Δροσος Γεωργιος

Σχετικά με την πρόβλεψη των σεισμών. Μια ερευνητική ομάδα αποτελούμενη από σεισμολόγους και στατιστικολόγους του Πανεπιστημίου Northwestern υποστηρίζει ότι ανάπτυξε μια νέα μέθοδο ή καλύτερα ένα νέο μοντέλο που υπολογίζει την πιθανότητα για το πότε και πού μπορεί να κάνει την εμφάνιση της μια μεγάλη σεισμική δόνηση. Η μελέτη με τίτλο “A More Realistic Earthquake Probability Model Using Long-Term Fault Memory,” δημοσιεύεται στο περιοδικό Bulletin of the Seismological Society of America. Τα σημερινά στατιστικά μοντέλα πρόβλεψης βασίζονται στη μελέτη του μέσου χρόνου μεταξύ προηγούμενων μετρήσεων ενώ το νέο μοντέλο λαμβάνει υπόψη τα ακριβή στοιχεία χρονικής εμφάνισης των σεισμών και των χαρακτηριστικών που αυτοί έχουν κάθε φορά.Η είδηση αυτή σε συνδυασμό με τον πρόσφατο καταστροφικό σεισμό σε Τουρκία-Συρία, αναθερμαίνει τον προβληματισμό για το αν τελικά είναι η δυνατή η πρόβλεψη ενός σεισμού. Ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, Κωνσταντίνος Συνολάκης, πριν από μερικές ημέρες ισχυρίστηκε ότι μπορεί να γίνει μεγάλος σεισμός στο ελληνικό τόξο της τάξης των 8-8,5 Ρίχτερ. Σύμφωνα με την συλλογιστική του αφού κάθε 600 με 800 χρόνια γίνονται τέτοιοι σεισμοί και ο τελευταίος σεισμός τέτοιου μεγέθους έγινε το 1403, πλέον βρισκόμαστε στο “παράθυρο” του αιώνα για έναν παρόμοιο σεισμό.Βέβαια εκείνο που έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον δεν είναι μια τέτοια μακροχρόνια στατιστική πρόβλεψη, αλλά μια συγκεκριμένη βραχυπρόθεσμη πρόβλεψη του επίκεντρου και του μεγέθους ενός σεισμού.Η επιστημονική μέτρηση των σεισμών και οι προσπάθειες πρόβλεψής τουςΤην 1η Νοεμβρίου του 1755 έγινε ένας ισχυρότατος καταστρεπτικός σεισμός στη Λισσαβώνα, ο οποίος έγινε αισθητός μέχρι τη Βενετία. Επακολούθησαν τσουνάμι και πυρκαγιές που άφησαν πίσω τους μια βιβλική καταστροφή. Ο Βολταίρος δημοσίευσε το «Ποίημα για την καταστροφή της Λισσαβώνας» διατυπώνοντας τον προβληματισμό του για τη μοίρα και για την ύπαρξη του κακού. Πράγματι, αν το κακό υπάρχει, η Θεία Πρόνοια δεν μπορεί να υπάρχει. Και, τότε, ποιος ο λόγος να πιστεύουμε στον Θεό; Ο Καντ που ήταν τότε τριάντα ενός ετών συγκλονισμένος και αυτός από την ένταση του φυσικού γεγονότος, προσπάθησε να το μελετήσει και να το ερμηνεύσει αποκλειστικά ως τέτοιο, αφήνοντας κατά μέρος τις ιστορίες δυστυχισμνένων ανθρώπων και τις αναφορές κατεστραμμένων πόλεων. Δημιούργησε ένα κατάλογο φαινομένων τα οποία παρατηρήθηκαν στο έδαφος και την ατμόσφαιρα τόσο πριν όσο και μετά τον μεγάλο σεισμό σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ήταν η πρώτη απόπειρα να μελετηθεί ένας σεισμός με επιστημονικό τρόπο, μετά τις θεωρίες που είχαν διατυπώσει στην αρχαιότητα σημαντικοί έλληνες φιλόσοφοι, από τον Θαλή έως τον Αριστοτέλη.Η επιστήμη της σεισμολογίας γεννήθηκε όταν ο ιρλανδός πολιτικός μηχανικός Robert Mallet, πραγματοποίησε μια μελέτη για τον μεγάλο σεισμό της Νάπολης το 1857. Ανέπτυξε μια μεθοδολογία η οποία στηριζόταν στη μελέτη των ερειπίων που άφηνε πίσω τoυ ένας σεισμός. Από μια τέτοια μελέτη μπορούσαν να προκύψουν συμπεράσματα για τη διεύθυνση διάδοσης του σεισμού, τη σχετική ισχύ και το επίκεντρό του. Η μεταβλητή με την οποία μπορούσε να ποσοτικοποιηθεί ένας σεισμός ήταν η ένταση, η οποία σχετιζόταν με τις επιπτώσεις που είχε μια δόνηση στη σεισμόπληκτη περιοχή.Την σκυτάλη πήρε ο Άγγλος John Milne που δίδασκε Γεωλογία στο Βασιλικό Κολλέγιο του Τόκυο, μετά από έναν μέτριο σεισμό που έπληξε την χώρα το 1880, αποφάσισε να ασχοληθεί με τη μελέτη των σεισμών. Όταν επιχείρησε να εφαρμόσει την μέθοδο του Mallet διαπίστωσε ότι αυτό ήταν αδύνατον, αφού τα ξύλινα ιαπωνικά κτίρια συμπεριφέρονταν με εντελώς διαφορετικό τρόπο από τα πέτρινα ευρωπαϊκά. Αυτή ακριβώς η δυσκολία τον οδήγησε στην κατασκευή ενός σεισμογράφου, σε συνεργασία με τους συναδέλφους του, James Alfred Ewing και Thomas Lomar Gray, ο οποίος αποτέλεσε τον πυρήνα της σεισμολογίας.Το 1921 ιδρύθηκε το περίφημο Σεισμολογικό Εργαστήριο, γνωστό ως Seismo Lab, στο Caltech. Πρώτος διευθυντής ήταν ο Harry Wood, ο οποίος επινόησε μαζί με τον συνεργάτη του, John Anderson, το γνωστό σεισμογράφο Wood-Anderson. Πριν αποσυσρθεί ο Wood είχε προλάβει να ενθαρρύνει τον νεαρό τότε σεισμολόγο Charles F. Richter να ασχοληθεί με τον καθορισμό ενός μηχανικού ισοδύναμου της έντασης. Προϊόν αυτής της εργασίας ήταν η γνωστή μας κλίμακα Ρίχτερ. Με την κλίμακα αυτή οι επιστήμονες κατάφεραν να βρουν ένα εργαλείο για την «αληθινή» μέτρηση ενός σεισμού, αφήνοντας εκτός τους ψυχολογικούς και άλλους μη αντικειμενικούς παράγοντες στους οποίους στηρίζονταν οι κλίμακες έντασης (για παράδειγμα ο βαθμός 7 στην κλίμακα Forel αντιστοιχούσε σε γενικευμένο πανικό). Τώρα πια ο καθορισμός ενός σεισμού απαιτούσε δυο παραμέτρους, ίδιες για όλους τους επιστήμονες οπουδήποτε στον κόσμο: μια τιμή στην κλίμακα Ρίχτερ για το μέγεθος και τον προσδιορισμό του επίκεντρου.Aν και κάποιοι επιμένουν ακόμα και σήμερα να θεωρούν ό,τι όχι μόνον η σεισμολογία, αλλά και η γεωλογία …. δεν είναι πραγματικές επιστήμες: … ο επιστημονικός χαρακτήρας της σεισμολογίας απαιτεί από αυτήν, πέρα από την εκ των υστέρων μελέτη και θεωρητική ερμηνεία των σεισμών, να περιλαμβάνει και την έρευνα σχετικά με την βραχυπρόθεσμη πρόβλεψη αυτών – αγνοώντας την δήλωση του ίδιου του Richter πριν από έναν περίπου αιώνα, ότι «Μόνο τρελλοί και τσαρλατάνοι προσπαθούν να προβλέψουν σεισμούς». Πρόδρομα φαινόμενα σεισμού Το 1962 σοβιετικοί επιστήμονες υποστήριξαν για πρώτη φορά σε διεθνές ακροατήριο ότι είχαν αναγνωρίσει ένα πολύ ελπιδοφόρο πρόδρομο φαινόμενο σεισμού. Πρόδρομα φαινόμενα ονομάζονται τα φυσικά φαινόμενα που κάνουν την εμφάνισή τους πριν από έναν σεισμό και στα οποία μπορεί να στηριχθεί η πρόβλεψη. Το φαινόμενο που ανέφεραν οι σοβιετικοί ήταν η μεταβολή του λόγου των ταχυτήτων vP/vS, των διάμηκων πρωτογενών σεισμικών κυμάτων P προς τα εγκάρσια δευτερογενή εγκάρσια S. Είδη σεισμικών κυμάτων: τα διαμήκη πρωτογενή P – ταχύτητα διάδοσης στον ανώτερο φλοιό της γης ~6 km/s, τα εγκάρσια δευτερογενή S – ταχύτητα διάδοσης στον ανώτερο φλοιό της Γης ~3,5 km/s και τα επιφανειακά L – ταχύτητα διάδοσης ~3,2 km/s [από το βιβλίο Φυσικής Γενικής Παιδείας Γ’ τάξης ΕΠΑΛ, των Κωστόπουλου Δ., Παπαχρήστου Π., Σκούντζου Π., Χαλκιά Κ.] Η ερμηνεία της μεταβολής του λόγου των ταχυτήτων vP/vS από τον Christopher Scholtz ήταν ότι η ταχύτητα που έχουν τα διαμήκη κύματα Ρ σε ξηρό πέτρωμα μεταβάλλεται αν στο πέτρωμα εισέλθει μέσω ρωγμών νερό που βρίσκεται στο υπέδαφος, άρα και η τιμή του λόγου vP/vS. Ο Scholtz πρότεινε ότι στη θεωρία πρόβλεψης να συμπεριληφθούν κι άλλα πρόδρομα φαινόμενα, όπως τη μεταβολή της ηλεκτρικής αγωγιμότητας του εδάφους, η ευκολότερη διαφυγή στην επιφάνεια του αερίου ραδιενεργού ραδονίου και η μικρή ανύψωση της στάθμης του εδάφους λόγω της διαστολής των βράχων.Η αισιοδοξία που επικρατούσε στα μέσα της δεκαετίας του 1970 στην επιστημονική κοινότητα αναφορικά με την επιτυχή πρόβλεψη σεισμών έφτασε στο αποκορύφωμά της όταν στις αρχές του 1975 έφτασε στη Δύση η είδηση ότι οι κινέζοι είχαν προβλέψει επιτυχημένα έναν πραγματικά μεγάλο και καταστροφικό σεισμό. Στις 4 Φεβρουαρίου 1975 σεισμός μεγέθους 7,3 χτύπησε τη βιομηχανική πόλη Χαϊτσενγκ, προκαλώντας σημαντικές ζημιές σε κτίρια, αλλά μόνο μικρές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Επιστήμονες που μελέτησαν τα αρχεία περίπου 30 χρόνια μετά κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πράγματι υπήρξε πρόβλεψη βασισμένη σε πρόδρομα φαινόμενα, όπως η αύξηση της συχνότητας των μικροσεισμών και παρατηρήσεις της συμπεριφοράς ζώων, και πιο συγκεκριμένα φιδιών και άλλων ερπετών που ξύπναγαν από την χειμερία νάρκη τους ανεβαίνοντας στην επιφάνεια του εδάφους. Όμως στις 28 Ιουλίου 1976 ο σεισμός 7,6 ρίχτερ που έπληξε χωρίς καμία απολύτως προειδοποίηση την πόλη Τανγκσάν της Κίνας, έφερε την απογοήτευση σε όσους επένδυαν στην πρόβλεψη των σεισμών. Την ίδια εποχή έγιναν μελέτες που υποστήριζαν ότι και ο λόγος των ταχυτήτων vP/vS δεν μπορεί τελικά να χρησιμοποιηθεί ως πρόδρομο φαινόμενο. Έτσι απομακρυνόταν το όνειρο του Milne, εφευρέτη του πρώτου σεισμογράφου, ότι το όργανο που κατασκεύασε θα μετατρεπόταν τελικά σε μια προβλεπτική μηχανή. Η μέθοδος ΒΑΝ Όμως στις αρχές της δεκαετίας του 1980 εμφανίστηκε η πρώτη και η πιο σημαντική μέθοδος βραχυπρόθεσμης πρόβλεψης σεισμών, η οποία έγινε αντικείμενο συντονισμένης απόπειρας αξιολόγησης από την επιστημονική κοινότητα, προκαλώντας μεγάλες έριδες μεταξύ των επιστημόνων.Πρόκειται για την ελληνική μέθοδο ΒΑΝ, η οποία επικεντρώνεται στην ανίχνευση ενός πρόδρομου φαινομένου, των ηλεκτρικών σημάτων που εκπέμπονται από την περιοχή γένεσης ενός σεισμού. Τα σήματα αυτά που έχουν συγκεκριμένες ιδιότητες ονομάζονται σεισμικά ηλεκτρικά σήματα (SES: Seismic Electric Signals). Η μέθοδος BAN πήρε το όνομά της από τα αρχικά των επιθέτων των εμπενυστών της: του Παναγιώτη Βαρώτσου, του Καίσαρα Αλεξόπουλου και του Κωνσταντίνου Νομικού. Oι Βαρώτσος και Αλεξόπουλος προέρχονταν από την φυσική στερεάς κατάστασης, και κατά τη δεκαετία του 1970 είχαν εργαστεί στο πεδίο της θερμοδυναμικής των πλεγματικών ανωμαλιών. Μια βασική ιδέα που προέκυψε από την έρευνα αυτή ήταν ότι όταν η πίεση σε ένα στερεό σταδιακά αυξάνεται φτάνοντας μία κρίσιμη τιμή, τα υπάρχοντα ηλεκτρικά δίπολα (οφειλόμενα σε πλεγματικές ανωμαλίες) αποκτούν τον ίδιο προσανατολισμό, κάτι που οδηγεί στην εκπομπή ηλεκτρικού σήματος πριν την θραύση. Η ερευνητική προσπάθεια της ομάδας ΒΑΝ χωρίζεται σε τρία στάδια συν ένα, το στάδιο μηδέν. ●Τo στάδιο μηδέν αποτελεί το υπόβαθρο της μεθόδου ΒΑΝ και καλύπτει τη δεκαετία από το 1970 μέχρι το 1980, όταν οι Βαρώτσος και Αλεξόπουλος εργάστηκαν στη θερμοδυναμική των πλεγματικών ανωμαλιών καταλήγοντας σε συμπεράσματα που αποτέλεσαν την αρχική έμπνευση για τη δημιουργία της μεθόδου ΒΑΝ. Όσον αφορά την έρευνα ΒΑΝ αυτή καθ΄εαυτή χωρίζεται σε τρια στάδια: ● Την πρώτη δεκαετία από το 1981 έως το 1990, που περιλάμβανε τα πειράματα επιβεβαίωσης της ύπαρξης των ηλεκτρικών σημάτων τύπου SES. ● Την δεύτερη δεκαετία, από το 1990 έως το 2000 περίπου, όπου οι προσπάθειες των μελών της ομάδας ΒΑΝ είχαν πιο θεωρητική κατεύθυνση καθώς εστιάστηκαν στην κατανόηση των φυσικών ιδιοτήτων των σημάτων, ώστε να απαντηθούν ορισμένα πολύ σημαντικά ερωτήματα. Για παράδειγμα, πως γίνεται τα SES να διαδίδονται σε τόσο μεγάλες αποστάσεις όσο αυτές που μεσολαβούν από την εστία ενός σεισμού έως την επιφάνεια της Γης και να έχουν αρκετή ενέργεια ώστε να είναι δυνατή η ανίχνευσή τους, ή γιατί τα SES ανιχνεύονται σε ορισμένα μόνο σημεία που ονομάζονται «ευαίσθητα» και όχι σε άλλα; Τότε εισήχθησαν οι έννοιες της επιλεκτικότητας και της ευαισθησίας που έχουν κομβική σημασία για την εκτίμηση του επίκεντρου του σεισμού. ● Στο τρίτο στάδιο που ξεκινά από το 2001, η ομάδα ΒΑΝ εργάστηκε για την επίτευξη μεγαλύτερης ακρίβειας όσον αφορά την παράμετρο χρόνος σε μια πρόβλεψη. Η προσπάθεια της πιο ακριβούς πρόβλεψης του χρόνου βασίστηκε σε μια ιδέα που εσήγαγαν τα μέλη της ομάδας ΒΑΝ, αυτής του φυσικού χρόνου, που συμβολίζεται με το γράμμα χ, σε αντιδιαστολή με το γράμμα t με το οποίο παριστάνεται διεθνώς ο χρόνος. Η ανάλυση του φυσικού χρόνου χρησιμοποιήθηκε από τον καθηγητή Βαρώτσο και στην ανάλυση καρδιογραφημάτων για να προβλεφθεί ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος.Αν και από το 2000 και μετά η ένταση της περίπλοκης διαμάχης για το αν το ΒΑΝ πραγματοποιεί επιτυχείς προβλέψεις σεισμών ή όχι, σχεδόν εξαφανίστηκε, οι ερευνητές της ομάδας ΒΑΝ συνεχίζουν τις προσπάθειες βελτίωσης της μεθόδου τους. Οι τόνοι έπεσαν αφού οι αντιμαχόμενες πλευρές ακολουθούν παράλληλους δρόμους. Σχετικά με την αντιπαράθεση για την πρόβλεψη των σεισμών στην Ελλάδα, μπορείτε να διαβάστε πολύ περισσότερες λεπτομέρειες στην διδακτορική διατριβή του Κατσαλούλη Ηρακλή (2016, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)), Η πρόβλεψη σεισμών ως αντικείμενο επιστημονικής διαμάχης: πειραματική πρακτική, κρατική πολιτική και επιστήμη στη δημόσια σφαίρα ή στο βιβλίο του Ηρακλή Κατσαλούλη «Η πρόβλεψη των σεισμών στην Ελλάδα», εκδόσεις ΡΟΠΗ, το οποίο χρησιμοποιήθηκε και ως πηγή στην παρούσα ανάρτηση. Μήπως είναι εγγενώς αδύνατη η πρόβλεψη σεισμών; Διαβάζοντας κανείς περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις διάφορες μεθόδους και τους ισχυρισμούς πρόβλεψης σεισμών στο παρελθόν (π.χ. εδώ: https://en.wikipedia.org/wiki/Earthquake_prediction) ίσως καταλήξει στο συμπέρασμα πως η βραχυπρόθεσμη πρόβλεψη των σεισμών μπορεί τελικά να είναι εγγενώς αδύνατη. Άλλωστε υπάρχουν και ερευνητές που υποστηρίζουν το ίδιο με επιστημονικά επιχειρήματα λόγω της τεράστιας πολυπλοκότητας της ανάλυσης του συνόλου του φλοιού της Γης. Και το ισχυρότερο αποδεικτικό στοιχείο αυτής της άποψης είναι προφανώς το γεγονός ότι δεν έχει επιτευχθεί ακόμα μια ακριβής μέθοδος πρόβλεψης των σεισμών.Σε σύγκριση με τις μετεωρολογικές προβλέψεις που έχουν βελτιωθεί εξαιτίας της ισχύος των υπολογιστών, των μαθηματικών μοντέλων και την ανάπτυξη της τεχνολογίας drones και δορυφόρων, η εξέλιξη της πρόβλεψης των σεισμών είναι απογοητευτική.Οι νέες τεχνολογίες και ειδικότερα η τεχνητή νοημοσύνη είναι βέβαιο πως θα βοηθήσουν σίγουρα στην πρόβλεψη των σεισμών. Για παράδειγμα έχουν αναπτυχθεί συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για σεισμούς, που χρησιμοποιούν σεισμογράφους που εντοπίζουν και αναλύουν τις δονήσεις και στέλνουν ειδοποιήσεις λίγα δευτερόλεπτα πριν χτυπήσει ο σεισμός. Τέτοιο σύστημα είναι το ShakeAlert, που στέλνει ειδοποιήσεις στο κινητό τηλέφωνο περίπου 20 δευτερόλεπτα έως ένα λεπτό πριν από έναν σεισμό. Η ακριβής πρόβλεψη των σεισμών θα απαιτούσε αναλυτική χαρτογράφηση και ανάλυση του φλοιού της Γης, την επισήμανση κάθε σημείου πίεσης και τη συνεχή παρακολούθηση σημείων που μπορεί να είναι κοντά σε ρήξη. Χρησιμοποιώντας λογισμικό μηχανικής εκμάθησης, και τροφοδοτώντας το με τεράστιες ποσότητες δεδομένων σεισμολογικών μετρήσεων, κάθε είδους σημάτων πρόδρομων φαινόμενων, δεδομένα ραντάρ για τον τρόπο παραμόρφωσης της επιφάνειας της Γης κλπ, θα ήταν δυνατή αν όχι η τελειοποίηση μιας ακριβούς βραχυπρόθεσμης πρόβλεψης σεισμών, τουλάχιστον η αποφυγή άσκοπων συναγερμών από λανθασμένες προβλέψεις που προκαλούν στον κόσμο σύγχυση και απογοήτευση. https://physicsgg.me/2023/02/12/σχετικά-με-την-πρόβλεψη-των-σεισμών/

Το μακρύ ταξίδι του Δαρβίνου. Καθε χρόνο στις 12 Φεβρουαρίου γιορτάζεται διεθνώς η ημέρα γέννησης του Κάρολου Δαρβίνου ή «Darwin Day». Μια ευκαιρία να τιμήσουμε τόσο τις ανατρεπτικές εξελικτικές ιδέες του όσο και την επιστημονική διερεύνηση της βιοποικιλότητας και της ποικιλομορφίας της ζωής στον πλανήτη Γη Η εικόνα της διαρκούς εξέλιξης της ζωής στον πλανήτη Γη, που προέκυψε από τις έρευνες του Δαρβίνου, ήταν -και εξακολουθεί να είναι!- όχι μόνο καινοφανής, αλλά και βαθύτατα επαναστατική. Εκεί όπου ένας προδαρβινικός φυσιοδίφης έβλεπε μόνο προδιαγεγραμμένη φυσική αρμονία και μη μεταβλητότητα, ένας δαρβινιστής βλέπει ότι ο αγώνας για την επιβίωση και την αναπαραγωγή των οργανισμών ενός πληθυσμού εξαρτάται από τις ιδιαίτερες προσαρμοστικές ικανότητές τους, αλλά και από τις περιβαλλοντικές αλλαγές ή τις μη προβλέψιμες καταστροφές που από κοινού τους επιβάλλουν είτε να εξελίσσονται, είτε να εξαφανίζονται. Ο Κάρολος Ροβέρτος Δαρβίνος γεννήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου του 1809. Ηταν το πέμπτο παιδί μιας ιδιαίτερα εύπορης αστικής οικογένειας, ο πατέρας του ήταν επιτυχημένος γιατρός, ενώ ο παππούς του, ο Ερασμος Δαρβίνος, ήταν βικτοριανός γιατρός, φυσικός φιλόσοφος και ποιητής, διάσημος για τις πρώιμες εξελικτικές απόψεις του. Παρά τις μέτριες σχολικές επιδόσεις του λοιπόν ο Κάρολος Δαρβίνος όφειλε, ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση, να σπουδάσει Ιατρική στο Εδιμβούργο.Ομως, αντί για τις απαιτητικές ιατρικές σπουδές, ο νεαρός Κάρολος προτιμούσε να επιδίδεται σε πολύ πιο απολαυστικές και επωφελείς δραστηριότητες: εκδρομές, γεωλογικές περιηγήσεις, φυσιοδιφικές συλλογές, αθλήματα και συμπόσια. Εξάλλου η εικόνα και μόνο του ανθρώπινου αίματος και του πόνου τού προκαλούσαν έντονη δυσφορία. Ετσι, έπειτα από οικογενειακό συμβούλιο, ο πατέρας του αποφάσισε να τον στείλει στην περίφημη θεολογική σχολή του Κέμπριτζ με την προοπτική να γίνει ένας αξιοσέβαστος… αγγλικανός κληρικός.Απογοητευμένος από την επιπολαιότητα του γιου του, ο πατέρας του θα του στείλει στο Κέμπριτζ ένα γράμμα στο οποίο μεταξύ άλλων του έγραφε: Τα μόνα πράγματα που σε ενδιαφέρουν είναι το κυνήγι, τα σκυλιά και να πιάνεις ποντίκια: αν συνεχίσε«ις έτσι είναι βέβαιο ότι θα γίνεις η συμφορά του εαυτού σου και της οικογένειάς σου»! Παρά τις γονικές παροτρύνσεις, τα επόμενα τρία υπέροχα χρόνια στο Κέμπριτζ ο νεαρός Κάρολος θα έχει την ευκαιρία να αποκτήσει νέους φίλους, μαζί με τους οποίους θα συνεχίσει να εμβαθύνει και να τελειοποιεί τα πραγματικά ενδιαφέροντά του (φυσική ιστορία, γεωλογία, κυνήγι, συμποσιακές φιλοσοφικές συζητήσεις).Μεταξύ των εκλεκτών φίλων του στο Κέμπριτζ ήταν και ο καθηγητής Βοτανικής και Γεωλογίας, Τζον Στίβενς Χένσλοου, ο οποίος ως επιστημονικός μέντορας του πολλά υποσχόμενου νεαρού φυσιοδίφη θα του προτείνει τον Αύγουστο του 1831 μία θέση φυσιοδίφη (χωρίς μισθό) στη μεγάλη ερευνητική αποστολή του πλοίου «Beagle».Εχοντας μόλις ολοκληρώσει τις πανεπιστημιακές σπουδές του και χωρίς να έχει καμία πρόθεση να γίνει κληρικός, ο Δαρβίνος δέχτηκε πρόθυμα να κάνει τον γύρο του κόσμου με το «Μπιγκλ» σε ένα ταξίδι που επρόκειτο να διαρκέσει περίπου δύο χρόνια, αλλά τελικά κράτησε σχεδόν πέντε: από τον Δεκέμβριο του 1831 μέχρι τον Οκτώβριο του 1836. Η σημασία της ερευνητικής περιπέτειας με το «Μπιγκλ» Στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού ο νεαρός Κάρολος θα συλλέξει τα απαραίτητα παρατηρησιακά δεδομένα που αρχικά θα κλονίσουν την πίστη του στη μονιμότητα των βιολογικών ειδών και θα τον οδηγήσουν αργότερα στην επαναστατική θεωρία του για την εξέλιξη μέσω της φυσικής επιλογής. Το πέρασμα από τον αφελή θεοκρατικό δημιουργισμό της νεότητας στον αδιαπραγμάτευτο επιστημονικό εξελικτισμό της ωριμότητας σηματοδοτεί μια αποφασιστική τομή στη διανοητική ζωή του πατέρα της σύγχρονης εξελικτικής θεωρίας.Διάφοροι αξιόλογοι ιστορικοί της επιστήμης επιχειρήσαν να ανασυγκροτήσουν και να αποτιμήσουν, λιγότερο ή περισσότερο επιτυχώς, το πώς αυτή η μοναδική ταξιδιωτική εμπειρία επηρέασε τη σκέψη του Δαρβίνου. Πάντως οι περισσότεροι συμφωνούν ότι τόσο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του με το «Μπιγκλ» όσο και αμέσως μετά την επιστροφή του στην Αγγλία, το 1836, ο νεαρός Δαρβίνος ήταν ένας δημιουργιστής, που εντούτοις είχε αρχίσει να αμφιβάλλει τόσο για τη μονιμότητα των βιολογικών ειδών όσο και την ανάγκη επίκλησης ενός Θεού για τη δημιουργία τους. Διότι αν πράγματι τα είδη εξελίσσονται, τότε ο Δημιουργός τους θα έπρεπε διαρκώς να αναθεωρεί την ειδική και εξ ορισμού τελεονομική πράξη της δημιουργίας τους!«Μετά την επιστροφή του στην Αγγλία το 1836 ήταν ακόμη δημιουργιστής. Εγινε εξελικτιστής προφανώς τον Μάρτιο του 1837, ενώ δούλευε πάνω στις ορνιθολογικές συλλογές του και ιδιαίτερα μέσα από τις συζητήσεις του με τον ορνιθολόγο Τζον Γκουλντ (John Gould). Είναι βέβαιο ότι τον Ιούλιο του 1837 είχε πλέον αποδεχτεί πλήρως την εξέλιξη μέσω κοινής καταγωγής» όπως επισημαίνει ο Ernest Mayr, ένας από τους κορυφαίους εξελικτικούς βιολόγους και ιστορικούς των βιολογικών ιδεών στο βιβλίο του «Ο Δαρβίνος και η γένεση της εξελικτικής σκέψης» (εκδ. Σύναλμα).Πάντως τα επόμενα είκοσι χρόνια μετά την επιστροφή του στην Αγγλία ο Δαρβίνος επέδειξε μια εντυπωσιακή αναβλητικότητα και απροθυμία στο να εκθέσει δημοσίως τα συμπεράσματα των συστηματικών ερευνών του. Αν και, όπως αποκαλύπτουν η αλληλογραφία και τα σημειωματάριά του, το πρόβλημα που τον απασχολούσε κυρίως εκείνη την περίοδο ήταν το ερώτημα της ειδογένεσης: μπορούν τα είδη να αλλάζουν στον χρόνο και να μετεξελιχθούν σε νέα είδη; Κι αν ναι, με ποιο ακριβώς τρόπο συμβαίνει αυτό.Θεωρωντας ότι διαθέτει ήδη επαρκή εμπειρικά δεδομένα, σχεδίαζε να γράψει ένα μεγάλο βιβλίο για την καταγωγή των ειδών. Μια πρώτη, πιο συνοπτική εκδοχή αυτού του βιβλίου θα κυκλοφορήσει στο Λονδίνο, στις 24 Νοεμβρίου του 1859 (βλέπε φωτό αριστερά), με τίτλο «Περί της καταγωγής των ειδών μέσω της φυσικής επιλογής». Ενα έργο θεμελιώδες και θεμελιωτικό για τη μετέπειτα πορεία όχι μόνο της επιστημονικής, αλλά και ευρύτερα της νεότερης δυτικής σκέψης.Σημειωτέον ότι εκείνη την εποχή ο Δαρβίνος απέφευγε συστηματικά να μιλά για «εξέλιξη» (evolution), όρος που στην τότε αγγλική σήμαινε αποκλειστικά προδιαγεγραμμένη ανάπτυξη ενός οργανισμού ή ευρύτερα ενός φαινομένου, επομένως για να περιγράψει τις αλλαγές που επέρχονται σε ένα ζωικό ή φυτικό είδος από τη φυσική επιλογή προτιμούσε τον όρο «μεταλλακτισμός» (transmutation). Επί πέντε σχεδόν χρόνια -από τις 27 Δεκεμβρίου 1836 μέχρι τις 2 Οκτωβρίου 1836- ο 22χρονος φυσιοδίφης θα κάνει τον γύρο του κόσμου με το «Μπιγκλ». Το «HMS Beagle» ήταν ένα εξερευνητικό ιστιοφόρο πλοίο του Βασιλικού Ναυτικού της Βρετανίας, είχε μήκος μόλις 27 μέτρα και φάρδος 8 μέτρα και το πλήρωμά του ήταν 74 ναυτικοί. Γεγονός που καθιστούσε πολύ δύσκολες τις συνθήκες συμβίωσης αλλά και τις υγειονομικές συνθήκες μιας αποστολής χαρτογράφησης και εξερεύνησης σε ανεξερεύνητα μέρη, που είχε προγραμματιστεί να διαρκέσει το πολύ τρία χρόνια, ενώ τελικά κράτησε σχεδόν πέντε χρόνια.Παρ’ όλα αυτά για τον νεαρό φυσιοδίφη αυτό το επικίνδυνο ταξίδι ήταν ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να ονειρευτεί για να αποκτήσει ταχύτατα πείρα στην έρευνα πεδίου. Τα επόμενα πέντε χρόνια ο νεαρός Δαρβίνος θα εξερευνήσει κάποιες ακτές, την ενδοχώρα και ορισμένα νησιά της κεντρικής και νότιας Αμερικής, αλλά και την Αϊτή στην Καραϊβική, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία καθώς και μερικά νησιά στον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό ωκεανό!Από τις εξερευνήσεις του στην ενδοχώρα της Βραζιλίας, της Αργεντινής, της Παταγονίας, στη Γη του Πυρός και κυρίως στο σύμπλεγμα των νήσων Γκαλαπάγκος προέκυψαν πλήθος άγνωστα γεωλογικά, ζωολογικά, οικολογικά και παλαιοντολογικά στοιχεία που δεν επιβεβαίωναν τις καθιερωμένες επιστημονικές απόψεις και -όπως θα διαπιστώσει κατόπιν- μάλλον συνηγορούσαν υπέρ μιας εναλλακτικής εξελικτικής θεωρίας.Ωστόσο όλα αυτά τα ερευνητικά δεδομένα που είχε συλλέξει θα τα επεξεργαστεί ο Δαρβίνος νηφάλια και θα τα συσχετίσει μεταξύ τους υπό το πρίσμα μιας εξελικτικής προσέγγισης μόνο μετά την επιστροφή του στη Αγγλία. Για αυτό και πολλά χρόνια μετά ο καταξιωμένος πια Δαρβίνος δεν θα διστάσει να περιγράψει αυτό το πενταετές ταξίδι ως «το πιο σημαντικό γεγονός της ζωής μου». https://physicsgg.me/2023/02/11/το-μακρύ-ταξίδι-του-δαρβίνου/

Πώς μπορεί το διοξείδιο του άνθρακα να μετατραπεί σε οξυγόνο στο διάστημα; Με τη βοήθεια του πειράματος «Photobioreactor». Για να δημιουργηθούν συνθήκες για μακροχρόνιες διαστημικές πτήσεις, είναι σημαντικό να αναπτυχθεί ένα κλειστό σύστημα υποστήριξης της ζωής στο διάστημα. Ως εκ τούτου, ένα από τα πιο πολλά υποσχόμενα έργα είναι η ανάπτυξη μίνι-αναλόγων της βιόσφαιρας της γης. Ο πιο βέλτιστος υποψήφιος για αυτό είναι το μικροφύκη σπιρουλίνα, το οποίο διακρίνεται για την ανεπιτήδευτη συμπεριφορά και την υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη. Υπό επίγειες συνθήκες, η τεχνολογία παραγωγής του έχει ήδη αναπτυχθεί ως πρόσθετο τροφίμων, ως πηγή πρωτεϊνών και βιταμινών. Πειράματα έδειξαν επίσης ότι σε ένα κλειστό οικοσύστημα αερίου και νερού, αυτά τα μικροφύκη μπορούν να παρέχουν στους ανθρώπους οξυγόνο και να απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα. Τώρα τα πειράματα συνεχίζονται ήδη στο ISS, όπου η σπιρουλίνα βρίσκεται σε βιοαντιδραστήρες. Οι αστροναύτες ελέγχουν τακτικά πώς η έλλειψη βαρύτητας επηρεάζει την κατάσταση των μικροφυκών: την ποσότητα της βιομάζας, το χρώμα, την ποσότητα του οξυγόνου που απελευθερώνεται. Εάν είναι απαραίτητο, το πλήρωμα αντικαθιστά το θρεπτικό μέσο. Σκοπός της μελέτης είναι να μελετήσει την επίδραση των παραγόντων της διαστημικής πτήσης στην ανάπτυξη των μικροφυκών και ως εκ τούτου να αποκτήσει τροφή και οξυγόνο. Σχετικά με άλλα πειράματα στο ISS αυτό το Σαββατοκύριακο - στην αναφορά https://www.roscosmos.ru/38933/

Το James Webb ανακάλυψε το «μικρό αδελφάκι» του γαλαξία μας. Καλλιτεχνική απεικόνιση του γαλαξία Sparkler όπου γύρω του διακρίνονται άλλοι γαλαξίες τους οποίους αναμένεται να απορροφήσει. (πηγή φωτό James Josephides, Swinburne University) Πρόκειται για ένα γαλαξία που βρίσκεται σε κατάσταση παρόμοια με αυτή που ήταν ο γαλαξίας μας αμέσως μετά την γέννηση του.Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση Monthly Notices of the Royal Astronomical Society ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου Swinburne στην Αυστραλία παρουσιάζουν μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ανακάλυψη που έκαναν μελετώντας δεδομένα που έχει συλλέξει το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb.Οι ερευνητές εντόπισαν σε απόσταση περίπου εννέα δισ. ετών φωτός από τη Γη ένα γαλαξία που όπως αναφέρουν βρίσκεται σε βρεφική ηλικία και έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά που είχε ο δικός μας γαλαξίας λίγο μετά την γέννηση του. Όπως είναι ευνόητο η μελέτη του γαλαξία που οι επιστήμονες ονόμασαν Sparkler θα φωτίσει πτυχές της εξέλιξης του γαλαξία μας παρέχοντας πιθανώς με αυτόν τον τρόπο και πολύτιμα στοιχεία για τη δημιουργία του ηλιακού μας συστήματος.Ο γαλαξίας μας είναι ένας από τους αρχαιότερους στο Σύμπαν με ηλικία που υπολογίζεται στα 13,6 δισ. έτη, δημιουργήθηκε δηλαδή μόλις 200 εκατ. έτη μετά τη Μεγάλη Έκρηξη όπως ονομάστηκε το μυστηριώδες φαινόμενο από το οποίο προέκυψε ο Κόσμος. Είναι γνωστό ότι ο γαλαξίας μας πέρασε διάφορες φάσεις εξέλιξης και ανάπτυξης έχοντας συγκρουστεί με περισσότερους από δέκα γαλαξίες, αναμετρήσεις από τις οποίες βγήκε σε όλες νικητής. Αυτές οι κοσμικές διεργασίες προκάλεσαν την αύξηση του μεγέθους του γαλαξία μας με την συνολική του μάζα να υπολογίζεται ότι είναι 1,5 τρισ. φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου. Οι μέχρι σήμερα παρατηρήσεις έχουν υποδείξει την ύπαρξη 200 περίπου σφαιρωτών σμηνών στο γαλαξία μας. Τα σφαιρωτά σμήνη είναι πυκνές συγκεντρώσεις άστρων με σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα, που περιφέρεται γύρω από το κέντρο ενός γαλαξία ως δορυφόρος του.Ο γαλαξίας Sparkler διαθέτει μόλις το 3% της μάζας του γαλαξία μας και εντοπίστηκαν μόλις 24 σφαιρωτά σμήνη. Όμως όπως συνέβη και με τον γαλαξία μας έτσι και ο Sparkler έχει αρχίσει να… καταπίνει γειτονικούς του γαλαξίες αυξάνοντας το μέγεθος του και τον αριθμό των σφαιρωτών σμηνών σε αυτόν. Εκτιμάται ότι στο τέλος αυτών των διεργασιών ο Sparkler θα φτάσει σε μάζα αυτή του γαλαξία μας.«Παρακολουθούμε, από πρώτο χέρι, τη συναρμολόγηση αυτού του γαλαξία καθώς δημιουργεί τη μάζα. Είμαστε ενθουσιασμένοι με αυτή τη μοναδική ευκαιρία να μελετήσουμε τόσο τον σχηματισμό σφαιρικών σμηνών όσο και την εξέλιξη ενός γαλαξία βρέφους σε μια εποχή που το Σύμπαν ήταν μόλις το 1/3 της σημερινής του ηλικίας» αναφέρει ο Ντάνκαν Φορμπς, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. «Η προέλευση των σφαιρικών σμηνών είναι ένα διαχρονικό μυστήριο και είμαστε ενθουσιασμένοι που το James Webb μπορεί να κοιτάξει πίσω στο χρόνο για να δει τις διαδικασίες σχηματισμού των σφαιρωτών σμηνών» λέει ο Άαρον Ρομανόφσκι, εκ των συγγραφέων της μελέτης. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1438686/to-james-webb-anakalypse-to-mikro-adelfaki-toy-galaxia-mas/

Πόροι της Σελήνης: το νέο πεδίο διεθνούς ανταγωνισμού. Πληθαίνει η αρθρογραφία (βλ. «Μπορεί η Κίνα ν’ αποκτήσει την Σελήνη;», News247, 3 Ιανουαρίου 2023) για τον φερόμενο νέο διαστημικό ανταγωνισμό μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, αντίστοιχο του ανταγωνισμού μεταξύ ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης κατά τον ψυχρό πόλεμο. Έτσι, υποστηρίζεται ‒εδώ, από τον Bill Nelson, διευθυντή της NASA και πρώην αστροναύτη και γερουσιαστή της Φλόριντα ‒ ότι η Κίνα, αξιοποιώντας τις διαστημικές της επιτυχίες (Κινέζικος διαστημικός σταθμός Τiangong, αποστολές «Chang’e» κ.α.) θα μπορούσε να διεκδικήσει την κυριότητα τμημάτων της Σελήνης, για την ενίσχυση της θέσης της. Κατά τον Bill Nelson, αν η Κίνα δημιουργήσει βάσεις στη Σελήνη, ίσως προσπαθήσει να κυριαρχήσει επί των πλουσιότερων σε κοιτάσματα τμημάτων της επιφάνειάς της, εμποδίζοντας την πρόσβαση σε άλλα κράτη. Καθώς οι ΗΠΑ μόλις ανακοίνωσαν την επιτυχημένη αποστολή Artemis I της NASA -όπου ένα μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο Orion περιεστράφει γύρω από τη Σελήνη- ως πρώτο σημαντικό βήμα στα σχέδιά τους να στείλουν αστροναύτες στη Σελήνη μέχρι το τέλος της δεκαετίας, καταλήγει ότι οι δύο χώρες βρίσκονται σε διαστημική κούρσα. Από την άλλη, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Zhao Lijian, κατηγορεί τον Nelson ότι ψεύδεται σχετικά με τις διαστημικές βλέψεις της Κίνας, ενώ πρόσφατα, ο Yang Yuguang, ανώτερος ελεγκτής της Κινεζικής διαστημικής βιομηχανίας και αντιπρόεδρος της επιτροπής διαστημικών μεταφορών της Διεθνούς Αστροναυτικής Ομοσπονδίας δήλωσε ότι: «Πραγματοποιούμε διαστημικές πτήσεις για να αναπτύξουμε υψηλή τεχνολογία και να βελτιώσουμε την οικονομική ανάπτυξη και το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων. Δεν συμμετέχουμε σε διαστημική κούρσα με άλλες χώρες, επειδή ο ανταγωνισμός από αυτή την άποψη δεν έχει νόημα»· «Επιλέξαμε τον Νότιο Πόλο της Σελήνης ως τοποθεσία του μελλοντικού ερευνητικού μας σταθμού, αλλά αυτό δεν πρέπει να μεταφραστεί σε «κινεζική κατοχή» της περιοχής… Εφόσον το διαστημόπλοιό σας δεν θα επηρεάσει την ασφάλεια του δικού μας, μπορείτε να το τοποθετήσετε όπου θέλετε…». Ουσιαστικά, το ζήτημα της εκμετάλλευσης διαστημικών πόρων αποκτά αυξανόμενη σημασία (κατά τις Morgan Stanley και Bank of America, η αξία της διαστημικής αγοράς αυξήθηκε κατά 70% από το 2010), και επομένως πρέπει να εξεταστεί τόσο από την πλευρά της διεθνούς ρύθμισής του όσο και της μέχρι τώρα πρακτικής των κρατών. Βάσει του ισχύοντος διεθνούς δικαίου, καταρχήν, η απάντηση στο ερώτημα αν νομιμοποιείται κράτος (ή εταιρία) να ιδιοποιείται περιοχές ή να εκμεταλλεύεται κοιτάσματα σε πλανητικά σώματα είναι ξεκάθαρα αρνητική. Αυτό προκύπτει από το άρθρο ΙΙ της Συνθήκης για το Εξωατμοσφαιρικό Διάστημα (OST, 1967) που ορίζει ότι το διάστημα, η Σελήνη και τα ουράνια σώματα δεν υπόκεινται σε εθνική οικειοποίηση με απαιτήσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων, μέσω χρήσης ή κατάληψης (κατοχής), ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο. Βέβαια, η πιθανή εκμετάλλευση σεληνιακών πόρων ρυθμίζεται και στη «Συμφωνία για τις Δραστηριότητες των Κρατών επί της Σελήνης και των Άλλων Ουράνιων Σωμάτων» (παρακάτω, Συμφωνία), του 1979. Εκεί, αναφέρεται πως κάθε δραστηριότητα στη Σελήνη πρέπει να είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο (άρα, και την OST), προς όφελος της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τα σχετικά συμφέροντα όλων των κρατών μερών, ανεξαρτήτως οικονομικής ή επιστημονικής τους ανάπτυξης· επίσης, ορίζει ότι τα κράτη αναλαμβάνουν να θεσπίσουν ένα διεθνές καθεστώς για την ορθή και δίκαιη εκμετάλλευση των πόρων της Σελήνης, προς όφελος όλων. Δυστυχώς τα κράτη έδειξαν αξιοσημείωτη απροθυμία να προσχωρήσουν στη Συμφωνία, ενώ μεγάλες δυνάμεις που δραστηριοποιούνται στο διάστημα ‒όπως ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία- δεν την έχουν κυρώσει. Ως αποτέλεσμα, οι πιθανές δραστηριότητες των χωρών αυτών στη Σελήνη θα υπάγονται μόνο στις γενικές διατάξεις της OST. Παράλληλα, οι εξελίξεις στην διαστημική τεχνολογία και στη δυνατότητα εξόρυξης σε αστεροειδείς από τη μία και η κυρίαρχη επιχειρηματική λογική από την άλλη, οδήγησαν και στην άποψη πως δεν θα πρέπει να θεωρείται ιδιοποίηση ουρανίου σώματος η αφαίρεση (μέσω εξόρυξης) τμήματός του, αν δεν συνεπάγεται ουσιαστική ζημία ή καταστροφή του. Ήτοι, ότι δεν τελείται παραβίαση του άρθρου ΙΙ της OST, και η διαδικασία εξόρυξης θα πρέπει να κρίνεται αποδεκτή. Έτσι, οι ΗΠΑ διεμβόλησαν πρώτοι την απαγόρευση της OST (άρθρο ΙΙ) υιοθετώντας τον US Commercial Space Launch Competitiveness Act (2015) για την προώθηση της επιτόπιας αξιοποίησης διαστημικών πόρων, κατοχυρώνοντας δικαίωμα κατοχής και εκμετάλλευσης για εμπορικούς σκοπούς. Αντίστοιχα, το Λουξεμβούργο υιοθέτησε νόμο για την εξερεύνηση και χρήση διαστημικών πόρων (2017), κατά τον οποίο οι διαστημικοί πόροι δύνανται να αποτελέσουν αντικείμενο δικαιώματος ιδιοκτησίας. Οι εξελίξεις αυτές προκάλεσαν αντιδράσεις ακόμα και από το Συμβούλιο της Επικράτειας του Λουξεμβούργου, λόγω πιθανολογούμενης αντίθεσής τους προς το θεμελιώδη κανόνα της OST (άρθρο ΙΙ), αλλά και λόγω της δυσκολίας εφαρμογής κανονιστικού πλαισίου εξόρυξης και εμπορίας διαστημικών πόρων. Υποστηρίχθηκε πως ακόμα και αν κατοχυρώνεται ‒εθνικά‒ κάποιο δικαίωμα εξόρυξης, θα είναι ανέφικτη βάσει διεθνούς δικαίου η προστασία της περιοχής εξόρυξης (στον αστεροειδή ή τη Σελήνη), αλλά και των εξορυχθέντων πόρων σε περίπτωση αμφισβήτησης/κατάσχεσης από άλλο κράτος. Εντούτοις, οι νόμοι υιοθετήθηκαν, με το έωλο, κατά την άποψη μας, επιχείρημα πως η ερμηνεία της OST (άρθρο ΙΙ) θα πρέπει να προσαρμοστεί στην εμπορική και επιχειρηματική λογική και στις ανάγκες της βιομηχανίας, παρέχοντας κίνητρα στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Επομένως, παρόλο που η πρόσφατη διεθνής αρθρογραφία παρουσιάζει την Κίνα ως αυτή που επιβουλεύεται τους πόρους της Σελήνης, η αλήθεια είναι ότι οι πρώτοι που αμφισβήτησαν εν τοις πράγμασι τους διεθνείς αυστηρά περιοριστικούς κανόνες της OST, με βολικές νομικές ερμηνείες και πέρασαν εθνικές νομοθεσίες που να τους επιτρέπουν να εκμεταλλευτούν διαστημικούς πόρους για δικό τους εμπορικό όφελος (ουσιαστικά, διάνοια κυρίου) σε πλανητικά σώματα άρα και στη Σελήνη, είναι οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι, πιστοί θα έλεγε κανείς στην ιστορική αποικιοκρατική τους παρακαταθήκη. Αναπόδραστο συμπέρασμα είναι ότι η ανησυχία των ΗΠΑ δεν εδράζεται στην πιθανή παραβίαση του διεθνούς δικαίου από την Κίνα, όπως θα ανέμενε κανείς, αλλά στο ότι η διαστημική τεχνολογία της Κίνας (που ήδη προγραμματίζει αποστολές βαθέους διαστήματος) αποτελεί σημαντική απειλή για την υπεροχή των ΗΠΑ, όπως δηλώνει και ο Υπαρχηγός διαστημικών δραστηριοτήτων της US Space Force, David Thompson. Για εμάς είναι ξεκάθαρο ότι η όποια εκμετάλλευση πόρων πλανητικών σωμάτων (Σελήνης, αστεροειδών, κλπ) θα πρέπει να είναι προς όφελος όλων των λαών του πλανήτη και σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο, όπως αυτό καθορίζεται τόσο στη OSΤ όσο και στη Συμφωνία για τη Σελήνη. https://physicsgg.me/2023/02/11/πόροι-της-σελήνης-το-νέο-πεδίο-διεθνού/

Πτώση αστεροειδή στη Μάγχη φώτισε τον ουρανό σε 4 χώρες – Βίντεο. Διαστημικός βράχος με διάμετρο γύρω στο ένα μέτρο έγινε ορατός σαν γιγάντιο πεφταστέρι καθώς εισήλθε στην ατμόσφαιρα πάνω από τη Μάγχη τα ξημερώματα της Δευτέρας, ένα φαινόμενο που έγινε ορατό όχι μόνο στη Βρετανία και τη Γαλλία αλλά και στο Βέλγιο και την Ολλανδία.Ο αστεροειδής Sar2667 ήταν μάλιστα μόλις το έβδομο διαστημικό αντικείμενο που γίνεται αντιληπτό πριν από την πτώση του, ανακοίνωσε η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA.Όπως είχε προβλέψει η υπηρεσία, ο μικρός αστεροειδής έπεσε πάνω από την πόλη Ρουέν της Βόρειας Γαλλίας στις 04.00 τοπική ώρα, 0.500 ώρα Ελλάδας.Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετεώρων, μη κερδοσκοπικό φορέα με έδρα το Βέλγιο, το αντικείμενο πρέπει να εισήλθε στην ατμόσφαιρα περίπου 4 χλμ βόρεια των γαλλικών ακτών. Παραμένει ασαφές αν τμήματα του μετεώρου έφτασαν μέχρι την επιφάνεια της Γης (οπότε θα ονομάζονταν μετεωρίτες). Σε βίντεο που αναρτήθηκαν στο Τwitter, ο βράχος διακρίνεται να διαλύεται σε μια έκρηξη που ήταν για μια στιγμή πιο φωτεινή από τη Σελήνη. Ο Sar2667 ανακαλύφθηκε μόλις επτά ώρες πριν από την πρόσκρουση από τον Ούγγρο αστρονόμο Κρίστιαν Σαρνέτσκι του αστεροσκοπείου Κόνκολι στα όρη Μάτρα της Ουγγαρίας.Από τους 1,1 εκατομμύρια γνωστούς αστεροειδείς του Ηλιακού Συστήματος, οι περισσότεροι κινούνται στη λεγόμενη Ζώνη των Αστεροειδών, ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία. Περίπου 360.000 κινούνται σε τροχιές που διασταυρώνονται με την τροχιά της Γης και θεωρούνται δυνητικές απειλές.Σύμφωνα με την ESA, αδέσποτοι διαστημικοί βράχοι με διάμετρο γύρω στο ένα μέτρο εισέρχονται στην ατμόσφαιρα περίπου κάθε δύο εβδομάδες, οι περισσότεροι όμως δεν γίνονται αντιληπτοί. https://www.in.gr/2023/02/13/b-science/space/ptosi-asteroeidi-sti-magxi-fotise-ton-ourano-se-4-xores-vinteo/

Εκτός από τον Πλούτωνα και ένα από τα φεγγάρια του διαθέτει υπόγειο ωκεανό (βίντεο) Ο Χαροντας εικονίζεται πίσω από το Πλούτωνα με τα δύο διαστημικά σώματα να διαθέτουν όπως φαίνεται υπόγειους ωκεανούς (NASA/JHUAPL/SwRI) Νέα μελέτη υποδεικνύει την ύπαρξη υπόγειου ωκεανού στον Χάροντα.Σειρά μελετών τα τελευταία χρόνια έχουν υποδείξει την ύπαρξη ενός υπόγειου ωκεανού κάτω από την επιφάνεια του Πλούτωνα βάζοντας τον απομακρυσμένο παγωμένο νάνο πλανήτη στη λίστα των υδάτινων κόσμων του ηλιακού μας συστήματος. Με δημοσίευση https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0019103522004833?via%3Dihub της στην επιθεώρηση «Icarus» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Ερευνητικού Ινστιτούτου Σάουθγουεστ στις ΗΠΑ παρουσιάζει τα ευρήματα της μελέτης της τα οποία δείχνουν ότι εκτός από τον Πλούτωνα υπόγειο ωκεανό διαθέτει και ο ένας από τους δορυφόρους του ο Χάροντας. Την επιφάνεια του Χάροντα διατρέχει μια ζώνη με χάσματα τα οποία σύμφωνα με τη μελέτη αποτελούν προϊόν την παρουσίας ενός υπόγειου ωκεανού ο οποίος έχει παγώσει και σπάει στη κυριολεξία την επιφάνεια του δορυφόρου. «Γεωλογικά στοιχεία και δεδομένα μοντέλων θερμο-τροχιακής εξέλιξης υποδηλώνουν ότι ο Χάροντας διέθετε έναν υπόγειο ωκεανό με νερό σε υγρή μορφή ο οποίος κάποια στιγμή πάγωσε. Όταν ένας υπόγειος ωκεανός αρχίζει να παγώνει, διαστέλλεται, δημιουργώντας μεγάλες πιέσεις στο νερό που βρίσκεται στην κάτω πλευρά του αλλά και στο παγωμένο κέλυφος του διαστημικού σώματος. Υποψιαζόμασταν ότι αυτή ήταν η πηγή των μεγάλων φαραγγιών και των κρυοηφαιστειακών ροών του Χάροντα» αναφέρει η Αλίσα Ρόντεν, που ειδικεύεται στη μελέτη των παγωμένων δορυφόρων στο ηλιακό μας σύστημα. Τα χάσματα του Χάροντα οφείλονται σύμφωνα με τη νέα μελέτη στην παρουσία ενός υπόγειου ωκεανού. (πηγή φωτό NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest) Οι μελέτες που είχαν γίνει για τον Χάροντα υπεδείκνυαν την ύπαρξη ενός στρώματος πάγου στην επιφάνεια του που έχει μεγάλο πάχος, τέτοιο που δεν θα μπορούσε οτιδήποτε βρισκόταν κάτω από αυτό να επηρεάσει γεωλογικά την επιφάνεια τουλάχιστον όχι σε βαθμό τέτοιο που να προκληθεί η δημιουργία μεγάλων χασμάτων. Έπρεπε λοιπόν να βρεθεί άλλη εξήγηση για τα χάσματα. Όμως η νέα μελέτη δείχνει ότι το στρώμα πάγου είναι πολύ λεπτό και αν αυτό τελικά ισχύει η ύπαρξη ενός υπόγειου ωκεανού και μάλιστα παγωμένου μοιάζει πλέον ως ένα πολύ πιθανό ενδεχόμενο. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1438614/ektos-apo-ton-ploytona-kai-ena-apo-ta-feggaria-toy-diathetei-ypogeio-okeano-vinteo/

Ο αρκτικός σκίουρος έχει το μυστικό για την κατάκτηση του Διαστήματος από τον άνθρωπο. Η χειμερία νάρκη μέσα σε διαστημόπλοια μπορεί να αποδειχθεί το μεγάλο όπλο του ανθρώπου για μακρινά διαστημικά ταξίδια. Το συμπαθητικό ζωάκι έχει εξαιρετικό μηχανισμό μηχανισμό χειμερίας νάρκης τον οποίο προσπαθούμε να αποκωδικοποιήσουμε.Από την στιγμή που η επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη επέτρεψε στον άνθρωπο να βγει από τα σύνορα της Γης άρχισαν να πέφτουν στο τραπέζι κάθε λογής ιδέες και σκέψεις για το πώς θα μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε μακρινά ταξίδια στο Διάστημα παγώνοντας το βιολογικό μας ρολόι. Πώς θα καταφέρουμε δηλαδή να ξεκινάμε από τον πλανήτη μας και όταν φτάνουμε στον μακρινό προορισμό μας μετά από αρκετά ίσως χρόνια εμείς να είμαστε στην ίδια οργανική και ηλικιακή κατάσταση με αυτή που ξεκινήσαμε. Με απλά λόγια ο στόχος είναι να μπει κάποιος σε ένα διαστημόπλοιο σε ηλικία 25 ετών και μετά από ένα ταξίδι π.χ 10 ετών να βγει από το σκάφος… 25 ετών χωρίς να έχει υποστεί κανενός είδους ζημιά οργανική η εγκεφαλική ζημιά.Η λύση που έχει προταθεί είναι κάποιου είδους χειμερίας νάρκης στην οποία θα εισέρχονται οι αστροναύτες και οι επιβάτες ενός διαστημικού σκάφους. Οι διαστημικές υπηρεσίες ερευνούν εδώ και χρόνια αυτή την προοπτική χωρίς ωστόσο να έχει υπάρχει κάποια αξιοσημείωτη πρόοδος. Η NASA ανακοίνωσε ότι χρηματοδοτεί μια νέα έρευνα πάνω σε αυτό τον τομέα. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Φέρμπανκς στην Αλάσκα μελετούν τον μηχανισμό χειμερίας νάρκης του αρκτικού σκίουρου, μηχανισμός που θεωρείται ο πιο αποτελεσματικός στο ζωικό βασίλειο. Στη φωτογραφία ένας αρκτικός σκίουρος σε χειμερία νάρκη εξετάζεται από τους ερευνητές (πηγή φωτό Todd Paris, University of Alaska) Η χειμερία νάρκη δεν είναι απλά ένας ύπνος. Στην πραγματικότητα, είναι πολύ διαφορετικός μηχανισμός από τον ύπνο. Όταν κοιμόμαστε, ο εγκέφαλός μας ενεργοποιείται και γίνεται ιδιαίτερα ενεργός. Σε χειμερία νάρκη, αντίθετα, η εγκεφαλική δραστηριότητα επιβραδύνεται εντελώς. Η θερμοκρασία του σώματος των ζώων σε χειμερία νάρκη πέφτει επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις κοντά στο σημείο πήξης, τα κύτταρα σταματούν να διαιρούνται και ο καρδιακός ρυθμός μειώνεται σε δύο παλμούς ανά λεπτό. Ωστόσο, μόλις έρθει η ώρα να ξυπνήσουν, τα ζώα σε χειμερία νάρκη επανέρχονται ξανά στη ζωή χωρίς να εμφανίζουν ουσιαστικές παρενέργειες. Ο αρκτικός σκίουρος μπορεί να επανέλθει σωματικά αλλά κυρίως εγκεφαλικά πλήρως από την χειμερία νάρκη μέσα σε χρονικό διάστημα μόλις δύο ωρών που είναι χρόνος ρεκόρ.Δεν έχει όμως και ο άνθρωπος παρόμοιες δυνατότητες αφού όσοι ξυπνούν από μακροχρόνια ιατρικά κώματα, ή ακόμα και εκείνοι που κοιμούνται στο κρεβάτι για μεγάλα χρονικά διαστήματα αντιμετωπίζουν σειρά σοβαρών προβλημάτων υγείας. Η μη ενεργή χρήση του σώματος οδηγεί τον άνθρωπο σε μεγάλες ζημιές στο μυϊκό και οστικό του σύστημα καθώς και στη λειτουργία των οργάνων του.Η NASA αποφάσισε να χρηματοδοτήσει ερευνητική ομάδα στο Πανεπιστήμιο Φερμπανκς με επικεφαλής την Κέλι Ντριου καθηγήτρια χημείας και βιοχημείας η οποία μελετά ζώα σε χειμερία νάρκη για περισσότερες από δύο δεκαετίες. «Αυτή η έρευνα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει την προστασία των αστροναυτών από την διαστημική ακτινοβολία αλλά και όσα αρνητικά φέρνει η μακροχρόνια παραμονή σε συνθήκες μικροβαρύτητας όπως απώλεια μυών και οστών καθώς και άλλα προβλήματα υγείας όπως εμφάνιση πυρετού» αναφέρει η NASA.Ένας πρώτος στόχος αυτής της έρευνας θα μπορούσε να είναι η ανάπτυξη μιας μεθόδου χειμερίας νάρκης για επανδρωμένες αποστολές στον Άρη όπου οι αστροναύτες θα εισέρχονταν για μερικούς μήνες σε μια κάψουλα μέχρι να φτάσουν στον Κόκκινο Πλανήτη. Με αυτόν τον τρόπο θα προστατευόταν η υγεία τους και δεν υπήρχε ανάγκη κατανάλωσης τροφής, νερού και οξυγόνου διευκολύνοντας έτσι την οργάνωση του ταξιδιού. Αν σε μια τέτοια αποστολή συμμετείχαν και αστροναύτες που δεν θα έμπαιναν σε χειμερία νάρκη στη διάρκεια του ταξιδιού θεωρητικά τουλάχιστον εκείνοι που θα είχαν μπει σε χειμερία νάρκη όταν ξυπνούσαν θα βρίσκονταν σε πολύ καλύτερη φυσική και οργανική κατάσταση από τους άλλους άρα θα ήταν και σε εξαιρετική κατάσταση για να εκτελέσουν την αποστολή. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1438360/o-arktikos-skioyros-echei-to-mystiko-gia-tin-kataktisi-toy-diastimatos-apo-ton-anthropo/

Το νέο φορτηγό Progress MS-22 είναι μέρος του ISS! Ο πύραυλος μεταφοράς «Soyuz-2.1a» με το πλοίο εκτοξεύτηκε από το Μπαϊκονούρ το πρωί της 9ης Φεβρουαρίου. Μετά από 34 τροχιές (δύο ημέρες) γύρω από τον πλανήτη μας, το Progress MS-22 «έφθασε» στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό - η προσάρτηση με τη μονάδα Zvezda ολοκληρώθηκε στις 11:45 ώρα Μόσχας. Εκτός από φορτία όπως τρόφιμα, νερό, καύσιμα κ.λπ., το Progress MS-22 παρέδωσε στοίβες στο σταθμό για ρωσική επιστημονική έρευνα. Στις «αποσκευές» του φορτηγού βρίσκεται επίσης ο εξοπλισμός για το πείραμα Napor-miniRSA και η κεραία δορυφορικής πλοήγησης ASN-KM, που σχεδιάζεται να εγκατασταθούν εκτός των ρωσικών μονάδων κατά τη διάρκεια διαστημικών περιπάτων. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566641

Ειδικοί του Κέντρου Ελέγχου Αποστολών κοντά στη Μόσχα κατέγραψαν αποσυμπίεση στο φορτηγό πλοίο Progress MS-21, το οποίο έχει προγραμματιστεί να αποσυνδεθεί από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στις 18 Φεβρουαρίου, χρησιμοποιώντας τηλεμετρικές πληροφορίες. Η καταπακτή διέλευσης προς το πλοίο είναι κλειστή και έτσι το Progress MS-21 απομονώνεται από τον συνολικό όγκο του σταθμού. Όλος ο εξοπλισμός που έχει προγραμματιστεί για απομάκρυνση βρίσκεται ήδη στο πλοίο. Τα αίτια της αποσυμπίεσής του διερευνώνται. Το καθεστώς θερμοκρασίας και η πίεση στο ISS είναι φυσιολογικά, τίποτα δεν απειλεί τη ζωή και την υγεία του πληρώματος, η υγεία τους είναι καλή. Αυτό το περιστατικό δεν είχε καμία επίδραση στη σημερινή σύνδεση με το ISS του διαστημικού σκάφους φορτίου Progress MS-22 και δεν θα επηρεάσει το μελλοντικό πρόγραμμα πτήσης του σταθμού. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566643

Το τηλεσκόπιο NuSTAR αποκαλύπτει το κρυμμένο φως του Ήλιου. Η λάμψη του αστεριού μας στις ακτίνες Χ υψηλής και χαμηλής ενέργειας Ακόμα και την πιο ηλιόλουστη ημέρα, μάς είναι αδύνατο να δούμε το φως του Ήλιου σε όλα τα μήκη κύματος που εκπέμπει, αλλά μια νέα εικόνα της NASA έρχεται να αποκαλύψει το «κρυμμένο φως» του γειτονικού αστεριού, στις ακτίνες-Χ υψηλής ενέργειας και άλλες συχνότητες που είναι αόρατες στο ανθρώπινο μάτι. Το «αόρατο φως» εκπέμπεται από το θερμότερο υλικό στην ατμόσφαιρα του Ήλιου και καταγράφηκε από το τροχιακό τηλεσκόπιο NuSTAR της NASA. Το διαστημικό παρατηρητήριο μελετά κυρίως αντικείμενα εκτός του ηλιακού μας συστήματος, όπως μαύρες τρύπες και αστέρια που έχουν καταρρεύσει, αλλά προσφέρει τακτικά στους αστρονόμους πληροφορίες για τον Ήλιο.Η παραπάνω εικόνα είναι «μωσαϊκό» πολλαπλών παρατηρήσεων, αφού τα δεδομένα του NuSTAR (με μπλε χρώμα) επικαλύπτονται με τις παρατηρήσεις από το τηλεσκόπιο ακτίνων Χ της αποστολής Hinode της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης (πράσινο χρώμα) και τις μετρήσεις από Παρατηρητήριο Ηλιακής Δυναμικής (SDO) της NASA (κόκκινο χρώμα).Το NuSTAR έχει μικρό οπτικό πεδίο και δεν είναι σε θέση να «δει» ολόκληρο τον Ήλιο από την υφιστάμενη τροχιά του γύρω από τη Γη. Η τελική εικόνα είναι στην πραγματικότητα ένα «κολάζ» 25 διαφορετικών εικόνων, που ελήφθησαν τον Ιούνιο του 2022. Οι ακτίνες Χ υψηλής ενέργειας που κατέγραψε το NuSTAR εντοπίζονται σε λίγα μόνο σημεία της ατμόσφαιρας του Ήλιου. Αντίθετα, το XRT του Hinode ανιχνεύει ακτίνες Χ χαμηλής ενέργειας σε μήκη κύματος που εκπέμπονται από ολόκληρη την επιφάνεια του Ήλιου – το ίδιο ισχύει και το SDO που «βλέπει» στο υπεριώδες φως. Ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του Ήλιου Το NuSTAR μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να επιλύσουν ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια για το κοντινότερο αστέρι: γιατί η εξωτερική ατμόσφαιρα του Ήλιου, το λεγόμενο στέμμα, αγγίζει το ένα εκατομμύριο βαθμούς Κελσίου και είναι τουλάχιστον 100 φορές πιο θερμό από την επιφάνειά του αστεριού. Αυτό γεννά ερωτήματα στους επιστήμονες, επειδή η ενέργεια του Ήλιου προέρχεται από τον πυρήνα του και διαδίδεται προς τα έξω. «Είναι σαν ο αέρας γύρω από μια φωτιά να είναι 100 φορές πιο καυτός από τις φλόγες», σχολιάζει χαρακτηριστικά η NASA. Η θερμότητα του ηλιακού στέμματος θα μπορούσε να οφείλεται σε μικρές εκρήξεις στην ατμόσφαιρα του Ήλιου, τις λεγόμενες νανο-εκλάμψεις. Οι τυπικές εκλάμψεις είναι εκρήξεις θερμότητας, φωτός και σωματιδίων που καταγράφονται από ένα ευρύ φάσμα ηλιακών παρατηρητηρίων. Αντίθετα, οι νανο-εκλάμψεις είναι πολύ μικρότερα γεγονότα, αλλά και οι δύο τύποι εκλάμψεων παράγουν υλικό πιο θερμό από τη μέση θερμοκρασία του στέμματος. Όμως οι τυπικές εκλάμψεις δεν συμβαίνουν αρκετά συχνά για δικαιολογούν τις υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφουν οι επιστήμονες. Η NASA εικάζει πως οι νανο-εκλάμψεις μπορεί να συμβαίνουν πιο συχνά, θερμαίνοντας συνολικά το στέμμα. Το NuSTAR μπορεί να ανιχνεύσει φως από υλικό υψηλής θερμοκρασίας, που πιστεύεται ότι παράγεται όταν πολλές νανο-εκλάμψεις εμφανίζονται «ταυτόχρονα» σε σχετικά μικρή ακτίνα. Το τροχιακό τηλεσκόπιο επιτρέπει στους φυσικούς να διερευνήσουν πόσο συχνά εμφανίζονται νανο-εκλάμψεις και πώς απελευθερώνουν ενέργεια.Οι παρατηρήσεις που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτές τις εικόνες συνέπεσαν με τη 12η διέλευση του διαστημικού σκάφους Parker Solar Probe της NASA, από το κοντινότερο σημείο της τροχιάς του στον Ήλιο (σ.σ περήλιο).Το Parker Solar Probe πετάει πιο κοντά στο άστρο μας από οποιοδήποτε άλλο διαστημικό σκάφος στην ιστορία. https://physicsgg.me/2023/02/11/το-τηλεσκόπιο-nustar-αποκαλύπτει-το-κρυμμέ/

Το διαστημόπλοιο Soyuz MS-23 έχει προσδεθεί στο διαμέρισμα μεταφοράς του τρίτου σταδίου του πυραύλου Soyuz-2.1a, ο οποίος θα τον στείλει στον ISS. Σε τι χρησιμεύει το διαμέρισμα μετάβασης; Αυτό το τμήμα συνδέει το πλοίο και τον πύραυλο. Συνδέει μηχανικά το Soyuz MS με το φέρινγκ κεφαλής και επίσης διασφαλίζει την ενσωμάτωση της διεπαφής διοίκησης του πλοίου στο σύστημα ελέγχου του οχήματος εκτόξευσης. Εκτόξευση του πυραύλου φορέα Soyuz-2.1a με το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο Soyuz MS-23 - 20 Φεβρουαρίου στις 04:57:53 ώρα Μόσχας Δεν θα υπάρχουν κοσμοναύτες στο Soyuz MS-23, αλλά θα παραδώσει 429 κιλά φορτίου στο ISS για το πλήρωμα Μεταξύ αυτών είναι τα μέσα ιατρικού ελέγχου και εξέτασης, ο καθαρισμός του σταθμού και η παρακολούθηση της καθαρότητας της ατμόσφαιρας, η διασφάλιση της σύνθεσης αερίου, η παροχή νερού και ο εξοπλισμός για επιστημονικά πειράματα "Interaction-2", "Matryoshka-R", "Cardiovector", "MSK-2", "Cascade", "Fagen" και "Probiovit". Επίσης, το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο θα φέρει εξοπλισμό αντικατάστασης για τα συστήματα του ρωσικού τμήματος του σταθμού, μέσα προσγείωσης, συντήρησης και επισκευής, υποστήριξη πληρώματος, πρόληψη των δυσμενών επιπτώσεων της έλλειψης βαρύτητας, υγειονομική και υγειονομική παροχή, προστασία των αστροναυτών από επιβλαβείς επιπτώσεις , λευκά είδη και δοχεία με μερίδες τροφίμων. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566635

Η SpaceX δοκιμάζει το πιο ισχυρό πυραυλικό σύστημα. Twitter/@SpaceX Το Starship θα γίνει το ισχυρότερο λειτουργικό πυραυλικό σύστημα στην ιστορία όταν πραγματοποιήσει την παρθενική του πτήση.Η εταιρεία SpaceX του Elon Musk πραγματοποίησε μια σημαντική δοκιμή στο νέο τεράστιο πυραυλικό της σύστημα, το Starship. Οι μηχανικοί πραγματοποίησαν αυτό που ονομάζεται «στατική φωτιά», αναφλέγοντας ταυτόχρονα 31 από τους 33 κινητήρες στη βάση του κάτω τμήματος του οχήματος. Η πυροδότηση διήρκεσε μόνο λίγα δευτερόλεπτα, με τα πάντα να είναι στερεωμένα στη θέση τους για να αποτραπεί οποιαδήποτε κίνηση. Το Starship θα γίνει το ισχυρότερο λειτουργικό πυραυλικό σύστημα στην ιστορία όταν πραγματοποιήσει την παρθενική του πτήση. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί τις επόμενες εβδομάδες, εφόσον η SpaceX μείνει ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα της δοκιμής της Πέμπτης.Η στατική πυρκαγιά έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις έρευνας και ανάπτυξης της SpaceX στην Boca Chica στα σύνορα Τέξας/Μεξικού.Στο Twitter ο Elon Musk δήλωσε ότι η ομάδα είχε απενεργοποιήσει έναν κινητήρα πριν από τη δοκιμή και ότι ένας άλλος κινητήρας σταμάτησε μόνος του, αφήνοντας συνολικά 31 κινητήρες να πυροδοτούν. Αλλά, πρόσθεσε, «εξακολουθούν να είναι αρκετοί κινητήρες για να φτάσουμε σε τροχιά». Παρόλο που αυτό δεν ήταν το πλήρες απόσπασμα των κινητήρων, ήταν αξιοσημείωτο για τον αριθμό των κινητήρων που δούλευαν συντονισμένα. Ο πλησιέστερος παραλληλισμός είναι ίσως ο πύραυλος Ν1 που ανέπτυξαν οι Σοβιετικοί στα τέλη της δεκαετίας του 1960 για να μεταφέρουν κοσμοναύτες στη Σελήνη. Όμως ο Ν1 απέτυχε και στις τέσσερις πτήσεις του και τελικά ακυρώθηκε. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1437701/i-spacex-dokimazei-to-pio-ischyro-pyrayliko-systima/

Οι πρώτοι Ευρωπαίοι στη Σεληνη. Τι δηλώνει ο επικεφαλής της υπηρεσίας διαστημικής εξερεύνησης της Airbus.Οι πρώτοι Ευρωπαίοι θα περπατήσουν στη Σελήνη τα επόμενα χρόνια! Δεν είναι πλέον επιστημονική φαντασία, αλλά πραγματικότητα χάρη, στην αποστολή «Άρτεμις» της NASA.Για πρώτη φορά, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέθεσαν στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) και στον αεροναυτικό γίγαντα Airbus την ευθύνη δημιουργίας ενός κρίσιμου συστήματος για την επιτυχία μιας μελλοντικής επανδρωμένης αποστολής στη Σελήνη.Σε αντάλλαγμα, οι Ευρωπαίοι θα έχουν τρεις εγγυημένες θέσεις στις πτήσεις προς τον δορυφόρο της Γης, πιθανότατα από το 2027, αν και οι συζητήσεις δεν αποκλείεται να οδηγήσουν στην πραγματοποίηση της κοινής αποστολής, πολύ νωρίτερα.Ο ρόλος των Ευρωπαίων είναι ουσιαστικός. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος θα κατασκευάσει «το ήμισυ του διαστημικού οχήματος που θα μεταφέρει τους αστροναύτες στη Σελήνη και, φυσικά, θα τους φέρει πίσω στη Γη με απόλυτη ασφάλεια», λέει ο Μάρκ Στέκλιγκ, επικεφαλής της υπηρεσίας διαστημικής εξερεύνησης της Airbus.Η αποστολή Άρτεμις πρέπει επομένως να αποδείξει ότι η NASA και οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να είναι σε θέση να ανταγωνιστούν την Κίνα και τη SpaceX, οι οποίες προωθούν ήδη τα δικά τους προγράμματα. Οι Ευρωπαίοι θα αρχίσουν να προμηθεύουν τη NASA με τις ειδικές διαστημικούς κυλίνδρους για τα διαστημόπλοια Orion.Πρόκειται για κυλινδρικές κάψουλες μήκους και διαμέτρου 4 μέτρων, που αποτελούνται από περίπου 22.000 εξαρτήματα τα οποία παρέχονται από 10 χώρες. Οι διαστημικές κάψουλες συναρμολογούνται στα κεντρικά γραφεία της Airbus στη Βρέμη, στη βόρεια Γερμανία. Μόλις ολοκληρωθεί, η κάθε κάψουλα θα μεταφέρεται στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι της Φλόριντα.Ο ρόλος της ευρωπαϊκής μονάδας θα είναι κρίσιμος: θα παρέχει ηλεκτρική ενέργεια, χρησιμοποιώντας τέσσερις ηλιακούς συλλέκτες, νερό, οξυγόνο και τον θερμικό έλεγχο που είναι απαραίτητος για τη ζωή των αστροναυτών. Η μονάδα θα εκτελεί επίσης τροχιακούς ελιγμούς και θα μπορούσε ακόμη και να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά εμπορευμάτων στον μελλοντικό σεληνιακό τροχιακό σταθμό Gateway.«Είμαστε σε καλό δρόμο για να ανταποκριθούμε στην απαίτηση της NASA για παράδοση μιας διαστημικής κάψουλας ESM, τον χρόνο», λέει ο Στέκλινγκ. Η υπηρεσίας διαστημικής εξερεύνησης της Airbus είναι από τους κύριους ανάδοχους για αυτό το έργο, κόστους άνω των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ.Η πρώτη μη επανδρωμένη πτήση «Αρτεμις» της ΝASA γύρω από τη Σελήνη στέφθηκε με επιτυχία στα τέλη του 2022. Η επιστροφή του Orion στην ατμόσφαιρα με ταχύτητα περίπου 40.000 χιλιομέτρων την ώρα, έγινε χωρίς προβλήματα. Η αποστολή αυτή άνοιξε τον δρόμο για την «Αρτεμις 2» που θα μεταφέρει αστροναύτες σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη το 2024.Το επόμενο έτος θα ξεκινήσει η αποστολή Αρτεμις 3 αναμένεται να οδηγήσει στην προσεδάφιση στη Σελήνη δύο αστροναυτών, της πρώτης γυναίκας και του πρώτου έγχρωμου άνδρα.Ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι η δημιουργία ενός σεληνιακού οικοσυστήματος με σκοπό την καλύτερη εξερεύνηση της Σελήνης και, μακροπρόθεσμα, την αποστολή επανδρωμένων αποστολών στον Άρη. «Υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι για να πάμε στο φεγγάρι», ακόμα κι αν ο άνθρωπος έχει ήδη περπατήσει στον μοναδικό φυσικό δορυφόρο της Γης πριν από αρκετές δεκαετίες», λέει ο Ντέιβιντ Πάρκερ ,διευθυντής εξερεύνησης της ESA.«Η Σελήνη είναι ένα βιβλίο ιστορίας από το οποίο μπορούμε να μάθουμε, ιδίως χάρη στη μελέτη των μετεωριτών που βρέθηκαν εκεί, το πώς σχηματίστηκε η Γη και ποιο είναι το μέλλον της», εξηγεί ο Γερμανός αστροναύτης Αλεξάντερ Γκερστ, ο οποίος έχει ήδη βρεθεί δύο φορές στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS).«Η Σελήνη είναι ήταν μια «αποθήκη» της ιστορίας του ηλιακού συστήματος από τη δημιουργία του, καθώς παρέμεινε σχετικά ανέγγιχτη αφού δεν υπάρχει ατμόσφαιρα, ούτε διάβρωση», λέει ο Φιλίπ Μπερτ, υπεύθυνος για το συντονισμό του προγράμματος στην ESA.Η Σελήνη θα κρύβει επίσης εκμεταλλεύσιμους πόρους, ιδιαίτερα στον νότιο πόλο της που πιθανόν να περιέχει, πάγο ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί επί τόπου για την παραγωγή καυσίμων. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1437918/oi-protoi-eyropaioi-sti-selini/

Blue Origin: Ο Τζεφ Μπέζος θα εκτοξεύσει αποστολή στον Άρη για λογαριασμό της NASA. H διαστημική εταιρεία Blue Origin του μεγιστάνα Τζεφ Μπέζος εξασφάλισε το πρώτο διαπλανητικό συμβόλαιό της με τη NASA για την εκτόξευση αποστολής που θα μελετήσει το μαγνητικό πεδίο γύρω από τον Άρη.Όπως ανακοίνωσε https://www.nasa.gov/press-release/nasa-selects-blue-origin-to-launch-mars-magnetosphere-study-mission η αμερικανική διαστημική υπηρεσία, o νέος πύραυλος New Glenn της Blue Origin, o οποίος δεν έχει πραγματοποιήσει ακόμα την παρθενική του πτήση, θα εκτοξευτεί στα τέλη του 2024 από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ μεταφέροντας τα δίδυμα σκάφη Escapade.Οι δύο δορυφόροι θα χρειαστούν 11 μήνες για να φτάσουν στον Άρη και να τεθούν σε τροχιά, από όπου θα εξετάσουν την αλληλεπίδραση της πλανητικής μαγνητόσφαιρας με την ηλιακή ακτινοβολία.Ο New Glenn, βαφτισμένος προς τιμήν του αστροναύτη της NASA Τζον Γκλεν, του πρώτου Αμερικανού που πέταξε σε γήινη τροχιά το 1972, είναιι ο πύραυλος «βαρέων βαρών» της Blue Origin. O πύραυλος New Glenn, εδώ σε καλλιτεχνική απεικόνιση, θα επιτρέψει στην εταιρεία να εισέλθει στην επικερδή αγορά εκτόξευσης μεγάλων φορτίων (Blue Origin) O μικρότερος πύραυλος της εταιρείας New Shepard είναι σχεδιασμένος μόνο για υποτροχιακές πτήσεις και έχει εκτελέσει ερευνητικές αποστολές της NASA στο όριο του Διαστήματος.Με το συμβόλαιο για την εκτόξευση της αποστολής Escapade η εταιρεία του Μπέζος αποκτά έναν πολύτιμο κυβερνητικό πελάτη στην προσπάθειά της να ανταγωνιστεί τη SpaceX του Έλον Μασκ και άλλους μεγάλους παίκτες όπως η αμερικανική ULA, μια κοινοπραξία της Boeing και της Lockheed Martin.H Βlue Origin, περισσότερο γνωστή για τις υποτροχιακές πτήσεις αναψυχής που προσφέρει σε πλούσιους πελάτες, είναι μια από τις 13 αεροδιαστημικές εταιρείες που επιλέχθηκαν για το πρόγραμμα VADR της NASA.Το πρόγραμμα ενθαρρύνει την ιδιωτική πρωτοβουλία στο Διάστημα αναθέτοντας την εκτόξευση φθηνών αποστολών με νέους πυραύλους των οποίων η αξιοπιστία παραμένει αναπόδεικτη.Η μέγιστη τιμή που προσφέρει το VADR για κάθε εκτόξευση περιορίζεται στα 300 εκατομμύρια δολάρια.Η Blue Origin έχει ωστόσο εξασφαλίσει συμβόλαια για εκτοξεύσεις του New Glenn που θα μεταφέρουν δορυφόρους της Eutelsat, της Telesat και της JSAT. https://www.in.gr/2023/02/10/b-science/space/blue-origin-o-tzef-mpezos-tha-ektokseysei-apostoli-ston-ari-gia-logariasmo-tis-nasa/

Την ίδια ώρα, το μη επανδρωμένο Soyuz MS-23 ετοιμάζεται για εκτόξευση στο Μπαϊκονούρ. Ο ανεφοδιασμός του πλοίου με καύσιμα και συμπιεσμένα αέρια ολοκληρώθηκε σήμερα. Στη συνέχεια, το Soyuz επιστράφηκε στο κτίριο συναρμολόγησης και δοκιμών του 254ου χώρου του κοσμοδρομίου και εγκαταστάθηκε στο χώρο εργασίας για αποθήκευση του παραδοθέντος φορτίου, έλεγχος στεγανότητας των καταπακτών, εγκατάσταση θερμομόνωσης οθόνης-κενού στην επιφάνεια των διαμερισμάτων, έλεγχος ζύγισης και σύνδεση με το μεταβατικό διαμέρισμα του οχήματος εκτόξευσης. Εκτόξευση του οχήματος εκτόξευσης Soyuz-2.1a με το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο Soyuz MS-23 — 20 Φεβρουαρίου στις 04:57:53 ώρα Μόσχας https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566631

Ένα «κρυφό» στρώμα ανακαλύφθηκε κάτω από τις τεκτονικές πλάκες της Γης. Οι ερευνητές μελετούσαν σεισμικά γραφήματα για το τμήμα του μανδύα της Γης που βρίσκεται κάτω από την Τουρκία, όταν εντόπισαν τα πρώτα ίχνη. Ερευνητές εντόπισαν ένα άγνωστο, μέχρι σήμερα, στρώμα μερικώς λιωμένων πετρωμάτων, κάτω από τον φλοιό της Γης.Η ανακάλυψη θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να μάθουν περισσότερα για τις κινήσεις των τεκτονικών πλακών, που είναι υπεύθυνες για τους σεισμούς στον πλανήτη, τον σχηματισμό των βουνών και τη διαμόρφωση των χημικών και φυσικών ιδιοτήτων του περιβάλλοντος. Το εξώτερο στρώμα του πλανήτη είναι ο φλοιός – πάνω στον οποίο ζούμε. Κάτω από αυτόν βρίσκεται ο μανδύας, ο εξωτερικός πυρήνας και ο εσωτερικός πυρήνας της Γης. Οι ωκεανοί και οι ήπειροι βρίσκονται πάνω στις 15 μεγάλες τεκτονικές πλάκες, που απλώνονται στον κατώτερο φλοιό και τον ανώτερο μανδύα. Το νέο στρώμα, που ανακαλύφθηκε από τον μεταδιδακτορικό ερευνητή Τζούνλιν Χουά, της Σχολής Γεωεπιστημών στο πανεπιστήμιο του Τέξας, βρίσκεται 161 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια της Γης.Ο Χουά μελετούσε σεισμικά γραφήματα για το τμήμα του μανδύα της Γης που βρίσκεται κάτω από την Τουρκία, όταν εντόπισε τα πρώτα ίχνη. Στο παρελθόν, οι επιστήμονες είχαν εντοπίσει τμήματα αυτού του βραχώδους στρώματος, θεωρώντας πως πρόκειται για τοπική ανωμαλία, αλλά ο Χούα και η ομάδα του απέδειξαν πως το στρώμα ήταν εκτεταμένο. Οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν πως η ασθενόσφαιρα της Γης (η ζώνη της γήινης σφαίρας σε βάθος 30 χλμ. έως 700 χλμ.) αποτελείται τόσο από στέρεα όσο και από λιωμένα πετρώματα. Το τμήμα των λιωμένων πετρωμάτων δεν επηρεάζει την κίνηση των τεκτονικών πλακών. «Η επίδρασή του στη ροή του μανδύα είναι πολύ μικρή» εξηγεί ο Χούα. Ανάλυση της σεισμικής δραστηριότητας Η μεγαλύτερη δυσκολία στη μελέτη των εσωτερικών στρωμάτων της Γης είναι η συλλογή των δεδομένων, επειδή τα περισσότερα στοιχεία μπορούν να συλλεχθούν μόνο από την επιφάνεια, με έμμεσο τρόπο. Η συλλογή δειγμάτων από το εσωτερικό του πλανήτη είναι δύσκολη, προσθέτει ο Χούα. «Για αυτό τον λόγο, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τα σεισμικά κύματα που προκαλούνται από τους σεισμούς και ταξιδεύουν στο εσωτερικό της Γης, μελετώντας την ταχύτητα διάδοσης στα εσωτερικά στρώματα». Η διαδικασία θυμίζει «αξονικές τομογραφίες στο νοσοκομείο» σχολιάζει ο Χούα. Η ομάδα του συγκέντρωσε πάνω από 700 εικόνες που ελήφθησαν από σεισμογράφους σε όλο τον κόσμο και δημιούργησε έναν παγκόσμιο χάρτη της ασθενόσφαιρας. Αναλύοντας τα δεδομένα, εξέτασε πώς τα σεισμικά κύματα κινούνται μέσα από τα διάφορα υλικά κάτω από τον φλοιό της Γης και μέτρησε τις αλλαγές στην ταχύτητα, την κατεύθυνση και τον χρόνο ανίχνευσης. Στο μερικώς λιωμένο στρώμα, τα σεισμικά κύματα κινούνταν πιο αργά. Το λιωμένο πέτρωμα εντοπίστηκε στις σεισμικές μετρήσεις, σε περιοχές όπου η ασθενόσφαιρα άγγιζε τις υψηλότερες θερμοκρασίες της, περίπου 1.450 βαθμούς Κελσίου. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature Geoscience. https://www.nature.com/articles/s41561-022-01116-9.epdf?sharing_token=9iZNmSuAlnww3lANYyVtdNRgN0jAjWel9jnR3ZoTv0MadI_Y92iXSiTL4ub7EGojIxIg2rhdlq6HGIDJnkTmw3i0FOEVQNs1PHIf8_WFvAQ0pDQRwgRKcR8JHx4DxiP5zlMLkK3ERLDT52reNEGeDlpqm3RfWUciT8VbgfUxM3vuMFrjK0YvqYl-IhGVKs5CFX6M7r5SL9kPFD7UvbmJV2FkERwdK8dBLVMFqoVgB2E%3D&tracking_referrer=edition.cnn.com https://physicsgg.me/2023/02/09/ένα-κρυφό-στρώμα-ανακαλύφθηκε-κάτω/

Το πρώτο ρωσικό φορτηγό το 2023 πήγε στον ISS! Σήμερα στις 09:15:36 ώρα Μόσχας εκτοξεύτηκε το όχημα εκτόξευσης Soyuz-2.1a με Progress MS-22. Η εκτόξευση του διαστημικού σκάφους σε μια δεδομένη τροχιά, ο διαχωρισμός του από το τρίτο στάδιο του πυραύλου και το άνοιγμα των κεραιών και των ηλιακών συλλεκτών του διαστημόπλοιου κύλησαν ομαλά! Το Progress MS-22 πετά προς τον ISS σύμφωνα με ένα διήμερο ραντεβού. Η σύνδεση του με τη μονάδα Zvezda είναι στις 11 Φεβρουαρίου στις 11:47 ώρα Μόσχας (θα το δείξουμε και ζωντανά). Θα τον συναντήσει στο σταθμό το πλήρωμα του ISS-68 — οι κοσμοναύτες Σεργκέι Προκόπιεφ, Ντμίτρι Πετελίν και Άννα Κίκινα, οι αστροναύτες Φρανσίσκο Ρούμπιο, Νικόλ Μαν, Τζος Κασσάντα και Κόιτσι Γουακάτα. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566626

Αύριο το φορτηγό Progress MS-22 θα αναχωρήσει για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό! Στις αποσκευές του - νερό, φορτίο και καύσιμα, καθώς και εξοπλισμός για διαστημική έρευνα: «Splanch», «Neuroimmunity», «Corection», «Impact», «Terminator» και «3D printing». Μόλις χθες, ο Sergei Prokopiev, ο Dmitry Petelin και η Anna Kikina μελετούσαν νυχτερινά σύννεφα στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της γης κατά τη διάρκεια ενός πειράματος με το τρομακτικό όνομα "Terminator". Στην πραγματικότητα, αυτός είναι ένας κοσμοτέρας - αυτό είναι το όνομα της γραμμής διαχωρισμού φωτός που χωρίζει το φωτισμένο μέρος του πλανήτη από το σκοτεινό. Με αυτόν τον τρόπο, είναι δυνατό να διορθωθούν πηγές ανθρωπογενών ατμοσφαιρικών διαταραχών, για παράδειγμα, η εκκίνηση και η είσοδος διαστημικών σκαφών στα πυκνά στρώματα της ατμόσφαιρας, ισχυρές εκρήξεις εδάφους και υπόγειας και πολλά άλλα. Αυτό είναι σημαντικό για την ανάπτυξη παγκόσμιων μοντέλων της ατμόσφαιρας της Γης.Σχετικά με άλλα θέματα στο ISS - στην αναφορά στον ιστότοπο: https://www.roscosmos.ru/3892 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566621

Τι συμβαίνει στον σκληρό πυρήνα της Γης Πρόσφατο άρθρο κινέζων ερευνητών υποστήριξε μείωση ή ακόμη και αντιστροφή της περι-στροφής του. Ο,τι και να συμβαίνει, δεν απειλείται το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας και ως εκ τούτου ούτε η ζωή. Το βαθύτερο πηγάδι που έχει καταφέρει να ανοίξει ο άνθρωπος μέχρι σήμερα έχει βάθος μόλις 12 χιλιόμετρα και βρίσκεται στη Ρωσία, στα βορειότατα σύνορά της με τη Νορβηγία. Από αυτό γίνεται κατανοητό πως ο άνθρωπος μόνο μια γρατζουνιά μπορεί να προξενήσει στο σώμα του πλανήτη Γη και πως αν θέλει να μάθει τι γίνεται στον πυρήνα του, σχεδόν τρεις χιλιάδες χιλιόμετρα πιο βαθιά, πρέπει να χρησιμοποιήσει έμμεσους τρόπους.Ενας από αυτούς είναι τα κύματα που δημιουργούνται όταν συμβαίνει ένας σεισμός ή μια πυρηνική έκρηξη. Ενας σεισμός «γεννά» δυο τύπους κυμάτων, τα s και τα p, που διατρέχουν το εσωτερικό του πλανήτη. Τα s δεν μπορούν να διαδοθούν μέσα από υγρά ή αέρια. Η απουσία τους λοιπόν σε κάποια σημεία έδωσε την ιδέα πως σε μια μεγάλη περιοχή στο εσωτερικό υπάρχει ύλη σε υγρή κατάσταση. Αργότερα, μελετώντας τα p κύματα (που δεν εμποδίζονται από την υγρή κατάσταση) παρατηρήθηκε μια αύξηση στην ταχύτητά τους σε βάθος περίπου 5.150 χιλιομέτρων. Αυτό σήμαινε πως βγαίνοντας από την υγρή περιοχή συναντούσαν μια άλλη πολύ πιο συμπαγή, άρα έναν πολύ πυκνής σύστασης πυρήνα. Η Γη με τα σημερινά δεδομένα είναι ένα κουφέτο, με τον λεπτότατο «ζαχαρένιο» φλοιό της, ένα εσώτερο κάπως σκληρότερο περίβλημα (μανδύας), ένα σιροπιώδες υγρό (εξωτερικός πυρήνας) όπου επιπλέει ένας σκληρός ξηρός καρπός (εσωτερικός πυρήνας), που και αυτός έχει κάτι ακόμη πιο σκληρό στο εσωτερικό του. Σταμάτησε η περιστροφή; Η εργασία δύο κινέζων σεισμολόγων (Γι Γιανγκ και Ξιαοντόνγκ Σονγκ) στο Ινστιτούτο Γεωφυσικής του Πεκίνου, που εμφανίστηκε στο Nature Geoscience τη Δευτέρα 23 Ιανουαρίου, σήκωσε προς στιγμήν τρικυμία. Μελέτησαν πολύ προσεκτικά τις καταγραφές σεισμών από το 1990 έως το 2020, στα αντιδιαμετρικά σημεία σε σχέση με αυτά που συνέβαιναν πάντα στα ίδια μέρη από την άλλη πλευρά της Γης και τα κύματά τους περνούσαν μέσα από τον πυρήνα. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι από το 2009 και μετά, προϊόντος του χρόνου δεν παρατηρείται σημαντική αλλαγή από τη μια καταγραφή στην άλλη. Κάτι που συνέβαινε τη δεκαετία 1980-90. Αυτό τους έκανε να συμπεράνουν ότι ο σκληρός πυρήνας έπαψε σχεδόν να περιστρέφεται τα τελευταία δέκα χρόνια. Η περιστροφή του σκληρού μεταλλικού πυρήνα μέσα στην υγρή ύλη του εξωτερικού πυρήνα που τον περιβάλλει οφείλεται στο μαγνητικό πεδίο των σπειροειδών ρευμάτων ρευστής φορτισμένης ύλης και εξισορροπείται κατά κάποιον τρόπο από τη βαρυτική επιρροή του μανδύα. Δηλαδή του υπόλοιπου στερεού υλικού του πλανήτη. Οι κινέζοι επιστήμονες πιστεύουν ότι μια ανισορροπία στις δυο αυτές επιδράσεις επιβράδυνε την περιστροφική κίνηση του σκληρού πυρήνα, ίσως και να την ανέστρεψε. Με τους υπολογισμούς τους βγαίνει ότι περίπου κάθε 70 χρόνια συμβαίνει μια τέτοια αντιστροφή, με την πιο πρόσφατη να έλαβε χώρα γύρω στο 2009-10.Και άλλες θεωρίες έχουν διατυπωθεί (προτείνοντας, μεταξύ άλλων, διάφορους τρόπους περιστροφής του πυρήνα ή μια περιοδική κίνηση μόλις έξι ετών), αλλά η πρόσφατη προκάλεσε μεγάλους και κάπως άστοχους τίτλους. Οι ειδικοί αντιμετώπισαν τα αποτελέσματα άλλοι με σκεπτικισμό, άλλοι με επιθετικότητα. Αλλά ήταν όλοι καθησυχαστικοί ως προς τις τυχόν επιπτώσεις στη ζωή μας. Το ΒΗΜΑ-Science επικοινώνησε και με έλληνες καθηγητές πανεπιστημίου ειδικούς σε θέματα Σεισμολογίας και Γεωφυσικής, που ακόμη όμως θεωρούν πρόωρο το να διατυπώσουν συγκεκριμένη επιστημονική άποψη, με το γενικό πάντως συμπέρασμα να εκφράζεται περίπου ως εξής: «Είναι πολύ δύσκολο και άκαιρο να εκφράσει κανείς γνώμη όσον αφορά την εργασία. Υπάρχουν ευρήματα από άλλες εργασίες που οδηγούν στο ένα ή στο άλλο συμπέρασμα για τη συμπεριφορά της περιστροφής του πυρήνα, αλλά αυτά είναι μονάχα αρχικές ενδείξεις για φαινόμενα που πρέπει να εξεταστούν περισσότερο, σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου και από περισσότερους ερευνητές, για να μπορέσουμε να εξαγάγουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα. Εκτός των άλλων, η κίνηση του πυρήνα ενός πλανήτη, πέρα από τα σεισμικά δεδομένα, εξετάζεται και με τη συμπεριφορά του μαγνητικού του πεδίου και άρα η απάντηση είναι θέμα περισσότερων επιστημονικών κλάδων σε συμφωνία». Το μαγνητικό πεδίο και τα μάτια μας Η συμπεριφορά λοιπόν του εσωτερικού πυρήνα της Γης σίγουρα μπορεί να εκφραστεί από τη λατινική έκφραση που βρίσκεται στον θυρεό της πόλης του Παρισιού «Fluctuat nec mergitur» – «Κλυδωνίζεται αλλά δεν βυθίζεται», και συνεχίζει τη δική του ανεξιχνίαστη ακόμη κίνηση μέσα στο «υγρό περιβάλλον» του εξωτερικού πυρήνα. Το υγρό που τον περιβάλλει ελαττώνεται με πολύ αργό ρυθμό, καθώς σταγόνες του στερεοποιούνται επάνω στον σκληρό πυρήνα, παίρνοντας όμως εν τω μεταξύ θερμότητα από αυτόν. Ετσι συντηρείται μια κυκλοφορία θερμότερου και ηλεκτρικά φορτισμένου υγρού προς ψυχρότερα σημεία με σπειροειδή τροχιά λόγω της περιστροφής της Γης και της αδράνειας της μάζας της (δυνάμεις Coriolis). Σε αυτά τα ηλεκτρικά ρεύματα οφείλει την ύπαρξή του το ευεργετικό για τη ζωή στον πλανήτη Γη προστατευτικό μαγνητικό πεδίο που τον περιβάλλει. Η δική μας έγνοια λοιπόν είναι το να συνεχίσει να υπάρχει μαγνητικό πεδίο. Που μας προστατεύει από τον ηλιακό άνεμο, μια διαρκή απειλή για το στρώμα του όζοντος, την ευεργετική «τέντα» κατά της υπεριώδους ακτινοβολίας, του δεινού καταστροφέα της ζωής.Το μαγνητικό πεδίο, όποια θεωρία και αν ισχύει, μάλλον δεν θα προλάβει να αυτοκαταργηθεί καταργώντας και τη ζωή στη Γη, επειδή για να έχει στερεοποιηθεί όλος ο πυρήνας, με το 1 χιλιοστό στερεάς ύλης που προστίθεται στην περιφέρειά του κάθε χρόνο, θα χρειαστεί να περάσουν 91 δισεκατομμύρια χρόνια περίπου. Εως τότε όμως θα έχει προλάβει ο Ηλιος μας να προκαλέσει το τέλος της ζωής, αφού ύστερα από πέντε δισεκατομμύρια χρόνια θα έχει σβήσει. Εκτός και αν προλάβουμε εμείς και τις δυο αυτές διαδικασίες… Πώς δημιουργήθηκε ο πλανήτης Ο πλανήτης Γη άρχισε να σχηματίζεται πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Αρχικά ήταν μια μπάλα από υπέρθερμο βραχώδες υλικό. Η θερμότητα από τα ραδιενεργά στοιχεία που βρέθηκαν σε αυτό και η θερμότητα από συγκρούσεις και πιέσεις της αδιαμόρφωτης ακόμη μάζας αύξησαν τη θερμοκρασία της. Μετά από 500 εκατομμύρια χρόνια περίπου η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 1.538 βαθμούς Κελσίου, που είναι το σημείο τήξης του σιδήρου. Τότε είχαμε ένα είδος διήθησης του υγρού σιδήρου, σαν να πέρασε μέσα από ένα τεράστιο σουρωτήρι φτιαγμένο από τους πόρους που άφηνε το υπόλοιπο υλικό. Και έτσι άρχισε να συγκεντρώνεται στον πυρήνα, ενώ ελαφρύτερα υλικά, όπως τα πυριτικά, το νερό, ακόμη και ο αέρας, δημιούργησαν τον λεπτό γήινο φλοιό αλλά και τον μανδύα που περιβάλλει τον πυρήνα. Εντελώς στο κέντρο άρχισαν να συγκεντρώνονται, με τη μορφή σταγόνων, σίδηρος, νικέλιο και τα λεγόμενα πολύτιμα μέταλλα (χρυσός, άργυρος, κοβάλτιο) που κάτω από την τεράστια πίεση των υπερκείμενων στρωμάτων στερεοποιήθηκαν. Γύρω τους έμεινε σε υγρή και αρκετά ρευστή κατάσταση ένα υγρό που αποτελείται κυρίως από σίδηρο, νικέλιο και θείο. Ο εσωτερικός συμπαγής πυρήνας λοιπόν βρίσκεται μέσα σε αυτό το θερμότερο υγρό και με τον καιρό αυξάνεται καθώς σταγόνες από το ρευστό υλικό στερεοποιούνται επάνω του. Η κίνηση του ρευστού μεταλλικού υλικού παίζει ρόλο στη δημιουργία του μαγνητικού πεδίου που περιβάλλει προστατευτικά τη Γη. https://www.tovima.gr/printed_post/ti-symvainei-crston-crskliro-lfpyrina-lftis-gis/

Ανακαλύφθηκε νέο σύστημα δακτυλίων γύρω από τον νάνο πλανήτη Κουάοαρ. Καλλιτεχνική απεικόνιση του Quaoar και του δακτυλίου του Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε ένα νέο άγνωστο έως τώρα σύστημα δακτυλίων στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος γύρω από τον Κουάοαρ (Quaoar), ένα μακρινό νάνο πλανήτη μεγέθους μικρότερου του Πλούτωνα, ο οποίος είχε ανακαλυφθεί το 2002 και κινείται γύρω από τον Ήλιο σε τροχιά πέρα από τον Ποσειδώνα.Οι μικροί και αχνοί δακτύλιοι του Κουάοαρ είναι μοναδικοί, καθώς βρίσκονται σε τροχιά γύρω του σε πολύ μεγαλύτερη απόσταση από ό,τι οι δακτύλιοι πέριξ του Κρόνου, κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχει ικανοποιητική εξήγηση.Οι 59 ερευνητές από 14 χώρες, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», https://www.nature.com/articles/s41586-022-05629-6 με επικεφαλής τον Βραζιλιάνο Μπρούνο Μοργάδο του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου του Ρίο ντε Τζανέιρο, πραγματοποίησαν την ανακάλυψή τους με το μεγαλύτερο στον κόσμο οπτικό τηλεσκόπιο διαμέτρου 10,4 μέτρων, το Μεγάλο Τηλεσκόπιο των Καναρίων στη Λα Πάλμα.Οι δακτύλιοι, οι οποίοι περιέχουν κομμάτια πάγου και άλλα υλικά, είναι σπάνιοι στο ηλιακό μας σύστημα. Πέρα από εκείνους του Κρόνου (οι πιο γνωστοί και εντυπωσιακοί), του Δία, του Ουρανού και του Ποσειδώνα, μόνο δύο άλλοι ελάσσονες πλανήτες έχουν βρεθεί να έχουν δακτυλίους, η Χαρικλώ και η Χαουμέα. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις οι δακτύλιοι βρίσκονται σχετικά κοντά στους πλανήτες, ενώ στον Κουάοαρ κινούνται σε απόσταση 4.100 χιλιομέτρων από το κέντρο του πλανήτη, επταπλάσια της ακτίνας του τελευταίου και υπερδιπλάσια της αναμενόμενης. Στον Κρόνο π.χ. οι δακτύλιοί του κινούνται σε απόσταση έως τριών περίπου πλανητικών ακτίνων. https://physicsgg.me/2023/02/08/ανακαλύφθηκε-νέο-σύστημα-δακτυλίων-γ/

Ο Φεβρουάριος πρόσθεσε δουλειά τόσο στη Γη όσο και στο διάστημα! Οι κοσμοναύτες έλεγξαν την αποδέσμευση του φορτηγού Progress MS-20 από τον ISS, τράβηξαν φωτογραφίες της μονάδας πρόσδεσης του διαστημικού σκάφους από το παράθυρο Νο. 26 της μονάδας Zvezda για να αξιολογήσουν την παρουσία και την ακεραιότητα των σφραγίδων δακτυλίου στο επίπεδο πρόσδεσης. Ο Sergey Prokopiev, ο Dmitry Petelin και η Anna Kikina ετοιμάζονται επίσης να παραλάβουν το νέο πλοίο στον σταθμό - εκπαιδεύονται στον προσομοιωτή επί του σκάφους για ραντεβού και έλεγχο τηλεχειριστή. Το πλοίο θα φτάσει στο σταθμό δύο ημέρες μετά την εκτόξευση - στις 11 Φεβρουαρίου. Σχετικά με άλλες περιπτώσεις στο ρωσικό τμήμα - στην καθημερινή αναφορά: https://www.roscosmos.ru/38913/ https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566610

Το «Progress MS-20» απέπλευσε από τον ISS Στις 07:56 ώρα Μόσχας, το πλοίο αποσυνδέθηκε από τη μονάδα Zvezda του ρωσικού τμήματος του σταθμού. Στις 11:04 ώρα Μόσχας, οι κινητήρες του πλοίου Progress θα ανάψουν για να επιβραδυνθούν και να βγουν από τροχιά, εξαιτίας της οποίας το πλοίο θα εισέλθει στην ατμόσφαιρα και θα καταρρεύσει. Άκαυστα στοιχεία της δομής του θα πέσουν στη μη πλωτή περιοχή του Νότιου Ειρηνικού Ωκεανού. Το Progress MS-20 ολοκληρώνει τη διαστημική πτήση Σήμερα το φορτηγό βγήκε από τροχιά, μπήκε ξανά στην ατμόσφαιρα και τράκαρε. Άκαυστα στοιχεία της δομής του έπεσαν στη μη πλωτή περιοχή του Νότιου Ειρηνικού Ωκεανού. Το πλοίο εργάστηκε στο σταθμό για περισσότερο από οκτώ μήνες. Τη θέση του στον ISS θα πάρει το Progress MS-22, το οποίο αυτή τη στιγμή προετοιμάζεται για εκτόξευση στο Baikonur. Έναρξη — 9 Φεβρουαρίου στις 09:15 ώρα Μόσχας. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_566607

Το μικρότερο αντικείμενο που εντόπισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Webb. … μέχρι σήμερα Πρόκειται για έναν αστεροειδή εύρους 100 έως 200 μέτρα Καλλιτεχνική απεικόνιση του αστεροειδούς Μια διεθνής ομάδα Ευρωπαίων αστρονόμων χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA, ανακάλυψε έναν αστεροειδή με εύρος 100 έως 200 μέτρα, όσο περίπου το μέγεθος του Κολοσσαίου της Ρώμης. Ο αστεροειδής βρίσκεται στην κύρια ζώνη αστεροειδών μεταξύ Άρη και Δία.Το ηλιακό μας σύστημα βρίθει από αστεροειδείς διαφόρων μεγεθών. Οι αστρονόμοι γνωρίζουν μέχρι σήμερα πάνω 1,1 εκατομμύρια βραχώδη απομεινάρια των πρώιμων ημερών του ηλιακού μας συστήματος. Ο νέος αστεροειδής είναι το μικρότερο αντικείμενο που έχει εντοπίσει μέχρι τώρα το Webb και ένας από τους μικρότερους που έχουν γενικά ανιχνευθεί στη ζώνη μεταξύ Άρη-Δία. Απαιτούνται περισσότερες παρατηρήσεις για τον καλύτερο χαρακτηρισμό της φύσης και των ιδιοτήτων αυτού του αντικειμένου. Σύμφωνα με τον Thomas Müller, αστρονόμο στο Ινστιτούτο Max Planck για την Εξωγήινη Φυσική στη Γερμανία, ο μικρός αστεροειδής εντοπίστηκε εντελώς απροδόκητα κατά την βαθμονόμσηση της κάμερας MIRI (Mid-Infrared Instrument) του τηλεσκοπίου Webb. https://physicsgg.me/2023/02/06/το-μικρότερο-αντικείμενο-που-εντόπισ/

Η ακτινογραφία των mega-σεισμών από την Τουρκία μέχρι τον… Άρη. Τι συμβαίνει όταν ο Εγκέλαδος ξυπνά με άγριες διαθέσεις στη Γη και άλλους κόσμους;* Ο σεισμός στη Γη συνήθως προκαλείται από ξαφνική απελευθέρωση συσσωρευμένης ενέργειας στον φλοιό της Γης. Τον αντιλαμβανόμαστε στην επιφάνειά της καθώς μέρος της ενέργειας μεταφέρεται εκεί με τα σεισμικά κύματα. Τα κύματα αυτά διαδίδονται στον φλοιό με ταλαντώσεις των πετρωμάτων και φθάνοντας στην επιφάνεια προκαλούν τις αναταράξεις του εδάφους που αισθανόμαστε. Όταν συμβαίνει υποθαλάσσιος σεισμός έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση τσουνάμι.* Επιστήμονες του Open University αναφέρουν ότι το μεγαλύτερο μέρος της Τουρκίας βρίσκεται στην πλάκα της Ανατολίας ανάμεσα σε δύο μεγάλα ρήγματα, το ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας και το ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας. Η τεκτονική πλάκα που μεταφέρει την Αραβία, συμπεριλαμβανομένης της Συρίας, συγκρούεται προς τα βόρεια στο νότιο άκρο της Ευρασίας και αναγκάζει την Τουρκία να συμπιέζεται προς τα δυτικά. Η Τουρκία κινείται δυτικά περίπου 2 εκατοστά το χρόνο κατά μήκος του ρήγματος της Ανατολικής Ανατολίας. Το μισό μήκος αυτού του ρήγματος φωτίζεται τώρα από σεισμούς λένε οι ειδικοί.* Σεισμολόγοι του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης αναφέρουν ότι ο κύριος σεισμός στην Τουρκία παρήγαγε ενέργεια ίση με 32 petajoules ικανή που αντιστοιχεί σε ποσότητα ενέργειας ικανή να ηλεκτροδοτήσει για τέσσερις μέρες την Νέα Υόρκ. Λένε επίσης ότι ο σεισμός των 7,8 Ρίχτερ είναι 709 φορές ισχυρότερος από ένα σεισμό 5,9 Ρίχτερ* Στο πόσο καταστροφικός είναι ένας σεισμός δεν παίζει ρόλο μόνο το μέγεθος του αλλά το εστιακό του βάθος, το αν το επίκεντρο του είναι κοντά σε κατοικημένη περιοχή, το πόσο πυκνοκατοικημένη είναι αυτή η περιοχή και το επίπεδο αντισεισμικότητας των κτιρίων της. Οι επιστήμονες της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ αναφέρουν ότι ο σεισμός στην Τουρκία έχει όλα τα χαρακτηριστικά του εξαιρετικά καταστροφικού αφού είναι πολύ μεγάλος, είχε μικρό εστιακό βάθος (περίπου 18 χλμ.) και εκδηλώθηκε σε πυκνοκατοικημένες περιοχές με κακής ποιότητας οικοδομικές κατασκευές.* O διευθυντής του Ινστιτούτου Ηφαιστειολογίας και Σεισμολογίας των Φιλιππίνων είχε δηλώσει σε προηγούμενο μεγάλο σεισμό ότι ένας σεισμός μεγέθους 7 Ρίχτερ απελευθερώνει ενέργεια ίση με αυτή 32 πυρηνικών βομβών όπως αυτή που έπεσε στη Χιροσίμα. Ο σεισμός στην Τουρκία ήταν σχεδόν 8 Ρίχτερ οπότε ήταν ίσος με ακόμη μεγαλύτερο αριθμό πυρηνικών βομβών* Οι ειδικοί λένε ότι δεν μπορεί να υπάρξει στη Γη σεισμός άνω των 10 Ρίχτερ. Ο μεγαλύτερος σεισμός που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα είναι 9,5 Ρίχτερ και συνέβη στη Χιλή τον Μάιο του 1960.* Οι mega-σεισμοί μπορούν να μειώσουν τη διάρκεια μιας ημέρας σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η NASA λέει ότι οι μεγάλοι σεισμοί μπορούν να μετατοπίσουν τον άξονα της Γης, αλλάζοντας έτσι τη διάρκεια της ημέρας. Η αλλαγή της διάρκειας της ημέρας δεν είναι αισθητή και μετριέται σε μικροδευτερόλεπτα (ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου). Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο σεισμός μεγέθους 9,1 βαθμών της Σουμάτρας το 2004 μείωσε τη διάρκεια της ημέρας κατά 6,8 μικροδευτερόλεπτα.* Εχει διαπιστωθεί η ύπαρξη σεισμικής δραστηριότητας στη Σελήνη και στον Άρη που θεωρούσαμε γεωλογικά ανενεργό. Στη Σελήνη παρακολουθούμε τη σεισμική δραστηριότητα από την εποχή των πρώτων επανδρωμένων αποστολών της NASA πριν από μισό αιώνα που τοποθέτησαν στο φεγγάρι όργανα καταγραφής σεισμικών δεδομένων. Εχουν καταγραφεί σεισμοί στη Σελήνη ισχύος 5,7 Ρίχτερ. Ο ρομποτικός γεωλόγος InSight που έστειλε στον Άρη η NASA κατέγραψε τα τελευταία χρόνια περίπου 1,300 σεισμούς ισχύος ως 5 Ρίχτερ με κάποιους εξ αυτών να έχουν διάρκεια 90 λεπτών ενώ καταγράφηκε και σεισμός 4,7 Ρίχτερ που διήρκεσε δέκα ολόκληρες ώρες. Σε αντίθεση με την Γη ο Άρης δεν διαθέτει τεκτονικές πλάκες. Ο εξωτερικός του φλοιός μοιάζει με ένα γιγάντιο πιάτο. Όμως δημιουργούνται εκεί ρήγματα και διασπάσεις πετρωμάτων εξαιτίας των πιέσεων που προκαλούνται από την πολύ χαμηλού επιπέδου διαδικασία συρρίκνωσης του πλανήτη καθώς αυτός συνεχίζει να ψύχεται τέσσερα περίπου δισ. έτ μετά την γέννηση του όπως αναφέρουν πρόσφατες μελέτες επιστημόνων της NASA. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1436491/i-aktinografia-ton-mega-seismon-apo-tin-toyrkia-mechri-ton-ari/