Δροσος Γεωργιος

Η κάμερα Σκοτεινής Ενέργειας καταγράφει γαλαξίες του σμήνους Αντλία. Το σύμπλεγμα της Αντλίας (Abell S636) είναι ένα σύμπλεγμα γαλαξιών που βρίσκεται στο υπερσμήνος Ύδρα-Κένταυρος. Το σύμπλεγμα της Αντλίας είναι το τρίτο πλησιέστερο στην Τοπική Ομάδα μετά το Σύμπλεγμα της Παρθένου και το Σύμπλεγμα Φορνά. Η απόστασή του από τη Γη είναι 40.5 έως 40.9 μεγαπαρσέκ και μπορεί να παρατηρηθεί από τη Γη στον αστερισμό Αντλίας. Ο εν λόγω αστερισμός ταξινομείται ως ένα σπάνιο σύμπλεγμα Μπάουτς-Μόργκαν τύπου ΙΙΙ, που σημαίνει ότι δεν έχει κάποιον κυρίαρχο φωτεινό γαλαξία, που να ξεχωρίζει. Ωστόσο, στο σύμπλεγμα κυριαρχούν δύο τεράστιοι ελλειπτικοί γαλαξίες, ο NGC 3268 (κέντρο) και ο NGC 3258 (κάτω δεξιά), και περιέχει συνολικά περίπου 234 γαλαξίες. Το σύμπλεγμα είναι πολύ πυκνό σε σύγκριση με άλλα σμήνη όπως της Παρθένου και το Φορνά, περιέχοντας έτσι γαλαξίες πρώιμου τύπου και ένα μεγάλο τμήμα ελλειπτικών νάνων. Το σμήνος χωρίζεται σε δύο ομάδες γαλαξιών, η υποομάδα του Βορρά έλκεται γύρω από τον NGC 3268 και η υποομάδα του Νότου επικεντρώνεται στον NGC 3258.Η παραπάνω εικόνα λήφθηκε με την κάμερα σκοτεινής ενέργειας (DECam) που είναι τοποθετημένη στο τηλεσκόπιο Víctor M. Blanco του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών των ΗΠΑ (NSF) στο Διαμερικανικό Παρατηρητήριο Cerro Tololo στη Χιλή. Περιέχει μόνο ένα μέρος από τους 230 γαλαξίες που μέχρι στιγμής έχουν βρεθεί ότι αποτελούν το σμήνος Αντλία. Η εξαιρετική διακριτική ικανότητα της DECam αναδεικνύει την ποικιλία των γαλαξιών μέσα και πέρα από το σμήνος με απίστευτη λεπτομέρεια. διαβάστε περισσότερα: https://noirlab.edu/public/news/noirlab2501/

O Άτλας των Ανθρωπίνων Κυττάρων. Με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης η Βιολογία επιχειρεί να καταστήσει ευκρινέστερη την εικόνα του ανθρώπινου οργανισμού στην υγεία, στην ασθένεια και σε όλες τις φάσεις της ζωής.Ο 21ος αιώνας άρχισε μάλλον διθυραμβικά για τη Βιολογία χάρη στην αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος και την απομόνωση των εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων. Τόσες ήταν οι ελπίδες που είχαν γεννηθεί από τα παραπάνω επιτεύγματα ώστε αυτός να ονομαστεί «αιώνας της Βιολογίας» παίρνοντας τα σκήπτρα από τη Φυσική που (δικαίως) είχε χαρακτηρίσει τον 20ό αιώνα.Σήμερα, και καθώς συμπληρώνεται το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα, όλα δείχνουν ότι μάλλον πρέπει να ονομαστεί «αιώνας της Τεχνητής Νοημοσύνης». Βεβαίως, η σαρωτική επέλαση της ΑΙ δεν άφησε ανέγγιχτη ούτε τη Βιολογία, η οποία συνεχίζει να ανθίζει εκμεταλλευόμενη τόσο τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις όσο και τα εργαλεία που της παρέχει η ΑΙ.Ετσι, η σημερινή Βιολογία έχει καταστεί ιδιαίτερα φιλόδοξη καθώς μπορεί παράλληλα να διερευνά ερωτήματα σε διαφορετικές κλίμακες – από εξαιρετικά μικρές (π.χ. γονίδια, πρωτεΐνες) μέχρι εξαιρετικά μεγάλες (π.χ. ολόκληροι οργανισμοί, κοινότητες οργανισμών) – και στη συνέχεια να ενσωματώνει όλα τα ευρήματα προκειμένου να αποκτηθεί μια συνολική εικόνα των οργανισμών μέσα στο περιβάλλον τους. Ο Κυτταρικός Άτλας Ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα της Βιολογίας του 21ου αιώνα είναι ο Άτλας των Ανθρωπίνων Κυττάρων (Human Cell Atlas, HCA). Διόλου τυχαία η επιστημονική επιθεώρηση «Nature» περιέγραψε τον Άτλαντα ως «Μια Wikipedia για τα κύτταρα», ενώ του έχουν ακόμη αποδοθεί ονόματα όπως «Google Maps του ανθρώπινου σώματος», αλλά και «Περιοδικός Πίνακας των κυττάρων».Ολα ξεκίνησαν το 2016, όταν περίπου 100 επιστήμονες έθεσαν τον μνημειώδη στόχο να δημιουργήσουν τον κατάλογο όλων των τύπων κυττάρων που υπάρχουν στο ανθρώπινο σώμα και μάλιστα από την εμβρυϊκή ανάπτυξη μέχρι τα γηρατειά. Αυτό ισοδυναμεί με τη χαρτογράφηση των εκτιμώμενων 37,2 τρισεκατομμυρίων κυττάρων του ανθρώπινου οργανισμού! Εντυπωσιακή αρχή Αν και οι αριθμοί αρκούν για να προκαλέσουν δέος, το ζητούμενο είναι ακόμη δυσκολότερο καθώς τα κύτταρα αφενός δεν παραμένουν αναλλοίωτα στη διάρκεια της ζωής, αφετέρου επηρεάζονται από παράγοντες όπως, παραδείγματος χάριν, το φύλο και η καταγωγή.Παρά τις δυσκολίες, τον Νοέμβριο του 2024, με μια σειρά άρθρων στην επιθεώρηση «Nature», οι ερευνητές του προγράμματος HCA έδωσαν στη δημοσιότητα ένα πρώτο «σκαρίφημα» του Ατλαντα. Επρόκειτο για δεδομένα που αφορούσαν περίπου 62 εκατομμύρια ανθρώπινα κύτταρα, κατηγοριοποιημένα σε 18 βιολογικά δίκτυα – συμπεριλαμβανομένων χαρτών κυττάρων του νευρικού συστήματος, του ανοσοποιητικού συστήματος, των πνευμόνων, της καρδιάς, του εντέρου.Είναι αλήθεια ότι ο δρόμος από τις λίγες δεκάδες εκατομμυρίων κυττάρων μέχρι τα τρισεκατομμύρια του τελικού στόχου είναι μακρός. Ωστόσο, ακόμη και αυτή η πρώτη στάση της διαδρομής έχει ήδη πολλά να προσφέρει. Καθώς τα κύτταρα αποτελούν τις βασικές δομικές μονάδες των ζωντανών οργανισμών, έστω και ελλιπής, ο Ατλαντας επιτρέπει την καλύτερη κατανόηση της λειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού τόσο στην υγεία όσο και στην ασθένεια. Το γαστρεντερικό σύστημα Πάρτε για παράδειγμα το γαστρεντερικό σύστημα. Οι ερευνητές του προγράμματος HCA όχι μόνο χαρτογράφησαν τους κυτταρικούς τύπους (από τους ιστούς του στόματος, μέχρι εκείνους του οισοφάγου, του στομάχου, του λεπτού και του παχέος εντέρου) αλλά κατάφεραν να ενσωματώσουν στον χάρτη τους και δεδομένα από άτομα με φλεγμονώδεις ασθένειες του γαστρεντερικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της κοιλιοκάκης και της νόσου του Crohn.Εχει σημασία να τονισθεί εδώ ότι τα κύτταρα που χαρτογραφούνται στον Ατλαντα συνοδεύονται και από τις πληροφορίες που τα αφορούν. Ετσι, τα 1,1 εκατομμύρια κύτταρα που έχουν χαρτογραφηθεί στο γαστρεντερικό σύστημα συνοδεύονται τόσο από την πληροφορία που αφορά τη φυσιολογία τους όσο και την πιθανή παθολογική τους εξαλλαγή.Είναι γνωστό ότι η φλεγμονή του εντέρου μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές της ταυτότητας των κυττάρων, να πυροδοτήσει δηλαδή μια μετατόπιση από έναν υγιή κυτταρικό τύπο σε άλλον, ο οποίος αποκτά χαρακτηριστικά παθογένειας. Χάρη στον Ατλαντα, ο οποίος είναι ανοιχτής πρόσβασης για όλη την ερευνητική κοινότητα, οι επιστήμονες μπόρεσαν να παρακολουθήσουν την πορεία του φαινομένου, ενώ ελπίζουν η εικόνα που απέκτησαν να γίνει λεπτομερέστερη καθώς θα συμπληρώνεται και με άλλα κύτταρα και ακόμη περισσότερες πληροφορίες. Εκεί που αρχίζει η ζωή Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η χαρτογράφηση των αρχικών σταδίων ανάπτυξης του ανθρώπινου σώματος. Την εμβρυϊκή ανάπτυξη του κρανίου καθώς και των αρθρώσεων των άκρων 5-11 εβδομάδες μετά τη σύλληψη μελέτησε μία από τις ομάδες των ερευνητών του προγράμματος HCA.Μέσω της ταυτόχρονης χαρτογράφησης εκατοντάδων μοριακών παραγόντων σε μεμονωμένα κύτταρα, η ομάδα μπόρεσε να εντοπίσει τους μηχανισμούς που καθορίζουν την πορεία που θα ακολουθήσουν τα κύτταρα που προορίζονται να δημιουργήσουν τον σκελετό, αν δηλαδή τα πρώιμα αυτά κύτταρα θα γίνουν τελικά κύτταρα χόνδρου ή οστού.Εκτιμάται ότι η παραπάνω γνώση θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύτιμη για την αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας, μιας εκφυλιστικής νόσου η οποία χαρακτηρίζεται από την απώλεια των χόνδρων των αρθρώσεων και τον σχηματισμό νέου οστικού ιστού.Ομοίως, μία άλλη ερευνητική ομάδα η οποία μελέτησε την εμβρυϊκή ανάπτυξη κατά το διάστημα 7-17 εβδομάδων μετά τη σύλληψη, αποκάλυψε τους απροσδόκητους ρόλους που παίζουν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος (και ειδικότερα τα μακροφάγα) στον σχηματισμό αιμοφόρων αγγείων.Τα παραπάνω είναι μόνο λίγα από τα ευρήματα των επιστημόνων του προγράμματος HCA. Αφήνουν όμως ξεκάθαρα να φανεί ότι η λεπτομερής γνώση της ταυτότητας του κάθε κυττάρου ξεχωριστά και μάλιστα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, θα αποτελέσει στο μέλλον ένα χρυσωρυχείο πληροφορίας που θα αλλάξει το πρόσωπο της ιατρικής. Μια καθοριστική «συνεργασία» Ο όγκος της πληροφορίας που συνοδεύει κάθε κύτταρο του Ατλαντα των Ανθρωπίνων Κυττάρων είναι τόσο μεγάλος που τίποτε δεν θα ήταν εφικτό χωρίς την τεχνητή νοημοσύνη. Είναι χαρακτηριστικό ότι τρεις αλγόριθμοι μηχανικής μάθησης αναπτύχθηκαν προκειμένου να γίνεται σωστά η ενσωμάτωση πληροφοριών από διαφορετικές πηγές (π.χ. γονιδιακή έκφραση, πρωτεϊνική σύνθεση, περιβαλλοντικές επιδράσεις, κατάσταση υγείας).Αλγόριθμοι όπως αυτοί όμως αναπτύσσονται και για άλλα, εξίσου φιλόδοξα, προγράμματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ένα πρόγραμμα ΑΙ το οποίο αναπτύχθηκε για τη μελέτη των οικοσυστημάτων και το οποίο προσαρμόστηκε για τη μελέτη των καρκινικών όγκων.Βλέπετε, οι καρκινικοί όγκοι μακράν τού να είναι ομοιογενείς, αποτελούν ένα οικοσύστημα κυττάρων τα οποία μάλιστα μεταλλάσσονται με ταχύτητα. Και το να γνωρίζει κανείς την ταυτότητα των κυττάρων που τους απαρτίζουν και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους είναι η βάση για την ανάπτυξη θεραπειών. Αντιστοίχως, ειδικοί αλγόριθμοι επιτρέπουν τη διερεύνηση των σχέσεων των ανθρώπων με το μικροβίωμά τους, με το σύνολο δηλαδή των μικροοργανισμών που συμβιούν μέσα μας και πάνω μας, καθορίζοντας πολλές παραμέτρους της φυσιολογίας μας.Συνοπτικά, μπορεί κανείς να πει ότι όλες αυτές οι προσπάθειες προσθέτουν πίξελ στην εικόνα της ζωής καθιστώντας την ευκρινέστερη. Και αυτό μόνο καλό μπορεί να είναι για το μέλλον μας – https://www.tovima.gr/print/science/prosthetontascrpiksel-stincrapeikonisi-crtis-zois/

Σε πλήρη λειτουργία οι πυρηνικοί σταθμοί στη Γαλλία. Εδώ και μια εβδομάδα η γαλλική EDF έχει ενισχύσει την παραγωγική της ικανότητα με τη λειτουργία ενός νέου πυρηνικού αντιδραστήρα. Η δε σταδιακή του ένταξη στο σύστημα θα σταθεροποιήσει τη συνολική δυναμικότητα των 18 πυρηνικών εργοστασίων, που υπάρχουν στη χώρα, σε πάνω από 63.000 MWe.Η προσθήκη του νέου αντιδραστήρα και η παραγωγή των πρώτων 100 MW , σύμφωνα με την EDF, ανεβάζει σε 57 τον συνολικό αριθμό των αντιδραστήρων που βρίσκονται σε λειτουργία και προσφέρουν τη δυνατότητα στη Γαλλία να παράγει μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας και να εξάγει ένα μεγάλο ποσοστό από αυτές.Η χώρα άλλωστε, χάρη στα πυρηνικά της εργοστάσια, είναι ο μεγαλύτερος καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο, λόγω του πολύ χαμηλού κόστους παραγωγής με καθαρά ετήσια έσοδα πάνω από 3 δισεκατομμύρια ευρώ, συμφωνα με τη World Nuclear Association. Καθυστερήσεις και αναβολές Ο αντιδραστήρας που τέθηκε σε λειτουργία το μεσημέρι της 21ης Δεκεμβρίου στις εγκαταστάσεις της EDF στη Flamanville της Νορμανδίας, είναι ο πιο σύγχρονος – τεχνολογίας EPR και η Γαλλία είναι η τρίτη χώρα που τον αξιοποιεί μετα την Κίνα και τη Φινλανδία.Η συνδεση του νέου αντιδραστήρα στο γαλλικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας ανοίγει μια νέα εποχή και όπως είπε ο Λικ Ρεμόντ, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της EDF, «Η θέση σε λειτουργία του EPR της Flamanville είναι ένα ιστορικό γεγονός για ολόκληρη την πυρηνική βιομηχανία.»Ο πρόεδρος του γαλλικού κολοσσού δίνοντας τα εύσημα «σε όλες τις ομάδες που ανταποκρίθηκαν στις προκλήσεις αυτού του έργου με τη μεγαλύτερη δυνατή επιμονή, χωρίς ποτέ να συμβιβαστούν με την ασφάλεια», θέλησε να εξηγήσει τις δυσκολίες και τις καθυστερήσεις που σημειώθηκαν. Συντηρήσεις Σημειώνεται ότι η EDF υλοποίησε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα επισκευών και συντήρησης στις πυρηνικές της εγκαταστάσεις στη διάρκεια των τελευταίων ετών.Από το 2019, ο Όμιλος εφαρμόζει το σχέδιο δράσης «START 2025» με στόχο τη βελτίωση της λειτουργικής αποτελεσματικότητας των διακοπών λειτουργίας των μονάδων, σημαντικό κεφάλαιο του οποίου είναι και η «ενίσχυση της κατάρτισης των εργαζομένων σε ευαίσθητους χειρισμούς».Υποστηρίζεται ότι οι συντηρήσεις και οι διακοπές έγιναν με τρόπο που απέδωσε παραγωγικά, γεγονός που επιτρέπει πλέον στην Electricite de France (EDF) να αναθεωρει προς τα πάνω τις εκτιμήσεις της , υπολογίζοντας πλέον σε ένα εύρος παραγωγής για το τρέχον έτος, μεταξύ 358 και 364 TWh , έναντι 340-360 αρχικά.Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικούς σταθμούς της EDF ηταν αυξημένη κατά 19,7% τον περασμένο Νοέμβριο – σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα – και έφτασε στις 33 TWh διαμορφώνοντας έτσι τη συνολική πυρηνική παραγωγή στη διάρκεια των έντεκα μηνών του έτους στις 325,1 TWh.Τον ίδιο μήνα, μεγαλύτερη ήταν η παραγωγή ενέργειας από πυρηνικά και στις μονάδες που ελέγχει η EDF στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με την εταιρεία η παραγωγή τον Νοέμβριο του 2024 ήταν 2,9 TWh, υψηλότερη κατά 0,1 TWh, από τον ίδιο μήνα του 2023.Η συνολική ετήσια παραγωγή (για τους 11 μήνες του 2024) ήταν 34,3 TWh, υψηλότερη κατά 0,6 TWh από την ίδια περίοδο του 2023 και αναλογεί σχεδον στο 10% της γαλλικής παραγωγής. Η νέα (βρετανική) πρόκληση Στη Βρετανία η EDF έχει να αντιμετωπίσει τις καθυστερήσεις στην κατασκευή του σταθμού Hinkley Point C, που αν και είναι σχεδόν ταυτοτικές για όλες τις πυρηνικές εγκαταστάσεις, δεν παύουν να αποτελούν μια διαρκή οικονομική πρόκληση για κάθε εταιρεία ακόμα και για κολοσσους με έσοδα που ξεπερνούν τα 140 δισ. ευρώ ετησίως, όπως η γαλλική εταιρεία. Ο σταθμός του Hinkley Point C είναι από τις μεγαλύτερες επενδύσεις στην πυρηνική ενέργεια , θα έχει δύο αντιδραστήρες και στην πλήρη ανάπτυξή του θα τροφοδοτεί με ηλεκτρική ενέργεια έξι εκατομμύρια νοικοκυριά. Στις 4 Δεκεμβρίου, έγινε η εγκατάσταση του αντιδραστήρα στον πυρηνικό σταθμό του Σομερσετ και πλέον, το βασικό σενάριο έχει ορίζοντα λειτουργίας το 2029 αλλά υπάρχουν και δυο άλλα με το πλέον δυσμενές να τοποθετεί την έναρξη εντός του 2031.Σύμφωνα με την EDF , το νέο – εκτιμώμενο – κόστος του έργου έχει εύρος μεταξύ 31 και 34 δισ. λιρών (με βάση τις τιμές του 2015) και με αρχικο προϋπολογισμό στα 26 δισ.λίρες.H EDF βρίσκεται σε συζητήσεις με τη νέα βρετανική κυβέρνηση των Εργατικών προκειμένου να προχωρήσει -με την απαιτούμενη υποστήριξη- και το δεύτερο project, αυτο του πυρηνικού σταθμού του Sizewell C που στη πραγματικότητα είναι αντίγραφο του Hinkley Point C. Αυτος είναι και ο λόγος που ο δεύτερος σταθμός , στην περιοχή του Σάφολκ θα χρειαστεί μικρότερη χρηματοδότηση. Αλλά δεν είναι και ο μόνος καθώς η κυβέρνηση Στάρμερ θέλει να επιταχύνει τις προσπάθειες για την υλοποίηση των νέων πυρηνικών έργων. «[Είναι] πρώτη προτεραιότητα να συνεργαστούμε με την EDF για την κατασκευή του Hinkley Point C», είπε χαρακτηριστικά ο αρμόδιος υπουργός Ενεργειακής Ασφάλειας Εντ Μίλιμπαντ κατα την πρόσφατη ομιλία του στο συνέδριο της Ενωσης Πυρηνικής Βιομηχανίας , στις 5 Δεκεμβρίου. Κέρδη 7 δισ. ευρώ Η ολοκλήρωση του κύκλου των συντηρήσεων και επισκευών στις μονάδες της EDF στη Γαλλία δημιουργούν τις καλύτερες προϋποθέσεις για την παραγωγή αλλά και τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας για τη μεγαλύτερη εταιρεία εκμετάλλευσης πυρηνικών σταθμών στον κόσμο.Παράλληλα, η εταιρεία που διευθύνει ο Λυκ Ρεμόντ , θέλει να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη έξι ακόμα πυρηνικών αντιδραστήρων ενώ προετοιμάζεται και για επενδύσεις στο νέο τύπο ευρωπαϊκών αντιδραστήρων υπό πίεση (EPR2) έως τα τέλη του 2025 ή τις αρχές του 2026.Ο Ομιλος παρουσίασε καθαρά κέρδη στα 7 δισ. ευρώ στο εξάμηνο του 2024 , ενώ τα κέρδη προ φόρων, τόκων, χρεολυσίων και αποσβέσεων ανέβηκαν κατά 16,1% στα 18,7 δισ. ευρώ. – https://www.ot.gr/2025/01/02/energeia/ilektrismos/edf-se-pliri-leitourgia-o-stolos-ton-pyrinikon-stathmon-tis-sti-gallia/

Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών: Οι Έλληνες πίσω από τις διαστημικές αποστολές της Ευρώπης. Ποια είναι η (αθέατη) δράση της επιστημονικής ομάδας ReACT που έχει τη βάση της στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.Από τη βάση τους, στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, επιτελούν αθόρυβα ένα πρωτοποριακό έργο, με διεθνή αναγνώριση: είναι οι έλληνες επιστήμονες που υποστηρίζουν τις δορυφορικές αποστολές του Eυρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.Τα μέλη της ομάδας ReACT του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης εξασφαλίζουν με την τεχνογνωσία τους ότι οι δορυφόροι του ESA παρέχουν ακριβή και αξιόπιστα δεδομένα για επιστημονικά προγράμματα κόστους εκατομμυρίων ευρώ· και η δουλειά τους, που παραμένει σε μεγάλο βαθμό αθέατη, θεωρείται καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία των αποστολών.Επικεφαλής αυτής της πρωτοπόρου ομάδας είναι ο δρ Βασίλης Αμοιρίδης, φυσικός και διευθυντής Ερευνών στο ΕΑΑ, υπό την ηγεσία του οποίου η ομάδα ReACT (Remote Sensing of Aerosols Clouds and Trace Gases) διαχειρίζεται μοναδικές ερευνητικές υποδομές του Αστεροσκοπείου.Όπως εξηγεί ο ίδιος μιλώντας στα «ΝΕΑ», «κύρια δράση της ομάδας είναι η βαθμονόμηση και διακρίβωση των δεδομένων των δορυφόρων που συλλέγουν στοιχεία σχετικά με το κλίμα. Για να το κάνουμε αυτό χρησιμοποιούμε υποδομές στο έδαφος, ειδικό επιστημονικό εξοπλισμό με τον οποίο κάνουμε μετρήσεις και ελέγχουμε την αξιοπιστία των δορυφόρων. Ετσι εντοπίζουμε ενδεχόμενες αποκλίσεις των δεδομένων που έχει συλλέξει ο δορυφόρος από τις πραγματικές τιμές ή πιθανότητες λάθους σε συγκεκριμένα σημεία». Για το έργο αυτό χρησιμοποιούνται ραντάρ και λέιζερ προηγμένης τεχνολογίας στα οποία οι έλληνες επιστήμονες είναι πρωτοπόροι διεθνώς.Ιδιαίτερα σημαντικός είναι, επίσης, ο ρόλος του Παρατηρητηρίου Τηλεπισκόπησης που λειτουργεί στο νησί των Αντικυθήρων από το 2018. «Το Παρατηρητήριο είναι μέρος της υποδομής ΠΑΓΓΑΙΑ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και παίζει καθοριστικό ρόλο στην παγκόσμια παρακολούθηση του κλίματος. Για τον λόγο αυτό προσφάτως συγκαταλέχθηκε στους σταθμούς του Παγκόσμιου Συστήματος Παρακολούθησης του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO), που στηρίζει τις παγκόσμιες πολιτικές για το κλίμα και την ποιότητα του αέρα», λέει ο Βασίλης Αμοιρίδης, υπογραμμίζοντας τη ζωτική συμβολή της Ελλάδας στην κατανόηση και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Διεθνής φήμη Η ομάδα ReACT έχει κερδίσει διεθνή φήμη για τη συμβολή της στη διακρίβωση και τη βελτίωση των παρατηρήσεων μερικών από τις πιο φιλόδοξες δορυφορικές αποστολές των τελευταίων ετών, όπως των EarthCARE και Aeolus του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και του PACE της NASA.Οι μοντέρνοι αυτοί δορυφορικοί δέκτες οι οποίοι είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της ατμόσφαιρας της Γης βασίζονται σε εξαιρετικά ευαίσθητα όργανα για να παρακολουθούν τα σύννεφα, τα αερολύματα και άλλα στοιχεία που είναι κρίσιμα για την έρευνα του κλίματος. Διατηρώντας την ακρίβεια αυτών των δεδομένων, η ομάδα ReACT ενισχύει τα κλιματικά μοντέλα και τις προβλέψεις που καθοδηγούν τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων σε όλο τον κόσμο, τοποθετώντας έτσι την Ελλάδα στο επίκεντρο των παγκόσμιων προσπαθειών για την παρακολούθηση και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών: Διμερείς συνεργασίες Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΠΑΓΓΑΙΑ είναι ήδη γνωστό στο εξωτερικό και οι συνεργασίες του έχουν διευρυνθεί και στην Αμερική, όπου αναμένονται διμερείς συνεργασίες – με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών – για νέα πειράματα. Στις 10 Νοεμβρίου 2024 η ομάδα ReACT συντόνισε, σε συνεργασία με γερμανούς ερευνητές, την υπερπτήση του ερευνητικού αεροσκάφους του Γερμανικού Κέντρου Αεροδιαστημικής, με επίκεντρο την περιοχή των Αντικυθήρων.Αυτή η ερευνητική πτήση αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας, στο πλαίσιο προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στοχεύοντας στη βαθύτερη κατανόηση των ατμοσφαιρικών διεργασιών που επηρεάζουν τον σχηματισμό νεφών και υετού στη Μεσόγειο.«Η επερχόμενη επέκταση του ΠΑΓΓΑΙΑ, με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και με εθνική συμμετοχή που συντονίζει το υπουργείο Ανάπτυξης, θα εδραιώσει ακόμη περισσότερο τη θέση της Ελλάδας στην κορυφή της έρευνας για την κλιματική αλλαγή», λέει ο κ. Αμοιρίδης.«Το έργο αυτό θα προσελκύσει ακόμη περισσότερες ομάδες από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, διασφαλίζοντας ότι η χώρα μας θα συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πρωτοπόρους πανευρωπαϊκά στην ανάπτυξη συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης και στην έρευνα γεωφυσικών φαινομένων». – https://www.in.gr/2025/01/03/in-science/space/ethniko-asteroskopeio-athinon-oi-ellines-piso-apo-tis-diastimikes-apostoles-tis-eyropis/

New Glenn: Αποκαλυπτήρια για τον σούπερ πύραυλο που ρίχνει ο Τζεφ Μπέζος στη διαστημική του μάχη με τον Ελον Μασκ (βίντεο) Πετυχημένη δοκιμή του θηριώδους διαστημικού πυραύλου της Blue Origin. Έβαλε μπροστά τις μηχανές του ο τεράστιος πύραυλος της διαστημικής εταιρείας του Τζεφ Μπέζος που υπόσχεται να μεταφέρει πιο μεγάλα φορτία και πιο μακριά από τον πύραυλο της διαστημικής εταιρείας του Ελον Μασκ.Η ιδέα των επαναχρησιμοποιούμενων πυραύλων μεταφοράς φορτίων (δορυφόρων, εξοπλισμό, διαστημικών σκαφών κ.α.) ήταν επαναστατική και η υλοποίηση της από τον Ελον Μασκ και την διαστημική του εταιρεία, την Space X, δημιούργησε νέα δεδομένα στη διαστημική βιομηχανία. Οι επαναχρησιμοποιούμενοι πύραυλοι του Μασκ κυριαρχούν πλέον στη μεταφορά φορτίων ενώ η Space X δοκιμάζει τον μεγαλύτερο εξ αυτών, τον Super Heavy, που υπόσχεται να μεταφέρει μεγάλο όγκο φορτίων στο Διάστημα αλλά και να μεταφέρει διαστημόπλοια σε τέτοιες αποστάσεις από τη Γη ώστε να είναι πιο εύκολο το ταξίδι τους στον Άρη ή άλλες μακρινές περιοχές του ηλιακού μας συστήματος.Ο Τζεφ Μπέζος, ο ιδρυτής και επικεφαλής της Amazon, ακολούθησε τον Μασκ και δημιούργησε το δικό του διαστημικό εγχείρημα, την εταιρεία Blue Origin η οποία προσπαθεί να ανταγωνιστεί ευθέως την Space X. Ένας τομέας που δραστηριοποιείται η Blue Origin είναι η κατασκευή του δικού της επαναχρησιμοποιούμενου πυραύλου μεταφοράς φορτίων. Η εταιρεία αποφάσισε να προχωρήσει κατευθείαν στη δημιουργία ενός θηριώδους πυραύλου πολύ μεγαλύτερου σε μέγεθος και δυνατότητες από τον Super Heavy της Space X. Τεράστιος O πύραυλος New Glenn πήρε το όνομα του από τον θρυλικό Αμερικανό αστροναύτη και αργότερα γερουσιαστή Τζον Γκλέν που το 1962 έγινε ο πρώτος Αμερικανός αστροναύτης που έκανε τον γύρο της Γης από το Διάστημα. Σύμφωνα με τους δημιουργούς του ο ύψους 98 μέτρων πύραυλος μπορεί να μεταφέρει πολλαπλάσιο όγκο φορτίου από τον Super Heavy και να μεταφέρει διαστημόπλοια επανδρωμένα η μη σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις από τον πύραυλο της Space X κάτι που αν τελικά επαληθευθεί θα μιλάμε για μια νέα επανάσταση στη διαστημική βιομηχανία ενώ η υπάρχουσα πυραυλική επανάσταση βρίσκεται ακόμη σε βρεφική ηλικία.Με ανακοίνωση της η Blue Origin έκανε γνωστό ότι πραγματοποιήθηκε με επιτυχία μια σημαντική στατική δοκιμή ανάφλεξης του πυραύλου η οποία δείχνει ότι όλα πάνε καλά και σύντομα θα μπορεί να γίνουν και οι πρώτες δοκιμαστικές πτήσεις του. Η Blue Origin έχει μείνει πίσω σε αυτόν τον τομέα σε σχέση με την Space X επειδή όπως λένε στα στελέχη της επέλεξε διαφορετική στρατηγική. Η Space X έχει επιλέξει να μαθαίνει από τα λάθη της και να προχωρά σε συνεχείς δοκιμαστικές πτήσεις χωρίς να υπολογίζει το κόστος των αποτυχιών μέχρι να καταφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα κερδίζοντας έτσι χρόνο. Η Blue Origin κάνει αργά και σταθερά προσεκτικά βήματα χωρίς να προχωρά σε συνεχείς δοκιμές χάνοντας έτσι χρόνο αλλά θεωρώντας ότι βαδίζει σε πιο σίγουρα μονοπάτια και ο πύραυλος της θα είναι έτοιμος να πετάξει με ασφάλεια και χωρίς προβλήματα όταν θα είναι όλα απόλυτα ελεγμένα και τσεκαρισμένα.Οι δύο εταιρείες κονταροχτυπιούνται τα τελευταία χρόνια για τα συμβόλαια που συνάπτει με ιδιώτες η NASA αλλά η Space X κυριαρχεί στον ιδιωτικό τομέα κάτι που θέλει να σταματήσει προφανώς η Blue Origin με τον Μπέζος να μεταφέρει τον ανταγωνισμό του με τον Μασκ και έξω από τα σύνορα της Γης. Στιγμιότυπο από την δοκιμή του πυραύλου New Glenn. πηγή ωτό. (Blue Origin https://www.naftemporiki.gr/techscience/1868300/new-glenn-apokalyptiria-gia-ton-soyper-pyraylo-poy-richnei-o-tzef-mpezos-sti-diastimiki-toy-machi-me-ton-elon-mask-vinteo/

Τι είναι η «συσσωματωμένη τεχνητή νοημοσύνη» και τι υπηρεσίες θα προσφέρει στην ανθρωπότητα;. Η εξέλιξη των συστημάτων ΑΙ είναι ραγδαία και πολυδιάστατη. Η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται με τρομερή ταχύτητα αποκτά συνεχώς νέες μορφές από συστήματα αναγνώρισης προτύπων έως γενετική τεχνητή νοημοσύνη.Υπάρχει και μια μορφή τεχνητής νοημοσύνης που επιχειρεί να ανταποκριθεί σχεδόν αμέσως σε δεδομένα του πραγματικού κόσμου η ιδέα της οποίας υπήρχε από τη δεκαετία του 1950 αλλά η σημερινή αλματώδης εξέλιξης της τεχνολογίας ΑΙ δίνει πλέον σάρκα και οστά σε αυτή την ιδέα.Η αποκαλούμενη «συσσωματωμένη τεχνητή νοημοσύνης» συνδυάζει αισθητήρες με μηχανική μάθηση για να ανταποκρίνεται σε δεδομένα του πραγματικού κόσμου. Παραδείγματα περιλαμβάνουν αυτόνομα drones, αυτοοδηγούμενα αυτοκίνητα και εργοστασιακό αυτοματισμό. Οι ρομποτικές ηλεκτρικές σκούπες και τα χλοοκοπτικά χρησιμοποιούν μια απλοποιημένη μορφή συσσωματωμένης τεχνητή νοημοσύνης.Αυτά τα αυτόνομα συστήματα χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να μάθουν να πλοηγούνται σε εμπόδια στον φυσικό κόσμο. Η συσσωματωμένη AI χρησιμοποιεί έναν αλγοριθμικά κωδικοποιημένο χάρτη που, από πολλές απόψεις, μοιάζει με τον νοητικό χάρτη του δαιδαλώδους δικτύου δρόμων και ορόσημων του Λονδίνου που χρησιμοποιούν οι οδηγοί ταξί της πόλης. Στην πραγματικότητα, η έρευνα σχετικά με το πώς οι οδηγοί ταξί του Λονδίνου καθορίζουν μια διαδρομή έχει χρησιμοποιηθεί για να ενημερώσει την ανάπτυξη τέτοιων συσσωματωμένων συστημάτων.Μερικά από αυτά τα συστήματα ενσωματώνουν επίσης τον τύπο της συσσωματωμένη ομαδικής νοημοσύνης που βρίσκεται σε σμήνη εντόμων/πτηνών ή κοπάδια ζώων. Αυτές οι ομάδες συγχρονίζουν τις κινήσεις τους υποσυνείδητα. Η μίμηση αυτής της συμπεριφοράς είναι μια χρήσιμη στρατηγική για την ανάπτυξη ενός δικτύου drones ή οχημάτων αποθήκης που ελέγχονται από ένα σύστημα συσσωματωμένης τεχνητής νοημοσύνης. Πώς λειτουργεί Ο πυρήνας ενός συστήματος συσσωματωμένης τεχνητής νοημοσύνης είναι ένα ψηφιακό μοντέλο που έχει σχεδιαστεί για το περιβάλλον λειτουργίας του. Αυτό το μοντέλο είναι παρόμοιο με τη δική μας αντίληψη για το περιβάλλον. Το μοντέλο υποστηρίζεται από διαφορετικές προσεγγίσεις μάθησης. Ένα παράδειγμα είναι η ενισχυτική μάθηση, η οποία χρησιμοποιεί μια προσέγγιση βασισμένη σε πολιτικές για να προσδιορίσει μια διαδρομή — για παράδειγμα, με κανόνες όπως «πάντα να κάνεις X όταν συναντάς το Y».Ένα άλλο είναι το ενεργό συμπέρασμα, το οποίο βασίζεται στο πώς λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Αυτά τα μοντέλα λαμβάνουν συνεχώς δεδομένα από το περιβάλλον και ενημερώνουν το μοντέλο με βάση αυτή τη ροή σε πραγματικό χρόνο – παρόμοια με το πώς αντιδρούμε με βάση αυτά που βλέπουμε και ακούμε. Αντίθετα, ορισμένα άλλα μοντέλα AI δεν εξελίσσονται σε πραγματικό χρόνο.Το ενεργό συμπέρασμα ξεκινά με ένα βασικό επίπεδο κατανόησης του περιβάλλοντος, αλλά μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα. Ως εκ τούτου, κάθε αυτόνομο όχημα που βασίζεται σε ενεργό συμπέρασμα χρειάζεται εκτενή εκπαίδευση για να αναπτυχθεί με ασφάλεια στους δρόμους.Αν και τα συσσωματωμένα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης βρίσκονται ακόμη στα αρχικά τους στάδια, η έρευνα εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς. Οι βελτιώσεις στη γενετική τεχνητή νοημοσύνη θα συμβάλουν φυσικά στην ανάπτυξη της συσσωματωμένη τεχνητή νοημοσύνης. Η τεχνολογία αυτή θα επωφεληθεί επίσης από βελτιώσεις στην ακρίβεια και τη διαθεσιμότητα των αισθητήρων που χρησιμοποιεί για τον προσδιορισμό του περιβάλλοντος χώρου.Η συσσωματωμένη τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τα chatbot να παρέχουν καλύτερη εμπειρία στον πελάτη διαβάζοντας τη συναισθηματική κατάσταση ενός πελάτη και προσαρμόζοντας ανάλογα τις απαντήσεις του. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1869872/ti-einai-i-syssomatomeni-techniti-noimosyni-kai-ti-ypiresies-tha-prosferei-stin-anthropotita/

Η NASA ανακάλυψε μια «κοσμική σκηνή εγκλήματος» που αναποδογύρισε μια μαύρη τρύπα (βίντεο) Μοναδική ανακάλυψη σε ένα φακοειδή γαλαξία. Ανιχνεύοντας ένα γαλαξία σαν μια «σκηνή κοσμικού εγκλήματος» με διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια οι επιστήμονες της NASA ανακάλυψαν μια παράξενη μαύρη τρύπα που… γέρνει στο πλάι.Αυτή η πλάγια μαύρη τρύπα εντοπίσθηκε στο γαλαξία NGC 5084, ένα φακοειδή γαλαξία που βρίσκεται περίπου 80 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη στον αστερισμό της Παρθένου. Οι φακοειδείς γαλαξίες είναι ένας τύπος γαλαξιών με χαρακτηριστικά τόσο ελλειπτικών όσο και σπειροειδών γαλαξιών.Η μαύρη τρύπα στον NGC 5084 περιστρέφεται σε μια απροσδόκητη κατεύθυνση σε σχέση με το γαλαξία που τη φιλοξενεί. Η ομάδα αντιλήφθηκε την ύπαρξη αυτής της μαύρης τρύπας όταν ανακάλυψε δύο δέσμες πλάσματος μια που εκτείνεται πάνω και κάτω από το επίπεδο του γαλαξία και μία που εκτείνεται μέσα στον γαλαξία διασχίζοντας ο ένας τον άλλον και σχηματίζοντας ένα σχήμα «Χ». Αυτή η γαλαξιακή δομή είναι κάτι που οι αστρονόμοι δεν έχουν ξαναδεί.«Η ανίχνευση δύο ζευγών δεσμών ακτίνων Χ σε έναν γαλαξία είναι εξαιρετική. Ο συνδυασμός της ασυνήθιστης δομής τους σε σχήμα σταυρού και του ‘αναποδογυρισμένου’ σκονισμένου δίσκου μας δίνει μοναδικές γνώσεις για την ιστορία αυτού του γαλαξία» αναφέρουν ερευνητές του Ames Research Center της NASA οι οποίοι μελέτησαν και αρχειακό υλικό, δεδομένα που έχουν συλλέξει επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια όπως το Hubble από τον εν λόγω γαλαξία σε βάθος χρόνου τριάντα ετών για διαπιστώσουν τι συμβαίνει σε αυτόν. Το «έγκλημα» Οι επιστήμονες πίσω από την ανακάλυψη πιστεύουν ότι ένα δραματικό γεγονός στην ιστορία του NGC 5084 μπορεί να είναι υπεύθυνο για αυτό το φαινόμενο που μοιάζει σαν ένα ξαφνικό «κοσμικό χτύπημα» στη μαύρη τρύπα που της άλλαξε την τοποθέτηση και… στάση της. «Ήταν σαν να βλέπεις μια σκηνή εγκλήματος με πολλαπλούς τύπους φωτός. Η συγκέντρωση όλων των εικόνων αποκάλυψε ότι ο γαλαξίας NGC 5084 έχει αλλάξει πολύ στο πρόσφατο παρελθόν του» λέει ο Αλεχάντρο Σεράνο Μπορλάφ επιστήμονας Ames Research Center, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που δημοσιεύει τα ευρήματα της στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal». Τι «έγκλημα» υποπτεύεται λοιπόν η ομάδα ότι έγινε στο NGC 5084 και χτύπησε αυτή τη μαύρη τρύπα; Επί του παρόντος, ο «πρώτος ύποπτος» είναι μια σύγκρουση με έναν άλλο γαλαξία που δημιούργησε μια «καμινάδα» πλάσματος που εξερράγη από το πάνω και το κάτω μέρος του ισημερινού του NGC 5084.Αν και θα χρειαστούν περισσότερες έρευνες του NGC 5084 για να προσδιοριστεί σωστά το βίαιο γεγονός που σμίλεψε την παράξενη δομή του αυτή η έρευνα καταδεικνύει τη δύναμη των αρχειακών δεδομένων που βοηθούν τους επιστήμονες να κάνουν νέες και μοναδικές ανακαλύψεις. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1866584/i-nasa-anakalypse-mia-kosmiki-skini-egklimatos-poy-anapodogyrise-mia-mayri-trypa-vinteo/

Βασίζεται η ζωή στους γνωστούς νόμους της φυσικής; Προς έναν δεύτερο θερμοδυναμικό νόμο για τους ζωντανούς οργανισμούς Μια νέα θεωρία που σχετίζεται με τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής περιγράφει την κίνηση των ζωντανών βιολογικών συστημάτων, περιλαμβάνοντας την κυτταρική μετανάστευση μέχρι και τα πουλιά που ταξιδεύουν .Το 1944, ο Erwin Schrödinger δημοσίευσε το κλασικό βιβλίο του ‘Τι είναι η ζωή;‘. Εκεί, περιέγραψε την προέλευση των ζωντανών συστημάτων χρησιμοποιώντας μεθόδους στατιστικής φυσικής. Υποστήριξε ότι οι ζωντανοί οργανισμοί σχηματίζουν οργανωμένες καταστάσεις μακράν της θερμοδυναμικής ισορροπίας ελαχιστοποιώντας τη δική τους αταξία. Από φυσική άποψη, η αταξία αντιστοιχεί στη θετική εντροπία. Ο Schrödinger κατέληξε στο συμπέρασμα: «Αυτό με το οποίο τρέφεται ένας οργανισμός είναι η αρνητική εντροπία [έλκοντας ένα ρεύμα αρνητικής εντροπίας προς τον εαυτό του], ώστε να εξισορροπήσει την αύξηση της εντροπίας που παράγει ενώ ζει και να διατηρηθεί έτσι σε ένα στάσιμο και σχετικά χαμηλό επίπεδο εντροπίας.»Η δήλωση αυτή θέτει το ερώτημα εάν ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής ισχύει για ζωντανά συστήματα. Κάτι που διερευνήθηκε από τους Benjamin Sorkin et al που εξέτασαν το πρόβλημα της παραγωγής εντροπίας σε ζωντανά συστήματα, προτείνοντας μια γενίκευση του δεύτερου νόμου. Χρησιμοποιώντας ένα θεωρητικό πλαίσιο πληροφοριών, δείχνουν ότι η θεωρία τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξαγωγή σημαντικών θερμοδυναμικών μεγεθών και σχέσεων για ζωντανά συστήματα.Ο Sorkin και οι συνεργάτες του βασίστηκαν σε έννοιες που αναπτύχθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι επιστήμονες πρωτοστάτησαν στη μελέτη των σχέσεων διακύμανσης, οι οποίες γενικεύουν τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής σε συστήματα μονο-σωματιδίων μακράν της θερμικής ισορροπίας. Παράλληλα, άλλοι ερευνητές έθεσαν τα θεμέλια της στοχαστικής θερμοδυναμικής, η οποία λαμβάνει θεμελιώδεις θερμοδυναμικές έννοιες (π.χ. θερμότητα, έργο και εντροπία) που αναπτύχθηκαν για συστήματα πολλών σωματιδίων και τις εφαρμόζει στη στοχαστική δυναμική ενός σωματιδίου. Αυτό το πλαίσιο αναπαράγει μια ολόκληρη ιεραρχία προηγούμενων σχέσεων διακύμανσης, συμπεριλαμβανομένων του πρώτου και του δεύτερου νόμου της θερμοδυναμικής για ένα τυχαία κινούμενο (Brownian) σωματίδιο σε ένα ρευστό.Την τελευταία δεκαετία, οι σχέσεις διακύμανσης έχουν χρησιμοποιηθεί για να περιγράψουν την βιολογική δυναμική συνδέοντας την στοχαστική θερμοδυναμική με το αναδυόμενο πεδίο της ενεργού ύλης. Παραδείγματα συστημάτων ενεργού ύλης ποικίλλουν από τα μεταναστευτικά βιολογικά κύτταρα. τα σμήνη πουλιών έως τα κινούμενα πλήθη ανθρώπων. Η ενεργητική κίνηση είναι αυτό-οδηγούμενη, σε πλήρη αντίθεση με την παθητική δυναμική ενός σωματιδίου Brown. Σκεφτείτε ένα κύτταρο που μετακινείται αντλώντας ενέργεια από το περιβάλλον του. Η διαδρομή του κυττάρου φαίνεται τυχαία, παρόμοια με την τυχαία τροχιά ενός σωματιδίου της κίνησης Brown σε ένα ρευστό [βλέπε: Ο Αϊνστάιν και η κίνηση Μπράουν]. Όμως, ενώ ένα τέτοιο σωματίδιο (στην κίνηση Brown) οδηγείται παθητικά από συγκρούσεις με τα περιβάλλοντα μόρια του υγρού, το κύτταρο κινείται ενεργά από μόνο του.Η δυναμική ενός σωματιδίου της κίνησης Brown χαρακτηρίζεται από μια ισορροπία μεταξύ των διακυμάνσεων της κίνησης του σωματιδίου και της διασκορπιστικής αλληλεπίδρασής του με το περιβάλλον του. Αυτή η ισορροπία εκφράζεται ως προς τον συντελεστή διάχυσης D του σωματιδίου την κινητικότητά του μ και τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος ρευστού Τ. Αυτή η λεγόμενη σχέση Αϊνστάιν (D=kBTμ) – είναι ένα παράδειγμα μιας σχέσης διακύμανσης-διασκορπισμού που ισχύει για τα συνηθισμένα κλασικά ρευστά. Ωστόσο, σε πιο πολύπλοκα συστήματα όπως τα πολυμερή πηκτώματα, η σχέση Einstein δεν ισχύει , οδηγώντας σε παραβιάσεις των συμβατικών σχέσεων διακύμανσης. Στην ενεργό ύλη, η σχέση του Αϊνστάιν συνήθως καταρρέει επίσης, αντανακλώντας τη συγκεκριμένη πρόσληψη ενέργειας και τη μετατροπή της σε αυτοκινούμενη κίνηση.Ο Sorkin και οι συνεργάτες του ξεκίνησαν από την αποκαλούμενη εξίσωση υπεραπόσβεσης Langevin, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μοντελοποιήσει τη δυναμική των συστημάτων χωρίς να υποθέσει τη σχέση Einstein. Τέτοια μοντελοποίηση περιλαμβάνει παραδείγματα ενεργού ύλης και παθητικών σωματιδίων Brown ως ειδικές περιπτώσεις. Εφαρμόζοντας την στοχαστική θερμοδυναμική, η ομάδα κατέληξε στον πρώτο και τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής υποθέτοντας την ύπαρξη μιας συνηθισμένης θερμοδυναμικής θερμοκρασίας, όπως στη σχέση Αϊνστάιν.Στη συνέχεια, οι ερευνητές εξέτασαν μια κρίσιμη ποσότητα στη στοχαστική θερμοδυναμική, γνωστή ως παραγωγή πληροφοριακής εντροπίας, η οποία μετρά το σπάσιμο της συμμετρίας αντιστροφής χρόνου στο επίπεδο των μικροσκοπικών τροχιών. Χωρίς να υποθέσουν τη σχέση Αϊνστάιν και την αντίστοιχη θερμοδυναμική της θερμοκρασία, αλλά επιβάλλοντας τρεις συγκεκριμένες φυσικές συνθήκες, ο Sorkin και οι συνεργάτες του κατέληξαν σε μια εξίσωση για αυτό που αποκαλούν γενικευμένη θερμοκρασία μη-ισορροπίας. Χρησιμοποιώντας αυτή την εξίσωση, λαμβάνεται ένας δεύτερος νόμος χωρίς τη σχέση Αϊνστάιν. Αν στη συνέχεια υποθέσει κανείς αυτή τη σχέση, η γενικευμένη θερμοκρασία των ερευνητών καταλήγει στη συνηθισμένη θερμοδυναμική θερμοκρασία και η θεωρία τους ανακτά τα αντίστοιχα αποτελέσματα για τη συμβατική στοχαστική θερμοδυναμική.Μια σημαντική συνέπεια της νέας θεωρίας είναι ότι, χωρίς τη σχέση Αϊνστάιν και τη σχετική θερμοδυναμική θερμοκρασία, οι συμβατικές σχέσεις διακύμανσης ανακτώνται μόνο σε ένα αφηρημένο, θεωρητικό επίπεδο πληροφοριών και όχι για θερμοδυναμικά μεγέθη – σύμφωνα με προηγούμενη εργασία. Υποθέτοντας μια γενικευμένη θερμοκρασία, μπορεί κανείς να εξαγάγει χρήσιμες θερμοδυναμικές σχέσεις όπως η ανισότητα Clausius, μια γενικευμένη «απόδοση Carnot» και τα όρια μεταξύ δύο βασικών μεγεθών – του εξαγόμενου έργου και της μεταβολής της ελεύθερης ενέργειας. Ο Sorkin και οι συνεργάτες του προτείνουν ότι η ιδέα τους για μια γενικευμένη θερμοκρασία θα μπορούσε να επαληθευτεί εφαρμόζοντας τη θεωρία τους σε ορισμένα πειραματικά συστήματα στα οποία η σχέση Αϊνστάιν δεν ισχύει.Η επίτευξη της εξαγωγής μιας νέας μορφής του δεύτερου νόμου που ισχύει για τα ζωντανά συστήματα είναι αρκετά μεγάλος ισχυρισμός. Δεδομένου ότι η θεωρία δεν απαιτεί τη σχέση Αϊνστάιν, θα μπορούσε κανείς να την ονομάσει δεύτερο νόμο της αθερμικής δυναμικής, όπου εδώ το «αθερμικό(athermal)» υποδηλώνει τις μη θερμοδυναμικές ενεργές βιολογικές δυνάμεις που προκαλούν αποκλίσεις από την κλασική θερμοδυναμική. Σημειωτέον, η θεωρία υποθέτει ότι η δυναμική είναι και υπερβολικά αποσβεσμένη και Μαρκοβιανή – δηλαδή, ανεξάρτητη από την ιστορία του συστήματος. Ωστόσο, η υπερβολικά αποσβεσμένη προσέγγιση, η οποία αγνοεί την επιτάχυνση και την αδράνεια, μπορεί να αποτύχει όταν οι διακυμάνσεις εξαρτώνται από τη θέση, όπως για τις διαβαθμίσεις θερμοκρασίας. Επιπλέον, πολλά ενεργά βιολογικά συστήματα – όπως τα μεταναστευτικά κύτταρα – εμφανίζουν μη-μαρκοβιανή ανώμαλη διάχυση. Σε αυτές τις γραμμές, παραβιάσεις των σχέσεων διακύμανσης-διάσπασης που είναι πιο γενικές από τη σχέση Αϊνστάιν μπορούν να τεθούν στο παιχνίδι.Αυτές οι σκέψεις απαιτούν περαιτέρω γενικεύσεις της νέας θεωρίας, όπως οραματίζεται ο Schrödinger: «Η ζωντανή ύλη, αν και δεν ξεφεύγει από τους «νόμους της φυσικής», όπως έχουν διατυπωθεί μέχρι σήμερα, είναι πιθανό να περιλαμβάνει «άλλους νόμους της φυσικής» μέχρι τώρα άγνωστους, οι οποίοι μόλις αποκαλυφθούν, θα αποτελέσουν επίσης αναπόσπαστο μέρος της επιστήμης». Ένα βιολογικό κύτταρο (μαύρο περίγραμμα) προχωράει σε ένα υπόστρωμα εξάγοντας ενέργεια από το περιβάλλον του (μωβ βέλη), μετατρέποντάς την σε δική του κινητική ενέργεια (πράσινο βέλος). Ο Sorkin και οι συνεργάτες του κατέληξαν σε έναν ισοδύναμο του δεύτερου νόμου της θερμοδυναμικής για τα ζωντανά συστήματα, ο οποίος καθιερώνει μια σχέση μεταξύ της ενεργού πρόσληψης ενέργειας ενός τέτοιου κυττάρου και της τυχαίας εμφάνισης διαδρομής του (μπλε γραμμή) από την άποψη της παραγωγής εντροπίας. Τα μαύρα περιγράμματα δείχνουν το μετακινούμενο κύτταρο σε τακτά χρονικά διαστήματα. Οι εικόνες του μικροσκοπίου δείχνουν το αρχικό και τελικό περίγραμμα του κυττάρου. Διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες στις δημοσιεύσεις: 1.Rainer Klages, «Toward a Second Law for Living Systems» – https://physics.aps.org/articles/v17/182 2. Benjamin Sorkin et al, «Second Law of Thermodynamics without Einstein» – https://arxiv.org/abs/2405.17142

Ο εγκέφαλος του ανθρώπου είναι «απελπιστικά αργός» σε σχέση με το Wi-Fi H ταχύτητα της σκέψης μοιάζει με… χελώνα μπροστά σε αυτή της μετάδοσης ψηφιακών δεδομένων. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος επεξεργάζεται τις σκέψεις εκατομμύρια φορές πιο αργά από τον ρυθμό που μεταδίδονται οι πληροφορίες μέσω ασύρματων συνδέσεων στο Διαδίκτυο, σύμφωνα με νέα έρευνα.Μια ομάδα στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια αξιολόγησε την ταχύτητα της συνειδητής σκέψης εξετάζοντας δεδομένα για ανθρώπινες συμπεριφορές όπως η ανάγνωση, η γραφή και η επίλυση των κύβων του Ρούμπικ. Υπολόγισαν ότι οι άνθρωποι σκέφτονται με ρυθμό 10 bit ανά δευτερόλεπτο. Το bit είναι μια βασική μονάδα πληροφορίας στους υπολογιστές, που αντιπροσωπεύει το μικρότερο δυνατό κομμάτι δεδομένων.Συγκριτικά, μια τυπική διαδικασία σύνδεσης wi-fi 50 εκατομμυρίων bit ανά δευτερόλεπτο που οι συγγραφείς είπαν ότι κάνει τον εγκέφαλο να φαίνεται «γελοία αργός» σε σύγκριση με τις συσκευές, όπως τα smartphone, με τις οποίες αλληλεπιδρούμε συνεχώς. Ωστόσο, παρατήρησαν ότι υπήρχε ένα «παράδοξο», καθώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις αισθητηριακές πληροφορίες από την όραση, την όσφρηση και τον θόρυβο πολύ πιο γρήγορα αλλά ο ίδιος ο ρυθμός της σκέψης παραμένει σχετικά αργός.Αυτές οι αισθητηριακές πληροφορίες επεξεργάζονται με ρυθμό περίπου 100.000.000 φορές μεγαλύτερο από αυτόν της σκέψης, αλλά ο εγκέφαλος στη συνέχεια «φιλτράρει» τις σημαντικές πληροφορίες που απαιτούνται για τη λήψη αποφάσεων. Οι ερευνητές είπαν ότι αυτό το «όριο ταχύτητας» στη σκέψη σημαίνει ότι η ιδέα που προτάθηκε από ανθρώπους όπως ο Έλον Μασκ ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν μια μέρα να συνδεθούν με υπολογιστές για να αυξήσουν την ταχύτητα με την οποία λειτουργεί ο εγκέφαλός μας δεν θα γίνει ποτέ πραγματικότητα. Η αιτία Είπαν ότι ο αργός ρυθμός της συνειδητής σκέψης μπορεί να αντιπροσωπεύει έναν εξελικτικό μηχανισμό, καθώς είναι το βέλτιστο επίπεδο για να ληφθούν οι αποφάσεις για επιβίωση, όπως η εύρεση τροφής. Η εργασία με τίτλο The Unbearable Slowness of Being δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Neuron» και οι ερευνητές δήλωσαν έκπληκτοι από τα ευρήματα ότι ο εγκέφαλος μεταδίδει μόνο 10 bit πληροφοριών ανά δευτερόλεπτο.«Αυτός ο αριθμός είναι γελοία μικρός σε σύγκριση με οποιοδήποτε ποσοστό πληροφόρησης που συναντάμε στην καθημερινή ζωή. Για παράδειγμα, αγχώνουμε όταν η ταχύτητα του οικιακού δικτύου wi-fi πέσει κάτω από 100 megabit ανά δευτερόλεπτο, γιατί αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την απόλαυση των streaming υπηρεσιών όπως το Netflix αλλά παρακολουθώντας μια ταινία ή σειρά ο εγκέφαλός μας δεν θα εξάγει ποτέ περισσότερα από 10 bit ανά δευτερόλεπτο αυτού του τεράστιου bitstream. Κάθε στιγμή, εξάγουμε μόλις 10 bits από το τρισεκατομμύριο που προσλαμβάνουν οι αισθήσεις μας και χρησιμοποιούμε αυτά τα 10 bits για να αντιληφθούμε τον κόσμο γύρω μας και να πάρουμε αποφάσεις. Αυτό εγείρει ένα παράδοξο: Τι κάνει ο εγκέφαλος για να φιλτράρει όλες αυτές τις πληροφορίες» λένε οι ερευνητές.Η μελέτη αναφέρει ότι ο εγκέφαλος είναι ικανός να επεξεργάζεται μόνο μία σκέψη τη φορά, ενώ τα αισθητηριακά μας συστήματα – και οι υπολογιστές – επεξεργάζονται χιλιάδες bits πληροφοριών ταυτόχρονα. Οι ερευνητές λένε ότι αυτό είναι ένα «αίνιγμα» καθώς από ορισμένες απόψεις μας κρατά πίσω – για παράδειγμα, ένας σκακιστής που σκέφτεται τις μελλοντικές κινήσεις μπορεί να εξερευνήσει μόνο μία πιθανή ακολουθία τη φορά και όχι πολλές ταυτόχρονα.Ωστόσο, η μελέτη προτείνει ότι έτσι εξελίχθηκε ο εγκέφαλός μας. Τα πρώτα πλάσματα με νευρικό σύστημα χρησιμοποιούσαν τον εγκέφαλό τους κυρίως για πλοήγηση, για να κινηθούν προς την τροφή και να ξεφύγουν από τα αρπακτικά. Επομένως, εάν ο εγκέφαλός μας εξελίχτηκε από αυτά τα απλά συστήματα για να ακολουθήσει μονοπάτια, θα ήταν λογικό να μπορούμε να ακολουθούμε μόνο ένα «μονοπάτι» σκέψης κάθε φορά. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1867912/o-egkefalos-toy-anthropoy-einai-apelpistika-argos-se-schesi-me-to-wi-fi/

Ο νυχτερινός ουρανός του Ιανουαρίου. Οι θέσεις των πλανητών: Ερμής: Χαμηλά ανατολικά στο λυκαυγές στην αρχή του μήνα με φαινόμενο μέγεθος -0,4 Αφροδίτη: Σε μέγιστη ανατολική αποχή 47ο (βραδυνός ουρανός) στις 10/1 (φαινόμενο μέγεθος -4,5, φαινόμενη διάμετρος 25′ ‘, φωτισμός δίσκου 50%, στις 12/1) Άρης: Ορατός όλη τη νύχτα, σε αντίθεση στις 16/1 (Δίδυμοι, φαινόμενο μέγεθος -1,4, φαινόμενη διάμετρος 15′ ‘) Δίας: Στον απογευματινό ουρανό, μεσουρανεί 21:30 στο μέσο του μήνα (Ταύρος, φαινόμενο μέγεθος -2,6, φαινόμενη διάμετρος 45′ ‘) Κρόνος: Στον απογευματινό ουρανό, δύει 21:35 στο μέσο του μήνα (Υδροχόος, φαινόμενο μέγεθος 1,1, φαινόμενη διάμετρος 16′ ‘, κλίση δακτυλίων 4ο) Πιο συγκεκριμένα στον νυχτερινό ουρανό του Ιανουαρίου: 3/1: Η Σελήνη σε απόσταση 1,5ο από την Αφροδίτη. 3-4/1 Μέγιστο βροχής διαττόντων «Τετραντίδες» (Quadranyids) (ενεργές 28/12-12/1, μέγιστος ρυθμός υπό ιδανικές συνθήκες περίπου 110 μετέωρα/ώρα) 10/1: Η Σελήνη δίπλα στις Πλειάδες χαμηλά στο δυτικό ορίζοντα (πρωί, δύση Σελήνης 11 ημερών 04:31) 14/1: Πανσέληνος. Η Σελήνη σε απόσταση 0,5ο από τον Άρη 18/1: Αφροδίτη και Κρόνος σε απόσταση 2,2ο (βραδυνός δυτικός ουρανός). πηγή: αστρονομικό ημερολόγιο 2025, εκδόσεις Πλανητάριο Θεσσαλονίκης – earthsky.org

Από τα αδρόνια στα βαρυτόνια διαμέσου των χορδών. Οι πρώτες κβαντικές θεωρίες χορδών αναπτύχθηκαν γύρω στο 1970, πριν από την ανακάλυψη της κβαντικής χρωμοδυναμικής (QCD), με στόχο την δημιουργία μιας θεωρίας των αδρονίων. Οι βασικές φυσικές απαιτήσεις και η μαθηματική συνέπεια των θεωριών των χορδών που ήταν γνωστές εκείνη την εποχή αποδείχθηκε ότι απαιτούσαν τη συμπερίληψη της βαρύτητας και την ύπαρξη επιπλέον χωρικών διαστάσεων. Κι αυτό είχε εκπλήξει όλους όσους συμμετείχαν στην έρευνα. Οδήγησε σε έναν εντελώς νέο και πολύ φιλόδοξο στόχο για την έρευνα της θεωρίας χορδών, δηλαδή μια ενοποιημένη κβαντική θεωρία της βαρύτητας και όλων των άλλων δυνάμεων. Συγκεκριμένα, αυτός ο στόχος απαιτούσε η τάση της χορδής να είναι 20 τάξεις μεγέθους μεγαλύτερη από ό,τι αρχικά είχε υποτεθεί, μια απαίτηση που εξακολουθεί να υφίσταται πενήντα χρόνια μετά.Η θεωρία των χορδών έχει μια παράξενη ιστορία: Προέκυψε από την προσπάθεια να επιλυθεί ένα εντελώς διαφορετικό πρόβλημα από αυτό για το οποίο χρησιμοποιείται σήμερα. Για πρώτη φορά αναπτύχθηκε την διετία 1968-1970 στο πλαίσιο της προσπάθειας να κατανοηθεί η ισχυρή πυρηνική δύναμη. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 εμφανίστηκε μια άλλη θεωρία, η κβαντική χρωμοδυναμική, η οποία περιέγραφε επιτυχώς τις ισχυρές αλληλεπιδράσεις. Αποτέλεσμα ήταν να εγκαταλείψουν πολλοί τη θεωρία των χορδών, μολονότι στη διάρκεια της αρχικής της περιόδου είχε γίνει πολλή δουλειά.Οι John Schwarz και Joël Scherk που δεν την εγκατέλειψαν, παρατήρησαν ότι ένα από τα προβλήματα που ανέκυπταν όταν προσπαθούσαν να περιγράψουν τις πυρηνικές δυνάμεις με τη θεωρία των χορδών ήταν η εμφάνιση ενός παράξενου σωματιδίου, το οποίο δεν μπορούσε να ενταχθεί στην περιοχή των ισχυρών αλληλεπιδράσεων. Δηλαδή, ήταν ένα σωματίδιο χωρίς μαζα, με δυο σπιν 2, και απλά δεν αντιστοιχούσε σε κανένα παρατηρήσιμο σωματίδιο των πυρηνικών διαδικασιών. Όμως αυτό ακριβώς ήταν το είδος του σωματιδίου που υπήρχε στη γενική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν, δηλαδή στη θεωρία της βαρύτητας, το οποίο συνήθως ονομάζεται βαρυτόνιο – το κβαντομηχανικό σωματίδιο που μεταφέρει την βαρυτική δύναμη.Η βαρύτητα διαφέρει πολύ από την ισχυρή πυρηνική δύναμη. Σε κανονικές συνθήκες, είναι πολύ πολύ πιο ασθενής. Αφού λοιπόν υπήρχε ένα τέτοιο σωματίδιο στη θεωρία οι Schwarz και Scherk αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την προσπάθεια περιγραφής των ισχυρών πυρηνικών δυνάμεων μέσω των χορδών, και να εξετάσουν πώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτή τη θεωρία για να περιγράψουν τη βαρύτητα και ταυτόχρονα τις άλλες θεμελιώδεις δυνάμεις. Το ελάττωμα έγινε προτέρημα, αλλά αυτό απαιτούσε δραματικές αλλαγές, διότι έπρεπε οι χορδές να είνα πολύ μικρότερες απ’ όσο αρχικά πίστευαν.Μια άλλη δυσκολία που αντιμετώπισαν, αρκετά διασκεδαστική, ήταν ότι η μαθηματική συνέπεια της θεωρίας απαιτούσε τον χωροχρόνο να έχει περισσότερες διαστάσεις. Αρχικά, υπέθεσαν έναν χώρο εικοσιέξι διαστάσεων, αλλά σε μια βελτιωμένη μορφή που προτάθηκε από τους Pierre Ramond, André Neveu και John Schwarz, o ο αριθμός αυτός ελαττώθηκε στις δέκα διαστάσεις και στην πραγματικότητα αποτελούσε μια παραλλαγή της δεκαδιάστατης θεωρίας που έγινε «της μόδας» στη συνέχεια.Η ιστορία της θεωρίας χορδών είναι ιστορία ενοποίησης: των σωματιδίων και των δυνάμεων, των θεωρητικών των σωματιδίων και των σχετικιστών, των μαθηματικών και της φυσικής. Ένα συναρπαστικό ταξίδι που συνεχίζεται ακόμα. Μετά από μια δεκαετία στο σκοτάδι (1974-84), η θεωρία των υπερχορδών έγινε ξαφνικά κυριάρχη τάση. Πολλά έχουν συμβεί από το 1984, μια περίοδο 40 ετών. Κατά την διάρκεια της δεύτερης επανάστασης των υπερχορδών στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ανακαλύφθηκαν πολλά επιπλέον σημαντικά αποτελέσματα: δυαδικότητες, θεωρία Μ, εντροπία μαύρης τρύπας, θεωρία F κ.λπ. Σημαντική ήταν επίσης, η ανακάλυψη της ολογραφικής δυαδικότητας AdS/CFT. Οι τωρινές έρευνες περιλαμβάνουν νέους τύπους συμμετριών, το πρόγραμμα swampland (βάλτος) και την ουράνια ολογραφία. Ένα προφανές ερώτημα είναι «Πού είναι τα πειραματικά στοιχεία;» Πριν την λειτουργία του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο CERN, υπήρχε αισιοδοξία για την ανακάλυψη νέων σωματιδίων που είναι υπερσυμμετρικοί σύνντροφοι γνωστών σωματιδίων, αλλά μέχρι στιγμής αυτό δεν έχει συμβεί. Μια τέτοια ανακάλυψη δεν θα αποδείκνυε ότι η θεωρία των χορδών είναι σωστή, αλλά θα ήταν εξαιρετικά διδακτική, κάτι που ίσως οδηγούσε τελικά σε ένα νέο Καθιερωμένο Πρότυπο. Μια τέτοια θεωρία θα μπορούσε να αποτελέσει καλύτερο στόχο για προσεγγίσεις «από πάνω προς τα κάτω».Η πρόσφατη εκδοχή μιας πρότασης σκοτεινής διάστασης υποδεικνύει την πιθανή ύπαρξη μιας πέμπτης διάστασης σε κλίμακα μικρόμετρων (μm) που υποστηρίζει μόνο δυνάμεις βαρυτικής ισχύος. Κι αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί πειραματικά. Επίσης, υπάρχει σημαντική προσπάθεια για τη μελέτη των πιθανών επιπτώσεων της θεωρίας χορδών για την πρώιμη κοσμολογία του σύμπαντος, κάτι που μπορεί να είναι επίσης αρκετά διαφωτιστικό.Φαίνεται αρκετά πιθανή η πρόβλεψη ότι θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να καταλάβουμε πώς να συνδέσουμε τη θεωρία χορδών με το πείραμα σε όλες τις κλίμακες. Ωστόσο, είμαι αισιόδοξος ότι είναι εφικτό. Αυτά υποστηρίζει ο φυσικός John H. Schwarz, στο πρόσφατο άρθρο του με τίτλο «From Hadrons to Gravitons via Strings» που μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ: https://arxiv.org/abs/2412.16885

Επιτυχής η «προσηλίωση» του Parker Solar Probe. Την παραμονή των Χριστουγέννων, 24 Δεκεμβρίου 2024, το διαστημικό σκάφος Parker Solar Probe τελικά «άγγιξε» με επιτυχία τον Ήλιο. Αναπτύσσοντας ταχύτητα 700.000 km/h έφτασε σε απόσταση ρεκόρ από το άστρο μας, μόλις 6,1 εκατομμύρια χιλιόμετρα από την «επιφάνειά» του. Η ομάδα επιχειρήσεων της αποστολής στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής Johns Hopkins (APL) έλαβε σήμα λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 26ης Δεκεμβρίου, από το διαστημικό σκάφος που δείχνει ότι είναι καλά στην υγεία του και λειτουργεί κανονικά. Το διαστημόπλοιο αναμένεται να στείλει στη Γη λεπτομερή δεδομένα τηλεμετρίας για την κατάστασή του την 1η Ιανουαρίου 2025.Βασικά, σχεδόν προσγειωνόμαστε σε ένα άστρο, είχε δηλώσει πάνω στον ενθουσιασμό του ο Dr Nour Raouafi, μέλος της ερευνητικής ομάδας PSP. Όμως, τι σόι προσγείωση(*) είναι αυτή σε απόσταση 6,1 εκατομμύρια χιλιόμετρα από την επιφάνειά του; Αφού όταν λέμε «επιφάνεια» του Ήλιου εννοούμε την σφαιρική επιφάνεια με ακτίνα περίπου 700.000 χιλιόμετρα από το κέντρο του – την επιφάνεια που ορίζει το κάτω όριο της φωτόσφαιρας.Σε αντίθεση με τη Γη, ο Ήλιος προφανώς δεν έχει στερεά επιφάνεια για να λέμε ότι το διαστημικό σκάφος προσγειώθηκε ή προσεδαφίστηκε. Είναι ένα καυτό ιονισμένο αέριο που ονομάζεται πλάσμα. Η φωτόσφαιρα, απ΄οπου προέρχεται το φως που βλέπουμε είναι η ορατή επιφάνεια του Ήλιου. Πέρα από αυτή συνεχίζει να υπάρχει υλικό που συγκρατείται από την βαρύτητα και τις μαγνητικές δυνάμεις. Καθώς αυτό το υλικό απομακρύνεται από τον Ήλιο εξαιτίας της θερμότητας και της πίεσης, φτάνει σε ένα σημείο όπου οι βαρυτικές δυνάμεις και τα μαγνητικά πεδία είναι πολύ αδύναμα για να το συγκρατήσουν. Αυτό καθορίζει μια νέα επιφάνεια που είναι γνωστή ως «επιφάνεια Alfvén». Εκτιμάται ότι βρίσκεται σε απόσταση 10 έως 20 ηλιακών ακτίνων. Δεδομένου ότι ό Ήλιος έχει ακτίνα 696.340 χιλιόμετρα, η περιοχή Alfvén εκτείνεται από 6,96 έως 15,93 εκαταμμύρια χιλιόμετρα από το κέντρο του Ήλιου ή 6,27 εκατομμύρια χιλιόμετρα από την επιφάνεια που καθορίζει η ακτίνα του Ήλιου.Η επιφάνεια Alfvén είναι το όριο όπου ο ηλιακός άνεμος – το καυτό ιονισμένο αέριο που εκπέμπεται από τον Ήλιο – απελευθερώνεται από τον Ήλιο και εκτοξεύεται στο διάστημα. Και το Parker Solar Probe την παραμονή των Χριστουγέννων διείσδυσε πολύ βαθειά -σχεδόν 200.000 χιλιόμετρα – κάτω από αυτή την επιφάνεια.Το θερμό αέριο εκτοξεύεται από τον Ήλιο, όλο και πιο γρήγορα λόγω της πίεσής του, παρότι έλκεται βαρυτικά προς το εσωτερικό του Ήλιου. Και κάποια στιγμή κινείται πιο γρήγορα από την ταχύτητα του ήχου! Εκεί βρίσκεται η επιφάνεια Alfvén. Πέρα από αυτή την επιφάνεια, ο ηλιακός άνεμος γίνεται υπερηχητικός, επομένως καμία διαταραχή στη ροή του δεν μπορεί να επηρεάσει τον Ήλιο από κάτω.Βέβαια ο «ήχος» στον ηλιακό άνεμο είναι πολύ διαφορετικός από τον ήχο στη Γη. Στη Γη υπάρχει ο άερας. Ο Ήλιος έχει ιόντα – άτομα αερίου τόσο θερμά που έχουν απογυμωνθεί από τα ηλεκτρόνιά τους – τα οποία αλληλεπιδρούν με ισχυρά μαγνητικά πεδία. Μπορούμε να φανταστούμε αυτά τα πεδία ως τεντωμένα λαστιχάκια, με τα ιόντα δεμένα σε αυτά που δονούνται μπρος-πίσω μαζί! Θα μπορούσαμε να ονομάσουμε αυτές τις δονήσεις ως «ήχο», αλλά ο τεχνικός όρος είναι κύματα Alfvén . Ο Hannes Alfvén ήταν αυτός που μελέτησε και κατάλαβε πόσο γρήγορα κινούνται αυτά τα κύματα. Ο Eugene Parker μελέτησε την επιφάνεια όπου η ταχύτητα του ηλιακού ανέμου υπερβαίνει την ταχύτητα των κυμάτων Alfvén.Και την παραμονή των Χριστουγέννων ένα ανθρώπινο κατασκεύασμα διείσδυσε αρκετά κάτω από αυτή την επιφάνεια! Αυτή η περιοχή είναι παράξενη, και όσο περισσότερο την μελετάμε, τόσο πιο περίπλοκη φαίνεται.Πιθανότατα έχετε ακούσει το αστείο με την έκφραση «έστω μια σφαιρική αγελάδα». Το αρχικό μοντέλο του ηλιακού ανέμου του Eugene Parker ήταν σφαιρικά συμμετρικό, έτσι φαντάστηκε τον ηλιακό άνεμο να εκτοξεύεται κατευθείαν έξω από τον Ήλιο προς όλες τις κατευθύνσεις. Σε αυτό το μοντέλο, η επιφάνεια Alfvén είναι η σφαιρική επιφάνεια όπου ο ηλιακός άνεμος γίνεται πιο γρήγορος από τα κύματα Alfvén. Αλλά στην πραγματικότητα η επιφάνεια του Ήλιου είναι τρελή και δυναμική, με ηλιακές κηλίδες να κάνουν ηλιακές εκλάμψεις, και κάθε είδους παράξενες δομές από πλάσμα και μαγνητικά πεδία (όπως spicules, ‘coronal streamers’ και ‘pseudostreamers’) … δύσκολα και πολύ περίπλοκα πράγματα. Άλλωστε, πρόκειται για έναν ολόκληρο κλάδο επιστήμης! Η επιφάνεια του Alfvén δεν είναι μια απλή σφαίρα: είναι αφρώδης και μεταβάλλεται τυχαία. Και το Parker Solar Probe θα μας βοηθήσει να μάθουμε τι συμβαίνει εκεί.Υπάρχει και κάτι ακόμα πολύ πιο ενυπωσιακό. Ένα άστρο – κόκκινος νάνος – που βρίσκεται σε απόσταση 41 έτη φωτός από τη Γη, το TRAPPIST-1, είναι πιθανό να έχει έξι πλανήτες κάτω από την επιφάνειά του Alfvén! Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι πλανήτες μπορούν να δημιουργήσουν κύματα Alfvén στην ατμόσφαιρα του άστρου; Την μουσική των σφαιρών; Μία απεικόνιση του Ήλιου: 1.πυρήνας 2.Ζώνη ακτινοβολίας 3.Ζώνη μεταφοράς 4.Φωτόσφαιρα 5.Χρωμόσφαιρα 6.Στέμμα 7.Ηλιακή κηλίδα 8.Κοκκίδωση 9.Έκλαμψη Διαβάστε περισσότερα: 1. NASA’s Parker Solar Probe Reports Successful Closest Approach to Sun – https://blogs.nasa.gov/parkersolarprobe/ 2. The Parker Solar Probe – https://johncarlosbaez.wordpress.com/2024/12/25/the-parker-solar-probe/

Κίνεζοι ταϊκοναύτες έσπασαν το ρεκόρ διαστημικού περιπάτου (βίντεο) Παρέμειναν στο διαστημικό κενό για περισσότερες από εννέα ώρες. Η υπηρεσία επανδρωμένων αποστολών της διαστημικής υπηρεσίας της Κίνας ανακοίνωσε ότι δύο ταϊκοναύτες (όπως ονομάζονται οι κινέζοι αστροναύτες) που βρίσκονται στον κινεζικό διαστημικό σταθμό πραγματοποίησαν ένα διαστημικό περίπατο που διήρκεσε περισσότερες από εννέα ώρες σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ παραμονής στο διαστημικό κενό.Σύμφωνα με την κινεζική υπηρεσία οι ταϊκοναύτες Κάι Ξουτζε και Σονγκ Σονγκ Λίνγκντονγκ παρέμειναν στο διαστημικό κενό για τουλάχιστον τέσσερα λεπτά περισσότερο από τον χρόνο που είχαν παραμείνει το 2001 οι αστροναύτες της NASA Τζέημς Βος και Σούζαν Χελμς οι οποίοι και κατείχαν το ρεκόρ.Οι δύο ταϊκοναύτες της αποστολής Shenzhou-19 φόρεσαν τις διαστημικές στολές τους Feitian για να εκτελέσουν μια σειρά εργασιών στο εξωτερικό του σταθμού, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης συσκευών προστασίας από διαστημικά σκουπίδια. «Ολοκλήρωσαν με επιτυχία όλες τις προγραμματισμένες εργασίες και ένιωσαν πολύ ενθουσιασμένοι για αυτό», είπε στον κρατικό τηλεοπτικό της Κίνας ο Γου Χάο από το Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης Αστροναυτών της Κίνας. O πρώτος άνθρωπος που πραγματοποίησε διαστημικό περίπατο ήταν ο Ρώσος κοσμοναύτης Αλεξέι Λεόνοφ στις 18 Μαρτίου του 1965. Στιγμιότυπο από τον διαστημικό περίπατο των δύο κινέζων ταϊκοναυτών. πηγή φωτό. (YouTube) https://www.naftemporiki.gr/techscience/1863184/kinezoi-taikonaytes-espasan-to-rekor-diastimikoy-peripatoy-vinteo/

Παραμονή Χριστουγέννων οι άνθρωποι θα προσπαθήσουν να αγγίξουν ένα αστέρι. «Ονειρευόμαστε αυτή τη στιγμή για πάνω από 16 χρόνια» «Αυτό που πρόκειται να κάνει το Parker Solar Probe την παραμονή των Χριστουγέννων του τρέχοντος έτους είναι πραγματικά απαράμιλλο», δήλωσε ο Nour Raouafi, επιστήμονας της αποστολής Parker Solar Probe.Το διαστημικό σκάφος Parker Solar Probe θα περάσει «δίπλα» από τον Ήλιο με ταχύτητα 700.000 km/h! Κανένα ανθρωπογενές αντικείμενο δεν θα έχει κινηθεί τόσο γρήγορα ούτε, μάλιστα, θα έχει φτάσει τόσο κοντά στο άστρο μας – μόλις 6,1 εκατομμύρια χιλιόμετρα, ή 3,8 εκατομμύρια μίλια από την «επιφάνεια» του Ήλιου. Σύμφωνα με τον Dr. Nour Raouafi: «Στην ουσία σχεδόν προσγειωνόμαστε σε ένα άστρο. Αποτελεί ένα μνημειώδες επίτευγμα για όλη την ανθρωπότητα, ισοδύναμο με την προσγείωση στη Σελήνη το 1969».Το διαστημικό σκάφος Parker Solar Probe ετοιμάζεται σήμερα, παραμονή Χριστουγέννων, να πλησιάσει τον Ήλιο πιο κοντά από ποτέ, προκειμένου να μελετήσει την ατμόσφαιρά του.Το μη επανδρωμένο σκάφος της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας (NASA) ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2018 μια επταετή αποστολή, με στόχο να αποκαλύψει τα μυστικά του Ήλιου – π.χ. για τις ηλιακές καταιγίδες που έχουν αντίκτυπο στις τηλεπικοινωνίες μας.Σήμερα Τρίτη, στις 13:53 (ώρα Ελλάδος), το Parker Solar Probe θα περάσει σε απόσταση 6,2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από την επιφάνεια του Ήλιου, πιο κοντά από οποιοδήποτε άλλο σκάφος στο παρελθόν.Ο ερευνητής Αρίκ Πόσνερ που συμμετέχει στην επιστημονική ομάδα της αποστολής δεν κρύβει πως ανυπομονεί να λάβει την πρώτη ενημέρωση από το διαστημικό σκάφος, ώστε να αντλήσει δεδομένα και να εξάγει συμπεράσματα. Είναι μια «τολμηρή αποστολή» της NASA, ένα ιστορικό «επίτευγμα» με στόχο «να απαντηθούν μακροχρόνια ερωτήματα» σχετικά με σύμπαν, εξηγεί.Το επιτελείο της NASA θα χάσει προσωρινά την επικοινωνία με το σκάφος, αναμένοντας πως θα λάβει σήμα την Παρασκευή. Κατά την προσέγγισή του στον Ήλιο, το Parker Solar Probe θα ταξιδεύει με ταχύτητα 690.000 χλμ/ώρα – η οποία θα του επέτρεπε να φθάσει από το Τόκιο στην Ουάσινγκτον σε λιγότερο από ένα λεπτό. Η θερμική του ασπίδα έχει σχεδιαστεί να αντέξει ακραίες θερμοκρασίες 870-930 βαθμών Κελσίου.Εάν όλα πάνε βάσει του αρχικού σχεδιασμού, το Parker Solar Probe θα επιχειρήσει άλλες δύο φορές να προσεγγίσει τον Ήλιο προκειμένου να συλλέξει επιστημονικά δεδομένα: στις 22 Μαρτίου και στις 19 Ιουνίου του 2025. – Δ.Π. πηγή: https://www.amna.gr/home/article/872801/To-diastimiko-skafos-Parker-Solar-Probe-plisiazei-ton-lio-pio-konta-apo-pote – https://www.space.com/the-universe/sun/this-christmas-eve-humans-will-try-to-embrace-a-star

Οι δορυφόροι βλέπουν τη Γροιλανδία να λιώνει σε live μετάδοση (βίντεο) Οι παγετώνες του κρίσιμου για την υγεία της Γης εξαφανίζονται με ταχύ ρυθμό. Είναι γνωστό ότι η Γροιλανδία είναι μια από τις περιοχές που υποφέρει από την κλιματική αλλαγή και νέες δορυφορικές εικόνες αποκαλύπτουν τον ρυθμό και την έκταση του λιώσιμου των παγετώνων του τεράστιου νησιού προκαλώντας ήδη σειρά αρνητικών φαινομένων.Η Γροιλανδία είναι η 12η σε έκταση χώρα του πλανήτη και το 80% της επιφάνειας της καλύπτεται από πάγους. Αν λιώσει το σύνολο των πάγων της Γροιλανδίας η στάθμη του νερού στους ωκεανούς της Γης θα αυξηθεί κατά επτά μέτρα βυθίζοντας το σύνολο των νησιωτικών και παράκτιων περιοχών του πλανήτη με ότι αυτό συνεπάγεται για τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν σε οικολογικό και ανθρωπιστικό επίπεδο.Έχει διαπιστωθεί ότι ο ρυθμός αύξησης της θερμοκρασίας στις αρκτικές περιοχές είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από αυτή στις υπόλοιπες περιοχές του πλανήτη. Οι παγετώνες της Γροιλανδίας διαθέτουν τη δεύτερη σε μέγεθος μάζα φρέσκου νερού σε παγωμένη μορφή. Η έκταση του παγωμένου φρέσκου νερού είναι περίπου 1,2 εκατ. τετρ. χλμ. δεύτερη πίσω από την Ανταρκτική. Οι πάγοι στη Γροιλανδία άρχισαν να λιώνουν τη δεκαετία του 1990 και το λιώσιμο επιταχύνθηκε από τη δεκαετία του 2000 και έκτοτε.Πραγματοποιούνται συνεχώς μελέτες για την κατάσταση που βιώνει η Γροιλανδία και τώρα επιστήμονες χρησιμοποίησαν δορυφόρους της NASA και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) για να αποκαλύψουν τη λέπτυνση του μόνιμου στρώματος πάγου του νησιού και να κάνουν μετρήσεις της αλλαγής του τα τελευταία χρόνια.Το στρώμα αυτό είναι μια μάζα παγετώνων και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του κλιματικού συστήματος της Γης που βοηθά στην αντανάκλαση των θερμών ακτίνων του Ήλιου και στη διατήρηση της Αρκτικής σε δροσερές θερμοκρασίες ρυθμίζοντας τη στάθμη της θάλασσας και επηρεάζοντας τον καιρό. Οι δορυφορικές εικόνες αποκαλύπτουν ότι το μόνιμο στρώμα πάγου συρρικνώθηκε κατά 563 κυβικά μίλια, χάνοντας αρκετή μάζα για να γεμίσει τη λίμνη Βικτώρια της Αφρικής. Η πιο ακραία αραίωση σημειώθηκε στους παγετώνες κατά μήκος της άκρης του, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι γνωστοί ως Jakobshavn Isbræ και Zachariae Isstrøm. Μεταξύ 2013 και πέρυσι, το στρώμα αραίωσε λίγο λιγότερο από 1.5 μέτρα κατά μέσο όρο, αν και η αραίωση σε όλη τη ζώνη αφαίρεσης – το κάτω μέρος του παγετώνα όπου χάνεται περισσότερο χιόνι παρά συσσωρεύεται – ήταν πέντε φορές μεγαλύτερο από αυτό. Οι μεγαλύτερες αλλαγές σημειώθηκαν το 2012 και το 2019, όταν οι θερμοκρασίες ήταν εξαιρετικά υψηλές στην περιοχή.Οι μετρήσεις καταγράφηκαν χρησιμοποιώντας τις αποστολές CryoSat-2 της ESA και ICESat-2 της NASA. To ICESat-2 εκτοξεύτηκε το 2018 και φέρει ένα όργανο που επιτρέπει στους επιστήμονες να μετρήσουν το υψόμετρο των στρωμάτων πάγου, των παγετώνων και του θαλάσσιου πάγου. Εικόνα από αποκαλύπτει την εξαφάνιση των παγετώνων στη Γροιλανδία. πηγή φωτό. (Copernicus Sentinel data (2024)/ESA) https://www.naftemporiki.gr/techscience/1863610/o-doryforoi-vlepoyn-ti-groilandia-na-lionei-se-live-metadosi-vinteo/

Έρχεται για ρεβεγιόν ο «αστεροειδής της παραμονής των Χριστουγέννων» (βίντεο) Πρόκειται για ένα διαστημικό βράχο που θα πλησιάσει τη Γη στις 24 Δεκεμβρίου. Αυτή την παραμονή Χριστουγέννων, τα παιδιά σε όλο τον κόσμο ελπίζουν να δουν το έλκηθρο του Άγιου Βασίλη που πετά στους ουρανούς. Αλλά η NASA προειδοποιεί ότι το έλκηθρο δεν θα είναι το μόνο πράγμα που θα σφυρίζει πάνω από τα κεφάλια μας στις 24 Δεκεμβρίου.Ένας τεράστιος αστεροειδής που ονομάστηκε από τους επιστήμονες «αστεροειδής της παραμονής των Χριστουγέννων» στο μέγεθος ενός κτιρίου 10 ορόφων θα περάσει από τη Γη με ταχύτητα 25 χιλιάδων χλμ./ώρα. Σύμφωνα με το πρόγραμμα Asteroid Watch της NASA, ο αστεροειδής 2024 XN1 θα περάσει σε απόσταση 7.21 εκατομμυρίων χλμ. από τη Γη και δεν αποτελεί απειλή για τον πλανήτη και εμάς. Η διάμετρος του 2024 XN1 εκτιμάται στα 29 έως 70 μέτρα και αν επρόκειτο να πέσει στη Γη οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η σύγκρουση θα είχε ισχύ ισοδύναμη με 12 εκατομμύρια τόνους εκρηκτικής ύλης TNT και θα ισοπέδωνε μια περιοχή δύο χιλιάδων τετραγωνικών χιλιόμετρων.Όπως λένε ο σχετικά μικρός διαστημικός βράχος αποδεικνύει πόσο ευάλωτοι είμαστε στο συμπαντικό περιβάλλον και παράλληλα πόσο τυχεροί που όσο καιρό βρίσκεται η ανθρωπότητα στη Γη δεν μας έχει επισκεφτεί ένας μεγάλου μεγέθους αστεροειδής ικανός να προκαλέσει πλανητική καταστροφή. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1863168/erchetai-gia-revegion-o-asteroeidis-tis-paramonis-ton-christoygennon-vinteo/

Διαστημικά τηλεσκόπια φωτογράφισαν το χριστουγεννιάτικο δέντρο και το χριστουγεννιάτικο στεφάνι του Σύμπαντος (βίντεο) Πρόκειται για εντυπωσιακά αστρικά σμήνη που η δομή τους θυμίζει τα αντικείμενα και στολίδια των γιορτών.Επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια κατέγραψαν εικόνες από δύο αστρικά σμήνη η δομή των οποίων είναι άκρως… εποχιακή αφού το ένα μοιάζει με χριστουγεννιάτικο δέντρο και το άλλο με χριστουγεννιάτικο στεφάνι. Το αστρικό NGC 2264 γνωστό και ως «Χριστουγεννιάτικο Δέντρο Σμήνος» επειδή έχει το σχήμα ενός κοσμικού δέντρου με τη λάμψη του φωτός των άστρων να μοιάζει σαν το δέντρο αυτό να διαθέτει και λαμπάκια. Το NGC 2264 είναι ένα σμήνος νεαρών άστρων στο Γαλαξία μας με ηλικία μεταξύ ενός και πέντε εκατομμυρίων ετών περίπου. Το σμήνος βρίσκεται σε απόσταση περίπου 2.500 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Τα άστρα στο NGC 2264 είναι έχουν διάφορα μεγέθη με κάποια να έχουν μάζα 90% μικρότερη από αυτή του Ήλιου και άλλα να έχουν μάζα επτά φορές μεγαλύτερη από αυτή του μητρικού μας άστρου. Ο αστροφωτογράφος Μάικλ Κλόου κατέγραψε εικόνες του NGC 2264 από τον ουρανό της Αριζόνα και στη συνέχεια τα δεδομένα αυτά συνδυάστηκαν με εικόνες και δεδομένα του σμήνους από το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra που κάνει παρατηρήσεις στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα των ακτίνων Χ. Το στροβιλιζόμενο αέριο μεταξύ των νεαρών αστεριών στο NGC 2264 έχει χρωματιστεί πράσινο, ενώ τα ίδια τα αστέρια εμφανίζονται σε πολυχρωματικές αποχρώσεις. Το αποτέλεσμα δημιουργεί ένα ιδιαίτερα… εορταστικό σκηνικό. Ταυτόχρονα η NASA δημοσίευσε μια φωτογραφία προϊόν συνδυασμού εικόνων και δεδομένων που κατέγραψαν τα διαστημικά τηλεσκόπια Chandra και James Webb από το αστρικό σμήνος NGC 602 που βρίσκεται σε απόσταση 200 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη στις παρυφές του Μικρού Νέφους του Μαγγελάνου, ενός μικρού γειτονικού μας γαλαξία που αποτελεί δορυφόρο του δικού μας. Το σμήνος αυτό στην εικόνα μοιάζει με ένα χριστουγεννιάτικο στεφάνι που φωτίζεται από λαμπάκια. Μια πιο προσεκτική ματιά στην εικόνα αποκαλύπτει ότι στην εικόνα δεν εμφανίζονται μόνο τα άστρα του σμήνους αλλά και κάποιοι γαλαξίες. Τα δεδομένα ακτίνων Χ από το Chandra αποκαλύπτουν τα νεαρά άστρα μέσα στο σμήνος με κόκκινο χρώμα, ενώ τα υπέρυθρα δεδομένα από το Webb δείχνουν νέφη σκόνης σε πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο και μπλε απόχρωση. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1862064/diastimika-tileskopia-fotografisan-to-christoygenniatiko-dentro-kai-to-christoygenniatiko-stefani-toy-sympantos-vinteo/

Ανακαλύφθηκαν τα άγνωστα μικρά αδερφάκια των σουπερνόβα, κοσμικές εκρήξεις εκατό φορές πιο λαμπρές από τον Ήλιο (βίντεο) Απρόσμενη ανακάλυψη για ένα κοσμικό φαινόμενο που δεν γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Ο Σούπερμαν δεν είναι ο μόνος με όραση με ακτίνες Χ. Πολλά άστρα που εκρήγνυνται είναι επίσης ικανά να προκαλούν εκρήξεις που παράγουν αυτό το φως υψηλής ενέργειας. Τώρα, χάρη σε μια τυχαία ανακάλυψη, οι επιστήμονες γνωρίζουν μια εντελώς νέα εκρηκτική αστρική πηγή ακτινοβολίας ακτίνων Χ.Η απόδοση φωτός αυτών των εκρήξεων δεν έμοιαζε με καμία προηγούμενη κοσμική έκρηξη. Γνωρίστε τα «millinovas», έναν όρο που αναμφίβολα θα μπει πλέον στο λεξικό του Διαστήματος. Σε μια νέα μελέτη, οι αστρονόμοι ανακάλυψαν 28 millinovas στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου (LMC) και στο Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου (SMC), δύο δορυφόρους γαλαξίες του δικού μας γαλαξία. Στη συνέχεια ανακάλυψαν ότι η πρώτη από αυτές τις εκρήξεις μπορεί να είχε εντοπιστεί πριν από οκτώ χρόνια αλλά δεν αναγνωρίστηκε.Αν και οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακριβώς πώς αυτά τα γεγονότα δημιουργούν ακτίνες Χ, πιστεύουν ότι τα millinovas προκαλούνται όταν τα υπολείμματα άστρων που ονομάζονται λευκοί νάνοι «τρέφονται» από ένα διογκωμένο συνοδό άστρο. «Συναντήσαμε μια ομάδα μεταβλητών αστεριών που εκρήγνυνται με πολύ χαρακτηριστικές συμμετρικές εκρήξεις σε σχήμα τριγώνου που δεν έμοιαζαν με κανένα γνωστό μεταβλητό αστέρι. Βρήκαμε αυτή τη νέα ομάδα αστεριών τυχαία», είπε στο Space.com ο Πρεμέκ Μροζ επιστήμονας του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας και μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα Η ομάδα έψαχνε δεδομένα 20 ετών από το Πείραμα Οπτικών Βαρυτικών Φακών (OGLE) για «γεγονότα βαρυτικού μικροφακού» μεγάλης διάρκειας και καμπυλότητας φωτός που θα μπορούσαν να υποδεικνύουν την παρουσία μαύρων τρυπών που είχαν απομείνει από τη Μεγάλη Έκρηξη στο φωτοστέφανο της σκοτεινής ύλης που περιβάλλει τον Γαλαξία οι οποίες ονομάζονται «αρχέγονες μαύρες τρύπες».«Τους τελευταίους μήνες, εργάζομαι σε ένα έργο που στοχεύει στην αναζήτηση υπογραφών τεράστιων αρχέγονων μαύρων οπών στο φωτοστέφανο της σκοτεινής ύλης του Γαλαξία μας. Δεν βρήκαμε καμία, που να αποδεικνύει ότι τέτοιες ογκώδεις μαύρες τρύπες μπορεί να παράγουν κάποιο μικρό ποσοστό σκοτεινής ύλης».Αρχικά η ερευνητική ομάδα απογοητεύτηκε αλλά το αποτέλεσμα οδήγησε στην ανακάλυψη αυτών των παράξενων αστρικών πηγών ακτίνων Χ, που τώρα είναι γνωστές ως millinovas (ή, πιο σωστά, “millinovae”) και αποτελούν εκρήξεις που παράγουν φως εκατό φορές πιο λαμπρό από αυτό του Ήλιου. Τα δεδομένα OGLE αποκάλυψαν αρκετά αντικείμενα στο LMC και στο SMC που φωτίστηκαν από 10 έως 20 φορές κατά τη διάρκεια μερικών μηνών. Μερικοί εμφάνισαν ακόμη και επαναλαμβανόμενα εκρηκτικά ξεσπάσματα τόσο συχνά όσο μια φορά κάθε λίγα χρόνια, ενώ άλλα εξερράγησαν μόνο μία φορά κατά τη διάρκεια της περιόδου παρατήρησης.Ένα συγκεκριμένα, που ονομάστηκε OGLE-mNOVA-11, το οποίο εξερράγη στα τέλη του περασμένου έτους, επέτρεψε στην ομάδα να πραγματοποιήσει μια λεπτομερή μελέτη αυτών των αντικειμένων.«Τον Νοέμβριο του 2023, ένα από τα αντικείμενα μπήκε σε κατάσταση έκρηξης, οπότε αποφασίσαμε να πραγματοποιήσουμε κάποιες πρόσθετες επακόλουθες παρατηρήσεις για να το μελετήσουμε λεπτομερέστερα. Λάβαμε ένα σύνολο οπτικών φασμάτων με το τηλεσκόπιο Μεγάλου Τηλεσκόπιου της Νότιας Αφρικής (SALT). Βρήκαμε γραμμές εκπομπής από ιονισμένα άτομα ήλιου, άνθρακα και αζώτου, υποδεικνύοντας εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες» εξηγεί ο Μροζ. Καλλιτεχνική απεικόνιση μια έκρηξης milinova. πηγή φωτό. (Krzysztof Ulaczyk / Astronomical Observatory, University of Warsaw) https://www.naftemporiki.gr/techscience/1865255/anakalyfthikan-ta-agnosta-mikra-aderfakia-ton-soypernova-kosmikes-ekrixeis-ekato-fores-pio-lampres-apo-ton-ilio-vinteo/

Ζυγίζοντας το Αστέρι του Βορρά. Πολικός Αστέρας ή αστέρι του Βορά ή Polaris είναι άλλες ονομασίες του αστέρα α (άλφα) στην ουρά της Μικρής Άρκτου Μια ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε παρατηρήσεις από το Center for High Angular Resolution (CHARA) για να υπολογίσει τη μάζα του Βόρειου Πολικού Αστέρα (Polaris). Έτσι προέκυψε ότι το «αστέρι του βοριά» έχει μάζα 5,13 ± 0,28 M⊙ (M⊙=η μάζα του Ήλιου). Η τιμή αυτή είναι περίπου 50% μεγαλύτερη από τις προηγούμενους υπολογισμούς εκτιμήσεις (η πιο πρόσφατη εκτίμηση που έγινε το 2018 ήταν 3,45±0,75 Μ⊙) Τα νέα δεδομένα δείχνουν επίσης αστρικές κηλίδες στην επιφάνεια του Polaris, κάτι που μπορεί να εξηγήσει ορισμένες από τις ιδιότητες του άστρου.Ο Βόρειος Πολικός Αστέρας ή Polaris είναι το λαμπρότερο άστρο στον αστερισμό της Μικρής Άρκτου (ο άλφα Μικρής Άρκτου). Σημαδεύει τον βόρειο ουράνιο πόλο γύρω από τον οποίο όλα τα άλλα άστρα περιφέρονται καθημερινά και φαίνεται συνεχώς σε οποιαδήποτε εποχή κι αν κοιτάξουμε τον βόρειο νυχτερινό ουρανό. Είναι όμως και το πλησιέστερο παράδειγμα μιας σημαντικής κατηγορίας μεταβλητών άστρων που ονομάζονται Κηφείδες, αστέρες που μεταβάλλουν τη συνολική παραγωγή φωτός τους περιοδικά και χρησιμοποιούνται ως δείκτες των αποστάσεων του Σύμπαντος.Το Polaris είναι μέλος ενός τριπλού συστήματος αστέρων που περιέχει ένα δυαδικό ζεύγος και έναν τρίτο, πιο μακρινό σύντροφο. Η ερευνητική ομάδα μέτρησε την κίνηση του Polaris κατά μήκος της τροχιάς του (μαζί με τον δυαδικό σύντροφό του) για να υπολογίσει τη μάζα του άστρου. Περιέργως, το Polaris φαίνεται να είναι φωτεινότερο από το αναμενόμενο σε σχέση με την μάζα του – κι αυτό είναι ένα από τα πολλά ασυνήθιστα χαρακτηριστικά αυτού του άστρου, που φαίνεται να έχει παρόμοιες ιδιότητες με τους Κηφείδες καθώς και με τους μη μεταβλητούς υπεργίγαντες αστέρες. Αυτή η μελέτη βρήκε επίσης στοιχεία για την ύπαρξη σκοτεινών κηλίδων στην επιφάνεια του άστρου – ψυχρές περιοχές που δημιουργούν αναδυόμενα ισχυρά μαγνητικά πεδία – που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στον προσδιορισμό της περιόδου περιστροφής του άστρου. Δύο ανακατασκευές της επιφάνειας του Polaris, που δείχνουν την παρουσία σκοτεινών αστρικών κηλίδων. πηγή: https://aasnova.org/2024/12/16/selections-from-2024-weighing-the-north-star/ – https://arxiv.org/abs/2407.09641

Τι είναι τελικά η εντροπία; H ζωή είναι μια ανθολογία της καταστροφής. Ό,τι φτιάχνεις τελικά σπάει. Όλοι όσοι αγαπάτε θα πεθάνουν. Οποιαδήποτε αίσθηση τάξης ή σταθερότητας αναπόφευκτα καταρρέει. Ολόκληρο το σύμπαν ακολουθεί ένα θλιβερό ταξίδι προς μια βαρετή κατάσταση απόλυτης αταξίας.Για να παρακολουθήσουν αυτή την κοσμική εξέλιξη οι φυσικοί χρησιμοποιούν μια έννοια που ονομάζεται εντροπία. Η εντροπία είναι το μέτρο της αταξίας και η δήλωση ότι η εντροπία συνεχώς αυξάνεται – γνωστή ως δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής – είναι από τις πιο ισχυρές εντολές της φύσης.Μας στοιχειώνει η καθολική τάση προς την αταξία. Η τάξη είναι εύθραυστη. Χρειάζονται μήνες προσεκτικού σχεδιασμού και καλλιτεχνίας για να φτιάξεις ένα βάζο, αλλά μια στιγμή για να το σπάσεις με μια μπάλα ποδοσφαίρου. Περνάμε την ζωή μας προσπαθώντας να κατανοήσουμε έναν χαοτικό και απρόβλεπτο κόσμο, όπου οποιαδήποτε προσπάθεια να τον ελέγξουμε φαίνεται μάταιη. Ο δεύτερος νόμος απαιτεί ότι οι μηχανές δεν μπορούν ποτέ να έχουν απόδοση 100%, πράγμα που σημαίνει ότι όποτε αναδύεται κάποια δομή στο σύμπαν, στην ουσία η ενέργεια διασκορπίζεται περαιτέρω – είτε πρόκειται για ένα άστρο που τελικά εκρήγνυται είτε ένας ζωντανός οργανισμός που μετατρέπει την τροφή σε θερμότητα. Είμαστε, παρά τις καλύτερες προθέσεις μας, έρμαια της εντροπίας.«Τίποτα στη ζωή δεν είναι σίγουρο εκτός από τον θάνατο, τους φόρους και τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής», έγραψε ο Seth Lloyd, ένας φυσικός στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης. Δεν μπορούμε να αποφύγουμε αυτή την μοίρα. Η αύξηση της εντροπίας είναι βαθιά συνυφασμένη με τις πιο βασικές εμπειρίες μας, εξηγώντας γιατί ο χρόνος ρέει προς το μέλλον και γιατί ο κόσμος φαίνεται ντετερμινιστικός και όχι κβαντομηχανικά αβέβαιος. Η κινητήρια δύναμη της φωτιάς Η έννοια της εντροπίας προέκυψε από μια προσπάθεια τελειοποίησης των μηχανών κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης. Ένας 28χρονος Γάλλος στρατιωτικός μηχανικός ονόματι Sadi Carnot υπολόγισε την απόλυτη απόδοση μιας ατμοκίνητης μηχανής. Το 1824, δημοσίευσε ένα μικρό βιβλίο 118 σελίδων με τίτλο «Σκέψεις επί της κινητήριας δυνάμεως του πυρός» το οποίο επωλείτο στις όχθες του Σηκουάνα για 3 φράγκα και εξαντλήθηκε πολύ γρήγορα. Στο βιβλίο αυτό εισαγόταν έμμεσα για πρώτη φορά η έννοια της εντροπίας, μια ιδέα που θα ποσοτικοποιούσε τoν αδυσώπητo κατήφορο του σύμπαντος προς την φθορά.Ο Carnot πέθανε από χολέρα σε ηλικία 36 ετών, οκτώ χρόνια μετά την δημοσίευση του βιβλίου του, το οποίο αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την επιστημονική κοινότητα. Ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε το 1834 (δύο χρόνια μετά τον θάνατο του Carnot και δέκα χρόνια μετά τη δημοσίευση του βιβλίου του) από τον μηχανικό Émile Clapeyron κατάφερε τελικά να επιστήσει την προσοχή στο έργο του Carnot. Έτσι, μερικά χρόνια αργότερα χρησιμοποιήθηκε από τον Λόρδο Kelvin (o οποίος δυσκολεύθηκε πολύ να βρει αντίγραφο του βιβλίου του Carnot) και τον Rudolf Clausius για να ορίσουν τις έννοιες της απόλυτης θερμοκρασίας, της εντροπίας και να διατυπώσουν τον δεύτερο νόμο της Θερμοδυναμικής. Το 1890 δημοσιεύθηκε μια αγγλική μετάφραση του βιβλίου του Carnot από τον R.H. Thurston «Reflections on the Motive Power of Fire«.Ο Carnot συνειδητοποίησε ότι η ατμομηχανή εκμεταλλεύεται την τάση της θερμότητας να ρέει από τα θερμά σώματα στα ψυχρά. Και σχεδίασε μια θερμική μηχανή με την μέγιστη απόδοση που μπορούσε να φανταστεί κανείς, θέτοντας ένα όριο στο κλάσμα της θερμότητας που μπορεί να μετατραπεί σε ωφέλιμο έργο, ένα αποτέλεσμα που σήμερα είναι γνωστό ως θεώρημα του Carnot. Η σπουδαιότερη δήλωσή του εμφανίζεται ως περιορισμός στην τελευταία σελίδα του βιβλίου: «Στην πράξη, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να χρησιμοποιήσουμε όλη την κινητήρια δύναμη των καύσιμων υλικών». Κάποια ενέργεια θα διαχέεται πάντα μέσω τριβής, δονήσεων ή άλλης ανεπιθύμητης μορφής κίνησης. Η τελειότητα είναι ανέφικτη.Διαβάζοντας το βιβλίο του Carnot μερικές δεκαετίες αργότερα, το 1865, ο Γερμανός φυσικός Rudolf Clausius εισήγαγε την έννοια της εντροπίας και στη συνέχεια διατύπωσε αυτό που έγινε γνωστό ως ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής: «Η εντροπία του σύμπαντος αυξάνεται».Όμως, παρά την θεμελιώδη σημασία της, η εντροπία είναι ίσως η πιο διχαστική έννοια στη φυσική. Σύμφωνα με τον Lloyd: «Η εντροπία ήταν πάντα πρόβλημα. Η σύγχυση πηγάζει εν μέρει από τον τρόπο με τον οποίο ο όρος χρησιμοποιείται και διακινείται σε διάφορους τομείς- έχει παρόμοια, αλλά ξεχωριστή σημασία σε κάθε τομέα, από την φυσική έως τη θεωρία πληροφοριών, την οικολογία και την ψυχανάλυση. Αλλά για να κατανοήσουμε πραγματικά την έννοια της εντροπίας απαιτούνται κάποια βαθιά άβολα φιλοσοφικά άλματα.Καθώς οι φυσικοί του περασμένου αιώνα εργάστηκαν για να ενώσουν φαινομενικά ανόμοια πεδία έριξαν στην έννοια της εντροπίας νέο φως, μετατόπισαν την συνήθη ερμηνεία της, από μέτρο της αταξίας σε μέτρο της άγνοιας. Η εντροπία δεν θεωρείται ως μια ιδιότητα εγγενής σε ένα σύστημα, αλλά ως μια ιδιότητα που σχετίζεται με έναν παρατηρητή που αλληλεπιδρά με το σύστημα. Αυτή η σύγχρονη άποψη φωτίζει τον βαθύ δεσμό μεταξύ της πληροφορίας και της ενέργειας, η οποία βοηθά τώρα να εγκαινιαστεί μια μίνι-βιομηχανική επανάσταση στις μικρότερες κλίμακες. Ο Sadi Carnot (1796-1832) σε ηλικία 17 ετών. Η επίδρασή του στην φυσική σε σχέση με την ποσότητα των γραπτών του, συγκρίνεται με εκείνη του Évariste Galois (1811-1832) στα μαθηματικά και του Arthur Rimbaud (1854-1891) στην ποίηση. διαβάστε περισσότερα στο άρθρο του Zack Savitsky με τίτλο: «Τι είναι εντροπία; Ένα μέτρο για το πόσο λίγα γνωρίζουμε πραγματικά.» – https://www.quantamagazine.org/what-is-entropy-a-measure-of-just-how-little-we-really-know-20241213/

Μέτρηση αρνητικού χρόνου; To φαινόμενο ακούγεται εντελώς παράλογο. Ότι το φως μπορεί μερικές φορές να φαίνεται ότι εξέρχεται από ένα υλικό πριν εισέλθει σε αυτό. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που απορρίπτεται ως ψευδαίσθηση και αποδίδεται στον τρόπο με τον οποίο τα κύματα διασκορπίζονται από την ύλη.Πριν από μερικούς μήνες, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο ανακοίνωσαν τα πειραματικά τους αποτελέσματα, σύμφωνα με τα οποία ο «αρνητικός χρόνος» δεν είναι απλώς μια θεωρητική ιδέα, αλλά αλλά είναι μια απτή φυσική έννοια, που αξίζει να εξεταστεί πιο προσεκτικά.Η εργασία των ερευνητών D. Angulo, A. Steinberg et al παρότι δεν έχει δημοσιευθεί ακόμα σε περιοδικό με κριτές, προσέλκυσε την προσοχή και την κριτική της επιστημονικής κοινότητας, αλλά και του ευρύτερου κοινού που γοητεύεται από την επιστημονική φαντασία. Οι ερευνητές τονίζουν ότι αυτά τα περίπλοκα αποτελέσματα υπογραμμίζουν μια περίεργη ιδιορρυθμία της κβαντικής μηχανικής παρά μια ριζική αλλαγή στην κατανόησή μας για τον χρόνο.Ενώ ο όρος «αρνητικός χρόνος» μπορεί να ακούγεται σαν μια έννοια που βγήκε από την επιστημονική φαντασία, ο Steinberg υπερασπίζεται τη χρήση του, ελπίζοντας ότι θα πυροδοτήσει βαθύτερες συζητήσεις σχετικά με τα μυστήρια της κβαντικής φυσικής.Πριν από χρόνια, η ερευνητική ομάδα των Angulo et al άρχισε να εξερευνά τις αλληλεπιδράσεις του φωτός με την ύλη. Όταν τα σωματίδια του φωτός (ή φωτόνια), προσπίπτουν στα άτομα της ύλης, μερικά απορροφώνται και λίγο μετά επαν-εκπέμπονται. Αυτή η αλληλεπίδραση διεγείρει προσωρινά τα άτομα προς μια ενεργειακή κατάσταση υψηλότερης ενέργειας και στη συνέχεια επανέρχονται στην αρχική τους κατάσταση επαν-εκπέμποντας το φωτόνιο.Η ερευνητική ομάδα μέτρησε το χρονικό διάστημα που τα άτομα παρέμειναν στη διεγερμένη τους κατάσταση. Σύμφωνα με τον Steinberg, ο χρόνος αυτός αποδείχτηκε αρνητικός – εννοώντας μια χρονική διάρκεια μικρότερη από το μηδέν.Για να οπτικοποιήσετε αυτήν την ιδέα, φανταστείτε τα αυτοκίνητα να εισέρχονται σε μια σήραγγα: πριν από το πείραμα, οι φυσικοί αναγνώρισαν ότι ενώ ο μέσος χρόνος εισόδου για χίλια αυτοκίνητα μπορεί να είναι, για παράδειγμα, 12:00 το μεσημέρι, τα πρώτα αυτοκίνητα θα μπορούσαν να βγουν λίγο νωρίτερα, ας πούμε 11:59 π.μ. Αν και αυτό το αποτέλεσμα είχε απορριφθεί στο παρελθόν ως παράλογο, σε παρόμοιο αποτέλεσμα κατέληξαν και οι Angulo et al, μετρώντας μια χρονική διάρκεια με το σύμβολο μείον μπροστά της.Ωστόσο, οι Steinberg και Angulo διευκρινίζουν: κανείς δεν ισχυρίζεται ότι το ταξίδι στο χρόνο είναι μια πιθανότητα. «Δεν υποστηρίζουμε ότι κάτι έχει ταξιδέψει πίσω στο χρόνο», είπε ο Steinberg. «Αυτό είναι παρερμηνεία».Η εξήγηση βρίσκεται στην κβαντομηχανική, όπου σωματίδια όπως τα φωτόνια συμπεριφέρονται με ασαφείς, πιθανολογικούς τρόπους αντί να ακολουθούν ντετερμινιστικούς κανόνες. Αντί να τηρούν ένα σταθερό χρονοδιάγραμμα για την απορρόφηση και την επαν-εκπομπή τους, αυτές οι αλληλεπιδράσεις συμβαίνουν σε ένα φάσμα πιθανών χρονικών διατημάτων – ορισμένα από τα οποία αψηφούν την καθημερινή διαίσθηση. Αυτά τα φωτόνια δεν παραβιάζουν την θεωρία της ειδικής σχετικότητας του Αϊνστάιν, η οποία υπαγορεύει ότι τίποτα δεν μπορεί να κινηθεί γρηγορότερα από το φως, δεδομένου ότι αυτά τα φωτόνια δεν μετέφεραν καμία πληροφορία.Σύμφωνα με την φυσικό Sabine Hossenfelder (στο βίντεο που ακολουθεί), «ο αρνητικός χρόνος σε αυτό το πείραμα δεν έχει καμία σχέση με την ροή του χρόνου – είναι απλώς ένας τρόπος να περιγράψουμε πώς ταξιδεύουν τα φωτόνια μέσα από ένα μέσο και πώς αλλάζουν οι φάσεις τους». Οι Angulo και Steinberg αμύνθηκαν σ’ αυτή την κριτική, υποστηρίζοντας ότι η εργασία τους επιχειρεί να διερευνήσει το γιατί το φως δεν ταξιδεύει πάντα με σταθερή ταχύτητα. Ο Steinberg αναγνώρισε ότι η διαμάχη αφορά κυρίως τον προκλητικό τίτλο της δημοσίευσής τους [Experimental evidence that a photon can spend a negative amount of time in an atom cloud], αλλά επεσήμανε ότι κανένας σοβαρός επιστήμονας δεν αμφισβήτησε τα πειραματικά τους αποτελέσματα.«Κάναμε την επιλογή μας σχετικά με το τι πιστεύουμε ότι είναι ο πιο γόνιμος τρόπος για να περιγράψουμε τα αποτελέσματα. Ενώ οι πρακτικές εφαρμογές παραμένουν άγνωστες, τα ευρήματά μας ανοίγουν νέους δρόμους για την εξερεύνηση κβαντικών φαινομένων». πηγή: https://phys.org/news/2024-12-scientists-negative-quantum.html (*) Ο μπάρμαν λέει με αυστηρό ύφος: «δεν σερβίρουμε σε φωτόνια». Ένα φωτόνιο μπαίνει στο μπαρ. («κρύο» ανέκδοτο με πρωταγωνιστές τα νετρίνα του πειράματος ΟPERA που υποστήριζε ότι τα νετρίνα κινούνται με ταχύτητα μεγαλύτερη του φωτός) Η φυσικός Daniela Angulo εμφανίζεται στον πάγκο της πειραματικής της διάταξης … λίγο πριν μπεί στο εργαστήριο όπου βρίσκεται η πειραματική διάταξη(*)

Συνεχίζεται το θρίλερ με τους εγκλωβισμένους αστροναύτες αφού αναβλήθηκε ξανά η επιστροφή τους στη Γη. Το σκάφος που θα τους έφερνε πίσω τον Φεβρουάριο θα παραμείνει καθηλωμένο για τουλάχιστον δύο μήνες. Η NASA έκανε γνωστό ότι οι δύο αστροναύτες της που παραμένουν εγκλωβισμένοι στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) εδώ και έξι μήνες και θα επέστρεφαν τελικά τον προσεχή Φεβρουάριο θα πρέπει να οπλιστούν με (επιπλέον) υπομονή αφού η επιστροφή τους παίρνει νέα παράταση.Δύο βετεράνοι αστροναύτες της NASA, ο Μπουτς Γουίλμορ και η Σάνι Γουίλιαμς, αποτέλεσαν το πλήρωμα της παρθενικής επανδρωμένης πτήσης του νέου διαστημοπλοίου Starliner που κατασκεύασε η Boeing για να μεταφέρει ανθρώπους και φορτία στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) για λογαριασμό της NASA και αργότερα να χρησιμοποιηθεί και σε άλλες διαστημικές αποστολές. Η αποστολή σχεδιάστηκε για να γίνει δοκιμή του νέου σκάφους με πλήρωμα αφού είχαν γίνει προηγουμένως πετυχημένες δοκιμές του χωρίς παρουσία ανθρώπων σε αυτό. Οι δύο αστροναύτες πήγαν στις αρχές Ιουνίου στον ISS και μετά από παραμονή οκτώ ημερών εκεί θα επέστρεφαν με το Starliner στη Γη.Όμως κατά τη διάρκεια της εκτόξευσης παρουσιάστηκαν κάποια τεχνικά προβλήματα (διαρροή ηλίου) ύπαρξη των οποίων δεν οδήγησε στην ακύρωση της αποστολής. Στη διάρκεια της πτήσης τα προβλήματα αυτά αυξήθηκαν με αποτέλεσμα όταν το σκάφος έφτασε στον ISS η NASA και η Boeing να αποφασίσουν το πλήρωμα να παραμείνει στο σταθμό μέχρις ότου διερευνήσουν τι ακριβώς συμβαίνει.Τελικά το πρόβλημα δεν επιλύθηκε με αποτέλεσμα να αποφασισθεί για λόγους ασφαλείας το Starliner να επιστρέψει στην Γη μόνο του και οι δύο αστροναύτες να παραμείνουν στον ISS και να επιστρέψουν με σκάφος της Space X, της διαστημικής εταιρείας του Ελον Μασκ, γεγονός που αποτέλεσε τεράστιο πλήγμα αξιοπιστίας για τη Boeing και ταυτόχρονα όπως είναι ευνόητο τεράστια επιτυχία έναντι του ανταγωνισμού για την SpaceX.Αρχικά είχε ανακοινωθεί ότι οι δύο αστροναύτες θα επέστρεφαν στη Γη με σκάφος της Space X που πήγε τον Σεπτέμβριο στον ISS με δύο νέα μέλη πληρώματος και προμήθειες. Η επιστροφή είχε προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο όμως η NASA έκανε γνωστό ότι αποφασίστηκε η επιστροφή των δύο αστροναυτών με άλλο σκάφος της Space X που θα ξεκινήσει από τη Γη και το σκάφος αυτό δεν μπορεί να εκτοξευτεί τον Φεβρουάριο με την αμερικανική διαστημική υπηρεσία να αναφέρει ότι η εκτόξευση προορίζεται για τα τέλη Μαρτίου ή τον Απρίλιο.Η NASA λέει ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για την επιπλέον παραμονή των δύο αστροναυτών στον σταθμό τόσο από άποψη προμηθειών και συνθηκών παραμονής (φαγητό, νερό, οξυγόνο) όσο κυρίως της υγείας τους. Πρόσφατα κυκλοφόρησαν στα μίντια φωτογραφίες της Σάνι Γουίλιαμς όπου φαινόταν ιδιαίτερα αδυνατισμένη και γενικότερα με όψη που παρέπεμπε σε πιθανά προβλήματα υγείας με την NASA αλλά και την ίδια να διαψεύδουν ότι αντιμετωπίζει οποιοδήποτε πρόβλημα. Στο κέντρο της φωτογραφίας ποζάρουν οι δύο αστροναύτες της NASA που παραμένουν επ’ αόριστον στον ISS. πηγή φωτό. (NASA) https://www.naftemporiki.gr/techscience/1860911/synechizetai-to-thriler-me-toys-egklovismenoys-astronaytes-afoy-anavlithike-xana-i-epistrofi-toys-sti-gi/

Περισσότερα NASA Science, Tech θα πετάξει στη Σελήνη με το Future Firefly Flight Η NASA συνεχίζει να προωθεί την εκστρατεία της για να εξερευνήσει περισσότερο τη Σελήνη από ποτέ, απονέμοντας στην Firefly Aerospace $179 εκατομμύρια για να παραδώσει έξι πειράματα στη σεληνιακή επιφάνεια. Αυτή η τέταρτη παραγγελία εργασίας για το Firefly θα στοχεύει στην προσγείωση στους θόλους Gruithuisen στην κοντινή πλευρά της Σελήνης το 2028. Ως μέρος της ευρύτερης εκστρατείας Artemis του οργανισμού, το Firefly θα παραδώσει μια ομάδα επιστημονικών πειραμάτων και τεχνολογικών επιδείξεων στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας CLPS της NASA ή Commercial Lunar Payload Services, σε αυτούς τους σεληνιακούς θόλους, μια περιοχή αρχαίων ροών λάβας, για την καλύτερη κατανόηση των πλανητικών διεργασιών και της εξέλιξης . Μέσω του CLPS, η NASA προωθεί την κατανόησή μας για το περιβάλλον της Σελήνης και βοηθά στην προετοιμασία για μελλοντικές ανθρώπινες αποστολές στη σεληνιακή επιφάνεια, ως μέρος της προσέγγισης εξερεύνησης της Σελήνης στον Άρη του οργανισμού. «Η πρωτοβουλία CLPS πραγματοποιεί επιστημονικές και τεχνικές μελέτες των ΗΠΑ στην επιφάνεια της Σελήνης από εξερευνητές ρομπότ. Καθώς η NASA προετοιμάζεται για μελλοντική ανθρώπινη εξερεύνηση της Σελήνης, η πρωτοβουλία CLPS συνεχίζει να υποστηρίζει μια αναπτυσσόμενη σεληνιακή οικονομία με αμερικανικές εταιρείες», δήλωσε ο Joel Kearns, αναπληρωτής αναπληρωτής διαχειριστής για την εξερεύνηση, Διεύθυνση Αποστολής Επιστήμης, Κεντρικά Γραφεία της NASA στην Ουάσιγκτον. «Η κατανόηση του σχηματισμού των Θόλων Gruithuisen, καθώς και των αρχαίων ροών λάβας που περιβάλλουν την τοποθεσία προσγείωσης, θα βοηθήσει τις ΗΠΑ να απαντήσουν σε σημαντικές ερωτήσεις σχετικά με τη σεληνιακή επιφάνεια. Η πρώτη σεληνιακή παράδοση του Firefly έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει όχι νωρίτερα από τα μέσα Ιανουαρίου 2025 και θα προσγειωθεί κοντά σε ένα ηφαιστειακό χαρακτηριστικό που ονομάζεται Mons Latreille εντός του Mare Crisium, στο βορειοανατολικό τεταρτημόριο της κοντινής πλευράς της Σελήνης. Η δεύτερη σεληνιακή αποστολή του Firefly περιλαμβάνει δύο εντολές εργασιών: μια πτώση δορυφόρου σε σεληνιακή τροχιά σε συνδυασμό με μια παράδοση στη σεληνιακή επιφάνεια στην μακρινή πλευρά και μια παράδοση μιας σεληνιακής τροχιακής πηγής βαθμονόμησης, προγραμματισμένη το 2026. Αυτή η νέα παράδοση το 2028 θα στείλει ωφέλιμα φορτία στο Gruithuisen Domes και στο κοντινό Sinus Viscositatus. Οι θόλοι Gruithuisen εδώ και καιρό υποπτευόταν ότι σχηματίστηκαν από ένα μάγμα πλούσιο σε πυρίτιο, παρόμοιο σε σύνθεση με το γρανίτη. Τα γρανιτικά πετρώματα σχηματίζονται εύκολα στη Γη λόγω των τεκτονικών πλακών και των ωκεανών του νερού. Η Σελήνη στερείται αυτών των βασικών συστατικών, επομένως οι σεληνιακούς επιστήμονες έχουν μείνει να αναρωτιούνται πώς σχηματίστηκαν και εξελίχθηκαν αυτοί οι θόλοι με την πάροδο του χρόνου. Για πρώτη φορά, ως μέρος αυτής της εντολής εργασίας, η NASA έχει επίσης συνάψει σύμβαση για την παροχή «κινητικότητας» ή περιπλάνησης για ορισμένα από τα επιστημονικά όργανα στη σεληνιακή επιφάνεια μετά την προσγείωση. Αυτό θα επιτρέψει νέους τύπους επιστημονικών ερευνών των ΗΠΑ από το CLPS.«Το Firefly θα παραδώσει έξι όργανα για την κατανόηση του τόπου προσγείωσης και της γύρω περιοχής», δήλωσε ο Chris Culbert, διευθυντής της πρωτοβουλίας CLPS στο Διαστημικό Κέντρο Johnson της NASA στο Χιούστον. «Αυτά τα όργανα θα μελετήσουν τις γεωλογικές διεργασίες και τον σεληνιακό ρεγολίθιο, θα δοκιμάσουν ηλιακά κύτταρα και θα χαρακτηρίσουν το περιβάλλον ακτινοβολίας νετρονίων, παρέχοντας ανεκτίμητες πληροφορίες καθώς η NASA εργάζεται για να δημιουργήσει μια μακροπρόθεσμη παρουσία στη Σελήνη».Τα όργανα, που συλλογικά αναμένεται να είναι περίπου 215 λίβρες (97 κιλά) σε μάζα, περιλαμβάνουν: Το Lunar Vulkan Imaging and Spectroscopy Explorer, το οποίο αποτελείται από δύο ακίνητα και τρία κινητά όργανα, θα μελετήσει πετρώματα και ριγόλιθους στην κορυφή ενός από τους θόλους για να προσδιορίσει την προέλευσή τους και να κατανοήσει καλύτερα τις γεωλογικές διεργασίες των πρώιμων πλανητικών σωμάτων. Ο κύριος ερευνητής είναι η Δρ. Kerri Donaldson Hanna του Πανεπιστημίου της Κεντρικής Φλόριντα στο Ορλάντο. Το Heimdall είναι ένα ευέλικτο σύστημα κάμερας που θα χρησιμοποιηθεί για τη λήψη φωτογραφιών του σημείου προσγείωσης από πάνω από τον ορίζοντα στο έδαφος ακριβώς κάτω από το σκάφος. Ο κύριος ερευνητής είναι ο Δρ. R. Aileen Yingst του Planetary Science Institute, Tucson, Αριζόνα. Το Sample Acquisition, Morphology Filtering και Probing of Lunar Regolith είναι ένας ρομποτικός βραχίονας που θα συλλέγει δείγματα του σεληνιακού ρεγόλιθου και θα χρησιμοποιεί μια ρομποτική σέσουλα για να φιλτράρει και να απομονώνει σωματίδια διαφορετικών μεγεθών. Η τεχνολογία δειγματοληψίας θα χρησιμοποιεί ένα εφεδρικό πτήσης από το έργο Mars Exploration Rover. Ο κύριος ερευνητής είναι ο Sean Dougherty της Maxar Technologies, Westminster, Colorado. Οι ραδιοπαρατηρήσεις χαμηλής συχνότητας από την κοντινή σεληνιακή επιφάνεια έχουν σχεδιαστεί για να παρατηρούν το επιφανειακό περιβάλλον της Σελήνης σε ραδιοσυχνότητες, για να προσδιορίσουν εάν η φυσική και η ανθρώπινη δραστηριότητα κοντά στην επιφάνεια παρεμβαίνει στην επιστήμη. Το έργο διευθύνεται από τον Natchimuthuk Gopalswamy του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Greenbelt του Μέριλαντ. Το Photovoltaic Investigation on the Lunar Surface θα μεταφέρει ένα σύνολο από τις πιο πρόσφατες ηλιακές κυψέλες για μια τεχνολογική επίδειξη μετατροπής ισχύος φωτός σε ηλεκτρική ενέργεια για μελλοντικές αποστολές. Το πείραμα θα συλλέξει επίσης δεδομένα για το περιβάλλον ηλεκτρικής φόρτισης της σεληνιακής επιφάνειας χρησιμοποιώντας μια μικρή σειρά ηλιακών κυψελών. Ο κύριος ερευνητής είναι ο Jeremiah McNatt από το Ερευνητικό Κέντρο Glenn της NASA στο Κλίβελαντ.Οι μετρήσεις νετρονίων στη σεληνιακή επιφάνεια είναι ένα φασματόμετρο νετρονίων που θα χαρακτηρίζει το περιβάλλον ακτινοβολίας νετρονίων της επιφάνειας, θα παρακολουθεί το υδρογόνο και θα παρέχει περιορισμούς στη στοιχειακή σύνθεση. Ο κύριος ερευνητής είναι η Δρ Χάιντι Χάβιλαντ του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Μάρσαλ της NASA στο Χάντσβιλ της Αλαμπάμα. Μέσω της πρωτοβουλίας CLPS, η NASA αγοράζει υπηρεσίες προσγείωσης και επιφανειακών επιχειρήσεων από αμερικανικές εταιρείες. Ο οργανισμός χρησιμοποιεί το CLPS για να στείλει επιστημονικά όργανα και τεχνολογικές επιδείξεις για την προώθηση των δυνατοτήτων για την επιστήμη, την εξερεύνηση ή την εμπορική ανάπτυξη της Σελήνης. Υποστηρίζοντας έναν ισχυρό ρυθμό σεληνιακών παραδόσεων, η NASA θα συνεχίσει να επιτρέπει μια αναπτυσσόμενη σεληνιακή οικονομία, αξιοποιώντας παράλληλα την επιχειρηματική καινοτομία της εμπορικής διαστημικής βιομηχανίας. Δύο επερχόμενες πτήσεις CLPS που έχουν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν στις αρχές του 2025 θα παραδώσουν ωφέλιμα φορτία της NASA στην κοντινή και νότια πολική περιοχή της Σελήνης, αντίστοιχα. Μάθετε περισσότερα για το CLPS και το Artemis στο: https://www.nasa.gov/clps

Μαύρη τρύπα στο πρώιμο σύμπαν παίρνει έναν… υπνάκο μετά από λουκούλειο «γεύμα» Όταν οι μαύρες τρύπες «κοιμούνται», είναι πολύ λιγότερο φωτεινές, γεγονός που καθιστά δυσκολότερο τον εντοπισμό τους. Παρά την αδράνειά της, η συγκεκριμένη μαύρη τρύπα εντοπίστηκε, λόγω του τεράστιου μεγέθους της.Μια τεράστια μαύρη τρύπα στο πρώιμο σύμπαν εντοπίστηκε από διεθνή ομάδα αστρονόμων να… κοιμάται, έπειτα από χορταστικό φαγητό.Οι ερευνητές, με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb για να εντοπίσουν αυτή τη μαύρη τρύπα στο πρώιμο σύμπαν, που χρονολογείται μόλις 800 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη.Η μαύρη τρύπα είναι μία από τις πιο ογκώδεις που έχουν ανακαλυφθεί σε αυτό το σημείο ανάπτυξης του σύμπαντος: η μάζα της είναι 400 εκατομμύρια φορές η μάζα του Ήλιου μας και αποτελεί περίπου το 40% της συνολικής μάζας του γαλαξία, στον οποίο βρίσκεται. Ωστόσο, παρά το γιγάντιο μέγεθός της, αυτή η μαύρη τρύπα «τρώει» το αέριο που χρειάζεται για να αναπτυχθεί με πολύ χαμηλό ρυθμό, περίπου 100 φορές κάτω από το θεωρητικό μέγιστο όριό της, οπότε είναι ουσιαστικά αδρανής.Αυτό το εύρημα της υπερμεγέθους μαύρης τρύπας τόσο νωρίς στην εξέλιξη του σύμπαντος, η οποία όμως δεν μεγαλώνει, θέτει σε αμφισβήτηση τα υπάρχοντα μοντέλα για το πώς αναπτύσσονται οι μαύρες τρύπες. Στη δημοσίευση της έρευνας στο περιοδικό Nature, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι οι μαύρες τρύπες περνούν σύντομες περιόδους εξαιρετικά γρήγορης ανάπτυξης και στη συνέχεια μεγάλες περιόδους αδράνειας.Όταν οι μαύρες τρύπες «κοιμούνται», είναι πολύ λιγότερο φωτεινές, γεγονός που καθιστά δυσκολότερο τον εντοπισμό τους. Παρά την αδράνειά της, η συγκεκριμένη μαύρη τρύπα εντοπίστηκε, λόγω του τεράστιου μεγέθους της.Σύμφωνα με τα καθιερωμένα μοντέλα, οι μαύρες τρύπες σχηματίζονται από τα υπολείμματα νεκρών αστέρων και συσσωρεύουν ύλη μέχρι ένα προβλεπόμενο όριο (όριο Eddington). Ωστόσο, το τεράστιο μέγεθος αυτής της μαύρης τρύπας υποδηλώνει ότι τα καθιερωμένα μοντέλα μπορεί να μην εξηγούν επαρκώς πώς σχηματίζονται και μεγαλώνουν τέτοιες μαύρες τρύπες. «Είναι πιθανό οι μαύρες τρύπες να γεννιούνται μεγάλες, γεγονός που θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί το James Webb εντόπισε τεράστιες μαύρες τρύπες στο πρώιμο σύμπαν. Άλλη πιθανότητα είναι ότι περνούν περιόδους υπερδραστηριότητας, ακολουθούμενες από μεγάλες περιόδους αδράνειας», δηλώνει ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, ο καθηγητής Ρομπέρτο Μαϊολίνο, από το Ινστιτούτο Κοσμολογίας Kavli του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ.Οι ερευνητές διεξήγαν προσομοιώσεις σε υπολογιστές για να μοντελοποιήσουν πώς αυτή η αδρανής μαύρη τρύπα θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε τόσο μεγάλο μέγεθος τόσο νωρίς στο σύμπαν. Διαπίστωσαν ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι οι μαύρες τρύπες μπορούν να υπερβούν το όριο Eddington για σύντομες περιόδους, κατά τη διάρκεια των οποίων μεγαλώνουν πολύ γρήγορα, ακολουθούμενες από μεγάλες περιόδους αδράνειας. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι μαύρες τρύπες, όπως αυτή, πιθανότατα τρώνε για πέντε έως δέκα εκατομμύρια χρόνια και κοιμούνται για περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια. https://www.kathimerini.gr/life/science/563381680/mayri-trypa-sto-proimo-sympan-pairnei-enan-ypnako-meta-apo-loykoyleio-geyma/

Εντοπίστηκε το πρώτο άστρο που έχει… λόξιγκα. Πρόκειται για ένα σπάνιο φαινόμενο που παρατηρείται απευθείας για πρώτη φορά. Ομάδα αστρονόμων εντόπισε ένα γιγάντιο άστρο που όπως λένε παρουσιάζει συμπτώματα… λόξιγκα. Πρόκειται για ένα σπάνιο φαινόμενο ονομάζεται αστάθεια παλμικού ζεύγους (PPI), στην οποία τα τεράστια αστέρια αναπτύσσουν πολύ θερμούς πυρήνες που συστέλλονται και διαστέλλονται γρήγορα τα τελευταία χρόνια ή ημέρες της ζωής τους.Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει μόνο σε εξαιρετικά μεγάλα αστέρια μεταξύ 60 και 150 φορές τη μάζα του Ήλιου. Ενώ προηγουμένως το φαινόμενο είχε προβλεφθεί θεωρητικά αυτή είναι η πρώτη φορά που παρατηρήθηκε στην πράξη.Οι ερευνητές είπαν ότι η επιβεβαίωση των αστεριών με «λόξιγκα» είναι ένα σημαντικό βήμα για την κατανόηση του πώς λειτουργούν τα μεγάλα άστρα και πώς έχουν διαμορφώσει το Σύμπαν. Κάθε φορά που το αστέρι πάλλεται εκτοξεύει ύλη απογυμνώνοντας έτσι τον πυρήνα. Η ύλη αυτή μπορεί να συγκρουστεί μεταξύ της δημιουργώντας έντονες εκρήξεις φωτός.Η Δρ. Σάρλοτ Άνγκους από το Κέντρο Αστροφυσικών Ερευνών (ARC) στο Queen’s University του Καναδά επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας είπε ότι οι συγκρούσεις αυτές είναι πολύ πιο αχνές από μια έκρηξη σουπερνόβα η οποία προκαλείται κατά την κατάρρευση αυτών των τεράστιων άστρων κάτι που σημαίνει ότι προηγουμένως δεν ήταν δυνατό να επιβεβαιωθεί η θεωρία. Καλλιτεχνιική απεικόνιση του άστρου με τον λόξιγκα, πηγή φωτό ((Gemini Observatory/NSF/AURA/ illustration by Joy Pollard/PA Wire)