Δροσος Γεωργιος

Ενδείξεις σκοτεινής ύλης στο εσωτερικό του Γαλαξία. Η πιο λεπτομερής ανάλυση ως σήμερα επιβεβαιώνει ότι το κεντρικό τμήμα του Γαλαξία μας, το οποίο περιλαμβάνει και το Ηλιακό Σύστημα, πρέπει να βρίθει από σκοτεινή ύλη, αυτό το αόρατο, μυστηριώδες συστατικό που αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο μέρος της ύλης του Σύμπαντος. Η ύπαρξη της σκοτεινής ύλης έγινε αντιληπτή τη δεκαετία του 1970, όταν οι αστρονόμοι παρατήρησαν ότι τα άστρα που βρίσκονται στην εξωτερική ζώνη των σπειροειδών γαλαξιών, μακριά από το κέντρο, κινούνται ταχύτερα από ό,τι θα έπρεπε. Η μόνη εξήγηση είναι οι γαλαξίες περιβάλλονται από ένα στεφάνι σκοτεινής ύλης, η οποία επιδρά στην κίνηση των άστρων μέσω της βαρυτικής έλξης της. Το υλικό αυτό είναι ουσιαστικά αόρατο αφού δεν εκπέμπει και δεν απορροφά το φως. Μέχρι σήμερα, όμως, παρέμενε ασαφές αν το ίδιο μυστηριώδες συστατικό υπάρχει και στα κέντρα των γαλαξιών, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μας Γαλαξία. Ο βασικός λόγος είναι ότι η θέση στην οποία βρίσκεται η Γη εμποδίζει την ακριβή εκτίμηση της ταχύτητας με την οποία περιστρέφονται τα άστρα γύρω από το γαλαξιακό κέντρο. Στην τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature Physics, http://www.nature.com/nphys/journal/vaop/ncurrent/full/nphys3237.html διεθνής ομάδα ερευνητών αναλύει όλα τα διαθέσιμα στοιχεία για τις ταχύτητες περιστροφής των άστρων στην κεντρική περιοχή του γαλαξία, και εξέτασαν πώς η ταχύτητα ποικίλει ανάλογα με την απόσταση κάθε άστρου από το κέντρο. Στη συνέχεια, χρησιμοποίησαν τις καλύτερες διαθέσιμες εκτιμήσεις για το περιεχόμενο του Γαλαξία σε κανονική ύλη και υπολόγισαν ποιες θα ήταν οι ταχύτητες περιστροφής των άστρων αν δέχονταν τη βαρυτική επίδραση μόνο αυτής της κανονικής ύλης. Η ανάλυση αποκάλυψε διαφορές ανάμεσα στις παρατηρούμενες και τις εκτιμώμενες ταχύτητες. «Η παρατηρούμενη περιστροφή δεν μπορεί να εξηγηθεί παρά μόνο εάν υπάρχουν μεγάλες ποσότητες σκοτεινής ύλης γύρω μας και ανάμεσα σε εμάς και το γαλαξιακό κέντρο» λέει ο Μιγκέλ Πάτο του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Η μέθοδός μας», λέει, «θα επιτρέψει περαιτέρω αστρονομικές παρατηρήσεις για την μέτρηση της κατανομής της σκοτεινής ύλης στον Γαλαξία με πρωτοφανή ακρίβεια. Αυτό θα μας επιτρέψει να τελειοποιήσουμε τις γνώσεις μας για τη δομή και την εξέλιξη του Γαλαξία». Όπως φαίνεται, οι αστρονόμοι έχουν πλέον μια καλή εικόνα για την κατανομή της σκοτεινής ύλης στο Σύμπαν και το ρόλο της στο σχηματισμό και τη συμπεριφορά των γαλαξιών. Δεν έχουν όμως ιδέα, και μόνο υποθέσεις μπορούν να κάνουν, για τη σύσταση αυτού του μυστηριώδους υλικού, το οποίο εκτιμάται ότι υπάρχει στο Σύμπαν σε ποσότητες πενταπλάσιες από την κανονική ύλη. Ένα μεγάλο μέρος του Σύμπαντος παραμένει ουσιαστικά αγνοούμενο. http://physicsgg.me/2015/02/11/%ce%b5%ce%bd%ce%b4%ce%b5%ce%af%ce%be%ce%b5%ce%b9%cf%82-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ae%cf%82-%cf%8d%ce%bb%ce%b7%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%b5%cf%83%cf%89%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b9/

Επιστήμονες παρακολουθούν τη «γέννηση» ενός συστήματος αστεριών. Για πρώτη φορά, αστρονόμοι εντόπισαν ένα πολλαπλό σύστημα αστεριών στην αρχική φάση σχηματισμού του, μία ανακάλυψη που «φωτίζει» τον μηχανισμό με τον οποίο δημιουργούνται τέτοιες δομές στο σύμπαν. Το σύστημα θα προκύψει από ένα νέφος αερίων 800 έτη φωτός μακριά από τη Γη, όπου ήδη έχει σχηματισθεί ένας πρωτοαστέρας, ενώ σε 40.000 χρόνια θα «γεννηθούν» άλλα τρία άστρα. Η ανακάλυψη έγινε από ερευνητές του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας στη Ζυρίχη και επιστήμονες από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Χιλή, ενώ περιγράφεται σε άρθρο της ομάδας στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Nature. Σύμφωνα με το άρθρο, από τα άστρα που θα δημιουργηθούν, θα σχηματισθεί ένα σταθερό τριπλό σύστημα, ενώ ο τέταρτος αστέρας θα διαφύγει. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν το Very Large Array (VLA), μια διάταξη 27 ραδιοτηλεσκοπίων που βρίσκεται στο Νέο Μεξικό των ΗΠΑ, και το τηλεσκόπιο Green Bank στη Δυτική Βιρτζίνια. Σε συνδυασμό με το τηλεσκόπιο James Clerk Maxwell στη Χαβάη, «σάρωσαν» έναν πυκνό «πυρήνα» αερίου που ονομάζεται Barnard 5 (B5) και βρίσκεται στον αστερισμό του Περσέα. Αν και στην περιοχή αυτή ήταν ήδη γνωστό πως υπάρχει ένας πρωτοαστέρας, με την ανάλυση των ραδιοσημάτων από τα μόρια μεθανίου με τη βοήθεια του VLA, βρήκαν πως τα «νημάτια» που σχηματίζουν τα αέρια έχουν κατακερματισθεί σε τέσσερα σημεία, στα οποία έχουν ξεκινήσει να σχηματίζονται ισάριθμα άστρα. «Ξέρουμε ότι αυτοί οι αστέρες θα δημιουργήσουν ένα πολλαπλό σύστημα, επειδή οι συμπυκνώσεις των αερίων συγκρατούνται μεταξύ τους μέσω των βαρυτικών τους αλληλεπιδράσεων – κάτι που επίσης παρατηρείται για πρώτη φορά», λέει ο Τζέιμι Πινέδα, από το Ινστιτούτο Αστρονομίας του ΕΤΗ. Επιπλέον, η ανακάλυψη αποδεικνύει πως ο κατακερματισμός των νηματίων που σχηματίζουν τα αέρια αποτελεί μία διαδικασία παραγωγής πολλαπλών αστρικών συστημάτων. Άλλες εξηγήσεις που έχουν προταθεί μέχρι σήμερα είναι ο διαχωρισμός ενός μέρους του κύριου «πυρήνα» του αερίου ή η συμπύκνωση ύλης από τον δίσκο που περιβάλλει τον πρωτοαστέρα. «Τώρα μπορούμε με βεβαιότητα να προσθέσουμε και τον μηχανισμό που παρατηρήσαμε», προσθέτει ο Πινέδα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ομάδας, από τις συμπυκνώσεις στην περιοχή Β5 θα προκύψουν αστέρες με μάζα από 1/10 έως 1/3 του Ήλιου μας. Επίσης, οι αποστάσεις τους θα είναι από 3.000 έως 11.000 φορές μεγαλύτερες από την απόσταση Ήλιου-Γης. http://www.naftemporiki.gr/story/915359/epistimones-parakolouthoun-ti-gennisi-enos-sustimatos-asterion

Παρατηρητήριο Ηλιακής Δυναμικής (Solar Dynamics Observatory) Σήμερα, 11 Φεβρουαρίου, το δορυφορικό Παρατηρητήριο Ηλιακής Δυναμικής (Solar Dynamics Observatory) της NASA, κλείνει τα πέντε χρόνια παρατήρησης του μητρικού μας άστρου. Και για να γιορτάσει το γεγονός η NASA έδωσε στην δημοσιότητα ένα εντυπωσιακό βίντεο με στιγμιότυπα από την πενταετή παραμονή του στο διάστημα. Το SDO παρέχει απίστευτα λεπτομερείς εικόνες του Ηλίου 24 ώρες το 24ώρο, βοηθώντας τους επιστήμονες στην κατανόηση τόσο του μητρικού μας άστρου αλλά τόσο και την επίδραση του στον πλανήτη μας. Bίντεο. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B7-nasa-%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%AC%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%B1-5-%CF%87%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-sdo-%CE%B3%CF%8D%CF%81%CF%89-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

Γιατί οι κομήτες μοιάζουν με τηγανητό παγωτό. Ζεστό και τραγανό από έξω, μαλακό και παγωμένο από μέσα: πείραμα της NASA δείχνει να εξηγεί γιατί οι κομήτες μοιάζουν με τηγανητό παγωτό. Πολυάριθμες διαστημικές αποστολές έχουν δείξει ότι οι κομήτες καλύπτονται από έναν σκληρό φλοιό από σκόνη και οργανικά μόρια, κάτω από τον οποίο κρύβεται μαλακός πάγος. Σύμφωνα με την τελευταία μελέτη, δημοσιευμένη στο The Journal of Physical Chemisty, http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jp509513s δείχνει ότι ο αφράτος πάγος κρυσταλλώνεται και σκληραίνει στην επιφάνεια καθώς ο κομήτης πλησιάζει τον Ήλιο και αρχίζει να θερμαίνεται. Καθώς τα μόρια νερού συνδέονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν κρυστάλλους, απελευθερώνουν οργανικά μόρια και τα αναγκάζουν να συσσωρευτούν στην επιφάνεια. «Οι κομήτες είναι σαν τηγανητό παγωτό» λέει ο Μέρθι Γούντιπατι του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) στην Καλιφόρνια, μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Ο φλοιός αποτελείται από κρυσταλλικό πάγο, ενώ το εσωτερικό είναι πιο ψυχρό και πιο πορώδες. Τα οργανικά μόρια είναι σαν ένα τελευταίο στρώμα από σοκολάτα πάνω στο παγωτό» εξηγεί. Πώς γίνεται όμως να σκληραίνει ο πάγος από τη θερμότητα του ήλιου; Ο λόγος είναι ότι ο πάγος των κομητών δεν μοιάζει με τον πάγο που γνωρίζουμε στη Γη. Στις συνθήκες που επικρατούν στον πλανήτη μας, ο πάγος έχει πάντα κρυσταλλική μορφή, με τα μόρια νερού να συνδέονται μεταξύ τους και να διατάσσονται σε πολύ συγκεκριμένες θέσεις. Στο βαθύ ψύχος του Διαστήματος, όμως, το νερό μπορεί να λάβει τη μορφή του άμορφου, ή πορώδους, πάγου, στον οποίο τα άτομα νερού έχουν τυχαία διάταξη. Οι ερευνητές της NASA προσομοίωσαν κομήτες μέσα σε μια ψυχόμενη συσκευή ρυθμιζόμενης θερμοκρασίας. Το πείραμα ξεκίνησε με άμορφο πάγο, εμπλουτισμένο με οργανικά μόρια, σε θερμοκρασία -243 βαθμούς Κελσίου, μόλις 30 βαθμούς πάνω από απόλυτο μηδέν. Όταν το μείγμα αυτό θερμάνθηκε σταδιακά στους -123 βαθμούς Κελσίου, όπως θα συνέβαινε σε έναν κομήτη που πλησιάζει τον Ήλιο, ο άμορφος πάγος άρχισε να κρυσταλλώνει και να σκληραίνει. Στην προσπάθειά τους να συνδεθούν σε κρυσταλλική διάταξη, τα μόρια νερού σπρώχνουν προς την επιφάνεια τα οργανικά υλικά, τα οποία έτσι επικάθονται πάνω στον πάγο σαν κρούστα. «Αυτό που είδαμε στο εργαστήριο -ένας κρυσταλλικός φλοιός κομήτη καλυμμένος με οργανικά μόρια- ταιριάζει με τις παρατηρήσεις στο Διάστημα» τονίζει ο Γκούντιπατι. «Το τηγανητό παγωτό είναι η τέλεια αναλογία, αφού το εσωτερικό των κομητών πρέπει να παραμένει πολύ ψυχρό και να περιέχει τον πορώδη, άμορφο πάγο». Η τελευταία επιβεβαίωση για τον σκληρό φλοιό και το μαλακό εσωτερικό των κομητών ήρθε από το ευρωπαϊκό σκάφος Rosetta, το οποίο απελευθέρωσε τον περασμένο Νοέμβριο το μικρό ρομπότ Philae και το έστειλε να προσεδαφιστεί στον κομήτη 67P. Το ρομπότ σταμάτησε να λειτουργεί λίγο μετά την άφιξή του στον κομήτη, πρόλαβε όμως να στείλει δεδομένα που δείχνουν ότι ο 67P κρύβει ένα μαλακό εσωτερικό κάτω από μια σκληρή επιφανειακή κρούστα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231384917

Τερατώδεις ηφαιστειακές εκρήξεις στην Ιώ. Η Ιώ, ένας από τους τέσσερις μεγαλύτερους δορυφόρους του Δία, αποδεικνύεται ακόμα πιο βίαιος από ό,τι νομίζαμε: τρεις εξαιρετικά λαμπρές και θερμές ηφαιστειακές εκρήξεις που ξέσπασαν σε διάστημα δύο εβδομάδων εκτόξευσαν πίδακες λάβας σε ύψος εκατοντάδων χιλιομέτρων. Η λάβα που παρήγαγαν οι τρεις εκρήξεις τον Αύγουστο του 2013 θα ήταν αρκετή για να καλύψουν έκταση εκατοντάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων, αναφέρει ομάδα αμερικανών ερευνητών. Η λάβα της Ιούς εκτιμάται μάλιστα ότι είναι πολύ θερμότερη από ό,τι στα σημερινά γήινα ηφαίστεια, και ίσως έχει παρόμοια σύσταση με το μάγμα που υπήρχε στη νεογέννητη, θερμή Γη. Η Ιώ, ελάχιστα μεγαλύτερη από τη Σελήνη, είναι το μόνο μέρος στο Ηλιακό Σύστημα όπου υπάρχουν ηφαίστεια όπως στη Γη. Λόγω της ασθενούς βαρύτητάς της, η λάβα των εκρήξεων τινάζεται σε μεγάλο ύψος και πέφτει πίσω στο έδαφος σχηματίζοντας μια πύρινη ομπρέλα. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα της Ιούς είναι συνεχής και σχηματίζει ποτάμια και μεγάλες λίμνες λάβας, και ολόκληρο το φεγγάρι είναι κίτρινο από το θειάφι που απελευθερώνουν οι εκρήξεις. Οι πραγματικά μεγάλες εκρήξεις είναι σπανιότερες, ή τουλάχιστον έτσι πιστεύαμε ως τώρα: «Στην Ιώ περιμένουμε κανονικά μία έκρηξη κάθε ένα ή δύο χρόνια, και συνήθως δεν είναι τόσο λαμπρές» αναφέρει σε ανακοίνωση της NASA η Ίμκε ντε Πάτερ, καθηγήτρια Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ. http://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?release=2014-260 «Εδώ έχουμε τρεις εξαιρετικά λαμπρές εκρήξεις, κάτι που υποδηλώνει ότι αν κοιτάζαμε την Ιώ πιο συχνά θα βλέπαμε πολύ περισσότερα τέτοια συμβάντα» επισημαίνει. Οι τρεις εκρήξεις του περυσινού Αυγούστου ήταν από τις ισχυρότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ -πρέπει να παρήγαγαν δεκάδες κυβικά χιλιόμετρα λάβας, η οποία πρέπει να κάλυψε έκταση εκατοντάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων. Συγκριτικά, η έκρηξη του Όρους Πινατούμπο στις Φιλιππίνες το 1991, μια από τις ισχυρότερες του 20ού αιώνα, υπολογίζεται ότι έδωσε 10 κυβικά χιλιόμετρα λάβας. Και οι τρεις τελευταίες εκρήξεις στην Ιώ είναι πιθανό να σχημάτισαν «κουρτίνες λάβας», πίδακες που εκτινάσσονται από σχισμές στην επιφάνεια μήκους πολλών χιλιομέτρων. Μία από τις εκρήξεις, η οποία συνέβη σε μια καλδέρα με την ονομασία Rarog Patera, εκτιμάται ότι παρήγαγε αρκετή λάβα για να καλύψει έκταση 130 τετραγωνικών χιλιομέτρων σε βάθος δέκα μέτρων. Οι υπολογισμοί βασίζονται σε μετρήσεις της υπέρυθρης ακτινοβολίας των εκρήξεων με μεγάλα επίγεια τηλεσκόπια, όπως το Keck II στη Χαβάη, με κάτοπτρο δέκα μέτρων. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι υπέρθερμες εκρήξεις της Ιούς είναι πιθανώς παρόμοιες με αυτές που διαμόρφωσαν την επιφάνεια της Γης και της Αφροδίτης στα νιάτα τους. «Χρησιμοποιούμε την Ιώ ως ηφαιστειακό εργαστήριο για να κοιτάξουμε πίσω στο παρελθόν των βραχωδών πλανητών». Μπορείτε να διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103514003170 http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103514003273 http://physicsgg.me/2014/08/07/%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b1%cf%84%cf%8e%ce%b4%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b7%cf%86%ce%b1%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%b1%ce%ba%ce%ad%cf%82-%ce%b5%ce%ba%cf%81%ce%ae%ce%be%ce%b5%ce%b9%cf%82-%cf%83%cf%84/

Η Ιώ σε πραγματικό χρώμα Το πιο παράξενο φεγγάρι στο ηλιακό σύστημα, είναι φωτεινό κίτρινο. Αυτή η εικόνα, προσπαθεί να δείξει πώς θα φαίνεται η Iώ σε "πραγματικό χρώμα", αντιληπτό από το μέσο ανθρώπινο μάτι, ελήφθη τον Ιούλιο του 1999 από το διαστημικό σκάφος Galileo σε τροχιά γύρω από τον Δία, 1995-2003. Τα χρώματα της Ιούς προέρχονται από θείο και λιωμένο πυριτικό πέτρωμα. Η ασυνήθιστη επιφάνεια της Ιούς διατηρείται πολύ νέα από το σύστημα των ενεργών ηφαιστείων. Η έντονη παλιρροιακή βαρύτητα του Δία, εντείνει την Ιώ και μετριάζει τις ταλαντώσεις που προκαλούνται από άλλα φεγγάρια του Γαλιλαίου, του Δία . Η τριβή θερμαίνει σημαντικά το εσωτερικό της Ιούς, προκαλώντας το λιωμένο πέτρωμα να εκραγεί μέσα από την επιφάνεια. Τα ηφαίστεια της Ιούς, είναι τόσο ενεργά, που ουσιαστικά μετατρέπουν το σύνολο του φεγγαριού από μέσα προς τα έξω. Ορισμένη από την ηφαιστειακή λάβα της Ioύς, είναι τόσο καυτή, που λάμπει στο σκοτάδι. http://to-new-sas.blogspot.gr/2014/03/blog-post_30.html

Τερατώδης ηφαιστειακή έκρηξη καταγράφηκε στο φεγγάρι του Δία-Ιω. Ηφαιστειακά υλικά εκτινάσσονται σε ύψος 321 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της οργισμένης Ιούς, του πλέον ενεργού σώματος του Ηλιακού Συστήματος από γεωλογική άποψη. Το δραματικό φαινόμενο καταγράφηκε από τη αποστολή New Horizons της NASA καθώς περνούσε για λίγο από το σύστημα του Δία. Τουλάχιστον 400 ενεργά ηφαίστεια και 100 βουνά, ορισμένα ψηλότερα από το Έβερεστ, έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα στην Ιώ, ένας από τους τέσσερις δορυφόρους του Δία που ανακάλυψε το 1610 ο Γαλιλαίος Γαλιλέι. Λάβα, θειάφι και διοξείδιο του θείου εκτοξεύονται συχνά στον ουρανό του δορυφόρου, ο οποίος είναι λίγο μεγαλύτερος από τη Σελήνη με διάμετρο 3.640 χιλιομέτρων. Η θεαματική έκρηξη που δείχνει το βίντεο της NASA συνέβη το 2007, όταν το New Horizons πέρασε από το σύστημα του Δία για να αυξήσει ταχύτητα αλλά και να παρατηρήσει τον μεγαλύτερο πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος. Ο Δίας, εξάλλου, είναι η δύναμη στην οποία οφείλεται η ακραία ηφαιστειακή δραστηριότητα της Ιούς: ολόκληρο το φεγγάρι παραμορφώνεται λόγω της βαρυτικής έλξης του Δία και των άλλων μεγάλων δορυφόρων του. Η παλιρροϊκή αυτή παραμόρφωση προκαλεί ισχυρή τριβή που θερμαίνει και τελικά λιώνει τα πετρώματα του φεγγαριού. Και, λόγω της σχετικά αδύναμης βαρύτητας της ίδιας της Ιούς, τα ηφαιστειακά υλικά εκτινάσσονται σε πολύ μεγαλύτερο ύψος από ό,τι αν τα ηφαίστεια βρίσκονταν στη Γη. Θα περάσουν πάντως αρκετά χρόνια μέχρι να βρουν οι επιστήμονες την ευκαιρία να καταγράψουν άλλες τέτοιες εκρήξεις στην Ιώ -το Νew Horizons έχει πλέον απομακρυνθεί και κινείται προς τον κύριο στόχο του, τον πλανήτη-νάνο Πλούτωνα και άλλα παγωμένα σώματα της γειτονιάς του, της λεγόμενης Ζώνης του Κάιπερ. Η επόμενη ευκαιρία ίσως έρθει με την εκτόξευση της ευρωπαϊκής αποστολής Juice προς τον Δία το 2022. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=574467

Τα ηφαίστεια της Ιούς βρίσκονται σε λάθος θέση. Τα εκατοντάδες ηφαίστεια στο φεγγάρι του Δία Ιώ, δεν βρίσκονται εκεί που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να είναι, λένε οι επιστήμονες. Η σημαντική ηφαιστειακή δραστηριότητα της Ιούς συγκεντρώνεται 30 έως 60 μοίρες ανατολικότερα από εκεί που υπολόγιζαν οι επιστήμονες της ΝΑSA λαμβάνοντας υπόψη τα μοντέλα προσομοίωσης της εσωτερικής θερμότητας του πλανήτη. «Το εξωτικό, ηφαιστειακό φεγγάρι του Δία Ιώ είναι ακόμα πιο μυστηριώδες από ό,τι οι ερευνητές θεωρούσαν μέχρι σήμερα» λέει η ΝΑSA αφού ολοκλήρωσε την επεξεργασία στοιχείων που συνέλεξε το διαστημικό όχημα της «Νέοι Ορίζοντες». «Κάτι λείπει από την κατανόησή μας για την Ιώ» δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Κρίστοφερ Χάμιλτον, καθηγητής από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ. Η Ιώ είναι ο πιο ηφαιστειογενής πλανήτης στο ηλιακό μας σύστημα. Διαθέτει δραστηριότητα 25 φορές πολλαπλάσια αυτής της Γης. Αυτή η έντονη δραστηριότητα παράγεται από τις βαρυτικές έλξεις του Δία, με την υποβοήθηση από το κοντινά φεγγάρια Ευρώπη και Γανυμήδη. Η Ιώ ολοκληρώνει δύο τροχιές για κάθε μία της Ευρώπης, και κάθε τέσσερις του Γανυμήδη. http://physicsgg.me/2013/04/08/%cf%84%ce%b1-%ce%b7%cf%86%ce%b1%ce%af%cf%83%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b9%ce%bf%cf%8d%cf%82-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%cf%83%ce%b5-%ce%bb%ce%ac%ce%b8%ce%bf%cf%82-%ce%b8%ce%ad/

Εκτοξεύεται το νέο ευρωπαϊκό μίνι διαστημόπλοιο. Ανοίγει φτερά για το διάστημα πάνω σε έναν πύραυλο Βέγκα το μη επανδρωμένο Μεσαίο Πειραματικό Οχημα Intermediate eXperimental Vehicle (IXV) της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, το μεσημέρι της Τετάρτης, με στόχο να πραγματοποιήσει την πρώτη του πτήση πάνω από τον πλανήτη μας. Η εκτόξευση θα γίνει στις 15.00 ώρα Ελλάδας από την Γαλλική Γουιάνα και μετά την «απευλευθέρωση του IXV από τον πύραυλο, 450 χλμ. ψηλά, αυτό θα πραγματοποιήσει μία ελεγχόμενη πτήση (μέσω προωθητών και πτερυγίων) προς τα ανατολικά γύρω από την Γη πριν προσθαλασσωθεί στον Ειρηνικό Ωκεανό, χρησιμοποιώντας αλεξίπτωτο για την τελική επιβράδυνση και μπαλόνια για να μείνει στην επιφάνεια. Εκεί, περίπου 3.000 χλμ. δυτικά των Γκαλαπάγκος, θα το «περιμένει» το ειδικό πλοίο ανάκτησης. Η ταχύτητα επανεισόδου στην ατμόσφαιρα εκτιμάται στα 7,5 χλμ. ανά δευτερόλεπτο, ή 27.000 χλμ./ώρα. Η συνολική διάρκεια της επιχείρησης υπολογίζεται σε 1 ώρα και 40 λεπτά. Το σφηνοειδούς σχήματος όχημα πρόκειται να συλλέξει πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο και τις συνθήκες υπό τις οποίες αντικείμενα πέφτουν πίσω στη Γη, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη σειράς τεχνολογιών, από τους επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους μέχρι τα οχήματα που στέλνονται για προσεδάφιση στον Αρη. Η ESA έχει ήδη βάλει μπροστά και την δημιουργία μεγαλύτερου οχήματος ιδίου τύπου, του Pride (Περηφάνεια), που θα έχει τη δυνατότητα να προσγειώνεται σε αεροδιάδρομο. Βίντεο. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64138260 Υπεγράφη συμφωνία για τη συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας στον τομέα της δορυφορικής πλοήγησης. Στο Πεκίνο, εγινε η πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής για την δορυφορική πλοήγηση η ίδρυση της οποίας έγινε τον Οκτώβριο του 2014 κατά τη διάρκεια της συνάντησης του αναπληρωτή πρωθυπουργού Dmitry Rogozin και του αναπληρωτή πρόεδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας Wang Yang για την προετοιμασία των τακτικών συναντήσεων των αρχηγών των κυβερνήσεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Κίνας. Η σύσταση της επιτροπής ήταν η συνέχιση της ανάπτυξης της συνεργασίας μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας στον τομέα των δορυφορικών συστημάτων πλοήγησης GLONASS και Beidou. Οι συμπρόεδροι της επιτροπής - ειναι ο επικεφαλής της Ρωσικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Διαστήματος, Igor Komarov και ο διευθυντής του Γραφείου της δορυφορικής πλοήγησης της Κίνας Zhang CHENCHI. Κατά τη διάρκεια της επίσημης επισκεψής τους στην Κίνα, η αντιπροσωπεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Διαστήματος (Roscosmos), συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Κινεζικης Εθνικής Υπηρεσίας Διαστήματος Xu DACHZHE και Κανονισμών που υπεγράφησαν και τα πρακτικά της πρώτης συνόδου εργασίας. Ο Igor Komarov και Xu DACHZHE συζήτησαν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων διμερούς συνεργασίας στον τομέα των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων για τη βιομηχανία raketostroitelnoy και τη δημιουργία των κινητήρων πυραύλων. Συμμετοχή στην εκδήλωση ειχε επίσης ο Έκτακτος και Πληρεξούσιος Πρέσβης της Ρωσικής Ομοσπονδίας Αντρέι Ντενίσοφ στην Κίνα. Η συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας αναπτύσσεται ταχύτατα.Έτσι, ολοκληρωθηκε πρόσφατα μια κοινή συμφωνία για την κατανομή των σταθμών εργασίας του διαφορικού Διορθωτή και Παρακολούθησης (SDCM) για το ρωσικό GLONASS το δορυφορικό σύστημα πλοήγησης στην Κίνα στις πόλεις του Urumqi και Τσανγκτσούν. http://www.federalspace.ru/21279/

Βάζουν μπρος επιχειρηματικό επιταχυντή και στόχο τον πρώτο έλληνα αστροναύτη. Η δημιουργία ενός επιχειρηματικού και ερευνητικού περιβάλλοντος που θα ανοίξει τον δρόμο για τον πρώτο έλληνα αστροναύτη σε βάθος δεκαπενταετίας αποτελεί τον πλέον φιλόδοξο στόχο του Ελληνικού Συνεργατικού Σχηματισμού Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών, γνωστότερου ως si-Cluster του Corallia, με έδρα την Αθήνα. http://www.si-cluster.gr/el/ Το 2014 οι εξαγωγές των μελών του si-cluster εκτοξεύθηκαν κατά 117%. Ο αθροιστικός κύκλος εργασιών τους έφτασε τα 150 εκατ. ευρώ και αυξήθηκε κατά 17%. Οι εργαζόμενοι ανέρχονται σε περίπου 1.500 άτομα και ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 14%, εκ των οποίων οι 35 κάτοχοι διδακτορικού, με αρκετούς να αποτελούν επαναπατρισθέντες επιστήμονες. Οι νέες πατέντες έφτασαν τις 15. Το 2014 τα μέλη του si-cluster αυξήθηκαν από 22 σε 37 και το 2015 ενδεχομένως να φτάσουν τα 50, καθώς περί τις 30 εταιρείες και φορείς έχουν καταθέσει αίτηση συμμετοχής. Παράλληλα, πέντε εταιρείες ήδη έχουν εγκατασταθεί φυσικά στο Α2 innohub στο Μαρούσι. Το 64% των μελών ασχολείται με ηλεκτρονικά συστήματα, το 24% εφαρμογές παρακολούθησης και επιτήρησης και το 12% με τα διαστημικά υλικά. Το 73% των εταιρειών βρίσκονται στην Αττική, το 24% στην Πάτρα και το 3% στην Κεντρική Μακεδονία. Ένας από τους στόχους του 2015 είναι η επέκταση του si-cluster και στον κλάδο της ρομποτικής, που θα αποτελέσει την τέταρτη θεματική επικέντρωση της συστάδας των καινοτόμων επιχειρήσεων. Ιδρύεται επιταχυντής για startups της αεροδιαστημικής Παράλληλα, το si-Cluster βάζει μπρος τη δημιουργία ενός επιχειρηματικού επιταχυντή για διαστημικές τεχνολογίες, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (EZA). Η προκήρυξη, η οποία θα προχωρήσει σε συνεργασία με τον EZA, αναμένεται βγει στον αέρα κάποια στιγμή μέχρι το καλοκαίρι, με στόχο την προσέλκυση από πέντε έως δέκα startups. Στο μεταξύ, όπως δήλωσε το μέλος του Συντονιστικού Συμβουλίου του si-Cluster και επικεφαλής για τη Στρατηγική του Corallia κ. Χόρχε Σάντσες, το si-cluster βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο επιλογής δύο διαστημικών αποστολών, στο πλαίσιο των οποίων θα «φορεθούν» και θα δοκιμαστούν σε πραγματικές συνθήκες διαστήματος εφαρμογές και συστήματα μικροηλεκτρονικής που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα. Το si-Cluster αποτελεί ίσως το πλέον high-tech συλλογικό εγχείρημα που καταγράφεται στην ελληνική οικονομία. Είναι χαρακτηριστικό ότι το όχημα «Curiosity» που εξερευνά την επιφάνεια του Άρη χρησιμοποιεί για τη συμπίεση των εικόνων που συλλέγει τους αλγορίθμους μίας ελληνικής εταιρείας: της Alma Technologies. «Μάθαμε τις ελληνικές εταιρείες να συνεργάζονται και να δουλεύουν μαζί, κάτι που θεωρούσαμε αδύνατον στο παρελθόν» σχολίασε το μέλος συντονιστικού συμβουλίου του si-Cluster και πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών (ΕΒΙΔΙΤΕ) κ. Θανάσης Πότσης. Εμπιστοσύνη στα ελληνικά «μυαλά» «Οι προσπάθειές μας δεν είναι απλά να κάνουμε έρευνα, αλλά να φτιάξουμε προϊόντα που θα φέρουν χρήματα στη χώρα» είπε και πρόσθεσε ότι κανείς δεν μπορεί να υπαινιχθεί ότι η Ελλάδα θα δημιουργήσει μία τεράστια ηλεκτρονική βιομηχανία. «Μπορούμε όμως να δώσουμε διέξοδο σε έλληνες επιχειρηματίες που έχουν μία ιδέα και θέλουν να την υλοποιήσουν» είπε και πρόσθεσε ότι βρίσκεται στα σκαριά και το πρώτο ελληνικό μεταπτυχιακό στην αεροδιαστημική. «Επόμενος στόχος είναι πείσουμε τους επενδυτές του εξωτερικού ότι η Ελλάδα έχει φτιάξει υποδομή και κατάλληλο περιβάλλον για να έρθουν να επενδύσουν σε εξαιρετικά ελληνικά μυαλά και μικρούς εξειδικευμένους πυρήνες που μπορούν να φτιάξουν προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας με σημασία για τη διεθνή αγορά» πρόσθεσε. Παράλληλα, όπως συμπλήρωσε ο κ. Πότσης, ένας άλλος στόχος είναι η επέκταση σε χώρες εκτός ΕΕ, όπου μπορεί να γίνει η χρήση διακρατικών συμφωνιών για τις ανάγκες ενίσχυσης της αεροδιαστημικής βιομηχανίας. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη συνεργασία με το Ισραήλ με αντικείμενο τα συστήματα πρόωσης, ενώ έχουν ξεκινήσει προσπάθειες και με τη Διαστημική Ακαδημία της Κίνας, στελέχη της οποίας βρίσκονται αυτές τις ημέρες στην Αθήνα. Όπως τόνισε ο κ. Πότσης, ο συντελεστής επιστροφής της επένδυσης στην αεροδιαστημική είναι 1 προς 6. Πέντε καινοτόμα προγράμματα. Ήδη τα μέλη του si-Cluster τρέχουν πέντε σημαντικά συνεργατικά έργων έρευνας και ανάπτυξης, που υπόσχονται την δημιουργία καινοτόμων τεχνολογιών. - Το συνεργατικό έργο Acritas (Space-based Integrated Applications for Surveillance and Monitoring), το οποίο αποσκοπεί στον σχεδιασμό και στην ανάπτυξη ενός συστήματος εκτίμησης του κινδύνου πυρκαγιάς δασών και δρυμών, μέσα από την ανάπτυξη αλγορίθμων για την εξαγωγή δεικτών επικινδυνότητας πυρκαγιάς σε επίπεδο δασών, με βάση υψηλής ανάλυσης δορυφορικές μετρήσεις των παραμέτρων μοντελοποίησης των πυρκαγιών, της εύφλεκτης πρώτης και καύσιμης ύλης. (Planetek Hellas και Geosystems Hellas, ερευνητικό ινστιτούτο ISΙ/Αθηνά) - Το συνεργατικό έργο Menelaos (Micro Sensor Technologies for Navigation Space Applications), αντικείμενο του οποίου είναι η ανάπτυξη ενός συστήματος πλοήγησης βασισμένο σε αδρανειακούς και οπτικούς αισθητήρες, που θα είναι σε θέση να προσδιορίζει με ακρίβεια τη θέση ενός κινούμενου σώματος με εφαρμογή κατά κύριο λόγο σε οχήματα εξερεύνησης (rovers) ή δορυφόρους. (Φορείς: Τheon Sensors, Prisma, Irida Labs, Analogies, Epos, ESS και ISI Hellas, Microlab/ΕΜΠ, APEL/Πανεπιστήμιο Πατρών ερευνητικό ινστιτούτο ISI/Αθηνά). - Το συνεργατικό έργο CIDCIP (CCSDS Image Data Compression Intellectual Property), το οποίο έχει στόχο τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη ενός ψηφιακού ολοκληρωμένου κυκλώματος κωδικοποίησης και συμπίεσης εικόνας και video, για χρήση στο Διάστημα, που θα χαρακτηρίζεται από την εφαρμογή των πλέον σύγχρονων μεθόδων σχεδιασμού και υλοποίησης. (Φορείς: Άλμα Τεχνολογίες, Εργαστήριο Μικροϋπολογιστών & Ψηφιακών Συστημάτων του ΕΜΠ και το ΥΠΕΘΑ). - Το συνεργατικό έργο Bliss (Photonic Integrated Circuits Based on Rad-hard Fiber Optics), το οποίο έχει ως αποστολή τον σχεδιασμό, την πειραματική ανάπτυξη, την ολοκλήρωση και τη δοκιμή μίας εξαιρετικά καινοτόμου ηλεκτρονικής διάταξης, η οποία θα συνδυάζει φωτονικά και ηλεκτρονικά δίκτυα, με ευφυή και αποδοτικό τρόπο, για αεροδιαστημικές εφαρμογές υψηλών απαιτήσεων (Φορείς: Inasco, Τheon Sensors και PNET Labs του Πανεπιστημίου Πατρών). http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=675792

Τα πρώτα «κλικ» από τη Σελήνη. Μια μεγάλη συλλογή σπάνιων φωτογραφιών της NASA από τις πρώτες εξορμήσεις στο φεγγάρι, ανάμεσά τους η πρώτη φωτογραφία της Γης από το Διάστημα αλλά και η πρώτη κοσμική «σέλφι», δημοπρατούνται τις επόμενες μέρες με συνολική τιμή εκκίνησης τα 760.000 δολάρια. Περισσότερες από 600 φωτογραφίες από τα τέλη της δεκαετίας του '40 έως τις αρχές του 1970 -μερικές εκ των οποίων δεν έχουν ποτέ δημοσιοποιηθεί- αποκαλύπτουν το μεγαλείο του Διαστήματος αλλά και μια άλλη οπτική της ιστορικής μέρας που ο άνθρωπος πάτησε το πόδι του στο φεγγάρι. Μεγάλη «σταρ» της συλλογής του οίκου Μπλούσμπερι, που στις 26 Φεβρουαρίου βγάζει στο σφυρί το Διάστημα, είναι η πρώτη φωτογραφία του πλανήτη Γη. Η μοναδική εικόνα του 1946 τραβήχτηκε από έναν μη επανδρωμένο πύραυλο που εκτοξεύθηκε 65 μίλια πάνω από την ατμόσφαιρά της. Παρά το γεγονός πως η ενσωματωμένη αυτόματη κάμερα που τραβούσε μια λήψη κάθε ενάμισι δευτερόλεπτο καταστράφηκε μετά την είσοδο του πυραύλου στη Γη, το φιλμ κατάφερε να διασωθεί. Αλλο ένα χάιλαϊτ της συλλογής είναι η σέλφι που τράβηξε ο θρυλικός αστροναύτης Μπαζ Ολντριν στην αποστολή του «Τζέμινι 12», το 1966, τρία χρόνια πριν από την πρώτη προσσελήνωση. Πενήντα χρόνια πριν οι φωτογραφίες αυτές γίνουν μόδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο διάσημος κοσμοναύτης γύρισε την κάμερα προς το μέρος του έχοντας όμως για φόντο όχι τον καθρέφτη του μπάνιου του ή μια παραλία, αλλά ολόκληρη τη Γη, όπως αυτή φαίνεται από το Διάστημα. Η πρώτη διαστημική σέλφι αναμένεται να πουληθεί πάνω από 1.000 δολάρια, ενώ στη συλλογή της NASA συμπεριλαμβάνεται φυσικά και η μόνη γνωστή φωτογραφία του Νιλ Αρμστρονγκ να περπατά πάνω στο φεγγάρι, που εκτιμάται στα 1.500 δολάρια. Παρά το γεγονός πως αυτός ήταν ο πρώτος κοσμοναύτης που το 1969 πάτησε το πόδι του στη Σελήνη, στις περισσότερες γνωστές φωτογραφίες πρωταγωνιστεί ο δεύτερος, Ολντριν, καθώς τις περισσότερες από τις δυόμισι περίπου ώρες που παρέμειναν στην επιφάνειά της Σελήνης ο Aρμστρονγκ ήταν εκείνος που κρατούσε την κάμερα. Ετσι η μπότα που αφήνει το αποτύπωμά της στο έδαφος της Σελήνης ανήκει στον Ολντριν και όχι στον Aρμστρονγκ που έκανε το πρώτο βήμα λέγοντας τη διάσημη ατάκα «Ενα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα γιγαντιαίο άλμα για την ανθρωπότητα»... Η διαστημική βόλτα του Εντ Γουάιτ, η «σέλφι» του Μπαζ Ολντριν και το πρώτο βήμα του στη Σελήνη, η εκτόξευση του «Gemini 10» και η μοναδική «καθαρή» εικόνα του Νιλ Αρμστρονγκ στο φεγγάρι ξεχωρίζουν ανάμεσα στα ντοκουμέντα Oλες αυτές οι φωτογραφίες που ανακαλύφθηκαν στα αρχεία της NASA, τo 1980, συγκεντρώθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες από έναν συλλέκτη: «Αυτές οι φωτογραφίες δεν αποτελούν απλά τεκμήρια, αλλά αντιπροσωπεύουν και τη χρυσή εποχή της φωτογραφίας, όταν μια χούφτα άνθρωποι πήγαν στο άγνωστο και επέστρεψαν με φωτογραφίες που θα ενέπνεαν όλο τον κόσμο», λέει η Σάρα Γουίλερ, υπεύθυνη του οίκου Μπλούσμπερι. «Είναι απίστευτο, αν διανοηθεί κανείς ότι πολλές από αυτές τις φωτογραφίες ήταν άγνωστες στο ευρύ κοινό προτού το φωτογραφικό αρχείο της NASA να εμφανιστεί ψηφιακά στο Ιντερνετ». Είναι η πρώτη φορά που μια τόσο ολοκληρωμένη συλλογή φωτογραφιών της NASA θα πουληθεί σε δημοπρασία, ενώ εκτός από τις φωτογραφίες της αποστολής του «Απόλλων 11» κι άλλες λήψεις αναμένεται να προξενήσουν το ενδιαφέρον των αγοραστών. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22784&subid=2&pubid=64138111

Σπύρος Π. Ζερβός, ένας υπέροχος άνθρωπος. Στις 23 Ιανουαρίου 2015, ο μαθηματικός Σπύρος Ζερβός έφυγε από τη ζωή. Τον Σπύρο Ζερβό θα θυμούνται για πάντα με αγάπη οι φυσικοί του Πανεπιστημίου Αθηνών που τον είχαν καθηγητή στα μαθήματα «Απειροστικός Λογισμός και «Μιγαδικές συναρτήσεις». Ο Σπύρος Π. Ζερβός ήταν αριστούχος διδάκτωρ d’ Etat (1960) του Πανεπιστημίου του Παρισιού και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 1961 (με εξαίρεση τα χρόνια 1968 – 1974, κατά τα οποία υπήρξε ο μόνος καθηγητής της Φυσικομαθηματικής Σχολής που απολύθηκε από την χούντα και ο μοναδικός Έλληνας πανεπιστημιακός μάρτυρας υπεράσπισης στη δίκη του «Ρήγα Φεραίου» στα 1968). Το ερευνητικό του έργο, εκτεινόταν σε διαφόρους κλάδους των Καθαρών Μαθηματικών και στην Ιστορία και Φιλοσοφία τους. Οργανωτής πολλών διεθνών συμποσίων, εκδίδει από το 1978 το διεθνές μαθηματικό περιοδικό «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ». Εκτεταμένα συγγράμματά του στα ελληνικά είναι τα «Εισαγωγή εις τα Νεώτερα Μαθηματικά» (1970, 1972) και «Ακολουθίαι Πραγματικών Συναρτήσεων» (1967, 1972). Το τελευταίο αποτελεί συμπλήρωμα στο κλασσικό σύγγραμμα «Απειροστικός Λογισμός» του πατέρα του Παναγιώτη Ζερβού, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ακαδημαϊκού. Σαν πρόεδρος της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας, στα 1975, σκέφθηκε πρώτος την ίδρυση Ελληνικού Πανεπιστημίου στο Αιγαίο, οργανώνοντας στη Σάμο και επίσκεψη κορυφαίων ξένων μαθηματικών, που προσφέρθηκαν να διδάξουν εκεί. Γεννημένος στα 1930 και με μητέρα φιλόλογο, την Χαρίκλεια Παπαϊωάννου – Ζερβού (σύγγραμμά της: Εισαγωγή εις την μελέτην της αρχαίας ελληνικής ποιήσεως, 1974), μελετά συστηματικά, από παιδί, ορισμένες ιστορικές περιοόδους. Σχετικά είναι και τα, με λογοτεχνική μορφή, κείμενά του: «1940», βιβλίο (1973, 1978), «Της λευτεριάς» (1977), «Στα μαρμαρένια αλώνια» (1978) και «Πλούταρχος» (1987), ποιητικές συλλογές (όλα, στις εκδόσεις Α. Καραβία, Αθήνα). Από πολλά άλλα δικά του, δημοσιευμένα στα ελληνικά αναφέρουμε τα: 1) «Ιούλιος Βερν», ο επιστήμων, ο στοχαστής, ο άνθρωπος• μακρά, αυτοδύναμη εισαγωγή στην ελληνική μετάφραση του βιβλίου του Σοβιετικού ακαδημαϊκού Α. Αντρέγιεφ « Οι τρεις ζωές του Ιουλίου Βερν», εκδόσεις Α. Καραβία, 1967 και 2) «Η αναγκαιότητα της Ορθοδοξίας για κάθε εθνικά σωστή ελληνική εξωτερική πολιτική» (Στον τιμητικό τόμο για τον Καθηγητή Γεράσιμο Κονιδιάρη, Αθήνα, 1981). Από το 1990 ήταν διευθυντής του Τομέα «Άλγεβρα – Γεωμετρία» στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1991 εκδίδει και δεύτερο διεθνές μαθηματικό περιοδικό, το «Mathematics revisited, Mathematicians remembered», που περιέχει και περιέχει και τις μετά το 1985 μαθηματικές έρευνες του Σ. Π. Ζερβού. Εκτός από τα παραπάνω κυκλοφόρησαν κι άλλα βιβλία του Σπύρου Ζερβού, όπως για παράδειγμα: «Καθολική Άλγεβρα – Από τα σύνολα και την τοπολογία στην καθολική άλγεβρα και την θεωρητική πληροφορική», Ινστιτούτο του βιβλίου – Μ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 1994, σε συνεργασία με τον Στράτο Ελ. Μακρά «Αλγεβρικές εξισώσεις ανισότητες – Γεωμετρία ριζών», Αθήνα 1997, και σε συνεργασία με τον Πέτρο Β. Κρικέλη «Πως μεταβαίνουμε από τα κλασικά μαθηματικά στα νεώτερα», Αθήνα 1997. Σπύρος Ζερβός: «Τι μπορούν να μας πούνε τα μαθηματικά και οι φυσικές επιστήμες;» (1991) Μαθηματικοί και φυσικοί που υπήρξαν φοιτητές του Σ. Ζερβού αναπολούν http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?f=6&t=48109 http://ylikonet.gr/group/allo/forum/topics/3647795:Topic:284972?commentId=3647795%3AComment%3A285612&xg_source=activity&groupId=3647795%3AGroup%3A7019 με μεγάλη αγάπη, την υπερβολική καλοσύνη που έδειχνε στους φτωχούς φοιτητές και όχι μόνο, το ξετύλιγμα κατά τη διάρκεια των μαθημάτων του «ιστορικού πάθους» του με την εθνική αντίσταση και τον αντιδικτατορικό αγώνα, τις προφορικές εξετάσεις στο σπίτι του στο Ψυχικό με τις αμέτρητες γάτες, την φωτογραφική μνήμη του και τις μαραθώνιες γραπτές εξετάσεις στα μαθήματά του, τις Κυριακές, από τις 8 π.μ. έως ∞, όπως έγραφε στις ανακοινώσεις. Περισσότερα καθως και Επιστολή στην Μέρκελ!!! http://physicsgg.me/2015/02/07/%cf%83%cf%80%cf%8d%cf%81%ce%bf%cf%82-%cf%80-%ce%b6%ce%b5%cf%81%ce%b2%cf%8c%cf%82-%ce%ad%ce%bd%ce%b1%cf%82-%cf%85%cf%80%ce%ad%cf%81%ce%bf%cf%87%ce%bf%cf%82-%ce%ac%ce%bd%ce%b8%cf%81%cf%89%cf%80%ce%bf/

Η Μεγάλη Έκρηξη δεν συνέβη ποτέ, σύμφωνα με νέα θεωρία. Το σύμπαν ίσως υπάρχει αιώνια, και επομένως δεν έγινε ποτέ μια Μεγάλη Έκρηξη που το δημιούργησε, συμπεραίνει ένα νέο μοντέλο που ανέπτυξαν δύο φυσικοί από το πανεπιστήμιο της Μπένχα στη Αίγυπτο και του Λέθμπριτζ στον Καναδά. Το θεωρητικό μοντέλο προσπαθεί να εναρμονίσει την κβαντική θεωρία με τη γενική θεωρία της σχετικότητας και, όπως περιγράφουν οι δύο επιστήμονες σε άρθρο τους στο περιοδικό Physics Letters B, μπορεί να εξηγήσει επίσης τη σκοτεινή ενέργεια, λύνοντας έτσι κι άλλα προβλήματα. Η γενική πεποίθηση για την ηλικία του σύμπαντος είναι πως ανέρχεται στα 13,8 δισ. χρόνια, όπως υπολογίζεται από τη γενική θεωρία της σχετικότητας. Τότε, ένα σημείο με άπειρη πυκνότητα, γνωστό ως μοναδικότητα (singularity), άρχισε να διαστέλλεται με τη Μεγάλη Έκρηξη, δημιουργώντας έτσι εξελισσόμενο τον κόσμο που μας περιβάλλει. Παρόλο που ένα τέτοιο φαινόμενο προκύπτει απευθείας από τους νόμους της γενικής θεωρίας της σχετικότητας, μερικοί επιστήμονες το θεωρούν προβληματικό, επειδή τα μαθηματικά μπορούν να εξηγήσουν τι συνέβη αμέσως μετά στη μοναδικότητα – και όχι τη χρονική στιγμή «μηδέν» ή νωρίτερα από τη Μεγάλη Έκρηξη. «Πρόκειται για το πιο σοβαρό πρόβλημα της γενικής θεωρίας της σχετικότητας, αφού κάνει τους νόμους της φυσικής να παρουσιάζουν ασυνέχεια», λέει χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα Phys.org ο Αχμέτ Φαράζ Αλί, φυσικός από το Πανεπιστήμιο Μπένχα και ένας από τους συγγραφείς του άρθρου. Αντίθετα, το μοντέλο των δύο επιστημόνων επιλύει αυτό το πρόβλημα, αφού σύμφωνα με αυτό το σύμπαν δεν έχει χρονική αρχή και τέλος. Επομένως, καταργεί ουσιαστικά τη Μεγάλη Έκρηξη. Οι δύο φυσικοί τονίζουν με έμφαση πως το μοντέλο τους δεν δημιουργήθηκε ad hoc, σε μία προσπάθεια να παρακαμφθεί η ιδέα της Μεγάλης Έκρηξης της μοναδικότητας. Για την κατασκευή του, βασίσθηκαν στην ιδέα των κβαντικών τροχιών, που διατύπωσε τη δεκαετία του ’50 ο θεωρητικός φυσικός και φιλόσοφος Ντέιβιντ Μπομ, καταλήγοντας έτσι σε κβαντικές διορθώσεις των εξισώσεων Φρίντμαν, οι οποίες περιγράφουν τη διαστολή του σύμπαντος στα πλαίσια της γενικής θεωρίας της σχετικότητας. Παρόλο που το μοντέλο τους δεν είναι μια πλήρης θεωρία κβαντικής βαρύτητας, περιέχει στοιχεία από την κβαντική μηχανή και τη γενική θεωρία της σχετικότητας, ενώ οι δύο ερευνητές εκτιμούν πως, ακόμη κι όταν διατυπωθεί μία πλήρης θεωρία που να ενοποιεί πλήρως τις δύο περιγραφές της φύσης, τα συμπεράσματά τους θα εξακολουθούν να ισχύουν. Πάντως, πέρα από το ότι δεν περιλαμβάνει τη Μεγάλη Έκρηξη μιας μοναδικότητας ως αρχής του σύμπαντος, το νέο μοντέλο αποκλείει επίσης ότι το σύμπαν θα αρχίσει να συρρικνώνεται, καταλήγοντας σε ένα σημείο άπειρης πυκνότητας. Με κοσμολογικούς όρους, οι κβαντικές διορθώσεις «μεταφράζονται» σε μία κοσμολογική σταθερά, η οποία που δεν χρειάζεται την ύπαρξη της σκοτεινής ενέργειας για να δικαιολογηθεί. Επίσης, οι προβλέψεις του μοντέλου συμφωνούν με την κοσμολογική σταθερά και την πυκνότητα του σύμπαντος, όπως προκύπτουν από τις παρατηρήσεις. Με φυσικούς όρους, το μοντέλο περιγράφει το σύμπαν σαν να κατακλύζεται από ένα κβαντικό ρευστό. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το ρευστό αυτό πιθανόν αποτελείται από βαρυτόνια – υποθετικά σωματίδια χωρίς μάζα που αναλαμβάνουν να «μεταφέρουν» τις δυνάμεις ανάμεσα σε δύο σώματα που αλληλεπιδρούν. Αν υπάρχουν, τα βαρυτόνια θεωρείται πως θα παίξουν κεντρικό ρόλο σε μια θεωρία κβαντικής βαρύτητας. Οι δύο φυσικοί σκοπεύουν να αναλύσουν ακόμη περισσότερο το μοντέλο τους, μεταξύ άλλων για να το προσαρμόσουν σε μικρές διαταραχές που καθιστούν το σύμπαν τοπικά ανομοιογενές. Πάντως, δεν αναμένουν ότι τα συμπεράσματά τους θα αλλάξουν σημαντικά. http://www.naftemporiki.gr/story/914683/i-megali-ekriksi-den-sunebi-pote-sumfona-me-nea-theoria

Ένα «διαστημικό» υποβρύχιο για τον Τιτάνα. O Τιτάνας, δορυφόρος του Κρόνου, αποτελεί έναν από τους πλέον ενδιαφέροντες προορισμούς του Ηλιακού Συστήματος. Έχοντας δεχθεί την επίσκεψη του σκάφους Huygens το 2005, διαθέτει πυκνή ατμόσφαιρα και τρεις μεγάλες βόρειες πολικές θάλασσες από μεθάνιο και αιθάνιο, οι οποίες παρουσιάζουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από εξερευνητικής πλευράς. Η σύνθεση αυτών των θαλασσών και οι επικρατούσες συνθήκες παραπέμπουν στα δεδομένα του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στη Γη. Η μεγαλύτερη, Kraken Mare, έχει εύρος 1000 χλμ αλλά άγνωστο βάθος, ενώ τα στοιχεία του σκάφους Cassini υποδεικνύουν πλούσια χημεία και κλιματική ιστορία. Σε αυτό το πλαίσιο, ερευνητές της NASA (NASA Institute for Advanced Concepts) παρουσίασαν πρόσφατα μια πρόταση για τη δημιουργία ενός διαστημικού ρομπότ- υποβρυχίου, που θα μπορεί να επισκεφθεί και να εξερευνήσει το εν λόγω εξωτικό περιβάλλον, αντλώντας από την εμπειρία πάνω στα μη επανδρωμένα υποβρύχια σκάφη και τα διαστημόπλοια. Το σκάφος αυτό θα είχε βάρος ενός τόνου και θα μπορούσε να αποσταλεί κατά το 2040 για να πραγματοποιήσει ένα ταξίδι εξερεύνησης 90 ημερών και 2.000 χιλιομέτρων στην περίμετρο και τα βάθη της Kraken. Οι ομοιότητες, σύμφωνα με την πρόταση, με ένα «γήινο» υποβρύχιο είναι πολλές, ωστόσο η μετάδοση δεδομένων στη Γη απαιτεί μια ισχυρή κεραία, η οποία τοποθετείται ως «πτερύγιο». Επίσης, ειδικό σχεδιασμό θα απαιτούσαν και οι δεξαμενές έρματος, λόγω της σύνθεσης των θαλασσών του Τιτάνα, καθώς και ειδικά συστήματα για τη διαχείριση της προκύπτουσας θερμότητας. Όσον αφορά στο πώς θα έφτανε μέχρι τον προορισμό του, υποστηρίζεται ότι ο σχεδιασμός του, αν και διαφέρει από τα συνήθη σκάφη προσεδάφισης, δεν θα παρουσίαζε ιδιαίτερες δυσκολίες. Από τη στιγμή που η ατμόσφαιρα του Τιτάνα είναι πυκνή, θα λειτουργούσε ως «μαξιλάρι» για την είσοδο του σκάφους από το Διάστημα, και ως εκ τούτου θα μπορούσε να αποσταλεί από ένα διαστημοπλάνο όπως το Χ-37, στον χώρο φόρτωσης του οποίου και θα μπορούσε να χωρέσει. Το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν μια «απαλή» σχετικά προσθαλάσσωση, η οποία θα σήμαινε και την έναρξη της επιχείρησης εξερεύνησης. Δείτε το σχετικό βίντεο: http://physicsgg.me/2015/02/10/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%85%cf%80%ce%bf%ce%b2%cf%81%cf%8d%cf%87%ce%b9%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%84%ce%b9/

Τα δύο πρόσωπα του Ιαπετού. Είναι μια περίπτωση κοσμικού ταοϊσμού: η αποστολή Cassini της NASA απαθανάτισε τις δραματικές αντιθέσεις στο πρόσωπο του Ιαπετού, ενός δορυφόρου του Κρόνου του οποίου η επιφάνεια μοιάζει με το σύμβολο του Γινγκ και Γιανγκ στην κινεζική φιλοσοφία. Ένας από τους 62 δορυφόρους που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα να περιφέρονται γύρω από τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, ο Ιαπετός είναι μάλλον μικρός, με διάμετρο γύρω στα 1.490 χιλιόμετρα και μάζα που αντιστοιχεί στο 2,5% της μάζας της Σελήνης. Το τελευταίο πορτρέτο του φεγγαριού που δημοσιοποιεί η NASA μεταδόθηκε τον περασμένο Αύγουστο. «Η εικόνα δείχνει το ημισφαίριο του Ιαπετού που κοιτάζει προς τον Κρόνο» εξηγεί ανακοίνωση της υπηρεσίας. «Ο βορράς του Ιαπετού βρίσκεται προς την πάνω πλευρά και έχει περιστραφεί κατά 30 μοίρες. Η εικόνα ελήφθη στο φάσμα του ορατού φωτός με την κάμερα κλειστής γωνίας του Cassini». Πέρα από τη βραχώδη τοπογραφία του, με βουνά που ορθώνονται σε ύψος 10 χιλιομέτρων, το περίεργο με αυτό το φεγγάρι είναι ότι η μία του πλευρά είναι μαύρη σαν πίσσα ενώ η άλλη καλύπτεται από ολόλευκους πάγους. Κανείς δεν είναι σίγουρος πώς το πρόσωπο του Ιαπετού απέκτησε αυτό το σκληρό κοντράστ. Οι πλανητολόγοι, όμως, έχουν μια πιθανή εξήγηση: λόγω της αργής ταχύτητας περιστροφής του δορυφόρου, η μία πλευρά του δέχεται περισσότερο ηλιακό φως από την άλλη. Στην πιο ηλιόλουστη πλευρά, η ζέστη κάνει τους πάγους να εξαχνώνονται και να μετατρέπονται σε αέριο, το οποίο σηκώνεται ψηλά, ψύχεται και τελικά πέφτει στη σκοτεινή πλευρά. Μέσω αυτής της διαδικασίας, η φωτεινή πλευρά γίνεται όλο φωτεινότερη και η σκούρα πλευρά ολοένα και πιο σκούρα. Ανάλογα με τη γωνία θέασης, η φωτεινή περιοχή δείχνει να έχει σχήμα κόμματος, δημιουργώντας το χαρακτηριστικό σχήμα του Γιν Γιανγκ. Στον ταοϊσμό και άλλους κλάδους της κινεζικής φιλοσοφίας, η έννοια αυτή περιγράφει πώς οι αντίθετες δυνάμεις συνδέονται και αλληλοσυμπληρώνονται. Ο Ιαπετός ανακαλύφθηκε το 1672 από τον Τζιοβάνι Κασίνι, τον αστρονόμο προς τιμήν του οποίου βαφτίστηκε η αποστολή Cassini. Το σκάφος μελετά το σύστημα του Κρόνου από το 2004. Στην φωτογραφία χιονισμένοι κρατήρες με σκούρα τοιχώματα στο μεταίχμιο της φωτεινής και της σκοτεινής περιοχής. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=559252

Όταν η ανατολή του ήλιου συναντά το βόρειο σέλας. Πλάνα από τη συνάντηση της ανατολής του ηλίου με το βόρειο σέλας, πάνω από τις βορειοανατολικές ακτές της αμερικανικής ηπείρου, έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Το βίντεο κατέγραψαν την Πέμπτη αστροναύτες από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, την ώρα που βρίσκονταν σε τροχιά πάνω από τις πολιτείες των Βιρτζίνια, Ντέλαγουερ, Νιου Τζέρσεϊ, Νέας Υόρκης και Μασαχουσέτης, στις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ. Πλάνα από τη συνάντηση της ανατολής του ηλίου με το βόρειο σέλας, πάνω από τις βορειοανατολικές ακτές της αμερικανικής ηπείρου, έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Το Σέλας είναι ένα ουράνιο φαινόμενο που συμβαίνει στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, όταν εισέρχονται σε αυτήν ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια από τον ήλιο, και παρατηρείται ιδίως στις πολικές περιοχές, τόσο στο Βόρειο, όσο και στο Νότιο ημισφαίριο. http://www.naftemporiki.gr/story/913858/otan-i-anatoli-tou-iliou-sunanta-to-boreio-selas Αποστολή τροφίμων για το πλήρωμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. 20 κιλά φρέσκα λαχανικά, φρούτα και άλλα προϊόντα διατροφής θα φορτωθούν στο διαστημόπλοιο Progress, το οποίο στις 17 Φεβρουαρίου, θα ταξιδέψει με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, δήλωσε σήμερα στο πρακτορείο ΤΑΣΣ, ο υπεύθυνος τροφοδοσίας του ΔΔΣ, συμπληρώνοντας ότι το πλήρωμα έχει ζητήσει επίσης μαγιονέζα και μουστάρδα. «Ως συνήθως, οι προγραμματισμένες αλλά και οι επιπλέον μερίδες με φρέσκα φρούτα και λαχανικά - μήλα, πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ και κρεμμύδια - στέλνονται με διαστημικό σκάφος» σημείωσε ο επικεφαλής του τμήματος τροφοδοσίας του ΔΔΣ, του Ρωσικού Ινστιτούτου Ιατρικών και Βιολογικών Μελετών, Αλέξανδρος Αγκουρέγεφ. Μετά από μεσολάβηση της Roscosmos (ρωσική διαστημική υπηρεσία) οι Ρώσοι κοσμοναύτες θα παραλάβουν μεταξύ άλλων και αμερικανικά προϊόντα, η παράδοση των οποίων καθυστέρησε στο τελωνείο, λόγω του ρωσικού εμπάργκο τροφίμων από ορισμένες χώρες. Επίσης, σύμφωνα με τον υπεύθυνο πτήσεων της NASA Σον Φούλερ στη συγκεκριμένη αποστολή δεν περιλαμβάνονται προϊόντα για αμερικανούς και ευρωπαίους αστροναύτες. http://gr.rbth.com/news/2015/02/09/apostoli_trofimon_gia_to_rosiko_pliroma_toy_diethnoy_diastimikoy_stathmo_35263.html Αποστολή μηνυμάτων από τη Γη στο Σύμπαν. Σχέδια για την αποστολή μηνυμάτων από τη Γη στο Σύμπαν κάνουν επιστήμονες, οι οποίοι αναζητούν αποτελεσματικούς τρόπους για να εντοπίσουν σημάδια εξωγήινης ζωής στο ηλιακό μας σύστημα. Όπως αναφέρει δημοσίευμα της MailOnline, οι αστρονόμοι θα μεταδώσουν σήματα από ραδιοτηλεσκόπια σε εκατοντάδες άλλα αστρικά συστήματα, ελπίζοντας να οδηγηθούν σε πρωτοποριακές ανακαλύψεις. Το σχέδιο, το οποίο αναπτύσσουν ερευνητές από το ινστιτούτο Seti (Search for Extraterrestrial Intelligence) στην Καλιφόρνια, έχει χαρακτηριστεί ως ένα σημαντικό βήμα της ανθρωπότητας προς την εξερεύνηση του διαστήματος. Συστήματα που βρίσκονται σε μια ακτίνα 20 ετών φωτός από τον πλανήτη πρόκειται να λάβουν τα μηνύματα, εάν δοθεί το πράσινο φως στο πρόγραμμα αυτό, σημειώνει το δημοσίευμα. «Θα μπορούσαν να υπάρχουν πολλοί πολιτισμοί εκεί έξω, αλλά αν ακούν και κανείς δε στέλνει σήματα τότε δε θα συμβεί τίποτα» σχολίασε ο David Black, αστροφυσικός και γενικός διευθυντής του Seti στους Sunday Times. «Ένα ερώτημα που υπάρχει ωστόσο, είναι το εξής: Αν προχωρήσουμε, τι μήνυμα πρέπει να στείλουμε; Να είναι δουλειά μερικών επιστημόνων ή μήπως πρέπει να εμπλέξουμε όλον τον κόσμο, ίσως και μέσω διαδικτύου;» είπε από την πλευρά του ο Douglas A. Vakoch και συνέχισε: «Για μισό αιώνα το SETI αναζητά για κάτι που εμείς δε μπορούμε να παράγουμε από μόνοι μας: σκόπιμες εκπομπές προς μακρινούς κόσμους». Το πρόγραμμα θα συζητηθεί στην ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Ένωσης για την Προώθηση της Επιστήμης (American Association of Advancing Science) την ερχόμενη εβδομάδα. Κορυφαίοι ακαδημαϊκοί εκφράζουν φόβους ότι θα μπορούσε να αποδειχθεί μια αποτυχία, με τον Στίβεν Χόκινγκ να προειδοποιεί κατά της «πρόσκλησης» εξωγήινων στον πλανήτη, εάν αποδειχθεί ότι υπάρχουν. Ο παγκοσμίου φήμης και αναγνώρισης φυσικός έχει μιλήσει για την ύπαρξη ζωής πέρα από τον πλανήτη Γη, ωστόσο στο παρελθόν έχει αναφερθεί στους κινδύνους που υπάρχουν από τα εξωγήινα όντα, αναφέρει ακόμη το δημοσίευμα της MailOnline. «Αν όντως μας επισκεφθούν εξωγήινοι, το αποτέλεσμα θα είναι όπως τότε που πήγε ο Κολόμβος στην Αμερική, που δεν εξελίχθηκε καλά για τους ιθαγενείς της Αμερικής» είχε πει ο ίδιος σε ένα ντοκιμαντέρ το 2010. Αν εγκριθεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα οι ερευνητές θα χρησιμοποιήσουν ραδιοτηλεσκόπια για να στείλουν τα μηνύματά τους. Τα τηλεσκόπια μεταδίδουν και αντανακλούν φως από πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα και παρατηρούν τα μακρύτερα μήκη κύματος φωτός. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B6%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%8D%CE%BD-%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%AC%CE%B4%CE%B9%CE%B1-%CE%B5%CE%BE%CF%89%CE%B3%CE%AE%CE%B9%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%B6%CF%89%CE%AE%CF%82

Χορός θανάτου για αστρικό ζευγάρι. Ομάδα ερευνητών χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο VLT του Νότιου Ευρωπαϊκού Αστεροσκοπείου (ESO) στην έρημο Ατακάμα της Χιλής εντόπισαν ένα εντυπωσιακό κοσμικό φαινόμενο. Σε απόσταση τεσσάρων χιλιάδων ετών φωτός από εμάς βρίσκεται ένα μυστηριώδες νεφέλωμα η κωδική ονομασία του οποίου είναι Henize 2-428. Είναι ένα νεφέλωμα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά με τους ειδικούς να μην μπορούν μέχρι σήμερα να βρουν απαντήσεις για την ύπαρξη του. Ομως η νέα έρευνα αποκαλύπτει τόσο το πώς δημιουργήθηκε αλλά και το τι κρύβει στο εσωτερικό του. Στην καρδιά του του νεφελώματος βρίσκονται δύο λευκοί νάνοι, δύο άστρα μεγέθους παρόμοιου με τον Ηλιο, τα οποία όταν έκαψαν τα καύσιμα τους δεν μπήκαν σε διαδικασία αυτοκαταστροφής μετατρεπόμενα σε υπερκαινοφανείς αστέρες αφού παρέμεινε «ζωντανό» ένα τμήμα του πυρήνα τους. Αυτή εκτιμάται ότι είναι και η κατάληξη του δικού μας μητρικού άστρου. Ομως όπως φαίνεται αυτά τα δύο άστρα ήταν τελικά καταδικασμένα να... πεθάνουν. Σύμφωνα με τους ερευνητές που τα εντόπισαν τα δύο άστρα βρίσκονται σε μια τροχιά το ένα γύρω από το άλλο τέτοια που σε περίπου 700 εκ. έτη θα έρθουν σε σύγκρουση και θα καταστραφούν σε μια έκρηξη σουπερνόβα. Η ανακάλυψη των δύο λευκών νάνων εξηγεί και την ύπαρξη του νεφελώματος που δημιουργήθηκε όπως φαίνεται από τα νέφη αερίων που διέρρεαν στο Διάστημα καθώς τα δύο άστρα μετατρέπονταν σε λευκούς νάνους. Οπως αναφέρουν οι ειδικοί όταν τελικά συμβεί η έκρηξη σουπερνόβα θα είναι ορατή από τη Γη ακόμη και στο φως της μέρας. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=675693

Βρέθηκε η «υπογραφή» ενός γαλαξία με σκοτεινή ύλη; Τα πρώτα παρατηρησιακά δεδομένα που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός γαλαξία, ο οποίος αποτελείται σε μεγάλο ποσοστό από σκοτεινή ύλη, υποστηρίζουν πως εντόπισαν Άγγλοι επιστήμονες από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Ρότσεστερ. Με επικεφαλής τη Σικανία Τσακραμπάρτι, αναπληρώτρια καθηγήτρια αστρονομίας στο Ινστιτούτο, οι ερευνητές βρήκαν ένα σμήνος νεαρών αστέρων που, σύμφωνα με τους ίδιους, υποδηλώνει τη θέση του συγκεκριμένου γαλαξία. Όπως αναφέρει η ομάδα σε άρθρο της στο περιοδικό Astrophysical Journal Letters, η ανακάλυψη προήλθε από την ανάλυση υπέρυθρων μετρήσεων από το τηλεσκόπιο VISTA, το οποίο ανήκει στο Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο (ESO). Μέσω της ανάλυσης, βρέθηκαν σε απόσταση περίπου 300.000 ετών φωτός τέσσερις νεαρούς αστέρες, οι οποίοι ονομάζονται Κηφείδες – άστρα με περιοδικά μεταβαλλόμενη φωτεινότητα, που συχνά μπορούν να αξιοποιηθούν για τη μέτρηση αποστάσεων στο σύμπαν. Σύμφωνα με την Τσακραμπάρτι, πρόκειται για τους πιο απομακρυσμένους Κηφείδες που έχουν εντοπισθεί κοντά στο επίπεδο του Γαλαξία μας και σχετίζονται με τον γαλαξία νάνο που κατακλύζεται από σκοτεινή ύλη και ο οποίος δεν έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα επειδή είναι «κρυμμένος» πίσω από νέφη σκόνης. Η ύπαρξη του εν λόγω γαλαξία είχε προβλεφθεί από την Τσακραμπάρτι ήδη από το 2009, με βάση την ανάλυση των ιδιοτήτων του εξωτερικού δίσκου του Γαλαξία μας. Τώρα, η ακτινοβολία που εκπέμπουν οι Κηφείδες επέτρεψαν στην αστρονόμο και την ομάδα της να μετρήσει με ακρίβεια τις αποστάσεις τους, που προσδιορίστηκαν στα 300.000 έτη φωτός, και να ελέγξει την πρόβλεψή της. «Οι νεαροί αστέρες είναι πιθανότατα η “υπογραφή” του γαλαξία», αναφέρει χαρακτηριστικά η ίδια στο σάιτ του Ινστιτούτου Τεχνολογίας του Ρότσεστερ. «Αποκλείεται να ανήκουν στον Γαλαξία μας, τα άκρα του οποίου βρίσκονται σε απόσταση 48.000 ετών φωτός». Η σκοτεινή ύλη εκτιμάται πως αντιστοιχεί στο 23% της μάζας του γαλαξία και θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα «μυστήρια» της αστρονομίας, αφού ακόμη και σήμερα δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη για τη φύση της. «Η ανακάλυψη των Κηφείδων αποδεικνύει πως ισχύει η μέθοδός μας για τον εντοπισμό γαλαξιών νάνων που κατακλύζονται από σκοτεινή ύλη», λέει η Τσακραμπάρτι. «Έτσι, αφήνει υποσχέσεις ότι ίσως καταφέρουμε να ανακαλύψουμε τη δομή της. Επίσης, δείχνει πως η θεωρία της παγκόσμιας έλξης του Νεύτωνα μπορεί να εφαρμοσθεί ακόμη και στα πιο απομακρυσμένα σημεία του γαλαξία, χωρίς να χρειάζεται να κάνουμε κάποια προσαρμογή της», συμπληρώνει. http://www.naftemporiki.gr/story/914039/brethike-i-upografi-enos-galaksia-me-skoteini-uli

Δορυφόροι του Δία. Ενα σπάνιο φαινόμενο που λαμβάνει χώρα στο σύστημα του Δία κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Πρόκειται για μια σύνοδο τριών μεγάλων δορυφόρων του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Το Hubble κατέγραψε τη σύνοδο της Ευρώπης, της Καλλιστώ και της Ιούς η οποία συνέβη σε απόσταση περίπου ενός δισ. χλμ από τη Γη και γίνεται μόλις μια ή το πολύ δύο φορές ανά δεκαετία. Η σύνοδος των τριών φεγγαριών έγινε στις 23 Ιανουαρίου και η NASA έδωσε στη δημοσιότητα τόσο εικόνες όσο και ένα βίντεο από το φαινόμενο. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%B2%CE%BF%CF%8D-%CE%AD%CE%B4%CF%89%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CE%BF%CE%B9-%CE%B4%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%AF%CE%B1-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

Η σκοτεινή πλευρά της Σεληνης. Όλοι όσοι βλέπουμε την Σελήνη έχουμε αναρωτηθεί το πως θα ήταν η σκοτεινή πλευρά της που δεν είναι ορατή από την Γη Αυτό το βίντεο που δημοσιεύει η Εθνική Υπηρεσία Αεροναυτικής και Διαστήματος (NASA) της Αμερικής απαντά σε αυτό το ερώτημα. Οι εικόνες δημιουργήθηκαν χρησιμοποιώντας δεδομένα από τον δορυφόρο Lunar Reconnaissance Orbiter. Εντυπωσιακό βίντεο: http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%AC-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%BD%CE%AE-%CF%80%CE%BB%CE%B5%CF%85%CF%81%CE%AC-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%83%CE%B5%CE%BB%CE%AE%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%BB%CE%B7%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF Ενθύμια από την πρώτη βόλτα στο Φεγγάρι βρήκε η χήρα του Αρμστρονγκ. Μια τσάντα γεμάτη καλώδια τροφοδοσίας και σφιγκτήρες σίγουρα δεν μπορεί να έκανε εντύπωση την Κάρολ Άρμστρονγκ όταν τα βρήκε καταχωνιασμένα σε μια ντουλάπα στο σπίτι της στο Οχάιο. Ωστόσο τα αντικείμενα αυτά, που παρέμεναν εκεί για περισσότερο από 4 δεκαετίες ήταν στην πραγματικότητα ανεκτίμητα ενθύμια από την πιο διάσημη διαστημική αποστολή, κατά την οποία ο σύζυγός της έγινε ο πρώτος άνθρωπος που περπάτησε στη Σελήνη. Η τσάντα, περιείχε αντικείμενα που βρίσκονταν στην ιστορική αποστολή του Apollo 11, ενώ ανάμεσά τους βρίσκονταν και η κάμερα που τράβηξε την κάθοδο του Άρμστρονγκ στην επιφάνεια της Σελήνης στις 20 Ιουλίου 1969. Τα αντικείμενα που θα έπρεπε να είχαν παραμείνει στη Σελήνη, ώστε να μην προσθέτουν έξτρα βάρος στην κάψουλα για την απογείωση από την σεληνιακή επιφάνεια, θα εκτεθούν στο Smithsonian National Air and Space Museum μαζί με άλλα αντικείμενα από την αποστολή. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι είναι «ανεκτίμητης ιστορικής αξίας». Ο Άλλαν Νίντελ, επικεφαλής του τμήματος διαστημικής ιστορίας του Μουσείου δήλωσε πως «από όσο γνωρίζουμε, ο Νιλ δεν συζήτησε ποτέ με κανέναν την ύπαρξη αυτών των αντικειμένων και κανείς δεν τα είχε δει εδώ και 45 χρόνια από την επιστροφή του από την Σελήνη». Μάλιστα ο Άρμστρονγκ δεν είχε αναφέρει την ύπαρξη αυτής της τσάντας ούτε στον βιογράφο του Τζέιμς Χάνσεν. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64137657

Γεράσιμος Πετράτος: Mέντορας της Πυρηνικής Φυσικής στις ΗΠΑ. Ο δρ Γεράσιμος Πετράτος είναι καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Κεντ του Οχάιο, των ΗΠΑ. Εχει διατελέσει διευθυντής του Τμήματος Φυσικής και του Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών του Πανεπιστημίου. Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανος ως Ελληνας; Στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Σε τι σας έκανε καλύτερο η διεθνής εμπειρία σας; Να μπορώ να βλέπω τον κόσμο όπως είναι, γκρίζο, όχι άσπρο ή μαύρο. Να στηρίζομαι σε πραγματικά δεδομένα και όχι σε εικασίες. Να μιλάω λίγο και όταν χρειάζεται, και να ακούω όλες τις απόψεις. Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία; Να μάθω να διαβάζω, να γράφω και να λύνω προβλήματα αριθμητικής, γιατί είχα την τύχη να έχω δάσκαλο στο δημοτικό τον Κώστα Βελίκα. Παρά τα προβλήματά της, η ελληνική παιδεία μού έδωσε τα εφόδια για μια ερευνητική υποτροφία για μεταπτυχιακά στις ΗΠΑ. Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες; Ως άτομα δεν διαφέρουμε από τους άλλους, έχουμε το ίδιο DNA. Ως κοινωνική ομάδα υπερέχουμε στα κακά και υστερούμε στα καλά, σύμφωνα πάντα με τις μελέτες διεθνών οργανισμών. Φταίνε οι προπονητές που εμείς οι ίδιοι προσλαμβάνουμε. Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο; Οταν ξεφύγει από υπουργούς, ακόμη και καλούς, όπως ήταν η Αννα Διαμαντοπούλου, και γίνει ουσιαστικά ανεξάρτητο. Οταν οι καθηγητές του αποφασίσουν να το υπερασπιστούν αποφασιστικά σαν άσυλο παραγωγής και μετάδοσης γνώσης και όχι μπαχαλάκηδων. Οταν αποκτήσει αδέλφια πανεπιστήμια, μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά. Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία; Θα έφτιαχνα τις αναγκαίες βάσεις για την ανάπτυξή της: αξιοκρατία, διαφάνεια, ισονομία και αποδαιμονοποίηση του επιχειρείν. Επίσης, θα έλεγα στους νέους ότι ο στόχος να γίνουν δημόσιοι υπάλληλοι είναι πολύ χαμηλός. Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα; Στον χειρουργό που επαναπατρίστηκε και σώζει ζωές - που δεν παίρνει φακελάκια και δεν δίνει μίζες. Στον καθηγητή της Πληροφορικής που κάνει το τμήμα του καλύτερο από άλλα αντίστοιχα τμήματα του εξωτερικού. Τι ουσιαστικό μπορούν να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού; Προσφέρουν καθημερινά σαν απόστολοι της Ελλάδας στο εξωτερικό. Εάν επαναπατριστούν, μπορούν να δώσουν τεχνογνωσία, εξειδίκευση, εμπειρία, επαγγελματισμό και αριστεία. Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα; Να διώξει πρώτα τους μπαχαλάκηδες από τα πανεπιστήμια - ναι, μπορεί! Μετά να απλώσει στο Σύνταγμα ένα πανό 100 μέτρα που να γράφει «ΟΧΙ στο Πελατειακό Κράτος της Διαφθοράς. Αξιοκρατία, Διαφάνεια, Ισονομία ΤΩΡΑ». Να γίνει ο ίδιος ένας ηγέτης για τον αγανακτισμένο Ελληνα. Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση - και ποιο είναι; Τίποτα απολύτως. Η Ελλάδα παραμένει ένα πελατειακό κράτος διαφθοράς, συμφερόντων και συντεχνιών. Δεν έχει γίνει ούτε μία ουσιαστική μεταρρύθμιση - κι αν τυχόν ψηφίστηκε, δεν εφαρμόστηκε ή καταργήθηκε σύντομα με κάποια τροπολογία του μεσονυκτίου. Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα; Αν μου πρότειναν να στήσω από την αρχή το πρώτο μη κερδοσκοπικό, μη κρατικό πανεπιστήμιο. Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε; Να τρώω ελληνικά, δηλαδή ένα καρβέλι χωριάτικο ψωμί στην καθισιά μου, βουτηγμένο στο αγουρόλαδο ντοματοσαλάτας με φέτα. Ο Ελληνας ήρωάς σας. Ο δάσκαλός μου Κώστας Βελίκας και ο γιατρός που έχει σώσει πολλές χιλιάδες ζωές. Παιχνίδι με τις λέξεις Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα: Tα βότσαλα του Μύρτου. Το πρόσωπο που νοσταλγώ: Ολους όσους αφήνω πίσω. Η πιο ελληνική μου λέξη: Θάλασσα. Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας από την Ελλάδα: Πολλές φωτογραφίες. Σταθμοί στη ζωή του 1955: Γεννήθηκε στην Αθήνα. 1980: Πτυχίο Φυσικής από το Καποδιστριακό. Πηγαίνει για μεταπτυχιακές σπουδές (PhD, 1988) στο The American University της Ουάσιγκτον. 1994: Αναπληρωτής καθηγητής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Κεντ του Οχάιο έπειτα από δώδεκα χρόνια διαμονής και ερευνών στον Γραμμικό Επιταχυντή του Στάνφορντ. 2008: Εκλέγεται Εταίρος (Fellow) της Ενωσης Φυσικών Επιστημών των ΗΠΑ για τις έρευνές του στη δομή των νουκλεονίων και ελαφρών πυρήνων. 2014: Βραβεύεται για τέταρτη φορά ως Διακεκριμένος Δάσκαλος - Μέντορας Καθηγητής από το Σύλλογο Φοιτητών Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Κεντ. http://www.kathimerini.gr/802911/article/proswpa/synentey3eis/gerasimos-petratos-mentoras-ths-pyrhnikhs-fysikhs-stis-hpa

Βρέθηκε ο πυρήνας του… πυρήνα της Γης. Στο κέντρο της Γης, κάτω από τον φλοιό και τον μανδύα, βρίσκεται ο μεγάλος πυρήνας. Η έκπληξη είναι ότι, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις αμερικανών και κινέζων επιστημόνων, στην καρδιά του πυρήνα βρίσκεται πιθανότατα ένας δεύτερος μικρότερος πυρήνας. Από τότε που ο Ιούλιος Βερν, στον 19ο αιώνα, έγραψε το διάσημο βιβλίο «Ταξίδι στο κέντρο της Γης» (που μεταφέρθηκε αρκετές φορές στον κινηματογράφο), οι άνθρωποι γοητεύονται από το τι άραγε υπάρχει εκεί κάτω. Επειδή όμως βεβαίως κανείς δεν έχει ποτέ επισκεφθεί -ούτε πρόκειται μάλλον- τον μυστηριώδη πυρήνα του πλανήτη μας, οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον καθηγητή γεωλογίας Σιαοντόγκ Σονγκ του Πανεπιστημίου του Ιλινόις, βασίζουν τις εκτιμήσεις τους στην ανάλυση των σεισμικών κυμάτων που διαπερνούν το εσωτερικό της Γης (όπως οι υπέρηχοι) και του τρόπου που αυτά τα κύματα μεταβάλλονται, καθώς διασχίζουν τα διαδοχικά γεωλογικά στρώματα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο πυρήνας της Γης, ο οποίος έχει μέγεθος σχεδόν όσο η Σελήνη και ουσιαστικά αποτελεί μια συμπαγή σιδερένια σφαίρα, διαθέτει ένα διακριτό εσώτερο μέρος, οι κρύσταλλοι σιδήρου του οποίου διαθέτουν διαφορετική δομή από εκείνη στο εξωτερικό μέρος του πυρήνα. Οι κρύσταλλοι στον εσωτερικό πυρήνα, που έχει διάμετρο σχεδόν την μισή του όλου πυρήνα, είναι ευθυγραμμισμένοι σε κατεύθυνση Ανατολής - Δύσης, ενώ οι κρύσταλλοι στον εξωτερικό πυρήνα σε κατεύθυνση Βορρά - Νότου (αν κανείς κοιτάξει τον πυρήνα ψηλά από τον Βόρειο Πόλο). Επιπλέον, οι κρύσταλλοι στην εσώτερη σφαίρα φαίνεται να συμπεριφέρονται διαφορετικά από εκείνους του εξωτερικού πυρήνα, άρα μπορεί να αποτελούνται από διαφορετικό τύπο κρυστάλλων. H μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Geoscience». Ο πυρήνας, που βρίσκεται σε βάθος άνω των 5.000 χιλιομέτρων, άρχισε να στερεοποιείται πριν από περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια και συνεχίζει να μεγαλώνει με ρυθμό περίπου μισού χιλιοστού τον χρόνο. Το γεγονός ότι έχει κρυστάλλους που «κοιτάνε» σε διαφορετικές κατευθύνσεις, δείχνει ότι το εξωτερικό και το εσωτερικό τμήμα του σχηματίστηκαν υπό διαφορετικές συνθήκες και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους στην μακρά γεωλογική ιστορία της Γης. Παραμένει άγνωστο για ποιά -ασφαλώς σημαντική- αιτία υπάρχει αυτός ο διαφορετικός προσανατολισμός στους κρυστάλλους, που διαχωρίζει τον πυρήνα σε δύο μέρη. http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=675654

Γαλαξιακό χαμόγελο! Το πρόγραμμα Hubble's Hidden Treasures επιτρέπει σε ερασιτέχνες αστρονόμους και γενικά τους απανταχού φίλους του Διαστήματος να... ψαχουλέψουν μέσα στο τεράστιο πλήθος των δεδομένων και καταγραφών του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble με στόχο να εντοπίσουν κάτι που πιθανώς ξέφυγε τα μάτια των επιστημόνων. H ερασιτέχνης αστρονόμος Τζούντι Σμιντ κοιτάζοντας εικόνες από το γαλαξιακό σμήνος SDSS J1038+4849 εντόπισε κάτι πραγματικά ιδιαίτερο. Πρόκειται για ιδιαίτερα λαμπρούς γαλαξίες του σμήνους οι οποίοι μοιάζουν με τα χαμογελαστά προσωπάκια emoticon που χρησιμοποιούμε όταν γράφουμε κάποιο μήνυμα ή σχόλιο είτε σε υπολογιστή είτε στο κινητό τηλέφωνο. Οι γραμμές και τα τόξα μετατρέπουν τους γαλαξίες σε ένα χαμογελαστό πρόσωπο προκαλούνται από ένα κοσμικό φαινόμενο το οποίο εκμεταλλεύεται η μέθοδος του βαρυτικού φακού (ή μικροφακού) που αναπτύχθηκε πρόσφατα και έχει συμβάλει πολύ στη διαστημική εξερεύνηση τα τελευταία χρόνια. Η μέθοδος του βαρυτικού φακού βασίζεται σε ένα φαινόμενο που προβλέπεται από τη Γενική θεωρία της Σχετικότητας, και βρίσκει εφαρμογή κυρίως στην αναζήτηση πλανητών. Οι ερευνητές επικεντρώνουν την προσοχή τους όταν ένα άστρο περνάει μπροστά από ένα άλλο, πιο μακρινό άστρο. Κατά το πέρασμα αυτό το βαρυτικό πεδίο του πιο κοντινού άστρου – το οποίο σύμφωνα με τη Γενική Σχετικότητα κάμπτει τον περιβάλλοντα χωροχρόνο – διαθλά το φως του πιο μακρινού άστρου λειτουργώντας σαν μεγεθυντικός φακός μέσα από τον οποίο το άστρο και οι πλανήτες που κινούνται γύρω από αυτό γίνονται ορατά από τη Γη. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνει το μέγεθος και η φωτεινότητα ενός κοσμικού σώματος ως και 20 φορές. Η ίδια μέθοδος χρησιμοποιείται και για τον εντοπισμό πολύ μακρινών γαλαξιών. Χρησιμοποιούνται ως βαρυτικοί φακοί πολύ μεγάλοι γαλαξίες οι οποίοι στρεβλώνουν και μεγεθύνουν το φως των γαλαξιών που βρίσκονται σε πιο μακρινές αποστάσεις. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=675675

Το Planck αποκαλύπτει πως τα πρώτα άστρα γεννήθηκαν αργά. Νέοι χάρτες από τον δορυφόρο Planck της ESA αποκαλύπτουν το 'πολωμένο' φως από το νεαρό Σύμπαν σε ολόκληρο τον ουρανό, αποκαλύπτοντας ότι τα πρώτα άστρα σχηματίστηκαν πολύ αργότερα από οτι εθεωρείτο μέχρι σήμερα. Η ιστορία του Σύμπαντος μας είναι μια ιστορία 13,8 δισεκατομμυρίων ετών που οι επιστήμονες προσπαθούν να διαβάσουν από τη μελέτη των πλανητών, των αστεροειδών, των κομητών και άλλων αντικειμένων στο ηλιακό μας σύστημα, και τη συλλογή του φωτός που εκπέμπεται από τα μακρινά αστέρια, τους γαλαξίες και την ύλη που υπάρχει μεταξύ τους. Μια σημαντική πηγή πληροφοριών που χρησιμοποιούνται για να συναρμολογήσουν αυτή την ιστορία είναι το κοσμικό υπόβαθρο μικροκυμάτων, ή CMB, το απολίθωμα του φωτός που προκύπτει από τότε που το Σύμπαν ήταν καυτό και πυκνό, μόνο 380.000 χρόνια μετά το Big Bang. Χάρη στην διαστολή του Σύμπαντος, βλέπουμε αυτό το φως σήμερα να καλύπτει ολόκληρο τον ουρανό σε μήκη κύματος μικροκυμάτων. Μεταξύ του 2009 και του 2013, το Planck παρακολούθησε τον ουρανό για να μελετήσει αυτό το αρχαίο φως με πρωτοφανή λεπτομέρεια. Μικροσκοπικές διαφορές στη θερμοκρασία ανιχνεύουν ελαφρώς διαφορετικής πυκνότητας περιοχές υποβάθρου στο νεαρό σύμπαν, που εκπροσωπούν τους σπόρους όλων των μελλοντικών δομών, των αστεριών και των γαλαξιών του σήμερα. Οι επιστήμονες από τη συνεργασία του Planck έχουν δημοσιεύσει τα αποτελέσματα από την ανάλυση αυτών των δεδομένων σε έναν μεγάλο αριθμό επιστημονικών εργασιών κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, επιβεβαιώνοντας την κοσμολογική εικόνα πρότυπο του Σύμπαντος μας με όλο και μεγαλύτερη ακρίβεια. "Αλλά υπάρχει κάτι περισσότερο: η CMB φέρει πρόσθετες ενδείξεις σχετικά με την κοσμική ιστορία μας που έχουν κωδικοποιηθεί στην 'πόλωση' του", εξηγεί ο Jan Tauber, επιστήμονας του έργου Planck της ESA. "Το Planck μέτρησε αυτό το σήμα για πρώτη φορά σε υψηλή ανάλυση στο σύνολο του ουρανού, παράγοντας τους μοναδικούς χάρτες που δημοσιεύθηκαν σήμερα." Το φως είναι πολωμένο όταν δονείται σε μια προτιμητέα κατεύθυνση, κάτι που μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα των φωτονίων - τα σωματίδια του φωτός – που αναπηδούν από άλλα σωματίδια. Αυτό είναι ακριβώς που συνέβη όταν η CMB γεννήθηκε στις αρχές του Σύμπαντος. Αρχικά, τα φωτόνια είχαν παγιδευτεί σε μια καυτή, πυκνή σούπα σωματιδίων που, τη στιγμή που το Σύμπαν είχε ηλικία λίγων δευτερολέπτων, αποτελούνταν κυρίως από ηλεκτρόνια, πρωτόνια και νετρίνα. Λόγω της υψηλής πυκνότητας, τα ηλεκτρόνια και τα φωτόνια συγκρούονταν το ένα με το άλλο τόσο συχνά που το φως δεν μπορούσε να ταξιδέψει σε οποιαδήποτε σημαντική απόσταση πριν από την πρόσκρουση σε ένα άλλο ηλεκτρόνιο, καθιστώντας το πρώιμο Σύμπαν εξαιρετικά 'ομιχλώδες'. Αργά αλλά σταθερά, καθώς το σύμπαν διαστελλόταν και ψυχόταν, τα φωτόνια και τα άλλα σωματίδια απομακρύνθηκαν μεταξύ τους, και οι συγκρούσεις έγιναν λιγότερο συχνές. Αυτό είχε δύο συνέπειες: τα ηλεκτρόνια και τα πρωτόνια μπόρεσαν τελικά να συνδυαστούν και να σχηματίσουν ουδέτερα άτομα χωρίς αυτά να διασπώνται πάλι από ένα εισερχόμενο φωτόνιο, και τα φωτόνια είχαν αρκετό χώρο για να ταξιδέψουν, δεν ήταν πλέον παγιδευμένα στην κοσμική ομίχλη. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/To_Planck_apokalhuptei_pos_ta_prhota_hastra_gennhethekan_argha

Οι νέοι δορυφόροι Galileo έφθασαν στην τοποθεσία εκτόξευσης. Δύο άλλοι δορυφόροι Galileo άγγιξαν το έδαφος της Γαλλικής Γουϊάνας έτοιμοι να πάρουν τη θέση τους στον Ευρωπαϊκό αστερισμό δορυφορικής πλοήγησης. Το ζευγάρι, καλύφθηκε με ασφάλεια μέσα στα κλιματιζόμενα κιβώτια μέσα σε ένα Boeing 747 της Air France, που προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Cayenne-Félix Eboue χθες. Στη συνέχεια μεταφέρθηκαν με φορτηγά για να εγκατασταθούν στα cleanrooms του διαστημοδρoμίου της Ευρώπης ώστε να αρχίσουν οι τελικές προετοιμασίες για την εκτόξευση. Ο έβδομος και ο όγδοος δορυφόροι Galileo θα εκτοξευθούν μαζί σε έναν πύραυλο Soyuz στα τέλη Μαρτίου, συνεχίζοντας την κατασκευή του αστερισμού δορυφορικής πλοήγησης που είχε διακοπεί. Η προηγούμενη εκτόξευση Soyuz είδε τους δορυφόρους να τίθενται σε λάθος τροχιά. Ο λόγος για τη δυσλειτουργία αποδόθηκε σε ένα σφάλμα εγκατάστασης στο ανώτερο επίπεδο Fregat που παραδίδει τους δορυφόρους στις τελικές τροχιές τους. Μια γραμμή καυσίμου υδραζίνης στηρίχθηκε δίπλα σε μια γραμμή υγρού ηλίου, παγώνοντας την υδραζίνη και οδηγώντας στη λανθασμένη κατεύθυνση του Fregat. Η άφιξη στη γαλλική Γουιάνα είναι η τελική στάση σε μια σύνθετη γραμμή παραγωγής και δοκιμής που φτάνει πίσω σε όλη την Ευρώπη. Οι δορυφόροι έχουν κατασκευαστεί από την ΟΗΒ στη Βρέμη της Γερμανίας, με τα ωφέλιμα φορτία πλοήγησης τους να προέρχονται από την Surrey Satellite Technology Ltd στο Γκίλφορντ, Ηνωμένο Βασίλειο, με τις δύο εταιρείες να τροφοδοτούνται με τη σειρά τους από υπεργολάβους από πολλά μέρη της ηπείρου. Οι ολοκληρωμένοι δορυφόροι στη συνέχεια παραδίδονται στο τεχνικό κέντρο της ESA, ESTEC, στο Νόρντβαικ της Ολλανδίας, που φιλοξενεί το μεγαλύτερο κέντρο δοκιμής δορυφόρων της Ευρώπης. Εκεί, μια σειρά δοκιμών αναπαράγει κάθε πτυχή του περιβάλλοντος του διαστήματος, συμπεριλαμβανομένου του ακουστικού θορύβου και των θερμικών προσομοιώσεων κενού, για να εξασφαλίσει την ετοιμότητά τους να βρεθούν στο διάστημα. Κάθε δορυφόρος έχει επίσης συνδεθεί σε ολόκληρο το παγκόσμιο επίγειο δίκτυο Galileo για ημέρες με σκοπό να ελεγχθεί ότι λειτουργεί όπως έχει προγραμματιστεί. Η δοκιμή τους τελείωσε με τον απολογισμό υγείας καθαρό και έλαβαν την άδεια την Τρίτη για να ταξιδέψουν στη γαλλική Γουιάνα. Φορτώθηκαν σε φορτηγά την Τετάρτη, έφτασαν στο αεροδρόμιο Charles de Gaulle στο Παρίσι αργότερα την ίδια ημέρα, και απογειώθηκαν για τη Γαλλική Γουιάνα, την Πέμπτη. Αυτοί οι δύο δορυφόροι αναμένεται να εκτοξευθούν κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας του Μαρτίου, μετά από την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επανάληψη των εκτοξεύσεων Galileo. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Oi_nheoi_doryphhoroi_Galileo_hephthasan_sten_topotheshia_ekthoxeyses «Ιούλιος Βερν» Ο Eυρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε στην δημοσιότητα ένα εντυπωσιακό βίντεο από την επάνοδο στην Γη ενός διαστημικού εξοπλισμού και καθώς αυτό καιγόταν καθώς έμπαινε στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας. Το «Ιούλιος Βερν» ήταν η πρώτη αυτοματοποιημένη μεταφορά οχημάτων της ΕΟΔ με σκοπό να μεταφέρει προμήθειες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το διαστημόπλοιο φορτηγό μπήκε στην ατμόσφαιρα στην 14:58 EDT στις 29 Σεπτεμβρίου του 2008 σε υψόμετρο 120 χιλιομέτρων και έπεσε φλεγόμενο στον Ειρηνικό Ωκεανό. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CF%80%CE%BB%CE%BF%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-esa-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%86%CE%B5%CE%B9-%CF%86%CE%BB%CE%B5%CE%B3%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%B3%CE%B7-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF Προτάσεις για το δεκαπενθήμερο που έρχεται. Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Για μαθητές Δημοτικού Την ευκαιρία να πάρουν μια «γεύση» από τα αινίγματα που προσπαθούν να λύσουν οι φυσικοί, αλλά και τις μεθόδους που αξιοποιούν γι’ αυτόν τον λόγο, δίνει στους μαθητές Δημοτικού η Ενωση Ελλήνων Φυσικών, μέσα από την εκδήλωση που θα διοργανώσει στις 14 Φεβρουαρίου 2015 στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Με τίτλο «Η Φυσική Μαγεύει» και ομιλητές διακεκριμένους πανεπιστημιακούς καθηγητές, αλλά και τον επίτιμο διευθυντή του Ευγενιδείου Πλανηταρίου Διονύσιο Σιμόπουλο, η ημερίδα φιλοδοξεί να φέρει τους μαθητές σε επαφή με σύγχρονα θέματα της φυσικής, ώστε να τα κατανοήσουν σε βάθος. Το κόστος είναι 5 ευρώ, ενώ η διορία για τη δήλωση συμμετοχής λήγει στις 10 Φεβρουαρίου. ​​ΠΟΥ: Προπύλαια Πανεπιστημίου Αθηνών ΠΟΤΕ: 14 Φεβρουαρίου http://eef.gr FameLab Αναζήτηση νέων ταλέντων Νέα ταλέντα στην επικοινωνία της επιστήμης θα αναδείξει για μία ακόμη χρονιά ο διαγωνισμός FameLab, προσκαλώντας όσους έχουν σπουδάσει στον χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας να παρουσιάσουν μπροστά σε κοινό, και σε μόλις 3 λεπτά, ένα θέμα με πρωτότυπο και περιεκτικό τρόπο. Το FameLab πραγματοποιείται για ένατη φορά από το Βρετανικό Συμβούλιο, φέτος σε συνεργασία με το Hub Science και την υποστήριξη της Ενωσης Ελλήνων Φυσικών και του Openscience.gr. Ο διαγωνισμός θα ξεκινήσει με τους δύο προκριματικούς στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, στις 2 και 3 Μαρτίου αντίστοιχα, από τους οποίους θα προκύψουν οι 10 φιναλίστ για τον μεγάλο τελικό. Ο νικητής του τελικού θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον διαγωνισμό International FameLab 2015, στο Cheltenham Festival στη Βρετανία. Για να πάρει κανείς μέρος στο Famelab, θα πρέπει να είναι πάνω από 18 ετών και να δηλώσει συμμετοχή έως τις 28 Φεβρουαρίου. ​​ΠΟΤΕ: Εως 28 Φεβρουαρίου (για τη δήλωση συμμετοχής) www.britishcouncil.gr Οι νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση Η χρήση νέων τεχνολογιών στη μαθησιακή διαδικασία είναι το θέμα του Πανελληνίου Διαγωνισμού για Εκπαιδευτικούς, που διοργανώνει το Βρετανικό Συμβούλιο με τη στήριξη της Microsoft Ελλάς. Ο διαγωνισμός απευθύνεται σε καθηγητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας βαθμίδας, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει ή σκοπεύουν να δημιουργήσουν εκπαιδευτικές δραστηριότητες χρησιμοποιώντας προγράμματα λογισμικού όπως τα Word και Excel ή άλλα εργαλεία της Microsoft. Η δήλωση συμμετοχής μπορεί να γίνει μέσω της πλατφόρμας www.pilnetwork.com της Microsoft, με την προθεσμία να λήγει στις 2 Μαρτίου. Οι τρεις πληρέστερες δράσεις θα αναδειχθούν σε εκδήλωση στις 21 Μαρτίου, κερδίζοντας βραβεία τεχνολογίας. ​​ΠΟΤΕ: Μέχρι 2 Μαρτίου (για την υποβολή συμμετοχής) www.britishcouncil.gr http://www.kathimerini.gr/802718/article/epikairothta/episthmh/protaseis-gia-to-dekapen8hmero-poy-erxetai