Δροσος Γεωργιος

Η παρατήρηση της Σελήνης και του Ήλιου από ανιχνευτή σωματιδίων. Η σκιά του Ήλιου και της Σελήνης στην ροή των μιονίων που παράγουν οι κοσμικές ακτίνες όταν αληλεπιδρούν με την ατμόσφαιρα, παρατηρήθηκε από τον ανιχνευτή KM3NeT/ORCA. Η απεικόνιση των σκιών της Σεληνης και του Ήλιου από το υποβρύχιο τηλεσκόπιο νετρίνων/μιονίων KM3NeT/ORCA παρουσιάζεται στο άρθρο με τίτλο ‘First observation of the cosmic ray shadow of the Moon and the Sun with KM3NeT/ORCA‘ https://arxiv.org/abs/2211.08977 που δημοσιεύθηκε πριν από μερικές ημέρες στον ιστότοπο arxiv. Το KM3NeT είναι μια ερευνητική υποδομή από υποθαλάσσια τηλεσκόπια νετρίνων που κατασκευάζονται στον πυθμένα της Μεσογείου Θάλασσας, προς το παρόν στις ακτές της Ιταλίας της Σικελίας (KM3NeT/ARCA) και 40 km από τις ακτές της Γαλλίας στην Τουλόν (KM3NeT/ORCA). Ερωτηματικό αποτελεί η τρίτη πιθανή περιοχή που βρίσκεται στην Ελλάδα στα ανοιχτά της Πύλου (πρόκειται για το τηλεσκόπιο νετρίνων NESTOR που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 από τον Λεωνίδα Ρεσβάνη και προϋπήρξε του KM3NeT. https://physicsgg.me/2013/12/09/το-τηλεσκόπιο-νετρίνων-nestor/ Μία από τις μονάδες ανίχνευσης του KM3NeT βυθίζεται στον πυθμένα της θάλασσας (‘Credits KM3NeT’) Η περίοδος λήψης των δεδομένων που αναλύθηκε εκτείνεται από τον Φεβρουάριο του 2020 έως τον Νοέμβριο του 2021, όταν σύστημα KM3NeT/ORCAο διέθετε μόνο 6 μονάδες ανιχνευτών στον βυθό της μεσογείου θάλασσας, η καθε μία αποτελούμενη από 18 ψηφιακές οπτικές μονάδες. Οι σκιές που προκαλούνται από τη Σελήνη και τον Ήλιο ανιχνεύθηκαν με στατιστική ακρίβεια 4,2σ και 6,2σ, αντίστοιχα. Αυτό το πρώιμο αποτέλεσμα επιβεβαιώνει την επιτυχημένη βαθμονόμηση του ανιχνευτή, ως προς τον χρόνο, την θέση και τον προσανατολισμό και την ακρίβεια της αναπαράστασης της κατεύθυνσης του συμβάντος.Οι κοσμικές ακτίνες είναι φορτισμένα σωματίδια που αποτελούνται κυρίως από πρωτόνια και ελαφρούς πυρήνες. Δεδομένου ότι μπορούν να εκτραπούν από τα ανομοιογενή γαλαξιακά μαγνητικά πεδία, οι κατευθύνσεις άφιξής τους στη Γη είναι σχεδόν ισότροπες. Μόλις ένα πρωτογενές σωματίδιο κοσμικής ακτίνας φτάσει στην ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης και αλληλεπιδράσει με έναν πυρήνα από τα άτομα της ατμόσφαιρας παράγει δευτερεύοντα σωματίδια. Το πιο διεισδυτικό προϊόν αυτής της διαδικασίας είναι τα μιόνια, τα οποία μπορούν να ανιχνευθούν στην επιφάνεια της Γης αλλά και σε υπόγειους ή υποβρύχιους ανιχνευτές. Για να φτάσουν στον ανιχνευτή KM3NeT/ORCA σε βάθος 2500 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, αυτά τα μιόνια χρειάζονται μια ελάχιστη ενέργεια περίπου 500 GeV στο επίπεδο της θάλασσας και επομένως πρέπει να προέρχονται από πρωτογενείς κοσμικές ακτίνες ενέργειας που υπερβαίνουν πολλά TeV/νουκλεόνιο.Η γωνία μεταξύ της αρχικής κοσμικής ακτίνας και του δευτερεύοντος μιονίου είναι κατά μέσο όρο περίπου 0,1° σε αυτές τις ενέργειες, η οποία είναι περίπου 5 φορές μικρότερη από την αναμενόμενη γωνιακή ανάλυση του ανιχνευτή για μιόνια.Οι κοσμικές ακτίνες μπλοκάρονται από κοντινά ουράνια σώματα όπως η Σελήνη και ο Ήλιος. Αυτό προκαλεί μια μείωση στην ατμοσφαιρική ροή μιονίων που προέρχεται από την κατεύθυνση αυτών των αντικειμένων. Η παρατήρηση αυτού του φαινομένου χρησιμοποιείται για την επαλήθευση της ακρίβειας των ανιχνευτών.Οι σκιές της Σελήνης και του Ήλιου στην ατμοσφαιρική ροή μιονίων έχουν παρατηρηθεί και από άλλα πειράματα όπως IceCube, ANTARES κλπ. https://physicsgg.me/2022/11/22/η-παρατήρηση-της-σελήνης-και-του-ήλιου/

Αφροδίτη: Τερατώδεις ηφαιστειακές εκρήξεις ίσως μετέτρεψαν τον πλανήτη σε κόλαση. Οι ηφαιστειακές εκρήξεις που έπνιξαν το 80% της επιφάνειας της Αφροδίτης στη λάβα ίσως ήταν ο καθοριστικός παράγοντας που μετέτρεψε τον κάποτε εύκρατο πλανήτη στον εφιαλτικό κόσμο που βλέπουμε σήμερα, υποδεικνύει μελέτη της NASA.Η Αφροδίτη έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με τη Γη, οι ομοιότητες όμως σταματούν εδώ. Η επιφάνειά της βράζει στους 460 βαθμούς Κελσίου, θερμοκρασία αρκετά υψηλή για να λιώσει μαλακά μέταλλα όπως ο μόλυβδος, ενώ η ατμοσφαιρική πίεση είναι 100 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στην επιφάνεια της Γης. Ψηλά στον ουρανό, τοξικά σύννεφα θειικού οξέος ρίχνουν διαβρωτική, όξινη βροχή.Η Αφροδίτη είναι αναμενόμενο να είναι θερμότερη από τη Γη, δεδομένου ότι βρίσκεται 40 εκατομμύρια χιλιόμετρα πιο κοντά στον Ήλιο. Αυτό όμως δεν αρκεί για να εξηγηθούν οι ακραίες θερμοκρασίες, αναφέρει η NASA σε ανακοίνωσή της. https://www.nasa.gov/feature/goddard/2022/venus-volcanic-climate-change Οι πλανητολόγοι πιστεύουν σήμερα ότι η Αφροδίτη έπεσε θύμα ενός ακραίου φαινομένου του θερμοκηπίου όταν η ατμόσφαιρά της γέμισε διοξείδιο του άνθρακα που παγιδεύει τη θερμότητα.Ως αποτέλεσμα, οι ωκεανοί που μπορεί να υπήρχαν μέχρι τότε έβρασαν και εξατμίστηκαν, και οι υδρατμοί που προέκυψαν λειτούργησαν κι αυτοί ως αέριο του θερμοκηπίου, πριν χαθούν τελικά στο Διάστημα. To δορυφορικό ραντάρ της αποστολής Magellan της NASA αποκάλυψε το 1990 ότι η Αφροδίτη είναι καλυμμένη από ηφαιστειακά πετρώματα (NASA/JPL) Εάν οι ηφαιστειακές εκρήξεις που κάλυψαν το μεγαλύτερο μέρος της Αφροδίτης συνέβησαν όλες σχεδόν ταυτόχρονα, σε διάστημα μερικών εκατομμυρίων ετών, το CO2 που απελευθερώθηκε από τα ηφαίστεια μπορεί να ήταν αρκετό για να πυροδοτήσει την παγκόσμια θέρμανση, εκτιμά η μελέτη που δημοσιεύεται στο Planetary Science Journal. https://iopscience.iop.org/article/10.3847/PSJ/ac6033 Το ίδιο φαινόμενο έχει εξάλλου συμβεί επανειλημμένα και στη Γη, αν και όχι σε τέτοιο βαθμό. Η ζωή στον πλανήτη μας έχει περάσει από τουλάχιστον πέντε συμβάντα μαζικής εξαφάνισης ειδών, τα περισσότερα από τα οποία αποδίδονται σε ηφαιστειακής εκρήξεις που διατάραξαν το κλίμα.Παραμένει ωστόσο ασαφές γιατί το φαινόμενο του θερμοκηπίου δεν συνεχίστηκε ανεξέλεγκτο στη Γη όπως στην αδελφή της.Περισσότερα στοιχεία ίσως προκύψουν από τις νέες αποστολές που προγραμματίζονται: στα τέλη της δεκαετίας η NASA θα εκτοξεύσει τo σκάφος Davinci που θα τεθεί σε τροχιά γύρω από την Αφροδίτη, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 2030 θα ακολουθήσει ο δορυφόρος Veritas.Για τα τέλη της επόμενης δεκαετίας προγραμματίζεται η ευρωπαϊκή αποστολή EnVision, ενώ νωρίτερα η Κίνα δεν αποκλείεται να εκτοξεύσει τη δική της αποστολή με την ονομασία Voice.Όπως σχολίασε ο Μάικλ Ουέι της NASA, επικεφαλής της νέας μελέτης, «ένας από τους κύριους στόχους του Davinci είναι να μελετήσει την ιστορία του νερού στην Αφροδίτη και το πότε μπορεί να εξαφανίστηκε, προφέροντας νέα στοιχεία για το πώς άλλαξε με τον χρόνο το κλίμα του πλανήτη». https://www.in.gr/2022/11/22/b-science/space/afroditi-teratodeis-ifaisteiakes-ekrikseis-isos-metetrepsan-ton-planiti-se-kolasi/

Τέλος χρόνου για το εμβόλιμο δευτερόλεπτο – Ιστορική αλλαγή στην μέτρηση της ώρας. Έπειτα από συζητήσεις και διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν πάνω από μια δεκαετία, η διεθνής κοινότητα συμφώνησε να καταργήσει από το 2035 το λεγόμενο εμβόλιμο δευτερόλεπτο, το οποίο προστίθεται ανά διαστήματα στην επίσημη παγκόσμια ώρα ώστε να συμβαδίζει με την περιστροφή της Γης.Η απόφαση, η οποία ελήφθη από τη Γενική Διάσκεψη Μέτρων και Σταθμών (CGPM) που πραγματοποιήθηκε έξω από το Παρίσι στις 18 Νοεμβρίου, δεν θα επηρεάσει μεν την καθημερινότητα, έχει όμως σημασία για μια σειρά κρίσιμων εφαρμογών.Η δορυφορική πλοήγηση, οι επικοινωνίες και οι οικονομικές συναλλαγές είναι ορισμένα από τα συστήματα στα οποία το εμβόλιμο δευτερόλεπτο δημιουργεί προβλήματα, αφού πρέπει να προστίθεται χειροκίνητα στα ατομικά ρολόγια.Αυτός είναι ο λόγος που αρκετές εταιρείες τεχνολογίες, ανάμεσά τους Google και η Meta, ζητούν εδώ και καιρό την κατάργηση του εμβόλιμου δευτερόλεπτου.Στις συνομιλίες έξω από το Παρίσι, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Γαλλία τάχθηκαν υπέρ της κατάργησης του εμβόλιμου δευτερολέπτου πριν από το 2035, ενώ η Ρωσία ζήτησε να αναβληθεί η αλλαγή για το 2040, λόγω τεχνικών θεμάτων που αφορούν το ρωσικό σύστημα δορυφορικής πλοήγησης Glonass. Απόκλιση Η προσθαφαίρεση εμβόλιμων δευτερολέπτων εφαρμόζεται από το 1972 για να αντισταθμίζει τις αποκλίσεις ανάμεσα στην αστρονομική ώρα (UT1), η οποία υπολογίζεται με βάση την περιστροφή της Γης, και το λεγόμενο «Συγχρονισμένο Παγκόσμιο Χρόνο» (UTC), ένα στάνταρτ που βασίζεται σε μετρήσεις από ατομικά ρολόγια σε όλο τον κόσμο (και συμπίπτει με την Ώρα Γκρίνουιτς).Τα ατομικά ρολόγια μετρούν το χρόνο με απόλυτα σταθερό ρυθμό, ενώ η αστρονομική ώρα παρουσιάζει μικρές αποκλίσεις. Μια ποικιλία παραγόντων, όπως η βαρυτική αλληλεπίδραση της Γης με τη Σελήνη, ακόμα και η ατμοσφαιρική και ωκεάνια κυκλοφορία, αυξομειώνουν την ταχύτητα περιστροφής του πλανήτη και επομένως και τη διάρκεια του 24ώρου.Θεωρητικά, η ταχύτητα περιστροφής της Γης μπορεί να αυξηθεί, οπότε θα έπρεπε να προστεθεί στη διεθνή ώρα UTC ένα αρνητικό εμβόλιμο δευτερόλεπτο. Αυτό, όμως, είναι σπάνιο. Το σύνηθες είναι η προσθήκη θετικών δευτερολέπτων, αφού τις τελευταίες δεκαετίες η περίοδος περιστροφής της Γης τείνει να μειώνεται κατά περίπου 2 χιλιοστά του δευτερολέπτου την ημέρα, κυρίως λόγω της επίδρασης της Σελήνης. Και τώρα; Η απόφαση της Γενικής Διάσκεψης Μέτρων και Σταθμών σημαίνει ότι η συγχρονισμένη παγκόσμια ώρα και η αστρονομική ώρα θα αποκλίνουν όλο και περισσότερο με την πάροδο του χρόνου.Η απόφαση για το πώς θα αντιμετωπιστεί αυτό η απόκλιση δεν έχει ακόμα ληφθεί.Μια λύση θα ήταν να προστίθεται ή να αφαιρείται ένα εμβόλιμο λεπτό κάθε περίπου 50 με 100 χρόνια.Μια άλλη λύση θα ήταν να αλλάζει επίσημα η ζώνη ώρας κάθε χώρας όταν η απόκλιση γίνεται μεγάλη.Και μια τρίτη εναλλακτική θα ήταν να αποσυνδεθεί εντελώς η ώρα UTC από την ώρα UT1, κάτι που ουσιαστικά θα σήμαινε ότι η μέτρηση του χρόνου δεν θα συνδέεται πλέον με την περιστροφή της Γης.Σε αυτή την περίπτωση, η ώρα του μεσημεριού θα ήταν διαφορετική από χώρα σε χώρα. https://www.in.gr/2022/11/21/b-science/episthmes/telos-xronou-gia-emvolimo-deyterolepto-istorki-allagi-stin-metrisi-tis-oras/

Διαγωνισμός FDA: Χρυσό μετάλλιο για το Εργαστήριο Βιολογικής Χημείας του ΑΠΘ Το χρυσό μετάλλιο κατάφερε να πάρει το Εργαστήριο Βιολογικής Χημείας του ΑΠΘ σε διαγωνισμό του FDA. Νέα διεθνή επιτυχία κατάφερε η Ιατρική του ΑΠΘ σε διαγωνισμό του FDA. Η επιστημονική ομάδα του Εργαστηρίου Βιοχημείας κατάφερε να πάρει το χρυσό μετάλλιο σε Διεθνή Διαγωνισμό Βιοπληροφορικής για την Ιατρική Ακριβείας, ο οποίος διοργανώθηκε από τον Εθνικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (US Food and Drug Administration – FDA). Ποιοι συμμετείχαν Στον Διεθνή Διαγωνισμό συμμετείχαν κορυφαίες ερευνητικές ομάδες Βιοπληροφορικής από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, όπως οι Roche, Illumina, Oxford Gene Technology, Sentieon, Macrogen, και από διεθνούς κύρους ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα, όπως University of North Texas, Göttingen, National University of Taiwan, Universitat de Barcelona, Uppsala University κ.ά. Συνολικά κατατέθηκαν 48 υποψηφιότητες. Ο Διαγωνισμός ολοκληρώθηκε στις 16/9/2022.Ο Διαγωνισμός, με τίτλο «PrecisionFDA: Εντοπισμός μεταλλάξεων μικρού μήκους σε καρκινικά δείγματα», είχε ως στόχο την επίλυση ενός δύσκολου υπολογιστικού προβλήματος της Ιατρικής Ακριβείας που έχει να κάνει με τη βελτιστοποίηση των μεθόδων εντοπισμού μικρού μήκους μεταλλάξεων σε γονίδια καρκινικών κυττάρων που οδηγούν σε έκτροπη λειτουργία των πρωτεϊνών. Οι υπάρχοντες αλγόριθμοι συχνά αποτυγχάνουν να εντοπίσουν μεταλλάξεις με μεγάλη κλινική αξία ή εντοπίζουν μεταλλάξεις λανθασμένα, καθιστώντας προβληματική την εφαρμογή τους σε στοχευμένες διαγνωστικές ή θεραπευτικές αποφάσεις. Από ποιους αποτελείται η ομάδα του Εργαστηρίου Η ομάδα του Εργαστηρίου Βιολογικής Χημείας του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ αποτελείται από τον Διευθυντή του Εργαστηρίου Βιολογικής Χημείας και του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ιατρική Ακριβείας του ΑΠΘ, Καθηγητή Γεώργιο Τζημαγιώργη, από τον επιστημονικό συνεργάτη του Εργαστηρίου και απόφοιτο του Τμήματος Φαρμακευτικής του ΑΠΘ Κωνσταντίνο Κυριακίδη, καθώς και από την Επιστημονική Υπεύθυνη της ομάδας και μέλος του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ) του ΑΠΘ Δρ. Αντιγόνη Μαλούση.«Η διάκριση αυτή αναδεικνύει, για άλλη μία φορά, τη σημαντική συμβολή των επιστημονικών ομάδων του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογίας» δήλωσε ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Νικόλαος Γ. Παπαϊωάννου, και επισήμανε «Η υψηλή ποιότητα του ερευνητικού και εκπαιδευτικού έργου που επιτελείται στο ΑΠΘ συνεισφέρει τόσο στην εθνική όσο και στην παγκόσμια κοινωνία και οικονομία».Ύστερα από τη διάκριση, ο φορέας precision FDA ζήτησε από την ομάδα του ΑΠΘ να συμμετάσχει στην ειδική επιστημονική ομάδα εργασίας για την ανάπτυξη νέων μεθόδων και υπολογιστικών εργαλείων με στόχο την Ιατρική Ακριβείας. https://www.tanea.gr/2022/11/22/science-technology/diagonismos-fda-xryso-metallio-gia-to-ergastirio-viologikis-ximeias-tou-apth/

Γιατί ένας αστροναύτης χρειάζεται έναν καθρέφτη στο μανίκι της διαστημικής στολής του; Αν κοιτάξετε προσεκτικά τα μανίκια του «Orlan», μπορείτε να δείτε έναν καθρέφτη στο ελαστικό χείλος. Αυτό το μικρό χαρακτηριστικό είναι απαραίτητο για να παρακολουθείτε τα χειριστήρια του κοστουμιού. Λόγω της διαφοράς πίεσης, το Orlan φουσκώνει και πρέπει να χρησιμοποιήσετε έναν καθρέφτη. Για τον ίδιο λόγο, μερικές από τις επιγραφές και τις ονομασίες των χειριστηρίων αντικατοπτρίζονται. Εν τω μεταξύ, οι εργασίες βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη στο ρωσικό τμήμα του ISS: κοσμοναύτες προετοιμάζουν τον εξοπλισμό και τα εργαλεία που θα βγάλουν για την επόμενη έξοδο, μελετώντας τις μεταβατικές διαδρομές και τις περιοχές εργασίας μέσα από τα παράθυρα του σταθμού. https://vk.com/roscosmos

Οι άνθρωποι θα ζουν στη Σελήνη μέχρι το 2030 λέει η NASA (βίντεο) Τη στιγμή που το σκάφος Orion της αποστολής Artemis I συνεχίζει το ταξίδι του στη Σελήνη πλησιάζοντας την επιφάνεια της την Δευτέρα σε απόσταση μόλις 128 χλμ. τα στελέχη της NASA σε δηλώσεις τους για την εξέλιξη της αποστολής ανέφεραν ότι κατά πάσα πιθανότητα μέσα στην επόμενη οκταετία θα επιτευχθεί ένα από τα μεγάλα οράματα του ανθρώπινου πολιτισμού, την εγκατάσταση και διαμονή των ανθρώπων στον φυσικό μας δορυφόρο.Στο πλαίσιο της αποστολής Artemis θα πραγματοποιηθούν της προσεχή πενταετία επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη, η δημιουργία ενός διαστημικού σταθμού και η δημιουργία των πρώτων μόνιμων βάσεων εκεί. Όπως φαίνεται από τις δηλώσεις των στελεχών της NASA τα προγράμματα αυτά εξελίσσονται πιο γρήγορα από όσο αναμενόταν για να προχωρούν σε τέτοιου είδους δηλώσεις. Εφόσον ακολουθηθεί πιστά το χρονοδιάγραμμα, το Orion αναμένεται να επιστρέψει στη Γη στις 11 Δεκεμβρίου και να προσθαλασσωθεί στα ανοικτά του Σαν Ντιέγκο στην Καλιφόρνια. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1405841/oi-anthropoi-tha-zoyn-sti-selini-mechri-to-2030-leei-i-nasa/

To σκάφος της αποστολής Artemis I έβγαλε σέλφι στη Σελήνη (βίντεο) Το διαστημικό σκάφος της αποστολής Aremis I φωτογράφησε τον... εαυτό του ανώ βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη.Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια ακόμη φωτογραφία από την αποστολή Artemis I, το σκάφος της οποίας βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Πρόκειται για ξεχωριστή φωτογραφία αφού το Orion τράβηξε μια σέλφι που το δείχνει σε οριζόντια θέση. Τη φωτογραφία κατέγραψε την τρίτη μέρα της αποστολής μια από τις κάμερες του σκάφους που βρίσκεται στην εξωτερική του πλευρά και πιο συγκεκριμένα στο σημείο που βρίσκονται τα φωτοβολταϊκά του συστήματα. Τα προσεχή 24ωρα αναμένεται να δοθούν στη δημοσιότητα νέες εντυπωσιακές εικόνες που θα καταγράψει το Orion αφού το μεσημέρι της Δευτέρας πλησίασε τον φυσικό μας δορυφόρο σε απόσταση μόλις 128 χλμ. από την επιφάνεια του. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1405458/to-skafos-tis-apostolis-artemis-i-evgale-selfi-sti-selini-vinteo/

NASA: Eφτασε στη Σελήνη η ιστορική αποστολή Artemis I Η κάψουλα Orion, στο οποίο επιβαίνουν τρία ανδρείκελα, έφτασε στην ελάχιστη απόσταση από το φεγγάρι στις 14.44 ώρα Ελλάδας την Δευτέρα, οπότε βρισκόταν μόλις 130 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια. Πέντε ημέρες μετά την εκτόξευσή της από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ στη Φλόριντα, η ρομποτική αποστολή Artemis I της NASA, με την οποία ανοίγει ο δρόμος για μόνιμη ανθρώπινη παρουσία στη Σελήνη, έφτασε στον προορισμό της.Η κάψουλα Orion, στο οποίο επιβαίνουν τρία ανδρείκελα, έφτασε στην ελάχιστη απόσταση από το φεγγάρι στις 14.44 ώρα Ελλάδας την Δευτέρα, οπότε βρισκόταν μόλις 130 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια.Καθώς πετούσε σε χαμηλό ύψος, πέρασε πάνω από τις περιοχές όπου προσεδαφίστηκαν οι αποστολές Apollo 11, 12 και 14 τις δεκαετίες του 1960 και ’70. Αριστερά, selfie του Orion καθώς φτάνει στην ελάχιστη απόστασή του από τη Σελήνη στα δεξιά. Στη μέση διακρίνεται η Γη (NASA TV) Απώλεια επαφής Η επαφή με τη Γη χάθηκε για 34 λεπτά καθώς το σκάφος πέρασε πίσω από το φεγγάρι και η NASA περιμένει αγωνιωδώς για το επόμενο σήμα και τη μετάδοση εικόνων.Με την ολοκλήρωση της μανούβρας το Orion θα συλληφθεί από τη βαρυτική έλξη της Σελήνης και θα τεθεί τελικά σε μια ασυνήθιστη τροχιά γύρω της.Ένα σημαντικό ορόσημο θα έρθει στις 26 Νοεμβρίου, οπότε το σκάφος θα φτάσει τα 400.171 χιλιόμετρα από τη Γη και θα καταρρίψει έτσι το ρεκόρ απόστασης του Apollo 13.Κανένα όχημα σχεδιασμένο για ανθρώπους δεν έχει φτάσει ποτέ τόσο μακριά.Στη συνέχεια το Orion θα πάρει το δρόμο της επιστροφής για να πέσει με αλεξίπτωτο στον ωκεανό στις 11 Δεκεμβρίου.Αν όλα προχωρήσουν σύμφωνα με το σχέδιο, η ίδια αποστολή θα επαναληφθεί το 2024 με πλήρωμα.Τουλάχιστον έναν χρόνο αργότερα, πιθανώς το 2025, η αποστολή Artemis III θα μεταφέρει στη Σελήνη την πρώτη γυναίκα και τον πρώτο μη λευκό. https://www.tanea.gr/2022/11/21/science-technology/nasa-eftase-sti-selini-i-istoriki-apostoli-artemis-i/

Σαντορίνη: Αμερικανικό ερευνητικό πλοίο αρχίζει τον Δεκέμβριο γεωτρήσεις γύρω από τα ηφαίστειά της Το πλοίο θα ξεκινήσει από την Ισπανία, θα μελετήσει τα ηφαίστεια πέριξ της Σαντορίνης και θα καταλήξει στην Κρήτη με 28 επιστήμονες από 9 χώρες Η αποστολή πέριξ του νησιού αυτόν το χειμώνα. Το πρόγραμμα και τους στόχους της σημαντικής ωκεανογραφικής αποστολής του ερευνητικού σκάφους των ΗΠΑ «JOIDES Resolution», το οποίο θα πραγματοποιήσει από τα μέσα Δεκεμβρίου 2022 έως τα μέσα Φεβρουαρίου 2023 θαλάσσιες γεωτρήσεις γύρω από τη Σαντορίνη, παρουσίασαν ξένοι και Έλληνες επιστήμονες σε χθεσινή «υβριδική» (δια ζώσης και διαδικτυακή) εκδήλωση του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ.Στόχος των γεωτρήσεων είναι η ανακατασκευή της γεωλογικής ιστορίας του ηφαιστειακού συγκροτήματος των Χριστιανών, της Σαντορίνης και του Κολούμπου, συλλέγοντας πυρήνες ιζημάτων μέσα από τα ιζήματα και τα ηφαιστειακά στρώματα του πυθμένα της θάλασσας. Η αποστολή «IODP expedition 398» είναι μέρος του Διεθνούς Προγράμματος Εξερεύνησης των Ωκεανών (International Ocean Discovery Program – IODP). Γεωτρήσεις σε έξι βασικά σημεία Σχεδιάζεται να γίνουν γεωτρήσεις σε έξι βασικά σημεία (έχουν προσδιοριστεί και 12 εναλλακτικά), σε βάθη νερού 300 έως 700 μέτρων και σε βάθος 230 έως 860 μέτρων κάτω από τον βυθό. Το πλοίο θα ξεκινήσει από την Ισπανία, θα μελετήσει τα ηφαίστεια πέριξ της Σαντορίνης και θα καταλήξει στην Κρήτη. Θα επιβαίνουν 28 επιστήμονες από εννέα χώρες, καθώς επίσης πολλοί τεχνικοί και μηχανικοί. Στη διεθνή ωκεανογραφική αποστολή από ελληνικής πλευράς θα συμμετέχουν τρεις γυναίκες-επιστήμονες: Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παρασκευή Νομικού (Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος ΕΚΠΑ), η δρ. Όλγα Κουκουσιούρα (Τμήμα Γεωλογίας ΑΠΘ) και η ερευνήτρια Παρασκευή Πολυμενάκου (Ινστιτούτο ΙΘΑΒΒΥΚ του ΕΛΚΕΘΕ)Σύμφωνα με την κ. Νομικού, «η δομή της ενεργής τεκτονικής ζώνης Χριστιανά-Σαντορίνη-Κολούμπο διατρέχει τα νησιά Σαντορίνη-Αμοργός σε μήκος άνω των 140 χιλιομέτρων και περιλαμβάνει τα ηφαιστειακά κέντρα Χριστιανά, Σαντορίνη και Κολούμπο, τα οποία αποτελούν ιδανικά φυσικά εργαστήρια για τη μελέτη της αλληλεπίδρασης της ηφαιστειότητας και της τεκτονικής. Τα ηφαίστεια αυτά βρίσκονται μέσα σε μια θαλάσσια λεκάνη μήκους 100 χλμ., όπου έχουν συσσωρευθεί λάσπη και ηφαιστειακά υλικά εδώ και περίπου τέσσερα εκατομμύρια χρόνια, κάτι που παρέχει ένα πλούσιο αρχείο της ιστορίας των ηφαιστείων αυτών. Η καταγραφή των εκρηκτικών εκρήξεων στο παρελθόν παρέχει πληροφορίες για τη συχνότητα, τα μεγέθη και τις εντάσεις τους, καθώς και για τη θαλάσσια γεωλογία. Επίσης, περιλαμβάνει μια σειρά από ενεργά ρήγματα που έχουν δώσει μεγάλους σεισμούς, όπως τον μέγιστο σεισμό 7,5 Ρίχτερ του 1956 στην Αμοργό. Η ερευνητική ομάδα, μελετώντας τα γεωφυσικά δεδομένα που είχε, επέλεξε τις κατάλληλες θέσεις των ερευνητικών γεωτρήσεων και όταν στη συνέχεια θα αναλυθούν οι πυρήνες που θα συλλεχθούν, θα κατανοηθεί ο ηφαιστειακός κίνδυνος της περιοχής. Η νέα αποστολή Exp. 398 θα επεκτείνει αυτές τις ποσοτικές πληροφορίες για όλη την περιοχή του Ελληνικού ηφαιστειακού τόξου».Τη σημασία της αποστολής -καθώς και της ελληνικής συμβολής σε αυτήν – για τη συλλογή περισσότερων και ζωτικών στοιχείων για τα ηφαίστεια της περιοχής τόνισαν στους χαιρετισμούς τους η πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας του ΕΚΠΑ καθηγήτρια Ασημίνα Αντωναράκου, ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του ΕΚΠΑ Δημήτρης Παπανικολάου (εκ των πρωτεργατών της υλοποίησης της αποστολής εδώ και χρόνια) και ο πρόεδρος της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας Αθανάσιος Γκανάς. Η κ. Νομικού υπογράμμισε ότι στη διάρκεια της αποστολής θα υπάρχει απόλυτη διαφάνεια και έγκαιρη ενημέρωση για τα ευρήματα, καθώς θα συντάσσονται ημερήσιες αναφορές για τις ελληνικές αρχές και το κοινό.Ο επικεφαλής καθηγητής ηφαιστειολογίας Τιμ Ντρούιτ του γαλλικού Πανεπιστημίου Clermont-Auvergne τόνισε ότι υπάρχουν περισσότερα από 1.000 πιθανά ενεργά ηφαίστεια στον κόσμο και 800 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε ακτίνα 100 χλμ. από ένα ενεργό ηφαίστειο. «Γι’ αυτό το λόγο», όπως είπε, «είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε τι ενεργοποιεί ένα ηφαίστειο και τι μπορούμε να μάθουμε από τη συμπεριφορά τους στο παρελθόν, καθώς και τις πιθανές απειλές μιας ενδεχόμενης έκρηξης στο μέλλον». Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα βίαιης ηφαιστειακής έκρηξης ανέφερε την έκρηξη στα νησιά Τόνγκα τον περασμένο Ιανουάριο, μια από τις πιο βίαιες που έχουν ποτέ καταγραφεί, όπου το ηφαιστειακό νέφος έφτασε σε ύψος 35 χλμ. στην ατμόσφαιρα, ενώ οι παλμοί των κυμάτων που καταγράφηκαν, φάνηκαν να κάνουν επαναλαμβανόμενους κύκλους γύρω από την Γη. «Οι ηφαιστειολόγοι συνειδητοποίησαν πως υπάρχουν ακόμη πολλά που δεν κατανοούμε για αυτού του είδους τις εκρήξεις», ανέφερε.Ο Ντρούιτ επεσήμανε ότι «η Σαντορίνη είναι ένα από τα πιο εκρηκτικά ηφαίστεια στον κόσμο. Κάθε ένα από τα στρώματα που φαίνονται στα πρανή της καλντέρας, σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια μιας προηγούμενης έκρηξης του ηφαιστείου, κάποιες από τις οποίες υπήρξαν ιδιαίτερα βίαιες. Η ηφαιστειακή ιστορία της Σαντορίνης, όπως έχει καταγραφεί στα πετρώματά της στην ξηρά, έχει μελετηθεί με μεγάλη λεπτομέρεια από τους επιστήμονες. Ωστόσο, αυτό το αρχείο είναι ελλιπές και είναι καιρός να προχωρήσουμε στον θαλάσσιο χώρο, όπου η διατήρηση του ηφαιστειακού αρχείου είναι πιθανό να είναι πολύ πιο πλήρης. Θα μας επιτρέψει επίσης να ερμηνεύσουμε ηφαιστειακά γεγονότα ηλικίας έως και εκατομμυρίων ετών πριν. Και ας μην ξεχνάμε το εξής: η διερεύνηση του παρελθόντος της ηφαιστειακής δραστηριότητας μας παρέχει πληροφορία σχετικά με το τι μπορούμε να περιμένουμε σε μια ενδεχόμενη μελλοντική δραστηριότητα».Για το άλλο κοντινό υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο, είπε ότι «αποτελεί σίγουρα μια μεγάλη απειλή για τη Σαντορίνη στο μέλλον και πρέπει να καταλάβουμε πολύ περισσότερα για την ιστορία των εκρήξεών του». Δύο γεωτρήσεις μέσα στην καλντέρα Η αποστολή θα κάνει γεώτρηση σε δύο τοποθεσίες μέσα στην καλντέρα της Σαντορίνης. Ο Ντρούιτ ανέφερε ότι «η γεώτρηση στην καλντέρα θα γίνει κάτω από ειδικές συνθήκες, ώστε οι βιολόγοι να μπορούν να πάρουν δείγματα και να χαρακτηρίσουν τυχόν μικρόβια που ζουν στα πετρώματα βαθιά μέσα στην καλντέρα. Γνωρίζουμε ήδη ότι υπάρχουν μικροβιακές αποικίες στο δάπεδο της καλντέρας και θα είμαστε σε θέση να μελετήσουμε τι συμβαίνει με αυτές τις μορφές ζωής, καθώς θάβονται από επαναλαμβανόμενες ηφαιστειακές εκρήξεις σε βάθος έως και 360 μέτρων κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας».Υπογράμμισε ακόμη ότι «φυσικά θα δημοσιεύσουμε τα αποτελέσματά μας, τα οποία θα είναι προσβάσιμα από τους επιστήμονες, το κοινό και τις αρχές. Δεν θα ασχοληθούμε, όμως, με αρχαιολογικά ζητήματα, ούτε θα κάνουμε εργασίες που έχουν εμπορικές εφαρμογές και ούτε θα ψάξουμε για υδρογονάνθρακες. Δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας για το εάν η γεώτρηση μπορεί να προκαλέσει έκρηξη, καθώς το μάγμα κάτω από την καλντέρα είναι πολύ βαθύτερο από ό,τι τρυπάμε. Επιπλέον, η τρύπα του τρυπανιού είναι πολύ στενή, οπότε δεν θα μπορούσε να προκαλέσει σεισμό. Επιπλέον, τα σχέδιά μας έχουν ελεγχθεί αυστηρά από εμπειρογνώμονες ασφαλείας του IODP με πολύ μεγάλη εμπειρία σε αυτά τα θέματα».Σύμφωνα με τη δρ Κάρολ Κότεριλ του Γεωπαρατηρητηρίου Lamont-Dohert του αμερικανικού Πανεπιστημίου Κολούμπια, υπεύθυνη για την προβολή στο IODP, η αποστολή έχει τεράστιες δυνατότητες προβολής, καθώς η Σαντορίνη είναι εμβληματικός χώρος τόσο για την ηφαιστειολογία όσο και για την αρχαιολογία, προσελκύοντας εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο. Θα υπάρχουν δύο υπεύθυνοι προβολής της αποστολής: ένας επί του σκάφους και ένας στην ξηρά. Οι δράσεις δημοσιότητας σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιστολόγια και ιστότοπους, εθνικής και διεθνούς εμβέλειας θα είναι συνεχείς κατά τη διάρκεια της αποστολής.Ο δρ Στέφεν Κούτεροφ του γερμανικού Κέντρου Ωκεανογραφικής Έρευνας Helmholz GEOMAR ανέφερε ότι το πλοίο θαλάσσιων ερευνητικών γεωτρήσεων JOIDES Resolution ή «JR» έχει μήκος 143 και πλάτος 21 μέτρων, ενώ ο γερανός του ύψους 62 μέτρων, όπου γίνεται η γεώτρηση, αποτελεί το υψηλότερο σημείο του πλοίου. Με τον γερανό του, το JR μπορεί να κάνει γεωτρήσεις έως και 2 χλμ κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας μέσα σε ωκεανούς βάθους έως και 6 χλμ. Ο ίδιος και ο Τόμας Ρόνγκε του αμερικανικού Πανεπιστημίου Α & Μ του Τέξας διαβεβαίωσαν ότι κατά τις γεωτρήσεις στο Αιγαίο θα ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και της θαλάσσιας ζωής. Έκθεση Από 21 έως 25 Νοεμβρίου (ώρες 09:00 – 17:00) λειτουργεί η περιοδική έκθεση «Αναζητώντας τα μυστικά της Γης» στο Μουσείο Παλαιοντολογίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου. Είναι μια εκπαιδευτική διαδραστική έκθεση για όλες τις ηλικίες, που δείχνει πώς οι θαλάσσιες ερευνητικές γεωτρήσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επίλυση των γεωλογικών μυστηρίων της Γης. Η έκθεση, η οποία παρουσιάστηκε αρχικά στη Σαντορίνη, θα περιλαμβάνει πληροφορίες ειδικότερα για την για την αποστολή πέριξ του νησιού αυτόν το χειμώνα. https://www.tanea.gr/2022/11/22/greece/santorini-amerikaniko-ereynitiko-ploio-me-polyplithi-epistimoniki-omada-arxizei-ton-dekemvrio-geotriseis-gyro-apo-ta-ifaisteia-tis/

Η εξωγήινη ζωή και το μέλλον της ανθρωπότητας στο σύμπαν. Θα καταφέρουμε να αποφύγουμε το «Μεγάλο Φίλτρο»; Το 1950 ο φυσικός Enrico Fermi με το διάσημο ερώτημά του «που βρίσκονται;» επεσήμανε το θεμελιώδες παράδοξο σχετικά με τους εξωγήινους. Μόνο στον δικό μας Γαλαξία υπάρχουν δισεκατομμύρια εξωπλανήτες – και ακόμα κι αν ένα πολύ μικρό πσοσοστό τους μοιάζει με τη Γη, εξακολουθούν να υπάρχουν πάρα πολλοί στους οποίους θα μπορούσε να έχει εμφανιστεί ζωή. Όμως, δεν έχουμε ενδείξεις για ύπαρξη ζωής οπουδήποτε αλλού. Οι ουρανοί παραμένουν σιωπηλοί, στο διάστημα δεν συνωστίζονται πανέξυπνες εξωγήινες συσκευές, και τα λιγοστά μέρη που έχουν επισκεφτεί οι δικές μας διαστημικές συσκευές δείχνουν άγονα. O νομπελίστας βιολόγος Jacques Monod στο βιβλίο του «Τύχη και Αναγκαιότητα» το 1972 υποστήριζε ότι το «σύμπαν δεν κυοφορεί ζωή» και επομένως, ο «άνθρωπος γνωρίζει επιτέλους πως είναι μόνος στο Σύμπαν». To 1981 o Francis Crick που βραβεύθηκε επίσης με Νόμπελ για την ανακάλυψη της διπλής έλικας στο βιβλίο του «Life itself: Its Origins and Nature» θεωρούσε ότι «η προέλευση της ζωής φαίνεται … να είναι σχεδόν ένα θαύμα, με τόσες πολλές συνθήκες που θα έπρεπε να ικανοποιηθούν ώστε να παρει μπροστά». Σύμφωνα με τον Crick, η ζωή όπως την γνωρίζουμε έχει να κάνει με τις μεταμορφώσεις της ύλης, την εναλλαγή της ενέργειας και τη ροή της πληροφορίας. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι υπάρχουν μορφές ζωής που ανταποκρίνονται σε αυτό τον ορισμό, χωρίς να είναι κατ’ ανάγκη ίδιες με τη δική μας – για παράδειγμα, φανταστείτε για παράδειγμα μη κυτταρικές μορφές ζωής βασισμένες σε πλάσμα, ή τεράστιους μονοκύτταρους οργανισμούς, ή ακόμη μορφές ζωής που ευδοκιμούν σε δυο διαστάσεις, ή και εξωγήινους που ζούν σε παράλληλα σύμπαντα. Ωστόσο, δεν διαθέτουμε την παραμικρή ένδειξη που θα μπορούσε να αποδεικνύει όλες τις παραπάνω εικασίες πέρα από τη δύναμη της φαντασίας μας και την υποψία που εξέφρασε ο γενετιστής J. B. S. Haldane ότι «το σύμπαν όχι μόνο είναι πιο παράξενο απ’ ότι υποθέτουμε, αλλά είναι πιο παράξενο και απ’ ότι μπορούμε να υποθέσουμε«. Η εξίσωση Drake δημιουργήθηκε από τον αστρονόμο και πρωτοπόρο στην αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης Frank Drake και χρησιμοποιείται για την εκτίμηση των εξωγήινων πολιτισμών στον γαλαξία μας ή και σε ολόκληρο το σύμπαν Το σύμπαν μας είναι ένα τεράστιο, προκλητικό αίνιγμα – ένα μυστήριο που προκαλεί την έμφυτη περιέργεια της ανθρωπότητας για αιώνες. Η αναζήτηση απαντήσεων σχετικά με τις εξωγήινες μορφές ζωής ήταν μέχρι στιγμής άκαρπη. Οι εύλογες υποθέσεις και οι υπολογισμοί σύμφωνα με την εξίσωση του Frank Drake δείχνουν ότι θα πρέπει να υπάρχουν εκατομμύρια εξωγήινων πολιτισμών μόνο στον Γαλαξία μας. Όμως, μέχρι σήμερα δεν έχουμε βρει ούτε ένα ίχνος τους. Λοιπόν, που είναι όλοι αυτοί;Μπορεί η φαινομενική σιωπή του σύμπαντος να οφείλεται στην τεχνολογική ανθρώπινη αδυναμία να ακούσει, αλλά μπορεί να υποδηλώνει και την αδυναμία εξέλιξης εξωγήινης ζωής. Παρότι φιλόδοξα προγράμματα όπως το SETI στοχεύουν να δώσουν απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα, τα αποτελέσματα μέχρι τώρα είναι απαισιόδοξα. Ίσως οι εξωγήινοι πολιτισμοί, όπως και ο δικός μας, καθώς εξελίσσονται και προχωρούν εκθετικά προς την εξερεύνηση του διαστήματος, να καταστρέφονται για διάφορους λόγους που ενεργούν ως το επονομαζόμενο Μεγάλο Φίλτρο: https://el.wikipedia.org/wiki/Μεγάλο_Φίλτρο ένα φαινόμενο που εξαφανίζει τους πολιτισμούς πριν προλάβουν να συναντηθούν, κάτι που μπορεί να εξηγήσει την κοσμική σιωπή. Την θεωρία του «Μεγάλου Φίλτρου», διατύπωσε το 1998 ο οικονομολόγος Robin Hanson με το άρθρο του ‘The Great Filter – Are We Almost Past It?‘ http://mason.gmu.edu/~rhanson/greatfilter.html .Το Μεγάλο Φίλτρο είναι μια πιθανή λύση του παραδόξου Fermi. Θεωρεί ότι στην ανάπτυξη της ζωής από τα πρώτα στάδια της αβιογένεσης έως την επίτευξη των υψηλότερων επιπέδων ανάπτυξης στην κλίμακα πολιτισμών Kardashev, https://physicsgg.me/2022/04/17/πότε-θα-γίνουμε-πολιτισμός-τύπου-i/ υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο εμπόδιο στην ανάπτυξη που κάνει την ανιχνεύσιμη εξωγήινη ζωή εξαιρετικά σπάνια.Ο ανθρώπινος πολιτισμός αναπτύχθηκε περνώντας μέσα από διάφορα πιθανά «φίλτρα» που εμποδίζουν την ανάπτυξη πολιτισμών. Προέκυψε στο κατάλληλο αστρικό σύστημα που περιλάμβανε οργανικές ενώσεις και τουλάχιστον έναν δυνητικά κατοικήσιμο πλανήτη ώστε να προκύψουν βιομόρια (αμινοξέα, RNA, DNA), δημιουργήθηκε απλή (προκαρυωτική) μονοκύτταρη ζωή, πραγματοποιήθηκε αναπαραγωγή και μετάβαση στην σύνθετη (ευκαρυωτική) μονοκύτταρη ζωή, προέκυψε η πολυκύτταρη ζωή και οργανισμοί με νοημοσύνη που χρησιμοποιούν εργαλεία, για να φτάσουμε στην τωρινή κατάσταση του πολιτισμού μας. Αν ο πολιτισμός μας καταφέρει να επιβιώσει από το επόμενο «Μεγάλο Φίλτρο» του πιθανού αφανισμού του, θα μπορούσε να δημιουργήσει αποικίες στο ηλιακό σύστημα και τον Γαλαξία μας.Όμως το γεγονός ότι δεν βρίσκουμε άλλους εξωγήινους πολιτισμούς, ίσως σημαίνει πως κατά τη διάρκεια της ιστορίας του σύμπαντος δημιουργήθηκαν (δημιουργούνται) μεν πολλοί εξωγήινοι πολιτισμοί, οι οποίοι είτε αυτοκαταστράφηκαν είτε δεν απέτρεψαν την καταστροφή τους από εξωτερικούς παράγοντες. Θα έχει και η ανθρωπότητα την ίδια τύχη; Μήπως τελικά επικρατεί το «ένστικτο του θανάτου»; (την πιθανή ύπαρξη του οποίου πρότεινε ο Φρόυντ μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο βιβλίο του «Πέραν της αρχής της ηδονής», απογοητευμένος από την εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας). Ένα παράδειγμα χρονοδιαγράμματος πιθανής διάρκειας ζωής για ευφυή ζωή στον γαλαξία. Δεν υπάρχει μοτίβο για το πότε μπορεί να εμφανιστεί η ζωή, αν και υποθέτουμε ότι διάφορα «φίλτρα» όπως φαίνεται στις κάθετες γραμμές μπορεί να έχουν προκαλέσει μαζική εξαφάνιση άλλων πολιτισμών. Ο Ήλιος μας και η κίτρινη γραμμή, είναι μια αναπαράσταση του χρόνου που η ανθρωπότητα κατάφερε να επιβιώσει μέχρι σήμερα. Η ζωή στη Γη έχει ήδη ξεπεράσει τα γεγονότα φιλτραρίσματος, ωστόσο το Μεγάλο Φίλτρο βρίσκεται μπροστά και είναι άγνωστο αν θα μπορέσουμε να επιβιώσουμε ώστε να γίνουμε πολιτισμός Τύπου Ι ή πέρα από αυτόν (πράσινες κάθετες γραμμές). Υπενθυμίζεται ότι ένας πολιτισμός Τύπου I μπορεί να χρησιμοποιήσει το σύνολο της ενέργειας του μητρικού άστρου που φτάνει στον πλανήτη του (την ηλιακή ενέργεια στην περίπτωση της Γης), τα ορυκτά καύσιμα, τα βιο-καύσιμα, την πυρηνική ενέργεια, την γεωθερμική, θαλάσσια και αιολική ενέργεια. Επίσης μπορεί να ελέγχει την θερμοκρασία του πλανήτη, τα έντονα καιρικά φαινόμενα, τη σεισμική και την ηφαιστειακή δραστηριότητα. Σε ένα πρόσφατο άρθρο των Jiang et al με τίτλο ‘Αποφεύγοντας το «Μεγάλο Φίλτρο»: Η Εξωγήινη Ζωή και το Μέλλον της Ανθρωπότητας στο Σύμπαν‘, https://arxiv.org/abs/2210.10582 προτείνονται πολλά πιθανά σενάρια για «το τέλος του πολιτισμού μας», συμπεριλαμβανομένων ανθρωπογενών και φυσικών κινδύνων, τα οποία όμως θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Θεωρούν πολλά υποψήφια καταστροφικά σενάρια: πυρηνικό πόλεμο, παθογόνα και πανδημίες, τεχνητή νοημοσύνη, πρόσκρουση αστεροειδών-κομητών και κλιματική αλλαγή.Σύμφωνα με τους ερευνητές, έχουμε αγνοήσει εδώ και καιρό το «Μεγάλο Φίλτρο» που εξαπλώνεται γρήγορα, παρότι απειλεί να μας καταστρέψει ολοκληρωτικά, αφού ο ρυθμός της τεχνολογικής εξέλιξης του πολιτισμού μας σχετίζεται άμεσα με την δριμύτητα του αφανισμού μας. Απαιτείται λοιπόν μια περίοδος ενδοσκόπησης, ακολουθούμενη από κατάλληλες βελτιώσεις για να προσεγγίσουμε σωστά τη δύσκολη θέση μας και να βρούμε την έξοδο από αυτήν.Δεν υπάρχει κανένα γνωστό θεωρητικό όριο για το πόσο μακριά θα μπορούσε να προχωρήσει η ανθρωπότητα στο μακρινό μέλλον, λαμβάνοντας υπόψη τα ανεξάντλητα αποθέματα ύλης και ενέργειας που βρίσκονται πέρα από την εύθραυστη ατμόσφαιρα της Γης, σε ένα σύμπαν με πολύ περισσότερο χρόνο μπροστά του από τα μόλις 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια, που έχουν ήδη περάσει από την γέννησή του. Η ανθρωπότητα έχει την δυνατότητα να εξελιχθεί σε πολιτισμό Τύπου ΙΙ, ακόμη και σε πολιτισμό Τύπου ΙΙΙ – δεν είναι πέρα από κάθε πιθανότητα. Για να προετοιμάσουμε το ταξίδι μας, μπορούμε πιθανότατα να υπολογίζουμε ότι το εσωτερικό ηλιακό σύστημα θα παραμείνει κατοικήσιμο για ακόμα μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, έως ότου ο Ήλιος αρχίζει να διαστέλλεται προς την κατάσταση του ερυθρού γίγαντα. Κι αν η ανθρωπότητα καταφέρει να ξεπεράσει το Μεγάλο Φιλτρο, υπάρχει αρκετός χρόνος να προετοιμαστεί για τις επόμενες προκλήσεις, ώστε να μεταναστεύσει προς τα άστρα βρίσκοντας το νέο σπίτι μας.

Ο Χόκινγκ,το Σύμπαν και η Μονρόε. Το βιβλίο του Charles Seife, «Hawking Hawking: The Selling of a Scientific Celebrity» μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Ανδρέα Μιχαηλίδη και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο με τίτλο: ‘Ο πραγματικός Χόκινγκ. Κατασκευάζοντας έναν διάσημο επιστήμονα‘ Ο Τσαρλς Σάιφ έγραψε μια ιδιότυπη βιογραφία, «Ο πραγματικός Χόκινγκ: Κατασκευάζοντας έναν διάσημο επιστήμονα», μέσα από την οποία, δίχως να μειώνει το μεγαλείο του επιστήμονα, σκιαγραφεί ένα εξαιρετικά γειωμένο πορτρέτο. Το πρόβλημα για τον Σάιφ ήταν πώς μετά το διάσημο «Χρονικό του Xρόνου», ο Χόκινγκ έγινε κάτι σαν γκουρού. Το γεγονός δε πως είχε χάσει ακόμα και τη φωνή του και ότι επικοινωνούσε με σύντομα αποφθέγματα, τα οποία περνούσαν στον κόσμο μέσα από τον απρόσωπο αλλά και υποβλητικό ηλεκτρονικό ήχο υπολογιστή, κατέστησαν τον μεγάλο επιστήμονα αυτό που το ευρύ κοινό ψάχνει διαχρονικά: ένα είδος γκουρού που έχει απαντήσεις για τα πάντα.Το βιβλίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση του Ανδρέα Μιχαηλίδη. Προδημοσιεύουμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα. Προδημοσίευση Το πρώτο ουσιαστικό ερευνητικό επίτευγμα του Χόκινγκ ήταν μια σημαντική ανακάλυψη για τις απαρχές του σύμπαντος. Την εποχή εκείνη, το 1965, υπήρχαν δύο ανταγωνιστικά μοντέλα για τη δημιουργία του σύμπαντος: είτε το σύμπαν βρισκόταν σε μια κατάσταση αέναης ανανέωσης, είτε είχε γεννηθεί μέσα από μια τεράστια έκρηξη, σήμερα γνωστή ως Μεγάλη Εκρηξη. Ο Χόκινγκ απέδειξε στο πλαίσιο του διδακτορικού του πως, αν το σύμπαν είχε ξεκινήσει με μια Μεγάλη Εκρηξη, τότε είχε ξεκινήσει ως ιδιομορφία: ένα σημείο όπου οι νόμοι της φυσικής πλέον δεν έχουν κανένα νόημα, ένα απειροελάχιστο πλην άπειρο ψεγάδι στον ιστό του χωροχρόνου. Ενα σημείο όπου καταρρέουν τα ίδια τα μαθηματικά. Ηταν ένα συγκλονιστικό συμπέρασμα: αν κάποιος αποδεχόταν τη θεωρία της Μεγάλης Εκρηξης, έπρεπε επίσης να αποδεχτεί ότι οι νόμοι της φυσικής όπως τους γνωρίζουμε δεν επαρκούν για να περιγράψουν τη γέννηση του σύμπαντός μας. Αυτή η ιδέα –γνωστή σήμερα ως θεώρημα ιδιομορφίας– πυροδότησε την καριέρα του Χόκινγκ. (…)Ο Στίβεν Χόκινγκ ως σύμβολο, κατά το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα, αποτέλεσε εξίσου προϊόν των μέσων ενημέρωσης όσο ο Αλμπερτ Αϊνστάιν κατά το πρώτο μισό. Στο πρόσωπο του Χόκινγκ, ο Τύπος έδειχνε να έχει βρει κάποιον που μπορούσε να ανταγωνιστεί τον Αϊνστάιν –ακόμα και να τον ξεπεράσει– από κάθε άποψη. (…) Οπως και στον προκάτοχό του, αυτό έδωσε στον Χόκινγκ τα εφόδια να είναι ένας από τους λιγοστούς που μπορούν να ατενίσουν ευθέως μία από τις πιο καταστροφικές δυνάμεις του σύμπαντος· κατέβηκε ολομόναχος μέσα στα σαγόνια μιας μελανής οπής και επέστρεψε φέροντας απόκρυφη γνώση, την οποία κανείς άλλος δεν θα μπορούσε να είχε αποσπάσει. Επίσης, υποτίθεται πως ήταν εκείνος που θα ολοκλήρωνε την αναζήτηση του Αϊνστάιν για μια θεωρία των πάντων: παρόλο που αυτό ποτέ δεν αποτέλεσε ουσιαστικό κομμάτι των επιστημονικών ερευνών του Χόκινγκ (και ο ίδιος βρισκόταν πολύ πίσω σε σχέση με τους θεωρητικούς των υπερχορδών και άλλους που εργάζονταν με στόχο την ενοποίηση των θεωριών), η αναζήτηση αυτή αποτελούσε κεντρικό μέρος του μύθου του. (…)«Μερικές φορές βρέθηκα μαζί του στο νοσοκομείο», θυμάται ο Κιπ Θορν. «Μια από αυτές τις φορές ήταν σε αρκετά κακή κατάσταση, και ο μόνος τρόπος επικοινωνίας του ήταν με τη χρήση καρτών που σήκωναν οι φροντιστές του: βασικά έγνεφε “ναι” ή “όχι” αναφορικά με κάποιο γράμμα ή κάποιο σύμβολο πάνω στην κάρτα», λέει ο Θορν. «Ακόμα και τότε, δεν έδειχνε ιδιαίτερο εκνευρισμό. Ηταν πραγματικά εκπληκτικό». (…)Ενα παράξενο γεγονός αναφορικά με τον Χόκινγκ ήταν ότι έτρεφε μια ασυνήθιστη αγάπη –ίσως ακόμα και αφοσίωση– για μια διασημότητα η οποία, εκ πρώτης όψεως, ήταν το διαμετρικό του αντίθετο. Ο Στίβεν λάτρευε τη Μέριλιν Μονρόε. Ο σκηνοθέτης Ερολ Μόρις συζητούσε με τον Χόκινγκ στη διάρκεια των γυρισμάτων του Χρονικού του Χρόνου, και κάποια στιγμή αναφέρθηκε το θέμα της Μονρόε. Οπως το έθεσε ο Μόρις: Τελικά του είπα: «Κατάλαβα γιατί έχεις όλες αυτές τις φωτογραφίες της Μέριλιν Μονρόε στον τοίχο σου. Κι εκείνη, όπως κι εσένα, την εκτιμούσαν περισσότερο για το κορμί παρά για το μυαλό της».Τότε μου έριξε ένα πραγματικά τρελό βλέμμα, σαν να έλεγε: «Τι διάολο είναι αυτά που λες, κύριε Μόρις;». Μου ρίχνει αυτό το τρελό βλέμμα, τελικά ακούγεται ένα κλικ και μου λέει: «ΝΑΙ». Αυτό ίσως ήταν το μεγαλύτερο από τα πολλά παράδοξα στη ζωή του Χόκινγκ. https://physicsgg.me/2022/11/21/ο-χόκινγκτο-σύμπαν-και-η-μονρόε/

Ο κοσμοναύτης του Τσελιάμπινσκ επισκέφτηκε για πρώτη φορά το διάστημα Αυτή είναι ήδη η 65η έξοδος Ρώσων στο διάστημα κοντά στη Γη στο πλαίσιο του έργου του ISS. Ο κοσμοναύτης του Τσελιάμπινσκ, απόφοιτος του SUSU Ντμίτρι Πέτελιν, μαζί με τον διοικητή του πληρώματος του ISS Σεργκέι Προκόπιεφ (κατάγεται από το Αικατερινούπολη), πήγαν στον ανοιχτό χώρο. Οι αστροναύτες πέρασαν περισσότερες από έξι ώρες έξω από το σταθμό, προετοιμάζοντας τον εναλλάκτη θερμότητας ακτινοβολίας για μεταφορά. Σύμφωνα με την υπηρεσία Τύπου της Roscosmos, οι κοσμοναύτες άνοιξαν την καταπακτή εξόδου της μικρής ερευνητικής μονάδας Poisk το προηγούμενο βράδυ. Έκαναν ρεκόρ, την έβδομη σε ένα χρόνο, έξοδο στο πλαίσιο του ρωσικού προγράμματος ως μέρος του έργου ISS. Το προηγούμενο ρεκόρ σημειώθηκε το 2013 με έξι ρωσικές εξόδους. «Κατά τη διάρκεια των 6 ωρών και 25 λεπτών της παραμονής τους σε ανοιχτό χώρο κοντά στη Γη, οι κοσμοναύτες ετοίμασαν έναν πρόσθετο εναλλάκτη θερμότητας ακτινοβολίας για μεταφορά από τον ευρωπαϊκό τηλεχειριστή ERA από τη μικρή ερευνητική μονάδα Rassvet στην εργαστηριακή μονάδα πολλαπλών χρήσεων Nauka». εξήγησε ο Roscosmos. - Στις 00:07 ώρα Μόσχας, η καταπακτή εξόδου της μικρής ερευνητικής ενότητας Poisk έκλεισε. Ο Sergey Prokopiev και ο Dmitry Petelin εγκατέστησαν τον εξοπλισμό εναλλάκτη θερμότητας ακτινοβολίας στη μονάδα Rassvet και αποσυναρμολόγησαν τους ζεύκτες του. Επιπλέον, τα μέσα στερέωσης αντικειμένων μεγάλου μεγέθους τοποθετήθηκαν στη μονάδα Nauka. Να σημειωθεί ότι πρόκειται για τον 65ο διαστημικό περίπατο Ρώσων στο πλαίσιο του έργου του ISS. Για τον Sergei Prokopiev, αυτή είναι η τρίτη έξοδος σε μια διαστημική καριέρα, για τον Dmitry Petelin - η πρώτη. Οι οικιακές διαστημικές στολές "Orlan-MKS" προστάτευαν αξιόπιστα τους αστροναύτες. Από τον Μάρτιο του 1965, 73 κοσμοναύτες της ΕΣΣΔ και της Ρωσίας έχουν πραγματοποιήσει 161 εξόδους με οικιακές διαστημικές στολές. Και νωρίτερα, ο συμπατριώτης μας Dmitry Petelin πραγματοποίησε μια σειρά πειραμάτων με μικρόβια στο ISS. Σύμφωνα με την υπηρεσία Τύπου του Roskosmos, διεξάγει ένα ενδιαφέρον πείραμα Fagen. Ο κύριος στόχος είναι να προσδιοριστεί η επίδραση της ηλιακής και γαλαξιακής ακτινοβολίας στη γενετική συσκευή των βακτηριοφάγων. Στο μέλλον, τα αποτελέσματα του πειράματος θα είναι χρήσιμα για τη δημιουργία προστασίας από την κοσμική ακτινοβολία στο διαστημικό σταθμό. https://up74.ru/articles/news/145340/

Φωτογραφίζοντας γαλαξίες που υπήρξαν πριν από 13,5 δισ. χρόνια. Η αμερικανική και η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία (NASA και ESA) ανακοίνωσαν ότι το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb ανακάλυψε δύο απρόσμενα φωτεινούς γαλαξίες, οι οποίοι είναι από τους πιο πρώιμους και πιο μακρινούς που έχουν ποτέ παρατηρηθεί. Ο γαλαξίας με την ένδειξη (1) υπήρχε 450 εκατομμύρια χρόνια (z=10.5) μετά την Μεγάλη Έκρηξη. Ο γαλαξίας με την ένδειξη (2) υπήρχε 350 εκατομμύρια χρόνια (z=12.5) μετά τη Μεγάλη Έκρηξη [διαβάστε σχετικά: Βομβαρδισμός από ρεκόρ «μετατοπίσεων προς το ερυθρό]. https://physicsgg.me/2022/07/29/βομβαρδισμός-από-ρεκόρ-μετατοπίσεων/ Αυτοί οι γαλαξίες έχουν πολύ μικρό μέγεθος σε σύγκριση με τον Γαλαξία μας. Η μεγάλη φωτεινότητα των δύο τόσο νεαρών αλλά σχετικά μικρών σε μέγεθος γαλαξιών αποτελεί ένα αίνιγμα για τους επιστήμονες. Οι δύο γαλαξίες ήσαν μέχρι σήμερα «αόρατοι» για τα άλλα λιγότερο ισχυρά τηλεσκόπια. Η παρατήρηση του φωτός πολύ μακρινών ουράνιων αντικειμένων, το οποίο έχει κάνει ένα μακρύ ταξίδι έως τη Γη, σημαίνει ότι οι αστρονόμοι βλέπουν ταυτόχρονα αυτό που υπήρχε πολύ πίσω στο παρελθόν. Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb μας αποκάλυψε τις εικόνες γαλαξιών που υπήρξαν πριν από 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια! Πώς καταφέρνει αυτό το τηλεσκόπιο να φτάνει πέρα από την ανθρώπινη φαντασία και να βλέπει τόσο πίσω στον χρόνο; Το James Webb είναι το μεγαλύτερο διαστημικό τηλεσκόπιο που εκτοξεύτηκε ποτέ στο διάστημα. Ο καθρέφτης του έχει εύρος περίπου ~6,5 μέτρα, σε σύγκριση για παράδειγμα με τα 2,4 μέτρα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Και η πλατφόρμα στην οποία είναι τοποθετημένο το τηλεσκόπιο έχει το μέγεθος ενός γηπέδου τένις! Οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε το James Webb ως διάδοχο του Hubble, αλλά το Webb είναι αρκετά διαφορετικό. Το μάτι μας βλέπει ένα πολύ μικρό τμήμα του φάσματος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, το ορατό φως από το μωβ έως κόκκινο. Το Hubble βλέπει κυρίως στο ορατό (και λίγο πέρα από τα όρια του ορατού φωτός). Το James Webb είναι ένα τηλεσκόπιο υπέρυθρης ακτινοβολίας. Δύο πλεονεκτήματα του Webb σε σχέση με άλλα τηλεσκόπια προκύπτουν από το μεγάλο μέγεθος του. Πρώτον, όσο μεγαλύτερο είναι, τόσο περισσότερο φως μπορεί να συλλέξει και να παρατηρήσει πολύ αμυδρά αντικείμενα. Δεύτερον, όσο μεγαλύτερο είναι ένα τηλεσκόπιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάλυσή του. Στην παρακάτω εικόνα βλέπουμε την σύγκριση φωτογραφιών από τα μικρότερα τηλεσκόπια WISE και Spitzer. H υπεροχή του James Webb είναι εντυπωσιακή! Αλλά γιατί έπρεπε να στείλουμε το James Webb στο διάστημα; Γιατί να μην το εγκαταστήσουμε στην Γη, όπως και άλλα τεράστια τηλεσκόπια;Η ατμόσφαιρα είναι πολύ ενοχλητική για τα τηλεσκόπια υπέρυθρης ακτινοβολίας, και όχι μόνο γι αυτά. Η ατμόσφαιρα δεν αφήνει να περάσουν όλα τα «χρώματα» του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Η μετάβαση στο διάστημα κάνει δυνατή την παρατήρηση ολόκληρου του φάσματος και συνεπώς όλων των φυσικών φαινομένων. Από την επιφάνεια της Γης μπορούμε να δούμε μόνο μέσα από τα «ατμοσφαιρικά παράθυρα». Σίγουρα έχετε δει εικόνες από κιαλια νυχτερινής όρασης που ανιχνεύουν την εκπεμπόμενη υπέρυθρη (θερμική) ακτινοβολία κάθε ζωντανού οργανισμού την νύχτα. Σώματα σε θερμοκρασία δωματίου εκπέμπουν υπέρυθρη ακτινοβολία. Το ίδιο συμβαίνει και με την ατμόσφαιρα της Γης. Εκπέμπει επίσης υπέρυθρη ακτινοβολία κάνοντάς την ατμόσφαιρα πολύ πολύ φωτεινή! Η παρατήρηση του διαστήματος στο υπέρυθρο εύρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος από την επιφάνεια της Γης, είναι σαν να προσπαθείς να δεις κάτι πίσω από ένα λαμπερό φωτοστέφανο. Είναι λοιπόν δύσκολο να τα παρατηρούμε την υπέρυθρη ακτινιβολία που εκπέμπουν τα αστρονομικά αντικείμενα από τη Γη, αφού μας τυφλώνει η υπερυθρη ακτινοβολία που εκπέμπει η ατμόσφαιρα. Επιπλέον, η ατμόσφαιρα κάνει τις εικόνες θολές, εξαιτίας των διαταραχών της, οπότε είναι δύσκολο να βγάλεις καθαρές αστρονομικές φωτογραφίες.Το James Webb είναι ένα τεράστιο τηλεσκόπιο στο διάστημα. Έτσι, διαθέτει μεγάλη διακριτική ικανότητα, μπορεί να βλέπει όλα τα μήκη κύματος υπερύθρου και μας αποκαλύπτει τα πιο αχνά αστρονομικά αντικείμενα του σύμπαντος! Τα πρώτα άστρα και γαλαξίες σχηματίστηκαν πριν από περίπου 13 δισεκατομμύρια χρόνια και εξέπεμπαν υπεριώδες φως. Η διαστολή του σύμπαντος μετατοπίζει το φως προς το ερυθρό. Το φως αυτών των άστρων και γαλαξιών που φτάνει σήμερα σε μας είναι υπέρυθρο. Τα αρχέγονα άστρα και οι γαλαξίες του σύμπαντος βρίσκονται πολύ μακριά χωροχρονικά, και επιπλέον το αδύναμο φως τους είναι υπέρυθρο. Γι αυτό είναι δύσκολο να ανιχνευτούν από άλλα τηλεσκόπια. Όχι όμως για το James Webb, το καλύτερο όργανο για να δει κανείς το αχνό φως σβησμένων πλέον άστρων και γαλαξιών.Επομένως δεν μας εκπλήσσει η ανακάλυψη από το Webb του αρχαιότερου και πιο μακρινού γαλαξία που έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα. Τον βλέπουμε όπως ήταν μόλις 350 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, ή πριν από 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια! Οι ερευνητές, με επικεφαλής τους Μάρκο Καστελάνο του Εθνικού Ινστιτούτου Αστροφυσικής στην Ιταλία και Ρόχαν Ναϊντού του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν στις ΗΠΑ, έκαναν σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Research Letters», ενώ η NASA πραγματοποίησε και σχετική συνέντευξη τύπου για την ανακάλυψη. Οι νέες παρατηρήσεις του James Webb οδηγούν τους αστρονόμους στο συμπέρασμα ότι στο πρώιμο υπήρχε ένας απρόσμενα μεγάλος αριθμός γαλαξιών πολύ φωτεινότερων του αναμενομένου.«Οτιδήποτε βλέπουμε, είναι καινούριο. Το Webb μας δείχνει ότι υπάρχει ένα πολύ πλούσιο σύμπαν πέρα από αυτό που είχαμε φανταστεί. Για μια ακόμη φορά το σύμπαν μας εξέπληξε. Αυτοί οι πρώιμοι γαλαξίες είναι πολύ ασυνήθιστοι με πολλούς τρόπους. Είναι πολύ διαφορετικοί από τον δικό μας γαλαξία ή από άλλους μεγάλους γαλαξίες που βλέπουμε γύρω μας σήμερα», δήλωσε ο Τομάσο Τρέου του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος ‘Αντζελες (UCLA).«Αυτές οι παρατηρήσεις απλώς κάνουν το κεφάλι σου να εκραγεί. Πρόκειται για ένα τελείως νέο κεφάλαιο στην αστρονομία. Είναι σαν μια αρχαιολογική ανασκαφή, όταν ξαφνικά βρίσκεις μια χαμένη πόλη ή κάτι για το οποίο δεν ήξερες τίποτε», ανέφερε η Πάολα Σαντίνι του Αστεροσκοπείου της Ρώμης.«Μολονότι οι αποστάσεις αυτών πρώιμων γαλαξιών πρέπει να επιβεβαιωθούν με τη φασματοσκοπία, οι ακραίες φωτεινότητες τους συνιστούν ένα πραγματικό αίνιγμα, μια πρόκληση για την κατανόηση μας του σχηματισμού των γαλαξιών», σημείωσε ο Πασκάλ Οές του Πανεπιστημίου της Γενεύης.«Βρήκαμε κάτι απίστευτα γοητευτικό. Αυτοί οι γαλαξίες θα πρέπει να ξεκίνησαν να δημιουργούνται μόλις 100 εκατομμύρια χρόνια μετά το Μπιγκ Μπανγκ. Κανένας δεν περίμενε ότι οι ‘σκοτεινές εποχές’ θα είχαν τελειώσει τόσο γρήγορα. Είναι εντυπωσιακό ότι βλέπουμε τόσο φωτεινούς γαλαξίες σε τόσο πρώιμες εποχές», επεσήμανε ο Γκαρθ Ίλινγκγουορθ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στη Σάντα Κρουζ. https://physicsgg.me/2022/11/18/φωτογραφίζοντας-γαλαξίες-που-υπήρξα/

Η Ελλάδα είναι έτοιμη να υποδεχτεί δοκιμές σεληνιακών οχημάτων (βίντεο) NASA Η ελληνική διαστημική βιομηχανία μπορεί όχι μόνο να αναπτύσσει προηγμένες τεχνολογίες που θα ταξιδεύουν μακριά από τη Γη αλλά μπορεί πλέον να οργανώνει στη χώρα μας τις δοκιμές διαστημικών οχημάτων.Η HTR είναι μια Ελληνική εταιρεία, με πατενταρισμένη σχεδίαση ενός πλήρως μεταλλικού ελαστικού τροχού, που ταιριάζει στις ανάγκες των σεληνιακών εξερευνητικών οχημάτων (rover). Έχει ξεκινήσει μια κούρσα με προορισμό της Σελήνη στην οποία παίρνουν μέρος πολλές χώρες και η αποστολή Artemis I της NASA το σκάφος της οποίας βρίσκεται εδώ και λίγες μέρες σε τροχιά γύρω από τον φυσικό μας δορυφόρο έριξε δυνατά τα φώτα της δημοσιότητας σε αυτή την κούρσα. Πολλά έθνη σχεδιάζουν τα σεληνιακά τους προγράμματα, με βάσεις και εργοστάσια επεξεργασίας στη Σεληνιακή επιφάνεια. Η δυνατότητα μετακίνησης είναι ένα βασικό ζήτημα, καθώς ο εξοπλισμός, τα υλικά και οι άνθρωποι πρέπει να μετακινούνται. Η HTR έχει αναπτύξει τροχούς που αντέχουν στο ακραίο εύρος επιφανειακών θερμοκρασιών της Σελήνης και έχουν αποδειχθεί αρκετά στιβαροί ώστε να αντέχουν χιλιάδες δοκιμές σε γήινους χώρους δοκιμών που προσομοιώνουν τις σεληνιακές συνθήκες. Το σεληνιακό ρόβερ με τους… ελληνικούς τροχούς (φωτό πηγή HTR) Η HTR έχει ξεκινήσει συνεργασία με την Astrobotic Inc. ΗΠΑ και πραγματοποίησε πολλές εκστρατείες δοκιμών σε Astro rovers και σε συνθήκες εδάφους, ανάλογες με αυτές του Σεληνιακού εδάφους. Η HTR κατάφερε να συνάψει συμφωνίες με την Astrobotic για την προμήθεια 72 τροχών για αποστολές Astrobotic Lunar rover οι οποίες ξεκινούν από το 2025. Η HTR συνεργάζεται επίσης με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σεληνιακού Συστήματος Rover (Φάση Α), για την ανάπτυξη μιας κοινής πλατφόρμας οχημάτων για τις επερχόμενες αποστολές της ESA στη Σελήνη.Σύμφωνα με τις δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν, η χρήση των τροχών αποδεικνύεται πολλά υποσχόμενη όσον αφορά την ελκτική απόδοση και την γενικότερη απόδοση των οχημάτων αυτών. Είχαμε αναφερθεί πριν από λίγο καιρό στις τεχνολογίες που αναπτύσσει η HRT η οποία πραγματοποίησε το επόμενο βήμα και βρήκε στην Ελλάδα μας τις περιοχές εκείνες που προσομοιώνουν τις σεληνιακές συνθήκες ώστε να πραγματοποιηθούν δοκιμές σεληνιακών ρόβερ στη χώρα μαςΟ Δρ. Αναστάσιος Γ. Κατελούζος Media and Documentation Manager της HTR μιλά στη Ναυτεμπορική για τη συμμετοχή της εταιρείας στα σεληνιακά οχήματα και το πώς αυτά μπορεί να έρθουν στην Ελλάδα για δοκιμές.«Η πιθανή χρήση των τροχών HTR σε αποστολές της ESA αντιπροσωπεύει μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα να συμμετάσχει σε αυτήν την πολύ σημαντική ευρωπαϊκή προσπάθεια για τη Σελήνη, με μεγάλες οικονομικές και συμβολικές δυνατότητες. Η Ελλάδα ήταν απρόθυμη στο παρελθόν να ενταχθεί στο πρόγραμμα Πλανητικής Εξερεύνησης της ESA λόγω του φόβου ύπαρξης μικρής πιθανότητας για οικονομική ανταπόδοση (βάσει γεωγραφικών κριτηρίων) της επένδυσης. Από την πλευρά μας η HTR για τις εξαντλητικές δοκιμές στις οποίες πρέπει να υποβάλλουμε τους τροχούς μας, βρήκαμε μια σειρά από Ελληνικές τοποθεσίες με ηφαιστειακά πετρώματα και άμμο που παρέχουν συνθήκες εδάφους που προσομοιάζουν αυτές της σεληνιακής επιφάνειας. Τέτοιες τοποθεσίες δοκιμών σπανίζουν στην Ευρώπη, ενω η ESA γνωρίζει πλέον ότι απαιτούνται πολλές δοκιμές για αυτό το είδος ανάπτυξης. Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι για την Ελλάδα με όλα τα ηφαιστειακά νησιά της, η ένταξη στις ερευνητικές δραστηριότητες της ESA για πλανητική εξερεύνηση και η οργάνωση ενός επίσημου χώρου δοκιμών της ESA σε κάποια τοποθεσία στην Ελλάδα θα αποτελούσε μία τεράστια ευκαιρία για επιστροφή της επένδυσης και μια ταυτόχρονη δυνατότητα εργασιακής απασχόλησης και εθνικής συμμετοχής σε αυτή τη νέα κούρσα σεληνιακής κατάκτησης»Ποιά θα ήταν τα πιθανά οφέλη μια τέτοιας απόφασης;Αν η ESA έρθει στην Ελλάδα και συμβάλει στην επιλογή μίας τέτοιας περιοχής αυτό θα έλυνε πολλά προβλήματα στην όλη διαδικασία διεξαγωγής δοκιμών. Αν διαλέξουν ένα νησί λοιπόν το οποίο έχει το κατάλληλο έδαφος και έχει και κάποια άλλα χαρακτηριστικά που είναι απαραίτητα (π.χ. Λιμάνι, Αεροδρόμιο, Κλίνες κλπ) αυτό θα αναδείκνυε την Ελλάδα όχι μόνο επιστημονικά αλλά και εργασιακά (θέσεις εργασίας, για την υλοποίηση, συντήρηση, απασχόληση, διεξαγωγή δοκιμών) και όχι μόνο αφού θα υπήρχαν ακόμη τουριστικά οφέλη.Με τη δημιουργία μιας τέτοιας εγκατάστασης θα μπορούσαν επίσης και οι Ελληνικές εταιρείες να υλοποιήσουν δικά τους σχέδια (project) δεδομένων προδιαγραφών πλέον, αφού οι εγκαταστάσεις θα έχουν εγκριθεί/πιστοποιηθεί από την ESA, και κατ’ αυτόν τον τρόπο η συνεργασία με την ESA να γίνει ακόμα πιο στενή. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1404966/i-ellada-einai-etoimi-na-ypodechtei-dokimes-seliniakon-ochimaton-vinteo/

Ο Άρης ήταν κάποτε γαλάζιος σαν τη Γη και όχι κόκκινος πλανήτης. NASA/GODDARD MEDIA STUDIOS Μια νέα μελέτη επιβεβαιώνει προηγούμενες που αναφέρουν ότι ο Άρης είχε κάποτε ωκεανούς και συνθήκες παρόμοιες με αυτές της Γης.Οι ρομποτικοί εξερευνητές που στέλνουμε στον Άρη αναζητούν ίχνη του υγρού παρελθόντος του μέσα στο οποίο όπως συνέβη και στη Γη είναι πιθανό να αναπτύχθηκαν κάποιες μορφές ζωής έστω και σε μικροβιακό επίπεδο. Διάφορες μελέτες έχουν περιγράψει την ύπαρξη ωκεανών, θαλασσών, λιμνών και ποταμών στην επιφάνεια του Άρη και ερευνητές του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης έρχονται να προσφέρουν νέα δεδομένα για την παρουσία του νερού στον Άρη που όπως όλα δείχνουν δεν ήταν μια απέραντη έρημος όπως σήμερα αλλά ένας απέραντος ωκεανός.Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι η Γη ήταν αρχικά ένας άνυδρος διαστημικός βράχος και το νερό στον πλανήτη μας έκανε την εμφάνιση του σε δεύτερη φάση με την προέλευση του (γήινη ή εξωγήινη) να αποτελεί ακόμη αντικείμενο επιστημονικής έρευνας. Σύμφωνα με τη νέα μελέτη ο Άρης γεννήθηκε ως ένας υδάτινος κόσμος και για τα πρώτα 100 εκατ. έτη της ύπαρξη του η επιφάνεια του καλυπτόταν σε ποσοστό 100% από νερό. Οι ερευνητές κάνουν λόγο για ένα ωκεανό βάθους 300-1,100 μέτρων. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το νερό αυτό δεν ήταν προϊόν γεωλογικών διεργασιών του Άρη αλλά έφθασε εκεί με μετεωρίτες που ήταν γεμάτοι πάγο στο εσωτερικό τους. Η άποψη αυτή ενισχύει ταυτόχρονα και την εξωγήινη προέλευση του νερού στη Γη το οποίο σύμφωνα με μια από τις δύο δημοφιλέστερες θεωρίες έφθασε στη Γη από αστεροειδείς και μετεωρίτες που βομβάρδιζαν τον πλανήτη μας στη παιδική του ηλικία.Οι ερευνητές αναφέρουν ότι το νερό που πήγε στον Άρη από τους διαστημικούς βράχους περιείχε και μόρια που συνδέονται με την παρουσία της ζωής όπως αμινοξέα. Άρα μπορεί να υπήρξαν προϋποθέσεις ανάπτυξης κάποιων μορφών ζωής εκεί. Το ίδιο εκτιμούν ότι συνέβη και στη Γη, ότι δηλαδή το νερό έφτασε όπως και στον Άρη αμέσως μετά τη γέννηση της αλλά η σύγκρουση με το διαστημικό σώμα που σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία προκάλεσε τη γέννηση της Σελήνης δεν κατέστρεψε μεν τον πλανήτη μας αλλά εξαφάνισε κάθε συνθήκη φιλική στη ζωή και έπρεπε να ξαναρχίσουν από την αρχή οι κάθε είδους (κοσμικές, γεωλογικές και χημικές διεργασίες) για την εμφάνιση της ζωής. Δυστυχώς στον Άρη ότι συνέβη που εξαφάνισε το νερό δημιούργησε όπως αποδείχτηκε μη αναστρέψιμες συνθήκες ώστε ο πλανήτης να έχει φιλικές στη ζωή συνθήκες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1405220/o-aris-itan-kapote-galazios-san-ti-gi-kai-ochi-kokkinos-planitis/

Άλλη μια έκλειψη ηλίου στον πλανήτη Άρη. Ο δορυφόρος του Άρη Φόβος δεν μπορεί να καλύψει ολόκληρο τον ηλιακό δίσκο – όπως κάνει η Σελήνη στις γήινες εκλείψεις ηλίου. Η παραπάνω εικόνα λήφθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2022 (Sol 621) στην τοπική μέση ηλιακή ώρα 13:56:29. Πρόκειται σύμφωνα με ψηφοφορία του κοινού για την φωτογραφία της εβδομάδας (13-19 Νοεμβρίου 2022) της αποστολής Perseverance στον Άρη. Το διαστημικό όχημα Mars Perseverance της NASA συνέλαβε αυτή την εικόνα χρησιμοποιώντας την Left Mastcam-Z. Δείτε ΕΔΩ την προηγούμενη έκλειψη ηλίου από τον δορυφόρο Φόβο στις 2 Απριλίου 2022 https://physicsgg.me/2022/04/21/έκλειψη-ηλίου-στον-πλανήτη-άρη/ https://physicsgg.me/2022/11/20/άλλη-μια-έκλειψη-ηλίου-στον-πλανήτη-άρ/

Αναζητώντας απαντήσεις για τα μεγαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος. Συνέντευξη του Σάββα Δημόπουλου Ο Σάββας Δημόπουλος είναι καθηγητής φυσικής στοιχειωδών σωματιδίων στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Γεννήθηκε το 1952 στην Κωνσταντινούπολη, αλλά πολύ γρήγορα μετακόμισε στην Αθήνα εξαιτίας του οργανωμένου πογκρόμ εναντίον της ελληνικής μειονότητας, που κατέληξε στην τουρκική νύχτα των κρυστάλλων της 6ης Σεπτεμβρίου 1955 από τον καθοδηγούμενο όχλο (Σεπτεμβριανά). Σε συνέντευξή του στην Καθημερινή είχε πεί: «Όταν ήμουν παιδί, άκουγα τις γνώμες πολιτικών που αν και ήταν εντελώς αντίθετες μου φαίνονταν εξίσου λογικές, άρχισε να με ενδιαφέρει η έννοια της αντικειμενικής αλήθειας. Έτσι, από 13 χρόνων αποφάσισα να σπουδάσω φυσική, η οποία συνδυάζει την καθολική βεβαιότητα των μαθηματικών με το πείραμα, δηλαδή την επαλήθευση μιας υπόθεσης από την ίδια τη φύση». Ο Σάββας Δημόπουλος σπούδασε ως προπτυχιακός φοιτητής στο πανεπιστήμιο του Χιούστον. Πήγε στο πανεπιστήμιο του Σικάγου και έκανε επιστημονικές μελέτες κοντά στον Γιοϊσίρο Νάμπου για την διδακτορικής του διατριβή. Μετά από την ολοκλήρωση του Ph.D. του το 1979, πήγε για λίγο διάστημα στο πανεπιστήμιο Κολούμπια πριν αναλάβει μια έδρα στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ το 1980. Κατά τη διάρκεια του 1981 και του 1982 εργάστηκε επίσης και με το Πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν, το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. Από το 1994 ως το 1997 εργάστηκε στο Κέντρο Πυρηνικών Μελετών και Ερευνών CERN. Το 1981 πρότεινε μαζί με τον Howard Georgi την υπερσυμμετρική θεωρία MSSM (Minimal Supersymmetric Standard Model), καθώς επίσης μαζί με τους Nima Arkani-Hamed και Gia Dvali τη θεωρία των μεγάλων επιπλέον διαστάσεων (LED). Για την επιστημονική του συενισφορά στο πεδίο της θεωρητικής φυσικής σωματιδίων τιμήθηκε με το βραβείο Sakurai το 2006. Ο Σάββας Δημόπουλος αναζητά απαντήσεις σε μερικά από το πιο μεγάλα μυστήρια της φύσης. Γιατί είναι τόσο αδύναμη η βαρύτητα; Γιατί το σύμπαν είναι τόσο μεγάλο; Υπάρχει το πολυσύμπαν; Τα στοιχειώδη σωματίδια έχουν κάποια υπο-δομή; Υπάρχουν άλλες διαστάσεις; Μπορούμε να δημιουργήσουμε μαύρες τρύπες στο εργαστήριο;Ακολουθεί η συνέντευξή του στο πλαίσιο των Conversations at the Perimeter που πραγματοποίσησαν οι Lauren Hayward και Colin Hunter. Συζητά το πώς προσεγγίζει τις μεγάλες, ανοιχτές ερωτήσεις που τον κρατούν ξύπνιο τη νύχτα- συμπεριλαμβανομένων δύο ιδιαίτερα θεμελιωδών ερωτήσεων για το σύμπαν που πιστεύει ότι απαιτούν ακόμα ερμηνεία. Μας λέει επίσης για το πώς η σωματιδιακή φυσική και τα πειράματα επιταχυντών εξελίχθηκαν κατά την διάρκεια της καριέρας του, τι τον παρακίνησε να γίνει φυσικός και γιατί δεν κοιτάει ποτέ πίσω. … και η απομαγνητοφώνηση της συνέντευξης: Savas Dimopoulos on the universe’s biggest… https://physicsgg.me/2022/11/20/αναζητώντας-απαντήσεις-για-τα-μεγαλύ/

Ο Άρης έχει… γήινα σύννεφα. YouTube Μια ακόμη εντυπωσιακή όσο και αναπάντεχη ανακάλυψη για τον Κόκκινο Πλανήτη τον οποίο ετοιμάζεται να κατακτήσει σε λίγα χρόνια η ανθρωπότητα.Παρά τις τεράστιες ατμοσφαιρικές διαφορές ανάμεσα στη Γη και τον Άρη με δημοσίευση https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103522002846 τους στην επιθεώρηση «Icarus» επιστήμονες μέλη των ομάδων ελέγχου και λειτουργίας των δορυφόρων Mars Express (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος) και Mars Reconnaissance Orbiter (NASA) που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Άρη αναφέρουν ότι τα σύννεφα του Κόκκινου Πλανήτη παρουσιάζουν παρόμοια μοτίβα με αυτά στη Γη και όπως φαίνεται δημιουργούνται με τον ίδιο τρόπο όπως τα γήινα νέφη. Πρόκειται για ευρήματα που κρίνονται ως αναπάντεχα και έχουν προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον στην επιστημονική κοινότητα αλλά και τους φίλους του Διαστήματος.«Όταν σκεφτόμαστε για ατμοσφαιρικές συνθήκες στη Γη παρόμοιες με αυτές του Άρη το μυαλό μας πάει σε πολικές περιοχές ή σε περιοχές ερήμων. Όταν παρατηρήσαμε τη χαοτική κίνηση των ανεμοθυελλών του Άρη δεν αναμέναμε σε καμία περίπτωση να βρούμε ομοιότητες με συνθήκες ζέστης και υγρασίας που συναντούμε σε τροπικές περιοχές της Γης και δεν μοιάζουν καθόλου αρειανές» αναφέρει ο Κόλιν Ουίλσον, ο επικεφαλής επιστήμονας της αποστολής Mars Express.Τα ευρήματα αυτά θα βοηθήσουν τόσο στην καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών στην εξαιρετικά αραιή σχεδόν ανύπαρκτη ατμόσφαιρα του Άρη ενώ παράλληλα η μελέτη των ανεμοθυελλών θα βοηθήσει στην καλύτερη οργάνωση των επανδρωμένων και μη αποστολών που προετοιμάζονται να γίνουν στον πλανήτη ώστε να είναι εξοπλισμός και άνθρωποι όσο το δυνατόν πιο ασφαλείς. Σύννεφα στον ουρανό του Αρη όπως τα κατέγραψε ο ρομποτικός εξερευνητής Curiosity της NASA (πηγή φωτό NASA/JPL-Caltech/Justin Cowart) https://www.naftemporiki.gr/techscience/1404522/o-aris-echei-giina-synnefa/

Γιατί πιστεύει η NASA ότι άνθρωποι θα ζήσουν στη Σελήνη αυτή τη δεκαετία; Μόλις δοκιμαστεί και αποδειχθεί η ασφάλεια των εξαρτημάτων και των συστημάτων του Artemis, ο επικεφαλής του προγράμματος του Orion, Χάουαρντ Χου δήλωσε ότι το σχέδιο είναι να ζουν άνθρωποι στη Σελήνη «μέσα σε αυτή τη δεκαετία». Οι άνθρωποι θα μπορούσαν να μείνουν στη Σελήνη για μεγάλες περιόδους κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, δήλωσε αξιωματούχος της NASA στο BBC και επισήμανε ότι θα χρειαστούν κατοικίες για υποστήριξη επιστημονικών αποστολών.Ο επικεφαλής του προγράμματος του Orion, Χάουαρντ Χου τόνισε ότι η εκτόξευση του πυραύλου Artemis, ο οποίος μεταφέρει το Orion, ήταν μια «ιστορική ημέρα για τις ανθρώπινες διαστημικές πτήσεις».Ο Orion απέχει αυτή τη στιγμή περίπου 134.000 χιλιόμετρα (83.300 μίλια) από τη Σελήνη.Ο πύραυλος Artemis 1 ύψους 100 μέτρων εκτοξεύτηκε από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι ως μέρος της αποστολής της NASA να πάρει τους αστροναύτες πίσω στον δορυφόρο της Γης.Ο Χου επισήμανε ότι η παρακολούθηση της απογείωσης του Artemis ήταν ένα «απίστευτο συναίσθημα» και «ένα όνειρο». Εξήγησε επίσης ότι αν η τρέχουσα πτήση του Artemis ήταν επιτυχής, τότε η επόμενη θα γίνει με πλήρωμα και θα ακολουθήσει μια τρίτη, όπου αστροναύτες θα προσγειωθούν ξανά στη Σελήνη για πρώτη φορά μετά το Apollo 17 πριν από 50 χρόνια, τον Δεκέμβριο του 1972.Μια από τις πιο κρίσιμες φάσεις της αποστολής Artemis I είναι η ασφαλής επιστροφή της μονάδας Orion στη Γη. Θα εισέλθει ξανά στην ατμόσφαιρα του πλανήτη με ταχύτητα 38.000km/h (24.000mph), δηλαδή 32 φορές την ταχύτητα του ήχου και η ασπίδα στην κάτω πλευρά του θα υποβληθεί σε θερμοκρασίες που θα προσεγγίσουν τους 3.000C.Μόλις δοκιμαστεί και αποδειχθεί η ασφάλεια των εξαρτημάτων και των συστημάτων του Artemis, ο Χου δήλωσε ότι το σχέδιο είναι να ζουν άνθρωποι στη Σελήνη «μέσα σε αυτή τη δεκαετία». Υπάρχει αρκετό νερό; Ένα μεγάλο μέρος του λόγου για την επιστροφή στη Σελήνη είναι να ανακαλύψει αν υπάρχει νερό στο νότιο πόλο του δορυφόρου, πρόσθεσε, επειδή αυτό θα μπορούσε να μετατραπεί σε καύσιμο για σκάφη που θα πάνε βαθύτερα στο διάστημα – στον Άρη, για παράδειγμα.«Θα στέλνουμε ανθρώπους στην επιφάνεια και θα ζουν σε αυτή και θα κάνουν επιστήμη», τόνισε ο Χου.«Θα είναι πραγματικά πολύ σημαντικό για εμάς να μάθουμε λίγο πέρα από την τροχιά της Γης και στη συνέχεια να κάνουμε ένα μεγάλο βήμα όταν πάμε στον Άρη.Και οι αποστολές Artemis μας επιτρέπουν να έχουμε μια βιώσιμη πλατφόρμα και ένα σύστημα μεταφοράς που θα μας επιτρέψει να μάθουμε πώς να λειτουργούμε σε αυτό το βαθύ διαστημικό περιβάλλον».Η κάψουλα Orion θα επιστρέψει στη Γη στις 11 Δεκεμβρίου. https://www.tanea.gr/2022/11/19/science-technology/giati-pisteyei-i-nasa-oti-anthropoi-tha-zisoun-sti-selini-ayti-ti-dekaetia/

Η Γη πλέον ζυγίζει έξι ronnagrams Ένα ηλεκτρόνιο ζυγίζει περίπου ένα rontogram Πείτε γεια στα ronnagrams και τα quettameters: Διεθνείς επιστήμονες που συγκεντρώθηκαν στη Γαλλία ψήφισαν υπέρ της έγκρισης νέων μετρικών προθεμάτων για την έκφραση των μεγαλύτερων και των μικρότερων μετρήσεων στον κόσμο, λόγω του ολοένα αυξανόμενου όγκου δεδομένων.Είναι η πρώτη φορά σε περισσότερες από τρεις δεκαετίες που προστίθενται νέα προθέματα στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων (SI), το συμφωνημένο παγκόσμιο πρότυπο για το μετρικό σύστημα.Οι μονάδες που εντάσσονται στις τάξεις των γνωστών προθεμάτων όπως το κιλό και το μίλι, είναι το ronna και το quetta για τους μεγαλύτερους αριθμούς – και το ronto και το quecto για τους μικρότερους.Η αλλαγή ψηφίστηκε από επιστήμονες και κυβερνητικούς εκπροσώπους από όλο τον κόσμο που συμμετείχαν στην 27η Γενική Διάσκεψη για τα Βάρη και τα Μέτρα, η οποία διέπει το SI και συνέρχεται περίπου κάθε τέσσερα χρόνια στο Παλάτι των Βερσαλλιών, δυτικά του Παρισιού.Από το 1960 που καθιερώθηκε το διεθνές μετρικό σύστημα SI, έχει καταστεί φανερή η ανάγκη για ολοένα περισσότερα προθήματα. Η τελευταία προσθήκη είχε γίνει το 1991, επειδή οι χημικοί ήθελαν να εκφράσουν τεράστιες μοριακές ποσότητες. Είχε έτσι προστεθεί το ζέτα (zetta) και το γιότα (yotta). Ένα γιοτάμετρο είναι ο αριθμός 1 ακολουθούμενος από 24 μηδενικά. Είχε προηγηθεί το 1975 η εισαγωγή των peta και exa.Έως τη δεκαετία του 2030 ο κόσμος θα δημιουργεί περίπου ένα yottabyte δεδομένων ετησίως ή 10^24 bytes ή μια ποσότητα δεδομένων που αν έμπαινε σε DVD, θα έφταναν μέχρι τον ‘Αρη. Ακολουθεί ο νέος αναλυτικός κατάλογος των προθημάτων των ακραίων αριθμών. 10^30 quetta Q 2022 10^27 ronna R 2022 10^24 yotta Y 1991 10^21 zetta Z 1991 10^18 exa E 1975 10^15 peta P 1975 10^−15 femto f 1964 10^−18 atto a 1964 10^−21 zepto z 1991 10^−24 yocto y 1991 10^−27 ronto r 2022 10^−30 quecto q 2022 https://www.tanea.gr/2022/11/19/science-technology/i-gi-pleon-zygizei-eksi-ronnagrams/

«Οι εξωγήινοι είναι νεκροί» – Μήπως το Σύμπαν είναι απέραντο κοιμητήριο; Η αυτοκαταστροφή δεν αποκλείεται να είναι η κοινή μοίρα που αντιμετωπίζουν όλοι οι προηγμένοι πολιτισμοί, εικάζουν ερευνητές της NASA. Πανδημίες, πυρηνικός πόλεμος, κλιματική καταστροφή: απειλές που ίσως δεν αφορούν μόνο τους γήινους αλλά τους πάντες στο Σύμπαν.Η ανθρωπότητα δεν έχει καταφέρει να εντοπίσει εξωγήινους πολιτισμούς επειδή απλά ο ΕΤ έχει πεθάνει προ πολλού, εκτιμούν ερευνητές της NASA σε μελέτη που αναρτήθηκε στο αποθετήριο ArXiv.Η αυτοκαταστροφή δεν αποκλείεται να είναι η κοινή μοίρα που αντιμετωπίζουν όλοι οι προηγμένοι πολιτισμοί στο Σύμπαν, καταλήγει η μελέτη, η οποία δείχνει να δίνει νέο βάρος στη θεωρία του λεγόμενου «Μεγάλου Φίλτρου». Κοσμική σιωπή «Ενδείξεις ύπαρξης ζωής θα έπρεπε να υπάρχουν σε αφθονία στον Γαλαξία, όμως στην πράξη δεν έχουμε καμία επιβεβαίωση για οτιδήποτε πέρα από τον πλανήτη μας. Πού είναι όλοι λοιπόν;» γράφουν οι ερευνητές.«Διατυπώνουμε την υπόθεση ότι μια υπαρξιακή καταστροφή περιμένει καθώς η κοινωνία μας προχωρά με εκθετικό ρυθμό στην εξερεύνηση του Διαστήματος, μια καταστροφή που λειτουργεί ως Μεγάλο Φίλτρο: ένα φαινόμενο που εξαφανίζει πολιτισμούς πριν έχουν την ευκαιρία να συναντήσουν ο ένας τον άλλο, κάτι που ίσως εξηγεί την κοσμική σιγή» προτείνει η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Τζόναθαν Ζιάνγκ του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια.Μόνη λύση, λένε, είναι να συνειδητοποιήσει η ανθρωπότητα τους υπαρξιακούς κινδύνους που προκύπτουν από την πολιτιστική πρόοδο.Κινδύνους όπως ο ρατσισμός, η γενοκτονία και η ανισότητα, γράφει η ευαίσθητη ερευνητική ομάδα.Η μελέτη, η οποία δεν έχει υποβληθεί σε ανεξάρτητο έλεγχο για να δημοσιευτεί επίσημα, ουσιαστικά προτείνει τη θεωρία ότι η απερισκεψία και η αυτοκαταστροφή είναι οι παράγοντες που λειτουργούν ως Μεγάλο Φίλτρο.Η θεωρία του φίλτρου προτάθηκε για πρώτη φορά το 1998 από τον Ρόμπιν Χάνσον, οικονομολόγο του Πανεπιστημίου «Τζορτζ Μέισον». Στο δοκίμιο https://web.archive.org/web/20100507074729/http://hanson.gmu.edu/greatfilter.html που δημοσίευσε τότε έγραφε πως «το γεγονός ότι το Σύμπαν μοιάζει βασικά νεκρό υποδεικνύει ότι είναι δύσκολο, πάρα πολύ δύσκολο να προκύψει προηγμένη ζωή με μεγάλη διάρκεια».Η υπόθεση του Μεγάλου Φίλτρου είχε προταθεί με τη σειρά του ως εξήγηση στο λεγόμενο «παράδοξο του Φέρμι», σύμφωνα με το οποίο το γεγονός ότι δεν έχουμε ακόμα ανακαλύψει εξωγήινους είναι απλά ανεξήγητο, αν σκεφτεί κανείς ότι ο αστρονομικά μεγάλος αριθμός άστρων στων Γαλαξία καθιστά εντελώς απίθανο το ενδεχόμενο να μην υπάρχουν άλλοι πολιτισμοί πέρα από τον ανθρώπινο.Με άλλα λόγια, αν η εξέλιξη ευφυούς ζωής είναι στατιστικά αναπόφευκτη, κάποιος θα έπρεπε να είχε ήδη έρθει σε επαφή με τη Γη.Όλα αυτά βέβαια δεν είναι τίποτα περισσότερο από απλές υποθέσεις, αφού δεν υπάρχουν παρατηρήσεις που θα στήριζαν τη μία ή την άλλη υπόθεση.Όπως σχολίασε στο The Daily Beast https://www.thedailybeast.com/nasa-has-a-theory-for-why-humans-might-be-the-only-intelligent-life-in-the-universe?source=articles&via=rss ο Σεθ Σόστακ, αστρονόμος του Ινστιτούτου SETI που προσπαθεί να ανιχνεύσει σήματα εξωγήινων πολιτισμών, «η θεωρία του Μεγάλου Φίλτρου εξαρτάται από την υποτιθέμενη παρατήρηση ότι δεν υπάρχει κανείς εκεί έξω».«Όμως αυτό το συμπέρασμα είναι μακράν πρόωρο. Μόλις αρχίσαμε την αναζήτηση». https://www.tanea.gr/2022/11/20/science-technology/oi-eksogiinoi-einai-nekroi-mipos-to-sympan-einai-aperanto-koimitirio/

Διάστημα: Το James Webb βρήκε δύο από τους πιο παλιούς, μακρινούς και απρόσμενα φωτεινούς γαλαξίες Οι δύο γαλαξίες ήταν μέχρι σήμερα «αόρατοι» για τα άλλα λιγότερο ισχυρά τηλεσκόπια NASA, ESA, CSA, Tommaso Treu (UCLA), Zolt G. Levay (STScI) via AP Η αμερικανική και η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία (NASA και ESA) ανακοίνωσαν ότι το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb ανακάλυψε δύο απρόσμενα φωτεινούς γαλαξίες, οι οποίοι είναι από τους πιο πρώιμους και πιο μακρινούς που έχουν ποτέ παρατηρηθεί.Οι δύο γαλαξίες εκτιμάται ότι έχουν ηλικίες μόλις 350 και 450 εκατομμύρια ετών αντίστοιχα μετά το «Μπιγκ Μπανγκ» που δημιούργησε το σύμπαν. Ο μέχρι σήμερα κάτοχος του ρεκόρ απόστασης στον χώρο και στον χρόνο ήταν ένας γαλαξίας που υπήρχε πριν 400 εκατομμύρια χρόνια μετά το «Μπιγκ Μπανγκ» και είχε βρεθεί το 2016 από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. NASA, ESA, CSA, Tommaso Treu (UCLA), Zolt G. Levay (STScI) via AP Η μεγάλη φωτεινότητα των δύο τόσο νεαρών αλλά σχετικά μικρών σε μέγεθος γαλαξιών αποτελεί ένα αίνιγμα για τους επιστήμονες. Οι δύο γαλαξίες ήταν μέχρι σήμερα «αόρατοι» για τα άλλα λιγότερο ισχυρά τηλεσκόπια. Η παρατήρηση του φωτός πολύ μακρινών ουράνιων αντικειμένων, το οποίο έχει κάνει ένα μακρύ ταξίδι έως τη Γη, σημαίνει ότι οι αστρονόμοι βλέπουν ταυτόχρονα αυτό που υπήρχε πολύ πίσω στο παρελθόν.Οι ερευνητές, με επικεφαλής τους Μάρκο Καστελάνο του Εθνικού Ινστιτούτου Αστροφυσικής στην Ιταλία και Ρόχαν Ναϊντού του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν στις ΗΠΑ, έκαναν σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Research Letters», ενώ η NASA πραγματοποίησε και σχετική συνέντευξη Τύπου για την ανακάλυψη. Οι νέες παρατηρήσεις του James Webb οδηγούν τους αστρονόμους στο συμπέρασμα ότι στο πρώιμο υπήρχε ένας απρόσμενα μεγάλος αριθμός γαλαξιών πολύ φωτεινότερων του αναμενομένου.«Οτιδήποτε βλέπουμε, είναι καινούριο. Το Webb μας δείχνει ότι υπάρχει ένα πολύ πλούσιο σύμπαν πέρα από αυτό που είχαμε φανταστεί. Για μια ακόμη φορά το σύμπαν μας εξέπληξε. Αυτοί οι πρώιμοι γαλαξίες είναι πολύ ασυνήθιστοι με πολλούς τρόπους. Είναι πολύ διαφορετικοί από τον δικό μας γαλαξία ή από άλλους μεγάλους γαλαξίες που βλέπουμε γύρω μας σήμερα», δήλωσε ο Τομάσο Τρέου του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες (UCLA).«Αυτές οι παρατηρήσεις απλώς κάνουν το κεφάλι σου να εκραγεί. Πρόκειται για ένα τελείως νέο κεφάλαιο στην αστρονομία. Είναι σαν μια αρχαιολογική ανασκαφή, όταν ξαφνικά βρίσκεις μια χαμένη πόλη ή κάτι για το οποίο δεν ήξερες τίποτε», ανέφερε η Πάολα Σαντίνι του Αστεροσκοπείου της Ρώμης.«Μολονότι οι αποστάσεις αυτών πρώιμων γαλαξιών πρέπει να επιβεβαιωθούν με τη φασματοσκοπία, οι ακραίες φωτεινότητες τους συνιστούν ένα πραγματικό αίνιγμα, μια πρόκληση για την κατανόηση μας του σχηματισμού των γαλαξιών», σημείωσε ο Πασκάλ Οές του Πανεπιστημίου της Γενεύης.«Βρήκαμε κάτι απίστευτα γοητευτικό. Αυτοί οι γαλαξίες θα πρέπει να ξεκίνησαν να δημιουργούνται μόλις 100 εκατομμύρια χρόνια μετά το Μπιγκ Μπανγκ. Κανένας δεν περίμενε ότι οι ‘σκοτεινές εποχές’ θα είχαν τελειώσει τόσο γρήγορα. Είναι εντυπωσιακό ότι βλέπουμε τόσο φωτεινούς γαλαξίες σε τόσο πρώιμες εποχές”, επεσήμανε ο Γκαρθ Ίλινγκγουορθ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στη Σάντα Κρουζ.Το κόστους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων James Webb, που εκτοξεύθηκε πέρυσι τον Δεκέμβριο, είναι το μεγαλύτερο και ισχυρότερο τηλεσκόπιο που έχει σταλεί στο διάστημα, κινούμενο σε τροχιά πέριξ του Ήλιου σε απόσταση 1,6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη. https://www.kathimerini.gr/life/science/562143415/diastima-to-james-webb-vrike-dyo-apo-toys-pio-palioys-makrinoys-kai-aprosmena-foteinoys-galaxies/

Ο πλανήτης Γη από το Orion. Το διαστημικό σκάφος Orion της αποστολής Artemis 1 προς την Σελήνη με θέα την Γη. Όταν λήφθηκε η φωτογραφία το Orion βρίσκονταν μόνο στο ένα πέμπτο της απόστασης Γης-Σελήνης, και ο πλανήτης μας φαίνεται ήδη πολύ μικρός, για να χωρέσει την απέραντη μισαλλοδοξία των κατοίκων της Ένας πύραυλος Space Launch System εκτοξεύθηκε από τον πλανήτη Γη την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου μεταφέροντας το διαστημικό σκάφος Orion, στην πρώτη ολοκληρωμένη δοκιμή των συστημάτων της αποστολής Artemis 1. Πάνω από μια ώρα μετά την απογείωση από το ιστορικό συγκρότημα εκτόξευσης 39B του Διαστημικού Κέντρου Κένεντι, μία από τις εξωτερικές βιντεοκάμερες του Orion κατέγραψε την πρώτη εικόνα του πλανήτη μας.Η αποστολή Artemis 1 θα διαρκέσει σχεδόν τέσσερις εβδομάδες, δοκιμάζοντας τις δυνατότητες που θα επιτρέψουν την ανθρώπινη εξερεύνηση της Σελήνης και του Άρη. Το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο Orion αναμένεται να προσεγγίσει την Σελήνη στις 21 Νοεμβρίου, μπαίνοντας σε τροχιά γύρω από τον δορυφόρο μας. Η αποστολή θα ολοκληρωθεί στις 11 Δεκεμβρίου. https://physicsgg.me/2022/11/17/ο-πλανήτης-γη-από-το-orion/

Αστρονομία δια γυμνού οφθαλμού Εμείς, μπορεί να μην έχουμε την δυνατότητα να παρατηρήσουμε το σύμπαν μέσα από το Webb ή άλλα πανάκριβα τηλεσκόπια, αλλά απόψε το βράδυ μπορούμε δια γυμνού οφθαλμού, να δούμε το πέρασμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού από τον νυχτερινό ουρανό: Ο Διαστημικός Σταθμός θα εμφανιστεί απόψε στις 6:53μμ 10ο νοτιοδυτικά,, θα φτάσει σε μέγιστο ύψος 84ο και θα είναι ορατός επί τρία λεπτά μέχρι να εξαφανιστεί. Εκτός από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό μπορούμε να δούμε και την φθινοπωρινή βροχή των διαττόντων Λεοντιδών που θα κορυφωθεί Πέμπτη 17 Νοεμβρίου έως τα χαράματα της Παρασκευής. Επιπλέον, τις πρώτες πρωινές ώρες η Σελήνη θα προσεγγίσει 4ο βόρεια τον Βασιλίσκο (α Λέοντα). https://physicsgg.me/2022/11/17/ένα-αστέρι-γεννιέται/

Το βράδυ της Πέμπτης η βροχή των Λεοντιδών. Σήμερα το βράδυ μέχρι τα χαράματα της Παρασκευής ο ουρανός στο βόρειο ημισφαίριο θα υποδεχθεί τη βροχή διαττόντων αστέρων Λεοντιδών.Σε όλη τη διάρκεια του έτους κάνουν την εμφάνιση στον ουράνιο θόλο οι αποκαλούμενες «βροχές» διαττόντων αστέρων οι οποίες αν το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες (ύπαρξη νεφώσεων) δημιουργούν ένα εντυπωσιακό θέαμα ειδικά σε εκείνους που αποφασίσουν να παρακολουθήσουν το φαινόμενο σε σημεία χωρίς την έντονη παρουσία του αστικού φωτισμού.Η φθινοπωρινή «βροχή» των διαττόντων αστέρων Λεοντιδών θα κορυφωθεί το βράδυ της Πέμπτης 17 Νοεμβρίου και έως τα χαράματα της Παρασκευής στο βόρειο ημισφαίριο, στο οποίο ανήκει και η Ελλάδα. Οι Λεοντίδες είναι μια μέσης έντασης βροχή διαττόντων, η οποία όμως κατά καιρούς φαίνεται ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Συνήθως φέρνει στον ουρανό της Γης έως 15 «πεφταστέρια» ανά ώρα, αλλά κάθε περίπου 33 χρόνια εμφανίζει ένα περιοδικό αποκορύφωμα με εκατοντάδες ή και δεκάδες χιλιάδες μετέωρα την ώρα. Η πιο πρόσφατη θεαματική χρονιά ήταν το 2001.Η εν λόγω βροχή διαττόντων διαρκεί από τις 6 έως τις 30 Νοεμβρίου και φαίνεται να προέρχεται από τον αστερισμό του Λέοντα, από όπου πήρε και το όνομά της. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τα σωματίδια της σκόνης που έχει αφήσει πίσω της η ουρά του κομήτη 55Ρ/Τέμπλ-Τατλ, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1865 και κάθε Νοέμβριο τα απομεινάρια του διασταυρώνονται με την τροχιά της Γης. Ο κομήτης θα πλησιάσει ξανά τη Γη το 2031. Καθώς η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, τα απομεινάρια του κομήτη συναντούν το ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας του πλανήτη μας, αναφλέγονται λόγω της τριβής και σχηματίζουν φωτεινές σφαίρες, γνωστές ως «πεφταστέρια» ή διάττοντες. Η παρατήρηση των διαττόντων είναι πάντα καλύτερη όταν γίνεται από κάποια σκοτεινή τοποθεσία. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1403409/to-vrady-tis-pemptis-i-vrochi-ton-leontidon/