Δροσος Γεωργιος

Οι αρχαιότεροι καφέ νάνοι του Γαλαξία. Υπάρχει μια κατηγορία κοσμικών σωμάτων που οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν ως «αποτυχημένα άστρα». Πρόκειται για τους λεγόμενους «καφέ νάνους» που είναι σώματα τα οποία σύμφωνα με τους ειδικούς βρίσκονται σε μια ενδιάμεση κατάσταση ανάμεσα σε ένα συμβατικό άστρο και έναν πλανήτη. Αστρονόμοι στη Βρετανία εντόπισαν δύο καφέ νάνους στον γαλαξία μας οι οποίοι είναι οι αρχαιότεροι καφέ νάνοι που έχουν εντοπιστεί σε αυτόν. Ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής τον καθηγητή Ντέιβιντ Πίνφιλντ του Πανεπιστημίου του Χερτφορντσάιρ εντόπισε τους δύο καφέ νάνους μελετώντας δεδομένα που έχει καταγράψει τη διετία 2010-2011 το διαστημικό παρατηρητήριο WISE. Στη συνέχεια χρησιμοποίησαν διάφορα επίγεια τηλεσκόπια και επιβεβαίωσαν την παρουσία των δύο καφέ νάνων. Ο ένας εξ αυτών βρίσκεται στον αστερισμό των Ιχθύων και ο άλλος στον αστερισμό της Υδρας. Οι ερευνητές τους έδωσαν τις κωδικές ονομασίες WISE 0013+0634 και WISE 0833+0052. Από τη μελέτη που έκαναν σε αυτούς και ειδικότερα από την ανάλυση του υπέρυθρου φωτός τους υπολόγισαν την ηλικία τους στα δέκα δισ. έτη. Οι ερευνητές κατάφεραν να υπολογίσουν και τη θερμοκρασία που επικρατεί στους δύο πανάρχαιους καφέ νάνους η οποία κυμαίνεται ανάμεσα στους 250-600 βαθμούς Κελσίου. Οι δύο καφέ νάνοι δεν είναι όμως και από τα αρχαιότερα σώματα στον Γαλαξία αφού έχει διαπιστωθεί ότι ο γαλαξίας μας είναι από τους πρώτους που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν και έχει ηλικία πέριξ των 13 δισ. ετών. Οι επιστήμονες εκτιμούν επίσης ότι δεν χρειάστηκαν περισσότερα από 200 εκατομμύρια έτη μετά τη γέννηση του γαλαξία μας για αρχίσουν να κάνουν την εμφάνιση τους τα πρώτα άστρα. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=541341

Διακοπή της λειτουργίας του Curiosity. Οι ειδικοί της ΝΑΣΑ διέκοψαν τη λειτουργία του οχήματος του Άρη Curiosity, που προσεδαφίστηκε στον Κόκκινο πλανήτη τον Αύγουστο του 2012, εξαιτίας ανώμαλων διακυμάνσεων στο δίκτυο του, που οφείλονται, πιθανόν, σε διαρροή ηλεκτρικού ρεύματος. Οι ειδικοί της ΝΑΣΑ διαβεβαιώνουν ότι το ρόβερ είναι πανέτοιμο να συνεχίσει το έργο του και όλα τα μέτρα έχουν ληφθεί μόνο για λόγους προφύλαξης. Ωστόσο αυτό μειώνει τη σταθερότητα της συσκευής έναντι τυχόν μελλοντικών προβλημάτων. Κατά τη διάρκεια των προσεχών ημερών οι επιστήμονες προγραμματίζουν να εξακριβώσουν τους λόγους της διαρροής. http://greek.ruvr.ru/news/2013_11_21/251585563/

Χρόνια πολλά, Διεθνή Διαστημικέ Σταθμέ Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός γιορτάζει τα γενέθλιά του σήμερα(20/11/2013), 15 χρόνια μετά την εκτόξευση της πρώτης του μονάδας το 1998. Ο Διαστημικός Σταθμός είναι το μεγαλύτερο συνεταιριστικό έργο που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στο χώρο της επιστήμης, με τη συμμετοχή των NASΑ, ESA, Roskosmos, της Καναδικής Υπηρεσίας Διαστήματος και της Ιαπωνικής Αεροδιαστημικής Υπηρεσίας εξερεύνησης. Στις 20 Νοεμβρίου 1998 ο ρωσικός πύραυλος Proton απογειώθηκε από το διαστημικό κέντρο της Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν μεταφέροντας τη Zarya, την πρώτη μονάδα του Σταθμού. Τρεις εβδομάδες αργότερα, στις 4 Δεκεμβρίου, το Διαστημικό Λεωφορείο παρέδωσε τη Unity, τη δεύτερη μονάδα του Σταθμού, η οποία ενώθηκε με τη Zarya στις 6 Δεκεμβρίου. Το πρώτο πλήρωμα που έζησε στο σταθμό, το Expedition 1, έφτασε στις 2 Νοεμβρίου 2000. Από τότε, ο Σταθμός είναι συνεχώς κατειλημμένος εδώ και 13 χρόνια, η μεγαλύτερη συνεχής ανθρώπινη παρουσία στο διάστημα και το μόνο μόνιμο εργαστήριο σε συνθήκες μη βαρύτητας. Ο Σταθμός μεγάλωσε με την προσθήκη της μονάδας Harmony που κατασκευάστηκε στην Ιταλία, το 2007, το εργαστήριο Columbus της ESA και το ιαπωνικό εργαστήριό Kibo το 2008. Από τότε που το Columbus συνδέθηκε στον Σταθμό σχεδόν πριν από έξι χρόνια, έχουν διεξαχθεί συνολικά 110 πειράματα των οποίων ηγείται η ESA με περίπου 500 επιστήμονες, που εκτείνονται από τη φυσική των ρευστών, στην επιστήμη των υλικών, την φυσική ακτινοβολίας, τον Ήλιο, το ανθρώπινο σώμα, τη βιολογία και την αστροβιολογία. Ο Σταθμός είναι κάτι περισσότερο από ένα εργαστήριο και παρατηρητήριο - είναι επίσης ένα διεθνές λιμάνι, ένας χώρος υποδοχής διαστημόπλοιων όπως τα Ρωσικά Soyuz και Progress, τα ιαπωνικά εμπορικά σκάφη του HTV, όπως το Dragon και το Cygnus και τα ευρωπαϊκά αυτόματα οχήματα μεταφοράς (ATVs). Η ESA έχει στείλει τέσσερα ATVs γεμάτα με προμήθειες και πειράματα για να προσδεθεί με το Διαστημικό Σταθμό. Το πέμπτο, το Georges Lemaictre, έχει προγραμματιστεί για απογείωση το επόμενο έτος. Συμπεριλαμβανομένου του τρέχοντος πληρώματος Expedition 38, 211 άνθρωποι έχουν επισκεφθεί και εργαστεί στο Σταθμό σε περισσότερες από 352 επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις. Ευρωπαίοι αστροναύτες από την Ιταλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Ισπανία και την Σουηδία ενώθηκαν με Ρώσους, Αμερικανούς, Καναδούς, Ιάπωνες και άλλους για να επεκτείνουν τα σύνορα της ανθρώπινης εξερεύνησης. Ο Σταθμός προσφέρει ένα πλήρες τροχιακό εργαστήριο έρευνας και τεχνολογίας, και χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των συστημάτων και επιχειρήσεων για τη μελλοντική εξερεύνηση του διαστήματος. Οι δραστηριότητες αυτές βελτιώνουν τη ποιότητα ζωής στη Γη επεκτείνοντας την επιστημονική γνώση μας, μέσα από την έρευνα που γίνεται "έξω από αυτόν τον κόσμο". Γιορτάστε τα γενέθλια του Διαστημικού Σταθμού με την ESA και τους διαστημικούς οργανισμούς των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και του Καναδά, τουιτάροντας χρησιμοποιώντας το hashtag #ISS15. Πείτε μας τι σημαίνει για εσάς ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός - η επιστήμη του, η τεχνολογία και οι αστροναύτες. Μπορείτε να κάνετε post τις φωτογραφίες σας, τα σχόλιά σας ή ακόμα και ποιήματα και έργα ζωγραφικής και να πάρετε μέρος στους εορτασμούς στην σελίδα Google+ community page: ISS15 – join the worldwide wave. «Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός θα παραμείνει σε τροχιά τουλάχιστον μέχρι το 2020, καθώς διαθέτει εξαιρετικούς πόρους. Ήδη είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε πως οι διαπλανητικές πτήσεις – το επόμενο βήμα στην εξερεύνηση του διαστήματος – θα πραγματοποιηθούν με βάση την εμπειρία που αποκτήθηκε στο ΔΔΣ», όπως δηλώνει στο ITAR TASS o επικεφαλής του Διαστημικού Κέντρου Εκπαίδευσης «Gagarin», κοσμοναύτης Σεργκέι Κρικαλιόφ. Είναι ορατός από τη Γη δια γυμνού οφθαλμού, με την απόστασή του από την επιφάνειά της να κυμαίνεται μεταξύ 319,6 και 346,9 χιλιομέτρων, ενώ έχει διανύσει 3.500 εκατομμύρια χιλιόμετρα, περιστρεφόμενος γύρω από τη Γη. Η συνεισφορά του ΔΔΣ στην επιστήμη αλλά και στην ανθρωπότητα είναι μεγάλη, καθώς οι φωτογραφίες που έχουν ληφθεί από κει, έχουν βοηθήσει στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών αλλά και σε γεωργικές εργασίες, ενώ τα τα εκπαιδευτικά προγράμματα έχουν εμπνεύσει τους μελλοντικούς επιστήμονες, μηχανικούς και εξερευνητές του διαστήματος. «Δεν πρόκειται για διαστημική κούρσα... Μοιραζόμαστε τη γνώση και τις εμπειρία μας και βοηθάμε ο ένας τον άλλον» «Χάρη στη διεθνή συνεργασία, καταφέραμε να ξεπεράσουμε κάποιες πολύ δύσκολες στιγμές, όπως για παράδειγμα όταν οι κοσμοναύτες της NASA αντιμετώπιζαν προβλήματα με το σύστημα υποστήριξης ζωής. Τους βοηθήσαμε όπως επίσης κι οι ξένοι συνάδελφοί μας μας έχουν βοηθήσει σε κρίσιμες στιγμές» λέει ο Κρικαλιόφ. Στα 15 χρόνια λειτουργίας του ο ΔΔΣ έχει αναπτυχθεί με ταχείς ρυθμούς. με ταχείς ρυθμούς. «Ξεκινήσαμε με ένα μικρό σταθμό, αλλά με τη διεθνή συνεργασία ο ΔΔΣ έχει επεκταθεί σημαντικά. Μέχρι πρότινος στον Σταθμό μπορούσαν να συνυπάρχουν ταυτόχρονα μόνο δύο ή τρία άτομα, ενώ τώρα φτάνουμε ακόμη και τους εννέα κοσμοναύτες! Δεν πρόκειται για ανταγωνισμό αλλά για μια τεράστια ανταλλαγή εμπειριών. Δεν υπάρχει καμία διαστημική κούρσα... Στον ΔΔΣ δουλεύουν αστροναύτες από όλον τον κόσμο και μοιράζονται κοινές, μοναδικές εμπειρίες. Ο ΔΔΣ θα συνεχίζει να ζει για πολλά χρόνια ακόμα, προσφέροντας στην επιστήμη και την ανθρωπότητα πολύτιμες πληροφορίες» καταλήγει ο ρώσος κοσμοναύτης. http://rbth.gr/news/2013/11/20/genethleia_me_15_kerakia_gia_ton_diethni_diastimiko_stathmo_26627.html http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Chrhonia_pollha_Diethnhe_Diastemikhe_Stathmhe ISS λεύκωμα. Από την εκτόξευση της πρώτης μονάδας Zarya το 1998, ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός έχει αυξηθεί στο μέγεθος ενός γηπέδου ποδοσφαίρου, με τρία εργαστήρια, ένα γυμναστήριο και ένα παρατηρητήριο. Η πρώτη αμερικανική μονάδα, Unity, συνδέθηκε με τη Zarya τρεις εβδομάδες αργότερα, ενώ ακολούθησε η δεύτερη ρωσική μονάδα, Zvezda, το 2000. Το πρώτο πλήρωμα που ξεκίνησε τη διαρκή κατάληψη του Σταθμού, το Expedition - 1, έφτασε το 2000. Δύο δικτυώματα είχαν εγκατασταθεί το 2000 για να κρατήσουν τα μεγάλα ηλιακά φτερά που είναι χαρακτηριστικά του τροχιακού φυλακίου. Το αμερικανικό εργαστήριο Destiny έφτασε το 2001. Από το 2002 έως το 2007 εγκαταστάθηκαν τα ηλιακά φτερά που συνδέουν τους κόμβους και τα λιμάνια πρόσδεσης. Δύο εργαστηριακές μονάδες έφθασαν το 2008: η Columbus της ESA και η Kibo της Ιαπωνίας. Το παρατηρητήριο Cupola εγκαταστάθηκε το 2010. Ο Σταθμός είναι ένα πλήρες τροχιακό εργαστήριο έρευνας και τεχνολογίας, και χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των συστημάτων και των επιχειρήσεων για τη μελλοντική εξερεύνηση του διαστήματος. Οι δραστηριότητες αυτές συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής στη Γη με την αύξηση της επιστημονικής γνώσης μας, μέσα από την έρευνα "έξω από αυτόν τον κόσμο". http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Highlights/ISS_lehukoma Where is the International Space Station? http://www.esa.int/Our_Activities/Human_Spaceflight/International_Space_Station/Where_is_the_International_Space_Station Βίντεο.

«Συντριβάνια» αερίων εκτοξευόνται από τον Γαλαξία μας. Μια φωτογραφία ενός εντυπωσιακού κοσμικού φαινομένου έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Σε αυτή διακρίνονται δέσμες αερίων που αποτελούνται από υψηλής ενέργειας σωματίδια να βγαίνουν με μεγάλη ταχύτητα έξω από τον γαλαξία μας. Πρόκειται για αέρια που εκτοξεύονται σαν πίδακες που πηγάζουν από κάποιο κοσμικό συντριβάνι. Στην πραγματικότητα τα αέρια εκτοξεύονται από τον Τοξότη Α*, την γιγάντια μελανή οπή στο κέντρο του Γαλαξία. Η φωτογραφία των αερίων που εγκαταλείπουν τον γαλαξία μας αποτελεί σύνθεση εικόνων που έχουν καταγράψει το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra και η συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων VLA στο Νέο Μεξικό στις ΗΠΑ. Πριν από λίγο καιρό οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ο Τοξότης Α* δεν «καταβροχθίζει» υλικά με τον ρυθμό που θα αναμενόταν αλλά αντιθέτως τα «φτύνει» εκτοξεύοντάς τα, μάλλον επειδή είναι πολύ καυτά. Η ανακάλυψη, η οποία εξηγεί γιατί η «δική μας» μαύρη τρύπα έχει τόσο χαμηλή ακτινοβολία σε σχέση με άλλες, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την κατανόηση των μελανών οπών από τους επιστήμονες. Υποδηλώνει επίσης ότι ίσως αυτή η συμπεριφορά του Τοξότη Α* εμποδίζει τη γέννηση νέων άστρων στο κέντρο του Γαλαξία. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=541244[/b]

Ανακαλύφθηκε στη Σαχάρα μετεωρίτης από τον Αρη, ηλικίας 4,4 δισ. ετών. Ένας βράχος που ανακαλύφθηκε από Βεδουίνους στην έρημο Σαχάρα, στη βορειοδυτική Αφρική, είναι κατά πάσα πιθανότητα ο αρχαιότερος μετεωρίτης με προέλευση τον Άρη, καθώς μια σειρά από τεστ εκτιμούν την ηλικία του σε 4,4 δισεκατομμύρια χρόνια. Μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί περίπου 100 αρειανοί μετεωρίτες στη Γη, αλλά σχεδόν όλοι είναι κατά πολύ νεότεροι, καθώς έχουν ηλικία 150 έως 600 εκατ. ετών. Ο γυαλιστερός και μαυριδερός μετεωρίτης, με την επίσημη ονομασία NWA 7533 και με το παρατσούκλι «Μαύρη Ομορφιά», θα πρέπει να σχηματίσθηκε, όταν ο «κόκκινος πλανήτης» βρισκόταν ακόμα στα «σπάργανα» και είχε ηλικία μόλις 100 εκατ. ετών, σε μια περίοδο μεγάλης ηφαιστειακής δραστηριότητας και γεωλογικών αναταραχών. Η εκτίμηση της ηλικίας του έγινε με την τεχνική της χρονολόγησης των κρυστάλλων ζιρκονίου στο εσωτερικό του. Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και τη Γαλλία, με επικεφαλής τον καθηγητή Μουνίρ Χουμαγιάν του Τμήματος Γεωεπιστημών του πολιτειακού πανεπιστημίου της Φλόριντα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με το BBC και το Space.com, ανακοίνωσαν πως ο μετεωρίτης σχεδόν σίγουρα προέρχεται από τα νότια υψίπεδα του Άρη, μια περιοχή του νοτίου ημισφαιρίου γεμάτη κρατήρες πρόσκρουσης από πτώση αστεροειδών και κομητών. Από τέτοιες προσκρούσεις, κομμάτια του Άρη εκτινάζονται στο διάστημα και κάποιο από αυτό μπορεί να καταλήξει στον δικό μας πλανήτη. Οι επιστήμονες σχεδιάζουν πλέον να αναλύσουν διεξοδικά τον πανάρχαιο μετεωρίτη για την εύρεση τυχόν ενδείξεων απολιθωμένων αρειανών μορφών ζωής. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=63922316

15 χρόνια έκλεισε σήμερα ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός. Το 1998 μεταφέρθηκε σε τροχιά το πρώτο μέρος του ΔΔΣ, το ρωσικό μέρος «Ζαριά», το ίδιο έτος σε αυτό συνδέθηκε το αμερικανικό «Γιούνιτι». Σήμερα ο ΔΔΣ είναι ένα έργο, στο οποίο συμμετέχουν 15 κράτη. Εκτός από τη Ρωσία και τις ΗΠΑ, είναι 10 χώρες της Ευρώπης, όπως επίσης ο Καναδάς, η Βραζιλία και η Ιαπωνία. http://greek.ruvr.ru/news/2013_11_20/250920703/ Οι ΗΠΑ εκτόξευσαν πύραυλο με 29 μικρούς δορυφόρους. Από το αμερικανικό κοσμοδρόμιο Ουόλοπς στην πολιτεία Βιρτζίνια εκτοξεύθηκε ο πύραυλος «Μινόταυρος 1» με 29 μικρούς δορυφόρους διάφορων προορισμών. Η εκτόξευση προετοιμάστηκε από τη ΝΑSΑ σε συνεργασία με Αμερικανούς στρατιωτικούς. Σύμφωνα με εκπροσώπους της ΝΑSΑ, οι δορυφόροι που θα τεθούν σε τροχιά δεν ξεπερνούν το μέγεθος ενός τυπικού κουτιού για ταχυδρομικές αποστολές. Συγκεκριμένα, στόχος είναι ότι ο έλεγχος ενός από τους δορυφόρους που θα τεθούν σε τροχιά να πραγματοποιηθεί με τη χρήση ενός σμάρτφον που είναι συνδεδεμένο σε αυτόν. http://greek.ruvr.ru/news/2013_11_20/250924934/ Η Κίνα εκτόξευσε δορυφόρο τηλεπισκόπησης της Γης. Η Κίνα εκτόξευσε με επιτυχία στις 20 Νοεμβρίου του 2013 δορυφόρο τηλεπισκόπησης της Γης. Για την τοποθέτησή του δορυφόρου σε τροχιά χρησιμοποιήθηκε ο πύραυλος-φορέας Chángzhēng-4. Ο νέος δορυφόρος θα χρησιμοποιείται για την πραγματοποίηση διαφόρων επιστημονικών πειραμάτων, την παρακολούθηση της επιφάνειας της Γης και των σπαρτών, καθώς επίσης και για την πρόληψη των φυσικών καταστροφών. Ο δορυφόρος εκτοξευτηκε για 184η φορά από τον πύραυλο-φορέα της οικογένειας Chángzhēng. http://greek.ruvr.ru/news/2013_11_20/250945495/

Ελεύθερη πρόσβαση στα δορυφορικά δεδομένα Sentinel του Copernicus. Ελεύθερη και ανοικτή πρόσβαση στα δορυφορικά δεδομένα Sentinel θα χορηγηθεί για την επιχειρησιακή φάση του Copernicus (πρώην GMES). Η Ευρωπαϊκή Εξουσιοδοτημένη Δράση Copernicus για την πολιτική των δεδομένων και πληροφοριών θα τεθεί σε ισχύ τις επόμενες ημέρες. Ο νόμος αυτός θα παρέχει δωρεάν, πλήρη και ελεύθερη πρόσβαση στους χρήστες των περιβαλλοντικών δεδομένων από το πρόγραμμα Copernicus, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων από τους δορυφόρους Sentinel. Η απόφαση αυτή επιβεβαιώνει το εξής, που εγκρίθηκε πρόσφατα από τα Κράτη Μέλη της ESA - ως σημερινοί ιδιοκτήτες των δορυφόρων Sentinel - για την ελεύθερη χορήγηση και την ανοιχτή πρόσβαση στα δεδομένα Sentinel. Θα επιτρέψει τη μακροπρόθεσμη συνεχή πρόσβαση στα δεδομένα μέσα από την επιχειρησιακή φάση του Copernicus, υπό την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα δεδομένα αυτά θα βελτιώσουν δραματικά τη διαχείριση του περιβάλλοντος, θα βοηθήσουν στην κατανόηση και τη μετρίαση των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος και την ασφάλεια των πολιτών. Η ESA συντονίζει την απόκτηση και την παράδοση των δεδομένων μέσα από τη σειρά των δορυφόρων Sentinel, η πρώτη εκ των οποίων έχει οριστεί για την έναρξη του επόμενου έτους. Αυτή η κοινή προσέγγιση για την πολιτική των δεδομένων επιβεβαιώνει τη συνοχή μεταξύ της ΕΕ και της ESA στο πρόγραμμα Copernicus. Ανοίγει το δρόμο για την επιτυχή υιοθέτηση της επιχειρησιακής φάσης της διαστημικής συνιστώσας Copernicus, καθώς και τα πλήρη οικονομικά οφέλη που έρχονται από το πρόγραμμα Copernicus. Οι μελέτες δείχνουν ότι το Copernicus θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα οικονομικό όφελος περίπου € 30 δισ. και κατ’ ελάχιστο περίπου 50 000 νέες θέσεις εργασίας μέχρι το 2030. "Η ελεύθερη και ανοιχτή πολιτική των δεδομένων Sentinel θα είναι μια επανάσταση στη χρήση των δορυφορικών δεδομένων για εξειδικευμένους χρήστες, αλλά και για το ευρύ κοινό", δήλωσε ο Josef Aschbacher, προϊστάμενος του γραφείου Space Copernicus της ESA. "Θα δημιουργήσει καινοτόμες λύσεις, όπως είναι η παροχή πληροφοριών βασισμένων σε δορυφορικά δεδομένα σχετικά με την ποιότητα του αέρα ή του νερού, για όλους." http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Elehuthere_prhosvase_sta_doryphorikha_dedomhena_Sentinel_toy_Copernicus Ο κινούμενος βόρειος μαγνητικός πόλος και η αποστολή Swarm. Από τότε που εντοπίστηκε με ακρίβεια για πρώτη φορά το 1831, από τον Τζέιμς Ρος, στην καναδική Αρκτική, ο Μαγνητικός Βόρειος Πόλος δεν σταμάτησε να κινείται, και οι μετακινήσεις του επιταχύνονται απότομα μερικές φορές για άγνωστους ακόμη λόγους. Στη διάρκεια του 19ου αιώνα και έως το 1980, ο Μαγνητικός Βόρειος Πόλος κινείτο αρκετά αργά (λιγότερο από 10 χλμ. ετησίως) με κατεύθυνση τη Σιβηρία, αλλά η ταχύτητά του κατόπιν επιταχύνθηκε, αγγίζοντας τα 60 χλμ. ετησίως τη δεκαετία του 1990, για να σταθεροποιηθεί κατόπιν. Συνολικά από το 1831 έως το 2007 ο Μαγνητικός Βόρειος Πόλος διέσχισε περί τα 2.000 χλμ. με βορειοανατολική κατεύθυνση! Ο λόγος; Το γήινο μαγνητικό πεδίο, που η αποστολή Swarm αναμένεται να μετρήσει με τους τρεις δορυφόρους της, είναι ιδιαίτερα μεταβλητό, ταυτόχρονα στο διάστημα και στο χρόνο. Αντιστράφηκε μάλιστα επανειλημμένα στη διάρκεια της ιστορίας κατά τρόπο πολύ ακανόνιστο αλλά κατά μέσο όρο κάθε 200.000 χρόνια. Σήμερα, το γήινο μαγνητικό πεδίο μειώνεται με αρκετά ταχύ ρυθμό (έχασε σχεδόν το 6% της έντασής του σε διάστημα ενός αιώνα), αλλά παραμένει αρκετά υψηλότερο από αυτό που παρατηρείται πριν από μια αναστροφή, μια διαδικασία που χρειάζεται αρκετές χιλιάδες χρόνια. Αντίθετα με τους γεωγραφικούς πόλους, οι μαγνητικοί πόλοι του Βορρά και του Νότου –τα σημεία στη επιφάνεια της γης όπου αυτό το μαγνητικό πεδίο είναι ακριβώς κατακόρυφο– δεν βρίσκονται σε σημεία διαμετρικά αντίθετα της υδρογείου. Ο Μαγνητικός Βόρειος Πόλος βρίσκεται σήμερα σε γεωγραφικό πλάτος τουλάχιστον 85 μοιρών Βόρεια (σε σχέση με τον γεωγραφικό Βορρά), ενώ ο Μαγνητικός Νότιος Πόλος βρίσκεται σε γεωγραφικό πλάτος μόλις 65 μοιρών Νότια, ανοιχτά της γαλλικής βάσης Ντιμόν ντ’ Ιρβίλ στην Ανταρκτική. Καθώς οι γεωγραφικοί πόλοι είναι σταθεροί, είναι συνεπώς αναγκαίο να διορθώνουμε την κατεύθυνση που δίδεται από μια πυξίδα σημαδεύοντας πάνω στον Μαγνητικό Βόρειο Πόλο, καταγράφοντας την απόκλιση, δηλαδή την γωνία που σχηματίζεται ανάμεσα στον Μαγνητικό και τον Γεωγραφικό Πόλο. Αυτή η γωνία μεταβάλλεται όχι μόνο μέσα στο χρόνο αλλά και σύμφωνα με το μέρος όπου βρίσκεται καθώς το γήινο μαγνητικό πεδίο δεν είναι ομοιόμορφο. Για να προσανατολιστούμε επακριβώς με την πυξίδα –η οποία δεν χαλάει ποτέ, αντίθετα με ένα GPS — πρέπει να διαθέτουμε έναν αρκετά πρόσφατο χάρτη. Τα στοιχεία που θα συλλεχθούν από τους δορυφόρους της αποστολής Swarm θα χρησιμεύσουν για την επικαιροποίηση των χαρτών αυτών, που χρησιμοποιούνται κυρίως στην αεροπλοΐα και την ναυσιπλοΐα. Σχετικό βίντεο για την αποστολή SWARM. http://spaceinvideos.esa.int/Videos/2013/10/Swarm_ESA_s_magnetic_field_mission_VNR http://physicsgg.me/2013/11/19/%ce%bf-%ce%ba%ce%b9%ce%bd%ce%bf%cf%8d%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%bf%cf%82-%ce%b2%cf%8c%cf%81%ce%b5%ce%b9%ce%bf%cf%82-%ce%bc%ce%b1%ce%b3%ce%bd%ce%b7%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-%cf%80%cf%8c%ce%bb%ce%bf/

Σκοτεινά φωτόνια και σκοτεινή ύλη. Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε σήμερα, το Σύμπαν που παρατηρούμε γύρω μας (το ορατό Σύμπαν), αντιστοιχεί σε ένα 5% περίπου από ό,τι πιστεύουμε πως υπάρχει εκεί έξω, με το υπόλοιπο 95% να αντιστοιχεί στη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια οι οποίες αποκαλούνται σκοτεινές καθώς δε γνωρίζουμε τι είδους σωματίδια τις απαρτίζουν. Για τη μελέτη των «σκοτεινών» αυτών φαινομένων, και ειδικότερα της σκοτεινής ύλης, ορισμένοι επιστήμονες στρέφονται προς μία νέα κατεύθυνση και το σχεδιασμό ενός νέου πειράματος στο εργαστήριο Jefferson στις ΗΠΑ. https://www.jlab.org/ Γνωρίζουμε πως το φως απαρτίζεται από φωτόνια, τα οποία αλληλεπιδρούν με την ορατή ύλη, αλλά δεν έχουν καμία αλληλεπίδραση με τη σκοτεινή ύλη. Υπάρχει όμως περίπτωση να υπάρχει ένα «σκοτεινό» αντίστοιχο του φωτονίου, το οποίο να αλληλεπιδρά με το σκοτεινό κόσμο; Την απάντηση στο παραπάνω ερώτημα θα προσπαθήσει να δώσει μια συνεργασία φυσικών, που ονομάζεται DarkLight. «Ένα τέτοιο σωματίδιο προϋποθέτει την ύπαρξη σωματιδίων σκοτεινής ύλης τα οποία θα πρέπει μέσω κάποιου μηχανισμού να αλληλεπιδράσουν με τα συνηθισμένα σωματίδια», εξηγεί ο καθηγητής του ΜΙΤ Ρίτσαρντ Μίλνερ, εκπρόσωπος της συνεργασίας DarkLight. «Τα σκοτεινά φωτόνια που προτείνουμε κάνουν ακριβώς αυτό», καταλήγει. Σύμφωνα με τη θεωρία που προτείνει η ομάδα DarkLight, το σκοτεινό φωτόνιο μοιάζει πολύ με το γνωστό μας φωτόνιο, όμως έχει μάζα, και γι’ αυτό πολλές φορές αποκαλείται και βαρύ φωτόνιο ή ακόμη και σωματίδιο Α’. Υπό συνθήκες, υποστηρίζουν οι φυσικοί σωματίδιο Α’ θα αλληλεπιδρά και με τη συνήθη ύλη, ενώ ο καθηγητής Μίλνερ τονίζει πως ίσως να έχουν ήδη υπάρξει ενδείξεις για την ύπαρξή του σε πειράματα σωματιδιακής φυσικής που έχουν γίνει στο παρελθόν. Ένα από τα πειράματα αυτά είναι το πείραμα Muon g-2, το οποίο έλαβε χώρα το 2001 στο εργαστήριο Brookhaven στις ΗΠΑ, με σκοπό τη μέτρηση ορισμένων ιδιοτήτων μιας κατηγορίας σωματιδίων που ονομάζονται μιόνια. Το αποτέλεσμα του πειράματος δε συμφώνησε εντέλει με τη θεωρία. «Εάν είναι αληθινή, αυτή η ασυμφωνία θα μπορούσε να εξηγηθεί από ένα σκοτεινό φωτόνιο με τη μάζα και τα χαρακτηριστικά τα οποία ψάχνει η ομάδα DarkLight», λέει ο Μίλνερ, ο οποίος προσθέτει πως παρόμοια παράταιρα αποτελέσματα εξάγονται και σε έρευνες αστροφυσικής. Εάν τα βαριά φωτόνια αλληλεπιδρούν με την ύλη, είναι εφικτός και ο σχεδιασμός ενός ειδικού πειράματος για την ανίχνευσή τους. Σύμφωνα με τη DarkLight, τέτοια σωματίδια θα μπορούσαν να προκύψουν από δέσμες φορτισμένων σωματιδίων όπως τα ηλεκτρόνια. Έτσι κατέληξαν στο εργαστήριο Jefferson στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ, το οποίο κατέχει το πιο ισχυρό λέιζερ ηλεκτρονίων στον κόσμο, με ισχύ ενός μεγαβάτ, το οποίο θα μπορούσε να αναδείξει για πρώτη φορά την παρουσία σκοτεινών φωτονίων στο Σύμπαν. Η DarkLight προχώρησε στο λεπτομερή σχεδιασμό του πειράματος, το οποίο εγκρίθηκε και δοκιμάζεται ήδη από τον περασμένο Ιούλιο. Τα πρώτα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Physical Review Letters, όμως για την ώρα αφορούν στη σωστή λειτουργία της πειραματικής διάταξης. Η ομάδα DarkLight επισημαίνει πως θα χρειαστεί ακόμη πολλή δουλειά προτού ολοκληρωθεί η κατασκευή των ανιχνευτών που θα παγιδεύσουν τα βαριά φωτόνια (εάν υπάρχουν) και τελειοποιηθεί ο σχεδιασμός του πειράματος. Την ίδια ώρα, στο ίδιο εργαστήριο ετοιμάζονται ακόμη δύο πειράματα με ακριβώς τον ίδιο σκοπό, από διαφορετικές ομάδες, μετατρέποντας το εργαστήριο Jefferson το διεθνές επίκεντρο στην ανίχνευση των σωματιδίων Α’. http://physicsgg.me/2013/11/19/%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ac-%cf%86%cf%89%cf%84%cf%8c%ce%bd%ce%b9%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ae-%cf%8d%ce%bb%ce%b7/

Εκτοξεύτηκε το διαστημικό σκάφος Maven που θα ερευνήσει την ατμόσφαιρα του Αρη. Το διαστημικό σκάφος Maven εκτοξεύτηκε από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι της Φλόριδας με προορισμό τον Άρη και με στόχο να βρει απαντήσεις στα αναπάντητα μέχρι σήμερα ερωτηματικά για την ατμόσφαιρα του κόκκινου πλανήτη. Ο πύραυλος Άτλας 5 που μεταφέρει το Maven (Mars Atmosphere & Volatile Evolution) ξεκίνησε στις 20:28 (ώρα Ελλάδας) ένα ταξίδι διάρκειας 10 μηνών μέχρι τον Άρη. Αναμένεται ότι θα μπει στην ατμόσφαιρα του πλανήτη τον Σεπτέμβριο του 2014 και οι επιστήμονες ελπίζουν ότι θα τους βοηθήσει να λύσουν τις απορίες τους για την ιστορία της ατμόσφαιρας του Άρη. Οι ερευνητές της NASA πιστεύουν ότι ο Άρης κάποτε είχε πιο πυκνή ατμόσφαιρα και νερό στην επιφάνειά του και ελπίζουν ότι το Maven θα ρίξει κάποιο φως στο γιατί άλλες το κλίμα του σε σημείο που να μην μπορεί πλέον να συντηρήσει ζωή. Το διαστημικό σκάφος, που έχει μήκος 11 μέτρα, θα τεθεί σε ελλειπτική τροχιά γύρω από τον Άρη και θα μελετήσει την ατμόσφαιρά του επί έναν χρόνο. Θα είναι ο τέταρτος τεχνητός «δορυφόρος» του Κόκκινου Πλανήτη, αφού ήδη υπάρχουν εκεί άλλα δύο διαστημικά σκάφη της NASA και ένα της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας. Την επιφάνεια του πλανήτη συνεχίζουν να εξερευνούν τα ρομποτικά οχήματα Opportunity και Curiosity. Βίντεο. http://www.youtube.com/watch?v=-bYfba_mdo8 http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5054844/ektokseythke-to-diasthmiko-skafos-maven-poy-tha-ereynhsei-thn-atmosfaira-toy-arh/

Εντοπίστηκε η πηγή ενέργειας της γιγάντιας μόνιμης καταιγίδας του Δία. Η «κόκκινη κηλίδα» του Δία είναι μια μόνιμη καταιγίδα, ένας αντικυκλώνας, που βρίσκεται 22 μοίρες νότια του ισημερινού του γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος. Η κόκκινη κηλίδα είναι τόσο μεγάλη ώστε θα μπορούσαν να «χωρέσουν» μέσα σε αυτή 2-3 πλανήτες σαν τη Γη. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι αυτή η γιγάντια σε εύρος και ένταση καταιγίδα ξεκίνησε πριν από περίπου 300 χρόνια. Υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτηματικά για αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο για αυτό και αποτελεί μόνιμο στόχο των επιστημόνων. Ομάδα ειδικών των Πανεπιστημίων Χάρβαρντ και Μπέρκλεϊ υποστηρίζει ότι βρήκε την απάντηση στο γιατί η καταιγίδα αυτή είναι… αέναη. Οι προσομοιώσεις που έκαναν οι ερευνητές έδειξαν ότι η κηλίδα βρίσκεται ανάμεσα σε δύο πολύ ισχυρούς αεροχειμάρρους. Οι αεροχείμαρροι μοιάζουν με τεράστια σωληνωτά ποτάμια και η ταχύτητα τους (στη Γη) είναι αυξανόμενη ξεπερνώντας σε ορισμένες περιπτώσεις τα 400 χλμ. την ώρα. Το μήκος τους κυμαίνεται μεταξύ 1.600 και 5.000 χιλιομέτρων, το πλάτος τους μεταξύ 160 και 500 χιλιομέτρων και το υψομετρικό εύρος τους μεταξύ 1,6 και 5 χιλιομέτρων. Οι αεροχείμαρροι ανακαλύφθηκαν στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι αεροπόροι που προσπαθούσαν να διασχίσουν τον Ειρηνικό Ωκεανό έπεσαν πάνω τους και, όπως ανέφεραν, ένιωσαν ξαφνικά σαν να τους χτυπάει αέρας πού εξερχόταν με δριμύτητα από αεριωθούμενο αεροπλάνο. Ετσι οι άνεμοι αυτοί έλαβαν την ονομασία «Jet Stream». Οι δύο αεροχείμαρροι του Δία κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις και τόσο η κίνηση τους όσο και γενικότερα η «συμπεριφορά» τους είναι – σύμφωνα με τους ερευνητές – αυτή που τροφοδοτεί με ενέργεια την καταιγίδα και δεν της επιτρέπει να κοπάσει. «Με βάση τις κρατούσες θεωρίες η κόκκινη κηλίδα του Δία θα έπρεπε μετά τη δημιουργία της να διατηρηθεί για μερικές δεκαετίες και στη συνέχεια να εξαφανιστεί. Ομως συνεχίζει να βρίσκεται εκεί εκατοντάδες χρόνια» αναφέρει ο Πέντραμ Χαζανζαντέχ, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Στοιχείο κλειδί στην τροφοδοσία της καταιγίδας από τους αεροχειμάρρους είναι η κάθετη ροή του αέρα που έχουν και οι δύο. Οπως αναφέρουν οι ερευνητές καθώς η δίνη της καταιγίδας αρχίζει να χάνει ενέργεια το ένα jet stream στέλνει από πάνω προς το κέντρο της δίνης θερμές μάζες αερίων και το άλλο στέλνει από κάτω επίσης προς το κέντρο της δίνης ψυχρές μάζες αερίων. Αυτές οι μάζες ανεφοδιάζουν ξανά και ξανά την καταιγίδα. Η μελέτη που θα δημοσιευθεί στo προσεχές τεύχος της επιθεώρηση «American Physical Society’s Division of Fluid Dynamics» αναμένεται να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της παρουσίας δινών στους ωκεανούς της Γης που διαρκούν μεγάλα χρονικά διαστήματα αλλά και κοσμικών δινών που παίζουν ρόλο στη δημιουργία άστρων και πλανητών http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=540241

Κβαντικό τρικ. Όλες πρακτικά οι μέθοδοι ανίχνευσης του φωτός προϋποθέτουν τη σύλληψη και την καταστροφή των φωτονίων που ανιχνεύονται. Εξάλλου, μια από τις βασικές αρχές της κβαντομηχανικής προβλέπει ότι είναι αδύνατο να παρατηρήσει κανείς ένα υποατομικό σωματίδιο χωρίς ταυτόχρονα να το επηρεάσει. Κι όμως, υπάρχει ένα κβαντικό τρικ που επιτρέπει την καταγραφή μεμονωμένων φωτονίων αφήνοντάς τα ανεπηρέαστα. Ένα τρικ που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στους κβαντικούς υπολογιστές και τα κβαντικά δίκτυα του μέλλοντος. Ο συμβατικός τρόπος για την ανίχνευση ενός φωτονίου είναι η απορρόφησή του από έναν ανιχνευτή, κάτι που συνεπάγεται την καταστροφή του ίδιου του φωτονίου. Μια νέα τεχνική, η οποία παρουσιάζεται στο περιοδικό Science, επέτρεψε στους ερευνητές να παρατηρήσουν ένα διερχόμενο φωτόνιο χωρίς να γίνουν αντιληπτοί. http://www.sciencemag.org/content/early/2013/11/15/science.1246164 Το επίτευγμα, το οποίο βασίζεται σε ένα αλλόκοτο κβαντικό φαινόμενο που ονομάζεται υπέρθεση, θα μπορούσε να αποδειχθεί κρίσιμης σημασίας στα οπτικά κβαντικά δίκτυα, στα οποία οι πληροφορίες μεταδίδονται κωδικοποιημένες στις κβαντικές καταστάσεις μεμονωμένων φωτονίων. Για παράδειγμα, η νέα μέθοδος θα μπορούσε να επιβεβαιώνει την άφιξη των φωτονίων σε έναν αποδέκτη χωρίς ωστόσο να παραβιάζει τα δεδομένα που προορίζονται για τον αποδέκτη αυτόν. Η ερευνητική ομάδα στο Ινστιτούτο Κβαντικής Οπτικής Μax Plank της Γερμανίας δημιούργησε μια «οπτική κοιλότητα», αποτελούμενη από δύο καθρέπτες, οι οποίοι κοιτούσαν ο ένας τον άλλο σε απόσταση μισού χιλιοστού. Οι καθρέπτες μπορούσαν να παγιδεύουν ανάμεσά τους φωτόνια με συγκεκριμένες ενέργειες, φωτόνια με τα οποία μπορούσαν να «συντονιστούν». Μέσα σε αυτή την κοιλότητα είχε τοποθετηθεί ένα άτομο που βρισκόταν σε μια «υπέρθεση» κβαντικών καταστάσεων, βρισκόταν δηλαδή σε δύο διαφορετικές καταστάσεις ταυτόχρονα. Στη μία από αυτές τις καταστάσεις, το άτομο ήταν συντονισμένο με τους καθρέπτες και δεν άφηνε φωτόνια να εισέλθουν στην κοιλότητα. Τα εισερχόμενα φωτόνια απλώς ανακλώνταν στη συσκευή και συνέχιζαν την πορεία τους. Στην άλλη κατάσταση της υπέρθεσης, όμως, τα φωτόνια ήταν ελεύθερα να εισέλθουν, οπότε αλληλεπιδρούσαν με το άτομο στο κέντρο και άφηναν τα ίχνη τους σε αυτό -ίχνη που πρόδιδαν ότι ένα φωτόνιο είχε μόλις περάσει από τη συσκευή. Με άλλα λόγια, στο ένα από τα δύο παράλληλα σύμπαντα της κβαντικής υπέρθεσης, το εισερχόμενο φωτόνιο δεν καταστρεφόταν και μπορούσε να συνεχίσει την πορεία του, αφού η διέλευσή του δεν είχε γίνει αντιληπτή. Σε μια παράλληλη πραγματικότητα, όμως, είχε απορροφηθεί και είχε καταγραφεί. Και η μεταβολή στα σήματα που έδινε η συσκευή ενημέρωνε τους ερευνητές για τη διέλευση των φωτονίων, χωρίς όμως να επηρεάζεται η κβαντική κατάσταση του ίδιου του φωτός. Παρόμοιες «μη καταστροφικές» μέθοδοι καταγραφής φωτονίων είχαν παρουσιαστεί και στο παρελθόν. Το σημαντικό με τη νέα τεχνική είναι όμως ότι λειτουργεί στα μήκη κύματος του φωτός που χρησιμοποιούνται ήδη στις οπτικές επικοινωνίες. Το εντυπωσιακό μάλιστα είναι ότι η νέα μέθοδος είναι εξαιρετικά αξιόπιστη: αντιλαμβάνεται τη διέλευση μεμονωμένων φωτονίων στο 74% των περιπτώσεων, συγκριτικά με μόλις 60% στους σημερινούς ανιχνευτές φωτός που καταστρέφουν ό,τι ανιχνεύουν. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231273798

Μια νέα ανακάλυψη σε κρατήρα από πτώση μετεωρίτη ενισχύει τη θεωρία της πανσπερμίας. Πολλές φορές μια εντυπωσιακή ανακάλυψη πραγματοποιείται με λιγότερο ή περισσότερο τυχαίο τρόπο αφού οι ερευνητές που την κάνουν κάτι άλλο αναζητούν και τελικά βρίσκονται μπροστά σε κάτι διαφορετικό, το οποίο έχει όμως πολύ μεγαλύτερη αξία και σημασία από αυτό που αρχικά έψαχναν. Κάτι τέτοιο συνέβη και σε ερευνητές οι οποίοι μελετούσαν γυαλί που δημιουργήθηκε από την πτώση ενός μετεωρίτη που έπεσε σε μια περιοχή της Δυτικής Τασμανίας πριν από περίπου 800 χιλιάδες έτη. Η πτώση διαστημικών βράχων στην επιφάνεια της Γης, ανάμεσα στα άλλα, οδηγεί στον σχηματισμό γυαλιού που προκύπτει από τα πετρώματα που λιώνουν κατά τη σύγκρουση. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Τασμανίας θέλησαν να μελετήσουν την κατανομή αλλά και τη σύνθεση του γυαλιού που δημιουργήθηκε από την πτώση. Εκπληκτοι ανακάλυψαν τα απομεινάρια φυτών που παγιδεύτηκαν και διατηρήθηκαν μέσα σε κάποια γυαλιά μετά το συμβάν. Οι παρατηρήσεις με εξειδικευμένο εξοπλισμό (μηχανήματα διάθλασης ακτινών Χ κ.ά.) και οι χημικές αναλύσεις έδειξαν ότι μέσα στα γυαλιά βρίσκονταν φύλλα που ανήκουν σε φυτά τα οποία συνήθως βρίσκονται σε βάλτους. Προηγούμενες μελέτες στην περιοχή έχουν υποδείξει την παρουσία βάλτου εκεί την ίδια περίοδο που εκτιμάται ότι έπεσε ο μετεωρίτης. Η ανακάλυψη κρίνεται από τους ειδικούς ως εξαιρετικά σημαντική αφού είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται ίχνη ζωής να έχουν καταφέρει να επιβιώσουν από τις συνθήκες μιας πτώσης ενός διαστημικού βράχου. Οταν ένας μετεωρίτης ή ένας αστεροειδής πέφτει στην επιφάνεια της Γης αναπτύσσονται συνθήκες (πίεση, θερμοκρασία κ.τ.λ.) οι οποίες, θεωρητικώς, εξαφανίζουν οποιαδήποτε μορφή ζωής βρίσκεται στην περιοχή του συμβάντος. Το νέο εύρημα δείχνει ότι είναι πιθανό τελικά να επιβιώσει η ζωή μετά την πτώση ενός διαστημικού βράχου. Αστροβιολόγοι έχουν διατυπώσει εδώ και χρόνια την άποψη ότι απλές μορφές ζωής είναι δυνατόν να επιβιώνουν μέσα σε μετεωρίτες ή αστεροειδείς που ταξιδεύουν στο Διάστημα και, όταν αυτοί πέσουν σε κάποιον πλανήτη, καταφέρνουν να επιβιώσουν και της πτώσης «σπέρνοντας» τη ζωή εκεί. Εχει εξακριβωθεί ότι η πτώση γιγάντιων διαστημικών βράχων (ή άλλων σωμάτων) στην επιφάνεια ενός πλανήτη εκτοξεύει στο Διάστημα χιλιάδες μικρότερα και μεγαλύτερα κομμάτια του εδάφους του. Τα κομμάτια αυτά ταξιδεύουν στο διαστημικό κενό και συχνά καταλήγουν σε άλλους πλανήτες. Καθώς έχουν εντοπιστεί στη Γη κομμάτια εδάφους που προέρχονται από τον Αρη οι ειδικοί πιστεύουν ότι αντιστοίχως γήινο έδαφος στο οποίο υπήρχαν μικροβιακές μορφές ζωής έχει καταλήξει σε άλλους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος ή πιθανώς σε κάποιους από τους δορυφόρους τους. Θιασώτες της θεωρίας της πανσπερμίας βρίσκουν το νέο εύρημα ιδιαίτερα ενδιαφέρον για έναν επιπλέον λόγο, ο οποίος πιστεύουν ότι ενισχύει τη θεωρία αυτή. Οπως αναφέρουν, η πτώση του μετεωρίτη στον βάλτο της Τασμανίας είναι πιθανό να εκτόξευσε στο Διάστημα κάποια κομμάτια εδάφους που περιείχαν γυαλιά όπως αυτά που εντόπισαν οι ερευνητές, και τα οποία μπορεί να έφεραν μέσα τους οργανικές ύλες ή δομικά συστατικά της ζωής. Το γυαλί, όπως λένε, θα πρέπει να λειτουργεί ως ασπίδα απέναντι στην κοσμική ακτινοβολία και έτσι τα υλικά αυτά θα είναι σώα και αβλαβή όταν τα κομμάτια εδάφους πέσουν κάπου. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=540343

Ανακάλυψε τον επιστήμονα ή τον μηχανικό που κρύβεις μέσα σου! Την Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος 2013 γιόρτασε με την ενεργή συμμετοχή του το 25ο Δημοτικό Σχολείο Αχαρνών στις αρχές του προηγούμενου μήνα, με την ESA να στέλνει το μήνυμα πως υπάρχει ένας εν δυνάμει επιστήμονας ή μηχανικός σε κάθε νεανικό μυαλό. Η Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος, 4-10 Οκτωβρίου είναι μια πρωτοβουλία του ΟΗΕ και αποτελεί έναν διεθνή εορτασμό της επιστήμης και της τεχνολογίας και της συμβολής τους στην βελτίωση της ανθρώπινης ζωής. Είναι μια ιδανική ευκαιρία για δασκάλους και καθηγητές να ενισχύσουν το ενδιαφέρον των μαθητών για τις φυσικές επιστήμες και τα μαθηματικά. Με το παγκόσμιο σύνθημα για το 2013 «Εξερευνώντας τον Άρη, Ανακαλύπτουμε τη Γη», οι δάσκαλοι και οι μαθητές του σχολείου οργάνωσαν τέσσερις ημέρες εκδηλώσεων αφιερωμένες στον συναρπαστικό κόσμο του Διαστήματος, υπό την αιγίδα του Δήμου Αχαρνών. Η ESA λειτουργώντας ως αρωγός σε εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες, χορήγησε στο Σχολείο πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό όπως μεγάλο αριθμό κόμικς στα ελληνικά με τίτλο «All u need is Space», αφίσες της Αθήνας από τον δορυφόρο WorldView-2 καθώς κ.α. Ευγενική χορηγία του Ιταλικού Οργανισμού Διαστήματος (ASI) ήταν πλήθος διαστημικά 3D puzzles για κατασκευές, όλα διαθέσιμα δωρεάν για τους μαθητές και τους δασκάλους τους. Μέσα σε αυτή τη γιορτινή ατμόσφαιρα, η Διευθύντρια του Σχολείου κα Αθηνά Πριμικίρη κήρυξε την έναρξη των εκδηλώσεων εξηγώντας για την Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος καθώς και τα τεκμηριωμένα οφέλη που θα έχουν οι μαθητές από τη διδασκαλία του Διαστήματος. Κύριο σημείο της ομιλίας της το εκπαιδευτικό έργο της ESA και πώς μέσω του Γραφείου Εκπαίδευσης της ESA (ESERO Project) συμβάλλει στην εκπαίδευση των νέων και την υποστήριξη της σχολικής κοινότητας. Παιδιά και μεγάλοι είχαν την ευκαιρία να φωτογραφηθούν με τον προσκεκλημένο Καναδό αστροναύτη Chris Hadfield και να φορέσουν την κάσκα του Ρώσου κοσμοναύτη Yuri Gagarin. Οι εκδηλώσεις που ακολούθησαν τις επόμενες δύο ημέρες είχαν σκοπό να εισάγουν τους μαθητές σε απλουστευμένες έννοιες της Αστρονομίας, του Σύμπαντος και της Αστροφυσικής με ψυχαγωγικό και ευχάριστο τρόπο. Το μάθημα ουρανογραφίας στο φορητό Πλανητάριο Θεσσαλονίκης, Starlab με οδηγό τον αστρονόμο Παναγιώτη Καζασίδη ενθουσίασε τους μαθητές. Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσαν επίσης τα «τραγούδια της Γης». Τα παιδιά άκουσαν πρώτη φορά ήχους που προέρχονται από τη Γη και θυμίζουν σφυρίγματα, τιτιβίσματα, ή κελαηδίσματα πουλιών και παραπέμπουν σε ένα συνδυασμό φυσικών και ηλεκτρονικών ήχων μέσα από την ομιλία «Ήχοι από το Διάστημα» της Δρ Αναστασίας Μεταλληνού, Ερευνήτρια του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Οι προσκεκλημένοι ομιλητές του σχολείου ήταν μεταξύ άλλων: ο ακαδημαϊκός κ.Βασίλειος Κασάπογλου, μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας Αστροναυτικής και μόνιμο εκπρόσωπο της Ελλάδας στην Επιτροπή Ειρηνικών χρήσεων του ΟΗΕ, ο κ. Άρης Μυλωνάς, Φυσικός, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Αστρονομικής Ένωσης και ερασιτέχνης της Αστρονομικής, ο Δρ Μανώλης Ζούλιας, Εκπρόσωπος της Ελλάδας στον Οργανισμό World Space Week Association, Ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας & Εφαρμοσμένων Μαθηματικών της Ακαδημίας Αθηνών και ο Δρ Μανώλης Γεωργούλης, Εκπρόσωπος της Ελλάδας στην ESA/Science Programme Committee, Ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας & Εφαρμοσμένων Μαθηματικών της Ακαδημίας Αθηνών. Την τελευταία ημέρα των εκδηλώσεων προσκεκλημένοι του σχολείου ήταν και οι μαθητές της Ε΄ και Στ΄ τάξης του 3ου Δημ. Σχολείου Γλυκών Νερών και οι μαθητές της Στ΄ τάξης του 2ου Δημ. Σχολείου Αχαρνών συνοδευόμενοι από τους δασκάλους τους. Ξεναγήθηκαν στους διαστημικά διακοσμημένους χώρους του σχολείου, παρακολούθησαν τις εκδηλώσεις της ημέρας ενώ τους δωρίθηκε εκπαιδευτικό υλικό και 3D puzzles για το Διάστημα. Αναγνωρίζοντας τη γοητεία του Διαστήματος για την ενίσχυση της παιδείας, η ενεργή συμμετοχή του 25ου Δημοτικού Σχολείου Αχαρνών στην Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος 2013, ενθουσίασε μικρούς και μεγάλους, και ελπίζει ότι το παράδειγμά του θα εμπνεύσει και θα προσεγγίσει κι άλλα σχολεία, πανεπιστήμια και συλλόγους αστρονομίας να έχουν αντίστοιχα ενεργή συμμετοχή σε παρόμοιες εκδηλώσεις. Η ESA αναγνωρίζοντας ότι οι εκπαιδευτικοί έχουν να αντιμετωπίσουν πολλές και διαφορετικές απαιτήσεις και θέλοντας να τους προσφέρει περισσότερη βοήθεια, δημιούργησε το ESERO Project, (European Space Education Resource Office) που πρωταρχικό μέλημά του έχει την υποστήριξη της σχολικής κοινότητας (μαθητών και εκπαιδευτικών) Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Το ESERO Project στοχεύει στην ενίσχυση της παιδείας των νέων σε θέματα Επιστημών, Τεχνολογίας, Μηχανικής και Μαθηματικών (STEM) και συναφείς εφαρμογές και την καθοδήγηση τους σε μια σταδιοδρομία σε αυτούς τους τομείς και ιδίως στον τομέα του διαστήματος. Το ΕSERO Project έχει ιδρυθεί μέχρι στιγμής σε διάφορα κράτη μέλη όπως την Ολλανδία, το Βέλγιο, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία και τις Σκανδιναβικές χώρες και ενδέχεται να επεκταθεί και σε άλλα κράτη μέλη της ESA. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Anakhalypse_ton_episthemona_he_ton_mechanikho_poy_krhuveis_mhesa_soy Οι ιστορίες των άστρων. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός διαστήματος ετοιμάζεται να στείλει τον προσεχή Δεκέμβριο μια νέα διαστημική αποστολή σε τροχιά: το παρατηρητήριο Gaia (εκ του ελληνικού Γαία). Η Γαία πρόκειται να δημιουργήσει ένα τρισδιάστατο χάρτη του Γαλαξία παρατηρώντας με τη μεγαλύτερη ακρίβεια έως σήμερα ένα δισεκατομμύριο διαφορετικά άστρα, κι εκτελώντας μετρήσεις της ταχύτητάς τους. Από τις παρατηρήσεις αυτές θα δημιουργηθεί ένας κατάλογος από τον οποίο θα ωφεληθούν πολλές μελλοντικές γενεές αστρονόμων, και εάν τυπωνόταν σε τόμους εγκυκλοπαίδειας, θα χρειάζονταν 53 χιλιάδες τόμοι κι ένα ράφι βιβλιοθήκης 1.3 χιλιομέτρων για να τοποθετηθούν. Αν και ο Γαλαξίας αποτελείται από 200 περίπου δισεκατομμύρια αστέρια, ο αριθμός των άστρων που θα χαρτογραφήσει η Γαία επαρκεί για να αποκαλύψει τη συμπεριφορά του Γαλαξία με λεπτομέρεια που μέχρι πρόσφατα δε φανταζόμασταν. Οι αριθμοί καμιά φορά όμως δε λένε όλη την ιστορία. Πίσω από αυτά τα ένα δισεκατομμύριο άστρα κρύβονται αναρίθμητα αινίγματα που ένα ένα έλυναν οι αστρονόμοι, στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν όλο και περισσότερα πράγματα για τον κόσμο που ζούμε. Κάποια από αυτά τα άστρα οι αστρονόμοι τα γνωρίζουν καλά, ενώ κάποια άλλα έχουν ακόμη πολλά να αποκαλύψουν. Ένας από τους παλιούς γνώριμους που θα μελετήσει η Γαία, είναι ο Ζήτα Οφιούχος, ένα άστρο 20 φορές μεγαλύτερο από τον Ήλιο, σε απόσταση 360 ετών φωτός από εμάς, το οποίο φαίνεται ακόμη και με γυμνό μάτι, στον αστερισμό του Οφιούχου. Τόσο μεγάλα άστρα καταναλώνουν τα καύσιμά τους πολύ γρήγορα, καθώς οι πυρηνικές αντιδράσεις στο εσωτερικό τους προσπαθούν να ισοσταθμίσουν τις αδυσώπητες βαρυτικές πιέσεις. Η ζωή τους είναι της τάξης των 10 εκατομμυρίων ετών, σε αντίθεση με τον Ήλιο, ο οποίος αν και ξεκίνησε με πολύ λιγότερα καύσιμα, θα ζήσει 10 χιλιάδες φορές περισσότερο. Το ενδιαφέρον με το Ζήτα Οφιούχο, έχει να κάνει με τη θέση του και τη ταχύτητά του στο Σύμπαν. Το συγκεκριμένο άστρο βρίσκεται απομονωμένο από άλλα άστρα, ενώ διατηρεί μία ταχύτητα 30 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, με την οποία απομακρύνεται από την ομάδα άστρων Σκορπιός-Κένταυρος (Sco-Cen για συντομία), που βρίσκεται 120 έτη φωτός μακριά του. Από παρατηρήσεις άλλων μεγάλων άστρων όμως, οι αστρονόμοι γνώριζαν πως τέτοια άστρα δημιουργούνταν σε ομάδες, κάτι που ο Ζήτα Οφιούχος φαινόταν να αντικρούει. Aν όντως ήταν τμήμα της κοντινής ομάδας Sco-Cen, τότε παρέμενε άγνωστο τι είχε προκαλέσει τη διαφυγή του. Το 1961, ο Ολλανδός αστρονόμος Adriaan Blaauw, έδωσε μία καινοτόμο για την εποχή εξήγηση: ο Ζήτα Οφιούχος όντως δημιουργήθηκε ως μέλος της ομάδας Sco-Cen. Η ιδέα ήταν πως ο Ζήτα Οφιούχος γεννήθηκε δίπλα σε έναν άλλο βραχύβιο γίγαντα, δημιουργώντας ένα διπλό σύστημα αστεριών, που κινούνται γύρω από το κοινό τους κέντρο βάρους, με ταχύτητες μερικών δεκάδων χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Όταν ο μεγαλύτερος «αδερφός» του Ζήτα Οφιούχου έφτασε γρήγορα στο τέλος της ζωής του, εξερράγη με μία έκρηξη υπερκαινοφανούς (supernova), η οποία έσπρωξε το εναπομείναν άστρο νετρονίων εκτός της ομάδας με ταχύτητα εκατοντάδων χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Ο Ζήτα Οφιούχος, χάνοντας τη βαρυτική έλξη η οποία τον συγκρατούσε σε τροχιά, διέφυγε κι εκείνος στον κενό χώρο, με την ταχύτητα των 30 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο που ήδη είχε. Η υπόθεση επαληθεύτηκε το 2001, καθώς ανακαλύφθηκαν οι τροχιές όλων των εμπλεκόμενων σωμάτων, ακόμη και του αστέρα νετρονίων που είχε υποθέσει ο Blaauw. Πρόκειται για μία μόνο από τις ενδιαφέρουσες ιστορίες των αστρονόμων, όπου η φαντασία και η καινοτόμος σκέψη διαδραματίζουν το ρόλο τους. Η Γαία, η οποία εκτοξεύεται στις 20 Δεκεμβρίου, θα αποτελέσει αναμφίβολα την πηγή χιλιάδων παρόμοιων αινιγμάτων, που θα συνεχίσουν να απασχολούν τους αστρονόμους του μέλλοντος. http://physicsgg.me/2013/11/17/%ce%bf%ce%b9-%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%cf%89%ce%bd/

Δύο σημαντικά βήματα προς την επανάσταση των κβαντικών υπολογιστών. Διεθνείς ερευνητικές ομάδες παρουσιάζουν στις κορυφαίες εκδόσεις Science και Nature δύο σημαντικά επιτεύγματα στο δρόμο προς τους λεγόμενους κβαντικούς υπολογιστές και το κβαντικό Διαδίκτυο. Κατάφεραν να διατηρήσουν ένα σύστημα κβαντικής μνήμης σταθερό σε θερμοκρασία δωματίου, αλλά και να αναπτύξουν ένα μαγνητικό μέσο αποθήκευσης στο οποίο κάθε bit αντιστοιχεί σε ένα μόνο άτομο. Στους σημερινούς υπολογιστές, κάθε bit πληροφορίας μπορεί να βρίσκεται είτε στην κατάσταση «0» είτε στην κατάσταση «1». Στους κβαντικούς υπολογιστές, όμως, κάθε κβαντικό bit ή qubit μπορεί να παίρνει τις τιμές «0» και «1» ταυτόχρονα, χάρη σε ένα αλλόκοτο κβαντικό φαινόμενο που ονομάζεται υπέρθεση. Και αυτή η ικανότητα των qubit να βρίσκονται σε δύο καταστάσεις θα επέτρεπε στους κβαντικούς υπολογιστές να εκτελούν πολλούς υπολογισμούς ταυτόχρονα. Ένα από τα βασικά προβλήματα στην ανάπτυξη τέτοιων υπολογιστών είναι ότι τα qubit είναι εξαιρετικά ασταθή, δηλαδή έχουν την τάση να χάνουν την αρχική κβαντική τους κατάσταση και μετατρέπονται σε απλά «0» ή «1». Μελέτη που δημοσιεύεται από διεθνή ερευνητική ομάδα στο τελευταίο τεύχος του Science αυξάνει τώρα σημαντικά το χρόνο ζωής των qubit. http://www.sciencemag.org/content/342/6160/830 Οι καταστάσεις υπέρθεσης στο πειραματικό σύστημα διατηρήθηκαν αναλλοίωτες σε θερμοκρασία δωματίου για το χρόνο ρεκόρ των 29 λεπτών, συγκριτικά με μόλις 2 δευτερόλεπτα στον προηγούμενο κάτοχο του ρεκόρ. Οι ερευνητές κωδικοποίησαν πληροφορίες σε άτομα φωσφόρου, τα οποία είχαν τοποθετηθεί σε μια πλάκα από πυρίτιο από το οποίο είχε πρώτα απομακρυνθεί κάθε ακαθαρσία που θα μπορούσε να διαταράξει τη μαγνητική κατάσταση των ατόμων. Τα άτομα έχουν μια εγγενή ιδιότητα που ονομάζεται ιδιοστροφορμή ή σπιν και τα κάνει να συμπεριφέρονται ουσιαστικά σαν μικροσκοπικοί μαγνήτες. Ανάλογα με το πού είναι στραμμένοι οι πόλοι του μαγνήτη, το spin μπορεί να παίρνει τιμές «0» ή «1» ή να παίρνει κλίση ανάμεσα σε αυτές τις δύο καταστάσεις, οπότε υπάρχει υπέρθεση των καταστάσεων «0» και «1». Χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα μαγνητικά πεδία, οι ερευνητές ανάγκασαν το σπιν των ατόμων φωσφόρου να πάρει κλίση και να δημιουργήσει έτσι μια υπέρθεση δύο καταστάσεων. Το πείραμα έδειξε ότι η υπέρθεση έμενε σταθερή για τρεις ώρες σε θερμοκρασία -269 βαθμών Κελσίου και για 29 λεπτά σε θερμοκρασία 25 βαθμών -χρόνος θεωρητικά αρκετός για εκατομμύρια υπολογισμούς. «Αυτοί οι χρόνοι ζωής είναι δεκαπλάσιοι σε σχέση με προηγούμενα πειράματα. Αναπτύξαμε ένα σύστημα που φαίνεται να μην έχει καθόλου θόρυβο. Πρόκειται για qubit υψηλής απόδοσης» σχολίασε η Στέφανι Σίμονς του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Στην πραγματικότητα όμως όλα τα qubit του συστήματος βρίσκονταν στις ίδιες καταστάσεις. Επόμενο βήμα θα είναι να πραγματοποιήσει το σύστημα υπολογισμούς τοποθετώντας διαφορετικά qubit σε διαφορετικές καταστάσεις. Στη δεύτερη μελέτη, η οποία παρουσιάζεται στο Nature, http://www.nature.com/nature/journal/v503/n7475/full/nature12759.html ερευνητές του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καρλσρούης, αναφέρουν ότι κατάφεραν αν διατηρήσουν σταθερό για δέκα λεπτά ένα bit που αποτελούνταν από ένα και μόνο άτομο. Στις σημερινές μαγνητικές μνήμες, όπως για παράδειγμα οι σκληροί δίσκοι, κάθε bit πληροφορίας πρέπει να αποτελείται από εκατομμύρια άτομα προκειμένου να διατηρεί σταθερή την κατάστασή του ως «0» ή «1». «Ένα μεμονωμένο άτομο, τοποθετημένο σε ένα υπόστρωμα, είναι τόσο ευαίσθητο ώστε ο μαγνητικός προσανατολισμός του [το σπιν] είναι σταθερό μόνο για κλάσματα του μικροδευτερολέπτου» επισημαίνει ο Βουλφ Βούλφχεκελ, επικεφαλής της έρευνας. Η λύση ήταν να τοποθετηθεί ένα άτομο του εξωτικού στοιχείου όλμιου πάνω σε ένα υπόστρωμα από πλατίνα. Ο συνδυασμός των δύο συγκεκριμένων υλικών εξουδετέρωσε τις αλληλεπιδράσεις του bit με το υπόστρωμα και διατήρησε σταθερό το spin του ατόμου για δέκα λεπτά. Ο χρόνος αυτός «είναι περίπου ένα δισεκατομμύριο φορές μεγαλύτερος από ό,τι σε άλλα, συγκρίσιμα ατομικά συστήματα» υπερηφανεύεται ο Βούλφχεκελ. Επόμενο στάδιο θα είναι να εγγραφούν πληροφορίες στην ατομική μνήμη με τη χρήση εξωτερικών μαγνητικών πεδίων. Στο απώτερο μέλλον, η νέα προσέγγιση θα μπορούσε να αυξήσει την πυκνότητα των δεδομένων στα μαγνητικά μέσα αποθήκευσης ή ακόμα να αξιοποιηθεί σε κβαντικούς υπολογιστές. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231273652

Θεαματικές φωτογραφίες του ISON. Οι αναφορές παρατήρησης του κομήτη ISON με γυμνό μάτι όσο πλησιάζει προς τον Ήλιο πληθαίνουν από διάφορα μέρη του κόσμου. Έμπειροι αστρονόμοι τοποθετούν την 16η Νοεμβρίου την λαμπρότητα του κομήτη στην κλίμακα +5,5. Αυτό σημαίνει ότι ο ISON είναι κατά 10 φορές λαμπρότερος από ότι ήταν μόλις τρεις ημέρες πριν ξεκινήσει η εκτόνωση του αερίων και της σκόνης λόγω της εγγύτητάς του με τον Ήλιο, η οποία θα φτάσει στο κοντινότερο σημείο (περιήλιο) στις 24 Νοεμβρίου. Σε γυμνό μάτι ο κομήτης φαντάζει σαν ένα αχνό πρασινωπό σημάδι στον ουρανό λίγο πριν την Ανατολή του Ηλίου. Στο τηλεσκόπιο όμως η εικόνα του είναι πολύ ποιο «δραματική» όπως μπορείτε να δείτε. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B8%CE%B5%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CF%86%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-ison

Τη σύγκρουση του Γαλαξία μας με της Ανδρομέδας κατάφεραν να απεικονίσουν οι επιστήμονες. Aστρονόμοι της NASA ανακοίνωσαν την Πέμπτη ότι μπορούν τώρα να προβλέψουν με βεβαιότητα το επόμενο μεγάλο κοσμικό γεγονός που θα επηρεάσει τη ζωή στον γαλαξία μας: την τιτάνια σύγκρουση του Milky Way με το γειτονικό γαλαξία της Ανδρομέδας. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο γαλαξίας μας είναι καταδικασμένος να αλλάξει άρδην κατά τη διάρκεια της κοσμικής σύγκρουσης , η οποία προβλέπεται να συμβεί σε 4.000.000.000 χρόνια από τώρα. Το αποτέλεσμα της σύγκρουσης αυτής θα είναι μάλλον σοκαριστικό, αφού είναι πιθανό ο Ηλιος να εκτοξευθεί σε μια νέα περιοχή του γαλαξία μας, ωστόσο η Γη μας και το Ηλιακό μας σύστημα δεν κινδυνεύει να καταστραφεί. Στις εικόνες που ακολουθούν, οι επιστήμονες έχουν καταφέρει με τη χρήση υπολογιστικών μοντέλων να απεικονίσουν τη θέα του νυχτερινού ουρανού λίγο πριν από την προβλεπόμενη συγχώνευση μεταξύ του Γαλαξία μας και της Ανδρομέδας . Περίπου 3.750.000.000 χρόνια από τώρα, ο δίσκος της Ανδρομέδας θα γεμίζει το οπτικό πεδίο, δημιουργώντας παλιρροϊκές στρεβλώσεις στον Γαλαξία μας. Το αποτέλεσμα θα είναι οι δύο Γαλαξίες τελικά να συγχωνευθούν και μαζί να δημιουργήσουν έναν νέο ενιαίο γαλαξία, ο οποίος θα πάρει την τελική του μορφή σε 6 δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα. Το γεγονός αναλύεται εκτενώς και στο βίντεο που ακολουθεί από επιστήμονες της NASA. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CF%84%CE%B7-%CF%83%CF%8D%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B1-%CE%BC%CE%B1%CF%82-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%AD%CE%B4%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AC%CF%86%CE%B5%CF%81%CE%B1%CE%BD-%CE%BD%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CF%83%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CE%BF%CE%B9-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B5%CF%82-vid

<<Μπουράν-Χιονοθύελλα>> το τέκνο του «ψυχρού πολέμου» Πριν 25 χρόνια, στις 15 Νοεμβρίου του 1988 από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ εκτοξεύθηκε το σοβιετικό διαστημικό σύστημα πολλαπλών χρήσεων «Ενέργκια-Μπουράν». Αυτό το τεράστιο διαστημόπλοιο πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση εντελώς αυτόματα, πράγμα το οποίο στη συνέχεια καταχωρήθηκε στο Βιβλίο Ρεκόρ Γκίνες. Τέκνο του «ψυχρού πολέμου» μπορεί να ονομαστεί αυτό το σύστημα, που είχε δημιουργηθεί ως αντίβαρο του αμερικανικού Διαστημικού Λεωφορείου το οποίο, σύμφωνα με διαβεβαιώσεις σοβιετικών στρατιωτικών αναλυτών, μπορούσε να ρίξει στη Μόσχα πυρηνικές κεφαλές μάχης απευθείας από τροχιά της Γης. Ο προορισμός του «Μπουράν» ήταν να εξισώσει τις δυνατότητες των δυο υπερδυνάμεων για αμοιβαία εξολόθρευση, είπε στη «Φωνή της Ρωσίας» ο ακαδημαϊκός της Ρωσικής Ακαδημίας Κοσμοναυτικής Αλεξάντρ Ζελεζνιακόφ: - Το σύστημα «Μπουράν» αναπτύχθηκε σαν σύστημα για την εκτόξευση βαριών τροχιακών σταθμών στρατιωτικού προορισμού. Ήταν η απάντησή μας στο αμερικανικό πρόγραμμα στρατιωτικών συστημάτων κρούσης στο Διάστημα (SDI), το οποίο αναπτυσσόνταν εντατικά εκείνη την περίοδο. Ακριβώς για να μη μείνουμε απροστάτευτοι σε περίπτωση ανάπτυξης αυτών των συστημάτων, δημιουργήθηκε το «Μπουράν». Όμως όταν το «Μπουράν» ήταν έτοιμο για πτήση, η κατάσταση στον κόσμο άλλαξε. Στις σχέσεις της Μόσχας και της Ουάσιγκτον ξεκίνησε η ύφεση και η οικονομία της Σοβιετικής Ένωσης βρέθηκε στο χείλος της κατάρρευσης. Στις συνθήκες εκείνες οι στρατιωτικοί εγκατέλειψαν το διαστημικό σύστημα πολλαπλών χρήσεων, στη δε πολιτική κοσμοναυτική χρήματα και δυνάμεις για το «Μπουράν» δεν υπήρχαν αρκετά. Με την πάροδο του χρόνου το σύστημα σατλ εγκαταλείφθηκε και από τους Αμερικανούς. Παρόλα αυτά μέλλον τα συστήματα πολλαπλών χρήσεων με φτερά στην κοσμοναυτική έχουν, όμως αναπτύσσονται προς άλλη κατεύθυνση, επισημαίνει ο στρατιωτικός εμπειρογνώμονας του ΡΙΑ-Νόβοστι Κονσταντίν Μπογκντάνοφ: - Και η παγκόσμια, και η δική μας εμπειρία δείχνουν ότι η ανάπτυξη διαστημικών συστημάτων πολλαπλών χρήσεων ακολούθησε το δρόμο της βελτίωσης των επιστρεφόμενων συσκευών τύπου Soyuz ή «Απόλλων». Τα διαστημικά λεωφορεία τύπου «Μπουράν» αποδείχτηκαν υπερβολικά δαπανηρά και πολύπλοκα στη χρήση. Η τύχη του «Μπουράν» είναι θλιβερή. Αφού ολοκλήρωσε την πρώτη του και μοναδική πτήση, έμεινε για πάντα σταθμευμένο στη γη. Το 1993 το πρόγραμμα έκλεισε επίσημα και το διαστημόπλοιο εγκαταλείφθηκε για πάντα σε ένα υπόστεγο. Και μερικά χρόνια αργότερα η στέγη του κτιρίου αυτού κατάρρευσε και έθαψε κάτω από τα ερείπια της το μοναδικό σκάφος αυτού του τύπου, που πέταξε στο διάστημα, μαζί με τον πυραύλο-φορέα. Όμως οι ανακαλύψεις και εφευρέσεις, που έγιναν κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του «Μπουράν» και προπορεύθηκαν της εποχής τους, ακόμα θα βρουν τη θέση τους στην κοσμοναυτική, είναι πεπεισμένος ο Αλεξάντρ Ζελεζνιακόφ: - Ακόμα θα το θυμηθούμε όχι μόνο σαν το ιστορικό μας παρελθόν, αλλά και σαν προάγγελο της νέας γενιάς διαστημικών σκαφών. Ισως, κάποια μέρα σε γήινη τροχιά θα εμφανιστεί διαστημόπλοιο με την επιγραφή «Μπουράν», πρόσθεσε ο επιστήμονας. http://greek.ruvr.ru/2013_11_14/250251961/ Το «Μπουράν» ξεπερνούσε τα σατλ ως προς όλες τις προδιαγραφές του. Το σοβιετικό διαστημόπλοιο «Μπουράν»(Buran-Χιονοθύελλα) ως προς τα περισσότερα χαρακτηριστικά του ξεπερνούσε τα αμερικανικά διαστημικά λεωφορεία (σατλ), - αναφέρεται σε έκθεση έρευνας του Πανρωσικού Ερευνητικό Ινστιτούτου Αεροπορικών Υλικών, που δημοσιεύθηκε με την ευκαιρία της 25ης επετείου της εκτόξευσής του. Συγκεκριμένα, το «Μπουράν» θα μπορούσε να λειτουργεί σε τροχιά δύο φορές μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το σατλ, να μεταφέρει μεγαλύτερου βάρους φορτίο και προοριζόταν για δεκαμελές πλήρωμα αντί για επταμελές. Αλλά η κύρια διαφορά συνιστόταν στο ότι το σοβιετικό διαστημόπλοιο ήταν ικανό να απογειώνεται και να προσγειώνεται αυτόματα. Στις 15 Νοεμβρίου του 1988 το «Μπουράν» πραγματοποίησε την πρώτη και την μοναδική του πτήση. Οι εργασίες στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, διακόπηκαν μετά την διάσπαση της Σοβιετικής Ένωσης. http://greek.ruvr.ru/news/2013_11_15/250350054/ Ο αστροναύτης της ESA Luca Parmitano. Ο αστροναύτης της ESA Luca Parmitano, ο Ρώσος διοικητής Fyodor Yurchikhin και η αστροναύτης της NASA Karen Nyberg επέστρεψαν στη Γη πριν από λίγες ημέρες, και προσγειώθηκαν στη στέπα του Καζακστάν. Η πτήση της επιστροφής, που προσγειώθηκε στις 04:49 ώρα Ελλάδας, έγινε με το ίδιο διαστημικό σκάφος Soyuz TMA-09M που τους μετέφερε στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στις 29 Μαΐου. Ο Luca και η Karen ταξίδεψαν στο Χιούστον του Τέξας, όπου υποβλήθηκαν σε ιατρικές εξετάσεις πριν από τη συνάντηση με τα μέσα ενημέρωσης στις 13 Νοεμβρίου στις 15:30 ώρα Ελλάδας. Ο Luca πέρασε πέντε μήνες στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για την αποστολή Volare στο πλαίσιο της διμερούς συμφωνίας με την Ιταλική Υπηρεσία Διαστήματος και τη NASA. Διηύθυνε περισσότερα από 30 επιστημονικά πειράματα, πραγματοποίησε δύο διαστημικούς περιπάτους και επιχειρησιακές εργασίες, καθώς και τη συντήρηση του τροχιακού φυλακίου. Η σύνθεση των επιστημονικών δραστηριοτήτων του Luca περιελάμβανε την εγκατάσταση και τη λειτουργία πειραμάτων σε αιωρήματα τα οποία θα βοηθήσουν τη βιομηχανία να δημιουργήσουν τρόφιμα και φαρμακευτικά προϊόντα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στο ράφι. Ο Ιταλός αστροναύτης χρησιμοποίησε τον διαστημικό κλίβανο της ESA για τη θέρμανση μετάλλου έως 1400 ° C για τη μελέτη μικροδομών κατά τη διάρκεια της χύτευσης αλουμινίου. Αυτή η έρευνα μπορεί να διεξαχθεί μόνο σε συνθήκες μικροβαρύτητας ανοίγοντας το δρόμο μιας διαστημικής εποχής με εξαιρετικά ελαφριά και σταθερά μέταλλα. Ένα άλλο πείραμα ήθελε τον Luca να συλλέγει δεδομένα από το δέρμα του για να βοηθήσει στην ανάπτυξη ενός μοντέλου για το πώς αυξάνεται η ηλικία στους ιστούς μας. Ο Luca κατέγραψε επίσης τον ύπνο του για να βοηθήσει στην κατανόηση πώς το ανθρώπινο σώμα ρυθμίζει τις συνήθειες ύπνου. Αυτά τα πειράματα και άλλα ακόμα, ωφελούν τους ανθρώπους στη Γη και την προετοιμασία τους για την περαιτέρω εξερεύνηση του ηλιακού μας συστήματος. Προηγούμενα πειράματα βελτίωσαν δραστικά τη βιομηχανική διαδικασία για τη δημιουργία σύνθετων κραμάτων τιτανίου, με αποτέλεσμα την φθηνότερη και ταχύτερη κατασκευή υψηλής ποιότητας υλικών. Εκτός από την επιστημονικό φόρτο εργασίας, ο Luca πραγματοποίησε και επιχειρησιακά καθήκοντα, όπως η παρακολούθηση της σύνδεσης του τέταρτου Αυτοματοποιημένου Οχήματος Μεταφοράς, Albert Einstein. Ο Luca επέβλεψε την εκφόρτωση των περισσοτέρων από 1400 αντικειμένων από το φορτίο του διαστημόπλοιου. Η Karen και ο Luca εργάστηκαν σαν ομάδα για να παραλάβουν το δεύτερο εμπορικό διαστημικό σκάφος που επισκέφθηκε το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, το Cygnus. Η περιπετειώδης αποστολή του περιλάμβανε δύο διαστημικούς περιπάτους για την εγκατάσταση εξωτερικών πειραμάτων και την προετοιμασία του Σταθμού για μια νέα ρωσική μονάδα που θα εκτοξευθεί το επόμενο έτος. Ο δεύτερος διαστημικός περίπατος του Luca διεκόπη μετά από μια δυσλειτουργία στη διαστημική στολή που προκάλεσε τη συγκέντρωση νερού στο εσωτερικό του κράνους του, αναγκάζοντας τον ίδιο και τον αστροναύτη της NASA Chris Cassidy να επιστρέψουν στον αεροθάλαμο το συντομότερο δυνατόν. Ο Luca, πιλότος δοκιμών της ιταλικής πολεμικής αεροπορίας, παρέμεινε ήρεμος και επέστρεψε στον αεροθάλαμο με ασφάλεια παρά τις διακοπτόμενη επικοινωνία και χωρίς να είναι σε θέση να δει έξω από το κράνος του. Αυτή ήταν η πρώτη αποστολή για τον Luca και η πρώτη για τους νέους αστροναύτες της ESA από την τάξη του 2009. Οι επόμενοι που θα πετάξουν στο Σταθμό θα είναι ο Alexander Gerst, του οποίου η εκτόξευση έχει προγραμματιστεί στις 28 Μαΐου 2014 από το Καζακστάν. Μια μεγάλη ποικιλία από φωτογραφίες από την αποστολή Volare, πολλές τραβηγμένες από τον ίδιο το Luca, είναι διαθέσιμες στην σελίδα του στο Flickr. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/O_astronahutes_tes_ESA_Luca_Parmitano_prosgeihotheke_me_asphhaleia_phiso_ste_Ge Ερασιτέχνες «κυνηγοί» του Διαστήματος. Τον γύρο του κόσμου έκανε πριν από λίγες ημέρες η είδηση ότι σε ένα ηλιακό σύστημα που βρίσκεται σε απόσταση 2.500 ετών φωτός από εμάς εντοπίστηκε ένας έβδομος πλανήτης, γεγονός που το καθιστά ένα από τα μεγαλύτερα ηλιακά συστήματα που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα. Η πρόσφατη ανακάλυψη έχει όμως διπλή σημασία και αξία. Εκτός του ότι έφερε στο φως ένα ηλιακό σύστημα που έχει κοινά χαρακτηριστικά με το δικό μας, έγινε από ιδιώτες εθελοντές ερευνητές οι οποίοι μελέτησαν δεδομένα του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler στα οποία η NASA έχει επιτρέψει την πρόσβαση σε όποιον το επιθυμεί. Τα τελευταία χρόνια μια σειρά από τεχνολογικές καινοτομίες επέτρεψαν σε χιλιάδες θαυμαστές του Διαστήματος να πραγματοποιούν παρατηρήσεις και έρευνες, κάνοντας μάλιστα συχνά σημαντικές ανακαλύψεις. Ας θυμηθούμε ορισμένες από αυτές. Περισσότερα: http://www.tovima.gr/science/article/?aid=538712

Μεγάλος, μυστηριώδης αστεροειδής «θα επέπλεε στο νερό» Ερευνητές στην Καλιφόρνια πασχίζουν να εξηγήσουν την ανακάλυψη ενός σχετικά μεγάλου σώματος που κρύβεται στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος και έχει πυκνότητα μικρότερη από του νερού. Ο διαστημικός βράχος 2002 UX25 θα επέπλεε αν έπεφτε σε μια αρκετά μεγάλη μπανιέρα, ας πούμε μια μπανιέρα από το Λονδίνο έως τη Φρανκφούρτη. Το 2002 UX25 βρίσκεται στη λεγόμενη Ζώνη του Κάιπερ, μια περιοχή του Ηλιακού Συστήματος που εκτείνεται πέρα από τις τροχιές του πλανητών, 30 με 50 φορές πιο μακριά από τον Ήλιο σε σχέση με τη Γη. Τα σώματα αυτής της περιοχής αποτελούνται από βράχους και πάγους διαφόρων ειδών (μεθανίου, αμμωνίας, νερού) και συνήθως δεν ονομάζονται αστεροειδείς αλλά «σώματα της ζώνης του Κάιπερ» ή KBO. Οι μεγαλύτεροι κάτοικοι της ζώνης είναι οι πλανήτες νάνοι Πλούτωνας, Χαουμέα και Μακεμάκε. Τα KBO πιστεύεται ότι έχουν αλλάξει ελάχιστα από το σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος πριν από 4,6 δισ. χρόνια, οπότε η μελέτη τους θα μπορούσε να προσφέρει νέα στοιχεία για τη γέννηση της Γης και των υπόλοιπων πλανητών. H πυκνότητα του 2002 UX25 είναι 0,82 γραμμάτια ανά κυβικό εκατοστό, συγκριτικά με 1,00 g/cm3 στο νερό, δείχνει η νέα μελέτη του Τεχνολογικού Ινστιτούτο της Καλιφόρνια, η οποία πρόκειται να δημοσιευτεί στο Astrοphysical Journal, αλλά είναι ήδη διαθέσιμη στην υπηρεσία προδημοσίευσης ArXIV. http://arxiv.org/abs/1311.0553 Η προφανής εξήγηση είναι ότι το μυστηριώδες σώμα αποτελείται κυρίως από πάγους νερού και άλλων πτητικών ουσιών όπως η αμμωνία και το μεθάνιο. Αυτό θα ήταν αναμενόμενο για ένα μικρότερο σώμα της Ζώνης του Κάιπερ, όχι όμως για ένα σώμα του οποίου η διάμετρος εκτιμάται στα 650 χιλιόμετρα. Όλα τα σώματα του Ηλιακού Συστήματος δημιουργήθηκαν από τη συσσωμάτωση κόκκων σκόνης. Θα περίμενε λοιπόν κανείς ότι οι πυκνότητες των μεγάλων και των μικρών σωμάτων θα έπρεπε να συνδέονται. Αυτό όμως δεν δείχνει να ισχύει. Όπως εξηγεί το Nature.com, http://www.nature.com/news/astronomers-surprised-by-large-space-rock-less-dense-than-water-1.14135 τα σώματα της Ζώνης του Κάιπερ με διάμετρο κάτω από 350 χλμ έχουν όλα μικρότερη πυκνότητα από το νερό, ενώ τα σώματα άνω των 800 χλμ είναι πυκνότερα από το νερό, πιθανώς επειδή συμπιέστηκαν από το ισχυρότερο βαρυτικό πεδίο τους. Το 2002 UX25 έχει ενδιάμεσο μέγεθος και θα περίμενε κανείς να έχει και ενδιάμεση πυκνότητα, περιέργως όμως είναι λιγότερο πυκνό. Οι τελευταίες παρατηρήσεις είναι μη αναμενόμενες, υπάρχει ωστόσο μια θεωρία που ίσως τις εξηγεί. Το 2005, ο Άντριου Γιούντιν του Πανεπιστημίου του Κολοράντο πρότεινε την ιδέα ότι τα μεγάλα σώματα της ζώνης του Κάιπερ σχηματίστηκαν πρώτα. http://iopscience.iop.org/0004-637X/620/1/459/ Οι συνεχείς συγκρούσεις ανάμεσά τους απέσπασαν τους ελαφρούς πάγους από τα εξωτερικά τους στρώματα και τους εκτίναξαν στο Διάστημα, όπου τελικά συσσωματώθηκαν και δημιούργησαν τα μικρά, παγωμένα σώματα της ζώνης. Αυτό, όμως, παραμένει μια απλή υπόθεση. Περισσότερα στοιχεία θα υπάρξουν όταν οι αστρονόμοι καταφέρουν να μετρήσουν τις πυκνότητες κι άλλων τέτοιων μακρινών αντικειμένων. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231273442 Ο μετεωρίτης αποδείχθηκε φωτεινότερος από τον ήλιο. Μόλις το 1% του ονομαζόμενου “μετεωρίτη του Τσελιάμπινσκ”, έπεσε στη Γη. Συνήθως, φτάνει το 10%. Κι' όμως, ο μετεωρίτης με την τεράστια ενέργεια έκρηξης, που εκινείτο με 19 χλμ. το δευτερόλεπτο, είχε μέγεθος 18-20 μέτρα, και μάζα γύρω στους 11 τόνους. Οι επιστήμονες που ερευνούν τον αστεροειδή, ο οποίος διέσχισε τον ουρανό της περιφέρειας Τσελιάμπινσκ στις 15 Φεβρουαρίου, έγραψαν τρία άρθρα στα σημαντικότατα επιστημονικά περιοδικά Nature και Science. Η Όλγκα Ποπόβα, ένα από τα πιο έμπειρα μέλη του Ινστιτούτου Δυναμικής της Γεώσφαιρας, της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, ήταν η συντάκτρια ενός από αυτά. Στο άρθρο παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα των ερευνών 59 επιστημόνων από εννέα χώρες. Για αυτά μίλησε στη συνέντευξή της η κ. Ποπόβα. Gazeta.ru: Τι νέο μάθατε για τον συγκεκριμένο μετεωρίτη; Όλγκα Ποπόβα: Εκτιμήσαμε την ενέργεια του αντικειμένου αυτού, βασιζόμενοι σε μια μεγάλη σειρά δεδομένων. Για τις παρατηρήσεις υπερηχητικής ταχύτητας χρησιμοποιήσαμε τον σταθμό μας, καθώς και τους σταθμούς που βρίσκονται κοντά στον τόπο του συμβάντος. Οι μετρήσεις μας κατέδειξαν ότι η ενέργεια της έκρηξης ήταν 500 κιλότονοι. Επίσης, αξιολογήσαμε την ενέργεια από την ακτινοβολία που κατέγραψαν αμερικανικοί στρατιωτικοί δορυφόροι. Αυτοί οι γεωστατικοί δορυφόροι (ονομάζονται έτσι επειδή κινούνται με ταχύτητα ίση με την περιστροφή της Γης και έτσι βρίσκονται διαρκώς πάνω από το ίδιο σημείο της Γης) χρησιμοποιούνται για την παρατήρηση των εκτοξεύσεων πυραύλων και των δοκιμών τους. Οι συγκεκριμένοι δορυφόροι, πέρα από τη βασική τους αποστολή, καταγράφουν και τις λάμψεις στην ατμόσφαιρα από την είσοδο μετεωριτών. Βάσει των πληροφοριών τους, εκτιμήσαμε την κινητική ενέργεια του ουράνιου σώματος στους 590 κιλότονους. Μια ακόμη εκτίμησή μας για την αρχική κινητική ενέργεια, βασίζεται στη μέτρηση του εμβαδού των ζημιών στα υαλοστάσια στη Γη. Όλες αυτές οι μέθοδοι δεν είναι ακριβείς, αλλά είναι ανεξάρτητες, κάτι που είναι σημαντικό. ΕΡ: Επισκεφθήκατε 50 οικισμούς. Τι ψάχνατε ακριβώς; ΑΠ: Ήταν μια μικρή αποστολή του Ινστιτούτου μας και του Ινστιτούτου Αστρονομίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Αναζητήσαμε στοιχεία, όσο το συμβάν ήταν ακόμη πρόσφατο. Συγκεντρώναμε μαρτυρίες από τον κόσμο που είδε το γεγονός, είδαμε κι' εμείς οι ίδιοι τα σπασμένα τζάμια, κ.λ.π.. Διαπιστώθηκε ότι η περιοχή των ζημιών καταλαμβάνει μια απόσταση 90 χλμ. από το σημείο της πτώσης και αυτή έχει το σχήμα πεταλούδας. ΕΡ: Στο άρθρο αναφέρεται ότι από την έκρηξη υπέστη ζημιές ακόμη και ένα άγαλμα του Πούσκιν. ΑΠ: Ναι, στην πόλη Εμανζελίνσκ από το ωστικό κύμα ράγισε το άγαλμα του Πούσκιν. ΕΡ: Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά του αστεροειδή; ΑΠ: Από τα εκατοντάδες βίντεο επιλέξαμε κάπου δέκα, μετρήσαμε κάποια αστρονομικά δεδομένα και τη διάμετρο του ουράνιου σώματος, γεγονός που μας επέτρεψε να προσδιορίσουμε την τροχιά, τη γωνία κλίσης και την ταχύτητα. Η ταχύτητα ήταν ίση με 19 χλμ. το δευτερόλεπτο. Το μέγεθος ήταν 18-20 μέτρα, η μάζα γύρω στους 11 τόνους. ΕΡ: Τι τύπος μετεωρίτη ήταν; ΑΠ: Συνηθισμένος χονδρίτης, τύπου LL. Οι περισσότερες πτώσεις είναι μετεωρίτες-χονδρίτες. Αυτοί, χωρίζονται σε τρεις τύπους όσον αφορά την περιεκτικότητα σε σίδηρο. Αυτός του Τσελιάμπινσκ ανήκει στους χονδρίτες με τη μικρότερη ποσότητα σιδήρου. Αυτό δεν εμποδίζει στο να ανιχνεύεται από ανιχνευτές μετάλλων, να έλκεται από μαγνήτες και να σκουριάζει. ΕΡ: Υπάρχει κάτι σχετικά με αυτόν το μετεωρίτη που παρέμεινε ασαφές για τους επιστήμονες; ΑΠ: Όλες οι βασικές πτυχές απεδείχθησαν σε κάποιο βαθμό κατανοητές. Θεωρείται πως μέχρι τη Γη φτάνει περίπου το 10% της μάζας του σώματος που εισέρχεται στην ατμόσφαιρα. Στην περίπτωση αυτή, έφτασε λιγότερο από το 1%. Γι’ αυτό, έως τώρα δεν γνωρίζουμε τα είδη της καταστροφής που υφίστανται τα σώματα κατά την είσοδο στην ατμόσφαιρα. Ο «ήχος» του μετεωρίτη Ο μετεωρίτης του Τσελιάμπινσκ απεδείχθη «ηχηρός». Οι αυτόπτες μάρτυρες άκουσαν ηλεκτροφωνικούς ήχους, έτσι ονομάζεται το περίεργο κροτάλισμα που ακούγεται μερικές φορές στη διάρκεια της πτήσης μετεωριτών. Ανάλογοι ήχοι δεν μπορεί να προέρχονται από το ίδιο το διαστημικό σώμα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τους προκαλούν τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία που προκύπτουν κατά την πτήση του μετεωρίτη. Η σύνθεσή του Η χημική ανάλυση έδειξε ότι στον μετεωρίτη του Τσελιάμπινσκ έμειναν ίχνη από οργανικές ενώσεις που περιέχουν θειάφι και οξυγόνο. Η φωτεινότητά του Ο μετεωρίτης άρχισε να λάμπει σε απόσταση 97,1 χλμ., όταν εισήλθε στην ατμόσφαιρα. Την υψηλότερη φωτεινότητα είχε στα 29,7 χλμ., όταν σύμφωνα με τις μετρήσεις έλαμψε περίπου 30 φορές περισσότερο από τον ήλιο. http://rbth.gr/tecnology/2013/11/14/o_meteoritis_26453.html

Τι κρύβεται στις μαύρες τρύπες του διαστήματος; Διεθνής ομάδα αστρονόμων κατόρθωσε να απαντήσει στον μακροχρόνιο προβληματισμό σχετικά με τις μαύρες τρύπες του διαστήματος και του υλικού που εκτοξεύεται από αυτές Ισχυροί πίδακες ύλης εκτοξεύονται με μεγάλη ταχύτητα από τις μαύρες τρύπες, ωστόσο όπως εξηγεί η επικεφαλής της μελέτης, αστρονόμος Μαρία Ντιαζ Τρίγκο, «Παρά το γεγονός ότι έχουν παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες, δεν είμαστε ακόμα σίγουροι από τι είναι φτιαγμένοι και τι τους πυροδοτεί.» Η ομάδα μελέτησε τα ραδιοκύματα και τις ακτίνες Χ που εκπέμπονται από μια μικρή μαύρη τρύπα, με μάζα λίγο μεγαλύτερη από του Ηλιου μας. Η συγκεκριμένη μαύρη τρύπα είναι ενεργή, ωστόσο οι παρατηρήσεις δεν έδειχναν κανένα πίδακα ύλης και το φάσμα των ακτίνων Χ δεν αποκάλυψε τίποτα ασυνήθιστο. Ωστόσο , μερικές εβδομάδες αργότερα, οι ερευνητές κατάφεραν να συλλάβουν σήματα που αντιστοιχούν στην ξαφνική εμφάνιση αυτών των πιδάκων υλικού, γύρω από τη μαύρη τρύπα. «Τα σωματίδια κινούνται σε υψηλές ταχύτητες στον πίδακα και μπορεί ένα να κατευθύνεται προς τη Γη , και το άλλο προς την αντίθετη κατεύθυνση» εξηγεί η Δρ Σιμον Μιλιάρι από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης. Η συγκεκριμένη παρατήρηση είναι η πρώτη ισχυρή απόδειξη ύπαρξης πιδάκων τέτοιων σωματιδίων σε μια τυπική μικρή μαύρη τρύπα . «Είναι γνωστό εδώ και πολύ καιρό ότι οι πίδακες περιέχουν ηλεκτρόνια, ωστόσο δεν έχουν συνολικά αρνητικό φορτίο, οπότε υποθέσαμε ότι υπάρχουν και θετικά φορτισμένα στοιχεία σε αυτούς» εξηγούν οι ερευνητές και συμπληρώνουν: «Μέχρι τώρα δεν ήταν σαφές αν το θετικό φορτίο προερχόταν από ποζιτρόνια, την 'αντιύλη' των ηλεκτρονίων, ή θετικά φορτισμένα άτομα. Δεδομένου ότι τα αποτελέσματα έδειξαν ποσότητες νικελίου και σιδήρου σε αυτούς τους πίδακες , γνωρίζουμε πλέον ότι το θετικό φορτίο παρέχεται από συνηθισμένη ύλη» http://www.defencenet.gr/defence/item/%CF%84%CE%B9-%CE%BA%CF%81%CF%8D%CE%B2%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CF%8D%CF%81%CE%B5%CF%82-%CF%84%CF%81%CF%8D%CF%80%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82

Το πρώτο φαινομενολογικό προφίλ του μποζονίου Higgs από τους Ellis, Gaillard και Νανόπουλο. Στην ανάρτηση(12/11/2013) σχετικά με την ελληνική συνεισφορά στην ανακάλυψη του μποζονίου Higgs γίνεται αναφορά στην εργασία των John Ellis, Mary K. Gaillard και του Δημήτρη Νανόπουλου, με τον τίτλο: “A phenomenological profile of the Higgs boson”, Nucl. Phys. B106 (1976) 292. Πρόκειται για την πρώτη δημοσίευση που εξέταζε τα χαρακτηριστικά του μποζονίου Higgs και τους πιθανούς τρόπους ανίχνευσής του. Σ’ αυτήν παρουσιαζόταν ο πρώτος υπολογισμός της διάσπασης του μποζονίου Higgs σε ένα ζεύγος φωτονίων, ένα από τα κανάλια που χρησιμοποιήθηκε στα πειράματα ATLAS και CMS για την ανίχνευση του Higgs το 2012. Αξίζει τον κόπο να αναφέρουμε ακόμη μερικά πράγματα σχετικά μ’ αυτή την ιστορική πλέον δημοσίευση. Η “θερμή υποδοχή” του Νανόπουλου στην Ελλάδα το 1975 Ο Δημήτρης Νανόπουλος, σε ομιλία του στο Θερινό Σχολείο 2013 που διοργάνωσε το ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”, θυμήθηκε τις αποδοκιμασίες και το κράξιμο που υπέστη, όταν προς το τέλος του 1975 ήρθε στην Ελλάδα για να παρουσιάσει την εργασία σχετικά με το μποζόνιο Higgs που μόλις είχε δημοσιευθεί: «θυμάμαι … είχα έρθει τον Δεκέμβριο του 1975, το paper είχε δημοσιευθεί τον Οκτώβριο του 1975, είχα έρθει εδώ στον Δημόκριτο και έκανα μια σχετική ομιλία, …. και τους είπα για το Higgs κ.λπ., το τι είχε γίνει από κάτω, μέχρι που αυγά δεν μου πετάγανε, ναι μέχρι και αυγά δεν μου πετάγανε εκείνη την εποχή … να δείτε τι έχω περάσει … και τι είναι αυτά ρε, όλα αυτά τα ειρωνικά τα “ελληνικά” … που μας φέρανε εδώ που μας φέρανε σήμερα …. και που είναι τώρα αυτοί οι κύριοι; ούτε τους ξέρετε. Αλλά ξέρετε τα παράγωγά τους …» (ακούστε από το 62.25 min. και μετά, στο βίντεο της ομιλίας http://www.blod.gr/lectures/Pages/viewlecture.aspx?LectureID=912# Ο Ιan Sample, στο βιβλίο του «Higgs, το σωματίδιο του θεού» (εκδόσεις Τραυλός) http://www.travlos.gr/Goitia_gnosis/Higgs.htm περιγράφει τα εξής: «(…) Στην ανάπαυλα μεταξύ της εύρεσης των ουδέτερων ρευμάτων και των πρώτων ιχνών των σωματιδίων W και Ζ, οι θεωρητικοί του CERN εργάστηκαν στο πως θα έπρεπε να είναι το σωματίδιο Higgs, εάν αυτό παρατηρούνταν από κάποιον επιταχυντή. Μέσα σε σαράντα οχτώ σελίδες εξέθεταν αυτό που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το ισοδύναμο για τους φυσικούς της φωτογραφίας ενός συλληφθέντος. Αντί να περιγράφουν τα χαρακτηριστικά του προσώπου, το άρθρο εξηγούσε πως το σωματίδιο Higgs θα δημιουργείτο στις συγκρούσεις, σε τι είδους σωματίδια θα διασπαζόταν και τις πιθανότητες παρατήρησής του σε διαφορετικές μηχανές. Τέλος, παρείχε έναν προσεγγιστικό υπολογισμό του χρόνου ζωής του, μια τιμή που κυμαινόταν μεταξύ των 600 μικροδευτερολέπτων και του ενός δισεκατομμυριοστού του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου. Το άρθρο είχε γραφεί από τον Τζον Έλις, τη Μέρι Γκαϊγιάρντ και τον Δημήτρη Νανόπουλο – όλοι τους ερευνητές του CERN – ξεκινούσε με μια προειδοποίηση: “Η κατάσταση όσον αφορά τα μποζόνια Higgs δεν είναι ικανοποιητική. Θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να επισημανθεί ότι μπορεί κάλλιστα να μην υπάρχουν”, έγραφαν οι ερευνητές. Έκλειναν την προειδοποιήσή τους απολογούμενοι στους πειραματικούς που εργάζονταν στον επιταχυντή για το γεγονός ότι δεν είχαν ιδέα σχετικά με το ποια ήταν η μάζα του μποζονίου Higgs. Το άρθρο συνέχιζε προεξοφλώντας τις τεχνικές δυσκολίες που ούτως ή άλλως παρουσίαζε η εύρεση του σωματιδίου Higgs και κατέληγε: “Για τους λόγους αυτούς, δεν θέλουμε να ενθαρρύνουμε μεγάλα πειραματικά προγράμματα για το μποζόνιο Higgs, αλλά πιστεύουμε ότι όσοι εκτελούν πειράματα ευαίσθητα στο μποζόνιο Higgs θα πρέπει να γνωρίζουν πως αυτό θα μπορούσε να εμφανιστεί.” Το άρθρο δεν θα μπορούσε να είναι πιο επιφυλακτικό, ωστόσο έδωσε στους επιστήμονες κάποιες πρώτες ενδείξεις σχετικά με τον τρόπο αναζήτησης του σωματιδίου Higgs.(…) (…) O Έλις, που μοιάζει εξαιρετικά με τον συμπαθητικό μάγο του Τόλκιν, τον Γκάνταλφ, σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ όταν ο Πολ Ντιράκ έκανε εκεί τις τελευταίες διαλέξεις του στην κβαντική θεωρία, τη δεκαετία του 1960, ενώ ήρθε στο CERN το 1973. Εργαζόταν σε ένα γραφείο στο τέλος του διαδρόμου όταν άρχισε να αναζητά το σωματίδιο Higgs με έναν άκρως πειραματικό τρόπο το 1976. Εκείνη τη χρονιά, ο ίδιος και οι συνάδελφοί του Μαρί Γκαϊγιάρ και Δημήτρης Νανόπουλος δημοσίευσαν την πιο λεπτομερή περιγραφή του μποζονίου Higgs και περιέγραψαν πως ήταν πιθανό να αποκαλυφθεί στα πειράματα του επιταχυντή σωματιδίων. “Ελάχιστοι ενδιαφέρονταν για το μποζόνιο εκείνες τις μέρες”, θυμάται ο Έλις. “Ποτέ δεν σκέφτηκα πόσο πολύ μπορεί να έπαιρνε για να το βρούμε”. Τα χρόνια μετά τη δημοσίευση του άρθρου του Έλις, οι επιστήμονες ήρθαν, κατά τα φαινόμενα, υπερβολικά κοντά στην ανακάλυψη του φευγαλέου σωματιδίου. Στον μαυροπίνακα, ο Έλις αρπάζει μια κιμωλία και γράφει τι έχουμε μάθει μετά από μια και πλέον δεκαετία αναζήτησης στο CERN και στον επιταχυντή Tevatron του Fermilab. Σύμφωνα με την τελευταία μηχανή σύγκρουσης σωματιδίων του CERN, τον επιταχυντή LEP, το σωματίδιο Higgs έπρεπε να έχει μάζα μεγαλύτερη από 114,4 GeV. Μέχρι τον Ιούλιο του 2010, ο επιταχυντής Tevatron είχε αποκλείσει ένα σωματίδιο με μάζα μεταξύ 158 και 175 GeV. Λαμβάνοντας υπόψη και άλλα πειραματικά αποτελέσματα, προκύπτει ότι η πιθανότερη τιμή για τη μάζα του Higgs κυμαίνεται από τα 115 μέχρι τα 130 GeV (….)» Αυτά τα έλεγε ο Έλις πριν το 2010 (το βιβλίο του Ian Sample εκδόθηκε το 2010). Τελικά το σωματίδιο Higgs ανιχνεύθηκε τον Ιούλιο του 2012 και η μάζα του προσδιορίστηκε στα 125.7 GeV. 38 χρόνια μετά: Στις αρχές του 2012, λίγους μήνες πριν την ανακάλυψη του μποζονίου Higgs, η τρεις ερευνητές που το 1975 έγραψαν το άρθρο “A phenomenological profile of the Higgs boson” , oι John Ellis, Mary K. Gaillard, και Δημήτρης Νανόπουλος, βρέθηκαν για άλλη μια φορά συν-συγγραφείς, σε ένα νέο άρθρο με τίτλο: «A Historical Profile of the Higgs Boson», http://arxiv.org/abs/1201.6045 στο οποίο περιγράφουν τις κυριότερες ιστορικές εξελίξεις όσον αφορά την φυσική του σωματιδίου Higgs κατά τον τελευταίο μισό αιώνα. http://physicsgg.me/2013/11/15/%cf%84%ce%bf-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%bf-%cf%86%ce%b1%ce%b9%ce%bd%ce%bf%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%86%ce%af%ce%bb-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%bc/

Κοσμοναύτης Μιχαήλ Τιούριν: Δεν έχω δει UFO στο Διάστημα. Στις 7 Νοεμβρίου εκτοξεύτηκε προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το επανδρωμένο διαστημόπλοιο «Soyuz TMA-11M», το οποίο μετέφερε στο Διάστημα τον Ολυμπιακό πυρσό του Σότσι. Πριν από την εκτόξευση ο ρώσος κοσμοναύτης Μιχαήλ Τιούριν συνομίλησε στην Ροσσίσκαγια Γκαζέτα. Η Ολυμπιακή δάδα υψώθηκε στον αέρα στις 7-11-2013, στις 08.14 το πρωί. Το πλήρωμα του διαστημοπλοίου, στο οποίο βρισκόταν ο πυρσός, αποτελούταν από τον ρώσο κοσμοναύτη Μιχαήλ Τιούριν, τον Αμερικανό Rick Mastracchio και τον Ιάπωνα Koichi Wakata. Το σκάφος διαθέτει τις δικές του χαρακτηριστικές Ολυμπιακές ιδιαιτερότητες. Ο πύραυλος φορέας και το ίδιο το διαστημόπλοιο είναι διακοσμημένα με τα σύμβολα των Ολυμπιακών αγώνων. Έξι ώρες μετά την εκτόξευση, ο Μιχαήλ Τιούριν εκτέλεσε την τιμητική αποστολή, παραδίδοντας τον Ολυμπιακό πυρσό στον Διαστημικό Σταθμό. Από τα χέρια του Τιούριν τον παρέλαβαν οι ρώσοι κοσμοναύτες, Ολέγκ Κοτόφ και Σεργκέι Ριαζάνσκι. Στον ISS, ο πυρσός θα περνούσε από όλα τα τμήματα του Σταθμού και στην επίσημη αυτή διαδικασία επρόκειτο να συμμετάσχουν όλα τα μέση του ISS. Υπάρχει ωστόσο και ένα «αλλά». Ο πυρσός δεν θα ανάψει, διότι τα μέτρα ασφαλείας στο Διάστημα τηρούνται χωρίς καμία απολύτως εκτροπή. Ροσσίσκαγια Γκαζέτα: Μιχαήλ, για σας αυτή θα είναι ήδη η τρίτη πτήση; Μιχαήλ Τιούριν: Συμμετείχα προηγουμένως σε δύο αποστολές στον ISS. Συνολικά, έχω παραμείνει στο Διάστημα περίπου ένα χρόνο. Πέντε φορές έχω βγει στο ανοιχτό Διάστημα και τη μια φορά μάλιστα έπαιξα και γκολφ. Χτύπησα με ένα ραβδί του γκολφ το μπαλάκι. ΕΡ: Λάβατε εκπαίδευση μηχανικού. Πως προέκυψε να γίνετε τελικά κοσμοναύτης; ΑΠ: Ναι, αποφοίτησα από τη Σχολή Τεχνικών Αεροσκαφών της Μόσχας, εργάστηκα στην Κοινοπραξία Διαστημικών Πυραύλων «Energy». Κάθε μηχανικός όμως ενδιαφέρεται να δει τα αποτελέσματα της δουλειάς του. Κάποια στιγμή μου πρότειναν: «Δεν θέλεις να δοκιμάσεις να περάσεις την επιλογή για την ομάδα των κοσμοναυτών;». Εγώ εξεπλάγην: «Και γιατί να μη θέλω;». Με κατέταξαν στην ομάδα κοσμοναυτών το 1994. Ύστερα από τρία χρόνια εντάχθηκα σε πλήρωμα, και το 2001 έκανα την πρώτη μου πτήση στο Διάστημα. ΕΡ: Τι είναι αυτό που εντυπωσιάζει περισσότερο στο Διάστημα; ΑΠ: Το πόσο όμορφη είναι η Γη μας. Ήθελα όλο τον ελεύθερο χρόνο να τον περνώ δίπλα από το φινιστρίνι. Τι χρώματα! Είναι αδύνατο να χορτάσεις αυτό το θέαμα. ΕΡ: Παίρνετε μαζί σας φωτογραφική μηχανή; ΑΠ: Φυσικά. Έχουμε στο σκάφος υψηλής ποιότητας φωτογραφικές μηχανές, βιντεοκάμερες και φακούς. Στον Κεντρικό Οίκο του Καλλιτέχνη στη Μόσχα έκανα την προσωπική μου έκθεση Φωτογραφίας με την ονομασία «Η Γη: Η όψη της από ψηλά». ΕΡ: Είναι αλήθεια ότι από το Διάστημα μπορεί κανείς να δει τη σελίδα μιας εφημερίδας, την οποία διαβάζει για παράδειγμα κάποιος άνθρωπος; ΑΠ: Όχι φυσικά. Είναι αμφίβολο αν θα φτάσουμε κάποτε να βλέπουμε και μια εφημερίδα. Τουλάχιστον, από τον ISS. ΕΡ: Πως οι κοσμοναύτες διατηρούν στις συνθήκες έλλειψης βαρύτητας τον μυϊκό τόνο τους; ΑΠ: Στον ISS υπάρχουν διάφορα όργανα γυμναστικής. Οι καθημερινές ασκήσεις διαρκούν τουλάχιστον 2-3 ώρες. ΕΡ: Πόση ώρα κάνει να φτάσει ένα σήμα επικοινωνίας από τη Γη στον Σταθμό; ΑΠ: Με καθυστέρηση μισού δευτερολέπτου. Σχεδόν όσο και στην ΙΡ τηλεφωνία. Αλλά αυτό δεν σχετίζεται με τη μεγάλη απόσταση. ΕΡ: Μπορείτε να κάνετε ντους όταν βρίσκεστε σε τροχιά; ΑΠ: Αυτό αποκλείεται. Προκειμένου να φρεσκάρουμε το σώμα μας, χρησιμοποιούμε υγρά μαντιλάκια και πετσέτες. Το όνειρο όμως ενός αληθινού ντους μας οδηγεί στο να πειραματιζόμαστε με διάφορους τρόπους. ΕΡ: Και μια πολυσυζητημένη ερώτηση: Στο χρόνο που έχετε περάσει στο Διάστημα, είδατε ποτέ κανένα ανεξήγητο φαινόμενο; ΑΠ: UFO; Ποτέ. Να συμπληρώσω επίσης, ότι δεν γνωρίζω ούτε έναν άνθρωπο που να είπε: Ναι, έχω δει. http://rbth.gr/international/2013/11/11/kosmonayti_mixail_tioyrin_den_exo_dei_ufo_sto_diastima_26371.html Ιός μόλυνε το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Στους υπολογιστές του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) κατάφερε να φτάσει κακόβουλο λογισμικό (malware), προκαλώντας «επιδημίες» στο Διάστημα, δήλωσε ο Γιουτζίν Κασπέρσκι, επικεφαλής της γνωστής εταιρείας λογισμικού ασφαλείας υπολογιστών Kaspersky Labs. Συγκεκριμένα, ο κ. Κασπέρσκι είπε ότι "διάφοροι ιοί μπορούν να μολύνουν το ΔΔΣ κατά διαστήματα", όμως στην προκειμένη δεν μπορούσε να υπολογίσει το μέγεθος της καταστροφής. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η απειλή της εξάπλωσης ενός ιού στο λογισμικό του ΔΔΣ είναι τεράστια, ακόμη και όταν το σύστημα είναι αποσυνδεδεμένο από το διαδίκτυο. Μιλώντας στο Press Club 2013, στην Κανμπέρα της Αυστραλίας, ενώπιον δημοσιογράφων για θέματα ασφαλείας πληροφορικής, ο κ. Κασπέρσκι είπε ότι, πριν γίνει η αλλαγή των λειτουργικών συστημάτων των υπολογιστών του ISS από Windows XP σε Linux, Ρώσοι κοσμοναύτες είχαν μεταφέρει συσκευές αποθήκευσης USB στο σταθμό, με αποτέλεσμα τη μετάδοση ιών στους υπολογιστές του διαστημικού σταθμού. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS) βρίσκεται σε τροχιά 220 μιλίων πάνω από τη Γη και είναι αρκετά... τρομακτικό, πώς οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο βλάπτουν τους υπολογιστές, ακόμη και εκεί! "Οι κοσμοναύτες αρκετές φορές μεταφέρουν USB sticks, τα οποία ενδεχομένως να μεταφέρουν και κακόβουλο λογισμικό, εν αγνοία τους", είπε ο Γιουτζίν Κασπέρσκι. Ο κ. Κασπέρσκι δεν ανέφερε λεπτομέρειες σχετικά με τα προβλήματα που προκλήθηκαν από την εγκατάσταση του ιού στο λογισμικό του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, ωστόσο, κατά τον ίδιο, η «επιδημία» έπληξε σοβαρά τους υπολογιστές του ISS, στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν αρκετά laptops. Ο Γιουτζίν Κασπέρσκι επιπλέον ανέφερε στο Press Club 2013 αντίστοιχες περιπτώσεις του παρελθόντος, όταν ιοί μόλυναν το ΔΔΣ. Το 2008, laptops που βρίσκονταν στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό είχαν μολυνθεί από τον ιό W32.Gammima.AG, καθώς ένας κοσμοναύτης είχε φέρει έναν μολυσμένο υπολογιστή, με αποτέλεσμα τη μετάδοση του κακόβουλου λογισμικού και σε άλλα συστήματα. Ο Gammima.AG είχε εντοπιστεί αρχικά στη Γη τον Αύγουστο του 2007, μολύνοντας υπολογιστές με σκοπό την υποκλοπή ονομάτων χρηστών σε δημοφιλή online παιχνίδια στην Άπω Ανατολή. Όπως είχε δηλώσει τότε εκπρόσωπος της NASA, δεν πρόκειται για συχνό φαινόμενο, «αλλά δεν είναι και η πρώτη φορά». Ο κ. Κασπέρσκι σημείωσε ακόμη ένα παράδειγμα, σχετικά με τον περίφημο ιό "Stuxnet" που "επιτέθηκε" σε εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας στη Ρωσία και προκάλεσε σοβαρές ζημιές στην εσωτερική δομή του εργοστασίου. Το σκουλήκι "Stuxnet", που εντοπίστηκε τον Ιούνιο του 2010, έκανε γνωστή την πραγματικότητα του κινδύνου σχετικά με το έγκλημα στον κυβερνοχώρο. Συγκεκριμένα, το "Stuxnet" ήταν πιστεύεται ότι είναι σχεδιασμένο για να επιτεθεί σε εξοπλισμό του σταθμού Μπουσέρ του Ιράν. Ο κ. Κασπέρσκι προειδοποίησε για τις συνέπειες από την εξάπλωση ιών όπως ο "Stuxnet". Αξίζει να σημειωθεί πως η ασφάλεια των υπολογιστών του σταθμού ήταν και ένας από τους λόγους της μετάβασης στο λογισμικό Linux, όπως και η ανάγκη για σταθερότητα και η αξιοπιστία των λειτουργικών. Οι υπολογιστές στον ISS δεν είναι άμεσα συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο, αλλά μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτό μέσω δορυφορικού data link. Σύμφωνα με τη NASA, δεν αποτελούν τμήμα του δικτύου διοικήσεως και ελέγχου του σταθμού. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B9%CF%8C%CF%82-%CE%BC%CF%8C%CE%BB%CF%85%CE%BD%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%BC%CF%8C Οι δορυφόροι κοιτάζουν προς τη Γη. Ποια θα είναι η συνέχεια; Η Roscosmos επαναφέρει σε τροχιά μια ομάδα δορυφόρων τηλεπισκόπησης της Γης. Έως το 2015, προγραμματίζεται να τεθεί σε τροχιά το ελάχιστο απαιτούμενο σύνολο μετεωρολογικών μονάδων, καθώς και να αναπτυχθούν τα συστήματα Arctica και Obzor. Ποιος και πώς θα χρησιμοποιήσει τα δεδομένα τους; Οι ειδικοί γνωρίζουν ότι οι προθεσμίες θέσης σε τροχιά νέων συσκευών «κλίνει προς τα δεξιά» - με την έκφραση αυτή χαρακτηρίζει ο κλάδος την αναβολή των εκτοξεύσεων σε μεταγενέστερη ημερομηνία. Σήμερα, όμως, μπορούμε να διαπιστώσουμε. ότι μετά από λίγα χρόνια σχεδόν πλήρους απουσίας ρωσικών δορυφόρων τηλεπισκόπησης της Γης, ο αριθμός τους σταδιακά αποκαθίσταται. Ήδη πέντε συσκευές είναι σε λειτουργία και υπάρχει βάση να υποθέσουμε, ότι σταδιακά θα λειτουργήσουν όλες. Ωστόσο, τα προβλήματα παραμένουν: εκτός από την αποκατάσταση τουλάχιστον ενός μίνιμουμ σύνολου τροχιακών συσκευών, θα πρέπει ταυτόχρονα να «προχωρήσουμε μπροστά» - να επεξεργαστούμε τα όργανα και τις συσκευές των μελλοντικών γενεών. Αλλά αυτό - για την ώρα - βρίσκεται σε αναμονή - τα περιορισμένα οικονομικά μέσα και η ανάγκη αποκατάστασης του υπάρχοντος σχηματισμού το συντομότερο δυνατό επιβάλλει διαφορετικές προτεραιότητες. Αξίζει να προστεθεί, ότι έχουν προγραμματιστεί εκτοξεύσεις που αφορούν το πολυσυζητημένο σύστημα Arctica (δύο συσκευές προορισμένες για την επόπτευση περιοχών σε μεγάλο γεωγραφικό πλάτος ) και το Obzor (τέσσερις μονάδες μεταξύ των οποίων και ραντάρ). Παράλληλα μ΄ αυτές, σχεδιάζεται η βελτίωση του συστήματος συλλογής και επεξεργασίας των δορυφορικών δεδομένων. Η Roscosmos (Μόσχα και Κρασνογιάρσκ) και η Rosgidromet (Μόσχα, Νοβοσιμπίρσκ και Χαμπάροβσκ), καθώς και ορισμένα άλλα υπουργεία και οργανισμοί, διαθέτουν τα δικά τους κέντρα αξιολόγησης δεδομένων. Στο εγγύς μέλλον, σχεδιάζεται η συνένωσή τους σε ένα συγκεντρωτικό σύστημα τηλεπισκόπησης, για την αποτελεσματικότερη λήψη και επεξεργασία των δεδομένων. Οπότε, η αποκατάσταση του συστήματος προχωρά. Προκύπτει όμως ένα άλλο πρόβλημα, για το οποίο κάνουν λόγο οι ειδικοί, αλλά σπανίως βλέπει το φως της δημοσιότητας, αφού αφορά εξεζητημένα ζητήματα της επεξεργασίας των δεδομένων. Σε αδρές γραμμές, συνίσταται στο ότι η συλλογή δορυφορικών δεδομένων δεν είναι ούτε καν η μισή δουλειά. Ένα τεράστιο μέρος του αφορά το σύστημα επεξεργασίας των δεδομένων και την παροχή του έτοιμου, τελικού πληροφοριακού προϊόντος στον πελάτη - χάρτες με συγκεκριμένη ανάλυση με στοιχεία σχετικά με τις μεταβολές που έχουν σημειωθεί σε διάφορες τοποθεσίες: δάση, βλάστηση, εδάφη. Παρόμοιοι πελάτες υπάρχουν πολλοί και στη Ρωσία, αλλά στο μέτρο που επί μεγάλο χρονικό διάστημα δεν υπήρχαν ρωσικοί δορυφόροι, αυτοί χρησιμοποιούν στοιχεία από ξένους. Θα καταφέρει το πληροφοριακό υλικό των νέων ρωσικών δορυφόρων να υποκαταστήσει συνολικά, ή έστω εν μέρει το «εισαγόμενο»; Αυτό είναι ένα ερώτημα που θα απαντηθεί εν καιρώ. http://greek.ruvr.ru/2013_11_14/250158136/ Η NASA σχεδιάζει να αρνηθεί τη χρήση των Soyouz. Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία NASA σχεδιάζει μέχρι το 2017 να αρνηθεί όλες τις υπηρεσίες της Ρωσίας για τη μεταφορά των αστροναυτών της στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ). Οι ΗΠΑ θα αντικαταστήσουν τα Soyouz (Σογιούζ) με διαστημόπλοια της δικής τους κατασκευής. Από τις 9 Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους η NASA δέχεται αιτήσεις από τις εμπορικές εταιρείες για την κατασκευή νέου επανδρωμένου διαστημοπλοίου, το οποίο προβλέπεται να χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, και για τις πτήσεις στο ΔΔΣ. Το πρόγραμμα θα υλοποιείται πάνω στην αρχή της ιδιωτικο-δημόσιας συνεργασίας και περίπου το 50% του θα χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό. http://greek.ruvr.ru/news/2013_11_14/250153500/

«Εξωτικά» κβάζαρ πονοκεφαλιάζουν τους επιστήμονες. Τα κβάζαρ είναι από τα πιο εντυπωσιακά αλλά και μυστηριώδη κοσμικά αντικείμενα. Εντελώς πρόσφατα ανακαλύφθηκαν ορισμένα κβάζαρ με ιδιότητες και «συμπεριφορά» που προβληματίζει τους επιστήμονες αυξάνοντας το μυστήριο γύρω από την ύπαρξη και λειτουργία τους. Τα κβάζαρ είναι μακρινά και λαμπρά αντικείμενα του Σύμπαντος, που το καθένα εκπέμπει ενέργεια εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη από έναν γιγάντιο γαλαξία. Πρωτοανακαλύφθηκαν το 1960, όταν οι αστρονόμοι έψαχναν για πολύ ισχυρές ραδιοπηγές. Γι' αυτόν το λόγο ονομάστηκαν QUAsi-stellAR (ημιαστρικές ραδιοπηγές) ή ημιαστέρες. Σήμερα ξέρουμε πως δεν έχουν καμιά ομοιότητα με τους αστέρες αν και στις φωτογραφίες μοιάζουν. Η μελέτη τους είναι ιδιαίτερα σημαντική λόγω της εικόνας που σχηματίζουμε για τα αρχαιότερα αντικείμενα του Σύμπαντος. Δημιουργήθηκαν στο αρχέγονο Σύμπαν και η ηλικία τους συγκρίνεται με αυτή του ίδιου του Σύμπαντος. Αν και υπήρχαν πολλές θεωρίες για την προέλευσή τους η κυρίαρχη επιστημονική άποψη είναι πως τα κβάζαρ είναι πυρήνες γαλαξιών που περιέχουν στο κέντρο τους μια μεγάλη μαύρη τρύπα. Τα μοντέλα που έχουν δημιουργηθεί με βάση όσα γνωρίζουμε για τα κβάζαρ δείχνουν ότι το φως και η θερμότητά τους απομακρύνουν τα αέρια που βρίσκονται κοντά στο κέντρο τους και τα «σπρώχνουν» προς τις παρυφές του γαλαξία στον οποίο βρίσκονται. Ομάδα αστρονόμων εντόπισε 17 κβάζαρ αναλύοντας δεδομένα του Sloan Digital Sky Survey, μια ευρεία ερευνητική προσπάθεια για την ψηφιακή χαρτογράφηση του ουρανού. Αυτά τα 17 κβάζαρ εκ πρώτης όψεως εμφανίζουν «συμβατική» συμπεριφορά απομακρύνοντας τα αέρια από το κέντρο τους. Οπως όμως διαπίστωσαν οι ερευνητές κάποια από τα αέρια επιστρέφουν ξανά στο κέντρο του κβάζαρ. «Δεν προκαλεί εντύπωση η ύπαρξη ύλης που πλησιάζει μια μαύρη τρύπα και τελικά πέφτει μέσα σε αυτή. Αυτό όμως που ανακαλύψαμε αποτελεί μυστήριο και δεν προβλέπεται από τις υπάρχουσες θεωρίες» αναφέρει ο Πάτρικ Χολ, του βρετανικού Πανεπιστημίου York, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που θα συνεχίσει την παρατήρηση των «εξωτικών» κβάζαρ χρησιμοποιώντας αυτή τη φορά τα τηλεσκόπια του δικτύου Gemini που βρίσκονται στη Χαβάη και στη Χιλή. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=539257

Ενα σουπερνόβα τo εντόπισε και φωτογράφισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble σε μακρινό γαλαξία. Μια ακόμη εντυπωσιακή αλλά και επιστημονικά σημαντική εικόνα κατέγραψε ο φακός του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Το τηλεσκόπιο έστρεψε το «βλέμμα» του στον σπειροειδή γαλαξία NGC 6984 που βρίσκεται σε απόσταση 180 εκ. ετών φωτός από εμάς. Ενα άστρο του γαλαξία αυτοκαταστράφηκε και το Hubble εντόπισε και φωτογράφισε το σουπερνόβα που έλαβε την κωδική ονομασία SN 2013ek . Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα την καταπληκτική εικόνα. Στην φωτογραφία η φωτεινή κουκίδα λίγο επάνω και δεξιά από το κέντρο του γαλαξία NGC 6984 δεν είναι ένα λαμπρό άστρο αλλά ένα σουπερνόβα. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=539427

Η Νότια Κορέα σχεδιάζει να εκτοξεύσει σεληνάκατο. Η Νότια Κορέα προτίθεται να τοποθετήσει σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη δικό της δορυφόρο και να μεταφέρει στην επιφάνεια αυτού του ουράνιου σώματος ένα μικρό σεληνιακό όχημα. Το πρόγραμμα αυτό προβλέπεται να εκτελεστεί ως το 2020. Το Φεβρουάριο του 2014 15 κέντρα επιστημονικών ερευνών της Νότιαςς Κορέας θα αρχίσουν να εργάζονται από κοινού για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου. Από το 2010 για τις προκαταρκτικές έρευνες στο πλαίσιο του σεληνιακού προγράμματος δαπανήθηκαν περίπου 9.3 εκατομμύρια δολάρια. Το κόστος δε όλου του προγράμματος υπολογίζεται σε 650 εκατομμύρια δολάρια. http://greek.ruvr.ru/news/2013_11_14/250147311/

Μετά τον «Μεγάλο» Επιταχυντή Αδρονίων, ο «Πολύ Μεγάλος» Από τον LHC στον VLHC!!! Έπειτα από την περυσινή ανακάλυψη του περίφημου μποζονίου του Χιγκς στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων του CERN, η σωματιδιακή φυσική προετοιμάζεται για το επόμενο βήμα. Αμερικανοί ερευνητές παρουσίασαν το όραμά τους για τον «Πολύ Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων», ο οποίος θα απαιτούσε μια κυκλική σήραγγα τέσσερις φορές μακρύτερη και θα προσέφερε επτά φορές υψηλότερη ενέργεια. Δεδομένου του κόστους και της περιπλοκότητας των σύγχρονων επιταχυντών, οι φυσικοί πρέπει να προγραμματίζουν τέτοιου είδους πειράματα δεκαετίες πριν από την έναρξή τους, επισημαίνει στο δικτυακό τόπο του Nature http://www.nature.com/news/physicists-plan-to-build-a-bigger-lhc-1.14149 ο Μάικλ Πέσκιν, θεωρητικός φυσικός του αμερικανικού Εθνικού Εργαστηρίου Επιταχυντών στο Μένλο Παρκ της Καλιφόρνια. Στις 2 Νοεμβρίου, ο Πέσκιν παρουσίασε ένα γενικό σχέδιο για τον Πολύ Μεγάλο Επιταχυντή (VLHC) σε συμβουλευτική επιτροπή της αμερικανικής κυβέρνησης. Οι σωματιδιακοί φυσικοί απαιτούν από το γιγάντιο μηχάνημα να είναι σε θέση να προκαλεί συγκρούσεις πρωτονίων με ενέργεια 100 TeV. Συγκριτικά, ο LHC του CERN προσέφερε μέχρι σήμερα ενέργειες 7 ΤeV και τώρα βρίσκεται εκτός λειτουργίας για εργασίες αναβάθμισης που θα ανεβάσουν το νούμερο στα 14 TeV. Σε γενικές γραμμές, όσο υψηλότερη είναι η ενέργεια των συγκρούσεων τόσο πιο κοντά μπορούν να πλησιάσουν τα πειράματα τη στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης που γέννησε το Σύμπαν. Ο VLHC θα μπορούσε έτσι να προσφέρει απαντήσεις για ορισμένα ερωτήματα που αδυνατεί να αντιμετωπίσει ο LHC. Θα μπορούσε για παράδειγμα να εξηγήσει γιατί το μποζόνιο του Χιγκς, το οποίο εμπλέκεται στο μηχανισμό που δίνει στην ύλη τη μάζα της, έχει το ίδιο τόσο μεγάλη μάζα. Άλλα καυτά ερωτήματα είναι η σύσταση της μυστηριώδους σκοτεινής ύλης που γεμίζει το Σύμπαν καθώς και η υπερσυμμετρία, μια αναπόδεικτη θεωρία σύμφωνα με την οποία κάθε γνωστό σωματίδιο αντιστοιχεί και και ένα «υπερσυμμετρικό» σωματίδιο μεγαλύτερης μάζας. Η απαίτηση για τόσο υψηλές ενέργειες αυξάνει και τις διαστάσεις που απαιτείται να έχει ο VLHC. Ο επιταχυντής θα χρειαζόταν μια υπόγεια κυκλική σήραγγα μήκους 100 χιλιομέτρων, συγκριτικά με 27 χιλιόμετρα στη σήραγγα του προκατόχου του. Η υλοποίηση ενός τόσο φιλόδοξου έργου θα απαιτούσε επίσης προόδους σε τεχνικό επίπεδο, όπως η ανάπτυξη υπεραγώγιμων μαγνητών που λειτουργούν σε πολύ ισχυρότερα μαγνητικά πεδία. Σίγουρα θα περάσουν χρόνια μέχρι να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση και να επιλεγεί τοποθεσία για τον VHLC, εφόσον βέβαια λάβει το πράσινο φως η κατασκευή του. Στο μεταξύ, το CERN σχεδιάζει έναν επιταχυντή ανάλογης ισχύος ο οποίος θα μπορούσε να ξεκινήσει να κατασκευάζεται τη δεκαετία του 2020 κάτω από τη Λίμνη της Γενεύης. Δείτε επίσης: Τι μένει να ανακαλύψει ο LHC μετά το «σωματίδιο του Θεού» http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231203492 http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231273301