Δροσος Γεωργιος

SOVA στο ISS Επί του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), λειτουργεί το σύστημα προσανατολισμού φασματομετρικών οργάνων (SOVA). Στο πλαίσιο του πειράματος "Hurricane", επιτρέπει την αυτόματη παρακολούθηση φυσικών και ανθρωπογενών φαινομένων στη Γη που ενδιαφέρουν τους επιστήμονες που χρησιμοποιούν αυτά τα συστήματα πλοήγησης και για να διευκρινίσουν τις λεπτομέρειες αυτών των διαδικασιών. Χάρη σε αυτόν τον εξοπλισμό, για παράδειγμα, ελήφθη ένας μεγάλος αριθμός εικόνων και φασμάτων σε άμεση γειτνίαση με ένα ηφαίστειο που εκρήγνυται, λόγω της απελευθέρωσης της τέφρας, ο αεροπορικός εξοπλισμός δεν μπορούσε να λειτουργήσει κοντά σε αυτό. Επίσης, με τη βοήθεια φασματομετρικών μετρήσεων, επιλύεται το πρόβλημα της ανάλυσης του ερωτηθέντος αντικειμένου με ανακλαστικά χαρακτηριστικά, εκφρασμένα με τη μορφή φασματικών δεδομένων. Αυτά τα δεδομένα χρησιμοποιούνται για τη συλλογή λιθολογικών, γεωβοτανικών, φορολογικών και άλλων παρόμοιων χαρτών. Οι επιστήμονες μπορούν να μάθουν για την κατάσταση της ποιότητας του εδάφους, να προσδιορίσουν τις οργανικές ενώσεις που περιέχονται στο νερό, ακόμη και να κάνουν προβλέψεις για τις αποδόσεις, την παραγωγικότητα της αλιείας, να ανιχνεύσουν τεχνητές εκπομπές από βιομηχανικές εγκαταστάσεις και πολλά άλλα. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι φορητές κάμερες και τα φασματόμετρα έχουν χρησιμοποιηθεί για τη διεξαγωγή ερευνών της επιφάνειας της γης στο ISS. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στο ISS, η μάζα του οποίου υπερβαίνει τους 400 τόνους και η περιοχή είναι μεγαλύτερη από ένα γήπεδο ποδοσφαίρου, οι γυροδίνες, οι οποίες προηγουμένως αντιμετώπισαν με επιτυχία την ευθυγράμμιση του προσανατολισμού του σταθμού Mir στο διάστημα, ήταν αδύναμες. - Οι αστροναύτες στο ISS έχουν πολλή σημαντική δουλειά, επιπλέον, πρέπει να κοιμούνται, έτσι δεν μπορούμε πάντα να τους εμπλέκουμε σε πειράματα για την παρακολούθηση της επιφάνειας της γης. Αλλά όταν οι κοσμοναύτες κοιμούνται, πετάμε πάνω από την Άπω Ανατολή, την Καμτσάτκα, όπου υπάρχουν πολλά καθήκοντα παρατήρησης. Και τότε είχαμε την ιδέα να κάνουμε τέτοια συστήματα αυτόματα, ονομάστηκαν SOVA. Πέρυσι, στείλαμε εξοπλισμό στο σταθμό, εγκαθίστανται κάμερα και φασματομετρικός εξοπλισμός και έχουμε όμορφες εικόνες. Επιπλέον, αυτή η τεχνολογία καθιστά δυνατή όχι μόνο την παρατήρηση ενός αντικειμένου, καθώς υπάρχουν πολλά από αυτά, αλλά και τη χρήση ορισμένων βέλτιστων νόμων παρατήρησης », λέει ο M.Yu. Μπελιάεφ. Επί του παρόντος, η Εταιρεία διεξάγει δοκιμές εδάφους για επιπλέον αναβαθμισμένα κιτ για αυτόν τον εξοπλισμό, οι οποίες θα επιτρέψουν τη διεξαγωγή έρευνας σε ευρύτερο φάσμα. - Η διαδικασία ανάπτυξης επιστημονικού εξοπλισμού περιλαμβάνει πολλά επιμέρους στάδια. Ένα από αυτά είναι η παραγωγή δειγμάτων CDI. Το CDI είναι μια δοκιμή σχεδιασμού και ανάπτυξης. Το στάδιο CDI είναι απαραίτητο για να ελεγχθεί η ορθότητα των υιοθετημένων τεχνικών λύσεων στην ανάπτυξη εξοπλισμού και, κατά συνέπεια, να ελεγχθεί για τις απαραίτητες συνθήκες παράδοσης και χρήσης κατά τη διαστημική πτήση. Προς το παρόν, διεξάγουμε κλιματολογικές δοκιμές του εξοπλισμού μας: αντέχει στις απαιτούμενες θερμοκρασίες, υγρασία και άλλες συνθήκες όταν εκτοξεύεται στο ISS », λέει ο Igor Rasskazov, ο επόπτης του επιστημονικού εξοπλισμού SOVA, μηχανικός των διαστημικών πειραμάτων και μαθηματικών Τμήμα μοντελοποίησης της RSC Energia. Αφού εργαστεί στο ISS, η SOVA πιθανότατα θα πάρει τους αυτόματους δορυφόρους τηλεανίχνευσης της Γης. Χωρίς να αλλάξει τον προσανατολισμό του διαστημικού σκάφους, θα αλλάξει τον άξονα παρατήρησης, ο οποίος θα οδηγήσει σε εξοικονόμηση καυσίμου που απαιτείται για τη διατήρηση της τροχιάς του διαστημικού σκάφους και τη μείωση του βάρους και του κόστους του δορυφόρου. https://www.energia.ru/ru/news/news-2021/news_04-26.html Διαστημικό σκουπίδι απείλησε σκάφος της SpaceX σε πτήση προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Οι τέσσερις αστροναύτες που εκτοξεύτηκαν την Παρασκευή προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) έζησαν στιγμές αγωνίας όταν τους ζητήθηκε να προετοιμαστούν για ενδεχόμενη πρόσκρουση διαστημικού σκουπιδιού. Το κοντινό πέρασμα, γνωστό με τον αστρονομικό όρο σύνοδος, συνέβη στις 20.43 ώρα Ελλάδας την Παρασκευή, περίπου οκτώ ώρες μετά την αναχώρηση του σκάφους Crew Dragon της SpaceX από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ. Την ώρα που το πλήρωμα ετοιμαζόταν να κοιμηθεί έπειτα από μια κουραστική ημέρα, η SpaceX ενημέρωσε ότι ένα αγνώστου ταυτότητας αντικείμενο θα περνούσε σε μικρή απόσταση από το σκάφος 20 λεπτά αργότερα, ανέφερε το Space.com. Το Κέντρο Ελέγχου της αποστολής ζήτησε από τους τέσσερις αστροναύτες να καλύψουν τα παράθυρα με κουβέρτες, να φορέσουν τις στολές τους να και να δεθούν στις θέσεις τους, αποκαλύπτει ο διάλογος που αναρτήθηκε στο YouTube από το Raw Science. Η στολή είναι σχεδιασμένη να προστατεύει το πλήρωμα σε περίπτωση απότομης αποσυμπίεσης της καμπίνας. Περίπου μισή ώρα αργότερα, η Σάρα Γκιλς της SpaceX ενημέρωσε το πλήρωμα ότι το αντικείμενο είχε προσπεράσει το σκάφος σε απόσταση μεγαλύτερη από ό,τι είχε εκτιμηθεί, οπότε οι αστροναύτες έβγαλαν τις στολές και πήραν το πράσινο φως να κοιμηθούν. Οι τέσσερις αστροναύτες –ο Σέιν Κίμπρο και η Μέγκαν ΜακΆρθουρ της NASA, ο Τομάς Πεσκέ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και ο Ακιχίκο Χοσίντε της ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας JAXA- έφτασαν το Σάββατο στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό χωρίς άλλες εκπλήξεις. Ανάλογα περιστατικά έχουν αναγκάσει πολλές φορες τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό να αλλάξει την τροχιά του για να αποφύγει ενδεχόμενες προσκρούσεις. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, το τριμελές τότε πλήρωμα του πολυεθνικού τροχιακού εργαστηρίου έλαβε εντολή να καταφύγει στη ρωσική υπομονάδα του σταθμού, όπου περίμενε ένα σταθμευμένο σκάφος Soyuz, λόγω ενός διαστημικού σκουπιδιού που θα περνούσε σε μικρή απόσταση. Τα διαστημικά σκουπίδια που κινούνται σε τροχιά γύρω από τη Γη έχουν μεν αναγνωριστεί ως σημαντικός κίνδυνος για αστροναύτες και διαστημικά σκάφη, ο αριθμός τους όμως συνεχίζει να αυξάνεται, καθώς εταιρείες όπως η SpaceX εκτοξεύουν χιλιάδες δορυφόρους για να προσφέρουν διαδικτυακή πρόσβαση σε απομονωμένες περιοχές. Σύμφωνα με εκτίμηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, σε τροχιά γύρω από τη Γη βρίσκονται σήμερα γύρω στα 128 εκατομμύρια αντικείμενα με διάμετρο τουλάχιστον ενός χιλιοστού. https://physicsgg.blogspot.com/2021/04/spacex.html

Ο Άρης έχει τα σωστά συστατικά για μικροβιακή ζωή στο υπέδαφός του. Καθώς το Perseverance της NASA αρχίζει τις έρευνες για αρχαία ζωή στην επιφάνεια του Άρη, μια νέα έρευνα υποδεικνύει πως το υπέδαφος του Κόκκινου Πλανήτη ίσως να είναι ένα καλό μέρος για αναζήτηση σύγχρονης ζωής. Στο πλαίσιο της έρευνας αυτής, που δημοσιεύτηκε στο Astrobiology, εξετάστηκε η χημική σύνθεση των αρειανών μετεωριτών- βράχων που εκτοξεύτηκαν από την επιφάνεια του Άρη και εν τέλει κατέληξαν στη Γη. Η ανάλυση έδειξε πως αυτοί οι βράχοι, αν είναι σε συνεχή επαφή με νερό, μπορούν να παράγουν τη χημική ενέργεια που απαιτείται για την υποστήριξη μικροβιακών κοινοτήτων παρομοίων με αυτές που επιβιώνουν στα βάθη της Γης. Επειδή αυτοί οι μετεωρίτες μπορούν να είναι αντιπροσωπευτικοί μεγάλων τμημάτων του φλοιού του Άρη, τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι μεγάλο μέρος του υπεδάφους του Άρη θα μπορούσε να φιλοξενήσει ζωή. «Το μεγάλο συμπέρασμα εδώ για την επιστήμη εξερεύνησης του υπεδάφους ειναι πως όπου έχεις υπόγεια ύδατα στον Άρη, υπάρχει μια καλή πιθανότητα να έχεις αρκετή χημική ενέργεια για να υποστηρίξεις υπόγεια μικροβιακή ζωή» είπε ο Τζέσι Τάρνας, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο JPL της NASA που ηγήθηκε της έρευνας ενώ ολοκλήρωνε το Ph.D του στο Brown University. «Δεν ξέρουμε εάν η ζωή άρχισε ποτέ κάτω από την επιφάνεια του Άρη, μα αν το έκανε, θεωρούμε ότι θα υπήρχε εκεί επαρκής ενέργεια για να την υποστηρίξει μέχρι σήμερα». Τις τελευταίες δεκαετίες επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι τα βάθη της Γης φιλοξενούν ένα γιγαντιαίο οικοσύστημα, που υπάρχει σε μεγάλο βαθμό χωριστά από τον άνω κόσμο. Χωρίς ηλιακό φως, αυτά τα πλάσματα επιβιώνουν χρησιμοποιώντας τα υποπροϊόντα χημικών αντιδράσεων που παράγονται όταν οι βράχοι έρχονται σε επαφή με το νερό. Μια από αυτές τις αντιδράσεις είναι η ραδιόλυση, που λαμβάνει χώρα όταν ραδιενεργά στοιχεία σε βράχους αντιδρούν με παγιδευμένο νερό. Η αντίδραση διασπά μόρια νερού στα εξ ων συνετέθησαν, υδρογόνο και οξυγόνο. Το απελευθερωμένο υδρογόνο διαλύεται στο εναπομείναν υπόγειο νερό, ενώ ορυκτά όπως ο πυρίτης απορροφούν ελεύθερο οξυγόνο για να σχηματίσουν θειϊκά ορυκτά. Τα μικρόβια μπορούν να χρησιμοποιήσουν το υδρογόνο ως καύσιμο και το οξυγόνο για να το κάψουν. Σε κάποια μέρη, όπως το Kidd Creek Mine στον Καναδά, τέτοια μικρόβια έχουν βρεθεί να ζουν σε βάθος άνω του ενός μιλιόυ, σε ύδατα που δεν έχουν δει το φως της ημέρας για πάνω από ένα δισ. χρόνια. Στο πλαίσιο της νέας μελέτης οι ερευνητές αναζήτησαν τα συστατικά της ραδιόλυσης σε δεδομένα από το Curiosity της NASA και άλλα σκάφη, καθώς και σε δεδομένα από αρειανούς μετεωρίτες. Όπως διαπιστώθηκε, όλα τα συστατικά αυτά είναι παρόντα σε επαρκείς ποσότητες για την υποστήριξη οικοσυστημάτων σαν της Γης. Όπως εκτιμούν οι επιστήμονες, αυτά τα ευρήματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός εξερευνητικού προγράμματος για την αναζήτηση ιχνών σύγχρονης ζωής στο υπέδαφος του Άρη. https://www.naftemporiki.gr/story/1718755/ereuna-o-aris-exei-ta-sosta-sustatika-gia-mikrobiaki-zoi-sto-upedafos-tou

Εκπληκτικό πορτρέτο της πιο πρόσφατης έκρηξης σουπερνόβα στον Γαλαξία. Πριν από 340 χρόνια, ένα άστρο μεγάλης μάζας ανατινάχθηκε σε απόσταση έντεκα χιλιάδων ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό της Κασσιόπης. Ο υπερκαινοφανής αστέρας ονομάστηκε Κασσιόπη Α και αυτό υπάρχει στην θέση του άστρου που καταστράφηκε βίαια είναι ένα άστρο νετρονίου και ένα κέλυφος υλικών που εκτοξεύεται στο Διάστημα μετά την έκρηξη. Αυτό το κοσμικό απομεινάρι είναι η πιο πρόσφατη εκρηξη σουπερνόβα που γνωρίζουμε στον γαλαξία μας και παράλληλα αποτελεί μόνιμο στόχο παρατήρησης των αστρονόμων. Θεωρείται ένα είναι ένα από τα πιο μελετημένα αντικείμενα στον γαλαξία μας. Σε κάθε παρατήρηση οι επιστήμονες ανακαλύπτουν νέα στοιχεία που φωτίζουν όχι μόνο την ιστορία του άστρου που καταστράφηκε αλλά το τι συνέβη μετά την έκρηξη και το τι συνεχίζει να συμβαίνει εκεί. Παράλληλα κάθε νέο στοιχείο στη Κασσιόπη Α βοηθά τους επιστήμονες να συμπληρώσουν το παζλ για το πότε και πώς εκρήγνυνται τα μεγάλα, γερασμένα άστρα. Οι εκρήξεις αυτές πιστεύεται ότι σκόρπισαν στο Διάστημα βαριά στοιχεία του περιοδικού πίνακα, από το οξυγόνο μέχρι το ουράνιο, παράγονται από θερμοπυρηνικές αντιδράσεις στους πυρήνες των άστρων. Ανάμεσα τους είναι και στοιχεία όπως το οξυγόνο και ο άνθρακας που αποτέλεσαν δομικά υλικά για την παρουσία της ζωής στην Γη και δεδομένης της αφθονίας τους στο Σύμπαν ίσως έχουν συμβάλει στην εμφάνιση της ζωής και σε άλλους κόσμους. Η NASA έδωσε στην δημοσιότητα μια νέα καταπληκτική φωτογραφία της Κασσιόπης Α την οποία κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra. Οι νέες παρατηρήσεις στην Κασσιόπη Α αποκάλυψαν την παρουσία τιτανίου στα υλικά που έχουν εκτοξευθεί στο Διάστημα μετά την έκρηξη γεγονός που αξιολογείται από τους ειδικούς. https://www.naftemporiki.gr/story/1720268/ekpliktiko-portreto-tis-pio-prosfatis-ekriksis-soupernoba-ston-galaksia

Λύθηκε το μυστήριο με τα μυστηριώδη «κίτρινα μπαλάκια» του Σύμπαντος. Πριν από μερικά χρόνια μια ομάδα ερασιτεχνών αστρονόμων εντόπισε σε φωτογραφίες που δημοσίευσε η NASA από διάφορες έρευνες που έχουν γίνει με το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer κάποια λαμπερά «σημάδια» σε αυτές. To Spitzer καταγράφει εικόνες στο υπέρυθρο φάσμα του φωτός. Η ομάδα θεώρησε ότι κάθε τέτοιο σημάδι αποτελούσε μια γιγάντια φυσαλίδα ιονισμένου αερίου προερχόμενη από ένα υπερμεγέθες άστρο με μάζα τουλάχιστον δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Η ομάδα συνέχισε να εντοπίζει αυτά τα λαμπερά σημάδια στις φωτογραφίες και κάποια στιγμή ο αριθμός που οι ερευνητές είχαν εντοπίσει ξεπερνούσε τις έξι χιλιάδες. Τα μέλη της ομάδας ονόμασε αυτά αυτές τις κοσμικές δομές «κίτρινα μπαλάκια» και έγιναν ευρύτερα γνωστά με αυτό το όνομα. Παρόλα αυτά η επιστημονική κοινότητα δεν είχε καταφέρει μέχρι σήμερα να εξακριβώσει την ταυτότητα αυτών των κοσμικών δομών. Με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal» ομάδα ερευνητών με επικεφαλής αστρονόμους του Ινστιτούτου Πλανητικής Επιστήμης στο Ιλινόι στις ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι έλυσαν το μυστήριο. Σύμφωνα με την νέα μελέτη τα κίτρινα μπαλάκια είναι μαιευτήρια άστρων. Πρόκειται για περιοχές γέννησης πολλών διαφόρων μεγεθών άστρων. Η κάθε περιοχή όπως πιστεύουν οι ερευνητές διαθέτει σμήνη άστρων βρεφικής ηλικίας. Άστρων που είναι μόλις 100 χιλιάδων ετών. Αν η μελέτη αυτή επιβεβαιωθεί θα πρόκειται φυσικά για μια πολύ σημαντική εξέλιξη αφού θα έχουμε ανακαλύψει χιλιάδες περιοχές που οι επιστήμονες θα μπορούν να στρέψουν τα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια που έχουν στην διάθεση τους για να συλλέξουν ένα πλήθος δεδομένων για έναν από τους πιο κρίσιμους μηχανισμούς στην λειτουργία του Σύμπαντος, την γέννηση των άστρων. https://www.naftemporiki.gr/story/1719859/luthike-to-mustirio-me-ta-mustiriodi-kitrina-mpalakia-tou-sumpantos

Η νέα αποστολή Interstellar της NASA ακόμη πιο βαθιά στον διαστρικό χώρο. Όταν τα -ηλικίας τεσσάρων δεκαετιών- αμερικανικά διαστημικά σκάφη Voyager 1 και 2 εισήλθαν για πρώτη φορά το 2012 και 2018, αντίστοιχα, στον διαστρικό (ή μεσοαστρικό) χώρο, δηλαδή στο διάστημα ανάμεσα στα άστρα, οι επιστήμονες -δικαιολογημένα- πανηγύρισαν. Τα δύο δίδυμα χαλκέντερα σκάφη είχαν ταξιδέψει 120 φορές την απόσταση Γης-Ήλιου φθάνοντας στο σύνορο της ηλιόσφαιρας, της «φυσαλίδας» που περιβάλλει το ηλιακό σύστημά μας και προσδιορίζει έως πού φθάνει ο ηλιακός «άνεμος». Τα Voyager ανακάλυψαν αυτό το όριο της «επικράτειας» του Ήλιου, αλλά άφησαν τους επιστήμονες με πολλά ερωτήματα για το πώς αλληλεπιδρά το μητρικό άστρο μας με το τοπικό διαστρικό μέσο. Τα όργανα των Voyager συνεχίζουν να στέλνουν περιορισμένα δεδομένα, που κρίνονται πια ανεπαρκή για μία σωστή επιστημονική κατανόηση του τι συμβαίνει στις εσχατιές του ηλιακού συστήματος. Γι’ αυτό η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) και οι συνεργάτες της σχεδιάζουν πια το επόμενο διαστημικό σκάφος, την -μέχρι στιγμής αποκαλούμενη- αποστολή Interstellar Probe, που θα ταξιδέψει πολύ βαθύτερα στο διαστρικό διάστημα, σε απόσταση έως 1.000 αστρονομικών μονάδων (η απόσταση Γης-Ήλιου είναι μία τέτοια αστρονομική μονάδα), με την ελπίδα να αποκομίσουν περισσότερες πληροφορίες για την ηλιόσφαιρα και την εξέλιξή της. Επικεφαλής της αποστολής είναι η Έλενα Προβορνίκοβα του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής (APL) του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς, σύμφωνα με την οποία, «το Interstellar Probe θα ταξιδέψει στο άγνωστο τοπικό διαστρικό διάστημα, όπου η ανθρωπότητα δεν έχει φθάσει ποτέ πριν. Για πρώτη φορά, θα έχουμε μία εικόνα της τεράστιας ηλιόσφαιρας μας από την έξω πλευρά, ώστε να μπορέσουμε έτσι να δούμε πώς φαίνεται απ’ έξω το ηλιακό σύστημά μας». Σε αυτήν τη φάση, περίπου 500 επιστήμονες και μηχανικοί από διάφορες χώρες μελετούν τον σχεδιασμό της αποστολής, έτσι ώστε να αντληθούν τα περισσότερα δυνατά στοιχεία στα πεδία της ηλιοφυσικής, της αστροφυσικής, της πλανητικής επιστήμης κ.ά. Ανάμεσα στα μυστήρια που ελπίζεται να απαντηθούν είναι με ποιο τρόπο το ηλιακό πλάσμα αλληλεπιδρά με τα διαστρικά αέρια για να δημιουργήσει την ηλιόσφαιρα, τι ακριβώς βρίσκεται πέρα από την ηλιόσφαιρα, πώς μοιάζει η ηλιόσφαιρα απ’ έξω, πώς ο Ήλιος αλληλεπιδρά με τον γαλαξία μας κ.ά. Η ηλιόσφαιρα είναι σημαντική επειδή λειτουργεί ως ασπίδα που προστατεύει το ηλιακό σύστημά μας από τις υψηλής ενέργειας κοσμικές ακτίνες του γαλαξία. Καθώς ο Ήλιος ταξιδεύει (και μαζί του όλο το ηλιακό σύστημα) πέριξ του γαλαξιακού κέντρου, διασχίζει διάφορες περιοχές του διαστρικού χώρου. Σήμερα το ηλιακό σύστημα βρίσκεται στο λεγόμενο «Τοπικό Διαστρικό Νέφος», κινούμενο σταδιακά στην έξοδό του από αυτό και κανένας δεν ξέρει τίποτα για την επόμενη διαστρική περιοχή που θα διασχίσει ο Ήλιος. Είναι άγνωστο εάν η αλλαγή τοπικού διαστρικού χώρου θα έχει ως συνέπεια να μεγαλώσει ή να μικρύνει η ηλιόσφαιρα ή εάν η γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία θα ενισχυθεί ή θα εξασθενήσει. Στο τέλος του 2021 η NASA θα έχει στα χέρια της τη μελέτη των επιστημόνων για τον σχεδιασμό της αποστολής, η οποία μπορεί να εκτοξευθεί στην αρχή της δεκαετίας του 2030. Θα χρειαστεί περίπου 15 χρόνια για να φθάσει στο άκρο της ηλιόσφαιρας, αρκετά πιο γρήγορα από τα Voyager που χρειάστηκαν περίπου 35 χρόνια για να φθάσουν έως εκεί. Η αποστολή Interstellar Probe σχεδιάζεται να διαρκέσει τουλάχιστον 50 χρόνια. https://physicsgg.me/2021/04/27/%ce%b7-%ce%bd%ce%ad%ce%b1-%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%ae-interstellar-%cf%84%ce%b7%cf%82-nasa-%ce%b1%ce%ba%cf%8c%ce%bc%ce%b7-%cf%80%ce%b9%ce%bf-%ce%b2%ce%b1%ce%b8%ce%b9%ce%ac-%cf%83/

Iωσήφ Σηφάκης: Ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος της Τεχνητής Νοημοσύνης. Eίναι μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες διεθνώς στον τομέα της Πληροφορικής. Αναγνωρισμένος για τις πρωτοποριακές εργασίες του στον τομέα της σχεδίασης και επαλήθευσης πληροφορικών συστημάτων, o Iωσήφ Σηφάκης τιμήθηκε με το βραβείο Τuring, αντίστοιχο του βραβείου Νομπέλ στην Πληροφορική το 2007 και το βραβείο Leonardo da Vinci το 2011. Διετέλεσε καθηγητής στο Πολυτεχνείο της Λωζάννης και ίδρυσε το περίφημο εργαστήριο Verimag (ειδικευμένο στον τομέα της σχεδίασης κρίσιμων συστημάτων) στην Γκρενόμπλ. Στο πρωτοπόρο αυτό ερευνητικό κέντρο πληροφορικής, ανέπτυξε με την ομάδα του μια σπουδαία τεχνολογία προγραμματισμού συστημάτων πλοήγησης αεροπλάνων, που συμβάλλει στην ασφάλεια και σήμερα χρησιμοποιούν όλες οι μεγάλες εταιρείες. Θεωρείται από τους θεμελιωτές του Model-Checking που είναι η κύρια βιομηχανική μέθοδος επαλήθευσης πληροφορικών συστημάτων στην οποία βασίζουν τον τρόπο λειτουργίας τους οι κολοσσοί της πληροφορικής. Ζει σχεδόν 50 χρόνια στη Γαλλία, έρχεται συχνά στην Ελλάδα αλλά ουσιαστικά εργάζεται σε όλο τον κόσμο. Ο Ιωσήφ Σηφάκης είδε το μέλλον πολύ πριν από εμάς και τώρα ατενίζει μια νέα εποχή που ανατέλλει με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης – με τα καλά της και τους κινδύνους της. Υπάρχει η χιουμοριστική φράση «είναι δύσκολο να κάνεις προβλέψεις, ιδιαίτερα για το μέλλον». Είναι σίγουρο όμως ότι η τεχνολογία παίζει όλο και μεγαλύτερο ρόλο στη ζωή μας. Εσείς πώς βλέπετε τα επόμενα 10-20 χρόνια; Είναι αναπότρεπτη η αυξανόμενη χρήση πληροφορικών συστημάτων και ιδιαίτερα Τεχνητής Νοημοσύνης για την αντιμετώπιση πλανητικών προκλήσεων όπως η κλιματική αλλαγή, πανδημίες, οικολογικές καταστροφές. Ποια θα είναι η κατανομή εργασίας μεταξύ μηχανών και ανθρώπινου παράγοντα; Σε ποιον βαθμό θα επιτρέψουμε, για λόγους αποτελεσματικότητας, στις μηχανές να αντικαταστήσουν τον άνθρωπο στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων; Εδώ οι κίνδυνοι είναι πολλαπλοί. Η πολυπλοκότητα των συστημάτων θα ξεπεράσει κάθε δυνατότητα ορθολογιστικής κατανόησης και πρόβλεψης της συμπεριφοράς τους. Ο τεχνικός πολιτισμός στηρίχθηκε στην επιστημονική γνώση με βάση την οποία μπορούμε να εγγυηθούμε κατά τρόπο απόλυτα διαφανή και σε μεγάλο βαθμό την ασφάλεια των τεχνουργημάτων που κατασκευάζουμε. Ομως η Τεχνητή Νοημοσύνη παράγει εμπειρική γνώση της οποίας δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε την εγκυρότητα. Επιπλέον, η συγκεντρωτική διαχείρισή της από πολυεθνικές εταιρείες που δρουν σχεδόν ανεξέλεγκτα ενέχει προφανείς κινδύνους. Ζούμε ήδη σε μια νέα εποχή τηλεργασίας, η οποία σε χώρες όπως η Ελλάδα εντάθηκε ξαφνικά, λόγω πανδημίας. Προκαλώντας ταυτόχρονα μεγάλες αλλαγές και στον τρόπο ζωής μας. Ομως μάλλον δεν θα σταματήσουμε εκεί. Η Τεχνητή Νοημοσύνη και τα αυτόνομα συστήματα θεωρείται ότι θα αλλάξουν σε μεγάλο βαθμό την αγορά εργασίας. Είναι βέβαιο ότι η χρήση αυτονόμων συστημάτων θα έχει επιπτώσεις στην αγορά εργασίας σε όλους τους τομείς. Φυσικά η κατασκευή και διαχείρισή τους θα απαιτήσει νέες θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης. Ομως πιστεύω ότι θα υπάρξει σοβαρός κίνδυνος ανεργίας, ιδιαίτερα στις κοινωνίες που δεν θα μπορέσουν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Μιλήστε μας λίγο για τα νέα όρια που εξερευνά πλέον η Τεχνητή Νοημοσύνη. Η Τεχνητή Νοημοσύνη εξελίσσεται από «ειδική» σε «γενική». Η ειδική Τεχνητή Νοημοσύνη προσπαθεί να επιλύσει πολύπλοκα αλλά καλώς ορισμένα προβλήματα όπως να παίξεις σκάκι ή να αναγνωρίσεις αντικείμενα. Η γενική ΤΝ επιδιώκει να αντικαταστήσει τον άνθρωπο στη διεκπεραίωση δράσεων που ενέχουν τη διαχείριση πολλαπλών στόχων. Αυτό απαιτεί τη συνδυασμένη λύση προβλημάτων που επιλύουν η ειδική Τεχνητή Νοημοσύνη και οι συμβατικοί υπολογιστές. Για παράδειγμα, στα αυτόνομα αυτοκίνητα η ειδική Τεχνητή Νοημοσύνη επιτρέπει τη λύση προβλημάτων όπως η αναγνώριση εικόνας και η αποφυγή εμποδίων. Tο αυτόνομο σύστημα οδήγησης πρέπει να συνδυάζει λύσεις πολλών τέτοιων προβλημάτων για να διαχειριστεί ασφαλώς απρόβλεπτες καταστάσεις και να πλησιάσει τις ανθρώπινες ικανότητες. Λέει ο Jean Piaget ότι νοημοσύνη δεν είναι αυτό που ξέρουμε αλλά αυτό που κάνουμε όταν δεν ξέρουμε. Η πραγμάτωση του οράματος της γενικής ΤΝ θα πάρει πολλές δεκαετίες. Αυτό τον μήνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει νομοθεσία για την Τεχνητή Νοημοσύνη, με προτεραιότητα, όπως αναφέρεται, για την προστασία ζητημάτων «υψηλού ρίσκου», όπως η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπων σε δημόσιους χώρους. Ποιες πιστεύεται ότι πρέπει να είναι οι κόκκινες γραμμές; Βλέπω δύο κινδύνους για τους οποίους επιβάλλεται να ληφθούν επειγόντως μέτρα. Ο πρώτος αφορά τις ατομικές ελευθερίες. Προέρχεται από συστήματα που παραβιάζουν την ιδιωτικότητά μας και χρησιμοποιούν προσωπικά μας δεδομένα χωρίς τη σαφή συναίνεσή μας. Να απαγορευτεί αυστηρά η εν αγνοία μας χρήση προσωπικών δεδομένων που είναι κριτήρια διακρίσεων από ιδιωτικούς ή κρατικούς φορείς π.χ. για πρόσληψη ενός υπαλλήλου ή για διαλογή υπόπτων. Χρειάζεται ένα νομοθετικό πλαίσιο το οποίο παράλληλα να προβλέπει τα μέσα ελέγχου για την τήρησή του. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν αυστηρά και πρακτικώς εφαρμόσιμα κριτήρια για τον έλεγχο χρήσης δεδομένων. Ο δεύτερος κίνδυνος είναι η ανεξέλεγκτη χρήση αυτονόμων συστημάτων που διεκπεραιώνουν κρίσιμες διαδικασίες όπου διακυβεύονται η ανθρώπινη και περιβαλλοντολογική ασφάλεια. Να μη θυσιάσουμε χάριν μιας αμφίβολης αποτελεσματικότητας τη δυνατότητα ελέγχου και συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων. Χρειάζεται διαφάνεια και κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των έξυπνων συστημάτων, πράγμα που δεν είναι εφικτό με την παρούσα κατάσταση των γνώσεών μας. Πρόσφατα στις ΗΠΑ αποκαλύφθηκε ότι μυστικές υπηρεσίες χρησιμοποιούν παράνομα την τεχνολογία από την εταιρεία ClearView AI. Από τη στιγμή που υπάρχουν τέτοιες δυνατότητες παρακολούθησης και παρέμβασης στις ζωές των πολιτών, υπάρχει πραγματικά κάποια προστασία; Σήμερα δεν υπάρχει προστασία και είναι τεχνικά δύσκολο να υπάρξει έλεγχος των παραβάσεων εκτός εάν ληφθούν ριζικά απαγορευτικά μέτρα. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να φτιάξει το «προφίλ» σας συλλέγοντες φαινομενικά ανώδυνες πληροφορίες, εκ των οποίων ορισμένες βρίσκονται διάχυτες στο Διαδίκτυο. Πρέπει βέβαια να σας «στοχεύσει» αναλύοντας μεγάλους όγκους δεδομένων που σας αφορούν. Ετσι θα προσδιορίσει σεξουαλικές προτιμήσεις, προβλήματα υγείας, οικονομική και οικογενειακή κατάσταση, θρησκευτικές και πολιτικές πεποιθήσεις. Οι τεχνολογίες των big data δημιουργούν «συμπυκνωμένες» πληροφορίες όπως οι αποστακτήρες βγάζουν αιθέρια έλαια από τεράστιες ποσότητες πρώτης ύλης. Πολύς λόγος έχει γίνει και για τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στα όπλα, με ειδικούς να προειδοποιούν πως εισερχόμαστε σε έναν τομέα ιδιαίτερα επικίνδυνο που μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο κάποια στιγμή. Συμμερίζεστε αυτές τις ανησυχίες; Υπάρχει πράγματι αυτή η τάση σε όλα τα οπλικά συστήματα. Εκτός από τη γενικευμένη χρήση drones, το παράδειγμα που συζητείται και δικαίως είναι η χρήση «killer robots», ρομπότ που δρουν αυτόνομα σε πεδία μάχης. Διότι τα ρομπότ δεν έχουν συναισθήματα και αναστολές που έχει ένας στρατιώτης ακόμη και στη πιο σκληρή μάχη. Επιπλέον, ορισμένοι θεωρούν ότι καθιστούν πιο ανεκτό το «κόστος» των πολέμων σε ανθρώπινες ζωές – τουλάχιστον γι’ αυτόν που τα χρησιμοποιεί. Ας μιλήσουμε όμως και για τις νέες δυνατότητες που μας προσφέρει αυτή η τόσο συναρπαστική «συνεργασία» του ανθρώπου με τις μηχανές, σε διάφορους τομείς. Για επιτυχή συνεργασία χρειάζεται συνεχής ανταλλαγή πληροφοριών και συνέργεια προς το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Πρόκειται για ένα τεχνικά δύσκολο και εξαιρετικά ενδιαφέρον πρόβλημα. Για παράδειγμα στην «επιτηρουμένη αυτονομία», ένα σύστημα οδηγεί το αυτοκίνητο συνεργαζόμενο με τον οδηγό του σε δύο περιπτώσεις. Εάν ο οδηγός διαπιστώσει ότι υπάρχει κάποιος άμεσος κίνδυνος ατυχήματος, τότε παίρνει τον έλεγχο του αυτοκινήτου αποσυνδέοντας το σύστημα. Επίσης μπορεί το σύστημα να ζητήσει από τον οδηγό να πάρει τον έλεγχο διότι αδυνατεί να διαχειριστεί μια κατάσταση. Αυτού του είδους η συνεργασία κρίνεται επικίνδυνη. Πολλά ατυχήματα έγιναν επειδή η ένταση προσοχής του οδηγού μειώνεται όταν για μεγάλα χρονικά διαστήματα δεν έχει ενεργό ρόλο. Ετσι στις κρίσιμες καταστάσεις συνειδητοποιεί τον κίνδυνο πολύ αργά. Παρομοίως, όταν το σύστημα ζητήσει από τον οδηγό να επέμβει, πρέπει υπάρξουν τα κατάλληλα χρονικά περιθώρια για να κατανοήσει ο οδηγός το πρόβλημα και να αντιδράσει κατάλληλα. Σήμερα η «συμβιωτική αυτονομία» είναι ενεργός τομέας έρευνας που μελετά τα προβλήματα αυτόνομης συνεργασίας ανθρώπου – μηχανής. Βλέπουμε τα παιδιά να εξοικειώνονται πολύ εύκολα με την τεχνολογία, και κάποιοι επιστήμονες κάνουν λόγο για μια νέα φάση στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους μέσω νέων τρόπων ανάπτυξης του εγκεφάλου. Ποια είναι η δική σας θέση; H εξέλιξη του ανθρώπου είναι συνυφασμένη με την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας. Οι ικανότητές μας προσαρμόζονται συνεχώς σε αυτή την πρόοδο. Πριν από την ανακάλυψη της τυπογραφίας είχαμε μεγαλύτερες δυνατότητες απομνημόνευσης. Ο προϊστορικός άνθρωπος ήξερε να επιβιώνει στην άγρια φύση. Χάρη στην τεχνολογία ο άνθρωπος εξασφάλισε ποιότητα ζωής, μακροβιότητα και ανάπτυξη του πολιτισμού. Τα έξυπνα συστήματα είναι εργαλεία που πολλαπλασιάζουν τις νοητικές μας ικανότητες. Προσοχή όμως! Οπως με τη χρήση μηχανικών συστημάτων ελευθερωθήκαμε από βαριές χειρωνακτικές εργασίες, έτσι και με τους υπολογιστές μπορούμε να διευρύνουμε τις νοητικές ικανότητες και τους ορίζοντες των γνώσεών μας. Αρκεί να εξασφαλίζουμε την εγκυρότητα των πληροφοριών τους και τη σωστή ερμηνεία τους. Ομως δεν πρέπει να μας υποκαταστήσουν σε ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε: την ικανότητα να σταθμίζουμε καταστάσεις και να διαχειριζόμαστε επιλογές. Εάν αφήσουμε τους υπολογιστές να αποφασίζουν για μας – λόγω νωθρότητας ή έλλειψης αυτοπεποίθησης – θα εκπέσουν οι νοητικές μας ικανότητες και η δημιουργικότητα της σκέψης. Δεν θέλω να φανταστώ σενάρια όπου ένας νέος αποφασίζει για τον επαγγελματικό του προσανατολισμό στηριζόμενος αποκλειστικά σε πληροφορίες του Διαδικτύου χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τις προτιμήσεις του και εν τέλει τα όνειρά του. Η Ελλάδα πού βρίσκεται στον διεθνή χάρτη; Θα μπορούσε να υπάρξει κάποια πρωτοβουλία ώστε να δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης; Ολοι παραδέχονται την αξία των ελλήνων επιστημόνων, όμως οι ευκαιρίες που τους δίνονται στη χώρα μας δεν είναι πολλές. Είναι ένα θέμα πολυσυζητημένο και θλιβερό. Δεν θα ήθελα να επαναλάβω τα προφανή. Εδώ και δεκαετίες πολλά θα μπορούσαμε να κάνουμε για την έρευνα και την καινοτομία, ιδιαίτερα αξιοποιώντας το ανά τον κόσμο ελληνικό επιστημονικό δυναμικό. Δυστυχώς δεν βλέπω γιατί, αφού αποτύχαμε αλλού, θα τα καταφέρουμε στην Τεχνητή Νοημοσύνη. «Κίνδυνος αυτεξούσιας υποταγής στους υπολογιστές» Ξοδεύονται δισεκατομμύρια για την έρευνα σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά ακόμα δεν γνωρίζουμε πώς διαμορφώνεται η συνειδητότητα. Φυσικά, ξέρουμε περισσότερα απ’ ό,τι παλαιότερα, όμως ακόμα έχουμε πολλά κενά. Εχω μιλήσει για το «δικό μας Big-Bang» αναφερόμενος στην ανάδυση της συνειδητότητας μέσα από την εξέλιξη. Τονίζοντας ότι η μελέτη της είναι πιο σημαντική από τις πολυδάπανες διερευνήσεις κοσμογονικών ερωτημάτων της Φυσικής. Ελπίζω μελλοντικές έρευνες να βοηθήσουν στην κατανόησή της, να φωτίσουν τον ανεξερεύνητο εαυτό μας και να μας ανεβάσουν ψηλότερα στην κλίμακα της αυτογνωσίας. Στο βιβλίο σας που εκδόθηκε πρόσφατα «Κατανοώντας και αλλάζοντας τον κόσμο» (εκδ. Αρμός) θέτετε σημαντικά ερωτήματα όπως η σχέση εγκεφάλου – νόησης. Τελικά μπορούν όλες οι νοητικές μας διεργασίες να κατανοηθούν μελετώντας αποκλειστικά τον εγκέφαλο; Εάν περιοριστούμε στη μελέτη του εγκεφάλου δεν θα κατορθώσουμε να διεισδύσουμε στις νοητικές λειτουργίες. Nα το εξηγήσω με μια αναλογία; Ο νους και οι λειτουργίες του είναι ένα σύστημα όπως ο υπολογιστής σας. Είναι δυνατόν να κατανοήσω τη συμπεριφορά του υπολογιστή σας μελετώντας τα κυκλώματά του; Δηλαδή μετρώντας ηλεκτρικά σήματα, να προσδιορίσω τι ακριβώς διαδικασίες εκτελεί; Η απάντηση είναι «όχι». Αυτό οφείλεται μεταξύ άλλων στην τεράστια διαφορά των κλιμάκων αναπαράστασης της πληροφορίας στο λογισμικό και το υλικό. Μια ανάλογη διαφορά υπάρχει μεταξύ της πληροφορίας υπό μορφή ηλεκτρικών σημάτων του εγκεφάλου και της συμβολικής νοητικής πληροφορίας. Σήμερα ξέρουμε ότι τα νοήματα έχουν χαρακτηριστικά ηλεκτρικά αποτυπώματα στον εγκέφαλο. Ομως είμαστε πολύ μακριά από την επίλυση του γρίφου. Ποιο θα είναι στο μέλλον το σημείο ισορροπίας μεταξύ της αυτονομίας των συστημάτων και του ανθρώπινου ελέγχου των λειτουργιών τους; Εξαρτάται από τις επιλογές των ανθρώπων που πρέπει να γίνουν με γνώμονα σαφώς ορισμένα αξιακά κριτήρια. Υπάρχει εδώ και δεκαετίες μια τάση χαλάρωσης, κυρίως στις δυτικές κοινωνίες. Οι άνθρωποι αποφεύγουν την προσπάθεια και το βάρος της ευθύνης. Διαβλέπω έναν κίνδυνο αυξημένης εξάρτησης, κάποιας αυτεξούσιας υποταγής στους υπολογιστές. Εχετε διερωτηθεί πώς θα ήταν η ζωή σας εάν είχατε έναν υπηρέτη που να ικανοποιεί κάθε σας όρεξη και επιθυμία; Να μην υπήρχαν εμπόδια, δυσκολίες, όλα να σας έρχονταν ακόπιαστα, τίποτα να μην αντιστεκόταν στις ορέξεις σας; Αν ο άνθρωπος είχε ό,τι ζητά η όρεξή του αυτόματα και χωρίς κόπο, θα υποβιβαζόταν σε μια «γαστέρα αργή», έναν πεπτικό σωλήνα. Αν είχε γεννηθεί σε έναν κόσμο χωρίς αντιξοότητες, σίγουρα δεν θα ήταν πιο έξυπνος από τα φυτά. https://www.in.gr/2021/04/26/b-science/synenteykseis/iosif-sifakis-o-thaymastos-kainourgios-kosmos-tis-texnitis-noimosynis/

50ή επέτειος της πτήσης Soyuz-10 Στις 23 Απριλίου 1971, το επανδρωμένο όχημα μεταφοράς Soyuz-10 (TPK) ξεκίνησε από το κοσμοδρόμιο Baikonur με το πλήρωμα της πρώτης αποστολής στον μακροχρόνιο τροχιακό σταθμό του Salyut (DOS) που αποτελείται από τον διοικητή Vladimir Shatalov, μηχανικό πτήσεων Alexei Eliseev και μηχανικός έρευνας Νικολάι Ρουκαβίνσικοφ. Στο πλαίσιο των δοκιμών σχεδιασμού πτήσης του πρώτου DOS στον κόσμο "Salyut", που ξεκίνησε σε τροχιά χαμηλής γης στις 19 Απριλίου 1971, υποτίθεται ότι θα εκτελούσε 2-3 επανδρωμένες αποστολές διάρκειας έως και 30 ημερών. Τα καθήκοντά τους ήταν να πραγματοποιήσουν ολοκληρωμένες δοκιμές των συστημάτων επί του σκάφους του νέου σταθμού, καθώς και να πραγματοποιήσουν ένα πρόγραμμα επιστημονικής και εφαρμοσμένης έρευνας και βιοϊατρικών πειραμάτων. Ειδικοί από την TsKBEM (σήμερα RSC Energia) έχουν αναπτύξει ένα τροποποιημένο διαστημικό σκάφος επανδρωμένων 7K-T Soyuz ειδικά για παράδοση πληρώματος. Διακρίθηκε από ένα νέο σύστημα "pin-cone" σύνδεσης και εσωτερικής μετάβασης (SSVP), το οποίο δεν απαιτούσε από τους αστροναύτες να εισέλθουν σε ανοιχτό χώρο. Το πρόγραμμα πτήσης του Soyuz-10 TPK έπρεπε να διασφαλίσει την άφιξη της πρώτης αποστολής στο Salyut DOS, η οποία ήταν σε αυτόματη λειτουργία, μια κοινή πτήση ως μέρος του τροχιακού συγκροτήματος και την επιστροφή κοσμοναύτων στη Γη. Στο αυτόνομο τμήμα πτήσης, το πλήρωμα του πλοίου κατάρτισε τακτικά το πρόγραμμα ραντεβού χρησιμοποιώντας το σύστημα "Igla" και, στην 18η τροχιά, έκανε μια χειροκίνητη πρόσδεση στο σταθμό του Σαλιούτ. Μετά το touchdown, το ενεργό συγκρότημα ελλιμενισμού του διαστημικού σκάφους κατασχέθηκε μηχανικά, αλλά το επόμενο στάδιο ανάκλησης σταμάτησε αυτόματα λόγω σημαντικών δυναμικών δονήσεων του Soyuz-10. Ως αποτέλεσμα των φορτίων εκτός σχεδιασμού στη μονάδα ράβδου ελλιμενισμού, η λειτουργία των μοχλών της μονάδας ελλιμενισμού του πλοίου διακόπηκε, γεγονός που καθιστά αδύνατο για το πλήρωμα να ελλιμενιστεί και να μεταφερθεί στην πλακέτα DOS. Περαιτέρω προσπάθειες αποσύνδεσης εμποδίστηκαν από τον σταθμό, και μόνο μετά από 5 ώρες από κοινού ανάλυσης της κατάστασης με την ομάδα ελέγχου εδάφους, το πλοίο μπόρεσε να αποσυνδεθεί με εντολή τακτικού αποσύνδεσης. Στις 24 Απριλίου, το πλήρωμα του Soyuz-10 TPK ξεκίνησε το πρόγραμμα κατάβασης, το οποίο ολοκληρώθηκε με επιτυχία με την πρώτη νυχτερινή προσγείωση στην υπολογιζόμενη περιοχή βορειοδυτικά της Καραγκάντα. Ως αποτέλεσμα της αποστολής Soyuz-10, το σύστημα ελλιμενισμού Soyuz-11 τροποποιήθηκε για το πλήρωμα της επόμενης αποστολής, η οποία παραδόθηκε με επιτυχία στο σταθμό του Salyut τον Ιούνιο του 1971. https://www.energia.ru/ru/news/news-2021/news_04-23.html Νέο ραντάρ θα εντοπίζει μικρά διαστημικά σκουπίδια. Η παρουσία του ανθρώπου είναι συνδεδεμένη άρρηκτα και με την δημιουργία… σκουπιδιών. Κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα αφήνει κάτι πίσω της που κατά βάση δεν είναι ωφέλιμο. Δεν θα μπορούσε να αποτελεί φυσικά εξαίρεση η διαστημική μας δραστηριότητα. Απροσδιόριστου αριθμού μικρότερα και μεγαλύτερα κομμάτια από πυραύλους, διαστημικά σκάφη, δορυφόρους και κάθε είδους αντικείμενα, ακόμη και πράγματα που πέφτουν από τα χέρια των αστροναυτών σε διαστημικούς περιπάτους, κυκλοφορούν ελεύθερα σε τροχιά γύρω από την Γη έχοντας δημιουργήσει μια μεγάλη «χωματερή» το μέγεθος της οποίας μεγαλώνει συνεχώς. Τα διαστημικά σκουπίδια αποτελούν πολύ σοβαρή απειλή αφού κινούνται με ταχύτητες 30 χιλιάδων χλμ./ώρα και όπως είναι ευνόητο αν κάποιο από αυτά πέσει πάνω σε ένα διαστημικό σκάφος ή έναν εν λειτουργία δορυφόρο μπορεί να του προκαλέσει σοβαρή ή ακόμη και ανεπανόρθωτη ζημιά με ότι αυτό συνεπάγεται. Το πλήρωμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού υποχρεώνεται συχνά να τον μετατοπίζει για να αποφύγει κάποιο απειλητικό διαστημικό σκουπίδι. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος εκτιμά ότι υπάρχουν περί τα 130 εκατ. διαστημικά σκουπίδια με διάμετρο μέχρι ένα εκατοστό και περίπου 34 χιλιάδες με διάμετρο ως και δέκα εκατοστά τα οποία είναι και τα πιο επικίνδυνα. Ένα νέο τεράστιο διαστημικό ραντάρ που εγκαταστάθηκε στην Κόστα Ρίκα θα μπορεί να εντοπίζει και τα μικρά διαστημικά σκουπίδια που μέχρι σήμερα περνούσαν απαρατήρητα από τα όργανα παρατήρησης. Το νέο ραντάρ κατασκεύασε η εταιρεία LeoLabs που έχει μεγάλη πείρα και τεχνογνωσία σε αυτό ακριβώς το αντικείμενο. «Πρόκειται για το πιο προηγμένο διαστημικό ραντάρ του είδους του» δηλώνει ο Νταν Σεπερλέι διευθύνων σύμβουλος της LeoLabs. Η εταιρεία κατασκευάζει ραντάρ εντοπισμού αντικειμένων στις περιοχές της αποκαλούμενης χαμηλής τροχιάς γύρω από την Γη, περίπου 800 χλμ. έξω από τον πλανήτη. Η εταιρεία σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα δίκτυο τέτοιων ραντάρ σε πολλές περιοχές της Γης έτσι ώστε να χαρτογραφηθεί πλήρως αυτή η χωματερή. Η καταγραφή των διαστημικών σκουπιδιών είναι σίγουρα χρήσιμη αλλά δεν λύνει το πρόβλημα που διογκώνεται συνεχώς. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι αν δεν βρεθεί τρόπος απομάκρυνσης ή καταστροφής των διαστημικών σκουπιδιών σύντομα θα έχουν γίνει τόσο πολλά που θα δημιουργήσουν τελικά ένα φράγμα γύρω από την Γη που θα καθιστά απαγορευτική την εκτόξευση πυραύλων που θα μεταφέρουν διαστημικές αποστολές ή δορυφόρους. https://www.naftemporiki.gr/story/1718264/neo-rantar-tha-entopizei-mikra-diastimika-skoupidia

Κλιματική αλλαγή: Η τήξη των πάγων μετατόπισε τον άξονα της Γης. Η μαζική τήξη των παγετώνων, ως αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχει προκαλέσει αξιοσημείωτες αλλαγές στον άξονα της περιστροφής της Γης σε σχέση με τη δεκαετία του 1990, σύμφωνα με νέα έρευνα. Το γεγονός αυτό αποκαλύπτει τις τεράστιες επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας επί του φυσικού περιβάλλοντος, υποστηρίζουν οι επιστήμονες. Ο γεωγραφικός βόρειος και νότιος πόλος είναι τα σημεία στα οποία ο άξονας περιστροφής τέμνει την επιφάνεια, όμως δεν είναι σταθεροί. Οι αλλαγές στην κατανομή της μάζας της Γης γύρω από τον πλανήτη, κάνουν τον άξονα – επομένως και τους πόλους – να μετατοπίζονται. Στο παρελθόν, μόνο φυσικά φαινόμενα, όπως τα ρεύματα των ωκεανών και η θερμοσυναγωγή των καυτών πετρωμάτων στο υπέδαφος της Γης συνέβαλαν στις αλλαγές της θέσης των πόλων. Όμως η νέα έρευνα δείχνει ότι από τη δεκαετία του 1990, η απώλεια εκατοντάδων εκατομμυρίων τόνων πάγου σε ετήσια βάση, που καταλήγουν στον ωκεανό, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, οδήγησαν σε μετακίνηση των πόλων. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η κατεύθυνση της πολικής μετατόπισης άλλαξε: Ενώ μέχρι το 1995 κινούνταν προς τον νότο, πλέον κινείται προς την ανατολή, ενώ η μέση ταχύτητα της μετατόπισης στο διάστημα 1995-2020 ήταν 17 φορές υψηλότερη σε σχέση με εκείνη του διαστήματος 1981-1995. Από το 1980 και έπειτα, η θέση των πόλων έχει μετατοπιστεί κατά περίπου τέσσερα μέτρα. «Η επιταχυνόμενη μείωση [του νερού που αποθηκεύεται επί της γης] ως αποτέλεσμα της τήξης των παγετώνων είναι ο κύριος παράγοντας που οδήγησε στην ραγδαία μετατόπιση των πόλων μετά τη δεκαετία του 1990», καταλήγει η ομάδα των επιστημόνων, επικεφαλής της οποίας είναι η Σανσάν Ντενγκ, του Ινστιτούτου Γεωγραφικών Επιστημών και Έρευνας Φυσικών Πόρων στην Κινεζική Ακαδημία Επιστημών. Μετρήσεις του βαρυτικού πεδίου από τον δορυφόρο Grace, που εκτοξεύτηκε το 2002, χρησιμοποιήθηκαν για να συνδέσουν την τήξη των πάγων με τις κινήσεις των πόλων τη διάρκεια του 2005 και του 2012, και οι δύο εκ των οποίων σημειώθηκαν μετά από αυξήσεις στην απώλεια του πάγου. Όμως η έρευνα της Ντενγκ είναι ριζοσπαστική, καθώς προεκτείνει τη σύνδεση αυτή στο διάστημα που προηγήθηκε της εκτόξευσης του δορυφόρου, αποδεικνύοντας ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα μετατοπίζει τους πόλους ήδη από τη δεκαετία του 1990, δηλαδή σχεδόν επί τριάντα χρόνια. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Geophysical Research Letters, έδειξε ότι η απώλεια των παγετώνων ευθύνεται για το μεγαλύτερο μέρος της μετατόπισης, όμως δεν αποκλείεται να έχει συμβάλει και η υπεράντληση των υπόγειων υδάτων. Τα υπόγεια ύδατα είναι αποθηκευμένα στο υπέδαφος, όμως όταν αντλούνται με στόχο την διάθεσή τους ως πόσιμου νερού ή ως νερού για άρδευση, εντέλει ο κύριος όγκος τους καταλήγει στη θάλασσα, με αποτέλεσμα το βάρος τους να ανακατανέμεται γύρω από τον πλανήτη. Στη διάρκεια των τελευταίων 50 ετών, η ανθρωπότητα έχει αντλήσει 18 τρισεκατομμύρια τόνους νερού από υπόγεια αποθετήρια βαθιά στο υπέδαφος, χωρίς να τα αντικαθιστά. Ο Βίνσεντ Χάμφρεϊ του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης στην Ελβετία, που δεν έχει εμπλακεί στη νέα έρευνα, δήλωσε στον Guardian ότι τα ευρήματα δείχνουν πώς οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν ανακατανείμει τεράστιες ποσότητες νερού γύρω από τον πλανήτη: «Σου δείχνει πόσο ισχυρή είναι αυτή η αλλαγή στη μάζα. Είναι τόσο μεγάλη που μπορεί να αλλάξει τη θέση του άξονα της γης». Ωστόσο, η μετατόπιση του άξονα δεν είναι αρκετά μεγάλη ώστε να επηρεάσει την καθημερινότητα στον πλανήτη, επισημαίνει: Το μόνο που θα μπορούσε να προκαλέσει στη διάρκεια της ημέρας, θα μετριόταν σε millisecond. Ο καθηγητής Τζόναθαν Όβερπεκ, του Πανεπιστημίου της Αριζόνας στις ΗΠΑ, δήλωσε στον Guardian σε παλαιότερη περίσταση ότι οι αλλαγές στον άξονα της Γης υπογραμμίζουν «πόσο πραγματικές και τεράστιες είναι οι επιπτώσεις της ανθρώπινης παρουσίας στον πλανήτη». Ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η κλίμακα αυτών των επιπτώσεων σημαίνει ότι θα έπρεπε να ανακηρύξουμε μια νέα γεωλογική περίοδο, την Ανθρωπόκαινο. Από τα μέσα του 20ού αιώνα, έχει υπάρξει αξιοσημείωτη επιτάχυνση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και της στάθμης των θαλασσών, αλλά και της καταστροφής της άγριας ζωής και της μεταμόρφωσης της γης εξαιτίας της γεωργίας, της αποψίλωσης και της ανάπτυξης. https://www.in.gr/2021/04/24/b-science/perivallon-b-science/klimatiki-allagi-tiksi-ton-pagon-metatopise-ton-aksona-tis-gis/

Όταν το ελικόπτερο της NASA βρίσκονταν κάπου «αλλού» Οι επιστήμονες στο κέντρου ελέγχου της NASA περίμεναν το σήμα από τον Άρη για να δουν αν η πτήση του ελικοπτέρου Ingenuity ήταν επιτυχημένη. Η πτήση σύμφωνα με τους υπολογισμούς των επιστημόνων θα γινόταν όταν το ρολόι στο κέντρο ελέγχου θα έδειχνε 8:00 π.μ. Το σήμα από τον Άρη με τα δεδομένα της πτήσης θα έφταναν στην Γη μετά από 14 λεπτά (ο χρόνος που χρειάζεται το φως για να διανύσει την απόσταση Γης-Άρη). Πράγματι όταν το ρολόι έδειξε 8:14 π.μ. το σήμα είχε καταγραφεί στο κέντρο ελέγχου. Η πτήση του ελικοπτέρου για τους επιστήμονες στο κέντρο ελέγχου ήταν πλέον παρελθόν. Όπως επίσης και για την κάμερα Μastcam-Z που βρίσκεται στο διαστημικό όχημα Perseverance και κατέγραψε την πτήση: Είχε νόημα κάποιος που βρίσκονταν στο κέντρο ελέγχου της NASA, όταν το ρολόι έδειχνε 8:05 π.μ. να ρωτήσει: «αυτή τη στιγμή το ελικόπτερο ίπταται πάνω από την επιφάνεια του Άρη;» Για τον Νεύτωνα ναι. Για τον Αϊνστάιν η ερώτηση αυτή στερείται νοήματος. Για τον Αϊνστάιν η μόνη ερώτηση που θα είχε νόημα αφορά το πότε θα φτάσει το σήμα στη Γη. Από εκείνη τη στιγμή και μετά – αλλά όχι νωρίτερα – η πτήση του ελικοπτέρου βρίσκεται στο παρελθόν των επιστημόνων της NASA (ενώ στο μέλλον τους πρόκειται να φτάσουν κι άλλα παρόμοια σήματα με τα δεδομένα επόμενων πτήσεων του Ingenuity). Ας επαναδιατυπώσουμε την ερώτηση: Μεταξύ των ενδείξεων 8:00 και 8:14 π.μ. του ρολογιού στο κέντρο ελέγχου της NASA, που πρέπει να ταξινομήσουν οι επιστήμονες του κέντρου το γεγονός της πτήσης του Ingenuity; Στο παρελθόν τους ή στο μέλλον τους; Απάντηση: για τους παρατηρητές στο κέντρο ελέγχου της NASA τα γεγονότα που συμβαίνουν στον Άρη, μεταξύ των ενδείξεων 8:00 και 8:14 π.μ. του ρολογιού τους δεν ανήκουν ούτε στο παρελθόν τους ούτε στο μέλλον τους – βρίσκονται … αλλού. Η διαίρεση του χωροχρόνου (στον μονοδιάστατο κόσμο) σε παρελθόν, μέλλον και «αλλού», σύμφωνα με τον παρατηρητή στο σημείο Ο (βλέπε στο τέλος της ανάρτησης: «Special Relavity», Α. P. French, σελ. 118). Ανάμεσα στο παρελθόν και στο μέλλον ενός γεγονότος υπάρχει το «αλλού», μια «ενδιάμεση ζώνη», ένα «εκτεταμένο παρόν». Μια ζώνη που δεν είναι ούτε παρόν ούτε μέλλον. Αυτό ακριβώς είπε ο Αϊνστάιν με την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας. Η διάρκεια αυτής της ενδιάμεσης ζώνης, η οποία δεν βρίσκεται ούτε στο παρελθόν σας ούτε στο μέλλον σας εξαρτάται από το που λαμβάνει χώρα ένα γεγονός ως προς εσάς. Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση του γεγονότος από εσάς, τόσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια του εκτεταμένου παρόντος. Σε μια απόσταση λίγων μέτρων από την μύτη σας, η διάρκεια αυτού που για εσάς είναι ενδιάμεση ζώνη, δηλαδή ούτε παρελθόν ούτε μέλλον, δεν είναι μεγαλύτερη από νανοδευτερόλεπτα. Κι αυτή είναι μια διάρκεια πολύ μικρότερη από όση θα μπορούσαμε να αντιληφθούμε. Στη Σελήνη η διάρκεια του εκτεταμένου παρόντος είναι λίγα δευτερόλεπτα και στον Άρη περίπου ένα τέταρτο της ώρας. Στον Άρη λοιπόν υπάρχουν γεγονότα που για την χρονική στιγμή που δείχνει το ρολόι μας έχουν ήδη συμβεί, γεγονότα που δεν έχουν συμβεί, αλλά επίσης και ένα τέταρτο περίπου της ώρας κατά την διάρκεια του οποίου συμβαίνουν γεγονότα που δεν βρίσκονται ούτε στο παρελθόν μας ούτε στο μέλλον μας. Βρίσκονται αλλού. https://physicsgg.me/2021/04/25/%cf%8c%cf%84%ce%b1%ce%bd-%cf%84%ce%bf-%ce%b5%ce%bb%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%80%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%bf-%cf%84%ce%b7%cf%82-nasa-%ce%b2%cf%81%ce%af%cf%83%ce%ba%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1%ce%bd-%ce%ba%ce%ac/

Την πρώτη έγχρωμη και από αέρος φωτογραφία του Άρη έστειλε το drone. Όλα πάνε σύμφωνα με τον προγραμματισμό όσον αφορά την παρουσία και την λειτουργία του drone που έχει στείλει η NASA στον Άρη. Το Το αυτόνομο ιπτάμενο όχημα της NASA ολοκλήρωσε την Κυριακή με επιτυχία την τρίτη του πτήση στον Κόκκινο Πλανήτη. Σε αυτή την τρίτη του πτήση του το drone πέταξε ψηλότερα, κάλυψε την μεγαλύτερη μέχρι τώρα απόσταση και ανέπτυξε την μεγαλύτερη ταχύτητα σε σχέση με τις προηγούμενες δύο πτήσεις. Αυτή τη φορά το drone σηκώθηκε σε ύψος περίπου πέντε μέτρων, κάλυψε απόσταση περίπου όσο ένα γήπεδο ποδοσφαίρου και πέταξε με ταχύτητα περίπου επτά χλμ./ώρα. Την τρίτη πτήση του Ingenuity κατέγραψε σε βίντεο το ρόβερ που το μετέφερε στον Άρη το οποίο συνεχίζει την δική του αποστολή εξερεύνησης στον Κόκκινο Πλανήτη η οποία παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και έχει σημαντικές εξελίξεις αλλά μένει τις τελευταίες εβδομάδες στην σκιά του drone. Το drone κατέγραψε όσο βρισκόταν στον αέρα νέες εικόνες από τον Άρη και η NASA δημοσίευσε μια έγχρωμη που είναι και η πρώτη που βλέπουμε από τον ορίζοντα του Άρη με τα μάτια του drone. Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό το αυτόνομο ιπτάμενο όχημα θα πραγματοποιήσει πέντε πτήσεις αλλά όπως έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν σε ανάλογες περιπτώσεις θα γίνει επαναξιολόγηση των δεδομένων και ίσως γίνει απόπειρα για κάποια/ες ακόμη απόπειρες νέων πτήσεων θέτοντας πιθανούς νέους στόχους για το πόσο ψηλά θα πετάξει το drone ή πόσο μακριά θα φτάσει. https://www.naftemporiki.gr/story/1718674/tin-proti-egxromi-kai-apo-aeros-fotografia-tou-ari-esteile-to-drone

Η κίνηση των δακτυλίων του Κρόνου. Τα δαχτυλίδια του Κρόνου αποτελούν ένα από τα πιο εντυπωσιακά «αξιοθέατα» του ηλιακού μας συστήματος. Από μακριά μοιάζουν με δίσκο που περιβάλλει τον πλανήτη, αλλά στην πραγματικότητα είναι κομμάτια παγωμένου νερού σε διάφορα μεγέθη, από πολύ μικρά έως το μέγεθος παγόβουνων. Ο πάγος περιέχει επίσης πυριτικά άλατα, διοξείδιο του άνθρακα και αμμωνία. Φυσικά οι δακτύλιοι του Κρόνου δεν παραμένουν ακίνητοι ως προς τον πλανήτη, αλλά κινούνται σε συγκεκριμένες τροχιές, και όσο πιο μικρή είναι η ακτίνα της τροχιάς τους τόσο μεγαλύτερη είναι η τροχιακή τους ταχύτητα. Ο συνεργάτης της NASA Dr. James O’Donoghue δημιούργησε μια εκπληκτική κινούμενη εικόνα που μας δείχνει πως κινούνται γύρω από τα πλανήτη Κρόνο τα δαχτυλίδια του. Όπως μπορείτε να δείτε στο βίντεο που ακολουθεί, οι κύριοι δακτύλιοι του Κρόνου περιφέρονται γύρω από τον πλανήτη ξεκινώντας από την εσώτατη προς την εξωτερική τροχιά με την σειρά D, C, B, A και F. Μεταξύ των δακτυλίων A και F βρίσκεται ο μυστηριώδης δακτύλιος Ε που αποτελείται από μικροσκοπικά σωματίδια πάγου, γεγονός που κάνει δύσκολη την παρατήρησή του. Η προσομοίωση (που δημιουργήθηκε από τις φωτογραφίες που συνέλλεξε το διαστημικό σκάφος Cassini) μας δείχνει τι συμβαίνει γύρω από τον Κρόνο κατά τη διάρκεια 30 ωρών. Η περιστροφή του Κρόνου σε σχέση με το σύστημα των δακτυλίων του επισημαίνεται από την λευκή γραμμή. Επίσης είναι ορατή και η εξαγωνική δίνη που βρίσκεται γύρω από τον βόρειο πόλο του Κρόνου. https://physicsgg.me/2021/04/25/%ce%b7-%ce%ba%ce%af%ce%bd%ce%b7%cf%83%ce%b7-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b4%ce%b1%ce%ba%cf%84%cf%85%ce%bb%ce%af%cf%89%ce%bd-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%ba%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%bf%cf%85/

Απόψε και αύριο η πρώτη υπερπανσέληνος του 2021 Απόψε, αλλά και το βράδυ της Τρίτης (αύριο), θα υπάρξει η πρώτη υπερπανσέληνος του φετινού έτους (θα ακολουθήσουν άλλες δύο εντός του 2021), καθώς το φεγγάρι θα βρίσκεται πιο κοντά στη Γη και η πανσέληνος θα φαίνεται μεγαλύτερη από ό,τι συνήθως για δύο συνεχόμενα βράδια. Η συγκεκριμένη πανσέληνος ήταν γνωστή στους αυτόχθονες της Αμερικής ως «Ροζ Φεγγάρι», επειδή σηματοδοτούσε την εμφάνιση ενός φυτού με ροζ λουλούδια, ενός από τα πρώτα της άνοιξης. Η Σελήνη θα φαίνεται ελαφρώς μεγαλύτερη και φωτεινότερη από τη συνηθισμένη, αλλά σίγουρα δεν θα έχει… ροζ χρώμα. Καθώς η ελλειπτική τροχιά του φεγγαριού γύρω από τη Γη αυξομειώνει την απόσταση μεταξύ των σωμάτων, υπερ-πανσέληνος συμβαίνει όταν η πανσέληνος συμπίπτει χρονικά με μία πολύ κοντινή προσέγγιση της Σελήνης. Η απόσταση Γης-Σελήνης κυμαίνεται από 406.712 χιλιόμετρα (απόγειο) μέχρι 356.445 χιλιόμετρα (περίγειο). Την Τρίτη 27 Απριλίου, το απόγευμα, η Σελήνη θα φθάσει σε απόσταση έως 357.379 χιλιομέτρων από τη Γη. Λίγες ώρες νωρίτερα από αυτό το περίγειο, περίπου στις 7:30 ώρα Ελλάδας της Τρίτης, θα υπάρχει πανσέληνος, οπότε το φεγγάρι θα φαίνεται μεγαλύτερο τόσο απόψε όσο και το βράδυ της Τρίτης. Όταν η πανσέληνος συμβαίνει κοντά στο περίγειο, τότε θεωρείται ότι υπάρχει υπερ-Σελήνη, σούπερ-Σελήνη ή υπερ-πανσέληνος, όροι που δεν είναι αστρονομικοί. Ο όρος, σύμφωνα με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA), εφευρέθηκε από τον αστρολόγο Richard Nolle το 1979 και έκτοτε «έπιασε» διεθνώς. Μία πανσέληνος στο περίγειο, καθώς είναι πιο κοντά σε μας, φαίνεται έως 14% μεγαλύτερη και 30% φωτεινότερη σε σχέση με μία πανσέληνο στο απόγειο. Επίσης, μία υπερ-πανσέληνος είναι περίπου 7% μεγαλύτερη και 15% φωτεινότερη σε σχέση με μία μέση πανσέληνο. Οι επόμενες δύο υπερ-πανσέληνοι του 2021 θα συμβούν στις 26 Μαΐου (θα είναι ακόμη πιο κοντινή από την αποψινή και επιπλέον θα συμπέσει με σεληνιακή έκλειψη, γι' αυτό θα λέγεται και «Ματωμένο Φεγγάρι»), καθώς και στις 24 Ιουνίου. https://physicsgg.blogspot.com/2021/04/2021.html

Αστεροειδείς και κομήτες επόμενοι στόχοι της Κίνας. Ασταμάτητη μοιάζει η Κίνα όσον αφορά την προσπάθεια της να καταστεί μια ισχυρή διαστημική δύναμη. Το Πεκίνο έχει αποφασίσει να μην αφήνει κυριολεκτικά καμία μέρα να πάει χαμένη και οι ανακοινώσεις για νέα και φιλόδοξα διαστημικά προγράμματα διαδέχονται η μια την άλλη. Πριν από λίγα 24ωρα η διαστημική υπηρεσία της Κίνας ανακοίνωσε ότι τις επόμενες μέρες θα στείλει στο Διάστημα τα πρώτα τμήματα του διαστημικού σταθμού που θα κατασκευάσει. Ανακοίνωσε επίσης ότι θα κατασκευάσει άμεσα ένα διαστημικό τηλεσκόπιο που θα έχει δυνατότητα σύνδεσης με τον διαστημικό της σταθμό αλλά και ένα μεγάλο κέντρο ανάλυσης διαστημικών δεδομένων. Ο Ζάνγκ Κιτζιάνγκ επικεφαλής της διαστημικής υπηρεσίας της Κίνας CNSA ανακοίνωσε ότι αποφασίστηκε η κατασκευή ενός αμυντικού συστήματος εξουδετέρωσης των κινδύνων από απειλητικούς αστεροειδείς χωρίς όμως να δώσει περισσότερες πληροφορίες για αυτό το εγχείρημα. Ταυτόχρονα επιστήμονες της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών αποκάλυψαν σε μεγάλο διαστημικό συνέδριο που διεξάγεται στην Κίνα πληροφορίες για μια σύνθετη αποστολής εξερεύνησης διαστημικών βράχων στο ηλιακό μας σύστημα. Ένα κινεζικό σκάφος αρχικά θα κυνηγήσει τον αστεροειδή 2016HO3. Αφού τον εντοπίσει, θα τον πλησιάσει και θα προσπαθήσει να προσεδαφιστεί σε αυτόν. Αν τα καταφέρει θα συλλέξει δείγματα από αυτόν. Το σκάφος θα εγκαταλείψει στην συνέχεια τον αστεροειδή και τα δείγματα θα τοποθετηθούν σε μια κάψουλα την οποία θα απελευθερώσει με προορισμό την Γη. Το σκάφος θα συνεχίσει το ταξίδι του με προορισμό την κύρια στην κύρια ζώνη αστεροειδών του ηλιακού μας συστήματος που βρίσκεται μεταξύ του Άρη και του Δία. Εκεί θα προσπαθήσει να εντοπίσει τον κομήτη 311P και να τεθεί σε τροχιά γύρω από αυτόν για να πραγματοποιήσει μελέτες. Οι αστεροειδείς και οι κομήτες είναι κατά βάση σώματα που δημιουργήθηκαν κατά τον σχηματισμό του ηλιακού μας συστήματος και κάθε στοιχείο που αποκαλύπτεται για αυτά τα σώματα φωτίζουν παράλληλα και την δημιουργία και εξέλιξη της περιοχής που γεννήθηκε η Γη και η ζωή. https://www.naftemporiki.gr/story/1718699/asteroeideis-kai-komites-epomenoi-stoxoi-tis-kinas

«Ανακυκλωμένο» σκάφος της SpaceX πετά προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η NASA και η εταιρεία SpaceX του Έλον Μασκ εκτόξευαν την Παρασκευή τέσσερις αστροναύτες με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, αξιοποιώντας για πρώτη φορά σκάφος και πύραυλο που είχαν χρησιμοποιηθεί σε προηγούμενη πτήση. Τοποθετημένη στην κορυφή πυραύλου Falcon 9 της Space X, η κάψουλα Crew Dragon έσκισε τον ουρανό πάνω από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ λίγο πριν από τα ξημερώματα τοπική ώρα, ή στις 12.49 ώρα Ελλάδας. Λιγότερο από δέκα λεπτά μετά την πυροδότηση, το σκάφος βρισκόταν σε τροχιά κινούμενο με ταχύτητα 27.000 χιλιομέτρων ανά ώρα, ανέφερε ο σχολιαστής του NASA TV. Το τετραμελές πλήρωμα θα φτάσει στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) το Σάββατο έπειτα από ταξίδι 23 ωρών. Το πρώτο στάδιο του πυραύλου Falcon 9 επέστρεψε με ασφάλεια στη Γη και προσεδαφίστηκε σε μια πλωτή πλατφόρμα που περίμενε στον Ατλαντικό. Το αυτόνομο πλοίο της SpaceX φέρει την χαριτωμένη ονομασία Of Course I Still Love You («Φυσικά και σ΄ αγαπώ ακόμα»). Τα επαναχρησιμοποιούμενα σκάφη βρίσκονται στην καρδιά της στρατηγικής που ακολουθεί η SpaceX για να μειώσει το κόστος των διαστημικών μεταφορών. Μέχρι σήμερα, όμως, επαναχρησιμοποιημένοι πύραυλοι πρώτου σταδίου είχαν χρησιμοποιηθεί μόνο για εκτοξεύσεις φορτίων. H ϊδια κάψουλα Crew Dragon είχε χρησιμοποιηθεί και στην προηγούμενη αποστολή με πλήρωμα, τη δεύτερη που έφερε εις πέρας η SpaceX για λογαριασμό της NASA. Το σκάφος της SpaceX επέτρεψε στις ΗΠΑ να εκτοξεύουν πληρώματα από το έδαφός τους για πρώτη φορά μετά τον παροπλισμό των διαστημικών λεωφορείων το 2011. Στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι έφτασε πριν από την εκτόξευση και ο Έλον Μασκ (Reuters) Στη νέα αποστολή συμμετέχουν δύο αστροναύτες της NASA, ο 53χρονος κυβερνήτης Σέιν Κίμπεραου και η 49χρονη πιλότος Μέγκαν ΜακΆρθουρ, μαζί με τον Ιάπωνα αστροναύτη Ακιχίκο Χοσίντε, 52 ετών, και τον Γάλλο Τόμας Πεσκέ, 43 ετών, μηχανικό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA). Και οι τέσσερις προγραμματίζεται να περάσουν περίπου ένα εξάμηνο στο πολυεθνικό τροχιακό εργαστήριο του ISS, ενώ το τετραμελές πλήρωμα της προηγούμενης αποστολής θα επιστρέψει στη Γη στις 28 Απριλίου. Η Μέγκαν ΜακΆρθουρ γράφει ιστορία καθώς είναι το δεύτερο πρόσωπο της ίδιας οικογένειας που πετά με το ίδιο σκάφος της SpaceX: είναι παντρεμένη με τον αστροναύτη της NASA Μπομπ Μπένκεν, ο οποίος συμμετείχε στην πρώτη αποστολή της SpaceX. Στην φωτογραφία ο πύραυλος Falcon 9 δημιούργησε απόκοσμο θέαμα καθώς φώτιζε τα σύννεφα από πίσω https://www.in.gr/2021/04/23/b-science/space/anakyklomeno-skafos-tis-spacex-peta-pros-ton-diethni-diastimiko-stathmo/ Στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ο πύραυλος της SpaceX Ηδιαστημική κάψουλα Crew Dragon Endeavour της SpaceX έφτασε και προσδέθηκε ομαλά στον διεθνή διαστημικό σταθμό (ISS), όπως μετέδωσε σε απευθείας σύνδεση η τηλεόραση της NASA. Η πρώτη φάση της πρόσδεσης ξεκίνησε στις 11.08 (ώρα Ελλάδας), σε απόσταση 424 χιλιομέτρων πάνω από τον Ινδικό Ωκεανό. Ακολούθησε η δεύτερη φάση της πρόσδεσης, περίπου δέκα λεπτά αργότερα. «Καλώς ήρθε το Δεύτερο Πλήρωμα» είπε η Σάνον Γουόκερ, η Αμερικανίδα που αυτή την περίοδο είναι επικεφαλής του ISS. Ο πύραυλος εκτοξεύτηκε την Παρασκευή από το διαστημικό κέντρο Κένεντι, μεταφέροντας στο διάστημα τα τέσσερα μέλη του «Δεύτερου Πληρώματος»: τον Γάλλο Τομά Πεσκιέ της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA), τους Αμερικανούς Σέιν Κίμπρο και Μέγκαν Μακάρθουρ και τον Ιάπωνα Ακιχίκο Χοσίντε. Αυτή ήταν η τρίτη επανδρωμένη πτήση της SpaceX, της εταιρείας που ίδρυσε ο Έλον Μασκ και έσπασε το ρωσικό μονοπώλιο των πτήσεων από και προς τον ISS. https://twitter.com/i/broadcasts/1mnxeaOqEMbxX?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1385876182730686466%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.tovima.gr%2F2021%2F04%2F24%2Fscience%2Fston-diethni-diastimiko-stathmo-o-pyraylos-tis-spacex%2F https://www.tovima.gr/2021/04/24/science/ston-diethni-diastimiko-stathmo-o-pyraylos-tis-spacex/

NASA: Ριψοκίνδυνη η δεύτερη πτήση του ελικόπτερου Ingenuity στον Άρη. Το Ingenuity, το μικρό ελικόπτερο της NASA, κατάφερε να πετάξει για δεύτερη φορά σήμερα στον Άρη, μετά την πρώτη, ιστορική πτήση της Δευτέρας, όπως ανακοίνωσε η αμερικανική διαστημική υπηρεσία. Η πτήση αυτή ήταν πιο ριψοκίνδυνη, αφού το ελικόπτερο πήγε πιο ψηλά και για περισσότερο χρόνο: η συνολική της διάρκεια ήταν 51,9 δευτερόλεπτα, ενώ την Δευτέρα παρέμεινε στον αέρα μόνο για 39,1 δευτερόλεπτα. Το ελικόπτερο απογειώθηκε στις 11.33 (ώρα Ελλάδας) και έφτασε σε ύψος τα 5 μέτρα (από 3 στην πρώτη πτήση). Για πρώτη φορά μάλιστα έκανε και μια πλευρική κίνηση, πετυχαίνοντας έτσι δύο από τους φιλόδοξους στόχους της NASA. «Μοιάζει απλό, όμως υπάρχουν τόσοι άγνωστοι παράγοντες στο πώς θα πετάξουμε ένα ελικόπτερο στον Άρη. Για αυτό είμαστε εκεί, για να βρούμε απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα», εξήγησε ο Χάβαρντ Γκριπ, ένας από τους χειριστές του. Τα δεδομένα που περισυνελέγησαν φαίνεται να δείχνουν ότι η δεύτερη πτήση «ανταποκρίνεται στις προσδοκίες», είπε ο Μπομπ Μπάλαραμ, ο επικεφαλής μηχανικός του προγράμματος αυτού. «Έχουμε στο ενεργητικό μας δύο πτήσεις στον Άρη, αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν ακόμη πολλά πράγματα να μάθουμε αυτόν τον μήνα με το Ingenuity», πρόσθεσε. Η NASA σχεδιάζει και άλλες πτήσεις με το μικρό ελικόπτερο, όμως η διάρκεια ζωής του Ingenuity θα καθοριστεί από τον τρόπο που θα προσεδαφίζεται κάθε φορά», εξήγησε η Μίμι Αούνγκ, επικεφαλής του προγράμματος, τονίζοντας ότι η υπηρεσία θέλει να ωθήσει το ελικόπτερο «μέχρι τα όριά του». Το πείραμα του Ingenuity θα σταματήσει, ό,τι και αν συμβεί, με τη συμπλήρωση ενός μήνα, ώστε το ρομποτικό σκάφος Perseverance, με το οποίο έφτασε το ελικόπτερο στον Άρη, να επικεντρωθεί στη βασική αποστολή του: να αναζητήσει ίχνη παρελθούσας ζωής στον Κόκκινο Πλανήτη. https://www.naftemporiki.gr/story/1717696/nasa-ripsokinduni-i-deuteri-ptisi-tou-elikopterou-ingenuity-ston-ari

Εκατοντάδες υποβρύχια ρομπότ θα εξερευνήσουν τους ωκεανούς. Η επιστημονική κοινότητα έχει τοποθετήσει στον Νότιο Ωκεανό τα τελευταία χρόνια κάποιες ρομποτικές συσκευές παρακολούθησης και καταγραφής δεδομένων. Η επιτυχής λειτουργία αυτών των συσκευών οδήγησε τα στελέχη ενός νέου ερευνητικού προγράμματος των θαλάσσιων οικοσυστημάτων στην απόφαση να επεκτείνει την δράση τους. Το πρόγραμμα Global Ocean Biogeochemistry Array (GO-BGC) θα στείλει εκατοντάδες τέτοιες συσκευές σε όλους τους ωκεανούς του πλανήτη και σε όλες τις περιοχές τους από τον Βόρειο Ειρηνικό στις νότιες περιοχές του Ινδικού Ωκεανού. Ήδη έχουν αρχίσει να τοποθετούνται στους ωκεανούς 500 τέτοιες συσκευές και θα ακολουθήσουν αρκετές ακόμη. Οι συσκευές αυτές διαθέτουν υπολογιστές, υδραυλικά συστήματα, μπαταρίες και πολλών ειδών αισθητήρες. Σύμφωνα με τους ερευνητές η έρευνα αυτή θα βοηθήσει στο να αποκτήσουμε μια πιο εμπεριστατωμένη εικόνα για την κατάσταση της υγείας των ωκεανών. Οι συσκευές έχουν δυνατότητες και να επιπλέουν στο νερό αλλά και να καταδύονται. Οι ερευνητές σχεδιάζουν να στείλουν τις συσκευές αυτές αρχικά σε βάθη ενός χιλιομέτρου κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και αφού συλλεχθούν δεδομένα από εκεί να προχωρήσουν σε βάθη δύο χλμ. Οι συσκευές θα αναδύονται στην επιφάνεια και θα μεταδίδουν τα δεδομένα τους σε δορυφόρους. «Ο ωκεανός παίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην δημιουργία του κλίματος, στην βιωσιμότητα του πλανήτη καθώς και στην παροχή τροφής σε τεράστιο αριθμό ανθρώπων. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχουμε καταφέρει να παρατηρήσουμε πολύ καλά τους ωκεανούς. Στόχος είναι να συλλέξουμε δεδομένα από περιοχές που ο άνθρωπος επισκέπτεται κάθε δέκα χρόνια και άρα έχουμε έλλειψη στοιχείων από εκεί» αναφέρει ο Κεν Τζόνσον στέλεχος του Monterey Bay Aquarium Research Institute (MBARI) που είναι επικεφαλής του νέου ερευνητικού προγράμματος. Μπορεί ο άνθρωπος να έχει εξερευνήσει σχεδόν το σύνολο της στεριάς του πλανήτη αλλά όσον αφορά την θάλασσα οι ειδικοί αναφέρουν ότι στην πραγματικότητα γνωρίζουμε τι υπάρχει εκεί σε πολύ μικρό ποσοστό. Λένε μάλιστα ότι γνωρίζουμε πολύ περισσότερα για τον πλανήτη Άρη από ότι για τους ωκεανούς. https://www.naftemporiki.gr/story/1717441/ekatontades-upobruxia-rompot-tha-eksereunisoun-tous-okeanous

Οι εξωπλανήτες ως ανιχνευτές σκοτεινής ύλης. Είμαστε μόνοι στο σύμπαν; Αυτή η ερώτηση καθοδηγεί την έρευνα ανακάλυψης όλο και περισσότερων εξωπλανητών και την αναζήτηση μεταξύ αυτών ενός πλανήτη παρόμοιο τον δικό μας. Όμως, είτε βρεθεί είτε όχι κάποτε εξωγήινη ζωή, οι επιστημονικές εξελίξεις από την ανακάλυψη και την κατανόηση άλλων πλανητών θα είναι τεράστια. Οι εξωπλανήτες αποτελούν ένα τεράστιο πεδίο και για τους φυσικούς των στοιχειωδών σωματιδίων για την αναζήτηση και διερέυνηση νέων θεωριών. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η αποκάλυψη της σκοτεινής ύλης μέσα από τις μετρήσεις των θερμοκρασιών εξωπλανητών μεγάλης μάζας. Αυτή η έρευνα εκτός από την ανακάλυψη της σκοτεινής ύλης, θα επιβεβαίωνε και την κατανομή της στον γαλαξία μας. Όσο μεγαλύτερος είναι ένας ανιχνευτής σκοτεινής ύλης τόσο το καλύτερο, γιατί ο ανιχνευτής θα μπορούσε να αλληλεπιδράσει με όλο περισσότερα σωματίδια σκοτεινής ύλης. Αλλά ακόμη και οι μεγαλύτεροι επίγειοι ανιχνευτές σκοτεινής ύλης είναι μικροσκοπικοί σε σύγκριση με τον ανιχνευτή που προτείνουν οι Rebecca Leane και Juri Smirnov. Στην εργασία τους με τίτλο «Exoplanets as New Sub-GeV Dark Matter Detectors», προτείνουν την αναζήτηση σκοτεινής ύλης μετρώντας την επίδρασή της στις θερμοκρασίες εξωπλανητών και καφέ νάνων με μάζες έως και 55 φορές τη μάζα του Δία. Με τους δεκάδες χιλιάδες κατάλληλους εξωπλανήτες που αναμένεται να βρεθούν τα επόμενα πέντε χρόνια, αυτές οι μετρήσεις θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη – ή να αποκλείσουν – σωματιδίων σκοτεινής ύλης με μάζες μεγαλύτερες από την μάζα του ηλεκτρονίου. Σύμφωνα με το αποδεκτό μοντέλο κατανομής της σκοτεινής ύλης στο σύμπαν, o γαλαξίας μας βρίσκεται μέσα σε μια αόρατη σφαιρική άλω σκοτεινής ύλης, της οποίας η πυκνότητα αυξάνεται προς το γαλαξιακό Κέντρο. Ένα σωματίδιο σκοτεινής ύλης μπορεί να σκεδαστεί από ένα ηλεκτρόνιο ή ένα νουκλεόνιο σε ένα αστρονομικό αντικείμενο (π.χ. πλανήτη) πριν παγιδευτεί από την βαρύτητά του. Ορισμένες υποθετικές μορφές σκοτεινής ύλης εξαϋλώνονται παράγοντας φωτόνια και άλλα σωματίδια, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να θερμάνουν ένα αντικείμενο εφόσον συσσωρευτεί σημαντική ποσότητα σωματιδίων σκοτεινής ύλης. Οι Leane και Smirnov δείχνουν ότι για τους αέριους γίγαντες που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από άστρα, αυτή η θέρμανση θα μπορούσε να μετρηθεί χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb που πρόκειται να εκτοξευθεί σύντομα. Το τηλεσκόπιο μπορεί να συγκρίνει τις θερμοκρασίες απομακρυσμένων καφέ νάνων και «αδέσποτων» εξωπλανητών (πλανήτες που δεν περιφέρονται γύρω από κάποιο άστρο), με αυτούς που βρίσκονται πιο κοντά στο γαλαξιακό κέντρο, για τους οποίους προβλέπεται ότι θα παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις σκοτεινής ύλης, επομένως και τις υψηλότερες θερμοκρασίες. Και βέβαια, εκτός από την διερεύνηση σχετικά με τη φύση της σκοτεινής ύλης, αυτές οι μετρήσεις θα μπορούσαν να αποκαλύψουν την κατανομή πυκνότητας της σκοτεινής ύλης στον γαλαξία μας. https://physicsgg.me/2021/04/24/%ce%bf%ce%b9-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b5%cf%82-%cf%89%cf%82-%ce%b1%ce%bd%ce%b9%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%85%cf%84%ce%ad%cf%82-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd/

Ανακαλύφθηκε η μικρότερη μαύρη τρύπα του γαλαξία μας και είναι γείτονας μας. Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανακάλυψη έκανε ομάδα ερευνητών στις ΗΠΑ.Εντόπισε την πιο κοντινή σε εμάς μαύρη τρύπα η οποία ταυτόχρονα είναι και η μικρότερη που γνωρίζουμε στον γαλαξία μας. Πρόκειται για μια μαύρη τρύπα που βρίσκεται σε απόσταση 1,500 ετών φωτός από την Γη και έχει μάζα μόλις τρεις φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Βρίσκεται στον αστερισμό του Μόνοκερου και οι ερευνητές που την εντόπισαν της έδωσαν αυτό το όνομα. «Το σύστημα αυτό είναι τόσο μοναδικό και τόσο παράξενο που δεν θα μπορούσε να ονομαστεί διαφορετικά, είναι ένας Μονόκερος» δηλώνει ο Θάριντου Τζαγιασίνγκλ, αστρόνομος του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Αυτή η μαύρη τρύπα έχει και έναν σύντροφο έναν κόκκινο γίγαντα, ένα άστρο που πλησιάζει το τέλος της ζωής του και έχει διασταλεί πάρα πολύ. Το ίδιο θα συμβεί και στον Ήλιο όταν κάψει τα «καύσιμα» του, θα γίνει και αυτός ένας κόκκινος γίγαντας που θα καταλήξει πιθανότατα σε έναν λευκό νάνο. Οι ερευνητές εντόπισαν αρχικά τον κόκκινο γίγαντα και όταν διαπίστωσαν ότι κάτι τον επηρέαζε μεταβάλλοντας το σχήμα του άρχισαν να ψάχνουν τι είναι αυτό το «κάτι» διαπιστώνοντας ότι επρόκειτο για αυτή την μικροσκοπική για τα κοσμικά δεδομένα μαύρη τρύπα. Η μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας έχει μάζα περίπου 4,5 εκατ. φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και θεωρείται μάλιστα από τις… μικρομεσαίες. Έχουν εντοπιστεί στο Σύμπαν μαύρες τρύπες με μάζα εκατοντάδες εκατ. ως και δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι υπάρχουν πάρα πολλές μικρού ή και πολύ μικρού μεγέθους σαν τον Μονόκερο μαύρες τρύπες στο Σύμπαν αλλά λόγω του μεγέθους τους και των ασθενών φαινομένων που παράγουν είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστούν και μόνο αν κάποιος ερευνητής «πέσει» πάνω της τυχαία μπορεί να ανακαλυφθεί. Η ανακάλυψη θα δημοσιευτεί στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» αλλά θα πρέπει να γίνουν και νέες παρατηρήσεις στο σύστημα αυτό για να επιβεβαιωθεί. https://www.naftemporiki.gr/story/1717793/anakalufthike-i-mikroteri-mauri-trupa-tou-galaksia-mas-kai-einai-geitonas-mas

Αυτή είναι η Σεληνιακή Πύλη που θα φτιάξουν Ευρώπη και ΗΠΑ. Ένα 24ωρο μετά τις ανακοινώσεις της Κίνας και της Ρωσίας για την κατασκευή δικών τους διαστημικών σταθμών που θα χρησιμοποιούν αποκλειστικά οι ίδιες η NASA έδωσε στην δημοσιότητες από τον διαστημικό σταθμό που θα κατασκευάσει σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Πρόκειται για ένα σταθμό που θα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από την Σελήνη και θα λειτουργεί τόσο ως βάση για τις επανδρωμένες αποστολές που θα γίνονται στον φυσικό μας δορυφόρο όσο και για τις επανδρωμένες αποστολές στον Άρη και άλλες περιοχές του ηλιακού μας συστήματος. Ο σταθμός αυτός έχει ονομαστεί Σεληνιακή Πύλη και στην δημιουργία του είχε αρχικά αποφασίσει να συμμετέχει και η Ρωσία η οποία όμως παρουσιάζει σοβαρές τάσεις αυτονόμησης από την συνεργασία με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη στον τομέα του Διαστήματος. Ο αντιπρόεδρος της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι η Ρωσία θα αποσυρθεί από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το 2025 και ταυτόχρονα η ρωσική υπηρεσία διαστήματος ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμη να ξεκινήσει την κατασκευή του δικού της διαστημικού σταθμού. Επίσης όσον αφορά την Σελήνη η Κίνα ανακοίνωσε πριν από λίγους μήνες ότι συμφώνησε με την Ρωσία για την κατασκευή μιας βάσης πάνω στην επιφάνεια του δορυφόρου μας. Καναδάς και Ιαπωνία έχουν δείξει ενδιαφέρον για να συμμετέχουν στην Σεληνιακή Πύλη. Το χρονοδιάγραμμα Η Σεληνιακή Πύλη (Lunar Orbital Platform Gateway είναι το πλήρες όνομα του σταθμού) και θα κινείται σε μια ελλειπτική τροχιά γύρω από την Σελήνη. Η τροχιακή κίνηση του σταθμού θα τον φέρνει κοντά στην επιφάνεια ώστε να μπορούν να ταξιδέψουν σε αυτή ή να επιστρέψουν από αυτή εύκολα και γρήγορα τα πληρώματα των επανδρωμένων αποστολών. Κάποιες στιγμές όμως ο σταθμός θα απομακρύνεται από την Σελήνη και θα πλησιάζει προς την Γη ώστε να είναι πιο εύκολη η μετάβαση των πληρωμάτων και φορτίων με προμήθειες και εφόδια από τον πλανήτη μας σε αυτόν. Η αρχική ιδέα ήταν ο σταθμός να ξεκινήσει να κατασκευάζεται το 2020 ή 2021 ώστε να είναι έτοιμος να υποδεχτεί το 2024 το πλήρωμα της επανδρωμένης αποστολής που θα στείλει η NASA στην Σελήνη. Όμως υπήρξε καθυστέρηση στην οργάνωση του πρότζεκτ και σύμφωνα με τον νέο σχεδιασμό η εκκίνηση της κατασκευής της Σεληνιακής Πύλης θα γίνει την άνοιξη του 2024 και θα ολοκληρωθεί το 2026. https://www.naftemporiki.gr/story/1717834/auti-einai-i-seliniaki-puli-pou-tha-ftiaksoun-europi-kai-ipa

Ένα υπέρλαμπρο «κεράκι» για τα γενέθλια του Hubble To διαστημικό τηλεσκόπιο γίνεται 31 ετών και γιορτάζει με μια εντυπωσιακή φωτογραφία ενός εξαιρετικά φωτεινού άστρου. Στις 24 Απριλίου του 1990 έγινε μια εκτόξευση που έφερε επανάσταση στην αστρονομία και γενικότερα στον τρόπο που βλέπουμε και γνωρίζουμε τον κόσμο του Διαστήματος. Το βάρους 11 τόνων και μήκους 43,5 μέτρων διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble εγκατέλειψε την Γη και πήγε και εγκαταστάθηκε σε ένα σημείο 569 χλμ. μακριά από τον πλανήτη μας. Το τηλεσκόπιο της NASA πήρε το όνομα του από τον αστρονόμο Εντουιν Χαμπλ που ανακάλυψε ότι το Σύμπαν επεκτείνεται βάζοντας τα θεμέλια για τη διατύπωση της θεωρίας της Μεγάλης Έκρηξης. Η κατασκευή και εκτόξευσή του τηλεσκοπίου κόστισε 1,5 δισ. δολάρια. Είχε σχεδιαστεί με ορίζοντα λειτουργίας τα δέκα έτη όμως η NASA πραγματοποίησε πολλές επανδρωμένες αποστολές επισκευών και αναβαθμίσεων στο τηλεσκόπιο και έτσι συνεχίζει να λειτουργεί απρόσκοπτα μέχρι σήμερα. Το τηλεσκόπιο μεταδίδει κάθε εβδομάδα περί τα 120 GB δεδομένων, ποσότητα που ισοδυναμεί με ένα ράφι γεμάτο βιβλία μήκους ενός χιλιομέτρου. Έχει καταγράψει δεκάδες χιλιάδες εικόνες διαστημικών σωμάτων και φαινομένων και ερευνητικές ομάδες σε όλο τον κόσμο έχουν πραγματοποιήσει με βάση τα δεδομένα που έχει κάνει χιλιάδες ανακαλύψεις και μελέτες. Η επιτυχής λειτουργία του Hubble οδήγησε στην κατασκευή αρκετών διαστημικών τηλεσκοπίων διαφόρων τύπων δημιουργώντας έναν στόλο που εξερευνά καθημερινά κάθε γωνιά του Σύμπαντος. Κάθε χρόνο οι επιτελείς της αποστολής του Hubble γιορτάζουν τα γενέθλια του τηλεσκοπίου δημοσιεύοντας μια νέα και συνήθως εντυπωσιακή φωτογραφία που έχει καταγράψει. Φέτος η φωτογραφία αυτή μια νέα εικόνα του υπέρλαμπρου άστρου AG Τρόπιδος που βρίσκεται στον αστερισμό της Τρόπιδος. Το άστρο αυτό ανήκει σε μια σπάνια κατηγορία. Ξεκινούν την ζωή τους ως μεγάλα άστρα με μάζα τουλάχιστον 20 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου αλλά κάποια στιγμή αρχίζουν να χάνουν την μάζα τους με πρωτοφανή ρυθμό εξαιτίας αστρικών ανέμων που κινούνται με ταχύτητες 7 εκατ. χλμ/ώρα. Tα άστρα αυτά μετατρέπονται τελικά σε μεταβλητούς αστέρες μεγάλης φωτεινότητας που ονομάζονται Βολφ-Ρεγιέ (Wolf-Rayet). Η παραπάνω φωτογραφία είναι η διασημότερη φωτογραφία που έχει τραβήξει το Hubble και αποτελεί το «σήμα κατατεθέν» του. Πρόκειται για τους «Στύλους της Δημιουργίας», τις γιγάντιες στήλες μοριακού υδρογόνου και σκόνης στο νεφέλωμα του Αετού. Οι στύλοι είναι τόσο πυκνοί, που τα αέρια στο εσωτερικό τους καταρρέουν βαρυτικά, σχηματίζοντας νέα άστρα. Στην κορυφή κάθε στύλου νεαρά φωτεινά άστρα εκτινάσσουν με την ακτινοβολία ύλη χαμηλής πυκνότητας, αποκαλύπτοντας έτσι τα αστρικά μαιευτήρια που κρύβονταν από κάτω. Τελευταίες παρατηρήσεις δείχνουν ότι οι στύλοι έχουν διαλυθεί εξαιτίας κάποιου κοσμικού φαινομένου, πιθανότατα κάποιας έκρηξης σουπερνόβα που συνέβη εκεί. https://www.naftemporiki.gr/story/1718243/ena-uperlampro-keraki-gia-ta-genethlia-tou-hubble

Τσερνόμπιλ 35 χρόνια μετά: Οι επιζώντες «δεν κληροδότησαν μεταλλάξεις» στην επόμενη γενιά. Η ανησυχία ότι η ραδιενέργεια από την πυρηνική καταστροφή του Τσερνόμπιλ μπορεί να επηρεάσει γενιές και γενιές ανθρώπων δείχνει να διαψεύδεται από μεγάλη γενετική μελέτη που δημοσιεύεται στο κορυφαίο περιοδικό Science ενόψει της θλιβερής επετείου της Δευτέρας. Η έκρηξη του αντιδραστήρα 3 στον πυρηνικό σταθμό του Τσερνόμπιλ της Ουκρανίας στις 26 Απριλίου 1986 κάλυψε την Ευρώπη με ένα σύννεφο ραδιενεργών ισοτόπων και σκότωσε περίπου 30 πυροσβέστες που εκτέθηκαν σε υψηλές δόσεις ραδιενέργειας. Σύμφωνα με το πόρισμα του ΟΗΕ για τις επιπτώσεις του δυστυχήματος, η διαρροή προκάλεσε περίπου 5.000 επιπλέον κρούσματα καρκίνου του θυρεοειδή σε παιδιά, από τα οποία πάντως τα περισσότερα αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία. Έκτοτε, εκατομμύρια κάτοικοι της Ουκρανίας ζουν με την ανησυχία ότι η ραδιενέργεια οδήγησε στην εμφάνιση κληρονομίσιμων μεταλλάξεων. «Πολύς κόσμος πιστεύει πως αν εκτεθεί κανείς στην ακτινοβολία θα υπάρξουν επιδράσεις και στην επόμενη γενιά» σχολιάζει στο δικτυακό τόπο του Science ο Ντιμίτρι Μπάζικα, γενικός διευθυντής του Εθνικού Ερευνητικού Κέντρου Ακτινοθεραπείας στο Κίεβο και μέλος της διεθνούς ομάδας που υπογράφει τη νέα μελέτη. Τα ευρήματα όπως δείχνουν να διαψεύδουν τις ανησυχίες: οι μεταλλάξεις που ανιχνεύθηκαν σε παιδιά πολιτών οι οποίοι είχαν εκτεθεί στη ραδιενέργεια δεν ήταν περισσότερες από αυτές που ανιχνεύονται στον γενικό πληθυσμό, ακόμα κι αν οι δόσεις ακτινοβολίας ήταν υψηλές. Ο μέσος άνθρωπος φέρει 50 με 100 μεταλλάξεις που εμφανίστηκαν τυχαία στο σπερματοζωάριο του πατέρα του ή το ωάριο της μητέρας του. Μέχρι σήμερα ο μόνος παράγοντας κινδύνου για αυτές τις γενετικές αλλαγές, γνωστές ως «μεταλλάξεις de novo», ή DNM, είναι η ηλικία του πατέρα –όσο μεγαλύτερος είναι, τόσο περισσότερες οι DNM που ανιχνεύονται στο σπέρμα του. Προηγούμενες μελέτες σε πειραματόζωα είχαν δείξει ότι η έκθεση σε υψηλές δόσεις ακτινοβολίας αυξάνει τις μεταλλάξεις DNM σε ωάρια και σπερματοζωάρια. Μέχρι σήμερα όμως παρέμενε ασαφές αν αυτό ισχύει και για τους επιζώντες του Τσερνόμπιλ. Για να φτάσουν στην απάντηση, οι ερευνητές αναζήτησαν παιδιά που συνελήφθησαν και γεννήθηκαν μετά το ατύχημα από γονείς που είχαν εκτεθεί σε ραδιενέργεια: παιδιά κατοίκων του Πριπγιάτ και παιδιά των πυροσβεστών που είχαν αναλάβει την επικίνδυνη επιχείρηση απομάκρυνσης ραδιενεργών υλικών από τον κατεστραμμένο αντιδραστήρα. Η ερευνητική ομάδα αλληλούχισε τα πλήρη γονιδιώματα συνολικά 150 γονιών και 130 παιδιών που γεννήθηκαν το διάστημα 1987-2002. Τα γενετικά δεδομένα συνδυάστηκαν με εκτιμήσεις των δόσεων ακτινοβολίας που δέχτηκαν οι γονείς, οι οποίες προέκυψαν κυρίως από μετρητές ακτινοβολίας που χρησιμοποιήθηκαν κατά την επιχείρηση καθαρισμού. Ακόμα και στις περιπτώσεις που οι γονείς εκτέθηκαν σε υψηλές δόσεις ακτινοβολίας, τα παιδιά δεν εμφάνιζαν περισσότερες μεταλλάξεις de novo από ό,τι ο γενικός πληθυσμός, καταλήγει η μελέτη. Τα ευρήματα προσφέρουν ένα καθησυχαστικό μήνυμα και για τους κατοίκους της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία, οι οποίοι ζουν με τον φόβο των καρκινογόνων μεταλλάξεων μετά το πυρηνικό ατύχημα του 2011. Ο ΟΗΕ έχει εξάλλου διαβεβαιώσει ότι το ατύχημα της Φουκουσίμα δεν αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των περιστατικών καρκίνου. https://physicsgg.blogspot.com/2021/04/35.html

Νέοι κανόνες για την τεχνητή νοημοσύνη. Νέο κανονιστικό πλαίσιο για την ΤΝ Γιατί πρέπει να ρυθμίσουμε τη χρήση της τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης; Τα δυνητικά οφέλη της ΤΝ για τις κοινωνίες μας είναι πολλαπλά, από τη βελτιωμένη ιατρική περίθαλψη έως την καλύτερη εκπαίδευση. Η ΕΕ, αντιμετωπίζοντας την ταχεία τεχνολογική ανάπτυξη της ΤΝ, πρέπει να δράσει ως ενιαίο σύνολο για να αξιοποιήσει αυτές τις ευκαιρίες. Ενώ για τα περισσότερα συστήματα ΤΝ ο κίνδυνος θα είναι χαμηλός έως μηδενικός, ορισμένα συστήματα ΤΝ δημιουργούν κινδύνους που πρέπει να αντιμετωπιστούν για την αποφυγή ανεπιθύμητων αποτελεσμάτων. Για παράδειγμα, η αδιαφάνεια πολλών αλγορίθμων μπορεί να δημιουργήσει αβεβαιότητα και να παρεμποδίσει την αποτελεσματική επιβολή της ισχύουσας νομοθεσίας για την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, απαιτείται νομοθετική δράση για να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς για τα συστήματα ΤΝ, στο πλαίσιο της οποίας να λαμβάνονται επαρκώς υπόψη τόσο τα οφέλη όσο και οι κίνδυνοι. Σε αυτήν περιλαμβάνονται εφαρμογές όπως συστήματα βιομετρικής ταυτοποίησης ή αποφάσεις τεχνητής νοημοσύνης που άπτονται σημαντικών προσωπικών συμφερόντων, όπως στους τομείς των προσλήψεων, της εκπαίδευσης, της υγειονομικής περίθαλψης ή της επιβολής του νόμου. Η πρόταση της Επιτροπής για ένα κανονιστικό πλαίσιο για την ΤΝ αποσκοπεί στη διασφάλιση της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της ασφάλειας των χρηστών και των χρηστριών, καθώς και στη διασφάλιση της εμπιστοσύνης στην ανάπτυξη και αποδοχή της ΤΝ. Ποιοι κίνδυνοι θα αντιμετωπιστούν με τους νέους κανόνες για την ΤΝ; Η υιοθέτηση των συστημάτων ΤΝ έχει μεγάλες δυνατότητες να αποφέρει κοινωνιακά οφέλη, να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη και να ενισχύσει την καινοτομία της ΕΕ και την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα ειδικά χαρακτηριστικά ορισμένων συστημάτων ΤΝ μπορεί να δημιουργήσουν νέους κινδύνους όσον αφορά την ασφάλεια των χρηστών και χρηστριών και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Το γεγονός αυτό προκαλεί έλλειψη ασφάλειας δικαίου για τις επιχειρήσεις και μπορεί να επιβραδύνει την υιοθέτηση των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης από τις επιχειρήσεις και τους πολίτες λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης. Σε περίπτωση που οι εθνικές αρχές δώσουν διαφορετικές ρυθμιστικές αποκρίσεις, υπάρχει ο κίνδυνος να κατακερματιστεί η εσωτερική αγορά. Σε ποιους έχει εφαρμογή η πρόταση; Το νομικό πλαίσιο θα εφαρμόζεται τόσο για δημόσιους όσο και για ιδιωτικούς φορείς εντός και εκτός της ΕΕ, εφόσον το σύστημα ΤΝ διατίθεται στην αγορά της Ένωσης ή η χρήση του επηρεάζει άτομα που βρίσκονται στην ΕΕ. Μπορεί να αφορά τόσο τους παρόχους (π.χ. έναν υπεύθυνο ανάπτυξης ενός εργαλείου αξιολόγησης βιογραφικών σημειωμάτων) όσο και τους χρήστες συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου (π.χ. μια τράπεζα που αγοράζει το εν λόγω εργαλείο αξιολόγησης). Η πρόταση δεν έχει εφαρμογή σε ιδιωτικές, μη επαγγελματικές χρήσεις. Ποιες είναι οι κατηγορίες κινδύνου; Η Επιτροπή προτείνει μια προσέγγιση με βάση τον κίνδυνο, με τέσσερα επίπεδα κινδύνου: Μη αποδεκτός κίνδυνος: θα απαγορευτεί ένα πολύ περιορισμένο σύνολο ιδιαίτερα επιβλαβών χρήσεων της ΤΝ που αντιβαίνουν στις αξίες της ΕΕ διότι παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματα (π.χ. κοινωνική βαθμολόγηση από κυβερνήσεις, εκμετάλλευση ευάλωτων χαρακτηριστικών των παιδιών, χρήση τεχνικών που απευθύνονται στο υποσυνείδητο και —με περιορισμένες εξαιρέσεις— συστήματα εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης σε ζωντανή μετάδοση σε δημοσίως προσβάσιμους χώρους τα οποία χρησιμοποιούνται για σκοπούς επιβολής του νόμου). Υψηλός κίνδυνος: ένας περιορισμένος αριθμός συστημάτων ΤΝ που προσδιορίζονται στην πρόταση και έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ασφάλεια των ανθρώπων ή στα θεμελιώδη δικαιώματά τους (όπως προστατεύονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ) θεωρούνται υψηλού κινδύνου. Στην πρόταση επισυνάπτεται ο κατάλογος των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου, ο οποίος λαμβάνει υπόψη τις μελλοντικές εξελίξεις καθώς μπορεί να αναθεωρηθεί ώστε να ευθυγραμμιστεί με την εξέλιξη των περιπτώσεων χρήσης τεχνητής νοημοσύνης. Στον κατάλογο περιλαμβάνονται επίσης τα κατασκευαστικά στοιχεία ασφάλειας των προϊόντων που καλύπτονται από την τομεακή νομοθεσία της Ένωσης, τα οποία θα χαρακτηρίζονται πάντοτε υψηλού κινδύνου όταν υπόκεινται σε αξιολόγηση της συμμόρφωσης από τρίτα μέρη βάσει της εν λόγω τομεακής νομοθεσίας. Προκειμένου να διασφαλιστεί η εμπιστοσύνη και ένα συνεκτικό και υψηλό επίπεδο προστασίας της ασφάλειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, προτείνονται υποχρεωτικές απαιτήσεις για όλα τα υψηλού κινδύνου συστήματα ΤΝ. Οι απαιτήσεις αυτές καλύπτουν την ποιότητα των χρησιμοποιούμενων συνόλων δεδομένων· τους τεχνικούς φακέλους και την τήρηση αρχείων· τη διαφάνεια και την πληροφόρηση των χρηστριών και χρηστών· την ανθρώπινη εποπτεία· και την αρτιότητα, την ακρίβεια και την κυβερνοασφάλεια. Σε περίπτωση παραβίασης, οι εθνικές αρχές θα μπορούν, σύμφωνα με τις απαιτήσεις, να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που απαιτούνται για να διερευνηθεί κατά πόσον η χρήση του συστήματος ΤΝ συμμορφώνεται με τη νομοθεσία. Το προτεινόμενο πλαίσιο συνάδει με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι σύμφωνο με τις διεθνείς εμπορικές δεσμεύσεις της ΕΕ. Περιορισμένος κίνδυνος: για ορισμένα συστήματα ΤΝ επιβάλλονται συγκεκριμένες απαιτήσεις διαφάνειας, για παράδειγμα όταν υπάρχει σαφής κίνδυνος παραποίησης (π.χ. μέσω της χρήσης διαλογικών ρομπότ). Οι χρήστες και οι χρήστριες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι αλληλεπιδρούν με ένα μηχάνημα. Ελάχιστος κίνδυνος: όλα τα υπόλοιπα συστήματα ΤΝ μπορούν να αναπτυχθούν και να χρησιμοποιηθούν με την επιφύλαξη της ισχύουσας νομοθεσίας χωρίς πρόσθετες νομικές υποχρεώσεις. Τα περισσότερα συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται επί του παρόντος στην ΕΕ εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία. Προαιρετικά, οι πάροχοι των εν λόγω συστημάτων μπορούν να επιλέξουν να εφαρμόσουν τις απαιτήσεις για αξιόπιστη ΤΝ και να προσχωρήσουν σε εθελοντικούς κώδικες δεοντολογίας. Πώς επιλέξατε τον κατάλογο των αυτόνομων συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου (κανένα δεν είναι ενσωματωμένο σε προϊόντα); Θα τον επικαιροποιήσετε; Σε συνδυασμό με έναν σαφή ορισμό του «υψηλού κινδύνου», η Επιτροπή προτείνει μια αξιόπιστη μεθοδολογία που βοηθά στον προσδιορισμό συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου εντός του νομικού πλαισίου. Στόχος είναι η παροχή ασφάλειας δικαίου σε επιχειρήσεις και άλλους φορείς. Η ταξινόμηση κινδύνου βασίζεται στον επιδιωκόμενο σκοπό του συστήματος ΤΝ, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ για την ασφάλεια των προϊόντων. Αυτό σημαίνει ότι η ταξινόμηση κινδύνου εξαρτάται από τη λειτουργία που επιτελεί το σύστημα ΤΝ και από τον συγκεκριμένο σκοπό και τις πρακτικές λεπτομέρειες για τις οποίες χρησιμοποιείται το σύστημα. Στα κριτήρια για την ταξινόμηση αυτή περιλαμβάνονται ο βαθμός χρησιμοποίησης της εφαρμογής ΤΝ και ο σκοπός για τον οποίο προορίζεται, ο αριθμός των δυνητικά επηρεαζόμενων προσώπων, η εξάρτηση από το αποτέλεσμα και η μη αναστρεψιμότητα των βλαβών, καθώς και ο βαθμός στον οποίο η ισχύουσα νομοθεσία της Ένωσης προβλέπει αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη ή την ουσιαστική ελαχιστοποίηση των εν λόγω κινδύνων. Ένας κατάλογος με ορισμένους κρίσιμους τομείς συμβάλλει στη σαφέστερη ταξινόμηση μέσω του προσδιορισμού των εν λόγω εφαρμογών στους τομείς της βιομετρικής ταυτοποίησης και κατηγοριοποίησης, των υποδομών ζωτικής σημασίας, της εκπαίδευσης, της πρόσληψης και της απασχόλησης, της παροχής σημαντικών δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών, καθώς και της επιβολής του νόμου, του ασύλου και της μετανάστευσης και της δικαιοσύνης. Στην πρόταση επισυνάπτεται κατάλογος περιπτώσεων χρήσης τις οποίες η Επιτροπή θεωρεί επί του παρόντος υψηλού κινδύνου. Η Επιτροπή θα μεριμνήσει ώστε ο κατάλογος αυτός να επικαιροποιείται και να είναι συναφής, με βάση τα προαναφερθέντα κριτήρια και αποδεικτικά στοιχεία και γνωμοδοτήσεις εμπειρογνωμόνων, σε ευρεία διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Πώς προσεγγίζει η πρόταση την εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση; Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, όλα τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για την εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση προσώπων θα θεωρούνται υψηλού κινδύνου και θα υπόκεινται σε εκ των προτέρων αξιολόγηση συμμόρφωσης από τρίτα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων τεκμηρίωσης και ανθρώπινης εποπτείας ήδη από τον σχεδιασμό. Τα υψηλής ποιότητας σύνολα δεδομένων και δοκιμές θα βοηθήσουν να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα αυτά είναι ακριβή και δεν έχουν επιπτώσεις διακριτικής μεταχείρισης στον επηρεαζόμενο πληθυσμό. Η χρήση της εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης σε πραγματικό χρόνο σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για σκοπούς επιβολής του νόμου ενέχει ιδιαίτερους κινδύνους για τα θεμελιώδη δικαιώματα, ιδίως για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την απαγόρευση των διακρίσεων. Για τον λόγο αυτό, η εν λόγω χρήση απαγορεύεται, κατ' αρχήν, με λίγες, επακριβώς προσδιορισμένες εξαιρέσεις, αυστηρά καθορισμένες, περιορισμένες και ρυθμιζόμενες. Σε αυτές περιλαμβάνονται η χρήση της για σκοπούς επιβολής του νόμου για τη στοχευμένη αναζήτηση συγκεκριμένων δυνητικών θυμάτων εγκληματικών πράξεων, συμπεριλαμβανομένων των αγνοούμενων παιδιών· η αντίδραση σε επικείμενη απειλή τρομοκρατικής επίθεσης· ή ο εντοπισμός και η ταυτοποίηση των δραστών σοβαρών εγκλημάτων. Τέλος, όλα τα συστήματα αναγνώρισης συναισθημάτων και βιομετρικής κατηγοριοποίησης θα υπόκεινται πάντα σε ειδικές απαιτήσεις διαφάνειας. Θα θεωρούνται επίσης εφαρμογές υψηλού κινδύνου εάν εμπίπτουν σε περιπτώσεις χρήσης που προσδιορίζονται ως τέτοιες, για παράδειγμα στους τομείς της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, της επιβολής του νόμου, της μετανάστευσης και του ελέγχου των συνόρων. Γιατί απαιτούνται ειδικοί κανόνες για την εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση; Η βιομετρική ταυτοποίηση μπορεί να λαμβάνει διάφορες μορφές. Μπορεί να χρησιμοποιείται για την ταυτοποίηση του χρήστη, για παράδειγμα για το ξεκλείδωμα ενός έξυπνου τηλεφώνου, ή για σκοπούς επαλήθευσης/ταυτοποίησης στα σημεία διέλευσης των συνόρων για τον έλεγχο της ταυτότητας ενός προσώπου με βάση τα ταξιδιωτικά του/της έγγραφα (μονοσήμαντη αντιστοίχιση). Η βιομετρική ταυτοποίηση θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιείται εξ αποστάσεως για την ταυτοποίηση προσώπων σε πλήθος, όπου, για παράδειγμα, η εικόνα ενός προσώπου αντιπαραβάλλεται με τα στοιχεία βάσης δεδομένων (αντιστοίχιση «ένα προς πολλά»). Η ακρίβεια των συστημάτων αναγνώρισης προσώπου μπορεί να ποικίλλει σημαντικά με βάση ευρύ φάσμα παραγόντων, όπως η ποιότητα της κάμερας, το φως, η απόσταση, η βάση δεδομένων, ο αλγόριθμος, καθώς και η εθνοτική καταγωγή, η ηλικία ή το φύλο του ατόμου. Το ίδιο ισχύει για την αναγνώριση του τρόπου βάδισης και της φωνής, και για άλλα βιομετρικά συστήματα. Τα πολύ προηγμένα συστήματα μειώνουν συνεχώς τα ποσοστά εσφαλμένης αποδοχής τους. Αν και ένα ποσοστό ακρίβειας 99 % μπορεί να κρίνεται γενικά ικανοποιητικό, ενέχει ωστόσο σημαντικό κίνδυνο όταν το αποτέλεσμα μπορεί να προκαλέσει υποψίες εις βάρος αθώου προσώπου. Ακόμη και ένα ποσοστό σφάλματος 0,1 % είναι σημαντικό εάν αφορά δεκάδες χιλιάδες άτομα. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των παρόχων συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου; Πριν από τη διάθεση στην αγορά της ΕΕ ενός συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου ή την κατ' άλλον τρόπο θέση του σε λειτουργία, οι πάροχοι πρέπει να το υποβάλλουν σε αξιολόγηση της συμμόρφωσης. Αυτό θα τους επιτρέψει να αποδείξουν ότι το σύστημά τους συμμορφώνεται με τις υποχρεωτικές απαιτήσεις για αξιόπιστη ΤΝ (π.χ. ποιότητα των δεδομένων, τεκμηρίωση και ιχνηλασιμότητα, διαφάνεια, ανθρώπινη εποπτεία, ακρίβεια και αρτιότητα). Σε περίπτωση ουσιαστικής τροποποίησης του ίδιου του συστήματος ή του σκοπού του, η αξιολόγηση θα πρέπει να επαναληφθεί. Για ορισμένα συστήματα ΤΝ, στη διαδικασία αυτή θα πρέπει επίσης να συμμετέχει ένας ανεξάρτητος κοινοποιημένος οργανισμός. Τα συστήματα ΤΝ που αποτελούν κατασκευαστικά στοιχεία ασφάλειας προϊόντων τα οποία καλύπτονται από την τομεακή νομοθεσία της Ένωσης θα θεωρούνται πάντοτε υψηλού κινδύνου όταν υπόκεινται σε αξιολόγηση της συμμόρφωσης από τρίτους βάσει της εν λόγω τομεακής νομοθεσίας. Επίσης, για τα συστήματα βιομετρικής ταυτοποίησης απαιτείται πάντοτε αξιολόγηση της συμμόρφωσης από τρίτο μέρος. Οι πάροχοι συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου θα πρέπει επίσης να εφαρμόζουν συστήματα ποιότητας και διαχείρισης κινδύνου για να διασφαλίζουν τη συμμόρφωσή τους με τις νέες απαιτήσεις και να ελαχιστοποιούν τους κινδύνους για τους χρήστες και τα επηρεαζόμενα πρόσωπα, ακόμη και μετά τη διάθεση ενός προϊόντος στην αγορά. Οι αρχές εποπτείας της αγοράς θα στηρίζουν την παρακολούθηση μετά τη διάθεση στην αγορά μέσω ελέγχων και δίνοντας στους παρόχους τη δυνατότητα να αναφέρουν σοβαρά συμβάντα ή παραβιάσεις των υποχρεώσεων στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων που έχουν περιέλθει σε γνώση τους. Πώς θα επιβληθεί η συμμόρφωση; Τα κράτη μέλη διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην εφαρμογή και την επιβολή του προτεινόμενου κανονισμού. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να ορίσει μία ή περισσότερες εθνικές αρμόδιες αρχές για την εποπτεία της εφαρμογής και της υλοποίησης, καθώς και για τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων εποπτείας της αγοράς. Προκειμένου να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα και να οριστεί ένα επίσημο σημείο επαφής με το κοινό και άλλους φορείς, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να ορίσει μία εθνική εποπτική αρχή, η οποία θα εκπροσωπεί επίσης τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης. Τι είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης; Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης θα απαρτίζεται από υψηλού επιπέδου εκπροσώπους των αρμόδιων εθνικών εποπτικών αρχών, τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων και την Επιτροπή. Ο ρόλος του θα είναι να διευκολύνει την ομαλή, αποτελεσματική και εναρμονισμένη εφαρμογή του νέου κανονισμού ΤΝ. Το εν λόγω Συμβούλιο θα εκδίδει συστάσεις και γνώμες προς την Επιτροπή σχετικά με τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου και σχετικά με άλλες πτυχές που αφορούν την αποτελεσματική και ομοιόμορφη εφαρμογή των νέων κανόνων. Θα συμβάλει επίσης στη δημιουργία εμπειρογνωσίας και θα λειτουργεί ως κέντρο ικανοτήτων το οποίο θα μπορούν να συμβουλεύονται οι εθνικές αρχές. Τέλος, θα στηρίζει επίσης δραστηριότητες τυποποίησης στον τομέα αυτό. Πώς προστατεύουν οι κανόνες τα θεμελιώδη δικαιώματα; Υπάρχει ήδη ισχυρή προστασία για τα θεμελιώδη δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών, αλλά η πολυπλοκότητα και η αδιαφάνεια ορισμένων εφαρμογών ΤΝ (τα λεγόμενα «μαύρα κουτιά») δημιουργούν πρόβλημα. Μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση της ΤΝ προϋποθέτει τη λήψη μέριμνας ώστε οι εφαρμογές της ΤΝ να συμμορφώνονται με τη νομοθεσία για τα θεμελιώδη δικαιώματα. Χάρη στις απαιτήσεις για λογοδοσία και διαφάνεια όσον αφορά τη χρήση συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου, σε συνδυασμό με βελτιωμένες ικανότητες επιβολής, θα διασφαλιστεί ότι η συμμόρφωση προς τις κείμενες διατάξεις θα λαμβάνεται υπόψη κατά το στάδιο της ανάπτυξης. Σε περίπτωση παραβάσεων, οι απαιτήσεις αυτές θα παρέχουν στις εθνικές αρχές τη δυνατότητα πρόσβασης στις πληροφορίες που χρειάζονται για να ερευνούν κατά πόσον η χρήση της ΤΝ υπήρξε σύμφωνη με το δίκαιο της ΕΕ. Τι είναι οι εθελοντικοί κώδικες δεοντολογίας; Οι πάροχοι εφαρμογών μη υψηλού κινδύνου μπορούν να διασφαλίσουν ότι το σύστημα ΤΝ τους είναι αξιόπιστο αναπτύσσοντας τους δικούς τους εθελοντικούς κώδικες δεοντολογίας ή τηρώντας κάποιον κώδικα δεοντολογίας που έχει υιοθετηθεί από άλλες αντιπροσωπευτικές ενώσεις. Οι κώδικες αυτοί θα εφαρμόζονται ταυτόχρονα με τις υποχρεώσεις διαφάνειας που ισχύουν για ορισμένα συστήματα ΤΝ. Η Επιτροπή θα ενθαρρύνει τις ενώσεις του κλάδου και άλλες αντιπροσωπευτικές οργανώσεις να υιοθετήσουν εθελοντικούς κώδικες δεοντολογίας. Θα πρέπει οι εισαγωγές συστημάτων και εφαρμογών ΤΝ να συμμορφώνονται με το πλαίσιο; Ναι. Οι εισαγωγείς συστημάτων ΤΝ θα πρέπει να βεβαιώνονται ότι ο αλλοδαπός πάροχος έχει ήδη διενεργήσει την κατάλληλη διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης και διαθέτει την τεχνική τεκμηρίωση που απαιτείται από τον κανονισμό. Επιπλέον, οι εισαγωγείς θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι το σύστημά τους φέρει ευρωπαϊκή σήμανση συμμόρφωσης (CE) και συνοδεύεται από την απαιτούμενη τεκμηρίωση και οδηγίες χρήσης. Πώς μπορούν οι νέοι κανόνες να στηρίξουν την καινοτομία; Το κανονιστικό πλαίσιο μπορεί να ενισχύσει την υιοθέτηση της ΤΝ με δύο τρόπους. Αφενός, η αύξηση της εμπιστοσύνης των χρηστών και των χρηστριών θα αυξήσει τη ζήτηση για ΤΝ που χρησιμοποιείται από εταιρείες και δημόσιες αρχές. Από την άλλη πλευρά, με την αύξηση της ασφάλειας δικαίου και την εναρμόνιση των κανόνων, οι πάροχοι ΤΝ θα αποκτήσουν πρόσβαση σε μεγαλύτερες αγορές, με προϊόντα που εκτιμούν και αγοράζουν οι χρήστες/χρήστριες και οι καταναλωτές/καταναλώτριες. Οι κανόνες θα εφαρμόζονται μόνον όταν είναι απολύτως αναγκαίοι και κατά τρόπο που να ελαχιστοποιεί την επιβάρυνση των οικονομικών φορέων, με μια χαλαρή δομή διακυβέρνησης. Επιπλέον, ένα οικοσύστημα αριστείας που θα περιλαμβάνει «ρυθμιστικά δοκιμαστήρια», τα οποία δημιουργούν ένα ελεγχόμενο περιβάλλον για τη δοκιμή καινοτόμων τεχνολογιών για περιορισμένο χρονικό διάστημα, την πρόσβαση σε κόμβους ψηφιακής καινοτομίας και την πρόσβαση σε εγκαταστάσεις δοκιμών και πειραματισμού, θα βοηθήσει τις καινοτόμες επιχειρήσεις, τις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις να συνεχίσουν να καινοτομούν σύμφωνα με τους νέους κανόνες για την ΤΝ και τους άλλους εφαρμοστέους νομικούς κανόνες. Αυτά, σε συνδυασμό με άλλα μέτρα, όπως τα πρόσθετα δίκτυα κέντρων αριστείας στον τομέα της ΤΝ και η σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για την τεχνητή νοημοσύνη, τα δεδομένα και τη ρομποτική, θα συμβάλουν στη δημιουργία του κατάλληλου πλαισίου προϋποθέσεων για την ανάπτυξη και την εφαρμογή της ΤΝ από τις εταιρείες. Ποια είναι η διεθνής διάσταση της προσέγγισης της ΕΕ; Η πρόταση για κανονιστικό πλαίσιο και το συντονισμένο σχέδιο για την ΤΝ αποτελούν μέρος των προσπαθειών που καταβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση με σκοπό να αναλάβει ηγετικό ρόλο παγκοσμίως στην προώθηση της αξιόπιστης ΤΝ σε διεθνές επίπεδο. Η ΤΝ έχει καταστεί τομέας στρατηγικής σημασίας στο σταυροδρόμι της γεωπολιτικής, των εμπορικών διακυβευμάτων και των ανησυχιών για την ασφάλεια. Δεδομένης της χρησιμότητας της ΤΝ και των δυνατοτήτων που παρέχει, χώρες σε όλον τον κόσμο επιλέγουν να τη χρησιμοποιήσουν ως μέσο για να εκφράσουν την επιθυμία τους για τεχνική πρόοδο. Οι κανονιστικές ρυθμίσεις για την ΤΝ μόλις τώρα αρχίζουν να αναπτύσσονται και η ΕΕ θα λάβει μέτρα για την προώθηση της θέσπισης παγκόσμιων προτύπων για την ΤΝ σε στενή συνεργασία με τους διεθνείς της εταίρους, σύμφωνα με το βασιζόμενο σε κανόνες πολυμερές σύστημα και τις αξίες που προασπίζει. Η ΕΕ προτίθεται να εμβαθύνει τις εταιρικές σχέσεις, τους συνασπισμούς και τις συμμαχίες με εταίρους της ΕΕ (π.χ. την Ιαπωνία, τις ΗΠΑ ή την Ινδία), καθώς και με πολυμερείς [π.χ. τον ΟΟΣΑ και την Ομάδα των 20 (G20)] και περιφερειακούς οργανισμούς (π.χ. το Συμβούλιο της Ευρώπης). Συντονισμένο σχέδιο – Επικαιροποίηση 2021 Τι νέα στοιχεία υπάρχουν σε σύγκριση με το συντονισμένο σχέδιο του 2018; Το συντονισμένο σχέδιο του 2018 έθεσε τα θεμέλια για τον συντονισμό των πολιτικών για την ΤΝ και ενθάρρυνε τα κράτη μέλη να αναπτύξουν εθνικές στρατηγικές. Έκτοτε, το τεχνολογικό, οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο για την τεχνητή νοημοσύνη έχει εξελιχθεί σημαντικά. Για να παραμείνει ευέλικτη και κατάλληλη για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή παρουσιάζει την επανεξέταση του συντονισμένου σχεδίου του 2021. Για να εξασφαλίσει ισχυρότερη σύνδεση με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, τις αναπτυσσόμενες αγορές και την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, το επικαιροποιημένο σχέδιο ενισχύει τις δράσεις που προτείνει για το περιβάλλον και την υγεία. Ποιος είναι ο στόχος του συντονισμένου σχεδίου; Το συντονισμένο σχέδιο προτείνει μια συγκεκριμένη δέσμη κοινών δράσεων που θα πρέπει να αναλάβουν από κοινού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη προκειμένου η ΕΕ να καταλάβει ηγετική θέση παγκοσμίως στον τομέα της αξιόπιστης ΤΝ. Οι προτεινόμενες βασικές δράσεις αντικατοπτρίζουν τη θέση ότι, για να επιτύχουν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από κοινού με τα κράτη μέλη και τους ιδιωτικούς φορείς οφείλουν: να επιταχύνουν τις επενδύσεις σε τεχνολογίες ΤΝ για την προώθηση της ανθεκτικής οικονομικής και κοινωνικής ανάκαμψης, την οποία διευκολύνει η υιοθέτηση «νέων» ψηφιακών λύσεων· να αναλάβουν δράση για τις στρατηγικές και τα προγράμματα ΤΝ εφαρμόζοντάς τα πλήρως και εγκαίρως, ώστε η ΕΕ να εκμεταλλευτεί πλήρως το πλεονέκτημά της ως πρωτοπόρου· και να ευθυγραμμίσουν τις πολιτικές τους για την ΤΝ ώστε να θέσουν τέλος στον κατακερματισμό και να αντιμετωπίσουν τις παγκόσμιες προκλήσεις. Πόσα κράτη μέλη έχουν χαράξει εθνική στρατηγική για την ΤΝ; Συνολικά 19 κράτη μέλη (η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Τσεχία, η Δανία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, οι Κάτω Χώρες, η Πορτογαλία, η Σλοβακία, η Σουηδία και, πιο πρόσφατα, η Ισπανία και η Πολωνία, τον Δεκέμβριο του 2020), καθώς και η Νορβηγία έχουν θεσπίσει εθνικές στρατηγικές για την ΤΝ. Πώς θα προωθήσει η ΕΕ την αριστεία από το εργαστήριο στην αγορά; Στο αναθεωρημένο συντονισμένο σχέδιο τίθεται ο στόχος για συγχρηματοδότηση εγκαταστάσεων δοκιμών και πειραματισμού, οι οποίες μπορούν να καταστούν κοινός, άκρως εξειδικευμένος πόρος σε επίπεδο ΕΕ που προωθεί την ταχεία εγκατάσταση και τη διάδοση της χρήσης της ΤΝ. Επιπλέον, η Επιτροπή δημιουργεί επίσης ένα δίκτυο ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας, οι οποίοι αποτελούν «μονοαπευθυντικές θυρίδες» που βοηθούν τις ΜΜΕ και τις δημόσιες διοικήσεις να καταστούν ανταγωνιστικότερες στον εν λόγω τομέα. Η σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για την ΤΝ, τα δεδομένα και τη ρομποτική συμβάλλει επίσης στην ενίσχυση των προσπαθειών μας για ενίσχυση των πόρων, καθώς συντείνει στην ανάπτυξη και υλοποίηση ενός στρατηγικού θεματολογίου έρευνας, καινοτομίας και διάδοσης, καθώς και ενός δυναμικού οικοσυστήματος καινοτομίας στον τομέα της ΤΝ σε επίπεδο ΕΕ. Η χρηματοδότηση που διατίθεται μέσω του Ταμείου Επενδύσεων για την Τεχνητή Νοημοσύνη / την Τεχνολογία Αλυσίδας Συστοιχιών (Blockchain) και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας έχει αποδειχθεί επιτυχής και θα πρέπει να ενισχυθεί, μεταξύ άλλων μέσω του InvestEU και της υλοποίησης του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας από τα κράτη μέλη. Πώς θα κατακτήσει η ΕΕ στρατηγική ηγετική θέση σε τομείς υψηλού αντικτύπου; Για να επιτευχθεί η ευθυγράμμιση με τις εξελίξεις της αγοράς και τις τρέχουσες δράσεις στα κράτη μέλη και για να ενισχυθεί η θέση της ΕΕ σε παγκόσμια κλίμακα, το συντονισμένο σχέδιο προτείνει επτά νέους τομείς τομεακής δράσης. Οι κοινές δράσεις για το περιβάλλον και την υγεία είναι αναγκαίες προκειμένου να κινητοποιηθούν πόροι για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού. Επίσης, η Επιτροπή ζητεί και προτείνει την εφαρμογή, με στήριξη από χρηματοδοτικά μέσα, συγκεκριμένων δράσεων για τον συντονισμό και τη συγκέντρωση πόρων σε άλλους πέντε τομείς: τον δημόσιο τομέα, τη ρομποτική, την κινητικότητα, τις εσωτερικές υποθέσεις και τη γεωργία. Πώς θα επενδύσουν τα κράτη μέλη στην ΤΝ; Η μεγιστοποίηση των πόρων και ο συντονισμός των επενδύσεων είναι ζωτικής σημασίας και αποτελεί κρίσιμη συνιστώσα της στρατηγικής της Επιτροπής για την ΤΝ. Μέσω του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη», του πρώτου χρηματοδοτικού μέσου της ΕΕ που εστίασε στην ψηφιακή τεχνολογία, και του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», η Επιτροπή προγραμματίζει να επενδύει 1 δισ. ευρώ ετησίως στην ΤΝ. Στόχος είναι η κινητοποίηση πρόσθετων επενδύσεων από τον ιδιωτικό τομέα και τα κράτη μέλη προκειμένου να επιτευχθεί ετήσιος όγκος επενδύσεων ύψους 20 δισ. ευρώ κατά τη διάρκεια της τρέχουσας δεκαετίας. Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που εγκρίθηκε πρόσφατα —η μεγαλύτερη δέσμη κινήτρων που χρηματοδοτήθηκε ποτέ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ— καθιστά διαθέσιμα 134 δισ. ευρώ για την ψηφιακή τεχνολογία. Αυτό θα αλλάξει ριζικά το τοπίο καθώς θα προσφέρει στην Ευρώπη τη δυνατότητα να διευρύνει τις φιλοδοξίες της και να κατακτήσει την παγκόσμια πρωτοπορία στην ανάπτυξη αξιόπιστης ΤΝ αιχμής. Πώς συμβάλλουν οι χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ λύσεις ΤΝ στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας; Η Επιτροπή θα συνεχίσει να επιταχύνει την έρευνα στον τομέα αυτό συμβάλλοντας στη βιώσιμη τεχνητή νοημοσύνη (π.χ. στην ανάπτυξη μοντέλων ΤΝ μικρότερης έντασης δεδομένων και με χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας). Έχουν ήδη προκηρυχθεί ειδικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για την ΤΝ, τα δεδομένα και τη ρομποτική στην υπηρεσία της Πράσινης Συμφωνίας, καθώς και για μια πιο πράσινη ΤΝ. Όπως ανακοινώθηκε στη στρατηγική της ΕΕ για τα δεδομένα, το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» θα επιτρέψει στην Επιτροπή να επενδύσει στη φιλική προς το περιβάλλον ΤΝ μέσω της δημιουργίας χώρων δεδομένων που θα καλύπτουν τομείς όπως το περιβάλλον, η ενέργεια και η γεωργία, ώστε να διασφαλιστεί ότι περισσότερα δεδομένα θα καταστούν διαθέσιμα προς χρήση στην οικονομία και την κοινωνία. Επιπλέον, η Επιτροπή θα επενδύσει σε εγκαταστάσεις δοκιμών και πειραματισμού που εστιάζουν συγκεκριμένα στο περιβάλλον και το κλίμα (όπως η γεωργία, η μεταποίηση και οι έξυπνες πόλεις και κοινότητες) ώστε να συμβάλλουν στην επίτευξη περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων μέσω της πράσινης διάστασής τους. Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για την ανάληψη εθνικών δράσεων που στηρίζουν την ψηφιακή (συμπεριλαμβανομένης της ΤΝ) και την πράσινη μετάβαση. Ο νέος κανονισμός για τα μηχανήματα Πώς συνδέεται ο κανονισμός για τα μηχανήματα με την ΤΝ; Ο κανονισμός για τα μηχανήματα διασφαλίζει ότι η νέα γενιά μηχανολογικών προϊόντων εγγυάται την ασφάλεια των χρηστών/χρηστριών και των καταναλωτών/καταναλωτριών και ενθαρρύνει την καινοτομία. Τα μηχανολογικά προϊόντα καλύπτουν ευρύ φάσμα καταναλωτικών και επαγγελματικών προϊόντων, από τα ρομπότ (ρομπότ καθαρισμού, ρομπότ προσωπικής φροντίδας, συνεργατικά ρομπότ, βιομηχανικά ρομπότ) έως τις χορτοκοπτικές μηχανές, τους εκτυπωτές τρισδιάστατης εκτύπωσης, τα μηχανήματα κατασκευών και τις γραμμές βιομηχανικής παραγωγής. Πώς εγγράφεται στο κανονιστικό πλαίσιο για την ΤΝ; Ο κανονισμός για τα μηχανήματα λειτουργεί συμπληρωματικά προς το κανονιστικό πλαίσιο για την ΤΝ. Ο κανονισμός για την ΤΝ θα αντιμετωπίσει τους κινδύνους ασφάλειας των συστημάτων ΤΝ που εκτελούν λειτουργίες ασφάλειας στα μηχανήματα, ενώ ο κανονισμός για τα μηχανήματα θα διασφαλίζει, κατά περίπτωση, την ασφαλή ενσωμάτωση του συστήματος ΤΝ στο σύνολο του μηχανήματος, ώστε να μην τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια του μηχανήματος στο σύνολό του. Πώς θα προσφέρει ο νέος κανονισμός υψηλό επίπεδο ασφάλειας; Ο κανονισμός για τα μηχανήματα θα προσαρμόσει ορισμένες διατάξεις στο πεδίο εφαρμογής, τους ορισμούς και τις απαιτήσεις ασφάλειας, ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη νομική σαφήνεια και να ληφθούν υπόψη τα νέα χαρακτηριστικά των μηχανολογικών προϊόντων. Επιπλέον, ορισμένα άλλα στοιχεία έχουν σκοπό να εξασφαλίσουν υψηλό επίπεδο ασφάλειας με τη θέσπιση, αφενός, κανόνων ταξινόμησης για τα μηχανήματα υψηλού κινδύνου και, αφετέρου, αξιολόγησης της συμμόρφωσης για τα μηχανολογικά προϊόντα που έχουν τροποποιηθεί ουσιαστικά. Πώς θα ωφελήσει τις επιχειρήσεις, ιδίως τις ΜΜΕ; Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να διενεργούν μία μόνο αξιολόγηση της συμμόρφωσης τόσο για την ΤΝ όσο και για τους κανονισμούς για τα μηχανήματα. Η νέα νομοθεσία θα μειώσει τις διοικητικές και οικονομικές επιβαρύνσεις που υφίστανται οι κατασκευαστές επιτρέποντας τη χρήση ψηφιακών μορφοτύπων για τις οδηγίες και τη δήλωση συμμόρφωσης και ζητώντας την προσαρμογή των τελών για τις ΜΜΕ όταν χρειάζεται τρίτο μέρος για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης των μηχανημάτων. Επόμενα στάδια Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη θα πρέπει να εγκρίνουν τις προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για την τεχνητή νοημοσύνη και τα μηχανολογικά προϊόντα στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας. Μόλις εγκριθούν, οι τελικοί κανονισμοί θα ισχύουν άμεσα σε ολόκληρη την ΕΕ. Παράλληλα, η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τα κράτη μέλη για την υλοποίηση των δράσεων που εξαγγέλλονται στο συντονισμένο σχέδιο. https://physicsgg.blogspot.com/2021/04/blog-post_69.html

Ο Γκαγκάριν και η κούρσα ΗΠΑ – ΕΣΣΔ στο Διάστημα. Η πρώτη επανδρωμένη διαστημική πτήση από τον Γιούρι Γκαγκάριν το 1961 εγκαινίασε την κούρσα του Διαστήματος και απέδειξε ότι η ΕΣΣΔ είχε κατακτήσει την τεχνολογία αιχμής. Οι επανδρωμένες αποστολές αναδείχθηκαν έκτοτε σε σύμβολα γεωπολιτικής ισχύος και γοήτρου, όπως εξηγεί σε άρθρο της η επιθεώρηση Scientific American. «Οι επανδρωμένες αποστολές δεν θα γίνουν ποτέ κερδοφόρες, παράγουν ελάχιστο επιστημονικό έργο και λίγες τεχνολογικές καινοτομίες», λέει ο καθηγητής Ιστορίας του Διαστήματος Ασίφ Σιντίκι του Πανεπιστημίου Φόρνταμ της Νέας Υόρκης. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, όμως, δεν υπήρξε στιγμή κατά την οποία άνθρωποι δεν βρίσκονταν σε τροχιά γύρω από τη Γη, έστω και αν κίνητρο των αποστολών αυτών υπήρξε αποκλειστικά το κρατικό κύρος. Το έναυσμα για τη διαστημική κούρσα έδωσε η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων του Ψυχρού Πολέμου, με την έρευνα να εστιάζεται σε αμυντικές εφαρμογές. Ο πύραυλος που μετέφερε άλλωστε τον Γκαγκάριν σε τροχιά ήταν σχεδιασμένος για να μεταφέρει κατασκοπευτικές φωτογραφικές μηχανές μεγάλης ευκρίνειας. Παρά τον σύνδεσμο μεταξύ διαστημικής έρευνας και άμυνας, όμως, η κούρσα του Διαστήματος δεν είχε επιθετική διάσταση. Η αμερικανική αυτοπεποίθηση μετά τη νίκη στον πόλεμο ήταν απόλυτη, μέχρι την εκτόξευση του Σπούτνικ το 1957. Ο μικρός σοβιετικός δορυφόρος, η εκτόξευση του οποίου δεν προβλήθηκε σχεδόν καθόλου από τον ρωσικό Τύπο, κλόνισε την αμερικανική αλαζονεία. Η σχεδόν υστερική αντίδραση της Ουάσιγκτον έπεισε τη Μόσχα να αξιοποιήσει τη νέα της διαστημική αίγλη ως όπλο προπαγάνδας κατά της αποικιοκρατίας προς τον Τρίτο Κόσμο. «Οι ΗΠΑ συνειδητοποίησαν μετά την εκτόξευση του Σπούτνικ ότι οι επανδρωμένες αποστολές, και όχι τα μηχανήματα, ήταν οι πλέον κατάλληλες για να εμπνεύσουν αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας και θαυμασμό σε όλο τον κόσμο», λέει η Τίζελ Μιούιρ-Χάρμονι, διευθύντρια του μουσείου Διαστήματος Σμιθσόνιαν. Η πτήση του Γκαγκάριν το 1961 –μία εβδομάδα μετά την καταστροφική απόπειρα απόβασης στον Κόλπο των Χοίρων της Κούβας– είναι αυτή που πείθει τον Κένεντι να προωθήσει τον σχεδιασμό επανδρωμένων αποστολών. Η ΕΣΣΔ, από τη μεριά της, είχε και αυτή συνειδητοποιήσει την αξία της αποστολής του Γκαγκάριν. «Στην αποστολή του Γκαγκάριν δεν έκαναν το λάθος που είχε γίνει με την υποβάθμιση της είδησης του Σπούτνικ. Η Μόσχα χειρίσθηκε το θέμα σαν ένα θρίαμβο του σοσιαλισμού», λέει η Μιούιρ-Χάρμονι. Η αποστολή του Βοστόκ-1 υπήρξε η πρώτη στιγμή πραγματικής εθνικής ανάτασης για τη Σοβιετική Ενωση, η οποία θρηνούσε ακόμη τους 25 και πλέον εκατομμύρια νεκρούς της από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Η αποστολή του Γκαγκάριν υπήρξε επιστημονικός και τεχνολογικός άθλος, που οφείλεται στα εντυπωσιακά αποθέματα δημιουργικότητας και ευφυΐας στην ΕΣΣΔ», λέει ο Σιντίκι. Ενα μήνα μετά την εκτόξευση και την επάνοδο του Γκαγκάριν, ο Αμερικανός αστροναύτης Αλαν Σέπαρντ αποπειράθηκε να μιμηθεί το επίτευγμα του Ρώσου συναδέλφου του. Ο πύραυλος του Σέπαρντ, όμως, δεν βγήκε από την ατμόσφαιρα. Οι Αμερικανοί έπρεπε έτσι να περιμένουν άλλα οκτώ χρόνια για να σημειώσουν μεγάλη νίκη στη διαστημική κούρσα, με την προσσελήνωση και τον περίπατο του Νιλ Αρμστρονγκ στην επιφάνεια του δορυφόρου της Γης. Η πολιτική αποκλιμάκωσης της ψυχροπολεμικής έντασης, την οποία εγκαινίασε ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον, οδήγησε στην κοινή ρωσοαμερικανική αποστολή Απόλλων – Σογιούζ. Τρεις αστροναύτες της NASA και δύο Σοβιετικοί κοσμοναύτες συναντήθηκαν σε τροχιά πάνω από τη Γη, για να ανταλλάξουν συμβολική χειραψία σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας. «Οι γεωπολιτικές εξελίξεις επέτρεψαν σε ΗΠΑ και ΕΣΣΔ να αναζητήσουν λύσεις για ομαδικά ταξίδια στο Διάστημα. Οι διαστημικές κάψουλες της δεκαετίας του 1970 έχουν πλήρωμα μέχρι τέσσερις αστροναύτες. Το διαστημικό λεωφορείο, το οποίο κατασκευάζουν οι ΗΠΑ και μελετά χωρίς αποτέλεσμα η ΕΣΣΔ, έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει πλήρωμα μέχρι οκτώ ατόμων. Είναι η πρώτη φορά που γυναίκες και μέλη μειονοτήτων παίρνουν μέρος σε διαστημικές αποστολές, ενώ η Ουάσιγκτον αξιοποιεί το διαστημικό λεωφορείο σαν όχημα διπλωματίας, προσκαλώντας ξένους αστροναύτες ως πλήρωμα», λέει η Μιούιρ-Χάρμονι. Η δημιουργία δύο σοβιετικών σταθμών σε τροχιά γύρω από τη Γη, οι Σαλιούτ και Μιρ, προσφέρει στις διαστημικές υπηρεσίες της Μόσχας πολύτιμη τεχνογνωσία, η οποία αξιοποιείται μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ για την αναβίωση παλαιών, δαπανηρών αμερικανικών σχεδίων για κατασκευή διαστημικού σταθμού. Η λήξη του Ψυχρού Πολέμου σημαίνει νέα εποχή διαστημικής συνεργασίας ΗΠΑ – Ρωσίας. Η Μόσχα αξιοποιεί τη συνεργασία αυτή για να συντηρήσει τις θέσεις εργασίας στον απειλούμενο τομέα Διαστήματος και να προλάβει την απειλούμενη φυγή επιστημόνων και ειδικευμένων εργαζομένων στη Δύση. Η δημιουργία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού στις αρχές της δεκαετίας του 2000 αποδεικνύεται επιτυχής τόσο σε διπλωματικό όσο και σε επιστημονικό επίπεδο, με το ιπτάμενο εργαστήριο σε τροχιά να παραμένει πλέον ο μόνος τομέας αγαστής συνεργασίας μεταξύ των πρώην αντιπάλων του Ψυχρού Πολέμου. Μοναχική πορεία ακολουθεί την ίδια ώρα η Κίνα, η οποία μετά τις επιτυχημένες επανδρωμένες αποστολές της σε τροχιά, σκοπεύει τώρα να εκτοξεύσει το πρώτο τμήμα του μελλοντικού της διαστημικού σταθμού, μαζί με το πρώτο του πλήρωμα, μέσα στο 2021. Συνεσταλμένος θρύλος Ο Γκαγκάριν αποτέλεσε το ιδανικό σύμβολο της σοβιετικής εποχής και των επιτευγμάτων της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Γεννημένος σε οικογένεια αγροτών σε μικρό χωριό έξω από το Σμολένσκ, ο 7χρονος Γιούρι και οι δικοί του αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σπίτι τους εξαιτίας της προέλασης των γερμανικών στρατευμάτων το 1941. Για 21 μήνες ζουν σε καλύβα, χτισμένη από χώμα. Ο Γιούρι μαθαίνει την τέχνη της δολιοφθοράς γερμανικών οχημάτων και διαφεύγει πολλές φορές τη σύλληψη, ενώ νοσηλεύεται για μήνες σε νοσοκομείο με τύφο. Το ταλέντο του στα μαθηματικά και στη φυσική δεν τον εμποδίζουν να διακριθεί στα σπορ, ενώ παράλληλα με το λύκειο εργάζεται σε χυτήριο μετάλλων. Η εισαγωγή του στη σχολή πολεμικής αεροπορίας τον φέρνει σε επαφή με τα μαχητικά αεροσκάφη MiG, των οποίων αποδεικνύεται άριστος χειριστής. Επιλέγεται, μαζί με είκοσι ακόμη πιλότους, για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα Βοστόκ, για να γίνει ο πρώτος άνθρωπος στο Διάστημα το 1961. Ο ήπιος χαρακτήρας του οδηγεί τις Αρχές να τον αξιοποιήσουν ως άτυπο πρεσβευτή της ΕΣΣΔ στο εξωτερικό. Η διεθνής φήμη του, όμως, τον οδηγεί στο ποτό και διαλύει τον γάμο του, ύστερα από φήμες για εξωσυζυγικές σχέσεις. Παρά τον παραγκωνισμό του από το διαστημικό πρόγραμμα, παραμένει εκπαιδευτής πιλότων, αλλά σκοτώνεται από τη συντριβή εκπαιδευτικού MiG-15 σε δάσος έξω από τη Μόσχα τον Μάρτιο του 1968, σε ηλικία 34 ετών. https://physicsgg.blogspot.com/2021/04/blog-post_21.html Μπαράζ διαστημικών ανακοινώσεων από την Κίνα. Το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι ξεκινά την κατασκευή διαστημικού σταθμού, διαστημικού τηλεσκοπίου και κέντρου αναλύσεων διαστημικών δεδομένων. Μπορεί η Κίνα να καθυστέρησε πολύ να εισέλθει στον στίβο της διαστημικής ενασχόλησης αλλά ακολουθεί τακτική σπρίντερ. Μέσα σε περίπου μια δεκαετία έχει καταφέρει να καλύψει σημαντικό από το χαμένο έδαφος σε σχέση με τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ρωσία αλλά έχει συνεχίζει να… τρέχει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς υλοποιώντας ταυτόχρονα πολλά προγράμματα. Κινέζοι αξιωματούχοι ανακοίνωσαν ότι μέχρι τέλος Απριλίου θα στείλουν στο Διάστημα τα πρώτα τμήματα του διαστημικού σταθμού που θα κατασκευάσει η χώρα. Ο σταθμός θα λειτουργεί στα πρότυπα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού αλλά θα είναι κατά πολύ μικρότερος σε μέγεθος έχοντας σε πρώτη τουλάχιστον φάση δυνατότητα να φιλοξενήσει τρεις ταϊκοναύτες όπως ονομάζει η Κίνα τους δικούς της αστροναύτες. Η Κίνα προορίζει τον σταθμό για δική της αποκλειστική χρήση και μάλιστα αν υλοποιηθεί η απόφαση για διακοπή της λειτουργίας του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού το 2024 ο ασιατικός γίγαντας θα έχει πλέον το μονοπώλιο σε αυτό τον τομέα. Παράλληλα η Κίνα έχει ανακοινώσει την συνεργασία της με την Ρωσία για την δημιουργία μιας βάσης πάνω στην επιφάνεια της Σελήνης. Μαζί με την ανακοίνωση για την έναρξη της κατασκευής του διαστημικού σταθμού οι κινέζοι αξιωματούχοι δημοσιοποίησαν στοιχεία για την κατασκευή του πρώτου διαστημικού τηλεσκοπίου της χώρας. Το Chinese Space Station Telescope (CSST) είναι ένα οπτικό τηλεσκόπιο που αν όλα πάνε σύμφωνα με τον προγραμματισμό θα εκτοξευθεί το 2024 και το Πεκίνο προορίζει για αποκλειστική χρήση από τους επιστήμονες της Κίνας. Η τεχνολογική του βάση θα είναι ίδια με του Hubble της NASA αλλά οι δυνατότητες του CSST θα είναι 300 φορές μεγαλύτερες από αυτές του του πατριάρχη των διαστημικών τηλεσκοπίων. Το τηλεσκόπιο θα κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί αν χρειάζεται να συνδέεται με τον διαστημικό σταθμό της Κίνας. Ταυτόχρονα με τις ανακοινώσεις για τον διαστημικό σταθμό και το διαστημικό τηλεσκόπιο θα κρατικά μέσα μαζικής ενημέρωσης της Κίνας ανακοίνωσαν ότι διαστημικό κέντρο στην περιοχή Γουέντσανγκ θα δημιουργηθεί μια τεράστια εγκατάσταση ανάλυσης διαστημικών δεδομένων. Όπως έγινε γνωστό θα πρόκειται για έναν χώρο που θα βρίσκεται ένας μεγάλος αριθμός από υπερυπολογιστές. Ο αρχικός προϋπολογισμός για την κατασκευή αυτού του κέντρου ανάλυσης δεδομένων θα είναι τρία δισ. δολάρια. Το κέντρο αυτό θα υποδέχεται τα δεδομένα όλων των διαστημικών προγραμμάτων, αποστολών και εγκαταστάσεων της Κίνας. Ανάμεσα στα άλλα η Κίνα σχεδιάζει την ανάπτυξη όχι ενός αλλά πολλών στόλων διαστημικών δορυφόρων που θα παρέχουν στην χώρα στρατιωτικές, τηλεπικοινωνιακές και εμπορικές υπηρεσίες. https://www.naftemporiki.gr/story/1717030/mparaz-diastimikon-anakoinoseon-apo-tin-kina

Παραγωγή οξυγόνου για πρώτη φορά στον Άρη. Ένα επιστημονικό όργανο πάνω στο ρομποτικό ρόβερ Perseverance στον Άρη πέτυχε για πρώτη φορά να παράγει οξυγόνο, όπως ανακοίνωσε η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA). Είναι η πρώτη φορά που μία διαστημοσυσκευή παράγει οξυγόνο σε έναν άλλο πλανήτη, ένα ορόσημο με μεγάλη σημασία για τις μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές αποίκισης. Είναι, επίσης, ακόμη μία πρωτιά για την αποστολή του Perseverance, μετά την επιτυχή πρώτη πτήση ενός μικρού ρομποτικού ελικοπτέρου, του Ingenuity, στον Άρη τη Δευτέρα. Μετά από δύο ώρες προθέρμανσης το MOXIE άρχισε να παράγει οξυγόνο με έναν ρυθμό 6 γραμμάρια ανά ώρα. Μετά από μια ώρα παρήγαγε 5,4 γραμμάρια οξυγόνου, αρκετά για τις ανάγκες δεκάλεπτης δραστηριότητας ενός αστροναύτη. Το όργανο του πειράματος MOXIE (Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment) παρήγαγε το οξυγόνο στον αρειανό κρατήρα Jezero, μέσω μετατροπής του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας, κάνοντας ένα πρώτο σημαντικό βήμα για την επιτόπια παραγωγή οξυγόνου είτε για πυραυλικά καύσιμα είτε για αναπνεύσιμο αέρα. Η αραιή ατμόσφαιρα του Άρη διαθέτει απειροελάχιστο οξυγόνο και αποτελείται κατά 96% από διοξείδιο του άνθρακα, συνεπώς θα μπορούσε να σκοτώσει γρήγορα έναν άνθρωπο που θα την ανέπνεε. Το MOXIE, που έχει μέγεθος φρυγανιέρας, απορροφά τον αρειανό τοξικό αέρα και διαχωρίζει -με μία διαδικασία ηλεκτρόλυσης που αναπτύσσει θερμοκρασία περίπου 800 βαθμών Κελσίου- τα μόρια του άνθρακα από εκείνα του οξυγόνου. Στη συνέχεια αποβάλλει τον άχρηστο άνθρακα και κρατά το πολύτιμο οξυγόνο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Το πρώτο τεστ παρήγαγε περίπου 5,4 γραμμάρια οξυγόνου, «αρκετά για να κρατήσουν έναν αστροναύτη υγιή για περίπου δέκα λεπτά κανονικής δραστηριότητας», σύμφωνα με τη NASA. Το MOXIE, προς το παρόν, μπορεί να παράγει περίπου δέκα γραμμάρια οξυγόνου την ώρα. Ασφαλώς, οι πύραυλοι που καίνε υγρό οξυγόνο θα χρειαστούν πολύ μεγαλύτερες ποσότητες για να μπορέσουν να εκτοξευθούν από τον Άρη. Για παράδειγμα, η εκτόξευση τεσσάρων αστροναυτών από τον «κόκκινο» πλανήτη θα απαιτήσει περίπου 7.000 κιλά πυραυλικών καυσίμων και 25.000 κιλά οξυγόνου. Κάποια μέρα, στο μέλλον, σύμφωνα με τη NASA, μπορεί να σταλούν στον γειτονικό πλανήτη πολύ μεγαλύτερες μονάδες MOXIE, ικανές για μαζική παραγωγή οξυγόνου, πριν φθάσουν εκεί οι πρώτοι άνθρωποι. Η NASA σχεδιάζει να παράγει οξυγόνο περίπου δέκα φορές στη διάρκεια της αποστολής του εξάτροχου Perseverance (το οποίο έφθασε στον Άρη φέτος στις 18 Φεβρουαρίου με στόχο να αναζητήσει ίχνη ζωής), δοκιμάζοντας να το κάνει σε διαφορετικές ώρες της ημέρας, τοποθεσίες και θερμοκρασίες. https://physicsgg.me/2021/04/22/%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%b1%ce%b3%cf%89%ce%b3%ce%ae-%ce%bf%ce%be%cf%85%ce%b3%cf%8c%ce%bd%ce%bf%cf%85-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%b7-%cf%86%ce%bf%cf%81%ce%ac-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd/

Συνέντευξη του Δημήτρη Χριστοδούλου. Ο διεθνώς γνωστός ομότιμος καθηγητής Μαθηματικών κ Δημήτρης Χριστοδούλου μίλησε στην τηλεόραση του Αχελώου και στην εκπομπή Ανοιχτές Σελίδες με τον Αχιλλέα Παπαδιονυσίου. Ο κ Χριστοδούλου μίλησε για: -Για την καριέρα του ως ερευνητής στο CERN στην Γενεύη. -Για την διδακτορική του διατριβή. -Για τα θεωρήματα σχετικά με τις Μελανές Οπές . -Για τον συνδυασμό Ευκλείδη με Αρχιμήδη. -Για το Συγγραφικό του έργο. -Για το ερευνητικό και διδακτικό του έργο. -Για την ομιλία του στην Παλαιά Βουλή υπό την Αιγίδα του Συλλόγου Φίλοι της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και άλλα πολλά. https://physicsgg.me/2021/04/20/%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ad%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%85%ce%be%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%ae%cf%84%cf%81%ce%b7-%cf%87%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%b4%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85-2/