Δροσος Γεωργιος

Ένας κρυφός ωκεάνιος κόσμος μεγαλώνει στον Μίμα. Ο Μίμας είναι ένας δορυφόρος του Κρόνου, που μοιάζει με το Death Star της ταινίας Star Wars. Όλα τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι διαθέτει υπόγειο ωκεανό. Η πυκνότητα τoυ Μίμα είναι 1148 kg/m3, πολύ κοντά στην πυκνότητα του νερού 1000 kg/m3. Το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας του Μίμα καλύπτεται από κρατήρες πρόσκρουσης, εκ των οποίων ο μεγαλύτερος, με διάμετρο 130 χλμ., φέρει το όνομα του αστρονόμου Χέρσελ, ο οποίος ανακάλυψε το δορυφόρο. Αποστολές εξερεύνησης και παρατηρήσεις με τα ολοένα και πιο ισχυρά τεχνικά μέσα που έχουν στη διάθεση τους οι επιστήμονες έδειξαν ότι δεν έχει μόνο η Γη στο ηλιακό μας σύστημα λίμνες, θάλασσες και ωκεανούς αλλά υπάρχουν και σε άλλους πλανήτες και δορυφόρους με τη διαφορά ότι βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια τους. Εχει διαπιστωθεί η υποδειχθεί η παρουσία λιμνών, θαλασσών και ωκεανών στο υπέδαφος του Άρη, του Πλούτωνα, του νάνου πλανήτη Δήμητρα, της Ευρώπης (δορυφόρου του Δία), του Εγκέλαδου (δορυφόρου του Κρόνου), στον Τρίτωνα (δορυφόρο του Ποσειδώνα), στη Διώνη και στο Μίμα (δορυφόρους του Κρόνου) κ.α.Η ύπαρξη ωκεανών όπως είναι ευνόητο δημιουργεί αισιοδοξία για την παρουσία κάποιων μορφών ζωής εκεί έστω και σε μικροβιακό επίπεδο και οι επιστήμονες προσπαθούν τώρα να βρουν τρόπους για να τους επισκεφτούμε κάτι βέβαια που δεν είναι καθόλου απλό και εύκολο δεδομένου ότι οι ωκεανοί αυτοί βρίσκονται σε πολύ μεγάλα βάθη κάτω από την επιφάνεια σε πολλές περιπτώσεις κάτω από δεκάδες χλμ. πάγου.Με δημοσίευση https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2022GL100516 της στην επιθεώρηση «Geophysical Research Letters» ερευνητική ομάδα στις ΗΠΑ αναφέρει ότι ο ωκεανός στο Μίμα είναι νεαρής ηλικίας και βρίσκεται σε διαδικασία διεύρυνσης. «Ο Μίμας φαινόταν σαν ένας απίθανος υποψήφιος για την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή με την παγωμένη και βαριά επιφάνειά του που χαρακτηρίζεται από έναν γιγάντιο κρατήρα πρόσκρουσης που κάνει το μικρό φεγγάρι να μοιάζει πολύ με το Άστρο του Θανάτου από το Star Wars. Αν ο Μίμας έχει ωκεανό, αντιπροσωπεύει μια νέα κατηγορία μικρών, «κρυφών» ωκεάνιων κόσμων με επιφάνειες που δεν προδίδουν την ύπαρξη ενός ωκεανού» αναφέρει η Αλίσα Ρόντεν, ερευνήτρια του Ινστιτούτου Ερευνών Σάουθγουεστ. https://physicsgg.me/2023/02/01/ένας-κρυφός-ωκεάνιος-κόσμος-μεγαλώνε/

Ασημίνα Αρβανιτάκη: «Οι Έλληνες πρωτοπορούν στις ανακαλύψεις στη Φυσική» Γελάει πηγαία, μιλάει με απλά λόγια για σύνθετα ζητήματα της φυσικής και τονίζει ότι όπου κι αν βρίσκεται, γίνεται αμέσως εμφανές ότι είναι Ελληνίδα. Η συζήτηση με την Ασημίνα Αρβανιτάκη, κάτοχο της έδρας «Αρίσταρχος» του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, στο Perimeter Institute του Καναδά, κυλάει αβίαστα και μαθαίνει πολλά τον συνομιλητή της, για το γοητευτικό σύμπαν των ερευνητών.Η κ. Αρβανιτάκη είναι η πρώτη γυναίκα που κατέχει ερευνητική έδρα στο Perimeter, ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα έρευνας Θεωρητικής Φυσικής στον κόσμο. Οι επιστήμονες του, έχουν συμβάλλει στην υλοποίηση σημαντικών επιτευγμάτων, όπως στη λήψη της πρώτης φωτογραφίας μιας μαύρης τρύπας.Η κορυφαία Ελληνίδα φυσικός «μετρά» μια σειρά από βραβεία. Το 2016, τής είχε απονεμηθεί το υψηλού κύρους βραβείο «New Horizons in Physics». Ακολούθησε το 2017 το Βραβείο Επιστήμης των Διεθνών Βραβείων «Giuseppe Sciacca», ενώ το 2022 κατέκτησε το μετάλλιο CAP-TRIUMF Vogt Medal for Contributions to Subatomic Physics.Η θεωρητικός της Φυσικής των Στοιχειωδών Σωματιδίων, όπως είναι η ακριβής ειδικότητα της, σπούδασε φυσική στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και αμέσως μετά έφυγε για τις ΗΠΑ και το Πανεπιστήμιο Stanford, στο οποίο ολοκλήρωσε το διδακτορικό της το 2008.Με αφορμή τη νέα της σημαντική διάκριση, μιλάει στην «Κ» για το πώς κατέκτησε την κορυφή, ποια ήταν τα όνειρά της ως παιδί, πώς είναι η ζωή του ερευνητή και πώς εξηγούνται οι πολλές επιτυχίες της Ελλάδας στον τομέα της φυσικής. Κυρία Αρβανιτάκη, πώς αισθάνεστε μετά την πρόσφατη βράβευση σας; Τι σημαίνουν για εσάς αυτές οι διακρίσεις; Το τελευταίο βραβείο μού απονεμήθηκε από την Καναδική Ομοσπονδία Φυσικών και είναι «εξειδικευμένο», από την άποψη ότι δίνεται στους φυσικούς των Στοιχειωδών Σωματιδίων. Η αναγνώριση από τους συναδέλφους είναι ίσως η πιο σημαντική από όλες. Είναι μια ηθική ικανοποίηση που σού γεμίζει τις μπαταρίες για να προχωράς. Να σημειώσω πως υπάρχουν σπουδαίοι Έλληνες φυσικοί αυτή τη στιγμή στο πεδίο της έρευνας, οι οποίο θα έπρεπε να έχουν αναγνωριστεί πριν από εμένα. Επιστήμες όπως η φυσική συνεχίζουν να θεωρούνται από ένα κομμάτι του κοινού «δύσκολες», ενώ αρκετοί μαθητές «τρομάζουν» με το αντικείμενο. Ποια είναι η άποψη σας; Δυστυχώς, η προκατάληψη για τις θετικές επιστήμες, ότι δηλαδή απαιτούν αυξημένη ευφυΐα, παραμένει σε έναν βαθμό. Είναι όμως ένας μύθος, ο οποίος ξεκινάει από την παιδική ηλικία ακόμα. Και ενώ δεν δεχόμαστε σήμερα, ένα παιδί να μην ξέρει να διαβάζει ή να γράφει, συνεχίζουμε να λέμε πως αν έχει δυσκολίες στα μαθηματικά ή τη φυσική, πως απλώς, «δεν τα παίρνει». Το να έχουμε ένα βασικό επίπεδο κατανόησης και αναλυτικής σκέψης στα μαθηματικά και στη φυσική είναι ζήτημα διδασκαλίας και μόνο. Τι θα θέλατε να διδάσκεται καλύτερα στα παιδιά; Ποια γνώση βλέπετε να λείπει από τους σημερινούς φοιτητές; Λείπει η αναλυτική σκέψη. Η οποία όμως, είναι εργαλείο απαραίτητο τη σημερινή εποχή, την οποία «βομβαρδιζόμαστε» με πληροφορίες. Σήμερα, πιο πολύ παρά ποτέ, πρέπει κάποιος να μπορεί να αντιλαμβάνεται τι είναι λογικό και τι παράλογο, τι σωστό και τι λάθος. Ποια στιγμή της ζωής σας αποφασίσατε πως η φυσική ήταν η μοίρα σας; Θυμάμαι εκείνο το βιβλίο που είχε η γενιά μου στο δημοτικό, το «Εμείς και ο κόσμος». Κάποια στιγμή διδασκόμασταν και την ταχύτητα του φωτός. Σκεφτόμουν πόσα πολλά πράγματα συμβαίνουν μέσα στα 8 λεπτά που χρειάζονται για να έρθει το φως από τον ήλιο, στη γη. Αυτή η διαπίστωση πως για οτιδήποτε βλέπουμε, αυτό που αντικρίζουμε είναι το παρελθόν του, με εντυπωσίασε. Μού φάνηκε τρομερό ότι δεν υπάρχει το «ταυτόχρονα». Και ενώ ήμουν καλή σε όλα τα μαθήματα, αυτός ο εντυπωσιασμός με τη φυσική, συνεχίστηκε. Λίγο πριν τις εξετάσεις για το πανεπιστήμιο ήμουν ανάμεσα στο μαθηματικό και το φυσικό. Κατέληξα ότι με ενδιέφερε περισσότερο η απάντηση στο ερώτημα: «γιατί τα πράγματα είναι έτσι όπως είναι» παρά το: «πώς θα τα κάνουμε να δουλέψουν». Οι γονείς σας στο χωριό τι έλεγαν για όλα αυτά τα μεγάλα όνειρα τη δεκαετία του 1990; Από το Λύκειο έλεγα στους γονείς μου, οι οποίοι είναι εκπαιδευτικοί- μαθηματικός ο πατέρας μου, φιλόλογος η μητέρα μου, ότι θέλω να σπουδάσω στο εξωτερικό. Το ήξερα από τότε, ότι στην Ελλάδα δεν θα υπάρχουν πολλές ευκαιρίες. Και είναι πραγματικά, σε μεγάλο βαθμό, ζήτημα ευκαιριών. Ευτυχώς, οι γονείς μου με προστάτεψαν από όλα τα στερεότυπα που υπήρχαν ακόμα και τότε και πόσο μάλλον στο χωριό, που ήταν μικρή κοινωνία. Θυμάμαι ακόμα να πηγαίνω στην τοπική λαϊκή αγορά με τον μπαμπά μου, λίγο πριν φύγω για το Stanford. Ο πατέρας μου ανακοίνωσε το νέο σε έναν συγχωριανό και εκείνος με ρώτησε: «Μα δεν θα μείνεις εδώ να παντρευτείς;». Το 2002 αυτό. Αλλά και τώρα, όταν έρχομαι στην Ελλάδα οι οδηγοί των ταξί με ρωτούν συχνά: «Μα δεν θα γυρίσετε στην Ελλάδα;». Μιας και το αναφέρατε, η γενιά του Brain Drain είναι ένα ζήτημα που συζητείται έντονα στην Ελλάδα. Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο Έλληνα επιστήμονα με όνειρα για έρευνα υψηλού επιπέδου; Ζω μακριά από την Ελλάδα 20 ολόκληρα χρόνια. Σε έναν νέο που έχει μεγάλα όνειρα στον δικό μας τομέα, θα του έλεγα να φύγει, αν το επιθυμεί και ο ίδιος. Γιατί δεν υπάρχουν οι πόροι για έρευνα στην Ελλάδα. Δεν πήγα στο Stanford τόσο εξαιτίας της φήμης του, αλλά επειδή θα έκανα το διδακτορικό μου χωρίς να χρειάζεται να ζητάω από τους γονείς μου χρήματα. Η ανεξαρτησία για τον ερευνητή είναι πολύ βασικό στοιχείο. Αλλά και το γεγονός, ότι η καλή χρηματοδότηση θα ανεβάσει επίπεδο την έρευνα σου, είναι επίσης σημαντικό. Πριν από μια εβδομάδα ο υπουργός ανάπτυξης του Καναδά ανακοίνωσε ότι δίνει 350 εκατ. δολάρια στο Perimeter για έρευνα στους τομείς της Τεχνητής Νοημοσύνης και της Κβαντικής Τεχνολογίας. Στην Ελλάδα μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο; Από την άλλη, οι σπουδές και η εργασία στο εξωτερικό είναι μια καθαρά προσωπική επιλογή. Εγώ πήρα την απόφαση για να μπορώ να συνεχίσω να κάνω τη δουλειά μου, ακριβώς όπως την κάνω τώρα. Συνεχίζουν να συναντούν εμπόδια λόγω του φύλου τους οι γυναίκες επιστήμονες; Ανήκω σε μια γενιά, όπου δεν υπάρχει περίπτωση μια γυναίκα να μην έχει ακούσει κάτι σεξιστικό στη ζωή της. Στο ελληνικό πανεπιστήμιο άκουσα πολλά υποτιμητικά σχόλια προς συμφοιτήτριες μου. Και μάλιστα, ενώ το 1998 οι γυναίκες στο φυσικό ήμασταν εξίσου πολλές με τους άντρες. Δύο χρόνια αργότερα, σε 30 διδακτορικούς φοιτητές στο Stanford, οι γυναίκες ήμασταν μόλις τρεις. Χρειάστηκε να περάσει και άλλος καιρός για να αλλάξουν πράγματα. Προσωπικά, όσο εξελισσόμουν στην ιεραρχία, τόσο πιο έντονο έβλεπα να είναι το πρόβλημα. Συνεργαζόμουν για παράδειγμα σε κάτι με τον καθηγητή μου στο Stanford, Σάββα Δημόπουλο και το ξέρω πως κάποιοι σκέφτονταν ότι εκείνος είχε κάνει όλη τη δουλειά και όχι εγώ. Είναι πολύ πιο εύκολο να σκεφτούν κάτι τέτοιο όταν είσαι γυναίκα. Είναι νοοτροπία υποσυνείδητη. Τα πράγματα βέβαια βελτιώνονται κι αυτό πρέπει να το λέμε. Η σημερινή διδακτορική φοιτήτρια μου θα συναντήσει πολύ καλύτερο περιβάλλον από αυτό που συνάντησα εγώ στην αντίστοιχη ηλικία. Πώς θα περιγράφατε το αντικείμενο της έρευνας σας σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτα για αυτήν; Ασχολούμαι με τη θεωρητική φυσική στοιχειωδών σωματιδίων. Προσπαθούμε να περιγράψουμε τη φύση με τον λιγότερο αριθμό εξισώσεων. Είναι λίγο σαν το “Ξυράφι του Όκαμ” (σ.σ επιστημονική αρχή, η οποία αποδίδεται στον Άγγλο φιλόσοφο του 14ου αι., Γουλιέλμο του Όκαμ και η οποία χονδρικά συμπυκνώνεται στη θεωρία πως η απλούστερη εξήγηση είναι συνήθως η καλύτερη). Σε αυτή μας την προσπάθεια καταφέραμε να δημιουργήσουμε το Καθιερωμένο Πρότυπο, το οποίο περιγράφει τη δημιουργία του κόσμου, από τα πιο μικρά μεγέθη μέχρι τους γαλαξίες. Τι δεν έχει απαντήσει ακόμα η φυσική; Ποια είναι η μεγάλη πρόκληση; Δύσκολη απάντηση. Υπάρχουν πολλές ερωτήσεις για τις οποίες δεν ξέρουμε καν, αν μπορούμε να κάνουμε πείραμα. Οι περισσότερες έχουν να κάνουν με τη θεωρία της κβαντομηχανικής και τη θεωρία της βαρύτητας. Μπορούν αυτές οι δύο να ενωθούν με κάποιο τρόπο; Από πού έρχεται αυτό το 95% της ύλης του σύμπαντος το οποίο δεν γνωρίζουμε και έχουμε «δει» μόνο με τη δύναμη της βαρύτητας; Οι περισσότεροι έχουν ακούσει το Big Bang, και λιγότεροι έχουν ακούσει για το Cosmic Μicrowave Βackground, την κοσμική ακτινοβολία δηλαδή που προκλήθηκε από το Big Bang. Πια, διαθέτουμε τηλεσκόπια που παρατηρούν αυτή την ακτινοβολία. Εγώ ασχολούμαι με τα νετρίνα του Big Bang, τα οποία δημιουργήθηκαν όταν το σύμπαν ήταν ενός δευτερολέπτου- σήμερα είναι 10 δις ετών. Αυτό που θέλω, είναι μια φωτογραφία του σύμπαντος όταν ήταν ενός δευτερολέπτου. Κάπως σαν το James Webb, αλλά με διαφορετικά σωματίδια. Είμαστε φτιαγμένοι από αστέρια – Το μακρύ ταξίδι από τη Μεγάλη Έκρηξη στο ανθρώπινο σώμα Πώς διαχειρίζεστε τον χρόνο σας; Πώς είναι η καθημερινότητα ενός ερευνητή; Καταρχάς, δεν έχω καθόλου social media. Το κάνω από πεποίθηση. Απαιτούν μεγάλη επένδυση χρόνου και δεν νιώθω και την ανάγκη να εκθέτω τον εαυτό μου. Η πολλή πληροφορία γίνεται εύκολα θόρυβος. Και φυσικά, δεν έχω ωράριο, ούτε και θα μπορούσα να έχω. Για εμένα η δουλειά μου είναι μέρος του εαυτού μου. Αν δεν είμαι ευχαριστημένη με τη δουλειά μου, δεν είμαι ευχαριστημένη γενικώς. Τελεία. Αυτό που κάνουμε οι ερευνητές είναι έργο αγάπης, δεν είναι δουλειά. Το κοινό, σε μεγάλο βαθμό συνεχίζει να έχει απαρχαιωμένες αντιλήψεις για τη δουλειά μας. Μάς φαντάζονται με άσπρες ρόμπες, απομονωμένους πάνω σε ένα μικροσκόπιο, να μάς έρχεται ξαφνικά μια λαμπρή ιδέα, όπως συνέβη με τον Νεύτωνα, ο οποίος, κλείστηκε επί τρεις μήνες σπίτι του λόγω της επιδημίας της πανούκλας και κατέληξε στην πολύτιμη θεωρία της βαρύτητας. Δεν είμαστε όλοι Νεύτωνες όμως, αυτό το μυαλό ήταν φαινόμενο. Ευτυχώς για εμάς, η συνεργασία ανάμεσα στους ερευνητές είναι σήμερα μεγάλη. Πώς νιώθετε αλήθεια όταν βρίσκεστε μπροστά σε μια νέα ανακάλυψη; Το καλύτερο συναίσθημα του κόσμου. Ειδικά όταν συνειδητοποιείς ότι αυτό που έχεις καταλάβει δεν το έχει καταλάβει κανείς άλλος. Γιατί στην πραγματικότητα, αυτό που συμβαίνει είναι πως τον περισσότερο καιρό είμαι μπερδεμένη. Όπως και όλοι οι ερευνητές. Από τα 100 πράγματα με τα οποία καταπιάνεσαι, το ένα θα δουλέψει. Μιλάτε πάντα με πολύ καλά λόγια για τον άνθρωπο που σας έδειξε το δρόμο προς το Stanford, τον φυσικό Σάββα Δημόπουλο αλλά και για άλλους Έλληνες φυσικούς. Οι Ελληνίδες και Έλληνες φυσικοί πρωτοπορούμε στις ανακαλύψεις στον κλάδο μας, και πολύ μάλιστα για τη μικρή χώρα που είμαστε. Εκτός από τον καθηγητή μου, Σάββα Δημόπουλο, θα αναφέρω ακόμα τον Γιάννη Ηλιόπουλο στο Παρίσι. Ο τελευταίος, έχει κάνει ανακάλυψη που πια χρησιμοποιείται ως νόμος της φυσικής. Κατά την άποψη μου, θα έπρεπε να έχει πάρει Νόμπελ. Είναι ακόμα ο πρύτανης του φυσικού στο Χάρβαρντ, Ευθύμιος Καξίρας και η Λία Μέρμηγκα, διευθύντρια του Fermilab. Από τη δική μου «φουρνιά» είναι και η Ελένη Κατηφόρη, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβανία. Αυτό συμβαίνει γιατί κάτι γίνεται καλά στη βασική ελληνική παιδεία. Παρά τα προβλήματα, στην Ελλάδα, βιβλία/ύλη και εξετάσεις είναι κοινά για μαθητές δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Η δημόσια παιδεία είναι διευρυμένη. Αυτή είναι μια βασική αρχή δικαιοσύνης, την οποία συχνά υποτιμάμε. Σε πολλές χώρες του εξωτερικού και ειδικά στην Αμερική, οι ανισότητες είναι πολύ μεγάλες. Τι σας λείπει περισσότερο από την Ελλάδα; Οι συγγενείς μου, ο καιρός. Είμαστε πολύ όμορφη χώρα και αυτό δύσκολα ξεχνιέται. Όπου κι αν βρίσκομαι γίνεται πάντα σε όλους πολύ εμφανές ότι είμαι Ελληνίδα. Παρ’ όλα αυτά, η βασική μου θεωρία είναι: «όπου γης και πατρίς». Θεωρώ τον εαυτό μου, πολίτη του κόσμου. https://www.kathimerini.gr/society/562249399/asimina-arvanitaki-oi-ellines-protoporoyn-stis-anakalypseis-sti-fysiki/

Η Δευτέρα για τους κοσμοναύτες μας στον ISS ξεκίνησε με την προετοιμασία του φορτίου για την επιστροφή στη Γη του διαστημικού σκάφους Soyuz MS-22. Υπενθυμίζουμε ότι η προσγείωση του Soyuz MS-22 σχεδιάζεται χωρίς πλήρωμα Επίσης χθες, ο Sergei Prokopiev, ο Dmitry Petelin και η Anna Kikina πραγματοποίησαν μια σειρά πειραμάτων: ▪"3D-printing" - πρόσθετη κατασκευή προϊόντων σε μηδενική βαρύτητα. ▪"Sreda-ISS" — μελέτη των χαρακτηριστικών του σταθμού ως ερευνητικού περιβάλλοντος. ▪"Αλληλεπίδραση-2" — μελέτη των προτύπων συμπεριφοράς του πληρώματος σε μια μεγάλη πτήση. ▪ "Pilot-T" - έλεγχος της απόδοσης ενός κοσμοναύτη σε τροχιά. ▪"Ekon-M" — φωτογράφηση της Γης για την αξιολόγηση της περιβαλλοντικής κατάστασης. Σχετικά με άλλα θέματα στο ρωσικό τμήμα - στην καθημερινή αναφορά: https://www.roscosmos.ru/38811/

Το διαστημικό όχημα Perseverance ολοκληρώνει την κατασκευή της «αποθήκης» υλικών στον Άρη. Τα δείγματα πετρωμάτων θα συλλεχθούν από επερχόμενη αποστολή που θα τα φέρει πίσω στη Γη για ανάλυση. To διαστημικό όχημα Perseverance την περασμένη εβδομάδα φωτογράφισε τον εαυτό του μετά την απόθεση του ένατου σωλήνα με δείγμα αρειανού εδάφους Το ρόβερ Perseverance της NASA βρίσκεται στη φάση της ολοκλήρωσης της κατασκευής της πρώτης «αποθήκης» δειγμάτων σε άλλο πλανήτη, σύμφωνα με ανακοίνωση της αμερικανικής υπηρεσίας. Το ρόβερ εναπόθεσε τον δέκατο κύλινδρο από τιτάνιο μέσα στους οποίους βρίσκονται τα δείγματα πετρωμάτων που ξεκίνησε να συλλέγει πριν από ένα χρόνο. Όπως αναφέρει το BBC, το Perseverance θα πρέπει να γεμίσει άλλους 20 κυλίνδρους. Τα δείγματα που περιέχονται στους κυλίνδρους αυτούς θα συλλεχθούν από επερχόμενη αποστολή που θα τα φέρει πίσω στη Γη για ανάλυση. Οι επιστήμονες της NASA θέλουν να μελετήσουν αυτά τα δείγματα για να προσδιορίσουν αν υπήρξε ποτέ ζωή στον Άρη.Το ρόβερ στάλθηκε στον Άρη για να ερευνήσει μια λεκάνη πλάτους 45 χιλιομέτρων που ονομάζεται κρατήρας Τζεζέρο. Πρόκειται για μια τοποθεσία που πιστεύεται ότι φιλοξενούσε μια λίμνη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Επιπλέον, οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει τα απομεινάρια ενός δέλτα στις δυτικές παρυφές του, όπου ενδέχεται να υπάρχουν ίχνη μικροβιακής ζωής.Το Perseverance έχει τρυπήσει ένα μείγμα ηφαιστειακών και ιζηματογενών πετρωμάτων που οι ερευνητές ελπίζουν ότι θα αποκαλύψουν την ιστορία του κρατήρα και της λίμνης που κάποτε φιλοξενούσε. Δείγματα αυτών των πετρωμάτων βρίσκονται τώρα στην αποθήκη σε ένα επίπεδο κομμάτι του εδάφους που ονομάστηκε «Three Forks».Όπως αναφέρει το BBC, αυτά τα δείγματα που έχει συλλέξει το ρόβερ είναι εφεδρικά καθώς το Perseverance διατηρεί αντίγραφα των δειγμάτων των Three Forks στο σύστημα προσωρινής αποθήκευσης στο εσωτερικό του. Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία ελπίζει ότι το ρόβερ θα μπορέσει να παραδώσει απευθείας αυτά τα πετρώματα – και άλλα που δεν έχει τρυπήσει ακόμη – στην αποστολή που θα πάει να τα παραλάβει. Ωστόσο, η NASA δεν μπορεί να πάρει το ρίσκο σε περίπτωση που πάθει κάτι το ρόβερ, για αυτό και δημιούργησε την αποθήκη υλικών. Εάν καταστραφεί το Perseverance, η αποστολή ανάκτησης θα κατευθυνθεί κατευθείαν στο Three Forks. https://physicsgg.me/2023/01/31/το-διαστημικό-όχημα-perseverance-ολοκληρώνει-τη/

Γιγάντιος «εξωκομήτης» θα χτυπήσει την… πόρτα του Ήλιου (βίντεο) Ο διαστημικός βράχος που προέρχεται από άλλο αστρικό σύστημα έχει διάμετρο έξι χλμ.Οι επιστήμονες παρακολουθούν ένα τεράστιο κομήτη που τέθηκε πρόσφατα σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο και θα κάνει σήμερα τελευταία μέρα του Ιανουαρίου το πιο κοντινό του πέρασμα από το μητρικό μας άστρο σε απόσταση τρεις φορές πιο κοντινή από αυτή που βρίσκεται ο Ερμής που είναι ο κοντινότερος στον Ήλιο πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος.Αστροφυσικοί του Ναυτικού Ερευνητικού Εργαστηρίου στην Ουάσινγκτον παρακολουθούν τον κομήτη που έχει την κωδική ονομασία 96P/Machholz 1. Ο κομήτης που ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του 1980 έχει διάμετρο 6 χλμ. κάτι που σημαίνει ότι αν έπεφτε ποτέ στη Γη θα μπορούσε να προκαλέσει ανυπολόγιστη αν όχι και πλανητικού επιπέδου καταστροφή στην ανθρωπότητα αλλά και ευρύτερα στη ζωή στη Γη. Μια εικόνα του κομήτη 96P/Machholz 1 που κατέγραψε το διαστημικό παρατηρητήριο STEREOΟι παρατηρήσεις που έχουν γίνει μέχρι στιγμής στον κομήτη δείχνουν ότι πιθανότατα προέρχεται από κάποιο άλλο αστρικό σύστημα του γαλαξία μας. Οι ειδικοί εικάζουν ότι στο σύστημα αυτό υπάρχουν πλανήτες η βαρυτική αλληλεπίδραση των οποίων με τον κομήτη τον εκτόξευσαν κυριολεκτικά έξω από το σύστημα και μετά την περιπλάνηση του στο Διάστημα έφθασε κάποια στιγμή στο ηλιακό μας σύστημα στο οποίο εισήλθε και κινείται μέσα σε αυτό σε μια απροσδιόριστη ακόμη τροχιά. Οι ουρές του παγωμένου κομήτη αποτελούνται κυρίως από αέριο που δημιουργείται από την εξάτμιση που προκαλείται σε αυτόν καθώς θερμαίνεται από την ηλιακή ακτινοβολία. Ο κομήτης παρακολουθείται από διαστημικά παρατηρητήρια και τηλεσκόπια και η… βουτιά που θα κάνει προς τον Ηλιο είναι πιθανό να αποκαλύψει κάποια από τα μυστικά του. «Ο 96P είναι ένας πολύ ασυνήθιστος κομήτης, τόσο σε σύνθεση όσο και σε συμπεριφορά, επομένως ποτέ δεν ξέρουμε ακριβώς τι μπορεί να δούμε. Ας ελπίσουμε ότι μπορούμε να εξάγουμε σημαντικά επιστημονικά δεδομένα από αυτόν και να τα μοιραστούμε με όλους όσο πιο σύντομα μπορούμε» αναφέρει ο Καρλ Μπάταμς, εκ των επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1433581/gigantios-exokomitis-tha-chtypisei-tin-porta-toy-ilioy-vinteo/

Εξωπραγματικό βίντεο δείχνει εξωπλανήτες να γυροφέρνουν το άστρο τους. Το 2008, το HR8799 έγινε το πρώτο εξωηλιακό πλανητικό σύστημα που παρατηρείται άμεσα με τηλεσκόπια.Τώρα, το σύστημα έχει και το δικό του βίντεo.Συνδυάζοντας παρατηρήσεις των τελευταίων 12 ετών, αμερικανός αστροφυσικός δημιούργησε βίντεo timelapse που δείχνει μια οικογένεια τεσσάρων γιγάντιων πλανητών να περιφέρονται γύρω από το άστρο.«Συνήθως είναι δύσκολο να δεις πλανήτες να κινούνται στις τροχιές τους» εξηγεί ο αστροφυσικός Τζέισον Ουάνγκ σε ανακοίνωση https://news.northwestern.edu/stories/2023/01/watch-distant-worlds-dance-around-their-sun/ του Πανεπιστημίου Northwestern στις ΗΠΑ.«Για παράδειγμα, δεν είναι άμεσα εμφανές ότι ο Δίας ή ο Άρης περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο επειδή ζούμε στο ίδιο πλανητικό σύστημα και δεν βλέπουμε την κάτοψη».«Επιπλέον, τα αστρονομικά φαινόμενα συμβαίνουν είτε πολύ γρήγορα είτε πολύ αργά για να καταγραφούν σε βίντεο. Όμως αυτό το βίντεο δείχνει πλανήτες να κινούνται σε ανθρώπινη χρονική κλίμακα. Ελπίζω ότι επιτρέπει στον κόσμο να απολαύσει ένα θαύμα» σχολιάζει ο ερευνητής. Το HR8799 βρίσκεται σε σχετικά μικρή απόσταση 133,3 ετών φωτός από τη Γη και είναι ορατό με γυμνό μάτι στον αστερισμό του Πήγασου.Έχει μάζα 1,5 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου και φωτεινότητα σχεδόν 5 φορές μεγαλύτερη. Είναι επίσης πολύ νεότερο από τον Ήλιο: με ηλικία περίπου 30 εκατομμυρίων ετών, σχηματίστηκε εκατομμύρια χρόνια μετά την εξαφάνιση των δεινοσαύρων.Τον Νοέμβριο του 2008, το HR8799 πέρασε στην ιστορία ως το πρώτο σύστημα με πλανήτες που έγιναν άμεσα ορατοί. Έκτοτε ο Ουάνγκ παρακολουθεί τις εξελίξεις κάθε χρόνο από το Παρατηρητήριο Keck στο όρος Μάουνα Κέα της Χαβάης.Έχοντας συγκεντρώσει 12 χρόνια παρατηρήσεων, ο Ουάνγκ ένωσε τις εικόνες και επεξεργάστηκε το βίντεο ώστε να γεμίσουν τα κενά δεδομένων και να εξομαλυνθεί η κίνηση των πλανητών. Σε διαφορετική περίπτωση, οι πλανήτες θα εμφανίζονταν να πηδούν από μια θέση σε άλλη.«Από επιστημονική άποψη δεν υπάρχει τίποτα να κερδίσουμε με το να βλέπουμε το σύστημα σε timelapse, βοηθά όμως τους άλλους να κατανοήσουν τι μελετάμε» λέει ο Ουάνγκ.Το τελικό animation δείχνει τέσσερις φωτεινές κηλίδες γύρω από το άστρο, του οποίου ο δίσκος έχει καλυφθεί επίτηδες ώστε να μην χάνονται οι πλανήτες στη λάμψη.Και τα τέσσερα σώματα είναι μεγαλύτερα από τον Δία.Ο πλανήτης που βρίσκεται πλησιέστερα στο άστρο χρειάζεται 45 χρόνια για να συμπληρώσει μια πλήρη περιφορά.Για να καταγράψει μια πλήρη περιφορά του πιο μακρινού πλανήτη, ο Ουάνγκ θα πρέπει να περιμένει για καιρό.Ένας χρόνος σε αυτό τον μακρινό κόσμο διαρκεί σχεδόν 500 γήινα χρόνια.https://www.in.gr/2023/01/31/b-science/space/eksopragmatiko-vinteo-deixnei-eksoplanites-na-gyrofernoun-astro-tous/

Παραλίγο σύγκρουση σε τροχιά θα δημιουργούσε χιλιάδες επικίνδυνα θραύσματα. Ένας παλιός πύραυλος και ένας ανενεργός στρατιωτικός δορυφόρος που παραμένουν σε τροχιά από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης παραλίγο να συγκρουστούν και να δημιουργήσουν ένα επικίνδυνο σύννεφο από χιλιάδες συντρίμμια.Σύμφωνα με τη LeoLabs, εταιρεία που παρακολουθεί διαστημικά σκουπίδια με διάμετρο άνω των 10 εκατοστών, το ανησυχητικό περιστατικό συνέβη την Παρασκευή καθώς τα αντικείμενα κινούνταν με ταχύτητα σε ύψος 984 χιλιομέτρων.Τα διαστημικά σκουπίδια μπορεί να πλησίασαν σε απόσταση μόλις 6 μέτρων, εκτιμά η εταιρεία, η οποία διαχειρίζεται δύο ισχυρά ραντάρ στην Αμερική και ένα στη Νέα Ζηλανδία. Ο σοβιετικός στρατιωτικός δορυφόρος Cosmos 2361, σε τροχιά από το 1998, παραλίγο να χτυπήσει το δεύτερο στάδιο σοβιετικού πυραύλου SL-8 που εκτοξεύτηκε το 1986.Τα δύο αντικείμενα κινούνται σε μια «κακόφημη γειτονιά» που εκτείνεται σε ύψος από τα 950 μέχρι τα 1.050 χιλιόμετρα. Λόγω του μεγάλου αριθμού ανενεργών δορυφόρων που κινούνται σε αυτές τις τροχιές ο κίνδυνος συγκρούσεων είναι σημαντικός, εκτιμά η LeoLabs. Στην επικίνδυνη ζώνη βρίσκονται σήμερα 160 τμήματα πυραύλων SL-8 και τα ισάριθμα φορτία που μετέφεραν σε τροχιά.Σύμφωνα με την εταιρεία, περίπου 1.400 περιστατικά επικίνδυνης προσέγγισης καταγράφηκαν το διάστημα Ιούνιος – Σεπτέμβριος 2022.Ενδεχόμενη σύγκρουση ανάμεσα σε σχετικά μεγάλα αντικείμενα, όπως στο περιστατικό της Παρασκευής, θα οδηγούσε στο «χειρότερο δυνατό σενάριο», στο οποίο θραύσματα της πρόσκρουσης θα χτυπούσαν άλλους δορυφόρους και θα πυροδοτούσαν ένα ντόμινο καταστροφής γνωστό ως «Σύνδρομο Κέσλερ».Οι παραλίγο συγκρούσεις είναι όλο και συχνότερο φαινόμενο. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός έχει επανειλημμένα διορθώσει την τροχιά του για να αποφύγει διαστημικά σκουπίδια, ενώ η SpaceX χρειάστηκε να πραγματοποιήσει 26.000 ελιγμούς αποφυγής για τους δορυφόρους Starlink την περασμένη διετία. https://www.in.gr/2023/01/31/b-science/space/paraligo-sygkrousi-se-troxia-tha-dimiourgouse-xiliades-epikindyna-thraysmata/

Ο «κομήτης των Νεάντερταλ» στην ελάχιστη απόσταση από τη Γη – Πώς θα τον δείτε. Πενήντα χιλιάδες χρόνια από την τελευταία φορά που εθεάθη στη διαστημική γειτονιά μας, ένας πρασινωπός κομήτης θα βρεθεί την Πέμπτη στην ελάχιστη απόστασή του από τη Γη, οπότε θα είναι ορατός ακόμα με γυμνό μάτι.Το αντικείμενο με την εξωτική ονομασία C/2022 E3 (ZTF) ανακαλύφθηκε τον Μάρτιο του 2022 καθώς πλησίαζε τον Ήλιο. Οι αστρονόμοι αρχικά υποψιάζονταν ότι επρόκειτο για αστεροειδή, κατάλαβαν όμως ότι επρόκειτο για κομήτη όταν τον είδαν να γίνεται όλο και πιο φωτεινός.Αυτό συμβαίνει με τους κομήτες όταν πλησιάζουν στον Ήλιο, ο οποίος λιώνει την επιφάνειά τους και δημιουργεί μια μακριά ουρά από αέρια, σκόνη και παγοκρυστάλλους.Λόγω των οργανικών μορίων που περιέχει, η ουρά του C/2022 E3 (ZTF) φαίνεται πράσινη καθώς φωτίζεται στη λιακάδα.Μετρήσεις της τροχιάς του κομήτη υποδεικνύουν ότι πέρασε για τελευταία φορά από τη γειτονιά της Γης την τελευταία εποχή των παγετώνων, όταν ο σύγχρονος άνθρωπος ακόμα συνυπήρχε με τα ξαδέλφια του τους Νεάντερταλ.Ίσως ξαναεμφανιστεί σε 50.000 χρόνια, δεν αποκλείεται όμως να χαθεί για πάντα στον διαστρικό χώρο.Τα ξημερώματα της Πέμπτης, ο πράσινος κομήτης θα φτάσει στο περίγειο, την ελάχιστη απόστασή του από τη Γη. Θα βρίσκεται τότε 42 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά, περίπου το ένα τρίτο της απόστασης μέχρι τον Ήλιο. Από τις 12 Ιανουαρίου ο C/2022 E3 (ZTF) απομακρύνεται πλέον από τον Ήλιο, θα παραμείνει όμως ορατός τις επόμενες ημέρες στο βόρειο ημισφαίριο, πριν τελικά περάσει κάτω από τον ορίζοντα για να εμφανιστεί για λίγο στον ουρανό του νότιου ημισφαιρίου. Πώς θα τον δείτε Ο κομήτης είναι οριακά ορατός με γυμνό μάτι για το μεγαλύτερο μέρος της νύχτας, καλύτερα όμως να τον παρατηρήσετε με τηλεσκόπιο ή κιάλια.Την Τετάρτη, ιδανική μέρα παρατήρησης αν το επιτρέπει ο καιρός, θα περνά από τον αστερισμό της καμηλοπάρδαλης, κοντά στον πολικό αστέρα, ανάμεσα στη Μεγάλη και τη Μικρή Άρκτο. Πιο εύκολο όμως θα είναι να τον θαυμάσετε σε ζωντανή μετάδοση στο YouTube. Το livestream του Virtual Telescope Project θα αρχίσει την Πέμπτη στις 6 το πρωί ώρα Ελλάδας και θα είναι επίσης διαθέσιμο στο κανάλι του στο YouTube.Μια άλλη ευκαιρία για παρατήρηση είναι το διάστημα 9-13 Φεβρουαρίου, όταν ο κομήτης θα βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου κοντά στον λαμπρό Άρη. Τι είναι οι κομήτες; Γνωστοί και με το παρατσούκλι «βρόμικες χιονόμπαλες», οι κομήτες αποτελούνται από πάγους, βράχους και σκόνη και είναι τυλιγμένοι από μια αραιή ατμόσφαιρα που ονομάζεται κόμη.Οι κομήτες που ενίοτε εμφανίζονται στον ουρανό είναι περαστικοί επισκέπτες. Σχεδόν όλοι προέρχονται από το Νέφος του Όορτ, ένα σφαιρικό αντικείμενο από παγωμένα αντικείμενα που περιβάλλει το Ηλιακό Σύστημα.Βαρυτικές αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε σώματα του Νέφους του Όορτ ενίοτε δίνουν μια ώθηση σε κάποιο κομήτη για να κατευθυνθεί προς τον Ήλιο.Κάθε χρόνο οι αστρονόμοι ανακαλύπτουν καμιά δεκαριά πρωτοεμφανιζόμενους κομήτες.Μια μοναδική περίπτωση ήρθε το 2019 με την ανακάλυψη του κομήτη 2I/Borisov, ο οποίος εκτιμάται ότι προερχόταν από άλλο πλανητικό σύστημα. Διαλύθηκε αφότου πλησίασε τον Ήλιο και τα θραύσματα χάθηκαν στο Διάστημα.Οι κομήτες συνεχίζουν να ενδιαφέρουν τους αστρονόμους επειδή θεωρούνται κατάλοιπα από τον σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Διατηρημένοι αναλλοίωτοι στην κατάψυξη του Νέφους του Όορτ, αποκαλύπτουν λεπτομέρειες για τις διαδικασίες που δημιουργούν τους πλανήτες.Για να αποσπάσει όσο περισσότερες πληροφορίες γίνεται, η NASA προγραμματίζει παρατηρήσεις του C/2022 E3 (ZTF) με το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb.

Πώς είναι τα πράγματα σε τροχιά; Το Σαββατοκύριακο, οι κοσμοναύτες της Roscosmos ετοιμάζονταν να αποσυνδέσουν το φορτηγό Progress MS-20 από το ISS: επανενεργοποίησαν το πλοίο, αποσυναρμολόγησαν τον αεραγωγό, αφαίρεσαν τους σφιγκτήρες βιδών ταχείας απελευθέρωσης από τον σύνδεσμο, έκλεισαν τις καταπακτές μεταφοράς μεταξύ του Progress και του Μονάδα Zvezda και έλεγξε τη στεγανότητά τους. Το Progress MS-20 θα αποπλεύσει στις 7 Φεβρουαρίου στις 08:01 ώρα Μόσχας Σχετικά με άλλες περιπτώσεις στο ρωσικό τμήμα από τις 27 έως τις 29 Ιανουαρίου - στην αναφορά: https://www.roscosmos.ru/38802/

Διαστημική Βιολογία: Κρυστάλλωση Πρωτεϊνών Η κρυστάλλωση των πρωτεϊνών με τον μετέπειτα προσδιορισμό των δομών τους με ανάλυση περίθλασης ακτίνων Χ είναι μια πολλά υποσχόμενη κατεύθυνση στη σύγχρονη δομική βιολογία. Το 2009-2022, η Roscosmos και η Ιαπωνική Υπηρεσία Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης (JAXA) διεξήγαγαν 18 συνεδρίες ενός πειράματος για την κρυστάλλωση πρωτεϊνών με αντίθετη διάχυση μέσω της φάσης γέλης σε ένα τριχοειδές στο ISS. Περισσότερες από 270 πρωτεΐνες και τα σύμπλοκά τους έχουν κρυσταλλωθεί υπό συνθήκες μικροβαρύτητας και οι δομές περίπου 165 πρωτεϊνών και τα σύμπλοκά τους έχουν αποκρυπτογραφηθεί. Δείγματα πρωτεΐνης και διαλύματα κρυστάλλωσης παραδίδονται στον ISS από το ρωσικό διαστημόπλοιο Progress και Soyuz. Το πείραμα πραγματοποιείται με τη χρήση ιαπωνικού εξοπλισμού JAXA-PCG. Στη συνέχεια, στη Γη, οι κρύσταλλοι εξετάζονται για να καθοριστούν οι συντεταγμένες των συστατικών τους ατόμων. Οι πρωτεΐνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην ανάπτυξη αντιβακτηριακών, αντιφλεγμονωδών, αντιικών και αντικαρκινικών φαρμάκων, για τη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη, της φυματίωσης, του τετάνου και διαφόρων φλεγμονωδών διεργασιών. https://vk.com/roscosmos?z=photo-30315369_457363280%2Fwall-30315369_566535

Στο Αιγαίο το εντυπωσιακό αμερικανικό ερευνητικό γεωτρύπανο JOIDES Resolution Το μήκους 143 μέτρων πλοίο, βρίσκεται στο Αιγαίο για την πραγματοποίηση της διεθνούς αποστολής υποθαλάσσιων ερευνητικών γεωτρήσεων «Hellenic Arc Volcanic Field-IODP Expedition 398». Μια μοναδική για τα ελληνικά δεδομένα ωκεανογραφική αποστολή πραγματοποιείται αυτή την περίοδο, στο ηφαιστειακό σύμπλεγμα της Σαντορίνης, του Κολούμπου και των Χριστιανών. Για πρώτη φορά, ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά σκάφη των ΗΠΑ, το εντυπωσιακό πλοίο-γεωτρύπανο «JOIDES Resolution», μήκους 143 μέτρων, βρίσκεται στο Αιγαίο για την πραγματοποίηση της διεθνούς αποστολής υποθαλάσσιων ερευνητικών γεωτρήσεων «Hellenic Arc Volcanic Field-IODP Expedition 398».Το πρόγραμμα, στο οποίο συμπράττουν κορυφαίοι διεθνείς ερευνητικοί φορείς, χρηματοδοτείται από το Διεθνές Πρόγραμμα Εξερεύνησης των Ωκεανών (International Ocean Discovery Programme – IODP) που μελετά την εξέλιξη της Γης και την κλιματική αλλαγή. Η ωκεανογραφική αποστολή ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2022 και αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 10 Φεβρουαρίου 2023 με την άφιξη του JOIDES Resolution στο Ηράκλειο Κρήτης. Μπορεί να προκαλέσει πιο καταστροφική έκρηξη από το 1650 Σκοπός της αποστολής είναι η πραγματοποίηση υποθαλάσσιων ερευνητικών γεωτρήσεων για την ανάκτηση εκατοντάδων μέτρων πυρήνα ιζήματος κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας, προκειμένου να σχηματιστεί ένα πλήρες αρχείο της γεωλογικής ιστορίας του ενεργού ηφαιστειακού συμπλέγματος της Σαντορίνης τα τελευταία τρία εκατομμύρια χρόνια. Μετά το τέλος της αποστολής, οι επιστήμονες θα γνωρίζουν πόσες ηφαιστειακές εκρήξεις έχουν πραγματοποιηθεί και πότε στον χώρο της Σαντορίνης, καταρρίπτοντας παλαιότερες θεωρίες που στερούνταν αυτών των δεδομένων. Επιπρόσθετα, θα συλλεχθεί υλικό για την εξερεύνηση της μικροβιακής ζωής στο βαθύ υπόστρωμα στην καλδέρα της Σαντορίνης, για τον εντοπισμό μικροοργανισμών που παίζουν ρόλο κλειδί στον σχηματισμό σημαντικών γεωλογικών δομών, καθώς επίσης για να γίνει εκτίμηση των δυνατοτήτων τους σε βιοτεχνολογικές εφαρμογές.Η Ελλάδα συμμετέχει στην αποστολή με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) και την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Δρα Παρασκευή Νομικού, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και την Δρα Όλγα Κουκουσιούρα, Εργαστηριακό-Διδακτικό Προσωπικό του Τμήματος Γεωλογίας, καθώς και με το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και την Κύρια Ερευνήτρια στον Τομέα της Περιβαλλοντικής Μικροβιολογίας Δρα Παρασκευή Πολυμενάκου.Το πλοίο έχει επανδρωθεί από περίπου 30 επιστήμονες από διάφορες χώρες, 25 άτομα τεχνικού προσωπικού και 62 μέλη πληρώματος. Οι κύριοι επιστήμονες είναι ο Καθηγητής T.H. Druitt (Γαλλία) και ο Δρ S. Kutterolf (Γερμανία). Το κόστος της ωκεανογραφικής αποστολής είναι περίπου 25 εκατομμύρια δολάρια και αποτελεί την σημαντικότερη μέχρι σήμερα ερευνητική επένδυση στη θαλάσσια έρευνα στην Ελλάδα.Το επιστημονικό σκέλος συμπληρώνεται με ένα φιλόδοξο πρόγραμμα δημόσιας προβολής, προσφέροντας ευκαιρίες σε νέους επιστήμονες και φοιτητές να εκπαιδευτούν και να συμμετάσχουν σε έρευνες σε διεθνές επίπεδο, καθώς επίσης στο κοινό και στα σχολεία να μάθουν για τα επιστημονικά ευρήματα σε πραγματικό χρόνο μέσω των κοινωνικών δικτύων, των ζωντανών συνδέσεων και των διαδικτυακών σεμιναρίων. Έχουν γίνει δεκάδες διαδικτυακές εκπαιδευτικές ξεναγήσεις στα εργαστήρια και στους χώρους του πλοίου από ελληνικά σχολεία υπό την καθοδήγηση της κας Νομικού. Οι μαθητές/τριες παρακολουθούν πώς πραγματοποιείται μια γεώτρηση, ποια μηχανήματα χρησιμοποιούν στο πλοίο οι επιστήμονες, πώς λειτουργεί το πλοίο-γεωτρύπανο και γιατί είναι απαραίτητες οι θαλάσσιες γεωτρήσεις. Η σημασία του ECORD για την Ελλάδα Όπως τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κα Νομικού, «για να έχουμε όμως τη δυνατότητα να συμμετέχουν Έλληνες επιστήμονες σε τέτοιες σημαντικές αποστολές, θα πρέπει η Ελλάδα να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Συνεργασία για Θαλάσσιες Ερευνητικές Γεωτρήσεις (European Consortium for Ocean Research Drilling-ECORD)». Πρόκειται για μία διαχειριστική δομή 15 κρατών μελών (14 ευρωπαϊκές χώρες και του Καναδά) στον τομέα της υποθαλάσσιας εξερεύνησης της Γης, που ιδρύθηκε το 2003 σαν τμήμα του Διεθνούς Προγράμματος Εξερεύνησης των Ωκεανών (IODP).«Οι Ελληνίδες επιστήμονες που συμμετέχουμε στην αποστολή και έχοντας ζήσει την εμπειρία της εξερεύνησης του πιο ενεργού υποθαλάσσιου χώρου της Ελλάδας, ζητούμε από την ελληνική κυβέρνηση να συμβάλει στην ένταξη της Ελλάδας στο ECORD», αναφέρει η κα Πολυμενάκου. Τονίζει ότι «η ένταξη της Ελλάδας στο ECORD αποτελεί αίτημα σύσσωμης της ελληνικής επιστημονικής και ερευνητικής κοινότητας στο πεδίο της θάλασσας, και θα έχει θεμελιώδη οφέλη».Σύμφωνα με την κα Νομικού, «ενώ οι επιστημονικές δραστηριότητες του ECORD βρίσκονται στην αιχμή των προσπαθειών για την προστασία των ωκεανών και των θαλασσών, υποστηρίζονται ομόφωνα από τα κράτη μέλη της ΕΕ και αποτυπώνονται στις αποφάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ, η Ελλάδα έχει πάψει να αποτελεί μέλος του ECORD από το 1996 μέχρι σήμερα. Σαν αποτέλεσμα, η χώρα μας στερείται τα οφέλη της ένταξης που απολαμβάνουν οι Ευρωπαίοι επιστήμονες των χωρών-μελών του ECORD».Στα οφέλη της Ελλάδας από την ένταξη στο ECORD, σύμφωνα με τις Ελληνίδες ερευνήτριες, συμπεριλαμβάνονται οι δυνατότητες νέων ερευνητικών υποθαλάσσιων ερευνών, η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, η εκπαίδευση νέων επιστημόνων, ο κοινός προγραμματισμός με άλλες χώρες και η μείωση του κόστους των ερευνητικών δραστηριοτήτων, η μεταφορά της έρευνας σε εφαρμογές των αποτελεσμάτων, η κατάθεση ερευνητικών προτάσεων στο Πρόγραμμα MagellanPlus των IODP και ECORD, η συμμετοχή στις ερευνητικές αποστολές του IODP, η πλήρης πρόσβαση στα δεδομένα των ωκεάνιων γεωτρήσεων των τελευταίων 50 ετών, η συμμετοχή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του ECORD που περιλαμβάνει θερινά σχολεία, υποτροφίες, επιχορηγήσεις και διαλέξεις διακεκριμένων επιστημόνων, καθώς και η συμμετοχή στις επιτροπές του IODP.Τα οφέλη περιλαμβάνουν ακόμη τη βασική γνώση του υποθαλάσσιου ελλαδικού χώρου και της παλαιογεωγραφικής του εξέλιξης, την εφαρμοσμένη έρευνα με θετικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, την οικονομική ανάπτυξη της χώρας βάσει κρίσιμων ορυκτών πρώτων υλών, ενεργειακών πόρων και πηγών καινοτόμων γονιδίων με βιοτεχνολογικές και βιοϊατρικές εφαρμογές, τη συμβολή στην ανάπτυξη της εθνικής περιβαλλοντικής πολιτικής και στα ζητήματα κλιματικής αλλαγής, την κατανόηση και αντιμετώπιση των θαλάσσιων γεω-κινδύνων, την εθνική εξωτερική πολιτική και τη ναυτιλία (π.χ. έρευνα ναυτικών ατυχημάτων). https://www.tanea.gr/2023/01/30/greece/sto-aigaio-to-entyposiako-amerikaniko-ereynitiko-geotrypano-joides-resolution/

Αποστολή σε αστεροειδή που «αξίζει» 75.000 φορές περισσότερο από την παγκόσμια οικονομία Ένας νέος, διαφορετικός κόσμος Η NASA προετοιμάζει μία αποστολή αξίας 1 δισ. στον παράξενο αστεροειδή Ψυχή (Psyche) που σε μία διαστημική οικονομία θα «άξιζε» 75.000 φορές περισσότερο από την τρέχουσα παγκόσμια οικονομία.Η Ψυχή είναι ένας μοναδικός μεταλλικός αστεροειδής που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο μεταξύ του Άρη και του Δία. Αυτό που κάνει τον αστεροειδή σπάνιο είναι ο (κατά τα φαινόμενα) εκτεθειμένος πυρήνας νικελίου-σιδήρου, που είναι από τους δομικούς λίθους του ηλιακού μας συστήματος.Στη Γη, τα αντίστοιχα υλικά είναι απρόσιτα κάτω από τον φλοιό και τον μανδύα. Σύμφωνα με εκτίμηση του περιοδικού Forbes, αν υπήρχε η διαστημική τεχνολογία για να εξορυχθεί το πολύτιμο περιεχόμενο, θα αντιστοιχούσε σε 10.000 τετράκις εκατομμύρια δολάρια, σε σημερινές τιμές . Η NASA προετοιμάζει με μία μικρή καθυστέρηση την αποστολή με στόχο, όχι φυσικά την εξόρυξη, αλλά την κατανόηση ενός ανεξερεύνητου δομικού στοιχείου των πλανητών, των πυρήνων σιδήρου. Πρόκειται για μία πολλά υποσχόμενη εξερεύνηση σε έναν κόσμο διαφορετικού τύπου, αφού δεν είναι φτιαγμένος από βράχους και πάγο, αλλά από μέταλλο.Το ταξίδι του διαστημικού σκάφους θα διαρκέσει 3,5 έτη και, όταν φτάσει στον αστεροειδή, θα τεθεί σε τροχιά γύρω του για 21 μήνες, χαρτογραφώντας και μελετώντας τις ιδιότητες του παράξενου και δυνητικά πολύτιμου νέου κόσμου. https://physicsgg.me/2023/01/30/αποστολή-σε-αστεροειδή-που-αξίζει-75-000/

Η Ελιγολάνδη με το μοναδικό της δέντρο. Το καλοκαίρι του 1925 (i), ένας εικοσιτριάχρονος Γερμανός πέρασε μέρες αγωνιώδους μοναξιάς σε ένα ανεμοδαρμένο νησί της Βόρειας Θάλασσας: την Ελιγολάνδη(ii) ή Χέλγκολαντ (Helgoland) – το Ιερό νησί. Σ’ αυτό το νησί, συνέλαβε την μαθηματική δομή της κβαντικής φυσικής. Ίσως την πιο εντυπωσιακή επιστημονική επανάσταση όλων των εποχών. Το όνομα του νεαρού ήταν Βέρνερ Χάιζενμπεργκ (Werner Heisenberg). Max Jensen – Ακτή ανοιχτά της Ελιγολάνδης Ενώ εργαζόταν στο πανεπιστήμιο του Γκαίτιγκεν, μια κρίση αλεργίας στη γύρη παραμόρφωσε το πρόσωπό του κάνοντάς το αγνώριστο. Αδυνατώντας να αντέξει έστω και μια μέρα καλοκαιρινής άνοιξης παραπάνω, μπήκε σε ένα πλοίο για να φύγει όσο το δυνατόν πιο μακριά έχοντας στο μυαλό του τα ανεξήγητα προβλήματα της σύγχρονης φυσικής: Πως εξηγείται η συμπεριφορά των ατόμων; Πώς κινούνται τα ηλεκτρόνια; Γιατί φαίνονται να έχουν συγκεκριμένες μόνο τροχιές; Γιατί κάνουν αυτά τα ξεκάρφωτα «άλματα» από τη μια τροχιά στην άλλη; Ποια δύναμη θα μπορούσε πθανώς να προκαλέσει τέτοια παράξενη συμπεριφορά; Τα ερωτήματα του είχαν γίνει εμμονή. Όπως και οι άλλοι, είχε δοκιμάσει τα πάντα. Τίποτα δεν λειτούργησε. Φαινόταν ότι δεν υπήρχε λογική δύναμη ικανή να καθοδηγήσει τα ηλεκτρόνια στις παράξενες τροχιές του Μπορ και στα περίεργα άλματά του. Κι όμως αυτές οι τροχιές κι αυτά τα άλματα προέβλεπαν σωστά τα ατομικά φαινόμενα. Κατέληξε στην κατάσταση μιας απόγνωσης – εκείνης που μας ωθεί να αναζητήσουμε ακραίες λύσεις.Ο Χαίζενμπεργκ ταλαιπωρημένος από την αλλεργία του στη γύρη φτάνει στην Ελιγολάνδη η οποία διαθέτει ελάχιστη βλάστηση. Δεν έχει μαζί του πολλές αποσκευές: μια αλλαξιά ρούχα, ένα ζευγάρι παπούτσια πεζοπορίας, το Δυτικόανατολικό ντιβάνι – μια συλλογή ποιημάτων του Γκαίτε και τους υπολογισμούς του για τις τροχιές των ηλεκτρονίων. Βρήκε ένα δωμάτιο, η ιδιοκτήτρια του οποίου μόλις αντίκρυσε το παρμορφωμένο πρόσωπό του από την αλλεργία νόμισε ότι τον είχαν δείρει – γεγονός καθόλου σπάνιο στην Γερμανία του μεσοπολέμου.Στην «Ελιγολάνδη με το μοναδικό της της δέντρο», όπως λέει ο Τζέιμς Τζόις στον «Οδυσσέα», σε πλήρη μοναξιά, ο Χάιζενμπεργκ αποφάσισε να εξερευνήσει ριζοσπαστικές ιδέες. Με ριζοσπαστικές ιδέες είκοσι χρόνια νωρίτερα, ένα άλλος νεαρός φυσικός, ο Αϊνστάιν είχε καταπλήξει τον κόσμο. Ο ριζοσπαστισμός του είχε λειτουργήσει. Στα είκοσί σου, μπορείς να ονειρεύεσαι ελεύθερα. Ο Αϊνστάιν είχε δείξει ότι ακόμη και οι πιο ριζωμένες πεποιθήσεις μας μπορεί να είναι λανθασμένες. Αυτό που μας φαίνεται προφανές μπορεί να αποδειχθεί ότι δεν είναι σωστό. Η εγκατάλειψη υποθέσεων που δείχνουν αυτονόητες μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατανόηση. Όλα πρέπει να βασίζονται σε αυτό που βλέπουμε, όχι σε αυτό που υποθέτουμε ότι ισχύει. Η γνώση έπρεπε να βασίζεται αποκλειστικά σε παρατηρήσεις, απαλλαγμένη από κάθε σιωπηρή «μεταφυσική» υπόθεση.Ο Χάιζενμπεργκ αγωνιούσε να μάθει τι πραγματικά συνέβαινε στο άτομο. Κάθε φορά που ένα ηλεκτρόνιο αλλάζει ενεργειακή στάθμη ενώ περιφέρεται γύρω από τον πυρήνα, εκπέμπει ένα φωτόνιο, ένα σωματίδιο φωτός. Τούτο το σωματίδιο μπορεί να καταγραφεί σε μια φωτογραφική πλάκα. Κι αυτή είναι η μόνη πληροφορία που μπορεί να μετρηθεί άμεσα, το μόνο φως που αναδύεται από το σκοτάδι του ατόμου. Ο Χάιζενμπεργκ αποφάσισε να αγνοήσει όλα τα υπόλοιπα. Θα συνήγαγε τους κανόνες που διέπουν την ύπαρξη σε αυτήν την κλίμακα οπλισμένος μονάχα με τούτη την πενιχρή χούφτα δεδομένων. Δεν θα βασιζόταν σε καμία έννοια, σε καμία εικόνα, σε κανένα μοντέλο. Θα άφηνε την πραγματικότητα να υπαγορεύσει η ίδια το τι θα μπορούσε να ειπωθεί γι αυτήν.Ο Χάιζενμπεργκ μισούσε την αφελή και παιδιάστικη εικόνα του ατόμου με τον πυρήνα σαν ένα μικρό ήλιο και τα ηλεκτρόνια να περιφέρονται γύρω του σαν πλανήτες. Στο δικό του όραμα για το άτομο αυτές οι νοερές εικόνες εξαφανίζονταν· ο μικροσκοπικός ήλιος έσβηνε, το ηλεκτρόνιο έπαυε να περιστρέφεται και διαλυόταν σε ένα άμορφο νέφος. Το μόνο που έμενε ήταν οι αριθμοί. Ένα τοπίο τόσο άγονο όσο και το νησί της Ελιγολάνδης. Τακτοποίησε τα πειραματικά δεδομένα σε ένα τεράστιο σύστημα από ομάδες και στήλες, σχηματίζοντας ένα πολύπλοκο δίκτυο από πίνακες. Σιγά-σιγά, άρχισε να διακρίνει αδιόρατες σχέσεις, τρόπους να προσθέτει και να πολλαπλασιάζει αυτούς τους πίνακες, κανόνες μιας νέου τύπου άλγεβρας που γινόταν όλο και πιο αφηρημένη. Ο Χάιζενμπεργκ αναστατώνεται τόσο που δεν μπορεί να ξανακοιμηθεί. Σχεδόν τρικλίζοντας από έξαψη βγαίνει έξω. Κατευθύνεται προς τη νότια άκρη του νησιού με σκοπό να ανέβει σε έναν απόκρημνο βράχο μεγάλου ύψους. Φτάνει στην κορυφή σώος και αβλαβής. Είναι η πιο δύσκολη ανάβαση στην ιστορία της φυσικής.Ο ίδιος περιέγραψε(iii) την κατάστασή του μετά από χρόνια ως εξής: «Ήταν γύρω στις τρεις η ώρα το πρωί όταν τα τελικά αποτελέσματα των υπολογισμών μου ήταν μπροστά μου. Ένιωσα βαθιά ταραχή. Ήμουν τόσο ταραγμένος που δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Έφυγα από το σπίτι και άρχισα να περπατάω αργά στο σκοτάδι. Ανέβηκα σε έναν βράχο με θέα τη θάλασσα στην άκρη του νησιού και περίμενα να βγει ο ήλιος»Παρατηρώντας την ανατολή ήλιου αποκρυσταλλώνει στο μυαλό του τη νέα ιδέα. Μια ιδέα που θα μεταμόρφωνε τη φυσική στο σύνολό της – μαζί με το σύνολο της επιστήμης, αλλά και την ίδια την αντίληψή μας για τον κόσμο. Μια ιδέα που η ανθρωπότητα δεν την έχει ‘απορροφήσει’ ακόμη πλήρως. Το άλμα του Χάιζενμπεργκ είναι τόσο τολμηρό όσο και απλό.Αφού κανείς δεν μπόρεσε να βρει τη δύναμη που είναι ικανή να προκαλέσει την παράξενη συμπεριφορά των ηλεκτρονίων, ας σταματήσουμε να ψάχνουμε για αυτή τη νέα δύναμη. Ας χρησιμοποιήσουμε αυτά που γνωρίζουμε: την ηλεκτρική δύναμη που δεσμεύει το ηλεκτρόνιο κοντά στον πυρήνα. Αφού δεν μπορούμε να βρούμε νέους νόμους κίνησης για να εξηγήσουμε τις τροχιές του Μπορ και τα «άλματα» του, θα μείνουμε με τους νόμους της κίνησης που γνωρίζουμε, χωρίς να τους αλλάξουμε. Αντίθετα, θα αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας για το ηλεκτρόνιο. Θα σταματήσουμε να περιγράφουμε την κίνησή του. Θα περιγράψουμε μόνο αυτό που μπορούμε να παρατηρήσουμε: το φως που εκπέμπει. Θα βασίσουμε τα πάντα σε ποσότητες που είναι παρατηρήσιμες. Αυτή ήταν είναι η ιδέα.Ο Χάιζενμπεργκ υπολόγισε εκ νέου τη συμπεριφορά του ηλεκτρονίου χρησιμοποιώντας μεγέθη που παρατηρούμε, όπως τη συχνότητα του εκπεμπόμενου φωτός. Μπορούμε να παρατηρήσουμε τα αποτελέσματα των αλμάτων του ηλεκτρονίου από τη μια τροχιά του Μπορ σε μια άλλη. Ο Χάιζενμπεργκ αντικαθιστά τις φυσικές μεταβλητές (αριθμούς) με πίνακες αριθμών. Χρησιμοποιεί αυτούς τους πίνακες για να υπολογίσει κάτι που θα μπορούσε να δικαιολογήσει τους κανόνες του Μπορ. Ένας πίνακας του Χάιζενμπεργκ, με τους αριθμούς που ‘παριστάνουν’ θέσεις ηλεκτρονίων. Για παράδειγμα, ο αριθμός X23, αναφέρεται στο άλμα από την δεύτερη προς την τρίτη τροχιά Όταν οι πρώτοι όροι φάνηκαν να ταιριάζουν δίνοντας τους κανόνες του Μπορ, δεν είχε πλέον καμία αμφιβολία για τη συνέπεια της νέας «κβαντικής» μηχανικής που περιέγραφε ο υπολογισμός του. Αισθανόταν βαθιά ανήσυχος, με μια αίσθηση ότι είχε ξεπεράσει την επιφάνεια των πραγμάτων βλέποντας το παράξενα όμορφο εσωτερικό τους. Ένιωθε ζαλισμένος στη σκέψη ότι τώρα έπρεπε να ερευνήσει αυτόν τον πλούτο των μαθηματικών δομών που η Φύση είχε απλώσει τόσο γενναιόδωρα μπροστά του.Μπορεί κάποιος να μετρήσει σε ποια κβαντική κατάσταση βρίσκεται το άτομο και αργότερα να ξαναμετρήσει σε ποιά κατάσταση βρίσκεται στη συνέχεια. Τι γίνεται όμως στο ενδιάμεσο; Έχει τελικά κανένα νόημα αυτή η ερώτηση; Μήπως η μοναδική πραγματικότητα την οποία μπορεί να συλλάβει μια μέτρηση είναι η πραγματικότητα της ίδιας της μέτρησης; Αν ναι, τότε μια θεωρία φυσικής, μια εμπειρική θεωρία, μπορεί να μιλάει μόνο για πράγματα που είναι μετρήσιμα. Η φυσική είναι αυτό που μπορεί να μετρήσει κανείς, τίποτα περισσότερο. Παρότι ο Χάιζενμπερργκ όλα αυτά τα αισθανόταν ακόμα πολύ ασαφή και αβέβαια, ήταν σίγουρος πλέον ότι τα ηλεκτρόνια δεν κινούνται σε τροχιές. (i) To 1925 ο Χίτλερ, ο οποίος είχε εκτίσει την «ποινή» του για την απόπειρα του πραξικοπήματος της μπυραρίας, έπεισε τις αρχές της Βαυαρίας να άρουν την απαγόρευση του ναζιστικού κόμματος. Το ναζιστικό κόμμα επανιδρύθηκε επίσημα με τον Χίτλερ ως αδιαμφισβήτητο ηγέτη του, οποίος το καλοκαίρι του 1925 θα εξέδιδε το πολιτικό μανιφέστο του, το Mein Kampf. (ii) Η Ελιγολάνδη έχει έκταση όσο και η νήσος Ρω δυτικά του Καστελόριζου (αλλά σε αντίθεση με τα ελληνικά νησιά διαθέτει 12 ναυτικά μίλια χωρικά ύδατα όπως ακριβώς απαιτεί το διεθνές δίκαιο). Παραχωρήθηκε το 1890 στην Γερμανία από την Μεγάλη Βρετανία με την συνθήκη Συνθήκη Ελιγολάνδης-Ζανζιβάρης. Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 το ναζιστικό καθεστώς μετέτρεψε το νησί σε στρατιωτική βάση. Το 1947 το Βρετανικό Ναυτικό συγκεντρώνει 7000 τόνους εκρηκτικά και επιχειρεί να τινάξει στον αέρα το νησί. Πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη μέχρι τότε μη πυρηνική έκρηξη της ιστορίας. Η εκρηκτική ισχύς ήταν η μισή από την εκρηκτική δύναμη της βόμβας στην Χιροσίμα, αλλά το νησί άντεξε. Η πλαγιά όπου είκοσι δυο χρόνια νωρίτερα είχε σκαρφαλώσει ο Χάιζενμπεργκ έχοντας στο μυαλό του την κβαντομηχανική γκρεμίστηκε. (iii) Werner Heisenberg, ‘Der Teil und das Ganze’ (1969) https://physicsgg.me/2023/01/28/η-ελιγολάνδη-με-το-μοναδικό-της-δέντρο/

Νέα μελέτη επιβεβαιώνει τη διαστημική καταγωγή της ζωής στη Γη. Διεθνής ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι μετεωρίτες έφεραν στον πλανήτη μας τα δομικά υλικά της ζωής.Ένα από τα «ιερά δισκοπότηρα» της επιστήμης είναι η προέλευση της ζωής στη Γη. Έχουν αναπτυχθεί διάφορες θεωρίες για το πώς εμφανίστηκε η ζωή στον πλανήτη μας με δύο από αυτές να είναι οι κυρίαρχες και τα ευρήματα διαφόρων μελετών ενισχύουν κάθε φορά κάποιες από τις δύο αυτές θεωρίες.Η μια από τις δύο πιο δημοφιλείς θεωρίες αναφέρει ότι η ζωή είναι γήινο προϊόν και υποδεικνύει τις υποθαλάσσιες «καμινάδες». Τα φρεάτια στον πάτο των ωκεανών οι συνθήκες των οποίων είναι φιλικές στην παρουσία της ζωής. Η δεύτερη έχει εντελώς αντίθετη προσέγγιση και κάνει λόγο για μεταφορά της ζωής στη Γη, των δομικών της υλικών ακριβέστερα, από διαστημικούς βράχους (μετεωρίτες, αστεροειδείς, κομήτες) που έπεσαν στον πλανήτη μας.Υπάρχουν και άλλες θεωρίες όπως μια που αναφέρει ότι η ζωή αναπτύχθηκε σε μικρές γούρνες νερού που δημιουργήθηκαν σε ηφαιστειογενείς περιοχές. Άλλη μελέτη έχει υποδείξει τις αστραπές και τους κεραυνούς ως παράγοντες που συνέβαλαν στην εμφάνιση της ζωής. Με δημοσίευση https://www.science.org/doi/10.1126/science.abn1021 τους στην επιθεώρηση «Science» επιστήμονες του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, το περίφημο MIT, και του Imperial College του Λονδίνου υποστηρίζουν ότι τα δομικά υλικά της ζωής έφτασαν στη Γη από μετεωρίτες που έπεσαν ως «φλεγόμενες μπάλες» στη Γη.Μάλιστα οι ερευνητές αναφέρουν ότι οι μετεωρίτες αυτοί ταξίδεψαν πριν από 4,6 δισ. έτη στη Γη από τις εξωτερικές περιοχές του ηλιακού μας συστήματος. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι αυτοί οι αρχαίοι μετεωρίτες περιείχαν ανθρακούχο χονδρίτη, ο οποίος αποτελούνταν από κάλιο και ψευδάργυρο. Το κάλιο βοηθά στην παραγωγή των υγρών ενός κυττάρου, ενώ ο ψευδάργυρος είναι ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία DNA.Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτοί οι μετεωρίτες που έπεσαν από τον ουρανό στη νεογέννητη Γη αποτέλεσαν το 10% των διαστημικών βράχων που βομβάρδιζαν τον πλανήτη μας την πρώτη περίοδο της ύπαρξης του. Το υπόλοιπο 90% οι ερευνητές αναφέρουν ότι ήταν διαστημικά σώματα του ηλιακού μας συστήματος που δεν διέθεταν ανθρακούχα υλικά. Τα δεδομένα της έρευνας δείχνουν ότι περίπου το ήμισυ του αποθέματος ψευδάργυρου της Γης παραδόθηκε από διαστημικά σώματα που βρίσκονταν αρχικά σε περιοχές πιο μακριά από αυτή που βρίσκεται ο Δίας. «Με βάση τα τρέχοντα μοντέλα πρώιμης ανάπτυξης του Ηλιακού Συστήματος, αυτό ήταν εντελώς απροσδόκητο» δηλώνει η Μικόλ Χέι, του Τμήματος Γήινων, Ατμοσφαιρικών και Πλανητικών Επιστημών του MIT, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Την Κόκκινη Ψυχή του Σύμπαντος φωτογράφισε το Hubble (βίντεο) Μία από τις εικόνες του εντυπωσιακού νεφελώματος (πηγή φωτός ESA/Hubble & NASA, R. Sahai) Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό και εξαιρετικά ενδιάφερον για τους επιστήμονες νεφέλωμα στο οποίο γεννιούνται νέα άστρα.Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε μια εκπληκτική εικόνα μιας περιοχής του νεφελώματος Westerhout 5 που βρίσκεται σε απόσταση επτά χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη. Το νεφέλωμα αυτό είναι περισσότερο γνωστό ως «Νεφέλωμα Ψυχής», το οποίο φωτοβολεί σε μια έντονα ερυθρή απόχρωση. Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες που χειρίζονται το Hubble η εμφάνιση του κόκκινου φωτός προκαλείται από ένα φαινόμενο που ονομάζεται «εκπομπή Η-alpha» το οποίο κάνει την εμφάνιση του όταν πολύ ενεργητικά ηλεκτρόνια υψηλής που βρίσκονται μέσα σε άτομα υδρογόνου χάνουν ενέργεια. Αυτή η διεργασία προκαλεί την απελευθέρωση ιδιαίτερα ευδιάκριτου κόκκινου φωτός. Αυτό το κόκκινο φως αποκαλύπτει επίσης μια σειρά συναρπαστικών χαρακτηριστικών, όπως το λεγόμενο ελεύθερα αιωρούμενο εξατμιζόμενο αέριο σφαιρίδιο (frEGG). Αυτό το frEGG, που φαίνεται ως μια σκοτεινή περιοχή σε σχήμα γυρίνου στο επάνω κεντροαριστερό μέρος της εικόνας, έχει την κωδική ονομασία KAG2008 globule 13 και J025838.6+604259. Αυτό και άλλα frEGG ανήκουν σε μια ειδική κατηγορία εξατμιζόμενων αερίων σφαιριδίων (EGGs), τα οποία εμφανίζονται στα νεφελώματα όταν η ενεργειακή ακτινοβολία από νεαρά, καυτά αστέρια ιονίζει το περιβάλλον αέριο απομακρύνοντας τα ηλεκτρόνια. Αυτό προκαλεί τη διασπορά του αερίου μακριά από αυτά τα μεγάλης φωτεινότητας αστέρια σε μια διαδικασία που ονομάζεται φωτοεξάτμιση, η οποία μπορεί να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα στο σχηματισμό άστρων μέσα στα νεφελώματα. Στα EGGs, το αέριο είναι τόσο πυκνό που η φωτοεξάτμιση συμβαίνει πολύ πιο αργά από ό,τι στις γύρω περιοχές αερίου. Αυτή η πιο αργή φωτοεξάτμιση και η προστασία του αερίου από τη διασπορά του επιτρέπουν στο αέριο να παραμείνει αρκετά πυκνό ώστε να καταρρεύσει και να σχηματίσει πρωτοαστέρες, οι οποίοι τελικά μετατρέπονται σε ολοκληρωμένα άστρα. Αυτό σημαίνει ότι οι αστρονόμοι ενδιαφέρονται για τα frEGG και τα EGGs επειδή είναι οι περιοχές των νεφελωμάτων όπου μπορεί κάποτε να γεννήθηκαν εκεί άστρα. Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν την ύπαρξη αυτών των περιοχών μόλις πρόσφατα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1433034/tin-kokkini-psychi-toy-sympantos-fotografise-to-hubble-vinteo/

Νετρίνα, φως και ύλη. Στο τεύχος του Δεκεμβρίου 2022 του έγκριτου επιστημονικού περιοδικού Axioms https://www.mdpi.com/2075-1680/11/11/657 δημοσιεύτηκε η ερευνητική εργασία με τίτλο «Υπολογισμός της μάζας του Δευτερίου και ενοποίηση των Βαρυτικών, Ισχυρών και Πυρηνικών Δυνάμεων με το μοντέλο των περιστρεφομένων νετρίνων» με συγγραφείς τους Κώστα Βαγενά (Ακαδημία Αθηνών και Π. Πατρών), Διονύση Τσούση (Stanford University και Π. Πατρών), Δημήτρη Γρηγορίου (Π. Πατρών), Ηλία Αϋφαντή (ΑΠΘ, Michigan Technological Institute και Friedrich-Alexander University) και Κώστα Παρίση (ΑΠΘ). Θεμελιακά σωματίδια και δυνάμεις Το ερώτημα του αριθμού των ειδών των θεμελιακών (άτμητων) σωματιδίων του σύμπαντος ανάγεται στα χρόνια του Δημόκριτου, που πρώτος εισήγαγε τον όρο «άτομο». Η ιδέα του ατόμου επανήλθε στις αρχές του 20ού αιώνα και σταδιακά άρχισαν να θεωρούνται ως θεμελιακά σωματίδια τα συστατικά του ατόμου, δηλαδή τα πρωτόνια, τα νετρόνια και τα περιστρεφόμενα ηλεκτρόνια.Σήμερα, στο πλαίσιο του καθιερωμένου προτύπου (Standard model, SM) θεμελιακά σωματίδια θεωρούνται, εκτός από τα ηλεκτρόνια/ποζιτρόνια (αντισωμάτια των ηλεκτρονίων), και τα κουάρκς (quarks), τα οποία quarks συνθέτουν τα βασικά συστατικά των πυρήνων, δηλαδή τα πρωτόνια και τα νετρόνια. Επανάσταση στο θέμα των θεμελιακών σωματιδίων έφερε η εικασία (Pauli, 1937) για την ύπαρξη αγνώστων σωματιδίων πολύ μικρής μάζας και η πειραματική ανακάλυψη (Reines and Cowan, 1952) των νετρίνων, που είναι τα πολυπληθέστερα σωματίδια του σύμπαντος και έχουν χιλιάδες δισεκατομμύρια φορές μικρότερη μάζα από τα νετρόνια και τα πρωτόνια.Παράλληλα με την αναζήτηση των θεμελιακών σωματιδίων, η συνένωση των Δυνάμεων αποτελούσε ανέκαθεν μια πρόκληση για τους Φυσικούς. Ηδη από τον 17ο αιώνα ο Νεύτων αντελήφθη ότι είναι η ίδια δύναμη (η βαρυτική) που περιγράφει την πτώση ενός μήλου στο έδαφος αλλά και την περιστροφή της Σελήνης γύρω από τη Γη. Τον 19ο αιώνα ο Maxwell έδειξε την ενοποίηση των ηλεκτρικών και μαγνητικών δυνάμεων, ενώ τον 20ό αιώνα οι Weinberg, Salam και Glashow έδειξαν ότι οι Ηλεκτρομαγνητικές και Ασθενείς δυνάμεις συγκλίνουν στην ηλεκτροασθενή δύναμη.Τα τελευταία 50 χρόνια έχει γίνει ευρέως αποδεκτό το καθιερωμένο πρότυπο (Standard Model, SM) των θεμελιακών σωματιδίων, το οποίο περιγράφει ικανοποιητικά μια μεγάλη περιοχή πειραματικών παρατηρήσεων, αλλά περιέχει και έναν μεγάλο αριθμό, περίπου είκοσι πέντε, αγνώστων και προσαρμοζομένων παραμέτρων, κάτι που αποτελεί σημαντική αδυναμία του μοντέλου. Το SM παραμελεί τα νετρίνα, καθώς και τη Βαρύτητα και τη Σχετικότητα που είναι σημαντικότατες και πειραματικά πλήρως αποδεδειγμένες θεωρίες. Η επανάσταση των νετρίνων και της σχετικότητας Η μάζα των πολυπληθέστατων και πανταχού παρόντων νετρίνων μετρήθηκε για πρώτη φορά από τους Kajita και McDonald, οι οποίοι σχεδόν αμέσως (2015) έλαβαν το βραβείο Nobel. Υπάρχουν τρεις τύποι νετρίνων με πολύ μικρές μάζες m1(≈1 meV/c2), m2(≈7 meV/c2) και m3(≈44 meV/c2). Λόγω των πολύ μικρών τους μαζών τα νετρίνα επιταχύνονται εύκολα σε σχετικιστικές ταχύτητες, πολύ κοντά δηλαδή στην ταχύτητα του φωτός c (300.000 km/s). Ομως η θεωρία της Ειδικής Σχετικότητας του Einstein υπαγορεύει ότι έτσι αυξάνεται δραματικά η μάζα τους και συνεπώς και η αμοιβαία βαρυτική τους έλξη. Η έλξη αυτή περιγράφεται στο μοντέλο μας από τον νόμο του Νεύτωνα, χρησιμοποιώντας αντί για τις μάζες ηρεμίας, τις βαρυτικές μάζες (που είναι ίσες με τις αδρανειακές μάζες) που υπολογίζονται από την Ειδική Σχετικότητα. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα του μοντέλου των περιστρεφομένων λεπτονίων (Rotating Lepton Model, RLM) που αναπτύχθηκε αρχικά στην Πάτρα από τους Βαγενά και Σουεντίε το 2012 και περιγράφηκε την ίδια χρονιά σε ένα βιβλίο της Springer με τίτλο «Gravity, Special Relativity and the Strong Force».Επίσης το 2022 δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Journal of Physical Chemistry» εργασία των Βαγενά, Τσούση και Γρηγορίου που αποδεικνύει ότι η μικρότερη μάζα (m1) των νετρίνων καθορίζει την ταχύτητα του φωτός στο «κενό» με βάση την απλή εξίσωση Newton-Laplace, κάτι που υποδηλοί ότι η διάδοση του φωτός οφείλεται σε ταλαντώσεις των πανταχού παρόντων στο σύμπαν μας ελεύθερων νετρίνων. To μοντέλο των περιστρεφομένων λεπτονίων (RLM) Tο μοντέλο εξετάζει τρία νετρίνα που έλκονται βαρυτικά και περιστρέφονται σε κυκλική τροχιά. Σύμφωνα με την Ειδική Σχετικότητα, η κεντρομόλος δύναμη που ασκείται σε κάθε ένα από αυτά δίνεται από τον τύπο του Νεύτωνα και είναι ανάλογη προς τον παράγοντα γ του Lorentz, όπου v η ταχυτητα περιστροφής και c η ταχύτητα του φωτός. Η Ειδική Σχετικότητα υπαγορεύει ότι η αδρανειακή και άρα και η ίση της βαρυτική μάζα κάθε νετρίνου ισούται με όπου mo η μάζα ηρεμίας των νετρίνων. Επομένως προκύπτει μια εξίσωση που δίνει τη βαρυτική έλξη που ασκείται σε κάθε ένα από τα περιστρεφόμενα νετρίνα. Η δεύτερη εξίσωση που απαιτείται για την εύρεση των αγνώστων είναι η εξίσωση De Broglie της Κβαντομηχανικής που υπαγορεύει ότι η στροφορμή κάθε περιστρεφόμενου σωματιδίου, , ισούται με τη σταθερά του Planck . Ταυτόχρονη επίλυση των δύο εξισώσεων επιτρέπει υπολογισμό της ακτίνας περιστροφής και του παράγοντα του Lorentz και δείχνει ότι η ταχύτητα περιστροφής είναι σχεδόν ίση με την ταχύτητα του φωτός. Ακόμη οδηγούμεθα στον υπολογισμό της μάζας του συνθέτου σωματιδίου που είναι σε εκπληκτική συμφωνία με την πειραματική μάζα του νετρονίου, η οποία είναι σχεδόν 10 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του νετρίνου. Συμπεράσματα Συμπερασματικά το νέο μοντέλο (RLM) που δεν περιέχει καμία άγνωστη σταθερά και συνδυάζει τον βαρυτικό νόμο του Νεύτωνα, την Ειδική Σχετικότητα του Einstein και την κβαντομηχανική εξίσωση του De Broglie, δηλαδή τρεις πλήρως αποδεδειγμένες πειραματικά και θεωρητικά εξισώσεις, αποδεικνύει ότι τα κουάρκς είναι περιστρεφόμενα ταχύτατα (σχετικιστικά) νετρίνα και οδηγεί στην ενοποίηση των βαρυτικών, ισχυρών και ασθενών δυνάμεων. Επίσης, επιτρέπει τον υπολογισμό των μαζών των συνθέτων σωματιδίων (πρωτονίων, νετρονίων, μποζονίων) με ακρίβεια της τάξης του 2%, κάτι που δεν είναι δυνατόν με το Καθιερωμένο Πρότυπο (Standard model, SM). Βλέπουμε λοιπόν ότι το RLM, επεκτείνοντας τις σκέψεις του Νεύτωνα, δείχνει ότι η ίδια δύναμη, η Βαρύτητα, που κάνει τα μήλα να πέφτουν, είναι αυτή που δημιούργησε τα νετρόνια, πρωτόνια, τους πυρήνες των ατόμων και τον κόσμο που γνωρίζουμε. Επίσης το RLΜ επιβεβαιώνει με τον πιο εμφατικό τρόπο τη ρήση του Πλάτωνα στον Τίμαιο «Τα πάντα εκ τριγώνων συνέστηκεν». *Ο κ. Κώστας Βαγενάς είναι ακαδημαϊκός, διεθνές μέλος της Ακαδημίας Μηχανικών των ΗΠΑ, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών και πρώην καθηγητής Φυσικοχημείας και Χημικής Μηχανικής των Πανεπιστημίων Yale και ΜΙΤ. https://www.in.gr/2023/01/30/b-science/gnomes/netrina-fos-kai-yli/

Συνεχίζουμε να μιλάμε για τα στάδια προετοιμασίας για την εκτόξευση του μη επανδρωμένου διαστημικού σκάφους Soyuz MS-23 Σήμερα, οι ηλιακές του μπαταρίες ελέγχθηκαν στο Baikonur - τμήματα φωτοκυττάρων αναπτύχθηκαν και ακτινοβολήθηκαν με ισχυρούς λαμπτήρες για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας της μετατροπής της φωτεινής ενέργειας σε ηλεκτρική ενέργεια. Οι ειδικοί της Roscosmos ολοκληρώνουν επίσης την εγκατάσταση ειδικού εξοπλισμού και εξοπλισμού στο όχημα κατάβασης και στο διαμέρισμα κοινής χρήσης. Εκτόξευση πυραύλου φορέα Soyuz-2.1a με Soyuz MS-23 — 20 Φεβρουαρίου στις 04:57 ώρα Μόσχας. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566518

Φορτηγό «Progress MS-22» γεμάτο καύσιμα! Οι ειδικοί της Roscosmos ολοκλήρωσαν σήμερα τον ανεφοδιασμό ενός φορτηγού πλοίου στο Μπαϊκονούρ. Θα επιστραφεί στο εργοτάξιο 254 συναρμολόγησης και εγκατάστασης δοκιμών για περαιτέρω προετοιμασία. Ελπίζουμε να μοιραστείτε τη στιγμή της κυκλοφορίας του μαζί μας! Όχημα εκτόξευσης Soyuz-2.1a με Progress MS-22 — 9 Φεβρουαρίου στις 9:15 ώρα Μόσχας. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566528

Για πρώτη φορά στη δημοσιότητα φωτογραφίες από τις αποστολές στο Διάστημα ο Βρετανός Andy Saunders στο λεύκωμα «Apollo Remastered» ανατρέχει σε 11 αποστολές Απόλλων από το 1961 έως το 1972 Με μια επιλογή 300 φωτογραφιών από τα 35.000 αρνητικά που φυλάσσονται στο Johnson Space Center στο Χιούστον, ο Βρετανός Andy Saunders στο λεύκωμα «Apollo Remastered» ανατρέχει σε 11 αποστολές Απόλλων από το 1961 έως το 1972, και προσφέρει μια περιεκτική ματιά στην εξέλιξη της φωτογραφίας του διαστήματος τα τελευταία 60 χρόνια.Το 430 σελίδων λεύκωμα που εκδόθηκε από τον οίκο Black Dog & Leventhal, με φωτογραφίες οι οποίες στην πλειονότητά τους παρουσιάζονται για πρώτη φορά ψηφιοποιημένες και αποκατεστημένες καθώς οι περισσότερες ήταν γνωστές από αντίγραφα, ξεκινά με τη στιγμή που αυτό το όνειρο έγινε πραγματικότητα· όνειρο του οποίου τον σπόρο έβαλε ο Πρόεδρος Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι στον θρυλικό λόγο του «Αποφασίσαμε να πάμε στη Σελήνη» στις 12 Σεπτεμβρίου του 1962.«Έχω εμμονή με τα πράγματα από τότε που ήμουν παιδί» λέει ο Andy Saunders. «Αγαπούσα οτιδήποτε μπορούσε να πετάει, αλλά πιο πολύ τους πυραύλους, με τη Σελήνη ως τελικό προορισμό. Πάντα ήθελα να μάθω περισσότερα για αυτούς που έκαναν αυτό το ταξίδι, για τους πυραύλους, το διαστημόπλοιο, και ήθελα να δω περισσότερα και να φανταστώ πώς θα ήταν αν έκανα εγώ αυτό το ταξίδι» Δείτε τις εντυπωσιακές φωτογραφίες. https://www.tanea.gr/2023/01/27/science-technology/gia-proti-fora-sti-dimosiotita-fotografies-apo-tis-apostoles-sto-diastima/

Τι κάνει αυτή η αρκούδα στον Άρη; NASA/JPL-Caltech/UArizona Η φωτογραφία που έστειλε ένας δορυφόρος από τον Κόκκινο Πλανήτη απεικονίζει τον… Πάντιγκτον.Τα διαστημόπλοια που έχουν επισκεφτεί κατά καιρούς τον Άρη, ο στόλος των δορυφόρων που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη καθώς και τα ρομπότ εξερεύνησης που έχουμε στείλει έχουν στείλει και συνεχίζουν να στέλνουν ένα τεράστιο όγκο εικόνων από την επιφάνεια του. Σε κάποιες από αυτές τις φωτογραφίες κάνουν την εμφάνιση τους φιγούρες που μοιάζουν με ανθρώπους ή ζώα όπως επίσης και με διαφόρων ειδών αντικείμενα που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι.Οι εικόνες αυτές γίνονται viral και προκαλούν πολλές συζητήσεις για το τι είναι τελικά αυτό που εμφανίζεται στις φωτογραφίες κάθε φορά. Μέχρι σήμερα σε όλες αυτές τις περιπτώσεις οι επιστήμονες έχουν σπεύσει να δώσουν μια ερμηνεία του τι βλέπουμε κάνοντας συνήθως λόγο για συνδυασμό γεωλογικών φαινομένων και φωτοσκιάσεων χωρίς φυσικά να περιορίζουν τα… X-Files σενάρια που αναφέρουν ότι αυτές οι εικόνες είναι απόδειξη της ύπαρξης νοήμονος εξωγήινης ζωής.Το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα στις ΗΠΑ έδωσε στη δημοσιότητα μια εικόνα που κατέγραψε πριν από ένα μήνα ο δορυφόρος Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) της NASA από απόσταση 251 χλμ. από την επιφάνεια του Άρη. Στην εικόνα διακρίνεται ένας γεωλογικός σχηματισμός που η μορφή του θυμίζει αρκούδα και αρκετοί που είδαν την φωτογραφία είπαν ότι μοιάζει πολύ στο διάσημο αρκούδο της παιδικής λογοτεχνίας Πάντιγκτον.Οι ειδικοί αναφέρουν ότι και σε αυτή όπως και στις αντίστοιχες προηγούμενες έχουμε να κάνουμε με την παρειδωλία, το ψυχολογικό φαινόμενο κατά το οποίο ένα δυσδιάκριτο ή ασαφές εξωτερικό ερέθισμα εκλαμβάνεται εσφαλμένα ως ευκρινές και πλήρως αναγνωρίσιμο. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1432573/ti-kanei-ayti-i-arkoyda-ston-ari/

Τον Οκτώβριο ξεκινά η αποστολή της NASA για το διαστημικό Ελ Ντοράντο. Καλλιτεχνική απεικόνιση της στιγμής που το σκάφος της NASA πλησιάζει τον αστεροειδή Psyche (πηγή φωτό NASA) Ανακοινώθηκε η ημερομηνία εκτόξευσης της αποστολής στον αστεροειδή 16 Psyche που πιστεύεται ότι διαθέτει τεράστια αποθέματα ορυκτού πλούτου.Στα μέσα του 19ου αιώνα ο Ιταλός αστρονόμος Ανιμπάλε ντε Γκάσπαρις ανακάλυψε εννέα αστεροειδείς. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ένας διαστημικός βράχος με διάμετρο 240 χλμ., ένας από τους μεγαλύτερους στην Κύρια Ζώνη αστεροειδών του ηλιακού μας συστήματος. Ο αστεροειδής έλαβε την ονομασία 16 Psyche από το όνομα της νύμφης της ελληνικής μυθολογίας Ψυχής.Ο αστεροειδείς έλαβε μεγάλη δημοσιότητα όταν διαπιστώθηκε ότι διαθέτει κολοσσιαίας αξίας ορυκτό πλούτο. Οι παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι υπάρχουν τεράστιες ποσότητες χρυσού, πλατίνας, νικελίου και σιδήρου στην επιφάνεια αλλά και το εσωτερικό του. Υπάρχουν εκτιμήσεις που ανεβάζουν την αξία του ορυκτού πλούτου της Ψυχής στα επτά πεντάκις εκατ. δολάρια! Άλλες μελέτες αναφέρουν ότι ο 16 Psyche διαθέτει μικρότερες ποσότητες μετάλλων από όσο πιστεύαμε και πιθανώς διαθέτει περισσότερα… μπάζα παρά πολύτιμα μέταλλα.H NASA αποφάσισε να οργανώσει μια αποστολή εξερεύνησης του Phyche η οποία είχε ημερομηνία εκτόξευσης το καλοκαίρι του 2022 αλλά υπήρξαν κάποια καθυστέρηση και τελικά με ανακοίνωση της η αμερικανική διαστημική υπηρεσία έκανε γνωστό ότι το σκάφος της αποστολής θα εκτοξευτεί τον προσεχή Οκτώβριο. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εικόνα από την κατασκευή του σκάφους της αποστολής (πηγή φωτό NASA/Ben Smegelsky) Το σκάφος θα κινηθεί αρχικά προς τον Άρη για να χρησιμοποιήσει τις βαρυτικές δυνάμεις του Κόκκινου Πλανήτη και να πάρει την απαραίτητη ώθηση για να συνεχίσει το ταξίδι του προς τον αστεροειδή τον οποίο αν όλα πάνε καλά θα συναντήσει και θα τεθεί σε τροχιά γύρω από αυτόν το 2027. Θα παραμείνει εκεί για 21 μήνες πραγματοποιώντας σειρά μελετών που θα αποκαλύψουν τα γεωλογικά του χαρακτηριστικά και φυσικά αν πράγματι έχει τον ορυκτό πλούτο που πιστεύεται. Υπάρχουν και άλλοι αστεροειδείς που έχει διαπιστωθεί ότι διαθέτουν τεράστιο ορυκτό πλούτο και μάλιστα έχει αρχίσει να υπάρχει έντονη κινητικότητα από τον ιδιωτικό τομέα στην προσπάθεια οργάνωσης αποστολών που θα φτάσουν σε αυτούς τους αστεροειδείς και θα δημιουργήσουν εξορυκτικές εγκαταστάσεις. Όμως οικονομικοί αναλυτές έχουν επισημάνει τον κίνδυνο αν αυτές οι γιγάντιες ποσότητες πολύτιμων μετάλλων στους διαστημικούς βράχους αποκτηθούν τελικά από εμάς την ίδια στιγμή να μηδενιστεί και η αξία τους στη παγκόσμια οικονομία με όποιες απρόβλεπτες συνέπειες θα έχει αυτή η εξέλιξη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1432563/ton-oktovrio-xekina-i-apostoli-tis-nasa-gia-to-diastimiko-el-ntoranto/

Μια ασυνήθιστα συμμετρική έκρηξη από την σύγκρουση δύο λευκών νάνων. Τέλειο σαν πυροτέχνημα – Αυτό το σουπερνόβα δεν θα έπρεπε να υπάρχει Το υλικό που εκτινάχθηκε στην έκρηξη του Pa 30 εξαπλώθηκε ακτινωτά σε σχήμα σφαίρας (Robert Fesen, Dartmouth College) Τα σουπερνόβα συνήθως εκρήγνυνται ακανόνιστα, με τα συντρίμμια τους να σχηματίζουν χαοτικά σύννεφα σαν στραβοχυμένους λουκουμάδες. Όχι όμως το Pa 30, ένα σουπερνόβα που έσκασε σε μια σχεδόν τέλεια σφαίρα, σαν καλοσχεδιασμένο πυροτέχνημα.«Μελετώ σουπερνόβα εδώ και 30 χρόνια και ποτέ δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο» δήλωσε ο Ρόμπερτ Φέζεν, αστρονόμος του Κολεγίου Ντάρτμουθ του Νιου Χάμπσαϊρ, παρουσιάζονας τη μελέτη https://arxiv.org/abs/2301.04809 της ομάδας του σε συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Αστρονομίας.Το Pa 30 είναι ένα γιγάντιο σφαιρικό σύννεφο που διογκώνεται με ταχύτητα 1.100 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Το 2019 ανακαλύφθηκε https://www.nature.com/articles/s41586-019-1216-1 ότι περιέχει στο κέντρο του ένα ασυνήθιστο άστρο ακραία υψηλής θερμοκρασίας, περίπου 36.000 φορές πιο φωτεινό από τον Ήλιο.Τα σωματίδια που εκτοξεύει γύρω του δημιουργούν έναν αστρικό άνεμο που πνέει με την ασύλληπτη ταχύτητα των 16.000 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, γύρω στο 5% της ταχύτητας του φωτός.Μια τέτοια ταχύτητα «είναι απλά ανήκουστη» σχολίασε ο Φέζεν στο συνέδριο.Όπως φαίνεται όμως δεν πρόκειται για κανονικό άστρο. Μελέτη του 2021 πρότεινε τη θεωρία ότι το περίεργο αντικείμενο δημιουργήθηκε από τη σύγκρουση δύο λευκών νάνων, σωμάτων που απομένουν όταν σχετικά μεγάλα άστρα γερνούν και εκρήγνυνται.Με άλλα λόγια, το άστρο του Pa 30 δημιουργήθηκε από τα πτώματα δύο άλλων άστρων.‘Όπως εξηγεί ανακοίνωση του Πανεπιστημίου Ντάρτμουθ, https://home.dartmouth.edu/news/2023/01/images-capture-850-year-old-aftermath-stellar-collision?content-types=article ο Φέζεν και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν επίγειο τηλεσκόπιο στην Αριζόνα για να ανιχνεύσουν τη φασματική υπογραφή του θείου, στοιχείου που ήταμ γνωστό ότι υπάρχει σε αφθονία στο σύννεφο που περιβάλλει το Pa 30.Η εκπληκτική εικόνα αποκαλύπτει τα απομεινάρια μιας τέλειας έκρηξης που δημιούργησε ακτινωτές λωρίδες συντριμμιών, γραμμές που θυμίζουν πυροτέχνημα.Ο λόγος για το σουπερνόβα πήρε αυτό το σφαιρικό σχήμα παραμένει ασαφής, αν και οι ερευνητές υποψιάζονται ότι έχει σχέση με την εξαιρετικά υψηλή ταχύτητα της έκρηξης. Πυροτέχνημα 850 ετών Μετρώντας τις διαστάσεις του νεφελώματος και την ταχύτητα με την οποία διαστέλλεται, προηγούμενη μελέτη είχε υπολογίσι ότι η εκρηκτική σύγκρουση των λευκών νάνων συνέβη πριν από περίπου 850 χρόνια, κάτι που επιβεβαιώνεται από τις νέες παρατηρήσεις.Όλα δείχνουν ότι το Pa 30 είναι το υπόλειμμα του σουπερνόβα που καταγράφηκε το 1181 μ.Χ., λένε οι ερευνητές.«Το άστρο ήταν αρκετά φωτεινό ώστε να παρατηρηθεί από τρεις διαφορετικές ομάδες στην Κίνα με διαφορά δύο ημερών. Παρατηρήθηκε επίσης στην Ιαπωνία» είπε ο Φέζεν.Για τους αρχαίους αστρονόμους, η έκρηξη πρέπει να ήταν περίπου το ίδιο φωτεινή με τον Βέγα, το πέμπτο φωτεινότερο άστρο στον ουρανό της Γης. Η λάμψη διήρκεσε για χρόνια. Τύπος Iax Η έκρηξη του Pa 30, προκύπτει από τις παρατηρήσεις, ήταν μια σπάνια περίπτωση σουπερνόβα του «Τύπου Iax».Τέτοιες εκρήξεις έχουν παρατηρηθεί σε άλλους γαλαξίες, όχι όμως στον δικό μας Γαλαξία όπως το P30, και ο μηχανισμός τους παραμένει εν πολλοίς άγνωστος.Σε συνδυασμό με προηγούμενες μελέτες, οι νέες παρατηρήσεις υποδεικνύουν ότι οι εκρήξεις Iax, ή τουλάχιστον ένα μέρος τους, πυροδοτούνται όταν δύο λευκοί νάνοι συγκρούονται και σχηματίζουν έναν νέο, καυτό και υπέρπυκνο νέο άστρο.Το Pa 30 «θα επιτρέψει στους αστρονόμους να μελετήσουν ένα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τύπο σουπερνόβα το οποίο μπορούσαν μέχρι σήμερα να εξετάσουν μόνο με θεωρητικά μοντέλα και παραδείγματα σε μακρινούς γαλαξίες» δήλωσε ο Φέζεν.Επισήμανε δε ότι η εικόνα που καταγράφηκε στο ορατό τμήμα του φάσματος δεν αντιστοιχεί παρά σε ένα μικρό μόνο μέρος του υπερθεάματος.Οι ερευνητές σχεδιάζουν τώρα νέες παρατηρήσεις με τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και James Webb.O Φέζεν προέβλεψε μάλιστα ότι οι υπέρυθρες εικόνες του James Webb «θα είναι απλά εκπληκτικές». https://physicsgg.me/2023/01/27/μια-ασυνήθιστα-συμμετρική-έκρηξη-από/

Είναι η τροχιά της Γης το ιδανικό μέρος για πειράματα; Κατά τη διάρκεια της μελέτης Περιβάλλοντος του ISS, είναι δυνατή η αξιολόγηση των τεχνικών παραμέτρων του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού ως περιβάλλοντος για τη διεξαγωγή πειραμάτων, κάτι που είναι σημαντικό για όλους τους συνεργάτες μας. Οι αστροναύτες μελετούν τα δυναμικά χαρακτηριστικά του ISS, τις παραμέτρους που χαρακτηρίζουν τη χωρική θέση των επιστημονικών οργάνων και τους αισθητήρες στάσης, τις μαγνητικές και μικροβαρυτικές διαταραχές επί του σκάφους. Σχετικά με άλλα πειράματα στο ρωσικό τμήμα - στην αναφορά https://www.roscosmos.ru/38790/

Andrey Fedyaev Ο Andrey Fedyaev για το Soyuz MS και το Crew Dragon: τι θα επιλέγατε μόνοι σας - ένα μεγάλο στούντιο ή ένα μικρό αλλά διαμέρισμα δύο δωματίων; Όταν του ζητήθηκε να συγκρίνει το Crew Dragon και το Soyuz MS, ο Ρώσος κοσμοναύτης απάντησε ότι μια άμεση σύγκριση είναι ακατάλληλη - τελικά, πρόκειται για πλοία διαφορετικών εποχών. Είπε επίσης ότι θέλει να φτάσει στο ISS το συντομότερο δυνατό, αν και ανησυχεί κάπως για το πώς θα πάει η προσαρμογή στην έλλειψη βαρύτητας (εξάλλου αυτή είναι η πρώτη του πτήση). Κατά τη διάρκεια της αποστολής, ο Andrey δεν έχει σχέδια να εργαστεί έξω από το σταθμό, θα βοηθήσει τους συναδέλφους του ελέγχοντας τον χειριστή της ERA. Ο Andrey Fedyaev σημείωσε επίσης ότι η μακρά συνεργασία μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών στο διάστημα, καθώς και η ζωή και το έργο της διεθνούς ομάδας στον ISS, είναι ένα καλό παράδειγμα του πώς πρέπει να ζουν οι άνθρωποι στη Γη.

Soyuz MS-22 Ο εκτελεστικός διευθυντής για τα επανδρωμένα διαστημικά προγράμματα της Roscosmos, Sergey Krikalev, δήλωσε ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης με το Soyuz MS-22 θα πρέπει να θεωρηθεί ως μια επιπλέον ευκαιρία για δοκιμή του πλοίου σε νέες συνθήκες. Υπενθύμισε ότι η προσγείωση του Soyuz MS-22 σχεδιάζεται χωρίς πλήρωμα, αν και η θερμοκρασία στα κατοικήσιμα διαμερίσματα του πλοίου αναμένεται να είναι υψηλότερη από την υπολογιζόμενη, αλλά αυτό δεν θα οδηγήσει σε κρίσιμη ζημιά στον εσωτερικό εξοπλισμό. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566505