Δροσος Γεωργιος

Φρέσκο πόσιμο νερό από ούρα στη Σελήνη και τον Άρη. Τα ούρα ανακυκλώνονται. Διαβάζοντας κανείς την πρόταση αυτή, πρώτη σκέψη του ίσως δεν είναι πως πρόκειται για μία επιστημονική μέθοδο, χάρη στην οποία ο κόσμος μπορεί να γίνει καλύτερος. Προχωρώντας στο ότι η διαδικασία της ανακύκλωσης παράγει πόσιμο νερό, ίσως κάποιος να είναι διστακτικός στην προοπτική να καταναλώσει το νερό αυτό. Πολλά βήματα παραπέρα, μαθαίνοντας πως τα ανακυκλωμένα ούρα μπορούν να εξασφαλίσουν την παραμονή των ανθρώπων στο διάστημα, ο οποιοσδήποτε θα αναρωτηθεί αν πρόκειται για σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Κι όμως πρόκειται για μία σημαντικότατη ελληνική επιτυχία στη έρευνα του Διαστήματος, την οποία υπογράφουν επιστήμονες του Τμήματος Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, οι οποίοι είχαν καθοριστική συμβολή στον σχεδιασμό της αποστολής του καινοτόμου συστήματος Ηλεκτροχημικής Οξείδωσης της Αμμωνίας (ΗΟΑ) στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ), στο πλαίσιο έργου χρηματοδοτούμενου από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Το σύστημα Ηλεκτροχημικής Οξείδωσης της Αμμωνίας από τη συλλογή υγρών ανθρωπογενών λυμάτων, το οποίο μεταφέρθηκε στον Διαστημικό Σταθμό, έχει σκοπό την ανάκτηση νερού και την παραγωγή αέριου αζώτου από τα ανθρώπινα ούρα σε αποστολές μεγάλης διάρκειας στη Σελήνη και τον ‘Αρη. Αποτελεί μέρος των τεχνολογιών που μεταφέρθηκαν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με την αποστολή του μη επανδρωμένου σκάφους ανεφοδιασμού Northrop Grumman Cygnus (Κύκνος), που εκτοξεύτηκε την Παρασκευή 2 Οκτωβρίου 2020. Το σκάφος προσέγγισε τον Διαστημικό Σταθμό τη Δευτέρα 5 Οκτωβρίου 2020, μεταφέροντας περίπου 4 τόνους εφόδια, πειραματικό εξοπλισμό και τεχνολογίες επίδειξης. Πώς όμως γίνεται η …διαστημική ανακύκλωση ούρων Η Ομάδα Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων του Εργαστηρίου Χημικής και Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας, με επικεφαλής τον καθηγητή του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ Θοδωρή Καραπάντσιο, και το Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας, με επικεφαλής τους καθηγητές του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ Γεώργιο Ζαχαριάδη και Αριστείδη Ανθεμίδη, συνέβαλαν σημαντικά στον σχεδιασμό της αποστολής του συστήματος ΗΟΑ, καθώς ανέπτυξαν μεθοδολογία για την ακριβή on-line μέτρηση της συγκέντρωσης αμμωνιακών ιόντων στα ανθρωπογενή λύματα σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Οι συνθήκες έλλειψης βαρύτητας κάθε άλλο παρά ευνοούν τη διαδικασία της ανάκτησης νερού, αρκεί να σκεφτεί κανείς πως σε ένα δοχείο στη Γη τα υγρά και τα αέρια διαχωρίζονται με τη βαρύτητα. «Όποια γνώση υπήρχε στο έδαφος για την ανάκτηση νερού από τα ανθρωπογενή λύματα, είναι πολύ πιο δύσκολο να εφαρμοστεί στο διάστημα σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας», εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Καραπάντσιος, ο οποίος είναι και εθνικός εκπρόσωπος στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Για να ξεπεράσει τις δυσκολίες αυτές η ομάδα του ΑΠΘ μελέτησε επί δύο χρόνια 34 διαφορετικές- εμπορικά διαθέσιμες αλλά και πρωτότυπες πειραματικές- τεχνολογίες μέτρησης των αμμωνιακών ιόντων σε συνθήκες διαστήματος. Αξιοποιώντας κάποιες από αυτές και προσαρμόζοντάς τες στις συνθήκες του διαστήματος, η μεθοδολογία που προτάθηκε τελικά, η οποία επιτρέπει την ακριβή και χωρίς προβλήματα αυτοματοποιημένη μέτρηση των αμμωνιακών ιόντων on-line στον ΔΔΣ, αποτελεί ένα υβριδικό σύστημα που συνδυάζει τεχνολογία εκλεκτικών ηλεκτροδίων με αναλυτές ροής διαδοχικής έγχυσης σε συνδυασμό με φθορομετρικό αισθητήρα. Τα αμμωνιακά ιόντα προκύπτουν από την ουρία ως απόβλητο προϊόν του ανθρώπινου μεταβολισμού. Σύμφωνα με τα κριτήρια ποιότητας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος για το πόσιμο νερό σε διαστημικές αποστολές, η συγκέντρωση των αμμωνιακών ιόντων δεν μπορεί να ξεπερνά το 0.5 ppm (μέρη βάρους στο εκατομμύριο). Για να μπορέσει να επαναχρησιμοποιηθεί το νερό των λυμάτων, πρέπει απαραίτητα να απομακρύνονται τα αμμωνιακά ιόντα, αφού προηγουμένως προσδιοριστεί συστηματικά και με ακρίβεια η συγκέντρωσή τους στα λύματα. «Υπήρχε έλλειψη εμπειρίας και τεχνολογίας για τον διαχωρισμό στο διάστημα, ενώ τέθηκαν μεγάλοι περιορισμοί σε ό,τι αφορά την κατανάλωση ενέργειας, ή την μη παραγωγή τοξικών προϊόντων και όλα αυτά έκαναν πολύ σύνθετο το εγχείρημα», σημείωσε ο κ. Καραπάντσιος. Για τη μελέτη και επαλήθευση της συγκεκριμένης τεχνολογίας που πρότεινε η ομάδα του ΑΠΘ αναλύθηκαν προσομοιωμένα δείγματα λυμάτων του ΔΔΣ αλλά και πραγματικά λύματα από τον σταθμό Concordia του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος στην Ανταρκτική. Έτσι η πρόταση ικανοποίησε όλα τα κριτήρια που τέθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος αναφορικά με τον όγκο και το βάρος της διάταξης, τον όγκο των δειγμάτων, τη συχνότητα των μετρήσεων, τη διάρκεια της ανάλυσης καθώς και τον όγκο των αντιδραστηρίων και των παραγόμενων παραπροϊόντων της ανάλυσης. Τι θα γίνει στο μέλλον Ερωτηθείς για το μέλλον της τεχνολογίας που αναπτύχθηκε ο κ. Καραπάντσιος απάντησε: «Αποτελεί πραγματικά μια καινούρια νοοτροπία το να ανακυκλώνουμε τα ούρα. Είχαμε συνειδητοποιήσει ότι μπορούσαμε να ανακυκλώσουμε αναπνεύσιμα, συμπληρώματα από κλιματισμό. Στο μέλλον θα είναι δυνατή και ανακύκλωση κοπράνων. Όμως σήμερα φτάνουμε μέχρι τα ούρα, όπως και τα νερά από πλύσεις μπάνιου, τα γκρίζα νερά. Άρα εκεί βρισκόμαστε, είναι μια καινούρια γενιά τεχνολογίας που καθαρίζει και ανακτά το νερό από τα ανθρωπογενή λύματα». Ο κ. Καραπάντσιος στάθηκε ιδιαίτερα στην σημασία της συνεργασίας με τους συναδέλφους του, εξηγώντας πως «είμαστε ικανοί να συνεργαζόμαστε και να παράγουμε συνεργατικά και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, γιατί οι σημερινές τεχνολογίες απαιτούν τη συνεργασία, δεν αρκεί… ένας κούκος». Η μεθοδολογία μπορεί στο μέλλον να παρέχει πόσιμο νερό και σε απομακρυσμένες και άνυδρες περιοχές στη Γη. Η τεχνολογία αυτή αναπτύχθηκε από την εταιρία NanoRacks LLC στις ΗΠΑ σε συνεργασία με τη NASA και το Πανεπιστήμιο του Πουέρτο Ρίκο. https://physicsgg.blogspot.com/2020/10/blog-post_15.html

Την πρώτη αραβική αποστολή για την εξερεύνηση της Σελήνης σχεδιάζουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Τα σχέδιά τους για την πρώτη αραβική αποστολή στη Σελήνη παρουσίασαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Όπως αναφέρει το Emirates News Agency, ο σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ αλ Μακτούμ, αντιπρόεδρος και πρωθυπουργός των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και κυβερνήτης του Ντουμπάι ανακοίνωσε την Emirates Lunar Mission- την πρώτη αποστολή των ΗΑΕ και αραβική αποστολή γενικότερα για την εξερεύνηση της Σελήνης. Η Emirates Lunar Mission εντάσσεται στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής του MBRSC (Mohammed bin Rashid Space Centre) για το 2021-2031, που περιλαμβάνει την ανάπτυξη και εκτόξευση του πρώτου σεληνιακού οχήματος των Εμιράτων, υπό την ονομασία «Rashid». Το όχημα αυτό, όπως τονίστηκε, θα σχεδιαστεί και κατασκευαστεί στα ΗΑΕ «100%» από μηχανικούς, ειδικούς και ερευνητές των ΗΑΕ. Εάν η αποστολή είναι επιτυχής, τα ΗΑΕ θα γίνουν η πρώτη αραβική χώρα και η επόμενη χώρα στον κόσμο που καταφέρνει να προσεληνωθεί μετά τις ΗΠΑ, τη Σοβιετική Ένωση και την Κίνα (προσελήνωση είχε επιχειρήσει και το Ισραήλ, μα το σκάφος Beresheet συνετρίβη στην επιφάνεια της Σελήνης). Όπως αναφέρθηκε, το MBRSC θα συνεργαστεί με έναν διεθνή φορέα για βοήθεια στην προσελήνωση του Rashid Lunar Rover. «Εξερευνώντας τη Σελήνη, ανοίγουμε ένα νέο κεφάλαιο στην ολοένα και αυξανόμενη λίστα επιτευγμάτων των ΗΑΕ στο διάστημα και παραπέρα» είπε ο σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ. «Επιλέξαμε να ονομάσουμε το όχημα “Rashid” από τον δημιουργό της σύγχρονης αναγέννησης του Ντουμπάι και έναν από τους ιδρυτές των ΗΑΕ» πρόσθεσε, αναφερόμενος στον σεΐχη Ρασίντ μπιν Σαΐντ αλ Μακτούμ, θεωρούμενο ως θεμελιωτή του σύγχρονου Ντουμπάι. Όσον αφορά στους επιστημονικούς στόχους της αποστολής, περιλαμβάνουν τεστ για τη διερεύνηση διαφόρων χαρακτηριστικών της σεληνιακής επιφάνειας, όπως τη σύσταση του σεληνιακού εδάφους, θερμικά χαρακτηριστικά κ.α, ενώ θα γίνουν δοκιμές και πάνω σε διάφορα υλικά ως προς την αλληλεπίδρασή τους με τη Σελήνη. Παράλληλα, θα καταγραφούν εικόνες για να αποσταλούν πίσω στη Γη και θα δοκιμαστούν νέες τεχνολογίες από τομείς όπως η επιστήμη υλικών, η ρομποτική, η πλοήγηση, οι τηλεπικοινωνίες κ.α. Το όχημα των Εμιράτων προορίζεται να προσεληνωθεί σε μια περιοχή που δεν έχει εξερευνηθεί από προηγούμενες αποστολές, ενώ ένας από τους στόχους θα είναι η ανάπτυξη νέων τεχνικών εξερεύνησης με απώτερο στόχο την ενίσχυση των δυνατοτήτων των ΗΑΕ για αποστολές εξερεύνησης του Άρη. Το όχημα θα διαθέτει, μεταξύ άλλων, 3D κάμερα, αισθητήρες και συστήματα για την ανάλυση του εδάφους, της σκόνης, της ραδιενέργειας και σεληνιακών βράχων, καθώς και ένα προηγμένο σύστημα κίνησης για τη βελτιστοποίηση της κίνησης του ρόβερ στη Σελήνη. Ο σχεδιασμός του αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2021 και η κατασκευή του να γίνει το 2022. Η εκτόξευση προγραμματίζεται για το 2024. Υπενθυμίζεται πως καθ'οδόν προς τον Άρη είναι ήδη και η αποστολή al Amal (Ελπίδα)- η πρώτη αποστολή των ΗΑΕ στον «Κόκκινο Πλανήτη» (και πρώτη αραβική αποστολή στον Άρη εν γένει). https://www.naftemporiki.gr/story/1641686/tin-proti-arabiki-apostoli-gia-tin-eksereunisi-tis-selinis-sxediazoun-ta-inomena-arabika-emirata

NASA: Ψάχνει για ενέργεια στο σκοτάδι της Σελήνης. H NASA σε συνεργασία με την HeroX, αναζητά ιδέες και προτάσεις με το “Watts on the Moon” διαγωνισμό της. Προσφέρει συνολικά $5 εκατομμύρια σε βραβεία, ενώ οι καλύτερες ιδέες δε θα χρειαστεί να περιμένουν έγκριση της τεχνολογίας πριν να δοκιμαστούν σε ένα διαστημικό ταξίδι. Οι σεληνιακές νύχτες κρατούν μερικές φορές έως και δύο εβδομάδες (350 ώρες). Η μακρά νύχτα σε συνδυασμό με τις απότομες αλλαγές θερμοκρασίας, κάνουν ανεπαρκή τη χρήση ηλιακής ενέργειας, αν θέλουμε να έχουμε μία διαρκή παρουσία στο φεγγάρι με σεληνιακές βάσεις. Οι διαγωνιζόμενοι θα πρέπει να βρουν ένα τρόπο πέραν της ηλιακής ενέργειας, για να τροφοδοτήσουν με ενέργεια μία αποστολή με τρεις δραστηριότητες. Οι καλύτερες ιδέες θα αμειφθούν με $100.000, ενώ στη δεύτερη φάση θα κληθούν να αναπτύξουν τα πρωτότυπά τους με τα βραβεία να φτάνουν έως και τα $4.5 εκατομμύρια. Αν μία ή περισσότερες εταιρίες φτάσουν στην τρίτη φάση, η NASA θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν το hardware για μία δοκιμαστική αποστολή στη Σελήνη. https://www.pronews.gr/epistimes/diastima/919401_nasa-psahnei-gia-energeia-sto-skotadi-tis-selinis

H ακτινοβολία στη Σελήνη είναι 200 φορές μεγαλύτερη από τη Γη. Τα επίπεδα ακτινοβολίας στην επιφάνεια του φεγγαριού είναι 2,6 φορές μεγαλύτερα σε σχέση με τα αντίστοιχα στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΣΣ), σύμφωνα με μια νέα γερμανο-κινεζική επιστημονική μελέτη, την πρώτη που κάνει αυτή τη σύγκριση. Γι’ αυτό οι μελλοντικοί αστροναύτες στη Σελήνη θα χρειασθούν -λόγω των κινδύνων για την υγεία τους- κατάλληλα μέτρα προφύλαξης. Η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA), η οποία σχεδιάζει να στείλει στη Σελήνη αστροναύτες ξανά έως το τέλος του 2024 -τον πρώτο άνδρα μετά το 1972 και την πρώτη γυναίκα στην ιστορία- στο πλαίσιο του νέου προγράμματος «’Αρτεμις», νοιάζεται να τους προστατεύσει από την ακτινοβολία. Αρχικά το πρώτο ζευγάρι Αμερικανών αστροναυτών αναμένεται να μείνει περίπου μια εβδομάδα στο φεγγάρι, υπερδιπλάσιο χρόνο από ό,τι τα πληρώματα των αποστολών «Απόλλων» πριν μισό αιώνα, τα οποία διέθεταν φορητά δοσίμετρα ακτινοβολίας. Αργότερα και εφόσον δημιουργηθεί κάποια βάση στη Σελήνη, οι αποστολές θα διαρκούν ένα έως δύο μήνες. Το επόμενο βήμα για τη NASA θα είναι η αποστολή αστροναυτών στον ‘Αρη μέσα στη δεκαετία του 2030. Πώς θα προστατευτούν οι αστροναύτες στη Σελήνη από την ακτινοβολία; Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Τόμας Μπέργκερ του Γερμανικού Αεροδιαστημικού Κέντρου, οι οποίοι χρησιμοποίησαν το όργανο LND (Lunar Neutron and Dosimetry) που βρίσκεται στο ρομποτικό κινεζικό σκάφος Chang’e-4 (προσεληνώθηκε στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού τον Ιανουάριο του 2019) και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science Advances», μπόρεσαν για πρώτη φορά να μετρήσουν με ακρίβεια τα επίπεδα ακτινοβολίας στη σεληνιακή επιφάνεια. Η μέτρηση αποκάλυψε μια μέση δόση ακτινοβολίας της τάξης των 60 μικροσίβερτς την ώρα. Συγκριτικά, οι επιβάτες μιας υπερατλαντικής πτήσης μεταξύ Φρανκφούρτης-Νέας Υόρκης εκτίθενται σε δόσεις πέντε έως δέκα φορές χαμηλότερες, ενώ στη επιφάνεια της Γης η μέση ακτινοβολία είναι περίπου 200 φορές μικρότερη. Γιατί δεν είμαστε φτιαγμένοι να αντέχουμε τη διαστημική ακτινοβολία; «Οι άνθρωποι δεν είμαστε φτιαγμένοι να αντέχουμε τη διαστημική ακτινοβολία. Όμως οι αστροναύτες μπορούν και πρέπει να προστατευθούν όσο είναι δυνατό στη διάρκεια της μακράς παραμονής τους στο φεγγάρι, για παράδειγμα καλύπτοντας τα οικήματα τους με ένα παχύ στρώμα σεληνιακού εδάφους πάχους 50 έως 80 εκατοστών», δήλωσε ο φυσικός δρ Ρόμπερτ Βίμερ-Σβαϊνγκρούμπερ του Πανεπιστημίου του Κιέλου. Τα επίπεδα ακτινοβολίας αναμένεται να είναι περίπου τα ίδια οπουδήποτε πάνω στη Σελήνη, με εξαίρεση κοντά στα τοιχώματα των βαθιών κρατήρων. «Βασικά, όσο λιγότερο βλέπει κανείς τον ουρανό από το φεγγάρι, τόσο το καλύτερο. Αυτός είναι η πρωταρχική πηγή ακτινοβολίας», ανέφερε ο ίδιος. Τα επίπεδα ακτινοβολίας που βρήκε η νέα μελέτη, συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό με αυτά που έχουν προκύψει από άνωθεν μετρήσεις αμερικανικού σκάφους, το οποίο βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη εδώ και χρόνια. Η διαστημική ακτινοβολία, η οποία αποτελείται από φορτισμένα σωματίδια όπως τα πρωτόνια και οι βαρείς πυρήνες χωρίς ηλεκτρόνια, μπορεί να διαπεράσει το ανθρώπινο δέρμα και να προξενήσει βλάβες στο DNA και καρκίνο. Προέρχεται από δύο βασικές πηγές: τις ισχυρές ηλιακές εκλάμψεις που βομβαρδίζουν περιοδικά τη Σελήνη και τη συνεχή «βροχή» γαλαξιακών κοσμικών ακτίνων από το βαθύ διάστημα. Αντίθετα με τη Γη, η Σελήνη δεν διαθέτει μαγνητικό πεδίο που να προστατεύει από την ηλιακή και κοσμική ακτινοβολία. Επιπλέον, υπάρχει ο κίνδυνος από τις ακτίνες-γάμα που παράγονται από τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στη διαστημική ακτινοβολία και στο σεληνιακό έδαφος. https://www.scoop.it/topic/physicists-and-physics/p/4120993251/2020/09/26/h-200

Moonranger: Αυτόνομο ρομπότ για αναζήτηση πάγου και σπηλαίων στη Σελήνη. Συμφωνία με το Carnegie Mellon University και την Astrobotic για την κατασκευή ενός ρομποτικού οχήματος που θα μπορούσε να αποσταλεί και προσεδαφιστεί στη Σελήνη ακόμα και το 2021 έκλεισε η NASA. To συγκεκριμένο όχημα, υπό την ονομασία MoonRanger, θα έχει μέγεθος βαλίτσας και το βάρος του στη Γη θα είναι περίπου 10 κιλά. Προορίζεται να είναι γρήγορο και αυτόνομο ώστε να μπορεί να πραγματοποιεί εξερευνητικές αποστολές μακράς εμβέλειας μέσα σε διάστημα μιας εβδομάδας- το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ένα ρομπότ μπορεί να επιχειρεί στη Σελήνη πριν την έλευση της σεληνιακής νύχτας και των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών της, που μπορούν να προκαλέσουν ζημιά στα ηλεκτρονικά του συστήματα. «Η δυνατότητα αυτή θα αλλάξει τα δεδομένα ως προς την εξερεύνηση που είναι δυνατή μέσω βραχυπρόθεσμων “αποστολών εβδομάδας”» είπε ο Γουίλιαμ «Ρεντ» Γουΐτακερ, διευθυντής του Field Robotics Center, που θα ηγηθεί της ανάπτυξης και της κατασκευής του MoonRanger. Το όχημα είναι σχεδιασμένο για την παραγωγή λεπτομερών 3D χαρτών του εδάφους της Σελήνης και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εξερεύνηση των πολικών περιοχών για ίχνη πάγου ή κρατήρων/ λάκκων για εισόδους σε σεληνιακά σπήλαια. Ένα τέτοιο όχημα είναι πολύ μικρό για να μπορεί να φέρει σύστημα τηλεπικοινωνιών αρκετά ισχυρό για να επικοινωνεί απευθείας με τη Γη. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να μπορεί να πλοηγείται αυτόνομα, να λαμβάνει μόνο του αποφάσεις για τη συλλογή δεδομένων και να επιστρέφει στη σεληνάκατό του. Τα δεδομένα από τις εξερευνήσεις του αναμεταδίδονται πίσω στη Γη όποτε επιστρέφει περιοδικά σε περιοχή εντός εμβέλειας επικοινωνίας με τη σεληνάκατο. Το πρόγραμμα LSITP (Lunar Surface and Instrumentation and Technology Payload) της NASA υπέγραψε συμβόλαιο 5,6 εκατ. δολαρίων με την Astrobotic και το Carnegie Mellon για την ανάπτυξη ενός ρομπότ που θα είναι έτοιμο για αποστολή, και προορίζεται να φτάσει στη Σελήνη με μελλοντική αποστολή στο πλαίσιο του προγράμματος Commercial Lunar Payload Services της NASA. https://www.naftemporiki.gr/story/1639597/moonranger-autonomo-rompot-gia-anazitisi-pagou-kai-spilaion-sti-selini

Η Nasa περιγράφει το σχέδιο για την πρώτη γυναίκα στη Σελήνη έως το 2024. Το αμερικανικό διαστημικό πρακτορείο (Nasa) επισήμανε επισήμως το σχέδιό του 28 δισεκατομμυρίων δολαρίων (22 δισεκατομμύρια λίρες) για επιστροφή στη Σελήνη έως το 2024. Στο πλαίσιο ενός προγράμματος που ονομάζεται Artemis, η Nasa θα στείλει έναν άνδρα και μια γυναίκα στην επιφάνεια του σεληνιακού εδάφους κατά την πρώτη προσγείωση με ανθρώπους από το 1972. Αλλά το χρονοδιάγραμμα του πρακτορείου εξαρτάται από το Κογκρέσο να αποδεσμεύσει 3,2 δισ. Δολάρια για την κατασκευή ενός συστήματος προσγείωσης. Οι αστροναύτες θα ταξιδέψουν μια κάψουλα τύπου Apollo που ονομάζεται Orion και θα ξεκινήσει σε έναν ισχυρό πύραυλο που ονομάζεται SLS. Μιλώντας τη Δευτέρα το απόγευμα (ώρα ΗΠΑ), ο διαχειριστής της Nasa Jim Bridenstine είπε: "Τα 28 δισ. δολάρια αντιπροσωπεύουν το κόστος που σχετίζεται για τα επόμενα τέσσερα χρόνια στο πρόγραμμα Artemis προσγειωθείτε στη Σελήνη. Χρηματοδότηση SLS, χρηματοδότηση από τον Orion, το ανθρώπινο σύστημα προσγείωσης και φυσικά οι διαστημικές στολές - περιλαμβάνονται όλα αυτά που αποτελούν μέρος του προγράμματος Artemis. "Αλλά εξήγησε:" Το αίτημα του προϋπολογισμού που έχουμε ενώπιον του Σώματος και η Γερουσία περιλαμβάνει τώρα 3,2 δισεκατομμύρια δολάρια για το 2021 για το ανθρώπινο σύστημα προσγείωσης. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να λάβουμε αυτά τα 3,2 δισεκατομμύρια δολάρια. " Η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ έχει ήδη εγκρίνει ένα νομοσχέδιο που κατανέμει 600 εκατομμύρια δολάρια για τον σεληνιακό προσγειωτή. Ωστόσο, η Nasa θα χρειαστεί περισσότερους πόρους για την πλήρη ανάπτυξη του οχήματος. Ο κ. Bridenstine πρόσθεσε: «Θέλω να είμαι ξεκάθαρος, είμαστε εξαιρετικά ευγνώμονες στη Βουλή των Αντιπροσώπων που, με διμερή τρόπο, έχουν αποφασίσει ότι η χρηματοδότηση ενός συστήματος προσγείωσης ανθρώπου είναι σημαντική - αυτό αντιπροσωπεύει τα 600 εκατομμύρια δολάρια. Είναι επίσης αλήθεια ότι ζητάμε τα 3,2 δισ. δολάρια. "Τον Ιούλιο του 2019, ο κ. Bridenstine είπε στο CNN ότι η πρώτη γυναίκα αστροναύτης που περπατούσε στη Σελήνη το 2024 θα ήταν κάποιος" που έχει αποδειχθεί, κάποιος που έχει πετάξει, κάποιος που έχει ήδη ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός ". Είπε επίσης ότι θα ήταν κάποιος ήδη στο σώμα αστροναυτών. Κατά τη στιγμή αυτής της συνέντευξης, υπήρχαν 12 ενεργές αστροναύτες. Έκτοτε συνοδεύτηκαν από πέντε άλλες αστροναύτες της Nasa που αποφοίτησαν από την εκπαίδευση νωρίτερα φέτος. Ωστόσο, παραμένει ασαφές εάν κάποιος από τους νεότερους αστροναύτες μπορεί να πληροί τα κριτήρια εγκαίρως για να πετάξει στην πρώτη αποστολή προσγείωσης το 2024. Ερωτηθείς για το χρονοδιάγραμμα για την επιλογή μελών του πληρώματος για την Άρτεμις, ο αρχηγός της Nasa είπε ότι ελπίζει να επιλέξει μια ομάδα τουλάχιστον δύο χρόνια πριν από την πρώτη αποστολή. Ωστόσο, είπε: "Νομίζω ότι είναι σημαντικό να αρχίσουμε να αναγνωρίζουμε την ομάδα της Άρτεμις νωρίτερα από ό, τι όχι ... κυρίως γιατί νομίζω ότι θα χρησιμεύσει ως πηγή έμπνευσης. Υπάρχουν επίσης σχέδια για την εξαγωγή πολύτιμων αποθέσεων νερού-πάγου από το σεληνιακό Νότιο Πόλο. Αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή πυραύλων στη Σελήνη - με χαμηλότερο κόστος από ό, τι το μεταφέρει από τη Γη - χρησιμεύοντας ως θεμέλιο για μια σεληνιακή οικονομία. Αλλά ο Αντιπρόεδρος Mike Pence ανέφερε επίσης ανησυχίες σχετικά με τις φιλοδοξίες της Κίνας για το διάστημα. Τον Ιανουάριο του 2019, η υπερδύναμη της Ανατολικής Ασίας έγινε το πρώτο έθνος που προσγειώθηκε απαλά ένα ρομπότ ρομπότ στην άκρη της Σελήνης. Η χώρα ετοιμάζεται τώρα για την πρώτη της αποστολή να παραδώσει δείγματα σεληνιακού εδάφους σε εργαστήρια στη Γη. Αναπτύσσει ένα διαστημικό σκάφος επόμενης γενιάς για Κινέζους αστροναύτες που θα μπορούσαν να πετάξουν σε προορισμούς βαθιού διαστήματος όπως η Σελήνη. Αν και η Κίνα δεν βρίσκεται στο χρονοδιάγραμμα για να φτάσει εκεί μέχρι το 2024, θα μπορούσε να σημειώσει σημαντική πρόοδο προς έναν τέτοιο στόχο αυτή τη δεκαετία. Το νέο έγγραφο της Nasa περιγράφει τη Φάση 1 του αμερικανικού σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει μια άτυπη δοκιμαστική πτήση γύρω από τη Σελήνη - που ονομάζεται Artemis -1 - το φθινόπωρο του 2021. Η επικεφαλής της Nasa για τον ανθρώπινο διαστημόπλοιο, Kathy Lueders, δήλωσε ότι η Artemis-1 θα διαρκούσε περίπου έναν μήνα για να δοκιμάσει όλα τα κρίσιμα συστήματα. Είπε ότι η πτήση επίδειξης θα μείωνε τον κίνδυνο για την Artemis-2, η οποία θα επαναλάβετε το ταξίδι γύρω από τη Σελήνη με αστροναύτες. Μια νέα δοκιμή έχει προστεθεί σε αυτήν την αποστολή - μια επίδειξη επιχειρήσεων εγγύτητας. Λίγο μετά το διαχωρισμό του Orion από το ανώτερο στάδιο του πυραύλου SLS - γνωστό ως ενδιάμεσο στάδιο κρυογονικής πρόωσης - οι αστροναύτες θα χειριστούν χειροκίνητα το διαστημικό σκάφος καθώς πλησιάζουν και απομακρύνονται από τη σκηνή. Αυτό θα αξιολογήσει τις ιδιότητες χειρισμού του Orion, μαζί με την απόδοση του το υλικό και το λογισμικό του διαστημικού σκάφους. Το Artemis-3 θα γίνει η πρώτη αποστολή που θα στείλει αστροναύτες στη σεληνιακή επιφάνεια από τον Απόλλωνα 17 πριν από περίπου 48 χρόνια. Η Nasa έχει παράσχει 967 εκατομμύρια δολάρια (763 εκατομμύρια λίρες) σε αρκετές εταιρείες για να εργαστούν σε σχέδια για το όχημα προσγείωσης που θα τους μεταφέρει εκεί. Αργότερα στη δεκαετία, το σχέδιο καλεί τη Nasa να δημιουργήσει μια βάση για τους ανθρώπους, που ονομάζεται Artemis Base Camp, η οποία θα περιλαμβάνει την υποδομή που απαιτείται για τη μακροπρόθεσμη εξερεύνηση της Σελήνης. Σε σύγκριση με την Artemis, το πρόγραμμα Apollo τη δεκαετία του 1960 και του 70 κοστίζει πάνω από 250 δισεκατομμύρια δολάρια σε δολάρια ΗΠΑ προσαρμοσμένα στον πληθωρισμό. Ωστόσο, τα 28 δισ. Δολάρια για αυτό το νέο σχέδιο δεν περιλαμβάνουν χρήματα που έχουν ήδη δαπανηθεί για την ανάπτυξη του πυραύλου διαστημικού σκάφους Orion και Space Launch System (SLS). https://www.bbc.com/news/science-environment-54246485?intlink_from_url=https://www.bbc.com/news/topics/c77jz3mdmnxt/nasa&link_location=live-reporting-story

Τα Αντικύθηρα και η έρευνα για την κλιματική αλλαγή. Ως «μετεωρολογικό χωνευτήρι» χαρακτηρίζει τα Αντικύθηρα το BBC, σημειώνοντας ότι θα μπορούσε να παρέχει στους επιστήμονες πολύτιμες πληροφορίες για την μελέτη της κλιματικής αλλαγής. Ο συντάκτης Stav Dimitropoulos συνάντησε στο νησί από επιστήμονες που εργάζονται στο καινοτόμο πρότζεκτ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών με τίτλο «Παγγαία», το οποίο έλαβε πρόσφατα επιχορήγηση ύψους 25 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί οι επιστήμονες αγαπούν τα Αντικύθηρα Τα Αντικύθηρα είναι για τους επιστήμονες άξια παρατήρησης, καθώς στην ατμόσφαιρά τους εντοπίζονται σωματίδια τελείως διαφορετικής, μεταξύ τους, προέλευσης. Για παράδειγμα, κατά καιρούς έχουν βρεθεί στον αέρα του νησιού σκόνη από τη Σαχάρα, τέφρα από το ηφαίστειο της Αίτνας, αλλά ακόμα και αποκαΐδια από φωτιές στον Καναδά, τα οποία έφτασαν ως τα Αντικύθηρα μόλις 15 ημέρες μετά τις μεγάλες πυρκαγιές του 2018. Οι ειδικοί εκεί μελετούν την κίνηση όλων αυτών των διαφορετικών σωματιδίων και την διασπορά τους στην ατμόσφαιρα, ελπίζοντας να μπορέσουν μελλοντικά να έχουν μια πιο καθαρή εικόνα σχετικά με τον σχηματισμό των νεφών και την πρόκληση ακραίων καιρικών φαινομένων. Μπορεί οι ειδικοί να αναθεωρήσουν εκεί όλα όσα ήξεραν; Μια τέτοια κατάκτηση θα επέτρεπε στους επιστήμονες να αναπτύξουν καλύτερα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, όσον αφορά τα καιρικά φαινόμενα, αλλά και να προβλέπουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το πώς ο καιρός επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή. «Η επικρατούσα επιστημονική άποψη θέλει τα σωματίδια να κινούνται στην ατμόσφαιρα τυχαία. Εμείς υποθέτουμε ότι αυτά μπορεί να κινούνται ευθυγραμμισμένα καθέτως, κάτι που επιτρέπει 10% με 20% περισσότερη ακτινοβολία να διαπεράσει την ατμόσφαιρα, φτάνοντας ως το έδαφος», εξηγεί ο διευθυντής ερευνών του παρατηρητηρίου, Βασίλης Αμοιρίδης. «Εάν η θεωρία μας αποδειχθεί αληθινή -κάτι που θα γνωρίζουμε σ’ ένα χρόνο από τώρα- ίσως χρειαστεί να αναθεωρήσουμε όλα όσα γνωρίζουμε για την κλιματική αλλαγή», συμπλήρωσε. Ο συντάκτης του BBC ανέφερε μάλιστα πως «έμεινε άφωνος» από τον εξοπλισμό, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις πράσινες ακτίνες λέιζερ εντοπισμού κίνησης των σωματιδίων, που λάμπουν κάθε βράδυ στον ουρανό του νησιού. Μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, οι ερευνητές σκοπεύουν να εγκαταστήσουν έως και 40 νέες συσκευές, που θα μπορούν, μεταξύ άλλων, να υπολογίζουν με ακρίβεια την υπέρυθρη ακτινοβολία που παγιδεύεται μες στα σύννεφα αλλά και το πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την πορεία των ανέμων. Τα μελλοντικά σχέδια και οι … μικρές γιορτές Οι ερευνητές προς το παρόν επισκέπτονται το νησί σε γκρουπ των πέντε ανά μήνα, ενώ υπάρχει σχέδιο ώστε στο μέλλον, επιστήμονες από όλον τον κόσμο να μπορούν να διαμένουν στο νησί για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, σε ειδικά διαμορφωμένα «επιστημονικά χόστελ». Στο νησί των Αντικυθήρων. που αριθμεί μόλις 22 μόνιμους κατοίκους, με όσους είναι κάτω των 65 να αποτελούν εξαίρεση, οι εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας έχουν γίνει δεκτοί με ενθουσιασμό, με τους ντόπιους να πιστεύουν ότι η άφιξη νέου κόσμου στο αραιοκατοικημένο τους νησί φέρνει μια απαραίτητη ανανέωση. Μάλιστα, ο συντάκτης αναφέρει χαρακτηριστικά ότι, όταν έφτασε με βάρκα στο νησί στις 04:30 το πρωί, μαζί με την ερευνήτρια Μαρία Τσίχλα, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι από τα σπίτια κοντά στο λιμάνι είχαν βγει για να τους υποδεχτούν. «Κάθε νέα άφιξη εδώ είναι σαν μια μικρή γιορτή», σχολίασε η Τσίχλα για το γεγονός. Στην φωτογραφία παρατηρητήριο κλιματικής αλλαγής στα Κατσανεβιανά των Αντικυθήρων https://physicsgg.me/2020/10/01/%cf%84%ce%b1-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8d%ce%b8%ce%b7%cf%81%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b7-%ce%ad%cf%81%ce%b5%cf%85%ce%bd%ce%b1-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%ba%ce%bb%ce%b9%ce%bc/

Γροιλανδία : Ανακαλύφθηκε η χαμηλότερη θερμοκρασία όλων των εποχών για το βόρειο ημισφαίριο. Κλιματικοί… ντετέκτιβ του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού ( WMO) ανακάλυψαν την πιο κρύα θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ στο βόρειο ημισφαίριο. Ψάχνοντας στα αρχεία του WMO για τις καταγραφές θερμοκρασίας στους μετεωρολογικούς σταθμούς που βρίσκονται στην κορυφή του πλανήτη, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η χαμηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί, από αυτόματο μετεωρολογικό σταθμό στη Γροιλανδία, στο μέσον του χειμώνα πριν από σχεδόν 30 χρόνια, ήταν σχεδόν 2 βαθμούς Κελσίου πιο χαμηλή από ό,τι έδειχναν τα μέχρι τώρα στοιχεία. Ο σταθμός Κλινκ στη Γροιλανδία, κοντά στην κορυφή του φύλλου πάγου, κατέγραψε -69,8 βαθμούς Κελσίου στις 22 Δεκεμβρίου 1991. Η θερμοκρασία είναι σημαντικά χαμηλότερη από τους -67,8 βαθμούς Κελσίου που είχαν καταγραφεί στο Βέρκχογιάνσκ της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 1892, αλλά και στο Όιμεκον της Ρωσίας τον Ιανουάριο του 1933. Και οι τρεις θερμοκρασίες είναι ασυνήθιστες για το βόρειο ημισφαίριο, όμως πολύ θερμότερες από την χαμηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ στον πλανήτη. Στις 22 Ιουλίου του 1983,κ στο μέσον του χειμώνα για το νότιο ημισφαίριο, ο μετεωρολογικός σταθμός Βόστοκ της Ανταρκτικής κατέγραψε -89,2 βαθμούς Κελσίου. Οι ακραίες καιρικές συνθήκες στους πόλους έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για τους επιστήμονες, καθώς δημιουργούν μοντέλα του παρελθοντικού και και του μελλοντικού κλίματος. Αυτή την εβδομάδα, το φύλλο πάγου στον Αρκτικό Ωκεανό συρρικνώθηκε στον δεύτερο μικρότερο όγκο του για τα τελευταία 40 χρόνια. Οι θερμοκρασίες στον αρκτικό κύκλο ήταν πολύ υψηλές φέτος το καλοκαίρι, με έναν καύσωνα στη Σιβηρία και ασυνήθιστη ζέστη σε όλη την περιοχή. Ο μετεωρολογικός σταθμός Βέρκχογιανσκ, που έχασε το ρεκόρ από τη νέα ανακάλυψη, κατέγραψε θερμοκρασία 38 βαθμών Κελσίου φέτος τον Ιούνιο, με τον WMO να θεωρεί ότι ενδέχεται να είναι η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί πάνω από τον αρκτικό κύκλο. Ο Πετέρι Τααλάς, γενικός γραμματέας του WMO, δήλωσε: «Στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, δίνουμε μεγάλη σημασία στα νέα ρεκόρ ζέστης. Το καινούργιο ρεκόρ χαμηλότερης θερμοκρασίας, είναι σημαντική υπενθύμιση των έντονων αντιθέσεων που υπάρχουν στον πλανήτη μας». Η έρευνα των αρχείων επιτρέπει στους επιστήμονες να ψάξουν για μοτίβα θερμοκρασιών, και προσφέρει πολύτιμα στοιχεία για κλιματικά μοντέλα. Ο μετεωρολογικός σταθμός Κλινκ λειτούργησε για δύο χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του 1990, πριν τα αυτοματοποιημένα όργανά του σταλούν για χρήση στην Ανταρκτική. Το ρεκόρ ήρθε στο φως μόνο αφού μια ομάδα του WMO κατάφερε να έρθει σε επαφή με την αρχική επιστημονική ομάδα. Τα στοιχεία έπρεπε να ελεγχθούν διεξοδικά πριν το νέο ρεκόρ γίνει αποδεκτό. Η εκτίμησή τους δημοσιεύθηκε στο Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society. https://www.scoop.it/topic/physicists-and-physics/p/4120944939/2020/09/23/-

Ο φωτεινότερος και μεγαλύτερος Άρης έως το 2035. Ο πλανήτης ‘Αρης είναι αυτές τις μέρες ο φωτεινότερος και ο μεγαλύτερος που θα υπάρξει ποτέ έως το 2035. Ο γειτονικός πλανήτης θα βρεθεί τo βράδυ της Τρίτης 13 Οκτωβρίου σε «αντίθεση», δηλαδή ακριβώς απέναντι από τον Ήλιο, με τη Γη ευθυγραμμισμένη στην ίδια πλευρά ανάμεσα στον ‘Αρη και στο μητρικό άστρο μας. Η «αντίθεση» σηματοδοτεί τη στιγμή που ο ‘Αρης φαίνεται φωτεινότερος. Οι τροχιές της Γης και του ‘Αρη έφεραν τους δύο πλανήτες στην κοντινότερη προσέγγιση τους στις 6 Οκτωβρίου, σε μια απόσταση μόνο 62,07 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Ο ‘Αρης και η Γη δεν θα ξαναπλησιάσουν τόσο πολύ έως το 2035. Το ρεκόρ των τελευταίων 60.000 ετών ήταν η απόσταση μόλις 56 εκατ. χλμ. το 2003, ενώ ακόμη και σε αντίθεση η απόσταση Γης-‘Αρη μπορεί να είναι αρκετά μεγάλη, όπως πάνω από 100 εκατ. χλμ. το 2012 (η διακύμανση της απόστασης οφείλεται στο ότι και οι δύο πλανήτες έχουν ελλειπτικές τροχιές). Ο ‘Αρης βρίσκεται σε αντίθεση κάθε περίπου 26 μήνες, όμως η φετινή αντίθεση είναι ιδιαίτερη, επειδή συμβαίνει λίγες μόλις μέρες αφότου ο «κόκκινος» πλανήτης πλησίασε πολύ τη Γη, προτού σταδιακά οι τροχιές των δύο πλανητών απομακρυνθούν ξανά ολοένα περισσότερο. Οι παραπλανητικές πληροφορίες που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο ότι «ο ‘Αρης θα φαίνεται στον ουρανό τόσο μεγάλος όσο η πανσέληνος», δεν ευσταθούν. Ο ‘Αρης θα φαίνεται με γυμνό μάτι όπως ένα φωτεινό άστρο, σε νοτιοανατολική κατεύθυνση στον ουρανό. Οι διαστημικές υπηρεσίες εκμεταλλεύονται συχνά το πλησίασμα των δύο πλανητών κατά την περίοδο της αντίθεσης του ‘Αρη, λίγους μήνες πριν ή μετά, για να εκτοξεύσουν ακριβώς τότε κάποιο διαστημικό σκάφος, ώστε αυτό να χρειαστεί λιγότερο χρόνο να φθάσει στον γειτονικό πλανήτη. Ήδη «πλώρη» για τον ‘Αρη έχουν βάλει τρεις αποστολές που εκτοξεύθηκαν το καλοκαίρι: Hope των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Tianwen της Κίνας και Mars 2020/Perseverance των ΗΠΑ. Οι τρεις αποστολές -εκ των οποίων οι δύο τελευταίες περιλαμβάνουν και ρομποτικό ρόβερ για την εξερεύνηση της επιφάνειας- αναμένεται να φθάσουν στον ‘Αρη το Φεβρουάριο του 2021. Η ευρω-ρωσική αποστολή ExoMars/Rosalind Franklin, που θα στείλει και αυτή ρόβερ, έχασε το φετινό «παράθυρο ευκαιρίας» και τώρα θα περιμένει έως το τέλος του 2022 για την εκτόξευση. https://physicsgg.me/2020/10/11/%ce%bf-%cf%86%cf%89%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%cf%8c%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%bf%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bc%ce%b5%ce%b3%ce%b1%ce%bb%cf%8d%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%bf%cf%82-%ce%ac%cf%81%ce%b7%cf%82-%ce%ad/

Ενδείξεις για τέσσερις υπόγειες λίμνες στον Άρη. Όχι μία αλλά τέσσερις λίμνες με αλμυρό νερό μπορεί να βρίσκονται θαμμένες κάτω από τους πάγους στο νότιο πόλο του ‘Αρη, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις Ιταλών επιστημόνων, κάτι ανάλογο με αυτό που συμβαίνει στη Γη κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής. Αν αυτό όντως επιβεβαιωθεί, αυξάνονται οι πιθανότητες εύρεσης ιχνών ζωής στον γειτονικό πλανήτη, όπως έχει βρεθεί να υπάρχουν μικροοργανισμοί στις υπόγειες λίμνες της Ανταρκτικής. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές σε σχετική δημοσίευση τους στο περιοδικό «Nature Astronomy»[Multiple subglacial water bodies below the south pole of Mars unveiled by new MARSIS data], https://www.nature.com/articles/s41550-020-1200-6 η ανάλυση των στοιχείων που συνέλλεξε μεταξύ 2012-2019 το ραντάρ MARSIS του σκάφους Mars Express του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Οργανισμού, το οποίο βρίσκεται σε τροχιά από το 2003 γύρω από τον ‘Αρη, δείχνει ότι είναι πολύ πιθανό πως κάτω από 1.400 μέτρα πάγου βρίσκεται μια μεγάλη λίμνη, η οποία περιβάλλεται από τρεις μικρότερες. Παλαιότερες παρατηρήσεις των ίδιων επιστημόνων από το 2018 -οι οποίες τότε είχαν αντιμετωπιστεί με ενθουσιασμό αλλά και σκεπτικισμό από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα- είχαν δώσει ενδείξεις ότι ίσως υπάρχει μια υπόγεια λίμνη διαμέτρου περίπου 19 χιλιομέτρων σε βάθος ενάμισι χιλιομέτρου κάτω από το νότιο πόλο του γειτονικού πλανήτη. Οι νέες μετρήσεις παρέχουν περισσότερα στοιχεία και μάλιστα για περισσότερες από μία αλμυρές λίμνες, οι οποίες είναι διασκορπισμένες σε μια έκταση περίπου 75.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Οι επιστήμονες είναι βέβαιοι ότι κάποτε, πριν περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια, ο ‘Αρης ήταν πολύ πιο ζεστός και υγρός από ό,τι τώρα. Οι Ιταλοί ερευνητές εκτιμούν ότι ένα μέρος από τα αρχαία επιφανειακά ύδατα υπάρχουν ακόμη κρυμμένα και δεν αποκλείουν να βρουν ενδείξεις για ακόμη πιο πολλές υπόγειες λίμνες στο μέλλον, ίσως και κάτω από το βόρειο πόλο του «κόκκινου» πλανήτη. Η νέα έρευνα, με επικεφαλής τη γεωφυσικό και πλανητική επιστήμονα δρα Έλενα Πετινέλι του Πανεπιστημίου της Ρώμης (Roma Tre), εκτιμά ότι η μεγάλη λίμνη έχει διαστάσεις 20 επί 30 χιλιόμετρα και είναι άγνωστο το βάθος της, καθώς το ραντάρ δεν μπορεί να διαπεράσει το αλμυρό νερό. Οι τρεις άλλες κοντινές λίμνες εκτιμάται ότι έχουν διαστάσεις της τάξης των δέκα χιλιομέτρων περίπου. Η μεγάλη περιεκτικότητα των λιμνών σε άλατα τις βοηθά να παραμένουν υγρές και να μην παγώνουν, χωρίς να αποκλείεται η πιθανότητα μιας υπόγειας γεωθερμικής δραστηριότητας που λιώνει τους πάγους. Ως πιθανότερη πάντως εκδοχή θεωρούν ότι οι λίμνες περιέχουν πανάρχαιο νερό, «που κάποτε βρισκόταν στην επιφάνεια και, αν αυτό όντως συμβαίνει, ασφαλώς μπορεί να αποτελούν ένα καλό μέρος για να φιλοξενήσουν ζωή, εξαφανισμένη πια ή και τωρινή», ανέφερε η Πετινέλι. Όμως, όπως είπε, για να επιβεβαιώσει κανείς κάτι τέτοιο, πρέπει να κάνει γεώτρηση στον ‘Αρη σε βάθος ενάμισι χιλιομέτρου, κάτι που δεν είναι εφικτό με την υπάρχουσα τεχνολογία. ‘Αλλοι πάντως πλανητικοί επιστήμονες και γεωφυσικοί, όπως ο Τζακ Χολτ του Πανεπιστημίου της Αριζόνα και ο Μάικ Σόρι του Πανεπιστημίου Πέρντιου της Ινδιάνα, εξέφρασαν στο περιοδικό «Nature» τις επιφυλάξεις τους για το κατά πόσο και τα νέα στοιχεία πράγματι αφορούν κανονικές αλμυρές λίμνες. Η κινεζική αποστολή Tianwen-1 καθ’ οδόν για τον ‘Αρη, η οποία αναμένεται να εισέλθει σε τροχιά γύρω του το Φεβρουάριο του 2021 και μετά θα στείλει ένα ρομποτικό ρόβερ στην επιφάνεια του, το οποίο θα διαθέτει ραντάρ, ίσως ρίξει περισσότερο φως στο υγρό παρελθόν -και πιθανώς υγρό παρόν- του ‘Αρη. Στην φωτογραφία με μπλε χρώμα οι θέσεις των υπόγειων λιμνών στο νότιο πόλο του Άρη. https://physicsgg.me/2020/09/29/%ce%b5%ce%bd%ce%b4%ce%b5%ce%af%ce%be%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%ad%cf%83%cf%83%ce%b5%cf%81%ce%b9%cf%82-%cf%85%cf%80%cf%8c%ce%b3%ce%b5%ce%b9%ce%b5%cf%82-%ce%bb%ce%af%ce%bc%ce%bd/

Η ανακάλυψη του Ποσειδώνα. Κάποιες φορές, όταν οι τροχιές των ουράνιων σωμάτων που καταγράφουμε με τις αστρονομικές μας παρατηρήσεις διαφέρουν κάπως από αυτές που προβλέπουν οι επιστημονικές μας θεωρίες, τότε είτε υπάρχουν «εκεί έξω» περισσότερα απ’ όσα μπορούμε να δούμε, που με την βαρυτική τους έλξη εκτρέπουν κάπως τα σώματα αυτά από τις θεωρητικά προβλεπόμενες τροχιές τους, είτε οι θεωρίες μας είναι ελλιπείς. Δύο από τα χαρακτηριστικότερα ίσως παραδείγματα για του λόγου το αληθές αφορούν στο Ηλιακό μας σύστημα και ειδικότερα στους πλανήτες Ουρανό και Ερμή. Πραγματικά, οι μετρήσεις που ακολούθησαν την ανακάλυψη του πλανήτη Ουρανού το 1781 έδειχναν ότι η τροχιά του γύρω από τον Ήλιο απέκλινε κάπως απ’ αυτήν που προέκυπτε θεωρητικά μέσα από τους νόμους του Νεύτωνα για την κίνηση των σωμάτων και την βαρύτητα. Εξίσου παράξενη «συμπεριφορά», όμως, επιδείκνυε και ο Ερμής, το περιήλιο του οποίου περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, με τρόπο που δεν μπορούσε να ερμηνευθεί αποκλειστικά με βάση τις αρχές της Νευτώνειας φυσικής. Δύο ήταν οι πιθανές λύσεις των αναντιστοιχιών αυτών: είτε οι παρατηρούμενες τροχιακές διακυμάνσεις των δύο πλανητών οφείλονταν στην βαρυτική έλξη ενός άγνωστου ως τότε πλανήτη, είτε οι γνώσεις μας για την βαρύτητα ήταν ελλιπείς. Στην περίπτωση του Ουρανού, ο Γάλλος μαθηματικός Urbain Joseph Le Verrier (1811–1877) και ο Άγγλος μαθηματικός John Couch Adams (1819–1892) υποστήριξαν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλον ότι ίσχυε το πρώτο, ότι δηλαδή οι διαφορές αυτές οφείλονταν στην βαρυτική έλξη ενός άγνωστου έως τότε πλανήτη. Η ανακάλυψη με τηλεσκόπιο του πλανήτη αυτού το 1846 από τον Γερμανό αστρονόμο Johann Gottfried Galle (1812–1910) στην τροχιά που είχαν υπολογίσει οι δύο επιστήμονες επιβεβαίωσε τους σχετικούς υπολογισμούς και οι πλανήτες του Ηλιακού μας συστήματος αυξήθηκαν κατά έναν. Ο πλανήτης αυτός ονομάστηκε Ποσειδώνας. Χρησιμοποιώντας την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας (ΓΘΣ), αντιθέτως, ο Αϊνστάιν (1879–1955) απέδειξε το 1915 ότι η λύση του μυστηρίου στην περίπτωση του Ερμή δεν ήταν η βαρυτική επιρροή ενός άγνωστου πλανήτη, αλλά η ελλιπής κατανόηση της βαρύτητας στο πιο θεμελιώδες επίπεδο. Πραγματικά, ο πρώτος θρίαμβος της νέας αυτής θεωρίας του Αϊνστάιν για την βαρύτητα ήταν η εντυπωσιακής ακρίβειας θεωρητική πρόβλεψη αυτής ακριβώς της μετάπτωσης του περιηλίου του Ερμή, που η Νευτώνεια φυσική αδυνατούσε να ερμηνεύσει. Αξίζει να σημειώσουμε εδώ ότι, τηρουμένων των αναλογιών, η ίδια περίπου αναντιστοιχία μεταξύ θεωρίας και παρατήρησης όσον αφορά στις κινήσεις των άστρων στους γαλαξίες και των γαλαξιών στα γαλαξιακά σμήνη οδήγησε στην υπόθεση της σκοτεινής ύλης. Περισσότερες πληροφορίες για την σκοτεινή ύλη μπορείτε να αντλήσετε από το βιβλίο της ψηφιακής παράστασης «Αναζητώντας την Σκοτεινή Ύλη», στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.eef.edu.gr/media/2632/anazhtwntas-thn-skoteinh-ulh_web.pdf https://www.scoop.it/topic/physicists-and-physics/p/4120931685/2020/09/23/-

Το «μυστικό» των χιονισμένων βουνών του Πλούτωνα. Το 2015 το διαστημόπλοιο New Horizons ανακάλυψε εντυπωσιακά χιονισμένα βουνά στον Πλούτωνα, τα οποία θυμίζουν πολύ βουνά στη Γη- ένα τοπίο που είχε ποτέ ξανά παρατηρηθεί αλλού στο ηλιακό μας σύστημα. Ωστόσο, στον πλανήτη μας οι ατμοσφαιρικές θερμοκρασίες μειώνονται όσο αυξάνεται το ύψος, ενώ στον Πλούτωνα αυξάνονται, λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας- οπότε και τίθεται το ερώτημα: Από πού προερχόταν ο πάγος; Διεθνής ομάδα της οποίας ηγήθηκαν επιστήμονες του CNRS (Γαλλία) πραγματοποίησαν σχετική έρευνα, και στο πλαίσιό της διαπίστωσαν πρώτα πως το «χιόνι» στα όρη του Πλούτωνα αποτελείται από παγωμένο μεθάνιο. Μετά, για να κατανοήσουν πώς θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα τέτοιο τοπίο υπό τόσο διαφορετικές συνθήκες, χρησιμοποίησαν ένα κλιματικό μοντέλο για τον πλανήτη- νάνο, που αποκάλυψε ότι, λόγω της ιδιαίτερης δυναμικής της, η ατμόσφαιρα του Πλούτωνα είναι πλούσια σε αέριο μεθάνιο στα ύψη. Ως αποτέλεσμα, οι κορυφές των βουνών φτάνουν αυτή την «εμπλουτισμένη» ζώνη που υπάρχει αρκετό μεθάνιο για να συμπυκνώνεται, ενώ σε χαμηλότερα ύψη η περιεκτικότητα είναι πολύ μικρή. Η σχετική έρευνα δημοσιεύτηκε στο Nature Communications. https://www.naftemporiki.gr/story/1646427/to-mustiko-ton-xionismenon-bounon-tou-ploutona

Σύμβαση υπηρεσιών εκτόξευσης NASA για την αποστολή IMAP Η NASA επέλεξε το Space Exploration Technologies (SpaceX) του Hawthorne της Καλιφόρνια, για να παρέχει υπηρεσίες εκτόξευσης για την αποστολή Interstellar Mapping and Acceleration Probe (IMAP) του οργανισμού, η οποία περιλαμβάνει τέσσερα δευτερεύοντα ωφέλιμα φορτία. Το IMAP θα βοηθήσει τους ερευνητές να κατανοήσουν καλύτερα το όριο της ηλιόσφαιρας, ένα μαγνητικό φράγμα που περιβάλλει το ηλιακό μας σύστημα. Αυτή η περιοχή είναι όπου η συνεχής ροή σωματιδίων από τον Ήλιο μας, που ονομάζεται ηλιακός άνεμος, συγκρούεται με ανέμους από άλλα αστέρια. Αυτή η σύγκρουση περιορίζει την ποσότητα επιβλαβούς κοσμικής ακτινοβολίας που εισέρχεται στην ηλιόσφαιρα. Το IMAP θα συλλέξει και θα χαρτογραφήσει ουδέτερα σωματίδια που τα καταφέρνουν, καθώς και θα διερευνήσει τις θεμελιώδεις διαδικασίες για το πώς τα σωματίδια επιταχύνονται στο διάστημα, από το πλεονεκτικό του σημείο σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο στο σημείο Lagrange 1 απευθείας μεταξύ του Ήλιου και της Γης. Το συνολικό κόστος για τη NASA να ξεκινήσει το IMAP και τα δευτερεύοντα ωφέλιμα φορτία είναι περίπου 109,4 εκατομμύρια δολάρια, το οποίο περιλαμβάνει την υπηρεσία εκτόξευσης και άλλα έξοδα που σχετίζονται με την αποστολή. Τα δευτερεύοντα ωφέλιμα φορτία που θα συμπεριληφθούν στην έναρξη του IMAP είναι: η αποστολή Lunar Trailblazer της NASA, δύο επιπλέον αποστολές ελικοφυσικής της NASA που δεν έχουν ακόμη κατονομαστεί, και η αποστολή Space Weather Follow On-Lagrange 1 (SWFO-L1) της Εθνικής Ωκεανίας και Ατμοσφαιρικής Διοίκησης . Η αποστολή IMAP στοχεύει να εκτοξευτεί τον Οκτώβριο του 2024 σε έναν πύραυλο Falcon 9 Full Thrust από το Launch Complex 40 στο σταθμό αεροπορίας Cape Canaveral της Φλόριντα. Το Πρόγραμμα Υπηρεσιών Εκτόξευσης της NASA στο Διαστημικό Κέντρο Kennedy της Φλόριντα του οργανισμού θα διαχειρίζεται την υπηρεσία εκτόξευσης SpaceX. Η αποστολή διευθύνεται από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον στο Νιου Τζέρσεϋ, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής Johns Hopkins στο Laurel, Maryland. Το διαστημικό κέντρο πτήσης Goddard της NASA στο Greenbelt, Maryland, είναι υπεύθυνο για τη συνολική διαχείριση της αποστολής, τη μηχανική συστημάτων, την ολοκλήρωση και τις δοκιμές και τις αποστολές. https://www.nasa.gov/press-release/nasa-awards-launch-services-contract-for-imap-mission

Αστεροειδής, ασυνήθιστα κοντά από τη Γη. Ένας -ευτυχώς μικρός- αστεροειδής θα περάσει ασυνήθιστα κοντά από τη Γη αύριο, Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για τον «2020 SW» που έχει μήκος πέντε έως δέκα μέτρα και θα πλησιάσει τον πλανήτη μας σε απόσταση 27.000 έως 28.00 χιλιομέτρων, πολύ πιο κοντά από ό,τι είναι το φεγγάρι. Πάντως, δεν υπάρχει κίνδυνος να πέσει στη Γη, σύμφωνα με τους επιστήμονες του Κέντρου Μελετών Κοντινών στη Γη Αντικειμένων (CNEOS) του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA. Η Σελήνη βρίσκεται σε μία μέση απόσταση 384.000 χιλιομέτρων από τη Γη (ή περίπου 30 φορές το μέγεθος του πλανήτη μας) και, συγκριτικά, ο αστεροειδής -ο οποίος ανακαλύφθηκε μόλις στις 18 Σεπτεμβρίου από αστεροσκοπείο της Αριζόνα- θα περάσει σε απόσταση περίπου όσο δύο φορές η Γη, ακόμη πιο κοντά από ό,τι κινούνται πολλοί μετεωρολογικοί και άλλοι γεωστατικοί δορυφόροι. Η κοντινή προσέγγιση του «2020 SW» στη Γη -με ταχύτητα περίπου 28.000 χιλιομέτρων την ώρα, πιθανώς πάνω από την Αυστραλία ή τη Νέα Ζηλανδία- θα γίνει αύριο στις 14:00 ώρα Ελλάδας και θα έχει επιπτώσεις για τον αστεροειδή, καθώς η βαρύτητα του πλανήτη μας θα μεταβάλει την τροχιά του. Δεν αναμένεται να πλησιάσει ξανά τη Γη πριν τον Ιούνιο του 2029, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του JPL. Ο αστεροειδής – ο οποίος ολοκληρώνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο κάθε 372 μέρες (το «έτος» του είναι λίγες ημέρες μεγαλύτερο από το γήινο)- θα γίνει φωτεινότερος όσο πλησιάζει τη Γη, αλλά δεν θα είναι ποτέ ορατός με γυμνό μάτι. Θα χρειάζεται έστω ένα μικρό τηλεσκόπιο διαμέτρου έξι έως οκτώ ίντσες για την παρατήρησή του και ο αστεροειδής, ο οποίος κινείται προς τον αστερισμό των Ιχθύων, θα φαίνεται σαν ένα πολύ αργά κινούμενο άστρο. https://www.tovima.gr/2020/09/23/science/asteroeidis-asynithista-konta-apo-ti-gi/

Ανακαλύφθηκε γιγάντιος πλανήτης σε τροχιά γύρω από έναν λευκό νάνο. Διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε έναν εξωπλανήτη, ο οποίος περιφέρεται γύρω από έναν λευκό νάνο. Ο λευκός νάνος και ο γιγάντιος πλανήτης του, που έχει το μέγεθος περίπου του Δία, ανακαλύφθηκε με την βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου TESS. Το TESS είναι ένας «κυνηγός» εξωπλανητών, που προσπαθεί να τους εντοπίσει ανιχνεύοντας τις ανεπαίσθητες διακυμάνσεις στην φωτεινότητα του μητρικού τους άστρου, οι οποίες προκαλούνται όταν ένας από αυτούς διέρχεται μπροστά από τον δίσκο του. Σύμφωνα με την ανάλυση των σχετικών δεδομένων, ο πλανήτης αυτός συμπληρώνει μία τροχιά γύρω από το «άστρο» του σε 34 μόλις ώρες, καθώς η απόστασή του από αυτό είναι περίπου 20 φορές μικρότερη από την απόσταση που έχει ο Ερμής από τον Ήλιο. Οι λευκοί νάνοι αποτελούν το τελικό στάδιο της εξέλιξης των άστρων που έχουν παραπλήσια μάζα με τον Ήλιο, τα οποία αρχικά διογκώνονται σε κόκκινους γίγαντες και στην συνέχεια εκτινάσσουν τις εξωτερικές τους στοιβάδες στο Διάστημα, αφήνοντας ως λείψανο τον υπέρθερμο πυρήνα τους: ένα ουράνιο σώμα στο μέγεθος της Γης που περικλείει περίπου την μισή μάζα από αυτήν που έχει ο Ήλιος. Δεδομένου ότι ο πλανήτης αυτός θα έπρεπε να έχει αφομοιωθεί από το άστρο του, όταν αυτό διογκώθηκε κατά την μετατροπή του σε κόκκινο γίγαντα, οι αστρονόμοι εικάζουν ότι βρισκόταν αρχικά σε πολύ μεγαλύτερη απόσταση, και «μετανάστευσε» στην τωρινή του τροχιά εξαιτίας των βαρυτικών αλληλεπιδράσεών του με άλλους πλανήτες του συστήματος αυτού. Τα αποτελέσματα της σχετικής έρευνας δημοσιεύθηκαν στις 16 Σεπτεμβρίου στο επιστημονικό περιοδικό Nature. https://physicsgg.blogspot.com/2020/10/blog-post_7.html

Βρέθηκαν 24 εξωπλανήτες που ίσως είναι πιο φιλόξενοι για τη ζωή από την ίδια τη Γη. Η Γη δεν είναι απαραίτητα ο καλύτερος πλανήτης για εμάς στο σύμπαν, καθώς επιστήμονες εντόπισαν 24 εξωπλανήτες οι οποίοι μπορεί να είναι καταλληλότεροι για ζωή από τον δικό μας- και μάλιστα κάποιοι από αυτούς κινούνται γύρω από άστρα που ίσως να είναι καλύτερα και από τον ήλιο μας. Έρευνα της οποίας ηγήθηκε ο Ντερκ Σούλτσε Μακούχ, επιστήμονας του Washington State University, δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Astrobiology και περιέχει τα χαρακτηριστκά πιθανών «υπερ-κατοικήσιμων» πλανητών- μεταξύ των οποίων κόσμων που είναι παλαιότεροι, λίγο μεγαλύτεροι, ελαφρώς θερμότεροι και πιθανώς υγρότεροι από τη Γη. Η ζωή επίσης θα μπορούσε να ευδοκιμήσει και σε πλανήτες που κινούνται γύρω από άστρα που μεταβάλλονται βραδύτερα από τον ήλιο και έχουν μεγαλύτερες διάρκειες ζωής. Οι κορυφαίοι 24 υποψήφιοι υπερκατοικήσιμοι πλανήτες βρίσκονται όλοι πάνω από 100 έτη φωτός μακριά, ωστόσο ο Σούλτσε Μακούχ είπε ότι η μελέτη θα μπορούσε να βοηθήσει να εστιαστούν περισσότερο οι μελλοντικές προσπάθειες παρατήρησης από μέσα όπως το James Web Space Telescope της NASA, το LUVIOR και το PLATO του ΕΟΔ. «Με τα επόμενα διαστημικά τηλεσκόπια που έρχονται, θα αποκτούμε περισσότερες πληροφορίες, οπότε είναι σημαντικό να επιλέξουμε κάποιους στόχους» είπε ο ίδιος, ο οποίος είναι και καθηγητής στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. «Πρέπει να εστιάσουμε σε συγκεκριμένους πλανήτες που έχουν τις πιο πολλά υποσχόμενες συνθήκες για πολύπλοκες μορφές ζωής. Ωστόσο πρέπει να είμαστε προσεκτικοί να μην κολλήσουμε στην αναζήτηση μιας δεύτερης Γης, επειδή θα μπορούσαν να υπάρχουν πλανήτες που ίσως να είναι καταλληλότεροι για τη ζωή από τον δικό μας». Οι ερευνητές επέλεξαν συστήματα με πιθανούς πλανήτες γήινου τύπου οι οποίοι κινούνταν σε τροχιά γύρω από τα άστρα τους στην αποκαλούμενη κατοικήσιμη ζώνη, όπου το νερό μπορεί να παραμένει σε υγρή μορφή στην επιφάνεια. Μεταξύ των κορυφαίων 24 «υποψηφίων», ουδείς πληροί όλα τα κριτήρια για υπερκατοικήσιμους πλανήτες, αλλά ένας έχει τέσσερα από τα πιο βασικά χαρακτηριστικά- κάτι που σημαίνει πως έχει σοβαρές πιθανότητες να είναι πιο άνετος ακόμα και από τη Γη. https://www.naftemporiki.gr/story/1643166/brethikan-24-eksoplanites-pou-isos-einai-pio-filoksenoi-gia-ti-zoi-apo-tin-idia-ti-gi

Ανακάλυψη «ακραίου» εξωπλανήτη από το Cheops του ΕΟΔ Ένα νέο, κοντινό πλανητικό σύστημα που περιλαμβάνει έναν από τους θερμότερους και πιο «ακραίους» εξωπλανήτες που είναι γνωστοί ως τώρα, τον WASP-189b, ανακάλυψε η αποστολή Cheops του ΕΟΔ. Το Cheos (Characterising Exoplanet Satellite), το οποίο εκτοξεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2019, είναι σχεδιασμένο για την παρατήρηση κοντινών άστρων που θεωρείται πως «φιλοξενούν» πλανήτες. Μέσω μετρήσεων ακριβείας στα επίπεδα του φωτός που προέρχονται από αυτά τα συστήματα, καθώς οι πλανήτες περιστρέφονται γύρω από τα άστρα, το Cheops μπορεί να κατηγοριοποιήσει αυτούς τους πλανήτες- και στη συνέχεια να βοηθήσει στην εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται. Η νέα ανακάλυψη έχει να κάνει με έναν αποκαλούμενο «υπερ-θερμό Δία», υπό την ονομασία WASP-189b. Οι πλανήτες αυτοί είναι γίγαντες αερίων σαν τον Δία, ωστόσο βρίσκονται πολύ πιο κοντά στο άστρο τους, και ως εκ τούτου έχουν πολύ ακραίες θερμοκρασίες. Ο WASP-189b βρίσκεται 20 φορές πιο κοντά στο άστρο του από ό,τι η Γη στον ήλιο, και πραγματοποιεί μια πλήρη περιστροφή σε μόλις 2,7 ημέρες. Το άστρο του είναι πολύ μεγαλύτερο και πολύ πιο θερμό από τον ήλιο, οπότε εμφανίζεται να έχει γαλάζια λάμψη. «Μόνο λίγοι πλανήτες είναι γνωστοί γύρω από τόσο θερμά άστρα, και αυτό το σύστημα είναι μακράν το φωτεινότερο» είπε η Μόνικα Λεντλ του University of Geneva στην Ελβετία. «Το WASP-189b είναι επίσης ο φωτεινότερος θερμός Δίας που μπορούμε να παρατηρήσουμε, καθώς διέρχεται μππροστά ή πίσω από το σύστημά του, κάτι που κάνει πραγματικά ενδιαφέρον το όλο σύστημα». Η θερμοκρασία στον πλανήτη υπολογίζεται στους 3.200 βαθμούς Κελσίου, κάτι που καθιστά τον WASP-189b έναν από τους θερμότερους και πιο «ακραίους» γνωστούς πλανήτες- εντελώς διαφορετικό από τους πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα. Σε τέτοιες θερμοκρασίες, ακόμα και μέταλλα όπως ο σίδηρος λιώνουν και μετατρέπονται σε αέριο. https://www.naftemporiki.gr/story/1641048/anakalupsi-akraiou-eksoplaniti-apo-to-cheops-tou-eod

Ανακαλύφθηκε ο πρώτος εξωγαλαξιακός πλανήτης. Ονομάζεται M51-ULS-1b και βρίσκεται στον γαλαξία της Δίνης. Όλες οι ανακαλύψεις των εξωπλανητών που ανακοινώνονται εδώ και χρόνια αναφέρονται σε εξωπλανήτες που βρίσκονται μέσα στο γαλαξία μας. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: οι γαλαξίες πέρα από τον δικό μας φιλοξενούν πλανητικά συστήματα; Η λογική μας λέει πως η απάντηση πρέπει να είναι σίγουρα καταφατική. Όμως η ερώτηση πρέπει να απαντηθεί επιστημονικά αποδεικνύοντας την ύπαρξή τους. Για πρώτη φορά οι αστρονόμοι το 2018 βρήκαν ενδείξεις για εξωπλανήτες σε έναν γαλαξία που απέχει απόσταση 3,8 δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη Probing Planets in Extragalactic Galaxies Using Quasar Microlensing https://arxiv.org/abs/1802.00049 Μια διαφορετική μέθοδος ανίχνευσης εξωγαλαξιακών πλανητικών συστημάτων προτείνεται στην εργασία με τίτλο «M51-ULS-1b: The First Candidate for a Planet in an External Galaxy», όπου μάλιστα αναφέρεται και η ανίχνευση του πρώτου εξωγαλαξιακού πλανήτη, του M51-ULS-1b. Πρόκειται για έναν εξωπλανήτη στον γαλαξία της Δίνης (ή Μ51) που απέχει από τη Γη 23 εκατομμύρια έτη φωτός. Ο M51-ULS-1b περιφέρεται γύρω από μια λαμπερή πηγή ακτίνων Χ, υπόλειμμα κάποιου άστρου (αστέρας νετρονίων ή μαύρη τρύπα) προκαλώντας βραχύβιες εκλείψεις. Όταν ο πλανήτης περνάει μπροστά από την πηγή ακτίνων Χ μειώνεται η φωτεινότητα που παρατηρείται από την Γη. Το μέγεθος του ανακαλυφθέντος εξωγαλαξιακού πλανήτη είναι λίγο μικρότερο από αυτό του Ποσειδώνα, ενώ η περίοδος περιφοράς του είναι πολύ μικρή, περίπου 3 ώρες. https://physicsgg.me/2020/09/26/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%b1%ce%bb%cf%8d%cf%86%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b5-%ce%bf-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%bf%cf%82-%ce%b5%ce%be%cf%89%ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%be%ce%b9%ce%b1%ce%ba%cf%8c%cf%82/

«Καυτός Ποσειδώνας»: Ένας «απίθανος» εξωπλανήτης, ο πρώτος μιας νέας κατηγορίας. Μία νέα κατηγορία πλανήτη, τον αποκαλούμενο «καυτό Ποσειδώνα» ανακάλυψε διεθνής ομάδα επιστημόνων, εντοπίζοντας το πρώτο εκπρόσωπό της σε τροχιά γύρω από το άστρο LTT 9779. Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του University of Cambridge- ερευνητές του οποίου συμμετείχαν στην έρευνα- ο πλανήτης βρίσκεται τόσο κοντά στο άστρο του που το έτος του (μια περιστροφή του πλανήτη γύρω από το άστρο) διαρκεί μόλις 19 ώρες, και η θερμοκρασία φτάνει τους 1.700 βαθμούς Κελσίου. Αυτές οι θερμοκρασίες παρέχουν ένα μοναδικό «εργαστήριο» για τη μελέτη της χημείας των πλανητών εκτός του ηλιακού μας συστήματος. Αν και ο πλανήτης αυτός έχει βάρος διπλάσιο του Ποσειδώνα, είναι επίσης ελαφρώς μεγαλύτερος και έχει παρόμοια πυκνότητα. Ως εκ τούτου, ο LTT 9779b εκτιμάται πως έχει έναν γιγαντιαίο πυρήνα μάζας περίπου 28πλάσιας αυτής της Γης, και μια ατμόσφαιρα που αποτελεί περίπου το 9% της συνολικής πλανητικής μάζας. To ίδιο το σύστημα είναι ηλικίας περίπου δύο δισεκατομμυρίων ετών, και λόγω της τρομερής ακτινοβολίας ένας τέτοιος πλανήτης δεν θα περίμενε κανείς να μπορεί να κρατήσει την ατμόσφαιρά του για τόσο πολύ- και ως εκ τούτου είναι αίνιγμα το πώς μπορεί να υπάρχει ένα τέτοιο, απίθανο σύστημα. Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάζονται στο Nature Astronomy. Ο LTT 9779 είναι ένα άστρο σαν τον ήλιο μας, σε απόσταση 260 ετών φωτός (κοντά, με βάση τα αστρονομικά δεδομένα). Είναι πλούσιο σε μέταλλα, με διπλάσιο σίδηρο στην ατμόσφαιρα σε σχέση με τον ήλιο. Αυτό θα μπορούσε να υποδεικνύει ότι ο πλανήτης αρχικά ήταν ένας πολύ μεγαλύτερος γίγαντας αερίων, από την στιγμή που αυτά τα σώματα τείνουν να σχηματίζονται κοντά σε πλανήτες με υψηλές περιεκτικότητες σε σίδηρο. Οι αρχικές παρατηρήσεις έγιναν μέσω του TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite), που βρίσκει πλανήτες εντοπίζοντας τις διελεύσεις τους μπροστά από τα άστρα. Το σήμα της διέλευσης επιβεβαιώθηκε στις αρχές του Νοεμβρίου του 2018, μέσω παρατηρήσεων από το ESO la Silla Observatory στη Χιλή. Ο LTT 9779b βρίσκεται στην «έρημο του Ποσειδώνα»- μια περιοχή κατά κανόνα χωρίς πλανήτες. Αν και οι παγωμένοι γίγαντες φαίνονται να αποτελούν αρκετά κοινό υποπροϊόν της διαδικασίας σχηματισμού πλανητών, αυτό δεν ισχύει τόσο κοντά στα άστρα. Οι επιστήμονες θεωρούν πως οι πλανήτες αυτοί χάνουν τις ατμόσφαιρές τους με το πέρασμα του χρόνου, και καταλήγουν ως «Ultra Short Period» πλανήτες. Η αποστολή Kepler ανακάλυψε ότι οι Ultra Short Period πλανήτες, αυτοί δηλαδή που κάνουν μια περιστροφή γύρω από το άστρο τους σε μία ημέρα ή λιγότερο, έρχονται κυρίως στη μορφή μεγάλων γιγάντων αερίων ή μικρών βραχωδών πλανητών. Τα μοντέλα δείχνουν πως πλανήτες σαν τον LTT 9779b θα έπρεπε να έχουν χάσει τις ατμόσφαιρές τους. Ωστόσο οι μεγάλοι γίγαντες αερίων έχουν ισχυρά βαρυτικά πεδία που μπορούν να συγκρατούν τις ατμόσφαιρές τους- οπότε υπάρχει έλλειψη πλανητών στις διαστάσεις του Ποσειδώνα σε αυτή την κατηγορία. «Τα μοντέλα πλανητικής δομής μας λένε ότι ο πλανήτης είναι ένας κόσμος στον οποίο κυριαρχεί ένας γιγαντιαίος πυρήνας, αλλά θα έπρεπε να υπάρχουν ατμοσφαιρικά αέρια με μάζα 2-3 φορές αυτή της Γης» είπε ο καθηγητής Τζέιμς Τζένκινς, του Universidad de Chile, που ηγήθηκε της ομάδας. «Αλλά αν το άστρο είναι τόσο παλιό, γιατί υπάρχει ατμόσφαιρα εξαρχής; Αν ο LTT 9779b άρχισε ως γίγαντας αερίων, τότε μια διαδικασία ονόματι Roche Lobe Overflow θα μπορούσε να είχε μεταβιβάσει σημαντικές ποσότητες ατμοσφαιρικων αερίων στο άστρο» πρόσθεσε. Στη διαδικασία αυτή ένας πλανήτης φτάνει τόσο κοντά στο άστρο που η ισχυρότερη βαρύτητα του άστρου μπορεί να αιχμαλωτίσει τα εξώτερα στρώματα του πλανήτη, με αποτέλεσμα τη μείωση της μάζας του. Κάποια μοντέλα υποδεικνύουν αποτελέσματα παρόμοια με αυτά του συστήματος LTT 9779, μα απαιτούνται περαιτέρω έρευνες. «Επίσης, μπορεί ο LTT 9779b να έφτασε αργά στην παρούσα τροχιά του, και έτσι να μην υπήρξε χρόνος για να χάσει την ατμόσφαιρά του. Συγκρούσεις με άλλους πλανήτες στο σύστημα μπορεί να τον έσπρωξαν προς τα μέσα, προς το άστρο. Από τη στιγμή που είναι ένας τόσο μοναδικός και σπάνιος κόσμος, τα πιο εξωτικά σενάρια μπορεί να είναι πιθανά» πρόσθεσε ο Τζένκινς. https://www.naftemporiki.gr/story/1638885/kautos-poseidonas-enas-apithanos-eksoplanitis-o-protos-mias-neas-katigorias

«π-Γη»: Ανακαλύφθηκε εξωπλανήτης με έτος διάρκειας 3,14 μέρες. Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν έναν εξωπλανήτη που ονόμασαν «π-Γη» επειδή έχει μέγεθος ανάλογο του δικού μας πλανήτη και ολοκληρώνει μία περιφορά γύρω από το άστρο του κάθε 3,14 μέρες. Αυτή η διάρκεια του έτους του παραπέμπει στη μαθηματική σταθερά «π», που είναι ο λόγος της περιφέρειας προς τη διάμετρο ενός κύκλου και, με ακρίβεια οκτώ δεκαδικών ψηφίων, ισούται με 3,14159265. Οι πρώτες ενδείξεις για τον συγκεκριμένο πλανήτη με την ονομασία K2-315b είχαν βρεθεί από το αμερικανικό διαστημικό τηλεσκόπιο «Κέπλερ» το 2017 και η επιβεβαίωση έγινε τώρα με το δίκτυο των επίγειων τηλεσκοπίων Speculoos στην έρημο Ατακάμα της Χιλής και στις ΗΠΑ. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής ερευνητές του αμερικανικού Πανεπιστημίου ΜΙΤ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας Astronomical Journal. https://arxiv.org/pdf/2006.07308.pdf Ο εξωπλανήτης -πιθανότατα βραχώδης- έχει εκτιμώμενη ακτίνα σχεδόν ίδια με της Γης και κινείται με μεγάλη ταχύτητα 81 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο γύρω από ένα ψυχρό άστρο νάνο με μικρή μάζα, που έχει μέγεθος περίπου το ένα πέμπτο του Ήλιου. Ο πλανήτης μάλλον δεν είναι φιλόξενος για ζωή λόγω της μικρής απόστασης της τροχιάς του από το άστρο του και της υψηλής θερμοκρασίας στην επιφάνειά του. https://www.tanea.gr/2020/09/22/science-technology/p-gi-anakalyfthike-eksoplanitis-me-etos-diarkeias-314-meres/

Τέσσερις κόσμοι- ισχυροί «υποψήφιοι» για ύπαρξη εξωγήινης ζωής στο ηλιακό μας σύστημα. H ανακάλυψη φωσφίνης στα νέφη της Αφροδίτης αποτέλεσε «βόμβα» στην επιστημονική κοινότητα, αναζωπυρώνοντας τις συζητήσεις και το ενδιαφέρον περί ύπαρξης εξωγήινης ζωής στο ηλιακό μας σύστημα. Ωστόσο, πέρα από τον ιδιαίτερα αφιλόξενο αυτόν, «κολασμένο» πλανήτη υπάρχουν και άλλοι τέσσερις κόσμοι στη διαστημική μας «γειτονιά» που φαίνονται ικανοί να φιλοξενούν μορφές ζωής διαφορετικές από όσα γνωρίζουμε στη Γη. Οι τέσσερις αυτοί κόσμοι, όπως παρουσιάζονται σε σχετικό δημοσίευμα του The Conversation, είναι οι εξής: Άρης: Ο κοντινότερος στη Γη πλανήτης είναι και ένας από τους πιο παρόμοιους σε αυτήν. Έχει ημέρα 24,5 ωρών, πολικούς παγετώνες που επεκτείνονται και συρρικνώνονται με τις εποχές, και πολλά χαρακτηριστικά στην επιφάνειά του που διαμορφώθηκαν από νερό στο μακρινό του παρελθόν. Ο εντοπισμός μιας λίμνης κάτω από τους πάγους του νοτίου πόλου και μεθανίου στην ατμόσφαιρα (που αυξομειώνεται με τις εποχές και ακόμα και την ώρα της ημέρας) κάνουν τον Άρη έναν ισχυρό υποψήφιο για ύπαρξη ζωής, δεδομένου ότι το μεθάνιο μπορεί να παραχθεί από βιολογικές διαδικασίες. Γενικότερα, θεωρείται πως ο Άρης κάποτε ήταν «φιλόξενος» πλανήτης, με ένα αρκετά πιο ήπιο περιβάλλον σε σχέση με το σήμερα. Ευρώπη: Ο δορυφόρος του Δία ανακαλύφθηκε το 1610 από τον Γαλιλαίο, μαζί με τα άλλα τρία μεγαλύτερα φεγγάρια του Δία. Είναι λίγο μικρότερη από τη Σελήνη και περιστρέφεται γύρω από τον γίγαντα αερίων σε απόσταση περίπου 670.000 χλμ, μία φορά κάθε 3,5 ημέρες. Θεωρείται γεωλογικά ενεργή, όπως και η Γη, και η επιφάνειά της είναι μια παγωμένη απεραντοσύνη, κάτω από την οποία θεωρείται πως κρύβεται ένας ωκεανός σε υγρή μορφή. Τα στοιχεία περί ύπαρξής του περιλαμβάνουν θερμοπίδακες μέσα από ρωγμές, ένα αδύναμο μαγνητικό πεδίο και χαοτική μορφολογία στην επιφάνεια (πιθανότατα λόγω των ρευμάτων από κάτω). Επίσης ο πάγος μονώνει τον ωκεανό και τον προστατεύει από το ψύχος του διαστήματος, καθώς και από την ακτινοβολία. Εγκέλαδος: Ένας παγωμένος κόσμος, όπως και η Ευρώπη. Το φεγγάρι αυτό του Κρόνου προσέλκυσε έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον μετά από την ανακάλυψη γιγαντιαίων θερμοπιδάκων κοντά στον νότιο πόλο του, που υποδεικνύουν την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή κάτω από τους πάγους. Στους θερμοπίδακες αυτούς έχουν εντοπιστεί επίσης οργανικά σωματίδια, καθώς και βραχώδη πυριτικά σωματίδια που μπορούν να είναι παρόντα μόνο αν το νερό του ωκεανού έρχεται σε επαφή με τον βραχώδη πυθμένα σε θερμοκρασία τουλάχιστον 90 βαθμών Κελσίου. Αυτό υποδεικνύει την πιθανή ύπαρξη υδροθερμικής δραστηριότητας που παρέχει την κατάλληλη χημεία και ενέργεια για να υποστηριχθεί ζωή. Τιτάνας: Το μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου είναι το μόνο στο ηλιακό σύστημα με ουσιαστική ατμόσφαιρα, που περιλαμβάνει μια πυκνή πορτοκαλί ομίχλη πολύπλοκων οργανικών σωματιδίων και ένα καιρικό σύστημα με μεθάνιο αντί νερού- με βροχές, ξηρασία και αμμοθύελλες. Η ατμόσφαιρα αποτελείται κυρίως από άζωτο, που είναι σημαντικό για τη δημιουργία πρωτεϊνών σε όλες τις γνωστές μορφές ζωής. Παρατηρήσεις με ραντάρ έχουν δείξει την ύπαρξη ποταμών και λιμνών υγρού μεθανίου και αιθανίου και πιθανώς την παρουσία κρυοηφαιστείων. Αυτό δείχνει πως και ο Τιτάνας έχει κάτω από την επιφάνειά του αποθέματα υγρού. Η ποικιλία των χημικών που υπάρχουν στο φεγγάρι έχει οδηγήσει σε υποθέσεις περί πιθανής ύπαρξης ζωής- η οποία, εάν υπάρχει, θα έχει εντελώς διαφορετική χημεία από ό,τι οι γήινοι οργανισμοί. https://www.naftemporiki.gr/story/1638532/tesseris-kosmoi-isxuroi-upopsifioi-gia-uparksi-eksogiinis-zois-sto-iliako-mas-sustima

Επιστήμονες «περπατούν» μέσα σε κύτταρα χάρη στην εικονική πραγματικότητα. Επιστήμονες του University of Cambridge και η εταιρεία λογισμικού ανάλυσης 3D εικόνων Lume VR δημιούργησαν το vLUME: Ένα λογισμικό εικονικής πραγματικότητας που επιτρέπει στους ερευνητές να «περπατούν» στο εσωτερικό μεμονωμένων κυττάρων και να τα αναλύουν, προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα θεμελιώδη προβλήματα στη βιολογία και να αναπτύξουν νέες θεραπείες για ασθένειες. Το vLUME επιτρέπει την οπτικοποίηση μικροσκοπικών δεδομένων εξαιρετικά υψηλής ανάλυσης ώστε να αναλύονται σε εικονική πραγματικότητα για σκοπούς διαφόρων ερευνών- από μελέτες μεμονωμένων πρωτεϊνών μέχρι ολόκληρων κυττάρων. Οι σχετικές λεπτομέρειες δημοσιεύτηκαν στο Nature Methods. Η μικροσκοπία εξαιρετικά υψηλής ανάλυσης καθιστά δυνατή την απόκτηση εικόνων σε νανοκλίμακα. Αυτό επέτρεψε στους ερευνητές να παρατηρούν τις μοριακές διαδικασίες καθώς λαμβάνουν χώρα. Ωστόσο υπήρχε το πρόβλημα της έλλειψης τρόπων οπτικοποίησης και ανάλυσης των δεδομένων αυτών σε τρεις διαστάσεις. «Η βιολογία λαμβάνει χώρα σε τρεις διαστάσεις, αλλά μέχρι τώρα ήταν δύσκολη η αλληλεπίδραση με τα δεδομένα σε μια 2D οθόνη υπολογιστή με ενστικτώδη και εμβυθιστικό τρόπο» είπε ο Στίβεν Λη, του Τμήματος Χημείας του Cambridge, που ηγήθηκε της έρευνας. «Δεν ήταν μέχρι που αρχίσαμε να βλέπουμε τα δεδομένα μας στην εικονική πραγματικότητα, που όλα βρέθηκαν στη θέση τους». «Το vLUMEείναι ένα επαναστατικό λογισμικό imaging που φέρνει τους ανθρώπους σε νανοκλίμακα» είπε ο Αλεξάντρ Κίτσινγκ, διευθύνων σύμβουλος της Lume. «Επιτρέπει στους επιστήμονες να οπτικοποιούν και να αλληλεπιδρούν με 3D βιολογικά δεδομένα, σε πραγματικό χρόνο όλα εντός ενός περιβάλλοντος εικονικής πραγματικότητας, για να βρουν απαντήσεις σε βιολογικά ερωτήματα ταχύτερα. Είναι ένα νέο εργαλείο για νέες ανακαλύψεις». Η εξέταση δεδομένων με αυτόν τον τρόπο μπορεί να οδηγήσει σε νέες πρωτοβουλίες και ιδέες- για παράδειγμα η Ανούσκα Χάντα- διδακτορική της ομάδας του Λη- χρησιμοποίησε το λογισμικό για να οπτικοποιήσει ένα κύτταρο του ανοσοποιητικού συστήματος από το ίδιο της το αίμα, και μετά στάθηκε μέσα στο ίδιο της το κύτταρο σε VR. «Είναι απίστευτο- σου δίνει μια εντελώς διαφορετική οπτική της δουλειάς σου» είπε σχετικά. https://www.naftemporiki.gr/story/1645898/epistimones-perpatoun-mesa-se-kuttara-xari-stin-eikoniki-pragmatikotita

Η Starlink έχει αρκετούς δορυφόρους σε τροχιά για να ξεκινήσει την δοκιμαστική διανομή Internet Το σχέδιο του Elon Musk να προσφέρει υψηλής ταχύτητας Internet σε απομακρυσμένες περιοχές χρησιμοποιώντας δορυφόρους σε τροχιά φαίνεται ότι έκανε ένα ακόμη βήμα για την πραγματοποίησή του. Πιο συγκεκριμένα, μόλις την Τρίτη που μας πέρασε η SpaceX εκτόξευσε επιτυχώς μία δέσμη 60 δορυφόρων ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των δορυφόρων του προγράμματος Starlink σε τροχιά στους 700. Αυτό, σύμφωνα με τον Elon Musk, ιδοκτήτη των SpaceX και Starlink, είναι αρκετό ώστε να ξεκινήσει η πρώτη δημόσια δοκιμή του προγράμματος. “Από την στιγμή που οι δορυφόροι λάβουν τις κατάλληλες θέσεις, θα είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε μία αρκετά ευρεία δοκιμή του προγράμματος σε περιοχές των βόρειων Ηνωμένων Πολιτειών και, ελπίζουμε, του νότιου Καναδά”, ανέφερε ο Elon Musk σε σχετική του ανάρτηση στο Twitter. “Άλλες χώρες θα ακολουθήσουν από την στιγμή που λάβουμε τις σχετικές εγκρίσεις των αρμόδιων ρυθμιστικών αρχών” πρόσθεσε ο επικεφαλής των SpaceX και Starlink. Βέβαια, ο Musk δεν ανέφερε επακριβώς πότε οι δορυφόροι θα βρεθούν “στις κατάλληλες θέσεις” με τους αστροφυσικούς του Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics να δηλώνουν στην ιστοσελίδα Ars Technica ότι δεν αποκλείεται κάτι τέτοιο να μην γίνει εφικτό έως και τον Φεβρουάριο του 2021. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Elon Musk είχε δηλώσει τον περασμένο Απρίλιο πως μία public beta έκδοση της υπηρεσίας θα ήταν έτοιμη έως το φθινόπωρο του 2020. Επίσης, τον Μάιο του 2019 είχε δηλώσει ότι μία εμπορικά βιώσιμη “αρχική” έκδοση της υπηρεσίας Starlink στις Ηνωμένες Πολιτείες θα απαιτούσε ενδεχομένως έως 400 δορυφόρους, ενώ 800 δορυφόροι θα ήταν αρκετοί για “σημαντική” παγκόσμια κάλυψη. Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι μία περιορισμένης έκτασης δοκιμή του συστήματος πραγματοποιήθηκε στην αμερικανική πολιτεία της Ουάσιγκτον τον Σεπτέμβριο, αλλά αυτή πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά σε συνεργασία με τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις και τις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας. Τέλικος στόχος του προγράμματος Starlink είναι να θέσει σε τροχιά έως και 42.000 δορυφόρους οι οποίοι θα “εκτοξεύουν δέσμες υψηλής ταχύτητας Internet” σε απομακρυσμένες περιοχές στις οποίες είναι δύκολο να υπάρξει επίγεια κάλυψη. Το πρόγραμμα Starlink πέρα από το τεχνολογικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει αποτελεί και μία σοβαρή εμπορική προσπάθεια της SpaceX με τον Musk να δηλώνει στα αρχικά στάδια του προγράμματος, το 2019, ότι το πρόγραμμα θα μπορούσε να γίνει ένα σημαντικό ρεύμα εσόδων για την εταιρεία. Πάντως, υπάρχουν και αρνητικές φωνές αφού αστρονόμοι θεωρούν ότι οι δορυφόροι του προγράμματος θα μπορούσαν να θέσουν σοβαρά εμπόδια στην έρευνα του διαστήματος. https://physicsgg.blogspot.com/2020/10/starlink-internet.html

H Ευρώπη επενδύει στους υπερυπολογιστές. Σε μια προσπάθεια να πάρει το παγκόσμιο προβάδισμα στον τομέα της ανάπτυξης υπερυπογιστών, η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει 8 δισ. ευρώ. Όπως μας πληροφορεί το ενημερωτικό δελτίο του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος (ΣΕΠΕ), στόχος της Ευρώπης είναι να δημιουργηθούν υπερυπολογιστές εξακλίμακας, που θα εκτελούν πάνω από ένα πεντάκις εκατομμύριο (1018) πράξεις ανά δευτερόλεπτο, καθώς και κβαντικοί υπολογιστές και υβριδικοί υπολογιστές, που συνδυάζουν στοιχεία κβαντικής και κλασικής υπολογιστικής, οι οποίοι θα είναι σε θέση να εκτελούν λειτουργίες τις οποίες δεν είναι επί του παρόντος σε θέση να εκτελεί κανένας υπερυπολογιστής. Υπολογίζεται ότι αυτή η υποδομή υπερυπολογιστικής θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε περισσότερες από 800 ευρωπαϊκές επιστημονικές, βιομηχανικές και δημόσιες εφαρμογές. Στο πλαίσιο της στρατηγικής της για την επίτευξη αυτού του στόχου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε έναν νέο Κανονισμό σχετικά με την κοινή επιχείρηση για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων. Ο νέος Κανονισμός αποσκοπεί στην επικαιροποίηση του προηγούμενου του 2018 για τη σύσταση της κοινής επιχείρησης ευρωπαϊκής υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων (Κοινή Επιχείρηση EuroHPC). Η Κοινή Επιχείρηση EuroHPC θα καταστήσει προσβάσιμους τους υφιστάμενους ευρωπαϊκούς πόρους υπερυπολογιστικής και κβαντικής υπολογιστικής σε όλους τους χρήστες σε ολόκληρη την Ευρώπη. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνεται ο δημόσιος τομέας και οι βιομηχανικοί χρήστες, ιδίως οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης τους. Ο νέος προϋπολογισμός είναι επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση, αλλά θα υποστηριχθεί από το πρόγραμμα “Ορίζων Ευρώπη”, το πρόγραμμα “Ψηφιακή Ευρώπη” και τον μηχανισμό “Συνδέοντας την Ευρώπη”. Ο νέος κανονισμός για την κοινή επιχείρηση ευρωπαϊκής υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων (Κοινή Επιχείρηση EuroHPC) προτείνεται προς έγκριση από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι προετοιμασίες για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων της Κοινής Επιχείρησης από το 2021 και μετά βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη: Για παράδειγμα, έχουν επιλεγεί 20 έργα για την ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών και υπηρεσιών HPC. Εφαρμογές ιατρικής, καταπολέμησης ασθενειών και προστασίας του περιβάλλοντος αναμένεται να ενισχυθούν από την έλευση συστημάτων υψηλής υπολογιστικής ισχύος. https://www.pestaola.gr/h-europi-ependyei-stous-yperypologistes/

Νανοδορυφόροι με τεχνητή νοημοσύνη για την υποστήριξη του διεθνούς εμπορίου. Δύο νανοδορυφόροι με δυνατότητες machine learning/ τεχνητής νοημοσύνης, με σκοπό την παρακολούθηση των κινήσεων των πόρων του κόσμου μας, έτσι ώστε επιχειρήσεις και κυβερνήσεις να λαμβάνουν αποφάσεις βασιζόμενες σε ορθές πληροφορίες, βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Οι νανοδορυφόροι αυτοί εκτοξεύτηκαν με ρωσικό πύραυλο Σογιούζ, μαζί με άλλους δύο δορυφόρους που θα χρησιμοποιηθούν για links μεταξύ δορυφόρων. Εντάσσονται πλέον σε έναν στόλο περίπου 100 αντικειμένων σε χαμηλή τροχιά με σκοπό την παροχή δεδομένων για το εμπόριο. Οι νέες αυτές συνδέσεις επιτρέπουν σε δορυφόρους να λειτουργούν ως αναμεταδότες, στέλνοντας δεδομένα ο ένας στον άλλον και κάτω στη Γη, σε επίγειους σταθμούς, κάτι που μειώνει τον χρόνο μεταξύ συλλογής δεδομένων και παράδοσής τους στους πελάτες. Οι δορυφόροι κατασκευάστηκαν από τη Spire Global UK, εταιρεία ανάλυσης δεδομένων από δορυφόρους που παρέχει αναλύσεις και προβλέψεις για τη ναυτιλία, την αεροπλοΐα και τις προγνώσεις καιρού. Η Spire χρησιμοποιεί αυτόματα συστήματα ταυτοποίησης πάνω σε πλοία για να τα παρακολουθεί στους ωκεανούς. Το δίκτυό της λαμβάνει στοιχεία για την ταυτότητα, τη θέση, την πορεία και την ταχύτητα του κάθε σκάφους. Χάρη σε «έξυπνους» αλγορίθμους machine learning, μπορεί να προβλέπει τις τοποθεσίες των σκαφών και την εκτιμώμενη ώρα άφιξης στο λιμάνι, επιτρέποντας στις αρχές να διαχειρίζονται τις εγκαταστάσεις με ασφάλεια και στους εμπόρους να κοστολογούν/ τιμολογούν τα εμπορεύματα. Το προσωπικό της Spire σχεδίασε όλα τα υποσυστήματα και δοκίμασε τους δορυφόρους στα κεντρικά της στη Γλασκώβη. «Η Spire θέλει να βοηθά τους πελάτες μας να ξέρουν τι έρχεται μετά, ώστε να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις. Αυτόν τον μήνα προχωρούμε προς τα εμπρός εκτοξεύοντας έναν αληθινό υπερυπολογιστή σε τροχιά- 1-2 teraflops- για να αναλύουμε δεδομένα σε τροχιά, χρησιμοποιώντας “έξυπνους” αλγορίθμους και machine learning» είπε ο Πίτερ Πλάτζερ, διευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της Spire Global. «Αυτό θα μας επιτρέπει να δίνουμε πιο “έξυπνες” και γρήγορες αναλύσεις στους πελάτες μας για τις επιχειρηματικές τους αποφάσεις». «Αν και οι νανοδορυφόροι έχουν μέγεθος μόλις ενός κουτιού παπουτσιών, έχουν την ισχύ και τη νοημοσύνη ενός κανονικού δορυφόρου, και φέρνουν επανάσταση ως προς το πώς παρατηρούμε τον πλανήτη μας» είπε η Αμάντα Σόλογουεϊ, υπουργός Επιστημών του Ηνωμένου Βασιλείου. https://www.naftemporiki.gr/story/1641020/nanodoruforoi-me-texniti-noimosuni-gia-tin-upostiriksi-tou-diethnous-emporiou