Δροσος Γεωργιος

Ο μαγνητικός Βόρειος Πόλος «μεταναστεύει» στη Ρωσία. Πρόκειται για μια εξέλιξη που επηρεάζει τις πυξίδες και συστήματα εντοπισμού στίγματος. Επιστήμονες εντόπισαν απροσδόκητη δραστηριότητα στην Αρκτική καθώς ο μαγνητικός Βόρειος Πόλος κατευθύνεται προς τη Ρωσία με τρόπο που δεν έχει ξαναδεί.Οι βελόνες της πυξίδας στο βόρειο ημισφαίριο δείχνουν προς την κατεύθυνση του μαγνητικού Βόρειου Πόλου και η θέση ποικίλλει ως αποτέλεσμα των μεταβαλλόμενων περιγραμμάτων των μαγνητικών πεδίων της Γης. Ο μαγνητικός Βόρειος Πόλος διαφέρει από τον γεωγραφικό Βόρειο Πόλο οποίος παραμένει ακίνητος στη διασταύρωση όλων των γραμμών γεωγραφικού μήκους.Ο Δρ. Γουίλιαμ Μπράουν ειδικός στα μοντέλα γεωμαγνητικού πεδίου της Γης στο Βρετανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο εξηγεί: «Είναι μια μεγάλη, χαοτική και ταραχώδης σφαίρα λιωμένου σιδήρου που τριγυρίζει στη μέση της γης που δημιουργεί το μέγεθος. Επομένως, ενώ μπορούμε να παρακολουθούμε και να δούμε πώς αλλάζει είναι αρκετά δύσκολο να προβλέψουμε το τελικό αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών»Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι ο μαγνητικός Βόρειος Πόλος κινούνταν κατά μήκος της βόρειας καναδικής ακτής για αιώνες. «Όμως ο μαγνητικός Βόρεος Πόλος άρχισε να μετακινείται προοδευτικά στον Αρκτικό Ωκεανό τη δεκαετία του 1990, και μετά από αυτό, επιτάχυνε και κατευθύνθηκε προς τη Σιβηρία.Από το 1600 έως το 1990, υπολογίζεται ότι κινούνταν περίπου 10-15 χιλιόμετρα το χρόνο. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 όμως επιτάχυνε περίπου 55 χιλιόμετρα το χρόνο» ανέφερε ο Δρ Μπράουν στον Independent. H κίνηση του μαγνητικού Βόρειου Πόλου αποτελεί προϊόν επεξεργασίας δεδομένων και συνεργασίας του Βρετανικού Γεωλογικού Ινστιτούτου (BSG) και της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA).Το μοντέλο προβλέπει τη θέση του πόλου ανά πάσα στιγμή. Το νέο μοντέλο που αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Δεκέμβριο θα βοηθά στην καθοδήγηση των εργαλείων πυξίδας ενός smartphone. Συμβάλλει επίσης στα συστήματα εντοπισμού στίγματος (π.χ. GPS) και χρησιμοποιείται από για την πλοήγηση στρατιωτικών υποβρυχίων στα ύδατα της Αρκτικής. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1830742/o-magnitikos-voreios-polos-metanasteyei-sti-rosia/

Είναι η ανθρωπότητα πιο χαζή από μια αποικία ζυμομυκήτων; Επιστήμη είναι η αυτογνωσία μέσα από την παρατήρηση της φύσης (1) Η ζύμη ή μαγιά συνίσταται από τους πιο γνωστούς μονοκύτταρους οργανισμούς, τους ζυμομύκητες (Saccharomyces cerevisiae). Οι ζυμομήκυτες αν αφεθούν στην τύχη τους θα καταναλώσουν όλους τους διαθέσιμους πόρους και θα δηλητηριαστούν μεταξύ τους μέχρι να αφανιστούν. Είναι η ανθρωπότητα πιο έξυπνη από αυτούς;Με περισσότερους από 8 δισεκατομμύρια ανθρώπους να ζουν στον πλανήτη Γη (περάσαμε αυτό το όριο τον Νοέμβριο του 2022), ο πλανήτης μας είναι πιο ευάλωτος από ποτέ στις επιπτώσεις που έχουμε στο παγκόσμιο περιβάλλον. Σε αντίθεση με τους ζυμομήκυτες που καταναλώνουν αλόγιστα πόρους μέχρι να καταστήσουν το περιβάλλον τους ακατοίκητο, η ανθρωπότητα (υποτίθεται πως) έχει την ευφυΐα και την ικανότητα να αναλάβει συλλογική δράση για να αποφύγει μια τέτοια μοίρα. Το κάνει; Ή θα το κάνει εν καιρώ; Το μέλλον του είδους μας και του πολιτισμού μας εξαρτάται από τις αποφάσεις που θα πάρουμε στον 21ο αιώνα.Για οποιονδήποτε ζωντανό οργανισμό, η συνταγή της επιτυχίας είναι απλή: συγκεντρώνει τους πόρους που του επιτρέπουν να επιβιώσει και να ευημερήσει, αποφεύγει εχθρικά και τοξικά περιβάλλοντα και αναπαράγεται με τρόπο ώστε οι απόγονοί του να έχουν την ευκαιρία να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν. Από τα μονοκύτταρα βακτήρια μέχρι τα πολύπλοκα και εξελιγμένα φυτά και ζώα, παρότι ο μεταβολισμός και οι συνθήκες διαβίωσής τους είναι πολύ διαφορετικές, αυτή η συνταγή είναι στην πράξη καθολική.Ωστόσο, ακολουθώντας απλά αυτή τη συνταγή, γενιά με γενιά, προκύπτει συχνά μια ακούσια συνέπεια: η εξάντληση των απαραίτητων πόρων και η συσσώρευση αποβλήτων που προκύπτουν από τις μεταβολικές διεργασίες. Σε αρκετά μεγάλα χρονικά διαστήματα ή σε αρκετά μεγάλους πληθυσμούς, αυτό μπορεί να μετατρέψει ένα άφθονο περιβάλλον – που διέθετε ευνοϊκές συνθήκες για να επιβιώσει και να ευδοκιμήσει η ζωή – σε ένα εξαιρετικά μολυσμένο περιβάλλον χωρίς πόρους. Αυτός ο μετασχηματισμός καθιστά το οικοσύστημα, αφιλόξενο για τους οργανισμούς που επιβίωναν εκεί για κάποιο χρονικό διάστημα.Με πάνω από 8 δισεκατομμύρια ανθρώπους να κατοικούν στον πλανήτη Γη, κινδυνεύουμε να κάνουμε το ίδιο ακριβώς στο μοναδικό περιβάλλον που μας ενώνει όλους: την βιόσφαιρα του πλανήτη μας. Η επιβίωσή μας εξαρτάται πλέον από την ικανότητά μας να ενεργούμε συλλογικά για το δικό μας καλό, αλλά και των μακρινών απογόνων μας [Πρέπει να αγαπήσουμε ο ένας τον άλλο, ή να πεθάνουμε(2)]. Διαφορετικά, θα αποδειχτούμε, τελικά, ότι δεν είμαστε πιο έξυπνοι από μια απλή αποικία ζυμομηκύτων, οι οποίοι συνήθως (αυτο)δηλητηριάζονται μέχρι να εξαφανιστούν, αν αφεθούν στην τύχη τους.Ο ζυμομύκητας είναι ένας μονοκύτταρος ευκαριωτικός οργανισμός, που σημαίνει ότι σε αντίθεση με τα βακτήρια, διαθέτει κυτταρικό πυρήνα και καλά καθορισμένα οργανίδια ικανά να εκτελούν διάφορες λειτουργίες απαραίτητες για τις λειτουργίες της ζωής τους. Η δομή των ζυμομηκύτων τους επιτρέπει να εκτελούν την διαδικασία της ζύμωσης, να μετατρέπουν δηλαδή τους υδατάνθρακες, όπως σάκχαρα και άμυλο, σε αλκοόλη και διοξείδιο του άνθρακα.Ένα πείραμα που κάνουν πολλοί μαθητές βιολογίας στο γυμνάσιο είναι να να τοποθετήσουν μικρό δείγμα ζυμομηκύτων σε ένα υγρό περιβάλλον πλούσιο σε υδατάνθρακες. Στη συνέχεια περιμένουν και παρατηρούν σε τακτά χονικά διαστήματα την πυκνότητα των ζυμομυκήτων.Τα αποτελέσματα είναι αναμενόμενα: ο πληθυσμός των μονοκύτταρων οργανισμών αυξάνεται με εκθετικό ρυθμό. Με διαθέσιμα άφθονα θρεπτικά συστατικά και πόρους, ευνοϊκές συνθήκες θερμοκρασίας και χωρίς θηρευτές ή ανταγωνιστές για τροφή, σχεδόν κάθε κύτταρο ζυμομύκητα μπορεί να επιβιώσει, να ευδοκιμήσει και να αναπαραχθεί. Επειδή το πλήθος των ζυμομυκήτων μπορεί να διπλασιάζεται κάθε 90 λεπτά περίπου κάτω από αυτές τις σχεδόν ιδανικές συνθήκες, ο αρχικός πληθυσμός Ν0 , 24 ώρες μετά την πρώτη τοποθέτησή τους σε αυτό το ιδανικό περιβάλλον, μπορεί να γίνει ~65.000Ν0 (συμβαίνουν 24/1,5=16 «διπλασιασμοί» κάθε 24 ώρες, έχουμε 216 = 65.536). Μετά από 48 ώρες, θα είχαμε 48/1,5=32 διπλασιασμούς πληθυσμού και θα έπρεπε να υπάρχουν 232 Ν0 = 4.294.967.296 Ν0 ζυμομήκυτες. Με δεδομένο ότι το πείραμα διεξάγεται σε ένα τρυβλίο Petri (και όχι σε μια ιδιωτική λίμνη) — οι θρεπτικές ουσίες δεν είναι πλέον αρκετές για τον πληθυσμό των ζυμομηκήτων και ο αριθμός τους αρχίζει να σταθεροποιείται.Όμως, καθώς ο ήδη μεγάλος αριθμός ζυμομηκύτων συνεχίζει να καταναλώνει τους υδατάνθρακες, ταυτόχρονα παράγει σημαντικές ποσότητες αποβλήτων: αλκοόλες και διοξείδιο του άνθρακα. Επειδή βρίσκονται σε υδατικό περιβάλλον, το διοξείδιο του άνθρακα αντιδρά με το νερό για να παράξει ανθρακικό οξύ, το οποίο αρχίζει σιγά-σιγά να δημιουργεί ένα όξινο διάλυμα. Αν κι αυτό είναι στην πραγματικότητα ελαφρώς ευεργετικό για κάποιο χρονικό διάστημα (οι περισσότεροι μήκυτες μαγιάς ευδοκιμούν σε ελαφρώς όξινα περιβάλλοντα, παρά σε pH=7), οι συνδυασμένες επιδράσεις: ενός (τελικά) εξαιρετικά όξινου περιβάλλοντος, πλούσιο σε αλκοόλη και φτωχό σε υδατάνθρακες (μετά από την υπερκατανάλωση), θα οδηγήσει σε κατάρρευση του πληθυσμού των ζυμομηκύτων.Στην πραγματικότητα, καθώς οι πόροι γίνονται σπάνιοι, ορισμένοι ζυμομύκητες απελευθερώνουν μια τοξίνη(3) αβλαβή για τους ίδιους, αλλά επικίνδυνη για τους υπόλοιπους, οι οποίοι πεθαίνουν όταν εκτίθενται σε αυτή. Με άλλα λόγια, μέσω ενός συνδυασμού απλής, αλόγιστης κατανάλωσης και της συνέχισης των διαδικασιών της ζωής τους, οι ζυμομηκυτες εξαντλούν τα θρεπτικά συστατικά του περιβάλλοντος και το δηλητηριάζουν, καθιστώντας το λιγότερο κατοικήσιμο για τους απογόνους τους. Πολλοί από τους επιζώντες ζυμομύκητες, σε ένα περιβάλλον με ελάχιστα θρεπτικά συστατικά, εμπλέκονται σε κάποιου είδους πόλεμο μεταξύ τους, ελπίζοντας στη δική τους ατομική επιβίωση με κόστος την επιβίωση των αντίπαλων ζυμομυκήτωνΌπως θα περίμενε κανείς, η συνεχής παρακολούθηση του πληθυσμού της ζύμης δείχνει ότι η φάση της εκθετικής ανάπτυξης δεν ακολουθείται απλώς από μια φάση σταθεροποίησης, αλλά στη συνέχεια αρχίζει να μειώνεται, πιο έντονα και γρήγορα, ανάλογα με το πόσο μεγάλος έγινε ο πληθυσμός των μηκύτων, μέχρι τελικά να εξαφανιστούν όλοι οι ζυμομήκυτες. Αν αφεθεί ανεξέλεγκτος, ο αρχικά επιτυχημένος πληθυσμός ζύμης θα εξαφανιστεί σύντομα, ως θύμα της δικής του υπερκατανάλωσης και παραγωγής μόλυνσης.Αυτό είναι ένα κοινό μοτίβο μεταξύ όλων των ανεγκέφαλων οργανισμών: συνεχίζουν απλώς να χρησιμοποιούν τον μεταβολισμό τους και να υποβάλλονται στις διαδικασίες της ζωής τους, ακόμα κι αν αυτό καταλήξει να καταστρέψει, να ρυπάνει ή ακόμα και να δηλητηριάσει τα περιβάλλοντα που ζουν οι ίδιοι και θα προσπαθήσουν να ζήσουν στο μέλλον οι απογόνοί τους.Η ταχύτατη αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού στον πλανήτη Γη μας οδηγεί σε μια ανάλογη κατάσταση με την καλλιέργεια ζυμομηκήτων σε ένα τρυβλίο Petri με άφθονα θρεπτικά συστατικά. Όταν οι άνθρωποι δεν σκοτώνονται μεταξύ τους σε πολέμους, τότε θα υπερ-καταναλώνουν, θα υπερ-ταξιδεύουν (ανά τριήμερο), θα ρυπαίνουν, θα καταστρέφουν και θα εξαντλούν το περιβάλλον (ακόμα και από το νερό!), προκαλώντας μη αντιστρέψιμες μεταβολές, που μελλοντικά θα μπορούσαν να εξαφανίσουν το ανθρώπινο είδος.Όμως, σε αντίθεση με τους ζυμομύκητες οι άνθρωποι θα μπορούσαν(4) όχι μόνο να εντοπίσουν, αλλά και να ποσοτικοποιήσουν τις επιπτώσεις που προκαλούν στο περιβάλλον τους, αλλά και να να αλλάξουν την δράση τους ανά πάσα στιγμή. «Οι άνθρωποι μεταφέρουμε την κληρονομιά ενός παρελθόντος που φτάνει μέχρι εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια πίσω. Η κοινωνία μας δεν είναι χτισμένη στη χαρά και την ευτυχία του παρελθόντος, αλλά στους αγώνες και τις αγωνίες πολλών γενεών προγόνων. Στις επόμενες λίγες δεκάδες ανθρώπινων γενεών είναι πιθανόν να κριθεί αν οι αγώνες και οι αγωνίες του παρελθόντος θα οδηγήσουν σε ένα λαμπρό μέλλον ή σε πλήρη εκμηδένηση.»(5) Ο μονοκύτταρος οργανισμός Saccharomyces cerevisiae Ζυμομύκητες δηλητηριασμένοι από τοξίνες που παράγονται από άλλους ζυμομήκυτες. Τα νεκρά κύτταρα επισημαίνονται με χρωστική ουσία. αναφορές: (1) Σύμφωνα με τον Otto Rank, στο «Psychology and the Soul» : Psychology is self-interpretation through others, just as physics is self-interpretation through nature (2) We must love one another or die – «September 1, 1939» , W. H. Auden (3) Yeast Is a Competitive Killer – Scientists Discover a New Venomous Phenomenon (4) Πότε θα γίνουμε Πολιτισμός Τύπου I; (5) «Tα δέκα πρόσωπα του σύμπαντος» , Fred Hoyle, εκδόσεις κάτοπτρο πηγή: Is humanity dumber than a colony of yeast cells? – https://bigthink.com/starts-with-a-bang/humanity-yeast-cells/

Ιωάννης Ηλιόπουλος: Ο μηχανισμός GIM. Τι σημαίνει η λέξη κουάρκ; Το 1964 ο Αμερικάνος φυσικός Murray Gell-Mann πρότεινε ότι τα πρωτόνια και τα νετρόνια, τα λεγόμενα νουκλεόνια, δεν αποτελούν τους στοιχειώδεις δομικούς λίθους της ύλης, αλλά συνίστανται από άλλα μικρότερα σωματίδια, τα οποία ονόμασε κουάρκ. Η ονομασία αυτή προέρχεται από την πρόταση «Three quarks for Muster Mark», η οποία συναντάται στο μυθιστόρημα Finnegans Wake του Ιρλανδού συγγραφέα και ποιητή Τζέημς Τζόυς.Όμως τα κουάρκ δεν είναι τρία! Ο επονομαζόμενος μηχανισμός GIM (Glashow-Iliopoulus-Maiani) απαιτούσε την ύπαρξη ενός ακόμα κουάρκ, του γοητευτικού κουάρκ.Γιατί οι Glashow, Ηλιόπουλος και Maiani συμφωνούσαν με την προηγηθείσα πρόταση των Glashow και Bjorken, περί ύπάρξης και τέταρτου τύπου κουάρκ(*); Μας το εξηγεί ο θεωρητικός φυσικός Ιωάννης Ηλιόπουλος σε μιά σύντομη συνέντευξη που έδωσε σε κάποιο διάλειμμα του συμποσίου για τα πεντηκοστά γενέθλια του σωματιδίου J/Ψ, τον Σεπτέμβριο στη Ρώμη: (*) Για την ιστορία υπάρχουν 6 κουάρκ: πάνω (up), κάτω (down), γοητευτικό (charm), παράξενο (strange), κορυφαίο (top), πυθμένας (bottom) – και για κάθε κουάρκ υπάρχει το αντικουάρκ του. https://physicsgg.me/2024/11/19/ιωάννης-ηλιόπουλος-ο-μηχανισμός-gim/

Το νόημα της ζωής. Για τους διανοητές του Διαφωτισμού, το λάθος έπρεπε θαρραλέα να αντιμετωπίζεται με την αλήθεια. Καθώς όμως ο 18ος αιώνας έδινε τη θέση του στον 19o, η έννοια του λυτρωτικού ή ΖΩΤΙΚΟΥ ψεύδους, της ευεργετικής μυθοπλασίας και της καταστροφικής ΑΠΟΜΥΘΟΠΟΙΗΣΗΣ έβγαινε λίγο-λίγο στην επιφάνεια.Ίσως τα ανθρώπινα όντα να αφανίζονταν από την (Αφόρητη) αλήθεια, να έσβηναν κάτω από το ανελέητο βλέμμα της. (Όπως οι ρυτίδες των γυναικών φαίνονται σε άπλετο φως. Στα ραντεβουδάδικα επικρατεί πάντα Ημίφως). Ίσως τα ψεύδη και οι μύθοι να μην είναι απλώς λάθη που πρέπει να διαλυθούν, αλλά παραγωγικές Χίμαιρες, ψευδαισθήσεις, που μας επιτρέπουν να ευδοκιμούμε. (Οι Χαμενες Αυταπατες του Μπαλζάκ αυτό δεν λένε; )Η ζωή μπορεί να είναι ένα βιολογικό ατύχημα, και μάλιστα ατύχημα που είχε ελάχιστες πιθανότητες να συμβεί, ανέπτυξε όμως μέσα μας ένα τυχαίο φαινόμενο γνωστό ως «ο νους», με το οποίο μπορούμε να προστατευτούμε από τη φοβερή επίγνωση της τυχαιότητάς μας.Είναι σαν η Φύση, να μας έχει προμηθεύσει το αντίδοτο μαζί με το δηλητήριο – και τα δύο τα λέμε συνείδηση. Μπορούμε να στρέψουμε το νου μας σε ζοφερούς στοχασμούς γύρω από το πόση αδιαφορία εκδηλώνει η Φύση για τις ζωές των ατόμων και την άτεγκτη φροντίδα της για ολόκληρο το είδος. Ή μπορούμε για αντιπερισπασμό να στραφούμε στην κατασκευή ζωτικών μύθων — όπως η θρησκεία, ο ανθρωπισμός και τα παρόμοια — που μπορεί και να μας δώσουν μια υπόσταση και σπουδαιότητα μέσα σε αυτό το αφιλόξενο σύμπαν.Τέτοιες μυθολογίες μπορεί να μην αληθεύουν από επιστημονική άποψη. Ίσως, όμως, να το έχουμε παρακάνει με την επιστημονική αλήθεια, και θαρρούμε πως είναι η μόνη μάρκα αλήθειας που κυκλοφορεί. Όπως και για τις ανθρωπιστικές επιστήμες γενικά, έτσι μπορούμε και για τους μύθους να πούμε ότι περιέχουν το δικό τους είδος αλήθειας, που εδρεύει περισσότερο στα αποτελέσματα που παράγουν, παρά στις προτάσεις τις οποίες αρθρώνουν. Αν μας επιτρέπουν να πράττουμε έχοντας μια αίσθηση αξίας και σκοπού, τότε ίσως αληθεύουν αρκετά ώστε να συνεχίσουμε με αυτούς τις ζωές μας.Στον εικοστό αιώνα, φτάνοντας στο έργο του μαρξιστή Λουί Αλτουσέρ, βλέπουμε αυτό τον τρόπο σκέψης να διαποτίζει ακόμη και την μαρξιστική θεωρία, παρ’ όλη τη σθεναρή αντίθεσή της στην ψευδή συνείδηση της ιδεολογίας. Κι αν η ιδεολογία, τελικά, είναι ζωτικής ανάγκης; Κι αν χρειάζεται να πείσουμε τους εαυτούς μας ότι είμαστε πολιτικώς δρώντα υποκείμενα ικανά να δρουν αυτόνομα; Η μαρξιστική θεωρία μπορεί να έχει επίγνωση ότι το άτομο δεν κατέχει κανέναν ιδιαίτερα μεγάλο βαθμό συνοχής ή αυτονομίας, ή ακόμη και αίσθησης της πραγματικότητας- τα ίδια όμως τα άτομα πρέπει να πιστεύουν ότι τα κατέχουν όλα αυτά, αν πρόκειται να δράσουν αποτελεσματικά. Για τον Αλτουσέρ, είναι καθήκον της σοσιαλιστικής ιδεολογίας να διαφυλάξει αυτό το ζωτικό ψευδος. (Αυτο το έλεγε ο Αλτουσέρ στις φάσεις Μανίας=υπεραισιοδοξίας. Διότι στις φάσεις της Κατάθλιψης έλεγε το αντίθετο)Σύμφωνα με τον Φρόυντ, το ίδιο περίπου ισχύει και για το Εγώ, το οποίο στην πραγματικότητα δεν είναι παρά μια παραφυάδα του ασυνείδητου. Είναι όμως έτσι οργανωμένο ώστε να θεωρεί ότι όλος ο κόσμος περιστρέφεται γύρω του. Το Εγώ αντιμετωπίζει τον εαυτό του ως μια συνεκτική ανεξάρτητη οντότητα – πράγμα το οποίο η ψυχανάλυση αναγνωρίζει ως ψευδαίσθηση – είναι όμως μια σωτήρια ψευδαίσθηση, χωρίς την οποία θα είμασταν ανίκανοι να λειτουργήσουμε.Φαίνεται λοιπόν, πέρα από τη συζήτηση για το νόημα της ζωής, πως μπορεί να βρεθούμε αντιμέτωποι με μια επιλογή ανάμεσα στο νόημα και στη ζωή. Κι αν η αλήθεια είναι τελικά καταστροφική για την ανθρώπινη ύπαρξη; Κι αν είναι μια εξοντωτική διονυσιακή δύναμη, όπως προβληματιζόταν ο πρώιμος Νίτσε; Μια άπληστη Βούληση, όπως στις ζοφερές εικοτολογίες του Σοπενάουερ; Ή μια αδηφάγα, ανελέητα απρόσωπη επιθυμία, όπως θεωρούσε ο Φρόυντ;Για τον ψυχαναλυτή Ζακ Λακάν, το ανθρώπινο υποκείμενο μπορεί, είτε να “σημαίνει”, είτε να “είναι”, αλλά όχι και τα δύο μαζί. Με το που εισαγόμαστε στο πεδίο της γλώσσας, και ως εκ τούτου στην ανθρώπινή μας φύση, αυτό που αποκαλείται “η αλήθεια του υποκειμένου”, η ύπαρξή του ως υποκείμενου, διαιρείται σε μια ατέρμονη αλυσίδα επιμέρους νοημάτων.Με τον μυθιστοριογράφο Τζόζεφ Κόνραντ, που δέχτηκε την επιρροή τόσο του Νίτσε όσο και του Σοπενχάουερ, πρωτοεμφανίστηκε αυτό το ρεύμα σκέψης στην αγγλόφωνη λογοτεχνία. Όντας καθαρόαιμος σκεπτικιστής, ο Κόνραντ δεν πίστευε ότι οι έννοιες, οι αξίες και τα ιδανικά μας έχουν κάποια βάση σε ένα κόσμο που έχει τόσο νόημα όσο και τα κύματα της θάλασσας.Έστω κι έτσι, υπάρχουν σημαντικοί ηθικοί και πολιτικοί λόγοι για να φερόμαστε σαν να είχαν στέρεη βάση. Αν δεν το κάνουμε, μια δυσάρεστη συνέπεια θα είναι η κοινωνική αναρχία. Μάλιστα, κατά μια έννοια, το τι πιστεύουμε είναι λιγότερο σημαντικό από το γεγονός της πίστης μας. Αυτό το είδος φορμαλισμού πέρασε κατόπιν στον υπαρξισμό, για τον οποίο το κλειδί για μια αυθεντική ύπαρξη είναι το γεγονός της δέσμευσης μας σε κάτι, και όχι τόσο το ακριβές περιεχόμενό της.Οι πρωταγωνιστές των θεατρικών έργων του Άρθουρ Μίλερ είναι ξεκάθαρα παραδείγματα. Χαρακτήρες όπως ο Ουίλι Λόμαν στο Θάνατο του εμποράκου, ή ο Έντι Καρμπόν στο Θέα από τη γέφυρα, είναι αφοσιωμένοι σε μια εκδοχή των ταυτοτήτων τους και του κόσμου που τους περιβάλλει, η οποία εκδοχή, αντικειμενικά, είναι εσφαλμένη. Ο Ουίλι, ας πούμε, πιστεύει ότι αυτό που μετράει στη ζωή είναι να είσαι κοινωνικά σεβαστός και οικονομικά επιτυχημένος.Κι όμως, αυτό που έχει σημασία στην περίπτωση αυτών των αυταπατώμενων χαρακτήρων, όπως και σε κάποιους τραγικούς πρωταγωνιστές του Ίψεν, είναι το πάθος που επενδύουν στη δέσμευση τους. Αυτό που μετράει τελικά είναι η ηρωική επιμονή με την οποία μένουν πιστοί στα παραμορφωμένα κοσμοείδωλα τους, ακόμα κι όταν αυτό τους οδηγεί στην πλάνη και στον θάνατο. Το να ζεις με πίστη — με την οποιαδήποτε πίστη, ίσως— δίνει νόημα στη ζωή. Από αυτή την άποψη, το νόημα της ζωής είναι θέμα στυλ με το οποίο την ζεις, και όχι περιεχομένου. (Ο Κάφκα έλεγε «μέτρα τον εαυτό σου με μέτρο την Ανθρωπότητα. Αυτό κάνει τον Άπιστο να μην πιστεύει και τον Πιστό να πιστεύει). Τέρυ Ήγκλετον – «Το νόημα της ζωής», με σχόλια (στις παρενθέσεις) του ψυχιάτρου-ψυχαναλυτή Διονύση Λιάρου – morewithlessing.com/blog

Rocket and Space Corporation "Energia" Το διαστημικό φορτηγό μας Progress MS-29 με τον όμορφο πύραυλο Soyuz-2.1a στην αρχή. Το φορτηγό πλοίο θα παραδώσει σχεδόν 2.500 κιλά φορτίου στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, συμπεριλαμβανομένου εξοπλισμού και αναλώσιμων για πειράματα: ✔ "Fullerene" - ανάπτυξη κρυστάλλων μιας νέας κατηγορίας ημιαγωγών. ✔"BTN-Neutron-2" - μελέτη της ακτινοβολίας υποβάθρου στο διάστημα κοντά στη Γη. ✔«3D printing» – ανάπτυξη τεχνολογίας για εκτύπωση από πολυμερή υλικά σε μηδενική βαρύτητα. ✔ "SPLANH" - μια μελέτη της επίδρασης της μακροχρόνιας πτήσης στο διάστημα στην πέψη. ✔ "Λάσμα" - πώς αλλάζει η κυκλοφορία του αίματος και ο μεταβολισμός στους ιστούς υπό συνθήκες χωρίς βάρος. ✔"Interaction-2" - όλα σχετικά με τις αποχρώσεις της επικοινωνίας του πληρώματος σε αναγκαστική απομόνωση και άλλες δύσκολες συνθήκες. ✔«Διαχωρισμός» – έρευνα για τις βέλτιστες μεθόδους αναγέννησης του νερού. «Βαμπίρ» – ανάπτυξη κρυστάλλων σε ηλεκτρικό κλίβανο κενού, απαραίτητος για δορυφόρους τηλεπισκόπησης της Γης (ERS). Έναρξη στις 21 Νοεμβρίου στις 15:22 ώρα Μόσχας. Οι προετοιμασίες για την εκτόξευση βρίσκονται σε εξέλιξη, η αλεπού παρακολουθεί, όλα είναι σύμφωνα με το σχέδιο. https://vk.com/roscosmos?z=video-224305407_456239364%2F5f3747d08ff0fbe0e2%2Fpl_post_-224305407_27358 https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_22007%2Fall

Διαστημικά λέιζερ θα παράγουν καθαρή ενέργεια για την ανθρωπότητα σε Γη, Σελήνη και Άρη. Επαναστατικό σύστημα παραγωγής καθαρής ενέργειας μέσω φωτοσύνθεσης. Επιστημονική ομάδα ανακοίνωσε ότι αναπτύσσει μια τεχνολογία στην οποία διαστημικά λέιζερ θα αξιοποιούν τη φυσική ικανότητα των βακτηρίων να μετατρέπουν το ηλιακό φως σε ενέργεια δημιουργώντας μια νέα φιλική στο περιβάλλον ανανεώσιμη πηγή ενέργειας που θα μπορούσε να τροφοδοτήσει εγκαταστάσεις στη Σελήνη και τον αλλά να παρέχουν επίσης μια πηγή καθαρής ενέργειας στη Γη.Η τεχνολογία αυτή εμπνέεται από τον τρόπο που τα φυτά και τα βακτήρια μετατρέπουν το φως σε χημική ενέργεια μέσω της διαδικασίας που έχουμε ονομάσει «φωτοσύνθεση». Ο στόχος είναι να επαναχρησιμοποιηθεί εξοπλισμός συλλογής φωτός από ορισμένους τύπους φωτοσυνθετικών βακτηρίων για να «ενισχύουν» την ενέργεια από το ηλιακό φως και να τη μετατρέπουν σε ακτίνες λέιζερ που μπορούν να μεταδώσουν αυτήν την ενέργεια στο διάστημα.Αυτή η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο τροφοδοτούμε τις διαστημικές λειτουργίες, καθιστώντας την εξερεύνηση πιο βιώσιμη, ενώ παράλληλα προάγει την τεχνολογία καθαρής ενέργειας εδώ στη Γη. Σε αντίθεση με τα συμβατικά ηλιακά πάνελ ημιαγωγών, τα οποία μετατρέπουν το ηλιακό φως σε ηλεκτρική ενέργεια, αυτή η διαδικασία δεν θα βασίζεται σε κανένα ηλεκτρονικό στοιχείο.Το πρότζεκτ που ονομάζεται APACE εξετάζει πρώτα την ανάπτυξη της τεχνολογίας σε εργαστηριακές συνθήκες και στη συνέχεια θα γίνει διερεύνηση της αποτελεσματικότητα της για χρήση στο Διάστημα. Εάν είναι επιτυχής, οι ερευνητές λένε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από κρατικές διαστημικές υπηρεσίες ή ιδιωτικές διαστημικές εταιρείες για την εξερεύνηση του Διαστήματος – συμπεριλαμβανομένων σεληνιακών βάσεων ή αποστολών στον Άρη καθώς και για την παροχή ενός νέου τρόπου μετάδοσης καθαρής, ασύρματης ενέργειας στη Γη.Η τεχνολογία αναπτύσσεται από μια διεθνή ομάδα που περιλαμβάνει ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Heriot-Watt στο Εδιμβούργο. «Η βιώσιμη παραγωγή ενέργειας στο διάστημα, χωρίς να βασίζεται σε φθαρτά συστατικά που αποστέλλονται από τη Γη, αντιπροσωπεύει μια μεγάλη πρόκληση «Ωστόσο, οι ζωντανοί οργανισμοί είναι ειδικοί στο να είναι αυτάρκεις και να αξιοποιούν την αυτοσυναρμολόγηση. Το έργο μας δεν λαμβάνει μόνο βιολογική έμπνευση, αλλά προχωρά ένα βήμα παραπέρα εξετάζοντας τη λειτουργικότητα που υπάρχει ήδη στον φωτοσυνθετικό μηχανισμό των βακτηρίων για να επιτύχουμε μια σημαντική ανακάλυψη στη διαστημική ισχύ. Το έργο μας APACE στοχεύει στη δημιουργία ενός νέου τύπου λέιζερ που τροφοδοτείται από το φως του ήλιου. Εάν η νέα μας τεχνολογία μπορεί να κατασκευαστεί και να χρησιμοποιηθεί σε διαστημικούς σταθμούς, θα μπορούσε να βοηθήσει στην παραγωγή ενέργειας τοπικά και ακόμη και να προσφέρει μια διαδρομή για την αποστολή ενέργειας σε δορυφόρους ή πίσω στη Γη χρησιμοποιώντας υπέρυθρες ακτίνες λέιζερ» εξηγεί ο καθηγητής Έρικ Γκούγκερ από το Ινστιτούτο Φωτονικής και Κβαντικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Heriot-Watt στο Εδιμβούργο. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1830831/diastimika-leizer-tha-paragoyn-kathari-energeia-gia-tin-anthropotita-se-gi-selini-kai-ari/

Εκρήξεις υπερηφαιστείων σάρωναν την αθέατη πλευρά της Σελήνης για ένα δισ. έτη. Η Σελήνη ήταν για μεγάλο χρονικό διάστημα ένας ηφαιστειακός κόσμος. Απρόσμενα και εντυπωσιακά γεωλογικά ευρήματα στο φεγγάρι. Για δεκαετίες οι επιστήμονες προβληματίζονται από τη γεωλογική σύνθεση της αθέατης από τη Γη πλευράς της Σελήνης η οποία παρέμενε μυστηριώδης και μόλις πριν από λίγα χρόνια ξεκίνησε ουσιαστικά η εξερεύνηση της. Δύο ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες ανακάλυψαν σημαντικά στοιχεία που φωτίζουν το γεωλογικό παρελθόν της αθέατης πλευράς στην οποία όπως φαίνεται υπήρχε μακράς διάρκειας ηφαιστειακή δραστηριότητα.Αμερικανοί και Κινέζοι ερευνητές μελέτησαν πετρώματα και χώμα που έχει συλλέξει ο ρομποτικός εξερευνητής Chang’e-6 της Κίνας από την αθέατη πλευρά της Σελήνης ο οποίος είναι και το πρώτο ανθρώπινο δημιούργημα που έφτασε και κατάφερε να λειτουργήσει σε αυτή την περιοχή του φεγγαριού. Με δύο δημοσιεύσεις τους στις επιθεωρήσεις «Science» και «Nature» οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η Σελήνη σχηματίστηκε με την αθέατη στη Γη πλευρά της να διαθέτει τεράστια ηφαίστεια που ανήκαν στην κατηγορία των υπερηφαιστείων.Σύμφωνα με τους ερευνητές περίπου 200 εκατ. έτη μετά τον σχηματισμό της Σελήνης τα ηφαίστεια της αθέατης πλευράς ενεργοποιήθηκαν και οι εκρήξεις ήταν συνεχείς. Εντοπίστηκαν ηφαιστειακά πετρώματα και υλικά η χρονολόγηση των οποίων δείχνει ότι οι εκρήξεις ξεκίνησαν πριν από περίπου 4,2 δισ. έτη και διήρκεσαν περίπου 1,4 δισ. έτη δημιουργώντας εκτός των άλλων τεράστιους κρατήρες στην επιφάνεια του φυσικού μας δορυφόρου.Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι υπήρχε ηφαιστειακή δραστηριότητα στην μόνιμα ορατή από τη Γη πλευρά της Σελήνης αλλά αυτά τα νέα ευρήματα διευρύνουν την κατανόησή μας για τη σεληνιακή γεωλογία συμβάλλοντας εκτός των άλλων στην καλύτερη οργάνωση επανδρωμένων και μη αποστολών στο φεγγάρι. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1830704/ekrixeis-yperifaisteion-saronan-tin-atheati-pleyra-tis-selinis-gia-ena-dis-eti/

Νέα ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι η Γη έγινε κάποτε μια… χιονόμπαλα. Η Γη ήταν κάποτε μια χιονόμπαλα αλλά στα μικρά ανοίγματα που υπήρχαν επέζησαν κάποιες μορφές ζωής. Για πρώτη φορά εντοπίζονται γεωλογικές αποδείξεις ενός απόλυτα παγωμένου πλανήτη. Τα τελευταία χρόνια σειρά μελετών έχει υποδείξει την εμφάνιση μιας κρυογονικής περιόδου στη Γη που πάγωσε κυριολεκτικά ολόκληρο τον πλανήτη. Για πρώτη φορά εντοπίζονται ευρήματα στη ξηρά η παρουσία των οποίων στηρίζει την ύπαρξη αυτής της περιόδου που πιθανώς έπαιξε κομβικό ρόλο στην παρουσία της ζωής.Η Γη έχει ηλικία περίπου 4,5 δισ. ετών και σε αυτή την μακρά περίοδο της ζωής της βιώνει συνεχείς μεταβολές των γεωατμοσφαρικών της συνθηκών. Η στεριά μετακινείται και μετασχηματίζεται ανά μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες εκατ. έτη ενώ συνεχείς είναι και οι κλιματικές μεταβολές. Από τη στιγμή που έκανε την εμφάνιση της η ζωή στη Γη αποδείχθηκε «πολύ σκληρή για να πεθάνει» αφού κατάφερε να επιβιώσει και να προσαρμοστεί σε κάθε περιβάλλον που δημιουργήθηκε στον πλανήτη όσο αντίξοο και μη φιλικό στη ζωή μπορεί να ήταν.Η Γη βίωσε περιόδους πολύ έντονης ηφαιστειακής δραστηριότητας, αυξημένων θερμοκρασιών αλλά και εποχές παγετώνων και σε κάθε περίπτωση η ζωή κατάφερνε κάθε φορά να βρει τρόπους να επιζήσει και όταν οι συνθήκες άλλαζαν και γίνονταν πιο φιλικές σε αυτή προκαλούνταν κάθε φορά μια έκρηξη εμφάνισης νέων ειδών με νέα οικοσυστήματα να κάνουν την εμφάνιση τους σε θάλασσα και στεριά.Πριν από περίπου 720 εκατ. έτη έκανε την εμφάνιση της στη Γη η αποκαλούμενη από τους επιστήμονες «Κρυογονική Περίοδος» κατά την οποία ο πλανήτης πάγωσε σε ποσοστό σχεδόν 100%. Η Γη μετατράπηκε σε μια «χιονόμπαλα» όπως την έχουν χαρακτηρίσει οι ειδικοί. Είναι ενδεικτικό ότι εκείνη την περίοδο οι περιοχές του ισημερινού της Γης είχαν θερμοκρασίες μείον 20 βαθμών Κελσίου.Όμως σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία υπήρξαν κάποια ελάχιστα μικρής έκτασης ανοίγματα στον πάγο που είχε καλύψει την επιφάνεια του πλανήτη. Τα ανοίγματα αυτά βρίσκονταν σε θαλάσσιες περιοχές στον πυθμένα των οποίων υπήρχαν θερμές πηγές που έλιωναν τους πάγους στην επιφάνεια των υδάτων δημιουργώντας παράλληλα καταφύγια για ορισμένες μορφές ζωής. Οι επιστήμονες γνωρίζουν ελάχιστα πράγματα για αυτούς τους θύλακες ζωής που αποτέλεσαν τη βάση για να ακμάσει εκ νέου η ζωή όταν οι πάγοι έλιωσαν μετά από περίπου 90 εκατ. χρόνια. Η ανακάλυψη Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι η ανάλυση δειγμάτων ψαμμίτη (ιζηματογενές πέτρωμα το οποίο αποτελείται από κόκκους άμμου) από ένα γεωλογικό σχηματισμό Tavakaiv στο Κολοράντο δείχνει ότι πράγματι η Γη μετατράπηκε σε μια «παγκόσμια χιονόμπαλα». «Αυτή η μελέτη παρουσιάζει τα πρώτα φυσικά στοιχεία ότι η Χιονόμπαλα Γη έφτασε στην καρδιά των ηπείρων στον ισημερινό» λέει ο Λίαμ Κόρτνει-Ντέιβις επικεφαλής μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Γεωλογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο (Μπούλντερ) επικεφαλής της νέας μελέτης. Οι ψαμμίτες στο Tavakaiv είναι ένα σημαντικό κομμάτι αυτού του παζλ γιατί κατά την χρονική περίοδο που τοποθετείται η μετατροπή του πλανήτη μας σε χιονόμπαλα το Κολοράντο δεν βρισκόταν στο σημερινό βόρειο γεωγραφικό πλάτος του και πιθανώς βρισκόταν στον ισημερινό ως τμήμα της αρχαίας υπερηπείρου Λαυρεντίας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1827698/nea-eyrimata-epivevaionoyn-oti-i-gi-egine-kapote-mia-chionompala/

Δραματική μείωση του πληθυσμού των ελεφάντων της Αφρικής αποκαλύπτει η μεγαλύτερη σχετική έρευνα. Τα ποσοστά μείωσης κυμαίνονται από 70%-90% ανάλογα με το κάθε είδος. Οι αφρικανικοί ελέφαντες είναι τα μεγαλύτερα χερσαία ζώα της Γης τα οποία είναι πολύ έξυπνα και πολύ κοινωνικά για αυτό και από τα πιο συμπαθή στον άνθρωπο ζώα. Η μεγαλύτερη σχετική μελέτη προσφέρει νέα στοιχεία για την ανησυχητική μείωση του πληθυσμού των ελεφάντων στην Αφρική τα τελευταία πενήντα έτη.Οι ερευνητές πραγματοποίησαν την πιο ολοκληρωμένη αξιολόγηση της κατάστασης των δύο ειδών αφρικανικών ελεφάντων – του ελέφαντα της σαβάνας και του ελέφαντα του δάσους – χρησιμοποιώντας δεδομένα από έρευνες πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν σε 475 τοποθεσίες σε 37 χώρες από το 1964 έως το 2016.Οι πληθυσμοί των ελεφάντων της σαβάνας μειώθηκαν κατά περίπου 70% κατά μέσο όρο στις τοποθεσίες που ερευνήθηκαν και οι πληθυσμοί των δασικών ελεφάντων μειώθηκαν κατά περίπου 90% κατά μέσο όρο στις περιοχές της έρευνας, με κύρια αιτία τη λαθροθηρία και την απώλεια οικοτόπων. Συνολικά, σημειώθηκε μείωση πληθυσμού κατά 77% κατά μέσο όρο στις διάφορες τοποθεσίες που ερευνήθηκαν, καλύπτοντας και τα δύο είδη.Οι ελέφαντες εξαφανίστηκαν σε ορισμένες τοποθεσίες, ενώ οι πληθυσμοί τους αυξήθηκαν σε άλλα μέρη χάρη στις προσπάθειες διατήρησης. «Πολλοί από τους χαμένους πληθυσμούς δεν θα επιστρέψουν και πολλοί πληθυσμοί χαμηλής πυκνότητας αντιμετωπίζουν συνεχείς πιέσεις. Πιθανότατα θα χάσουμε περισσότερους πληθυσμούς στο μέλλον», δήλωσε ο Τζορτζ Βιτερμάιερ, καθηγητής διατήρησης της άγριας ζωής στο Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Κολοράντο και πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου της οικολογικής οργάνωσης Save the Elephants, που βοήθησε στην υλοποίησης της μελέτης.Η λαθροθηρία συνήθως περιλαμβάνει ανθρώπους που σκοτώνουν ελέφαντες για τους χαυλιόδοντές τους, οι οποίοι πωλούνται παράνομα σε μια διεθνή μαύρη αγορά που οδηγείται κυρίως από τη ζήτηση ελεφαντόδοντου στην Κίνα και σε άλλα μέρη της Ασίας. Η αγροτική επέκταση είναι ο κορυφαίος παράγοντας απώλειας οικοτόπων.Ο πληθυσμός των ελεφάντων του δάσους υπολογίζεται ότι είναι περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού των ελεφάντων της σαβάνας. Η λαθροθηρία έχει επηρεάσει δυσανάλογα τους ελέφαντες του δάσους και έχει ρημάξει πληθυσμούς και των δύο ειδών στη βόρεια και ανατολική Αφρική. «Έχουμε χάσει έναν αριθμό πληθυσμών ελεφάντων σε πολλές χώρες, αλλά η περιοχή του βόρειου Σαχέλ της Αφρικής – για παράδειγμα στο Μάλι, το Τσαντ και τη Νιγηρία – έχει πληγεί ιδιαίτερα. Η υψηλή πίεση και η περιορισμένη προστασία οδήγησαν στην εξολόθρευση πληθυσμών» ανέφερε ο Βίτερμάιερ.Αλλά στη Νότια Αφρική, οι πληθυσμοί των ελεφάντων αυξήθηκαν στο 42% των περιοχών που ερευνήθηκαν. «Έχουμε δει πραγματική επιτυχία σε πολλά μέρη σε ολόκληρη την Αφρική, αλλά ιδιαίτερα στη νότια Αφρική, με ισχυρή αύξηση πληθυσμού στη Μποτσουάνα, τη Ζιμπάμπουε και τη Ναμίμπια. Για πληθυσμούς που παρουσιάζουν θετικές τάσεις, είχαμε ενεργή διαχείριση από τις κυβερνήσεις ή εκτός ομάδες που έχουν αναλάβει διαχειριστικό ρόλο» είπε ο Βιτερμάιερ.Η μελέτη δεν παρακολούθησε έναν πληθυσμό σε ολόκληρη την ήπειρο, επειδή οι διάφορες έρευνες χρησιμοποίησαν διαφορετικές μεθοδολογίες σε διαφορετικά χρονικά πλαίσια για την εκτίμηση της τοπικής πυκνότητας πληθυσμού ελεφάντων, καθιστώντας αδύνατη την ενοποιημένη καταμέτρηση κεφαλών. Αντίθετα, αξιολόγησε τις τάσεις του πληθυσμού σε καθεμία από τις τοποθεσίες που ερευνήθηκαν.Μια εκτίμηση πληθυσμού από οικολόγους που διεξήχθη χωριστά από αυτήν τη μελέτη ανέφερε ότι το 2016, τελευταίο έτος δεδομένων της μελέτης, ο πληθυσμός των ελεφάντων και των δύο ειδών μαζί είναι κάπου ανάμεσα σε 415.000 και 540.000 ελέφαντες. Αυτή παραμένει η πιο πρόσφατη συνολική εκτίμηση σε ολόκληρη την ήπειρο.«Η απώλεια μεγάλων θηλαστικών είναι ένα σημαντικό οικολογικό ζήτημα για την Αφρική και τον πλανήτη», δήλωσε ο οικολόγος Ντέιβ Μπαλφούρ οικολόγος και επιστημονικός συνεργάτης στο Κέντρο Αφρικανικής Οικολογικής Διατήρησης στο Πανεπιστήμιο Νέλσον Μαντέλα στη Νότια Αφρική, εκ των επικεφαλής της μελέτης. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1828878/dramatiki-meiosi-toy-plithysmoy-ton-elefanton-tis-afrikis-apokalyptei-i-megalyteri-schetiki-ereyna/

Το ευρωπαϊκό σκάφος «Ήρα» πατάει γκάζι προς τον Άρη ο οποίος θα το… εκτοξεύσει στον αστεροειδή που θα μελετήσει. Η ESA ενεργοποίησε τους προωθητήρες του διαστημόπλοιου. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) ανακοίνωσε ότι έθεσε σε λειτουργία τους προωθητήρες του σκάφους της αποστολής «Hera» που ταξιδεύει στο Διάστημα εδώ και ένα μήνα με προορισμό το δυαδικό σύστημα αστεροειδών Δίδυμος-Δίμορφος για να μελετήσει τις επιπτώσεις που είχε η αποστολή DART της NASA στο σύστημα αυτό πριν από δύο χρόνια όταν πάνω ένα σκάφος έπεσε με ταχύτητα πάνω στο Δίμορφο με στόχο να μεταβάλει έστω και λίγο την τροχιακή του κίνηση.Η ενεργοποίηση των προωθητήρων θα θέσει το διαστημικό σκάφος στην πορεία του για να φτάσει στον Άρη τον Μάρτιο του 2025. Το σκάφος θα χρησιμοποιήσει τη βαρύτητα του Κόκκινου Πλανήτη για να αποκτήσει την απαραίτητη επιτάχυνση προς τον προορισμό του.Τον Σεπτέμβριο του 2022 το σκάφος της αποστολής DART λειτουργώντας σαν καμικάζι έπεσε με μεγάλη ταχύτητα πάνω στο Δίμορφο. Η NASA ήθελε να διαπιστώσει αν μπορεί με αυτόν τον τρόπο να μεταβληθεί η πορεία ενός διαστημικού βράχου που μπορεί να αποτελεί κίνδυνο για τη Γη, να μην χρειαστεί δηλαδή να υπάρξει καταστροφή του αστεροειδή με πυραύλους, λέιζερ ή κάποιο άλλο τρόπο. Οι ειδικοί λένε ότι διαλύοντας έναν αστεροειδή που πλησιάζει επικίνδυνα τον πλανήτη μας θα αποτρέψουμε μεν μια μεγάλη σύγκρουση αλλά θα προκαλέσουμε πολλές μικρότερου μεγέθους με ανυπολόγιστες και πάλι συνέπειες για την ανθρωπότητα.Το σκάφος καμικάζι ακολουθούσε ένα δεύτερο σκάφος που κατέγραψε εικόνες και συνέλεξε δεδομένα από την σύγκρουση η οποία αποδείχτηκε ότι μετέβαλε έστω και λίγο την τροχιακή κίνηση του Δίμορφου, άλλωστε ο στόχος ήταν να υπάρξει μια μικρή μετρήσιμη μεταβολή και όχι μια κανονική εκτροπή της πορείας του.Η αποστολή Hera θα κάνει μια πιο συνολική αποτίμηση των επιπτώσεων που είχε η σύγκρουση του σκάφους καμικάζι στο Δίμορφο και τον συνοδό αστεροειδή. Τα δεδομένα που θα συλλέξει η αποστολή Hera θα παράσχουν σημαντικές πληροφορίες για μελλοντικές αποστολές εκτροπής αστεροειδών και για τη διερεύνηση της γεωφυσικής των αστεροειδών, του σχηματισμού του ηλιακού συστήματος και των εξελικτικών διαδικασιών του. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1829621/to-eyropaiko-skafos-ira-pataei-gkazi-pros-ton-ari-o-opoios-tha-to-ektoxeysei-ston-asteroeidi-poy-tha-meletisei/

Το James Webb εντόπισε τον πρώτο ηφαιστειακό εξωπλανήτη. Είναι επίσης ο μικρότερος σε μέγεθος που γνωρίζουμε με παρουσία ατμόσφαιρας. Έναν ακόμη εξωτικό κόσμο μακριά από το ηλιακό μας σύστημα ανακάλυψε το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο που κατασκεύασε ο άνθρωπος. Το James Webb διαπίστωσε πώς ένας εξωπλανήτης σε απόσταση 35 ετών φωτός από τη Γη έχει μια ατμόσφαιρα που υποδεικνύει έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα.Τα ολοένα και πιο προηγμένα τεχνικά μέσα που έχουν στη διάθεση τους οι αστρονόμοι σε συνδυασμό με νέες μεθόδους παρατήρησης του Διαστήματος έχουν οδηγήσει σε μια επανάσταση στον τομέα της ανακάλυψης εξωπλανητών, πλανητών έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες και έχει υποδειχθεί η ύπαρξη άλλων πέντε χιλιάδων και απομένει η επιβεβαίωση με νέες παρατηρήσεις.Παράλληλα οι ανακαλύψεις αυτές κατέρριψαν την άποψη που υπήρχε για δεκαετίες στην επιστημονική κοινότητα ότι οι τύποι πλανητών στο Σύμπαν είναι σε γενικές γραμμές όσοι τύποι πλανητών υπάρχουν στο ηλιακό μας σύστημα. Όμως αποδείχτηκε ότι η ποικιλομορφία των πλανητών στο Σύμπαν είναι και πολύ μεγάλη αλλά και ιδιαίτερα εντυπωσιακή όσον αφορά τα πραγματικά εξωτικά ή απόκοσμα χαρακτηριστικά που διαθέτουν πολλοί εξωπλανήτες.Ο L 98-59 d είναι ένας εξωπλανήτης που ανακαλύφθηκε το 2019 από το διαστημικό παρατηρητήριο TESS που σχεδιάστηκε για να εντοπίζει εξωπλανήτες. Ανήκει στην κατηγορία των πλανητών που αποκαλούνται «υπερ-Γαίες» με ελαφρώς μεγαλύτερο μέγεθος και βάρος από τη Γη. Η σύνθεση των ατμοσφαιρών αυτών των πλανητών είναι ακόμα ένα ανοιχτό ερώτημα που τώρα αρχίζουν να βρίσκουν απαντήσεις σε αυτό οι επιστήμονες με τη βοήθεια του James Webb. Η ατμόσφαιρα Διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Open University στην Αγγλία ανακοίνωσε ότι με τη βοήθεια του James Webb διαπίστωσε ότι ο L 98-59 d διαθέτει μια ατμόσφαιρα πλούσια σε θείο σε έναν κόσμο που είναι 1,5 φορές μεγαλύτερος της Γης. Εάν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί θα είναι ο μικρότερος γνωστός εξωπλανήτης με ατμόσφαιρα. Η πιθανή παρουσία των αερίων διοξείδιο του θείου (SO2) και υδρόθειο (H2S) σε αυτή την ατμόσφαιρα υποδηλώνει μια τετηγμένη ή ηφαιστειακή επιφάνεια.Αυτή η ανακάλυψη ήταν εκπληκτική, καθώς ξεχωρίζει σε πλήρη αντίθεση με τις ατμόσφαιρες των βραχωδών πλανητών στο δικό μας ηλιακό σύστημα όπου οι υδρατμοί και το διοξείδιο του άνθρακα βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα στις ατμόσφαιρες. Μια σοβαρή πιθανότητα είναι ο ηφαιστειακός σχηματισμός που προκαλείται από τις παλλιροϊκές δυνάμεις που ασκούνται στον πλανήτη από το μητρικό του άστρο φαινόμενο που παρατηρείται στην Ιώ το ηφαιστειακό φεγγάρι του Δία.Η βαρυτική έλξη του άστρου στον πλανήτη τον… τεντώνει και τον συμπιέζει καθώς κινείται κατά μήκος της τροχιάς του. Αυτή η κίνηση μπορεί να θερμάνει το κέντρο του πλανήτη, λιώνοντας το εσωτερικό του και προκαλώντας ακραίες ηφαιστειακές εκρήξεις και πιθανώς ακόμη και ωκεανούς μάγματος. Σε συνδυασμό με την εγγύτητά του με το αστέρι (ένας χρόνος σε αυτόν τον πλανήτη είναι επτάμισι γήινες μέρες) μπορούν να επιτευχθούν πραγματικά κολασμένες θερμοκρασίες στην επιφάνεια. Εάν μελλοντικές παρατηρήσεις υποστηρίξουν την παρουσία μιας τέτοιας ατμόσφαιρας, όχι μόνο θα ήταν ο μικρότερος εξωπλανήτης με ανιχνευμένη ατμόσφαιρα, αλλά και ένα κρίσιμο βήμα προς την κατανόηση της φύσης τέτοιων πλανητών. Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη που διαθέτει ενεργά ηφαίστεια. πηγή φωτό. (NASA) https://www.naftemporiki.gr/techscience/1830040/to-james-webb-entopise-ton-proto-ifaisteiako-exoplaniti/

To Hubble φωτογράφησε ένα γαλαξία… φωτορυθμικών. H NASA δημοσίευσε μια εντυπωσιακή εικόνα που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble από το γαλαξία NGC 1672, έναν σπειροειδή γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση 49 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.Σε αυτό το γαλαξία υπάρχει ένα διαρκές φεστιβάλ φωτός από διαφόρων ειδών κοσμικά αντικείμενα και δομές. Όπως κάθε σπειροειδής γαλαξίας, λαμπερά αστέρια γεμίζουν τον δίσκο του, δίνοντας στον γαλαξία μια όμορφη λάμψη. Όμως κατά μήκος των δύο μεγάλων βραχιόνων του, φυσαλίδες αερίου υδρογόνου λάμπουν σε ένα εντυπωσιακό κόκκινο φως που τροφοδοτείται από την ακτινοβολία από βρεφικής ηλικίας άστρα που κρύβονται πίσω από το πέπλο υδρογόνου.Κοντά στο κέντρο του γαλαξία υπάρχουν μερικά ιδιαίτερα θεαματικά άστρα ενσωματωμένα σε έναν δακτύλιο καυτού αερίου. Αυτά τα νεογέννητα και εξαιρετικά καυτά άστρα εκπέμπουν ισχυρές ακτίνες Χ. Πιο κοντά, στο κέντρο του γαλαξία, βρίσκεται μια ακόμη πιο φωτεινή πηγή ακτίνων Χ, ένας ενεργός γαλαξιακός πυρήνας. Αυτή η μονάδα παραγωγής ενέργειας ακτίνων Χ κάνει τον NGC 1672 έναν γαλαξία Σίφερτ.Οι γαλαξίες Σίφερτ αποτελούν ένα τύπο γαλαξιών (ως επί το πλείστον σπειροειδών ή ραβδωτών σπειροειδών γαλαξιών) που περιλαμβάνουν έναν εξαιρετικά λαμπρό μικρό πυρήνα, ο οποίος μπορεί μερικές φορές να ξεπερνά σε φωτεινότητα ολόκληρο τον περιβάλλοντα γαλαξία. Πρόκειται για έναν τύπο ενεργού γαλαξία που ονομάστηκε έτσι προς τιμή του Αμερικανού αστρονόμου Καρλ Σίφερτ ο οποίος μελέτησε τα αντικείμενα αυτά τη δεκαετία του 1940 περιγράφοντας για πρώτη φορά γαλαξίες αυτού του τύπου το 1943. Τα «φώτα» λάμπουν στον εικονιζόμενο γαλαξία NGC 1672. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1826478/to-hubble-fotografise-ena-galaxia-fotorythmikon/

Μια σφαίρα γεμάτη αστέρια. Το σφαιρωτό σμήνος Messier 15 Στην αστρονομία σφαιρωτό αστρικό σμήνος ονομάζεται μια σχετικά πυκνή συγκέντρωση βαρυτικά δεσμευμένων αστέρων που έχει σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το σφαιρωτό σμήνος Μεσιέ 15 (γνωστό και ως M15 ή NGC 7078) που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 33.600 ετών φωτός από τη Γη. Έχει ηλικία 12,5±1,3 δισεκατομμύρια έτη και είναι ένα από τα παλαιότερα γνωστά σφαιρωτά σμήνη. Ανακαλύφθηκε από τον Jean-Dominique Maraldi το 1746 και περιλαμβάνεται στον κατάλογο Messier.Το σφαιρικό σμήνος Μ15 είναι ορατό με γυμνό μάτι όταν επικρατούν εξαιρετικές συνθήκες. Για παράδειγμα απόψε (18/11/24), λίγο μετά τις 10 μμ θα βρίσκεται χαμηλά στον δυτικό ουρανό, στη θέση που δείχνει το παρακάτω διάγραμμα:Το Μ15 είναι μια σφαίρα γεμάτη αστέρια. Έχει διάμετρο περίπου 210 έτη φωτός, όμως περισσότερα από τα μισά άστρα είναι συσσωρευμένα στην κεντρική περιοχή με εύρος λίγο μεγαλύτερο από 10 έτη φωτός. Σύμφωνα με την εργασία των Puragra Guhathakurta et al που δημοσιεύθηκε πριν από 20 χρόνια στο περιοδικό στο Astronomical Journal, είναι πολύ πιθανό τα άστρα του M15 εκτός από την αμοιβαία αλληλεπίδραση της βαρύτητάς τους, να βρίσκονται υπό την επίδραση ενός γιγαντιαίου κεντρικού αντικειμένου – αν και μια μαύρη τρύπα δεν είναι απαραίτητα η καλύτερη εξήγηση για αυτό που βλέπουμε. Αλλά αν κάποιο σφαιρωτό σμήνος έχει μια μαύρη τρύπα στο κέντρο του, το M15 είναι ο πιο πιθανός υποψήφιος.Υπολογίζεται ότι περιέχει 100.000 διακριτά άστρα, εκ των οποίων τα 30.000 βρισκονται σε ακτίνα 22 ετών φωτός από το κέντρο του σμήνος. Όσο πιο κοντά κοιτούσε το τηλεσκόπιο Hubble, τόσο περισσότερα άστρα έβρισκε. Αυτή η αύξηση της αστρικής πυκνότητας συνεχίζεται σε απόσταση 0,06 ετών φωτός από το κέντρο – περίπου 100 φορές η απόσταση του Πλούτωνα από τον Ήλιο μας. Η ανίχνευση διακριτών άστρων κοντά στον πυρήνα ήταν στο όριο της διακριτικής ικανότητας του Hubble.Οι Guhathakurta et al θεώρησαν ότι τα άστρα συνωστίζονται πολύ πιο κοντά στο κέντρο και υπολόγισαν την κατανομή των άστρων ως συνάρτηση της απόστασης από τον πυρήνα, για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι γιαυτό ευθύνεται: είτε μια μαύρη τρύπα στο κέντρο του σφαιρικού σμήνους είτε το φαινόμενο της βαρυτο-θερμικής (gravo-thermal) καταστροφής. Σύμφωνα με τον Guhathakurta, είναι μια καταστροφή με την έννοια ότι μόλις ξεκινήσει αυτή η διαδικασία μπορεί να ξεφύγει πολύ γρήγορα. Όμως άλλες διαδικασίες θα μπορούσαν να αναγκάσουν τον πυρήνα να αναπηδήσει πριν καταρρεύσει μέχρι τέλους. H βαρυτο-θερμική καταστροφή Το 1962, ο V. A. Antonov έκανε μερικές αξιοσημείωτες προσομοιώσεις που έδειξαν ότι στη Νευτώνεια μηχανική, τα βαρυτικά συστήματα θα μπορούσαν να παραβιάσουν τους συνήθεις κανόνες της θερμοδυναμικής. Αντί να φτάσουν σε ισορροπία, μπορεί να γίνονται όλο και πιο θερμότερα!Έστω ότι αφήνονται ελεύθερα υπό την επίδραση της βαρύτητάς τους πολλά άστρα (Ν σημειακές μάζες m) σε μια μεγάλη σφαίρα ακτίνας r, υποθέτοντας ότι ανακλώνται ελαστικά από την εσωτερική επιφάνεια της σφαίρας. Επιπλέον θεωρούμε ότι οι σημειακές μάζες είναι «δεσμευμένες βαρυτικά», δηλαδή η ολική τους ενέργεια είναι αρνητική (Ε<0), που σημαίνει ότι δεν θα μπορούσαν να διαφύγουν στο άπειρο, ακόμη κι αν δεν υπήρχε η ανακλαστική σφαίρα. Πώς θα εξελιχθεί το σύστημα;Ο V. A. Antonov απέδειξε αριθμητικά ότι, εκτός από μερικές ειδικές αρχικές συνθήκες το σύστημα καταλήγει σε ισορροπία, όταν η ακτίνα της σφαίρας είναι μικρότερη από μια κρίσιμη τιμή της ακτίνας: rc=0,335 GM2/(-E), όπου Μ=Ν.m η συνολική μάζα των άστρων.Αλλά το πιο εντυπωσιακό είναι αυτό που συμβαίνει όταν η ακτίνα της σφαίρας ξεπερνά το παραπάνω όριο. Σε αυτή την περίπτωση κάποια άστρα θα συγκεντρωθούν κοντά στο κέντρο και θα σχηματίσουν ένα πυκνό σμήνος. Τελικά αυτό το σύμπλεγμα θα αρχίσει να καταρρέει και θα γίνει πολύ «θερμό». Με άλλα λόγια τα άστρα του σμήνους αρχίζουν να κινούνται πολύ γρήγορα. Τελικά, όλα τα άστρα στη σφαίρα θα συνεχίζουν να κινούνται όλο και πιο γρήγορα! Και η πίεση στα τοιχώματα της σφαίρας σνεχώς θα αυξάνεται! Αυτό είναι το βαρυτο-θερμικό φαινόμενο.Δεν παραβιάζεται η αρχή διατήρησης της ενέργειας, διότι η αυξανόμενη αρνητική δυναμική ενέργεια του συρρικνούμενου σμήνους εξισορροπεί την αυξανόμενη κινητική ενέργεια των άστρων που κινούνται όλο και πιο γρήγορα. Θεωρώντας τα άστρα ως σημειακές μάζες η αρνητική δυναμική ενέργεια του συστήματος γίνεται αυθαίρετα μεγάλη, κάνοντάς το να παραβιάζει τους συνήθεις κανόνες της θερμοδυναμικής. Μπορεί να συνεχίσει αέναα να μετατρέπει τη δυναμική ενέργεια σε κινητική ενέργεια, όπως συμβαίνει στις μπάλες που κυλούν υπό την επιδραση του βαρυτικού πεδίου σε ένα (φανταστικό) πλάγιο επίπεδο που δεν τελειώνει ποτέ!Για να αποτραπεί η έκρηξη της σφαίρας εξαιτίας της συνεχώς αυξανόμενης πίεσης στο εσωτερικό, μπορούμε να αυξήσουμε την ακτίνας της. Αυτό θα βοηθήσει – αλλά όχι για πολύ. Η πίεση θα μειωθεί στην αρχή. Αλλά το κεντρικό σμήνος θα συνεχίσει να θερμαίνεται και θα θερμάνει όλα τα άστρα γύρω του. Και η πίεση θα αυξηθεί πάλι.Υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να σταματήσουμε αυτή την απρόσμενη αύξηση της θερμοκρασίας. Να συρρικνωθεί η σφαίρα, ενάντια στην τεράστια πίεση που ασκεί το αέριο των άστρων στο εσωτερικό. Μόλις η σφαίρα γίνει αρκετά μικρή – περίπου στο μέγεθος του πυκνού σμήνος των άστρων κοντά στο μέσον – θα επιστρέψουμε στην ισορροπία. Αλλά η θερμοκρασία και η πίεση τώρα είναι πολύ υψηλότερη από πριν. Επιπλέον, ακόμη κι όταν το αέριο των άστρων φαίνεται να βρίσκεται σε ισορροπία, δεν είναι. Είναι απλώς μια μετασταθής κατάσταση. Τελικά, τυχαία θα σχηματιστεί ένα μικρό πυκνό σμήνος και θα συμβεί η βαρυτο-θερμική καταστροφή!Οι D. Lynden-Bell και Roger Wood, στο άρθρο τους με τίτλο «The gravo-thermal catastrophe in isothermal spheres and the onset of red-giant structure for stellar systems» , περιγράφουν με γλαφυρό τρόπο την βαρυτο-θερμική καταστροφή σε μια σφαίρα γεμάτη άστρα καθώς η θερμοκρασία και η πίεση στο εσωτερικό της αρχίζουν να αυξάνουνν ανεξέλεγκτα!Υπενθυμίζεται ότι όταν λέμε «άστρα» εννοούμε μεγάλης μάζας σημειακά σωματίδια. Αλλά επειδή τα άστρα συγκρούονται μάλλον σπάνια, η μελέτη των σημειακών σωματιδίων που αλληλεπιδρούν μέσω της Νευτώνειας βαρύτητας μας βοηθά να κατανοήσουμε τα ρεαλιστικά αστρικά σμήνη. Στα σφαιρικά σμήνη, η πυκνότητα συχνά γίνεται τόσο υψηλή στο κέντρο που τα άστρα συγκρούονται και σχηματίζουν μια μαύρη τρύπα στο κέντρο! Και το σφαιρωτό αστρικό σμήνος στο οποίο είναι πιθανό να συνέβη κάτι τέτοιο, είναι το Messier 15: πηγές: 1. The Gravo-Thermal Catastrophe – https://johncarlosbaez.wordpress.com/2024/09/20/the-gravo-thermal-catastrophe/ 2. Messier 15 (M15), The Great Pegasus Cluster – https://www.universetoday.com/31634/messier-15/

Παρατήρηση διάβασης εξωπλανήτη από το τηλεσκόπιο Secretan του ΑΠΘ. Την Πέμπτη 7 Νοεμβρίου, πραγματοποιήθηκε μια αξιοσημείωτη παρατήρηση στον θόλο «Ιωάννης Χιού Σειραδάκης» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου καταγράφηκε για πρώτη φορά διάβαση εξωπλανήτη με τη χρήση του ιστορικού διοπτρικού τηλεσκοπίου Secretan. Η διοργάνωση της παρατήρησης έγινε από το νέο μέλος της επιστημονικής ομάδας του τομέα, τον Δρ. Άγγελο Τσιάρα, ο οποίος πρόσφατα ανέλαβε την επώνυμη έδρα «Εξωπλανητικά Συστήματα και Αστροβιολογία» του ΑΠΘ.Ο εξωπλανήτης που παρατηρήθηκε ήταν ο WASP-59b, ένας αέριος γίγαντας στο μέγεθος του Δία, που περιφέρεται γύρω από το άστρο του κάθε 8 ημέρες. Το πλανητικό αυτό σύστημα βρίσκεται 378 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Η μείωση του φωτός του άστρου, εξαιτίας της διέλευσης του πλανήτη, μετρήθηκε με αξιοσημείωτη ακρίβεια, επιβεβαιώνοντας πως η διάβαση συνέβη στην προβλεπόμενη χρονική στιγμή, με απόκλιση μόλις ± 3 λεπτών από τις βιβλιογραφικές προβλέψεις.Ο WASP-59b μάλιστα περιλαμβάνεται στη λίστα υψηλής προτεραιότητας του ExoClock, ενός καινοτόμου προγράμματος παρατήρησης εξωπλανητών στο οποίο ηγούνται ο Δρ. Τσιάρας και η Αναστασία Κόκορη. Το ExoClock στοχεύει στη συλλογή και ανάλυση δεδομένων από εξωπλανήτες, μέσω συνεργασίας με επαγγελματίες και ερασιτέχνες αστρονόμους, ώστε να προβλέπονται με ακρίβεια οι διαβάσεις των εξωπλανητών. Αυτές οι πληροφορίες είναι απαραίτητες για τον σχεδιασμό της διαστημικής αποστολής ARIEL, η οποία θα επικεντρωθεί στη μελέτη της ατμόσφαιρας εξωπλανητών. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα ExoClock και την επιστημονική του δράση, μπορείτε να ακολουθήσετε τον σύνδεσμο: https://www.exoclock.space/ Τμήμα Φυσικής ΑΠΘ & Περιοδικό «Φαινόμενον» Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. https://www.facebook.com/PhysicsAUTH

Η συνείδηση κρύβεται στα ηλεκτρικά πεδία του εγκεφάλου μας. Ένας μυστηριώδης ηλεκτρομαγνητικός μηχανισμός μπορεί να είναι πιο σημαντικός από την πυροδότηση νευρώνων στον εγκέφαλό μας για την κατανόηση της λειτουργίας της συνείδησής μας. Τον 19ο αιώνα ο φυσικός Χέρμαν φον Χέλμχολτς (Hermann von Helmholtz) φιλοδοξούσε να εξηγήσει διαμέσου φυσικοχημικών διεργασιών το φαινόμενο της ζωής, σε αντίθεση με την τότε δημοφιλή φιλοσοφική θεωρία της φυσιολογίας, τον βιταλισμό. Οι οπαδοί του βιταλισμού υποστήριζαν ότι τα έμβια όντα διαφέρουν από τα άψυχα αντικείμενα επειδή περιέχουν μια «ζωτική σπίθα», την οποία ορισμένοι πίστευαν ότι ήταν η ψυχή. Η σχολή του Χέλμχολτζ αμφισβήτησε αυτή τη θεωρία, δηλώνοντας ότι μόνο οι κοινές φυσικοχημικές λειτουργίες εμπλέκονται στη ζωή ενός οργανισμού. Από τότε μέχρι σήμερα οι φυσικοχημικοί νόμοι ερμήνευσαν, και εξακολουθούν να ερμηνεύουν πολλά μυστήρια της βιολογίας και της φυσιολογίας.Όμως υπάρχουν ακόμα περίπλοκα και ακατανόητα φαινόμενα που σχετίζονται με την ζωή. Κραυγαλέο παράδειγμα είναι η ανθρώπινη συνείδηση. Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα μέχρι σήμερα.Η ανθρωπινη συνείδηση πρέπει να σχετίζεται με την λειτουργία διαφόρων κυττάρων στον εγκέφαλο. Οι νευρώνες, είναι ένας εξειδικευμένος τύπος κυττάρων του εγκεφάλου μας που βρίσκεται στο επίκεντρο της σημερινής νευροεπιστήμης. Είναι οι βασικοί φορείς της ηλεκτροχημικής επικοινωνίας στον εγκέφαλο. Συμμετέχουν στην διάδοση των νευρικών σημάτων και την επεξεργασία πληροφοριών. Οι νευροεπιστήμονες προσπαθούν να εξηγήσουν την αντίληψη, την μνήμη, την γνωστική λειτουργία, ακόμη και την ίδια τη συνείδηση ως προϊόντα δισεκατομμυρίων τέτοιων μικροσκοπικών νευρώνων που εκτοξεύουν τις μικροσκοπικές αιχμές ηλεκτρικής τάσης τους μέσα στον εγκέφαλό μας. Διαβάστε σχετικά: «THE SPIKE, an epic journey through the brain in 2.1 seconds» – Mark Humphries http://www.sackett.net/The-Spike.pdf Αυτές οι ενεργητικές αιχμές όχι μόνο μεταφέρουν πράγματα όπως πόνο και άλλες αισθητηριακές πληροφορίες στο συνειδητό μυαλό μας, αλλά θεωρητικά είναι επίσης ικανές να εξηγήσουν κάθε λεπτομέρεια της πολύπλοκης συνείδησής μας. Τουλάχιστον κατ’ αρχήν. Οι λεπτομέρειες αυτής της «νευρωνικής κωδικοποίησης» δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί. Ενώ οι νευροεπιστήμονες έχουν επικεντρωθεί εδώ και καιρό στις αιχμές που ταξιδεύουν στα εγκεφαλικά κύτταρα, τα φαινόμενα «εφαπτικού» πεδίου (“ephaptic” field effects) μπορεί τελικά να είναι ο πρωταρχικός μηχανισμός για την γνωστική λειτουργία. Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον αναδυόμενο πεδίο έρευνας στην νευροεπιστήμη. Αυτά τα φαινόμενα, που προκύπτουν από τα ηλεκτρικά πεδία που παράγονται από τους νευρώνες και όχι από τις συναπτικές πυροδοτήσεις τους, μπορεί να παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην κατανόηση της πολυπλοκότητας και της δυναμικής της ανθρώπινης συνείδησης.Οι ερευνητές του εγκεφάλου έχουν από καιρό αναγνωρίσει ότι υπάρχουν διάφοροι τρόποι εκτός από την ‘πυροδότηση’ με την οποία θα μπορούσαν να επικοινωνούν οι νευρώνες, όπως ο ελάχιστα γνωστός μηχανισμός που είναι γνωστός ως εφαπτική σύζευξη (ephaptic coupling). Αυτή η σύζευξη προκύπτει από ηλεκτρομαγνητικά πεδία στη μέση και μεγάλη κλίμακα αλληλεπιδράσεων του εγκεφάλου, μαζί με πεδία πολύ μικρότερης κλίμακας που συνοδεύουν συναπτικές αιχμές (που προέρχονται από την δραστηριότητα ενός τύπου Η/Μ πεδίων υψηλής τοπικότητας) και λειτουργούν σε κλίμακα νανομέτρων.Οι νευρώνες του αμφιβληστροειδούς, για παράδειγμα, λειτουργούν χωρίς νευρική πυροδότηση. Αυτά τα κύτταρα χρησιμοποιούν έναν τύπο ηλεκτροδιάχυσης, τη διάχυση φορτισμένων σωματιδίων χωρίς συνάψεις, τα σημεία σύνδεσης μεταξύ των νευρώνων. Η ηλεκτροδιάχυση περνά κατά μήκος ενός σήματος στο οπτικό νεύρο με πολύ γρήγορους ρυθμούς και με υψηλό εύρος ζώνης. Δεν θα μπορούσαμε να δούμε χωρίς αυτό.Το «εφαπτικό» στην εφαπτική σύζευξη σημαίνει απλώς «αγγίζω». Αν και δεν είναι πολύ γνωστά, τα φαινόμενα εφαπτικού πεδίου προκύπτουν από τις ηλεκτρικές και μαγνητικές αλληλεπιδράσεις που περιγράφονται στα σχολικά βιβλία. Τα πειραματικά αποτελέσματα δείχνουν ότι αυτές οι ίδιες δυνάμεις παίζουν μεγαλύτερο ρόλο στον εγκέφαλο από ό,τι υποπτευόμαστε και ίσως ακόμη και στη συνείδηση.Τα φαινόμενα εφαπτικού πεδίου περιγράφονται με αξιόλογο τρόπο σε μια εργασία του 2019 από το εργαστήριο Case Western Reserve του Dominique Durand. Αυτό το εργαστήριο έδειξε ότι ο εγκεφαλικός φλοιός του ποντικιού επηρεάστηκε χωρίς συναπτικές συνδέσεις – εκ φύσεως, με αλληλεπιδράσεις εφαπτικού πεδίου. Βρήκαν ότι η επίδραση μειώθηκε μετά από μια ορισμένη απόσταση, όπως θα περιμέναμε. Σε απόσταση 400 μm ή περισσότερο, το φαινόμενο του εφαπτικού πεδίου στην ουσία εξαφανίστηκε. Αυτά τα αποτελέσματα θεωρήθηκαν τόσο σημαντικά από τους κριτές της εργασίας που ζήτησαν από το εργαστήριο Durand να αναπαράγει τα αποτελέσματα όχι μία αλλά δύο φορές πριν εγκρίνουν τη δημοσίευσή της. Μια άλλη ερευνητική ομάδα συνέκρινε την ταχύτητα των επιδράσεων του εφαπτικού πεδίου σε διάφορους ιστούς, διαπιστώνοντας ότι η ταχύτητα διάδοσης των εφαπτικών πεδίων στη φαιά ουσία είναι περίπου 5.000 φορές μεγαλύτερη από τη νευρική πυροδότηση. Επιπλέον, η πιθανή πυκνότητα πληροφοριών από τα εφαπτικά πεδία είναι έως και 125 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη σε σχέση με την αντίστοιχη της συναπτικής πυροδότησης.Πληθώρα αποδεικτικών στοιχείων δείχνουν ότι η συναπτική πυροδότηση είναι απαραίτητη για την κίνηση, την ακοή, το άγγιγμα και πολλά άλλα, αλλά δεδομένης της πολύ μεγαλύτερης πυκνότητας πληροφοριών στα εφαπτικά πεδία και της διάχυσης των εφαπτικών πεδίων, θα ήταν εξαιρετικά περίεργο αν η εξέλιξη δεν είχε ‘οικειοποιηθεί’ αυτό το αποτέλεσμα για σημαντικές εγκεφαλικές λειτουργίες. Πράγματι, φαίνεται ότι το έχει κάνει, με διάφορους τρόπους.Ο Walter Freeman δήλωνε σε μια εργασία του 2006 ότι οι παραδοσιακές ταχύτητες συναπτικής πυροδότησης δεν μπορούσαν να εξηγήσουν την ταχύτητα των γνωστικών λειτουργιών που είχε παρατηρήσει όλα αυτά τα χρόνια σε κουνέλια και γάτες. Αντίθετα, η πρόσφατη πληθώρα ευρημάτων εφαπτικών επιδράσεων αναδεικνύει έναν στέρεο μηχανισμό για να εξηγήσει αυτές τις ταχύτητες. Η πρόσφατη θεωρητική εργασία των Tam Hunt και Mostyn Jones, βασισμένη σε αυτά τα ευρήματα, πρότεινε ότι τα εφαπτικά πεδία μπορεί στην πραγματικότητα να είναι ο πρωταρχικός μηχανισμός για τη συνείδηση και τη νόηση, παρά η νευρωνική πυροδότηση.Μια άλλη πρόσφατη εργασία των Κώστα Αναστασίου και Christof Koch, επισημαίνει την σημασία των εφαπτικών φαινομένων. Διαπιστώνουν ότι πράγματι, η εφαπτική σύζευξη μπορεί να εξηγήσει τον «γρήγορο συντονισμό» που απαιτείται για την λειτουργία της συνείδησης «ακόμη και με την απουσία πολύ γρήγορων συνάψεων». Αυτή η εργασία θα μπορούσε να φέρει το πεδίο της επιστήμης του εφαπτικού πεδίου (ephaptic field) από τα περιθώρια της νευροεπιστήμης στο προσκήνιο. Τα ευρήματά της σχετικά με την ταχύτητα και τη διεισδυτικότητα των εφαπτικών φαινομένων μπορεί να προοιωνίζουν μια θεμελιωδώς νέα κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της γνωστικής λειτουργίας και της συνείδησης. πηγή: https://www.scientificamerican.com/article/consciousness-might-hide-in-our-brains-electric-fields/

Η Κίνα παρουσίασε επαναχρησιμοποιούμενο διαστημικό σκάφος μεταφοράς φορτίων (βίντεο) Θα το χρησιμοποιήσει για τον εφοδιασμό του επανδρωμένου διαστημικού της σταθμού. Η Κίνα παρουσίασε το σχέδιο ενός νέου επαναχρησιμοποιήσιμου διαστημικού σκάφους για τη μεταφορά φορτίων από και προς τον επανδρωμένο διαστημικό σταθμό της χώρας. Το διαστημικό λεωφορείο Haolong αναπτύσσεται από το Ινστιτούτο Σχεδιασμού και Έρευνας Αεροσκαφών Chengdu υπό την κρατική Aviation Industry Corporation of China (AVIC). Το Haolong είναι μια από τις δύο προτάσεις που ξεχώρισαν από έναν διαγωνισμό που οργάνωσε η κινεζική υπηρεσία ανθρώπινων διαστημικών πτήσεων, CMSA, για την ανάπτυξη διαστημικών σκαφών μεταφοράς φορτίου χαμηλού κόστους. Η Κίνα χρησιμοποιεί επί του παρόντος το ρομποτικής τεχνολογίας διαστημόπλοιό της Tianzhou για να στέλνει φορτία στο διαστημικό σταθμό Tiangong. Ωστόσο η CMSA ήθελε νέες, χαμηλού κόστους προτάσεις και ιδέες για σκάφη που θα μπορούν να πηγαίνουν στο διαστημικό σταθμό αλλά και να επιστρέφουν στη βάση τους σε αντίθεση με το Tianzhou, το οποίο αυτοκαταστρέφεται πέφτοντας με ταχύτητα στην ατμόσφαιρα της Γης και καίγεται από την τριβή. Μια εικόνα του νέου σκάφους μεταφοράς φορτίων της Κίνας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1826434/i-kina-paroysiase-epanachrisimopoioymeno-diastimiko-skafos-metaforas-fortion/

Νέες εντυπωσιακές εικόνες του Δία και του «πίνακα ζωγραφικής» των νεφών του. Το σκάφος Juno συνεχίζει να εξερευνά το γίγαντα αερίου του ηλιακού μας συστήματος. Το διαστημικό σκάφος Juno της NASA συμπλήρωσε 66 περιφορές γύρω από τον Δία από τότε που έφθασε στον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, το 2016. To Juno ολοκλήρωσε την 66ή περιφορά του γύρω από τον Δία στις 23 Οκτωβρίου. Στη διάρκεια κάθε μιας από αυτές, η κάμερα JunoCam λαμβάνει φωτογραφίες του πλανήτη από διαφορετική γωνία και απόσταση.Στο τελευταίο του πέρασμα το Juno κατέγραψε νέες εντυπωσιακές εικόνες από τα εκπληκτικά στροβιλιζόμενα νέφη και τις χαοτικές καταιγίδες του Δία προσφέροντας νέα στοιχεία στους επιστήμονες για αυτά τα φαινόμενα.Το διαστημικό σκάφος πήρε το όνομά του από τη ρωμαϊκή θεότητα Γιούνο (σ.σ. αντίστοιχη με την θεά Ήρα της ελληνικής μυθολογίας). Μέχρι σήμερα, το Juno έχει στείλει στο κέντρο ελέγχου της NASA μεγάλο όγκο δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων εικόνων της Γης, του Δία και των μεγαλύτερων φεγγαριών του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος: του Γανυμήδη και της Ευρώπης. Αποστολή του Juno είναι να μελετήσει τη βαρύτητα και το ισχυρό μαγνητικό πεδίο αυτού του γίγαντα αερίων, το πολύχρωμο σέλας και τα στροβιλιζόμενα νέφη του, προκειμένου να αποκαλύψει πώς σχηματίστηκε ο Δίας και πώς εξελίχθηκε στη συνέχεια. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1825556/nees-entyposiakes-eikones-toy-dia-kai-toy-pinaka-zografikis-ton-nefon-toy/

GenAI Summit 2024 – Demo Days: Η Τεχνητή Νοημοσύνη από τη Θεωρία στην Πράξη. 100 κορυφαίοι ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, 326 διακεκριμένες εταιρείες τεχνολογίας, 47 διαδραστικά πάνελ και εργαστήρια, πάνω από 2.800 συμμετέχοντες. Το GenAI Summit, το μεγαλύτερο συνέδριο για την Παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, επιστρέφει στις 18 Νοεμβρίου 2024 στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στην Αθήνα.Μέσα από τα Demo Days, το GenAI Summit συνδυάζει θεωρία και πράξη, προσφέροντας μοναδικές hands-on εμπειρίες εστιάζοντας στο πώς οι εξελίξεις της GenAI μπορούν να μεταμορφώσουν οικονομία, υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση και επιχειρήσεις.Στις εργασίες του συνεδρίου, θα συμμετάσχει μια εξαιρετική ομάδα ομιλητών, συμπεριλαμβανομένων κορυφαίων στελεχών από την NVIDIA, Palantir, AWS καθώς και πολιτικοί ηγέτες και ακαδημαϊκές προσωπικότητες από το Harvard, το Stanford κ.α.Την επιμέλεια της διοργάνωσης έχει αναλάβει μια οργανωτική ομάδα 25 νέων από την Ελλάδα, που διαπρέπουν σε κορυφαίες εταιρείες και εκπαιδευτικά ιδρύματα στο εξωτερικό παράγοντας την πρωτογενή έρευνα για τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα. Περισσότερα στοιχεία για την οργανωτική ομάδα ΕΔΩ. https://www.genaisummitseeurope.com/home#OrganizingTeam Η Τεχνητή Νοημοσύνη στην Καθημερινότητα: Εξειδικευμένες Θεματικές για Κάθε Κλάδο Τα Demo Days του GenAI Summit είναι ειδικά σχεδιασμένα για να καλύψουν τις ανάγκες διαφορετικών τμημάτων και επαγγελματικών ρόλων.Επαγγελματίες των ανθρωπίνων πόρων θα μάθουν πώς να χρησιμοποιούν την ΤΝ για την επιλογή και εκπαίδευση προσωπικού, ενώ υπεύθυνοι πωλήσεων θα ανακαλύψουν εργαλεία προγνωστικής ανάλυσης για τη βελτιστοποίηση του pipeline.Στον χρηματοοικονομικό κλάδο, θα παρουσιαστούν λύσεις για την αυτοματοποίηση ανάλυσης συμβολαίων και αξιολόγησης δανείων, προσφέροντας πρακτικές γνώσεις για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και την αξιοποίηση της καινοτομίας.Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ταυτόχρονα διαδραστικές παρουσιάσεις και πάνελ σε τρεις διαφορετικές σκηνές, την Κεντρική Σκηνή και την Εναλλακτική Σκηνή του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το Book Castle.Επιπλέον, θα μπορούν βιωματικά να ανακαλύψουν τους τρόπους εφαρμογής καινοτόμων εργαλείων και εξελιγμένων προγραμμάτων παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης, συμμετέχοντας σε case studies και αποκλειστικά εργαστήρια. Διεθνείς Ομιλητές και Πρωτοπόροι της Τεχνολογίας Το GenAI Summit 2024 – Demo Days συγκεντρώνει διεθνώς καταξιωμένους ειδικούς και εκπροσώπους της παγκόσμιας οικονομικής και πολιτικής τάξης, προσφέροντας στους συμμετέχοντες πολύτιμες γνώσεις για την τρέχουσα και μελλοντική εξέλιξη της ΤΝ.Το συνέδριο θα τιμήσει με την παρουσία του ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος θα συμμετάσχει σε ένα fireside chat με θέμα “Τεχνητή Νοημοσύνη και Καινοτομία”, αναδεικνύοντας τις στρατηγικές προτεραιότητες και στις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Ελλάδα στο πλαίσιο της ψηφιακής μετάβασης.Μεταξύ των διακεκριμένων ομιλητών είναι και ο Δημήτρης Παπαστεργίου (Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης), ο Ανδρέας Σταυροπουλος (Partner, Threshold Ventures) που προσεγγίζουν το θέμα από τις σκοπιές τεχνολογίας και της δημόσιας πολιτικής.Παράλληλα, ο François Candelon (Senior Global Partner, Seven2, ex-BCG), η Dr. Marily Nika (AI Product Lead, Google, lecturer στο Harvard, ex-Meta), ο Subhan Ali (AI Product Lead, NVIDIA) θα παρουσιάσουν τεχνικές εφαρμογές που αναδιαμορφώνουν τον επιχειρηματικό κόσμο, καθώς και τις τελευταίες εξελίξεις σε υποδομές και hardware. Σχετικά με το GenAI Summit Το GenAI Summit αποτελεί το κορυφαίο συνέδριο στην ΝΑ Ευρώπη αφιερωμένο αποκλειστικά στην Παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, του Γραφείου Διασύνδεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, και με την συμμετοχή οργανισμών, όπως το Qatar Foundation. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες ΕΔΩ. https://www.genaisummitseeurope.com/

Roscosmos Τι είναι η Γη στην κλίμακα του Σύμπαντος; Ένας μικρός και εύθραυστος μπλε πλανήτης... Από το ύψος της τροχιάς μοιάζει με μια κρυστάλλινη μπάλα που χωράει σε δύο από τις παλάμες σας! Παρακολουθούμε με χαρά πώς αλλάζουν τα σχέδια δαντέλας στην επιφάνειά της. Ας αγαπήσουμε και ας εκτιμήσουμε το σπίτι μας! Ο Konstantin Borisov πυροβόλησε την όμορφη Γη από το φινιστρίνι για εμάς. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_576717 Roscosmos Το Progress MS-29 είναι γεμάτο με καύσιμο και συμπιεσμένα αέρια Μετά την επιστροφή από το σταθμό ανεφοδιασμού και εξουδετέρωσης, το πλοίο εγκαταστάθηκε στον χώρο εργασίας του κτιρίου εγκατάστασης και δοκιμής του εργοταξίου 254 για το τελικό στάδιο της προετοιμασίας πριν από την εκτόξευση. Η αποστολή ξεκινά στις 21 Νοεμβρίου. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_576749

Καλή Χρονιά! (Αν είσαι Αρειανός) Στις 12 Νοεμβρίου 2024 και 6 μμ ώρα Ελλάδας, αρχίζει το νέο Έτος 38 στον πλανήτη Άρη Μπορεί να θεωρείτε ότι είναι νωρίς για να γιορτάσετε τον ερχομό του νέου έτους, αλλά αυτό συμβαίνει μόνο επειδή είστε γήινοι: Η 12η Νοεμβρίου 2024 σηματοδοτεί το νέο έτος για τον πλανήτη Άρη. Το αρειανό νέο έτος έρχεται με την εαρινή ισημερία του Κόκκινου Πλανήτη και το ημερολόγιο (το αρειανό) αλλάζει τη σελίδα από το 37ο στο 38ο έτος. Γιατί η 12η Νοεμβρίου θεωρείται Πρωτοχρονιά για τον Άρη; Και γιατί ο επίσημος υπολογισμός θέτει τον Κόκκινο Πλανήτη μόλις στο 38ο έτος του;Η απάντηση περιλαμβάνει έναν συνδυασμό φυσικών κύκλων και της ανθρώπινης ανάγκης να επιβάλει την τάξη διαμέσου μιάς κάπως αυθαίρετης μέτρησης του χρόνου – σχεδόν όπως στη Γη.Στον πλανήτη Γη, οι περισσότερες χώρες χρησιμοποιούν το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Υιοθετήθηκε για πρώτη φορά το 1582 (αν και χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο) και είναι το τυπικό ημερολόγιό μας των 12 μηνών και 365 ημερών κάθε χρόνο – με μια ημέρα μπόνους να προστίθεται κάθε τέταρτο έτος. Το Γρηγοριανό ημερολόγιο ξεκινά την 1η Ιανουαρίου, ένα κατάλοιπο από το προηγούμενο, το Ιουλιανό ημερολόγιο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Για να τιμήσει τον θεό Ιανό, ο Ιούλιος Καίσαρας ανακήρυξε εκείνη την ημέρα ως την πρώτη του έτους.Θα μπορούσαμε να ξεκινάμε το νέο έτος με βάση τις ισημερίες ή τα ηλιοστάσια. Αυτές οι ημερομηνίες βασίζονται στην κλίση του άξονα της Γης, περίπου 23 μοίρες σε σχέση με το επίπεδο της τροχιάς του. Το ηλιοστάσιο του Ιουνίου, για παράδειγμα, συμβαίνει όταν ο βόρειος πόλος του πλανήτη γέρνει περισσότερο προς τον ήλιο, κάτι που συμβαίνει περί την 21η του ίδιου μήνα κάθε χρόνο. (Σημειώστε ότι αυτό γίνεται όταν στο νότιο ημισφαίριο επικρατεί χειμώνας, γι’ αυτό οι αστρονόμοι αποφεύγουν να το αποκαλούν «θερινό ηλιοστάσιο».)Οι αστρονόμοι προτιμούν να μετρούν τα πάντα στον ουρανό σε σχέση με την ισημερία του Μαρτίου, που ονομάζεται επίσης εαρινή ισημερία, απομεινάρι της εστιασμένης στο βόρειο ημισφαίριο μέτρησης χρόνου. Οι αστρονόμοι θεωρούν την ισημερία του Μαρτίου ως τη στιγμή που η θέση του ήλιου στον ουρανό διασχίζει τον ουράνιο ισημερινό, την προβολή του ισημερινού της Γης στον ουρανό. Αυτό είναι ένα εύχρηστο σημείο στο χρόνο και στο χώρο για τη μέτρηση πραγμάτων όπως οι θέσεις των πλανητών και των άστρων. Τι σχέση έχουν αυτά με τον πλανήτη Άρη; Στις αρχές του 20ου αιώνα, καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να παρατηρούν τον Άρη με πιο ισχυρά τηλεσκόπια, εντόπισαν διάφορες αλλαγές να σαρώνουν τον πλανήτη σε σχέση με την μεταβαλλόμενη θέση στην τροχιά του. Στη συνέχεια, καθώς προέκυψαν εξαιρετικές επί τόπου παρατηρήσεις από τα διαστημικά σκάφη που στάλθηκαν στον Κόκκινο Πλανήτη, έγινε σαφές ότι χρειαζόμασταν κάποιου είδους ημερολόγιο για τον Άρη.Ένα τέτοιο ημερολόγιο θα έπρεπε να είναι πολύ διαφορετικό από το δικό μας. Ένας προφανής λόγος είναι ότι ο Άρης βρίσκεται πιο μακριά από τον ήλιο και χρειάζονται σχεδόν δύο γήινα χρόνια για να ολοκληρώσει μια μόνο τροχιά γύρω από το άστρο μας. Ένα αρειανό έτος ισοδυναμεί με περίπου 687 γήινες ημέρες!Μια ημέρα του Άρη – που ονομάζεται sol, για να τη διακρίνουμε από μια ημέρα της Γης – είναι επίσης λίγο μεγαλύτερη από την δική μας, διαρκεί 24 ώρες, 39 λεπτά και 35 δευτερόλεπτα. Υπάρχουν περίπου 668 sol σε ένα αρειανό έτος.Αλλά αυτές οι διαφορές είναι στην πραγματικότητα λυτρωτικές γιατί μας απελευθερώνουν από την ιστορική μας κληρονομιά των αυθαίρετων κοινωνικοπολιτικών μηχανορραφιών (και στα ημερολόγια). Στον Άρη, μπορέσαμε να κάνουμε μια νέα αρχή, καθορίζοντας την καταμέτρηση των ετών, αρχίζοντας από το μηδέν.Έτσι, οι πλανητολόγοι αποφάσισαν να ξεκινήσουν το νέο έτος του Άρη από την εαρινή ισημερία του πλανήτη. O Άρης παρουσιάζει μια αξονική κλίση που μοιάζει με της Γης, περίπου 25 μοιρών. Αυτό σημαίνει ότι έχει εποχές παρόμοιες με τις δικές μας, δημιουργώντας τις καιρικές αλλαγές που παρατηρούν οι αστρονόμοι. Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται κατά την διάρκεια της άνοιξης του Άρη, δημιουργούνται καταιγίδες σκόνης και μερικές μεγαλώνουν τόσο πολύ που μπορούν να καλύψουν μεγάλο μέρος του πλανήτη. Η έναρξη του καλοκαιριού σε ένα δεδομένο ημισφαίριο θερμαίνει εξαχνώνοντας το κάλυμα πάγου στον πόλο του. Θα μπορούσαμε λοιπόν να χρησιμοποιήσουμε την ισημερία ως ημερομηνία έναρξης του χρόνου.Μακάρι όμως να ήταν τόσο απλά τα πράγματα. Η τροχιά της Γης γύρω από τον ήλιο είναι σχεδόν κύκλος και οι εποχές διαρκούν όλες περίπου τρεις μήνες. Αλλά η τροχιά του Άρη γύρω από τον ήλιο είναι αναμφισβήτητα ελλειπτική. Όταν ο πλανήτης είναι πιο κοντά στον ήλιο (τον χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο του) η τροχιακή του ταχύτητα είναι μεγαλύτερη από ό,τι όταν είναι πιο απομακρυσμένος (καλοκαίρι στο βόρειο ημισφαίριο) και σε συνδυασμό με την ελλειπτική τροχιά του, αυτό σημαίνει ότι οι εποχές έχουν αρκετά διαφορετικές διάρκειες. Έτσι, άνοιξη στο βόρειο ημισφαίριο έχει διάρκεια 194 αρειανών ημερών (sols), ενώ το καλοκαίρι 178, το φθινόπωρο 142 και ο χειμώνας διαρκεί 154 sols. Από μία άποψη λοιπόν, αυτές οι περίεργες εποχές θα έκαναν τη ζωή στον Άρη παράξενη, και από την άλλη ένα μη-λειτουργικό ημερολόγιο θα ήταν μια συνεχής πηγή επιπλέον εκνευρισμού.Και τι γίνεται με την αρίθμηση των ετών και το περίεργο γεγονός ότι το αρειανό ημερολόγιο μέχρι στιγμής φτάνει μόνο στο Έτος 38; Οι επιστήμονες αποφάσισαν να σηματοδοτήσουν το Έτος 1 ως τη στιγμή που μια τεράστια θύελλα σκόνης ξέσπασε στην επιφάνεια του πλανήτη το 1956 – ένα από τα πιο αξιοσημείωτα γεγονότα σε άλλον πλανήτη κατά την πρώιμη διαστημική εποχή. Η εαρινή ισημερία για εκείνο το αρειανό έτος συνέβη στις 11 Απριλίου 1955, επομένως είναι πλέον αποδεκτή ως η πρώτη Πρωτοχρονιά στον πλανήτη. Για να γίνουν τα πράγματα λιγότερο ασαφή, οι επιστήμονες όρισαν επίσης το Έτος 0 ως αρχή της προηγούμενης ισημερίας, στις 24 Μαΐου 1953. Αυτό αποτρέπει κάθε παράξενο όπως αυτό του Γρηγοριανού ημερολογίου, το οποίο, επειδή δεν έχει Έτος 0, δημιουργεί περίεργες καταστάσεις όπως νέους αιώνες ξεκινώντας από χρόνια που τελειώνουν με 01 αντί για 00 (Ο 21ος αιώνας, για παράδειγμα, ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου, 2001. )Με βάση τα παραπάνω το νέο έτος 38 στον πλανήτη Άρη ξεκινά σύμφωνα με το γήινο Γρηγοριανό ημερολόγιο, στις 12 Νοεμβρίου 2024, περίπου στις 16:00 UTC (ή 18:00 ώρα Ελλάδος). Ίσως εκείνη τη στιγμή, κάποιο από τα διαστημικά ρόβερ που εξερευνούν τον κόκκινο πλανήτη εντοπίσει επιτέλους τα μικρά πράσινα ανθρωπάκια που θα ανοίγουν σαμπάνιες γιορτάζοντας την πρωτοχρονιά τους. πηγή: https://www.scientificamerican.com/article/happy-martian-new-year/

Φιλόξενα στη ζωή τα φεγγάρια του Ουρανού. Νέα ανάλυση δεδομένων στο σύστημα του μακρινού πλανήτη ανατρέπει όσα πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Ο Ουρανός μαζί με τον Ποσειδώνα αποτελούν τους πιο απομακρυσμένους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, αφού ο Πλούτωνας… υποβιβάστηκε σε πλανήτη νάνο. Πρόκειται για δύο πλανήτες αερίου με ακραίες συνθήκες και φαινόμενα που θεωρούνται εξαιρετικά αφιλόξενοι στην παρουσία της ζωής όσο και αυτή έχει αποδειχθεί επίσης εξαιρετικά επίμονη και εμφανίζεται τουλάχιστον στη Γη στα πιο ακραία περιβάλλοντα. Μια νέα μελέτη ανατρέπει όσα πιστεύαμε υποδεικνύοντας ότι ο Ουρανός και οι πέντε μεγαλύτεροι δορυφόροι του μπορεί τελικά να μην είναι «νεκροί κόσμοι» αλλά να διαθέτουν περιβάλλον και συνθήκες φιλικές στη ζωή.Η βάση των πληροφοριών που έχουν στη διάθεση τους οι επιστήμονες για τον Ουρανό και τα φεγγάρια του αποτελείται από δεδομένα που έστειλε το διαστημόπλοιο Voyager 2 της Nasa το οποίο επισκέφτηκε τον πλανήτη πριν από τέσσερις δεκαετίες στη διάρκεια του επικού ταξιδιού του που το έχει οδηγήσει πλέον έξω από το ηλιακό μας σύστημα από όπου συνεχίζει να επικοινωνεί με τη Γη.Η νέα ανάλυση δεδομένων δείχνει ότι η επίσκεψη του Voyager 2 στον Ουρανό συνέπεσε με μια ισχυρή ηλιακή καταιγίδα η οποία οδήγησε σε μια παραπλανητική εικόνα για τις πραγματικές συνθήκες του πλανήτη και του συστήματος που διαθέτει. Ο Ουρανός είναι ένας όμορφος, παγωμένος δακτυλιωτός κόσμος στις εξωτερικές περιοχές του ηλιακού μας συστήματος. Είναι από τους πιο κρύους από όλους τους πλανήτες. Γέρνει επίσης στο πλάι του σε σύγκριση με όλους τους άλλους κόσμους –σαν να είχε ανατραπεί– καθιστώντας τον αναμφισβήτητα τον πιο περίεργο.Πήραμε την πρώτη μας κοντινή ματιά σε αυτό το 1986, όταν το Voyager 2 πέρασε και έστειλε εντυπωσιακές εικόνες του πλανήτη και των πέντε μεγάλων φεγγαριών του. Αλλά αυτό που εξέπληξε ακόμη περισσότερο τους επιστήμονες ήταν τα δεδομένα που έστειλε το Voyager 2, υποδεικνύοντας ότι το σύστημα του Ουρανίου ήταν ακόμη πιο περίεργο από ό,τι πίστευαν.Οι μετρήσεις από τα όργανα του διαστημικού σκάφους έδειξαν ότι οι πλανήτες και τα φεγγάρια ήταν ανενεργά, σε αντίθεση με τα άλλα φεγγάρια στο εξωτερικό ηλιακό σύστημα. Έδειξαν επίσης ότι το προστατευτικό μαγνητικό πεδίο του Ουρανού ήταν παράξενα παραμορφωμένο.Το μαγνητικό πεδίο ενός πλανήτη παγιδεύει τυχόν αέρια και άλλο υλικό που προέρχεται από τον πλανήτη και τα φεγγάρια του. Αυτά μπορεί να προέρχονται από ωκεανούς ή γεωλογική δραστηριότητα. Το Voyager 2 δεν βρήκε κανένα, υποδηλώνοντας ότι ο Ουρανός και τα πέντε μεγαλύτερα φεγγάρια του φαίνονταν γεωατμοσφαιρικά ανενεργά και τελικά εντελώς άγονα γεγονός που φαίνεται ότι δεν ισχύει σύμφωνα με τα ευρήματα της νέας μελέτης που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Nature Astronomy». Συναρπαστικά ευρήματα Η Λίντα Σπίλκερ ήταν μια νεαρή επιστήμονας που εργαζόταν στο πρόγραμμα Voyager όταν ήρθαν τα δεδομένα για τον Ουρανό. Τώρα εξακολουθεί να υπηρετεί ως επιστήμονας του έργου για τις αποστολές των δύο διαστημοπλοίων Voyager. Είπε ότι ήταν χαρούμενη που έμαθε για τα νέα αποτελέσματα της νέας μελέτης.«Τα αποτελέσματα είναι συναρπαστικά και είμαι πραγματικά ενθουσιασμένη που βλέπω ότι υπάρχει δυνατότητα ζωής στο σύστημα του Ουρανού. Είμαι επίσης πολύ χαρούμενη που γίνονται τόσα πολλά με τα δεδομένα του Voyager. Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι οι επιστήμονες ανατρέχουν στα δεδομένα που συλλέξαμε το 1986 και βρίσκουν νέα αποτελέσματα και νέες ανακαλύψεις» δήλωσε στο BBC η Σπίλκερ.Πρόσφατα παρουσιάστηκε μια άλλη μελέτη σύμφωνα με την οποία ένας από τους δορυφόρους του πλανήτη Ουρανού, η Μιράντα, είναι ένας ακόμη από τους αποκαλούμενους «ωκεάνιους κόσμους» του ηλιακού μας συστήματος δηλαδή διαθέτει υπόγειο ωκεανό και άρα γίνεται αυτόματα ένας ακόμη υποψήφιος κόσμος για να διαθέτει ζωή. Να σημειωθεί πώς όλοι οι δορυφόροι του Ουρανού έχουν ονόματα από έργα του Σαίξπηρ. Καλλιτεχνική απεικόνιση του Ουρανού και των μεγαλύτερων δορυφόρων του. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1824970/filoxena-sti-zoi-ta-feggaria-toy-oyranoy/

Όταν «υφάνθηκε» ο Παγκόσμιος Ιστός. Σαν σήμερα παρουσιάστηκε η ιδέα του World Wide Web, της τεχνολογίας που γέννησε το Internet με τη σημερινή του υπόσταση και δυναμικη.Τον Μάρτιο του 1989, ο Βρετανός επιστήμονας υπολογιστών Τιμ Μπέρνερς Λι μοίρασε ένα έγγραφο στους συναδέλφους του στο CERN, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Πυρηνική Έρευνα, στη Γενεύη.Στο έγγραφο αυτό εξηγούσε ότι το CERN είχε τεράστιες ποσότητες πολύτιμων πληροφοριών αποθηκευμένες παντού, και ότι θα ήταν ευκολότερο να βρεθούν εάν ήταν όλες συνδεδεμένες μεταξύ τους με τρόπο που να το καθιστά προσβάσιμο από οποιονδήποτε υπολογιστή.Στις 12 Νοεμβρίου του 1990 ο Λι σε συνεργασία με τον συνάδελφο του Ρόμπερτ Καγιώ ανακοίνωσαν στους συναδέλφους τους ότι βρήκαν τον τρόπο σύνδεσης των αποθηκευμένων πληροφοριών. Ο τρόπος αυτός ήταν ένα πρωτόκολλο ηλεκτρονικής επικοινωνίας, ένας ψηφιακός ιστός τον οποίο ονόμασαν World Wide Web. Χωρίς καταβολή αντιτίμου Ο Λι χρειάστηκε μερικούς μήνες για να δημιουργήσει το λογισμικό με το οποίο θα λειτουργούσε ο Παγκόσμιος Ιστός του και στη συνέχεια δημιούργησε και τον πρώτο διακομιστή (server) στο CERN διαθέτοντας παράλληλα ελεύθερα το πρόγραμμα περιήγησης και το λογισμικό του server με το CERN να αποφασίζει αργότερα να διαθέσει τον πηγαίο κώδικα του Παγκόσμιου Ιστού χωρίς την καταβολή αντιτίμου για το δικαίωμα χρήσης.Το Internet όπως εμείς το γνωρίζουμε μόλις είχε γεννηθεί και απλά χρειαζόταν να ακολουθήσει η έλευση των πρώτων προγραμμάτων περιήγησης που δημιουργήθηκαν πάνω στα πρωτόκολλα του Παγκόσμιου Ιστού για να ξεκινήσει μια αδιανόητη ακόμη και στους εμπνευστές του επανάσταση στον ανθρώπινο πολιτισμό η οποία συνεχίζεται καθώς η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας εξελίσσει σε νέα επίπεδα και πεδία το Διαδίκτυο και τις υπηρεσίες που προσφέρει στον σύγχρονο άνθρωπο σε όλα τα μήκη και πλάτη της ζωής του. https://www.naftemporiki.gr/stories/1824341/otan-yfanthike-o-pagkosmios-istos/

Rocket and Space Corporation "Energia" Στο Baikonur άρχισαν να ανεφοδιάζουν το φορτηγό πλοίο Progress MS-29. Κατά τη διάρκεια δύο ημερών, το πλοίο ανεφοδιάζεται με εξαρτήματα καυσίμου και συμπιεσμένα αέρια. Το καύσιμο και το οξειδωτικό, το επτύλιο και το αμύλιο, είναι δύο συστατικά του ζεύγους καυσίμων, χωρίς τα οποία η λειτουργία του κινητήρα στο κενό του χώρου είναι αδύνατη. Αυτές οι ουσίες αναφλέγονται αυθόρμητα κατά την επαφή. Το φορτηγό γεμίζει με αυτά σε διαφορετικές ημέρες - για προφανείς λόγους. Ακόμη και οι ατμοί που προκύπτουν σε περίπτωση διαρροής κατά την αλληλεπίδραση είναι εκρηκτικοί. Έτσι πριν, μετά και κατά τον ανεφοδιασμό, οι συνάδελφοί μας τηρούν εκατό προφυλάξεις. Η εκτόξευση του διαστημικού φορτηγού έχει προγραμματιστεί για τις 21 Νοεμβρίου. https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_21937%2Fall Roscosmos Πώς τελείωσε η τελευταία εβδομάδα σε τροχιά; Το Σαββατοκύριακο, οι Alexey Ovchinin, Ivan Vagner και Alexander Gorbunov άντλησαν αλατούχο διάλυμα και ούρα από τις δεξαμενές του σταθμού στη δεξαμενή του φορτηγού πλοίου Progress MS-27. Δοκίμασαν επίσης τον εξοπλισμό του συστήματος ραντεβού Kurs-P της μονάδας Zvezda και του Kurs-NA του Progress MS-27. Τι είναι η εργασία σε ένα «διαστημικό σπίτι» χωρίς επιστημονικά πειράματα; Οι κοσμοναύτες εξασκήθηκαν σε μεθόδους για την αξιολόγηση της εξέλιξης καταστροφικών φαινομένων («Σενάριο») και χαρτογράφησαν τη νυχτερινή ατμόσφαιρα σε υπεριώδες φως («ατμόσφαιρα UV»). Επιπλέον, το πλήρωμα πραγματοποίησε εκπαίδευση πρώτων βοηθειών και αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης μετά την άφιξη του φορτηγού πλοίου Cargo Dragon. Περισσότερα για τις υποθέσεις στο ISS - στην καθημερινή αναφορά: https://www.roscosmos.ru/41017/ https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_576710

Σε ποιόν ανήκει η Σελήνη; Δεν είναι πλέον επιστημονική φαντασία. Η Σελήνη θα κατοικηθεί – από επιστήμονες βέβαια. Επειτα από προσσεληνώσεις και moonwalkings από Σοβιετική Ενωση, ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία και Ιαπωνία, κατά χρονολογική σειρά, οι διαστημικές υπηρεσίες προετοιμάζονται για δημιουργία εγκαταστάσεων στον μοναδικό δορυφόρο της Γης και μία από τις… all-time-classic εμπνεύσεις των ρομαντικών του μάταιου τούτου κόσμου. Η δρ Ολγα Συκιώτη, διευθύντρια Ερευνών στο Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, σε συνομιλία που είχε η «Κ» μαζί της μας έθεσε υπ’ όψιν, αφενός, τις επικείμενες αποστολές διαστημικών υπηρεσιών ανά τον κόσμο και, αφετέρου, τους στόχους που έχουν εκείνες θέσει – και δεν είναι λίγοι αλλά ούτε και απλοί. Και τα βασικά ερωτήματα είναι: Πότε θα τα καταφέρει η ανθρωπότητα (και μέσω τίνος); Τι ψάχνουμε να βρούμε και πού θα μας ωφελήσει; Τελικά, σε ποιον ανήκει η Σελήνη; Ζώα, φυτά και πράγματα Οι αποστολές που σχεδιάζονται μέχρι ώρας και πρόκειται να ξεκινήσει η κύρια προετοιμασία τους από το 2025-2026 και μετά, είναι: η Lunar Gateway από τις ΗΠΑ (NASA), σε συνεργασία με την Ε.Ε. (ESA), την Ιαπωνία (JAXA), τον Καναδά (CSA) και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το International Lunar Research Station, όπου συμπράττουν η Ρωσία και η Κίνα (το Πέκινο προσώρας θεωρείται πρωτοπόρο σε αυτό το πεδίο), σε συνεργασία με Σερβία, Αίγυπτο, Αζερμπαϊτζάν, Νικαράγουα, Πακιστάν, Ν. Αφρική, Ταϊλάνδη, Βενεζουέλα, Καζακστάν, ΗΑΕ, Τουρκία, Λευκορωσία και, ίσως, Γαλλία, το πρόγραμμα Chandrayaan από την Ινδία, το Japanese Lunar Exploration από την Ιαπωνία και το Danuri-KPLO από τη Ν. Κορέα. «Αυτό που ενδιαφέρει κυρίως είναι η εξερεύνηση του νότιου πόλου της Σελήνης και εν γένει η αθέατη πλευρά του δορυφόρου της Γης», σύμφωνα με την Ολγα Συκιώτη. «Μάλιστα, ένας από τους στόχους είναι να δοκιμαστούν ορισμένες τεχνολογίες που θα επιτρέψουν στην ανθρωπότητα, αν όλα πάνε καλά, να ταξιδέψει στον Αρη».Παρά ταύτα, οι βασικοί στόχοι των διαστημικών αποστολών που προαναφέρθηκαν είναι, σύμφωνα με την Όλγα Συκιώτη:η ανεύρεση και επιστημονική εκμετάλλευση υδάτινων πόρων –σε μοριακή μορφή, υδροξύλιο, η οποία χρειάζεται ειδική τεχνολογία–, οι οποίοι δεν θα είναι απλώς για πόση αλλά θα παίξουν ρόλο για την εν γένει ζωή εκτός Γης και την καλλιέργεια των σεληνιακών φυτών,οι φυσικοί και ορυκτοί πόροι, που θα χρησιμοποιηθούν ως καύσιμα και ενέργεια, αλλά και για την επιβίωση του ανθρώπου,οι επιστημονικές εγκαταστάσεις,οι δοκιμές μακροχρόνιας διαμονής και επιβίωσης του ανθρώπου σε ουράνιο σώμα μακριά από τη Γη, σε ακραία περιβάλλοντα, με έλλειψη ατμόσφαιρας και μεγάλο εύρος θερμοκρασιών, με κοσμική ακτινοβολία και εν γένει εχθρικές συνθήκες επιβίωσης για τον άνθρωπο,η επικύρωση τεχνολογιών για στελεχωμένες αποστολές στον Αρη (ερευνητικοί σταθμοί, κάψουλες μεταφορές, στολές αστροναυτών, ρομποτικά συστήματα, τηλεπικοινωνίες κ.λπ.) και, βέβαια,η νέα επιστημονική γνώση και, βέβαια, η έμπνευση για τις επόμενες γενεές. Τι έχει αποκαλύψει η ορατή πλευρά «Μέχρι στιγμής, έχει αποδειχθεί ότι στην ορατή πλευρά του δορυφόρου της Γης υπάρχουν σπάνιες γαίες σε απόθεμα, που θα είναι προς εκμετάλλευση σε διάφορα πεδία. Για παράδειγμα, 15 λανθανίδες, σκάνδιο και ύττριο, που χρησιμεύουν στις έξυπνες τεχνολογίες, στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και στην ιατρική τεχνολογία. Παράλληλα, έχει εντοπιστεί υδρογόνο, που είναι το πιο άφθονο στο Σύμπαν και προορίζεται για καύσιμο· ήλιο-3, που μπορεί να χρησιμεύσει ως καύσιμο για την παραγωγή ενέργειας· νερό, για ζωή και καλλιέργειες εκτός Γης αλλά μπορεί να χρησιμεύσει ως καύσιμο· σίδηρος, τιτάνιο, νικέλιο και ουράνιο· χρυσός, πλατίνα, παλλάδιο, κοβάλτιο, σε πολύ μικρές, ωστόσο, ποσότητες· και θείο», σύμφωνα με όσα λέει στην «Κ» η Ολγα Συκιώτη.Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τη συνομιλήτριά μας, έχει εντοπιστεί ήδη στη Σελήνη το ίσως αρχαιότερο πέτρωμα της Γης: ένα θραύσμα γήινου μετεωρίτη –του πρώτου που είχε βρεθεί στη Σελήνη– που εκτοξεύθηκε από τη Γη λόγω πρόσκρουσης με τον πλανήτη μας και είχε ανακαλυφθεί από την «Big Bertha», το γερμανικό howitzer που είχε σταλεί την περίοδο 1914-1918, δηλαδή κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.Επιπρόσθετα, έχουν εντοπιστεί ορυκτά από τις αποστολές Apollo 11 (ΗΠΑ, 1969) και Chang’e 5 (Κίνα, 2023, 2024), ενώ έχει ανιχνευθεί στοιχειακό θείο από την ινδική αποστολή στην αθέατη πλευρά το 2023. Τέλος, έχουν βρεθεί καλλιεργηθεί φυτά, όπως η Arabidopsis thaliana, στο σεληνιακό έδαφος που έφεραν οι αποστολές Apollo 11, 12 και 17, που θεωρείται οργανισμός-μοντέλο στη γενετική ανάλυση.«Οι γνώσεις μας, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, δεν είναι πλήρεις για τη Σελήνη… ακόμη», μας λέει η Ολγα Συκιώτη, η οποία θεωρεί ότι η επιστημονική κοινότητα δεν είναι διόλου έτοιμη για μόνιμες εγκαταστάσεις στον δορυφόρο της Γης. «Παρ’ όλα αυτά, για όλες τις αποστολές έχουν ήδη επιλεγεί οι αστροναύτες και εκπαιδεύονται. Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, τις περισσότερες πιθανότητες να πατήσει πρώτη το πόδι της στην αθέατη πλευρά της Σελήνης για μακροχρόνια παραμονή και έρευνα τις έχει η Κίνα. Αυτό που, όμως, πρέπει να γνωρίζουμε είναι πως δεν αναμένεται να έχουμε προσσελήνωση των αποστολών, με κάθε επιφύλαξη, πριν από το 2040, παρότι η Κίνα έχει θέσει στόχο το 2035. Η εμπειρία, όμως, δείχνει ότι τα χρονοδιαγράμματα δεν είναι εύκολο να τηρηθούν». «Πολλή κουβέντα – Λίγες πράξεις» Από την άλλη, σύμφωνα με άλλους επιστήμονες που συμβουλεύθηκε η «Κ», παρατηρείται μία απροθυμία και διαρκείς αναβολές στην εξερεύνηση της Σελήνης. «Από το 1974 έχουν περάσει 50 χρόνια και δεν έχουμε δει καμία εξέλιξη. Σαν να είναι καταραμένη», μας μεταφέρεται χαρακτηριστικά. «Είναι πολύ πιθανόν να μην ευοδωθούν οι σχεδιαζόμενες αποστολές».Και η Όλγα Συκιώτη θέτει το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου: «Σε ποιον ανήκει η Σελήνη; Ποιος θα έχει δικαίωμα εκμετάλλευσης των πόρων και της επιστημονικής γνώσης, ιδίως αν εμπλακεί και ο ιδιωτικός τομέας πέραν των κρατικών οντοτήτων; Γενικά, σε ποιον ανήκει η εξερεύνηση του Σύμπαντος;». «Δεν μπορούμε να βάλουμε σημαία, ούτε φράχτη» Τα καίρια ερωτήματα της Ολγας Συκιώτη θέσαμε στον αναπληρωτή καθηγητή Δημοσίου Διεθνούς, Αεροπορικού και Διαστημικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, Γιώργο Κυριακόπουλο. Και η απάντησή του στο ερώτημα σε ποιον ανήκει η Σελήνη είναι σαφής: «Σε κανέναν. Όπως το Σύμπαν και όλα τα ουράνια σώματα, δεν ανήκει σε κανέναν», λέει στην «Κ».Σύμφωνα με τον καθηγητή, ισχύει η περίφημη αρχή της μη οικειοποίησης, η οποία υπάρχει στο άρθρο 2 της Συνθήκης για το Εξωτερικό Διάστημα του 1967, όπου είναι απολύτως σαφές ότι δεν υφίσταται η έννοια της κρατικής κυριαρχίας ούτε της ιδιωτικής οικειοποίησης στο Διάστημα. Μάλιστα, αυτό πρέπει να συνδυαστεί με το άρθρο 1, όπου προβλέπεται η περίφημη αρχή της ελευθερίας χρήσης και εξερεύνησης.Mπορούμε να πάρουμε δείγματα; Ναι, μπορεί να κάνουμε γεώτρηση για λόγους επιστημονικούς, να εξαγάγουμε δείγματα, μπορούμε να κατασκευάσουμε εγκαταστάσεις, αλλά δεν μας ανήκει καν το έδαφος κάτω από την εγκατάσταση. Εχουμε αρμοδιότητα μέσα σε αυτήν, ωστόσο δεν μπορούμε να βάλουμε σημαία, ούτε φράχτη, ούτε να κλείσουμε οτιδήποτε.Και τι σημαίνει πρακτικά; «Σημαίνει ότι οι Αμερικανοί, οι Κινέζοι, οι Ρώσοι, ακόμα και η Ελλάδα κ.ά. μπορούν να μεταβούν στη Σελήνη και ουδείς μπορεί να εμποδίσει κάτι τέτοιο. Εντούτοις», υπογραμμίζει ο Γιώργος Κυριακόπουλος, «εκεί μπορούμε να προβούμε σε δραστηριότητες επιστημονικού περιεχομένου, διότι υφίσταται η ελευθερία της επιστημονικής έρευνας, που είναι επίσης κατοχυρωμένη. Δηλαδή, μπορούμε να πάρουμε δείγματα; Ναι, μπορεί να κάνουμε γεώτρηση για λόγους επιστημονικούς, να εξαγάγουμε δείγματα, μπορούμε να κατασκευάσουμε εγκαταστάσεις, αλλά δεν μας ανήκει καν το έδαφος κάτω από την εγκατάσταση. Εχουμε αρμοδιότητα μέσα σε αυτήν, ωστόσο δεν μπορούμε να βάλουμε σημαία, ούτε φράχτη, ούτε να κλείσουμε οτιδήποτε».Μάλιστα, ο καθηγητής συμπληρώνει ότι, ακόμα κι αν προσσεληνωθεί, για παράδειγμα, πρώτη η Κίνα και ορθώσει εγκαταστάσεις –μόνον επιστημονικές και όχι στρατιωτικές, όπως, εξάλλου, σε όλα τα ουράνια σώματα που προορίζονται αποκλειστικά για ειρηνικούς σκοπούς, σύμφωνα με το άρθρο 4 της Συνθήκης του 1967–, το διαστημικό δίκαιο προβλέπει ότι μπορεί να μεταβεί στο ίδιο σημείο και αποστολή της Ιαπωνίας και να παρακολουθεί ή να συμμετέχει στις όποιες έρευνες. Αν δεν ρυθμιστεί επακριβώς, όπως λέει ο Γιώργος Κυριακόπουλος, «μπορεί να οδηγηθούμε σε τριβές μεταξύ των μεγάλων κρατών. Χωρίς συμφωνία μεταξύ τους και χωρίς να υπάρχει μία ρύθμιση, μπορούν να φτάσουν να απειλήσουν τη διεθνή ειρήνη». Σε ποιον ανήκει η εκμετάλλευση των πόρων της Σελήνης; Από την άλλη, όσον αφορά τους πόρους και οτιδήποτε άλλο βρεθεί στη Σελήνη, μπορούμε με το υπάρχον νομικό καθεστώς να τα εκμεταλλευτούμε; «Η άποψή μου είναι ότι όχι. Η αρχή της μη οικειοποίησης καλύπτει και τους διαστημικούς πόρους. Μάλιστα, κάποιες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό την πίεση του ιδιωτικού τομέα, εισήγαγαν έναν εσωτερικό νόμο το 2015, ο οποίος δίνει στους Αμερικανούς πολίτες, όπως το λέει ρητά, δικαιώματα προτεραιότητας στην εκμετάλλευση των πόρων της Σελήνης. Αυτός ο νόμος των ΗΠΑ, κατά την άποψή μου αλλά και πολλών άλλων συναδέλφων, είναι καταφανώς αντίθετος στις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας από τη Συνθήκη του 1967, που τους δεσμεύει. Πρόκειται, δηλαδή, περί μονομερούς ενέργειας, η οποία δεν ευσταθεί. Εξάλλου, δεν υπάρχει καμία ρύθμιση που επιτρέπει την εμπορική εκμετάλλευση των πόρων του Διαστήματος. Μπορούμε μόνο να χρησιμοποιήσουμε τους πόρους στις σεληνιακές εγκαταστάσεις, in situ».Δεν υπάρχει καμία ρύθμιση που επιτρέπει την εμπορική εκμετάλλευση των πόρων του Διαστήματος. Μπορούμε μόνο να χρησιμοποιήσουμε τους πόρους στις σεληνιακές εγκαταστάσεις, in situ.Ο καθηγητής, δε, είναι σαφής ότι αυτό που δεν μπορεί να συμβεί σήμερα είναι να οικειοποιηθεί οποιοσδήποτε πόρους από τα ουράνια σώματα. «Θεωρούμε ότι η επικρατούσα άποψη στη νομική επιστήμη έγκειται στο ότι αυτό αποτελεί μορφή οικειοποίησης που απαγορεύεται από τη Συνθήκη του 1967», όπως λέει ο συνομιλητής μας. «Το Ελ Ντοράντο του 21ου αιώνα» Πάντως, σύμφωνα με τον Γιώργο Κυριακόπουλο, οι διαστημικοί πόροι θεωρούνται «το Ελ Ντοράντο του 21ου αιώνα». Ωστόσο, είναι ένα ιδιαίτερο δύσκολο πρότζεκτ, με πολλές προκλήσεις, κυρίως τεχνολογικές. «Υπάρχει δυστυχώς μια ανεύθυνη προσέγγιση από ένα μεγάλο μέρος του ιδιωτικού τομέα που θεωρεί ότι μόνες τους ορισμένες εταιρείες μπορεί να κάνουν θαύματα στο Διάστημα. Η SpaceX, για παράδειγμα, μπορεί να πάει. Αν όμως προκαλέσει ζημιά, μπορεί να προκληθεί διεθνές επεισόδιο, διότι οι ζημιές μπορεί να είναι πολλών ειδών: σε διαστημικό αντικείμενο, επί της Γης ή σε αεροσκάφος. Εδώ, υπόλογες θα είναι οι ΗΠΑ».Παρότι η εξόρυξη ως πράξη καθαυτήν δεν αποτελεί οικειοποίηση, μπορεί να προκαλέσει βλάβη. Και προσέξτε, μπορεί να έχουμε άλλο θέμα εδώ: βλάβη του περιβάλλοντος.Παράλληλα, τίθεται θέμα προστασίας και του περιβάλλοντος των ουράνιων σωμάτων, που εντάσσεται στις πιθανές βλάβες στις οποίες αναφέρεται ο Γιώργος Κυριακόπουλος. «Παρότι η εξόρυξη ως πράξη καθαυτήν δεν αποτελεί οικειοποίηση, μπορεί να προκαλέσει βλάβη. Και προσέξτε, μπορεί να έχουμε άλλο θέμα εδώ: βλάβη του περιβάλλοντος. Υπάρχουν, μάλιστα, διατάξεις που προβλέπουν την προστασία και του διαστημικού αλλά και του γήινου περιβάλλοντος από διαστημικές δραστηριότητες». https://physicsgg.me/2024/11/09/σε-ποιόν-ανήκει-η-σελήνη/

Ίχνη αρχαίου ωκεανού στον Άρη εντόπισε το κινεζικό διαστημικό όχημα Zhurong. Tο κινεζικό διαστημικό όχημα Zhurong βρήκε νέα στοιχεία που στηρίζουν τη θεωρία ότι κάποτε στον Άρη υπήρχε ένας απέραντος ωκεανός.Η θεωρία ότι ένας ωκεανός κάλυπτε έως και το ένα τρίτο του Κόκκινου Πλανήτη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια ήταν θέμα συζήτησης μεταξύ των επιστημόνων για δεκαετίες. Το 2021, το κινεζικό όχημα Zhurong προσγειώθηκε σε μια πεδιάδα στην περιοχή Ουτοπία του βορείου ημισφαιρίου του Άρη επιβεβαιώνει τη θεωρία.Σύμφωνα με νέα δημοσίευση στο περιοδικό Nature [A probable ancient nearshore zone in southern Utopia on Mars unveiled from observations at the Zhurong landing area], εντοπίστηκαν πολλά χαρακτηριστικά που δείχνουν ότι στο παρελθόν υπήρχε ένας ωκεανός γύρω από την περιοχή προσγείωσης του Zhurong, καθώς επίσης και αποτυπώματα ακτογραμμής.Η ομάδα των ερευνητών υπολόγισε ότι ο ωκεανός δημιουργήθηκε πριν από σχεδόν 3,7 δισεκατομμύρια χρόνια. Στη συνέχεια, ο ωκεανός πάγωσε, χαράσσοντας μια ακτογραμμή, πριν εξαφανιστεί πριν από 3,4 δισεκατομμύρια χρόνια.Η ύπαρξη ενός ωκεανού στον πλανήτη Άρη σημαίνει ότι υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να είχαν αναπτυχθεί κάποιες μορφές ζωής στον πλανήτη. πηγή: https://phys.org/news/2024-11-chinese-rover-evidence-ancient-martian.html