Δροσος Γεωργιος

Ποιά είναι τελικά η ηλικία της Σελήνης; Είναι 40 εκατομμύρια χρόνια μεγαλύτερη από ό,τι πιστεύαμε. Σύμφωνα με τα δείγματα που έφερε στη Γη το 1972 η αποστολή Απόλλων 17, η ηλικία της είναι μεγαλύτερη από 4,46 δισεκατομμύρια έτη. Η τελευταία φορά που ο άνθρωπος περπάτησε στο φεγγάρι, ήταν το 1972, πριν από 51 χρόνια, στο πλαίσιο της αποστολής Apollo 17. Τότε οι αμερικανοί αστροναύτες Harrison Schmitt και Eugene Cernan συνέλεξαν περίπου 110,4 κιλά δείγματα από βράχους και το έδαφος που μεταφέρθηκαν στη γη για περαιτέρω μελέτη.Μισό αιώνα αργότερα, κρύσταλλοι του ορυκτού ζιρκόνιο μέσα σε ένα θραύσμα πυριγενούς πετρώματος που συνέλεξε ο Schmitt αποκαλύπτουν στοιχεία που επιτρέπουν στους επιστήμονες να κατανοήσουν βαθύτερα τον σχηματισμό της σελήνης και την ακριβή ηλικία της. Η σελήνη είναι περίπου 40 εκατομμύρια χρόνια «μεγαλύτερη ηλικιακά» από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως καθώς σχηματίστηκε πριν από περισσότερα από 4,46 δισεκατομμύρια χρόνια, δηλαδή μέσα σε 110 εκατομμύρια χρόνια από τη γέννηση του ηλιακού συστήματος, με βάση τις αναλύσεις των κρυστάλλων.Η κύρια υπόθεση για το σχηματισμό της Σελήνης υποστηρίζει ότι κατά τη διάρκεια της χαοτικής πρώιμης ιστορίας του ηλιακού συστήματος, ένας αστεροειδής στο μέγεθος του Άρη που ονομάζεται «αστεροειδής 405 – Θεία (Theia)», χτύπησε την αρχέγονη Γη. Από εκεί ανατινάχθηκε μάγμα, λιωμένο πέτρωμα, στο διάστημα, σχηματίζοντας έναν δίσκο από συντρίμμια που περιστράφηκε γύρω από τη Γη και συνενώθηκε με το φεγγάρι. Αλλά ο ακριβής χρόνος σχηματισμού της σελήνης είναι δύσκολο να προσδιοριστεί.Οι ορυκτοί κρύσταλλοι μπόρεσαν να σχηματιστούν αφού το μάγμα ψύχθηκε και στερεοποιήθηκε. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια μέθοδο που ονομάζεται τομογραφία ατομικού ανιχνευτή για να επιβεβαιώσουν την ηλικία των κρυστάλλων ζιρκονίου, που σχηματίστηκαν μετά τη γιγαντιαία πρόσκρουση.«Μου αρέσει το γεγονός ότι αυτή η μελέτη έγινε σε ένα δείγμα που συλλέχτηκε και μεταφέρθηκε στη Γη πριν από 51 χρόνια. Εκείνη την εποχή, η τομογραφία ατομικού ανιχνευτή δεν είχε αναπτυχθεί ακόμα και οι επιστήμονες δεν θα είχαν φανταστεί τους τύπους αναλύσεων που κάνουμε σήμερα », δήλωσε ο κοσμοχημικός Philipp Heck, ανώτερος διευθυντής έρευνας στο Field Museum στο Σικάγο, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σικάγο και ανώτερος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Geochemical Perspectives Letters.Είναι ενδιαφέρον ότι όλα τα παλαιότερα ορυκτά που βρέθηκαν στη Γη, τον Άρη και τη Σελήνη είναι κρύσταλλοι ζιργκόν. Το ζιργκόνιο, όχι το διαμάντι, διαρκεί για πάντα», πρόσθεσε ο πλανητικός επιστήμονας του UCLA και συν-συγγραφέας της μελέτης Bidong Zhang.Ο βράχος που περιέχει το ζιρκόνιο συλλέχτηκε στην κοιλάδα Taurus-Littrow στο νοτιοανατολικό άκρο της σεληνιακής Mare Serenitatis (Θάλασσα της Γαλήνης) και αποθηκεύτηκε στο Διαστημικό Κέντρο Johnson της NASA στο Χιούστον.«Τα ζιργκόνιο είναι πολύ σκληρό και επιβιώνει από τη διάσπαση των πετρωμάτων κατά τη διάρκεια της διάβρωσης», είπε ο Heck. πηγή: https://www.skai.gr/news/technology/i-ilikia-tis-selinis-metrithike-apo-deigmata-krystallon-pou-efere-i-apostoli-apollo-17-to – https://www.space.com/apollo-17-moon-rocks-lunar-age-analysis

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Webb ανακαλύπτει νέα χαρακτηριστικά στην ατμόσφαιρα του Δία. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν την κάμερα εγγύς υπέρυθρης ακτινοβολίας (NIRCam) για να καταγράψουν μια σειρά εικόνων του Δία με διαφορά δέκα ωρών μεταξύ τους, εφαρμόζοντας τέσσερα διαφορετικά φίλτρα ώστε να ανιχνεύσουν τις αλλαγές στην ατμόσφαιρα του πλανήτη. Το υπέρυθρο φως είναι αόρατο στο ανθρώπινο μάτι, συνεπώς οι πρωτοφανείς δυνατότητες του διαστημικού τηλεσκοπίου κατάφεραν πέρυσι να εντοπίσουν πολλά ουράνια χαρακτηριστικά που δεν είχαν παρατηρηθεί στο παρελθόν, όπως μεγα-συγκεντρώσεις νεαρών αστέρων και απροσδόκητα ζεύγη αστρικών αντικειμένων. «Είναι κάτι που μας κατέπληξε» παραδέχεται ο Ρικάρντο Χουέσο, καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Μπιλμπάο και επικεφαλής της έρευνας που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Astronomy. «Αυτά που πάντα παρατηρούσαμε ως θολές ομίχλες στην ατμόσφαιρα του Δία εμφανίζονται τώρα ως ευκρινή χαρακτηριστικά που μπορούμε να παρακολουθήσουμε μαζί με τη γρήγορη περιστροφή του πλανήτη» λέει ο Χουέσο. Ο Δίας, ένας γίγαντας αερίων, είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος με μάζα περίπου 320 φορές μεγαλύτερη από τη Γη. Η ατμόσφαιρα του αποτελείται κυρίως από Υδρογόνο και Ήλιο με μικρές ποσότητες μεθανίου, υδρατμών και αμμωνίας, ενώ το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της είναι η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα, ένας μόνιμος αντικυκλώνας, διαμέτρου τετραπλάσιας της Γης. Πηγή: https://www.kathimerini.gr/life/science/562691761/nees-paratiriseis-tis-nasa-stin-atmosfaira-toy-dia-mas-kateplixe/ – https://www.nasa.gov/missions/webb/nasas-webb-discovers-new-feature-in-jupiters-atmosphere/?

Ο σοφός Γιώργος Γραμματικάκης. Ήταν ένας γλυκός άνθρωπος, πράος και σοφός που ήθελε να αφήσει ένα χρήσιμο αποτύπωμα με το πέρασμα του από τη ζωή. Για αυτό και έγινε δάσκαλος της γνώσης και φρόντισε, με τα βιβλία του, να τη μεταφέρει, βατή και εκλαϊκευμένη, σε μας τους αδαείς. Για να δούμε τον λαμπρό, κατάφωτο γαλαξία, μέσα από τα γλυκά του μάτια Όταν συζητούσα με τον Γιώργο Γραμματικάκη ήθελα να πιάσω τον χρόνο και να εφαρμόσω πάνω του όλες αυτές τις θεωρίες περί συστολής και διαστολής. Ποθούσα τα λεπτά να είναι μεγαλύτερα και οι ώρες να μην τελειώνουν ποτέ. Γιατί οι συζητήσεις με τον Γραμματικάκη έτειναν προς το άπειρο, στα βάθη του σύμπαντος ή στον μικρόκοσμο των φωτονίων.Άρεσαν και στον ίδιο αυτές οι κουβέντες που πάντα κατέληγαν στα μεγάλα, στα αναπάντητα και στα υπαρξιακά. Και νομίζω ότι όσο μεγάλωνε, τόσο προσπαθούσε να δώσει θετική απάντηση στο ερώτημα για την ύπαρξη Θεού, αλλά και σκοπού στην ανθρώπινη παρουσία. «Η ζωή δημιουργήθηκε επειδή κάποιος έπρεπε να παρατηρήσει το θαύμα του σύμπαντος» συνήθιζε να λέει. Αν τον πίεζες, θα σου έλεγε ότι δεν μπορεί να απαντήσει θετικά ή αρνητικά στο μεγάλο ερώτημα για το αν υπήρξε ένα ευφυής σχεδιασμός στο σύμπαν. «Νομίζω ότι ακόμα και αν εμφανιστεί μπροστά μας η απάντηση, δεν θα έχουμε την αντιληπτική ικανότητα για να την κατανοήσουμε. Είναι σαν να ζητάς από ένα έντομο να καταλάβει θεωρητική Φυσική».Είναι αστείο, αλλά ο Γραμματικάκης δεν ξεκίνησε να γίνει Φυσικός. Ηθελε να μπει στο Πολυτεχνείο, στη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών. Προσβλήθηκε όμως από ασιατική γρίπη και λιποθύμησε κατά την εξέταση του τελευταίου μαθήματος. Τότε ένας οικογενειακός φίλος του πρότεινε να σπουδάσει Φυσική καθώς εθεωρείτο η επιστήμη του μέλλοντος. Ο Γραμματικάκης ακολούθησε τη συμβουλή. Και έτσι ξεκίνησε το ταξίδι προς τα άστρα που πάντα οδηγεί στα βάθη της ψυχής.Κάποτε τον ρώτησα τι του έμαθε η ζωή. «Μου έμαθε ότι τα διδάγματα της έρχονται πάντα καθυστερημένα και δεν έχεις χρόνο για να τα αξιοποιήσεις. Και δυστυχώς δεν υπάρχουν οι δεύτερες ευκαιρίες. Σε όλη μου τη ζωή ήθελα να μάθω ένα μουσικό όργανο και δεν το έκανα. Τώρα θα ήταν μια συντροφιά απέναντι στους φόβους που φέρνει το γήρας».Ξέρω ότι πολλά από όσα λέγονται με ύφος νεκρολογίας υπηρετούν γνωστά κλισέ. Ομως τι άλλο θα μπορούσες να πεις για τον Γραμματικάκη; Ναι, ήταν ένας γλυκός άνθρωπος, πράος και σοφός που ήθελε να αφήσει ένα χρήσιμο αποτύπωμα με το πέρασμα του από τη ζωή. Για αυτό και έγινε δάσκαλος της γνώσης και φρόντισε, με τα βιβλία του, να τη μεταφέρει, βατή και εκλαϊκευμένη, σε μας τους αδαείς. Για να δούμε τον λαμπρό, κατάφωτο γαλαξία, μέσα από τα γλυκά του μάτια.Τον Απρίλιο του 2021 ζήτησα από τον Γιώργο Γραμματικάκη να μιλήσει για τον εαυτό του και την επιστήμη. Ακούστε την αφήγηση του. Κώστας Γιαννακίδης – https://www.protagon.gr/apopseis/o-sofos-giwrgos-grammatikakis-44342815545

Γιώργος Γραμματικάκης: «Δεν επεδίωξα βραβεία, μου αρκούσε η εκτίμηση του κόσμου» Ήταν Οκτώβριος του 2022 όταν ο Γιώργος Γραμματικάκης έδινε μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις στην εφημερίδα «Πατρίς». Έφυγε από τη ζωή ο διακεκριμένος πανεπιστημιακός και πρώην ευρωβουλευτής Γιώργος Γραμματικάκης, σε ηλικία 84 ετών. Ο Γιώργος Γραμματικάκης γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Ηράκλειο της Κρήτης. Διέγραψε, στη συνέχεια, ένα μεγάλο κύκλο σπουδών και επιστημονικής έρευνας, για να επιστρέψει το 1982 στα πάτρια εδάφη ως καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ενδιάμεσοι σταθμοί ήταν το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Imperial College του Λονδίνου, ο «Δημόκριτος» και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στη Γενεύη. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα στρέφονταν γύρω από τη δομή της ύλης και την κοσμολογία, ενώ ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Harvard ασχολήθηκε επίσης με την ιστορία της επιστήμης. Συμμετείχε ακόμα στο πείραμα «Νέστωρ», που είχε ως στόχο να ανιχνεύσει τα φαντασματικά νετρίνα στα θαλάσσια βάθη της Πύλου. Εξελέγη δύο φορές (1990 και 1993) πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης και για μία τετραετία διετέλεσε πρόεδρος του Ιονίου Πανεπιστημίου. Υπήρξε μέλος του Δ.Σ. της ΕΡΤ, προέδρος του Μουσείου «Νίκος Καζαντζάκης» στην Κρήτη, ενώ από το 2012 είναι αντιπρόεδρος στο Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Συνεργάσθηκε παλαιότερα με τις εφημερίδες Βήμα και Ελευθεροτυπία, και αργότερα με το διαδικτυακό Protagon. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη σύνδεση της Επιστήμης με τη Μουσική, και οι σχετικές εκδηλώσεις, με τη συνεργασία κορυφαίων μουσικών, έχουν παρουσιασθεί σε πολλά μέρη της Ελλάδος, αλλά και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Υπήρξε μέλος σε επιτροπές Ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων για τις προοπτικές της Παιδείας και της Ερευνας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Τιμήθηκε με ποικίλες διακρίσεις, ενώ ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης των Δήμων Δράμας και Σητείας. Το 2014 εξελέγη ευρωβουλευτής με το «Ποτάμι» και συμμετείχε στις Επιτροπές Πολιτισμού και Παιδείας, και επίσης Περιβάλλοντος και Δημόσιας Υγείας, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. kathimerini.gr Μικρός έπαιζε σε αλάνες του Ηρακλείου, είχε δίπλα του τον μονάκριβο αδελφό και τους φίλους του. Μεγάλωσε με έναν επιφανειακά αυστηρό πατέρα και μία γλυκιά μητέρα. Οι τιμές και οι διακρίσεις δεν έχουν τέλος στο βιογραφικό του ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργου Γραμματικάκη, ο οποίος τιμήθηκε με το Βραβείο Ηθικής Τάξης του Δήμου Ηρακλείου. Σε συνέντευξή του στην «Π» μιλάει για το τηλεσκόπιο James Webb και τονίζει πως «ακόμα και με την πιο αδιανόητη πρόοδο της τεχνολογίας, απαιτούνται πολλές ανθρώπινες ζωές και μεγάλη τύχη, για να δώσουμε την πρώτη χειραψία με έναν εξωγήινο». Το κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής: Ας ξεκινήσουμε από την αφορμή για αυτή τη συζήτηση, το Βραβείο Ηθικής Τάξης. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η διάκριση; «Σημαίνει πολλά. Να τονίσω όμως ότι λίγο με συγκινούσαν παλαιότερα τα βραβεία και οι τιμητικές εκδηλώσεις και ποτέ δεν τις επιδίωξα. Μου αρκούσε η εκτίμηση του κόσμου και των φοιτητών, που με συνόδευε πάντα, και είχε ως γνώρισμά της έναν ιδιότυπο αυθορμητισμό.Άλλα όμως νόμιζα εγώ, και άλλα πρέσβευε η ζωή, που καταργεί συνήθως με την πράξη τις θεωρίες μας. Κάποια στιγμή λοιπόν η αγαπημένη μου Σητεία με ανακήρυξε επίτιμο δημότη της πόλεως και ένιωσα μεγάλη χαρά. Ακολούθησαν και άλλοι, πόλεις, ιδρύματα και σύλλογοι. Έτσι δεν ήσαν λίγες οι φορές που κάποιο βραβείο ή μια δημόσια εκδήλωση τιμής είχε εμένα ως αποδέκτη. Με τον καιρό κατάλαβα ότι όλα είχαν την αξία και το βαθύτερο τους νόημα και οφείλω χάρη σε όσους είχαν τη σχετική πρωτοβουλία.Ένα βραβείο όμως, που προέρχεται από την πόλη που γεννήθηκα έχει από μόνο του μια λαμπερή ιδιαιτερότητα. Όταν μου ανακοίνωσε τη βράβευση ο ίδιος ο δήμαρχος, σαν αστραπή πέρασαν από το μυαλό μου οι αλάνες που παίζαμε μικροί, τα σχολεία που με δίδαξαν, η μαγεία και τα βάσανα του πρώτου έρωτα, ο επιφανειακά αυστηρός πατέρας μου, η γλύκα της μητέρας μου, ο μονάκριβος αδελφός μου, οι φίλοι.Κάποια στιγμή μάλιστα νόμισα -σίγουρα ήταν μια ψευδαίσθηση!- ότι ηχούν χαρμόσυνα οι καμπάνες του Αγίου Τίτου, που λάτρευα ως παιδί. Η ασταμάτητη βουή της πόλεως τρυπούσε πάντα τους τοίχους και τα παράθυρα». κ. Γραμματικάκη, παρόλο που έχουν περάσει δεκαετίες από τότε που είχατε στα χέρια σας τα ηνία του Πανεπιστημίου Κρήτης, πολύς κόσμος ακόμα όταν ακούει τη λέξη «πρύτανης» σκέφτεται εσάς. Πώς το εξηγείτε; «Δεν έχω κάποια πειστική απάντηση. Θεωρώ ότι όλοι οι συνάδελφοι που τιμήθηκαν κατά καιρούς με το αξίωμα του πρύτανη συνέβαλαν, άλλος λίγο και άλλος περισσότερο, στην πρόοδο και την καταξίωση του Πανεπιστημίου μας. Στη δική μου περίπτωση, νομίζω ότι μεγάλο ρόλο στην αγάπη του κόσμου έπαιξε η προσπάθειά μου να εκφράσω, με επιμονή και καθαρότητα, τις αξίες και τις αρετές που πρέπει να χαρακτηρίζουν ένα ανώτατο Ίδρυμα:Τους δεσμούς του με την κοινωνία και τον τόπο, την ανεξαρτησία του απέναντι στην πολιτική εξουσία, την αντίληψη ότι η Παιδεία είναι κάτι ευρύτερο και ευγενέστερο από την απλή παροχή γνώσεων. Χωρίς ίσως να το συνειδητοποιώ, εξέφρασα τη βαθύτερη λαχτάρα των πολιτών για μια άλλη Ελλάδα, που θα ανταποκρίνεται στους κόπους και τα όνειρα τους». Σήμερα οι εξελίξεις στην Αστροφυσική είναι ραγδαίες. Πώς βλέπετε εσείς τα δεδομένα από το James Webb; «Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb ανοίγει πράγματι ένα καινούργιο, ολοφώτεινο παράθυρο στο Σύμπαν. Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό του είναι ότι μπορεί να ανιχνεύει ακτινοβολίες που ξεκινούν από το οπτικό φάσμα, εκτείνονται όμως μέχρι το υπέρυθρο. Έχει λοιπόν τη δυνατότητα να απεικονίσει γεγονότα και γαλαξίες πολύ βαθειά στο Σύμπαν, λίγες μόνον δεκαετίες μετά την εκρηκτική του Γένεση.Είναι πάντως γεγονός ότι το ανθρώπινο μυαλό αδυνατεί να συλλάβει την εικόνα του Σύμπαντος, που μας αποκάλυψε τις τελευταίες δεκαετίες η Αστροφυσική. Η Γένεσή του οφείλεται σε μια αδιανόητη, Μεγάλη Έκρηξη, που έλαβε χώρα πριν από 14 περίπου δισεκατομμύρια χρόνια. Από τότε το Σύμπαν εξακολουθεί να διαστέλλεται και στην απέραντη έκταση του περιλαμβάνεται σήμερα ένας ασύλληπτος αριθμός άστρων και γαλαξιών.Την παρουσία της στο Σύμπαν δηλώνει επίσης μια μεγάλη ποικιλία αστρικών σωμάτων: κομήτες και αστέρες νετρονίων, πλανήτες και μαύρες οπές, πανέμορφα νεφελώματα. “Για τον αστρονόμο”, παρατήρησε κάποιος στον Αϊνστάιν, “ο άνθρωπος δεν είναι τίποτε άλλο, παρά μια κουκκίδα χωρίς σημασία σε ένα άπειρο Σύμπαν”. “Συχνά αισθάνομαι το ίδιο”, απάντησε ο Αϊνστάιν. “Συνειδητοποιώ όμως ότι αυτή η ασήμαντη κουκκίδα, που είναι ο άνθρωπος, είναι επίσης ο αστρονόμος”.Σε αυτά τα πλαίσια οι πρώτες φωτογραφίες που δόθηκαν στην δημοσιότητα από το James Webb δεν αποτελούν απλώς ένα βήμα, αλλά ένα πραγματικό άλμα στη Γνώση του Σύμπαντος.Απεικονίζουν, ανάμεσα σε άλλα, ένα “αρχαίο” σμήνος γαλαξιών, που υποδηλώνει το απώτατο παρελθόν του Σύμπαντος, αλλά και ένα μακρινό νεφέλωμα, που αποτελεί και «λίκνο» της γενέσεως νέων αστέρων.Υπάρχουν ακόμα φωτογραφίες από γνωστούς πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος που εντυπωσιάζουν με την ευκρίνεια και την καθαρότητά τους. Ο παγκόσμιος ενθουσιασμός αλλά και το ανάλογο δέος που προκάλεσε η παρουσίαση των φωτογραφιών υπήρξε λοιπόν δικαιολογημένος. Μεγάλες είναι άλλωστε οι προσδοκίες για το μέλλον.Όπως διδάσκει όμως η ιστορία της επιστήμης, σημασία δεν έχει μόνο μια ανακάλυψη, που είναι ίσως αναμενόμενη. Μεγαλύτερη σημασία έχει το αναπάντεχο και το απρόβλεπτο, που θα θέσει σε δοκιμασία τις θεωρίες και τις πεποιθήσεις μας. Αυτή την ανακάλυψη αναμένει και ο υποφαινόμενος και έχω τη βεβαιότητα ότι δεν θα διαψευστώ». Όπως μάθαμε, το James Webb θα διερευνήσει επίσης τα χαρακτηριστικά των «εξωπλανητών» και την δυνατότητά τους να φιλοξενούν ζωή. Είμαστε λοιπόν κοντά στην ανακάλυψη εξωγήινης ζωής; «Είναι παράδοξο, αλλά η ύπαρξη εξωγήινης ζωής σφραγίζει τις προσδοκίες και τα όνειρα του ανθρώπου από πολύ παλιά. Ίσως επειδή η ζωή του στη Γη είναι συχνά πιεστική και ανούσια, περιμένει ένα χέρι βοηθείας και παρηγοριάς από τους πλανήτες και τα μακρινά άστρα.Τα ηλεκτρονικά όμως σήματα που δεκαετίες τώρα έστελναν οι επιστήμονες στο αχανές, αλλά και οι παρατηρήσεις από τα τηλεσκόπια ή τα διαστημικά τους σκάφη, δεν έδειξαν κανένα πειστικό ίχνος για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής.Τη μελαγχολία και τη στασιμότητα, που επικράτησε ήρθε να ταράξει μια απρόσμενη ανακάλυψη. Χάρις κυρίως σε ένα διαστημικό τηλεσκόπιο, που είναι τεχνολογικά εξελιγμένο και φέρει υπερήφανα το όνομα του σπουδαίου αστρονόμου Κέπλερ, διαπιστώθηκε ότι οι λεγόμενοι «εξωπλανήτες» -πλανήτες, δηλαδή που διαβιούν έξω από το ηλιακό μας σύστημα- έχουν ισχυρή παρουσία στο Σύμπαν.Αυτήν τη στιγμή έχουν καταγραφεί με λεπτομέρειες πάνω από 5000 εξωπλανήτες, ενώ υπολογίζεται ότι γύρω από κάθε αστέρι του γαλαξία μας περιφέρεται ένας τουλάχιστον εξωπλανήτης.Το σημαντικό ωστόσο είναι άλλο. Φαίνεται ότι κάποιοι εξωπλανήτες ανήκουν στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη», ικανοποιούν δηλαδή τις συνθήκες που θα επέτρεπαν να αναπτυχθεί εκεί κάποια μορφή ζωής. Τα στοιχεία μάλιστα, που αναμένονται από το James Webb είναι βέβαιο ότι θα προσθέσουν πολύτιμες γνώσεις γύρω απο τη δομή και τα χαρακτηριστικά των εξωπλανητών.Η συχνή τους πάντως παρουσία αύξησε δραματικά την πιθανότητα να ενδημεί η ζωή και σε κάποια άλλη γωνιά του αχανούς. Το παράδοξο ωστόσο είναι οτι η συνάντησή μας με αυτή τη ζωή, εξακολουθεί να εμφανίζεται ανέφικτη. Ο λόγος είναι απλός: Οι τεράστιες αποστάσεις που κυριαρχούν στο Σύμπαν! Ο πλανήτης, για παράδειγμα, που περιστρέφεται γύρω από τον ερυθρό νάνο αστέρα GLIESE 581, και θεωρείται ένας σοβαρός «υποψήφιος» για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής είναι ένας από τους πλησιέστερους στη Γη:απέχει από μας «μόνον» 20 έτη φωτός. Όπως όμως μάθαμε -αν μάθαμε!- στο σχολείο, το «έτος φωτός» είναι η ασύλληπτη απόσταση που διανύει το φως σε έναν χρόνο. Αν τώρα ληφθεί υπόψιν ότι το ταχύτερο σημερινό διαστημόπλοιο κινείται με ταχύτητα, που είναι μικρό μόνον κλάσμα εκείνης του φωτός, το συμπέρασμα είναι αυτονόητο. Ακόμα και με την πιό αδιανόητη πρόοδο της τεχνολογίας, απαιτούνται πολλές ανθρώπινες ζωές και μεγάλη τύχη, για να δώσομε την πρώτη χειραψία με έναν εξωγήινο.Είμαστε λοιπόν καταδικασμένοι στην εξωγήινη μοναξιά μας. Θα ήταν έτσι πράξη σοφίας, αν δείχναμε περισσότερη έγνοια και προσοχή για τον πανέμορφο πλανήτη μας. Ενώ είναι ο μόνος που με βεβαιότητα φιλοξενεί το θαύμα της ζωής, απειλείται από πολλούς κινδύνους, που οφείλονται κυρίως στην ανθρώπινη αφροσύνη. «Πάντα είχα έναν πολιτικό εαυτό» “Με την πολιτική έχετε πάρει οριστικό διαζύγιο ή είστε ανοιχτός σε προτάσεις;” «Η πολιτική, όταν ασκείται σωστά, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, και δίκαια ελκύει τους ανθρώπους. Πάντα με εντυπωσίαζε ωστόσο το πόσο εύκολα το μεγαλείο της πολιτικής μετατρέπεται σε αφόρητους συμβιβασμούς και ιδιοτέλειες. Αυτό εξηγεί λίγο και τη δική μου αμφιθυμία, αλλά και την δυσκολία μου να απαντήσω στο ερώτημα σας.Είχα πάντως την τύχη, χάρις στην καλοσύνη των Ελλήνων πολιτών, να ζήσω από κοντά την πολιτική -και μάλιστα στην αριστοκρατική της έκφραση- ως μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Και εκεί ωστόσο έζησα το ίδιο φαινόμενο, η πολιτική να εκτρέπεται συχνά σε ταπεινές επιδιώξεις. Αν λοιπόν πρόκειται να επιβιώσει, τουλάχιστον με τις δημοκρατικές παραλλαγές της, η πολιτική πρέπει να αλλάξει πρόσωπο.Η δική μου σωτήρια διέξοδος ήταν να εντάξω στις βασικές δραστηριότητες μου, την προβολή του Ελληνικού Πολιτισμού, του αρχαίου ή του νεότερου, στον χώρο της Ευρώπης. Η απήχηση της προσπάθειάς μου υπήρξε απρόσμενη και συγκινητική και με έκανε συχνά να σκέφτομαι πόσο θα κέρδιζε η Ελλάδα αν θεωρούσε τον πολιτισμό μέρος ουσιαστικό της πολιτικής της.Αποτελεί ωστόσο αλήθεια αναμφισβήτητη ότι δεν είναι λίγα όσα πέτυχε στην πολυτάραχη πορεία της η ελληνική πολιτική ζωή. Σήμερα έχουν λείψει οι σπόροι του εθνικού διχασμού, που συχνά μας οδήγησαν στον γκρεμό, ενώ για τη μεγάλη πλειοψηφία του πολιτικού μας κόσμου η Ευρώπη είναι το ευρύτερο σπίτι μας. Τέλος, παρά τις μικρές ή τις μεγάλες της αδυναμίες, η δημοκρατία κέρδισε νέα ορμή και ποιότητα μετά τη δικτατορία.Για να απαντήσω πάντως, έστω και δια της τεθλασμένης, στο ερώτημά σας, είχα πάντα έναν πολιτικό εαυτό, που παραμένει σε εγρήγορση. Από το σημείο όμως αυτό μέχρι να επιδιώξω και κάποια ένταξη μου στην καθημερινότητα της πολιτικής, ο δρόμος είναι ολισθηρός και δύσβατος.Στην ουσία, το ερώτημα που μου θέσατε το θέτω κι εγώ συχνά στον εαυτό μου. Νομίζω όμως ότι μόνον ο χρόνος θα δώσει τη σωστή απάντηση». «Οι αγωνίες μου είναι πολλές» Ως ένας άνθρωπος που αγάπησε πολύ το Πανεπιστήμιο Κρήτης και την επιστήμη γενικότερα, ποια είναι η αγωνία σας για το μέλλον;«Οι αγωνίες μου είναι πολλές. Κάποιες ανάσες δίδουν μόνον οι κατακτήσεις της επιστήμης, αλλά και η παρουσία του πολιτισμού, που και αυτός ωστόσο αμφισβητεί συχνά τον ίδιο του τον εαυτό.Όσο για τα Πανεπιστήμια, που υπήρξαν πάντοτε πυλώνες ελευθερίας και γνώσεων, φοβούμαι ότι χάνουν με γρήγορο ρυθμό τον οραματισμό και την αυτοτέλειά τους και υποτάσσονται σε αλλότριες δυνάμεις. Είναι για παράδειγμα χαρακτηριστικό ότι το πρόβλημα της βίας, που είναι πράγματι υπαρκτό σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, αντιμετωπίσθηκε με τη δημιουργία Πανεπιστημιακής αστυνομίας, που ιστορικά υπήρξε το συνώνυμο της βίας.Δεν είναι όμως μόνον τα Πανεπιστήμια που κλυδωνίζονται από τα ρεύματα της εποχής. Είναι η ίδια η ανθρώπινη ύπαρξη, που αισθάνεται ότι απειλείται από ποικίλους κινδύνους. Όσα άλλωστε ζήσαμε απροειδοποίητα την τελευταία δεκαετία ρίχνουν βαριές τις σκιές τους στη ζωή των ανθρώπων. Οικονομικούς κλυδωνισμούς και μια αδυσώπητη πανδημία, έναν αποτρόπαιο πόλεμο, και μάλιστα στη γειτονιά της Ευρώπης, κρίση ενεργειακή αλλά και κλιματικά φαινόμενα, που ξεπερνούν κάθε όριο.Σε ένα από τα βιβλία μου, την Κόμη της Βερενίκης, τόνιζα ότι στην εποχή μας κυριαρχεί ο «μετέωρος άνθρωπος». Ο μετέωρος άνθρωπος είναι αποκομμένος από τα στηρίγματα, τα θρησκευτικά ή τα πολιτικά, που του έδειχναν παλαιότερα μια γραμμή πορείας. Έχει, αντίθετα, γίνει έρμαιο δυνάμεων που ούτε ελέγχει, ούτε κατανοεί. Υποπτεύεται ωστόσο ότι μόνον ένας κόσμος που ξεκινά από τον αυτόν και καταλήγει στον Άλλο -τους άλλους μετέωρους ανθρώπους- έχει κάποια λογική υπάρξεως ή δυνατότητα να επιβιώσει.Το τελευταίο είναι ωστόσο ένα σημείο με αδιάψευστη βαρύτητα.Όσο λοιπόν και αν φαίνεται παράδοξο, παραμένω αισιόδοξος. Η ανθρωπότητα έχει αποδείξει ότι διαθέτει αστείρευτες δυνάμεις, και ότι μετά την καταστροφή – όπως για παράδειγμα ήταν ο τελευταίος παγκόσμιος πόλεμος- αργά αλλά σταθερά αναζητά νέα σημεία προόδου και ευημερίας.Υπάρχει λοιπόν η ελπίδα ότι από τη σημερινή γενικευμένη κρίση θα αναδυθεί ένας καινούργιος ανθρωπισμός, που θα επαναφέρει ισχυρότερες κάποιες από τις αιώνιες αξίες: την ανάγκη αλληλεγγύης, την κοινωνική δικαιοσύνη, την πίστη στη δημοκρατία. Ενώ παράλληλα πρέπει να υπάρξει ένα ολόκληρο κεφάλαιο που θα αναφέρεται στο περιβάλλον και τους ορατούς ή αόρατους κινδύνους που το απειλούν.Έχω ασφαλώς πλήρη συνείδηση ότι όλα αυτά ηχούν σήμερα ουτοπικά. Όπως όμως διδάσκει η ιστορία, οι μεγάλες αλλαγές ούτε προειδοποιούν, ούτε προβλέπονται». – https://www.patris.gr/2022/10/10/o-g-grammatikakis-stin-p-den-epedioxa-vraveia-moy-arkoyse-i-ektimisi-toy-kosmoy/

Υποψήφιος κόσμος για ζωή στο ηλιακό μας σύστημα η Δήμητρα. Στην εικονιζόμενη Δήμητρα μπορεί να υπάρχουν κάποιες μορφές ζωής. πηγή φωτό (NASA) Νέα μελέτη κάνει λόγο για οργανικές ύλες στον πλανήτη νάνο.Στην κύρια ζώνη αστεροειδών του ηλιακού μας συστήματος που εκτείνεται ανάμεσα στο Δία και τον Άρη βρίσκεται ένας διαστημικός βράχος με διάμετρο περίπου χίλια χλμ. και χαρακτηριστικά (μάζα, βαρύτητα, τροχιά) που τον κατατάσσουν στους αποκαλούμενους πλανήτες νάνους. Ανακαλύφθηκε στην αυγή του 19ου αιώνα από τον Τζουζέπε Πιάτσι, ιδρυτή του Αστεροσκοπείου στο Παλέρμο της Ιταλίας, που αρχικά δεν αντιλήφθηκε τι ήταν αυτό που είχε εντοπίσει. Αυτό το διαστημικό σώμα ονομάστηκε Ceres, που είναι το ρωμαϊκό όνομα της θέας Δήμητρας.Η Δήμητρα αποτελεί τα τελευταία χρόνια στόχος των επιστημόνων αφού έχει αποδειχθεί ένας κόσμος που παρουσιάζει ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Ανάμεσα στα άλλα έχει υποδειχθεί ή ύπαρξη νερού στο εσωτερικό της σε υγρή αλλά και παγωμένη μορφή με κάποιους ειδικούς να κάνουν λόγο για κάποια υπόγεια θάλασσα ή ωκεανό που υπήρχε κάποτε στη Δήμητρα δημιουργώντας έτσι ένα περιβάλλον φιλικό στην παρουσία της ζωής η οποία εξακολουθεί να υπάρχει εκεί έστω και σε μικροβιακό επίπεδο.Ερευνητές του Ινστιτούτου Αστροφυσικής της Ανδαλουσίας στην Ισπανία πραγματοποίησαν σειρά μελετών σε δεδομένα που συνέλεξε η αποστολή Dawn από τη Δήμητρα. Ανάμεσα στα άλλα το σκάφος της αποστολής είχε εντοπίσει την παρουσία αλειφατικών ενώσεων που αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες ομάδες των οργανικών ενώσεων οι οποίες λόγω των συστατικών από τα οποία αποτελούνται (π.χ άνθρακας) συνδέονται με την παρουσία της ζωής. Η επιστημονική αναζητά έκτοτε απάντηση στο αν αυτές τις ενώσεις τις μετέφεραν εκεί διαστημικοί βράχοι (αστεροειδείς, κομήτες) που έχουν πέσει πάνω στη Δήμητρα ή αν οι ενώσεις αυτές αποτελούν προϊόν διεργασιών του πλανήτη νάνου.Οι ερευνητές μελέτησαν τα δεδομένα αυτά και σχεδίασαν προσομοιώσεις που πραγματοποίησαν σε ειδικές για τέτοιου είδους έρευνες εγκαταστάσεις της NASA. Με ανακοίνωση τους σε συνέδριο της Αμερικανικής Γεωλογικής Ένωσης οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι ενώσεις αυτές δημιουργήθηκαν στον πλανήτη και τα χαρακτηριστικά τους καθιστούν τη Δήμητρα ένα κόσμο του ηλιακού μας συστήματος που βάζει σοβαρή υποψηφιότητα για να διαθέτει ζωή.«Ενώ η προέλευση των οργανικών ουσιών στη Δήμητρα παραμένει ελάχιστα κατανοητή έχουμε τώρα καλές ενδείξεις ότι σχηματίστηκαν εκεί και πιθανότατα παρουσία νερού. Υπάρχει πιθανότητα να βρεθεί μια μεγάλη εσωτερική δεξαμενή οργανικών ουσιών μέσα στη Δήμητρα. Κατά την γνώμη μου το αποτέλεσμα αυτό αυξάνει το αστροβιολογικό δυναμικό της Δήμητρας» αναφέρει ο Χουάν Ρίζος, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.Άλλοι κόσμοι που έχουν θέσει υποψηφιότητα για διαθέτουν ζωή στο ηλιακό μας σύστημα είναι τρεις δορυφόροι του Δία που έχει υποδειχθεί η ύπαρξη υπόγειων ωκεανών σε αυτούς όπως και ο Εγκέλαδος ο παγωμένος δορυφόρος του Κρόνου που σειρά μελετών αναφέρουν ότι ο υπόγειος ωκεανός του έχει συνθήκες φιλικές στη ζωή. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1526804/ypopsifios-kosmos-gia-zoi-sto-iliako-mas-systima-i-dimitra/

«Είμαστε αστρόσκονη» στον αναβαθμισμένο θόλο του Πλανηταρίου. πηγή φωτό Ίδρυμα Ευγενίδου Μια παράσταση του Διονύση Σιμόπουλου με αδημοσίευτη μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου.Δύο κορυφαίοι Έλληνες, που κατά τη διάρκεια της ζωής τους συνδέονταν με φιλία και μοιράζονταν την ίδια αγάπη για τη Μουσική, το Διάστημα και την Τεχνολογία, «συναντώνται» ξανά στη νέα παράσταση «Είμαστε αστρόσκονη» στο Πλανητάριο του Ευγενίδειου Ιδρύματος. Η παράσταση είναι το κύκνειο άσμα του επίτιμου διευθυντή του Ιδρύματος, Διονύση Σιμόπουλου, και το πρώτο αδημοσίευτο μουσικό έργο του παγκοσμίου φήμης μουσικοσυνθέτη, Βαγγέλη Παπαθανασίου, μετά το θάνατό του.Η ιδέα για την ταινία ξεκίνησε όταν ο Διονύσης Σιμόπουλος πρότεινε στον Βαγγέλη Παπαθανασίου να γράψει μουσική για μια νέα παράσταση για το Πλανητάριο. Τα τελευταία χρόνια οι συζητήσεις ήταν έντονες και οι δυο τους είχαν αρχίσει εντατική δουλειά. Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου έφυγε από τη ζωή τον Μάιο του 2022, ωστόσο είχε ήδη ετοιμάσει τη μουσική για την παράσταση και είχε εκφράσει την επιθυμία του η παράσταση να προχωρήσει. Ο Διονύσης Σιμόπουλος αν και είχε επιβαρυμένη υγεία, συνέχισε να δουλεύει την παράσταση και ολοκλήρωσε το μοντάζ μόλις δύο ημέρες πριν από το θάνατό του, τον Αύγουστο του 2022.Μετά τον θάνατο και του Διονύση Σιμόπουλου, ο γιος του, σκηνοθέτης, Παναγιώτης Σιμόπουλος, και ο στενός συνεργάτης του, αστρονόμος, Αλέξης Δεληβοριάς, δούλεψαν συναισθηματικά φορτισμένοι όλο το υλικό για ένα χρόνο για να ολοκληρώσουν το «Είμαστε αστρόσκονη». Επίσης, οι συνεργάτες του Βαγγέλη Παπαθανασίου, Φιλίπ Κολονά και Φρεντερίκ Ρουσό, προσάρμοσαν τις συνθέσεις στην παράσταση, και ο νομικός του σύμβουλος, Ευάγγελος Καλαφάτης, συνέβαλε στην παραχώρηση της μουσικής στο Ίδρυμα. Η παράσταση. Το «Είμαστε αστρόσκονη» δεν είναι μόνο ντυμένο με τις μουσικές του Βαγγέλη Παπαθανασίου, αλλά και με τη φωνή του Διονύση Σιμόπουλου, με αποσπάσματα από παλαιότερες ηχογραφήσεις του, τις οποίες επεξεργάστηκε ηχητικά ο συνθέτης, Αναστάσιος Κατσάρης. Την αφήγηση στα αγγλικά κάνει ο ηθοποιός, Γιώργος Πυρπασόπουλος.Όπως αναφέρει ο Παναγιώτης Σιμόπουλος, ο οποίος έκανε την εκτέλεση της παραγωγής, «μετά τον απροσδόκητο θάνατο του Βαγγέλη Παπαθανασίου, έγινε αυτοσκοπός του πατέρα μου να ολοκληρώσει την παράσταση. Αν και η υγεία του ήταν ήδη σε πολύ κακή κατάσταση, ο σκοπός αυτός σαν να του έδωσε μια πνοή και έλεγε σε όλους, ακόμα και γιατρούς και νοσηλευτές, ότι έχω μια ταινία να τελειώσω, κάνουμε μια ταινία με τον Βαγγέλη Παπαθανασίου, που είναι τεράστιος μουσικοσυνθέτης».Η παράσταση απαρτίζεται από δέκα κεφάλαια και αποτελεί ένα συναρπαστικό ταξίδι ανακαλύψεων, από την έμφυτη διάθεση των ανθρώπων να εξερευνούν τον κόσμο και την προσπάθεια ερμηνείας των μυστικών των άστρων μέχρι τη γέννηση του Ηλιακού μας συστήματος και την εμφάνιση της ζωής στη Γη. Το ταξίδι αυτό καταλήγει με τη διάσημη φράση του Διονύση Σιμόπουλου Είμαστε πραγματικά όλοι μας αστρόσκονη και κάποια μέρα θα ξαναγυρίσουμε στα άστρα.Ο Παναγιώτης Σιμόπουλος εξηγεί ότι ο πατέρας του «ήθελε η ταινία να είναι πολυθεματική, σαν δέκα τραγούδια από ένα άλμπουμ-αφιέρωμα στον Βαγγέλη Παπαθανασίου. Είπε στον Παπαθανασίου “έλα να κάνεις μια ταινία και να ακούσουμε τη μουσική σου και εγώ θα βάλω το πλαίσιο των δέκα θεμάτων”. Γι’ αυτό και ο υπότιτλος της ταινίας είναι “Αφιέρωμα στη μουσική και στο σύμπαν του Vangelis”».Η παράσταση θα προβάλλεται καθημερινά στον αναβαθμισμένο θόλο του Ιδρύματος Ευγενίδου, του οποίου τα συστήματα ήχου και εικόνας αναβαθμίστηκαν πρόσφατα. «Αυτή η αναβάθμιση βελτιώνει όλους τους τομείς της προβολής για να είναι καλύτερη η εμπειρία εμβύθισης των θεατών στο προβαλλόμενο αντικείμενο», παρατήρησε ο διευθυντής του Πλανηταρίου, Μάνος Κιτσώνας, μιλώντας σε σχετική συνέντευξη τύπου για την παρουσίαση της παράστασης.Το Πλανητάριο συμπληρώνει φέτος 20 χρόνια ψηφιακής λειτουργίας και σχεδόν 60 χρόνια εκπαιδευτικής προσφοράς με περισσότερους από επτά εκατομμύρια επισκέπτες συνολικά. Στόχος του Ιδρύματος, σύμφωνα με τον διοικητή του, Ιωάννη Γκόλια, είναι μεταξύ άλλων το Πλανητάριο να αναδειχθεί ως τοπόσημο στην Αθήνα όχι μόνο για τους κατοίκους της πόλης, αλλά και για τους τουρίστες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1528990/eimaste-astroskoni-ston-anavathmismeno-tholo-toy-planitarioy/

Κωνσταντίνος Δασκαλάκης: Ποιος είναι ο επικεφαλής της επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη – Το βιογραφικό του. Κωνσταντίνος Δασκαλάκης/ Intime News- Γιάννης Λιάκος Αναγνωρισμένος επιστήμονας με πλούσιο ερευνητικό έργο και διεθνείς βραβεύσειςΤον καθηγητή του MIT, Κωνσταντίνο Δασκαλάκη, επέλεξε ο πρωθυπουργός για επικεφαλής της νέας Συμβουλευτικής Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου για την Τεχνητή Νοημοσύνη.Πρόκειται για έναν επιστήμονα με πλούσιο ερευνητικό έργο και πολλές διεθνείς βραβεύσεις.Η Επιτροπή θα παρέχει τεκμηριωμένες συμβουλές και προτάσεις για το πώς η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει τις πολλαπλές δυνατότητες και ευκαιρίες που προκύπτουν από τη χρήση της ΤΝ, αλλά και το πώς μπορεί να εφαρμόσει ένα συνεκτικό πλαίσιο προστασίας από τις πιθανές προκλήσεις και αναπροσαρμογές, τις ανισότητες και τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Αξίζει να δούμε τις σπουδές και την πορεία του: Τα πρώτα βήματα Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης είναι Κρητικός στην καταγωγή, αλλά μεγάλωσε στην Αθήνα όπου τελείωσε το Βαρβάκειο Πειραματικό Λύκειο το 1999. Το 2004 αποφοίτησε από τη σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με βαθμό 9,98 /10. Το καλοκαίρι του 2004 μετέβη στην Καλιφόρνια των Η.Π.Α. με υποτροφία από το πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ για να ακολουθήσει διδακτορικές σπουδές στην Επιστήμη των Υπολογιστών, υπό την εποπτεία του διακεκριμένου επιστήμονα της πληροφορικής, καθηγητή Χρίστου Παπαδημητρίου.Μετά το πέρας των σπουδών του, το έτος 2008-2009, εργάστηκε ως μετα-διδακτορικός ερευνητής στα εργαστήρια της Microsoft, της οποίας ήταν υπότροφος ήδη κατά τη διάρκεια των διδακτορικών του σπουδών. Την άνοιξη του 2008 είχε προσφορές θέσης καθηγητή από πολλά πανεπιστήμια στον κόσμο, ενώ από το καλοκαίρι του 2008 είναι καθηγητής στο κορυφαίο ΜΙΤ. «Η Υπολογιστική Πολυπλοκότητα της Ισορροπίας Νας» Η εργασία του το 2006 με τους καθηγητές Πωλ Γκόλντμπεργκ και Χρίστο Παπαδημητρίου, με θέμα «Η Υπολογιστική Πολυπλοκότητα της Ισορροπίας Νας» απάντησε σε ένα επιστημονικό ερώτημα άλυτο για πάνω από 50 χρόνια, από την δημοσίευση του Τζον Νας το 1950, για την οποία ο Νας βραβεύτηκε με το Νόμπελ Οικονομικών. Η εργασία του Κωνσταντίνου Δασκαλάκη εντοπίζει υπολογιστικά εμπόδια στην εφαρμοσιμότητα της ισορροπίας Νας, που υπήρξε το επίκεντρο των οικονομικών μαθηματικών, και δείχνει την ανάγκη για καινούριες πιο ρεαλιστικές έννοιες ισορροπίας. Για την εργασία τους οι Δασκαλάκης-Γκόλντμπεργκ-Παπαδημητρίου βραβεύτηκαν το καλοκαίρι του 2008 από τη Ένωση Θεωρίας Παιγνίων (Game Theory Society) με το βραβείο Καλάι, και το καλοκαίρι του 2011 από την Ένωση Βιομηχανικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών (Society for Industrial and Applied Mathematics) με το βραβείο εξαιρετικής έρευνας.Πιο πρόσφατα η έρευνα του Κωνσταντίνου Δασκαλάκη επικεντρώθηκε στη μελέτη των μαθηματικών θεμελίων των δημοπρασιών, όπου γενίκευσε σε πολλαπλά αντικείμενα την επίσης βραβευμένη με Νόμπελ δημοπρασία του Ρότζερ Μάιερσον, ενώ τώρα η έρευνά του επικεντρώνεται στην Στατιστική σε πολλές διαστάσεις, και την τεχνητή νοημοσύνη. Οι βραβεύσεις Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης τιμήθηκε το 2018 με το κορυφαίο βραβείο Νεβανλίνα από τη Διεθνή Ένωση Μαθηματικών (International Mathematical Union). Το βραβείο αυτό απονέμεται μαζί με το βραβείο Φιλντς, για εξαιρετική συνεισφορά στις μαθηματικές πτυχές των επιστημών της πληροφορίας. Το 2008 τιμήθηκε με το επίσης κορυφαίο βραβείο για την καλύτερη διδακτορική διατριβή στην πληροφορική από τη Εταιρία Επιστημόνων Πληροφορικής ACM (Association for Computing Machinery), ενώ τον Ιούνιο του 2019 τιμήθηκε ως o νεαρός επιστήμονας της χρονιάς από τον ίδιο οργανισμό με το βραβείο Grace Murray Hopper.Έχει λάβει πολλές άλλες τιμητικές διακρίσεις. Ενδεικτικά, το 2010 τιμήθηκε από το Ίδρυμα Επιστημών της Αμερικής (National Science Foundation), και το ίδρυμα Σλόουν (Sloan Foundation). Το 2011 του απονεμήθηκε το βραβείο Ruth and Joel Spira εξαιρετικής διδασκαλίας από το ΜΙΤ. Το 2012 του απονεμήθηκε η ερευνητική υποτροφία της Microsoft, το 2017 το ερευνητικό βραβείο της Google, και το 2018 το βραβείο του ιδρύματος Simons. Τέλος, το 2013 του απονεμήθηκε το βραβείο της καλύτερης δημοσίευσης στο συνέδριο ACM Conference on Economics and Computation. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1526827/konstantinos-daskalakis-poios-einai-o-epikefalis-tis-epitropis-gia-tin-techniti-noimosyni-to-viografiko-toy/

Ξεκινά η κατασκευή του μεγαλύτερου τηλεσκοπίου νετρίνων στον κόσμο. Θα βρίσκεται σε βάθος περίπου 4 χλμ. στον Ειρηνικό Ωκεανό.Τα νετρίνα είναι μία κατηγορία σωματιδίων που αλληλεπιδρούν τόσο ασθενώς με την ύλη, ώστε να περνούν σχεδόν ανεπηρέαστα μέσα από οποιοδήποτε αντικείμενο. Έτσι, μολονότι ο πλανήτης μας βομβαρδίζεται συνεχώς από αμέτρητα νετρίνα, πολλά από τα οποία προέρχονται μάλιστα από τα πέρατα του Σύμπαντος, το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό διαπερνά αναλλοίωτο μέσα από τη Γη. Το ανύπαρκτο ηλεκτρικό φορτίο και η σχεδόν μηδενική μάζα των νετρίνων σημαίνει ότι μόλις και μετά βίας αλληλεπιδρούν με άλλους τύπους ύλης δυσκολεύοντας τον εντοπισμό τους.Αν και σημαντικές ποσότητες νετρίνων παράχθηκαν με τη Μεγάλη Έκρηξη, νέα σωματίδια συνεχίζουν να εκπέμπονται από το εσωτερικό του Ήλιου αλλά και από βίαια κοσμικά φαινόμενα, όπως οι υπερκαινοφανείς αστέρες, ή ακόμη και στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Γης. Η δυσκολία εντοπισμού των νετρίνων οδήγησε την επιστημονική κοινότητα να τα ονομάσει «σωματίδια φάντασμα».Όπως έγινε γνωστό κινέζοι επιστήμονες ξεκινούν την κατασκευή του μεγαλύτερο ανιχνευτή νετρίνων στον κόσμο, μια εγκατάσταση 3,500 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του ωκεανού.Το Τροπικό Τηλεσκόπιο Νετρίνων Βαθέων Υδάτων (TRIDENT) θα αγκυροβοληθεί στον βυθό της θάλασσας του Δυτικού Ειρηνικού Ωκεανού. Με την ολοκλήρωσή του το 2030 το τηλεσκόπιο θα κάνει σαρώσεις για σπάνιες λάμψεις φωτός που προκαλούνται από τα… άπιαστα σωματίδια καθώς γίνονται για λίγο απτά στα βάθη των ωκεανών.«Χρησιμοποιώντας τη Γη ως ασπίδα, το TRIDENT θα ανιχνεύσει νετρίνα που διεισδύουν από την αντίθετη πλευρά του πλανήτη. Καθώς το TRIDENT βρίσκεται κοντά στον ισημερινό, μπορεί να λάβει νετρίνα που προέρχονται από όλες τις κατευθύνσεις με την περιστροφή της Γης, επιτρέποντας την παρατήρηση του ουρανού χωρίς τυφλά σημεία» αναφέρει ο Ξου Ντονγκλιάν, επικεφαλής επιστήμονας του έργου που μπορεί να ρίξει φως σε αυτά τα μυστηριώδη σωματίδια ανοίγοντας νέους δρόμους στη φυσική. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1526548/xekina-i-kataskeyi-to-megalyteroy-tileskopioy-netrinon-ston-kosmo/

Κομήτης τρεις φορές μεγαλύτερος από το Εβερεστ εξερράγη και έρχεται στη Γη (βίντεο) Εικόνες του κομήτη που εξερράγη και μοιάζει με το σκάφος του Star Wars. Ο κρυοηφαιστειακός διαστημικός βράχος θα πλησιάσει τον πλανήτη μας τον προσεχή Απρίλιο.Ένας κομήτης που είναι τρεις φορές μεγαλύτερος από το όρος Έβερεστ έχει εκραγεί στο διάστημα και τώρα κινείται προς τη Γη. Πρόκειται για ένα κομήτη που ανήκει στην κατηγορία των κρυοηφαιστειακών κομητών. Ο κομήτης που έχει λάβει την κωδική ονομασία 12P/Pons-Brooks έχει πάρει μετά την έκρηξη που συνέβη σε αυτόν κατεύθυνση προς τη Γη και θα την πλησιάσει στις 21 Απριλίου του 2024 αλλά όχι τόσο ώστε να αποτελεί απειλή για τον πλανήτη και την ανθρωπότητα.Ο κομήτης έχει έναν στερεό πυρήνα με εκτιμώμενη διάμετρο 30 χλμ. και αποτελείται από πάγο, σκόνη και αέρια που δρουν λίγο σαν ενανθράκωση σε ένα μπουκάλι ανθρακούχου ποτού. Αυτό συμβαίνει επειδή όταν θερμαίνεται από τον Ήλιο, η πίεση μέσα σε αυτό το κρυομάγμα συνεχίζει να αυξάνεται μέχρι το άζωτο και το μονοξείδιο του άνθρακα να εκραγούν και να εκτοξεύσουν το παγωμένο υλικό μέσα από μεγάλες ρωγμές στο κέλυφος του πυρήνα.Είναι η δεύτερη φορά μέσα σε τέσσερις μήνες που συμβαίνει αυτό στον 12P/Pons-Brooks, δημιουργώντας κάτι που μοιάζει με ένα γιγάντιο ζευγάρι κέρατων όταν το βλέπει κανείς μέσω τηλεσκοπίου. Μερικοί έχουν υποθέσει ότι το σχήμα που μοιάζει με πέταλο μοιάζει επίσης με το διαστημόπλοιο Millennium Falcon στο Star Wars. Ο διαστημικός βράχος είναι περίπου στο μέγεθος του διάσημου κομήτη του Χάλεϊ και ήταν ορατός για τελευταία φορά με γυμνό μάτι στη Γη το 1954. Αναφέρεται επίσης ως «κομήτης τύπου Halley», επειδή η 71χρονη τροχιά του στον ήλιο τον τοποθετεί στην ίδια κατηγορία με τον πιο διάσημο διαστημικό βράχο της ιστορίας, ο οποίος χρειάζεται περίπου 75 χρόνια για να κυκλώσει το αστέρι μας, σε αντίθεση με χιλιάδες χρόνια όπως οι περισσότεροι κομήτες.Αν και το Pons-Brooks θα είναι στο πλησιέστερο σημείο του στη Γη τον Απρίλιο του 2024, προβλέπεται ότι θα φτάσει το μέγεθος +4, επομένως θα μπορούσε να είναι ορατό με γυμνό μάτι τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2024. Θα είναι πιο φωτεινό στον νυχτερινό ουρανό στις 2 Ιουνίου 2024. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1526309/komitis-treis-fores-megalyteros-apo-to-everest-exerragi-kai-erchetai-sti-gi-vinteo/

Gizelis Robotics: 2η ημερίδα για τη σύγχρονη ρομποτική στην Θεσσαλονίκη. Θα παρουσιαστούν σύγχρονες εφαρμογές αυτοματισμών και ρομποτικής τεχνολογίας σε κορυφαίες επιχειρήσεις της ελληνικής βιομηχανίας.Εκδήλωση με θέμα: «Σύγχρονη ρομποτική και συστήματα αυτοματισμού στην Ελληνική Βιομηχανία Πυλώνες βιώσιμης ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας» διοργανώνει στο Αμφιθέατρο του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών και Μουσείου Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ (Θέρμη Θεσσαλονίκης) την Τετάρτη, 1 Νοεμβρίου 2023 η Gizelis Robotics.Η εκδήλωση που πραγματοποιείται με την υποστήριξη του ΣΕΒΕ, της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας, της ΕΕΝΕ και του ΣΒΕ, εντάσσεται στην πρωτοβουλία της Gizelis Robotics, ως του μεγαλύτερου integrator συστημάτων ρομποτικής και εφαρμογών αυτοματισμού υψηλής τεχνολογίας στη χώρα μας, να συμβάλλει στην ενημέρωση των βιομηχανικών μας επιχειρήσεων σχετικά με τις εξελίξεις στις σύγχρονες τεχνολογίες της ρομποτικής και του αυτοματισμού στην εποχή του Industry 4.0.Με τη συμμετοχή θεσμικών εκπροσώπων και υψηλόβαθμων στελεχών της ελληνικής βιομηχανίας και επιχειρηματικότητας στην εκδήλωση θα παρουσιαστούν state-of-art εφαρμογές σύγχρονης ρομποτικής σε επιλεγμένες δυναμικές βιομηχανικές επιχειρήσεις της ελληνικής αγοράς, με συγκεκριμένα αποτελέσματα στη βελτίωση της παραγωγικότητας και στην αναβάθμιση της ποιότητας.Στην έναρξη της εκδήλωσης θα απευθύνει χαιρετισμό ο κος Αναστάσιος Γούναρης, Μέλος του Δ.Σ. ΝΟΗΣΙΣ, Καθηγητής στο Τµήµα Πληροφορικής ΑΠΘ, ενώ χαιρετισμούς θα απευθύνουν οι Επίτιμοι Καλεσμένοι, κ.κ. Στάθης Κωνσταντινίδης, Υφυπουργός Εσωτερικών αρµόδιος για θέµατα Μακεδονίας-Θράκης, Απόστολος Τζιτζικώστας, Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας και Συµεών Διαµαντίδης, Πρόεδρος ΣΕΒΕ.Για τις εφαρμογές της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και το smart factory της Calpak θα μιλήσει ο κ. Ευάγγελος Γκιζελής, Ιδρυτής και Πρόεδρος της Gizelis Robotics, και στη συνέχεια θα ακολουθήσουν επιτυχημένες εφαρμογές ολοκληρωμένων ρομποτικών συστημάτων παλετοποίησης, διακίνησης και εγκιβωτισμού σε κορυφαίες ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ AE – ΟΛΥΜΠΟΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΜΗ – ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ, ΓΑΛΑΚΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΟΜΗΡΟΣ ΑΕΒΕ, ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗ) καθώς και διακίνησης intra-logistics στην ABA FOODS ITALY.Η εκδήλωση ολοκληρώνεται με πάνελ συζήτησης με θέμα: «Η 4η βιομηχανική επανάσταση και ελληνική βιομηχανία: Ευκαιρίες και δυνατότητες ανάπτυξης» στο οποίο συμμετέχουν οι κκ. Γεώργιος Καραγιαννίδης Καθηγητής ΑΠΘ Τµήµα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών & Μέλος Δ.Σ. ΝΟΗΣΙΣ, Δηµήτριος Λακασάς CEO, Olympia Electronics & π. Πρόεδρος ΣΕΒΕ, κ. Αθανάσιος Σαββάκης CEO, Biosolids Α.Ε. & Πρόεδρος του Χρηµατιστηρίου Ενέργειας, κ. Ευάγγελος Γκιζελής Founder & CEO, Gizelis Robotics, και με συντονιστή τον κ. Δηµήτρη Βέργαδο Χηµ. Μηχ. ΕΜΠ, Δ/ντή Τομέα ΜΜΕ & Ενηµέρωσης ΣΕΒ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1526212/gizelis-robotics-2i-imerida-gia-ti-sygchroni-rompotiki-stin-thessaloniki/

Σπάνιο βαρυτικό φαινόμενο «υποδύεται» τον μυστηριώδη Πλανήτη X του ηλιακού μας συστήματος. Καλλιτεχνική απεικόνιση του Πλανήτη X (πηγή φωτό NASA.JPL/Caletch) Νέα μελέτη και θεωρία για τον πλανήτη που πιστεύεται ότι υπάρχει πέρα από τον Ποσειδώνα αλλά αδυνατούμε να εντοπίσουμε.Τον Ιανουάριο του 2016 δύο αστρονόμοι του φημισμένου Πανεπιστημίου Caltech στις ΗΠΑ, οι Μάικλ Μπράουν και Κόνσταντιν Μπάτιγκιν, ανακοίνωσαν πως οι τροχιές έξι διαστημικών σωμάτων που κινούνται στα βάθη του ηλιακού μας συστήματος υποδεικνύουν την ύπαρξη ενός ακόμη πλανήτη. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο πλανήτης αυτός που βρίσκεται πιο μακριά από τον Ποσειδώνα έχει μέγεθος τουλάχιστον δέκα φορές μεγαλύτερο από αυτό της Γης.Η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί έκτοτε με όλα τα διαθέσιμα μέσα να εντοπίσει αυτόν τον πλανήτη που έχει λάβει τις ονομασίες «Πλανήτης X» και «Πλανήτης 9» αλλά παρά το (υποτιθέμενο) μεγάλο του μέγεθος δεν έχει καταστεί εφικτός ο εντοπισμός του και οι θεωρίες τόσο για την ύπαρξη του όσο και για το τι μπορεί να βρίσκεται σε εκείνη την περιοχή που δημιουργεί τα κοσμικά φαινόμενα που δημιουργούν αυτό το μυστήριο αυξάνονται.Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες για αυτόν τον πλανήτη με διαφόρων ειδών αποτελέσματα, μια που παρουσιάστηκε πριν από έξι μήνες ανέφερε ότι ο πλανήτης Χ είναι πιθανό να διαθέτει 20 δορυφόρους. Μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astronomical Journal» ρίχνει στο τραπέζι μια νέα προσέγγιση του ζητήματος σύμφωνα με την οποία δεν εντοπίζουμε τον Πλανήτη Χ επειδή πολύ απλά δεν υπάρχει και τα φαινόμενα που υποδεικνύουν την ύπαρξη του είναι μια εναλλακτική μορφή βαρύτητας που σύμφωνα με τους ερευνητές που υπογράφουν την μελέτη «υποδύεται» τον πλανήτη μπερδεύοντας τους αστρονόμους.Πιο συγκεκριμένα οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα τους μελετώντας τα φαινόμενα στην επίμαχη περιοχή που θεωρητικά βρίσκεται ο Πλανήτης Χ όχι με το καθιερωμένο μοντέλο για την βαρύτητα που βασίζεται στις θεωρίες του Νεύτωνα και του Αϊνστάιν αλλά στην αποκαλούμενη Τροποποιημένη Νευτώνεια Δυναμική (Modified Newtonian dynamics -MOND) η οποία μελετά τα βαρυτικά φαινόμενα χωρίς την υποχρεωτική παρουσία της σκοτεινής ύλης, τη μυστηριώδη αόρατη ύλη που η κρατούσα κοσμολογική θεωρία αναφέρει ως την ύλη από την οποία αποτελείται περίπου το 30% της υλοενέργειας (ύλη-ενέργεια) του Σύμπαντος. Η MOND χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια σε μελέτες που σχετίζονται με την συμπεριφορά των γαλαξιών και τα φαινόμενα που παράγονται σε αυτούς.«Η MOND είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την εξήγηση παρατηρήσεων σε γαλαξιακό επίπεδο. Ποτέ δεν περίμενα ότι θα μπορεί η MOND να βει εφαρμογή στις εξωτερικές περιοχές του ηλιακού μας συστήματος» αναφέρει ο Χαρς Μάθουρ, θεωρητικός φυσικός του Πανεπιστημίου Case Western Reserve στο Οχάιο, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.«Θα ενθουσιαζόμουν με την ιδέα ότι αυτό που πιστεύουμε ότι είναι ο Πλανήτης Χ είναι στην πραγματικότητα ένα νέο είδος φυσικής αλλά υποπτεύομαι ότι οι πιθανότητες αυτό να ισχύει είναι πολύ μικρές. Πιθανότατα αυτό που υπάρχει εκεί είναι ένας συμβατικός πλανήτης» δήλωσε ο Μάικλ Μπράουν. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1525958/spanio-varytiko-fainomeno-ypodyetai-ton-mystiriodi-planiti-x-toy-iliakoy-mas-systimatos/

Εξωπλανήτη με ατμόσφαιρα από χαλαζία εντόπισε το James Webb. Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη με την ατμόσφαιρα από χαλαζία. πηγή φωτό. NASA, ESA, CSA, and R. Crawfor, d (STScI)Science: Nikole Lewis (Cornell University), David Grant (University of Bristol), Hannah Wakeford (University of Bristol) Crawford (STScI)) Μια ακόμη εντυπωσιακή ανακάλυψη από το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο.Δεν σταματά να μας εντυπωσιάζει και ταυτόχρονα να εκπλήσσει την επιστημονική κοινότητα το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Σχεδόν καθημερινά οι εικόνες και τα δεδομένα που καταγράφει το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο που έχει κατασκευάσει η ανθρωπότητα αποκαλύπτουν άγνωστα διαστημικά σώματα (γαλαξίες, άστρα, πλανήτες), κοσμικά φαινόμενα ενώ φωτίζει απομακρυσμένες και μυστηριώδεις περιοχές του Σύμπαντος προσφέροντας πολύτιμα στοιχεία για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του Κόσμου.Πολυμελής διεθνής ομάδα ερευνητών παρουσιάζει με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters» τα ευρήματα της από τη μελέτη του εξωπλανήτη WASP-12b ο οποίος ανακαλύφθηκε το 2009 και αποτελεί έκτοτε μόνιμο στόχο παρατηρήσεων αφού είναι από τους πιο ασυνήθιστους και εξωτικούς (όπως συνηθίζουν να χαρακτηρίζουν οι αστρονόμοι αυτούς τους κόσμους) εξωπλανήτες που γνωρίζουμε.Ο WASP-12b είναι ένας γίγαντας αερίου που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1,400 ετών φωτός από τη Γ. Βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από το μητρικό του άστρο και ακολουθεί μια πολύ περίεργη τροχιά μοναδική σύμφωνα με τους ειδικούς σε σχέση με όσα γνωρίζουμε από τους περισσότερους από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα.Ο πλανήτης έχει μέγεθος σχεδόν διπλάσιο από τον Δία αλλά ταυτόχρονα διαθέτει την μισή πυκνότητα από τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος ένα ακόμη γεγονός που τον κάνει ιδιαίτερα ξεχωριστό στον κόσμο των πλανητών.Ταυτόχρονα η εγγύτητα του στο άστρο του θα δημιουργούσε έτσι και αλλιώς καυτές συνθήκες στη πλευρά που κοιτάζει το άστρο συνθήκες όμως που γίνονται ακόμη πιο κολασμένες αφού σύμφωνα με προηγούμενες παρατηρήσεις ο πλανήτης παγιδεύει τουλάχιστον το 94% του φωτός που πέφτει πάνω του αντί να ανακλά κάποιες τουλάχιστον ποσότητες αυτού του φωτός με αποτέλεσμα η λευκαύγεια του να είναι εξαιρετικά περιορισμένη.Η θερμοκρασία στην επιφάνεια της πλευράς του πλανήτη που λόγω της τροχιάς του βλέπει μόνιμα το άστρο βρίσκεται πέριξ των 2,5 χιλιάδων βαθμών Κελσίου ενώ στη σκοτεινή πλευρά του πλανήτη τα πράγματα δεν είναι και πολύ καλύτερα αφού οι θερμοκρασίες αγγίζουν τους 1,200 βαθμούς Κελσίου.Οι άνεμοι στον πλανήτη κινούνται με ταχύτητες χιλιάδων χλμ./ώρα και σύμφωνα μεταφέρουν στην ατμόσφαιρα του μικροσκοπικούς κρυστάλλους χαλαζία. «Γνωρίζαμε από τις παρατηρήσεις του Hubble ότι πρέπει να υπάρχουν αερολύματα – μικροσκοπικά σωματίδια που αποτελούν σύννεφα ή ομίχλη – στην ατμόσφαιρα του WASP-17b, αλλά δεν περιμέναμε να αποτελούνται από χαλαζία. Ο WASP-17b είναι καυτός και η πίεση όπου οι κρύσταλλοι χαλαζία σχηματίζονται ψηλά στην ατμόσφαιρα είναι μόνο περίπου το ένα χιλιοστό αυτής που βιώνουμε στην επιφάνεια της Γης χωρίς να περάσουν πρώτα από υγρή κατάσταση. Είμαστε ενθουσιασμένοι από αυτή την ανακάλυψη» λέει ο Ντάνιελ Γκραντ του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ στη Βρετανία, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Όπως είναι ευνόητο ο WASP-17b θα συνεχίσει να απασχολεί την επιστημονική κοινότητα και αναμένεται σύντομα να μάθουμε περισσότερα για αυτόν τον παράξενο και γεμάτο εκπλήξεις κόσμο. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1525869/exoplaniti-me-atmosfaira-apo-chalazia-entopise-to-james-webb/

Ραδιοκύματα 8 δισεκατομμυρίων ετών έφτασαν στη Γη Πρόκειται για μια έκρηξη ραδιοκυμάτων που απελευθέρωσε ενέργεια ισοδύναμη της συνολικής εκπομπής του Ηλιου για 30 χρόνια. Καλλιτεχνική αναπαράσταση που απεικονίζει την πορεία της ταχείας έκρηξης ραδιοκυμάτων FRB 20220610A - Φωτ.: ESO/M. Korn Αστρονόμοι εντόπισαν μια τεράστια έκρηξη ραδιοκυμάτων, το φως της οποίας χρειάστηκε περίπου 8 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει στη Γη. Πρόκειται για μια από τις πιο μακρινές και πιο ενεργητικές εκρήξεις που έχουν παρατηρηθεί ποτέ, καθώς απελευθέρωσε το ισοδύναμο της συνολικής εκπομπής του Ηλιου για 30 χρόνια. Παρά την τεράστια ισχύ της, η έκρηξη, που ονομάστηκε FRB 20220610A, διήρκησε λιγότερο από ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου. Η πηγή της έκρηξης εντοπίστηκε από το «Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο» (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO) και διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για μια ομάδα δύο ή τριών γαλαξιών που συγχωνεύονται. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Science».Οι ταχείες εκρήξεις ραδιοκυμάτων, ή αλλιώς FRBs, αποτελούν φευγαλέες εκρήξεις ενέργειας που είναι φωτεινότερες από ολόκληρους γαλαξίες και μπορούν να εκπέμψουν τόση ενέργεια σε χιλιοστά του δευτερολέπτου όση εκπέμπει ο Ηλιος σε μερικές ημέρες. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί περίπου 50 τέτοιες εκρήξεις.Ακόμα δεν είναι γνωστό τι προκαλεί αυτές τις τεράστιες εκρήξεις ενέργειας, ωστόσο η ανακάλυψη προσφέρει νέες πληροφορίες για το μακρινό σύμπαν. Παράλληλα, επιβεβαιώνεται ότι οι FRBs μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μέτρηση της «χαμένης» ύλης μεταξύ των γαλαξιών και να παρέχουν έναν νέο τρόπο για την εκτίμηση της μάζας του σύμπαντος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τρέχουσες μέθοδοι εκτίμησης της μάζας του σύμπαντος δίνουν αντικρουόμενες απαντήσεις.«Αν μετρήσουμε την ποσότητα της κανονικής ύλης στο σύμπαν -τα άτομα από τα οποία είμαστε όλοι φτιαγμένοι- διαπιστώνουμε ότι λείπει περισσότερο από το μισό από αυτό που θα έπρεπε να υπάρχει σήμερα. Πιστεύουμε ότι η ύλη που λείπει κρύβεται στον χώρο μεταξύ των γαλαξιών, αλλά μπορεί να είναι τόσο θερμή και διάχυτη που είναι αδύνατον να τη δούμε με τις συνήθεις τεχνικές», εξηγεί ο καθηγητής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Swinburne της Αυστραλίας, Ράιαν Σάνον, εκ των διευθυντών της μελέτης. «Οι ταχείες εκρήξεις ραδιοκυμάτων ανιχνεύουν αυτό το ιονισμένο υλικό», πρόσθεσε ο επιστήμονας. Με πληροφορίες από ΑΠΕ, CNN

Τρεις Ελληνες «σοφοί» της Τεχνητής Νοημοσύνης μιλούν στην «Κ» Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, η Φερενίκη Παναγοπούλου και ο Τζον Τασιούλας αποκαλύπτουν στην «Κ» τους τομείς στόχευσης της νεοσύστατης Επιτροπής για την ΑΙ και εξηγούν τις προκλήσεις, τα ηθικά διλήμματα και τους κινδύνους Η ανακοίνωση της συγκρότησης Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) την περασμένη Πέμπτη καταγράφεται ως το πρώτο μεγάλο βήμα για την προετοιμασία της Ελλάδας μπροστά στις ραγδαίες εξελίξεις που φέρνει η μεγαλύτερη τεχνολογική επανάσταση στην ιστορία της ανθρωπότητας. «Το μέλλον ή το σχεδιάζεις ή το υφίστασαι», σχολίασε ο πρωθυπουργός, δίνοντας με αυτή τη φράση το στίγμα του ρόλου της Επιτροπής στην οποία κλήθηκαν να μετέχουν –αμισθί– έντεκα διακεκριμένοι Ελληνες επιστήμονες από το θετικό και το ανθρωπιστικό πεδίο επιστημών. Το επόμενο διάστημα, καθένας από τον τομέα του, αναμένεται να διατυπώσει προτάσεις, εστιάζοντας στα πεδία σημασίας για τη χώρα μας και στα οφέλη που θα προκύψουν –πρωτίστως– για τον άνθρωπο και την κοινωνία. Τεχνητή Νοημοσύνη: Συγκροτείται Συμβουλευτική Επιτροπή με επικεφαλής τον καθηγητή Δασκαλάκη Δύο εικοσιτετράωρα πριν από την πρώτη συνάντηση των μελών της Επιτροπής με τον πρωθυπουργό (έχει οριστεί για την ερχόμενη Τετάρτη), τρία από τα μέλη της, ο επικεφαλής της Επιτροπής, καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών του ΜΙΤ Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, η επίκουρη καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου Φερενίκη Παναγοπούλου και ο καθηγητής Ηθικής και Νομικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Τζον Τασιούλας εξηγούν στην «Κ» τον ρόλο της Επιτροπής μέσα από τις προκλήσεις που ανοίγονται στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης, αποκαλύπτουν τους τομείς στόχευσης, καθώς και την αξία που έχει η Ελλάδα για την AI και αναλύουν τις σκέψεις τους γύρω από τους πιθανούς κινδύνους, τα ηθικά διλήμματα και τις ανισότητες που θα κληθούν να αναδείξουν από την «επέλαση» της τεχνητής νοημοσύνης, προτείνοντας κανόνες σε ένα τοπίο που είναι ακόμη αχαρτογράφητο. Κ. Δασκαλάκης: «Υπαρξιακής σημασίας η προσαρμογή μας στη νέα εποχή» Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης είναι καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών στο Massachusetts Institute of Technology (ΜΙΤ). Το πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης έχει σημειώσει ραγδαία πρόοδο την τελευταία δεκαετία. Εχει ήδη αναπτύξει επαναστατικές τεχνολογίες που έχουν ενσωματωθεί σε εφαρμογές με τις οποίες όλοι μας αλληλοεπιδρούμε καθημερινά, και διαφαίνεται ότι θα έχει μεγάλο αντίκτυπο σε όλες τις πτυχές της ζωής μας στο άμεσο μέλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, η σύνθεση της Επιτροπής σηματοδοτεί ότι η Ελλάδα έχει στόχο να μετάσχει ισότιμα και με υπευθυνότητα σε αυτήν την –εν εξελίξει– επανάσταση. Η Επιτροπή μας έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα. Θα συμβουλεύσουμε την κυβέρνηση για τους τομείς που μπορούν να επωφεληθούν άμεσα ή σε βάθος χρόνου από τις καινούργιες τεχνολογίες, για τα στοιχήματα που πρέπει να βάλει η Ελλάδα με βάση τα ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα και για το πώς πρέπει να εφαρμοστούν οι καινούργιες τεχνολογίες με υπευθυνότητα. Θα επωφεληθούμε στο έργο μας από το ανθρώπινο δυναμικό της Ελλάδας εντός και εκτός των συνόρων. Η επιτροπή μας δεν έχει εκτελεστικό ρόλο, ωστόσο αποδεχτήκαμε τον ρόλο μας με την πεποίθηση ότι οι προτάσεις μας θα υλοποιηθούν στο εύρος που είναι δυνατό. Θεωρώ ότι είναι υπαρξιακής σημασίας η προσαρμογή μας στη νέα εποχή, επομένως το κίνητρο είναι ισχυρό και είναι απαραίτητη η συνέργεια όλων μας. Υπάρχει μια γκάμα από τομείς στους οποίους θα στοχεύσουμε τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και σε μεσοπρόθεσμο ή και μακροπρόθεσμο επίπεδο. Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσεται η έρευνα και η καινοτομία. Θα προτείνουμε τρόπους με τους οποίους μπορεί να ενισχυθεί η ελληνική παρουσία στην έρευνα και την καινοτομία παγκοσμίου επιπέδου. Θα προτείνουμε επίσης τομές ώστε η εγχώρια καινοτομία να ενισχύσει την ελληνική βιομηχανία και να οδηγήσει σε νεοφυείς επιχειρήσεις που θα παράγουν εξαγώγιμη τεχνολογία και θα δρουν ως μαγνήτης επενδύσεων. Σε πιο άμεσο επίπεδο, θα στοχεύσουμε σε τομείς στους οποίους ήδη υπάρχουν τεχνολογίες που μπορούν να δώσουν θετικά αποτελέσματα. Εδώ περιλαμβάνεται η ψηφιοποίηση του κράτους, η υγεία, η δικαιοσύνη, η διαχείριση κρίσεων και η προστασία του περιβάλλοντος. Θα προτείνουμε τεχνολογίες που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της γραφειοκρατίας και στη διευκόλυνση της επαφής του πολίτη με το κράτος, στην αμεσότερη και πιο προσωποποιημένη υγειονομική περίθαλψη και στην ενίσχυση της πρόγνωσης και της πρόληψης. Επίσης, θα προτείνουμε τεχνολογίες που θα βοηθήσουν στη μείωση της γραφειοκρατίας στη δικαιοσύνη, στην επιτάχυνση και αυτοματοποίηση των διαδικασιών εκδίκασης υποθέσεων και διαμεσολάβησης. Θα στοχεύσουμε σε τεχνολογίες για την ευρύτερη αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας και των κρατικών υποδομών. Τέλος, θα εστιάσουμε σε τεχνολογίες που βοηθούν στην προστασία του περιβάλλοντος μέσω μηχανισμών ανάλυσης δεδομένων και πρόληψης, καθώς και σε τεχνολογίες για τη διαχείριση κρίσεων. Στον ίδιο τομέα εντάσσονται και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς και η μετάβαση σε αυτές. Κι ενώ όλα αυτά ακούγονται πολύ φιλόδοξα, αυτό που είναι σημαντικό να τονίσουμε είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ένα «μαγικό ραβδί» που ήρθε από το πουθενά για να δώσει λύση σε όλα τα ζέοντα ζητήματα. Παρέχει μία σειρά από καινούργια εργαλεία επεξεργασίας δεδομένων με στατιστικές και υπολογιστικές μεθόδους που μπορούν να κάνουν πιο ακριβείς, πιο προσωποποιημένες και πιο αυτοματοποιημένες τις διαδικασίες απόφασης και λήψης αποφάσεων. Αυτό δεν σημαίνει με κανέναν τρόπο ότι από μόνη της η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βελτιώσει –για παράδειγμα– την υγειονομική περίθαλψη ή να σώσει τα δάση. Για να έχουμε ουσιαστικά οφέλη σε όλους αυτούς τους τομείς, χρειάζονται πολύπλευρες συνεργασίες. Επομένως, η Επιτροπή μας θα συνεργαστεί με ειδικούς στους εκάστοτε τομείς για τη διερεύνηση και τη διαμόρφωση των προτάσεών της, και η υλοποίηση των προτάσεων θα χρειαστεί ευρύτερες συνεργασίες. Οποια στόχευση και αν κάνουμε, θα πρέπει να γίνει στο πλαίσιο της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και των πνευματικών δικαιωμάτων, του σεβασμού στην ιδιωτικότητα των πολιτών και των ευρύτερων ηθικών κανόνων τους οποίους πρέπει να σκεφτούμε με υπευθυνότητα και να συνδιαμορφώσουμε, καθώς το τοπίο είναι αχαρτογράφητο. Οι ανισότητες που ενδέχεται να προκύψουν τόσο από την πρόσβαση στην τεχνολογία όσο και από τις αλλαγές που θα συντελεστούν στην αγορά της εργασίας αναδεικνύουν έναν μεγάλο κίνδυνο. Μπροστά σε μία βιομηχανική επανάσταση η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, είναι σημαντική η εκδημοκρατικοποίηση της πρόσβασης σε αυτήν. Είμαι υπέρμαχος της ανοικτής («open source») τεχνολογίας, γιατί πιστεύω ότι μόνο κάνοντας την τεχνολογία διαθέσιμη σε όλο τον κόσμο θα ανοίξουν οι «ασκοί» της δημιουργικότητας όλων των ανθρώπων και θα γίνουν συμμέτοχοι στην εξέλιξή της. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό που πρέπει να διασφαλίσουμε και περιπλέκεται με τη διά βίου μάθηση που πρέπει να δημιουργήσει ευκαιρίες, ώστε το εργατικό δυναμικό να προσαρμοστεί στις καινούργιες τεχνολογίες. Σε αυτό το πλαίσιο, πιστεύω βαθιά πως η τεχνολογία, παρά τη δύναμη που έχει αποκτήσει, δεν θα αντικαταστήσει καθολικά τον άνθρωπο. Ενώ σε ένα καλώς ορισμένο περιβάλλον –για παράδειγμα στο πλαίσιο μιας βιομηχανικής αλυσίδας παραγωγής, στη διαχείριση μιας αποθήκης της Amazon ή στην ταξινόμηση γραμμάτων σε ένα ταχυδρομείο– θα δούμε μηχανές να εργάζονται αυτόνομα, σε πιο σύνθετα περιβάλλοντα που δεν είναι καλώς ορισμένα, περιλαμβάνουν ανθρώπους και όπου η ακρίβεια των αποφάσεων μπορεί να είναι θέμα ζωής ή θανάτου –για παράδειγμα στην οδήγηση ή στη λήψη ιατρικών αποφάσεων–, δεν πιστεύω ότι θα δούμε απόλυτη αυτονομία των αλγορίθμων. Σε τέτοια περιβάλλοντα σημαντικές αλλαγές θα προκύψουν από τη συνεργασία του ανθρώπου και των αλγορίθμων. Τέλος, σε αυτή τη βιομηχανική επανάσταση, περισσότερο ίσως από τις προηγούμενες, οι ανθρωπιστικές και οι θετικές επιστήμες πρέπει να δουλέψουν μαζί. Πρώτον, επειδή η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ωφελήσει τις ερευνητικές μεθόδους των ανθρωπιστικών επιστημών και δεύτερον επειδή οι καινούργιες τεχνολογίες θα εφαρμοστούν σε ένα εύρος από πεδία που δύνανται να επηρεάσουν σημαντικά τη ζωή μας. Η ανθρωπιστική σκέψη θα μας βοηθήσει να σχεδιάσουμε πώς θα χρησιμοποιηθούν σωστά, πώς θα αντιμετωπιστούν τα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν, πώς θα μοιραστούν τα οφέλη από αυτή την τεχνολογία, πώς θα σκεφτούμε για τη σχέση του ανθρώπου με τη μηχανή και πώς θα προσεγγίσουμε φιλοσοφικά ερωτήματα του τύπου «αν έχουν συνείδηση ή δικαιώματα οι μηχανές» σε ένα μέλλον όπου η διαχωριστική γραμμή μεταξύ «μηχανής» και «ανθρώπου» δεν θα είναι τόσο ευδιάκριτη. Φερενίκη Παναγοπούλου: «Η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να θεωρηθεί επιβεβλημένη σε όλους τους τομείς» Η Φερενίκη Παναγοπούλου είναι καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου, Δικαίου Προστασίας Δεδομένων και Βιοηθικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Βιοηθικής, Τεχνοηθικής και Δικαίου του Παντείου. Η σύσταση της Επιτροπής Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα σηματοδοτεί τη σπουδαιότητα που αποδίδει η χώρα μας στην τεχνητή νοημοσύνη. Μπορούμε να αξιοποιήσουμε σε πολλά επίπεδα τις δυνατότητες που προκύπτουν από την τεχνητή νοημοσύνη, σεβόμενοι πάντοτε τους νομικούς και ηθικούς κανόνες. Κλασικό παράδειγμα αποτελεί η δυνατότητα καταπολέμησης της γραφειοκρατίας στη Δημόσια Διοίκηση μέσω της προεργασίας των διοικητικών εγγράφων και η αποσυμφόρηση της δικαιοσύνης μέσω της εύρεσης νομοθεσίας και νομολογίας. Πολλά υποσχόμενη είναι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στον χώρο της υγείας. Με τη συνδρομή της τεχνητής νοημοσύνης γίνεται δυνατή η διάγνωση και η πρόβλεψη ασθενειών με τη χρήση δεδομένων εικόνας: λ.χ. με μαστογραφίες έχουμε τη δυνατότητα να εκπαιδεύσουμε ένα μοντέλο, το οποίο θα μπορεί όχι μόνο να διαγνώσει, αλλά και να μάς ενημερώσει για τον κίνδυνο που διατρέχει το άτομο να αναπτύξει καρκίνο του μαστού στο άμεσο μέλλον. Η «κόκκινη γραμμή» έγκειται στο ότι δεν λαμβάνεται η απόφαση από τον αλγόριθμο, αλλά από τον άνθρωπο. Το μηχάνημα πρέπει να υποβοηθεί, όχι όμως να υποκαθιστά τον δημόσιο υπάλληλο, τον δικαστή, τον γιατρό.Ενας από τους σημαντικότερους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης είναι η επέμβαση στην ιδιωτικότητά μας. Ο αλγόριθμος απαιτεί πληθώρα δεδομένων προκειμένου να εκπαιδευτεί και βασική αρχή στο δίκαιο προστασίας δεδομένων είναι η αρχή της ελαχιστοποίησης. Εδώ φαίνεται να υπάρχει ένταση. Θα πρέπει, λοιπόν, με πολλή φειδώ και περίσκεψη να γίνεται χρήση των δεδομένων μας και να λαμβάνονται τα κατάλληλα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για την προστασία τους. Παράλληλα, η αλγοριθμική ουδετερότητα δεν είναι δεδομένη, καθώς η χρήση των δεδομένων που εισάγονται προς ανάλυση δύναται να οδηγήσει σε διακρίσεις εξαιτίας της μη αντιπροσωπευτικότητάς τους. Είναι γεγονός ότι η όποια προκατάληψη του αλγορίθμου έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη προκατάληψη, καθώς ο άνθρωπος κατασκευάζει τον αλγόριθμο και τον τροφοδοτεί με δεδομένα. Να ξορκίσουμε την τεχνολογία; Να τη δαιμονοποιήσουμε; Οχι, δεν πρέπει να σκεφτόμαστε τεχνοφοβικά. Η τεχνολογία είναι σύμμαχός μας. Ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη και επιβεβλημένη σε όλους τους τομείς, αλλά η χρήση της θα πρέπει να κρίνεται ανά περίπτωση. Στην κατεύθυνση αυτή, εξέχουσας σημασίας είναι η διαβάθμιση των κινδύνων σε αποδεκτούς και μη αποδεκτούς, η απόρριψη εφαρμογών, όταν οι κίνδυνοι δεν είναι αποδεκτοί και η λήψη –εκ των προτέρων– μέτρων για την αντιμετώπιση των αποδεκτών κινδύνων. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν μπορεί να γίνει ερήμην της ηθικής συζήτησης, αφού αυτή αποτελεί το πεδίο εκείνο στο οποίο η εκάστοτε κοινωνία αποφασίζει ποιον δρόμο επιθυμεί να ακολουθήσει και ποιους να εγκαταλείψει, μεταξύ όσων ανοίγονται μπροστά της. Τζον Τασιούλας: «Το κοινό καλό είναι ο σκοπός, η δημοκρατία είναι το μέσο» Ο Τζον Τασιούλας είναι καθηγητής Ηθικής και Νομικής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Η τεχνολογική επανάσταση που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι μια αναπόφευκτη διαδικασία που εμείς, ως πολίτες και κοινότητες, αδυνατούμε να επηρεάσουμε. Αντίθετα, είναι το προϊόν αμέτρητων ανθρώπινων επιλογών. Πολύ συχνά, ωστόσο, οι επιλογές αυτές γίνονται από ισχυρούς εταιρικούς ή κυβερνητικούς παράγοντες, με σκοπό να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα για τη μεγιστοποίηση των κερδών ή την άσκηση ελέγχου. Αυτό που σήμερα γίνεται επιτακτικό είναι οι επιλογές οι οποίες σχετίζονται με τη μελλοντική κατεύθυνση της τεχνολογίας AI να περάσουν στα χέρια ενημερωμένων δημοκρατικών κοινοτήτων και να στοχεύουν στην προώθηση γνήσιων ανθρώπινων αγαθών. Οπως και με όλες τις άλλες μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα, η προώθηση του συμφέροντος του συνόλου πρέπει να αποτελεί τον σκοπό μας. Το ασφαλέστερο πολιτικό μέσο για να επιτευχθεί αυτό είναι μια αποτελεσματική διαδικασία δημοκρατικής διαβούλευσης και λήψης αποφάσεων. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που δικαίως χαίρει παγκόσμιου θαυμασμού για τις δημοκρατικές της παραδόσεις και την απαράμιλλη κληρονομιά φιλοσοφικού στοχασμού με στόχο το ανθρώπινο καλό. Ελπίζω ότι η Συμβουλευτική Επιτροπή Υψηλού Επιπέδου για την τεχνητή νοημοσύνη θα είναι σε θέση να κινητοποιήσει αυτούς τους ισχυρούς πνευματικούς πόρους, ώστε να προσφέρει στον κόσμο ένα πιο ανθρωποκεντρικό όραμα του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η τεχνητή νοημοσύνη στη ζωή μας: ενισχύοντας την ικανότητά μας να ζούμε ποιοτικές ζωές με βελτιωμένη πρόσβαση στη γνώση, την υγεία, τη δικαιοσύνη και σε άλλα βασικά αγαθά, και όχι αντικαθιστώντας συστηματικά την ανθρώπινη δραστηριότητα στο όνομα της βελτίωσης της αποδοτικότητας. Ανάμεσα στα σημαντικά ζητήματα που πρέπει να εξετάσουμε είναι αυτό του τρόπου με τον οποίο η τεχνολογία AI μπορεί να αξιοποιηθεί για τη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της ίδιας της δημοκρατικής διαβούλευσης. Ενδυναμώνοντας τα δημοκρατικά κοινά, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ακόμη και στο να μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε τις δίδυμες μάστιγες της τεχνοκρατίας και του λαϊκισμού, που έχουν ταλανίσει τις χώρες της δυτικής δημοκρατίας τις τελευταίες δεκαετίες. https://www.kathimerini.gr/opinion/interviews/562687513/treis-ellines-sofoi-tis-technitis-noimosynis-miloyn-stin-k/

Ο πληρέστερος μέχρι σήμερα χάρτης του ανθρώπινου εγκεφάλου. Οι ερευνητές κατέγραψαν περισσότερα από 3.000 διαφορετικά είδη κυττάρων στον εγκέφαλο. Μια διεθνής επιστημονική ομάδα δημιούργησε τον μεγαλύτερο μέχρι στιγμής χάρτη των ανθρώπινων εγκεφαλικών κυττάρων, αποκαλύπτοντας περισσότερους από 3.000 τύπους – πολλοί από τους οποίους είναι άγνωστοι στην επιστήμη. Ο άτλαντας του εγκεφάλου, ένα πρότζεκτ ύψους 375 εκατομμυρίων δολαρίων που ξεκίνησε το 2017, έχει εντοπίσει περισσότερους από 3.300 τύπους εγκεφαλικών κυττάρων. Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν μόνο μια αμυδρή ιδέα για το τι κάνουν τα νεοανακαλυφθέντα κύτταρα.Ο χάρτης προσφέρει μια λεπτομερή εικόνα του πιο πολύπλοκου οργάνου του ανθρώπινου σώματος. Οι ερευνητές είχαν προηγουμένως χαρτογραφήσει τον ανθρώπινο εγκέφαλο χρησιμοποιώντας τεχνικές όπως η απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού, αλλά αυτός είναι ο πρώτος άτλαντας ολόκληρου του ανθρώπινου εγκεφάλου σε κυτταρικό επίπεδο που δείχνει τις περίπλοκες μοριακές αλληλεπιδράσεις του, δήλωσε ο Άντονι Χάναν, νευροεπιστήμονας στο Florey Institute of Neuroscience and Mental Health στη Μελβούρνη της Αυστραλίας.«Αυτού του είδους οι άτλαντες θέτουν πραγματικά τις βάσεις για μια πολύ καλύτερη κατανόηση του ανθρώπινου εγκεφάλου», σημείωσε.Ο Εντ Λέιν, νευροεπιστήμονας στο Ινστιτούτο Allen για την Επιστήμη του Εγκεφάλου στο Σιάτλ των ΗΠΑ, ο οποίος ηγήθηκε πέντε από τις μελέτες, δήλωσε ότι τα ευρήματα έγιναν δυνατά χάρη στις νέες τεχνολογίες που επέτρεψαν στους ερευνητές να εξετάσουν εκατομμύρια ανθρώπινα εγκεφαλικά κύτταρα που λήφθηκαν από βιοψίες ιστών ή από αποθανόντες.«Δείχνει πραγματικά τι μπορεί να γίνει τώρα», δήλωσε ο Δρ. Λέιν. »,«Ξεκινά μια εντελώς νέα εποχή για τις νευροεπιστήμες σημείωσε.Παρόλα αυτά, ο Δρ. Λέιν δήλωσε ότι ο άτλαντας ήταν απλώς ένα πρώτο προσχέδιο. Ο ίδιος και οι συνάδελφοί του έχουν δειγματοληπτήσει μόνο ένα μικρό μέρος των 170 δισεκατομμυρίων κυττάρων που εκτιμάται ότι αποτελούν τον ανθρώπινο εγκέφαλο, και οι μελλοντικές έρευνες θα αποκαλύψουν σίγουρα περισσότερους τύπους κυττάρων, είπε.Ο Δρ. Λέιν και οι συνεργάτες του ξεκίνησαν την χαρτογράφηση του ανθρώπινου εγκεφάλου επιθεωρώντας τον τρόπο με τον οποίο τα εγκεφαλικά κύτταρα ενεργοποιούν διαφορετικά γονίδια. Τουλάχιστον 16.000 γονίδια είναι ενεργά στον εγκέφαλο και ενεργοποιούνται σε διαφορετικούς συνδυασμούς και τύπους κυττάρων.Η Κίμπερλι Σιλέτι, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο της Ουτρέχτης στις Κάτω Χώρες, και η ομάδα της έθεσαν τις βάσεις για τον άτλαντα με την αλληλουχία του RNA περισσότερων από 3 εκατομμύρια μεμονωμένων κυττάρων από 106 θέσεις που καλύπτουν ολόκληρο τον ανθρώπινο εγκέφαλο, χρησιμοποιώντας δείγματα ιστού από τρεις αποβιώσαντες άνδρες δότες. Συμπεριέλαβαν επίσης ένα τεμάχιο του κινητικού φλοιού από γυναίκα δότη που είχε χρησιμοποιηθεί σε προηγούμενες μελέτες. Η ερευνητική ομάδα κατέγραψε 461 ευρείες κατηγορίες εγκεφαλικών κυττάρων που περιλάμβαναν περισσότερους από 3.000 υποτύπους.«Έμεινα έκπληκτη από το πόσοι διαφορετικοί τύποι κυττάρων υπάρχουν», δήλωσε η ερευνήτρια.Ορισμένα από τα πρόσφατα αναγνωρισμένα κύτταρα βρέθηκαν σε στρώματα του εγκεφαλικού φλοιού στην εξωτερική επιφάνεια του εγκεφάλου. Η περιοχή αυτή είναι απαραίτητη για πολύπλοκα νοητικά καθήκοντα, όπως η χρήση της γλώσσας και η κατάρτιση σχεδίων για το μέλλον. Ωστόσο, οι νέες μελέτες αποκαλύπτουν ότι μεγάλο μέρος της ποικιλομορφίας του εγκεφάλου βρίσκεται έξω από τον εγκεφαλικό φλοιό. Ένας τεράστιος αριθμός από τους τύπους κυττάρων που αποκαλύφθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος, βρίσκονται στις βαθύτερες περιοχές του εγκεφάλου, όπως το εγκεφαλικό στέλεχος, μια δομή που ενώνει τον εγκέφαλο με τοννωτιαίο μυελό.Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης πολλούς νέους τύπους νευρώνων, κύτταρα που χρησιμοποιούν ηλεκτρικά σήματα και χημικές ουσίες για να επεξεργάζονται πληροφορίες. Οι νευρώνες αποτελούν μόνο τα μισά περίπου κύτταρα του εγκεφάλου. Τα άλλα μισά είναι πολύ πιο μυστηριώδη.Τα αστροκύτταρα, για παράδειγμα, φαίνεται να βοηθούν τους νευρώνες ώστε να συνεχίσουν να λειτουργούν σωστά. Τα μικρογλοία χρησιμεύουν ως κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, επιτίθενται σε ξένους εισβολείς και αφαιρούν ορισμένα νευρωνικά κλαδιά για να βελτιώσουν τη σηματοδότησή τους. Οι ερευνητές βρήκαν επίσης πολλούς νέους τύπους αυτών των κυττάρων.Η διεθνής ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε ορισμένες από τις ίδιες μεθόδους για να μελετήσει τους εγκεφάλους των χιμπατζήδων και άλλων ειδών με στόχο την κατανόηση της εξέλιξης του ανθρώπινου εγκεφάλου. Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να είναι μοναδικός εν μέρει επειδή ανέπτυξε νέα είδη κυττάρων. Ωστόσο οι ερευνητές εξεπλάγησαν όταν διαπίστωσαν ότι όλοι οι τύποι κυττάρων που εντοπίστηκαν στους ανθρώπινους εγκεφάλους υπήρχαν στους χιμπαντζήδες και τους γορίλες. Μέσα σε αυτά τα κύτταρα, οι ερευνητές ανακάλυψαν μερικές εκατοντάδες γονίδια που ήταν είτε περισσότερο είτε λιγότερο ενεργά στους ανθρώπους σε σχέση με τα άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά. Πολλά από αυτά τα γονίδια είναι κοντά σε γενετικούς «διακόπτες» που ενεργοποιούν ή απενεργοποιούν γονίδια.Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι ορισμένα από τα γονίδια που κάνουν τους ανθρώπους ξεχωριστούς εμπλέκονται στην οικοδόμηση των συνδέσεων μεταξύ των νευρώνων, γνωστών ως συνάψεις.«Οι συνδέσεις είναι που μας κάνουν να ξεχωρίζουμε από τους χιμπαντζήδες», δήλωσε ο Τρίγκβε Μπάκεν, νευροεπιστήμονας στο Ινστιτούτο Allen Brain που εργάστηκε στις μελέτες για τα πρωτεύοντα θηλαστικά.Η Μέγκαν Κάρεϊ, νευροεπιστήμονας στο Champalimaud Center for the Unknown στην Πορτογαλία, η οποία δεν συμμετείχε στο έργο, δήλωσε ότι η έρευνα παρείχε ένα συγκλονιστικό ποσό νέων δεδομένων για τους ερευνητές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν σε μελλοντικές μελέτες.«Νομίζω ότι πρόκειται για μια τεράστια επιτυχία», δήλωσε.Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου δεν θα είναι θέμα απλής καταγραφής κάθε μέρους του μέχρι τις πιο μικρές λεπτομέρειες. Οι νευροεπιστήμονες θα πρέπει επίσης να κάνουν ένα βήμα πίσω και να εξετάσουν τον εγκέφαλο ως ένα αυτορυθμιζόμενο σύστημα.«Θα υπάρξουν απαντήσεις σε αυτό το σύνολο δεδομένων που θα μας βοηθήσουν να πλησιάσουμε περισσότερο σε αυτό», δήλωσε η ερευνήτρια προσθέτοντας ότι «απλώς δεν ξέρουμε ποιες είναι αυτές ακόμη».Ο Άνταν Χάντμαν, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, ο οποίος δεν συμμετείχε στο έργο, δήλωσε ότι ο άτλαντας θα βοηθήσει ορισμένες έρευνες. Αμφισβήτησε ωστόσο το κατά πόσο μια λίστα κυτταρικών τύπων θα μπορούσε να διαφωτίσει την πολύπλοκη συμπεριφορά του εγκεφάλου.Τα ευρήματα περιγράφονται σε 21 άρθρα που δημοσιεύθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στο «Science» και σε άλλα επιστημονικά περιοδικά. ΠΗΓΗ: New York Times, Nature Σύνταξη: Εύη Τσιριγωτάκη – https://www.ertnews.gr/eidiseis/epistimi/epistimones-dimiourgisan-ton-plirestero-mexri-simera-xarti-tou-anthropinou-egkefalou/

Δεν μπορεί κανείς να παρατηρήσει τον κόσμο χωρίς να τον αλλάξει. Einstein και Heisenberg Δεν μπορεί κανείς να παρατηρήσει τον κόσμο χωρίς να τον αλλάξει. Αυτή η άποψη οδήγησε τον Βέρνερ Χάιζενμπεργκ στην κβαντομηχανική κι αυτή ήταν το δίλημμά του. Ήθελε να μελετήσει τον κόσμο, δεν τον ενδιέφερε να τον αλλάξει. Ωστόσο τον άλλαξε, αναγκάστηκε να τον αλλάξει με αυτή την τρομερή θεωρία ανά χείρας, διότι έζησε σε μια εποχή κατά την οποία δεν μπορούσε να υπάρξει αδιαφορία για τέτοια ζητήματα, σε μια Γερμανία που επικρατoύσε ο εθνικοσοσιαλισμός. Κάτι ανάλογο συνέβαινε και με άλλους φυσικούς, άντρες και γυναίκες. Ούτε καν ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο δηλωμένος ειρηνιστής, δεν μπόρεσε να μείνει μακριά από την παγκόσμια ιστορία και βοήθησε κι εκείνος με τον τρόπο του στην κατασκευή της ατομικής βόμβας, πράγμα που αργότερα μετάνιωσε. Αυτή είναι η σκοτεινή πλευρά της ιστορίας, που ξεκινάει από τις πληγές στα δάχτυλα της Μαρί Κιουρί και φτάνει στην ατομική βόμβα της Χιροσίμα. Το μικροσκόπιο του Heisenberg ως πείραμα σκέψης σχετικό με την αρχή της αβεβαιότητας Η φωτεινή πλευρά της ιστορίας είναι εκείνη όλων αυτών των εκπληκτικών, απίστευτα έξυπνων και φιλομαθών ανθρώπων και της σύμπραξης του πνεύματός τους. Η κβαντομηχανική ήταν μια τόσο καινούργια θεωρία, ώστε κανείς τους δεν θα μπορούσε να την ανακαλύψει μόνος του, έπρεπε να συνεργαστούν, να συναγωνιστούν, να είναι φίλοι και αντίπαλοι, για να τη δημιουργήσουν από κοινού. (… Ο Χάιζενμπεργκ και οι περισσότεροι φυσικοί της εποχής του), συνέχισαν να εργάζονται και μετά το 1945. Κανείς τους όμως δεν κατάφερε να ανακαλύψει κάτι που θα μπορούσε να συγκριθεί με την κβαντομηχανική ή τη θεωρία της σχετικότητας. Ο Αϊνστάιν αναζητούσε έναν παγκόσμιο τύπο. Το ίδιο και ο Χάιζενμπεργκ. Δεν τον βρήκαν. Οι θεωρίες τους όμως, οι οποίες διατυπώθηκαν πριν από εκατό χρόνια, αντέχουν μέχρι σήμερα, περιέχονται στα τσιπ των ηλεκτρονικών υπολογιστών μας και στα ιατρικά μηχανήματα, οι δε αντιπαραθέσεις που είχαν τότε για την ερμηνεία των θεωριών τους δεν έχουν διευθετηθεί μέχρι σήμερα. Τις αντιρρήσεις που προέβαλλε ο Αϊνστάιν για την κβαντομηχανική εξακολουθούν να τις προβάλλουν αρκετοί επιφυλακτικοί επιστήμονες. Η ιστορία δεν έχει τελειώσει ακόμα. απόσπασμα από τον βιβλίο του Tobias Hurter, «Η εποχή της αβεβαιότητας, Τα φωτεινά και σκοτεινά χρόνια της φυσικής 1895-1945», μετάφραση: Γιώτα Λαγουδάκου, εκδόσεις διόπτρα

Προς τον αστεροειδή Ψυχή. Στα μέσα του 19ου αιώνα ο Ιταλός αστρονόμος Ανιμπάλε ντε Γκάσπαρις ανακάλυψε εννέα αστεροειδείς. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ένας διαστημικός βράχος με διάμετρο 240 χλμ., ένας από τους μεγαλύτερους στην Κύρια Ζώνη αστεροειδών του ηλιακού μας συστήματος. Ο αστεροειδής έλαβε την ονομασία 16 Psyche από το όνομα της νύμφης της ελληνικής μυθολογίας Ψυχής.Ο αστεροειδής έλαβε μεγάλη δημοσιότητα όταν διαπιστώθηκε ότι διαθέτει κολοσσιαίας αξίας ορυκτό πλούτο. Οι παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι υπάρχουν τεράστιες ποσότητες χρυσού, πλατίνας, νικελίου και σιδήρου στην επιφάνεια αλλά και το εσωτερικό του. Υπάρχουν εκτιμήσεις που ανεβάζουν την αξία του ορυκτού πλούτου της Ψυχής στα επτά πεντάκις εκατ. δολάρια! Άλλες μελέτες αναφέρουν ότι ο 16 Psyche διαθέτει μικρότερες ποσότητες μετάλλων από όσο πιστεύαμε και πιθανώς διαθέτει περισσότερα… μπάζα παρά πολύτιμα μέταλλα. Στις 17:20 το απόγευμα της Παρασκευής η NASA εκτόξευσε με επιτυχία τον πύραυλο που μεταφέρει στο Διάστημα ένα σκάφος που θα ταξιδέψει στον 16 Psyche. Το σκάφος θα κινηθεί αρχικά προς τον Άρη για να χρησιμοποιήσει τις βαρυτικές δυνάμεις του Κόκκινου Πλανήτη και να πάρει την απαραίτητη ώθηση για να συνεχίσει το ταξίδι του προς τον αστεροειδή τον οποίο αν όλα πάνε καλά θα συναντήσει και θα τεθεί σε τροχιά γύρω από αυτόν το 2027. Θα παραμείνει εκεί για 21 μήνες πραγματοποιώντας σειρά μελετών που θα αποκαλύψουν τα γεωλογικά του χαρακτηριστικά και φυσικά αν πράγματι έχει τον ορυκτό πλούτο που πιστεύεται. Η ελληνική συμμετοχή στην αποστολή Psyche Μεγάλη ημέρα και για την Ελλάδα η Παρασκευή 13-10-2023, σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ), το Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής & Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) !! Το Ινστιτούτο ΙΑΑΔΕΤ του ΕΑΑ, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (Europan Space Agengy/ESA), συμμετέχει στην αποστολή αποστολή Psyche της NASA με το πρωτοποριακό πείραμα για τον έλεγχο των νέων διαστημικών επικοινωνιών μέσω οπτικών-laser. Η επιτυχία αυτή οφείλεται και στην αγαστή συνεργασία που υπήρξε μεταξύ ΕΑΑ, ESA, της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων του Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης υπό τον (πρώην) Γενικό Γραμματέα Δρ. Αθανάσιο Στάβερη-Πολυκαλά και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Καινοτομίας του Υπουργείου Ανάπτυξης, υπό τον Γενικό Γραμματέα Καθ. Αθανάσιο Κυριαζή. Μέσω του τεχνικά δύσκολου αυτού πειράματος θα πραγματοποιηθεί ο έλεγχος αυτού του πρωτοποριακού τρόπου ζεύξης με τη διαστημική συσκευή “Psyche” η οποία θα «ταξιδέψει» στον αστεροειδή 16 Psyche σε απόσταση μεγαλύτερη των 300 εκατομμύριων χιλιομέτρων (περίπου όσο δύο φορές η απόσταση Γης-Ηλίου). Σε αυτό το πείραμα το ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ θα συμμετάσχει και με τα δύο αστεροσκοπεία που διαθέτει στην Πελοπόννησο, το Αστεροσκοπείο Χελμού (https://helmos.astro.noa.gr) και το Αστεροσκοπείο Κρυονερίου (https://kryoneri.astro.noa.gr), τα οποία είναι τα μοναδικά Ευρωπαϊκά τηλεσκόπια που θα συμμετάσχουν στο συγκεκριμένο πείραμα. Για την επίτευξη των στόχων του πειράματος στο τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος» θα εγκατασταθεί ειδικός δέκτης που θα συλλέγει τη δέσμη laser που θα στέλνει η διαστημική συσκευή “Psyche”, ενώ στο Αστεροσκοπείο Κρυονερίου θα εγκατασταθεί ειδικό laser το οποίο θα στέλνει τη δέσμη του στη διαστημική συσκευή “Psyche”. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό οι οπτικές ζεύξεις με την απομακρυσμένη διαστημική συσκευή θα πραγματοποιηθούν εντός του 2025. Η επιτυχία αυτού του δύσκολου από κάθε άποψη εγχειρήματος θα βάλει το Ινστιτούτο ΙΑΑΔΕΤ, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και τη χώρα μας στην παγκόσμια πρωτοπορία στις διαστημικές επικοινωνίες διότι θα πραγματοποιηθεί η βαθύτερη – Deep Space – ζεύξη χρησιμοποιώντας την νέα αυτή τεχνολογία οπτικής ακτινοβολίας. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι τεχνολογίες που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο υλοποίησης του συγκεκριμένου προγράμματος «θα ενδυναμώσουν τις ευρωπαϊκές επιστημονικές και τεχνολογικές ικανότητες στην κυβερνοασφάλεια και τις οπτικές/κβαντικές τεχνολογίες, ενώ ανοίγουν μεγάλες αναπτυξιακές προοπτικές για το ΙΑΑΔΕΤ μέσω των συνεργασιών που έχουν ήδη αναπτυχθεί με σημαντικούς διαστημικούς οργανισμούς και εταιρείες αεροδιαστημικής», όπως υπογραμμίζει ο διευθυντής του ΙΑΑΔΕΤ, Σπύρος Βασιλάκος. Η συνεργασία αυτή ανοίγει προοπτικές και για επενδύσεις στο συγκεκριμένο τομέα. «Η ένταξη των τηλεσκοπίων Αρίσταρχου και Κρυονερίου στην αποστολή Psyche αποτελεί ποιοτικό άλμα στις αναπτυξιακές δράσεις του ΙΑΑΔΕΤ και του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, αναδεικνύοντας τις εθνικές μας υποδομές σε βασικούς ευρωπαϊκούς πυλώνες στη συγκεκριμένη θεματολογία. Η μεγάλη αυτή επιτυχία, σε συνδυασμό με την στρατηγική συνεργασία που έχουμε με την ESA, προσελκύει το ενδιαφέρον για επενδύσεις τόσο από ελληνικές όσο και από ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο τομέα», συμπληρώνει ο κ. Βασιλάκος.Πριν την ένταξη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο πρόγραμμα Psyche, είχε προηγηθεί η επιτυχής αξιολόγηση του τηλεσκοπίου «Αρίσταρχος» τον Αύγουστο 2020 από κλιμάκιο της ESA για τη χρήση του ως τον πρώτο επίγειο σταθμό επικοινωνίας μέσω λέιζερ με τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους στο πλαίσιο του προγράμματος Scylight (Secure and Laser Communication Technology) της ESA. Αυτό είναι το βασικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την ανάπτυξη της καινοτόμας αυτής τεχνολογίας, με την οποία η επικοινωνία μεταξύ δορυφόρων και Γης θα γίνεται μέσω οπτικών λέιζερ, αυξάνοντας από δέκα μέχρι και 100 φορές την ταχύτητα μεταφοράς πληροφορίας σε σχέση με την υπάρχουσα τεχνολογία.Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος ήδη από το 2021 το τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος» έχει πραγματοποιήσει επαναλαμβανόμενες συζεύξεις με τον μεγαλύτερο ευρωπαϊκό τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο Alphasat δημιουργώντας νέα δεδομένα στο χώρο των νέων ευρωπαϊκών τεχνολογιών τηλεπικοινωνίας. Στην ουσία μέσω του «Αρίσταρχου» δημιουργήθηκε μια άυλη οπτική ίνα με τον δορυφόρο σε απόσταση περίπου 37.000 χιλιομέτρων από τη Γη, που μπορεί να μεταφέρει δεδομένα με απίστευτες ταχύτητες και με απόλυτα ασφαλή τρόπο. Ο διευθυντής ερευνών του ΙΑΑΔΕΤ, Μανώλης Ξυλούρης, εξηγεί ότι με την ολοκλήρωση της αρχιτεκτονικής του δικτύου Scylight «θα ανοίξει ένας νέος ορίζοντας στον τομέα των επικοινωνιών», με υπηρεσίες όπως η ανάπτυξη τεχνολογιών για απόλυτα ασφαλείς τηλεπικοινωνίες, η κάλυψη απομακρυσμένων περιοχών με υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών υψηλών ταχυτήτων, η παροχή υπηρεσιών σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και σε έκτακτες περιπτώσεις, όπως φυσικές καταστροφές, και η διασύνδεση και ενοποίηση δορυφορικών συστημάτων στο πρότυπο της διασύνδεσης που επιτυγχάνεται σήμερα στα επίγεια δίκτυα σταθερών και κινητών επικοινωνιών. πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1524791/ektoxeytike-i-apostoli-exereynisis-tis-psychis-toy-galaxia-me-ton-amythito-orykto-ployto/ – https://www.facebook.com/athensobservatory/posts/642212271433786?ref=embed_post – https://www.amna.gr/home/article/768012/Duo-tileskopia-tou-Ethnikou-Asteroskopeiou-Athinon-ta-monadika-europaika-pou-summetechoun-sti-diastimiki-apostoli-Psyche-tis-NASA-kai-tis-ESA

Η συμβολή της Ελλάδας στην αττοφυσική. Ο δρ Ελευθέριος Γουλιελμάκης μας μιλά για το έργο του στην αττοφυσική, το νέο ερευνητικό πεδίο που βραβεύτηκε φέτος με το Νόμπελ Φυσικής. Tο φετινό βραβείο Νόμπελ Φυσικής μοιράστηκαν οι Pierre Agostini (The Ohio State University, Columbus, HΠΑ), Ferenc Krausz (Max Planck Institute of Quantum Optics, Garching and Ludwig-Maximilians-Universität München, Γερμανία) και η Anne L’ Huillier (Lund University, Σουηδία). Τρεις πρωτοπόροι ερευνητές της αττοφυσικής, δηλαδή της μικροφυσικής του αττοδευτερόλεπτου (attosecond, ισούται με ένα δισεκατομμυριοστό του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου). Με αυτή την ευκαιρία, ζητήσαμε από τον δρα Ελευθέριο Γουλιελμάκη, πρωτοπόρο ερευνητή σε αυτόν τον τομέα έρευνας και στενό συνεργάτη του νομπελίστα Ferenc Krausz, να μας παρουσιάσει τη σημασία αυτών των ερευνών και τον ρόλο της Ελλάδας σε αυτές. Το φετινό Νόμπελ Φυσικής απονεμήθηκε στους Pierre Agostini, Ferenc Krausz και Anne L’ Huillier για την ανάπτυξη νέων μεθόδων για τη μελέτη της δυναμικής των ηλεκτρονίων που παράγουν παλμούς φωτός διάρκειας «αττοδευτερολέπτων». Ως διαπρεπής ειδικός σε αυτόν τον τομέα έρευνας και στενότατος συνεργάτης του Ferenc Krausz, θέλετε να μας εξηγήσετε ποια είναι η επιστημονική σημασία και τεχνολογική αξία των ανακαλύψεων στη αττοφυσική; Η κβαντική επανάσταση, που άλλαξε εκ θεμελίων τη φυσική στις αρχές του περασμένου αιώνα, αναγνώρισε ότι τα ηλεκτρόνια, πολύ μικρά σωματίδια μέσα στην ύλη, είναι υπεύθυνα για τον κόσμο όπως τον βλέπουμε. Ανάλογα με το πώς κινούνται, μεταπηδούν δηλαδή, από το ένα άτομο στο άλλο αλλά και στον χώρο μεταξύ ατόμων στα διάφορα υλικά, καθορίζουν τις χημικές τους ιδιότητες: αν το υλικό είναι ανθεκτικό η όχι, αν είναι μέταλλο ή μονωτής, αν αντανακλά το φως ή όχι. Μόνο που η κίνηση των ηλεκτρονίων συμβαίνει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες. Σκεφτείτε ότι ένα ηλεκτρόνιο χρειάζεται μόνο 150 αττοδευτερόλεπτα για να περιστρέφει γύρω από τον πυρήνα του ατόμου.Το αττοδευτερόλεπτο με τη σειρά του αντιστοιχεί σε ένα δισεκατομμυριοστό του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου. Φυσικά το χρονικό διάστημα αυτό είναι τόσο σύντομο που δεν γίνεται καν αντιληπτό με βάση την ανθρώπινη εμπειρία. Οι φυσικοί του περασμένου αιώνα δύσκολα θα φαντάζονταν ότι οι πειραματικές τεχνικές στη φυσική θα εξελίσσονταν ποτέ αρκετά ώστε να επιτρέπουν την παρατήρηση των ηλεκτρόνιων καθώς κινούνται σε πραγματικό χρόνο μέσα στην ύλη. Ταυτόχρονα όμως ήξεραν ότι ο δρόμος που θα επιτρέψει στον άνθρωπο να δαμάσει την ύλη, δηλαδή να καταλάβει καλύτερα τη χημεία των υλικών που η φύση μας χαρίζει, αλλά και να δημιουργήσει νέα υλικά που δεν υπάρχουν ακόμα, περνά μέσα από την κατανόηση του κόσμου των ηλεκτρονίων. Μα πώς μπορεί κανείς να κατανοήσει κάτι αν δεν μπορεί να το παρατηρήσει καν;Στο όνομα των βραβευθέντων, το φετινό βραβείο Νόμπελ Φυσικής αναγνωρίζει τα επιτεύγματα μιας σχετικά μικρής επιστημονικής κοινότητας που πίστεψε ότι είχε έρθει ο καιρός να ασχοληθούν με αυτό το δύσκολο αλλά θεμελιώδες πρόβλημα. Πώς; Η βασική ιδέα μπορεί να γίνει κατανοητή από όλους. Οι επιστήμονες ανέπτυξαν παλμούς λέιζερ υπεριώδους ακτινοβολίας. Κάτι σαν το φλας της φωτογραφικής μηχανής στο κινητό μας. Μόνο που τα φλας αυτά είναι φλας αττοδευτερολέπτων είναι δηλαδή τόσο σύντομα που μπορούν να «παγώσουν την εικόνα» των ηλεκτρονίων για λίγο και να τα απεικονίσουν με ειδικές κάμερες.Οπως αντιλαμβάνεται κανείς, το πεδίο της αττοφυσικής ανοίγει τον δρόμο για τη βαθιά κατανόηση των μυστικών της ύλης στο επίπεδο των ηλεκτρονίων που με τη σειρά της επηρεάζει πολλά άλλα πεδία της σύγχρονης επιστήμης από τη βιολογία μέχρι την τεχνολογία της πληροφορίας. Για παράδειγμα, είναι πολύ πιθανή η ανάπτυξη νέων τύπων ηλεκτρονικών κυκλωμάτων που θα μπορούν να επεξεργάζονται ηλεκτρικά σήματα χιλιάδες φορές πιο γρήγορα σε σχέση με τα σημερινά με σημαντικές εφαρμογές στη μοντέρνα κοινωνία της πληροφορίας. Οι έρευνες και η προσφορά σας σε αυτόν τον τομέα έρευνας αναγνωρίζονται διεθνώς. Γιατί επιλέξατε να εργαστείτε σε ένα άγνωστο (γνωστικά) και επισφαλές (επαγγελματικά) πεδίο έρευνας της αττοφυσικής και ποια ήταν η πολυετής συνεργασία σας με τον Ferenc Krausz; Είναι δύσκολο να απαντήσει κανείς ειλικρινά στο πρώτο μέρος της ερώτησής σας. Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στην Κρήτη είχα την τύχη να έρθω σε επαφή με την ομάδα του καθηγητή Δημήτρη Χαραλαμπίδη, στο Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του ΙΤΕ που εκείνα τα χρόνια εργάζονταν στα πρώτα διερευνητικά πειράματα αυτού του πεδίου. Η ομάδα της Κρήτης, που είναι ενεργή και σήμερα, είναι μεταξύ εκείνων που κατά τη γνώμη μου έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στο ξεκίνημα αλλά και στην ανάπτυξη του πεδίου της αττοφυσικής.Προσωπικά, έβρισκα δελεαστικό, τότε αλλά ακόμα και σήμερα, να εστιάζω σε φυσικά προβλήματα για τα οποία το μονοπάτι προς τη λύση τους δεν είναι ξεκάθαρο. Καμία φορά ούτε οι ερωτήσεις δεν είναι ξεκάθαρα διατυπωμένες. Βλέπετε στη μοντέρνα επιστήμη το να θέσεις τις σωστές ερωτήσεις είναι καμιά φορά πιο δύσκολο από να βρεις τις απαντήσεις τους. Αισθάνθηκα ότι το νέο αυτό πεδίο έρευνας -τότε δεν είχε καν όνομα- ήταν αρκετά απαιτητικό, ώστε ίσως άξιζε να επενδύσει κανείς μια επιστημονική καριέρα σε αυτό. Το ρίσκο φυσικά ήταν μεγάλο, αλλά αυτό είναι αναπόσπαστο κομμάτι της επιστημονικής περιπέτειας γενικότερα. Με τον καθηγητή Ferenc Krausz με συνδέει μια στενή σχέση που κρατά πάνω από δύο δεκαετίες. Αρχικά ως επιβλέποντα της διδακτορικής μου διατριβής στη Βιέννη και στο Μόναχο που είχε ως φιλόδοξο στόχο τη φωτογράφιση του ίδιου του φωτός για πρώτη φορά -των ταλαντώσεων του πεδίου του, στη γλώσσα των φυσικών- έπειτα ως συνεργάτης κατά τις μεταδιδακτορικές μου έρευνες στην αττοφυσική, αλλά και ως διευθυντής του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ, το οποίο θα φιλοξενούσε την ερευνητική μου ομάδα για αρκετά χρόνια πριν μεταβώ στο Ρόστοκ όπου μου προσφέρθηκε η έδρα της Φυσικής. Στον Ferenc αναγνωρίζω έναν επιστήμονα που όχι μόνο επηρέασε σημαντικά την επιστημονική μου σκέψη, αλλά και κάποιον που ξέρει να δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για τους άλλους, ώστε να βαδίσουν το δικό τους μονοπάτι στην επιστήμη. Όπως αναφέρατε, στο πεδίο έρευνας της αττοφυσικής, μια ομάδα Ελλήνων ερευνητών που εργάζεται στο Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας στην Κρήτη έχει παρουσιάσει διεθνώς αξιόλογο και πρωτότυπο έργο. Ωστόσο, η έρευνα στο δημόσιο Πανεπιστήμιο στον τόπο υποφέρει (διαχρονικά), επειδή είτε δεν στηρίζεται επαρκώς είτε απαξιώνεται παντελώς από την Πολιτεία. Αραγε, η «μαγική συνταγή» της ιδιωτικοποίησης των Πανεπιστημίων και της έρευνας θα ήταν μία ρεαλιστική λύση στον τόπο μας; Η ιδέα της ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης και της έρευνας ως το μυστικό της επιτυχίας πηγάζει από εξωγενή μοντέλα επιτυχίας (κυρίως αμερικανικά) των οποίων η ερμηνεία από πολλούς γίνεται δυστυχώς «α λα καρτ». Απέχει πολύ από την αλήθεια ότι ένα ιδιωτικό Πανεπιστήμιο, που στηρίζεται οικονομικά από τα δίδακτρα που πληρώνουν οι φοιτητές, μπορεί να εκπαιδεύει αλλά και να διεξάγει έρευνα υψηλού επιπέδου έτσι απλά. Ακόμα και στα μεγάλα Πανεπιστήμια της Αμερικής τα δίδακτρα συνεισφέρουν κάτω από το 20% του προϋπολογισμού τους, ενώ το υπόλοιπο καλύπτεται από δωρεές των πρώην αποφοίτων τους. Η δε έρευνα στηρίζεται κατά κύριο βαθμό από κρατικές επιχορηγήσεις και κοινωφελή ιδρύματα.Η ιδέα της σύνδεσης του Πανεπιστήμιου με τη βιομηχανία έχει φυσικά και σημαντικά πρακτικά οφέλη, αλλά ο ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει έρευνα της οποίας τα αποτελέσματα θα γίνουν ίσως ορατά σε βάθος τριακονταετίας. Και η ιστορία έχει δείξει επανειλημμένα ότι αυτή η βασική έρευνα είναι που αλλάζει την ανθρώπινη κοινωνία προς το καλύτερο και επηρεάζει την καθημερινή ζωή των πολιτών. Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, η λύση δεν θα έρθει με την ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστήμιων.Μεγάλα ιδιωτικά Πανεπιστήμια της Αμερικής έχουν ήδη παραρτήματα σε πολλές χώρες του κόσμου. Τα ξέρετε; Μάλλον όχι. Το λουλούδι ανθίζει στο γόνιμο έδαφος όχι στην έρημο. Η Ελλάδα οφείλει και μπορεί να δημιουργήσει το γόνιμο έδαφος για τα Πανεπιστήμια που ήδη έχει αντί να ψάχνει άλλα. Αυτονομία στα Πανεπιστήμια για τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και χρηματοδότηση ικανή να σταματήσει την αιμορραγία επιστημόνων προς το εξωτερικό είναι απαραίτητη άμεσα. Γίνεται; Νομίζω πως ναι. Ποιος είναι: Ο Ελευθέριος Γουλιελμάκης γεννήθηκε το 1975 στο Ηράκλειο Κρήτης. Το 2000 παίρνει πτυχίο Φυσικής από το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Μετά από μεταπτυχιακές σπουδές σε Αυστρία και Γερμανία αποκτά το διδακτορικό δίπλωμά του στη Φυσική από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Από το 2005 εργάζεται ως ερευνητής και κατόπιν ως ιδρυτής, διευθυντής της κορυφαίας ερευνητικής ομάδας «Αττοηλεκτρονικής» του Ινστιτούτου Κβαντικής Οπτικής Max Planck. Το 2012, κερδίζει το κορυφαίο βραβείο Gustav Hertz της Γερμανικής Φυσικής Εταιρείας (DPG) για τη συμβολή του στον τομέα της αττοφυσικής. Σήμερα, διδάσκει και διευθύνει το εργαστήριο αττοφυσικής στο πανεπιστήμιο του Ρόστοκ. Σπύρος Μανουσέλης – https://www.efsyn.gr/epistimi/epistimonika-nea/407656_i-symboli-tis-elladas-stin-attofysiki (νεώτερη ενημέρωση) Αν ανατρέξει κανείς στη σχετική επιστημονική βιβλιογραφία, διαπιστώνει ότι στην επιστημονική κοινότητα της αττοφυσικής υπάρχει έντονη ελληνική παρουσία. Αναφέρομαι στην ερευνητική ομάδα του καθηγητή Δημήτρη Χαραλαμπίδη και του δρος Πάρη Τζάλλα του Εργαστηρίου Επιστήμης και Τεχνολογίας Αττοδευτερολέπτων του Ινστιτούτου Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ στο Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ) στην Κρήτη. Η ομάδα αυτή δημοσιεύει από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 έχοντας συμβάλει ενεργά στην ανάπτυξη του τομέα, με καινοτόμες τεχνικές μετρολογίας και εφαρμογών της αττοφυσικής.Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν το γεγονός ότι η ελληνική ερευνητική ομάδα έχει συνεργαστεί στο παρελθόν και με τους τρεις εφετινούς νομπελίστες. Μάλιστα ο ίδιος ο Αγκοστίνι αλλά και μέλη της ομάδας της Λ’Ουιλιέ έχουν πραγματοποιήσει μέρος πειραμάτων τους στην Κρήτη, ενώ η ελληνική ομάδα έχει πραγματοποιήσει κοινά πειράματα με τον Κράουσζ στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ στη Γερμανία, όπως προκύπτει από τις κοινές δημοσιεύσεις τους.Σήμερα στο ΙΤΕ λειτουργεί η μεγαλύτερης έντασης παγκοσμίως πηγή παλμών αττοδευτερολέπτων, ενώ το Εργαστήριο Επιστήμης και Τεχνολογίας Αττοδευτερολέπτων, ως συντονιστής της Εθνικής Ερευνητικής Υποδομής HELLAS-CH, είναι ανοιχτό για χρήστες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Εδώ, προσφάτως, ο δρ Τζάλλας εφάρμοσε για πρώτη παγκοσμίως φορά πλήρως κβαντικές προσεγγίσεις στην αττοφυσική ανοίγοντας τον δρόμο για τη σύνδεσή της με την κβαντική τεχνολογία.Περιττό να τονίσουμε πόσο περήφανους μας κάνουν τέτοιες νησίδες ερευνητικής αριστείας επί ελληνικού εδάφους και πόσο οφείλουμε να τις προστατεύσουμε. Ιωάννα Α. Σουφλέρη – https://www.in.gr/2023/10/23/in-science/gnomes/ereyna-gia-nompel/

Η ισχυρότερη ηλιακή καταιγίδα όλων των εποχών άφησε τα ίχνη της στα δέντρα. Κορμοί που έμειναν θαμμένοι για χιλιάδες χρόνια βρέθηκαν να περιέχουν ασυνήθιστα υψηλές συγκεντρώσεις ραδιενεργού άνθρακα. Καλλιτέχνική απεικόνιση των γεγονότων στον ήλιο που μεταβάλλουν τις συνθήκες στην γειτονιά της γης. Ίχνη ραδιενεργού άνθρακα που ανιχνεύθηκαν στους δακτυλίους προϊστορικών δέντρων στις Άλπεις μαρτυρούν ότι πριν από 14.300 χρόνια η Γη χτυπήθηκε από μια τερατώδη ηλιακή καταιγίδα, αρκετά ισχυρή για να καταστρέψει δορυφόρους και δίκτυα ηλεκτροδότησης αν συνέβαινε σήμερα.Γάλλοι και βρετανοί ερευνητές εξέτασαν τους αυξητικούς δακτυλίους σε κορμούς πεύκων που διατηρήθηκαν θαμμένοι για χιλιάδες χρόνια στις όχθες του ποταμού Ντρουζέ κοντά στην πόλη του Γκαπ στη Γαλλία (εικόνα). Το ξύλο είχε αρχίσει να απολιθώνεται, περιείχε όμως ακόμα το οργανικό υλικό που απαιτούσε η ανάλυση.Το υλικό των δακτυλίων περιείχε ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα άνθρακα-14, ενός ραδιενεργού ισοτόπου που παράγεται κατά τον βομβαρδισμό του αζώτου της ατμόσφαιρας από την κοσμική και ηλιακή ακτινοβολία.Σύμφωνα με την καταμέτρηση των δακτυλίων, ο άνθρακας-14 αυξήθηκε απότομα πριν από 14.300 χρόνια, όταν η Γη διένυε την πιο πρόσφατη εποχή των παγετώνων, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση Philosophical Transactions A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences της βρετανική Βασιλικής Εταιρείας.Η πιθανότερη εξήγηση είναι ότι το ραδιοϊσότοπο παρήχθη λόγω του βομβαρδισμού της ατμόσφαιρας με σωματίδια υψηλής ενέργειας από μια «εκτόξευση στεμματικής μάζας», ή CME, μια έκρηξη στην επιφάνεια του Ήλιου που προκαλείται από διαταραχές του μαγνητικού πεδίου του.Το συμπέρασμα αυτό δείχνει να επιβεβαιώνεται από προηγούμενες μετρήσεις σε πυρήνες πάγου από τη Γροιλανδία που χρονολογούνται το ίδιο έτος, μετρήσεις που είχαν αποκαλύψει μια πτώση των επιπέδων βηρυλλίου, το οποίο επίσης παράγεται από τον βομβαρδισμό της ατμόσφαιρας με γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες.Η παραγωγή βηρυλλίου είναι αντιστρόφως ανάλογη της ηλιακής δραστηριότητας, καθώς τα ηλιακά σωματίδια μειώνουν τις γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες που φτάνουν μέχρι τη Γη.Το συμβάν που αναγνωρίζει η μελέτη εκτιμάται ότι ήταν τουλάχιστον δύο φορές ισχυρότερη από δύο άλλες ισχυρές καταιγίδες που έπληξαν τη Γη το 774 μ.Χ και το 993 μ.Χ., λένε οι ερευνητές,Ήταν επίσης τουλάχιστον 10 φορές ισχυρότερο από το λεγόμενο «Συμβάν Κάριγκτον», την ισχυρότερη ηλιακή καταιγίδα που έχει παρατηρηθεί ποτέ άμεσα, η οποία συνέβη το 1859 και κατέστρεψε τα μηχανήματα του τηλέγραφου. Έκανε επίσης το σέλας τόσο φωτεινό ώστε τα πουλιά λέγεται ότι κελαηδούσαν και τη νύχτα νομίζοντας ότι είχε ξημερώσει.«Οι ακραίες ηλιακές καταιγίδες θα μπορούσαν να έχουν τεράστιες επιπτώσεις» στη σημερινή εποχή» δήλωσε σε δελτίο Τύπου o καθηγητής Τιμ Χίτον του Πανεπιστημίου του Λιντς, μέλος της ερευνητικής ομάδας.«Τέτοιες καταιγίδες θα μπορούσαν να προκαλέσουν μόνιμες βλάβες τους μετασχηματιστές των δικτύων ηλεκτροδότησης» λόγω της εμφάνισης επαγωγικών ηλεκτρικών ρευμάτων, είπε.«Θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε μόνιμες βλάβες στους δορυφόρους από τους οποίους εξαρτώμαστε για επικοινωνία και πλοήγησης. Θα μπορούσαν επίσης να δημιουργήσουν ακραίο κίνδυνο ακτινοβολίας για τους αστροναύτες.Ο κίνδυνος ηλιακών καταιγίδων είναι αυξημένος αυτή την περίοδο, καθώς ο Ήλιος πλησιάζει το λεγόμενο ηλιακό μέγιστο, το αποκορύφωμα σε έναν 11ετή κύκλο αυξομείωσης της ηλιακής δραστηριότητας.Δεδομένου όμως ότι τόσο ακραίες καταιγίδες δεν έχουν καταγραφεί στη σύγχρονη εποχή, τα δεδομένα της μελέτης θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους φυσικούς να κατανοήσουν καλύτερα αυτά τα φαινόμενα. Βαγγέλης Πρατικάκης – https://www.in.gr/2023/10/10/in-science/episthmes/isxyroteri-iliaki-kataigida-olon-ton-epoxon-afise-ta-ixni-tis-sta-dentra/

Το πείραμα ATLAS μελετά το «γοητευτικόνιο» Το μεσόνιο J/ψ είναι ένα σύνθετο σωματίδιο, που αποτελείται από ένα γοητευτικό κουάρκ και ένα γοητευτικό αντικουάρκ. Αυτό το μεσόνιο είναι γενικά γνωστό και ως charmonium (γοητευτικόνιο;) ή psion (ψιόνιο;). Είναι ηλεκτρικά ουδέτερο, έχει μάζα 3,1 GeV και μέση διάρκεια ζωής 7,2×10−21s, περίπου χίλιες φορές μεγαλύτερη από την αναμενόμενη. Το 1974, η ανακάλυψη του μεσονίου J/ψ πυροδότησε μια επανάσταση στη σωματιδιακή φυσική (την «Επανάσταση του Νοέμβρη»). Οι μελέτες αυτού του νέου, σύνθετου σωματιδίου απέδειξαν ότι υπήρχαν περισσότεροι από τρεις τύπους κουάρκ και παρείχαν τον ακρογωνιαίο λίθο για το σύγχρονο Καθιερωμένο Πρότυπο της σωματιδιακής φυσικής. Όμως, σχεδόν 50 χρόνια μετά, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με το πώς παράγονται τα μεσόνια J/ψ στους επιταχυντές αδρονίων, όπως ο LHC.Τι είναι ένα μεσόνιο J/ψ; Στη σωματιδιακή φυσική, οι δεσμευμένες καταστάσεις ενός κουάρκ και ενός αντικουάρκ του ίδιου τύπου είναι συλλογικά γνωστές ως κουαρκόνια. Είναι τα ανάλογα του ατόμου υδρογόνου στην κβαντική χρωμοδυναμική QCD (Quantum Chromodynamics), με κάθε νέα κατάσταση να αντιστοιχεί σε διαφορετικό ενεργειακό επίπεδο. Οι δεσμιες καταστάσεις των γοητευτικών κουάρκ είναι γνωστές ως charmonium, όπου με J/ψ συμβολίζεται η θεμελιώδης κατάσταση του charmonium και με ψ(2S) η πρώτη διεγερμένη κατάσταση.Σε συγκρούσεις υψηλής ενέργειας, οι καταστάσεις του charmonium μπορούν να παραχθούν είτε από τις βραχύβιες πηγές QCD («ταχεία» παραγωγή) είτε από (σχετικά) μακρόβιες διασπάσεις των Β-αδρονίων («μη άμεση» παραγωγή). Ενώ οι θεωρητικοί έχουν μια λογική κατανόηση του τελευταίου μηχανισμού παραγωγής, δεν έχουν ακόμη κατανοήσει πλήρως την παραγωγή J/ψ απευθείας από την πρωτογενή αλληλεπίδραση πρωτονίου-πρωτονίου. Αυτό είναι ένα ζήτημα στο οποίο οι πειραματιστές μπορούν να ρίξουν φως.Το πείραμα ATLAS μέτρησε την πιθανότητα παραγωγής των δυο καταστάσεων του charmonium, J/ψ και ψ(2S), παρέχοντας έτσι νέα δεδομένα για τη διατύπωση και τον έλεγχο θεωρητικών μοντέλων. Eνεργές διαφορικές διατομές (α) για ταχεία παραγωγή J/ψ και (β) για μη άμεση παραγωγή μεσονίου ψ(2S). Για να καταλήξουν στο νέο τους αποτέλεσμα, οι φυσικοί του ATLAS εξέτασαν το πλήρες σύνολο δεδομένων του LHC που συλλέχθηκαν από το 2015 έως το 2018, μελετώντας τις διασπάσεις του charmonium σε ένα ζεύγος μιονίου-αντιμιονίου. Τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν ήδη με ορισμένες θεωρητικές προβλέψεις: Λόγοι διαφόρων θεωρητικών προβλέψεων προς τα πειραματικά δεδομένα, (α) για την άμεση παραγωγή j/ψ και (β) για την μη άμεση παραγωγή ψ(2S). Η σκιασμένη περιοχή αντιπροσωπεύει τον λόγο της θεωρητικής πρόβλεψης προς τη μετρούμενη τιμή, συμπεριλαμβανομένων των αβεβαιοτήτων του αντίστοιχου μοντέλου. διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες: ATLAS gains momentum in study of charmonium https://physicsgg.me/2023/10/11/το-πείραμα-atlas-μελετά-το-γοητευτικόνιο/

Τεχνητή Νοημοσύνη: Συγκροτείται Συμβουλευτική Επιτροπή με επικεφαλής τον καθηγητή Δασκαλάκη Η Επιτροπή θα διατυπώνει συστάσεις πολιτικής και θα χαράσσει κατευθυντήριες γραμμές για τη μακροπρόθεσμη διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Ακούστε το άρθ Συγκροτείται Συμβουλευτική Επιτροπή Υψηλού Επιπέδου για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) με επικεφαλής τον Καθηγητή της Επιστήμης των Υπολογιστών στο ΜΙΤ, Κωνσταντίνο Δασκαλάκη, με απόφαση του πρωθυπουργού. «Ο εκθετικός ρυθμός εξέλιξης της Τεχνητής Νοημοσύνης, καθιστά απαραίτητη τη σύσταση Συμβουλευτικής Επιτροπής υπό τον Πρωθυπουργό, με κύριο αντικείμενο την προετοιμασία της χώρας μπροστά στις εξελίξεις που οι κάθε είδους εφαρμογές της εν λόγω τεχνολογίας θα φέρουν, στην κατεύθυνση της συμμετοχικής ανθεκτικότητας, της ανταγωνιστικότητας, της βιώσιμης ανάπτυξης και ευημερίας» σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση.Η Επιτροπή θα παρέχει τεκμηριωμένες συμβουλές και προτάσεις για το πώς η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει τις πολλαπλές δυνατότητες και ευκαιρίες που προκύπτουν από τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά και το πώς μπορεί να εφαρμόσει ένα συνεκτικό πλαίσιο προστασίας από τις πιθανές προκλήσεις και αναπροσαρμογές, τις ανισότητες και τους κινδύνους που ελλοχεύουν.Πιο συγκεκριμένα, η Επιτροπή θα διατυπώνει συστάσεις πολιτικής και θα χαράσσει κατευθυντήριες γραμμές για τη μακροπρόθεσμη διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής για την ΤΝ, με εστίαση στα πεδία σημασίας για την Ελλάδα: στην οικονομία και την κοινωνία, στη βελτίωση της παραγωγικότητας, στην αύξηση της καινοτομίας, την ενίσχυση υποδομών, τη διαχείριση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, την υποστήριξη του ανθρώπινου δυναμικού και της κοινωνικής συνοχής, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, την προάσπιση της εθνικής ψηφιακής κυριαρχίας και τη βελτίωση της λειτουργίας του Δημοσίου. Ανεκπαίδευτοι οι Ελληνες εργαζόμενοι στην τεχνητή νοημοσύνη Επιπλέον, η Επιτροπή θα έχει ως στόχο να προσδιορίσει τους τομείς όπου η Ελλάδα έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και μπορεί να τεθεί στην πρωτοπορία του διεθνούς διαλόγου σχετικά με τη χρήση της ΤΝ και να υποδείξει τρόπους, ώστε να συνδυαστεί δημιουργικά η εφαρμογή των ηθικών και ρυθμιστικών κανόνων με την προώθηση της καινοτομίας, από τον δημόσιο και από τον ιδιωτικό τομέα και θα συνεισφέρει τις εθνικές θέσεις στον ευρωπαϊκό διάλογο για το ρυθμιστικό πλαίσιο της ΤΝ. Τέλος, θα καταγράφει τις δυναμικές τάσεις και θα διερευνά τις μελλοντικές προοπτικές της εν λόγω τεχνολογίας . Η λειτουργία της Επιτροπής είναι αμισθί. Επίσης, την υποστήριξη του έργου της Επιτροπής αναλαμβάνει δίχως αμοιβή, η εταιρεία παροχής υπηρεσιών Accenture που διαθέτει υψηλό επίπεδο παροχής ψηφιακών υπηρεσιών και εξειδίκευσης στην ΤΝ. Τα μέλη της Επιτροπής Δασκαλάκης Κωνσταντίνος Καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών στο ΜΙΤ, ο οποίος και αναλαμβάνει επικεφαλής της Επιτροπής. Δρακόπουλος Κίμωνας Επίκουρος Καθηγητής στην Επιστήμη των Δεδομένων και Λειτουργιών στο Πανεπιστήμιο της Ν. Καλιφόρνια Καρκαλέτσης Ευάγγελος Διευθυντής Έρευνας στο Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος” Κιντή Βασιλική (Βάσω) Καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης και Αναλυτικής Φιλοσοφίας στο τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ Παγουλάτος Γεώργιος Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ Παναγοπούλου Φερενίκη Επίκουρη Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου, Δικαίου Προστασίας Δεδομένων και Βιοηθικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Βιοηθικής, Τεχνοηθικής και Δικαίου του Παντείου Πανεπιστημίου Πήτας Ιωάννης Καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής στο ΑΠΘ και Πρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας Διδακτορικών Σπουδών στην Τεχνητή Νοημοσύνη Σελλής Τιμολέων (Τίμος) Διευθυντής της Ερευνητικής Μονάδας «Αρχιμήδης» του Ερ. Κέντρου «Αθηνά» Σταυρόπουλος Ανδρέας Αντιπρόερδος του Endeavor Greece – Εταίρος στην Threshold (πρώην DFJ) Ventures – Μέλος ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ Τασιούλας Ιωάννης (John) Καθηγητής Ηθικής και Νομικής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστξμίου της Οξφόρδης Τσέκερης Χαράλαμπος Αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής. «Κράτος και πολίτες οφείλουμε να οργανώσουμε την υποδοχή της πριν η τεχνητή νοημοσύνη καταστεί καθημερινή πραγματικότητα ερήμην μας. Για τον σκοπό αυτό προχωράμε σήμερα στη σύσταση συμβουλευτικής επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη στο γραφείο μου, με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων από διαφορετικά πεδία ενασχόλησης με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Η Ελλάδα διαθέτει ικανούς ερευνητές σε όλα τα πεδία έρευνας που σχετίζονται με την εξέλιξη της μεγαλύτερης τεχνολογικής επανάστασης στην ιστορία της ανθρωπότητας και μπορεί να συμμετέχει ισότιμα στον διεθνή διάλογο» σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Αποδέχτηκα την τιμητική πρόταση του Πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη να αναλάβω Επικεφαλής της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη και να συνεργαστώ με μία εξαιρετική ομάδα διακεκριμένων επιστημόνων που απαρτίζουν την Επιτροπή. Έργο μας θα είναι να διατυπώσουμε προτάσεις πολιτικής που θα αναδεικνύουν τα οφέλη της Τεχνητής Νοημοσύνης για την Κοινωνία, την Οικονομία, την Επιστήμη και τον Ανθρωπο και παράλληλα θα εντοπίζουν τις προκλήσεις και θα αντιμετωπίζουν τους πιθανούς κινδύνους» σημείωσε από την πλευρά του ο επικεφαλής της επιτροπής, κ. Δασκαλάκης. https://www.kathimerini.gr/politics/562681000/techniti-noimosyni-sygkroteitai-symvoyleytiki-epitropi-me-epikefalis-ton-kathigiti-daskalaki/

Καλημέρα Γη! Σας εύχομαι να μην ξεχνάτε πόσο όμορφος είναι ο πλανήτης μας, ακόμα και τις Δευτέρες. Ο κοσμοναύτης Konstantin Borisov https://vk.com/roscosmos?z=clip-219235956_456239089%2Fb89c6b394b84a3cc3a%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/borisov_cosmonaut

Στη μονάδα Nauka του ρωσικού τμήματος του ISS, σημειώθηκε διαρροή ψυκτικού από το εξωτερικό (εφεδρικό) κύκλωμα ψυγείου, το οποίο παραδόθηκε στο σταθμό το 2012. Το κύριο κύκλωμα θερμικού ελέγχου της μονάδας λειτουργεί κανονικά και παρέχει άνετες συνθήκες στο σαλόνι της μονάδας. Το πλήρωμα και ο σταθμός δεν κινδυνεύουν. Το έργο της κύριας επιχειρησιακής ομάδας διαχείρισης συνεχίζεται για την ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568127

Έτσι μοιάζει το πλησιέστερο ανάλογο της σκάλας στο ISS. Στοιχειώδες και ταυτόχρονα λειτουργικό, ένα είδος συστήματος με μικρά στοπ και εξάγωνο δακτύλιο. Το cargo boom είναι μια τηλεσκοπική συσκευή που εκτείνεται έως και 15 μέτρα. Χωρίς αυτό, μια τέτοια απόσταση θα μπορούσε να πάρει τους αστροναύτες αρκετές δεκάδες λεπτά, αλλά χρειάζεται μόνο ένα ζευγάρι. Οι ίδιοι οι χειριστές και, για παράδειγμα, οι στοιβάδες με εξοπλισμό προσκολλώνται στο δαχτυλίδι με κρίκους ασφαλείας. Σε μηδενική βαρύτητα, λίγες μόνο κινήσεις αρκούν για να αποκτήσετε την απαραίτητη ορμή και να οδηγήσετε σε έναν τέτοιο «χειροκίνητο» ανελκυστήρα. https://vk.com/presscentre.energia?z=video-167742670_456239328%2Faa69e451b11ab7187e%2Fpl_wall_-167742670 https://vk.com/presscentre.energia?w=wall-167742670_3190

Διαστημική… μόδα: Η Prada θα σχεδιάσει τη νέα στολή των αστροναυτών της Nasa Η διαστημική στολή θα αφορά την αποστολή του 2025 στη Σελήνη. Οι αστροναύτες της NASA θα κάνουν τα διαστημικά τους ταξίδια με… στιλ, αφού τουλάχιστον για την αποστολή του 2025 στη Σελήνη τις στολές τους θα σχεδιάσει η Prada. Ο ιταλικός οίκος μόδας θα συνεργαστεί για τον σχεδιασμό των διαστημικών στολών με μια άλλη ιδιωτική εταιρεία, την Axiom Space, συνδράμοντας στο εγχείρημα με τεχνογνωσία σε θέματα υλικών, τεχνολογίας και κατασκευής. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, η Prada θα ανταποκριθεί επιτυχώς στην πρόκληση λόγω της σχεδιαστικής της εμπειρίας όχι μόνο στα διεθνή ντεφιλέ, αλλά και της συμμετοχής της στους αγώνεας ιστιοπλοΐας America Cup. «Η Prada έχει αξιόλογη εμπειρία με διαφόρων ειδών συνθετικά υφάσματα και ίσως καταφέρει να κάνει καποιες τεχνικές προσθήκες στα εξωτερικά στρώματα της νέας διαστημικής στολής» εξηγεί ο Τζέφρι Χόφμαν, καθηγητής στο τμήματος Αεροναυτικής και Αστροναυτικής του ΜΙΤ, ο οποίος έχει πετάξει σε πέντε αποστολές της NASA και έχει πραγματοποιήσει τέσσερις διαστημικές βόλτες. Οπως προσθέτει, ωστόσο, ο ίδιος, «δεν περιμένω να δω αστροναύτες σε διαστημικές στολές με λαχούρια ή άλλα τέτοια φαντεζί μοτίβα. Η διατήρηση ενός καλού θερμικού περιβάλλοντος είναι το κρίσιμο ζήτημα».«Η διαστημική στολή είναι στην πραγματικότητα ένα μίνι διαστημικό σκάφος. Πρέπει να προσφέρει οξυγόνο, πίεση και να διατηρεί το σώμα αυτού που τη φορά σε λογική θερμοκρασία», διευκρινίζει. Νωρίτερα φέτος, η Axiom παρουσίασε τη διαστημική στολή βάρους 55 κιλών που θα φορούν τα μέλη της επικείμενης αποστολής Artemis 3.Η αποστολή Artemis 3, η πρώτη που θα προσεδαφίσει πλήρωμα στη Σελήνη μετά το Apollo 17 το 1972, θα μεταφέρει την πρώτη γυναίκα, την Κριστίνα Κοχ, στο φεγγάρι. Πηγή: BBC