Δροσος Γεωργιος

Μαύρες τρύπες ύποπτες για γαλαξιακό τραμπουκισμό. Οι γιγάντιοι ελλειπτικοί γαλαξίες είναι η πιο μυστηριώδης κατηγορία γαλαξιών, καθώς περιέχουν μεν αρκετό αέριο, το οποίο όμως δεν συμπυκνώνεται για να σχηματίσει άστρα. Αιτία δεν αποκλείεται να είναι μαύρες τρύπες που διαταράσσουν και θερμαίνουν το αέριο και καταδικάζουν έτσι τους γαλαξίες τους στο σκοτάδι. Οι γιγάντιοι ελλειπτικοί γαλαξίες περιέχουν ελάχιστα, μακρόβια ερυθρά άστρα, κατά τα άλλα όμως είναι απέραντες έρημοι από αέριο -οι αστρονόμοι συχνά τους αποκαλούν «κόκκινους και νεκρούς», όνομα εμπνευσμένο από την αντικομουνιστική φράση του ψυχρού πολέμου «καλύτερα νεκρός παρά κόκκινος». Μέχρι σήμερα, οι ερευνητές πίστευαν ότι οι γιγάντιοι ελλειπτικοί γαλαξίες δεν παράγουν νέα άστρα επειδή το αέριο που περιέχουν είναι υπερβολικά θερμό για να συμπυκνωθεί. Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, ανατρέπει αυτή την εξήγηση για την απουσία αστρογένεσης, καθώς δείχνει ότι ορισμένοι τουλάχιστον κόκκινοι και νεκροί γίγαντες περιέχουν στην πραγματικότητα ψυχρό αέριο. Συγκεκριμένα, ψυχρό αέριο ανιχνεύθηκε σε τέσσερις από του έξι γιγάντιους ελλειπτικούς γαλαξίες που εξετάστηκαν με το (παροπλισμένο πλέον) διαστημικό τηλεσκόπιο Herschel, το οποίο μπόρεσε να διακρίνει την αμυδρή υπέρυθρη ακτινοβολία των παγωμένων σύννεφων. Η νέα εξήγηση που προτείνουν οι ερευνητές είναι ότι η απουσία αστρογένεσης οφείλεται σε μαύρες τρύπες στα κέντρα των γαλαξιών, οι οποίες διαταράσσουν και αναθερμαίνουν το διαθέσιμο αέριο. Σε δύο από τους γαλαξίες που εξετάστηκαν, αυτούς στους οποίους δεν βρέθηκε ψυχρό αέριο, οι ερευνητές ανίχνευσαν έμμεσα κεντρικές μαύρες τρύπες που καταπίνουν μεγάλες ποσότητες υλικού. Πριν χαθεί για πάντα μέσα στη μαύρη τρύπα, το υλικό αυτό περιδινείται βίαια γύρω της, οπότε θερμαίνεται σε ακραίες θερμοκρασίες και εκπέμπει ισχυρή ακτινοβολία. Οι ακτινοβολία αυτή έχει τη μορφή δύο πιδάκων που πηγάζουν από τους πόλους της μαύρης τρύπας, και μπορεί να είναι τόσο έντονη ώστε να επισκιάζει ολόκληρους γαλαξίες. Πράγματι, σε ορισμένα θεωρητικά μοντέλα το επίπεδο δραστηριότητας της κεντρικής μαύρης τρύπας μπορεί να επηρεάσει το ρυθμό αστρογένεσης του γαλαξία: οι πίδακες ακτινοβολίας είτε θερμαίνουν το αέριο σε απαγορευτικά για την αστρογένεση επίπεδα, είτε το εκτοξεύουν πέρα από τη σφαίρα επιρροής του γαλαξία. «Το τηλεσκόπιο Herschel ανίχνευσε κάτι που δεν είχαμε δει ποτέ στο παρελθόν» σχολίασε ο Γκόραν Πίλμπρατ της αποστολής Herschel στην ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA. «Το Herschel ανακάλυψε σημαντικές ποσότητες ψυχρού αερίου σε κοντινούς κόκκινους και νεκρούς γαλαξίες». «Παρά την ύπαρξη ψυχρού αερίου, οι γαλαξίες αυτοί δεν σχηματίζουν άστρα, και ο ένοχος φαίνεται πως είναι η κεντρική μαύρη τρύπα». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231299799

Ταξίδι σε ένα δισεκατομμύριο ήλιους – πρεμιέρα το Μάρτιο στο Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου. Μια νέα παράσταση πλανητάριου, "Ταξίδι σε ένα δισεκατομμύριο ήλιους" (Journey to a billion Suns), κάνει πρεμιέρα στο Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου, στην Αθήνα στις 21 Μαρτίου, για να πει τη συναρπαστική ιστορία της χαρτογράφησης του Γαλαξία μας, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα με την εκτόξευση της αποστολή της ESA, Gaia. Η θεαματική παράσταση των 45 λεπτών και 360 μοιρών, για πλανητάρια πλήρους θόλου παρήχθη από την Stargarten σε συνεργασία με την ESA και πλανητάρια σε όλη την Ευρώπη. Το Ίδρυμα Ευγενίδου έχει προγραμματίσει την επίσημη πρεμιέρα των προβολών της παράστασης την Παρασκευή 21 Μαρτίου, με τον τίτλο "Γαία". Ο δορυφόρος Gaia ξεκίνησε στις 19 Δεκεμβρίου και θα αρχίσει σύντομα την πενταετή αποστολή της για τη μέτρηση των θέσεων, των κινήσεων και των φυσικών χαρακτηριστικών του ενός δισεκατομμυρίου αστεριών για να δημιουργήσει την πιο ακριβή 3D χάρτη του Γαλαξία μας, που έγινε ποτέ. Η αποστολή ακολουθεί μια μακρά παράδοση χαρτογράφησης αστέρων που χρονολογείται από τον αρχαίο Έλληνα αστρονόμο Ίππαρχο, ο οποίος, το 129 π.Χ., και χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις μόνο με γυμνό μάτι και απλή γεωμετρία, κατέγραψε τις σχετικές θέσεις περίπου χιλίων αστεριών. Ο Ίππαρχος έθεσε τα θεμέλια για τις έρευνες για τη θέση του Ηλιακού μας Συστήματος ανάμεσα στα αστέρια για τα επόμενα δύο χιλιάδες χρόνια, με αποκορύφωμα τις επαναστατικές μετρήσεις των περίπου 100.000 αστεριών στο Γαλαξία μας που έγιναν από το δορυφόρο Hipparcos (Ίππαρχος) της ESA που εκτοξεύθηκε το 1989. Τώρα, η Gaia θα ωθήσει την κατανόησή μας σε ένα εντελώς νέο επίπεδο, παρατηρώντας ένα δισεκατομμύριο αστέρια με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια. Το "Ταξίδι σε ένα δισεκατομμύριο ήλιους" ανατρέχει στους αστρονόμους των οποίων η αναζήτηση ήταν να υπολογίσουν την απόσταση από τα αστέρια, ώστε να καταλάβουμε πώς έχει σχηματιστεί ο κόσμος μας. Από τους χάρτες των αστεριών των προγόνων μας στην τρίτη διάσταση που σύντομα θα αποκαλυφθεί από τη Gaia, το "Ταξίδι στο ένα δισεκατομμύριο ήλιους" παρασύρει το κοινό σε ένα όμορφο ταξίδι μέσα στο Γαλαξία για να εξερευνήσει τα πολλά ερωτήματα που τίθενται για την προέλευση και την εξέλιξη του γαλαξία μας. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2014/01/Journey_to_a_billion_suns_trailer Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την παράσταση, παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://planetariumshow.eu/journey-to-a-billion-suns/ Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα των προβολών στο Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=18 Για μια πλήρη λίστα των πλανητάριων που συμμετέχουν καθώς και για μια παρουσίαση της παράστασης, παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://planetariumshow.eu/journey-to-a-billion-suns/showing/ http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Taxhidi_se_hena_disekatommhurio_helioys_premihera_to_Mhartio_sto_Planethario_toy_Idrhumatos_Eygenhidoy Επιτυχής εκτόξευση πυραύλου με δορυφόρο μελέτης του κλίματος. Ένας πύραυλος που φέρει δορυφόρο μέτρησης της βροχόπτωσης και τη χιονόπτωσης, στο πλαίσιο της μελέτης του κλίματος, τέθηκε σε τροχιά τα ξημερώματα της Παρασκευής, λίγο μετά την επιτυχή εκτόξευσή του από το Διαστημικό Κέντρο Τανεγκασίμα στην Ιαπωνία. Ο αξίας 900 εκατ. δολαρίων δορυφόρος αποτελεί μία επιτυχή κοινοπραξία της NASA και της Ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας και σύμφωνα με το CNN είναι το πιο εξελιγμένο όργανο στο είδος του. Η εκτόξευση είναι μία από τις πέντε γεωεπιστημονικές αποστολές που έχει προγραμματίσει για το 2014 η NASA. Βίντεο. http://video.in.gr/intro/#1759603 http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CF%85%CF%87%CE%AE%CF%82-%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%8C%CE%BE%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7-%CF%80%CF%85%CF%81%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%B5-%CE%B4%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF-%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%BB%CE%AF%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82

Περισσότερα για τον Γανυμήδη!!! Η Ρωσία αποφάσισε να ψαξει για ζωή στο δορυφόρο του Δία. Κατά τη δεκαετία του 2020 η Ρωσία σχεδιάζει να στείλει ένα όχημα προσεδάφισης στο δορυφόρο του Δία Γανυμήδη για να εντοπίσει εκεί σημάδια της ζωής,- αναφέρεται στο δελτίο παρουσίασης του Κεντρικού Ινστιτούτου Επιστημονικών Ερευνών Μηχανοκατασκευών, που παρουσιάστηκε στη Διεθνή Αεροδιαστημική Έκθεση στη Μόσχα.(Αυγουστος 2012) Για την συμμετοχή στην υλοποίηση του σχεδίου η Ρωσία σκοπεύει να προσελκύσει την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος, η οποία το 2022 θα πρέπει να στείλει στο Γανυμήδη το δικό της τροχιακό όχημα. Ένα χρόνο αργότερα, προς το δορυφόρο του Δία θα εκτοξευτεί το ρωσικό σκάφος προσεδάφισης και βολιδοσκόπησης το οποίο θα φτάσει το στόχο του μόνο στο όγδοο έτος της πτήσης. Τα σχέδια αυτά συμπεριλαμβάνονται στην παρουσίαση του θυγατρικού της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας (Roskosmos) Κεντρικού Επιστημονικού-Ερευνητικού Ινστιτούτου Μηχανοκατασκευών (ΚΕΕΙΜ) στο Διεθνές Αεροδιαστημικό Συνέδριο, το οποίο ολοκληρωσε τις εργασίες του στη Μόσχα. Η παρουσίαση οργανώθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Στρατηγική ανάπτυξης διαστημικής δραστηριότητας ως το 2030», το οποίο κατατέθηκε από την Roskosmos στην κυβέρνηση αυτή την άνοιξη. Η πτήση του ρωσικού σκάφους προς το σύστημα του Δία έχει σχεδιαστεί από καιρό. Λόγος γίνεται για το δορυφόρο Ευρώπη, κάτω από την επιφάνεια του οποίου απλώνεται μια υδάτινη μεταλλική «σούπα», θεωρητικά ευνοϊκή για κάποιες μορφές ζωής. Γιατί τελικά η επιλογή έγινε για τον Γανυμήδη, εξηγεί ο ειδικός σε θέματα Διαστήματος Ίγκορ Λισόφ: Όταν συζητούσαν με τους Ευρωπαίους το σχέδιο της κοινής αποστολής στην Ευρώπη διευκρινίστηκε ότι απλώς δεν υπάρχουν ηλεκτρονικά συστήματα ανθεκτικά στη ραδιενέργεια, τα οποία θα επέτρεπαν την εργασία στην επιφάνειά της. Χρειάστηκε να γίνει υποχώρηση σε μεγαλύτερη απόσταση από τον Δία, προς τον πιο απομακρυσμένο, αλλά όχι λιγότερο ενδιαφέρον δορυφόρο και να γίνουν σκέψεις για το πώς θα ερευνηθεί. Σύμφωνα με τον ΄Ιγκορ Λισόφ, η παρουσίαση του ΚΕΕΙΜ είναι απόηχος της αναζήτησης ενός πλανητικού στόχου μετά το 2020, όταν ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός αποσυρθεί από την τροχιά του και βυθιστεί στον ωκεανό. Μπορεί όντως να έχει νόημα να ασχοληθούμε με τους αστεροειδείς εν μέσω των προθέσεων των Αμερικανών, οι οποίοι επιθυμούν να αποβιβαστούν σε έναν από αυτούς έως το 2025, εκτιμά ο ειδικός. Επίσης καθόλου δεν είναι απαραίτητο ότι η παρουσίαση του Ινστιτούτου και τα σχέδια του Roskosmos είναι ένα και το αυτό.

Ανακαλύφθηκαν 715 νέοι εξωπλανήτες. H αποστολή Kepler της NASA ανακοίνωσε την ανακάλυψη 715 (!) νέων εξωπλανητών. Οι εξωπλανήτες αυτοί βρίσκονται σε τροχιά γύρω από 305 άστρα. To διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, που από το 2009 ψάχνει για εξωπλανήτες στον γαλαξία μας, σταμάτησε να λειτουργεί λόγω βλάβης τον περασμένο Μάιο. Η ανακάλυψη τόσων πολλών εξωπλανητών έγινε χάρη σε μια νέα τεχνική που εφαρμόστηκε με επιτυχία στα δεδομένα που είχε ήδη συλλέξει το Kepler. Περισσότερες λεπτομέρειες για την ανακάλυψη αυτών των εξωπλανητών μπορεί να βρει κανείς σε http://www.universetoday.com/109764/mega-discovery-715-alien-planets-confirmed-using-a-new-trick-on-old-kepler-data/ http://www.nasa.gov/ames/kepler/nasas-kepler-mission-announces-a-planet-bonanza/#.Uw9cCvl_uwQ http://www.bbc.com/news/science-environment-26362433 Για να δείξουμε το “μέγεθος” της ανακάλυψης παραθέτουμε δυο χαρακτηριστικά διαγράμματα. Στο πρώτο διάγραμμα βλέπουμε τον αριθμό των ανακαλυφθέντων εξωπλανητών από το Kepler μέχρι στις 24 Φεβρουαρίου, συναρτήσει του μεγέθους των (το γαλάζιο χρώμα αναφέρεται στους 715 νέους εξωπλανήτες) Στο επόμενο διάγραμμα βλέπουμε τον αριθμό των εξωπλανητών που ανακαλύφθηκαν από το 1995 μέχρι σήμερα (το κίτρινο χρώμα αναφέρεται στους 715 νέους εξωπλανήτες). Ακολουθεί βίντεο της NASA που εξηγεί πως γίνεται ο εντοπισμός των εξωπλανητών: http://physicsgg.me/2014/02/27/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%b1%ce%bb%cf%8d%cf%86%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b1%ce%bd-715-%ce%bd%ce%ad%ce%bf%ce%b9-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84/

Πόσο μακριά στο σύμπαν έχουν φτάσει οι τηλεοπτικές μας εκπομπές; Στο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας «Επαφή» του Carl Sagan, οι ραδιοαστρονόμοι στη Γη συλλαμβάνουν σήματα από τον Βέγα που βρίσκεται σε απόσταση 25 έτη φωτός. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%AD%CE%B3%CE%B1%CF%82 Η αρχική αποκωδικοποίηση του σήματος έδειξε ότι αυτό περιείχε τηλεοπτικά στιγμιότυπα με τον Αδόλφο Χίτλερ να κηρύσσει την έναρξη των Ολυμπιακών αγώνων το 1936! Η εναρκτήρια τελετή των Ολυμπιακών του Βερολίνου ήταν στην πραγματικότητα η πρώτη τηλεοπτική εκπομπή από τη Γη με κάποια υπολογίσιμη ισχύ. Αυτό το τηλεοπτικό σήμα – σε αντίθεση με τις συνηθισμένες ραδιοφωνικές εκπομπές των προηγούμενων δεκαετιών – διαπέρασε την ιονόσφαιρα και έφυγε προς το διάστημα. Σύμφωνα λοιπόν με την πλοκή του μυθιστορήματος το σήμα αυτό συνέλαβαν οι εξωγήινοι στον Βέγα και το έστειλαν ξανά πίσω, δείχνοντας έτσι στους κατοίκους της Γης ότι «ανίχνευσαν» την ύπαρξή τους (χωρίς βέβαια να έχουν καμιά ιδέα για το τι ήταν ο Χίτλερ). Αν υιοθετήσουμε την άποψη του Carl Sagan, ότι τα πρώτα ραδιοτηλεοπτικά σήματα ικανά να ανιχνευθούν από εξωγήινους, διέφυγαν προς το διάστημα την δεκαετία του 1930, τότε αυτά θα έχουν διανύσει από τότε μέχρι σήμερα περίπου 80 έτη φωτός. Ή δεδομένου ότι οι άνθρωποι εξέπεμπαν ραδιοκύματα από τις αρχές του αιώνα και κάποια από αυτά διέφυγαν στο διάστημα, τότε θα έχουν διανύσει χονδρικά απόσταση 100 ετών φωτός. Έτσι υπάρχει μια σφαίρα διαμέτρου 200 ετών φωτός, στην οποία περιέχονται «σημάδια» που θα αποκάλυπταν την ύπαρξη του ανθρώπινου πολιτισμού σε όποιον εξωγήινο πολιτισμό βρίσκεται μέσα στην σφαίρα αυτή (και θα είχε τη δυνατότητα να συλλάβει αυτά τα ραδιοτηλεοπτικά κύματα). Ενώ αυτή η σφαίρα των 200 ετών φωτός είναι αστρονομικά μεγάλη απόσταση (στην κυριολεξία), σε σύγκριση με το μέγεθος του γαλαξία μας είναι πολύ μικρή – και σε σύγκριση με το σύμπαν εντελώς μηδαμινή. Αυτό αποδεικνύει η εικόνα που κατασκεύασε ο Adam Grossman (blog.jackadam.net) Η “φούσκα” των 200 ετών φωτός είναι η μικρή μπλε κουκκίδα μέσα στο πλαίσιο στην πρώτη εικόνα ή η κίτρινη κουκκίδα στη δεύτερη εικόνα. Βέβαια όταν ένα ραδιοφωνικό σήμα διανύσει μια απόσταση 100 ετών φωτός έχει εξασθενήσει τόσο πολύ που πιθανόν να είναι μη ανιχνεύσιμο. Αλλά κανείς δεν είναι σίγουρος με τεχνολογία των …. εξωγήινων! Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε τα πρώτα λεπτά της ταινίας «Επαφή» που βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Sagan. Το πλάνο δείχνει αρχικά τη Γη από κοντά και στη συνέχεια “απομακρύνεται” ταχύτατα. Όσο πιο πολύ απομακρυνόμαστε από τη Γη τόσο πιο παλιοί είναι και οι ραδιοτηλεοπτικοί ήχοι που ακούμε! http://physicsgg.me/2012/02/27/%cf%80%cf%8c%cf%83%ce%bf-%ce%bc%ce%b1%ce%ba%cf%81%ce%b9%ce%ac-%cf%83%cf%84%ce%bf-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd-%ce%ad%cf%87%ce%bf%cf%85%ce%bd-%cf%86%cf%84%ce%ac%cf%83%ce%b5%ce%b9-%ce%bf%ce%b9/ Η ελληνική ερευνητική κοινότητα στο Mobile World Congress. Ελληνικά ερευνητικά ινστιτούτα και πανεπιστήμια συμμετέχουν για πρώτη φορά στο Mobile World Congress, που ρίχνει «αυλαία» την Πέμπτη στην Βαρκελώνη. Το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, το Πάντειο Πανεπιστήμιο (Εργαστήριο Διαφήμισης και Δημοσίων Σχέσεων αλλά και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, λαμβάνουν μέρος στην ελληνική αποστολή, με στόχο να αναδείξουν την αξία της ελληνικής έρευνας και τεχνογνωσίας. Περισσότερα: http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231299021

«κβαντική σταγόνα» Φυσικοί στη Γερμανία και στις ΗΠΑ ανακάλυψαν ένα νέο «εξωτικό» υποατομικό σωματίδιο, που ονόμασαν «κβαντική σταγόνα» (droplet ή dropleton). Ερευνητές του Ινστιτούτου JILA στις ΗΠΑ και του Πανεπιστημίου του Μάρμπουργκ στη Γερμανία πραγματοποίησαν πειράματα με την εκπομπή παλμών λέιζερ. Τα πειράματα αυτά αποκάλυψαν ένα άγνωστο μέχρι σήμερα υποατομικό σωματίδιο που συμπεριφέρεται εν μέρει ως υγρό, π.χ. δημιουργούνται «ρυτίδες» σε αυτό. Επειδή το σωματίδιο μοιάζει με σταγόνα οι ερευνητές του έδωσαν την ονομασία droplet ή dropleton δηλαδή, «κβαντική σταγόνα». Σύμφωνα με τους ερευνητές, η κβαντική σταγόνα συμπεριφέρεται όπως τα λεγόμενα «ημισωματίδια» (ή οιονεί σωματίδια) που αποτελούν ένα αμάλγαμα μικρότερων σωματιδίων. Στην περίπτωση του dropleton έχουμε να κάνουμε με ένα αμάλγαμα πέντε ηλεκτρονίων και πέντε «οπών». Με τον όρο «οπή» οι επιστήμονες περιγράφουν μια θέση όπου θα μπορούσε να ανιχνευθεί ένα ηλεκτρόνιο, αλλά αυτό δεν βρίσκεται εκεί. Παρόλα αυτά η «οπή» θεωρείται ένα είδος σωματιδίου. Η μικροσκοπική «σταγόνα» έκανε ένα φευγαλέο πέρασμα στα πειράματα των ερευνητών. Πάνω σε ημιαγωγό γαλλίου - αρσενιδίου γίνονταν εκπομπές πολύ γρήγορου λέιζερ 100 εκατ. παλμών ανά δευτερόλεπτο. Το dropleton εμφανίστηκε για μόλις 2,5 δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου, αρκετά όμως στους φυσικούς για να κάνουν περαιτέρω έρευνες σχετικά με την αλληλεπίδραση του φωτός και της ύλης. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ανακάλυψη μπορεί μελλοντικά να φανεί χρήσιμη στη νανοτεχνολογία, π.χ. στον φωτισμό LED ή στον σχεδιασμό νέων οπτοηλεκτρονικών συσκευών, όπως λέιζερ ημιαγωγών που χρησιμοποιούνται στα blu-ray players και στις τηλεπικοινωνίες. Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει διάφορα ημισωματίδια, που τους έχουν δώσει εξωτικά ονόματα (λεβιτόνια, ορμπιτόνια, εξιτόνια, ρυτιδόνια κ.α.). Σε αυτόν τον συνεχώς διευρυνόμενο κατάλογο έρχεται να προστεθεί και η κβαντική σταγόνα (ή dropleton). Το καθένα από αυτά τα σωματίδια αποτελείται από επί μέρους σωματίδια, αλλά συμπεριφέρεται μέσα σε ένα στερεό υλικό (όπως ο ημιαγωγός) σαν να είναι ένα ενιαίο θεμελιώδες υποατομικό σωματίδιο. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=571968

Λάμψεις ακτίνων Χ ίσως προέρχονται από τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη. Ακτίνες Χ που προέρχονται από μακρινά σμήνη γαλαξιών δεν αποκλείεται να προέρχονται από σωματίδια της λεγόμενης σκοτεινής ύλης, ενός υλικού άγνωστης σύστασης που γεμίζει το Σύμπαν χωρίς ποτέ να γίνεται ορατό. Η σκοτεινή ύλη, η οποία εκτιμάται ότι είναι τέσσερις φορές περισσότερη στο Σύμπαν από ό,τι η κανονική ύλη, δεν μπορεί να γίνει άμεσα ορατή, καθώς δεν απορροφά και δεν εκπέμπει ακτινοβολία. Η ύπαρξή της έγινε αντιληπτή όταν οι κοσμολόγοι συνειδητοποίησαν ότι η βαρύτητα της ορατής ύλης δεν είναι αρκετή για να εξηγήσει την κίνηση των γαλαξιών, και επομένως πρέπει να υπάρχει κάποια κρυμμένη μάζα. Η ενέργεια των ακτίνων Χ, αναφέρουν δύο ερευνητικές ομάδες, βρίσκεται σε συμφωνία με μια θεωρία σύμφωνα με την οποία η σκοτεινή ύλη αποτελείται από «στείρα νετρίνα». Οι φυσικοί έχουν ανακαλύψει ως σήμερα τριών ειδών νετρίνα, σωματίδια που σπάνια αλληλεπιδρούν με την ύλη και είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανιχνευθούν. Τα τρία γνωστά νετρίνα έχουν μάζα υπερβολικά μικρή για να εξηγήσουν τις μεγάλες ποσότητες σκοτεινής ύλης σε όλο το Σύμπαν, οπότε οι θεωρητικοί φυσικοί πρότειναν την ύπαρξη ενός τέταρτου, του βαρύτερου στείρου νετρίνου. Το σωματίδιο αυτό θα ήταν πρακτικά αδύνατο να γίνει άμεσα αντιληπτό, οπότε οι ερευνητές ακολούθησαν μια έμμεση μέθοδο: αναζήτησαν τις ακτίνες Χ που θα πρέπει να παράγονται όταν ένα στείρο νετρίνο διασπάται στο Διάστημα. Ερευνητές του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν στη Μασαχουσέτη ανέλυσαν προηγούμενες μετρήσεις δύο διαστημικών τηλεσκοπίων ακτίνων Χ, του ευρωπαϊκού XMM-Newton και του αμερικανικού Chandra. Τα δεδομένα αφορούσαν 73 σμήνη γαλαξιών, τα οποία περιέχουν μεγάλες ποσότητες σκοτεινής ύλης. Μια δεύτερη ερευνητική ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Λάιντεν στην Ολλανδία ανέλυσε αντίστοιχα δεδομένα για το σμήνος γαλαξιών του Περσέα και το γειτονικό γαλαξία της Ανδρομέδας. Και οι δύο ομάδες αναφέρουν ότι κατέγραψαν εκπομπές ακτίνων Χ με ενέργεια γύρω στα 3,5 χιλιάδες eV (ηλεκτρονιοβόλτ). Οι ερευνητές βεβαιώθηκαν ότι το σήμα δεν προερχόταν από το θόρυβο των τηλεσκοπίων και αναφέρουν ότι η μόνη εξήγηση που μπορούν να σκεφτούν είναι ότι οι ακτίνες Χ προέρχονται από τη διάσπαση στείρων νετρονίων με μάζα γύρω στα 7 keV. «Είναι ενδιαφέρον. Βρίσκεται σε συμφωνία με ό,τι θα περιμέναμε από τη σκοτεινή ύλη» σχολιάζει στο περιοδικό New Scientist ο Κέβορκ Αμπαζαγιάν του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Άιρβινγκ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. Παραμένει ωστόσο ασαφές το κατά πόσο ένα στείρο νετρόνιο με μάζα 7 keV θα αρκούσε για να εξηγήσει το μυστήριο -προηγούμενες μελέτες ότι η μάζα του σωματιδίου θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερη, γύρω στα 10 keV. Μια πιο σαφής εικόνα θα μπορούσε να προκύψει από την αναζήτηση ακτίνων Χ της κατάλληλης ενέργειας σε περισσότερα σμήνη γαλαξιών. Οι δύο μελέτες δεν έχουν υποβληθεί ακόμα για έλεγχο και δημοσίευση, είναι όμως διαθέσιμες στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv εδώ και εδώ. http://arxiv.org/abs/1402.2301 http://arxiv.org/abs/1402.4119v1 http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231299055

«Επαναστάσεις στη Φυσική των αρχών του 20ού αιώνα» Mε την παρουσίαση του θέματος: «Επαναστάσεις στη Φυσική των αρχών του 20ού αιώνα» και εισηγητές τους Κώστα Γαβρόγλου και Θόδωρο Αραμπατζή, Καθηγητές του Τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών, ξεκινά την Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 2014 και ώρα 19:30 η σειρά συναντήσεων «Διασταυρώσεις», από τη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου (Λεωφ. Συγγρού 387, 175 64 Π. Φάληρο, είσοδος από οδό Πεντέλης 11). Οι ομιλητές έχοντας επιμεληθεί τα δύο ενδιαφέροντα βιβλία: • Η κρίση στη Φυσική και η Δημοκρατία της Βαϊμάρης (2012) και • Ο Αϊνστάιν και η σχετικότητα (2006), που κυκλοφορούν από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, προτείνουν έναν ενδιαφέροντα διάλογο πάνω στους θεωρητικούς προβληματισμούς, τα πειραματικά αποτελέσματα, και τους κοινωνικούς και πολιτισμικούς παράγοντες που συνέβαλαν στη διαμόρφωση και την αποδοχή ρηξικέλευθων θεωριών στην Φυσική. Με την βοήθεια των ομιλητών θα «μεταφερθούμε» στις αρχές του 20ού αιώνα, τότε που ανατρέπεται η ‘κλασική’ φυσική και εδραιώνονται δύο επαναστατικές θεωρίες, η θεωρία της σχετικότητας και η κβαντική μηχανική. Το 1905 ο Άλμπερτ Αϊνστάιν δημοσιεύει μια εργασία για την «Ηλεκτροδυναμική των Κινούμενων Σωμάτων» όπου προτείνει την αναθεώρηση των θεμελιωδών εννοιών του χώρου και του χρόνου. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1915/1916, ο Αϊνστάιν επεκτείνει τη θεωρία της σχετικότητας στα φαινόμενα της βαρύτητας, αναδεικνύοντας την αλληλεξάρτηση χωροχρόνου και ύλης. Η διαμόρφωση της κβαντικής μηχανικής ακολουθεί μια πολύ πιο σύνθετη πορεία που αρχίζει το 1900 με τη θεωρία του Μαξ Πλανκ για την ακτινοβολία του μέλανος σώματος και ολοκληρώνεται το 1925-26 με τη διατύπωση μιας πιθανοκρατικής θεωρίας για τον μικρόκοσμο από τους Βέρνερ Χάιζενμπεργκ και Έρβιν Σρέντιγκερ. Σημειώνεται ότι η είσοδος στην εκδήλωση είναι ελεύθερη, απαραίτητη είναι όμως η κράτηση θέσης στα τηλέφωνα της Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Ευγενίδου: 210 9469631 και 632 (Δευτέρα έως Πέμπτη: 8.30-20.00, Παρασκευή και Σάββατο: 8.30-15.30). Οι χώροι του Ιδρύματος Ευγενίδου είναι προσβάσιμοι σε ανθρώπους με κινητική αναπηρία, ενώ υπάρχει η δυνατότητα διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα κατόπιν έγκαιρης επικοινωνίας με γραπτό μήνυμα στο τηλέφωνο 6936 177143 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: lib@eugenfound.edu.gr Διασταυρώσεις Η ιστορία και η φιλοσοφία συναντούν –για δεύτερη χρονιά- την επιστήμη και την τεχνολογία στη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου Μετά την ιδιαίτερη επιτυχία που γνώρισαν την περσινή χρονιά οι «Διασταυρώσεις» ξεκινούν για δεύτερη χρονιά! Η ιστορία και η φιλοσοφία διασταυρώνονται με την τεχνολογία και τις επιστήμες στον φιλόξενο χώρο της Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Ευγενίδου, προκειμένου να θέσουν ερωτήματα και να αναζητήσουν απαντήσεις σε μερικά από τα πιο γοητευτικά και επίκαιρα ζητήματα του σύγχρονου πολιτισμού. Και όλα αυτά σε μια εποχή όπου ο κριτικός στοχασμός για την ανθρώπινη κατάσταση, η οποία ορίζεται όλο και περισσότερο από την «ορμή» των τεχνολογικών καινοτομιών και την εξουσία του επιστημονικού λόγου, είναι ιδιαίτερα επίκαιρος. Οι «Διασταυρώσεις» αποτελούν μία σειρά συναντήσεων, που θα πραγματοποιούνται μία φορά τον μήνα, με διαφορετικό κάθε φορά θέμα, το οποίο θα αποτελεί ευκαιρία για δημιουργικό διάλογο. Οι εισηγητές, άνθρωποι που ασχολούνται με την πανεπιστημιακή διδασκαλία της ιστορίας και της φιλοσοφίας των επιστημών, θα παρουσιάζουν τις νέες τάσεις στον δημόσιο λόγο περί επιστήμης και τεχνολογίας, με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία στα ελληνικά ενός ή περισσοτέρων σχετικών βιβλίων. Η Βιβλιοθήκη παράλληλα με τις διαλέξεις θα οργανώνει μια μικρή, σχετική με τα θέματα έκθεση βιβλίων, τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα να δανείζονται οι παριστάμενοι μετά το πέρας της κάθε εκδήλωσης. http://www.kathimerini.gr/755631/article/epikairothta/episthmh/ekdhlwsh-epanastaseis-sth-fysikh-twn-arxwn-toy-20oy-aiwna Εκατοντάδες παραβάσεις «μπλοκάρουν» το νέο διαστημικό κέντρο Vostochny στην Απω Ανατολή. Πάνω από 800 νομικές παραβάσεις έχουν εντοπίσει οι ρώσοι εισαγγελείς, κατά τη διάρκεια ελέγχων των έργων κατασκευής του νέου κοσμοδρομίου Vostochny, στο Αμούρ της ρωσικής Απω Ανατολής. Σύμφωνα με τους ελεγκτές οι παραβάσεις αφορούν κυρίως στους κανονισμούς εργασίας. Όπως δήλωσε σήμερα ο αναπληρωτής Γενικός Εισαγγελέας Γιούρι Γκουλιάγκιν, εντοπίστηκαν οφειλές άνω του 1,5 εκατομμυρίου ρουβλίων, ενώ προωθούνται πειθαρχικές διώξεις σε τουλάχιστον 200 άτομα. Σύμφωνα με τον εισαγγελέα, από τα 12 υπό κατασκευή έργα υποδομών, άδεια έχουν μόλις τα τέσσερα, ενώ διαπιστώθηκαν σημαντικές ελλείψεις στην παρακολούθηση της ποιότητας της εργασίας. Το 70% των νομικών παραβάσεων αφορούν παραβίαση του εργασιακού κώδικα. Την ίδια στιγμή ο ρώσος αναπληρωτής πρωθυπουργός Ντμίτρι Ρογκοζίν, ο οποίος εποπτεύει τη διαστημική βιομηχανία και τη βιομηχανία Άμυνας της χώρας και κατά συνέπεια τα έργα κατασκευής του νέου διαστημικού κέντρου στην Απω Ανατολή, δήλωσε πως θα χρειαστούν νέες προσλήψεις εργαζομένων, ώστε από 5.000 που είναι σήμερα να ανέλθουν στις 10.000. Κατά τη διάρκεια επίσκεψης κυβερνητικών αξιωματούχων στην περιοχή, ένας από τους υπεύθυνους είπε πως οι εργαζόμενοι φέτος θα φτάσουν τους 8.000. Οι υπεύθυνοι του έργου αποδίδουν τις καθυστερήσεις στις καταστροφικές βροχοπτώσεις του καλοκαιριού και τους παγετούς και τη βαρυχειμωνιά που βιώνει η περιοχή. Το έργο κατασκευής του νέου κοσμοδρομίου ξεκίνησε το 2012, κοντά στην πόλη Ουγκλεγκοσκ, του Αμούρ, σε μια έκταση 700 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το φιλόδοξο πρότζεκτ, με την χρήση κάθε νέας τεχνολογίας φιλοδοξεί να αντικαταστήσει το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ, που βρίσκεται πλέον σε έδαφος του Καζακστάν και το μίσθωμά του κοστίζει στη Μόσχα 115 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Η πρώτη φάση του έργου που αφορά την διάνοιξη και την κατασκευή των δρόμων του κοσμοδρομίου έχει ήδη ολοκληρωθεί. Η δεύτερη φάση αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2014. Το Κοσμοδρόμιο Vostochny προβλέπεται να τεθεί σε λειτουργία το 2015, ενώ οι πρώτες επανδρωμένες αποστολές στο διάστημα έχουν προγραμματιστεί για το 2018. http://rbth.gr/news/2014/02/25/ekatontade_parabasei_mplokaroyn_to_neo_diastimiko_kentro_vostochny_stin__28703.html Ηλιακό καλειδοσκόπιο. Την Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου το διαστημικό παρατηρητήριο SDO που μελετά τον Ηλιο κατέγραψε την ισχυρότερη έκλαμψη που έχει γίνει στο μητρικό μας άστρο το 2014. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της NASA η έκλαμψη της Δευτέρας ανήκει στην ισχυρότερη κατηγορία, τη λεγόμενη «κλάση Χ». Οπως συμβαίνει πάντοτε στις εκλάμψεις έτσι και αυτή εκτόξευσε στο Διάστημα γιγαντιαίες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων. Το ηλιακό «τσουνάμι» κινείται με ταχύτητα άνω των 7 εκ.χλμ/ώρα αλλά ευτυχώς δεν κατευθύνεται προς τη Γη. Σε περίπτωση που η Γη βρεθεί στην πορεία αυτών των γιγάντιων πιδάκων υλικού, τα φορτισμένα σωματίδια μπορούν να προκαλέσουν βλάβες σε τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και συστήματα ηλεκτροδότησης και να κάνουν ασυνήθιστα έντονο το βόρειο και το νότιο σέλας. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια σειρά εικόνων από την έκλαμψη της Δευτέρας η οποία απεικονίζεται σε διάφορα μήκη κύματος. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=571498

Η αποστολή Euclid της ESA γεννά ευκαιρίες για την Ελληνική βιομηχανία. Με στόχο τη βελτίωση της γεωγραφικής επιστροφής των Κρατών – Μελών της, η ESA ανέλαβε την πρωτοβουλία να συνδιοργανώσει με τις κατά τόπους αντιπροσωπείες, Ημερίδες για την προώθηση της συμμετοχής των εταιριών τους στην επόμενη επιστημονική αποστολή της, Euclid. Η ΓΓΕΤ, σε συνεργασία με τα αρμόδια στελέχη του Οργανισμού καθώς και τους εκπροσώπους της εταιρίας Thales Alenia Space Italy (TAS-I), Κύριου Ανάδοχου της αποστολής, διοργάνωσε σχετική Ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου, στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ στην Αθήνα. Η εκδήλωση σημείωσε μεγάλη επιτυχία καθώς η συμμετοχή εκπροσώπων των ελληνικών εταιριών ξεπέρασε τις προσδοκίες των διοργανωτών. Το πρόγραμμα της Ημερίδας περιλάμβανε τη γενική παρουσίαση της αποστολής Euclid και ενημέρωση για τις ευκαιρίες που προσφέρονται στις εταιρίες των Κ-Μ για την εν δυνάμει συμμετοχή στις Κοινοπραξίες που θα δημιουργηθούν για την υλοποίηση των υποσυστημάτων του διαστημικού σκάφους και, κυρίως, τη συμμετοχή στις σχετικές Προκηρύξεις της αποστολής. Η αποστολή Euclid αποτελεί τη δεύτερη επιστημονική αποστολή μέσου μεγέθους για το Πρόγραμμα Cosmic Vision 2015 – 2025 της ESA. Αντικείμενο της αποστολής είναι η διερεύνηση της φύσης της σκοτεινής ενέργειας, της σκοτεινής ύλης και της βαρύτητας και είναι προγραμματισμένη για εκτόξευση το 2020. Η αποστολή Euclid αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία να αναδειχθούν, στην Ευρώπη και τον κόσμο, οι δυνατότητες των Ελληνικών εταιριών, ενώ παράλληλα η υπογραφή συμφωνιών θα βελτιώσει τη γεωγραφική επιστροφή της Ελλάδας, τόνισε στην τοποθέτησή του, ο κ. Νίκος Πρέκας, Προϊστάμενος Τμήματος Διεθνών Οργανισμών της ΓΓΕΤ. "Έφτασε η ώρα η Ελλάδα να αρχίσει να επωφελείται στο έπακρο από τη συμμετοχή της στην ESA", δήλωσε χαρακτηριστικά ο Eros Pittarelli, Head of the Industrial Policy Department, in the Industry, Procurements and Legal Affairs Directorate της ESA. Ο Osvaldo Piersanti, AIV & Launch Campaign Manager, Directorate of Science & Robotic Exploration της ESA, μετά την παρουσίαση της αποστολής Euclid, επισήμανε με τη σειρά του τα οφέλη της Ελλάδας μέσω της συμμετοχής Ελληνικών εταιρειών στο Euclid. Αρχικά μια εταιρεία που ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στις προκηρύξεις του Οργανισμού, θα πρέπει να εγγραφεί ως προμηθευτής στο σύστημα καταχώρησης των προσκλήσεων για υποβολή προτάσεων της ESA, EMITS. Η διαρκής επικοινωνία με τη ΓΓΕΤ, κρίνεται απαραίτητη υποστηρικτικά, καθώς αποτελεί το Εθνικό σημείο επαφής για θέματα συμμετοχής στην ESA. Ο κ.Eros Pittarelli σημείωσε πως επιπλέον απαραίτητη είναι η διαρκής επικοινωνία με τους υπεύθυνους της ESA, προκειμένου να παρέχεται έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση και επίλυση όλων των ερωτημάτων σχετικά με το αντικείμενο και την αποστολή στην οποία ενδιαφέρεται να συμμετάσχει η εταιρία. Ωστόσο το σημαντικότερο βήμα επισημαίνει, είναι η πολύ καλή προετοιμασία για το αντικείμενο το οποίο ενδιαφέρεται να αναλάβει η εταιρία, πριν ακόμα δημοσιοποιηθούν από την ESA οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων (Invitation To Tender, ITT) στο EMITS. Τα παραπάνω επισήμανε στην ομιλία του και ο κ. Eric Morel de Westgaver, Director of Industry, Procurement and Legal Affairs της ESA, προσθέτοντας επίσης πως η επέκταση και η δικτύωση με άλλες Ευρωπαϊκές βιομηχανίες είναι αποδεδειγμένα η νικητήριος στρατηγική στην Ευρώπη. "Στα πλαίσια της προετοιμασίας, μια εταιρία είναι σημαντικό να αναπτύξει από νωρίς την στρατηγική της, αναγνωρίζοντας τα κομμάτια που την ενδιαφέρουν και έπειτα να δικτυωθεί με τους ενδιαφερόμενους φορείς", είπε, τονίζοντας πιο συγκεκριμένα πως μια εταιρία είναι σημαντικό να προσεγγίσει και να παρουσιάσει τη δουλειά της στους βασικούς υπεργολάβους των υποσυστημάτων της αποστολής. Το πρόγραμμα ενημέρωσης ολοκληρώθηκε με την αναλυτική παρουσίαση των υποσυστημάτων, από τον εκπρόσωπο της TAS-I κ. Alberto Anselmi, Project Manager, ενώ δόθηκαν πληροφορίες για τη προβλεφθείσα διαδικασία υποβολής και το χρονοδιάγραμμα των Προκηρύξεων μέσα από μια αναλυτική παρουσίαση του Gianprimo Quarchioni, Procurement Manager. Μετά το τέλος των παρουσιάσεων, ακολούθησαν διμερείς επαφές μεταξύ των στελεχών της ESA και της TAS-I με τους εκπροσώπους των ελληνικών εταιριών με στόχο τη διερεύνηση των δυνατοτήτων των τελευταίων να υλοποιήσουν τις συγκεκριμένες δράσεις που παρουσιάστηκαν. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε Τμήμα Διεθνών Οργανισμών της ΓΓΕΤ: Βασίλης Καλερίδης (vkas@gsrt.gr) Μιχάλης Κώτσιας (m.kotsias@gsrt.gr) http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/E_apostolhe_Euclid_tes_ESA_gennha_eykairhies_gia_ten_Ellenikhe_viomechanhia

Euronews: Παλεύοντας με τους κινδύνους από αστεροειδείς. Πριν από 12 μήνες ένας αστεροειδής εξερράγη πάνω από την ρωσική πόλη Τσελιάμπινσκ. Η έκρηξη προκάλεσε 1.500 τραυματίες και ζημιές σε πάνω από 7.000 κτήρια. "Ήταν ένα πολύ άσχημο γεγονός. Ευτυχώς κανείς δεν σκοτώθηκε. Δείχνει όμως την ισχύ που έχουν αυτά τα πράγματα", αναφέρει ο επιστήμονας Άλαν Χάρις, διευθυντής του Ινστιτούτου Πλανητικής Έρευνας του Βερολίνου. Ήταν έκπληξη το γεγονός ότι κανείς δεν τον είχε δει να έρχεται. Αλλά δεν ήταν ένας μεγάλος αστεροειδής. Δεν ήταν πάνω από 20 μέτρα, την ίδια ώρα που πολύ μεγαλύτερες απειλές παραμονεύουν στο διάστημα. Λίγες μέρες πριν, ένας άλλος αστεροειδής μήκους 270 μέτρων πέρασε κοντά από την Γη. Ένα τέτοιο αντικείμενο να προκαλούσε πολύ μεγαλύτερη καταστροφή. "Κάτι με μέγεθος εκατό μέτρων, για παράδειγμα, που επίσης δεν θεωρείται κάτι πολύ μεγάλο, κάτι στο μέγεθος ενός ποδοσφαιρικού γηπέδου, θα μπορούσε στην χειρότερη περίπτωση να καταστρέψει ολοκληρωτικά μια αστική περιοχή. Αυτά τα ενδεχόμενα είναι που αναζητούμε στο διάστημα και ψάχνουμε τρόπους να αντιμετωπίσουμε", εξηγεί ο Χάρις. Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη ενέργειες για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής από αστεροειδείς. Στις αρχές Φεβρουαρίου συναντήθηκαν επιστήμονες που ειδικεύονται στο διάστημα και πολιτικοί εμπειρογνώμονες από όλα τα μεγάλα κράτη που δραστηριοποιούνται στο διάστημα, ώστε να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο για την ανάληψη δράσης. "Πέρυσι ήμασταν ακόμα σε μια κατάσταση στην οποία, αν ένας αστεροειδής απειλούσε τον πλανήτη μας, δεν θα είχαμε τρόπο να αντιδράσουμε σε αυτό οργανωμένα. Κάναμε το πρώτο βήμα δημιουργώντας αυτήν την ομάδα εργασίας", εξηγεί ο Ντέλτσεφ Κόστσι, διευθυντικό στέλεχος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Η ομάδα υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη. Καθώς οι αστρονόμοι εργάζονται για να ανακαλύψουν νέους αστεροειδείς κοντά στην Γη, αυτή η ομάδα αποφασίζει τι θα κάνει αν κάποιος από αυτούς αποδειχθεί σοβαρή απειλή. "Επομένως θα καταλήξουμε με ένα όριο μεγέθους ή ενέργειας ή οτιδήποτε άλλο, όταν θέλουμε να ξεκινήσουμε μια διαστημική αποστολή. Νομίζω ότι αυτό θα ξεκινήσει από τα 50 και 100 μέτρα, αν θέλετε να ακούσετε τον αριθμό μεγέθους. Αλλά, όπως είπα, δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα. Αυτό είναι ακριβώς ένα από τα καθήκοντα αυτής της ομάδας για να καταλήξουμε σε αριθμούς", εξηγεί ο Ντέλτσεφ Κόστσι. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 20.000 αστεροειδείς με διάμετρο εκατοντάδων μέτρων και σε απόσταση μόλις μερικών δεκάδων χιλιομέτρων δίπλα από τη Γη. Ειδικοί όπως ο Άλαν Χάρις αναπτύσσουν σχέδια αναφορικά με το πώς θα σταματήσουμε έναν αστεροειδή που κινείται σε τροχιά σύγκρουσης με τον πλανήτη μας. "Έτσι, μία από τις κύριες ιδέες που εξετάζουμε είναι να χτυπήσουμε τον αστεροειδή με ένα διαστημόπλοιο. Μοιάζει λίγο με το κοσμικό μπιλιάρδο", εξηγεί ο Αλαν Χάρις. "Στην πράξη, ένα διαστημικό όχημα είναι ένα πολύ μικρό αντικείμενο συγκριτικά με τον αστεροειδή. Έχει πολύ μικρό όγκο, ο αστεροειδής είναι πολύ μεγάλος. Επομένως πρέπει να χτυπήσουμε τον αστεροειδή πολύ δυνατά με το διαστημόπλοιο, θα πρέπει να πάμε επάνω του με μεγάλη ταχύτητα με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Έτσι θα κάνουμε τον αστεροειδή να αλλάξει την τροχιά του και να μην χτυπήσει την Γη". Φυσικά, οι αστεροειδείς δεν είναι η μόνη απειλή που αντιμετωπίζουμε. Απειλή είναι και τα διαστημικά απόβλητα. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα σκοτώσουν ούτε θα τραυματίσουν ανθρώπους στη Γη, αλλά θα μπορούσαν να προκαλέσουν τον όλεθρο μεταξύ του τρέχοντος στόλου των δορυφόρων μας. Ο Χάινερ Κλινκραντ είναι ο κορυφαίος ευρωπαίος ειδικός σε αυτό το ζήτημα. Ο ίδιος λέει: "Είναι σε μεγάλο βαθμό τα σκουπίδια που προέρχονται από την κούρσα των χωρών στο διάστημα. Από τα 16.000 με 17.000 αντικείμενα που μπορούμε να εντοπίσουμε από τους επίγειους σταθμούς, περίπου μόλις τα 1.000 είναι τα διαστημικά οχήματα που βρίσκονται σε λειτουργία. Όλα τα υπόλοιπα είναι απομεινάρια δραστηριοτήτων διαστημικών πτήσεων του παρελθόντος. Πάνω από τα μισά αντικείμενα είναι στην πραγματικότητα θραύσματα από πρόσφατες συγκρούσεις και εκρήξεις". Πλέον οι αποστολές σχεδιάζονται ώστε να μην αφήνουν απορρίμματα στο διάστημα. Για να αντιμετωπιστεί οτιδήποτε βρίσκεται ήδη εκεί, μηχανικοί προωθούν τεχνολογίες παρόμοιες με αυτές που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να ωθήσουν εκτός πορείας τους αστεροειδείς. "Επομένως, η κύρια πρόθεση για την αποκατάσταση της κατάστασης είναι η αλλαγή της τροχιάς. Αυτό μπορεί να γίνει, για παράδειγμα, με την τοποθέτηση ηλεκτροκινητήρων στο αντικείμενο και την ενεργοποίησή τους ώστε να οδηγηθεί το αντικείμενο σε άμεση επανείσοδο. Ένας άλλος τρόπος είναι η τεχνητή αύξηση της οπισθέλκουσας δύναμης σε ένα τέτοιο αντικείμενο, έτσι ώστε η τροχιά να μειωθεί με την πάροδο του χρόνου". Κατά συνέπεια, Δύο είναι τα συμπεράσματα: Πρώτον, παρόμοιες διαστημικές τεχνολογίες θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να κάψουμε και κατά συνέπεια να καταστρέψουμε τα διαστημικά απόβλητα και να απωθήσουμε αστεροειδείς. Δεύτερον, τα δύο αυτά θέματα λαμβάνονται πλέον σοβαρά υπόψη από τους ειδικούς. "Αν συγκρίνουμε τους κινδύνους των αποβλήτων με τους αστεροειδείς, θα λέγαμε ότι οι κίνδυνοι από τα απόβλητα είναι πιο άμεσοι αλλά από τους αστεροειδείς είναι μεγαλύτεροι", λέει ο Χάινερ Κλινκραντ. "Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό. Πρέπει να είμαστε, γιατί την επόμενη φορά που θα συμβεί μπορεί να μην είναι μόνο ένα αντικείμενο 20 μέτρων που θα διαλυθεί με την είσοδο στην ατμόσφαιρα. Μπορεί να είναι 50 ή 100 μέτρα και δεν θα θέλαμε να μάθουμε τι αντίκτυπο θα είχε ένα τέτοιο ενδεχόμενο σε όλους μας", προσθέτει ο Άλαν Χάρις. Ευτυχώς έχουν πλέον γίνει τα πρώτα βήματα για να προλάβουμε ένα τέτοιο σενάριο που θυμίζει ταινίες καταστροφής. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2014/02/ESA_Euronews_Accidents_and_asteroids_Addressing_the_threat http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Euronews_Palehuontas_me_toys_kindhunoys_apho_asteroeidehis Μετεωρίτης προσέκρουσε στη σελήνη με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Ένας μετεωρίτης με μέγεθος όσο ένα ψυγείο προσέκρουσε τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Σελήνη με ταχύτητα 60.000 χιλιομέτρων την ώρα. Η πρόσκρουση κατεγράφη από έναν ισπανό αστρονόμο. Στις 11 Σεπτεμβρίου 2013 ο Χοσέ Μαρία Μαδιέδο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ουέλβα, παρατηρούσε με δύο τηλεσκόπια τη Σελήνη όταν διέκρινε μια λάμψη στη «Θάλασσα των Νεφών», έναν κρατήρα αποτελούμενο από στερεοποιημένη λάβα. Η λάμψη ήταν τόσο φωτεινή όσο ο πολικός αστέρας και ήταν ορατή δια γυμνού οφθαλμού από τη Γη, σύμφωνα με τη βρετανική Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία (RAS) που ανακοίνωσε το γεγονός αυτό στο μηνιαίο ενημερωτικό έντυπό της. Μετά την ισχυρή λάμψη καταγράφηκε, για οκτώ δευτερόλεπτα, ένα αμυδρό φως προερχόμενο από το ίδιο σημείο στην επιφάνεια της Σελήνης. «Εκείνη τη στιγμή αντιλήφθηκα ότι παρακολουθούσα ένα πολύ σπάνιο, ασυνήθιστο γεγονός» ανέφερε ο Μαδιέδο ο οποίος έχει αναρτήσει στο διαδίκτυο τα βίντεο που κατέγραψε. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ισπανού αστρονόμου και των συναδέλφων του ο μετεωρίτης είχε βάρος περίπου 400 κιλά και διάμετρο μεταξύ 60-140 εκατοστών ενώ η ταχύτητά του, τη στιγμή της πρόσκρουσης, έφτανε τα 60.000 χιλιόμετρα την ώρα. Λόγω της μεγάλης ταχύτητάς του ο μετεωρίτης εξαερώθηκε τη στιγμή της πρόσκρουσης, δημιουργώντας έναν κρατήρα με διάμετρο 40 μέτρα. Η λάμψη που παρατηρήθηκε στη Γη οφείλεται στις υψηλές θερμοκρασίας που προκλήθηκαν κατά την πρόσκρουση. Σε αντίθεση με τον δορυφόρο της, η Γη προστατεύεται από την ατμόσφαιρά της και οι μετεωρίτες παρόμοιου μεγέθους με αυτόν που έπληξε τη Σελήνη καίγονται προτού να φτάσουν στην επιφάνεια του πλανήτη. Συγκριτικά, ο μετεωρίτης που εξερράγη πριν από έναν χρόνο πάνω από τη ρωσική πόλη Τσελιάμπινσκ είχε διάμετρο 20 μέτρα και βάρος 13.000 τόνους και μόνο ένα μικρό κομμάτι του έφτασε τελικά μέχρι την επιφάνεια της Γης. Βίντεο. http://www.youtube.com/watch?v=GTJc-TUaIC0 http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5090229/metewriths-prosekroyse-sth-selhnh-me-iliggiwdh-taxythta/

Απειλείται η Γη!!! Ολα ξεκίνησαν όταν έγινε γνωστό ότι ξεκινά η κατασκευή του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο CERN. Ανάμεσα στις μεγάλες προσδοκίες και τις ελπίδες της επιστημονικής κοινότητας για τη λειτουργία του επιταχυντή υπήρξαν και κάποιες μεμονωμένες φωνές που δήλωναν ανησυχία. Κάποιοι ειδικοί ανέφεραν ότι από τη βίαιη σύγκρουση σωματιδίων μέσα σε τέτοιους επιταχυντές είναι θεωρητικά δυνατόν να δημιουργηθούν «μαύρες τρύπες». Η απάντηση των συναδέλφων τους ήταν πως, ακόμη και στην (απίθανη) περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο, οι «μαύρες τρύπες» που θα δημιουργούνταν θα ήταν μικροσκοπικές, η διάρκεια ζωής τους θα ήταν λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου και θα εξαφανίζονταν προτού προλάβουν να... καταπιούν τον πλανήτη. Οι «μαύρες τρύπες» δημιουργούνται συνήθως όταν ένα ογκώδες αλλά γερασμένο άστρο καταρρέει υπό το ίδιο του το βάρος. Αυτό που απομένει είναι ένα σημείο στον χώρο όπου η πυκνότητα της ύλης είναι άπειρη. Και αυτή η υπερσυγκέντρωση ύλης δημιουργεί ένα βαρυτικό πεδίο τόσο ισχυρό ώστε τίποτα, ακόμη και το φως, να μην μπορεί να δραπετεύσει από τη θανάσιμη έλξη του. Με βάση τη θεωρία του Αϊνστάιν για την ισοδυναμία μάζας και ενέργειας, θα μπορούσε θεωρητικώς να δημιουργηθεί στο εργαστήριο μια «μαύρη τρύπα» χρησιμοποιώντας όχι βέβαια μάζα αλλά ενέργεια. Θα μπορούσε κάτι τέτοιο να συμβεί κατά την πρόσκρουση σωματιδίων που έχουν μεν αμελητέο βάρος αλλά κινούνται με μεγάλη ταχύτητα και έχουν επομένως υψηλή κινητική ενέργεια. Νεότερες μελέτες έδειξαν ότι η ενέργεια που απαιτείται για τη γέννηση των λεγομένων μίνι μελανών οπών είναι μικρότερη από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί. Παραμένει όμως όχι απλά υψηλή αλλά απλησίαστη για τα δεδομένα του LHC ή κάποιου άλλου από τους υπάρχοντες επιταχυντές. Η ανακοίνωση των επιτελών του επιταχυντή Realistic Heavy Ion Collider στο Εθνικό Εργαστήριο Brookhaven στις ΗΠΑ ότι θα κάνουν μια μεγάλη αναβάθμιση σε αυτόν προκάλεσε την αντίδραση του διάσημου βρετανού αστρονόμου Μάρτιν Ρις, ο οποίος επανέφερε στο προσκήνιο τα καταστροφολογικά σενάρια. Ο Ρις υποστηρίζει ότι η αναβάθμιση του επιταχυντή και τα πειράματα που έχουν σχεδιαστεί να γίνουν με αυτόν είναι πιθανόν να δημιουργήσουν μίνι «μαύρες τρύπες» και «εξωτικά» υποατομικά σωματίδια όπως το «strangelet». Πρόκειται για ένα υποθετικό μικροσκοπικό σωματίδιο «παράξενης ύλης» το οποίο περιέχει σχεδόν ίσο αριθμό διαφόρων ειδών κουάρκ. Το σωματίδιο έχει λάβει την ελληνική ονομασία παραδοξόνιο. Σύμφωνα με τον Ρις, η δημιουργία παραδοξονίων είναι πιθανόν να μετατρέψει τη Γη σε μια αδρανή υπέρπυκνη σφαίρα με διάμετρο μόλις 100 μέτρων. Αλλοι θιασώτες της ίδιας θεωρίας υποστηρίζουν ότι τα παραδοξόνια δεν θα κάνουν τη Γη υπέρπυκνη σφαίρα αλλά θα μετατρέψουν τα πάντα σε αυτήν σε κάποιο «παράξενο» είδος ύλης, με τελικό αποτέλεσμα να καταστραφεί ο πλανήτης μας. Ακόμη και αν δεχθούμε ότι το παραδοξόνιο μπορεί να καταστρέψει τελικά τη Γη, το... παράδοξο είναι ότι εκείνοι που προέβλεψαν κάτι τέτοιο δεν θα προλάβουν να δικαιωθούν αφού θα τους έχει «καταπιεί» η προφητεία τους. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=570954

«Εξυπνότερα τα ρομπότ από τον άνθρωπο το 2029» Ο διάσημος επιστήμονας, εφευρέτης και μελλοντολόγος Ρέι Κουρτσβάιλ συγκεντρώνει ξανά την προσοχή των ΜΜΕ με μια νέα… προφητεία του. Όπως υποστηρίζει σε 15 χρόνια από σήμερα τα ρομπότ θα έχουν ξεπεράσει σε νοημοσύνη τον δημιουργό τους, τον άνθρωπο! Θα είναι σε θέση να μαθαίνουν, να κάνουν αστεία και να... φλερτάρουν. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 ο Κουρτσβάιλ φοίτησε στο Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του ΜΙΤ. Μετά την αποφοίτησή του ο Κουρτσβάιλ ασχολήθηκε με επιτυχία με διαφόρους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας. Ηταν εκ των πρωτοπόρων στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης και της τεχνολογίας αναγνώρισης φωνής. Κέρδισε αρκετές διακρίσεις και βραβεία για την ερευνητική του δραστηριότητα αλλά και την ακαδημαϊκή του παρουσία. Εγινε όμως διάσημος χάρις στις προβλέψεις που συχνά κάνει για τις τεχνολογικές και όχι μόνο εξελίξεις της ανθρωπότητας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ο Κουρτσβάιλ είχε αναφέρει ότι μέχρι τα μέσα του 1990 σε κάθε σπίτι θα υπάρχει ένας υπολογιστής. Το 1990 προέβλεψε ότι ένας υπολογιστής θα καταφέρει μέχρι το 1998 να κερδίσει στο σκάκι έναν πρωταθλητή. Το 1997 o Deep Blue κέρδισε τον Γκάρι Κασπάροφ. Αργότερα ο Κουρτσβάιλ ανέφερε ότι στα τέλη του 2010 οι υπολογιστές θα έχουν αποκτήσει διάφορα σχήματα, μεγέθη και χρήσεις, προβλέποντας στην ουσία την έλευση των e-books και των tablet. Εχει κάνει όμως και ακόμη πιο… προωθημένες προβλέψεις όπως αυτή που λέει ότι μέχρι το 2030 θα είμαστε σε θέση να κάνουμε «backup», δηλαδή να αποθηκεύσουμε σε ψηφιακή μορφή, ολόκληρο το περιεχόμενο του εγκεφάλου μας μαζί με τις αναμνήσεις! Κομβικό σημείο στις προβλέψεις του Κουρτσβάιλ είναι η λεγόμενη Singularity, το σημείο δηλαδή εκείνο στο οποίο άνθρωπος και μηχανή θα συγκλίνουν. Ο Κουρτσβάιλ υποστηρίζει σήμερα ότι η τεχνολογική πρόοδος είναι τόσο αλματώδης που οι προβλέψεις του δεν μπορούν να θεωρούνται πλέον τόσο ριζοσπαστικές όσο στο παρελθόν. Πριν από λίγο καιρό ο 66χρονος Κουρτσβάιλ δέχτηκε μια άκρως δελεαστική πρόταση από τον συν-ιδρυτή της Google Λάρι Πέιτζ. Ο Πέιτζ δεν του προσέφερε απλά μια θέση προϊσταμένου στην εταιρεία αλλά του προσέφερε πρόσβαση στους απεριόριστους οικονομικούς πόρους και την τεχνολογία αιχμής που διαθέτει ο γίγαντας του διαδικτύου για να προσπαθήσει ο Κουρτσβάιλ να υλοποιήσει τις ιδέες του. Ο Κουρτσβάιλ θέλει το επόμενο διάστημα να ασχοληθεί με τον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και αποδέχτηκε την πρόταση της Google όταν βεβιώθηκε ότι μαζί με αυτόν η εταιρεία προσέλαβε και άλλους κορυφαίους ερευνητές του τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Ο Κουρτσβάιλ πιστεύει ότι το 2029 τα ρομπότ θα είναι όχι απλά το ίδιο έξυπνα με τον άνθρωπο αλλά θα έχουν καταφέρει να αποκτήσουν υψηλότερη νοημοσύνη από εμάς. Αυτή τη φορά όμως δεν πρόκειται για μια ακόμη «προφητεία» του Κουρτσβάιλ αλλά για ένα στόχο για τον οποίο ο ίδιος θα εργαστεί να πετύχει. http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=570853

Ο Sentinel-1 ανοίγει τα φτερά του. Όταν ο Sentinel-1 θα μπει σε τροχιά γύρω από τη Γη σε λίγες εβδομάδες, θα πρέπει να εκτελέσει μια περίπλοκη χορογραφική κίνηση για να ξεδιπλώσει τα μεγάλα ηλιακά φτερά του και την κεραία ραντάρ του. Οι μηχανικοί επιβεβαίωσαν πρόσφατα ότι οι κινήσεις είναι καλά προετοιμασμένες. Ο Sentinel-1 είναι ο πρώτος μιας οικογένειας δορυφόρων που έχουν κατασκευαστεί ειδικά για να παρέχουν μια αλληλουχία έγκαιρων δεδομένων για το φιλόδοξο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα παρακολούθησης του περιβάλλοντος Copernicus. Μεταφέρει ένα προηγμένο όργανο ραντάρ στην εικόνα επιφάνειας της Γης μέσω νεφών και της βροχής, ανεξάρτητα από το αν είναι μέρα ή νύχτα. Παρέχοντας πληροφορίες ζωτικής σημασίας για πολλές επιχειρησιακές υπηρεσίες, από την παρακολούθηση του πάγου στους πολικούς ωκεανούς για τον εντοπισμό καθίζησης του εδάφους, ο Sentinel-1 καλείται να διαδραματίσει καίριο ρόλο στο μεγαλύτερο στρατιωτικό πρόγραμμα γεωσκόπησης που έχει ποτέ συλληφθεί. Επιπλέον, η νέα αυτή αποστολή είναι ο μόνος Ευρωπαϊκός δορυφόρος που έχει σχεδιαστεί ειδικά για γρήγορη απόκριση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως οι πλημμύρες και οι σεισμοί. Περίπου επτά χρόνια στα σκαριά, αυτός ο νέος δορυφόρος σύντομα θα εκτοξευθεί από το Ευρωπαϊκό διαστημοδρόμιο στη Γαλλική Γουιάνα. Ο Sentinel-1 θα σταλεί στο σημείο εκτόξευσης την επόμενη εβδομάδα, αλλά έχει περάσει τους τελευταίους δύο μήνες στην Thales Alenia Space στις Κάννες, στη Γαλλία, όπου πέρασε μέσα από μια τελευταία σειρά αυστηρών δοκιμών. Αυτό περιελάμβανε την ανάρτηση του δορυφόρου από μία κατασκευή ώστε να προσομοιωθούν οι συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, και να αναπτυχθούν προσεκτικά τα δύο 10 μέτρων ηλιακά φτερά και το μήκους 12 μέτρων ραντάρ. Κατά τη διάρκεια της εκτόξευσης, τα ηλιακά φτερά και το ραντάρ είναι διπλωμένα για προστασία και για να χωρέσει μέσα στο πύραυλο Soyuz. Αφού ο δορυφόρος απελευθερωθεί στο διάστημα, τα ηλιακά φτερά και το ραντάρ θα αναπτυχθούν μαζί, αλλά σε μια ειδική διαδικασία που διαρκεί περίπου 10 ώρες για να ολοκληρωθεί. Αυτή η διαδικασία είναι μοναδική, χορογραφημένη για να διασφαλιστεί ότι και τα δύο θα αναπτυχθούν με τον ασφαλέστερο δυνατό τρόπο. Η διαδικασία αυτή επιτρέπει ακόμα την ισχύ από τα φτερά να είναι διαθέσιμη το συντομότερο δυνατόν, έτσι ώστε ο δορυφόρος είναι ανεξάρτητος. Οι δοκιμές έχουν δείξει ότι ο Sentinel-1 μπορεί να χειριστεί αυτή τη δύσκολη αλληλουχία και πέρασε με άριστα. Ο Υπεύθυνος του Έργου της ESA Sentinel-1, Ramón Torres, δήλωσε: "Η δοκιμή για την ανάπτυξη του ραντάρ του δορυφόρου και της ηλιακής συστοιχίας είναι ένα σημαντικό επίτευγμα, δεδομένου ότι υπήρχαν κάποιες πολύ απαιτητικές ανάγκες. "Μολονότι πέρασε από τις ακραίες συνθήκες των προηγούμενων περιβαλλοντικών δοκιμών, ο δορυφόρος αναπτύχθηκε άψογα, αποδεικνύοντας ότι όλα τα δομικά του στοιχεία λειτουργούν αρμονικά. "Η επίτευξη αυτού του σημαντικού ορόσημου οφείλεται στο αποκορύφωμα των πολλών ετών άριστης συνεργασίας μεταξύ της ESA και των βιομηχανικών εταίρων." Στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τη ζωή του Sentinel-1 σε τροχιά, αυτός ο τελευταίος γύρος δοκιμών περιλαμβάνονται ακόμα για να διασφαλιστεί ότι οι επικοινωνία μεταξύ του δορυφόρου και του κέντρου επιχειρήσεων της ESA δουλεύει όπως θα έπρεπε. Με το δορυφόρο να είναι σε καλή κατάσταση, έχει τώρα συσκευαστεί για το ταξίδι του στη γαλλική Γουιάνα. Η ημερομηνία εκτόξευσης θα επιβεβαιωθεί μέσα στις επόμενες ημέρες, αλλά αναμένεται να είναι γύρω στις αρχές του Απριλίου. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2014/02/Solar_wing_test http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2014/02/Sentinel-1_unfolds http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/O_Sentinel-1_anohigei_ta_phterha_toy «Εντός του έτους» οι υποτροχιακές πτήσεις της Virgin Galactic. H Virgin Galactic θα είναι έτοιμη να πραγματοποιήσει τις πρώτες τουριστικές πτήσεις στο όριο του Διαστήματος εντός του 2014, διαβεβαιώνει εκ νέου ο πρόεδρος της εταιρείας Ρίτσαρντ Μπράνσον, ο οποίος μάλιστα σκοπεύει να πετάξει μαζί με τα παιδιά του στην παρθενική πτήση. Η έναρξη των εμπορικών υποτροχιακών πτήσεων προγραμματιζόταν αρχικά για το 2007, έκτοτε όμως έχει μετατεθεί πέντε φορές, οδηγώντας σε εικασίες για ανυπέρβλητα τεχνικά προβλήματα, τα οποία αφορούν μεταξύ άλλων την υποτιθέμενα ανεπαρκή ισχύ του πυραυλοκινητήρα. Εκατοντάδες υποψήφιοι τουρίστες του Διαστήματος -στη λίστα φέρονται να περιλαμβάνονται και οι Μπραντ Πιτ και Αντζελίνα Τζολί- έχουν δώσει προκαταβολές του εισιτηρίου των 200.000 δολαρίων. Το Το SpaceShipTwo, το ασυνήθιστο σκάφος που αναπτύσσει η εταιρεία, θα απογειώνεται από την έρημο Μοχάβε της Καλιφόρνια στερεωμένο κάτω από τα φτερά ενός μητρικού αεροπλάνου. Θα απελευθερώνεται σε μεγάλο ύψος όπου θα πυροδοτεί τον πυραυλοκινητήρα του και θα ανεβαίνει μέχρι τα 110 χιλιόμετρα, χαρίζοντας στους επιβάτες μια ολιγόλεπτη εμπειρία της έλλειψης βαρύτητας. Μια τέτοια πτήση θα ονομαζόταν «υποτροχιακή», καθώς το σκάφος δεν πετά αρκετά γρήγορα για να τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Γη. Mέχρι σήμερα, το SpaceShipTwo δεν έχει φτάσει ποτέ στο τελικό του ύψος, αν και πλησίασε τα 26 χιλιόμετρα τον περασμένο μήνα στη διάρκεια της τρίτης δοκιμαστικής πτήσης στην οποία ενεργοποίησε τον πυραυλοκινητήρα. Μιλώντας στο περιοδικό Weekend της βρετανικής εφημερίδας Guardian, ο σερ Μπράνσον είπε ότι η πρώτη μη επανδρωμένη υποτροχιακή πτήση,θα πραγματοποιηθεί «σήμερα». Η εφημερίδα σημειώνει μάλιστα ότι η παρθενική εμπορική πτήση το 2014 θα μεταδοθεί ζωντανά από το τηλεοπτικό δίκτυο NBC. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231298045 Επίσημο προφίλ στο Instagram απέκτησε η Ρωσική Διαστημική Υπηρεσία. Επίσημο λογαριασμό στη δημοφιλή εφαρμογή κοινοποίησης φωτογραφιών και βίντεο Instagram άνοιξε η Ρωσική Διαστημική Υπηρεσία (Roskosmos). «Η Roskosmos συνεχίζει να αναζητά νέους τρόπους διαλόγου με το κοινό και η απόφαση για το άνοιγμα επίσημου προφίλ στο Instagram είναι οπωσδήποτε προς τη σωστή κατεύθυνση. Εξάλλου επίσημες σελίδες έχουμε ήδη στο facebook και στο twitter» ανέφερε η εκπρόσωπος Τύπου της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας Ιρίνα Ζουμπάρεβα και πρόσθεσε: «Διαβάζουμε τα σχόλια των χρηστών στα κοινωνικά δίκτυα και τα χρησιμοποιούμε για να βελτιώσουμε τον τρόπο με τον οποίο καλύπτουμε τις ειδήσεις που αφορούν τη διαστημική βιομηχανία». Σύμφωνα με τη Ζουμπάρεβα, «η ενημέρωση του κοινού για τα νέα της ρωσικής διαστημικής βιομηχανίας μέσω των κοινωνικών δικτύων είναι ένα λογικό βήμα στην ανάπτυξη του τομέα επικοινωνίας της ομοσπονδιακής υπηρεσίας, ειδικά σήμερα, που η άμεση δημοσιοποίηση της επικαιρότητας δίνει τη δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους χρήστες να είναι συνεχώς ενημερωμένοι για τις τελευταίες ειδήσεις». http://rbth.gr/news/2014/02/23/episimo_profil_sto_instagram_apektise_i_rosiki_diastimiki_ypiresia_28657.html Η NASA αντιγράφει το «Σταρ Τρεκ» για τη θεραπεία των αστροναυτών της. Συσκευή την οποία χρησιμοποιούσε το πλήρωμα του... «Σταρ Τρεκ» για άμεση επανόρθωση του δέρματος που έχει υποστεί βλάβη παρήγγειλε η ΝΑSΑ σε εταιρεία του Τέξας ώστε να τη χρησιμοποιήσει το πλήρωμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Η εξαιρετική σειρά επιστημονικής φαντασίας, που έκανε το ντεμπούτο της στην αμερικανική τηλεόραση τη δεκαετία του '60, ανέδειξε πληθώρα τεχνολογιών που κάποια στιγμή μεταφέρθηκαν από την οθόνη στην πραγματικότητα. Αυτή τη φορά η ΝΑSΑ εμπνεύστηκε από μια συσκευή χειρός που επουλώνει τραύματα στο δέρμα και αναγεννά με ταχύτητα φωτός τον κατεστραμμένο ιστό. Η αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία θέλει να κατασκευάσει κι άλλες συσκευές βιοτεχνολογίας, όπως ένα σύστημα που δημιουργεί τρισδιάστατα ανθρώπινα κύτταρα και ένα άλλο που μειώνει τον πόνο στους μυς και στις αρθρώσεις. Η πρώτη συσκευή θα ονομάζεται BioReplicates και δημιουργεί τρισδιάστατα μοντέλα ανθρώπινου ιστού που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πειράματα για την παρασκευή φαρμάκων και καλλυντικών. Σύμφωνα με τη ΝΑSA, η χρήση της τεχνολογίας αυτής θα μειώσει και τα πειράματα σε ζώα. Τα μελλοντικά μοντέλα της συσκευής θα μπορούν να επαναφέρουν το κατεστραμμένο δέρμα στην αρχική μορφή του. Η δεύτερη συσκευή θα ονομάζεται Scionic και θα χρησιμοποιηθεί κατά των φλεγμονών και του μυοσκελετικού πόνου. Αντίστοιχο μηχάνημα, το Scenar, χρησιμοποιεί ήδη η ρωσική Διαστημική Υπηρεσία, το οποίο τοποθετείται στο σημείο όπου πονά ο άνθρωπος και μεταφέρει ηλεκτρικά σήματα στον εγκέφαλο μέσω του κεντρικού νευρικού συστήματος. Ο εγκέφαλος τότε απελευθερώνει ενδορφίνες και άλλες φυσικές ουσίες που μειώνουν τον πόνο. http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5089370/h-nasa-antigrafei-to-star-trek-gia-th-therapeia-twn-astronaytwn-ths/ Σαν σήμερα: 24 Φεβρουαρίου. 1955: Γεννήθηκε ο Στιβ Τζομπς, που μαζί με τον Στιβ Βόζνιακ ίδρυσαν την Apple Computer, στο γκαράζ του σπιτιού του. http://www.tovima.gr/

Βίντεο: 100.000 αστεροειδείς Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε πάνω από 100000 αστεροειδείς και τα χρώματά τους. Πρόκειται για ένα animation που δείχνει τις τροχιακές κινήσεις των αστεροειδών με τα σχετικά τους μεγέθη που παρατηρήθηκαν από το τηλεσκόπιο Sloan Digital Sky (SDSS): http://physicsgg.me/2014/02/23/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-100-000-%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%bf%ce%b5%ce%b9%ce%b4%ce%b5%ce%af%cf%82/

Η Γη δημιουργήθηκε πριν από 4,4 δισεκατομμύρια χρόνια. Μια πύρινη κόλαση ήταν η Γη μετά τη δημιουργία της, αλλά αυτή η φάση μάλλον δεν κράτησε τόσο πολύ, όσο νόμιζαν ως τώρα οι γεωλόγοι. Μια νέα διεθνής επιστημονική έρευνα -που χρονολόγησε το αρχαιότερο απομεινάρι του «παρθενικού» γήινου φλοιού ότι έχει ηλικία 4,4 δισεκατομμυρίων ετών- εκτιμά ότι η Γη κρύωσε σχετικά γρήγορα, με αποτέλεσμα να αποκτήσει νερό (και τελικά ζωή) πιο νωρίς από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες, κάτι που δεν αποκλείεται να συνέβη πριν από 4,3 δισ. χρόνια. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή γεωχημείας Τζον Βάλεϊ του πανεπιστημίου Ουισκόνσιν Μάντισον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωεπιστημών "Nature Geoscience", σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ και το "Live Science", ανέλυσαν δείγματα από τα αρχαιότερα γνωστά απομεινάρια που έχουν απομείνει μέχρι σήμερα από τον πρώιμο φλοιό του πλανήτη μας. Πρόκειται για μικροσκοπικούς κρυστάλλους ζιρκονίου, που έχουν ανακαλυφθεί στην απομακρυσμένη βραχώδη περιοχή Τζακ Χιλς της Δυτικής Αυστραλίας. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το ζιρκόνιο κρυσταλλοποιήθηκε πριν από 4,375 δισεκατομμύρια χρόνια (συν/πλην 6 εκατ. χρόνια) και επιβεβαίωσαν ότι αποτελεί το αρχαιότερο γνωστό στερεό υλικό οποιασδήποτε μορφής που σχηματίσθηκε στη Γη. Η νέα γεωχρονολόγηση βασίστηκε στη νέα εξελιγμένη τεχνική τομογραφίας σε ατομική κλίμακα, σε συνδυασμό με πιο παραδοσιακές μεθόδους φασματομετρίας μάζας και χρονολόγησης με ραδιενεργό ουράνιο. Έτσι, οι επιστήμονες συμπέραναν ότι ο γήινος στερεός φλοιός δημιουργήθηκε για πρώτη φορά πριν από τουλάχιστον 4,4 δισεκατομμύρια χρόνια, μόλις 165 εκατ. χρόνια μετά το σχηματισμό του ηλιακού μας συστήματος και του ίδιου του πλανήτη μας (η Γη έχει ηλικία 4,54 δισεκατομμυρίων ετών). Πριν τη δημιουργία του φλοιού, η Γη ήταν μια πύρινη σφαίρα καλυμένη από ένα ωκεανό λιωμένου μάγματος, που ακόμα δεν είχε στερεοποιηθεί. Το ζιρκόνιο που κρυσταλλοποιήθηκε πριν από 4,375 δισεκατομμύρια χρόνια (συν/πλην 6 εκατ. χρόνια), αποτελεί το αρχαιότερο γνωστό στερεό υλικό οποιασδήποτε μορφής που σχηματίσθηκε στη Γη.«Αυτό επιβεβαιώνει την άποψή μας για το πώς η Γη ψυχράνθηκε και έγινε κατοικήσιμη», δήλωσε ο Τζον Βάλεϊ, ο οποίος θεωρείται διεθνώς ειδικός στη μελέτη του απώτατου γεωλογικού παρελθόντος του πλανήτη μας. Όπως είπε ο αμερικανός επιστήμονας, ενισχύεται έτσι η θεωρία μιας «πρώιμα ψυχρής Γης», όπου σχετικά γρήγορα οι θερμοκρασίες ήσαν αρκετά χαμηλές για να υπάρξουν υγρό νερό και ωκεανοί. «Τα ζιρκόνια μας δείχνουν ότι η πρώιμη Γη έμοιαζε περισσότερο με τη Γη που ξέρουμε σήμερα, δεν ήταν ένα αφιλόξενο μέρος. Η νέα μελέτη ενισχύει το συμπέρασμα ότι η Γη είχε ήδη μια υδρόσφαιρα πριν από 4,3 εκατ. χρόνια και πιθανώς ζωή όχι πολύ αργότερα», ανέφερε ο Τζ. Βάλεϊ. Όπως είπε, η νεογέννητη Γη «σχηματίστηκε από πολλά ετερογενή υλικά του ηλιακού μας συστήματος» και, στη συνέχεια, κατά την πρώτη γεωλογική εποχή της, υπέστη ένα βομβαρδισμό από ουράνια σώματα, όπως αστεροειδείς και κομήτες. Καθοριστική, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ήταν η πρόσκρουση στον πλανήτη μας ενός σώματος μεγάλου σχεδόν σαν τον Άρη, πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Το γεγονός αυτό αφενός οδήγησε στη δημιουργία της Σελήνης (από υλικά τόσο της Γης, όσο και του ουράνιου σώματος που έπεσε πάνω της) και αφετέρου έλιωσε και ομογενοποίησε τη Γη που απέμεινε. Μετά όμως από αυτή την αρχική φάση, όπου οι ωκεανοί του μάγματος κάλυπταν τη Γη, αυτή σχετικά γρήγορα κρύωσε και σταδιακά έγινε πλέον πιο φιλόξενη για τις πρώτες μορφές ζωής. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63968267

Hubert Reeves: δεν είμαστε παρά σκόνη των άστρων. Η φήμη του αστροφυσικού Hubert Reeves ταξιδεύει στο Διάστημα: ο αστεροειδής 9631, που ανακαλύφθηκε το 1993 στο Νότιο Ευρωπαϊκό Αστεροσκοπείο (ESO), φέρει το όνομά του. Ο Reeves, ένα είδος κοσμικού ιστορικού που μελέτησε τον τρόπο που γεννιούνται, αναπτύσσονται και πεθαίνουν τα άστρα, την προέλευση και τη μοίρα της ελεύθερης ενέργειας στο σύμπαν, είναι επίσης πολυγραφότατος εκλαϊκευτής της επιστήμης, χαρισματικός, γοητευτικός αφηγητής – ένας γαλλόφωνος Carl Sagan. Εχει στο ενεργητικό του 30 βιβλία, τουλάχιστον 10 οπτικοακουστικές επιμορφωτικές εκπομπές και ταινίες και δεκάδες μουσικές παραγωγές. Τα τελευταία χρόνια, έχει δραστηριοποιηθεί ιδιαίτερα σε θέματα οικολογίας και από το 2001 προεδρεύει της οργάνωσης «Ανθρωπότητα και Βιοποικιλότητα» στη Γαλλία, που αφορά την προστασία των άγριων ζώων. Τις προσεχείς ημέρες ο Hubert Reeves θα μιλήσει στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, στο πλαίσιο του ελληνογαλλικού φεστιβάλ «Γεωσυναντήσεις 2014». Με αυτήν την ευκαιρία, ζητήσαμε από τον διάσημο αστροφυσικό να μας ξεναγήσει στο Σύμπαν με οδηγό την επιστημονική σκέψη, τη φαντασία και τη διαίσθηση. Περισσότερα: http://physicsgg.me/2014/02/23/hubert-reeves-%ce%b4%ce%b5%ce%bd-%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b5-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%ac-%cf%83%ce%ba%cf%8c%ce%bd%ce%b7-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%cf%89%ce%bd/

Tο Curiosity βάζει για πρώτη φορά όπισθεν στον Άρη. Για πρώτη φορά μετά την προσεδάφισή του στην αρειανή έρημο τον Αύγουστο του 2012, το ρομπότ Curiosity της NASA έβαλε για πρώτη φορά όπισθεν, ένα κόλπο που εκτιμάται ότι θα μειώσει τις φθορές των αλουμινένιων τροχών όταν το έδαφος είναι τραχύ. Λίγες ημέρες νωρίτερα, το ρομπότ είχε γυρίσει να κοιτάξει τα ίχνη που άφησε σε ένα φαντασμαγορικό, εξωγήινο τοπίο. Η εικόνα δείχνει τα ίχνη που άφησαν οι ρόδες σε έναν μικρό αμμόλοφο, ύψους περίπου ενός μέτρου, στις 9 Φεβρουαρίου, την 538η αρειανή μέρα που πέρασε η αποστολή στον Άρη. Η ισορροπία λευκού στην εικόνα έχει ρυθμιστεί ώστε να δείχνει το τοπίο όπως θα φαινόταν κάτω από το φως του γήινου ουρανού. Την Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου ο εξάτροχος ρομποτικός γεωλόγος κάλυψε 100,3 μέτρα, τη μεγαλύτερη απόσταση που έχει διανύσει μέχρι σήμερα σε διάστημα μιας αρειανής μέρας. Την ίδια μέρα δοκιμάστηκε για πρώτη φορά η λειτουργία κίνησης προς τα πίσω -οι αλγόριθμοι που επιτρέπουν τη χρήση όπισθεν αναπτύχθηκαν ενόψει της άφιξης του Curiosity σε πιο τραχύ έδαφος, καθώς οι τροχοί από αλουμίνιο εμφάνιζαν γρατζουνιές και μικρές τρύπες όταν το ρομπότ πέρασε πάνω από αιχμηρές πέτρες. Επόμενος σταθμός του Curiosity είναι μια περιοχή με στρώματα διαφορετικών πετρωμάτων, η οποία βρίσκεται σε απόσταση 1,1 χλμ. Τελικός προορισμός της αποστολής είναι οι πλαγιές του Όρους Σαρπ, ενός απότομου υψώματος στο κέντρο του κρατήρα Γκέιλ. Τα πετρώματα στις πλαγιές του Σαρπ θα μπορούσαν να δώσουν νέα στοιχεία για τη μεταμόρφωση του Άρη από υγρό και θερμό πλανήτη στην παγωμένη έρημο που βλέπουμε σήμερα. Η συνολική απόσταση που έχει διανύσει το ρομπότ από την προσεδάφισή του τον Αύγουστο του 2012 είναι 5,21 χιλιόμετρα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231297679

Μπαϊκονούρ:συνεχίζονται οι εργασίες για το πρόγραμμα "Soyuz TMA-12M Στο Μπαϊκονούρ συνεχίζονται οι εργασίες στο πλαίσιο της προετοιμασίας για το επανδρωμένο διαστημικό πρόγραμμα. Σήμερα ξεκίνησε η επιθεώρηση και δοκιμή του επανδρωμένου διαστημόπλοιου (WPK) "Soyuz TMA-12M», το οποίο ήταν γεμάτο όλη τη νύχτα σε ένα θάλαμο κενού. Θεωρείται δεδομένο ότι ο έλεγχος του πλοίου για διαρροές θα συνεχιστεί μέχρι τα μέσα της επόμενης εβδομάδας. Στο TPK "Soyuz TMA-12M» πλήρωμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού της 39/40-y αποστολής είναι: Βασικοί - Αλέξανδρος Skvortsov (διοικητής) και Oleg Artemyev (ιπτάμενος μηχανικός), Steven Swanson (ιπτάμενος μηχανικός), Αναπληρωματικοί - Αλέξανδρος Samokutyaev (διοικητής), Έλενα Serova (ιπτάμενος μηχανικός), Barry Wilmore (ιπτάμενος μηχανικός). http://www.federalspace.ru/20246/

Είδαν την «καρδιά» του σουπερνόβα. Η έκρηξη ενός υπερκαινοφανούς αστέρα (σουπερνόβα) είναι το πιο βίαιο φαινόμενο στο Σύμπαν και σίγουρα ένα από τα πιο εντυπωσιακά. Οι επιστήμονες τις τελευταίες δεκαετίες με τη βοήθεια των νέων ολοένα και πιο προηγμένων τηλεσκοπίων και άλλων τεχνικών οργάνων μελετούν σε βάθος τα σουπερνόβα. Τώρα με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου NuSTAR οι επιστήμονες έχουν στοιχεία που φωτίζουν τις διεργασίες στο εσωτερικό ενός υπερκαινοφανούς αστέρα στα τελευταία στάδια της ύπαρξής του, ελάχιστα λεπτά πριν καταστραφεί. Το NuStAR χαρτογράφησε τα ραδιενεργά υλικά ενός κατάλοιπου σουπερνόβα. Πιο συγκεκριμένα το τηλεσκόπιο έστρεψε το βλέμμα του στο σουπερνόβα Κασσιόπεια Α που βρίσκεται σε απόσταση 11 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η έκρηξη έγινε πριν από περίπου 340 έτη. Το τηλεσκόπιο κατάφερε να χαρτογραφήσει τα ραδιενεργά υλικά του σουπερνόβα και ειδικότερα το τιτάνιο-44 που έχει ασταθές πυρήνα ο οποίος παράγεται στην καρδιά του υπερκαινοφανούς αστέρα. Τα δεδομένα αυτής της χαρτογράφησης ίσως επιτρέψουν στους ειδικούς να δουν την εξέλιξη του φαινομένου στα τελικά του στάδια. Να δουν δηλαδή τι συνέβη λίγο πριν γίνει η έκρηξη. «Με το NuSTAR έχουμε πλέον ένα νέο ιατροδικαστικό εργαλείο για να διερευνήσουμε την έκρηξη» αναφέρει ο Μπράϊαν Γκρέφενστετ του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας που είναι ο επικεφαλής των ερευνητών που μελετούν τα νέα στοιχεία. Οι πρώτες εκτιμήσεις τους δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Nature». Στην φωτογραφία καλλιτεχνική απεικόνιση της εξέλιξης ενός υπερκαινοφανούς αστέρα. Αριστερά το γιγάντιο άστρο που δημιουργεί βαρέα υλικά όπως ο σίδηρος. Στο κέντρο απεικονίζεται η έκρηξη και δεξιά το κατάλοιπό της http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=569588

Βρέθηκε η «χαμένη» μάζα των γαλαξιών. Δύο νέες έρευνες κοσμολογίας διευθετούν ορισμένες ασυμφωνίες που είχαν προκύψει από τα πρόσφατα δεδομένα της ευρωπαϊκής διαστημικής αποστολής Πλανκ, σύμφωνα με τα οποία οι γαλαξίες έχουν μικρότερη μάζα από την προβλεπόμενη. Η βασική αρχή που διέπει τη σύγχρονη κοσμολογία, υποστηρίζει πως το Σύμπαν είναι ισότροπο και ομογενές, μοιάζει δηλαδή ίδιο σε όποια κατεύθυνση και αν κοιτάξουμε και σε όποια περιοχή και αν βρεθούμε. Η ύπαρξη δομών στο Σύμπαν όπως οι Γαλαξίες, τα άστρα και οι πλανήτες παραβιάζουν φαινομενικά αυτή την αρχή, όμως εάν κοιτάξουμε σε μεγάλες κλίμακες η ισχύς της επιβεβαιώνεται από όλες τις παρατηρήσεις, κάτι που σημαίνει πως το Σύμπαν θα μας φαινόταν περίπου ίδιο, ακόμη και αν κατοικούσαμε στις παρυφές του ορατού σε εμάς Σύμπαντος. Οι δομές στο Σύμπαν οφείλουν την ύπαρξη τους, στις πολύ μικρές διακυμάνσεις που υπήρξαν στην ενέργεια του λίγο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Αν και οι διακυμάνσεις αυτές, κβαντικής προέλευσης, ήταν αρχικά εξαιρετικά αμυδρές, στην πορεία του χρόνου ενισχύθηκαν από τις ελκτικές δυνάμεις της βαρύτητας, και έγιναν οι «σπόροι» γύρω από τους οποίους υφάνθηκαν όλες οι δομές που παρατηρούμε σήμερα. Οι κβαντικές διακυμάνσεις του πρώιμου Σύμπαντος, έχουν αποτυπωθεί στην ακτινοβολία που ακόμη λαμβάνουμε ως απόηχο της Μεγάλης Έκρηξης, η οποία ονομάζεται Μικροκυματική Ακτινοβολία Υποβάθρου. Στόχος της διαστημικής αποστολής Πλανκ ήταν να μελετήσει την ακτινοβολία υποβάθρου με τη μεγαλύτερη ακρίβεια μέχρι σήμερα, κάτι που το κατάφερε με μεγάλη επιτυχία. Το πρόβλημα που προέκυψε από τις μετρήσεις του Πλανκ, ήταν πως η μάζα που υπολόγισε πως περιέχεται στα γαλαξιακά σμήνη, ήταν κατά 40% μικρότερη από αυτή που θα προέβλεπε κανείς μελετώντας τις διακυμάνσεις του πρώιμου Σύμπαντος. Η συγκεκριμένη ασυμφωνία είχε ωθήσει αρκετούς θεωρητικούς επιστήμονες στην πρόταση εναλλακτικών κοσμολογικών μοντέλων που να εξηγούσαν τη διαφορά. Για παράδειγμα πριν δύο μόνο εβδομάδες φυσικοί του πανεπιστημίου του Σικάγο είχαν εκδώσει μία έρευνα, σύμφωνα με την οποία εάν τα νετρίνα ήταν πιο βαριά από ότι πιστεύαμε, η μειωμένη μάζα στα γαλαξιακά σμήνη θα μπορούσε να εξηγηθεί. Δύο νέες έρευνες όμως υποστηρίζουν πως κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο, αφού εκτελώντας νέες μετρήσεις, και χρησιμοποιώντας το φαινόμενο του βαρυτικού φακού, όπου μεγάλες μάζες συγκεντρώνουν την ακτινοβολία που περνάει γύρω τους προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση, έδειξαν πως η μάζα στα γαλαξιακά σμήνη είναι σημαντικά μεγαλύτερη από τις εκτιμήσεις του Πλανκ. Χρησιμοποιώντας τη συγκεκριμένη μέθοδο, οι επιστήμονες ζυγίζουν εμμέσως περιοχές στο Σύμπαν, παρατηρώντας πόσο «λυγίζουν» τις ακτίνες φωτός που περνούν από κοντά τους. Μία από τις ερευνητικές ομάδες, με βάση το ερευνητικό κέντρο κοσμολογίας του πανεπιστημίου Στάνφορντ, χρησιμοποίησε το τηλεσκόπιο 8.2 μέτρων Subaru στη Χαβάη, και μέτρησε τη μάζα 22 γαλαξιακών σμηνών που είχε παρατηρήσει και το Πλανκ, κάνοντας μία εκτίμηση 43% μεγαλύτερη από αυτή του Πλανκ. Η άλλη ομάδα, χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ, έκανε μία εκτίμηση 30% μεγαλύτερη από αυτή του Πλανκ, για τη μάζα 25 άλλων γαλαξιακών σμηνών. Η διαφορά στις εκτιμήσεις οφείλεται σε ένα φυσικό φαινόμενο που ονομάζεται Sunyaev–Zel’dovich. Σύμφωνα με αυτό, το Πλανκ συλλέγει φωτόνια που στην πορεία έχουν περάσει από γαλαξιακά σμήνη. Το φαινόμενο Sunyaev–Zel’dovich (SZ) είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ ηλεκτρονίων υψηλής ενέργειας και φωτονίων μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου , διαμέσου της αντίστροφης σκέδασης Compton. Στην συνήθη σκέδαση Compton ένα φωτόνιο σκεδάζεται από ένα ελεύθερο ηλεκτρόνιο, με αποτέλεσμα την μείωση της ενέργειάς του (και αύξηση του μήκους κύματός του). Αντίθετα, στην αντίστροφη σκέδαση Compton τα μικρής ενέργειας φωτόνια της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου μετά από την σύγκρουσή τους με τα υψηλής ενέργειας σχετικιστικά ηλεκτρόνια, αυξάνουν την ενέργειά τους (και μειώνουν το μήκος κύματός τους). Όταν τα φωτόνια αυτά συγκρούονται με άλλα ενεργά σωματίδια, αποκτούν μεγαλύτερες ενέργειες. Η ισχύς του σήματος, συσχετίζεται με τη μάζα των γαλαξιών που περιέχονται στο σμήνος, με έναν τρόπο όμως που εισάγει μεγάλη αβεβαιότητα στις μετρήσεις, αλλά μπορεί να εξηγήσει τη διαφορά στις εκτιμήσεις του Πλανκ με την πραγματικότητα. Επιστήμονες από το πείραμα Πλανκ ανακοίνωσαν πως αργότερα φέτος θα δοθεί στη δημοσιότητα μια βαθμονομημένη ανάλυση των μετρήσεων, που αναμένεται να αντιστοιχεί σε μία επαυξημένη πρόβλεψη για τη μάζα των Γαλαξιών. http://physicsgg.me/2014/02/19/%ce%b2%cf%81%ce%ad%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b5-%ce%b7-%cf%87%ce%b1%ce%bc%ce%ad%ce%bd%ce%b7-%ce%bc%ce%ac%ce%b6%ce%b1-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%be%ce%b9%cf%8e%ce%bd/

«Πλάτων»: Ο νέος «κυνηγός» εξωπλανητών της ευρωπαϊκής ESA. Ενας νέος δορυφόρος που θα αφιερωθεί στην αναζήτηση πλανητών εκτός του ηλιακού μας συστήματος - των λεγόμενων εξωπλανητών - θα κατασκευασθεί και θα τεθεί σε τροχιά το 2024, όπως αποφάσισε ομόφωνα η επιστημονική επιτροπή της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA). Βασικός στόχος θα είναι η ανακάλυψη πλανητών στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη», παρόμοιων με τη Γη στο μέγεθος και στη σύνθεσή τους (δηλαδή βραχώδεις με νερό), καθώς και ηλιακών συστημάτων σαν το δικό μας, ρίχνοντας έτσι φως στο ερώτημα κατά πόσο η «αρχιτεκτονική» της διαστημικής γειτονιάς μας είναι ασυνήθιστη ή κοινή στο σύμπαν. Το παρατηρητήριο - τα αρχικά του ονόματος του οποίου σχηματίζουν το όνομα «Πλάτων» (PLATO - PLAnetary Transits and Oscillations of stars) - θα διαθέτει 34 ξεχωριστά μικρά τηλεσκόπια και κάμερες, που θα «βλέπουν» έως ένα εκατομμύριο άστρα, καλύπτοντας πάνω από το μισό του ουρανού. Η επιστημονικη αποστολή PLATO είναι η τρίτη μεσαίου επιπέδου, που επελέγη από την ESA στο πλαίσιο του φιλόδοξου προγράμματός της «Κοσμικό Οραμα». Έχει προηγηθεί η επιλογή από το 2011 των διαστημικών τηλεσκοπίων «Solar Orbiter» και «Euclid» (Ευκλείδης). Το πρώτο θα εκτοξευθεί το 2017 για να μελετήσει τον Ηλιο και τον ηλιακό «άνεμο» από απόσταση μικρότερη των 50 εκατ. χιλιομέτρων, ενώ το δεύτερο θα εκτοξευθεί το 2020 και θα μελετήσει τη «σκοτεινή» ενέργεια, τη «σκοτεινή» ύλη και τη δομή του σύμπαντος. Η τρίτη κατά σειρά επιστημονική αποστολή, PLATO, επελέγη μετά από πολυετή αξιολόγηση μεταξύ πέντε συνολικά προτάσεων. Οι ανταγωνιστικές αποστολές ήσαν οι EchO (εξωπλανητικό παρατηρητήριο), LOFT (παρατηρητήριο ακτίνων-Χ), MarcoPolo-R (συλλογή δείγματος από αστεροειδή) και STE-Quest (εξερευνητής χωροχρόνου). Το PLATO -που αναμένεται να κοστίσει μεταξύ 600 εκατ. έως 1 δισ. ευρώ - θα παρατηρεί σχετικά κοντινά άστρα, προσπαθώντας να εντοπίσει ανεπαίσθητες περιοδικές μειώσεις της φωτεινότητάς τους, η οποία θα οφείλεται στη διάβαση πλανητών σε τροχιά γύρω τους, καθώς αυτοί θα παρεμβάλλονται μεταξύ του μητρικού άστρου τους και του διαστημικού αστεροσκοπείου. Ακόμα, το νέο παρατηρητήριο θα ασχοληθεί με παρατηρήσεις αστροσεισμολογίας, μελετώντας τις δονήσεις των άστρων, πράγμα που θα βοηθήσει στην εκτίμηση της μάζας, της διαμέτρου και της ηλικίας των μητρικών άστρων των εξωπλανητών. Αυτό θα γίνει σε συνδυασμό με παρατηρήσεις από νέα ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια, ιδίως το σχεδιαζόμενο Ευρωπαϊκό Υπερβολικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (E-ELT), που αναμένεται να λειτουργεί στη Χιλή από το 2024 και το οποίο θα μπορεί να κάνει παρατηρήσεις στις ατμόσφαιρες των εξωπλανητών που θα έχει ήδη εντοπίσει το PLATO, καθώς και στα ίδια τα μητρικά άστρα τους. Το PLATO θα εκτοξευτεί το 2024 με ρωσικό πυραυλο «Σογιούζ» από το ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο Κουρού της γαλλικής Γουιάνα στη Ν.Αμερική και η αρχική διάρκεια της αποστολής του θα είναι έξι χρόνια. Θα τοποθετηθεί στο σημείο «Λαγκράνζ 2» (L2), σε απόσταση 1,5 εκατ. χιλιομέτρων από τη Γη. Επικεφαλής της αποστολής θα είναι ο δρ Χάϊκε Ράουερ της Γερμανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (DLR). Η ESA αποτελεί διακυβερνητικό οργανισμό που δημιουργήθηκε το 1975 και σήμερα έχει 20 κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων είναι η Ελλάδα. http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5088655/kai-to-onoma-aytoy-platwn-o-neos-kynhgos-ekswplanhtwn-ths-eyrwpaikhs-esa/

Angara-Ο νέος πυραυλικός φορέας της Ρωσίας. Ένα πλήρες ομοίωμα του πρώτου ρωσικού πυραυλικού φορέα μετά την σοβιετική εποχή παρουσιάστηκε σήμερα στο διαστημικό κέντρο του Plesetsk. Ο νέος πυραυλικός φορέας ο οποίος ονομάζεται Angara είναι προϊόν σχεδίασης του αεροναυτικού κέντρου Khrunichev πρόκειται να πραγματοποιήσει την πρώτη του εκτόξευση προς τα τέλη του 2014. Ο Angara αναμένεται να χρησιμοποιηθεί για την εκτόξευση φορτίων σε τροχιά κυρίως δορυφόρων ενώ θα έχει τη δυνατότητα ενίσχυσής του με επιπρόσθετους πυραυλοκινητήρες για μεγαλύτερα φορτία. Ο κύριος κινητήρας του νέου πυραυλικού φορέα θα χρησιμοποιεί ως καύσιμο την κηροζίνη και υγρό οξυγόνο ως οξειδωτικό αντί της υδραζίνης που χρησιμοποιεί ο άλλος πυραυλικός φορέας Proton ως περισσότερο φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο, καθώς η υδραζίνη είναι ιδιαίτερα τοξική. Οι περιβαλλοντολογικές πάντως ανησυχίες έχουν δημιουργήσει προβλήματα μεταξύ της Ρωσίας και του Καζακστάν στη χρησιμοποίηση του κοσμοδρομίου του Μπαικονούρ το οποίο η Μόσχα ενοικιάζει έναντι 115 εκατ. $ το χρόνο. Τώρα η Ρωσία κατασκευάζει ένα νέο κέντρο εκτόξευσης ειδικά για τον Angara στο Vostochny στη ρωσική Άπω Ανατολή προκειμένου να ελαττώσει την εξάρτηση της από το Καζακστάν. Ο Angara θα συμπληρώσει τον πυραυλικό φορέα Soyuz καθώς είναι ο μοναδικός στον κόσμο που μπορεί να μεταφέρει αστροναύτες στον διεθνή διαστημικό σταθμό. Βίντεο-Launch of Soyuz Rocket from French Guiana with European GPS http://www.youtube.com/watch?v=po40dT1TsrI http://www.defencenet.gr/defence/item/angara-%CE%BF-%CE%BD%CE%AD%CE%BF%CF%82-%CF%80%CF%85%CF%81%CE%B1%CF%85%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AD%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%81%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82 Το «διαπλανητικό» λέιζερ εν δράσει. Ενα πειραματικό σύστημα επικοινωνίας με λέιζερ, το οποίο δοκιμάζεται στην τελευταία αποστολή της ΝASA στη Σελήνη, έθεσε νέο ρεκόρ ταχύτητας για εξωγήινες μεταδόσεις στα 622 Mbps. Αυτό σημαίνει ότι οι μελλοντικές αποστολές της NASA θα μπορούν να μεταδίδουν βίντεο σε υψηλή ανάλυση και σε 3D. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο του εγχειρήματος. Σχεδόν όλες οι διαστημικές αποστολές βασίζονται σήμερα στις ραδιοεπικοινωνίες, οι οποίες όμως συναντούν σημαντικούς περιορισμούς. Ενα πρόβλημα είναι ότι το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα δεν είναι απεριόριστο και οι συχνότητες που αντιστοιχούν στα ραδιοκύματα και στα μικροκύματα είναι πλέον κατειλημμένες. Η NASA όμως χρειάζεται όλο και ταχύτερες μεταδόσεις, και μια καλή λύση είναι η αξιοποίηση της ακτινοβολίας λέιζερ σε άλλες, πιο ευρύχωρες συχνότητες. Η επικοινωνία λέιζερ δοκιμάζεται τώρα στην αποστολή LADEE που τέθηκε πρόσφατα σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Το σκάφος επικοινωνεί μέσω μιας δέσμης λέιζερ με έναν σταθμό στο Νέο Μεξικό. Η ταχύτητα των 622 Mbps «είναι έξι φορές μεγαλύτερη από ό,τι στο τελευταίο σύστημα ραδιοεπικοινωνίας στη Σελήνη» ανέφερε ο Ντον Κόρνουελ, συντονιστής της Επίδειξης Σεληνιακής Επικοινωνίας Λέιζερ (LLCD). «Το εύρος ζώνης των 622 Mbps θα υποστήριζε 30 κανάλια υψηλής ανάλυσης» πρόσθεσε. Η επόμενη δοκιμή της τεχνολογίας προγραμματίζεται για το 2017, οπότε θα εκτοξευθεί ένας γεωστατικός δορυφόρος που θα λειτουργήσει ως αναμεταδότης για την επικοινωνία του σταθμού στο Νέο Μεξικό με έναν δεύτερο σταθμό στην Καλιφόρνια. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=569200 Παραιτήθηκε ο επικεφαλής του ρωσικού κοσμοδρομίου στο Μπαϊκονούρ. Tην παραίτησή του «για προσωπικούς λόγους» υπέβαλε ο επικεφαλής του ρωσικού διαστημικού κέντρου στο Μπαϊκονούρ, Γεβγκένι Ανισίμοφ, όπως ανακοίνωσε η εκπρόσωπος της ρωσικής Ομοσπονδιακής Διαστημικής Υπηρεσίας Roscosmos. «Πιθανόν η συνεργασία του με τη Roscosmos να ανανεωθεί με μια νέα θέση στο συντονιστικό όργανο» συμπλήρωσε η Ιρίνα Ζουμπάρεβα. Σύμφωνα με δημοσίευμα της ρωσικής εφημερίδας Kommersant, η παραίτηση του Ανισίμοφ οφείλεται σε σοβαρές διαφωνίες που είχε με ανώτερους αξιωματούχους της Roscosmos. Επικαλούμενη ανώνυμη πηγή, η εφημερίδα αναφέρει πως ο Ανισίμοφ κλήθηκε σήμερα στην έδρα της Roscosmos στη Μόσχα, προκειμένου να υπογράψει την παραίτησή του, κάτω από σφοδρές πιέσεις. Ο Γεβγκένι Ανισίμοφ εργαζόταν στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ, στο Καζακστάν, για 30 χρόνια, ενώ έγινε επικεφαλής του διαστημικού κέντρου το 2010. http://rbth.gr/news/2014/02/18/paraitithike_o_epikefali_toy_rosikoy_kosmodromioy_sto_mpaikonoyr_28561.html

Νεα στοιχεία για την υπαρξη αρχαίων ωκεανών στον Αρη. H ιδέα πως τμήμα του Άρη καλυπτόταν από ωκεανούς πηγάζει από τη δεκαετία του 1980. Μία νέα έρευνα της μορφολογίας του εδάφους του Άρη σε σύγκριση με αυτή του πυθμένα διάφορων ωκεανών στη Γη, συναινεί με τη θεωρία πως στο παρελθόν ένα μεγάλο τμήμα του κόκκινου πλανήτη καλυπτόταν από νερό. H ιδέα πως τμήμα του Άρη καλυπτόταν από ωκεανούς πηγάζει από τη δεκαετία του 1980, όταν το διαστημικό σκάφος Viking παρατήρησε δύο περιοχές στο βόρειο τμήμα του πλανήτη που θα μπορούσαν να είναι υπολείμματα μιας αρχαίας ακτογραμμής, καθώς η μορφολογία τους έμοιαζε πολύ με αντίστοιχες παραθαλάσσιες περιοχές στη Γη. Μεταγενέστερα ευρήματα προσέθεταν σταδιακά στοιχεία υπέρ της ύπαρξης στο παρελθόν ενός Βόρειου Ωκεανού που κάποτε κάλυπτε το ένα τρίτο της συνολικής επιφάνειας του Άρη, χωρίς ωστόσο κάποια απόδειξη που να διευθετεί τελείως το ζήτημα. Αφορμή για τη νέα έρευνα ήταν η παρατήρηση από το δορυφόρο Mars Reconnaissance Orbiter της NASA, ορισμένων πεδίων στο βόρειο τμήμα του Άρη που είναι γεμάτα με διασκορπισμένους ογκόλιθους. Η ιδέα της Λορένα Μοσκαρντέλι, γεωλόγου στο πανεπιστήμιο του Τέξας ήταν πως η μεταφορά των βράχων αυτών έγινε με τη βοήθεια υποθαλάσσιων ρευμάτων, όπως ακριβώς συμβαίνει και στη Γη. «Γνωρίζουμε πως υποβρύχιες κατολισθήσεις μπορούν να μεταφέρουν τεράστιους βράχους, μερικές φορές μεγάλους σαν σπίτια, για εκατοντάδες χιλιόμετρα, σε μεγάλα βάθη στους γήινους ωκεανούς. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να επηρεάσει πολύ μεγάλες περιοχές του πυθμένα», εξηγεί η Μοσκαρντέλι. Η ερευνήτρια προχώρησε στη μελέτη ενός πλήθους αντίστοιχων περιοχών στη Γη, μεταξύ των οποίων το Άρκανσας των ΗΠΑ, η Αργεντινή, η Βραζιλία και η θάλασσα του Μπάρεντς στη Ρωσία, συλλέγοντας στοιχεία που υποστηρίζουν τη θεωρία της. Σύμφωνα με αυτήν, η εξήγησή της για την ύπαρξη των ογκόλιθων στο βόρειο τμήμα του πλανήτη, είναι πειστικότερη από εναλλακτικές θεωρίες, όπως για παράδειγμα το να πρόκειται αμιγώς για μετεωρίτες, καθώς σε ορισμένες περιοχές βρίσκονται εκατοντάδες βράχοι, χωρίς όμως να υπάρχει κοντά κάποιος κρατήρας. Η Μοσκαρντέλι τονίζει πως τα συμπεράσματά της είναι ακόμη υποθετικά, καθώς θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα αλλά και συνεργασία μεταξύ διάφορων πεδίων προκειμένου να γίνει κατανοητό το παρελθόν των γεωλογικών διαδικασιών στον Άρη. Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής δημοσιεύονται στο περιοδικό της Γεωλογικής Εταιρίας της Αμερικής. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%BD%CE%AD%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%B9%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CF%85%CF%80%CE%AD%CF%81-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%8D%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BE%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CF%89%CE%BD-%CF%89%CE%BA%CE%B5%CE%B1%CE%BD%CF%8E%CE%BD-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%AC%CF%81%CE%B7-%CE%B5%CE%AF%CF%87%CE%B5-%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B1-%CE%BD%CE%B5%CF%81%CF%8C

Εντυπωσιακό κοσμικό φαινόμενο με ένα αστέρα νετρονίου «δραπέτη» Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια φωτογραφία από ένα εντυπωσιακό κοσμικό φαινόμενο. Ένα άστρο νετρονίου εγκαταλείπει με ταχύτητα ένα υπερκαινοφανή αστέρα σχηματίζοντας μάλιστα μια… γιγάντια ουρά. Ένα από τα αποτελέσματα μιας έκρηξης σουπερνόβα είναι ο σχηματισμός σωμάτων υψηλής πυκνότητας τα οποία ονομάστηκαν άστρα νετρονίου ή «πάλσαρ». Ολα τα πάλσαρ εκπέμπουν δέσμες ακτινοβολίας από τους πόλους τους και καθώς περιστρέφονται, γίνονται ορατά από τη Γη ως περιοδικές, σύντομες λάμψεις. Τα πάλσαρ εκπέμπουν την ακτινοβολία (είτε ραδιοκύματα, είτε ακτινοβολία γ, είτε ακτίνες Χ) με σταθερό ρυθμό. Ορισμένοι μάλιστα τα περιγράφουν ως «κοσμικούς ραδιοφάρους». Σε απόσταση περίπου 25 χιλιάδες ετών φωτός από εμάς βρίσκεται ένας υπερκαινοφανής αστέρας, o SNR MSH 11-61A. Παρατηρήσεις του ευρωπαϊκού δορυφόρου INTEGRAL, του τηλεσκοπίου CTA, του διαστημικού τηλεσκοπίου Chandra και των τηλεσκοπίων του προγράμματος χαρτογράφησης του ουρανού 2MASS αποκάλυψαν αρχικά την ύπαρξη ενός αστέρα νετρονίου εκεί και στη συνέχεια την... συμπεριφορά του. Οπως διαπιστώθηκε το πάλσαρ, που έχει την κωδική ονομασία IGR J1104-6103, έχει «αποδράσει» από το σουπερνόβα και προσπαθεί να απομακρυνθεί όσο το δυνατόν πιο μακριά από την περιοχή. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών το πάλσαρ απομακρύνεται από το σουπερνόβα με ταχύτητα 4-8 εκ. χλμ/ώρα. Πρόκειται για ένα από τα ταχύτερα πάλσαρ που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Η ταχύτατη «απόδραση» του πάλσαρ έχει δημιουργήσει μια γιγάντια ουρά κοσμικής ύλης με έκταση 37 έτη φωτός! http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=569167

Ο ανενεργός σοβιετικός δορυφόρος «κάηκε στην ατμόσφαιρα» Έχοντας ολοκληρώσει την αποστολή του, ο ανενεργός στρατιωτικός δορυφόρος Kosmos-1220 καταστράφηκε φλεγόμενος στην ατμόσφαιρα, ανακοίνωσαν αξιωματούχοι του ρωσικό υπουργείο Άμυνας. Σύμφωνα όμως με αστρονόμους στη Σαουδική Αραβία, όπου βιντεοσκοπήθηκε η μετεωρική κάθοδος του σοβιετικού δορυφόρου, μεγάλη μάζα συντριμμιών συνετρίβη στη θάλασσα. Η ρωσική Διοίκηση Διαστήματος παρακολουθούσε τις τελευταίες εβδομάδες τον Kosmos-1220, δεν μπορούσε όμως να προβλέψει με ακρίβεια σε πια περιοχή θα καταστρεφόταν. Μιλώντας στο ρωσικό πρακτορείο Itar-Tass, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας Ντμίτρι Ζένιν δήλωσε ότι ο δορυφόρος καταστράφηκε φλεγόμενος στις 17.58 ώρα Μόσχας (15.58 ώρα Ελλάδας) την Κυριακή. Στη Σαουδική Αραβία, όπου κυκλοφόρησε ένα βίντεο που φέρεται να δείχνει τον φλεγόμενο δορυφόρο, αστρονόμοι ανέφεραν στην εφημερίδα Sabq ότι ο Kosmos-1220 «έπεσε και συνετρίβη γύρω στις 04.40 [03.40 ώρα Ελλάδας] την Κυριακή. Οι δηλώσεις των αστρονόμων ταιριάζουν εξάλλου με την προηγούμενη εκτίμηση της NASA για είσοδο του δορυφόρου στην ατμόσφαιρα γύρω στις 03.49 ώρα Ελλάδας. Παραμένει άγνωστο πού οφείλεται η απόκλιση ανάμεσα στις ρωσικές εκτιμήσεις και τις εκτιμήσεις της ΝASA και των αστρονόμων στη Σαουδική Αραβία. Σύμφωνα με τη NASA, ο Kosmos-1220 εκτοξεύτηκε το 1980 και ήταν μάλλον μεγάλος, με μάζα 4.150 κιλά. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231296388