Δροσος Γεωργιος

Η τεχνητή νοημοσύνη αποκαλύπτει την δομή 200 εκατ. πρωτεϊνών. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει αποκρυπτογραφήσει τη δομή σχεδόν κάθε πρωτεΐνης που είναι γνωστή στην επιστήμη, ανοίγοντας το δρόμο για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων ή τεχνολογιών, με στόχο την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων όπως ο λιμός ή η ρύπανση. Η τρισδιάστατη δομή ανθρώπινης πρωτεΐνης μοντελοποιημένη από το πρόγραμμα AlphaFold Οι πρωτεΐνες είναι τα δομικά στοιχεία της ζωής. Αποτελούνται από αλυσίδες αμινοξέων, συνδεδεμένες σε πολύπλοκα σχήματα και η τρισδιάστατη δομή τους καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία τους. Μόλις μάθουμε πώς αναδιπλώνεται μια πρωτεΐνη, μπορούμε να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε πώς λειτουργεί και πώς μπορούμε να αλλάξουμε τη συμπεριφορά της. Αν και το DNA παρέχει τις οδηγίες για τη δημιουργία της αλυσίδας των αμινοξέων, η πρόβλεψη του πώς αλληλεπιδρούν για να σχηματίσουν ένα τρισδιάστατο σχήμα ήταν πιο δύσκολη και, μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες είχαν αποκρυπτογραφήσει μόνο ένα κλάσμα των 200 εκατομμυρίων πρωτεϊνών που ήταν γνωστές στην επιστήμη.Τον Νοέμβριο του 2020, η ομάδα AI DeepMind ανακοίνωσε ότι είχε αναπτύξει ένα πρόγραμμα που ονομάζεται AlphaFold, το οποίο θα μπορούσε να προβλέψει γρήγορα αυτές τις πληροφορίες, χρησιμοποιώντας έναν αλγόριθμο. Από τότε, διεισδύει στους γενετικούς κώδικες κάθε οργανισμού στον οποίο έχει γίνει η αλληλουχία του γονιδιώματός του και προβλέπει τις δομές των εκατοντάδων εκατομμυρίων πρωτεϊνών που περιέχουν συλλογικά.Πέρυσι, η DeepMind δημοσίευσε τις πρωτεϊνικές δομές για 20 είδη – συμπεριλαμβανομένων σχεδόν και των 20.000 πρωτεϊνών που υπάρχουν στον άνθρωπο – σε μια ανοιχτή βάση δεδομένων. Τώρα ολοκλήρωσε την εργασία της και κυκλοφόρησε προβλεπόμενες δομές για περισσότερες από 200 εκατομμύρια πρωτεΐνες.«Ουσιαστικά, μπορείτε να το σκεφτείτε ότι καλύπτει ολόκληρο το πρωτεϊνικό σύμπαν. Περιλαμβάνει δομές πρόβλεψης για φυτά, βακτήρια, ζώα και πολλούς άλλους οργανισμούς, ανοίγοντας τεράστιες νέες ευκαιρίες στο πρόγραμμα AlphaFold, ώστε να έχει αντίκτυπο σε σημαντικά ζητήματα, όπως η βιωσιμότητα, η επισιτιστική ανασφάλεια και οι παραμελημένες ασθένειες», δήλωσε ο Ντέμις Χασάμπις, ιδρυτής της DeepMind και γενικός διευθυντής.Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν ήδη ορισμένες από τις προηγούμενες προβλέψεις του προγράμματος για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Τον Μάιο, ερευνητές με επικεφαλής τον καθηγητή Μάθιου Χίγκινς στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ανακοίνωσαν ότι χρησιμοποίησαν τα μοντέλα του AlphaFold για να βοηθήσουν στον προσδιορισμό της δομής μιας βασικής πρωτεΐνης παρασίτου της ελονοσίας και να βρουν πού είναι πιθανό να δεσμευτούν τα αντισώματα που θα μπορούσαν να εμποδίσουν τη μετάδοση του παρασίτου.«Προηγουμένως, χρησιμοποιούσαμε μια τεχνική που ονομάζεται κρυσταλλογραφία πρωτεΐνης για να προσδιορίσουμε πώς μοιάζει αυτό το μόριο, αλλά επειδή είναι αρκετά δυναμικό και κινείται, απλά δεν μπορούσαμε να το αντιμετωπίσουμε», είπε ο Χίγκινς. «Όταν πήραμε τα μοντέλα AlphaFold και τα συνδυάσαμε με αυτά τα πειραματικά στοιχεία, ξαφνικά όλα είχαν νόημα. Αυτή η γνώση θα χρησιμοποιηθεί τώρα για το σχεδιασμό βελτιωμένων εμβολίων που προκαλούν τα πιο ισχυρά αντισώματα που εμποδίζουν τη μετάδοση».Τα μοντέλα του AlphaFold χρησιμοποιούνται επίσης από επιστήμονες στο Κέντρο Ενζυμικής Καινοτομίας του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ, για να εντοπίσουν ένζυμα από τον φυσικό κόσμο που θα μπορούσαν να τροποποιηθούν για την πέψη και την ανακύκλωση πλαστικών. «Μας πήρε πολύ χρόνο για να περάσουμε από αυτήν την τεράστια βάση δεδομένων δομών, αλλά άνοιξε όλη αυτή η σειρά από νέα τρισδιάστατα σχήματα που δεν είχαμε δει ποτέ πριν, τα οποία θα μπορούσαν να διασπάσουν τα πλαστικά», δήλωσε ο καθηγητής Τζον ΜακΓκίχαν, ο οποίος ηγείται της έρευνας. «Υπάρχει μια πλήρης αλλαγή παραδείγματος. Μπορούμε πραγματικά να επιταχύνουμε εκεί που πάμε από εδώ – και αυτό μας βοηθά να κατευθύνουμε αυτούς τους πολύτιμους πόρους στα πράγματα που έχουν σημασία».Η καθηγήτρια Ντέιμ Τζάνετ Θόρντον, επικεφαλής της ομάδας και ανώτερος επιστήμονας στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Βιοπληροφορικής του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας, δήλωσε: «Οι προβλέψεις της δομής της πρωτεΐνης AlphaFold χρησιμοποιούνται ήδη με μυριάδες τρόπους. Αναμένω ότι αυτή η τελευταία ενημέρωση θα πυροδοτήσει μια χιονοστιβάδα νέων και συναρπαστικών ανακαλύψεων τους επόμενους μήνες και χρόνια, και όλα αυτά χάρη στο γεγονός ότι τα δεδομένα είναι διαθέσιμα, ανοιχτά για χρήση από όλους». https://physicsgg.me/2022/07/29/η-τεχνητή-νοημοσύνη-αποκαλύπτει-την-δ/

NASA και Roskosmos συμφώνησαν για κοινές πτήσεις στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. H NASA και η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roskosmos υπέγραψαν μια μακροπρόθεσμη συμφωνία για την ολοκλήρωση των πτήσεων με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), που θα επιτρέπει στους Ρώσους κοσμοναύτες να πετούν προς τον διαστημικό σταθμό με αμερικανικά διαστημόπλοια με αντάλλαγμα οι Αμερικανοί να μπορούν να ταξιδεύουν με ρωσικά διαστημόπλοια Soyuz, ανακοίνωσε σήμερα η Roskosmos.«Η συμφωνία είναι προς το συμφέρον της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών και θα προωθήσει την ανάπτυξη της συνεργασίας εντός του πλαισίου του προγράμματος του ISS» αναφέρεται στην ανακοίνωση της Roskosmos, στην οποία προστίθεται ότι η συμφωνία θα διευκολύνει «την εξερεύνηση του διαστήματος για ειρηνικούς σκοπούς».Η NASA και η Roskosmos, που συνεργάζονται επί δύο δεκαετίες στον διεθνή διαστημικό σταθμό, επιδιώκουν εδώ και χρόνια να ανανεώσουν τις πτήσεις ρουτίνας με πληρώματα ως μέρος μιας μακροχρόνιας συνεργασίας των δύο υπηρεσιών, οι οποίες αυτή τη στιγμή είναι ένας από τους τελευταίους κρίκους συνεργασίας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας καθώς οι εντάσεις λόγω του πολέμου στην Ουκρανία αναζωπυρώνονται.Οι πρώτες ολοκληρωμένες πτήσεις στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας θα πραγματοποιηθούν τον Σεπτέμβριο, ανακοίνωσε η NASA, με τον Αμερικανό αστροναύτη Φρανκ Ρούμπιο να πραγματοποιεί πτήση προς τον διεθνή διαστημικό σταθμό(ISS) από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ του Καζακστάν μαζί με δύο Ρώσους κοσμοναύτες, τον Σεργκέι Προκόπιεφ και τον Ντμίτρι Πετέλιν.Σε αντάλλαγμα, η κοσμοναύτης Άννα Κίκινα θα συμμετάσχει μαζί με δύο Αμερικανούς αστροναύτες και έναν Ιάπωνα αστροναύτη σε μια πτήση του διαστημοπλοίου SpaceX Crew Dragon με προορισμό τον ISS, το οποίο θα εκτοξευθεί από το διαστημικό κέντρο Κένεντι της NASA στη Φλόριντα.Οι δύο υπηρεσίες κατά το παρελθόν είχαν μοιραστεί τις θέσεις αστροναυτών στο αμερικανικό διαστημικό λεωφορείο και στο ρωσικό διαστημόπλοιο Σογιούζ.Μετά την απόσυρση του λεωφορείου το 2011, οι ΗΠΑ βασίστηκαν στο ρωσικό διαστημόπλοιο Σογιούζ για την αποστολή Αμερικανών αστροναυτών στον διαστημικό σταθμό μέχρι το 2020, όταν η κάψουλα Crew Dragon της SpaceX αναβίωσε την ικανότητα της NASA για επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις και ξεκίνησε πτήσεις ρουτίνας στον ISS από τη Φλόριντα.Η Κίκινα, που είναι μηχανικός και η μοναδική γυναίκα στο σώμα των ενεργών κοσμοναυτών της Ρωσίας, θα είναι η πρώτη Ρωσίδα που θα πραγματοποιήσει πτήση με την κάψουλα SpaceX’s Crew Dragon. Έχει εκπαιδευθεί για την αποστολή στο αρχηγείο αστροναυτών της NASA στο Χιούστον ενώ η συμφωνία ήταν υπό διαπραγμάτευση.Η διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ έχει δηλώσει ότι η παρουσία τουλάχιστον ενός Ρώσου και ενός Αμερικανού στο διαστημικό σταθμό είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της λειτουργίας του εργαστηρίου.«Οι πτήσεις με ολοκληρωμένα πληρώματα διασφαλίζουν ότι υπάρχουν κατάλληλα εκπαιδευμένα μέλη πληρώματος στον σταθμό για την απαραίτητη συντήρηση και τους διαστημικούς περιπάτους» αναφέρεται σε σημερινή ανακοίνωση της NASA. Λίγο πριν ανακοινωθεί η συμφωνία, ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν αντικατέστησε τον επικεφαλής της Roscosmos, Ντμίτρι Ρογκόζιν, με τον Γιούρι Μπορίσοφ, πρώην αναπληρωτή πρωθυπουργό και αναπληρωτή υπουργό άμυνας.Εν τω μεταξύ, με προεδρικό διάταγμα ο Ντμίτρι Ρογκόζιν απολύθηκε από τη θέση του Γενικού Διευθυντή της Roscosmos. Νέος Γενικός Διευθυντής ορίστηκε ο Γιούρι Μπορίσοφ.

Απαιτείται μια νέα θεωρία για την κατανόηση της ύλης στο Σύμπαν. … τονίστηκε στο παγκόσμιο συνέδριο διαστημικής έρευνας COSPAR ‘22 που φιλοξενείται στην ΑθήναΣτα πολύτιμα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας για να διαβάσουμε κάτω από ένα νέο πρίσμα το Σύμπαν αναφέρθηκαν τρεις κορυφαίοι επιστήμονες της διαστημικής έρευνας, οι οποίοι συμμετέχουν στο παγκόσμιο συνέδριο αστρονομίας Cospar που φέτος φιλοξενείται στην Αθήνα.Αν και το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb έχει αυτήν την περίοδο την τιμητική του με τις εικόνες τού απώτερου σύμπαντος που συνέλαβε στον φακό του, εξίσου σημαντικός είναι ο ρόλος πιο αφανών πιονέρων της έρευνας, όπως το φασματόμετρο AMS στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.Όπως σημείωσε στη συνέντευξη Τύπου ο επικεφαλής ερευνητής του προγράμματος AMS Experiment στο ΜΙΤ Αντρέι Κούνιν, «ο AMS έχει συλλέξει τα τελευταία δέκα χρόνια 200 δισ. κοσμικές ακτίνες, οδηγώντας σε νέες γνώσεις για το Σύμπαν, ενώ οι μελέτες του AMS για βαρύτερα σωματίδια αντιύλης ανοίγουν ένα νέο ανεξερεύνητο πεδίο». Ο ίδιος εξήγησε πως «η ακριβής και συστηματική μελέτη των κοσμικών πυρήνων (μέχρι ενέργειες πολλών τρισ. ηλεκτρονιοβόλτ) δείχνει ότι απαιτείται μια νέα, ολοκληρωμένη θεωρία για την κατανόηση της ύλης στο Σύμπαν».Ο AMS είναι ένας ανιχνευτής σωματιδιακής φυσικής προσαρμοσμένος να λειτουργεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Και είναι ο ιδανικός μαγνητικός φασματογράφος για τη μελέτη των ιδιοτήτων της αρχέγονης αντιύλης και της ύλης που, όπως είπε ο Αντρέι Κούνιν, έχουν ίση μάζα αλλά αντίθετο φορτίο, ενώ απορροφώνται από τη γήινη ατμόσφαιρα. «Τα σωματίδια αντιύλης (ποζιτρόνια και αντιπρωτόνια) παρέχουν ισχυρές ενδείξεις ότι προέρχονται από τις συγκρούσεις σωματιδίων σκοτεινής ύλης ή από νέα αστροφυσικά αντικείμενα» υπογράμμισε ακόμη.Οι μαύρες τρύπες και η αναζήτησή τους με το James Webb ήταν το θέμα που ανέπτυξε με εκλαϊκευμένο τρόπο ο βραβευμένος με Νομπέλ επιστήμονας Τζον Μάθερ. «Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA, της ESA και της CSA, εκτοξεύθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2021 με έναν πύραυλο Ariane 5 και άρχισε να λειτουργεί επιστημονικά, με πιθανή διάρκεια ζωής 20 ετών. Το τηλεσκόπιο και τα επιστημονικά του όργανα είναι καλύτερα από τις προβλέψεις, και έχουν ήδη δημοσιοποιηθεί 5 πρώιμες παρατηρήσεις: το νεφέλωμα της Τρόπιδας (περιοχή αστρογένεσης), ο εξωπλανήτης WASP-96 b, το Νότιο Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα (πλανητικό νεφέλωμα), το κουιντέτο του Stephan (αλληλεπιδρώντες γαλαξίες, συμπεριλαμβανομένου ενός ενεργού γαλαξιακού πυρήνα), και το SMACS 0723 (γαλαξιακό σμήνος με βαρυτικούς φακούς και φάσματα πρώιμων γαλαξιών)».Στον μικροδορυφόρο MICROSCOPE αναφέρθηκε τέλος ο επικεφαλής του προγράμματος Μάνουελ Ροντρίγκες. Ο μικροδορυφόρος αυτός πέταξε από το 2016 έως το 2018, ενώ η επεξεργασία των δεδομένων του που σχετίζονται με την λεγόμενη Αρχή της Ισοδυναμίας, ολοκληρώθηκε πέρυσι και θα παρουσιαστούν τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.Το συνέδριο COSPAR ’22 που συγκέντρωσε στη χώρα μας την αφρόκρεμα της διαστημικής έρευνας θα ολοκληρώσει τις εργασίες του την ερχόμενη Κυριακή 24 Ιουλίου. https://physicsgg.me/2022/07/20/απαιτείται-μια-νέα-θεωρία-για-την-κατα/

H ‘αστυνομία μαύρων τρυπών’ συνέλαβε μια αδρανή μαύρη τρύπα. … έξω από τον Γαλαξία μας Καλλιτεχνική απεικόνιση του συστήματος VFTS 243 στο Νεφέλωμα Ταραντούλα που βρίσκεται στον γειτονικό γαλαξία μας Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου Μια ομάδα φυσικών, γνωστή για την απόρριψη ανακαλύψεων μαύρων τρυπών, βρήκε μια μαύρη τρύπα – κατάλοιπο άστρου – στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνο. Σύμφωνα με τον Tomer Shenar, για πρώτη φορά, η ομάδα μας επικεντρώθηκε στην ανακάλυψη μιας μαύρης τρύπας, καί όχι στην απόρριψή της. Εντοπίσαμε μια «βελόνα στ’ άχυρα». Επιπλέον διαπιστώθηκε, ότι το άστρο από το οποίο προήλθε η μαύρη τρύπα εξαφανίστηκε χωρίς κανένα σημάδι ισχυρής έκρηξης.Η ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε μετά από έξι χρόνια παρατηρήσεων με το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (ESO). Η ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι αυτή είναι η πρώτη «αδρανής» αστρικής μάζας μαύρη τρύπα που έχει ανιχνευθεί έξω από τον γαλαξία μας.Αυτές οι μαύρες τρύπες σχηματίζονται όταν τεράστια άστρα φτάνουν στο τέλος της ζωής τους και καταρρέουν από την βαρύτητά τους. Η μαύρη τρύπα θεωρείται «αδρανής» εφόσον δεν καταβροχθίζει ύλη π.χ. από γειτονικό άστρο, οπότε δεν εκπέμπεται ακτινοβολία Χ. Η μαύρη τρύπα που βρέθηκε έχει μάζα τουλάχιστον εννέα φορές την μάζα του Ήλιου μας και περιφέρεται γύρω από ένα θερμό, μπλε άστρο με μάζα 25 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου.Οι αδρανείς μαύρες τρύπες είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπιστούν καθώς δεν αλληλεπιδρούν έντονα με το περιβάλλον τους.Για να βρεθεί η μαύρη τρύπα του συστήματος VFTS 243, μελετήθηκαν περίπου 1000 τεράστια άστρα στην περιοχή του Νεφελώματος Ταραντούλα του Μεγάλου Νέφους του Μαγγελάνου, αναζητώντας αυτά που θα μπορούσαν να έχουν μαύρες τρύπες ως συνοδούς. Το να αναγνωριστούν αυτοί οι συνοδοί ως μαύρες τρύπες είναι εξαιρετικά δύσκολο, καθώς υπάρχουν πολλές εναλλακτικές δυνατότητες.Ως ερευνητής που έχει απορρίψει πολλές πιθανές μαύρες τρύπες τα τελευταία χρόνια, ήμουν εξαιρετικά δύσπιστος σχετικά με αυτήν την ανακάλυψη, λέει ο Shenar. Όταν ο Tomer μου ζήτησε να ελέγξω ξανά τα ευρήματά του, είχα τις αμφιβολίες μου. Αλλά δεν μπορούσα να βρω μια εύλογη εξήγηση των δεδομένων εάν δεν περιελάμβαναν μια μαύρη τρύπα.Το αστέρι που σχημάτισε τη μαύρη τρύπα στο σύστημα VFTS 243 φαίνεται να έχει καταρρεύσει χωρίς να φήσει κάποιο σημάδι έκρηξης. Στοιχεία για ένα τέτοιο σενάριο «άμεσης κατάρρευσης» έχουν εμφανιστεί πρόσφατα, αλλά η μελέτη μας παρέχει αναμφισβήτητα μία από τις πιο άμεσες ενδείξεις. Κάτι που έχει μεγάλες συνέπειες στην θεωρία σχηματισμού μαύρων τρυπών. https://physicsgg.me/2022/07/19/h-αστυνομία-μαύρων-τρυπών-συνέλαβε-μι/

Αυτός είναι ο αρχαιότερος γαλαξίας. … που έχουμε δει μέχρι σήμερα Εντοπίστηκε στα πρώτα δεδομένα του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Σχηματίστηκε 300 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη! Αυτό σημαίνει ότι έχει ηλικία ίση με το 97,8% της ηλικίας του Σύμπαντος. Η ανακάλυψη περιγράφεται στη δημοσίευση των Naidu et al, με τίτλο «Two Remarkably Luminous Galaxy Candidates at z≈11−13 Revealed by JWST» όπου διαπιστώνεται ότι ο γαλαξίας (τον οποίο αποκαλούν GLASS-z13) έχει διάμετρο περίπου 500 parsecs και μάζα περίπου ίση με ένα δισεκατομμύριο ηλιακές μάζες. Μόλις μια εβδομάδα μετά τη δημοσιοποίηση των πρώτων εικόνων από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, του πιο ισχυρού που σχεδιάστηκε ποτέ, οι αστρονόμοι αναφέρουν ότι ενδέχεται να έχει ήδη ανακαλύψει τον πιο μακρινό γαλαξία που έχει παρατηρηθεί στα χρονικά, ο οποίος υπήρχε πριν από 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια!Με την ονομασία GLASS-z13, ο συγκεκριμένος γαλαξίας εκτιμάται ότι υπήρχε μόλις 300 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang) – το κοσμικό φαινόμενο που αποτέλεσε την «αφετηρία» του σύμπαντος. Φέρεται, δηλαδή, να είναι 100 εκατομμύρια χρόνια προγενέστερος από το προηγούμενο ρεκόρ που έχει καταγραφεί, σύμφωνα με όσα είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) ο Ρόχαν Ναιντού από το Κέντρο Αστροφυσικής του Χάρβαρντ.Ο Ναιντού είναι ο βασικός συγγραφέας μιας μελέτης που αναλύει δεδομένα από τις πρώτες παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Τα δεδομένα δημοσιεύονται στο διαδίκτυο για όλους τους αστρονόμους στον κόσμο.Μια από τις κύριες αποστολές του υπερσύγχρονου διαστημικού τηλεσκοπίου είναι να παρατηρήσει τους πρώτους γαλαξίες που σχηματίστηκαν μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, η οποία χρονολογείται πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια.Στην αστρονομία, η παρατήρηση απόμακρων αντικειμένων μοιάζει με ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο. Το φως του Ήλιου, για παράδειγμα, χρειάζεται οκτώ λεπτά για να φτάσει στη Γη. Παρατηρώντας όσο το δυνατόν πιο απόμακρα αντικείμενα, μπορούμε να αντιληφθούμε πώς ήταν πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το φως από τον γαλαξία GLASS-z13 υπολογίζεται πως εκπέμπεται πριν από 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια.Αν και αυτή η μελέτη δεν έχει αξιολογηθεί ακόμη, δημοσιεύτηκε ως «προεπισκόπηση» προκειμένου να είναι άμεσα προσβάσιμη από την κοινότητα των ειδικών. Έχει υποβληθεί προς δημοσίευση σε επιστημονική επιθεώρηση, σύμφωνα με τον Ναϊντού.Ήδη πολλοί αστρονόμοι σχολιάζουν με ενθουσιασμό τη συγκεκριμένη ανακάλυψη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Τα ρεκόρ στην αστρονομία ήδη παραπαίουν», έγραψε στο Twitter ο Τόμας Τσουρμπούχεν, επιστημονικός συνεργάτης της NASA, ο οποίος έκανε λόγο για «πολλά υποσχόμενο» εύρημα.Μια δεύτερη επιστημονική ομάδα κατέληξε επίσης στο ίδιο συμπέρασμα με τον Ρόχαν Ναϊντού, κάτι που τον κάνει «πιο σίγουρο» για την εκτίμησή του.Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb εκτοξεύτηκε πριν από περίπου έξι μήνες. Κόστισε σχεδόν 10 δισεκατομμύρια δολάρια και τα καύσιμά του επαρκούν για περίπου 20 χρόνια. Ως εκ τούτου, οι αστρονόμοι φιλοδοξούν να μάθουν πολλά από τα μυστικά του σύμπαντος τα επόμενα χρόνια. https://physicsgg.me/2022/07/21/αυτός-είναι-ο-αρχαιότερος-γαλαξίας/

Φόρος τιμής στον Stefan Banach. Αφιερωμένο στον Πολωνό Stefan Banach (Στέφαν Μπάναχ), έναν από τους σημαντικότερους μαθηματικούς του 20ου αιώνα, είναι το σημερινό doodle της Google. Αφιερωμένο στον Πολωνό Stefan Banach (Στέφαν Μπάναχ), έναν από τους σημαντικότερους μαθηματικούς του 20ου αιώνα, είναι το σημερινό doodle της Google.Σαν σήμερα το 1922, ο επιδραστικός μαθηματικός έγινε επίσημα καθηγητής.Ο Στέφαν Μπάναχ ήταν ο ιδρυτής της σύγχρονης συναρτησιακής ανάλυσης και αρχικό μέλος της Σχολής Μαθηματικών της Λβιβ. Το κύριο έργο του ήταν το βιβλίο «Théorie des Operations Linéaires» (Θεωρία Γραμμικών Πράξεων) του 1932. Επρόκειτο για την πρώτη μονογραφία για τη γενική θεωρία της συναρτησιακής ανάλυσης.Γεννήθηκε στην Κρακοβία τον Μάρτιο του 1892 και φοίτησε στο 4ο γυμνάσιο, όπου εργάστηκε σε προβλήματα μαθηματικών με τον φίλο του, Βίτολντ Βίλκος. Μετά την αποφοίτησή του το 1910, μετακόμισε στο Λβουφ (σημερινό Λβιβ). Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, επέστρεψε στην Κρακοβία, όπου έγινε φίλος με τον Χιούγκο Στάινχαους.Αφού ο Μπάναχ έλυσε μερικά μαθηματικά προβλήματα που ο Στάινχαους θεωρούσε δύσκολα, δημοσίευσαν την πρώτη τους κοινή εργασία. Το 1919, με αρκετούς άλλους μαθηματικούς, ο Μπάναχ σχημάτισε μια μαθηματική εταιρεία. Το 1920 έλαβε θέση βοηθού στο Πολυτεχνείο του Λβουφ και σύντομα έγινε καθηγητής στο Πολυτεχνείο και μέλος της Πολωνικής Ακαδημίας Μάθησης. Οργάνωσε το Σχολή Μαθηματικών της Λβιβ, ενώ γύρω στο 1929 άρχισε να γράφει τα Théorie des Operations Lineaires.Μετά το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μπάναχ έγινε κοσμήτορας του Τμήματος Μαθηματικών και Φυσικής του Πανεπιστημίου του Λβουφ. Το 1941, όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν το Λβουφ, όλα τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έκλεισαν στους Πολωνούς. Ως αποτέλεσμα, ο Μπάναχ αναγκάστηκε να κερδίζει τα προς το ζην ως τροφοδότης αίματος ψειρών στο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Τύφο και τους Ιούς «Ρούντολφ Βάιγκλ».Ενώ η δουλειά εμπεριείχε τον κίνδυνο μόλυνσης από τύφο, τον προστάτευε από το να σταλεί σε καταναγκαστική εργασία στη Γερμανία και από άλλες μορφές καταστολής. Όταν οι Σοβιετικοί ανακατέλαβαν το Λβουφ το 1944, ο Μπάναχ επανίδρυσε το Πανεπιστήμιο. Ωστόσο, επειδή οι Σοβιετικοί απομάκρυναν Πολωνούς από τα πρώην πολωνικά εδάφη που είχαν προσαρτηθεί από τη Σοβιετική Ένωση, ο Μπάναχ ετοιμάστηκε να επιστρέψει στην Κρακοβία. Πριν προλάβει να το κάνει, πέθανε τον Αύγουστο του 1945, έχοντας διαγνωστεί επτά μήνες νωρίτερα με καρκίνο του πνεύμονα.Μερικές από τις αξιοσημείωτες μαθηματικές έννοιες που φέρουν το όνομα του Μπάναχ περιλαμβάνουν τις: χώρος Μπάναχ, άλγεβρα Μπάναχ, μέτρο Μπάναχ, παράδοξο Μπάναχ-Τάρσκι, θεώρημα Χαν-Μπάναχ, θεώρημα Μπάναχ-Στάινχαους, παιχνίδι Μπάναχ-Μάζουρ, θεώρημα Μπάναχ-Αλάογλου και θεώρημα σταθερού σημείου Μπάναχ.

Το πείραμα LHCb ψάχνει και για σκοτεινά φωτόνια. Η σημερινή έρευνα για τα υποατομικά σωματίδια είναι μια περίπλοκη διαδικασία στην οποία απαιτείται η συνεισφορά εκατοντάδων – μπορεί και χιλιάδων – επιστημόνων και μηχανικών για το στήσιμο και την εκτέλεση ενός πειράματος, αλλά και για την ανάλυση του τεράστιου όγκου των δεδομένων που συλλέγονται. To γεγονός αυτό κάνει τους φυσικούς εφευρετικούς, έτσι ώστε να εκμεταλλεύονται στο έπακρο τους επιταχυντές και τις πειραματικές διατάξεις που ήδη υπάρχουν. Κι αυτό ακριβώς ξεκίνησε μια μικρή ομάδα φυσικών στο πείραμα LHCb του CERN. Τα «σκοτεινά φωτόνια» είναι υποθετικά σωματίδια του σκοτεινού τομέα, ένα νέο είδος μποζονίων βαθμίδας, που μεσολαβούν στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των σωματιδίων της σκοτεινής ύλης. To πείραμα LHCb ελπίζει να αποκτήσει πρόσβαση στον σκοτεινό τομέα ανιχνεύοντας κανονικά φωτόνια διαμέσου της παραγωγής ζευγών ηλεκτρονίου-ποζιτρονίου που προέρχονται από σκοτεινά φωτόνια με πολύ μικρότερες μάζες. Ο ανιχνευτής LHCb σχεδιάστηκε αρχικά για να μελετήσει ένα σωματίδιο γνωστό όμορφο ή πυθμένας κουάρκ. Στη συνέχεια όμως διαπιστώθηκε ότι ο LHCb θα μπορούσε να κάνει περισσότερα. Ο Daniel Johnson, μαζί με μια ομάδα περίπου 10 ερευνητών από το MIT, το Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι και το CERN, χρησιμοποιούν το πείραμα LHCb για τον εντοπισμό σωματιδίων της μυστηριώδους σκοτεινής ύλης.Εδώ και δεκαετίες, οι επιστήμονες επιχειρούν την κατασκευή ολοένα και μεγαλύτερων αναιχνευτών με βελτιωμένη ευαισθησία ώστε να παρατηρήσουν κάποιο σωματίδιο σκοτεινής ύλης που θα αλληλεπιδράσει με τον ίδιο τον ανιχνευτή. Αυτά τα πειράματα συνήθως πραγματοποιούνται κάτω από τη Γη ώστε να ελαχιστοποιηθούν άλλοι, πιο συχνοί τύποι αλληλεπιδράσεων που θα μπορούσαν να καλύψουν πιθανά σήματα σκοτεινής ύλης.Όμως αυτές οι άμεσες αναζητήσεις ανίχνευσης δεν έχουν βρει ακόμη τίποτα. Αυτό δεν σημαίνει ότι απέτυχαν. Έχουν σημειώσει εξαιρετική επιτυχία μέχρι στιγμής για να μας πουν τι δεν είναι η σκοτεινή ύλη.Οι φυσικοί υιοθετούν πιο πρωτότυπες ιδέες σχετικά με το πως θα μπορούσαν να συμπεριφέρονται τα σωματίδια της σκοτεινής ύλης. Μια αρκετά δημοφιλής ιδέα είναι ότι η σκοτεινή ύλη μπορεί να μην αλληλεπιδρά άμεσα με την συνηθισμένη ύλη. Αντίθετα, μπορεί να είναι μέρος ενός σκοτεινού τομέα σωματιδίων και δυνάμεων που υπάρχουν εντελώς ξεχωριστά και παράλληλα με αυτά που συνθέτουν τον κόσμο που βιώνουμε καθημερινά.Οι φυσικοί ελπίζουν ότι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτόν τον σκοτεινό τομέα διαμέσου μιας «πύλης», μιας σπάνιας υποθετικής διαδικασίας που προκαλεί την σύνδεση μεταξύ των συνηθισμένων και των σκοτεινών σωματιδίων. Η ομάδα του LHCb ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τις αλληλεπιδράσεις που μετατρέπουν ένα σκοτεινό φωτόνιο σε κανονικό φωτόνιο, το οποίο στη συνέχεια θα διασπαστεί σε φορτισμένα σωματίδια τα οποία μπορούν να ανιχνευθούν.Οι προηγούμενες προσπάθειες έχουν αποκλείσει την ύπαρξη σκοτεινών φωτονίων με συγκεκριμένες ιδιότητες, αλλά ο τωρινός σχεδιασμός του πειράματος LHCb διευρύνει τα όρια μαζών και χρόνων ζωής των σκοτεινών φωτονίων που θα μπορούσε να ανιχνεύσει. Και επιπλέον, η παρατήρηση αυτών των φωτονίων δεν απαιτεί αναβαθμίσεις του ανιχνευτή LHCb.Σύμφωνα με τον Johnson: Κάποιος κάποτε θα ανακαλύψει ένα σωματίδιο σκοτεινής ύλης. Γιατί να μην είναι ο LHCb;Και όταν βρεθεί, θα ανατρέψει τη φυσική όπως την ξέρουμε. Θα ήταν μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις των τελευταίων εκατό χρόνων. Θα άλλαζε εντελώς τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε το σύμπαν μας. https://physicsgg.me/2022/07/20/το-πείραμα-lhcb-ψάχνει-και-για-σκοτεινά-φω/

Είναι σαν να άνοιξαν οι πύλες του Σύμπαντος. … σύμφωνα με τον ερευνητή Πολυχρόνη Πατάπη, μέλος της ομάδας του James Webb «Μόλις έφτασαν τα πρώτα δεδομένα από το τηλεσκόπιο, οι πρώτες εικόνες, αγκαλιαστήκαμε με τον συνάδελφό μου, Ελληνας κι αυτός, ο Γιάννης Αργυρίου, που καθόταν δίπλα μου στο control room. Ημασταν όλοι συγκινημένοι και ενθουσιασμένοι. Νομίζω ότι οι αμερικανικές ταινίες με αποστολές στο Διάστημα, όπου όλοι πανηγυρίζουν και αγκαλιάζονται όταν επιτυγχάνεται ο στόχος, αποτυπώνουν καλά τη συγκεκριμένη στιγμή». Ο Πολυχρόνης Πατάπης ήταν από τους πρώτους που είδαν τις εικόνες από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Ηταν στα μέσα του προηγούμενου Απριλίου και βρισκόταν, όπως κάθε μέρα τους τελευταίους έξι μήνες, στην αίθουσα ελέγχου του Space Telescope Science Institute στη Βαλτιμόρη, εκεί όπου συλλέγονται και αναλύονται όλα τα δεδομένα που στέλνει το τηλεσκόπιο. Πριν από λίγες μέρες δόθηκαν στη δημοσιότητα από τη NASA κάποιες από αυτές τις εικόνες, οι βαθύτερες φωτογραφίες του Σύμπαντος που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα και μας δείχνουν πώς ήταν το Σύμπαν 100 έως 250 εκατ. χρόνια μετά το Μπιγκ Μπανγκ. Είναι ένας συναρπαστικός δρόμος που μόλις άνοιξε και αναμένεται, όπως λέει στην «Κ» ο κ. Πατάπης, «να κρύβει πολλές εκπλήξεις».Για τη δημιουργία του James Webb εργάζονται εδώ και χρόνια χιλιάδες άνθρωποι σε Ευρώπη και Αμερική. Ενας από αυτούς είναι και ο Ελληνας ερευνητής. Γεννήθηκε στη Σαλαμίνα το 1990 από Ελληνα πατέρα και μητέρα Ελβετίδα. Ολοκλήρωσε προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές στη Φυσική στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης και, παράλληλα με το μεταπτυχιακό του, εργάστηκε ως βοηθός στην έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη όσον αφορά την απεικόνιση εξωπλανητών, όπου υπήρξε η πρώτη εισαγωγή του στον τομέα της Αστροφυσικής. Ο Πολυχρόνης Πατάπης (δεξιά) και ο Dr. Adrian Glauser βγάζουν σέλφι μπροστά στην κονσόλα του MIRI, μέσα στην αίθουσα ελέγχου του Space Telescope Science Institute στη Βαλτιμόρη. Τα τελευταία πέντε χρόνια αφοσιώθηκε, μαζί με άλλους ερευνητές από πανεπιστήμια της Ευρώπης, στην κατασκευή του οργάνου MIRI (Mid-Infrared instrument), ένα από τα τέσσερα κύρια επιστημονικά όργανα του τηλεσκοπίου James Webb. Τι είναι όμως το MIRI; «Μια “κάμερα” που μας ανοίγει την πόρτα στο υπέρυθρο Διάστημα», εξηγεί στην «Κ». «Δίνει τη δυνατότητα στο τηλεσκόπιο να βλέπει διαφορετικά χρώματα σε πολύ μεγαλύτερα μήκη κύματος απ’ ό,τι, λ.χ., το τηλεσκόπιο Hubble. Οσο πιο μεγάλο είναι το μήκος κύματος τόσο πιο ευαίσθητοι είμαστε σε πηγές χαμηλότερης θερμοκρασίας».Το τηλεσκόπιο στάλθηκε σε ένα σημείο που βρίσκεται 1,5 εκατ. χιλιόμετρα μακριά από τη Γη και ονομάζεται Λαγκράνζ 2. «Χρειαζόμασταν ένα σημείο σκοτεινό και παγωμένο», λέει ο κ. Πατάπης. «Σε αυτές τις συνθήκες λειτουργεί το τηλεσκόπιο. Το MIRI συγκεκριμένα είναι το πιο κρύο όργανο του τηλεσκοπίου. Για να δουλέψει σωστά έπρεπε να παγώσει στους 6 βαθμούς Κέλβιν (-266 βαθμούς Κελσίου), έτσι ώστε να είναι πιο κρύο από τα αντικείμενα που σκοπεύει να παρατηρεί. Μετά την αποστολή του περιμέναμε τρεις μήνες για να φτάσει σ’ αυτή τη θερμοκρασία και το επιτύχαμε με τη χρήση ενός “ψυγείου”, για να το περιγράψω όσο πιο απλά μπορώ. Από τότε παρακολουθούμε διαρκώς τη θερμοκρασία του, την “υγεία” του γενικότερα, έτσι ώστε αν συμβεί κάτι να αντιδράσουμε αμέσως. Αν όλα λειτουργήσουν άψογα, η μέγιστη διάρκεια ζωής του τηλεσκοπίου είναι περίπου είκοσι χρόνια. Φανταστείτε λοιπόν τι μπορούμε να περιμένουμε».Είναι το τηλεσκόπιο James Webb μια «χρονομηχανή», όπως λένε κάποιοι; «Ναι, θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε χρονομηχανή», απαντά ο Ελληνας ερευνητής. «Καταγράφει τις πρώτες στιγμές του Σύμπαντος. Η πρώτη εικόνα μάς ταξιδεύει 13,6 δισ. χρόνια πίσω. Βλέπουμε τους πιο παλιούς γαλαξίες». Αρα, μπορούμε να πάμε και πιο κοντά στο Μπιγκ Μπανγκ; «Αυτό είναι δύσκολο γιατί πριν από τη δημιουργία των πρώτων άστρων και γαλαξιών υπάρχει ένα κενό που λέγεται dark ages, όπου η ύλη στο Σύμπαν δεν ήταν ορατή διότι το φως δεν μπορούσε να ταξιδέψει μέσα στην ύλη αυτή. Ομως, φωτογραφίζοντας τους πρώτους γαλαξίες που δημιουργήθηκαν, θα έχουμε πληροφορίες για το πώς ήταν κατανεμημένη η ύλη και πώς εξελίχθηκε το Σύμπαν. Είναι αδιανόητα τα “παράθυρα” που μας ανοίγονται στη γνώση και στην κατανόηση του κόσμου. Από επιστημονικής απόψεως επίσης είναι τρομακτικό το μέγεθος του τηλεσκοπίου. Βλέπουμε πράγματα για πρώτη φορά. Είναι σαν να άνοιξαν οι πύλες του Σύμπαντος… Εχουμε τόσο πολλά να μάθουμε τα επόμενα χρόνια και είναι βέβαιο ότι θα έχουμε εκπλήξεις. Ηδη ο αριθμός των γαλαξιών που βρίσκονται σε κάθε εικόνα είναι εκπληκτικός. Οι γενιές επιστημόνων που θα ακολουθήσουν θα έχουν περισσότερες απαντήσεις σε ερωτήματα για την αρχή του Σύμπαντος, τις ατμόσφαιρες, τους πλανήτες σε άλλα συστήματα». «Χρυσή» επένδυση Για το μεγαλύτερο και πιο εξελιγμένο τηλεσκόπιο που έχει σταλεί ποτέ στο Διάστημα έχουν επενδυθεί περισσότερα από 10 δισ. εκατ. δολάρια και έχουν περάσει γύρω στα είκοσι πέντε χρόνια από τον αρχικό σχεδιασμό. «Ως ανθρωπότητα αυτοί πρέπει να είναι οι στόχοι μας. Μη βλέπετε μόνο τις συγκλονιστικές εικόνες του Σύμπαντος που δημοσιοποιήθηκαν. Σκεφτείτε πόση νέα γνώση, πόση τεχνολογία έχει παραχθεί μέσα από αυτήν την προσπάθεια που τώρα αξιοποιείται στην Ιατρική και σε πολλά άλλα πεδία και επιστρέφεται με πολλούς τρόπους στην κοινωνία. Η τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε, για παράδειγμα, στο να γίνει η εστίαση του τηλεσκοπίου, και έχει ακρίβεια νανόμετρου, χρησιμοποιείται ήδη στις εγχειρήσεις στα μάτια». Εντυπωσιακές εικόνες από το τηλεσκόπιο James Webb έδωσε στη δημοσιότητα η NASA την Τρίτη. Στη φωτογραφία απεικονίζεται το Νεφέλωμα του νοτίου Δακτυλίου. Απαντήσεις από τη μελέτη εξωπλανητών – Τι θα κερδίσουμε από τη μελέτη των εξωπλανητών, που είναι και το πεδίο σας; – Οι εξωπλανήτες προσπαθούν να απαντήσουν το ερώτημα: Πώς έτυχε και βρισκόμαστε σε αυτόν τον πλανήτη, σε αυτό το ηλιακό σύστημα, με τη χημική σύσταση και τις συνθήκες που εντέλει οδήγησαν στη δημιουργία της ζωής; Προσπαθούμε να ερευνήσουμε το πώς εξηγείται η ποικιλομορφία των εξωπλανητών που έχουν ανακαλυφθεί, με πλανήτες εντελώς διαφορετικούς από αυτούς που γνωρίζουμε στη δική μας γειτονιά. Οσο καλύτερα καταλάβουμε τους εξωπλανήτες, τόσο καλύτερα μπορούμε να απαντήσουμε το παραπάνω ερώτημα, να υπολογίσουμε πόσοι από τους πλανήτες θα είχαν συνθήκες κατάλληλες για ζωή, και ίσως ακόμη και στο μακρινό μέλλον να δούμε στοιχεία στην ατμόσφαιρα κάποιου πλανήτη που αποδεικνύουν την ύπαρξη ζωής. – Ποιο είναι το επόμενο μεγάλο στοίχημα; – Για εμένα προσωπικά, και σε σχέση με το τηλεσκόπιο James Webb, ελπίζω να επιτύχουμε να ερευνήσουμε τη χημική σύσταση και δυναμική (σύννεφα, άνεμοι) της ατμόσφαιρας γιγάντιων εξωπλανητών παρόμοιων με τον Δία και να συλλέξουμε στοιχεία για τη διαδικασία γέννησης αυτών των πλανητών. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε καταφέρει να απεικονίσουμε κάποιον πλανήτη κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του. Πιστεύω ότι με το Webb αυτό θα είναι εφικτό. 25/12/21 Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb εκτοξεύθηκε από το ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο του Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας στη Νότια Αμερική, χάρη σε πύραυλο Arianne. 18 εξάγωνοι καθρέφτες κατασκευασμένοι από επιχρυσωμένο βηρύλλιο αποτελούν το κύριο κάτοπτρο. 25 τετραγωνικά μέτρα είναι το εμβαδόν κατόπτρων συλλογής φωτός, 6 φορές μεγαλύτερο από αυτό του Hubble. 1998 ξεκίνησε η εκπόνηση του αρχικού σχεδίου και αφορούσε εκτόξευση το 2007 με συνολικό προϋπολογισμό 1 δισ. δολαρίων. Το 2019, NASA και ESA συμφώνησαν ότι το κόστος έπρεπε να αναπροσαρμοσθεί σε περίπου 10 δισ. δολάρια. https://physicsgg.me/2022/07/17/είναι-σαν-να-άνοιξαν-οι-πύλες-του-σύμπα/

Στην Αθήνα η παγκόσμια πρώτη των επιστημονικών συμπερασμάτων του James Webb. Η Αθήνα γίνεται από σήμερα η παγκόσμια πρωτεύουσα της αστρονομίας κι ενώ δεν έχουν περάσει παρά λίγα 24ωρα από την ημέρα που δόθηκαν στη δημοσιότητα οι φωτογραφίες του τηλεσκοπίου James Webb μέσω των οποίων γνωρίσαμε τις πιο μακρινές γωνιές του σύμπαντος. Η 44η Γενική Συνέλευση της Διεθνούς Επιτροπής Διαστημικής Έρευνας, ή αλλιώς Cospar 2022, αποκτά ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον όχι μόνο για την ελίτ της διαστημικής έρευνας που θα συγκεντρωθεί στην Αθήνα αλλά και για το ευρύ κοινό.Όπως εξάλλου δηλώνει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο ο Σταμάτης Κριμιζής, πρόεδρος της επιστημονικής οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου, στην Αθήνα θα γίνει η πρώτη επιστημονική παρουσίαση της έρευνας του James Webb.Θα γίνει, επίσης, και μια εκλαϊκευμένη παρουσίαση του υλικού από τον Τζον Μάθερ, νομπελίστα και επικεφαλής του προγράμματος του διαστημικού τηλεσκοπίου. -Είναι μια ευτυχής χρονική σύμπτωση κύριε Κριμιζή η δημοσίευση των εικόνων του James Webb με τη διεξαγωγή του συνεδρίου Cospar 2022 στην Αθήνα; Αν σας μιλήσω λίγο για το παρασκήνιο θα καταλάβετε πως μπορεί να μην είναι και τόσο. Ο επικεφαλής των επιστημονικών προγραμμάτων της NASA, που ήταν επιφορτισμένος με τον προγραμματισμό της εκτόξευσης, είναι ο Τόμας Ζουρμπούτσεν. Tον γνωρίζω καλά, έχω υπάρξει μέντοράς του στη NASA. Εχω κάθε λόγο να πιστεύω λοιπόν πως έλαβε υπόψη του τις ημερομηνίες διεξαγωγής του συνεδρίου.Δεν ήταν βέβαια δεδομένο πως τα δυο γεγονότα θα συνέπιπταν. Αν κάποιο από τα βήματα δεν πήγαινε καλά, το χρονικό περιθώριο θα ήταν διαφορετικό. Ας μην ξεχνάμε πως η αρχική εκτίμηση ήταν πως οι πρώτες εικόνες θα δίνονταν στη δημοσιότητα τον Αύγουστο. Όμως δόθηκαν στις 12 Ιουλίου. Κι έτσι στην Αθήνα θα γίνει για πρώτη φορά η επιστημονική παρουσίαση της έρευνας του James Webb. -Ο Σταμάτης Κριμιζής τι βλέπει σε αυτές τις φωτογραφίες; Αυτό που μου έκανε τρομερή εντύπωση είναι ότι επειδή αυτό το τηλεσκόπιο έχει τη δυνατότητα να κοιτάει το φάσμα των ακτινοβολιών και να μπορεί με αυτόν τον τρόπο να αποτυπώνει τις γραμμές που αντιστοιχούν σε διάφορα στοιχεία, μάθαμε πως στοιχεία όπως το οξυγόνο, το νέον, το υδρογόνο και το άζωτο, υπήρχαν από το μπιγκ μπανγκ, τη μεγάλη έκρηξη από την οποία δημιουργήθηκε το σύμπαν. Το δεύτερο πιο σημαντικό είναι ότι έκανε φασματογραφία σε έναν από τους εξωπλανήτες και εκεί ανακάλυψε υδρατμούς στην ατμόσφαιρα. Αυτό είναι τρομερά σημαντικό διότι δείχνει ότι το νερό είναι βασικό συστατικό σε πάρα πολλούς εξωπλανήτες. Φανταστείτε πως έως τώρα δεν μπορούσαμε να δούμε καν την ατμόσφαιρα. Αλλά τώρα μπορούμε και μετράμε τι υπάρχει μέσα στην ατμόσφαιρα. -Αν ρωτούσε κάποιος 50 επιστήμονες από το συνέδριο ποια είναι τα όρια του σύμπαντος, θα έπαιρνε απ’ όλους την ίδια απάντηση; Η πληροφόρηση που είχαμε ως τώρα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubbor ήταν πως το σύμπαν προεκτεινόταν στα 13,8 έτη δισεκατομμύρια φωτός. Από το James Webb περιμένουμε τώρα περισσότερες πληροφορίες, μπορεί να μας δώσει και κάποιες διαφορετικές χρονομετρίες. Στην επιστήμη, ξέρετε, δεν υπάρχουν γνώμες, υπάρχουν αποδείξεις. Βέβαια έχουμε μοντέλα και θεωρίες, αλλά οι θεωρίες είναι ακριβώς αυτό, θεωρίες, κι αν δεν επιβεβαιωθούν, δεν επιβιώνουν ως θεωρίες. Αν περιμένουμε κάτι τα επόμενα χρόνια αυτό είναι νέες ανακαλύψεις που ακριβώς θα αποδομούν πολλές από τις θεωρίες που έχουμε διατυπώσει σήμερα. -Ποια είναι η επικρατούσα θεωρία για τα όρια του σύμπαντος; Αυτό ανοίγει μια πολύ μεγάλη συζήτηση. Αν ρωτήσετε έναν θεωρητικό θα σας πει πως δεν υπήρχε χρόνος πριν από το μπιγκ μπανγκ. Αλλά αυτά δεν είναι θέματα που απασχολούν εμάς τους πειραματικούς. -Είπατε ότι υπάρχουν υδρατμοί νερού στον εξωπλανήτη, κάτι που παραπέμπει σε κάποιου είδους ζωή. Τίποτε δεν εξάπτει περισσότερο τη φαντασία μας και η NASA ψάχνει… Ξέρετε, πριν από 30 χρόνια, όταν συλλαμβάναμε το όραμα για το για την εξερεύνηση των πλανητών, το σύνθημά μας ήταν follow the water – ακολουθήστε το νερό. Υποθέσεις έχουν γίνει πολλές, αλλά τίποτε δεν ισχύει όταν δεν αποδεικνύεται. -Ποια είναι η πόλη λοιπόν που θα υποδεχθεί την ελίτ της διαστημικής έρευνας; Είναι μια πόλη που βρίσκεται στο κέντρο και όχι στην περιφέρεια της επιστήμης. Έλληνες της διασποράς εξάλλου συμμετέχουν σχεδόν σε όλα τα προγράμματα. Τα υπόλοιπα τα κρατώ για τον χαιρετισμό μου στην υποδοχή των συνέδρων. https://physicsgg.me/2022/07/16/στην-αθήνα-η-παγκόσμια-πρώτη-των-επιστ/

Κριμιζής: Όνειρα θερινής νυκτός όσα λέει ο Μασκ για μετοίκηση στον Άρη. Να σώσουμε τη Γη – Δεν υπάρχει «Κιβωτός του Νώε»«Όνειρα θερινής νυκτός» και «παραπλανητικές σκέψεις» χαρακτήρισε τα όσα λέει ο Έλον Μασκ ότι «θα μπορούμε να μπούμε σε διαστημόπλοια και να μετοικήσουμε στον Άρη», ο Σταμάτης Κριμιζής, ομότιμος διευθυντής διαστημικών προγραμμάτων της NASA στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins των ΗΠΑ και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Καθρέφτης» με τον Χρήστο Μιχαηλίδη.«Διότι δεν υπάρχει περιβάλλον στον Άρη το οποίο να μπορεί να υποστηρίξει την ανθρωπότητα. Δεν υπάρχει η δυνατότητα να γίνει μια μαζική μετοίκηση σε άλλο πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα», εξήγησε ο ίδιος, τονίζοντας την ανάγκη «να διασώσουμε αυτό το διαστημόπλοιο που λέγεται Γη και στο οποίο είμαστε επιβάτες» «Δεν υπάρχει “Κιβωτός του Νώε” για να μας σώσει. Είναι τόσο βασικό αυτό, που νομίζω ότι αναγκαστικά η ανθρωπότητα θα πρέπει να χειριστεί σωστά και να περιορίσει τη χρήση καυσίμων τα οποία προσθέτουν διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο στην ατμόσφαιρα και με αυτό τον τρόπο να επιβιώσει ο πλανήτης. Δεν υπάρχει άλλη λύση» ξεκαθάρισε.Ο ίδιος δεν έκρυψε την ανησυχία του για το ζήτημα της κλιματικής κρίσης, λέγοντας πάντως πως είναι «κάπως αισιόδοξος ότι η ανθρωπότητα, όταν είναι στο χείλος του γκρεμού, θα συνειδητοποιήσει την ευθύνη της και θα κάνει πίσω».Ερωτηθείς για την εικόνα που θα αντικρύσουμε εάν «κοιτάξουμε» από το Διάστημα προς τα κάτω, προς τη Γη η οποία δείχνει όλο και περισσότερο μεγάλα σημάδια ταλαιπωρίας, με το περιβάλλον να υποφέρει και την κλιματική αλλαγή να επιφέρει πολλά προβλήματα στην καθημερινότητα, ο κ. Κριμιζής υπογράμμισε ότι η επιστήμη έχει αποφανθεί για τη σημασία της κλιματικής κρίσης, «πολύ σίγουρα για τις αλλαγές που γίνονται και τα μέτρα που πρέπει να λάβει η ανθρωπότητα για να περιορίσει την αύξηση της θερμοκρασίας σε παγκόσμιο επίπεδο». «Δεν μπορούμε να επιβιώσουμε 8 δισεκατομμύρια κόσμος σε μια σφαίρα η οποία είναι συνεχώς θερμαινόμενη και έχει φτάσει σε ένα σημείο που θα επηρεάσει το κλίμα, την παραγωγή τροφής, την παραγωγή υλικών, οτιδήποτε», είπε χαρακτηριστικά.«Βλέπουμε ότι αυτό τον χρόνο επί παραδείγματι έχει γίνει μια μεγάλη οπισθοδρόμηση ένεκα του πολέμου (στην Ουκρανία). Οι χώρες επιστρέφουν τώρα στη χρήση λιγνίτη και πετρελαίου και κατά πάσα πιθανότητα θα αυξηθεί η θερμοκρασία ένεκα του διοξειδίου του άνθρακα που θα συνεχίσουμε να βάζουμε στην ατμόσφαιρα», πρόσθεσε – μεταξύ άλλων – ο ομότιμος διευθυντής διαστημικών προγραμμάτων της NASA στο Πανεπιστήμιο John Hopkins των ΗΠΑ και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. ακούστε την συνέντευξη ΕΔΩ: https://www.ertnews.gr/roi-idiseon/st-krimizis-sto-proto-oneira-therinis-nyktos-osa-leei-o-mask-gia-metoikisi-ston-ari-na-sosoyme-ti-gi-den-yparchei-kivotos-toy-noe-audio/ https://physicsgg.me/2022/07/26/κριμιζής-όνειρα-θερινής-νυκτός-όσα-λέ/

Στη δική μου απειροελάχιστη χωροχρονική κάψουλα. Ο Δημήτρης Νανόπουλος για το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb Το JWST κυκλοφόρησε πρόσφατα εικόνες, οι οποίες αφορούν τα πρώτα αστέρια και γαλαξίες που σχηματίστηκαν στο Σύμπαν, περίπου 180-300 εκατομμύρια χρόνια μετά το Big Bang. Όταν δηλαδή το Σύμπαν «άναψε τα φώτα του».Πρόκειται για ένα απίστευτα σημαντικό επίτευγμα, το οποίο δείχνει τι μπορεί να κατορθώσει το ανθρώπινο μυαλό, ιδίως αν σκεφτούμε οτι το υπεριώδες (UV) και το ορατό (visible) φως που εξέπεμψαν τα πρωτογενή αστέρια και γαλαξίες, επειδή το Σύμπαν διαστέλλεται, έχει «αλλάξει» μήκος κύματος (red-shifted) και παρατηρείται σήμερα στο υπέρυθρο (infrared).Μελετώντας λοιπόν συστηματικά την πληροφορία από το JWST, θα μπορέσουμε ενδεχομένως να κατανοήσουμε καλύτερα λεπτομέρειες για το πώς δημιουργήθηκαν τα πρωτογενή αστέρια και γαλαξίες και πώς αυτά εξελίχθηκαν καθώς και πληροφορίες για τη δημιουργία των πλανητών και την αρχή της έμβιας ζωής.Ακόμη δηλαδή και εάν 180-300 εκατομμύρια χρόνια είναι μια τεράστια χρονική απόσταση από την αρχή του Σύμπαντος μπορούμε έμμεσα μέσα από αυτές τις εικόνες να αντλήσουμε πολύ σημαντικές πληροφορίες. Η επικρατούσα θεωρία του σύμπαντος, η λεγόμενη «Πληθωριστική Κοσμολογία» (Inflationary Cosmology) πάνω στην οποία εργαζόμαστε τα τελευταία σαράντα χρόνια, παρέχει μια συστηματική, τεκμηριωμένη θεώρηση για το πώς δημιουργήθηκαν οι πρώτες (κβαντικές) διακυμάνσεις της ενεργειακής πυκνότητας, σε χρόνους περί τα δέκα στην μείον είκοσι πέντε (10-25) sec από την αρχή του Σύμπαντος, που οδήγησαν στη δημιουργία των γαλαξιών.Μας δίνεται λοιπόν για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, μια χρυσή ευκαιρία να δούμε αν η εξήγηση των διαταραχών της ενεργειακής πυκνότητας που δίνει η Πληθωριστική Κοσμολογία, θα είναι συνεπής με τις παρατηρήσεις του τηλεσκοπίου και έτσι να κάνουμε την «μεγάλη σύγκριση» μεταξύ των θεωρητικών μοντέλων των εμβρυονικών στιγμών του Σύμπαντος που έχουμε κατασκευάσει και των όσων λάβαμε από το JWST.Αναμένουμε επομένως με τεράστιο ενδιαφέρον τη σύγκριση των αποτελεσμάτων μεταξύ των δεδομένων που μας έχει δώσει ως τώρα η μελέτη της Κοσμικής Ακτινοβολίας Υποβάθρου (PLANCK telescope) και αυτών του JWST.Δεν περίμενα ποτέ ότι στη δική μου απειροελάχιστη χωροχρονική κάψουλα, θα έφτανα να δω τέτοια αποτελέσματα.Και είμαι βέβαιος, πως ακόμη δεν έχουμε δει τίποτα… Δημήτρης Νανόπουλος – Διακεκριμένος Ομότιμος Καθηγητής Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, Texas A&M University, Τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών https://physicsgg.me/2022/07/16/στη-δική-μου-απειροελάχιστη-χωροχρον/

Παράξενο αντικείμενο στον Άρη. Το διαστημικό όχημα της NASA Perseverance φωτογράφησε το παραπάνω στιγμιότυπο από την επιφάνεια του Άρη χρησιμοποιώντας την HazCams (Hazard Avoidance Camera A). Η φωτογραφία λήφθηκε στις 12 Ιουλίου 2022. Βλέπουμε ένα παράξενο νηματοειδές αντικείμενο, το οποίο πιθανότατα προέρχεται από το ίδιο το ρόβερ Perseverance. https://physicsgg.me/2022/07/16/παράξενο-αντικείμενο-στον-άρη/

Δείτε σε ζωντανή μετάδοση 50 χιλιάδες λευκές φάλαινες να μεταναστεύουν. Georgia Aquarium Η μπελούγκα είναι κητώδες των Αρκτικών και υποαρκτικών νερών. Επίσης είναι γνωστή ως λευκή φάλαινα, καθώς είναι το μόνο κητώδες με αυτό το χρώμα. Μια περιοχή που οι μπελούγκα προτιμούν να ζουν είναι ο κόλπος Χάντσον στο βορειοανατολικό Καναδά. Ο κόλπος έχει έκταση 1.230.000 χλμ² και είναι από τους μεγαλύτερους κόλπους στο κόσμο. Πρόκειται για ένα κόλπο με ρηχά νερά δημιουργώντας έτσι ένα φυσικό καταφύγιο για τις μπελούγκα προστατεύοντας τις από τους εχθρούς της κυρίως από τις όρκες. Παράλληλα οι εκβολές διαφόρων ποταμών στον κόλπο παρέχουν τροφή στις μπελούγκα. Ο κόλπος αποτελεί ιδανικό σημείο ανάμεσα στα άλλα για την ανάπτυξη των νεαρής ηλικίας μπελούγκα ενώ οι ενήλικες μπελούγκα βρίσκουν εκεί την ευκαιρία να περιποιηθούν το δέρμα τους.Όμως τον χειμώνα ο κόλπος παγώνει και οι μπελούγκες θα εγκλωβίζονταν εκεί με ότι αρνητικό αυτό συνεπάγεται για αυτές. Ετσι τον χειμώνα ταξιδεύουν σε πιο ανοικτά νερά σε βορειότερες θαλάσσιες περιοχές της Αρκτικής. Το καλοκαίρι όμως επιστρέφουν στον κόλπο. LANDMARKS JOE 55000 beluga whales are on the move and you can watch their migration live Το ερευνητικό σκάφος Delphi παρακολουθεί τη φετινή μετανάστευση και μεταδίδει ζωντανά αυτό το εντυπωσιακό ταξίδι στο οποίο παίρνουν μέρος περίπου 55 χιλιάδες μπελούγκα. https://naftemporiki.gr/story/1882754/deite-se-zontani-metadosi-50-xiliades-leukes-falaines-na-metanasteuoun

Κομήτης δύο φορές μεγαλύτερος από το Έβερεστ περνάει κοντά από τη Γη (βίντεο) Ένας τεράστιος κομήτης που ξεκίνησε το ταξίδι του από τα βάθη του ηλιακού μας συστήματος έχει φτάσει στη διαστημική μας γειτονιά και θα πραγματοποιήσει σήμερα (Πέμπτη 14 Ιουλίου) το πιο κοντινό του πέρασμα από τη Γη στη διαδρομή που ακολουθεί.Ο κομήτης C/2017 K2 έχει πυρήνα 18 χλμ. και θα πλησιάσει τον πλανήτη μας σε απόσταση 269 εκατ. χλμ. και θα είναι ορατός με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια ακόμη και με ισχυρά κιάλια. Οι πυρήνες των κομητών αποτελούνται από χαλαρά συνδεδεμένο πάγο, σκόνη και πετρώματα. NOW NEXT Comet K2 2022 | Timings | Location | How to watch ? | Brightest Comet | July C/2017 PANSTARRS Ο C/2017 K2 ξεκίνησε το ταξίδι του από το νέφος Οόρτ που βρίσκεται σε απόσταση από τον Ήλιο χίλιες φορές μεγαλύτερη από ότι η απόσταση που βρίσκεται ο Πλούτωνας. Το νέφος αυτό βρίσκεται σε απόσταση σχεδόν ενός έτους φωτός από τον Ήλιο. Το νέφος Οόρτ είναι ο τόπος καταγωγής όλων των κομητών του ηλιακού μας συστήματος και εκτιμάται ότι «κυκλοφορούν» εκεί περίπου ένα τρισεκατομμύριο πυρήνες κομητών. Υπολογίζεται ότι ο C/2017 K2 ξεκίνησε το ταξίδι του στο ηλιακό σύστημα πριν από τρία εκατ. έτη για να φτάσει κοντά στον πλανήτη μας. https://naftemporiki.gr/story/1882452/komitis-duo-fores-megaluteros-apo-to-eberest-pernaei-konta-apo-ti-gi-binteo

Μελέτη: Ποια είναι η πιθανότητα να σας πέσει διαστημικό σκουπίδι στο κεφάλι Ο ουρανός σφοντύλι. Ο θάνατος ανυποψίαστων πολιτών από εξαρτήματα πυραύλων που πέφτουν από τον ουρανό είναι μια μικρή αλλά όχι αμελητέα πιθανότητα, προειδοποιεί μια μάλλον ασυνήθιστη μελέτη.Με τις εκτοξεύσεις δορυφόρων και άλλων διαστημικών αποστολών να αυξάνονται χρόνο με το χρόνο, ο κίνδυνος θανάτου στο έδαφος την επόμενη δεκαετία είναι περίπου 10%, υπολογίζουν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολούμπια στον Καναδά.Η μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Nature Astronomy, αναλύει δεδομένα για τις εκτοξεύσεις των προηγούμενων ετών και όσες προγραμματίζονται την επόμενη δεκαετία. Εξετάζοντας δεδομένα για τις περιοχές όπου πραγματοποιούνται εκτοξεύσεις, τη γωνία πτήσης και τις τεχνικές λεπτομέρειες των πυραύλων, οι ερευνητές υπολόγισαν τον κίνδυνο πτώσης εξαρτημάτων σε κατοικημένες περιοχές.Τέτοια διαστημικά σκουπίδια πέφτουν συχνά στη Γη –είτε πρόκειται για παλιούς δορυφόρους είτε για εξαρτήματα που απορρίπτονται από πυραύλους καθώς εξέρχονται από την ατμόσφαιρα.Θάνατοι ουδέποτε έχουν καταγραφεί, αν και ένα πρόσωπο, η Λότι Ουίλιαμς, χτυπήθηκε στον ώμο από αδέσποτο εξάρτημα καθώς περπατούσε στην Οκλαχόμα το 1997. Χώρες υψηλού ρίσκου Οι χώρες με διαστημική βιομηχανία ουσιαστικά «εξάγουν το ρίσκο στον υπόλοιπο κόσμο», λένε οι συντάκτες της μελέτης.Δεδομένου ότι πολλές αποστολές εκτοξεύονται από τον ισημερινό, το ρίσκο είναι μεγαλύτερο για πόλεις του νότιου ημισφαιρίου: στη Τζακάρτα της Ινδονησίας, την Πόλη του Μεξικού και το Λάγος της Νιγηρίας, ο κίνδυνος θανατηφόρας κατάπτωσης είναι τρεις φορές μεγαλύτερος από ό,τι σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Πεκίνο και η Μόσχα.«Ο δυσανάλογος κίνδυνος από εξαρτήματα πυραύλων μεγεθύνεται περαιτέρω από τη φτώχια, με τα τυπικά κτίρια του παγκόσμιου νότου να προσφέρουν μικρότερο βαθμό προστασίας», επισημαίνει η ερευνητική ομάδα.Σύμφωνα με τη μελέτη, το 60% των εκτοξεύσεων απελευθερώνουν εξαρτήματα κατά την άνοδο ή αφότου τεθούν σε τροχιά.Και το πρόβλημα δεν μπορεί να επιδεινωθεί στο μέλλον: το 2021 πραγματοποιήθηκαν 133 επιτυχείς εκτοξεύσεις, αριθμός-ρεκόρ, ο οποίος αναμένεται να καταρριφθεί το 2022, καθώς εταιρείες όπως η SpaceX αναπτύσσουν τους δικούς τους αστερισμούς δορυφόρων.Οι συντάκτες της μελέτης αναφέρονται επίσης σε δύο περιπτώσεις κατάπτωσης: το 2020, τμήμα του πρώτου σταδίου του κινεζικού πυραύλου Long March 5Β έπεσαν σε δύο χωριά στην Ακτή Ελεφαντοστού, όπου προκάλεσαν ζημιές σε κτίρια.Και τον Απρίλιο του 2021, η Κίνα προκάλεσε διεθνή κΑτακραυγή όταν τμήμα πυραύλου Long March 5Μ, με βάρος 23 τόνους, έπεσε ανεξέλεγκτο στον Ινδικό Ωκεανό.Τις ώρες που είχαν προηγηθεί, η Ελλάδα και άλλες χώρες είχαν τεθεί σε επιφυλακή ενόψει της ανεξέλεγκτης κατάπτωσης.Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, λένε οι ερευνητές, είναι να εξοπλιστούν οι πύραυλοι με συστήματα ελεγχόμενης επανεισόδου.Η τεχνολογία υπάρχει, διαβεβαιώνουν, είναι όμως ακριβή. https://www.tanea.gr/2022/07/13/science-technology/meleti-poia-einai-i-pithanotita-na-sas-pesei-diastimiko-skoupidi-sto-kefali/

Ανεζίνα Σολωμονίδου: Με το James Webb θα «τρυπώσουμε» σε πλανητικά συστήματα για την ύπαρξη ζωής. NASA/JPL Η επιστημονική κοινότητα αλλά και η ανθρωπότητα υποδέχτηκε με ενθουσιασμό τη δημοσίευση των πρώτων εικόνων που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb από όλα τα μήκη και πλάτη του Σύμπαντος σηματοδοτώντας μια νέα εποχή στην εξερεύνηση του Διαστήματος. Η Δρ. Ανεζίνα Σολωμονίδου, Πλανητική Γεωλόγος στο Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος, συνεργάτιδα της NASA και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος μίλησε στο Naftemporiki.gr για αυτή την νέα εποχή αλλά και για το τι μπορούμε να περιμένουμε από εδώ και πέρα από τη λειτουργία του James Webb, του ισχυρότερου και πιο προηγμένου διαστημικού τηλεσκοπίου που κατασκεύασε ο άνθρωπος Πως σχολιάζετε την έναρξη λειτουργίας του James Webb και τι αναμένουμε από αυτό; Είναι γνωστό πλέον πως η ανθρώπινη εξέλιξη προχωρά παράλληλα με την εξερεύνηση του Διαστήματος. Αυτό συμβαίνει γιατί από την έμφυτη ανθρώπινη περιέργεια και την ανάγκη χαρτογράφησης των κοσμικών μας ριζών προκύπτουν νέες αποστολές και νέα εργαλεία, τα οποία μας προσφέρουν καινούρια ή συμπληρωματική γνώση ή και επαναπροσδιορίζουν πλήρως αυτά που νομίζαμε ότι γνωρίζουμε. Αυτή είναι η άλλωστε και η μαγεία της επιστήμης και της εξερεύνησης. Κάπως έτσι λοιπόν το διαστημικό τηλεσκόπιο Webb (JWST) με τον τεράστιο καθρέφτη του και τα μεγάλης ακρίβειας όργανα του κατάφερε να καταγράψει τις πιο λεπτομερείς μετρήσεις αστρικού φωτός που έχουν γίνει μέχρι και σήμερα και να απεικονίσει με μοναδική ευκρίνεια ένα μέρος του Σύμπαντος. Οι παρατηρήσεις και οι μετρήσεις από το Webb γίνονται στο υπέρυθρο μήκος του φάσματος, κάτι που προσφέρει πολυδιάστατες πληροφορίες στην εξερεύνηση. Πέρα από τις πραγματικά εξωπραγματικές φωτογραφίες που λαμβάνουμε, παίρνουμε δεδομένα σχετικά με τη χημεία των διαφόρων ουράνιων σωμάτων, τη δομή των γαλαξιών, καταφέρνουμε να «τρυπώσουμε» μέσα στα ηλιακά συστήματα και να δούμε τα πλανητικά τους συστήματα και κατά πόσο μοιάζουν με το δικό μας, ακόμα και αναγνωρίσουμε πιθανές ενδείξεις για την ύπαρξη ζωής πέρα από τον δικό μας πλανήτη. Αν σας έδιναν αύριο το πρωί την ευκαιρία να χρησιμοποιήσετε το James Webb τι θα επιλέγατε να δείτε; Προσωπικά και μέσα από το δικό μου ερευνητικό πεδίο ενδιαφέροντος, αν ποτέ έχω τη δυνατότητα να δανειστώ λίγο χρόνο από το Webb θα το στρέψω πίσω προς τη δική μας γειτονιά και το σώμα που μοιάζει περισσότερο με τη Γη στο ηλιακό μας σύστημα που δεν είναι άλλο από τον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου. Για τον Τιτάνα πέρα από την πληθώρα πληροφοριών που λάβαμε από τα 13 χρόνια παρατήρησης της αποστολής Cassini-Huygens, έχουμε διαχρονικές παρατηρήσεις από γήινα τηλεσκόπια διαφορετικών διακριτικών ικανοτήτων και φασμάτων και εάν σε αυτές προσθέσουμε παρατηρήσεις από το υπερσύγχρονο Webb τότε θα αγγίξουμε εξαιρετικά επίπεδα συνδυαστικής πληροφορίας. Έτσι, μπορούμε να μάθουμε πολλά για τις ήδη πολύ ενδιαφέρουσες και σε επίπεδο αστροβιολογίας και πιθανότητας ύπαρξης της ζωής λίμνες υδρογονανθράκων του Τιτάνα ή και να επιβεβαιώσουμε την ύπαρξη μεγάλων κρυοηφαιστείων στην επιφάνεια. To Webb λοιπόν από την συγκριτικά πολύ μικρή γειτονιά του Τιτάνα έως τα μεγάλα αντικείμενα του σύμπαντος, όπως είναι οι γαλαξίες και τα νεφελώματα, θα μας προσφέρει σιγά σιγά ένα ταξίδι στη βιογραφία του σύμπαντος από τα αρχικά χρόνια της δημιουργίας του μέχρι σήμερα. https://naftemporiki.gr/story/1882204/anezina-solomonidou-me-to-James-webb-tha-truposoume-se-planitika-sustimata-gia-tin-uparksi-zois

Επέστρεψε στη Μεσόγειο ο καρχαρίας... Γιουσέιν Μπολτ (βίντεο) Associacio Cetacea Στη φωτογραφία εικονίζεται ο καρχαρίας μάκο που εντοπίστηκε να κινείται στα νερά της Βαρκελώνης. O ρυγχοκαρχαρίας που είναι πιο γνωστός ως καρχαρίας μάκο αποτελεί ένα απειλούμενο με εξαφάνιση είδος αφού αποτελεί θύμα εντατικής αλιείας ειδικά για το πτερύγιο του που αποτελεί έδεσμα σε διάφορες ασιατικές κουζίνες. Υπάρχουν καρχαρίες μάκο με πιο μακρύ πτερύγιο και καρχαρίες μάκο με πιο κοντό πτερύγιο. Αποτελεί το ταχύτερο είδος καρχαρία κινούμενος με ταχύτητα που αγγίζει τα 75 χλμ./ώρα ενώ μπορεί επίσης να εκτελεί άλματα ύψους επτά μέτρων. Αυτές τις επιδόσεις τις επιτυγχάνει χάρις στο υδροδυναμικό σχήμα του σε συνδυασμό με την αερόβια μυϊκή αναπνοή.Ο Νταβίντ Τζάρα που ασχολείται με την υποβρύχια φωτογραφία εντόπισε και κατέγραψε με την κάμερα του ένα καρχαρία μάκο με κοντό πτερύγιο να κινείται στην ακτογραμμή της Βαρκελώνης. Πρόκειται για την πρώτη εμφάνιση ενός καρχαρία μάκο στα νερά της Μεσογείου εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία και όπως είναι ευνόητο το γεγονός αυτό αποτελεί σημαντική είδηση και προκάλεσε ευχάριστη έκπληξη στους ειδικούς. ZENGER JAWSOME SPEED: World's Fastest Shark Cruising Spanish Coast Οι ρυγχοκαρχαρίες απαντώνται σε υπεράκτιες εύκρατες και τροπικές θάλασσες σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για πελαγικά είδη που μπορούν να βρεθούν από την επιφάνεια μέχρι σε βάθος 150 μέτρων. https://naftemporiki.gr/story/1882396/epestrepse-sti-mesogeio-o-karxarias-giousein-mpolt-binteo ΖΩΑΕ

To James Webb φωτογράφισε «μυστικά» τον Δία και τα φεγγάρια του (βίντεο) NASA/ESA/CSA Ενώ η επιστημονική κοινότητα αλλά και ανθρωπότητα εξακολουθεί να ασχολείται με την εντυπωσιακή πρεμιέρα του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τρίτης και τις εκπληκτικές εικόνες από τα βάθη του Σύμπαντος που παρουσιάστηκαν έγινε γνωστό ότι στο πλαίσιο το δοκιμών των οργάνων του το τηλεσκόπιο φωτογράφισε τον Δία με τις εικόνες να μένουν στο... συρτάρι των επιτελών της NASA.Οι εικόνες του Δία καταγράφηκαν από την κάμερα υπερύθρων NIRCam και στόχος ήταν να διαπιστωθεί η ικανότητα του τηλεσκοπίου να καταγράφει λεπτομερείς εικόνες από κινούμενα αντικείμενα και ειδκότερα από υψηλής φωτεινότητας πλανήτες αερίου όπως Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός και Ποσειδώνας.Οι εικόνες ελήφθησαν μάλιστα σε διαφορετικά μήκη κύματος για να διαπιστωθεί η ποιότητα τους σε κάθε συνθήκη λήψης. Στις εικόνες καταγράφηκε ο Δίας και είναι ορατή η κολοσσιαία αντικυκλωνική θύελλα του πλανήτη, η περίφημη Μεγάλη Ερυθρή Κηλίδα. Καταγράφηκαν επίσης τρεις από τους περίπου 80 δορυφόρους του Δία. Στην εικόνα διακρίνονται η Ευρώπη στην οποία υπάρχει ένα υπόγειος ωκεανός και αποτελεί στόχο εξερεύνησης για την αναζήτηση κάποιων μορφών ζωής καθώς και οι δορυφόροι Θήβη και Μήτις.Οι επιστήμονες ήθελαν να δουν αν το James Webb μπορεί να καταγράφει λεπτομερείς εικόνες από την ατμόσφαιρα, τους δακτυλίους (αν υπάρχουν) και τους δορυφόρους (τους πιο κοντινούς τουλάχιστον) από υψηλής φωτεινότητας πλανήτες αερίου και όπως φαίνεται το τηλεσκόπιο είναι αποτελεσματικό και σε αυτόν τομέα. NASA SPACE NEWS LEAKED!! Two pictures of Jupiter leaked by James Webb Telescope team Οι φωτογραφίες διέρρευσαν και αποτελούν πλέον το νέο αντικείμενο ενασχόλησης των ειδικών αλλά και των φίλων του Διαστήματος. https://naftemporiki.gr/story/1882370/to-James-webb-fotografise-mustika-ton-dia-kai-ta-feggaria-tou-binteo

Μια ανάσα από τη «Μεγάλη Έκρηξη» Κάθε νέα φωτογραφία από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb αποτελεί μια καινούργια ανακάλυψη που ρίχνει φως στα άδυτα του Σύμπαντός μας. «Κάθε φωτογραφία αποτελεί μια καινούργια ανακάλυψη». Η φράση του επικεφαλής της NASA Τζέιμς Νέλσον αναδεικνύει τη σημασία των εικόνων που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα ενώπιον εκατοντάδων κυριολεκτικά εκστασιασμένων επιστημόνων.Για να φτάσουν, μέσω του Διαδικτύου, σχεδόν σε όλη την ανθρωπότητα, η οποία θα συνειδητοποιήσει σταδιακά ότι φτάνει πλέον μια… ανάσα από τη γέννηση του Σύμπαντός μας.Για την ακρίβεια, σε απόσταση περίπου 600 εκατομμυρίων ετών από τη Μεγάλη Εκρηξη, καθώς «αποτυπώθηκε» η εικόνα μιας γωνιάς του Σύμπαντος, το σμήνος γαλαξιών SMACS 0723, πριν από 4,6 δισ. χρόνια (τότε περίπου που δημιουργήθηκε και η Γη) – ενώ στο βάθος της διακρίνονται τα παραμορφωμένα κόκκινα είδωλα γαλαξιών όπως αυτοί ήταν πριν από περίπου 13,2 δισ. χρόνια. Τίποτε από αυτά δεν θα είχε συμβεί, βεβαίως, εάν δεν υπήρχε το James Webb. Το μεγαλύτερο και πιο ισχυρό διαστημικό τηλεσκόπιο που έχει τεθεί ποτέ σε τροχιά (γύρω από τον Ηλιο) και πήρε το όνομά του από το αφεντικό της NASA την περίοδο 1961-68, η οποία σφραγίστηκε και από τον αδυσώπητο ανταγωνισμό των ΗΠΑ με την ΕΣΣΔ και πέρα από τα όρια του πλανήτη.Το θαύμα της μηχανικής, για το οποίο εργάστηκαν ατελείωτες ώρες κάπου 20.000 ειδικοί επιστήμονες, εκτοξεύτηκε τα Χριστούγεννα του 2021, με στόχο να συνεχίσει το τεράστιο έργο που ξεκίνησε πριν από 32 ολόκληρα χρόνια το Hubble, προσφέροντας πολύ καλύτερη ανάλυση και εκατό φορές μεγαλύτερη ευαισθησία στην υπέρυθρη ακτινοβολία.Από εκείνη τη στιγμή και σε συνθήκες μυστικότητας, τα στελέχη της αμερικανικής αεροδιαστημικής υπηρεσίας, σε συνεργασία με τις αντίστοιχες της Ευρώπης (ESA) και του Καναδά, κατόρθωσαν να «συναρμολογήσουν» όλα τα κομμάτια του τηλεσκοπίου, που βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη του 1,5 εκατομμυρίου χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης.Οταν αυτό επετεύχθη, ήρθε η ώρα για το εντυπωσιακό αποτέλεσμα, με τον Τζο Μπάιντεν να ανοίγει την αυλαία μιας νέας εποχής. Ενα παράθυρο στα άδυτα της γέννησης του Σύμπαντος, κάθε είδους οργανισμών και του ανθρώπου, τα οποία θα φωτίζονται ολοένα περισσότερο, κάθε ημέρα που περνά, με κάθε νέα εικόνα που θα συντίθεται και θα αποκρυπτογραφείται. Αλλωστε, στόχος του Webb είναι να «φτάσει» σε γαλαξίες που εμφανίστηκαν μόλις 100-250 εκατ. χρόνια μετά το Big Bang – αφήνοντας πιθανώς στον διάδοχό του να βάλει την τελευταία πινελιά.Η ανθρωπότητα πραγματοποιεί, έτσι, ένα ακόμη τεράστιο βήμα. Ενα βήμα το οποίο, αναμφίβολα, αξίζει και με το παραπάνω τα 10 δισ. δολάρια που έχουν ήδη δαπανηθεί και όσα δαπανηθούν από εδώ και στο εξής – σε αντίθεση με εκείνα που αφορούν την ανάπτυξη μέσων μαζικής και ολοκληρωτικής καταστροφής. https://www.tovima.gr/2022/07/14/science/mia-anasa-apo-ti-megali-ekriksi/

ExoMars: Ματαιώνεται η κοινή ευρω-ρωσική διαστημική αποστολή στον Άρη. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) ανακοίνωσε ότι βάζει οριστικό τέλος στη συνεργασία του με τη Ρωσία στην αποστολή ExoMars, την οποία είχε αναστείλει εδώ και αρκετούς μήνες μετά την εισβολή στην Ουκρανία, προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας.Το απόγευμα της Τρίτης, ο διευθυντής του ESA Γιόζεφ Ασμπάχερ ανακοίνωσε με μια λακωνική ανάρτηση που έκανε στο Twitter ότι του δόθηκε εντολή από το διοικητικό συμβούλιο «να τερματίσει επισήμως» τη συνεργασία με τη Roscosmos στην αποστολή ExoMars. «Οι συνθήκες που οδήγησαν στην αναστολή αυτής της συνεργασίας – ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις που επακολούθησαν – εξακολουθούν να υφίστανται», εξήγησε.Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος, με τον οποίο επικοινώνησε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP), δεν σχολίασε περαιτέρω αυτήν την ανακοίνωση.Στις 17 Μαρτίου, ο ESA (ο οποίος έχει 22 ευρωπαϊκά κράτη μέλη) είχε ανακοινώσει την αναστολή της αποστολής ενός ρομποτικού οχήματος στον πλανήτη Άρη, που σχεδίαζε για το φθινόπωρο του 2022 σε συνεργασία με τη ρωσική διαστημική υπηρεσία.Καταγγέλλοντας «σαμποτάζ», ο επικεφαλής της Roscosmos Νμίτρι Ρογκόζιν ζήτησε από τους ρώσους κοσμοναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) «να σταματήσουν να εργάζονται» με τον ρομποτικό βραχίονα του ESA που εγκαταστάθηκε πρόσφατα.«Ο Γιόζεφ Ασμπάχερ (…) είναι έτοιμος να απαντήσει για το σαμποτάζ της κοινής αποστολής στον Άρη», ανέφερε ο επικεφαλής της Roscosmos σε μήνυμά του στο Telegram. «Με τη σειρά μου, δίνω εντολή στο πλήρωμά μας στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό να σταματήσει να εργάζεται με τον ευρωπαϊκό ρομποτικό βραχίονα (ERA)», συμπλήρωσε.Ο ρομποτικός τηλεσκοπικός βραχίονας ERA μεταφέρθηκε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό τον Ιούλιο του 2021, αλλά εγκαταστάθηκε πριν από λίγους μήνες έξω από τη ρωσική μονάδα του ISS. Έχει 11 μέτρα μήκος και επιτρέπει την εκτέλεση εργασιών συντήρησης ή προσθήκης εξοπλισμού - κυρίως στο ρωσικό τμήμα - και ο χειρισμός του μπορεί να γίνει τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό του σταθμού.Ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος έκανε λόγο πρόσφατα για «έντονες διαβουλεύσεις» με τη NASA με σκοπό τη σύναψη μιας «καλής συνεργασίας» μαζί της για τη διάσωση της αποστολής ExoMars. Το ρομποτικό όχημα της αποστολής προορίζεται να τρυπήσει βαθιά στο έδαφος του κόκκινου πλανήτη, αναζητώντας ίχνη εξωγήινης ζωής. https://naftemporiki.gr/story/1882270/exomars-mataionetai-i-koini-euro-rosiki-diastimiki-apostoli-ston-ari

Η σκοτεινή πλευρά. H σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια έχουν παρόμοιο χαρακτήρα, οπότε η από κοινού παρουσίασή τους έχει λογική βάση. Αμφότερες αναφέρονται σε παρατηρούμενες αστρονομικές κινήσεις δίχως εμφανή αιτία. Θα ήταν ακριβέστερο, αν και λιγότερο εντυπωσιακό, να αναφερόμαστε σε «ανεξήγητες επιταχύνσεις» παρά σε «σκοτεινή ύλη» και «σκοτεινή ενέργεια». Ωστόσο, το μοτίβο των επιπλέον αυτών κινήσεων υποδηλώνει ότι οφείλονται σε βαρυτικές δυνάμεις που, κατά τα άλλα, ασκούνται από αόρατες πηγές. Για να μπορέσουμε να εξηγήσουμε τις διάφορες παρατηρήσεις χρειάζεται να εισαγάγουμε δυο διακριτές νέες πηγές. Εξ ορισμού, αυτές είναι η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια. Επιτρέψτε μου να τονίσω ότι ούτε η σκοτεινή ύλη ούτε η σκοτεινή ενέργεια είναι «σκοτεινές» με τη συνήθη έννοια του όρου. Αμφότερες έχουν, έως τώρα τουλάχιστον, αποδειχθεί αόρατες. Δεν έχουμε παρατηρήσει ούτε εκπομπή ούτε απόρρόφηση φωτός από τις περιοχές όπου υποτίθεται πως βρίσκεται το οτιδήποτε «σκοτεινό».Η σκοτεινή ύλη θα μπορούσε να συντίθεται από ένα καινούργιο είδος σωματιδίου, το οποίο παρήχθη κατά τη Μεγάλη Έκρηξη και αλληλεπιδρά ανεπαίσθητα με τη συνηθισμένη ύλη. Η σκοτεινή ενέργεια ίσως να είναι μια καθολική πυκνότητα του ίδιου του χώρου. Πρόκειται για τις δημοφιλέστερες ιδέες σχετικά με τη φύση τους μεταξύ των ερευνητών του τομέα. και ερμηνεύουν ένα μεγάλο εύρος των παρατηρήσεων με πειστικό τρόπο. Υπάρχουν και άλλες ιδέες που βρίσκουν υποστηρικτές, αλλά παραμένουν (σε ακόμη μεγαλύτερο) βαθμό εικασίες.Παρόμοια προβλήματα – ανεξήγητων επιταχύνσεων – έχουν εμφανιστεί και στο παρελθόν στην αστρονομία. Μια σύντομη αναδρομή θα μας εισαγάγει στην πλοκή του δράματος. Η νευτώνεια μηχανική και ο νόμος της παγκόσμιας έλξης (τα οποία ο Νεύτων αποκαλούσε «το σύστημα του κόσμου»), επί πολλές δεκαετίες μετά τη δημοσίευσή τους, το 1687, όδευαν από θρίαμβο σε θρίαμβο. Πολλοί εκτελούσαν ακριβέστερες παρατηρήσεις των αστρονομικών κινήσεων, ενώ άλλοι προέβαιναν σε πολύ ακριβέστερους και εκτενέστερους υπολογισμούς των προβλέψεων της θεωρίας. Σχεδόν χωρίς εξαίρεση, οι παρατηρήσεις ήταν συμβιβαστές με τις προβλέψεις.Υπήρχαν, ωστόσο, δυο ενοχλητικά προβλήματα. Αφορούσαν τις κινήσεις των πλανητών Ουρανού και Ερμή. Ανέκυπταν εμφανείς αποκλίσεις μεταξύ των προβλέψεων της νευτώνειας θεωρίας και των παρατηρούμενων θέσεων των δυο αυτών πλανητών. Οι αποκλίσεις ήταν πολύ μικρές – συνολικά πολύ μικρότερες από το μέγεθος της Σελήνης στον ουρανό -, αλλά βρίσκονταν σαφώς εκτός των επιτρεπτών ορίων ακρίβειας των παρατηρήσεων. Κάτι έπρεπε να συμβαίνει: είτε οι υπολογισμοί δεν λάμβαναν υπ’ όψιν κάποιον σημαντικό παράγοντα είτε η θεωρία ήταν εσφαλμένη.Όταν μια κατά τα άλλα εξαιρετικά επιτυχής θεωρία σκοντάφτει σε ένα απρόσμενο εμπόδιο, η συντηρητική υπόθεση εργασίας είναι ότι υπάρχει κάτι που δεν έχει ληφθεί υπ’ όψιν. Έτσι, ο John Couch Adams και ο Urbain Le Verrier θεώρησαν το ενδεχόμενο να υπάρχει ένας επιπλέον πλανήτης, απαρατήρητος έως τότε, του οποίου η βαρύτητα εξέτρεπε τον Ουρανό εκτός της αναμενόμενης πορείας. Με άλλα λόγια, διατύπωσαν την άποψη ότι το πρόβλημα προέρχονταν από ένα συγκεκριμένο είδος «σκοτεινής ύλης».Οι Adams και Le Verrier υπολόγισαν που ακριβώς έπρεπε να βρίσκεται ο νέος πλανήτης, και σε ποιο σημείο του νυκτερινού ουρανού θα εμφανιζόταν. Ο Le Verrier γνωστοποίησε την πρόβλεψή του στο Αστεροσκοπείο του Βερολίνου. Οι παρατηρητές-αστρονόμοι κοίταξαν, και τον είδαν. Ο νέος πλανήτης, που ανακαλύφθηκε το 1846, ονομάζεται τώρα Ποσειδώνας.Ο Le Verrier ακολούθησε μια παρόμοια προσέγγιση για το πρόβλημα με τον Ερμή. Έθεσε αξιωματικά την ύπαρξη ενός ακόμη νέου πλανήτη, τον οποίο αποκαλούσε Ήφαιστο. Ο Ήφαιστος θα έπρεπε να βρίσκεται πολύ κοντά στον Ήλιο, ώστε η βαρύτητά του να μπορεί να επηρεάζει τον Ερμή αλλά να μην προξενεί αισθητή επίδραση στους άλλους πλανήτες. Αυτό μπορούσε να εξηγήσει γιατί ο Ήφαιστος δεν είχε ακόμη παρατηρηθεί, αφού ο Ήλιος αποτελεί ένα υπόβαθρο εξαιρετικά δυσχερές για τη σχετική παρατήρηση.Οι αστρονόμοι επιδόθηκαν στην αναζήτηση του Ήφαιστου, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια ηλιακών εκλείψεων. Ουκ ολίγοι ανέφεραν επιτυχείς παρατηρήσεις. Ουδεμία, ωστόσο, έπεισε την επιστημονική κοινότητα, και το πρόβλημα επιδεινωνόταν. Η λύση, εν τέλει, ήλθε από μια εντελώς διαφορετική κατεύθυνση. Το 1915, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν πρόκειται μια θεμελιωδώς καινούργια θεωρία για τη βαρύτητα, τη θεωρία της γενικής σχετικότητας. Παρότι η νευτώνεια θεωρία και η γενική σχετικότητα βασίζονται σε διαφορετικές ιδέες, συχνά δίνουν προβλέψεις. Εντός των ορίων του ηλιακού μας συστήματος, η μεγαλύτερη διαφορά στα αποτελέσματα των προβλέψεών τους (αν και μικρή) αφορά την τροχιά του Ερμή. Ένας εκ των πρώτων μεγάλων θριάμβων της θεωρίας του Αϊνστάιν, από την αρχική ακόμη δημοσίευσή της, ήταν η ικανότητά της, να αναπαράγει την παρατηρούμενη κίνηση του Ερμή. Ένας εκ των πρώτων μεγάλων θριάμβων της θεωρίας του Αϊνστάιν, από την αρχική ακόμη δημοσίευσή της, ήταν η ικανότητά της να αναπαράγει την παρατηρούμενη κίνηση του Ερμή χωρίς την απαίτηση ύπαρξης ενός νέου πλανήτη. Έκτοτε, ο Ήφαιστος δεν έχει παρατηρηθεί.Η «σκοτεινή ενέργεια» είναι μία ακόμη τροποποίηση του νευτώνειου νόμου της βαρύτητας που είχε θεωρητικό κίνητρο, την οποία επίσης πρότεινε ο Αϊνστάιν. Της έδωσε ένα διαφορετικό όνομα: κοσμολογική σταθερά. Και εδράζεται στη γενική σχετικότητα. Μένοντας εντός των εννοιολογικών πλαισίων της, υπάρχει βασικά μόνο ένας τρόπος να μεταβληθεί ο νόμος της βαρύτητας – μία «ελεύθερη παράμετρος», όπως λέμε -, η προσθήκη μιας κοσμολογικής σταθεράς. Την εποχή που την επεξεργαζόταν ο Αϊνστάιν, δεν υπήρχαν διαθέσιμες παρατηρήσεις οι οποίες να απαιτούν μια μη μηδενική κοσμολογική σταθερά. έτσι, στο πνεύμα του «ξυραφιού του Όκαμ» (ονομάζεται και «αρχή της οικονομίας» σύμφωνα με αυτή, σε γενική διατύπωση, «μεταξύ δυο θεωριών ή εξηγήσεων, όταν όλοι οι υπόλοιποι παράγοντες είναι ταυτόσημοι, προτιμάται η απλούστερη»), υιοθέτησε γι αυτή τη μηδενική τιμή. Ωστόσο, βρισκόταν εκεί διαθέσιμη προς χρήση, αν το απαιτούσαν οι παρατηρήσεις.Εν είδει αστείου, και συνοψίζοντας τους ιστορικούς παραλληλισμούς θα μπορούσαμε να πούμε ότι η σκοτεινή ύλη κατάγεται από τον Ποσειδώνα, ενώ η σκοτεινή ενέργεια από τον Ερμή. Το ενθαρρυντικό μήνυμα από την ιστορική μελέτη είναι ότι τα σοβαρά και ενδιαφέροντα μυστήρια συχνά βρίσκουν αντάξιες λύσεις. πηγή: Frank Wilczek, «Τα θεμελιώδη – δέκα κλειδιά για την πραγματικότητα«, μετάφραση: Ανδρέας Δημητρόπουλος, εκδόσεις Κάτοπτρο. https://physicsgg.me/2022/04/12/τα-θεμελιώδη-δέκα-κλειδιά-για-την-πραγ/ https://physicsgg.me/2022/07/14/η-σκοτεινή-πλευρά/

ΕΚΠΑ: Ανάμεσα στα κορυφαία ερευνητικά ιδρύματα του κόσμου To ίδρυμα καταλαμβάνει την 82η θέση παγκοσμίως μεταξύ των 16.091 Πανεπιστημίων από 216 χώρες που περιλαμβάνονται στην κατάταξη Μία πολύ σημαντική διάκριση, που καταδεικνύει το υψηλής ποιότητας και παγκόσμιας επίδρασης και αναγνώρισης ερευνητικό έργο του ΕΚΠΑ, αποτυπώθηκε στα αποτελέσματα της παγκόσμιας ερευνητικής κατάταξης «AD Scientific Index World Top Universities Ranking 2022».Πιο συγκεκριμένα, το ίδρυμα καταλαμβάνει την 82η θέση παγκοσμίως μεταξύ των 16.091 Πανεπιστημίων από 216 χώρες που περιλαμβάνονται στην εν λόγω κατάταξη.Επιπροσθέτως, βρίσκεται στην 19η θέση μεταξύ των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων και στην 1η θέση μεταξύ των ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων για το 2022. Η εν λόγω κατάταξη είναι η πρώτη και μοναδική που βασίζεται στους συνολικούς και πρόσφατους δείκτες (της τελευταίας πενταετίας) ερευνητικής παραγωγικότητας των σημαντικότερων επιστημόνων και ερευνητών των Πανεπιστημίων.Πιο συγκεκριμένα η απόδοση, η βαθμολογία και η θέση κάθε Πανεπιστημίου υπολογίζεται με βάση τις βαθμολογίες των δεικτών h-index και i10 και τις αναφορές στο Google Scholar του ερευνητικού του δυναμικού.Για το 2022 στην κατάταξη συμπεριλήφθηκε το ερευνητικό έργο της τελευταίας πενταετίας 1.019.535 επιστημόνων από 216 χώρες, με 6685 εξ αυτών να είναι Έλληνες Καθηγητές, Ελληνικών Δημόσιων Πανεπιστημίων.Άλλη μία σημαντική διάκριση για το ΕΚΠΑ αποτελεί το γεγονός ότι έχει συνολικά τον μεγαλύτερο αριθμό επιστημόνων μεταξύ των ελληνικών πανεπιστημίων στην εν λόγω κατάταξη (1440), ενώ εννέα (9) εξ αυτών βρίσκονται στους top 1000 των ερευνητών παγκοσμίως. Για την κατάταξη των χωρών χρησιμοποιούνται τέσσερα κριτήρια. Το πρώτο είναι ο αριθμός των επιστημόνων κάθε Πανεπιστημίου στον κατάλογο των 10.000 κορυφαίων επιστημόνων. Το δεύτερο κριτήριο είναι ο αριθμός των επιστημόνων στον κατάλογο των 100.000 με την σημαντικότερη ερευνητική παραγωγή.Το τρίτο είναι ο συνολικός αριθμός των επιστημόνων του Πανεπιστημίου που περιλαμβάνονται στον επιστημονικό κατάλογο AD Scientific Index. Σε περίπτωση ισοβαθμίας μετά την εφαρμογή και των τριών αυτών κριτηρίων, χρησιμοποιείται ως τέταρτο κριτήριο η υψηλότερη παγκόσμια θέση στην κατάταξη μεταξύ των ερευνητών που βρίσκονται στην πρώτη θέση του Ιδρύματος τους.Χρησιμοποιούνται οι συνολικές τιμές των δεικτών H-index και i10-index μαζί με τον αριθμό των αναφορών, καθώς και οι συνολικές τιμές των δεικτών H-index και i10-index των τελευταίων 5 ετών μαζί με τον αριθμό των αναφορών που έλαβαν τα τελευταία 5 έτη.Τα δεδομένα συλλέγονται από το προφίλ των ερευνητών στο Google Scholar, και τα δεδομένα και η θέση των Ιδρυμάτων επικαιροποιούνται συνεχώς με αποτέλεσμα η εν λόγω κατάταξη να αποδίδει μια δυναμική και όχι στατική εικόνα.Στον πίνακα 3 αποτυπώνεται η θέση του ΕΚΠΑ στα επιμέρους κριτήρια της κατάταξης. Είναι αξιοσημείωτο ότι στο κριτήριο i10 index βρίσκεται στην 45η θέση παγκοσμίως και στην 8η θέση στην Ευρώπη. Στον πίνακα 4 παρουσιάζεται η κατανομή των 1440 επιστημόνων του ΕΚΠΑ στα επιμέρους επιστημονικά -ερευνητικά πεδία και στο 2% και 10% των κορυφαίων σε ερευνητική παραγωγή επιστημόνων. Στην 1η θέση μεταξύ των ελληνικών πανεπιστημίων όπως αναφέρθηκε παραπάνω, βρίσκεται το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ακολουθούν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ενώ την πρώτη πεντάδα κλείνουν το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Πανεπιστήμιο Πατρών.Σε παγκόσμιο επίπεδο, την πρώτη θέση καταλαμβάνει το Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο Harvard και ακολουθούν το επίσης Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο Stanford και στην τρίτη θέση το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ. Στο top 10 της κατάταξης βρίσκεται ένα μόνο ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ίδρυμα, αυτό της Οξφόρδης στην τέταρτη θέση.Τα αποτελέσματα της εν λόγω κατάταξης αναδεικνύουν για άλλη μια φορά τον πολυεπίπεδο, εξωστρεφή και κυρίως επιδραστικό προσανατολισμό του ερευνητικού έργου των μελών ΔΕΠ και ερευνητών του ΕΚΠΑ. Επιπροσθέτως οι σημαντικές προσπάθειες μας όλα αυτά τα χρόνια για την δημιουργία προφίλ στο Google Scholar, αλλά και της και χρήσης του σωστού affiliation, “National and Kapodistrian University of Athens”, έχουν συμβάλλει αποφασιστικά στην βελτίωση της θέσης του Ιδρύματος μας σε παγκόσμιες κατατάξεις και ιδιαίτερα σε αυτές που βασίζονται σε open access εργαλεία. Η εν λόγω βελτίωση δεν αποτελεί αυτοσκοπό , αλλά απότοκο μιας συστηματικής προσπάθειας προβολής του ερευνητικού έργου των συναδέλφων του Ιδρύματος με στόχο την βελτίωση της φήμης του Ιδρύματος σε παγκόσμιο επίπεδο.«Θερμά συγχαρητήρια και πολλές ευχαριστίες σε όλους τους συναδέλφους αλλά και τους ερευνητές του Ιδρύματος μας για την υψηλής παραγωγικότητας και ποιότητας έρευνα. Αποτελεί το θεμέλιο λίθο ενός σύγχρονου επιτυχημένου και προβεβλημένου διεθνώς Πανεπιστημίου, το οποίο στοχεύει στην καινοτομία, στην εξωστρέφεια και στην διεθνή συνεργασία». https://www.tanea.gr/2022/07/14/science-technology/ekpa-anamesa-sta-koryfaia-ereynitika-idrymata-tou-kosmou/

Ο «Ζέφυρος» πέταξε χωρίς στάση για 28 μέρες. Airbus Πολλές εταιρείες προσπαθούν να προσφέρουν υψηλής ταχύτητας και ποιότητας πρόσβαση στο Διαδίκτυο σε περιοχές της Γης που για διαφόρους λόγους δεν διαθέτουν τηλεπικοινωνιακές υποδομές. Άλλες εταιρείες (Amazon, Space X, One Web) αναπτύσσουν στόλους που αποτέλουνται από χιλιάδες δορυφόρους και άλλες (Google, Facebook) επενδύουν στη δημιουργία αυτόνομων ιπτάμενων μέσων (αεροσκαφών, μπαλονιών κ.α) που θα κινούνται για πολλούς μήνες στους ουρανούς του πλανήτη λειτουργώντας ως τηλεπικοινωνιακοί κόμβοι παροχής ιντερνετικών υπηρεσιών.Η Airbus αποφάσισε να κάνει την δική της προσπάθεια κατασκευάζοντας το Zephyr, ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος που κινείται με ηλιακή ενέργεια. Στις δοκιμές που πραγματοποιούνται το Zephyr είχε κατάφερε να παραμείνει συνεχώς στον αέρα για 28 μέρες σπάζοντας κάθε ρεκόρ σε αυτή την κατηγορία των αεροσκαφών. Τα στελέχη της Airbus υποστηρίζουν πώς όταν το αεροσκάφος αρχίζει να λειτουργεί πλήρως θα παρέχει ιντερνετικές υπηρεσίες 5G με δυνατότητα παροχής και υπηρεσιών 6G στις πιο απομονώμενες γεωγραφικά και τηλεπικοινωνιακά περιοχές του πλανήτη. Θα μπορεί επίσης να παρέχει υπηρεσίες σε περιοχές που έχουν πληγεί από κάποια φυσική ή άλλη καταστροφή ενώ θεωρείται δεδομένο ότι ένα τέτοιο σκάφος δεν θα αφήσει αδιάφορες τις στρατωτικές υπηρεσίες. https://naftemporiki.gr/story/1882071/o-zefuros-petakse-xoris-stasi-gia-28-meres

Κι άλλες εντυπωσιακές φωτογραφίες του τηλεσκοπίου James Webb. Carina Nebula ή Νεφέλωμα της Τρόπιδος: νεφέλωμα στον αστερισμό Τρόπις, περίπου 6.500-10.000 έτη φωτός από τη Γη. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα νεφελώματα στον Γαλαξία μας, περίπου τέσσερις φορές μεγαλύτερο από το Νεφέλωμα του Ωρίωνα, αλλά δεν είναι τόσο γνωστό εξαιτίας της θέσης του στο νότιο ουρανό. Πρόκειται για μια περιοχή σχηματισμού άστρων. Περιέχει πολλά, γιγαντιαία άστρα, το μέγεθος των οποίων ξεπερνά κατά πολλές φορές εκείνο του Ήλιου. Κουιντέτο του Στεφάν (Stephan’s Quintet): είναι ομάδα πέντε γαλαξιών που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους στον αστερισμό Πήγασος. «Πρωταγωνιστεί» στην κλασική ταινία του Φρανκ Κάπρα «It’s a Wonderful Life». Το NGC 3132 (γνωστό και ως νότιο δακτυλιοειδές νεφέλωμα ή Caldwell 74) είναι πλανητικό νεφέλωμα στον αστερισμό Ιστία. Πρόκειται για ένα πελώριο νέφος αερίων που περιβάλλουν ένα άστρο που πεθαίνει. Φάσμα του εξωπλανήτη WASP-96b με την ευδιάκριτη υπογραφή του νερού. Ο εξωπλανήτης αυτός δεν «φωτογραφήθηκε» αλλά αναλύθηκε μέσω φασματογράφου, μια τεχνική που χρησιμοποιείται για να εξακριβωθεί η χημική σύσταση ενός τόσο μακρινού αντικειμένου. Πατήστε εδώ: webbtelescope.org/news/first-images/gallery για να δείτε τις προηγούμενες εικόνες με πολύ μεγαλύτερη λεπτομέρεια https://webbtelescope.org/news/first-images/gallery Η παρουσίαση των νέων εικόνων: πηγή: https://www.nasa.gov/webbfirstimages https://physicsgg.me/2022/07/12/κι-άλλες-εντυπωσιακές-φωτογραφίες-το/

Οι άνθρωποι θα ζουν σε Άρη και Σελήνη μέσα σε... γυάλες (βίντεο) Cajima Corporation Η επιστροφή του ανθρώπου στη Σελήνη είναι πλέον δεδομένη και θέμα λίγου χρόνου ενώ με εντατικό ρυθμό προετοιμάζονται και οι πρώτες επανδρωμένες αποστολές στον Άρη. Τα τελευταία χρόνια έχουν παρουσιαστεί πολλά σχέδια βάσεων αλλά και κατοικιών τόσο στο φεγγάρι όσο και στον Κόκκινο Πλανήτη. Επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κιότο στην Ιαπωνία σχεδίασαν όχι μια κατοικία ή βάση αλλά μια φουτουριστική εγκατάσταση προσομοίωσης των γήινων συνθηκών στη Σελήνη και τον ΆρηΗ εγκατάσταση αυτή μοιάζει με ένα γιγάντιο βάζο και οι δημιουργοί της την ονόμασαν «Η Γυάλα». Θα δημιουργηθούν δύο εκδοχές της, η «Σεληνιακή Γυάλα» και η «Αρειανή Γυάλα» κάθε μια εκ των οποίων θα είναι προγραμματισμένη να λειτουργεί στις τοπικές συνθήκες που θα είναι εγκατεστημένη οι οποίες είναι φυσικά διαφορετικές μεταξύ τους.Η εγκατάσταση αποτελεί μια μίνι εκδοχή μια ιδέας που έριξε πρώτος στο τραπέζι ο κορυφαίος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Άρθουρ Κλαρκ και περιέγραψε στη συνέχεια με πιο επιστημονικούς όρους ο Τζέραλντ Ο’ Νιλ, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Πρίνστον. Ο Αμερικανός φυσικός μίλησε στα τέλη της δεκαετίας του 1970 για τη δημιουργία γιγάντιων κυλίνδρων συνολικού μήκους και πλάτους πολλών χλμ. οι οποίοι να βρίσκονται στο Διάστημα αλλά να προσομοιάζουν στο εσωτερικό τους τις βαρυτικές, ατμοσφαιρικές και κλιματικές συνθήκες της Γης.Στους κυλίνδρους αυτούς οι άνθρωποι θα μπορούν να ζουν με τρόπο ανάλογο με αυτό πάνω στον πλανήτη ασκώντας γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες ώστε να παράγουν μόνοι τους τα τρόφιμα τους και να έχουν την απαραίτητη αυτονομία. Η κινηματογραφική βιομηχανία έχει παρουσιάσει τη ζωή σε αυτούς τους κυλίνδρους ή τέτοιου είδους εγκαταστάσεις σε ταινίες όπως το Interstellar και το Elysium.Η Γυάλα στην αρχική της μορφή θα τοποθετείται στην επιφάνεια της Σελήνης ή του Άρη και θα έχει μήκος 400 μέτρων. Θα περιστρέφεται κάθε 20 δευτερόλεπτα έτσι ώστε να επιτυγχάνεται το επιθυμητό επίπεδο βαρύτητας και να προσομοιώνονται οι γήινες συνθήκες στο εσωτερικό της εγκατάστασης. The Glass Οι δημιουργοί της εγκατάστασης αναφέρουν ότι το νερό θα κυλά σε όλη την έκταση της εγκατάστασης και θα μπορούν να κινούνται πάνω σε αυτό και κάποια σκάφη ενώ θα υπάρχουν ακόμη και άλση για να προσομοιώνονται τα οικοσυστήματα της Γης. Προτείνουν μάλιστα τη χρήση ενός «διαστημικού τρένου» που το ονομάζουν «Hexagon Space Track System» το οποίο και θα αποτελεί το μέσο μεταφοράς των κατοίκων της Γυάλας μέσα σε αυτή ή σε γειτονικές Γυάλες. Το τρένο αυτό θα προσομοιώνει επίσης τις συνθήκες βαρύτητας της Γης για να κάνει πιο άνετο το ταξίδι στους επιβάτες του. Hexagon Space Track System «Δεν υπάρχει τέτοιου είδους σχέδιο στα πλάνα οποιασδήποτε διαστημικής υπηρεσίες ή εταιρείας. Η ανθρωπότητα βρίσκεται από την εποχή της παραμονής στο Διάστημα σε αυτό της διαμονής στη Σελήνη και τον Άρη. Τι είδους περιβάλλον και εγκαταστάσεις απαιτούνται για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο; Τι τεχνολογίες και συνθήκες χρειάζονται για την ύπαρξη μιας ασφαλούς κατοικίας, για την παραγωγή τροφής, για την ένδυση αλλά και για το χτίσιμο ενός κοινωνικού συστήματος στη Σελήνη και τον Άρη; Σε αυτή την εγκατάσταση οι άνθρωποι θα μπορούν να ζήσουν και να κάνουν παιδιά έχοντας κατά νου πώς οποτεδήποτε το θελήσουν θα μπορούν να επιστρέψουν στη Γη με το Hexagon Space Track το οποίο θα αποτελέσει την ραχοκοκαλιά της ζωής στη Σελήνη και τον Άρη δημιουργώντας διαστημικές κοινωνίες με δική τους οικονομική δραστηριότητα και τους ανθρώπους να ταξιδεύουν από τη Γη εκεί για επαγγελματικούς ή τουριστικούς λόγους» αναφέρει ο Γιοσούκο Γιαμισίκι, διευθυντής του Κέντρου Ανθρώπινης Διαστημολογίας του Πανεπιστημίου του Κιότο το οποίο συνεργάζεται με την κατασκευαστική εταιρεία Kajima Corporation για αυτό το πρότζεκτ. https://naftemporiki.gr/story/1881730/oi-anthropoi-tha-zoun-se-ari-kai-selini-mesa-se-guales-binteo