Δροσος Γεωργιος

Τα τηλεσκόπια του ΑΠΘ φωτογράφησαν τον ευρωπαϊκό πύραυλο Ariane 6 Πραγματοποιήθηκε στις 8 Ιουλίου και 10 μ.μ. ώρα Ελλάδας η πρώτη εκτόξευση του νέου πυραύλου βαρέων μεταφορών Ariane 6 από το ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο στη Γαλλική Γουιάνα. Με τον νέο πύραυλο ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) «επέστρεψε» στο Διάστημα. Μία ώρα μετά την απογείωση του πυραύλου, το πρώτο σύνολο δορυφόρων απελευθερώθηκε και τέθηκε σε τροχιά 600 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη. Πρόκειται για δορυφόρους και πειράματα από διαστημικούς φορείς, εταιρείες, ερευνητικά ινστιτούτα και πανεπιστήμια.Η επιχειρησιακή ομάδα του Εργαστηρίου Θεωρητικής Μηχανικής και Αστροδυναμικής, παρακολουθούσε τα γεγονότα σε πραγματικό χρόνο, παραμένοντας σε διαρκή ετοιμότητα για την καταγραφή των δύο περασμάτων του πυραύλου, στις 1:40πμ και 3:30πμ, από τους αστρονομικούς σταθμούς του ΑΠΘ στο Νόησις και στον Χολομώντα. Χρησιμοποιώντας τα πρώιμα τροχιακά στοιχεία που δημοσίευσε η Libre Space Foundation για τον πύραυλο, τα αντικείμενα εντοπίστηκαν και η καταγραφή στέφθηκε με επιτυχία. Στο στιγμιότυπο που παρατίθεται, η φωτεινή σφαιρική πηγή που διακρίνεται αντιστοιχεί στο άνω μέρος (upper stage) του πυραύλου Ariane, ενώ τα υπόλοιπα στίγματα αντιστοιχούν στις διαστημοσυσκευές που μετέφερε. Τα ευθύγραμμα τμήματα είναι οι αστέρες του πεδίου, που απεικονίζονται σαν να βρίσκονται σε συντεταγμένη κίνηση, καθώς το τηλεσκόπιο «τρέχει» με την ταχύτητα των δορυφόρων, ενώ το διάφραγμα της κάμερας παραμένει ανοιχτό για μισό δευτερόλεπτο.Τα δεδομένα θα αναλύθουν περαιτέρω από τους ερευνητές που συμμετέχουν στο Ευρωπαικό Οπτικό Δίκτυο (EON) — που χρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος — έτσι ώστε να προκύψουν βελτιωμένες προβλέψεις στίγματος για τα ωφέλιμα φορτία και να προγραμματιστούν οι παρατηρήσεις παρακολούθησης κατά τις επόμενες ημέρες. πηγές: https://www.amna.gr/home/article/833407/I-Europi-epistrefei-sto-Diastima-me-ton-neo-puraulo-Ariane-6 – https://www.facebook.com/AstroAUTH/

Εντοπίστηκε μεγάλη μαύρη τρύπα στο γαλαξία μας που ανήκε σε γαλαξία που κατάπιε κυριολεκτικά ο δικός μας. Εντυπωσιακό εύρημα κοσμικού κανιβαλισμου. Αν και ο γαλαξίας μας ανήκει στην κατηγορία των μικρομεσαίων γαλαξιών στο Σύμπαν έχει διαπιστωθεί ότι είναι ένας μοχθηρός… κανίβαλος. Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι ο γαλαξίας μας έχει καταφέρει να επιβιώσει από κάποιες συγκρούσεις με γειτονικούς τους γαλαξίες αλλά τα τελευταία χρόνια σειρά μελετών έχουν δείξει ότι ο γαλαξίας μας έχει κερδίσει τουλάχιστον 11 αναμετρήσεις με άλλους γαλαξίες και έχει βγει σε όλες νικητής ακόμη και στις περιπτώσεις που ο αντίπαλος γαλαξίας ήταν μεγαλύτερος σε μέγεθος αν και κατά βάση στις κοσμικές αυτές συγκρούσεις νικητής βγαίνει ο μεγαλύτερος γαλαξίας.Ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής επιστήμονες του Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Γερμανία εντόπισε σε ένα σφαιρωτό σμήνος άστρων του γαλαξία μας την παρουσία μιας άγνωστης μέχρι σήμερα μαύρης τρύπας. Το σμήνος, που ονομάζεται Ωμέγα του Κένταυρου, είναι ένα σφαιρωτό σμήνος που είναι μία πυκνή συγκέντρωση άστρων με σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα, που περιφέρεται γύρω από το κέντρο ενός γαλαξία ως δορυφόρος του. Η μαύρη τρύπα Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό το σφαιρωτό σμήνος αποτελεί υπόλειμμα του πυρήνα ενός μικρού γαλαξία τον οποίο… καταβρόχθισε ο δικός μας γαλαξίας πριν από 8 ως 10 δισ. έτη. Οι ερευνητές θεωρούν ότι η ασυνήθιστη κίνηση επτά αστεριών στο σμήνος υποδεικνύει την παρουσία εκεί μιας μαύρης τρύπας που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 18 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη και έχει μάζα τουλάχιστον 8,200 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου.Να σημειωθεί ότι η υπερμεγέθης μαύρη τρύπα που ονομάζεται Τοξότης Α* στο κέντρο του Γαλαξία μας έχει μάζα περίπου 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου. Οι ερευνητές με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Nature» πιστεύουν ότι ο γαλαξίας που έπεσε θύμα του δικού μας γαλαξία είχε ίσως μόλις το 10% του μεγέθους του δικού μας γαλαξία. Εκτιμούν ότι αυτή η μαύρη τρύπα που πήρε «λάφυρο» ο γαλαξίας μας αν αφηνόταν αδιατάρακτη θα είχε γίνει υπερμεγέθης αλλά η… αιχμαλωσία της την άφησε παγωμένη στο χρόνο αφού η μαύρη τρύπα επέζησε όχι όμως και η ύλη γύρω από αυτή που θα την τροφοδοτούσε για να αναπτυχθεί. Φωτογραφία του σφαιρωτού σμήνους Ωμεγά του Κενταύρου. Στο κέντρο της εικόνας σημειώνεται η περιοχή που εντοπίστηκε η μαύρη τρύπα. πηγή φωτό. (ESA/Hubble & NASA, M. Haberle (MPIA) https://www.naftemporiki.gr/techscience/1712095/entopistike-megali-mayri-trypa-sto-galaxia-mas-poy-anike-se-galaxia-poy-katapie-kyriolektika-o-dikos-mas/

Ο χάρτης του παρατηρήσιμου σύμπαντος. Ο κάθετα προσανατολισμένος λογαριθμικός χάρτης του σύμπαντος που ακολουθεί εκτείνεται σε σχεδόν 20 τάξεις μεγέθους (βλέπε την κλίμακα στην κάθετη δεξιά πλευρά), μεταφέροντάς μας από τον πλανήτη Γη στην άκρη του ορατού σύμπαντος. Από κάτω προς τα πάνω, τα ουράνια σώματα είναι διατεταγμένα ανάλογα με την απόστασή τους από τη Γη. Στο πάνω άκρο, απεικονίζονται τα πιο απομακρυσμένα αντικείμενα που παρατηρήθηκαν, συμπεριλαμβανομένων των εκλάμψεων ακτίνων γ (GRBs), τα κβάζαρ, τα υπερσμήνη γαλαξιών και την κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου. Τα ουράνια σώματα εμφανίζονται με διευρυμένο μέγεθος, αφού στην κλίμακα του χάρτη όλα θα εμφανίζονταν ως σημεία μικρότερα από ένα πίξελ, εκτός από τη Σελήνη, την Ανδρομέδα και τον ήλιο: Εναλλακτικά μπορείτε να δείτε τον χάρτη στο βίντεο που ακολουθεί:

Εκδηλώσεις για τα 30 χρόνια του Κέντρου Επισκεπτών Πεντέλης. Θα πραγματοποιηθεί μια σειρά από δράσεις για το ευρύ κοινό. Το Κέντρο Επισκεπτών Πεντέλης, του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κλείνει 30 χρόνια συνεχούς λειτουργίας.Εκκινώντας από τη βασική θεώρηση ότι η επιστημονική έρευνα και η γνώση η οποία παράγεται δεν είναι κτήμα μόνο των ειδικών αλλά αγαθό για ολόκληρη την κοινωνία, και στα πλαίσια της προσπάθειας της διάχυσης της επιστημονικής μεθόδου και του επιστημονικού λόγου με στόχο τη συμβολή στη διαμόρφωση επιστημονικά εγγράμματης κοινωνίας, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ξεκίνησε μια σειρά δράσεις για το ευρύ κοινό το 1995.Στα πλαίσια του προγράμματος «Ανοιχτές Θύρες» της ΓΓΕΚ αποκτήθηκε οπτικοακουστικός εξοπλισμός και διαμορφώθηκε κατάλληλα ο χώρος που φιλοξενεί το ιστορικό τηλεσκόπιο Newall. Δόθηκε και δίνεται η δυνατότητα με αυτόν τον τρόπο, να μπορεί το ευρύ κοινό να επισκέπτεται το ΕΑΑ και να έρχεται σε επαφή με τον επιστημονικό χώρο. Οι δράσεις Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών επικοινωνεί την υψηλής στάθμης επιστημονική έρευνα και θεωρία, που παράγεται από τους επιστήμονες του, σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, με πληθώρα εκδηλώσεων, ενημερωτικών δράσεων και σεμιναρίων, διαδικτυακών ή δια ζώσης σχολείων για όλες τις ηλικίες σε όλη την επικράτεια της Ελλάδας με έμφαση στις ακριτικές περιοχές. Επιπλέον οι δράσεις απευθύνονται και σε ειδικές κατηγορίες συμπολιτών μας, όπως έγκλειστοι καταστημάτων κράτησης, προσφυγόπουλα, καθώς και συμπολίτες μας ειδικών αναγκών και δεξιοτήτων.Ενδεικτικά στον χώρο του Κέντρου Επισκεπτών Πεντέλης έχουν παρακολουθήσει τις δράσεις, πρωινές και βραδινές, συμπεριλαμβανομένης της παρατήρηση του έναστρου ουρανού και του Ήλιου, άνω των 400.000 ατόμων.Στα πλαίσια των 30 χρόνων, για όλη την προσεχή χρονιά το ΙΑΑΔΕΤ μέσω του ΚΕΠ θα πραγματοποιήσει μια σειρά από εκδηλώσεις για το ευρύτερο κοινό. Η αρχή γίνεται το τριήμερο 12,13,14 Ιουλίου (ώρες 18.00 – 22.00) στις εγκαταστάσεις του Αστεροσκοπείου στην Πεντέλη, και το πρόγραμμα περιλαμβάνει παρατήρηση του Ήλιου, προβολή ψηφιακής ταινίας αστρονομικού περιεχομένου στον ειδικό θόλο φορητού πλανηταρίου, παρατήρηση της Σελήνης μέσω του ιστορικού τηλεσκοπίου NEWALL (κατασκευάστηκε το 1869) και παρατηρήσεις μακρινών αντικειμένων με τα φορητά τηλεσκόπια της Ελληνικής Ερασιτεχνικής Αστρονομικής Ένωσης. Κρατήσεις θέσεων πραγματοποιούνται αποκλειστικά στα παρακάτω τηλέφωνα: 210 3490931 – 932 – 933, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται και για πληροφορίες για όλα τα προγράμματα του Κέντρου. Ραντεβού στα αστέρια 12-13-14/7! https://www.naftemporiki.gr/techscience/1711536/ekdiloseis-gia-ta-30-chronia-toy-kentroy-episkepton-pentelis/

Έτοιμη η ελληνική αποστολή για την Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής 2024 Οι 7 ελληνικές ομάδες θα παρουσιάσουν πρωτότυπα έργα με θέμα «Σύμμαχοι της Γης» Η ελληνική αποστολή που θα εκπροσωπήσει τη χώρα μας στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής (World Robot Olympiad™) αναδείχτηκε μέσα από τον προκριματικό διαγωνισμό που διοργανώθηκε από τον WRO Hellas με στρατηγικό συνεργάτη την COSMOTE σε συνέχεια του Πανελλήνιου Διαγωνισμού. Συνολικά συμμετείχαν πάνω από 80 ομάδες και 320 μαθητές και προπονητές από 8 περιφέρειες της Ελλάδας.Η COSMOTE που είναι μέλος του Ομίλου Telekom, μέσα από τη στρατηγική συνεργασία με τον WRO Hellas συμβάλλει στη διάδοση και ανάπτυξη της εκπαιδευτικής ρομποτικής και του STEM στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία. Μέχρι σήμερα περισσότεροι από 53.000 μαθητές και 15.800 δάσκαλοι και καθηγητές έχουν εκπαιδευτεί στη μεθοδολογία STEM. Επίσης η COSMOTE έχει προσφέρει περισσότερα από 1.100 πακέτα εκπαιδευτικού εξοπλισμού σε σχολεία. Συνολικά οι άμεσοι και έμμεσοι ωφελούμενοι των δράσεων υπολογίζονται σε 330.000.Επτά ομάδες θα εκπροσωπήσουν την Ελλάδα στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής 2024 με θέμα «Οι Σύμμαχοι της Γης», η οποία θα πραγματοποιηθεί στη Σμύρνη στις 28-30 Νοεμβρίου 2024. Οι ομάδες που προκρίθηκαν στις κατηγορίες Robo Mission, Future Innovators, Future Engineers και RoboSports είναι οι: Robovision από τον Πειραιά, Yellow Squad 2.0 με μαθητές σχολείων της Λάρισας, Earphones από τη Θεσσαλονίκη, REM – Robot Ex Machina, από τη Ν. Ιωνία Μαγνησίας στη Θεσσαλία, BotanIQ από την Αττική, Evripos Robotics από τη Χαλκίδα, bitLab από την Καλαμάτα. Περισσότερες πληροφορίες.Η World Robot Olympiad™ είναι ένας παγκόσμιος διαγωνισμός ρομποτικής αφιερωμένος στην επιστήμη, την τεχνολογία και την εκπαίδευση. Αποστολή της είναι να βοηθήσει τους νέους να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους και τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων. Αυτό το επιτυγχάνεται μέσα από τη διοργάνωση διαγωνισμών ρομποτικής σε τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες για μαθητές ηλικίας 8-19 ετών. Τα τουρνουά WRO® διοργανώνονται σε περισσότερες από 85 χώρες παγκοσμίως.Η Ελλάδα συμμετέχει στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Εκπαιδευτικής Ρομποτικής από το 2009, έχοντας μέχρι σήμερα κατακτήσει 9 μετάλλια και 20 διακρίσεις. Μάλιστα στην περσινή Ολυμπιάδα, η χώρα μας είχε αναδειχτεί 1η δύναμη στην Ευρώπη και 4η παγκοσμίως ανάμεσα σε 90 χώρες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1711343/etoimi-i-elliniki-apostoli-gia-tin-pagkosmia-olympiada-rompotikis-2024/

Ο εξωπλανήτης «βολβός οφθαλμού» διαθέτει ωκεανό φιλικό στη ζωή (βίντεο) Νέα ευρήματα για έναν από τους πιο ενδιαφέροντες κόσμους έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Το 2017 εντοπίσθηκε σε απόσταση 40 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Κήτους ένας εξωπλανήτης που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο που ανήκει στη κατηγορία των ερυθρών νάνων. Ο πλανήτης που έλαβε την κωδική ονομασία LHS 1140b κέντρισε το ενδιαφέρον των αστρονόμων επειδή διαπιστώθηκε ότι εκτός από την κοντινή του απόσταση από τον πλανήτη μας έχει και κοντινά χαρακτηριστικά με αυτόν.Ο LHS 1140b είναι βραχώδης, έχει μέγεθος μόλις 50% μεγαλύτερο από αυτό της Γης και αν και βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από το μητρικό του άστρο είναι εντός της αποκαλούμενης κατοικήσιμης ζώνης, της περιοχής δηλαδή σε ένα πλανητικό σύστημα όπου οι συνθήκες που επικρατούν επιτρέπουν την παρουσία νερού σε υγρή μορφή παράγοντας που θεωρείται απολύτως απαραίτητος για την παρουσία της ζωής έτσι τουλάχιστον όπως εμείς την γνωρίζουμε. Η εικόνα του πλανήτη που προκύπτει από τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί οδήγησαν τους επιστήμονες στο να του δώσουν το παρατσούκλι «βολβός οφθαλμού».Προηγούμενες μελέτες είχαν υποδείξει την παρουσία στον LHS 1140b του νερού σε υγρή μορφή και την ύπαρξη μιας λεπτής και παρόμοιων χαρακτηριστικών με αυτή της Γης ατμόσφαιρας με παρουσία οξυγόνου και θεωρήθηκε ο καλύτερος υποψήφιος για αναζήτηση ζωής κόσμος έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Υπάρχει θαλάσσιο οικοσύστημα; Με άρθρο της στο διαδικτυακό αρχείο προδημοσιεύσεων arXiv πολυμελής ερευνητική ομάδα παρουσιάζει τα αποτελέσματα των παρατηρήσεων που πραγματοποίησε στον LHS 1140b με το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν επιβεβαιώνουν τις προηγούμενες παρατηρήσεις. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι στον εξωπλανήτη είναι πιθανό να υπάρχει ένας ιριδίζων ωκεανός που περιβάλλεται από τεράστιες ποσότητες πάγου σε στερεά μορφή.«Από όλους τους γνωστούς εύκρατους εξωπλανήτες, ο LHS-1140b θα μπορούσε κάλλιστα να είναι το καλύτερο στοίχημά μας για να επιβεβαιώσουμε έμμεσα μια μέρα το νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια ενός εξωγήινου κόσμου πέρα από το ηλιακό μας σύστημα. Αυτό θα ήταν ένα σημαντικό ορόσημο στην αναζήτηση δυνητικά κατοικήσιμων εξωπλανητών» δήλωσε Τσαρλς Καντιού αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Σύμφωνα με τους ερευνητές αν και ο πλανήτης έχει κατά βάση παγωμένες συνθήκες η περιοχή που βρίσκεται ο ωκεανός έχει θερμοκρασία περίπου 20 βαθμών Κελσίου δημιουργώντας έτσι ιδανικές συνθήκες για ανάπτυξη θαλάσσιας ζωής. Όπως είναι ευνόητο το James Webb θα κληθεί να κάνει εκ νέου παρατηρήσεις στον LHS-1140b για να συλλεχθούν νέα στοιχεία που να αποκαλύπτουν το επίπεδο κατοικησιμότητας του. Να σημειωθεί ότι έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες μέχρι σήμερα στο γαλαξία μας ενώ έχει υποδειχθεί η παρουσία άλλων περίπου πέντε χιλιάδων και αναμένεται η διαδικασία επιβεβαίωσης της ύπαρξης τους. Δεδομένου ότι οι περισσότερες μελέτες τοποθετούν τον αριθμό των άστρων στο γαλαξία μας κάπου ανάμεσα στα 200-400 δισεκατομμύρια ο αριθμός των πλανητών στο γαλαξία μας υπολογίζεται επίσης σε πολλές εκατοντάδες δισ. και στατιστικά τουλάχιστον θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι υπάρχουν πολλοί πλανήτες με συνθήκες φιλικοί στην παρουσία της ζωής οι οποίοι περιμένουν να τους ανακαλύψουμε. Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη LHS 1140b που έχει συνθήκες κοντινές με αυτές της Γης htps://www.naftemporiki.gr/techscience/1710869/o-exoplanitis-volvos-ofthalmoy-diathetei-okeano-filiko-sti-zoi-vinteo/

Εκτοξεύτηκε ο νέος ευρωπαϊκός πύραυλος βαρέων μεταφορών. Ο Ariane 6 μπορεί να εκτελέσει διαφόρων ειδών αποστολές στο Διάστημα. Πραγματοποιήθηκε αργά το βράδυ της Τρίτης η πρώτη εκτόξευση του νέου πυραύλου βαρέων μεταφορών Ariane 6 από το ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο στη Γαλλική Γουιάνα. Με τον νέο πύραυλο ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) «επιστρέφει» στο Διάστημα.Ο Ariane 6 είναι ο πιο πρόσφατος στην ευρωπαϊκή σειρά πυραύλων Ariane και μπορεί να εκτοξεύσει αποστολές σε χαμηλή τροχιά, αλλά και μακρύτερα στο Διάστημα. Η παρθενική του εκτόξευση πραγματοποιήθηκε ένα χρόνο αφότου ο Ariane 5 αποσύρθηκε, έπειτα από 27 χρόνια διαδρομών.Μία ώρα μετά την απογείωση του πυραύλου, το πρώτο σύνολο δορυφόρων απελευθερώθηκε και τέθηκε σε τροχιά 600 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη. Πρόκειται για δορυφόρους και πειράματα από διαστημικούς φορείς, εταιρείες, ερευνητικά ινστιτούτα και πανεπιστήμια. Επίσης, η εκτόξευση κατέδειξε τις δυνατότητες της νέας ειδικά κατασκευασμένης ζώνης εκτόξευσης που δημιούργησε η γαλλική διαστημική υπηρεσία CNES στο διαστημικό κέντρο της Γαλλικής Γουιάνας και η οποία επιτρέπει ταχύτερο κύκλο εργασιών εκτοξεύσεων. Στιγμιότυπο της εκτόξευσης του Ariane 6 https://www.naftemporiki.gr/techscience/1710806/ektoxeytike-o-neos-eyropaikos-pyraylos-metaforas-vareon-metaforon/

️Roscosmos «Τόσο χαρά όσο και λύπη - όλα στο μισό...»: για την οικογενειακή ευτυχία του Γιούρι Γκαγκάριν Ο πρώτος κοσμοναύτης είχε δυνατό χαρακτήρα - ήξερε πάντα τι ήθελε. Το ίδιο έγινε και με την επιλογή συντρόφου. Ο Γιούρι Γκαγκάριν συνάντησε τη μέλλουσα σύζυγό του στο Όρενμπουργκ, σε έναν χορό στο κλαμπ της σχολής πτήσεων. Ο νεαρός δόκιμος άρεσε αμέσως στη Valya Goryacheva. Στο βιβλίο "The Road to Space", ο Yuri Gagarin θυμάται ειλικρινά τα συναισθήματά του για το "Valyusha". Όταν ήρθε να επισκεφτεί το σπίτι, όχι μόνο χάρηκε που γνώρισε την οικογένειά του - «οι σκέψεις για τη Βάλια τον στοίχειωσαν επίσης». Η μαμά, καταλαβαίνοντας τα συναισθήματα του γιου της, είπε: «Αν αγαπάς, τότε παντρεύσου, απλά σταθερά, για μια ζωή, όπως ο πατέρας μου και εγώ. Και η χαρά και η λύπη - όλα στα μισά.» Ο Γιούρι Αλεξέεβιτς υπενθύμισε στη νύφη αυτά τα λόγια στο ληξιαρχείο, στην οποία η Βάλια απάντησε: «Πάντα μαζί». Η σχέση τους δεν διακόπηκε από τον χρόνο ή την απόσταση. Η Valentina Gagarina χρειάστηκε να περιμένει αρκετή ώρα για να γυρίσει ο σύζυγός της από τη δουλειά. Επιστρέφοντας από την εκπαίδευση και τις πτήσεις, ο Γκαγκάριν έφερε στη γυναίκα του μαργαρίτες ως δώρο. Η Βαλεντίνα έζησε τον άντρα της κατά πενήντα δύο χρόνια, διατηρώντας την «κοσμική» αγάπη της και την αιώνια μνήμη του. Ευχαριστούμε το Ρωσικό Κρατικό Αρχείο Επιστημονικής και Τεχνικής Τεκμηρίωσης για το μοναδικό προσωπικό. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_573302

Εντοπίστηκε εξωπλανήτης που έχει οσμή κλούβιου αυγού (βίντεο) Είναι ο πρώτος πλανήτης μακριά από το ηλιακό μας σύστημα με αυτό το χαρακτηριστικό. Το 2005 ανακαλύφθηκε σε απόσταση 65 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό Αλώπηξ ένας «καυτός Δίας» δηλαδή ένας πλανήτης που έχει παρόμοιο ή κοντινό μέγεθος με αυτό του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος αλλά βρίσκεται πολύ κοντά στο μητρικό του άστρο και οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται σε αυτόν είναι ιδιαίτερα υψηλές.Ο HD 189733 b περιφέρεται γύρω από το μητρικό του άστρο σε απόσταση 4,8 εκατομμυρίων χλμ. ή περίπου το 3% της απόστασης μεταξύ Γης και Ήλιου. Η καυτή του ατμόσφαιρα και τα γυάλινα νέφη του δίνουν μια σχεδόν γαλήνια γαλανόλευκη εμφάνιση η οποία είναι όμως εντελώς παραπλανητική.Από τις παρατηρήσεις που είχαν γίνει σε αυτόν τον εξωπλανήτη που έλαβε την κωδική ονομασία HD 189733 b είχαν διαπιστωθεί οι εξωτικές συνθήκες που επικρατούν σε αυτόν αφού εκτός από τις υψηλές θερμοκρασίες υπάρχουν άνεμοι που κινούνται με ταχύτητες άνω των οκτώ χιλιάδων χλμ./ώρα ενώ επίσης στον πλανήτη παράγεται βροχή… γυαλιών. Η ανακάλυψη Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature» ομάδα αστρονόμων αναφέρει ότι με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb ανακάλυψε άλλο ένα χαρακτηριστικό του HD 189733 b που τον κάνει ακόμη πιο δυσάρεστο για τους ανθρώπους. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο πλανήτης αυτός έχει οσμή κλούβιου αυγού.Το James Webb εντόπισε στην ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη την παρουσία υδρόθειου, ενός μορίου που αναδύει τη δυσοσμία σάπιων αυγών. «Το υδρόθειο είναι ένα σημαντικό μόριο που δεν γνωρίζαμε ότι υπήρχε. Προβλέψαμε ότι θα ήταν και ξέρουμε ότι βρίσκεται στον Δία, αλλά δεν το είχαμε εντοπίσει εξακριβωμένα έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Δεν ψάχνουμε για ζωή σε αυτόν τον πλανήτη επειδή είναι πολύ ζεστός αλλά η εύρεση του υδρόθειου είναι ένα σκαλοπάτι για την εύρεση αυτού του μορίου σε άλλους πλανήτες και την απόκτηση περισσότερης κατανόησης για το πώς σχηματίζονται διαφορετικοί τύποι πλανητών» αναφέρει ο Γκουανγουέι Φου αστροφυσικός στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη που βρέχει γυαλί και μυρίζει κλούβιο αυγό https://www.naftemporiki.gr/techscience/1709605/entopisthike-exoplanitis-poy-echei-osmi-kloyvioy-aygoy-vinteo/

Τίτλοι τέλους για το NEOWISE, το διαστημικό κυνηγό αστεροειδών. Η αποστολή θα ολοκληρωθεί στο τέλος Ιουλίου. Η εκτόξευση του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble πριν από τρεις δεκαετίες έφερε επανάσταση στην αστρονομία και την εξερεύνηση του Σύμπαντος. Ακολούθησαν και άλλα διαστημικά τηλεσκόπια παρατήρησης του Διαστήματος και άρχισαν να εκτοξεύονται και εξειδικευμένα τηλεσκόπια σχεδιασμένα για συγκεκριμένες έρευνες κυρίως για ανακάλυψη εξωπλανητών.Η NASA εκτόξευσε πριν από 14 χρόνια το NEOWISE ένα διαστημικό παρατηρητήριο σχεδιασμένο να εντοπίζει δυνητικά απειλητικούς για τη Γη διαστημικούς βράχους. Ο δορυφόρος μελέτησε περίπου τρεις χιλιάδες γνωστούς στους επιστήμονες αστεροειδείς που κυκλοφορούν στο ηλιακό μας σύστημα και η τροχιά τους τους φέρνει κάποια στιγμή κοντά στη Γη. Το NEOWISE ανακάλυψε μάλιστα 215 άγνωστους τέτοιου είδους αστεροειδείς συμβάλλοντας στην προστασία του πλανήτη. Όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις τα δεδομένα που συλλέγει το NEOWISE βοηθούν και σε άλλους είδους αστρονομικές μελέτες και ανακαλύψεις.Όμως η ηλιακή δραστηριότητα που βρίσκεται αυτή την εποχή στο μέγιστο σημείο του 11ετούς κύκλου της προκαλεί βλάβες τέτοιες στον δορυφόρο που καθιστά αδύνατη τη διατήρηση του σε τροχιά. Έτσι η NASA αποφάσισε να βάλει τέλος στην αποστολή και να θέσει εκτός λειτουργίας το δορυφόρο στις 31 Ιουλίου. Στη συνέχεια ο δορυφόρος θα οδηγηθεί για ελεγχόμενη πτώση και καταστροφή στη γήινη ατμόσφαιρα. Η NASA έκανε επίσης γνωστό ότι το 2027 θα εκτοξεύσει τον διάδοχο του NEOWISE που θα διαθέτει πιο προηγμένα όργανα εντοπισμού και μελέτης αστεροειδών και κομητών που μπορεί να αποτελέσουν απειλή για τη Γη και την ανθρωπότητα. Το εικονιζόμενο NEOWISE έκανε πολύ σημαντική δουλειά για την άμυνα του πλανήτη μας https://www.naftemporiki.gr/techscience/1709966/titloi-teloys-gia-to-neowise-to-diastimiko-kynigo-asteroeidon/

Roscosmos "Soyuz MS-26": έχει συναρμολογηθεί ένα "πακέτο" πυραύλων για επανδρωμένη εκτόξευση Ως μέρος του «πακέτου»: το πρώτο και το δεύτερο στάδιο του πυραύλου είναι πέντε μπλοκ (κεντρικά και τέσσερα πλευρικά). Το επόμενο στάδιο της εργασίας είναι η πνευματική δοκιμή, στη συνέχεια η αυτόνομη και σύνθετη δοκιμή, καθώς και η γενική συναρμολόγηση του οχήματος εκτόξευσης. Η εκτόξευση του Soyuz MS-26 από το Μπαϊκονούρ είναι τον Σεπτέμβριο. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_573293

«Η ευτυχία ενός επιστήμονα δεν είναι η κατοχή της αλήθειας, αλλά η ανακάλυψη της αλήθειας» O Max Planck είναι ο φυσικός που για να ερμηνεύσει την ακτινοβολία του μέλανος σώματος εισήγαγε την έννοια των κβάντωσης στην Φυσική. Προς τιμήν του ονομάστηκε η θεμελιώδης φυσική σταθερά h=4,14×10−15 eV∙s που παίζει κεντρικό ρόλο στη θεωρία της κβαντικής φυσικής.Στην ταινία που ακολουθεί παρακολουθούμε έναν μονόλογό του με αγγλικούς υπότιτλους. Παραγματοποιήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου του 1942, με εντολή του υπουργείου προπαγάνδας του τρίτου ράιχ και αποτελούσε μέρος ενός αρχείου ταινιών με σημαντικές προσωπικότητες της Γερμανίας. Η εν λόγω ταινία τελικά δεν προβλήθηκε στο κοινό. Μέσα στη δίνη του 2ου παγκοσμίου πολέμου είχε χαθεί, για να βρεθεί ξανά το 1983.Ο Μαξ Πλανκ, ξεκινά τον μονόλογό του λέγοντας πως διανύει στο 85ο έτος της ζωής του, μια ηλικία που νιώθει κανείς πιο έντονα από ποτέ την ανάγκη να κατανοήσει πώς εξελίχθηκε ζωή του και να κάνει μια περιεκτική ανασκόπηση του εαυτού του. Τι έχει προσπαθήσει και τι έχει πετύχει όλα αυτά τα χρόνια. Και τελικά, να ρίξει μια τελευταία ματιά στο μέλλον. Αναφερόμενος στο γενεαλογικό του δέντρο και την σουαβική καταγωγή του, επισημαίνει ότι παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι στην οικογένειά του σπούδασαν θεολογία και φιλολογία, ήταν ο μόνος που βγήκε από τη γραμμή και έγινε φυσικός επιστήμονας.Αναπολεί την συνάντησή του με την γερμανίδα αυτοκράτειρα στο Κίελο όταν ήταν μαθητής και την μεγάλης διάρκειας συζήτηση που είχε με εκείνη. Θυμάται τον καθηγητή των μαθηματικών στο σχολείο, τον Hermann Müller, που του μετέδωσε την αυστηρότητα της μαθηματικής μεθόδου, αλλά και το μεγαλείο και την ομορφιά των νόμων που κυριαρχούν στη φύση.Έκτοτε, το ιδανικό της επιστημονικής του δραστηριότητας ήταν να νιώσει αφενός την αρμονία που επικρατεί στη φύση μέσα από την αυστηρότητα των μαθηματικών και αφετέρου, να κατανοήσει την πληρότητα των νόμων της φύσης που μας περιβάλλουν. Κι αυτό αντιστοιχεί στη δυνατότητα να κατανοήσουμε την φύση με την οξύτητα της λογικής μας, της ανθρώπινης σκέψης. Να αναζητήσουμε την αρμονία αυτών των λογικών νόμων με τους νόμους της φύσης και με αυτόν τον τρόπο να κυριαρχήσουμε στη φύση.Σπούδασε στο Μόναχο γιατί η οικογένειά του είχε μετακομίσει εκεί. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Βερολίνο όπου ξεκίνησε την καριέρα του ως λέκτορας. Έτσι, η ζωή του συνεχίστηκε με έναν πολύ συνηθισμένο τρόπο. Αρχικά λέκτορας, αργότερα καθηγητής στο Κίελο και από το 1889 καθηγητής στο Βερολίνο.Γι αυτό θεωρεί τον εαυτό του ως έναν Βερολινέζο. Όπως λέει ο ίδιος, μετακομίζοντας κανείς στο Βερολίνο, δύσκολα μπορεί να ξεφύγει από εκεί, γιατί αποτελεί το κέντρο όλων των πνευματικών κινημάτων της Γερμανίας. Ο Μαξ Πλανκ θυμάται με ευγνωμοσύνη τους καθηγητές του στο πανεπιστήμιο του Μοχάχου, τους Ludwig Seidel και Gustav Bauer που τον μύησαν στα μαθηματικά και τον Philipp von Jolly στη φυσική.Δεν ξεχνά τα λόγια του πειραματικού φυσικού von Jolly, καθώς τον αποχαιρτούσε για να σπουδάσει το τελευταίο του εξάμηνο στο Βερολίνο, το οποίο κάλυπτε κυρίως τη θεωρητική φυσική: «Η θεωρητική φυσική είναι πολύ ωραίο αντικείμενο, αν και αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ανοιχτές θέσεις καθηγητών. Και πρόσθεσε ότι δύσκολα θα μπορέσει να μάθει κάτι νέο στη θεωρητική φυσική. Διότι με την ανακάλυψη της αρχής της διατήρησης της ενέργειας τίθενται πλήρως τα θεμέλια της θεωρητικής φυσικής. Είπε ότι πιθανότατα μπορεί κανείς να βρεί κάτι αν ψάξει αρκετά, αλλά ποτέ δεν θα μπορέσει να βρει μια θεμελιώδη αρχή». Ωστόσο, αυτά τα λόγια δεν τον εμπόδισαν να ακολουθήσει το συναρπαστικό μονοπάτι προς τη θεωρητική φυσική. Στην πραγματικότητα δεν περίμενε ότι θα μπορούσε να βρει κάτι νέο, αλλά μάλλον είχε την επιθυμία να ερευνήσει τους νόμους της φύσης λίγο πιο βαθιά.Ερχόμενος στο Βερολίνο, στράφηκε στη μελέτη των βασικών νόμων της θερμοδυναμικής. Καθώς η κλασική μηχανική του φαινόταν εντελώς εξαντλημένη, οι βασικοί νόμοι της θερμοδυναμικής του φάνηκαν πιο ενδιαφέροντες, αφού έπρεπε να ισχύουν για όλες τις φυσικές διεργασίες, ανεξάρτητα από το αν κάποιος θεωρεί την ύλη συνεχή είτε ότι συνίσταται από άτομα. Την εποχή που ήρθε στο Βερολίνο, τα μεγάλα ονόματα στη Φυσική ήταν ο καθηγητής Hermann Helmholtz ως πειραματιστής και ο Gustav Kirchhoff ως θεωρητικός. Παρακολούθησε τις διαλέξεις τους, αλλά δεν προκάλεσαν το ενδιαφέρον του καθώς δεν ανέφεραν τίποτα για τη θερμότητα. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον είχαν οι σημειώσεις του Rudolf Clausius που, χάρη στην απλότητα, τη σαφήνεια και την ακρίβεια τους, τον έκαναν να αφοσιωθεί με ενθουσιασμό στη μελέτη των νόμων της θεωρίας της θερμότητας. Συγκεκριμένα, τον ενδιέφερε η έννοια της εντροπίας που εισήγαγε ο Clausius. Ενώ η ενέργεια παραμένει σταθερή, η εντροπία πάντα αυξάνεται και δεν μπορεί ποτέ να μειωθεί. Κι αυτή είναι η ουσία του δεύτερου νόμου της θερμοδυναμικής.Στη συνέχεια ο Πλανκ του μονολόγου του περιγράφοντας την έννοια της εντροπίας, αναφέρεται με κάποια απογοήτευση στην στατιστική ερμηνεία της εντροπίας του Boltzmann που διατύπωσε πρώτος ο αμερικανός φυσικός Josiah Willard Gibbs, αφαιρώντας του έτσι μια επιτυχία. Δεν έγινε όμως το ίδιο με την ισορροπία ακτινοβολίας, που όπως αποδείχθηκε ότι έθεσε ο ίδιος τα θεμέλια. Κι αυτό ήταν το μεγαλύτερο επίτευγμά του. Αν και δεν βρήκε την εντροπία της θερμικής ακτινοβολίας, δηλαδή την εξάρτηση της εντροπίας από την ένταση της ακτινοβολίας καθαρά θεωρητικά. Την βρήκε μόνο με αναφορά στις πειραματικές μετρήσεις των Heinrich Rubens και Friedrich Kohlbaum. Για να ερμηνεύσει αυτούς τους νόμους, που βρέθηκαν πειραματικά, καθοδηγήθηκε από τις εξαιρετικές δημοσιεύσεις του Ludwig Boltzmann. Η εφαρμογή της μεθόδου του Boltzmann στην ακτινοβολία του μέλανος σώματος, θα μπορούσε να πετύχει μόνο αν θεωρούσε την ακτινοβολία ως συνδυασμό μεμονωμένων, ειδικών κβάντων. Κι ήταν αυτή η απαίτηση που οδήγησε, αναπόφευκτα, στην υπόθεση των κβάντων ακτινοβολίας. Στην αρχή, δεν του άρεσε αυτή η υπόθεση, γιατί ερχόταν σε αντίθεση με την κλασική φυσική. Αλλά δεν υπήρχε άλλος τρόπος. Και αργότερα, χάρη στις εργασίες πολλών φυσικών, αποδείχθηκε ότι αποτελούν την πραγματικότητα.Ο Πλάνκ αναφέρεται επίσης και στην θεωρία της σχετικότητας ως την βάση της θεωρητικής Φυσικής (υπενθυμίζεται ότι ο ναζιστής φυσικός Johannes Stark κατηγορούσε τους Planck, Sommerfeld και Heisenberg επειδή εξακολουθούσαν να διδάσκουν τις θεωρίες του Αϊνστάιν, αποκαλώντας τους «λευκούς Εβραίους»), αλλά και στην κβαντική θεωρία, ως το νέο βήμα στην πορεία προς την κατανόηση της φύσης.Σύμφωνα με τον Πλάνκ, ενώ πολλοί εξαιρετικοί φυσικοί έχουν την τάση να θεωρούν την τρέχουσα κατάσταση της φυσικής ως ένα νέο τελικό σημείο (υπενθυμίζεται ότι βρικόμαστε στο 1942), ο ίδιος δεν ανήκει σ’ αυτή την κατηγορία. Πιστεύει ότι η κβαντική θεωρία δεν έχει φτάσει ακόμη στην πλήρη ωριμότητά της, στο τελικό της σημείο. Αυτό είναι προφανώς μη ικανοποιητικό, αλλά από την άλλη είναι επίσης πολύ αισιόδοξο. Η επιστημονική αναζήτηση δεν θα σταματήσει ποτέ. Θα ήταν τρομερό αν σταματούσε. Μια τέτοια ηρεμία είναι στασιμότητα και η στασιμότητα είναι θάνατος με την επιστημονική έννοια. Η ευτυχία του επιστήμονα δεν βρίσκεται στην κατοχή της αλήθειας, αλλά στην ανακάλυψη της αλήθειας. Σ’ αυτή τη συνεχή, επιτυχημένη αναζήτηση της αλήθειας βρίσκεται η ικανοποίηση. Η ίδια η αναζήτηση φυσικά δεν αρκεί. Πρέπει να έχει και επιτυχή κατάληξη. Αυτή η επιτυχημένη εργασία είναι που αντιπροσωπεύει την πηγή κάθε προσπάθειας και την πηγή κάθε πνευματικής απόλαυσης.Στα τελευταία του λόγια ο Πλανκ μας υπενθυμίζει ότι βρίσκεται στο Βερολίνο στις 15 Δεκεμβρίου 1942, και τονίζει ότι αυτό που ακούμε και βλέπουμε δεν είναι μια τελική εικόνα της προσωπικότητάς του. Αυτό που είδαμε ήταν ως επί το πλείστον ένας αυθόρμητος αυτοσχεδιασμός. Έτσι, ζητά από όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα γι αυτόν, να αναζητήσουν και να διαβάσουν τα γραπτά του. Και ολοκληρώνει τον μονόλογό του λέγοντας: «Όσο μεγαλώνεις, τόσο περισσότερο νιώθεις την ευθύνη για αυτά που λες. Και γι’ αυτό τα τελευταία χρόνια συνήθισα να προετοιμάζομαι προσεκτικά και να σκέφτομαι εκ των προτέρων όλα όσα θα πω ή θα παρουσιάσω. Αυτό δεν έγινε σήμερα. Επομένως, πρέπει να βάλω ένα ερωτηματικό σε όλα όσα είπα σήμερα και σας ζητώ ευγενικά να το λάβετε υπόψη». https://physicsgg.me/2024/07/08/η-εξομολόγηση-του-85χρονου-μαξ-πλανκ/

Σήμερα η Γη βρέθηκε στη μεγαλύτερη απόσταση από τον Ήλιο. Σήμερα η Γη βρέθηκε στο αφήλιό της, στη μεγαλύτερη απόσταση από τον Ήλιο (152,097,701 χιλιόμετρα), στην ετήσια τροχιά της γύρω από το άστρο μας.Αντίστοιχα, όπως η Γη βρίσκεται στο αφήλιο ή το περιήλιο, έτσι και η Σελήνη βρίσκεται στο περίγειο και απόγειο της σε σχέση με τη Γη, ενώ ένας πλανήτης στο περίαστρο και άπαστρο του σε σχέση με το μητρικό του άστρο.Στο αφήλιο η Γη βρίσκεται 1,67% (μόνο) πιο μακριά από τον Ήλιο σε σχέση με την μέση απόσταση Γης-Ήλιου, μια απόσταση γνωστή ως αστρονομική μονάδα (1 AU=149,6 εκατομμύρια χιλιόμετρα).Αντίστοιχα, όταν η Γη περνά από το περιήλιο βρίσκεται στην πλησιέστερη απόσταση από τον Ήλιο. Αυτό συμβαίνει περίπου στις 4 Ιανουαρίου, και τότε η Γη θα απέχει την μικρότερη απόσταση από τον Ήλιο 147.098.074 χιλιόμετρα, επίσης 1,67% περίπου πιο κοντά από την μέση απόσταση Γης-Ήλιου.Το αφήλιο και το περιήλιο ‘οφείλονται’ στο γεγονός ότι η τροχιά της Γης δεν είναι τέλειος κύκλος, αφού σύμφωνα με τον 1ο νόμο του Kepler: Οι τροχιά ενός πλανήτη είναι έλλειψη και ο Ήλιος βρίσκεται στην μία εστία της έλλειψης.Αν και βρισκόμαστε στο μέσον του καλοκαιριού η Γη βρίσκεται στη μεγαλύτερη απόσταση από τον Ήλιο! Είναι φανερό λοιπόν ότι η απόσταση της Γης από τον Ήλιο δεν έχει καμία σχέση με το ότι τον χειμώνα κάνει κρύο και ζέστη το καλοκαίρι. Άσε που όταν εμείς του βορείου ημισφαιρίου έχουμε καλοκαίρι, οι του νοτίου έχουν χειμώνα και αντιστρόφως.Αυτό που έχει σημασία στην αλλαγή των εποχών δεν είναι η απόσταση από τον Ήλιο αλλά η κλίση του άξονα της Γης σε σχέση με το επίπεδο περιφοράς της γύρω από τον Ήλιο. Το καλοκαίρι οι ακτίνες του Ήλιου προσπίπτουν κάθετα στο βόρειο ημισφαίριο όπου επικρατεί καλοκαίρι, ενώ στο νότιο ημισφαίριο όπου επικρατεί χειμώνας προσπίπτουν πλάγια. πηγή: https://x.com/OFA_astronomy/status/1809268157879627935/photo/1

Δημιουργήθηκαν 3D μοντέλα ανθρώπινου εγκεφάλου από κύτταρα πολλών ανθρώπων – Εξέλιξη σταθμός στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Πρόκειται για ένα νέο επιστημονικό επίτευγμα. Για πρώτη φορά, οι επιστήμονες ανέπτυξαν τρισδιάστατα μοντέλα εγκεφάλου χρησιμοποιώντας κύτταρα όχι ενός ανθρώπου όπως έχει συμβεί σε προηγούμενες σχετικές έρευνες αλλά πολλών ανθρώπων.Οι νέες υβριδικές δημιουργίες, τις οποίες οι ερευνητές ονόμασαν «χιμεροειδή», είναι μια παραλλαγή εγκεφαλικών οργανοειδών τα οποία είναι μικροσκοπικά τρισδιάστατα μοντέλα κατασκευασμένα από ιστό που μιμούνται τη δομή και τη λειτουργία ενός εγκεφάλου πλήρους μεγέθους. Αυτά τα μοντέλα είναι πιο ακριβή στην ανθρώπινη βιολογία από τα δισδιάστατα κυτταρικά μοντέλα ή τα ζώα όπως τα ποντίκια εργαστηρίου. Εξαιτίας αυτού, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι τα μοντέλα θα επιταχύνουν την έρευνα και την ανάπτυξη φαρμάκων.Τυπικά, τα οργανοειδή του εγκεφάλου αναπτύσσονται από κύτταρα που συλλέγονται από έναν μόνο δότη. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να συλλάβουν τη γενετική μεταβλητότητα που υπάρχει μεταξύ των ανθρώπων, η οποία μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εγκεφάλου των ατόμων και τις αντιδράσεις τους στα φάρμακα.Η δημιουργία χιμαιροειδών θα μπορούσε να ξεπεράσει αυτό το εμπόδιο, σύμφωνα με τους επιστήμονες πίσω από μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στις 26 Ιουνίου στην επιθεώρηση «Nature». Αυτή εξέλιξη σύμφωνα με τους ερευνητές θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στα πρώτα στάδια δοκιμών νέων φαρμάκων.Οι ερευνητές είχαν προηγουμένως αναπτύξει φέτες εγκεφαλικών κυττάρων από βλαστοκύτταρα διαφορετικών ανθρώπων, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που τρισδιάστατα μοντέλα του εγκεφάλου έχουν αναπτυχθεί με αυτόν τον τρόπο.«Τα χιμαιροειδή είναι ένα συναρπαστικό εργαλείο που θα υιοθετηθεί ευρέως στον τομέα της νευροανάπτυξης, πιθανώς με ποικίλες εφαρμογές», αναφέρουν οι ερευνητές. H μέθοδος Για να φτιάξουν τα χιμαιροειδή, οι ερευνητές συνέλεξαν βλαστοκύτταρα από πέντε άτομα και στη συνέχεια στο εργαστήριο χρησιμοποίησαν χημικές ουσίες που διεγείρουν την ανάπτυξη για να τα…πείσουν να αναπτυχθούν σε εγκεφαλικά οργανοειδή – καθένα από τα οποία είχε κύτταρα από ένα μόνο άτομο. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες χώρισαν τα οργανοειδή που προέκυψαν και ανασυνδύασαν τα κύτταρα μέσα σε αυτά για να σχηματίσουν χιμαιροειδή. Αυτό εξασφάλιζε ότι κάθε χιμαιροειδές περιείχε ίσο αριθμό κυττάρων που προέρχονται από κάθε άτομο.Μετά από τρεις μήνες, τα χιμαιροειδή είχαν διάμετρο περίπου 3 έως 5 χιλιοστά και περιείχαν όλους τους ίδιους τύπους κυττάρων που βρίσκονται κανονικά στον φλοιό – το πιο εξωτερικό στρώμα του εγκεφάλου – ενός εμβρύου.Ξεχωριστά, η ομάδα εξέθεσε τα χιμαιροειδή σε δύο νευροτοξικές χημικές ουσίες: την αιθανόλη, η οποία σχετίζεται με διαταραχές του φάσματος του εμβρυϊκού αλκοόλ και το αντιεπιληπτικό φάρμακο βαλπροϊκό οξύ, το οποίο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο γενετικών ανωμαλιών. Η ομάδα διαπίστωσε ότι τα κύτταρα που προέρχονταν από διαφορετικούς δότες ανταποκρίθηκαν διαφορετικά σε αυτά τα φάρμακα, όσον αφορά το πόσο εκτεταμένα παρεμπόδιζαν την ανάπτυξή τους οι χημικές ουσίες, για παράδειγμα.Αν κλιμακωθούν ώστε να περιέχουν κύτταρα από ακόμη περισσότερους ανθρώπους, τα χιμαιροειδή θα μπορούσαν θεωρητικά να βοηθήσουν στον προσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο οι ασθενείς θα ανταποκριθούν στα φάρμακα προτού εξεταστούν σε μια κλινική δοκιμή λένε οι ερευνητές. Στη συνέχεια θα μπορούσαν να διαχωριστούν σε συγκεκριμένες ομάδες απόκρισης στη θεραπεία.«Είμαι ενθουσιασμένη με το τι επιφυλάσσει το μέλλον όσον αφορά τη χρήση οργανοειδών, όπως τα χιμαιροειδή, για την ανάπτυξη ολοκαίνουργιων τρόπων επίτευξης θεραπευτικής καινοτομίας για νευρολογικές ασθένειες» δήλωσε στην ιστοσελίδα Live Science η Πάολα Αρλότα, καθηγήτρια βλαστοκυττάρων και Αναγεννητικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, εκ των επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1708684/dimioyrgithikan-3d-montela-anthropinoy-egkefaloy-apo-kyttara-pollon-anthropon-exelixi-stathmos-stin-anaptyxi-neon-farmakon/

Τα μυστικά του Ήλιου και η επίδραση του «διαστημικού καιρού» στη Γη. Ο καθηγητής του Πρίνστον των ΗΠΑ, Ντέβιντ Μακόμας, μιλά για τις σημαντικότερες εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών – Τι λέει για την επιστροφή του ανθρώπου στη Σελήνη και τον «ελληνικό ήλιο»Η κλίμακά του είναι κάτι που δεν μπορεί να συλλάβει ο νους μέσα από τα κλασικά σχολικά εγχειρίδια. Ως μια σχεδόν τέλεια σφαίρα με διάμετρο στα 1,4 εκατομμύρια χιλιόμετρα, ο ήλιος μας είναι τόσο μεγάλος που θα μπορούσαν μέσα του να χωρέσουν πάνω από ένα εκατομμύριο πλανήτες με το μεγέθος της Γης. Ναι, σωστά διαβάσατε, ένα εκατομμύριο πλανήτες όπως ο δικός μας. Κι όμως, πέρα από το ζήτημα του μεγέθους του αστέρα του ηλιακού μας συστήματος, αυτά που ξεχωρίζουν σε ότι αφορά την επίδραση του ήλιου στην κοσμική μας πραγματικότητα είναι εκείνα που δεν βλέπουμε με…γυμνό μάτι. Είναι δράσεις του ήλιου που μπορούν να καθορίσουν το σήμερα, όπως και το αύριο της Ανθρωπότητας στην τεχνολογική της εποχή. Και είναι αυτά ακριβώς τα φαινόμενα που προκαλεί ο ήλιος και «κρύβονται» στα μη ορατά μήκη κύματος, τα φαινόμενα που τα τελευταία χρόνια δεκάδες εξειδικευμένοι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο αναλύουν, εξορύσσοντας μοναδικά δεδομένα για τον ονομαζόμενο «διαστημικό καιρό». Δεδομένα μάλιστα που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό ακόμη και το πως θα γίνουν τα επόμενα βήματα της διαστημικής εξερεύνησης της ανθρωπότητας μέσα από επανδρωμένες αποστολές…«Εμείς ως όντα βλέπουμε το φως από τον Ήλιο σε κάποια μήκη κύματος, αυτά που μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι. Υπάρχουν και άλλα μήκη κύματος που δεν μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι και χρησιμοποιούμε ειδικά όργανα για να δούμε. Με παρόμοιο τρόπο μετρούμε σωματίδια τα οποία εξέρχονται του Ήλιου. Ο ηλιακός άνεμος στην ουσία είναι ένα σύνολο από φορτισμένα σωματίδια όπου άτομα έχουν διαλυθεί και τα ηλεκτρόνια αρνητικά φορτισμένα σωματίδια έχουν διαχωριστεί από τα ιόντα, τα θετικά φορτισμένα σωματίδια, αυτό που αποκαλούμε πλάσμα. Το πλάσμα είναι η τέταρτη κατάσταση της ύλης, πολύ κοινή και σε αφθονία μέσα στο σύμπαν -αν και το μεγαλύτερο μέρος του παρατηρήσιμου είναι πλάσμα. Και αυτό ακριβώς το πλάσμα – ή αλλιώς το ιονισμένο αέριο – που ρέει από τον Ήλιο προς όλες τις κατευθύνσεις. Με ειδικά όργανα που εκτοξεύουμε στο Διάστημα, με διαστημικά σκάφη, μπορούμε να δούμε και να μετρήσουμε τα διάφορα σωματίδια καθώς αυτά εξέρχονται του Ήλιου», εξηγεί μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ ΜΠΕ, «Πρακτορείο 104.9FM» ο καθηγητής του Πρίνστον των ΗΠΑ Ντέβιντ Μακόμας (David J. McComas). Ο καθηγητής Μακόμας υπεύθυνος στο Space Physics στο Princeton Group του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, αντιπρόεδρος του εργαστηρίου Princeton Plasma Physics Laborator, μια ηγετική επιστημονική προσωπικότητα στο χώρο της μελέτης της ηλιόσφαιρας, περιέγραψε τις θαυμαστές αλλά και εξόχως σημαντικές εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών στον τομέα καθώς ήδη σχεδιάζονται νέες αποστολές επιστροφής του ανθρώπου στη Σελήνη. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για τις στιγμές που ο ήλιος θα έχει… κακή ηλιακή «διάθεση» Ο ειδικός αυτός υπεύθυνος στο Space Physics στο Princeton Group εξηγεί με σαφήνεια πως το ζήτημα του Διαστημικού Καιρού είναι σημαντικό ειδικά σήμερα που η ανθρωπότητα διάγει έναν βιοτεχνολογικά προηγμένο. «Έχουμε διαστημικά όργανα και διαστημικά σκάφη γύρω από την Γη για να τα μελετούμε αυτά εδώ και ένα μικρό χρονικό διάστημα. Έχουν συμβεί πολύ μεγαλύτερες ηλιακές εκρήξεις εκατοντάδες χρόνια πριν από τότε που αρχίσαμε να κάνουμε μετρήσεις ενώ κάποια από αυτά τα γεγονότα θα είχαν μια τρομακτική και ιδιαίτερα ισχυρή επίδραση στην hi tech κοινωνία μας. Εκτιμώ λοιπόν πως τα ακραίας έντασης γεγονότα διαστημικού καιρού είναι κάτι για το οποίο δεν γνωρίζουμε αρκετά πράγματα ακόμη. Εκτιμώ πως μπορεί να συμβούν μέσα στον δικό μου βίο ή ενδεχομένως στον βίο των παιδιών μου, πιστεύω όμως πως η ημέρα θα έρθει όταν ένα πολύ μεγάλου μεγέθους γεγονός διαστημικού καιρού θα έχει μια πολύ σημαντική επίδραση στην κοινωνία μας που βασίζεται ιδιαίτερα στην τεχνολογία. Αυτό θα σβήσει κάποιες τηλεπικοινωνίες ίσως -πληροφορίες όπως π.χ προσδιορισμού θέσης GPS ή κάτι τέτοιο. Δεν σημαίνει πως θα απενεργοποιηθεί π.χ το διεθνές διατραπεζικό σύστημα για τόσο μεγάλο διάστημα ώστε να υπάρχουν σημαντικές επιπλοκές για τις συναλλαγές για ένα μεγάλο διάστημα, αλλά υπάρχουν κάποια πράγματα που ο Ήλιος μπορεί να τα κάνει και να τα κάνει με φυσικό τρόπο και, σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντική επίδραση στις κοινωνίες μας» εξηγεί ο Αμερικανός καθηγητής.Πέρα από τον διαστημικό καιρό και την επίδραση του πάνω στη Γη και σε όσα έχουμε σε τροχιά, το να γνωρίζουμε τι προκαλεί ο ήλιος είναι πιο σημαντικό ακόμη για τους αστροναύτες στο διάστημα γιατί εκεί υπάρχει μικρότερη προστασία. «Φεύγει (σ.σ ένας αστροναύτης όταν θα είναι π.χ σε ταξίδι προς τον πλανήτη ‘Αρη) και από την μαγνητόσφαιρα της Γης, το μαγνητικό πεδίο της Γης που βοηθάει ώστε να προστατευτούμε από φορτισμένα σωματίδια. Μπαίνουμε τότε στο διαπλανητικό χώρο πια, στο δρόμο για το Φεγγάρι, στο δρόμο για την ‘Αρη, ενώ έχουμε την επίδραση εκρηκτικών περιστατικών του ήλιου, σωματιδιακά γεγονότα, ηλιακές εκλάμψεις, μεγάλες εκτοξεύσεις μάζας της στέμματος του Ήλιου, και γεγονότα που δημιουργούν μεγάλα ενεργειακά σωματιδιακά γεγονότα. Γεγονότα που μπορούν να είναι κακά για τους αστροναύτες. Το να μπορούμε να μετρήσουμε αυτά τα γεγονότα και, ελπίζουμε, να τα προβλέψουμε ώστε τα άτομα να εισέλθουν τότε σε ένα προστατευόμενο περιβάλλον μέσα στο διαστημικό σκάφος στο οποίο βρίσκονται όταν είναι απαραίτητο, αυτό είναι κάτι σημαντικό» τόνισε.Τα πρότζεκτ στα οποία έχει εμπλακεί σε όλα τα χρόνια είναι πολλά, για την ηλιόσφαιρα όμως που είναι η βασική ειδίκευση του, ο καθηγητής Μακόμας όταν μιλάει νιώθει ακόμη και σήμερα ενθουσιασμένος. Είναι η… φούσκα χάρη στην οποία υπάρχουμε άλλωστε! «Εγώ μελετώ την ηλιόσφαιρα που είναι ουσιαστικά η περιοχή επιρροής του Ήλιου μας στον Γαλαξία μας. Κατά βάση ο Ήλιος έχει έναν άνεμο ο οποίος προέρχεται από αυτόν, από και προς όλες τις κατευθύνσεις και φυσάει με ταχύτητες των 100 με 300 εκατομμυρίων χιλιομέτρων/ώρα και πάνω από όλα διαμορφώνει μια κοσμική φυσαλίδα μέσα στο διαστρική ύλη, μια «φυσαλίδα» η οποία οριοθετεί το ηλιακό μας σύστημα μέσα στο διαστρική ύλη, και παρέχει στην ουσία και προστασία σε όλους μας που βρίσκονται μέσα στο ηλιακό σύστημα. Προστασία από την γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία και όλα τα άλλα που βρίσκονται από έξω (σ.σ από αυτή τη κοσμική φυσαλίδα)», περιγράφει. «Είναι στην απώτερη εξωτερική ηλιόσφαιρα όπου έχουμε το σημείο από το οποίο έρχεται μεγάλος κίνδυνος. Αυτό γιατί έχουμε τη γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία που παρέχει μια συνεχή και υψηλού επιπέδου πηγή (σ.σ ακτινοβολίας), που δεν είναι καλή για τους ανθρώπους. Υπάρχει ναι, αυτή η κατά 90% προστασία από τα όρια της απώτερης ηλιόσφαιρας. Αν αυτή η προστασία ήταν το μισό από αυτό που είναι τώρα όμως θα ήταν ουσιαστικά αδύνατον για τους ανθρώπους να ταξιδέψουν στον πλανήτη ‘Αρη. Έτσι λοιπόν το να καταλάβουμε αυτή τη διάδραση και το πως ακριβώς αυτή η διάδραση αφαιρεί το 90% αυτών των γαλαξιακών κοσμικών ακτίνων, είναι κάτι πολύ σημαντικό ώστε να καταλάβουμε το πως είναι εφικτή η ανθρώπινη εξερεύνηση πέρα από την ίδια μας τη Γη», εξηγεί ο διακεκριμένος Αμερικανός επιστήμονας. Τρεις ιδιαίτερα σημαντικές για την ανθρωπότητα αποστολές Ο καθηγητής Μακόμας θα δυσκολευτεί όταν θα ερωτηθεί να ξεχωρίσει τις αποστολές που έχει περισσότερο κοντά στην «ερευνητική καρδιά» του και θα παρομοιάσει την απάντηση του με την αγάπη ενός γονέα για τα παιδιά του. Θα περιγράψει τότε διαστημικές αποστολές που θα αποκαλέσει τρεις κορυφαίες περιοχές επιστημονικής αναζήτησης στο πεδίο που ερευνά, σήμερα: «Είναι δύσκολο πράγματι για οποιονδήποτε, όχι μόνο για έναν επιστήμονα να αποφασίσει ποιο από τα τρία… παιδιά του είναι το πιο έξυπνο! Θα σας δώσω λοιπόν τρεις απαντήσεις. Το πρώτο ιδιαίτερο για εμένα πρότζεκτ είναι το Parker Solar Probe. Είμαι επικεφαλής του energetic particle instrument suite – πειράματος ενεργειακών σωματιδίων- πάνω στο Parker Solar Probe. Πετάμε πάνω σε εννέα ακτίνες ηλίου (σ.σ μέτρηση απόστασης) πάνω από την επιφάνεια του ήλιου, κάτι που σημαίνει πως μπορούμε να βλέπουμε ένα coronagraph (σ.σ εικόνα της κορώνας) όταν υπάρχει έκλειψη, όταν το φεγγάρι είναι μπροστά από τον Ήλιο. Μπορείς να δεις τους σχηματισμούς, σαν τριχοειδή οπτικά στοιχεία που διαφαίνονται στις πλευρές, στοιχεία που εξέχουν τόσο πολύ που μπορείς να δεις σε απόσταση εννέα, δέκα ακτίνες ηλίου. Πετάμε, ναι, σε τόσο κοντινή απόσταση ενώ μπορούμε να μετρήσουμε απευθείας την επιτάχυνση των σωματιδίων, σωματίδια που φορτίζονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια electron volts. Είναι πολύ, πολύ υψηλές ενέργειες και τις μετράμε πολύ πιο πέρα από την Ηλιακό ‘Ανεμο. Αυτό λοιπόν είναι κάτι που με συναρπάζει ιδιαίτερα και το κάνουμε σε πραγματικό χρόνο», συνοψίζει για την συγκεκριμένη διαστημική αποστολή ο Αμερικανός ειδικός.Το δεύτερο ιδιαίτερο για τον διακεκριμένο επιστήμονα πρότζεκτ είναι η αποστολή Interstellar Boundary Explorer (IBEX). «Είναι κάτι που προτείναμε το 2000 και εκτοξεύσαμε το 2008. Με αυτή την αποστολή μαθαίνουμε τα όρια της ηλιόσφαιράς μας και μπορούμε από απόσταση να εικονοποιούμε ξεχωριστά άτομα τα οποία επιστρέφουν κοντά στη Γη, στην τροχιά της οποίας έχουμε ένα διαστημικό σκάφος που ονομάζουμε ΙΒΕΧ χάρη στο οποίο μπορούμε να δημιουργήσουμε μια τρισδιάστατη εικόνα της διάδρασής μας. Και έτσι για πρώτη φορά αντιλαμβανόμαστε πως ακριβώς δείχνει αυτό», εξηγεί. Ως δε τρίτο πρότζεκτ, το τρίτο… παιδί του, ο καθηγητής Μακόμας περιγράφει το Ιnterstellar Mapping and Acceleration Probe (IMAP) που είναι μια ολοκαίνουργια αποστολή. «Είναι, κυρίως, μια αποστολή της NASA, η οποία θα εκτοξευτεί σε έναν χρόνο περίπου από το Ακρωτήριο Κένεντι. Με αυτή την αποστολή θα μετράμε με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια αυτά τα σωματίδια που έρχονται από τα ακραία όρια της ηλιόσφαιρας και την ίδια ώρα τα σωματίδια που εξέρχονται από τον Ήλιο και αυτά που βρίσκονται εδώ, γύρω από την τροχιά της Γης, συγκρίνοντας αυτά τα δύο θα μπορούμε να κάνουμε μια σύνδεση ανάμεσα σε αυτά που εξέρχονται και αυτά που τελικά επιστρέφουν μετά από αυτή την πολύπλοκη διάδραση στο απώτερο όριο της ηλιόσφαιρας», εξηγεί ο καθηγητής του Πρίνστον. Η αποστολή αυτή εξηγεί μάλιστα πως είναι μια διεθνής προσπάθεια, πέρα από αμερικανική αποστολή, αφού υπάρχουν έξι χώρες που συμμετέχουν και εξελίσσουν ενεργά σε αυτήν, με επιστήμονες από όλο τον κόσμο που ήδη συμμετέχουν. Πόσα περισσότερα γνωρίζουμε σήμερα για τον ήλιο μας; «Νομίζω πως είμαστε πολύ πιο γνώστες από όσο ήμασταν πριν από την διαστημική εποχή. Πριν να αρχίσουμε να εκτοξεύουμε πυραύλους και διαστημικά σκάφη στο διάστημα, μπορούσαμε να κάνουμε πράγματα από απόσταση. Μπορούσαμε π.χ να δούμε τις ουρές των κομητών, και βλέπαμε πως υπήρχαν δύο ενώ η μια σχηματίζονταν όταν το πλάσμα αλληλεπιδρούσε με τον κομήτη. Υπήρχαν κάποια πράγματα που μπορούσαμε να καταλάβουμε. Αλλά ήταν όταν αρχίσαμε να εκτοξεύουμε δορυφόρους στα 60s που μετέφεραν επιστημονικά όργανα αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε τον ηλιακό άνεμο, τα σωματίδια και πολλά άλλα που λαμβάνουν χώρα στον χώρο του διαστήματος γύρω μας», είναι η άμεση απάντηση του καθηγητή Μακόμας.«Αυτά τα πράγματα έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε εμάς πάνω στη Γη, είναι κάτι που ονομάζουμε Ηλιακό Καιρό, όπου το διάστημα και το περιβάλλον του αλληλεπιδρούν με το μαγνητικό πεδίο, με αποτέλεσμα να έχουμε από τη μια όμορφα πράγματα, όπως το Βόρειο και Νότιο Σέλας. Από την άλλη όμως έχουμε τη δημιουργία των σωματιδίων, των φορτισμένων σωματιδίων, που έτσι προσπίπτουν μέσα την ατμόσφαιρά μας, στους δορυφόρους μας στο Διάστημα, ενώ προκαλούνται και άλλα, εδώ, πάνω στη Γη», εξηγεί. Όσο για το πως και κατά πόσο η μεγάλη αύξηση της γνώσης των τελευταίων δεκαετιών είναι «όπλο» αντιμετώπισης πιιθανών συμβάντων, ο Αμερικανός καθηγητής εξηγεί πως η ανθρωπότητα είναι απαραίτητο να αυξήσει τις γνώσεις της για τον Ηλιακό Καιρό.«Πρέπει πάντα να προσπαθούμε να μαθαίνουμε περισσότερα. Το να είμαστε αδαείς δεν μας βοηθάει ποτέ. Όταν μαθαίνουμε περισσότερα μπορούμε να καταλάβουμε όσα έχουν κάποια επίδραση πάνω μας. Αυτό π.χ θα μπορούσε να είναι ένα πρόβλημα για την κοινωνία, εάν διαστημικά σκάφη που χρησιμοποιούνται για το σύστημα GPS ώστε να έχουμε προσδιορισμό θέσης σε όλο τον κόσμο σήμερα, ή έχουμε τηλεπικοινωνίες, τέτοια πράγματα, μπορούν να επηρεαστούν από αυτές τις μεγάλες ηλιακές καταιγίδες. Το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να δαπανήσεις χρόνο και ενέργεια για να μάθεις για αυτά τα φυσικά φαινόμενα. Κάποια στιγμή και το πως θα μπορείς να κάνεις προβλέψεις, όπως και το πως θα μπορείς να κάνεις πράγματα εδώ πάνω στη Γη για να αποφύγεις τις χειρότερες παρενέργειες τους. Από την άλλη, είναι όμως σημαντικό και το να καταλαβαίνεις πράγματα γενικά, να κάνεις έρευνα για τον κόσμο γύρω μας αλλά και πέρα από αυτόν, το διάστημα γύρω μας…», τονίζει ο ειδικός στη μελέτη της ηλιόσφαιρας. Από την… «βιοψία» στην «ακτινογραφία» Οι αποστολές τις οποίες περιέγραψε ο Αμερικανός ειδικός είναι κάτι διαφορετικό από τα δύο διάσημα διαστημικά σκάφη, τα Voyager, που έχουν φτάσει μακρύτερα από κάθε άλλο ανθρώπινο κατασκεύασμα στο σύμπαν. Ο κ. Μακόμας χρησιμοποιεί την ιατρική παρομοίωση για το τι ακριβώς κάνουν οι ομάδες των ερευνητών σήμερα. «Ο τρόπος με τον οποίο εγώ θα προτιμούσα να περιγράψω τις παραπάνω αποστολές θα ήταν με μια ιατρικού τύπου παρομοίωση. Οι άνθρωποι κάνουν λοιπόν όπως ξέρουμε συχνά βιοψίες όταν πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρχει κάποιο πρόβλημα σε μια συγκεκριμένα τοποθεσία. Παίρνεις μια βελόνα και κάνεις μια βιοψία σε ένα σημείο και αντιλαμβάνεσαι πολύ καλά τι συμβαίνει σε κύτταρα στο συγκεκριμένο σημείο. Ταυτόχρονα όμως και πριν από την βιοψία βάζεις κάποιον σε ένα σύστημα απεικόνισης εικόνας όπως ένα μηχάνημα MRI. Παίρνεις μια πλήρη εικόνα της περιοχής, αντιλαμβάνεσαι τι συμβαίνει σε εκείνο το σημείο του σώματος και είναι συνδυασμός της συνολικής εικόνας της δομής από την εξέταση MRI και οι ακριβείς μετρήσεις από την βιοψία που σου επιτρέπουν να μάθεις καλά πως να κουράρεις τον ασθενή. Αυτή λοιπόν είναι η διαφορά των παραπάνω αποστολών με τα παλαιότερα διαστημόπλοια. Έχουμε λοιπόν μόνο δύο διαστημικά σκάφη που έχουν φτάσει ως εκεί, το Voyager 1 και το Voyager 2. Αυτά έχουν ξεπεράσει τα δύο κυρίως όρια στην απώτερη ηλιόσφαιρα. Το ένα το κρουστικό κύμα όπου ο γρήγορος ηλιακός άνεμο απότομα επιβραδύνει και ζεσταίνεται, και το άλλο ένα όριο που ονομάζεται Ηλιόπαυση που είναι το όριο στο οποίο κυρίως θα βρεις υλικά ηλιακής προέλευσης από τη μια και γαλαξιακής προέλευσης από την άλλη. Τα Voyager έχουν πια περάσει αυτά τα δύο όρια, έχουν όμως πάει μόνο προς δύο συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Με το ΙΒΕΧ -όπως και με το ΙΜΑΡ που ξεκινά του χρόνου- λοιπόν, οι επιστήμονες μπορούμε να δημιουργήσουμε από απόσταση μια εικόνα σε τρεις διαστάσεις. Έτσι μπορούμε να τοποθετήσουμε και αυτές τις δύο επιτόπιες παρατηρήσεις από τα δύο Voyager σε αυτό το παγκόσμιο σύνολο της εικόνας και μέσα σε μια τρισδιάστατη δομή. Υπάρχουν λοιπόν τόσο πολλά περισσότερα που μπορούμε να μάθουμε από αυτή την μεγάλη δομή» εξηγεί η ηγετική επιστημονική προσωπικότητα στο χώρο της μελέτης της ηλιόσφαιρας,Όσο για το λόγο για τον οποία χρειάστηκε μισός σχεδόν αιώνας από τις αποστολές Voyager για να δημιουργηθούν αυτές οι νέας φιλοσοφίας αποστολές, ο καθηγητής Μακόμας απαντά με ειλικρίνεια για την αιτία της «καθυστέρησης» σχεδιασμού αυτών. «Νομίζω πως δεν… ήμασταν αρκετά έξυπνοι! Εργαστήκαμε μέσα στο σύστημα πάνω σε όσα ήταν τα πιο προφανή, μετρήσεις τοπικά, μετρήσεις διαφορετικών τύπων, με την αποστολή διαστημικών σκαφών στα σημεία στα οποία μπορούσαμε να τα στείλουμε. Εκτοξεύσαμε το διαστημικό σκάφος ΙΒΕΧ το 2008, κάτι που σημαίνει πως έχουν περάσει κάπου, 15 με 16 χρόνια. Το είχαμε δε προτείνει πέντε χρόνια πριν, και μόλις κάπου δέκα χρόνια πριν, στο 2000 κοντά, αντιληφθήκαμε πως μπορούμε να κάνουμε πολλά με τις μετρήσεις από απόσταση, συγκεκριμένων ατόμων. Μας πήρε λοιπόν αρκετό χρόνο μέχρι να αντιληφθούμε πως αυτό το σήμα για το οποίο μιλάμε είναι έναν αδύναμο σήμα, που όμως είναι εφικτό να μετρηθεί ενώ είναι πολύ πολύτιμο για να αντιληφθούμε το διαστημικό περιβάλλον το οποίο έχουμε», εξηγεί. «Αντιλαμβάνεσαι πως μπορείς να πάρεις μια μέτρηση με έναν νέο και έξυπνο τρόπο και να κάνεις διαφορετικές επιστημονικές ερωτήσεις από όσες έκανες μέχρι τότε», συμπληρώνει. Μια προσπάθεια διαστημικής συνεργασίας Ο Αμερικανός επιστήμονας μίλησε και για το Princeton Athens center, ένα γραφείο που διατηρεί το πανεπιστήμιο του Πρίνστον που είναι «ένας χώρος για συνεργάτες π.χ από την Ελλάδα, σημείο όπου σπουδαστές και ερευνητές μπορούν να προωθήσουν τα όρια της γνώσης», όπως είπε και τόνισε πως κάθε συνεργασία με τους Έλληνες επιστήμονες είναι κέρδος για την επιστήμη. Το Princeton Athens center υπάρχει, όπως είπε, από το 2016 και διοργανώνει συναντήσεις επιστημόνων που σχετίζονται με το διάστημα τα τελευταία τρία χρόνια και αυτό είναι κάτι που ελπίζει πως θα συνεχίστει ώστε να παραμείνει ενεργή η επαφή με τους «εξαιρετικούς Έλληνες συναδέλφους», όπως χαρακτηριστικά είπε, στην Ελλάδα.«Θεωρώ πράγματι τους Έλληνες επιστήμονες με τους οποίους συνεργαζόμαστε πολύ σημαντικούς για τη συνεργασία μας, και, όπως το βλέπω προσωπικά, το καλύτερο είναι όταν η συνεργασία είναι τέτοια που οι άνθρωποι δουλεύουν μαζί με διαφορετικούς τρόπους και -μπορεί ενδεχομένως κάποιος να μετακινηθεί από το ένα σημείο στο άλλο- όμως οι περισσότεροι από τους Έλληνες με τους οποίους συνεργαζόμαστε μπορεί να έρχονται στις ΗΠΑ για κάποια συνάντηση, δεν σκέφτονται όμως να μετακινηθούν μόνιμα στις ΗΠΑ. Κάποιοι από αυτούς με τους οποίους έχουμε συνεργαστεί έχουν έρθει στις ΗΠΑ για να κάνουν ένα post-doc, μπορεί να έχουν έρθει για ένα χρόνο, μερικούς μήνες ή κάτι τέτοιο και μετά να επιστρέφουν σπίτι τους, αυτό όμως είναι κάτι που αναζωογονεί και τους δύο πλευρές. Πιστεύω πως υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για συνεργασία και δεν το σκέφτομαι ως brain drain -κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί σε μερικούς τομείς- αλλά εκτιμώ πως δεν συμβαίνει στον συγκεκριμένο επιστημονικό τομέα», τόνισε ο καθηγητής Μακόμας. Ειρήνη και επιστήμη Είναι τελικά το Διάστημα ένας… ειρηνοποιός των λαών; «Είμαι καθηγητής αστροφυσικής και όχι καθηγητής κοινωνιολογίας και προσπαθώ να μην μιλώ για… απαντήσεις σε κοινωνιολογικά ζητήματα! Δεν γνωρίζω πολλά για άλλους τομείς μεν, θα ήθελα όμως να πιστέψω το Διάστημα είναι ένας τομέας στον οποίο οι άνθρωποι θα μπορούσαν να αφήσουν στην άκρη άλλες ανησυχίες τους ή και άλλες επιπλοκές και να συνεργαστούν», θα απαντήσει ο διακεκριμένος επιστήμονας πριν ερωτηθεί και για κάτι με περισσότερο… ελληνικό χρώμα. Τελικά είναι ο «ελληνικός ήλιος» κάτι ιδιαίτερο κύριε καθηγητά!;Εύθυμα και με μια ισχυρή δόση διπλωματίας ο Αμερικανός επιστήμονας δεν αποφύγει να απαντήσει : «Τον ελληνικό ήλιο τον γνωρίζω καλά, επιστρέφω στην Ελλάδα συχνά από το 1970 όταν ήμουν ακόμη στο κολέγιο και έχω έρθει ξανά πολλές φορές από τότε ξανά κάτω από τον ήλιο του Αιγαίου. Νομίζω πως έχετε ένα πολύ καλό… κομμάτι του! Το αγαπημένο μου είναι όταν βρίσκομαι μέσα στο νερό, κολυμπάω με τον ήλιο να πέφτει πάνω μου. Είναι κάτι υπέροχο. Όλα εδώ στην Ελλάδα έχουν ένα τόσο όμορφο φως να τα λούζει. Ξέρετε, οι άνθρωποι ήθελαν πάντα να καταλάβουν τον ρόλο τους στο σύμπαν και αυτό είναι μέρος αυτής της αναζήτησης που κάνουμε (εμείς) οι επιστήμονες…», καταλήγει ο Αμερικανός ειδικός πάνω στον Διαστημικό Καιρό όπως τον καθορίζει αυτός ο ζωοδότης αστέρας του ηλιακού μας συστήματος. https://www.amna.gr/macedonia/article/832746/O-Amerikanos-astrofusikos-David-J-McComas-mila-gia-ta-mustika-tou-liou-kai-ton-Diastimiko-Kairo

Σε ποιό ύψος αρχίζει το διάστημα. Ποιό είναι το όριο μεταξύ ατμόσφαιρας και διαστήματος; Το μέχρι τώρα όριο των 100 χιλιομέτρων από την επιφάνεια τςη Γης θα πρέπει πιθανώς να προσαρμοστεί στα 80 χιλιόμετρα.Σε ποιό ύψος τελειώνει η ατμόσφαιρα της Γης και αρχίζει το διάστημα;Ζούμε στην επιφάνεια της Γης, θωρακισμένοι από το κενό του διαστήματος με μια κουβέρτα αέρα. Γνωρίζουμε όμως ότι όσο ψηλότερα ανεβαίνουμε, η ατμόσφαιρα του πλανήτη μας γίνεται όλο και αραιότερη. Επομένως είναι λογικό ότι σε κάποιο υψόμετρο, ο αέρας να γίνεται τόσο αραιός που στην ουσία η ατμόσφαιρα τελειώνει και αρχίζει το διάστημα. Σε ποιό υψόμετρο λοιπόν αρχίζει το διάστημα; Αυτό εξαρτάται από το τι εννοούμε με τον όρο «διάστημα», ένας όρος που είναι τρομερά δύσκολο να οριστεί. Προς το παρόν, η γενικά αποδεκτή γραμμή οριοθέτησης είναι τα 100 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης, αλλά αυτή η τιμή δεν έχει καθοριστεί με αυστηρό μαθηματικό ή φυσικό τρόπο. Επιπλέον, όταν εφαρμόζεται η αυστηρότητα, τότε η οριοθέτηση του διαστήματος στο ύψος των 80 χιλιιομέτρων είναι αναμφισβήτητα μια καλύτερη τιμή για τις περισσότερες χρήσεις.Τα μόρια του αέρα γύρω μας κινούνται διαρκώς και διασκορπίζονται σχεδόν ομοιόμορφα. Όμως, στην μεγάλη εικόνα ενός πλανήτη όπως η Γη, η κατάσταση είναι διαφορετική. Η βαρύτητα και η πίεση παίζουν ρόλο στην συγκράτηση της ατμόσφαιρας.Πόση είναι η μάζα μιας κατακόρυφης κυλινδρικής στήλης ατμόσφαιρας, η βάση της οποίας βρίσκεται στην επιφάνεια της Γης και έχει εμβαδόν 1 cm2; Θεωρείστε την επιτάχυνση της βαρύτητας σχεδόν σταθερή συναρτήσει του ύψους της ατμόσφαιρας και ίση με go=10 m/sec2. Η ατμοσφαιρική πίεση στην επιφάνεια της Γης είναι 105 Pa.Ένας μικρός όγκος της ατμόσφαιρας κοντά στην επιφάνεια της Γης – ας πούμε, ένα κυβικό εκατοστό – αισθάνεται την πίεση όλων των κυβικών εκατοστών αερίου πάνω από αυτό (που έχουν μάζα σχεδόν ένα κιλό), που το συμπιέζει και το κάνει πιο πυκνό. Όσο πιο ψηλά ανεβαίνετε, τόσο λιγότερο υπερκείμενο αέριο πιέζει προς τα κάτω, μειώνοντας την πίεση του αέρα του περιβάλλοντός σας. Αυτός είναι ο λόγος που ο αέρας είναι λιγότερο πυκνός σε μια βουνοκορφή σε σχέση με το επίπεδο της θάλασσας. Αυτό δημιουργεί προβλήματα στους ορειβάτες, ειδικά όταν ανεβαίνουν σε βουνά όπως το Έβερεστ.Ο αραιός αέρας είναι επίσης πρόβλημα και για τα αεροπλάνα. Πετούν λόγω της άντωσης, μιας δύναμης που εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το σχήμα των φτερών, της ταχύτητας του αεροπλάνου και κυρίως, της πυκνότητας του περιβάλλοντος αέρα. Σε αρκετά μεγάλο ύψος, απλά δεν υπάρχει αρκετός αέρας για να δημιουργήσει την απαραίτητη δύναμη ώστε να κρατήσει το αεροπλάνο ψηλά.Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ο Ούγγρος μηχανικός και φυσικός Theodore von Kármán υπολόγισε πόση άντωση προκύπτει από τον αέρα σε σχέση με το ύψος και την ταχύτητα του αεροσκάφους, δεδομένων των μηχανικών ορίων της εποχής. Ένας τρόπος για να δημιουργήσει ένα αεροσκάφος περισσότερη άντωση είναι να κινείται πιο γρήγορα, αλλά ο von Kármán διαπίστωσε ότι σε ύψος περίπου 84 km, επιτυγχάνεται ένα περίεργο όριο: για να δημιουργήσει αρκετή άντωση πάνω από αυτό το ύψος, ένα αεροσκάφος έπρεπε να κινηθεί τόσο γρήγορα που θα καιγόταν. Σε αυτές τις ταχύτητες οι υψηλές θερμοκρασίες που δημιουργούνται από την τριβή με την έστω και πολύ αραιή ατμόσφαιρα, θα μετέτρεπαν ένα αεροσκάφος σε πύρινο μετεωρίτη. Για ιστορικούς λόγους, αυτό το όριο ονομάζεται τώρα γραμμή Kármán. Αυτό είναι σίγουρα ένα φυσικό όριο, όπου σταματά η αεροδυναμική και αρχίζει η αστροναυτική.Ας έχουμε υπόψιν ότι ο von Kármán δεν προσπαθούσε να προσδιορίσει την άκρη της ατμόσφαιρας, αλλά ερευνούσε το πόσο ψηλά μπορούσε να πετάξει ένα αεροσκάφος. Στη συνέχεια, μετά τον von Kármán, ο αστρονόμος Robert Jastrow ακολούθησε (κυριολεκτικά) την προσέγγιση από πάνω προς τα κάτω και πρότεινε να γίνουν αποδεκτά τα 160 km ως η γραμμή μετάβασης μεταξύ ατμόσφαιρας και διαστήματος. Πρότεινε αυτό το υψόμετρο επειδή ήταν το κατά προσέγγιση χαμηλότερο όριο για το ύψος της τροχιάς ενός δορυφόρου. Αν και πολλές άλλες μελέτες κατά τη διάρκεια των δεκαετιών έχουν υποδείξει διαφορετικά υψόμετρα, ένα όριο 100 χιλιομέτρων (υψηλότερο από τον αρχικό υπολογισμό του von Kármán και χαμηλότερο από την πρόταση του Jastrow) είναι πλέον τόσο κοντά στο επίσημο όριο, ειδικά μετά την υιοθέτησή του από την World Air Sports Federation, που ειδικεύεται σε αεροναυτικά και αστροναυτικά ταξίδια.Είναι σωστή αυτή η προσέγγιση; Κάτω από αυτή τη θεωρητική ζώνη οριοθέτησης εναέριου χώρου, ένα σκάφος θα έπρεπε να ταξιδεύει με σχεδόν τροχιακή ταχύτητα για να δημιουργήσει κάποια δύναμη άντωσης.Με ποιά ταχύτητα κινείται ένας δορυφόρος που διαγράφει κυκλική τροχιά γύρω από τη Γη, σε ύψος 100 km πάνω από την επιφάνειά της; Υποθέτουμε ότι σ’ αυτό το ύψος ο δορυφόρος δεν επηρεάζεται από την γήινη ατμόσφαιρα. Δίνονται η ακτίνα της Γης R=6400 km και η ένταση του πεδίου βαρύτητας στην επιφάνεια της Γης go=10 m/sec2.Ένα αντικείμενο διατηρεί μια σταθερή κυκλική τροχιά γύρω από τη Γη, όταν η δύναμη της βαρύτητας είναι κάθετη στην ταχύτητα παίζοντας τον ρόλο της κεντρομόλου δύναμης. Αν διαγράφει κυκλική τροχιά σε ύψος 100 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της Γης, τότε πρέπει να κινείται με ταχύτητα περίπου οκτώ χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο. Αυτή είναι αρκετά μεγάλη ταχύτητα για να προκαλέσει έντονη ή και καταστροφική θέρμανση, αν ένας δορυφόρος πέσει πολύ χαμηλά. Αλλά πόσο χαμηλά; Ο αστροφυσικός και ιστορικός του διαστήματος Jonathan McDowell έχει ερευνήσει εδώ και καιρό αυτό το θέμα και έχει δημοσιεύσει τα συμπεράσματά του στο Acta Astronautica. Δεδομένου ότι η διαστημική πτήση είναι η πιο κοινή δραστηριότητα σχετικής με την γραμμή οριοθέτησης ατμόσφαιρας-διαστήματος, ο McDowell την προσδιόρισε μελετώντας τη βιωσιμότητα δορυφόρων σε διάφορες τροχιές. Για παράδειγμα, σε μια πολύ χαμηλή κυκλική τροχιά γύρω από τη Γη, ένας δορυφόρος θα βρίσκεται πάντα στις ανώτερες παρυφές της ατμόσφαιρας. Ένας τέτοιος δορυφόρος θα πρέπει να παραμείνει πάνω από ένα ορισμένο ύψος – ο McDowell το υπολογίζει περίπου στα 125 km – για να ελαχιστοποιήσει την οπισθέλκουσα δύναμη, ώστε να παραμένει σε σταθερή τροχιά.Αλλά ορισμένοι δορυφόροι ακολουθούν ελλειτπικές τροχιές, στις οποίές μπορούν να πλησιάσουν περισσότερο τη Γη – στο περίγειό τους, την πλησιέστερη προσέγγιση. Σ΄αυτό το τμήμα της τροχιάς του ένας δορυφόρος δεν παραμένει μεγάλο χρονικό διάστημα διότι κινείται πιο γρήγορα. Αλλά ακόμα κι έτσι, η αθροιστική ατμοσφαιρική τριβή από τις επαναλαμβανόμενες βυθίσεις σε χαμηλό υψόμετρο μπορεί να προκαλέσει την πτώση του δορυφόρου και την καύση του.Εξετάζοντας περισσότερους από 40.000 δορυφόρους, ο McDowell βρήκε 50 δορυφόρους με περίγεια μικρότερα των 100 km, οι οποίοι επέζησαν για τουλάχιστον δύο πλήρεις περιστροφές γύρω από τον πλανήτη μας. Αυτό δείχνει ότι η δημοφιλής γραμμή οριοθέτησης των 100 χιλιομέτρων μπορεί να είναι πολύ υψηλή. Πραγματοποίησε μια μαθηματική ανάλυση της φυσικής της αεροδυναμικής πτήσης και των τροχιών και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένα υψόμετρο 80 χιλιομέτρων ταιριάζει καλύτερα για όλα τα δεδομένα.Το υπολογιζόμενο όριο των 80 χιλιομέτρων του McDowell αντιστοιχεί επίσης στην κορυφή του ατμοσφαιρικού στρώματος που ονομάζεται μεσόσφαιρα, το οποίο συχνά θεωρείται ως η άκρη της «κανονικής» ατμόσφαιρας της Γης. Αλλά η θερμόσφαιρα και η εξώσφαιρα φτάνουν πολύ πέρα από τη μεσόσφαιρα και οι δορυφόροι καταφέρνουν να περιφέρονται με επιτυχία σε αυτά τα στρώματα. Μπορεί ο αέρας εκεί να είναι πιο αραιός και από τον ‘ψίθυρο ενός φαντάσματος’, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει και να είναι μετρήσιμος. Επομένως αυτές οι περιοχές μπορούν να θεωρηθούν ως η εκτεταμένη ατμόσφαιρα της Γης, παρά το γεγονός ότι φιλοξενούν πολλούς δορυφόρους. Και γιατί έχουν ενδιαφέρον όλα αυτά; Υπάρχουν όντως κάποιες πραγματικές ανησυχίες. Πού σταματά ο εναέριος χώρος μιας χώρας; Δεν μπορείτε εύκολα να εμποδίσετε έναν δορυφόρο να περάσει πάνω από ένα δεδομένο τμήμα της επιφάνειας της Γης, το οποίο μπορεί να έχει νομικές επιπτώσεις. Επιπλέον, οι νόμοι που διέπουν τις αεροπορικές πτήσεις είναι διαφορετικοί από εκείνους που καλύπτουν τις διαστημικές πτήσεις. Ο καθορισμός των κανόνων που υπαγορεύουν τα όρια του διαστήματος θα βοηθούσε στην αποφυγή σύγχυσης. Ο McDowell θεωρεί ότι δεν υπάρχει ένας καθολικός ορισμός που να λειτουργεί για όλα τα πλαίσια. Έτσι, ο νομικός ορισμός του ορίου ατμόσφαιρας-διαστήματος μπορεί να διαφέρει από εκείνον που χρησιμοποιούν οι ιστορικοί ή οι μηχανικοί.Τελικά, ίσως είναι καλύτερα να θεωρήσουμε ότι η ατμόσφαιρα της Γης και το «διάστημα» επικαλύπτονται. Το πού θα χαράξουμε την διαχωριστική γραμμή μάλλον εξαρτάται από το πλαίσιο. Η φύση συνήθως δεν μας παρέχει απόλυτα όρια για την διάκριση μιας έννοιας από μια άλλη. Το γενικό πλαίσιο έχει σημασία, κι αυτό είναι ένα μάθημα επιστήμης που πρέπει να εφαρμόζουμε σε πάρα πολλές ανθρώπινες δρατηριότητες. περισσότερες λεπτομέρειες: Phil Plait, «Where Does Outer Space Begin?» – https://www.scientificamerican.com/article/where-does-outer-space-begin

Μάνος Σαριδάκης στην «Κ»: Ο 21ος αιώνας θα είναι η εποχή της κοσμολογίας. Ο ρόλος της χώρας μας στις εξελίξεις στον τομέα της αστροφυσικής. «Ο20ός αιώνας ήταν ο αιώνας της πυρηνικής και σωματιδιακής φυσικής, όμως ο 21ος θα μείνει στην Ιστορία για την πρόοδο της αστροφυσικής και της κοσμολογίας». Την παραπάνω πεποίθηση μοιράζεται με την «Κ» ο δρ Μάνος Σαριδάκης, κύριος ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και διδάκτωρ Πυρηνικής Φυσικής του ΕΚΠΑ, με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του «Το σύμπαν» (σειρά «Μικρές Εισαγωγές» από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος). Σε 112 σελίδες, ο δρ Σαριδάκης, ο οποίος βρίσκεται στις ανώτατες θέσεις της διεθνούς κατάταξης του Πανεπιστημίου Στάνφορντ με το 1% των πιο επιδραστικών επιστημόνων το 2023, εξηγεί με τρόπο εύληπτο τις βασικές έννοιες της κοσμολογίας και συνοψίζει όλες τις πρόσφατες ανακαλύψεις. «Απέχουμε μόλις 20-30 χρόνια από τη δυνατότητα εξόρυξης αστεροειδών, τους οποίους θα μπορέσουμε να μεταφέρουμε στη Γη», αναφέρει ενδεικτικά μία από τις προοπτικές, «θα μπορούσε να είναι το νικέλιο ή το τιτάνιο, για παράδειγμα, η αξία των οποίων θα ισοδυναμούσε με χιλιάδες φορές το ΑΕΠ όλης της Γης». Η σημαντικότερη, ωστόσο, εξέλιξη αφορά τα βαρυτικά κύματα. «Το 2015, η διεθνής επιστημονική κοινότητα κατάφερε να παρατηρήσει τις μαύρες τρύπες μέσω των βαρυτικών κυμάτων. Ουσιαστικά, έκαναν ένα μεγάλο βήμα επαληθεύοντας όσα είχε διατυπώσει ο Αϊνστάιν, όπως ακριβώς και ο Αϊνστάιν είχε ξεπεράσει τον Νεύτωνα. Τέτοιες επαναστατικές, ανακαλύψεις γίνονται επί της ουσίας κάθε 100-150 χρόνια», σημειώνει.Ο δρ Σαριδάκης συμμετέχει με την ομάδα του Εθνικού Αστεροσκοπίου στη διεθνή αποστολή «Psyche». Στον «Αρίσταρχο» (επάνω) στον Χελμό, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο τηλεσκόπιο της ηπειρωτικής Ευρώπης, θα γίνονται οι πρώτες δοκιμές μεταφοράς πληροφοριών από το Διάστημα στη Γη. Μεγάλη διάκριση Στην πρόοδο των τελευταίων δεκαετιών το «παρών» δίνουν και Ελληνες επιστήμονες. Τον περασμένο Μάιο, η Ομάδα Βαρύτητας και Κοσμολογίας του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών και Τηλεπισκόπησης του Αστεροσκοπείου, στην οποία συμμετείχαν ο διευθυντής του Ινστιτούτου δρ Σπύρος Βασιλάκος, ο ακαδημαϊκός Δημήτρης Νανόπουλος, ο δρ Σαριδάκης και οι Θεόδωρος Παπανικολάου και Χάρης Τζερεφός (μεταδιδακτορικός ερευνητής και υποψήφιος διδάκτωρ αντίστοιχα), απέσπασε μια μεγάλη διάκριση. Η μελέτη τους για τη θεωρία των υπερχορδών (καινοτόμος ερμηνεία για την προέλευση και τη λειτουργία του σύμπαντος) έλαβε τιμητική διάκριση στον Διεθνή Διαγωνισμό Βαρύτητας, που διεξάγεται ετησίως από το Ιδρυμα Gravity Research Foundation των ΗΠΑ. «Αποδείξαμε ότι οι υπερχορδές μπορεί να επηρεάζουν έντονα τη συμπεριφορά του αρχέγονου σύμπαντος, και συγκεκριμένα την παραγωγή αρχέγονων μαύρων τρυπών και βαρυτικών κυμάτων», εξηγεί ο δρ Σαριδάκης. Η έρευνα του Ινστιτούτου συγχρονίζεται με τις διεθνείς ανακαλύψεις γύρω από τα βαρυτικά κύματα.Η Ελλάδα έχει ισχυρό brand name σε επιστήμονες. Οι δημοσιεύσεις μας στον τομέα της φυσικής και των μαθηματικών είναι πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) με επιμέρους συμμετοχή της NASA δρομολογούν την πρωτοποριακή αποστολή LISA (Laser Interferometer Space Antenna), την πρώτη επιστημονική προσπάθεια ανίχνευσης και μελέτης βαρυτικών κυμάτων από το Διάστημα. Το 2037, υπολογίζεται να σταλούν τρία διαστημικά σκάφη σε απόσταση 2,5 εκατ. χιλιομέτρων, που θα σχηματίσουν ένα τρίγωνο γύρω από τον ήλιο. Στην επιστημονική κοινοπραξία έχει επιλεγεί να συμμετάσχει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, όπως και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Πανεπιστήμιο Πατρών και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. «Η δική μας συνεισφορά θα αφορά την επεξεργασία των δεδομένων που θα στέλνονται μέσω λέιζερ χάρη στο τμήμα ΑΙ και μηχανικής μάθησης». Στόχος είναι να αλιεύσουν πληροφορίες για το σύμπαν μέχρι και τη Μεγάλη Εκρηξη με την αξιοποίηση των βαρυτικών κυμάτων. «Να βρούμε από πού κρατάει η σκούφια μας…». Η αποστολή «Psyche» Το Εθνικό Αστεροσκοπείο συμμετέχει στην εξίσου φιλόδοξη διαστημική αποστολή της NASA με το όνομα «Psyche», δηλαδή «Ψυχή», που αποσκοπεί στην εξερεύνηση του ιδιαίτερα πλούσιου σε μέταλλα ομώνυμου αστεροειδούς. Η αποστολή των πληροφοριών θα γίνεται από την «Ψυχή» απευθείας στην Πελοπόννησο, όπου βρίσκονται τα δύο τελευταίας τεχνολογίας τηλεσκόπια. «Στον “Αρίσταρχο” στον Χελμό, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο τηλεσκόπιο της ηπειρωτικής Ευρώπης, αλλά και στο τηλεσκόπιο που διαθέτουμε στο Κρυονέρι Κορινθίας, θα γίνονται οι πρώτες δοκιμές downlink, μεταφορά δηλαδή πληροφοριών από το Διάστημα στη Γη», λέει. Θα αξιοποιηθεί η τεχνολογία των οπτικών laser σε τεράστιες αποστάσεις, περίπου 300.000.000 χιλιόμετρα, όσο είναι δύο φορές η απόσταση Ηλίου – Γης. Η «αξονική τομογραφία» του γαλαξία μας «Μιλάμε για 10ετή πρότζεκτ, στα οποία η χώρα μας συμμετέχει, αλλά οι ερευνητές μας έχουν πολλές φορές απλώς διετείς συμβάσεις έργου», επισημαίνει ο δρ Σαριδάκης. «Η Ελλάδα, όμως, έχει ισχυρό brand name σε επιστήμονες. Οι δημοσιεύσεις των Ελλήνων επιστημόνων στον τομέα της φυσικής και των μαθηματικών είναι πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο», προσθέτει. «Οι ΗΠΑ και η Κίνα επένδυσαν τα προηγούμενα χρόνια στη βασική έρευνα των θετικών επιστημών και αυτό αποδεδειγμένα φέρνει καρπούς μακροπρόθεσμα και στις εφαρμοσμένες επιστήμες». Αν στον 19ο αιώνα κάναμε μόνο εφαρμοσμένη έρευνα, «θα είχαμε τελειοποιήσει τα κεριά αλλά δεν θα είχαμε εφεύρει τον ηλεκτρισμό, δεν θα διαθέταμε σήμερα πλοηγούς (GPS), η λειτουργία των οποίων στηρίζεται στη θεωρία της σχετικότητας και κατ’ επέκταση της καμπυλότητας του χωροχρόνου». Στήριξη, λοιπόν, της έρευνας, χάραξη εθνικής στρατηγικής και προώθηση των νεοφυών επιχειρήσεων στην παραγωγή hardware (από τουρμπίνες σκαφών μέχρι μπαταρίες και ηλιακά κάτοπτρα) για διαστημικές αποστολές, αυτές θα έπρεπε, σύμφωνα με τον δρα Σαριδάκη, να είναι οι προτεραιότητες της ελληνικής πολιτείας. https://www.kathimerini.gr/society/563106754/manos-saridakis-stin-k-o-21os-aionas-tha-einai-i-epochi-tis-kosmologias/

Roscosmos Ας ρίξουμε μια ματιά στον ISS και ας μάθουμε πώς περνάει η «καθημερινή στο διάστημα». Χθες το πλήρωμά μας είχε μια κουραστική μέρα! Οι Oleg Kononenko, Nikolay Chub και Alexander Grebyonkin πραγματοποίησαν μια σειρά πειραμάτων: "Vector-T" - ανέπτυξε μια μεθοδολογία για την πρόβλεψη της κίνησης του ISS. "Διασπορά" - μελέτησε τη συμπεριφορά των διασπορών υγρής φάσης. "Kvarts-M" - μελέτησε την ανάπτυξη της κοσμικής διάβρωσης. "Terminator" - παρατηρημένα νυχτερινά σύννεφα. "UV ατμόσφαιρα" - χαρτογράφησε τη νυχτερινή ατμόσφαιρα της Γης στο υπεριώδες φως. Στην τροχιά, τα αθλήματα δεν παρεμβαίνουν στην επιστήμη. Εκτός από την επιστημονική έρευνα, οι αστροναύτες έκαναν σωματικές ασκήσεις. Διαβάστε περισσότερα για τις εργασίες στο σταθμό στην καθημερινή αναφορά στον ιστότοπο: https://www.roscosmos.ru/40667/ https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_573289 Roscosmos Στο Baikonur συνεχίζουν να προετοιμάζονται για την εκτόξευση του Progress MS-28 Σήμερα το πλοίο μεταφέρθηκε σε θάλαμο κενού για έλεγχο διαρροής. Την περασμένη εβδομάδα, οι ειδικοί της RSC Energia έλεγξαν την ετοιμότητα των ενσωματωμένων συστημάτων της Progress για εισαγωγή σε τροχιά και σύνδεση με το ISS. Μετά την ολοκλήρωση αυτόνομων δοκιμών ραδιοεξοπλισμού σε ανηχοϊκό θάλαμο, το φορτηγό τοποθετήθηκε στα στηρίγματα ενός θαλάμου κενού. Η εκτόξευση του οχήματος εκτόξευσης Soyuz-2.1a με το Progress MS-28 είναι τον Αύγουστο. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_573290

Μοναδική εκτόξευση πυραύλου που μοιάζει με… καρτποστάλ (βίντεο) Πρόκειται για ένα Falcon 9 που εμφανίζεται μέσα από τα σύννεφα σε ένα υπέροχο χρωματικά σκηνικό Ο Ελον Μασκ έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο από την εκτόξευση ενός πυραύλου Falcon 9 της Space X ο οποίος μετέφερε στο Διάστημα νέας γενιάς κατασκοπευτικούς δορυφόρους του Εθνικού Γραφείου Αναγνώρισης (National Reconnaissance Office, NRO) που είναι μία από τις 16 υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ.Ο πύραυλος ξεπροβάλει μέσα από τα σύννεφα σε ένα εντυπωσιακό πορτοκαλί σκηνικό που θυμίζει πλάνο από ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν ή του Ντενί Βιλνέβ. Με το βίντεο αυτό ο Μασκ ενημέρωσε ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2024 έχουν πραγματοποιηθεί με επιτυχία 67 εκτοξεύσεις του πυραύλου Falcon οι οποίες έχουν μεταφέρει συνολικά 900 τόνους φορτίου στο Διάστημα. Στιγμιότυπο της εντυπωσιακής εκτόξευσης. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1705428/monadiki-ektoxeysi-pyrayloy-poy-moiazei-me-kartpostal-vinteo/

Προς ένα πυρηνικό ρολόι θορίου-229. Πραγματοποιήθηκε η πιο ακριβής, μέχρι σήμερα, μέτρηση της διεγερμένης κατάστασης του πυρήνα του θορίου-229, ενός υποψήφιου ισοτόπου για ένα εξαιρετικά ακριβές πυρηνικό ρολόι.Περιοδικά φαινόμενα, όπως ταλαντώσεις ενός εκκρεμούς μέχρι τις δονήσεις ενός ατόμου, μπορούν να αποτελέσουν την βάση για την λειτουργία ενός ρολογιού. Τα τικ ενός ατομικού ρολογιού καθορίζονται από τη συχνότητα του φωτονίου που εκπέμπεται κατά τη μετάβαση ενός ηλεκτρονίου από την διεγερμένη προς την θεμελιώδη κατάσταση (αποδιέγερση) σε ένα άτομο. Αυτά τα εκπληκτικά ακριβή οπτικά ατομικά ρολόγια χάνουν μόλις 1 δευτερόλεπτο (sec) σε περίπου 30 δισεκατομμύρια χρόνια. Για να ξεπεράσουν την ακρίβεια του καλύτερου ρολογιού αυτού του τύπου, οι ερευνητές θέλουν να ορίσουν τα τικ χρησιμοποιώντας το φωτόνιο που εκπέμπεται από την αποδιέγερση του πυρήνα ενός ατόμου.Οι φυσικοί Johannes Tiedau et al παρουσίασαν πρόσφατα την χρήση υπεριώδους φωτός που προκαλεί μια τέτοια πυρηνική μετάβαση σε ένα πολλά υποσχόμενο υποψήφιο για ένα πυρηνικό ρολόι, το θόριο-229 [Laser Excitation of the Th-229 Nucleus]. Τώρα ο Ricky Elwell από το UCLA και οι συνεργάτες του αναφέρουν επανάληψη αυτού του άθλου για δεύτερη φορά [Laser Excitation of the 229Th Nuclear Isomeric Transition in a Solid-State Host]. Οι Elwell et al προσδιόρισαν επίσης την ενέργεια της διεγερμένης πυρηνικής κατάστασης με μεγαλύτερη ακρίβεια σε σχέση με την προηγούμενη ομάδα.Το θόριο-229 κατέχει μια υψηλή θέση στη μετρολογία επειδή μια από τις διεγερμένες πυρηνικές καταστάσεις του έχει τη χαμηλότερη ενέργεια από όλες τις γνωστές διεγερμένες πυρηνικές καταστάσεις. Η κατάσταση αυτή έχει επίσης αρκετά μεγάλη διάρκεια ζωής ώστε να μπορεί να είναι προσβάσιμη με ελεγχόμενο τρόπο. Οι ερευνητές Tiedau et al είχαν ανακοινώσει την πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια χειρισμού αυτής της διεγερμένης πυρηνικής κατάστασης του θορίου-229 χρησιμοποιώντας φως. Μέτρησαν επίσης την ενέργεια διέγερσης αυτής της κατάστασης, βρίσκοντας την τιμή 8,35574 eV.Αυτό το αποτέλεσμα επιτεύχθηκε με τη χρήση συσκευών που περιείχαν κρυστάλλους εμποτισμένους με θόριο-229, μια ιδέα που προτάθηκε από ορισμένα μέλη της ομάδας του UCLA πριν από μια δεκαετία. Στα πειράματά τους, ο Elwell και οι συνεργάτες του εφαρμόζοντας παρόμοια μέθοδο μέτρησαν την ενέργεια της διεγερμένης πυρηνικής κατάστασης του θορίου-229 στα 8.355733±2(στατ.)±10(συστ.) eV, μια πιο ακριβή τιμή από την προηγούμενη μέτρηση, η οποία χρησιμοποιούσε διαφορετικό κρύσταλλο. Τα πειράματά τους δείχνουν επίσης ότι σε ορισμένες περιπτώσεις ο κρύσταλλος-ξενιστής μπορεί να μειώσει την πυρηνική μετάπτωση του θορίου-229, μια σημαντική παράμετρος για τα μελλοντικά πυρηνικά ρολόγια. Η νέα μέτρηση της διεγερμένης κατάστασης του θορίου-229 έδωσε την τιμή 8.355733 eV περισσότερες λεπτομέρειες στο Physics Magazine(American Physical Society): «Crystallizing the Path Toward a Nuclear Clock» – https://physics.aps.org/articles/v17/s75

Πετώντας πάνω από τα κοραλλιογενή νησιά Ο Alexander Grebyonkin μοιράστηκε άλλη μια σειρά φωτογραφιών. Αυτή τη φορά, ο φακός του αστροναύτη περιλαμβάνει ατόλες. Τα «λαμπερά» νησιά σχηματίζονται πάνω από υποβρύχια ηφαίστεια ή βουνά. Τα κοράλλια που κατασκευάζουν υφάλους ευδοκιμούν σε ζεστά τροπικά και υποτροπικά νερά, έτσι οι ατόλλες είναι πιο κοινές στον Ειρηνικό και στον Ινδικό Ωκεανό. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_573286

Το James Webb γιορτάζει την 4η Ιουλίου με κοσμικό πυροτέχνημα (βίντεο) Πρόκειται για ένα πρωτοαστέρα και το... κουκούλι του Η Ημέρα της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ που εορτάζεται στις 4 Ιουλίου είναι συνδεδεμένη άρρηκτα με τη χρήση πυροτεχνημάτων στο νυχτερινό ουρανό. Η NASA αποφάσισε να τιμήσει την Ημέρα Ανεξαρτησίας με μια εκπληκτική εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb που μοιάζει με κοσμικό πυροτέχνημα.Στην εικόνα αποτυπώνεται μια βίαιη έκρηξη προερχόμενη από ένα άστρο στην καρδιά του γαλανόλευκου νέφους αερίου και σκόνης ή του νεφελώματος μέσα στο οποίο δημιουργήθηκε. Το νεφέλωμα ονομάζεται L1527 και βρίσκεται περίπου 460 έτη φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Ταύρου.Μοιάζει με μια κοσμική πεταλούδα, το κεντρικό «σώμα» του νεφελώματος είναι ένα λαμπρό άστρο που εκτιμάται ότι είναι περίπου 100.000 ετών και βρίσκεται ακόμη στη φάση του πρωτοαστέρα. Συγκριτικά ο Ήλιος και το ηλιακό μας σύστημα έχουν ηλικία περίπου 4,5 δισεκατομμυρίων ετών. Ο πρωτοαστέρας σύμφωνα με τους ειδικούς θα εξελιχθεί σε ένα άστρο σαν τον Ήλιο. Μία εικόνα του εντυπωσιακού νεφελώματος L1527 https://www.naftemporiki.gr/techscience/1705659/to-james-webb-giortazei-tin-4i-ioylioy-me-kosmiko-pyrotechnima-vinteo/

Ο στόλος των κοσμικών παρατηρητών της ESA σε μία εικόνα. Με έναν στόλο διαστημικών αποστολών που παρατηρούν το σύμπαν σε όλο το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα – από τα μικροκύματα έως τις ακτίνες γάμμα – η ESA βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της αστρονομίας εδώ και δεκαετίες.Οι αποστολές που περιέχονται στην παρακάτω εικόνα, δίνουν την δυνατότητα στους αστρονόμους να εξερευνήσουν μεγάλα ερωτήματα όπως η προέλευση και η εξέλιξη του σύμπαντος μας, από την Μεγάλη Έκρηξη μέχρι τα άστρα και τους γαλαξίες που παρατηρούμε σήμερα, και να διερευνήσουν τους θεμελιώδεις νόμους που κυβερνούν το σύμπαν:Οι διαστημικοί παρατηρητές του σύμπαντος της ESA (European Space Agency) που εξερεύνησαν και συνεχίζουν να εξερευνούν το σύμπαν σε όλο το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. Οι παρατηρήσεις στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα θα συνδυάζονται με τις παρατηρήσεις ανιχνευτών βαρυτικών κυμάτων, και στο μέλλον, με τις αντίστοιχες παρατηρήσεις του πρώτου διαστημικού ανιχνευτή βαρυτικών κυμάτων LISA. πηγή: https://www.esa.int/ESA_Multimedia/Missions/Cosmic_Vision/(result_type)/images

Rocket and Space Corporation "Energia" Σήμερα είναι μια μεγάλη γιορτή στη Δημοκρατία της Λευκορωσίας - Ημέρα της Ανεξαρτησίας! Θα θέλαμε να συγχαρούμε ειλικρινά τους Λευκορώσους συναδέλφους μας και να μοιραστούμε πλάνα από την πτήση της Marina Vasilevskaya! Το βίντεό μας αποδείχθηκε πολύ ρομαντικό, ωστόσο, στην πραγματικότητα, η πρώτη γυναίκα κοσμοναύτης της Λευκορωσίας όχι μόνο «στόλισε» τον ISS, αλλά πραγματοποίησε και ένα πλήρες ερευνητικό πρόγραμμα σε τροχιά. Πρόκειται για επτά έργα: πέντε επιστημονικά και δύο εκπαιδευτικά. Αυτά περιλαμβάνουν τα πειράματα «Proxibiotic» και «Lactoferrin», τα οποία μελετούν τις αλλαγές στο ανθρώπινο μικροβίωμα λόγω της έκθεσης στο διάστημα. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της ανοσίας μας «στηρίζεται» σε ωφέλιμους μικροοργανισμούς υπό όρους. Η Marina Vasilevskaya πραγματοποίησε επίσης φασματική βιντεοσκόπηση της επιφάνειας του πλανήτη ως μέρος του πειράματος Hurricane. https://vk.com/rsc_energia?z=video-167742670_456239394%2Fb0b540892ab8b4a94d%2Fpl_wall_-167742670 https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_21413

ITER: Κακά μαντάτα για το μεγαλύτερο πείραμα πυρηνικής σύντηξης. Μετά τη νέα αναβολή, κάποιοι ανησυχούν ότι ο Διεθνής Πειραματικός Θερμοπυρηνικός Αντιδραστήρας θα είναι ήδη παρωχημένος όταν τεθεί σε λειτουργία.Ακόμα μια πενταετία θα καθυστερήσει η λειτουργία του Διεθνούς Πειραματικού Θερμοπυρηνικού Αντιδραστήρα, ITER, η οποία έχει ήδη αναβληθεί λόγω κατασκευαστικών λαθών και προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα λόγω της πανδημίας.Δεδομένου ότι αρκετές εταιρείες και πολλές κυβερνήσεις υλοποιούν δικά τους ερευνητικά προγράμματα πυρηνικής σύντηξης, σχολιάζει το περιοδικό Science, κάποιοι αρχίζουν να πιστεύουν ότι ο ITER θα είναι ήδη παρωχημένος όταν τεθεί σε λειτουργία το 2034, με συνολική καθυστέρηση εννέα ετών.Επιπλέον, οι πρώτες απόπειρες παραγωγής ενέργειας δεν θα έρθουν πριν από το 2039 για λόγους ασφάλειας.«Φαίνεται πως δεν μπορούμε να περιμένουμε άλλο» δήλωσε ο Ντένις Ουάιτ, φυσικός του MIΤ.Το νέο χρονοδιάγραμμα ανακοινώθηκε στις 3 Ιουλίου από τον διευθυντή του ITER Πιέτρο Μπαράσκι, ο οποίος επέμεινε ότι το πρόγραμμα έχει νόημα να προχωρήσει.Ωστόσο οι εταίροι του προγράμματος –ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία, Ινδία, Ιαπωνία, Νότια Κορέα και Κίνα- ενδέχεται να αποφασίσουν να περικόψουν τη χρηματοδότηση του ITER για να κατευθύνουν κονδύλια σε δικά τους ερευνητικά προγράμματα σύντηξης. Τόκαμακ Όταν το πρόγραμμα του ITER ξεκίνησε το 2006, η κατασκευή του αντιδραστήρα στο Κανταράς της Γαλλίας αναμενόταν να ολοκληρωθεί σε διάστημα μιας δεκαετίας. Το 2016, το χρονοδιάγραμμα παρατάθηκε έως το 2025.Ένα μεγάλο πλήγμα ήρθε το 2022, όταν η γαλλική Αρχή Πυρηνικής Ασφάλειας (ASN) επέβαλε διακοπή όλων των εργασιών. Αιτία ήταν οι ανησυχίες για την ασφάλεια του προσωπικού του ITER.Μέσα στον αντιδραστήρα της εγκατάστασης, ένα δοχείο σε σχήμα ντόνατ που ονομάζεται τόκαμακ, μαγνητικά πεδία θα κρατούν μετέωρο ένα σύννεφο από ιονισμένα άτομα υδρογόνου, το οποίο θα θερμαίνεται από δέσμες σωματιδίων και μικροκύματα μέχρι τη θερμοκρασία των 150 εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου, δέκα φορές τη θερμοκρασία στον πυρήνα του Ήλιου.Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι πυρήνες υδρογόνου ενώνονται και σχηματίζουν πυρήνες ήλιου με ταυτόχρονη εκπομπή μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας. Η ίδια θερμοπυρηνική αντίδραση σύντηξης τροφοδοτεί τα άστρα.Όταν τα πρώτα τμήματα του αντιδραστήρα έφτασαν στη Γαλλία από τη Νότια Κορέα, διαπιστώθηκε ότι δεν μπορούσαν να ενωθούν στο απαιτούμενο επίπεδο ακρίβειας και χρειάστηκε να τροποποιηθούν με οξυγονοκόλληση.Η ASN εξέφρασε τότε ανησυχίες για ενδεχόμενη διαρροή επικίνδυνων πρωτονίων και ραδιενεργού τρίτιου, ενός από τα ισότοπα υδρογόνου που θα χρησιμοποιούνται ως καύσιμο.Η εντολή παύσης των εργασιών παραμένει τώρα σε ισχύ και οι μηχανικοί του ITER αναζητούν λύσεις.Προκειμένου να καθησυχαστούν οι ανησυχίες, ο ITER θα ξεκινήσει τη λειτουργία του απλώς θερμαίνοντας απλό υδρογόνο. Πέντε χρόνια αργότερα θα αρχίσουν τα πειράματα παραγωγής ενέργειας με ένα μείγμα δευτέριου και τρίτιου.Πιθανότατα πάντως θα περάσουν αρκετά ακόμα χρόνια πριν επιτευχθεί ο δηλωμένος στόχος, σύμφωνα με τον οποίο ο ITER θα παράγει 10 φορές περισσότερη ενέργεια από ό,τι καταναλώνει. https://www.in.gr/2024/07/03/in-science/episthmes/iter-kaka-mantata-gia-megalytero-peirama-pyrinikis-syntiksis/