Δροσος Γεωργιος

Το όχημα εκτόξευσης Soyuz-2.1b εκτοξεύτηκε από το κοσμοδρόμιο Plesetsk Τη Δευτέρα, 28 Νοεμβρίου 2022, από το Κρατικό Δοκιμαστικό Κοσμοδρόμιο Plesetsk του Υπουργείου Άμυνας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, πληρώματα μάχης των Διαστημικών Δυνάμεων των Αεροδιαστημικών Δυνάμεων εκτόξευσαν όχημα εκτόξευσης μεσαίας κατηγορίας Soyuz-2.1b με διαστημόπλοιο στο συμφέροντα του ρωσικού υπουργείου Άμυνας. Η εκτόξευση του φέροντος πυραύλου και η εκτόξευση του διαστημικού σκάφους στην υπολογισμένη τροχιά έγιναν στην κανονική λειτουργία. Μετά την εκτόξευση, το όχημα εκτόξευσης Soyuz-2.1b μεταφέρθηκε για συνοδεία μέσω του επίγειου αυτοματοποιημένου συγκροτήματος ελέγχου του Κύριου Διαστημικού Κέντρου Δοκιμών που ονομάστηκε από τον G.S. Τίτοφ. Κατά τον εκτιμώμενο χρόνο, το διαστημόπλοιο εκτοξεύτηκε στην τροχιά του στόχου από το ανώτερο στάδιο Fregat και έγινε δεκτό για έλεγχο επίγειων εγκαταστάσεων των Διαστημικών Δυνάμεων των Αεροδιαστημικών Δυνάμεων. Μια σταθερή σύνδεση τηλεμετρίας έχει δημιουργηθεί και διατηρηθεί με το διαστημόπλοιο. Τα εποχούμενα συστήματα του διαστημικού σκάφους λειτουργούν κανονικά. Στο διαστημόπλοιο αποδόθηκε ο σειριακός αριθμός Kosmos-2564. Μετά την εκτόξευση του διαστημικού σκάφους σε τροχιά, οι αξιωματικοί του Κύριου Διαστημικού Κέντρου Πληροφοριών των Διαστημικών Δυνάμεων των Αεροδιαστημικών Δυνάμεων εισήγαγαν πληροφορίες σχετικά με αυτό στον κύριο κατάλογο διαστημικών αντικειμένων του ρωσικού συστήματος διαστημικού ελέγχου και άρχισαν να αναλύουν και να επεξεργάζονται πληροφορίες σχετικά με το νέο διαστημικό αντικείμενο. https://www.roscosmos.ru/38554/

Έκλειψη της Γης από την Σελήνη. To διαστημικό σκάφος της NASA Orion φωτογράφισε χτες (28/11/22) την Γη και την Σελήνη ενώ βρισκόταν σε απόσταση 435.000 χιλιόμετρα από τη Γη: Έχετε δει ποτέ έκλειψη της Γης από την ‘αθέατη’ πλευρά της Σελήνης; Δείτε απευθείας τις εικόνες που στέλνει το διαστημικό σκάφος Orion ΕΔΩ: https://video.ibm.com/channel/b4dEcL3bJKW https://physicsgg.me/2022/11/29/εκλειψη-της-γης-από-την-σελήνη/

Η Ανταρκτική υπέκυψε στην πλαστική μόλυνση Δευτέρα, 28 Νοεμβρίου 2022 14:13 Shutterstock Τα πλαστικά σκουπίδια κατάφεραν να κυριέψουν ολοκληρωτικά και το τελευταίο «κάστρο» του πλανήτη που αντιστεκόταν στην… πλαστική εισβολήΕρευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης έκαναν μια ακόμη δυσάρεστη ανακάλυψη όσον αφορά την μόλυνση που προκαλεί ο άνθρωπος στον πλανήτη. Μέχρι σήμερα είχε εντοπισθεί η παρουσία κυρίως μικροπλαστικών σε μεμονωμένα σημεία της Ανταρκτικής. Τα μικροπλαστικά που έχουν μέγεθος κάτω από πέντε χιλιοστά. Προέρχονται από συσκευασίες, ίνες ρούχων, οχήματα και άλλες πηγές και αποτελούν πραγματική μάστιγα αφού η παρουσία τους και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες επεκτείνεται σε κάθε πιθανό και απίθανο σημείο του πλανήτη. Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουν εντοπισθεί μικροπλαστικά ακόμη και σε βάθη 11 χλμ. στη Τάφρο των Μαριανών στον Ειρηνικό Ωκεανό που αποτελεί το χαμηλότερο σημείο του φλοιού της Γης.Η ερευνητική ομάδα εντόπισε την παρουσία μικροπλαστικών σε ολόκληρο το περιβάλλον της Ανταρκτικής. Πιο συγκεκριμένα οι ερευνητές εντόπισαν μικροπλαστικά τόσο στον αέρα όσο και στους θαλάσσιους πάγους αλλά και το νερό της θάλασσας στην Ανταρκτική και πιο συγκεκριμένα στη Θάλασσα Γουέντελ κοντά στο Νότιο Πόλο. Οι μεγαλύτερες ποσότητες μικροπλαστικών εντοπίσθηκαν σε δείγματα του αέρα κάτι που σημαίνει ότι τα ζώα αλλά και τα θαλασσοπούλια που ζουν στην παγωμένη ήπειρο εισπνέουν τα μικροπλαστικά με ότι αρνητικό αυτό συνεπάγεται για την υγεία τους.Σύμφωνα με τους ερευνητές τα ευρήματα τους υποδεικνύουν την παρουσία μικροπλαστικών όχι μόνο την επιφάνεια του νερού στις θάλασσες που περιβάλλουν την Ανταρκτική αλλά και στα βάθη τους. Εξηγούν ότι τα μικροπλαστικά φτάνουν στην Ανταρκτική με διαφόρους τρόπους μεταφερόμενα είτε από ανέμους, είτε πάνω σε πάγους είτε από θαλάσσια ρεύματα. Η ανακάλυψη κρούει ξανά το καμπανάκι του κινδύνου για την μόλυνση από τα κάθε είδους πλαστικά αντικείμενα που αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο προκαλώντας ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή στον πλανήτη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1408669/i-antarktiki-ypekypse-stin-plastiki-molynsi/

Σταύρος Κατσανέβας: Έφυγε από τη ζωή ένας σπουδαίος Φυσικός. Σήμερα σε ηλικία 69 ετών, αντιμετωπίζοντας χρόνια προβλήματα υγείας, απεβίωσε ο καθηγητής Φυσικής Σταύρος Κατσανέβας. Ήταν διευθυντής του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Βαρύτητας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris 7. Το σημαντικό του έργο αποτυπώνεται στο πλούσιο βιογραφικό του. Ο ίδιος ακούραστος εργάτης της επιστήμης του αλλά και πολιτικό ον παρακολουθούσε πάντα τις ακαδημαϊκές, επιστημονικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Ενδεικτικά, εκτός από τις επιστημονικές του θέσεις, είχε εκλεγεί μέλος του πρώτου Συμβουλίου Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών ενώ ήταν μέλος του think tank του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. «Στη χώρα βλέπουμε την απαξίωση της πολιτικής, διότι κάθε πολιτικός έρχεται στο προσκήνιο νομίζοντας ότι διαθέτει τη δική του λύση για τα προβλήματα» τόνιζε στην «Κ» στις 11 Μαίου του 2014 ο Σταύρος Κατσανέβας. «Η πόλωση εκμηδενίζει τις λύσεις. Και η πόλωση επιβάλλεται μόνιμα στην ελληνική πραγματικότητα, με αποτέλεσμα να μη λύνονται τα προβλήματα. Είναι μια στρέβλωση, μια αρρώστια» έλεγε στην ίδια συνέντευξη στην «Κ». Η ίδια παθογένεια παρατηρείται και στα πανεπιστήμια. «Κάποτε το πανεπιστήμιο έφτιαχνε στελέχη για την πολιτική πράξη στη χώρα. Αυτό μέχρι τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, από τη δεκαετία του ’80 σταματά. Εκτοτε τα κόμματα βλέπουν το πανεπιστήμιο σαν εργοστάσιο παραγωγής οπαδών για να μην πω αφισοκολλητών» πρόσθετε. Ο Σταύρος Κατσανέβας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1953. Το 1975 αποφοίτησε από το Φυσικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ το 1979 έλαβε διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Orsay. Το 1982 εξελέγη λέκτορας και μετέπειτα επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1996 εξελέγη καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Λιόν. Το 2000 του απονεμήθηκε Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τις εργασίες του στην υπερσυμμετρία, το 2002 έγινε υποδιευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Πυρηνικής Φυσικής και Στοιχειωδών Σωματιδίων (IN2P3) του CNRS, υπεύθυνος για την Αστροσωματιδιακή Φυσική σε εθνικό επίπεδο. Το 2004 εκλέχθηκε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο των Παρισίων, Denis Diderot, το 2006 Συντονιστής του Δικτύου Οργανισμών Ερευνας (ΕRANET) Αστροσωματιδιακής Φυσικής ASPERA, το 2012 παρασημοφορήθηκε Chevalier de l’Ordre National du Mérite, το 2014 ανέλαβε διευθυντής του Εργαστηρίου Αστροσωματιδιακής Φυσικής και Κοσμολογίας (CNRS, Παν. Παρισίων Denis Diderot, CEA, Observatoire de Paris). https://physicsgg.me/2022/11/28/σταύρος-κατσανέβας-έφυγε-από-τη-ζωή-έν/

Η ηλιακή ακτινοβολία που ανακλάται από τη Γη αναλύεται από το ISS Η πτήση των Ρώσων μελών της 68ης μακροχρόνιας αποστολής, των κοσμοναυτών της Roscosmos, Σεργκέι Προκόπιεφ, Ντμίτρι Πετελίν και Άννα Κίκινα, συνεχίζεται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Κατά την περίοδο από 25 Νοεμβρίου έως 27 Νοεμβρίου 2022, σύμφωνα με το πρόγραμμα πτήσεων του ρωσικού τμήματος του σταθμού, πραγματοποιήθηκαν τα εξής: Προετοιμασία για τον αποτυχημένο διαστημικό περίπατο στο πλαίσιο του ρωσικού προγράμματος (VKD-56) και λειτουργίες μετά από αυτό - προετοιμασία του μεταβατικού διαμερίσματος της μονάδας εξυπηρέτησης Zvezda, της μικρής ερευνητικής μονάδας Poisk και της εργαστηριακής μονάδας πολλαπλών χρήσεων Nauka για την έξοδο, έλεγχος των συστημάτων του Orlan spacesuits -MKS" Νο. 4 και Νο. 5, συστήματα σύνδεσης διαστημικών στολών με σανίδα, φιάλες οξυγόνου BK-3M, επικοινωνίες και ιατρικές παράμετροι, σύλληψη πρόσθετου εναλλάκτη θερμότητας ακτινοβολίας από τον ευρωπαϊκό τηλεχειριστή ERA, αφαίρεση του χειριστή από το ψυγείο και μετακινώντας τον τελικό τελεστή KE-1 του χειριστή στη θέση αποθήκευσης στο βασικό σημείο πτήσης BTL-2 στη μονάδα Nauka, φέρνοντας τα συστήματα και τις επικοινωνίες επί του σκάφους στην κατάσταση πριν από την έξοδο και πίσω στην αρχική κατάσταση, ανοίγοντας η καταπακτή μεταφοράς μεταξύ της μονάδας κόμβου Berth και της μονάδας Nauka, εγκαθιστώντας τον αεραγωγό και ενεργοποιώντας ξανά τη μονάδα "Pier". Πείραμα "Econ-M" (φωτογραφία της Γης για την αξιολόγηση της περιβαλλοντικής κατάστασης). Πείραμα "Albedo" (ανάπτυξη μεθόδων για τον υπολογισμό της ηλιακής ακτινοβολίας που αντανακλάται από τη Γη στο μοντέλο του συστήματος τροφοδοσίας του ρωσικού τμήματος του ISS). Πείραμα "Pilot-T" (μελέτη της αξιοπιστίας της επαγγελματικής δραστηριότητας ενός αστροναύτη σε μια μακροπρόθεσμη διαστημική πτήση). Δειγματοληψία αέρα από το δειγματολήπτη AK-1M στο αμερικανικό φορτηγό πλοίο Cargo Dragon (αποστολή SpX-26) μετά από ελλιμενισμό στο ISS. εβδομαδιαίος καθαρισμός σταθμού. Συντήρηση συστημάτων υποστήριξης ζωής. https://www.roscosmos.ru/38551/

Οι αστροναύτες στο ISS προετοιμάστηκαν για το EVA και πραγματοποίησαν περιβαλλοντική παρακολούθηση της Γης Η πτήση των Ρώσων μελών της 68ης μακροχρόνιας αποστολής, των κοσμοναυτών της Roscosmos, Σεργκέι Προκόπιεφ, Ντμίτρι Πετελίν και Άννα Κίκινα, συνεχίζεται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Στις 24 Νοεμβρίου 2022, στο πλαίσιο του προγράμματος πτήσης του ρωσικού τμήματος του σταθμού, πραγματοποιήθηκαν τα εξής: Προετοιμασία για διαστημικό περίπατο στο πλαίσιο του ρωσικού προγράμματος (VKD-56): μελέτη του ενημερωμένου κυκλογράμματος EVA και διαπραγμάτευση με ειδικούς, πλήρωση και εγκατάσταση δεξαμενών ποτού σε διαστημικές στολές, φόρτιση μπαταριών και προετοιμασία εξοπλισμού για το συγκρότημα βίντεο Glisser-M, καθαρισμός των πλεγμάτων της διαστημικής στολής βαλβίδες με ηλεκτρική σκούπα, προετοιμασία και τοποθέτηση αισθητήρων εξοπλισμού. Πείραμα "Econ-M" (φωτογραφία της Γης για την αξιολόγηση της περιβαλλοντικής κατάστασης). Πείραμα "Terminator" (παρατήρηση στο ορατό και σχεδόν IR εύρος του φάσματος των πολυεπίπεδων σχηματισμών στα ύψη της ανώτερης μεσόσφαιρας - κάτω θερμόσφαιρα κοντά στον ηλιακό τερματιστή) - αποσυναρμολόγηση και τελικές εργασίες του επιστημονικού εξοπλισμού "Terminator- Ναδίρ"; Πείραμα "Διαχωρισμός" (δοκιμή και δοκιμή στη μικροβαρύτητα του συστήματος για την αναγέννηση του νερού από τα ούρα). Εβδομαδιαία παρακολούθηση της λειτουργίας του εξοπλισμού εγγραφής βίντεο στο ρωσικό τμήμα του ISS.Οι αστροναύτες στο ISS προετοιμάστηκαν για το EVA και πραγματοποίησαν περιβαλλοντική παρακολούθηση της Γης https://www.roscosmos.ru/38540/

Οι αστροναύτες στο ISS μελετούν τους διαπολιτισμικούς παράγοντες της μακροπρόθεσμης διαστημικής πτήσης Η πτήση των Ρώσων μελών της 68ης μακροχρόνιας αποστολής, των κοσμοναυτών της Roscosmos, Σεργκέι Προκόπιεφ, Ντμίτρι Πετελίν και Άννα Κίκινα, συνεχίζεται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Στις 23 Νοεμβρίου 2022, στο πλαίσιο του πτητικού προγράμματος του ρωσικού τμήματος του σταθμού, πραγματοποιήθηκαν τα εξής: Προετοιμασία διαστημικών στολών για διαστημικούς περιπάτους στο πλαίσιο του ρωσικού προγράμματος (VKD-56): εγκατάσταση μπαταριών, τοποθέτηση Αντικαταστάσιμων στοιχείων διαστημικών στολών, έλεγχος πίεσης σε μονάδες οξυγόνου, προετοιμασία μεμονωμένου εξοπλισμού, δοκιμή στεγανότητας των διαστημικών στολών και των συστημάτων τους, έλεγχος επικοινωνίας και ιατρικές παραμέτρους μέσω διαστημικών στολών. Εκπαίδευση για την επεξεργασία των ενεργειών του χειριστή στον εσωτερικό πίνακα ελέγχου του χειριστή ERA, εκπαίδευση για τη διατήρηση δεξιοτήτων στην εργασία με το Λογισμικό οπτικοποίησης για συνδεδεμένες διεπαφές για εργασίες VKD-56. Πείραμα "Interaction-2" (μελέτη της επίδρασης διαπολιτισμικών παραγόντων στη διαπροσωπική και διαομαδική αλληλεπίδραση κατά τη διάρκεια μιας μακροχρόνιας διαστημικής πτήσης, μελέτη των ιδιαιτεροτήτων της αντίληψης του CCC από ένα διεθνές πλήρωμα). https://www.roscosmos.ru/38537/

Οι αστροναύτες στο ISS μελέτησαν στρώσεις ατμοσφαιρικών δομών Η πτήση των Ρώσων μελών της 68ης μακροχρόνιας αποστολής, των κοσμοναυτών της Roscosmos, Σεργκέι Προκόπιεφ, Ντμίτρι Πετελίν και Άννα Κίκινα, συνεχίζεται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Στις 22 Νοεμβρίου 2022, στο πλαίσιο του πτητικού προγράμματος του ρωσικού τμήματος του σταθμού, πραγματοποιήθηκαν τα εξής: Προετοιμασία για διαστημικό περίπατο στο πλαίσιο του ρωσικού προγράμματος (VKD-56): προετοιμασία αντικαταστάσιμων στοιχείων διαστημικών στολών, βοηθητικού και μεμονωμένου εξοπλισμού, επανενεργοποίηση και επιθεώρησή τους, έλεγχος του συστήματος επί του σκάφους για σύνδεση διαστημικών στολών με σανίδα, κοινός διαχωρισμός υδραυλικών συστημάτων, μελέτη διαδικασία για την εκτέλεση μεμονωμένων λειτουργιών EVA, συναρμολόγηση γενικού στυλ με εργαλεία. Πείραμα "Terminator" (παρατήρηση στο ορατό και σχεδόν IR εύρος του φάσματος των πολυεπίπεδων σχηματισμών στα ύψη της ανώτερης μεσόσφαιρας - κάτω θερμόσφαιρα στην περιοχή του ηλιακού τερματιστή) - εγκατάσταση βελτιωμένων σετ καμερών, εγκατάσταση και σύνδεση επιστημονικών εξοπλισμό, ενεργοποίηση και διεξαγωγή του πειράματος· Ανεφοδιασμός δεξαμενών της μονάδας Zarya από το σύστημα ανεφοδιασμού του πλοίου μεταφοράς Progress MS-21. https://www.roscosmos.ru/38534/

NASA: To Orion κατέρριψε ιστορικό ρεκόρ απόστασης από τη Γη. Δέκα ημέρες μετά την εκτόξευσή του από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ στη Φλόριντα, το Orion της NASA έσπασε το ρεκόρ που ίσχυε εδώ και 50 και πλέον χρόνια για τη μεγαλύτερη απόσταση από τη Γη στην οποία έχει ταξιδέψει σκάφος σχεδιασμένο για ανθρώπους.Τρία ανδρείκελα είναι οι μόνοι επιβαίνοντες της αποστολής Artemis I, τελευταίας πρόβας για την επιστροφή των αμερικανών αστροναυτών στη Σελήνη.Την Παρασκευή το Orion τέθηκε σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι και την επόμενη ημέρα, στις 14.42 ώρα Ελλάδας την Κυριακή, έσπασε το ρεκόρ απόστασης για «σκάφος σχεδιασμένο να μεταφέρει ανθρώπους στο Διάστημα και να τους επιστρέφει με ασφάλεια στη Γη».Το ρεκόρ των 400.171 χιλιομέτρων είχε τεθεί το 1970 από την αποστολή Apollo 13, ανέφερε η NASA. Το Orion συνεχίζει τώρα να απομακρύνεται και θα πετύχει νέο ρεκόρ στις 23.13 ώρα Ελλάδας την Δευτέρα, όταν θα βρίσκεται σχεδόν 435.000 χιλιάδες χιλιόμετρα από τη Γη.Συγκριτικά, η μέση απόσταση της Γης από τη Σελήνη είναι 384.000 χιλιόμετρα. Αυτή είναι και η μέγιστη απόσταση στην οποία έχουν φτάσει άνθρωποι μέχρι σήμερα. Αριστερά, selfie του Orion καθώς πλησίαζε τη Σελήνη στα δεξιά. Στη μέση διακρίνεται η Γη (NASA TV) Το Orion έχει τεθεί σε τροχιά σε απόσταση 64-81 χιλιάδων χιλιομέτρων από τη σεληνιακή επιφάνεια. Η τροχιά είναι τόσο μεγάλη ώστε το σκάφος θα προλάβει να συμπληρώσει μόνο μισή περιφορά πριν πάρει το δρόμο της επιστροφής. Στη διάρκεια της πτήσης, η οποία δεν απαιτεί πολλά καύσιμα, η NASA θα ελέγξει τα συστήματα και τις επιδόσεις του σκάφους. Αν όλα προχωρήσουν σύμφωνα με το σχέδιο, το Orion θα πέσει με αλεξίπτωτο στον Ειρηνικό στις 11 Δεκεμβρίου.Η επόμενη αποστολή, Artemis II, θα είναι ουσιαστικά μια επανάληψη της ίδιας πτήσης αλλά με πλήρωμα.Η πρώτη αποστολή προσσελήνωσης δεν αναμένεται πριν από το 2025 και θα πραγματοποιηθεί με τη βοήθεια της SpaceX, η οποία θα προσφέρει το σκάφος με το οποίο οι αστροναύτες θα μεταφερθούν από το Orion στην επιφάνεια του φεγγαριού. https://www.in.gr/2022/11/27/b-science/space/nasa-orion-katerripse-istoriko-rekor-apostasis-apo-ti-gi/

Δείτε την πρώτη πτήση του drone στον Άρη μετά την αναβάθμιση των συστημάτων του (βίντεο) NASA/JPL Δόθηκε στη δημοσιότητα ένα βίντεο της 34ης πτήσης του drone που βρίσκεται στον Άρη, πτήση που είναι η πρώτη που πραγματοποιήθηκε μετά την αναβάθμιση του λογισμικού του.Ένα ακόμη επίτευγμα καταγράφει στο ενεργητικό του το Ingenuity, το drone που έχει στείλει η NASA στον Άρη μαζί με το Perseverance, τον πιο προηγμένο ρομποτικό εξερευνητή που έχουμε στείλει στον Κόκκινο Πλανήτη. Μετά την πέρα από κάθε προσδοκία λειτουργία του drone που ενώ ήταν προγραμματισμένο να κάνει πέντε σύντομες πτήσεις σε χρονικό διάστημα τριών εβδομάδων πριν από περίπου 18 μήνες και στη συνέχεια να αδρανοποιηθεί αυτό συνεχίζει ακάθεκτο την δράση του.To Ingenuity πραγματοποιεί πτήσεις καταγράφοντας μοναδικές εικόνες του Άρη από ψηλά που βοηθούν τους επιστήμονες στη καλύτερη μελέτη του πλανήτη. Παράλληλα κάνει ιχνηλάτηση σε σημεία που μπορεί να επισκεφτεί στη συνέχεια το ρόβερ. Η NASA αποφάσισε να προχωρήσει στην αναβάθμιση του λογισμικού του drone αναβαθμίζοντας έτσι και τις δυνατότητες του.Με τις αναβαθμίσεις που έγιναν το drone μπορεί να προσεδαφίζεται και σε ανώμαλες επιφάνειες ενώ μέχρι σήμερα ήταν απαραίτητο να προσεδαφίζεται και να απογειώνεται μόνο από ομαλές επίπεδες επιφάνειες. Αυτή η δυνατότητα διευρύνει όπως είναι ευνόητο τα σημεία στα οποία μπορεί να πετάξει και να πραγματοποιήσει αποστολές το Ingenuity γεγονός που θα επιτρέψει στα μέλη της αποστολής να αναπροσαρμόσουν τα σχέδια δραστηριότητας του drone δίνοντας του να εκτελέσει πιο σύνθετες αποστολές. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1407902/deite-tin-proti-ptisi-toy-drone-ston-ari-meta-tin-anavathmisi-ton-systimaton-toy-vinteo/

Το drone του Άρη σε νέες περιπέτειες με αναβάθμιση των συστημάτων του. NASA/JPL Δεκαεπτά μήνες μετά την πρώτη του πτήση στον Άρη το drone της NASA έλαβε μια νέα αναβάθμιση του λογισμικού του και θα μπορεί πλέον να πραγματοποιεί πιο σύνθετες αποστολές.Ο πιο προηγμένος ρομποτικός εξερευνητής που έχουμε στείλει στον Άρη μέχρι σήμερα, το ρόβερ της αποστολής Preseverance της NASA, μετέφερε στον Κόκκινο Πλανήτη και ένα drone. Το Ingenuity έγινε στις 19 Απριλίου του 2021 το πρώτο τέτοιου είδους όχημα που πραγματοποίησε πτήση σε ένα πλανήτη εκτός της Γης. Τα στελέχη της NASA είχαν πει ότι το μέρος της αποστολής που αφορούσε το drone θα ήταν απόλυτα πετυχημένο ακόμη και αν το ιπτάμενο όχημα σηκωνόταν απλά για λίγα δευτερόλεπτα από το αρειανό έδαφος και δεν κατάφερνε να κάνει τίποτε άλλο στην συνέχεια. Αν όλα πήγαιναν καλά το drone θα πραγματοποιούσε πέντε πτήσεις σε χρονικό διάστημα περίπου τριών εδβομάδων και στη συνέχεια θα αδρανοποιούνταν.To Ingenuity αποδείχτηκε άτρωτο και ξεπέρασε κάθε προσδοκία συνεχίζοντας μέχρι σήμερα να πραγματοποιεί πτήσεις καταγράφοντας μοναδικές εικόνες του Άρη από ψηλά που βοηθούν τους επιστήμονες στη καλύτερη μελέτη του πλανήτη. Παράλληλα πραγματοποιεί ιχνηλάτηση σε σημεία που μπορεί να επισκεφτεί στη συνέχεια το ρόβερ. Η NASA αποφάσισε να προχωρήσει στην αναβάθμιση του λογισμικού του drone αναβαθμίζοντας έτσι και τις δυνατότητες του.Με τις αναβαθμίσεις που έγιναν το drone μπορεί να προσεδαφίζεται και σε ανώμαλες επιφάνειες ενώ μέχρι σήμερα ήταν απαραίτητο να προσεδαφίζεται και να απογειώνεται μόνο από ομαλές επίπεδες επιφάνειες. Αυτή η δυνατότητα διευρύνει όπως είναι ευνόητο τα σημεία στα οποία μπορεί να πετάξει και να πραγματοποιήσει αποστολές το Ingenuity γεγονός που θα επιτρέψει στα μέλη της αποστολής να αναπροσαρμόσουν τα σχέδια δραστηριότητας του drone δίνοντας του να εκτελέσει πιο σύνθετες αποστολές. Σε κάθε περίπτωση η αποστολή του drone τον Άρη αποτελεί ένα εντυπωσιακό επίτευγμα της επιστήμης. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1407415/to-drone-toy-ari-se-nees-peripeteies-me-anavathmisi-ton-systimaton-toy/

Εντυπωσιακός και παράξενος εξωπλανήτης στην… απόχη των αστρονόμων. Καλλιτεχνική απεικόνιση του νεαρού εξωπλανήτη (πηγή φωτό NASA/JPL/Caltech) Ενας ακόμη εξωπλανήτης προστίθεται στη λίστα των περισσότερων από πέντε χιλιάδες εξωπλανητών που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Όπως και οι περισσότεροι έτσι και αυτός διαθέτει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που προκαλούν μεγάλο επιστημονικό και όχι μόνο ενδιαφέρον.Ο στόλος των διαστημικών τηλεσκοπίων και η συνεχής βελτίωση των δυνατοτήτων των επίγειων τηλεσκοπίων επιτρέπουν στους αστρονόμους να εντοπίζουν συνεχώς νέους πλανήτες σε άλλα αστρικά συστήματα του γαλαξία μας μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Ο αριθμός των εξωπλανητών που έχουν εντοπισθεί μέχρι σήμερα ξεπερνά τους πέντε χιλιάδιες και οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αποδεικνύοντας ότι τα είδη πλανητών είναι πάρα πολλά ενώ οι επιστήμονες θεωρούσαν πως σε γενικές γραμμές όλοι πλανήτες στο Σύμπαν έχουν χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος.Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανακάλυψαν σε απόσταση 310 ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό του Κενταύρου, έναν γιγάντιο αέριο εξωπλανήτη γύρω από το άστρο HD 114082 που μοιάζει με τον Ήλιο. Έχοντας ηλικία μόνο 15 εκατομμυρίων ετών, ο εξωπλανήτης HD 114082 b είναι ο νεαρότερος του είδους του που οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να προσδιορίσουν τόσο το μέγεθος όσο και τη μάζα του. Μολονότι έχει περίπου τη διάμετρο του Δία, του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, η μάζα του περιέργως είναι οκτώ φορές μεγαλύτερη εκείνης του Δία.Τα παραπάνω χαρακτηριστικά προβληματίζουν τους επιστήμονες, καθώς δεν συνάδουν με τα έως τώρα ευρέως αποδεκτά μοντέλα σχηματισμού πλανητών στο σύμπαν. Μια πιθανή εξήγηση για την τόσο μεγάλη μάζα ενός τόσο νεαρού αέριου πλανήτη είναι ότι – αντίθετα με τον Δία – διαθέτει έναν ασυνήθιστα μεγάλο στερεό και άρα βαρύ πυρήνα. Την ανακάλυψη έκαναν ερευνητές, με επικεφαλής την Όλγα Ζακοζάι του γερμανικού Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Χαϊδελβέργη και του Κεντρικού Αστρονομικού Παρατηρητηρίου της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών της Ουκρανίας στο Κίεβο. «Συγκριτικά με τα τρέχοντα αποδεκτά μοντέλα, ο HD 114082 b είναι περίπου δύο έως τρεις φορές πιο πυκνός για νεαρό αέριο γίγαντα με μόνο 15 εκατ. χρόνια ζωής», ανέφερε η Ζακοζάι.Η μέση πυκνότητα του εν λόγω αέριου εξωπλανήτη είναι περίπου διπλάσια εκείνης της Γης, κάτι που θεωρείται πραγματικά αξιοσημείωτο, δεδομένου ότι ο δικός μας πλανήτης είναι βραχώδης, διαθέτοντας έναν πυρήνα σιδήρου-νικελίου, και δεν αποτελείται από υδρογόνο και ήλιο, τα ελαφρύτερα στοιχεία στο σύμπαν, από τα οποία αποτελούνται σχεδόν εξ ολοκλήρου ο Δίας και οι άλλοι αέριοι γιγάντιοι εξωπλανήτες. Από του περισσότερους από 5.000 επιβεβαιωμένους εξωπλανήτες, περίπου το 15% είναι αέριοι γίγαντες με μάζες τουλάχιστον ανάλογες του Δία. Μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί στο Διάστημα μόνο τρεις νεαροί αέριοι γιγάντιοι εξωπλανήτες με ηλικίες έως 30 εκατομμυρίων ετών. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1407429/entyposiakos-kai-paraxenos-exoplanitis-stin-apochi-ton-astronomon/

Ο χάρτης του σύμπαντος που μπορούμε να δούμε.λ Από τον Γαλαξία μας μέχρι την κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου Αστρονόμοι στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins δημιούργησαν έναν διαδραστικό χάρτη ο οποίος απεικονίζει το παρατηρήσιμο σύμπαν σε όλο του το μεγαλείο. Κάθε κουκίδα στον χάρτη είναι ένας γαλαξίας, ο οποίος περιέχει δισεκατομμύρια αστέρια και πλανήτες. Περίπου 200.000 γαλαξίες αναπαρίστανται με εκπληκτικά ακριβή λεπτομέρεια.Χρησιμοποιώντας δεδομένα που συλλέχθηκαν επί 20 χρόνια στο πλαίσιο της ψηφιακής έρευνας Sloan Digital Sky Survey, ο χάρτης δείχνει τις πραγματικές θέσεις και τα χρώματα των γαλαξιών επιτρέποντας στους χρήστες να περιηγηθούν εύκολα.Ο συγκεκριμένος χάρτης χρησιμοποιεί δεδομένα που δεν είχαν προηγουμένως δημοσιοποιηθεί στο κοινό και είναι ίσως ο πιο ολοκληρωμένος κοσμικός χάρτης που έχει φτιαχτεί για όλο τον κόσμο.«Αστροφυσικοί σε όλο τον κόσμο αναλύουν αυτά τα δεδομένα εδώ και χρόνια, τα οποία έχουν οδηγήσει σε χιλιάδες επιστημονικές μελέτες και ανακαλύψεις», δήλωσε ο δημιουργός του χάρτη και καθηγητής του John Hopkins, Μπρις Μενάρ, σε δελτίο Τύπου.«Κανείς όμως δεν βρήκε το χρόνο να δημιουργήσει έναν χάρτη που να είναι όμορφος, επιστημονικά ακριβής και προσιτός σε ανθρώπους που δεν είναι επιστήμονες», συνέχισε. «Ο στόχος μας εδώ είναι να δείξουμε σε όλους πώς μοιάζει πραγματικά το σύμπαν».Το στενότερο σημείο του χάρτη προέρχεται από τον Γαλαξία μας και περιβάλλεται από γαλάζιες κουκκίδες σπειροειδών γαλαξιών σε απόσταση έως και δύο δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Πιο μακριά, το κίτρινο χρώμα παίρνει για λίγο τη σκυτάλη, όπου οι ελλειπτικοί γαλαξίες επισκιάζουν τους αμυδρότερους σπειροειδείς. Περιπλανώμενες κόκκινες κουκκίδες που απεικονίζουν μετατοπισμένα κβάζαρ, είναι διάσπαρτες στο προτελευταίο όριο του σύμπαντος που καλύπτεται από αέριο υδρογόνο.Η κορυφή του χάρτη αποκαλύπτει την πρώτη λάμψη που εκπέμπεται αμέσως μετά το Big Bang, πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. https://physicsgg.me/2022/11/27/ο-χάρτης-του-σύμπαντος-που-μπορούμε-να/

Το μυστήριο του σπιν. Σύμφωνα με τα σχολικά βιβλία «ο κβαντικός αριθμός του σπιν ενός ηλεκτρονίου καθορίζει την ιδιοπεριστροφή του ηλεκτρονίου…. Σε κάθε τροχιακό δε μπορούμε να έχουμε περισσότερα από δύο ηλεκτρόνια και επιπλέον το ένα περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του αντίθετα από το άλλο, δηλαδή έχουν αντίθετη ιδιοπεριστροφή (σπιν)…» Και δεδομένου ότι το ηλεκτρόνιο είναι φορτισμένο σωματίδο θα μπορούσε κανείς να φανταστεί ότι η αντίθετη ιδιοπεριστροφή των ηλεκτρονίων δημιουργεί δυο μαγνητάκια που έλκονται μεταξύ τους… Το περίεργο είναι πως αν αποδεχτούμε ότι το ηλεκτρόνιο «ιδιοπεριστρέφεται», αυτή η περιστροφή ουδέποτε επιβραδύνεται, ούτε επιταχύνεται και γιαυτό η τιμή της είναι πάντα ή +1/2 ή -1/2!Κι όμως, τα ηλεκτρόνια δεν περιστρέφονταιγύρω από τον άξονά τους. Δεν γίνεται να περιστρέφονται. Αν περιστρέφονταν πραγματικά τόσο γρήγορα ώστε να εξηγούν όλη τη συμπεριφορά που εμφανίζουν ως σπιν, τότε οι επιφάνειές τους (αν είχαν) θα κινούνταν πολύ πιο γρήγορα από την ταχύτητα του φωτός!Το σπιν είναι πολύ σημαντικό για την κατανόηση του κόσμου μας. Αν τα ηλεκτρόνια δεν είχαν σπιν, η καρέκλα σας θα κατέρρεε σε ένα μικρό κλάσμα του μεγέθους της. Θα κατέρρεες κι εσύ – αλλά αυτό θα ήταν το μικρότερο από τα προβλήματά σου. Χωρίς σπιν, ολόκληρος ο περιοδικός πίνακας των στοιχείων θα εξαφανιζόταν και μαζί του όλη η χημεία. Στην πραγματικότητα, δεν θα υπήρχαν καθόλου μόρια. Η δημοσίευση ενός λάθους Η έννοια του σπιν των σωματιδίων με την εμφάνισή της προκάλεσε σύγχυση στους φυσικούς. Το 1925, δύο νεαροί Ολλανδοί φυσικοί, οι Samuel Goudsmit και George Uhlenbeck, προβληματίστηκαν από την τελευταία εργασία του διάσημου (και γνωστού για την καυστικότητά του) φυσικού Wolfgang Pauli. Ο Pauli, σε μια προσπάθεια να εξηγήσει τη δομή των ατομικών φασμάτων και του περιοδικού πίνακα, είχε υποθέσει ότι τα ηλεκτρόνια έπρεπε να παίρνουν «δύο τιμές που δεν περιγράφονται κλασικά». Αλλά ο Pauli δεν είχε πει σε ποια φυσική ιδιότητα του ηλεκτρονίου αντιστοιχούσε η νέα του τιμή, και οι Goudsmit και Uhlenbeck αναρωτήθηκαν τι θα μπορούσε να είναι.Το μόνο που ήξεραν, ήταν αυτό που υποψιαζόντουσαν όλοι οι φυσικοί εκείνη την εποχή – ότι η νέα τιμή του Pauli συνδέθηκε με διακριτά ‘κβάντα’ μιας γνωστής ιδιότητας από την κλασική νευτώνεια φυσική, που ονομάζεται στροφορμή. Οι Goudsmit και Uhlenbeck σκέφτηκαν αν αποδώσουν στο ηλεκτρόνιο την στροφορμή που έχει ένα σώμα που περιστρέφεται γύρω από άξονά του, όπως η ιδιοπεριστροφή της Γης γύρω από τον άξονά της. Έτσι, αν τα ηλεκτρόνια μπορούσαν να περιστρέφονται δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα, τότε αυτό θα εξηγούσε τις δυο τιμές που θεωρούσε ο Pauli.Γεματοι ενθουσιασμό οι Goudsmit και Uhlenbeck έγραψαν παρουσίασαν τη νέα τους ιδέα στον μέντορά τους, Paul Ehrenfest. Ο Ehrenfest, στενός φίλος του Αϊνστάιν και σημαντικός φυσικός από μόνος του, θεώρησε ότι η ιδέα ήταν ενδιαφέρουσα. Ενώ το σκεφτόταν, είπε στους δύο πρόθυμους νεαρούς φυσικούς να συμβουλευτούν τον Hendrik Antoon Lorentz – τον σοφό γέροντα της ολλανδικής φυσικής.Αλλά ο Lorentz εντυπωσιάστηκε λιγότερο από την ιδέα του σπιν σε σχέση με τον Ehrenfest. Όπως επεσήμανε στον Uhlenbeck, το ηλεκτρόνιο ήταν γνωστό ότι ήταν πολύ μικρό (<10-14m), τουλάχιστον 3.000 φορές μικρότερο από ένα άτομο – και τα άτομα ήταν ήδη γνωστό ότι είχαν διάμετρο περίπου το ένα δέκατο του νανομέτρου, ένα εκατομμύριο φορές μικρότερο από το πάχος ενός φύλλου χαρτιού. Με ένα τόσο μικρό ηλεκτρόνιο και με την ακόμη μικρότερη μάζα του (9×10-31kg) – ένα δισεκατομμυριοστό του δισεκατομμυριοστού του δισεκατομμυριοστού του γραμμαρίου – δεν υπήρχε περίπτωση να περιστρέφεται αρκετά γρήγορα για να εξηγήσει την στροφορμή που αναζητούσαν ο Pauli και άλλοι. Στην πραγματικότητα, όπως είπε ο Lorentz στον Uhlenbeck, η επιφάνεια του ηλεκτρονίου θα έπρεπε να κινείται 10 φορές πιο γρήγορα από την ταχύτητα του φωτός (*), κάτι που είναι αδύνατον.Απογοητευμένος, ο Uhlenbeck είπε τα νέα στον Ehrenfest και του είπε να προλάβει την δημοσίευση της εργασίας – καθώς ο μέντοράς του την είχε ήδη στείλει για δημοσίευση. «Είστε και οι δύο αρκετά νέοι για να έχετε την πολυτέλεια μιας βλακείας», είπε ο Ehrenfest . Και είχε δίκιο. Παρά το γεγονός ότι το ηλεκτρόνιο δεν μπορούσε να περιστρέφεται, η ιδέα του σπιν έγινε ευρέως αποδεκτή ως σωστή – όχι με τον συνηθισμένο τρόπο. Αντί να περιστρέφεται ένα ηλεκτρόνιο, κάτι που ήταν αδύνατο, οι φυσικοί ερμήνευσαν το εύρημα ότι το ηλεκτρόνιο έφερε μαζί του κάποια εγγενή στροφορμή, σαν να περιστρεφόταν. Η ιδιότητα αυτή εξακολουθούσε να ονομάζεται «σπιν» και οι Goudsmit και Uhlenbeck αναγνωρίστηκαν ως οι πρωτεργάτες της ιδέας. Σπιν και απαγορευτική αρχή του Pauli Το σπιν αποδείχθηκε κρίσιμο για την ερμηνεία των θεμελιωδών ιδιοτήτων της ύλης. Στην ίδια δημοσίευση όπου είχε προτείνει τον νέο κβαντικό αριθμό των δύο τιμών, ο Pauli είχε προτείνει επίσης μια «απαγορευτική αρχή», την ιδέα ότι ποτέ δυο ηλεκτρόνια με τους ίδιους κβαντικούς αριθμούς δεν θα μπορούσαν να καταλάβουν την ίδια ακριβώς κατάσταση. Αν μπορούσαν, τότε όλα τα ηλεκτρόνια ενός ατόμου θα έπεφταν απλά στην χαμηλότερη ενεργειακή κατάσταση και ουσιαστικά όλα τα στοιχεία θα συμπεριφέρονταν σχεδόν με τον ίδιο τρόπο, εξαλείφοντας την χημεία που ξέρουμε. Το νερό δεν θα υπήρχε. Η ζωή δεν θα υπήρχε. Το σύμπαν θα ήταν βαρετό και αδιάφορο. Στην πραγματικότητα, όπως έγινε αντιληπτό αργότερα, η στερεά ύλη κάθε είδους θα ήταν ασταθής. Αν και η ιδέα του Pauli ήταν ξεκάθαρα σωστή, δεν ήταν σαφές γιατί τα ηλεκτρόνια δεν μπορούσαν να μοιραστούν καταστάσεις. Η απαγορευτική αρχή του Pauli θα δώσει ερμηνείες για όλα όσα μας συμβαίνουν στην καθημερινή ζωή.Σύντομα ανακαλύφθηκε ότι το σπιν είναι μια βασική ιδιότητα όλων των στοιχειωδών σωματιδίων, όχι μόνο των ηλεκτρονίων – που τα διαχωρίζει ως προς την συμπεριφορά τους σε δυο μεγάλες κατηγορίες(**) ανοίγοντας την όρεξη για νέες όψεις της Φυσικής. Το 1940, ο Pauli και ο Ελβετός φυσικός Markus Fierz απέδειξαν ότι όταν συνδυάζονται η κβαντομηχανική και η ειδική σχετικότητα του Αϊνστάιν, οδηγούν αναπόφευκτα σε μια σύνδεση μεταξύ του σπιν και της στατιστικής συμπεριφοράς της κάθε ομάδας. Η απαγορευτική αρχή του Pauli ήταν απλώς μια ειδική περίπτωση αυτού του θεωρήματος της σπιν-στατιστικής, όπως έγινε γνωστό. Το θεώρημα είναι ένα «πανίσχυρο δεδομένο για τον κόσμο», όπως λέει ο φυσικός Michael Berry. «Βρίσκεται στη βάση της χημείας, της υπεραγωγιμότητας, είναι ένα πολύ θεμελιώδες γεγονός». Και όπως τόσες πολλές βασικές έννοιες στη φυσική, το σπιν βρέθηκε να είναι χρήσιμο και τεχνολογικά. Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, το σπιν αξιοποιήθηκε για την ανάπτυξη λέιζερ, την εξήγηση της συμπεριφοράς των υπεραγωγών και στην κατασκευή κβαντικών υπολογιστών.Μια περιστρεφόμενη σφαίρα που δεν είναι σφαίρα και δεν περιστρέφεταιΑλλά όλες αυτές οι υπέροχες ανακαλύψεις, εφαρμογές και ερμηνείες εξακολουθούν να αφήνουν στο τραπέζι την ερώτηση των Goudsmit και Uhlenbeck: τι είναι το σπιν; Αν τα ηλεκτρόνια πρέπει να έχουν σπιν, αλλά δεν μπορούν να περιστρέφονται, τότε από πού προέρχεται αυτή η στροφορμή; Η τυπική απάντηση είναι ότι αυτή η ορμή είναι απλώς εγγενής στα υποατομικά σωματίδια και δεν αντιστοιχεί σε καμία μακροσκοπική έννοια της περιστροφής. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο του Scientific American με τίτλο «Quantum Particles Aren’t Spinning. So Where Does Their Spin Come From?», αυτή η απάντηση δεν τους ικανοποιεί όλους. «Ποτέ δεν μου άρεσε η περιγραφή του σπιν που γίνεται σε ένα μάθημα κβαντικής μηχανικής», λέει ο Charles Sebens, ένας φιλόσοφος της φυσικής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια. Αν και στο βάθος ακούγεται η υποχθόνια απάντηση του Feynmann «ε, και;«, ο Sebens συνεχίζει απτόητος «… τα ηλεκτρόνια συμπεριφέρονται σαν να περιστρέφονται αλλά δεν περιστρέφονται πραγματικά. Εντάξει. Υποθέτω ότι μπορώ να το αποδεχτώ και να μάθω να δουλεύω με αυτό. Αλλά είναι περίεργο». Πριν από κάποιο καιρό διαπέρασε το μυαλό του Sebens ο εξής συλλογισμός: «Στην κβαντομηχανική, φαίνεται ότι το ηλεκτρόνιο δεν περιστρέφεται. Όμως η κβαντική μηχανική δεν είναι η καλύτερη θεωρία μας για τη φύση. Οπότε ας πάμε στην κβαντική θεωρία πεδίου που είναι μια βαθύτερη και πιο ακριβής θεωρία».Στην κβαντική θεωρία πεδίου ο κβαντικός κόσμος των υποατομικών σωματιδίων συναντά την πιο διάσημη εξίσωση στον κόσμο: E = mc2, η οποία περικλείει την ανακάλυψη του Αϊνστάιν της ισοδυναμίας ύλης και ενέργειας. Έτσι, όταν τα υποατομικά σωματίδια αλληλεπιδρούν, συχνά δημιουργούνται νέα σωματίδια από την ενέργειά τους και τα υπάρχοντα σωματίδια μπορούν να διασπαστούν σε κάτι άλλο. Η κβαντική θεωρία πεδίου χειρίζεται αυτό το φαινόμενο περιγράφοντας τα σωματίδια που προκύπτουν με πεδία που διαπερνούν όλο τον χωροχρόνο, ακόμη και τον κενό χώρο. Αυτά τα πεδία επιτρέπουν στα σωματίδια να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται, όλα σύμφωνα τόσο με τις αυστηρές επιταγές της ειδικής σχετικότητας του Αϊνστάιν όσο και με τους πιθανολογικούς νόμους του κβαντικού κόσμου. Και είναι αυτά τα πεδία, σύμφωνα με τον Sebens, που μπορεί να περιέχουν τη λύση στο παζλ της περιστροφής.Σύμφωνα με τον Sebens «στην κβαντική θεωρία πεδίου, για κάθε σωματίδιο, υπάρχει ένας τρόπος να το σκεφτούμε ως πεδίο. Συγκεκριμένα, το ηλεκτρόνιο μπορεί να θεωρηθεί ως διέγερση ενός κβαντικού πεδίου γνωστού ως πεδίο Dirac, και ίσως αυτό το πεδίο μπορεί να μεταφέρει το σπιν του ηλεκτρονίου. Υπάρχει μια πραγματική περιστροφή ενέργειας και φορτίου στο πεδίο Dirac». Κι αν εκεί βρίσκεται η στροφορμή, το πρόβλημα ενός ηλεκτρονίου που περιστρέφεται ταχύτερα από την ταχύτητα του φωτός εξαφανίζεται. Η περιοχή του πεδίου που φέρει το σπιν ενός ηλεκτρονίου είναι πολύ μεγαλύτερη από το ίδιο το υποτιθέμενο σημειακό ηλεκτρόνιο. Έτσι, σύμφωνα με τον Sebens, κατά κάποιο τρόπο, ο Pauli και ο Lorentz είχαν κατά το ήμισυ δίκιο: δεν υπάρχει ένα περιστρεφόμενο σωματίδιο. Υπάρχει ένα περιστρεφόμενο πεδίο, κι αυτό το πεδίο είναι που δημιουργεί σωματίδια.Περισσότερες λεπτομέρειες για τις ιδέες του Charles T. Sebens περιέχονται στο πρόσφατο άρθρο του Adam Becker, στο Scientific American «Quantum Particles Aren’t Spinning. So Where Does Their Spin Come From? A new proposal seeks to solve the paradox of quantum ή στο αρχικό άρθρο του ίδιου του Sebens με τίτλο: ‘How Electrons Spin‘ Το σπιν μου άλλαξε τη ζωή Μπορεί η περιγραφή του σπιν των σωματιδίων ως ιδιοπεριστροφή να είναι διδακτικά πρακτική για το σχολικό επίπεδο. ‘Ομως αν θέλουμε να καταλάβουμε τι είναι στην πραγματικότητα το σπιν πρέπει να ακολουθησουμε έναν δρόμο στρωμένο με ωραία μαθηματικά που συνδέει την στροφορμή με την γεννήτρια των απειροστών στροφών και την περιστροφική συμμετρία ενός συστήματος. Κλείνουμε με ένα σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο του νομπελίστα φυσικού Frank Wilczeck «Τα Θεμελιώδη»: «Αν έχετε παίξει ποτέ με γυροσκόπιο, θα έχετε αποκτήσει ένα καλό προβάδισμα προς την κατανόηση του τι εστί το σπιν των στοιχειωδών σωματιδίων. Η βασική ιδέα είναι ότι τα στοιχειώδη σωματίδια συνιστούν ιδανικά, χωρίς τριβές γυροσκόπια, που ουδέποτε σταματούν. Το διασκεδαστικό χαρακτηριστικό του γυροσκοπίου είναι η ικανότητά του να κινείται με τρόπους ανοίκειους στην καθημερινή εμπειρία μας. Πιο συγκεκριμένα, ένα γυροσκόπιο ανθίσταται σε κάθε προσπάθεια μεταβολής του άξονα περιστροφής του. Ο προσανατολισμός αυτού του άξονα δεν μεταβάλλεται κατά πολύ, εκτός αν του ασκήσουμε μεγάλη δύναμη. Λέμε ότι το γυροσκόπιο χαρακτηρίζεται από «αδράνεια προσανατολισμού». Το συγκεκριμένο φαινόμενο αξιοποιείται για την καθοδήγηση αεροσκαφών και διαστημοπλοίων, τα οποία φέρουν γυροσκόπια για να διατηρούν τον προασανατολισμό τους. Όσο ταχύτερα περιστρέφεται ένα γυροσκόπιο τόσο αποτελσματικότερα αυτό αντιστέκεται στις προσπάθειες μεταβολής του προσανατολισμού του. Συγκρίνοντας την ασκούμενη δύναμη με την απόκριση του γυροσκοπίου, μπορεί να οριστεί ένα μέγεθος που να εκφράζει την αδράνεια προσανατολισμού. Αυτό δεν είναι άλλο από τη στροφορμή. Τα μεγάλα γυροσκόπια που περιστρέφονται γρήγορα έχουν μεγάλη στροφορμή και η απόκρισή τους στις εφαρμοζόμενες δυνάμεις είναι μικρή. Τα στοιχειώδη σωματίδια, απεναντίας, είναι μικροσκοπικά γυροσκόπια. Έχουν πολύ μικρή στροφορμή. Όταν η στροφορμή είναι τόσο μικρή όσο εκείνη των στοιχειωδών σωματιδίων, τότε βρισκόμαστε στην επικράτεια της κβαντικής μηχανικής. Συχνά το εν λόγω πεδίο μας αποκαλύπτει ότι μεγέθη τα οποία κάποτε θεωρούσαμε πως μεταβάλλονται κατά συνεχή τρόπο στην πραγματικότητα λαμβάνουν τιμές ίσες με το άθροισμα μικρών διακριτών ποσοτήτων, γνωστών ως κβάντα (Εξ αυτού έλαβε το όνομά της η κβαντική μηχανική.) Σύμφωνα με την κβαντική μηχανική, υπάρχει μαι θεωρητική ελάχιστη τιμή της στροφορμής που μπορεί να φέρει ένα σώμα. Όλες οι δυνατές τιμές της στροφορμής είναι ακέραια πολλαπλάσια της συγκεκριμένης ελάχιστης μονάδας. Όπως προκύπτει, τα ηλεκτρόνια, τα κουάρκ και άλλα είδη στοιχειωδών σωματιδίων φέρουν ακριβώς τη θεωρητικώς ελάχιστη μονάδα στροφορμής. Οι φυσικοί εκφράζουν το συγκεκριμένο γεγονός λέγοντας ότι τα ηλεκτρόνια φέρουν σπιν 1/2. (Ένας ενδιαφέρων μαθηματικός λόγος κρύβεται πίσω από τη διατύπωση των φυσικών ότι η βασική μονάδα στροφορμής είναι το σπιν 1/2 αντί το σπιν 1, αλλά αυτό ξεπερνά του σκοπούς του παρόντος βιβλίου.) Προτού ολοκληρώσω τη μικρή εισαγωγή μου περί σπιν, θα ήθελα να προσθέσω ένα προσωπικό στοιχείο. Το σπιν μου άλλαξε τη ζωή. Ανέκαθεν μου άρεσαν τα μαθηματικά και οι γρίφοι, και ως παιδί λάτρευα να παίζω με σβούρες. Το βασικό πεδίο των σπουδών μου ήταν τα μαθηματικά. Κατά το τελευταίο εξάμηνο στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο ο Peter Freund, ένας διάσημος καθηγητής θεωρητικής φυσικής, δίδαξε ένα μάθημα προχωρημένου επιπέδου για τις εφαρμογές της μαθηματικής συμμετρίας στη φυσική… μας έδειξε πως κάποια εξαιρετικής ομορφιάς μαθηματικά, με αφετηρία την ιδέα της συμμετρίας, οδηγούν απευθείας σε συγκεκριμένες και σαφείς προβλέψεις σχετικά με τις παρατηρούμενες φυσικές συμπεριφορές… Το εντυπωσιακότερο παράδειγμα σύνδεσης της μαθηματικής συμμετρίας με την παρατηρούμενη συμπεριφορά φυσικών συστημάτων ήταν – και εξακολουθεί να είναι – κβαντική θεωρία της στροφορμής, την οποία μας ανέπτυξε. Όταν ένα ιδιοπεριστρεφόμενο σωματίδιο διασπάται σε άλλα ιδιοπεριστρεφόμενα σωματίδια (μια πολύ συνηθισμένη κατάσταση στον φυσικό κόσμο), η κβαντική θεωρία της στροφορμής κάνει προβλέψεις όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ των διευθύνσεων επί των οποίων εμφανίζονται τα προϊόντα της διάσπασης και των προσανατολισμό των αξόνων περιστοφής τους. Η μαθηματική μελέτη των προβλέψεων αυτών απαιτεί πολύ σοβαρούς υπολογισμούς και οι προβλεπόμενες συμπεριφορές μόνο προφανείς δεν είναι. Εντούτοις, όσο απίστευτο και αν φαίνεται, λειτουργούν! Η εμπειρία της βαθιάς αρμονίας μεταξύ δυο διαφορετικών συμπάντων – των όμορφων ιδεών και της φυσικής συμπεριφοράς – αποτέλεσε για εμένα ένα είδος πνευματικής αφύπνισης. Έγινε επάγγεμά μου, και δεν με απογοήτευσε.«

Το κοστούμι δεν είναι μόνο εξοπλισμός. Αυτό είναι ένα αυτόνομο διαστημόπλοιο. Οι αστροναύτες αρχίζουν να το προετοιμάζουν για την έξοδο εκ των προτέρων Χθες ο Sergei Prokopyev και ο Dmitry Petelin τοποθέτησαν τις μπαταρίες Orlan, αντικαταστάσιμα στοιχεία, έλεγξαν την πίεση στις ενσωματωμένες μονάδες οξυγόνου, έλεγξαν τις επικοινωνίες και τις ιατρικές παραμέτρους μέσω διαστημικών στολών. Η Άννα Κίκινα επεξεργάστηκε τις ενέργειες του χειριστή στον εσωτερικό πίνακα ελέγχου του χειριστή ERA. Διαβάστε περισσότερα για τις υποθέσεις σχετικά με το ρωσικό τμήμα του ISS στην καθημερινή αναφορά στον ιστότοπό μας: https://www.roscosmos.ru/38537/

Ενδιαφέροντα στοιχεία για το διάστημα: Ο ήλιος και το μέλλον του 🌞 Ο ήλιος είναι ένας κίτρινος νάνος. Η περίοδος ύπαρξης τέτοιων αστεριών είναι περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια χρόνια. Τώρα ο Ήλιος βρίσκεται στη μέση του μονοπατιού της ζωής. Οι αντιδράσεις πυρηνικής σύντηξης λαμβάνουν χώρα στον ηλιακό πυρήνα, μετατρέποντας το υδρογόνο σε ήλιο. Αυτό δημιουργεί μια κολοσσιαία ποσότητα ενέργειας που χρειάζεται ένα εκατομμύριο χρόνια για να βγει σταδιακά!Ένα περίεργο γεγονός - η θερμοκρασία του στέμματος του άστρου είναι περισσότερο από ένα εκατομμύριο βαθμούς, η οποία είναι πολύ υψηλότερη από τη φωτόσφαιρα του ίδιου του Ήλιου. https://vk.com/roscosmos?z=video-33119141_456242399%2F1742f1d0eac2f6d673%2Fpl_wall_-30315369

Γκρο πλαν στη Σελήνη έκανε το Orion μετά από μίνι θρίλερ εξαφάνισης (βίντεο) Mία από τις κοντινές εικόνες της Σελήνης που κατέγραψε το Orion (πηγή φωτό NASA) Το σκάφος της αποστολής Artemis I πλησίασε πολύ κοντά στην επιφάνεια της Σελήνης και κατέγραψε εντυπωσιακές εικόνες.Συναγερμός σήμανε στο κέντρο ελέγχου της αποστολής Artemis I της NASA όταν διακόπηκε ξαφνικά η επικοινωνία με το σκάφος της αποστολής. Για 47 λεπτά η επικοινωνία με το Orion είχε χαθεί δημιουργώντας έντονη ανησυχία στα μέλη της αποστολής αφού δεν μπορούσε να διαπιστωθεί η πηγή του προβλήματος. Τελικά μετά από σχεδόν μια ώρα η επικοινωνία με το σκάφος αποκαταστάθηκε και το Orion μετέδωσε εντυπωσιακές εικόνες από το κοντινό πέρασμα που πραγματοποίησε πάνω από την επιφάνεια της Σελήνης. Mία από τις εικόνες της Σελήνης που κατέγραψε το Orion (πηγή φωτό NASA) Το σκάφος πέταξε σε απόσταση μόλις 128 χλμ. πάνω από το έδαφος του φυσικού μας δορυφόρου καταγράφοντας λεπτομερείς εικόνες από την γεμάτη κρατήρες ορατή στη Γη πλευρά του. Εφόσον ακολουθηθεί πιστά το χρονοδιάγραμμα, το Orion αναμένεται να επιστρέψει στη Γη στις 11 Δεκεμβρίου και να προσθαλασσωθεί στα ανοικτά του Σαν Ντιέγκο στην Καλιφόρνια. Στην καμπίνα του σκάφους υπάρχουν κούκλες σε φυσικό ανθρώπινο μέγεθος κατασκευασμένες και τοποθετημένες έτσι ώστε να προσομοιώνουν την ανθρώπινη ύπαρξη. Οι επιστήμονες της NASA θα παρακολουθούν όλων των ειδών τις επιπτώσεις που θα έχει στις κούκλες το ταξίδι είτε αυτές αφορούν τις πιέσεις και τις συνθήκες της πτήσης είτε πολύ περισσότερο τα ποσοστά της έκθεσης στην βλαβερή για τον ανθρώπινο οργανισμό ακτινοβολία (ηλιακή και κοσμική). Θα γίνει επίσης παρακολούθηση και μελέτη αν αυτές οι ακτινοβολίες προκαλούν βλάβες στα όργανα του σκάφους. Tα αποτελέσματα της αποστολής θα βοηθήσουν στην καλύτερη οργάνωση των επόμενων αποστολών του προγράμματος Artemis και ειδικά των επανδρωμένων η πρώτη εκ των οποίων σύμφωνα με τον επικεφαλής της NASA Μπιλ Νέλσον θα γίνει το 2024, ένα χρόνο νωρίτερα από ότι υπολογιζόταν. Σε αυτή την αποστολή θα συμμετέχει τουλάχιστον μια γυναίκα που θα είναι και αυτή που θα βγει πρώτη από το σκάφος που θα προσεληνωθεί και θα γίνει έτσι η πρώτη γυναίκα που πατά το έδαφος της Σελήνης. Στη συνέχεια θα δημιουργηθεί η Σεληνιακή Πύλη, ο διαστημικός σταθμός σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, και στη συνέχεια βάσεις μόνιμης διαμονής αστροναυτών στο φεγγάρι. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1407351/gkro-plan-sti-selini-ekane-to-orion-meta-apo-mini-thriler-exafanisis-vinteo/

Εκπέμπει νετρόνια η Σελήνη; Κάθε πλανήτης στο ηλιακό μας σύστημα βομβαρδίζεται συνεχώς με τα πρωτόνια των κοσμικών ακτίνων. Η Σελήνη δεν έχει ατμόσφαιρα, επομένως αυτά τα πρωτόνια βομβαρδίζουν ανενόχλητα την σεληνιακή επιφάνεια αλληλεπιδρώντας με τους πυρήνες των πετρωμάτων που συνιστούν το σεληνιακό έδαφος. Έτσι παράγονται μεταξύ άλλων και νετρόνια, ως προϊόντα των πυρηνικών αντιδράσεων. Κάποια από αυτά τα νετρόνια διαφεύγουν έξω από την σεληνιακή επιφάνεια με μια ποικιλία ενεργειών, δίνοντας καταφατική απάντηση στο ερώτημα του τίτλου της ανάρτησης. Η Σελήνη δεν διαθέτει ατμόσφαιρα για να τα σταματήσει, οπότε ένας δορυφόρος γύρω από την Σελήνη αν διέθετε έναν ανιχνευτή νετρονίων θα μπορούσε εύκολα να τα εντοπίσει. Ανιχνεύοντας αυτά τα νετρόνια μπορούμε να διαπιστώσουμε ποιά περιοχή της Σελήνης περιέχει ή όχι νερό. Αυτός είναι ο σκοπός του LunaH-Map, ενός από τους μικροδορυφόρους CubeSats που μετέφερε η πρόσφατη αποστολή στην Σελήνη Artemis 1. Τι συμβαίνει όταν η διαδρομή που ακολούθησαν τα διαφεύγοντα νετρόνια περιέχει νερό (επομένως και πυρήνες υδρογόνου, δηλ. πρωτόνια); Επειδή τα νετρόνια έχουν σχεδόν την ίδια μάζα με τα πρωτόνια μεταβιβάζουν διαμέσου ελαστικών κρούσεων το μεγαλύτερο (ή και ολόκληρο) το ποσό της κινητικής τους ενέργειας στα πρωτόνια, οπότε είτε εξέρχονται με πολύ μικρή ενέργεια από την επιφάνεια (θερμικά νετρόνια) ή δεν εξέρχονται καθόλου. Όταν όμως δεν υπάρχει νερό (επομένως ούτε πρωτόνια) τα νετρόνια αναπηδούν ελαστικά σε βαρύτερους πυρήνες, κι αν διαφύγουν από την επιφάνεια της Σελήνης μετά από διαδοχικές ελαστικές ανακλάσεις θα έχουν αρκετά μεγαλύτερες ενέργειες (επιθερμικά νετρόνια ≥0,4 eV), αφού οι απώλειες θα είναι αρκετά μικρότερες. Τα διάφορα τμήματα του LunaH-Map Μια (υπερ)απλουστευμένη αναλογία για να κατανοήσουμε την φασματοσκοπία νετρονίων που διαφεύγουν από την επιφάνεια της Σελήνης (αλλά και άλλων αστρονομικών αντικειμένων) είναι οι σχεδόν ελαστικές κρούσεις που πραγματοποιούν τα μπαλάκια του πινγκ πονγκ. Όταν ένα μπαλάκι του πιγκ πογκ συγκρούεται (περίπου) κεντρικά με ένα άλλο χάνει (περίπου) όλη την ενέργειά του. Το ίδιο συμβαίνει με κάθε φορά που ένα νετρόνιο (μπαλάκι του πινγκ πονγκ) χτυπά ένα άτομο υδρογόνου (άλλη μπάλα του πινγκ πονγκ). Αντίθετα, οι συγκρούσεις μεταξύ νετρονίων και πυρήνων από άλλα στοιχεία του περιοδικού πίνακα μοιάζουν με έναν μπαλάκι του πινγκ πονγκ που συγκρούεται με μπάλα μπόουλινγκ. Στην περίπτωση αυτή έχουμε ανάκλαση με την ίδια σχεδόν ταχύτητα.Το LunaH-Map διαθέτει ένα μικροσκοπικό φασματόμετρο νετρονίων (Mini-NS) που περιέχει ένα ευαίσθητο σε νετρόνια υλικό που ονομάζεται σπινθηριστής. Οι σπινθηριστές παράγουν μια μικρή φωτεινή λάμψη όταν τα νετρόνια αλληλεπιδρούν με το υλικό τους. Το παραγόμενο φως ενισχύεται από φωτοπολλαπλασιαστές και οι φωτεινές αναλαμπές αντιστοιχίζονται σε καταμετρήσεις νετρονίων. Το Mini-NS έχει σχεδιαστεί για να ανιχνεύει μόνο τα επιθερμικά νετρόνια. Για τον λόγο αυτό χρησιμοποιεί μια ασπίδα γαδολινίου για την αποτελεσματική «θωράκιση» (απορρόφηση) των θερμικών νετρονίων, κάνοντας έτσι τον ανιχνευτή ευαίσθητο στα επιθερμικά νετρόνια που σχετίζονται κυρίως με την αφθονία του υδρογόνου (και επομένως νερού) στην Σελήνη. Έτσι όταν το Mini-NS θα περνάει πάνω από περιοχές της Σελήνης που περιέχουν νερό θα ανιχνεύει μικρότερους αριθμούς νετρονίων με μεγαλύτερες ενέργειες (επιθερμικά νετρόνια).Και πως ξέρουμε ότι τα νετρόνια που ανιχνεύονται προέρχονται από την επιφάνεια της Σελήνης; Διότι τα νετρόνια ζουν περίπου 15 λεπτά έξω από τους πυρήνες των ατόμων και τα νετρόνια που παράγονται από μακρινές αστρονομικές πηγές είναι αδύνατον να περιέχονται στην κοσμική ακτινοβολία. Επομένως η μόνη πηγή των νετρονίων που φτάνουν στον ανιχνευτή Μini-NS είναι η επιφάνεια της Σελήνης. Σύμφωνα με το space.com ο μικροσκοπικός δορυφόρος LunaH-Map απέτυχε να εκτελέσει έναν κρίσιμο ελιγμό όπως είχε προγραμματιστεί στις 21 Νοεμβρίου. Αυτό όμως δεν σημαίνει οριστικό τέλος της αποστολής. Τα άλλα συστήματά του φαίνεται να λειτουργούν κανονικά. Αν το σύστημα πρόωσης λειτουργήσει μέσα στους επόμενους μήνες, η αποστολή χαρτογράφησης του νερού της Σελήνης θα συνεχιστεί κανονικά. https://physicsgg.me/2022/11/24/εκπέμπει-νετρόνια-η-σελήνη/

Άρης: Πράσινο φως για εκτόξευση του ExoMars χωρίς τη βοήθεια της Ρωσίας. Η αποστολή επρόκειτο να εκτοξευτεί φέτος, έπεσε όμως θύμα του πολέμου στην Ουκρανία. Γραμμή σωτηρίας για την αποστολή ExoMars, η οποία θα αναζητήσει για πρώτη φορά ενδείξεις ζωής στο υπέδαφος του Άρη, ενέκρινε τελικά η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA, μετά τη διακοπή της συνεργασίας της με τη Ρωσία.Έπειτα από πολλές καθυστερήσεις η αποστολή επρόκειτο να εκτοξευτεί φέτος με ρωσικό πύραυλο και να προσεδαφιζόταν στον Άρη με τη βοήθεια ρωσικού σκάφους. Όμως η ESA διέκοψε τη συνεργασία με τη ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos τον Μάρτιο λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.Το ExoMars, η πρώτη ευρωπαϊκή αποστολή στην επιφάνεια του Άρη, ένα φιλόδοξο εγχείρημα κόστους 1,3 δισ. ευρώ, προγραμματίζεται τώρα να αναχωρήσει το 2028 έπειτα από την έγκριση έκτακτου κονδυλίου 360 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. To ρομπότ «Rosalind Franklin» της αποστολής ExoMars θα εξερευνήσει το υπέδαφος του Άρη (ESA) Η απόφαση ελήφθη σε συνάντηση εκπροσώπων των χωρών-μελών της ESA στο Παρίσι, με τον γενικό διευθυντή της ESA Γιόζεφ Άσμπαχερ να δηλώνει πως ελπίζει ότι η NASA θα συνδράμει στην προσπάθεια προσφέροντας τον πύραυλο εκτόξευσης, το σκάφος προσεδάφισης και τη θερμοηλεκτρική γεννήτρια πλουτωνίου που θα τροφοδοτεί το τροχοφόρο ρομπότ της αποστολής.Το ρομπότ «Rosalind Franklin», του οποίου η κατασκευή έχει ήδη ολοκληρωθεί από την Airbus, είναι εξοπλισμένο με γεωτρύπανο μήκους δύο μέτρων, το οποίο για πρώτη φορά θα αναζητήσει ενδείξεις αρχαίας ζωής στο υπέδαφος.Όπως αποκάλυψε ο Άσμπαχερ στη συνάντηση, σε περίπτωση οριστικής ματαίωσης της αποστολής το ρομπότ πιθανότατα θα κατέληγε σε κάποιο μουσείο.«Είμαι πολύ ανακουφισμένη και εξαιρετική χαρούμενη που δεν μας πήραν από τα χέρια αυτή τη σπουδαία αποστολή. Συνεχίζω να ελπίζω να οδηγήσω ένα ρομπότ στον Άρη» σχολίασε στον δικτυακό τόπο του Nature η Ντανιέλα Τιρς, πλανητική γεωλόγος του Γερμανικού Κέντρου Αεροδιαστήματος (DLR) στο Βερολίνο.Στη συνάντηση του Παρισιού, οι χώρες-μέλη της ESA ενέκριναν αυξημένο προϋπολογισμό 16,9 δισ. ευρώ για την επόμενη πενταετία.Μέχρι σήμερα, μόνο οι ΗΠΑ και η Κίνα έχουν στείλει αποστολές στην επιφάνεια του Άρη. https://www.tovima.gr/2022/11/24/science/aris-prasino-fos-gia-ektokseysi-tou-exomars-xoris-ti-voitheia-tis-rosias/

Βρετανός παραολυμπιονίκης o πρώτος «παρα-αστροναύτης» Πέμπτη, 24 Νοεμβρίου 2022 7:01 Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος αποφάσισε να εντάξει στις τάξεις των αστροναυτών της ένα άτομο με σωματική αναπηρία ανοίγοντας τον δρόμο για την παρουσία αυτών των ανθρώπων στο Διάστημα.Σε μια σημαντική κίνηση με πολλαπλά επιστημονικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά προέβη ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) ο οποίος ανακοίνωσε ότι ανάμεσα στους νέους αστροναύτες του θα είναι και ένα άτομο με σωματική αναπηρία που θα γίνει έτσι ο πρώτος παρα-αστροναύτης.Η ESA, στην οποία μετέχουν 22 χώρες, ανέφερε ότι ο Βρετανός παραολυμπιονίκης Τζον Μακφάλ θα συμμετάσχει σε μια μελέτη σκοπιμότητας κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του ώστε να εκτιμηθούν οι προϋποθέσεις που απαιτούνται για να ενταχθούν άτομα με ειδικές ανάγκες σε μελλοντικές αποστολές. Η Υπηρεσία είχε προκηρύξει πέρσι διαγωνισμό ζητώντας άτομα που έχουν τη δυνατότητα να περάσουν τα συνήθη, αυστηρά ψυχολογικά και γνωστικά τεστ αλλά δεν μπορούν να γίνουν αστροναύτες λόγω των περιορισμών που υπάρχουν σήμερα στον υλικό εξοπλισμό. Έλαβε συνολικά 257 αιτήσεις από άτομα με αναπηρία. Ο ΜακΦάλ θα συνεργαστεί με τους μηχανικούς της ESA ώστε να διαπιστώσουν τι αλλαγές θα πρέπει να κάνουν στον εξοπλισμό για να ανοίξουν τα διαστημικά ταξίδια και για άλλους υποψηφίους που διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα. Ο Τζον ΜακΦάλ (πηγή φωτό ESA) Η ESA έκανε την ανακοίνωση αυτή παρουσιάζοντας τους νέους αστροναύτες που επέλεξε αφού εξέτασε περίπου 23.000 υποψηφιότητες. Πρόκειται για τρεις άνδρες και δύο γυναίκες: τη Βρετανίδα Ρόζμαρι Κούγκαν, 31 ετών, που εργάζεται στο CNES (Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Μελετών), τη Γαλλίδα μηχανικό και πιλότο ελικοπτέρων Σοφί Αντενό, τον Ισπανό Πάμπλο Άλβαρεθ Φερνάντεθ, τον Βέλγο Ραφαέλ Λιεζουά, ειδικό στη βιοϊάτρική τεχνολογία και τον Ελβετό γιατρό Μάρκο Αλέν Ζίμπερ. Η εκπαίδευσή τους θα αρχίσει την άνοιξη και η πρώτη αποστολή για τον πρώτο από αυτούς αναμένεται να γίνει το 2026.Να σημειωθεί επίσης ότι οι 22 χώρες μέλη της ESA επικύρωσαν, έπειτα από σκληρές διαπραγματεύσεις, τον προϋπολογισμό της Υπηρεσίας, ύψους 16,9 δισεκατομμυρίων ευρώ, για την επόμενη τριετία. Το ποσό αυτό είναι αυξημένο κατά 17% σε σύγκριση με τον προηγούμενο προϋπολογισμό του 2019 αλλά παραμένει μικρότερο από τα 18,5 δισ. που ζητούσε ο γενικός διευθυντής της ESA, ο Γιόζεφ Ασμπάχερ. «Δεδομένου του πληθωρισμού, είμαι εντυπωσιασμένος από το αποτέλεσμα», είπε ο Ασμπάχερ, κρίνοντας ότι το ποσό που εγκρίθηκε ήταν «αναγκαίο, για να μην χάσουμε το τρένο» απέναντι στον σκληρό ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ και την Κίνα. Η Γερμανία θα συμβάλει σε αυτόν τον προϋπολογισμό με 3,5 δισ. ευρώ, η Γαλλία με 3,25 και η Ιταλία με 3,1 δισ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1406813/vretanos-paraolympionikis-o-protos-para-astronaytis/

Κρύβεται στα έγκατα της Γης η πηγή της καθαρής ενέργειας; SHUTTERSTOCK Μια αμερικανική νεοφυής εταιρεία θέλει να τρυπήσει τη Γη αναζητώντας κάτω από τον φλοιό του πλανήτη μια πηγή απεριόριστης και φιλικής στο περιβάλλον ενέργειας.Η αναζήτηση ενός ενεργειακού Ελντοράντο, μιας πηγής που θα προσφέρει απεριόριστη ανανεώσιμη και ταυτόχρονα φιλική στο περιβάλλον ενέργεια οδηγεί σε ανάδειξη νέων τεχνολογιών που κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση αλλά και νέων ιδεών για την παραγωγή τέτοιου είδους ενέργειας. Στο τραπέζι έχει πέσει για παράδειγμα, η δημιουργία τεραστίων διαστάσεων φωτοβολταϊκών συστημάτων στο Διάστημα, να δημιουργηθούν δηλαδή ηλιακή πάρκα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για χρήση από τα νοικοκυριά αλλά και τις επιχειρήσεις στη Γη.Η νεοφυής εταιρεία Quaise Energy που εδρεύει στη Μασαχουσέτη στις ΗΠΑ στρέφει την προσοχή της σε ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από αυτή των διαστημικών ηλιακών πάρκων. Η εταιρεία σχεδιάζει να τρυπήσει τη Γη και να φτάσει σε βάθη περίπου 20 χλμ. κάτω από τον εξωτερικό φλοιό του πλανήτη μας. Το σχέδιο της εταιρεία είναι αν καταφέρει να φτάσει στα έγκατα της Γης να αξιοποιήσει τη γεωθερμία της Γης, την ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στο εσωτερικό της γης με τη μορφή θερμού νερού, ατμών και θερμών πετρωμάτων.«Η ποσότητα της ενέργειας που μπορεί να παραχθεί από την θερμότητα που είναι αποθηκευμένη στο υπέδαφος ξεπερνά τις ετήσιες ενεργειακές ανάγκες της ανθρωπότητας κατά περίπου ένα δισ. φορές. Αν λοιπόν καταφέρουμε να αξιοποιήσουμε ένα ελάχιστο μέρος αυτής της θερμότητας θα μπορέσουμε να καλύψουμε με άνεση τις ενεργειακές μας ανάγκες για το ορατό μέλλον της ανθρωπότητας» αναφέρει ο Ματ Χουντ, συνιδρυτής της Quaise Energy.Η εταιρεία δεν έχει κάνει προς το παρόν γνωστό το σημείο που θα προσπαθήσει να κάνει αυτή την… αβυσσαλέα τρύπα και το κόστος που θα έχει αυτή η προσπάθεια με τις εκτιμήσεις ειδικών να κάνουν λόγο για μερικά δισ. δολάρια που θα απαιτηθούν για ένα τέτοιο εγχείρημα γεγονός που καθιστά όπως είναι ευνόητο δύσκολη την υλοποίηση του αφού μοιάζει δύσκολο μια startup εταιρεία να καταφέρει να συγκεντρώσει τέτοιου ύψους κεφάλαια από επενδυτές για ένα εγχείρημα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που ακούγεται περισσότερο σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας.Μέχρι στιγμής η Quaise Energy έχει συγκεντρώσει κεφάλαια ύψους 55 εκατομμυρίων δολαρίων και έχει εκπονήσει ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο η πρώτη εγκατάσταση γεώτρησης θα είναι έτοιμη να λειτουργήσει το 2024 και σε δύο χρόνια θα έχει καταφέρει να βρει μια πηγή που θα παράγει 100 Megawatts γεωθερμικής ενέργειας η οποία θα αρχίσει να διοχετεύεται σε σπίτια και επιχειρήσεις το 2028. Χρήση γεωθερμικής ενέργειας γίνεται ήδη σε τοπικό επίπεδο σε διάφορες κυρίως ηφαιστειογενής περιοχές του πλανήτη όπως η Ισλανδία. Μένει να αποδειχθεί αν η συγκεκριμένη ή κάποια άλλη ανάλογη πρωτοβουλία απόκτησης γεωθερμικής ενέργειας από τα βάθη της Γης θα ευδοκιμήσει και να δούμε αν τυχόν υπάρχουν και κάποιες παρενέργειες ή κίνδυνοι από τέτοιου βάθους γεωτρήσεις. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1406856/kryvetai-sta-egkata-tis-gis-i-pigi-tis-katharis-energeias/

Φως στη λειτουργία του ανθρώπινου εγκέφαλου από Έλληνες επιστήμονες της διασποράς. Μια εντυπωσιακή όσο και απρόσμενη ανακάλυψη για τους μηχανισμούς του ανθρώπινου εγκεφάλου πραγματοποίησε ερευνητική ομάδα στη Δανία με επικεφαλής 'Ελληνες επιστήμονες.Μπορεί τις τελευταίες δεκαετίες να έχουν γίνει άλματα στη μελέτη και κατανόηση της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι όμως πολλά ακόμη αυτά που δεν γνωρίζουμε και κάθε νέα ανακάλυψη που ρίχνει φως στο πώς δουλεύει το μυαλό μας είναι φυσικά καλοδεχούμενη ειδικά μάλιστα αν παρέχει στην επιστημονική κοινότητα όχι μόνο άγνωστα αλλά και απρόσμενα στοιχεία.Μία τέτοια έρευνα πραγματοποίησε ομάδα επιστημόνων στη Δανία, με επικεφαλής δύο Έλληνες της διασποράς. Η ανακάλυψη, που χαρακτηρίστηκε «απίστευτη», θεωρήθηκε δεόντως σημαντική για να γίνει βασικό θέμα και εξώφυλλο στο νέο τεύχος του κορυφαίου επιστημονικού περιοδικού «Nature». https://www.nature.com/articles/s41586-022-05472-9 Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, με επικεφαλής τον καθηγητή Δημήτρη Στάμου του Τμήματος Χημείας και βασικό συνεργάτη του τον δρα Ελευθέριο Κοσμίδη, βρήκαν για πρώτη φορά ότι ένα ζωτικό ένζυμο, το οποίο επιτρέπει τη μεταβίβαση των σημάτων μέσα στον εγκέφαλο, δεν λειτουργεί σε συνεχή βάση (όπως είχε θεωρηθεί αυτονόητο μέχρι σήμερα), αλλά «ανοιγοκλείνει» με τυχαίο τρόπο και μάλιστα κάνει διαλείμματα ακόμη και ολόκληρων ωρών, χωρίς όμως αυτό να οδηγεί τον εγκέφαλο να «κατεβάσει ρολά», όπως θα αναμενόταν.Εκατομμύρια εγκεφαλικοί νευρώνες στέλνουν συνεχώς μηνύματα μεταξύ τους, κάτι που τροφοδοτεί τη σκέψη, τη μνήμη, την κίνηση του σώματος και άλλες λειτουργίες. Όταν δύο νευρώνες ανταλλάσσουν ένα μήνυμα, ουσίες που λέγονται νευροδιαβιβαστές μεταφέρονται από τον έναν νευρώνα στον άλλον με τη βοήθεια ενός ζωτικού ενζύμου που παρέχει την απαραίτητη ενέργεια, έτσι ώστε να είναι εφικτή η μεταβίβαση. Έως τώρα, σε όλον τον κόσμο οι επιστήμονες πίστευαν ότι αυτά τα -απολύτως αναγκαία για την επιβίωση ενός οργανισμού- ένζυμα είναι ενεργά μονίμως, αλλά όπως αποκάλυψε η νέα έρευνα μόνο αυτό δεν συμβαίνει.Η στενή παρακολούθηση του ενζύμου V-ATPase από τον δρα Στάμου και την ομάδα του έφερε στο φως την περιοδική και διαλείπουσα δράση του ενζύμου. Όπως δήλωσε ο ίδιος, «είναι η πρώτη φορά που κάποιος μελέτησε τόσο λεπτομερώς αυτά τα ένζυμα του εγκεφάλου των θηλαστικών και έχουμε εκπλαγεί από το αποτέλεσμα. Αντίθετα με τη διαδεδομένη άποψη και αντίθετα από πολλές άλλες πρωτεΐνες, αυτά τα ένζυμα μπορεί να σταματούν να δουλεύουν για αρκετά λεπτά ή και για ώρες. Παρ’ όλα αυτά, οι εγκέφαλοι των ανθρώπων και των άλλων θηλαστικών παραμένουν με θαυματουργό τρόπο ικανοί να λειτουργούν».Ο δρ Στάμου, ο οποίος είναι απόφοιτος του βρετανικού Πανεπιστημίου του Λιντς και της Ελβετικής Ομοσπονδιακής Πολυτεχνικής Σχολής της Λωζάννης (EPFL), χαρακτήρισε «σχεδόν ακατανόητο» ότι στη διάρκεια αυτής της άκρως κρίσιμης διαδικασίας μεταφοράς των νευροδιαβιβαστών μεταξύ των νευρώνων «βρίσκουμε ότι στο 40% του χρόνου αυτά τα μόρια των εν λόγω ενζύμων είναι απενεργοποιημένα». Αυτό εγείρει πολλά ερωτήματα και, όπως ανέφερε ο Έλληνας επιστήμονας, ελπίζεται ότι στο μέλλον θα υπάρξει καλύτερη κατανόηση για το τι συμβαίνει. Το ένζυμο V-ATPάση αποτελεί σημαντικό φαρμακευτικό στόχο επειδή παίζει βασικό ρόλο στον καρκίνο και στις μεταστάσεις του, καθώς επίσης σε αρκετές άλλες απειλητικές για τη ζωή ασθένειες. Η νέα ανακάλυψη μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους στην ιατρική σε τομείς όπως οι αντικαρκινικές θεραπείες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1406902/fos-sti-leitoyrgia-toy-anthropinoy-egkefaloy-apo-ellines-epistimones-tis-diasporas/

Οι κοσμοναύτες δεν χάνουν την προπόνηση - τόσο στη Γη όσο και σε τροχιά! Εκτός από τον «διάδρομο» και το ποδήλατο γυμναστικής, ο σταθμός διαθέτει προσομοιωτή ισχύος με ειδική μπάρα διαστήματος. Το ARED είναι ένα ολόκληρο σύμπλεγμα που σας επιτρέπει να ασκήσετε όλες τις μυϊκές ομάδες. Το φορτίο σε αυτόν τον προσομοιωτή μπορεί να ρυθμιστεί έως και 270 κιλά! Οι κοσμοναύτες αφιερώνουν τουλάχιστον δύο ώρες την ημέρα στην προπόνηση - αυτό είναι σημαντικό για τη διατήρηση της φυσικής κατάστασης και της απόδοσης κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης πτήσης, επειδή οι μύες ατροφούν στην έλλειψη βάρους και τα οστά χάνουν δύναμη. https://vk.com/roscosmos

Το πιο λεπτομερές ατμοσφαιρικό πορτρέτο εξωπλανήτη παρήγαγε το James Webb. Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη WASP 39-b (πηγή φωτό NASA, ESA, CSA, Joseph Olmsted (STScI) Η ατμοσφαιρική σύνθεση του γιγάντιου εξωπλανήτη WASP-39 b αποκαλύφθηκε από το James Webb της NASA. Τα παραπάνω φάσματα των οργάνων του διαστημικού τηλεσκοπίου δείχνουν την ύπαρξη καλίου (K), νερού (H2O), μονοξειδίου του άνθρακα (CO), διοξειδίου του θείου (SO2), διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και νατρίου (Na). Νέο επίτευγμα του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb που αποκάλυψε με λεπτομέρειες την ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη όπως ποτέ πριν ανοίγοντας τον δρόμο για τη χρήση ερευνητικών μεθόδων και εργαλείων αναζήτησης εξωγήινης ζωής.Άλλο ένα ιστορικό επίτευγμα για το πιο ισχυρό διαστημικό τηλεσκόπιο που έφτιαξε ποτέ ο άνθρωπος. Το James Webb κατάφερε να συλλέξει ένα πρωτοφανή σε ποσότητα και λεπτομέρεια όγκο ατμοσφαιρικών δεδομένων ενός εξωπλανήτη. Πρόκειται για τον WASP-39b που βρίσκεται σε απόσταση 700 ετών φωτός από τη Γη. Οι αρχικές μελέτες των στοιχείων που είχε καταγράψει το τηλεσκόπιο πριν από δύο μήνες είχαν υποδείξει την παρουσία διοξειδίου του άνθρακα στον WASP-39b γεγονός που συνέβαινε για πρώτη φορά για ένα εξωπλανήτη.Ερευνητική ομάδα από διάφορες χώρες έκανε τώρα πέντε ξεχωριστές προδημοσιεύσεις https://www.mpg.de/19521801/Rustamkulov_ERS_WASP39b_JWST_NIRSpec_PRISM.pdf στο διαδικτυακό αρχείο προδημοσίευσεων arXiv στις οποίες παρουσιάζονται όλα τα ευρήματα που προέκυψαν από τις παρατηρήσεις του James Webb. Πρόκειται για ένα πλήθος στοιχείων που συνθέτουν το ατμοσφαιρικό πορτρέτο του WASP-39b που γίνεται πλέον ο πλανήτης για τον οποίο γνωρίζουμε τα περισσότερα πράγματα στον γαλαξία μας, μετά τους οκτώ πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Αποκαλύφθηκαν μια σειρά από στοιχεία για τη χημική σύνθεση και τα νέφη της ατμόσφαιρας του WASP-39b με τρόπο που ποτέ έως τώρα δεν είχε γίνει.«Είχαμε μελετήσει πολλούς πλανήτες πριν, αλλά ποτέ δεν είχαμε δει δεδομένα όπως αυτά», ανέφερε η Λάουρα Κράιντμπεργκ, διευθύντρια του γερμανικού Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Χαϊδελβέργη. Ο WASP-39b, ένας αέριος γίγαντας που βρίσκεται στον αστερισμό της Παρθένου, έχει περίπου το ένα τρίτο της μάζας του Δία, χρειάζεται μόνο τέσσερις μέρες για μια πλήρη περιφορά πέριξ του άστρου του (αυτή είναι η διάρκεια του έτους του) και λόγω της μικρής απόστασης μεταξύ εξωπλανήτη-άστρου (μόνο 7 εκατ. χλμ. ή οκτώ φορές μικρότερη από την απόσταση Ήλιου-Ερμή), στον εν λόγω εξωπλανήτη αναπτύσσονται θερμοκρασίες σχεδόν 900 βαθμών Κελσίου. Το γεγονός αυτό τον καθιστά αφιλόξενο για ζωή – τουλάχιστον όπως την ξέρουμε στον δικό μας πλανήτη.Το James Webb ανίχνευσε στην ατμόσφαιρα του WASP-39b νερό σε μορφή υδρατμών, μονοξείδιο του άνθρακα, νάτριο, κάλιο κ.α., μια χημική σύνθεση παρόμοια με εκείνη του Κρόνου. Η ανίχνευση διοξειδίου του θείου μαρτυρά την πραγματοποίηση φωτοχημικών αντιδράσεων στην ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη: καθώς πέφτει πάνω της το φως του μητρικού άστρου, διασπά το νερό της ατμόσφαιρας σε υδρογόνο και υδροξείδιο, το οποίο με τη σειρά του αντιδρά με σουλφίδιο του υδρογόνου για να παράγει το διοξείδιο του θείου. Είναι η πρώτη φορά που ανιχνεύεται φωτοχημική αντίδραση πέρα από το ηλιακό μας σύστημα και μάλιστα μοιάζει με εκείνη μέσω της οποίας παράγεται όζον στη γήινη ατμόσφαιρα.Οι παρατηρήσεις του James Webb ακόμη δείχνουν ότι ο WASP-39b δεν διαθέτει ολική νεφοκάλυψη, κάτι που επίσης δεν είχε ποτέ έως τώρα παρατηρηθεί σε εξωπλανήτη. Ο πλανήτης φαίνεται να καλυμμένος με πυκνά σύννεφα σε ποσοστό μόνο 60%, τα οποία δεν περιέχουν υδρατμούς όπως στη Γη αλλά άλλα χημικά στοιχεία. Σύμφωνα με τους ειδικούς η εξέλιξη αυτή ανοίγει τον δρόμο στη χρήση κάποιων μεθόδων και εργαλείων που θα μπορούν να υποδείξουν ή και να αποδείξουν την ύπαρξη εξωγήινης ζωής έστω και σε μικροβιακό επίπεδο. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1406341/to-pio-leptomeres-atmosfairiko-portreto-exoplaniti-parigage-to-james-webb/

Το Hubble καμαρώνει γαλαξίες να ενώνονται εις σάρκα μίαν. Έπειτα από εκατομμύρια χρόνια κοσμικού φλερτ, δύο γαλαξίες ενώνονται με ισόβια δεσμά μπροστά στα μάτια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble.Η εντυπωσιακή νέα εικόνα δείχνει δύο γαλαξίες που συγκρούονται και είναι έτοιμοι να συγχωνευτούν.Πρόκειται για το κοσμικό ζευγάρι με τη ρομαντική ονομασία Arp-Madore 417-391, το οποίο απέχει 670 εκατομμύρια έτη φωτός και βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού του Ηριδανού, ορατού μόνο από το νότιο ημισφαίριο.Οι δύο γαλαξίες έχουν χάσει το αρχικό σπειροειδές σχήμα τους λόγω της βαρυτικής αλληλεπίδρασής τους και έχουν σχηματίσει έναν απέραντο δακτύλιο.Όπως εξηγεί σε ανακοίνωσή της η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA, τα κέντρα των δύο γαλαξιών διακρίνονται το ένα δίπλα στο άλλο στο κάτω τμήμα της εικόνας, ενώ οι σπειροειδείς βραχίονές τους έχουν τεντωθεί και σχηματίζουν τον δακτύλιο.Η εικόνα θα μπορούσε να θεωρηθεί σκηνή από το μέλλον, καθώς ο Γαλαξίας μας θα έχει τελικά την ίδια τύχη.Ο γειτονικός γαλαξίας της Ανδρομέδας μάς πλησιάζει με ταχύτητα 110 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και θα συγκρουστεί με τον «Μίλκι Ουέι» σε περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια.Η σύγκρουση πιθανότατα θα εκτοξεύσει κάποια άστρα στον αχανή διαγαλαξιακό χώρο, πιθανότατα όμως η Γη και ο Ήλιος θα παραμείνουν ασφαλείς.Δεδομένου ότι οι αποστάσεις που χωρίζουν τα άστρα είναι αστρονομικά μεγάλες, η πιθανότητα σύγκρουσης του Ήλιου με άλλα άστρα θεωρείται αστρονομικά μικρή. https://www.in.gr/2022/11/22/b-science/space/hubble-kamaronei-dyo-galaksies-na-enonontai-eis-sarka-mian/