Η απόκρυψη της Ιούς από την Ευρώπη (Δίας-2O1P) - 27 Μαΐου 09

[vtsamis]

Τρίτη βράδυ 26 Μαΐου. Το μεγάλο γεγονός 2O1P στο Δία, η μερική απόκρυψη της Ιούς από την Ευρώπη, πλησίαζε. Η αναμενόμενη μεγάλη πτώση λαμπρότητας, καθώς οι δύο δορυφόροι θα ευθυγραμίζονταν για έναν παρατηρητή στη Γη, έκανε το φαινόμενο ελκυστικό, ώστε να ξεχωρίζει στη λίστα των αμοιβαίων φαινομένων μεταξύ δορυφόρων των μεγάλων πλανητών. Το προσδοκούσαμε επί μήνες, και να που έφτανε η ώρα για την καταγραφή του: στις 4 το πρωί της Τετάρτης 27 Μαΐου, όχι πολύ πριν το χάραμα.

Όμως στα sites πρόγνωσης καιρού κάθε άλλο παρά αισιόδοξα μηνύματα παίρναμε. Τόσο στο Poseidon, όσο και στο Forecast.uoa.gr η εικόνα ήταν μάλλον απογοητευτική. Υψηλή νέφωση μετά τα μεσάνυχτα, σχεδόν overcast. Καί όλα αυτά αμέσως μετά από ένα δημιουργικό και απολαυστικό μεν, κουραστικό δε, τριήμερο στον Πάρνωνα.

Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, είχαμε συνάντηση εργασίας με την συμπαρατηρήτρια Κυριακή. Τι θα κάνουμε τελικά; Όλα συνηγορούσαν στο να μη χάσουμε τον πολύτιμο ύπνο μας. Ακολουθούσε εργάσιμη ημέρα. Και φυσικά, όπως πολλές άλλες φορές στο παρελθόν, όταν σχεδιάζαμε εξορμήσεις για απόκρυψη, καταλήξαμε ομόφωνα: "Πάμε κι ό,τι γίνει! Φύγαμε όπως είμαστε!" Πού θα πηγαίναμε; Θέλαμε ανοιχτό ορίζοντα από 10 - 20 μοίρες νοτιοανατολικά, και ελάχιστη κατά το δυνατόν φωτορύπανση από την Αθήνα, οπότε αποφασίσαμε να πάμε στο Σούνιο, στην ίδια θέση που είχαμε παρατηρήσει την απόκρυψη (ειδικότερα την επανεμφάνιση) του Αντάρη από τη Σελήνη στις 10 Μαΐου.

Ξεκινήσαμε λοιπόν, δύο τρελλοί αστρονόμοι, μαύρα μεσάνυχτα εν μέσω νεφών, για το Σούνιο. Η Αττική Οδός σχεδόν άδεια, η λεωφόρος Λαυρίου ακόμα πιο έρημη. Αλλά η κατάσταση άρχισε να αλλάζει, τα σύννεφα λιγόστευαν! Στο Λαύριο στάση στο περίπτερο για καφέδες, σνακ, νερά, κλπ. Η ώρα κόντευε 2. Λίγα χλμ μετά το Λαύριο, στο δρόμο προς το Σούνιο κάνουμε μια στάση να ελέγξουμε τον ουρανό: Τέλεια εικόνα! Αναπάντεχα σκοτεινός, ο γαλαξίας φαινόταν καθαρά, οι αστερισμοί του Σκορπιού και του Τοξότη δέσποζαν με τα λαμπρά άστρα τους. Επί τόπου απόφαση: "Εδώ είμαστε. Στήνουμε τώρα!" Έτσι λίγα χλμ νότια του Λαυρίου, αρχίζουμε να στήνουμε τον εξοπλισμό μας, πάνω σε μια καμπή του δρόμου Λαυρίου - Σουνίου, κάπως προστατευμένη από τα φώτα των διερχόμενων αυτοκινήτων. Αλλά σε διάστημα δυόμισυ ωρών που είμασταν εκεί, ζήτημα να πέρασαν 5-6 αυτοκίνητα, και κανένα την ώρα της καταγραφής. Όταν όλα ήταν έτοιμα, ο Δίας λαμπύριζε στη μύτη του Αιγόκερω. Τηλεσκόπιο Meade LX-50 10" OK, CCD κάμερα ATIK 16-HR OK, μπαταρίες - ρεύμα ΟΚ, υπέρυθρο φίλτρο ΟΚ, εστίαση ΟΚ, κεντράρισμα του Δία στο σταυρόνημα του πεδίου ΟΚ, και πάμε! Exposure time 2 sec, binning 2X2, και τα πρώτα frames καταγράφονταν όπως θέλαμε, ο Δίας και οι 4 δορυφόροι του ευκρινείς και παρεταγμένοι σε σειρά. Λεπτό με λεπτό, όσο πλησίαζε η ώρα της απόκρυψης, Ιώ και Ευρώπη πλησίαζαν πολύ γρήγορα μεταξύ τους, περιπεπλεγμένες στο βαρυτικό χορό τους γύρω από το Δία. Υπέροχο θέαμα. Κάποια στιγμή λίγα λεπτά πριν την ευθυγράμισσή τους δε μπορούσαν πλέον να ξεχωρίσουν και καταγράφονταν σαν ενιαία πηγή φωτός. Ο ενθουσιασμός μας αλλά και η αγωνία στο κατακόρυφο, μην τυχόν και κάτι πάει στραβά. Ευτυχώς όχι! Ούτε ενοχλητικά φώτα αυτοκινήτων, ούτε αστυνομία την κρίσιμη στιγμή, ούτε θέματα με το ρεύμα! Όλα κύλισαν κατ' ευχήν. Μετά την κρίσιμη περίοδο της καταγραφής, αφήσαμε τη CCD να καταγράψει πολλά-πολλά ακόμα frames, θαυμάζοντας τη γρήγορη απομάκρυνση των δορυφόρων μεταξύ τους. Όλα καλά! Ενώ ξεστήναμε και μαζεύαμε τον εξοπλισμό μας είμασταν λαλίστατοι και περιχαρείς, καθώς είχε εξαφανιστεί η κούραση, όπως καταλαβαίνετε!

Στην πρώτη φωτο αναπαράσταση από το Starry Night, στη δεύτερη σύνθεση ενός χαρακτηριστικού frame κοντά στην ώρα της μέγιστης προσέγγισης (χρόνος ελαχίστου), μερικά πληροφοριακά στοιχεία για τον εξοπλισμό και η πρώτη καμπύλη φωτός, από το AIP4WIN.

 

Βαγγέλης - Κυριακή

[Heal]

Πολύ καλή δουλειά Βαγγέλη και Κυριακή! Η καμπύλη φωτός είναι ξεκάθαρη. Χρησιμοποιήσατε τους άλλους δορυφόρους για "άστρο" αναφοράς;

[vtsamis]

Γεια σου Κώστα!

Ακριβώς έτσι: φωτομετρικός "αστέρας" αναφοράς ο Γανυμήδης, "αστέρας" ελέγχου η Καλλιστώ.

[takis63]

Εξαιρετική η προσπάθειά σας Βαγγέλη.

Μπράβο

[alepohori]

Μπράβο σας!! Το 100% της επιτυχίας, επιτέλους ήρθε!! Το αξίζατε!

[ΙΑΝΟΣ]

Βαγγέλη συγχαρητήρια για την εξαιρετική καταγραφή του φαινομένου!!!

Καλή συνέχεια με πολλές επιτυχίες!!!

 

 

Φιλικά, Θανάσης

[ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ]

Μπράβο παιδιά !

Γουστάρω τους ερασιτέχνες αστρονόμους που κάνουν < τρελές > καταδρομικές επιδρομές ! Άξιοι !!!

[Γιάννης Ευφραιμίδης]

Βαγγέλη συγχαρητήρια και καλή επιτυχία

σε όλα τα φαινόμενα που έρχονται!

Προσωπικά σ'ευχαριστώ για τις γνώσεις & την "occultmania"

 

Το καλύτερο:

Ξεκινήσαμε λοιπόν, δύο τρελλοί αστρονόμοι, μαύρα μεσάνυχτα εν μέσω νεφών

[vtsamis]

Παιδιά σας ευχαριστώ όλους. Η πραγματική χαρά μου είναι να μοιραζόμαστε όλοι μας αστρονομικές παρατηρήσεις και συγκινήσεις, στόχους, ταξίδια.

[B.D. Foxmoor]

Ό,τι και να πω θα είναι λίγο γι αυτή την προσπάθεια που κάνατε.

Συγχαρητήρια και από μένα.

 

Η επιτυχία ήταν η καλύτερη επιβράβευση της κούρασης και της τρέλας

[filiatra]

Μπράβο Βαγγέλη.Οτι κ να πούμε είναι λίγο.

[draculas]

Προσωπικά σ'ευχαριστώ για τις γνώσεις & την "occultmania"

 

Εγω προτείνω να καθιερωθεί αυτός ο όρος!!

 

παρα πολυ ωραια παρουσίαση

[Μάχη]

Mπράβο σας παιδιά! Καταπληκτικό!

[Μανούσος]

Μπράβο συγχαρητήρια. Φαντάζομαι τη χαρά σας τη στιγμή της απόκρυψης. Πάντα τέτοια...

[sevax]

Συγχαρητήρια και στους δυο σας, και καλη συνεχεια

[stefanos-mavros]

Φανταστική παρατήρηση. Μπράβο σας!!!

[vtsamis]

Σας ευχαριστούμε παιδιά.

Η δουλειά αυτή δεν είναι τόσο ατομική επιτυχία, όσο κυρίως ένα κομμάτι μιας ομαδικής συνεργασίας που ξεκίνησε το προγηγούμενο Σαββατοκύριακο στον Πάρνωνα, με φίλους που μοιραζόμαστε την κοινή αγάπη για την αστρονομία και τις αστρονομικές παρατηρήσεις. Τότε επιχειρήσαμε επιτυχώς την καταγραφή της απόκρυψης του Γανυμήδη από την Ευρώπη. Τουλάχιστον εφτά τηλεσκόπια ήταν στραμμένα στο Δία εξοπλισμένα είτε με CCD, είτε με ευαίσθητες βιντεοκάμερες που κατέγραφαν το φαινόμενο με αποτύπωση στην εικόνα του χρόνου UT από συσκευές GPS, είτε απλώς με προσοφθάλμιο φακό, για την αναντικατάστατη απόλαυση της οπτικής παρατήρησης.

 

Το συμπέρασμά μας είναι πάντως, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε, πως οι καταγραφές των αμοιβαίων φαινομένων στο Δία μπορούν να γίνουν από απλούς ερασιτέχνες, ακόμα και με μικρά τηλεσκόπια, έστω και 8 ιντσών. Το μόνο που χρειάζεται είναι μια CCD κάμερα, όρεξη και πολύ μεράκι. Ο Δίας ανατέλει αργά, αρκετά μετά τα μεσάνυχτα, επομένως πρέπει να είναι κανείς διαθέσιμος για ξενύχτια.

 

Το 2009, κατά ευτυχή σύμπτωση, θα συμβεί μια πολυπληθής ακολουθία τέτοιων φαινομένων στους δορυφόρους του Δία. Έπεται συνέχεια!

Από τη βραδιά στον Πάρνωνα, παραθέτω την καμπύλη φωτός από την καταγραφή CCD του Αντώνη Φαρμακόπουλου, όπου φαίνεται ξεκάθαρα η μείωση λαμπρότητας, καθώς και το βίντεο με GPS Time Inserter του Γιάννη Ευφραιμίδη.

 

2Ο3P Occultation Video: http://www.youtube.com/watch?v=KmKxTrXQ-bE

(Το βίντεο τρέχει σε γρήγορη κίνηση, κάθε λεπτό κυλάει κάθε 2 sec)

[PapGeo]

Λοιπόν, αυτά τα αμοιβαία φαινόμενα του Δια φέτος είναι πολύ ενδιαφέροντα. Επιπλέον, είναι εύκολα παρατηρήσιμα. Είχα κι εγώ την τύχη να παρατηρήσω το φαινόμενο του προηγούμενου Σαββατοκύριακου. Και, όντως, έπεται συνέχεια…

 

Μπράβο παιδιά για την μεθόδευση και την παράθεση της προσπάθειάς σας.

[ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΛΕΩΝ]

Μπραβο Βαγγελη και Κυριακη.Δεν με εκπλησει καθολου η επιτυχια σας,μαλλον ειναι πλεον <ρουτινα> για σας να καταγραφετε τετοια φαινομενα.Η προσφορα σας στην ερασιτεχνικη αστρονομια σε συνδιασμο με την χαρα σας να μοιραζεστε, η ταπεινοτητα και το ηθος που σας διακρινει ειναι ενα τεραστιο κεφαλαιο για μας.