνω στην οποία εργάζεται η ομάδα μας, για την οποία είμαι πολύ ενθουσιασμένος, είναι η συμβολομετρία (interferometry) για διαστημικά τηλεσκόπια, ένα πρότζεκτ στο οποίο αναμένουμε να έχουμε απτά αποτελέσματα σε 3-5 χρόνια από σήμερα» επισημαίνει, γνωστοποιώντας ότι η συμβολομετρία έρχεται να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα τηλεσκόπια από την εποχή του Γαλιλαίου μέχρι σήμερα. Πώς; Προς το παρόν, τα διαστημικά τηλεσκόπια λειτουργούν σε γενικές γραμμές με τον ίδιο τρόπο με το ανθρώπινο μάτι, κάτι που σημαίνει ότι για να παρατηρήσουν πολύ μακρινά αντικείμενα, αυξάνει αναγκαστικά το μέγεθός τους, σε σημείο που συχνά καθίσταται δύσκολη -και πολύ κοστοβόρα- η αποστολή τους στο Διάστημα.Οι επιστήμονες της LM εργάζονται για να αλλάξουν τα δεδομένα με τη συμβολομετρία, στην οποία τα φωτόνια «συλλαμβάνονται» μέσω συστήματος μικροσκοπικών φακών, που αντικαθιστούν τους μεγάλους καθρέφτες ή φακούς των παραδοσιακών τηλεσκοπίων. Πέραν του ότι τα διαστημικά τηλεσκόπια γίνονται έτσι πολύ ελαφρύτερα και μικρότερα, με προφανή οφέλη σε επίπεδο κόστους, απλοποιείται σημαντικά και η ίδια η διαδικασία κατασκευής (μπορεί να γίνει μαζική παραγωγή, π.χ., σε ένα εργοστάσιο ημιαγωγών) και ενσωμάτωσης της τεχνολογίας. Η συγκεκριμένη τεχνολογία, που αναπτύσσεται υπό το αρκτικόλεξο SPIDER, θα μπορούσε να μειώσει το μέγεθος, το βάρος και τις ενεργειακές ανάγκες των τηλεσκοπίων κατά 10 με 100 φορές, κάνοντας μεγάλη διαφορά στον τομέα των δορυφόρων. Άνθρωποι και ρομπότ στη Σελήνη και τον Άρη Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) δεν δεσμεύεται από τους βιολογικούς περιορισμούς του ανθρώπου, οπότε μήπως τα συστήματά της θα μπορούσαν ευκολότερα να ταξιδέψουν στο Διάστημα ή και να «αποικίσουν» πλανήτες; Πόσο κοντά βρισκόμαστε στο να έχουμε συστήματα ΤΝ ικανά να επιτύχουν στόχους εξερεύνησης του Διαστήματος, που σήμερα φαίνονται μακρινοί;Όπως εξηγεί ο κ.Pedreiro, το όραμα της LM για το μέλλον του Διαστήματος, στο οποίο υπάρχει αναφορά και στην ΤΝ, όπως και στις εμπορικές υπηρεσίες σε τροχιά, περιγράφεται αναλυτικά στο κείμενο «Space 2050». Όμως, η ΤΝ και η μηχανική μάθηση χρησιμοποιούνται ήδη με διάφορους τρόπους εδώ και χρόνια. Για παράδειγμα, η LM δημιούργησε δύο όργανα ηλιοφυσικής τα οποία είναι μέρος του διαστημικού Παρατηρητηρίου Ηλιακής Δυναμικής (SDO) της NASA, τα οποία συλλέγουν 2,5 terrabytes δεδομένων καθημερινά. Πρόκειται για έναν τεράστιο όγκο δεδομένων, στον οποίο πρέπει να γίνει επεξεργασία, ώστε να είναι διαθέσιμα στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Δεν είναι το σύνολο αυτών των δεδομένων εξίσου ενδιαφέροντα κι εδώ μπαίνουν στο «παιχνίδι» οι αλγόριθμοι ΤΝ. «Αυτό που έχει συμβεί, ιδιαίτερα την τελευταία πενταετία, είναι ότι χρησιμοποιείται ολοένα περισσότερο η μηχανική μάθηση, προκειμένου οι αλγόριθμοι να βοηθούν τους επιστήμονες να πλοηγηθούν σε αυτόν τον τεράστιο όγκο δεδομένων και να γνωρίζουν ποια από αυτά είναι ενδιαφέροντα, ώστε να επενδύσουν εκεί τον χρόνο τους» λέει.Η αυτονομία είναι μια άλλη παράμετρος που σχετίζεται με την ΤΝ. Η LM κατασκεύασε για λογαριασμό της NASA το σκάφος OSIRIS-REx, που συνέλλεξε δείγματα από τον αστεροειδή Bennu. Το σκάφος αυτό συναντήθηκε με τον αστεροειδή σε πολύ μεγάλη απόσταση από τον πλανήτη μας, άρα χρειαζόταν πολύ υψηλό επίπεδο αυτονομίας, λόγω της χρονοκαθυστέρησης (latency) στην επικοινωνία με τη Γη. Για το συγκεκριμένο σύστημα, η ομάδα του ATC εργάστηκε πάνω στην τεχνολογία «Νatural Feature Tracking» (εντοπισμού φυσικών χαρακτηριστικών), που επιτρέπει σε ένα σκάφος να πλοηγηθεί, να κάνει μανούβρες και να συλλέξει δείγματα, χωρίς π.χ, να προσκρούσει στην επιφάνεια του αστεροειδούς.«Παίρνουμε αυτή την τεχνολογία και τη «δένουμε» περισσότερο με ΤΝ και μηχανική μάθηση, ώστε το σύστημα να μπορεί να προσαρμόζεται σε απρόσμενες συνθήκες που βρίσκει μπροστά του όταν εξερευνά αστεροειδείς ή τα φεγγάρια του Δία ή άλλους πλανήτες. Ήδη έχουμε κάνει αρκετά μεγάλη πρόοδο προς αυτή την κατεύθυνση. Το όραμά μας για το μέλλον, όπως περιγράφεται και στο «Space 2050″, είναι ότι επεκτείνουμε την εξερεύνηση του βαθέος Διαστήματος κι ότι θα έχουμε συνδυασμένη human-robotic (ανθρώπινη-ρομποτική) εξερεύνηση. Πιθανώς εστιάζοντας περισσότερο στη ρομποτική βραχυπρόθεσμα, ιδίως στην περίπτωση του Άρη, και αξιοποιώντας τη Σελήνη για να μάθουμε περισσότερα. Επίσης, χρησιμοποιώντας τη Σελήνη ως πλατφόρμα για την ανθρώπινη-ρομποτική εξερεύνηση του Άρη» περιγράφει. Στο ανεξερεύνητο 95% της Σελήνης Ως προς τον ρόλο των ιδιωτικών εταιρειών, επισημαίνει ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει ανανεωμένο ενδιαφέρον για το Διάστημα, με ιδιωτικά κεφάλαια να χρηματοδοτούν διαστημικές αποστολές και έναν μεγάλο αριθμό μικρών -και όχι και τόσο μικρών- επιχειρήσεων να επιδιώκουν τη συμμετοχή τους σε σχετικά έργα. Αυτό αυξάνει μεν τον ανταγωνισμό, αλλά είναι ωφέλιμο για την υγεία του οικοσυστήματος, ενώ προκαλεί το ενδιαφέρον και στο ανθρώπινο ταλέντο, με ολοένα περισσότερους νέους να επιδιώκουν να εργαστούν σε αυτόν τον τομέα. Κυβερνητικοί οργανισμοί όπως οι NASA και ESA διαδραματίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο σε αυτό το πεδίο. «Η NASA καθοδηγεί όχι μόνο την εξερεύνηση του Διαστήματος, όπως κάνει εδώ και πολλές δεκαετίες, αλλά πλέον και την ενίσχυση της εμπορευματοποίησής του. Πρόσφατα κατασκευάσαμε ένα φασματοσκόπιο που θα τοποθετηθεί σε σεληνιακό όχημα, στο πλαίσιο προγράμματος που η NASA έχει θέσει σε εφαρμογή για τη Σελήνη» σημειώνει. Μόλις 5% της επιφάνειας της Σελήνης έχει εξερευνηθεί. Το όχημα αυτό, που δημιουργείται στο πλαίσιο συνεργασίας με την General Μotors και υπό την ομπρέλα της αποστολής Artemis III της NASA, εκτιμάται ότι θα βρίσκεται στο φεγγάρι το 2025 -και, σε αντίθεση με τις ημέρες του προγράμματος Apollo, όταν οι αστροναύτες μπορούσαν να κινηθούν σε διάμετρο μόνο τεσσάρων μιλίων από το σημείο προσελήνωσης, θα επιτρέψει την κίνηση σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις, «φωτίζοντας» μέρος του ανεξερεύνητου 95%._ https://physicsgg.me/2022/07/24/οι-πρώτες-εικόνες-του-james-webb-η-προοπτική-τη/

Το James Webb δίνει νόημα στην ύπαρξή μας. «… γίναμε άνθρωποι καθώς κοιτάζοντας τον ουρανό τον θαυμάζουμε, απορούμε, αναρωτιόμαστε τι να είναι όλα αυτά που βλέπουμε και στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τι είναι αναπτύσσουμε πολιτισμό και γινόμαστε άνθρωποι. Αυτό περιμένουμε να συνεχιστεί με το James Webb» Ξενοφών Μουσάς: Το James Webb θα είναι η καλύτερη μηχανή του χρόνου για τις επόμενες δυο δεκαετίες Η πρώτη φωτογραφία που δημοσιοποιήθηκε ποτέ από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA έδωσε ελπίδα για την ύπαρξη κόσμων άλλων μακρινών που μένει να τους εξερευνήσουμε και δημιούργησε σκέψεις υπαρξιακές σε σχέση με το ποιοι είμαστε και τι κάνουμε σε αυτόν τον κόσμο. Η πρώτη παρουσίασή της στον κόσμο έγινε με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν παρόντα, κάτι που δείχνει πόσο σημαντική είναι αυτή η πρώτη αποτύπωση από το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο.Ένας από τους πιο επιφανείς αστρονόμους της χώρας μας, ο πρώην καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος του ΕΚΠΑ Ξενοφών Μουσάς εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ όσα δείχνουν οι φωτογραφίες στους επιστήμονες, υποστηρίζοντας ότι βρισκόμαστε στο κατώφλι ενός νέου κόσμου που περιμένει για να εξερευνηθεί.To νέο τηλεσκόπιο λίγες ημέρες μετά, έδωσε και νέες φωτογραφίες που απεικονίζουν τον Δία και τους δορυφόρους του σε λήψεις πολύ κοντινές. Πέρα από τον Δία το James Webb απαθανατίζει και κάποια από τα φεγγάρια του, την Ευρώπη, τη Θήβα και τη Μήτιδα, με εντυπωσιακή ευκρίνεια, σύμφωνα με τους επιστήμονες της NASA. Πολύ εντυπωσιακό είναι επίσης, όπως δήλωσαν, το γεγονός ότι διακρίνονται στις νέες φωτογραφίες και δακτύλιοι του Δία.«Σε συνδυασμό με τις εικόνες σε βαθύ πεδίο που κυκλοφόρησαν τις προάλλες, αυτές οι εικόνες του Δία καταδεικνύουν τι μπορεί να παρατηρήσει το Webb, από τους πιο αμυδρούς, πιο μακρινούς παρατηρήσιμους γαλαξίες μέχρι πλανήτες στη δική μας κοσμική αυλή που μπορείτε να δείτε με γυμνό μάτι από την πραγματική σας αυλή», είπε ο Μπράιαν Χόλερ, επιστήμονας στο Επιστημονικό Ινστιτούτο του Διαστημικού Τηλεσκοπίου στη Βαλτιμόρη, ο οποίος βοήθησε στο σχεδιασμό αυτών των παρατηρήσεων.Οι προσδοκίες που έχει δημιουργήσει το νέο τηλεσκόπιο είναι πολλές.«Οι πρώτες τέσσερις – πέντε πρώτες φωτογραφίες του νέου διαστημικού τηλεσκοπίου και το πρώτο φάσμα από την ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη, δηλαδή πλανήτη γύρω από άλλο άστρο είναι αισθητικά πολύ όμορφες με αρμονία, όσο και αντίθεση χρωμάτων που οφείλονται τόσο στην Φύση, όσο και στην αισθητική των αστρονόμων που μετατρέπουν το υπέρυθρο σε ορατό ώστε να το βλέπουμε. Κάθε μια από τις εικόνες είναι πολύ εντυπωσιακή.Η πρώτη δείχνει τους πιο μακρινούς γαλαξίες, που εκτιμάται ότι είναι από τους πρώτους που δημιουργήθηκαν μετά την Μεγάλη Έκρηξη από την οποία δεχόμαστε ότι φτιάχτηκε το Σύμπαν.Οι μικροί γαλαξίες που βλέπουμε στο υπόβαθρο είναι οι πιο μακρινοί που μπόρεσε να καταγράψει μέχρι σήμερα ο άνθρωπος. Συγχρόνως απεικονίζεται με απίστευτη ευκρίνεια ένα σχετικά κοντινό σμήνος γαλαξιών.Σε αυτή την εικόνα μακρινοί γαλαξίες φαίνονται παραμορφωμένοι διότι οι εικόνες τους καμπυλώνονται από τον βαρυτικό φακό που δημιουργείται από τους κοντινούς γαλαξίες που βρίσκονται ενδιάμεσα. Οι ακτίνες φωτός των μακρινών γαλαξιών καμπυλώνονται καθώς περνούν μέσα από το παραμορφωμένο χωρόχρονο γύρω από τους κοντινούς γαλαξίες.Μια άλλη εντυπωσιακή εικόνα παρουσιάζει το Κουιντέτο του Στέφανου, πέντε γαλαξίες μαζί οι οποίοι χορεύουν ένα κοσμικό χορό και οι χιτώνες τους ανεμίζουν καθώς περιφέρονται γύρω από το κέντρο βάρους τους και ο ένας αλληλεπιδρά με τον άλλο αγγίζοντάς τον με την βαρύτητά του, σκορπίζοντας απλόχερα.Στην πιο εντυπωσιακή εικόνα διακρίνονται περιοχές που γεννιούνται σχεδόν απειράριθμα αστέρια.Στην πρώτη ανάλυση του φωτός που προέρχεται από ένα εξωπλανήτη διακρίνεται καθαρά η παρουσία υδρατμών στην ατμόσφαιρά του», τονίζει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μουσάς.Πριν από το James Webb το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble ήταν εκείνο με τα πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα. Αν και κάποιοι αποκαλούν το James Webb αντικαταστάτη του Hubble, η NASA προτιμά τον όρο διάδοχο. «Εξάλλου, είναι ο επιστημονικός διάδοχος του Hubble. Οι επιστημονικοί του στόχοι υποκινήθηκαν από τα αποτελέσματα του Hubble. Η επιστήμη του Hubble μας ώθησε να κοιτάξουμε σε μεγαλύτερα μήκη κύματος για να ξεπεράσουμε αυτό που έχει ήδη κάνει το Hubble. Ειδικότερα, τα πιο μακρινά αντικείμενα έχουν μεγαλύτερη μετατόπιση προς το κόκκινο και το φως τους ωθείται από την υπεριώδη ακτινοβολία και το οπτικό στο εγγύς υπέρυθρο. Έτσι, οι παρατηρήσεις αυτών των μακρινών αντικειμένων (όπως οι πρώτοι γαλαξίες που σχηματίστηκαν στο Σύμπαν, για παράδειγμα) απαιτούν ένα υπέρυθρο τηλεσκόπιο», αναφέρει στην ιστοσελίδα της.«Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb είναι τεράστιο και μαζεύει περισσότερο φως ώστε να βλέπουμε ασθενέστερα και κυρίως μακρινότερα αντικείμενα, γαλαξίες, κβάζαρ, εξωπλανήτες. Η επιφάνεια του James Webb είναι πολύ μεγαλύτερη και συλλέγει 6,25 φορές περισσότερο φως με αποτέλεσμα να έχει 100 μεγαλύτερη ευαισθησία στο φως. Είναι κατασκευασμένο να βλέπει κυρίως στο υπέρυθρο. Στο υπέρυθρο απεικονίζονται ευκολότερα αντικείμενα που έχουν χαμηλή θερμοκρασία, αλλά και πολύ μακρινά αντικείμενα, οι αρχαιότεροι αστέρες και γαλαξίες, των οποίων το φως είναι μετατοπισμένο πάρα πολύ προς το ερυθρό, στο υπέρυθρο, ώστε τελικά να γίνονται αόρατοι στο μάτι του ανθρώπου, διότι εμείς δεν βλέπουμε στο υπέρυθρο όπως τα κουνούπια», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μουσάς και επισημαίνει σε σχέση με την σημασία του νέου τηλεσκοπίου για την ανθρωπότητα: «Η επιστήμη και η αστροφυσική που είναι μέρος της, είναι αναπόσπαστη όσο και σημαντικότατη συνιστώσα του πολιτισμού μας. Ο σύγχρονος πολιτισμός βασίζεται στην επιστήμη. Η σύγχρονη τεχνολογία, ιατρική, ρομποτική έχουν τις ρίζες τους στους νόμους της φυσικής με τους οποίους σχεδιάστηκε ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Τα bit και τα byte του υπολογιστή σας έχουν τις ρίζες τους στην ελληνική επιστήμη. Το ίδιο ισχύει και για την οπτική του James Webb. Ο σχεδιασμός κάθε ενός από τα 18 εξαγωνικά κάτοπτρα του James Webb βασίζονται σε θεωρητική μελέτη του Αρχιμήδη που μας περιγράφει τόσο το γνωστό παλίμψηστο, όσο και ο Λεονάρδος Ντα Βίντσι. Η διάταξη των κατόπτρων είναι αντίγραφο αυτής που χρησιμοποίησε ο Αρχιμήδης για να κάψει τον στόλο των Ρωμαίων. Η κατασκευή και χρήση του James Webb είναι παρόμοιας κολοσσιαίας σημασίας για την επιστήμη και την ανθρωπότητα».Για πολλούς το James Webb γύρισε σελίδα για την ανθρωπότητα κάτι που θα γίνει κατανοητό σε μεταγενέστερο χρόνο.«Το James Webb θα είναι η καλύτερη μηχανή του χρόνου που θα υπάρχει για τις επόμενες δυο δεκαετίες, διότι θα βλέπει πιο μακριά και πιο παλιά αντικείμενα και θα επιτρέψει να γνωρίσουμε καλύτερα την φύση σε μεγάλη κλίμακα και εντέλει και το εαυτό μας. Μπορεί να ανακαλύψουμε νέους νόμους της φυσικής. Η αστρονομία είναι η πρώτη επιστήμη που γεννήθηκε ως επιστήμη με μαθηματικά στην Ελλάδα, σύμφωνα με την αντίληψη του Πυθαγόρα ότι η γλώσσα της φύσης είναι τα μαθηματικά, δηλαδή οι νόμοι της φυσικής. Η μελέτη της φύσης οδήγησε μέσω της αστρονομίας αρχικά να ανακαλύψουμε τους πρώτους νόμους της φύσης, να δημιουργήσουμε την επιστήμη, και μέσω αυτής την σημερινή τεχνολογία.Ο Πλάτων, σύμφωνα με δική μου ερμηνεία, λέει ότι γίναμε άνθρωποι καθώς κοιτάζοντας τον ουρανό τον θαυμάζουμε, απορούμε, αναρωτιόμαστε τι να είναι όλα αυτά που βλέπουμε και στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τι είναι αναπτύσσουμε πολιτισμό και γινόμαστε άνθρωποι. Αυτό περιμένουμε να συνεχιστεί με το James Webb. Η μελέτη του κόσμου με το James Webb θα μας δώσει πολλά αναπάντεχα, εκπλήξεις, θα λύσει πολλά μυστήρια και θα δημιουργήσει πολλά περισσότερα. Βρισκόμαστε πράγματι στο κατώφλι του παλιού γνωστού όσο και άγνωστου νέου Κόσμου που περιμένει να τον ανακαλύψουμε», καταλήγει ο κ. Μουσάς. https://physicsgg.me/2022/07/17/το-james-webb-δίνει-νόημα-στην-ύπαρξή-μας/

Μια νέα εποχή στην κατανόηση του Σύμπαντος. Μανώλης Πλειώνης (διευθυντής και πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών) Ο καθηγητής Μανώλης Πλειώνης, διευθυντής και πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, αποκωδικοποιεί για την «Εφ.Συν.» τις πρώτες εικόνες του νέου διαστημικού τηλεσκοπίου JWST και τη ζωτική σημασία τους για τον Ανθρωπο και το Σύμπαν που τον περιβάλλει.Μετά μια επιτυχή πορεία περίπου 30 ετών, από την αρχική σύλληψη της ιδέας μέχρι την εκτόξευση με πύραυλο Ariane 5 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και το ταξίδι που το τοποθέτησε στο σημείο ευστάθειας L2, σε απόσταση 1.500.000 km από τη Γη αλλά και τις σταδιακές δοκιμές όλων των συστημάτων του, έφτασε η ώρα για να ξεκινήσει τις παρατηρήσεις του το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb Space Telescope (JWST) της NASA.Και οι πρώτες 5 εικόνες που μας έδωσε μας άφησαν άναυδους με τις εκπληκτικές λεπτομέρειες με τις οποίες ξεδιπλώνονται οι κοσμικές πηγές φωτός, όπως η σύνθετη εικόνα (με τη χρήση πολλών φίλτρων στο κοντινό υπέρυθρο μέρος του φάσματος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας) του πλούσιου σμήνους γαλαξιών SMACS 0723 σε απόσταση 4,6 δισ. ετών φωτός, όπου βλέπουμε ταυτόχρονα γαλαξίες σε τελείως διαφορετικές αποστάσεις από περίπου 4 δισ. έως 13,1 δισ. έτη φωτός… Οι δε φαινομενικά τοξοειδείς κοκκινίζοντες γαλαξίες είναι και οι πιο μακρινοί, με τα είδωλά τους να έχουν υποστεί σχηματική αλλοίωση, ενώ έχει ενισχυθεί σημαντικά η φωτεινότητά τους λόγω του ότι το σμήνος γαλαξιών λειτουργεί ως βαρυτικός φακός, χωρίς τη δράση του οποίου πιθανώς να μην ήταν καν παρατηρήσιμοι.Τι να πει κανείς και για τις άλλες εικόνες που μας παρείχε το JWST, όπως αυτή του νεφελώματος Carina στον γαλαξία μας, όπου γεννιούνται νέοι ήλιοι και νέα πλανητικά συστήματα χρησιμοποιώντας υλικό που γεννήθηκε στην αρχή του Σύμπαντος αλλά και στους πυρήνες προγενέστερων αστέρων, που ο φαντασμαγορικός εκρηκτικός θάνατός τους δίνει ζωή στην επόμενη γενιά, όπως αυτός του πλανητικού νεφελώματος Southern Ring, άλλης μιας εικόνας του JWST, που δημιουργείται από τον σταδιακό θάνατο του κεντρικού αστέρα που εκτινάσσει το υλικό του, δίνοντάς μας αυτή την πανέμορφη εικόνα, που όμως δεν παύει να είναι εικόνα επιθανάτιων αστρικών σπασμών. Και όμως, τίποτα δεν πάει χαμένο…Μα και η εικόνα των πέντε αλληλεπιδρόντων γαλαξιών της ομάδας Stephen Quintet, όπου εμφανίζονται τόσο λεπτομερώς τα νέφη σκόνης και αερίων που έχουν προκληθεί λόγω των έντονων γαλαξιακών αλληλεπιδράσεων και εντός των οποίων η εκρηκτική αστρογένεση δημιουργεί πάλι νέους ήλιους – και, ποιος ξέρει, ίσως και τους σπόρους ζωή. Και έρχεται η τελευταία εικόνα, αυτή του φάσματος φωτός της ατμόσφαιρας του WASP 96b, ενός εξωπλανήτη που περιστρέφεται γύρω από έναν ήλιο σαν τον δικό μας, σε απόσταση όμως 1.150 ετών φωτός, φάσμα που επιβεβαιώνει την ύπαρξη νερού αλλά και για πρώτη φορά νεφών. Παρ’ όλο που στον συγκεκριμένο εξωπλανήτη οι συνθήκες δεν ευνοούν την ανάπτυξη ζωής, μια και η θερμοκρασία στην επιφάνειά του είναι 570 βαθμοί Κελσίου, επιβεβαιώνεται η εκπληκτική δυνατότητα του JWST να εντοπίζει ατμόσφαιρες εξωπλανητών με στοιχεία που πιθανώς να τους καθιστούν κατάλληλους για την ανάπτυξη ζωής.Στη λεπτομέρεια κρύβεται όλη η νέα γνώση. Μελετώντας λοιπόν αυτές τις εικόνες και τις χιλιάδες άλλες που θα παρατηρήσει το JWST, θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε, ανάμεσα σε πλήθος ανοιχτών επιστημονικών θεμάτων, τόσο τις συνθήκες δημιουργίας και την εξέλιξη αυτών των τεράστιων νησίδων φωτός, των γαλαξιών με τα δισεκατομμύρια αστέρια ο καθένας, όσο και τις συνθήκες δημιουργίας ζωής σε κόσμους μακρινούς αλλά πλούσιους σε διαφορετικότητα… σαν την ανθρώπινη διαφορετικότητα που είναι ο πλούτος της ανθρωπότητας.Οι πρώτες αυτές εικόνες του JWST αναδεικνύουν εκτός από το μεγαλείο του Σύμπαντος, το μεγαλείο του Ανθρώπου, που όταν στοχεύει στο όνειρο το κατακτά. Και το όνειρο δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο από την κατανόηση της Φύσης και κατ’ επέκταση του Ανθρώπου ως συνειδητού υποκειμένου της ίδιας της φύσης. Η ειρηνική συνεργασία, η επίπονη εργασία και η συλλογική προσπάθεια πολλών δεκάδων χιλιάδων συνανθρώπων μας σε πάνω από 300 πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, εταιρείες και βιομηχανίες, σε περισσότερες από 12 χώρες, ήταν η απαραίτητη μαγιά για την επιτυχία του δύσκολου αυτού εγχειρήματος, που κόστισε περίπου 10 δισεκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένου και του κόστους λειτουργίας του για τα επόμενα 5 χρόνια.Παρότι το εκπληκτικό αυτό επίτευγμα θα διευρύνει αλματωδώς τους γνωσιακούς ορίζοντες της ανθρωπότητας, ορισμένοι πιθανώς να θεωρήσουν ότι το ποσό αυτό είναι μεγάλο. Θα πρέπει όμως να αναλογιστούμε ότι σε σχέση με τις στρατιωτικές επενδύσεις αποτελεί ψήγμα. Για να δώσω ένα παράδειγμα, η αναβάθμιση μόνο σε block D του F35 κόστισε 15 δισ. δολάρια, ενώ όλο το πρόγραμμα κατασκευής, λειτουργίας και χρήσης για τις επόμενες δεκαετίες τού F35 ανέρχεται στο 1,7 τρισ. δολάρια.Ενα κυρίαρχο συμπέρασμα που πρέπει να βγάλουμε είναι ότι εν μέσω πολέμων, φτώχειας, καταστροφής της φύσης, κατασπατάλησης των πόρων του πλανήτη για αύξηση της κερδοφορίας των ελαχίστων, ξεπηδά αυτή η υγιής πτυχή της ανθρωπότητας για να μας θυμίζει τις δυνατότητές μας για την επίτευξη του αέναου στόχου, από αρχής γενέσεως ανθρώπου, της κατανόησης της φύσης, του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος του Σύμπαντος που μας περιβάλλει. https://physicsgg.me/2022/07/17/μια-νέα-εποχή-στην-κατανόηση-του-σύμ/

Μια «σκοτεινή» διάσπαση ατομικού πυρήνα. Πριν από περίπου τρία χρόνια, οι Wolfgang «Wolfi» Mittig και Yassid Ayyad αναζητούσαν την αόρατη μάζα του σύμπαντος, γνωστή ως σκοτεινή ύλη, στην καρδιά ενός ατόμου. Η αναζήτηση εκείνη δεν τους οδήγησε στη σκοτεινή ύλη, βρήκαν όμως κάτι που δεν είχαν δει ποτέ μέχρι τότε, κάτι που δεν μπορούσαν να εξηγήσουν. Σύμφωνα με τον Mittig: «Ήταν κάτι σαν αστυνομική ιστορία. Ξεκινήσαμε να ψάχνουμε για σκοτεινή ύλη και δεν τη βρήκαμε. Αντίθετα, βρήκαμε άλλα πράγματα που ήταν δύσκολο να εξηγηθούν από τη θεωρία».Έτσι, συνέχισαν τα πειράματά τους στο NSCL (National Superconducting Cyclotron Laboratory) που βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, συγκεντρώνοντας όλο και περισσότερα δεδομένα.Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στις 28 Ιουνίου στο περιοδικό Physical Review Letters [Evidence of a Near-Threshold Resonance in 11B Relevant to the β-Delayed Proton Emission of 11Be], όπου αποκαλύπτεται μια ενδιαφέρουσα φυσική που βρίσκεται σε εξέλιξη στο εξαιρετικά μικρό κβαντικό βασίλειο των υποατομικών σωματιδίων.Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα επιβεβαίωσε ότι όταν ο πυρήνας ενός ατόμου είναι «παραγεμισμένος» με νετρόνια, μπορεί να βρει έναν ακόμα τρόπο προς μια πιο σταθερή διαμόρφωση: αποβάλλει ένα πρωτόνιο! Έχει σχέση αυτή η διάσπαση με την σκοτεινή ύλη; Οι φυσικοί πραγματοποίησαν(-ούν) γύρω στα 100 πειράματα για να βρουν τι ακριβώς είναι η σκοτεινή ύλη. Κανένα από αυτά δεν πέτυχε μετά από 20, 30, 40 χρόνια έρευνας.Υπήρχε όμως μια θεωρία, μια πολύ υποθετική ιδέα, ότι θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει την σκοτεινή ύλη με έναν πολύ συγκεκριμένο τύπο πυρήνα. Αυτή η θεωρία βασίζεται σε αυτό που αποκαλείται σκοτεινή διάσπαση. Υποθέτει ότι ορισμένοι ασταθείς πυρήνες, θα μπορούσαν να εκπέμψουν σκοτεινή ύλη καθώς θρυμματίζονται.Έτσι, οι Ayyad, ο Mittig και οι συνεργάτες τους σχεδίασαν ένα πείραμα που θα μπορούσε να αναζητήσει μια «σκοτεινή» διάσπαση ατομικού πυρήνα, γνωρίζοντας ότι οι πιθανότητες ήταν συντριπτικά εναντίον τους. Αλλά το στοίχημα δεν είχε και τόσο μεγάλο ρίσκο όσο ακούγεται, διότι η ανίχνευση εξωτικών διασπάσεων επιτρέπει επίσης στους ερευνητές να κατανοήσουν καλύτερα τους κανόνες και τις δομές του πυρηνικού και κβαντικού κόσμου. Οι ερευνητές είχαν μια καλή ευκαιρία να ανακαλύψουν κάτι νέο. Το ερώτημα ήταν τι θα ήταν αυτό. Βοήθεια από μια άλω Όταν οι άνθρωποι φαντάζονται έναν πυρήνα, πολλοί σκέφτονται μια άμορφη μπάλα που αποτελείται από πρωτόνια και νετρόνια. Αλλά οι πυρήνες μπορούν να έχουν περίεργα σχήματα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που είναι γνωστοί ως πυρήνες με άλω.Το βηρύλλιο-11 είναι ένα παράδειγμα τέτοιου πυρήνα. Είνα ένα ισότοπο του στοιχείου βηρύλλίου που έχει τέσσερα πρωτόνια και επτά νετρόνια στον πυρήνα του. Διατηρεί τα 10 από τα 11 πυρηνικά σωματίδιά του σε ένα πυκνό κεντρικό σύμπλεγμα. Αλλά ένα νετρόνιο βρίσκεται πολύ μακριά και χαλαρά συνδεδεμένο με τον υπόλοιπο πυρήνα.Το βηρύλλιο-11 είναι ασταθές. Ο χρόνος ζωής του είναι περίπου 13,8 δευτερόλεπτα και υφίσταται διάσπαση βήτα. Πιο συγκεκριμένα, η διάσπαση β– σχετίζεται με την μετατροπή ενός νετρονίου σε πρωτόνιο στον πυρήνα του ατόμου (), που συνοδεύεται με την εκπομπή ενός ηλεκτρονίου και ενός αντινετρίνο. Έτσι προκύπτει ένας σταθερός πυρήνας βορίου-11, με πέντε πρωτόνια και έξι νετρόνια: .Αλλά σύμφωνα με αυτήν την πολύ υποθετική θεωρία, εάν το νετρόνιο που διασπάται είναι αυτό στην άλω του πυρήνα, το βηρύλλιο-11 θα μπορούσε να υποστεί μια σκοτεινή διάσπαση!Το 2019, οι ερευνητές ξεκίνησαν ένα πείραμα στον επιταχυντή σωματιδίων του Καναδά, TRIUMF, αναζητώντας αυτή την πολύ υποθετική διάσπαση. Και βρήκαν μια αποσύνθεση με απροσδόκητα μεγάλη πιθανότητα, αλλά τελικά δεν ήταν μια σκοτεινή διάσπαση.Φαινόταν ότι το χαλαρά δεσμευμένο νετρόνιο του βηρυλλίου-11 εκτόξευε ένα ηλεκτρόνιο όπως στην κανονική διάσπαση β–, ωστόσο το βηρύλλιο δεν ακολουθούσε την γνωστή διαδρομή διάσπασης προς το βόριο.Η ομάδα υπέθεσε ότι η υψηλή πιθανότητα της διάσπασης θα μπορούσε να εξηγηθεί αν υπήρχε μια κατάσταση στο βόριο-11 ως πύλη για μια διαφορετική διάσπαση, προς βηρύλλιο-10 και ένα πρωτόνιο:. Αυτό σήμαινε ότι ο πυρήνας δεν μεταστοιχειώθηκε, παρέμεινε πάλι βηρύλλιο. Μόνο που τώρα είχε έξι νετρόνια αντί για επτά.Πρόκειται για έναν εξωτικό τύπο ραδιενέργειας. Ήταν στην πραγματικότητα η πρώτη άμεση απόδειξη ραδιενέργειας πρωτονίων από έναν πλούσιο σε νετρόνια πυρήνα.Όμως αυτή η κατάσταση «πύλης» στο βόριο-11 δεν φαινόταν συμβατή με τα περισσότερα θεωρητικά μοντέλα. Και το αποτέλεσμα αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό. Στο πείραμα της ομάδας που δημοσιεύθηκε το 2019, το βηρύλλιο-11 διασπάται μέσω της βήτα διάσπασης σε μια διεγερμένη κατάσταση του βορίου-11, το οποίο στη συνέχεια διασπάται προς βηρύλλιο-10 και ένα πρωτόνιο. Στο νέο πείραμα, η ομάδα προσέγγισε την κατάσταση του βορίου-11, προσθέτοντας ένα πρωτόνιο στο βηρύλλιο-10, δηλαδή εκτελώντας την αντίστροφη πυρηνική αντίδραση. Τα πειράματα στο NSCL Στο πείραμα της ομάδας του 2019, ο επιταχυντής TRIUMF δημιούργησε μια δέσμη πυρήνων βηρυλλίου-11 η οποία κατευθύνθηκε σε έναν θάλαμο ανίχνευσης όπου οι ερευνητές παρατήρησαν τους πιθανούς τρόπους διάσπασης. Αυτό περιελάμβανε την διαδικασία διάσπασης βήτα με εκπομπή πρωτονίων απο την οποία προκύπτει το βηρύλλιο-10.Στα νέα πειράματα, που πραγματοποιήθηκαν τον Αύγουστο του 2021, η ιδέα της ομάδας ήταν να πραγματοποιήσει την αντίστροφη πυρηνική αντίδραση. Δηλαδή, να προσθέσουν στους πυρήνες βηρυλλίου-10 ένα πρωτόνιο. Δημιούργησαν μια πηγή βηρυλλίου-10, το οποία έχει χρόνο ημιζωής 1,4 εκατομμύρια έτη περίπου, από την οποία θα μπορούσαν στη συνέχεια να παράξουνν ραδιενεργές δέσμες βηρυλλίου-10.Όταν το βηρύλλιο-10 απορροφούσε ένα πρωτόνιο με την κατάλληλη ενέργεια, προέκυπτε ο διεγερμένος πυρήνας που οι ερευνητές πίστευαν ότι ανακάλυψαν πριν από τρία χρόνια νωρίτερα. Επιπλέον, το εκπεμπόμενο πρωτόνιο μπορούσε να ανιχνευθεί ως υπογραφή της διαδικασίας. Σύμφωνα με τον Ayyad: «Τα αποτελέσματα των δύο πειραμάτων είναι πολύ συμβατά». Ο συντονισμός στην πυρηνική αντίδραση10Be(p,p) αποδεικνύει την δημιουργία διεγερμένης κατάστασης του πυρήνα 11Β. Εν τω μεταξύ, μια άλλη ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα είχε επινοήσει έναν διαφορετικό τρόπο για να διερευνήσει το αποτέλεσμα του 2019. Οι δύο ομάδες ήρθαν σε επαφή και συνέκριναν τα αποτελέσματά τους. Τα οποία δεν πέρασαν απαρατήρητα από την επιστημονική κοινότητα. Μια ανοιχτή υπόθεση στα ανοιχτά κβαντικά συστήματα Τα πειράματα αυτά θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην μελέτη των λεγόμενων ανοιχτών κβαντικών συστημάτων. Τα ανοιχτά κβαντικά συστήματα είναι κυριολεκτικά παντού, αλλά το να βρεις ένα που να είναι παραγματοποιήσιμο ώστε να μάθεις κάτι από αυτό είναι πρόκληση, ειδικά σε θέματα ατομικών πυρήνων. Οι Mittig και Ayyad είδαν μία τέτοια δυνατότητα στους χαλαρά συνδεδεμένους πυρήνες. Τα ανοιχτά κβαντικά συστήματα είναι ένα γενικό φαινόμενο, αλλά είναι μια νέα ιδέα στην πυρηνική φυσική. Σε ένα ανοιχτό κβαντικό σύστημα, μια διακριτή ή μεμονωμένη κατάσταση, ανάλογη με το βόριο-11 (αριστερά), αναμιγνύεται με το συνεχές των καταστάσεων, που σχετίζεται με το βηρύλλιο-10 (μέσο), οδηγώντας σε μια νέα κατάσταση «συντονισμού» (δεξιά) Αλλά αυτή η αστυνομική ιστορία είναι ακόμα στα πρώτα της κεφάλαια. Για την ολοκλήρωσή της οι φυσικοί χρειάζονται περισσότερα δεδομένα για να κατανοήσουν πλήρως αυτό που βλέπουν. Αυτό σημαίνει ότι θα συνεχίσουν να πειραματίζονται και να ερευνούν. https://physicsgg.me/2022/07/25/μια-σκοτεινή-διάσπαση-ατομικού-πυρήν/

Η «επίσκεψη» του αστεροειδούς 2016 CZ31. H θέση του αστεροειδούς 2016 CZ31 σήμερα 26/7/2022. Δείτε τις διαδοχικές θέσεις του ΕΔΩ: astro.vanbuitenen.nl/neo/2016%20CZ31) Ένας αστεροειδής με μέγεθος σχεδόν όσο το… Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας πρόκειται να περάσει πολύ κοντά από τη Γη το προσεχές Σάββατο, σύμφωνα με ενημέρωση υπηρεσίας της NASA.Με εκτιμώμενο μήκος 122 μέτρων, ο αστεροειδής 2016 CZ31 έχει πορεία προς τον πλανήτη μας και αναμένεται να περάσει περί τα 2,8 εκατομμύρια χιλιόμετρα από την επιφάνεια της Γης.Η προσέγγιση του αστεροειδούς προβλέπεται για τις 2.02 τα ξημερώματα του Σαββάτου σύμφωνα με τo Jet Propulsion laboratory της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας.Το Newsweek σημειώνει ότι η ταχύτητα του αστεροειδούς είναι περίπου 55.500 χιλιόμετρα την ώρα, δηλαδή περίπου 17 φορές ταχύτερη από μια σφαίρα από ένα όπλο και περίπου το ένα πέμπτο ταχύτερη από τον κεραυνό.Αυτός ο αστεροειδής δεν θεωρείται «δυνητικά επικίνδυνος», επειδή το μήκος του δεν ξεπερνά τα 150 μέτρα, αν και η μέγιστη απόστασή του από τον πλανήτη μας στις 30 Ιουλίου θα είναι σημαντικά μικρότερη από την απόσταση επαγρύπνησης που είναι 7,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Για να χαρακτηριστεί ως «δυνητικά επικίνδυνος» πρέπει να πληροί και τα δύο κριτήρια. https://physicsgg.me/2022/07/26/η-επίσκεψη-του-αστεροειδούς-2016-cz31/

Η τεχνητή νοημοσύνη αποκαλύπτει την δομή 200 εκατ. πρωτεϊνών. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει αποκρυπτογραφήσει τη δομή σχεδόν κάθε πρωτεΐνης που είναι γνωστή στην επιστήμη, ανοίγοντας το δρόμο για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων ή τεχνολογιών, με στόχο την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων όπως ο λιμός ή η ρύπανση. Η τρισδιάστατη δομή ανθρώπινης πρωτεΐνης μοντελοποιημένη από το πρόγραμμα AlphaFold Οι πρωτεΐνες είναι τα δομικά στοιχεία της ζωής. Αποτελούνται από αλυσίδες αμινοξέων, συνδεδεμένες σε πολύπλοκα σχήματα και η τρισδιάστατη δομή τους καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία τους. Μόλις μάθουμε πώς αναδιπλώνεται μια πρωτεΐνη, μπορούμε να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε πώς λειτουργεί και πώς μπορούμε να αλλάξουμε τη συμπεριφορά της. Αν και το DNA παρέχει τις οδηγίες για τη δημιουργία της αλυσίδας των αμινοξέων, η πρόβλεψη του πώς αλληλεπιδρούν για να σχηματίσουν ένα τρισδιάστατο σχήμα ήταν πιο δύσκολη και, μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες είχαν αποκρυπτογραφήσει μόνο ένα κλάσμα των 200 εκατομμυρίων πρωτεϊνών που ήταν γνωστές στην επιστήμη.Τον Νοέμβριο του 2020, η ομάδα AI DeepMind ανακοίνωσε ότι είχε αναπτύξει ένα πρόγραμμα που ονομάζεται AlphaFold, το οποίο θα μπορούσε να προβλέψει γρήγορα αυτές τις πληροφορίες, χρησιμοποιώντας έναν αλγόριθμο. Από τότε, διεισδύει στους γενετικούς κώδικες κάθε οργανισμού στον οποίο έχει γίνει η αλληλουχία του γονιδιώματός του και προβλέπει τις δομές των εκατοντάδων εκατομμυρίων πρωτεϊνών που περιέχουν συλλογικά.Πέρυσι, η DeepMind δημοσίευσε τις πρωτεϊνικές δομές για 20 είδη – συμπεριλαμβανομένων σχεδόν και των 20.000 πρωτεϊνών που υπάρχουν στον άνθρωπο – σε μια ανοιχτή βάση δεδομένων. Τώρα ολοκλήρωσε την εργασία της και κυκλοφόρησε προβλεπόμενες δομές για περισσότερες από 200 εκατομμύρια πρωτεΐνες.«Ουσιαστικά, μπορείτε να το σκεφτείτε ότι καλύπτει ολόκληρο το πρωτεϊνικό σύμπαν. Περιλαμβάνει δομές πρόβλεψης για φυτά, βακτήρια, ζώα και πολλούς άλλους οργανισμούς, ανοίγοντας τεράστιες νέες ευκαιρίες στο πρόγραμμα AlphaFold, ώστε να έχει αντίκτυπο σε σημαντικά ζητήματα, όπως η βιωσιμότητα, η επισιτιστική ανασφάλεια και οι παραμελημένες ασθένειες», δήλωσε ο Ντέμις Χασάμπις, ιδρυτής της DeepMind και γενικός διευθυντής.Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν ήδη ορισμένες από τις προηγούμενες προβλέψεις του προγράμματος για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Τον Μάιο, ερευνητές με επικεφαλής τον καθηγητή Μάθιου Χίγκινς στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ανακοίνωσαν ότι χρησιμοποίησαν τα μοντέλα του AlphaFold για να βοηθήσουν στον προσδιορισμό της δομής μιας βασικής πρωτεΐνης παρασίτου της ελονοσίας και να βρουν πού είναι πιθανό να δεσμευτούν τα αντισώματα που θα μπορούσαν να εμποδίσουν τη μετάδοση του παρασίτου.«Προηγουμένως, χρησιμοποιούσαμε μια τεχνική που ονομάζεται κρυσταλλογραφία πρωτεΐνης για να προσδιορίσουμε πώς μοιάζει αυτό το μόριο, αλλά επειδή είναι αρκετά δυναμικό και κινείται, απλά δεν μπορούσαμε να το αντιμετωπίσουμε», είπε ο Χίγκινς. «Όταν πήραμε τα μοντέλα AlphaFold και τα συνδυάσαμε με αυτά τα πειραματικά στοιχεία, ξαφνικά όλα είχαν νόημα. Αυτή η γνώση θα χρησιμοποιηθεί τώρα για το σχεδιασμό βελτιωμένων εμβολίων που προκαλούν τα πιο ισχυρά αντισώματα που εμποδίζουν τη μετάδοση».Τα μοντέλα του AlphaFold χρησιμοποιούνται επίσης από επιστήμονες στο Κέντρο Ενζυμικής Καινοτομίας του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ, για να εντοπίσουν ένζυμα από τον φυσικό κόσμο που θα μπορούσαν να τροποποιηθούν για την πέψη και την ανακύκλωση πλαστικών. «Μας πήρε πολύ χρόνο για να περάσουμε από αυτήν την τεράστια βάση δεδομένων δομών, αλλά άνοιξε όλη αυτή η σειρά από νέα τρισδιάστατα σχήματα που δεν είχαμε δει ποτέ πριν, τα οποία θα μπορούσαν να διασπάσουν τα πλαστικά», δήλωσε ο καθηγητής Τζον ΜακΓκίχαν, ο οποίος ηγείται της έρευνας. «Υπάρχει μια πλήρης αλλαγή παραδείγματος. Μπορούμε πραγματικά να επιταχύνουμε εκεί που πάμε από εδώ – και αυτό μας βοηθά να κατευθύνουμε αυτούς τους πολύτιμους πόρους στα πράγματα που έχουν σημασία».Η καθηγήτρια Ντέιμ Τζάνετ Θόρντον, επικεφαλής της ομάδας και ανώτερος επιστήμονας στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Βιοπληροφορικής του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας, δήλωσε: «Οι προβλέψεις της δομής της πρωτεΐνης AlphaFold χρησιμοποιούνται ήδη με μυριάδες τρόπους. Αναμένω ότι αυτή η τελευταία ενημέρωση θα πυροδοτήσει μια χιονοστιβάδα νέων και συναρπαστικών ανακαλύψεων τους επόμενους μήνες και χρόνια, και όλα αυτά χάρη στο γεγονός ότι τα δεδομένα είναι διαθέσιμα, ανοιχτά για χρήση από όλους». https://physicsgg.me/2022/07/29/η-τεχνητή-νοημοσύνη-αποκαλύπτει-την-δ/

NASA και Roskosmos συμφώνησαν για κοινές πτήσεις στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. H NASA και η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roskosmos υπέγραψαν μια μακροπρόθεσμη συμφωνία για την ολοκλήρωση των πτήσεων με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), που θα επιτρέπει στους Ρώσους κοσμοναύτες να πετούν προς τον διαστημικό σταθμό με αμερικανικά διαστημόπλοια με αντάλλαγμα οι Αμερικανοί να μπορούν να ταξιδεύουν με ρωσικά διαστημόπλοια Soyuz, ανακοίνωσε σήμερα η Roskosmos.«Η συμφωνία είναι προς το συμφέρον της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών και θα προωθήσει την ανάπτυξη της συνεργασίας εντός του πλαισίου του προγράμματος του ISS» αναφέρεται στην ανακοίνωση της Roskosmos, στην οποία προστίθεται ότι η συμφωνία θα διευκολύνει «την εξερεύνηση του διαστήματος για ειρηνικούς σκοπούς».Η NASA και η Roskosmos, που συνεργάζονται επί δύο δεκαετίες στον διεθνή διαστημικό σταθμό, επιδιώκουν εδώ και χρόνια να ανανεώσουν τις πτήσεις ρουτίνας με πληρώματα ως μέρος μιας μακροχρόνιας συνεργασίας των δύο υπηρεσιών, οι οποίες αυτή τη στιγμή είναι ένας από τους τελευταίους κρίκους συνεργασίας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας καθώς οι εντάσεις λόγω του πολέμου στην Ουκρανία αναζωπυρώνονται.Οι πρώτες ολοκληρωμένες πτήσεις στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας θα πραγματοποιηθούν τον Σεπτέμβριο, ανακοίνωσε η NASA, με τον Αμερικανό αστροναύτη Φρανκ Ρούμπιο να πραγματοποιεί πτήση προς τον διεθνή διαστημικό σταθμό(ISS) από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ του Καζακστάν μαζί με δύο Ρώσους κοσμοναύτες, τον Σεργκέι Προκόπιεφ και τον Ντμίτρι Πετέλιν.Σε αντάλλαγμα, η κοσμοναύτης Άννα Κίκινα θα συμμετάσχει μαζί με δύο Αμερικανούς αστροναύτες και έναν Ιάπωνα αστροναύτη σε μια πτήση του διαστημοπλοίου SpaceX Crew Dragon με προορισμό τον ISS, το οποίο θα εκτοξευθεί από το διαστημικό κέντρο Κένεντι της NASA στη Φλόριντα.Οι δύο υπηρεσίες κατά το παρελθόν είχαν μοιραστεί τις θέσεις αστροναυτών στο αμερικανικό διαστημικό λεωφορείο και στο ρωσικό διαστημόπλοιο Σογιούζ.Μετά την απόσυρση του λεωφορείου το 2011, οι ΗΠΑ βασίστηκαν στο ρωσικό διαστημόπλοιο Σογιούζ για την αποστολή Αμερικανών αστροναυτών στον διαστημικό σταθμό μέχρι το 2020, όταν η κάψουλα Crew Dragon της SpaceX αναβίωσε την ικανότητα της NASA για επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις και ξεκίνησε πτήσεις ρουτίνας στον ISS από τη Φλόριντα.Η Κίκινα, που είναι μηχανικός και η μοναδική γυναίκα στο σώμα των ενεργών κοσμοναυτών της Ρωσίας, θα είναι η πρώτη Ρωσίδα που θα πραγματοποιήσει πτήση με την κάψουλα SpaceX’s Crew Dragon. Έχει εκπαιδευθεί για την αποστολή στο αρχηγείο αστροναυτών της NASA στο Χιούστον ενώ η συμφωνία ήταν υπό διαπραγμάτευση.Η διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ έχει δηλώσει ότι η παρουσία τουλάχιστον ενός Ρώσου και ενός Αμερικανού στο διαστημικό σταθμό είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της λειτουργίας του εργαστηρίου.«Οι πτήσεις με ολοκληρωμένα πληρώματα διασφαλίζουν ότι υπάρχουν κατάλληλα εκπαιδευμένα μέλη πληρώματος στον σταθμό για την απαραίτητη συντήρηση και τους διαστημικούς περιπάτους» αναφέρεται σε σημερινή ανακοίνωση της NASA. Λίγο πριν ανακοινωθεί η συμφωνία, ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν αντικατέστησε τον επικεφαλής της Roscosmos, Ντμίτρι Ρογκόζιν, με τον Γιούρι Μπορίσοφ, πρώην αναπληρωτή πρωθυπουργό και αναπληρωτή υπουργό άμυνας.Εν τω μεταξύ, με προεδρικό διάταγμα ο Ντμίτρι Ρογκόζιν απολύθηκε από τη θέση του Γενικού Διευθυντή της Roscosmos. Νέος Γενικός Διευθυντής ορίστηκε ο Γιούρι Μπορίσοφ.

Απαιτείται μια νέα θεωρία για την κατανόηση της ύλης στο Σύμπαν. … τονίστηκε στο παγκόσμιο συνέδριο διαστημικής έρευνας COSPAR ‘22 που φιλοξενείται στην ΑθήναΣτα πολύτιμα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας για να διαβάσουμε κάτω από ένα νέο πρίσμα το Σύμπαν αναφέρθηκαν τρεις κορυφαίοι επιστήμονες της διαστημικής έρευνας, οι οποίοι συμμετέχουν στο παγκόσμιο συνέδριο αστρονομίας Cospar που φέτος φιλοξενείται στην Αθήνα.Αν και το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb έχει αυτήν την περίοδο την τιμητική του με τις εικόνες τού απώτερου σύμπαντος που συνέλαβε στον φακό του, εξίσου σημαντικός είναι ο ρόλος πιο αφανών πιονέρων της έρευνας, όπως το φασματόμετρο AMS στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.Όπως σημείωσε στη συνέντευξη Τύπου ο επικεφαλής ερευνητής του προγράμματος AMS Experiment στο ΜΙΤ Αντρέι Κούνιν, «ο AMS έχει συλλέξει τα τελευταία δέκα χρόνια 200 δισ. κοσμικές ακτίνες, οδηγώντας σε νέες γνώσεις για το Σύμπαν, ενώ οι μελέτες του AMS για βαρύτερα σωματίδια αντιύλης ανοίγουν ένα νέο ανεξερεύνητο πεδίο». Ο ίδιος εξήγησε πως «η ακριβής και συστηματική μελέτη των κοσμικών πυρήνων (μέχρι ενέργειες πολλών τρισ. ηλεκτρονιοβόλτ) δείχνει ότι απαιτείται μια νέα, ολοκληρωμένη θεωρία για την κατανόηση της ύλης στο Σύμπαν».Ο AMS είναι ένας ανιχνευτής σωματιδιακής φυσικής προσαρμοσμένος να λειτουργεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Και είναι ο ιδανικός μαγνητικός φασματογράφος για τη μελέτη των ιδιοτήτων της αρχέγονης αντιύλης και της ύλης που, όπως είπε ο Αντρέι Κούνιν, έχουν ίση μάζα αλλά αντίθετο φορτίο, ενώ απορροφώνται από τη γήινη ατμόσφαιρα. «Τα σωματίδια αντιύλης (ποζιτρόνια και αντιπρωτόνια) παρέχουν ισχυρές ενδείξεις ότι προέρχονται από τις συγκρούσεις σωματιδίων σκοτεινής ύλης ή από νέα αστροφυσικά αντικείμενα» υπογράμμισε ακόμη.Οι μαύρες τρύπες και η αναζήτησή τους με το James Webb ήταν το θέμα που ανέπτυξε με εκλαϊκευμένο τρόπο ο βραβευμένος με Νομπέλ επιστήμονας Τζον Μάθερ. «Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA, της ESA και της CSA, εκτοξεύθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2021 με έναν πύραυλο Ariane 5 και άρχισε να λειτουργεί επιστημονικά, με πιθανή διάρκεια ζωής 20 ετών. Το τηλεσκόπιο και τα επιστημονικά του όργανα είναι καλύτερα από τις προβλέψεις, και έχουν ήδη δημοσιοποιηθεί 5 πρώιμες παρατηρήσεις: το νεφέλωμα της Τρόπιδας (περιοχή αστρογένεσης), ο εξωπλανήτης WASP-96 b, το Νότιο Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα (πλανητικό νεφέλωμα), το κουιντέτο του Stephan (αλληλεπιδρώντες γαλαξίες, συμπεριλαμβανομένου ενός ενεργού γαλαξιακού πυρήνα), και το SMACS 0723 (γαλαξιακό σμήνος με βαρυτικούς φακούς και φάσματα πρώιμων γαλαξιών)».Στον μικροδορυφόρο MICROSCOPE αναφέρθηκε τέλος ο επικεφαλής του προγράμματος Μάνουελ Ροντρίγκες. Ο μικροδορυφόρος αυτός πέταξε από το 2016 έως το 2018, ενώ η επεξεργασία των δεδομένων του που σχετίζονται με την λεγόμενη Αρχή της Ισοδυναμίας, ολοκληρώθηκε πέρυσι και θα παρουσιαστούν τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.Το συνέδριο COSPAR ’22 που συγκέντρωσε στη χώρα μας την αφρόκρεμα της διαστημικής έρευνας θα ολοκληρώσει τις εργασίες του την ερχόμενη Κυριακή 24 Ιουλίου. https://physicsgg.me/2022/07/20/απαιτείται-μια-νέα-θεωρία-για-την-κατα/

H ‘αστυνομία μαύρων τρυπών’ συνέλαβε μια αδρανή μαύρη τρύπα. … έξω από τον Γαλαξία μας Καλλιτεχνική απεικόνιση του συστήματος VFTS 243 στο Νεφέλωμα Ταραντούλα που βρίσκεται στον γειτονικό γαλαξία μας Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου Μια ομάδα φυσικών, γνωστή για την απόρριψη ανακαλύψεων μαύρων τρυπών, βρήκε μια μαύρη τρύπα – κατάλοιπο άστρου – στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνο. Σύμφωνα με τον Tomer Shenar, για πρώτη φορά, η ομάδα μας επικεντρώθηκε στην ανακάλυψη μιας μαύρης τρύπας, καί όχι στην απόρριψή της. Εντοπίσαμε μια «βελόνα στ’ άχυρα». Επιπλέον διαπιστώθηκε, ότι το άστρο από το οποίο προήλθε η μαύρη τρύπα εξαφανίστηκε χωρίς κανένα σημάδι ισχυρής έκρηξης.Η ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε μετά από έξι χρόνια παρατηρήσεων με το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (ESO). Η ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι αυτή είναι η πρώτη «αδρανής» αστρικής μάζας μαύρη τρύπα που έχει ανιχνευθεί έξω από τον γαλαξία μας.Αυτές οι μαύρες τρύπες σχηματίζονται όταν τεράστια άστρα φτάνουν στο τέλος της ζωής τους και καταρρέουν από την βαρύτητά τους. Η μαύρη τρύπα θεωρείται «αδρανής» εφόσον δεν καταβροχθίζει ύλη π.χ. από γειτονικό άστρο, οπότε δεν εκπέμπεται ακτινοβολία Χ. Η μαύρη τρύπα που βρέθηκε έχει μάζα τουλάχιστον εννέα φορές την μάζα του Ήλιου μας και περιφέρεται γύρω από ένα θερμό, μπλε άστρο με μάζα 25 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου.Οι αδρανείς μαύρες τρύπες είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπιστούν καθώς δεν αλληλεπιδρούν έντονα με το περιβάλλον τους.Για να βρεθεί η μαύρη τρύπα του συστήματος VFTS 243, μελετήθηκαν περίπου 1000 τεράστια άστρα στην περιοχή του Νεφελώματος Ταραντούλα του Μεγάλου Νέφους του Μαγγελάνου, αναζητώντας αυτά που θα μπορούσαν να έχουν μαύρες τρύπες ως συνοδούς. Το να αναγνωριστούν αυτοί οι συνοδοί ως μαύρες τρύπες είναι εξαιρετικά δύσκολο, καθώς υπάρχουν πολλές εναλλακτικές δυνατότητες.Ως ερευνητής που έχει απορρίψει πολλές πιθανές μαύρες τρύπες τα τελευταία χρόνια, ήμουν εξαιρετικά δύσπιστος σχετικά με αυτήν την ανακάλυψη, λέει ο Shenar. Όταν ο Tomer μου ζήτησε να ελέγξω ξανά τα ευρήματά του, είχα τις αμφιβολίες μου. Αλλά δεν μπορούσα να βρω μια εύλογη εξήγηση των δεδομένων εάν δεν περιελάμβαναν μια μαύρη τρύπα.Το αστέρι που σχημάτισε τη μαύρη τρύπα στο σύστημα VFTS 243 φαίνεται να έχει καταρρεύσει χωρίς να φήσει κάποιο σημάδι έκρηξης. Στοιχεία για ένα τέτοιο σενάριο «άμεσης κατάρρευσης» έχουν εμφανιστεί πρόσφατα, αλλά η μελέτη μας παρέχει αναμφισβήτητα μία από τις πιο άμεσες ενδείξεις. Κάτι που έχει μεγάλες συνέπειες στην θεωρία σχηματισμού μαύρων τρυπών. https://physicsgg.me/2022/07/19/h-αστυνομία-μαύρων-τρυπών-συνέλαβε-μι/

Αυτός είναι ο αρχαιότερος γαλαξίας. … που έχουμε δει μέχρι σήμερα Εντοπίστηκε στα πρώτα δεδομένα του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Σχηματίστηκε 300 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη! Αυτό σημαίνει ότι έχει ηλικία ίση με το 97,8% της ηλικίας του Σύμπαντος. Η ανακάλυψη περιγράφεται στη δημοσίευση των Naidu et al, με τίτλο «Two Remarkably Luminous Galaxy Candidates at z≈11−13 Revealed by JWST» όπου διαπιστώνεται ότι ο γαλαξίας (τον οποίο αποκαλούν GLASS-z13) έχει διάμετρο περίπου 500 parsecs και μάζα περίπου ίση με ένα δισεκατομμύριο ηλιακές μάζες. Μόλις μια εβδομάδα μετά τη δημοσιοποίηση των πρώτων εικόνων από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, του πιο ισχυρού που σχεδιάστηκε ποτέ, οι αστρονόμοι αναφέρουν ότι ενδέχεται να έχει ήδη ανακαλύψει τον πιο μακρινό γαλαξία που έχει παρατηρηθεί στα χρονικά, ο οποίος υπήρχε πριν από 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια!Με την ονομασία GLASS-z13, ο συγκεκριμένος γαλαξίας εκτιμάται ότι υπήρχε μόλις 300 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang) – το κοσμικό φαινόμενο που αποτέλεσε την «αφετηρία» του σύμπαντος. Φέρεται, δηλαδή, να είναι 100 εκατομμύρια χρόνια προγενέστερος από το προηγούμενο ρεκόρ που έχει καταγραφεί, σύμφωνα με όσα είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) ο Ρόχαν Ναιντού από το Κέντρο Αστροφυσικής του Χάρβαρντ.Ο Ναιντού είναι ο βασικός συγγραφέας μιας μελέτης που αναλύει δεδομένα από τις πρώτες παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Τα δεδομένα δημοσιεύονται στο διαδίκτυο για όλους τους αστρονόμους στον κόσμο.Μια από τις κύριες αποστολές του υπερσύγχρονου διαστημικού τηλεσκοπίου είναι να παρατηρήσει τους πρώτους γαλαξίες που σχηματίστηκαν μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, η οποία χρονολογείται πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια.Στην αστρονομία, η παρατήρηση απόμακρων αντικειμένων μοιάζει με ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο. Το φως του Ήλιου, για παράδειγμα, χρειάζεται οκτώ λεπτά για να φτάσει στη Γη. Παρατηρώντας όσο το δυνατόν πιο απόμακρα αντικείμενα, μπορούμε να αντιληφθούμε πώς ήταν πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το φως από τον γαλαξία GLASS-z13 υπολογίζεται πως εκπέμπεται πριν από 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια.Αν και αυτή η μελέτη δεν έχει αξιολογηθεί ακόμη, δημοσιεύτηκε ως «προεπισκόπηση» προκειμένου να είναι άμεσα προσβάσιμη από την κοινότητα των ειδικών. Έχει υποβληθεί προς δημοσίευση σε επιστημονική επιθεώρηση, σύμφωνα με τον Ναϊντού.Ήδη πολλοί αστρονόμοι σχολιάζουν με ενθουσιασμό τη συγκεκριμένη ανακάλυψη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Τα ρεκόρ στην αστρονομία ήδη παραπαίουν», έγραψε στο Twitter ο Τόμας Τσουρμπούχεν, επιστημονικός συνεργάτης της NASA, ο οποίος έκανε λόγο για «πολλά υποσχόμενο» εύρημα.Μια δεύτερη επιστημονική ομάδα κατέληξε επίσης στο ίδιο συμπέρασμα με τον Ρόχαν Ναϊντού, κάτι που τον κάνει «πιο σίγουρο» για την εκτίμησή του.Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb εκτοξεύτηκε πριν από περίπου έξι μήνες. Κόστισε σχεδόν 10 δισεκατομμύρια δολάρια και τα καύσιμά του επαρκούν για περίπου 20 χρόνια. Ως εκ τούτου, οι αστρονόμοι φιλοδοξούν να μάθουν πολλά από τα μυστικά του σύμπαντος τα επόμενα χρόνια. https://physicsgg.me/2022/07/21/αυτός-είναι-ο-αρχαιότερος-γαλαξίας/

Φόρος τιμής στον Stefan Banach. Αφιερωμένο στον Πολωνό Stefan Banach (Στέφαν Μπάναχ), έναν από τους σημαντικότερους μαθηματικούς του 20ου αιώνα, είναι το σημερινό doodle της Google. Αφιερωμένο στον Πολωνό Stefan Banach (Στέφαν Μπάναχ), έναν από τους σημαντικότερους μαθηματικούς του 20ου αιώνα, είναι το σημερινό doodle της Google.Σαν σήμερα το 1922, ο επιδραστικός μαθηματικός έγινε επίσημα καθηγητής.Ο Στέφαν Μπάναχ ήταν ο ιδρυτής της σύγχρονης συναρτησιακής ανάλυσης και αρχικό μέλος της Σχολής Μαθηματικών της Λβιβ. Το κύριο έργο του ήταν το βιβλίο «Théorie des Operations Linéaires» (Θεωρία Γραμμικών Πράξεων) του 1932. Επρόκειτο για την πρώτη μονογραφία για τη γενική θεωρία της συναρτησιακής ανάλυσης.Γεννήθηκε στην Κρακοβία τον Μάρτιο του 1892 και φοίτησε στο 4ο γυμνάσιο, όπου εργάστηκε σε προβλήματα μαθηματικών με τον φίλο του, Βίτολντ Βίλκος. Μετά την αποφοίτησή του το 1910, μετακόμισε στο Λβουφ (σημερινό Λβιβ). Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, επέστρεψε στην Κρακοβία, όπου έγινε φίλος με τον Χιούγκο Στάινχαους.Αφού ο Μπάναχ έλυσε μερικά μαθηματικά προβλήματα που ο Στάινχαους θεωρούσε δύσκολα, δημοσίευσαν την πρώτη τους κοινή εργασία. Το 1919, με αρκετούς άλλους μαθηματικούς, ο Μπάναχ σχημάτισε μια μαθηματική εταιρεία. Το 1920 έλαβε θέση βοηθού στο Πολυτεχνείο του Λβουφ και σύντομα έγινε καθηγητής στο Πολυτεχνείο και μέλος της Πολωνικής Ακαδημίας Μάθησης. Οργάνωσε το Σχολή Μαθηματικών της Λβιβ, ενώ γύρω στο 1929 άρχισε να γράφει τα Théorie des Operations Lineaires.Μετά το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μπάναχ έγινε κοσμήτορας του Τμήματος Μαθηματικών και Φυσικής του Πανεπιστημίου του Λβουφ. Το 1941, όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν το Λβουφ, όλα τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έκλεισαν στους Πολωνούς. Ως αποτέλεσμα, ο Μπάναχ αναγκάστηκε να κερδίζει τα προς το ζην ως τροφοδότης αίματος ψειρών στο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Τύφο και τους Ιούς «Ρούντολφ Βάιγκλ».Ενώ η δουλειά εμπεριείχε τον κίνδυνο μόλυνσης από τύφο, τον προστάτευε από το να σταλεί σε καταναγκαστική εργασία στη Γερμανία και από άλλες μορφές καταστολής. Όταν οι Σοβιετικοί ανακατέλαβαν το Λβουφ το 1944, ο Μπάναχ επανίδρυσε το Πανεπιστήμιο. Ωστόσο, επειδή οι Σοβιετικοί απομάκρυναν Πολωνούς από τα πρώην πολωνικά εδάφη που είχαν προσαρτηθεί από τη Σοβιετική Ένωση, ο Μπάναχ ετοιμάστηκε να επιστρέψει στην Κρακοβία. Πριν προλάβει να το κάνει, πέθανε τον Αύγουστο του 1945, έχοντας διαγνωστεί επτά μήνες νωρίτερα με καρκίνο του πνεύμονα.Μερικές από τις αξιοσημείωτες μαθηματικές έννοιες που φέρουν το όνομα του Μπάναχ περιλαμβάνουν τις: χώρος Μπάναχ, άλγεβρα Μπάναχ, μέτρο Μπάναχ, παράδοξο Μπάναχ-Τάρσκι, θεώρημα Χαν-Μπάναχ, θεώρημα Μπάναχ-Στάινχαους, παιχνίδι Μπάναχ-Μάζουρ, θεώρημα Μπάναχ-Αλάογλου και θεώρημα σταθερού σημείου Μπάναχ.

Το πείραμα LHCb ψάχνει και για σκοτεινά φωτόνια. Η σημερινή έρευνα για τα υποατομικά σωματίδια είναι μια περίπλοκη διαδικασία στην οποία απαιτείται η συνεισφορά εκατοντάδων – μπορεί και χιλιάδων – επιστημόνων και μηχανικών για το στήσιμο και την εκτέλεση ενός πειράματος, αλλά και για την ανάλυση του τεράστιου όγκου των δεδομένων που συλλέγονται. To γεγονός αυτό κάνει τους φυσικούς εφευρετικούς, έτσι ώστε να εκμεταλλεύονται στο έπακρο τους επιταχυντές και τις πειραματικές διατάξεις που ήδη υπάρχουν. Κι αυτό ακριβώς ξεκίνησε μια μικρή ομάδα φυσικών στο πείραμα LHCb του CERN. Τα «σκοτεινά φωτόνια» είναι υποθετικά σωματίδια του σκοτεινού τομέα, ένα νέο είδος μποζονίων βαθμίδας, που μεσολαβούν στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των σωματιδίων της σκοτεινής ύλης. To πείραμα LHCb ελπίζει να αποκτήσει πρόσβαση στον σκοτεινό τομέα ανιχνεύοντας κανονικά φωτόνια διαμέσου της παραγωγής ζευγών ηλεκτρονίου-ποζιτρονίου που προέρχονται από σκοτεινά φωτόνια με πολύ μικρότερες μάζες. Ο ανιχνευτής LHCb σχεδιάστηκε αρχικά για να μελετήσει ένα σωματίδιο γνωστό όμορφο ή πυθμένας κουάρκ. Στη συνέχεια όμως διαπιστώθηκε ότι ο LHCb θα μπορούσε να κάνει περισσότερα. Ο Daniel Johnson, μαζί με μια ομάδα περίπου 10 ερευνητών από το MIT, το Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι και το CERN, χρησιμοποιούν το πείραμα LHCb για τον εντοπισμό σωματιδίων της μυστηριώδους σκοτεινής ύλης.Εδώ και δεκαετίες, οι επιστήμονες επιχειρούν την κατασκευή ολοένα και μεγαλύτερων αναιχνευτών με βελτιωμένη ευαισθησία ώστε να παρατηρήσουν κάποιο σωματίδιο σκοτεινής ύλης που θα αλληλεπιδράσει με τον ίδιο τον ανιχνευτή. Αυτά τα πειράματα συνήθως πραγματοποιούνται κάτω από τη Γη ώστε να ελαχιστοποιηθούν άλλοι, πιο συχνοί τύποι αλληλεπιδράσεων που θα μπορούσαν να καλύψουν πιθανά σήματα σκοτεινής ύλης.Όμως αυτές οι άμεσες αναζητήσεις ανίχνευσης δεν έχουν βρει ακόμη τίποτα. Αυτό δεν σημαίνει ότι απέτυχαν. Έχουν σημειώσει εξαιρετική επιτυχία μέχρι στιγμής για να μας πουν τι δεν είναι η σκοτεινή ύλη.Οι φυσικοί υιοθετούν πιο πρωτότυπες ιδέες σχετικά με το πως θα μπορούσαν να συμπεριφέρονται τα σωματίδια της σκοτεινής ύλης. Μια αρκετά δημοφιλής ιδέα είναι ότι η σκοτεινή ύλη μπορεί να μην αλληλεπιδρά άμεσα με την συνηθισμένη ύλη. Αντίθετα, μπορεί να είναι μέρος ενός σκοτεινού τομέα σωματιδίων και δυνάμεων που υπάρχουν εντελώς ξεχωριστά και παράλληλα με αυτά που συνθέτουν τον κόσμο που βιώνουμε καθημερινά.Οι φυσικοί ελπίζουν ότι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτόν τον σκοτεινό τομέα διαμέσου μιας «πύλης», μιας σπάνιας υποθετικής διαδικασίας που προκαλεί την σύνδεση μεταξύ των συνηθισμένων και των σκοτεινών σωματιδίων. Η ομάδα του LHCb ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τις αλληλεπιδράσεις που μετατρέπουν ένα σκοτεινό φωτόνιο σε κανονικό φωτόνιο, το οποίο στη συνέχεια θα διασπαστεί σε φορτισμένα σωματίδια τα οποία μπορούν να ανιχνευθούν.Οι προηγούμενες προσπάθειες έχουν αποκλείσει την ύπαρξη σκοτεινών φωτονίων με συγκεκριμένες ιδιότητες, αλλά ο τωρινός σχεδιασμός του πειράματος LHCb διευρύνει τα όρια μαζών και χρόνων ζωής των σκοτεινών φωτονίων που θα μπορούσε να ανιχνεύσει. Και επιπλέον, η παρατήρηση αυτών των φωτονίων δεν απαιτεί αναβαθμίσεις του ανιχνευτή LHCb.Σύμφωνα με τον Johnson: Κάποιος κάποτε θα ανακαλύψει ένα σωματίδιο σκοτεινής ύλης. Γιατί να μην είναι ο LHCb;Και όταν βρεθεί, θα ανατρέψει τη φυσική όπως την ξέρουμε. Θα ήταν μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις των τελευταίων εκατό χρόνων. Θα άλλαζε εντελώς τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε το σύμπαν μας. https://physicsgg.me/2022/07/20/το-πείραμα-lhcb-ψάχνει-και-για-σκοτεινά-φω/

Είναι σαν να άνοιξαν οι πύλες του Σύμπαντος. … σύμφωνα με τον ερευνητή Πολυχρόνη Πατάπη, μέλος της ομάδας του James Webb «Μόλις έφτασαν τα πρώτα δεδομένα από το τηλεσκόπιο, οι πρώτες εικόνες, αγκαλιαστήκαμε με τον συνάδελφό μου, Ελληνας κι αυτός, ο Γιάννης Αργυρίου, που καθόταν δίπλα μου στο control room. Ημασταν όλοι συγκινημένοι και ενθουσιασμένοι. Νομίζω ότι οι αμερικανικές ταινίες με αποστολές στο Διάστημα, όπου όλοι πανηγυρίζουν και αγκαλιάζονται όταν επιτυγχάνεται ο στόχος, αποτυπώνουν καλά τη συγκεκριμένη στιγμή». Ο Πολυχρόνης Πατάπης ήταν από τους πρώτους που είδαν τις εικόνες από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Ηταν στα μέσα του προηγούμενου Απριλίου και βρισκόταν, όπως κάθε μέρα τους τελευταίους έξι μήνες, στην αίθουσα ελέγχου του Space Telescope Science Institute στη Βαλτιμόρη, εκεί όπου συλλέγονται και αναλύονται όλα τα δεδομένα που στέλνει το τηλεσκόπιο. Πριν από λίγες μέρες δόθηκαν στη δημοσιότητα από τη NASA κάποιες από αυτές τις εικόνες, οι βαθύτερες φωτογραφίες του Σύμπαντος που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα και μας δείχνουν πώς ήταν το Σύμπαν 100 έως 250 εκατ. χρόνια μετά το Μπιγκ Μπανγκ. Είναι ένας συναρπαστικός δρόμος που μόλις άνοιξε και αναμένεται, όπως λέει στην «Κ» ο κ. Πατάπης, «να κρύβει πολλές εκπλήξεις».Για τη δημιουργία του James Webb εργάζονται εδώ και χρόνια χιλιάδες άνθρωποι σε Ευρώπη και Αμερική. Ενας από αυτούς είναι και ο Ελληνας ερευνητής. Γεννήθηκε στη Σαλαμίνα το 1990 από Ελληνα πατέρα και μητέρα Ελβετίδα. Ολοκλήρωσε προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές στη Φυσική στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης και, παράλληλα με το μεταπτυχιακό του, εργάστηκε ως βοηθός στην έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη όσον αφορά την απεικόνιση εξωπλανητών, όπου υπήρξε η πρώτη εισαγωγή του στον τομέα της Αστροφυσικής. Ο Πολυχρόνης Πατάπης (δεξιά) και ο Dr. Adrian Glauser βγάζουν σέλφι μπροστά στην κονσόλα του MIRI, μέσα στην αίθουσα ελέγχου του Space Telescope Science Institute στη Βαλτιμόρη. Τα τελευταία πέντε χρόνια αφοσιώθηκε, μαζί με άλλους ερευνητές από πανεπιστήμια της Ευρώπης, στην κατασκευή του οργάνου MIRI (Mid-Infrared instrument), ένα από τα τέσσερα κύρια επιστημονικά όργανα του τηλεσκοπίου James Webb. Τι είναι όμως το MIRI; «Μια “κάμερα” που μας ανοίγει την πόρτα στο υπέρυθρο Διάστημα», εξηγεί στην «Κ». «Δίνει τη δυνατότητα στο τηλεσκόπιο να βλέπει διαφορετικά χρώματα σε πολύ μεγαλύτερα μήκη κύματος απ’ ό,τι, λ.χ., το τηλεσκόπιο Hubble. Οσο πιο μεγάλο είναι το μήκος κύματος τόσο πιο ευαίσθητοι είμαστε σε πηγές χαμηλότερης θερμοκρασίας».Το τηλεσκόπιο στάλθηκε σε ένα σημείο που βρίσκεται 1,5 εκατ. χιλιόμετρα μακριά από τη Γη και ονομάζεται Λαγκράνζ 2. «Χρειαζόμασταν ένα σημείο σκοτεινό και παγωμένο», λέει ο κ. Πατάπης. «Σε αυτές τις συνθήκες λειτουργεί το τηλεσκόπιο. Το MIRI συγκεκριμένα είναι το πιο κρύο όργανο του τηλεσκοπίου. Για να δουλέψει σωστά έπρεπε να παγώσει στους 6 βαθμούς Κέλβιν (-266 βαθμούς Κελσίου), έτσι ώστε να είναι πιο κρύο από τα αντικείμενα που σκοπεύει να παρατηρεί. Μετά την αποστολή του περιμέναμε τρεις μήνες για να φτάσει σ’ αυτή τη θερμοκρασία και το επιτύχαμε με τη χρήση ενός “ψυγείου”, για να το περιγράψω όσο πιο απλά μπορώ. Από τότε παρακολουθούμε διαρκώς τη θερμοκρασία του, την “υγεία” του γενικότερα, έτσι ώστε αν συμβεί κάτι να αντιδράσουμε αμέσως. Αν όλα λειτουργήσουν άψογα, η μέγιστη διάρκεια ζωής του τηλεσκοπίου είναι περίπου είκοσι χρόνια. Φανταστείτε λοιπόν τι μπορούμε να περιμένουμε».Είναι το τηλεσκόπιο James Webb μια «χρονομηχανή», όπως λένε κάποιοι; «Ναι, θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε χρονομηχανή», απαντά ο Ελληνας ερευνητής. «Καταγράφει τις πρώτες στιγμές του Σύμπαντος. Η πρώτη εικόνα μάς ταξιδεύει 13,6 δισ. χρόνια πίσω. Βλέπουμε τους πιο παλιούς γαλαξίες». Αρα, μπορούμε να πάμε και πιο κοντά στο Μπιγκ Μπανγκ; «Αυτό είναι δύσκολο γιατί πριν από τη δημιουργία των πρώτων άστρων και γαλαξιών υπάρχει ένα κενό που λέγεται dark ages, όπου η ύλη στο Σύμπαν δεν ήταν ορατή διότι το φως δεν μπορούσε να ταξιδέψει μέσα στην ύλη αυτή. Ομως, φωτογραφίζοντας τους πρώτους γαλαξίες που δημιουργήθηκαν, θα έχουμε πληροφορίες για το πώς ήταν κατανεμημένη η ύλη και πώς εξελίχθηκε το Σύμπαν. Είναι αδιανόητα τα “παράθυρα” που μας ανοίγονται στη γνώση και στην κατανόηση του κόσμου. Από επιστημονικής απόψεως επίσης είναι τρομακτικό το μέγεθος του τηλεσκοπίου. Βλέπουμε πράγματα για πρώτη φορά. Είναι σαν να άνοιξαν οι πύλες του Σύμπαντος… Εχουμε τόσο πολλά να μάθουμε τα επόμενα χρόνια και είναι βέβαιο ότι θα έχουμε εκπλήξεις. Ηδη ο αριθμός των γαλαξιών που βρίσκονται σε κάθε εικόνα είναι εκπληκτικός. Οι γενιές επιστημόνων που θα ακολουθήσουν θα έχουν περισσότερες απαντήσεις σε ερωτήματα για την αρχή του Σύμπαντος, τις ατμόσφαιρες, τους πλανήτες σε άλλα συστήματα». «Χρυσή» επένδυση Για το μεγαλύτερο και πιο εξελιγμένο τηλεσκόπιο που έχει σταλεί ποτέ στο Διάστημα έχουν επενδυθεί περισσότερα από 10 δισ. εκατ. δολάρια και έχουν περάσει γύρω στα είκοσι πέντε χρόνια από τον αρχικό σχεδιασμό. «Ως ανθρωπότητα αυτοί πρέπει να είναι οι στόχοι μας. Μη βλέπετε μόνο τις συγκλονιστικές εικόνες του Σύμπαντος που δημοσιοποιήθηκαν. Σκεφτείτε πόση νέα γνώση, πόση τεχνολογία έχει παραχθεί μέσα από αυτήν την προσπάθεια που τώρα αξιοποιείται στην Ιατρική και σε πολλά άλλα πεδία και επιστρέφεται με πολλούς τρόπους στην κοινωνία. Η τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε, για παράδειγμα, στο να γίνει η εστίαση του τηλεσκοπίου, και έχει ακρίβεια νανόμετρου, χρησιμοποιείται ήδη στις εγχειρήσεις στα μάτια». Εντυπωσιακές εικόνες από το τηλεσκόπιο James Webb έδωσε στη δημοσιότητα η NASA την Τρίτη. Στη φωτογραφία απεικονίζεται το Νεφέλωμα του νοτίου Δακτυλίου. Απαντήσεις από τη μελέτη εξωπλανητών – Τι θα κερδίσουμε από τη μελέτη των εξωπλανητών, που είναι και το πεδίο σας; – Οι εξωπλανήτες προσπαθούν να απαντήσουν το ερώτημα: Πώς έτυχε και βρισκόμαστε σε αυτόν τον πλανήτη, σε αυτό το ηλιακό σύστημα, με τη χημική σύσταση και τις συνθήκες που εντέλει οδήγησαν στη δημιουργία της ζωής; Προσπαθούμε να ερευνήσουμε το πώς εξηγείται η ποικιλομορφία των εξωπλανητών που έχουν ανακαλυφθεί, με πλανήτες εντελώς διαφορετικούς από αυτούς που γνωρίζουμε στη δική μας γειτονιά. Οσο καλύτερα καταλάβουμε τους εξωπλανήτες, τόσο καλύτερα μπορούμε να απαντήσουμε το παραπάνω ερώτημα, να υπολογίσουμε πόσοι από τους πλανήτες θα είχαν συνθήκες κατάλληλες για ζωή, και ίσως ακόμη και στο μακρινό μέλλον να δούμε στοιχεία στην ατμόσφαιρα κάποιου πλανήτη που αποδεικνύουν την ύπαρξη ζωής. – Ποιο είναι το επόμενο μεγάλο στοίχημα; – Για εμένα προσωπικά, και σε σχέση με το τηλεσκόπιο James Webb, ελπίζω να επιτύχουμε να ερευνήσουμε τη χημική σύσταση και δυναμική (σύννεφα, άνεμοι) της ατμόσφαιρας γιγάντιων εξωπλανητών παρόμοιων με τον Δία και να συλλέξουμε στοιχεία για τη διαδικασία γέννησης αυτών των πλανητών. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε καταφέρει να απεικονίσουμε κάποιον πλανήτη κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του. Πιστεύω ότι με το Webb αυτό θα είναι εφικτό. 25/12/21 Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb εκτοξεύθηκε από το ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο του Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας στη Νότια Αμερική, χάρη σε πύραυλο Arianne. 18 εξάγωνοι καθρέφτες κατασκευασμένοι από επιχρυσωμένο βηρύλλιο αποτελούν το κύριο κάτοπτρο. 25 τετραγωνικά μέτρα είναι το εμβαδόν κατόπτρων συλλογής φωτός, 6 φορές μεγαλύτερο από αυτό του Hubble. 1998 ξεκίνησε η εκπόνηση του αρχικού σχεδίου και αφορούσε εκτόξευση το 2007 με συνολικό προϋπολογισμό 1 δισ. δολαρίων. Το 2019, NASA και ESA συμφώνησαν ότι το κόστος έπρεπε να αναπροσαρμοσθεί σε περίπου 10 δισ. δολάρια. https://physicsgg.me/2022/07/17/είναι-σαν-να-άνοιξαν-οι-πύλες-του-σύμπα/

Στην Αθήνα η παγκόσμια πρώτη των επιστημονικών συμπερασμάτων του James Webb. Η Αθήνα γίνεται από σήμερα η παγκόσμια πρωτεύουσα της αστρονομίας κι ενώ δεν έχουν περάσει παρά λίγα 24ωρα από την ημέρα που δόθηκαν στη δημοσιότητα οι φωτογραφίες του τηλεσκοπίου James Webb μέσω των οποίων γνωρίσαμε τις πιο μακρινές γωνιές του σύμπαντος. Η 44η Γενική Συνέλευση της Διεθνούς Επιτροπής Διαστημικής Έρευνας, ή αλλιώς Cospar 2022, αποκτά ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον όχι μόνο για την ελίτ της διαστημικής έρευνας που θα συγκεντρωθεί στην Αθήνα αλλά και για το ευρύ κοινό.Όπως εξάλλου δηλώνει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο ο Σταμάτης Κριμιζής, πρόεδρος της επιστημονικής οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου, στην Αθήνα θα γίνει η πρώτη επιστημονική παρουσίαση της έρευνας του James Webb.Θα γίνει, επίσης, και μια εκλαϊκευμένη παρουσίαση του υλικού από τον Τζον Μάθερ, νομπελίστα και επικεφαλής του προγράμματος του διαστημικού τηλεσκοπίου. -Είναι μια ευτυχής χρονική σύμπτωση κύριε Κριμιζή η δημοσίευση των εικόνων του James Webb με τη διεξαγωγή του συνεδρίου Cospar 2022 στην Αθήνα; Αν σας μιλήσω λίγο για το παρασκήνιο θα καταλάβετε πως μπορεί να μην είναι και τόσο. Ο επικεφαλής των επιστημονικών προγραμμάτων της NASA, που ήταν επιφορτισμένος με τον προγραμματισμό της εκτόξευσης, είναι ο Τόμας Ζουρμπούτσεν. Tον γνωρίζω καλά, έχω υπάρξει μέντοράς του στη NASA. Εχω κάθε λόγο να πιστεύω λοιπόν πως έλαβε υπόψη του τις ημερομηνίες διεξαγωγής του συνεδρίου.Δεν ήταν βέβαια δεδομένο πως τα δυο γεγονότα θα συνέπιπταν. Αν κάποιο από τα βήματα δεν πήγαινε καλά, το χρονικό περιθώριο θα ήταν διαφορετικό. Ας μην ξεχνάμε πως η αρχική εκτίμηση ήταν πως οι πρώτες εικόνες θα δίνονταν στη δημοσιότητα τον Αύγουστο. Όμως δόθηκαν στις 12 Ιουλίου. Κι έτσι στην Αθήνα θα γίνει για πρώτη φορά η επιστημονική παρουσίαση της έρευνας του James Webb. -Ο Σταμάτης Κριμιζής τι βλέπει σε αυτές τις φωτογραφίες; Αυτό που μου έκανε τρομερή εντύπωση είναι ότι επειδή αυτό το τηλεσκόπιο έχει τη δυνατότητα να κοιτάει το φάσμα των ακτινοβολιών και να μπορεί με αυτόν τον τρόπο να αποτυπώνει τις γραμμές που αντιστοιχούν σε διάφορα στοιχεία, μάθαμε πως στοιχεία όπως το οξυγόνο, το νέον, το υδρογόνο και το άζωτο, υπήρχαν από το μπιγκ μπανγκ, τη μεγάλη έκρηξη από την οποία δημιουργήθηκε το σύμπαν. Το δεύτερο πιο σημαντικό είναι ότι έκανε φασματογραφία σε έναν από τους εξωπλανήτες και εκεί ανακάλυψε υδρατμούς στην ατμόσφαιρα. Αυτό είναι τρομερά σημαντικό διότι δείχνει ότι το νερό είναι βασικό συστατικό σε πάρα πολλούς εξωπλανήτες. Φανταστείτε πως έως τώρα δεν μπορούσαμε να δούμε καν την ατμόσφαιρα. Αλλά τώρα μπορούμε και μετράμε τι υπάρχει μέσα στην ατμόσφαιρα. -Αν ρωτούσε κάποιος 50 επιστήμονες από το συνέδριο ποια είναι τα όρια του σύμπαντος, θα έπαιρνε απ’ όλους την ίδια απάντηση; Η πληροφόρηση που είχαμε ως τώρα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubbor ήταν πως το σύμπαν προεκτεινόταν στα 13,8 έτη δισεκατομμύρια φωτός. Από το James Webb περιμένουμε τώρα περισσότερες πληροφορίες, μπορεί να μας δώσει και κάποιες διαφορετικές χρονομετρίες. Στην επιστήμη, ξέρετε, δεν υπάρχουν γνώμες, υπάρχουν αποδείξεις. Βέβαια έχουμε μοντέλα και θεωρίες, αλλά οι θεωρίες είναι ακριβώς αυτό, θεωρίες, κι αν δεν επιβεβαιωθούν, δεν επιβιώνουν ως θεωρίες. Αν περιμένουμε κάτι τα επόμενα χρόνια αυτό είναι νέες ανακαλύψεις που ακριβώς θα αποδομούν πολλές από τις θεωρίες που έχουμε διατυπώσει σήμερα. -Ποια είναι η επικρατούσα θεωρία για τα όρια του σύμπαντος; Αυτό ανοίγει μια πολύ μεγάλη συζήτηση. Αν ρωτήσετε έναν θεωρητικό θα σας πει πως δεν υπήρχε χρόνος πριν από το μπιγκ μπανγκ. Αλλά αυτά δεν είναι θέματα που απασχολούν εμάς τους πειραματικούς. -Είπατε ότι υπάρχουν υδρατμοί νερού στον εξωπλανήτη, κάτι που παραπέμπει σε κάποιου είδους ζωή. Τίποτε δεν εξάπτει περισσότερο τη φαντασία μας και η NASA ψάχνει… Ξέρετε, πριν από 30 χρόνια, όταν συλλαμβάναμε το όραμα για το για την εξερεύνηση των πλανητών, το σύνθημά μας ήταν follow the water – ακολουθήστε το νερό. Υποθέσεις έχουν γίνει πολλές, αλλά τίποτε δεν ισχύει όταν δεν αποδεικνύεται. -Ποια είναι η πόλη λοιπόν που θα υποδεχθεί την ελίτ της διαστημικής έρευνας; Είναι μια πόλη που βρίσκεται στο κέντρο και όχι στην περιφέρεια της επιστήμης. Έλληνες της διασποράς εξάλλου συμμετέχουν σχεδόν σε όλα τα προγράμματα. Τα υπόλοιπα τα κρατώ για τον χαιρετισμό μου στην υποδοχή των συνέδρων. https://physicsgg.me/2022/07/16/στην-αθήνα-η-παγκόσμια-πρώτη-των-επιστ/

Κριμιζής: Όνειρα θερινής νυκτός όσα λέει ο Μασκ για μετοίκηση στον Άρη. Να σώσουμε τη Γη – Δεν υπάρχει «Κιβωτός του Νώε»«Όνειρα θερινής νυκτός» και «παραπλανητικές σκέψεις» χαρακτήρισε τα όσα λέει ο Έλον Μασκ ότι «θα μπορούμε να μπούμε σε διαστημόπλοια και να μετοικήσουμε στον Άρη», ο Σταμάτης Κριμιζής, ομότιμος διευθυντής διαστημικών προγραμμάτων της NASA στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins των ΗΠΑ και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Καθρέφτης» με τον Χρήστο Μιχαηλίδη.«Διότι δεν υπάρχει περιβάλλον στον Άρη το οποίο να μπορεί να υποστηρίξει την ανθρωπότητα. Δεν υπάρχει η δυνατότητα να γίνει μια μαζική μετοίκηση σε άλλο πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα», εξήγησε ο ίδιος, τονίζοντας την ανάγκη «να διασώσουμε αυτό το διαστημόπλοιο που λέγεται Γη και στο οποίο είμαστε επιβάτες» «Δεν υπάρχει “Κιβωτός του Νώε” για να μας σώσει. Είναι τόσο βασικό αυτό, που νομίζω ότι αναγκαστικά η ανθρωπότητα θα πρέπει να χειριστεί σωστά και να περιορίσει τη χρήση καυσίμων τα οποία προσθέτουν διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο στην ατμόσφαιρα και με αυτό τον τρόπο να επιβιώσει ο πλανήτης. Δεν υπάρχει άλλη λύση» ξεκαθάρισε.Ο ίδιος δεν έκρυψε την ανησυχία του για το ζήτημα της κλιματικής κρίσης, λέγοντας πάντως πως είναι «κάπως αισιόδοξος ότι η ανθρωπότητα, όταν είναι στο χείλος του γκρεμού, θα συνειδητοποιήσει την ευθύνη της και θα κάνει πίσω».Ερωτηθείς για την εικόνα που θα αντικρύσουμε εάν «κοιτάξουμε» από το Διάστημα προς τα κάτω, προς τη Γη η οποία δείχνει όλο και περισσότερο μεγάλα σημάδια ταλαιπωρίας, με το περιβάλλον να υποφέρει και την κλιματική αλλαγή να επιφέρει πολλά προβλήματα στην καθημερινότητα, ο κ. Κριμιζής υπογράμμισε ότι η επιστήμη έχει αποφανθεί για τη σημασία της κλιματικής κρίσης, «πολύ σίγουρα για τις αλλαγές που γίνονται και τα μέτρα που πρέπει να λάβει η ανθρωπότητα για να περιορίσει την αύξηση της θερμοκρασίας σε παγκόσμιο επίπεδο». «Δεν μπορούμε να επιβιώσουμε 8 δισεκατομμύρια κόσμος σε μια σφαίρα η οποία είναι συνεχώς θερμαινόμενη και έχει φτάσει σε ένα σημείο που θα επηρεάσει το κλίμα, την παραγωγή τροφής, την παραγωγή υλικών, οτιδήποτε», είπε χαρακτηριστικά.«Βλέπουμε ότι αυτό τον χρόνο επί παραδείγματι έχει γίνει μια μεγάλη οπισθοδρόμηση ένεκα του πολέμου (στην Ουκρανία). Οι χώρες επιστρέφουν τώρα στη χρήση λιγνίτη και πετρελαίου και κατά πάσα πιθανότητα θα αυξηθεί η θερμοκρασία ένεκα του διοξειδίου του άνθρακα που θα συνεχίσουμε να βάζουμε στην ατμόσφαιρα», πρόσθεσε – μεταξύ άλλων – ο ομότιμος διευθυντής διαστημικών προγραμμάτων της NASA στο Πανεπιστήμιο John Hopkins των ΗΠΑ και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. ακούστε την συνέντευξη ΕΔΩ: https://www.ertnews.gr/roi-idiseon/st-krimizis-sto-proto-oneira-therinis-nyktos-osa-leei-o-mask-gia-metoikisi-ston-ari-na-sosoyme-ti-gi-den-yparchei-kivotos-toy-noe-audio/ https://physicsgg.me/2022/07/26/κριμιζής-όνειρα-θερινής-νυκτός-όσα-λέ/

Στη δική μου απειροελάχιστη χωροχρονική κάψουλα. Ο Δημήτρης Νανόπουλος για το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb Το JWST κυκλοφόρησε πρόσφατα εικόνες, οι οποίες αφορούν τα πρώτα αστέρια και γαλαξίες που σχηματίστηκαν στο Σύμπαν, περίπου 180-300 εκατομμύρια χρόνια μετά το Big Bang. Όταν δηλαδή το Σύμπαν «άναψε τα φώτα του».Πρόκειται για ένα απίστευτα σημαντικό επίτευγμα, το οποίο δείχνει τι μπορεί να κατορθώσει το ανθρώπινο μυαλό, ιδίως αν σκεφτούμε οτι το υπεριώδες (UV) και το ορατό (visible) φως που εξέπεμψαν τα πρωτογενή αστέρια και γαλαξίες, επειδή το Σύμπαν διαστέλλεται, έχει «αλλάξει» μήκος κύματος (red-shifted) και παρατηρείται σήμερα στο υπέρυθρο (infrared).Μελετώντας λοιπόν συστηματικά την πληροφορία από το JWST, θα μπορέσουμε ενδεχομένως να κατανοήσουμε καλύτερα λεπτομέρειες για το πώς δημιουργήθηκαν τα πρωτογενή αστέρια και γαλαξίες και πώς αυτά εξελίχθηκαν καθώς και πληροφορίες για τη δημιουργία των πλανητών και την αρχή της έμβιας ζωής.Ακόμη δηλαδή και εάν 180-300 εκατομμύρια χρόνια είναι μια τεράστια χρονική απόσταση από την αρχή του Σύμπαντος μπορούμε έμμεσα μέσα από αυτές τις εικόνες να αντλήσουμε πολύ σημαντικές πληροφορίες. Η επικρατούσα θεωρία του σύμπαντος, η λεγόμενη «Πληθωριστική Κοσμολογία» (Inflationary Cosmology) πάνω στην οποία εργαζόμαστε τα τελευταία σαράντα χρόνια, παρέχει μια συστηματική, τεκμηριωμένη θεώρηση για το πώς δημιουργήθηκαν οι πρώτες (κβαντικές) διακυμάνσεις της ενεργειακής πυκνότητας, σε χρόνους περί τα δέκα στην μείον είκοσι πέντε (10-25) sec από την αρχή του Σύμπαντος, που οδήγησαν στη δημιουργία των γαλαξιών.Μας δίνεται λοιπόν για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, μια χρυσή ευκαιρία να δούμε αν η εξήγηση των διαταραχών της ενεργειακής πυκνότητας που δίνει η Πληθωριστική Κοσμολογία, θα είναι συνεπής με τις παρατηρήσεις του τηλεσκοπίου και έτσι να κάνουμε την «μεγάλη σύγκριση» μεταξύ των θεωρητικών μοντέλων των εμβρυονικών στιγμών του Σύμπαντος που έχουμε κατασκευάσει και των όσων λάβαμε από το JWST.Αναμένουμε επομένως με τεράστιο ενδιαφέρον τη σύγκριση των αποτελεσμάτων μεταξύ των δεδομένων που μας έχει δώσει ως τώρα η μελέτη της Κοσμικής Ακτινοβολίας Υποβάθρου (PLANCK telescope) και αυτών του JWST.Δεν περίμενα ποτέ ότι στη δική μου απειροελάχιστη χωροχρονική κάψουλα, θα έφτανα να δω τέτοια αποτελέσματα.Και είμαι βέβαιος, πως ακόμη δεν έχουμε δει τίποτα… Δημήτρης Νανόπουλος – Διακεκριμένος Ομότιμος Καθηγητής Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, Texas A&M University, Τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών https://physicsgg.me/2022/07/16/στη-δική-μου-απειροελάχιστη-χωροχρον/

Παράξενο αντικείμενο στον Άρη. Το διαστημικό όχημα της NASA Perseverance φωτογράφησε το παραπάνω στιγμιότυπο από την επιφάνεια του Άρη χρησιμοποιώντας την HazCams (Hazard Avoidance Camera A). Η φωτογραφία λήφθηκε στις 12 Ιουλίου 2022. Βλέπουμε ένα παράξενο νηματοειδές αντικείμενο, το οποίο πιθανότατα προέρχεται από το ίδιο το ρόβερ Perseverance. https://physicsgg.me/2022/07/16/παράξενο-αντικείμενο-στον-άρη/

Δείτε σε ζωντανή μετάδοση 50 χιλιάδες λευκές φάλαινες να μεταναστεύουν. Georgia Aquarium Η μπελούγκα είναι κητώδες των Αρκτικών και υποαρκτικών νερών. Επίσης είναι γνωστή ως λευκή φάλαινα, καθώς είναι το μόνο κητώδες με αυτό το χρώμα. Μια περιοχή που οι μπελούγκα προτιμούν να ζουν είναι ο κόλπος Χάντσον στο βορειοανατολικό Καναδά. Ο κόλπος έχει έκταση 1.230.000 χλμ² και είναι από τους μεγαλύτερους κόλπους στο κόσμο. Πρόκειται για ένα κόλπο με ρηχά νερά δημιουργώντας έτσι ένα φυσικό καταφύγιο για τις μπελούγκα προστατεύοντας τις από τους εχθρούς της κυρίως από τις όρκες. Παράλληλα οι εκβολές διαφόρων ποταμών στον κόλπο παρέχουν τροφή στις μπελούγκα. Ο κόλπος αποτελεί ιδανικό σημείο ανάμεσα στα άλλα για την ανάπτυξη των νεαρής ηλικίας μπελούγκα ενώ οι ενήλικες μπελούγκα βρίσκουν εκεί την ευκαιρία να περιποιηθούν το δέρμα τους.Όμως τον χειμώνα ο κόλπος παγώνει και οι μπελούγκες θα εγκλωβίζονταν εκεί με ότι αρνητικό αυτό συνεπάγεται για αυτές. Ετσι τον χειμώνα ταξιδεύουν σε πιο ανοικτά νερά σε βορειότερες θαλάσσιες περιοχές της Αρκτικής. Το καλοκαίρι όμως επιστρέφουν στον κόλπο. LANDMARKS JOE 55000 beluga whales are on the move and you can watch their migration live Το ερευνητικό σκάφος Delphi παρακολουθεί τη φετινή μετανάστευση και μεταδίδει ζωντανά αυτό το εντυπωσιακό ταξίδι στο οποίο παίρνουν μέρος περίπου 55 χιλιάδες μπελούγκα. https://naftemporiki.gr/story/1882754/deite-se-zontani-metadosi-50-xiliades-leukes-falaines-na-metanasteuoun

Κομήτης δύο φορές μεγαλύτερος από το Έβερεστ περνάει κοντά από τη Γη (βίντεο) Ένας τεράστιος κομήτης που ξεκίνησε το ταξίδι του από τα βάθη του ηλιακού μας συστήματος έχει φτάσει στη διαστημική μας γειτονιά και θα πραγματοποιήσει σήμερα (Πέμπτη 14 Ιουλίου) το πιο κοντινό του πέρασμα από τη Γη στη διαδρομή που ακολουθεί.Ο κομήτης C/2017 K2 έχει πυρήνα 18 χλμ. και θα πλησιάσει τον πλανήτη μας σε απόσταση 269 εκατ. χλμ. και θα είναι ορατός με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια ακόμη και με ισχυρά κιάλια. Οι πυρήνες των κομητών αποτελούνται από χαλαρά συνδεδεμένο πάγο, σκόνη και πετρώματα. NOW NEXT Comet K2 2022 | Timings | Location | How to watch ? | Brightest Comet | July C/2017 PANSTARRS Ο C/2017 K2 ξεκίνησε το ταξίδι του από το νέφος Οόρτ που βρίσκεται σε απόσταση από τον Ήλιο χίλιες φορές μεγαλύτερη από ότι η απόσταση που βρίσκεται ο Πλούτωνας. Το νέφος αυτό βρίσκεται σε απόσταση σχεδόν ενός έτους φωτός από τον Ήλιο. Το νέφος Οόρτ είναι ο τόπος καταγωγής όλων των κομητών του ηλιακού μας συστήματος και εκτιμάται ότι «κυκλοφορούν» εκεί περίπου ένα τρισεκατομμύριο πυρήνες κομητών. Υπολογίζεται ότι ο C/2017 K2 ξεκίνησε το ταξίδι του στο ηλιακό σύστημα πριν από τρία εκατ. έτη για να φτάσει κοντά στον πλανήτη μας. https://naftemporiki.gr/story/1882452/komitis-duo-fores-megaluteros-apo-to-eberest-pernaei-konta-apo-ti-gi-binteo